AKADEMIA LEONA KOŹMIŃSKIEGO KOŹMIŃSKI UNIVERSITY SYLABUS PRZEDMIOTU NA ROK AKADEMICKI 2010/2011 SEMESTR zimowy/letni NAZWA PRZEDMIOTU/

Etyka nauki i biznesu

NAZWA PRZEDMIOTU W JEZYKU ANGIELSKIM KOD PRZEDMIOTU LICZBA PUNKTÓW ECTS

Science and Business Ethics

OSOBA (Y) PROWADZĄCA (E)

Stopień naukowy

prof. dr hab.

Imię i Nazwisko

Wojciech Gasparski

Katedra / Instytut / Centrum

Centrum Etyki Biznesu

OSOBA ODPOWIEDZIALNA (JEŚLI INNA NIŻ PROWADZĄCA)

PREREKWIZYTY * (warunki wstępne)

KOREKWIZYTY

CELE KSZTAŁCENIA

udział w Studium Doktorackim ALK znajomość elementów etyki biznesu (a) zapoznanie doktorantów z podstawami etyki jako dyscypliny filozoficznej oraz jej zastosowań w sytuacjach charakterystycznych • dla działalności naukowej • dla działalności gospodarczej • dla relacji między badaniami z dziedziny nauk o zarządzania a praktyką gospodarczą (b) wskazanie doktorantom elementów etyki nauki oraz etyki biznesu (c) wskazanie literatury podstawowej i pomocniczej z tego zakresu

EFEKTY KSZTAŁCENIA: UMIEJĘTNOŚCI I KOMPETENCJE 1. NABYCIE PRZEZ STUDENTÓW WIEDZY I UMIEJĘTNOŚCI ROZUMOWANIA TEORETYCZNEGO 2. NABYCIE PRZEZ STUDENTÓW UMIEJĘTNOŚCI SAMODZIELNEGO KRYTYCZNEGO MYŚLENIA, WNIOSKOWANIA, OCENY I STOSOWANIA TEORII W PRAKTYCE 3. NABYCIE PRZEZ STUDENTÓW UMIEJĘTNOŚCI W ZAKRESIE KOMUNIKACJI, PRACY W ZESPOŁACH, PRZYWÓDZTWA

Zachęcenie słuchaczy do samodzielnego studiowania zagadnień etycznych związanych z badaniami naukowymi oraz działalnościa gospodarczą Wykład prowadzony jest przy założeniu aktywnego udziału doktorantów w dyskusji oraz opracowywaniu wskazanych zagadnień.

Analiza kodeksów etycznych oraz dobrej praktyki dotyczących działalności naukowej oraz gospodarczej.

ORGANIZACYJNEGO, WZORÓW ETYCZNYCH, ZACHOWAŃ I POSTAW SPOŁECZNYCH, ŚWIADOMOŚCI TRWAŁEGO ROZWOJU EKOSYSTEMU TREŚCI KSZTAŁCENIA

LICZBA GODZIN

1. Kultura: wartości i normy • Czym jest kultura? • Działania, wartości, normy • Reguły i ich rodzaje • Instytucja • Rola społeczna • System aksjo-normatywny i jego składowe 2. Odpowiedzialność • Forma i treść odpowiedzialności • Odpowiedzialność kauzalna • Odpowiedzialność sprawcza (w sensie prakseologicznym) • Odpowiedzialnośc w sensie moralnym • Odpowiedzialność kwalifikowana • Odpowied 3. Badacz i etyka badań naukowych • Punkty widzenia • Etyka badań naukowych • Endomoralność • Etos profesji badacza • Cztery poziomy • Egzomoralność • Kodeksy etyczne 4. Wprowadzenie do etyki biznesu • Pojęcia podstawowe; • „Trzy E” • Wartości, normy moralne • Wybrane teorie etyczne • Etyczny wymiar działań indywidualnych • etyczny wymiar działalności zorganizowanej 5. Zarządzanie zgodne z zasadami społecznej odpowiedzialności • • • • • • •

Patologie życia gospodarczego Dylematy etyczne i ich rozstrzyganie (analiza etyczna) Programy i kodeksy etyczne Audyt etyczny Odpowiedzialny biznes jako strategia firmy Zasady społecznej odpowiedzialności w polityce UE Sstandardy odpowiedzialnego biznesu (SA8000, AA1000; ISO26000); standardy raportowania (GRI)

