SOMA BELEDİYESİ

70 MWt KAPASİTELİ BÖLGESEL ISITMA SİSTEMİ PROJE TANITIM DOSYASI

MANİSA İLİ, SOMA İLÇESİ

RESİF ÇEVRE MÜH. İNŞ. MAK. TUR. GIDA TEKS. SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ.

İZMİR – 2012

PROJE SAHİBİNİN ADI

SOMA BELEDİYESİ

ADRESİ

Kurtuluş Mah. Cengiz Topel Meydanı No: 8 Soma / MANİSA

TELEFON VE

0 236 613 24 16

FAKS NUMARALARI

0 236 613 24 18

PROJENİN ADI

70 MWt KAPASİTELİ BÖLGESEL ISITMA SİSTEMİ

PROJE BEDELİ

22.357.859 TL

PROJE İÇİN SEÇİLEN YERİN AÇIK ADRESİ

Manisa İli, Soma İlçesi

PROJE İÇİN SEÇİLEN YERİN KOORDİNATLARI, ZONE

Zon-1 Koordinatları DATUM ED-50

TÜRÜ

DOM

ZON

ÖLÇEK

UTM

27

35

6 Derece

552288.666:4337209.154 552288.750:4337326.018 553422.118:4338574.547 553520.087:4338518.726 553576.263:4338512.895 553689.427:4338382.489 553717.471:4338322.973 553744.447:4338293.415 553758.560:4338250.450 553815.894:4338202.012 553838.575:4338168.984 553534.160:4337849.269 553610.422:4337811.723 553696.877:4337799.330 553699.006:4337740.746 553672.286:4337732.684 553665.930:4337525.659 553834.494:4337505.728 553794.877:4337363.178 553766.712:4337313.819 553602.045:4337268.521 553007.202:4337226.077 552932.192:4337205.815 552855.603:4337163.347 552670.204:4337245.558

ELEMAN SIRASI SağaYukarı

DATUM

TÜRÜ

İFADE ŞEKLİ

WGS-84

COĞRAFİ

Derece.Kesir

ELEMAN SIRASI EnlemBoylam

39.180873:27.604914 39.181926:27.604922 39.193107:27.618145 39.192598:27.619275 39.192542:27.619922 39.191360:27.621220 39.190822:27.621546 39.190554:27.621851 39.190166:27.622017 39.189726:27.622678 39.189427:27.622937 39.186565:27.619383 39.186222:27.620265 39.186105:27.621265 39.185577:27.621280 39.185506:27.620979 39.183641:27.620884 39.183451:27.622839 39.182169:27.622360 39.181726:27.622035 39.181328:27.620123 39.180982:27.613230 39.180804:27.612361 39.180426:27.611476 39.181178:27.609339

İletim Hattı Koordinatları (SEAŞ Isı Teslim Noktası -Ana Isı Merkezi Arası) DATUM

TÜRÜ

DOM

ZON

ÖLÇEK

ED-50

UTM

27

35

6 Derece

ELEMAN SIRASI SağaYukarı

554040.072:4338748.217 554069.797:4338729.277 554042.017:4338668.460 554316.487:4338555.345 554338.320:4338561.181 554359.736:4338605.221 554387.784:4338637.227 554390.877:4338667.822 DATUM

TÜRÜ

İFADE ŞEKLİ

WGS-84

COĞRAFİ

Derece.Kesir

39.19463361:27.62530931 39.19446110:27.62565200 39.19391490:27.62532547 39.19287854:27.62849457 39.19292980:27.62874785 39.19332528:27.62899937 39.19361186:27.62932671 39.19388739:27.62936499

ELEMAN SIRASI Enlem-Boylam

İletim Hattı Koordinatları (Ana Isı Merkezinden Başlayan Ana İletim Hattı)

DATUM

TÜRÜ

DOM

ZON

ÖLÇEK

ED-50

UTM

27

35

6 Derece

ELEMAN SIRASI SağaYukarı

554023.175:4338745.526 553966.134:4338668.860 553788.912:4338811.064 553669.099:4338841.720 552291.346:4337325.784 552291.412:4337253.942 DATUM

TÜRÜ

İFADE ŞEKLİ

WGS-84

COĞRAFİ

Derece.Kesir

ELEMAN SIRASI Enlem-Boylam

39.19461042:27.62511344 39.19392322:27.62444682 39.19521549:27.62240601 39.19549915:27.62102105 39.18192370:27.60495005 39.18127638:27.60494526

Ana Isı Merkezi Parsel Koordinatları DATUM

TÜRÜ

DOM

ZON

ÖLÇEK

ED-50

UTM

27

35

6 Derece

ELEMAN SIRASI SağaYukarı

554004.228:4338821.104 554083.238:4338760.352 554004.249:4338657.623 553925.239:4338718.375 DATUM

TÜRÜ

İFADE ŞEKLİ

WGS-84

COĞRAFİ

Derece.Kesir

ELEMAN SIRASI Enlem-Boylam

39.19529261:27.62490008 39.19474031:27.62581012 39.19381958:27.62488727 39.19437186:27.62397723

PROJENİN ÇED YÖNETMELİĞİ KAPSAMINDAKİ YERİ (SEKTÖRÜ, ALT SEKTÖRÜ)

EK-II SEÇME ELEME KRİTERLERİ UYGULANACAK FAALİYETLER LİSTESİ 35 - Elektrik, gaz, buhar ve sıcak su elde edilmesi ve/veya nakledilmesi için kurulan endüstriyel tesisler (20 MWt – 300 MWt arası)

PTD/ÇED RAPORU/NİHAİ ÇED RAPORUNU HAZIRLAYAN RESİF ÇEVRE MÜHENDİSLİĞİ KURULUŞUN/ÇALIŞMA GRUBUNUN SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ. ADI PTD/ÇED RAPORU/NİHAİ ÇED 1420 Sok. No:77 D:2 Alsancak/İZMİR RAPORUNU HAZIRLAYAN KURULUŞUN/ÇALIŞMA GRUBUNUN 0.232. 463 85 88 ADRESİ, TELEFON VE FAKS 0.232. 463 85 38 NUMARALARI PTD/ÇED RAPORU/NİHAİ ÇED RAPORU SUNUM TARİHİ (GÜN, AY, YIL)

24 MAYIS 2012

İÇİNDEKİLER Sayfa İçindekiler

I

Tablolar

II

Şekiller

III

Ekler

III

1.

PROJENİN ÖZELLİKLERİ

1

a.

Projenin İş Akım Şeması, Kapasitesi, Kapladığı Alan, Teknolojisi,

1

Çalışacak Personel Sayısı b.

Doğal Kaynakların Kullanımı (Arazi Kullanımı, Su Kullanımı, Kullanılan

14

Enerji Türü vb.) c.

Atık Üretim Miktarı (Katı, Sıvı, Gaz vb.) ve Atıkların Kimyasal, Fiziksel ve

17

Biyolojik Özellikleri ç.

Kullanılan Teknoloji ve Malzemelerden Kaynaklanabilecek Kaza Riski

50

d.

Projenin Olası Çevresel Etkilerine Karşı Alınacak Önlemler

52

2.

PROJENİN YERİ

63

a.

Mevcut Arazi Kullanımı ve Kalitesi (Tarım Alanı, Orman Alanı, Planlı Alan,

63

Su Yüzeyi vb.) b.

