Haziran 2013

KATILIM BANK

ORANI

beri biridir. 2006 tarihli

yla Kredilendirme

mevduat toplamakta, kredi tahsis etmekte mevduat sahiplerine hedefleyen,

kazan

ler B

i etkileyen nitel ve nicel parametreler in nm

; mevduat kredi kredi riski ve likidite riski

,K

Anahtar Kelimeler:

PROFIT RATE TARGETING IN PARTICIPATION BANKS ABSTRACT Participation Banks, operating since 1985 in Turkey, are one of the prominent players of banking sector. Participation Banks, gaining by Banking Law No: 5411 dated 2006, converged further to . Participation Banks, based their crediting function value of me value of money, takes deposits, allocates credits and provides banking services with the claim of In this study, A new approach is recommended that depends on the targeting of fund transfer pricing and costing of credits. In according to this approach; the quantitative and qualitative parameters in deposit credit process are evaluated and besides the importance of credit risk and liquidity risk management are also emphasized. Key Words: Participation Banks, Participation Accounts, Profit Rate Targeting.

38

Haziran 2013

Faizsiz esasa

olarak 60

ve

siyasal an finansal sistemlerin

,

. biriken kapital bu

,

nde

ilk 16.12.1983 tarih ve 83 Kararname

Kararnamesi

Bank etmektedir.

2 zel Finans Kurumu ( ( zel Finans Kurumu) ile devam

, 1:

1985

1989

1991

1995

ve Kronolojisi 1996

1999

2001

2005

2006

Al Baraka

1 2

Faisal Finans

Family Finans Anadolu Finans

3 Asya Finans

4

buyana

le birlikte,

konvansiy ir. derin finansal kriz nedeniyle b , 12

; 5,5 kat

39

1% m

Haziran 2013

ve siyasal kalitesinin hukuki yasal bir al edilmesine imk

gibi

2:

Kaynak: BDDK, (fon finansal

22.05.2013. mevduat (kaynak) toplama ve kredi ma .

Uygulamada ise; m n; menkul, gayrimenkul, hak ve hizmetler

emtia, hisse senedi,

40

Haziran 2013

Konunun dinsel ve siyasal , ile k r fark kavramsal boyutu ; , matematiksel hesaplama , K r ise; gelir hesaplanabilen, , muhasebesel ve vergisel elde edilebil izafi bir sorunu, bu izafi . Sorun; onlarca lerden sadece belirli bir tutar murabaha (kesin k r)

i

Zaten

k

zarar ihtimali

, var o

ada; (vade) mesi, oran a d kredi maliyetini etkileyen parametrelerin hesaplamaya Y , verilen getiri (k r) kadar ; ne denli sair getirmektedir.

ilmektedir. , risk ve

1. MEVDU , ;

zel Cari H

(vadesiz)

(belirli vadelerde) bu kurumlarca (

) (mevduat) sahibine (aynen geri

(mevduat)

. 1) Kurumsal Finansman D (kurumsal murabaha), 2) Bireysel Finansman D (bireysel murabaha), 3) K r Zarar O Y ( mudaraba), 4) Finansal Kiralama (icara), 5) Mal K Vesaikin F kurumsal murabaha) ve 6) Ortak Y ( ) verebilmektedir.

41

Haziran 2013

Kurumsal Finansman D

; ancak

(kredi) fonu kullanacak

sadece murabaha (kesin k r)

makta,

(belirsiz k r) bir maliyeti

k r

belirsizdir. Ancak, olarak kabul edilmesi rasyonel bir yakla

a) b) c)

d) e) f) g)

Mudiye (mevduat sahibine) Mudiye reel bir getiri realiteleri ve beklentileri

r ;

hedeflenmesi ve r

piyasa

, tek bir (fon transfer fiyatlama merkezinde) ; kaynak kullanan (kredi tahsis eden) birimlere (kurumsal krediler, bireysel krediler, vb.) etkin bir fon transfer ile , ; ve maliyetlerinin Kredi riskinin tahsis kredi fiyat kredi riskine prensibinin , birim mesi, performans Mevduat

1.1. M

rasyonel bir yield curve Konvansiyonel bankalarda gerekse

at gerekmektedir.

i TCMB

42

Haziran 2013

TABLO 1: Zorun

11,25 % 11,25 % 11,25 % 8,25 % 6,25 % 5,00 % Kaynak: 22.01.2013 tarih ve 2013

B

Duyurusu.

in 4. Maddesinin k cari he

10

TABLO 2:

Primleri

0,0011% 0,0013% 0,0015% 0,0019%

grubunda ise

Likidite Riski; (

Likidite riski; anet ve Alacaklara

e getirebilmek (bankalar)

43

Haziran 2013

ere Bu param  KM M ZK AN S

: M : Mevduat : Zorunlu Kar : : Tasarruf M

, Sigorta Primi

Hesaplanan ku maliyetinin (

, ifade etmektedir. birimlere aktarma

)

na 

HBK FTF%

: Hedeflenen B K : Fon Transfer F

t , ifade etmektedir.

hedeflenen

k r 

HBKO%

: Hedeflenen B

K

O

 T% HNKO%

: : Hedeflenen Net K

t , , ifade etmektedir.

