Program profilaktyczny STOP przemocy w szkole

Program profilaktyczny „STOP przemocy w szkole” przeznaczony do realizacji w klasach I-III i IV-VI i grupach przedszkolnych Szkoły Podstawowej nr 1 z ...
Author: Filip Paluch
0 downloads 0 Views 536KB Size
Program profilaktyczny „STOP przemocy w szkole” przeznaczony do realizacji w klasach I-III i IV-VI i grupach przedszkolnych Szkoły Podstawowej nr 1 z oddziałami integracyjnymi w Zgierzu w roku szkolnym 2014/15 koreluje z:  Programem Wychowawczym Szkoły,  Rządowym Programem "Bezpieczna i przyjazna szkoła" na lata 2014-2016,  Narodowym Programem Zdrowia na lata 2007–2015;  Narodowym Programem Ochrony Zdrowia Psychicznego;  Krajowym Programem Przeciwdziałania Narkomanii na lata 2011–2016;  Narodowym Programem Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych na lata 2011–2015;  Krajowym Programem Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie;  Krajowym Programem Działań na Rzecz Równego Traktowania na lata 2013–2016;  Rządowym programem ograniczenia przestępczości i aspołecznych zachowań „Razem bezpieczniej”.

Szkoła Podstawowa nr 1 z oddziałami integracyjnymi w Zgierzu

Spis treści: 1.

Podstawa Prawna................................................................................................................................................-3-

2.

Wprowadzenie....................................................................................................................................................- 4-

3.

Definicje i opis zjawiska: profilaktyka, agresja, przemoc.............................................................-5-

4.

Założenia i cele programu profilaktycznego......................................................................................- 10

-

5.

Treści szkolnego programu profilaktycznego.....................................................................................-11

-

6.

Plan działań. Sposoby i formy realizacji. Osoby odpowiedzialne. ..........................................-12

-

7.

Przewidywane osiągnięcia uczniów.........................................................................................................-

24 -

8.

Monitoring i ewaluacja....................................................................................................................................-

25 -

9. Załączniki: - Procedury postępowania nauczycieli oraz metody współpracy szkoły z policją w sytuacjach zagrożenia dzieci i młodzieży przestępczością i demoralizacją przyjęte w Szkole Podstawowej nr 1 z oddziałami integracyjnymi w Zgierzu.

3

1.

Podstawa prawna.

Podstawę prawną do wprowadzenia działań profilaktycznych w ramach szkolnego programu profilaktyki stanowią:  Uchwała Rady Ministrów z 8 lipca 2014 r. w sprawie przyjęcia Rządowego Programu na lata 2014-2016 "Bezpieczna i przyjazna szkoła" 

Konstytucja Rzeczpospolitej Polskiej – art. 72



Konwencja o Prawach Dziecka – art. 3, 19, 33

 1996 r. nr 67, poz. 329

Ustawa z dn. 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z z późniejszymi zmianami)

 Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dn.30 kwietnia 2013r. w sprawie zasad

udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach (Dz.U. 2013 nr 0 poz. 532 ) Rozporządzenie MEN z dn. 17 listopada 2010 r. w sprawie warunków organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych oraz niedostosowanych społecznie w przedszkolach, szkołach i oddziałach ogólnodostępnych lub integracyjnych (Dz.U. Nr 228, poz. 1490 z późniejszymi zmianami ) 

 Rozporządzenie MEN z dn. 23 grudnia 2008 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz. U. Z dn. 15 stycznia 2009 r. nr 4, poz. 17 z późniejszymi zmianami)  Rozporządzenie MENiS z dn. 31 grudnia 2002 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach (Dz. U. z 2003 r. nr 6, poz. 69 z późniejszymi zmianami)  Krajowy Program Przeciwdziałania Narkomanii na lata 20112016 (Rozporządzenie Rady Ministrów z dn 22 marca 2011r.) Rozporządzenie Rady Ministrów z dn. 13 września 2005 r. w sprawie Krajowego Programu Zwalczania AIDS i Zapobiegania Zakażeniom HIV (Dz. U. Nr 126, poz. 1384, z późniejszymi zmianami) 

Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 17 sierpnia 1992r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny w szkołach i placówkach publicznych (Dz.U.nr 65, poz.331) znowelizowane rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej z 19 września 1 996r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny w szkołach i placówkach publicznych (Dz.U.nr 119, poz.562). Nowelizacja dotyczy wypadków uczniowskich. 

3

2.

