POLITECHNIKA WARSZAWSKA WYDZIAŁ MECHATRONIKI SPECJALIZACJA INśYNIERIA INFORMATYCZNA

PROJEKT PRZEDDYPLOMOWY

TEMAT:„Kompresja Filmów i Ich Publikowanie z Zachowaniem Praw Autorskich”

Imię i nazwisko: Przemysław Grzegorz Biernacki

Nr albumu: 61667 Promotor: dr inŜ. Barbara Putz Konsultant: mgr inŜ. Jakub MoŜaryn

1

Spis treści 1. 2. 2.1. 2.2. 2.3. 2.3.1. 2.3.2. 2.4. 2.4.1. 2.5. 2.5.1. 2.5.2. 2.5.3. 2.5.4. 2.5.5 3. 3.1. 3.2. 3.2.1. 3.2.2. 3.3. 3.4. 3.5. 3.5.1. 3.5.1. 4. 5.

Wstęp 3 Kompresja 4 Przegląd wybranych formatów kompresja 4 Darmowe oprogramowanie i licencje 6 Przegląd dostępnych narzędzi kompresji 7 Wersje komercyjne 7 Programy darmowe 9 Wybór parametrów kompresji 11 Opis oprogramowania 11 Kompresja filmu 15 Wybór programu do kompresji 15 Wybór nieskompresowanego pliku z płyty DVD z rozszerzeniem *.vob 15 Wycinanie fragmentu filmu 15 Wybór kodeka 16 .Zapis do pliku 17 Publikacja i zasady licencji otwartej Creative Commons 20 Na czym polega licencja CC 20 Przegląd licencji CC 20 Licencje standardowe 20 Licencje dodatkowe 21 Udostępnianie utworów z zachowaniem praw autorskich na stronie internetowej 22 Archiwum zasobów multimedialnych - Archive.Org 25 Umieszczenie filmu w archiwum na Archive.Org 25 Wygląd i opis strony logowania 26 CC Publisher. Umieszczenie pliku na Archive.Org 27 Podsumowanie 34 Bibliografia 35

2

1. Wstęp. PoniŜsza praca dotyczy zagadnienia kompresji plików multimedialnych oraz ich obróbki z wykorzystaniem dostępnego oprogramowania. Praca ma wyjaśnić zasady udostępniania plików w Internecie na licencjach otwartych Creative Commons oraz wolnego oprogramowania GNU GPL. W celu zobrazowania omówionych zagadnień opisano sposób umieszczenia skompresowanego pliku na stronie internetowej i nadanie mu odpowiedniej licencji pozwalającej na dzielenie się utworami, plikami, filmami zachowując odpowiednio określone przez prawa autora na zasadach jakie udostępnia.

3

2. Kompresja.

Kompresja danych - polega na zmianie sposobu zapisu informacji tak, aby zmniejszyć róŜnicę bitów potrzebnych do uzyskania takiego samego efektu min. psychofizycznego, (jeśli chodzi o dźwięk lub video) i tym samym objętość zbioru, nie zmieniając przenoszonych informacji.