RAZEM LICZBA GODZIN:

15

SUGEROWANA LICZBA GODZIN PRACY WŁASNEJ STUDENTA ***

30

CAŁKOWITA LICZBA GODZIN PRZEZNACZONA NA STUDIOWANIE PRZEDMIOTU

45

DESCRIPTION OF THE MODULE IN ENGLISH (MAX 300 SYMBOLS

The importance of ethics in relation to scientific research and business is that bad practice is prevented, or at least restricted, by lucid naming and identification as well as the demonstrating of disapproval for such conduct. Economic ethics, also known as business ethics, serves this role for business, and science-ethics serves this role for research, and both provide vocabulary and theory, making it possible to clearly differentiate that which is respectable from that which is disgusting, and formulate norms (standards) of behavior. What is needed is knowledge about the axiological context of economic activity, without which today’s understanding of the knowledge based economy is deprived of an important component ergo is faulty while practice is ineffective. UMIĘDZYNARODOWIENIE Wskazanie zagranicznej literatury przedmiotu KSZTAŁCENIA ASPEKTY ODPOWIEDZIALOŚCI SPOŁECZNEJ I ETYCZNEJ

Tego właśnie dotyczy kurs

LEKTURY OBOWIĄZKOWE DO ZAJĘĆ (zaleca się podawanie do trzech pozycji) LP. 1. 2. 3.

AUTOR, TYTUŁ, MIEJSCE I ROK WYDANIA, WYDAWNICTWO, STRONY

Agazzi, Evandro, 1997, Dobro, zło i nauka, z przedmową W. Gasparskiego, tłum. E. Kałuszyńska, Oficyna Akademicka, Warszawa Gasparski, Wojciech, 2007, Etyka nauki i etyka biznesu: podobieństwa i różnice, w: tegoż, Wykłady z etyki biznesu: Nowa edycja uzupełniona,WSPiZ, Warszawa, s. 447464; oraz odpowiednie rozdzialy tej książki Goćkowski, Janusz, 1996, Ethos nauki i role uczonych, Secesja, Kraków.

LEKTURY UZUPEŁNIAJĄCE DO ZAJĘĆ (zaleca się podawanie do pięciu pozycji) LP.

AUTOR, TYTUŁ, MIEJSCE I ROK WYDANIA, WYDAWNICTWO, STRONY

1. 2.

Drucker, Peter, F., 1999, Społeczeństwo pokapitalistyczne, PWN, Warszawa. Gościński, Janusz, 2009, Siedem powinności zawodowych uczonego, Zagadnienia Naukoznawstwa, t. XLV, z. 3-4 (181-182=, s. 281+293. Krimsky, Sheldon, 2006, Nauka skorumpowana?, PIW, Warszawa. Remei, Dan, Williams, Brian, Money, Arthur, Swartz, Ethne, 2003, Doing Research in Business and Management: An Introduction to Process and Method, Sage Publications, London. Sztompka, P., 2002, System aksjo-normatywny, w: Socjologia, Znak, Kraków, s. 257287.

3. 4.

5.

BIBLIOGRAFIA PRZEDMIOTU (można podać dowolną liczbę pozycji) LP. .

AUTOR, TYTUŁ, MIEJSCE I ROK WYDANIA, WYDAWNICTWO, STRONY

Babbie, Earl, 2007, Badania społeczne w praktyce , PWN, Warszawa Bocheński, J. M., 1993, Logika i filozofia, PWN, Warszawa. Bunge, M., 1988, Treatise on Basic Philosophy, t. 8 Ethics, Reidel, Dordrecht. Chrissides, George, D., & Kaler, John, H., 1999, Wprowadzenie do etyki biznesu, PWN, Warszawa. 5. Gasparski, Wojciech, A. Lewicka-Strzałecka, B. Rok, G. Szulczewski, red., 2002, Etyka biznesu w zastosowaniach praktycznych: Inicjatywy, programy, kodeksy, ONZ & CEBI, Warszawa 1. 2. 3. 4.