Wprowadzenie

Szkoła stanowi ważne miejsce w systemie działań profilaktycznych. Problem bezpieczeństwa i zdrowia dziecka stoi zawsze na pierwszym miejscu, jest bezwzględnym priorytetem w edukacji szkolnej. Już od najmłodszych lat należy wyposażać dzieci w wiedzę i umiejętności związane z dbaniem o własne zdrowie i bezpieczeństwo. Współczesne podejście do profilaktyki zakłada, że u podstaw przejawianych przez dzieci i młodzież zachowań ryzykownych leżą te same lub podobne motywy. Zachowania te służą:  zaspokojeniu najważniejszych potrzeb psychicznych (miłości, akceptacji, uznania, bezpieczeństwa, przynależności)  realizacji ważnych zadań rozwojowych (np. określeniu własnej tożsamości, uzyskaniu niezależności od dorosłych)  radzeniu sobie z przeżywanymi trudnościami życiowymi (redukcji lęku i frustracji) (Szymańska J. „Programy profilaktyczne. Podstawy profesjonalnej psychoprofilaktyki”, CMPPP, Warszawa 2002, str. 15) Skuteczne działania profilaktyczne powinny być adresowane do całego środowiska szkolnego, tj. uczniów, rodziców, nauczycieli oraz innych osób zatrudnionych w szkole. Program profilaktyczny przeznaczony jest do realizacji w szkole i w swoim założeniu obejmuje pracę wychowawczo – profilaktyczną nad całością osobowości dziecka z uwzględnieniem kształtowania sfery psychicznej, duchowej i fizycznej.

5

3. Definicje: profilaktyka, agresja, przemoc. Profilaktyka jest chronieniem człowieka w rozwoju przed zagrożeniami i reagowaniem na nie (to przeciwdziałanie zagrożeniom). Jej celem jest ochrona ucznia przed wszelkimi zakłóceniami rozwoju czyli przed podejmowaniem zachowań hamujących lub niszczących rozwój, określanych jako zachowania ryzykowne. Szkoła jest miejscem profilaktyki pierwszorzędowej skierowanej do grupy niskiego ryzyka. Działaniami obejmuje się szerokie, niezdiagnozowane populacje. Profilaktyka pierwszorzędowa ma dwa cele: promocję zdrowego stylu życia oraz opóźnienie wieku inicjacji. Zadaniem szkolnej profilaktyki jest także reagowanie w sytuacjach rozpoznania pierwszych prób podejmowania zachowań ryzykownych (profilaktyka drugorzędowa) poprzez odwołanie się do specjalistycznej pomocy tj. wskazanie, pomoc w organizacji pierwszego kontaktu ze specjalistą, nawiązanie kontaktu z rodzicami, motywowanie do podjęcia leczenia i terapii. Skuteczne działania profilaktyczne powinny koncentrować się na wzmacnianiu czynników chroniących i eliminowaniu lub osłabianiu czynników ryzyka wg podanego wykazu: Czynniki chroniące

Czynniki ryzyka (to cechy, sytuacje, warunki sprzyjające powstawaniu zachowań)

silna więź emocjonalna z rodzicami,

wysoki poziom lęku i niepokoju, niska

zainteresowanie nauką szkolną,

samoocena, niedojrzałość emocjonalna

regularne praktyki religijne,

i społeczna, słaba kontrola wewnętrzna,

poszanowanie prawa, norm, wartości

nierealistyczne oczekiwania wobec

i autorytetów społecznych,

siebie i otoczenia, brak zainteresowania

przynależność do pozytywnej grupy

nauką szkolną, zaburzona więź z rodzicami, nieprawidłowa struktura rodziny

Realizatorami działań profilaktycznych są przede wszystkim nauczyciele wspierani

przez pedagoga szkolnego, psychologa i innych specjalistów spoza placówki, a terenem działań jest głównie szkoła. 6 Szkoła Podstawowa nr 1 z oddziałami integracyjnymi w Zgierzu obejmuje teren, w którym szczególnie często obserwuje się zachowania destrukcyjne i nasilenie czynników ryzyka wśród środowisk rodzinnych uczniów (alkoholizm, bezrobocie, demoralizacja, wulgaryzmy, brak kultury osobistej, niski poziom wykształcenia rodziców). Stąd konieczność wzmożonej pracy profilaktycznej z dziećmi i rodzinami. Agresja dotyczy rozmaitych zachowań powodujących fizyczną, psychiczną lub emocjonalną krzywdę. Zdefiniowanie pojęcia agresji jest zadaniem złożonym. Nie ma zgodności w rozumieniu pojęcia agresji. W psychologii agresja oznacza „działanie skierowane przeciwko osobom lub przedmiotom wywołującym u jednostki niezadowolenie lub gniew” (Surzykiewicz J. „Agresja i przemoc w szkole” CMPPP Warszawa 2000, s. 13). Większość psychologów przez agresję rozumie każde zamierzone działanie mające na celu wyrządzenie komuś szkody, bólu fizycznego lub cierpienia moralnego. Agresja interpersonalna jest autem odnoszącym się do zachowań międzyludzkich organizowanych w celu wyrządzenia szkody jednostce lub grupie społecznej. Jest umyślnym działaniem na szkodę jednostki (Surzykiewicz, 2000). Inni badacze uważają, że o agresji należy mówić tylko wtedy, gdy skłonność ta występuje z intencją uszkodzenia kogoś lub czegoś. Inni natomiast rozpatrują agresję niezależnie od tego, czy dana osoba stawia sobie na cel skrzywdzenie kogoś względnie uszkodzenie czegoś, czy też traktuje zachowania agresywne jako nadrzędne do osiągnięcia innych celów. Agresja może być wyrażona słownie lub fizycznie (Kołodziejczyk, 1996). Zachowania agresywne mogą być skierowane na własną osobą i polegać na zadawaniu sobie bólu lub poniżaniu siebie. Agresja słowna przejawia się najczęściej w postaci odrzucenia, groźby. Może być wyrażona poprzez ośmieszanie, uszczypliwości i kpiny. Agresja fizyczna wyrażona jest w postaci otwartej napaści na drugą osobę lub niszczenia cudzej własności. Przemoc to zachowania agresywne w stosunku do innej osoby lub grupy osób, w wyniku którego inne osoby ponoszą uszczerbek na ciele lub w zakresie funkcji psychicznych

