Raport nr 27 – Report No 27

Ornis Polonica 2011, 52: 117–149

Rzadkie ptaki obserwowane w Polsce w roku 2010 Komisja Faunistyczna

Niniejszy raport zawiera 410 obserwacji z roku sprawozdawczego oraz 40 z lat wcześniejszych (wyróżnione podaniem pełnego roku) – akceptowanych przez Komisję i tym samym uznawanych za stwierdzenia. Dotyczą one 95 gatunków i podgatunków. Około 11% zgłoszonych obserwacji nie uzyskało akceptacji (patrz aneks). W roku 2010 do awifauny krajowej przybyły dwa gatunki: cyraneczka karolińska Anas carolinensis i śnieżyca mała Anser rossii; ponadto po raz pierwszy stwierdzono lęgi puszczyka mszarnego Strix nebulosa. Z ciekawszych obserwacji warto wymienić: drugie stwierdzenie burzyka szarego Puffinus griseus, trzecie krogulca krótkonogiego Accipiter brevipes, czwarte modraczka Tarsiger cyanurus oraz piąte pelikana kędzierzawego Pelecanus crispus i świstunki grubodziobej Phylloscopus schwarzi. Na uwagę zasługują również wysokie liczby stwierdzeń: bernikli rdzawoszyjej Branta ruficollis (32), błotniaka stepowego Circus macrourus (24), kurhannika Buteo rufinus (9), mornela Charadrius morinellus (19), biegusa arktycznego Calidris melanotos (7), biegusa morskiego C. maritima (9), płatkonoga płaskodziobego Phalaropus fulicarius (8), zaroślówki Acrocephalus dumetorum (14) oraz bardzo obfity nalot poświerki Calcarius lapponicus. Stwierdzenia uszeregowano według regionów w kolejności alfabetycznej, a w obrębie województwa – chronologicznie. Kod liczbowy po nazwie gatunkowej w pierwszej części dotyczy okresu sprzed roku sprawozdawczego, a w drugiej – danych z tego roku; w obu przypadkach liczba stwierdzeń łamana przez liczbę osobników; symbol „n” wyraża liczby nieustalone, skrót „ca” liczby przybliżone. Stanowiska gatunków zagrożonych utajniono. Komisja dziękuje D. Forsmanowi i A. Deanowi za konsultacje w kilku trudnych przypadkach, a także G. Neubauerowi za ekspertyzę trudnych przypadków mew.

Wykaz stwierdzeń – List of accepted records Kategorie A i C (pojawy naturalne – natural occurrence) Gęś mała Anser erythropus OPOLSKIE: 19.10.2009 – 1 ad., Wilamowa, pow. nyski (M. Domagała). DOLNOŚLĄSKIE: 05.–07.03.10. – 1 ad. (foto), Osiek, pow. trzebnicki (W. Lenkiewicz i inni); 06.03.10. – 2 ad., Czatkowice, pow. milicki (B. Smyk i inni); 11.03.10. – 1 ad. 117

i 1 imm. (foto), Zb. Mietkowski (W. Lenkiewicz, G. Orłowski), 15.03.10. – 1 ad. (foto), tamże (W. Lenkiewicz, P. Malczyk, A. Bisztyga); 15.03.10. – 1 ad. (foto), Korzeńsko, pow. trzebnicki (W. Lenkiewicz); 28.03.10. – 2 ad. (foto), Wrocławice, pow. milicki (W. Lenkiewicz); 31.10.–01.11.10. – 1 ad. i 1 juv. (foto), Radziądz, pow. trzebnicki (W. Lenkiewicz i inni); 10.11.10. – 1 ad. (foto), Jamnik, pow. trzebnicki (G. Orłowski, M. Kołtowska). PODKARPACKIE: 05.12.10.–29.03.11. – 1 juv. (foto), Rzeszów (M. Ostański, W. Ciesielka, T. Mazurkiewicz). PODLASKIE: 26.03.10. – 1 ad. (foto), Łoje-Awissa, pow. grajewski (M. Polakowski, M. Broniszewska; ozn. KF); 07.04.10. – 1 ad. (foto), Suraż, pow. białostocki (G. Grygoruk, W. Piechowski). ŚLĄSKIE: 14.11.10. – 1 ad. (foto), Pławniowice, pow. gliwicki (M. Buchalik). WIELKOPOLSKIE: 30.09.10. – 1 ad. (foto), Ostrówek, pow. pilski (B. Rudzionek); 13.11.10. – 1 ad. (foto), Gablin, pow. średzki (S. Karpicki). Śnieżyca mała Anser rossii 0/0, 1/1 WIELKOPOLSKIE: 11.03.10. – 1 ad. (fot. 1), Wonieść, pow. kościański (J. Ratajczak, J. Stępniewski). ZACHODNIOPOMORSKIE: 30.03.10. – 1 ad. (fot. 2), Dębina, pow. gryfiński (Z. Kajzer, M. Sołowiej). Oba stwierdzenia dotyczą tego samego, indywidualnie rozpoznawalnego osobnika, który na dodatek był tym samym ptakiem, który jesienią 2009 przebywał w grupie czterech ptaków w Holandii. Pojaw ten został uznany przez holenderską Komisję Rzadkości za naturalny (Ovaa et al. 2010).

Bernikla kanadyjska Branta canadensis POMORSKIE: 08.04.–20.10.10. – 2 pary z pull. (foto), Gdańsk (S. Kaszak i inni). Bernikla rdzawoszyja Branta ruficollis 126/266, 32/51 LUBUSKIE: 27.02.2009 – 1 os., Retno, pow. krośnieński (P. Czechowski, M. Bocheński). DOLNOŚLĄSKIE: 10.10.10. – 1 juv. (foto), Ruda Sułowska, pow. milicki (W. Lenkiewicz, A. Kąkol, D. Zelig); 15.10.–02.11.10. – 1 ad. i 2 juv. (foto), Radziądz, pow. trzebnicki (W. Lenkiewicz i inni); 16.10.10. – 1 os. (foto), Ruda Sułowska, pow. milicki (A. Kuźnia); 17.–18.10.10. – 1 juv. (foto), Potasznia i Młodzianów, pow. milicki (W. Lenkiewicz, A. i M. Radziszewscy); 24.10.10. – 4 os. (foto), Kamieniec Ząbkowicki, pow. ząbkowicki (www.birdwatching.pl); 10.11.10. – 1 juv. (foto), Jamnik, pow. trzebnicki (G. Orłowski, M. Kołtowska); 11.11.10. – 2 juv. (foto), Powidzko, pow. trzebnicki (W. Lenkiewicz i inni). KUJAWSKO-POMORSKIE: 27.10.10. – 1 juv. (foto), Wolwark, pow. nakielski (M. Radziszewski); 07.11.10. – 1 os. (foto), Karczyn, pow. inowrocławski (J. Winiecki). LUBUSKIE: 17.03.10. – 1 os. (foto), PN Ujście Warty, pow. sulęciński (Z. Kajzer). MAZOWIECKIE: 16.10.–21.11.10. – 1 juv. (foto), Stawy Raszyńskie, pow. pruszkowski (Ł. Matyjasiak, P. Głowacki, www.birdwatching.pl). OPOLSKIE: 28.11.10. – 1 ad., Zb. Otmuchowski (M. Domagała). PODLASKIE: 24.–26.04.10. – 1 ad. (foto), Płochowo, pow. moniecki (G. Grygoruk, J. Kosior, S. Niedźwiecki). POMORSKIE: 25.–27.03.10. – 1 os. (foto), Nowy Dwór Gdański (pow.) (P. Zientek, M. Korniluk). 118

Fot. 1. Śnieżyca mała Anser rossi, Wonieść, marzec 2010 (fot. J. Ratajczak) – Ross’s Goose, Wonieść, March 2010 Fot. 2. Śnieżyca mała Anser rossi, Dębina, marzec 2010 (fot. Z. Kajzer) – Ross’s Goose, Dębina, March 2010

119

ŚLĄSKIE: 31.10.–20.11.10. – 2–3 juv. (foto), rez. Łężczak, pow. raciborski (R. Kruszyk i inni); 03.11.10. – 1 juv. (foto), Wielikąt, pow. wodzisławski (J. Betleja). WIELKOPOLSKIE: 12.03.10. – 1 ad. (foto), Zgliniec, pow. kościański (S. Kaczmarek, B. Nowak); 15.03.10. – 1 ad. (foto), Raczyn (B. Rudzionek), 16.03.10. – tenże (foto), Antoniny, pow. chodzieski (W. Plata); 19.03.10. – 3 os. (foto), Tarnowo, pow. poznański (B. Krąkowski, P. Śliwa); 20.03.10. – 1 imm. (foto), Zgliniec, pow. kościański (J. Ratajczak, J. Stępniewski); 21.03.10. – 1 imm. (foto), Lwówek, pow. nowotomyski (P. Wylegała); 25.03.10. – 2 ad. i 3 imm. (foto), Żukowo, pow. obornicki (P. Wylegała, Z. Rosin); 25.03.–02.04.10. – 1 ad. i 1 imm. (foto), Kiszkowo, pow. gnieźnieński (B. Krąkowski i inni); 30.03.10. – 1 ad. i 1 imm. (wideo), Rybno Wielkie, pow. gnieźnieński (S. Karpicki); 09. i 13.10.10. – 1 juv. (foto), Smogulec, pow. wągrowiecki (A. Konopka i inni); 20.–22.10.10. – 1 juv. (foto), Otylin, pow. pilski (B. Rudzionek, K. Drab, W. Plata); 24.10.10. – 1 juv. (foto), Manieczki, pow. śremski (B. Nowak, S. Kaczmarek); 28. i 30.10.10. – 1 imm., Kiszkowo, pow. gnieźnieński (P. Wylegała, B. Krąkowski); 31.10.10. – 2 ad. i 2 juv. (foto), Jez. Sławianowskie, pow. złotowski (A. Konopka, K. Piotrzkowska), 11.–14.11.10. – 1 juv. (foto) tamże (D. Ostrowski, A. Konopka, K. Piotrzkowska); 07. i 14.11.10. – 1 juv. (foto), Babin/Pławce, pow. średzki (B. Krąkowski, S. Karpicki, M. Kaleta). ZACHODNIOPOMORSKIE: 14.10.10. – 1 juv. (foto), Wicie, pow. sławieński (M. Ciach i inni). Rekordowy rok dla tego gatunku. Liczby stwierdzeń i osobników należy traktować z rezerwą, gdyż część obserwacji dotyczy zapewne przemieszczających się ptaków.

Gęsiówka egipska Alopochen aegyptiaca MAŁOPOLSKIE: 15.06.2006 – 4 ad. (foto), Spytkowice, pow. wadowicki (A. Michna). ZACHODNIOPOMORSKIE: 08.05.2007 – 1 os. (foto), Resko, pow. łobeski (www.clanga.com); 07.05.2008 – 2 os. (foto), Pyszka, pow. kołobrzeski (www.clanga.com). ŚLĄSKIE: 12. i 15.08.10. – 1 para z 4 pull. (foto), Roszków i Krzyżanowice, pow. raciborski (M. Nagler, M. Rojek). Świstun Anas penelope ZACHODNIOPOMORSKIE: 14.09.2009 – 1 z 3 pull., płw. Rów, pow. kamieński (A. van Dijk). PODLASKIE: 19. i 28.05.10. – 1 z gniazdem (foto), Brzostowo, pow. łomżyński (P. Świętochowski i inni). Cyraneczka karolińska Anas carolinensis 0/0, 2/2 ZACHODNIOPOMORSKIE: 22.03.10. – 1 (fot. 3), Cedynia, pow. gryfiński (Z. Kajzer); 20.04.10. – 1 (foto), Police (pow.) (Z. Kajzer i inni). Pierwsze i drugie stwierdzenie tego dawno oczekiwanego u nas gatunku (Kajzer 2011). Jest to jednocześnie 23. gatunek amerykański odnotowany w kraju.

