C HRONIONE NAZWY POCHODZENIA

Bryndza podhalańska 2 Fasola Piękny Jaś 3 z Doliny Dunajca Fasola wrzawska 4 Karp zatorski 5 Miód z Sejneńszczyzny 6 Podkarpacki miód 7 spadziowy Oscypek 8 Redykołka 9 Wiśnia nadwiślanka 10 C HRONIONE OZNACZENIA GEOGRAFICZNE

Andruty kaliskie Chleb prądnicki Fasola korczyńska Jabłka grójeckie Jabłka łąckie

11 12 13 14 15

Kiełbasa lisiecka 16 Kołacz śląski Miód drahimski Miód kurpiowski Miód wrzosowy z Borów Dolnośląskich

17 18 19 20

Obwarzanek 21 krakowski Rogal świętomarciński 22 Ser koryciński swojski 23 Suska sechlońska 24 Śliwka szydłowska 25 Truskawka 26 kaszubska Wielkopolski ser 27 smażony G WARANTOWANE TRADYCYJNE SPECJALNOŚCI

Kabanosy 28 Kiełbasa jałowcowa 29 Kiełbasa myśliwska Olej rydzowy Pierekaczewnik Staropolski miód pitny półtorak

30 31 32 33

Staropolski miód 34 pitny dwójniak Staropolski miód 35 pitny trójniak Staropolski miód 36 pitny czwórniak

Polskie produkty regionalne i tradycyjne Sierpieo 2012

CHRONIONA NAZWA POCHODZENIA (ChNP) Oznacza nazwę regionu, konkretnego miejsca lub w wyjątkowych przypadkach kraju, używaną do opisu produktu rolnego lub artykułu spożywczego. Jakośd produktu lub jego cechy charakterystyczne powinny byd głównie lub wyłącznie związane z tym szczególnym otoczeniem geograficznym i właściwymi dla niego czynnikami naturalnymi oraz ludzkimi. Cały proces technologiczny czyli produkcja, przetwarzanie i przygotowywanie odbywa się na tym określonym obszarze geograficznym. Nazwa może byd zarejestrowana jako ChNP w przypadku bardzo ścisłego powiązania produktu z regionem, na którym jest wytwarzany.

CHRONIONE OZNACZENIE GEOGRAFICZNE (ChOG) Oznacza nazwę regionu, konkretnego miejsca lub w wyjątkowych przypadkach kraju, używaną do opisu produktu rolnego lub artykułu spożywczego, który pochodzi z tego regionu, miejsca lub kraju. Produkt ten posiada szczególną specyficzną jakośd, reputację, cieszy się uznaniem lub też posiada inne cechy przypisywane temu pochodzeniu geograficznemu. W odróżnieniu do ChNP, jako chronione oznaczenie geograficzne może byd uznany produkt, w przypadku którego wystarczy, aby jeden proces produkcyjny, tj.: produkcja, przetwarzanie lub przygotowywanie, odbywał się na określonym obszarze.

GWARANTOWANA TRADYCYJNA SPECJALNOŚĆ (GTS) Oznacza tradycyjny produkt rolny lub środek spożywczy zarejestrowany przez Komisję Europejską ze względu na jego specyficzny charakter, czyli cechy wyraźnie odróżniające dany produkt od podobnych mu produktów należących do tej samej kategorii. Nazwa zarejestrowana jako GTS może byd zastrzeżona lub niezastrzeżona. W przypadku nazwy zastrzeżonej może byd ona wykorzystywana wyłącznie w odniesieniu do produktów wytworzonych zgodnie ze specyfikacją. W przypadku nazw niezastrzeżonych mogą byd one używane przy etykietowaniu produktów nieodpowiadających specyfikacji, jednak bez możliwości umieszczania na nich oznaczenia „gwarantowana tradycyjna specjalnośd”, skrótu GTS lub odpowiadającego mu symbolu wspólnotowego.

1

Bryndza podhalańska ChNP C HRONIONE NAZWY POCHODZENIA

Bryndza podhalańska 2 Fasola Piękny Jaś 3 z Doliny Dunajca Fasola wrzawska 4 Karp zatorski 5 Miód z Sejneńszczyzny 6 Podkarpacki miód 7 spadziowy Oscypek 8 Redykołka 9 Wiśnia nadwiślanka 10 C HRONIONE OZNACZENIA GEOGRAFICZNE

Andruty kaliskie Chleb prądnicki Fasola korczyńska Jabłka grójeckie Jabłka łąckie

11 12 13 14 15

Jest to ser należący do grupy serów podpuszczkowych miękkich, wytwarzany z mleka owczego Polskiej Owcy Górskiej, z ewentualnym dodatkiem mleka krowiego Polskiej Krowy Czerwonej. Udział mleka owczego w produkcji musi wynosid minimum 60 %. Bryndza podhalaoska wytwarzana jest tradycyjną metodą w górskich szałasach, tzw. bacówkach, w okresie od maja do września.

Publikacja w Dzienniku Urzędowym UE C 230 z dnia 23.09.2006 Rozporządzenie Komisji (WE) nr 642/2007 – Dziennik Urzędowy UE L 150 z dnia 12.06.2007

KATEGORIA PRODUKTU

Sery

WNIOSKODAWCA

Regionalny Związek Hodowców Owiec i Kóz ul. Szaflarska 93 d/7, 34-400 Nowy Targ

ORGAN KONTROLNY

Małopolski WIJHARS, Śląski WIJHARS, COBICO Sp. z o.o. BioCert Małopolska Sp. z o.o., TÜV Rheinland Polska Sp. z o.o.

OBSZAR GEOGRAFICZNY

Gminy z powiatów nowotarskiego i tatrzaoskiego (Podhale) w województwie małopolskim i sześd gmin z powiatu żywieckiego w województwie śląskim

CHRONIONA NAZWA POCHODZENIA

Kiełbasa lisiecka 16 Kołacz śląski Miód drahimski Miód kurpiowski Miód wrzosowy z Borów Dolnośląskich

17 18 19 20

Obwarzanek 21 krakowski Rogal świętomarciński 22 Ser koryciński swojski 23 Suska sechlońska 24 Śliwka szydłowska 25 Truskawka 26 kaszubska Wielkopolski ser 27 smażony G WARANTOWANE TRADYCYJNE SPECJALNOŚCI

Kabanosy 28 Kiełbasa jałowcowa 29 Kiełbasa myśliwska Olej rydzowy Pierekaczewnik Staropolski miód pitny półtorak

30 31 32 33

Staropolski miód 34 pitny dwójniak Staropolski miód 35 pitny trójniak Staropolski miód 36 pitny czwórniak

CECHY PRODUKTU Barwa bryndzy podhalaoskiej może byd biała, białokremowa lub z odcieniem seledynowym, a smak - pikantny, słony lub lekko słony, a czasem lekko kwaśny. Zawartośd wody w bryndzy podhalaoskiej nie może byd większa niż 60 %, zawartośd suchej masy nie mniejsza niż 40 %, a zawartośd tłuszczu w suchej masie nie mniejsza niż 38 %.

ZWIĄZEK Z OBSZAREM GEOGRAFICZNYM (historyczny, ludzki i naturalny) Mleko do produkcji bryndzy podhalaoskiej uzyskiwane jest od Polskiej Owcy Górskiej. Rasa ta jest uszlachetnionym typem prymitywnych owiec „cakli”, występujących w Karpatach Wschodnich i Bałkanach i jest ściśle związana z historią i tradycją Podhala. Owce rasy Polska Owca Górska wypasane na Podhalu żywią się bardzo zróżnicowaną specyficzną roślinnością gatunków endemicznych występujących tylko na Podhalu, co ma wpływ na smak i skład mleka. Jeżeli do produkcji bryndzy podhalaoskiej wykorzystywane jest mleko krowie może ono pochodzid jedynie od krów rasy Polskiej Krowy Czerwonej - najstarszej polskiej rasy bydła. O tradycji i znaczeniu bryndzy pochodzącej z Podhala i jego okolic świadczą wzmianki w literaturze, w zarządzeniach właścicieli ziemskich czy nakazach królewskich, a najstarsze z nich pochodzą już z 1527 r. Można również znaleźd liczne wzmianki potwierdzające wykorzystywanie bryndzy jako środka płatniczego czy jednego ze składników płaconych danin. Wytwarzanie serów owczych było nieodzownym elementem towarzyszącym przez stulecia wypasowi owiec na Podhalu. Pasterze, którzy wychodzili z owcami w góry (na hale) spędzali tam kilka miesięcy. Podczas tego okresu żywili się praktycznie wyłącznie owczym mlekiem i jego przetworami. Nabyta wiedza dotycząca sposobu oraz zasad wytwarzania bryndzy podhalaoskiej była przekazywana z pokolenia na pokolenie i stała się obecnie sztuką, która jest charakterystyczna dla producentów z tego regionu. Dzięki połączeniu czynników naturalnych, specyficznych umiejętności oraz dzięki zachowaniu tradycyjnej receptury powstaje niepowtarzalny produkt jakim jest bryndza podhalaoska.

2

Fasola (Piękny Jaś) z Doliny Dunajca ChNP C HRONIONE NAZWY POCHODZENIA

Bryndza podhalańska 2 Fasola Piękny Jaś 3 z Doliny Dunajca Fasola wrzawska 4 Karp zatorski 5 Miód z Sejneńszczyzny 6 Podkarpacki miód 7 spadziowy Oscypek 8 Redykołka 9 Wiśnia nadwiślanka 10 C HRONIONE OZNACZENIA GEOGRAFICZNE

Andruty kaliskie Chleb prądnicki Fasola korczyńska Jabłka grójeckie Jabłka łąckie

11 12 13 14 15

Są to suche nasiona fasoli przeznaczone do spożycia przez ludzi, spełniające odpowiednie wymagania jakościowe i których metody produkcji są zgodne z metodami określonymi w specyfikacji produktu. Fasola Piękny Jaś z Doliny Dunajca / fasola z Doliny Dunajca powstaje wyłącznie dzięki połączeniu czynnika naturalnego (tj. klimatu i gleb) oraz umiejętności miejscowych producentów.

Publikacja w Dzienniku Urzędowym UE C 314 z dnia 18.11.2010 Rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) nr 1073/2011 – Dziennik Urzędowy UE L 278 z dnia 25.10.2011

KATEGORIA PRODUKTU

Warzywa świeże lub przetworzone

WNIOSKODAWCA

Spółdzielnia „Dolina Dunajca” Zawada Lanckorooska 32, 32-840 Zakliczyn

ORGAN KONTROLNY

COBICO Sp. z o.o. BioCert Małopolska Sp. z o.o.

OBSZAR GEOGRAFICZNY

11 gmin leżących w dolinie rzeki Dunajec w województwie małopolskim

CHRONIONA NAZWA POCHODZENIA

Kiełbasa lisiecka 16 Kołacz śląski Miód drahimski Miód kurpiowski Miód wrzosowy z Borów Dolnośląskich

17 18 19 20

Obwarzanek 21 krakowski Rogal świętomarciński 22 Ser koryciński swojski 23 Suska sechlońska 24 Śliwka szydłowska 25 Truskawka 26 kaszubska Wielkopolski ser 27 smażony G WARANTOWANE TRADYCYJNE SPECJALNOŚCI

Kabanosy 28 Kiełbasa jałowcowa 29 Kiełbasa myśliwska Olej rydzowy Pierekaczewnik Staropolski miód pitny półtorak

30 31 32 33

Staropolski miód 34 pitny dwójniak Staropolski miód 35 pitny trójniak Staropolski miód 36 pitny czwórniak

CECHY PRODUKTU Fasola Piękny Jaś z Doliny Dunajca / fasola z Doliny Dunajca należy do największych w obrębie gatunku (fasola wielokwiatowa - Phaseolus multiflorus), o przeciętnej masie tysiąca nasion mieszczącej się w granicach od 1100 do 1500 g. Jej nasiona są gładkie, dobrze wypełnione i jednolite w kształcie. Fasola z Doliny Dunajca charakteryzuje się wyższą od przeciętnej zawartością białka, niską wilgotnością i specyficznym, lekko słodkawym smakiem, który jest wynikiem m.in. bardzo wysokiej zawartości magnezu w glebach na terenie gospodarstw położonych w Dolinie Dunajca.

ZWIĄZEK Z OBSZAREM GEOGRAFICZNYM (historyczny, ludzki i naturalny) Na specyficzne cechy Fasoli z Doliny Dunajca wpływ mają klimat i warunki glebowe Doliny Dunajca. Na tym obniżonym, osłoniętym terenie występują bardzo dobre, madowe gleby oraz charakterystyczny mikroklimat związany z bliskością rzeki. Zarówno średnie temperatury powietrza w okresie wegetacji roślin, jak również ilośd i rozkład opadów są niezwykle korzystne do prawidłowego rozwoju i dobrego plonowania. Fasola z Doliny Dunajca swą jakośd zawdzięcza jednak nie tylko środowisku przyrodniczemu, z którym jest nierozerwalnie związana, ale również tradycji i technice produkcji doskonalonej przez lata przez miejscową ludnośd. Uprawa fasoli opiera się w głównej mierze na pracy rąk ludzkich i wymaga dużej dbałości, poświęcenia oraz wykonania poszczególnych prac w odpowiednim terminie. Producenci rolni zajmujący się uprawą fasoli Piękny Jaś z Doliny Dunajca / fasoli z Doliny Dunajca doskonalili umiejętności niezbędne do prawidłowej uprawy i uzyskania ziaren o odpowiednich właściwościach przez wiele pokoleo. Szczególne znaczenie mają: reprodukcja materiału siewnego we własnym gospodarstwie, wybór dogodnego terminu siewu, co zapewnia uniknięcie strat powstałych w wyniku wymrożenia roślin, przygotowanie gleby pod wysiew, umieszczanie w pojedynczym dołku w glebie właściwej ilości nasion (od 3 do 5), wybór odpowiednich tyczek i sposób prowadzenia na nich fasoli oraz wybór optymalnego terminu podcięcia roślin w celu dosuszenia ziaren przed wystąpieniem pierwszych przymrozków. Tylko umiejętne postępowanie w całym procesie produkcji zapewnia dobry, wyrównany plon fasoli o wysokiej jakości nasion.

3

Fasola wrzawska ChNP C HRONIONE NAZWY POCHODZENIA

Bryndza podhalańska 2 Fasola Piękny Jaś 3 z Doliny Dunajca Fasola wrzawska 4 Karp zatorski 5 Miód z Sejneńszczyzny 6 Podkarpacki miód 7 spadziowy Oscypek 8 Redykołka 9 Wiśnia nadwiślanka 10 C HRONIONE OZNACZENIA GEOGRAFICZNE

Andruty kaliskie Chleb prądnicki Fasola korczyńska Jabłka grójeckie Jabłka łąckie

11 12 13 14 15

Są to suche nasiona fasoli przeznaczone do spożycia przez ludzi, spełniające odpowiednie wymagania jakościowe i których metody produkcji są zgodne z metodami określonymi w specyfikacji produktu. Fasola wrzawska powstaje dzięki połączeniu czynnika naturalnego (tj. klimatu i gleb) oraz umiejętności miejscowych producentów.

Publikacja w Dzienniku Urzędowym UE C 129 z dnia 30.04.2011 Rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) nr 22/2012 – Dziennik Urzędowy UE L 9 z dnia 13.01.2012

KATEGORIA PRODUKTU

Warzywa świeże lub przetworzone

WNIOSKODAWCA

Stowarzyszenie Producentów Fasoli Tycznej „Piękny Jaś” we Wrzawach, Dom Kultury Wrzawy, 39-432 Gorzyce

ORGAN KONTROLNY

PNG Sp. z o.o., COBICO Sp. z o.o., TÜV Rheinland Polska Sp. z o.o.

OBSZAR GEOGRAFICZNY

Wybrane miejscowości w gminach: Gorzyce, Zaleszany i Radomyśl nad Sanem w województwie podkarpackim

CHRONIONA NAZWA POCHODZENIA

Kiełbasa lisiecka 16 Kołacz śląski Miód drahimski Miód kurpiowski Miód wrzosowy z Borów Dolnośląskich

17 18 19 20

Obwarzanek 21 krakowski Rogal świętomarciński 22 Ser koryciński swojski 23 Suska sechlońska 24 Śliwka szydłowska 25 Truskawka 26 kaszubska Wielkopolski ser 27 smażony G WARANTOWANE TRADYCYJNE SPECJALNOŚCI

Kabanosy 28 Kiełbasa jałowcowa 29 Kiełbasa myśliwska Olej rydzowy Pierekaczewnik Staropolski miód pitny półtorak

30 31 32 33

Staropolski miód 34 pitny dwójniak Staropolski miód 35 pitny trójniak Staropolski miód 36 pitny czwórniak

CECHY PRODUKTU Fasola wrzawska wyróżnia się wielkością nasion (w porównaniu z innymi odmianami fasoli wielokwiatowej jest od 40 do 90% większa). Masa 1000 nasion waha się od 2100 do 2900 g w zależności od rodzaju gleb oraz warunków meteorologicznych w okresie wegetacji. Nasiona fasoli wrzawskiej są bocznie spłaszczone o kształcie nerkowatym, charakteryzują się błyszczącą, cienką okrywą nasienną, jednolitym białym zabarwieniem, wysoką zdolnością pochłaniania wody i krótkim czasem gotowania, słodkim smakiem oraz delikatną konsystencją, pozbawioną „mączystego” posmaku.

ZWIĄZEK Z OBSZAREM GEOGRAFICZNYM (historyczny, ludzki i naturalny) Teren, na którym jest uprawiana fasola wrzawska - północna częśd Kotliny Sandomierskiej charakteryzuje się wysokiej jakości glebami madowymi, uregulowanymi stosunkami wodnymi oraz mikroklimatem związanym z bliskością dwóch dużych rzek, Wisły i Sanu. Obszar ten jest cieplejszy od sąsiednich oraz odznacza się długim okresem bezprzymrozkowym, co wpływa na wydłużenie okresu wegetacyjnego, a nizinny charakter osłoniętego wyżynami terenu powoduje mniejsze nasilenie wiatrów, na które fasola jest wrażliwa. Czynniki te, w połączeniu z umiejętnościami ludzkimi polegającymi na tyczeniu, a następnie ręcznym, sukcesywnym zbiorze nasion oraz suszeniu na świeżym powietrzu, pozwalają na uzyskanie produktu o cienkiej okrywie nasiennej oraz odpowiedniej strukturze i konsystencji nasion. Naturalny sposób suszenia gwarantujący niską wilgotnośd pozwala na uniknięcie degradacji ścian komórkowych i równomierne zmniejszenie odległości między ścianami komórkowymi. Zabiegi te gwarantują wysoką zdolnośd pochłaniania wody, delikatną strukturę i konsystencję, co w konsekwencji skraca czas gotowania (o ok. 10 minut w stosunku do fasoli wielokwiatowej spoza tego obszaru). Wydłużony okres wegetacyjny, podczas którego przeważają dni słoneczne, umożliwia syntezę dużej ilości węglowodanów. Dzięki temu fasola wrzawska odznacza się specyficznym słodkim smakiem. Suszenie w odpowiednich warunkach w połączeniu z właściwym doborem miejsca i warunków przechowywania zapewniają specyficzny zapach fasoli wrzawskiej. Natomiast, ręczne młócenie i przebieranie gwarantuje wysoką jakośd nasion fasoli.

4

Karp zatorski ChNP Jest to żywa ryba, sprzedawana w stanie świeżym, nieprzetworzonym. C HRONIONE NAZWY POCHODZENIA

Bryndza podhalańska 2 Fasola Piękny Jaś 3 z Doliny Dunajca Fasola wrzawska 4 Karp zatorski 5 Miód z Sejneńszczyzny 6 Podkarpacki miód 7 spadziowy Oscypek 8 Redykołka 9 Wiśnia nadwiślanka 10 C HRONIONE OZNACZENIA GEOGRAFICZNE

Andruty kaliskie Chleb prądnicki Fasola korczyńska Jabłka grójeckie Jabłka łąckie

11 12 13 14 15

Jest hybrydą powstałą w wyniku krzyżowania czystej linii karpia zatorskiego z czystymi liniami: węgierską, jugosłowiaoską, gołyską i izraelską. Karp zatorski hodowany jest wyłącznie w ziemnych stawach karpiowych, zgodnie z zatorską metodą chowu opartą na dwuletnim systemie chowu.

Publikacja w Dzienniku Urzędowym UE C 253 z dnia 21.09.2010 Rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) nr 485/2011 - Dziennik Urzędowy UE L 133 z dnia 20.05.2011

KATEGORIA PRODUKTU

Świeże ryby

WNIOSKODAWCA

Lokalna Grupa Producencka Karpia Zatorskiego ul. Parkowa 7, 32-640 Zator

ORGAN KONTROLNY

COBICO Sp. z o.o.

OBSZAR GEOGRAFICZNY

Gminy: Zator, Przeciszów i Spytkowice w województwie małopolskim

CHRONIONA NAZWA POCHODZENIA

Kiełbasa lisiecka 16 Kołacz śląski Miód drahimski Miód kurpiowski Miód wrzosowy z Borów Dolnośląskich

17 18 19 20

Obwarzanek 21 krakowski Rogal świętomarciński 22 Ser koryciński swojski 23 Suska sechlońska 24 Śliwka szydłowska 25 Truskawka 26 kaszubska Wielkopolski ser 27 smażony G WARANTOWANE TRADYCYJNE SPECJALNOŚCI

Kabanosy 28 Kiełbasa jałowcowa 29 Kiełbasa myśliwska Olej rydzowy Pierekaczewnik Staropolski miód pitny półtorak

30 31 32 33

Staropolski miód 34 pitny dwójniak Staropolski miód 35 pitny trójniak Staropolski miód 36 pitny czwórniak

CECHY PRODUKTU Karp zatorski charakteryzuje się dobrym wygrzbieceniem i zwartą formą. Ma barwę oliwkową lub oliwkowo-niebieską oraz lustrzeo strzałkowy, lampasowy lub siodełkowy. Jest to ryba szybko przyrastająca o wysokiej wydajności mięsnej oraz wyższej od przeciętnej odporności na choroby i przeżywalności sięgającej 86 %. Masa ryby handlowej wynosi od 1 100 g do 1 800 g.