(Kmiecik- Baran K. „Młodzież i przemoc”, Przegląd Oświaty, Gdańsk 2000, s. 72). Jest to bezpośrednie oddziaływanie jednego człowieka na drugiego w celu zmuszenia go, wbrew 7 jego woli, do zmiany zachowań, zmiany systemu wartości bądź poglądów w jakieś sprawie. Działanie takie stwarza sytuacje zagrażające bezpieczeństwu fizycznemu i psychicznemu. Przemoc w odróżnieniu od agresji jest ZAWSZE intencjonalna, narusza prawa i dobra osobiste jednostki, Zawsze powoduje szkody, ma tendencje do powtarzania się. Charakteryzuje się tym, że: 

jest to zamierzone, świadome działanie sprawcy, które ma na celu podporządkowanie

ofiary, 

występuje relacja nierównych sił (ofiara jest słabsza fizycznie),



występuje naruszenie praw wolności i dobra osobistego jednostki,



objawia się bólem, cierpieniem, uszczerbkiem na zdrowiu.

Czynniki ryzyka wystąpienia zachowań agresywnych i przemocowych mogą tkwić w: 

środowisku rodzinnym,



środowisku szkolnym,



grupie rówieśniczej,



środkach masowego przekazu, grach komputerowych,



cechach osobowych jednostki. Niekorzystne czynniki wywołujące zachowania agresywne

Środowisko rodzinne

- niewłaściwe postawy wychowawcze rodziców (zbytnia pobłażliwość lub rygoryzm, brak zgodności co do metod wychowawczych, brak opieki i kontroli najczęściej ze strony matki); - apodyktyczność przejawiająca się brutalnym traktowaniem, biciem, ostrymi wybuchami gniewu, - wrogi lub obojętny stosunek uczuciowy jednego z rodziców, - brak harmonijnego współżycia w rodzinie, - negatywne wzorce zachowań prezentowanych przez rodziców, - cechy temperamentalne dziecka (cechy odziedziczone)

8 Środowisko szkolne

- obowiązki związane z uczęszczaniem do szkoły (uczeń musi chodzić do szkoły, musi przebywać w zamkniętej przestrzeni, musi odrabiać lekcje), - konieczność podporządkowania się cudzym decyzjom sterującym aktywnością, - ograniczenie wyboru działania, - presja czasowa np. ponaglanie ucznia do szybszego mówienia, czytania lub pisania, - niesprawiedliwe ocenianie, - częste upomnienia np. wytykanie wad, - nadmierne zagęszczenie w szkole (ciemne korytarze, przepełnione klasy), - poczucie bezkarności sprawców agresji i ułomny system przepisów oraz norm prawnych (małe uprawnienia rady pedagogicznej i dyrekcji szkół)

Środowisko

- zachęcanie i dopingowanie do podejmowania zachowań

rówieśnicze

ryzykownych, - modelowanie zachowań agresywnych celem dopasowania się do grupy, - stosowanie przemocy przez starszych i silniejszych uczniów, - przejawianie na gruncie szkoły zachowań agresywnych i przemocowych (tworzenie grup tzw. szkolnych chuliganów), - zanikanie autorytetów moralnych oraz radykalna zmiana systemu wartości wśród dzieci i młodzieży

Środki masowego przekazu, gry komputerowe

- negatywne oddziaływania medialne, prezentowanie przemocy w różnorodnych formach i przejawach, - modelowanie zachowań dzieci i młodzieży przez prezentowane lub publikowane obrazy, informacje, - trudności, szczególnie u młodszych dzieci, w odróżnieniu w treściach medialnych fikcji od realiów otaczającego świata

8 Czynniki osobowe

Cechy ofiary pasywnej- wrażliwość, nieśmiałość, niepewność, podwyższony poziom lęku, nieumiejętność obrony, płaczliwość, wycofywanie się w przypadku ataku, poczucie niskiej wartości, poczucie osamotnienia, opuszczenia, słabsi pod względem fizycznym Ofiara prowokująca- nadmierna aktywność, pobudliwość, zmienność nastrojów i humorów, deficyt koncentracji i uwagi. Może być uciążliwa, niezdarna, wprowadza zamieszanie i niepokój, drażni otoczenie. Wytwarza wokół atmosferę napięcia, prowokując do negatywnych reakcji ze strony innych. Sprawcy przemocy- tendencja do wyśmiewania lub szydzenia z innych, łatwej intencji celowego mówienia rzeczy, które mogą kogoś zranić lub komuś zagrozić. Bywają silniejsi od rówieśników, bardziej sprawni fizycznie. Mają potrzebę dominowania i tyranizowania

innych. Charakteryzuje ich niski próg tolerancji na frustrację, trudności w przystosowaniu się do panujących norm i zasad oraz niski poziom samokontroli, szczególnie w zakresie regulacji emocji. Instrumentalnie traktują innych.