Fot. 3. Cyraneczka karolińska Anas carolinensis, Cedynia, marzec 2010 (fot. Z. Kajzer) – Greenwinged Teal, Cedynia, March 2010

120

Rożeniec Anas acuta WIELKOPOLSKIE: 05.05.–15.06.10. – 1 para, Zagórów, pow. słupecki (A. Winiecki, S. Mielczarek). Hełmiatka Netta rufina ŚLĄSKIE: 29.–30.05.10. – 1 para z 7 pull. (foto), Stawy Landeckie, pow. bielski (R. Sadlik); 05.08.10. – 1 z 5 juv. i 3 juv., Wielikąt, pow. wodzisławski (J. Betleja). WARMIŃSKO-MAZURSKIE: 29.04.–20.06.10. – 6 par (foto), gniazdowanie prawdopodobne, pow. giżycki (D. Cząstkiewicz i inni). Podgorzałka Aythya nyroca DOLNOŚLĄSKIE: 11.07.2009 – 1 z 7 pull. (foto), Ruda Żmigrodzka, pow. trzebnicki (W. Lenkiewicz). LUBELSKIE: 29.05.10. – 1 z 7 pull., Tarnawatka, pow. tomaszowski (M. Cymbała); 05.–07.10. – 10–11 z pull. (foto), Sosnowica, pow. parczewski (M. Urban, Z. Jaszcz); 05.–07.10. – 8 z pull. (foto), Stary Brus, 05.–08.10. – 4–5 z pull. i juv. (foto), Jez. Wytyckie, pow. włodawski (M. Urban i inni); 28.–29.07.10. – 1 z 4 pull. i 1 z 6 juv. (foto), Libiszów, pow. parczewski (Z. Kajzer, S. Aftyka). Sterniczka jamajska Oxyura jamaicensis 7/7, 1/1 ŚLĄSKIE: 23.–28.08.10. – 1 (foto), zb. Dzierżno Duże, pow. gliwicki (W. Miłosz, R. Gwóźdź). Lodowiec Gavia immer ca 64/ca 66, 1/1 OPOLSKIE: 19.–24.10.10. – 1 juv. (foto), Zb. Nyski (T. i A. Tańczuk i inni, www.birdwatching.pl). Nur białodzioby Gavia adamsii 24/24, 2/2 OPOLSKIE: 02.12.10. – 1 juv. schwytany (fot. 4), Chorula, pow. krapkowicki (W. Michalik i inni). POMORSKIE: 06.03.10. – 1 os., Kuźnica, pow. pucki (S. Niziński). Niezwykły jest przypadek schwytania osobnika, który przypadkowo wylądował na terenie zakładu przemysłowego w Choruli, a następnie został wypuszczony na wolność.

Burzyk Puffinus sp. ZACHODNIOPOMORSKIE: 20.10.10. – 2 os., Sarbinowo, pow. koszaliński (J. Kisiel). Burzyk szary Puffinus griseus 1/1, 1/1 POMORSKIE: 14.10.10. – 1 os. (fot. 5), Hel, pow. pucki (M. Kowalski, M. Domagała).

Drugie stwierdzenie w kraju (Kowalski & Domagała 2011). Poprzednie dotyczyło martwego ptaka znalezionego na Płw. Helskim w kwietniu 1990 (Sikora et al. 1993).

Głuptak Morus bassanus 15/18, 2/2 POMORSKIE: 09.03.10. – 1 ad. (wideo), Hel, pow. pucki (S. Niziński); 27.09.10. – 1 ad. (foto), Jastarnia, pow. pucki (M. Sidelnik). Kormoran mały Phalacrocorax pygmeus 96/198, 13/21 LUBELSKIE: 02.05.10. – 1 imm. (foto), Sosnowica, pow. parczewski (S. Śliwiński); 03.–25.04.10. – 2 ad. i 1 imm. (foto), zb. Nielisz, pow. zamojski (S. Śliwiński i inni). 121

Fot. 4. Nur białodzioby Gavia adamsii, Chorula, grudzień 2010 (fot. R. Mehlich) – White-billed Diver, Chorula, December 2010 Fot. 5. Burzyk szary Puffinus griseus, Hel, październik 2010 (fot. M. Kowalski) – Sooty Shearwater, Hel, October 2010

122

ŁÓDZKIE: 06.06.10. – 1 ad., zb. Jeziorsko (T. Janiszewski, R. Włodarczyk), 03.08.– 14.09.10. – 1–4 os. (foto, wideo) tamże (Ł. Krajewski, A. Kleszcz, G. Orłowski, www.ptaki.org.pl). MAŁOPOLSKIE: 14.01.10. – 1 imm., Broszkowice, pow. oświęcimski (S. Gacek); 14.01.10. – 1 imm. (foto), Oświęcim (pow.) (J. Betleja); 14.02.10. – 1 ad., Kraków Dąbie (G. Neubauer). PODLASKIE: 02.08.10. – 1 os. (foto), Chraboły, pow. białostocki (M. Polakowski); 05.08.10. – 1 ad. (foto), Wizna, pow. łomżyński (M. Polakowski). WARMIŃSKO-MAZURSKIE: 04.01.10. – 1 juv., Mikołajki, pow. mrągowski (P. Klukiewicz). ŚLĄSKIE: 03.–17.04.10. – 1–2 ad. (foto), zb. Kuźnica Warężyńska, pow. Dąbrowa Górnicza (P. Kmiecik i inni); 15.05.10. – 1 imm. (foto), zb. Łąka, pow. pszczyński (J. Betleja, G. Schneider, A. Dybich); 06.12.10.–15.01.11. – 2 ad. i 1 juv. (foto), Roszków, pow. raciborski (M. Rojek). Pelikan różowy Pelecanus onocrotalus 70/75, 2/2 LUBELSKIE: 26.09.10. – 1 juv. (foto), zb. Nielisz, pow. zamojski (S. Śliwiński). WARMIŃSKO-MAZURSKIE: 16.05.–13.06.10. – 1 imm. (2. rok; foto), Zdunki, pow. ełcki (M. Polakowski i inni). Pelikan kędzierzawy Pelecanus crispus 4/4, 1/1 MAZOWIECKIE: 25.03.10. – 1 ad., Warszawa Gocław (B. Lontkowski). LUBELSKIE: 26.03.10. – 1 ad. (fot. 6), Topornica, pow. zamojski (P. Stachyra, T. Kobylas, T. Kuc). LUBUSKIE: 31.03.10. – 1 ad. (foto), Łęgoń, pow. wschowski (www.clanga.com). Fot. 6. Pelikan kędzierzawy Pelecanus crispus, Topornica, marzec 2010 (fot. P. Stachyra) – Dalmatian Pelican, Topornica, March 2010

123

Wszystkie stwierdzenia dotyczą najpewniej tego samego osobnika, który dokonał przelotu nad Polską i innymi krajami Europy Środkowej (Gantlett 2011), podobnie jak inny osobnik wędrujący przez nasz kraj na przełomie czerwca i lipca 2006 (Rubacha & Krystek 2007).

Czapla modronosa Ardeola ralloides 69/76, 3/3 LUBELSKIE: 27. i 29.05.10. – 1 ad. (foto), Roztoczański PN, pow. zamojski (P. Stachyra i inni). LUBUSKIE: 18.–19.06.10. – 1 ad. (foto), PN Ujście Warty, pow. sulęciński (M. Prange, P. Baranowski, T. Bożyszkowski). ŁÓDZKIE: 13.05.10. – 1 ad. (foto), Kołacin, pow. brzeziński (S. Lewandowski). Czapla biała Egretta alba LUBELSKIE: 09.05.–04.06.10. – 10 par (foto), jez. Mytycze, pow. lubartowski (S. Aftyka). PODLASKIE: 13.06.10 – 26 gniazd z pull. (foto), Łoje-Awissa/Budy, pow. grajewski/moniecki (P. Świętochowski i inni). Ibis kasztanowaty Plegadis falcinellus ca 48/n+42, 1/1 LUBELSKIE: 02.–04.04.10. – 1 ad. (fot. 7), Kornie, pow. tomaszowski (M. Lenart i inni). Najwcześniejsze stwierdzenie wiosenne.

Warzęcha Platalea leucorodia 125/193, 4/8 DOLNOŚLĄSKIE: 10.10.10. – 1 juv. (foto), Radosław, pow. górowski (P. Maślikowski, M. Gajerski). Fot. 7. Ibis kasztanowaty Plegadis falcinellus, Kornie, kwiecień 2010 (fot. M. Lenart) – Glossy Ibis, Kornie, April 2010

124

LUBELSKIE: 31.03.–01.04.10. – 3 ad. i 2 imm. (foto), Kornie, pow. tomaszowski (R. Cymbała i inni), 04.–05.04.10. – 2–3 ad. (foto) tamże (S. Śliwiński), 03.10.10. – 1 imm. (foto) tamże (T. Kobylas i inni). MAŁOPOLSKIE: 05.06.10. – 1 ad., Miejsce, pow. wadowicki (W. Bielański). Obserwacje z przełomu marca i kwietnia z Korni należą do najwcześniejszych w kraju.