2.1.Przegląd wybranych formatów kompresji. Do przekształcania strumienia danych lub sygnału wykorzystywane jest określone urządzenie lub program. Podczas obróbki obrazu i kompresji opisywanej w pracy stosuje się oprogramowanie nazywane kodekiem, co jest skrótem od określenia "koder/dekoder". Kodeki mogą zmienić strumień danych w formę zakodowaną (często w celu transmisji, składowania lub zaszyfrowania) lub odzyskać (odkodować) strumień danych z formy zakodowanej, by umoŜliwić ich odtwarzanie bądź obróbkę. Kodeki są często uŜyte w wideo-konferencjach oraz strumieniowaniu obrazu lub dźwięku. Na przykład wiele multimedialnych strumieni danych potrzebuje zawierać jednocześnie dane dźwiękowe i obraz oraz dodatkowe metainformacje opisujące np. synchronizację dźwięku i obrazu. KaŜdy z tych trzech fragmentów strumienia danych moŜe być przetworzony przez oddzielne programy i sprzęt, lecz aby strumień danych multimedialnych był uŜyteczny, musi być połączony z kontenerami multimedialnymi. Kodeki są często mylone z formatami danych (kontenerami multimedialnymi) uŜywanymi do przechowywania zakodowanego dźwięku i obrazu (np. ".ogg", ".mpg", ".avi", ".mov", ".mkv" itp). W Tabeli 1 zostały zebrane przykłady najpopularniejszych kodeków. Częstym problemem pojawiającym się podczas kompresji jest wybór odpowiedniego typu kodowania. Dostępność algorytmów jest uzaleŜniona od zainstalowanych w systemie operacyjnym tzw. kodeków obrazu i dźwięku. Niektóre typy kodowania wymagają zainstalowania dodatkowych programów i wykupienia licencji na uŜywanie danego algorytmu, gdyŜ niektóre z nich są chronione prawem autorskim i patentowym. Wśród róŜnych popularnych algorytmów kodowania moŜna wyróŜnić MPEG-I (tzw. Video CD, rozdzielczość: 352x288), MPEG-II (tzw. SVCD, posiada cztery tryby rozdzielczości: 352 x 288, 720 x 576, 1440 x 1440, 1920 x 1152), MPEG-4 z odmianami DivX, Xvid. KaŜdy ze standardów róŜni się wydajnością kompresji, uzyskiwaną jakością i przeznaczeniem. Wybór konkretnego algorytmu jest uzaleŜniony od celu kompresji. Standard MPEG-I stosuje się do zapisywania filmów na nośnikach CD, mogących być odtwarzanymi nawet na wolnych czytnikach i starszych komputerach. Kompresja MPEG-II wykorzystywana jest w filmach na nośnikach DVD. Do celów przesyłania strumienia wideo za pośrednictwem Internetu został opracowany algorytm MPEG-4. Po przystosowaniu do kompresji plików filmowych stał się powszechnie stosowany w przenośnych urządzeniach rejestracji obrazu oraz przy konwersji filmów do rozmiaru oferowanego przez płyty CD. Obecnie standardowo filmy są kodowane w czasie porównywalnym z ich rzeczywistym czasem trwania.

4

Dźwięk

Obraz

Wysoka jakość (kompresja bezstratna) : FLAC Lossless Audio LPAC Monkey's Audio OptimFROG Shorten (SHN) TTA WavPack Windows Media Audio Professional Ogólne (wysoka lub średnia przepływność) : A/52 (Dolby Digital, AC-3) AAC Apple Lossless Encoding ATRAC Coherent Acoustics MP1 MP2 MP3 Musepack TwinVQ Ogg, Vorbis Windows Media Audio Mowa (niska lub średnia szerokość strumienia danych, zoptymalizowana dla mowy):

3ivx Audio Video Standard (AVS) Cinepak Dirac DivX H.261 H.263 H.263v2 H.264 Huffyuv Indeo MJPEG MPEG-1 MPEG-2 MPEG-4 Pixlet Snow Sorenson Tarkin Theora VP3 VP6 Windows Media Video XviD

ADPCM G.711 G.723.1 G.729 GSM HILN SVOPC Speex Windows Media Audio Voice

Tabela.1. Spis najpopularniejszych kodeków .

5

2.2.Darmowe oprogramowanie i licencje. „Słowo "wolne" w naszej nazwie odnosi się do dwóch konkretnych wolności: po pierwsze, wolności kopiowania programu i dzielenia się nim ze swoimi przyjaciółmi i współpracownikami; po drugie, wolności modyfikowania programu wedle własnego uznania, dzięki pełnemu dostępowi do kodu źródłowego. Poza tym moŜna studiować źródło i uczyć się jak program został napisany. MoŜna go wówczas portować, ulepszać i dzielić się swoimi zmianami z innymi.”1

Rysunek 1. Logo GNU.

Powszechna Licencja Publiczna GNU (GNU General Public License) jest jedną z licencji wolnego oprogramowania, która została sformułowana w 1988 przez Richarda Stallmana i Ebena Moglena na potrzeby Projektu GNU, na podstawie wcześniejszej Emacs General Public License. Obecnie jest najpopularniejszą licencją wolnodostępnego oprogramowania. Celem licencji GNU GPL jest przekazanie uŜytkownikom czterech podstawowych tzw. wolności: •

wolność uruchamiania programu w dowolnym celu (wolność 0)

•

wolność analizowania, jak program działa i dostosowywania go do swoich potrzeb (wolność 1)

•

wolność rozpowszechniania niezmodyfikowanej kopii programu (wolność 2)

•

wolność udoskonalania programu i publicznego rozpowszechniania własnych ulepszeń, dzięki czemu moŜe z nich skorzystać cała społeczność (wolność 3).

GNU GPL róŜni się od freeware przede wszystkim tym, Ŝe licencja freeware nie udostępnia kodu źródłowego. Celem Powszechnej Licencji Publicznej GNU jest zagwarantowanie swobody udostępniania i zmieniania wszystkich wersji programu - sprawienie, by oprogramowanie pozostało wolnym dla wszystkich uŜytkowników.