10

4. Założenia i cele programu profilaktycznego. Program profilaktyczny „STOP PRZEMOCY W SZKOLE” będzie działał w oparciu o szereg obowiązujących aktów prawnych. Nawiązuje do celów rządowego programu „Bezpieczna i przyjazna szkoła” na lata 2014-16. Przeznaczony jest do realizacji w klasach I- III i IV- VI oraz grupach przedszkolnych Szkoły Podstawowej nr 1 z oddziałami integracyjnymi w Zgierzu w roku szkolnym 2014/2015. Programem objęci są uczniowie wszystkich klas szkoły podstawowej w ramach godzin z wychowawcą oraz zajęć specjalistycznych przeznaczonych na realizację programu. Realizatorami programu są wszyscy wychowawcy klas, pedagog i psycholog szkolny, pielęgniarka szkolna, przedstawiciele różnych instytucji (np. Policji, Straży Miejskiej) wspierających szkołę w działaniach profilaktycznych. Głównym celem programu jest ograniczenie i wyeliminowanie różnych form przemocy

w szkole i poza nią, a także zapobieganie pozostawaniu tego rodzaju problemów. Nadrzędnym celem jest przekazać wiedzę i ćwiczyć umiejętności dotyczące: 

zachowania bezpieczeństwa ucznia w szkole i poza nią;



zapobiegania agresji i przemocy wśród rówieśników;



promowanie zdrowego i aktywnego stylu życia;



udzielanie pierwszej pomocy w razie wypadku i w różnych sytuacjach dnia

codziennego. Cele szczegółowe dotyczą dążenia do sytuacji, w której uczeń: 

zna swoje prawa i obowiązki;



przestrzega wypracowanego regulaminu zasad pracy na zajęciach i założeń Statutu

Szkoły; 

dba o bezpieczeństwo swoje i innych w szkole i poza nią;



zna sposoby obrony przed agresją i przemocą;



wie jak dbać o własne zdrowie;



zna zagrożenia wynikające z niewłaściwego stylu życia;



wie kiedy należy udzielić pierwszej pomocy poszkodowanemu i potrafi podjąć

odpowiednie podstawowe środki pomocy w sytuacji zagrożenia życia (wezwać pomoc, zabezpieczyć miejsce zdarzenia itp.)

10

5. Treści szkolnego programu profilaktycznego. Szkolny program profilaktyki „Stop przemocy w szkole” uwzględnia treści kształcenia dostosowane do możliwości percepcyjnych i potrzeb rozwojowych uczniów na poszczególnych etapach rozwoju. Program obejmuje następujące obszary działań: I. Bezpieczeństwo w szkole i w drodze do szkoły II. Stres i emocje III. Zapobieganie i przeciwdziałanie różnym formom uzależnień IV. Kształtowanie kultury osobistej V. Przemoc i agresja VI. Brak motywacji do nauki i niepowodzenia szkolne VII. Profilaktyka zdrowotna

12

6. Plan działań. Sposoby i formy realizacji. Osoby odpowiedzialne. Ad I. Bezpieczeństwo w szkole i w drodze do szkoły. Cele: 

podnoszenie poziomu bezpieczeństwa



kształtowanie umiejętności bezpiecznego poruszania się po jezdni i zachowanie

bezpieczeństwa podczas gier i zabaw  

wdrażanie do przestrzegania znaków drogowych i kodeksu drogowego utrwalanie znajomości regulaminu szkoły i wdrażanie do bezwzględnego stosowania się do kodeksu

L.p. 1.

2.

3

Zadania

Sposoby i formy realizacji

Bezpieczeństwo na drodze

- zorganizowanie spotkania z funkcjonariuszem Policji i Straży Miejskiej na temat bezpiecznego poruszania się po drogach; Zachowanie - wycieczka na przejścia dla pieszych i ostrożności w kontaktach z osobami przystanki autobusowe; - pogadanka na temat zasad kulturalnego nieznajomymi i pozostawionymi bez zachowania się w środkach komunikacji publicznej; opieki zwierzętami. - monitoring na terenie szkoły; Bezpieczeństwo na - przypomnienie drogi ewakuacji i terenie szkoły zachowania się na wypadek pożaru; - działalność zespołu ds BHP na terenie szkoły; - szkolenie z zakresu BHP dla nauczycieli i pracowników niepedagogicznych (wg potrzeb) - przeprowadzenie pod kierunkiem Państwowej Straży Pożarnej próbnych alarmów przeciwpożarowych - bezpieczeństwo w czasie przerw (dyżury pełnione przez nauczycieli, wydłużenie czasu dyżurów i zwiększona liczba nauczycieli na dyżurach, kontrola zachowań uczniów w toaletach); - bezpieczeństwo w czasie lekcji (systematyczne sprawdzanie i odnotowywanie obecności uczniów na 12 lekcjach); -kontrolowanie zachowania uczniów w szatniach, pełnione dyżury, odprowadzanie uczniów po zajęciach lekcyjnych; - przypomnienie na godzinach z wychowawcą regulaminu szkoły i zasad zachowania obowiązujących na jej terenie;

Przestrzeganie uczniów przed niebezpiecznymi sytuacjami.