Sęp płowy Gyps fulvus ca 57/ca 85, 2/4 PODKARPACKIE: 31.05.10. – 3 os. (foto), Magurski PN, pow. jasielski (M. Micek i inni). ZACHODNIOPOMORSKIE: 09.06.10. – 1 juv./imm. (foto), Lubień Dolny, pow. łobeski (K. Bieńkowski, M. i W. Grabarczyk). Gadożer Circaetus gallicus LUBELSKIE: 09.04.–24.09.2006 – 1 para z 1 juv. (foto), pow. biłgorajski (P. Stachyra i inni); 07.04.–17.09.2007 – 1 para z 1 juv. (foto) tamże (P. Stachyra, P. Marczakowski; 05.05.2007 – 1 os., Machnów, pow. tomaszowski (P. Stachyra, R. Cymbała); 03.06.–16.09.2007 – 1 para (foto), Wierzbica, pow. tomaszowski (P. Stachyra, P. Marczakowski); 17.09.2007 – 1 ad. (foto), Osuchy, pow. biłgorajski (P. Stachyra, P. Marczakowski, L. Droździel). LUBELSKIE: 25.03.–22.08.10. – 1 para lęgowa (foto) i 1 ad., Borowiec, pow. biłgorajski (P. Stachyra i inni); 13.06.–23.08.10. – 1 para (foto), gniazdowanie prawdopodobne, Puszcza Solska, pow. biłgorajski (D. i J. Gawrońscy); 23. i 27.06.10. – 1 ad. (foto), Momoty Górne, pow. janowski (A. Flis); 04.07.–21.08.10. – 1 para (foto), Sobibór, pow. włodawski (S. Aftyka i inni); 11.07.10. – 1 imm. (2. rok; foto), Wola Uhruska, pow. włodawski (M. Walczak); 23.07.10. – 1 ad. (foto), Dymiska, pow. tomaszowski (W. Gargoła); 31.07.i 12.08.10. – 1 para (foto), Świerże, pow. chełmski (S. Aftyka, J. Wójciak); 07.08.10. – 1 ad., Tarnawatka, pow. tomaszowski (M. Cymbała), 07.–16.08.10. – 1 para (foto), Jabłeczna, pow. bialski (S. Aftyka, S. Śliwiński) 16.08.10. – 1 ad. (foto), Dołhobrody, pow. włodawski (S. Aftyka); 21.08.10. – 1 imm. (foto), Puszcza Solska, pow. biłgorajski (D. i J. Gawrońscy); 14.06.10. – 2 ad. (foto), dolina Sołokiji, pow. tomaszowski (D i J. Gawrońscy), 29.08.–18.09.10. – 1 para (foto) tamże (P. Stachyra i inni); 02.10.10. – 1 juv., Tarnawatka, pow. tomaszowski (T. Kobylas i inni); 02.10.10. – 1 ad. (foto), Skarbiciesz, pow. lubartowski (S. Aftyka, K. Kasperek, Ł. Dawidowicz). LUBUSKIE: 11.06.10. – 1 os., Świecko, pow. słubicki (P. Czechowski). MAŁOPOLSKIE: 11.06.10. – 1 os. (foto), Przeręb, pow. oświęcimski (M. Prange). PODKARPACKIE: 22.05.–21.08.10. – 1 para z 1 pull.–juv. (foto), pow. niżański (S. Śliwiński i inni); 14.08.10. – 1 pióro (foto), Nowa Dęba, pow. tarnobrzeski (S. Aftyka, J. Wójciak, S. Śliwiński). PODLASKIE: 18.05.10. – 1 imm. (foto), Waliły Dwór, pow. białostocki (G. Grygoruk). ŚLĄSKIE: 12.05.10. – 1 os., Turza, pow. zawierciański (T. Święciak). ŚWIĘTOKRZYSKIE: 17.04.10. – 1 os. (foto), Sandomierz (pow.) (www.tbop.org.pl). Błotniak stepowy Circus macrourus n+141/n+150, 24/24 LUBELSKIE: 16.09.2007 – 1 ad., Machnów Stary, pow. tomaszowski (P. Stachyra, R. Cymbała, P. Mazurek); 22.04.2009 – 1 ad., Krowie Bagno, pow. włodawski (S. Aftyka). LUBELSKIE: 01.04.10. – 1 ad., Sobieszyn, pow. rycki (M. Materek); 17.04.10. – 1 sub(foto), Czołki, ad. (foto), Topornica, pow. zamojski (M. Pieńkosz); 25.04.10. – 1 pow. zamojski (M. Pieńkosz); 13.06.10. – 1 ad., Tarnawatka, pow. tomaszowski (M. 125

Cymbała); 29.08.10. – 1 subad. (foto), Budynin, pow. tomaszowski (W. Gargoła); 04.09.10. – 1 ad. (foto), Oserdów, pow. tomaszowski (S. Śliwiński, S. i A. Aftyka); 09.09.10. – 1 ad. (foto), Kumów, pow. chełmski (R. Bobrek); 19.09.10. – 1 ad. (foto), Ulhówek, pow. tomaszowski (S. Aftyka, S. Śliwiński). MAZOWIECKIE: 16.09.10. – 1 ad., Chmielewo, pow. ostrowski (A. Różycki); 18.09.10. – 1 ad. (foto), Stasiopole, pow. wołomiński (E. Szczepankiewicz). OPOLSKIE: 02.09.10. – 1 juv. (foto), Pawłów, pow. brzeski (J. Regner). PODKARPACKIE: 03.04.10. – 1 ad., Jeżowe, pow niżański (D. Sikora). PODLASKIE: 15.09.10. – 1 ad., Łubin Kościelny, pow. bielski (P. Szczepaniak); 28.09.10. – 1 ad. (foto), Planta, pow. hajnowski (T. Kamiński). POMORSKIE: 31.03.10. – 1 ad. (foto), Krynica Morska, pow. nowodworski, 01.04.10. – 1 ad. (foto) tamże (A. Janczyszyn); 26.04.10. – 1 juv. (2. rok; foto), Kuźnica, pow. pucki (D. Kilon); 27.04.10. – 1 juv. (2. rok; fot. 8), Krynica Morska/Przebrno, pow. nowodworski (A. Janczyszyn, G. Bela); 13.09.10. – 1 imm. (2. rok; foto), Krynica Morska, pow. nowodworski (G. Bela, A. Janczyszyn), 17.09.10. – 1 juv. (foto) tamże (D. Kilon, A. Kośmicki). WARMIŃSKO-MAZURSKIE: 11.09.10. – 1 ad. (foto), Nietlickie Bagno (www.clanga.com); 16.09.10. – 1 ad., Szymany, pow. szczycieński (K. Kajzer). WIELKOPOLSKIE: 12.09.10. – 1 ad. (foto), Uciechów, pow. ostrowski (www.birdwatching.pl). ZACHODNIOPOMORSKIE: 09.05.10. – 1 imm. (2. rok; foto), Karsibór, pow. Świnoujście (Z. Kajzer). Drugi rok z rzędu obfitego przelotu tego gatunku, przy czym ponad połowa stwierdzeń pochodzi z Lubelszczyzny i Mierzei Wiślanej.

Fot. 8. Błotniak stepowy Circus macrourus, Krynica Morska, kwiecień 2010 (fot. A. Janczyszyn) – Pallid Harrier, Krynica Morska, April 2010

126

Krogulec krótkonogi Accipiter brevipes 2/2, 1/1 POMORSKIE: 08.09.10. – 1 juv. (fot. 9), Krynica Morska, pow. nowodworski (G. Bela, K. Typiak).

Trzecie stwierdzenie w kraju po wieloletniej przerwie (Bela & Typiak 2011). Poprzednich obserwacji dokonano w maju 1989 (Kunysz 1992) i październiku 1993 (Zieliński & Piotrowski 1998).

Kurhannik Buteo rufinus 97/100, 9/10 LUBELSKIE: 23.06.–02.07.10. – 1 subad. i 1 imm. (2. rok; foto), Czołki/Sitno, pow. zamojski (M. Pieńkosz i inni), 02.07.10. – 1 imm. (2. rok; foto) tamże (S. Aftyka); 01.08.–19.09.10. – 1 imm. (foto), Krzewica/Korczmin, pow. tomaszowski (W. Gargoła, S. Aftyka, S. Śliwiński); 29.08.–19.09.10. – 1 juv. (foto), Budynin/Oserdów, pow. tomaszowski (S. i A. Aftyka, S. Śliwiński, W. Gargoła); 04.09.10. – 1 imm. (foto), Oserdów, pow. tomaszowski (S. i A. Aftyka, S. Śliwiński). MAZOWIECKIE: 03.06.10. – 1 imm. (foto), Jaktorów, pow. grodziski (D. i J. Gawrońscy). OPOLSKIE: 25.09.10. – 1 os. (foto), Baborów, pow. głubczycki (M. Nagler). WIELKOPOLSKIE: 20.07.10. – 1 juv., Atanazyn, pow. chodzieski (M. Przystański). ZACHODNIOPOMORSKIE: 15.07.–19.08.10. – 1 imm. (foto), Dargikowo, pow. białogardzki (K. Hryniewicz). Kolejny rok licznych stwierdzeń kurhannika, zwłaszcza na Lubelszczyźnie, ustępujący tylko rekordowemu sezonowi 2006, gdy odnotowano aż 14 stwierdzeń (Komisja Faunistyczna 2007).

Fot. 9. Krogulec krótkonogi Accipiter brevipes, Krynica Morska, wrzesień 2010 (fot. G. Bela) – Levant Sparrowhawk, Krynica Morska, September 2010

127

Orlik grubodzioby Aquila clanga LUBELSKIE: 23.04.–15.09.10. – 1 (lęg mieszany z A. pomarina; foto), Krowie Bagno, pow. włodawski (S. Aftyka i inni); 05.06.10. – 1 os. (foto), Czartoria, 19.09.10. – 1 os. (foto), Czołki, pow. zamojski (M. Pieńkosz). ŁÓDZKIE: 04.–15.08.10. – 1 imm. (2. rok; foto), Siemienice, pow. kutnowski (T. Przybyliński i inni). MAZOWIECKIE: 12.09.10. – 1 ad. (foto), Jaktorów, pow. grodziski (D. i J. Gawrońscy). PODKARPACKIE–LUBELSKIE–MAZOWIECKIE–WARMIŃSKO-MAZURSKIE: 31.03.–05.04.10. – 1 ad. z nadajnikiem sat. (mapa) (www.looduskalender.ee, odczyt J. Lontkowski). PODLASKIE: 23.03.10. – 1 os. (foto), Białystok Krywlany (M. Polakowski, M. Broniszewska; ozn. KF); 17.09.10. – 1 os. (foto), Babia Góra, pow. hajnowski (W. Januszkiewicz). POMORSKIE: 27.04.10. – 1 imm. (foto), Krynica Morska/Przebrno, pow. nowodworski (A. Janczyszyn); 29.04.10. – 1 juv./imm. (2. rok; foto), Swarzewo, pow. pucki (P. Zieliński, G. Bela); 05.10.10. – 1 juv. (foto), Krynica Morska, pow. nowodworski (A. Janczyszyn). ŚWIĘTOKRZYSKIE: 10.04.10. – 1 os. (foto), Koliszowy, pow. konecki (M. Kubicki i inni; ozn. KF). WIELKOPOLSKIE: 02.02.10. – 1 imm., Gosławice, pow. koniński (S. Mielczarek). ZACHODNIOPOMORSKIE–POMORSKIE–WARMIŃSKO-MAZURSKIE: 17.–19.04.10. – 1 imm. (3. rok) z nadajnikiem sat. (mapa) (www.looduskalender.ee, odczyt J. Lontkowski). Orzełek Aquila pennata LUBELSKIE: 11.06.2008 – 1 os. (odm. ciemna; foto), Wierzbica, pow. tomaszowski (M. Lenart). MAZOWIECKIE: 03.05.10. – 1 os. (odm. jasna; foto), Kępa, pow. siedlecki (A. Parapura). PODKARPACKIE: 15.05.10. – 1 ad. (odm. jasna; foto), Grab, pow. jasielski (L. Dyrda, I. Szymaczek). PODLASKIE: 25.04.10. – 1 para (odm. jasna), Teremiski, pow. hajnowski (J. Ciosek i inni). Raróg Falco cherrug 82/85, 2/2 DOLNOŚLĄSKIE: 06.01.–06.02.10. – 1 ad. (foto), Budziszów/Tyniec Mały, pow. wrocławski (K. Ostrowski i inni). POMORSKIE: 31.05.10. – 1 os., Werblinia, pow. pucki (W. Półtorak). Zwraca uwagę długotrwałe zimowanie raroga pod Wrocławiem.

