Agencja Rozwoju Regionalnego SA Siedziba Zarz du ul. Makowa 8 62-502 Konin tel. (48 63) 245 69 71 fax (48 63) 245 69 70 Regionalna Instytucja Finansuj ca ul. Zakładowa 4, 62-510 Konin tel. (48 63) 245 30 95 fax (48 63) 242 22 29 e-mail:
[email protected] www.arrkonin.org.pl
STRATEGIA ROZWOJU ARR S.A. w Koninie Bilans Warto ci Niematerialnych Intellectual Capital Statement Lipiec 2006 – Czerwiec 2007
Dariusz Kału ny J. Agata Bryzgalska Anna Wiener
23 czerwca 2007 r.
Spis tre ci: Wst p..............................................................................................................................................................2 Streszczenie ..................................................................................................................................................4 1
Model Biznesowy.................................................................................................................................5 1.1 Informacje ogólne ......................................................................................................................5 1.1.1 Zatrudnienie i struktura organizacyjna....................................................................................5 1.1.2 Oferowane usługi.....................................................................................................................7 1.1.3 Sytuacja finansowa..................................................................................................................7 1.2 Otoczenie zewn trzne................................................................................................................9 1.2.1 Rynek .......................................................................................................................................9 1.2.2 Wła ciciele ...............................................................................................................................9 1.2.3 Partnerzy ..................................................................................................................................9 1.2.4 Konkurencja .............................................................................................................................9 1.2.5 Klienci .....................................................................................................................................10 1.3. Misja i wizja ...............................................................................................................................11 1.4. Cele strategiczne......................................................................................................................11
2
Kapitał Intelektualny .........................................................................................................................12 2.1 Definicje ......................................................................................................................................12 2.1.1. Kapitał Ludzki ....................................................................................................................12 2.1.2. Kapitał Strukturalny ...........................................................................................................13 2.1.3. Kapitał Relacyjny...............................................................................................................14 2.2 Ocena QQS................................................................................................................................15 2.2.1 Kapitał Ludzki.........................................................................................................................16 2.2.2 Kapitał Strukturalny................................................................................................................18 2.2.3 Kapitał Relacyjny ...................................................................................................................21
•
Rozwój Kapitału Intelektualnego ....................................................................................................24 o Mocne oraz słabe strony..............................................................................................................24 o Wagi kapitału intelektualnego.....................................................................................................27 3.3. Pola interwencji...............................................................................................................................30
Aneks: Wska niki .......................................................................................................................................34
Bilans Warto ci Niematerialnych 2007 -1-
Wst p Intellectual Capital Statement – Made in Europe Bilans Warto ci Niematerialnych (Intellectual Capital Statement - InCaS) to narz dzie do systematycznej oceny, raportowania oraz rozwoju kapitału intelektualnego przedsi biorstwa. W zwi zku z rosn cym zapotrzebowaniem na badania nad kapitałem intelektualnym przedsi biorstw Komisja Europejska zainicjowała w ramach 6.Programu Ramowego (EU 6th Framework Program) projekt InCaS “Intellectual Capital Statement – Made in Europe”. Projekt InCaS jest prowadzony przez europejskie stowarzyszenie firm sektora MSP CEAPME (z siedzib w Brukseli) oraz Fraunhofer IPK Departament Zarz dzania Korporacyjnego (z siedzib w Berlinie). Projekt badawczy ma na celu udost pni europejskim firmom sektora MSP dotychczasowe mi dzynarodowe do wiadczenia w obszarze zarz dzania kapitałem intelektualnym oraz tworzenia Bilansu Warto ci Niematerialnych. W Polsce projekt InCaS został wdro ony w pi ciu firmach sektora MSP, w tym w Agencji Rozwoju Regionalnego S.A. w Koninie. Wdro enie projektu jest koordynowane przez Polsk Konfederacj Pracodawców Prywatnych Lewiatan. Poni ej przedstawiony jest model Bilansu Warto ci Niematerialnych. Wyja nione s równie podstawowe poj cia wykorzystane w Raporcie, co ma na celu ułatwi czytelnikowi zrozumienie poni szego Raportu.
Model Bilansu Warto ci Niematerialnych - Struktura
(Szanse&zagro enia)
Sytuacja pocz tkowa
Wizja
Strategia biznesowa
Kapitał ludzki
Kapitał strukturalny
Kapitał relacyjny
Inne zasoby
Wpływ zewn trzny Sukces biznesowy
rodki
Procesy wiedzy
Struktura modelu Bilansu Warto ci Niematerialnych okre la ramy analizy KI. Przedstawiony powy ej model pokrótce mo na opisa w nast puj cy sposób. Strategia przedsi biorstwa wraz z analiz szans oraz zagro e w jego otoczeniu stanowi podstaw dla tworzenia Bilansu Warto ci Niematerialnych. W oparciu o te rozwa ania MSP okre la wska niki dla poszczególnych wymiarów kapitału intelektualnego. Kapitał Ludzki to m.in. kompetencje, umiej tno ci oraz motywacja pracowników. Kapitał Strukturalny reprezentuje instrumenty organizacyjne oraz infrastruktur , które wspieraj Bilans Warto ci Niematerialnych 2007 -2-
zarz d oraz pracowników w efektywnym wdra aniu procesów biznesowych. Kapitał Relacyjny to relacje z klientami, dostawcami oraz innymi partnerami, czyli z szeroko poj tym otoczeniem biznesowym. Bilans Warto ci Niematerialnych przedstawia faktyczn warto kapitału intelektualnego. Warto ta jest odnoszona do stopnia w jakim zgromadzony w przedsi biorstwie zasób KI wspiera osi ganie wyznaczonych przez przedsi biorstwo celów strategicznych, a w rezultacie osi gni cie sukcesu biznesowego. W tym kontek cie przedstawione jest znaczenie poszczególnych czynników KI, ich mocne oraz słabe strony. Przeprowadzona analiza pomaga wskaza gdzie istnieje najwi ksza konieczno interwencji, aby osi gni cie stawianych przez firm celów było mo liwe. Niniejszy Raport jest wynikiem prac warsztatowych prowadzonych z udziałem kluczowych pracowników ARR S.A. w Koninie. W wyniku warsztatów została opracowana strategia firmy i sposób jej wdra ania z uwzgl dnieniem Bilansu Warto ci Niematerialnych: 1) zweryfikowano dotychczasow misj firmy i zdefiniowano now ; 2) zdefiniowano now wizj firmy; 3) zdefiniowano cele strategiczne; 4) zidentyfikowano główne czynniki KI oraz przeprowadzono ich ocen wg kryteriów ilo ci, jako ci oraz systematyczno ci zarz dzania (analiza QQS); 5) przygotowano ranking relatywnej wa no ci czynników dla realizacji zało onej strategii; 6) zbudowano Portfel Zarz dzania KI w Agencji i okre lono pola interwencji; 7) powołano 3 projekty wewn trzne kluczowe dla realizacji strategii; 8) opracowano zestaw wska ników wyznaczaj cych aktualny i docelowy poziom poszczególnych czynników KI. Wyniki warsztatów stanowi podstaw opracowania niniejszego Raportu, który b dzie narz dziem do systematycznego zarz dzania spółk i jej Kapitałem Intelektualnym.
Bilans Warto ci Niematerialnych 2007 -3-
Streszczenie Cele strategiczne firmy to: 1. Rozwój działalno ci w zakresie realizacji rentownych projektów, doradztwa i szkole zwi zanych z pozyskiwaniem funduszy UE • Wzmocnienie Zespołu Projektów • Opracowanie nowych produktów dla dotychczasowych i nowych klientów o Wprowadzenie nowych usług o Zbudowanie oferty dla samorz dów o Wzrost liczby i przychodów ze szkole komercyjnych • Wzrost przychodów z nowych projektów o Wzrost liczby wygranych przetargów o Realizacja projektów o zasi gu regionalnym, krajowym i mi dzynarodowym samodzielnie lub w konsorcjum 2. Dobra współpraca z klientami instytucjonalnymi: • Rozwój współpracy z PARP - Utrzymanie funkcji RIF i PK • Rozwój współpracy z Urz dem Marszałkowskim • Rozwój współpracy z innymi instytucjami – OWP, PUP-y, banki 3. Rozwój kompleksu nieruchomo ci na Makowej w celu zwi kszenia rentowno ci i/lub warto ci posiadanego maj tku: • Wypracowanie nowej funkcji Makowej • Przygotowanie projektu zagospodarowania Makowej Mocne strony firmy wypracowane metod InCas to: -
Wyposa enie techniczne (ocena - 87 %) Współpraca z PARP (ocena - 80 %) Cechy osobowo ciowe & kultura osobista pracowników (ocena - 80 %) Wykształcenie pracowników (ocena - 77 %) Bazy danych o MSP w Wielkopolsce / Strona www (ocena - 73 %) Przywództwo (ocena - 65 %) Współpraca z partnerami (ocena - 57 %) Umiej tno ci zawodowe pracowników (ocena - 53 %) Kultura organizacyjna, współpraca wewn trz organizacyjna i transfer wiedzy (ocena – 53 %)
Główne obszary interwencji to: -
Rozwój Kompleksu nieruchomo ci MAKOWA; Rozwój Innowacyjno ci produktowej; Poprawa motywacji i lojalno ci pracowników; Poprawa współpracy z Urz dem Marszałkowskim; Rozwój współpracy z klientami.
