1149

Skorowidz

A ABC transportery 12, 40–42 – jelito 40 – miejsca ekspresji 41 – nerki 41 – substraty 40 – zasada działania 41 abciksimab 537 – działania niepożądane 538 – powinowactwo do receptorów 537 – specyficzność 538 ACAT-2 555 acebutolol 368–371 – profil działania 369 ACE inhibitory 605 – dawkowanie 574, 606 – działania niepożądane 574 – fetopatie 103 – hiperkaliemia 606 – interakcje 575, 606 – kaszel 510 – mechanizm działania 574 – mieszanie 581 – niewydolność serca 606 – odma angioneurotyczna 603 – przeciwwskazania 574 aceklofenak 258–259 acemetacyna 254–255 acetaldehyd 810 acetanilid 93 acetazolamid 737, 753 aceton – w moczu 444 – zapach 431 acetylacja 33, 115 acetylator 115, 579 acetylocholina 311–314, 353 – miejsce wiązania 75 – rozkład 312 – siła działania 85 – uwalnianie 311 – wpływ na błony 75 – zatrucie 180 acetylocholinoesteraza 365 – inhibitory 37, 200 – reaktywacja 1052 acetylocysteina 635–637 – dawkowanie 1122 – działania niepożądane 658

MUTSCHLER-2009.indd Sek1:1149

– działanie 658 – interakcje 658 – jako odtrutka 1122 – wskazania 659 acetylokoenzym A 556 N-acetylotransferaza 115 ACTH zob. adrenokortykotropowy hormon Actinomycetes 971 acyklowir 862–863 – ciąża 102 – dawkowanie 912 – działania niepożądane 912 – działanie 909 – interakcje 912 – kinetyka 909 – wskazania 757, 912 acytretyna 767, 771–773 adenina 909, 959 adenozylometionina 29, 30 adenozyna 622 – dezaminacja 622 – działania niepożądane 622 – indukcja snu 209 – interakcje 622 – przeciwwskazania 622 – receptory 71, 651 – szybka biotransformacja – wychwyt przez erytrocyty 622 – wzmożona produkcja 709 adenozynotrifosforan zob. ATP adenozyny deaminaza 118, 958, 959 adenowirusy 118, 697, 905 ADH zob. wazopresyna adiuretyna zob. wazopresyna adrenalina 176, 184, 293 – alergia 294 – dawkowanie 293 – działania niepożądane 360 – działanie 293, 359 – interakcje 341 – glikoliza 359 – lipoliza 359 – przeciwwskazania 360 – receptory 356–357 – rozkład 355–356 – synteza 353–354 – uwalnianie 353 – wskazania 359 – wychwyt zwrotny 355 – zatrucie 293

adrenokortykotropowy hormon 397 adrenoreceptory 65, 355 – agoniści 356 – antagoniści 356 – blokery 356 – hamowanie 69 – kinetyka 357 – presynaptyczne 355 – profil działania 357, 358 adsorbenty 1056 adynamia 408, 416, 451, 1133 aerozole 7, 16, 284 Aesculus hippocastanum 594 agonista 65–68 – kompetycyjny 67 – niekompetycyjny 67 – pełny i częściowy 67 – receptorów adrenergicznych 356 – receptorów dopaminergicznych 328– 330, 389 ajmalina 317, 618–620 akamprosat 1074 akarboza 436, 443 akonityna 1045, 1081 – mechanizm działania 1081 – występowanie 1081 – zatrucie 1081 – – leczenie 1082 – – objawy 1081 akroleina 961, 963, 1107 akseroftol zob. witamina A aktynomycyny 971–973 – daktynomycyna 971 – dawka 971 – działania niepożądane 971 aktywator plazminogenu 531, 532, 546–547 – alteplaza 547 – reteplaza 547 – tenekteplaza 547 aktywność wewnętrzna 3, 67, 85 aktywowany węgiel zob. carbo medicinalis ALA zob. δ-aminolewulinowy kwas ALAD zob. dehydrataza ALA alanina 836–839, 1009 ALAS zob. syntaza ALA albendazol 112, 941–942 albumina 21, 60, 329, 525 – filtracja 707 – spadek stężenia 21

2010-03-18 20:12:19

1150

Skorowidz

– wzrost stężenia 21 albuminuria 822, 1118 aldehyd glutarowy 818, 822 – działanie 822 aldesleukina 986 – dawkowanie 1009 – działania niepożądane 1009 – działanie 1009 aldoketoreduktazy 978 aldofosfamid 961, 962 aldosteron 305, 446–452 – biosynteza 446 – działanie 447 – hiperaldosteronizm 451 – uwalnianie 449 – znaczenie 449 aldosteronu antagoniści 567, 603, 606 – dawkowanie 606 – eplerenon 606 – spironolakton 606 – wskazania 606 aldryna 25, 1093 alemtuzumab 983, 1021 alendronian 418 – dawkowanie 419, 420 alergeny 92, 94 – blokada 640 – ekstrakty 777 – iniekcja 645 – karencja 645 – kontakt 96 – mechanizm działania 494 – odczulanie 645 – uwrażliwienie 640 alergia 92 – celiakia 96 – definicja 92 – krzyżowa 91, 94 – predyspozycje 92 alergiczna astma oskrzelowa 95 – reakcja 92 – – czynniki ryzyka 98 – – patomechanizm 95 – – typy 95 – – unikanie 98 alfa-4-integryna 1022 alfakalcydol 422, 803 alfentanyl 241, 303, 307–309 – CYP3A4 27 – maksymalne działanie 307 – właściwości 308 alfuzosyna 367, 740 alginowy kwas 677 alkaloidy barwinka 13, 954, 955 – sporyszu 102–104, 364–366, 491, 503 alkohol 99 – ciąża 102

MUTSCHLER-2009.indd Sek1:1150

– działanie teratogenne 99 – uzależnienie 104 alkuronium 315, 317 allele 114–116 alletryna 786 Allium cepa 139 allodynia 218, 219 alloksantyna 288 allopregnandiol 469, 470 allopurinol 270–271, 959 – biodostępność 44 – ciąża 102 – dawkowanie 288 – działania niepożądane 95, 288 – interakcje 288, 546, 1019 – mechanizm działania 288 – reakcje skórne 97 allosteryczne działanie 69, 150, 320, 922 almotriptan 266 – kinetyka 267 aloesu emodyna 691 alopecja 954 alprazolam 27, 190, 193 alprenolol 27, 35, 369 alprostadil 505 – dawkowanie 506 – wskazania 506 alteplaza 547, 549 Alzheimera choroba 199, 200, 335, 592, 1035 Amanita muscaria 1089 – pantherina 1089 – phalloides 1087 – verna 1087 – virosa 1087 amanityna 1108 – mechanizm działania 1087 amantadyna 102, 338, 342–345 – dawkowanie 345 – działania niepożądane 342 – przeciwwskazania 345 amatoksyna 1087 ambroksol 658 – dawkowanie 659 – działania niepożądane 658 – działanie 658 amebiaza 456, 859, 876 ameby 929 amezynium 364, 586 amfebutamon 1084 amfetamina 104, – dawkowanie 197 – działania niepożądane 184, 197 – przeciwwskazania 197 amfoterycyna B 102, 107, 317, 897 – dawka 898 – interakcje 611

– przeciwwskazania 898 amid kwasu nikotynowego zob. witamina PP amifostyna 965 amikacyna 830, 857 amilorid 661 – interakcje 126, 611 aminofenazon 112, 260 aminoglikozydy 56, 102, 856 – dawkowanie 857–858 – działania niepożądane 858 – interakcje 859 – kinetyka 858 – mechanizm działania 856 – wskazania 856 aminoglutetymid 450 aminokwasy 10, 518 – dezaminacja 493, 810 – piroliza 1103 – resorpcja 671 – transporter 10, 912 δ-aminolewulinowy kwas 1060 amiodaron 46, 621 – dawkowanie 621 – działania niepożądane 621 – interakcje 546, 621 amisulprid 164, 165, 173 amitryptylina 177–180 – dawkowanie 180 – działania niepożądane 178 – przeciwwskazania 180 – substrat CYP 27 amlodypina 570 – substrat CYP3A4 27 amoidyna 769 amnezja 323, 1133 amoksycylina 93, 680, 844, 846 amoniak 702, 980, 1023, 1083, 1108 amorolfina 898 cAMP 14, 73 AMPA 223 ampicylina 842, 843 amprenawir 923–925 amrinon 115 amsakryna 971, 973 amyloid 199, 431, 1133 amyloidoza 1133 amylopektyna 528, 671 amyloza 671 anafilaksja 95 anakinra 280, 281 – dawkowanie 281 – działania niepożądane 281 – wskazania 281 analeptyki 216 – doksapram 216 analgetyki 217 analgezja 229, 232, 297, 1133

2010-03-18 20:12:19

Skorowidz

anandamid 203 anastomoza 1133 anastrozol 977 Ancylostoma duodenale 940 androgeny 391 – ciąża 102 – działanie 465 – transport 389 – w lecznictwie 465 – znaczenie fizjologiczne 449 androstandion 464 androstanolon 464 androstendion 464, 469, 977 anemia 519, 921, 1133 – aplastyczna 332 – hemolityczna 374 anergia 92 anestetyk dożylny 303–309 – wziewny 300–303 anestezja 309 – całkowita dożylna 309 – neuroleptanelgezja 310 – neuroleptanestezja 310 – zrównoważona 309 aneuryna zob. witamina B1 angina pectoris zob. dusznica bolesna angiogeneza 951 angiografia 632, 1028, 1032 angioneuropatie 589 angiostatyna 951 angiotensyna 449, 576 angiotensynogen 449, 576 anilina 1080, 1108 aniony 42, 515, 525 anoksja 322, 1133 anoreksja 801 ansamycyny 887 – dawkowanie 888 – działania niepożądane 888 – interakcje 888 – kinetyka 887 – mechanizm działania 887 – oporność 887 – przeciwwskazania 888 – wskazania 888 antagonista 72, 74–78 – aldosteronu 567, 606–607, 613 – kwasu foliowego 872–876, 957– 958 – opioidów 692 – receptora ADP 536–537 – – adrenergicznego 356 – – androgenowego 466–467 – – AT1 567, 577–578 – – glikoproteinowego Ilb/IIIa 535, 537–538 – – H1 181 – – H2 675–676

MUTSCHLER-2009.indd Sek1:1151

– – 5-HT3 350 – – leukotrienowego 649–650 – – muskarynowego 351, 652–653 – – NK1 350 – – opioidowego 692 – – progesteronu 479 – wapnia 268–269, 569–573 – witaminy K 543–546 antagonizm chemiczny 69–70 – fizjologiczny 69 – funkcjonalny 69 antracykliny 971–973 antropozofia 138 antyandrogeny 102, 104, 467, 978– 979 antyarytmiki 619–620 antybakteryjne leki 661 antybiogram 661, 831, 879 antybiotyki cytostatyczne 971–974 – β-laktamowe 93, 836–841 – polipeptydowe 878 antydepresanty 81, 1040 antydiuretyczny hormon zob. wazopresyna antydiureza 713, 714 antyestrogeny 471–475 antygeny 94, 992 antygestageny 475–479 antykoagulanty 538–546 antymetabolity 957–959 antymon 815, 1040, 1054, 1108 antytoksyna 880, 1006, 1100 apomorfina 348 apoptoza 81, 604, 947–951 aprotynina 510, 548 arachidonowy kwas 94, 99, 221 arekaidyna 379 arekolina 379 arginaza 1065 arginina 401, 539, 627 arsen 22, 288, 979 askorbinowy kwas zob. witamina C asparaginaza 954, 979–980 astma oskrzelowa 639–654 – glukokortykosteroidy 647 – – wziewne 647 – – systemowe 649 – leczenie 644 – lukasty 649 – monoklonalne przeciwciała 645 – parasympatykolityki 652 – patofizjologia 639 – schemat leczenia 654 – β2-sympatykomimetyki 650 – teofilina 651 ataranalgezja 309, 310 atenolol 369, 371, 372 atorwastatyna 27, 559, 560

