Sport kobiet w Polsce w latach w wietle czasopisma Przegl d Sportowy

PRACE NAUKOWE Akademii im. Jana Dáugosza w CzĊstochowie Kultura Fizyczna 2013, t. XII, nr 2 Teresa DROZDEK-MAàOLEPSZA* Sport kobiet w Polsce w lata...
1 downloads 3 Views 374KB Size
PRACE NAUKOWE Akademii im. Jana Dáugosza w CzĊstochowie Kultura Fizyczna

2013, t. XII, nr 2

Teresa DROZDEK-MAàOLEPSZA*

Sport kobiet w Polsce w latach 1921–1922 w Ğwietle czasopisma „Przegląd Sportowy” Streszczenie Praca przedstawia sport kobiet w latach 1921–1922 w oparciu o czasopismo „Przegląd Sportowy”. „Przegląd Sportowy” byá tygodnikiem poĞwiĊconym sportowi w Polsce i zagranicą. PrzybliĪaá takĪe róĪne aspekty ruchu sportowego kobiet. W latach 1921–1922 kobiety dziaáaáy w zarządach klubów i towarzystw sportowych. Rywalizowaáy w wielu dyscyplinach sportowych, gáównie na arenie krajowej. Popularnymi dyscyplinami sportu kobiet byáy: lekkoatletyka, áyĪwiarstwo, narciarstwo, páywanie, tenis ziemny, a takĪe (w mniejszym stopniu) wioĞlarstwo i szermierka. NajwiĊksze sukcesy kobiety odnosiáy w narciarstwie. Do wyróĪniających zawodniczek w narciarstwie naleĪaáy: W. DubieĔska, E. Michalewska-ZiĊtkiewiczowa oraz I. Popielówna. Sáowa kluczowe: kobiety, sport, Polska, „Przegląd Sportowy”.

Celem pracy jest przedstawienie sportu kobiet w Polsce w Ğwietle „Przeglądu Sportowego” w latach 1921–1922. „Przegląd Sportowy” ukazywaá siĊ w latach 1921–1939. W tym czasie byá tygodnikiem wydawanym w Krakowie, poĞwiĊconym sportowi w Polsce i za granicą. PrzybliĪaá takĪe róĪne aspekty ruchu sportowego kobiet. W zakresie piĞmiennictwa dotyczącego sportu kobiet w II Rzeczypospolitej najwiĊksze znaczenie poznawcze mają prace M. Rotkiewicz i T. Drozdek-Maáolepszej1. Warto nadmieniü, iĪ publikacje podejmujące problematykĊ sportu * 1

Dr, Instytut Kultury Fizycznej i Turystyki, Akademia im. Jana Dáugosza w CzĊstochowie. T. Drozdek-Maáolepsza, Stan badaĔ nad dziejami wychowania fizycznego i sportu kobiet w Drugiej Rzeczypospolitej, [w:] S. Zaborniak (red.), Z dziejów kultury fizycznej w Polsce, Rzeszów 2005, s. 13–21; tejĪe, Sport strzelecki kobiet w Polsce w okresie miĊdzywojennym, „Prace Naukowe Akademii im. Jana Dáugosza w CzĊstochowie. Seria: Kultura Fizyczna”, z. 11, CzĊstochowa 2012, s. 13–25; tejĪe, Sporty zimowe kobiet w Polsce w latach 1919–1939, [w:] L. Rak, E. Maáolepszy (red.), Narciarstwo polskie 1888–2008, Jasáo 2009, s. 105–115.