2.3.Przegląd dostępnych narzędzi kompresji. Opracowano wiele programów do kompresji. Chcąc dobrze zrozumieć zagadnienie, naleŜy wspomnieć o standardach zapisu obrazu i dźwięku. RozróŜniamy trzy podstawowe metody zapisu:

• • •

VCD – ang .Video Compact Disk kompresja kodekiem MPEG1 SVCD - Super Video Compact Disc kompresja kodekiem MPEG2 DVD – Digital Video Disc bez kompresji

Oto przykłady dostępnych darmowych i komercyjnych programów opartych na licencji GNU GPL.

1

Źródło : http://pl.wikipedia.org/wiki/

6

2.3.1.Wersje komercyjne. WinAVI Video Converter – pozwala na konwersje plików video i słuŜy przede wszystkim do zamiany pliku AVI na inne formaty video (DVD,MPEG,MPG,VCD). Pozwala na konwersję między wymienionymi formatami, oraz na nagrywanie płyty bezpośrednio z aplikacji jako: DVD/MiniDVD/VCD/SVCD. Rysunek 1. Okno programu WinAVI Video Converter.

Rysunek 2. Okno programu ImTOO DVD Ripper

www.winavi.com ImTOO DVD Ripper - to program do archiwizowania płyt DVD na dysku. Program pozwala na obróbkę materiału i kompresję. Aplikacja potrafi utworzyć kopie zapasową w najpopularniejszych formatach (VCD, SVCD, DivX, MPEG1, MPEG2, MPEG4, AVI itd.). Program potrafi takŜe ustalić wielkość jaką chcemy uzyskać po zgraniu pliku. Ilość klatek włączając PAL, NTSC, głośność audio, bitrate, częstotliwość. www.imtoo.com/dvd-ripper DVD to VCD AVI DivX Converter - to narzędzie, które konwersuje nagrania DVD do formatów VCD (MPEG-1), SVCD (MPEG2), lub AVI / DivX, następnie mamy moŜliwość skopiowania płyty DVD. http://www.yasasoft.com/

Rysunek 3. Okno programu DVD to VCD AVI DivX Converter

Dr. DivX - to aplikacja słuŜąca do kompresji plików filmowych w formacie DivX. Program umoŜliwia konwersję praktycznie kaŜdego filmu w DixV'ie na formaty: MPEG1, MPEG2, MPEG4, AVI oraz WMV. Program oferuje podstawowe narzędzia edycyjne. Rysunek4. Okno programu Dr. DivX

labs.divx.com/DrDivX

7

2.3.2.Programy darmowe. AviDemux - to edytor plików wideo pozwalający na kompresję plików MPEG do AVI z uŜyciem kodeków. Program moŜe kompresować pliki do VCD, SVCD i DVD. Rysunek 5. Okno programu AviDemux

Rysunek 6. Okno programu Zwei-Stein

http://www.avidemux.org Zwiei-Stein - to profesjonalny program do edycji wideo posiadający duŜą ilość zaawansowanych funkcji przetwarzania danych multimedialnych. Aplikacja potrafi łączyć kilka plików multimedialnych w całość (np. nałoŜyć dwa filmy na siebie i dodać do nich muzykę). www.thugsatbay.com/ t@b ZS4 Video Editor - to program do edytowania filmów z ponad 150 wbudowanymi efektami i filtrami np. zmiana kolorów, zmiana tła filmu, dodawanie napisów, zmiana wielkości filmu, zmiana liczby klatek na sekundę i wiele innych. http://www.zs4.net/

Rysunek 7. Okno programu t@b ZS4 Video Editor

Rysunek 8. Okno programu ABC Video Roll

ABC Video Roll - to darmowy edytor plików wideo. Program pozwala na miksowanie dwóch plików razem, dodawanie tekstu, muzyki i grafiki do plików video, tworzenie róŜnych efektów specjalnych w plikach video i wiele innych. http://www.winsite.com

Rysunek 9. Okno programu Virtual Dub

VirtualDub - to program do edytowania wideo rozpowszechniany na licencji GPL. Pozwala zarówno na edytowanie i kompresję filmów w bardzo wielu formatach takich jak MPEG, AVI, DivX. Aplikacja pozwala na wybór określonego kodeka i ustalenie kodowania dla kompresowanych filmów. Program posiada mechanizm dodawania tzw. pluginów rozszerzających moŜliwości programu. MoŜna je pobrać ze strony producenta lub napisać samodzielnie. www.virtualdub.org