Ek-V’deki Duyarlı Yöreler Listesi Dikkate Alınarak; Sulak Alanlar, Kıyı

64

Kesimleri, Dağlık ve Ormanlık Alanlar, Tarım Alanları, Milli Parklar, Özel Koruma Alanları Nüfusça Yoğun Alanlar, Tarihsel, Kültürel, Arkeolojik ve Benzeri

Önemi

Olan

Alanlar,

Erozyon

Alanları,

Heyelan

Alanları,

Ağaçlandırılmış Alanlar, Potansiyel Erozyon ve Ağaçlandırma Alanları ile 16.12.1960 tarihli ve 167 Sayılı Yer altı Suları Hakkında Kanun Gereğince Korunması Gereken Akiferler 3

PROJENİN VE YERİN ALTERNATİFLERİ (Proje Teknolojisinin ve Proje

75

Alanının Seçilme Nedenleri) SONUÇLAR

78

NOTLAR VE KAYNAKLAR

89

EKLER

91

PROJE TANITIM DOSYASINI HAZIRLAYANLARIN TANITIMI

I

TABLOLAR Tablo I.1 Tablo I.2 Tablo I.3 Tablo I.4 Tablo I.5 Tablo I.6 Tablo I.7 Tablo I.8 Tablo I.9 Tablo I.10 Tablo I.11 Tablo I.12 Tablo I.13 Tablo I.14 Tablo I.15 Tablo I.16 Tablo I.17 Tablo I.18 Tablo I.19 Tablo I.20 Tablo I.21 Tablo I.22 Tablo I.23 Tablo I.24 Tablo I.25 Tablo I.26 Tablo I.27 Tablo I.28 Tablo I.29 Tablo I.30 Tablo I.31 Tablo I.32 Tablo I.33 Tablo I.34 Tablo I.35 Tablo I.36 Tablo I.37 Tablo I.38 Tablo I.39

Sayfa Ön İzolasyonlu Boru Parçalarının Özellikleri Bölge Isıtma Boru Hattı Komponentleri Soma BIS’da Kullanılacak Pompalar ve Özellikleri Pompa İstasyonu Komponentleri Bina Alt Sistemleri ve Konut İçi Sistemlerin Ekipman Listeleri Soma BIS Genel Özellikleri Yıllara Göre BIS’a Bağlanacak Konut Sayısı Bölgesel Isıtma Sistemi Ekipman Listesi Zon-1 Koordinatları İletim Hattı Koordinatları (SEAŞ Isı Teslim Noktası -Ana Isı Merkezi Arası) İletim Hattı Koordinatları (Ana Isı Merkezinden Başlayan Ana İletim Hattı) Ana Isı Merkezi Parsel Koordinatları Bölgesel Isıtma Sisteminde Kullanılacak Suyun Özellikleri Kazı ve Oluşacak Hafriyat Miktarı Toz Emisyon Faktörleri Temsili Rüzgar Hızı UR Değerinin Belirlenmesi M Değerinin Belirlenmesi Rüzgar Verilerinin Sınıflandırılması Madencilik Faaliyetleri ve Etkin Baca Yüksekliği 50 m'nin Altında Olan İşletmeler İçin Kullanılan Yayılma Katsayıları Havada Asılı Partiküller İçin Emisyon Değerleri (µg/m3) - Ana Isı Merkezi İnşası (Kontrolsüz) Çöken Tozlar İçin Emisyon Değerleri (mg/m2.gün) - Ana Isı Merkezi İnşası (Kontrolsüz) Tesis Etki Alanında Uzun Vadeli,Kısa Vadeli Sınır Değerler ve Kademeli Azaltım Tablosu Bir Günde Yapılacak Kazı ve Oluşacak Hafriyat Miktarları Havada Asılı Partiküller İçin Emisyon Değerleri (mg/m3.gün) – Şehir Dışı Kazıları (Kontrolsüz) Çöken Tozlar İçin Emisyon Değerleri (mg/m2.gün) - Şehir Dışı Kazıları (Kontrolsüz) Havada Asılı Partiküller İçin Emisyon Değerleri (µg/m3) – Şehir Dışı Kazıları (Kontrollü) Çöken Tozlar İçin Emisyon Değerleri (mg/m2.gün) – Şehir Dışı Kazıları (Kontrollü) Havada Asılı Partiküller İçin Emisyon Değerleri (µg/m2.gün) – Şehir İçi Kazıları (Kontrolsüz) Çöken Tozlar İçin Emisyon Değerleri (mg/m2.gün) – Şehir İçi Kazıları (Kontrolsüz) Havada Asılı Partiküller İçin Emisyon Değerleri (µg/m2.gün) – Şehir İçi Kazıları (Kontrollü) Çöken Tozlar İçin Emisyon Değerleri (mg/m2.gün) – Şehir İçi Kazıları (Kontrollü) Motorin Özellikleri Diesel Araçlardan Yayılan Kirlenmenin Yayın Faktörleri (gr/lt) İnşaat Aşamasında Kullanılacak İş Makinelerinin Kullanım Süreleri İş Makinelerinden Kaynaklanacak Kirletici Değerleri İnşaat Aşamasında Kullanılacak İş Makinelerinin Ses Gücü Düzeyleri İnşaat Aşamasında Oluşacak Gürültü Seviyelerinin Uzaklıklara Göre Değerleri (dB) İnşaat Aşamasında Oluşacak Gürültü Seviyelerinin Uzaklıklara Göre Değerleri (dBA) Şantiye Alanı İçin Çevresel Gürültü Sınır Değerleri II

8 8 8 9 9 10 10 11 12 13 13 13 16 18 21 23 23 23 23 24 25 26 28 30 31 34 35 37 38 41 42 43 43 43 44 45 46 46 47

Tablo I.40 Tablo I.41 Tablo I.42 Tablo I.43 Tablo II.1 Tablo II.2 Tablo II.3 Tablo II.4 Tablo II.5

İşletme Aşamasında Kullanılacak Ekipmanların Ses Gücü Düzeyleri İşletme Aşamasında Oluşacak Gürültü Seviyelerinin Uzaklıklara Göre Değerleri (dB) İşletme Aşamasında Oluşacak Gürültü Seviyelerinin Uzaklıklara Göre Değerleri (dBA) Endüstri Tesisleri İçin Çevresel Gürültü Sınır Değerleri (ÇGDYY Ek VII) Proje Alanı ve Çevresinin Flora (Bitki) Listesi Proje Alanı ve Çevresinde Bulunması Muhtemel Memeli (Mamalia) Türleri Proje Alanı ve Çevresinde Bulunması Muhtemel İki Yaşamlılar (Amphibia) Türleri Proje Alanı ve Çevresinde Bulunan ve Bulunması Muhtemel Kuş (Aves) Türleri Reptilia (Sürüngenler)

ŞEKİLLER Şekil I.1 Şekil I.2 Şekil I.3 Şekil I.4 Şekil I.5 Şekil I.6 Şekil I.7 Şekil I.8 Şekil I.9 Şekil I.10 Şekil I.11 Şekil I.12 Şekil I.13 Şekil I.14 Şekil I.15 Şekil I.16 Şekil I.17 Şekil I.18 Şekil I.19 Şekil I.20 Şekil I.21 Şekil II.1 Şekil II.2

47 48 49 50 69 71 71 71 72

Sayfa Çeşitli Ülkelerde Bölge Isıtma Sistemi ile Isınan Konut Sayısı (2007) Avrupa’da BIS Isı İhtiyaçlarının Termik Santrallerden Karşılanma Oranları BIS Yatırım Kapsamı Bölge Isıtma Sistemi’ni Oluşturan Temel Yapılar İletim ve Dağıtım Hattı Kanal Kazı Detayı Projeye Ait İş Akış Şeması Soma Bölgesel Isıtma Sistemi Akış Şeması Soma Bölgesel Isıtma Sistemi Planlanan Zonlar Soma Bölgesel Isıtma Sistemi Zon-1’i Gösterir Plan Havada Asılı Partiküllerin Dağılımı – Ana Isı Merkezi İnşası (Kontrolsüz) Çöken Tozların Dağılımı – Ana Isı Merkezi İnşası (Kontrolsüz) Havada Asılı Partiküllerin Dağılımı – Şehir Dışı Kazıları (Kontrolsüz) Çöken Tozların Dağılımı – Şehir Dışı Kazıları (Kontrolsüz) Havada Asılı Partiküllerin Dağılımı – Şehir Dışı Kazıları (Kontrollü) Çöken Tozların Dağılımı – Şehir Dışı Kazıları (Kontrollü) Havada Asılı Partiküllerin Dağılımı – Şehir İçi Kazıları (Kontrolsüz) Çöken Tozların Dağılımı – Şehir İçi Kazıları (Kontrolsüz) Havada Asılı Partiküllerin Dağılımı – Şehir İçi Kazıları (Kontrolsüz) Çöken Tozların Dağılımı – Şehir İçi Kazıları (Kontrollü) İnşaat Aşaması Gürültü Seviyeleri ve Etki Mesafeleri İşletme Aşaması Gürültü Seviyeleri ve Etki Mesafeleri Türkiye’nin Floristik Durumunu Gösterir Harita Davis’in Grid Kareleme Sistemine Göre Proje Sahasının Konumu

