DieMATIE

GRATIS OP KAMPUS VERSPREI • SES-EN-SESTIGSTE JA ARGANG • NO 6 • WOENSDAG 7 MA ART 2007



Police officers allegedly refuse to help students in need

Racist incident raises questions SUSAN SMIT

STELLENBOSCH nightlife is being investigated once again after a racist incident and subsequent violent confrontation (including firearm threats) erupted outside a well known club. The incident occurred after an unknown white male made discriminatory racial remarks aimed at three international students (who asked not to be named) in the early morning hours of February 27th. A member of the group, a white male student, confronted the unidentified male about his aggression towards them and was hit on the back of the head. When the student responded in self defence, both parties were ejected from the club. The male student explained that, while they were outside the club, they experienced similar threatening behaviour from the aggressors. According to him, one of the offenders said, “If I ever see you with that kaffer girl again, I will put a bullet in your head”. Due to the increasingly aggressive nature of the confrontation, the students decided to leave the scene, The male student was pursued by the offenders in their car and was assaulted physically again. According to the student, a police van appeared on the scene, after which both parties rushed over to the vehicle.The police instructed the four unidentified males to leave and they proceeded to do so. Although the student explained the situation to the two black policemen, who had remained sitting in the car, one policeman responded by saying that there was nothing he could do “because they are white South Africans”. The student maintains that, although he tried to alert the police to the gravity of the situation, they proceeded to drive off. Later, two black security guards from a private security company reiterated the same sentiment.

Watch out for more forum discussions taking place this term if you would like to join the fight against unfair discrimination. Feel free to send us an email at diematie@diematie. sun.ac.za if you’re unsure who to go to!

The students contacted the International Office the following day, and were put in contact with Shirwilene Thomas (Multicultural Affairs). Thomas later escorted them to the police station. When they arrived at the station they had difficulty laying a complaint. According to accounts from both the student and Thomas, the policeman on duty tried to persuade them not to make a case. They were only properly assisted after insisting that the police open a docket. The student who was with Thomas was told to phone back for a case number the following day. However, the student claims that police failed to do so when he phoned. In fact, he was informed that the station had no record of the complaint ever being laid. Although the student later went down to the station personally, he was still told that no such case had been opened. Only after a representative from the university contacted the station, was the docket found. In a meeting organised by Robert Kotzé, interim Student Dean, which was attended by a number of international students, SRC members, media representatives and Thomas, concerns about racism in clubs, police apathy and support systems within the university system were raised. After the meeting there was a

general consensus amongst those attending that all students should be made aware of the structures available to them in their struggle against racism and violence of this nature. Danmur Lucas, SRC member for Student Development and Diversity, reiterated the SRC’s commitment to open dialogue and fighting racism in Stellenbosch. Lucas is the driving force behind an anti-racism campaign being fought in night clubs. A number of open forums have been organised by the SRC, giving students the opportunity to tell the stories of their experiencess of racism. According to Kotzé, racism and violent behaviour deserves no place in Stellenbosch. He encouraged students to work for a culture on campus where tolerance and respect receives the highest priority. The Responsible Nightlife Forum, which includes representatives from 14 nightclubs in Stellenbosch as members, also met on Monday afternoon to discuss a number of issues affecting the industry. Issues on the agenda included “violence in and outside venues” and “racism in venues”. Nightclub owner and chairman of the RNF, Paul Nieuwoudt, stated that individual incidences of racism could not be dealt with by the RNF, but that they should be taken up with the in-

dividual clubs and their owners. He stated, however, that “there is no way the RNF would tolerate open displays of blatant racism”. Members of the RNF encouraged students to report incidences of racism to the individual clubs so that the club owners and managers could deal with the problem. The forum also confirmed their commitment to banning firearms from their clubs. Lucas, who was also present at this meeting, pleaded for consistency when clubs enforce rules regarding entrance fees and clothing requirements, as both of these rules are rumoured to have been used as methods of unfair and sometimes racist exclusion. Captain René Matthee from the Stellenbosch police station said that a case docket had been opened and the case is being investigated. However, due to certain circumstances surrounding the case, the police have no means of following up on the incident. Matthee made an appeal to anyone with information regarding the case to contact the Investigating Officer, Johan Nel, on 021 8099140. Concerning the allegations against the lack of service provided by the SAPS, Matthee said that the police service could not comment at this stage because the matter is still under investigation.

’n Middag saam met Francois van Coke

20

FORUM

Verdediging aan die beurt in Lotz saak

2

NUUS

HIV/AIDS campaign in full swing

4

CURRENT AFFAIRS

Kry idees vir lekker lees BOEKEBYLAAG

11

DNA strings still going strong DAG & NAG

VUUR EN VLAM BRek honneurs studente is gisteroggend inderhaas uit ’n lokaal in die Van der Ster gebou verw yder nadat ’n brand in dié gebou uitgebreek het. Alhoewel die besonderhede teen saktyd nie bevestig kon word nie, wou dit voorkom of ’n elektriese vuur in een van die lugverkoelingstelsels ontstaan het. Skade is tot ’n minimum beperk en niemand is beseer nie. Foto: ANNELIE MARÉ

w w w.sun.ac.za/diematie

14

Ontmoet krieketlegende Omar Henry SPORT

23

DieMATIE 7 Maart 2007

2 News



DVD-bewysstuk aan videowinkel teruggegee, bewerings dat vingerafdruk geplant is

Optrede van polisie in Lotz-saak bevraagteken RIKA VOLLGRAAFF

DIE BESKULDIGDE Fred van der Vy ver verlaat die Kaapse Hooggeregshof in Oktober laasjaar. Foto: RIKA VOLLGRAAFF

DIE VERHOOR waarin Fred van der Vyver aangekla word van die moord op sy vriendin, Inge Lotz, is gister in die Kaapse Hooggeregshof hervat. Regter Deon van Zyl het verlede Donderdag die verrigtinge uitgestel. Die staat het verskeie getuies geroep om hul saak, naamlik dat Van der Vyver Lotz op 16 Maart 2005 vermoor het deur haar met ’n stomp voorwerp te slaan en te steek met ’n mes of skêr, te bewys. Van der Vyver pleit onskuldig en volgens sy alibi verslag was hy die hele dag by sy werkplek by Old Multual in Pinelands. Christo Pretorius het getuig hoe Marius Botha (Van ver Vyver se woonstelmaat op daardie stadium) hom die aand van 16 Maart gebel het en gevra het om na Lotz te gaan soek, aangesien sy nie haar selfoon antwoord nie en Van der Vyver bekommerd was oor haar. Pretorius het in dieselfde area (Klein Welgevonden) gewoon.

Volgens sy getuienis het die ’n inwoner van die nommer een woonstel in die Shiraz kompleks die hek vir hom oopgemaak. Hy het na Lotz se woonstel gestap (nommer 21) en gevind die voordeur is nie gesluit nie. Hy het haar bebloede liggaam op die bank sien lê en onmiddelik gedink sy het selfmoord gepleeg. Hy het Botha en twee ander persone gekontak. Die staat het SAPD lede gemoeid met die ondersoek geroep om te getuig oor wat in Lotz se woonstel aangetref is en hoe die toneel en bewysstukke hanteer is. Die staat voer aan dat daar ’n vingerafdruk van Van der Vyver op die DVD omslag is wat Lotz die middag van haar dood uitgeneem het. Dit sou daarop dui dat Van der Vyver wel, in teenstelling met sy alibi verslag, die betrokke middag in lotz se woonstel was. Die verdediging voer aan die afdruk is “geplant” en is van ’n ander oppervlak gelig.Konstabel Elton John Swartz van die SAPD het getuig hoe hy twee afdrukke van items op Lotz se koffie-tafel gelig het.

Die eerste afdruk was afkomsitg van die DVD omslag en die tweede van ’n glas. Swartz het volgehou alle bewysstukke is oorspronklik en niks is gefabriseer nie. Verwarring het egter onstaan aangesien die SAPD nie die DVD omslag gehou het nie, maar dit terug gegee het aan die videowinkel (The Video Place in die Simonsruswinkelsentrum). Kaptein Andries Matheus, seksiehoof van die misdaadrekordsentrum in die Paarl, moes bontstaan om die hantering van die vingerafdrukke te verduidelik. Advokaat Christhénus van der Vijver, staatsaanklaer, het aan Matheus gevra hoe die proses met vingerafdrukke werk. Hierop het Matheus erken daar is in die spesifieke geval nie by die prosedure gehou nie omdat die saak “voorkeur moes geniet” en hy “op die moordtoneel besef dit is nie ’n gewone moordsaak nie”. Waar die vingerafdrukke gewoonlik afgeneem moes word en die foto’s in die outomatiese vingerafdruk-identifikasiestelsel (Ovis) gelaai moes

word, het Matheus die oorspronklike afdrukke met Ovis geskandeer. Matheus het ontken dat hy deel was, of bewus is van ’n komplot om die vingerafdruk op die DVD omslag te vervals. Advokaat Dup De Bruyn het gevra of Swartz nie by die beleid gehou het oor die opskryf van die tyd waarop vingerafdrukke op die toneel geneem is nie, het hy bevestig hy het nie die beleid gevolg nie en die tye later by sy kantoor aangeteken. “Vir my was dit belangriker om notas te vat op die toneel en nie om die tyd neer te skryf nie.” Anna-Marie Thomas, bestuurder van The Video Place, het getuig hoe Van der Vyver ’n maand na Lotz se dood die winkel besoek het en weer die DVD wou uitneem. “Hy’t op die omslag van The Stepford Wives gelees en gesê dis snaaks dat Inge só iets sou uitneem.” Sy het verder getuig Van der Vyver, wat in Pinelands gewoon het, moes spesiaal ’n kontrak uitneem om die DVD uit te neem. Die verhoor duur voort.

Studentedekaanleemte op Tygerberg ondersoek Die rol van so ’n persoon, volgens die TSR, sou grotendeels wees om studenteklagtes te hanteer en kanaliseer, DIE TYGERBERG Studenteraad dissiplinêre kwessies aan te spreek of het die afwesigheid van ’n geves- te verwys, en as voog vir die TSR te tigde struktuur vir studentesake op dien. Tygerberg Kampus geïdentifiseer en So ’n persoon sou ’n unieke kennis is tans in gesprek met universiteit van die Tygerberg-kampus en sy bestuur om dié leemte te vul. studente moet opbou en ook betrokke Daar word veral verwys na ’n wees by eerstejaarsoriëntering. leemte in terme van studente se nieDie TSR is ook van mening dat akademiese belange, veral met betrek- die huidige weeklikse besoek deur king tot dissipline, kanalisering van ‘n hoofkampus verteenwordiger vir klagtes en eerstejaarsoriëntering. studentedienste nie effektief is nie, Mnr Eben Mouton, aangesien die persoon hoofsaaklik by Fakulteitsbestuurder Gesondheids- koshuise betrokke is, en nie ’n spesiwetenskappe, is egter van mening dat fieke kennis van Tygerberg dra nie. die huidige, gevestigde strukture vir Die grootste verskil met hierdie studentesake voldoende is. nuwe pos sal wees dat die diens wat Volgens mnr Mouton kan studente hierdie persoon sal lewer primêr op ’n antwoord op enige navraag kry, studentekwessies gefokus sal wees solank hulle die korrekte kanale volg. - soortgelyk aan die diens wat op Alhoewel daar nie ’n spesifieke Stellenbosch beskikbaar is. persoon is wat studentesake hanteer Volgens die Studentesake webtuiste nie, is daar wel is die afdeling se mense wat die funksie ondermeer verskeie behoeftes om ondersteunSo ’n persoon sou ’n ingsdienste aan alle van studente (finansieel, algemene te lewer. unieke kennis van die studente welstand, ens.) kan Die afdeling moet Tygerberg-kampus en sy as ’n belangrike aanspreek. Daar word studente moet opbou en skakel dien tussen weekliks ’n besoek die Studente-unie ook betrokke wees by en die Bestuur van aan Tygerberg deur ’n hoofkampus verUniversiteit, eerstejaarsoriëntering. die teenwordiger vir asook met alle studentesake afgelê, ander afdelings van en die persoon die Universiteit. behoort, volgens Die aanstellmnr Mouton, enige ing van ’n nuwe ander probleme te kan hanteer. persoon sou daarom nie ’n dupliserMnr Mouton het ook sy eie rol in ing wees nie, maar die vulling van ’n studentesake beklemtoon, en het gesê leemte wat deur die studente in terme dat sy deur altyd vir enige student van studente ondersteuning ervaar oopstaan. word. In die lig hiervan glo mnr Mouton Volgens Barry Smith, voorsitdat enige verdere instellings onnodige ter van die TSR, het hulle spesifiek duplisering teweeg sal bring. Hy gepoog om leierskapstrukture op het voorts genoem dat studente op kampus bewus te maak van die saak Tygerberg moontlik ’n wanpersepsie en het tot dusver goeie ondersteuning het van wat studentedienste behels. ontvang. Dit mag wees omdat daar vroeër Die kwessie is ook by ’n onlangse jare individue was wat uit eie oortu- SR vergadering geopper en die SR iging ondersteuning vir sake wat nie lede het hulle volle ondersteuning aan noodwendig onder die universiteit se die TSR in hierdie verband belowe. verantwoordelikhede geval het nie, Dr Robert Kotzê, interim dekaan gebied het. van studentesake is besig om die saak Hy is ook van mening dat die verder te voer. Die proses word egter studente nie voldoende ingelig is oor vertraag deur die onlangse veranderdie bestaande dienste nie. ing in die universiteitsbestuur. Mnr Ondanks mnr Mouton se vertoë, Mouton is bewus van die planne vir voel die Tygerberg Studenteraad die nuwe aanstelling en is glad nie (TSR) dat daar tog ’n saak is vir die daarteen gekant nie, alhowel hy tog aanstelling van ’n persoon wat primêr glo dat die huidige probleem eerder met studentesake bemoeid is. by die studente se oningeligdheid lê. GERRIT VAN SCHALKWYK

IKOON OP BESOEK BY US Chrisanth Rosant ontvang ’n handtekening in een van Breytenbach se bundels na afloop van Adam Tas se eerste funksie in die Neelsie Studentesentrum. Breytenbach het by die geleentheid as spreker opgetree. Foto: ANNELIE MARÉ

Breyten spreek Tas-lede toe SUSAN SMIT

DIE OPENING van die Adam Tas vereniging op 22 Februarie 2006 het groot opgewondenheid in sekere kringe veroorsaak nadat dit aan die lig gekom het dat Breyten Breytenbach (Jan Afrika/ Don Espejulo/ Oom Wyk) as gasspreker by die geleentheid sou optree. Adam Tas is ’n vereniging wat in Februarie vanjaar vir die eerste keer by die US geregistreer het, en beskryf hulself as ’n “pro-afrikaanse” vereniging. By die geleentheid het Christo van Rheede, die voorsitter van die stigting vir die bemagtiging van Afrikaans, ook die byeenkoms toegespreek. Van Rheede het in sy toespraak genoem dat, “dit belangrik is dat Suid -

Afrika nou beweeg na ’n volwasse demokrasie” en dat “die (spreekwoordelike) taalakkers nou ontwikkel moet word”. Breytenbach het gese dat Jan Afrika, Don Espejulo en Oom Wyk namens hom sou praat, aangesien “Breytenbach te skytbang is om sy gesig in Stellenbosch te wys”. Op ’n ernstiger noot het hy genoem dat mense sonder taal ook sonder ’n geskiedenis is, en dat taal “’n belangrike middel in die eksistensiële aspek van ontwikkeling is”. Roelof Nel, voorsitter van Adam Tas, het die aand afgesluit deur te noem dat “die Afrikaanse jeug vir te lank vergeet het dat ons, ons stem kan dik maak”. Hy het ook ’n gedig van N.P. van Wyk Louw, ‘Die Beiteltjie’ voorgelees. Na die toespraak het lede van Adam

Tas en gaste saam gekuier. Tassenberg het wyn vir die geleentheid voorsien. Breytenbach het ook vir Adam Tas ’n gedig geskryf. wie is Adam Tas? dié wat sê weet nie dié wat weet sê nie maar vir seker maak hy ’n las van homself vir al die gatlakeie met die skoon handjies sy hart lê immers vas geklou en gekloon en gewortel in die suisende blou aarde van hierdie suiderland as vryburger

Sê jou sê! SMS ons gerus en gesels saam oor die

stories wat jou prikkel – stuur die woord MTALK en jou kommentaar na 33090 om deel te word van dié nuwe diens by Die Matie.

Nuus 3

7 Maart 2007 DieMATIE

Meningitis threat under control JOHAN FOURIE

LOST AND ABANDONED BIKES Some of the bicycles that were found unattended on campus and are now held at the Neelsie for safe kepping

Photo: SUSAN SMIT



Syndicate might be to blame

Bicycle theft increasing RENATE MOOLMAN

INCREASED REPORTS of bicycles being stolen on campus have brought some people to believe that a syndicate might be operating in the area. Some sources have alleged that young boys from Idas Valley and Cloetesville are being coerced by older members of the community to steal bicycles on campus. Young boys pose as students on campus and usually strike between the hours of three and seven in the afternoon. Most students are then either late or hasty, and don’t lock their bikes properly. These boys are willing to wait a long time for a bike. The negligence of a lot of students makes their task so much easier. According to a Neelsie Security Guard (who wished not to be identified) who is from the Cloetesville area, the main motive for these crimes is to acquire money for drugs, mainly metaphetamine. They allege that the stolen bikes are often sold for a trivial amount of money in order to purchase more drugs. As they only patrol in and around the Neelsie, the security gaurds feel that all students should acquire stronger locks for their bikes. Another security gaurd at the Neelsie feels that something drastic has to be done. He suggested that a separate compartment with a scanning facility has to be built especially for student bikes. Meanwhile, he says, the security gaurds do the best job they can. On 7 February this year, a fourteen year old boy was caught red-handed

while trying to steal a bike. The boy, from Cloetesville, was seen dawdling behind the Polymer Science building. Two security gaurds kept a watchful eye on him. After a few minutes, he tried stealing an unlocked bike. He then sped off, with the security gaurds chasing right behind him, while a call was being made to the USBD office. Two USBD officers arrived in a bakkie and eventually caught him near Wilgenhof Mens Residence and put him into the USBD bakkie. He was then taken to the Stellenbosch Police Station, where his name was written in a book. USBD tried calling his sister, but it is uncertain as to whether they could reach her. Although this perpretrator was caught, the security gurads feel that the saying “you do the crime, but you don’t do the time” rings true for most of these boys. According to Sunette Brink, centre manager of the Neelsie, most students simply park their bikes and rush into the centre. More often than not, their bike is gone by the time they return. This kind of behaviour makes students a soft target. Since the increase of bike theft, Brink and her security team took it upon themselves to safe-guard some bicycles in a storeroom in the Neelsie. This stroreroom is filled with unclaimed bikes and Sunette is sure that most students are unsure of where their bikes are. Students can visit the receptionist, Mrs Karin van Viejeren, at Center Management (third floor). They must then first describe their bikes before they can claim it from the storeroom.

Decision about Dean of Law Faculty to be made soon NUUSREDAKSIE

THE STILTED election process for a new dean of the Law Faculty might draw to a close when the University Council meets on 12 March. Towards the end of last year the election process commenced when a selection committee was formed, made up of law faculty representatives, administrative staff and outside representatives. After numerous interviews, three candidates were declared “fit for appointment” for the position as the Dean of the Stellenbosch Law Faculty. The candidates were Current interim dean, prof. Gerhard Lubbe, prof. Caroline Nicholson and prof. John Mubangizi. The candidates were presented to the Faculty Council who confirmed the appointability of the three candidates. The Gesamentlike Aanstellingskomitee (GAK) then voted again and declared that only one of the candidates, prof. J Mabangizi was appointable.

Controversy surrounded the election after an article that was published in the Afrikaans Sunday newspaper, Rapport, on Sunday 26 November, concerning the outcome of the GAK’s voting procedure. The GAK’s final decision differed from the initial one, when they declared that all three candidates, as confirmed by the Faculty Council were in fact fit for appointment. At this point, however, prof. J Mubangizi withdrew from the selection process. Due to the controversy surrounding the proceedings, the Senate refused to make a decision and passed it on to the Council who met on 1 December. The Council in turn referred the issue back to the Senate for, in terms of the Rules and Procedures for the appointment of Deans, a recommendation to the Council. The Senate met on 23 February where the election of the new dean featured once again on the agenda. The Senate made a recommendation to the Council and the matter will now be handled at the Council meeting scheduled for 12 March.

ON MONDAY 26 February a first year BComm student, from Metanoia residence, was admitted to the Vergelegen Clinic, Somerset West with Meningococca Meningitis. This launched a medication distribution by Student Health for all students living in the residence Metanoia. According to Mohamed Shaikh, university spokesperson, in an article in Die Burger on Friday 3 March 2007, the situation is under control. A friend of the student said that he looked quite pale on Sunday and really didn’t feel well. Nadine Bailie, prim of Metanoia, said she was informed of the student’s status on Monday morning by mr

Jerome Slamat, residence head of Metanoia. She was instructed to go to Student

...no-one else has been diagnosed. Health Services to get preventative medication for the whole residence. Although there was an initial lack of medicine, by the end of the day it was readily available to all residents. This was possible due to the university covering all costs. Bacterial meningitis is rare but

can have serious consequences. Meningococcal meningitis is the worst form of meningitis and can cause grave illness. Late diagnosis and untreated meningococcal infection can be fatal. The danger of meningococcal meningitis lies in the fact that because of its rarity people seldom consider the risk of contraction. It can also be very deceptive – a person can go from a cold to a severe meningococcal disease in a relative short period. Although some students showed certain signs of the illness no one else has been diagnosed. People who have been in direct exposure of a meningococcal meningitis patient should receive prophylactic medication within seven days.

Bloemfontrein in 2007 ‘onmoontlik’ SUSAN SMIT

NA AANLEIDING van die geskeduleerde intervarsity teen Bloemfontein, het die SR ondersoek ingestel na die moontlikheid van ’n ondersteunerstrein, soos wat al in die verlede gereël is. Die jaarlikse intervarsity teen Kovsies vind die naweek van 10de Maart in Bloemfontein plaas. Nadat die SR in ’n vergadering met interim studentedekaan, Robert Kotzé toestemming gekry het om ’n ondersteuningstrein te organiseer, het hulle voortgegaan om die reëlings te tref. Weens die treinskedule kan die ondersteunerstrein egter nie in 2007 gebeur nie, aangesien die enigste trein

wat tussen Kaapstad en Bloemfontein loop, die Shozaloza Express, slegs op Maandae en Woensdae vertrek en nie op die verlangde Vrydag nie. Verder neem die treindiens nie meer groepbesprekings nie en kan daar dus nie in groepsverband ’n reëling getref word nie. Die spelers sal dus per bus na Bloemfontein vervoer word. Volgens mnr Belius Potgieter, die bestuurder van Maties rugby is dit nie ideaal nie, maar dalk beter vir die spelers omdat hulle baie minder tyd op die pad sal spandeer. Hy meld egter dat die ondersteuning in Bloemfontein gebrekkig gaan wees en indien die treindiens se skedule nie verander nie, sal die situasie in komende jare heelwaarskynlik dieselfde bly.

Hoe voel jy oor die af wesigheid van die Bloemfont(r)ein in 2007? SMS die woord MTALK en jou mening na 33090.

Fietsry word gevaarlike sport hulle met sy fiets probeer wegstoot. Die twee aanvallers het sy mp3speler en R40 kontant by hom afgevat “MENSE besef nie dat selfs fietsry voordat hulle hom met ’n mes in die nou ’n gevaarlike tydverdryf geword arm en bors gesteek het. Daarna het het nie.” Só sê die Matie Emile du hulle gevlug toe ’n verbygaande motor Plessis nadat hy Sondagmiddag van gestop het. sy trapfiets afgestamp Du Plessis is in der is en met ’n mes in die haas na die Hottentots bors gesteek is. Holland Hospitaal ...hy moes noodge- in Du Plessis, ’n finaSomerset-Wes lejaarstudent in PPE dwonge ’n operasie geneem om sy wonde by die Universiteit te reinig en te verbind. ondergaan om sy Stellenbosch, Die messteek was so was onderweg na een long, wat plat- diep dat dit sy long Muizenberg op sy raakgesteek het. Hy fiets ter voorberei- geval het, te herstel. moes noodgedwonge ding vir die Ironman’n operasie ondergaan driekampbyeenkoms. om sy een long, wat Du Plessis, ’n platgeval het, te bekende MFM– herstel. aanbieder, is op die Hy is MaandagBaden Powell pad, sowat 10 km buite middag uit die Stellenbosch Stellenbosch, deur twee onbekende MediClinic ontslaan. Hy sterk tans in mans oorval en aangerand. sy koshuis, Wilgenhof, aan. ’n Klag Die voorval het omstreeks 13:30 van roof en aanranding met verswargebeur. Volgens Du Plessis het hy met ende omstandighede word deur die die twee aanvallers gestoei en het hy polisie ondersoek. NUUSREDAKSIE

COSTUMES WP

FANCY DRESS & PARTY SHOP

Fancy Dress Theme Costumes for hire and Novelties for Sale to suit any occassioon

Tel: 021 851 0244 6 Cyclonite Street The Interchange Somerset West

BESIG OM TE HERSTEL Du Plessis met Die Matie die dag nadat hy uit die hospitaal ontslaan is

FOTO: ANNELIE MARé

4 HIV/AIDS Awareness



DieMATIE 7 March 2007

AIDS Awareness month offers a variety of opportunities for students to get involved

Grow up and get tested: Facing HIV/AIDS at SU ANNELIE MARÉ

MARCH is AIDS-awareness month at the University of Stellenbosch, and the HIV/AIDS Programmes Office and Peer Educators’ division are once again well mobilised in serving the students of Stellenbosch with information, infrastructure and a healthy sense of social responsibility. According to Monica du Toit, HIV/ AIDS Programme Manager, Peer Educators are aware that students are often faced with an information overload with regards to the disease, and (in an attempt to prevent apathy towards the issue), they are constantly trying new ways of confronting students with it. “The idea is to make them face the disease and decide where they want to position themselves with regards to it”, she explained in a recent interview. This year’s campaign utilised the concept of socalled ambush theatre, positioning peer educators inside various class situations and having them discuss HIV/ SO WHAT ARE YOU WAITING FOR? This is an example of the test used at the various testing sites across campus – only a drop of blood is recquired.