6. Kotarbiński, T., 1986, Myśli o ludziach i ludzkich sprawach, Ossolineum, Wrocław. 7. Maylor, H. & Blackmon, K., 2005, Researching Business and Management, Palgrave, Houndmills (UK)-New York (USA). 8. Selye, H., 1967, Od marzenia do odkrycia naukowego, PZWL, Warszawa. 9. Staszic, S., 1954, Pisma filozoficzne i społeczne, t. I, II, PWN, Warszawa. FORMA ZALICZENIA (pisemna, ustna, projekt) Proszę szczegółowo wyjaśnić jakie elementy będą składały się na ocenę końcową i jaka jest ich waga

RODZAJ SPRAWDZANYCH KOMPETENCJI

FORMA SPRAWDZIANU

CZAS TRWANIA

SPRAWDZANIE NABYTEJ WIEDZY I ROZUMOWANIA TEORETYCZNEGO

Przygotowanie rozdziału (załącznika) do rozprawy doktorskiej na dwa tematy: (a) etycznych aspektów badań dot. rozprawy (b) etycznych aspektów kwestii biznesowej poruszanej w rozprawie Wykonanie zleconych przez wykładowcę zadań

praca własna

100%

praca własna

warunek dopuszczenia

SPRAWDZANIE NABYTYCH UMIEJĘTNOŚCI (Z ZAKRESU DYSCYPLINY I KOMUNIKACJI ORAZ ZACHOWAŃ I POSTAW SPOŁECZNYCH, WZORÓW ETYCZNYCH) EGZAMIN W TERMINIE POPRAWKOWYM – jeśli forma egzaminu będzie inna niż w pierwszym terminie INNE UWAGI WŁASNE

PROCENTOWY WPŁYW NA OGÓLNĄ OCENĘ

Pytania, na jakie należy umieć odpowiedzieć: 1. Co to jest moralność? 2. Czym jest etyka? 3. Co składa się na etykę badań naukowych? 4. Na czym polega endomoralność badań naukowych? 5. Na czym polega egzomoralność badań naukowych? 6. Jak brzmi norma ogólna etyki zawodowej? 7. Co składa się na etos profesji badacza? 8. Scharakteryzuj cztery poziomy etyki nauki. 9. Czym różni się etyka badań naukowych od etyki biznesu? 10. Podaj elementy etyki nauki na poziomie mikro.

11. Podaj elementy etyki nauki na poziomie mezo. 12. Podaj elementy etyki nauki na poziomie makro 13. Podaj elementy etyki nauki na poziomie globalnym. 14. Podaj elementy Kodeksu Etycznego WSPiZ im. L. Koźmińskiego. 15. Za co odpowiada badacz nauk praktycznych? 16. Za co odpowiada badacz nauk społecznych? 17. Za co odpowiada projektant? 18. Podaj kodeksy normujące etykę badacza oraz podaj czego dotyczą? 19. Na co zwracał uwagę Jan Paweł II w związku z etyką nauki? 20. Z jakich części powinna składać się rozprawa doktorska? 21. Na co należy zwracać uwagę przy pisaniu pracy naukowej? 22. Czego należy unikać w badaniach naukowych? 23. Czego dotyczy etyka biznesu? 24. Czym różni się etyka od prawa? 25. Jaki jest biznes: moralny, amoralny (tj. o zerowej moralności) czy niemoralny? Dlaczego? 26. Jak rozumiane jest “potrójne E”? 27. Scharakteryzuj cztery poziomy życia gospodarczego, których dotyczy etyka biznesu. 28. Podaj pojęcie i wskaż źródła i rodzaje wartości. 29. Co to jest etos? 30. Co to są normy moralne? 31. Kiedy mamy do czynienia z problemem moralnym? 32. Co rozumiemy przez świadomość moralną? 33. Czego dotyczą teorie etyczne? 34. Podaj typologię teorii etycznych. 35. Na czym polega konsekwencjalizm? 36. Scharakteryzuj etykę pożytku (utylitaryzm). 37. Scharakteryzuj etykę obowiązku (deontologizm). 38. Wymień sformułowania imperatywu kategorycznego. 39. Scharakteryzuj prawo naturalne? 40. Co wiesz o etyce religijnej? 41. Scharakteryzuj etykę cnót. 42. Co głosi “złota zasada”? 43. Scharakteryzuj komunitarianizm (teoria wspólnotowa). 44. Co to jest sąd moralny? 45. Na czym polega wnioskowanie etyczne? 46. Co to jest dylemat etyczny? 47. Podaj przykłady dylematów etycznych. 48. Podaj znany ci etyczny model decyzyjny. 49. Na czym polega “test słoneczny”? 50. Co to jest „whistleblowing‟?