Bilans Warto ci Niematerialnych 2007 -4-
1 Model Biznesowy 1.1 Informacje ogólne 1.1.1 Zatrudnienie i struktura organizacyjna W 2006 r. rednioroczne zatrudnienie w ARR SA w Koninie wynosiło 77 osób. W latach 2003-2006 zatrudnienie wzrastało systematycznie, co zwi zane było wył cznie z pełnieniem funkcji RIF. Zatrudnienie w ARR SA w Koninie w latach 2001-2006
90
77
80
66
liczba osób
70 60 50
42
40 30
24
25
29
2002
2003
20 10 0
2001
2004
2005
2006
lata Zanim Agencja została RIFem zatrudniała ok. 25 osób, z czego ok. 50% (13 osób) było zaanga owanych w realizacj projektów. Od 2003 r., w zwi zku z realizacj funkcji RIF, zatrudnienie systematycznie wzrastało, a pracownicy dotychczas realizuj cy projekty, zostali przesuni ci do pracy w RIF. Obecnie w RIF pracuje ok. 50 osób, ok. 13 osób pełni funkcje administracyjno-ksi gowe, a tylko 5 osób (7%) pracuje na stałe w Zespole Projektów, prowadz cym działalno , która wcze niej była główna działalno ci Agencji.
Bilans Warto ci Niematerialnych 2007 -5-
Schemat Organizacyjny Agencji Rozwoju Regionalnego SA w Koninie z dnia 2.04.2007 r.
ZARZ D 1
Pełnomocnik ds. SZJ
SZJ 0,5
Zespół Finansowo Ksi gowy
ZF 5
Kierownik RIF - Prokurent
Pełnomocnik ds. KSU
KSU
Zespół Administracyjny
ZA 7
RIF 1
Zespół RIF/ Wzrost Konkurencyjno ci Przedsi biorstw
RIF/ WKP 21
Zespół RIF/ Rozwój Zasobów Ludzkich
RIF/ RZL 12
Projekt – Regionalny Punkt Konsultacyjny
PK 4,5
Zespół RIF/ Zintegrowany Program Operacyjny Rozwoju Regionalnego
RIF/ ZPORR 11
Zespół Projektów
Bilans Warto ci Niematerialnych 2007 -6-
ZP 5
1.1.2 Oferowane usługi Usługi doradcze, szkoleniowe, informacyjne i projekty ARR S.A. w Koninie wiadczy nast puj ce usługi: - usługi doradcze dla przedsi biorstw i samorz dów, - usługi szkoleniowe dla przedsi biorstw i samorz dów, - organizacja konferencji o tematyce wa nej dla regionu, - usługi informacyjne, głównie dla małych i rednich przedsi biorstw, - realizuje projekty wspieraj ce rozwój przedsi biorczo ci i rozwój regionalny, finansowane ze rodków Unii Europejskiej. Administrowanie rodkami unijnymi (RIF) Od roku 2001 r. Agencja Rozwoju Regionalnego S.A. w Koninie pełni funkcj Regionalnej Instytucji Finansuj cej (RIF) dla województwa wielkopolskiego, tj. instytucji, która na szczeblu regionalnym administruje rodkami unijnymi przeznaczonymi na wsparcie rozwoju przedsi biorstw. Jako RIF ARR S.A. w Koninie realizuje nast puj ce zadania: -
realizacja działa informacyjno-promocyjnych, ocena wniosków o dofinansowanie, zawieranie umów i nadzorowanie realizacji umów o dofinansowanie projektów, weryfikacja sprawozda okresowych, ocena wniosków o płatno , prowadzenie kontroli projektów, wypłata dotacji.
Wynajem nieruchomo ci Agencja Rozwoju Regionalnego SA w Koninie jest równie wła cicielem pawilonu handlowego zlokalizowanego w Koninie przy ul. Dworcowej 15 o powierzchni 536 m2 oraz zabudowanej nieruchomo ci zlokalizowanej w Koninie przy ul. Makowej 8. Nieruchomo przy ul. Makowej o ł cznej powierzchni 22995 m2 obejmuje: -
5095 m2 powierzchni magazynowej 445 m2 powierzchni biurowej
W biurowcu na ul. Makowej 8 znajduje si Siedziba Zarz du ARR SA w Koninie, natomiast powierzchnia magazynowa jest wynajmowana.
1.1.3 Sytuacja finansowa
Zestawienie przychodów w podziale na obszary działalno ci szkolenia doradztwo projekty maj tek
2004 328 822,54 22 980,02 1 659 336,63 709 977,81 2 721 117,00
2005 149 123,77 213 846,96 2 652 843,90 653 317,02 3 669 131,65
Bilans Warto ci Niematerialnych 2007 -7-
2006 82 150,00 92 038,77 3 787 349,76 677 267,54 4 638 806,07
W ci gu ostatnich 3 lat przychody systematycznie wzrastały, przy czym było to zwi zane głównie z pełnieniem funkcji RIF (wzrost przychodów zwi zanych z realizacj projektów RIF). W okresie tym systematycznie spadały przychody z usług i projektów (głównie szkole sprzedawanych bezpo rednio MSP). Mo na zaobserwowa stabilne przychody z dzier awy maj tku, przy czym nale y zauwa y , e nie nast puje tu rozwój. Wynik finansowy ARR zysk brutto podatek zysk netto
2004 157 928,20 30 811,00 127 117,20
2005 25 120,85 14 404,00 10 716,85
2006 18 988,04 18 433,00 555,04
Zysk netto ARR w ci gu ostatnich lat systematycznie malał, co było zwi zane z realizacj funkcji RIF i uzyskiwaniem w tym obszarze przychodów tylko jako refundacj poniesionych kosztów. Działalno RIF nie mo e cechowa si zyskowno ci , gdy administrowanie rodkami publicznymi jest wynagradzane na zasadzie dotacji. W zwi zku z powy szym, a równie w zwi zku z faktem ograniczonej działalno ci w obszarze komercyjnych projektów doradczych i szkoleniowych, zysk kształtował si w ostatnich latach na bardzo niskim poziomie. Agencja nie jest instytucj nastawion na zysk. Wypracowany zysk przeznacza na cele statutowe. Mo liwa jest działalno przy niskim poziomie zysku, je li działalno podstawowa jest zwi zana z realizacj celów statutowych.
Bilans Warto ci Niematerialnych 2007 -8-
1.2 Otoczenie zewn trzne
1.2.1 Rynek ARR S.A. działa na rynku Wielkopolskim, głównie na rzecz przedsi biorstw z sektora MSP. W Wielkopolsce jest ok. 340 tys. podmiotów gospodarczych. Pod wzgl dem liczby MSP Wielkopolska znajduje si na 3 miejscu w Polsce, po województwie mazowieckim i l skim. Wielkopolskie przedsi biorstwa rozwijaj si dynamicznie, s aktywne pod wzgl dem ubiegania si o dotacje. Najbardziej interesuj cym dla ARR SA segmentem s firmy rednie, które stanowi mniej ni 1 % wszystkich MSP – jest ich tylko ok. 3 tys.
1.2.2 Wła ciciele Wi kszo ciowym akcjonariuszem Agencji jest Urz d Marszałkowski, od którego zale y „by albo nie by ” Agencji. Obecnie nie s znane plany wła ciciela wobec ARR S.A. w Koninie. W celu dalszej działalno ci wskazane byłoby wsparcie Urz du Marszałkowskiego dla realizacji projektów na rzecz rozwoju regionu przez Agencj .
1.2.3 Partnerzy Główn działalno ci ARR S.A. jest realizacja projektów na rzecz rozwoju regionu. Takie projekty mog by realizowane wył cznie w układach partnerskich, we współpracy z: - innymi o rodkami wspierania przedsi biorczo ci, - innymi agencjami rozwoju regionalnego, - ekspertami zewn trznymi, - wy szymi uczelniami i o rodkami badawczo-rozwojowymi, - samorz dami lokalnymi - firmami konsultingowymi. Agencja utrzymuje stałe kontakty z w/w instytucjami.
1.2.4 Konkurencja Jako RIF ARR SA nie miała konkurencji, gdy była jedyn tak instytucj w regionie. Jako o rodek wspierania przedsi biorczo ci, realizuj cy usługi informacyjne, szkoleniowe i projekty dofinansowane ze rodków UE, Agencja ma liczn konkurencj . Mo na wyszczególni kilka grup konkurentów: - inne o rodki wspierania przedsi biorczo ci, których w Wielkopolsce jest ok. 30, które posiadaj ofert zbli on do ARR S.A., ale w du ej mierze mniejszy potencjał finansowokadrowo, - firmy konsultingowe, które realizuj du e projekty finansowane ze rodków UE, z wi kszym od ARR S.A. potencjałem finansowo-kadrowym, przy czym firmy te nie mog korzysta z programów skierowanych wył cznie do instytucji non profit, - małe firmy szkoleniowe, które organizuj szkolenia dla MSP, cz sto wyspecjalizowane w jednej tematyce: szkolenia ksi gowe, szkolenia z zarz dzania jako ci , - małe firmy konsultingowe, które zajmuj si pisaniem wniosków o udzielenie dotacji dla przedsi biorstw i samorz dów (jest to potencjalny obszar działalno ci Agencji). Bilans Warto ci Niematerialnych 2007 -9-
Na rynku usług doradczych i szkoleniowych dla MSP oraz rynku projektów panuje silna konkurencja.
