Rote Liste Spinnentiere des Landes Brandenburg
ROTE LISTE SPINNENTIERE; NATURSCHUTZ UND LANDSCHAFTSPFLEGE IN BRANDENBURG 8 (2), 1999
Tabelle 2: Liste der in Brandenburg ausgestorbenen oder gefährdeten Spinnenarten mit Angabe der Gefährdungsursachen, des Schwerpunktvorkommens, über Leit- oder Zielart und des letzten Nachweises
Art
RL BB 1992
Gefährdungs- Schwerpunkt- Leitart (L) ursachen vorkommen Zielart (Z) Letzter Nachweis
Kategorie 0 (ausgestorben oder verschollen) Araneae - Webspinnen Agyneta arietans Alopecosa mariae Alopecosa striatipes Alopecosa sulzeri
0 1 0
?Eu,Su Eu,Su ?Nu,Su Eu,Su
12 12 13 12
Z12 Z13 Z12
Araneus saevus Bathyphantes setiger
4 2
? Me
8 3
Z3
Centromerus capucinus
0
Eu,Su
9b
Eu,Su
12
Me,Eu,Fw Me,Nu Me,Nu Me,Su Me,Nu Me,Nu Eu,Su
2 3 7 2 3 3 13
Me,Nu ? Eu,Nu,Su Eu,Su
3 7 14 13
Me,Nu,Su
4
Euryopis quinqueguttata Gnaphosa leporina Heriaeus graminicola Lepthyphantes arciger Maso gallicus Neon levis Ozyptila simplex Pardosa bifasciata
1 0 3
Robertus insignis Sosticus loricatus Trichoncus hackmani Xysticus ferrugineus
0 4
Xysticus lineatus
2 0
2
Z4
64: LDS: Gießmannsdorf, Kiefern-Bestand, 1967 42: OHV: Zehlendorf bei Berlin, 1937 42: Oder Thal, 1895 40: LDS: Kranpul-Nord, offenes Ödland, Mai 1965 65: TF: Chaussee südlich Dahme, 1968 64: LDS: Luchsee und Förstersee, Sphagnumbulte, 1968 40: LDS: Rüdingsdorf, anmoorige Waldwiese im Sphagnum, Mai 1965 39: BAR: Pimpinellenberg b. Oderberg, Brachypodietum, August 1964 40: TF: Rauhes Luch b. Liebätz, Mai 1977 43: OHV: Kremmener Luch, 1954 64: LDS: Rüdingsdorf, Nardetum, Mai 1966 75: LDS: NSG Wanninchen, 1973 39: LOS: Postluch bei Grünheide, Juli 1978 40: TF: Moose-Bruch, Dahme, Juni 1974 64: LDS: Pfaffenberge bei Lübben, Binnendünen, Mai 1967 40: LDS: Luckauer Wiesenmoor, Oktober 1957 15: BAR: Lüdersdorf, Forsthaus, 1960 63: LDS: Gießmannsdorf, 1964 64: LDS: Gießmannsdorf , Corynephoretum, Juni 1966 115: HVL: Schönwalde, Naßwiese, Mai 1977
Abb. 4 Nur sehr selten wird die hauptsächlich mediterran verbreitete Uloborus walckenaerius in Brandenburg nachgewiesen. R. Platen
Art
RL BB 1992
Gefährdungs- Schwerpunkt- Leitart (L) ursachen vorkommen Zielart (Z) Letzter Nachweis
Kategorie 1 (vom Aussterben bedoht) Araneae - Webspinnen Agroeca dentigera Agyneta decora Alopecosa inquilina
1 0
Altella lucida
Me,Eu,Nu Me,Eu Eu,Su
2 2 12
Eu,Su
12 12 12 12
Archaeodictyna ammophila Archaeodictyna consecuta Argenna patula
1 2
Eu,Su Eu,Su Eu,Su
Atypus muralis
2
Eu,Nu,Fw,Su 13
Carorita limnaea Cheiracanthium pennyi Diplocephalus dentatus Dolomedes plantarius
1 1
Enoplognatha mordax Euophrys aperta
Nu Su
2 12
Me,Eu,Fw Me,Su
2 2
Eu,Su Nu,Su
12 13
Z2 Z12
Z13
Z2
Euryopis laeta Gibbaranea ullrichi
