OBRUM / S&T / SK –1 Pluton

SK-1 Pluton Kompleksowy symulator strzelań w wersji plutonowej dla załogi KTO Rosomak

OBRUM / S&T / SK –1 Pluton

render rosomaka

Spis treści 04

Historia produktów S&T

08

Charakterstyka systemu

10

SKMB (Moduł Bojowy)

12

SKMK (Moduł Kierowcy)

14

SKMI (Moduł Instruktora)

16

Oprogramowanie

18

Edytor misji / Biblioteka obiektów

20

Modułowość / Interoperacyjność

22

Zobrazowanie

24

Opinie użytkowników

26

Dane techniczne

OBRUM / S&T / SK –1 Pluton

Historia produktów S&T Ośrodek Badawczo-Rozwojowy Urządzeń Mechanicznych OBRUM

cie na nowoczesne technologie pozwoliło na stworzenie zestawu uni-

sp. z o.o. w swojej ponad 40 letniej historii z powodzeniem realizował

kalnych kompetencji w polskim przemyśle zbrojeniowym.

trenażery zarówno na rynki zagraniczne oraz te dedykowane Siłom

Od roku 2009 w Centrum Szkolenia Wojsk Lądowych w Pozna-

Zbrojnym RP. W połowie lat 90, w Ośrodku realizowano pierwsze tre-

niu użytkowane są symulatory SK-1, aktualnie w ilości dwóch sztuk.

nażery na potrzeby szkolenia załóg pojazdu oraz ekip serwisowo-ob-

Podczas prowadzonego w CSWL szkolenia z wykorzystaniem syste-

sługowych czołgu podstawowego T-72. W OBRUM realizowano głów-

mów zebrano wnioski, które posłużyły inżynierom OBRUM do opra-

nie trenażery na potrzeby szkolenia załóg pojazdów gąsienicowych,

cowania modułów podstawowych symulatora SK-1 Pluton, już drugi

kołowych oraz trenażery do nauki strzelań z wykorzystaniem broni

dostarczony egzemplarz symulatora uwzględniał szereg uwag użyt-

osobistej. Do najciekawszych rozwiązań opracowanych w Ośrodku,

kownika. Wymiana doświadczeń pomiędzy użytkownikiem a projek-

należą między innymi: zestaw trenażerów do szkolenia załóg czoł-

tantem systemu zaowocowały rozwiązaniem dostosowanym do po-

gów T-72 i PT-91, systemy treningu strzeleckiego STS, symulator do

trzeb szkolenia podstawowego i taktycznego.

szkolenia załóg czołgów PT91 typu „Beskid-3”, trenażer szkolenia

1

działonowego i dowódcy, dla KTO ROSOMAK typu TH-1, kompleksowy symulator strzelań dla załogi KTO Rosomak typu SK-1, kompleksowy symulator strzelań dla plutonu załóg KTO Rosomak typu SK-1 Pluton.

W OBRUM od ponad 15 lat, do budowy trenażerów pojazdów gą-

sienicowych i kołowych wykorzystywane są elementy symulacji oraz zobrazowania komputerowego. Zauważalny trend, który przenosi coraz więcej rozwiązań z rynku cywilnego do rozwiązań dedykowanych do Sił Zbrojnych najsilniej zarysował się w ostatnich latach właśnie w Symulacji i Treningu. Rynek cywilny przyniósł nowoczesne technologie silników gier komputerowych, wyświetlaczy nagłownych oraz

nie wykorzystują przy realizowanych w OBRUM projektach. To otwar-

1 2 3

kompleksowy symulator strzelań SK-1 wdrożony w CSWL w Poznaniu; trenażer „BESKID-3”; kompleksowy symulator do szkolenia załóg czołgów; SJ-02-stanowisko szkolenia załóg czołgu T-72/PT-91;

3

SJ M

SK

KT O-

Co

SK -1

NJ

TH

1994

1999

2006

2007

2009

2011

2012

2013

-1

BE

al

ST

1991

-1

SJ -0 9

1988

S

SJ -0 1

SK

ID -

ez

3

ja

2

Pl ut on

komputerowych zasilił rynek specjalistami, którzy swoje doświadcze-

sm os

projektorów multimedialnych. Rozwijający się w Polsce rynek gier

KTO Rosomak

PT-91/PT-91M

T-72

04

05

SK-1 Pluton

x12

OBRUM / S&T / SK –1 Pluton

Charakterystyka systemu Symulator strzelań dla plutonu załóg wozów KTO Rosomak

Modułowa budowa symulatora umożliwia prowadzenie zajęć dydak-

SK-1P opracowany został w OBRUM, przy współpracy z wojskowy-

tycznych od poziomu pojedynczego żołnierza, poprzez załogę (wieży,

mi jednostkami naukowymi i szkoleniowymi. Doświadczenia, uwagi

całego pojazdu), aż do plutonu załóg.