1.2.5 Klienci1 ARR S.A. realizuje usługi na rzecz przedsi biorstw z sektora MSP oraz o rodków wspierania biznesu, przy czym usługi te finansowane s ze rodków pochodz cych z innych instytucji. Do potencjalnych klientów ARR mo na te zaliczy samorz dy, przy czym w ostatnich latach Agencja nie posiadała adnej oferty dla tego sektora (od kliku lat nie były sprzedawane usługi na rzecz samorz dów). W ostatnich latach głównymi klientami ARR, którzy płacili za wiadczone usługi były: - PARP (zapłata za działalno RIF, finansowanie PK, finansowanie projektu OWP) – przychody z PARP w 2006 r. wyniosły 2,9 mln zł i stanowiły 62,55% całkowitych przychodów Agencji, - Urz d Marszałkowski (zapłata za obsług programu ZPORR) - przychody z UM wyniosły 568 tys. zł i stanowiły 12,31% całkowitych przychodów Agencji, - Kaliski Inkubator Przedsi biorczo ci, Park Naukowo-Technologiczny, instytucje zagraniczne (za realizacj wspólnych projektów) – ł czne przychody z realizacji projektów wyniosły w 2006 r. ok. mniej ni 10% całkowitych przychodów Agencji, - MSP (za udział w szkoleniach) - ł czne przychody z realizacji szkole wyniosły w 2006 r. ok. 174 tys. złotych i stanowiły 3,8 % całkowitych przychodów Agencji, W ostatnich latach wpływy bezpo rednie od MSP malały i o ile w 2004 r. wynosiły ponad 300 tys. zł (11,6% przychodów całkowitych), o tyle w 2006 r. wynosiły 174 tys. zł (3,8 % przychodów całkowitych). W ostatnich latach Agencja w małym stopniu wiadczyła usługi bezpo rednio na rzecz przedsi biorstw: nie wiadczyła usług polegaj cych na pisaniu wniosków, liczba szkole kształtowała si na stosunkowo niskim poziomie w stosunku do lat poprzednich. Jedyn usług , która była wiadczona bezpo rednio dla MSP (ale nieodpłatnie) była usługa informacyjna głównie nt. programów wsparcia MSP. Główni klienci Agencji to PARP i Urz d Marszałkowski, a tak e instytucje, we współpracy z którymi ARR S.A. realizuje projekty na rzecz MSP oraz OWP. Agencja ma siln pozycj w regionie. Dzi ki pełnionej funkcji RIF, wyró nia si na tle innych OWP, posiada te wi kszy ni inne OWP potencjał finansowo-kadrowy. W ostatnich latach działalno Agencji była silnie skoncentrowana na RIFie, w małym stopniu na realizacji projektów szkoleniowo-doradczych.
1
bez analizy działalno ci polegaj cej na zarz dzaniu posiadanymi nieruchomo ciami
Bilans Warto ci Niematerialnych 2007 - 10 -
1.3. Misja i wizja Misja ARR S.A. w Koninie jest instytucj realizuj c projekty i usługi dla przedsi biorstw, samorz dów i instytucji, szczególnie w Wielkopolsce w celu podniesienia ich innowacyjno ci i konkurencyjno ci, przy wykorzystaniu do wiadcze w udzielaniu dotacji i realizacji projektów finansowanych z funduszy UE. Wizja Jeste my wiod c instytucj działaj c na rzecz rozwoju regionalnego. Realizujemy projekty o zasi gu regionalnym, krajowym i mi dzynarodowym. Posiadamy stał ofert dla przedsi biorstw, samorz dów i instytucji. Specjalizujemy si w pozyskiwaniu funduszy Unii Europejskiej, wykorzystuj c do wiadczenia w udzielaniu dotacji i realizacji projektów.
1.4. Cele strategiczne 1. Rozwój działalno ci w zakresie realizacji rentownych projektów, doradztwa i szkole zwi zanych z pozyskiwaniem funduszy UE • Wzmocnienie Zespołu Projektów • Opracowanie nowych produktów dla dotychczasowych i nowych klientów o Wprowadzenie nowych usług o Zbudowanie oferty dla samorz dów o Wzrost liczby i przychodów ze szkole komercyjnych • Wzrost przychodów z nowych projektów o Wzrost liczby wygranych przetargów o Realizacja projektów o zasi gu regionalnym, krajowym i mi dzynarodowym samodzielnie lub w konsorcjum 2. Dobra współpraca z klientami instytucjonalnymi: • Rozwój współpracy z PARP - Utrzymanie funkcji RIF i PK • Rozwój współpracy z Urz dem Marszałkowskim • Rozwój współpracy z innymi instytucjami – OWP, Pupy, banki 3. Rozwój kompleksu nieruchomo ci na Makowej w celu zwi kszenia rentowno ci i/lub warto ci posiadanego maj tku: • Wypracowanie nowej funkcji Makowej • Przygotowanie projektu zagospodarowania Makowej
Bilans Warto ci Niematerialnych 2007 - 11 -
2 Kapitał Intelektualny 2.1 Definicje 2.1.1. Kapitał Ludzki Kapitał Ludzki (KL) to typowe okre lenie dla kompetencji, umiej tno ci oraz motywacji pracowników. Poj cie to ł czy w sobie wszystkie cechy szczególne oraz profesjonalne umiej tno ci, które pracownik wnosi do organizacji. Te umiej tno ci s jednak własno ci pracownika, a wi c wraz z odej ciem pracownika firma je traci.
Lista czynników Kapitału Ludzkiego zdefiniowana dla ARR wraz z definicjami umiej tno ci przywódcze Prezesa i kadry kierowniczej; umiej tno zarz dzania i motywowania ludzi, opracowania wizji i strategii rozwoju organizacji, a nast pnie ich komunikowania i skutecznej implementacji; umiej tno ci negocjacyjne, konsekwencja i wiarygodno Umiej tno ci posiadanie umiej tno ci niezb dnych do wiadczenia usług: zawodowe umiej tno przygotowania biznesplanu, napisania wniosku o dotacj , rozliczenia projektu, prowadzenia szkole , zarz dzania projektem, znajomo j z. angielskiego do prowadzenia mi dzynarodowych projektów Cechy umiej tno współpracy w zespole, komunikatywno , otwarto , osobowo ciowe entuzjazm, optymizm, umiej tno zachowania si w ka dej & kultura sytuacji, dyskutowania w sposób konstruktywny, budzenie zaufania; osobista zdolno do uczenia si , kreatywno , elastyczno Motywacja & motywacja do pracy w ARR, zaanga owanie, lojalno , dzielenie si lojalno wiedz i do wiadczeniem, zadowolenie z pozycji zawodowej, identyfikacja z organizacj Wykształcenie wy sze wykształcenie wszystkich pracowników ARR Przywództwo HC-1
HC-2
HC-3
HC-4 HC-5
Bilans Warto ci Niematerialnych 2007 - 12 -
2.1.2. Kapitał Strukturalny Kapitał Strukturalny (KS) okre la funkcjonuj ce w przedsi biorstwie struktury oraz mechanizmy wykorzystywane przez pracowników przy wdra aniu procesów biznesowych. Kapitał Strukturalny pozostaje własno ci firmy, rotacja pracowników pozostaje bez wpływu na „zasób” Kapitału Strukturalnego w firmie. Kapitał Strukturalny to zasoby, które pozostaj w firmie pomimo odej cia pracowników. Lista czynników Kapitału Strukturalnego zdefiniowana dla ARR wraz z definicjami SC-1
SC-2
SC-3
SC-4
SC-5
SC-6
Wyposa enie techniczne Bazy danych o MSP w Wielkopolsce / Strona www Kompleks nieruchomo ci MAKOWA Kultura organizacyjna, współpraca wewn trz organizacyjna i transfer wiedzy Wdro one procedury post powania / systemy zarz dzania (jako ci , finansami, projektami itp.) Innowacyjno produktowa
wyposa enie ka dego stanowiska pracy w komputer, software, posiadanie nowoczesnego sprz tu biurowego, samochodów słu bowych, sieci informatycznej, serwerów itp. posiadanie bazy danych o MSP i ich projektach realizowanych z dofinansowaniem ze rodków UE / posiadanie strony www., która jest odwiedzana 15.000 razy miesi cznie 2,3 ha pod działalno gospodarcz ; zabudowana magazynami o powierzchni 5.000 m kw. i budynkiem biurowym o powierzchni 450 m2 wymiana informacji mi dzy zespołami, transfer konkretnej wiedzy mi dzy pracownikami, system szkole zewn trznych / wewn trznych; współpraca mi dzy zepołami (np. prowadzenie wspólnych projektów); klimat do pracy - warto ci, powi zania, zwyczaje pracownicze, sposoby przekazywania informacji, zasady „co wolno i czego nie wolno” system ISO, opisane sposoby post powania w ró nych sytuacjach, wdro one uznane metody post powania; system zarz dzania finansowego i rozliczania projektów (systematyczne monitorowanie kosztów, poziomu zysku)
umiej tno wdra ania nowych produktów, wdra ania zmian w ofercie firmy, dostosowywanie oferty do potrzeb rynku
Bilans Warto ci Niematerialnych 2007 - 13 -
2.1.3. Kapitał Relacyjny Kapitał Relacyjny (KR) okre la wszystkie relacje firmy z otoczeniem zewn trznym, tj. klientami, dostawcami, innymi partnerami biznesowymi, a nawet ze społeczno ci lokaln . Lista czynników Kapitału Relacyjnego zdefiniowana dla ARR wraz z definicjami Współpraca z RC-1 Urz dem Marszałkowskim Współpraca z RC-2 PARP RC-3
Współpraca z partnerami
Współpraca z RC-4 klientami Dost p do RC-5 kompetentnych pracowników Konkurencja RC-6
Relacje z Urz dem Marszałkowskim jako wła cicielem i głównym zleceniodawc ; sposób zarz dzania tymi relacjami Relacje z PARP jako głównym zleceniodawc - klientem w ci gu ostatnich 10 lat; sposób zarz dzania tymi relacjami Relacje z instytucjami (o rodkami KSU, PK, innymi OWP, innymi RIFami, innymi ARR), ekspertami i firmami konsultingowymi; sposób zarz dzania tymi relacjami; realizacja wspólnych projektów Relacje z przedsi biorstwami (beneficjentami RIF, klientami PK, uczestnikami szkole i innymi) oraz samorz dami; sposób zarz dzania tymi relacjami Sposób pozyskiwania ekspertów zewn trznych, pozyskiwania pracowników; zarz dzanie informacj o ekspertach zewn trznych i potencjalnych pracownikach Prowadzenie systematycznej analizy działa konkurencji; zarz dzanie informacj o konkurentach i relacjami z konkurentami
Bilans Warto ci Niematerialnych 2007 - 14 -
2.2 Ocena QQS Ocena QQS to ocena czynników KI wg trzech wymiarów: -
Ilo (Quantity) - Czy ilo danego czynnika KI jest wystarczaj ca dla osi gni cia celów strategicznych ? Jako (Quality) - Czy jako danego czynnika KI jest wystarczaj ca dla osi gni cia celów strategicznych ? Systematyczno zarz dzania (Systematicly) - Czy dany czynnik KI jest systematycznie rozwijany ?
