PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ

Projekt pn. Opracowanie Planu gospodarki niskoemisyjnej dla terenu sześciu gmin powiatu tureckiego: Brudzew, Dobra, Kawęczyn, Malanów, Turek i Władysławów

PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ Dla Gminy Turek Posada, sierpieo 2015 r.

S t r o n a 1 | 174

PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ

OPRACOWANIE

AUTORZY: mgr inż. Dariusz Kałużny inż. Kamila Jędrzejak inż. Ewa Klimek mgr Olga Niedźwiecka mgr Damian Majewski inż. Daria Jarooska

ADRES BIURA: NUVARRO Sp. z o. o. ul. Reymonta 23, Posada 62-530 Kazimierz Biskupi tel. (63) 233 00 15 e-mail: [email protected]

S t r o n a 2 | 174

PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ

SPIS TREŚCI Streszczenie ................................................................................................................................ 6 1.

Wstęp ................................................................................................................................ 11 1.1.

Cel opracowania ........................................................................................................ 11

1.2.

Podstawy formalne opracowania .............................................................................. 12

1.2.1.

Prawo międzynarodowe .................................................................................... 13

1.2.2.

Prawo polskie ..................................................................................................... 17

1.3. 2.

3.

4.

Zakres opracowania ................................................................................................... 33

Charakterystyka Gminy ..................................................................................................... 35 2.1.

Lokalizacja Gminy ...................................................................................................... 35

2.2.

Środowisko naturalne ................................................................................................ 37

2.3.

Demografia ................................................................................................................ 38

2.4.

Mieszkalnictwo .......................................................................................................... 39

2.5.

Działalnośd gospodarcza ............................................................................................ 42

2.6.

Rolnictwo i leśnictwo ................................................................................................. 43

2.7.

Transport i komunikacja ............................................................................................ 44

2.8.

Gospodarka wodno-ściekowa ................................................................................... 46

Infrastruktura energetyczna gminy .................................................................................. 49 3.1.

System elektroenergetyczny ..................................................................................... 49

3.2.

System gazowy .......................................................................................................... 50

3.3.

Odnawialne źródła energii ......................................................................................... 50

Metodologia opracowania PGN i inwentaryzacji emisji CO2 ............................................ 59 4.1.

Podstawowe założenia przyjęte w Planie .................................................................. 59

4.2.

Metodologia inwentaryzacji ...................................................................................... 59

S t r o n a 3 | 174

PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ 4.3.

Źródła danych ............................................................................................................ 61

5. Wyniki inwentaryzacji emisji CO2 ........................................................................................ 63 5.1. Działalnośd samorządowa ............................................................................................. 64 5.1.1. Budynki użyteczności publicznej ............................................................................. 64 5.1.2. Oświetlenie uliczne ................................................................................................. 67 5.1.3. Transport publiczny................................................................................................ 68 5.1.4. Gospodarka wodno-ściekowa ................................................................................. 69 5.2. Działalnośd społeczna .................................................................................................... 71 5.2.1. Mieszkalnictwo ....................................................................................................... 72 5.2.2. Przemysł i usługi ...................................................................................................... 78 5.2.3. Transport prywatny ................................................................................................ 79 5.3. Odnawialne źródła energii na terenie gminy ................................................................ 81 6. Bilans inwentaryzacji emisji CO2 w roku bazowym 2013 ..................................................... 82 7. Prognoza na rok 2020........................................................................................................... 93 8. Identyfikacja obszarów problemowych ............................................................................... 97 9. Analiza SWOT ....................................................................................................................... 98 10. Plan działao na rzecz ograniczenia emisji CO2.................................................................. 102 10.1. Cele strategiczne i szczegółowe oraz zakładany poziom redukcji emisji do roku 2020 ............................................................................................................................................ 102 10.2. Plan działao ................................................................................................................ 102 10.3. Planowane działania .................................................................................................. 105 10.4. Harmonogram działao ............................................................................................... 141 11. Wdrożenie planu – aspekty organizacyjne i finansowe ................................................... 144 11.1. Finansowanie przedsięwzięd ..................................................................................... 144 11.2. System monitoringu i oceny ...................................................................................... 163

S t r o n a 4 | 174

PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ Spis rysunków ......................................................................................................................... 170 Spis tabel ................................................................................................................................ 172

S t r o n a 5 | 174

PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ

STRESZCZENIE Dokument sporządzono w ramach projektu pn.: „Opracowanie Planu gospodarki niskoemisyjnej dla sześciu gmin powiatu tureckiego: Brudzew, Dobra, Kawęczyn, Malanów, Turek i Władysławów” realizowanego w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko 2007-2013. Koniecznośd

opracowania

Planu

Gospodarki

Niskoemisyjnej

wiązała

się

z ratyfikowanym przez Polskę Protokołu z Kioto oraz przyjętym przez Komisję Europejską w grudniu 2008 roku pakietem klimatyczno-energetycznym, które skutkują szeregiem obowiązków, w tym w szczególności koniecznością redukcji emisji gazów cieplarnianych i zużycia energii, a także zwiększenia udziału wykorzystania energii z odnawialnych źródeł. Plan Gospodarki Niskoemisyjnej pozwoli zaplanowad na najbliższe lata działania na rzecz zrównoważonego rozwoju gminy, pozwalające osiągnąd długofalowe korzyści środowiskowe, społeczne i ekonomiczne. Kluczowym elementem Planu jest wyznaczenie celów strategicznych i szczegółowych, realizujących określoną wizję gminy w zakresie zwiększenia efektywności energetycznej, zmniejszenia emisji gazów cieplarnianych oraz wdrożenia nowych technologii zgodnie z zasadą zrównoważonego rozwoju. Podstawą opracowania efektywnego Planu była inwentaryzacja emisji gazów cieplarnianych z terenu gminy (w dwóch obszarach: samorząd i społeczeostwo), oparta na jej bilansie

energetycznym.

Na

podstawie

przeprowadzonej

inwentaryzacji

zostały

zidentyfikowane niezbędne do realizacji zadania inwestycyjne i nie inwestycyjne przyczyniające się do osiągnięcia wyznaczonych celów. Inwentaryzacja CO2 – wnioski Zgodnie z inwentaryzacją przeprowadzoną na terenie gminy Turek koocowe zużycie energii w roku bazowym wyniosło 105 672,45 MWh. Z kolei całkowita emisja CO 2 do atmosfery w roku bazowym wyniosła 32 127,63 tCO2.

S t r o n a 6 | 174

PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ Grupa, która zdecydowanie dominuje w bilansie zużycie energii oraz emisji dwutlenku węgla jest grupa Społeczeostwo. Grupa ta konsumuje 95,73% całkowitej energii oraz emituje 93,62% ilości dwutlenku węgla. Sektorem o największym udziale energii jest transport prywatny (52 984,09 MWh, co stanowi 50,14%), natomiast najmniejsze zużycie energii zanotowano w sektorze gospodarki wodno-ściekowej (260,64 MWh, 0,25%). Struktura emisji pokrywa się w większości ze zużyciem energii w poszczególnych sektorach – największa emisja związana jest z transportem prywatnym (13 696,50 tCO2, 42,63%). Drugim podmiotem, co do wielkości emisji są gospodarstwa domowe, który emitują 13 414,33 tCO2, co stanowi 41,75% całkowitej emisji na terenie gminy. Natomiast najniższa emisja występuje w gospodarce wodno-ściekowej, zaledwie 0,64%. Nośnikiem energii dominującym w strukturze zużycia paliwa jest olej napędowy, którego zużycie w roku bazowym wynosiło 32 747,21 MWh, co stanowi 30,99% całkowitego zużycia energii w gminie Turek. Drugim nośnikiem, co do wielkości zużycia jest węgiel kamienny, którego zużyto 32623,48 MWh, co stanowi 30,87% zużycia energii na terenie gminy. Mieszkaocy gminy Turek najmniej wykorzystali oleju opałowego, zaledwie 848,18 MWh – czyli 0,80%. Emisja CO2 dla poszczególnych nośników pokrywa się z ich zużyciem. Największą emisją zanotowano przy wykorzystaniu węgla kamiennego, a mianowicie 11 124,61 tCO 2, co stanowi 34,63% całkowitej emisji na terenie gminy. Drugim, co do wielkości emisji, nośnikiem jest olej napędowy, którego zużycie przyczyniło się do produkcji 8 743,51 tCO2. Najmniej emisji spowodowało zużycie oleju opałowego zaledwie 234,10 tony, co stanowi 0,73% emisji. Po wnikliwej inwentaryzacji emisji dwutlenku węgla na terenie gminy Turek w roku 2013, można stwierdzid, że każdy mieszkaniec gminy zużył około 11,64 MWh, a tym samym wyprodukował około 3,54 ton CO2.

S t r o n a 7 | 174

PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ Inwentaryzacja źródeł i wielkości emisji oraz przeprowadzona analiza SWOT pozwoliła na zdefiniowanie obszarów problemowych, czyli aspektów o największej uciążliwości dla gminy. W związku z wynikami bazowej inwentaryzacji stwierdzid należy, że: 

Głównym

emitentem

CO2

w

gminie

Turek

jest

sektor

prywatny,

a dokładniej transport prywatny i gospodarstwa domowe 

Znaczna częśd mieszkao ogrzewana jest węglem – najbardziej emisyjnym nośnikiem energii



Na terenie gminy nie ma możliwości podłączenia się do sieci gazowej



Największy prognozowany wzrost zużycia energii oraz emisji CO2 nastąpi w sektorze transportu, przemysłu i usług

Na terenie gminy Turek funkcjonują kotłownie zbiorowe, które obsługują budynki wielorodzinne. Głównym paliwem stosowanym w lokalnych kotłowniach jest węgiel kamienny, olej opałowy i drewno. Przez gminę przebiega droga krajowa oraz droga wojewódzka o znacznym natężeniu ruchu, który według prognoz będzie rósł. Dane statystyczne wskazują wzrost gospodarczy, co może się przyczynid do zwiększenia liczy mieszkaoców, a tym samym do wzrostu emisji dwutlenku węgla. Gmina Turek poprzez opracowanie Planu gospodarki niskoemisyjnej zobowiązuje się do podejmowania wszelkich działao zmierzających do poprawy jakości powietrza na jej obszarze, a w szczególności do: 

Redukcji emisji gazów cieplarnianych;



Zwiększenia udziału energii pochodzącej ze źródeł odnawialnych;



Redukcji zużycia energii finalnej poprzez podniesienie efektywności energetycznej.

Są to cele, które będą przyświecad Gminie nie tylko do 2020 roku, ale i w dalszej perspektywie czasu. Realizacja założeo długoterminowych będzie możliwa dzięki podejmowaniu konkretnych działao ukierunkowanych na poprawę jakości powietrza. Do kluczowych zadao należy zaliczyd: 

Planowany proces termomodernizacji budynków publicznych i prywatnych



Wymiana kotłów węglowych na bardziej sprawne kotły

S t r o n a 8 | 174

PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ 

Planowany rozwój i wspieranie instalacji OZE



Budowa ścieżek rowerowych i pieszo-rowerowych



Program edukacyjny z udziałem gminy



Planowany wzrost udziału energii odnawialnej w skali kraju do 15% w koocowym zużyciu energii w roku 2020



Zewnętrzne źródła finansowania inwestycji (np. Program Prosument)



Wzrastająca presja na racjonalne gospodarowanie energią i ograniczenie emisji w skali europejskiej i krajowej



Wzrost udziału technologii energooszczędnych oraz ich coraz większa dostępnośd (np. tanie świetlówki energooszczędne)



Wymiana floty transportowej i sprzętu AGD/RTV itp. na energooszczędny

Cel strategiczny Priorytetem Gminy Turek jest redukcja emisji dwutlenku węgla. Stopieo redukcji emisji określany jest w oparciu o prognozę na 2020 rok, która stanowi wariant podstawowy poprzez podejmowanie działao z zakresu gospodarki niskoemisyjnej. Wariant docelowy określa, zatem możliwą wielkośd redukcji emisji w stosunku do wariantu podstawowego. Docelowy poziom emisji (w 2020 roku) powinien wynieśd 31 033,42 tCO2/rok, czyli o 3,41% mniej niż prognozowana emisja w 2020 roku. Cele szczegółowe

Celem strategicznym jest redukcja emisji dwutlenku węgla, a jego osiągnięcie jest możliwe poprzez realizację celów szczegółowych. Zdefiniowano następujące cele szczegółowe: 

Wykorzystanie

potencjału

odnawialnych

źródeł

energii

oraz

poprawa

efektywności energetycznej obiektów komunalnych 

Modernizacja źródeł ciepła oraz wzrost zastosowania OZE w produkcji energii użytkowej w sektorze mieszkalnym i rolnym



Zmniejszenie emisji zanieczyszczeo komunikacyjnych



Promocja i edukacja oraz wspieranie idei proekologicznych

S t r o n a 9 | 174

PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ Osiągnięcie założonego celu strategicznego jest możliwe poprzez realizację konkretnych działao w wyznaczonym okresie czasowym tj. do 2020 roku. W niniejszym opracowaniu wyszczególniono zadania: 

Inwestycyjne,



Nieinwestycyjne (edukacyjne).

Zadania, których realizatorem jest gmina Turek powinny zostad wpisane do Wieloletniej Prognozy Finansowej Gminy. Pozostałe przedsięwzięcia pochodzą z aktualnych Planów Rozwoju lub innych dokumentów określających strategię działania danego podmiotu i pozostają w gestii ich realizatorów.

S t r o n a 10 | 174

PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ

1. WSTĘP 1.1.CEL OPRACOWANIA Plan gospodarki niskoemisyjnej gminy Turek to dokument, którego celem jest określenie wizji rozwoju gminy w kierunku gospodarki niskoemisyjnej, pozwalającej osiągnąd długofalowe korzyści środowiskowe, gospodarcze i ekonomiczne. Ponadto dokument ten ma na celu przeprowadzenie analizy możliwych do realizacji przedsięwzięd inwestycyjnych, których wdrożenie przyczyni się do zmniejszenia zużycia energii, zwiększenia produkcji energii pochodzącej ze źródeł odnawialnych, a tym samym do redukcji emisji gazów cieplarnianych. Niniejszy dokument jest narzędziem mającym przyczynid się do osiągnięcia celów określonych w pakiecie klimatyczno-energetycznym do roku 2020, który obejmuje: 

Redukcję gazów cieplarnianych



Zwiększenie udziału energii pochodzącej ze źródeł odnawialnych



Redukcję zużycia energii finalnej, co ma zostad zrealizowane poprzez podniesienie efektywności energetycznej

Plan gospodarki niskoemisyjnej (PGN) jest dokumentem strategicznym, obejmującym swoim zakresem obszar terytorialny gminy Turek. Na płaszczyźnie regionalnej, działania przewidziane

w

PGN

zmierzad

powinny

do

poprawy

jakości

powietrza

na obszarach, na których odnotowano znaczące przekroczenia poziomów dopuszczalnych stężeo zanieczyszczeo w powietrzu. Natomiast w ujęciu lokalnym zadaniem Planu jest uporządkowanie działao podejmowanych przez gminę sprzyjających wymienionym niżej celom: 

Dokonanie oceny stanu sytuacji w gminie w zakresie emisji gazów cieplarnianych



Wskazanie tendencji rozwojowych



Dobór działao, które mogą przyczynid się do redukcji gazów cieplarnianych, zmniejszenia wykorzystania energii finalnej oraz wzrostu wykorzystania energii ze źródeł odnawialnych



Wskazanie źródeł finansowania planowanych działao

S t r o n a 11 | 174

PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ 

Wskazanie podmiotów gminnych

odpowiedzialnych za

realizacje Planu

Gospodarki Niskoemisyjnej

1.2.PODSTAWY FORMALNE OPRACOWANIA Wychodząc naprzeciw trendom zmierzającym do redukcji emisji gazów cieplarnianych, a przede wszystkim w trosce o środowisko naturalne gmina Turek na mocy uchwały nr XLIII/238/13 Rady Gminy w Turku z dnia 25 listopada 2013r. roku przystąpiła do opracowania i wdrażania Planu Gospodarki Niskoemisyjnej (PGN). Mając na względzie realizację projektu pn. „Opracowanie Planu gospodarki niskoemisyjnej dla terenu sześciu gmin powiatu tureckiego: Brudzew, Dobra, Kawęczyn, Malanów, Turek i Władysławów” zawarta została w dniu 30.12.2013 roku Umowa Partnerstwa pomiędzy Powiatem Tureckim, a gminą Brudzew, Dobra, Kawęczyn, Malanów, Turek i Władysławów. Podstawą formalną opracowania Planu Gospodarki Niskoemisyjnej dla gminy Turek jest umowa

zawarta

pomiędzy

Powiatem

Tureckim,

a

firmą

NUVARRO

z siedzibą w Posadzie w dniu 18 lutego 2015 r. Sporządzenie Planu Gospodarki Niskoemisyjnej, oraz realizacja zawartych w nim przedsięwzięd wynika z założeo Narodowego Programu Rozwoju Gospodarki Niskoemisyjnej przyjętych przez Radę Ministrów 16 sierpnia 2011 r., które określają wyzwania związanie ze zmianą klimatu, oraz stworzenie optymalnego modelu gospodarki zorientowanej na innowacyjnośd i zdolnej do konkurencji na europejskim i globalnym rynku. Istotą

sporządzenia

zrównoważonego

Planu

rozwoju

jest

Gospodarki zapewnienie

Niskoemisyjnej korzyści

-

zgodnie

ekonomicznych,

z

definicją

społecznych

i środowiskowych płynących z działao obniżania emisji CO2, m.in. poprzez zmniejszenie energochłonności, wzrost świadomości obywateli oraz wdrożenie nowych innowacyjnych technologii, co w konsekwencji spowoduje wzrost konkurencyjności gminy. Na szczeblu prawa międzynarodowego i krajowego, Polska posiada zobowiązania redukcji gazów cieplarnianych i zwiększenia wykorzystania źródeł odnawialnych.

S t r o n a 12 | 174

PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ W poniższych punktach zostały przedstawione dokumenty, które zostały wykorzystane w niniejszym opracowaniu.

1.2.1.

PRAWO MIĘDZYNARODOWE

Ocieplenie klimatu oraz ciągły wzrost gospodarczy spowodował nasilenie produkcji gazów cieplarnianych oraz ubożenie złóż nieodnawialnych. Pierwszy raport IPCC dotyczący obecnych

i

przewidywanych

zmian

klimatu,

spowodował

rozpoczęcie

negocjacji

klimatycznych na forum ONZ, które trwają nieprzerwalnie od 1991 r. Istotną kwestią tych negocjacji stała się ratyfikacja przez paostwa protokołu z Kioto (COP3), zobowiązującego do redukcji emisji gazów cieplarnianych o ok. 5% do 2012 r. Kolejnym ważnym aspektem było sporządzenie pakietu klimatyczno-energetycznego tzw. „3x20%”, w którym to Komisja Europejska określiła cele paostw członkowskich Unii Europejskiej na rok 2020, które obejmują: 

Zmniejszenia emisji gazów cieplarnianych o 20% do 2020 r. w stosunku do roku 1990,



Zwiększenia udziału energii ze źródeł odnawialnych do 20% do 2020 r.,



Zwiększenia efektywności wykorzystania energii o 20% do 2020 r. w porównaniu do prognozy zapotrzebowania na paliwa i energię.

Powyższe dokumenty stały się główną podstawą do sporządzenia Planu Gospodarki Niskoemisyjnej, chod nie jedyną. Kolejne, ważne dokumenty, które są ujęte w PGN zostały przedstawione poniżej. Dokumenty strategiczne na poziomie globalnym: 

Dokument koocowy Konferencji Narodów Zjednoczonych w sprawie zrównoważonego rozwoju Rio+20 „Przyszłośd jaką chcemy mied” (2012 r.) - Dokument podzielony na 8 części, w których zawarte są kwestie zrównoważonego rozwoju oraz potwierdzono odpowiedzialnośd za realizację wcześniej podjętych zobowiązao tj: Deklaracja Sztokholmska z 1972 r., Deklaracja z Rio z 1992 r., Agenda 21 oraz Milenijne Cele Rozwoju i inne sektorowe porozumienia międzynarodowego.



Ramowa Konwencja Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu (UNFCCC) Traktat podpisany w 1992 r. w Rio de Janeiro, określający międzynarodową

S t r o n a 13 | 174

PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ współpracę dotyczącą emisji gazów cieplarnianych, ratyfikowana przez Polskę w 1994 r. 

Protokół z Kioto do Ramowej Konwencji Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu (1997 r.) – Najważniejszy dokument Ramowej Konwencji Narodów Zjednoczonych, na jego mocy kraje rozwinięte, zobowiązały się do ograniczenia emisji gazów cieplarnianych.



Konwencja o różnorodności biologicznej sporządzona w 1992r. w Rio de Janeiro – umowa

międzynarodowa

określająca

zasady

ochrony

i

korzystania

z bioróżnorodności. 

Europejska Konwencja Krajobrazowa sporządzona we Florencji w 2000 r. – wielostronna umowa dotycząca promowanie działao na rzecz krajobrazu, i jego ochrony.



Konwencja z 1979r. w sprawie transgranicznego zanieczyszczania powietrza na dalekie odległości (LRTAP) z jej protokółami dodatkowymi – jego celem jest ograniczenie zanieczyszczeo trwałymi zanieczyszczeniami organicznymi (TZO). Konwencja określa odpowiednie substancje oraz zasady dotyczące produkcji, importu i eksportu tych substancji.

Polityka Unii Europejskiej dotycząca ochrony klimatu i gospodarki niskoemisyjnej opiera się na szeregu dyrektyw, rezolucji i zobowiązao między krajami Unii: 

Europa 2020 – Strategia rozwoju na okres od 2010 do 2020 r. Do głównych celów Europa 2020 należą: ograniczenie emisji gazów cieplarnianych o 20% w stosunku do poziomu z 1990 r.; zwiększenie wykorzystania OZE do 20%, zwiększenie efektywności energetycznej o 20%.



Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 24 maja 2012 r. - w sprawie Europy efektywnie korzystającej z zasobów (2011/2068(INI)) i związany z nią Plan działao na

rzecz

zasobo-oszczędnej

Europy

zawarty

w

komunikacie

Komisji"

(COM(2011)0571). 

Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 15 marca 2012 r. - w sprawie planu działania prowadzącego do przejścia na konkurencyjną gospodarkę niskoemisyjną

S t r o n a 14 | 174

PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ do 2050 r. (2011/2095(INI)) i związana z nią Mapa drogowa do niskoemisyjnej gospodarki do 2050 r. przedstawiona w Komunikacie Komisji Europejskiej (COM(2011)0112). 

Strategia UE adaptacji do zmiany klimatu (COM(2013)216 wersja ostateczna) – zawiera wytyczne krajów członkowskich, które są pomocne w tworzeniu ich krajowych strategii. Mają one przygotowad paostwa do radzenia sobie ze skutkami ekstremalnych zjawisk pogodowych.



VII ogólny, unijny program działao w zakresie środowiska do 2020 r. „Dobra jakośd życia z uwzględnieniem ograniczeo naszej planety” (7 EAP) – Program określa trzy priorytetowe obszary do których należą ochrona środowiska naturalnego i zwiększenie odporności ekologicznej, przyspieszenie zasobo-oszczędności rozwoju niskoemisyjnego, oraz ograniczenie zagrożeo dla zdrowia i dobrostanu ludzi.



Nasze ubezpieczenie na życie i nasz kapitał naturalny – unijna strategia ochrony różnorodności biologicznej na okres do 2020 r. (KOM(2011) 244 wersja ostateczna) określa sześd celów obejmujących główne czynniki utraty różnorodności biologicznej i umożliwiających zmniejszanie najsilniejszych presji na przyrodę.



Zrównoważona Europa dla lepszego świata: Strategia zrównoważonego rozwoju UE (KOM(2001) 264 wersja ostateczna) – głównymi celami tego dokumentu jest ograniczenie zmiany klimatu, negatywnych skutków oraz kosztów, jakie obciążają środowisko naturalne, ochrona zasobów naturalnych i gospodarowanie nimi.



Horyzont 2020 – program ramowy w zakresie badao naukowych i innowacji (KOM(2011) 808 wersja ostateczna).



Dyrektywa 2009/28/WE z dnia 23 kwietnia 2009 r. w sprawie promocji stosowania energii ze źródeł odnawialnych.



Dyrektywa 2012/27/UE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 25 października 2012 r. w sprawie efektywności energetycznej.



Dyrektywa 2010/31/UE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 19 maja 2010 r. w sprawie charakterystyki energetycznej budynków.



Dyrektywa 2009/31/UE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 23 kwietnia 2009 r. w sprawie geologicznego składowania dwutlenku węgla.

S t r o n a 15 | 174

PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ 

Dyrektywa 2009/29/UE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 23 kwietnia 2009 r. w celu usprawnienia i rozszerzenia wspólnotowego systemu handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych.



Dyrektywa 2008/50/EC, o jakości powietrza CAFE – celem tej dyrektywy jest między innymi ocena jakości powietrza w paostwach członkowskich na podstawie wspólnych metod i kryteriów krajów europejskich, zapewnienie udostępniania informacji na temat jakości powierza społeczeostwu oraz promowanie współpracy pomiędzy paostwami członkowskimi w zakresie ograniczania zanieczyszczenia powietrza.