oraz wnioski użytkownika poprzedniej wersji systemu (CSWL Po-

System SK-1P opracowany został w celu prowadzenia szkoleń

znań), wsparcie w zakresie zastosowania w procesie dydaktycznym

z zakresu obsługi wozu, współpracy członków załogi i koordynowa-

(WSOWL–Instytut Dowodzenia), wsparcie w zakresie zastosowania

nia zadań ugrupowań pojazdów KTO. Zastosowane oprogramowanie

nowoczesnych technologi informatycznych i symulacji komputero-

umożliwia prowadzenie ćwiczeń sieciowych, z wykorzystaniem in-

wej (WAT Wydział Cybernetyki), połączone z pracami prowadzonymi

terfejsów HLA i DIS, poprzez włączanie do rozgrywki większej ilości

przez sekcje SiT Ośrodka, pozwoliły na budowę systemu dedykowane-

modułów symulatora SK-1P bądź innych systemów symulacyjnych

go do kompleksowego szkolenia załóg transporterów KTO Rosomak.

wykorzystywanych przez WP.

06

SKMB

x8

Symulator Kompleksowy Moduł Bojowy

SKMK

x4

Symulator Kompleksowy Moduł Kierowcy

SKMI

x2

Symulator Kompleksowy Moduł Instruktora

07

imitatory systemu SKO imitator zespołu zasilania i sterowania

zobrazowanie pola walki

odwzorowanie elementów optyki bezpośredniej

siedziska załogi i mechanizmy zamykania kosza wieży

imitatory uzbrojenia wieży

OBRUM / S&T / SK –1 Pluton

SKMB

Symulator Kompleksowy Moduł Bojowy Moduł SKMB jest samodzielnym elementem systemu treningowego dla pojazdów KTO Rosomak, dedykowanym do szkolenia załóg wieży HITFIST-30P. Moduł bojowy wyposażony został we wszystkie niezbędne do przeprowadzenia procesu dydaktycznego, imitatory systemów wieżowych (interfejs systemu SKO, uniwersalny system samoosłony, układy zasilania i sterowania wieży, ręczne prowadzenie ognia). W konstrukcji modułu przewidziano szereg udogodnień wskazanych przez instruktorów z CSWL Poznań. Sposób odwzorowania oryginalnych urządzeń dostosowany został do poziomu określonego przez użytkownika systemu. Standardowe wyposażenie modułu pozwala na jego pracę w charakterze niezależnej jednostki treningowej, a także na prowadzenie ćwiczeń w dowolnej konfiguracji sprzętowej większego systemu szkoleniowego. Moduł Bojowy wykorzystywany może być do szkolenia podstawowego z zakresu obsługi wyposażenia przedziału wieżowego (trenażer wieży), do nauki współpracy działonowego i dowódcy, a także jako element nadrzędnego systemu symulacji np. SK-1 Pluton. Szczególnie istotną cechą modułu SKMB jest możliwość dokładnego odwzorowania warunków panujących w wieży zarówno poprzez pełne odwzorowanie wnętrza wieży, imitację kom-

imitatory systemu wewnętrznej komunikacji głosowej

pletnego jej wyposażenia oraz zastosowanie platformy ruchowej.

08

09

kompletny pulpit kierowcy

imitator włazu z możliwością montażu oryginalnego urządzenia

kompletny interfejs diagnostyczny pulpit nawigacji satelitarnej

OBRUM / S&T / SK –1 Pluton

SKMK

Symulator Kompleksowy Moduł Kierowcy Moduł Kierowcy SKMK jest samodzielnym urządzeniem treningowym przeznaczonym do szkolenia kierowców wozów KTO Rosomak. Moduł SKMK wykorzystywany może być do realizacji wielu scenariuszy treningowych, od treningu podstawowego do szkoleń wraz z załogą przedziału bojowego. Kompletacja modułu zależna jest od sposobu wykorzystania urządzenia. Moduł zaprojektowany został w sposób umożliwiający zainstalowanie oryginalnych elementów wyposażenia przedziału kierowcy i dodatkowych systemów poprawiających jakość odwzorowania warunków użytkowania. Moduł odwzorowuje pracę układów takich jak panel kierowcy, systemy zasilania pojazdu, układ nawigacji, system detekcji skażeń. Na potrzeby zaawansowanego treningu kierowców KTO Rosomak, przewidziano wyposażenie modułu w elementy odwzorowujące pracę układu zawieszenia i kierowniczego (6 stopniowa platforma ruchowa, generatory drgań, układ odwzorowania ruchów kierownicy). Dodatkowo moduł kierowcy moż-