Sokół wędrowny Falco peregrinus DOLNOŚLĄSKIE: 25.04.–27.06.10. – 1 para z 3 pull.–juv. (foto), pow. jeleniogórski (K. Dobrowolska, M. Martini, J. Lontkowski); 09.05.–05.06.10. – 1 para (foto), pow. jeleniogórski (K. Dobrowolska, M. Martini). juv. (foto), pow. wolsztyński (P. WieWIELKOPOLSKIE: 11.02.–19.07.10. – 1 para i 1 land). Szczudłak Himantopus himantopus ca 105/239, 5/10 MAŁOPOLSKIE: 29.05.2008 – 2 ad. (foto), Nazieleńce, pow. oświęcimski (www.birdwatching.pl). i 1 (foto), Jeziorzany, pow. lubartowski (Ł. DawidoLUBELSKIE: 24.–30.04.10. – 2 wicz i inni). 128

MAŁOPOLSKIE: 28.–29.04.10. – 1 (foto), Adolfin (W. Wodecki i inni), 01.05.10. – tenże (foto), Stawy Grojeckie, pow. oświęcimski (G. Sucheński), 02.05.10. – tenże (foto), Spytkowice, pow. wadowicki (S. Sendera), 03. i 15.05.10. – tenże (foto), Przeręb, pow. oświęcimski (W. Król, B. Czerwiński, A. Zięcik); 27.06.10. – 1 tenże (foto), Spytkowice, pow. wadowicki (P. Gałosz, A. Kudłacki). OPOLSKIE: 28.05.10. – 1 os. (foto), Zb. Nyski (J. Szymczak). PODLASKIE: 25.04.10. – 1 para (foto), Grądy-Woniecko, pow. zambrowski (A. Olszewski i inni). ŚLĄSKIE: 26.04.10. – 1 i 2 ad. (foto), Chorzów Maciejkowice (M. Koźlik).

Wszystkie stwierdzenia ze stawów w dolinie górnej Wisły zostały potraktowane jako jeden pojaw dotyczący przemieszczającego się samca.

Żwirowiec stepowy Glareola nordmanni 17/20, 2/3 LUBELSKIE: 31.07.10. – 1 juv./imm. (fot. 10, wideo), zb. Mosty, pow. parczewski (Ł. Bednarz; ozn. KF). WIELKOPOLSKIE: 08.–12.10.10. – 1 ad. i 1 imm. (foto, wideo), Czacz, pow. kościański (G. Orłowski i inni). W obu przypadkach bardzo przydatne do oznaczenia gatunku okazały się nagrania wideo, ukazujące ubarwienie spodu skrzydeł.

Sieweczka morska Charadrius alexandrinus 32/43, 1/1 POMORSKIE: 24.04.10. – 1 ad. (fot. 11), Rewa, pow. pucki (S. Czernek i inni).

Fot. 10. Żwirowiec stepowy Glareola nordmanni, zb. Mosty, lipiec 2010 (fot. Ł. Bednarz) – Black-winged Pratincole, Mosty Reservoir, July 2010

129

Mornel Charadrius morinellus n+75/n+427, 19/134 MAŁOPOLSKIE: 14.05.2009 – 1 ad. (foto), Babia Góra, pow. suski (M. i A. Jasińscy). DOLNOŚLĄSKIE: 16.10.10. – 2 os. (foto), Goszczyna, pow. oławski (www.birdwatching.pl). MAŁOPOLSKIE: 21. i 23.09.10. – 1 juv. (foto), Małołączniak, Tatrzański PN (B. Czerwiński, [email protected]). MAZOWIECKIE: 03.–04.09.10. – 11 os. (foto), Żeleźniki, pow. węgrowski (A. Goławski, Z. Kasprzykowski, P. Wacławik); 11.09.10. – 1 ad. i 1 os., Chmielewo, pow. mławski (P. Szczypiński). PODKARPACKIE: 04.09.10. – 1 juv. (foto), Połonina Wetlińska, pow. bieszczadzki (M. i R. Kalisz); 12.09.10. – 1 juv. (foto), Wrocanka, pow. krośnieński (W. i P. Guzik). POMORSKIE: 05.–12.05.10. – 5–15 ad. (foto), Świerki, pow. malborski (P. Zientek i inni); 10.–12.05.10. – 5–21 ad. (foto), Rychnowy, pow. nowodworski (P. Zientek, M. Gawron, B. Więckowska); 11.–17.05.10. – 2–15 ad. (foto), Myszewo, pow. nowodworski (P. Zientek i inni); 20.08.10. – 6 ad. (foto), Żelistrzewo, pow. pucki (M. Zimiński); 20.08.10. – 2 os., 24.–25.08.10. – 10 os. (foto), Wojciechowo, pow. lęborski (D. Kozłowski, M. Wierzbicki, M. Buchalik); 03.09.10. – 1 juv. (foto), Pastwa Sobieszewska, pow. gdański (G. Neubauer). WARMIŃSKO-MAZURSKIE: 05.09.10. – 1 ad. i 1 juv. (foto), Wierzbowo, pow. działdowski (P. Pagórski), 05.09.10. – 15 ad. i juv. (foto) tamże (K. Antczak, M. Murawski, S. Sosnowski). ZACHODNIOPOMORSKIE: 21.08.10. – 3 ad. i 6 juv. (foto), Gorawino, pow. kołobrzeski (M. Kowalewski, Ł. Łazarski); 26.08.10. – 2 ad. (foto), Trzygłów, pow. gryficki (M. Jasiński); 29.08.10. – 7 ad. i 6 juv. (foto), Żalęcino, pow. stargardzki (Z. Kajzer); 31.08.10. – 1 ad. i 4 juv. (foto), Kłęby, pow. pyrzycki (M. Jasiński). Fot. 11. Sieweczka morska Charadrius alexandrinus, Rewa, kwiecień 2010 (fot. S. Czernek) – Kentish Plover, Rewa, April 2010

130

Najobfitszy dotychczas przelot tego gatunku, przy czym liczba 134 osobników jest wynikiem zsumowania najwyższych liczebności odnotowanych na poszczególnych stanowiskach.

Czajka towarzyska Vanellus gregarius 22/24, 3/3 MAZOWIECKIE: 25.–26.09.10. – 1 ad., Mozolice Duże, pow. kozienicki (M. Rejmer, P. i A. Malczyk). WIELKOPOLSKIE: 26.03.10. – 1 ad. (foto), Policko, pow. słupecki (A. Krupa). ZACHODNIOPOMORSKIE: 27.09.–19.11.10. – 1 imm. (fot.12), Zagórze, pow. kamieński (M. Jasiński i inni).

Trzy stwierdzenia w jednym roku odnotowano także w roku 2006 (Komisja Faunistyczna 2007). Za niezwykły trzeba uznać wielotygodniowy pobyt czajki towarzyskiej pod Zagórzem.

Biegus arktyczny Calidris melanotos 58/69, 7/7 DOLNOŚLĄSKIE: 10.05.10. – 1 ad. (foto, wideo), Wrocław Świniary (G. Orłowski), 21.–26.09.10. – 1 juv. (foto) tamże (G. Orłowski, J. Lontkowski, Z. Marciniak); 17.–26.09.10. – 1 juv. (foto), Ruda Żmigrodzka, pow. trzebnicki (A. Kuźnia, T. Drazny, P. Koltowski); 16.10.10. – 1 juv. (foto), Radziądz, pow. trzebnicki (W. Lenkiewicz). ŁÓDZKIE: 09.10.10. – 1 juv. (foto), Tomisławice, pow. sieradzki (M. Giertych i inni). PODKARPACKIE: 05.–10.09.10. – 1 juv. (fot. 13), Ostrów, pow. ropczycko-sędziszowski (A. Bisztyga, www.birdwatching.pl). POMORSKIE: 05.09.10. – 1 juv. (foto), Broniewo, pow. nowodworski (P. Zientek).

Liczbą stwierdzeń rok 2010 ustępuje tylko poprzedniemu sezonowi, gdy odnotowano 8 stwierdzeń (Komisja Faunistyczna 2010).

Fot. 12. Czajka towarzyska Vanellus gregarius, Zagórze, wrzesień–listopad 2010 (fot. Z. Kajzer) – Sociable Plover, Zagórze, September–November 2010

131

Fot. 13. Biegus arktyczny Calidris melanotos, Ostrów, wrzesień 2010 (fot. A. Bisztyga) – Pectoral Sandpiper, Ostrów, September 2010

Biegus morski Calidris maritima ca 150/n+172, 9/10 POMORSKIE: 07.03.10. – 1 os. (foto), rez. Ptasi Raj, pow. gdański (www.kuling.org.pl); 08.03.10. – 1 imm. (foto), Hel, pow. pucki (S. Niziński); 16.10.10. – 1 ad., Gdańsk Górki Wschodnie (D. Sikora, A. Węgrzynowicz, J. Jejno); 16.–19.10.10. – 1 imm. (foto), rez. Beka, pow. pucki (A. Węgrzynowicz, J. Jejno, D. Sikora, www.kuling.org.pl); 28.10.10. – 1 os. (foto), Gdańsk, ujście Wisły Śmiałej (S. Kaczmarek, P. Kozłowski); 27.–30.12.10. – 2 imm. (foto), Hel, pow. pucki (Z. Kajzer, P. Gębski, C. Pióro). ZACHODNIOPOMORSKIE: 06.–20.01.10. – 1 ad. (foto), Świnoujście (pow.) (M. Jasiński i inni), 01.02.10. – 1 imm. (foto) tamże (Z. Kajzer, P. Zientek), 01.–02.10.10. – 1 imm. (foto) tamże (S. Karpicki, S. Guentzel).

Obfity sezon, podobny do roku 2006 (Komisja Faunistyczna 2007), z kilkoma osobnikami próbującymi u nas zimować.

Biegus płowy Tryngites subruficollis 17/18, 2/2 POMORSKIE: 12. i 15.10.10. – 1 juv. (fot. 14), Rewa i ujście Redy, pow. pucki (B. Przystupa, W. Półtorak). WIELKOPOLSKIE: 19.09.10. – 1 juv. (foto), zb. Szałe, pow. kaliski (T. Pietrzak). Wcześniej po dwa stwierdzenia w roku odnotowano także w latach 1978, 1982 i 2008.

Batalion Philomachus pugnax WIELKOPOLSKIE: 26.05.–15.06.10. – 2 samice, Zagórów, pow. słupecki (S. Mielczarek, A. Winiecki). 132

Dubelt Gallinago media WIELKOPOLSKIE: 26.05.–27.06.10. – 3–4 słupecki (A. Winiecki).

i1

, gniazdowanie prawdopodobne, pow.

Brodziec pławny Tringa stagnatilis MAZOWIECKIE: 15.06.2007 – 1 ad. (foto), gniazdowanie prawdopodobne, Warszawa Kępa Zawadowska (T. Chodkiewicz, M. Keller). Łęczak Tringa glareola PODLASKIE: 16. i 18.06.10. – 1 para (wideo), pow. moniecki (P. Białomyzy, S. Aftyka, P. Mirski); 22.06.10. – 1 para z 3 pull. (foto), pow. białostocki (G. Grygoruk, T. Tumiel, J. Kosior). POMORSKIE: 20.06.10. – 1 ad. zaniepokojony (foto), pow. pucki (A. Sikora). WIELKOPOLSKIE: 26.05.–09.07.10. – 1 para (foto, wideo), pow. leszczyński (J. Ratajczak, G. Lorek, J. Stępniewski). Trzy pewne stanowiska lęgowe łęczaka są ewenementem w skali wielu ostatnich lat.

Terekia Xenus cinereus 89/97, 2/2 POMORSKIE: 26.07.10. – 1 juv. schwytany (foto), ujście Wisły Przekopu, pow. gdański (D. Kilon, W. Meissner). ZACHODNIOPOMORSKIE: 25.05.10. – 1 ad. (foto), Kaleńsko, pow. myśliborski (G. Sępołowicz).

