OEKO-TEX® - Międzynarodowe Stowarzyszenie na Rzecz Badań i Rozwoju Ekologii Wyrobów Włókienniczych OEKO-TEX® - International Association for Research and Testing in the Field of Textile Ecology
Procedury badawcze Testing procedures (Polish / English)
Procedury badawcze stosowane w procesie udzielania zezwolenia do stosowania znaku OEKO-TEX® Standard100
Testing procedures for authorization to use the OEKO-TEX® Standard 100 mark
OEKO-TEX® Procedury badawcze OEKO-TEX® Testing procedures
2
Spis treści
Contents
1 Oznaczanie wartości pH 2 Oznaczanie formaldehydu 2.1 Jakościowe badanie zawartości formaldehydu 2.2 Ilościowe oznaczenie zawartości wolnego i częściowo związanego formaldehydu 3 Oznaczanie metali ciężkich 3.1 Ekstrakcja roztworem kwaśnego sztucznego potu 3.2 Mineralizacja próbki 3.3 Badanie zawartości chromu (VI) 4 Oznaczenie zawartości pestycydów 5 Oznaczanie zawartości fenoli 6 Oznaczanie zawartości plastyfikatorów 7 Oznaczanie zawartości organicznych związków cyny 8 Oznaczanie zawartości krótkołańcuchowych chlorowanych parafin 9 Oznaczanie zawartości PFC's: Związki perfluorowane 10 Oznaczanie zawartości DMFu 11 Badanie obecności barwników niepożądanych z punktu widzenia humanoekologii 11.1 Badanie obecności barwników azowych mogących odszczepiać w środowisku redukcyjnym aryloaminy grup MAK III kategorii 1 i 2 11.2 11.3 11.4 12 13
14 15 16 17 17.1 17.2 18
1 Determination of the pH value 2 Determination of formaldehyde 2.1 Qualitative testing for the presence of formaldehyde 2.2 Quantitative determination of the content of free and partially releasable formaldehyde 3 Determination of heavy metals 3.1 Extraction with artificial acid sweat solution 3.2 3.3 4 5 6 7 8 9 10 11
Digestion of the samples Testing for chromium(VI) Determination of the content of pesticides Determination of the content of phenols Determination of the content of plasticisers Determination of the content of organic tin compounds Determination of the content of short chain chlorinated paraffines Determination of the content of PFC's, Perfluorinated Compounds Determination of the content of DMFu Test for humanecologically critical colorants
11.1 Test for Azo-colorants, which may be cleaved into arylamines of MAK-group III, categories 1 and 2 under reductive conditions Badanie obecności barwników i pigmentów 11.2 Test for dyestuffs and pigments, classified as sklasyfikowanych jako kancerogenne carcinogenic Badanie obecności barwników sklasyfikowa- 11.3 Test for dyestuffs, classified as allergenic nych jako alergogenne Badanie obecności innych zakazanych 11.4 Test for other banned dyestuffs barwników Badanie obecności chlorobenzenów i chloro- 12 Determination of the content of chlorinated toluenów benzenes and toluenes Oznaczanie zawartości wielopierścieniowych 13 Determination of the content of polycyclic arwęglowodorów aromatycznych (WWA) (z omatic hydrocarbons (PAH) ang. PAH – policykliczne węglowodory aromatyczne) Oznaczanie zawartości pozostałości roz14 Determination of the content of solvent resipuszczalników dues Oznaczanie zawartości pozostałości środ15 Determination of the content of surfactant, ków powierzchniowo czynnych i środków wetting agent residues zwilżających Badanie odporności wybarwień 16 Testing of colour fastness Oznaczanie emisji 17 Determinations of emission Ilościowe oznaczanie emitowanego formal- 17.1 Quantitative determination of formaldehyde dehydu do powietrza emitting into the air Oznaczanie emisji lotnych i zapachowych 17.2 Determination of the emission of volatile and związków z zastosowaniem chromatografii odorous compounds by gas chromatography gazowej Organoleptyczne badanie zapachu 18 Sensory Odour test
Wydanie / Edition 01/2015
© OEKO-TEX®, Zürich
31.03.2015
3
OEKO-TEX® Procedury badawcze OEKO-TEX® Testing procedures
18.1 Badanie zapachu (włókiennicze pokrycia podłogowe, materace, pianki i inne wyroby powlekane o dużej powierzchni nie mające zastosowania do produkcji odzieży) 18.2 Badanie zapachu pozostałych wyrobów 19 Identyfikacja włókien azbestowych
Wydanie / Edition 01/2015
18.1 Odour test (textile floor coverings, mattresses, foam and large coated articles not being used for clothing) 18.2 Odour test on other articles 19 Identification of asbestos fibres
© OEKO-TEX®, Zürich
31.03.2015
OEKO-TEX® Procedury badawcze OEKO-TEX® Testing procedures
4
Badań nie należy kontynuować w przypadku stwierdzenia przekroczenia dopuszczalnej wartości jakiegokolwiek oznaczanego parametru.
Tests in progress or waiting to be carried out should be stopped or cancelled if any individual test already completed gives values, which exceed the limits.