8

SuperDVD Video Editor - to aplikacja przeznaczona do tworzenia i edycji amatorskich materiałów video i nagrywania ich na płyty DVD. Praca na tym programie sprowadza się do podłączenia urządzenia (kamera internetowa, kamera cyfrowa czy tuner TV) do komputera, przechwycenie Rysunek 10. Okno programu Super DVD Video wybranego obrazu i zapis filmu do formatu AVI lub DivX co sprawia, Ŝe jest jednym z Editor łatwiejszych do obsługi programów. Aplikacja oferuje w miarę bogate funkcje edycji filmu, m.in. podział materiału na rozdziały, dodanie grafik, dźwięków, kilku efektów specjalnych w postaci przejść, loga, napisów itp. www.alldj.com

Komercyjne wersje mają wiele zalet. MoŜe to być wsparcie techniczne, pomoc on-line, więcej dostępnych filtrów i efektów. Jednak trzeba za nie zapłacić. Niewiele mniej funkcjonalne są wersje darmowe i dla potrzeb własnych w zupełności wystarczają. KaŜdy program, który ma moŜliwość kompresji, będzie korzystał z kodeków, które są aktualnie zainstalowane na danym komputerze. W opisanym poniŜej przykładzie uŜyto Ffdshow. Jest to program zawierający pakiet kodeków z moŜliwością ustawienia parametrów kompresji.

9

2.4.Wybór parametrów kompresji. 2.4.1.Opis oprogramowania. Do kompresji plików wykorzystano programy Virtual Dub oraz ffsdshow. Ffdshow moŜna pobrać za darmo ze strony http://sourceforge.net/projects/ffdshow. W celu określenia parametrów kompresji naleŜy uruchomić program VirtualDub oraz wybrać rodzaj kodeka w jakim będzie skompresowany nasz film. W tym przypadku uŜyto program ffdshow zawierający w sobie pakiet kodeków dla wielu formatów audio i wideo, włącznie z DivX i XviD wykorzystujący bibliotekę libavcodec, XviD i inne open source'owe biblioteki. Ffdshow posiada bogaty zestaw filtrów oraz potrafi manipulować ścieŜką dźwiękową przez dodawanie efektów specjalnych jak np. equalizer, dekoder Dolby itd.

2.4.2.Opis parametrów.

Rysunek 11. Wybór kodeka w programie Virtual Dub.

Najpierw naleŜy wybrać bitrate (Tabela 2, Rysunek 2), czyli ilość danych w czasie – bitów na sekundę.

bitrate = wielkość pliku [kb] / długość trwania filmu [s] Tabela 2. Definicja bitrate.

przykład: 1. Ustalamy wielkość pliku AVI (np. dla 20MB = 20 x 1024 kB=20480 kB). 2. Dzielimy tą wartość przez długość filmu w sekundach (np. 30 sek). 3. Łączne bitrate dla obrazu i dźwięku wynosi więc 20480/30=682kB/s=682x8 kbps=195kbps.

10

Rysunek 12. Wybór bitrate.

2.4.3.Opis przeprowadzonego testu. Z poniŜszego zestawienia Tabela 2 ,widać wpływ parametru bitrate na wielkość pliku. Najlepsze efekty daje nam wartość bitrate nie mniejsza niŜ 900 kbps.

Tabela 3. Wyniki wpływu parametru bitrate na rozmiar pliku.

Po przez funkcję mode, której zmiana umoŜliwia nam wybór parametru, wybieramy opcję quality Rysunek 3. Zmiana tej opcji wpływa na jakość filmu.

11

Rysunek 13. Konfiguracja ffdshow. 1 parametr Quality, 2 parametr Mode.

Odpowiednie wartoś parametru quality otrzymana podczas testu wynosi 85. W tej przyzwoitej jakości plik zajmuje o 60% mniej miejsca niŜ przy niezauwaŜalnie lepszej dla quality wartości 100.

Tabela 4. Wpływ parametru quality na rozmiar pliku.

Kompresja poprzez dobór parametru quantization. Im mniejsza wartość tego parametru tym jakość pliku jest lepsza. Tu wybór padł na wartość 3 gdyŜ przy stosunkowo małej „wadze” pliku mamy dosyć dobrą jakość filmu. Jakość znacznie się pogorszyła przy wartości 15.

Tabela 5. Wpływ zmiany quantization na rozmiar pliku.