64

Teresa DROZDEK-MAàOLEPSZA

kobiet w Polsce w okresie miĊdzywojennym nie uwzglĊdniają w sposób szczegóáowy kwerendy czasopisma „Przegląd Sportowy”. W numerze 30 „Przeglądu Sportowego” z 1921 r. ukazaáa siĊ informacja dotycząca powoáania MiĊdzynarodowego Związku Sportowego Kobiet2. Związek zostaá utworzony w ParyĪu, a jego sygnatariuszami byli przedstawiciele nastĊpujących paĔstw: Czechosáowacja, Francja, Hiszpania, USA, Wielka Brytania. Byáo to waĪne wydarzenie w zakresie organizacyjnym, przyczyniające siĊ do rozwoju sportu kobiet w Europie i na Ğwiecie. Redakcja „Przeglądu Sportowego” oceniáa sport kobiet we wschodniej Maáopolsce, zwracając uwagĊ na niski jego poziom: Wreszcie i sporty, doĞü intensywnie przed wojną uprawiane przez kobiety, poszáy zupeánie w zapomnienie i wychowaniem fizycznym kobiet w przeciwieĔstwie do zagranicy nikt siĊ u nas nie zajmuje3.

Z takim wnioskiem nie moĪna w peáni siĊ zgodziü. Granice Polski uksztaátowaáy siĊ w wyniku powstaĔ narodowych i wojny Polski z Rosją Radziecką. Dopiero wtedy – wáaĞciwie – od 1921 r. – wĞród wielu dziedzin, mogáa siĊ rozwijaü aktywnoĞü fizyczna. Kobiety, aczkolwiek w wyraĨnej mniejszoĞci, zasiadaáy we wáadzach klubów i sekcji sportowych. Czáonkiem zarządu Akademickiego Związku Sportowego (AZS) w Warszawie – w trakcie zjazdu w dniu 12 listopada 1921 r. – zostaáa Lucyna Janczewska4. Sekcja narciarska AZS w Krakowie zwoáaáa Walne Zgromadzenie 17 wrzeĞnia 1921 r.5 Czáonkiem zarządu sekcji narciarskiej zostaáa J. Popielówna. W skáad zarządu sekcji narciarskiej Klubu Sportowego „Czarni” Lwów weszáa w 1921 r. Jadwiga Pawáowska6. Z inicjatywy Lwowskiego Towarzystwa àyĪwiarskiego (LTà) zawiązano 9 paĨdziernika 1921 r. Polski Związek àyĪwiarski (PZà)7. Do związku przystąpiáy nastĊpujące organizacje: Warszawskie Towarzystwo àyĪwiarskie (WTà), WileĔskie Towarzystwo àyĪwiarskie (Wil.Tà) oraz LTà. Pierwsza siedziba PZà mieĞciáa siĊ we Lwowie. Z inicjatywy Wil.Tà pod koniec listopada 1921 r. urządzono tor áyĪwiarski w Parku Sportowym im. gen. ĩeligowskiego. Towarzystwo prowadziáo sekcjĊ hokejową, narciarską, saneczkarską oraz tenisową. Prezesem Wil.Tà byá inĪ. Zwolski, natomiast czáonkiem zarządu Kawalcowa. W 31 numerze „Przeglądu Sportowego” z 1921 r. ukazaáa siĊ informacja o mającym siĊ odbyü w dniach 26–31 grudnia 1921 r. kursie narciarskim dla początkujących i zaawansowanych w Zakopanym8. Kurs narciarski organizowali 2 3 4 5 6 7 8

„Przegląd Sportowy” 1921, nr 30, s. 15. „Przegląd Sportowy” 1921, nr 6, s. 4. „Przegląd Sportowy” 1921, nr 33, s. 9. „Przegląd Sportowy” 1921, nr 20, s. 14. „Przegląd Sportowy” 1921, nr 33, s. 11. „Przegląd Sportowy” 1921, nr 25, s. 14. „Przegląd Sportowy” 1921, nr 31, s. 15.

