Rozdzia∏ 2: Interfejs programu ArchiCAD

Rozdzia∏ 2 Interfejs programu ArchiCAD W tej cz´Êci podrecznik opisuje widoczne na monitorze elementy Êrodowiska pracy ArchiCADa i pomaga zrozumieç, jakà rol´ pe∏nià poszczególne sk∏adniki programu. 1) 2) 3) 4) 5) 6)

Pasek Menu Pasek Narz´dziowy Paleta Info Paleta Narz´dziowa Okno Rzutu Okno Przekroju/ Elewacji (P/E) 7) Okno Raportu Stanu 8) Okno Rysunku Detalu 9) Nawigator 10) Okno 3D 11) Okno Podglàdu Projektu 12) Okno zestawieƒ 13) Podglàd Nawigatora 14) Paleta Orientacji 3D 15) Paleta kontrolna 16) Paleta wspó∏rz´dnych 17) Pasek Statusu

Graphisoft ArchiCAD – przewodnik

11

Rozdzia∏ 2: Interfejs programu ArchiCAD

Okna ArchiCADa Istniejà trzy zasadnicze typy okien w ArchiCADzie: – Okna konstrukcyjne, w których tworzony jest Model Wirtualnego Budynku (MWB), czyli: Okno Rzutu i Okno 3D. Oba te okna sà dost´pne w trakcie pracy, zaÊ okno 3D mo˝na otwieraç w dowolnym momencie i zamykaç bez zamykania Projektu. – Okna dodatkowe, pokazujàce specyficzne widoki MWB, u∏atwiajàce jego budowanie i dopracowywanie. Te okna sà generowane z elementów okien konstrukcyjnych. Mo˝na utworzyç dowolnà liczb´ interaktywnych okien Przekrojów/Elewacji (P/E), okien Detali, okien Fotoprezentacji czy Przeliczeƒ z danymi tekstowymi o projekcie. – Okna pomocnicze wyÊwietlajàce informacje o projekcie np. okno Notatek o Projekcie, Podglàdu Projektu czy Raportu. Rozmiar wszystkich okien w obu kierunkach jest dowolny. Na dolnym pasku wi´kszoÊci okien znajdujà si´ ikonki skrótów reprezentujàcych odpowiednie komendy opisane dalej. Uwaga: Okno, w którym otwarto do edycji obiekt GDL (lub biblioteczny) równie˝ wyposa˝one jest w szereg specjalnych ikonek, które zosta∏y szczegó∏owo opisane w Rozdziale 8 pt.: „Praca nad obiektami GDL”.

– Okno Rzutu mo˝e zawieraç dowolnie du˝y obszar pracy. – Przy pomocy skrótów znajdujàcych si´ na dole paska przewijania, lub komend z menu WyÊwietlanie i Okna mo˝na dowolnie przesuwaç i zoomowaç (skalowaç stopieƒ powi´kszenia) wybrany fragment w obr´bie przestrzeni rysunku. – Jest to wyjÊciowe okno dla eksportu rysunków do ró˝nych formatów plików W trakcie pracy w Oknie Rzutu dost´pne sà niemal wszystkie funkcje z ruchomych palet i innych elementów interfejsu programu.

Okna konstrukcyjne Okno 3D Okno Rzutu Podstawowym obszarem pracy jest okno Rzutu, w którym obecny Projekt wyÊwietlany jest w formie tradycyjnego, architektonicznego rzutu. 12

W Oknie 3D wyÊwietlany jest trójwymiarowy model Projektu lub jego cz´Êci oraz wszelkie zmiany dokonywane zarówno w tym oknie jak i oknie Rzutu czy P/E (Przekroju/Elewacji). Model mo˝e byç reprezentowany w postaci aksonometrii Graphisoft ArchiCAD – przewodnik

Rozdzia∏ 2: Interfejs programu ArchiCAD

lub perspektywy. Mo˝na w nim równie˝ tworzyç nowe obiekty oraz precyzyjne trójwymiarowe obrazy w dowolnej fazie projektu, tak˝e zoptymalizowane do wydruku.

Okna Dodatkowe Okno Przekroju/Elewacji W Pasku Narz´dziowym znajduje si´ narz´dzie Przekroju/Elewacji, pozwalajàce na tworzenie dowolnej liczby przekrojów lub widoków elewacji sprz´˝onych z odpowiednio ponumerowanymi i ponazywanymi Znacznikami Przekroju na Rzucie. Istniejà dwa tryby P/E: – W trybie Modelu, zmiany dokonywane na P/E zostajà automatycznie wprowadzane w oknach Rzutu, 3D, innych P/E w momencie prze∏àczenia si´ do nich.