ZWIĄZEK Z OBSZAREM GEOGRAFICZNYM (historyczny, ludzki i naturalny) Ośrodek hodowli karpia w Zatorze jest jednym z najstarszych w regionie, a początki rybactwa i hodowli karpia w Zatorze sięgają aż czasów panowania Bolesława Krzywoustego (1086 -1138). Istotny rozwój hodowli ryb na tym terenie nastąpił po 1870 roku, kiedy przeprowadzono przebudowę całego kompleksu stawów rybnych, zwiększając jego powierzchnię dwukrotnie, a w latach 1891–1894 wybudowano magazyny rybne i sadzawki w Laskowej. Informacje o hodowli ryb w stawach zatorskich były szczegółowo dokumentowane w księgach stawowych, a duża znajomośd zagadnienia hodowli i chowu ryb, a także ekonomii przyczyniła się do uznania przed I wojną światową stawów zatorskich za bardzo nowoczesne. Po kolejnym rozkwicie hodowli, po zakooczeniu I wojny światowej, Zator stał się największym producentem ryb w Małopolsce. Po II wojnie światowej zmieniły się kwestie własności gospodarstw hodowlanych, pojawiły się też problemy finansowe, ale zgodnie z wielowiekową tradycją, produkcja ryb w rejonie Zatora była kontynuowana. Na podstawie wcześniejszych doświadczeo hodowcy ryb rozpoczęli stopniowe wdrażanie „zatorskiej metody chowu” (dwuletniej), która stosowana jest do dzisiaj. Obecnie hodowla karpia jest bardzo rozwinięta, a zapotrzebowanie na karpia zatorskiego, wynikające z wieloletniej renomy tego produktu, jest coraz większe. Dla uczczenia pamięci historii miasta Zator i całego terenu hodowli ryb, w tym słynnego karpia, od lat najważniejszym wydarzeniem w regionie jest coroczne „Święto Karpia” organizowane na przełomie czerwca i lipca. Trzydniowe święto jest m.in. okazją do degustacji podawanego na wiele sposobów karpia np.: „po zatorsku” w śmietanie z grzybami, zieloną pietruszką i serem, marynowanego, a także wędzonego. 5

Miód z Sejneńszczyzny ChNP C HRONIONE NAZWY POCHODZENIA

Bryndza podhalańska 2 Fasola Piękny Jaś 3 z Doliny Dunajca Fasola wrzawska 4 Karp zatorski 5 Miód z Sejneńszczyzny 6 Podkarpacki miód 7 spadziowy Oscypek 8 Redykołka 9 Wiśnia nadwiślanka 10 C HRONIONE OZNACZENIA GEOGRAFICZNE

Andruty kaliskie Chleb prądnicki Fasola korczyńska Jabłka grójeckie Jabłka łąckie

11 12 13 14 15

Jest to miód pszczeli nektarowy – wielokwiatowy, płynny lub skrystalizowany (krupiec). Obszar produkcji miodu z Sejneoszczyzny/Łoździejszczyzny/Seinų/Lazdijų krašto medus położony jest w dorzeczu Niemna na pograniczu Polski i Litwy. Do miodu wytworzonego po stronie polskiej odnosi się nazwa miód z Sejneoszczyzny, a Lazdijų krašto medus – do miodu wytworzonego po stronie litewskiej.

Publikacja w Dzienniku Urzędowym UE C 116 z dnia 14.04.2011 Rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) nr 75/2012 - Dziennik Urzędowy UE L 27 z dnia 31.01.2012

KATEGORIA PRODUKTU

Miód

WNIOSKODAWCA

Terenowe Koło Pszczelarzy w Sejnach ul. 1 Maja 17, 16-500 Sejny

ORGAN KONTROLNY

Podlaski WIJHARS, COBICO Sp. z o.o.

OBSZAR GEOGRAFICZNY

Gminy: Sejny, Giby, Krasnopol, Puosk, Suwałki, Szypliszki, Wiżajny, Jeleniewo, Rutka Tartak w województwie podlaskim

CHRONIONA NAZWA POCHODZENIA

Kiełbasa lisiecka 16 Kołacz śląski Miód drahimski Miód kurpiowski Miód wrzosowy z Borów Dolnośląskich

17 18 19 20

Obwarzanek 21 krakowski Rogal świętomarciński 22 Ser koryciński swojski 23 Suska sechlońska 24 Śliwka szydłowska 25 Truskawka 26 kaszubska Wielkopolski ser 27 smażony G WARANTOWANE TRADYCYJNE SPECJALNOŚCI

Kabanosy 28 Kiełbasa jałowcowa 29 Kiełbasa myśliwska Olej rydzowy Pierekaczewnik Staropolski miód pitny półtorak

30 31 32 33

Staropolski miód 34 pitny dwójniak Staropolski miód 35 pitny trójniak Staropolski miód 36 pitny czwórniak

CECHY PRODUKTU Miód z Sejneoszczyzny posiada zabarwienie od ciemnożółtego do ciemnozłotego, a jego charakterystyczną cechą jest lekkie zmętnienie. Miód ten jest wytworzony z kilkudziesięciu charakterystycznych gatunków roślin miododajnych m.in.: różne gatunki wierzb, klonów, mniszka pospolitego, maliny, kruszyny, koniczyny białej i łąkowej, komonicy, nostrzyka itp.

ZWIĄZEK Z OBSZAREM GEOGRAFICZNYM (historyczny, ludzki i naturalny) Ziemia Sejneoska i Łoździejska leżą na terenie Pojezierza Wschodniosuwalskiego w obrębie Pojezierza Litewskiego. Obszary te oprócz klimatu, flory, fauny i ukształtowania terenu, łączy również wspólna historia. Region ten został podzielony granicą paostwową w 1919 r. (po ostatecznym ukształtowaniu się terytorium Polski i Litwy po I wojnie światowej). Granica między paostwami nie osłabiła jednak międzyludzkich więzi kulturowych. Obszar ten charakteryzuje ostry klimat, o bardzo wyraźnie zaznaczonych cechach kontynentalnych. Temperatury zimą są niższe niż średnia krajowa, a latem wyższe. Na obszarze pozyskiwania miodu z Sejneoszczyzny/Łoździejszczyzny/Seinų/Lazdijų krašto medus występują rośliny gatunków reliktowych, borealnych i arktycznych, wśród których można wymienid m.in.: wierzbę lapooską, brzozę niską, malinę moroszkę, bagno zwyczajne, mannę litewską, wełnianeczkę alpejską. Podczas pozyskiwania miodu z Sejneoszczyzny/Łoździejszczyzny/Seinų/Lazdijų krašto medus istotne są umiejętności pszczelarzy, które dotyczą zasad wyboru lokalizacji pasieki, hodowli pszczół i tradycyjnej gospodarki pasiecznej polegającej m.in. na używaniu uli drewnianych, przestrzeganiu zasad dokarmiania pszczół na okres zimy, nieodfiltrowaniu pyłków, odwirowaniu miodu na zimno oraz przestrzeganiu zasad rozlewania i przechowywania miodu. Umiejętności te kształtowały się przez wiele lat i były przekazywane z pokolenia na pokolenie. Długą tradycję pszczelarstwa na tym obszarze potwierdzają liczne materiały i publikacje oraz regulacje prawne. Prawo Bartne zostało wpisane do Statutu Wielkiego Księstwa Litewskiego w 1529 r., a w XIV i XV wieku książęta litewscy nadawali na tym obszarze prawa korzystania z bogactw puszczaoskich, m.in. prawo użytkowania barci (wchody bartne). 6

Podkarpacki miód spadziowy ChNP Jest to miód pszczeli pochodzący ze spadzi z jodły pospolitej (nie mniej niż 70 %), świerka lub sosny zwyczajnej. C HRONIONE NAZWY POCHODZENIA

Bryndza podhalańska 2 Fasola Piękny Jaś 3 z Doliny Dunajca Fasola wrzawska 4 Karp zatorski 5 Miód z Sejneńszczyzny 6 Podkarpacki miód 7 spadziowy Oscypek 8 Redykołka 9 Wiśnia nadwiślanka 10 C HRONIONE OZNACZENIA GEOGRAFICZNE

Andruty kaliskie Chleb prądnicki Fasola korczyńska Jabłka grójeckie Jabłka łąckie

11 12 13 14 15

Do produkcji podkarpackiego miodu spadziowego wykorzystuje się wyłącznie pszczoły rasy  Apis mellifera mellifera (pszczoła zachodnio-/ środkowo- europejska),  Apis mellifera carnica (pszczoła kraioska/krainka),  Apis mellifera caucasica (pszczoła kaukaska).

Publikacja w Dzienniku Urzędowym UE C 299 z dnia 09.12.2009 Rozporządzenie Komisji (UE) nr 710/2010 – Dziennik Urzędowy UE L 208 z dnia 07.08.2010

KATEGORIA PRODUKTU

Miód

WNIOSKODAWCA

Wojewódzki Związek Pszczelarzy w Rzeszowie ul. 8-go Marca 3, 35-065 Rzeszów

ORGAN KONTROLNY

Podkarpacki WIJHARS

OBSZAR GEOGRAFICZNY

17 nadleśnictw w województwie podkarpackim oraz 2 parki narodowe (Bieszczadzki Park Narodowy oraz Magurski Park Narodowy)

CHRONIONA NAZWA POCHODZENIA

Kiełbasa lisiecka 16 Kołacz śląski Miód drahimski Miód kurpiowski Miód wrzosowy z Borów Dolnośląskich

17 18 19 20

Obwarzanek 21 krakowski Rogal świętomarciński 22 Ser koryciński swojski 23 Suska sechlońska 24 Śliwka szydłowska 25 Truskawka 26 kaszubska Wielkopolski ser 27 smażony G WARANTOWANE TRADYCYJNE SPECJALNOŚCI

Kabanosy 28 Kiełbasa jałowcowa 29 Kiełbasa myśliwska Olej rydzowy Pierekaczewnik Staropolski miód pitny półtorak

30 31 32 33

Staropolski miód 34 pitny dwójniak Staropolski miód 35 pitny trójniak Staropolski miód 36 pitny czwórniak

CECHY PRODUKTU Podkarpacki miód spadziowy przed skrystalizowaniem ma barwę ciemnobrązową z zielonkawymi refleksami aż do prawie czarnej (intensywnośd nie mniejsza niż 82 mm w skali Pfunda). Konsystencja miodu jest gęsta o dużej lepkości, a po krystalizacji, która przebiega wolno, miód przyjmuje kolor nieco jaśniejszy. Miód krystalizuje średnio i drobnoziarniście. W smaku jest delikatnie słodki o typowo żywicznym zapachu, przypominającym igliwie. Podkarpacki miód spadziowy zbierany jest od początku czerwca do kooca września, czyli w okresie występowania spadzi.

ZWIĄZEK Z OBSZAREM GEOGRAFICZNYM (historyczny, ludzki i naturalny) Podkarpacki miód spadziowy to produkt wyjątkowy i ściśle związany z obszarem geograficznym, z którego pochodzi. Specyfika tego położenia geograficznego powoduje, że Podkarpacie jest naturalnym zagłębiem lasów iglastych, z przeważającym udziałem jodły pospolitej. Sposób zbierania tego miodu jest ściśle związany z umiejętnościami miejscowych pszczelarzy. Bartnictwo na Podkarpaciu ma bardzo stare tradycje i sięga odległych czasów. Dobre warunki naturalne, duże obszary leśne sprawiły, że hodowla pszczół początkowo rozwijała się w wydrążonych w dziuplach leśnych jodeł świerków i sosen, tzw. barciach. Pierwsze źródłowe wzmianki związane z bartnictwem na tym terenie pochodzą z XV wieku. W 1464 r. w Dębowcu - miasteczku położonym koło Jasła, wśród różnych opłat składanych przez mieszkaoców wyszczególniona była opłata miodowa. Stałe daniny w miodzie lub wosku uiszczane na rzecz panujących świadczą o tym, że bartnictwo stanowiło stałą gałąź gospodarki podobnie jak rolnictwo i rzemiosło. Dzięki długiej tradycji pszczelarstwa na Podkarpaciu wykształcił się wysoki poziom umiejętności lokalnych pszczelarzy. Umiejętności te związane są zarówno z wyborem lokalizacji pasieki, uzależnionej od zmienności poziomu występowania spadzi i ukształtowania terenu, jak i sposobem pozyskiwania miodu, odwirowywaniem, przechowywaniem i rozlewaniem.

7

Oscypek ChNP C HRONIONE NAZWY POCHODZENIA

Bryndza podhalańska 2 Fasola Piękny Jaś 3 z Doliny Dunajca Fasola wrzawska 4 Karp zatorski 5 Miód z Sejneńszczyzny 6 Podkarpacki miód 7 spadziowy Oscypek 8 Redykołka 9 Wiśnia nadwiślanka 10 C HRONIONE OZNACZENIA GEOGRAFICZNE

Andruty kaliskie Chleb prądnicki Fasola korczyńska Jabłka grójeckie Jabłka łąckie

11 12 13 14 15

Jest to ser wędzony produkowany z mleka owczego Polskiej Owcy Górskiej, z ewentualnym dodatkiem mleka krowiego Polskiej Krowy Czerwonej. Udział mleka owczego w produkcji oscypka musi wynosid minimum 60 %. Oscypek wytwarzany jest tradycyjną metodą w górskich szałasach tzw. bacówkach, w okresie od maja do września i może byd sprzedawany tylko w całości.

Publikacja w Dzienniku Urzędowym UE C 180 z dnia 02.08.2006 Rozporządzenie Komisji (WE) nr 127/2008 - Dziennik Urzędowy UE L 40 z dnia 14.02.2008

KATEGORIA PRODUKTU

Sery

WNIOSKODAWCA

Regionalny Związek Hodowców Owiec i Kóz ul. Szaflarska 93 d/7 34-400 Nowy Targ

ORGAN KONTROLNY

Małopolski WIJHARS, Śląski WIJHARS, COBICO Sp. z o.o. BioCert Małopolska Sp. z o.o., TÜV Rheinland Polska Sp. z o.o.

OBSZAR GEOGRAFICZNY

Tereny górskie w wybranych gminach województwa małopolskiego i województwa śląskiego

CHRONIONA NAZWA POCHODZENIA

Kiełbasa lisiecka 16 Kołacz śląski Miód drahimski Miód kurpiowski Miód wrzosowy z Borów Dolnośląskich

17 18 19 20

Obwarzanek 21 krakowski Rogal świętomarciński 22 Ser koryciński swojski 23 Suska sechlońska 24 Śliwka szydłowska 25 Truskawka 26 kaszubska Wielkopolski ser 27 smażony G WARANTOWANE TRADYCYJNE SPECJALNOŚCI

Kabanosy 28 Kiełbasa jałowcowa 29 Kiełbasa myśliwska Olej rydzowy Pierekaczewnik Staropolski miód pitny półtorak

30 31 32 33

Staropolski miód 34 pitny dwójniak Staropolski miód 35 pitny trójniak Staropolski miód 36 pitny czwórniak

CECHY PRODUKTU Oscypek ma kształt dwustronnego stożka, wrzeciona o długości od 17 do 23 cm, średnicy w najszerszym miejscu od 6 do 10 cm i masie od 0,6 do 0,8 kg. Barwa skórki oscypka jest słomkowa, jasnobrązowa z delikatnym połyskiem. Na przekroju oscypek ma barwę lekko kremową, przy skórce ciemniejszą; dopuszcza się również barwę zbliżoną do białej. Skład chemiczny oscypka zależy od długości czasu wędzenia oraz zmienia się w zależności od pór roku, ale zawartośd wody w oscypku nie może byd większa niż 44 %, zawartośd suchej masy nie mniejsza niż 56 %,a zawartośd tłuszczu w suchej masie nie mniejsza niż 38 %.

ZWIĄZEK Z OBSZAREM GEOGRAFICZNYM (historyczny, ludzki i naturalny) Mleko do produkcji oscypka uzyskiwane jest od Polskiej Owcy Górskiej. Rasa ta jest uszlachetnionym typem prymitywnych owiec „cakli”, występujących w Karpatach Wschodnich i Bałkanach i jest ściśle związana z historią oraz tradycją Podhala. Owce rasy Polska Owca Górska wypasane na Podhalu żywią się bardzo zróżnicowaną specyficzną roślinnością gatunków endemicznych występujących tylko na Podhalu, co ma wpływ na smak i skład mleka, a w konsekwencji na szczególny smak i aromat oscypka. Jeżeli do produkcji oscypka wykorzystywane jest mleko krowie może ono pochodzid jedynie od krów rasy Polskiej Krowy Czerwonej - najstarszej polskiej rasy bydła. Oscypek - stary wyrób pasterzy wołoskich, wypasających owce na polanach górskich - przywędrował na Podhale razem z całą kulturą wołoską, organizacją wypasów, sposobem prowadzenia bacówki i przerabiania mleka. Pierwsze wzmianki o produkcji serów na Podhalu i przyległych terenach spotyka się przy lokacji wsi Ochotnicy w Gorcach w 1416 roku. Pierwszy dokładny opis jak mają byd wyrabiane sery w szałasach pochodzi z instruktażu paostwa ślemieoskiego. Powstał on w 1748 roku, a w 1773 roku został ponownie spisany i zalecony do użytku. Produkcja oscypka związana jest bardzo mocno ze specyficznymi i wyjątkowymi umiejętnościami baców. Ich doświadczenie i przekazywana z pokolenia na pokolenie wiedza pozwalają im odpowiednio przeprowadzid cały proces produkcji i uzyskad ten niepowtarzalny produkt.

8

Redykołka ChNP C HRONIONE NAZWY POCHODZENIA

Bryndza podhalańska 2 Fasola Piękny Jaś 3 z Doliny Dunajca Fasola wrzawska 4 Karp zatorski 5 Miód z Sejneńszczyzny 6 Podkarpacki miód 7 spadziowy Oscypek 8 Redykołka 9 Wiśnia nadwiślanka 10 C HRONIONE OZNACZENIA GEOGRAFICZNE

Andruty kaliskie Chleb prądnicki Fasola korczyńska Jabłka grójeckie Jabłka łąckie

11 12 13 14 15

Jest to niewielki wędzony serek w kształcie zminiaturyzowanego zwierzątka, ptaka, serduszka lub wrzeciona, produkowany z mleka owczego Polskiej Owcy Górskiej, z ewentualnym dodatkiem mleka krowiego Polskiej Krowy Czerwonej. Udział mleka owczego w produkcji redykołki musi wynosid minimum 60 %. Redykołka wytwarzana jest tradycyjną metodą w górskich szałasach tzw. bacówkach, w okresie wypasu owiec.

Publikacja w Dzienniku Urzędowym UE C 103 z dnia 05.05.2009 Rozporządzenie Komisji (WE) nr 1176/2009 - Dziennik Urzędowy UE L 314 z dnia 01.12.2009

KATEGORIA PRODUKTU

Sery

WNIOSKODAWCA

Regionalny Związek Hodowców Owiec i Kóz ul. Szaflarska 93 d/7 34-400 Nowy Targ

ORGAN KONTROLNY

Małopolski WIJHARS, Śląski WIJHARS, COBICO Sp. z o.o. BioCert Małopolska Sp. z o.o., TÜV Rheinland Polska Sp. z o.o.

OBSZAR GEOGRAFICZNY

Tereny górskie w wybranych gminach województwa małopolskiego i województwa śląskiego

CHRONIONA NAZWA POCHODZENIA

Kiełbasa lisiecka 16 Kołacz śląski Miód drahimski Miód kurpiowski Miód wrzosowy z Borów Dolnośląskich

17 18 19 20

Obwarzanek 21 krakowski Rogal świętomarciński 22 Ser koryciński swojski 23 Suska sechlońska 24 Śliwka szydłowska 25 Truskawka 26 kaszubska Wielkopolski ser 27 smażony G WARANTOWANE TRADYCYJNE SPECJALNOŚCI

Kabanosy 28 Kiełbasa jałowcowa 29 Kiełbasa myśliwska Olej rydzowy Pierekaczewnik Staropolski miód pitny półtorak

30 31 32 33

Staropolski miód 34 pitny dwójniak Staropolski miód 35 pitny trójniak Staropolski miód 36 pitny czwórniak

CECHY PRODUKTU Redykołka jest serem półtwardym, półtłustym. Najmniejsze redykołki ważą od 30 do 60 g i są w kształcie wrzecion. Waga serków o pozostałych kształtach nie może przekroczyd 300 g. Redykołka ma barwę słomkową, jasnobrązową z delikatnym połyskiem. Dopuszcza się nieznaczną dwubarwnośd skórki lub jej niepełne odbarwienie. Skórka redykołki jest gładka, elastyczna, dopuszcza się lekką chropowatośd oraz nieznaczne nierówności i pęknięcia nie sięgające miąższu. Miąższ redykołki jest elastyczny, lekko twardy, a smak lekko słony o wyraźnym zapachu wędzenia. Skład chemiczny redykołki zależy od długości czasu wędzenia oraz zmienia się w zależności od pór roku, ale zawartośd wody nie może byd większa niż 44 %, suchej masy nie mniejsza niż 56 %, a tłuszczu w suchej masie nie mniejsza niż 38 %.

ZWIĄZEK Z OBSZAREM GEOGRAFICZNYM (historyczny, ludzki i naturalny) Produkcja redykołki związana jest z długą historią owczarstwa i pasterstwa na Podhalu. Mleko do produkcji pozyskiwane jest od owiec rasy Polska Owca Górska. Duży wpływ na ostateczny smak i aromat redykołki ma wysoka jakośd mleka i jego charakterystyczny smak wynikający ze specyficznej roślinności, występującej tylko na Podhalu, stanowiącej pożywienie owiec. W okresie produkcji redykołki od maja do września, roślinnośd ta jest wyłącznym pożywieniem zwierząt, od których pozyskuje się mleko. Redykołka jest bardzo starym wyrobem pasterzy wołoskich, wypasających owce na polanach górskich. Ser ten przywędrował na Podhale razem z kulturą wołoską, organizacją wypasów, sposobem prowadzenia bacówki i przerabiania mleka. Redykołki swą nazwę zawdzięczają temu, iż rozdawano je bezpłatnie w czasie „redykania się” (powrotu) owiec z hali do domu. Redykołka pełniła również funkcje obrzędowe; gołąbkami i kogutkami z sera ozdabiano rózgi weselne oraz czubki wieoców dożynkowych. Pierwszy dokładny opis wyrobu serów w szałasach powstał w 1748 roku i pochodzi z instruktażu paostwa ślemieoskiego. Redykołka wytwarzana jest w szałasach usytuowanych na stokach górskich, gdzie jednocześnie prowadzi się wypas zwierząt. Na ostateczną jakośd i smak redykołki ogromny wpływ mają specyficzne umiejętności baców i przekazywana z pokolenia na pokolenie wiedza, która jest warunkiem utrzymania tradycyjnego charakteru i wyjątkowego smaku tego wyrobu.