1151

atowakwon 112, 902, 930–933, 936 ATP 12, 219 atrakurium 316, 317 atropina 381, 383, 755 – dawkowanie 381 – kinetyka 382 – zatrucia 383 AUC 43 Auerbacha splot 160 AUMC 43 azatiopryna 277, 282, 1018–1019 – dawkowanie 1018 – działania niepożądane 1019 – przeciwwskazania 1019 azelastyna 495, 758 azotany 612, 626–628 – dawkowanie 628 – działania niepożądane 628 – interakcje 628 – kinetyka 628 – mechanizm działania 626 – NO 627 – przeciwwskazania 628 – tolerancja 627 azotu podtlenek 301–302 aztreonam 839, 852 azytromycyna 862

B bacytracyna 93, 837, 878 badanie kliniczne 127, 130–132 bakampicylina 846 baklofen 311, 320 bakterie – błona cytoplazmatyczna 818, 826 – budowa ściany komórkowej 836 – flora fizjologiczna 436, 691 – Gram-dodatnie 841, 842 – Gram-ujemne 841, 842 – koniugacja 829 – toksyczność 841 – transdukcja 829 – zakażenia szpitalne 830–831 bakterioliza 839 bambuterol 651–652 – biodostępność 651 – metabolizm 652 balastowe substancje 688, 694 bar 103 – zatrucie 1009 barbiturany 303–305 – dawkowanie 305 – działania niepożądane 305 – N-metylowane 303 – tiobarbiturany 304

2010-03-18 20:12:19

1152

Skorowidz

Batemana równanie 51 Bcl-2 950, 951 BCNU zob. karmustyna BCRP 14, 40 BDNF 226, 227 beksaroten 773, 980 benfotiamina 444, 807, 808 benperidol 164, 165, 167 benserazyd 22, 338–340, 343 bentonit 1050 benzalkonium 823, 825 benzamidy 163, 171–173 benzimidazol 673, 674, 942–943 benzbromaron 288, 289 benzodiazepiny 190–194 – antagoniści 191 – ciąża 102, 104 – dawkowanie 192–194 – działanie 191 – kinetyka 191 – receptory 191 benzoesowy kwas 30–32, 775 benzoilu nadtlenek 774–775 benzokaina 294–295 benzomorfan 241 benzopiren 1101 benzydyna 1103, 1104 benzylopenicylina 843, 845 benzylowy alkohol 25 benzyna 1110 beryl 1106 – zatrucie 1110 betaksolol 369, 371, 752 beta-laktamowe antybiotyki 82, 93, 777, 836–852 – cefalosporyny 848 – – dawkowanie 851 – – działania niepożądane 851 – – działanie 838 – – grupy 848 – – kinetyka 851 – karbacefemy 848 – karbapenemy 851 – – działania niepożądane 852 – – przeciwwskazania 852 – monobaktamy 852 – oporność 840 – penicyliny 841 – – dawkowanie 844 – – działania niepożądane 844 – – grupy 845 – reakcje alergiczne 841 – toksyczność 841 betametazon 454, 782 betanechol 378–379 – dawkowanie 378 – działania niepożądane 379 – przeciwwskazania 379

MUTSCHLER-2009.indd Sek1:1152

beta-talasemia 521 bezsenność 173, 210–211 białko C 470, 530 – G 72, 355, 493, 947 – S 470, 530 – wiążące penicylinę 839, 840 bibrokatol 756 biegunki, leczenie 693–694 bifenyl 1070 bifonazol 786, 892, 894 bilirubina 41, 526, 701 – hiperbilirubinemia 41, 473, 1137 – wypieranie 109 – żółtaczka jąder podstawnych mózgu 103 bimodalna krzywa 84 bioaktywacja 36–38 biodostępność 43–44 bioinaktywacja 36–38 biologiczna wartość graniczna 217, 1041–1042 biologiczny rytm 123 biorównoważność 44 biorytm 123–124 biosynteza 63, 82, 247, 354, 404 – hormony płciowe 463–464, 468– 469 – zaburzenia 62 biotransformacja 5, 24–40 – bioaktywacja 36 – bioinaktywacja 36 – efekt pierwszego przejścia 34 – hamowanie aktywności enzymów 35 – indukcja białek 33 – interakcje 109 – reakcje I fazy 24 – reakcje II fazy 29 – wpływ płci 39 – – wieku 38 biotyna zob. witamina H – niedobór 813 – zastosowanie 813 – znaczenie 813 biperiden 345, 346, 1053 bisakodyl 691–692 bisfosfoniany 112, 418–421 – dawkowanie 420 – działania niepożądane 420 – działanie 420 – interakcje 421 – przeciwwskazania 421 – skuteczność 420 – właściwości 420 – wskazania 420 bisoprolol 369, 371, 582, 607 biwalirudyna 543 bizmutu sole 108, 679

blastopatie 100 blastula 100 bleomycyna 971, 973 bloker 18, 63 – aldosteronu 567, 606–607, 613 – H+/K+-ATP-azy 673 – kanałów wapniowych 569–573, 630 – – If 630 – MAO 176, 341 – promieniowania 790 – receptora ADP 536–537 – – α-adrenergicznego 1107 – – β-adrenergicznego 368–373, 607, 629 – – androgenów 466–467 – – AT1 606 – – glikoproteinowego Ilb/IIIa 537– 538 – – H1 181 – – H2 675–676 – – 5-HT 350 – – leukotrienowego 649–650 – – muskarynowego 351, 652–653 – – NK1 350 – – opioidowego 692 BLT receptor 508 BMI 205, 207, 444 BMP 80 borelioza 835, 1134 Borrelia burgdorferi 835, 845, 881, 1004 borny kwas 1110 bortezomib 985 botulinowa toksyna 1039, 1081, 1100 botulizm 1100 bosentan 35, 583–584 ból, droga czuciowa 217–224 – mediatory 219 – rodzaje 217–219 BPH zob. hiperplazja prostaty BPO zob. benzoilu nadtlenek bradykardia 166, 293, 383, 616, 1107 – zatokowa 614 bradykinina 95, 220, 509, 783 bradyfrenia 337 Broki ośrodek mowy 151 brom 29, 774, 815, 1051 – trądzik 774 bromazepam 190, 193 bromheksyna 658, 659 bromki, zatrucie 1110 bromokryptyna 341, 398 bromperidol 165, 167 broncholityczne leki 362 brotizolam 212, 213, 215 brucyna 1110 brywudyna 910, 914 budezonid 648–649, 685

2010-03-18 20:12:20

Skorowidz

budowa nerwu 155 – synapsy 156 budypina 345–346 – dawkowanie 345 – działania niepożądane 345, 346 – interakcje 346 bufotenina 204 bulbus oculi 743 – olfactorius 153 bulimia 189, 349, 1085 bupiwakaina 294, 296 bupranolol 368–370 buprenorfina 240 bupropion 27, 1084 Burkitta chłoniak 947 buserelina 460, 975 buspiron 27, 194–195, 502 – dawkowanie 195 – działania niepożądane 195 – przeciwwskazania 195 busulfan 963 butoksykarboksym 1095 butyrofenony 163, 167, 170 butyrylocholinoesteraza 376

C Cmax 44, 112, 124 Ca2+-ATP-aza 10, 802 Ca2+ jony 73, 186, 226, 321, 718, 724 – kanał 77, 325 – kinaza białkowa C 73 – receptor 415 – resorpcja 710 – wymiennik 599 – zapotrzebowanie 718 CAD 950 CAM zob. kalmodulina cAMP 73, 245, 355 Candida albicans 785, 827, 899 Cannabis indica 203 carbo medicinalis 694, 1049–1051, 1107 CCNU zob. lomustyna CCS system 623 CD2 766, 771 CD20 280, 281 CD28 766 CD52 983 CD95 81, 95, 949 CD11a 770 CD4 limfocyty 95, 640, 683, 908 CD8 limfocyty 95, 655 cefadroksyl 850 cefaklor 850

MUTSCHLER-2009.indd Sek1:1153

cefaleksyna 850 cefalosporynazy 840 cefalosporyny 93, 103, 830–835, 838, 851 cefamycyny 848, 851 cefazolina 849 cefepim 849 cefiksim 850 cefotaksym 851, 880 cefotiam 849 ceftazydym 849 ceftibuten 850 ceftriakson 880–882 cefuroksym 850 celekoksyb 27, 256–258 – dawkowanie 258 – działania niepożądane 256 – interakcje 254 – przeciwwskazania 257 – wskazania 256 celiprolol 13, 111, 369, 371 ceramidy 762 cetroreliks 460–462 cetyryzyna 495, 497, 498 cGMP 73, 80, 594 cheilitis 773 chelatowe kompleksy 869, 1031–1032 chemioterapeutyki 57, 826–833, 864 chemioterapia 891–903 chemokiny 493, 1008, 1012 – działania niepożądane 1012 – klasy 1012 – receptory 1012 chemotaksja 245, 271, 507, 990 chemotaksyny 94 chenodeoksycholowy kwas 703, 704 – dawkowanie 704 – działania niepożądane 704 – przeciwwskazania 704 chenodiol zob. chenodeoksycholowy kwas chiasma opticum 208, 746 chimeryczne przeciwciała 280, 281, 687, 983, 1019 chinidyna 108, 383, 611, 618–619 – działanie 619 – interakcje 619–620 chinina 619, 931–934 – działania niepożądane 934 – działanie 934 chinolina 824, 939 chinolinol 824 chinolizydynowe alkaloidy 1082 – cytyzyna 1082 – sparteina 1082 chinolony 694, 869–871 chinon 544, 804, 973, 1069 chiralne substancje 60, 61, 89, 129

1153

chlamydie 756, 821, 834–835 chlor 29, 126, 149, 191, 1111 chloralu wodzian 211, 214, 1111 chlorambucyl 32, 962, 963 chloramfenikol 102, 104, 439, 756, 829, 865–866 – dawkowanie 865 – działania niepożądane 865–866 – działanie 865 – interakcje 866 – kinetyka 865 – oporność 865 – przeciwwskazania 866 chloramina 820 chlorany 1080 chlordiazepoksyd 191–193 chlorfenoksamina 496 chlorfenotan 103 chlorheksydyna 818, 825–826 chlorkowe kanały 76, 191, 304, 943 chlorochina 102, 830, 930–937 chloroform 296, 513, 1069 chlorprotiksen 164, 165, 167, 169 chlortalidon 731, 732 chmiel 215, 473 cholangiografia 1027 cholecystografia 1027 cholecystokinina 205, 417, 664–670 cholegrafia 1028 cholera 693, 817 – szczepionka 1001 – uzupełnianie elektrolitów 693 cholesterol 9, 132, 437, 445–446, 459, 526, 555–562 – inhibitory wchłaniania 561 – metabolizm 556 – transport zwrotny 557 cholestyramina 546, 561–562 – dawkowanie 562 – działania niepożądane 562 cholinergiczny odruch 299 cholinoesteraza nieswoista 376 cholinolityk 22, 380, 679 cholowy kwas 669 chondroblasty 122 chondrocyty 122, 388, 399 chondroityna 274, 542, 1090 choroba Alzheimera 199–200 – polekowa 95 – posurowicza 95 – reumatyczna 249, 253–256, 269– 285 – wieńcowa 565–566, 622–633 – wrzodowa 672–680 – zwyrodnieniowa stawów 249 chrom 814, 1054, 1064, 1106 chylomikron 557 ciąża 100–104

2010-03-18 20:12:20

1154

Skorowidz

cilazapril 573, 576 cisplatyna 124, 964 – dawkowanie 965 – działania niepożądane 965 citalopram 182–183, 263 cisapryd 696, 697, 865 CKI 946 clearance 13, 39, 45 Clostridium botulinum 1006, 1100 CO 1053, 1077–1078 CO2, ciśnienie parcjalne 514, 525, 552, 636 CoA zob. koenzym A colitis ulcerosa, leczenie 682–686 COMT 338 – inhibitor 340–341 compliance 83, 125, 582 COX zob. cyklooksygenaza CSE inhibitor 81 cukrzyca 429–434 – leczenie 434–444 cyjanokobalamina zob. witamina B12 cyjanowodór 1042, 1047, 1053, 1078–1079 cykliny 946 cyklofosfamid 27, 277, 435, 955, 961–963 cyklooksygenaza (COX) 221, 245, 248, 256 – inhibitory 256 cyklopentolat 755 cyklopiroks 901, 903 cykloseryna 855, 889 cyklosporyna 57, 277, 279, 685, 770, 1014 cymetydyna 109, 546, 675–676 – dawkowanie 676 – interakcje 676 cynaryzyna 590–592 CYP zob. cytochrom P-450 cyprofloksacyna 756, 834, 880 cyproheptadyna 495, 503 cyproteronu octan 467, 978 – dawkowanie 978 – działania niepożądane 978 cytarabina 901, 958–960 – dawkowanie 960 – interakcje 960 cytochrom P-450 (CYP) 26–28, 464, 536 cytostatyk 102, 104, 124, 954–956 cytrulina 553, 627 cytrynowego kwasu cykl 432, 769, 808, 1098 cytrynowy kwas 525, 695, 723 czerwień wzrokowa 800 czynniki krzepnięcia 108, 402, 470, 529–539