Decyzja Parlamentu Europejskiego i Rady Nr 2009/406/WE z dnia 23 kwietnia 2009 r. w sprawie wysiłków podjętych przez paostwa członkowskie, zmierzających do zmniejszenia emisji gazów cieplarnianych w celu realizacji do roku 2020 zobowiązao Wspólnoty dotyczących redukcji emisji gazów cieplarnianych.



Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 14 marca 2013 r. w sprawie planu działania w dziedzinie energii do 2050 r., przyszłości z energią.



Rezolucja Parlamentu Europejskiego z dnia 21 maja 2013 r. w sprawie bieżących wyzwao i szans związanych z energią odnawialną na europejskim wewnętrznym rynku energii.



Komunikat Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomicznego – Społecznego i Komitetu Regionów z 23 grudnia 2013 r. „Wspólne dążenie

do

osiągnięcia

konkurencyjnej

i

zasobo-oszczędnej

mobilności

w miastach”. 

Zielona księga Komisji Europejskiej pt. „Ramy polityki w zakresie klimatu i energii do roku 2030”.



Biała księga Komisji pt. „Plan utworzenia jednolitego europejskiego obszaru transportu – dążenie do osiągnięcia konkurencyjnego i zasobo-oszczędnego systemu transportu”.

S t r o n a 16 | 174

PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ

1.2.2.

PRAWO POLSKIE

Regulacje prawne mające wpływ na planowanie energetyczne w Polsce można znaleźd w kilkunastu

aktach

prawnych.

Planowanie

energetyczne,

zgodne

z

aktualnie

obowiązującymi regulacjami, realizowane jest głównie na szczeblu gminy. Sporządzenie Planu Gospodarki Niskoemisyjnej nie jest obecnie wymagane żadnym przepisem prawa. Rozwój gospodarki niskoemisyjnej jest realizacją zasady zrównoważonego rozwoju, zapisanej w Konstrukcji RP w art.5 (Dz. U. 1997 nr 78 poz. 483), stanowiącym, iż RP zapewnia ochronę środowiska, kierując się właśnie tą zasadą. Potrzeba opracowania Planu jest zgodna z polityką Polski i wynika z Założeo Narodowego Programu Rozwoju Gospodarki Niskoemisyjnej, przyjętych przez Radę Ministrów 16 sierpnia 2011 roku oraz wynika z zachęt finansowych proponowanych przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Najważniejsze akty prawne wspierające idee poprawy efektywności i ograniczenia emisji do powietrza: 

Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (Dz. U. 2001 nr 62 poz. 627 z późn. zm.) – w prawie ochrony środowiska można wskazad kilka instrumentów, dotyczących niskiej emisji. Dział II poświęcony jest ochronie powietrza. Artykuły w tym dziale dotyczą kluczowych zmian związanych z wdrażaniem Dyrektywy 2008/50WE (CAFE). Ponadto wprowadzono przepisy sankcyjne za uchybienia w zakresie przygotowania i realizacji programów ochrony powietrza oraz planów działao krótkoterminowych.



Ustawa z dnia 15 kwietnia 2011 r. o efektywności energetycznej (Dz. U. 2011 nr 94 poz. 551 z późn. zm.) - oznacza stosunek uzyskanej wielkości efektu użytkowego danego obiektu, urządzenia technicznego lub instalacji, w typowych warunkach ich użytkowania lub eksploatacji, do ilości zużycia energii przez ten obiekt, urządzenie techniczne lub instalację, niezbędnej do uzyskania tego efektu.



Ustawa z dnia 21 listopada 2008 r. o wspieraniu termomodernizacji i remontów (Dz. U. z 2014 r., poz. 712) – Określa zasady finansowania ze środków Funduszu

S t r o n a 17 | 174

PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ Termomodernizacji

i

Remontów

części

kosztów

przedsięwzięd

termomodernizacyjnych i remontowych. Na mocy ustawy z tytułu realizacji przedsięwzięcia

termomodernizacyjnego

zmniejszającego

zapotrzebowanie

na energię o określoną wartośd, inwestorowi przysługuje premia na spłatę części kredytu zaciągniętego na przedsięwzięcie termomodernizacyjne, zwana „premią termomodernizacyjną”. 

Ustawa z dnia 20 lutego 2015r. o odnawialnych źródłach energii (Dz. U. 2015 poz. 478) - Głównym efektem ustawy jest realizacja celów w zakresie rozwoju odnawialnych źródeł energii wynikających z dokumentów rządowych przyjętych przez Radę Ministrów, tj. Polityki Energetycznej Polski do 2030 roku oraz Krajowego Planu Działania w Zakresie Energii ze Źródeł Odnawialnych. Ważnym efektem przyjęcia ustawy o odnawialnych źródłach energii jest wyodrębnienie i usystematyzowanie mechanizmów wsparcia dla energii z OZE zawartych dotychczas w przepisach ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. Prawo Energetyczne (Dz. U. z 2012 r., poz. 1059, z późn. zm.).



Ustawa z dnia 10 kwietnia 1997 – Prawo energetyczne (Dz. U. 1997 nr 54 poz. 348 z późn. zm.) – Prawo energetyczne ma na celu uporządkowanie oraz uproszczenie obowiązujących przepisów, wprowadzenie nowatorskich rozwiązao podyktowanych rozwojem rynku energii i rynków ciepła oraz ochroną odbiorców. Prawo energetyczne reguluje racjonalizacje zużycia energii w instytucjach publicznych i prywatnych świadczących usługi społeczeostwu oraz zmniejszenie energochłonności gospodarki.



Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz. U. 1994 nr 89 poz. 414 z późn. zm.) - Ustawa reguluje sprawy związane m.in. z obowiązkiem sporządzenia charakterystyki energetycznej budynków.



Ustawa z dnia 29 sierpnia 2014 r o charakterystyce energetycznej budynków (Dz. U. 2014 poz. 1200) – Określa zasady sporządzenia świadectw charakterystyki energetycznej, kontroli systemu ogrzewania i systemu klimatyzacji, a także sposobu opracowania krajowego planu działania mającego na celu zwiększenie liczby budynków o niskim zużyciu energii.

S t r o n a 18 | 174

PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ 

Ustawa z dnia 3 października 2008 r. o udostępnieniu informacji o środowisku i jego ochronie udziale społeczeostwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. 2008 nr 199 poz. 1227 z późn. zm.) – Ustawa obejmuje zasady postępowania w sprawach udostępnienia informacji o środowisku i jego ochronie, oceny oddziaływania na środowisko, i transgranicznego oddziaływania na środowisko. A także zasady udziału społeczeostwa w ochronie środowiska.



Ustawa z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach (Dz. U. 2013 nr 0 poz. 21 z późn. zm.) Ustawa określa środki służące ochronie środowiska, życia i zdrowia ludzi zapobiegające i zmniejszające negatywny wpływ na środowisko oraz zdrowie ludzi wynikający z wytwarzania odpadów i gospodarowania nimi oraz ograniczające ogólne skutki użytkowania zasobów i poprawiające efektywnośd takiego użytkowania.

Dokumenty strategiczne na poziomie kraju: •

Długookresowa Strategia Rozwoju Kraju, Polska 2030, Trzecia fala nowoczesności (MAiC styczeo 2013 r.) - dokument określający główne trendy, wyzwania, i scenariusze rozwoju społeczno-gospodarczego kraju oraz kierunki przestrzennego zagospodarowania kraju, z uwzględnieniem zasady zrównoważonego rozwoju, obejmujący okres co najmniej 15 lat.



Koncepcja Przestrzennego Zagospodarowania Kraju 2030 (KPZK) - Jest to najważniejszy dokument dotyczący ładu przestrzennego Polski. Jego celem strategicznym jest efektywne wykorzystanie przestrzeni kraju i jej zróżnicowanych potencjałów rozwojowych do osiągnięcia: konkurencyjności, zwiększenia zatrudnienia i większej sprawności paostwa oraz spójności społecznej, gospodarczej i przestrzennej w długim okresie.

• Średniookresowa Strategia Rozwoju Kraju (ŚSRK) – Strategia Rozwoju Kraju 2020 to kluczowy dokument w perspektywie średniookresowej, określający cele strategiczne rozwoju kraju do 2020 roku, fundamentalny dla określenia działao rozwojowych w ramach przyszłej perspektywy finansowej UE na lata 2014-2020.

S t r o n a 19 | 174

PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ • Programowanie perspektywy finansowej 2014-2020 – Umowa Partnerstwa (MIR 21.05.2014 r.) - to najważniejszy dokument określający strategię inwestowania nowej puli funduszy europejskich w ramach polityki spójności, wspólnej polityki rolnej oraz wspólnej polityki rybołówstwa. • Strategia Bezpieczeostwo Energetyczne i Środowisko, perspektywa do 2020 r. (BEiŚ), Warszawa 2014 r. - Głównym celem strategii jest zapewnienie wysokiej jakości życia obecnym i przyszłym pokoleniom, z uwzględnieniem ochrony środowiska, oraz stworzenie

warunków

do

zrównoważonego

rozwoju

nowoczesnego

sektora

energetycznego, zdolnego zapewnid Polsce bezpieczeostwo energetyczne oraz konkurencyjną i efektywną gospodarkę. • Polityka Energetyczna Polski do 2030 r. Ministerstwo Gospodarki, listopad 2009 r.Wyznacza ona cele na poziomie krajowym i określa kierunki rozwoju energetyki paostwa, prognozuje zapotrzebowanie na energię oraz programuje działania wykonawcze do roku 2012, które skutkowad mają wypełnieniem międzynarodowych zobowiązao z zakresu ochrony środowiska. W dokumencie podkreślono potrzebę rozwoju odnawialnych źródeł energii • Założenia Narodowego Programu Rozwoju Gospodarki Niskoemisyjnej - opracowanie stanowi odpowiedź na koniecznośd przestawienia polskiej gospodarki na gospodarkę niskoemisyjną, która wynika ze zobowiązao, jakie Polska podjęła na szczeblu prawa międzynarodowego. Program będzie zatem uwzględniał wytyczne najważniejszych dokumentów

Unii

Europejskiej

dotyczących

przechodzenia

na

gospodarkę

niskoemisyjną. • Krajowy Plan działao w zakresie energii ze źródeł odnawialnych - Określa on krajowe cele w zakresie udziału energii ze źródeł odnawialnych zużyte w sektorze transportowym, sektorze energii elektrycznej, sektorze ogrzewania i chłodzenia w 2020 r., uwzględniając wpływ innych środków polityki efektywności energetycznej na koocowe zużycie energii oraz odpowiednie środki, które należy podjąd dla osiągnięcia krajowych celów ogólnych w zakresie udziału OZE w wykorzystaniu energii finalnej.

S t r o n a 20 | 174

PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ • Drugi Krajowy Plan Działao Dotyczący Efektywności Energetycznej - został przygotowany w związku z obowiązkiem przekazywania Komisji Europejskiej sprawozdao na podstawie dyrektywy 2006/32/WE w sprawie efektywności koocowego wykorzystania energii i usług energetycznych. Dokument ten zawiera opis planowanych środków poprawy efektywności energetycznej ukierunkowanych na koocowe wykorzystanie energii w poszczególnych sektorach gospodarki. • Polityka Ekologiczna Paostwa w latach 2009-2012 z perspektywą do roku 2016 Polityka ekologiczna to dokument strategiczny, który przez określenie celów i priorytetów ekologicznych wskazuje kierunek działao koniecznych dla zapewnienia właściwej ochrony środowisku naturalnemu. • Polityka Klimatyczna Polski pozwoli na wywiązanie się ze zobowiązao wynikających z Konwencji. Wymaga 6% redukcji emisji gazów cieplarnianych w stosunku do roku bazowego 1988 Polska może osiągnąd bez poniesienia dodatkowych kosztów. Możliwe jest jednak osiągnięcie aż 40% redukcji do 2020 roku. W tym wypadku niezbędne jest jednak prowadzenie polityki energetycznej, przemysłowej i leśnej, a także zwiększenie zastosowania odnawialnych źródeł energii. Plan Gospodarki Niskoemisyjnej Gminy Turek wykazuje w swoich zapisach zgodnośd z poniższymi dokumentami strategicznymi opracowanymi na poziomie regionalnym: 

Uchwała Nr XXXIX/769/13 Sejmiku Województwa Wielkopolskiego z dnia 25 listopada 2013 r. w sprawie „Programu ochrony powietrza dla strefy wielkopolskiej” – Jest to dokument przygotowany w celu określenia działao, których realizacja ma doprowadzid do osiągniecia wartości dopuszczalnych lub docelowych substancji w powietrzu. Wskazanie właściwych działao wymaga zidentyfikowania przyczyn ponadnormatywnych stężeo oraz rozważenia możliwych sposobów ich likwidacji. Jest elementem polityki ekologicznej regionu. Stąd zaproponowane w nim działania muszą byd zintegrowane z istniejącymi planami, programami, strategiami, innymi słowy muszą wpisywad się w realizację celów makro-skalowych oraz celów regionalnych i lokalnych. Konieczne jest przy tym uwzględnienie uwarunkowao gospodarczych, ekonomicznych i społecznych.

S t r o n a 21 | 174

PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ Dokument został przyjęty uchwałą nr XXXIX/769/13, Sejmiku Województwa Wielkopolskiego z dnia 25 listopada 2013 r. Podstawowymi działaniami wskazanymi w Programie do realizacji na terenie całej strefy wielkopolskiej są: 1. Ograniczenie emisji z indywidualnych systemów grzewczych poprzez likwidację starych kotłów (poprzez podłączenie do sieci cieplnej lub zastosowanie ogrzewania elektrycznego) lub ograniczenie emisji (poprzez zmianę paliwa, wymianę kotłów na nowe niskoemisyjne) 2. Ograniczenie zużycia produkowanej energii i poprzez to ograniczenie emisji na obszarze przekroczeo poprzez termoizolację budynków 3. Wykorzystanie alternatywnych źródeł energii w postaci kolektorów słonecznych, pomp ciepła lub wykorzystania energii wiatru, które stanowiłyby uzupełniające źródła pozyskiwania energii cieplnej 4. Poprawę stanu dróg istniejących – utwardzenie poboczy w celu redukcji wtórnego unosu pyłu drogowego. 5. Budowę obwodnic, w celu wyprowadzenia emisji poza obszary o gęstej zabudowie 6. Utrzymanie działao ograniczających emisję wtórną pyłu poprzez regularne utrzymanie czystości nawierzchni (czyszczenie metodą mokrą) 7. Zmianę środków transportu komunikacji miejskiej zasilanych olejem napędowym na autobusy zasilane alternatywnym paliwem gazowym CNG 8. Tworzenie przyjaznych dla środowiska stref ograniczonego transportu, popularyzację transportu miejskiego oraz cyklistów. Plan Gospodarki Niskoemisyjnej jest w pełni skorelowany z Programem ochrony powietrza. Wszystkie działania przewidziane w Planie zostały zweryfikowane pod względem zgodności z Programem oraz wpływu na realizację założonych w nim celów.  Program Ochrony Środowiska Dla Województwa Wielkopolskiego na lata 2012-2015 Wojewódzkie programy ochrony środowiska realizują założenia polityki ekologicznej paostwa. Przedmiotowy dokument diagnozuje stan środowiska naturalnego województwa wielkopolskiego, wskazuje cele, kierunki działao oraz

S t r o n a 22 | 174

PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ zadania, których realizacja przyniesie poprawę jego stanu i przyczyni się do ochrony jego zasobów zarówno biotycznych jak i abiotycznych. Program ustanowił cele perspektywiczne, pełniące rolę osi priorytetowych, które wyznaczają grupy celów realizacyjnych. Plan Gospodarki Niskoemisyjnej będzie wpisywał się w następujące cele i kierunki działao w zakresie ochrony powietrza i odnawialnych źródeł energii: 1. Spełnienie wymagao prawnych w zakresie jakości powietrza oraz standardów emisyjnych z instalacji, wymaganych przepisami prawa: a) Osiągnięcie poziomów dopuszczalnych i docelowych niektórych substancji w powietrzu poprzez wdrożenie programów ochrony powietrza. b) Wzmocnienie systemu monitoringu powietrza. c)

Ograniczenie niskiej emisji ze źródeł komunalnych, w tym eliminowanie węgla, jako paliwa w lokalnych kotłowniach i gospodarstwach domowych i zastępowanie go innymi, bardziej ekologicznymi nośnikami ciepła, w tym odnawialnych źródeł energii (np. wody geotermalne, energia słoneczna, energia wiatrowa, energia biomasy z lokalnych źródeł).

d) Termomodernizacja

budynków

użyteczności

publicznej

i

budynków

mieszkalnych. e) Wprowadzanie zintegrowanej gospodarki energetycznej w miastach poprzez wykorzystanie

do

celów

komunalnych

ciepła

odpadowego

z elektrociepłowni i kotłowni zakładowych. f)

Zwiększenie wykorzystania odnawialnych źródeł energii.

g) Modernizacja układów technologicznych ciepłowni i elektrociepłowni, w tym wprowadzanie nowoczesnych technik spalania, h) Instalowanie urządzeo do redukcji zanieczyszczeo powstałych w procesie spalania, a także poprawa sprawności obecnie funkcjonujących urządzeo redukujących zanieczyszczenia. 2. Kształtowanie wielkopolskiego,

postaw

ekologicznych

zagwarantowanie

mieszkaoców

szerokiego

dostępu

o środowisku oraz zrównoważona polityka konsumpcyjna

S t r o n a 23 | 174

województwa do

informacji

PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ 3. Kształtowanie harmonijnej struktury funkcjonalno-przestrzennej województwa, sprzyjającej równoważeniu wykorzystania walorów przestrzeni z rozwojem gospodarczym, wzrostem jakości życia i trwałym zachowaniem wartości środowiska 4. Wdrożenie mechanizmów zapewniających aktywizację rynku na rzecz ochrony środowiska  Uchwała nr XXIX/559/12 Sejmiku Województwa Wielkopolskiego z dnia 17 grudnia 2012 roku - Strategia rozwoju województwa wielkopolskiego do 2020 roku. Strategia rozwoju województwa jest dokumentem strategicznym, wyznaczającym główne kierunki rozwoju regionu. Jest to podstawowe narzędzie prowadzonej przez samorząd województwa polityki regionalnej. Strategia stanowi ważny element polityki regionalnej – uwzględnia zapisy dokumentów krajowych (np. Krajową Strategię Rozwoju Regionalnego, Koncepcję Przestrzennego Zagospodarowania Kraju, strategie sektorowe i inne dokumenty rządowe powiązane z rozwojem regionalnym) oraz zasady europejskiej polityki regionalnej. Działania planowane w niniejszym Planie Gospodarki Niskoemisyjnej będą wpisywad się w następujące cele operacyjne: Cel strategiczny 2. Poprawa stanu środowiska i racjonalne gospodarowanie jego zasobami: a) Cel 2.4. Wykorzystanie, racjonalizacja gospodarki zasobami kopalin oraz ograniczanie skutków ich eksploatacji b) Cel 2.5. Ograniczanie emisji substancji do atmosfery c) Cel 2.10. Promocja postaw ekologicznych  Strategia wzrostu efektywności energetycznej i rozwoju odnawialnych źródeł energii w Wielkopolsce na lata 2012-2020 Strategia wzrostu efektywności energetycznej i rozwoju odnawialnych źródeł energii w Wielkopolsce na lata 2012-2020 jest zatem jedną z ważniejszych strategii sektorowych

dla

Wielkopolski,

przygotowaną

w

ramach

zadao

samorządu

województwa. Celem Strategii jest nakreślenie ogólnych kierunków działao Województwa Wielkopolskiego w zakresie wzrostu efektywności energetycznej

S t r o n a 24 | 174

PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ i rozwoju odnawialnych źródeł energii na lata 2012-2020, umożliwiających zrównoważony rozwój gospodarczy regionu, poprawę jakości życia i bezpieczeostwa energetycznego

mieszkaoców

oraz

wypełnianie

zobowiązao

wynikających

z przyjętego przez Polskę pakietu klimatyczno-energetycznego. W Strategii określono, że Wielkopolska będzie regionem: 

O znaczącym udziale lokalnie wytwarzanej energii odnawialnej w bilansie energetycznym regionu,



Efektywnym energetycznie,



Rozwijającym się w zgodzie z zasadami zrównoważonego rozwoju,



Konkurencyjnym gospodarczo w sektorze odnawialnych źródeł energii,



Ze świadomym ekologicznie społeczeostwem,



W którym rozwijane będą nowe technologie wytwarzania energii ze źródeł odnawialnych oraz zwiększania efektywności energetycznej.

Główne cele i założenia Planu Gospodarki Niskoemisyjnej będą również zgodne z priorytetami wyznaczonymi na szczeblu powiatu i gminy, które zostały określone w poniższych dokumentach strategiczno-planistycznych: 

Program Ochrony Środowiska dla Gminy Turek na lata 2013-2016 z uwzględnieniem perspektywy na lata 2017-2020

Samorząd gminny na mocy art. 17. Ust. 1 Ustawy Prawo ochrony środowiska obligatoryjnie powinien posiadad Program Ochrony Środowiska. Ten strategiczny dokument, pełni przede wszystkim funkcję bazy informacji o stanie środowiska

w

gminie,

jednocześnie

umożliwiając

lepsze

i

bardziej

racjonalne

gospodarowanie zasobami środowiska przyrodniczego. W celu realizacji polityki ekologicznej paostwa, zostały w nim ujęte takie zagadnienia jak: 1)

cele ekologiczne gminy,

2)

priorytety ekologiczne gminy,

3)

rodzaj i harmonogram działao proekologicznych w gminie,

S t r o n a 25 | 174

PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ 4)

środki niezbędne do osiągnięcia celów, w tym mechanizmy prawno-ekonomiczne

i środki finansowe w gminie. Największym zakładem przemysłowym zlokalizowanym w obszarze Gminy Turek jest Kopalnia Węgla Brunatnego oraz zakład produkcyjny SINTUR. Kluczowe z punktu widzenia Planu gospodarki niskoemisyjnej jest określenie źródeł niskiej emisji, która jest przede wszystkim efektem spalania wysokoemisyjnego węgla oraz materiałów odpadowych. Jako działania naprawcze eliminujące poziom zanieczyszczeo wskazano: - termomodernizacje budynków - korzystanie z odnawialnych źródeł energii - rozwój scentralizowanego źródła ciepła - modernizacje kotłowni - rozwój infrastruktury - poprawa stanu dróg W Programie Ochrony Środowiska zaplanowano działania związane z modernizacją stacji uzdatniania wody w Cisewie, Słodkowie, Dzierżąznej, Grabieocu, Obrębiźnie, Kaczkach Średnich, a także uporządkowanie gospodarki wodno-ściekowej w gminie (w tym głównie budowa przydomowych oczyszczalni ścieków). Cel nadrzędny gminy Turek został sformułowany w następujący sposób: „Zrównoważony rozwój gminy zapewniający wysoką jakośd życia mieszkaoców przy jednoczesnym zachowaniu równowagi przyrodniczej” Cele priorytetowe gminy wskazują na: - podnoszenie świadomości ekologicznej mieszkaoców - prowadzenie kampanii edukacyjno-informacyjnych - rezygnacja z kotłowni węglowych na rzecz odnawialnych źródeł energii

S t r o n a 26 | 174

PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ 

Studium uwarunkowao i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy (2015)

Dokument obejmujący zasięgiem cały obszar w granicach administracyjnych gminy Turek. Określa politykę przestrzenną gminy. Gmina Turek jest gminą rolniczą o charakterze podmiejskim. Północne tereny gminy pełnią funkcję rekreacyjną i są obszarem dla rozwoju agroturystyki. W północno – wschodniej części gminy znajdują się niekonfliktowe i perspektywiczne złoża piasków i żwirów. W jego obrębie znajduje się kilka eksploatowanych i rekultywowanych wyrobisk. Teren we wschodniej części gminy jest terenem górniczym ustalonym do wydobycia węgla brunatnego. W północno-wschodniej części gminy może rozwijad się wydobycie kruszyw naturalnych,

zakooczone

rekultywacją

w

kierunku

leśnym,

rolnym

i wodnym. W części zachodniej gminy, przy granicy z miastem, możliwy jest rozwój funkcji mieszkaniowych. Zakłada się, że rozwój sieci dróg rowerowych, jako proces ciągły i skorelowany z innymi programami komunikacyjnymi będzie priorytetowym celem wszelkich działao w projektowaniu i realizacji dróg. Na terenie gminy aktualnie nie przewiduje się inwestycji w zakresie zbiorowych systemów ciepłowniczych. W przypadku pojawienia się potrzeb takiego systemu można go realizowad zgodnie z przepisami szczególnymi. Na obszarze gminy wybudowany został nowy gazociąg wysokiego ciśnienia DN700 relacji Gustorzyn – Odolanów. Ponadto dopuszcza się lokalizację nowych sieci gazowych wysokiego ciśnienia. Istnieje także możliwośd budowy sieci gazowych średniego i niskiego ciśnienia. Ze względu, iż na terenie gminy Turek nie ma większych obszarów rolnych wolnych od zabudowy, pozwalających na niekonfliktową, bezpieczną dla zdrowia ludzi, fauny i flory oraz spokoju społecznego lokalizację elektrowni wiatrowych, dla terenu gminy Turek postanowiono o zakazie lokalizacji elektrowni wiatrowych o mocy powyżej 100 kW. Na terenie gminy przewiduje się dwa obszary: w obrębie Cisew i Żuki, na których dopuszcza się rozmieszczenie urządzeo wytwarzających energię z odnawialnych źródeł energii o mocy przekraczającej 100 kW – instalacji fotowoltaicznych wraz z ich strefami

S t r o n a 27 | 174

PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ ochronnymi

związanymi

z

ograniczeniami

w

zabudowie

oraz

zagospodarowaniu

i użytkowaniu terenu. Studium zakłada również możliwośd budowy linii 400kV po istniejących trasach linii 220kV, z zachowaniem aktualnej szerokości pasów technologicznych, a także budowy nowej dwutorowej linii elektroenergetycznej 400 kV Pątnów – Rogowiec. Budowę tej sieci przewidziano zgodnie z wnioskiem zarządcy sieci PSE Zachód z roku 2008. Budowa nowej linii 400kV nie znajduje się aktualnie w planach inwestycyjnych budowy sieci najwyższych napięd Polskich Sieci Elektroenergetycznych na najbliższe lata. 