1
Nu,Su Eu,Su
10 12
Glyphesis cottonae Glyphesis taoplesius
0 0
Me,Eu,Fw Us,Me
2 3
Eu,Nu,Su Eu,Fw
13 8
Z8
Me,Eu,Fw Eu,Nu,Su Eu,Su Eu,Su
2 12 12 13
L12 L13
Micaria lenzi Micrargus subaequalis
Eu,Su Eu,Nu,Su
12 13
L13
Midia midas Oxyopes heterophthalmus Philaeus chrysops Pirata insularis Robertus ungulatus
0 0 3
Me,Fw Eu,Nu,Su Eu,Nu,Su Eu,Me Eu,Me
6 10 12 2 2
Z6 Z10 Z12 Z2 Z2
Sitticus distinguendus
1
Eu,Su
12
Us Eu,Su Eu,Nu,Su
1 12 12
Gnaphosa lugubris Gnaphosa muscorum Hypselistes jacksoni Hypsosinga sanguinea Metapanamomops kaestneri Micaria dives
Sitticus inexpectus Talavera thorelli Thanatus atratus
1 3 0 2
Z2
Z1 Z12
88: PM: NSG Ferbitzer Bruch, 1991 4: BAR: NSG Plötzendiebel, 1992 38: TF: Sperenberg, Kiefern-Birkenheide, Sandödland, Oktober 1995 73: MOL: Bad Freienwalde, Truppenübungsplatz, 1995 84: TF: Jüterbog, Truppenübungsplatz, 1996 33: SPN: Bräsinchen, Sandheide, 1996 73: MOL: Bad Freienwalde, Truppenübungsplatz, 1995 113: MOL: NSG Oderberge bei Lebus, Stipa-Rasen, 1996 32: PM: NSG Ferbitzer Bruch, Juni 1998 34: HVL: Rathenow, sandige Ackerbrache, Juli 1998 33: BAR: Luisenfelde, Bruchwald, 1993 61: OHV: NSG Kremmener Luch, Erlenbruch, 1996 32: TF: Nuthe-Nieplitz-Niederung, Juli 1996 33: BAR: Niederfinow, basiphiler Trockenrasen, 1997 84: TF: Jüterbog, Truppenübungsplatz, 1996 33: SPN: Neuenhagen/Bräsinchen, Kiefern-Sandheide, 1996 4: BAR: NSG Plötzendiebel, 1992 32: PM: Wilhelmshorst b. Potsdam, Rand eines Moorweihers, 1997 34: PM: Ferch, Calluna-Heide, 1998 114: LOS: Schernsdorf, NSG Mahlheide, Flechten-Kiefernwald, 1997 155: UM: Unteres Odertal, 1996 32: Potsdam, Wildpark, Juli 1998 34: PM: Ferch, Calluna-Heide, 1998 34: PM: Prützke, Holzberg, dürre Silbergrasflur, Mai 1998 84: TF: Jüterbog, Truppenübungsplatz, 1996 113: MOL: NSG Oderberge bei Lebus, Schlehen-Gebüsch, 1996 22: BAR: Eichhorst, Alte Eiche, 1995 84: TF: Jüterbog, Truppenübungsplatz, 1996 2: LDS: Lieberoser Heide, 1998 4: BAR: NSG Plötzendiebel, 1992 114: LOS: Kesselmoor NSG Kobbelke, Eriophoro-Sphagnetum, 1997 114: LOS: Reicherskreuzer Heide, Corynephoretum, August 1998 34: HVL: Parey, untere Havel, August 1997 30: OPR: Wittwese, Erlenufersaum, 1994/1995 114: LOS: Reicherskreuzer Heide, Corynephoretum, Juli 1998
Rote Liste Spinnentiere des Landes Brandenburg
ROTE LISTE SPINNENTIERE; NATURSCHUTZ UND LANDSCHAFTSPFLEGE IN BRANDENBURG 8 (2), 1999
Rote Liste Spinnentiere des Landes Brandenburg
ROTE LISTE SPINNENTIERE; NATURSCHUTZ UND LANDSCHAFTSPFLEGE IN BRANDENBURG 8 (2), 1999
Art
RL BB 1992
Thanatus pictus Titanoeca psammophila
Gefährdungs- Schwerpunkt- Leitart (L) ursachen vorkommen Zielart (Z) Letzter Nachweis
Eu,Nu,Su Eu,Fw,Su
12 11
Z12 Z11
Tmarus piger
1
?