Próbki do badań należy przygotować i kondycjonować wg normy ISO 139.
The samples are prepared for testing by a conditioning according to the regulations given in ISO 139.
1
Determination of the pH value
Oznaczanie wartości pH
Oznaczanie pH wykonywane jest wg normy ISO 3071 (roztwór KCl).
The pH value is determined according to ISO 3071 (KCl solution).
2
Oznaczanie formaldehydu
Determination of formaldehyde
2.1
Jakościowe badanie zawartości formaldehydu
Qualitative testing for the presence of formaldehyde
Przeprowadzanie, w pierwszej kolejności, badań jakościowych ma na celu ustalenia celowości wykonywania kolejnych badań ilościowych.
As a rule, qualitative tests have to be done first to show whether subsequent quantitative tests will be necessary.
Badania jakościowe polegają na wykonaniu równoczesnej półilościowej oceny następujących ekstraktów : wodnego i roztworu kwasu siarkowego badanej próbki.
The qualitative tests are to be performed under semi-quantitative working conditions in aqueous and sulphuric extracts of the samples at the same time.
W przypadku próbki zawierającej glioksal, w celu uniknięcia niepoprawnej interpretacji wyników, należy zastosować takie odczynniki chemiczne, które reagują z formaldehydem w sposób specyficzny.
In the case of products containing glyoxal, to avoid a wrong interpretation, reagents reacting specifically with formaldehyde should be used.
2.2
Quantitative determination of the content of free and partially releasable formaldehyde
Ilościowe oznaczenie zawartości wolnego i częściowo związanego formaldehydu
Oznaczenie wykonuje się w oparciu o japońską The test is performed as given by the Japanese regulację prawną: "Harmful Substance – Contai- law “Harmful Substance – Containing Housening Household Products Control Law No. 112". hold Products Control Law No. 112”. According Według tej metody badanie polega na oznacza- to this method the content of free and partially niu sumy zawartości wolnego i częściowo zwią- releaseable formaldehyde is integrally deterzanego formaldehydu w wodnym ekstrakcie mined in aqueous extract using the acetyl-aceprzy użyciu spektrofotometrycznej metody z za- tone method by means of a spectrophotometer. stosowaniem acetyloacetonu.
3
Oznaczanie metali ciężkich
Determination of heavy metals
Badania (ekstrakcja lub oznaczenie całkowitej zawartości) wykonuje się dla następujących metali ciężkich:
Tests for the following heavy metals (extractable and total content) are performed:
• Antymon
• Antimony
• Arsen
• Arsenic
• Ołów
• Lead
• Kadm
• Cadmium
• Chrom
• Chromium
• Chrom (VI)
• Chromium(VI)
Wydanie / Edition 01/2015
© OEKO-TEX®, Zürich
31.03.2015
OEKO-TEX® Procedury badawcze OEKO-TEX® Testing procedures
5
• Miedź
• Copper
• Kobalt
• Cobalt
• Nikiel
• Nickel
• Rtęć
• Mercury
Oznaczanie ekstrahowalnych metali ciężkich wykonuje się wg pkt. 3.1, natomiast całkowitą zawartość metali w próbce wg pkt. 3.2. Ilościowe oznaczanie metali wykonuje się przy zastosowaniu absorpcyjnej spektrometrii atomowej (AAS) lub ICP albo spektrofotometrycznie.
The quantitative determination of the heavy metal components extracted according to paragraph 3.1 or digested according to paragraph 3.2, is performed by atomic absorption spectrometry (AAS), ICP, or spectrophotometry.
3.1
Extraction with artificial acid sweat solution
Ekstrakcja roztworem kwaśnego sztucznego potu
Metale ciężkie są ekstrahowane z próbki za pomocą roztworu kwaśnego sztucznego potu. Skład sztucznego potu określa norma ISO 105‑E04.
The heavy metals are extracted by use of artificial acidic sweat solution according to ISO 105E04 (testing solution II).
Lakierowane lub nielakierowane metalowe akcesoria oraz akcesoria z tworzyw sztucznych posiadające galwanizowaną powierzchnię, podczas ekstrakcji powinny być zabezpieczone niebarwionymi tekstyliami (np. poliester, poliakryl), w celu uniknięcia uszkodzenia powierzchni na skutek tarcia, uderzeń lub wstrząsów, itp..
Accessories made from painted or unpainted metal and galvanized plastics must be enclosed in several layers of an inert, undyed textile (e.g. polyester, polyacryl) to avoid abrasion due to scratching, beating or shaking.
Metalowe akcesoria posiadające uszlachetnioną lub powlekaną powierzchnię poddawane są dodatkowym badaniom, polegającym na ekstrahowaniu niklu po wstępnym przygotowaniu próbki (symulacja zużywania się i korozji wg EN 12472:1998 )
Metallic accessories having a surface refinement or coating are subjected to a further test for extractable nickel after a pre-treatment (wear and corrosion according to EN 12472:1998).
3.2
Digestion of the samples
Mineralizacja próbki
Próbki poddawane są mineralizacji z zastosowaniem kwasów w celu całkowitego rozkładu próbki i uzyskania klarownego roztworu.