Przeprowadzono następujący test. Wybrano 30 sekundowy nieskompresowany fragment filmu. Poddano go kompresji najpopularniejszym kodekom. Jak się okazało, liczył się nie tylko rozmiar pliku po skompresowaniu, ale takŜe jego jakość i czas kompresji. Czas kompresji wahał się w zaleŜności od kodeka od 15 sekund (Ciemnapak Codec) do 3 minut (PICVideo) Wybrano nieskompresowany fragment filmu. Na liście jest on zaznaczony Uncompressed RGB. Taki plik zajmuje 228 MB przestrzeni dyskowej. Nie jest to poŜądana wartość, szczególnie jeśli taki film trzeba umieścić na stronie WWW. Najlepsze parametry charakteryzują standard MPEG4. Do badań uŜyto programu Virtual Dub na licencji GPL. VirtualDub umoŜliwia kompresję zapisywanego filmu za pomocą większości popularnych algorytmów kodowania. Jest on darmowym ogólnodostępnym oprogramowaniem.

12

Tabela 6. Rozmiary pliku po kompresji róŜnymi kodekami.

2.5.Kompresja filmu. Dana jest kolekcja krótkich filmów 10 – 15 minutowych na płytach DVD. Zadaniem jest wybranie, obróbka i skompresowanie dowolnie wybranego filmu DVD. W tym celu wykonano następujące kroki.

2.5.1.Wybór programu do kompresji. Do kompresji wybrano program VirtualDub, gdyŜ jest on dostępny w co najmniej wersji darmowej na zasadzie licencji GNU GPL. Do kompresji wykorzystano Virtual Dub Mod. MoŜna go pobrać z: http://sourceforge.net/project/showfiles.php?group_id=65889 Więcej moŜna znaleźć na tutorialach poświęconych Virtual Dub`owi. Np.: http://uncity.pl/viewtopic.php?t=60979 Jest to program do przechwytywania sekwencji wideo i obróbki plików audiowizulanych. UmoŜliwia między innymi kompresję, cięcie i łączenie plików avi, wyciąganie z filmu dźwięku, a takŜe naprawienie uszkodzonych klatek. Jego profesjonalnym odpowiednikiem jest Virtual Dub Mod.

2.5.2.Wybór nieskompresowanego pliku z płyty DVD z rozszerzeniem *.vob. Po uruchomieniu programu wczytujemy nasz film za pomocą opcji z menu głównego Plik->Otwórz plik wideo->Wsz.typy. Plik wideo na płycie DVD znajduje się w katalogu np.: E:\VIDEO_TS\nasz_plik.vob.

13

2.5.3.Wycinanie fragmentu filmu. Za pomocą znaczników

i klawisza [Del] usuwamy niepotrzebne fragmenty filmu.

Rysunek 14. Interfejs Virtual Dub Mode.

2.5.4.Wybór kodeka. Mając „wycięty” i nieskompresowany film, moŜna przejść do parametrów kompresji. W programie wybrano opcje z menu głównego Wideo->Kompresja Wybrano odpowiedni kodek po przez kliknięcie na Plik->Zapisz jako. W przypadku wykonywanego projektu wybrano ffdshow Video Codec. Jego zaletą jest duŜa liczba moŜliwych do zmiany parametrów MPEG-4 oraz moŜliwość korekcji jakości w trakcie odtwarzania filmu.

Rysunek 15. Wybór kodeka.

W przykładzie zastosowano następujące parametry kompresji:

• • •

bitrate: 900 kbps quality: 85 quantiuzation: 3

Więcej o wyborze parametrów kompresji w rozdziale 2.2.

14

2.5.5.Zapis do pliku. Zapisano plik w formacie *.avi.

Rysunek 16. Zapisywanie do wybranego formatu.

W polu edycyjnym Nazwa Pliku (Rysunek 16) wybrano nazwę pliku do zapisu. Następnie kliknięto na przycisk Zapisz. Pojawiło się okno kompresji i zapisu MPEG-4 (Rysunek 17).

Rysunek 17. Okienko informujące nas o postępie kompresji.

Okno (Rysunek 17) informuje o postępie w kompresji filmu oraz o ewentualnych błędach. Po jego zamknięciu otrzymuje się skompresowany film zapisany w pliku o określonej przez uŜytkownika nazwie.