9

Wiśnia nadwiślanka ChNP C HRONIONE NAZWY POCHODZENIA

Bryndza podhalańska 2 Fasola Piękny Jaś 3 z Doliny Dunajca Fasola wrzawska 4 Karp zatorski 5 Miód z Sejneńszczyzny 6 Podkarpacki miód 7 spadziowy Oscypek 8 Redykołka 9 Wiśnia nadwiślanka 10 C HRONIONE OZNACZENIA GEOGRAFICZNE

Andruty kaliskie Chleb prądnicki Fasola korczyńska Jabłka grójeckie Jabłka łąckie

11 12 13 14 15

Są to owoce uzyskane od wiśni sokówki odroślowej, przeznaczone zarówno do przemysłu przetwórczego, jak i do bezpośredniego spożycia. Owoce służą głównie jako surowiec do wyrobu soków, ze względu na intensywną barwę miąższu. Wiśnie tego typu po pięciu latach od posadzenia wytwarzają odrosty korzeniowe (odrośle), używane do rozmnażania. Określenie nadwiślanka pochodzi od pasa nadwiślaoskiego, w którym ten typ wiśni się rozpowszechnił.

Publikacja w Dzienniku Urzędowym UE C 104 z dnia 06.05.2009 Rozporządzenie Komisji (UE) nr 1232/2009 - Dziennik Urzędowy UE L 330 z dnia 16.12.2009

KATEGORIA PRODUKTU

Świeże owoce

WNIOSKODAWCA

Spółdzielnia Producentów Owoców i Warzyw „Nadwiślanka” ul. Kościuszki 34, 27-530 Ożarów

ORGAN KONTROLNY

PNG Sp. z o.o., BioCert Małopolska Sp. z o.o., TÜV Rheinland Polska Sp. z o.o.

OBSZAR GEOGRAFICZNY

Gminy: Ożarów i Tarłów w woj.. świętokrzyskim, gminy: Lipsko, Sienno, Solec n/Wisłą w woj. mazowieckim, gmina Annopol w woj. lubelskim

CHRONIONA NAZWA POCHODZENIA

Kiełbasa lisiecka 16 Kołacz śląski Miód drahimski Miód kurpiowski Miód wrzosowy z Borów Dolnośląskich

17 18 19 20

Obwarzanek 21 krakowski Rogal świętomarciński 22 Ser koryciński swojski 23 Suska sechlońska 24

CECHY PRODUKTU Wiśnia nadwiślanka to wiśnia, która stanowi wyselekcjonowaną siewkę pochodzącą od wiśni karłowatej, inaczej wisienki stepowej (Prunus fruticosa Pall.), która rozmnaża się wegetatywnie przez odrosty korzeniowe. Owoce wiśni nadwiślanki posiadają intensywną barwę od ciemnoczerwonej do bordowej. Są okrągłe, lekko spłaszczone i stosunkowo mniejsze od wiśni odmian uprawnych pochodzących od Prunus Avium L. i Prunus cerasus L oraz ich mieszaoców. Średnica owocu wiśni nadwiślanki wynosi od 12 do 20 mm, a masa od 1,6 do 3,3 g i uzależniona jest od wieku drzewa i stanowiska. Charakterystyczną cechą wiśni nadwiślanki jest bardzo intensywna barwa soku i bardzo duża zawartośd antocyjanów (nawet dwa razy większa niż w owocach odmian uprawnych), a także wysoki poziom ekstraktu refraktometrycznego: 16-23° Bx.

Śliwka szydłowska 25 Truskawka 26 kaszubska Wielkopolski ser 27 smażony G WARANTOWANE TRADYCYJNE SPECJALNOŚCI

Kabanosy 28 Kiełbasa jałowcowa 29 Kiełbasa myśliwska Olej rydzowy Pierekaczewnik Staropolski miód pitny półtorak

30 31 32 33

Staropolski miód 34 pitny dwójniak Staropolski miód 35 pitny trójniak Staropolski miód 36 pitny czwórniak

ZWIĄZEK Z OBSZAREM GEOGRAFICZNYM (historyczny, ludzki i naturalny) Wiśnie sokówki odroślowej były początkowo uprawiane w rejonie Słupi Nadbrzeżnej. Z biegiem czasu wiśnie te rozpowszechniły się w całym nadwiślaoskim pasie o podobnych warunkach klimatycznych i glebowych (podłoże wapienne lub wapiennogliniaste). Na warunki klimatyczne wpływ ma położenie wzdłuż Wisły, która w najbliższym swoim otoczeniu kształtuje swoisty mikroklimat. Na obszarze występowania wiśni nadwiślanki dominują gleby o odczynie obojętnym i zasadowym ze względu na wysoką zawartośd wapnia, a wiśnia ta dobrze znosi pH powyżej 7,0, czego nie tolerują odmiany uprawne, dla których optymalne pH to 6,7-7,1. Na glebach zasadowych o większej zasobności w wapo drzewa są krótkowieczne (20-25 lat), owoce mniejsze, bardziej aromatyczne, o intensywniejszej barwie. Na glebach gliniastych z głębiej zalegającym wapieniem można spotkad drzewa ponad 50-letnie, o owocach większych i o nieco słabszym aromacie. Obecnośd wapnia w podłożu determinuje dużą kondensację soku, na co wskazuje stosunkowo wysoki ekstrakt i zawartośd barwnika. Takie parametry owoców są nie możliwe do uzyskania na glebach o odczynie poniżej obojętnego i małej zasobności w wapo. Ważnym elementem specyfiki obszaru jest lokalna wiedza i umiejętności producentów, którzy nauczyli się uprawiad charakterystyczną dla tego obszaru wiśnię i dostosowad metody upraw do panujących na tym obszarze warunków glebowych i klimatycznych.

10

Andruty kaliskie ChOG C HRONIONE NAZWY POCHODZENIA

Bryndza podhalańska 2 Fasola Piękny Jaś 3 z Doliny Dunajca Fasola wrzawska 4 Karp zatorski 5 Miód z Sejneńszczyzny 6 Podkarpacki miód 7 spadziowy Oscypek 8 Redykołka 9 Wiśnia nadwiślanka 10 C HRONIONE OZNACZENIA

To cienkie krążki wypiekane w formach zwanych „żelazkami” lub „andruciarkami” z bardzo prostego ciasta opłatkowego sporządzonego z mąki pszennej, cukru, oleju rzepakowego i wody. Andruty kaliskie od wielu lat postrzegane są jako symbol miasta Kalisza, rozpoznawalny na równi z herbem i wizerunkiem ratusza.

Publikacja w Dzienniku Urzędowym UE C 233 z dnia 11.09.2008 Rozporządzenie Komisji (WE) nr 326/2009 – Dziennik Urzędowy UE L 102 z dnia 22.04.2009

KATEGORIA PRODUKTU

Wyroby cukiernicze i wyroby piekarskie

WNIOSKODAWCA

Lokalna Organizacja Turystyczna Ziemi Kaliskiej al. Wojska Polskiego 185, 62-800 Kalisz

ORGAN KONTROLNY

Wielkopolski WIJHARS

OBSZAR GEOGRAFICZNY

Miasto Kalisz w województwie wielkopolskim

GEOGRAFICZNE

Andruty kaliskie Chleb prądnicki Fasola korczyńska Jabłka grójeckie Jabłka łąckie

11 12 13 14 15

CHRONIONE OZNACZENIE GEOGRAFICZNE

Kiełbasa lisiecka 16 Kołacz śląski Miód drahimski Miód kurpiowski Miód wrzosowy z Borów Dolnośląskich

17 18 19 20

Obwarzanek 21 krakowski Rogal świętomarciński 22 Ser koryciński swojski 23 Suska sechlońska 24 Śliwka szydłowska 25 Truskawka 26 kaszubska Wielkopolski ser 27 smażony G WARANTOWANE TRADYCYJNE SPECJALNOŚCI

Kabanosy 28 Kiełbasa jałowcowa 29 Kiełbasa myśliwska Olej rydzowy Pierekaczewnik Staropolski miód pitny półtorak

30 31 32 33

Staropolski miód 34 pitny dwójniak Staropolski miód 35 pitny trójniak Staropolski miód 36 pitny czwórniak

CECHY PRODUKTU Krążki andrutów kaliskich mają średnicę od 15 do 17 cm i grubośd od 0,8 do 1,5 mm. Mają gładką powierzchnię, regularne brzegi i są lekko połyskujące, a ich barwa może byd od jasnokremowej, poprzez słomkową aż do ciemnozłotej. Andruty kaliskie są lekko słodkie, delikatne, kruche, suche i gładkie.

ZWIĄZEK Z OBSZAREM GEOGRAFICZNYM (historyczny, ludzki i naturalny) Wytwarzanie andrutów kaliskich daje się udokumentowad od połowy XIX w. Kalisz, miasto, o najstarszej w Polsce metryce pisanej, stanowiło mieszaninę narodów i kultur. Wiele wskazuje na to, że andruty kaliskie narodziły się jako produkt międzykulturowy, świadectwo przenikających się zwyczajów kulinarnych i obyczajowych różnych grup narodowościowych i religijnych od wieków zamieszkujących Kalisz. Same narodziny produktu giną gdzieś w bogatej historii Kalisza. Etymologia słowa nie jest ustalona. Wiadomo jedynie, że nazwa znana była już w XVIII wieku, jednak bliższe informacje o andrutach pochodzą dopiero z połowy XIX stulecia. Wiele wskazuje, iż produkcja andrutów w Kaliszu ugruntowała się około 1850 r. w momencie ukształtowania się mieszczaoskich zwyczajów i ustabilizowania materialnego miasta. Powszechnie kultywowanym zwyczajem spędzania wolnego, niedzielnego czasu, były wtedy spacery całymi rodzinami w parku nad rzeką Prosną. Jednocześnie pojawiły się tam andruty sprzedawane spacerowiczom. Charakterystyczny wyrób kaliski pojawia się we wspomnieniach jego mieszkaoców, utrwalanych na fotografiach i w postaci pisemnej. Dawni kaliszanie, rozsiani po świecie, często domagają się dostarczenia im produktu, którego smak kojarzy im się z dzieciostwem i rodzinnym miastem. Produkcja andrutów kaliskich była prosta, tak więc wytwarzano je w piekarniach, domach, dworach, jak również w wielu sklepach. Tam też prowadzono sprzedaż, chod najważniejszym, kultowym wręcz miejscem sprzedaży tego wyrobu był i pozostaje do dzisiaj kaliski park. Najbardziej trwałym dowodem wypieku andrutów są formy do ich wypieku zwane „żelazkami” lub „andruciarkami” pochodzące z XIX wieku. Andruciarki zachowały się często ze śladami przeróbek i napraw. Produkowali je początkowo kowale, potem także okoliczni rzemieślnicy. Formę tworzyły dwa okrągłe, gładkie krążki żelazne połączone zawiasem.

11

Chleb prądnicki ChOG C HRONIONE NAZWY POCHODZENIA

Bryndza podhalańska 2 Fasola Piękny Jaś 3 z Doliny Dunajca Fasola wrzawska 4 Karp zatorski 5 Miód z Sejneńszczyzny 6 Podkarpacki miód 7 spadziowy Oscypek 8 Redykołka 9 Wiśnia nadwiślanka 10 C HRONIONE OZNACZENIA

Jest to ciemny chleb wytwarzany na zakwasie. Szczególną cechą chleba prądnickiego jest jego bardzo duży rozmiar (bochen może ważyd 14 kg), gruba skórka oraz długotrwała świeżośd. Nazwa chleb prądnicki wywodzi się od pierwotnego miejsca jego produkcji – wsi Prądnik – dzisiejszej dzielnicy Krakowa.

Publikacja w Dzienniku Urzędowym UE C 187 z dnia 10.07.2010 Rozporządzenie Komisji (WE) nr 242/2011 – Dziennik Urzędowy UE L 66 z dnia 12.03.2011

KATEGORIA PRODUKTU

Wyroby piekarskie

WNIOSKODAWCA

Piekarnia B.A. Madej Sp. J. ul. Św. Wawrzyoca 16, 31-060 Kraków

ORGAN KONTROLNY

Małopolski WIJHARS, COBICO Sp. z o.o., BioCert Małopolska Sp. z o.o.

OBSZAR GEOGRAFICZNY

Miasto Kraków w województwie małopolskim

GEOGRAFICZNE

Andruty kaliskie Chleb prądnicki Fasola korczyńska Jabłka grójeckie Jabłka łąckie

11 12 13 14 15

CHRONIONE OZNACZENIE GEOGRAFICZNE

Kiełbasa lisiecka 16 Kołacz śląski Miód drahimski Miód kurpiowski Miód wrzosowy z Borów Dolnośląskich

17 18 19 20

Obwarzanek 21 krakowski Rogal świętomarciński 22 Ser koryciński swojski 23 Suska sechlońska 24 Śliwka szydłowska 25 Truskawka 26 kaszubska Wielkopolski ser 27 smażony G WARANTOWANE TRADYCYJNE SPECJALNOŚCI

Kabanosy 28 Kiełbasa jałowcowa 29 Kiełbasa myśliwska Olej rydzowy Pierekaczewnik Staropolski miód pitny półtorak

30 31 32 33

Staropolski miód 34 pitny dwójniak Staropolski miód 35 pitny trójniak Staropolski miód 36 pitny czwórniak

CECHY PRODUKTU Chleb prądnicki, wytwarzany tradycyjną metodą na zakwasie, występuje w kształcie owalnym w dwóch gramaturach: 14 kg i 4,5 kg oraz w kształcie okrągłym w gramaturze – 4,5 kg. Skórka chleba ma grubośd 5-6 mm, jest w kolorze od brązowego do ciemnobrązowego, o jednolitej powierzchni lub z widocznymi pęknięciami, pokryta cienką warstwą otrąb żytnich. W przekroju chleb ma jasną barwę i jest równomiernie porowaty. Chleb ma smak i zapach charakterystyczny dla chleba produkowanego na zakwasie żytnim. Cechą szczególną jest również fakt, że chleb prądnicki „dojrzewa” po upieczeniu i pełnię smaku osiąga w drugiej dobie od ukooczenia wypieku.

ZWIĄZEK Z OBSZAREM GEOGRAFICZNYM (historyczny, ludzki i naturalny) Metoda wytwarzania chleba prądnickiego wykształciła się w toku wieloletniej praktyki, wypracowanej przez wiele pokoleo piekarzy. Charakterystyczne cechy chleba prądnickiego związane są z czynnikiem ludzkim – umiejętnościami i kunsztem sztuki piekarskiej wytwórców, którzy pieką go według tradycyjnych metod przy wykorzystaniu tylko określonych surowców. Zasadniczy wpływ na wyjątkowy charakter wyrobu ma w szczególności ręczne obrabianie i formowanie ciasta, dzięki czemu każdy bochen ma nieco inny kształt, oraz stosowanie odpowiedniego procesu obróbki termicznej, dzięki której chleb prądnicki uzyskuje odpowiednią grubośd oraz fakturę powierzchni. Natomiast, stosowanie w recepturze ziemniaków lub płatków ziemniaczanych zapewnia mu długotrwałą świeżośd. Najstarsze informacje o chlebie prądnickim pochodzą z 1421 roku, kiedy to Albert, biskup krakowski nadał swojemu kucharzowi Świętosławowi Skowronkowi dwa źrebia (miara powierzchni ziemi) leżące w Prądniku. Mieszkaocy Prądnika zostali zobowiązani do pieczenia chleba na stół biskupi. Na mocy przywileju króla Jana Olbrachta z 1496 r. piekarzom z Prądnika można było, dla zachowania dawnego zwyczaju, sprzedawad chleb w Krakowie raz w tygodniu, we wtorki w czasie targu. Pomimo, że w latach 30. XX w. na krótki okres zaprzestano wypiekania chleba, tradycja ta nie wygasła bezpowrotnie. W okresie powojennym chlebem prądnickim handlowano na najstarszym funkcjonującym do dziś i najsłynniejszym krakowskim placu targowym na Starym Kleparzu.

12

Fasola korczyńska ChOG C HRONIONE NAZWY POCHODZENIA

Bryndza podhalańska 2 Fasola Piękny Jaś 3 z Doliny Dunajca Fasola wrzawska 4 Karp zatorski 5 Miód z Sejneńszczyzny 6 Podkarpacki miód 7 spadziowy Oscypek 8 Redykołka 9 Wiśnia nadwiślanka 10 C HRONIONE OZNACZENIA GEOGRAFICZNE

Andruty kaliskie Chleb prądnicki Fasola korczyńska Jabłka grójeckie Jabłka łąckie

11 12 13 14 15

Są to suszone nasiona fasoli wielokwiatowej miejscowych populacji biczykowych, nazywanych „Jasiem Karłowym” (Phaseolus coccineus) przeznaczone do spożycia przez ludzi. Specyfika i popularnośd fasoli korczyoskiej wynika z tego, że jej nasiona są wyjątkowo duże, a walory kulinarne doceniane od wielu lat.

Publikacja w Dzienniku Urzędowym UE C 271 z dnia 12.11.2009 Rozporządzenie Komisji (UE) nr 612/2010 – Dziennik Urzędowy UE L 178 z dnia 13.07.2010

KATEGORIA PRODUKTU

Warzywa świeże lub przetworzone

WNIOSKODAWCA

Stowarzyszenie Producentów Fasoli w Nowym Korczynie ul. Krakowska 1, 28-136 Nowy Korczyn

ORGAN KONTROLNY

COBICO Sp. z o.o. , BioCert Małopolska Sp. z o.o. TÜV Rheinland Polska Sp. z o.o.

OBSZAR GEOGRAFICZNY

Gminy w województwie świętokrzyskim: Nowy Korczyn, Wiślica, Solec Zdrój, Pacanów i Opatowiec

CHRONIONE OZNACZENIE GEOGRAFICZNE

Kiełbasa lisiecka 16 Kołacz śląski Miód drahimski Miód kurpiowski Miód wrzosowy z Borów Dolnośląskich

17 18 19 20

Obwarzanek 21 krakowski Rogal świętomarciński 22 Ser koryciński swojski 23 Suska sechlońska 24 Śliwka szydłowska 25 Truskawka 26 kaszubska Wielkopolski ser 27 smażony G WARANTOWANE TRADYCYJNE SPECJALNOŚCI

Kabanosy 28 Kiełbasa jałowcowa 29 Kiełbasa myśliwska Olej rydzowy Pierekaczewnik Staropolski miód pitny półtorak

30 31 32 33

Staropolski miód 34 pitny dwójniak Staropolski miód 35 pitny trójniak Staropolski miód 36 pitny czwórniak

CECHY PRODUKTU Nasiona fasoli korczyoskiej charakteryzują się cienką skórką oraz wysokimi walorami kulinarnymi (czas gotowania nie przekraczający 40 min., delikatna konsystencja pozbawiona mączystego posmaku) oraz sensorycznymi (wyczuwalny słodki smak, bardzo delikatny, łagodny). Nasiona fasoli korczyoskiej mają barwę białą, typową dla zdrowych nasion. Ich długośd jest nie mniejsza niż 18 mm, a szerokośd nie mniejsza niż 10 mm. W 100 gramach fasoli korczyoskiej mieści się od 60 do 90 nasion. Wilgotnośd fasoli korczyoskiej powinna wynosid nie więcej niż 18 %, a zawartośd białka nie mniej niż 22 %.

ZWIĄZEK Z OBSZAREM GEOGRAFICZNYM (historyczny, ludzki i naturalny) Wyjątkowośd fasoli korczyoskiej opiera się na szczególnych cechach jakie zawdzięcza ona specyficznym czynnikom obszaru geograficznego. Czynniki naturalne, w szczególności łagodne wiatry, dobre nasłonecznienie, stosunkowo niski poziom opadów, odczyn gleby zbliżony do obojętnego sprzyjają uprawie fasoli. W połączeniu z umiejętnościami ludzkimi polegającymi na suszeniu nasion na krosnach oraz doborze optymalnego terminu młócenia nasion, pozwala to na uzyskanie produktu koocowego o wysokich parametrach, zwłaszcza cienkiej okrywy nasiennej. Tradycja uprawy fasoli korczyoskiej sięga kooca lat 50. XX wieku, kiedy to powodzie w wyniku wylewania rzeki Nidy zniszczyły ówczesne uprawy innych roślin. Na zalanych obszarach zaczęto uprawiad fasolę. Najpopularniejszą odmianą fasoli na tym obszarze były odmiany biczykowe fasoli „Jaś Karłowy”. Warunki uprawy były bardzo sprzyjające, uzyskiwano tu tak dorodne okazy fasoli, że zaczęto ją nazywad fasolą korczyoską od nazwy miejscowości Nowy Korczyn. Zachowały się liczne dokumenty pochodzące z lat 60 i 70 XX wieku dotyczące fasoli korczyoskiej, świadczące o uprawie fasoli na tym terenie oraz zasadach jej sprzedaży. Duża koncentracja upraw fasoli „Jaś Karłowy” przetrwała do dziś i jest ona uprawiana w zasadzie tylko na tym terenie. W 1999 r. było to 95 % całkowitej powierzchni uprawy tej rośliny w Polsce. Renomę fasoli korczyoskiej potwierdza również fakt, iż jest ona z powodzeniem sprzedawana poza granicami kraju. W latach 1994–2006 eksport z jednej z największych firm handlujących fasolą korczyoską na tym obszarze wahał się od 250 do 500 ton rocznie.

13

Jabłka grójeckie ChOG C HRONIONE NAZWY POCHODZENIA

Bryndza podhalańska 2 Fasola Piękny Jaś 3 z Doliny Dunajca Fasola wrzawska 4 Karp zatorski 5 Miód z Sejneńszczyzny 6 Podkarpacki miód 7 spadziowy Oscypek 8 Redykołka 9 Wiśnia nadwiślanka 10 C HRONIONE OZNACZENIA GEOGRAFICZNE

Andruty kaliskie Chleb prądnicki Fasola korczyńska Jabłka grójeckie Jabłka łąckie

11 12 13 14 15

Pod nazwą jabłka grójeckie mogą byd oferowane jabłka następujących odmian: Alwa, Boskoop i mutanty, Braeburn, Cortland, Celeste, Delikates, Derlrbaleestival i mutanty, Early Geneva, Elise, Elstar, Empire, Fuji, Gala mutanty, Gloster, Golden Delicious i mutanty, Idared, Jerseymac, Jonagold i mutanty, Jonagored i mutanty, Lobo, Ligol, Mutsu, Paula Red, Pinova i mutanty, Piros, Rubin oraz Shampion i mutanty.

Publikacja w Dzienniku Urzędowym UE C 322 z dnia 27.11.2010 Rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) nr 981/2011 – Dziennik Urzędowy UE L 260 z dnia 05.10.2011

KATEGORIA PRODUKTU

Świeże owoce

WNIOSKODAWCA

Stowarzyszenie Sady Grójeckie ul. Piłsudskiego 59, 05-600 Grójec

ORGAN KONTROLNY

Mazowiecki WIJHARS, Łódzki WIJHARS, PNG Sp. z o.o., TÜV Rheinland Polska Sp. z o.o.