Sport kobiet w Polsce w latach 1921–1922…

65

dziaáacze TatrzaĔskiego Towarzystwa Narciarzy (TTN). Dla kursantów TTN zapewniáo 90 miejsc noclegowych. Pod kierunkiem ElĪbiety Michalewskiej-ZiĊtkiewiczowej, w dniach 26–30 grudnia 1922 r. miaá zostaü przeprowadzony kurs narciarski dla początkujących9. Organizatorem kursu byáa Sekcja Narciarska Polskiego Towarzystwa TatrzaĔskiego (SNPTT). Popularną dyscypliną wĞród kobiet byáa lekkoatletyka. W czerwcu 1922 r. odbyáy siĊ w Warszawie zawody sportowe szkóá Ğrednich10. W zawodach dziewcząt wyróĪniáy siĊ uczennice Seminarium im. Orzeszkowej. W biegu na dystansie 60 m zwyciĊĪyáa Sadkowska, zaĞ w biegu sztafetowym 2 × 100 m zespóá ĪeĔski Seminarium im. Orzeszkowej. W ramach zawodów lekkoatletycznych odbyáy siĊ pokazy gimnastyczne dziewcząt i cháopców11. W dniach 30 wrzeĞnia – 1 paĨdziernika 1922 r. odbyáy siĊ w Warszawie MP w lekkoatletyce12. W zawodach po raz pierwszy wziĊáy udziaá kobiety. Wydarzenie to zostaáo odnotowane na áamach „Przeglądu Sportowego”: Faktem z Īycia naszej lekkiej atletyki jest fakt masowego startu paĔ ze Lwowa, Warszawy i Poznania. Warszawa jest jaskrawym przykáadem tego, co moĪna uczyniü w dziedzinie propagandy sportu wĞród niewiast. Oto 2 miesiące temu noga kobieca nie stanĊáa na bieĪni na Agrykoli. DziĞ Warszawa posiada przeszáo 30 üwiczących stale niewiast13.

W poszczególnych konkurencjach najlepsze okazaáy siĊ: w biegu na dystansie 60 m – B. Szmendziukówna – 8.8 s. („PogoĔ” Lwów); w skoku w dal – B. Szmendziukówna – 3.93 m; w skoku wzwyĪ – B. Pawska – 1.09 m (AZS Warszawa); w biegu sztafetowym 4 × 50 m zwyciĊĪyá zespóá „Pogonii” Lwów, wyprzedzając AZS Warszawa i „PoloniĊ” Warszawa14. Oprócz wymienionych lekkoatletek, w zawodach wyróĪniáy siĊ: Gwizdaáówna („PogoĔ”), Klukowska, RzeĨnicka („Polonia”), Tupalska (AZS). W numerze 45 „Przeglądu Sportowego” z 1922 r. podano rekordy Polski w lekkoatletyce za 1922 r.15 W konkurencjach kobiecych rekordy Polski naleĪaáy do: Szmendziukówny – w nastĊpujących konkurencjach: bieg na dystansie 60 m (8.7 s), w skoku w dal (4.05 m), w biegu na dystansie 100 m (15.00 s); do Pawskiej w skoku wzwyĪ (1.09 m); w sztafecie 4 × 60 m – „PogoĔ” Lwów (32.00 s.); w sztafecie 4 × 100 m – „PogoĔ” Lwów (1.025 min). NaleĪy zauwaĪyü, iĪ w zakresie uwzglĊdniania oficjalnych rekordów Polski w lekkoatletyce ukazaáa siĊ w „Przeglądzie Sportowym” notatka prasowa o nastĊpującej treĞci:

9 10 11 12 13 14

15

„Przegląd Sportowy” 1922, nr 49, s. 10. „Przegląd Sportowy” 1922, nr 24, s. 9–10. TamĪe. „Przegląd Sportowy” 1922, nr 40, s. 8–9. TamĪe. TamĪe. B. Szmendziukówna w biegu na dystansie 60 m uzyskaáa wynik o 0.1 s. lepszy od ówczesnego rekordu Polski. „Przegląd Sportowy” 1922, nr 45, s. 9.

66

Teresa DROZDEK-MAàOLEPSZA

Rekordy ustanowione przez polskich atletów za rządów zaborczych uznaá PZLA tylko za najlepsze wyniki, a jako oficjalne rekordy Polski uznaje siĊ rezultaty, osiągniĊte po dniu 1 listopada 1918 r., o ile są lepsze od poprzednich najlepszych wyników16.