15

3. Publikacja i zasady licencji otwartej Creative Commons. 3.1.Na czym polega licencja CC. Creative Commons to licencja pozwalająca na publikację utworów muzycznych filmów obrazów tekstów z zachowaniem praw autora tych utworów oraz zasad dzielenia się tymi nimi. „Creative Commons w skrócie CC oferuje twórcom licencje, które pozwalają im zachować własne prawa i jednocześnie dzielić się swoją twórczością z innymi. Licencje Creative Commons działają na zasadzie “pewne prawa zastrzeŜone” – granice dozwolonego uŜytku są szersze i dają więcej moŜliwości niŜ te wytyczone na zasadzie “wszelkie prawa zastrzeŜone”. Creative Commons szanuje prawo twórców do określenia stopnia, w jakim chcą się dzielić swoją twórczością z innymi. Jednocześnie zachęca do tworzenia wspólnej kultury, której elementy mogą być swobodnie wymieniane i zmieniane.” 2 Powstaje pytanie: jaka jest róŜnica między tak popularnym serwisem jak YouTube a CC? Wszystko co jest publikowane na serwisach do umieszczania własnych utworów takich jak www.YouTube.pl lub video.google.com moŜe być w dowolny sposób rozpowszechniane nie pytając autora o zdanie. Dlatego między innymi powstało CC.

3.2.Przegląd licencji CC. Licencje CC dzielą się na standardowe oraz na licencje dodatkowe. PoniŜsze podrozdziały przedstawiają najpopularniejsze z nich. Sześć podstawowych licencji Creative Commons róŜni się między sobą warunkami, na jakich udostępniany jest licencjonowany utwór. KaŜda z podstawowych licencji zawiera warunek Uznanie Autorstwa oraz jeden lub dwa warunki dodatkowe.

3.2.1.Licencje standardowe. Licencja „Uznanie Autorstwa” (ang. Attribution)

Rysunek 18. Oznaczenie licencji „Uznanie Autorstwa”

Wolno kopiować, rozprowadzać, przedstawiać i wykonywać objęty prawem autorskim utwór oraz opracowane na jego podstawie utwory zaleŜne pod warunkiem, Ŝe zostanie przywołane nazwisko autora pierwowzoru.

Licencja „UŜycie niekomercyjne” (ang. Noncommercial)

Rysunek 19. Oznaczenie licencji „Niekomercyjne”

Wolno kopiować, rozprowadzać, przedstawiać i wykonywać objęty prawem autorskim utwór oraz opracowane na jego podstawie utwory zaleŜne jedynie dla celów niekomercyjnych.

Licencja „Bez utworów zaleŜnych” (ang. No derivative works) 2

Źródło http://creativecommons.pl/

16

Wolno kopiować, rozprowadzać, przedstawiać i wykonywać utwór jedynie w jego oryginalnej postaci – tworzenie utworów zaleŜnych nie jest dozwolone. Rysunek 20. Oznaczenie licencji „Bez utworów zaleŜnych”

Licencja „Na tych samych warunkach (ang. Share Alike) Wolno rozprowadzać utwory zaleŜne jedynie na licencji identycznej do tej, na jakiej udostępniono utwór oryginalny. Rysunek 21. Oznaczenie licencji „Na tych samych warunkach”

3.2.2.Licencje dodatkowe. Licencja „Samplowanie” (ang. Sampling)

Rysunek 22. Oznaczenie licencji „Samplowanie”

Trzy licencje na sampling zezwalają na samplowanie, remiksowanie i przetwarzanie utworu, dla celów zarówno nie- jak i komercyjnych, jednocześnie zabraniając zwielokrotniania utworu w jego oryginalnej postaci oraz uŜywania sampli dla celów reklamowych. Wersja plus licencji zezwala na zwielokrotnianie utworu w całości dla celów niekomercyjnych. Wersja noncommercial plus licencji pozwala na wykorzystywanie dzieła jedynie dla celów niekomercyjnych.

Licencja „Bezpośredni udział” (ang. Developing Nations)

Rysunek 23. Oznaczenie licencji „Developing Nations”.

Najnowsza pośród licencji Creative Commons licencja ma na celu “bezpośredni udział w reformie globalnej polityki przepływu informacji” – pozwala na udostępnienie dzieła przy zastrzeŜeniu jedynie niektórych praw w krajach rozwijających się, jednocześnie zachowując pełen zakres ochrony prawa autorskiego w krajach rozwiniętych.

17

3.3.Udostępnianie utworów z zachowaniem praw autorskich na stronie internetowej. Chcąc umieścić jakieś dane na własnej stronie internetowej aby inni wiedzieli, Ŝe dane na publikowane są na licencji Creative Commons naleŜy wejść na poniŜszą stronę: http://creativecommons.org/license/?lang=pl

Rysunek 24. Wygląd strony CreativeCommons.