MUTSCHLER-2009.indd Sek1:1154

D DAG zob. diacyloglicerol dakarbazyna 965–966 daklizumab 1016, 1020, 1021 daktynomycyna 971 danaweryna 385 danazol 478 dantrolen 166, 300, 318–319 dantron 767 dapson 115, 116, 935 daptomycyna 877–878 darunawir 923–924, 927 daunorubicyna 971, 972 dawka jednorazowa 83 – letalna 83 – nasycająca 621 – podtrzymująca 83 – progowa 84 dawkowanie leku 83–84 dazatynib 984–985 DDT 1091–1093 debryzochina, polimorfizm 115 deeskalacja 654 defekacja 668, 1135 – odruch 692 – zaburzony mechanizm 688 deferipron 1055 deferoksamina 520, 1053–1055 – dawkowanie 1055 – działania niepożądane 1055 defosforylacja 359, 674, 675, 1035 degranulacja 94, 95, 495, 640 dehalogenacja 29, 1069 dehydrataza ALA 1060 dehydroaskorbinowy kwas 813 dehydrocholowy kwas 703 dehydroepiandrosteron 11, 449, 464 dehydrogenaza glukozo-6-fosforanowa (G6PD), niedobór 116 dekarboksylacja 29, 125 dekarboksylazy inhibitor 22, 125, 339–340 dekontaminacja 859, 1061 deksametazon 349, 350, 454, 940 deksibuprofen 251, 256 deksketoprofen 251 dekspantenol 758, 812 dekstran 520, 526–528 dekstrometorfan 27, 243, 244 delirium tremens 1073, 1074 demencja 199, 1135 – alkoholowa 1073 – naczyniowa 566 dendryt 143, 148 dendrytyczne komórki 122, 512, 766 depersonalizacja 162 depigmentacja 593, 791

depolaryzacja 76–78, 146, 318 dépôt 14, 397, 434, 471 depresja 123, 175 – oddechowa 229 dermatitis 791, 811 dermatomyositis 273 dermatozy 764, 766, 774, 789 desensytyzacja 65 desfluran 300, 302 desloratadyna 495, 498 desmopresyna 16, 402, 403, 534, 738 desmosomy 762 detajmium 618–620 detergenty 672, 819, 1068 determinanty, antygenowe 92, 992 dealkilacja 28, 360 dezaminacja 355, 810 dezipramina 177, 178 dezorientacja 963, 1139 dezoksymetazon 780, 782 dezoksyrybonukleinowy kwas (DNA) 522 dezynfekcja 817–822 DHEA zob. dehydroepiandrosteron 449, 464 diacetylohydrazyna 885, 887 diacyloglicerol 73, 355 dializa 416, 999 diastereomery 89 diazepam 27, 45, 190–193 – biotransformacja 193 diazoksyd 429 didanozyna 112 dideoksyinozyna 919 dieldryna 1093 dienogest 477–479 dietylokarbamazyna 941, 943 difenhydramina 214, 349, 495 difenole 689, 691–692 digitoksygenina 608, 609 digitoksyna 608–611 – dawkowanie 610 – działania niepożądane 611 – interakcje 611 – zatrucie 611 digoksyna 573, 607–611 dihydralazyna 579–580, 582–583 dihydroekwilina 471 dihydroergokryptyna 342, 365 dihydroergotamina 365, 585, 594 dihydroergotoksyna 365, 593 dihydrokodeina 235, 241, 243 dihydrokortyzol 448 dihydroksyaceton 791 dijodotyrozyna 396 diklofenak 250, 255 dikloksacylina 842, 843, 845 dikumarol 112, 543, 1098

2010-03-18 20:12:20

Skorowidz

diltiazem 342, 569, 573, 621 dioksygenaza 24, 26 dioksyny 103, 1070 dioptryczny aparat 743, 747, 749 dipirydamol 535, 538, 622, 630 disacharydazy 671 distygminy bromek 380 disulfiram 93, 102, 1074 diterpenowe alkaloidy 1081 ditranol 766, 767–768 diuretyk 81, 102, 126, 416, 451, 605, 728 dizopiramid 1056 DMPS 1052–1054 – dawkowanie 1052 – działania niepożądane 1054 – odtrutka 1053 DNA zob. dezoksyrybonukleinowy kwas dna moczanowa, leczenie 285–289 dobesylan wapnia 594 dobutamina 587, 611, 1048 docetaksel 27, 955, 970–971 – dawkowanie 971 dokozaheksaenowy kwas 806 doksapram 216 doksazosyna 367, 368, 741 doksepina 177–180, 186 doksorubicyna 955, 972 doksorubicynol 972 doksycyklina 835, 860–862 doksylamina 214, 496, 498 dokuzan sodu 692 dolasetron 350, 351 domperidon 265, 350, 696, 697 donepezil 200–201 L-dopa 339, 1036 dopamina 161, 166, 360 – niedobór 336 – synteza 353 dornaza 661 dorzolamid 737, 753 dostępność biologiczna 43–44 down-regulation 65 DRESS zespół 95, 97, 98 dronabinol 242–243 dronedaron 477 droperidol 310 drospirenon 478 drug targeting 22 Dubina-Johnsona zespół 41 duloksetyna 181–182, 262 dusznica bolesna 623 – Prinzmetala 624 – przedzawałowa 624 – schemat leczenia 625 dydrogesteron 476, 478 dyfuzja 9–12

MUTSCHLER-2009.indd Sek1:1155

dyfteryt 880 dynorfina 205 dyskineza 165–166, 345, 347, 703 dyslipoproteinemia 433 dysmelia 952 dysocjacji stała 65, 66 dyspepsja 282, 351, 442 dysplazja 660, 917, 948, 953 dysregulacja ortostatyczna 585 dyssomnia 210 dystonia 188, 342 dystrybucja 5, 18–19 działanie addytywne 87 – biologiczne 3, 1010 – niepożądane 92 – placebo 132 – szkodliwe 3 – teratogenne 37, 92 dziurawiec 185

E ecstasy 307 Echinacea purpurea 1012 echinokandyny 899 echogeniczność 1034 ekonazol 786, 892, 894 EDRF 627 EEG zob. elektroencefalografia EET zob. epoksyeikozatrienowe kwasy efalizumab 767, 770–771, 1021 efedryna 362, 364 efekt allosteryczny 69 – cytotoksyczny 36 – genotoksyczny 36 – kuraropodobny 107, 302 – pierwszego przejścia 9, 14, 16, 34–35 – placebo 132 – poantybiotykowy 828 – pułapowy 233 EGF zob. naskórkowy czynnik wzrostowy EGFR zob. receptor naskórkowego czynnika wzrostowego egzema 776 eikozanoidy 504–509 ejakulacja 358 EKG zob. elektrokardiogram ekonazol 786, 892 eksemestan 977, 978 elastaza 517, 655 elastyna 644, 762 elektroencefalografia 321 elektrokardiogram 180, 244, 492, 611 elektrolity 525–526 – gospodarka 349, 350, 403, 445

1155

– – zaburzenia 450 – resorpcja 668 – roztwory 352 – transportery 81 – uzupełnianie 349, 352 elektromechaniczne sprzężenie 312–313 elektrony 190, 733, 876 – łańcuch reakcji 27 – promieniowanie 1066 elektroforeza 525, 555, 950 eletriptan 266, 267 eliminacja 5, 6, 13 – okres półtrwania 46 – szybkość 24 embriogeneza 100 embriopatia 100, 952 EMEA 131 emetyna 348, 658 emodyny 691 emulsje 7, 765 enalapril 573, 575, 606 enalaprilat 574 enancjomery 60, 89 endocytoza 120, 404, 522 endolimfa 19, 107 endorfiny 205 endostatyna 951, 952 enfluran 302 enfuwirtyd 904, 908, 925–926 – dawkowanie 926 – działania niepożądane 926 – oporność 925 enoksacyna 110, 342, 869–972 – dawkowanie 870 – oporność 871 – wskazania 971 enoksaparyna 541 enoksymon 612 entakapon 338, 340, 343 entaktyna 953 enterotoksyna 1100 enzymy 4 – hamowanie 35 – indukcja 34 – mikrosomalne 26 – rozpuszczalne 24 – utleniające 28 eozynopenia 451 epilepsja zob. padaczka epinefryna zob. adrenalina epirubicyna 971, 972–973 epirubicynol 972 eplerenon 606–607, 734 epoetyna 521–522 epoksydy 26, 29, 247, 507 epoksyeikozatrienowe kwasy 553 EPSP zob. pobudzający potencjał postsynaptyczny

2010-03-18 20:12:20

1156

Skorowidz

Epsteina-Barr wirus 846, 912 eradykacja Helicobacter pylori 673 erekcja zob. wzwód ergokalcyferol 802–803 ergokornina 364–365 ergokryptyna 364–365 ergokrystyna 364–365 ergometryna 366, 491 ergotamina 365–366 erlotynib 984 erytrocyty 20, 444, 511–513 erytromycyna 104, 675, 697, 862– 865 – dawkowanie 865 – działania niepożądane 865 – interakcje 865 erytropoetyna 388, 513, 521–522 erytroza 808 Escherichia coli 693, 979, 1089 estradiol 464, 468–473 – dawkowanie 473 estramustyna 975 estriol 468, 471, 487 estrogeny 102, 459, 468–469 – dawkowanie 473 – działania niepożądane 473 – działanie 470–473 – interakcje 473 – przeciwwskazania 473 – środki terapeutyczne 471 estron 468–471 etakrydyna 824 etakrynowy kwas 107, 733 etambutol 884, 885, 888 etanercept 280–281, 687 etanol 1072 – odtrutka 1052, 1053 – zatrucie 1075 eter 290, 302 – halogenowany 302 – znieczulenie 298, 299 etydronian 418–421 etylefryna 360–361 etoform 294 etomidat 303, 305 etopozyd 955, 968–969 etosuksymid 326, 328, 333–334 etylowy alkohol zob. etanol eugenol 822–823 evidence-based medicine 136 ewerolimus 1014–1017 ezetymib 561

F famcyklowir 912–914 famotydyna 675–676

MUTSCHLER-2009.indd Sek1:1156

farmakodynamika 4, 62–90 farmakogenetyka 4, 114–117 farmakokinetyka 4, 5–61 farmakologia 3, 4 farmakon 3 Fas-receptor 949 fawizm 116 faza badań klinicznych 127 – farmaceutyczna 5 – refrakcji 147 febuprol 703 feksofenadyna 495, 498 felbamat 325, 332 felodypina 329, 570–571 felypresyna 293 feminizacja 103, 479, 975 fenazon 247, 252, 260 fenobarbital 214, 325, 330 fenoksybenzamina 366, 582 fenol 31, 818, 819 fenoterol 362, 491, 651 fenotiazyna 167–169 fenprokumon 544–545, 676 fentanyl 241, 303, 307–308 fentikonazol 892 fenylefryna 360, 755 fenylobutazon 109, 260–261 fenytoina 109, 111, 326, 329–330 ferrihemoglobina 1079 ferrytyna 515 ferukarbotran 1032 fetogeneza 100 fetopatie 101, 103 fibraty 534–535 fibroblasty 122, 279, 644, 951 fibronektyna 644 fibryna 531, 951 fibrynogen 531, 534, 566 fibrynolityki 546 fibrynoliza 530, 592 Ficka prawo 10 filtry UV 790 finasteryd 466, 740, 741 fitofarmaceutyki 137, 741 fizostygmina 380, 1053 flawiwirusy 698, 905 flekainid 618 flucytozyna 102, 826, 899, 901 fludarabina 958 fludrokortyzon 456 flufenazyna 164, 168 flukonazol 896, 903 flumazenil 309, 1053 flunaryzyna 591, 592 flunitrazepam 213 flukonazol 896, 903 fluokortolon 454 fluoksetyna 183, 186

fluor 815 fluorki 421, 815 fluorochinolony 834, 869, 872 fluorouracyl 546, 959, 987, 1036 flupentiksol 165, 169 flupirtyna 261 flurbiprofen 251 fluspirylen 165, 171 flutamid 978 fluwastatyna 546, 560 fluwoksamina 183, 186 folikulotropowy hormon 394, 459– 463, 480 foliowy kwas zob. witamina B12 folitropina 462, 480, 974, 975 fomepizol 1052, 1071, 1072, 1075 formaldehyd 523, 821 formoterol 363, 651 forskolina 82 fosamprenawir 923–924, 927 fosfolipaza A2 94, 222, 223 – C 73, 186, 355, 493 fosfomycyna 854 fosfor 140 – radioaktywny 982 fosforany 416, 570, 677, 718 fosgen 1047, 1076–1077 foskarnet 905, 910, 913, 915–916 fozynopril 573–575, 606 frowatriptan 266, 267 fruktoza 442, 671 FSH zob. folikulotropowy hormon fulwestrant 475, 976, 977 fumarowy kwas 766, 769–770 fungicydy 1061 furosemid 416, 582, 605, 733–735, 1048 fuzydynowy kwas 783