AIDS publicly or act out scenarios related to the disease in class, without the students realising it was staged. This was arranged with lecturers beforehand, but caught most students off guard and, as a result, almost immediately sparked discussion amongst classmates (this being, of course, the point of the whole exercise!). The Grow up and get testedcampaign aims to attract as many students as possible to get tested during the course of the month. As a result, a number of testing centres have been positioned around campus. Student Health Services offers the testing service throughout the year, but testing sites have also been setup in the R.W. Wilcocks building (3rd floor) and in the Neelsie Student Centre (top floor near Student Affairs). Students and any members of the public who are interested in getting tested are encouraged to visit the Peer Educator’s information stall in the Neelsie first. Here you can find out more about the events planned for this month. You can also collect an “A”-bracelet from this stall, representing the first step in the testing process. Letter “B” through “D” are collected during the course of the testing process.

1

3

AS EASY AS A, B, C The AIDS test offered at Student Health Services is a virtually painless procedure that recquires only a drop of blood. The tests are preceded with information and councelling sessions, which includes discussions on everything from the characteristics of the virus itself to available treatments for the disease (i.e. Photo’s: ANNELIE MARé Antiretrovirals) The HIV test is free of charge and only takes 45 minutes of your time. Furthermore, it is relatively painless and only recquires a drop of blood. During last year’s campaign, Peer Educator Jaco Brink pointed out that many people he speaks to are afraid of contracting the disease during testing. “This fear is completely irrational”, he explained. “South Africa is one of the safest countries in the world in

New Pronto condoms launched ANNELIE MARÉ

THE PRONTO condom is marketed as being the “condom of the new millenium”. While it might be tough proving or disproving this description at such an early stage, few people can deny that this invention is bound to be something special. As implied by the name, Pronto condoms are quicker (easier) to use thanks to a built-in applicator inside the condom packaging – the condom basically unrolls itself, cutting out most of the usual hassle associated with run-of-the-mill prophylactics. If this description makes you curious about exactly how it works, a demonstration video is available at www.prontocondoms.co.za. Alternatively, free samples are being handed out at the Neelsie pharmacy this week, as well as at the various testing sites run by the HIV/AIDS office and Peer Educator programme during March. Willem van Rensburg, the developer behind the product, calls himself an inventor by trade. “I have many ideas like this, but for now I’m running with this one”, van Rensburg

said in a recent interview. Designer Roelf Mulder, who was contracted by van Rensburg to carry out the idea, received an award at the Design Indaba held recently in Cape Town for his work on the Pronto concept. Van Rensburg points out that, although their product has been receiving a lot of publicity recently, Pronto has been in development since 2001. The years he’s spent working on the project have presented many challenges, but now that they’re manufacturing and things are running smoothly, he’s hoping to break into the market, starting with students at Stellenbosch University. “It’s a local product, and students’ represent a good market for this particular product”, he said. Van Rensburg has already taken out international patent rights on the design concept. It is obvious that he believes this product will go far. “It’s simple – its success lies in the fact that it eliminates some of the awkwardness of the situation”, he says. “We want to encourage students to get used to the idea, that is why we’re handing out the samples. Students should practice using it on something like a bottle in order to get the feel of how it works.”

When asked whether he sees Pronto being distributed as widely as Choice condoms (distributed free of charge by the HIV/AIDS office to all academic buildings and some residences), van Rensburg explained that manufacturing costs still present a reasonable barrier in that respect. For now, Pronto condoms will cost you the same as most other commercially available prophylactic brands.

Moenie vergeet om jouself te laat toets nie... Toetspunte (1–16 Maart)

2

A) Neelsie Studentesentrum 1st Vloer Loopvlak (Oorkant Studentesake) B) Studentgesondheid 7 Claassen Straat (Langs Metanoia)

C) Wilcocks Gebou 1st Vloer (Eenheid vir Gemeenskaps-sielkunde)

Die Grow Up, Get Tested VBT Veldtog is ’n inisiatief van Stellenbosch Universiteit se MIV Program. Die Program is verantwoordelik vir die koördinering van die Universiteit se MIV beleid en die bestuur van die MIV strategie. Die Program se werk is gesentreer rondom die volgende kampus projekte: portuurleier opleiding, “Health Promotion”, kondoom verspreiding, vrywillige berading en toetsing en opleiding. Die MIV Program is ‘n afdeling van Studente Gesondheid, met tegniese ondersteuning van die Africa Centre for HIV/AIDS Management.

terms of the medical use of needles. As is recquired by law regardin AIDS-testing, test candidates are assisted throughout the test by a trained councellor before, during and after the test. The candidate is also recquired to give written permission to be tested. He/She is then pricked with a needle (see photo no.2) to procure the drop of blood needed for the test.

A new needle is used for every candidate and discarded in special containers immediately after use. Besides the confidentiality of services, safe circumstances and support provided during the testing process, Du Toit also makes a point of assuring students that the HIV/AIDS Programme’s office is fully equipped to deal with the situation should a student test positive.

MIV/VIGS digkompetisie VANJAAR is “Elke Lint se Storie” kies hulle twintig finaliste wat op die tema vir die Spoken Word Poetry 15 Maart 2007 laastens beoordeel Project. Baie van ons het die plakate word by ’n Kaas-en-Wyn Funksie. raakgeloop op Kampus, maar wat is Een van die beoordeelaars wat teendit eintlik? woordig gaan wees is Dr Daniel Hierdie kompetisie is verlede jaar Roux van die Engelse Departement deur oud-SR-lid op Stellenbosch. Notukela “Tuksie” Hierdie kompetisie Makohliso gestig. moedig studente van “Almal het ’n curWaar dit verlede enige ras, taal en jaar net Engelse rent issue, laat almal kultuur aan om op gedigte aanvaar ’n kreatiewe manier skr y f!” het, het Chérihul idees met hul Leigh Erasmus, mede-studente te Voorsitter van die deel. Daar is sover Verenigingsraad al ’n hele klompie Aktuele Sosiale gedigte ingehandig Kwessies vanjaar besluit dat daar by die SRc-kantoor. Indien jy besosiale issues in Afrikaans en Xhosa langstel, is vandag die laaste dag om ook is, nie net in Engels nie. Erasmus jou gedig in te handig. Almal is ook sê, “Almal het ’n current issue, laat baie welkom by die Kaas-en-Wyn almal skryf!”. “Elke Lint se Storie” Funksie by die Ou Konservatorium handel oor die MIV-virus, hetsy te Van Riebeeck Straat om hierdie dit direk soos deur verkragting, of digters se werke te hoor en om indirek soos armoede verstaan word. bewus te word van wat ander Die gedigte word deur ’n paneel studente omtrent MIV/Vigs dink en beoordeelaars deurgegaan en daarna voel. Die funksie begin om 19:00.

Know your status, know your facts  There are approximately 2000 new HIV infections every day  Roughly 40.3 million people around the world are currently living with HIV/AIDS  The majority of people who become infected are between the ages of 15 and 35  According to our Constitution, pre-and post-test counselling is compulsory before any person may be tested. Also, any candidate for testing must give his/her informed consent before they may be tested for HIV.  Free HIV tests are available at Student Health Services and at all public health clinics in Stellenbosch. An HIV test can also be requested from your private doctor but this is not free of charge.  The Department of Education promotes a policy of ABC: Abstain, Be Faithful and Condomise as three options for individuals to follow for safe sex. However, it is important to remember that you might still be at risk of getting HIV even if you are faithful to one partner Source: CENTRE FOR STUDENT COUNSELLING AND DEVELOPMENT

Aktuele Sake 5

7 Maart 2007 DieMATIE



Afgevaardigdes van SR lewer toesprake by beraad

Jeuginsette by taalberaad

CAROLYN MEADS

OPTOG ONDERWEG Lede van Lesbigay Stellenbosch het op 17 Februarie deelgeneem aan die “Pride Parade” in Kaapstad. Die vereniging beplan verskeie ander aktiwiteite vir die jaar, insluitende ’n bewusmakingsveldtog Foto: LARA AUCAMP wat vandeesweek plaasvind.

Gay-bewusmaking skop af ELRESE SHERRIFF AND JO WESSELS

LESBIGAY, ’n vereniging vir lesbiese, biseksuele, gay en transseksuele (LBGT) studente loods hulle “Be Proud”-veldtog vir die week van 5-9 Maart. Hierdie bewusmakingsweek behels die opplak van verskeie plakkate wat die studente van die US sal vertroud maak met publieke figure wat LBGT is. Ongeveer 30 figure word bekendgestel, wat wissel van Alexander die Grote tot Angelina Jolie. Die doel is om studente se persepsies oor gay mense te verander, asook om vir gay studente rolmodelle te toon. Volgens Dewald Noeth, tesourier van Lesbigay sal gay studente ook hierdeur voel dat hulle nie in isolasie lewe nie en dat hulle deel uitmaak van ’n groep mense wat die wêreld in talle sfere verryk het. Dawid Kotze, Lesbigay se ondervoorsitter, verduidelik egter: “Ons sê nie die mense is noodsaaklik great omdat hulle gay is nie. In die eerste plek is hulle besonderse mense wat net toevallig ook LBGT is.” Die veldtog poog om die stereotipes met werklike mense te vervang. In hierdie tydperk sal Lesbigay ook hulle nuwe webtuiste bekendstel wat meer informatief sal wees as die

voorganger. Die nuwe webwerf sal beskik oor onder andere ’n fotoblad, ’n gesprekskamer, noodnommers en advies (van o.a. die SSVO). Lara Aucamp, sekretaresse van Lesbigay, sê dat daar ook verdere planne vir die jaar is, soos byvoorbeeld lesings oor homoseksualiteit en geloof en hoe om gaywees in ’n koshuis-opset te hanteer. Ander beplande aktiwiteite is die Spring Ball en Out in Africa filmfees. Aucamp vertel dat Lesbigay ’n balans moet handhaaf deur beide ernstige onderwerpe aan te pak en sosiale funksies te bied. Vir ’n vierde aanenlopende jaar het Lesbigay deelgeneem aan die “Pride Parade” wat op 17 Februarie in die strate van Kaapstad gehou is. Ongeveer vyftien lede van die komitee het aan die optog deelgeneem. Aucamp het aan Die Matie gesê dat hulle die tema, “Carnival of Love”, op hul banier uitgebeeld het deur hartjies wat in ’n pienk prismadriehoek stroom en weerkaats in die kleure van die reënboog. Hierdie is internasionale gay-simbole. Gedurende die “Be Proud”-week sal Lesbigay hul lede aanmoedig om reënboogborsspelde te dra. Lesbigay se lidmaatskap het van verlede jaar af verdubbel en staan nou op ongeveer 115 lede, wat hul een van die grootste verenigings hier maak.

DIE TWEEDE nasionale taalberaad van die Nasionale Forum vir Afrikaans is vanjaar van 23 to 24 Februarie in Pretoria gehou. Drie lede van die SR, Kobus Ehlers (voorsitter), Piet Le Roux (studentegesprek) en CheriLeigh Erasmus, (Aktuele Sosiale Kwessies), was deel van ’n aantal jongmense wat gevra is om vanjaar die beraad toe te spreek. Ehlers se toespraak het gehandel oor die rol van Afrikaans in hoër onderwys, gegewe die “uitdagende globale konteks”. Volgens Ehlers is geografiese en sosiale identiteit nie meer ’n bepalende oorweging in die globale arbeidsmark nie, maar eerder hoe die beste waarde vir geld gekry kan word. As gevolg van globale werksgeleenthede moet die jeug van vandag aanvaar dat hul totale bestaan nie in hul moedertaal gevoer kan word nie. Ehlers sê egter: “Hierdie feit beteken byvoorbeeld nie dat ons moet wegbeweeg van moedertaal Afrikaanse onderrig en nou alle klasse in Engels gee nie.” Die moedertaalbeleid moet net nie volgens hom Afrikaanssprekende studente se ervaringswêreld beperk en hul afsluit

“IT WAS a lack of leadership and not a lack of commitment amongst members that prevented SASCO from registering as a society at Stellenbosch this year.” This is the opinion of Tinyiko Khoza, interim chairperson of SASCO and Elvis Nakana, (interim secretary). In a recent interview they reacted to claims made by Bax Mvunge, former chairperson of SASCO, who stated that a lack of commitment and man-power amoung the 280 members led to the society’s demise. Khoza and Nakana list a continuous change in leadership, the break-down of the ANCYLleadership and a lack of communication between the leadership and the members as the real reasons why SASCO is no longer a society at the university. An interim leadership has now come forward that plan to learn from the mistakes of the past and keep on operating in Stellenbosch although they aren’t officially registered. In 2005 SASCO and the ANCYL worked together in an alliance and leadership was shared between them. When the ANCYL failed to register as a society in 2006 it impacted on SASCO’s leadership as well. According to Khoza, the lack of continuity in leadership that this created is one of the reasons that SASCO failed to register for 2007. He stressed that it is the leaders’ responsibility to register the society, but that the previous leaders had failed the members in this regard. He claims that there is not a lack of interest from

students in politics and that they have heard from students who would like to get involved. “The problem is not the students, it is the lack of legitimate structures. If we only have ACDP, students have no choice,” Khoza said. Khoza and Nakana feel that in the past there was not enough communication between the leaders and the members. They plan to rectify this in the year to come. Nakana says they want to “get their house in order.”

According to him: “It is pointless to register students and take their money and then never talk to them again.” In the year to come, they will first start talking to stundents to get their insights and inputs. Students can get involved without paying for registration this year. If they have a big enough support base at the end of the year, SASCO plans to register as a society once again. The interim leadership invited the previous leadership to discuss with them the future of SASCO. Nakana also said that the interim leadership

eers die volgende dag by haar aangesluit. Erasmus stem saam met De Klerk dat Afrikaanssprekendes in amptelike kommunikasie daarop moet aanspraak maak om in hul moedertaal te praat. Sy sê egter dat sy nie so ver sal gaan om te sê dat Afrikaanssprekendes se grondwetlike regte weggeneem word nie. “Dit is nie asof ons onderdruk is nie,” sê sy. De Klerk en verskeie ander sprekers het genoem dat Afrikaans met ander minderheidstale moet saamspan. Ehlers sê hy dink wel dat Afrikaans saam met ander Suid-Afrikaanse tale moet werk aan kwessies soos befondsing vir veeltaligheid en die bevordering van moedertaalonderrig. In verband met die kwessie rakende taal by die universiteit van Stellenbosch sê Ehlers: “Eerstens is dit my versugting dat ons met hierdie taaldebat nou einde se kant toe staan. Hierdie proses het die US in terme van tyd, energie en verhoudinge al reeds baie duur gekos. Ek sal wil hê dat ons nou doelgerig werk om by ’n volhoubare punt uit te kom.” Hy verwys na die Raad se konsensus oor die vertrekpunte vir die hersiening van die taalbeleid as “’n belangrike rigtinggewer.”

Strategiese vertrekpunte vir hersiening van Taalbeleid Kampusnuus (01/03) berig dat die volgende vertrekpunte, soos deur prof Russel Botma voorgestel, na die instemming van die Senaat by die Raadsverdagering van 12 Maart, bespreek sal word vir formele besluitneming daaroor. • Dat Visie 2012 as vertrekpunt moet dien. • Dat die Taalbeleid die diversiteitsdoelwitte van die US behoort te ondersteun. • Dat die US ’n nasionale bate is wat streef na akademiese uitne-

SASCO to ‘put house in order’ CAROLYN MEADS

van nie-Afrikaanssprekende gemeenskappe nie. Le Roux het in sy toespraak aangevoer dat daar drie vrae is wat ’n persoon hom- of haarself moet afvra voordat hul betrokke raak by ’n beweging wat Afrikaans wil bevorder, naamlik: “Is die motiewe suiwer?”; “Is dit sinvol om in ’n geglobaliseerde samelewing in Afrikaans onderrig te word?” en “Wat moet ons doen?” Le Roux het die laaste vraag beantwoord deur te sê dat Afrikaanssprekendes ten spyte van stigmas moet optree. “Daar moet êrens begin word,” het hy gesê. Ander sprekers, byvoorbeeld Elna Boesak, het gesê dat versoening eers moet plaasvind voordat Afrikaans bevorder kan word, maar Le Roux het hierop geantwoord dat bevordering eerder tot versoening sal lei. Cheri-Leigh se toespraak het gehandel oor die rol van jeugdiges by só ’n beraad. Sy het konstante vernuwing as ’n voorvereiste gestel om jongmense te trek. Verder het sy ook die feit uitgewys dat daar nie verskillende Afrikaanse dialekte by die beraad verteenwoordig was nie. Erasmus het reeds die 23ste by die beraad aangesluit en het oudPresident F.W. de Klerk se toespraak aangehoor. Ehlers en Le Roux het

of SASCO at Stellenbosch will work closely together with their counterparts comrades at UWC, CPUT and UCT. So doing, they hope to better the Stellebosch branch’s national status. According to Khoza, SASCO will follow a new approach: it will not be indentified with a specific person, but with the students. “You can’t have a student organization without the students. Communication is important.” Nakana said that it is not up to the leaders to decide what is best for the students. They need to find out what the students want. This will be the first step of their plan this year. They are still busy consulting with students at the moment. Soon they will publish the results form the consultations and meetings. They are also consulting with student affairs. Nakana said it is too early to say what issues SASCO will be adressing in the year to come seeing as they still need to hear what their members want. Khoza said that maybe the first issue will be the language policy. “We have some ideas as leaders, but we need to hear what the students want,” Khoza said. Nakana stressed that their action would depend on what stage the language policy process is in at that time. He realises that the university cannot afford to restart the programme. Khoza said they are not going to challenge racism as such, but they are going to fight against those who trample on the rights of others. He stressed that SASCO is open to people of all races who share their vision.

mendheid tot voordeel van die hele Suid-Afrikaanse gemeenskap.

steuningsfunksie student- en leergesentreerd moet wees.

• Dat taal en taalgebruik die akademiese funksie van die US behoort te dien en nie andersom nie, d.w.s. dat taal ’n instrument is deur middel waarvan voortreflike onderrig, navorsing, en tersaaklike gemeenskapsdiens uitgevoer word.

• Dat die Taalbeleid die demografiese en ander realiteite waarbinne gefunksioneer word, in ag neem.

• Dat die Taalbeleid kommunikasie vir die doeleindes van effektiewe leer, onderrig, navorsing, en administrasie behoort te fasiliteer. • Dat die Taalbeleid in die onder-

• Dat die Taalbeleid die strategiese beplannings- en beleidsbesluite van die US behoort te ondersteun. • Dat Taalbehoeftes in die verskillende omgewings van die US nie noodwendig dieselfde is nie en dat daar vir hierdie behoefteverskille voorsiening gemaak moet word.

DieMATIE 7 March 2007

6 Current Affairs



Monitors vind meer probleme met senior koshuisinwoners as HK’s

Koshuise aangespreek in verwelkomingsverslae JOHAN FOURIE

DIE HK-LEDE van Minerva, Heemstede, Dagbreek en Helderberg het die ergste deurgeloop in die monitorsverslae wat oor verwelkomingsweek opgestel is. Hierdie verslae het ten doel om die moontlike wangedrag van HK’s en seniorstudente tydens die verwelkomingsprogram te voorkom, maar indien dit wel plaasvind, om dit te rapporteer sodat die nodige stappe geneem kan word. Die verslag is in twee hoofdele verdeel. Die eerste deel word deur die monitor van die spesifieke koshuis of PSO geskryf en saamgestel uit eerstejaars se komplimente en besware ten opsigte van die HK en verwelkomingsprogram. Na aanleiding hiervan word daar in dié afdeling ook geoordeel oor die meriete van die verwelkomingsprogram se voortsetting. Uiteindelik word daar bepaal of die spesifieke koshuis of PSO aan die basiese beleid van die Bekendstellings– en–Moniteringswerkgroep (BMW) voldoen het. Die tweede deel van die verslag

is op ’n skaal gebaseer. Daar is punte van 1 (uitstekend) tot 5 (swak) in 14 afdelings toegeken wat temas soos akademiese belange, die BMWbeleid, stiptelikheid en samewerking, seniors se gedrag en vergelyking met 2006, dek. Die dertiende afdeling is een waarmee die BMW voortaan wil wegdoen, naamlik “die voorkoms van die verwelkomingsleier”. In die laaste (veertiende) afdeling is daar gevra: “Was daar enige geheimhouding, dwang of intimidasie?” Op hierdie vraag was die antwoord deur die bank “Nee”. Die meeste koshuise het positiewe verslae ontvang. Slegs enkele koshuise was na die proses ontevrede. Daar was ook enkele gevalle waar monitors hulself nie kon verseenselwig met die HK-lede se optrede teenoor eerstejaars nie. Die meerderheid van die probleme tydens die verwelkomingsprogram is egter met die seniors ondervind en nie met HK-lede nie, byvoorbeeld in die geval van Minerva, Eendrag en Helderberg. Seniors wat voel dat eerstejaars nie streng genoeg hanteer word nie is as een van die grootste struikelblokke oppad na

vernuwing genoem. Daar is ook nog probleme met emosionele aftakeling waar seniors uiters kil teenoor eerstejaars is. Die probleem-koshuise van 2006, naamlik Nerina, Irene en Goldfields, het vanjaar aansienlik verbeter. Hippokrates het egter die grootste ommekeer getoon in hul hantering van eerstejaars asook hul seniors se gedrag. Harmonie, Huis Francie Van Zyl en Metanoia is al van die 34 koshuise en PSO’s wat vir alle afdelings ’n een ontvang het. Vanjaar het koshuise ook die kans gehad om mekaar se verslae te lees en sodoende kennis op te doen oor hoe die buurkoshuise funksioneer. Pieter Kloppers (bestuurder: studentebehuising) is baie opgewonde oor die huidige verslag. Hy lê veral klem op die belangrikheid van die vaslegging van waardes by die huidige eerstejaars, vir wanneer hulle seniors word. Die waardes wat beklemtoon word is vriendelikheid, gasvryheid en menswaardigheid. Lourens du Plessis, die sameroeper van die monitors 2006/2007, was

WELKOM IN DIE KOSHUIS Eerstejaars neem deel aan die JOOL-optog wat deel vorm van die verwelkomingsprogram van koshuise en PSO’s. Die aktiwiteite van die verwelkomingsweek het onlangs onder die soeklig gekom in monitorverslae wat gedurende hierdie tyd opgestel is. Foto: RYK DU PLESSIS “baie beïndruk” met die verslag. Hy is veral positief omdat so baie koshuise goed met die monitors saamgewerk het met. ’n Uitkoms van die proses was die aanbeveling dat daar ook ’n advies-

komitee vir HK’s gestig moet word, wat apart van die monitors funksioneer. Hierdie komitee sal moet help met voorstelle ten opsigte van die optrede van HK’s tydens die verwelkomingsprogram.

Development and Sustainability: Maintaining the ideal balance CARLA-MARIE SPIES AND CAROLYN MEADS

BEURS-BLYDSKAP Marissa Verster (middel) is een van die onderw ysstudente (tweedejaar BEd) wat ‘n ruim beurs van die Nasionale Departement van Onderw ys ontvang het. Haar klasmaats Barbara van der Merwe en Cornelia Botha deel haar opgewondenheid. Foto: NEIL DE KOCK

BEd-beurse toegeken NEIL DE KOCK

VIR SEKERE opvoedkundestudente het ’n aangename verrassing hul vroeg in die jaar te beurt geval. Die Fakulteit Opvoedkunde het R7.2 miljoen van die nasionale Departement van Onderwys, in samewerking met die Wes-Kaapse Onderwysdepartement, vir die bewilliging van ruim beurse aan opvoedkunde-studente ontvang. Die Minister van Onderwys, me Naledi Pandor, het in November verlede jaar bekend gemaak dat ’n nasionale werwingsinisiatief, die Fundza Lushaka-beursprogram (FLBP), onderneem gaan word. Fundza lushaka is isiVenda vir ‘onderrig die nasie’. Die FLBP word namens die Departement van Onderwys deur die National Student Financial Aid Scheme (NSFAS) geadministreer. Die universiteit se Afdeling Beurse en Lenings is behulpsaam met die bestuur en administrasie van die beurse, terwyl die Fakulteit Opvoedkunde vir die keuringsproses van aansoekers verantwoordelik is. ’n Beurskomitee is saamgestel wat in beheer van die proses sal staan. “Daar is ’n bewuswording dat daar ingrypend na metodes gekyk moet word om mense te lok om in die onderwys te studeer ten einde in die behoefte wat ontstaan het, te voorsien,” sê prof Arend Carl, voorsitter van die Beurskomitee. Sekere kernareas is geïdentifiseer waarin die beurse toegeken sal word. Dit sluit Wiskunde, Wetenskap en Engels in alle fases

in; Tegnologie in intermediêre en senior fase; inheemse tale en grondslagfase – spesifiek studente wat in ’n Afrikataal kan onderrig. Die beurs bedra R40 000 per jaar per houer, en keuring geskied op grond van akademiese prestasie. Dit sluit klas- en onderriggelde, verblyf en lewenskoste sowel as boekegelde in. Die Beurskomitee het ’n totaal van 180 beurse aan studente in die fakulteit toegeken: 35 BEd-eerstejaarstudente, 33 BEd-tweede-, BEdderde- en BEd-vierdejaarstudente onderskeidelik, 36 NOS-studente en 10 BScEd-studente. “Dit is ’n wonderlike geleentheid wat geskep is en ek glo dat dit ’n positiewe uitwerking op nie net ons fakulteit nie, maar ook die land se onderwys sal hê,” het Marisa Verster, ’n tweedejaar BEd-student, wat een van die beurshouers is, gesê.Die program het dit ten doel om die 4 500 tot 5 500 opgeleide onderwysers wat jaarliks die beroep betree tot die nodige 28 000 te vermeerder. Beurshouers sal na afloop van hul studies vir elke jaar wat die beurs ontvang is, ’n jaar by ’n publieke skool in die Provinsiale Onderwysdepartement se stelsel moet klas gee. Die onus rus egter op die beurshouer om ’n pos te bekom. Die Provinsiale Onderwysdepartement sal die beurshouer egter behulpsaam wees indien bewys van volgehoue aansoek om ’n pos/poste, gelewer word. Michelle Basson, beurshouer en tweedejaar BEd-student, dink “dit is ’n uiters goeie aansporing en sal definitief meer mense tot die beroep lok. Dit is ook ’n uitstekende manier om die kundigheid tuis te hou”.