The samples are chemically digested using acids in order to get a clear solution.
Elementy próbki, które są makroskopowo zróżni- Different components of the sample, which can cowane (materiał podstawowy, farba itp.) są od- be differentiated macroscopically (base material, dzielnie mineralizowane i analizowane. Metoda paints, etc.), are separately digested and anata ma na celu oznaczenie całkowitej zawartości lysed. The method is therefore suitable to check ołowiu i nawiązuje do wymagań amerykańskie- the samples for total lead content in reference to go prawodawstwa dotyczącego artykułów prze- the requirement of the American legislation for znaczonych dla dzieci (CPSIA Consumer Pro- children’s articles (CPSIA, Consumer Product duct Safety Improvement Act). Safety Improvement Act). 3.3
Badanie zawartości chromu (VI)
Testing for chromium(VI)
Analiza polega na badaniu obecności chromu The test for chromium(VI) is performed with the (VI) w ekstrakcie roztworu kwaśnego sztuczne- extract prepared by using the artificial acidic go potu. sweat solution. Dla skóry naturalnej badania wykonywane są wg normy ISO 17075 Wydanie / Edition 01/2015
For leather the analysis is carried out according to ISO 17075.
© OEKO-TEX®, Zürich
31.03.2015
OEKO-TEX® Procedury badawcze OEKO-TEX® Testing procedures
6
4
Oznaczenie zawartości pestycydów
Determination of the content of pesticides
W OEKO-TEX® Standard 100 wymienione są pestycydy, które ze względu na dużą trwałość w środowisku mogą być obecne we włóknach naturalnych.
In the OEKO-TEX® Standard 100 there is a list of pesticides, which might be used for natural fibres and are critical because of their persistence.
Badanie polega na oznaczeniu zawartości pestycydów wymienionych w OEKO-TEX® Standard 100 w oczyszczonym ekstrakcie metodą chromatografii gazowej z selektywną detekcją (MSD lub ECD).
The tests for the pesticides which are mentioned in the OEKO-TEX® Standard 100 are performed with cleaned-up extracts by gas chromatography with selective detection (MSD or ECD).
5
Determination of the content of phenols
Oznaczanie zawartości fenoli
Oznaczanie zawartości pentachlorofenolu (PCP), izomerów tetrachlorofenolu (TeCP) i trichlorofenolu (TrCP) oraz ortofenylofenolu (OPP) wykonuje się, gdy istnieje przypuszczenie stosowania PCP, TeCP, TrCP i OPP jako środka konserwującego w surowcach, w środkach pomocniczych i wykończalniczych lub też w czasie obróbki produktu końcowego. W przypadku włókienniczych pokryć podłogowych oznaczanie zawartości PCP, TeCP lub OPP wykonuje się tylko gdy okrywa zawiera w swoim składzie wełnę lub jej mieszankę. Do analizy wykorzystuje się metodę gazowej chromatografii ze spektrometrem mas (MSD) lub z detektorem wychwytu elektronów (ECD).
The pentachlorophenol (PCP), isomers of tetrachlorophenol (TeCP) and Trichlorophenol (TrCP) or ortho-phenylphenol (OPP) content is determined for samples where the use of PCP, TeCP, TrCP and OPP is supposed in a raw material conservation agent, an auxiliary or a finishing agent, or for the treatment of the finished product. With textile floor coverings the PCP, TeCP, TrCP or OPP content is determined only in pile material consisting of wool or wool blends. For analysis gas chromatography can be used with mass spectrometric (MSD) or electron capture detection (ECD).
6
Determination of the content of plasticisers
Oznaczanie zawartości plastyfikatorów
Zakres badań obejmuje ftalany, które są wymienione w publikacjach naukowych oraz w aktach prawnych i zostały sklasyfikowane jako zagrażające zdrowiu dzieci i niemowląt lub też stanowią ryzyko dla zdrowia człowieka. Wykaz ftalanów z OEKO-TEX® Standard 100 obejmuje ftalany wymienione w REACH ( rozporządzenie WE nr 1907/2006, załącznik XIV i odpowiednie fragmenty załącznika XVII), na liście kandydackiej substancji wzbudzających szczególnie duże obawy (SVHC) oraz w ustawie CPSIA.
With the test those phthalates are included which are specified in various publications and legal framework as being critical for the health of children, babies or impose a general health risk . The list of phthalates of the OEKO-TEX® Standard 100 include those phthalates which are mentioned at the time of publication of the Standard in REACH (EC Regulation 1907/2006, Annexes XIV and applicable parts of XVII) as well as those mentioned in candidate list for SVHC and CPSIA.
Plastyfikatory PVC są ekstrahowane z badanej próbki organicznym rozpuszczalnikiem. Otrzymany ekstrakt jest oczyszczany i analizowany metodą chromatografii gazowej (detekcja masowa MS).
The test for PVC plasticisers is performed by extraction of the testing material with an organic solvent. The extract is analysed after clean-up by gas chroma-tography (MS detection).