G GABA 71, 75, 185, 215, 330 gabapentyna 263, 331–332, 334 gadobutrol 1032 gadodiamid 1032 gadolin 1031–1032 gadoksetowy kwas 1032 gadopentetowy kwas 1031, 1032 galaktoza 671, 1034 galaktozydaza 1023 galantamina 200–201 gallopamil 572, 573, 621–622 galsulfaza 1024–1025 gamety 930 gametocyty 930, 934, 936 – gametocytobójcze środki 932

2010-03-18 20:12:20

Skorowidz

gametogeneza 100 gamma promienie 1035 gamolenowy kwas 806 gancyklowir 102, 852, 909, 914–915 – dawkowanie 914 – działania niepożądane 914 – oporność 914 – przeciwwskazania 915 garbniki 694, 783 gastryna 394, 416, 504, 664–667 gaz rozweselający 296, 299, 301–302 gazy 73, 299, 1034 gemcytabina 958 gemeprost 490, 505, 506 genetyczne defekty 31, 41, 114, 115, 118 genotoksyczność 36–37, 691, 1101 genotyp 114, 260, 700, 701, 945 geny 73, 75 – aktywacja 71, 948 – amplifikacja 947, 948 – ekspresja 64, 65, 71, 81 – mutacja 75, 948 – regulacja 34, 35, 62, 71 – skaczące 829 – transkrypcja 34, 71, 77 – translokacja 856, 947 – uszkodzenia 1066 genisteina 473 genitalia 882, 905 gentamycyna 135, 756, 830, 860 geriatryczne środki 815 gestageny 102–104, 126, 459, 467 GH zob. somatotropina glibenklamid 438–439 glikol 106, 1075 – zatrucie 1074–1075 glikopeptydy 826, 852–854 – dawkowanie 853–854 – działania niepożądane 854 – działanie 854 – interakcje 854 – oporność 854 – przeciwwskazania 854 glikoproteina P 12–13, 109, 573 glikozydy antrachinowe 691 – nasercowe 81, 107, 126, 416, 607– 611 glikwidon 438 glimepiryd 438–439 glin 126, 407, 520 – wodorotlenek 17, 416, 677 glinidy 425, 438, 440 glitazony 70, 440–444 globulina 21, 389, 406, 465, 525 glukagon 373, 391, 424, 427–428, 1053 glukokortykosteroidy 352, 454

MUTSCHLER-2009.indd Sek1:1157

glukoneogeneza 399, 405, 427 glukozamina 284, 539 glukoza 116, 123, 202, 352, 369, 428 glukuronian 29, 191 glukuronidacja 31, 37, 170, 612 glukuronidy 14, 309, 609, 798 glutaminian 223, 808 glutation 32, 116, 260, 824, 1070 Golgiego aparat 424, 909 gonadoliberyna 394, 474, 490, 975 gonadotropina kosmówkowa 396, 459 gorączka reumatyczna 270 goserelina 460, 975 granisetron 350, 502, 503 granulocyty 495, 507, 516, 517 grupy krwi 514, 527, 994 gryzeofulwina 102, 892, 901, 903 grzyby trujące 1087 guanina 286, 961, 1106

H Haemophilus ducreyi 882 – influenzae 655, 661, 846 Hagemana czynnik 509, 529, 532 haloperidol 167–171, 182, 326, 351 halotan 300, 302, 303 halucynacje 162, 420, 611, 676, 953 halucynogen 203 Hanscha analiza 88 H1-antyhistaminiki 150, 346, 1048 H2-antyhistaminiki 150 hapten 92, 96, 992 haszysz 203, 204 HCG zob. gonadotropina kosmówkowa heksachlorofen 822–823 heksanol 1068 heksetydyna 824 heksobarbital 60 Helicobacter pylori 672–674, 679 – eradykacja 673, 680 – szczepionka 680 hem 513 hemoglobina 117, 433, 513 – budowa 513 – wiązanie ditlenku węgla 514 – wiązanie tlenu 513 hemostaza 528–532 hepadnawirusy 698 heparyna 539–542 – dawkowanie 541 – do stosowania miejscowego 542 – drobnocząsteczkowa 540 – działania niepożądane 541 – fondaparinuks 541

1157

– interakcje 542 – przeciwwskazania 542 – standardowa 439 – wskazania 541 heparynoidy 542 hepatitis A 698, 700 – B 700 – C 700 – D 702 – G 702 hepatocyt 260, 405, 559, 923, 989 hepatosplenomegalia 1024 hepcydyna 515 herbicydy 1042, 1098–1099 heroina 234, 237, 239, 241 herpes, wirus 785, 904–906 – leczenie 912–915 Herxheimera odczyn 92 heteroreceptory 150, 378, 495 hioscyjamina 89, 1109 hipercholesterolemia 118, 556, 558, 561, 704 hiperchylomikronemia 558 hiperforyna 185 hiperglikemia 395, 401, 427–433, 436 hiperkalcemia 107, 416, 419–421 hiperkaliemia 450, 574, 606, 611, 720–721 hiperpigmentacja 473, 593, 791 hiperplazja prostaty 468, 740 hipertermia złośliwa, leczenie 117, 299 hipertonia 733 hiperwolemia 451, 511, 527, 726 hiperycyna 185 hipnoanalgetyki 217, 232 hipoglikemia 109, 373, 429 hipokalcemia 415, 605 hipokaliemia 107, 346, 610, 719 hipoksantyna 286, 288–289, 958–959 hipoksja 301, 432, 521, 601, 1049 hipotonia, leczenie 364, 457, 585– 586 hippurowy kwas 32, 775 hirudyna 542–543 histamina 95, 99, 123, 493–499 – działanie 494 – leki przeciwhistaminowe 495 – receptory 493, 495 – synteza 493 – znaczenie 495 histydyna 493, 722 HIV 88, 699, 785, 827, 908–910 homeopatia 138–140 hormon, definicja 387 – luteinizujący 396, 459, 469, 480 5-HT zob. serotoniny transporter

2010-03-18 20:12:20

1158

Skorowidz

hydralazyna 579–580 hydrochinon 534, 544, 791, 973, 1069 hydrochlorotiazyd 58, 731–732 hydrokodon 235, 244 hydrokortyzon 446–448, 457, 777, 782 hydroksychlorochina 283, 285 hydroksykarbamid 980 hydroksytryptamina 500 hydroksytryptofan 150, 500, 813 hydroksyzyna 194 hydromorfon 235, 239 hydrożele 465, 765 hymekromon 385, 703

I ibandronian 419, 420 ibrytumomab 982 ibuprofen 251, 254–256, 792 ibutylid 620–621 idarubicyna 971, 972 idoksurydyna 915 iduronowy kwas, niedobór 1025 idursulfaza 1024–1025 IFN zob. interferony ifosfamid 962, 963 iloprost 507, 583–584, 590 imatynib 585, 984 imidazol 373, 786 imidazolina 360 imipenem 839, 852 imipramina 177–179, 195 immunoglobuliny zob. przeciwciała immunologiczna choroba 118, 321 – kompleksy 96, 271, 995 – niedobór 907 – odpowiedź 95, 517, 687, 787, 986, 989 – reakcja krzyżowa 270 – supresja 896 immunomodulatory 278, 786, 1008– 1013 immunoprecypitacja 525 indapamid 732 indinawir 112, 922–924 indometacyna 102, 254–255, 429 indukcja enzymatyczna 34–35, 39–40, 55, 110 infliksimab 686, 767 infuzyjne płyny 106, 303, 721 – rodzaje 723 INH zob. izoniazyd inhalacja 363, 434, 646, 902, 1067 inhibicja enzymatyczna 125, 819, 922, 989

MUTSCHLER-2009.indd Sek1:1158

inhibina 80, 393, 459, 480 inhibitor ACE 107, 573, 605 – agregacji trombocytów 631 – anhydrazy węglanowej 737, 753 – aromatazy 977–978 – cholinoesterazy 379 – COMT 337, 340 – cyklooksygenazy 256, 507, 535 – dekarboksylazy 22, 337, 33 – epoksydazy skwalenowej 897 – fosfodiesterazy 82, 611 – fuzji 925 – α-glukozydazy 436 – gyrazy 82, 102, 869–872 – hemopolimerazy 932 – kinaz 984 – krzepnięcia krwi 530 – β-laktamaz 847 – lipoksygenazy 509 – MAO 87, 341 – mitozy 969–971 – monoaminooksydazy 81, 107, 176, 184 – odwrotnej transkryptazy 919–922 – pompy protonowej 81, 135, 275, 673 – proteasomów 985 – proteazy HIV 13, 922–925 – 5α-reduktazy 467, 740 – reduktazy HMG-CoA 81, 104, 559 – syntezy kwasu nukleinowego 935 – topoizomerazy 967–969 – trombiny 542 – wchłaniania cholesterolu 561 – wychwytu zwrotnego noradrenaliny/serotoniny 176–178, 181 inodylatatory 612 inozyna 622, 1013 insektycydy 1091–1097 insulina 424–427, 429–432, 434–435 – działanie 426 – gęstość receptorów 427 – uwalnianie 425 – zastosowanie 427 integraza 829, 905, 910, 917 integryna 537, 1022 interakcje leków 106–112 – unikanie 113 interferony 699–702, 986, 990, 1009 interleukiny 221, 986, 996, 1009 interneurony 160, 225, 227 intrawazacja 953 inwersja chiralna 60, 61 ipekakuana 1050 ipratropium bromek 384, 617, 653 IPSP 149 iralukast 650 irbesartan 577–578, 606

irinotekan 116, 968, 987 ischemia 631 isradypina 570–571 itrakonazol 110, 865, 892, 895–897 iwermektyna 941–943 – dawkowanie 943 – działanie 943 – wskazania 943 izocyjanian 964, 1077 izoenzym cytochromu P-450 27 izofluran 300, 302 izoniazyd 82, 104, 115, 810–811 izonikotynowy kwas 885–887 izoprenalina 617, 783 izopropanol 822–823, 1056 izoprostan 247 izosorbid 612 izotonia 8, 705 izotopy radioaktywne 982–983 izotretynoina 771–774 – działania niepożądane 772 – działanie 771 – interakcje 774 – leki 772 – przeciwwskazania 772

J Jacksona napady 323, 329 JAK zob. Janusowe kinazy Janusowe kinazy 78, 80, 1016 jaskra 750 – leczenie 170, 737, 751–755 jasmolon 1093 jelita drażliwego zespół, leczenie 688 – unerwienie autonomiczne 160 jod 814, 820, 901, 1027–1030 – odjodowanie 1030 – radioaktywny 982 jodki 1051, 1053, 1063, 1071 jodofory 820 jodyna 820 jonowe kanały 63, 73–76, 376, 619 – pompy 146 jopamidol 1028 jopromid 1028 jotrolan 1029

K kabergolina 342, 398 kadm 815, 1041, 1054, 1062–1063 – leczenie 1063 – zatrucie 1062 kalcyferol zob. witamina D kalcypotriol 767–769, 804