Fot. 14. Biegus płowy Tryngites subruficollis, Rewa, październik 2010 (fot. B. Przystupa) – Buff-breasted Sandpiper, Rewa, October 2010

133

Płatkonóg płaskodzioby Phalaropus fulicarius 58/62, 8/8 OPOLSKIE: 30.04.–01.05.10. – 1 (foto), Zb. Nyski (M. Domagała, D. Rusinowski). POMORSKIE: 10.11.10. – 1 imm. (foto), rez. Ptasi Raj, pow. gdański (Ł. Ławicki, S. Guentzel, Z. Kajzer); 12.–16.11.10. – 1 imm. (foto), Władysławowo, pow. pucki (Z. Kajzer i inni); 28.–29.11. i 10.12.10. – 1 imm. (foto), tamże (M. Zimiński, www.kuling.org.pl). ŚLĄSKIE: 02.10.10. – 1 imm. (foto), Goczałkowice-Zdrój, pow. pszczyński (J. Jagiełko, A. Kos, M. Wiśniewski); 20.–21.11.10. – 1 imm. (foto), Wielikąt, pow. wodzisławski (M. Rojek i inni). ŚWIĘTOKRZYSKIE: 17.09.10. – 1 juv./imm. (foto), Górki, pow. buski (M. Jantarski). ZACHODNIOPOMORSKIE: 01.11.10. – 1 imm. (foto), Łukęcin, pow. kamieński (Z. i R. Kajzer). Rekordowy rok dla tego gatunku, zbieżny z wyjątkowo obfitym przelotem odnotowanym w wielu krajach Europy.

Wydrzyk tęposterny Stercorarius pomarinus ca 147/n+199, 7/8 DOLNOŚLĄSKIE: 09.–15.11.10. – 1 imm. (foto), zb. Słup, pow. jaworski (P. Gębski, G. Orłowski, M. Pach); 09.–12.11.10. – 1 juv. (foto, wideo), Zb. Mietkowski (G. Orłowski i inni); 19.11.10. – 1 juv. (foto), Jez. Kunickie, pow. legnicki (A. Gabiński, B.D. Smyk, L. Duduś). PODLASKIE: 11.–21.11.10. – 1 juv. (foto), Bondary, pow. białostocki (G. Grygoruk i inni). POMORSKIE: 24.08.10. – 1 ad., Piaski, pow. nowodworski (S. Niziński); 03.10.10. – 2 juv., Kąty Rybackie, pow. nowodworski (M. i K. Skakuj). ŚWIĘTOKRZYSKIE: 11.11.10. – 1 juv. (foto), Górki, pow. buski (M. Jantarski, P. Szczepaniak, A. Rusiecka). Większość obserwacji dotyczy niewielkiego nalotu młodych ptaków, jaki wystąpił w listopadzie na śródlądziu.

Wydrzyk długosterny Stercorarius longicaudus ca 93/n+158, 9/9 KUJAWSKO-POMORSKIE: 19.–21.09.10. – 1 juv. (foto), Modrakowo, pow. nakielski (W. Plata i inni). MAZOWIECKIE: 08.–11.09.10. – 1 juv. (fot. 15), Stara Kornica, pow. łosicki (J. Lewtak i inni). PODLASKIE: 04.05.10. – 1 ad., Czechowizna, pow. moniecki (C. Lendvai, S. Boyes). POMORSKIE: 28.04.10. – 1 ad., Wiślina, pow. gdański (W. Półtorak); 12.07.10. – 1 ad. (foto), Koźliny, pow. gdański (www.kuling.org.pl); 24.08.10. – 1 juv., Piaski, pow. nowodworski (S. Niziński); 01.09.10. – 1 imm. (foto), Krynica Morska, pow. nowodworski (G. Bela, D. Kilon); 02.09.10. – 1 juv. (foto) tamże (G. Bela, A. Janczyszyn), 01.10.10. – 1 ad. tamże (D. Szlama, T. Grochowski). Najlepszy od lat sezon dla tego gatunku. Oprócz typowych obserwacji jesiennych, na uwagę zasługują dwie obserwacje wiosenne i jedna lipcowa.

Wydrzyk wielki Stercorarius skua ca 37/ca 47, 1/1 WIELKOPOLSKIE: 29.09.10. – 1 ad. (foto), zb. Szałe, pow. kaliski (T. Pietrzak). Mewa obrożna Xema sabini 20/28, 1/1 PODKARPACKIE: 02.10.10. – 1 juv. (foto), Starzawa, pow. przemyski (P. Kawa, W. Ciesielka). Mewa obrożna jest widywana corocznie od 5 lat z rzędu.

134

Fot. 15. Wydrzyk długosterny Stercorarius longicaudus, Stara Kornica, wrzesień 2010 (fot. M. Radziszewski) – Long-tailed Skua, Stara Kornica, September 2010

Mewa trójpalczasta Rissa tridactyla DOLNOŚLĄSKIE: 06.11.10. – 1 juv./imm. (foto), Ruda Sułowska, pow. milicki (M. Polakowski i inni). LUBELSKIE: 07.11.10. – 1 juv./imm., zb. Nielisz, pow. zamojski (P. Stachyra, T. Kobylas, W. Michalczuk). MAŁOPOLSKIE: 05.12.10. – 1 imm. (foto), Czchów, pow. brzeski (S. Mazgaj). OPOLSKIE: 16.10.10. – 1 juv./imm., Miejsce, pow. namysłowski (M. Stajszczyk, E. i J. Kotwiccy); 31.10.10. – 1 juv. (foto), Zb. Paczkowski, pow. nyski (M. Domagała). PODLASKIE: 19.10.–06.11.10. – 1 juv./imm. (foto), Białystok Dojlidy (G. Grygoruk i inni). POMORSKIE: 15.10.10. – 1 juv. (foto), Krynica Morska, pow. nowodworski (A. Janczyszyn); 15.10.10. – 8 juv./imm. (foto), Wyspa Sobieszewska, pow. gdański (P. Zientek); 09.–14.11.10. – 1 juv./imm. (foto), Hel, pow. pucki (Z. Kajzer i inni). ZACHODNIOPOMORSKIE: 24.10.10. – 2 juv./imm., Niechorze, pow. gryficki (D. Ostrowski); 21.11.10. – 1 juv./imm., Wapnica, pow. kamieński (B. Kasperkowicz). Orlica Larus ichthyaetus 89/90, 5/5 DOLNOŚLĄSKIE: 05.08.10. – 1 imm. (2. zima; foto), Gądkowice, pow. milicki (Z. Kajzer), 11.08.–16.10.10. – tenże (foto), Radziądz, pow. trzebnicki (W. Lenkiewicz), 15. i 29.08.10. – tenże (foto), Potasznia i Stawno, pow. milicki (W. Lenkiewicz), 11. i 14.10.10. – tenże (foto), Ruda Sułowska i Jamnik, pow. pow. milicki i trzebnicki (G. Orłowski i inni). POMORSKIE: 13.–17.09.10. – 1 juv./imm. (foto), Krynica Morska, pow. nowodworski (G. Bela, A. Janczyszyn). ŚWIĘTOKRZYSKIE: 30.10.10. – 1 imm. (1. zima; foto), Górki, pow. buski (M. Jantarski). 135

ZACHODNIOPOMORSKIE: 18.07.10. – 1 juv. (foto), Świnoujście (pow.) (www.clanga.com); 29.07.10. – 1 subad. (foto), Świnoujście (pow.) (P. Zientek). Zaledwie pięć stwierdzeń to najsłabszy wynik dla tego gatunku od roku 2003.

Mewa romańska Larus michahellis OPOLSKIE: 17.–24.05.2009 – 1 ad. schwytany na gnieździe (foto), 23.05.2009 – 1 ad. schwytany na gnieździe (foto), Zb. Nyski (J. Szymczak). OPOLSKIE: 01.05.10. – 2 ad. schwytane na gniazdach (foto), zb. Kozielno, pow. nyski (J. Betleja, J. Szymczak). Mewa blada Larus hyperboreus MAZOWIECKIE: 14.11.2009–13.02.10. – 1 ad. i 1 juv. (foto), Łubna, pow. piaseczyński (M. Sidelnik, M. Rycak). Rybitwa krótkodzioba Gelochelidon nilotica 23/29, 1/1 POMORSKIE: 27.06.10. – 1 ad. (foto), Międzyłęż, pow. tczewski (www.birdwatching.pl). Zwraca uwagę nietypowa data z okresu lęgowego.

Rybitwa czubata Sterna sandvicensis POMORSKIE: 23.04.–30.07.2008 – ok. 300 par lęgowych (foto), rez. Mewia Łacha, pow. gdański, 11.04.–30.07.2009 – ok. 570 par lęgowych (foto) tamże (S. Bzoma i inni). DOLNOŚLĄSKIE: 26.05.10. – 1 os., Ruda Żmigrodzka, pow. trzebnicki (W. Lenkiewicz, P. Kołodziejczyk). PODLASKIE: 13.08.10. – 3 os. (foto), Siemieniakowszczyzna, pow. hajnowski (A. Parapura, A. Polak). POMORSKIE: 01.05.–18.06.10. – ok. 100 par lęgowych, rez. Mewia Łacha, pow. gdański (S. Bzoma i inni). Dobra passa dla tego gatunku trwa, ale cała populacja lęgowa jest skupiona tylko w jednym miejscu.

Rybitwa popielata Sterna paradisaea WIELKOPOLSKIE: 27.04.10. – 3 ad., Piła (pow.) (D. Ostrowski). Rybitwa białowąsa Chlidonias hybrida WARMIŃSKO-MAZURSKIE: 2002 – 60 par, 2003 – 70 par, 2004 – 70 par, 2005 – 80 par, 2006 – ca 100 par, 2007 – ca 160 par, 2008 – ca 170 par, 2009 – ca 200 par, 2010 – ca 120 par (foto), jez. Druzno, pow. elbląski (C. Nitecki i inni). Rybitwa białoskrzydła Chlidonias leucopterus LUBUSKIE: 2009 – 12 par, PN Ujście Warty, pow. sulęciński (P. Baranowski, J. Udolf). Sóweczka Glaucidium passerinum LUBELSKIE: 12.–28.10.2005 – 1 , Roztoczański PN, pow. zamojski (P. Stachyra, P. Martamże (P. Stachyra i inni). czakowski), 27.01.–11.12.2006 – 3 Puszczyk uralski Strix uralensis PODKARPACKIE: 04.05.2006 – 1 os., Kamień, pow. rzeszowski (D. Sikora). 136

ŚLĄSKIE: 21.05.–23.12.2006 – 1 ad. lęgowy (foto), Grodziec, pow. bielski (M. Wiśniewski, J. Jagiełko, J. Król). Puszczyk mszarny Strix nebulosa LUBELSKIE: 29.10.2006 – 1 os., Ochoża, pow. lubartowski (T. Buczek). LUBELSKIE: 07.03.10. – 1 os. (fot. 16), Lasy Sobiborskie, pow. włodawski (J. Melchior i inni); 05.–06.10. – 2 pary lęgowe (foto) tamże (M. Keller i inni). Pierwsze stwierdzenie lęgów w kraju (Keller et al. 2011).