III

2 2 3 4 5 6 7 11 12 24 25 30 31 34 35 38 39 41 42 46 49 67 68

EKLER Ek-1

: ISI TEMİN SÖZLEŞMESİ

Ek-2

: ISI MERKEZİ ALANINA AİT TAPU

Ek-3

: YER BULDURU HARİTASI

Ek-4

: PROJE ALANINA AİT FOTOĞRAFLAR

Ek-5

: VAZİYET PLANI

Ek-6

: ISI MERKEZİ MİMARİ PROJESİ

Ek-7

: DSİ GÖRÜŞÜ VE BORU GEÇİŞ KÖPRÜSÜ PLANI

Ek-8

: 1/25.000 ÖLÇEKLİ TOPOĞRAFİK HARİTA

Ek-9

: 1/100.000 ÖLÇEKLİ ÇEVRE DÜZENİ PLANI

Ek-10 : ISI MERKEZİ İMAR PLANI Ek-11 : PROJE ALANININ 1/10.000 ÖLÇEKLİ JEOLOJİK HARİTASI VE JEOLOJİK ÖZELLİKLERİ Ek-12 : DEPREM HARİTASI Ek-13 : METEOROLOJİK VERİLER Ek-14 : FOSSEPTİK TİP PLANI Ek-15 : ACİL DURUM PLANI EK-16 : VEKALETNAME EK-17 : TAAHHÜTNAME

IV

Soma Belediyesi

Bölgesel Isıtma Sistemi

1. PROJENİN ÖZELLİKLERİ a) Projenin İş Akım Şeması, Kapasitesi, Kapladığı Alan, Teknolojisi, Çalışacak Personel Sayısı Proje tanıtım dosyasına konu olan proje, SOMA BELEDİYESİ tarafından, Manisa İli, Soma İlçesi’nde gerçekleştirilmesi planlanan “70 MWt Kapasiteli Bölgesel Isıtma Sistemi” projesidir. Kurulumu planlanan BIS şebekesi ile, SEAŞ Termik Santralı tarafından üretilen atık ısı enerjisi ile Soma İlçesi’ndeki konut kullanıcılarının ısıtma ve sıcak kullanım suyu ihtiyaçlarının karşılanması planlanmaktadır. Bu yatırımı gerçekleştirmek amacıyla, TUBİTAK tarafından fizibilite ve yapılabilirlik çalışmaları gerçekleştirilmiş, bu çalışmaların tamamlanmasının ardından Soma Belediyesi ve SEAŞ (Soma Elektrik Üretim A.Ş.) arasında 22.01.2011 tarihinde sözleşme imzalanmıştır. (Ek-1: Isı Temin Sözleşmesi) Çağımızın en önemli sorunlarının başında; doğal enerji kaynaklarının, verimli ve çevreyi kirletmeyecek bir şekilde kullanılması gelmektedir. İnsanlığın gerek bugünü, gerekse yarınları için vazgeçemeyeceği iki faktör olan enerji ve çevrenin birbirleri ile çelişmesi, enerji üretimi ve tüketimi arttıkça çevre kirliliğinin de artması, her iki konunun birlikte ele alınarak sorunların çözümlenmesini zorunlu kılmaktadır. Enerji kaynaklarını; rezervler, coğrafi dağılım, üretim oranları, fiyatlandırmada kararlılık, ticari durumları, kaynak güvenirliği, çevresel etkileşim gibi faktörler açısından irdelemek gereklidir. Bu koşullar altında, sürdürülebilir, dışa olan bağımlılığı azaltan ve çevre açısından temiz enerji kaynaklarının kullanımına ihtiyaç duyulmaktadır. Ülkemizde mekan ısıtması çoğunlukla kömür veya doğalgaz gibi yakıtları direkt yakan sistemler tarafından sağlanmaktadır. Isınma amaçlı kullanılan soba ve kalorifer kazanlarında yanma verimi %60 civarındadır, yani yakıtın sahip olduğu potansiyelin %40’ı kullanılamamaktadır. Yakıtlardan maksimum oranda faydalanmak için en uygun yöntem, bu yakıtların birleşik ısı ve güç santrallerinde kullanılmasıdır. Bu santrallerde yakıtın verimli bir şekilde yakılması ile açığa çıkan enerji öncelikle daha nitelikli elektrik enerjisi üretiminde kullanılır, ardından geriye kalan düşük kalitedeki ısı enerjisi (atık ısı enerjisi) konut, sanayi v.b. alanlarda ısıtma ve proses amaçlı değerlendirilir. Bölge ısıtma sistemleri de bu ısı enerjisinin verimli bir biçimde değerlendirildiği alanların başında gelmektedir. Bölge ısıtma sistemi (BIS), konut, işyeri vb binaların yada turizm, tarım gibi sektörlerin gerekli ısıtma ve sıcak kullanım suyu ihtiyaçlarını (sıcak su veya proses ısısı vb.) bir veya birkaç değişik kaynaktan (termik santral atık ısıları, atık arıtma ve sanayi atık ısıları, jeotermal, güneş enerjisi v.b) sağlayan sistemlerdir. Değişik kaynaklardan elde edilen ısı enerjisi, BIS boru şebekesi ile sıcak su veya buhar olarak kullanıcılara ulaştırılmaktadır. BIS ile taşınan ısı enerjisi, bina alt sistemleri sayesinde bina içi ısıtma sistemlerine aktarılır. Dünyanın birçok ülkesinde yaygın olarak kullanılan bölge ısıtma sistemleri ülkemizde sadece jeotermal enerji ile beraber anılmaktadır. Dünyadaki uygulamalar incelendiğinde ise şehirlerde kurulan BIS’ların birçoğunun termik santralların atık ısısından faydalandıkları görülmektedir. Ülkemizde, şehir merkezlerine yakın termik santrallerde oluşan atık ısılar değerlendirilmediğinden çevreye atılmaktadır. Mevcut BIS uygulamaları ise, sistemin yeterince tanınmaması, yararlarının tam olarak bilinmemesi ve planlamadaki eksiklikler nedeniyle gelişim gösterememiştir.

1

Soma Belediyesi

Bölgesel Isıtma Sistemi

Ülkemizde sınırlı sayıda uygulaması olmasına rağmen, özellikle Avrupa ülkeleri başta olmak üzere birçok gelişmiş ülkede, konutlar, uzun yıllardır bölge ısıtma sistemleri ile ısıtılmakta ve bölge ısıtma sistemlerinin payı her geçen gün artmaktadır. Buna rağmen ülkemizde BIS ile ısıtılan konut sayısı yaklaşık 41.700 adettir. Bu rakam diğer ülkelerdeki durumla karşılaştırıldığında; ülkemizdeki BIS kullanımının oldukça az olduğu görülmektedir. (Şekil I.1)

Şekil I.1: Çeşitli Ülkelerde Bölge Isıtma Sistemi ile Isınan Konut Sayısı (2007)

Ülkemizde olduğu gibi dünyada da elektrik üretiminde termik santrallerin payı büyüktür. Enerji fiyatlarında ileriye dönük artış beklentisi ile bazı ülkeler santrallerdeki atık ısı potansiyalini BIS’da değerlendirme yoluna gitmiştir. Birçok ülkede; termik güç santrallerinde kullanılan yakıtlardan elektriğin yanında faydalı ısı enerjisi de elde edilmektedir. Şekil I.2’de Avrupa’daki BIS’ların ihtiyaç duyduğu ısı enerjisinin birleşik ısı güç santrallerinden karşılanma oranları gösterilmiştir.