imitator układu wspomagania kierownicy

na doposażyć w oryginalny właz wraz z urządzeniami optycznymi, połączony z systemem zobrazowania dostosowanym do prezentacji obrazu w noktowizji, czy symulacji jazdy z otwartym włazem. Zastosowana budowa pozwala na pełną integracje z dowolnym modułem bojowym, zarówno w sieci lokalnej czy poprzez interfejsy sieciowe.

10

platforma typu „force feedback” siedziska

oryginalne siedzisko z mechanizmami regulacji

11

obraz z systemu kamer

zobrazowanie stanu pojazdu

zobrazowanie pola walki

stanowisko instruktora

OBRUM / S&T / SK –1 Pluton

SKMI

zespół komputerowy modułu instruktora

Symulator Kompleksowy Moduł Instruktora

Pojedynczy zestaw SKMI pozwala na podłączenie czterech kom-

terowe, sterowniki sieciowe itd.), a także oprogramowania symulato-

pletnych systemów szkoleniowych SKM (zestaw modułu kierowcy

ra. Instruktor przy pomocy dedykowanego stanowiska, posiada moż-

i modułu bojowego). Obsługiwany jest przez dwie osoby, operatora

liwość sprawdzenia aktualnego stanu systemów pojazdu, sposobu

i instruktora. Operator ze swojego stanowiska zarządza systemem

wykorzystania przez szkoloną załogę oprzyrządowania i sytuacji

symulacji i przebiegiem samego ćwiczenia. Z jego pulpitu możliwe

taktycznej. Dla każdego z wykorzystywanych modułów, wyodręb-

jest zdalne włączenie i wyłączenie poszczególnych modułów, mody-

niony jest zestaw monitorów obrazujących aktualny stan ćwiczenia.

fikacja symulowanego pola walki, a także wywoływanie „sztucznych”

Moduł uzupełnia sieć kamer, obserwujących działania szkolonych

awarii i innych zdarzeń mających wpływ na przebieg ćwiczenia. In-

żołnierzy wraz ze specjalizowanym narzędziem do komunikacji gło-

terfejs instruktora pozwala także na przeprowadzenie kompleksowej

sowej. Całość prowadzonych działań może zostać zapisana celem

diagnostyki systemu, zarówno warstwy sprzętowej (zestawy kompu-

analizy bądź odtworzenia.

12

stanowisko operatora

skrzynia sterowania symulatorem

13

OBRUM / S&T / SK –1 Pluton

Oprogramowanie Wysoka złożoność symulatora SK-1 w wersji plutonowej wymusiła zastosowanie innowacyjnych rozwiązań na poziomie architektury całego systemu. Dzięki sterowaniu opartemu o zdarzenia, stworzony system jest elastyczny i można go modyfikować w zależności od potrzeb klienta. Opracowane rozwiązanie pozwala w sposób zunifikowany i przeźroczysty integrować niemal dowolne urządzenia wejściowe. Całość oprogramowania pracuje pod kontrolą rozbudowanej platformy zarządzającej czasem życia aplikacji składowych, zapewniając wymagany stopień stabilności i niezawodności.

14

15

0002

0003

Edytor misji Wbudowany w system edytor pola walki pozwala na monitorowanie w czasie rzeczywistym działań jednostek na detalicznej mapie taktycznej (dowolnie przesuwaną i powiększaną). Interfejs (RTE – ang. Real Time Editor ) umożliwia dodawanie, usuwanie lub modyfikacje jednostek biorących udział w rozgrywce. Zmiany dokonywane są „w locie” i mają natychmiastowy wpływ na przebieg rozgrywki, dzięki temu operator systemu może aktywnie uczestniczyć w rozgrywce. Zastosowane rozwiązania pozwalają operatorowi symulatora m. in. na: dynamiczne skalowanie poziomu trudności ćwiczenia, modyfikację scenariusza, czy zmianę parametrów pola walki.

2327 2327

2310

2311 2325

2322

2305 2306

Biblioteka obiektów 2317 Dzięki bogatej bibliotece obiektów (około 3000 obiektów takich jak: pojazdy kołowe, pojazdy gąsienicowe, bezzałogowce, cywile, żołnierze NATO oraz OPFOR, miny, pułapki IED, jednostki nawodne, podwodne oraz latające), uzyskano możliwość kreowania zróżnicowanego pola walki, dopasowanego do potrzeb prowadzonego szkolenia.