8
Trochosa robusta
0
Eu,Nu,Su
13
Z13
Uloborus walckenaerius
0
Eu,Nu,Su
10
Z10
Walckenaeria nodosa Xysticus acerbus Yllenus arenarius Zora armillata Zora manicata
1
2 12 11 2 12
L2
4
Eu,Me,Fw Nu,Su Eu,Nu,Su Me,Eu,Su Eu,Nu,Su
Araneae - Webspinnen Alopecosa cursor
3
Eu,Nu,Su
12
L12
Alopecosa fabrilis
2
Eu,Nu,Su
10
L10
Araneus alsine
3
Lw,Fw,Su
6
Z6
Arctosa cinerea Arctosa figurata
2
Us,Nu Eu,Fw,Su
1 12
Z1
0
Z11 Z2
84: TF: Jüterbog, Truppenübungsplatz, 1996 33: MOL: Gabow, unteres Odertal, Trockenrasen 1997 144: OSL: Bergbaufolgelandschaft, Kippe 1008, Revier 55, 1988 113: MOL: NSG Oderberge bei Lebus, Stipa-Bestand, 1996 2: SPN: Lawitz, Weißer Berg, Neuzelle/O., Corynephoretum, 1990 34: TF: Gröbener See, Röhricht, 1998 88: HVL: Döberitzer Heide, 1991 84: TF: Jüterbog, Truppenübungsplatz, 1996 32: PM: NSG Ferbitzer Bruch, Juni 1998 34: PM: Ferch, Calluna-Heide, 1998
Kategorie 2 (stark gefährdet)
Abb. 5 Eresus cinnaberinus ist eine der schönsten heimischen Spinnenarten. Als Besiedler eines engen Spektrums von Trockenstandorten ist sie stark gefährdet. H. Beutler
114: MOL: Reicherskreuzer Heide, Corynephoretum, Juli 1998 114: LOS: Schernsdorf, NSG Mahlheide, Flechten-Kiefernwald, 1997 34: TF: Ahrensdorf b. Trebbin, am Steinberg, frischer Saum, Sept. 1997 118: UM: Unteres Odertal, 1996 38: LDS: Neu Zauche, NSG Weinberg, Sandtrockenrasen, Juni 1993
Abb. 6 Dichte, geschlossene Sandtrockenrasen und Heiden sind die bevorzugten Lebensräume der seltenen und stark gefährdeten Laufspinnenart Thanatus formicinus. H. Beutler
Art
RL BB 1992
Gefährdungs- Schwerpunkt- Leitart (L) ursachen vorkommen Zielart (Z) Letzter Nachweis
Abb. 7 Die Luchsspinne Oxyopes ramosus besiedelt neben Calluna-Heiden auch ruderale Grasfluren und trockenwarme Säume. Dennoch ist sie selten und stark gefährdet. H. Beutler Argyroneta aquatica Berlandina cinerea
3 2
Eu,Me Eu,Nu,Su
2 10
Callilepis nocturna Centromerus arcanus
1 4
Nu,Su Me,Nu
12 2
Centromerus levitarsis
4
Me,Nu
2
Me,Eu,Nu
3
L3
Me,Eu Eu,Nu,Su
2 12
L12
Nu,Su
13
L13
Clubiona juvenis Crustulina sticta Drassyllus pumilus
2
Drassyllus villicus
L2 Z10
Drepanotylus uncatus
2
Me,Nu,Fw
2
L2
Enoplognatha oelandica Eresus cinnaberinus
1 2
Eu,Nu,Su Eu,Nu,Su
12 10
L12 Z10
Glyphesis servulus Gnaphosa nigerrima
4 2
Fw Me,Fw
7 2
Z2
Hypsosinga albovittata Hypsosinga heri Kaestneria dorsalis Lathys puta Leptorhoptrum robustum Linyphia tenuipalpis Maro minutus Marpissa nivoyi Neon valentulus
4 3
Eu,Nu,Su Us,Nu,Su Me,Eu,Nu Eu,Fw,Su Fw,Su Lw Me,Nu Me,Nu Me,Eu
12 1 3 12 6 14 4 3 2
4 3 2 3 1
L1 L3
L4 L3 Z2