THE IMPORTANCE of sustainable development was the topic of discussion at the closing function of the environmental awareness week held on 22 February. Prof Mark Swilling, the head of sustainable development in the School of Public Management and Planning at SU, and mr Tony Frost, chief executive of WWF in South Africa where the speakers. UNDERSTANDING THE NEED FOR SUSTAINABLE DEVELOPMENT Swilling said that the perception exists that one must first grow the economy and worry about the environment only afterwards, but actually the two should be approached simultaneously. That is what sustainable development is all about: keeping the balance. However, at the moment development is happening at the cost of the environment. By the time attention is given to the problem, it could be too late. Swilling mentioned a number of natural resources, such as land, animals and oil that are already being depleted rapidly. He said that 6% of urbanites in developed countries and 75% op people in the least developed countries live in slums as a result of a lack of land. He posed the question: “Where will the next two or three billion people end up?” Swilling also said that 11 000 plant and animal species are being threatened by extinction, a rate unmatched for 65 million years. He pointed out that if one species no longer exists it affects the entire ecosystem. He predicted that it will get more and more difficult to pump oil because oil peak has already been reached by most oil producing areas. Frost pointed out even more concerns. He said that we have long exceded the earth’s capacity for carbon dioxide. These gasses trap the sun’s rays (i.e. they are reflected back and forth instead of radiating into space) and so cause global warming. He quoted alarming scientific findings, such as that 20% of the polar ice cap has melted; that 2005 was the warmest year in the known history of the world and that coral reefs all over the world (a very important part of oceanic ecosystems), is rapidly bleaching. As a result of the warmer

IN THE RED This graph shows that carbon dioxide levels are currently higher that it has every been in more than 300 000 years. These gasses trap the sun’s rays and cause global warming that leads to extreme weather Source: www.romansland.nl/globalwarming conditions, floods and droughts. sea temperatures the frequency and strength of storms are also increasing. Hurricane Katrina is a very good example of this. Still, Frost emphasised that it is in our power to counter these effects. According to him, using only what you need is the golden rule when it comes to being a part of sustainable development. THE LYNEDOCH SUSTAINABILITY INSTITUTE Swilling is doing his part for sustainablility at the Sustainability Institute situated just outside Stellenbosch. He established the institute in 1999 along with Eve Anneche, who is now the director. The Sustainability Institute forms part of the Lynedoch EcoVillage. This is an ecologically designed village with a socially mixed community, built around a learning project. The Lynedoch Primary and Pre-primary Schools form part of this community. It also provides a learning space for participants in the Institute’s various educational programmes. Current applied research done at the institute includes the UNDP and CORDAID funded biofuels study as well as the Oude Molen programme. This programme aims to make Oude Molen a truely sustainable neighbourhood.

to make SU a more environmentally sustainable institution. At this discussion a committee will be chosen to drive the process in the forward. OPPORTUNITIES FOR YOU TO MAKE A DIFFERENCE There are a number of ways you can participate in sustainable development in your everyday life. Here are some examples: • Save electricity. Switch off appliances when not in use. • Lower CO2 emissions and save on oil and petrol by using public transport or forming lift clubs. • Form a healthy socio-economic environment by supporting local farmers. Buy local. • Recycle. Use the recycling bins on campus. • Participate in local environmental initiatives.

Useful websites: - http://w w w.sustainabilityinstitute.net

THE WAY FORWARD

- http://w w w.climatecrisis.net

Swilling and Jacobus Cilliers, SRC member for Community Interactions and Environmental Affairs, are planning to hold a discussion tonight in the SRC council room at 19:00, where students can brainstorm on how

- http://w w w.everyactioncounts.org.uk - http://w w w.greendrinks.org

Studentelewe 7

7 Maart 2007 DieMATIE

Voordat jy graadvang... MARI BEUKES

REPUBLIKEINE VIER FEES! Helderberg het met die viering van hul 50ste jaar as republiek oudergewoonte vir groot vermaaklikheid besorg. Nie eers die triestige weer kon die gees van die groot makietie blus nie! Die unieke feesFoto: RENIER KRIEL items het gesorg dat die halfeeufees nog lank onthou sal word.



Helderberg vier hul 50ste Republiekfees

Dis ‘mal in die Strand’! JUSTIN MOOLMAN

HELDERBERG vier vanjaar hul 61ste bestaansjaar, maar nog ’n groter mylpaal is die feit dat hulle op 28 Augustus vir 50 jaar al ’n onafhanklike republiek sal wees. Op 23 Februarie het die feesgety met items soos armdruk (beter bekend as die klipdruk), dwerggooi en toutrek afgeskop. Die kompetisie is elke jaar taai en was hierdie jaar definitief nie ’n uitsondering nie. Vanaf die afskop van die eerste item het die ses verskillende ingange alles in die stryd gewerp om aan die einde van die week as wenners van die gesogte karretjie weg te stap. Dinsdagaand was dit volleyball en sokker aan die beurt en het daar ’n lekker gees onder die Republikeine geheers. Woensdag-aand was soos oudergewoonte die hoogtepunt van die week. Die nagkrieket sorg elke jaar vir baie vermaak. Vure is al vroegaand aangesteek, biere is op eish gesit en daar was ’n lekker aand van krieket in die vooruitsig. Die ingange het tot laat in die aand dinge uitgespook en dit was ingang 1

wat as wenners van die veld getree het. Die Carribean Beach party (huisfondsdans), waar 400 mense by Black Bull saamgedrom het, was Donderdagaand aan die beurt. Vrydag-aand was dit tyd vir Mej Republiekfees. Hierdie glansgeleentheid is vanjaar by All Stars gehou

...met items soos armdruk (beter bekend as die klipdruk), dwerggooi en toutrek... en daar het 12 pragtige dames vir die groot eer meegeding om aan die einde van die aand as Mej Republiek gekroon te word. Minki-Ann Ludik het aan die einde van die aand met die kroon weggestap. Saterdag was daar ’n feesatmosfeer in die lug en kon selfs die weervoor-

spelling nie die ouens se gees demp nie. Al die items wat gedurende die week plaasvind, bou tot hierdie dag op, en vir ingange wat nog ’n paar punte nodig het, is dit ideaal. Met vinnig rook, vinnig eet, golf, “down-downs” en die bekende Kraaistraatmyl, sorg hierdie dag elke jaar vir ’n groot kuier, nie net vir die Helderbergers nie, maar ook vir die hele Stellenbosch. Die 50ste Republieksjaar het al talle hoogtepunte vir Helderberg gelewer. Die Bergkuikens (eerstejaars) het die geesbekers vir beide eerstejaarsatletiek en Indaba gewen. Hulle het ook in die eindstryd van die eerstejaarsrugby-toernooi gespeel, waar hulle met ’n groot terugvegpoging gelykop gespeel het en op ’n tegniese punt die knie moes buig. Die hokkiespan het die Interkoshuistoernooi gewen deur in die eindrondte met Dagbreek af te reken. En die jaar het nou nog net begin… Die Republiekfees is Saterdag op ’n hoë noot afgesluit en daar heers groot afwagting vir die 50-jarige reünie wat vanaf 6 tot 9 September plaasvind.

Fiks en vars oor Beyerskloof se gras LEONORE GREYBE

AS DIE minuutwyser na die laaste klas van die week uiteindelik 10 minute voor slaan en die naweek soos ’n sonopkoms sy verskyning maak, dwaal mens se kop gewoonlik met groot planne. Maar as ’n windjie die moontlikheid van ’n stranduitstappie wegwaai en Woensdagaand se kopkloppings ‘n middagsessie by Bohemia na ’n straf laat klink, soek mens gewoonlik na iets nuut om na uit te sien. Maar wat? Dalk het twyfel nog altyd sy potsierlike kop hieroor uitgesteek, maar die spreekwoordelike “lig” het na pynlike afwagting aan die einde van die tonnel sy verskyning in die vorm van ’n bloedrooi blaar gemaak? Ja, Beyerskloof kom red beslis, in nuwe gedaante, elke satte sondaar van sy smerige bestaan en maak dit nuut, opwindend en eksklusief vir studente. The Red Leaf-restaurant is onlangs op die plaas ingewy en het alreeds, ten spyte van ’n kort bestaan, groot suksesse beleef. Die bloedrooi restaurant met sy blink liggies, warm sjarme en raakvat

sê-goed is duidelik ’n passievolle weerspieëling van die plaas en sy bekendste wyn, Beyerskloof Pinotage, eerder as net een van hordes “nog-’neetplek-op-wynplase.” Volgens Madie, The Red Leaf se chef, was die restaurant ’n familie-idee met die spyskaart spesiaal gevorm en beplan rondom die plaas se lekkerste wyne en waarin kwantiteit net so ‘n groot rol as kwaliteit speel. Suid-Afrikaanse disse en ligte eetgoed kom hier eerste teen redelike pryse. Madie reken ook dat sy die hongerste van mans met die distrik se lekkerste bulbroodjie, die Pinotage Burger, versadig kan kry. Vir nuuskieriges kan die burger, tesame met 250ml Pinotage, teen slegs R50 (vir studente met studentekaarte) bekom word, maar indien jy op ‘n diëet is, vermy dit liefs. Jy gaan nie honger huis toe gaan nie! Nog ’n moet vir die wat nie net honger van vlees is nie, is die pragtige dek met ligte sproeiers, groen bome en ’n uitsig oor die plaas se wingerde. Die rapsie saligheid kan saam met iets te ete of as russtasie na ’n intense wynproesessie geniet word. Nie net het Beyerskloof onlangs

hul nuwe restaurant en fasiliteite geopen nie, maar hulle is ook die (trotse) aanbieders van ’n musiekmarathon waarvan ’n gelyke nog nooit vantevore op die dorp beleef is nie. Hierdie is nog ’n Beyerskloof-studentgerigte inisiatief (dis nou ten spyte van die kasarm aantal bottels wyn wat jaarliks vir huisdanse geborg word). Die Beyerskloof Musiek-Marathon, in samewerking met DPK, sal vanaf 19 – 24 Maart by die Klein Libertas Teater se Beyerskloof Verhoog gehou word. Dié geleentheid beloof om menigte musiekentoesias na sy asem te laat snak en die wat salig arm daaraan is, in kultuurgeeste te laat ontaard met ’n program bands (Gian Groen, Jan Blohm, Southern Gypsy Queen, Die Helde, Bed on Bricks, Slagyster, Koos Kombuis, Zinkplaat en Rory Eliot om ’n paar te noem) wat jou tone laat omkrul van pure plesier. Kaartjies vir die wilde, witwarm week kan by die DPK Hossewa in die Neelsie bekom word, met opsies om vir een aand of die hele marathon te betaal. Daar sal ook kaartjies (teen ietsie ekstra) by die deure te koop wees.

ALMAL weet jy moet êrens gedurende jou akademiese loopbaan op Stellenbosch ’n akker sleep en op jou kop in Die Laan val om ’n “ware Matie” genoem te kan word, maar is dit regtig al? Is daar nie nog ’n paar dinge wat jy net móét doen voor graadvang en jy die Bos vir ewig verlaat nie. Hier is nog tien vereistes wat jou ’n rukkie kan besig hou. Kyk ’n TV-reeks in ’n naweek. Hiermee bedoel ek nie kyk Vrydagaand ’n paar ou episodes van Friends nie. Ek bedoel begin Vrydag-aand by Seisoen 1, Episode 1 en eindig Sondag-middag by Seisoen 4, Episode 22, van iets wat 40 minute lange episodes het. As jy gedurende die naweek die koshuis verlaat, tel dit nie. Besoek ’n museum, kuns-gallery of ’n teater. Neem bietjie kultuur in en gaan verdwaal tussen die toeriste in Stellenbosch se ou huise, drentel deur die Sasol-Kunsmuseum en gaan kyk ’n slag ’n toneelstuk in die HB Thomteater. Bank klas en ry see toe. Wys jou minagting vir presensielyste en geniet ’n sonskyndag soos hy geniet moet word: ver van die klas en naby die branders. Gaan op ’n wyntoer. Ek dink nie hierdie een verg veel bemarking nie. Wie wil nie in een van die mooiste plekke in die land rondry om van die lekkerste wyn in die wêreld te proe nie? Dans op ’n tafel. Enige tafel -’n eetsaaltafel, ’n huisdanstafel, ’n tafel in die dorp of in jou kamer. Vergeet

ten minste een keer wat ander van jou dink en kry nuwe perspektief op die partytjie om jou. Klim Stellenboschberg. Ongetwyfeld sal dit meer moeite verg as om op die tafel te kom, maar volgens oorvertelling is die uitsig, en die gevoel van oorwinning, uit en uit die oefening werd. Gaan op ’n date in die Neelsie. Dit is betwyfelbaar in hoeveel ander kulture die aanwesigheid van 100 raserige studente en koffie uit wit weggooikoppies as ’n date tel, maar blykbaar is dit ’n aanvaarbare romantiese uitstappie in Stellenbosch. Gaan drink koffie en raak verlief in die Neelsie. Eet gemorskos 2 uur in die oggend. Ons almal het seker ’n gunsteling verskaffer van heerlike middernagtelike pasteie, burgers, melkskommels en slap tjips. Een van die wonders van studentwees op Stellenbosch is dat dit nooit te laat vir aandete, of te vroeg vir ontbyt, is nie. Tart ’n ander koshuis – vir my eie veiligheid sal ek geen name noem nie, maar blykbaar is daar sekere koshuise wat nie van sekere woorde hou nie en baie heilig is op sekere voorwerpe voor hul geboue. Baie mense op kampus meen n mens moet voor jy graadvang die noodlot tart deur die ongeskrewe reëls wat hiermee verband hou, te oortree. Ek dink nie so nie. Doen dit op eie risiko.. Gaan stap op ’n Sondagmiddag in Victoriastraat. Gaan wandel as almal in hulle kamers rondlê, in die mooiste straat in die land en dink...wil ek regtig daai graad hê?

STROOPSOET Erica tydens die uitdunrondtes van Molassesêr

Foto: RYK DU PLESSIS

Wat beteken Molassesêr? sesêr en moerassesêr (wat dit ook al mag beteken) met mekaar verwar en haar verwagtinge van die aand was AS DIE akker reeds op jou kop geval dus nie te rooskleurig nie. Groot was het, jy ’n vak sleep en ’n iemand in haar verrassing dus toe daar aan die Die Laan gesoen het, kan jy gerus einde van die aand nog geen sprake ook Molassesêr by jou lysie voeg van modder en bebosde vlaktes was van dinge wat jy moet doen voordat nie. (Verwarrende besigheid – die jy jouself ’n Matie kan noem, of dan vreemde naam…) ten minste voordat jy Vanjaar se tema was oud word! ‘Before I grow old’. Soos tevore het twee aande van ...vreemde kos- Na honderde Maties uitdunne het daar onderverlede Maandag en tuums, hoede en skeidelik drie damesDinsdag die strate met koshuise en drie mandanspassies... vreemde kostuums, skoshuise tot die einhoede en danspassies drondte deurgedring. ingevaar. Van oral Hulle was: Huis Francie, oor kon die melodieë Serruria, Heemstede, gehoor word – meestal vals, maar ten Huis Marais, Dagbreek en Metanoia minste was die sangers entoesiasties. (mans). Daar is oor en weer geflankeer en die Die eindrondte het op Vrydag 2 verbintenisse tussen JOOL-pare was Maart by die Klein Libertas Teater vir ’n aand lank vergete. plaasgevind. Dit was ’n heerlike aand Tog is die grootste gros Maties met verskeie bands wat opgetree het. steeds in die duister oor waar die naam Huis Francie en Metanoia (mans) Molassesêr vandaan kom en wat dit het aan die einde van die aand as nou eintlik beteken. Een verwarde wenners uit die stryd getree of dan eerstejaartjie het die woorde molas- nou gesing. ANDRIETTE BEUKES

DieMATIE 7 March 2007

8 Student Life



’n Ondersoek om te bepaal watter Neelsie-koffiekoning kraai

Hier word die regte koffie van die kaf geskei JOHN MICHEAL NESER

MET LETTERLIK duisende liters koffie wat weekliks in die Neelsie gekoop en weggesluk word, maak koffie duidelik ’n groot deel van die eetplekke in die Neelsie se verkope uit. ’n Paneel van nege proeërs, wat die algemene koffiekopers by die Neelsie verteenwoordig, is saamgestel om koffies by die verskillende eetplekke te proe en beoordeel, en daar is saam op ’n punt uit tien besluit.

Vlambojant

Vlambojant het sekerlik die gerieflikste en mooiste koffiebekers in die Neelsie. Een van die sterker koffies, met ’n unieke maar aangename rokerige geur wat pas by die oop braaieffek wat by Vlambojant geskep word.

8

Nca’kos

Feathers

’n Gewone koffie wat sal deug as dit gou-gou voor klas weggesluk word. Feathers se koffie word by sekere ontbytkeuses ingesluit. Met soveel opsies is dit nie ’n plek om spesifiek koffie te gaan koop nie.

6

Jeff’s Place

’n Klassieke staatmaker. Aanvaarbaar en aangenaam, maar kort ’n bietjie skop. Jeff’s Place-koffie is ’n verfrissende bonus as dit as deel van sommige van Jeff’s se ontbyt-aanbiedinge geniet word.

7

Buzz

Alhoewel Buzz koffie bedien, is die pryse effens

duurder (R7 vir die “express” opsie) as soortgelyke gehalte koffie wat by die kompetisie beskikbaar is. Buzz bied wel ’n verskeidenheid keuses, soos byvoorbeeld espresso en cappuccino (laasgenoemde se froth is ook iets besonders), maar, aangesien dié koffie nie die deursnee student se sak pas nie, is dit moeilik om ’n hoë puntetelling te verseker.

7

DCM

Die feit dat DCM spesialiseer in koffie weerspieël in die hoë kwaliteit van hul koffie. Teen R4.20 is die prys vir ’n House Brand-koffie ook heel aanvaarbaar (ander geure sal jou R5.50 uit die sak jaag). Buiten die standaard koffie, bied DCM seker die grootste verskeidenheid koffies in die Neelsie. ’n Groot verskeidenheid muffins en koekies is ook beskikbaar om die koffie-ervaring aan te vul.

8

heerlike

Peasant’s Corner

Peasants’ corner loop weg met die titel van kampuskoffiekoning. Met die billike pryse van R3.50 vir kitskoffie en R4.00 vir filterkoffie, bied hul sonder twyfel die beste waarde vir geld. Die filterkoffie is vars en getuig van kwaliteit. Peasants’ skep die gevoel van by die huis koffie drink. Een van die paneellede het die gevoel so sterk beleef, dat sy amper die tannie as “ma” bedank het! ’n Gratis koekie word saam met elke koffie bedien, terwyl daar ook beskuit beskikbaar is.

8

Café G.O. 1

G.O. 1 se standaard koffie steek af teen hul meer gespesialiseerde produkte soos die latté’s. Hul verkoop egter ’n groot verskeidenheid versnapperinge wat die koffie (en latté’s...) kan komplimenteer, en is ook die enigste koffieplek wat wegneemkoppies met plastiekdeksels verkoop, iets wat baie studente wat haastig op pad klas toe is, kan waardeer.

8

Baie studente, wat dikwels nie sonder hul koffie kan funksioneer nie, maak daagliks ’n draai by Nca’kos. Teen slegs R3.50 is dit beslis ’n winskopie, maar die meeste paneellede het gevoel dat beter gehalte koffie wel (teen dieselfde prys) elders beskikbaar is. Tog bly Nca’Kos een van die beste plekke om ’n goeie maaltyd (die soort wat jou ma sou goedkeur) te kry.

Sê jou sê

6

Watter eetplek in die Neelsie verkoop, volgens jou, die lekkerste koppie koffie?

Bumpers

SMS die woord MTALK en jou mening na 33090.

’n Ietwat sterker koffie (seker net die regte ding vir ’n studiebreek!). Die 250ml koffie sal jou, soos by Jeff’s Place en Feathers, ’n skamele R4.00 uit die sak jaag. Bumpers se koffie bied billike waarde vir geld vir ’n standaard, maar tog bevredigende produk.

6

Foto: RYK DU PLESSIS

Lewensduur van ’n kuierplek JANIE SWANEPOEL

STELLENBOSCH se klubs was nog altyd daar. Elkeen met sy eie herinneringe – of dié herinneringe nou 3 jaar of ’n paar dekades terug dateer, hulle was getrou daar. Elke student gemaklik by ’n ander een. Maar wat is die storie agter jou kuierplek? Bohemia is al ses jaar in die bedryf (in die verlede was dit ’n tweedehandse boekwinkel). Mystic Boer is nog maar ’n skamele vier jare oud, maar nog heelwat jonger is Lush. Catwalk het in Januarie hulle deure oopgestoot as Lush Cosmopolitan Lounge. Die klub is skaars ’n paar maande oud en alreeds witwarm aan die gang. “My vooruitsigte vir Lush is om die gaping te dek vir ’n multi-kulturele klub in Stellenbosch,” was die woorde van die nuwe eienaar van dié klub. Vir diegene wat ’n gevoel het vir R&B en house met ’n dansvloer wat skud, is die klub glo vir jou. Op 10 Maart is hulle amptelike opening wat groot opskudding gaan veroorsaak, van blink karre tot DJ Ready en internasionale hip-hop danser, HC. Nu’Bar vier in April sy vyfde verjaarsdag en is ook gereed vir uitbrei. Vir al die Nu’Bar aanhangers open hulle 30 Maart nog ’n tak in Somerset-Wes. Kuierplekke in ’n meer volwasse stadium is De Lapa en Springbok. Moenie mislei word deur Springbok se nuwe baadjie nie, dié kuierplek is, soos De Lapa óók al tien jaar oud. Springbok het bietjie meer as ’n jaar terug die moderne Upper Level herskep. ‘Fishbowls’ is nie al gier waarvoor De Lapa bekend is nie. Volgens Anna-Marie du Toit is die kuierplek al vir jare in pas met die

behoeftes van studente. Ander legendes wat hierdie eer deel, is Tollies en De Akker. Al ooit gewonder waar studente 30 jaar terug gekuier het? Of selfs 89 jaar gelede? Tollies kan ons verseker dat hulle nie net moerkoffie geprut het of koeksisters gebak het nie. Die ou Hotel Coetzenburg (die groot gebou waar Stones tans is) was waar Tollies sy eerste bier geskink het. Volgens mnr Grant Coley, het Tollies, as gevolg van die studente se onuitputbare ondersteuning, na oorkant die pad geskuif toe die hotel in 1995 toegemaak het. Die kuierplek het al onder verskeie name floreer, maar is al vir die afgelope

Al ooit gewonder waar studente 30 jaar terug gekuier het? 25 jaar Tollies. Kort op Tollies se hakke is Terrace wat hierdie jaar sy 21ste bestaansjaar vier. Dis hier waar die onmiskenbare “cane-train” sy oorsprong het en studente steeds aan pizzas vir middagete smul. Klink Railwaybar, Stationbar of The Oakbar vir jou bekend? Waarskynlik nie, maar as jou ouma dalk ’n oudmatie is, mag hierdie name ’n stoute vonk in haar oë sit. Dis die name van die ware grysbaard: De Akker. De Akker het sy dranklisensie in 1872 gekry, vandaar het dié kenmerk van Stellenbosch sy wortels diep neergelê. Mnr Jardim, die eienaar

EDO HEYNS

DE AKKER HET TOETS VAN TYD GECUM Die gewilde kuierplek het in 1872 reeds sy dranklisensie verkry. Foto: ARNO BASSON

van De Akker, vertel graag dat dié kuierplek in die laat tagtigs, die een vir die liberales was. Talle dramaen politiese studente het hier hulle debatte onder die donker akkerhoutdekor kom voer. Legendes soos Koos Kombuis, Valiant Swart, Piet Botha en Gert Vlok Nel kom besoek steeds vandag De Akker vir herinneringe uit die verlede. Die Hidden Cellar wat ook deel van De Akker is, bied verskeie produksies van kunstenaars reg oor die land aan. De Akker word glo gereeld deur getroude paartjies wat hier hulle eerste date gehad het, besoek. Volgende keer as jy jou glas wyn vol maak, drink ’n heildronk op almal wat in legendariese kuierplekke van Stellenbosch was en is.

DURING the past two weeks, reports that the prices of wine farms have drastically dropped, along with that of the crop they produce, have made the headlines. This is the effect of a huge surplus of red wine, but there seems to be another corked bottle in the mixed case facing the South African wine industry: a surplus of wine makers. With limited job opportunities, newly qualified wine makers have recently been forced to settle for jobs in tasting rooms and as mere “cellar hands” at wineries. Most newly graduated winemakers tend to work overseas until they get a worthy job offer back home. South Africans are in demand in cellars in California and Australia, because of their general reputation of being willing, knowledgeable and hard working, but still battle to get decent jobs in South Africa. There are about 50 final year BSc Viticulure and Oenology final year students. According to Bennie Howard, Cape Wine Master and veteran chairman of the Nederburg Auction, this should rather be the number of students specialising in the marketing of wine. There are cellars that still have tanks filled with 2004 wine and cooperative cellars that paid their shareholders not to sell their grapes. The last thing South Africa needs is more wine and more wine makers. South Africa’s per capita wine consumption ranks only 35th in the world at a mere 8L/person, while being the 9th biggest wine producing country by volume. For a country with a wine industry that is almost 350 years old, South Africa doesn’t really have a wine

drinking culture. The consumption of wine is low and as unbalanced as Fat Bastard Chardonnay. There is a stigma that wine can only be enjoyed by an elite group and that a certain level of skill, knowledge and even talent is needed to appreciate wine. Unlike in France and Italy, where a bottle of wine is a standard part of dinner and sometimes lunch (in some parts of Burgundy it is even quite common to see French men having Chardonnay for breakfast to kickstart their day!), locally it tends to be a luxury only to be enjoyed at special occasions and with lunch on Sundays. Even though it is ancient and complex, wine is a normal aperitif, a drink, something to be enjoyed - by everyone. It is up to the marketers of wine to ensure that it becomes more accessible to the broader public. The Soweto Wine Festival is an initiative organised by the Cape Wine Academy, whose main objective with this project is to promote wine to the people of Soweto. Traditionally, it is believed that African consumers prefer beer, but this enormous unexploited market might be the answer to the woes of the South African wine world. Especially sparkling wine is becoming increasingly popular amongst African drinkers and just might be the key to broaden the spectrum of South Africa’s wine loving community. The only way to restore the value of the Cape winelands, relieve the industry of its surplus headaches and to create jobs for those who decided to make a career in crafting the drink of gods, is to invite some friends, open a bottle or two and contribute to creating a genuine South African wine culture.

