SPRAWOZDANIE Z POSIEDZENIA OBSERWATORIUM RYNKU MLEKA w dniu 27.05.2015

Spotkanie rozpoczęto omówieniem aktualnej sytuacji w Unii Europejskiej. Produkcja mleka w pierwszym kwartale spadła o 1,3% w porównaniu z analogicznym okresem 2014 roku. W samym marcu dostawy zostały zmniejszone o 1,8%. W 9 krajach członkowskich pomimo bardzo delikatnej sytuacji zwiększono produkcję, najbardziej jest to widoczne w przypadku Węgier (wzrost o 8,4%), Portugali (o 5,5%) oraz Litwy (o 2,6%). Największe ograniczenie dostaw mleka w I kwartale, miało natomiast miejsce w Rumuni (spadek o 6,9%), Bułgarii (o 5,6%), Grecji (o 5,4%), oraz w Irlandii (o 4,3%). Z dostępnych danych wynika, że po likwidacji kwot mlecznych dwóch największych producentów tj. Niemcy i Francja w kwietniu ograniczyło produkcję. W przypadku Niemiec dostawy spadły o 1,3%, natomiast we Francji o 3%. Od stycznia do kwietnia produkcja mleka w USA wzrosła o 0,2%, w Australii o 0,3%, a w Nowej Zelandii o 3%. Zmniejszone dostawy surowca w UE, pociągają za sobą również ograniczenie produkcji niektórych artykułów mleczarskich. W pierwszym kwartale bieżącego roku o 15% spadła produkcja pełnego mleka w proszku, o 2,3% napojów mlecznych, o 3,5% napojów fermentowanych oraz o 3,7% produkcja sera. Zwiększono natomiast produkcję masła o 0,2%, odtłuszczonego mleka w proszku o 0,4%, śmietany o 3% oraz mleka skondensowanego o 3,3%. Średnia cena mleka w UE-28 w marcu wynosiła 31,57 EUR/100 kg, w kwietniu przewiduje się tendencje raczej spadkowe i cena może ukształtować się na poziomie 31,4 EUR/100 kg. Spadek zaobserwowano również w przypadku kosztów pasz, jednak wzrosły koszty energii. W wielu europejskich gospodarstwach produkcja jest na krawędzi opłacalności lub poniżej. W ostatnim czasie odnotowano wahania światowych cen artykułów mleczarskich. Ceny artykułów mleczarskich na dzień 17.05.2015 (USD/t) % zmiany w porównaniu z cenami Ceny na dzień 17.05.2015 (USD/t) sprzed 2 tygodni EU Oceania USA EU Oceania USA Masło 3 456 3 263 4 445 + 1% 0% + 7% OMP PMP Ser Cheddar

2 117

2 250

2 058

- 2%

- 4%

- 2%

2 857

2 450

2 998

0%

- 6%

+ 9%

3 516

3 500

3 562

- 1%

0%

0%

Eksport UE w I kwartale 2015 roku, głównych produktów mleczarskich wzrósł o 1,5% w ekwiwalencie mleka, przy spadku światowego popytu o około 1%. Największy wzrost eksportu masła odnotowano do Egiptu, Arabii Saudyjskiej oraz Stanów Zjednoczonych (+66%). W przypadku sera eksport do USA wzrósł o 23%, Japonii o 64%, a do Szwajcarii o 6%. Inaczej

sytuacja wygląda w eksporcie mleka w proszku. Wywóz unijnego odtłuszczonego mleka w proszku wzrósł do Egiptu o 93%, natomiast został ograniczony do Algierii o 23% i do Indonezji o 13%. Eksport pełnego mleka w proszku zwiększono do Omanu o 22%, jednak do Algierii i Nigerii został on zmniejszony odpowiednio o 52% i 29%. W lipcu zostanie opublikowany pełny projekt krótkoterminowych prognoz obejmujący dostawy mleka, ceny, unijny eksport i import produktów mleczarskich. Na spotkaniu zaprezentowano dane dotyczące: 1. Niemiec  Przewidywana cena mleka w kwietniu: 30,8 EUR/100 kg  Produkcja w roku 2013/2014: wzrost o 3,5% tj. o 1,1 mln ton  Produkcja w roku 2014/2015: wzrost o 1,3% tj. o 0,41 mln ton  I kwartał: spadek o 1,7%  II kwartał: wzrost o 0,7%  III i IV kwartał: wzrost o 3,2%  Produkcja w roku 2015/2016: wzrost o 1%, tj. o 0,32 mln ton 2. Francji  Przewidywana cena mleka w kwietniu: 30,2 EUR/100 kg  Produkcja w roku 2013/2014: wzrost o 5,5%, tj. o 1,3 mln ton  Produkcja w roku 2014/2015: wzrost o 0,5%, tj. o 0,13 mln ton  I kwartał: spadek o 2,6%  II kwartał: spadek o 0,2%  III i IV kwartał: wzrost o 3%  Produkcja w roku 2015/2016: wzrost o 1%, tj. o 0,25 mln ton Przedstawiciele przemysłu francuskiego spodziewają się mniejszych dostaw mleka w obecnym roku niż przewiduje Komisja Europejska. 3. Wielkiej Brytanii  Przewidywana cena mleka w kwietniu: 33,6 EUR/100 kg  Produkcja w roku 2013/2014: wzrost o 8,3%, tj. o 1,1 mln ton  Produkcja w roku 2014/2015: wzrost o 1,5%, tj. o 0,22 mln ton  I kwartał: wzrost o 0,6%  II kwartał: wzrost o 0,8%  III i IV kwartał: wzrost o 2,3%  Produkcja w roku 2015/2016: wzrost o 1%, tj. o 0,15 mln ton Producenci mleka z Wielkiej Brytanii spodziewają się spadku cen, najbardziej dotkliwe od lipca. 4. Polski  Przewidywana cena mleka w kwietniu: 30,5 EUR/100 kg  Produkcja w roku 2013/2014: wzrost o 6,7%, tj. o 0,66 mln ton