- przeprowadzenie zajęć w ramach godzin z wychowawcą i zajęć profilaktycznych na temat bezpiecznych zabaw w czasie ferii i wakacji:  na śniegu i lodzie,  na wycieczkach bliższych i dalszych,

Osoby realizujące zadania programu - wychowawcy klas - psycholog - pedagog - funkcjonariusz Policji, Straży Miejskiej

- dyrektor - wszyscy nauczyciele - wychowawcy klas - personel szkoły - zespół ds BHP

- wychowawcy klas - nauczyciel techniki

 wspólne układanie regulaminu wycieczki i podpisanie przez każdego uczestnika,  podczas kąpieli.

4.

Współpraca z rodzicami

5.

Zapoznanie z ważnymi numerami telefonów

- podejmowanie tematyki zagrożeń w domu ( niebezpieczne urządzenia, zabawa ogniem itp.); - uwrażliwienie rodziców na szczegółowe zapoznanie dziecka z drogą do szkoły; zwracanie uwagi na niebezpieczne miejsca w okolicach szkoły (rozmowy podczas zebrań z rodzicami) - zapoznanie z numerami alarmowymi: pogotowie ratunkowe, policja, straż pożarna

6.

Współpraca z Policją

- pogadanki, spotkania z Policjantem

- wychowawcy klas - pedagog - psycholog

7.

Program „Bezpieczny Puchatek” pod patronatem Kuratora Oświaty i Komendy Głównej Policji.

- Zgłoszenie Szkoły do programu skierowanego do klas pierwszych szkoły podstawowej. - przeprowadzenie zajęć dotyczących bezpieczeństwa

- wychowawcy klas pierwszych - pedagog szkolny

- wychowawcy klas - rodzice

- wychowawcy klas - nauczyciele

13

Ad II. Stres i emocje. Cele: 

wzrost wiedzy na temat stresu, jego objawów i uwarunkowań



ukazanie wpływu stresu na uczenie się



wskazanie korzyści wynikających z pozytywnego myślenia



poznanie różnych emocji: pozytywnych i negatywnych



wdrażanie do stosowania różnych metod rozładowania negatywnych emocji

L.p.

Zadania

1.

Uświadomienia uczniom czym jest stres, frustracja (definicje, rodzaje). Zapoznanie z problematyką emocji. Poznanie sposobów radzenia sobie z przykrymi emocjami i stresem. Ćwiczenia umiejętności radzenia sobie ze stresem

2.

Osoby realizujące Sposoby i formy realizacji zadania programu - zajęcia w ramach godzin z wychowawcą - wychowawcy poświęcone tematyce stresu i emocji; klas - zajęcia profilaktyczne przedstawiające - psycholog różne rodzaje emocji i ćwiczące - odpowiedzialni umiejętności ich rozpoznawania; za zajęcia - zorganizowanie spotkania ze specjalistą nauczyciele psychologiem na temat stresu i emocji; - pracownicy - zajęcia tematyczne z pracownikami PPP poradni psychologiczno-pedagogicznych zgodnie z potrzebami szkoły; - przeprowadzenie zajęć na temat stresu i - wychowawcy jego skutków na godzinach z klas wychowawcą; - psycholog - ćwiczenia praktyczne: odgrywanie - pedagog scenek, dramy, konkursy, quizy, gry i - logopeda zabawy ruchowe, inscenizacje, techniki - nauczyciele relaksacyjne, ćwiczenia oddechowe itp.

14

Ad III. Zapobieganie i przeciwdziałanie różnym formom uzależnień. Cele: 

informowanie uczniów o konsekwencjach stosowania środków odurzających



wyposażenie rodziców i nauczycieli w wiedzę o rodzajach środków odurzających,

objawach ich zażywania i sposobach pomocy 

wskazanie możliwości unikania tych zagrożeń i sposobów radzenia sobie z tymi

niebezpieczeństwami

L.p.

Zadania

1. Uświadomienie zagrożeń wynikających z palenia tytoniu, picia alkoholu, używania narkotyków, przyjmowania dopalaczy, picia napojów energetyzujących oraz poszerzanie wiedzy na temat tych środków.