Strategia Rozwoju Gminy Turek (1999-2000) na lata 2000-2014

Dokument strategiczny dokonujący oceny sytuacji społeczno – gospodarczej danego regionu, którego celem jest wskazanie kierunków rozwoju gminy w uwzględnieniem czynników wewnętrznych i zewnętrznych, a także szans i zagrożeo. Zdaniem autorów Strategii warunkiem rozwoju gospodarczego jest zapewnienie uzbrojonych terenów pod inwestycje, dobre wyposażenie w infrastrukturę techniczną, zapewnienie wykwalifikowanych zasobów siły roboczej, korzystny system podatków i opłat lokalnych. Przeprowadzona analiza SWOT wskazywała, iż w gminie Turek jest dobrze rozwinięte szkolnictwo (w tym przede wszystkim kształcenie w kierunku rolniczym), dobry stan infrastruktury technicznej, korzystne położenie obok miasta Turek, a także dobrze rozwinięta sied dróg. Misja Gminy Turek została sformułowana w następujący sposób: Gmina Turek to „mała ojczyzna”, z rozwiniętym rolnictwem, przedsiębiorczością, rekreacją i przyjaznym środowiskiem. Cele strategiczne odnosiły się do trzech dziedzin: 1. Gospodarki – rozwój gospodarczy 2. Infrastruktury technicznej – ochrona środowiska naturalnego

S t r o n a 28 | 174

PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ 3. Infrastruktury społecznej- wyższy poziom wykształcenia społeczeostwa Jako istotny problem w Gminie wskazano brak miejsc pracy. 

Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Turek (2004)

Dokument określający najważniejsze działania jakie gmina powinna zrealizowad w ciągu najbliższych lat, tym samym przyczyniając się do rozwoju społeczno-gospodarczego. W Planie Rozwoju określono także niezbędne środki i harmonogram realizacji zadao. Plan rozwoju lokalnego gminy Turek powstał ze względu na wymogi posiadania tego dokumentu stawiane przez Zintegrowany Program Operacyjny Rozwoju Regionalnego 20042006. Z punktu widzenia Planu gospodarki niskoemisyjnej kluczowe są zapisy dotyczące ochrony atmosfery i klimatu, wskazując na takie zagrożenia jak: - emisja z przemysłu (Kopalnia węgla brunatnego, zakład produkcyjny Sintur), tzw. „niska emisja” z budynków użyteczności publicznej oraz indywidualnych gospodarstw domowych, emisja liniowa związana z ruchem pojazdów. W Planie pojawiają się propozycje ograniczające emisję szkodliwych substancji do atmosfery (w tym przede wszystkim dwutlenku węgla). Do tego typu zadao zaliczono: - rozbudowę sieci cieplnych i gazowych, - rozwój odnawialnych źródeł energii, - modernizacja źródeł ciepła, edukacja ekologiczna. Przeprowadzona analiza SWOT pozwoliła wskazad kierunki według których gmina Turek powinna planowad swój rozwój. Jest to przede wszystkim: - umocnienie roli rolnictwa - rozwijanie działalności gospodarczej na terenach objętych planem zagospodarowania przestrzennego - rozwój budownictwa mieszkaniowego

S t r o n a 29 | 174

PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ Istotne jest także : uzbrajanie terenów inwestycyjnych, stworzenie systemu zachęt i ulg podatkowych dla inwestorów, racjonalne wykorzystanie środków pochodzących ze źródeł zewnętrznych, poprawa infrastruktury drogowej oraz sieci połączeo komunikacyjnych dla mieszkaoców, poprawa stanu technicznego infrastruktury wodno-kanalizacyjnej. Wiele zadao zaplanowanych w Planie Rozwoju Lokalnego dotyczyło budowy/rozbudowy budynków oświaty. 

Zintegrowana Strategia Rozwoju Gospodarczego Gmin Powiatu Tureckiego na lata 2015-2025

Strategia jest dokumentem, który wskazuje na sytuację społeczno-gospodarczą danego regionu, dodatkowo uwzględniając kierunki rozwoju. Cele i zadania pozwolą na poprawę jakości życia i podniesienie konkurencyjności analizowanego obszaru. Strategia składa się z czterech komponentów: 1. Komponent społeczny 2. Komponent gospodarczy 3. Komponent infrastrukturalny 4. Komponent zagospodarowania przestrzennego, środowiska, kultury i turystyki W gminie wiejskiej Turek planuje się przeznaczenie terenów pokopalnianych pod działalnośd inwestycyjną. Gmina Turek zlokalizowana jest w stosunkowo bliskiej odległości od Autostrady A2. Jest to jednak gmina, która nie jest skanalizowana. Planowane

projekty

strategiczne

w

zakresie

ochrony

środowiska,

efektywności

energetycznej przedstawiono w formie celów i konkretnych działao: CEL STRATEGICZNY III – stworzenie warunków do rozwoju gospodarczego powiatu przez zapewnienie dostępu do wysokiej jakości infrastruktury

S t r o n a 30 | 174

PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ 5. Poprawa dostępności komunikacyjnej (terenów inwestycyjnych) przez budowę, modernizację dróg lokalnych Zadania: budowa, modernizacja i naprawa dróg powiatowych, a także budowa ciągów pieszo-rowerowych. 6. Poprawa warunków mieszkaniowych i inwestycyjnych poprzez kompleksowe wyposażenie w infrastrukturę techniczną terenów gmin powiatu tureckiego Zadania: Poprawa warunków mieszkaniowych i inwestycyjnych poprzez kompleksowe wyposażenie w infrastrukturę techniczną terenów gmin powiatu tureckiego (Uzbrojenie terenów mieszkaniowych i inwestycyjnych w infrastrukturę komunalną - wodociąg, kanalizacja, sied gazowa, sied elektroenergetyczne, budowa ścieżek rowerowych, modernizacja i montaż oświetlenia ulicznego) 7. Poprawa efektywności energetycznej obiektów powiatu tureckiego przez wykorzystanie odnawialnych źródeł energii Termomodernizacja budynków publicznych i mieszkalnych (urzędów, placówki oświatowe, ośrodków zdrowia, osiedli mieszkaniowych itp.) Zadania: – Wymiana energochłonnych instalacji oświetleniowych w obiektach publicznych i mieszkalnych (urzędach, szkół, ośrodków zdrowia, osiedli mieszkaniowych itp.) – Instalacja ogniw fotowoltaicznych na obiektach użyteczności publicznej oraz mieszkalnych (urzędach, szkół, ośrodków zdrowia, osiedli mieszkaniowych itp.) – Budowa energooszczędnego oświetlenia ulicznego w ciągach dróg powiatowych i gminnych – Budowa instalacji do produkcji energii elektrycznej i ciepła z OZE 8. Budowa farm fotowoltaicznych jako efektywne wykorzystanie alternatywnych źródeł energii Zadania: – Budowa farm fotowoltaicznych na zrekultywowanych terenach pokopalnianych 

Informacja o Stanie Środowiska i Działalności Kontrolnej Wielkopolskiego Wojewódzkiego Inspektora Ochrony Środowiska W Powiecie Tureckim w roku 2013

S t r o n a 31 | 174

PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ Celem dokumentu jest przedstawienie stanu środowiska naturalnego w powiecie tureckim oraz wyników z działalności kontrolnej. Gmina Turek należy do dwóch Związków Międzygminnych: -Związek Gmin Powiatu Tureckiego z siedzibą w Turku – realizując działania z zakresu infrastruktury drogowej, oświatowej, kulturowej i społecznej, -Związek Międzygminny Wodociągów i Kanalizacji z siedzibą w Koninie - realizując zadania z zakresu gospodarki wodnej i ściekowej. Monitoring jakości powietrza w powiecie tureckim przeprowadzono pod kątem występowania zanieczyszczeo dwutlenku siarki oraz tlenkami azotu w przeliczeniu na dwutlenek azotu. Pod kątem zanieczyszczeo powietrza obszar gminy Turek zalicza się do klasy A w obszarze danego terenu nie zanotowano przekroczeo substancji szkodliwych dla otoczenia, z wyjątkiem benzopirenu i pyłu PM10. Badaniu zostały poddane także wody powierzchniowe, wody podziemne, jakośd gleby i ziemi, monitoring hałasu i pól elektromagnetycznych, gospodarka odpadami. W Gminie Turek jest 21 zakładów objętych nadzorem kontrolnym WIOŚ. W 2013 r. przeprowadzono sześd kontroli, po których wydano jeden mandat karny. 

Założenia do planu zaopatrzenia gminy Turek w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe

Obowiązek opracowania Planu przez samorząd gminny nakłada Ustawa Prawo Energetyczne. Plan opracowywany jest zgodnie z Miejscowym Planem Zagospodarowania Przestrzennego oraz Programem Ochrony Powietrza. Zadaniem Planu jest realizacja celów polityki energetycznej, którymi są: 

poprawa efektywności energetycznej,



wzrost bezpieczeostwa dostaw paliw i energii,



dywersyfikacja struktury wytwarzania energii elektrycznej poprzez wprowadzenie energetyki jądrowej,



rozwój wykorzystania odnawialnych źródeł energii, w tym biopaliw,

S t r o n a 32 | 174

PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ 

rozwój konkurencyjnych rynków paliw i energii,



ograniczenie oddziaływania energetyki na środowisko.

W Planie zidentyfikowano aktualne zapotrzebowanie na ciepło, paliwa gazowe i energię elektryczną przez budynki użyteczności publicznej, podmioty gospodarcze oraz mieszkaoców, a także ocenę przewidywanych zmian. Ponadto przedstawione zostały przedsięwzięcia racjonalizujące użytkowanie ciepła, energii elektrycznej i paliw gazowych. Do przedsięwzięd tych zaliczono: 

termomodernizację wielo- i jednorodzinnych budynków mieszkalnych oraz budynków użyteczności publicznej,



wspieranie inicjatywy powstania biogazowni rolniczej,



wspieranie inicjatyw inwestorów w zakresie budowy elektrowni wiatrowych na terenach umożliwiających ich realizację,



wspieranie rozwoju plantacji energetycznych i produkcji paliw z biomasy,



prowadzenie działao promocyjnych.

Gmina posiada znaczący potencjał energii odnawialnej z biomasy i energii słonecznej. Posiada również pewien potencjał w zakresie wytwarzania energii elektrycznej z energii wiatru. W Planu wynika, iż gmina w najbliższej przyszłości jest w stanie wytworzyd taką ilośd energii elektrycznej z energii wiatru i biogazu, która z olbrzymią nawiązką pokryje jej całkowite zapotrzebowanie na energię elektryczną.

1.3. ZAKRES OPRACOWANIA Zakres Planu został określony według wytycznych Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Plan Gospodarki Niskoemisyjnej obejmuje m.in.: 

Opis stanu obecnego



Wyniki bazowej inwentaryzacji emisji dwutlenku węgla



Prognozę emisji dwutlenku węgla w roku 2020



Identyfikację obszarów problemowych



Analiza SWOT



Wskazanie celów strategicznych i szczegółowych

S t r o n a 33 | 174

PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ 

Działania i zadania zaplanowane na cały okres objęty Planem



Finansowanie przedsięwzięd



System monitoringu i oceny



Odziaływanie na środowisko planu i zadao w nim założonych

Przy opracowaniu Planu Gospodarki Niskoemisyjnej wzięto pod uwagę następujące założenia: 

Plan obejmuje cały obszar geograficzny gminy Turek



W planie skoncentrowano się na działaniach niskoemisyjnych oraz poprawie efektywności energetycznej z wykorzystaniem OZE



Uwzględniono

współuczestnictwo

podmiotów

będących

producentami

oraz

odbiorcami energii (podmioty przemysłowe, gospodarstwa domowe, podmioty publiczne, transport) 

Plan obejmuje obszary, w których władze lokalne mają wpływ na zużycie energii w perspektywie długoterminowej (w tym planowanie przestrzenne)



W Planie przewidziano działania mające wpływ na zmiany postaw konsumpcyjnych użytkowników energii



Zapewniono spójnośd Planu Gospodarki Niskoemisyjnej z opracowanymi, bądź tworzonymi dokumentami strategicznymi i planistycznymi.

S t r o n a 34 | 174

PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ

2. CHARAKTERYSTYKA GMINY 2.1.LOKALIZACJA GMINY Gmina w powiecie

Turek

jest

tureckim

gminą we

wiejską wschodniej

położoną części

województwa wielkopolskiego. Sąsiadujące z nią gminy to:        

Gmina Miejska Turek Gmina Władysławów Gmina Brudzew Gmina Przykona Gmina Dobra Gmina Kawęczyn Gmina Malanów Gmina Tuliszków

Rysunek nr 1. Gmina Turek na tle powiatu tureckiego Źródło: www.osp.org.pl

W obrębie gminy Turek występuje 20 sołectw, do których zalicza się: Albertów, Budy Słodkowskie, Cisew, Chlebów, Dzierżązna, Grabieniec, Kaczki Średnie, Kalinowa, Kowale Księże, Korytków, Obrębizna, Obrzębin, Pęcherze, Słodków, Słodków Kolonia, Szadów Paoski, Turkowice, Wietchinin, Warenka, Żuki. Obszar gminy Turek to 109,25 km2 powierzchni, co stanowi około 12% powiatu Tureckiego oraz 0,4% województwa wielkopolskiego.

S t r o n a 35 | 174

PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ

Rysunek nr 2. Mapa gminy Turek Źródło: wikipedia.org

Ze struktury użytkowania gruntu wynika, iż gmina Turek jest gminą rolniczą, co obrazuje tabela nr 1. Tabela nr 1. Skład powierzchni gminy Turek

Kierunki wykorzystania powierzchni Użytki rolne Grunty leśne i zadrzewione Grunty pod wodami Grunty zabudowane Użytki ekologiczne Nieużytki Tereny różne Ogółem, w tym:

Ilośd *ha+

Skład procentowy do ogólnej powierzchni gminy:

7 481 2 836 59 456

68,48% 25,96% 0,54% 4,17%

0

0%

64 29

0,59% 0,27%

10 925

100%

Źródło: GUS 31.12.2013 rok

Według danych Głównego Urzędu Statystycznego ponad 68% powierzchni gminy stanowią użytki rolne. Dużą częśd, bo aż 2 836 ha zajmują grunty leśne oraz zadrzewienia. Na terenie gminy nie występują większe zbiorniki wodne, stąd powierzchnia gruntów pod wodami jest znikoma. Grunt zabudowane stanowią ponad 4% gminy. Powierzchnia nieużytków jest także niewielka i wynosi 64 ha.

S t r o n a 36 | 174

PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ

2.2.ŚRODOWISKO NATURALNE Gmina Turek jest położona w centralnej części Wysoczyzny Tureckiej, w obrębie Wzgórz Sadowskich, Równiny Turecko-Liskowskiej i Kotliny Uniejowskiej. Wzgórza Szadowskie znajdują się w północnej części gminy. Gmina Turek w przeważającej części jest obszarem nizinnym. Jedynie w północnej części gminy znajdują się wzgórza sięgające wysokości około 170 m. n.p.m.. Krajobraz gminny jest typowo rolniczy, jednak w północno-wschodniej części gminy krajobraz jest silnie kształtowany przez działalnośd wydobywczą kopali węgla brunatnego „Adamów”. We wschodniej części gminy znajdują się hałdy zwałowiska zewnętrznego Kopalni Węgla Brunatnego. Północna częśd gminy Turek wchodzi w skład Złotogórskiego Obszaru Chronionego Krajobrazu. Zachodnia granica Obszaru Złotogórskiego poczynając od Tuliszkowa biegnie wzdłuż drogi do Konina dochodząc do Żychlina. Powierzchnia obszarów prawnie chronionych na terenie gminy Turek wynosi 2 298 ha.

Rysunek nr 3. Tereny chronione na obszarze gminy Turek Źródło: http://turek.e-mapa.net

S t r o n a 37 | 174

PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ Teren gminy Turek obejmuje swym zasięgiem trzy leśnictwa Cisew, Wrząca i Zdrojki, które wchodzą w skład nadleśnictwa Turek. Obszar gminy Turek jest położony w obrębie dorzecza Warty. Przez południową i wschodnią częśd gminy przepływa rzeka Kiełbaska, w części zachodniej rzeka Pokrzywnica. Są to niewielkie wody powierzchniowe płynące, tworzące miejscami gęstą sieci rozgałęzieo. Gmina Turek jest zaliczana do południowo wielkopolskiego regionu klimatycznego, który obejmuje południową częśd Niziny Wielkopolskiej. Jest to obszar charakteryzujący się najmniejszym zachmurzeniem

na

terenie Polski.

Obszar

Nizin Środkowopolskich

charakteryzuje się najmniejsza liczba opadów w skali kraju. Roczne sumy opadów z okresu wieloletniego nie przekraczają 550 mm, a lokalnie nawet 500 mm. Dla scharakteryzowania rejonu gminy Turek posłużono się danymi meteorologicznymi IMiGW w Warszawie dla Stacji Meteorologicznej w Kole, która jest w stosunku do rozpatrywanego terenu najbardziej reprezentatywną ze stacji znajdujących się w aktualnie obowiązującym „Katalogu danych meteorologicznych”- tabela poniżej Tabela nr 2. Średnie miesięczne dane dla stacji meteorologicznej Koło Dane na okres 1971-2000 roku, wg: www.mir.gov.pl

Średnia miesięczna o temperatura [ C] Średnia prędkośd wiatru [m/s] Natężenie słoneczne 2 [kW/m ]

I

II

III

IV

V

VI

VII

VIII

IX

X

XI

XII

-1,2

0,1

3,0

8,6

13,9

16,5

18,9

18,4

13,7

8,9

3,3

0,1

4,3

4,4

4,5

4,1

3,7

3,5

3,5

3,3

3,6

3,9

4,0

4,3

24,49 35,22

75,28 110,62 149,95 144,79 146,32 129,02

81,02 49,06

31,45 23,02

2.3.DEMOGRAFIA Według danych statystycznych GUS z 2013 roku, gminę Turek zamieszkuje 9 080, co stanowi 10,86% powiatu tureckiego. Przy powierzchni 109,25 km 2 gęstośd zaludnienia wynosi 84 osoby/km2. Mężczyzn jest nieco więcej niż kobiet, a wskaźnik feminizacji wynosi 98. Osoby w wieku przedprodukcyjnym stanowią 23%, w wieku produkcyjnym 64%, zaś w wieku poprodukcyjnym 13%. Przyrost naturalny w roku 2013 wyniósł 1,43‰. Liczba ludności

S t r o n a 38 | 174

PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ w gminie Turek na przestrzeli lat systematycznie wzrastała co pokazuje tabela nr 3 oraz rysunek nr 4. Tabela nr 3. Wybrane dane statystyczne

Wybrane dane statystyczne

2009

2010

2011

2012

2013

Powiat 2013

Ludnośd

8 248

8 459

8 647

8 799

9 080

83 707

Ludnośd na 1km2

76

78

80

81

84

90

Źródło: GUS za okres 2009-2013

9200 9080 9000 8800

8799 8647

8600 8459

8400 8200

8248

8000 7800 2009

2010

2011

2012

2013

Rysunek nr 4. Liczna ludności gminy Turek w latach 2009-2013 Źródło: GUS

2.4.MIESZKALNICTWO Na koniec 2013 roku na terenie gminy Turek zarejestrowano 2 432 budynków mieszkalnych, co daje łącznie 2 480 mieszkao o łącznej powierzchni 252 652 m2 powierzchni użytkowej. Przeciętny metraż przypadający na jedną osobę wynosi 101,9 m2 powierzchni.

S t r o n a 39 | 174

PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ

Rysunek nr 5. Plan zagospodarowania przestrzennego gminy Turek Źródło: Plan zagospodarowania przestrzennego gminy Turek

Na obszarze gminy Turek zanotowano, że istnieje 31 budynków, które powstały przed 1918 rokiem. Statystyka wieku budynków została przedstawiona w poniższej tabeli. Tabela nr 4. Wiek lokali mieszkalnych w gminie Turek

Wiek budynków

przed 1918 1918 - 1944 1945 - 1970 1971 - 1978 1979 - 1988 1989 - 2002 2002-2013 Dane: GUS z 31.12.2013 r.

S t r o n a 40 | 174

31 137 581 258 337 433 617

PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ Według danych statystycznych GUS 92,7% ogółu ludności na terenie gminy korzysta z wodociągu, natomiast żaden mieszkaniec nie jest podłączony do kanalizacji i sieci gazowej. Mieszkao podłączonych do zbiorowego centralnego ogrzewania jest około 1,91%, co daje około 1730 mieszkao. Mieszkalnictwo wielorodzinne Na terenie gminy znajdują się 3 wielorodzinne budynki mieszkalne (28 mieszkao) należące do Wspólnoty Mieszkaniowej w Kaczkach Średnich, które ogrzewane są zbiorowo z kotłowni. Od 1 września 2013 r. Wspólnota odłączyła się od kotłowni szkolnej i jest ogrzewana z własnej kotłowni na ekogroszek.

Rysunek nr 6. Budynek należący do Wspólnoty Mieszkaniowej w Kaczkach Średnich Źródło: https://www.google.pl/maps

Rysunek nr 7. Budynek należący do Wspólnoty Mieszkaniowej w Kaczkach Średnich Źródło: https://www.google.pl/maps

S t r o n a 41 | 174

PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ

Rysunek nr 8. Budynek należący do Wspólnoty Mieszkaniowej w Kaczkach Średnich Źródło: https://www.google.pl/maps

2.5.DZIAŁALNOŚD GOSPODARCZA W gminie Turek zaewidencjonowane jest 605 podmiotów gospodarczych (stan na dzieo 31.12.2013r.), w tym 18 podmiotów sektora publicznego, 58 pomiotów sektora prywatnego i 529 osób fizycznych. Pod względem liczby zatrudnionych pracowników na terenie gminy dominują mikroprzedsiębiorstwa (96% ogółu), małe stanowią 3%, a średnie 0,66% ogólnej liczby przedsiębiorstw na terenie gminy. Tabela nr 5. Ilośd przedsiębiorstw w gminie Turek

Liczba przedsiębiorstw

Mikro (0-9) Małe(10-49) Średnie (50-249) Duże (250-999) Wielkie (1000 i więcej) Ogółem

579 22 4 605

Źródło: GUS, 31.12.2013r.

Z poniższego wykresu wynika, że poziom gospodarczy gminie Turek systematycznie wzrasta. W roku 2013 odnotowano wzrost gospodarczy o 8% w stosunku do roku 2012 roku. Największa ilośd podmiotów zanotowano w sektorze usługi (376 przedsiębiorstw), kolejno w sektorze przemysłu – 184 podmioty, a na ostatnim miejscu rolnictwo 45 podmiotów.

S t r o n a 42 | 174

PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ 700 605 600

544

556

2011

2012

498 500

450

400 300 200 100 0 2009

2010

2013

Rysunek nr 9. Podmioty gospodarcze na przestrzeni lat Dane: GUS z 31.12.2013 r. .

2.6.ROLNICTWO I LEŚNICTWO Głównymi podmiotami gospodarczym na terenie gminy Turek są gospodarstwa rolne, które zajmują 7481 ha, czyli ponad 68,48% powierzchni gminy. Jak pokazuje rysunek poniżej, największa liczba gospodarstw ma powierzchnię 1-5 ha – 39%. Drugie miejsce zajmują gospodarstwa o powierzchni do 1 ha (29%).Dane statystyczne pokazują, że 45 gospodarstw jest zarejestrowane w REGON. Tabela nr 6 . Powierzchnia gospodarstw rolnych w 2010 r

do 1 ha 1 - 5 ha 5 - 10 ha 10 ha i więcej łącznie

Gospodarstwa rolne ogółem (2010), w tym:

400 547 304 148 1 399

Dane: GUS

Powierzchnia lasów na terenie gminy Turek jest równa 2836 ha, (25,96%). Zatem gmina charakteryzuje się dużymi zasobami leśnymi.

S t r o n a 43 | 174

PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ

2.7.TRANSPORT I KOMUNIKACJA Na terenie gminy Turek istnieje rozbudowany system dróg w skład, których można zaliczyd drogi krajowe, wojewódzkie, powiatowe i gminne. Przez teren gminy przebiegają następujące drogi, będące w administracji: 

Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych w Poznaniu - drogi krajowe: - nr 72 relacji Konin-Turek-Uniejów - nr 83 relacji Turek-Sieradz



Wielkopolski Zarząd Dróg Wojewódzkich - drogi wojewódzkie: - nr 470 relacji Kalisz-Turek-Kościelec



Zarząd Dróg Powiatowych w Turku - nr 3219P relacji Turek – Władysławów–Genowefa Piorunowska - nr 4482P relacji Słodków – Cisew - nr 4483P relacji Szadów Paoski – Żuki - nr 4498P relacji Przykona – Kaczki Średnie - nr 4499P relacji Wietchinin - Rogów - nr 4500P relacji Kaczki Mostowe – Mikulice - nr 4583P granica powiatu - Smaszew –Wrząca

Pozostałe drogi należą do dróg gminnych. Łączna długośd dróg na terenie gminy Turek wynosi:  Krajowe – 11,82 km,  Wojewódzkie – 9,15 km,  Powiatowe – 19,05 km,  Gminne i lokalne – 150,00 km.