OBSZAR GEOGRAFICZNY

Gminy w województwie mazowieckim i łódzkim leżące na Nizinie Środkowomazowieckiej i Nizinie Południowomazowieckiej

CHRONIONE OZNACZENIE GEOGRAFICZNE

Kiełbasa lisiecka 16 Kołacz śląski Miód drahimski Miód kurpiowski Miód wrzosowy z Borów Dolnośląskich

17 18 19 20

Obwarzanek 21 krakowski Rogal świętomarciński 22 Ser koryciński swojski 23 Suska sechlońska 24 Śliwka szydłowska 25 Truskawka 26 kaszubska Wielkopolski ser 27 smażony G WARANTOWANE TRADYCYJNE SPECJALNOŚCI

Kabanosy 28 Kiełbasa jałowcowa 29 Kiełbasa myśliwska Olej rydzowy Pierekaczewnik Staropolski miód pitny półtorak

30 31 32 33

Staropolski miód 34 pitny dwójniak Staropolski miód 35 pitny trójniak Staropolski miód 36 pitny czwórniak

CECHY PRODUKTU Jabłka grójeckie charakteryzują się wyższym od przeciętnego wybarwieniem, bardziej intensywnym rumieocem oraz wysoką kwasowością, wyższą od przeciętnej dla danej odmiany średnio o 5 %. Wynika to z unikalnego mikroklimatu występującego w regionie grójeckim, który wyróżnia się wysokimi amplitudami temperatur w okresie przedzbiorczym. Na ich specyficzne cechy wpływ mają również dominujące na tym terenie gleby bielicowe i pseudobielicowe niższych klas bonitacyjnych, które idealnie sprawdzają się w uprawie sadów jabłoniowych.

ZWIĄZEK Z OBSZAREM GEOGRAFICZNYM (historyczny, ludzki i naturalny) Początki powstawania „największego sadu Europy”, jak nazywane są okolice Grójca, datuje się na czas panowania Królowej Bony, która słynęła z zamiłowania do ogrodnictwa i sadownictwa. W 1545 roku otrzymała ona duże połacie ziemi w powiecie grójeckim, o które później dbała ustanawiając liczne przywileje dla posiadaczy ogrodów. Następnie, akt królewski wydany w 1578 roku dał początek rozwojowi sadów owocowych, głównie jabłoniowych. Bardzo dynamiczny rozwój grójeckiego sadownictwa, którego synonimem stał się prof. Szczepan Pieniążek, rozpoczął się po II Wojnie Światowej. Za jego sprawą powstał Instytut Sadownictwa i Kwiaciarstwa który przekazywał najnowszą wiedzę i doświadczenia w uprawie jabłoni lokalnym sadownikom. Z polecenia profesora, jego wychowanek – Eligiusz Gajewski, założył w Nowej Wsi – Zakład Doświadczalny Instytutu Sadownictwa i Kwiaciarstwa. Zakład ten stał się wzorcowym gospodarstwem, z którego praktyczną wiedzę czerpali grójeccy sadownicy. W miarę upływu czasu jabłek grójeckich wciąż przybywało i już w 1958 roku lokalni rolnicy mieli do czynienia z klęską urodzaju. Skłoniło to zastępcę przewodniczącego Prezydium Powiatowej Rady Narodowej w Grójcu do zorganizowania Dni Kwitnących Jabłoni mających na celu promocję jabłek i regionu. Święto to jest obchodzone nieprzerwanie od ponad 50 lat. Na początku organizowano je co roku w innej miejscowości pod różnymi nazwami. Jednak od kilkunastu już lat używana jest nazwa Święto Kwitnących Jabłoni, a na miejsce obchodów wybrano stolicę regionu - Grójec.

14

Jabłka łąckie ChOG C HRONIONE NAZWY POCHODZENIA

Bryndza podhalańska 2 Fasola Piękny Jaś 3 z Doliny Dunajca Fasola wrzawska 4 Karp zatorski 5 Miód z Sejneńszczyzny 6 Podkarpacki miód 7 spadziowy Oscypek 8 Redykołka 9 Wiśnia nadwiślanka 10 C HRONIONE OZNACZENIA GEOGRAFICZNE

Andruty kaliskie Chleb prądnicki Fasola korczyńska Jabłka grójeckie Jabłka łąckie

11 12 13 14 15

Są to jabłka następujących odmian: Idared i sporty, Jonagold i sporty, Szampion i sporty, Ligol i sporty, Golden Delicious i sporty, Gala i sporty, Boskoop, Red Boskoop, Elise, Early Geneve, Topaz, Lobo, Rubin i sporty, Gloster, Jonagored i sporty. Cechą charakterystyczną jabłek łąckich jest wyrazisty rumieniec i tzw. „górska zielona nutka”, co oznacza, że są one bardziej wyraziste w smaku, kwaśniejsze i bardziej aromatyczne.

Publikacja w Dzienniku Urzędowym UE C 42 z dnia 19.02.2010 Rozporządzenie Komisji (UE) nr 990/2010 – Dziennik Urzędowy UE L 288 z dnia 05.11.2010

KATEGORIA PRODUKTU

Świeże owoce

WNIOSKODAWCA

Stowarzyszenie Łącka Droga Owocowa Łącko 445, 33-390 Łącko

ORGAN KONTROLNY

Małopolski WIJHARS, COBICO Sp. z o.o. BioCert Małopolska Sp. z o.o., TÜV Rheinland Polska Sp. z o.o.

OBSZAR GEOGRAFICZNY

Gminy w województwie małopolskim: Łącko, Podegrodzie, Stary Sącz i Łukowica

CHRONIONE OZNACZENIE GEOGRAFICZNE

Kiełbasa lisiecka 16 Kołacz śląski Miód drahimski Miód kurpiowski Miód wrzosowy z Borów Dolnośląskich

17 18 19 20

Obwarzanek 21 krakowski Rogal świętomarciński 22 Ser koryciński swojski 23 Suska sechlońska 24 Śliwka szydłowska 25 Truskawka 26 kaszubska Wielkopolski ser 27 smażony G WARANTOWANE TRADYCYJNE SPECJALNOŚCI

Kabanosy 28 Kiełbasa jałowcowa 29 Kiełbasa myśliwska Olej rydzowy Pierekaczewnik Staropolski miód pitny półtorak

30 31 32 33

Staropolski miód 34 pitny dwójniak Staropolski miód 35 pitny trójniak Staropolski miód 36 pitny czwórniak

CECHY PRODUKTU Wygląd zewnętrzny owoców jest uzależniony od cech danej odmiany. Barwa zasadnicza jest charakterystyczna dla danej odmiany, a rumieniec jest wyraźnie mocniejszy od przeciętnego. Niektóre z odmian mają woskowy nalot. Owoce mają tendencję do rdzawienia. Jędrnośd miąższu w czasie zbioru wynosi nie mniej niż 6,5 kg/cm2, a na koniec okresu przechowywania, nie mniej niż 4,5 kg/cm 2. Jabłka łąckie muszą należed do klasy extra lub klasy I.

ZWIĄZEK Z OBSZAREM GEOGRAFICZNYM (historyczny, ludzki i naturalny) Obszar, na którym uprawia się jabłka łąckie jest położony na terenie Kotliny Łąckiej, od wschodu zamkniętej przez Jazowskie pasmo górskie, przez które przebija się rzeka Dunajec w obszar szerokiej, śródgórskiej Kotliny Sądeckiej. Ze względu na górzyste ukształtowanie terenu, klimat w wyznaczonym obszarze jest łagodny i sprzyja produkcji roślinnej, a w szczególności tworzy dobre warunki dla rozwoju sadownictwa. Duże znaczenie dla rozwoju sadownictwa na tym terenie mają, kształtowane przez wieki, umiejętności miejscowej ludności oraz cechy usposobienia jakimi ta ludnośd się odznacza. Podróżnicy i obserwatorzy tych terenów w różnych okresach podkreślali bystrośd, spostrzegawczośd, upór i cierpliwośd mieszkaoców tych okolic – tzw. górali białych. Renoma jabłek łąckich ukształtowała się w oparciu o długoletnią tradycję ich wytwarzania, o czym świadczy fakt, że już w XIII w. z sadów w okolicy Łącka wywożono surowe śliwy i jabłka do Gdaoska. Sady łąckie wymieniane są w dokumentach z XVI w. jako ogrody folwarczne i parafialne. W XVII i XVIII w. istniały już na tych terenach duże sady jabłoniowe. Od 1947 r. organizowane jest święto – Dni Kwitnącej Jabłoni. Geneza tego święta wynika z chęci obrony tradycji sadowniczej na terenie Łącka, ponieważ planowano wówczas budowę zapory na rzece Dunajec, co doprowadziłoby do zalania tego miasta. Od tamtej pory corocznie, w maju, odbywa się Święto Kwitnącej Jabłoni i cieszy się niesłabnącą popularnością.

15

Kiełbasa lisiecka ChOG C HRONIONE NAZWY POCHODZENIA

Bryndza podhalańska 2 Fasola Piękny Jaś 3 z Doliny Dunajca Fasola wrzawska 4 Karp zatorski 5 Miód z Sejneńszczyzny 6 Podkarpacki miód 7 spadziowy Oscypek 8 Redykołka 9 Wiśnia nadwiślanka 10 C HRONIONE OZNACZENIA GEOGRAFICZNE

Andruty kaliskie Chleb prądnicki Fasola korczyńska Jabłka grójeckie Jabłka łąckie

11 12 13 14 15

Jest to produkt z wysokiej jakości mięsa wieprzowego, odpowiednio rozdrobnionego i przyprawionego, umieszczonego w osłonkach o specyficznym przekroju i poddanego procesowi naturalnego wędzenia. Historia rozwoju rzeźnictwa i masarstwa na terenie gmin Liszki i Czernichów wiąże się z tym, że do kooca XVII wieku przebiegał tędy tzw. „szlak wołowy”, a jednym z punków postoju (popasu) była wieś Wołowice w gminie Czernichów.

Publikacja w Dzienniku Urzędowym UE C 28 z dnia 04.02.2010 Rozporządzenie Komisji (UE) nr 918/2010 – Dziennik Urzędowy UE L 269 z dnia 13.10.2010

KATEGORIA PRODUKTU

Przetwory mięsne

WNIOSKODAWCA

Konsorcjum Producentów Kiełbasy Lisieckiej Nowa Wieś Szlachecka 77, 32-060 Liszki

ORGAN KONTROLNY

Małopolski WIJHARS, COBICO Sp. z o.o. BioCert Małopolska Sp. z o.o.,

OBSZAR GEOGRAFICZNY

Gmina Czernichów i gmina Liszki w powiecie krakowskim w województwie małopolskim

CHRONIONE OZNACZENIE GEOGRAFICZNE

Kiełbasa lisiecka 16 Kołacz śląski Miód drahimski Miód kurpiowski Miód wrzosowy z Borów Dolnośląskich

17 18 19 20

Obwarzanek 21 krakowski Rogal świętomarciński 22 Ser koryciński swojski 23 Suska sechlońska 24 Śliwka szydłowska 25 Truskawka 26 kaszubska Wielkopolski ser 27 smażony G WARANTOWANE TRADYCYJNE SPECJALNOŚCI

Kabanosy 28 Kiełbasa jałowcowa 29 Kiełbasa myśliwska Olej rydzowy Pierekaczewnik Staropolski miód pitny półtorak

30 31 32 33

Staropolski miód 34 pitny dwójniak Staropolski miód 35 pitny trójniak Staropolski miód 36 pitny czwórniak

CECHY PRODUKTU Kiełbasa lisiecka jest wytwarzana wyłącznie z mięsa wieprzowego, przy czym 85 % mięsa pozyskiwane jest z odpowiednich mięśni szynki. Kiełbasa kształtem przypomina wianek uformowany zgodnie z naturalnym skrętem osłonek. Kiełbasa lisiecka ma barwą ciemnobrązową, typową dla produktów naturalnie wędzonych. Na przekroju poprzecznym wyraźnie widoczne są kawałki mięsa otoczone farszem. Na barwę przekroju składa się kompozycja jasnoróżowej barwy kawałków mięsa oraz nieco ciemniejszej barwy różowej, z odcieniem brązu, farszu. Konsystencja kiełbasy jest ścisła i jędrna. Dominuje smak doprawionego mięsa wieprzowego z delikatnie wyczuwalnym smakiem pieprzu, aromatem czosnku i zaznaczoną obecnością soli.

ZWIĄZEK Z OBSZAREM GEOGRAFICZNYM (historyczny, ludzki i naturalny) Związek kiełbasy lisieckiej z regionem opiera się na lokalnej technologii wytwarzania (wyjątkowe know-how) i kunszcie producentów, wynikających z wieloletnich tradycji masarskich, co powoduje, że kiełbasa lisiecka posiada szczególne cechy jakościowe oraz reputację. W książce Krakowskie wyroby wędliniarskie – praktyczne wskazówki o wyrobie wędlin, autorstwa Andrzeja Różyckiego, wydanej w 1926 roku, autor we wstępie pisze: „Sposób wyrabiania wędlin krakowskich ma swoją wyrobioną markę dzięki dobroci, czego dowodem jest to, że przed wojną 70 % wędlin produkowanych w Krakowie w sposób przeze mnie podany szło na zaopatrzenie miast byłej Austrii i zagranicę”. Omawiając w książce, różne sposoby wyrobu wędlin rozdział XVI poświęca krakowskiej krajanej kiełbasie, a rozdział XVII krakowskiej grubo krajanej kiełbasie. To właśnie w latach 30. XX w. z krakowskiej grubo krojonej kiełbasy wyodrębniła się kiełbasa lisiecka, jako szczególny jej rodzaj, wyróżniany ze względu na skład i sposób wykonania, identyfikowany przez ówczesnych konsumentów z miejscem wytwarzania – Liszkami. Wyodrębnienie się kiełbasy lisieckiej wynikało z unikalnej receptury jej przygotowania stosowanej przez masarzy z okolic Liszek i Czernichowa. To właśnie receptura, utrzymywana niegdyś w tajemnicy, stanowiła o walorach smakowych i jakości kiełbasy lisieckiej, a jakośd ta była poszukiwana, bo konsument szukał kiełbasy z Liszek - kiełbasy lisieckiej.

16

Kołocz śląski/ kołacz śląski ChOG C HRONIONE NAZWY POCHODZENIA

Bryndza podhalańska 2 Fasola Piękny Jaś 3 z Doliny Dunajca Fasola wrzawska 4 Karp zatorski 5 Miód z Sejneńszczyzny 6 Podkarpacki miód 7 spadziowy Oscypek 8 Redykołka 9 Wiśnia nadwiślanka 10 C HRONIONE OZNACZENIA GEOGRAFICZNE

Andruty kaliskie Chleb prądnicki Fasola korczyńska Jabłka grójeckie Jabłka łąckie

11 12 13 14 15

Jest to ciasto drożdżowe o prostokątnym kształcie w czterech odmianach: bez nadzienia, z nadzieniem serowym, makowym lub jabłkowym, z charakterystyczną maślaną posypką. Nazwa kołocz śląski jest zwyczajową, gwarową nazwą używaną na Śląsku Opolskim oraz Górnym Śląsku odnoszącą się do popularnego na tym terenie wypieku cukierniczego. Funkcjonuje też określenie kołacz śląski.

Publikacja w Dzienniku Urzędowym UE C 299 z dnia 05.11.2010 Rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) nr 733/2011 – Dziennik Urzędowy UE L 195 z dnia 27.07.2011

KATEGORIA PRODUKTU

Wyroby cukiernicze i wyroby piekarskie

WNIOSKODAWCA

Beniamin Godyla, Ewa Godyla PPHU „KŁOS” s.c. ul. XXX-lecia 30A, 46-211 Kujakowice Górne

ORGAN KONTROLNY

Opolski WIJHARS, Śląski WIJHARS TÜV Rheinland Polska Sp. z o.o.

OBSZAR GEOGRAFICZNY

Województwo opolskie i wybrane powiaty województwa śląskiego

CHRONIONE OZNACZENIE GEOGRAFICZNE

Kiełbasa lisiecka 16 Kołacz śląski Miód drahimski Miód kurpiowski Miód wrzosowy z Borów Dolnośląskich

17 18 19 20

Obwarzanek 21 krakowski Rogal świętomarciński 22 Ser koryciński swojski 23 Suska sechlońska 24 Śliwka szydłowska 25 Truskawka 26 kaszubska Wielkopolski ser 27 smażony G WARANTOWANE TRADYCYJNE SPECJALNOŚCI

Kabanosy 28 Kiełbasa jałowcowa 29 Kiełbasa myśliwska Olej rydzowy Pierekaczewnik Staropolski miód pitny półtorak

30 31 32 33

Staropolski miód 34 pitny dwójniak Staropolski miód 35 pitny trójniak Staropolski miód 36 pitny czwórniak

CECHY PRODUKTU Cechami specyficznymi, kołocza śląskiego, są ukształtowane w toku wieloletniej tradycji wytwarzania:  cztery odmiany produktu (bez nadzienia lub z nadzieniem: jabłkowym, makowym, serowym),  prostokątny kształt (kołacze występujące w innych rejonach Polski są okrągłe),  posypka charakteryzująca się maślanym zapachem (dzięki zastosowaniu dużej ilości masła posypka ma gęstszą konsystencję i jest grubsza w porównaniu do posypek stosowanych w innych rejonach kraju).

ZWIĄZEK Z OBSZAREM GEOGRAFICZNYM (historyczny, ludzki i naturalny) Renoma kołocza śląskiego kształtuje się od co najmniej 100 lat. Przepis na „dobry kołocz śląski z posypką”, znaleźd można w „Ilustrowanej książce kucharskiej” wydanej w 1913 r. we Frankfurcie nad Menem. Kołocz śląski wywodzi się z tradycji wypieku i spożywania obrzędowego ciasta weselnego, które wypiekano już od X stulecia. Kołacz uważany był za wyrób magiczny, dlatego też przy jego wypieku musiały byd spełnione odpowiednie warunki - wypiekiem zajmowały się wyspecjalizowane gospodynie, które nie mogły m.in. dopuścid do powstawania przeciągów w pomieszczeniu i obecności mężczyzn w czasie pieczenia. Jako kosztowne ciasto weselne, kołocz śląski miał zagwarantowad nowej rodzinie dostatek. Z biegiem czasu wyrób ten stał się wypiekiem dostępnym na co dzieo, nie mniej jednak jego rola jako ciasta obrzędowego jest wciąż bardzo ważna. Na Śląsku od XVIII wieku wysoko ceniona była tradycja „przyczyniania się” osób zaproszonych do uczty weselnej, czyli tzw. „poczta”, „posyłka” (północna częśd Śląska Opolskiego) lub „wysłużka”, „podarek” (południowa częśd Śląska). Z biegiem czasu wykształtował się popularny na Śląsku zwyczaj „chodzenia z kołaczem”. Z tradycją kołocza śląskiego jako pieczywa obrzędowego, szczególnie weselnego, związana jest też legenda o tym jak w zamierzchłych czasach mieszkające w Dolinie Nysy niewielkie skrzaty pokazały sprytnej dziewczynie w jaki sposób piec kołacz, a ona zaś przekazała tę wiedzę innym ludziom zamieszkującym Śląsk.

17

Miód drahimski ChOG C HRONIONE NAZWY POCHODZENIA

Bryndza podhalańska 2 Fasola Piękny Jaś 3 z Doliny Dunajca Fasola wrzawska 4 Karp zatorski 5 Miód z Sejneńszczyzny 6 Podkarpacki miód 7 spadziowy Oscypek 8 Redykołka 9 Wiśnia nadwiślanka 10 C HRONIONE OZNACZENIA GEOGRAFICZNE

Andruty kaliskie Chleb prądnicki Fasola korczyńska Jabłka grójeckie Jabłka łąckie

11 12 13 14 15

Jest to miód pszczeli nektarowy występujący w pięciu różnych rodzajach: gryczany, rzepakowy, wrzosowy, lipowy oraz wielokwiatowy w postaci płynnej (patoka), kremowanej lub skrystalizowanej (krupiec). Nazwa miód drahimski pochodzi od nazwy „Drahim”, pierwotnej nazwy miejscowości Stare Drawsko, gdzie znajduje się obszar wytwarzania miodu drahimskiego.

Publikacja w Dzienniku Urzędowym UE C 248 z dnia 15.09.2010 Rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) nr 568/2011 – Dziennik Urzędowy UE L 158 z dnia 16.06.2011

KATEGORIA PRODUKTU

Miód

WNIOSKODAWCA

Stowarzyszenie Producentów Miodu Drahimskiego ul. Mazurska 4, 78-550 Czaplinek

ORGAN KONTROLNY

Zachodniopomorski WIJHARS, COBICO Sp. z o.o. BioCert Małopolska Sp. z o.o., TÜV Rhienland Polska Sp. z o.o.

OBSZAR GEOGRAFICZNY

Gminy: Czaplinek, Wierzchowo, Barwice, Borne Sulinowo oraz Nadleśnictwa Borne Sulinowo położone na Pojezierzu Drawskim w województwie zachodniopomorskim

CHRONIONE OZNACZENIE GEOGRAFICZNE

Kiełbasa lisiecka 16 Kołacz śląski Miód drahimski Miód kurpiowski Miód wrzosowy z Borów Dolnośląskich

17 18 19 20

Obwarzanek 21 krakowski Rogal świętomarciński 22 Ser koryciński swojski 23 Suska sechlońska 24 Śliwka szydłowska 25 Truskawka 26 kaszubska Wielkopolski ser 27 smażony G WARANTOWANE TRADYCYJNE SPECJALNOŚCI

Kabanosy 28 Kiełbasa jałowcowa 29 Kiełbasa myśliwska Olej rydzowy Pierekaczewnik Staropolski miód pitny półtorak

30 31 32 33

Staropolski miód 34 pitny dwójniak Staropolski miód 35 pitny trójniak Staropolski miód 36 pitny czwórniak

CECHY PRODUKTU Gryczany miód drahimski ma barwę ciemnobrunatną, prawie czarną. Posiada bardzo intensywny i przyjemny zapach kwiatów gryki. Smak miodu jest ostry, słodki i lekko piekący. Wrzosowy miód drahimski ma barwę bursztynowo-herbacianą i konsystencję gęstą, żelową. Ma silny zapach podobny do zapachu wrzosu, zaś smak słodki, ostry i gorzkawy. Rzepakowy miód drahimski jest prawie bezbarwny, lekko słomkowy, z odcieniem zielonkawym, zależnie od roślin, z których zebrany został nektar. Jego smak jest łagodny, mdławy i lekko gorzkawy. Lipowy miód drahimski w stanie płynnym ma barwę od zielonkawożótej do jasnobursztynowej, a po skrystalizowaniu – od białożółtej do złocistożółtej. W stanie płynnym przypomina olej rycynowy. W smaku jest on dośd ostry, często lekko gorzkawy. Wielokwiatowy miód drahimski to miód wyprodukowany na bazie wielu roślin. W zależności od terminu zbioru może mied różną barwę, od jasnokremowej do herbacianej. Zapach zazwyczaj silny, przypominający zapach wosku. Smak jest zróżnicowany, zależnie od składu nektaru, na ogół jednak jest łagodny, słodki.