7
Determination of the content of organic tin compounds
Oznaczanie zawartości organicznych związków cyny
Metoda oznaczania organicznych związków cyny polega na przeprowadzeniu ekstrakcji badanej próbki organicznym rozpuszczalnikiem i Wydanie / Edition 01/2015
The method for determination of organic tin compounds is based on an extraction of the material with an organic solvent and followed by
© OEKO-TEX®, Zürich
31.03.2015
OEKO-TEX® Procedury badawcze OEKO-TEX® Testing procedures
7
przekształceniu w pochodne analitów obecnych w ekstrakcie (derywatyzacja) za pomocą tetraetyloboranu sodu. Po procesie oczyszczania ("clean-up") ekstrakt analizowany jest metodą chromatografii gazowej z selektywną detekcją (MSD).
derivatization with sodium tetraethylborate. The tests are performed with cleaned-up extracts by gas chromatography with selective detection (MSD).
8
Determination of the content of short chain chlorinated paraffines
Oznaczanie zawartości krótkołańcuchowych chlorowanych parafin
Metoda oznaczania krótkołańcuchowych chlorowanych parafin polega na ekstrakcji badanej próbki za pomocą rozpuszczalnika organicznego a następnie na wykonaniu analizy za pomocą GC / MS lub GC / MS / MS. W badaniach przesiewowych sumy wszyskich chlorowanych parafin krótko-, średnio- i długołańcuchowych stosuje się chromatograf z detektorem mas z jonizacją elektronową (EI). Natomiast w celu poprawnego oznaczenia kongenerów obecnych w próbce (czyli związków o takiej samej budowie cząsteczki) wykorzystuje się chromatograf z detektorem mas z jonizacją chemiczną (CI).
The method for the determination of the short chain chlorinated paraffines is based on an extraction of the testing material with an organic solvent and subsequent analysis with GC/MS or GC/MS/MS. For screening (analysis of the sum of all short, medium and long chain chloroparaffines the instrument can be operated in the EI (electron impact) mode. For the secure determination of the congeners present in the sample the instrument must be operated in CI (chemical ionization) mode.
9
Determination of the content of PFC's, Perfluorinated Compounds
Oznaczanie zawartości PFC's: Związki perfluorowane
Do czasu opublikowania oficjalnej metody anali- Until the official testing method according to ECtycznej stosownie do wymagań Dyrektywy DIRECTIVE 2006/122/EC is available; an inter2006/122/WE Parlamentu Europejskiego i Rady nal procedure will be applied, which is based on UE, stosowana jest wewnętrzna procedura Sto- an extraction step using methanol and a subsewarzyszenia. Polega ona na przeprowadzeniu quent LC/MS/MS analysis. ekstrakcji metanolem a następnie wykonaniu oznaczenia przy zastosowaniu LC/MS/MS.
10
Oznaczanie zawartości DMFu
Metoda oznaczania dimetylofumaranu polega na przeprowadzeniu ekstrakcji badanej próbki organicznym rozpuszczalnikiem a następnie wykonaniu analizy przy zastosowaniu GC/MS.
Determination of the content of DMFu The method for the determination of dimethylfumarate is based on an extraction of the sample with an organic solvent and subsequent analyses by GC/MS.
11
Badanie obecności barwników nie- Test for humanecologically critical colorants pożądanych z punktu widzenia humanoekologii
11.1
Badanie obecności barwników azowych mogących odszczepiać w środowisku redukcyjnym aryloaminy grup MAK III kategorii 1 i 2
Wszystkie aminy aromatyczne wymienione w załączniku XVII do rozporządzenia REACH (1907/2006), odnoszącego się do ograniczeń we wprowadzaniu do obrotu i stosowaniu niektórych substancji i preparatów niebezpiecznych (barwniki azowe), są również ujęte w kryteriach OEKO-TEX® Standard 100. Wydanie / Edition 01/2015
Test for Azo-colorants, which may be cleaved into arylamines of MAK-group III, categories 1 and 2 under reductive conditions All arylamines mentioned in the Annex XVII of the REACH Regulation (1907/2006) relating to restrictions on the marketing and use of certain dangerous substances and preparations (azocolorants) are part of the list published in the OEKO-TEX® Standard 100.