Okno 3D jest sprz´˝one z oknem Rzutu i P/E, zatem ka˝da zmiana dokonana w jednym z tych okien b´dzie widoczna w oknie 3D i na odwrót. – W oknie 3D mo˝e byç wyÊwietlany ca∏y Projekt, lub tylko zaznaczone elementy. – Dla ka˝dego typu reprezentacji trójwymiarowej (aksonometria, perspektywa) mo˝na wybraç odpowiedni sposób wyÊwietlania: Blok, Szkielet, Ukrywanie Linii, Kolorowanie. – Model trójwymiarowy mo˝e zostaç wyrenderowany dzi´ki komendzie Fotoprezentacja lub wyeksportowany do ró˝nych formatów 2D lub 3D do dalszego opracowania. W Oknie 3D dost´pna jest wi´kszoÊç komend i narz´dzi konstrukcyjnych. Graphisoft ArchiCAD – przewodnik

– W trybie Rysunku, elementy konstrukcyjne sà rozbite elementy p∏askie jak linie, ∏uki i wype∏nienia. Zmiany dokonywane w tym trybie nie sà przenoszone na model. Mo˝na natomiast zaktualizowaç taki od∏àczony rysunek do ostatnich zmian dokonanych w modelu. 13

Rozdzia∏ 2: Interfejs programu ArchiCAD

Aby w P/E przejÊç do trybu rysunku nale˝y wybraç komend´ Od∏àczenie od Modelu z menu WyÊwietlanie/Przekrój/Elewacje. Na nag∏ówku okna, s∏owo Model zmieni si´ w Rysunek. Tej komendy NIE mo˝na cofnàç. W obu trybach mo˝na dodawaç p∏askie elementy graficzne, adnotacje, wymiarowanie. Szczegó∏y zosta∏y opisane w Rozdziale 4: „Tworzenie Elementów”.

Okno Rysunku Detalu Narz´dzie Detal z Palety Narz´dziowej pozwala tworzyç rysunki detali z Rzutów Pi´ter, P/E, modeli i rysunków planów, ka˝de w osobnym oknie. Okna Rysunków Detali sà po∏àczone z Rzutem lub P/E poprzez odpowiednie Znaczniki Detali, które sà numerowane i nazywane zgodnie z ustawieniami narz´dzia. 14

Szczegó∏y zosta∏y opisane w Rozdziale 4: „Tworzenie Elementów”.

Okna Obrazków 3D Przy pomocy komendy Fotoprezentacja mo˝na w oknie 3D utworzyç dowolnà iloÊç fotorealistycznych obrazków aktualnego stanu projektowanego modelu. Obrazków 3D nie mo˝na modyfikowaç w ArchiCADzie. Mo˝na natomiast zapisaç je jako oddzielne pliki, niezale˝ne od Modelu. – Obrazki Fotoprezentacji mogà byç eksportowane do programów graficznych w celu dalszej obróbki. – Przy u˝yciu narz´dzia Obszar zaznaczenia mo˝na wybraç cz´Êç obrazka i wkleiç jako Obrazek do okna Rzutu lub P/E. Graphisoft ArchiCAD – przewodnik

Rozdzia∏ 2: Interfejs programu ArchiCAD

przechowywane w Bibliotece Obiektów opisy cech do poszczególnych elementów z listy.

– Obrazki Modelu sà wyszczególnione w menu hierarchicznym menu Okna razem z obrazkami otwartymi za pomocà komendy Plik/Otwórz. Uwaga: Ani okna z Obrazkami 3D utworzonymi w ArchiCADzie ani otwartymi poprzez Plik/Otwórz nie sà zapisywane jako cz´Êç projektu, dlatego aby zachowaç wszystkie takie okna nale˝y zapisywaç je indywidualnie w oddzielnych plikach. Wi´cej o Fotoprezentacji w Rozdziale 11: „Przeglàd Poleceƒ Paska Menu”.

Okna Przeliczeƒ W ArchiCADzie istniejà ró˝ne sposoby wyÊwietlania zestawieƒ iloÊciowych z ca∏ego Projektu, zaznaczonych zbiorów elementów czy stref. W oknach Zestawieƒ Elementów i Komponentów wyÊwietlana jest szczegó∏owa lista iloÊciowa dla ca∏ego projektu, wybranej cz´Êci lub jej podzbioru. Przy tworzeniu zestawienia, ArchiCAD odpowiednio przyporzàdkowuje Graphisoft ArchiCAD – przewodnik

Lista Stref wyÊwietla dok∏adne zestawienie iloÊciowe wszystkich stref Projektu lub tylko zanaczonych. Strefà mo˝e byç obszar rzutu, pokoi, grupy pokoi oraz wi´ksza cz´Êci projektu zdefiniowana przy pomocy Narz´dzia Strefa. Dane zestawieƒ iloÊciowych mogà byç eksportowane do plików w ró˝nych formatach w celu dalszej obróbki. Wi´cej: Rozdzia∏ 10: „Opcje Przeliczeƒ Projektu”.