Interkampus 9

7 Maart 2007 DieMATIE



Rhodes University adds co-ed residence to cope with housing demand

Rhodes expands student housing MICHELLE SOLOMON

THE PROBLEM regarding student accommodation at Rhodes is finally being addressed with the construction and opening of Celeste House, a new co-ed residence situated on the corner of African and Somerset Streets in Grahamstown. A single residence is, unfortunately, unlikely to offer the solution needed for the housing shortage at the university. “After cutting this ribbon, I wish I could cut six more. That is the number of residences we need to accommodate all our first years,” said ViceChancellor, dr Saleem Badat, at the official opening of Celeste House on Tuesday, February 6. The first co-ed residence at Rhodes, Celeste house was adapted from an existing block of flats and can house 51 students – a number not nearly large enough to make inroads on the waiting list for student accommodation. The two bottom floors have been allocated to the male students and the top floor is home to the women. There are separate common rooms provided on the different floors, and separate decoders allow both sexes to enjoy the entertainment of their

preference. There is, however, only a single laundry room which is to be shared. The main corridors lead to mainly double rooms grouped into clusters, each with its own bathroom and kitchen area. As with other on-campus residences, standard house rules are being enforced for both the male and female students, but no sign-in system for intervisiting has been implemented yet. The issue of security has been raised, but dr Iain L’Ange, the Director of Residential Operations, has said that Celeste is “probably one of the most secure residences.” Celeste House has its own private Hi-Tec security guard, and is surrounded by palisade fencing. Together with the opening of Celeste House, work commenced on building two more residences joining Kimberly Hall. L’Ange has confirmed the building of the residences, one of which will be for male students, and the other for female students. The opening of new residences causes various administration problems however, and students of Drostdy Hall have experienced this in the form of over-crowding in the dining hall. “Sometimes the line is out the main doors and down the stairs

outside – it’s ridiculous,” says Anzet du Plessis. Du Plessis says, “the dining hall is only meant for four reses, but now there are five and an annex,” and continues, “It’s just so frustrating to go to lunch and then stand in a queue for who knows how long.” Due to the long-standing housing dilemma, Rhodes will have to build two new residences each year for the next three years in order to deal with the growing number of students. According to Badat’s “Vision for Rhodes”, the education ministry would like to see “exponential growth” at Rhodes. Due to the new subsidy system, Rhodes needs to grow between 2 and 3% annually in order to maintain financial stability. The growth of Rhodes has several implications for Grahamstown, and these will have to be addressed over the next ten years. This article orginally appeared in the Rhodes student newspaper, Activate.

NOT ENOUGH The new res does not provide an adequate amount of housing for new first years at Rhodes.

“DEFEAT U.S. IMPERIALIST WAR” Students from Columbia University protest against the war in Iraq after the website facebook.com was also used Foto: FRANK FRANKLIN to organise an anti-war rally at Yale University.

Protest action at Yale, Columbia over Iraq war KAREN BOSMAN

“ONE, TWO, three, four, defeat U.S. imperialist war!” was the chant that resounded from the centre of Columbia University campus on 15 February. Hundreds of students gathered here to protest against the war in Iraq and urge the university to dissociate from corporations that have military contracts in Iraq. At Columbia University students also walked out of their classes on Thursday to join students from numerous colleges across the United States in protest against the war in Iraq. At the height of the rally, more than 200 students gathered to hear professors, students, and community activists speak out against the war. Opinions and emotional points of view were proclaimed over the megaphone as speakers contextualized the war and made broader statements about U.S. foreign policy. As the strike began, fire alarms went off in various university halls, forcing an evacuation of the buildings and an investigation by the New York Fire Department. Later, a group calling itself the Union of Students Advocating for the Preservation of Tedious Paperwork claimed responsibility for the fire alarms. The incident was referred to as “a series of irresponsible acts” by university spokesman

Robert Hornsby. The call for divestment in particular, was inspired by a desire to take action on a local level. A spokeswoman for the anti-war coalition said that at Columbia University such action was best taken by means of dissociation from corporations with military contracts. At Yale University increased antiwar sentiment lead to a rally held on Saturday 22 February during which student leaders proclaimed it to be their generation’s battle to oppose the war in Iraq. The rally was held in cooperation with New Haven University and was attended by numerous representatives of various groups from both universities. After the rally groups got together to discuss strategies to promote the anti-war cause. Suggestions ranged from facebook.com and blogs, to more conventional marches and protests. This month the website facebook. com and public rallies have been the preferred tools of protest at universities as the American youth protested and took up arms against the war in Iraq. Facebook.com, an internet networking website that allows people from across the globe to be in constant and immediate contact, proved to be a powerful tool. Organisers of the rally, a group called “Yale opposes the war”, used facebook.com as a means to meet and communicate.

NEW TRANSPORT, in the form of two six-seater golf carts, will be available to Wits students in the coming weeks. The golf carts are on a trial and are sponsored by First National Bank. They were first planned by the previous Student Representative Council as a means of transporting students who parked on West Campus to their lecture halls on East Campus. The trial period is expected to begin in the next few weeks. Current SRC member Rezvan Ma’Ani said that the carts would still partly serve that function but would now also serve disabled students who have difficulty travelling up West Campus. Brett Erasmus, head of segment marketing at FNB, said that this was an opportunity for FNB to assist students, advertise on campus and form a relationship with the SRC. According to Ma’Ani and Erasmus, the carts will not go into service for the students until the vehicles have been branded with the FNB corporate logo by the SRC. “We’re both responsible for

COLUMBIA UNIVERSITY, USA SEVERAL immigration control activists protested outside the University of Columbia on 4 January, calling on officials to punish students who had interrupted an anti-illegal immigration speech by the founder of the Minuteman Project in October 2006. (www.cnn.com) UNIVERSITY OF ILLINOIS, USA A PROTEST held on 27 January against the ongoing war in Iraq, resulted in students and locals alike taking to the streets. A University of Illinois freshman in Engineering, Kevin Swanson, carried with him a photograph of a soldier that was killed in the war in the downtown campaign. The protest was coupled with a similar protest held on the same day in Washington D.C. to demonstrate the growing dissatisfaction towards the war and the recent increase in troops sent to Iraq. (www.dailyillini.com/news)

Golf carts provide answer to Wits’ transport issues T KENICHI SERINO AND BATE FELIX

World Roundup

the branding,” said Erasmus. The branding has been delayed because a decision has to be made on an acceptable design. Erasmus said that while the “strict letter of the agreement” said that the carts could not run without branding they would not enforce it in this instance. If the trial period is successful, the SRC hopes to increase the number of carts and expand the programme throughout campus to include a nighttime circuit between Wartenweiler Library and the women’s residences. While Erasmus said there were no concrete plans, Ma’Ani said that Campus Security officers as part of their regular patrols would drive the carts. The carts cost about R90 000 but because the carts are paid for by FNB and the drivers provided by Campus Security, Ma’Ani said there would be no additional cost to the university. Dean of Students, Prem Coopoo, said that the arrangements were still in a planning stage but confirmed that it was suggested that Campus Security would both house and drive the golf carts. This article orginally appeared in Wits’ student newspaper, Vuvuzela, on 22 February 2007.

MIT INCREASES FINANCIAL AID TO STUDENTS THE MASSACHUSETTS Institute of Technology has budgeted another $7 million for financial aid for the 2007/2008 financial year, bringing the total undergraduate financial aid budget to $68 million. This means that aid continues to outpace tuition costs for the 8th year in a row. According to the dean for undergraduate education, Michael Hastings, this ensures that MIT is affordable to all who qualify for admission. (http://web.mit.edu/newsoffice/ campus.html) SCHOLARS-AT-RISK SYMPOSIUM, SAN FRANSICO THE UNIVERSITY of San Fransisco will be hosting a Scholars at Risk Biennial Network Meeting and Symposium on “Human Rights and Academic Repression” during April. SAR is an international network of Universities and colleges which promotes these basic human rights of scholars and their communities worldwide. SAR’s primary activities include providing assistance to threatened scholars and host campuses. (http://scholarsatrisk.nyu. edu/Beta)

10 Advertisement

DieMATIE 7 March 2007

“

“

onder redaksie van Carolyn Meads, met uitleg deur Davida Smith

BOEKE bylaag

DieMATIE Woensdag 8.03.06

Wenke virWoordkuns: Raad aan jong skrywers CARLA-MARIE SPIES

DIE SLEUTELFAKTOR om ’n goeie skrywer te wees, is ’n passie vir skryf en die deursettingsvermoë om die skryftaak te voltooi. Shakespeare sê: “Be not afraid of greatness: some are born great, some achieve greatness, and some have greatness thrust upon them.” Vir sommige mense kom die kreatiewe

skryfwerk asof vanself, maar ander kan dieselfde werk lewer, met harde werk en deursettingsvermoë. Dit is vir elke aspirant-skrywer moontlik om dié greatness binne hulself te ontgin en aan potensiële lesers iets nuuts en noemenswaardig te lewer. Daar is ’n paar riglyne wat gevolg kan word om hierdie ontginning te bewerkstelling. Volgens dr Ronel Foster, wat onder die van De Goede skryf, staan daar net een ding uit as dit by skryf kom, en dit is om te léés: ander skrywers se werk, van toeka tot nou, in alle moontlik tale en genres. Foster is ’n senior lektor in Afrikaanse en Nederlandse Letterkunde aan die Universiteit van Stellenbosch, aanbieder van skrywerswerkswinkels, voormalige redakteur van Poësienet op LitNet en medeantologiseerder van die digbundel Poskaarte. Sy beklemtoon ook dat dit belangrik is om jou eie werk, sommer hardop en met ’n kritiese oog en oor, te lees. Prof Marlene Van Niekerk, dosent in Afrikaans en Nederlands aan die Universiteit van Stellenbosch, en skrywer van die romans Triomf, Agaat en Memorandum, stem met Foster saam dat die grootste fout wat skrywers kan maak, is om te dink dat hulle kan skryf sonder om te lees. Sy verduidelik dat wanneer ’n mens lees, jy al hoe meer nuuskierig en verbaas word en dan begin jy van jouself hou as ’n verrasbare mens. Dit is dán wat ’n mens begin skryf. Van ’n kranige skrywer soos sy kom die volgende wenke: Stel ’n

gestruktureerde tyd vas om te skryf (sy sê jy moet sommer die telefone, e-pos en deurklokkie ontkoppel). Skrap die helfte van wat jy geskryf het en kry die skryfsel so skoon en styfgetrek as wat jy kan. Doen ’n breë algemene kennis op en onthou dat alle insigte met jou skryfwerk kan help. Verder behoort ’n mens ook taamlik energieke fisieke oefeninge te doen, om jou kop skoon te kry en helder te hou om nuwe idees te kry. Van Niekerk waarsku aspirant skrywers daarteen om te veel oor

Van Niekerk waarsku aspirant skr y wers daar teen om te veel oor hulself of hul gevoelens te skr y f. “Dit is baie ver velig,”... hulself of hul gevoelens te skryf. “Dit is baie vervelig,” sê sy. Sy sê ook dat mense nie moet dink dat hulle kan skryf sonder dat hul eers ’n spul gemors aangevang het nie. Sy beveel aan om “’n energieke hok vol interessante rommel” te skryf en dan die waardevolle dinge daaruit te begin “oes”. As jy volgens haar met pynlike presisie van die begin af kant en klaar wil skryf, sal jy dikwels slegs ’n armoedige en dooie stuk skryfwerk oorhou.

Venter ondersoek wit Suid-Afrikaanse vrese CAROLYN MEADS

HORRELPOOT, deur Eben Venter. Tafelberg, 2006. (R 128.00) IN Horrelpoot ondersoek Eben Venter die diepste, donkerste vrese van wit Suid-Afrikaners. Die roman gebruik as interteks Joseph Conrad se Heart of Darkness. In Conrad se roman reis Marlouw per boot op ’n rivier wat hom al dieper in die Afrika-wildernes inneem. Hy is opsoek na Kurtz, wat vermoedelik in afsondering in die Afrika-woude mal geword het. Hy vind ’n Kurtz wat soortgelyk is aan ’n god vir die inheemse bevolking en die ivoorhandel monopoleer. In Horrelpoot woon Jasper Martin Louw (Marlouw) en sy suster Heleen al vir ’n hele aantal jare in Australië. Hulle het daarheen geëmigreer toe dinge in Suid-Afrika begin skeefloop het. Heleen se seun Koert, het egter na Suid-Afrika teruggegaan om die voormalige familieplaas, Ouplaas, te besoek. Na ’n laaste waansinnige e-pos het hy egter kontak met sy ma verloor en die histeriese Heleen beroep haar gevolglik op Marlouw om Koert te gaan soek en huistoe te bring. Hy vind

Koert op Ouplaas waar hy (letterlik) opgeswel het tot die groot wit meester wat die monopolie op vleis beheer. Soos met Joseph Conrad se roman sal daar waarskynlik ook verskillende (en teenstrydige) opvattinge oor Horrelpoot wees. Daar is bespiegel oor die “darkness” in Heart of Darkness. Sommige mense dink dit was die donkerte in Kurtz se eie hart wat gelei het tot sy waansinningheid. Ander dink dit was die donkerte van “onbeskaafde” Afrika. Daar is ’n ambivalensie rondom die figuur van Koert in Horrelpoot. Aan die een kant voel gee hy hoop en vleis, maar aan die ander kant eet hy die meeste self op. Op die oog af is die doel van Marlouw se reis in Horrelpoot om Koert te vind en huistoe te bring. Die reis is egter ook ’n proses van innerlike groei vir Marlouw. Hy verlaat sy patetiese, selfbejammerende bestaan in Australië om te leer lewe. Uiteindelik dans hy met sy mank voet. Hy word op ’n manier deel van die plaasbewoners, maar aan die ander kant word hy met Koert geassosieer aangesien hul albei ’n voet met ’n gebrek het. As Venter se roman gesien word as ‘n realistiese voorspelling van die toekoms van Suid-Afrika, is dit ’n

Foster sluit hierby aan deur te sê dat ’n jong skrywer (altans énige skrywer) nie oorhaastig moet wees om sy werk aan die uitgewers te besorg nie. Ook moet ’n skrywer nie homself en sy werk te ernstig opneem nie. Laastens moet ’n skrywer, veral ’n digter, nie sy werk aan ander probeer verduidelik nie. Die skryfsel moet heeltemal op sy eie kan funksioneer sonder verduideliking van die skrywer. Jong skrywers probeer gewoonlik om by die heedendaagse tendense in literatuur aan te pas. Hul wonder dikwels of hulle nog tradisionele vorme moet gebruik en of daar noodwendig pal oor kontroversiële kwessies geskryf moet word. Verder bestaan die vraag of werk voortdurend vernuwend moet wees. Suzanne-Louise Bezuidenhoud, M-student in Afrikaanse Letterkunde, voormalige voorsitter van ver[r]as en self ’n leke skrywer, waarsku: “Pas aan, maar pas op!” As jong skrywers te veel daarop konsentreer om vernuwende temas en tegnieke te gebruik, kan te veel van ’n goeie ding dalk nie so goed wees nie. Die kuns is ook om te sorg dat dié vernuwing wérklik oorspronklik is. Vir haar is dit vernuwend om oor

die alledaagse skryf, maar op ’n oorspronklike manier. So sê Ernest Hemmingway ook: “There is no sense in writing anything that has been written before...unless you can beat it.” Van Niekerk sê dat jy nie hoef te skryf “wat die mense wil hê” nie. Jy moet eerder verwikkelde, vreemde en dubbelsinnige tekste skep, sodat mense daaroor sal bly dink en wonder. Die belangrikste skryfwenk bly egter, in die woorde van Bezuidenhoud: “Moet nooit ooit ophou skryf nie. Nooit!”.

Test your knowledge See if you can name the novels from which the following opening sentences were taken:

”Nobody was really surprised when it happened, not really, not on the subconscious level where savage things grow.” “When he was nearly thirteen, my brother Jem got his arm badly broken at the elbow.” “Last night I dreamt I went to Manderly again.” “Call me Ishmael.” “The boy with fair hair lowered himself down the last few feet of rock and began to pick his way towards the lagoon.” uiters negatiewe en oordrewe uitkyk. Ek voel egter dat die groteske beelde gebruik word om die Suid-Afrikaanse vrese vir die toekoms te ontbloot en te ondersoek. Horrelpoot is ’n vreeslik interessante boek. Dit is uitstekend geskryf met meesleurende beskrywings. Die oordaad van teneerdrukkende beelde is onaangenaam om te lees, maar kuns is nie altyd mooi, gerusstellend en vreedsaam nie. Hierdie is beslis nog ’n kunswerk uit die pen van Eben Venter.

“My father’s family name being Pirrip, and my christian name Philip, my infant tongue could make of both names nothing longer or more explicit than Pip.” “You better not never tell nobody but God.” “All happy families are alike, but an unhappy family is unhappy after its own fashion.” “It was a bright cold day in April, and the clocks were striking thirteen.”

DieMATIE 7 March 2007

12 Supplement

Pop-culture economics Krog se outensiteit verweer allermins UNO DE WAAL

FREAKONOMICS, by Steven D. Levittt and Stephen J. Dubner. Penguin Books, 2006. (R130.) IN THE WORLD of the internet where all things quirky find a niche, Freakonomics has certainly carved out a considerable cavern for itself. I became interested in Freakonomics when I saw a video of the author, Steven Levitt, giving a twenty minute explanation on why crack dealers still live with their mothers. According to Levitt, crack dealers still live with their mothers because they don’t really earn that much. It was found (through rather intense scientific research) that a gang structure mirrors the corporate structure of a franchise like (for instance) McDonalds, with the drug peddlers stuck in the same wage-bracket as the burger flippers. The other chapters in the book are just as interesting: “What do teachers and sumo wrestlers have in common?”; “Which is more dangerous: a swimming pool or a gun?” It also turns out that you have a greater chance of dying when you deal crack than when you are on death row. Conventional wisdom is something that Levitt and Dubner eat for breakfast. They shatter ideas that people take for granted. Some of the topics are quite con-

troversial. Levitt asks us: “How much value do we place on a life?” The topics of abortion and crime are also looked at from a new, different point of view. Levitt is currently an Economics lecturer at Chicago, but professes to know almost no theory (which is really comforting for some of us!). He applies basic economic principles to see how incentives determine how people act and react in situations. Dubner and Levitt ask the right questions and find ways to answer them. If you’re looking for a paper with figures and graphs you won’t find it here. This book is meant for an average reader, whether you have an interest in Economics or not at all. It makes the brilliant mind of an economist accessible to the average person (something a lot of writers struggle with). The book has points to critique, for example, it has a strong American bias. Almost all the research is American and the topics are ones which impact Americans, yet this does not detract from the ability to transfer the ideas to other contexts. It has also been said that the book lacks a “golden thread” drawing the different ideas together, although I found this quite refreshing. Freakonomics is a very good book for anyone interested in applying the theory they have learning at university to real-world pop culture. A stunning read that I finished in 2 days as I simply couldn’t put it down!

Elusive Issa leaves questions JOLETTE ROODT

THE SILENT MINARET, by Ishtiyaq Shukri. Jacana Media, 2006. (R219.95) I always assumed that the main character of a novel would play an active part in the plot. The reader would then get to know the character through his or her actions and dialogue with other characters. He or she would undergo some sort of personal development. During what is described in elementary textbooks as the climax, the main character would overcome the “obstacles” in his or her way and (sometimes) live happily ever after. Not so in The Silent Minaret. Right from the first page, readers are baffled by the fact that the main character, Issa Shamsuddin, is missing from the lives of his family and friends, from conversations and from the active plot. Yet, in his absence, Issa is so conspicuous that he almost overshadows the active characters. No-one knows where Issa is, although there is speculation. Has he disappeared voluntarily, or has he been kidnapped or even killed? The story - which is actually just one big search for Issa, with some flashbacks providing background information – is told from three different viewpoints. The first is that of Frances, an old Roman Catholic woman who lives in the same apartment building as Issa in London. Issa, a South African PhD student in History, was staying in London to do research for his thesis on racial relations in colonial Cape Town.Frances learns much about Islam from Issa, and enjoys contemplating a world where all religions live together harmoniously. The second viewpoint is that of Kagiso, Issa’s “brother”. Although Issa and Kagiso are not related in any way, they have

been living in the same house with their mothers, Vasinthe and Gloria, almost all their lives. Part I of The Silent Minaret sees Kagiso flying to London to pack Issa’s things and clean up his apartment. The third viewpoint is that of Issa’s friend Katinka. They met when Issa and Kagiso offered her a lift to Cape Town once. Katinka became Issa’s companion at wild universtiy parties and protests. Katinka also goes to London after Issa’s disappearance. Another important person in Katinka’s life has disappeared, namely Karim, who could be either her lover or friend. Katinka starts teaching herself Karim’s mother tongue, Arabic, and leaves at the end of the novel for Israel where Karim is supposed to be. Published in 2005, The Silent Minaret won the EU Literary Award for Best First Novel and was highly praised by several foreign and local publications. The novel is an amalgam of cultures, languages and religions and is set in “the world” rather than in any one geographical place. The past is constantly integrated with the novel’s present, making it impossible to pin any scene to a specific moment in time. Shukri’s enigmatic style will most likely leave the reader with more questions than answers

RUZELDA JORDAAN

VERWEERSKRIF, deur Antjie Krog. Umuzi-uitgewers, Roggelbaai, 2006. (R99.00). SAKKEVOL plooie op ’n “saamgerilde kookmelkvel”, spatare, valstande, oumensvlekke, warm gloede, hormoon-probleme, urine wat soggens na “nat sement” ruik, artritis, menopouse, impotensie, grys hare en verswakte sig: almal onvermurfbare elemente van die toedoen van tyd wat eufemismeloos verdoem (eerder as verbloem) word in Krog se nuutste bundel, Verweerskrif. Verromantisering van veroudering? Bepaald nie. Behalwe daarvoor dat die verwerende liggaam plek-plek as grotesk uitgebeeld word, vlei dit tóg op ‘n vreemd-oortuigende manier hierdie skynbaar onverkwiklike proses – laat dit mens effens in vervoering oor wat voorlê in die jare wat volg. Die fokus word soms eerder verskuif na die weinige wat nié afgetakel word nie, maar juis versterk word met ouderdom. Dit laat ouerword en al sy minder aangename gevolge soos billike opofferings in ruil daarvoor lyk. In die eerste van drie dele word algemene ‘oudword-verskynsels’ omskryf. Daar word in besonder klem geplaas op veroudering as losmaakproses. In “namens myself”

word daar genoem dat bejaardheid onder andere ook die losmaak van verwagtinge van mense impliseer. In “As vas los is” word alles (byvoorbeeld “tande, hare; als tot in haar pelvisvloer” ) wat los is, omskryf. Die liggaam word mettertyd los van dit wat as ‘die self’ beskou word. Dit impliseer terselfdetyd ’n vrymaakproses én ’n toenemende gevangenisskap van die self. Die aftakeling van die somatiese staan hier teenoor die groei van die psige. In die tweede deel word daar ’n parallel getrek tussen mens en natuur met betrekking tot transformasie,of meer spesifiek, verwering. Daar word klem geplaas op die omgewing rondom Tafelberg wat sedert die

setlaars se aankoms totaal getransformeer het – net soos die mens vanaf sy geboorte transformeer. Tafelberg kyk neer op hierdie verloop van tyd, net soos die mens op sy eie lyf afkyk en transformasie waarneem. Tafelberg word in die derde afdeling oor vier seisoene heen fyn bespied en in dagboekvorm verdig. Tog word die mens nie uitgelaat in hierdie afdeling nie. Die berg dien as weerkaatsing van die “self en persoonlike wanhoop”. Hierdie afdeling word ook gekenmerk deur ’n onstabiele van fokaliseerder. Daar word van dag tot dag kontrasterende gevoelens omtrent die berg neergepen. Waar dit die een dag aanbid word om een rede, word dit die volgende dag om dieselfde rede (byvoorbeeld onverganklikheid) verdoem. Dit bevat sodoende heelwat selfspot-elemente. Trou aan Krog se aard, is hierdie bundel deurspek met onkonvensionaliteite en grensoorskryding. Op onverwagse plekke word daar onwaarskynlike beelde geskets. Hierdie onvoorspelbare voorstellings is verder ook, soos van Krog verwag, betreklik kras. Die prontuit oordrag is egter eg en op ’n manier verfrissend. Die aanloklikste eienskap daaraan moet wees dat daar iets so vars en verfrissend uit iets so alledaags en totaal onvermydelik geskep kan word. Verweerskrif verteenwoordig voorwaar onverweerbare skrywe.

Donker verlede word aan die lig gestel SUZAAN HAUMAN

PLAYING IN THE LIGHT, deur Zoë. Umuzi, Roggelbaai 2006. (R 141,95.) PLAYING in the Light (2006) deur Zoë Wicomb, is nie net nóg ’n roman oor apartheid en sy gevolge nie. Hoewel gegrond in dié geskiedenis, ondersoek dit ’n minder bekende, relatief onontginde tema, naamlik die gevolge wat die Wet op Rasseklassifikasie op die lewens van Suid-Afrikaners gehad het. Wicomb vertel die storie van bruin mense wat hulself as wit mense laat klassifiseer het (wat ‘in die lig speel’). Sy laat val die kollig op gevolge daarvan wat geslagte later nog voortleef: identiteitskwessies, leuens en skuldgevoelens. Marion, ’n vrou in haar dertigs, met ’n Afrikaner-agtergrond, het haar eie besigheid en ’n woonstel in Bloubergstrand. Die karakter is op die oog af suksesvol en gelukkig. Ten tyde van die Waarheids- en Versoeningkommissie se verrigtinge word sy egter met haar verlede gekon-

fronteer, haar herkoms, en gevolglik haar identiteit. Alles wat sy nog altyd omtrent haarself geglo het, blyk nou onwaar te wees en sy onderneem ’n reis na haar verlede om duidelikheid te kry oor wie sy is. Marion se storie word roerend vertel: Wicomb se beskrywings- en karakteriseringsvernuf boei deurentyd die leser en sorg dat geeneen van die karakters vir die leser bloot ’n mensop-papier bly nie. Inteendeel, Marion se rou ontnugtering met haar situasie en haar pa, John, se lewensverhaal, vol opofferings om ’n sogenaamde “play-white” te kon wees, word vir die leser ’n baie lewendige werklikheid. Die besef kom gou: om in die sogenaamde ‘lig’ te speel, was alles behalwe kinderspeletjies. Lesers van Wicomb se vorige, post-modernistiese en baie komplekse roman, David’s Story, wat dalk (soos ek was!) bekommerd is oor die leesbaarheid van Playing in the Light, kan gerus wees. Die fragmentasie is hier aansienlik minder, en die storie makliker om te volg. Dit sou egter ’n fout wees om die boek se eenvoudigheid te onderskat. Daar is ’n rykheid aan nuanses,

betekenisse en temas, sodat dié roman geensins vir David’s Story (goed ontvang deur kritici) hoef terug te staan in terme van literêre gehalte betref nie. Die taalgebruik is besonders mooi, plek-plek selfs poëties van aard. Wicomb hanteer verder die spronge tussen verskillende kulture met vaardigheid, sonder om enigsins te stereotipeer, en gee ’n treffende uitbeelding van een gesin se opofferings en pyn, veroorsaak deur ’n onmenslike wet en bedeling. En, soos ’n mens nou al van haar verwag, ontneem sy die leser van ’n skoon, afgeslote einde...