Produkcja mleka w roku 2014/2015: wzrost o 1,1%, tj. o 0,12 mln ton  I kwartał: spadek o 0,2%  II, III i IV kwartał: wzrost o 1,5%  Produkcja w roku 2015/2016: wzrost o 3,1%, tj. o 0,33 mln ton Według danych GUS średnia cena mleka w kwietniu wynosi 28,5 EUR/100 kg i jest o 20% niższa od ceny w analogicznym okresie 2014 roku. Szacunkowo Polska w ostatnim roku kwotowym przekroczyła przyznaną kwotę o, około 6%, co skutkować będzie uiszczeniem bardzo wysokich opłat wyrównawczych. Swoje kwoty przekroczyło około 50% producentów mleka. Spodziewamy się dalszego spadku cen. Polscy producenci oprócz niskich cen mleka odczuwają również skutki embarga rosyjskiego oraz działania sieci handlowych, które wywierają presję cenową na podmiotach skupujących. 5. Holandii  Przewidywana cena mleka w kwietniu: 33,25 EUR/100 kg  Produkcja w roku 2013/2014: wzrost o 1,2%, tj. o 0,26 mln ton  Produkcja w roku 2014/2015; wzrost o 1,5%, tj. o 0,19 mln ton  I kwartał: spadek o 2%  II, III i IV kwartał: wzrost o 2,8%  Produkcja w roku 2015/2016: wzrost o 1%, tj. o 0,13 mln ton Obecnie produkcja jest na bardzo wysokim poziomie. Przedstawiciele przemysłu uważają, że produkcja jest na znacznie wyższym poziomie niż dane Komisji Europejskiej, tj. 5-7%. 6. Włoch  Przewidywana cena mleka w kwietniu: 30,5 EUR/100 kg  Produkcja w roku 2013/2014: wzrost o 1,7%, tj. o 0,17 mln ton  Produkcja w roku 2014/2015: wzrost o 0,7%, tj. o 0,07 mln ton  I kwartał: spadek o 1,4%  II, III i IV kwartał: wzrost o 1,4%  Produkcja w roku 2015/2016: wzrost o 0,5%, tj. o 0,05 mln ton Cena mleka jest bardzo niska, choć w ostatnim czasie wzrosła o około 5 centów. Przewidywany jest delikatny wzrost cen. Podmioty skupujące próbują ograniczać dostawy od największych producentów, co powinno spowodować wzrost cen mleka surowego. 7. Irlandii  Przewidywana cena mleka w kwietniu: 29,9 EUR/100 kg  Produkcja w roku 2013/2014: wzrost o 4,7%, tj. o 0,26 mln ton  Produkcja w roku 2014/2015: wzrost o 4%, tj. o 0,23 mln ton  I kwartał: spadek o 4,3%  II, III i IV kwartał: wzrost o 5,4%  Produkcja w roku 2015/2016: wzrost o 3%, tj. o 0,18 mln ton Średnia cena w kwietniu wynosi 30 EUR/100 kg, jednak niektóre podmioty skupujące płacą 26 EUR.