Okna Pomocnicze Istnieje grupa okien pe∏niàcych funkcj´ pomocniczà, w których wyÊwietlane sà informacje o obecnym stanie projektu. Sà to: Notatki o Projekcie, Podglàd Projektu oraz okno Raportu. 15

Rozdzia∏ 2: Interfejs programu ArchiCAD

Okno Notatek o Projekcie Okno dost´pne jest z polecenia Okna/Notatki o Projekcie. Przy ka˝dym jego otwarciu zostaje aktualizowana data i godzina, zaÊ przy obecnej dacie i godzinie pojawia si´ znacznik kursora. Okno Notatek o Projekcie dzia∏a jak prosty edytor tekstów gdzie: – mo˝na wpisywaç uwagi lub komentarze o projekcie dla wspó∏pracowników. – notowaç i zapisywaç czas poÊwi´cony na danym etapie pracy projektowej.

nale˝y w menu Opcje/Preferencje/Obraz 3D zaznaczyç pole Zapisz raport. W Oknie raportu, obok wszelkich operacji wejÊcia/wyjÊcia wyÊwietlana jest równie˝ nazwa i numer wersji wszystkich Dodatków za∏adowanych przy inicjalizacji Programu bàdê póêniej, poprzez Narz´dzia/Mened˝era Dodatków.

WyÊwietlanie i OdÊwie˝anie Widoków Wszystkie notatki zostajà zapisane w Projekcie.

Okno Podglàdu Projektu Mo˝na tutaj wkleiç dowolny obrazek np. Fotoprezentacj´. Podczas otwierania Projektu pojawia si´ okno, w którym wyÊwietlany jest równie˝ podglàd Projektu co znacznie u∏atwia identyfikacj´ plików.

ArchiCAD dostarcza szereg komend, którymi mo˝na zmieniaç zakres widoku aktualnego okna programu. Komendy te dajà pe∏nà kontrol´ nad widokami: mo˝na je powi´kszaç oraz pomniejszaç, przesuwaç si´ w nich swobodnie lub przeskakiwaç do poprzedniego lub do zachowanego widoku. Mo˝na równie˝ odÊwie˝aç oraz przebudowywaç widoki. Wszystkie komendy sterujàce wyÊwietlaniem mo˝na znaleêç w menu WyÊwietlanie oraz Okna, zaÊ do wi´kszoÊci z nich istniejà odpowiednie ikonki skrótów na dolnym pasku danego okna. Specjalne operacje powi´kszania dost´pne sà równie˝ za pomocà scrolla (kó∏ka) myszki.

Okno Raportu

Zoomowanie (powi´kszanie lub zmniejszanie skali widoku)

Aby w Oknie Raportu wyÊwietlana by∏a na bie˝àco informacja o procesach zachodzàcych w projekcie,

Dzi´ki tej operacji mo˝na dowolnie powi´kszaç lub zmniejszaç widok w danym oknie przy u˝yciu ró˝nych technik.

16

Graphisoft ArchiCAD – przewodnik

Rozdzia∏ 2: Interfejs programu ArchiCAD

W ka˝dym oknie mo˝na: – Wybraç z menu WyÊwietlanie komend´ Powi´ksz lub Zmniejsz. Z kursorem Powi´ksz (+) zaznacz prostokàt wokó∏ danego detalu, który ma zostaç powi´kszony do rozmiarów aktywnego okna. Przy pomocy kursora Zmniejsz (-) zmniejszyç ca∏y obecny widok do rozmiarów zaznaczonego prostokàta. ˚adna z operacji nie zniekszta∏ca obrazu w ˝adnym kierunku. – Te same efekty mo˝na uzyskaç klikajàc myszkà na odpowiednie ikonki Powi´ksz lub Zmniejsz z dolnego suwaka danego okna. Podwójne klikni´cie na odpowiednia ikonk´ lub powi´kszy lub zmniejszy dwukrotnie widok w oknie. W ka˝dym oknie mo˝na: – przy pomocy myszki, kr´càc kó∏kiem (scroll) w przód lub w ty∏ odpowiednio powi´kszaç lub zmniejszaç widok w oknie wokó∏ punktu kursora. Uwaga: tà opcje mo˝na równie˝ wykorzystywaç w palecie Podglàdu Nawigatora. – Ten sam efekt dynamicznego zoomowania mo˝na uzyskaç poprzez klikni´cie ikonki Zoom Specjalny na dolnym suwaku. Teraz ruch kursora do góry powi´kszy, zaÊ do do∏u zmniejszy rozmiar widoku (analogicznie do obrotu kó∏ka myszy). Drugie klikni´cie spowoduje zachowanie bie˝àcego widoku. – klawisze „+” i „-” z klawiatury odpowiednio powi´kszajà lub zmniejszajà widok. – Podglàd Nawigatora s∏u˝y do operowania widokami. Szczegó∏owy opis jej mo˝liwoÊci znajduje si´ w Rozdziale 3: „Organizacja pracy i Nawigacja”. Dodatkowo poprzez komend´ Dopasuj Zaznaczone z menu WyÊwietlanie, mo˝na powi´kszyç obraz w oknie tak aby zaznaczone elementy maksymalnie wype∏ni∏y ramy okna. Graphisoft ArchiCAD – przewodnik