ZWIĄZEK Z OBSZAREM GEOGRAFICZNYM (historyczny, ludzki i naturalny) Miód drahimski jest ściśle związany z obszarem, z którego pochodzi. Rośliny, z których pozyskiwany jest nektar są charakterystyczne dla regionu Pojezierza Drawskiego. Hodowla pszczół (wcześniej bartnictwo) była zawsze i jest nadal popularnym zajęciem ludności zamieszkującej Pojezierze Drawskie. Zadecydowały o tym zarówno względy gospodarcze jak i sprzyjające rozwojowi pszczelarstwa walory przyrodnicze Pojezierza Drawskiego. Długa historia pszczelarstwa na tym obszarze przyczyniła się do wykształcenia umiejętności lokalnych pszczelarzy. Wypracowali oni takie zasady postępowania przy odbieraniu miodu i hodowli pszczół, które znajdują bezpośrednie odzwierciedlenie w składzie chemicznym, a także w walorach smakowo-zapachowych. Jedną z podstawowych zasad jest pozyskiwanie miodu tylko z tych ramek, które są zasklepione przynajmniej w ¾, dzięki czemu zbierany miód jest miodem dojrzałym. Praktyka ta wpływa na niską zawartośd wody w gotowym produkcie. Uzyskiwany miód jest świeży i naturalnego pochodzenia, o czym świadczy wysoka zawartośd proliny oraz niski poziom HMF.

18

Miód kurpiowski ChOG C HRONIONE NAZWY POCHODZENIA

Bryndza podhalańska 2 Fasola Piękny Jaś 3 z Doliny Dunajca Fasola wrzawska 4 Karp zatorski 5 Miód z Sejneńszczyzny 6 Podkarpacki miód 7 spadziowy Oscypek 8 Redykołka 9 Wiśnia nadwiślanka 10 C HRONIONE OZNACZENIA GEOGRAFICZNE

Andruty kaliskie Chleb prądnicki Fasola korczyńska Jabłka grójeckie Jabłka łąckie

11 12 13 14 15

Jest to miód pszczeli nektarowy, wielokwiatowy z ewentualnym dodatkiem spadzi, pozyskiwany z roślin dziko rosnących kolejno kwitnących po sobie. Udział pyłku żadnej z roślin nie może przekroczyd 30 %. Dopuszczalny udział pyłków wszystkich roślin uprawnych nie może przekraczad 10 %. Na kurpiowszczyźnie zasadą jest, że nie pszczoła a pszczelarz szuka pożytków.

Publikacja w Dzienniku Urzędowym UE C 260 z dnia 30.10.2009 Rozporządzenie Komisji (UE) nr 613/2010 – Dziennik Urzędowy UE L 178 z dnia 13.07.2010

KATEGORIA PRODUKTU

Miód

WNIOSKODAWCA

Kurpiowsko-Mazowiecki Związek Pszczelarzy w Ostrołęce ul. Broniewskiego 20, 07-415 Olszewo-Borki

ORGAN KONTROLNY

Mazowiecki WIJHARS, Podlaski WIJHARS COBICO Sp. z o.o., BioCert Małopolska Sp. z o.o.

OBSZAR GEOGRAFICZNY

Kurpie - obszar położony na terenie części województwa mazowieckiego oraz części województwa podlaskiego. Wyróżnia się Kurpie Zielone i Kurpie Białe

CHRONIONE OZNACZENIE GEOGRAFICZNE

Kiełbasa lisiecka 16 Kołacz śląski Miód drahimski Miód kurpiowski Miód wrzosowy z Borów Dolnośląskich

17 18 19 20

Obwarzanek 21 krakowski Rogal świętomarciński 22 Ser koryciński swojski 23 Suska sechlońska 24 Śliwka szydłowska 25 Truskawka 26 kaszubska Wielkopolski ser 27 smażony G WARANTOWANE TRADYCYJNE SPECJALNOŚCI

Kabanosy 28 Kiełbasa jałowcowa 29 Kiełbasa myśliwska Olej rydzowy Pierekaczewnik Staropolski miód pitny półtorak

30 31 32 33

Staropolski miód 34 pitny dwójniak Staropolski miód 35 pitny trójniak Staropolski miód 36 pitny czwórniak

CECHY PRODUKTU Miód kurpiowski może występowad w postaci płynnej lub skrystalizowanej. Konsystencja miodu jest gęsta, płynna oraz lepka. Miód ten krystalizuje średnio i drobnoziarniście. Posiada zabarwienie od jasnożółtego, słomkowego do brązowego z zielonkawymi refleksami. Zielonkawe refleksy są cechą wyróżniającą udział spadzi w miodzie. Miód ma intensywny aromat ze specyficznym korzennym zapachem i delikatny lekko słodki smak.

ZWIĄZEK Z OBSZAREM GEOGRAFICZNYM (historyczny, ludzki i naturalny) Miód kurpiowski pochodzi z regionu geograficznie, etnicznie i agrarnie wyraziście odrębnego i ta odrębnośd jest do dziś kultywowana. Obszar ten nazywany jest powszechnie Kurpiami (w skład których wchodzą: Puszcza Biała i Puszcza Zielona lub Kurpie Białe i Kurpie Zielone). Wyjątkowe walory przyrodnicze oraz tradycyjne techniki zbierania miodu pozwalają na uzyskanie unikalnych cech tego produktu. Miód kurpiowski charakteryzuje się, oprócz bardzo zróżnicowanego składu pyłkowego, niską zawartością wody oraz wyjątkową świeżością niezakłóconą w procesie pozyskiwania tego produktu. Tradycje pszczelarstwa na Kurpiach sięgają XV wieku. Są one dobrze udokumentowane przez pszczelarzy, znane i kultywowane. Umiejętności Kurpiów są efektem wielowiekowej pszczelarskiej tradycji oraz szacunku, jakim obdarzano, te bardzo pożyteczne owady, jakimi są pszczoły. Dotyczą one przede wszystkim wyboru lokalizacji pasieki, a także prowadzenia gospodarki pasiecznej na terenach słabych i bardzo słabych pożytków. Termin pobierania miodu, jego odwirowywania (na zimno) oraz sposób przechowywania i rozlewania wynika z wiedzy przekazywanej z pokolenia na pokolenie. Odpowiednie parametry miodu kurpiowskiego oraz jego najwyższą jakośd uzyskuje się dzięki zachowaniu dużej staranności w procesie jego pozyskiwania. Wymaga to od pszczelarza szczególnych umiejętności i zamiłowania do wykonywanej pracy, rozumienia pszczół, jak i znajomości procesów zachodzących w naturalnym środowisku.

19

Miód wrzosowy z Borów Dolnośląskich ChOG Jest to miód pszczeli nektarowy, w którym zawartośd przewodniego pyłku wrzosowego wynosi nawet 80 %. C HRONIONE NAZWY POCHODZENIA

Bryndza podhalańska 2 Fasola Piękny Jaś 3 z Doliny Dunajca Fasola wrzawska 4 Karp zatorski 5 Miód z Sejneńszczyzny 6 Podkarpacki miód 7 spadziowy Oscypek 8 Redykołka 9 Wiśnia nadwiślanka 10 C HRONIONE OZNACZENIA GEOGRAFICZNE

Andruty kaliskie Chleb prądnicki Fasola korczyńska Jabłka grójeckie Jabłka łąckie

11 12 13 14 15

W Borach Dolnośląskich wrzosowiska występują na terenach otwartych, dobrze nasłonecznionych i w związku z tym są bardzo nektarodajne. Publikacja w Dzienniku Urzędowym UE C 179 z dnia 01.08.2007 Rozporządzenie Komisji (WE) nr 483/2008 – Dziennik Urzędowy UE L 141 z dnia 31.05.2008

KATEGORIA PRODUKTU

Miód

WNIOSKODAWCA

Regionalny Związek Pszczelarzy we Wrocławiu ul. Mazowiecka 17, 50-412 Wrocław

ORGAN KONTROLNY

Dolnośląski WIJHARS

OBSZAR GEOGRAFICZNY

Bory Dolnośląskie - mezoregion w woj. dolnośląskim, rozciągający się między środkowym biegiem Nysy Łużyckiej i Bobru i będący fragmentem Niziny Śląsko-Łużyckiej

CHRONIONE OZNACZENIE GEOGRAFICZNE

Kiełbasa lisiecka 16 Kołacz śląski Miód drahimski Miód kurpiowski Miód wrzosowy z Borów Dolnośląskich

17 18 19 20

Obwarzanek 21 krakowski Rogal świętomarciński 22 Ser koryciński swojski 23 Suska sechlońska 24 Śliwka szydłowska 25 Truskawka 26 kaszubska Wielkopolski ser 27 smażony G WARANTOWANE TRADYCYJNE SPECJALNOŚCI

Kabanosy 28 Kiełbasa jałowcowa 29 Kiełbasa myśliwska Olej rydzowy Pierekaczewnik Staropolski miód pitny półtorak

30 31 32 33

Staropolski miód 34 pitny dwójniak Staropolski miód 35 pitny trójniak Staropolski miód 36 pitny czwórniak

CECHY PRODUKTU Miód wrzosowy z Borów Dolnośląskich przed skrystalizowaniem ma barwę bursztynową do czerwono-brunatnej, po skrystalizowaniu żółtopomaraoczową do brunatnej. Ciemna barwa miodu wynika z dużej ilości zawartych w nim karetonoidów, głównie B-karotenu i ksantofilu oraz flawonoidów i antocyjanów pochodzących z nektaru wrzosowego. Konsystencja miodu jest gęsta i tworzy galaretowatą ciecz w formie żelu. Miód ten krystalizuje średnioziarniście. Smak jest mało słodki, ostry i gorzkawy, a zapach silny, podobny do zapachu wrzosu.

ZWIĄZEK Z OBSZAREM GEOGRAFICZNYM (historyczny, ludzki i naturalny) Długa tradycja zbierania miodu na tym obszarze oraz jego wysoka jakośd są podstawowymi czynnikami, które wpłynęły na renomę wytwarzanego tu miodu wrzosowego z Borów Dolnośląskich. Pierwsze wzmianki o bartnictwie w Borach Dolnośląskich pochodzą z przełomu VIII i IX w. W XIV w. obok bartnictwa zaczęło rozwijad się pasiecznictwo. Cenione przez pszczelarzy wrzosowiska pojawiły się w Borach Dolnośląskich w XIX w. wraz z tworzeniem się poligonów. W tym czasie nastąpiła intensywna eksploatacja lasu. W 1900 roku doszło do olbrzymiego pożaru, który swym zasięgiem objął obszar 1800 ha. Doprowadziło to do degradacji drzewostanu i rozrastania się wrzosowisk. Od początku XX wieku ludnośd niemiecka, zamieszkująca te tereny, intensywnie wykorzystywała wrzosowiska w okresie kwitnienia wrzosu (przełom sierpnia i września). Po roku 1945, czyli od zakooczenia drugiej wojny światowej, ludnośd wysiedlona z byłych terenów wschodnich, która przybyła na teren Borów Dolnośląskich, kontynuowała tradycje pszczelarskie na tym terenie. Połączenie otwartych, naktarodajnych i zwartych obszarów wrzosowisk oraz specyficznej kombinacji roślin występujących w Borach Dolnośląskich powoduje, że tylko tu można uzyskad wyjątkowy i niepowtarzalny miód wrzosowy z Borów Dolnośląskich.

20

Obwarzanek krakowski ChOG C HRONIONE NAZWY POCHODZENIA

Bryndza podhalańska 2 Fasola Piękny Jaś 3 z Doliny Dunajca Fasola wrzawska 4 Karp zatorski 5 Miód z Sejneńszczyzny 6 Podkarpacki miód 7 spadziowy Oscypek 8 Redykołka 9 Wiśnia nadwiślanka 10 C HRONIONE OZNACZENIA GEOGRAFICZNE

Andruty kaliskie Chleb prądnicki Fasola korczyńska Jabłka grójeckie Jabłka łąckie

11 12 13 14 15

To wypiek przypominający pierścieo, o kształcie owalnym, rzadziej kolistym, z otworem w środku. Fakturę powierzchni obwarzanka krakowskiego tworzą sploty w formie spirali. Przekrojony splot ma kształt okrągły lub owalny. Nazwa obwarzanek krakowski pochodzi od sposobu jego produkcji, czyli od obwarzania ciasta przed wypiekiem, w podgrzanej wodzie.

Publikacja w Dzienniku Urzędowym UE C 38 z dnia 16.02.2010 Rozporządzenie Komisji (UE) nr 977/2010 - Dziennik Urzędowy UE L 285 z dnia 30.10.2010

KATEGORIA PRODUKTU

Wyroby cukiernicze i wyroby piekarskie

WNIOSKODAWCA

Grupa producentów przy Jurajskiej Izbie Gospodarczej ul. Kolejowa 38, 32-080 Zabierzów

ORGAN KONTROLNY

Małopolski WIJHARS, BioCert Małopolska Sp. z o.o. TÜV Rheinland Polska Sp. z o.o.

OBSZAR GEOGRAFICZNY

Miasto Kraków oraz powiaty krakowski i wielicki w województwie małopolskim

CHRONIONE OZNACZENIE GEOGRAFICZNE

Kiełbasa lisiecka 16 Kołacz śląski Miód drahimski Miód kurpiowski Miód wrzosowy z Borów Dolnośląskich

17 18 19 20

Obwarzanek 21 krakowski Rogal świętomarciński 22 Ser koryciński swojski 23 Suska sechlońska 24 Śliwka szydłowska 25 Truskawka 26 kaszubska Wielkopolski ser 27 smażony G WARANTOWANE TRADYCYJNE SPECJALNOŚCI

Kabanosy 28 Kiełbasa jałowcowa 29 Kiełbasa myśliwska Olej rydzowy Pierekaczewnik Staropolski miód pitny półtorak

30 31 32 33

Staropolski miód 34 pitny dwójniak Staropolski miód 35 pitny trójniak Staropolski miód 36 pitny czwórniak

CECHY PRODUKTU Obwarzanek krakowski ma kolor od jasnozłocistego, przez ciemnozłocisty do jasnobrązowego z wyraźnym połyskiem. Jego średnica wynosi od 12 do 17 cm, grubośd splotu od 2 do 4 cm, a masa od 80 do 120 g. W dotyku obwarzanek krakowski jest lekko twardy o zróżnicowanej powierzchni – od gładkiej po lekko chropowatą. Miękisz jest jasny, miękki i lekko wilgotny. Chrupka skórka i miękisz obwarzanka krakowskiego mają lekko słodkawy smak typowy dla wyrobów piekarniczych wstępnie obwarzanych (parzonych w gorącej wodzie), a następnie pieczonych. Dodatkowo wyczuwalny jest smak zastosowanej posypki – zazwyczaj sól, sezam, mak.

ZWIĄZEK Z OBSZAREM GEOGRAFICZNYM (historyczny, ludzki i naturalny) Piekarze z Krakowa i okolic wypiekają obwarzanki krakowskie od przeszło 600 lat. W początkach tradycji obwarzanek krakowski mógł byd wypiekany tylko w okresie Wielkiego Postu przez piekarzy specjalnie wyznaczonych w tym celu przez cech piekarzy krakowskich. Pierwsze wzmianki o wypieku obwarzanków na terenie Krakowa i okolic można znaleźd w rachunkach dworu króla Władysława Jagiełły i królowej Jadwigi. Cech piekarzy krakowskich w 1611 r. przyjął uchwałę, która dawała cechowi prawo do decydowania o sprzedaży obwarzanków w obrębie miasta oraz dawała przywilej wyboru piekarzy, którzy mieli się tym zajmowad. Radykalna zmiana w dostępie do pieczenia obwarzanków nastąpiła w XIX wieku, kiedy przyjęto uchwałę, na mocy której każdy piekarz miał prawo pieczenia obwarzanków, kiedy nadchodziła jego kolej według losowania. Po 1849 r. losowanie najprawdopodobniej zanikło i obwarzanki mogą piec wszyscy piekarze każdego dnia i tak pozostało do dziś. Obwarzanki krakowskie sprzedawano w jatkach, które otwierano już przed godziną szóstą rano by mieszkaocy Krakowa od wczesnych godzin mieli możliwośd zakupu świeżego pieczywa, w tym i obwarzanków. Z czasem obwarzanki zaczęto sprzedawad także w inny sposób. Jeszcze w latach 50. XX wieku sprzedawano obwarzanki prosto z wiklinowych koszy. Obecnie obwarzanki krakowskie sprzedaje się w sklepach i piekarniach, ale przede wszystkim z charakterystycznych wózków, których jest w Krakowie około 170–180. Średnia dzienna produkcja obwarzanka krakowskiego sprzedawanego na rynku krakowskim w dni powszednie wynosi blisko 150 000 sztuk.

21

Rogal świętomarciński ChOG C HRONIONE NAZWY POCHODZENIA

Bryndza podhalańska 2 Fasola Piękny Jaś 3 z Doliny Dunajca Fasola wrzawska 4 Karp zatorski 5 Miód z Sejneńszczyzny 6 Podkarpacki miód 7 spadziowy Oscypek 8 Redykołka 9 Wiśnia nadwiślanka 10 C HRONIONE OZNACZENIA GEOGRAFICZNE

Andruty kaliskie Chleb prądnicki Fasola korczyńska Jabłka grójeckie Jabłka łąckie

11 12 13 14 15

Jest to rogal wypełniony masą makową wypiekany w stolicy regionu Wielkopolski — Poznaniu i kilku okolicznych miastach. Nazwa rogala wywodzi się z tradycji wypieku i spożywania na dzieo Św. Marcina (11 listopada) rogali z charakterystycznym nadzieniem, kultywowanej na tym obszarze.

Publikacja w Dzienniku Urzędowym UE C 62 z dnia 07.03.2008 Rozporządzenie Komisji (WE) nr 1070/2008 - Dziennik Urzędowy UE L 290 z dnia 31.10.2008

KATEGORIA PRODUKTU

Wyroby cukiernicze i wyroby piekarskie

WNIOSKODAWCA

Grupa Producentów Środka Spożywczego „Rogal świętomarcioski” ul. T. Kościuszki 40 , 62-031 Luboo

ORGAN KONTROLNY

Wielkopolski WIJHARS

OBSZAR GEOGRAFICZNY

Miasto Poznao w granicach administracyjnych oraz wybrane powiaty województwa wielkopolskiego

CHRONIONE OZNACZENIE GEOGRAFICZNE

Kiełbasa lisiecka 16 Kołacz śląski Miód drahimski Miód kurpiowski Miód wrzosowy z Borów Dolnośląskich

17 18 19 20

Obwarzanek 21 krakowski Rogal świętomarciński 22 Ser koryciński swojski 23 Suska sechlońska 24 Śliwka szydłowska 25 Truskawka 26 kaszubska Wielkopolski ser 27 smażony G WARANTOWANE TRADYCYJNE SPECJALNOŚCI

Kabanosy 28 Kiełbasa jałowcowa 29 Kiełbasa myśliwska Olej rydzowy Pierekaczewnik Staropolski miód pitny półtorak

30 31 32 33

Staropolski miód 34 pitny dwójniak Staropolski miód 35 pitny trójniak Staropolski miód 36 pitny czwórniak

CECHY PRODUKTU Rogal świętomarcioski ma kształt półksiężyca, jest posmarowany pomadą i posypany rozdrobnionymi orzechami. Masa rogala wynosi od 200 do 250 g. Rogal wpisuje się w kwadrat o boku ok. 14 cm, jego wysokośd w najgrubszym miejscu wynosi ok. 7 cm, a szerokośd ok. 10 cm. Powierzchnia skórki ma barwę od ciemnozłocistej do jasnobrązowej. Ciasto ma barwę kremową, a masa (nadzienie) z białego maku jest beżowa — od jasno do ciemnobeżowej.

ZWIĄZEK Z OBSZAREM GEOGRAFICZNYM (historyczny, ludzki i naturalny) Rogal świętomarcioski od co najmniej 150 lat cieszy się w Poznaniu niesłabnącą popularnością i powodzeniem, a w świadomości mieszkaoców związany jest głównie z obchodami dnia Św. Marcina 11 listopada. O renomie rogala świętomarcioskiego świadczy ilośd legend i podao dotyczących początków jego wypieków. Według jednej z legend prekursorem wypieku rogala w Poznaniu był Józef Melzer - cukiernik, który namówił swego pracodawcę do wypieku rogali, rozdanych następnie ubogim mieszkaocom Poznania. Na ten pomysł miał wpaśd w listopadzie 1891 roku pod wpływem kazania proboszcza parafii Św. Marcina ks. Jana Lewickiego, który namawiał, by uczcid święto patrona parafii, uosabiającego miłośd do bliźniego, a zarazem patrona piekarzy, jakimś uczynkiem miłosierdzia skierowanym do niezamożnych mieszkaoców Poznania. Kształt rogala również ma tradycyjne korzenie. Jego pochodzenie przypisywane jest czasom zwycięstwa króla Jana III Sobieskiego nad Turkami pod Wiedniem w 1683 r., kiedy to zdobyto wiele chorągwi tureckich, na których widniał półksiężyc, którego kształt posłużył jako wzór do wypieku rogala świętomarcioskiego upamiętniającego to zwycięstwo. Według innej poznaoskiej legendy kształt nawiązuje do podkowy zgubionej przez konia Św. Marcina. Po zakooczeniu II wojny światowej tradycja wypieku rogali świętomarcioskich była kontynuowana, jednak z powodu trudności z pozyskaniem surowców do wytworzenia masy migdałowej do nadziewania rogali, cukiernicy i piekarze zaczęli wtedy zastępowad masę migdałową masą z białego maku. Obecnie producenci z Poznania sprzedają w dniu Świętego Marcina średnio 250 ton tego wyrobu, natomiast w skali rocznej sprzedaż wynosi około 500 ton. Rogal świętomarcioski stał się symbolem Poznania, którym częstuje się oficjalnych gości.

22

Ser koryciński swojski ChOG C HRONIONE NAZWY POCHODZENIA

Bryndza podhalańska 2 Fasola Piękny Jaś 3 z Doliny Dunajca Fasola wrzawska 4 Karp zatorski 5 Miód z Sejneńszczyzny 6 Podkarpacki miód 7 spadziowy Oscypek 8 Redykołka 9 Wiśnia nadwiślanka 10 C HRONIONE OZNACZENIA

Ser korycioski swojski to ser dojrzewający, wytwarzany z surowego, pełnego mleka krowiego, podpuszczki i soli kuchennej z ewentualnym dodatkiem przypraw i ziół. Ma on kształt spłaszczonej kuli o przekroju eliptycznym, o średnicy do 30 cm i wadze od 2,5 kg do 5 kg. Wielkośd i waga sera zależy m.in. od rodzaju użytego cedzaka i długości okresu leżakowania.