2. Efektywne zagospodarowanie czasu wolnego uczniów.

3. Rozwijanie umiejętności radzenia sobie w sytuacji presji rówieśniczej.

Sposoby i formy realizacji - projekcje filmów, pogadanki i dyskusje na godzinach z wychowawcą i zajęciach profilaktycznych; - gromadzenie i udostępnianie materiałów na temat profilaktyki uzależnień, podanie ciekawych pozycji programów telewizyjnych, stron internetowych itp.; - rozmowy indywidualne z uczniami; - spotkania z pielęgniarką szkolną, psychologiem i pedagogiem; - organizowanie zajęć i zawodów sportowych, rajdów, wycieczek; - podejmowanie tematyki związanej z aktywnym wypoczynkiem, aktywnym spędzaniem czasu wolnego; - kółka zainteresowań; - świetlica „Wesoła Gromada”; - dyskoteki i zabawy szkolne; - piknik integracyjny; - organizowanie zajęć w ramach godzin z wychowawcą na temat postaw asertywnych; - prowadzenie zajęć profilaktycznych na temat radzenia sobie w trudnych sytuacjach;

Osoby realizujące zadania programu - wychowawcy klas - nauczyciele - pielęgniarka - psycholog - pedagog

- nauczyciele - wychowawcy klas

- wychowawcy klas - odpowiedzialni za zajęcia nauczyciele

15 4

Włączenie do współpracy instytucji wspierających szkołę w działaniach profilaktycznych

- współpraca z policją (interwencje wobec dzieci sięgających po środki uzależniające); - współpraca z MOPS, w szczególności Ogniwem ds. rodzin zagrożonych demoralizacją i marginalizacją społeczną; - współpraca z pracownikiem Sądu Rodzinnego (np. kuratorem rodzinnym); - Łódzkie Hospicjum dla Dzieci w Łodzi - Stowarzyszenie Hospicjum im. Jana Pawła II w Zgierzu

- dyrektor - wychowawcy klas - psycholog - pedagog - rodzice - pracownicy instytucji

- Centrum Pomocy Rodzinie

5

Wsparcie rodziny dziecka Warsztaty dla rodziców uczniów klas szóstych na temat „Jak rozpoznać u dziecka, czy ma kontakt z narkotykami?”

16

Ad IV. Kształtowanie kultury osobistej. Cele:

- psycholog szkolny - terapeuta pedagogiczny - prowadzący warsztaty



kształtowanie postaw dobroci i życzliwości wobec drugiego człowieka



poznanie umiejętności potrzebnych w kontaktach z innymi ludźmi



wzbudzanie potrzeby reakcji, by nie pozostawać obojętnym

L.p.

Zadania

1. Zapoznanie uczniów z pojęciem kultury osobistej.

2

Wdrażanie uczniów do poszanowania każdego człowieka i jego godności osobistej.

Sposoby i formy realizacji - organizowanie zajęć w ramach godzin z wychowawcą na temat kultury osobistej; - indywidualne rozmowy z uczniami na temat kulturalnego zachowania; - zwracanie uwagi na nieprawidłowe zachowanie uczniów; - reagowanie, nie pozostawanie obojętnym na wszelkie przejawy braku kultury; - kontrolowanie i pilnowanie dyscypliny na lekcjach przez nauczycieli; - dawanie przykładu swoją postawą;

17

Ad V. Przemoc i agresja. Cele:

Osoby realizujące zadania programu - wszyscy pracownicy szkoły

- wszyscy nauczyciele



rozwijanie u dzieci zdolności do samokontroli i samooceny



zminimalizowanie zjawiska agresji i przemocy



wyrabianie u uczniów postawy szacunku dla norm właściwego zachowania



budowanie klimatu zapewniającego uczniom poczucie bezpieczeństwa fizycznego i

psychicznego 

nauczenie uczniów odróżniania dobrych zachowań od złych



wzmacnianie pozytywnych wzorców zachowań



rozwijanie umiejętności radzenia sobie ze złością i agresją



zwiększenie poczucia wartości własnej i rówieśników



uwrażliwianie na krzywdę drugiego człowieka



wyrabianie właściwego (także krytycznego) stosunku do reklam, gier komputerowych



wyposażanie dzieci w umiejętność bycia asertywnym

L.p. 1.

Zadania

Pomoc uczniom mającym trudności z adaptacją w szkole.

Sposoby i formy realizacji - rozmowa z nauczycielem, udzielenie wsparcia; - prowadzenie zajęć o charakterze psychoedukacyjnym mających na celu integrację klasy i budowanie zaufania;

2

-Internet – dobrodziejstwo kontrolowane przez Wskazywanie rodziców; pozytywnej roli - pedagogizacja rodziców (w trakcie zebrań środków masowego z rodzicami oraz w razie potrzeby); przekazu (telewizja, - rozmowy z uczniami w trakcie godzin z Internet, gry wychowawcą; komputerowe) oraz - udział uczniów w zajęciach profilaktycznych zagrożeń jakie z “Stop Cyberprzemocy”; sobą niosą jeśli korzystamy z nich w nieumiejętny sposób 18

3

Umiejętne radzenie sobie - udział uczniów w zajęciach przeciwdziałania z agresją konfliktom grupowym „Mediacja społeczna i przemocą. szansą porozumienia”; - prowadzenie zajęć o charakterze

Osoby realizujące zadania programu -dyrekcja - wychowawcy - nauczyciele - pedagog - psycholog - wychowawcy - nauczyciel informatyki - pedagog - psycholog - terapeuta pedagogiczny

- wychowawcy - odpowiedzialni za zajęcia nauczyciele

psychoedukacyjnym przez psychologa i pedagoga szkolnego w zależności od potrzeb; - rozmowy z uczniami;

- pedagog - psycholog

- umiejętne porozumiewanie się z innymi; - kształtowanie postaw asertywnych: sztuka mówienia „nie”; - kierowanie się własnym zdaniem w sytuacji presji grupowej; - otwarte wyrażanie swoich myśli, sądów, oczekiwań, próśb, opinii itd.;

- wychowawcy - odpowiedzialni za zajęcia nauczyciele - pedagog - psycholog

4

Doskonalenie umiejętności interpersonalnych.