Żołna Merops apiaster ZACHODNIOPOMORSKIE: 20.06.–26.07.2009 – 5 par (foto), pow. wałecki (P. Wasiak, Ł. Ławicki, Z. Kajzer). Kraska Coracias garrulus PODKARPACKIE: 07.07.2002 – 2 pary, 2 juv. (foto), pow. niżański (P. Stachyra, T. Kobylas, A. Mielnik). PODKARPACKIE: 07.10. – 3 ad. i 2 juv. (foto), pow. niżański (D. Sikora). PODLASKIE: 09.07.10. – 2 pary (foto), pow. łomżyński (M. Polakowski, M. Broniszewska). Mieszaniec Picus canus × P. viridis LUBELSKIE: 22.01.10. – 1 ad. (foto), Lublin (S. Aftyka). Skowrończyk krótkopalcowy Calandrella brachydactyla PODLASKIE: 27.–28.11.10. – 1 os. (fot. 17), Białystok (J. Kosior i inni).

8/27, 1/1

Fot. 16. Pisklę puszczyka mszarnego Strix nebulosa, Lasy Sobiborskie, czerwiec 2010 (fot. T. Chodkiewicz) – Nestling of the Great Grey Owl, Sobiborskie Forest, June 2010

137

Fot. 17. Skowrończyk krótkopalcowy Calandrella brachydactyla, Białystok, listopad 2010 (fot. J. Kosior) – Short-toed Lark, Białystok, November 2010 Fot. 18. Skowrończyk krótkopalcowy Calandrella brachydactyla, Wiejkowo, sierpień 2010 (fot. Z. Kajzer) – Short-toed Lark, Wiejkowo, August 2010

138

ZACHODNIOPOMORSKIE: 09.–15.08.10. – 1 ad. (fot. 18), Wiejkowo, pow. kamieński (M. Jasiński i inni).

Aż dwa stwierdzenia udokumentowane pięknymi fotografiami, po 12 latach przerwy (Tomiałojć & Stawarczyk 2003).

Jaskółka rudawa Cecropis daurica 8/9, 1/1 WIELKOPOLSKIE: 03.10.10. – 1 juv., Manieczki, pow. śremski (B. Nowak, M. Janowski). Drugie stwierdzenie jesienne.

„Pliszka czarnogłowa” Motacilla flava feldegg 67/107, 1/1 LUBELSKIE: 12.04.2006 – 1 , Roztoczański PN, pow. zamojski (P. Stachyra, P. Marczakowski). ŚLĄSKIE: 17.04.10. – 1 (fot. 19), Jaworzno (pow.) (A. Noszczyński). Pliszka cytrynowa Motacilla citreola POMORSKIE: 16.04.–09.06.2009 – 12 par, rez. Beka, pow. pucki (A. Kośmicki, M. Ściborski). WARMIŃSKO-MAZURSKIE: 30.05.2009 – 1 lęgowa, Stara Pasłęka, pow. braniewski (Z. Cenian). DOLNOŚLĄSKIE: 20.05.–28.06.10. – 1 para (foto, wideo), Karkonosze, Równia pod Śnieżką, pow. jeleniogórski (M. Martini, K. Dobrowolska). PODLASKIE: 08.05.10. – 1 para (foto, gniazdowanie prawdopodobne, Gugny, pow. moniecki (M. Wereszczuk); 31.05.10. – 1 para (foto), Waliły-Dwór, pow. białostocki Fot. 19. „Pliszka czarnogłowa” Motacilla flava feldegg, Jaworzno, kwiecień 2010 (fot. A. Noszczyński) – Black-headed Wagtail, Jaworzno, April 2010

139

(W. Januszkiewicz); 11.06.10. – 1 para, gniazdowanie prawdopodobne, Sośnia, pow. grajewski (M. Wereszczuk). POMORSKIE: 17.04.–26.06.10. – 14 par, rez. Beka, pow. pucki (A. Kośmicki, M. Ściborski); 02.05.–16.06.10. – 3 pary (foto), Gdańsk Górki Zachodnie (A. Sikora); 23.05. i 17.06.10. – 2 pary (foto), Rewa, pow. pucki (A. Kośmicki). ZACHODNIOPOMORSKIE: 07.05.–21.06.10. – 1 para (foto), Okunica, pow. pyrzycki (M. Sołowiej i inni). Zwraca uwagę stwierdzenie pary lęgowej na Równi pod Śnieżką w Karkonoszach.

Modraczek Tarsiger cyanurus 3/3, 1/1 POMORSKIE: 10.10.10. – 1 martwy (fot. 20), Jastarnia, pow. pucki (M. Niepomnik). Czwarte krajowe stwierdzenie dotyczyło po raz pierwszy dorosłego samca – niestety pośmiertnie.

Zaroślówka Acrocephalus dumetorum 79/81, 14/14 MAZOWIECKIE: 05.06.10. – 1 (fono), Turza Wielka, pow. mławski (K. Antczak). PODKARPACKIE: 20.–30.06.10. – 1 (fono), Stalowa Wola (pow.) (S. Watras, F. Kowalczuk, J. Grzybek). PODLASKIE: 18.–30.06.10. – 2 (fono), Dąbrówki, 20.06.10. – 1 (fono), Osowiecze, pow. białostocki (T. Tumiel, G. Grygoruk, M. Maniakowski); 22.06.10. – 1 (fono), Sielachowskie, pow. białostocki (M. Polakowski, M. Broniszewska); 24.06.10. – 1 (fono), Kruszyniany, pow. sokólski (T. Tumiel, G. Grygoruk, A. Suchowolec); 29.06. i 01.07.10. – 1 (fono), Straszewo, pow. białostocki (T. Tumiel, G. Grygoruk, M. Maniakowski); 01.07.10. – 1 , Białowieża, pow. hajnowski (M. Polakowski, M. Broniszewska). Fot. 20. Modraczek Tarsiger cyanurus, Jastarnia, październik 2010 (fot. M. Niepomnik) – Red-flanked Bluetail, Jastarnia, October 2010

140

POMORSKIE: 12.–17.06.10. – 1 (foto, fono), Rybinka, pow. nowodworski (M. Faber, P. Zientek); 26.06.10. – 1 (foto, fono), Błotnik, pow. gdański (M. Kujawa, P. Zientek); 30.06.10. – 1 (fono), Stobna, pow. nowodworski (M. Zimiński). WARMIŃSKO-MAZURSKIE: 17.–18.06.10. – 1 (fono), Kałki, pow. kętrzyński (A. Sikora); 17.–18.06.10. – 1 (fono), Długi Lasek, pow. kętrzyński (P. Czechowski, M. Bocheński). Spośród rekordowych 13 stwierdzeń wyróżnia się najbardziej południowe w Stalowej Woli.

Wójcik Phylloscopus trochiloides DOLNOŚLĄSKIE: 06.06.10. – 1 , Karpacz, pow. jeleniogórski (D. Cząstkiewicz). LUBELSKIE: 24.05.–14.06.10. – 1 (fono), Zamość (pow.) (P. Stachyra i inni). MAZOWIECKIE: 29.05.–12.06.10. – 1 , Siedlce (pow.) (C. Mitrus i inni). POMORSKIE: 05.06. i 15.07.10. – 2 i 1 ad. z 1 pull./juv. (foto), Jastarnia, pow. pucki, 14.07.10. – 1 para z cn. 3 juv. (foto), Gdańsk Świbno (A. Sikora); 16.07.10. – 1 ad. z 3–4 pull./juv. (foto), Przebrno, pow. nowodworski (P. Zieliński). ŚLĄSKIE: 05.06.10. – 1 (foto), Barania Góra, pow. cieszyński (M. i D. Łozińscy). WIELKOPOLSKIE: 10.–11.06.10. – 1 (fono), Osieczna, pow. leszczyński (J. Stępniewski, P. van Tilburg, P. van Happen). Świstunka złotawa Phylloscopus proregulus 33/33, 2/2 POMORSKIE: 25.10.10. – 1 imm. schwytany (foto), Krynica Morska Siekierki, pow. nowodworski (R. Bobrek i inni). ZACHODNIOPOMORSKIE: 17.10.10. – 1 imm. schwytany (foto), Wicie, pow. sławieński (G. Zaniewicz, K. Kolenda). Świstunka żółtawa Phylloscopus inornatus 76/77, 3/3 KUJAWSKO-POMORSKIE: 02.10.10. – 1 imm. schwytany (foto), Krzewent, pow. włocławski (R. Bobrek i inni); 15.10.10. – 1 imm. schwytany (foto), Bydgoszcz (D. Kilon, M. Gomoła). ZACHODNIOPOMORSKIE: 26.09.10. – 1 os. schwytany (foto), Wicie, pow. sławieński (G. Zaniewicz, D. Sawicka, M. Turyk). Świstunka grubodzioba Phylloscopus schwarzi 4/4, 1/1 ZACHODNIOPOMORSKIE: 01.–02.10.10. – 1 imm. schwytany (fot. 21), Wicie, pow. sławieński (M. Ciach i inni). Piątego stwierdzenia dokonano niemal dokładnie po 7 latach, gdy schwytano dwa ptaki prawie w tych samych dniach w roku 2003 (Komisja Faunistyczna 2004).

„Pierwiosnek syberyjski” Phylloscopus collybita tristis 27/27, 2/2 POMORSKIE: 09.10.10. – 1 imm. (fot. 22), Hel, pow. pucki (M. Skakuj). ZACHODNIOPOMORSKIE: 10.10.10. – 1 imm. schwytany (foto, wideo), Wicie, pow. sławieński (K. Adamska, G. Jędro). Dzierzba czarnoczelna Lanius minor LUBELSKIE: 12.05.10. – 1 para (fot. 23), pow. bialski (D. Krupiński). POMORSKIE: 28.07.–05.08.10. – 1 (foto), Wiślinka, pow. gdański (G. Neubauer i inni).

141

Fot. 21. Świstunka grubodzioba Phylloscopus schwarzi, Wicie, październik 2010 (fot. M. Ciach) – Radde’s Warbler, Wicie, October 2010 Fot. 22. „Pierwiosnek syberyjski” Phylloscopus collybita tristis, Hel, październik 2010 (fot. M. Skakuj) – Siberian Chiffchaff, Hel, October 2010

142

Fot. 23. Dzierzba czarnoczelna Lanius minor, pow. bialski, maj 2010 (fot. D. Krupiński) – Lesser Grey Shrike, district Biała Podlaska, May 2010

Czarnowron Corvus corone ZACHODNIOPOMORSKIE: 01.04.–07.05.10. – 1 noujście Ognica (Z. Kajzer, K. Drab).