Şekil I.2: Avrupa’da BIS Isı İhtiyaçlarının Termik Santrallerden Karşılanma Oranları

2

Soma Belediyesi

Bölgesel Isıtma Sistemi

Soma BIS uygulamasında talebi, bölgedeki konut vb. mekanların ısınma ve sıcak kullanım suyu ihtiyaçları oluşturmaktadır. Soma İlçesinin ısı talebini karşılamak üzere BIS kurulmasındaki temel nedenler ve göstergeleri şu şekilde sıralanabilir;       

Kış aylarında bölgede ortaya çıkan hava kirliliğinin ve hava kirliliği kaynaklı zararların azaltılması, Konut ısınmasında konfor şartlarının iyileştirilmesi ve sürekli sıcak kullanım suyunun sağlanabilmesi, Santralda kullanılan yakıt enerjisinden faydalanma oranını arttırarak düşük kalitedeki yerli linyit kaynaklarının en iyi şekilde değerlendirilmesi, Hava kalitesi yüzünden oluşan sağlık problemlerinin azaltılması, Fosil yakıt maliyetlerindeki sürekli artış ve daha ekonomik ısınma gereksinimi, Kömür vb. yakıtların yakılması ile ortaya çıkan kül taşıma probleminin azaltılması, Ülkemizin enerjide dışa bağımlılığının gün geçtikçe artması ve var olan enerji kaynaklarımızın verimli kullanılmasının gerekliliği.

Günümüzde Soma İlçesi’nde konut ısıtmasında yaygın olarak kömür sobası kullanılmaktadır. İlçede bulunan konutların yaklaşık %30’unda ise kalorifer sistemi mevcuttur. Özellikle, ilçedeki çok katlı binaların merkezi kalorifer sistemi kullanmak istemesine rağmen; bu binalarda kazan dairesi için yeterli alan bulunmaması, kazanın ihtiyaç duyduğu ilave baca için binada tadilat gerekmesi, kömür depolaması için yeterli alan bulunmaması ve kaloriferci çalıştırma gerekliliği gibi zorluklar, binaların merkezi kalorifer sistemine geçmesine engel teşkil etmektedir. Bölge ısıtma sistemlerinde ise kazan ve bacaya gereksinim bulunmamaktadır. BIS’da kullanıcılar kazan sistemlerinden çok daha küçük ebatlardaki bina alt sistemleri sayesinde şebekeye bağlanabilmektedir. Ayrıca bu sistemler kaloriferci gibi bir operatöre ihtiyaç duymamaktadır. Bu avantajları göz önünde bulundurulduğunda, ilçede BIS şebekesinin kurulması durumunda, konut sahipleri tarafından sisteme büyük talep olacağı öngörülmektedir. Projenin Teknolojisi ve İş Akım Şeması: Soma BIS kurulumu için gerekli yatırım, termik santral çıkışında kullanıcı binalarındaki girişlere kadar olan tüm çalışmaları kapsamaktadır. BIS yatırım kapsamını gösterir şema Şekil I.3’de verilmiştir.

Şekil I.3: BIS Yatırım Kapsamı

BIS, santraldan alınan ısıyı kullanıcılara ulaştıracak iletim, dağıtım ve bağlantı hatlarından oluşan boru şebekesi ile boru şebekesindeki suyun sirkülasyonunu sağlayacak pompa istasyonundan oluşmaktadır. 3

Soma Belediyesi

Bölgesel Isıtma Sistemi

Proje kapsamında elektriğin yanında ısıyı da üretebilmek için santraldeki gerekli dönüşüm işlemleri termik santral tarafından yapılacak, konutların BIS’a bağlantılarını sağlayacak bina alt sistem ve konut içi ısıtma sistemleri gibi yatırımları ise konut sahipleri gerçekleştireceklerdir. Soma ilçesinde kurulması planlanan BIS temel olarak 3 bölümden meydana gelecektir:  Isının üretildiği santral  Isıyı binalara ulaştıran gidiş ve dönüş borularından oluşan BIS şebekesi,  Isının kullanıldığı konutlar

Şekil I.4: Bölge Isıtma Sistemi’ni Oluşturan Temel Yapılar

Proje kapsamında öncelikle kazı ve inşaat işlemleri gerçekleştirilecek ve bölge ısıtma sistemi boru şebekesinin yerleştirileceği kanallar kazılacak, borular kanallara yerleştirilerek montajı yapılacaktır. İnşaat Aşaması: Kurulacak olan bölge ısıtma şebekesi tipi dallanan şebeke tipi olacaktır. Borularda bir arıza veya bakım olması durumunda ısı arzında kesinti olmaması için bazı noktalar birbirine ring şeklinde bağlanacaktır.

Soma Bölgesel ısıtma sistemi indirekt kapalı sistem olarak tasarlanmıştır. BIS şebekesinde dolaşan su, konut için ısıstma tesisatına karışmaz ve ısısını bir ısı değiştiricisi ile konut içi ısıtma sisteminde dolaşan suya iletir.

4

Soma Belediyesi

Bölgesel Isıtma Sistemi

Santralde üretilen ısının tüketicilere ilerim ve dağıtımını yapacak BIS boru şebekesi, gidiş ve dönüş olmak üzere iki hattan oluşacak ve şebeke demineralize su ile doldurulacaktır. Bölge ısıtma sistemi boru şebekesinde kullanılacak borular üç ana komponentten oluşacaktır: - Akışkanı taşıyan çelik boru - Çelik boruyu saran ve ısı yalıtımını sağlayan poliüretan malzeme - En dış kısımda, boruyu dıştan saran ve koruyan yüksek yoğunluklu polietilen malzeme. Boru şebekesi tasarımı yapılırken, nazım imar planı üzerinde şebeke boru hatlarının güzergahları belirlenmiş ve boru şebekesinin termal analizleri yapılarak ısı kayıpları hesaplanmıştır. BIS Boru Şebekesi hesaplanırken; Su Hızı ve Basınç sınırlama kriterlerine uyulmuştur. Her boru parça hızı, basıncı ve debisine göre olabildiğince laminer akışı bozmamaya özen gösterilerek ve kontrol edilerek çaplandırma yapılmıştır. Boru şebekesi tasarımı üç ana kısımdan oluşmaktadır: -

Santralden şehir girişine kadar olan boru şebekesi (İletim Hattı) Şehir içindeki cadde ve sokaklardaki boru şebekesi (Dağıtım Hattı) Dağıtım hattından konutlara giden boru şebekesi (Bağlantı Hattı)

Soma BIS’da ön izolasyonlu borular şehir içinde toprak altına gömülecektir. Boruların döşenmesi işleminde asfaltın kesilmesi kaldırılması, toprağın kazılması (hafriyat), boruların yerleştirilmesi, montajı, kaynak testleri işlemleri yapılacaktır. Borular yerleştirilmeden önce kazılan hatlara önce kum serilecek, daha sonra borular yerleştirilecektir. Borular 40-45 m’de bir beton mesnetle sabitlenecektir. Montajın tamamlanmasının ardından borular üzerine yine kum serilecek, ardından hafriyat işleminden kalan malzeme ile dolgu yapılacak, beton kaplanacak ve üzerine bulunduğu yere uygun şekilde (kaldırım, yol, asfalt vb) üst kaplama yapılacaktır. İletim ve dağıtım hattı kanal kazı detayı Şekil I.5’de verilmiştir.