Ocena QQS umo liwia odpowied na pytanie: Jak dobrze czynniki KI spółki s rozwini te i dostosowane do osi gni cia celów strategicznych ? i daj bie cy obraz czynników KI spółki, ujawniaj sił i słabo ci KI firmy. Poni ej została przedstawiona ocena QQS w postaci: Wykresów słupkowych dla ka dego czynnika KI (Punkt 2.2.1 – 2.2.4) Podsumowanie oceny QQS przedstawiono Punkcie 3.1
Bilans Warto ci Niematerialnych 2007 - 15 -
2.2.1 Kapitał Ludzki Wykres Słupkowy QQS: Kapitał Ludzki
Wykres słupkowy QQS: Kapitał Ludzki (KL)
HC-5 HC-4 HC-3 HC-2 HC-1 0
30
60
90
HC-1 Przywództwo HC-2 Umiej tno ci zawodowe HC-3 Cechy osobowo ciowe & kultura osobista HC-4 Motywacja & lojalno HC-5 Wykształcenie
Systematyczno
(%)
Jako
(%)
Ilo
(%)
W ród czynników Kapitału Ludzkiego najni ej został oceniony czynnik Motywacja & Lojalno , najlepiej czynnik Wykształcenie. Systematyczno najlepiej została oceniona w przypadku czynników: cechy osobowo ciowe i wykształcenie. Wysoka systematyczno wskazuje, e potencjalne problemy mog by rozwi zane w przyszło ci. Poza czynnikiem Motywacja & lojalno , wszystkie czynniki Kapitału Ludzkiego zostały ocenione wysoko. W przypadku Przywództwa podkre lone zostały nast puj ce elementy: - niewystarczaj cy skład Zarz du w perspektywie zaplanowanych zada , - wysokie kompetencje przywódcze Prezesa i kadry kierowniczej, które jednak mog by niewystarczaj ce wobec nowych celów biznesowych; - niezadowalaj ce dotychczasowe wdra anie strategii; Bilans Warto ci Niematerialnych 2007 - 16 -
-
systematyczny rozwój umiej tno ci przywódczych Prezesa i kadry kierowniczej zwi zany z podejmowaniem nowych wyzwa , rozwojem firmy, udziałem w szkoleniach z zakresu zarz dzania. Przywództwo zostało stosunkowo wysoko ocenione pod k tem wdra ania nowej strategii. W przypadku Umiej tno ci zawodowych podkre lone zostały nast puj ce elementy: - wysoka liczba wykształconych, posiadaj cych ró ne umiej tno ci pracowników; - nie wystarczaj ce kwalifikacje pracowników RIF do wiadczenia usług i osi gni cia celów strategicznych (mała liczba osób umie opracowywa biznes plany, brak do wiadczenia w pisaniu wniosków, mała liczba osób posiada do wiadczenie w prowadzeniu szkole ); - liczne szkolenia (funkcjonuj cy system szkolenia kadry), przy czym nie zawsze w wyniku szkole pojawiaj si nowe umiej tno ci niezb dne do osi gni cia celów; dobór szkole nie zawsze jest odpowiedni Czynnik umiej tno ci zawodowe został stosunkowo wysoko oceniony pod k tem wdra ania nowej strategii (wysoka ocena ilo ci i systematyczno ci, ni sza ocena jako ci). W przypadku Cech osobowo ciowych i kultury osobistej podkre lone zostały nast puj ce elementy: - pracownicy umiej współpracowa w zespole, s komunikatywni, otwarci, optymistycznie nastawieni do pracy, umiej dyskutowa , maj zdolno do uczenia si , jest wiele osób kreatywnych; - pracownicy cechuj si wysok kultur osobist . Czynnik został wysoko oceniony pod k tem wdra ania nowej strategii. W przypadku Motywacji i lojalno ci podkre lone zostały nast puj ce elementy: - wyniki ankiet pracowniczych wskazuj , e w ARR jest niska motywacja ze wzgl du na niski poziom płac; - dobrze jest rozwini ty system motywacyjny pozapłacowy: imprezy integracyjne, wycieczki, szkolenia, spotkania w zespołach; - pracownicy mog szuka innej pracy ze wzgl du na płace oraz niepewno zatrudnienia, zwi zan z ko cem RIF; - system motywacyjny pozapłacowy jest rozwijany systematycznie, ale wprowadzane rozwi zania s nie satysfakcjonuj ce dla pracowników, którzy oczekuj motywacji finansowej; Czynnik został nisko oceniony pod k tem wdra ania nowej strategii. Negatywnie oceniany przez pracowników system motywacyjny mo e by powa n barier we wdra aniu strategii firmy. W przypadku Wykształcenia podkre lone zostały nast puj ce elementy: - wszyscy pracownicy maj wykształcenie wy sze; - wi kszo pracowników sko czyło studia w trybie zaocznym, na filiach wy szych uczelni w Koninie; mało pracowników ma uko czone studia podyplomowe; - system rekrutacji pracowników funkcjonuje, ale do pracy w ARR nie zgłaszaj si osoby z bardzo dobrym wykształceniem (np. po studiach dziennych na AE w Poznaniu); Czynnik został wysoko oceniony pod k tem wdra ania nowej strategii. Wykształcenie pracowników nie jest barier w osi ganiu celów strategicznych.