ZmieÊç w Oknie Ta komenda s∏u˝y do takiej zmiany skali odwzorowania, aby w danym oknie zmieÊci∏y si´ wszystkie elementy Projektu. W ten sposób ∏atwo sprawdziç, czy podczas r´cznego wpisywania wartoÊci lub operacji powielania przez pomy∏k´ nie zosta∏y wstawione elementy w odleg∏e obszary arkusza roboczego. Komend´ ZmieÊç w Oknie mo˝na wywo∏aç z menu WyÊwietlanie lub klikajàc na odpowiednià ikonk´ z dolnego suwaka aktywnego okna. Dla okien Zestawieƒ dost´pna jest dodatkowo ikonka na dolnym suwaku z funkcjà ZmieÊç SzerokoÊç generowanej listy do obecnego rozmiaru okna.

PrzemieÊç Mo˝na przesuwaç widok elementów bez zmiany ich wielkoÊci poprzez: – Wybranie komendy PrzemieÊç z menu WyÊwietlanie i przesuni´cie ca∏ego wirtualnego arkusza kursorem w kszta∏cie D∏oni. Ca∏y widok zostanie przesuni´ty bez zmiany stopnia powi´kszenia. – Klikni´cie ikony PrzemieÊç z dolnego suwaka aktywnego okna uruchamia funkcj´ opisanà wy˝ej. – U˝ycie Êrodkowego przycisku na trójprzyciskowej myszce, funkcja ta nie dzia∏a w widokach 3D. – u˝ycie klawiszy z klawiatury numerycznej 4 (przemieÊç w lewo), 2 (przemiesç w dó∏ ), 6 (przemieÊç w prawo), 8 (przemieÊç w gór´). – U˝ycie Palety Nawigatora Podglàdu zgodnie z opisem w Rozdziale 3: „Organizacja pracy i Nawigacja”. Uwaga: Widok w oknie mo˝na przemieszczaç o okreÊlone wartoÊci wpisywane z klawiatury oraz w trakcie przesuwania mo˝na u˝ywaç ograniczeƒ Ruchu Myszki aby przesuwaç widok w wybranym kierunku wzgl´dem elementów lub geometrii projektu. 17

Rozdzia∏ 2: Interfejs programu ArchiCAD

Zapisane widoki Szczególnym przypadkiem zapisanego widoku, jest WielkoÊç Naturalna, czyli taki sposób wyÊwietlania obiektów w oknie aby ich wielkoÊç by∏a taka sama jak na wydruku w konkretnej skali (ustawionej poleceniem Opcje/Skala Rzutu). W tym celu nale˝y albo w menu WyÊwietlanie zaznaczyç komend´ WielkoÊç Naturalna, albo na dolnym pasku aktywnego okna kliknàç na ikonk´ Poziom Powi´kszenia (tutaj ustawia si´ widok w relacji procentowej do WielkoÊci Wydruku). Uwaga: Poniewa˝ widoki 3D nie odnoszà si´ do skali, ta operacja nie jest dost´pna w oknach 3D. Przy pomocy tej komendy mo˝na ustawiç pewne konkretne widoki i zapisaç je. Jest to funkcja przydatna gdy cz´sto wraca si´ z jednego widoku do drugiego. Je˝eli zachodzi sytuacja, w której cz´sto wraca si´ do jednego, konkretnego widoku, to celowe jest zapisanie go jako Widoku WyjÊciowego. W tym celu nale˝y z menu WyÊwietlanie wybraç komend´ Ustaw Widok WyjÊciowy. Widok ten jest zapisywany w Projekcie. Mo˝na zapisywaç kolejne widoki do póêniejszego wykorzystania klikajàc przycisk menu rozwijanego na dolnym suwaku aktywnego okna. Komendy menu rozwijanego pozwalajà na dost´p, zmian´ nazwy oraz usuwanie zachowanych widoków.

Aby cofnàç si´ do poprzedniego widoku po komendach: Powi´ksz, Zmniejsz, PrzemieÊç, Widok WyjÊciowy 18

lub Dopasuj do okna, nale˝y wybraç z menu WyÊwietlanie komend´ Poprzedni Widok lub kliknàç na odpowiednià ikonk´ z dolnego suwaka aktywnego okna. W ten sposób mo˝na cofnàç si´ o 20 widoków. Mo˝na te˝ przejÊç do nast´pnego widoku, wybierajàc z menu WyÊwietlanie komend´ Nast´pny Widok lub klikajàc na odpowiednià ikonk´ z dolnego suwaka aktywnego okna.