.

S t r o n a 44 | 174

PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ

Rysunek nr 10. Rozmieszczenie dróg na terenie gminy Turek Źródło: www.turek-mapa.net

W poniższej tabeli przedstawiono rodzaj i ilośd pojazdów, które przejechałby odcinek dróg krajowych nr 72 i 83 i wojewódzkiej nr 470. Tabela nr 7. Ilośd pojazdów na drogach krajowych i wojewódzkich przebiegających przez gminę Turek w roku 2010. Liczba pojazdów Dr. wojew. Nr Dr. wojew. Nr Pojazd/ Droga 470 (MarulewDr. kraj. Nr. 83 470 (TurekGr. Miasta Malanów) Turek) Motocykle Samochody osobowe Lekkie samochody ciężarowe (dostawcze) Samochody ciężarowe z przyczepą Samochody ciężarowe bez przyczepy Autobusy Ciągniki rolnicze

SUMA

41 4 417

35 5 013

54 5 145

463

877

563

323 141 66 5 5 456

616 383 56 20 7 000

581 358 62 13 6 776

S t r o n a 45 | 174

PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ Źródło: Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad

Przez gminę wiejską Turek przebiega także droga krajowa nr 72, jednak szczegółowe badania pomiarowe prowadzone były na odcinku Tuliszków – m. Turek oraz m. Turek – gm. Przykona. Pojazdy gminne i komunikacja miejska W analizowanym roku bazowym gmina posiada 4 pojazdy – BUS, 2 autobusy i jedne ciągnik rolniczy. Ponadto gmina Turek zapewnia dowóz dzieci do szkół za pomocą 3 autobusów, zlecając wykonanie usługi prywatnemu przewoźnikowi. Łącznie w ciągu roku szkolnego wszystkie autobusy pokonają 85 100 km.

2.8.GOSPODARKA WODNO-ŚCIEKOWA Gospodarka wodna Według danych gminy wszystkie miejscowości są zaopatrywane w bieżącą wodę. Gmina Turek posiada 6 ujęd wody w miejscowościach: Cisew, Grabieniec, Słodków, Obrębizna, Dzierżąca i Kaczki Średnie oraz kilka miejscowości przygranicznych z ujęd gmin sąsiednich: Wietchinin z ujęcia w Kowalach Paoskich, gm. Kawęczyn, Żuki z ujęcia w Laskach, gm. Przykona, Warenka z ujęcia w Bogdałowie, gm. Brudzew, częśd Cisewa z ujęcia gminy Malanów, cześd Dzierżonej z ujęcia gminy Władysławów, cześd Szadowa z ujęcia miasta Turek. Zakres działalności stacji uzdatniania wody przedstawia tabel nr 8.

Lokalizacja SUW

Tabela nr 8. Zaopatrzenie w wodę pitną gminy Turek Średnia Ilośd studni Wydajnośd głębokośd Miejscowości zaopatrywane w wodę 3 głębinowych [m /d] studni [m]

Cisew

2

350

65

Cisew

Grabieniec Dąbrowa

1

118,2

100

Częśd miejscowości Grabieniec

Słodków

3

750

100

Słodków, Wrząca, Albertów, Obrzębin, Budy Słodkowskie, Grabieniec

Obrębizna

1

10

93,5

Obrębizna (Szadowskie Góry)

S t r o n a 46 | 174

PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ

Dzierżązna

2

650

90

Dzierżązna, Kalinowa, Pęcherzew, Obrębizna, Korytków, Szadów Księży

Kaczki Średnie

2

400

90

Kaczki Średnie, Kowale Księże, Turkowice

Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych zawartych w Programie Ochrony Środowiska dla gminy Turek na lata 2013 - 2016

Średnie zużycie wody przez 1 mieszkaoca w ciągu roku wynosi 35,3 m 3. Długośd czynnej sieci rozdzielczej w roku 2013 wynosiła 166,1 km, zaś liczba przyłączy do budynków mieszkalnych 2 757 sztuk. Ponadto w 2013 r. do gospodarstw domowych dostarczono 313 400 m3 wody. Gospodarka ściekowa Na terenie gmina Turek wybudowano w ostatnim czasie 2 odcinki kanalizacji sanitarnej w m. Obrzębin (2 064,3 m b) i w m. Cisew (2 685 m b), z której korzysta około 54 gospodarstw

domowych.

Planuje

się

także

rozbudowę

sieci

kanalizacyjnej

w miejscowościach Cisew, Obrzębin, Słodków Kolonia i Żuki. Na terenie gminy Turek nie ma zlokalizowanej oczyszczalni ścieków, dlatego też sied kanalizacyjna z terenu gminy doprowadzona jest do oczyszczalni ścieków należącej do Miasta Turek. Na terenie gminy Turek natomiast funkcjonują 4 małe oczyszczalnie ścieków obsługujące szkoły podstawowe w Cisewie, Kaczkach Średnich, Słodkowie i Żukach. Aktualnie gmina nie jest skanalizowana i nie ma na jej terenie komunalnej oczyszczalni ścieków. W mieście Turek pracuje miejska chemiczno-biologiczna oczyszczalnia ścieków, która jest przystosowana do odbioru ścieków na przykład z gminy Turek. Na terenie gminy zrealizowano kilkaset przydomowych oczyszczalni ścieków, pozostali mieszkaocy korzystają z przydomowych zbiorników bezodpływowych (szamb). Gospodarka odpadami Na terenie gminy nie funkcjonuje składowisko odpadów komunalnych. Odpady komunalne tj. zmieszane (niesegregowane) odpady komunalne oraz odpady zielone są z terenu gminy deponowane są na składowisku odpadów w Koninie. Miejski Zakład Gospodarki Odpadami Komunalnymi Sp. z o.o. , ul. Sulaoska 13, 62-510 Konin odpowiedzialny jest za zbiórkę odpadów z terenu gminy Turek.

S t r o n a 47 | 174

PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ Tabela nr 9. Rodzaj i masa odpadów komunalnych zebranych na terenie gminy Turek Rodzaj odpadów Masa [t] Zmieszane odpady komunalne

800,5

Opakowania z tworzyw sztucznych

20,9

Tworzywa sztuczne

17,8

Opakowania z papieru i tektury

48,5

Opakowania ze szkła

69

Wielkogabarytowe

22

Ulegające biodegradacji

2,8

Inne

1,4

Razem

982,9 Źródło: Dane UMIG Turek

Zbiórką odpadów komunalnych

na terenie gminy Turek objętych jest 2 419

nieruchomości. Procesom przetwarzania podlega 75% odpadów zmieszanych zebranych z terenu gminy, natomiast 25% jest składowanych. Poziom recyklingu frakcji takich jak: papier, metal, tworzywo sztuczne oraz szkło w 2013 roku wyniósł 22%.

S t r o n a 48 | 174

PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ

3. INFRASTRUKTURA ENERGETYCZNA GMINY 3.1.SYSTEM ELEKTROENERGETYCZNY Systemem elektroenergetycznym na terenie gminy Turek zarządzę ENERGA - OPERATOR SA. Z siedzibą w Kaliszu. Na terenie gminy występuje stacja transformatorowo – rozdzielcza WN/SN 110/15 kV GPZ Turek Żuki, w której występuje dwie stacje transformatorowe WN/SN o łącznej mocy znamionowej 41 MVA. Zasilanie w energię elektryczną obszaru Gminy Turek odbywa się z GPZ Turek Zdrojki i GPZ Turek Żuki za pomocą linii elektroenergetycznych SN 15 kV relacji: 

Zdrojki – Koło



Zdrojki – Władysławów



Zdrojki – Tuliszków



Zdrojki – Malanów



Zdrojki – Obrzębin



Żuki – Turek I



Żuki – Turek II



Żuki – Kowale



Żuki – Dobra I



Żuki – Dobra II



Żuki – Koźmin



Żuki – Kowale Paoskie

Przez teren gminy przebiegają linie wysokiego napięcia WN 110 kV stanowiące własnośd ENERGA - OPERATOR SA. o łącznej długości 36,131 km następujących relacji: 

El. Adamów – Poddębice



El. Adamów – Turek Zdrojki



El. Adamów – Koło Ruchenna



El. Adamów – Janiszew



El. Adamów – Turek Żuki

S t r o n a 49 | 174

PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ 

Turek Zdrojki – Władysławów



Turek Żuki – Kalisz Piwonice

Do sieci rozdzielczej średniego napięcia SN 15 kV należą linie napowietrzne o długości 116,6 km oraz linie kablowe o długości 10,9 km. Natomiast do sieci niskiego napięcie nn 0,4 kV należą linie napowietrzne o długości 92,4 km, oraz kablowe 46,6 km. Na terenie gminy Turek znajduje się 99 stacji transformatorowe SN/nn. Na terenie gminy Turek Energa Operator zasila 3230 odbiorców w podziale na grupy przyłączeniowe: 

III – 5 odbiorców



IV – 10 odbiorców



V – 3159 odbiorców



VI – 56 odbiorców System ciepłowniczy

Na terenie gminy nie występuje sied ciepłownicza. Na terenie gminy znajdują się 3 wielorodzinne budynki mieszkalne (28 mieszkao) należące do Wspólnoty Mieszkaniowej w Kaczkach Średnich, które ogrzewane są zbiorowo z kotłowni. Od 1 września 2013 r. Wspólnota odłączyła się od kotłowni szkolnej i jest ogrzewana z własnej kotłowni na ekogroszek.

3.2.SYSTEM GAZOWY Na terenie gminy nie występuje sied gazownicza

3.3.ODNAWIALNE ŹRÓDŁA ENERGII Na terenie gminy Turek energia ze źródeł odnawialnych obejmuje przede wszystkim energię słooca. Na obiektach mieszkalnych najwięcej zainstalowanych jest kolektorów słonecznych, które wykorzystywane są do podgrzewania wody. Mniejszą częśd stanowią systemy PV i pompy ciepła. Energia wiatru

S t r o n a 50 | 174

PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ Potencjał gminy w obrębie odnawialnych źródeł energii nie jest wykorzystany. Gmina Turek zlokalizowana jest na terenie o stosunkowo wysokiej prędkości wiatru w ciągu roku. Jak

pokazują

dane

Ministerstwa

Infrastruktury

i

Rozwoju

dla

typowych

lat

meteorologicznych dla stacji Koło, średnia prędkośd wiatru wynosi około 3,93 m/s. Tabela nr 10. Średnia miesięczna prędkośd wiatru dla stacji meteorologicznej w Kole

Średnia prędkośd wiatru [m/s]

I

II

III

IV

V

VI

VII

VIII

IX

X

XI

XII

Śr. rok

4,3

4,4

4,5

4,1

3,7

3,5

3,5

3,3

3,6

3,9

4,0

4,3

3,93

Źródło: MIiR

Na tle Polski, gmina Turek ma duże predyspozycje do wykorzystania energii pochodzącej z siły wiatru. Na rysunku poniżej, widzimy, że gmina ta leży w bardzo korzystnej strefie energetycznej, którą mogłaby wykorzystad do produkcji energii.

Rysunek nr 11. Strefy energetyczne wiatru w Polsce Źródło: Energetyka odnawialna w Wielkopolsce uwarunkowania rozwoju, Poznao 2012

S t r o n a 51 | 174

PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ

Rysunek nr 12. Techniczny potencjał energii wiatru dla Wielkopolski i poszczególnych powiatów Źródło: Energetyka odnawialna w Wielkopolsce uwarunkowania rozwoju, Poznao 2012

Na terenie gminy Turek należy dążyd do lokalizowania urządzeo i obiektów infrastruktury technicznej służących do pozyskiwania energii ze źródeł odnawialnych, w tym m.in. energii z biomasy, produkcji biogazu, wód geotermalnych i słooca. Zgodnie ze Studium uwarunkowao i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Turek, które zostało zaktualizowane Uchwałą Nr IX/38/15 Rady Gminy Turek z dnia 15 czerwca 2015 roku wprowadza się zakaz rozmieszczenia na terenie gminy elektrowni wiatrowych. Energia słooca Równie wysoki potencjał przejawia się w energii słonecznej jak pokazuje tabela i rysunek poniżej. Obszar gminy Turek znajdują się w części wysokiego promieniowania słonecznego. Największe natężenie występuje w miesiącach letnich. Energia słoneczna może byd pobierana przez instalacje kolektorów słonecznych, które będą wykorzystywad energię słooca do podgrzewania wody lub systemy PV, które z kolei wyprodukują energię elektryczną.

S t r o n a 52 | 174

PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ Tabela nr 11. Średnia miesięczne natężenie słoneczne ze stali meteo w Kole

Natężenie słoneczne 2 [kWh/m ]

I

II

III

IV

V

VI

VII

VIII

IX

X

XI

XII

Śr. rok

24,49

35,22

75,28

110,62

149,95

144,79

146,32

129,02

81,02

49,06

31,45

23,02

83,35

Źródło: Dane z okresu 1971-2000 wg: www.mir.gov.pl

Rysunek nr 13. Rejonizacja zasobów energii słonecznej w Polsce Źródło: Energetyka odnawialna w Wielkopolsce uwarunkowania rozwoju, Poznao 2012

S t r o n a 53 | 174

PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ

Rysunek nr 14. Roczne sumy promieniowania słonecznego dla Wielkopolski Źródło: Energetyka odnawialna w Wielkopolsce uwarunkowania rozwoju, Poznao 2012

Potencjał energii słonecznej istniejący w gminie Turek klasyfikuje się jako III stopieo (w skali IV stopniowej). Takie natężenie promieniowania słonecznego zapewnia ekonomiczne przetwarzanie promieni w energię użyteczną. Potencjał ten jest wystarczający do wykorzystania na potrzeby bytowe mieszkaoców do podgrzewania ciepłej wody, natomiast nie zaspokoi w pełni potrzeb grzewczych i przemysłowych, ze względu na dużą zmiennośd dobową i sezonową. Na dzieo dzisiejszy według danych gminy zainstalowane są kolektory słoneczne na budynkach prywatnych w ilości koło 100 instalacji. Ponadto zainstalowane są również pompy ciepła, a także instalacje fotowoltaiczne. Istnieje możliwośd zainstalowania systemów wykorzystujących potencjał energetyczny promieniowania słonecznego na budynkach publicznych – przykładowe mapki poniżej.

S t r o n a 54 | 174

PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ

Rysunek nr 15. Urząd Gminy w Turku Źródło: http://www.igeomap.pl

Rysunek nr 16. Szkoła Podstawowa Chlebów 15 Źródło: http://www.igeomap.pl

S t r o n a 55 | 174

PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ

Rysunek nr 17. Szkoła Podstawowa Żuki Źródło: http://www.igeomap.pl

Rysunek nr 18. Szkoła Podstawowa w Cisewie Źródło: http://www.igeomap.pl

S t r o n a 56 | 174

PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ

Rysunek nr 19. Zespół Szkolno-Przedszkolny Słodków 21 Źródło: http://www.igeomap.pl

Energia geotermalna Energia geotermalna jest to energia pochodząca ze źródła ziemi, gdzie znajdują się rozległe masy gorącego strumienia cieplnego, który można wykorzystad poprzez np.: instalacje pomp ciepła. Jak pokazuje mapa gmina ta jest położona w obszarze, o bardzo wysokiej temperaturze wód podziemnych, która sięga do 75 oC. W związku z korzystnym położeniem terenu gminy Turek na obszarze istnieniu gorących mas strumienia cieplnego uargumentowana jest decyzja o instalacji systemów na przykład pomp ciepła.

S t r o n a 57 | 174

PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ

Rysunek nr 20. Mapa gęstości ziemskiego strumienia cieplnego dla obszaru Polski Źródło: Energetyka odnawialna w Wielkopolsce uwarunkowania rozwoju, Poznao 2012

Energia z biomasy Gmina Turek posiada pewien potencjał biogazu, który został oszacowany na 4 147 223 m3. Budowa biogazowni z instalacją kogeneracją „Skojarzenie energii elektrycznej i cieplnej” ma szansę powodzenia na terenie gminy tylko za sprawą ścisłej współpracy z gminami ościennymi.

S t r o n a 58 | 174

PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ

4. METODOLOGIA OPRACOWANIA PGN I INWENTARYZACJI EMISJI CO2 4.1.PODSTAWOWE ZAŁOŻENIA PRZYJĘTE W PLANIE Inwentaryzacja emisji gazów cieplarnianych jest podstawowym warunkiem Planu Gospodarki Niskoemisyjnej. Podstawę opracowania inwentaryzacji emisji dwutlenku węgla stanowiły wytyczne Porozumienia Burmistrzów, ujęte w dokumencie „How to develop a Sustainable Energy Action Plan (SEAP) – Guidebook”, który jest rekomendowanym opracowaniem, na którym należy się opierad podczas wykonywania inwentaryzacji. Publikacja ta zawiera podstawowe założenia dotyczące wykonania inwentaryzacji emisji CO2 na potrzeby Planu Gospodarki Niskoemisyjnej. Podręcznik SEAP umożliwia obliczania emisji gazów cieplarnianych wykorzystując standardowe wskaźniki emisji – IPCC (Intergovernmental Panel on Climate Change) lub wykorzystania wskaźników LCA. Pierwszy wariant dotyczy obliczania emisji CO2, która wynika z koocowego zużycia energii na terenie gminy. Drugi wariant LCA (Life Cycle Assessment) – określa ilośd wyprodukowanych gazów cieplarnianych z uwzględnieniem całego cyklu życia, który zaczyna się od wyprodukowania energii u źródła, poprzez transport oraz jego zużycie u odbiorcy. W niniejszym opracowaniu przyjęto metodę pierwszą, zgodną z zasadami IPCC, która charakteryzuje się mniejszym błędem szacunkowym i precyzją w wyznaczaniu wielkości emisji. Rokiem bazowym, dla którego zbierano dane niezbędne do przeprowadzenie inwentaryzacji emisji CO2 jest rok 2013. Jest to rok, dla którego istnieją najbardziej aktualne i kompletne dane dotyczące zużycia energii elektrycznej oraz paliw. Rokiem, dla którego prognozowana jest wielkośd emisji jest rok 2020.

4.2.METODOLOGIA INWENTARYZACJI Dla określenia wielkości emisji CO2 przyjęto wskaźniki zgodnie z rzeczywistymi wskaźnikami na obszarze gminy. W tym celu przeprowadzono badanie ankietowe, by uzyskad informacje dotyczące zużytej energii w poszczególnych sektorach, do których zalicza się: sektor mieszkalny, sektor przemysłu i sektor publiczny, oraz transport. Z poszczególnych sektorów zebrano 130 ankiet od mieszkaoców i 1 ankieta

S t r o n a 59 | 174

PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ od przedsiębiorstw usługowych, by uzyskad minimalny próg błędu, oraz by wyliczona emisja była najbliższa faktycznej emisji na terenie gminy. Dodatkowo zwrócono się do operatorów nośników energii, w celu uzyskania zestawienia zużytej energii na terenie gminy. Z zebranych danych uzyskano wartośd zużytej energii cieplnej i elektrycznej, którą, przeliczono na ilośd emisji CO2, zgodnie z zaleceniem podręcznika SEAP. Na

podstawie

poniższego

wzoru

wyliczono

ilośd

energii

finalnej

zużytej

w poszczególnych sektorach. Jest to iloczyn ilości paliwa i wartości opałowej danego nośnika energii w jednostkach zależnych od jednostki energii.

E

energia finalna [MWh]

Wop

wartośd opałowa paliwa (tabela nr 12)

Następnie dokonano wyboru wskaźników emisji. Wskaźniki emisji określają, ile ton CO2 przypada na jednostkę zużycia poszczególnych nośników energii. Wielkośd emisji wylicza się mnożąc odpowiedni wskaźnik emisji przez zużycie danego nośnika. Wielkości emisji zostały obliczone w oparciu o formułę

gdzie: ECO2

oznacza wielkośd emisji CO2 [tCO2],

E

oznacza ilośd zużycie energii (elektrycznej, paliwa) [MWh]

We

oznacza wskaźnik emisji CO2 [t CO2/MWh] – tabela nr 12

Poniżej, w tabeli przedstawiona została wartośd opałowa i wskaźnik emisji CO2 dla nośników energii, które były wykorzystane do obliczeo emisyjności na terenie gminy.

S t r o n a 60 | 174

PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ Tabela nr 12. Wartości opałowe ora wskaźniki emisji wykorzystywane w ramach inwentaryzacji emisji CO2 Rodzaj paliwa Wartość opałowa Wskaźnik emisji (t CO2/MWh)

Energia elektryczna

1,00 MWh

0,812

36,09 MJ/m³

Gaz ziemny wysokometanowy

0,201 3

3

0,010025 MWh/m *10 31,54 MJ/m³

Gaz ziemny zaazotowany

0,198

0,00875 MWh/m3*103 Ciepło sieciowe

1,00 MWh

Olej opałowy

40,19 MJ/l

0,261 0,276

0,01004 MWh/l0, Olej napędowy

43,33 MJ/l

0,267

0,00999 MWh/l Węgiel kamienny

22,72 GJ/t

0,341

6,3111 MWh/t Węgiel brunatny

8,76 GJ/t

0,388

LPG

26,50 MJ/l

0,227

Benzyna

44,80 MJ/l

0,299

0,00933 MWh/l Drewno Inne paliwa kopalne

20,00 GJ/t

0,000

1 GJ/t

0,381

MWh/t Źródło: Opracowanie własne na podstawie SEAP, KOBiZE, i IPCC

W celu przedstawienia wielkości emisji gazów cieplarnianych innych niż CO2, zastosowano (zgodnie z wytycznymi) przeliczniki oparte na potencjale globalnego ocieplenia dla poszczególnych gazów, opracowanego przez IPCC.

4.3.ŹRÓDŁA DANYCH W inwentaryzacji emisji gazów cieplarnianych uwzględnione zostały dane źródłowe na rok 2013 w zakresie: 

Zużycia energii elektrycznej



Zużycia paliw kopalnych



Zużycia paliw transportowych

S t r o n a 61 | 174

PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ 

Zużycia energii ze źródeł odnawialnych

Źródłem danych o zużyciu energii były m.in.: 

Dane pozyskane w badaniu ankietowym na reprezentatywnych grupach odbiorców energii (gospodarstw domowych, przedsiębiorstw, sektor publiczny)



Materiały udostępnione przez gminę



Dokumenty strategiczne i planistyczne gminy



Dane statystyczne Głównego Urzędu Statystycznego

W celu zebrania danych o zużyciu nośników energii posłużono się metodologią „bottomup” (dla jednostek gminnych) oraz „top-down” (dla pozostałego obszaru gminy). Metodologia „bottom-up” polega na zbieraniu danych u źródła. Każda jednostka podlegająca inwentaryzacji podaje dane, które później agreguje się w taki sposób, aby dane były reprezentatywne

dla

większej

populacji

lub

obszaru.

Metodologia

ta

zwiększa

prawdopodobieostwo popełnienia błędu przy analizie i obróbce danych oraz niepewnośd, czy cała docelowa populacja została ujęta w zestawieniu. Metodologia „top-down” polega natomiast na pozyskaniu zagregowanych danych dla większej jednostki obszaru lub populacji. Jakośd danych jest wtedy generalnie lepsza, ponieważ jest mała ilośd źródeł danych. Jeżeli zagregowane dane nie są reprezentatywne dla danego obszaru lub populacji, należy tak je przekształcid, aby jak najwierniej obrazowały zaistniałą sytuację. Głównym defektem tej metody jest mała rozdzielczośd danych, która może ukryd trendy, mogące pojawid się przy większej rozdzielczości. Nie w każdej sytuacji da się zastosowad dowolną metodologię – jest to uzależnione od dostępności danych i ich rodzaju. W wypadku Turku przy doborze sposobu zbierania danych wzięto pod uwagę ich dostępnośd, a przy analizie uwzględniono ograniczenia wynikające z przyjętej metody by w miarę możliwości zniwelowad jej ograniczenia.

S t r o n a 62 | 174

PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ

5. WYNIKI INWENTARYZACJI EMISJI CO2

Celem bazowej inwentaryzacji emisji (BEI - Base Emission Inventory) jest wyliczenie ilości CO2 wyemitowanego wskutek zużycia energii na terenie gminy w roku bazowym. BEI pozwala identyfikowad główne antropogeniczne źródła emisji CO2 oraz odpowiednio zaplanowad i uszeregowad pod względem ważności środki jej redukcji. Jako podstawę do opracowania działao w PGN dla gminy Turek na lata 2015-2020 przyjęto dane za rok 2013 ze względu na największą ilośd dostępnych i aktualnych danych. Inwentaryzacja emisji obejmuje swoim zakresem wszystkie emisje dwutlenku węgla z obszaru gminy oraz emisje metanu, wyrażonego, jako ekwiwalent dwutlenku węgla (dotyczy to przede wszystkim emisji z transportu). Wielkośd emisji została określona na podstawie koocowego zużycia energii na terenie gminy. Obliczeo emisji dokonano według wytycznych Porozumienia między Burmistrzami, biorąc pod uwagę zużycie energii finalnej we wskazanym roku. Wykorzystano standardowe wskaźniki emisji (według wytycznych Międzyrządowego Panelu ds. Zmian Klimatu - IPCC), która obok metodologii oceny cyklu życia (LCA) jest podstawową metodologią zalecaną w przygotowaniu inwentaryzacji na potrzeby SEAP, a zatem również PGN. Wyniki inwentaryzacji pozwalają na identyfikację głównych antropogenicznych źródeł emisji gazów cieplarnianych (CO2) oraz na nadanie priorytetów odpowiednim działaniom na rzecz redukcji emisji. Inwentaryzacja uwzględnia następujące emisje wynikające ze zużycia energii: 

Emisje bezpośrednie wynikające ze spalania paliw – budynki, urządzenia i wyposażenie, transport,



Emisje (pośrednie) wynikające z procesu wytwarzania energii elektrycznej, ciepła, chłodu.