Publikacja w Dzienniku Urzędowym UE C 345 z dnia 25.11.2011 Rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) nr 728/2012 - Dziennik Urzędowy UE L 213 z dnia 10.08.2012

KATEGORIA PRODUKTU

Ser

WNIOSKODAWCA

Zrzeszenie Producentów Sera Korycioskiego ul. Knyszyoska 2a, 16-140 Korycin

ORGAN KONTROLNY

Podlaski WIJHARS

OBSZAR GEOGRAFICZNY

Gminy: Korycin, Suchowola, Janów w województwie podlaskim

GEOGRAFICZNE

Andruty kaliskie Chleb prądnicki Fasola korczyńska Jabłka grójeckie Jabłka łąckie

11 12 13 14 15

CHRONIONE OZNACZENIE GEOGRAFICZNE

Kiełbasa lisiecka 16 Kołacz śląski Miód drahimski Miód kurpiowski Miód wrzosowy z Borów Dolnośląskich

17 18 19 20

Obwarzanek 21 krakowski Rogal świętomarciński 22 Ser koryciński swojski 23 Suska sechlońska 24 Śliwka szydłowska 25 Truskawka 26 kaszubska Wielkopolski ser 27 smażony G WARANTOWANE TRADYCYJNE SPECJALNOŚCI

Kabanosy 28 Kiełbasa jałowcowa 29 Kiełbasa myśliwska Olej rydzowy Pierekaczewnik Staropolski miód pitny półtorak

30 31 32 33

Staropolski miód 34 pitny dwójniak Staropolski miód 35 pitny trójniak Staropolski miód 36 pitny czwórniak

CECHY PRODUKTU Pod nazwą ser korycioski swojski sprzedawany jest ser, o trzech okresach leżakowania: świeży (dojrzewający od 2 do 4 dni), leżakowany (dojrzewający i leżakujący od 5 do 14 dni), dojrzały (dojrzewający i leżakujący powyżej 14 dni). W zależności od długości leżakowania, smak sera korycioskiego swojskiego może byd łagodny, śmietankowy lub lekko słony, z wyczuwalną nutą orzecha lub bardziej słony. Na smak sera wpływ mają również zioła i przyprawy użyte do produkcji (np. pieprz, koperek, mięta).

ZWIĄZEK Z OBSZAREM GEOGRAFICZNYM (historyczny, ludzki i naturalny) Ser korycioski swojski swoją renomę zawdzięcza zarówno korzystnym warunkom przyrodniczym na obszarze jego wytwarzania, jak również wiedzy i umiejętności producentów przekazywanym z pokolenia na pokolenie. W smaku i aromacie sera korycioskiego swojskiego jest wyczuwalna świeżośd sera białego, wynikająca z użytego do produkcji surowego, pełnego mleka pozyskanego od krów hodowanych w warunkach naturalnych. Wypas krów prowadzony jest na terenach Niziny Północnopodlaskiej, uważanej za najzimniejszy, oprócz gór, region kraju. Obszar ten nie jest uprzemysłowiony, a wysoka średnia ilośd opadów korzystnie wpływa na jakośd okolicznych łąk i pastwisk, co spowodowało, że obszar geograficzny, na którym wytwarzany jest ser korycioski swojski od lat nastawiony jest na produkcję mleka i przetworów mlecznych. Co trzeci wyprodukowany w Polsce litr mleka i co piąta kostka masła pochodzi z województwa podlaskiego. W przeszłości na tym obszarze sprzedawano głównie surowe mleko, ale w wielu gospodarstwach wytwarzano również masło i ser korycioski swojski. Produkt ten był wytwarzany zarówno na własne potrzeby jak i na sprzedaż. Produkcja sera była sposobem na spożytkowanie mleka wytworzonego w gospodarstwie oraz zróżnicowanie odżywiania. Cechy specyficzne sera korycioskiego swojskiego wykształcone zostały przez wiele lat jego wyrobu i przekazywania z pokolenia na pokolenie wiedzy o sposobie i praktycznej umiejętności jego wytwarzania. Produkt posiada charakterystyczny kształt i karbowaną powierzchnię, wynikające z użycia specjalnych cedzaków do odsączania serwatki i formowania sera podczas produkcji.

23

Suska sechlońska ChOG C HRONIONE NAZWY POCHODZENIA

Bryndza podhalańska 2 Fasola Piękny Jaś 3 z Doliny Dunajca Fasola wrzawska 4 Karp zatorski 5 Miód z Sejneńszczyzny 6 Podkarpacki miód 7 spadziowy Oscypek 8 Redykołka 9 Wiśnia nadwiślanka 10 C HRONIONE OZNACZENIA GEOGRAFICZNE

Andruty kaliskie Chleb prądnicki Fasola korczyńska Jabłka grójeckie Jabłka łąckie

11 12 13 14 15

Są to śliwki poddane procesowi podsuszania i podwędzania, z pestkami lub drylowane. Nazwa suska sechlooska wywodzi się z miejscowej gwary, z terenu, na którym śliwka ta jest wytwarzana. Suska oznacza suszkę (podsuszoną i podwędzoną śliwkę), a sechlooska pochodzi od nazwy miejscowości Sechna. Do określenia tej wsi w przeszłości wykorzystywano także nazwę Sechlna, i to właśnie od niej wzięła się nazwa „sechlooska”. Mieszkaoców wsi nazywa się „sechlokami”.

Publikacja w Dzienniku Urzędowym UE C 35 z dnia 12.02.2010 Rozporządzenie Komisji (UE) nr 897/2010 - Dziennik Urzędowy UE L 266 z dnia 09.10.2010

KATEGORIA PRODUKTU

Przetworzone owoce

WNIOSKODAWCA

Stowarzyszenie Producentów Owoców i Warzyw w Ujanowicach, Sechna 32 , 34-603 Ujanowice

ORGAN KONTROLNY

COBICO Sp. z o.o. BioCert Małopolska Sp. z o.o.

OBSZAR GEOGRAFICZNY

Gminy Laskowa, Iwkowa, Łososina w województwie małopolskim

Dolna

i

Żegocina

CHRONIONE OZNACZENIE GEOGRAFICZNE

Kiełbasa lisiecka 16 Kołacz śląski Miód drahimski Miód kurpiowski Miód wrzosowy z Borów Dolnośląskich

17 18 19 20

Obwarzanek 21 krakowski Rogal świętomarciński 22 Ser koryciński swojski 23

CECHY PRODUKTU Wielkośd suski sechlooskiej zależy od wielkości owoców wykorzystanej odmiany śliwek i waha się od 1,5 cm do 4,5 cm, a w 1 kg mieści się od 44 do 99 sztuk owoców. Kształt zależy od odmiany owoców przeznaczonych do suszenia i może byd od kulisto-spłaszczonego do podłużnego. Suska sechlooska charakteryzuje się elastycznym, mięsistym miąższem i pomarszczoną, lepką skórką w kolorze ciemnogranatowym przechodzącym nawet do czarnego. W smaku suska sechlooska jest lekko słodka z posmakiem i aromatem wędzenia. W momencie sprzedaży zawartośd wody w gotowym produkcie wynosi od 24 do 42 %.

Suska sechlońska 24 Śliwka szydłowska 25 Truskawka 26 kaszubska Wielkopolski ser 27 smażony G WARANTOWANE TRADYCYJNE SPECJALNOŚCI

Kabanosy 28 Kiełbasa jałowcowa 29 Kiełbasa myśliwska Olej rydzowy Pierekaczewnik Staropolski miód pitny półtorak

30 31 32 33

Staropolski miód 34 pitny dwójniak Staropolski miód 35 pitny trójniak Staropolski miód 36 pitny czwórniak

ZWIĄZEK Z OBSZAREM GEOGRAFICZNYM (historyczny, ludzki i naturalny) Na obszarze gmin Laskowa w powiecie limanowskim, Iwkowa w powiecie brzeskim, Łososina Dolna w powiecie nowosądeckim oraz Żegocina w powiecie bocheoskim znajdują się charakterystyczne suszarnie, w których od lat suszy się i podwędza śliwki pochodzące z miejscowych sadów. Prawdopodobnie już w pierwszej połowie XVIII wieku każde gospodarstwo na tym terenie miało swój sad. Według starych opowieści, historia suszenia śliwek związana była z działalnością miejscowego duszpasterza, który zadawał swoim parafianom jako pokutę sadzenie kilku lub kilkunastu drzew owocowych. Najlepiej udawały się śliwy. Jednak gospodarze chcąc przechytrzyd proboszcza zaczęli produkowad śliwowicę. Proboszcz, aby zapobiec szerzeniu się pijaostwa nakazał suszenie owoców, a suszonych dymem śliwek nie dało się już przerobid na śliwowicę. Zwyczaj suszenia śliwek przetrwał do współczesnych czasów, a stosowana metoda produkcji praktycznie nie uległa zmianie. Śliwki nadal suszone są w specyficznych suszarniach, których konstrukcja opracowana przez lokalnych producentów, zapewnia jednoczesny obieg ciepłego powietrza i dymu, dzięki czemu śliwki są podsuszane i podwędzane. Najstarsza z suszarni ma ponad sto lat, a na obszarze czterech gmin znajduje się aż 677 suszarni, które doskonale komponują się z krajobrazem tego obszaru.

24

Śliwka szydłowska ChOG C HRONIONE NAZWY POCHODZENIA

Bryndza podhalańska 2 Fasola Piękny Jaś 3 z Doliny Dunajca Fasola wrzawska 4 Karp zatorski 5 Miód z Sejneńszczyzny 6 Podkarpacki miód 7 spadziowy Oscypek 8 Redykołka 9 Wiśnia nadwiślanka 10 C HRONIONE OZNACZENIA

Są to śliwki z pestkami lub bez pestek, które poddane specjalnemu procesowi suszenia i wędzenia w specyficznych suszarniach, uzyskują charakterystyczny, intensywny smak i zapach wędzenia. Do wyrobu śliwki szydłowskiej wykorzystuje się owoce odmian śliwy domowej (Prunus domestica). Jej specyfika jest wynikiem wyjątkowych umiejętności, wiedzy i doświadczenia producentów, którzy wytwarzają ten produkt na tym obszarze od pokoleo.

Publikacja w Dzienniku Urzędowym UE C 42 z dnia 19.02.2010 Rozporządzenie Komisji (UE) nr 975/2010 - Dziennik Urzędowy UE L 285 z dnia 30.10.2010

KATEGORIA PRODUKTU

Przetworzone owoce

WNIOSKODAWCA

Spółdzielnia Producentów Owoców „DOBRYSAD” ul. Rynek 27, 28-225 Szydłów

ORGAN KONTROLNY

Świętokrzyski WIJHARS , PNG Sp. z o.o., PCBC S.A., COBICO Sp. z o.o., BioCert Małopolska Sp. z o.o., TÜV Rheinland Polska Sp. z o.o.

OBSZAR GEOGRAFICZNY

Gmina Szydłów w województwie świętokrzyskim

GEOGRAFICZNE

Andruty kaliskie Chleb prądnicki Fasola korczyńska Jabłka grójeckie Jabłka łąckie

11 12 13 14 15

CHRONIONE OZNACZENIE GEOGRAFICZNE

Kiełbasa lisiecka 16 Kołacz śląski Miód drahimski Miód kurpiowski Miód wrzosowy z Borów Dolnośląskich

17 18 19 20

Obwarzanek 21 krakowski Rogal świętomarciński 22 Ser koryciński swojski 23 Suska sechlońska 24 Śliwka szydłowska 25 Truskawka 26 kaszubska Wielkopolski ser 27 smażony G WARANTOWANE TRADYCYJNE SPECJALNOŚCI

Kabanosy 28 Kiełbasa jałowcowa 29 Kiełbasa myśliwska Olej rydzowy Pierekaczewnik Staropolski miód pitny półtorak

30 31 32 33

Staropolski miód 34 pitny dwójniak Staropolski miód 35 pitny trójniak Staropolski miód 36 pitny czwórniak

CECHY PRODUKTU Kształt śliwki szydłowskiej zależy od odmiany i może byd od kulisto-spłaszczonego do podłużnego. Owoce charakteryzują się jednolitą, elastyczną konsystencją miąższu i posiadają bardzo czysty i bardzo intensywny smak i zapach wędzenia. Śliwki wyróżniają się bardzo pomarszczoną, ale błyszczącą skórką barwy ciemnogranatowej z połyskiem. Wielkośd śliwki szydłowskiej zależy od wykorzystanej odmiany śliwek i waha się od 50 do 160 szt. w 1 kg owoców. Zawartośd wody w gotowym produkcie wynosi od 35 do 45 %.

ZWIĄZEK Z OBSZAREM GEOGRAFICZNYM (historyczny, ludzki i naturalny) Około 80 % powierzchni wszystkich upraw owocowych na obszarze gminy Szydłów stanowią sady śliwowe, których powierzchnia zajmuje ok. 900 ha. Lokalni producenci, wykorzystując łatwo dostępny surowiec, wypracowali sposób przetwarzania go w specjalnych suszarniach, których konstrukcja umożliwia jednoczesne wędzenie i suszenie śliwek dymem i gorącym powietrzem. Suszarnie śliwek stanowią charakterystyczny element krajobrazu gminy Szydłów. Jedna suszarnia, przypada na kilkunastu mieszkaoców gminy (w sumie jest ich ok. 400). Świadczy to o bardzo ścisłym związku produktu jakim jest śliwka szydłowska z tym obszarem i potwierdza umiejętności miejscowych producentów, ukształtowane w trakcie długoletniej tradycji wytwarzania tego produktu, sięgającej ok. 80 lat. Suszarnia śliwki szydłowskiej to budynek o wymiarach dostosowanych do indywidualnych potrzeb producenta, ale nie wyższy niż 3 metry. W suszarni na pionowych regałach umieszczone są szufladkowo wysuwane ażurowe tace zwane „laskami”, wykonane z drewna. Najniższa laska znajduje się około 50 cm od dna paleniska, które położone jest poniżej poziomu gruntu. Dzięki ułożeniu śliwek w warstwę nie przekraczającą 12 cm na każdej lasce i kilkukrotnemu ręcznemu odwracaniu w ciągu dnia, ciepłe powietrze i dym docierają równomiernie do każdej śliwki, co gwarantuje jednoczesne wędzenie i suszenie owoców oraz uzyskanie specyficznych cech śliwki szydłowskiej.

25

Truskawka kaszubska/ kaszëbskô malëna ChOG C HRONIONE NAZWY POCHODZENIA

Bryndza podhalańska 2 Fasola Piękny Jaś 3 z Doliny Dunajca Fasola wrzawska 4 Karp zatorski 5 Miód z Sejneńszczyzny 6 Podkarpacki miód 7 spadziowy Oscypek 8 Redykołka 9 Wiśnia nadwiślanka 10 C HRONIONE OZNACZENIA GEOGRAFICZNE

Andruty kaliskie Chleb prądnicki Fasola korczyńska Jabłka grójeckie Jabłka łąckie

11 12 13 14 15

Są to owoce odmian Elsanta i Honeoye oferowane jako owoce deserowe lub odmiany Senga Sengana przeznaczone do przetwórstwa. Truskawka kaszubska lub – w języku kaszubskim kaszëbskô malëna wyróżnia się spośród innych truskawek tym, że jest wyjątkowo słodka i aromatyczna. Cechy te zawdzięcza niepowtarzalnym czynnikom naturalnym występującym obszarze produkcji.

Publikacja w Dzienniku Urzędowym UE C 89 z dnia 18.04.2009 Rozporządzenie Komisji (WE) nr 1155/2009 - Dziennik Urzędowy UE L 313 z dnia 28.11.2009

KATEGORIA PRODUKTU

Świeże owoce

WNIOSKODAWCA

Kaszubskie Stowarzyszenie Producentów Truskawek Kamienica Szlachecka 74, 83-323 Kamienica Szlachecka

ORGAN KONTROLNY

Pomorski WIJHARS, COBICO Sp. z o.o., BioCert Małopolska Sp. z o.o.

OBSZAR GEOGRAFICZNY

Kaszuby - region położony w województwie pomorskim (powiaty: kartuski, kościerski, bytowski oraz gminy: Przywidz, Wejherowo, Luzino, Szemud, Linia, Łęczyce i Cewice)

CHRONIONE OZNACZENIE GEOGRAFICZNE

Kiełbasa lisiecka 16 Kołacz śląski Miód drahimski Miód kurpiowski Miód wrzosowy z Borów Dolnośląskich

17 18 19 20

Obwarzanek 21 krakowski Rogal świętomarciński 22 Ser koryciński swojski 23 Suska sechlońska 24 Śliwka szydłowska 25 Truskawka 26 kaszubska Wielkopolski ser 27 smażony G WARANTOWANE TRADYCYJNE SPECJALNOŚCI

Kabanosy 28 Kiełbasa jałowcowa 29 Kiełbasa myśliwska Olej rydzowy Pierekaczewnik Staropolski miód pitny półtorak

30 31 32 33

Staropolski miód 34 pitny dwójniak Staropolski miód 35 pitny trójniak Staropolski miód 36 pitny czwórniak

CECHY PRODUKTU Specyfika truskawki kaszubskiej wynika w szczególności z bardzo silnego, wyjątkowego i intensywnego aromatu i zapachu. Ponadto, truskawka kaszubska charakteryzuje się smakiem słodszym od owoców pochodzących z innych regionów. Truskawka kaszubska odmian Elsanta i Honeoye, przeznaczonych do sprzedaży jako owoce deserowe, musi należed do klasy ekstra lub klasy I.

ZWIĄZEK Z OBSZAREM GEOGRAFICZNYM (historyczny, ludzki i naturalny) Specyficzne cechy jakościowe truskawka kaszubska zawdzięcza czynnikom klimatycznym i glebowym panującym na obszarze Pojezierza Kaszubskiego. Oddziaływanie czynników naturalnych, w szczególności surowego klimatu, korzystnie wpływa na proces rozwoju i dojrzewania truskawek. Duże różnice w wysokości względnej umożliwiają uprawę truskawki na stokach wystawionych na działanie promieni słonecznych, co gwarantuje właściwe dojrzewanie owoców. Historia sprowadzenia truskawek na Kaszuby sięga lat 20. i 30. XX wieku, kiedy zakładano pierwsze uprawy truskawek. Wysoka jakośd i rosnąca popularnośd truskawek doprowadziły do tego, że uprawy tych owoców rozrastały się przez ponad pół wieku, by ostatecznie stad się nieodłączną częścią kaszubskiego krajobrazu. Od początku lat 70. XX w. organizowane jest corocznie święto truskawkobrania, które cieszy się ogromną popularnością. Renomę truskawki kaszubskiej potwierdzają również liczne artykuły i dowody świadczące o tym, że produkt ten stał się częścią kultury i tożsamości mieszkaoców Kaszub. O renomie truskawki kaszubskiej świadczą także działania podejmowane przez odbiorców (chłodnie i zakłady przetwórcze), którzy pozostawiają rezerwy na potrzeby skupu truskawek kaszubskich pojawiających się później niż truskawki z innych regionów kraju. Silny związek z obszarem geograficznym potwierdzają też wyniki badao konsumenckich, według których aż 67 % badanych znało co najmniej jedną z nazw, pod którą sprzedawany jest produkt - truskawka kaszubska lub kaszëbskô malëna. Truskawka kaszubska postrzegana jest również jako smaczniejsza (73 %) i słodsza (68 %) niż inne truskawki.

26

Wielkopolski ser smażony ChOG C HRONIONE NAZWY POCHODZENIA

Bryndza podhalańska 2 Fasola Piękny Jaś 3 z Doliny Dunajca Fasola wrzawska 4 Karp zatorski 5 Miód z Sejneńszczyzny 6 Podkarpacki miód 7 spadziowy Oscypek 8 Redykołka 9 Wiśnia nadwiślanka 10 C HRONIONE OZNACZENIA

Jest to produkt uzyskiwany w procesie smażenia zgliwiałego twarogu wymieszanego z masłem i solą. Występuje w dwóch smakach: naturalny oraz z dodatkiem kminku. Oprócz istoty procesu produkcyjnego jakim jest smażenie, niezmiernie ważnym etapem przy jest proces gliwienia, polegający na naturalnym rozkładzie białka trwającym 2-3 dni, który zdecydowanie wpływa na specyficzne i wyjątkowe walory smakowe i zapachowe produktu.

Publikacja w Dzienniku Urzędowym UE C 202 z dnia 08.08.2008 Rozporządzenie Komisji (WE) nr 323/2009 - Dziennik Urzędowy UE L 101 z dnia 21.04.2009

KATEGORIA PRODUKTU

Ser

WNIOSKODAWCA

Okręgowa Spółdzielnia Mleczarska „TOP - TOMYŚL” ul. Kolejowa 33, 64-300 Nowy Tomyśl

ORGAN KONTROLNY

Wielkopolski WIJHARS

OBSZAR GEOGRAFICZNY

Województwo wielkopolskie

GEOGRAFICZNE

Andruty kaliskie Chleb prądnicki Fasola korczyńska Jabłka grójeckie Jabłka łąckie

11 12 13 14 15

CHRONIONE OZNACZENIE GEOGRAFICZNE

Kiełbasa lisiecka 16 Kołacz śląski Miód drahimski Miód kurpiowski Miód wrzosowy z Borów Dolnośląskich

17 18 19 20

Obwarzanek 21 krakowski Rogal świętomarciński 22 Ser koryciński swojski 23 Suska sechlońska 24 Śliwka szydłowska 25 Truskawka 26 kaszubska Wielkopolski ser 27 smażony G WARANTOWANE TRADYCYJNE SPECJALNOŚCI

Kabanosy 28 Kiełbasa jałowcowa 29 Kiełbasa myśliwska Olej rydzowy Pierekaczewnik Staropolski miód pitny półtorak

30 31 32 33

Staropolski miód 34 pitny dwójniak Staropolski miód 35 pitny trójniak Staropolski miód 36 pitny czwórniak

CECHY PRODUKTU Konsystencja wielkopolskiego sera smażonego jest zwięzła, jednolita, plastyczna. Masa serowa ma kolor od jasnokremowego do żółtego, w zależności od ilości masła użytego do produkcji (zawartośd tłuszczu w masie sera nie może byd mniejsza niż 7,5 %) oraz intensywności smażenia. Smak i zapach jest typowy dla sera smażonego - dośd ostry, specyficzny, pochodzący od zgliwiałego twarogu. W przypadku sera smażonego z kminkiem w masie serowej widoczne są ziarenka kminku. Smak i zapach sera smażonego z kminkiem pozostaje typowy dla tego produktu (pochodzący od zgliwiałego twarogu) z wyraźnie wyczuwalnym smakiem i zapachem kminku. Pozostałe właściwości nie zmieniają się w stosunku do sera smażonego bez kminku.