2010-03-18 20:12:20

Skorowidz

kalcytonina 391, 417–418 kalendarz szczepień 1001–1004 kalidyna 509 kalikreina 509–510, 991 kalikreinogen 509 kalmodulina 75, 357, 553 kalorii dostarczanie 205, 442 kanał chlorkowy 76, 191, 212, 309 – jonowy 63, 71–79 – potasowy 73, 75, 76 – sodowy 63, 75, 76, 78 – wapniowy 63, 73, 75, 76, 109 kanamycyna 756, 856, 860 kandydiozy 784, 826, 892 kancerogenność 366, 485, 783, 876, 1043 kanrenon 734–736 – dawkowanie 736 – kinetyka 735 – wskazania 735 Kaposiego mięsak 917, 969, 986 kapsułki 7, 15, 214, 628, 685 kaptopril 573–575, 593 karbachol 378–379, 753 karbamazepina 326, 334, 473 karbapenemy 831, 851–853 – dawkowanie 852 – działania niepożądane 852 – przeciwwskazania 852 karbidopa 338–340 karbimazol 410–411 karbocysteina 658–659 karboplatyna 964–965 karbutamid 438–439, 1040 karcynogeneza chemiczna 1101–1106 kardiogenny wstrząs 586–588 – leczenie 588–589 karcynogeny 37, 947 – chemiczne 34, 953, 1101–1103 – definicja 1101 – pierwotne 1101 – wtórne 1101 karcynoid 1011 kardiomiocyty 77, 122, 553, 604 kardiomiopatia 491, 577, 602 kardiotoksyczność 859, 972–973, 1015 karencja 645, 694 karmustyna 964 β-karoten 798–801 karwedilol 369, 372, 607 katalaza 819, 885, 886 katapleksja 196, 198–199 katarakta 747 katatonia 162 katecholaminy 125, 355, 447, 611 – synteza 353–354 kationy 42, 525

MUTSCHLER-2009.indd Sek1:1159

– transport 11, 40, 42 – wymiennik 600, 725 Kaschina i Becka zespół 815 kawa 111, 195 – działanie diuretyczne 737 – nadużywanie 196, 673 keloid 764, 1066 keratomalacja 801 keratoza 787–789 keratyna 22, 763, 791, 800 keratynocyty 508, 761, 766, 770 ketamina 238, 303, 306–307 – dawkowanie 307 – działania niepożądane 307 – wskazania 306 ketokonazol 108, 111, 675, 895–897 – dawkowanie 894 – działania niepożądane 897 – działanie 896 – interakcje 897 ketokwasy 807 ketolidy 862 ketonowe ciała 427, 432, 444 ketonuria 431 ketoprofen 251 ketotifen 495, 497, 650 kinazy białkowe 73 – 3-fosfatydyloinozytolu 73 – inhibitory 82 – Janusowa 80 – MAP 79 – serynowo-treoninowa 78, 80 – tyrozynowa 77, 78, 80 kinetyka nieliniowa 55–56 kininy 509–510 kladrybina 958 klarytromycyna 675, 680, 832, 862– 865 klaustrofobia 188 klawulanowy kwas 846, 885 klemastyna 497 klindamycyna 104, 775, 834, 866– 867, 937 – dawkowanie 866 – działania niepożądane 866 – działanie 866 – interakcje 867 kliniczne badania 127, 130–132 – farmakologia 4 – toksykologia 1043 kliochinol 824 klirens 59, 187, 278, 407, 584, 1056 klobazam 190, 331, 334, 335 klobetazolu propionian 777, 781 klobutinol 243–244 klodronian 418–420 klofazymina 890–891 klofibrat 38

1159

klokortolonu piwalan 778 klometiazol 1073–1074 klomifen 474–475, 488 klomipramina 177–179, 195 klonazepam 193, 331, 335 klonidyna 107, 373–375, 582, 752 – dawkowanie 374 – działanie 373 – wskazania 374 klopidogrel 535–537, 631 klotrimazol 892, 894, 939 klozapina 166, 169–172 koagulopatie 532, 1067 kodeina 108, 221, 226–227, 230–231 koenzym A 768 kofeina 192–193, 343 kokaina 101, 282, 348–349 koksyby 246–248 kolagen 273, 286, 422, 447 kolagenozy 270, 273, 574 kolchicyna 102, 287, 955, 969, 1082 kolistyna 878 komorowe arytmie 612 komory serca 596 – ciśnienie 597 – mięsień 598 – przegroda 596 – rytm 598 – skurcze dodatkowe 615 – tachykardie 616 – zaburzenia rytmu 360, 491, 589, 603 kompartment 6, 19, 44, 47–52 koniina 1045, 1082 koniugacja 24, 829, 1104 kontaktowa alergia 97 – wyprysk 776 kontrastowe środki 102, 410, 493, 1027–1035 kontrolowane badania 133, 138 kortykosteron 446, 447, 449 kortykotropina 389, 394, 396, 397 kortyzol 106, 445–448 – niedobór 400 – zespół Cushinga 451 kortyzon 447, 452, 453, 457 kotrimoksazol 98, 835, 876 kozłek lekarski 215 krążenie jelitowo-żołądkowe 23 – płucne 35 – wątrobowo-jelitowe 22–23, 29 krezol 822–823 kromoglikanowy kwas 647 krople do oczu 750 kryptokoki 895 krzemiany 677, 1106 ksylometazolina 361 kumulacja 53–54

2010-03-18 20:12:20

1160

Skorowidz

kurara 313, 317 kwas acetylosalicylowy 253–254, 329, 535, 547 – γ-aminomasłowy 191 – 5-aminosalicylowy 684–685 – arachidonowy 493, 504 – askorbinowy 397, 813–814 – asparaginowy 434, 979 – azelainowy 774–775 – chenodeoksycholowy 703–704 – etakrynowy 107, 733 – foliowy 523–524 – fusydowy 867 – gadopentetowy 1031 – glukuronowy 29–31 – glutaminowy 185, 223 – hialuronowy 284, 1090 – klawulanowy 838, 846 – kromoglikanowy 647 – linolenowy 806–807 – linolowy 783, 806 – α-liponowy 444, 814 – mlekowy 748 – nikotynowy 563–564 – oleinowy 806 – pantotenowy 811–812 – salicylowy 253, 767 – siarkowy 31, 259, 465, 609 – tiaprofenowy 251 – tioktanowy 814 – traneksamowy 548 – ursodeoksycholowy 702–704 – walproinowy 104, 269, 329 kwinapril 606

L lacidypina 570, 571 laktacja 481 β-laktamazy 830, 834, 840–841, 847 – lokalizacja 841 – reakcje alergiczne 841 – toksyczność 841 β-laktamowe antybiotyki 82, 777, 829 laktitol 690, 702 laktotropowy hormon 397 laktoza 671, 690 laktuloza 102, 690, 702 laminina 951, 953 lamiwudyna 699, 700, 919 lamotrygina 324, 326, 330 lanatozyd 609 Langerhansa komórki 761, 787, 992 – wyspy 388–391, 424 lanosterol 897 lapis 774

MUTSCHLER-2009.indd Sek1:1160

laronidaza 1024–1025 latanoprost 505, 754 laudanozyna 318 leiszmanioza 929, 938–939 leflunomid 278 lek 3 – α-adrenolityczny 356 – β-adrenolityczny 83, 268, 356, 368–372 – α-adrenomimetyczny 293, 361, 366 – β-adrenomimetyczny 362–363 – antykoncepcyjny 107, 126, 441, 482–487 – antyretrowirusowy 909, 980 – cholinolityczny 299, 679 – dermatologiczny 129, 765 – hamujący łaknienie 205–207 – immunosupresyjny 102, 277 – interakcje 106 – moczopędny 102, 126, 568–569 – nasenny 208–210 – neutralizujący kwas solny 126 – nootropowy 201–202 – opioidowy 217, 230–237, 239 – podawanie 6–9 – przeciwarytmiczny 576, 613, 888 – przeciwastmatyczny 123, 646 – przeciwbólowy 120, 217–290 – przeciwdepresyjny 176–186 – przeciwdrgawkowy 321–335 – przeciwgruźliczy 885–889 – przeciwhistaminowy 104, 124, 214, 349, 495–500 – przeciwkaszlowy 243–244 – przeciwnadciśnieniowy 102, 124, 125, 564, 568 – przeciwobrzękowy 594 – przeciwpadaczkowy 321–335 – przeciwparkinsonowski 335–348 – przeciwpasożytniczy 786 – przeciwpierwotniakowy 875, 938 – przeciwreumatyczny 102, 104, 126, 284, 285 – przeciwświądowy 783 – przeciwwirusowy 757 – przeciwwymiotny 348–353 – przeciwzakażeniowy 126 – przeciwzapalny niesteroidowy 247– 253 – przeczyszczający 102, 688 – psychostymulujący 195–199 – psychotropowy 161–207 – roślinny 137–138 – rozszerzający oskrzela 650–653 – – źrenicę 755 – sympatolityczny 373 – trankwilizujący 189 – wykrztuśny 658–659

– żółciopędny 703 lekozależność 104–105 Lennoxa-Gastauta zespół 324 leptyna 205 lerkanidypina 570–571 letrozol 955, 977–978 leukopenia 272, 326, 412 leukotrieny 223, 504, 507–509 lewamizol 1008 lewocetyryzyna 495 lewodopa 339–343 lewofloksacyna 756, 880 lewokabastyna 498, 758 lewometadon 236, 239 lewonorgestrel 477–479, 483–484, 488 lewopromazyna 167 lewotyroksyna 400, 404–405, 407 Leydiga komórki 389, 459, 460, 463 LH zob. hormon luteinizujący liberyna 393 libido 166, 332, 374, 398 lidokaina 296, 620 limbiczny układ 152 limfa 671, 726, 953 limfatyczne naczynia 465, 554, 726 – węzły 517, 882 limfocyty 93, 96, 271, 517–518 limfokiny 271, 986 lindan 1092, 1093 linezolid 829, 831 linkozamidy 855, 864, 866–867 linolenowy kwas 806–807 lipaza 207, 359, 427, 539, 556 lipidy 14, 44, 108, 144 lipoliza 196, 358, 368, 399, 432 liponamid 807, 808, 814 liponowy kwas 444, 814 lipooksygenaza 507–509, 642, 684 lipoproteiny 554, 555, 558 liposomy 118, 765, 790 listerie 862, 1100 litu sole 186–187 lizergid 204 lizozym 517, 989, 990 lizyna 425, 434, 537, 548 lizynopril 269, 573–575, 606 – dawkowanie 574, 575 – działania niepożądane 574 – interakcje 574–576 – kinetyka 574 – przeciwwskazania 574 lodoksamid 758 lomustyna 964 loperamid 693–694 lopinawir 923, 927 loratadyna 495, 498, 650 lorazepam 194, 325, 330–332

2010-03-18 20:12:20

Skorowidz

lornoksykam 256 lowastatyna 442, 559 losartan 577 LSD 104, 203, 501 LTH zob. prolaktyna lukasty 649 lumefantryna 112, 930–935 lumirakoksyb 256–258 lumirodopsyna 800 lomustyna 964 lutropina 462, 480, 974, 975 lynestrenol 478, 483

Ł łzy sztuczne 413, 760

M MAC 300, 301 magnez 421, 491–492, 525, 622, 719 – hipermagnezemia 721 – hipomagnezemia 721 – preparaty 722 – związki 677 makroangiopatia 433 makroblast 513 makrofagi 94, 223, 517 makrolidy 82, 284, 675, 862–865 – dawkowanie 865 – działania niepożądane 865 – działanie 864 – interakcje 865 – oporność 864 malaria 817, 929–930 malonowy kwas 775, 1075 maltotrioza 671 maltoza 671 mangan 815, 1031 mannitol 593, 737, 755 MAO zob. monoaminooksydaza marihuana 203–204 mastocytoza 495 mebendazol 102, 941–942 mebeweryna 385 medrogeston 476, 479, 488 medroksyprogesteronu octan 476, 479, 483, 978 mefenytoina, polimorfizm 115 meflochina 102, 930, 931 mefruzyd 732 megakariocyty 512, 518, 1010 megalocyty 522 megestrolu octan 476, 478, 978 Meissnera splot 160 meksyletyna 618, 620