(lęg mieszany z

C. cornix; foto), Świ-

Czeczotka tundrowa Carduelis hornemanni ca 145/497, 4/4 PODLASKIE: 14.12.2008 – 1 os. (foto), Białystok (M. Polakowski). POMORSKIE: 20.12.2009 – 1 ad., Kolbudy, pow. gdański (M. Pisula). MAZOWIECKIE: 27.12.10. – 1 imm. (foto), Izdebno Kościelne, pow. grodziski (J. Wierzejski). POMORSKIE: 07.12.10. – 1 os. (foto), Leszkowy, pow. gdański (G. Neubauer). ZACHODNIOPOMORSKIE: 23.01.10. – 1 imm. (foto), Dziwnów, pow. kamieński (Z. Kajzer); 23.11.10. – 1 imm. (foto), Wardyń, pow. choszczeński (M. Przystański). Poświerka Calcarius lapponicus ZACHODNIOPOMORSKIE: 06.10.2009 – 1 os., Trzebusz, pow. gryficki (M. Jasiński); 15.10.2009 – 2 os., Wolin, 15.10.2009 – 3 os., Zagórze, pow. kamieński (M. Jasiński). DOLNOŚLĄSKIE: 06.–10.01.10. – 2–4 os. (foto), Budziszów, pow. wrocławski (K. Ostrowski i inni); 26.12.10. – 1 imm. (foto), Oborniki Śląskie, pow. trzebnicki (T. Szemiel). KUJAWSKO-POMORSKIE: 12.12.10. – 1 os. (foto), Wyrza, pow. nakielski (D. Ostrowski). PODLASKIE: 12.–13.11.10. – 1 os. (foto), Białystok Krywlany (G. Grygoruk i inni). POMORSKIE: 19.09. – 2 os., 24.09. – 11 os., 08.10. – 3 os., 18.11. – 3 os., 26.11. – ca 60 os., 28.11. – 1 os., 01.12. – 48 os., 02.12. – 4 os., 04.12. – 6 os., 05. i 07.12.10. – 4 os. (foto), Swarzewo, pow. pucki (P. Zieliński i inni); 22.09.10. – 3 os. (foto), Hel, pow. 143

pucki (Z. Kajzer); 05.12.10. – 1 (foto), Trzcinnisko, pow. gdański (P. Zieliński); 19.12.10. – 4 os. (foto), Gdańsk Sobieszewo (G. Bela); 25.12.10. – 4 os. (foto), Gdańsk Stogi (P. Zieliński). ZACHODNIOPOMORSKIE: 16.–18.01.10. – 9–12 os. (foto), Włodarka, pow. gryficki (Z. Kajzer, P. Zientek); 01.10.10. – 4 os. (foto), 27.11.10. – 38 os. (foto), Roby, pow. gryficki (M. Jasiński); 01.10.10. – 30 os., 13.10.10. – 60 os., 14.10.10. – 100 os., 30.10.10. – 50 os., 16.11.10. – 70 os., 27.11.10. – 1 os. (foto), Rogozina, pow. gryficki (M. Jasiński i inni); 01.10.10. – 1 os., 13.10.10. – 20 os., 14.10.10. – 1 os., Włodarka, pow. gryficki (M. Jasiński, S. Guentzel, M. Sołowiej); 13.–14.10.10. – 130 os., 17.10.10. – 21 os., 30.10.10. – 27 os., 16.11.10. – 24 os., 20.11.10. – 3 os., 27.11.10. – 80 os., Skalno, pow. gryficki (M. Jasiński i inni); 14.10.10. – 2 os. (foto), Zastań, pow. kamieński (Z. Kajzer i inni); 14.10.10. – 3 os. (foto), Karsiborska Kępa, pow. Świnoujście (Z. Kajzer i inni), 21.10.10. – 1 os. (foto) tamże (Z. Kajzer, M. Sołowiej, S. Guentzel); 27.11.10. – 2 os. (foto), Koniewo, pow. kamieński (Z. Kajzer); 28.11.10. – 1 os., 30.11.10. – 7 os. (foto), Żuławy Cedyńskie, pow. gryfiński (M. Sołowiej, D. Marchowski); 09.12.10. – 2 os. (foto), Wiejkowo, pow. kamieński (M. Barcz, Z. Kajzer). Bezprecedensowy nalot, podczas którego odnotowano ponad 40 stwierdzeń, zaznaczył się przede wszystkim na Pomorzu. W kilku miejscach stwierdzono koncentracje po kilkadziesiąt ptaków, a największa liczyła aż 130 osobników.

Trznadel czubaty Emberiza rustica 18/21, 1/1 POMORSKIE: 05.09.10. – 1 os. (fot. 24), Hel, pow. pucki (M. Romanowski). Pierwsze stwierdzenie od roku 2002 (Komisja Faunistyczna 2003).

Fot. 24. Trznadel czubaty Emberiza rustica, Hel, wrzesień 2010 (fot. M. Romanowski) – Rustic Bunting, Hel, September 2010

144

Kategoria D (pochodzenie niepewne – uncertain origin) Gęś tybetańska Anser indicus 60/92, 7/7 OPOLSKIE: 08.11.2009 – 1 imm., Wilamowa, pow. nyski (M. Domagała). DOLNOŚLĄSKIE: 05.03.10. – 1 os., zb. Topola, pow. ząbkowicki (W. Grzesiak, M. Organiściak); 21.–28.10.10. – 1 ad. (foto), Ruda Sułowska, pow. milicki (L. Matacz i inni), 30.10.–01.11.10. – tenże (foto), Radziądz, pow. trzebnicki (W. Lenkiewicz i inni). LUBELSKIE: 31.05.10. – 1 ad., Sosnowica, pow. parczewski (M. Urban). MAZOWIECKIE: 16.01.–19.02.10. – 1 ad. (foto), Warszawa Wilanów (T. Chodkieicz i inni). OPOLSKIE: 19.10.10. – 1 ad., Zb. Otmuchowski (M. Domagała, J. Szymczak). WARMIŃSKO-MAZURSKIE: 12.–13.06.10. – 1 ad. (foto), Nowa Pasłęka, pow. braniewski (G. i M. Myka). ZACHODNIOPOMORSKIE: 20.03.10. – 1 ad. (foto), Kłosów, pow. gryfiński (Ł. Ławicki, D. Marchowski). Śnieżyca duża Anser caerulescens 47/79, 1/1 OPOLSKIE: 24.04.2008 – 2 ad. (odm. błękitna), Zb. Otmuchowski (M. Domagała). LUBUSKIE: 15.04.10. – 1 ad. (foto), PN Ujście Warty, pow. sulęciński (Z. Kajzer). Śnieżyca mała Anser rossii 0/0, 2/2 DOLNOŚLĄSKIE: 07.03.10. – 1 ad. (foto, wideo), Zb. Mietkowski (G. Orłowski i inni). PODLASKIE: 20.04.–07.05.10. – 1 ad. (foto), Laskowiec/Zajki, pow. moniecki (P. Michalski, A. Koliński, www.avestom.com), 05. i 08.05.10. – tenże (foto), Ruś, pow. łomżyński (M. Buchalik i inni).

Sądząc po chronologii pojawów, stwierdzenie ze Zb. Mietkowskiego może dotyczyć tego samego osobnika, który był widziany potem na zb. Wonieść i pod Gryficami, choć brak na to jednoznacznych dowodów. Pozostałe dwie obserwacje dotyczą innego osobnika nieznanego pochodzenia.

Bernikla północna Branta hutchinsii 7/7, 2/2 ŁÓDZKIE: 22.03.2009 – 1 ad. (foto), Leszno/Dąbie, pow. łęczycki (T. Iciek, A. Kleszcz; ozn. KF). DOLNOŚLĄSKIE: 23.–24.10.10. – 1 ad. (foto), Ruda Sułowska, pow. milicki (W. Lenkiewicz i inni). LUBUSKIE: 19.03.10. – 1 ad. (foto), zb. Raduszec, pow. krośnieński (S. Rubacha). Kapturnik Lophodytes cucullatus ZACHODNIOPOMORSKIE: 25.09.10. – 1 cha, M. Sołowiej).

7/7, 1/1 (foto), Dzwonowo, pow. stargardzki (A. Male-

Kategoria E (pojaw nienaturalny – unnatural occurrence) Emu Dromaius novaehollandiae DOLNOŚLĄSKIE: 17.07.10. – 1 ad., Wojkowice, pow. wrocławski (K. Ostrowski i inni). Łabędź czarny Cygnus atratus ŁÓDZKIE: 12.09.10. – 1 imm. (foto), Drzewica, pow. opoczyński (R. Badowski i inni). ZACHODNIOPOMORSKIE: 25.11.10. – 1 os. (foto), Szczecin, jez. Dąbie (D. Zyskowski).

145

Karolinka Aix sponsa WIELKOPOLSKIE: 07.02.2009 – 2 pary (foto), Poznań (S. Karpicki). DOLNOŚLĄSKIE: 10.01. i 10.03.10. – 1 (foto), Wrocław (J. Bodnar i inni); 08. i 11.02.10. – 1 (foto), Oława (pow.) (J. Regner); 06.11.10. – 1 (foto), Radziądz, pow. trzebnicki (M. Polakowski i inni). MAŁOPOLSKIE: 18.01.–12.04.10. – 1 (foto), Kraków Tyniec (G. Neubauer). MAZOWIECKIE: 09.01.–14.03.10. – 1 (foto), Konstancin-Jeziorna, pow. piaseczyński (Ł. Matyjasiak, M. Rejmer). OPOLSKIE: 01.–02.12.10. – 1 , Brzeg (pow.) (M. Stajszczyk, M. Wesołowski). Świstun chilijski Anas sibilatrix ŚLĄSKIE: 23.09.–14.10.10. – 1–2 ad. (foto), Częstochowa (pow.) (P. Hermański). Hełmiatka różowodzioba Netta peposaca ŚLĄSKIE: 08.06.10. – 1 (foto), Landek, pow. bielski (J. Król). Ibis czczony Threskiornis aethiopicus POMORSKIE: 20.–29.04.10. – 1 imm. (foto), Tuchomie, pow. bytowski (K. Rolbiecki). Flaming mały Phoenicopterus minor ZACHODNIOPOMORSKIE: 30.05.10. – 2 ad. (foto), Kołobrzeg (pow.) (K., U. i R. Zięba). Karakara czarnobrzucha Caracara plancus LUBELSKIE: 22.08.10. – 1 ad. (foto), Czołki, pow. zamojski (M. i K. Pieńkosz). Aleksandretta obrożna Psittacula krameri WIELKOPOLSKIE: 08.08.–10.10.10. – 1 (foto), Osieczna, pow. leszczyński (J. Stępniewski i inni).

Aneks: Obserwacje nieakceptowane – Not accepted records

Anser rossii: 20.03.10. – 1 os. (foto), Manieczki, woj. wielkopolskie. Gavia immer: 20.10.10. – 1 os., Krynica Morska, pow. nowodworski. Phalacrocorax pygmeus: 04.07.10. – pióra 1 juv./imm. (foto), Ruda Różaniecka, woj. podkarpackie. Pelecanus crispus: 24.04.10. – 6 ad., Tarnawatka, woj. lubelskie. Haliaeetus leucocephalus: 18.04.10. – 1 os. (foto), Opole. Circaetus gallicus: 01.05.2006 – 1 ad., Mołodycz, woj. podkarpackie; 08.05.10. – 2 os., Modlin, woj. mazowieckie; 22.05.10. – 1 ad., Wierzbica, woj. lubelskie; 21.08.10. – 1 os., Janice, woj. dolnośląskie. Circus macrourus: 30.04.10. – 1 imm. (foto), Kuźnica, woj. pomorskie; 08.05.10. – 1 imm., Kampinoski PN, woj. mazowieckie; 06.06.10. – 1 imm. (foto), Krynica Morska, woj. pomorskie, 09.09.10. – 1 imm. (foto) tamże; 04.12.10. – 1 ad., Tarnawatka, woj. lubelskie. Buteo rufinus: 02.09.2007 – 1 ad., Machnów Stary, woj. lubelskie; 28.05.2009 – 1 ad., Wierzbna, woj. podkarpackie; 29.07.10. – 1 os. (foto), Białobrzeg, woj. wielkopolskie; 12.08.10. – 1 os. (foto), Biała, woj. lubelskie; 15.08.10. – 1 juv., Marylin, woj. lubelskie; 11.09.10. – 1 ad., Tarnawatka, woj. lubelskie. Aquila clanga: 20.03.10. – 1 juv., Borowiec, woj. lubelskie; 22.05.10. – 1 os., Topornica, woj. lubelskie; 13.09.10. – 1 os. (foto), Bodnary, woj. podlaskie; 24.09.10. – 1 ad. (foto), Bagno Pulwy, woj. mazowieckie. Aquila pennata: 02.08.10. – 1 os. (odm. jasna), Puszcza Romnicka, woj. warmińsko-mazurskie. Falco cherrug: 27.10.2009 – 1 os., Dłużyce, woj. dolnośląskie. Falco pere(foto), gniazdowanie niepewne, woj. wielkopolskie. Grus virgo: grinus: 10.07.2009 – 1 18.10.2009 – 3 os. (foto), Kornie, woj. lubelskie; 10.09.10. – 1 os. (foto), Mostów, woj. mazowieckie. Glareola nordmanni: 09.10.10. – 1 ad., Przemków, woj. dolnośląskie. Phalaropus fulicaStercorarius pomarinus: rius: 12.11.10. – 1 os., Świnoujście, woj. zachodniopomorskie. 20.10.10. – 1 imm., Krynica Morska, woj. pomorskie; 27.10.10. – 1 juv. (foto), Mikoszewo, woj. pomorskie. Stercorarius longicaudus: 23.08.10. – 2 ad., Piaski, woj. pomorskie; 19.11.10. – 1 os.