Przerysuj i Przebuduj Widok Po pewnych operacjach typu kasowanie lub przekszta∏canie, na ekranie mogà pozostawiaç na ekranie nieporzàdane Êlady. Jest to kwestia wy∏àcznie wyÊwietlania, rysunki b´dà wydrukowane prawid∏owo. Problem ten mo˝e byç skorygowany komendà Przerysuj z menu WyÊwietlanie, która wyczyÊci ekran ze wszystkich nieporzàdanych elementów. Do bardziej gruntownego odÊwie˝ania widoku w oknach s∏u˝y komenda Przebuduj, znajdujàca si´ w tym samym menu WyÊwietlanie. – Przebudowanie Modelu 3D to wygenerowanie nowego modelu w miejsce starego.. Uwaga: DomyÊlnie, taki sam proces regeneracji zachodzi po aktywowaniu okna 3D lub po zmianie ustawieƒ w oknie 3D. Funkcj´ mo˝na wy∏àczyç w oknie dialogowym Opcje/Preferencje/Obraz 3D. – W trakcie pracy na dynamicznym Modelu Przekroju w miejscu komendy Przebuduj pojawia si´ Przebuduj P/E Modelu. Przy pracy w tym oknie, podczas skomplikowanych modyfikacji (np. elementów bibliotecznych) zmiany nie sà wyÊwietlane automatycznie. Aby odÊwie˝yç obraz, nale˝y u˝yç komendy Przebuduj P/E Modelu. – W trakcie pracy w statycznym oknie Rysunku Przekroju lub Detalu, sk∏adajàcym si´ tylko z p∏askich elementów w miejsce komendy Przebuduj pojawia si´ odpowiednio Przebuduj rysunek P/E lub Przebuduj rysunek Detalu. Te komendy odÊwie˝ajà widoki 2D i oczyszczajà ekran z niepotrzebnych elementów. Graphisoft ArchiCAD – przewodnik

Rozdzia∏ 2: Interfejs programu ArchiCAD

– Do kompletnego odÊwie˝enia okna statycznego rysunku Przekroju lub Detalu s∏u˝y komenda odpowiednio: Przebuduj P/E z modelu lub Przebuduj rysunek Detalu z widoku êród∏owego. Te komendy odÊwie˝ajà zawartoÊç okien i wyÊwietlajà aktualny stan modelu Wirtualnego Budynku. W tym procesie w miejsce wszystkich p∏askich elementów pochodzàcych z modelu wygenerowane zostanà nowe, aktualne. Oznacza to, ˝e wszystkie dotychczasowe zmiany do elementów powsta∏ych z modelu wprowadzone po od∏àczeniu zostanà utracone, zaÊ dwuwymiarowe elementy dodane r´cznie pozostanà na rysunku. Uwaga: W obu trybach Przekrojów/Elewacji, ArchiCAD odtwarza widok bez usuwania dodanych elementów graficznych. Dodatkowe opcje przebudowywania obrazu w oknach P/E i Rysunku Detalu dost´pne sà w odpowiednich hierarchicznych menu znajdujàcych si´ w menu WyÊwietlanie. Mo˝na przebudowaç wszystkie okna naraz, bàdê poprzez komend´ „Przebuduj zaznaczone” przebudowaç tylko te okna, które odnoszà si´ do odpowiednio zaznaczonych na Rzucie znaczników przekrojów czy detali.

Palety ArchiCADa Palety ArchiCADa pomagajà konstruowaç, modyfikowaç i umiejscawiaç elementy. Ka˝da z palet mo˝e byç wywo∏ana lub zamkni´ta indywidualnie przy pomocy hierarchicznego menu Palety z menu Okna. Cztery g∏ówne palety (Narz´dziowa, Info, Wspó∏rz´dnych i Kontrolna) mogà zostaç wywo∏ane przez komend´ Poka˝ tylko g∏ówne palety. Kszta∏t mo˝e byç dostosowywany indywidualnie w menu Opcje/Dostosuj. Graphisoft ArchiCAD – przewodnik

Paleta Wspó∏rz´dnych Paleta Wspó∏rz´dnych jest aktywna podczas pracy w ka˝dym z okien konstrukcyjnych. DomyÊlnie, wyÊwietlana jest w dolnej cz´Êci ekranu. Paleta Wspó∏rz´dnych:

– pokazuje dok∏adne wspó∏rz´dne kursora zarówno we wspó∏rz´dnych kartezjaƒskich jak i biegunowych. – pozwala na r´czne wpisanie dok∏adnych wartoÊci liczbowych poszczególnych wspó∏rz´dnych. – zawiera ikonki kontrolne Poczàtku uk∏adu wspó∏rz´dnych, Siatki i Grawitacji. Dok∏adniejszy opis tych funkcji znajduje si´ w Rozdziale 3: „Organizacja projektu i nawigacja”.

Paleta Kontrolna Paleta Kontrolna zawiera wiele pomocy rysunkowych dost´pnych poprzez ikonki i jest aktywna wy∏àcznie podczas 19

Rozdzia∏ 2: Interfejs programu ArchiCAD

pracy w którymkolwiek z Okien konstrukcyjnych. DomyÊlnie, paleta ta wyÊwietlana jest w dolnej cz´Êci ekranu, tu˝ nad Paletà Wspó∏rz´dnych.

Opis Magicznej Ró˝d˝ki znajduje si´ w Rozdziale 4: „Tworzenie Elementów”.