Wybrano odpowiednie parametry udostępniania swoich danych. Tu są dwie opcje:

• •

zezwolenie na komercyjne wykorzystanie danych. Zaznaczamy TAK lub NIE. zezwolenie na modyfikacje danych. Zaznaczamy TAK lub NIE.

Wybrano system prawny dla licencji dla danego państwa. W tym przypadku – Polska. W ten sposób określono odpowiednią licencję CC. Następnie kliknięto na przycisk Wybierz Licencję. Pokazuje się okno:

Rysunek 25. Wybór Licencji.

18

Następnie klikamy : Wybierz Licencję. Pokazuje się oknoinformujące nas jaką licencję wybraliśmy.

Rysunek 26. Wybór na „Pewne prawa zastrzeŜone”.

Jeśli posiadamy stronę, na której chcielibyśmy udostępnić nasz utwór to kopiujemy wygenerowany kod html i wklejamy go do kodu naszej strony. W tym przypadku :
Ten utwór jest dostępny na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa-Bez utworów zaleŜnych 2.5 Polska.

Rysunek 27. Strona z zamieszczonym filmem i licencją widoczną w lewym dolnym rogu.

19

3.4.Archiwum zasobów multimedialnych - Archive.Org. Internet Archive - instytucja znajdująca się na przedmieściach San Francisco (Kalifornia, Stany Zjednoczone), która zajmuje się gromadzeniem i udostępnianiem archiwum rozmaitych zasobów multimedialnych. Archiwum to obecnie zawiera gromadzone w odstępach ok. dwumiesięcznych dawne wersje wszystkich, ogólnodostępnych stron WWW z całego świata, dawne wersje wszelkiego oprogramowania, filmy, ksiąŜki, nagrania dźwiękowe, nagrania programów telewizyjnych itp. Archiwum jest udostępniane bezpłatnie historykom, naukowcom i do celów edukacyjnych. Część archiwów jest dostępna dla kaŜdego. Internet Archive powstał z inicjatywy Brewstera Kahle w 1996 r. Cele przyświecające utworzeniu tego projektu są opisane na jego stronie WWW następująco: „Większość społeczeństw przywiązuje duŜą wagę do przechowywania śladów swojego dziedzictwa kulturowego. Bez takich śladów cywilizacja nie ma pamięci i mechanizmu, który pozwala uczyć się na dawnych błędach i sukcesach. Współczesna kultura produkuje obecnie coraz więcej i więcej śladów w postaci elektronicznej. Naszą misją jest pomóc zachować te ślady i utworzyć bibliotekę internetową dla badaczy, historyków i w celach edukacyjnych.” 3

3

Źródło : http://pl.wikipedia.org

20

3.5.

Umieszczenie filmu w archiwum na Archive.Org.

UŜytkownik umieszczający utwory w archiwum Archive.org musi najpierw załoŜyć własne konto. W tym celu naleŜy wejść na stronę www.archive.org. Wygląd strony www.archive.org

Rysunek 28. Czerwona strzałka wskazuje link do strony logowania.

3.5.1

Wygląd i opis strony logowania.

Rysunek 29. Wirtualna karta na Archive.Org.

Okno Rysunek 28. naleŜy wypełnić podając kolejno: • „Adres mailowy” (ang. Valid email address ), • „Hasło uŜytkownika” ( ang. Desired password) , • „Potwierdzenie hasła uŜytkownika” (ang. Confirm password ), • „Nazwa uŜytkownika”(ang. Screen name).

21

3.5.2. CC Publisher. Umieszczenie pliku na Archive.Org.

CC Publisher jest to darmowy program na licencji GPL, który umoŜliwia nadanie licencji CC plikom audio, video oraz pozwala opublikować je na darmowym koncie na Archive.Org. CC Publisher jest programem, który spełnia dwie funkcje: a. licencjonowanie pliku i nadanie mu odpowiedniej oprawy prawnej, b. umieszczenie pliku w archiwum Archive.org

CC Publisher, moŜna pobrać ze strony:

http://wiki.creativecommons.org/CcPublisher.

Wybrano ccPublisher-2.2.1.0-setup.exe dla Windows. Po ściągnięciu CC Publisher-a na dysk naleŜy rozpocząć instalację (Rysunek 30).

Rysunek 30. Okno instalacyjne CC Publisher.

