Referencia bibliotecaria en entornos digitales la necesaria presencia de la biblioteca en una sociedad sobreinformada Barcelona, 12 junio 2012
José A...
Referencia bibliotecaria en entornos digitales la necesaria presencia de la biblioteca en una sociedad sobreinformada Barcelona, 12 junio 2012
José Antonio Merlo Vega · Universidad de Salamanca Servicio de Bibliotecas · Dpto. de Biblioteconomía y Documentación
Sociedad digital ubicuidad inmediatez volumen Referencia bibliotecaria en entornos digitales
Las bibliotecas suman espacios
físicos + virtuales Referencia bibliotecaria en entornos digitales
servicios espacios recursos
conectividadconectividadconectividadconectividadconectividadconectividadconectividadconectiv dispositivosdispositivosdispositivosdispositivosdispositivosdispositivosdispositivosdispositivosdis conectividadconectividadconectividadconectividadconectividadconectividadconectividadconectiv dispositivosdispositivosdispositivosdispositivosdispositivosdispositivosdispositivosdispositivosdis conectividadconectividadconectividadconectividadconectividadconectividadconectividadconectiv dispositivosdispositivosdispositivosdispositivosdispositivosdispositivosdispositivosdispositivosdis conectividadconectividadconectividadconectividadconectividadconectividadconectividadconectiv dispositivosdispositivosdispositivosdispositivosdispositivosdispositivosdispositivosdispositivosdis conectividadconectividadconectividadconectividadconectividadconectividadconectividadconectiv dispositivosdispositivosdispositivosdispositivosdispositivosdispositivosdispositivosdispositivosdis conectividadconectividadconectividadconectividadconectividadconectividadconectividadconectiv dispositivosdispositivosdispositivosdispositivosdispositivosdispositivosdispositivosdispositivosdis conectividadconectividadconectividadconectividadconectividadconectividadconectividadconectiv dispositivosdispositivosdispositivosdispositivosdispositivosdispositivosdispositivosdispositivosdis Referencia bibliotecaria en entornos digitales
bibliotecas en la sociedad digital
las
Facilitan recursos Forman y orientan Ofrecen información
Referencia bibliotecaria en entornos digitales
En los servicios bibliotecarios de referencia, el pasado es el presente y el presente es el futuro
Referencia bibliotecaria en entornos digitales
reflexión situación Cambiamos de sentido, nos centramos en la referencia digital (Gracias a Office por prestarnos las fotos) Referencia bibliotecaria en entornos digitales
INFORMAR es una función de cualquier biblioteca.
Los servicios de información deben adaptarse a los
USUARIOS.
La atención de las consultas requiere
ORGANIZACIÓN. Referencia bibliotecaria en entornos digitales
INFORMAR a los USUARIOS de forma ORGANIZADA.
Asumir la función informadora. Ofrecer los servicios de consulta. Gestionar de manera eficiente.
Referencia bibliotecaria en entornos digitales
Las tecnologías permiten ofrecer servicios de consulta sin que el usuario visite físicamente el centro.
Tecnologías para la comunicación Aplicaciones para la gestión Recursos de información
Referencia bibliotecaria en entornos digitales
Los servicios de información pueden ser diferentes, en función de:
Qué objetivos se persigan A quién se dirijan Quién los ofrezca
Referencia bibliotecaria en entornos digitales
Servicios de referencia digital El servicio bibliotecario que atiende peticiones de información de forma telemática, empleando tecnologías digitales para la comunicación con los usuarios. Una útil fuente de información para conocer el panorama internacional, sobre todo del ámbito anglófono, es LisWiki ► LisWiki Chat Reference Libraries: http://liswiki.org/wiki/Chat_reference_libraries
Referencia bibliotecaria en entornos digitales
REFERENCIA DIGITAL
BIBLIOTEC AS
Usuarios/Consultas/Internet/Tecnologías información general
información información de respuesta bibliográfica rápida
Referencia bibliotecaria en entornos digitales
SERVICIO DE REFERENCIA Agentes
Técnicas
Recursos
Gestión
PERSONAL
PROCESOS
FUENTES
CONTROL
Referencia bibliotecaria en entornos digitales
SERVICIO DE REFERENCIA Agentes
PERSONAL
●
Personal implicado
●
Formación inicial y continua
●
Habilidades específicas
●
Responsabilidades
Referencia bibliotecaria en entornos digitales
SERVICIO DE REFERENCIA Técnicas
PROCESOS
●
Sistemas de comunicación
●
Gestión de preguntas
●
Proceso de resolución
●
Archivo de respuestas
Referencia bibliotecaria en entornos digitales
SERVICIO DE REFERENCIA Recursos
FUENTES
●
Recursos de información
●
Técnicas de recuperación
●
Gestión de fuentes
●
Productos informativos
Referencia bibliotecaria en entornos digitales
SERVICIO DE REFERENCIA Gestión
CONTROL
●
Diseño físico y virtual
●
Administración y planificación
●
Gestión económica
●
Evaluación
Referencia bibliotecaria en entornos digitales
Servicio de referencia digital Servicio bibliotecario, prestado por las bibliotecas en el desempeño de sus objetivos básicos. Servicio que atiende consultas, es decir, que responde a cuestiones planteadas por los destinatarios del servicio.