© OEKO-TEX®, Zürich
31.03.2015
OEKO-TEX® Procedury badawcze OEKO-TEX® Testing procedures
8
Aminy aromatyczne, które są uwzględniane w badaniach:
The following arylamines are to be included in the tests:
• grupa MAK III, kategoria 1 (substancje o udowodnionym działaniu rakotwórczym dla człowieka)
• MAK-group III, category 1 (Substances which are known to be able to cause cancer in human beings)
Benzidine 4-Chlor-o-toluidine (4-Chlor-2methylaniline) 2-Naphtylamine 4-Aminobiphenyl (Biphenyl-4-ylamine)
[92-87-5] [95-69-2] [91-59-8] [92-67-1]
• grupa MAK III, kategoria 2 (substancje, wg • MAK group III, category 2 (Substances which opinii Komisji Senatu ds. badań substancji are - in the opinion of the Senate Commission szkodliwych na stanowiskach pracy, o niewątfor the testing of hazardous working materials pliwym działaniu rakotwórczym dla zwierząt w - definitely carcinogenic to animals, when warunkach ekspozycji takich samych lub podthese animals are exposed to the substances obnych jakie występują na stanowiskach prain circumstances which resemble exposures cy.) occurring in working places or are at least comparable.) o-Tolidine (3,3'-Dimethylbenzidine) o-Dianisidine (3,3'Dimethoxybenzidine) 3,3'-Dichlorobenzidine 4-Chloroaniline o-Toluidine (2-Methylaniline) o-Aminoazotoluene 2-Amino-4-nitrotoluene 2,4-Diaminotoluene (2,4Toluylendiamine) 2,4-Diaminoanisole (4-Methoxy-1,3phenylenediamine) 4,4'-Diaminobiphenylmethane 4,4'-Diamino-3,3'dimethylbiphenylmethane 4,4'-Diamino-3,3'dichlorobiphenylmethane 4,4'-Diaminobiphenylether 4,4'-Diaminobiphenylsulfide 2,4,5-Trimethylaniline p-Cresidine (2-Methoxy-5methylaniline) o-Anisidine (2-Methoxyaniline) 2,4-Xylidine 2,6-Xylidine 4-Aminoazobenzene
[119-93-7] [119-90-4] [91-94-1] [106-47-8] [95-53-4] [97-56-3] [99-55-8] [95-80-7] [615-05-4] [101-77-9] [838-88-0] [101-14-4] [101-80-4] [139-65-1] [137-17-7] [120-71-8] [90-04-0] [95-68-1] [87-62-7] [60-09-3]
Wykaz amin aromatycznych będzie aktualizowany i uzupełniany o kolejne aminy aromatyczne, które są dodawane do poszczególnych grup MAK III kategoria 1 i MAK III kategoria 2 po przeprowadzeniu odpowiednich badań przez "Senatskommission zur Prüfung gesundheitsschädlicher Arbeitsstoffe" (Komisję Senatu ds. badań substancji szkodliwych dla zdrowia na stanowiskach pracy) w "Deutsche Forschungsgemeinschaft" (DFG) i są stosowane w produkcji barwników azowych.
The list will be extended by the arylamines, which are added to the MAK groups III, categories 1 or 2 after sufficient testing by the "Senatskommission zur Prüfung gesundheitsschädlicher Arbeitsstoffe" (Senate Commission for testing of hazardous working materials) in the "Deutsche Forschungsgemeinschaft" (DFG) and are additionally of importance for the production of azo-colorants.
Badania wykonywane są wg metod badawczych wymienionych w dodatku 10 do załącznika XVII
The tests are carried out following the official test methods in Attachment 10 of Annex XVII of
Wydanie / Edition 01/2015
© OEKO-TEX®, Zürich
31.03.2015
OEKO-TEX® Procedury badawcze OEKO-TEX® Testing procedures
9
rozporządzenia REACH (1907/2006) ) i są to odpowiednio następujące normy:
the REACH regulation (1907/2006), respectively i.e. according to the following standards:
• EN 14362-1
• EN 14362-1
• EN 14362-3
• EN 14362-3
11.2
Test for dyestuffs and pigments, classified as carcinogenic
Badanie obecności barwników i pigmentów sklasyfikowanych jako kancerogenne
Na podstawie kryteriów zawartych w: załączniku VI dyrektywy WE 67/548, załączniku I dyrektywy 76/769/EWG i dyrektywy 1999/43/WE oraz rozporządzenia WE nr 1272/2008, wybrane barwniki zostały sklasyfikowane jako kancerogenne i są również zamieszczone w wykazie OEKOTEX® Standard 100.
According to the criteria of Annex VI of the Directive 67/548/EWG respectively the Directives 76/769/EWG, annex I, and 1999/43/EC as well as the regulation (EC) No. 1272/2008 some colorants are classified as carcinogenic and have been added to the corresponding list of OEKOTEX® Standard 100.
Na podstawie doniesień naukowych wykaz tych barwników w OEKO-TEX® Standard 100 będzie sukcesywnie poszerzany o barwniki, które są stosowane w produkcji wyrobów włókienniczych i odzieży.
The list of these colorants will be amended in the OEKO-TEX® Standard 100 according to the scientific knowledge and if the colorants are relevant for the production of textiles and garments.
Badania dla niektórych barwników wykonuje się odpowiednio wg pkt. 11.1 i 11.3 a w niektórych przypadkach wg 3.2. Procedury badawcze dla pozostałych barwników są w trakcie opracowywania.
The testing is carried out for some of the dyes according to 11.1, and 11.3 respectively and in some cases according to 3.2. The test method for the other dyes is under evaluation.
11.3
Test for dyestuffs, classified as allergenic
Badanie obecności barwników sklasyfikowanych jako alergogenne
Niektóre barwniki są sklasyfikowane jako substancje, które mogą potencjalnie wywoływać alergie. Barwniki te są również zamieszczone w OEKO-TEX® Standard 100:
Some dyestuffs are classified as substances that could potentially cause allergies: Those dyes are mentioned in the OEKO-TEX® Standard 100.
Lista barwników jest aktualizowana i rozszerzana na podstawie badań medycznych potwierdzających właściwości alergizujące barwników.