Şekil I.5: İletim ve Dağıtım Hattı Kanal Kazı Detayı

5

Soma Belediyesi

Bölgesel Isıtma Sistemi

İnşaat dönemi iş akış şeması Şekil I.6’da verilmiştir. HAFRİYAT VE KAZI ÇALIŞMALARI

ISI MERKEZİNİN İNŞA EDİLMESİ Toz Emisyonu Gürültü ASFALTIN KESİLMESİ VE KALDIRILMASI

BORU KANALLARININ KAZILMASI

BORULARIN YERLEŞTİRİLMESİ

Gürültü

BORULARIN MONTAJI

DOLGU VE ÜST KAPLAMA YAPILMASI

ISININ SİSTEME DAĞITILMASI

Şekil I.6: Projeye Ait İş Akış Şeması

İşletme Aşaması: Bölge ısıtma sisteminin çalışma prensibi şu şekildedir: BIS şebekesinin dönüş hattından gelen düşük sıcaklıktaki su, santral içindeki bir ısı değiştiricisi vasıtasıyla ısıtılır. SEAŞ Isı teslim noktasından debimetre-kalorimetre ile debisi ölçülerek gönderilen 110 ºC sıcak ısıtma suyu BIS Isı Merkezi Binasına gelir. Isı merkezi içinde debisi debimetre vasıtasıyla ölçüldükten sonra ısıtma suyu pompa emme kollektörü, ısıtma şebeke pompaları ve basma kollektörüne getirilir. Pompa basma kollektöründen gidiş debisi ölçülen ısıtma şebeke suyu, olası ani basınçlarda by-pass hattı ile ısı teslim noktasına dönüş yaparak olası zararların önüne geçilmesini sağlayacak şekilde planlanmıştır. Soma Bölge Isıtma Sistemi Zon-1’de sıcak suyun şebekeye istenen basınçta dağıtılması için manometrik yükseklikleri eşit, debi değerleri farklı 6 adet pompadan oluşan bir pompa istasyonu planlanmıştır. BIS şebekesi ile ilçedeki binalara pompalanan sıcak su, bina alt sistemi olarak adlandırılan ve binanın ısı yüküne göre boyutlandırılmış ısı değiştiricilerinden geçerek sahip olduğu ısıyı bina ısıtma tesisatına aktarır. Soğuyan BIS suyu dönüş boruları vasıtasıyla tekrar santrale döner.

6

Soma Belediyesi

Bölgesel Isıtma Sistemi

Yerleşim birimine ısıyı taşıyan çift boru şebekesi “iletim hattı”, ısıyı konutlara taşıyan çift boru şebekesi ise “dağıtım hattı” olarak adlandırılmaktadır. İletim ve dağıtım sistemi, ısı kaybı düşük ön izolasyonlu borulardan meydana gelmektedir. BIS şebekesi üzerinde bulunan pompa istasyonu/istasyonları ile boru şebekesindeki su santral ile binalarda bulunan ısı değiştiriciler arasında sirküle edilmektedir. Yaşam mahallerine ısının aktarılması ise radyatör tesisatı ile sağlanacaktır. Bölge ısıtma sistemi akış şeması Şekil I.7‘de verilmiştir.

Şekil I.7: Soma Bölgesel Isıtma Sistemi Akış Şeması

Bölgesel ısıtma sistemini oluşturan ana elemanlar olan boru şebekesi, ana ızı merkezi ve bina alt sistemleri ile ilgili bilgiler aşağıda verilmiştir:  Bölgesel Isıtma Sistemi Boru Şebekesi: Santralda üretilen ısının tüketicilere iletim ve dağıtımını yapacak BIS boru şebekesi, gidiş ve dönüş olmak üzere iki paralel hattan oluşacak ve şebeke demineralize su ile doldurulacaktır. Isının tüketicilere ulaştırılması ve teslimi sıcak suyun pompalanması ile gerçekleşecektir. Gidiş suyu sıcaklığı 90° ile 110°arasında değişkenlik gösterirken; kullanıcılarda 50-60° e kadar soğuyarak santrala geri dönecektir. Bölge ısıtma sistemi boru şebekesinde kullanılan borular, yüksek yalıtım özelliğine sahip ön izolasyonlu borulardır. Ön izolasyonlu borular üç ana komponentden oluşmaktadır. Bunlar; akışkanı taşıyan çelik boru, çelik boruyu dıştan saran ve ısı yalıtımı sağlayan poliüretan malzeme, en dış kısımda ise boruyu dıştan saran ve koruyan yüksek yoğunluklu poliüretan malzemedir. Ön izolasyonlu boru parçalarının özellikleri Tablo I.1’de, bölge ısıtma sistemi şebekesi kurulumunda kullanılan boru bağlantı elemanları ve sistemde kullanılan diğer malzemeler Tablo I.2’de yer almaktadır.

7

Soma Belediyesi

Bölgesel Isıtma Sistemi

Tablo I.1: Ön İzolasyonlu Boru Parçalarının Özellikleri Özellikler Borular ve toleranslar, ISO 4200 Kaynaklı çelik boru Boru 2 Akma dayanımı, 235 N/mm Kontrol, EN 1024 – 3.1 B Poliüretan, EN 253’e göre Yalıtım Ömür, 30 yıl (140 °C) Yalıtım gazı, cyclopentane Yüksek yoğunluklu polietilen, EN 253’e göre Dış Kılıf Ömür, 30 yıl (>50 °C) Parça

Tablo I.2: Bölge Isıtma Boru Hattı Komponentileri Komponent Ön İzolasyonlu Borular DN 20 ve DN 600 (6 ve 12 m uzunluğunda) Dirsekler ( 30,45,60,90°) Branşmanlar Ankraj Elementleri Kompansatörler Boru Birleşme Parçaları Küresel Vanalar ve Aktuatörü Durdurma, Boşaltma Vanaları ve Hava Alma Elemanı Sızıntı Alarm Sistemi

Boru şebekesi tasarımı üç ana kısımdan oluşmaktadır. Bunlar, santralden şehir girişine kadar iki boru şebekesi (iletim hattı), şehir içindeki cadde ve sokaklardaki boru şebekesi (dağıtım hattı) ve dağıtım hattından konutlara giden boru şebekesidir (bağlantı hattı).  Ana Isı Merkezi (Pompa İstasyonu): SEAŞ Isı teslim noktasından debimetre-kalorimetre ile debisi ölçülerek gönderilecek olan 110ºC sıcak ısıtma su, öncelikle ana ısı merkezine gelecek ve buradan iletim hattı aracılığı ile konutlara gönderilecektir. Sıcak suyun konutlara ulaştırılması ve şebekede su sirkülasyonunu sağlamak için santrifüj pompalar kullanılacaktır. Santrifüj pompalar şebeke ve bina alt sistemlerinde oluşan basınç kayıplarını yenecek şekilde tasarlanmıştır. Soma’da 8.100 KE ısıyı santralden alarak konutlara ulaştırmak için kullanılacak pompalar ve bu pompaların özellikleri Tablo I.3’de verilmektedir. Tablo I.3: Soma BIS’da Kullanılacak Pompalar ve Özellikleri 3 Debi (m /h) Basınç (mSS) 50 160 100 160 200 160 300 160 300 160 300 160 300 160

Pompalar şebekenin gidiş hattına bağlanacaktır. Isı ihtiyacının az olduğu durumlarda (50 m3/h’e kadar) 1 nolu pompa devrede olacaktır. Şehrin ısı ihtiyacının artması ile beraber öncelikle pompaların devir sayıları arttırılacak; yetmediği durumlarda ise diğer pompalar devreye girerek paralel olarak çalışacaklardır. 7 nolu pompa sistemde bakım, arıza gibi durumlar için yedek olarak tutulacaktır.

8

Soma Belediyesi

Bölgesel Isıtma Sistemi

Ana ısı merkezinde bulunacak elemanlar Tablo I.4’de sıralanmıştır. Tablo I.4: Pompa İstasyonu Komponentleri Komponent Santrifüj Pompalar Elektrik Motorları Dozajlama Ünitesi Genleşme Tankı Borular (Kolektörler, Dirsekler vs.) Vanalar, Çek Valfler, Pislik Tutucular vs. Frekans Konvertörleri BIS Şebekesi Kontrol Sistemi (Operatör konsolu ve SCADA) Enstrümanlar (Basınç, Sıcaklık, Debi Sensörleri) Panolar

 Bina Alt Sistemleri: Bölge ısıtma sisteminde binalara ulaşan ısı “bina alt sistemi” adı verilen bir tesisat düzeneği ile bina içi ısıtma ve sıcak kullanım suyu tesisatına aktarılır. Bina alt sistemi ve tesisat bağlantılarının çalışma prensibi şu şekildedir; bölge ısıtma sisteminden konuta giren “BIS Gidiş Hattı”, konut girişinde “Bina Alt Sistem”ine bağlanarak bina ısıtma tesisatını ısısını aktarır ve “BIS Dönüş Hattı” ile binayı terk eder. “Bina İçi Merkezi Kolon Tesisatı” ile ısı, binadaki konutlara ulaştırılır. Her bir daire girişindeki “Isı Sayacı” ile bina ısı tüketim gideri dairelere bölüştürülür. Ayrıca daire sahipleri ihtiyaçlarına göre, daire girişinde “Radyatör Tesisatına” bağlatacakları “Anlık Su Isıtıcısı” ile sistemden sıcak kullanım suyunu da temin edebilir. Bina alt sistemleri ve konut içi sistemlerin ekipman listeleri Tablo I.5’te verilmiştir. Tablo I.5: Bina Alt Sistemleri ve Konut İçi Sistemlerin Ekipman Listeleri Bina Merkezi Kolon Tesisatı Bina Alt İstasyonu Ekipman Listesi Konut İçi Sistem Ekipman Listesi Ekipman Listesi           