Bilans Warto ci Niematerialnych 2007 - 17 -
2.2.2 Kapitał Strukturalny Wykres Słupkowy QQS: Kapitał Strukturalny
Wykres słupkowy QQS: Kapitał Strukturalny (KS) SC-6 SC-5 SC-4 SC-3 SC-2 SC-1 0 SC-6
30
60
90
SC-1 Wyposaproduktowa enie techniczne Innowacyjno SC-2 Bazy danych o MSP w Wielkopolsce / Strona www SC-3 Kompleks nieruchomo ci MAKOWA SC-4 Kultura organizacyjna, współpraca wewn trz organizacyjna i transfer wiedzy SC-5 Wdro one procedury post powania / systemy zarz dzania (jako ci , finansami, projektami itp.) SC-6 Innowacyjno produktowa
Systematyczno
(%)
Jako
(%)
Ilo
(%)
W ród czynników Kapitału Strukturalnego najlepiej zostały ocenione czynniki: Wyposa enie techniczne, bazy danych i strona www. Najni ej zostały ocenione czynniki: Kompleks nieruchomo ci MAKOWA oraz Innowacyjno produktowa. W obu tych czynnikach bardzo nisko została oceniona systematyczno co z pewno ci miało wpływ na nisk ilo i jako tych czynników. W przypadku Wyposa enia technicznego podkre lone zostały nast puj ce elementy: - Ka de stanowisko pracy jest odpowiednio wyposa one: w nowoczesny komputer, software, sprz t biurowy, ponadto w Agencji jest wystarczaj ca liczba samochodów słu bowych, jest nowoczesna sie informatyczna, serwery itp. - jako wyposa enia jest wysoka, ale konieczne byłyby uzupełniaj ce zakupy mebli, klimatyzacja w siedzibie na Zakładowej; - zakupy wyposa enia s realizowane systematycznie, odpowiednio do potrzeb i mo liwo ci. Bilans Warto ci Niematerialnych 2007 - 18 -
Jako wyposa enia technicznego została bardzo wysoko oceniona pod k tem wdra ania nowej strategii. W przypadku Baz danych i strony www. podkre lone zostały nast puj ce elementy: - wysoko została oceniona ilo danych zgromadzonych w bazach danych RIF; - bazy danych nie s dopracowane (np. w SPO RZL), ale s uzupełniane na bie co; - strona www. nie zawiera wystarczaj cych informacji na temat usług, które mo e wiadczy ARR, ale jest systematycznie aktualizowana; - zakres danych w bazach i na stronie www jest dostosowywany do potrzeb, ale z pewnymi opó nieniami. Posiadane bazy danych i strona www. zostały wysoko ocenione pod k tem wdra ania nowej strategii. W przypadku Kompleksu nieruchomo ci MAKOWA podkre lone zostały nast puj ce elementy: - niska jako obiektów na Makowej; ich zły stan techniczny; - obecna funkcja Makowej nie jest dostosowana do charakteru działa Agencji; - MAKOWA nie jest rozwijana, głównie ze wzgl du na brak rodków; - W rozwoju MAKOWEJ nie zostały wykorzystane fundusze UE dost pne na lata 20042006 Kompleks nieruchomo ci MAKOWA został oceniony bardzo nisko pod k tem wdra ania nowej strategii. W przypadku Kultury organizacyjnej, współpracy wewn trz organizacyjnej i transferu wiedzy podkre lone zostały nast puj ce elementy: - liczba spotka mi dzyzespołowych (kierownictwa z Prezesem) jest wystarczaj ca, ale spotkania s za krótkie, na spotkaniach kierownictwa za mało rozmawiamy o problemach, rzeczach wa nych, wdra aniu strategii; - liczba spotka w zespołach jest wystarczaj ca; - liczba szkole zewn trznych / wewn trznych jest wystarczaj ca; szkolenia wewn trzne umo liwiaj przekazywanie wiedzy wewn trz zespołu; - liczba wspólnych projektów wewn trznych jest zbyt mała; dotychczas realizowane wspólne projekty nie były zwi zane z rozwi zywaniem wa nych spraw, ale miały du y wpływ na rozwój współpracy wewn trz organizacyjnej; - słaby przepływ informacji pomi dzy zespołami; - wysoka kultura organizacyjna i przyjazny klimat - pracownicy przychodz z ch ci do pracy, w siedzibach jest porz dek, s wypracowane jasne sposoby komunikacji (m.in. przez e-mail, zebrania), organizowane s spotkania nieformalne (poza prac ), w organizacji s jasne nieformalne i formalne zasady „co wolno i czego nie wolno”; - Agencja jest nowoczesn firm , zarz dzana w sposób demokratyczny, skupiaj ca młodych, wykształconych, ambitnych ludzi; - nast puje systematyczna poprawa we współpracy mi dzy zespołami, zostały wprowadzone regularne spotkania z kierownictwem, z pracownikami, szkolenia wewn trzne, du o si poprawiło po warsztatach strategicznych w listopadzie 2005 r.; s regularne spotkania w zespołach, równie nieformalne, integracyjne spotkania, systematycznie jest poprawiany przepływ informacji. Czynnik został oceniony na rednim poziomie pod k tem wdra ania nowej strategii. Nast puje systematyczna poprawa we współpracy mi dzy zespołami, ale jest jeszcze wiele do zrobienia. W przypadku czynnika Wdro one procedury post powania / systemy zarz dzania (jako ci , finansami, projektami itp. podkre lone zostały nast puj ce elementy: Bilans Warto ci Niematerialnych 2007 - 19 -
-
mamy du liczb procedur, ale nie mamy procedur zwi zanych z opracowywaniem nowych produktów, nie ma procedur zwi zanych z wdra aniem i monitorowaniem strategii, nie ma procedur zwi zanych z zarz dzaniem finansowym; - mamy dobre procedury do wiadczenia usługi informacyjnej, doradczej, szkoleniowej, do zarz dzania projektami, ale procedury b d wymaga doskonalenia do nowych produktów (do potrzeb wdra anej strategii); - systematycznie poprawiamy procedury ISO, ale niesystematycznie wprowadzamy nowe wa ne dla realizacji celów strategicznych. Wdro one procedury post powania / systemy zarz dzania (jako ci , finansami, projektami itp. Zostały ocenione na rednim poziomie pod k tem wdra ania nowej strategii. Nast puje systematyczna poprawa w tym zakresie, ale jest jeszcze wiele do zrobienia. W przypadku Innowacyjno ci produktowej podkre lone zostały nast puj ce elementy: - liczba nowych produktów jest zbyt mała; - nowe produkty nie s super atrakcyjne; - oferta nie jest dostatecznie dobrze dostosowana do potrzeb rynku (nie mamy oferty dla samorz dów); - nie mamy jasno sprecyzowanej oferty rynkowej, z któr wyjdziemy do klientów; - niesystematycznie rozwijamy nasz innowacyjno produktow , nie kreujemy nowych produktów; - mamy biern postaw (raczej odpowiadamy na wpływaj ce zapytania klientów, nie wychodzimy sami do klientów). Innowacyjno produktowa została bardzo nisko oceniona pod k tem wdra ania nowej strategii.
Bilans Warto ci Niematerialnych 2007 - 20 -
2.2.3 Kapitał Relacyjny Wykres Słupkowy QQS: Kapitał Relacyjny
Wykres słupkowy QQS: Kapitał Strukturalny (KS) SC-6 SC-5 SC-4 SC-3 SC-2 SC-1 0
30
60
90
SC-6
Innowacyjno
produktowa
SC-5 SC-4
Wdro one procedury post powania / systemy zarz dzania (jako ci , finansami, projektami itp.) Kultura organizacyjna, współpraca wewn trz organizacyjna i transfer wiedzy
SC-3
Kompleks nieruchomo ci MAKOWA
SC-2
Bazy danych o MSP w Wielkopolsce / Strona www
SC-1
Wyposa enie techniczne
Systematyczno
(%)
Jako
(%)
Ilo
Bilans Warto ci Niematerialnych 2007 - 21 -
(%)
W ród czynników Kapitału Relacyjnego najlepiej została oceniona współpraca z PARP. Stosunkowo dobrze została oceniona współpraca z klientami i partnerami. Jednak e w przypadku tych czynników stosunkowo nisko została oceniona systematyczno , co mo e oznacza pogorszenie tych czynników w przyszło ci. Najni ej został oceniony czynnik: Współpraca z Urz dem Marszałkowskim. W przypadku Współpracy z Urz dem Marszałkowskim podkre lone zostały nast puj ce elementy: - kontaktów z UM jest du o, ale bierze w nich udział głównie Prezes; - oceniaj c po efektach, jako współpracy i sposób zarz dzania relacjami z UM nie jest wystarczaj cy, aby osi gn nasze cele; - projekty zlecone przez UM powinny by traktowane priorytetowo i ze szczególn staranno ci ; - brak planu współpracy z głównym interesariuszem; - systematycznie rozwijamy współprac z UM pod k tem osi gania naszych celów, ale jest tu jeszcze wiele do zrobienia. Współpraca z Urz dem Marszałkowskim została oceniona najni ej ze wszystkich czynników Kapitału Relacyjnego. W przypadku Współpracy z PARP podkre lone zostały nast puj ce elementy: - wysoka liczba kontaktów (szczególnie je li chodzi o codzienne, robocze kontakty pracowników RIF i PK z pracownikami PARP), spotkania RIFów z PARP; - w PARP jeste my dobrze postrzegani jako RIF i PK na tle innych województw przez pryzmat realizowanych zada ; - w codziennych kontaktach traktujemy PARP jako partnera i wa nego klienta, a nie wroga, mamy dobre kontakty na wszystkich szczeblach organizacyjnych w PARP; - systematycznie rozwijamy współprac z PARP pod k tem osi gania naszych celów. Współpraca z PARP została oceniona najwy ej ze wszystkich czynników Kapitału Relacyjnego. W przypadku Współpracy z partnerami podkre lone zostały nast puj ce elementy: - liczba kontaktów z partnerami jest wysoka (z PK, KSU, OWP, beneficjentami RZL 2.3a i ZPORR 2.5., ze znacz cymi firmami konsultingowymi); - mamy wielu stałych, sprawdzonych, ch tnych do współpracy partnerów; - beneficjenci RZLu chc z nami pracowa ; - organizujemy regularne spotkania w ramach PK; - od lat współpracujemy z KSU i reprezentujemy je w Radzie Koordynacyjnej; - ka dy wejdzie z ch ci do naszego projektu, ale mamy mało zaprosze do zewn trznych projektów; - współpraca z partnerami bez dodatkowych działa nie przeło y si na zlecenia; systematycznie rozwijamy współprac z partnerami pod k tem osi gania naszych celów, ale jest jeszcze wiele do zrobienia Współpraca z partnerami została stosunkowo wysoko oceniona pod k tem wdra ania nowej strategii (wysoka ocena ilo ci i systematyczno ci, ni sza ocena jako ci). W przypadku Współpracy z klientami podkre lone zostały nast puj ce elementy: - dobra współpraca z przedsi biorstwami w ramach RIF (zawsze traktowali my beneficjentów jako klientów, a nie petentów, ale niesystematycznie kierowali my do nich inn ofert - spoza RIF); - szkolenia oferowane niesystematycznie; Bilans Warto ci Niematerialnych 2007 - 22 -
-
brak usług doradczych (np. w zakresie innych programów SPO WKP 2.4.); nast puje odbudowa współpracy z samorz dami (Prezes ostatnio utrzymuje stałe kontakty - St.Miasto, Konin), ale w okresie ostatnich lat utracili my ten rynek. Współpraca z klientami została oceniona stosunkowo nisko pod k tem wdra ania nowej strategii. Wysoko została oceniona liczba potencjalnych klientów, nisko natomiast jako i systematyczno tej współpracy. W przypadku Dost p do kompetentnych pracowników podkre lone zostały nast puj ce elementy: - nie mamy wystarczaj cej liczby odpowiednich ekspertów zewn trznych oraz dobrych współpracowników - trudno wybra dobrych pracowników z du ej liczby ofert, - nowych pracowników trzeba długo uczy , brak "gotowych" pracowników do pracy w RIF, ZP i ZF; - dobrzy pracownicy maj zbyt wysokie wymagania płacowe w stosunku do poziomu płac w Agencji; - niedostatecznie zarz dzamy informacj o potencjalnych pracownikach i ekspertach zewn trznych (brak bazy danych o potencjalnych pracownikach, mamy segregatory z c.v. ekspertów zewn trznych, ale nie aktualizujemy ich i z nich nie korzystamy; nie ma jasnego systemu gromadzenia informacji o dobrych trenerach i ekspertach) Dost p do kompetentnych pracowników został oceniony nisko pod k tem wdra ania nowej strategii. W przypadku czynnika Konkurencja podkre lone zostały nast puj ce elementy: - mamy niedostateczn informacj nt. konsultantów opracowuj cych wnioski, systemów opłat za przygotowanie wniosków i rozliczanie projektów, - nie wiemy jakie projekty realizuj OWP i firmy konsultingowe, w ramach jakich programów i za ile; - mamy dost p do ró nych Raportów, ale nie s omawiane na spotkaniu kierownictwa i nie wyci gamy z nich wniosków; mamy ró ne ekspertyzy, które nale y szczegółowo przeanalizowa ; - niesystematycznie analizujemy poczynania konkurencji, powinni my mie tu system zbierania i przetwarzania informacji, prezentowania ich na spotkaniu kierownictwa, powinni my wiedzie co kto robi i za ile, b dzie to baza pomysłów dla Agencji na realizacj nowych projektów i usług Czynnik Konkurencja został oceniony bardzo nisko pod k tem wdra ania nowej strategii.