8. Hiszpanii  Przewidywana cena mleka w kwietniu: 31,2 EUR/100 kg  Produkcja w roku 2013/2014: wzrost o 5,5%, tj. 0,35 mln ton  Produkcja w roku 201/2015: wzrost o 1%, tj. o 0,07 mln ton  I kwartał: spadek o 0,8%  II, III i IV kwartał: wzrost o 1,6%  Produkcja w roku 2015/2016: wzrost o 0,5%, tj. o 0,03 mln ton Część producentów redukuje swoje stada. Na północnym zachodzie, gdzie koncentruje się produkcja mleka, producenci zaczynają mieć problem ze zbytem surowca, ponieważ hodowcy z centrum i południa kraju zwiększają swoją produkcję. 9. Danii  Przewidywana cena mleka w kwietniu: 30,8 EUR/100 kg  Produkcja w roku 2013/2014: wzrost o 1,7%, tj. o 0,09 mln ton  Produkcja w roku 2014/2015: wzrost o 1%, tj. o 0,05 mln ton  I kwartał: spadek o 1,6%  II, III i IV kwartał: wzrost o 1,8%  Produkcja w roku 2015/2016: wzrost o 1,5%, tj. o 0,08 mln ton Zdaniem ekspertów szacunki Komisji Europejskiej są zaniżone, ponieważ przewiduje się większy wzrost produkcji. W wielu gospodarstwach znajduje się dużo krów i cieląt, które z czasem będą wchodzić w okres produkcyjny. W najbliższym czasie przewiduje się spadki cen mleka w skupie. 10. Belgii  Przewidywana cena w kwietniu: 28,5 EUR/100 kg  Produkcja w roku 2013/2014: wzrost o 6,2%, tj. o 0,22 mln ton  Produkcja w roku 2014/2015: spadek o 0,5%, tj. o 0,02 mln ton  I kwartał: spadek o 3,1%  II, III i IV kwartał: wzrost o 0,4%  Produkcja w roku 2015/2016: wzrost o 0,6%, tj. o 0,02 mln ton W 2015 roku przewiduje się również wzrost produkcji w Stanach Zjednoczonych i Nowej Zelandii, natomiast w Australii spodziewane jest delikatne wyhamowanie. W I kwartale 2015 roku eksport sera z UE do Rosji zmalał o 14%. W tym czasie głównymi odbiorcami byli: USA (wzrost eksportu o 23%), Japonia (wzrost o 64%), Szwajcaria (wzrost o 6%), Korea Południowa (wzrost o 193%), oraz reszta świata (wzrost o 19%). Zmiany zaobserwowano również w przypadku eksportu masła. Głównymi odbiorcami w I kwartale 2015 roku byli: Arabia Saudyjska (x 2,3 więcej), Egipt (x 7,2 więcej), oraz USA (x 1,6 więcej). Handel zagraniczny masłem jest na tyle silny, że nawet, jeśli Rosja nie zniesie embarga, (co jest bardzo prawdopodobne) będzie na wysokim poziomie. Globalny popyt na artykuły mleczarskie jest bardzo dobry, jednak niektóre kraje na chwile obecną nie sprowadzają nowych produktów, ponieważ mają duże zapasy. UE poszukuje nowych rynków zbytu, obecnie bardzo intensywnie prowadzone są negocjacje handlowe z Japonią.

Przewodniczący Copa-Cogeca grupy ds. mleka podkreślił, że europejscy producenci mleka są w bardzo trudnej sytuacji. Oprócz niskich cen, które spadają w całej Europie, większość z nich, zwłaszcza w krajach nadbałtyckich odczuwa bezpośrednie skutki rosyjskiego embarga. W ostatnim roku kwotowym bardzo wielu hodowców bydła mlecznego będzie musiało zapłacić kary z tytułu nadprodukcji. Copa wielokrotnie zaznaczała, że środki finansowe z kar powinny pozostać w sektorze. Przedstawiciel EDA zwrócił uwagę, że producenci i przetwórcy nie patrzą tak optymistycznie w przyszłość jak Komisja Europejska. Jego zdaniem sektor potrzebuje więcej zabezpieczeń przed kryzysem. Druga ważną kwestią są relacje między poszczególnymi ogniwami łańcucha dostaw. Sieci handlowe wykorzystują odejście od kwot mlecznych, wywierają presję cenową na przetwórcach. Relacje te powinny zostać uregulowane w ramach WPR. Głównym narzędziem komunikacyjnym Obserwatorium Rynku Mleka jest strona internetowa oraz Twitter. Na stronie znajdują się informacje dotyczące cen, skupu, prognozy średnioterminowe. Od kwietnia, co czwartek na stronie umieszczany jest tzw. pulpit z aktualnymi informacjami.

Obecnie Komisja pracuje również nad wizualizacją pięciu wskaźnikow rynkowych. Wskaźniki przezentują odchylenie od 5-cio letniej średniej. Aby opracować każdy ze wskaźników konieczne sa aktualne dane rynkowe oraz informacje o trendach. Wskaźniki:

1. Cena mleka otrzymywana przez producenta 2. Cena masła i OMP 3. Koszty pasz (szacowane na podstawie cen 4 podstawowych zbóż) 4. Nadwyżka produkcji 5. Popyt globalny (eksport szacowany na podstawie 8 największych eksporterów) Prezentowane wskaźniki nie mają służyć prognozowaniu tylko ogólnemu wyobrażeniu aktualnej sytuacji. Wśród słuchaczy wskaźniki cieszyły się dużym zainteresowaniem, jednak było również wiele uwag dotyczących m.in. wskaźniki mogą być wykorzystywane do jeszcze większej presji cenowej wywieranej przez sieci handlowe, we wskaźniku ceny produktów, powinien być również uwzględniony ser, nadwyżka produkcji powinna obejmować nadwyżkę światową a nie tylko unijną, wskaźnik cen powinien uwzględniać sezonowość i być porównywalny do analogicznych okresów z poszczególnych lat.

Na zakończenie przewodniczący podkreślił, że rynek jest niestabilny i trudno przewidzieć, co przyniosą kolejne miesiące, jedynym pewnym faktem jest to, że odejście od kwotowania produkcji mleka przyniesie zmiany dla wszystkich ognich łańcucha dostaw. Konieczna jest dalsza obserwacja rynku.