MUTSCHLER-2009.indd Sek1:1161

melanocyty 205, 397, 754, 761 melanosomy 791 melanoza 1064 melatonina 152, 209, 210, 388 melanotropina 391, 396, 397 melfalan 962, 963, 986 meloksykam 252, 256 melperon 170 memantyna 69, 201 menachinon 533 menadion 533 meningocele 101 meningokoki 832, 845, 1001, 1004 menotropina 462 menstruacja 481, 678 mepiwakaina 294, 296 merkaptoimidazol 410–412 merkaptopuryna 958–959 meropenem 852–853 merozoity 930–931 mesalazyna 509, 684 meskalina 203 mesna 963 mesuksymid 325, 333 metabolizm 6, 16, 24, 35 metadon 236–237, 240 metale 515, 521, 862, 1059 – ciężkie 40, 70, 283, 820–821 metaloidy 1040, 1059–1066 metaloproteazy 788 metamfetamina 197, 341 metamizol 252, 260–262 – dawkowanie 260 – działania niepożądane 260 metanol, zatrucie 1052 metergolina 398 metformina 437, 441–443 methemoglobina 1057, 1080–1081 metionina 260, 523, 697, 1036 metoda galenowa 8 metoheksital 214, 303–305 – dawkowanie 305 – działania niepożądane 305 metoklopramid 350, 503, 696 metoksalen 768, 769 metoksypsoralen 769 metoksytyramina 338 metoprolol 269, 369, 607 metotreksat 277–285 metronidazol 104, 876–877 – dawkowanie 877 – działania niepożądane 877 – interakcje 877 – kinetyka 876 – przeciwwskazania 877 metycylina 839–840 metyksen 345–346 metylacja 33

1161

metyloceluloza 106, 750 metylodigoksyna 608–610 metylodopa 374–375 metylofenidat 197 metyloparaben 823 mewalonowy kwas 559, 893 mezlocylina 687, 847 MHC 94, 96, 641, 766, 992, 995–996 mianseryna 181, 186 mibefradil 109 midazolam 309 midodryna 390–391 mięśnie, zwiotczenie 209, 298, 304, 310 mifepriston 479, 506 miglitol 436 migrena, leczenie 231, 249, 263–265 mikcja 499, 619, 739–740 mikobakterie 891 mikonazol 892, 895, 903 mikoplazmy 862 mikroalbuminuria 583 mikroangiopatia 433 mikrokrążenie 246, 447, 528, 592, 792 mikropigułka 482, 486 mikroskładniki odżywcze 795–815 mikrosomy 26, 29 mikrotubule 901, 942, 969–970 milrynon 612 mineralokortykosteroidy 720 minocyklina 860–862 minoksydyl 102, 579–580 miotyki 378, 753 mioza 234, 748, 968 mirtazapina 181 mitochondrium 144, 149, 355, 425 mitoksantron 971, 973 mitomycyna 971, 973–974 mitoza 79, 901, 945, 955, 967–970 miwakurium chlorek 316, 318 mizolastyna 498 mizoprostol 126, 255, 506, 678 mocznik 102, 526, 705 modafinil 198 model dwóch konformacji receptora 66–67 – farmakokinetyczny 47–51 – płynno-mozaikowy 9 modelowanie molekularne 128–129 modulatory receptora estrogenowego 422, 473 moklobemid 184, 186 moksonidyna 373–374 molibden 814 molsidomina 102, 629 mometazon 447, 777 monitorowanie leczenia 567

2010-03-18 20:12:21

1162

Skorowidz

– stężenia leku 56–57 monoaminooksydaza 28, 176 – inhibitor 81, 107, 112, 176, 178, 184 monoaminy 161, 164, 176–178, 242 monobaktamy 838, 852–853 monocyty 512, 517, 682, 991 monooksygenazy 24, 28, 886, 1069, 1073 montelukast 509, 649, 654 – dawkowanie 649 – działania niepożądane 649 morfina 230, 240, 632 motylina 697, 865 mukopolisacharydy 284, 286, 658 mukowiscydoza, leczenie 661 mupirocyna 879 mureina 836–839 muscymol 1089 muskaryna 377–379 mydriatyki 755–756 mykofenolan mofetilu 1019

N N2O zob. azotu podtlenek nabumeton 258 N-acetylotransferazy 33, 115 nadchlorany 410, 412, 1080 nadciśnienie, leczenie 564–568 nadmanganian potasu 819, 1065 nadolol 372 NADP+ 28, 116, 523, 811 NADPH 28, 116, 534, 1080 nadtlenek azotynu 628 – benzoilu 774–775 – wodoru 38, 819, 1069 nafarelina 460, 461 nafazolina 361 nalokson 237–239, 242, 308, 1052 naltrekson 237 nałóg 104–105 NANC włókna 160, 642, 664 naproksen 251, 255, 256, 269 narkoanalgetyk 217 narkolepsja 161, 196–198, 307 narkotyna 238 narkoza 132, 155, 208, 296, 616, 1049 naskórkowy czynnik wzrostowy 77, 407, 974 NAT zob. N-acetylotransferazy natalizumab 1021–1022 natamycyna 757, 898–899, 939 nateglinid 440 natriuretyki 438, 728 natriureza 392, 416

MUTSCHLER-2009.indd Sek1:1162

nebiwolol 369, 372, 607 necynowe kwasy 1085 nedokromil 499, 643, 647, 758 nefazodon 185 nefopam 244 nefrokalcynoza 678 nefron 390, 602, 706–707, 709, 729 nekroliza 97–98 nekroza 81, 766, 792, 886, 981, 1066 neomycyna 97, 702, 856–857, 859 neostygmina 317, 380, 1053 neowaskularyzacja 758, 983 nerki 705–716 – hormony 389 – nadciśnienie 565 – niedokrwistość 521 – współczynnik oczyszczania 45 – wydalanie 41–42, 110 – zapalenie 59 nerwowy układ 101, 107, 143–160 – leki 161–207 – przewodzenie 145 – typy synaps 148 – zakończenia 81 netylmycyna 856, 860 neuralgia 262–263, 275, 326, 785 neuraminidaza 88, 129, 910 – inhibitory 911 neurastenia 188 neuroborelioza 881 neurodegeneracyjne choroby 121, 335 neuroleptanalgezja 298, 310 neuroleptanestezja 310 neuroleptyki 163–169, 188 – atypowe 169, 172–173 – o przedłużonym działaniu 174 neuron 81–82, 122, 143 – budowa 144 neuropatia 262, 433, 808, 921, 970 neuropeptyd 150, 223, 266, 604, 642 neuroprotekcyjne substancje 201 neuroprzekaźnik 65, 71, 149–150 neurotoksyna 1089 neurotransmiter 81, 148, 627, 1091 newirapina 97, 922, 927 niacyna 796–798, 810 nicergolina 202 niedociśnienie, leczenie 585–586 niewydolność serca 565–566, 601– 613 – ostra 613–614 – przewlekła 613 nifedypina 124, 269, 569–573, 611 nikardypina 570 nitrendypina 570 nikiel 97, 1065, 1106 niklozamid 940

nikorandyl 631 nikotyna 353, 1083–1084 nikotynamid 810–811 nikotynowy kwas 435, 563–564, 811 nimodypina 570, 572 nisoldypina 570, 572 nitraty 82, 87, 595, 626–629 nitrazepam 212, 213 nitrendypina 570, 572, 582 nitrobenzen 1080 nitrogliceryna 35, 582, 628 nitroprusydek sodu 579–580 nitrowe związki zob. azotany nizatydyna 675–676 NLPZ 126, 246–248, 253–259 nocyceptory 217, 219–224, 500, 501 nocyceptyna 229 nootropowe leki 201–202, 593 noradrenalina 159–161, 176–178, 358–360 – inhibitory 181–184 – metabolizm 353–355 nordazepam 194 norepinefryna zob. noradrenalina noretysteron 478, 479, 484 norfloksacyna 756 norgestimat 484 norgestrel 478 norketamina 306 normoblasty 513 normocyty 513, 522 norpetydyna 239 nortryptylina 180, 185 nos, zatkany 166, 178 noskapina 238, 244 NO syntaza 1018 nukleinowe kwasy 465, 805, 819, 869–877 nukleotydy 71–73, 120, 278, 522 – analogi 912 nukleozydy 699, 702, 905, 909 – analogi 912 nykturia 416, 451, 604, 742 nystatyna 757, 898–899, 903

O obidoksym 1096 objętość dystrybucji 44 obstrukcja 639, 646 ochratoksyna A 1105, 1106 odma 643, 655 odtrutki 1047, 1049, 1051 – leczenie 1052–1056 ofloksacyna 756 okres półtrwania 46 oksacylina 842, 843, 845

2010-03-18 20:12:21

Skorowidz

oksaliplatyna 964–965 oksazepam 190–194 okskarbazepina 187–188 oksprenolol 370 oksybutynina 385, 742 oksygenaza 24 oksykamy 246, 256 – pochodne 97 oksykodon 233, 239, 263 oksykonazol 892, 985 oksylofryna 360–361 oksymetazolina 361 oksytocyna 391, 393, 401–403, 489– 491 oktenidyna 825 oktreotyd 395, 401 olanzapina 163, 170, 172, 188 oleander, zatrucie 1045 olejki eteryczne 284, 658, 728, 1081 oligodendrocyty 122, 144–145 oligonukleotydy antysensowne 118– 122 oligopeptydowe hormony 393 oligospermia 283, 684 oliguria 463, 502, 612 olmesartan 577–578, 606 olsalazyna 509, 684 ołów 22, 815, 1040 omalizumab 645–646, 653, 1021 omeprazol 673–675, 680 ondansetron 502, 503 onkogeny 117, 948, 952 opiaty zob. opioidy opioidy 233–237, 693 opium 238, 384, 1082 opsyna 749, 800 orcyprenalina 362, 363, 617, 1048 orlistat 207 orotowy kwas 815 ortostatyczna regulacja 166, 173 oseltamiwir 904, 910–911 osmodiuretyki 881 osmolarność 390, 713–715, 718, 758, 1027 osmotyczne ciśnienie 390, 402, 525, 689 osteoporoza 276, 329, 415, 418 – leczenie 418–422 ototoksyczność 833, 854, 858, 860, 954, 965 owulacja 166, 190, 460, 462, 475, 480 ozon 819, 1075–1076

P Paciniego ciałka 762 padaczka 173, 216, 269, 321, 324

MUTSCHLER-2009.indd Sek1:1163

– potyliczna 323 paklitaksel 129, 631, 970–971 paliatywne leczenie, nowotwory 461, 462, 954–955 palifermina 792, 986 paliwizumab 660, 917, 1021 palmitynowy kwas 1034 palonosetron 350, 502, 503 pankreatyna 695 pankuronium bromek 315, 317 pantoprazol 673, 675, 680 pantotenowy kwas 811–812 papaweryna 238, 384–385, 594 paracetamol 252, 259–262 – dawkowanie 259 – zatrucia 259 parametry farmakokinetyczne 6, 43– 57 paraokson 37, 1095, 1096 parasympatykolityki 380, 384, 617, 652, 679, 755 parasympatykomimetyki 378–380, 751, 753 parathormon 414–418, 421 paration 1095 parekoksyb 256–258 parenteralne podanie 7, 8, 17, 233 parestezja 263, 279, 366 parikalcytol 416–417 Parkinsona zespół 107, 157, 165–166, 335–337 – leczenie 125, 337 paroksetyna 182–183 paromomycyna 856–857, 859 PBP 839–840, 845, 853 Pearla wskaźnik 485, 486 pegaptanib 759 peginterferon 701 pektyna 694 pelagra 811 pemetreksed 957–958 penam 838 penbutolol 368, 370 pencyklowir 909–910, 912–914 penicylamina 283–284, 1053–1055, 1062 – dawkowanie 284 – przeciwwskazania 284 penicyliny 284, 817, 828–830, 834– 848 – acyloaminowe 847 – benzylowa 845 – dawkowanie 844 – doustne 845 – działania niepożądane 844 – oporne na penicylinazę 845 – o poszerzonym zakresie działania 846