Bylae 13

7 Maart 2007 DieMATIE

Woorde, skilderye saam Voëlvry rebel rockers documented veelvuldige betekenis MARETHA SPANGENBERG

MARISSA BAARD

MEMORANDUM, deur Marlene van Niekerk en Adriaan van Zyl. Human & Rousseau, 2006. (ISBN 9780798147293, R 245.00) MET DIE eerste deurblaai van Memorandum: ’n verhaal met skilderye deur Marlene van Niekerk en Adriaan van Zyl, val die boek se eenvoudige ontwerp en keurige versorging die leser heel eerste op. Ná hierdie onmiddellike gewaarwordinge raak die leser egter bewus van ander elemente in dié besonderse werk. Die verhaalgegewe word ondersteun deur Van Zyl se triestige skilderye van tonele uit Tygerberghospitaal, asook enkele panele met seetonele en ’n sonsondergang oor die stad. Die teks (Memorandum 3) is ryk aan voetnotas. Daar kom ook drie addenda voor (waarvan die eerste twee onderskeidelik Memorandum 2 en Memorandum 1 heet). Dit behoort reeds duidelik te wees dat Memorandum ’n uitdagende leeservaring gaan wees, met laag op laag betekenis en daarom veelvuldige interpretasiemoontlikhede. Memorandum word opgeteken deur die klaarblyklik stoere staatsamptenaar JF Wiid, die aand voordat hy in die Tygerberghospitaal opgeneem gaan word vir ’n operasie ter behandeling van die gevorderde lewerkanker waaraan hy ly. Wiid dink terug aan sy verblyf in dieselfde hospitaal se inten-

siewe sorgeenheid, byna ’n jaar tevore. Tydens hierdie verblyf het hy te doen gekry met twee medepasiënte, mnr. Stoel en mnr. Bril, ook X en Y genoem. Hy luister na hul naglange gesprek, en onder meer die onbekende woorde spoor hom ná sy ontslag tot navorsing aan. Só kom hy in kontak met bibiliotekaris Joop Buytendagh, ’n ander belangrike figuur in die roman. Opmerklik is dat daar op geen van die skilderye enige menslike figure te sien is nie. Dit skep ’n byna onheilspellende gevoel by die kyker, asof daar agter die baksteenmure, leë hospitaalbeddens en operasiesaaldeure iets dreigends skuil. Interessant genoeg het dié reeks skilderye eerste ontstaan. Van Niekerk vertel in ’n onderhoud met Etienne Britz dat die teks later geskep is, en dat hoewel die woorde en beelde kommentaar op mekaar lewer, die skilderye nie ‘illustrasies’ by die teks is nie. Hoewel Memorandum op die oog af handel oor die mens se sterflikheid, word die leser via die intertekstuele verwysings in die teks, ook gelei na ’n magdom ander onderwerpe – van die filosofie, musiek en Afrikaanse digkuns, tot die stad, die eensaamheid, en die mitologie kom aan bod. Luilekker strand-leesstof is hierdie nie. Maar vir die leser, wat bereid is om wéér te lees agter die teks se ontwykende betekenisse aan, het Memorandum veel om aan te bied.

VOËLVRY: THE MOVEMENT THAT ROCKED SOUTH AFRICA, by Pat Hopkins. Zebra Press, 2006. (ISBN 9781770071209, R 250) VOËLVRY: feel free; free as a bird; outlaw; free love. The Voëlvry tour of ’89 was described as the Boere-Woodstock that liberated Afrikaans. It consisted of musicians that were tired of the Apartheid government telling them what to think and what to do. They set out to change minds and give people a piece of theirs. The tour started on 4 April 1989 and included André Letoit (Koos Kombuis), Bernoldus Niemand en Die Swart Gevaar as well as Johannes Kerkorrel (Ralph Rabie) en die Gereformeerde Blues Band. They travelled to a lot of towns as well as to all the major universities. However, they were not allowed to perform at Stellenboch. The Rector at that time, Mike de Vries, banned

the tour. This lead to graffitti on Die Rooiplein which read, “Broeders, wie het Kerkorrel se Mike gevries?”. The goal of the Voëlvry tour was the emancipation of Afrikaner youth from the structures of their authoritarian, patriarchal culture. Some of the people that came under crossfire included PW Botha and Bles Bridges. PW inspired a song all on his own, entitled ‘Sit dit af!’ written by Johannes Kerkorrel. Bles apparently said, ‘Love is the only thing worth singing about; to sing about politics is a waste of time.’ Needless to say, Koos Kombuis didn’t like this very much. He makes it very clear how he feels about Bles on the DVD that comes with the Voëlvry book. In the book it is mentioned how writers like NP van Wyk Louw tried to change society with their poetry. Max du Preez felt that change generated through poetry was taking forever. People like Kerkorrel and Kombuis just weren’t prepared to wait. They did not want to go about transformation in such a polite manner. The tour ended in June with two

concerts in Johannesburg. The touring party of 20 people, together travelled over 10 000km, ate more than 1 000 hamburgers, drank more than 3 000 beers and smoked about 27 000 cigarettes. Voëlvry: The Movement that rocked South Africa book hopes to change the fact that Voëlvry was one of the most under-documented social movements of the last few decades. I think it will.

P.O.D. technology makes Tsehlana accessible CAROLYN MEADS

HALEJOETSE Tsehlana, a lecturer at the English Department of Stellenbosch, has written a volume of poetry, entitled Poems and Songs from the Mire. It is being published by New Voices, using new Print-On-Demand (P.O.D.) technology. This is similar, but not identical to self-publishing. P.O.D technology allows writers to submit their manuscripts digitally on the New Voices website. A team of graphic designers, photographers,

sub-editors, proofreaders and illustrators are available to assist writers with the design of their publication. The manuscript is kept in archive until the writer orders a certain amount to be published. This way of printing is a lot faster – the book can be printed and bound in a couple of days. It is also cost-efficient seeing as it does away large print runs of a thousand or more. Books are only printed in small amounts when they are needed. For example, Tsehlana printed copies of her poetry volume, for her book launch held in October last year.

DAG& KUNS EN VERMAAK • ARTS AND ENTERTAINMENT



A dramatic change in the band has added a fresh new vibe

Great energy, the key to success for DNA Strings MIAN FOUCHÉ

MORE THAN WORDS Adriaan de Beer of the instrumental band DNA Strings, says that new band member Herman Steyn has brought a fresh new energy to the group. Steyn replaced Danie Kotzé at the end of last year when the violinist announced that he was leaving the band. Photo: RYK DU PLESSIS

THE SCORCHING heat of a February day in Stellenbosch isn’t conducive to any form of intelligent conversation, I think to myself. So 8pm on a Monday night in the fabulously French street café feel of Java Café, I meet Adriaan de Beer of DNA Strings fame. He arrives a few minutes late, and apologises for his tardiness. He is tired after a day spent filming for KykNet’s cooking program, Roer. When I suggest a Red Bull, he says, “I don’t do drugs,” and the shameless caffeine addict in me has to stifle a guilty giggle; he orders rooibos tea. Adriaan started playing the guitar at the age of 17 in his home town, Bloemfontein, with the main motivations of being able to play around the fire at beach parties and to impress girls. We both laugh. At the end of last year, violinist Danie Kotzé announced that he was leaving the band. The official statement was that he was leaving to “pursue property and other interests.” I pried for something a tad more scandalous, but no such luck. “He got married, and playing in a band and being on the road all the time…” He’s telling the truth. Damnit. Still, he has only praise for Herman Steyn, the new violinist, and says that he brings amazing energy to the band. 2006 saw DNA Strings performing at the Edinburgh Fringe Festival in Scotland in August. Adriaan says that the reception overseas was truly amazing, especially towards the music with a predominantly African flavour. The band also recorded the DNA Strings Live in Cape Town DVD. On who is the most inspiring artist that they’ve worked with, he pauses to think and settles on Hugh Masikela.

“We only played one song with him, but he’s a great musician and a great person, and it really comes through in his music. When he does a solo, he does it just for that moment and doesn’t dominate the whole show. It’s hard to pick a favourite artist.” All the members of DNA Strings are based in and around Stellenbosch, and apparently not for practical purposes. “The money and the big business are in Johannesburg,” he says, “but there are things that money can’t buy, like a good quality of life.” Also, the band started here and their first gig was in

...he’s still in it for the love of the music. our very own Bohemia, which still rates as their favourite crowd, and best venue is a toss-up between Oude Libertas and Dorp Street Theatre Café. I appreciatively notice how the rush of an enormous crowd hasn’t changed his perceptions and I observe how obvious it is that he’s still in it for the love of the music. When asked how he feels about the fact that more and more instrumental bands like Zamar are appearing on the SA music scene, I don’t get the sceptical response I was expecting. “I think it’s good. If you dominate a market there’s nothing to keep you on your feet and there’s the danger of not moving forward. We don’t necessarily see each other as competition. Zamar, for instance, is totally different from us. While DNA as an act are based on energy, they have a far more European, musical approach, while Rooibaardt has a more African feel.”

He corrects me on my comment that DNA were really the first instrumental band. “Tananas has been around for years. They just never went as commercial.” My sceptical, English self asks about his view on popular Afrikaans music, sarcastically offering up Bok van Blerk’s “De la Rey” as example. Again, I’m surprised at his response, and he says almost scoldingly, “That’s a great song! One needs to listen to it in a very objective way. English bands like Prime Circle have told me that they wish they had the crowds that Afrikaans musicians have.” Forcing the issue a bit I ask whether he’s noticed how every second person at festivals like the KKNK have a CD up for sale, and that half the time they can’t even sing in tune. At last we agree on something. “It’s a small market and it’s far easier to make and record music now than it used to be.” The band is also involved with charity initiatives and the Reach for a Dream Foundation is one charity that the band is passionate about supporting. When he’s not entertaining on stage, he likes to play golf, hang out at home with his housemates or cook (he makes a good paella, apparently). Just before he leaves, there are a few things I have to know. Blondes, brunettes or redheads? “I don’t know. Blondes, I guess.” Team Jolie or team Aniston? “Aniston! I fell in love with her when I was still at school. I mean, I watched Friends!” Complete the following sentences: This one time, at band camp…“we had a braai.” “That’s all I get?” “Yes.” One day when I grow up…“I’m going to be a musician, but I doubt they’ll let me do both.” I ask him where he sees the band, and himself, in ten years time. “Seriously, I don’t know. Maybe I’ll be married. We’ll see”. And I’m sure we will…

’n Diva in murg en been The Prestige: Are you watching closely? LUCELLE HOUGH

aan die rol gehou. Met haar nuwe projek beloof sy om weereens net haar beste te lewer “EK WAS ’n musikale wêreldreisiger en niemand in die steek te laat nie. en nou bring ek dit huis toe, soos ons Sarah sê: “Ek mis my mense; ek in die Kaap sê.” En met haar nuwe wil vir hulle sing.” Hierdie jongste produksie, Sarah.Theron@DiVA. projek, DiVA.RSA, is ’n ideale RSA©, bring hierdie boerenooi-diva beskrywing van wie sy is: ’n Local met die formidabele stem dit waarlik meisie wat kan sing dat die biesies na haar mense toe terug. bewe, jou op ’n liedjie-reis neem, Die publiek het haar deur haar sodat jy sommer van alles en almal sepie-optredes (dink byvorbeeld aan om jou vergeet. Sarah is bekend haar dae in Egoli daarvoor dat sy toe sy die rol van die gehoor saam Candy se teatrale “Ek mis my mense; ek met haar op reis ma vertolk het), kan neem, juis wil vir hulle sing” verhoogstukke te danke aan die en alombekende feit dat sy elke kabarette leer produksie met hart ken. Haar sterk, en siel aanpak. fluweelagtige Die gehoor moet stem herinner aan ’n goeie muskadel net die reis met haar meemaak. en betower haar gehore keer op Die konsert beloof om ou geliefde keer. Haar verhoogpersoonlikheid liedjies weer lewe te gee, en daar sal is so uitbundig, dit kan selfs as skou- ook ’n paar nuwe liedjies, uit Sarah spelagtig beskryf word. se pen, te hore wees. Sy word deur Veral haar verskeie kabaret- Lynne Poulsen op ’n ouderwetse produksies het aan haar roem boeremusiek-trekklavier begelei besorg. Sy is geen vreemdeling op wat almal se voete gaan laat jeuk On Broadway nie en het in onder en hul harte na plekke van “Eendag andere Bridal Sweets en La Fiesta lank, lank gelede…” sal neem. Die haar verskyning gemaak. Sarah het enigste voorvereiste wat dié gesogte ook in 1992 die Vita-toe-kenning vir sangeres aan haar gehoor stel, is die beste nuwe kunstenaar ontvang. dat hulle van lekker musiek uit eie Met so ’n begin aan haar loopbaan, bodem hou. Sarah Theron tree op 20 het Sarah nie teruggestaan nie, maar Maart by Die Boer-teater-restaurant die spreekwoordelike wiel behoorlik in Durbanville op.

SALOMÉ TEUTEBERG AND LUCELLE HOUGH

MAGIC has enthralled people long before there was even colour television, but this season the Oscar nominated dark thriller, The Prestige, will keep audiences spellbound with its edge-of-your-seat suspense. The question, “Are you watching closely?” is both a conjuror’s comeon and a prompt from director Christopher Nolan and his co-screenwriting brother, Jonathan: Pay careful attention. They’ve taken the bare bones of Christopher Priest’s 1995 novel and turned it into an engrossing movie that’s teasingly complex and still distinctly their own. The movie has a dark dimension, with a rapid pace that leaves you with that great feeling of overwhelming anxiety, yet you still want to see more. All praise here must go to Nolan. He explores the depths of desire and ambition of the characters while the sarcastic sense of humor in the dialogue deviates from this seriousness. The use of flashbacks creates immense anticipation by the audience and this is masterfully done by the editor, Lee Smith. At the heart of the film is the relationship between two friends. Alfred

Borden (Christian Bale) is a technical purist and perfected the sleight-ofhand skill, while Robert Angier (Hugh Jackman) has a captivating charismatic presence on stage. Their relationship gets tainted by jealousy and politics within the show business. Once they were great friends, mentored by the same man. Their hatred started at youth with a tragedy on stage and their friendship quickly sours and turns into a vendetta for one to outdo the other. Their quest for revenge is like a chess match, which adds to the suspense in the film. Each one tries to sabotage the other’s show by manipulating people in their game. The men grow determined to steal each other’s stage secrets, whatever it takes — even if it requires one man to send his own mistress (Scarlett Johansson) into the other’s arms as a spy. Jackman and Bale are committed to their parts: Genuine madness glints in their eyes. The screenplay is cleverly written with a subtle, yet noticeable development in the characters. The leading men play their roles convincingly with a genuine sense of obsession in their body language. A surprisingly good appearance by David Bowie seems to fit in naturally in turn-of-the-century London. The chief pleasure of stage magic is the audience’s compact with the magician: We agree to believe in

something that seems impossible. And while we may want to know how a trick is accomplished, finding out would be a disappointment. As Borden puts it, “The secret impresses no one. The trick you use it for is everything.” Partly proving that notion, The Prestige loses some of its fascination the more the viewer puts together all of its puzzle pieces. But even the very last shot is likely to inspire lively debate among viewers. The title is theater slang referring to the third part of a magic trick. The setup is called The Pledge, the initial ruse The Turn. The Prestige is the twist that sends you home gobsmacked. The Prestige is the kind of intelligent, challenging film that’s increasingly rare from a studio mind-set that favours slasher flicks and gross-out comedies. The Nolans have taken an enjoyable but flawed novel and improved it tremendously by changing some elements and raising the emotional stakes. If that’s not magic, what is?

7 Maart 2007 DieMATIE



DAG &

Kaleidoskoop vermaak Klein Libertas

Bladwisselende klanke betower ANLI LE ROUX

KALEIDOSKOOP is ’n groep jong Stellenbosse kunstenaars wat in Afrikaans uit ’n positiewe, maar tog realistiese oogpunt hul eie musiek komponeer. Met hul kleurryke harmonieë en skerp poliritmiese akoestiese kitaar het hulle op 20 Februarie die gehoor van die Klein Libertas Amfiteater deur hierdie wye spektrum van musiekstyle geneem toe hul debuut CD, Bladwisselend, bekend gestel is. Musiek vorm deel van Stellenbosch in dieselfde mate wat studente, asook wyn, karakter aan hierdie pragdorpie verleen. Soos die suggestie in hulle naam weerspieël, laat Kaleidoskoop jou deur hul Afrikaanse musiek anders na die kleure van liefde, menswees en die lewe kyk... Die aand is deur Elzanne Rinquest geopen wat ook ’n paar van haar eie oorspronklike liedjies gespeel het. Daarna het Kaleidoskoop die verhoog betree en bykans dadelik die gehoor met hul oorspronklike aanslag bekoor. Die liedjies wat op hul CD verskyn asook ’n paar ander ou gunstelinge is deur die groep aan die entoesiastiese gehoor voorgelê. Die amfiteater het ’n baie ontspanne atmosfeer aan die aand verleen, met mense wat op komberse sit, ’n wyntjie geniet en gesellig onder die sterre en verligte bome gekuier het. Kaleidoskoop bestaan oorspronklik uit drie musikante, Johan Jordaan (moontlik meer bekend as Jouba) op akoestiese kitaar en sanger, Gerhard Liebenberg as hoofsanger en Dawid le Clus Sandenbergh ook op akoestiese kitaar. By die launch het hulle die verhoog met Ben Ludick op baskitaar, Eduard Delport op Afrika-drom en Tinus

’N WYE SPEKTRUM Die manne van Kaleidoskoop in aksie tydens hul onlangse optrede by die Klein Libertas Amfiteater Foto: ADÉLE STEYN de Wet op tromme gedeel. Lede van die gehoor is met ondermeer koopbewyse van Mugg and Bean asook ’n

Hulle is ’n groep jong kunstenaars wat...uit ’n positiewe oogpunt hul musiek komponeer paar bottels van die eksklusiewe “Kaleidostroop” (Port en Muskadel) wat deur Jouba self gemaak is, beloon. Met hul unieke klank en aansteeklike energie (en sjarme...) het Kaleidoskoop in hul kort bestaan reeds verskeie vertonings onder die belt wat

onder andere Mnr & Me Nerina, die 33ste reünie van Nemesia-dameskoshuis en vanjaar se Mnr & Me Lydia-funksie insluit. Die groep het al die verhoog met ander Stellenboschbekendes Lukraaketaar en Slagyster gedeel. Met lirieke soos “Ek mis ma se kos, ek mis Stellenbosch, ek mis my vriende...” en “met jou dimpel-glimlag die twyfel in my kom uitvee, aan jou sy wil ek bly...” neem hierdie drie musikante jou deur ’n wye spektrum van emosies en gevoelens – van eerste liefdes, die vreugde van Matie-wees en hoop. Op 19 Maart is die manne van Kaleidoskoop weer by Klein Libertas Teater te sien. Vir meer inligting kontak gerus vir Jouba @ 072 375 1537 of besoek hul webtuiste by: www.kaleidoskoop.net.

Woordfees: a showcase of local talent CARLA DANIELLE VAN DER MERWE

THE STELLENBOSCH Woordfees is an annual showcase of local talent and this year promises to be no exception. The drama Te Koop that can be seen at this year’s Woordfees is a follow-up of the ATKV award winning drama Ander Kant die Jaard. Though it should be noted that Te Koop also functions independently and no prior knowledge of Ander Kant die Jaard is required. Te Koop is an actual South African play and is a mixture of comedy and drama. The play centres around two brothers Dantjie and Nick Brumerus played by Greg Kriek and Johan Valck (also a member of the band Slagyster) respectively. The plot is simple and honest and speaks to a younger generation of

theatre goer in the sense that it is not as rigidly formal as one has come to expect from the theatre. The actors wish to attract students especially as the play deals with the pitfalls in the life of a student as well as addressing fundamental questions that each of us struggle with. The play also looks at family dynamics, relationships, career goals and problem solving and will leave you with a variety of mixed feelings at the end. “You will walk out with both questions and answers,” says Greg Kriek of the play, “we wish to attract the everyman as this play makes theatre cool.” Playwright André Bester put pen to paper after the success of Ander Kant die Jaard (the play won the awards for Best New Script as well as Best Contribution to Youth Drama in South Africa in 2003) to produce the sequel.

Professionally respected actor Johan Nel makes an appearance in the play in a very special role. Tickets are available at Computicket at R55 each and the performances will take place on 9 and 10 March at 13:00 and 18:00 respectively in the Klein Libertas Theatre. SMS MTALK, the name of any Woordfees production and your comments about these shows to 33090 to share your experiences with other readers of Die Matie. (Results to be published in the next issue)

Presleys 7 MARCH

60’s to the 90’s DISCO & LANGARM

15

Eye-opening documentary LORNA BALIE

AN INCONVENIENT Truth, is a documentary that leaves most audience members with an uncomfortable impression of the future, but only through this approach do people realise the consequences of our (and past generations’) actions and ignorance. People need to realise what we’re in for before it’s too late. The documentary, directed by Davis Guggenheim, is an inspirational look at one man’s crusade (well...one politician’s crusade) to halt global warming’s deadly progress in its tracks by exposing the myths and misconceptions that surround it. The film is an eyeopener presented by Al Gore, former US vice president, following him on a lecture tour he’s taken across the globe. He displays the long-term consequences of the increasing volumes of green house gases, trapping sun rays in the earth’s atmosphere and thereby increasing temperature, melting ice caps and eventually increasing sea level. The documentary goes into further detail about the deterioration of our climate over the past thousands of years and how normal ecological systems have and are being negatively affected. Al Gore uses politics to reach many people in different cities

around the world. He advises each of us to do something about this detrimental effect. The well-being of our environment is not in the hands of politicians or the government, but it is the responsibility of each individual. By replacing activities which uses lots of energy we can restore our environment over time. In the documentary Gore says, “What we take for granted may not be here for our children.” This is true, considering the rate at which ice caps at the poles are melting and the extreme rise in temperatures throughout the world. This documentary enlightens and is a must see for every student on campus. It is something each humanbeing should be made aware of. As students heading for the “real world” we should set and live the example to maintain this earth. We have to secure it for future generations. The film is presented by Paramount Pictures and is produced by Laurie David, Lawrence Bender and Scott Z. Burns. Jeff Skoll and Davis Guggenheim are the executive producers and the co-producer is Leslie Chilcott. If you haven’t seen this eyeopening film yet, be sure to catch it while still showing at the cinema in the Neelsie.

ADVERTENSIE: KONSERVATORIUM As jou naweke op Stellenbosch ’n bietjie herhalend word en jy ’n tikkie gesofistikeerdheid in jou lewe soek, is ’n uitstappie na die Endler-saal net die regte medisyne. ’n Reeks konserte, wat reeds op die 17de Februarie afgeskop het, sit die tog voort met ’n uitvoering deur die Universiteit Stellenbosch Simfonie-Orkes onder leiding van Corvin Matei op die 10de Maart en ’n uitvoering deur die Stellenbosch Slagwerkensemble op die 17de Maart, albei om 20h00. Die USSO konsert is veral spesiaal aangesien dit die wereldpremier van die Suid-Afrikaanse komponis Hans Roosenschoon se orkestrale werk, Earth, Water, Air & Fire is. Verder op die program is Grieg se Klavierkonsert op. 16, met die vurige Portugese pianis Luis Magalhaes as solis, en Dvorak se Simfonie no. 9 op. 95 (uit Die Nuwe Wereld). Die Slagwerkensemble, wat uit musiekstudente aan die US bestaan, het reeds op nasionale vlak roem verwerf deur verskeie optredes op televisie en in Suid-Afrika se grootste konsertsale te lewer. Die program behoort gehore op die punte van hul stoele te hou, en sluit onder andere musiek van Bach, Vivaldi, Abe en Rimsky-Korsakof in.

DieMATIE 7 March 2007

16 DAG &

Vir jou vermaak • FOTONADANS hou op 20 Maart ’n vrystelling van hul EP in Mercury Live, Kaapstad. Vir die van julle wat die Stellenbosch-vrystelling misgeloop het, moenie weer die fout maak nie. Besoek www.fotonadans.co.za vir meer inligting. • RORY Eliot van die voormalige groep Plush, maak op 9 en 10 Maart ’n live CD opname by The Pavilion by die V&A Waterfront. Kaartjies beskikbaar by die deur vanaf R50 (vir studente) of vir besprekings, skakel 021 419 7661. • ’N VERWERKING van Fiela se kind, die bekende roman van Dalene Mathee, word vanaf 14 Maart by die Kunstekaap-teater opgevoer. June van Mersch, Sedwyn Joel, Paul Luckoff en Rika Sennet is in die hoofrolle te sien. Vir besprekings, skakel Computicket by 083 915 8000 of Kunstekaap Bel-’n-sitplek by 021 421-7695.



