SEMINARIUM „Przestrzeń publiczna a rozwój miasta”
ROLA PRZESTRZENI PUBLICZNYCH W MIASTACH 27 listopad 2014
dr Maciej Borsa – SGH, TUP
definicje 2
przestrzeń publiczna to obszar o szczególnym znaczeniu dla zaspokajania potrzeb mieszkańców, poprawy jakości ich życia i sprzyjający nawiązywaniu kontaktów społecznych ze względu na jego położenie oraz cechy funkcjonalno przestrzenne [określony w studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy - art. 2. p. 6 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym] miejsce dostępne powszechnie, zazwyczaj nieodpłatnie nauki społeczne: internet, religijność
rozumienie 3
drogi i ulice, place miejskie przestrzenie rekreacyjne (parki, ob. sportowe) formy krajobrazowe (parki narodowe) przestrzenie kubaturowe (pomieszczenia otwarte bądź zamknięte - w sensie przestrzennym, lub w sensie czasowej dostępności) budynków użyteczności społecznej, np. pasaże centrów handlowych, kina, dworce, hale targowe, muzea, parkingi czy ogrodzone parki lub ogrody
rozumienie 4
forma własności nie ma bezpośredniego związku z tym, czy coś jest przestrzenią publiczną restrykcje właścicielskie zwykle ograniczają przestrzeń publiczną w mniejszym lub większym stopniu odbiór charakteru przestrzeni jest subiektywny, wrażeniowy – może być pozytywny, negatywny lub ambiwalentny odczucia jednostek społecznych determinują stopień dospołecznienia przestrzeni publicznej
rozumienie 5
Z upływem czasu może obszar może utracić funkcję przestrzeni publicznej, na skutek:
odspołecznienia, utraty dostępności, restrykcji i ograniczeń w korzystaniu.
bieżące ograniczenie 6
przedmiot seminarium: obszary leżące w sferze aktywności rozwojowej/inwestycyjnej gminy (jej organów)
prawda rudymentarna 7
społeczność kształtuje przestrzeń przestrzeń kształtuje społeczność miasto to:
społeczność przestrzeń
prawda rudymentarna 8
przestrzeń
społeczność
prawda rudymentarna 9
przestrzeń
społeczność
biznes
sposób organizacji przestrzeni 10
organizacja przestrzeni publicznej wpływa na sposób kontaktowania się ludzi; pod tym względem (proksemika) wyróżnia się: przestrzeń dospołeczna [dospołecznioną], która skłania ludzi do kontaktowania się ze sobą, dając poczucie komfortu; nie sprawia wrażenia sterylnej i skrajnie uporządkowanej lecz jednocześnie nie ma w niej chaosu przestrzeń odspołeczna [odspołecznioną], która skłania do izolowania się i unikania kontaktów; przeładowanie bodźcowe lub brak bodźców, przestrzenie zbyt „oficjalne”, puste i duże
zawłaszczanie przestrzeni 11
fizyczne grupy
zainteresowań (np. alkoholowe, skejci) kierowcy (właściciele aut) ekolodzy; branża turystyczna (partykularne reżimy) handlowcy (ogródki) wspólnoty mieszkaniowe (ogrodzenia)
symboliczne reklama grafiti
zawłaszczanie przestrzeni 12
…przez władze miast:
fizyczne asymetrie
polityk rozwoju (przestrzenie dedykowane wąskim grupom społecznym)
symboliczne dodawanie
autorytetu utrwalanie władzy wyraz „sukcesu”
odspołecznianie przestrzeni 13
…przez projektantów:
iluzja wizualizacji sylwetki
ludzi nie są przedmiotem projektu
brak realnych bodźców („magnesów”) uczestnictwo
brak troski o fazę eksploatacji ignorowanie
kosztów utrzymania i roli biznesu
estetyka zamiast funkcji nie
dla podziwiania
podejmowanie realnego planowania usług
schematyzm propozycji brak
włączenia społecznego w fazie projektowej
wnioski 14
podejście procesowe realizacja eksploatacja
strategie rozwoju przestrzeni publicznych manager przestrzeni publicznych działania nie tylko w centrum (dzielnice) włączanie
społeczne, także w fazie projektowej budżety obywatelskie
angażowanie lokalnego biznesu
przestrzeń włączająca a nie pole walki
SEMINARIUM „Przestrzeń publiczna a rozwój miasta”
Rola przestrzeni publicznych w miastach
DZIĘKUJĘ www.m-borsa.net
dr Maciej Borsa – SGH, TUP