1163

– podawanie 847–848 – zakres działania 842 pentachlorofenol 1070 pentamidyna 900, 936–939 pentazocyna 233, 236, 241 pentobarbital 305 pentoksyweryna 243, 244 pentostatyna 958–959 pepsyna 665, 667, 671, 678, 695 pepsynogen 665, 667, 672, 679 peptydoglikan 836, 839, 854 peptydowe hormony 388, 392–394, 396, 417 perazyna 165, 167, 168 perfenazyna 167–168, 349, 351 pergolid 342, 344 perindopril 573–575 permetryna 786, 1092, 1094 peroksydaza 404, 410, 411, 507, 815 persorpcja 9, 11 perystaltyka 126, 157, 265, 359, 401 pestycydy 1039, 1041, 1044 petydyna 236, 239–240, 307 pierwiastki śladowe 526, 814–815, 1059 pigmentacja 391, 397 – zmiany 593, 764, 791 pikosiarczan sodu 691–692 pilokarpina 85, 378–379, 753, 755 pimekrolimus 782, 1014–1016 pimozyd 167, 171, 352 pindolol 368–370 pinocytoza 9, 11 pioglitazon 440–441 piperacylina 835, 844, 847, 860, 880 piracetam 202 pirazynamid 828, 884–886, 890 – dawkowanie 886 – działania niepożądane 886 – działanie 886 – przeciwwskazania 886 pirenzepina 384, 679 pirogeny 244, 245 piroksykam 251, 256, 284 pirolizydynowe alkaloidy 1085, 1106 pirydoksyna zob. witamina B6 pirydostygminy bromek 380 pirymetamina 102, 104, 866, 873, 935–937 placebo 132 platyna 731, 954, 964–965 plazmid 829, 840, 856, 861, 865 plazmina 82, 510, 531–532 plazminogen 82, 531–532 pneumokoki 657, 834, 842, 845, 880, 1004 pobudzający potencjał postsynaptyczny 149

2010-03-18 20:12:21

1164

Skorowidz

podanie leku, drogi 7–8 podofilotoksyna 905 podtlenek azotu 296, 301–302 polietylenoglikol 690, 700 poliklonalne przeciwciała 993, 1014, 1019–1022 polimerazy 698–700 polimorfizm genetyczny 27, 114, 117 polimorfizm CYP3A4 115 – CYP2C19 115 – CYP2D6 115 – N-acetylotransferazy 115 – pseudocholinoesterazy 116 polimyksyna B 102, 878 polipeptyd C 424 pompa jonowa 146–147 porfiria 486 poryny 830 posakonazol 895–896 postać galenowa 9, 44, 233, 777 potas 718 – preparaty 721–722 – zaburzenia gospodarki 719–721, 725 potencjał spoczynkowy 145 – czynnościowy 146 pralidoksym 1096 pramipeksol 342, 344 pranlukast 650 prawastatyna 559–560 prazepam 192 prazykwantel 104, 939–941, 943 prednikarbat 777, 781 prednizolon 37, 452–453 prednizon 37, 452–453 pregnandiol 469, 470 pregnenolon 464 premedykacja 165, 298–299 preparat złożony 125–127 preprohormon 388, 393 priapizm 185, 506, 595 prilokaina 294, 296 primachina 116 primidon 197, 325, 327, 329–331 proakceleryna 530 probenecid 110, 253, 258, 289, 912 probiotyki 686 procyklidyna 345, 346 progesteron 445–446, 468–470, 475– 476, 479–481 program szczepień 998–1000 proguanil 880, 882–883 prohormon 37, 930, 932–933, 935– 937 proinsulina 424, 431 prokaina 294–296, 815 prokarbazyna 965–966 prokaspazy 950

MUTSCHLER-2009.indd Sek1:1164

prokinetyki 350, 681 prolaktyna 163, 391, 396–398 – hamowanie wydzielania 394, 398 prolek 38, 43, 110 prometazyna 168, 349, 351, 496 propafenon 618–620 propionowy kwas 246, 251, 690 propiweryna 385, 742 propofol 305–306 propranolol 268–269, 368–373 propyfenazon 247, 252, 260 propylotiouracyl 407, 410–411 prostacyklina 493, 504–507 prostaglandyny 102, 220–226, 247– 249, 504 – działanie 504–505 – metabolizm 504 – pochodne 490 – synteza 505 prostamidy 754 protamina 434 prostanoidy 504 – receptory 504 prostata 107, 269, 504, 739–740 – leczenie 740–741 – rak 461–462 proteasomy 985 – inhibitory 985 proteaza 82, 449, 509, 910 – inhibitor 88, 135, 510, 910, 922– 927 proteinuria 117, 420, 433, 604 proteoliza 404–405, 427, 546 protrombina 254, 525, 529–531, 534 protyrelina zob. tyreoliberyna prowitaminy 795, 798, 801 przeciwciała 92–96, 983–984, 993– 997 – budowa 993–994 – klasy 994 – monoklonalne 645, 993 – powstawanie 993 – reakcje nadwrażliwości 93 – właściwości 994 przełom nadciśnieniowy 580, 582 – nadnerczowy 457 – tarczycowy 410, 413 przesączanie kłębuszkowe 41–42 przewodzenie pobudzenia 145, 148 przyzwyczajenie 104 pseudoalergiczne reakcje 99, 1030 pseudocholinoesteraza 376 – polimorfizm 116 psoraleny 766, 768–769 – przeciwwskazania 769 – stosowanie 769 psychoanaleptyki 195

psychodysleptyki 204 psylocybina 203–204 psylocyna 203–204 PTH zob. parathormon puryna 279, 526, 875, 909, 958–960 PUVA 766–769, 774 pyrantel 940–941 pyretroidy 1091–1094 pyretrozyna 1093 pyritinol 202

R rabeprazol 673, 675 racemat 60, 89, 237, 255, 296 radioaktywne izotopy 982 radionuklidy 1035 radiofarmaceutyki 1035–1036 raloksyfen 472–474, 487 ramipril 573–575, 606 randomizacja 134, 136, 139 ranelinowy kwas 421 ranibizumab 759 ranitydyna 675–676 rapamycyna 949, 1016 rasagilina 341, 343 Raynauda choroba 268, 273, 285, 589 reakcja I fazy 24–29 – II fazy 23, 29–33 – alergiczna 92–98 – anafilaktyczna 93, 95 – cytotoksyczna 93 – poprzetoczeniowa 96 – pseudoalergiczna 99 reboksetyna 183–184 rebound efekt 373 receptor 64–81 – agoniści/antagoniści 65 – błonowy 71 – farmakologiczny 64 – jonotropowy 73–78 – naskórkowego czynnika wzrostowego 949, 983–984 – podtypy 64 – wewnątrzkomórkowy 70 – zmiany funkcji 65 – związany z białkiem G 71 – – z enzymami 78–81 redoks układ 813 redukcja 28–29 refrakcja 147, 599 regulacja hormonalna 389–391 – presynaptyczna 150 REM faza 208–214 remifentanyl 303, 307–309 remisja 175, 186, 273, 276, 285

2010-03-18 20:12:21

Skorowidz

renina 358, 449, 451, 552, 568 rentgenowskie środki kontrastowe 1027–1030 repaglinid 440 repelenty 936 replikacja 118–120, 702, 871, 904– 907 reproterol 363, 651 resorpcja 5, 14–18, 671 – hamowanie 690–692 restenoza 631 reteplaza 547 retikulocyty 513, 701, 1012 retikulum endoplazmatyczne 73, 357, 579, 669, 934 – sarkoplazmatyczne 77, 600 retinol zob. witamina A retinopatia 283, 433, 566, 751 retinowy kwas 70, 771, 798, 799, 980 retrowirusy 108, 118–119, 869, 905, 917 retynoidy 774 reumatyczne choroby, leczenie 269– 285 rewaskularyzacja 590, 632 Reye’a zespół 254 rezerpina 102, 164, 374–375, 568 rezerwa receptorowa 64–65 rezorcyna 774 rifampicyna 102, 828, 885, 887–888, 890 riketsje 845, 860, 865 Ringera roztwór 526 risperidon 163–165, 173–174 ritonawir 741, 922–927 rituksimab 982, 983, 987 riwastygmina 200–201 RNA wirus 697, 700, 702, 905 – leki 916–917 rodopsyna 749, 800 rofekoksyb 256, 257 roksytromycyna 675, 862–864 rokuronium bromek 315, 317 ropiwakaina 295–296 rosiglitazon 440–441 rotawirusy 997, 1005 równanie Batemana 51 rtęć 602, 815, 821, 1039, 1040 Ruffiniego ciałka 762 rutyna 594 rybawiryna 671, 866 ryboflawina zob. witamina B2 rybosom 120, 424, 642, 745, 855–856 ryboza 808, 811, 916, 922 rycyna 1086 rycynowy olej 690, 1069 rytm dobowy 123

MUTSCHLER-2009.indd Sek1:1165

S sacharoza 436, 442, 671, 678 safrol 1105–1106 sakwinawir 112, 908, 922–923, 925, 927 salazosulfapirydyna 26, 282–283, 685 salbutamol 363, 651 salicylany 109, 246, 250, 254, 289 salmeterol 363, 651, 653 saluretyki 126, 187, 253, 289, 569 saponiny 658, 1087 sarkoidoza 400, 455, 638, 721 sarkoplazmatyczne retikulum 77, 117, 299, 311, 355 SARS 905 sartany 135, 576–578, 606 satelitarne komórki 145 schistosomy 939 schizofrenie 162–163 – leczenie 163 sedacja 99, 229, 232, 234, 241, 298 sekrecja kanalikowa 41–42, 55 sekretolityki 661 selegilina 338, 341, 343, 347 selektyna 279, 1022 selen 786, 814, 815, 1059, 1064– 1065 sen 208 – fazy 208 – leki 211–215 – zaburzenia 210 sennozyd 691 sensor 147, 291, 683 sepsa 543, 627 SERCA 600 serotonina 174, 176–178, 220, 500– 503 – inhibitory wychwytu zwrotnego 181– 184, 195 – transporter 82, 117 sertindol 165 sertralina 182–183, 185 setrony zob. antagoniści 5-HT3 sewofluran 300, 302 Sheehana zespół siarczan baru 1027, 1051 siarka 851, 1065 siarkowodór 1053, 1079 sibutramina 206 sildenafil 14, 27 silikony 1051 siła działania leku 3 simwastatyna 110, 559–561 sirolimus 135, 631, 1014–1017 – dawkowanie 1017 – działania niepożądane 1017

1165

– mechanizm działania 1016 sitosterol 562, 741 sitosterolemia 555, 561 Sjögrena zespół 270, 272–273, 285, 379 sklerodermia 584 skopolamina 299, 349, 351, 381, 384, 755 skrobia 526–528, 671, 1033 – hydroksyetylowana 493, 528 skuteczność leku 3 skwalen 557, 893, 897 SNRI 178, 181, 195, 206 solanina 1085 solny kwas 420, 424, 664, 672, 677, 1066 – leki neutralizujące 126 – wydzielanie 665 somatorelina 394 somatostatyna 394–395, 399, 667 – analogi 395, 401 somatotropina 391, 394, 396, 398– 401 – antagoniści 399 sorbitol 433, 690, 703, 737, 1050 sotalol 368, 370, 620–621 sól glauberska 690 – gorzka 690 sparteina 1082 – polimorfizm 115 spazmolityki 69, 384 – neurotropowe 380–383, 742 spektynomycyna 882 spiramycyna 862–865, 937 spirapril 573, 575 spironolakton 102, 104, 457, 606–607 sprzęganie 24, 29–33 srebro 815 SSRI 176, 178, 182–183, 195 stała szybkości eliminacji 46 stan padaczkowy 324 – równowagi 6, 19, 46, 51 status epilepticus zob. stan padaczkowy statyny 44, 102, 104, 559–563, 633 – dawkowanie 559 – działania niepożądane 559 – przeciwwskazania 561 stawudyna 917, 919–921, 927 – działania niepożądane 921 stearynowy kwas 806 stenoza 615, 624 stereoizomery 89, 242, 317, 759 steroidowe hormony 70, 388, 464– 465, 469 – analogi 388 sterylizacja 294, 527, 817, 823

2010-03-18 20:12:21

1166

Skorowidz

Stevensa-Johnsona zespół 97, 244, 278, 330, 922, 1054 stężenie minimalne terapeutyczne 47, 53, 83 – toksyczne 47, 53, 56 streptograminy 129, 832, 855, 864, 868–869 – dawkowanie 868 – działania niepożądane 868 – interakcje 868 – przeciwwskazania 869 streptokinaza 532, 546–547, 549, 792 streptokoki 862, 880 streptomycyna 102, 817, 828, 829, 856–859, 885 – dawkowanie 859 – działania niepożądane 859 – przeciwwskazania 859 stres 162, 174, 188, 210, 448 – mechaniczny 627 – oksydacyjny 34 strofantyna 8 strychnina 313, 320, 1049, 1085– 1086, 1098 substancja P 160, 220, 222–224, 226, 642 sufentanyl 241, 303, 307–309 sukcynylocholina 114 sukralfat 678 suksametonium 106, 293, 313, 316, 318 sulbaktam 846–847 sulfadiazyna 821, 872–873 sulfametoksazol 872–876 sulfasalazyna zob. sulfazosulfapirydyna sulfazosulfapirydyna 277, 282–283, 509, 684 sulfonamidy 30, 33, 82, 95–98, 102– 104, 872–875 – dawkowanie 875 – działania niepożądane 875 – interakcje 875 – przeciwwskazania 875 – wskazania 874 sulpiryd 171–173, 350–351 sulproston 490, 505–506 sultiam 328, 330, 333 suramina 937–938 surfaktant 660 sygnału transdukcja 6, 64–65, 67, 71 sympatolityki 356 sympatomimetyki 362 α-sympatykomimetyki 16, 150, 293, 356, 360–361 β-sympatykomimetyki 103, 356, 362–363 symport 10