Wszystkie obliczenia zostały wykonane na podstawie punktu 4.2. Metodologia inwentaryzacji.

S t r o n a 63 | 174

PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ

5.1. DZIAŁALNOŚD SAMORZĄDOWA W niniejszym rozdziale przedstawiono wyniki emisji gazów cieplarnianych związanych z działalnością jednostek samorządowych gminy Turek. Inwentaryzacja emisji w tym obszarze jest szczególnie istotna z uwagi na to, że gmina ma bezpośredni wpływ na poziom zużycia energii oraz związanej z nim emisji CO2. W inwentaryzacji uwzględnione zostały następujące sektory: 

Budynki użyteczności publicznej



Oświetlenie uliczne



Transport publiczny



Odnawialne źródła energii

5.1.1. BUDYNKI UŻYTECZNOŚCI PUBLICZNEJ W tym rozdziale uwzględniona została emisja CO2 wynikająca z danych dotyczących wszystkich budynków użyteczności publicznej na terenie gminy Turek. W celu sporządzenia inwentaryzacji uzyskano dane dotyczące 22 budynków gminnych – ilośd i rodzaj paliwa zużytego do ogrzewania, przygotowania ciepłej wody użytkowej oraz zużytej energii eklektycznej na potrzeby bytowe. W skład listy budynków wchodzą: budynki biurowe, handlowo-usługowe, ogólnodostępne budynki kulturalne oraz budynki szkół i instytucji badawczych. Poniżej przedstawiona została lista budynków wraz z nośnikami energii, które są zużywane w danym obiekcie: Tabela nr 13. Zużycie poszczególnych nośników przez budynki publiczne na terenie gminy Turek Energia elektryczna

Olej opałowy

Węgiel kamienny

LPG

Drewno/inna biomasa

[m2]

[kWh/rok]

[l/rok]

[t/rok]

[l/rok]

[t/rok]

612,30

19 000,00

8 000,00

Pow. Nazwa budynku / Zużycie energii

Suma [MWh]

1

UG w Turku ul. Ogrodowa 4

99,38

2

Świetlica w Pęcherzewie Z-78

3

Wiejskie Centrum Lokalnej Aktywności Kowale Księże 38A

4

OSP Kowale Księże Z-632

480,00

0,48

5

Świetlica w Wrząca Z-592

100,00

0,10

6

Klub w Obrębizna

100,00

0,10

250,00 413,78

6 000,00

S t r o n a 64 | 174

0,25 12,00

81,73

PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ 7

OSP w Turkowicach

310,00

0,31

8

OSP w Kaczkach Średnich 35A

150,00

0,15

9

OSP Wietchinin

1 050,00

1,05

10

OSP Słodków 26

1 000,00

1,00

11

OSP Kalinowa

400,00

0,40

12

OSP Żuki 91

450,00

0,45

13

OSP Cisew 53

330,00

0,33

14

Remiza Szadów Paoski

610,00

0,61

15

Szkoła Podstawowa Chlebów 15

545,30

8 800,00

16

Szkoła Podstawowa Cisew 55

802,70

16 500,00

11 000,00

127,02

17

Szkoła Podstawowa Żuki 92

753,20

12 110,00

12 000,00

132,68

1 011,34

1 800,00

7,00

45,98

502,00

3 758,00

15,00

98,42

1 608,62

32 494,00

21,50

168,18

6 380,00

2 954,00

21,50

138,64

18 19 20

Szkoła Podstawowa Turkowice ul. Jaśminowa 3 Szkoła Podstawowa Kaczki Średnie 63 Zespół Szkolno-Przedszkolny Słodków 21

21

Gimnazjum Słodków 21b

22

Biblioteka Słodków 45

23

Centrum Kształcenia Praktycznego w Kaczkach Średnich

22,00

5,00

1 120,00 9527,90

334744,00

12629,24

44 4510,00

SUMA [MWh] SUMA [tCO2]

SUMA

175,42

1,12 190

68000

2034,41

31 000,00

289,00

68000

5,00

3 108,22

444,51

311,46

1 823,91

500,56

27,78

3 108,22

360,94

85,96

621,95

113,63

0,00

1 182,49

Źródło: Opracowanie własne

Z danych wynika, że obiekty publiczne najwięcej wykorzystały energii pochodzącej ze spalania węgla kamiennego. Najmniej obiekty wykorzystały drewna do ogrzewania obiektów. Najwięcej energii wykorzystano do ogrzewania Centrum Kształcenia Praktycznego w Kaczkach Średnich (2 034,41 MWh),. Suma zużycia energii we wszystkich obiektach gminnych wynosiła 3 108,22 MWh, a produkcja dwutlenku węgla była na poziomie 1 182,49 tCO2.

S t r o n a 65 | 174

PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ

Centrum Kształcenia Praktycznego w Kaczkach… Biblioteka Słodków 45 Gimnazjum Słodków 21b Zespół Szkolno-Przedszkolny Słodków 21 Szkoła Podstawowa Kaczki Średnie 63 Szkoła Podstawowa Turkowice ul. Jaśminowa 3 Szkoła Podstawowa Żuki 92 Szkoła Podstawowa Cisew 55 Szkoła Podstawowa Chlebów 15 Remiza Szadów Paoski OSP Cisew 53 OSP Żuki 91 OSP Kalinowa OSP Słodków 26 OSP Wietchinin OSP w Kaczkach Średnich 35A OSP w Turkowicach Klub w Obrębizna Świetlica w Wrząca Z-592 OSP Kowale Księże Z-632 Wiejskie Centrum Lokalnej Aktywności Kowale… Świetlica w Pęcherzewie Z-78 UG w Turku ul. Ogrodowa 4 0,00

500,00

1 000,00 1 500,00 2 000,00 2 500,00

Rysunek nr 21. Zużycie energii [MWh] w poszczególnych placówkach Źródło: Opracowanie własne

Poniżej przedstawiono zestawienie zużycia poszczególnych nośników energii wraz z produkcją dwutlenku węgla. W gminie Turek zanotowano, że wykorzystanie energii pochodzącej ze spalania węgla kamiennego – 1 823,91 MWh, co przyczyniło się do produkcji 621,95 tCO2 rocznie. Na drugim miejscu stoi gaz LPG z wynikiem 500,56 MWh, emisja z tego nośnika wynosi 113,63 tCO2.

S t r o n a 66 | 174

PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ Tabela nr 14. Łączne zużycie energii z poszczególnych nośników wraz z produkcja CO 2 Energia elektryczna

Olej opałowy

Węgiel kamienny

LPG

Drewno/inna biomasa

Suma [MWh]

Zużycie energii [MWh]

444,51

311,46

1 823,91

500,56

27,78

3 108,22

Emisja CO2 [tCO2]

360,94

85,96

624,95

113,63

0,00

1 182,49

Źródło: Opracowanie własne

Łącznie w 2013 roku sektor budynków publicznych zużył 3 108,22MWh, co przekłada się na produkcję, CO2 o łącznej wartości 1 182,49 tCO2. Rysunek poniżej pokazuje zużycie poszczególnych nośników energii wraz z produkcją CO 2 dla poszczególnych nośników. 2 000,00 1 800,00 1 600,00 1 400,00 1 200,00 1 000,00 800,00 600,00 400,00 200,00 0,00

700,00 600,00 500,00 400,00 300,00 200,00 100,00 0,00

Zużycie energii *MWh+

Emisja CO2 [tCO2]

Rysunek nr 22. Łączne zużycie poszczególnych nośników energii wraz z produkcją CO2 w budynkach gminnych Źródło: Opracowanie własne

5.1.2. OŚWIETLENIE ULICZNE W niniejszym rozdziale przedstawione zostało zużycie energii elektrycznej przez oświetlenie na terenie gminy Turek. Do obliczeo przyjęto, że wskaźnik emisji energii eklektycznej wynosi 0,812 tCO2/MWh.

S t r o n a 67 | 174

PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ Tabela nr 15. Oświetlenie uliczna na terenie gminy Turek Lampa / Zużycie energii

Szadów Paoski, 62-700 Turek. 1 Działki: 65/1; 42/1; 33/5; 31/5; 30/5; 27/14; 156; 168; 181; 185; 188; 191.

Suma zużycia energii [MWh]

Ilośd sztuk

Moc

Energia elektryczna

szt.

kW

[MWh/rok]

Wysokoprę żne lampy sodowe

17

5

9,708

9,71

7,88

Rodzaj źródła światła

Emisja CO2 [tCO2]

2

Cisew Mały, 62-700 Turek. Działki: 977, 983.

Wysokoprę żne lampy sodowe

22

4

9,426

9,43

7,65

3

Żuki, 62-700 Turek. Działka 159/3.

Lampy LED

1

1,5

0,384

0,38

0,31

4

Oświetlenie Uliczne i Drogowe sp. z o.o.

1039

163

635,7

635,70

516,19

1 079

173,5

655,218

SUMA SUMA [MWh]

655,22

532,04

SUMA [tCO2] Źródło: Opracowanie własne

Łącznie na terenie gminy Turek występuje 1 079 punktów oświetleniowych, które są własnością gminy, które zużyły 655,22 MWh, co przekłada się na produkcję 532,04 tCO 2.

5.1.3. TRANSPORT PUBLICZNY Na transport publiczny w gminie Turek składają się pojazdy gminne: BUS, ciągnik rolniczy, 2 Autokary oraz 3 pojazdy, które doważą dzieci do szkół, a które nie są własnością gminy. Wszystkie pojazdy wchodzące w skład transportu publicznego są napędzane olejem opałowym. Przy założeniu, że autokary dowożące dzieci do szkół, zużywają 0,35l/km, a łączna liczba kilometrów przejechanym w ciągu roku wyniosła około 85 100 km, to łączna liczba zużytego paliwa wynosi 29 785 litrów oleju napędowego.

S t r o n a 68 | 174

PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ Tabela nr 16. Zużycie paliw przez poszczególne pojazdy

Nazwa pojazdu / Zużycie energii

Energia elektryczna

Benzyna

Olej napędowy

LPG

Suma

[MWh/rok]

[l/rok]

[l/rok]

[l/rok]

[MWh]

1 Dowóz dzieci do szkół

29 785,00

297,52

Tabor gminny 1 Samochód Bus Volkswagen

1 552,58

14,49

2 Ciągnik Ursus C-360 3 Autosan H9-21 4 Autosan A0909L

165 7300

1,65 72,92

10 000

99,89

SUMA

0,00

1 552,58

47 250,00

0,00

SUMA [MWh]

0,00

14,49

471,98

0,00

126,02

0,00

SUMA [tCO2]

0,00 3,61 Źródło: Opracowanie własne

486,47 486,47 129,63

Pojazdy gminne w 2013 roku zużyły 47 250 litrów oleju napędowego i 1 552,58 litrów benzyny.

5.1.4. GOSPODARKA WODNO-ŚCIEKOWA W sektorze gospodarki wodno-ściekowej uwzględniono zużycie energii przez przedsiębiorstwa zajmujące się dostarczaniem wody na terenie gminy Turek oraz odbiorem i oczyszczaniem ścieków. Uwzględniono następujące podmioty: 

Przepompownia P-1 Żuki dz.156



Przepompownia P-2 Żuki dz.103



Przepompownia P-3 Żuki dz.134



SUW Słodków



SUW Kaczki Średnie



SUW Cisew



SUW Dzierżązna



SUW Grabieniec



SUW Obrębizna



Przepompownia ścieków "P3" Cisew

S t r o n a 69 | 174

PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ 

Przepompownia ścieków "P4" Cisew



Przepompownia ścieków "P5" Cisew

Uwzględnione zostało całkowite zużycie energii przez infrastrukturę wodno-ściekową zlokalizowaną na terenie gminy. Poniższa tabela przedstawia zużycie poszczególnych nośników energii w obiektach: Tabela nr 17. Zużycie poszczególnych nośników energii Nazwa budynku / Zużycie energii

Energia elektryczna

Ciepło z sieci

Olej opałowy

Węgiel kamienny

Drewno/inna biomasa

Suma

[kWh/rok]

[GJ/rok]

[l/rok]

[t/rok]

[t/rok]

[MWh]

1

Przepompownia P-1 Żuki dz.156

272,00

0,27

2

Przepompownia P-2 Żuki dz.103

330,00

0,33

3 4 5 6 7 8 9

Przepompownia P-3 Żuki dz.134

100,00

0,10

10

SUW Słodków SUW Kaczki Średnie SUW Cisew SUW Dzierżązna SUW Grabieniec SUW Obrębizna Przepompownia ścieków "P3" Cisew

116 003,00 48 108,00 28 756,00 47 512,00 2 196,00 4 617,00

Przepompownia ścieków "P4" Cisew Przepompownia ścieków 12 "P5" Cisew SUMA [MWh] SUMA [tCO2] 11

1,00

122,31 48,11 35,07 47,51 2,20 4,62

1,00

69,00

0,07

0,00

0,00

57,00

0,06

248,02 201,39

0,00 0,00

0,00 0,00

12,62 4,30

0,00 0,00

260,64 205,70

Źródło: Opracowanie własne

Największe wykorzystanie energii zanotowano w SUW Słodków gdzie wykorzystanie energii sięgało 122,31 MWh. Natomiast najmniej energii wykorzystano w Przepompowni „P5” Cisew – zaledwie 0,06 MWh. Wykazano, że najwięcej wykorzystano energii elektrycznej – 248,02 MWh, a produkcja CO2 wyniosła 201,39 tCO2. Podmioty Gospodarki wodno-ściekowej zużywały również węgiel kamienny w ilości 2 ton, czyli 12,62 MWh – co jest równe 4,30 tCO2.

S t r o n a 70 | 174

PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ

Przepompownia ścieków… Przepompownia ścieków… Przepompownia ścieków… SUW Obrębizna SUW Grabieniec SUW Dzierżązna SUW Cisew SUW Kaczki Średnie SUW Słodków Przepompownia P-3 Żuki dz.134 Przepompownia P-2 Żuki dz.103 Przepompownia P-1 Żuki dz.156 0,00

20,00

40,00

60,00

80,00

100,00

120,00

140,00

Rysunek nr 23. Zużycie poszczególnych nośników energii w [MWh] przez podmioty Gospodarki wodno-ściekowej

Łącznie w 2013 roku podmioty Gospodarki wodno-ściekowej zużyły 260,64 MWh, co jest równe 205,70 tCO2.

5.2. DZIAŁALNOŚD SPOŁECZNA W niniejszym rozdziale przedstawiono wyniki emisji gazów cieplarnianych związanych z działalnością społeczną gminy Turek. Inwentaryzacja emisji w tym obszarze jest szczególnie istotna z uwagi na to, że społeczeostwo ma bezpośredni wpływ na poziom zużycia energii oraz związanej z nią emisją CO2. W inwentaryzacji uwzględnione zostały następujące sektory: 

Mieszkalnictwo



Przemysł i usługi



Transport prywatny

S t r o n a 71 | 174

PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ

5.2.1. MIESZKALNICTWO Analiza ankiet Jednym z etapów działao służących przygotowaniu planu gospodarki niskoemisyjnej jest proces związany z ankietyzowaniem społeczeostwa. Zgodnie z przyjętą metodologią badao statystycznych minimalna liczebnośd próby w przypadku budynków mieszkalnych wynosid powinna co najmniej 110. Wielkośd próby została obliczona dla poziomu ufności 95% oraz błędu szacunku na poziomie nie przekraczającym 5%, co oznacza, że satysfakcjonuje nas 95% pewnośd co do tego, że uzyskany w badaniach wynik nie odbiega od faktycznej wartości w populacji o więcej niż 5%. Na terenie gminy Turek, wśród gospodarstw domowych zostało przeprowadzonych 130 ankiet. Najwięcej z nich pochodzi z miejscowości Pęcherzew, w ilości 35 sztuk. Najmniej natomiast pochodzi z takich miejscowości Obrębizna i Grabieniec, po 1 sztuce. Ze względu wiejski charakter gminy jedno z pytao w ankiecie miało na celu zidentyfikowad jaki udział wśród zebranych ankiet stanowiły te, których odpowiedź wskazywała na gospodarstwa rolne wraz z budynkami mieszkalnymi. Spośród 130 ankiet, które napłynęły, 122 osoby odpowiedziały na to pytanie, natomiast procentowy rozkład wyglądał następująco: 

budynki mieszkalne wraz z gospodarstwami rolnymi – 60%



budynki mieszkalne bez gospodarstw rolnych – 40%

W poniższej tabeli przedstawiono zestawienie ankietowanych obiektów z podziałem na miejscowości. Tabela nr 18. Zestawienie danych ankietowych z podziałem na poszczególne miejscowości w gminie Turek Powierzchnia Ilośd ankiet Węgiel Drewno Olej opałowy Miał ogrzewana Miejscowośd 2 szt. m t kg l t Chlebów 9 1 078 23 8 700 b/d 7 Dzierżązna 4 340 11 1 900 b/d b/d Grabieniec 1 160 b/d b/d b/d b/d Kaczki Średnie 6 640 22,5 b/d b/d b/d Korytków 4 380 23 31 500 b/d b/d Kowale Księże 19 2 288 66,5 12 500 b/d 5 Obrębizna 1 80 6 b/d b/d b/d

S t r o n a 72 | 174

PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ Obrzębin Pęcherzew Słodków Słodków Kolonia Szadów Księży Szadów Paoski Turkowice Żuki Razem

8 35 14

735 3 594 1 550

16,5 110,5 72,5

2 700 72 580 4 600

2 000 b/d b/d

b/d 4 4

2

230

9

5 500

b/d

b/d

b/d 1 500 2 000 b/d 5 500

b/d b/d 8 b/d 28

4 9 9 5 130

570 15 1 000 953 34,5 1 100 1 474 29 6 300 639 26,5 3 500 14 711 465,5 151 880 Źródło: Opracowanie własne b/d – brak danych

Najczęściej wykorzystywanym surowcem w celach ogrzewania według ankietowanych jest węgiel. Średnie roczne zużycie analizowanego surowca w przypadku budynków wraz z gospodarstwem rolnym wynosi 3,70 t. Więcej energii cieplnej (w tym przypadku węgla) zużywają budynki, które są bez gospodarstwa rolnego – średniorocznie 3,74 t. Na terenie gminy Turek występują wszystkie typy zabudowy. Wśród nich dominuje zabudowa jednorodzinna, natomiast pozostałe typy stanowią znikomą częśd. Udział poszczególnych typów zabudowy przedstawia poniższy rysunek.

3% 2% 5%

90%

Bliźniak

Szeregowiec

Wielorodzinny

Wolnostojący

Rysunek nr 24. Procentowy rozkład rodzaju budynków w gminie Turek Źródło: Opracowanie własne

S t r o n a 73 | 174

PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ Średnia powierzchnia użytkowa budynku w gminie Turek wynosi 124 m2, natomiast powierzchnia

ogrzewana

m 2.

115

Najstarszy

budynek

został

wybudowany

w 1910 r., najmłodszy zaś pochodzi z roku 2014. Średni wiek budynku w gminie Turek wynosi 32 lata. Na terenie gminy Turek przystąpiono do modernizacji obiektów. Na dzieo dzisiejszy w pełni zmodernizowano 54 obiekty mieszkalne. Ponadto na terenie gminy są budynki, które zostały poddane częściowej modernizacji. Stopieo modernizacji budynków mieszkalnych w gminie Turek przedstawia rysunek poniżej.

5% 25%

42% 27%

Budynki zmodernizowane

Budynki niezmodernizowane

Budynki z tylko ocieplonym dachem

Budynki z tylko ocieplonymi ścianami

Rysunek nr 25. Stopieo modernizacji obiektów mieszkalnych w gminie Turek Źródło: Opracowanie własne

Zdecydowana większośd gospodarstw domowych wyposażona jest w okna i drzwi PCV, częśd gospodarstw posiada drewniane okna i drzwi, natomiast w kilku występują okna drewniane i PCV. Spośród 130 przeprowadzonych ankiet, 107 mieszkaoców wskazuje na dobry stan okien i drzwi, 21 mieszkaoców na dostateczny, zaś 2 na stan zły. Jedno

z

pytao

umieszczonych

w

ankiecie

miało

na

celu

zidentyfikowanie

zapotrzebowania gospodarstwa domowego na energię elektryczną w ciągu roku. Odpowiedzi na to pytanie udzieliło 106 osób, spośród 130 ankietowanych. Średnie zużycie energii elektrycznej w gospodarstwie domowym kształtuje się na poziomie 3 494 kWh w skali roku. Wartośd najniższa wskazana w ankiecie wynosiła 200 kWh, zaś najwyższa 36 000 kWh.

S t r o n a 74 | 174

PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ Wśród gospodarstw domowych dominuje ogrzewanie centralne, zaś do najczęściej stosowanych kotłów należą kotły węglowe rusztowe. Na drugim miejscu zastosowanie znalazły kotły węglowe z podajnikiem. W niektórych gospodarstwach domowych stosuje się ogrzewanie w pokojach. Średni wiek kotła w gminie Turek wynosi 9 lat. Najstarszy kocioł został zamontowany w roku 1976, zaś najmłodsze zainstalowano w roku 2014. Jako główne źródło ogrzewania budynku mieszkaocy wskazali węgiel. Ponadto wykorzystywane są również takie surowce jak drewno, miał oraz olej opałowy. W wielu gospodarstwach stosowane jest więcej niż jedno źródło ciepła, a do najczęściej wymienianych należy węgiel i drewno. Strukturę zużycia poszczególnych surowców przedstawia poniższa tabela. Tabela nr 19. Struktura zużycia surowców w celu ogrzania budynków Średnie zużycie nośnika dla jednego gospodarstwa Paliwo Jednostka domowego w ciągu roku Węgiel

t

4,0

Drewno

kg

1 928

Miał

t

4,67

Olej opałowy

l

1 833 Źródło: Opracowanie własne



Węgiel

Jako źródło ciepła wykorzystywane w celu ogrzania budynków został wskazany 117 razy. Jego całkowite zużycie w ciągu roku wynosi 465,5 t. Wartośd najniższa podana w ankiecie wynosi 1 t, zaś najwyższa 10 t. Średnie zużycie tego surowca kształtuje się na poziomie 4,0 t w skali roku. Należy uwzględnid fakt, iż dane statystyczne mogą odbiegad od stanu rzeczywistego, ponieważ nie we wszystkich ankietach udzielono odpowiedzi dotyczącej zużycia tego surowca. 

Drewno

Jako źródło ciepła zostało wskazane w 76 ankietach. Łączne zużycie drewna w skali roku wynosi 151,88 t. Natomiast wartości wskazywane w ankietach mieszczą się w przedziale od 0,3 t – 30 t. Średnie zużycie drewna w ciągu roku jest na poziomie 1,9 t.

S t r o n a 75 | 174

PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ 

Miał

Miał jako źródło ciepła wśród przeprowadzonych ankiet został wskazany 6 razy. Jego całkowite zużycie w ciągu roku wynosi 13,5 t. Wartośd najniższa wskazana w ankiecie wynosiła 2 t, zaś najwyższa 8 t. Średnie zużycie tego surowca wynosi 4,67. 

Olej opałowy

Jako nośnik ciepła został wskazany tylko w 3 ankietach. Jego zużycie w ciągu roku wynosiło 5 500 l. Wartośd najniższa wskazana w ankiecie wynosiła 1 500 l, zaś najwyższa 2 000 l. Średnie zużycie tego surowca w ciągu roku jest na poziomie 1 833 l. 

Odnawialne źródła energii

Spośród

przeprowadzonych

ankiet,

13

gospodarstw

domowych

zdeklarowało,

iż wykorzystują odnawialne źródła energii. We wszystkich przypadkach były to kolektory słoneczne. Spośród 130 przeprowadzonych ankiet, 70 osób jest zainteresowanych wymianą źródła ciepła na ekologiczne, 54 osoby udzieliły odpowiedzi negatywnej na to pytanie, zaś 6 osób nie wyraziło swego zdania na ten temat. Emisja CO2 w sektorze mieszkalnictwa Według danych statystycznych GUS na terenie gminy występuje 2 480 mieszkao, co przekłada się na powierzchnię 252 652 m2. Dla obliczenia zużycia energii w sektorze mieszkalnictwa zostały wykorzystane dane ankietowe, które zostały omówione powyżej. Dzięki ankietyzacji możliwe było przedstawienie zużycia energii oraz emisji CO2, w sektorze mieszkalnictwa, z jak najmniejszym błędem. Na podstawie ankiet oszacowano ilośd wykorzystanych nośników oraz ich łączną emisję. Poniżej przedstawiono zestawienie zużycia poszczególnych nośników energii wraz z produkcją dwutlenku węgla. W gminie Turek zanotowano, że wykorzystanie węgla kamiennego – 24 892,71 MWh, spowoduje produkcję 8 488,41 tCO2/rok. Drugim nośnikiem, co do wielkości wykorzystania jest drewno – 6 588,67 MWh, które jest uważane za 0 emisyjne. Na trzecim miejscu występuje energia elektryczna, której zużycie kształtowało się na poziomie 5 885,40 MWh, co przekłada się na produkcję 4 778,95 MWh.