Bilans Warto ci Niematerialnych 2007 - 23 -
• Rozwój Kapitału Intelektualnego
o
Mocne oraz słabe strony
Podsumowanie przegl du QQS pokazuje ogóln ocen trzech kategorii KI oraz trzech wymiarów oszacowania. Przygl daj c si poni szej tabeli mo na zidentyfikowa , czy siła lub słabo Spółki le y w Kapitale Ludzkim, Strukturalnym czy Relacyjnym i czy główne problemy le w ilo ci, jako ci czy systematyczno ci zarz dzania. Zbiorcze podsumowanie oceny QQS w ARR
Systemat yczno (%)
rednia warto (%)2
Mo liw o popra wy (%)3
Streszczenie
Ilo (%)
Jako (%)
Kapitał Ludzki Kapitał Strukturalny Kapitał Relacyjny Razem
75 58 55
52 43 38
67 50 43
65 50 46
35 50 54
63
45
53
54
46
Analizuj c dane w powy szej tabeli, mo na wskaza
e:
1)
Najwy ej został oceniony Kapitał Ludzki i jest on najwi ksz sił ARR. Warto rednia (zagregowane trzy wymiary oceny QQS) wynosi a 65%, co oznacza, e mo liwo poprawy w tym zakresie to tylko 35%. Nale y jednak zwróci uwag , e Kapitał Ludzki został bardzo wysoko oceniony pod wzgl dem ilo ci i systematyczno ci, a relatywnie nisko pod wzgl dem jako ci. Tym niemniej systematyczne działania w tym zakresie powinny pozytywnie wpłyn na jako tej grupy czynników.
2)
Najsłabiej został oceniony Kapitał Relacyjny, czyli relacje z partnerami, klientami, otoczeniem. rednia warto wynosi tu tylko 46%, a wi c jest tu stosunkowo du a mo liwo poprawy.
3)
Podobnie został oceniony Kapitał Strukturalny – mo liwo poprawy 50%.
4)
Nale y jednak zauwa y , e wszystkie obszary KI zostały ocenione stosunkowo wysoko, co dobrze wiadczy o firmie.
2
rednia warto
50%;
“ rednia warto ” - agreguje wszystkie trzy wymiary Ilo , Jako i Systematyczno do jednej warto ci. Najwy sze warto ci rednie (niska mo liwo poprawy) wskazuj na sił , a niskie warto ci rednie (du a mo liwo poprawy) na słabo ci danych czynników. 3 „Potencjał poprawy” pokazuje odst p pomi dzy warto ci redni a 100%. Bilans Warto ci Niematerialnych 2007 - 24 -
Podsumowanie oceny QQS w rozbiciu na poszczególne czynniki KI
Przegl d QQS
Kapital Ludzki
KI
ID
(%)
Jako (%)
Systemat yczno (%)
rednia warto (%)
Mo liwo poprawy (%)
75
50
70
65
35
HC-2
Umiej tno ci zawodowe
60
40
60
53
47
HC-3
Cechy osobowo ciowe, kultura osobista
-
80
80
80
20
HC-4 Motywacja & lojalno
-
30
45
38
62
HC-5 Wykształcenie
90
60
80
77
23
90
80
90
87
13
90
60
70
73
27
-
10
10
10
90
50
50
60
53
47
40
40
60
47
53
20
20
10
17
83
60
20
50
43
57
RC-2 Współpraca z PARP
80
80
80
80
20
Współpraca z partnerami
70
40
60
57
43
RC-4 Współpraca z klientami
60
40
40
47
53
Dost p do RC-5 kompetentnych pracowników
50
30
20
33
67
RC-6 Konkurencja
10
20
10
13
87
SC-2 Kapitał Strukturalny
Ilo
HC-1 Przywództwo
SC-1
SC-3 SC-4
SC-5
SC-6 RC-1
Kapitał Relacyjny
Czynnik KI
RC-3
Wyposa enie techniczne Bazy danych o MSP w Wielkopolsce / Strona www Kompleks nieruchomo ci MAKOWA Kultura organizacyjna, współpraca wewn trz organizacyjna i transfer wiedzy Wdro one procedury post powania / systemy zarz dzania (jako ci , finansami, projektami itp.) Innowacyjno produktowa Współpraca z Urz dem Marszałkowskim
Bilans Warto ci Niematerialnych 2007 - 25 -
Najwi ksze słabo ci Agencji (najni sze warto ci rednie i tym samym najwy szy potencjał poprawy) – w kolejno ci od najsłabiej ocenionego czynnika: - Kompleks nieruchomo ci MAKOWA (potencjał poprawy – 90 %) - Analiza konkurencji (potencjał poprawy – 87 %) - Innowacyjno produktowa (potencjał poprawy – 83 %) - Dost p do kompetentnych pracowników (potencjał poprawy – 67 %) - Motywacja & lojalno (potencjał poprawy – 62 %) - Współpraca z Urz dem Marszałkowskim (potencjał poprawy – 57 %) - Współpraca z klientami (potencjał poprawy – 53 %) - Wdro one procedury post powania / systemy zarz dzania (jako ci , finansami, projektami itp.) (potencjał poprawy – 53 %) Najwi ksza siła Agencji (najwy sze warto ci rednie i tym samym najni szy potencjał poprawy) – w kolejno ci od najlepiej ocenionego czynnika: - Wyposa enie techniczne (ocena - 87 %) - Współpraca z PARP (ocena - 80 %) - Cechy osobowo ciowe & kultura osobista pracowników (ocena - 80 %) - Wykształcenie pracowników (ocena - 77 %) - Bazy danych o MSP w Wielkopolsce / Strona www (ocena - 73 %) - Przywództwo (ocena - 65 %) - Współpraca z partnerami (ocena - 57 %) - Umiej tno ci zawodowe pracowników (ocena - 53 %) - Kultura organizacyjna, współpraca wewn trz organizacyjna i transfer wiedzy (ocena – 53 %)
Bilans Warto ci Niematerialnych 2007 - 26 -
o
Wagi kapitału intelektualnego
Wagi Kapitału Intelektualnego
Kapitał Relacyjny 36% Kapitał Ludzki 32%
Kapitał Strukturalny 32%
W Agencji wagi poszczególnych Kapitału Ludzkiego, Kapitału Strukturalnego oraz Kapitału Relacyjnego maj stosunkowo równomierny wpływ na wyniki biznesowe Spółki.
Poni ej przedstawiono wag poszczególnych czynników KI dla osi gni cia sukcesu biznesowego. Z wykresu wynika, e najwi kszy wpływ maj (w kolejno ci): - umiej tno ci zawodowe pracowników; - innowacyjno produktowa; - przywództwo; - motywacja i lojalno pracowników; - rozwój kompleksu nieruchomo ci MAKOWA; - współpraca z PARP; - wdro one procedury post powania / systemy zarz dzania; - współpraca z partnerami; - współpraca z Urz dem Marszałkowskim; - współpraca z klientami.
Bilans Warto ci Niematerialnych 2007 - 27 -
W rankingu najmniejsz wag dla osi gni cia sukcesu biznesowego maj : wyposa enie techniczne, bazy danych i strona www., wykształcenie pracowników, ich cechy osobowo ciowe i kultura osobista.
Bilans Warto ci Niematerialnych 2007 - 28 -
Miary Wa one Kapitału Intelektualnego
Miary wa one 4,4%
Konkurencja
5,2%
Dost p do kompetentnych pracowników
6,3%
Współpraca z klientami
6,7%
Współpraca z partnerami
7,3%
Współpraca z PARP
6,4%
Współpraca z Urz dem Marszałkowskim Innowacyjno
8,6%
produktowa
7,0%
Wdro one procedury post powania / systemy zarz dzania (jako ci , finansami, projektami itp.)