ZWIĄZEK Z OBSZAREM GEOGRAFICZNYM (historyczny, ludzki i naturalny) Tradycja wytwarzania sera smażonego na terenie Wielkopolski związana jest z tzw. olęderskim ruchem kolonizacyjnym. Mianem Olędrów określano osadników z zachodniej i południowo-zachodniej Europy, którzy przybywali na tereny zachodniej Wielkopolski poczynając od kooca XVIII wieku i to właśnie oni najprawdopodobniej zapoczątkowali tradycję smażenie sera. Lokalna wiedza i tradycja, która kształtowała się przez lata w gospodarstwach wielkopolskich w wyniku osadnictwa, zaowocowała wysokim poziomem chowu krów i sposobu pozyskiwania mleka na tych ziemiach. W miarę wzrostu wydajności mlecznej krów szukano sposobów na utrwalenie jednego z produktów mleka - świeżego twarogu. Jednym z takich sposobów był proces wytwarzania sera smażonego, poprzedzony naturalnym procesem gliwienia. Z czasem wytwarzanie sera smażonego na ziemiach Wielkopolski stało się czynnością dnia codziennego, a produktu tego nie mogło zabraknąd na wielkopolskim stole. Wielkopolski ser smażony jest szczególnie charakterystyczny dla ziem Wielkopolski Zachodniej z Równiną Nowotomyską i dla Wielkopolski Centralnej, o czym świadczą liczne wzmianki na jego temat, które są odnajdywane w starych dokumentach, książkach i innych przekazach powstałych na tych terenach lub tych terenów dotyczących. Wielkopolski ser smażony wytwarzany zgodnie z przekazywaną z pokolenia na pokolenie recepturą cieszy się nieustająco dobrą opinią w całej Polsce, a także poza jej granicami. Jego smak doceniają przede wszystkim obecni i byli mieszkaocy terenu Wielkopolski, którym jego smak kojarzy się z dzieciostwem. Konsumenci poszukują właśnie takiego sera smażonego, który przed laty robiły w domach ich matki i babki.

27

Kabanosy GTS Kabanosy to cienkie, podsuszone i podwędzone kiełbaski wieprzowe w jelitach baranich. C HRONIONE NAZWY POCHODZENIA

Bryndza podhalańska 2 Fasola Piękny Jaś 3 z Doliny Dunajca Fasola wrzawska 4 Karp zatorski 5 Miód z Sejneńszczyzny 6 Podkarpacki miód 7 spadziowy Oscypek 8 Redykołka 9 Wiśnia nadwiślanka 10 C HRONIONE OZNACZENIA

Na terenach XIX wiecznej Polski i Litwy mianem „kabana” lub zdrobnieniem „kabanek” określano ekstensywnie karmionego młodego wieprza tuczonego niegdyś głównie ziemniakami, podczas gdy mięso pochodzące od niego nazywane było zwyczajowo „kabaniną”.

Publikacja w Dzienniku Urzędowym UE C 156 z dnia 09.07.2009 Rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) nr 1044/2011 – Dziennik Urzędowy UE L 275 z dnia 20.10.2011

KATEGORIA PRODUKTU

Produkty wytworzone na bazie mięsa

WNIOSKODAWCA

Związek „Polskie Mięso” ul. Chałubioskiego 8, 00-613 Warszawa

ORGAN KONTROLNY

Wszystkie WIJHARS , PNG Sp. z o.o. Polskie Centrum Badao i Certyfikacja S.A., COBICO Sp. z o.o. BioCert Małopolska Sp. z o.o., TÜV Rheinland Polska Sp. z o.o.

OBSZAR GEOGRAFICZNY

Cała Polska

GEOGRAFICZNE

Andruty kaliskie Chleb prądnicki Fasola korczyńska Jabłka grójeckie Jabłka łąckie

11 12 13 14 15

Kiełbasa lisiecka 16 Kołacz śląski Miód drahimski Miód kurpiowski Miód wrzosowy z Borów Dolnośląskich

17 18 19 20

Obwarzanek 21 krakowski Rogal świętomarciński 22 Ser koryciński swojski 23

GWARANTOWANA TRADYCYJNA SPECJALNOŚD

CECHY PRODUKTU Kolor powierzchni kabanosów jest ciemnoczerwony z odcieniem wiśniowym. Na ukośnym przekroju widoczne są ciemnoczerwone kawałki mięsa oraz jasnokremowe kawałki tłuszczu. Kabanosy cechuje wyraźnie wyczuwalny smak pieczonego, peklowanego mięsa wieprzowego, a także lekki posmak kminku, pieprzu i wędzenia. Cechą wyróżniającą kabanosy wśród innych kiełbas jest ich smak i zapach. Te cechy są wynikiem zastosowania w procesie produkcji odpowiednio dobranych przypraw i ich proporcji: pieprzu naturalnego, gałki muszkatołowej, kminku, cukru oraz właściwego procesu wędzenia, który dodatkowo potęguje walory smakowe produktu.

Suska sechlońska 24 Śliwka szydłowska 25 Truskawka 26 kaszubska Wielkopolski ser 27 smażony G WARANTOWANE TRADYCYJNE SPECJALNOŚCI

Kabanosy 28 Kiełbasa jałowcowa 29 Kiełbasa myśliwska Olej rydzowy Pierekaczewnik Staropolski miód pitny półtorak

30 31 32 33

Staropolski miód 34 pitny dwójniak Staropolski miód 35 pitny trójniak Staropolski miód 36 pitny czwórniak

ZWIĄZEK Z OBSZAREM GEOGRAFICZNYM (historyczny, ludzki i naturalny) Kabanosy spożywano powszechnie na ziemiach Polskich już w latach dwudziestych i trzydziestych XX wieku. Wyrabiano je w niewielkich wędliniarniach i masarniach o lokalnym zasięgu handlowym pod jedną nazwą, ale w różnych odmianach regionalnych. Te różnice odnosiły się przede wszystkim do stosowanych przypraw, ale i jakości samych kiełbas. Wydawnictwa kulinarne i żywieniowe z tego okresu, takie jak, „Wyrób wędlin i innych przetworów mięsnych sposobem domowym”, upowszechniały receptury i ujednoliconą technologię wyrobu kabanosów, co sprzyjało umocnieniu ich marki i podnoszeniu jakości. Zaletą tej kiełbasy były walory smakowe i wydłużona trwałośd, którą zapewniały zabiegi konserwacyjne, takie jak wędzenie i osuszanie. Po 1945 roku, dążenie do jakościowego rozwoju produktu ujęto w formy norm standaryzacyjnych, a w 1964 roku w oparciu o historyczne tradycje produkcji opracowano jednolitą recepturę tej kiełbasy wprowadzając w życie wydaną w Warszawie Normę Centrali Przemysłu Mięsnego – Przepisy wewnętrzne nr 21 – Kabanosy – receptura. Kabanosy w czasach Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej (lata 1945–1989) zdobyły wielką popularnośd. Kupowali je wszyscy. Zdobiły wykwintnie zastawione świąteczne stoły, znakomicie nadawały się na podróżny prowiant, na prezent, czy na zakąskę do wódki. Stały się też – obok szynki i bekonu – polską specjalnością eksportową.

28

Kiełbasa jałowcowa GTS C HRONIONE NAZWY POCHODZENIA

Bryndza podhalańska 2 Fasola Piękny Jaś 3 z Doliny Dunajca Fasola wrzawska 4 Karp zatorski 5 Miód z Sejneńszczyzny 6 Podkarpacki miód 7 spadziowy Oscypek 8 Redykołka 9 Wiśnia nadwiślanka 10 C HRONIONE OZNACZENIA

Jest to kiełbasa wieprzowa lub wieprzowo-wołowa o wyglądzie równomiernie pomarszczonego batona w kształcie wianka. Nazwa kiełbasa jałowcowa wynika z zastosowania w procesie produkcji owoców krzewu jałowca (Juniperus) - rozdrabnianych tuż przed dodaniem do surowca mięsnego, oraz korzystania z gałązek jałowca podczas procesu wędzenia.

Publikacja w Dzienniku Urzędowym UE C 158 z dnia 11.07.2009 Rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) nr 379/2011 – Dziennik Urzędowy UE L 103 z dnia 19.04.2011

KATEGORIA PRODUKTU

Produkty wytworzone na bazie mięsa

WNIOSKODAWCA

Związek „Polskie Mięso” ul. Chałubioskiego 8, 00-613 Warszawa

ORGAN KONTROLNY

Wszystkie WIJHARS , PNG Sp. z o.o. Polskie Centrum Badao i Certyfikacja S.A., COBICO Sp. z o.o. BioCert Małopolska Sp. z o.o., TÜV Rheinland Polska Sp. z o.o.

OBSZAR GEOGRAFICZNY

Cała Polska

GEOGRAFICZNE

Andruty kaliskie Chleb prądnicki Fasola korczyńska Jabłka grójeckie Jabłka łąckie

11 12 13 14 15

Kiełbasa lisiecka 16 Kołacz śląski Miód drahimski Miód kurpiowski Miód wrzosowy z Borów Dolnośląskich

17 18 19 20

Obwarzanek 21 krakowski Rogal świętomarciński 22 Ser koryciński swojski 23 Suska sechlońska 24 Śliwka szydłowska 25 Truskawka 26 kaszubska Wielkopolski ser 27 smażony G WARANTOWANE TRADYCYJNE SPECJALNOŚCI

Kabanosy 28 Kiełbasa jałowcowa 29 Kiełbasa myśliwska Olej rydzowy Pierekaczewnik Staropolski miód pitny półtorak

30 31 32 33

Staropolski miód 34 pitny dwójniak Staropolski miód 35 pitny trójniak Staropolski miód 36 pitny czwórniak

GWARANTOWANA TRADYCYJNA SPECJALNOŚD

CECHY PRODUKTU Kiełbasa jałowcowa posiada charakterystyczny okółkowy kształt, bez zewnętrznych głębokich pofałdowao wzdłużnych. Barwa kiełbasy jałowcowej jest ciemnobrązowa, wyrównana na całej powierzchni, charakterystyczna dla produktu mocno wędzonego. Specyficzny charakter kiełbasy jałowcowej związany jest przede wszystkim z jej niepowtarzalnym smakiem i zapachem, które są wynikiem zastosowania w procesie produkcji owoców krzewu jałowca (Juniperus). Rozdrobnienie jałowca, bezpośrednio przed rozpoczęciem procesu produkcji, wzmacnia charakterystyczny smak kiełbasy i wpływa na jej specyficzny charakter, natomiast wędzenie w dymie jałowcowym dopełnia jej smak i potęguje wyjątkowy zapach.

ZWIĄZEK Z OBSZAREM GEOGRAFICZNYM (historyczny, ludzki i naturalny) Wędzenie to sposób na konserwację mięsa, a najpowszechniejszym sposobem wędzenia było palenie jałowca. Dowiadujemy się o tym np. z zapisków anonimowego rządcy folwarku szlacheckiego z lat 80. XVIII wieku, w których znajdujemy receptury wytwarzania wędlin. O popularności wędzenia na jałowcu czytamy również w opisie szlacheckiego śniadania w poemacie „Pan Tadeusz” z 1834 r. Tradycje przyprawiania i wędzenia mięsa jałowcem kultywowano w lokalnych i regionalnych odmianach różniących się niuansami technologicznymi, ale też niekiedy rodzajem stosowanych mięs. Po 1945 roku, w trosce o jakośd i walory smakowe wędlin wprowadzono standaryzację produktów i normy technologiczne odwołujące się do tradycyjnych receptur. Kiełbasa jałowcowa jako nazwa produktu pojawia się w normatywach regulujących obrót żywnością z 1947 i 1948 roku. W 1954 roku powstała ujednolicona norma kiełbasy jałowcowej, przekształcona następnie w normę Centrali Przemysłu Mięsnego z 1964 roku. Normy te powstały w celu dbania o jak najwyższą jakośd kiełbasy jałowcowej.

29

Kiełbasa myśliwska GTS C HRONIONE NAZWY POCHODZENIA

Bryndza podhalańska 2 Fasola Piękny Jaś 3 z Doliny Dunajca Fasola wrzawska 4 Karp zatorski 5 Miód z Sejneńszczyzny 6 Podkarpacki miód 7 spadziowy Oscypek 8 Redykołka 9 Wiśnia nadwiślanka 10 C HRONIONE OZNACZENIA

Jest to kiełbasa wieprzowa lub wieprzowo-wołowa. Ma wygląd równomiernie pomarszczonych, sierpowato wygiętych i najczęściej podzielonych na „parki” batonów. Nazwa kiełbasa myśliwska pochodzi od słów „myśliwy”, „myślistwo” i wskazuje na pierwotne przeznaczenie - ten typ wędliny stosowany był przez myśliwych jako suchy prowiant.

Publikacja w Dzienniku Urzędowym UE C 160 z dnia 14.07.2009 Rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) nr 382/2011 – Dziennik Urzędowy UE L 103 z dnia 19.04.2011

KATEGORIA PRODUKTU

Produkty wytworzone na bazie mięsa

WNIOSKODAWCA

Związek „Polskie Mięso” ul. Chałubioskiego 8, 00-613 Warszawa

ORGAN KONTROLNY

Wszystkie WIJHARS , PNG Sp. z o.o. Polskie Centrum Badao i Certyfikacja S.A., COBICO Sp. z o.o. BioCert Małopolska Sp. z o.o., TÜV Rheinland Polska Sp. z o.o.

OBSZAR GEOGRAFICZNY

Cała Polska

GEOGRAFICZNE

Andruty kaliskie Chleb prądnicki Fasola korczyńska Jabłka grójeckie Jabłka łąckie

11 12 13 14 15

Kiełbasa lisiecka 16 Kołacz śląski Miód drahimski Miód kurpiowski Miód wrzosowy z Borów Dolnośląskich

17 18 19 20

Obwarzanek 21 krakowski Rogal świętomarciński 22 Ser koryciński swojski 23 Suska sechlońska 24 Śliwka szydłowska 25 Truskawka 26 kaszubska Wielkopolski ser 27 smażony G WARANTOWANE TRADYCYJNE SPECJALNOŚCI

Kabanosy 28 Kiełbasa jałowcowa 29 Kiełbasa myśliwska Olej rydzowy Pierekaczewnik Staropolski miód pitny półtorak

30 31 32 33

Staropolski miód 34 pitny dwójniak Staropolski miód 35 pitny trójniak Staropolski miód 36 pitny czwórniak

GWARANTOWANA TRADYCYJNA SPECJALNOŚD

CECHY PRODUKTU Kiełbasa myśliwska jest krótka, ciemnobrązowa i równomiernie pomarszczona na powierzchni (bez podłużnych zagłębieo). Na przekroju widoczne są ciemnoczerwone kawałki mięsa wieprzowego klasy I oraz jasnoczerwone kawałki mięsa wieprzowego klasy II. Kiełbasę myśliwską wyróżnia smak skruszonego, peklowanego, pieczonego i wędzonego mięsa wieprzowego z dodatkiem przypraw. Te cechy są wynikiem zastosowania w procesie produkcji odpowiednio dobranych przypraw i ich proporcji: jałowca, pieprzu naturalnego, cukru i mieszanki peklującej, a także charakterystycznego dla tego produktu świeżego czosnku oraz mieszanki skruszającej. Dzięki m.in. zastosowaniu świeżego czosnku oraz wydłużonemu okresowi podsuszania, kiełbasa myśliwska posiada, w porównaniu z innymi kiełbasami, dłuższy okres przydatności do spożycia.

ZWIĄZEK Z OBSZAREM GEOGRAFICZNYM (historyczny, ludzki i naturalny) Myślistwo rządziło się od wieków własnymi prawami i obyczajem. Opisy polowao znajdujemy w polskiej literaturze, w tym m.in. w narodowym poemacie Adama Mickiewicza „Pan Tadeusz” z 1834 r. Nieodłącznym i zwyczajowym elementem ekwipunku myśliwego była i jest torba myśliwska. Trzymano w niej m.in. suchy prowiant przydatny w czasie całodniowych wędrówek po lesie. Stałym elementem prowiantu do zagryzania w chwilach odpoczynku była kiełbasa - podsuszana i wędzona, a dzięki temu stosunkowo trwała. Określenie kiełbasa myśliwska pojawiło się najprawdopodobniej w latach międzywojennych XX wieku, gdy w Polsce rozwinęła się produkcja wędlin w licznych niewielkich zakładach przetwórczych. Karierę rynkową kiełbasa myśliwska zrobiła w Polsce po II wojnie światowej. Na mocy Zarządzenia Ministra Przemysłu Mięsnego i Mleczarskiego i Ministra Handlu Wewnętrznego, kiełbasa myśliwska została wpisana na oficjalną listę wędlin przeznaczonych na rynek, a w późniejszym okresie, kierując się względami jakościowymi, unormowano receptury i dokumentację technologiczną. Do dziś kiełbasa myśliwska jest jednym z najbardziej popularnych i najchętniej spożywanych wyrobów wędliniarskich.

30

Olej rydzowy GTS C HRONIONE NAZWY POCHODZENIA

Bryndza podhalańska 2 Fasola Piękny Jaś 3 z Doliny Dunajca Fasola wrzawska 4 Karp zatorski 5 Miód z Sejneńszczyzny 6 Podkarpacki miód 7 spadziowy Oscypek 8 Redykołka 9 Wiśnia nadwiślanka 10 C HRONIONE OZNACZENIA

Jest to klarowny, przejrzysty, olej z niewielką ilością osadu na dnie. W zależności od stosowanej odmiany lnianki jarej lub ozimej (Camelina sativa, Camelina silvestris), z której wytwarzany jest olej rydzowy, jego barwa waha się od złocistej do czerwono-brunatnej, a określenie „rydzowy” pochodzi od rdzawego koloru nasion tej rośliny.

Publikacja w Dzienniku Urzędowym UE C 244 z dnia 25.09.2008 Rozporządzenie Komisji (WE) nr 506/2009 – Dziennik Urzędowy UE L 151 z dnia 16.06.2009

KATEGORIA PRODUKTU

Oleje i tłuszcze

WNIOSKODAWCA

„SemCo” S.G.N.i P. Śmiłowo 16, 64-500 Szamotuły

ORGAN KONTROLNY

Wszystkie WIJHARS

OBSZAR GEOGRAFICZNY

Cała Polska

GEOGRAFICZNE

Andruty kaliskie Chleb prądnicki Fasola korczyńska Jabłka grójeckie Jabłka łąckie

11 12 13 14 15

Kiełbasa lisiecka 16 Kołacz śląski Miód drahimski Miód kurpiowski Miód wrzosowy z Borów Dolnośląskich

17 18 19 20

Obwarzanek 21 krakowski Rogal świętomarciński 22 Ser koryciński swojski 23 Suska sechlońska 24 Śliwka szydłowska 25 Truskawka 26 kaszubska Wielkopolski ser 27 smażony G WARANTOWANE TRADYCYJNE SPECJALNOŚCI

Kabanosy 28 Kiełbasa jałowcowa 29 Kiełbasa myśliwska Olej rydzowy Pierekaczewnik Staropolski miód pitny półtorak

30 31 32 33

Staropolski miód 34 pitny dwójniak Staropolski miód 35 pitny trójniak Staropolski miód 36 pitny czwórniak

GWARANTOWANA TRADYCYJNA SPECJALNOŚD

CECHY PRODUKTU Olej rydzowy charakteryzuje się posmakiem cebuli i gorczycy, a także mocnym soczystym aromatem. Ze względu na dużą zawartością naturalnych antyoksydantów z grupy tokoferoli (wit. E) jest to olej o możliwościach długiego przechowywania. Zawartośd kwasów nasyconych w oleju rydzowym jest niewielka i wynosi 10–11 %, zaś kwasów nienasyconych w granicach około 90 % w tym: jednonienasyconych jest około 36 %, zaś zawartośd kwasów wielonienasyconych jest od 50 % do 60 %.

ZWIĄZEK Z OBSZAREM GEOGRAFICZNYM (historyczny, ludzki i naturalny) Podstawowym surowcem wykorzystywanym do produkcji oleju rydzowego jest lnianka należąca do rodziny roślin krzyżowych (Cruciferae), do rodzaju Camelina obejmującego szereg gatunków. Do wyrobu oleju rydzowego wykorzystuje się dwa gatunki lnianki: Camelina sativa (jara) i Camelina silvestris (ozima). Owocem lnianki jest gruszkowata łuszczynka (3–7 mm), wcześnie drewniejąca twarda, zawierająca około 10 nasion o wielkości od 0,6 do 2,6 mm o rdzawym lub rdzawo-żółtym kolorze. Lnianka pochodzi z Bliskiego Wschodu. Na obszarze Polski nasiona tej rośliny po raz pierwszy znaleziono w wykopaliskach z epoki brązu w Strzegomiu Śląskim oraz na terenie Biskupina — osady z VIII w. p.n.e. O wielowiekowym użytkowaniu nasion lnianki świadczy także bogactwo polskich nazw ludowych określających tę roślinę jako: „rydz”, „rydzyk”, „ryżyk”, „lennica”. W niektórych regionach Polski funkcjonuje wyłącznie ludowa nazwa tej rośliny, tj.: „rydz” - pochodząca od wyjątkowego rdzawego koloru jej nasion, który to kolor przypomina barwę pospolitego grzyba - rydza (lactarius deliciosus), występującego na terenie całej Polski. Do dziś powtarzane ludowe porzekadło „lepszy rydz niż nic”, mówiące o tym, że zawsze lepiej mied chociażby takiego „wszędobylskiego” rydza (tj.: lniankę) niż zostad z niczym, świadczy o ogromnej popularności tej rośliny wśród społeczeostwa. Na podstawie odkryd archeologicznych odkryto, iż proces tłoczenia oleju z nasion lnianki był już znany mieszkaocom dawnego Biskupina, gdyż znaleziono tam również szczątki urządzenia służącego do wytłaczania oleju. Do dziś sposób otrzymywania oleju, którego istotą jest nie podnoszenie temperatury zgniecionych nasion powyżej 38 °C, nie uległ zmianie.

31

Pierekaczewnik GTS C HRONIONE NAZWY POCHODZENIA

Bryndza podhalańska 2 Fasola Piękny Jaś 3 z Doliny Dunajca Fasola wrzawska 4 Karp zatorski 5 Miód z Sejneńszczyzny 6 Podkarpacki miód 7 spadziowy Oscypek 8 Redykołka 9 Wiśnia nadwiślanka 10 C HRONIONE OZNACZENIA

Jest to wypiek o wyglądzie przypominającym skorupę ślimaka. Efekt ten uzyskuje się dzięki nałożeniu na siebie sześciu, bardzo cienkich warstw rozwałkowanego ciasta, przekładanych farszem (słodkim lub mięsnym) i zwiniętych w rulon. Nazwa pierekaczewnik pochodzi od czasownika pierekatywat, który w języku białoruskim i rosyjskim oznacza rozwałkowywanie.