Stellenbosch University’s Design students attend annual conference

What does an Indaba look like? ELSA HOOGENHOUT

FEBRUARY 21, 2007. It’s 5h30 a.m. as a busload of sleepy and delirious art students is whisked off to the Cape Town International Convention Centre. “Welcome to Design Indaba 2007, here’s your ticket and cool bag made of recycled billboard.” Impressed, and slightly more awake, our Matie designers mill around the Convention Centre in search of a caffeine hit before the first lecture begins. There’s a mad scramble for seats in the “Young Designers Simulcast” theatre (Think: the kid’s table at the

Big Designers’ Dinner Party – we watch the proceedings onscreen while the professionals get the real thing). After being welcomed by our overlyenthusiastic host, Elana Afrika of 5FM fame, the lectures commence. For the next three days, we would experience a mind-blowing line-up of talks on the theme, “What does an idea look like?”, presented by some of the most celebrated designers and artists of our time. For those not familiar with designspeak, such celebrities included the guy who designed the iconic “I love NY” logo (Milton Glaser), the Italians who have designed for Benetton, Fodor’s guides and the New York

Metro (Massimo and Lela Vignelli), the father of ambient music (Brian Eno), as well as the creator of the Madam & Eve comics (our very own Zapiro). The speakers came from a variety of artistic backgrounds, from graphic to product, automotive to architectural design, and included the odd illustrator, Paul Davis (“I’ve done hundreds of drawings of pens drawing each other. It gets you thinking”), and eco-futurist writer, Alex Steffen (who spoke about Earth Sandwiches, amongst other things). Between this eclectic range of presentations, we discovered the possibilities of pixels and post-its, producing

• PIET Botha en Jonathan Martin betree saam die verhoog van Die Boer teater-restuarant in Durbanville op 8 Maart en weer in Dorpstraat-teater op die 12de. Kaartjies vir beide vertonings beloop R80 pp. • DAVID Helfgott, die legendariese konsertpianis wie se lewe in die Oscar-bekroonde rolprent SHINE uitgebeeld is, sal sy 60ste verjaardag met ’n reeks konserte in Suid-Afrika vier. Kaapse gehore sal op 9 en 13 Mei om 20:00 die geleentheid hê om na Helfgott by die Kaapse Stadsaal te gaan luister. Kaartjies beskikbaar by Computicket. • DIE JAARLIKSE Splashy Fen Music Festival vind vanjaar oor Paasnaweek (5-9 April) op ’n plaas naby Underberg in die suidelike Drakensberg-streek van KwaZulu-Natal plaas. Van SA se top kunstenaars, o.a. The Parlotones, sal daar te sien wees. Kaartjies is beskikbaar by Computicket @ R310. Vir enige verdere inligting, besoek gerus www.splashyfen.co.za. • ILSE Roos sal op 8 en 9 Maart in die Fismersaal by die US Konservatorium te sien wees. Sy sal liedjies van haar album Blou Kafee opvoer wat bekend gemaak is deur die TV-reeks, Amalia. Vir meer inligting en besprekings, skakel 021 808 2345. • DIE JAARLIKSE Kaapstad Internasionale Jazz-fees vind op 30 en 31 Maart vanjaar by die Kaapstad Internasionale Konferensiesentrum (KIKS) plaas. Van die verskeie kunstenaars wat te sien sal wees, is Ladysmith Black Mambazo en The Rudimentals. Besoek gerus www.capetownjazzfest.com vir meer inligting. • DIE WOORDFEES het die afgelope Maandag begin. Indien jy nog nie ’n vertoning bygewoon het nie, maak ’n plan en ondersteun die plaaslike talent. Kaartjies is tot Vrydag tussen 8:00 en 17:00, by die Lettere-gebou, kamer 200A, beskikbaar. Skakel: 021 808 3138. • NEILL Smit stel sy CD, Pad van hier af, by die NG Kerk Stellenbosch Sentraal op Vrydag 9 Maart bekend. Kaartjies is teen R25 pp by die deur beskikbaar. Die vertoning begin om 19:00. Besoek www.smittie.co.za vir meer inligting.

INNOVATION The theme of the tenth Design Indaba, which was held at the Cape Town International Convention Centre fom 21 to 23 February, was “What does an idea look like?”. This year graphic design students from SU were given the opportunity to attend this stimulating event. Image: ELSA HOOGENHOUT

lamps that wake up and go to sleep, designing the most beautiful plate of spaghetti ever seen (the New York Subway map) and how to get rats to make wallpaper and flowers to detect landmines. The general feeling which emerged after each session: WHOA. On Thursday evening, after Spanish designer Jaime Hayon had the crowd buzzing with his thoughts on toilet paper installations and supersonic pigs (don’t ask), we all had the pleasure of attending the opening of the Design Indaba Expo. Ceremonies included the obligatory speech by an official from the Department of Arts and Culture, after which several fashion performances followed, as well as the presentation of the “Most Beautiful Object” award, which went to, don’t laugh, a condom applicator by XYZ Design. The Expo opened to the public the following day, and for a mere R40 entry fee one could walk amidst hundreds of stalls of homegrown design produce and ponder: “Why didn’t I think of that?” From recycled accessories of all persuasions to slick minimalist furniture, all stylistic preferences were catered to. Felt badges, fragile silver jewelry, curtains made of bottle caps, beaded crafts, and silkscreened patterns formed but half of the frenzy of visuals experienced at the Expo. Then there were those Indaba participants who opted for a more interactive approach, including One Small Seed magazine, which traded a shot of horrible vodka for a picture of you tasting said vodka, in order to get the funniest picture for their next cover. The “Fab Lab” invited passers-by to try out their cool laser-cardboardcutting machines, and around the corner you could contribute to the chewed-up chappie wall-of-fame/conceptual art project. Needless to say, this year’s Design Indaba Expo proved to be both highly entertaining and awesomely inspirational – and left many of us with way too many badges to wear on one Tshirt.

Rockers plan to tour internationally AIMEE MCDONALD

THE PARLOTONES. I doubt that there is anyone in South Africa who doesn’t know who they are or who hasn’t heard their music played on radio stations country-wide, so they certainly don’t need an introduction. The band consists of Kahn (vocals and guitar), Glen (vocals, keyboard, bass), Paul (guitar) and Neil (drums) and is based in Randburg, Gauteng. This legendary South African band played at Wilgenhof’s annual Carry Six-packer on Friday 2 March where they delivered a rocking performance to dozens of fans. I caught up with the guys to ask them a few questions… You recently signed a big deal with Universal Music in Ireland, that was quite a huge thing. How did that come about and how do you guys feel about it? Kahn: Basically, they used the song Beautiful for an advertisement in Ireland (it was for FujiFilm) and from there Universal Ireland obviously picked up on the song and were interested and we signed an international deal with Universal. We feel great about it; love it. You’ve played with some massive bands; you closed for Metallica at the ? Cokefest last year and… Glen: No no, Metallica opened for us. (Laughs) Oh sorry, my bad. You also opened for Live at their Black Mountain White Light Tour. You guys can obviously hold your own with international bands, but how did it feel playing alongside such

legends? G: Well Metallica was cool but the fact that everyone left while they were playing was a bit daunting, but it was still cool though, like five thousand people stayed to watch us. The Live tour was awesome; they went all out to make us feel like an international band, it wasn’t like, “Well you’re an SA band so we’ll forget about you.” It was like we were on equal footing for the set-up and stuff. It’s ‘cause we gave them free T-shirts,’ Kahn chirps in. Are you planning to tour internationally anytime soon? K: Yes, 18 March, we’re going to Ireland, the UK and France G: We’re starting off baby steps, like you’re not a priority if you’re not there, you can’t not be in the country. K: Ya, they’ve got like 700 bands in their back yard so… What was touring with Evolver like? G: They’re party animals; it’s a bit of a blank (laughs). K: Ya, we can’t actually remember. I remember waking up and going to bed… G: But that’s what a tour’s like, hey… You guys are in the process of recording your new CD in Cape Town. What can fans expect from this album? K: (in a Scottish accent) A couple of great great crackers (laughs). It’s gonna be cool, hey, like some very mellow stuff, some edgier things, but in the same vein as the Parlotones sound. G: You can hear it’s not radically

PARTYING PARLOTONES The guys from the Parlotones rela x with a drink at Wilgenhof’s Quad party Friday night. They performed alongside FotoNaDans who have made name recently as another up-and-coming local act Photo: AIMEE MCDONALD with the launch of their untitled EP. different like with hip-hop beats and stuff. K: We’re not gonna reinvent the wheel and suddenly come out with ‘hey, you should hear the Parlotones have a techno-beat’ so… How does the song writing process work with you guys? K: Generally I’ll just come with a basic tune for an acoustic guitar and then we’ll all add parts, colour it in… G: Sometimes we don’t use stuff; we’ll be like, ‘nah’. Like Colourful,

we all hated it but Kahn was like, ‘just give it a chance.’ Luckily we kept it. The band listens to a wide range of music, which includes Bright Eyes, The Shins, The Killers, Razor Light, Fall Out Boy, My Chemical Romance. Snow Patrol, Nick Cave and the Bad Seeds. Locally, they also support Black Hotel, The Dirty Skirts, Fokofpolisiekar, and Evolver. Check out their latest album Radiocontrolledrobot in any good music shop now.

“

& Dinge

Die perfekte worsbroodjie? Die lekkerste sny wortelkoek?

Waarvoor sou jy jou vinger prysgee? Klaradyn

SÊ VIR enige krieketliefhebber dat daar nog net vyf dae oor is, en hy of sy sal weet dat jy nie na die eindtye verwys nie, maar wel na die Wêreldbeker-toernooi wat oor minder as ’n week in die Wes-Indiese Eilande begin. Ja, Sondag tree die sestien deelnemende spanne vir die openingseremonie aan en die daaropvolgende Dinsdag klap die kolwe in Kingston, Jamaika in die eerste wedstryd van die toernooi. En soos dit soms gaan met enige geleentheid waar nasietrots of sport (of ’n kombinasie van die twee) ’n rol speel, maak benoude katte benoude spronge. Die media het verlede week berig oor ’n Nieu-Seelandse speler wat sy vinger kort voor die toernooi gebreek het. Dié sê dat as Duimpie se maat nie betyds genees nie, hy bereid sal wees om die betrokke vinger te laat amputeer. ’n Mens kan maar net hoop dat hy nie heeltemal ernstig was nie. Dit laat Klaradyn natuurlik so ’n bietjie dink (nie te veel nie, jy verstaan, jou rubriekskrywer probeer om nie te veel te dink nie) oor die uiterstes waartoe mense sal gaan om sekere doelwitte te bereik.

Byvoorbeeld: toe Klaradyn nog die Huisgenoot gelees het (darem redelik lank gelede) was daar gereeld artikels oor die gekke goed wat mense doen om die Guinness Book of Records te haal. Vyftien myl op een been gehop, ’n maand lank wakker gebly, twintig boontjies in die linkerneusgat opgedruk. Goed, Klaradyn oordryf, maar jy kry die idee. Dan is daar ook natuurlik tallose lede van die vermaaklikheidsbedryf wat letterlik die mes, en ander chirurgiese instrumente, laat inlê in die soektog na ewige roem, of ten minste net vyftien minute daarvan. Dit werk nie altyd so goed nie, dikwels lyk hulle uiteindelik meer soos ruimtewesens as wat hulle na hulself lyk. Op dieselfde trant verkwis duisende vroue ’n plaas se prys op gesigsontrimpelings en allerhande rome en inspuitings om die jeug nog ’n bietjie langer te laat hou. Is hierdie tipe ding bloot ’n gejaag na wind? Jy moet maar self oordeel hoe ver is té ver wanneer dit kom by die nastreef van enige doelwit. Wil jy régtig drie ure daaraan spandeer om die voorblad van jou opstel met raampies en blommetjies te versier en die titel daarop in kleurpotlode skryf, in ’n poging om vir jouself ’n onderskeiding los te slaan? As jy regtig wil, dan moet jy seker maar. En die teenpool hiervan: dié onderwerp laat Klaradyn skielik terugdink aan ’n lankgelede KampusQuote, steeds een van haar gunstelinge, in hierdie publikasie – ’n vroulike HK-lid is tydens die verwelkomingstyd gevra of sy vir haar koshuis sal sterf. Haar antwoord was dat sy nie

eens ’n vingernael vir haar koshuis sal breek nie. (’n Tussenwerpsel binne ’n tussenwerpsel: dalk moet die volgende uitgawe van dié rubriek gaan oor KampusQuotes. Mmm.) Waaroor voel jy sterk genoeg om iets buitensporigs aan te vang? Klaradyn self sal nogals ver gaan in die soektog na, onder meer, die perfekte worsbroodjie of die lekkerste sny wortelkoek, maar sy sal nie ’n vingernael daarvoor breek nie, wat nog te sê die vinger afsny. Maar om nét die regte boek vir haar versameling op te spoor, sal sy dalk selfs ’n vingernael of twee opoffer. Stuur gerus ’n e-pos aan Die Matie om te laat weet hoe ver jy sal gaan in diens van jou doelwit. Of skryf ’n brief, of gaan maak selfs ’n draai by die koerant se kantoor. Die redaksielede reageer gunstig op lesers se terugvoer, veral as die betrokke leser ook vars koffie en dalk ’n paar sjokoladebeskuitjies of ander snoephappies aanbied. As jy sterk genoeg voel oor die skryfsels (nie noodwendig hierdie rubriek nie) in die koerant, kan jy selfs vrywillig betrokke raak by die cause, die cause synde natuurlik om deel te word van Die Matie se doelwit om studente onafhanklik oor gebeure op kampus in te lig. Sal die redaksie so ver gaan as om deur middel van hierdie rubriek by die leserspubliek gesig te koop? Nee, darem nie. Laasgenoemde paragraaf is ’n illustrasie van hoe ver Klaradyn sal gaan om op die word count van haar vorige rubriek te verbeter. En van krieket tot by koerant, via gesigsontrimpelings, is ’n hele entjie, of hoe? (Maar laat rol in elk geval met daardie e-posse…)

Prevolicious: The gentle scent of peaches Fourth Knightly

“DING DONG the bitch is dead!” was the very first thought I had when I heard that Anna Nicole Smith had died. I must admit I never liked her. An illiterate bimbo inheriting billions from a horny old coot, whilst I have to work my fingers to the bone just to make ends meet, never sits well. Now that she is done wasting oxygen and silicone computer chips have become cheaper, her corpse still makes the news on a daily basis. Her mom (yes, she has one) and about seventeen lawyers are all fighting over who gets her corpse. I must be missing something, but she has clearly been dead for more than five minutes, so it bends logic to think what all those people want to do with it. Organ donation is out of the question, considering that her daily drug cocktails have turned all the useful bits to mush. On the other hand, a couple of scientists might be able to

use her acidic blood to cure Ebola. Or clean very greasy surfaces. I remember a time before Rustics had put “De La Rey” on repeat and started serving triple brandies and coke, when celebrities were still people that could be admire. Their personal lives at least appeared as flawless as their teeth. Nowadays they are an especially demented and pitiful group.

I remember a time before Rustics had put “De La Rey” on repeat and star ted ser ving triple brandies and coke... Their queen, of course, is the indescribably insane Britney Spears. Once a cute gym-bunny, now a baby-dropping, cancer-patient-imitating, alcoholic, K-Fed-pumping machine of embarrassing proportions. And what proportions they are. I saw a website the other day that had pho-

GORRELKOP MY NAME IS MANTO GORREL was bly om te verneem dat daar nou ’n nuwe, ongekompliseerde kondoom op die mark is. Volgens persverklarings vermy dié kondoom die “beslommernis” van ander weergawes van die produk. “Net drie sekondes en jy kan laat waai!” Gorrel sidder by die gedagte van ’n onvoorsiene besnydenis danksy die krapperige verpakkingsmateriaal. – Gorrel het egter gewonder oor die formule op die Pronto koeverte wat vandeesweek op kampus versprei is. Mielie + Kondoom = Great Seks. Gorrel ken nie eintlik veel meisies wat met so min as ’n blote mielie op ’n date verlei sal kan word nie. FLATSCREEN FIASKO’S DIE NUWE tendens wat op kampus kop uit-

tographic proof that her thighs are now thicker than her waist was in the “Hit me baby one more time” video. One has to ask why she is doing all this. The Madonna-licking clearly didn’t work out that well and the spawn of Britfed is a lot less appealing than Brangelina’s offspring. So now that Britney Spears hits new depths that would make an Orkney mine engineer blush, and that on a daily basis, one spectacularly glaring question takes up all my mental capacity and keeps me from completing my Privates tut. Who the hell wants to smell like her? Why do stupid celebrities bring out stupid perfumes? And who is dumb enough to buy them (once again probably the 35050 brigade)? What does Britney’s perfume make you smell like? Pregnant and drunk, I presume. Thank you very much Elizabeth Taylor. If it wasn’t for your aromatic endeavors our celebrities would smell like nothing today. I already heard of some more upcoming fragrances that will tickle our smell cells: Bone by Stallone will make you smell like a 70 year old Italian porn star making horrible remakes and Bush no.2 will make you smell like a farm. And, on a personal note, keep an eye on the shelves this July for Prevolicious. It’s literally a mixture of Axe and Shield and it will make you smell like peaches.

Jy kan nie ’n ouma leer eiers suig nie...ook nie daai soort eiers nie! – Breyten Breytenbach by Adam Tas-byeenkoms U taalgebruik is partykeer vir my soos ’n supermodel met ’n vrot tand. – Student bevraagteken Breyten Breytenbach se gebruik van kragwoorde Ek sou selfs in ’n rioolpoel swem as dit beteken dat ek so kan gloei! – Mansstudent raak opgewonde oor fosfor by Valsbaai Wie’s dit, Madel Terreblanche? – Student oor foto van Stellenbosch burgemeester, Lauretta Maree Dude, like, do you have a vagina? – Exchange student questions male Matie’s drink of choice (Smirnoff Storm) Mooiwees is ’n bysaak – dis mos waarvoor ’n mens Photoshop het. – Vrouestudent oor haar keuse van huisfondsdansmetgesel

“



KampusQuotes

Perspektiewe

What is this “Hoere! Hoere!” that they are shouting? – German exchange student misinterprets Elsenburg’s Boere! warcry

It’s difficult taking pictures whilst walking backwards. – Speaker at Greenweek function explains why his photograph of a pride of lions is blurred.

Ek’s nie ’n hoer wat vir R10 rondry nie! – Bestuurder van inryklub sit sy voet neer

www.nubar.co.za Stellenbosch Somerset West (opening in March)

Die skinder agter die nuus. Die waarheid agter kampuspolitiek. En die kommentaar waarvoor almal bang is. Gorrel is nie verantwoordelik vir enige ongerief hieronder veroorsaak nie.

gesteek het, bleik flatscreens te wees. Seven Eleven, BP, asook die Lettere en Sosiale Wetenskappe gebou het almal stilweg hierdie blink nuwe speelgoed aangekoop en geïnstalleer. Gorrel het ook met redelike frustrasie opgemerk hoe blinkoog eerstejaars vir ure voor die skerms in die LSW-gebou vasgenael kan staan en oopmond gaap. – Gorrel wonder of die biblioteek en Studiesentrum nie miskien soortgelyke trekpleisters moet oorweeg nie? STELLENBOSCH SEKSUALITEIT GORREL het soos enige verantwoordelike student die inligtingsessies oor HIV/Vigs hierdie week op kampus bygewoon. Gorrel was geskok om te verneem dat seksueel oordraagbare siektes hulself op verskeie plekke in die liggaam kan manifisteer.

– Gorrel het egter hoeka begin dink dat meisies op kampus moet begin keel skoon maak oor hierdie soort kwessies… REËNBOOGBEWUSMAKING Gorrel het gesukkel om agter die gedagtegang van die LesbiGay-vereniging te kom nadat verskeie plakkate op kampus aangebring is met woorde soos, “Jodie Foster is….Lesbi Gay”. Gorrel meen dat die veldtog makliker deur studente verstaan sal word indien ander verenigings op kampus dieselfde tipe bewusmaking onderneem. Byvoorbeeld: “Piet le Roux is….BTK”. Of, nog beter: “Gorrel is...BAAS”! – Gorrel is egter bekommerd oor die moontlike reaksie van die nasionale media indien die plakkaat “Roelof Nel is…Adam Tas” aangebring word.

LEDIGHEID IS DIE DUIWEL SE OORKUSSING ’N REEKS roetine navrae wat onlangs by die SR ingedien is deur ’n joernalis het vir Gorrel meer inligting oor die SR se doen en late verskaf as waarmee daar gewoonlik gemaklik is. ’n Ampte-like persverklaring is uitgereik, maar na ’n breedvoerige bespreking van die toemaaktye van klubs, ’n moontlike dienste oudit wat die SR wil bedryf en Studenteparlement was daar ’n interessante gewaarwording onder die hofie “Enigiets anders”: “Ek het gisteraand vir KellyJo Bleuen oopmond gesoen.” – Soos gemeld is dit nie lekker vir Gorrel om in die intieme besonderhede van SR-lede se lewens te deel nie. Gorrel oorweeg egter om ook met hierdie soort self-bemarking te eksperimenteer, alhoewel Gorrel se maatjie uitgewys het dat ’n enkele sinnetjie dalk nie genoeg sal wees nie...

DieMATIE 7 March 2007

18 Opinions REDAKSIONELE KOMMENTAAR NO 6 | 7 Maart 2007

DieMATIE

ONAFHANKLIKE STUDENTEKOERANT VAN DIE UNIVERSITEIT VAN STELLENBOSCH SEDERT 1941 INDEPENDENT STUDENT NEWSPAPER OF THE UNIVERSITY OF STELLENBOSCH SINCE 1941

Get motivated, take some action! IT HAS always struck me as odd that there seems to be so little political activity amongst students at the university. I suspect it has something to do with the idealised vision of Matieland I inherited from family members who have studied here – their accounts of the monster vergaderings of old, for instance, was something that had always appealed to me. Before arriving, I had imagined students mobilising en masse to make their voices heard and to fight for what they believe in, but that vision quickly faded. The closest thing we have to that student culture today is probably Student Parliament and, although things seemed to be looking up at the last session, my impression is that most of the people at SP sessions are forced to attend by their respective residences. I don’t think it’s for lack of energy or motivation that this is so, but perhaps there is a slight lack of direction. It seems strange to me, for instance, that the discussions about the closing times of clubs are more spirited (and that consensus about a course of action is much more easily reached) than when racism in clubs is brought up*. Remember that it’s not about mobilising to pick meaningless fights. I’m talking about being an active part of a community, and not a disruptive force within it. But how do we react to an issue such as racism in clubs? Is it so complex or deeply-rooted a problem that we’d prefer to let it fester in the background rather than get involved? How can that even be considered an option? I’m not saying mass mobilisation is the answer to all our problems, but I do wish people would be less sceptical/afraid of it. If you hear about these things or experience them, take pride in your right to voice your indignance and frustration. Let’s not be afraid (or worse, too apathetic) to pool resources and take some action.

TUSSEN TREINE, TUSSEN STASIES Maties rugby ondersteuners sal dié jaar nie die opwinding van Bloemfont(r)ein kan meemaak nie (sien berig op bladsy 3).

BRIEWE LETTERS Langenhoven Studentesentrum, Privaatsak X1, Matieland, 7602

Tel: (021) 808 3539 Faks: (021) 808 3538 w w w.diematie.blogspot.com E-pos: [email protected]

Time to re-evaluate JOOL?

KWYTRAAK Werner Smit ([email protected]) KLARADYN Marissa Baards (13367080@sun. ac.za) FOURTH KNIGHTLY Prévot van der Merwe ([email protected]) SPOTPRENT Chris de Villiers

AFTER spending the four or so months prior to JOOL snapping at my friends and family, threatening to jump off bridges and somehow managing to forget that I’m actually at Stellenbosch to study a course, I started to question whether JOOL is really achieving its goal. “Student fun with a purpose” is the catchphrase, if I’m not mistaken? I’m sure if you were hanging around Stellenbosch in late January/early February and you know people on any of the House Committees you would’ve seen them having loads of fun (with the dark rings under their eyes and even the men displaying symptoms of PMS). And the first years, who actually do have fun, don’t have a clue what the whole JOOL thing is really about. “Why are we going to blikskud for the 70 millionth time, First Years?”. “Because we want to WIN JOOL Miss Els!” Of course winning JOOL must be great (wouldn’t know, the best Monica’s done is come 2nd, go ask a Nerina girl, I’m sure she’ll tell you it’s a great feeling). You get a trophy. And a minor superiority complex. (What about the satisfaction of knowing that you raised the most money for charity? Oh yes, that too). Aren’t we missing the point? I understand that making RAG a competition is a useful incentive for the residences to raise more money. But it seems to me that Stellenbosch is doing RAG for smoegpunte. Not for giving. We have massive marketing campaigns advertising the things we do for charities, MGD, underprivileged schools, etc. for points! When did people start doing good things so that they could be seen? Or to win a cup? Please don’t get me wrong. I know that MGD

teksredaksie

Rassistiese gedrag by US kan wyd uitkring

* Incidentally, I’ve also encountered some students who are fervently opposed to the distribution of condoms, free of charge, in residences. In my opinion, that energy can be put to much better use assisting in parts (any part!?) of the Peer Education programme they might agree with. But, admittedly, that’s a different battle altogether...

hoofredaksie HOOFREDAKTEUR Annelie Maré ([email protected]) ASSISTENT-REDAKTEURS Jean den Heijer ([email protected]), Ian Maree ([email protected]) NUUS Susan Smit ([email protected]) AKTUEEL Carolyn Meads ([email protected]. ac.za) INTERKAMPUS Carla van der Merwe ([email protected]) DAG EN NAG Shané Albrecht ([email protected]) STUDENTELEWE Edo Heyns ([email protected]) SPORTREDAKTEUR Johann Thormählen ([email protected]) FOTOREDAKTEUR Ryk du Plessis ([email protected]) ADVERTENSIEBESTUURDER Henko Bogaards ([email protected]) REKENAARBESTUURDER Marius Marais ([email protected])

medewerkers

Saskia Baard, Neil de Kock, Elsa Hoogenhout

TEL 021 808-3539 FAKS 021 808-3538 E-POS [email protected] POSADRES Langenhoven Studentesentrum, Privaatsak X1, Universiteit van Stellenbosch, Matieland, 7602 WEBADRES http://w w w.sun.ac.za/diematie VOLGENDE UITGAWE 22 Maart 2007 SPERDATUM 14 Maart 2007 ADVERTENSIES 072 193 4926 OPLAAG 8 000

WAT DINK JY?

AS MENS `n ding wat vir jou waardevol is wil bederf, moet jy dit oordoen en dan nog onnosel wees daaroor. Dis wat Stellenbosch besig is om te doen deur rassisme ooglopend toe te laat. Daar behoort ’n sterk standpunt ingeneem te word daarteen. Ongelukkig het Afrikaners “baggage” oor rassisme – reg of verkeerd. As `n Afrikaner rassisties is, maak dit meer nuus as enige ander groep, weens ons geskiedenis. Kyk net die helse storm oor `n onskuldige song soos “De La Rey”! So hoekom op dees aarde laat Stellenbosch dit toe dat klubs swart Stellenbosse studente wegwys? Die hele taaldebat kan `n rassedebat word as Stellenbosch hom skuldig maak aan wegkyk as daar rassisme gepleeg word. Waar jy ’n sekere morele high ground kon opeis oor Afrikaans,

Wat dink jy van Die Matie? As jy voel dat ons kwessies eensydig dek, of onregverdig berig, laat weet asseblief die redakteur by [email protected] of 021 808 3539.