14 16

19

0002

0003

17

modele matematyczne pojazdów

urządzenia force back

platformy ruchowe

oryginalne urządzenia

interfejsy HMI

2

1

imitatory

serious games

3

algorytmy działania

inne moduły inne systemy symulacji moduł sztucznej inteligencji

moduł komunikacji głosowej

1 2 3

– centra szkolenia – serwery szkolenia

oprogramowanie OBRUM silnik graficzny specjalizowane oprogramowanie

Interoperacyjność

ASPT

AGPT

Każdy z modułów symulatora został wyposażony w interfejsy DIS oraz HLA zgodne z STANAG 4603. Wykorzystanie tego standar-

Modułowość

du komunikacyjnego umożliwia integrację systemu z trenażerami i symulatorami z nimi zgodnymi, nie zależnie od ich geolokalizacji. Wykorzystane w symulatorze interfejsy komunikacyjne umożliwia-

SK-1

2

ją zarówno tworzenie gier sieciowych jak dołączenie się do ćwiczeń

Interfejsy HLA oraz DIS pozwalają na połączenie symulatora

organizowanych przez Państwa NATO. Wykorzystanie ww. techno-

SK-1Pluton z systemami symulacji dedykowanymi do szkolenia za-

Ścisły podział na moduły oprogramowania systemu SK-1 Pluton, po-

modułów fizycznych symulatora (SKMB, SKMK) definiowany jest tylko

logii umożliwia organizowanie złożonych i długotrwałych scenariu-

łóg czołgów Leopard 2A4- urządzenia ASPT oraz AGPT, symulatorami

zwala na szybkie dopasowanie się do aktualnie dostępnej architektury

poprzez użytkownika z poziomu wykorzystywanego oprogramowania.

szy zakładających współpracę różnych systemów symulacyjnych

konstruktywnymi użytkowanymi przez SZ RP takimi jak JCATS oraz dowolnymi innymi systemami szkolno-treningowymi wspierające

sprzętowej. Oznacza to iż z punktu widzenia oprogramowania, nie ma

Inną ciekawą możliwością jest trening w architekturze niejednorodnej

w ramach jednego szkolenia. Interoperacyjność opracowanego sys-

znaczenia, czy prowadzony jest trening z wykorzystaniem pojedyncze-

– zmiana sposobu działania jednego z symulowanych pojazdów reali-

temu umożliwia integrację symulatorów rzeczywistych, wirtualnych

standard HLA lub DIS. Zastosowane oprogramowanie wspiera stan-

go modułu kierowcy, czy całego Plutonu. Sposób użycia poszczególnych

zowana jest poprzez wymianę pojedynczego modułu oprogramowania.

i konstruktywnych w ramach jednego scenariusza szkoleniowego.

dardy HLA i DIS niezależnie od konfiguracji systemu.

18

17 19

Zobrazowanie System zobrazowania bazuje na nowoczesnym i wykorzystywanym na dużą skalę (trening taktyczny, Serious Games) silniku Virtual BattleSpace 2 (VBS 2). Zastosowane rozwiązanie umożliwia wyświetlanie wysokorozdzielczego obrazu na monitorach o dowolnym rozmiarze. Dzięki wykorzystaniu nowoczesnych rozwiązań z zakresu osprzętu komputerowego, systemu zobrazowania generuje, na ponad pięćdziesięciu torach wizyjnych, detaliczny obraz oraz dynamiczne sceny walki.

20

21

OBRUM / S&T / SK –1 Pluton

Opinie użytkowników

mjr Marcin Bielewicz

ppłk Czesław Dąbrowski

Wdrożenie systemu symulacji taktycznej SK-1P daje możliwość ure-

Profesjonalne przygotowanie dowódców i żołnierzy do prowadzenia

alnienia zajęć praktycznych prowadzonych z podchorążymi studiów

działań taktycznych wymaga ciągłego doskonalenia indywidualnych i

zasadniczych i słuchaczami Studium Oficerskiego. Ponadto, każdy

zespołowych umiejętności. Jednak prowadzenie szkolenia z użyciem

z ćwiczących ma możliwość zweryfikowania podejmowanych przez

sprzętu bojowego na poligonach i placach ćwiczeń taktycznych posia-

siebie decyzji na polu walki. Współcześnie, istotnym jest, aby szkole-

da liczne ograniczenia a ponadto jest bardzo kosztowne. Takich ogra-

nie żołnierzy i dowódców było wieloaspektowe - nie ograniczało się

niczeń nie posiadają systemy symulacji taktycznej, do których należy

do stałych epizodów. Symulator SK-1P daje nam takie możliwości.