Paleta narz´dziowa

Ikony na palecie to odpoweidnio, od lewej do prawej: – Metody Konstrukcyjne Wzgl´dne (MKW), które wymuszajà po∏o˝enie kursora pod zadanym kàtem lub rysowanie bàdê edycj´ w zadanej odleg∏oÊci. Pozwala to na umiejscawianie koƒców elementów linearnych pod zadanymi kàtami. – Sposoby przyciàgania kursora decydujà o sposobie zachowania si´ kursora wzgl´dem innych elementów. Funkcja ta uaktywnia si´ po rozpocz´ciu rysowania wektora. – ZawieÊ grupowanie pozwala prze∏àczanie pomi´dzy edycjà ca∏ych grup elementów lub ka˝dego elementu osobno. – Magiczna ró˝d˝ka pozwalajàca na tworzenie nowych elementów o kszta∏cie obrysu ju˝ istniejàcego obiektu. – Specjalne punkty przyciàgania okreÊlajà miejsce chwilowego punktu przyciàgania okreÊlonej cz´Êci kraw´dzi elementu. Pozwala to na umiejscawianie elementów w charakterystycznych punktach lub zadanych od nich odleg∏oÊciach. – Przy maksymalnym rozwini´ciu palety (rysunek poni˝ej) pojawia si´ Okno podpowiedzi, w którym wyÊwietlane sà instrukcje w ka˝dym momencie rysowania lub edycji.

Wi´cej szczegó∏ów odnoÊnie tych technik znajduje si´ w Rozdziale 5: „Techniki rysowania i edycji”. 20

Paleta narz´dziowa domyÊlnie zlokalizowana jest w lewej cz´Êci okna Rzutu i zawiera ró˝norodne narz´dzia do wyboru elementów, konstruowania trójwymiarowego, rysowania p∏askiego oraz wizualizacji.

Przy domyÊlnych ustawieniach Palety narz´dziowej, niektóre ikonki reprezentujàce narz´dzia sà zgrupowane w menu rozwijanym, widocznym po naciÊni´ciu w∏aÊciwej ikony. Uwaga: Oprócz standardowego zestawu narz´dzi, w Palecie narz´dziowej mogà pojawiç si´ dodatkowe narz´dzia, w zale˝noÊci od zainstalowanych dodatków. Lokalizacja tych narz´dzi na Palecie narz´dziowej nie mo˝e byç zmieniana przez u˝ytkownika. Graphisoft ArchiCAD – przewodnik

Rozdzia∏ 2: Interfejs programu ArchiCAD

Paleta Info DomyÊlnie, Paleta Info jest zlokalizowana po lewej stronie ekranu i wyÊwietlana jest tylko podczas pracy w którymkolwiek z Okien konstrukcyjnych.

– Na Palecie Info widoczne sà równie˝ Metody Geometrii i Wstawiania charakterystyczne dla danego narz´dzia. Wi´kszoÊç z nich nie jest dost´pna w korespondujàcych oknach dialogowych ustawieƒ narz´dzi. – W odró˝nieniu od okien dialogowych ustawieƒ narz´dzi (rysunek poni˝ej), na Palecie Info nie sà wyÊwietlane nag∏ówki zak∏adek oraz opisy sà maksymalnie uproszczone.W menu Pomocy mo˝na w∏àczyç dymki pomocy (Mac) lub podpowiedzi (PC) u∏atwiajàce nauk´ poszczególnych komend. W menu Opcje/Dostosuj mo˝na zdefiniowaç iloÊç i kolejnoÊç informacji wyÊwietlanych na Palecie Info. Wi´cej szczegó∏ów znajduje si´ w Rozdzia∏ 6: „Ustawienia projektu i programu”. Uwaga: W przypadku zaznaczenia wielu elementów naraz, wyÊwietlane zostajà informacje odnoÊnie ostatnio zaznaczonego elementu. W przypadku nak∏adajàcych si´ elementów, nale˝y konsekwentnie klikaç kursorem (narz´dziem strza∏ka) w dane miejsce, a˝ na Palecie Info pojawi si´ informacja dotyczàca ˝àdanego elementu. Przy wielu zaznaczeniach mo˝na wcisnàç ikon´ korespondujàcego narz´dzia i po klikni´ciu zaznaczy si´ w∏aÊciwy obiekt.