W 1921 r. TS „Unia” PoznaĔ prowadziáo druĪynĊ piáki noĪnej kobiet17. Brak Ĩródeá nie pozwoliá na przedstawienie dziaáalnoĞci sportowej piákarek noĪnych.

Fot. 1. DruĪyna piáki noĪnej kobiet TS „Unia” PoznaĔ ħródáo: „Przegląd Sportowy” 1921, nr 18, s. 1.

Na początku lat dwudziestych XX w. kobiety uczestniczyáy w zawodach páywackich, przeprowadzanych na rzece. W dniu 29 czerwca 1922 r., z inicjatywy AZS zostaá przeprowadzony wyĞcig páywacki na rzece WiĞle w Warszawie18. Dystans biegu páywackiego wynosiá 2000 m. ZwyciĊĪyáa Zofia BystrzyĔska (AZS Warszawa), wyprzedzając Wardówną. Ogóáem w zawodach wziĊáo udziaá 100 páywaków, w tym 7 kobiet19. W podobnych zawodach, przeprowadzonych na rzece WiĞle w Krakowie w 1922 r., w wyĞcigu na dystansie 3600 m I miejsce zajĊáa Maria Meyerówna20. Drugie miejsce przypadáo Irenie Popielów16 17 18 19 20

„Przegląd Sportowy” 1921, nr 8, s. 10. „Przegląd Sportowy” 1921, nr 18, s. 1. „Przegląd Sportowy” 1922, nr 27, s. 10. „Przegląd Sportowy” 1922, nr 52, s. 8. „Przegląd Sportowy” 1922, nr 31, s. 10. W zawodach wziĊáy udziaá 4 kobiety.

Sport kobiet w Polsce w latach 1921–1922…

67

nie, zaĞ III miejsce zajĊáa S. Estreicherówna. Zawody zorganizowaáa sekcja páywacka AZS Kraków. M. Meyerówna przepáynĊáa dystans 3600 m w 34 min i 52 s, podczas gdy najlepszy z mĊĪczyzn uzyskaá czas 34 min i 17 s. JuĪ wówczas kobiety wspóázawodniczyáy w páywaniu w zawodach rangi mistrzostw okrĊgu. Páywackie zawody okrĊgowe – okrĊgu krakowskiego – przeprowadzono 22 lipca 1922 r.21 W wyĞcigach páywackich kobiet na dystansie 108 m stylem klasycznym i 108 m stylem dowolnym zwyciĊĪyáa Maria Meyerówna (AZS Kraków). W trakcie zawodów odbyá siĊ bieg sztafetowy dla kobiet 4 × 36 m. ZwyciĊĪyáa sztafeta AZS Kraków. W zawodach oprócz M. Meyerówny wyróĪniáy siĊ Jadwiga Meyerówna i Irena Popielówna. W tym samym roku (3 wrzeĞnia 1922 r.) zostaáy po raz pierwszy zorganizowane MP w páywaniu22. W wyĞcigu na dystansie 100 m zwyciĊĪyáa Samolakówna (Warszawskie Koáo WioĞlarek – WKW), wyprzedzając Ryszkiewiczówną (WKW) i Sellówną („Unia” PoznaĔ); w wyĞcigu na dystansie 300 m I miejsce zajĊáa Ludmiáa DroĪyĔska (WKW), przed Z. BystrzyĔską (AZS Warszawa) i Ryszkiewiczówną. Do wyĞcigu sztafetowego zgáosiáy siĊ dwie druĪyny WKW. ZwyciĊĪyá zespóá w skáadzie: Gáowacka, KoĪuchowska, Tryburska i DoroĪyĔska. Redakcja „Przeglądu Sportowego” nie podaáa informacji na temat startu w zawodach páywaczek z okrĊgu krakowskiego.

Fot. 2. Czáonkowie sekcji szermierczej AZS Kraków. WĞród nich Wanda DubieĔska ħródáo: „Przegląd Sportowy” 1922, nr 51, s. 53. 21 22

„Przegląd Sportowy” 1922, nr 29, s. 9. „Przegląd Sportowy” 1922, nr 36, s. 10.