SK-1P. Dokładne odwzorowanie przedziałów kierowania i bojowego,

Wbudowane edytory sprzętu i scenariuszy pozwalają na kreatywność

KTO Rosomak pozwala na kompleksowe szkolenie osób funkcyjnych

szkolących w przygotowywaniu zajęć, które nie są ograniczane prze-

plutonu zmotoryzowanego. Zastosowanie symulatora taktycznego

pisami i warunkami bezpieczeństwa. Głównym atutem systemu jest

SK-1P do szkolenia pododdziału zmechanizowanego pozwala przy-

wierne odwzorowanie przedziałów kierowcy i bojowego KTO Roso-

gotować żołnierzy plutonu do działania w różnorodnych środowi-

mak, co może być wykorzystane podczas szkolenia wstępnego załóg

skach walki i w różnych warunkach atmosferycznych. System SK-1P

tych pojazdów. Wzbogacenie oferty edukacyjnej WSOWL o symulator

pozwala na kilkakrotne przećwiczenie określonej sytuacji, ale nigdy

SK-1P spowodowało zwiększenie efektywności szkolenia i kształ-

wynik symulacji nigdy nie będzie taki sam. W systemie tym nie ma

cenia słuchaczy Uczelni. Pozwala na sprawdzenie poprawności po-

powtarzalności sytuacji, ponieważ na wykonanie zadania wpływają

dejmowanych przez dowódców decyzji w środowisku zbliżonym do

wszyscy żołnierze plutonu. Od prawidłowego wykonywania czynno-

rzeczywistego pola walki. Uzupełniając inne formy, metody i narzę-

ści przez kierowców, działonowych czy dowódców drużyn i plutonów

dzia dydaktyczne, systemy symulacyjne stwarzają, niespotykaną do

zależy wynik walki. Na podstawie wyników symulacji możliwa jest

tej pory, okazję szkolenia w warunkach zbliżonych do realnych bez

dokładana analiza działania plutonu, można prześledzić krok po kro-

rozlewu krwi i zużycia środków bojowych.

ku wszystkie czynności, wskazać, jakie błędy popełniono, aby w przy-

Należy w tym miejscu wyraźnie zaznaczyć, iż systemy symulacyjne

szłości ich uniknąć. System SK-1P w szkolenia dowódców w WSOWL

mają uzupełnić narzędzia stosowane w szkoleniu, a nie je zastępować.

jest nieocenionym narzędziem dydaktycznym.

22

23 21

OBRUM / S&T / SK –1 Pluton

Dane techniczne moduł

parametr

SKMB

miejsce użytkowania

wartość symulator stacjonarny, przeznaczony do pracy w pomieszczeniach

zasilanie

1-fazowe 230V/3kW

wymiary

długość: 2100 [mm] szerokość: 2200 [mm] wysokość: 2500 [mm] masa modułu: 600 [kg] masa zespołu komputerowego: 350 [kg]

platformy ruchowe odwzorowanie

kompletne wyposażenie stanowisk załogi w wieży HITFIST-30P

współpraca sieciowa

pełna kompatybilność z systemami wykorzystującymi HLA i DIS

obsługa

SKMK

możliwość zastosowania platformy ruchowej

miejsce użytkowania

2 osoby symulator stacjonarny, przeznaczony do pracy w pomieszczeniach

zasilanie

1-fazowe 230V/1,5kW

wymiary

długość: 2400 [mm] szerokość: 1700 [mm] wysokość: 1750 [mm] masa modułu: 400 [kg] masa zespołu komputerowego: 170 [kg]

platformy ruchowe odwzorowanie współpraca sieciowa obsługa

SKMI

miejsce użytkowania

możliwość zastosowania wielu platform ruchowych np. 6DOF kompletne wyposażenie przedziału kierowcy KTO Rosomak pełna kompatybilność z systemami wykorzystującymi HLA i DIS 1 osoba zestaw stacjonarny, przeznaczony do pracy w pomieszczeniach

zasilanie

1-fazowe 230V/3kW

wymiary

długość: 5000 [mm] szerokość: 1500 [mm] wysokość: 1500 [mm] masa modułu: 300 [kg] masa zespołu komputerowego: 300 [kg]

obsługa

24

2 osoby - instruktor i operator

25

Przy współpracy z:

Wojskowa Akademia Techniczna - Wydział Cybernetyki

Centrum Szkolenia Wojsk Lądowych POZNAŃ

Wyższa Szkoła Oficerska Wojsk Lądowych WROCŁAW