114: LOS: Kesselmoor NSG Kobbelke, Kolk, 1997 34: TF: Dobbrikower Weinberg, Sandtrockenrasen, 1998 32: HVL: Döberitzer Heide, Juli 1998 114: LOS: Kesselmoor NSG Kobbelke, Eriophoro-Sphagnetum, 1997 114: LOS: Kesselmoor NSG Kobbelke, Eriophoro-Sphagnetum, 1997 37: TF: Fauler See bei Sperenberg, Seggenried, 1997 32: PM: NSG Ferbitzer Bruch, 1998 34: PM: Stahnsdorf, Truppenübungsplatz, Juli 1998 113: MOL: NSG Oderberge bei Lebus, Sandacker, 1996 114: LOS: Kesselmoor NSG Kobbelke, Eriophoro-Sphagnetum, 1997 84: TF: Jüterbog, Truppenübungsplatz, 1996 114: LOS: Reicherskreuzer Heide, Calluna-Birken-Vorwald, August 1998 30: LDS: Tornower See, 1994/95 114: LOS: Kesselmoor NSG Kobbelke, Eriophoro-Sphagnetum, 1997 34: Potsdam, SAGO-Gelände Mai 1998 32: HVL: Ferbitzer Bruch, Juni 1998 81: UM: Unteres Odertal, 1996 29: PM: Körzin, Sandgrube, 1993/94 77: OSL: NSG Pulsnitz, 1984 32: PM: Saarmund, Eichberg, Calluna 1997 118: UM: Unteres Odertal, 1996 37: TF: Sperenberg, NSG Schulzensee, 1997 37: TF: Sperenberg, NSG Schulzensee, Eriophoro-Sphagnetum 1997
Rote Liste Spinnentiere des Landes Brandenburg
ROTE LISTE SPINNENTIERE; NATURSCHUTZ UND LANDSCHAFTSPFLEGE IN BRANDENBURG 8 (2), 1999
Rote Liste Spinnentiere des Landes Brandenburg
ROTE LISTE SPINNENTIERE; NATURSCHUTZ UND LANDSCHAFTSPFLEGE IN BRANDENBURG 8 (2), 1999
Art
Neriene furtiva Oxyopes ramosus
RL BB 1992
2
Gefährdungs- Schwerpunkt- Leitart (L) ursachen vorkommen Zielart (Z) Letzter Nachweis
Eu,Nu,Su Eu,Nu,Su
10 10
L10 L10
2 7 4
Z2 Z4
Pardosa sphagnicola Pelecopsis elongata Pelecopsis mengei
2 2
Me,Eu Fw Me,Nu,Lw
Pellenes nigrociliatus
2
Eu,Su
12
L12
Phaeocedus braccatus
Nu,Su
11
L11
Rugathodes instabilis Scotina gracilipes Scotina palliardi Singa nitidula
4
Me,Fw Fw,Su Eu,Su Me,Nu,Lw
2 12 12 3
L3
Sitticus caricis Sitticus zimmermanni
2 3
Me,Fw Eu,Nu,Su
2 12
L2 Z12
Synageles hilarulus Tetragnatha reimoseri
3 1
Eu,Nu,Su Me,Eu,Lw
11 3
L11 Z3
Tetragnatha striata Thanatus formicinus
3
Me,Eu,Lw Eu,Nu,Su
3 12
Z3
Theonoe minutissima Trachyzelotes pedestris Trichopterna thorelli
1 2
Me,Nu,Fw Nu,Fw Me,Nu,Lw
2 11 4
Xysticus luctator
4
Fw
7
Xysticus luctuosus
Fw,Su
8
L8
Xysticus robustus
Eu,Fw,Su
12
L12
Nu,Su
10
Z10
Nu,Fw;Su
12
Xysticus sabulosus
2
Zelotes erebeus
L11 Z4
34: PM: Ferch, Calluna-Heide, 1998 34: PM: Schäpe b. Beelitz, Sandtrockenrasen, September 1998 114: LOS: Kesselmoor NSG Kobbelke, 1997 32: PM: Körzin, Flugsandfelder, 1998 114: MOL: NSG Oderberge b. Lebus, Auwaldrest, bedeicht, 1996 115: LDS: Reicherskreuzer Heide, Sandtrockenrasen, Juli 1998 156: OSL: Tagebau Plessa, krautreiches Corynephoretum, August 1996 32: Potsdam, Entenfängerteiche, 1998 84: TF: Jüterbog, Truppenübungsplatz, 1996 81: UM: Unteres Odertal, 1996 34: PM: Wublitz b. Marquardt, Schilfröhricht, 1997 34: PM: Wilhelmshorst, Kesselmoor, Juli 1997 115: LDS: Reicherskreuzer Heide, Sandtrockenrasen, Juli 1998 32: Potsdam, Sandgrube, Trockenflur, Mai 1998 34: TF: Gröbener See, Teichsimsenried, September 1997 37: Potsdam, NSG Krummes Fenn, 1997 34: PM: Seddin, Hochspannungstrasse s. Eisenbahnkreuz, Mai 1998 32: OPR: Moor am Stechlinsee, Juni 1998 81: UM: Unteres Odertal, 1996 38: SPN: Burg, Oberspreewald, Feuchtbrache, August 1995 114: LDS: Schlaubetal bei Bremsdorf, Orchideen-Buchenwald, 1997 114: LDS: Schlaubetal bei Bremsdorf, Blaubeer-Kiefernwald, 1997 114: LOS: Reicherskreuzer Heide, CallunaBirken-Vorwald, Juni 1998 114: LOS: Reicherskreuzer Heide, CallunaBestand, 1997 114: LOS: Reicherskreuzer Heide, CallunaBirken-Vorwald, August 1998