The list of dyestuffs will continually be extended with those known from medicine to cause allergies.
Identyfikację i oznaczanie ilościowe wyekstrahowanych barwników wykonuje się za pomocą metod chromatograficznych, stosując odpowiednie substancje wzorcowe.
The identification and quantification of extracted dyes is made by means of chromatographic methods in comparison to reference substance.
11.4
Test for other banned dyestuffs
Badanie obecności innych zakazanych barwników
Stosowanie niektórych pozostałych barwników jest zakazane ze względu na ich niepożądane właściwości z punktu widzenia humanoekologii. Barwniki te znajdują się w wykazie OEKO-TEX® Standard 100 w kategorii "Inne zabronione barwniki"
The use of some other dyestuffs is banned due to other human ecological relevant properties. These dyestuffs can be found in the OEKOTEX® Standard 100 under the corresponding category.
Analizę jakościową i ilościową wyekstrahowanych barwników wykonuje się za pomocą metod
The identification and quantification of extracted dyes is made by means of chromatographic methods in comparison to reference substance.
Wydanie / Edition 01/2015
© OEKO-TEX®, Zürich
31.03.2015
OEKO-TEX® Procedury badawcze OEKO-TEX® Testing procedures
10
chromatograficznych, substancje wzorcowe.
12
stosując
odpowiednie
Badanie obecności chlorobenzenów i chlorotoluenów
Determination of the content of chlorinated benzenes and toluenes
Badanie zawartości chlorowanych benzenów i toluenów polega na przeprowadzeniu ekstrakcji badanej próbki organicznym rozpuszczalnikiem. Ekstrakt po procesie oczyszczania jest analizowany metodą chromatografii gazowej (detekcja MSD lub ECD).
The determination of the content of chlorinated benzenes and toluenes is performed by extraction of the test material with an organic solvent. The extract is analysed after clean-up by gas chromatography (MSD or ECD detection).
13
Determination of the content of polycyclic aromatic hydrocarbons (PAH)
Oznaczanie zawartości wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych (WWA) (z ang. PAH – policykliczne węglowodory aromatyczne)
Metoda oznaczania zawartości wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych (WWA) polega na przeprowadzeniu ekstrakcji badanej próbki rozpuszczalnikiem organicznym. Następnie ekstrakt poddawany jest procesom oczyszczania ("clean-up") i analizowany metodą chromatografii gazowej ze spektrometrem mas (MSD).
The determination of the content of polycyclic aromatic hydrocarbons (PAH) is performed by extraction of the test material with an organic solvent. The extract is analysed after clean-up by gas chromatography with mass selective detection (MSD).
Wszystkie wielopierścieniowe węglowodory aro- All polycyclic aromatic hydrocarbons matyczne wymienione w OEKO-TEX® Standard (PAH) mentioned in the OEKO-TEX® Standard 100 są uwzględniane w przeprowadzanej anali- 100 are considered in the determination. zie.
14
Oznaczanie zawartości pozostałości rozpuszczalników
Determination of the content of solvent residues
Metoda oznaczania pozostałości rozpuszczalników polega na przeprowadzeniu ekstrakcji badanej próbki organicznym rozpuszcalnikiem a następnie wykonaniu analizy z zastosowaniem chromatografii gazowej ze spektometria mas (MSD)
The method for the determination of solvent residues is based on an extraction of the sample with an organic solvent and subsequent analyses by gas chromatography with mass selective detection (MSD).
15
Determination of the content of surfactant, wetting agent residues
Oznaczanie zawartości pozostałości środków powierzchniowo czynnych i środków zwilżających
W celu oznaczenia zawartości pozostałości środków powierzchniowo czynnych i środków zwilżających wykonuje się ekstrakcję badanej próbki rozpuszczalnikami organicznymi. Następnie ekstrakt poddawany jest analizie z zastosowaniem LC/MS.
The determination of the surfactant and wetting agent residues is performed by extraction of the test material with an organic solvent. The extract is analysed then by LC/MS.
16
Testing of colour fastness
Badanie odporności wybarwień
Badanie odporności wybarwień dla każdego rodzaju odporności, polega na ocenie stopnia za-
Wydanie / Edition 01/2015
In all the colour fastness tests cited below only the fastness grades with respect to staining of
© OEKO-TEX®, Zürich
31.03.2015
OEKO-TEX® Procedury badawcze OEKO-TEX® Testing procedures
11
brudzenia tkaniny towarzyszącej. Stosowane tkaniny towarzyszące są jednoskładnikowe.
the adjacent fabrics are determined. The single fibres adjacent fabrics are used.
Podstawowe metody wykonywania i oceny oznaczeń zawarte są w normach: ISO 105-A01 i ISO 105-A03.
Basic methods for the performing and evaluating the test are ISO 105-A01 and ISO 105-A03.
• Badanie odporności wybarwień na działanie wody wykonuje się wg ISO 105-E01
• Determination of colour fastness to water according to ISO 105-E01
• Badanie odporności wybarwień na działanie • Determination of colour fastness to acidic and potu kwaśnego i alkalicznego wg ISO 105alkaline perspiration according to ISO 105E04. E04 • Badanie odporności wybarwień na tarcie suche wykonuje się wg ISO 105-X12.