Po krótkiej instalacji moŜna uruchomić program CC Publisher. Po zapoznaniu się z krótkim opisem programu w oknie „Welcome” (Rysunek 31) naleŜy kliknąć przycisk Next>

Rysunek 31. Okienko powitalne CC Publisher.

22

Następnie otworzy się okno (Rysunek 32), w którym moŜna dodać plik video metodą „przeciągnij i upuść”. Inną moŜliwością jest wybór pliku z dysku po kliknięciu na przycisk Browse.

Rysunek 32. Okno wyboru pliku.

Po kliknięciu na przycisk Next otwiera się okno (Rysunek 33) do określania informacji o danym utworze.

Rysunek 33. Informacje o pliku.

W powyŜszym oknie (Rysunek 33) ang. „Tell Us About Your Files” czyli “powiedz coś o swoich plikach” umieszczono odpowiednio:

• • • • • •

“Autor, autorzy utworu”(ang. Copyright Holder ) “Rok” (ang. Copyright Year ) “Nazwa utworu” (ang. Title of Work ) „Format pliku” (ang. Work Format ) “Opis filmu” (ang. Description”) „Słowa kluczowe” (ang. Keywords”)

23

Po kliknięciu przycisku Next otwiera się okno do wyboru rodzaju licencji:

Rysunek 34. Wybór licencji.

Rysunek 34 zawiera opcje, które naleŜy określić. Są to kolejno:

• • •

ang. ”License Class” – rodzaj licencji ang. ”Allow comercial uses of your work” – zezwolenie na komercyjne wykorzystanie pracy. MoŜna zaznaczyć Yes na tak lub No na nie. ang. ”Allow modifications of your work” – zezwolenie na zmiany. Opcje do wyboru „Yes” dla tak, „No” na nie lub „ShareAlike” czyli zezwolenie na udostępnianie na tych samych warunkach.

Z powyŜszych załoŜeń CC Publisher nadaje licencję „Uznanie autorstwa”. Nadepnie naleŜy kliknąć na przycisk Next. Po otworzeniu się okna zaznacza się format w jakim będzie udostępniany plik.

Rysunek 35. Okno wyboru formatu pliku.

24

Dalej po kliknięciu na przycisk Next otwiera się okno (Rysunek 36), w którym moŜna wybrać opcję publikacji na stronie Archive.Org (ang. Internet Archive Storage). Drugą z opcji (ang. Self-hosted Files) informuje o moŜliwości umieszczenia pliku na innej stronie.

Rysunek 36. Wybór strony Archive.Org.

Po kliknięciu na przycisk Next otwiera się okno (Rysunek 37), w którym podaje się nazwę uŜytkownika i hasło z rejestracji konta na Archive.org (patrz początek rozdziału 3.5).

Rysunek 37. Wpisywanie danych konta Archive.Org

Po kliknięciu na przycisk Next otwiera się okno (Rysunek 37) informujące o przesyłaniu pliku na serwer Archive.org.

25

Rysunek 38. Kopiowanie danych do archiwum.

Po zakończeniu przesyłania pliku na serwer pokazało się okno (Rysunek 35) mówiące o poprawnym skopiowaniu pliku na serwer.

Rysunek 35. Kopiowanie zakończone sukcesem.

CC Publisher generuje link do wysłanego pliku.

26

Efekt pracy…

Rysunek 36. Strona z umieszczonym filmem na Archive.Org

Opis Rysunku 36. 1. Zwiastun filmu.

2. Linki do ściągnięcia filmu o róŜnej jakości i kompresji. 3. Tu moŜna oglądać film bezpośrednio ze strony. 4. Jedna z opcji oglądania poprzez streaming. 5. Opis filmu.

27

4. Podsumowanie. W pracy przedstawiony został przegląd najpopularniejszych formatów zapisu wideo. Zrobiony został test jakościowy kodeków, pod względem jakości kompresji oraz czasu w jakim odbywała się kompresja. Następnie przedstawiono przegląd dostępnych licencji utworów multimedialnych Creative Commons i moŜliwości licencjonowania plików. W pracy poruszony został temat publikacji plików w sieci Internet z zachowaniem praw autorskich na stronie internetowej oraz z wykorzystaniem archiwum plików multimedialnych Internet Archive. Ponadto pokazano etapami jak kompresować pliki oraz jak publikować je na stronie autorskiej lub w internetowym archiwum z zachowaniem licencji Creative Commons..

28

5. Bibliografia 1. www.divix.pl 2. www.wikipedia.pl 3. www.archive.org 4. www.creativecommons.pl

5. www.virtualdub.org 6. sourceforge.net/projects/ffdshow

29