Kategorie 3 (gefährdet) Araneae - Webspinnen Agraecina striata
3
Me,Fw
7
L7
Agroeca lusatica
3
Eu,Nu,Su
12
L12
Eu,Nu,Su
12
Alopecosa accentuata Alopecosa schmidti
3
Eu,Nu,Su
12
Alopecosa trabalis
3
Eu,Su
12
L12
34: Potsdam: SAGO-Gelände, frischer Saum, Juni 1998 114: LOS: Reicherskreuzer Heide, Corynephoretum, Juli 1998 114: LOS: Reicherskreuzer Heide, CallunaBestand, 1997 34: PM: Schäpe b. Beelitz, April 98 Calluna-Heide Juli 1998 114: LOS: Reicherskreuzer Heide, Calluna-Birken-Vorwald, Juli 1998
Art
RL BB 1992
Gefährdungs- Schwerpunkt- Leitart (L) ursachen vorkommen Zielart (Z) Letzter Nachweis
Abb. 8 Noch regelmäßig in Moorgewässern anzutreffen ist die bis zu 20 mm große Jagdspinne Dolomedes fimbriatus. Durch die Empfindlichkeit ihrer Lebensräume ist sie gefährdet. H. Beutler Antistea elegans
Abb. 9 Von den größeren, heimischen Tarantel-Arten ist Alopecosa schmidti noch am weitesten verbreitet, durch ihre Bindung an relativ ungestörte Trockenrasen aber gefährdet. A. Herrmann
Me,Eu,Fw
2
L2
Aphileta misera
2
Me,Eu
2
L2
Araeoncus crassiceps Araneus angulatus Argenna subnigra
4 4 4
Me,Eu Fw Eu,Nu,Su
2 7 12
L2 L7
Baryphyma pratense
4
Me,Nu
4
Z4
Centromerus semiater
3
Me,Eu
2
Z2
Ceratinella scabrosa
3
Fw
7
Z7
Ceratinopsis romana Ceratinopsis stativa Cheiracanthium campestre Clubiona frisia Dictyna latens
3 3
Eu,Nu,Su Me,Nu Eu,Nu,Su Eu,Nu,Su Lw,Su
12 4 12 12 14
L12 L4
Me,Fw
6
Z6
4
Diplocephalus permixtus
L14
Dolomedes fimbriatus
3
Me,Eu
2
Z2
Donacochara speciosa Erigone dentigera Ero cambridgei
3
Us,Me Us,Me Me,Eu
3 3 2
Z3 L2
Evarcha laetabunda
4
Eu,Nu
10
L10
Gibbaranea bituberculata Gibbaranea gibbosa
4
Eu,Nu,Su Fw
12 8
114: LOS: Kesselmoor NSG Kobbelke, Eriophoro-Sphagnetum, 1997 32: TF: NSG Schulzensee, Moorauge bei Seddin, März 1997 143: LDS: Beeskow, Dammer Moor, 1978 29: PM: Rochowwiese, 1993/94 113: MOL: NSG Oderberge b. Lebus, Ruderalfläche, 1996 34: Potsdam, Strandbad Babelsberg, Uferrasen, Mai 1998 114: LOS: Kesselmoor NSG Kobbelke, Eriophoro-Sphagnetum, 1997 113: MOL: NSG Oderberge bei Lebus, Buschwald, 1996 81: UM: Unteres Odertal, 1996 155: UM: Unteres Odertal, 1996 34: PM: Schäpe bei Beelitz, 1998 155: UM: Unteres Odertal, 1996 32: PM: Saarmund, Eichberg, Calluna-Bestand, Juni 1998 114: LOS: Kesselmoor NSG Kobbelke, Eriophoro-Sphagnetum, 1997 114: LOS: Oberes Demnitztal, Ledo-Sphagnetum, 1997 32: PM: Zernsee bei Golm, Juni 1998 155: UM: Naßpolder, Unteres Odertal, 1996 32: PM: Ferbitzer Bruch, Seggenried bei Petzow, Juli 1998 34: PM: Ferch, Hochspannungstrasse, Calluna-Heide, Juli 1998 34: PM: Schäpe bei Beelitz, Ackerbrache, 1997 34: Potsdam: Strandbad Babelsberg, 1998