MUTSCHLER-2009.indd Sek1:1166

synapsa 144, 387, 668, 800, 1091 – adrenergiczna 150, 355 – charakterystyka 149 – ingerencja farmakologiczna 150 – przewodzenie bodźca 148 synaptobrewina 319 synchronizacja 955 synergizm 87, 832 – hiperaddycyjny 125 syntaza ALA 1060 system terapeutyczny przezskórny 17, 135, 241 szczepienia 905, 997–1007 szok 1067 – anafilaktyczny 255, 851, 1033 – kardiogenny 373 – septyczny 1089 śladowe pierwiastki 526, 814–815, 1059, 1065 śluz 126, 299, 331, 374 śluzowaty obrzęk 409 śluzowe błony 15–16

T tabletki 7, 15, 18 tachyarytmia 499, 610, 652 tachykardia 166, 196–198, 610, 652 takalcytol 768–769 takrolimus 683, 685, 782, 897, 1014– 1017 takryna 200 taksany 955, 970–971 tal 815, 1040, 1063 talidomid 100, 102, 214–215, 810, 891, 952 talinolol 369, 371 tamoksyfen 473, 955, 974, 976–978 tamol 783 tamsulosyna 367–368, 741 tasiemiec 939–940, 942 taurolidyna 821 tauryna 669, 821 tautomeria 256 tautomery 89 tazaroten 766, 771 tazobaktam 846–847, 880 tegaserod 688 teikoplanina 852–854 teleangiektazje 782–783, 788 telitromycyna 862–865 telmisartan 577–578, 606 telomeraza 951 telomery 951 temazepam 193–194, 212–213, 215 temoporfina 981 temozolomid 965–966

tenipozyd 27 tenofowir 904, 909, 919–920, 922, 927 tenoksykam 256 tenzydy 106, 1050, 1068 teobromina 195–196, 737 teofilina 104, 196, 650, 653, 656, 869 terapeutyczny reżim 340, 890, 987 terapia antysensowna 120 – genowa 118–119 – za pomocą komórek pnia 121–122 teratogenność 36, 952 teratogeny 101–102 terazosyna 367–368, 741 terbinafina 900, 903 terbutalina 363, 651–652 terfenadyna 110, 352, 495, 499, 865, 897 terlipresyna 402–403, 703 termoreceptory 244 termoregulacja 167, 244–245, 337, 511, 1073 terpeny 1081 teryzydon 837, 855, 885, 889 testosteron 391, 417, 459–460, 463– 469 tetracykliny 82, 102–104, 860–862 – dawkowanie 861 – działania niepożądane 862 – przeciwwskazania 862 tetrahydrokortyzol 448 tetrakaina 294, 295, 756 tetramizol 1013 tetrazepam 320 tetrodotoksyna 78 tetryzolina 361, 758 tiabendazol 941–942 tiagabina 325, 326, 328, 330–331 tiamazol 410–411, 413 tiamina zob. witamina B1 tiapryd 166, 345–346 tiazydy 102, 731–738 tiklopidyna 537, 631 tilidyna 237, 242 tiludronian 418–420 tiobarbiturany 303–305 tiocyjanian 1079 tioeter 28 tioguanina 958–959 tiokonazol 892, 895 tioktanowy kwas 814 tiopental 214, 303–305, 1049 tiorydazyna 167–168 tiotepa 963 tiotropium bromek 381, 384, 653, 656–657 tiouracyl, pochodne 410–411 tirofiban 538

2010-03-18 20:12:21

Skorowidz

tiuksetan ibrytumomabu 982, 1021 TIVA 309 tlenek azotu 160, 224, 858 – etylenu 818, 823–824, 1105 TNF 81, 95, 221–223, 245, 279–281 tobramycyna 756, 856, 860 tokoferol zob. witamina E tokolityki 491–492 tokoliza 362, 491–492 toksoidy 997, 1001–1002, 1006 toksoplazmoza 101, 826, 874, 918, 937 toksyczność 106, 107, 127, 841, 1043, 1052 – reprodukcyjna 100 – z pobudzenia 201 toksyferyna 317 toksykologia 3–4, 1037 toksyna botulinowa 319–320, 1039, 1081, 1100 tolbutamid 109, 438–439, 1040 tolerancja 87, 105, 129–131, 237–238, 298 – na azotany 627–628 tolonium chlorek 1052, 1053, 1076, 1080 tolterodyna 382, 384, 742 toluidyna 1103 topiramat 268–269, 324, 328, 332, 334 topoizomeraza 116, 871, 956 – inhibitory 967–969 topotekan 968 torasemid 733 toremifen 976–977 torsade de pointes 499, 620, 722 tramadol 232, 237, 242, 263 tramazolina 361 trandolapril 573, 575 trankwilizatory 161, 189 transacylacja 856 transducyna 800 transfer genów 118–119, 424 transferyna 515–516, 520, 525 transkobalamina 522, 525 transkortyna 389, 448, 525 transkrypcja 34, 62, 71–72, 77–78, 80 – czynniki 221, 225, 282 – odwrotna 119 translokacja 70–71, 80, 769, 855–856, 947 transplantacja 583, 656, 698, 770, 962, 1020 transport czynny 10–11 tranylcypromina 184, 186 trastuzumab 983–984 trazodon 185–186 treosulfan 963

MUTSCHLER-2009.indd Sek1:1167

tretynoina 771–775, 791, 980 triamcynolon 454, 777 triamteren 126, 611, 728, 730, 735– 736 – dawkowanie 736 – działania niepożądane 736 – interakcje 736 triazolam 212, 215 triheksyfenidyl 345–346 trijodotyronina 390–391, 396, 404– 406, 409 triklosan 823 trimetazydyna 631 trimetoprim 102, 104, 830, 873–876, 890 – dawkowanie 876 – przeciwwskazania 876 trimipramina 178–179, 186 triptany 135, 264–268, 502 triptorelina 460–461, 975 Tris 724 trisomia 21 100 trombina 509, 529–531, 534–541, 813 – inhibitory 542–543 trombocytopenia 96, 282, 329, 412, 439, 518 trombocytoza 451, 521 trombocyty 108, 122, 220, 253, 518 tromboksan A2 247–249, 253, 507 trombolityki 546–548 trombopenia 699 trombopoetyna 512, 518, 1010, 1011 trombostenina 530, 532 trombozy 631 tropikamid 382, 384, 755 tropisetron 350–351, 502–503 trucizna 3, 10, 103, 137, 1039 tryptofan 150, 184, 388, 429, 500, 811 TSH zob. tyreotropina TTS 17, 241, 472 tuberkulinowa próba 280 tuberkulostatyki 883 tubokuraryna 99, 315, 317–318 tubulina 287, 969–970 tyfus 694 tymol 822–823, 901 tymolol 370, 751 tymopentyna 423 tymopoetyna 423 tymozyny 423 tyramina 112, 184, 264, 362, 364 tyreoglobulina 396, 404, 405, 410– 412 tyreokalcytonina 391, 417–418 tyreoliberyna 393–394 tyreostatyki 102–104, 409–413

1167

tyreotropina 390, 394, 396, 405–409 tyroksyna 389–391, 396, 404–411, 1009 tyrozyna 291, 354, 388, 391–392, 404 tyrozynemia 1023, 1025 tytoń 353, 486, 559, 605, 1083–1085 tyzanidyna 319

U ubikwityna 985 uniporter 10 uran 1066 urapidil 367–368, 502 urografia 1027–1029 urokinaza 531, 546, 548, 549 ursodiol 704 urykostatyki 288 urykozuryki 288 utlenianie 24–28, 35, 37 UV-A 768, 788–790 UV-B 767, 788–790 uzależnienie od leków 104–105 – opiatów 239, 374

W waldekoksyb 256–258 walproinian 324–325 walsartan 577–578, 606 wankomycyna 102, 829–831, 852– 854 – dawkowanie 853 – działania niepożądane 854 – interakcje 854 – przeciwdziałania 854 wapń, antagoniści 569–572, 630 – hiperkalcemia 721 – hipokalcemia 721 – jony 718–719 – preparaty 722 – stężenie w osoczu 525 – usunięcie jonów 539 warfaryna 544–545, 584, 675, 897 wazopresyna 390–391, 393, 401 – analogi 402–403 – działania 401 – mechanizm działania 402 wchłanianie 5–18 – bariery 9 – kanalikowe zwrotne 41–42 – leków 14 – mechanizmy 9 Wegenera ziarniniak 270, 273–274, 285 wekuronium bromek 315, 317

2010-03-18 20:12:21

1168

Skorowidz

wenlafaksyna 176–177, 181–182, 262–263 werapamil 569–573, 611, 621–622 wersenian sodowo-wapniowy 1053 werteporfina 759 węgiel aktywowany 694, 1049–1050 węglowodory halogenowane 303, 1069–1071 wiązanie z białkami 18, 20–21 wigabatryna 325–327, 330–331 Wilmsa guz 971 winblastyna 955, 969–970 winkrystyna 969–970, 987 witamina A 705, 771, 796–800 – B1 796–798, 807–809 – B2 809–810 – B6 810–811 – B12 522–523 – C 813–814 – D 415, 801–804 – E 796–797, 804–805 – H 812–813 – K 805 – PP (amid kwasu nikotynowego) 810–811 wlew kroplowy 54 włókno NANC 160, 642–643 woda 19 – gospodarka 717 – resorpcja 689 – wydalanie 689 wodzian chloralu 214 wskaźnik terapeutyczny 86 – masy ciała 205 – Pearla 485–486 – Quicka 110, 545 współczynnik dyfuzji 10

MUTSCHLER-2009.indd Sek1:1168

– ekstrakcji 45 – oczyszczania 45–46 – powinowactwa 21 wstrząs, leczenie 586–587 – anafilaktyczny 96 wydalanie 5–6, 9, 21, 40–43 wymiotnica 1050 WZW, leczenie 697–702 – szczepienia 998–1000 wzwód, zaburzenia 594–595

Z zaleplon 212–214 zanamiwir 904, 907, 910–911 zaparcie, leczenie 688–693 zatrucia 1059–1106 – alkaloidami sporyszu 366 – glikozydami nasercowymi 611 – kolchicyną 288 – kwasem acetylosalicylowym 254 – litem 187 – opioidami 238 – tabela 1107 – żelazem 520 zespół bezdechu sennego 210 – Cushinga 451 – jelitowy 688 – lęku uogólnionego 188 – Lennoxa-Gastauta 324 – Lyella 97 – metaboliczny 430 – nadnerczowo-płciowy 450 – otępienny 199, 203 – padaczki skroniowej 322

– Parkinsona 165–166, 335–348 – piekących stóp 796, 1147 – Reye’a 254 – Sjögrena 273, 285 – Stevensa-Johnsona 95, 97 zileuton 509 ziprazidon 173–174 zjawisko pierwszej dawki 828 złoto 282, 285, 815, 1054, 1962 Zollingera-Ellisona zespół 674 zolmitriptan 27 zolpidem 212–214 zonisamid 325–327, 330 zopiklon 212–215 zotepina 171–172 związek chiralny 60–61 – fosforoorganiczny 379, 1052–1053 zwiotczenie mięśni 80, 209, 298, 304 zydowudyna 888, 915–917, 919–921 zygota 100, 101, 931

Ż żelatyny 526–528 żelazo 511 – metabolizm 514–515 – niedobór 519 – preparaty 519 – zapotrzebowanie 516 – zatrucie 520 żółtaczka 276, 487, 1087 – cholestatyczna 467 – hemolityczna 514 – jąder podstawnych 103, 109, 875 żywice jonowymienne 18, 407, 561– 562

2010-03-18 20:12:21