Isı Değiştirici Isı Sayacı Diferansiyel Basınç Kontrol Vanası Termostatik Akış Kontrol Vanası Küresel Vana Pislik Tutucu Manometre Termometre Doldurma/Boşaltma Vanası Emniyet Vanası – Diyaframlı Hava Purjörü

       

Siyah Dişli Manşonlu Tesisat Borusu Polietilen Prefabrik Boru İzolesi Küresel Vana Pislik Tutucu Geri Tepme Ventili Fittings Malzemesi Sirkülasyon Pompası Kapalı Genleşme Tankı

Sıcak Su Sistemi Ekipmanları  Anlık Su Isıtıcı (Paket Sistemi)  Küresel Vana  Pislik Tutucu Isı Sayacı Ekipmanları  Isı Sayacı (Kalorimetre)  Küresel Vana  Pislik Tutucu Radyatör Tesisatı Ekipmanları  Radyatör  Radyatör Tesisat Malzemeleri (Boru, vana, fittings vb.)

9

Soma Belediyesi

Bölgesel Isıtma Sistemi

Projenin Kapasitesi: Soma İlçesi’nde gerçekleştirilecek yatırım ile kurulacak BIS şebekesi, Soma Termik Santrali’nde üretilen ısı enerjisini ilçede bulunan konutlara ulaştıracaktır. Proje yapımı öncesi TUBİTAK MAM (Marmara Araştırma Enstitüsü) tarafınca SEAŞ Termik Santrali’nden Soma BIS için ne kadar ısı alınabileceği konusunda çalışma yapılmıştır. Yapılan çalışmalar sonucunda SEAŞ Yönetimi tarafınca SEAŞ Termik Santralinden Soma BIS için tahsis edilebilecek maksimum ısı enerjisi 270.000-kWt olarak tespit edilmiştir. Bir sonraki aşamada TUBİTAK MAM tarafınca Soma BIS için çalışmalar yapılmış, Yapılabilirlik Analizi başlıklı çalışmada toplam 22.000-KE (konut eşdeğer) ısıtmaya uygun konut olduğu tespit edilmiştir. Yapılan çalışmalarda Soma İlçesi 5 zon’a ayrılmış ve projenin kademeli olarak gerçekleştirilmesi planlanmıştır. Yapılan değerlendirmeler sonucu Soma BIS projesinin başlangıcı olarak 8100-KE ısıtma kapasiteli Zon-1’de başlatılmasının uygun olacağı sonucuna varılmış, teknik ve ekonomik analizlerle çalışma raporu desteklenmiştir. Proje kapsamında elde edilecek ve dağıtımı yapılacak ısı enerjisi miktarı 8100 konut eşdeğeri (KE) için 70 MWt’dir. Kurulacak BIS’ın genel özellikleri Tablo I.6’da yer almaktadır. Tablo I.6: Soma BIS Genel Özellikleri

Bağlanacak Konut Sayısı

: 8100

Isıl Güç Potansiyeli

: 70 MWt

Yıllık Isı Taşıma Kapasitesi

: 145,600 MWth

Sıcaklık

: 110-60 0C

Şebeke Uzunluğu İletim Dağıtım

: 5,14 km : 56,72 km

Isı Kaynağı

: Soma B Termik Santrali

Santral Yakıtı

: Soma Linyiti

Bölgesel ısıtma sisteminde yer alan bütün konutlar sisteme aynı yıl bağlanmayacak olup, ısı dağıtım şebekesinin 3 yıl içinde tamamlanması öngörülmektedir. Buna göre BIS şebekesine bağlanacak konutların yıllara göre dağılımı KE bazında Tablo I.7‘de verilmiştir. Tablo I.7: Yıllara Göre BIS’a Bağlanacak Konut Sayısı Konut Sayısı / Yatırım Yılı 1. Yıl 2. Yıl 3. Yıl Konut (KE)

436

2668

2539

Kamu Binası (KE)

2070

101

286

Genel Toplam (KE)

2506

2769

2825

Proje kapsamında kullanılacak makine ve ekipmanlar Tablo I.8’de verilmiştir.

10

Soma Belediyesi

Bölgesel Isıtma Sistemi Tablo I.8: Bölgesel Isıtma Sistemi Ekipman Listesi Ekipman

Adet

Özellik

BIS Şebeke Pompası BIS Şebeke Pompası BIS Şebeke Pompası BIS Şebeke Pompası Make Up Pompası Make Up Pompası Genleşme Deposu Soğuk Su Deposu Azot Tüpleri Su Yumuşatma Cihazı Elektrik Motorlu Oransal Vana Debimetre-DN250 Küresel Vana Debimetre Küresel Vana Geri Tepme Ventili Geri Tepme Ventili Geri Tepme Ventili

3 1 1 1 2 3 6 2 6 1 3 6 6 2 6 1 1 1

300 t/h, 160 mSS 200 t/h, 160 mSS 100 t/h, 160 mSS 50 t/h, 160 mSS 30 t/h, 160 mSS 10 t/h, 160 mSS 16 bar, 20 ton 3 20 m 50 l 3 10 m /saat Φ250 mm 3 1500 m /saat Kaynaklı, Φ300 mm Φ400 mm Kaynaklı, Φ400 mm Φ250 mm Φ40 mm Φ50 mm

Güç (kW) 250 160 90 45 37 11 -

Projenin Kapladığı Alan: Projenin Soma Belediyesi tarafından, Soma İlçesi mücavir alan sınırları içerisinde gerçekleştirilmesi planlanmaktadır. Proje ile ilgili olarak gerçekleştirilen fizibilite ve yapılabilirlik çalışmalarında Soma İlçesi 5 zon’a ayrılmış ve projenin kademeli olarak gerçekleştirilmesi planlanmıştır. Belirlenen zonları gösterir plan Şekil I.8’de verilmiştir.

Şekil I.8: Soma Bölgesel Isıtma Sistemi Planlanan Zonlar

Yapılan değerlendirmeler sonucu Soma BIS projesinin 8.100-KE ısıtma kapasiteli Zon-1’de başlatılmasının uygun olacağı sonucuna varılmıştır.

11

Soma Belediyesi

Bölgesel Isıtma Sistemi

Projenin hayata geçirilmesi ile bölgesel ısıtma sisteminden faydalanacak olan ve Zon-1 olarak tanımlanan bölge, BIS Isı Merkezinden başlamakta, Atatürk Caddesi boyunca sol yandaki konutları beslemekte, Beşyol kavşağını karşı yukarı yönde geçtikten sonra Soma Belediye binası ve Soma Ticaret Odası binasını geçtikten sonra İstiklal Caddesi ile son bulmaktadır. Zon-1’i gösterir vaziyet planı Ek-5’de verilmiştir.