S t r o n a 76 | 174

PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ Tabela nr 20. Zużycie poszczególnych nośników energii przez budynki mieszkalne Energia elektryczna

Ciepło z sieci

Olej opałowy

Węgiel kamienny

Drewno/inna biomasa

LPG

Zużycie energii [MWh]

5 885,40

0,00

442,42

24 892,71

6 588,67

109,54

37 918,74

Emisja CO2 [tCO2]

4 778,95

0,00

122,11

8 488,41

0,00

24,87

13 414,33

Suma

Źródło: Opracowanie własne

Łącznie w 2013 roku sektor mieszkalnictwa zużył 37 918,74 MWh, co równa się produkcji, CO2 w wysokości 13 414,33 tCO2. LPG Drewno/inna biomasa Inne paliwa kopalne Węgiel brunatny Węgiel kamienny Olej opałowy Gaz zaazotowany Gaz wysokometanowy Ciepło z sieci Energia elektryczna 0,00

5 000,00

10 000,00

Emisja CO2 [tCO2]

15 000,00

20 000,00

25 000,00

30 000,00

Zużycie energii *MWh+

Rysunek nr 26. Zużycie poszczególnych nośników energii przez budynki mieszkalne Źródło: Opracowanie własne

Dla zobrazowania emisji wywołanej przez sektor mieszkalnictwa na terenie gminy Turek sporządzono mapę, która przedstawia emisję CO2 w poszczególnych miejscowościach. Według mapy największa emisja dwutlenku węgla występuje w miejscowościach Cisew, Turkowice i Słodków Kolonia.

S t r o n a 77 | 174

PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ

Rysunek nr 27. Mapa emisji w sektorze mieszkalnictwa w gminie Turek Źródło: Opracowanie własne

5.2.2. PRZEMYSŁ I USŁUGI Usługi Według danych GUS na terenie gminy Turek w 2013 roku, liczba przedsiębiorstw zajmujących się usługami wynosi 376 podmiotów. Za pomocą danych uzyskanych z ankiet wyznaczono średnie zużycie energii elektrycznej oraz energii cieplnej. Poniżej przedstawiono zestawienie zużycia poszczególnych nośników energii wraz z produkcją dwutlenku węgla. W gminie Turek zanotowano, że wykorzystanie 5 894,25 MWh węgla kamiennego spowodowało produkcję 2 099,94 tCO2. Natomiast wykorzystanie 989,28 MWh energii elektrycznej spowodowało produkcję 803,30 tCO2. W poniższej tabeli przedstawiono zestawienie poszczególnych nośników energii wraz z produkcją dwutlenku węgla.

S t r o n a 78 | 174

PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ Tabela nr 21. Łączne zużycie energii z poszczególnych nośników wraz z produkcją CO 2 Energia elektryczna

Ciepło z sieci

Olej opałowy

Węgiel kamienny

LPG

Drewno/inna biomasa

Zużycie energii [MWh]

989,28

0,00

94,30

5 894,25

562,50

2 718,75

10 259,07

Emisja CO2 [tCO2]

803,30

0,00

26,03

2 009,94

127,69

0,00

2 966,95

Suma [MWh]

Źródło: Opracowanie własne

Łącznie w 2013 roku sekto budynków usługowych zużył 10259,07 MWh, co przekłada się na produkcję CO2 o łącznej wartości 2 966,95 tCO2. Przemysł Według danych Głównego Urzędu Statystycznego na terenie gminy Turek w 2013 roku, liczba podmiotów zajmujących się przemysłem wynosiła 184 podmioty. Ze względu na brak danych od podmiotów przemysłowych nie ma możliwości podania zużycia energii oraz emisji CO2 z tego sektora.

5.2.3. TRANSPORT PRYWATNY Na transport prywatny składają się pojazdy osobowe, ciężarowe, autobusy, a także ciągniki rolnicze i motocykle, które przejeżdżają przez gminę Turek. Aby uzyskad informacje dotyczące zużycia energii przez transport prywatny wykorzystano dane na temat natężenia ruchu na drogach na terenie gminy, na podstawie Generalnych pomiarów Ruchu (dane GDDKiA). Dane te zostały przedstawione poniżej w tabeli.

Pojazd

Tabela nr 20. Zużycie energii przez poszczególne pojazdy Liczba Benzyna Olej napędowy Szt. [MWh/rok]

Motocykle

LPG

130

244,00

Samochody osobowe

14 575

16 478,09

7 683,60

3 012,51

Lekkie samochody ciężarowe (dostawcze)

1 903

464,61

3 466,31

509,64

S t r o n a 79 | 174

PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ Samochody ciężarowe z przyczepą Samochody ciężarowe bez przyczepy Autobusy Ciągniki rolnicze RAZEM

1 520

15 498,80

882

4 493,13

184

938,99

38

194,39

19 232

17 186,70

32 275,23

35 22,15

Źródło: Opracowanie własne

Przez gminę Turek przebiegają: droga krajowa nr 83 o łącznej długości 8,4 km, i droga wojewódzka nr 470 o długości 16,5 km. Łącznie w 2013 roku sektor transportu prywatnego zużył 52 984,09 MWh energii, co przekłada się na 13 696,50 tCO2. Poniższa tabela przedstawia łączne zużycie energii i produkcji CO2 dla poszczególnych paliw. Tabela nr 22. Łączne zużycie energii z poszczególnych nośników wraz z produkcją CO 2 Jednostka Benzyna Olej napędowy LPG RAZEM

Zużycie energii Całkowita emisja

[MWh/rok] [tCO2/rok]

17 186,70 4 279,49

32 275,23 8 617,49

3 522,15 799,53

54 596,31 14 083,33

Źródło: Opracowanie własne

LPG

Olej napędowy

Benzyna

0,00

5000,00

10000,00

15000,00

Emisja CO2 [tCO2]

20000,00

25000,00

30000,00

35000,00

Zużycie energii *MWh+

Rysunek nr 28. Łączne zużycie poszczególnych nośników energii z produkcją CO2 przez transport publiczny Źródło: Opracowanie własne

S t r o n a 80 | 174

PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ

5.3. ODNAWIALNE ŹRÓDŁA ENERGII NA TERENIE GMINY Na terenie gminy Turek wykorzystywane są odnawialne źródła energii w budynkach mieszkalnych. Według danych gminy istnieje 100 instalacji kolektorów słonecznych, 4 instalacje pomp ciepła i jedna instalacja systemów PV. W związku z istnieniem tych instalacji na terenie gminy Turek można stwierdzid, że przyczynią się one do redukcji dwutlenku węgla o 80,06 tCO2.

S t r o n a 81 | 174

PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ

6. BILANS INWENTARYZACJI EMISJI CO2 W ROKU BAZOWYM 2013 W poniższym rozdziałach przedstawiono podsumowanie całkowitego zużycia energii oraz emisji gazów cieplarnianych z terenu gminy Turek w podziale na grupy: „Samorząd” i „Społeczeostwo”, a także w podziale na poszczególne nośniki energii w roku bazowym. Grupa Samorząd Przeprowadzona inwentaryzacja ujawniła skalę emisji CO2 w grupie „Samorząd”, czyli w budynkach gminnych, z transportu publicznego i gminnego oraz z oświetlenia publicznego, a także gospodarki wodno-ściekowej. Łączne zużycie energii w grupie „samorząd” w 2013 roku wynosiło 4 510,54 MWh. Tabela nr 23. Zużycie energii w sektorach grupy Samorząd w 2013 roku

Budynki gminne Transport publiczny Oświetlenie publiczne Gospodarka odpadami Gospodarka wodno-ściekowa Suma

Zużycie energii

Udział

[MWh/rok]

%

3 108,22

69%

486,47 655,22 0,00 260,64

11% 15% 0% 6%

4 510,54

100%

Źródło: Opracowanie własne

Największym konsumentem energii w tej grupie w roku bazowym były budynki użyteczności publicznej ok. 69%. Znaczne niższe zużycie zanotowano w oświetleniu publicznym oraz transporcie (11-15%). Rosnące zużycie energii wpływa bezpośrednio na wielkośd emisji CO2. Wartośd emisji w roku bazowym wynosiła 2 049,84 tCO2. W analizowanym okresie największy udział w emisji CO2 w grupie Samorząd mają budynki gminne, które emitują 1 182,49 tCO2, czyli 58% łącznej emisji w tym sektorze. Na drugim miejscu występuje oświetlenie uliczne, które w analizowanym okresie zużyły około 532,04 tCO2, czyli około 26%. Najniższą emisję wykazuje transport publiczny, z wynikiem około 6% czyli 129,63 tCO2.

S t r o n a 82 | 174

PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ Tabela nr 24. Emisja CO2 w sektorach grupy Samorząd w 2013 roku.

Emisja CO2

Udział

[tCO2/rok]

%

1 182,49

58%

129,63 532,04 0,00 205,70

10% 42% 0% 16%

2 049,84

100%

Budynki gminne Transport publiczny Oświetlenie publiczne Gospodarka odpadami Gospodarka wodno-ściekowa Suma

Źródło: Opracowanie własne

Udział poszczególnych sektorów grupy Samorząd w zużyciu energii oraz emisji CO2 został przedstawiony na poniższym wykresie.

205,70 260,64

Gospodarka wodno-ściekowa Gospodarka odpadami

0,00 0,00 532,04 655,22

Oświetlenie publiczne 129,63

Transport publiczny

486,47 1182,49

Budynki gminne

3108,22 0,00

500,00

1000,00 1500,00 2000,00 2500,00 3000,00 3500,00

[t CO2]

[MWh]

Rysunek nr 29. Udział sektorów grupy Samorząd w zużyciu energii oraz emisji CO 2 w roku bazowym Źródło: Opracowanie własne

Głównym nośnikiem energii stosowanym w samorządzie jest węgiel kamienny, którego zużycie w roku bazowym wynosiło 1 347,75 MWh, co stanowi około 41% całego zużycia energii w obiektach gminnych. Mniejsze zużycie energii zanotowano przy zużyciu energii eklektycznej – czyli 1 347,75 MWh, co stanowi około 30% całego zużycia energii w tym sektorze. Szczegółowe dane zostały podane w poniższej tabeli.

S t r o n a 83 | 174

PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ Tabela nr 25. Zużycie energii według nośników energii w grupie Samorząd

Zużycie energii

Udział

MWh/rok

%

1 347,75

30%

311,46

7%

Węgiel kamienny

1 836,53

41%

Węgiel brunatny

0

0%

Drewno / inna biomasa

27,78

1%

Benzyna

14,49

1%

Olej napędowy

471,98

10%

LPG Suma

500,56 4510,54

11% 100%

Energia elektryczna Olej opałowy

Źródło: Opracowanie własne

Największa emisja CO2 w grupie Samorząd wynika z wykorzystanie energii elektrycznej, a mianowicie 1 094,37 tCO2 (53,39%). Kolejne miejsce zajmuje węgiel kamienny, którego emisja w roku bazowym wynosiła 626,26 MWh, (30,55%). Szczegółowe dane zostały przedstawione poniżej. Tabela nr 26. Emisja CO2 według nośników energii w grupie Samorząd

Emisja CO2

Udział

tCO2/rok

%

1 094,37

53,39%

Olej opałowy

85,96

4,19%

Węgiel kamienny

626,26

30,55%

Węgiel brunatny

0

0%

Drewno / inna biomasa

0

0%

3,61

0,189%

126,02

6,15%

113,63 1 255,51

5,54% 100%

Energia elektryczna

Benzyna Olej napędowy LPG Suma

Źródło: Opracowanie własne

S t r o n a 84 | 174

PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ Udział poszczególnych nośników energii w zużyciu energii oraz emisji CO2 w grupie Samorząd przedstawiony został na poniższym wykresie. LPG Olej napędowy Benzyna Drewno/inna biomasa Inne paliwa kopalne Węgiel brunatny Węgiel kamienny Olej opałowy Gaz zaazotowany Gaz wysokometanowy Ciepło z sieci Energia elektryczna 0,00

200,00 400,00 600,00 800,00 1000,00 1200,00 1400,00 1600,00 1800,00 2000,00 [tCO2]

[MWh]

Rysunek nr 30. Udział nośników w zużyciu energii oraz emisji CO2 w sektorze Samorządu w roku bazowym Źródło: Opracowanie własne

Grupa Społeczeostwo W grupie społeczeostwo wyszczególniono zużycie energii i związaną z nią emisją C02 pochodzącą z trzech sektorów: gospodarstwa domowe (jednorodzinne i wielorodzinne), w obiektach usługowych i przemysłowych oraz transportu drogowego. Przeprowadzona inwentaryzacja ujawniła skalę emisji CO2 w grupie „Społeczeostwo”. Łączne zużycie energii w tej grupie w roku 2013 wynosiło: 101 161,90 MWh. Tabela nr 27. Zużycie energii w grupie Społeczeostwo

Zużycie energii

Udział

[MWh/rok]

[%]

37 918,74

37,48%

-

-

Usługi

10 259,07

10,14%

Transport prywatny

52 984,09

52,38%

101 161,90

100%

Budynki mieszkalne Przemysł

Suma

Źródło: Opracowanie własne

S t r o n a 85 | 174

PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ Największym konsumentem energii w sektorze prywatnym w roku bazowym był transport prywatny (52,38%). Porównywalne zużycie energii zanotowano w budynkach mieszkalnych, gdzie zużycie energii kształtowało się na poziomie 37 918,74 MWh, co stanowi 37,48% zużycia energii w tym obszarze. Wartośd emisji związana ze zużyciem energii w ten grupie wynosiła 30 077,79 tCO2. Największą emisję zanotowano w dziale transport prywatny 45,54% (13 696,50 MWh/rok). Porównywalną wartośd zanotowano w budynkach mieszkalnych, gdzie emisja wynosiła 13 414,33, czyli 44,66%. Szczegółowe dane dotyczące emisji CO2, zawarte są w poniższej tabeli. Tabela nr 28. Emisja w grupie Społeczeostwo

Emisja CO2

Udział

[tCO2/rok]

[%]

13 414,33

44,60%

-

-

Usługi

2 966,95

9,86%

Transport prywatny

13 696,50

45,54%

30 077,79

100%

Budynki mieszkalne Przemysł

Suma

Źródło: Opracowanie własne

Udział poszczególnych sektorów grupy Społeczeostwo w zużyciu energii oraz emisji CO 2 przedstawiony został na poniższym wykresie.

13 696,50

Transport prywarny

52 984,09 2 966,95

Usługi

10 259,07 -

Przemysł

13 414,33

Budynki mieszkalne

37 918,74 -

10 000,00

20 000,00 [t CO2]

30 000,00

40 000,00

50 000,00

60 000,00

[MWh]

Rysunek nr 31. Udział sektorów grupy Społeczeostwo w zużyciu energii oraz emisji CO 2 w roku bazowym Źródło: Opracowanie własne

S t r o n a 86 | 174

PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ Nośnikiem o największym udziale w strukturze energii jest olej napędowy, którego zużycie w roku bazowym wynosiło 32 275,23 MWh, czyli około 32%. Równie wysoką wartośd ma węgiel kamienny, którego zużyto 30 789,95, czyli około 30%. Pozostałe dane zostały przedstawione na poniższej tabeli. Tabela nr 29. Zużycie energii według nośników w grupie Społeczeostwo

Zużycie energii

Udział

MWh/rok

%

6 874,68

6,80%

Ciepło z sieci

0

0%

Olej opałowy

536,72

0,53%

Węgiel kamienny

30 786,95

30,43%

Węgiel brunatny

0

0%

Drewno / inna biomasa

9 307,42

9,20%

Benzyna

17 186,70

16,99%

Olej napędowy

32 275,23

31,90%

LPG Suma

4 194,19 101 161,90

4,15% 100%

Energia elektryczna

Źródło: Opracowanie własne

Wartośd emisji związana ze zużyciem energii w grupie Społeczeostwo wyniosła 30 077,79 MWh. Największa emisja pochodzi ze spalania węgla kamiennego, którego udział wynosił 34,90%. Na drugim miejscu występuje olej napędowy, którego spania przyczyniło się do emisji w wysokości 8 617,49 czuli 28,65%. Tabela nr 30. Emisja CO2 w grupie Społeczeostwo

Emisja CO2

Udział

tCO2/rok

%

5 582,24

18,56%

0

0%

148,13

0,49%

Węgiel kamienny

10 498,35

34,90%

Węgiel brunatny

0

0%

Drewno / inna biomasa

0

0%

4 279,49

14,23%

Energia elektryczna Gaz płynny Olej opałowy

Benzyna

S t r o n a 87 | 174

PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ Olej napędowy

8 617,49

28,65%

952,08

3,17%

30 077,79

100%

LPG Suma

Źródło: Opracowanie własne

Udział poszczególnych nośników energii w zużyciu energii oraz emisji CO2 w grupie społeczeostwo został przedstawiony na poniższym wykresie. LPG Olej napędowy Benzyna Drewno/inna biomasa Inne paliwa kopalne Węgiel brunatny Węgiel kamienny Olej opałowy Gaz zaazotowany Gaz wysokometanowy Ciepło z sieci Energia elektryczna -

5 000,00

10 000,00

15 000,00

[tCO2]

20 000,00

25 000,00

30 000,00

35 000,00

[MWh]

Rysunek nr 32. Udział poszczególnych nośników w zużyciu energii raz emisji CO2 w grupie Społeczeostwo w roku bazowym Źródło: Opracowanie własne

Podsumowanie inwentaryzacji emisji gminy Turek Zgodnie z inwentaryzacją przeprowadzoną na terenie gminy Turek koocowe zużycie energii w roku bazowym wyniosło 105 672,45 MWh. Z kolei całkowita emisja CO2 do atmosfery w roku bazowym wyniosła 32 127,63 tCO2. Grupa, która zdecydowanie dominuje w bilansie zużycie energii oraz emisji dwutlenku węgla jest grupa Społeczeostwo. Grupa ta konsumuje około 96% całkowitej energii oraz emituje blisko 94% ilości dwutlenku węgla. Bilans zużycia energii oraz emisji CO2 w podziale na grupy przedstawiony został poniżej w tabeli.

S t r o n a 88 | 174

PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ Tabela nr 31. Bilans zużycie energii, oraz emisji CO 2 w gminie Turek Zużycie energii Emisja CO2 Grupa

MWh/rok

%

[tCO2/rok]

%

4 510,54

4,27%

2 049,84

6,38%

Społeczeostwo

101 161,90

95,73%

30 077,79

93,62%

RAZEM

105 672,45

100%

32 127,63

100%

Samorząd

Źródło: Opracowanie własne

Sektorem o największym udziale energii jest transport prywatny (52 984,09 MWh, co stanowi 50,14%), natomiast najmniejsze zużycie energii zanotowano w sektorze gospodarki wodno-ściekowej (260,64 MWh - 0,25%). Struktura emisji pokrywa się w większości ze zużyciem energii w poszczególnych sektorach – największa emisja związana jest z transportem prywatnym (13 696,50 tCO2, 42,63%). Drugim podmiotem, co do wielkości emisji są gospodarstwa domowe, który emitują 13 414,33 tCO2, co stanowi 41,75% całkowitej emisji na terenie gminy. Natomiast najniższa emisja występuje w gospodarce wodno-ściekowej, zaledwie 0,64%. Nośnikiem energii dominującym w strukturze zużycia paliwa jest olej napędowy, którego zużycie w roku bazowym wynosiło 32 747,21 MWh, co stanowi 30,99% całkowitego zużycia energii w gminie Turek. Drugim nośnikiem co do wielkości zużycia jest węgiel kamienny, którego zużyto 32 623,48 MWh, co stanowi 30,87% zużycia energii na terenie gminy. Mieszkaocy gminy Turek najmniej wykorzystali oleju opałowego, zaledwie 848,18 MWh – czyli 0,80%. Emisja CO2 dla poszczególnych nośników pokrywa się z ich zużyciem. Największą emisją zanotowano przy wykorzystaniu węgla kamiennego, a mianowicie 11 124,61 tCO2, co stanowi 34,63% całkowitej emisji na terenie gminy. Drugim, co do wielkości emisji nośnikiem jest olej napędowy, którego zużycie przyczyniło się do produkcji 8 743,51 tCO2. Najmniej emisji spowodowało zużycie oleju opałowego zaledwie 234,10 tony, co stanowi 0,73% emisji. Szczegółowe dane dotyczące emisji z poszczególnych nośników zostały przedstawione w poniższej tabeli.

S t r o n a 89 | 174

PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ Tabela nr 32. Zużycie poszczególnych nośników i ich emisja na terenie gminy Turek Zużycie energii Udział Emisja CO2 [MWh/rok] % [tCO2/rok] Energia elektryczna 8 222,43 7,78% 6 675,61 Ciepło z sieci 0 0% 0 Olej opałowy 848,18 0,82% 234,10 Węgiel kamienny 32 623,48 30,87% 11 124,61 Węgiel brunatny 0 0% 0 Drewno 9 335,20 8,83% 0 Benzyna 17 201,19 16,28% 4 283,10 Olej napędowy 32 747,21 30,99% 8 743,51 LPG 4 694,75 4,44% 1 065,71 Suma 105 672,45 100% 32 127,63 Źródło: Opracowanie własne

Udział % 20,78% 0% 0,73% 34,63% 0% 0% 13,33% 27,21% 3,32% 100%

Po wnikliwej inwentaryzacji emisji dwutlenku węgla na terenie gminy Turek w roku 2013, można stwierdzid, że każdy mieszkaniec gminy zużył około 11,64 MWh, a tym samym wyprodukował około 3,54 ton CO2. W poniższej tabeli i na wykresach przedstawione zostały szczegółowe dane dotyczące zużycie energii oraz produkcji dwutlenku węgla.