Servicio que se presta en línea, a partir de Internet.
Servicio que emplea tecnologías de la información para la recepción de las consultas y el envío de las respuestas, así como para todas las comunicaciones necesarias para el proceso.
Referencia bibliotecaria en entornos digitales
Electronic Access to Reference Service EARS. Maryland. Telebase
1984
1997
1998
Ask a librarian (Reino Unido). Formulario. Servicio público. Biblioteca de Suny Morrisville, NY. Chat
Referencia bibliotecaria en entornos digitales
referencia digital = referencia virtual Inglés • 24/7 Reference • Ask a librarian • AskA services • Digital reference service • Electronic information service • Electronic reference • E-Reference • Internet Information Services • Live online reference service • Live reference • Online reference • Q&A services • Question point • Virtual reference • Virtual reference desk • Real time reference
Español • Servicio de referencia digital • Servicio de referencia virtual • Servicios de referencia en línea • Servicios digitales de referencia • Servicios electrónicos de referencia • Pregunte a un bibliotecario • Referencia en línea Italiano • Reference digitale • Servizi di consulenza online • Chiedi al bibliotecario
Francés • Référence numérique • Référence virtuel/le • Guichet virtuel • Bureau d’information • Service de questions / résponses • Services de réponse à distance Portugués • Serviço de referência digital • Serviço de referência virtual • Balcão de referência virtual Catalán • Servei de referència Virtual • Servei de referència digital
Referencia bibliotecaria en entornos digitales
CONSULTAS
RESPUESTAS
EQUIPOS PROGRAMAS REDES
Referencia bibliotecaria en entornos digitales
Ordenadores ● Tabletas ● Smartphones ● Dispositivos con conexión Cable ● Wi-fi ● Satélite ● Otras ●
Web ● Correo-e ● Chat / Mensajería ● Foros ● Redes ● Telefonía IP ● Videoconferencia ● SMS ● Aplicaciones móviles ● Programas cliente ●
●
EQUIPOS PROGRAMAS REDES
Referencia bibliotecaria en entornos digitales
Biblioteca Nacional de Francia http://www.bnf.fr
Pregunte: las bibliotecas responden http://www.pregunte.es
Referencia bibliotecaria en entornos digitales
County of Los Angeles Public Library http://www.colapublib.org/contactus/ Referencia bibliotecaria en entornos digitales
Washington-Centerville Public Library http://www.wclibrary.info/ask/im.asp
Referencia bibliotecaria en entornos digitales
Universidad de Sevilla http://bib.us.es/quimica/servicios/pregunte-ides-idweb.html
Linus A. Sims Memorial Library http://www.selu.edu/library/askref/index.html Referencia bibliotecaria en entornos digitales
Ohio University Libraries http://www.library.ohiou.edu/ask/index.html
Referencia bibliotecaria en entornos digitales
Biblioteksvar http://biblioteksvar.no
Referencia bibliotecaria en entornos digitales
Spørg Biblioteksvagten http://www.biblioteksvagten.dk Referencia bibliotecaria en entornos digitales
British Library Reference Services http://www.bl.uk/reshelp Referencia bibliotecaria en entornos digitales
Ask a Librarian Mobile Florida http://www.askalibrarian.mobi
Universitat Politècnica de Catalunya http://bibliotecnica.upc.edu/BRGF/m/
Universidad de Salamanca http://bibliotecas.usal.es
Referencia bibliotecaria en entornos digitales
Software como servicio Plataformas comerciales
PRO GRA MAS
Software educativo Atención a estudiantes/usuarios Software de mensajería Sistemas de comunicación
LibraryH3lp
Software de call-centers Atención a estudiantes/usuarios Software ad hoc Desarrollo propio adaptado
Referencia bibliotecaria en entornos digitales
Referencia bibliotecaria en entornos digitales
IFLA / International Federation of Library Associations and Institutions http://www.ifla.org/VII/s36/pubs/drg03-s.htm Recomendaciones para el servicio de referencia digital
ALA / Reference and Services Users Association RUSA Guidelines http://www.lita.org/ala/mgrps/divs/rusa/resources/guidelines/index.cfm Guidelines for Implementing and Maintaining Virtual Reference Services Guidelines for Cooperative Reference Services
Referencia bibliotecaria en entornos digitales
Referencia bibliotecaria en entornos digitales
algunos consejos de referencista Usa las búsquedas avanzadas y expertas
Sigue los manuales de procedimiento y las pautas del servicio
Contesta con corrección
Organiza los recursos de información
Reutiliza la información que te ha sido útil Guarda tus respuestas y las conversaciones básicas
Referencia bibliotecaria en entornos digitales
muchas gracias
José Antonio Merlo Vega · Universidad de Salamanca Servicio de Bibliotecas · Dpto. de Biblioteconomía y Documentación