146

(foto), Słup, woj. dolnośląskie. Larus delawarensis: 10.12.10. – 1 ad. (foto), Gosławice, woj. wielkopolskie. Larus michahellis: 08.05.2009 – 1 os. schwytany (foto), Zb. Mietkowski. Sterna paradisaea: 18.04.10. – 1 ad. (foto), zb. Raduszec, woj. lubuskie. Motacilla flava feldegg: 14.05.10. – 1 (foto), rez. Świdwie, woj. zachodniopomorskie. Motacilla flava cinereocapilla: 20.05.10. – , gniazdowanie 1 ad. (foto), Warszawa Wilanów. Motacilla citreola: 07.–26.05.10. – 1–3 niepewne, Grzędy, woj. podlaskie. Zoothera sibirica: 22.03.10. – 3 os., Pisarzowice, woj. śląskie. Arocephalus dumetorum: 30.05.10. – 1 (fono), Bagno Ławki, woj. podlaskie; 19.06.10. – 1 , Chełchy, woj. warmińsko-mazurskie. Phylloscopus trochiloides: 28.05.10. – 1 , Zamość, woj. lubelskie; 05.06.10. – 1 , Rudzki Most, woj. kujawsko-pomorskie; 22.06.10. – 1 os. (fono), Lubowidz, woj. mazowieckie. Cyanistes cyanus: 07.11.10. – 1 os., Warszawa Młociny. Pyrrhocorax pyrrhocorax: 22.09.10. – 1 os. (foto), Wiśniowa Góra, woj. łódzkie. Loxia pytyopsittacus: 31.01.10. – 5 os., 07.02.10. – 2 os., Rucianka, woj. warmińsko-mazurskie. Calcarius lapponicus: 20.11.10. – 1 os., Zgliniec, woj. wielkopolskie.

Rewizje – Revisions Grus virgo 16.03.2009 – 1 os., Hajnówka (pow.), woj. podlaskie (Pugacewicz 2010). Wrażeniowy opis na podstawie krótkiej obserwacji gołym okiem z dużej odległości (bez możliwości autoweryfikacji oraz niezbędnej przy tak wielkiej rzadkości dokumentacji) nie pozwala wykluczyć nietypowego żurawia zwyczajnego G. grus. Charadrius morinellus 12.10.2008 – 1 os. (foto), Szczodrzykowo, pow. poznański, woj. wielkopolskie (S. Karpicki). Ponowna analiza nieostrego zdjęcia wykazała, że ptak nie jest mornelem, lecz innym siewkowcem nieokreślonego gatunku. Numenius tenuirostris 07.10.1995 – 1 ad., Siemień, pow. parczewski, woj. lubelskie (Z. Jaszcz). Ponowna analiza opisu ptaka ujawniła niemożność wykluczenia nietypowego kulika wielkiego N. arquata. Xema sabini 13.09.2008 – 1 juv. (foto), ujście Wisły, pow. gdański, woj. pomorskie (M. Polakowski). Ponowna analiza nieostrego zdjęcia wykazała, że ptak jest mewą czarnogłową Larus melanocephalus w szacie przejściowej juvenilis/immaturus. Phylloscopus trochiloides 04.04.1982 – 2 , Węgliniec, pow. zgorzelecki, woj. dolnośląskie (A. Karnaś). Skrajnie nietypowa data pojawu budzi wątpliwości, a niedostatki opisu nie pozwalają wykluczyć świstunki leśnej Ph. sibilatrix. 27.08.1982 – 8 os., Brójce, pow. międzyrzecki, woj. lubuskie (J. Szałata). Opisana sytuacja wskazuje na rodzinę świstunek nieokreślonego gatunku.

Summary: Rare birds recorded in Poland in 2010 This report includes 410 accepted records from 2010, as well as 40 earlier ones, concerning 95 species and subspecies. Two new species have been recorded for the first time in Poland: the Green-winged Teal Anas carolinensis and Ross’s Goose Anser rossii; the Great Grey Owl Strix nebulosa was a new breeding bird for the country. Highlights of the year were: the second record of the Sooty Shearwater Puffinus griseus, the third of the Levant Sparrowhawk Accipiter brevipes, the fourth of the Red-flanked Bluetail Tarsiger cyanurus and the fifth of the Dalmatian Pelican Pelecanus crispus and Radde’s Warbler Phylloscopus schwarzi. Noteworthy are also high numbers of: the Red-breasted Goose Branta ruficollis (32), Pallid Harrier Circus macrourus (24), Long-legged Buzzard

147

Buteo rufinus (9), Dotterel Charadrius morinellus (19), Pectoral Sandpiper Calidris melanotos (7), Purple Sandpiper C. maritima (9), Grey Phalarope Phalaropus fulicarius (8), Blyth’s Reed Warbler Acrocephalus dumetorum (14) and a large influx of the Lapland Bunting Calcarius lapponicus. Records of each species are first presented regionally in alphabetic order of the provinces, afterwards chronologically; they contain: date, number of individuals, sex and age (if known), documentation if present (photo, phono, video, specimen, etc.), location, district, and in brackets names up to three observers, further brief comments and references in some cases. The number codes following the species name mean: the first one – number of records slash number of individuals till 2009 inclusive, the second one – number of records slash number of individuals in 2010; “ca” means approximate number of records or individuals, “n” instead of a number – unknown number of those. The report includes an appendix (Aneks) containing records not accepted, and a list of revisions, i.e. reconsidered records.

Literatura

Bela G., Typiak J. 2011. Pierwsze stwierdzenie krogulca krótkonogiego Accipiter brevipes na Pomorzu. Ptaki Pomorza 2: 141–143. Gantlett S. 2011. 2010: the Western Palearctic Year. Birding World 24: 26–43. Kajzer Z. 2011. Pierwsze i drugie stwierdzenie cyraneczki karolińskiej Anas carolinensis w Polsce. Ornis Pol. 52: 154–157. Keller M., Chodkiewicz T., Woźniak B. 2011. Puszczyk mszarny Strix nebulosa – nowym gatunkiem lęgowym w Polsce. Ornis Pol. 52: 150–154. Komisja Faunistyczna 2003. Rzadkie ptaki obserwowane w Polsce w roku 2002. Not. Orn. 44: 195–219. Komisja Faunistyczna 2007. Rzadkie ptaki obserwowane w Polsce w roku 2006. Not. Orn. 48: 107–136. Komisja Faunistyczna 2010. Rzadkie ptaki obserwowane w Polsce w roku 2009. Ornis Pol. 51: 117–148. Kowalski M., Domagała M. 2011. Drugie stwierdzenie burzyka szarego Puffinus griseus w Polsce. Ptaki Pomorza 2: 145–147. Kunysz P. 1992. Pierwsze stwierdzenie krogulca krótkonogiego (Accipiter brevipes) na ziemiach polskich. Not. Orn. 33: 157–159. Ovaa A., Groenendijk D., Berlijn M. & CDNA. 2010. Rare birds in the Netherlands in 2009. Dutch Birding 32: 363–383. Pugacewicz E. 2010. Pierwsze stwierdzenie żurawia stepowego Grus virgo na północnym Podlasiu. Dubelt 2: 99–101. Rubacha S., Krystek O. 2007. Czwarte stwierdzenie pelikana kędzierzawego Pelecanus crispus w Polsce. Not. Orn. 48: 59–61. Sikora A., Kieliński T., Półtorak W. 1993. Pierwsze stwierdzenie burzyka szarego (Puffinus griseus) w Polsce. Not. Orn. 34: 371–372. Tomiałojć L., Stawarczyk T. 2003. Awifauna Polski. Rozmieszczenie, liczebność i zmiany. PTPP „pro Natura”, Wrocław. Zieliński M., Piotrowski M. 1998. Obserwacja krogulca krótkonogiego Accipiter brevipes na Kujawach. Not. Orn. 40: 89–90.

Errata do poprzednich raportów

Raport nr 15, s. 41, wiersz 8 od dołu: nazwisko G. Grygoruk należy skreślić. Raport nr 17, s. 205, wiersz 19 od dołu: zamiast 1995 powinno być 1994. Raport nr 19, s. 209, wiersz 5 od góry: (3–6 gniazd) należy skreślić. Raport nr 19, s. 213, wiersz 15 od góry: zamiast KUJAWSKO-POMORSKIE powinno być POMORSKIE, zamiast pow. świecki powinno być pow. tczewski. Raport nr 20, s. 182, wiersz 11 od dołu: po jez. Mytycze należy dodać 25.06.– 3–6 par, Bogdanka, pow. łęczyński.

148

Raport nr 23, s. 125, wiersz 15 od góry: zamiast 04.07.2005 powinno być 04.07.06.; wiersz 9 od dołu: zamiast 720–790 par powinno być 790–880 par. Raport nr 25, s. 122, wiersz 20 od góry: zamiast pow. stargardzki powinno być pow. łobeski. Raport nr 26, s. 119, wiersze 13–14 od góry należy skreślić. Raport nr 26, s. 123, wiersz 8 od dołu: zamiast jez. Dąbie, pow. szczeciński powinno być Szczecin, jez. Dąbie. Raport nr 26, s. 126, wiersz 21/22 od dołu: zamast M. Radziszewski powinno być M. Radziszewski i inni. Raport nr 26, s. 127, wiersz 1 od dołu: zamiast 1 juv. (2. rok; foto) powinno być 1 imm. (3. rok; foto). Raport nr 26, s. 134, wiersz 4 od góry: zamiast 26.10.09. powinno być 06.10.09.; wiersz 8 od dołu: zamiast 1 imm. powinno być 1 juv. Raport nr 26, s. 139, wiersz 6 od góry: zamiast pow. ostrowiecki powinno być pow. ostrowski. Raport nr 26, s. 141, wiersz 24 od góry: w kodzie liczbowym zamiast 3/4 powinno być 4/5. Raport nr 26, s. 143, podpis do fot. 16: zamiast K. Stępniewski powinno być S. Kaszak. Komisja Faunistyczna SO PTZool Sienkiewicza 21, 50-335 Wrocław [email protected]

149