O matematiksel

yla y



44

FTF%

Haziran 2013

F

le

N 1%)

1.2. ,

SD) tedir. Mevduat

k

; K

B

5. Maddesi r ve az

,

belirleyebilmektedir (ilgili T sadece

; elde edilen k

8

ktedir). ; TL k 80% iken, 12 ay k 90% olabilmektedir. K mudiye, kalan 20% Uygulamada daha

uzun vadeli ve gidilmektedir. la 100% kabul edilmekte ve ilgili mevduat grubu (KKO%) ile fon transfer fiyatlama merkezi fark KKO%) olarak kabul edilmektedir.



KKO% :

K ra K

O

1.3. Fon Transfer Fiyatlama Merkezinde Maliyetlendirme mevduat

donuk krediler ve

45

k K ra K a performans k

ma O (100%

Haziran 2013

tutularak, FTF Merkezi maliyeti ve kredi tahsis eden

krediler; a) Standart Nitelikli Krediler, b) Y zlemedeki Krediler, c) Tahsil S Krediler (en az 90 , d) Tahsili Krediler (en az 180 fazla ve e) Zarar N Krediler ( ve daha fazla geciken) Genel ve zel K

Tablo 3 ve Tablo 4

TABLO 3: Kredi Kategorisi Standart Nitelikli Krediler

Oran 1% 2% TABLO 4:

Kredi Kategorisi

Oran 20% 50% 100%

90 180 180 365 1+

Donuk K F

(FTF3)



KMM : DK : Donuk K GK : Genel K

Mevduat

,

, ifade etmektedir.

K

Merkezinin maliyeti olarak birimin maliyeti olarak

46

Haziran 2013

,

birim k

tenzil edilebilir. 1.4. K FTF3

M

nihai



KF% K

: Kredi F :

,

a) Likidite Primi 1 ay vadeli pek

1 ay vadeli kredi (t1) (t2) vadeli (vade transformasyonu) bir likidite primi ilave edilmelidir.

3 3: Likidite Primi

a%

Likidite Primi (a% -b%)

b%

Vade Transformasyonu (t1 -t2 ) t1

t2

47

Haziran 2013



LP%

: Likidite P

b) Kredi Riski Primi redi kull nde

hesaplanmakta k

, ( ifade etmektedir. ilk ve ise; krediye konu

/ sisteminin

gereklidir. lenebilir: (Family Finans, 2003) a) st y b)

Kredilerin risk d etmek,

c) d) e) f)

ve/ aza indirmek, Sorunlu kredi potansiy incelemek, Risk getiri perspektifinden, kredi fiyatlama

g) b

tutarl

tarihsel veri seti 48

Haziran 2013

yasal sermaye yeterlilik ancak BDDK hedef sermaye yeterlilik rasyosunu 12% uygula maliyetine

8% kabul edilmektedir, Basel II kredi

ilave edebilmektedir.

TABLO 5: Basel II Kredi Riski Stand Kredi Derece Notu

AAA/AA %20

(RW%)

A+/A %50

BBB+/BB %100

B %150

Derecesiz %100

Kaynak: BIS, Basel II: International Convergence of Capital Measurement and Capital Standards, 2003. 

BK KRA% SYR%

: Beklenen K , : Kredi Risk A o , : Sermaye Yeterlilik Rasyosunu, ifade etmektedir. ve

 NBK% : Net Beklenen net

o

etmektedir. for 

vergilerden en bilinenleri, Banka Sigorta Muamele Vergisi (BSMV) ile Kaynak K Destekleme Fonu (KKDF). de nihayetlenmektedir.

49

Haziran 2013



BV%

: Banka Sigorta Muamele Vergisi

KV%

: Kaynak K

,

Destekleme Fonu

, ifade etmektedir. ile kredilerini

nden tahsil edilmektedir (BBDK, 2003).

Faizsiz esasa konusudur.

modern

Faizsiz finansal sistem Finans K

olan , 2 kt

banka

etmektedir. K

zel rol . Bu 2006

,K vaadiyle kaynak (mevduat) toplamakta ve kredi tahsis yerine ni benimseyen

,m p

etmektedir. Bu z mevduat kabul ektedir.

; mevduat , mevduat ortaya kon

hedeflenmesi daha rasyonel y k r maliyetlendirme ve kredilerini

da

50

Haziran 2013

etkin bir mevduat, fon transfer olma gereklili KAYNAKLAR

01.11.2006 tarih 01.11.2006 ta Gazete. Gazete. smi Gazete. BIS, Basel II: International Convergence of Capital Measurement and Capital Standards, 2003.

16.12.1983 tarih ve 83 75

Gazete.

51