Okna dialogowe Ustawieƒ Narz´dzi

– Na Palecie Info wyÊwietlana jest informacja albo o domyÊlnych parametrach aktywnego narz´dzia, bàdê narz´dzia dotyczàcego ostatnio zaznaczonego elementu. – W Palecie Info znajduje si´ skondensowany widok okna dialogowego ustawieƒ w którym mo˝na bezpoÊrednio zmieniaç atrybuty i parametry. Graphisoft ArchiCAD – przewodnik

Okna dialogowe Ustawieƒ Narz´dzi nie sà paletami, sà za to dost´pne z poÊrednictwem Palety Narz´dziowej lub z Palety Info. Zawierajà one grup´ ustawieƒ okreÊlajàcych sposób wyÊwietlania i parametry elementów tworzonych danym narz´dziem. Okna dialogowe Ustawieƒ Narz´dzi mo˝na otworzyç poprzez: – podwójne klikni´cie na ikonk´ danego narz´dzia w Palecie Narz´dziowej. – klikni´cie na ikonk´ narz´dzia na Palecie Info. 21

Rozdzia∏ 2: Interfejs programu ArchiCAD

– naciÊni´cie klawisza strza∏ka w lewo z klawiatury (nie dotyczy wersji 8.1 i wy˝szych). – wybranie komendy Zmiany/Ustawienia Narz´dzia (Ctrl+T). – klikni´cie elementu prawym klawiszem myszki (Windows) lub klikni´cie elementu przy wciÊni´tym klawiszu control (MacOs) i wybranie ustawieƒ narz´dzia z pojawiajàcego si´ menu kontekstowego.

Nag∏ówek okna dialogowego wyÊwietla typ elementu, zaÊ zawartoÊç okna odnosi si´ albo do aktualnych ustawieƒ narz´dzia, albo do zaznaczonego elementu. Aby uniknàç nadmiernego gromadzenia si´ rozwijanych zak∏adek, nale˝y w menu Opcje/Preferencje/Okna dialogowe i palety zaznaczyç automatyczne zwijanie wczeÊniejszych zak∏adek i/lub rozwijanie nast´pnych coraz wy˝ej na ekranie. W menu Opcje/Dostosuj mo˝na okreÊliç liczb´ i kolejnoÊç rozwijanych zak∏adek ustawieƒ narz´dzi. Wi´cej szczegó∏ów znajduje si´ w Rozdziale 6: „Ustawienia projektu i programu”.

Nawigator i Podglàd Nawigatora Nawigator i Podglàd Nawigatora to dwie oddzielne palety u∏atwiajàce poruszanie si´ po projekcie. DomyÊlnie, obie palety wyÊwietlane sà po lewej stronie ekranu.

Ustawienia ka˝dego narz´dzia sà zorganizowane poprzez szereg zak∏adek, które przez klikni´cie na ich nag∏ówek rozwijajà si´ lub zwijajà.

Paleta Nawigatora mo˝e pracowaç w trzech trybach, które mo˝na prze∏àczaç klikajàc na odpowiednià ikonk´ w górnym lewym rogu palety. Te trzy tryby pracy to: Nawigator, Edytor Widoków i Kolporter. 22

Graphisoft ArchiCAD – przewodnik

Rozdzia∏ 2: Interfejs programu ArchiCAD

– W trybie Nawigatora dost´pny jest ogólny widok struktury Projektu z ∏atwym dost´pem do rzutów poszczególnych kondygnacji, P/E, rysunków detali, widoków 3D, list zestawieƒ i innych okien. – W trybie Edytora Widoków mo˝na zarzàdzaç typami widoków aby uzyskaç ∏atwy dost´p do typowych rodzajów rysunków jak np. architektonicznych, ogrzewania-wentylacji-klimatyzacji, instalacji, aran˝acji wn´trz. ¸atwo te˝ zdefiniowaç zestawy rysunków, które majà zostaç wys∏ane do programu PlotMaker. – W trybie Kolportera mo˝na publikowaç zestawy widoków poprzez zapisywanie, udost´pnianie w internecie, drukowanie lub plotowanie. Paleta Podglàdu Nawigatora: – Pokazuje podglàd wybranej pozycji z Nawigatora. JeÊli ˝adna pozycja nie zosta∏a wybrana, pojawia si´ widok wyjÊciowy projektu – Pozwala na powi´kszanie widoku ró˝nych cz´Êci projektu. – Ustawia projekcje 3D. WidocznoÊç palet Nawigatora i Podglàdu Nawigatora mo˝e byç równie˝ kontrolowana poprzez klikni´cie na odpowiednie ikonki na dolnym suwaku okien Rzutów, 3D i Zestawieƒ. Po klikni´ciu myszkà w obszar roboczy paleta Nawigatora znika z ekranu. Aby zachowaç palet´ Nawigatora otwartà na sta∏e, nale˝y kliknàç na ikonk´ Pinezki w prawym górnym rogu. Wi´cej informacji w Rozdziale 3: Organizacja pracy i nawigacja. Wi´cej informacji o funkcjach Kolportera w Rozdziale 9: „Praca w zespole projektowym”.

Paleta Orientacji 3D Ta paleta widoczna jest wy∏àcznie podczas pracy w Oknie 3D i pozwala na: – Poruszanie si´ w przestrzeni 3D w czasie rzeczywistym – Prze∏àczanie pomi´dzy trybami projekcji i nawigacji Graphisoft ArchiCAD – przewodnik

– Umieszczanie i edycj´ kamer i Êcie˝ek animacji.

O ustawieniach obrazu 3D czytaj równie˝ w Rozdziale 3: „Organizacja pracy i nawigacja”.