68

Teresa DROZDEK-MAàOLEPSZA

Na áamach „Przeglądu Sportowego”, w numerze 52 z 1922 r., dokonano podsumowania stanu sportu polskiego, m.in. w zakresie páywania23. Silny byá oĞrodek páywacki w Krakowie (AZS, YMCA, ĩydowskie Towarzystwo Sportowe – ĩTS „Jutrzenka”), który posiadaá nastĊpujące zawodniczki: Dawidowska, Estreicherówna, Królówna, M. LubaĔska, Jadwiga i Maria Meyer, I. Popielówna. Ponadto redakcja pisze: „ukazaáy siĊ na horyzoncie talenty máode z paĔ: BystrzyĔska, DoroĪyĔska, Samolakówna, Ryszkiewiczówna”24. AZS Kraków zorganizowaá ĪeĔską druĪynĊ piáki wodnej. WyróĪniającą siĊ pod wzglĊdem sportowym czáonkinią sekcji szermierczej AZS Kraków byáa W. DubieĔska25. W dniach 8–11 wrzeĞnia 1921 r. odbyá siĊ w Krakowie IV MiĊdzynarodowy Turniej AZS w tenisie ziemnym26. Pierwsze 3 turnieje odbyáy siĊ w okresie przed wybuchem I wojny Ğwiatowej (w latach 1912, 1913 i 1914 r.). W grze pojedynczej kobiet zwyciĊĪyáa Vera Richterówna (àódzki Klub Lawn-Tennisowy – àKLT), drugie miejsce zajĊáa Wanda DubieĔska (AZS Kraków). W innej konkurencji – grze mieszanej – I miejsce zajĊli ĩochowska i Kleinadel (Warszawski Klub Lawn-Tennisowy WKLT), II miejsce – V. Richterówna i Kowalewski. Jak pisze redakcja „Przeglądu Sportowego”, popularyzując aktywnoĞü sportową wĞród kobiet: Panie Landauowa, Rostworowska, Zahaczewska, które po raz pierwszy wziĊáy udziaá w turnieju, daáy dobry przykáad krakowiankom, Īe nie naleĪy stroniü od zawodów sportowych27.

Na áamach tygodnika sportowego ukazaáa siĊ notatka prasowa na temat walorów gry V. Richterówny: Richterówna gra sprawnie i wytrwale, porusza siĊ na boisku nad wyraz zgrabnie, swobodnie i wdziĊcznie, w swym uderzeniu jednoczy siáĊ mĊską wraz z kobiecą28.

Turniej w Krakowie miaá charakter cykliczny. W roku nastĊpnym (1922) zwyciĊstwo w grze pojedynczej kobiet odniosáa W. DubieĔska, pokonując w finale Boniecką (10:8, 6:1)29. W ramach turnieju rozegrano zawody w grze pojedynczej kobiet o mistrzostwo zachodniej Maáopolski. W finale tych zawodów Zalewska pokonaáa Zahaczewską.

23 24 25 26 27 28 29

„Przegląd Sportowy” 1922, nr 52, s. 7–8. TamĪe. „Przegląd Sportowy” 1922, nr 51, s. 53. „Przegląd Sportowy” 1921, nr 18, s. 12. TamĪe. „Przegląd Sportowy” 1921, nr 19, s. 4. „Przegląd Sportowy” 1922, nr 26, s. 6. W póáfinale turnieju W. DubieĔska pokonaáa Zalewską, zaĞ Boniecka Kozakową.