Rote Liste Spinnentiere des Landes Brandenburg
ROTE LISTE SPINNENTIERE; NATURSCHUTZ UND LANDSCHAFTSPFLEGE IN BRANDENBURG 8 (2), 1999
Rote Liste Spinnentiere des Landes Brandenburg
ROTE LISTE SPINNENTIERE; NATURSCHUTZ UND LANDSCHAFTSPFLEGE IN BRANDENBURG 8 (2), 1999
Art
RL BB 1992
Gefährdungs- Schwerpunkt- Leitart (L) ursachen vorkommen Zielart (Z) Letzter Nachweis
Gnaphosa bicolor
3
Fw
8
Z8
Haplodrassus dalmatensis
3
Eu,Nu,Su
12
L12
Haplodrassus moderatus Hilaira excisa Hygrolycosa rubrofasciata Hypomma cornutum Hypomma fulvum Hypsosinga pygmaea Lepthyphantes nitidus Leptothrix hardyi
1
Me,Eu Me,Fw Me,Eu Fw Me Me,Eu Nu,Su Nu,Lw
2 6 2 6 3 2 13 5
L2
Marpissa radiata Mecynargus foveatus
4 3
Me,Us Eu,Nu,Su
3 12
Z3
Neoscona adianta
4
Eu,Nu
10
L10
Notioscopus sarcinatus
3
Me,Eu
2
L2
Ozyptila brevipes Ozyptila claveata
3
Me,Eu Eu,Nu,Su
2 12
L12
Ozyptila scabricula Pardosa nigriceps
3 3
Eu,Nu,Su Eu,Nu,Su
12 12
Pellenes tripunctatus
4
Eu,Nu,Su
12
L12
Philodromus histrio
3
Eu,Nu
10
Z10
Phlegra festiva
4
Eu,Nu,Su
12
L12
4 3 3 3
Abb. 10 Pellenes tripunctatus besiedelt auch Ackerbrachen und Ruderalfluren. Häufig überwintern die Tiere in leeren Schneckenhäusern. A. Herrmann
L2 L3 L2 Z13 Z5
114: LOS: Schlaubetal bei Bremsdorf, Blaubeer-Kiefernforst, 1997 114: LOS: Reicherskreuzer Heide, Calluna-Bestand, 1997 83: UM: Lychen, Cladium-Moor, 1998 30: MOL: Schermützelsee, 1994/95 32: PM: Ferbitzer Bruch, Juni 1998 32: TF: Lehnin, NSG Mittelsee, Juni 1998 32: Potsdam: Wildpark, Torfstich, Mai 1998 75: LDS: NSG Wanninchen, 1978 33: BAR: Klein-Ziethen, Kiefernforst, 1994 34: HVL: Parey/Havel, Nachtweide, Grünland, 1997 114: LOS: NSG Teufelsluch, Juli 1998 34: PM: Prützke, Holzberg, ruderaler Sandtrockenrasen, Mai 1998 114: LOS: Reicherskreuzer Heide, Calluna-Bestand, 1997 37: TF: NSG Schulzensee, Eriophoro-Sphagnetum, 1997 32: PM: Ferbitzer Bruch, Juli 1998 32: MOL: NSG Oderberge b. Lebus, Oktober 1997 81: UM: Unteres Odertal, 1996 114: LOS: Reicherskreuzer Heide, Corynephoretum, Mai 1998 114: LOS: Reicherskreuzer Heide, Corynephoretum, Juli 1998 114: LOS: Reicherskreuzer Heide, Corynephoretum, August 1998 114: LOS: Reicherskreuzer Heide, Corynephoretum, August 1998
Abb. 11 Zu den seltensten heimischen Spinnen gehört Synema globosum, die nur sehr lokal in den Saumstrukturen älterer Laubwälder nachgewiesen wurde. R. Platen
Art
Pirata uliginosus Sitticus saltator
RL BB 1992
3 3
Steatoda albomaculata
Gefährdungs- Schwerpunkt- Leitart (L) ursachen vorkommen Zielart (Z) Letzter Nachweis
Me,Eu Eu,Nu,Su
2 12
L12
Eu,Nu,Su
12
L12
Tapinocyboides pygmaeus Taranucnus setosus
2
Eu,Nu,Su Me,Eu
12 2
Z2
Tetragnatha dearmata
4
Me,Fw
6
L6
Thanatus arenarius
3
Eu,Nu,Su
12
L12
Thanatus sabulosus
3
Eu,Su,Fw
8
Theridion uhligi Theridiosoma gemmosum
3 3
Eu,Nu,Su Me,Fw