S t r o n a 90 | 174

PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ Tabela nr 31. Zestawienie zużycia poszczególnych nośników energii w gminie Turek Zużycie energi przez poszczególne podmioty w sektorze społeczeostwa Raport z zużycia energii w gminie

Energia Ciepło elektryczn z sieci a

Gaz wysokomet anowy

Gaz zaazotowan y

Olej opałowy

Węgiel kamienn y

Węgiel brunatn y

Inne paliwa kopaln e

Drewno/inn a biomasa

Benzyna

Olej napędow y

Sektor Publiczny

[MWh] Budynki gminne Transport publiczny Oświetlenie publiczne Gospodarka odpadami G. wodnościekowa

SUMA

[MWh/rok]

%

444,51

0,00

0,00

0,00

311,46

1 823,91

0,00

0,00

27,78

0,00

0,00

500,56

3108,22

2,94%

0,00

0,00

0,00

0,00

0,00

0,00

0,00

0,00

0,00

14,49

471,98

0,00

486,47

0,46%

655,22

0,00

0,00

0,00

0,00

0,00

0,00

0,00

0,00

0,00

0,00

0,00

655,22

0,62%

0,00

0,00

0,00

0,00

0,00

0,00

0,00

0,00

0,00

0,00

0,00

0,00

0,00

0,00%

248,02

0,00

0,00

0,00

0,00

12,62

0,00

0,00

0,00

0,00

0,00

0,00

260,64

0,25%

1 347,75

0,00

0,00

0,00

311,46

1 836,53

0,00

0,00

27,78

14,49

471,98

500,56

5 885,40

0,00

0,00

0,00

442,42

24 892,71

0,00

0,00

6 588,67

0,00

0,00

109,54

0,00

0,00

0,00

0,00

0,00

0,00

0,00

0,00

0,00

0,00

0,00

0,00

989,28

0,00

0,00

0,00

94,30

5 894,25

0,00

0,00

2 718,75

0,00

0,00

562,50

0,00

0,00

0,00

0,00

0,00

0,00

0,00

0,00

0,00

Suma

6 874,68

0,00

0,00

0,00

536,72

30 786,95

0,00

0,00

9 307,42

SUMA [MWh]

8222,43

0,00

0,00

0,00

848,18

32623,48

0,00

0,00

9335,20

7,78%

0,00%

0,00%

0,00%

0,80%

30,87%

0,00%

0,00%

8,83%

16,28%

0,00

0,00

9335,20

17201,1 9

Suma

Sektor Społeczeostwa

SUMA

LPG

Budynki mieszkalne Przemysł Usługi Transport prywarny

Udział % Udział OZE

2,83

Suma + OZE [MWh]

8219,60

17 186,70 17 186,70 17201,1 9

32 275,23 32 275,23

3 522,15 4 194,19

32747,21 4694,75 30,99%

4,44%

[MWh/rok]

%

4510,54

4,27%

101 161,90

95,73%

105 672,45

100,00 %

105 441,58

100,22 %

4510,54 37 918,74

35,88% 0,00%

10 259,07 52 984,09

9,71% 50,14%

101161,90 105 672,45

100,00 %

100,00%

228,04 0,00

0,00

0,00

848,18

32395,44

Źródło: Opracowanie własne

S t r o n a 91 | 174

32747,21 4694,75

PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ Tabela nr 32. Zestawienie emisji poszczególnych nośników energii w gminie Turek Emisja przez poszczególne podmioty w sektorze społeczeostwa Raport emisji w gminie

Energia elektryczn a

Ciepło z sieci

Gaz wysokometan owy

Gaz zaazotowan y

Olej opałow y

Węgiel kamienn y

Węgiel brunatn y

Inne paliwa kopaln e

Drewno/inn a biomasa

Benzyn a

Olej napędow y

LPG

Sektor Publiczny

[tCO2] Budynki gminne Transport publiczny Oświetlenie publiczne Gospodarka odpadami G. wodnościekowa

Sektor Społeczeostwa

Suma Budynki mieszkalne Przemysł Usługi Transport prywatny

[tCO2/rok]

%

0,00

0,00

0,00

85,96

621,95

0,00

0,00

0,00

0,00

0,00

113,63

1182,49

3,68%

0,00

0,00

0,00

0,00

0,00

0,00

0,00

0,00

0,00

3,61

126,02

0,00

129,63

0,40%

532,04

0,00

0,00

0,00

0,00

0,00

0,00

0,00

0,00

0,00

0,00

0,00

532,04

1,66%

0,00

0,00

0,00

0,00

0,00

0,00

0,00

0,00

0,00

0,00

0,00

0,00

0,00

0,00%

201,39

0,00

0,00

0,00

0,00

4,30

0,00

0,00

0,00

0,00

0,00

0,00

205,70

0,64%

1 094,37

0,00

0,00

0,00

85,96

626,26

0,00

0,00

0,00

3,61

126,02

113,63

4 778,95

0,00

0,00

0,00

122,11

8 488,41

0,00

0,00

0,00

0,00

0,00

24,87

13414,33

41,75%

0,00

0,00

0,00

0,00

0,00

0,00

0,00

0,00

0,00

0,00

0,00

0,00

0,00

0,00%

803,30

0,00

0,00

0,00

26,03

2 009,94

0,00

0,00

0,00

0,00

0,00

127,69

2966,95

9,23%

8 617,49

799,53

13696,50

42,63%

8 617,49

952,08

4 279,49 4 279,49

0,00

0,00

0,00

0,00

0,00

0,00

0,00

0,00

Suma

5 582,24

0,00

0,00

0,00

148,13

10 498,35

0,00

0,00

0,00

SUMA [tCO2]

6676,61

0,00

0,00

0,00

234,10

11124,61

0,00

0,00

0,00

4283,10

8743,51

1065,7 1

Udział %

20,78%

0,00%

0,00%

0,00%

0,73%

34,63%

0,00%

0,00%

0,00%

13,33%

27,21%

3,32%

0,00

0,00

0,00

4283,10

8743,51

1065,7 1

Suma + OZE [MWh]

SUMA

360,94

0,00

Udział OZE

SUMA

2,297148 6674,32

[tCO2/rok]

%

2049,84

6,38%

30 077,79

93,62%

32 127,63

100,00 %

32 047,57

100,25 %

2049,84

30077,79 32 127,63

100,00 %

100,00%

77,76 0,00

0,00

0,00

234,10

11046,85

Źródło: Opracowanie własne

S t r o n a 92 | 174

PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ

7. PROGNOZA NA ROK 2020

W celu określenia jak kształtowad się będzie zużycie energii oraz emisja CO2 na terenie gminy Turek przy założeniu podejmowania przez władze samorządowe działao poprawiających

efektywnośd

energetyczną

przeprowadzono

prognozę

bazową

dla roku 2020. Planując działania do roku 2020 koniecznym było określenie wpływu czynników zewnętrznych na koocowe zużycie energii i wielkośd emisji z obszaru gminy w roku 2020, uwzględniając działania realizowane przez samorząd. W tym celu opracowano dwa scenariusze prognozy: Scenariusz 1 – czyli scenariusz nie uwzględniający zmiany jakie zajdą w otoczeniu wpływające na wzorce konsumpcji energii na terenie gminy. Zakłada się, że ze względu na podjęte działania, emisja dwutlenku węgla zmniejszy się o 7,63%, bez uwzględnienia wzrostu gospodarczego Scenariusz 2 - scenariusz uwzględnia zmiany, jakie zajdą w otoczeniu wpływające na wzrost konsumpcji energii na terenie gminy. Jednak ze względu na dużą emisję liniową nie zakłada się wzrostu gospodarczego w sektorze transportu prywatnego, na który gmina nie ma wpływu. Zakłada się, że ze względu na podjęte działania, emisja dwutlenku węgla zmniejszy się o 3,41% z uwzględnieniem wzrostu gospodarczego. Dla uwzględnienia wzrost gospodarczego wzięto pod uwagę następujące czynniki: 

Wdrożenie zmian w zakresie zużycia energii i emisji w segmencie samorządowym;



Wdrożenia do prawa polskiego dyrektyw UE dotyczących efektywności energetycznej – zakłada się pełne wdrożenie i egzekucję celów wynikających z dyrektywy dotyczącej efektywności energetycznej (przyjętej we wrześniu 2012 roku - EED) oraz dyrektywy dotyczącej efektywności energetycznej budynków (tzw. EPBD recast);

S t r o n a 93 | 174

PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ 

Wdrożenia działao przewidzianych w polityce transportowej UE – zakłada się, że działania zaproponowane w Białej Księdze Strategii Transportowej UE będą stopniowo wdrażane w celu ograniczania emisji;



Naturalnego trendu wymiany sprzętu AGD, RTV i ITC – przyjęto, że użytkowany sprzęt będzie stopniowo wymieniany na bardziej efektywny;



Wdrożenia nowego prawa dot. OZE w Polsce, przewidującego wsparcie mikrogeneracji w OZE – założono, że na skutek proponowanych systemów wsparcia znacznie wzrośnie udział energii elektrycznej wytwarzanej w indywidualnych źródłach, przez co spadnie zapotrzebowanie na energię elektryczną z sieci krajowej;



Wzrostu udziału energii z OZE w energii elektrycznej w Polsce – zakłada się wypełnienie przez Polskę unijnego celu wyznaczonego dla kraju na poziomie 15% udziału OZE w koocowym zużyciu energii, co przełoży się na ograniczenie wskaźnika emisji dla energii elektrycznej;



Wzrost efektywności energetycznej na poziomie 15%;



Modernizacji sektora elektroenergetycznego w Polsce – realizowane stopniowo inwestycje w nowe moce wytwórcze o wysokiej sprawności pozwolą ograniczyd wskaźnik emisji dla energii elektrycznej.

Tabela nr 33. Prognoza zapotrzebowania na energię finalną według polityki Energetycznej Polski do 2030 roku

2010 r.

2020 r.

Zmiana

[Mtoe]

[Mtoe]

[%]

W podziale na sektory Przemysł

18,2

20,9

+14,84%

Transport

15,5

18,7

+20,65%

Usługi

6,6

8,8

+33,33%

Gospodarstwa domowe

19

19,4

+2,11%

10,3

-5,50%

W podziale na nośniki Węgiel

10,9

S t r o n a 94 | 174

PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ Produkty naftowe

22,4

24,3

+8,48%

Gaz ziemny

9,5

11,1

+16,84%

Energia odnawialna

4,6

5,9

+28,26%

Energia elektryczna

9

11,2

+24,44%

Ciepło sieciowe

7,4

9,1

+22,97%

Pozostałe paliwa

0,5

0,8

+60,00%

Źródło: Polityka energetyczna Polski do 2030 roku

W poniższej tabeli emisja całkowita w roku 2020 została wyliczona według wskaźników z tabeli 33 (wartości sektorowe), w odniesieniu do wzrostu do roku 2020 (tabela pokazuje zmiany w perspektywie do roku 2030). Emisja całkowita w scenariuszu 1 i 2 bierze pod uwagę wskaźniki omówione powyżej. Poziom docelowy został określony na bazie emisji całkowitej, jako matematyczny procent. W kolejnym wierszu wskazano w tonach ilośd emisji ekwiwalentnej, o którą w roku 2020 musi zostad zmniejszona wartośd emisji wynikająca z danego scenariusza. Ostatni wiersz pokazuje tą samą wartośd w procentach w odniesieniu do emisji całkowitej w roku 2020 zgodnie z danym scenariuszem. Tabela nr 34. Wyniki prognoz wielkości emisji w roku 2020 w analizowanych scenariuszach

Wyniki redukcji Emisji CO2

Scenariusz 1 Scenariusz 2 (zakładany (zakładany scenariusz redukcji) scenariusz redukcji)

Emisja całkowita w 2020 roku [tCO2]

32 127,63

33 484,39

Redukcja emisji CO2 [tCO2]

2 450,97

2 450,97

Różnica emisji roku bazowego i podjętych działao zmniejszających emisję *tCO2]

29 676,66

31 033,42

7,63%

3,41%

Poziom redukcji CO2 [%]

Źródło: Opracowanie własne

S t r o n a 95 | 174

PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ Do celów planowania działao założono, że Scenariusz 2 odzwierciedla faktyczne trendy, jakie wystąpią i będą miały wpływ na zużycie energii i emisję z terenu gminy Turek jednak bez uwzględnienia wzrostu gospodarczego w transporcie prywatnym, na który Gmina nie ma wpływu. W związku z tym, założeniem działania, jakie musi podjąd samorząd w celu ograniczenia zużycia energii i emisji powinny doprowadzid do ograniczenia emisji o co najmniej 2 450,97tCO2 w roku 2020, aby osiągnąd cel 3,41% redukcji w stosunku do roku 2013. Wynik 3,41% jest realnym wynikiem działao, które gmina zaplanowała na lata 20152020.

S t r o n a 96 | 174

PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ

8. IDENTYFIKACJA OBSZARÓW PROBLEMOWYCH

Inwentaryzacja źródeł i wielkości emisji oraz przeprowadzona analiza SWOT pozwoliła na zdefiniowanie obszarów problemowych, czyli aspektów o największej uciążliwości dla gminy. W związku z wynikami bazowej inwentaryzacji stwierdzid należy, że: 

Głównym

emitentem

CO2

w

gminie

Turek

jest

sektor

prywatny,

a dokładniej gospodarstwa domowe i transport prywatny 

Znaczna częśd mieszkao ogrzewana jest węglem – najbardziej emisyjnym nośnikiem energii



Na terenie gminy nie ma możliwości podłączenia się do sieci gazowej



Największy prognozowany wzrost zużycia energii oraz emisji CO2 nastąpi w sektorze transportu, przemysłu i usług

Na terenie gminy Turek głównym paliwem stosowanym w lokalnych kotłowniach jest węgiel kamienny, miał, olej opałowy i drewno. Przez gminę przebiega droga krajowa oraz droga wojewódzka o znacznym natężeniu ruchu, który według prognoz będzie rósł. Dane statystyczne wskazują wzrost gospodarczy, co może się przyczynid do zwiększenia liczy mieszkaoców, a tym samym do wzrostu emisji dwutlenku węgla.

S t r o n a 97 | 174

PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ

9. ANALIZA SWOT

Przeprowadzono szczegółową analizę czynników warunkujących racjonalne zarządzanie energią oraz jej wpływu na zanieczyszczenie powietrza. Przedstawiono najistotniejsze pozytywne uwarunkowania Gminy ku gospodarce niskoemisyjnej w myśl realizacji założeo pakietu klimatycznego 3 x 20%. Odniesiono się również do możliwości prawno-technicznych jakie mogą się pojawid w przyszłości w celu wykorzystania potencjału obszaru na rzecz zwiększenia wykorzystania technologii bezemisyjnych. Analiza stanowi również swoistą listę niedociągnięd oraz nieprawidłowości, jakie w znacznym stopniu ograniczają zrównoważony rozwój gospodarczy, i które należy bezwzględnie minimalizowad. Ponadto ukazano zagrożenia, jakie mogą ten niekorzystny stan pogłębiad. Synteza zagadnieo pozwoliła określid miejsce i rolę gminy Turek w budowie regionalnej gospodarki niskoemisyjnej. Dodatkowo określono dokąd zmierza Gmina i czy zmierza w prawidłowym kierunku oraz jakie działania należy podjąd, aby zamierzone cele osiągnąd. Powyższe kroki posłużyły do wyznaczenia celów strategicznych i operacyjnych, które są jednocześnie odpowiedzią na zagadnienia, jakie powstały podczas tworzenia opracowania: 1. Jakie sektory gospodarcze odpowiadają za globalną emisję CO2? 2. Jakie środki należy podjąd, aby zminimalizowad czynniki antropologiczne? 3. W jaki sposób wykorzystad produkcję „zielonej” energii? 4. Gdzie pozyskad środki na sfinansowanie zamierzonych działao? 5. Czy zdefiniowane mocne strony są w stanie zapobiec danemu zagrożeniu i wykorzystad daną szansę? 6. Jak dane zagrożenia mogą wpłynąd na ogólne zamierzenia, jak ich unikad aby nie stały się słabą stroną?

S t r o n a 98 | 174

PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ Analiza SWOT w zakresie gospodarki niskoemisyjnej i efektywności energetycznej jest podsumowaniem

mocnych

i

słabych

stron

Gminy

Turek,

wynikających

z uwarunkowao wewnętrznych oraz szans i zagrożeo, które są pochodną uwarunkowao zewnętrznych. Nazwa SWOT jest skrótem pochodzącym od pierwszych liter angielskich słów: 

Strengths (mocne strony) – analiza uwarunkowao wewnętrznych, które stanowią silne strony obszaru i które należycie wykorzystane sprzyjad będą jego rozwojowi (należy utrzymad je jako mocne i na nich oprzed przyszły rozwój);



Weaknesses (słabe strony) – analiza uwarunkowao wewnętrznych, które stanowią słabe strony obszaru i które niewyeliminowane utrudniad będą jego rozwój (ich oddziaływanie należy minimalizowad);



Opportunities (szanse) – analiza uwarunkowao zewnętrznych, które nie są bezpośrednio zależne od zachowania społeczności obszaru, ale które mogą byd traktowane jako szanse i przy odpowiednio podjętych przez nią działaniach, wykorzystane jako czynniki sprzyjające rozwojowi powiatu;



Threats (zagrożenia) – analiza uwarunkowao zewnętrznych, które także nie są bezpośrednio zależne od zachowania społeczności obszaru, ale które mogą stanowid zagrożenie dla jego rozwoju (należy unikad ich negatywnego oddziaływania na rozwój obszaru).

S t r o n a 99 | 174

PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ

ANALIZA SWOT Silne strony

Słabe strony

- dośd dobra infrastruktura techniczna dróg, wodociągowa i energetyczna - wysoki poziom wiedzy techniczno – logicznej w rolnictwie - korzystne położenie wokół miasta Turek - wykształcone społeczeostwo - istniejące tereny pod budownictwo jednorodzinne - możliwośd przeznaczania terenów pod inwestycje - możliwośc wykorzystania bazy Zespołu Szkół Rolniczych na kształcenie w innych kierunkach (Ochrona Środowiska) - dobrze rozwinięta sied dróg - duży procent wykwalifikowanych mieszkanców w wieku produkcyjnym - bliskośd miasta (m.in. rynek zbytu, dostęp do urzędów, służby zdrowia) - duża swiadmosd ekologiczna społeczeostwa - bliskośd do autostrady A2 - duży potencjał ograniczenia zużycia energii w obiektach publicznych i komunalnych - termomodernizacja budynków użytczności publicznej - ponad 100 instalacji na terenie gminy Turek, wykorzystujące potencjał energetyczny promieniowania słonecznego

- słabo wykorzystany potencjał szkoły rolniczej - brak wydzielonych terenów pod duże inwestycje - złe warunki przyrodnicze (słabe gleby) - słabe wyposażenie techniczne gospodarstw rolnych - słabo rozwinięta agroturystyka i turystyka - brak polityki nakierowanej na rozwój przedsiębiorczości - niski poziom dochodów ludności - zbyt mała ilośd chodników i ścieżek rowerowych - zbyt mała liczba inicjatyw ekologicznych w gminie - ograniczony budżet gminy na działania z zakresu ochrony środowiska

S t r o n a 100 | 174

PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ

Szanse

Zagrożenia

- możliwośd współpracy z samorządem miasta - odpowiednie rozwiązania finansowe preferujące ochronę środowiska (równiez w gospodarstwach indywidualnych) - rozwijająca się na terenie gminy agroturystykai turystyka - możliwośd budowy elektrowni wiatrowych na terenie gminy Turek - planowany proces termomodernizacji budynków publicznych i prywatnych - planowany rozwój i wspieranie instalacji OZE - możliwośd pozyskania środków zewnętrznych na działania opisane w PGN - wzrastająca presja na racjonalne gospodarowanie energią i ograniczenie emisji w skali europejskiej i krajowej - rozwój technologii energooszczędnych oraz ich coraz większa dostępnośd - naturalna wymiana sprzętu AGD/RTV itp. na energooszczędny

- wzrost bezrobocia - likwidacja miejsc pracy w duzych zakładach pracy - degradacja środowiska naturalnego - nadmierny hałas wynikający z transportu - zamknięcie kopalni i elektrowni - wzrost zapotrzebowania na energię - wysokie nakłady na OZE - brak ogólnoświatowego porozumienia co do polityki klimatycznoenergetycznej - wzrost emisji liniowej wynikający ze wzrostu ruchu na drogach krajowych, wojewódzkich, powiatowych i gminnych

S t r o n a 101 | 174

PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ

10. PLAN DZIAŁAO NA RZECZ OGRANICZENIA EMISJI CO2 10.1. CELE STRATEGICZNE I SZCZEGÓŁOWE ORAZ ZAKŁADANY POZIOM REDUKCJI EMISJI DO ROKU 2020

Gmina przyjmując Plan gospodarki niskoemisyjnej zobowiązuje się do podejmowania wszelkich działao zmierzających do realizacji celu strategicznego projektu, którym jest: „Poprawa jakości środowiska naturalnego gminy Turek dzięki działaniom na rzecz redukcji emisji dwutlenku węgla”. Obszary strategiczne programu ochrony środowiska obejmują racjonalne użytkowanie zasobów naturalnych i ochronę powietrza, poprzez zmniejszenie emisji dwutlenku węgla do atmosfery.

10.2. PLAN DZIAŁAO Na potrzeby sporządzenia niniejszego opracowania przygotowano szczegółową bazę danych dotyczącą produkcji i wykorzystania energii oraz związaną z tym emisją dwutlenku węgla. Prognoza zmian emisji związana z sytuacją społeczno-gospodarczą przedstawioną w analizie SWOT gminy Turek pozwoliła opracowad cele naprawcze. W trakcie opracowania celów wykorzystano metodę analityczną SMART, narzędzie pozwalające wykreowad kierunki rozwoju, mając na uwadze ich: konkretny przekaz, mierzalnośd, osiągalnośd, istotę i określenie w czasie. Realizacja działao oparta została na osiągnieciu długoterminowego celu strategicznego, który zostały uszczegółowiony celami operacyjnymi.

Cel Strategiczny Poprawa jakości środowiska naturalnego gminy Turek dzięki działaniom na rzecz redukcji emisji dwutlenku węgla Cele operacyjne Cel operacyjny nr 1

Cel operacyjny nr 2

Cel operacyjny nr 3

Cel operacyjny nr 4

Wykorzystanie potencjału odnawialnych źródeł energii oraz poprawa efektywności energetycznej obiektów komunalnych

Modernizacja źródeł ciepła oraz wzrost zastosowania OZE w produkcji energii użytkowej w sektorze mieszkalnym i rolnym

Zmniejszenie emisji zanieczyszczeo komunikacyjnych

Promocja i edukacja oraz wspieranie idei proekologicznych

S t r o n a 102 | 174

PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ

Kierunki działao Działanie nr 1.1 Termomodernizacja obiektów użyteczności publicznej

Działanie nr 2.1 Ograniczenie emisji zanieczyszczeo powstających ze spalania paliw na potrzeby c.o.

Działanie nr 3.1 Budowa ścieżek pieszorowerowych

Działanie 4.1

Działanie nr 1.2 Produkcja energii elektrycznej i cieplnej na połaciach budynków użyteczności publicznej

Działanie nr 2.2 Przygotowanie ciepłej wody użytkowej za pomocą alternatywnych sposobów pozyskania energii pierwotnej

Działanie 4.2 Promocja i edukacja postaw proekologicznych

Działanie nr 1.3 Produkcja energii elektrycznej i cieplnej przy energochłonnej infrastrukturze wodnokanalizacyjnej Działanie nr 1.4 Rozbudowa i modernizacja oświetlenia ulicznego

Działanie nr 2.3 Produkcja energii elektrycznej w instalacjach prosumenckich

Działanie 4.3 Zarządzanie energią i jej wpływem na środowisko naturalne

Szkolenia interesariuszy projektu w zakresie gospodarki niskoemisyjnej

Działanie 4.4 Zamiany w planie zagospodarowania przestrzennego, umożliwiając lokalizację odnawialnych źródeł energii Działanie 4.5 Przystąpienie do inicjatywy „Porozumienie Między Burmistrzami”

Cele operacyjne wiążą się z realizacją ukierunkowanych działao, które dążą do maksymalnego efektu ekologiczno-energetycznego przy zachowaniu technicznej i finansowej wykonalności. Przedstawione kierunki działao są zdefiniowane w kilku podstawowych cechach: 1. Rodzaj działania 

inwestycyjne- zakłada wdrożenia oparte na zakupie urządzeo, budowie lub modernizacji infrastruktury. Koszty eksploatacyjne oraz uzyskany efekt energetyczny i ekologiczny inwestycji rekompensują znaczne nakłady inwestycyjne;

S t r o n a 103 | 174

PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ



nieinwestycyjne-

środki

wspierające

realizację

działao

inwestycyjnych

oraz

indywidualne projekty proekologiczne w tym szkoleniowe, edukacyjne oraz zarządcze. Mimo relatywnie niskich kosztów poszczególnych działao przyczyniają się do znacznych efektów ekologicznych, szczególnie w dłuższej perspektywie czasowej. 2. Perspektywa czasowa 

krótkoterminowe- zamieszczone, w krótkiej perspektywie czasowej, jako działania realizowane jednym projektem inwestycyjnym bądź w zakresie 1-3 letnim;



długoterminowe- realizowane w perspektywie do 2020 r., systemem corocznych aktualizacji (np. projekty szkoleniowe) bądź wykraczające zakresem i możliwościami finansowania powyżej okresu 3 lat i wykraczające poza ramy czasowe opracowania.

3. Odpowiedzialnośd realizacyjna 

wpływ

Urzędu

Gminy-

przedsięwzięcia,

których

realizacja

jest

powiązana

z decyzyjnością władz gminy, gmina ma wpływ na zakres projektu, czas realizacji oraz przyjmuje pełną odpowiedzialnośd za efekty energetyczne i środowiskowe. Co istotne działania te muszą zostad wpisane do Wieloletniej Prognozy Finansowej Gminy; 

pozostałe jednostki- zadania zaplanowane przez inne energochłonne sektory w tym najistotniejszy sektor mieszkalny i gospodarczy. Inwestycje te pochodzą z aktualnych planów rozwoju lub innych dokumentów określających strategię ich działania na najbliższe lata i pozostają w gestii ich realizatorów.

4. Zdefiniowany poziom energetyczno-środowiskowy 

redukcja dwutlenku węgla- szacowany wyrażony w kgCO2 efekt ekologiczny realizacji działania wpływający na ogólny bilans emisji w gminie oraz stopieo realizacji celu strategicznego;



produkcja energii odnawialnej- szacowany wyrażony w kWh efekt energetyczny realizacji działao związanych z wzrostem produkcji energii elektrycznej i cieplnej w instalacjach OZE;



wskaźnik efektywności energetycznej- szacowany wyrażony w kWh efekt energetyczny realizacji działao.

S t r o n a 104 | 174

PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ

10.3. PLANOWANE DZIAŁANIA Plan Gospodarki Niskoemisyjnej zawiera działania, które będą podejmowane na poziomie lokalnym, leżące w kompetencji samorządu lokalnego, lokalnych przedsiębiorców, a także społeczeostwa gminy Turek. Celem poniższych działao jest redukcja emisji CO2, zmniejszenie energochłonności w różnych dziedzinach gospodarki oraz zwiększenie udziału odnawialnych źródeł energii na terenie gminy. Działania te zostały podzielone na działania samorządowe, które będą skupiały się na obszarach publicznych oraz działania w obrębie społeczeostwa, których głównym tematem będą zadania wykonywane w obszarze mieszkaoców gminy. W ramach Planu zostały przeanalizowane uwarunkowania i możliwości redukcji zużycia energii, wraz z oceną ich efektywności ekologiczno-ekonomicznej. Jako podstawę doboru działao, wykorzystuje się wyniki inwentaryzacji emisji gazów cieplarnianych, zagospodarowanie przestrzenne gminy oraz możliwości wynikające z wieloletniej prognozy finansowej. Mając na uwadze zmiennośd warunków otoczenia, a także fakt, że każde podejmowane działanie niesie ze sobą określone rezultaty i doświadczenia, niniejszy Plan może ulec korekcie, wraz ze zmianami w postępie technicznym, czy możliwościami finansowymi gminy. Cel operacyjny 1. Wykorzystanie potencjału odnawialnych źródeł energii oraz poprawa efektywności energetycznej obiektów komunalnych Działanie 1.1. Termomodernizacja obiektów użyteczności publicznej

Termomodernizacja obiektów będących własnością gminy jest jednym z podstawowych narzędzi służących poprawie efektywności energetycznej w obszarze „Samorządu”. Zadania termomodernizacyjne obejmowad mogą m.in.:  ocieplenie ścian, dachów, stropodachów, stropów nad piwnicami nie ogrzewanymi, podłóg na gruncie;  remont lub wymiana okien i drzwi zewnętrznych;

S t r o n a 105 | 174

PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ

 modernizacja lub wymiana urządzeo źródła ciepła oraz zainstalowanie automatyki sterującej urządzeniami;  modernizacja lub wymiana instalacji grzewczej;  modernizacja lub wymiana systemu zaopatrzenia w ciepłą wodę użytkową i zainstalowanie urządzeo zmniejszających zużycie wody;  usprawnienie systemu wentylacji. W zależności od zakresu realizowanych prac możliwe jest obniżenie zużycia energii cieplnej od 5-10% (wymiana stolarki okiennej i drzwiowej), 15-20% (ocieplenie zewnętrznych przegród), nawet do 50% (kompleksowa termomodernizacja wraz z wymianą źródła ciepła). Wymiana źródła ciepła w procesach termomodernizacyjnych jest ważna ze względu na spadek zapotrzebowania na energię w budynku. Pozostawienie starego źródła ogrzewania spowoduje, iż będzie ono przewymiarowane i będzie pracowad poniżej maksymalnej sprawności. Gmina Turek stara się systematycznie przeprowadzad działania termomodernizacyjne w zarządzanych przez nią budynkach. W najbliższych latach powinny zostad przeprowadzone prace termomodernizacyjne w następujących obiektach: 

w Szkole Podstawowej w Chlebowie,



w Zespole Szkół Rolniczych Centrum Kształcenia Praktycznego w Kaczkach Średnich.