Sport kobiet w Polsce w latach 1921–1922…

69

Kolejny turniej miĊdzynarodowy odbyá siĊ we wrzeĞniu 1921 r. w àodzi30. Zawody zorganizowane zostaáy przez dziaáaczy àódzkiego Klubu Lawn-Tennisowego (àKLT). Najlepszą tenisistka okazaáa siĊ V. Richterówna, zwyciĊĪając w grze pojedynczej oraz mieszanej (wspólnie z Kowalewskim). Drugie miejsce w zawodach kobiecych zajĊáa ĩochowska, natomiast w grze mieszanej – ĩochowska i Kleindal. V. Richterówna powtórzyáa sukces na kolejnym turnieju miĊdzynarodowym w àodzi, rozegranym w 1922 r.31 ZwyciĊĪyáa, pokonując w finale K. Richterówną (6:0, 6:3). Na przeáomie wrzeĞnia i paĨdziernika 1921 r. odbyá siĊ turniej tenisa ziemnego o zasiĊgu ogólnopolskim, zorganizowany przez KS „Czarni” Lwów32. W programie imprezy sportowej – dla kobiet – przewidziano grĊ mieszaną. ZwyciĊzcami zawodów – w tej konkurencji – zostali W. DubieĔska i Smith (Kraków). Krakowianie pokonali m.in.: Kruczkiewiczówną i Retingera („Czarni”); ĩochowską i Kuchara oraz Kaliszewską i Stahla. W komentarzu do zawodów czytamy: SpoĞród wspóázawodników wyróĪniáy siĊ przez piĊkne serwisy i pewną grĊ […] ĩochowska oraz nadzwyczaj wysoką klasą gry W. DubieĔska. Paniom lwowskim naleĪy siĊ sportowe podziĊkowanie za przeáamanie obawy przed zawodami33.

W pierwszych latach okresu miĊdzywojennego, wĞród kobiet odrodziá siĊ sport wioĞlarski. W ramach regat o MP, które zostaáy zorganizowane w Bydgoszczy w dniach 14–15 sierpnia 1922 r., odbyá siĊ wyĞcig czwórek ze sternikiem34. ZwyciĊĪyáa osada AZS Warszawa, w nastĊpującym skáadzie: W. Steymanówna (sternik), W. Krynicka, W. Krzyszkiewiczowa, Cz. KosiĔska, M. Tyszkówna. Trenerem wioĞlarek byá Józef Mazurek. Pierwszą konkurencją, w której wystartowaáy kobiety na Mistrzostwach Polski (MP) w áyĪwiarstwie figurowym, byáa jazda parami. Na zawodach, przeprowadzonych w dniach 19–20 stycznia 1922 r. w Warszawie, zwyciĊstwo w jeĨdzie parami odniosáo maáĪeĔstwo Olga Przedrzymirska i Henryk J. Krukowicz-Przedrzymirski35. Drugie miejsce zajĊli Kowalewska i Ziemski. W trakcie MP w narciarstwie, które zostaáy rozegrane w Worochcie w dniach 4–6 marca 1922 r., rozegrano zawody w skokach narciarskich II klasy36. Pewnym zaskoczeniem moĪe byü zwyciĊstwo kobiety – ElĪbiety Michalewskiej-ZiĊtkiewiczowej (SNTT). Drugie miejsce zająá Józef Zubek, III – Stefan Zagórski.

30 31 32 33 34 35 36

„Przegląd Sportowy” 1921, nr 24, s. 12. „Przegląd Sportowy” 1922, nr 39, s. 7. „Przegląd Sportowy” 1921, nr 21, s. 13. TamĪe. „Przegląd Sportowy” 1922, nr 34, s. 6. „Przegląd Sportowy” 1922, nr 4, s. 10–11; 1922, nr 51, s. 51. „Przegląd Sportowy” 1922, nr 11, s. 6–7.