5,9%
Kultura organizacyjna, współpraca wewn trz organizacyjna i transfer wiedzy
7,5%
Kompleks nieruchomo ci MAKOWA
1,8%
Bazy danych o MSP w Wielkopolsce / Strona www
1,3%
Wyposa enie techniczne
0,0% Wykształcenie
3,1% 7,5%
Motywacja & lojalno Cechy osobowo ciowe, kultura osobista
3,2% 10,1%
Umiej tno ci zawodowe
7,6%
Przywództwo
0%
Bilans Warto ci Niematerialnych 2007 - 29 -
4%
8%
12%
2.3. Pola interwencji Portfel Zarz dzania KI został ustalony na podstawie oceny QQS (ilo ci – jako ci systematyczno ci) ka dego czynnika oraz jego relatywnej wa no ci dla osi gni cia celów strategicznych. Portfel Zarz dzania KI przedstawiany jest poni ej w formie graficznej w dwóch wymiarach: •
Potencjał poprawy (o – X): czynniki KI poło one najdalej na prawo maj niski potencjał poprawy (wysoka ocena QQS), czynniki najdalej na lewo maj relatywnie wysoki potencjał poprawy (niska warto ocena QQS).
•
Relatywna Wa no (o – Y): czynnik KI poło one najni ej s relatywnie najmniej istotne, a czynniki poło ne najwy ej relatywnie najbardziej wa ne dla osi gni cia sukcesu biznesowego i celów strategicznych.
Kombinacja tych dwóch wymiarów przedstawia portfel czynników KI podzielony na cztery kwadraty, co pozwala na okre lenie potencjału interwencji dla ka dego czynnika. Podstawowe zało enie jest takie, e najwi ksze efekty przyniesie skupienie si na czynnikach z najwy szym potencjałem poprawy i jednocze nie o najwy szej relatywnej wadze. Działania poprawiaj ce i rozwijaj ce te czynniki przynios najwi ksze rezultaty i charakteryzowa si b d najwy szym wska nikiem kosztów do efektów lub najwy szym zwrotem z nakładów. Systematyczny przegl d czynników KI z najwy szym potencjałem zmian, dostarcza kadrze zarz dzaj cej odpowiedzi na pytanie: “ Od których czynników nale y rozpocz interwencj ? Gdzie mo emy otrzyma najwy sze efekty przy najni szych kosztach ?”
Bilans Warto ci Niematerialnych 2007 - 30 -
Bilans Warto ci Niematerialnych 2007 - 31 -
Portfel zarz dzania Kapitałem Intelektualnym w ARR
Portfel Zarz dzania KI Kapitał Ludzki
Kapitał Strukturalny
11,00%
Kapitał Relacyjny
HC-2
Stabilizacja
SC-6 Rozwój SC-3
HC-1
HC-4
M iara W a o n a
SC-5 RC-1RC-4
RC-2
RC-3 SC-4
RC-5 5,50%
RC-6 HC-5HC-3 SC-2 SC-1
Analiza 0,00% 10%
50% rednia ocena
HC-1 HC-2 HC-3 HC-4 HC-5
Przywództwo Umiej tno ci zawodowe Cechy osobowo ciowe, kultura osobista Motywacja & lojalno Wykształcenie
SC-1 SC-2 SC-3 SC-4 SC-5 SC-6 RC-1 RC-2 RC-3 RC-4 RC-5 RC-6
Wyposa enie techniczne Bazy danych o MSP w Wielkopolsce / Strona www Kompleks nieruchomo ci MAKOWA Kultura organizacyjna, współpraca wewn trz Wdro one procedury post powania / systemy Innowacyjno produktowa Współpraca z Urz dem Marszałkowskim Współpraca z PARP Współpraca z partnerami Współpraca z klientami Dost p do kompetentnych pracowników Konkurencja
90% Działania nie s konieczne Minimum O Y (Miara wa ona) O X ( rednia ocena)
Bilans Warto ci Niematerialnych 2007 - 31 -
Maksimum
Kwadrat Rozwój (lewy górny) wskazuje na czynniki relatywnie najwa niejsze z najwi kszym potencjałem poprawy. W przypadku Agencji s to: - Kompleks nieruchomo ci MAKOWA; - Innowacyjno produktowa; - Motywacja i lojalno pracowników; - Współpraca z Urz dem Marszałkowskim; - Współpraca z klientami. Czynniki te powinny by przedmiotem interwencji. Ocena QQS tych czynników jest raczej niska, a s one najwa niejsze dla realizacji celów strategicznych. Z tych powodów kluczowe jest zaj cie si rozwojem w/w czynników, gdy maj one najwy szy potencjał poprawy. Kwadrat Stabilizacja (prawy górny) wskazuje na czynniki o wysokiej relatywnej wa no ci, ale o niskim potencjale poprawy, czyli wysoko ocenione pod wzgl dem ilo ci, jako ci i systematyczno ci działania. W przypadku Agencji s to: - Umiej tno ci zawodowe; - Przywództwo; - Współpraca z PARP; - Współpraca z partnerami. W/w wysoko ocenione czynniki stanowi sił firmy. Poniewa ich ocena jest wysoka i s wa ne strategicznie, to nale y je utrzymywa na aktualnym poziomie. Kwadrat Analiza (lewy, dolny) zawiera czynniki relatywnie mniej wa ne, ale o du ym potencjale poprawy. W przypadku Agencji s to: - Dost p do kompetentnych pracowników; - Systematyczna analiza konkurencji; S to czynniki, które mo na znacznie poprawi , ale ich wpływ na osi gni cie strategicznych celów jest stosunkowo niewielki. Z tego powodu natychmiastowa interwencja nie jest potrzebna, ale warto je przeanalizowa bardziej szczegółowo i wprowadzi niezb dne usprawnienia w tym zakresie. Kwadrat Działania nie s konieczne (prawy, dolny) przedstawia czynniki, które s mało istotne i z niskim potencjałem poprawy. W przypadku Agencji s to: - Wyposa enie techniczne; - Bazy danych / strona www; - Cechy osobowo ciowe i kultura osobista pracowników; - Wykształcenie pracowników. Czynniki zawarte w tym kwadracie mog by zignorowane. S na dobrym poziomie, a ich poprawa nie przyniesie widocznej poprawy wyników przedsi biorstwa. Z tego powodu szkoda wysiłku na zajmowanie si nimi. Na podstawie w/w informacji wynikaj cych Portfela zarz dzania Kapitałem Intelektualnym ARR, Prezes Zarz du Spółki uruchomił 3 nast puj ce projekty wewn trzne: - Inkubator Technologiczny MAKOWA - kierownik projektu – Gra yna Twardowska; - Nowe produkty ARR - kierownik projektu – Beata Frontczak; w wyniku projektu zostanie rozwini tych kilka czynników KI: głównie innowacyjno produktowa, ale równie współpraca z Urz dem Marszałkowskim, z partnerami i z klientami, konkurencja, dost p do kompetentnych pracowników, umiej tno ci zawodowe; - Opracowanie systemu motywacyjnego w ARR - kierownik projektu – Agata Bryzgalska;
Bilans Warto ci Niematerialnych 2007 - 32 -
Dla ka dego z w/w projektów: • Zostanie powołana Grupa Robocza składaj ca si z przedstawicieli ró nych zespołów; skład grupy roboczej zostanie zaproponowany przez Kierownika Projektu i zatwierdzony przez Prezesa Zarz du; • Grupa robocza opracuje Raport zawieraj cy: Główne cele oraz po dane rezultaty Harmonogram działa Sposób finansowania Wska niki do monitorowania poziomu osi gni cie celów
Bilans Warto ci Niematerialnych 2007 - 33 -
Aneks: Wska niki Czynnik KI Przywództwo
Przywództwo
Przywództwo Przywództwo
Umiej tno ci zawodowe
Umiej tno ci zawodowe
Umiej tno ci zawodowe
4
Wska nik Opracowana strategia dostosowana do potrzeb Strategia jest znana pracownikom i rozumiana przez nich
Definicja Musi powsta dokument pt. Strategia ARR, dostosowany do obecnych potrzeb, uwzgl dniaj cy nowe wyzwania
Warto Warto Jednostka planowana faktyczna na 2007 r. 4
Q
Uruchomienie projektów wewn trznych
Liczba uruchomionych projektów wewn trznych w celu wdra ania strategii
#
Realizacja projektów wewn trznych
Liczba zrealizowanych projektów zako czonych sukcesem w celu wdra ania strategii
0
1
0
3
0
0
10,2
10
7,3
7
28
28
#
W 2006 r. wszystkich szkole (wewn trznych i zewn trznych) w ARR było 765 dni, rednia liczba etatów w 2006 r. to 74,41 Udział w etatu. Definicja wska nika: szkoleniach Liczba dni wszystkich (wewn trznych i szkole (wewn trznych i zewn trznych zewn trznych) przypadajaca razem) na 1 etat w roku. # W 2006 r. szkole zewn trznych w ARR było 547 dni, rednia liczba Udział w szkoleniach etatów w 2006 r. to 74,41 zewn trznych etatu. Definicja wska nika: (prowadzonych Liczba dni szkole przez osoby spoza zewn trznych przypadajaca na 1 etat w roku. ARR) # W 2006 r. w ARR były zatrudnione 93 osoby, z tego 26 osób prowadziła szkolenia, prezentacje, seminaria. Definicja wska nika: Udział osób, Liczba które prowadziły szkolenia, pracowników prezentacje, seminaria w zaanga owanych całkowitej liczbie w prowadzenie pracowników pracuj cych w % szkole ARR w roku.