Publikacja w Dzienniku Urzędowym UE C 269 z dnia 24.10.2008 Rozporządzenie Komisji (WE) nr 567/2009 – Dziennik Urzędowy UE L 168 z dnia 30.06.2009

KATEGORIA PRODUKTU

Wyroby cukiernicze i wyroby piekarskie

WNIOSKODAWCA

Konsorcjum producentów Pierekaczewnik Kruszyniany 58, 16-120 Krynki

ORGAN KONTROLNY

Wszystkie WIJHARS

OBSZAR GEOGRAFICZNY

Cała Polska

GEOGRAFICZNE

Andruty kaliskie Chleb prądnicki Fasola korczyńska Jabłka grójeckie Jabłka łąckie

11 12 13 14 15

Kiełbasa lisiecka 16 Kołacz śląski Miód drahimski Miód kurpiowski Miód wrzosowy z Borów Dolnośląskich

17 18 19 20

Obwarzanek 21 krakowski Rogal świętomarciński 22 Ser koryciński swojski 23

GWARANTOWANA TRADYCYJNA SPECJALNOŚD

CECHY PRODUKTU Rozwałkowane i uformowane w rulon ciasto piecze się w okrągłym naczyniu, które nadaje pierekaczewnikowi pożądany kształt. W przekroju uwidocznione są liczne warstwy ciasta na przemian z nadzieniem. Z zewnątrz, pierekaczewnik, w zależności od długości pieczenia, jest lekko złoty lub rumiany. Gotowe ciasto ma zazwyczaj ok. 26-27 cm średnicy i waży ok. 3 kg. Konsystencja pierekaczewnika jest stała, zwięzła i elastyczna. Smak w zależności od nadzienia jest pikantny lub słodki. Produkt podaje się tradycyjnie na ciepło, dzięki czemu poszczególne warstwy rozdzielają się i stają się lekko chrupiące.

Suska sechlońska 24 Śliwka szydłowska 25 Truskawka 26 kaszubska Wielkopolski ser 27 smażony G WARANTOWANE TRADYCYJNE SPECJALNOŚCI

Kabanosy 28 Kiełbasa jałowcowa 29 Kiełbasa myśliwska Olej rydzowy Pierekaczewnik Staropolski miód pitny półtorak

30 31 32 33

Staropolski miód 34 pitny dwójniak Staropolski miód 35 pitny trójniak Staropolski miód 36 pitny czwórniak

ZWIĄZEK Z OBSZAREM GEOGRAFICZNYM (historyczny, ludzki i naturalny) Pierekaczewnik jest tradycyjnym produktem, który wywodzi się z terenów dawnych kresów Rzeczpospolitej, które zamieszkiwane były przez ludnośd wielu kultur: Polaków, Litwinów, Rosjan, Białorusinów, Ukraioców, Żydów oraz Tatarów. Tatarzy przybyli na tereny Polski już w XIV wieku, przynosząc ze sobą bogatą, orientalną kulturę. Jednym z elementów tego dziedzictwa kulturowego jest właśnie kuchnia, która w swej znakomitej większości zdeterminowana jest religią oraz dostępnymi na stepie produktami. Wraz z funkcjonowaniem osadników tatarskich wokół ważnych grodów i dworów, ich kultura przenikała się z kulturą miejscową. Dzięki wspólnym kontaktom na stoły polskie trafiały często przysmaki tatarskie. Jednym z takich produktów jest właśnie pierekaczewnik. Tradycyjny charakter pierekaczewnika jest ściśle związany z niezmienioną przez stulecia metodą jego wytwarzania. Cały proces wyrobu, zarówno ciasta jak i farszu, nie uległ zmianie na przestrzeni wieków. Świadczy o tym zachowanie niezmienionych składników farszu, jak też ręczny wyrób ciasta mimo dopuszczalnej możliwości zmechanizowania tej czynności.

32

Półtorak GTS Jest to klarowny napój fermentowany wytworzony z brzeczki miodowej. C HRONIONE NAZWY POCHODZENIA

Bryndza podhalańska 2 Fasola Piękny Jaś 3 z Doliny Dunajca Fasola wrzawska 4 Karp zatorski 5 Miód z Sejneńszczyzny 6 Podkarpacki miód 7 spadziowy Oscypek 8 Redykołka 9 Wiśnia nadwiślanka 10 C HRONIONE OZNACZENIA

Nazwa półtorak wywodzi się od liczebnika „1,5” („półtora”) i odnosi się bezpośrednio do historycznie ustalonego składu i sposobu produkcji półtoraka — ustalonej proporcji wody i miodu w brzeczce miodowej, która wynosi: 1 częśd miodu oraz 0,5 części wody.

Publikacja w Dzienniku Urzędowym UE C 267 z dnia 09.11.2007 Rozporządzenie Komisji (WE) nr 729/2008 – Dziennik Urzędowy UE L 200 z dnia 29.07.2008

KATEGORIA PRODUKTU

Napoje na bazie fermentacji (miód pitny)

WNIOSKODAWCA

Krajowa Rada Winiarstwa i Miodosytnictwa ul. Czackiego 3/6, 00-043 Warszawa

ORGAN KONTROLNY

Wszystkie WIJHARS

OBSZAR GEOGRAFICZNY

Cała Polska

GEOGRAFICZNE

Andruty kaliskie Chleb prądnicki Fasola korczyńska Jabłka grójeckie Jabłka łąckie

11 12 13 14 15

Kiełbasa lisiecka 16 Kołacz śląski Miód drahimski Miód kurpiowski Miód wrzosowy z Borów Dolnośląskich

17 18 19 20

Obwarzanek 21 krakowski Rogal świętomarciński 22 Ser koryciński swojski 23

GWARANTOWANA TRADYCYJNA SPECJALNOŚD

CECHY PRODUKTU Półtorak wyróżnia się charakterystycznym miodowym aromatem i smakiem użytego surowca. Może charakteryzowad się smakiem wzbogaconym o smak właściwy dla użytych przypraw. Kolor półtoraka waha się od złocistego do ciemnobursztynowego i uzależniony jest od rodzaju miodu pszczelego użytego do produkcji. Specyficzny charakter półtoraka wynika w szczególności z zastosowania i ścisłego przestrzegania ustalonych proporcji wody i miodu w brzeczce miodowej. Proporcja ta warunkuje wszystkie etapy jego produkcji, dzięki którym miód pitny półtorak posiada wyjątkowe cechy. Półtorak leżakuje minimum 3 lata.

Suska sechlońska 24 Śliwka szydłowska 25 Truskawka 26 kaszubska Wielkopolski ser 27 smażony G WARANTOWANE TRADYCYJNE SPECJALNOŚCI

Kabanosy 28 Kiełbasa jałowcowa 29 Kiełbasa myśliwska Olej rydzowy Pierekaczewnik Staropolski miód pitny półtorak

30 31 32 33

Staropolski miód 34 pitny dwójniak Staropolski miód 35 pitny trójniak Staropolski miód 36 pitny czwórniak

ZWIĄZEK Z OBSZAREM GEOGRAFICZNYM (historyczny, ludzki i naturalny) Historia produkcji miodów pitnych sięga początków paostwowości polskiej. W 966 roku w zapisach hiszpaoskiego dyplomaty, kupca i podróżnika Ibrahima Ibn Jakuba odnotowano, że „w kraju Mieszka I, obok żywności, mięsa, ziemi ornej obfituje miód, a słowioskie wina i upajające napoje zwą się miodami”. W Kronikach Galla Anonima, który opisywał dzieje Polski na przełomie XI i XII wieku, znajdują się także liczne wzmianki o produkcji miodów pitnych. Tradycyjny podział miodów pitnych na „półtoraki”, „dwójniaki”, „trójniaki” i „czwórniaki” istnieje w Polsce od wieków i przetrwał w świadomości konsumentów do dziś. Po zakooczeniu II wojny światowej zostały podjęte próby prawnego uregulowania tradycyjnego podziału miodów pitnych na cztery kategorie. Ostatecznie podział ten został wprowadzony do polskiego porządku prawnego w roku 1948 Ustawą o produkcji win, moszczów winnych, miodów pitnych oraz o obrocie tymi produktami (Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 18 listopada 1948 roku). W ustawie tej podaje się przepisy dotyczące produkcji miodów pitnych, określające ścisłe proporcje użycia miodu i wody oraz wymagania technologiczne. Sformułowanie odnośnie udziału wody i miodu dla półtoraka brzmi tam następująco: „Półtorakiem może byd nazwany tylko miód pitny, wyprodukowany z jednej części objętościowej miodu naturalnego i pół części wody”.

33

Dwójniak GTS Jest to klarowny napój fermentowany wytworzony z brzeczki miodowej. C HRONIONE NAZWY POCHODZENIA

Bryndza podhalańska 2 Fasola Piękny Jaś 3 z Doliny Dunajca Fasola wrzawska 4 Karp zatorski 5 Miód z Sejneńszczyzny 6 Podkarpacki miód 7 spadziowy Oscypek 8 Redykołka 9 Wiśnia nadwiślanka 10 C HRONIONE OZNACZENIA

Nazwa dwójniak wywodzi się od liczebnika „2” („dwa”) i odnosi się bezpośrednio do historycznie ustalonego składu i sposobu produkcji dwójniaka — ustalonej proporcji wody i miodu w brzeczce miodowej, która wynosi: 1 częśd miodu oraz 1 częśd wody.

Publikacja w Dzienniku Urzędowym UE C 268 z dnia 10.11.2007 Rozporządzenie Komisji (WE) nr 729/2008 – Dziennik Urzędowy UE L 200 z dnia 29.07.2008

KATEGORIA PRODUKTU

Napoje na bazie fermentacji (miód pitny)

WNIOSKODAWCA

Krajowa Rada Winiarstwa i Miodosytnictwa ul. Czackiego 3/6, 00-043 Warszawa

ORGAN KONTROLNY

Wszystkie WIJHARS

OBSZAR GEOGRAFICZNY

Cała Polska

GEOGRAFICZNE

Andruty kaliskie Chleb prądnicki Fasola korczyńska Jabłka grójeckie Jabłka łąckie

11 12 13 14 15

Kiełbasa lisiecka 16 Kołacz śląski Miód drahimski Miód kurpiowski Miód wrzosowy z Borów Dolnośląskich

17 18 19 20

Obwarzanek 21 krakowski Rogal świętomarciński 22 Ser koryciński swojski 23

GWARANTOWANA TRADYCYJNA SPECJALNOŚD

CECHY PRODUKTU Dwójniak wyróżnia się charakterystycznym miodowym aromatem i smakiem użytego surowca. Może charakteryzowad się smakiem wzbogaconym o smak właściwy dla użytych przypraw. Kolor dwójniaka waha się od złocistego do ciemnobursztynowego i uzależniony jest od rodzaju miodu pszczelego użytego do produkcji. Specyficzny charakter dwójniaka wynika w szczególności z zastosowania i ścisłego przestrzegania ustalonych proporcji wody i miodu w brzeczce miodowej. Proporcja ta warunkuje wszystkie etapy jego produkcji, dzięki którym miód pitny dwójniak posiada wyjątkowe cechy. Dwójniak leżakuje minimum 2 lata.

Suska sechlońska 24 Śliwka szydłowska 25 Truskawka 26 kaszubska Wielkopolski ser 27 smażony G WARANTOWANE TRADYCYJNE SPECJALNOŚCI

Kabanosy 28 Kiełbasa jałowcowa 29 Kiełbasa myśliwska Olej rydzowy Pierekaczewnik Staropolski miód pitny półtorak

30 31 32 33

Staropolski miód 34 pitny dwójniak Staropolski miód 35 pitny trójniak Staropolski miód 36 pitny czwórniak

ZWIĄZEK Z OBSZAREM GEOGRAFICZNYM (historyczny, ludzki i naturalny) Historia produkcji miodów pitnych sięga początków paostwowości polskiej. W 966 roku w zapisach hiszpaoskiego dyplomaty, kupca i podróżnika Ibrahima Ibn Jakuba odnotowano, że „w kraju Mieszka I, obok żywności, mięsa, ziemi ornej obfituje miód, a słowioskie wina i upajające napoje zwą się miodami”. W Kronikach Galla Anonima, który opisywał dzieje Polski na przełomie XI i XII wieku, znajdują się także liczne wzmianki o produkcji miodów pitnych. Tradycyjny podział miodów pitnych na „półtoraki”, „dwójniaki”, „trójniaki” i „czwórniaki” istnieje w Polsce od wieków i przetrwał w świadomości konsumentów do dziś. Po zakooczeniu II wojny światowej zostały podjęte próby prawnego uregulowania tradycyjnego podziału miodów pitnych na cztery kategorie. Ostatecznie podział ten został wprowadzony do polskiego porządku prawnego w roku 1948 Ustawą o produkcji win, moszczów winnych, miodów pitnych oraz o obrocie tymi produktami (Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 18 listopada 1948 roku). W ustawie tej podaje się przepisy dotyczące produkcji miodów pitnych, określające ścisłe proporcje użycia miodu i wody oraz wymagania technologiczne. Sformułowanie odnośnie udziału wody i miodu dla dwójniaka brzmi tam następująco: „Dwójniakiem może byd nazwany tylko miód pitny, wyprodukowany z jednej części objętościowej miodu naturalnego i jednej części wody”.

34

Trójniak GTS Jest to klarowny napój fermentowany wytworzony z brzeczki miodowej. C HRONIONE NAZWY POCHODZENIA

Bryndza podhalańska 2 Fasola Piękny Jaś 3 z Doliny Dunajca Fasola wrzawska 4 Karp zatorski 5 Miód z Sejneńszczyzny 6 Podkarpacki miód 7 spadziowy Oscypek 8 Redykołka 9 Wiśnia nadwiślanka 10 C HRONIONE OZNACZENIA

Nazwa trójniak wywodzi się od liczebnika „3” („trzy”) i odnosi się bezpośrednio do historycznie ustalonego składu i sposobu produkcji trójniaka — ustalonej proporcji wody i miodu w brzeczce miodowej, która wynosi: 1 częśd miodu oraz 2 części wody.

Publikacja w Dzienniku Urzędowym UE C 265 z dnia 07.11.2007 Rozporządzenie Komisji (WE) nr 729/2008 – Dziennik Urzędowy UE L 200 z dnia 29.07.2008

KATEGORIA PRODUKTU

Napoje na bazie fermentacji (miód pitny)

WNIOSKODAWCA

Krajowa Rada Winiarstwa i Miodosytnictwa ul. Czackiego 3/6, 00-043 Warszawa

ORGAN KONTROLNY

Wszystkie WIJHARS

OBSZAR GEOGRAFICZNY

Cała Polska

GEOGRAFICZNE

Andruty kaliskie Chleb prądnicki Fasola korczyńska Jabłka grójeckie Jabłka łąckie

11 12 13 14 15

Kiełbasa lisiecka 16 Kołacz śląski Miód drahimski Miód kurpiowski Miód wrzosowy z Borów Dolnośląskich

17 18 19 20

Obwarzanek 21 krakowski Rogal świętomarciński 22 Ser koryciński swojski 23

GWARANTOWANA TRADYCYJNA SPECJALNOŚD

CECHY PRODUKTU Trójniak wyróżnia się charakterystycznym miodowym aromatem i smakiem użytego surowca. Może charakteryzowad się smakiem wzbogaconym o smak właściwy dla użytych przypraw. Kolor trójniaka waha się od złocistego do ciemnobursztynowego i uzależniony jest od rodzaju miodu pszczelego użytego do produkcji. Specyficzny charakter trójniaka wynika w szczególności z zastosowania i ścisłego przestrzegania ustalonych proporcji wody i miodu w brzeczce miodowej. Proporcja ta warunkuje wszystkie etapy jego produkcji, dzięki którym miód pitny trójniak posiada wyjątkowe cechy. Trójniak leżakuje minimum rok.

Suska sechlońska 24 Śliwka szydłowska 25 Truskawka 26 kaszubska Wielkopolski ser 27 smażony G WARANTOWANE TRADYCYJNE SPECJALNOŚCI

Kabanosy 28 Kiełbasa jałowcowa 29 Kiełbasa myśliwska Olej rydzowy Pierekaczewnik Staropolski miód pitny półtorak

30 31 32 33

Staropolski miód 34 pitny dwójniak Staropolski miód 35 pitny trójniak Staropolski miód 36 pitny czwórniak

ZWIĄZEK Z OBSZAREM GEOGRAFICZNYM (historyczny, ludzki i naturalny) Historia produkcji miodów pitnych sięga początków paostwowości polskiej. W 966 roku w zapisach hiszpaoskiego dyplomaty, kupca i podróżnika Ibrahima Ibn Jakuba odnotowano, że „w kraju Mieszka I, obok żywności, mięsa, ziemi ornej obfituje miód, a słowioskie wina i upajające napoje zwą się miodami”. W Kronikach Galla Anonima, który opisywał dzieje Polski na przełomie XI i XII wieku, znajdują się także liczne wzmianki o produkcji miodów pitnych. Tradycyjny podział miodów pitnych na „półtoraki”, „dwójniaki”, „trójniaki” i „czwórniaki” istnieje w Polsce od wieków i przetrwał w świadomości konsumentów do dziś. Po zakooczeniu II wojny światowej zostały podjęte próby prawnego uregulowania tradycyjnego podziału miodów pitnych na cztery kategorie. Ostatecznie podział ten został wprowadzony do polskiego porządku prawnego w roku 1948 Ustawą o produkcji win, moszczów winnych, miodów pitnych oraz o obrocie tymi produktami (Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 18 listopada 1948 roku). W ustawie tej podaje się przepisy dotyczące produkcji miodów pitnych, określające ścisłe proporcje użycia miodu i wody oraz wymagania technologiczne. Sformułowanie odnośnie udziału wody i miodu dla trójniaka brzmi tam następująco: „Trójniakiem może byd nazwany tylko miód pitny, wyprodukowany z jednej części objętościowej miodu naturalnego i dwóch części wody”.

35

Czwórniak GTS Jest to klarowny napój fermentowany wytworzony z brzeczki miodowej. C HRONIONE NAZWY POCHODZENIA

Bryndza podhalańska 2 Fasola Piękny Jaś 3 z Doliny Dunajca Fasola wrzawska 4 Karp zatorski 5 Miód z Sejneńszczyzny 6 Podkarpacki miód 7 spadziowy Oscypek 8 Redykołka 9 Wiśnia nadwiślanka 10 C HRONIONE OZNACZENIA

Nazwa czwórniak wywodzi się od liczebnika „4” („cztery”) i odnosi się bezpośrednio do historycznie ustalonego składu i sposobu produkcji czwórniaka — ustalonej proporcji wody i miodu w brzeczce miodowej, która wynosi: 1 częśd miodu oraz 3 części wody.

Publikacja w Dzienniku Urzędowym UE C 266 z dnia 08.11.2007 Rozporządzenie Komisji (WE) nr 729/2008 – Dziennik Urzędowy UE L 200 z dnia 29.07.2008

KATEGORIA PRODUKTU

Napoje na bazie fermentacji (miód pitny)

WNIOSKODAWCA

Krajowa Rada Winiarstwa i Miodosytnictwa ul. Czackiego 3/6, 00-043 Warszawa

ORGAN KONTROLNY

Wszystkie WIJHARS

OBSZAR GEOGRAFICZNY

Cała Polska

GEOGRAFICZNE

Andruty kaliskie Chleb prądnicki Fasola korczyńska Jabłka grójeckie Jabłka łąckie

11 12 13 14 15

Kiełbasa lisiecka 16 Kołacz śląski Miód drahimski Miód kurpiowski Miód wrzosowy z Borów Dolnośląskich

17 18 19 20

Obwarzanek 21 krakowski Rogal świętomarciński 22 Ser koryciński swojski 23

GWARANTOWANA TRADYCYJNA SPECJALNOŚD

CECHY PRODUKTU Czwórniak wyróżnia się charakterystycznym miodowym aromatem i smakiem użytego surowca. Może charakteryzowad się smakiem wzbogaconym o smak właściwy dla użytych przypraw. Kolor czwórniaka waha się od złocistego do ciemnobursztynowego i uzależniony jest od rodzaju miodu pszczelego użytego do produkcji. Specyficzny charakter czwórniaka wynika w szczególności z zastosowania i ścisłego przestrzegania ustalonych proporcji wody i miodu w brzeczce miodowej. Proporcja ta warunkuje wszystkie etapy jego produkcji, dzięki którym miód pitny czwórniak posiada wyjątkowe cechy. Czwórniak leżakuje minimum 9 miesięcy.

Suska sechlońska 24 Śliwka szydłowska 25 Truskawka 26 kaszubska Wielkopolski ser 27 smażony G WARANTOWANE TRADYCYJNE SPECJALNOŚCI

Kabanosy 28 Kiełbasa jałowcowa 29 Kiełbasa myśliwska Olej rydzowy Pierekaczewnik Staropolski miód pitny półtorak

30 31 32 33

Staropolski miód 34 pitny dwójniak Staropolski miód 35 pitny trójniak Staropolski miód 36 pitny czwórniak

ZWIĄZEK Z OBSZAREM GEOGRAFICZNYM (historyczny, ludzki i naturalny) Historia produkcji miodów pitnych sięga początków paostwowości polskiej. W 966 roku w zapisach hiszpaoskiego dyplomaty, kupca i podróżnika Ibrahima Ibn Jakuba odnotowano, że „w kraju Mieszka I, obok żywności, mięsa, ziemi ornej obfituje miód, a słowioskie wina i upajające napoje zwą się miodami”. W Kronikach Galla Anonima, który opisywał dzieje Polski na przełomie XI i XII wieku, znajdują się także liczne wzmianki o produkcji miodów pitnych. Tradycyjny podział miodów pitnych na „półtoraki”, „dwójniaki”, „trójniaki” i „czwórniaki” istnieje w Polsce od wieków i przetrwał w świadomości konsumentów do dziś. Po zakooczeniu II wojny światowej zostały podjęte próby prawnego uregulowania tradycyjnego podziału miodów pitnych na cztery kategorie. Ostatecznie podział ten został wprowadzony do polskiego porządku prawnego w roku 1948 Ustawą o produkcji win, moszczów winnych, miodów pitnych oraz o obrocie tymi produktami (Dziennik Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 18 listopada 1948 roku). W ustawie tej podaje się przepisy dotyczące produkcji miodów pitnych, określając ścisłe proporcje użycia miodu i wody oraz wymagania technologiczne. Sformułowanie odnośnie udziału wody i miodu dla czwórniaka brzmi tam następująco: „Czwórniakiem może byd nazwany tylko miód pitny, wyprodukowany z jednej części objętościowej miodu naturalnego i trzech części wody”.

36