70

Teresa DROZDEK-MAàOLEPSZA

W dniach 19–21 lutego 1922 r. odbyáy siĊ w Zakopanym MiĊdzynarodowe Zawody Narciarskie37. Bieg narciarski kobiet zorganizowano na dystansie 7 km. ZwyciĊĪyáa E. Michalewska-ZiĊtkiewiczowa, przed Maágorzatą Reichardt (WĊgry) i Schiele (SNTT). Czwarte miejsce zajĊáa W. DubieĔska. Kolejne MiĊdzynarodowe Zawody Narciarskie w Zakopanym planowano zorganizowaü w dniach 16–18 lutego 1923 r.38 Bieg narciarski dla kobiet zaplanowano na dzieĔ 17 lutego 1923 r. E. Michalewska-ZiĊtkiewiczowa byáa w tym czasie najlepszą polską narciarką. W 1914 r. zajĊáa II miejsce na zawodach miĊdzynarodowych w Mittendorfie (zwyciĊĪyáa Emmy Nadlievny) oraz II miejsce na zawodach w Raxie (I miejsce zdobyáa Anny Bayer)39. W roku nastĊpnym (1915) odniosáa szeĞü zwyciĊstw na zawodach narciarskich rangi miĊdzynarodowej (m.in. w Raxie, Senmeringu, Murzzuschlagu). W numerze 51 „Przeglądu Sportowego” z 1922 r. znajdujemy przegląd osiągniĊü w sporcie polskim za 1922 r. Jak pisze redakcja tygodnika, podsumowując sukcesy w narciarstwie kobiecym: Ów nasz tuz narciarski […] E. ZiĊtkiewiczowa, stoi na wyĪynie klasy i to miĊdzynarodowej. Poza nią panie W. DubieĔska i H. Schielowa, godnie reprezentują sport polski40.

Fot. 3. Uczestniczki MiĊdzynarodowych Zawodów Narciarskich w Zakopanem (19–21 lutego 1922 r.) ħródáo: „Przegląd Sportowy” 1922, nr 10, s. 1. 37 38 39 40

„Przegląd Sportowy” 1922, nr 7, s. 4–5; 1922, nr 8, s. 12. „Przegląd Sportowy” 1922, nr 51, s. 47. „Przegląd Sportowy” 1922, nr 3, s. 8–9. „Przegląd Sportowy” 1922, nr 51, s. 47.

Sport kobiet w Polsce w latach 1921–1922…

71

Polski Związek Narciarski (PZN) planowaá wyjazd reprezentacji na zawody miĊdzynarodowe do Superbagniere Luchon (Francja, Pireneje)41. Zawody miaáy zostaü rozegrane w dniach 1–5 lutego 1923 r. W skáad reprezentacji miaáo wchodziü 6 narciarzy, 2 narciarki i 2 przedstawicieli PZN42. Sekcje narciarskie klubów i towarzystw sportowych, oprócz aktywnoĞci sportowej, prowadziáy dziaáalnoĞü turystyczną. Czáonkowie sekcji narciarskiej LKS „PogoĔ” Lwów odbyli, w dniach 8–10 grudnia 1922 r., wycieczkĊ do Tuchli43. Kierownikiem wyprawy narciarskiej, w której wziĊáo udziaá 19 osób (w tym 4 kobiety), byá E. Marjon. W latach 1921–1922 kobiety dziaáaáy w zarządach klubów i towarzystw sportowych. Rywalizowaáy w wielu dyscyplinach sportowych, gáównie na arenie krajowej, ale takĪe miĊdzynarodowej. Popularnymi dyscyplinami sportu kobiet byáy: lekkoatletyka, áyĪwiarstwo, narciarstwo, páywanie, tenis ziemny, a takĪe w mniejszym stopniu wioĞlarstwo i szermierka. NajwiĊksze sukcesy kobiety odnosiáy w narciarstwie. Do wyróĪniających zawodniczek w narciarstwie naleĪaáy W. DubieĔska, E. Michalewska-ZiĊtkiewiczowa oraz I. Popielówna. Warto zaznaczyü, iĪ W. DubieĔska byáa wszechstronną „sportsmenką” – poza narciarstwem sukcesy odnosiáa w szermierce oraz w tenisie ziemnym.