• Determination of colour fastness to rubbing dry according ISO 105-X12
• Badanie odporności wybarwień na ślinę i pot. • Determination of colour fastness to saliva and Oznaczenie wykonuje się na podstawie: § 64 perspiration. The test is performed with referLFGB (niemiecka ustawa dotycząca żywności, ence to § 64 LFGB (German law regarding surowców i pasz dla zwierząt), BVL B 82.92-3 food, commodities and animal feed), BVL B i B 82.02-13 (Oznaczanie odporności wybar82.92-3 and B 82.02-13 (Testing of colour miwień wyrobów, część 1: Odporność wybargration of commodities, part 1: Test with artifiwień na działanie roztworu sztucznej śliny i cial saliva and part 2: Test with artificial sweat część 2: Odporność wybarwień na działanie solution) and refers to the products which roztworu sztucznego potu) i odnosi się tylko should be tested according to Product Class I dla artykułów zgodnych z I klasą produktu (ar(babies article), with the exception of metallic tykuły dla dzieci), z wyłączeniem akcesoriów accessories. This standard does not provide metalowych. Procedura nie przewiduje oceny for specifying fastness grades. For judgement odporności. W ocenie z badań zamieszczane of the test results only the following statesą tylko następujące określenia: ments are given: • Odporne na ślinę i pot (stopień 4-5 lub wyższy • Fast to saliva and perspiration (Grade of 4-5 ustalony przez porównanie z szarą skalą) or better at assessment with grey scale) lub
or
• nieodporne na ślinę i pot
• Not fast to saliva and perspiration
17
Determinations of emission
Oznaczanie emisji
Badanie emisji wykonuje się dla artykułów w klasach produktów I-IV, zawierających powłokę z materiału syntetycznego lub pianki w których składzie zawarte są związki chemiczne wymienione w poniżej (np.: włókiennicze pokrycia podłogowe, pianki w materacach i inne wyroby powlekane o dużej powierzchni nie mające zastosowania do produkcji odzieży):
This parameter refers to products which are to be tested according to Product Class I - IV which contain a coating of synthetic material or a foam which might contain individual components mentioned in this chapter (for example textile carpets, mattresses as well as foams and large coated articles not being used for clothing):
Badanie emisji wg OEKO-TEX® Standard 100 dla wyrobów wyposażenia wnętrz pojazdów wykonuje się w podwyższonej temperaturze.
The emission test for articles of OEKO-TEX® Standard 100 Supplement for Automotive Interiors is carried out at elevated temperatures.
17.1
Quantitative determination of formaldehyde emitting into the air
Ilościowe oznaczanie emitowanego formaldehydu do powietrza
Badanie polega na umieszczeniu analizowanej próbki w komorze emisyjnej, przy zachowaniu stosunku powierzchni czynnej próbki badanej do objętości komory.
The test is performed in a chamber of defined size, using samples of defined area.
Po umieszczeniu w komorze, próbkę doprowadza się do stanu równowagi z wolnym od for-
The sample is brought to equilibrium with air free of formaldehyde at a defined air exchange
Wydanie / Edition 01/2015
© OEKO-TEX®, Zürich
31.03.2015
OEKO-TEX® Procedury badawcze OEKO-TEX® Testing procedures
12
maldehydu powietrzem poprzez przeprowadzanie określonej wymiany powietrza. Po zakończeniu kondycjonowania próbki przeprowadza się pobór określonej ilości powietrza zawierającego formaldehyd, który jest ilościowo absorbowany w roztworze pochłaniającym
rate. Under continuing ventilation a defined amount of air is sampled and the contained formaldehyde is quantitatively absorbed in a test solution.
Ilościowe oznaczenie zaabsorbowanego formaldehydu wykonuje się wg pkt. 2.2 niniejszej Procedury.
The quantitative determination of the absorbed formaldehyde is performed according to Paragraph 2.2 of this document.
17.2
Determination of the emission of volatile and odorous compounds by gas chromatography
Oznaczanie emisji lotnych i zapachowych związków z zastosowaniem chromatografii gazowej
Badaniu podlegają następujące lotne i/lub zapachowe zwiazki chemiczne:
The content of the following volatile and/or odorous substances are determined:
• Poszczególne związki chemiczne:
• Individual components:
Toluene Styrene Vinylcyclohexene 4-Phenylcyclohexene Butadiene Vinyl chloride
[108-88-3] [100-42-5] [100-40-3] [4994-16-5] [106-99-0] [75-01-4]
• Grupy związków:
• Sum parameters:
węglowodory aromatyczne
Aromatic hydrocarbons
lotne związki organiczne
Volatile organic compounds
Badanie polega na umieszczeniu analizowanej próbki w komorze emisyjnej, przy zachowaniu stosunku powierzchni czynnej próbki badanej do objętości komory. Po umieszczeniu próbki w komorze, doprowadza się do stanu równowagi próbkę z powietrzem poprzez przeprowadzanie określonej wymiany powietrza. Po zakończeniu kondycjonowania próbki przeprowadza się pobór określonej ilości powietrza na sorbent. Następnie przeprowadza się desorpcję oznaczanych związków chemicznych ze złoża sorbentu odpowiednim rozpuszczalnikiem i oznaczeniu metodą chromatografii gazowej z zastosowaniem detektora masowego.