5

Wskazywanie - - udział uczniów w kołach zainteresowań, w i organizowanie zajęciach sportowych, konkursach, zawodach, wartościowych form wycieczkach, rajdach, wycieczki do różnych spędzania wolnego instytucji kulturalnych. czasu.

6

- uwrażliwianie dzieci na krzywdę innych; - wychowawcy Wdrażanie uczniów - udział uczniów w zajęciach świetlicy szkolnej - nauczyciele do niesienia i świetlicy „Wesoła Gromada”; pomocy.

7

Zwiększenie samooceny u uczniów i podnoszenie poczucia własnej wartości.

- nagradzanie uczniów za osiągnięcia i umiejętności – wg WSO; - prezentowanie na lekcjach autorytetów, konstruktywnych grup rówieśniczych;

- wychowawcy - nauczyciele - pedagog - psycholog

8

Rozpoznanie środowiska uczniów.

- obserwacja dzieci i młodzieży podczas różnych zajęć w szkole i poza nią; - rozmowy z uczniami; - wywiady i rozmowy z rodzicami;

- wychowawcy - nauczyciele - pedagog - psycholog

19

VII. Brak motywacji do nauki i niepowodzenia szkolne. Cele:

- wychowawcy - nauczyciele - pedagog -psycholog

 wyrównanie szans edukacyjnych uczniów z trudnościami w nauce lub mających zaległości z powodu usprawiedliwionej, dłuższej nieobecności w szkole 

rozbudzanie i kształtowanie zainteresowań uczniów

L.p.

Zadania

Sposoby i formy realizacji

1. Wdrażanie - systematyczna kontrola ze strony nauczycieli i uczniów do rodziców pod względem postępów w nauce; systematyczności - pozytywne motywowanie ucznia do pracy; i efektywności w działaniu. 2 Doskonalenie umiejętności - rozmowy na godzinach z wychowawcą, jak radzenia sobie unikać oraz jak postępować w sytuacji w sytuacjach niepowodzeń szkolnych, do kogo zwrócić się o niepowodzeń pomoc. szkolnych. 3 -szkolne koła zainteresowań; Stwarzanie szansy - nabywanie umiejętności pozytywnego myślenia osiągania sukcesu o sobie; - dostosowywanie wymagań programowych do (nawet możliwości i potrzeb uczniów z niewielkiego). Rozpoznawanie niepełnosprawnością słabych i mocnych stron ucznia. -zachęcanie uczniów zdolnych do pomocy koleżeńskiej; Wdrażanie do -zajęcia dydaktyczno -wyrównawcze dla uczniów niesienia pomocy z obniżonym progiem wymagań; uczniom, którzy -zajęcia korekcyjno-kompensacyjne indywidualne mają trudności z lub grupowe dla uczniów, którzy mają wydaną nauką. opinię lub orzeczenie przez poradnię psychologiczno –pedagogiczną; - zajęcia rewalidacyjno-wychowawcze; - zajęcia terapii logopedycznej; 20 - zajęcia odbywające się w świetlicy szkolnej i świetlicy „Wesoła Gromada”; 5 - konsultacje z rodzicami na comiesięcznych Współpraca z zebraniach rodzicielskich rodzicami - cotygodniowe konsultacje psychologa szkolnego 4

Osoby realizujące zadania programu - wychowawcy - nauczyciele - rodzice

- wychowawcy - nauczyciele - pedagog - psycholog

- wychowawcy - nauczyciele - pedagog - psycholog

- wychowawcy - nauczyciele - pedagog - psycholog - logopeda

- psycholog - wychowawcy - nauczyciele

dla rodziców

- pedagog

21

VIII. Profilaktyka zdrowotna Cele:

 

wzrost wiedzy na temat zdrowia i jego uwarunkowań, wskazywanie korzyści wynikających z prowadzenia zdrowego stylu życia.

L.p.

Zadania

Sposoby i formy realizacji

Osoby realizujące zadania programu

1

Edukacja zdrowotna.

- wychowawcy - realizacja programu Szkoła Promująca Zdrowie; - nauczyciele - zwracanie uwagi na ubieranie się stosownie do pory - pielęgniarka roku i pogody; szkolna - wspólne spożywanie drugiego śniadania; - udział szkoły w ogólnopolskim programie „Owoce na co dzień”, „Szklanka mleka”, „Szkoła w ruchu”

2

Dojrzewanie jako trudny okres dla każdego nastolatka.

- pomoc w zrozumieniu przemian zachodzących w organizmie w ramach godzin z wychowawcą i Wychowania do życia w rodzinie; - wzmacnianie u dzieci poczucia własnej wartości;

- wychowawcy - nauczyciel przyrody - nauczyciel Wychowania do życia w rodzinie

3

Znaczenie higieny osobistej.