Bibliografia A. ħródáa I. Prasa „Przegląd Sportowy” 1921–1922 B. Literatura Drozdek-Maáolepsza T., Narciarstwo kobiet w Polsce w latach 1919–1939, „Prace Naukowe Akademii im. Jana Dáugosza w CzĊstochowie. Seria: Kultura Fizyczna”, z. 9, CzĊstochowa 2010. Drozdek-Maáolepsza T., Páywanie kobiet w Polsce w latach 1919–1939, M. Gizowski (red.), „NadwiĞlaĔski Rocznik Historyczno-Spoáeczny”, t. 1, GdaĔsk 2008. Drozdek-Maáolepsza T., Sport strzelecki kobiet w Polsce w okresie miĊdzywojennym, „Prace Naukowe Akademii im. Jana Dáugosza w CzĊstochowie. Seria: Kultura Fizyczna”, z. 11, CzĊstochowa 2012. 41 42

43

TamĪe. TamĪe; „Przegląd Sportowy” 1922, nr 44, s. 2. W „Przeglądzie Sportowym”, w numerze 44 z 1922 r., znajdujemy informacjĊ, iĪ reprezentacja Polski na wyjazd do Francji miaáa liczyü 6 narciarzy, 1 narciarkĊ i 1 delegata PZN. „Przegląd Sportowy” 1922, nr 52, s. 10.

72

Teresa DROZDEK-MAàOLEPSZA

Drozdek-Maáolepsza T., Sporty zimowe kobiet w Polsce w latach 1919–1939, [w:] L. Rak, E. Maáolepszy (red.), Narciarstwo polskie 1888–2008, Jasáo 2009. Drozdek-Maáolepsza T., Stan badaĔ nad dziejami wychowania fizycznego i sportu kobiet w Drugiej Rzeczypospolitej, [w:] S. Zaborniak (red.), Z dziejów kultury fizycznej w Polsce, Rzeszów 2005. Drozdek-Maáolepsza T., Tenis ziemny kobiet w Polsce w okresie miĊdzywojennym, „Prace Naukowe Akademii im. Jana Dáugosza w CzĊstochowie. Seria: Kultura Fizyczna”, z. 10, CzĊstochowa 2011. Drozdek-Maáolepsza T., Uwarunkowania rozwoju ruchu sportowego kobiet w Polsce w latach 1919–1939. Zarys problematyki, [w:] T. Drozdek-Maáolepsza (red.), Z najnowszych dziejów kultury fizycznej i turystyki w Polsce. Dzieje kultury fizycznej i turystyki w Polsce w koĔcu XIX i XX w., t. 1, CzĊstochowa 2011. Gaj J., Woltmann B. (red.), Zarys historii sportu w Polsce (1867–1996), Gorzów Wlkp. 1999. Gawkowski R., Encyklopedia klubów sportowych Warszawy i jej najbliĪszych okolic w latach 1918–39, Warszawa 2007. LipoĔski W., Historia sportu na tle rozwoju kultury fizycznej, Warszawa 2012. Rotkiewicz M, Hądzelek K., Powstanie i dziaáalnoĞü polskich związków sportowych (II) 1919–1925, „Sport Wyczynowy” 2007 nr 10–12. Rotkiewicz M., Rozwój sportu kobiet w Polsce okresu miĊdzywojennego, „Sport Wyczynowy” 1979, nr 3–4. Socha T., Sport kobiet. Historia. Teoria. Praktyka, Warszawa 2002. Woltmann B., Gaj J., Sport w Polsce 1919–1939, Gorzów Wlkp. 1997.

Abstract Women’s Sport in Poland in the Light of “Przegląd Sportowy” Magazine in Years 1921–1922 The paper presents women’s sport in the years 1921–1922 based on “Przegląd Sportowy” [Sports Review] magazine. “Przegląd Sportowy” was a weekly dedicated to sport in Poland and abroad. It also introduced various aspects of women's sports movement. In the years 1921–1922 women were active on the boards of sports clubs and societies. They competed in a number of sports disciplines, mainly in the national arena. Popular disciplines of women’s sport were: athletics, skating, skiing, swimming, tennis and, to a lesser extent, rowing and fencing. Women were most successful in skiing. Outstanding athletes in skiing were Wanda DubieĔska, ElĪbieta Michalewska-ZiĊtkiewiczowa and Irena Popielówna. Key words: women, sport, Poland, “Przegląd Sportowy”.

Suggest Documents