The test is performed in a chamber of defined size, using samples of defined area. The sample is brought to equilibrium with conditioned air at a defined air exchange rate. Under continuing ventilation a defined amount of air is sampled and passed over an adsorbent. Desorption is carried out with an appropriate solvent. The content of the above mentioned components in the extract is determined by gas chromatography coupled with mass selective detection.
18
Organoleptyczne badanie zapachu
Sensory Odour test
18.1
Badanie zapachu (włókiennicze pokrycia podłogowe, materace, pianki i inne wyroby powlekane o dużej powierzchni nie mające zastosowania do produkcji odzieży)
Odour test (textile floor coverings, mattresses, foam and large coated articles not being used for clothing)
Nowo montowane włókiennicze pokrycia podłogowe mogą wydzielać mniej lub bardziej wyczuwalny zapach, który jest typowy dla nowych produktów i zazwyczaj zanika po kilku tygodniach.
After being fitted, textile floor coverings may emit a more or less perceptible odour. This is an inherent initial odour typical of the new products and normally vanishes after some weeks.
Ze względu na dużą ilość związków chemicznych tworzących zapach analiza organoleptycz-
Due to the large number of compounds, which may produce an odour, sensory odour testing
Wydanie / Edition 01/2015
© OEKO-TEX®, Zürich
31.03.2015
OEKO-TEX® Procedury badawcze OEKO-TEX® Testing procedures
13
na jest dodatkowym badaniem uzupełniającym analizę instrumentalną.
may be a valuable complement to instrumental analysis.
Badanie zapachu wykonywane jest wg SNV 195 651 i polega ono na inkubowaniu zapachu próbek nowych jak i magazynowanych w zamkniętym układzie w określonym czasie, temperaturze i wilgotności.
The odour test is performed with reference to SNV 195 651. The test specimen is tested for the development of odour in a closed system, taking note of time, temperature and humidity both in as-delivered state and after storage.
Ocena intensywności zapachu dokonywana jest indywidualnie, przez co najmniej sześć przeszkolonych osób. Do oceny intensywności zapachu stosowana jest odpowiednia skala ocen.
At least six trained people should judge the odour intensity independently. For judgement of the intensity a grade scale is used.
Skala ocen:
Grade scale:
1 = bez zapachu
1 = odourless
2 = zapach słaby
2 = weak odour
3 = zapach znośny
3 = medium odour
4 = zapach dokuczliwy
4 = strong odour
5= zapach nieznośny
5 = very strong odour
Dopuszczalne jest stosowanie ocen pośrednich (np.: 2‑3).
Intermediate grades (e.g. 2-3) are allowed.
18.2
Odour test on other articles
Badanie zapachu pozostałych wyrobów
Za wyjątkiem wyrobów poddawanych badaniom oznaczenia zapachu wg pkt. 18.1 w pozostałych wyrobach włókienniczych oznacza się zapach organoleptycznie. Badanie przeprowadza się niezwłocznie po otrzymaniu próbki, przed wykonaniem pozostałych badań. Jeżeli zachodzi taka konieczność ocenę zapachu dokonuje się po kondycjonowaniu w podwyższonej temperaturze w układzie zamkniętym.
Except those articles tested on odour according to 18.1 all articles are subjected to a sensory odour test. This test must be performed before the start of other tests and immediately after delivery of the sample but - if necessary - after storage at increased temperature in a closed system.
Poniżej wymieniono zapachy dyskwalifikujące Examples are given below of conditions under próbkę w dalszych badaniach wg OEKO-TEX® which further testing according to OEKO-TEX® Standard 100. Standard 100 is not allowed Zapach:
Odour from:
• pleśni
• mould
• wysoko wrzącej frakcji benzyny (kolorowy nadruk)
• high boiling fraction of petrol (colour printing)
• ryby (wykończenie permanentne)
• fish (permanent finish)
• węglowodorów aromatycznych (przenosniki, itp.)
• aromatic hydrocarbons (carrier, etc.)
Podczas badań organoleptycznych nie może Odorants (perfuming) used for removing or covbyć wykrywany zapach perfum, który może usu- ering the smell of a textile material originating wać lub maskować zapach pochodzący z proce- from its production (oil, fats, dyestuffs) must not sów produkcyjnych wyrobów włókienniczych be detected during sensory odour testing. (np.: zapach oleju, tłuszczów, barwników).
19
Identyfikacja włókien azbestowych
Identyfikację włókien azbestowych wykonuje się z zastosowaniem mikroskopu polaryzacyjnego, z co najmniej 250-krotnym powiększeniem. Wydanie / Edition 01/2015
Identification of asbestos fibres The identification of asbestos fibres is performed using a polarizing microscope using at least a 250-fold magnification.
© OEKO-TEX®, Zürich
31.03.2015