Şekil I.9: Soma Bölgesel Isıtma Sistemi Zon-1’i Gösterir Plan

Datum Türü DOM ZON Ölçek Eleman Sırası 39.180873:27.604914 39.181926:27.604922 39.193107:27.618145 39.192598:27.619275 39.192542:27.619922 39.191360:27.621220 39.190822:27.621546 39.190554:27.621851 39.190166:27.622017 39.189726:27.622678 39.189427:27.622937 39.186565:27.619383 39.186222:27.620265 39.186105:27.621265 39.185577:27.621280 39.185506:27.620979 39.183641:27.620884 39.183451:27.622839 39.182169:27.622360 39.181726:27.622035 39.181328:27.620123 39.180982:27.613230 39.180804:27.612361 39.180426:27.611476 39.181178:27.609339

Tablo I.9: Zon-1 Koordinatları : ED-50 Datum : UTM Türü : 27 İfade Şekli : 35 Eleman Sırası : 6 Derece : Sağa-Yukarı

: WGS-84 : Coğrafi : Derece.Kesir : Enlem-Boylam

552288.666:4337209.154 552288.750:4337326.018 553422.118:4338574.547 553520.087:4338518.726 553576.263:4338512.895 553689.427:4338382.489 553717.471:4338322.973 553744.447:4338293.415 553758.560:4338250.450 553815.894:4338202.012 553838.575:4338168.984 553534.160:4337849.269 553610.422:4337811.723 553696.877:4337799.330 553699.006:4337740.746 553672.286:4337732.684 553665.930:4337525.659 553834.494:4337505.728 553794.877:4337363.178 553766.712:4337313.819 553602.045:4337268.521 553007.202:4337226.077 552932.192:4337205.815 552855.603:4337163.347 552670.204:4337245.558

12

Soma Belediyesi

Bölgesel Isıtma Sistemi

Bölgesel ısıtma sistemi hattı SEAŞ ısı teslim noktasından başlayan ve BIS Ana Isı Merkezine ulaşan 1000 m, buradan Zon-1’e ulaşan yaklaşık 2500 m iletim hattı ve ana hattan konutlara ulaşacak 27.000 m uzunluğunda dağıtım hattından meydana gelecektir. İletim hattına ait koordinatlar Tablo I.10 ve Tablo I.11’de verilmiştir. Tablo I.10: İletim Hattı Koordinatları (SEAŞ Isı Teslim Noktası -Ana Isı Merkezi Arası) Datum : ED-50 Datum : WGS-84 Türü : UTM Türü : Coğrafi DOM : 27 İfade Şekli : Derece.Kesir ZON : 35 Eleman Sırası : Enlem-Boylam Ölçek : 6 Derece Eleman Sırası : Sağa-Yukarı 554040.072:4338748.217 39.19463361:27.62530931 554069.797:4338729.277 39.19446110:27.62565200 554042.017:4338668.460 39.19391490:27.62532547 554316.487:4338555.345 39.19287854:27.62849457 554338.320:4338561.181 39.19292980:27.62874785 554359.736:4338605.221 39.19332528:27.62899937 554387.784:4338637.227 39.19361186:27.62932671 554390.877:4338667.822 39.19388739:27.62936499 Tablo I.11: İletim Hattı Koordinatları (Ana Isı Merkezinden Başlayan Ana İletim Hattı) Datum : ED-50 Türü : UTM DOM : 27 ZON : 35 Ölçek : 6 Derece Eleman Sırası : Sağa-Yukarı 554023.175:4338745.526 553966.134:4338668.860 553788.912:4338811.064 553669.099:4338841.720 552291.346:4337325.784 552291.412:4337253.942

Datum Türü İfade Şekli Eleman Sırası

: WGS-84 : Coğrafi : Derece.Kesir : Enlem-Boylam

39.19461042:27.62511344 39.19392322:27.62444682 39.19521549:27.62240601 39.19549915:27.62102105 39.18192370:27.60495005 39.18127638:27.60494526

İletim hattı güzergahının geçtiği alanın tamamı mücavir alan sınırları içerisinde yer almaktadır. Hat güzergahının tamamına yakını 1/100.000 Ölçekli Manisa-İzmir-Kütahya Çevre Düzeni Planı’nda “Kentsel Yerleşik Alan” içerisinde kalan “Üçüncü Derece Yol” olarak belirlenmiş alandan geçmektedir. İletim hattının yaklaşık 350 m’lik bölümünü oluşturan ve ana ısı merkezinden yola ulaşan hat güzergahı ise “Tarım Alanı” olarak belirlenmiş alanda kalmaktadır. (Ek-9: 1/100.000 Ölçekli Çevre Düzeni Planı) Soma BIS Ana Isı Merkezi, SEAŞ Isı Teslim noktasına 1000 m., mesafede yer alan toplam 13.433 m2 büyüklüğündeki parselde yer alacaktır. Zone-1 ana ısı merkezi binası 600 m2 kapalı alanda yer alacaktır. Ana Isı Merkezi’nin yer alacağı parselin koordinatları Tablo I.12’de verilmiştir. Tablo I.12: Ana Isı Merkezi Parsel Koordinatları Datum : ED-50 Datum : WGS-84 Türü : UTM Türü : Coğrafi DOM : 27 İfade Şekli : Derece.Kesir ZON : 35 Eleman Sırası : Enlem-Boylam Ölçek : 6 Derece Eleman Sırası : Sağa-Yukarı 554004.228:4338821.104 39.19529261:27.62490008 554083.238:4338760.352 39.19474031:27.62581012 554004.249:4338657.623 39.19381958:27.62488727 553925.239:4338718.375 39.19437186:27.62397723

13

Soma Belediyesi

Bölgesel Isıtma Sistemi

Ana ısı merkezinin yer aldığı alan Belediye’nin mülkiyetinde olup, imar planı uyarınca Konut Dışı Kentsel Çalışma alanı niteliğindedir. Alan 1/100.000 Ölçekli Manisaİzmir-Kütahya Çevre Düzeni Planı’nda tarım alanı olarak belirtilmiş alanda yer almaktadır. (Ek-2: Isı Merkezi Alanına Ait Tapu, Ek-6: Isı Merkezi Mimari Projesi, Ek-10: Isı Merkezi İmar Planı, Ek-9: 1/100.000 Ölçekli Çevre Düzeni Planı) Proje alanını gösterir yer bulduru haritası Ek-3’de, proje alanının fotoğrafları Ek4’de, vaziyet planı Ek-5’de verilmektedir. Çalışacak Personel Sayısı: Projenin inşaat aşaması etap etap gerçekleştirilecektir. İnşaat aşamasında aynı anda en fazla 35 kişi’nin çalışacağı öngörülmektedir. İnşaat aşamasında çalışacak personel Soma İlçesi’nden temin edilecektir. İnşaat aşamasında görev alacak personelin ihtiyaçları BIS Ana Isı Merkezi binasının inşa edileceği alanda kurulacak olan şantiye alanından karşılanacaktır. Alanda sosyal ihtiyaçların karşılanması amacıyla konteyner tipi şantiye binaları yer alacaktır. İşletme aşamasında 1 yönetici, 4 operatör ve diğer yardımcı birimlerde (muhasebe, bakım-onarım vb) görev almak üzere toplam 10 kişi görev alacaktır. İşletme aşamasında çalışacak personel Soma Belediyesi’nde halen görev almakta olan personel içerisinden ve Soma İlçesi’nden temin edilecektir. b) Doğal Kaynakların Kullanımı (Arazi Kullanımı, Su Kullanımı, Kullanılan Enerji Türü vb.) Arazi Kullanımı Projenin gerçekleştirilmesi planlanan ve Zon-1 olarak tanımlanan bölge, BIS Isı Merkezinden başlamakta, Atatürk Caddesi boyunca sol yandaki konutları beslemekte, Beşyol kavşağını karşı yukarı yönde geçtikten sonra Soma Belediye binası ve Soma Ticaret Odası binasını geçtikten sonra İstiklal Caddesi ile son bulmaktadır. Bölgesel ısıtma sistemi hattı SEAŞ ısı teslim noktasından başlayan ve BIS Ana Isı Merkezine ulaşan 1000 m, buradan Zon-1’e ulaşan yaklaşık 2500 m iletim hattı ve ana hattan konutlara ulaşacak 27.000 m uzunluğunda dağıtım hattından meydana gelecektir. İletim hattı güzergahının geçtiği alanın tamamı mücavir alan sınırları içerisinde yer almaktadır. Hat güzergahının tamamına yakını 1/100.000 Ölçekli Manisa-İzmir-Kütahya Çevre Düzeni Planı’nda “Kentsel Yerleşik Alan” içerisinde kalan “Üçüncü Derece Yol” olarak belirlenmiş alandan geçmektedir. İletim hattının yaklaşık 350 m’lik bölümünü oluşturan ve ana ısı merkezinden yola ulaşan hat güzergahı ise “Tarım Alanı” olarak belirlenmiş alanda kalmaktadır. (Ek-9: 1/100.000 Ölçekli Çevre Düzeni Planı İletim hattını meydana getiren borular toprak altına gömülecektir. İletim hattı mevcut yol güzergahlarını izleyecek şekilde projelendirilmiş olup, borular mevcut asfalt yolların altına döşenecektir. Boruların döşenmesi işleminde asfaltın kesilmesi kaldırılması, toprağın kazılması (hafriyat), boruların yerleştirilmesi, montajı, kaynak testleri işlemleri yapılacaktır. Borular yerleştirilmeden önce kazılan hatlara önce kum serilecek, daha sonra borular yerleştirilecektir. Borular 40-45 m’de bir beton mesnetle sabitlenecektir. Montajın tamamlanmasının ardından borular üzerine yine kum serilecek, ardından hafriyat işleminden kalan malzeme ile dolgu yapılacak, beton kaplanacak ve üzerine bulunduğu yere uygun şekilde (kaldırım, yol, asfalt vb) üst kaplama yapılacaktır.