12 6
Eu,Nu
12
Thomisus onustus
Z6
Tmeticus affinis
1
Me,Nu
4
L4
Walckenaeria capito
Su
14
Z14
Walckenaeria kochi
3
Me,Eu
2
L2
Walckenaeria stylifrons
3
Su
14
Z14
Walckenaeria vigilax Xysticus ninnii
4 2
Me,Eu Eu,Nu,Su
2 12
Xysticus striatipes
3
Eu,Nu,Su
14
Z14
Zelotes aeneus
1
Eu,Su
11
L11
Araneae - Webspinnen Apostenus fuscus
Fw
7
Asthenargus paganus
Fw
7
Eu,Nu
13
Baryphyma trifrons Centromerus aequalis
Me,Eu,Nu Fw
4 7
Coelotes terrestris
Fw
7
Dipoena prona
Nu,Su
11
Drassodes villosus
Fw
8
Gongylidiellum vivum
Me,Eu
2
155: UM: Unteres Odertal, 1996 114: LOS: Reicherskreuzer Heide, Corynephoretum, August 1998 114: LOS: Reicherskreuzer Heide, Corynephoretum, Juni 1998 34: TF: Dobbrikow, Weinberg, 1998 114: LOS: Oberes Demnitztal, Ledo-Sphagnetum, 1997 114: LOS: Schlaubetal bei Bremsdorf, Bacherlenwald, 1997 114: LOS: Reicherskreuzer Heide, Corynephoretum, August 1998 114: LOS: Reicherskreuzer Heide, Calluna-Bestand, 1997 34: PM: Göhlsdorf, Trockenrasen, Mai 1998 34: TF: Groß Beuthen, Erlenbruch im „Rehwinkel“, 1997 34: PM: Schäpe bei Beelitz, Sandtrockenrasen, September 1998 34: Potsdam: Hermannswerder, Havelufer, April 1998 113: MOL: NSG Oderberge b. Lebus, Adonisröschen-Bestand, 1995 114: LOS: Kesselmoor NSG Kobbelke, Eriophoro-Sphagnetum, 1997 34: TF: Wegrand bei Dobbrikow, lichtes Kieferngehölz, 1998 34: HVL: Parey, Nachtweide, 1997 34: Potsdam: SAGO-Gelände, Corynephoretum, Juni 1998 114: LOS: Reicherskreuzer Heide, Calluna-Bestand, 1997 155: UM: Unteres Odertal, 1996
Kategorie R (extrem selten)
Aulonia albimana
1
Z11
114: LOS: Schlaubetal bei Bremsdorf, Bacherlenwald, 1997 114: LOS: Schlaubetal bei Bremsdorf, Bacherlenwald, 1997 34: Potsdam: SAGO-Gelände, frische Saumlage, Juni 1998 32: PM: NSG Ferbitzer Bruch, 1998 114: LOS: Schlaubetal b. Bremsdorf, Orchideen-Buchenwald, 1997 35: BAR: Biosphärenreservat Schorfheide-Chorin, 1997 156: OSL: Tagebau Plessa, dichter LandReitgrasbestand, Juni 1996 144: OSL: Bergbaufolgelandschaft, Restloch 37, 1988 30: OPR: Gudelacksee, 1994/95
Rote Liste Spinnentiere des Landes Brandenburg
ROTE LISTE SPINNENTIERE; NATURSCHUTZ UND LANDSCHAFTSPFLEGE IN BRANDENBURG 8 (2), 1999
Rote Liste Spinnentiere des Landes Brandenburg
ROTE LISTE SPINNENTIERE; NATURSCHUTZ UND LANDSCHAFTSPFLEGE IN BRANDENBURG 8 (2), 1999
Art
RL BB 1992
Hahnia helveola
Gefährdungs- Schwerpunkt- Leitart (L) ursachen vorkommen Zielart (Z) Letzter Nachweis
Fw
7
Marpissa pomatia Micaria silesiaca
2
Me,Eu Eu,Su
2 12
Micrommata virescens
4
Me,Nu
4
Myrmarachne formicaria Nigma puella Pardosa agricola
? Fw Nu,Su
? 9 12
Pardosa hortensis Peponocranium orbiculatum Poeciloneta variegata
Nu,Su ? Fw
13 8 7
Steatoda castanea Synema globosum Walckenaeria corniculans
4 2
Eu,Fw,Su ? Fw
16 ? 7
Walckenaeria mitrata
4
Fw
7
Zelotes exiguus
Eu,Su
12
Zodarion germanicum
Eu,Fw,Su
12
Opiliones - Weberknechte Leiobunum rupestre
?