STEL JY BELANG?

As jy as joernalis, taalversorger, grafiese ontwerper, advertensiewerwer of fotograaf betrokke wil raak, woon gerus ’n redaksievergadering by op die Woensdag waarop Die Matie verskyn. Ons vergader om 18:30 in ons kantoor bo in die Neelsie.

KLAGTEPROSEDURE

Indien enige leser ’n klagte het dat Die Matie nie op ’n ewewigtige, eerlike en objektiewe w yse rapporteer nie, of dink dat menings uitgespreek in Die Matie nie godsdienstige en kulturele sake met omsigtigheid hanteer nie, kan ’n klag by die SR-lid vir Media gelê word. Die Matie is onderhewig aan ’n gedragskode wat by die SR-lid vir Media beskikbaar is. Alle klagtes word deur ’n regsdosent ondersoek, waarna Die Matie voor die Mediaraad kan verskyn.

Nie lus om ’n lang brief te skryf nie? SMS sommer vir ons wat jy dink deur die woord MTALK (gevolg deur jou kommentaar) na 33090 te stuur!

runs many truly praiseworthy projects. Yet when asking an MGD representative what our RAG funds were used for at a general Community Interaction meeting at the end of 2006, I was most vehemently told that “RAG funds were merely a drop in the bucket” when it came to MGD’s project funding. If these funds mean so little to them, wouldn’t the money be put to far better use if more emphasis were placed on the RAG partners’ individual community projects? We’d actually be doing something selfless, something good. To me the most rewarding experiences during RAG were things like the Kiddies’ Party at a playschool in Khayamandi, or having a Christmas party at an orphanage in Knysna. We had the experience of interacting with children who crave love and attention, and by going there we were in a position to identify their true needs. After leaving these places we were all inspired to do and give more to these people. Wouldn’t it be fabulous if we could stress less about winning the Geldbeker and watch our hard-earned money turn into something more personal than being absorbed into an organisation that could (apparently) function perfectly well without our funds. My point is that maybe we should reconsider our approach to RAG. Maybe it’s time that we remember what the true meaning of giving is and that we should partake in RAG because it is both fun and provides us with a fantastic opportunity to make a difference at the same time. CARIEN M. ELS

word die mat vinnig onder jou uitgeruk as jy toelaat dat mense hulle soos die Natte van ouds gedra. Het die SR, die Rektor, die Raad of wie ook al namens Stellenbosch kan praat, al sy stem oor rassisme teenoor swart studente dikgemaak? Indien wel, was dit nie dik genoeg nie. En dis nie net hierdie instansies wat iets daaroor moet sê en doen nie, studente moet self ook doen. Daardie klubs moet geboikot word, wit studente moet wys hulle stem nie saam nie, en swart studente moet solidariteit vanaf wit studente hieroor voel. Dis waar die probleem lê, myns insiens. Baie studente is of self rassiste, staan koud teenoor rassiste, kla graag oor die regering se optrede sonder om voor hulle eie deure te vee, kla oor hulle eie posisie weens BEE en vergeet hoeveel meer diskriminerend apartheid was as BEE, het `n herontdekte Afrikanernasionalisme wat uiting kry in uitdagende (en vir ander groepe afstootlike) optrede, of gee bloot net nie om nie. Stellenbosch se Afrikaanse kultuur sal die blaam dra vir rassisme as dit hooggety vier. Ons wil graag hê Stellenbosch moet bly soos hy is, Afrikaans moet hier floreer en sy invloed moet uitkring en inklusief word. Dit gaan nooit gebeur as ons ons skuldig maak aan enigiets wat blatant verkeerd is nie. FRANS HIEMSTRA

Opinies 19

7 Maart 2007 DieMATIE

BRIEWE LETTERS Probeer eerder geloof baseer op liefde

Val die SR se rommelpoging op dowe ore?

Met verwysing na die brief “Are Stellenbosch lecturers calling Jesus a liar?”, Die Matie, 21 Februarie 2007. Dit is die tipiese redenasie van ’n eng denker wat sulke stellings maak soos akademici Jesus bestempel as ’n leuenaar wanneer hulle aan studente evolusie teorie doseer. Hoekom pla evolusie teorie mense so? Hoekom kom hulle in opstand teen die feitelike wetenskap? Die universiteit moet die vryheid gegun word om kennis oor te dra aan studente sonder dat hy gemaan word oor iemand se godsdienstige hangups. Jy is vry om te glo waarin jy wil net soos ek is om te glo waarin ek wil. Boonop, as jou geloof jou nie genoeg oortuiging gee om seker te wees van dit waarvan mens nie eintlik seker kan wees nie, dan moet jy dit miskien heroorweeg. Maar die lesinglokaal is nie die

IN DIE week van 12 tot 23 Februarie het die SR hul “Green week” veltog met baie goeie bedoelinge geloots. Dit is oor middagete op MFM geadverteer en het op die 5de blad van Die Matie, 21 Februarie, verskyn (“Painting the town Green”). Uiteindelik ’n beweging vir ’n “groener” kampus, ’n studente inisiatief wat potensiaal het! Dit inspireer my toe om saam met ’n pel An Inconvenient Truth te gaan kyk. ’n Paar dae later in my lab (kantoor nommer en gebou naam weens die gevaar van “vervolging” uitlaat) sit ek egter met ’n oorvol vullisdrom. Ek’s op die derde vloer, so ek knoop die swartsak toe en dra dit na die rommelkamer agter ons gebou, maar dié is gesluit. “Sodat die bergies nie daarin krap nie”; verneem ek. Maar wat maak ek nou met my sak? Die personeellid met sleutels is uit op sy/haar etensuur, verlof, die-vet-weet-waar... Op die ander hoek van die gebou lê ’n hoop swartsakke al meer as twee weke. Die Munisipale vuilisverwyderraar het dit seker misgekyk. Intussen het personeel, wat ook onder ’n tekort aan parkering gebuk gaan omdat ’n CFM BMW vir die soveelste keer twee bays gebruik, oor ’n paar sakke gery. Die straatkatte wat nie meer vir admin A se suur melk lus het nie, het bespeur daars iets interesants in...die bergies ook. Ek stap toe ’n vinnige draai om die Neelsie, just for the heck of it, gewapen met my kamera. Ek neem vullisdromme af, want ek onthou die SR se praatjie op MFM. Aan die oostekant van die Neelsie lyk dit nog goed, maar aan die weste? Vier oorvol dromme, reeds ’n paar dae oud, bottels, papier, polystyrene lê die tuine vol. Nog ’n bergie. En terwyl ek foto’s neem vra hy

plek waar jy hierdie stryd moet voer nie. Die aanval op wetenskap en akademie deur studente is getuienis van die onsekerheid wat in hulle harte kiem. Maar dis ’n onsekerheid wat sy kop uitsteek al van so vroeg as die dae van Nicolaus Copernicus. Sodra iemand ’n bewering maak wat teenstrydig is met dit wat ons glo is waar en veral met wat Die Bybel vir ons sê, word hy veroordeel en loop hy ’n risiko op vervolging, selfs al is hy reg. Nie al die inhoud van Die Bybel kan in ’n letterlike konteks beskou word nie, veral sommige tekste uit Genesis, Eksodus en Josua nie. Die mens kom nie die wêreld in met alle kennis en waarheid tot sy beskikking nie, ons moet dit self ondersoek en bevestig. Daarom is daar wetenskap wat hom beywer met wat feitlik is, dis ’n self korrektiewe disipline wat objektief na die kosmos kyk met die doel om te verstaan en verklaring te kan bied. Dit beoog geensins om jou te ontneem van dit waarop jy hoop nie, nee, dit hang net van jouself af. Sou evolusie teorie nonsens wees, sal dit in tyd nog sodanig deur kenners bewys word, intussen moet ons sy werking eers verstaan om te sien of dit rotsvas is, al dan nie. So as jy dink dat dit waarop jy hoop, aan skerwe spat wanneer jy evolusie ag as die waarheid, sal ek waag om te sê jy is naïef, kleingelowig en onderskat jy die genade van die Een aan wie jy jou enigste (aardse) lewe gee. Baseer eerder jou geloof op liefde, nie vrees nie. CHARLES SE NEEF

my vir koeldrankgeld, maar laat val net daar ’n sak wat hy sopas uit die drom gevis het (want dis leeg). Ek vererg my vir hom, en tel twee leë pizza bokse en ’n klompie chinese kos houertijes op. Net daar word ek deur ’n groot wit weerkaatsing verblind! Die SR se dromme... eureka! Ek gooi die opgetelde vullis toe daarin, terwyl die bergie steeds om my draai 10 vir die SRc se poging, hierdie projek het potensiaal, net jammer kampus het nog nie op die bandwagon gespring nie. Op pad terug lab toe dink ek toe aan die volgende voorstelle; 1) Skerp bewusmaking van die veldtog op. 2) Voorsien elke gebou op kampus van die dromme en, ten einde hulle in die omgewing te laat inblend kan hul altyd dienooreenkomstig geverf word – dink kreatief! 3) Bring sketse/tekeninge op die dromme aan wat beskryf wat daarin geplaas mag/moet word, almal is immers nie so bevoorreg om Afrikaans- of Engels-magtig te wees nie. 4) Addisioneel tot die “Recycling Cup” wat tydens die SR-bal aan die koshuis met die meeste rommel oorhandig gaan word, kan ekstra JOOLpunte toegeken word vir herwinnings inisiatiewe tydens JOOL. Hoe vroeër die basis vir verantwoordelike verbruik en omgewingsbewustheid geskep word, hoe minder werk vereis dit later. 5) Brei die projek na skole uit (onder die vandel van Gemeenskapsdiens). Dis tog waar die universiteit se toekoms lê. 6) Laastens, as jy nog nie An Inconvenient Truth gesien het nie, gaan kyk dit. MARTIN WOHLFARTER

Response to ‘Anonymous’: Why evolution is not a ‘blatant lie’ NORMALLY we ignore letters signed “Anonymous” (Die Matie 21/2) on the basis that if a correspondent does not wish to be associated with his opinions, those opinions are probably not worth taking seriously anyway. However, as students often have the misplaced idea that to be identified may lead to victimisation, this letter will be our only reply in print, but our office doors are always open. “Anonymous” sets great store by others telling the truth but apparently thinks that it does not apply to himself. Academics are not concerned about faith interfering with science. Far from it. Academics are concerned that a particular subset of ideas, falsely claiming to be the one and only true faith, is preventing students from achieving the academic results which they are entitled to and have paid good money for. Please get your facts right. “Anonymous” supports the indefensible young earth Creationist position and emphatically, but quite wrongly, states that the Bible says man was created 6000 years ago. The Bible says no such thing. This date was originally determined by Bishop Ussher (1581-1656) of Ireland. Theologians have repeatedly shown since then that he got it incredibly wrong. Anyone currently still advocating a young age for the creation of the earth and humankind is therefore at odds with the major denominations. It is indeed foolhardy to claim that the Bible says “This” or “That.” The interpreter should take full responsibility for his spurious claims for a change.

“Anonymous” calls the theory of evolution a blatant lie. On what basis is this statement made? Does he have actual data that can be examined and subjected to scientific scrutiny? Because this is how science is practised. If you call evolution a lie, are you saying that you have personally read the 12 000 odd peer reviewed articles on evolution that appeared in accredited scientific journals just during 2004. Does your research supply testable proof that all these articles, plus the thousands that appear every year, is nonsense? Check out http://www.talkorigins.org for additional information. The theory of evolution does not call Jesus a liar. Evolution is science and does not deal with spiritual matters. Astronomers have proved mathematically that the objects we see in the heavens are millions and not thousands of years old. Is all of mathematics therefore a lie? Geologists have proved that the Earth is millions and not thousands of years old. Is all of geology therefore a lie? Everything that science has discovered about our solar system and the universe speaks of great age and certainly not 6000 years, least of all for the creation of humans. We can therefore be quite certain that anybody who has been exposed to the abundance of tested scientific evidence on the age of the earth and the evolution of humankind and still claims that the earth is only 6000 years old can do this only by distorting the truth. Apparently this is not a new ploy because in Romans 3:7 Paul laments that even though

he is lying for the faith, he is still regarded as a sinner. Natural Science deals with the natural phenomena, not religious matters. Trying to refute well supported scientific facts on the basis of “according to the Bible” is a losing battle. The Bible is not a scientific handbook. In order to refute the claims of science you have to produce more accurate and better science, not half baked ideas that have already been refuted by the Church. Fundamentalists are using evolution as a smokescreen to hide their differences with mainstream Christianity. As Calvin has so aptly put it: The Christian ethos entails humility and a teachable spirit. The problem with these naive convictions is that it tends to belittle the Creator and in stead of acknowledging the grandeur of life unfolding over millions of years, God is reduced to an inept, backyard tinkerer who haphazardly cobbled things together in a week, getting it wrong time after time. That is why the young earth creationists are bad news for religion. They read the Bible selectively, ignore the obvious and make a mockery of God. They lack the tools to constructively present alternative theological arguments and because they do no science their view of science consists of repeatedly dredging up disproven accusations. JURIE VAN DEN HEEVER AND EDWARD FOSTER, Dept of Botany and Zoology

Weens die groot hoeveelheid briewe wat Die Matie onlangs ontvang het, is daar besluit om hierdie ekstra bladsy aan briewe af te staan. Enigiemand kan ’n brief aan Die Matie skryf. Ons behou egter die reg voor om briewe te verkort. Die Matie mag nie naamlose briewe publiseer nie, en die name van skry wers onder skuilname sal vertroulik hanteer word. Almal is welkom om briewe self by ons kantoor bo in die Neelsie in te handig, of per e-pos te stuur aan: [email protected].

7 March 2007 DieMATIE

Forum 20

Landswye toer vir solo François Werner Smit

K W YTRAAK

FRANÇOIS VAN COKE DIT WIL vir my voorkom asof die mal gejaag om hierdie klompie woorde betyds klaar te kry in ’n ritueel mag ontaard. Ek het met Francois van Coke (van die band met die vloekwoord in die naam, ek mag sekerlik Fokofpolisiekar sê?) gaan gesels, en nou gaan ek ’n storie opmaak om sodoende vir julle een of ander dieper insig te gee tot sy lewe. Of so iets. Ramfest het hierdie naweek naby Rawsonville plaasgevind. Fokofpolisiekar het gespeel, en ek was op die “guest list”. Ek het ongelukkig, weens omstandighede buite my beheer, maar waarskynlik meegebring deur van my eie slegte besluite, so bietjie siekerig gevoel en kon dus nie die ekspidisie meemaak nie. Dit was waarskynlik die laaste Fokofpolisiekar optrede vir ’n rukkie, en ek sou geniet het om daar te wees. Ek wou nie regtig sien hoe hulle speel nie, maar dit sou lekker gewees het om te kan sê ek was daar. Wie weet? Dalk speel hulle nooit

weer nie. Ek dink nie almal besef regtig wat Fokofpolisiekar vir Suid-Afrikaanse musiek beteken het nie. Daar is, byvoorbeeld, hierdie jaar vir die eerste keer ’n kategorie vir Beste Afrikaanse Rock Album by die SAMA’s (South African Music Awards – voorheen was daar slegs Beste Rock Album), en die titellied van hul nuutste album, Swanesang, is ook al vir vier weke nommer een op 5FM se High Five at Five. Ek dink dis nogal ’n pluimpie in die hoed, as jy in ag neem dat een van hul vroeër (en toe weer latere) treffers, “Hemel op die Platteland”, die eerste Afrikaanse liedjie was om op dieselfde radiostasie geplaylist te word. Ja, dis reg, Fokofpolisiekar het nog ’n album uit... Bogenoemde feite mag dalk vir sommige van julle vanselfsprekend wees, maar daar is mense wat (en ja, ek weet ek veralgemeen) elke Donderdagaand, by Afrikaanse Aand by NuBar, soos ’n ADHD-baba met ’n kop vol suur, op en af spring en skree soos besetenes wanneer “Fokofpolisiekar” begin speel. En nee, nie die band nie, maar die liedjie. En al sal ek toegee dat ek ook dié tune gelike het, raak dit nou ’n bietjie oud. Veral as jy in ag neem dat dieselfde

band wat hierdie stapelgektestosteroonbullietjies klaarblyklik baie van hou, sedert daardie treffer al ’n verdere drie (beter) CD’s vervaardig het. Ek was verlede Woensdag by François van Coke se eerste solovertoning. Dit was by Durbanville Kunskafee, en dit was pragtig. Daar was ongelooflik baie mense (die meeste van hulle, soos ek, meer nuuskurig as enige iets anders). Teen die tyd dat ek daar aangekom het, was dit volgepak, toe staan ek maar agter. Dis gewoonlik die area goeie manier om dit te doen. Hoe minder mense by hierdie venue waar die groupies en die girl- jy in jou band het, hoe beter. Die meeste van die friends staan (die van julle wat al by Kunskafee tyd hoef jy nie eers goed te wees nie. Die sukseswas, sal weet waarvan ek praat), en ’n mens kan volste kunstenaars stap gewoonlik, behalwe vir eintlik baie goed sien en hoor van daar af – baie hul backtracks, alleen-leen-leen. beter as heel voor. So gepraat van...vir die volgende paar Van daar af kon ek kyk hoe François man- maande gaan François van Coke sonder die res alleen met sy kitaar op ’n kroegstoel in die van Fokofpolisiekar optree. As jy van plan is om middel van ’n andersins leë verhoog sit en een van sy vertonings by te woon, en ek sal dit vriende en aanhangers beslis aanraai, verwag stil sing. Hy was regtig Fokofpolisiekar, maar ongelooflik goed, en ek sonder die geraas. dink nie enigiemand Hoe minder mense jy in jou Dis ’n goeie akoeswat daar was sal met tiese vertoning, en ek band het, hoe beter. Meeste my stry nie. dink jou ma sal dit ook Dit was die eerste van die tyd hoef jy nie eers goed kan geniet (my ma het ’n keer dat ek hom met ’n Swanesang-CD). En ek te wees nie. kitaar op die verhoog kan amper waarborg dat sien sedert hulle jou ma so bly sal wees Monoloog in Stereodat jy ’n bietjie tyd saam album launch by die met haar spandeer, dat akwarium (ek dink dit sy met liefde sal betaal was moontlik in 2005), en voor dit dink ek...te nie net vir die toegang nie, maar sommer vir ’n lank terug. Ou bedeling. Die tyd stap aan. T-hemp of ’n CD ook. Dink net bietjie. François is huiwerig om na sy solo-shows as ’n François begin sy landwye toer 27 en 28 solo career te verwys. “Ek speel nou maar net vir Maart by die Dorpstraat Teater, waarna hy in ’n tydjie totdat die ander ding begin,” verduide- Pretoria, Johannesburg, Roodepoort, Bethlehem, lik hy. Hy en Wynand (ook van Fokofpolisiekar) Bloemfontein, George en Durbanville speel. Hy is besig om te werk aan ’n nuwe projek. Hulle wil gaan ook saam met Warren van Soulja (hy is tans ’n three-piece dirty rock Afrikaanse band begin. besig met die opname van sy solo-album [dis nie Wel, hulle wil nie ’n band begin soos jy ’n band die nuwe in-ding nie; Warren het getrek Durban wil begin nie, maar eerder net musiek maak. toe]) twee vertonings doen. François gaan alleen Wynand sal bass speel terwyl François kitaar speel, en hy gaan ’n liedjie saam met Warren speel en sing, en dan ’n session drummer kry om sing. Die deel wat hy sing is blykbaar in Xhosa. die CD op te neem en te toer. Dis definitief ’n Foto’s: WERNER SMIT

De la Rey, Afrikaners en die Wit Olifant STUDENT FORUM Kobus Ehlers

DIT GAAN oor die olifant. Vir ’n paar weke al volg ek hierdie vreemde gesprek oor “De la Rey” met so ’n ongemaklike gevoel van irritasie. Dit was seker ook moeilik om te mis, met Die Burger wat beswaarlik oor enigiets anders kon tob. Op ’n sekere vlak het dit seker iets te doen met my weersin in “Afrikaanse musiek” in die styl van “Rock (sic) daai lyfie”. Op ’n ander raak ek tog maar altyd kriewelrig wanneer daar sprake is van ’n wekroep vir opstand. Maar terselfdertyd voel ek sommer my maag draai wanneer mense woorde soos “verban” en “verbied” begin rondgooi. Gegewe my relatiewe onbejaardheid, voel ek toe ook dat ek regtig iets hieroor moet skryf. Ná my derde probeerslag kyk ek toe na die stuk wat ek geskryf het en besef dat ek reeds weer my opinie verander het. En net daar tref dit my: dit gaan oor die olifant! Sien, ek glo nie vir ’n oomblik dat ons vriend Bok beplan het om ’n publieke opstand met sy nuutste treffer van stapel te stuur nie. Tewens, ek is redelik oortuig dat hy sonder kwade bedoe-

lings sing oor iets wat hom na aan die hart lê. Ek was selfs beïndruk met van sy kommentaar – veral sy siening oor die vlag. In hierdie wonderlike nuwe land van ons is dit eintlik gek om eers te praat daaroor om iets soos ’n poptreffer te verban. En die regering moet ook regkom. Dit is werklik nie nodig om so vinnig ontstig te raak oor so iets nie. Die ANC, van alle mense, moet weet dat as dit ’n wekroep tot revolusie was (wat dit nie is nie), die aangewese respons beslis nie ’n verbanning is nie. Komaan, die 80’s moes ons mos darem iets geleer het. Wat wél waar is, is dat hierdie liedjie sy vingers op meer knoppies het as die gemiddelde episode van Noot vir Noot. Daar is iets opgesluit in die verleidelik eenvoudige lirieke wat spreek tot ’n behoefte wat gedeel word deur ’n groot deel van die luisteraars. En dít is wat ek dink Sean Els en kie so goed raakvat. Hulle is nie die leiers van ’n boererevolusie nie, hulle weet net wat ons almal op ’n sekere vlak pla. (Kyk, ek dink in ieder geval nie dat te veel omies van die Vrystaat “soos een man sal val” langs ’n lid van die Eden-seunsorkes nie. Ek dink ook nie dit is wat Louis Pepler – lekker Boere-van daar – of dan “Bok”, beplan het met die sing van die lied nie.) Waaroor dit eintlik gaan, is een van daardie uiters polities onkorrekte onderwerpe. Een van daardie laaste taboe’s. Dit gaan oor die spreekwoordelike olifant in die kamer waaroor niemand wil praat nie. Dit gaan oor die Afrikaner. In die huidige diskoers is ons hopeloos te versigtig om nie aanstoot te gee nie en in die proses verloën ons onself en vermy die noodsaaklike vraag na wie die Afrikaner vandag (post 1994) is. Ons leef in ’n wêreld met Afrikaanses,

Afrikaanssprekendes, Afrikaanssprekende Afrikane, Suid-Afrikaanse Afrikaanses, en wat nog alles. Maar wie en wat en waar is die Afrikaner? Meer as tien jaar later is dit tog sekerlik tyd vir ons om hieroor te begin praat. Net hierdie naweek het ek dit weer besef toe ek die Tweede Nasionale Taalberaad in Pretoria bygewoon het (jip, met hoofletters). Daar is baie gepraat oor Afrikaans – dit was immers die doel van die beraad! – maar daar is tussen die lyne ook nog hopeloos te veel gefluister oor die Afrikaner. Dit moet tog sekerlik end kry. Ek dink die tyd en die klimaat is reg dat ons hierdie onderwerp op die tafel plaas en volwasse en deurdag daaroor gesels. Hoekom hou ons nie ’n Nasionale Afrikanerberaad nie? Dan kan ons praat en stry oor dinge soos politiek, identiteit en transformasie sonder om suutjies om elke denkbare twispunt te skuifel. En om hemelsnaam, kan ons dan praat oor alles wat skelmpies in hierdie “taaldebat” ingesmokkel is. Ek dink die Afrikaner het ernstige selfbeeldprobleme. Ekself wil graag die vaandel van Afrikaner (saam met Suid-Afrikaner, Afrikaan en ander!) dra, maar totdat ons saam gesels het oor wat dit beteken, kan ek nie. Totdat ons in die openbaar en onbeskaamd gepraat het oor wat hierdie etiket behels, bly daar vir my amper geen ander uitweg as om soos Koos Kombuis te bedank uit my Volk (sic) nie. Dit kan ek egter ook nie. Wat ek toenemend sien gebeur, is dat die orige “Afrikaners” hulself nou kaats as slagoffers van die stelsel. In ongekende ironie gryp talle nou na regte en die grondwet met byna paniekerige ywer. Skielik word daar weer oral verwysings gesien

na die onregte van die Anglo-Boereoorlog. (Dit is nou natuurlik gereeld dieselfde mense wat nie kan ophou kla oor die “swartes” en “kleurlinge” wat net nie oor Apartheid kan kom nie en “tog so aanhou” met regstellende aksie. Sjoe – so dis in orde om terug te gryp na ’n onreg meer as ’n honderd jaar gelede, maar een net tien jaar terug moet onmiddelik vergeet word?) Ek dink dit is tyd dat ons bietjie gesels oor dit waaroor almal dink, maar niemand iets wil sê nie. Versuim ons om dit te doen, loop ons die daadwerklike risiko dat ons gemeenskap ’n Wit Olifant word. Niemand moet ooit die verlede vergeet nie. Nie die Boereoorlog nie en nie Apartheid nie. Ons moet die helde van toeka se dae vereer – selfs op MK89. Maar ons kan nie bekostig om te verval in selfbejammering nie. Ons moet die uitdagings en seer van die hede vierkantig in die oë kyk. Ons moet praat oor wie en wat ons is. En ons moet saam met die res van ons broers en susters soos een man val vir ons land, Suid-Afrika. • Ehlers is tans Studenteraadsvoorsitter en is ’n nagraadse student in die departement Besluitneming en Waardestudie Die menings in hierdie rubriek is nie noodwendig dié van die koerant, die redakteur of enige lid van die redaksie nie | The opinions expressed in this column are not necessarily the opinion of this newspaper, the editor, or any member of the staf f.