14

Soma Belediyesi

Bölgesel Isıtma Sistemi

SEAŞ Termik Santralinden temin edilen sıcak suyun basınçlandırılarak konutlara ulaştırılmasını sağlayacak olan, Ana Isı Merkezi, SEAŞ Isı Teslim noktasına 1000 m., mesafede yer alan toplam 13.433 m2 büyüklüğündeki parselde yer alacaktır. Zone-1 ana ısı merkezi binası 600 m2 kapalı alanda yer alacaktır. Ana ısı merkezinin yer aldığı alan Belediye’nin mülkiyetinde olup, imar planı uyarınca Konut Dışı Kentsel Çalışma alanı niteliğindedir. Alan 1/100.000 Ölçekli Manisaİzmir-Kütahya Çevre Düzeni Planı’nda tarım alanı olarak belirtilmiş alanda yer almaktadır. (Ek-2: Isı Merkezi Alanına Ait Tapu, Ek-6: Isı Merkezi Mimari Projesi, Ek-10: Isı Merkezi İmar Planı, Ek-9: 1/100.000 Ölçekli Çevre Düzeni Planı) Proje alanına en yakın yüzeysel su, Ana Isı Merkezinin yer aldığı parselin güney sınırında yer alan Bakırçay’dır. İletim hattı Bakırçay Deresi’ni, dere üzerinde mevcut bulunan Bakırçay köprüsü güzergahından, boru geçiş köprüsü ile geçecektir. Köprü genişliği 3,40 m, uzunluğu 100 m olacaktır. Boru hattının Bakırçay üzerindeki köprü geçiş güzergahı ile ilgili olarak DSİ Genel Müdürlüğü II. Bölge Müdürlüğü’nden, “görüş yazısında belirtilen hususlara uyulması kaydıyla sakınca bulunmadığına” dair görüş alınmıştır. (Ek-7: DSİ Görüşü ve Boru Geçiş Köprüsü Planı) Boru hattı Bakırçay üzerinden geçirilirken DSİ’den alınan görüş yazısında belirtilen aşağıdaki hususlara uyulacaktır: - Boru hattı Bakırçay yatak kapasitesini değiştirmeyecek, daraltmayacak şekilde geçirilecektir. - Bakırçay köprüsünün mevcut açıklığı kesinlikle daraltılmayacak, köprü açıklığı yatay ve düşey kesitte, boru hattı geçirilmesinde değiştirilmeyecektir. - Boru hattının köprü güzergahı boyunca askıda ya da köprü bitişiğinden geçirilmesi halinde köprü betonu alt kotundan daha yukarıdan geçirilecek, belirtilen kottan daha alt kottan geçirilerek köprü kesiti daraltılmayacaktır. İnşaat ve işletme döneminde, dereye hiçbir şekilde sıvı ve katı atık atılmayacak, “1380 Sayılı Su Ürünleri Kanunu”na tadil getiren, 3288 Sayılı Kanunun 20. Maddesinde belirtilen “Su ürünleri veya bunları istihlak edenlerin veya kullananların sağlığına veyahut istihsal vasıtalarına malzeme, teçhizat, alet ve edevata zarar veren maddelerin iç sulara ve denizlerdeki istihsal yerlerine veya civarlarına dökülmesi veya döküleceği şekilde tesisat yapılması yasaktır” hükmü ile “Su Ürünleri Yönetmeliği”nin 11. ve 12. maddelerinde belirtilen hükümlere uyulacak, derenin akışını engelleyecek herhangi bir müdahalede bulunulmayacaktır. Proje alanını gösterir yer bulduru haritası Ek-3’de, proje alanının fotoğrafları Ek4’de, vaziyet planı Ek-5’de verilmektedir. Su Kullanımı İNŞAAT AŞAMASI: Projenin inşaat aşamasında su tüketimi çalışacak personelin içme ve kullanma suyu ihtiyaçlarından kaynaklanacaktır. İnşaat aşamasında aynı anda en fazla 35 personel görev alacak olup, personelin kişi başına kullanacağı su miktarı 0,20 m³/gün (“Atıksu Arıtma Sistemlerinin Tasarım Esasları” (Cilt-1) D.E.Ü. Müh. Fak. Doç. Dr. Hikmet TOPRAK Çevre Müh. Böl. İzmir, 1996) kabul edilerek, tesiste çalışacak personelin içme ve kullanma suyu ihtiyaçları için gerekli su miktarı şöyle hesaplanmıştır;

15

Soma Belediyesi

Bölgesel Isıtma Sistemi

Günlük gerekli su miktarı

= 35 kişi x 0,20 m3/kişi-gün = 7 m3/gün

İnşaat aşamasında görev alacak personelin içme suyu ihtiyacı damacanalarla satın alma yoluyla, kullanma suyu ihtiyacı ise şehir su şebekesinden sağlanacaktır. İŞLETME AŞAMASI: Projenin işletme aşamasında su kullanımı personel, içme ve kullanma suyu ihtiyacı ile sistemde kullanılacak sıcak su ihtiyacından kaynaklanacaktır. a) Personel içme ve kullanma suyu: İşletme aşamasında toplam 10 kişi görev alacak olup, personelin kişi başına kullanacağı su miktarı 0,20 m³/gün (“Atıksu Arıtma Sistemlerinin Tasarım Esasları” (Cilt-1) D.E.Ü. Müh. Fak. Doç. Dr. Hikmet TOPRAK Çevre Müh. Böl. İzmir, 1996) kabul edilerek, tesiste çalışacak personelin kullanma suyu ihtiyaçları için gerekli su miktarı şöyle hesaplanmıştır; Günlük gerekli su miktarı

= 10 kişi x 0,20 m3/kişi-gün = 2 m3/gün

Personelin içme suyu ihtiyacı damacanalarla satın alma yoluyla, kullanma suyu ihtiyacı ise şehir su şebekesinden sağlanacaktır. b) Sıcak Su: Soma Belediyesi ile SEAŞ Termik Santral işletmesi arasında imzalanan sözleşme gereği, sistemde dolaşacak olan maksimum 110ºC sıcaklıktaki sıcak su, termik santralde gerekli dönüşümler yapılarak SEAŞ tarafından sağlanacak ve ısı teslim noktasından sisteme dahil edilecektir. Sisteme dahil edilen sıcak su BIS boru şebekesi ile konutlara dağıtılacaktır. Boru şebekesi gidiş ve dönüş olmak üzere iki paralel hattan oluşacak ve şebeke demineralize su ile doldurulacaktır. Gidiş suyu sıcaklığı 90° ile 110°arasında değişkenlik gösterirken; kullanıcılarda 50-60° e kadar soğuyarak santrala geri dönecektir. Soğuyarak santrale geri dönen su SEAŞ bünyesindeki ısı dönüştürücüde gerekli ısıya getirilerek, ısı teslim noktasından sisteme yeniden dahil edilecektir. Sıcak su bu şekilde sistemde sirküle edilecektir. Tablo I.13: Bölgesel Isıtma Sisteminde Kullanılacak Suyun Özellikleri Dolaşım Suyu Görünüm Koku

Demineralize Su Temiz Yok

Partiküller

< 1 mg/l

pH Değeri

9,8+/- 0,2

İletkenlik (μS/cm)