#; TAK/NIE 0/1; Ocena - Q
1
0/1
Badanie ankietowe 1 raz w roku - ocena jako ciowa
Oznaczenia jednostki - Ilo
0
Bilans Warto ci Niematerialnych 2007 - 34 -
Umiej tno ci zawodowe
Umiej tno ci zawodowe
Liczba osób zdolnych do kierowania projektem
W 2006 r. w ARR były zatrudnione 93 osoby, z tego 7 osób miała do wiadczenie w wiadczeniu usług doradczych (dla przedsi biorców i/lub samorz dów). Definicja wska nika: Udział osób, które wiadczyły usługi doradcze w całkowitej liczbie pracowników pracuj cych w ARR w roku W 2006 r. w ARR były zatrudnione 93 osoby, z tego 12 osób zarz dzała min. 1 projektem (min. 1 projekt poprowadzony samodzielnie, który mo na wykaza w c.v.). Definicja wska nika: Udział osób, które prowadziły min. 1 projekt w całkowitej liczbie pracowników pracuj cych w ARR w roku.
1
1
Ocena kultury osobistej i osobowo ci pracowników
w ramach okresowej oceny pracownika oraz samooceny - umiej tno współpracy w zespole, komunikatywno , otwarto , entuzjazm, optymizm, umiej tno zachowania si w ka dej sytuacji, dyskutowania w sposób konstruktywny, budzenie zaufania; zdolno do uczenia si , kreatywno , elastyczno 0/1 W 2006 r. rednia płaca wynosiła 2043 zł, natomiast w kraju 2633 zł. Definicja wska nika - stosunek redniej płacy w firmie do redniej płacy w kraju.
77
85
113
115
Liczba pracowników zaanga owanych w wiadczenie usług doradczych
Cechy osobowo ciowe, kultura osobista
Motywacja & lojalno
Motywacja & lojalno
Poziom płacy Poziom płacy kluczowych pracowników (od starszego specjalisty do kierownika, bez prezesa, głównego ksi gowego i bez dodatków funkcyjnych prokurenta)
W 2006 r. rednia płaca w grupie kluczowych pracowników wynosiła 3000 zł, natomiast w kraju 2633 zł. Definicja wska nika stosunek redniej płacy w firmie do redniej płacy w kraju.
7,5
7,5
12,9
13
%
%
%
%
Bilans Warto ci Niematerialnych 2007 - 35 -
Motywacja & lojalno Opracowany system motywacji
Wykształcenie
Wykształcenie
jako wyposa enia w stanowiska pracy lepsze wykorzystanie baz danych RIF do realizacji projektów
na stronie www znajduje si pełna oferta ARR Kompleks nieruchomo ci MAKOWA
ka de stanowisko pracy wyposa one w wysokiej klasy komputer z dost pem do Internetu
1
72
80
23,6
25
100
100
0
1
0
1
%
korzystanie z danych klientów, z informacji o projektach, o trenerach ocena jako ciowa Q oferta szkole (zamkni tych i otwartych), oferta współpracy dla instytucji (mo liwo udziału w projektach, co mo emy zrobi , jakie mamy do wiadczenia), oferta usług dla przedsi biorstw i samorz dów; strona interaktywna na wzór firm konsultingowych 0/1
projekt zagospodarowania musi powsta projekt kompleksu zagospodarowania MAKOWA kompleksu MAKOWA
0 0/1
W 2006 r. wszystkich pracowników pracowało w ARR - 93, natomiast wy sze wykształcenie magisterskie posiadało 67. Definicja wska nika - stosunek pracowników z wykszt. Liczba osób z wy szym magisterskim do wszystkich wykształceniem pracowników pracuj cych w ARR w roku. magisterskim % W 2006 r. wszystkich pracowników pracowało w ARR - 93, natomiast uko czone studia podyplomowe posiadało 22. Definicja wska nika stosunek pracowników z uko czonymi studiami Liczba osób, która podyplomowymi do wszystkich pracowników uko czyła studia podyplomowe pracuj cych w ARR w roku. %
Wyposa enie techniczne
Bazy danych o MSP w Wielkopolsce / Strona www Bazy danych o MSP w Wielkopolsce / Strona www
Musi powsta dokument pt. System motywacji ARR, dostosowany do obecnych potrzeb, uwzgl dniaj cy nowe wyzwania; w miar mo liwo ci opracowany z udziałem ekspertów zewn.
0/1
Bilans Warto ci Niematerialnych 2007 - 36 -
Kultura organizacyjna Współpraca wewn trz organizacyjna i transfer wiedzy Współpraca wewn trz organizacyjna i transfer wiedzy Współpraca wewn trz organizacyjna i transfer wiedzy
wdro one procedury post powania / system zarz dzania jako ci wdro one procedury post powania
innowacyjno produktowa
innowacyjno produktowa
innowacyjno produktowa
dobra atmosfera w badanie ankietowe 1 raz w pracy roku; ocena jako ciowa spotkania pracowników przedstawicieli ró nych zespołów realizacja projektów wewn trznych realizowanych przez przedstawicieli ró nych Zespołów
liczba spotka kierownictwa z Prezesem w roku (1 raz w miesi cu)
Q
s zmiany zgłaszane przez pracowników i wynikaj ce z auditów wewn.; w 2006 r. było ich 76
wdro one nowe procedury
wdro one nowe procedury dostosowane do nowej rzeczywisto ci (np. PRINCE)
opracowanie systemu opracowanie systemu wdra ania nowych wdra ania nowych produktów produktów - raport
liczba opracowanych liczba opracowanych nowych produktów nowych produktów wysoko przychodów ze wysoko przychodów ze sprzeda y nowych sprzeda y nowych produktów produktów
12
2
5
2,9
3
1
1
1
1
0
1
2
10
1
10
#
liczba projektów wewn trznych realizowanych przez przedstawicieli ró nych Zespołów; obecnie: InCas i Doskonalenie ISO # W 2006 r. szkole szkolenia wewn trznych w ARR było wewn trznych 218 dni, rednia liczba (prowadzone etatów w 2006 r. to 74,41 przez etatu. Definicja wska nika: pracowników ARR Liczba dni szkole dla pracowników wewn trznych przypadaj ca ARR) na 1 etat w roku. #
procedury ISO dostosowane do zmieniaj cych si potrzeb
12
Q
Q
0/1
#
%
Bilans Warto ci Niematerialnych 2007 - 37 -
Współpraca z Urz dem Marszałkowskim
projekty i usługi realizowane na zlecenie UM
liczba projektów/usług zleconych przez UM; w 2006 r. był ZPORR 2.5, ZPORR 3.4., Promocja przedsi biorczo ci (własny) i zało enia do ROP #
4
4
projekty i usługi realizowane na zlecenie PARP
liczba projektów/usług zleconych przez PARP; w 2006 r. był Phare, SPO WKP, SPO RZL, PK, umowa na organizacj spotka KSU, sie OWP
6
6
projekty realizowane we współpracy z partnerami z inicjatywy ARR
liczba projektów realizowanych we współpracy z partnerami z inicjatywy ARR; w 2006 r. był WSI, WSI Plus, sie OWP, Klastry
4
4
projekty realizowane we współpracy z partnerami z inicjatywy partnerów
liczba projektów realizowanych we współpracy z partnerami z inicjatywy partnerów; w 2006 r. - projekt TH, T2MT, 3 CIP, ECOW, rozpocz li my współprac z Firm 2000 - projekt Innowacyjno
5
3
1000
1000
17,6
17,6
3
5
0
1
Współpraca z PARP
Współpraca z partnerami
Współpraca z partnerami
Współpraca z klientami
Współpraca z klientami
Dost p do kompetentnych pracowników Dost p do kompetentnych pracowników
#
#
#
Definicja wska nika: liczba uczestników szkole i seminariów organizowanych przez ARR w ramach wszystkich Zespołów (i wszystkich projektów) wg list obecno ci na szkoleniach; nie nale y zalicza szkole liczba uczestników organizowanych dla pracowników ARR szkole # Definicja wska nika: udział przychodów ze sprzeda y (z warto sprzeda y wył czeniem przychodów z na projektach, najmu, RIFu i PK) w całkowitych przychodach szkoleniach i ARR % usługach liczba stałych współpracowników (ekspertów zewn trznych na umow zlecenie)
liczba stałych współpracowników (ekspertów zewn trznych zatrudnianych na umow zlecenie)
baza ciekawych (u ytecznych) kontaktów ekspertów zewn trznych
baza ciekawych (u ytecznych) kontaktów ekspertów zewn trznych (z ró nych ródeł, z ró nych Zespołów - ze szkole , z RZLu, ze studiów
#
0/1
Bilans Warto ci Niematerialnych 2007 - 38 -
podyplomowych), zawieraj ca obszar potencjalnej współpracy, namiary (tel., e-mail)
Dost p do kompetentnych pracowników
baza ofert potencjalnych pracowników
c.v. kandydatów do pracy powinny by dost pne w wersji elektronicznej
systematyczna analiza konkurencji
pisemna analiza konkurencji opracowana 1 raz w roku; powinna zawiera informacje jakie projekty s realizowane przez konkurencj , o jakiej warto ci, w ramach jakich programów, z kim realizowane; jakie firmy opracowuj wnioski o 0/1 dotacje i jakie maj ceny
Konkurencja
0
1
0
1
0/1
Bilans Warto ci Niematerialnych 2007 - 39 -