16
Opilio saxatilis
Nu,Su
12
4
Eu,Fw,Su
8
1
Me,Fw Me,Fw Fw
7 6 8
114: LOS: Schlaubetal bei Bremsdorf, Buchenwald, 1997 32: PM: NSG Ferbitzer Bruch, 1998 38: UM: Retzower Heide, Calluna-Bestand, Juli 1994 114: LOS: NSG Teufelsluch, Magno-Caricion, Juni 1998 144: OSL: Grünewalde, 1990 30: MOL: Schermützelsee, 1994/95 144: OSL: Schipkau, Bergbaufolgelandschaft, 1989 13: MOL: Falkenhagen, Tongrube, 1995 34: PM: Ferch, Calluna-Heide,1998 114: LOS: Schlaubetal bei Bremsdorf, Bacherlenwald, 1997 34: TF: Ludwigsfelde, Stallgebäude, 1998 32: Potsdam, Wildpark, Eichensaum, 1998 38: OSL: Spreewald, Ragow, Ufersaum (Feuchtgehölz), 3.11.1997 114: LOS: Schlaubetal bei Bremsdorf, Bacherlenwald, 1998 114: LOS: Schernsdorf, NSG Mahlheide, Flechten-Kiefernwald, 1997 144: OSL: Kostebrau, Bruchfeld, 1993
113: MOL: NSG Oderberge bei Lebus, Stipa-Rasen, Mai 1995 114: LOS: Reicherskreuzer Heide, Calluna-Bestand, November 1997
Kategorie G (Gefährdung anzunehmen) Araneae - Webspinnen Alopecosa aculeata Araniella proxima Bolyphantes luteolus Centromerus sellarius Centromerus serratus Cheiracanthium montanum
Fw 7 Eu,Nu,Fw,Su 12
Cheiracanthium oncognathum Cyclosa oculata 4
Fw Me,Eu,Nu
9c 14
Enoplognatha tecta
Me,Su
3
Entelecara berolinensis
?
8
Entelecara congenera Ero tuberculata
Me,Fw Eu,Fw,Su
6 9c
34: TF: Trebbin, verheidete Lichtung am Löwendorfer Berg 1998 4: BAR: NSG Hechtdiebel, 1992 30: PM: Caputher See, 1994/95 114: LOS: Schernsdorf, NSG Mahlheide, Flechten-Kiefernwald, 1997 4: BAR: NSG Hechtdiebel, 1992 144: OSL: NSG Grünhaus, Bergbaufolgelandschaft, 1993 34: PM: Körzin, Sandgrube, 1998 34: TF: Gröbener See, Teichsimsenried, September 1997 54: PM: Belziger Landschaftswiesen, Rohrglanzgras-Bestand, 1997 81: UM: Criewen, Unteres Odertal, Feuchtgrünland, 1995 29: PM: Zauchwitz, Lehmkute, 1993/94 34: Potsdam: SAGO-Gelände, Kiefern-Eichenwald, September 1998
Art
RL BB 1992
Gefährdungs- Schwerpunkt- Leitart (L) ursachen vorkommen Zielart (Z) Letzter Nachweis
Abb. 12 Krabbenspinnen erbeuten nicht selten sehr wehrhafte und große Beutetiere. Im Bild die gefährdete, an Blüten lauernde Thomisus onustus mit einer Wildbiene. R. Platen Euophrys browningi
Me,Su
3
Evansia merens Hylyphantes graminicola Lepthyphantes crucifer
Nu,Lw Me,Us Fw
12 1 8
Mastigusa arietina Micaria formicaria
3
Eu,Nu,Su 12 Eu,Nu,Fw,Su 12
Poecilochroa conspicua Scotophaeus scutulatus
Fw ?
9b 16
Silometopus incurvatus
Eu,Su
1
Tetragnatha shoshone
Me,Su
3
Opiliones - Weberknechte Nemastoma dentigerum Nemastoma triste
Me,Fw Me,Fw
6 6
116: Potsdam: Wildpark, Entenfängerteiche, 1998 34: PM: Fresdorf, lichtes Eichengehölz, 1998 32: PM: Petzow, Brache, Juli 1998 34: PM: Schäpe b. Beelitz, Corynephoretum, 1998 81: UM: Unteres Odertal, 1996 144: OSL: Bergbaufolgelandschaft, Restloch 37, 1988 33: BAR: Golzow, Kiefernmischwald, 1994 32: PM: Saarmund, Eichberg, Waldrand, unter Kiefernrinde, Juni 1998 34: TF: Wegrand bei Dobbrikow, lichtes Kieferngehölz, 1998 12: PM: Derwitzer Teiche, schüttere Schilfzone, 1997
10: ohne genauen Fundort 38: SPN: Burg und Umgebung, Feucht- und Naßwälder, Oktober 1998
Rote Liste Spinnentiere des Landes Brandenburg
ROTE LISTE SPINNENTIERE; NATURSCHUTZ UND LANDSCHAFTSPFLEGE IN BRANDENBURG 8 (2), 1999