21 Advertensie

7 Maart 2007 DieMATIE

22 Sport



DieMATIE 7 March 2007

Maties-krieket nou in ervare hande van Suid-Afrikaanse legende

Henry veel meer as net ’n krieketafrigter HEIN DIEMONT

VANDAT Omar Henry die eerste keer ’n krieketkolf vasgehou het, het dit sy lewe oorheers. Gebore in Stellenbosch in 1952, was dit van jongs af Omar se droom om eendag op sy geliefde Nuweland krieket te speel. Hoewel hy nie van ’n vroeë ouderdom af goeie basiese afrigting ontvang het nie, het hy gereeld wedstryde saam met sy pa op Nuweland bygewoon en in lewende lywe kon hy by sy helde leer. “Ek het met my oë gesteel,” verduidelik Henry oor hoe hy in praktyk by mense soos Trevor Goddard, Eddie Barlow en Basil D’Oliveira geleer het, sonder dat hulle eens van die les bewus was. Hierdeur is sy passie vir afrigting ook gebore. “Omdat ek dit nie gehad het nie, wil ek seker maak dat ander dit wel kry.” As krieketspeler was Omar Henry ’n goeie draaibouler en ’n bestendige kolwer om as ’n veelsydige speler gereken te word. Deur die helfte van die jaar in Suid-Afrika, die res daarvan eers in Engeland en later in Skotland krieket te speel, het beteken dat hy reeds voor die sogenaamde “beroepsera” sy lewe voltyds aan krieket gewy het. Hy het vir 13 seisoene in Skotland klubkrieket gespeel (waar hy 14 543 lopies aangeteken en 811 paaltjies in hierdie tydperk ingeoes het) en die Westelike Provinsie, Boland en Vrystaat in Suid-Afrika verteenwoordig. Hy het ook teen die einde van sy loopbaan uiteindelik sy land in drie toetse en drie eendagwedstryde verteenwoordig, maar as dit nie vir die politieke situasie in die land was nie, kon dit baie meer gewees het. Die sukses wat hy op die veld behaal het, vergelyk egter nie naastenby met dit wat hy van langs die veld vermag nie. Vanaf 1994 tot 2000 was Henry in Stellenbosch by afrigting betrokke, voordat hy as die sameroeper van die nasionale keurders aangestel is. Sy amp

in dié drukbelaaide pos het egter nie lank geduur nie. Hy is van mening dat jy beperk word tot woorde sonder dade wanneer jy in die binnekringe van SAkrieket bedrywig is, maar wanneer jy die spel as onafhanklike buitestaander ten goede probeer verander, is jou kanse tot sukses veel groter. “Wanneer jy van buite af die spel wil beïnvloed, kan jy jou mening lug, maar daarna kan jy fisies oorgaan tot aksie en iets daadwerklik daaromtrent doen, terwyl jy beperk word tot woorde en beloftes wanneer jy die sisteem van binne af probeer verbeter.” Hy is nou reeds 18 maande terug as hoofafrigter by Maties en dis hier waar

“Omdat ek dit (van jongs af krieketafrigting) nie gehad het nie, wil ek seker maak dat ander dit wel kr y.” hy werklik tot sy reg kom. Om spelers op universiteitsvlak te brei is waar hy die gelukkigste is. Hy is nie net ’n krieketafrigter nie, maar as ’t ware ook ’n lewensmotiveerder. “Ek berei hierdie spelers voor om eendag finansieel suksesvol te wees.” Dit is ook hier waar sy filosofie dat krieket 20% vermoë en 80% geestelik is, bygebring word. “Wanneer jy verstandelik sterk genoeg is om ’n goeie krieketspeler te wees, sal jy ook as persoon sterk genoeg wees om sukses in die lewe te bereik. ’n Kolfvennootskap leer jou om nou saam met iemand te werk, die spanverband leer jou hoe om in ’n groep te werk en om as kolwer, veldwerker of bouler na sukses te streef en staal jou ook as individu.” Aangesien alle Maties-krieketspelers studente is, word hulle aangemoedig om hul studies te voltooi sodat

hulle nie eendag slegs van krieket afhanklik is nie. “Wanneer daar die wete is dat hul iets het om op terug te val, kan hul ook nuwe hoogtes bereik omdat hulle dan sonder vrees kan speel en hulself vrylik kan uitdruk,” aldus Henry. Henry se tweede doelwit is om te verseker dat die fasiliteite, kolfblaaie en spelers van so ’n gehalte is dat Stellenbosch sy regmatige posisie as bastion van Wes-Kaap-krieket kan inneem. “Twee Supersport-wedstryde het reeds hierdie seisoen op ons veld plaasgevind en verlede week was daar drie Maties in die Cobras-span. Daar is ook sprake dat Wes-Kaap-krieket ’n sentrum van uitnemendheid (“highperformance centre”) hier wil oprig.” Ten laaste het Omar Henry een groot visie: hy wil ’n verandering in Suid-Afrika se krieketkultuur bewerkstellig. Hy glo daarin dat ’n krieketspan uit ’n ruggraat van ses sleutelspelers bestaan, nl. twee openingskolwers, ’n veelsydige speler, ’n paaltjiewagter en ’n draai- en snelbouler. Op toetsvlak het ons in SA tekortkominge in die openingskolwer- en draaiboulerafdeling. “Van o/13-vlak af moet alle spanne hierdie formaat handhaaf. Sodra ’n afrigter van hierdie plan afwyk (omdat hulle op die korttermyn sukses wil behaal), volg ander en uiteindelik gaan een van die sleutelposisies verlore, soos tans die probleem met openingskolwers is.” Maar is dit bloot ’n droom om te dink dat een man die denkwyse van honderde kan verander? “Ek glo dat ’n groot groep van die spelers wat ek al in my lewe afgerig het, weer self later in hul lewens by afrigting betrokke sal raak. Hier sal hulle my filosofie dan weer verder oordra aan ’n jonger generasie en mettertyd sal die transformasie plaasvind. Ek lei basies profete van my krieketfilosofie op.” So het UK en Boland byvoorbeeld tans afrigters wat deur Henry afgerig is. Deur slegs ’n paar minute in

KRIEKET-FILOSOOF Omar deel ’n grappie saam met Herman Ingwerson tydens ’n Maties-oefening verlede week. Foto: RYK DU PLESSIS Omar Henry se geselskap deur te bring, besef mens dat jy hier te doen het met ’n kenner van die spel, in sy uiterste vorm. n Mens kry die gevoel dat dié merkwaardige krieketfilosoof

se invloed op krieket in Suid-Afrika eers behoorlik deur generasies na ons waardeer sal word, wanneer sy vingerafdrukke steeds duidelik sal wees in die spel waarvoor hy so lief is.

SUSPI concludes hosting Eerstejaarshokkie-uitslae verras Stars in their Eyes clinic LOUISE HEYNS

Cape Town). At the conclusion of the clinic the Dutch coaches assisted their THE STELLENBOSCH University local counterparts in developing a Sport Performance Institute (SUSPI) community development programme, recently hosted a Football for where football is used as a catalyst for Development coaching clinic at change. The local coaches have subCoetzenburg. The clinic took place sequently returned to their respective during 19-24 February, and was pre- communities with the intention of imsented by the Stars in their Eyes Foun- plementing this programme. dation, a Dutch organisation involved “It is hoped that this model for dein sport and personal development in velopment will prove to be a sustainSouth Africa’s disadvantaged commu- able one, and that it can eventually be nities. implemented The foundaright across tion is in the South Africa process of imby 2010,” said plementing an Mr Nic Jooste, overall commuthe Stars in nity developtheir Eyes 2010 ment project Project Director. entitled Stars “I was humbled in their Eyes by the week’s 2010, and the events, and it coaching clinic was wonderful represented this to see a small project’s pilot VIVA 2010 Geert Meijer and Willem idea grow into phase. something so Steyn, coaches, with some of the Ten profesmeaningful to youngsters. sional coaches all involved,” Photo: NICKY VAN DEN BERG from the Netherhe added. lands, including a senior lecturer The foundation will be returning to from the Royal Netherlands Football South Africa in the near future to Association (KNVB) Academy, in- evaluate the progress made by local structed a total of 30 local coaches coaches. Ms Janet Baxter, head of throughout the course of the week. SUSPI’s learning division, added: The local contingent consisted of “The Stellenbosch University Sport eighteen coaches from six impover- Performance Institute will certainly ished Western Cape communities, be looking to continue the partnership the ten national coaches from Spur established with the Stars Foundation Steak Ranches’ Masidlale/Let’s Play and the Western Cape Department of project, and also two coaches from the Cultural Affairs and Sport. It is also African Brothers Football Academy SUSPI’s intention to get involved in (a project for street children based in similar projects in future.”

GUSTAV VENTER

DIE eerstejaarshokkietoernooi wat jaarliks deur Maties hokkieklub aangebied word, het op Saterdag 17 Februarie by Coetzenburg plaasgevind. By hierdie geleentheid het 14 manskoshuise en 12 dameskoshuise se eerstejaars meegeding om punte te verdien wat in die verlede tot die sportbeker bygedra het. Die moontlikheid bestaan egter dat die tradisie van die sportbeker hierdie jaar nie voortgesit gaan word nie weens

probleme in die verlede. Die saak sal op 13 Maart tydens ’n vergadering tussen die sportverteenwoordigers van koshuise en die sportburo bespreek word. Die onsekerheid was egter nie genoeg om die entoesiasme te demp nie en om 7:45 het menigtes reeds opgedaag. Die koshuise is in groepe verdeel wat kort wedstryde van 13 minute elk behels het. Daarna het die wenners van die groepe mekaar in die eindstryde aangedurf. Dit was ’n kwaai stryd en beide die mans en dames se algehele wenners is deur penalty flicks bepaal. In die mansafdeling

het Simonsberg eerste geëindig, met Dagbreek in die tweede plek en Helderberg derde. Eendrag, verlede jaar se wenners van die toernooi, kon slegs ’n sewende plek behaal. In die damesafdeling moes Nerina, verlede jaar se wenners van die toernooi en ook algehele sportbekerwenners, met ’n tweede plek tevrede wees nadat hulle deur Nemesia geklop is. Aristea het op hul tiende posisie verlede jaar verbeter deur derde te eindig. Ten spyte van lae fiksheidsvlakke, was die toernooi vol nuwe talent en terselftertyd ’n voorskou van ’n belowende seisoen.

7 Maart 2007 DieMATIE

Sport 23

Tussen die Lyne HEIN DIEMONT

SURFS UP Richard Smit, a member of the Maties Surf Club, in action at Cape St Francis.



Photo: PIETER VAN NIEKERK

A Jack Johnson CD and long hair not a prerequisite

Maties Surf Club strong as ever PENELOPE YOUNGLESON

FOR A town where Coetzenberg ranks as the biggest puddle of H2O around, it’s somewhat surprising that we have a surfing club. Not to mention an active one, with solid membership and competitive success in the Intervarsity SA Champs. With peaked interest this year and basically 75% new membership, you’ve got to wonder where they’ve been all this time? Probably in Cape St. Francis, where Stellenbosch has won the SAS Champs for the last three years in a row (in 2006 the girls won and the guys came in second). Or False Bay every Tuesday and Thursday, giving Beginners classes. Or even Koeëlbaai for advanced classes on a Friday afternoon (bodyboarders welcome, by the way). They’ve been getting around for the last 30 years, but not getting very much coverage for their effort.

Providing ample transport, boards, second skins and training, all members need to do is show up. And apparently they do, for the first semester. After July suddenly Hacky sack looks like a better (and warmer) option. But considering the Champs take place from 24-27 June, you might want to think about investing in a wetsuit, if you’re serious about surfing. Good news is there’s still time to get intense about your game before the teams get picked: there’s the Stilbaai weekend from 9-11 March (transport and accommodation provided – all you need is your own food) and the Maties Surf and Boarding heats from 21-22 April. Apart from the fact that the club pays for just about everything your bronzed little heart could dream of, by becoming a member you score a Surf Club T-shirt and 15% discount at the JBay Surf Co. in Stellenbosch Square. The only thing I don’t get is why the club doesn’t have more male

members. The girls are buckling the system, lining up every week to be pushed into the waves and taught how to look like Kate Bosworth in Blue Crush. But the guys just aren’t that interested; probably cashing in on the aloof pedigree of the sport and not wanting to be tied down by the regulations of organised heats and sessions. Can’t be too easy for the beginners either, having a board-sized dent in your pride when you have to learn from scratch with all the girls. Their achievements and dedicated service to the surfing community makes Maties Surfing Club one of the foremost sporting clubs on campus. And even if you doubt your ability to make it onto the team, you’ve still got four months to grow your hair and buy a Jack Johnson CD before the cold weather sets in. For more info contact Angelique Laurie at [email protected] or [email protected], or visit the club’s website at www.sun.ac.za/surf.

Development riding team started TANJA UYS

THE USRC, University Stellenbosch Riding Club or Maties Equestrian, is one of the most exciting clubs on the sports buro and recently got involved with children that never would have otherwise been exposed to the sport. The club has been around for ages and caters for all disciplines at all levels and is perfect for anyone who love the outdoors. All that one needs is a passion for our four legged friends. Riding is an expensive sport and no one knows it better than the club

itself . That is why they have recently started a charity drive, called the Development Team. The drive is aimed at providing the opportunity for underprivileged kids in the area to learn about horsemanship and teach them the skill of riding. The children are given a formal riding lesson every week and whenever possible are encouraged to help at the stable yard, to learn about the horses and all that goes along with general care and feeding. The drive has been developed to allow everyone at Maties Equestrian to share their time, knowledge and passion with the children in order to

express the love they feel for the sport. The project is an opportunity for the children to experience and grow in a different aspect of life aside from what they acquire at school, if they are fortunate enough to attend one. One can only hope that the project will have a long term effect on the childrens’ lives and not only spark a love for the sport, but may even give them a job opportunity through the knowledge they acquire. If the project succeeds in giving them the basics to appreciate horses and develop a passion for the sport, the club can be proud of such a drive.

OP 13 Maart word die eerste aflewering van die grootse skouspel in krieket afgestuur. So baie is al gesê (en baie trane gestort) oor al SA se vorige pogings en ons vele teleurstellings. In 1992 het SA die halfeindrondte misgeloop toe die reën-formule ons ingedoen het, in ’96 verloor ons teen die Wes-Indiese Eilande in die kwarteindrondte toe ons Allan Donald gerus het vir die halfeindstryd, in ’99 was daar die alombekende Klusener/Donald-fiasko in die halfeindstryd en in 2003 kon die Proteas nie eens die uitkloprondtes haal nie, nadat ons die Duckworth/ Lewis-berekeninge verkeerd geïnterpreteer het. Gaan ons in 2007 weer ’n hartseer verhaal hierby voeg of is vanjaar die jaar? Op die oog af is daar nie veel tekortkominge aan SA se wêreldbekergroep nie. Wanneer die span onder die vergrootglas geplaas word, is daar egter ’n paar kwelpunte. Hoewel ons ’n draaibouler ingesluit het, het hy glad nie teen Pakistan gespeel nie en was ook ‘spaarsamig’ in die vyf wedstryde teen Indië aangewend. Voeg hierdie gebrek aan wedstrydblootstelling by die feit dat Peterson ook nog nooit juis die wêreld vir die Proteas aan die brand gespeel het nie, dan besef jy vinnig dat SA nie veel planne het om van draaiboulwerk gebruik te maak nie. Indien die blaaie in die Karibiese Eilande egter meer neig na die wat in Indië en Sri-Lanka gevind word, gaan SA se boulaanval baie eendimensioneel voorkom, omdat daar ook nie ’n Klusener of Bacher is wat stadiger naatballe kan afstuur nie. As die blaaie soortgelyk is aan die in SA, sal Pollock en Ntini vroeg deurbrake kan maak en dan sal die gebrek aan afwisseling onder die aflosboulers nie uitgebuit kan word nie. Spelers wat dalk ongelukkig kan wees oor hul weglating, sluit in Morne van Wyk, Dippenaar en Van der Watt. Van Wyk was hierdie seisoen die voorste lopiemaker in die MTN kitsreeks en Super-Sport meerdaagse reeks. Dippenaar was ’n paar jaar

gelede aangewys as die speler van die eendagreeks in Wes-Indië nadat hy ’n gemiddeld van meer as 100 in dié reeks gehandhaaf het. Van der Watt was onlangs nog betrokke in die merkwaardige 438 lopie-wedstryd, maar is sedertdien ook weggelaat. Met die kolf kan hy aan die einde verwoestend wees en hy is ’n spesialis eindkolfbouler (iets waarmee SA sukkel). Daar is egter net 15 plekke en hulle is reeds gevul. Alles in ag geneem het hierdie groep beslis die potensiaal om die trofee te verower. Pollock en Kallis speel in hul vierde wêreldbeker, terwyl spelers soos Gibbs en Boucher se ondervinding van groot waarde is. Sedert Jonty Rhodes help met die veldwerk, is die Proteas ook weer een van die beste spanne in dié verband. Ons het maklik met Indië afgereken en maklik genoeg met Pakistan, Australië het ’n paar beseerde spelers en Lee gaan die toernooi misloop. Engeland en Nieu-Seeland handhaaf ’n hoë spelpeil, nadat beide met die Aussies afgereken het. Verder kan mens ook nooit die tuisspan buite rekening laat nie. Suid-Afrika sal egter net hulself kan blameer indien hulle nie ten minste die halfeindrondte haal nie. En as mens eers by die uitkloprondtes kom, kan enigiets gebeur. Hier kort ’n span slegs bietjie geluk bo-en-behalwe goeie spel en dis seker tyd dat die geluksgodin simpatie met SA moet hê. SA speel in dieselfde groep as Australië, Skotland en Nederland. Die boonste twee in elke groep gaan deur na die super 8-fase. In die eerste week van die toernooi speel die groot kanonne meestal teen die kleiner lande. Die meeste van die wedstryde begin om 15:45 en word ook op SABC uitgesaai. 16/03 – SA v Nederland & 20/03 – SA v Skotland. Ander wedstryde van belang tot 23 Maart is: 13/03 – Windies v Pakistan, 16/03 – Engeland v Nieu-Seeland en 23/03 – Indië v Sri-lanka. Ek herinner ook graag alle Maties dat Pukke Saterdag 17 Maart hier kom kuier. Dit beloof om beslis ’n grote te wees, aangesien Maties nie aldag met dié rugbyreuse kragte meet nie. Die hoofwedstryd begin om 17:00.

Dagbreek wins six-a-side soccer GUSTAV VENTER

THE FIRST years’ six-a-side soccer tournament, held at Goldfields on February 17, saw Dagbreek triumphing after they defeated a strong Helshoogte side 1-0 in the final. According to Garth le Roux, manager of Maties Soccer, the two sides deserved their places in the final, as both of them ran riot during the group phases. In the semi-finals Dagbreek

defeated Elsenburg 1-0, while Helshoogte beat Academia 3-2 on penalties after a 0-0 scoreline. In the plate section traditional powerhouse, Libertas, saw off Simonsberg by a 1-0 margin. The ladies of Aristea were crowned champions in the women’s section as they defeated Lydia 3-2 on penalties. There is no doubt that these teams will be happy with their infusions of young talent in 2007, and this bodes well for their league campaigns.

MATIESport GRATIS OP KAMPUS VERSPREI • SES-EN-SESTIGSTE JA ARGANG • NO 6 • WOENSDAG 7 MA ART 2007



Helderberg mis doelskop in doodsnikke van eindstryd

Boland Kollege verower beker in gelykopstryd RUDOLF STEHLE

IN ’N riller van ’n wedstryd het Helderberg en Boland Kollege Maandagaand, 26 Februarie, gelykop gespeel in die eindstryd van die Premier-liga van die Steinhoff Eerstejaarsrugbytoernooi in die Danie Craven-stadion. Die wedstryd is van meet af teen ’n hoë tempo gespeel en dit was van die begin af duidelik dat beide spanne die bal wyd wou speel. Boland Kollege het hul rekening reeds vroeg met ’n drie deur hul heelagter, Johnathan Francke, geopen. Dit het gevolg na ’n verbroude verligtingskop wat van Helderberg se binnesenter se voet afgeskil het. Die drie is verdoel deur hul losskakel, Lourens Smit. Helderberg het egter nie op hulle laat wag nie en ’n minuut later met ’n drie deur hul regtervleuel, Gareth Melle, na omgekeerde besit geantwoord. Pierre Spies, hul losskakel, het met die doelskop misluk. Smit het in die 21ste minuut vir Kollege agter die doellyn gaan kuier na hy ’n bal wat deur Helderberg se agterlyn in hul kwartgebied aangeslaan is, deurgeskop het. Hy het ook sy eie drie verdoel om die telling op 14-5 te staan te bring. Smit was suksesvol met nog twee strafskoppe in die 27ste en 30ste minuut, en Boland Kollege kon met ’n stewige kussing van 15 punte gaan water drink. Met Kollege wat voorlangs oorheers het, was dit duidelik dat ’n opdraande stryd vir Helderberg voorgelê het. Dié vermoede is bevestig toe Lewellyn

Winckler, buitesenter van Boland Kollege, die doellyn vroeg in die tweede helfte oorgesteek het. Dít het gekom nadat die bal deur die linkervleuel van Helderberg, wat geïsoleer was na hy ’n hoë skop bemeester het, in sy hande gegooi is. Die drie is verdoel en dit het gelyk asof Boland Kollege van die beker verseker was met die telling 27-5 in hul guns. Maar rugby is eenmaal nie ’n spel wat aan die begin van die tweede helfte gewen word nie. Na ’n periode van volgehoue druk en goeie ondersteunende spel, is Helderberg met ’n drie deur Bidi Bruyn beloon. Spies het die drie verdoel om die agterstand met 7 punte tot 27-12 te laat krimp. Dié drie het ’n totale ommekeer in Helderberg se spel teweeggebring en hulle het skielik weer gevaarlik gelyk. Slegs ’n minuut later het Helderberg se linkervleuel, Mziwoxolo Mpofu, na ’n praglopie van 50m in die hoekie vir Helderberg se derde oorgeval. Spies het die drie verdoel en die telling was 27-19 in Kollege se guns. Die momentum was steeds met Helderberg en Kollege moes keer vir al wat hulle werd was. ’n Strafskop deur Spies het Helderberg binne bereik geplaas met drie minute speeltyd oor. Met ’n minuut oor moes Boland Kollege die bal op hul eie vyfmeterlyn in die skrum ingooi. Daar moes verskeie kere oorgeskrum word omdat die skrum geval het weens die druk wat Helderberg se agttal geplaas het. Toe die bal uiteindelik uitkom, het Kollege se skrumskakel die bal vyf meter van sy doellyn af uitgeskop. Tyd was nou so te se verstreke

en die lynstaan was Helderberg se laaste kans. Na die bal suiwer in die lynstaan gevat is, het Helderberg met ’n dryfmaal-beweging begin wat baie gevaarlik gelyk het. Kollege kon egter daarin slaag om dit op hul doellyn te stuit, na van hul agterspelers ook by die dryfmaal-beweging aangesluit het. Dít het egter moeilikheid vir Kollege beteken, omdat daar nou groot gapings in hul agterlyn was. Helderberg het dit uitgebuit deur die bal vinnig wyd te speel. Bruyn het gaan druk sonder dat ’n hand op hom gelê is. Die telling was gelykop op 27 punte elk met ’n relatief maklike doelskop wat op Spies gewag het. Hy het egter misluk en die fluitjie het met die telling op 27-27 geblaas. Omdat Boland Kollege die eerste punte van die wedstryd aangeteken het, is hulle as kampioene van die eerstejaarstoernooi gekroon. Ten spyte van die baie hanteerfoute, was dit ’n baie aanskoulike wedstryd. Helderberg se terugvegpoging is veral prysenswaardig. Vir Boland Kollege was Smit baie betroubaar met die skopskoen, terwyl hul lostrio veral verwoesting by die afbreekpunte gesaai het. Vir Helderberg was Spies ’n uitblinker met ’n paar pragtige breekslae, terwyl sy senters ook goeie spel gelewer het. Helderberg kan baie ongelukkig voel dat hulle nie ten minste die beker met Boland Kollege gedeel het nie. Hulle het egter net hulself te blameer, aangesien hulle met ’n maklike wenskop misluk het. HELDERBERG 27 – Drieë: Gareth Melle (regtervleuel), Bidi Bruyn (binnesenter) 2, Mziwoxolo Mpofu (linkervleuel). Doele: Pierre Spies

KLIPHARDE STRYD ’n Boland Kollege-speler sit alles in om die laagvat van sy opponent in die eerstejaarstoernooi-eindstryd af te weer .

Foto: RUAN DU PLESSIS

(losskakel) 2. Strafdoele: Pierre Spies (losskakel) 1. BOLAND KOLLEGE 27 – Drieë: Johnathan Francke (heelagter),

Lourens Smit (losskakel), Lewellyn Winckler (buitesenter). Doele: Lourens Smit (losskakel) 3. Strafdoele: Lourens Smit (losskakel) 2.

STELLENBOSCH RUGBYVOETBALKLUB WEDSTRYDPROGRAM

SA 10 MAART

TYD

SPAN

VS

SPAN

VELD

KOVSIE INTERVARSITY

09:30

CRAVENS

VS

RITSIMS

VELD 3

KOVSIE INTERVARSITY

11:00

JUNIOR AKKERS

VS

KOVISE COLTS

VELD 3

KOVSIE INTERVARSITY

09:30

JUNIOR VICTORIANE

VS

KOVSIES O19/A

SHIMPAPARK

KOVSIE INTERVARSITY

11:00

JUNIOR MATIES

VS

KOVSIES O21/A

SHIMPAPARK

KOVSIE INTERVARSITY

12:30

STEINHOFF VICTORIANE

VS

IRAWAS

SHIMPAPARK

KOVSIE INTERVARSITY

14:30

FNB MATIES

VS

SHIMLAS

VODACOMPARK

SUPER 14

17:00

CHEETAHS

VS

SKARKS

VODACOMPARK

SA 17 MAART

TYD

SPAN

VS

SPAN

VELD

VRIENDSKAPLIK

12:00

JUNIOR MARKOTTERS

VS

DARTMOUTH B (USA)

COETZENBERG B

VRIENDSKAPLIK

13:25

JUNIOR VICTORIANE

VS

DARTMOUTH A (USA)

COETZENBERG B

PUKKE INTERVARSITY

14:00

JUNIOR MATIES

VS

PUKKE 0/21

CRAVENSTADION

PUKKE INTERVARSITY

15:30

STEINHOFF VICTORIANE

VS

PUKKE II

CRAVENSTADION

PUKKE INTERVARSITY

17:00

FNB MATIES

VS

PUKKE I

CRAVENSTADION

KOSHUISRUGBY FINALE 26 MAART

ALPINE DAGBREEK UNITRANS HELDERBERG

VS

PG BISON EENDRAG

VS

EDBLO BOLAND KOLLEGE

EENDRAG WEN 19-17 EDBLO WEN

BOLAND

KOLLEGE