51. Co to znaczy, że człowiek jest podmiotem działania? 52. Kogo nazywany podmiotem moralnym? 53. Jak rozumiesz etykę indywidualną ludzi w organizacji? 54. Jak etyka indywidualna i etyka organizacji wpływają wzajemnie na siebie? 55. JA i MOJE role; konflikty etyczne wynikające z pełnienia różnych ról. 56. Co wiesz o prawach człowieka? 57. Jak rozumiesz sprawiedliwość i sprawiedliwość dystrybutywną (rozdzielczą)? 58. Dlaczego instrumentalne traktowanie ludzi jest etycznie niedopuszczalne? 59. Scharakteryzuj pojęcia: zawodu i zawodu wolnego (profesji). 60. Wymień role związane z funkcją menedżera oraz podaj związane z nimi kwestie etyczne. 61. Dlaczego adepci niektórych uczelni składają przyrzeczenia etyczne? 62. Czy konkurencja jest moralnie uzasadniona? 63. Na czym polega społeczna odpowiedzialność firmy? 64. Zdefiniuj pojęcie “interesariusz”; od czego ono pochodzi? 65. Wymień interesariuszy wybranej firmy. 66. Co składa się na kulturę organizacji i jaki jest jej wpływ na moralność firmy? 67. Co grozi firmie, która nie przestrzega norm etycznych? 68. Scharakteryzuj zagrożenia o charakterze etycznym na jakie narażony jest marketing. 69. Podaj zagadnienia etyczne związane z reklamą. 70. Wyjaśnij pojęcie “społeczeństwo biznesu”. 71. Jakie znasz etyczne kwestie związane z globalizacją działalności gospodarczej? 72. Co to jest “Global Compact”? 73. Czego dotyczą wytyczne AA 1000? 74. Scharakteryzuj normę SA 8000? 75. Co stanowi patologie życia gospodarczego? 76. Podaj przyczyny oraz skutki korupcji i łapownictwa. 77. Czy etyka biznesu zezwala na handel poufnymi informacjami firmy? 78. Scharakteryzuj etyczne aspekty wpływu działalności gospodarczej na środowisko naturalne. 79. Co składa się na program etyczny firmy? 80. Czemu służą kodeksy firm? 81. Scharakteryzuj strukturę i treść kodeksu etycznego na wybranym przykładzie. 82. Rola lidera we wprowadzaniu programów etycznych firmy. 83. W jaki sposób projektowałbyś (projektowałabyś) program/kodeks etyczny firmy? 84. Czego dotyczy audyt etyczny? 85. Dzięki czemu biznes może cieszyć się

moralnym uznaniem społecznym? 86. Co to jest konflikt interesów 87. Scharakteryzuj kwestie etyczne wiążące się z władztwem („nadzorem‟) korporacyjnym. KIERUNEK

Studia Doktoranckie III/Piąty

ROK STUDIÓW / SEMESTR STUDIÓW SPECJALNOŚĆ TYP PRZEDMIOTU podstawowy P / kierunkowy K / specjalnościowy S

P

POZIOM PRZEDMIOTU **

Z

podstawowy P /

średnio zaawansowany Ś /

zaawansowany Z

RODZAJ ZAJĘĆ I LICZBA GODZIN NAUCZANIA, W TYM: Wykład – wprowadzenie do tematyki zajęć przez prowadzącego Ćwiczenia

15

Konwersatorium z wykładowcą Warsztaty grupowe Spotkania z praktykami Laboratorium Projekty E-learning Seminaria dyplomowe Inne metody Egzamin FORMA STUDIÓW stacjonarne S / niestacjonarne NS

POZIOM STUDIÓW pierwszego stopnia I ST / drugiego stopnia II ST / magisterskie jednolite MJ

JĘZYK WYKŁADOWY (polski / obcy – jaki)

*

NS III SD polski

Zakres wiadomości / umiejętności / kompetencji, jakie powinien już posiadać student przed rozpoczęciem nauki przedmiotu, a także specyfikacja innych przedmiotów lub programów, które należy zaliczyć wcześniej ** Poziom przedmiotu można zdefiniować przy pomocy takich czynników jak: - warunki wstępne (dopuszczające) - efekty kształcenia - informacje bibliograficzne – *** W standardach ECTS przyjęto, że na 1 godzinę zajęć prowadzonych na Uczelni (wykład, ćwiczenia) przypadają 2 godziny pracy własnej studenta