- dbałość o czystość ciała (szczególnie mycie rąk) i odzieży; - higiena jamy ustnej, fluoryzacja; - przypominanie o właściwym korzystaniu z urządzeń sanitarnych; - higiena i estetyka przygotowywania posiłków; - nawiązanie współpracy ze Stacją SanitarnoEpidemiologiczną;

- wychowawcy - nauczyciele - nauczyciel techniki - pielęgniarka, - pracownik sanepidu

4

Pierwsza pomoc - nauka udzielania pierwszej pomocy w nagłych przedmedycz wypadkach; na. - opieka pielęgniarki szkolnej; -współpraca z placówką podstawowej opieki zdrowotnej;

- wychowawcy - nauczyciele odpowiedzialni za zajęcia

5

Dbałość o prawidłowy rozwój fizyczny

- wychowawcy -odpowiedzialni za zajęcia nauczyciele

uczniów: zwracanie uwagi na

-gimnastyka korekcyjno- kompensacyjna w każdej klasie; -kształtowanie właściwej postawy ciała; -opieka pielęgniarki szkolnej; 22 - udział w akcji „Ratujmy wzrok Dzieciom” przy współpracy z Urzędem Miasta Zgierza, JZO oraz firmy abs OPTYK

- pielęgniarka - realizatorzy programu

właściwą postawę ciała, profilaktyczne badania lekarskie (tzw. bilans zdrowia).

„Ratujmy Wzrok Dzieciom”

6

Propagowanie -uświadomienie o szkodliwości używek i środków odurzających; zdrowego - zachęcanie do uprawiania różnych dyscyplin stylu życia. sportowych i aktywnego wypoczynku w ramach akcji „Szkła w ruchu”; - zachęcanie uczniów do uprawiania sportu, uczestnictwa w imprezach sportowych; -zachęcanie uczniów do rozwijania umiejętności ruchowych umożliwiających uczestnictwo w wybranych przez nich formach aktywności fizycznej indywidualnej i zespołowej;

- wychowawcy - nauczyciele - nauczyciele wychowania fizycznego

7

Współpraca z rodzicami.

- wychowawcy i odpowiedzialni za realizację programu nauczyciele - pedagog szkolny

- włączenie rodziców do realizacji programu Szkoła Promująca Zdrowie; - comiesięczne spotkania z rodzicami, oraz indywidualne kontakty w razie potrzeby;

23

8.

Przewidywane osiągnięcia uczniów. Wdrażanie programu podniesie świadomość uczniów oraz przyczyni się do nabycia

przez nich praktycznych umiejętności radzenia sobie z zagrożeniami w otaczającym świecie. Oczekuje się, że zajęcia przeciwdziałające agresji pozwolą na wyrównanie nieprawidłowości w osiąganiu harmonii emocjonalno – społecznej, doprowadzą do stabilności wewnętrznej naszych wychowanków. Sprawią, iż dzieci nabiorą sił do prawidłowego działania i funkcjonowania, staną się wrażliwe na przejawy złego zachowania, a ich reakcje będą podporządkowane określonym normom i zasadom. Przewidujemy, że efektem działań profilaktycznych będzie:  zwiększenie poczucia bezpieczeństwa w szkole  wzrost świadomości zagrożeń spowodowanych agresją i przemocą  ukształtowanie poczucia świadomości i potrzeby przeciwdziałania agresji  nabycie umiejętności radzenia sobie w sytuacji zagrożenia, agresji i przemocy  wzrost wiedzy na temat konsekwencji uzależnień i wpływu używek na zdrowie człowieka  nabywanie przez dzieci nawyku prowadzenia zdrowego trybu życia  nabywanie umiejętności oceny swoich możliwości i szans na dalsze kształcenie  umożliwienie uczniom osiągać sukcesy dydaktyczne na miarę swoich możliwości  lepsza integracja społeczności szkolnej  zwiększenie integracji środowisk wychowawczych w kierunku przeciwdziałania agresji  nabywanie przez dzieci umiejętności nawiązywania poprawnych relacji międzyludzkich  podporządkowanie się ogólnie przyjętym normom i zasadom  nabycie umiejętności kontroli własnych emocji i wyrażania uczuć  budowanie pozytywnej samooceny oraz asertywności

24

9. Monitoring i ewaluacja.

Mierzalne wskaźniki ewaluacji: - zmniejszenie liczby zachowań agresywnych; - utrwalone zachowania asertywne; - dbanie o zdrowie fizyczne i psychiczne; - zdrowe i higieniczne odżywianie się; - uczeń wolny od uzależnień; - umiejętność organizowania czasu wolnego; - świadome i umiejętne korzystanie z komputera, Internetu, telewizji; - reakcje w sytuacji zagrożenia; - sukcesy uczniów; - pogłębianie umiejętności wychowawczo-profilaktycznych nauczycieli na kursach;

Sposoby ewaluacji: - obserwacja, - rozmowy, dokumentacja szkolna.

-

opracowanie programu: Katarzyna Gałązka Aneta Szwajkiewicz Joanna Kirsz

25