Palety dodatkowe Oprócz wymienionych wy˝ej palet g∏ównych, niektóre narz´dzia ArchiCADa posiadajà swoje palety dodatkowe, które domyÊlnie nie sà wyÊwietlane. Mogà byç wywo∏ywane lub ukrywane odpowiednimi komendami z menu Okna. – Paleta Ulubione zawiera list´ zapisanych kombinacji narz´dzi wraz z ich ustawieniami. Dzi´ki temu, dana kombinacja narz´dzi mo˝e byç przywo∏ana w dowolnej chwili. Wi´cej informacji o funkcji w Rozdziale 4: „Tworzenie Elementów”. – Paleta Narz´dzia zakreÊlacza projektu zawiera wpisy, które zaznaczajà kolorem elementy Projektu do poprawek lub uwag projektowych. Funkcje zakreÊlania projektu sà omówione w Rozdziale 9: „Praca w zespole projektowym”. – Paleta Raport ∏adowania bibliotek pokazuje nazwy problematycznych plików elementów bibliotecznych oraz stan ∏adowania obiektów z internetu lub z sieci. Wi´cej szczegó∏ów w Rozdziale 7: „Zarzàdzanie Bibliotekami”. – Paleta Zaznaczenia pozwala na przechowywanie i wywo∏ywanie grupy zaznaczonych elementów, a tak˝e nazywanie danej grupy, zmienianie tej nazwy, usuwanie i sortowanie dodanych grup. – Paleta Prze∏àcznik Warstw pozwala zmieniaç niektóre ustawienia warstw bez koniecznoÊci otwierania okna 23

Rozdzia∏ 2: Interfejs programu ArchiCAD

dialogowego Parametrów warstw. Wi´cej o warstwach w Rozdziale 3: „Organizacja pracy i nawigacja”. – Paleta Informacji o Elemencie wyÊwietla informacje o wymiarach i iloÊci elementów zaznaczonych na Rzucie. Patrz Rozdzia∏ 10: „Opcje Przeliczeƒ Projektu”.

Palety podr´czne Palety podr´czne sà wyÊwietlane automatycznie podczas rysowania lub edycji. Paleta mo˝e podà˝aç za kursorem w sposób ciàg∏y lub wskakiwaç na ostatnio zajmowanà pozycj´. Mo˝na wybraç w∏aÊciwe ustawienie w oknie dialogowym Opcje/Preferencje/Okna dialogowe i palety. Paleta zamyka si´ automatycznie na koƒcu ka˝dej operacji. ZawartoÊç komend palety zale˝y od typu zaznaczonego elementu, typu aktywnego okna i od tego czy zaznaczony zosta∏ wierzcho∏ek, czy kraw´dê elementu.

Przyk∏adowe zastosowania Palety Pomocniczej: – konstruowanie lub edycja wielobocznego elementu – przeciàganie ca∏ych elementów lub ich wierzcho∏ków – poziome lub pionowe rozciàganie elementu w oknie 3D – obrót, odbicie lustrzane, podniesienie lub powielenie elementu Przechodzenie mi´dzy dwoma trybami, transformacji oraz modyfikacji, odbywa si´ za pomocà ostatniej ikonki na palecie przedstawiajacej rysunek stropu ze strza∏kà. Szczegó∏y mo˝liwych operacji przy pomocy Palety Podr´cznej znajdujà si´ w Rozdziale 4: „Tworzenie Elementów ” oraz Rozdziale: „Techniki rysowania i edycji”. 24

Pasek menu i Menu kontekstowe Pasek menu jest wyÊwietlany na górze ekranu. Ka˝de menu jest dost´pne przez ca∏y czas dzia∏ania programu, lecz jego zawartoÊç i dost´pnoÊç poszczególnych komend mo˝e si´ zmieniaç w zale˝noÊci od typu aktualnie wyÊwietlanego okna i dost´pnoÊci narz´dzi dodatkowych. Komendy niedost´pne w danej chwili wyÊwietlane sà na szaro. Menu kontekstowe mo˝e byç wywo∏ane poprzez klikni´cie na zaznaczony element lub na pustym obszarze w oknie konstrukcyjnym, P/E, oknie Detalu lub wybranej pozycji z palety Nawigatora za pomocà prawego klawisza myszki w Êrodowisku Windows a w MacOs przy klikni´ciu myszkà z przytrzymaniem klawisza Control. Menu kontekstowe zawsze zawiera komendy majàce zwiàzek z danym elementem lub sytuacjà.

W Êrodowisku Windows, Pasek narz´dziowy mo˝e byç równie˝ wyÊwietlany pod Paskiem menu wraz z szerokim zakresem skrótów do cz´sto u˝ywanych komend i dzia∏aƒ

Uwaga: Zarówno skróty przypisane do komend z paska Menu jak i paska Narz´dziowego mogà byç odpowiednio dostosowywane, opisane zosta∏o to dok∏adniew Rozdziale 6: „Ustawienia u˝ytkownika w projekcie i w programie”. Graphisoft ArchiCAD – przewodnik