Termomodernizacja tych obiektów, które charakteryzują się najwyższym jednostkowym zapotrzebowaniem na ciepło, a które do tej pory nie były modernizowane będzie wykonana w zakresie wymiany stolarki okiennej, docieplenia ścian, a także przede wszystkim modernizacji kotłowni na ekologiczne kotły o wysokiej sprawności energetycznej. Zestawienie wyników modernizacji poszczególnych obiektów zostało podane w poniższej tabeli:

S t r o n a 106 | 174

PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ

Tabela nr 35. Korzyści wynikające z termomodernizacji w poszczególnych obiektach na terenie gminy Turek Obiekt

Szkoła Podstawowa w Chlebowie

Rok budowy

Zakres działania

Zużycie energii na ogrzewanie [MWh]

1964

Modernizacja tego obiektu obejmuje docieplenie ścian zewnętrznych, a także wymianę stolarki otworowej.

166,62

30%

49,97

17,04

Modernizacja obejmuje docieplenie ścian zewnętrznych, a także wymianę stolarki otworowej.

1 699,67

35%

594,88

202,85

19642007

ZSR CKP w Kaczkach Średnich

Szacowany spadek zapotrzebowania na energię *%+

Redukcja zapotrzebowania na energię [MWh]

Redukcja emisji CO2 [t]

Źródło: Opracowanie własne

Szeroki zakres prac modernizacyjnych wyznaczonych obiektów będzie ukierunkowany w głównej mierze na poprawę wskaźnika przenikalności cieplnej przegród zewnętrznych. W wyniku realizacji zadania nastąpi redukcja zapotrzebowania na ciepło, a tym samym wskaźnik zapotrzebowania na m2 obiektów znacznie się zmniejszy. Ponadto do zadao gminy Turek w zakresie termomodernizacji przewiduje się wymianę kotłów na kotły wykorzystujące bardziej ekologiczne paliwa. W skład obiektów, które wymagają wymiany kotła wchodzą: 

Szkoła Podstawowa w Kaczkach Średnich,



Szkoła Podstawowa w Turkowicach,



Szkoła Podstawowa w Chlebowie.

Tabela nr 36. Charakterystyka obiektów przeznaczonych do termomodernizacji źródła ciepła Średnia Zapotrzebowanie Rodzaj wykorzy- Zużycie Rok Powierzchnia liczba na ciepło stywanego paliwa Obiekt 2 budowy [m ] 2 osób [kWh/m ] paliwa [t/rok]

Szkoła Podstawowa w Kaczkach Średnich

1972

100

502

188,6

Węgiel kamienny

15,00

Szkoła

1954

115

1 011,34

373,4

Węgiel kamienny

7,00

S t r o n a 107 | 174

PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ

Podstawowa w Turkowicach Szkoła Podstawowa w Chlebowie

1964

180

545,3

Węgiel kamienny i drewno

305,56

27,00

Źródło: Opracowanie własne

Według danych uzyskanych od zarządców obiektów, w których ma zostad przeprowadzona

termomodernizacja

źródła

ciepła,

we

wszystkich

placówkach

wykorzystywany jest węgiel kamienny do produkcji ciepła. W celu poprawy efektywności pracy kotłowni dobrym rozwiązaniem jest wymiana tradycyjnego kotła na kocioł węglowy retortowy, który charakteryzuje się o wiele wyższą sprawnością niż tradycyjne kotły. Dodatkowo funkcjonalny układ sterowania pozwala na takie dostosowanie procesu spalania, aby w pełni zaspokajało ono potrzeby użytkownika. Łatwa jest również obsługa kotła. Wystarczy raz na kilka dni załadowad zasobnik. Zastosowanie materiałów najwyższej jakości gwarantuje trwałośd i bezpieczeostwo użytkowania. Równie dobrym rozwiązaniem jest wymiana tradycyjnych kotłów na kotły opalane gazem ciekłym, tam gdzie nie ma możliwości podłączenia gazu ziemnego. Kotły na gaz mogą byd nawet do pięciu razy wydajniejsze w porównaniu z wykorzystaniem paliwa tradycyjnego. Jest to paliwo o wiele bardziej przyjazne dla środowiska naturalnego niż pozostałe paliwa. Biorąc pod uwagę powyższe założenia, wymiana kotłów w placówkach oświatowych w Chlebowie, Turkowicach i Kaczkach Średnich na kotły gazowe przyczyni się do redukcji emisji o 268,64 tCO2 i zmniejszenia zapotrzebowania na energię w wysokości 147,62 MWh.

S t r o n a 108 | 174

PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ

Działanie 1.2. Produkcja energii elektrycznej i cieplnej na połaciach dachów budynków użyteczności publicznej

Energia elektryczna Gmina jako jednostka odpowiedzialna za szereg zadao związanych z zapewnienia mieszkaocom jak najkorzystniejszych warunków do życia na jej obszarze winna też przejąd rolę edukacyjną dla społeczeostwa. Niewątpliwie taką funkcję spełni lokalizacja na połaciach dachów budynków użyteczności publicznej instalacji fotowoltaicznej służącej do produkcji energii elektrycznej, gdzie zapotrzebowanie na nią jest największe. Technologia ta jest jednym z najsilniej rozwijających się form pozyskania energii z zasobów odnawialnych. Zakładany zakres inwestycyjny rekomendowanych w niniejszym opracowaniu działania, moc poszczególnych instalacji oraz spodziewane koszty inwestycyjne i korzyści ekologiczne zostały szczegółowo przeanalizowane z uwzględnieniem następujących czynników: 

NASŁONECZNIENIE W CIĄGU TYPOWEGO ROKU METEOROLOGICZNEGO

Nasłonecznienie to wielkośd opisująca zasoby energii słonecznej docierające do powierzchni, zmienne wraz z szerokością geograficzną. Wartośd ta pozwala na ekonomicznie uzasadnione inwestycje zmierzające do pozyskania tej energii przez systemy PV, jej zdefiniowanie pozwoliło określid model ekonomiczny poszczególnych projektów na dachach analizowanych budynków. 

CHARAKTERYSTYKA TECHNICZNA BUDYNKU, POŁACI DACHU

Uwzględniono możliwości zastosowania stelaża korygującego, którego celem będzie ukierunkowanie kąta połaci paneli fotowoltaicznych względem poziomu do kąta 30°. Ponieważ napromieniowanie jest najintensywniejsze w porze południowej na etapie projektowym należy usadowid poład produkcyjną na azymut 0°. Działania te zapewnią maksymalizację produkcji energii przy minimalnej ingerencji w strukturę budynku. Biorąc pod uwagę powyższe, obliczono możliwą moc instalacji do montażu w każdym z budynków przy założeniu zagospodarowania 1 kWp wymaga 6,5 m2 powierzchni zagospodarowania dachu skośnego i około 18 m2 w przypadku dachu płaskiego.

S t r o n a 109 | 174

PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ



RZECZYWISTE ZUŻYCIE ENERGII ELEKTRYCZNEJ

W celu dobrania adekwatnej do potrzeb mocy instalacji uwzględniono zróżnicowany profil zużycia energii elektrycznej na obiektach powiązany z ich przeznaczeniem. Szczegółowe informacje na temat zużycia energii elektrycznej w cyklu rocznym oraz dziennym pozwoliły na rekomendacji mocy instalacji propagowanej ideą „prosumenta” tj. jak najwyższej autokonsumpcji energii przy minimalnej ilości nadprodukcji. Dane te posłużyły do dalszej analizy doboru instalacji. 

DOSTOSOWANIE DO SYSTEMU PRAWNEGO

Zgodnie z zapisami Ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. Prawo Energetyczne (Dz.U. 1997 Nr 54 poz. 348) oraz Ustawy z dnia 20 lutego 2015 r. o odnawialnych źródłach energii (Dz.U. 2015 poz. 478) instalacje fotowoltaiczne przewidziane w niniejszym działaniu o mocy do 40 kWp przyłączone do sieci elektroenergetycznej o napięciu znamionowym niższym niż 110 kV są traktowane, jako mikroinstalacja. Preferencje tego typu źródeł przejawia się brakiem obowiązku posiadania pozwolenia na budowę (procedura sprowadza się do trybu zgłoszenia instalacji), zwolnienie z opłaty przyłączeniowej, zwolnienie z obowiązku posiadania

koncesji,

również

sam

koszt

zamontowania

układu

pomiarowego

i zabezpieczającego ponosi operator dystrybucyjny. W związku z tym na etapie realizacji należy uwzględnid stosunek prawny inwestycji i przeanalizowad zasadnośd zwiększenia mocy powyżej 40 kWp. 

EKONOMIA

W ostatnich latach odnotowano sukcesywne spadki cen poszczególnych komponentów elektrowni fotowoltaicznych, w szczególności paneli fotowoltaicznych gdzie w latach 20112012 ceny technologii paneli monokrystalicznych spadły o 25%, natomiast polikrystalicznej o 38%. W dalszym ciągu instalacje te należą do technologii wymagających znacznych nakładów finansowych, w których prawidłowością jest spadek jednostkowych kosztów wraz ze wzrostem wartości całej inwestycji. W związku z powyższym z projektu wyłączono instalacje na obiektach, których zapotrzebowanie na energię elektryczną w skali roku nie przekracza 1 000 kWh, i których niewielka moc i niewielka produkcja przy zakupie m.in. inwertera, okablowania, zabezpieczeo jest ekonomicznie nieuzasadniona.

S t r o n a 110 | 174

PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ

Wspomniany system prawny wyklucza ponadto zasadnośd budowy instalacji o zwiększonej mocy w stosunku do rzeczywistych potrzeb obiektu, energia bowiem wyprodukowana i skonsumowana przez wytwórcę bilansuje się zgodnie z ceną za usługę sprzedaży oraz dystrybucji, natomiast rekompensata za ewentualną nadprodukcja może wynieśd co najwyżej 100% średniej ceny sprzedaży energii elektrycznej na rynku konkurencyjnym ogłoszonej przez prezesa URE. Instalacje te, zatem nie powinny byd przewymiarowane, aby okres zwrotu był maksymalnie atrakcyjny dla inwestora. Co istotne, w nowym systemie prawnym przekroczenie zainstalowanej mocy 40 kWp wiąże się z przejściem w inny system rozliczeniowy za energię wprowadzoną do sieci, system ten jest również ekonomicznie nieatrakcyjny. Lokalizacja poszczególnych instalacji na obiektach będących w kompetencjach władz samorządowych wpłynie na zmniejszenie kosztów eksploatacyjnych obiektów z tytułu zmniejszenia

zapotrzebowania

na

energię.

Szacuje

się,

iż

przewidziane

w działaniu 7 instalacji o łącznej mocy 67 kWp będzie w stanie wyprodukowad w skali roku 63 650 kWh energii elektrycznej, gdzie przy kosztach za 1 kWh na poziomie 0,61 zł oszczędności te będą znaczne. Ponadto produkcja tak znacznej ilości energii wpłynie na ograniczenie emisji dwutlenku w ilości około 51,68 t. Powyższe założenia należy traktowad jedynie jako przykład działao inwestycyjnych. Zakładaną moc poszczególnych instalacji należy szczegółowo przeanalizowad i może ona ulec korekcie. Projekt będzie mógł zostad zrealizowany w przypadku uzyskania dofinansowania .

S t r o n a 111 | 174

PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ

Tabela nr 37. Szczegółowy zakres ekonomiczny, energetyczny oraz środowiskowy instalacji fotowoltaicznych na połaciach dachów budynków publicznych Źródło: Opracowanie własne

Lokalizacja

Urząd Gminy w Turku, ul. Ogrodowa 4 Wiejskie Centrum Lokalnej Aktywności, Kowale Księże 38A Szkoła Podstawowa, Chlebów 15 Szkoła Podstawowa, Cisew 55 Szkoła Podstawowa, Żuki 92 Zespół SzkolnoPrzedszkolny, Słodków 21 ZSR CKP w Kaczkach Średnich Razem

Redukcja emisji CO2

Zapotrzebowanie na energię el. budynku pokryte bezpośrednio z PV

Zapotrzebowanie energii uzupełnione z sieci

Oszczędnośd roczna z tytułu 100% auto konsumpcji energii *

[kWh/rok]

[tCO2/rok]

[kWh]

[kWh]

40,00

9 500,00

7,71

9 500,00

4,00

16,00

3 800,00

3,09

8 800

4,00

16,00

3 800,00

16 500

8

32,00

12 110

6

32 494

334 744

Zainstalowana moc całkowita

Liczba paneli 250 Wp

Ilośd wyprodukowanej energii

[kWh]

[kWp]

szt.

19 000

10,00

6 000

Średnioroczne zużycie energii

Prosty okres zwrotu z dofinansowaniem 40%

Koszt inwestycyjny

Koszt inwestycyjny (40% wsparcie)

Koszt inwestycyjny (60% wsparcie)

*zł+

*zł+

*zł+

*zł+

[lata]

9 500,00

5 795,00

65 000,00

39 000,00

26 000,00

6,73

3 800,00

2 200,00

2 318,00

30 000,00

18 000,00

12 000,00

7,77

3,09

3 800,00

5 000,00

2 318,00

30 000,00

18 000,00

12 000,00

7,77

7 600,00

6,17

7 600,00

8 900,00

4 636,00

54 400,00

32 640,00

21 760,00

7,04

24,00

5 700,00

4,63

5 700,00

6 410,00

3 477,00

42 000,00

25 200,00

16 800,00

7,25

15

60,00

14 250,00

11,57

14 250,00

18 242,00

8 692,50

90 000,00

54 000,00

36 000,00

6,21

20

80,00

19 000,00

15,43

19 000,00

315 744,00

11 590,00

120 000,00

72 000,00

48 000,00

6,21

429 646,00 67,00 268,00 63 650,00 51,68 63 650,00 365 996,00 38 826,50 431 400,00 258 840,00 *przyjęto 0,61 zł/kWh na podstawie Informacji Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki nr 9/2015 w sprawie średniej ceny energii elektrycznej

S t r o n a 112 | 174

172 560,00

PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ Rysunek nr 33. Instalacje fotowoltaiczne na połaciach dachów budynków publicznych kWh 400000 350000 300000 250000 200000 150000 100000 50000 0 Urząd Gminy w Turku

Wiejskie Cenrtum Lokalnej Aktywności

Średnioroczne zużycie energii *kWh+

19000,00

6000,00

8800,00

16500,00

12110,00

32492,00

334744,00

Roczna produkcja energii z instalacji fotowoltaicznej [kWh]

9 500,00

3 800,00

3 800,00

7 600,00

5 700,00

14 250,00

19 000,00

Szkoła Szkoła Szkoła Zespół SzkolnoPodstawowa w Podstawowa w Podstawowa w Przedszkolny w Chlebowie Cisewie Żukach Słodkowie

Źródło: Opracowanie własne

S t r o n a 113 | 174

ZSR CKP w Kaczkach Średnich

PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ Energia cieplna W przypadku budynków użyteczności publicznej, które zlokalizowane są na terenie gminy Turek istnieją uargumentowane powody, aby na niektórych z nich zainstalowad kolektory słoneczne, które służyłyby do przygotowywania ciepłej wody użytkowej. Podobnie jak w przypadku instalacji fotowoltaicznych gmina Turek jest usytuowaną na korzystnym terenie, aby móc wykorzystywad energię słoneczną. Instalacje solarne proponuje się do zainstalowania na podanych poniżej obiektach:  

ZSR CKP w Kaczkach Średnich, Urząd Gminy w Turku.

S t r o n a 114 | 174

PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ Tabela nr 38. Szczegółowy zakres ekonomiczny, energetyczny oraz środowiskowy instalacji kolektorów słonecznych na połaciach dachów budynków publicznych

Lokalizacja

Dobowe zapotrzebowanie na energię do c.w.u.

Liczba kolektorów

Koszt inwestycyjny

Koszt inwestycyjny (40% wsparcie)

Koszt inwestycyjny (60% wsparcie)

Produkcja

Produkcja

Redukcja emisji CO2

[dm /dobę+

[kWh/doba]

[szt.]

*zł+

*zł+

*zł+

[kWh/rok]

[MWh/rok]

[tCO2/rok]

500,00 200,00 700,00

94 275,00 37 710,00 131 985,00

11 5 16

55 000,00 25 000,00 80 000,00

33 000,00 15 000,00 48 000,00

22 000,00 10 000,00 32 000,00

6 690,91 2 676,36 9 367,27

6,69 2,68 9,37

8,21 2,66 10,87

Dobowe zużycie wody

3

ZSR CKP w Kaczkach Średnich Urząd Gminy w Turku Razem

Źródło: Opracowanie własne

S t r o n a 115 | 174

PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ Działanie 1.3. Produkcja energii elektrycznej przy energochłonnej infrastrukturze wodno-kanalizacyjnej

Działania, które podejmowane są wraz z myślą budowy i modernizacji sieci wodociągowych i kanalizacyjnych powinny byd przemyślane. Z tą myślą nowa infrastruktura powinna zostad zaplanowana w systemie energooszczędnym, a potrzeby związane z modernizacją powinny odbywad się w kierunku wymiany urządzeo na energooszczędne. Na potrzeby obiektów, które charakteryzują się największą energochłonnością powinno zastosowad się instalacje fotowoltaiczne, które wytwarzałyby energię niezbędną do funkcjonowania zainstalowanych urządzeo. Mając na uwadze powyższe założenia infrastruktura wodno - kanalizacyjna świetnie nadaje się jako odbiornik energii z instalacji fotowoltaicznych. Często stacje wodociągowe i oczyszczalnie dysponują wolną i ogrodzoną powierzchnią, na której można ulokowad instalacje o większej mocy. W gminie Turek budowę instalacji fotowoltaicznych przewidziano na 4 obiektach o najwyższym zużyciu energii: 

Słodków - dz. nr 82/10;



Dzierżązna - dz. nr 341/4;



Cisew - dz.nr 440/3, 440/4, 440/5;



Kaczki Średnie - dz. nr 79/1.

Projekt zakłada montaż 4 instalacji fotowoltaicznych o łącznej mocy 90 kWp. Działanie to spowoduje redukcję emisji CO2 o 69,43 ton oraz zwiększenie produkcji energii ze źródeł odnawialnych o 85,5 MWh, uszczegółowienie założeo stanowi poniższa tabela.

S t r o n a 116 | 174

PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ Tabela nr 39. Szczegółowy zakres ekonomiczny, energetyczny oraz środowiskowy instalacji fotowoltaicznych przy energochłonnej infrastrukturze wodno-kanalizacyjnej Źródło: Opracowanie własne

Lokalizacja

SUW Słodków SUW Kaczki Średnie SUW Cisew SUW Dzierżązna Razem

Redukcja emisji CO2

Zapotrzebowanie na energię el. budynku pokryte bezpośrednio z PV

Zapotrzebowanie energii uzupełnione z sieci

Oszczędnośd roczna z tytułu 100% auto konsumpcji energii *

[kWh/rok]

[tCO2/rok]

[kWh]

[kWh]

120,00

28 500,00

23,14

28 500,00

25

100,00

23 750,00

19,29

28 756,00

20

80,00

19 000,00

47 512,00

15

60,00

240 379,00

90

360,00

Zainstalowana moc całkowita

Liczba paneli 250 Wp

Ilośd wyprodukowanej energii

[kWh]

[kWp]

szt.

116 003,00

30

48 108,00

Średnioroczne zużycie energii

Prosty okres zwrotu z dofinansowaniem 40%

Koszt inwestycyjny

Koszt inwestycyjny (40% wsparcie)

Koszt inwestycyjny (60% wsparcie)

*zł+

*zł+

*zł+

*zł+

[lata]

87 503,00

17 385,00

174 000,00

104 400,00

69 600,00

6,01

23 750,00

24 358,00

14 487,50

150 000,00

90 000,00

60 000,00

6,21

15,43

19 000,00

9 756,00

11 590,00

120 000,00

72 000,00

48 000,00

6,21

14 250,00

11,57

14 250,00

33 262,00

8 692,50

90 000,00

54 000,00

36 000,00

6,21

85 500,00

69,43

85 500,00

154 879,00

52 155,00

534 000,00

320 400,00

*przyjęto 0,61 zł/kWh na podstawie Informacji Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki nr 9/2015 w sprawie średniej ceny energii elektrycznej

S t r o n a 117 | 174

213 600,00

PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ Rysunek nr 34. Instalacje fotowoltaiczne przy energochłonnej infrastrukturze wodno-kanalizacyjnej

Źródło: Opracowanie własne

S t r o n a 118 | 174

PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ Działanie 1.4. Rozbudowa i modernizacja oświetlenia ulicznego

Na terenie gminy Turek zlokalizowanych jest 1 078 wysokoprężnych lamp sodowych, których właścicielem w przeważającym stopniu jest Spółka Oświetlenia Ulicznego i Drogowego w Kaliszu. Jedynie 39 lamp należy do własności gminy Turek. Oświetlenie uliczne w ciągu roku zużywa 655,22 MWh, co powoduje emisję dwutlenku węgla do atmosfery w wysokości 532,04 tCO2. Należy zaznaczyd, że według danych na terenie gminy zlokalizowana jest tylko jedna lamp LED, która znacząco mniej zużywa energii elektrycznej niż pozostałe lampy. Działania jakie gmina powinna podjąd w celu ograniczenia zużycie energii elektrycznej przez oświetlenie drogowe, to przede wszystkim dążyd do wymiany starych świetlówek na nowoczesne oświetlenie LED. Jest to sprawa dośd skomplikowana, ponieważ gmina nie jest właścicielem całej infrastruktury oświetleniowej, dlatego powinna podejmowad w tym celu rozmowy z zarządcą infrastruktury. Dlaczego tak ważna jest modernizacja oświetlenia publicznego, ponieważ odgrywa ono istotną rolę w bezpieczeostwie ruchu publicznego. Zapewnienie odpowiedniej widoczności po zmroku, czy w złych warunkach pogodowych wiąże się z ponoszeniem przez gminę kosztów na energię elektryczną. W gminach, w których funkcjonują starsze, nieefektywne systemy oświetlenia ulic, koszty oświetlenia mogą byd znaczne. Z drugiej strony, potencjał oszczędności jest ogromny i może sięgad od 30 do nawet 70%. Dobrym rozwiązaniem przy modernizacji oświetlenia jest wymiana starych świetlówek na nowoczesne oświetlenie LED, które posiada szereg zalet, a przede wszystkim przynosi znaczne oszczędności przy stosunkowo krótkim okresie zwrotu inwestycji.

S t r o n a 119 | 174

PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ

wysoka efktywnośd energetyczna wysoka trwałośd oświetlenia

niewielkie wymagania eksploatacyjne

Zalety wkładów LED możliwośd precyzyjnego kierowania światła

brak promieniowania UV i podczerwieni

możliwośd wyboru koloru

Przy założeniu, że gmina podejmie działania do 2020 roku związane z wymianą oświetlenia ulicznego należącego do własności gminy (39 szt.), na nowoczesne oświetlenie LED przyczyni się do redukcji 6,12 tCO2. Oświetlenie hybrydowe Wraz z budową nowej infrastruktury około drogowej wzdłuż drogi krajowej nr 72 do miejscowości Albertów i miejscowości Turkowice, gmina Turek powinna podjąd działanie polegające

na

budowie

oświetlenia

hybrydowego,

mającego

na

celu

poprawę

bezpieczeostwa użytkowników ścieżek pieszo-rowerowych. Przy trasie długości około 12 km, zakłada się budowę 80 lamp hybrydowych. Budowa 80 lamp hybrydowych opartych na pozyskaniu energii słonecznej i wiatru umożliwi zaoszczędzid 131,44 MWh energii elektrycznej, co w konsekwencji pozwoli uniknąd emisji około 106,73 t dwutlenku węgla.

S t r o n a 120 | 174

PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ Tabela nr 40. Charakterystyka energetyczno-ekologiczna budowy hybrydowego oświetlenia ulic Źródło światła Źródło światła Zakładany Liczba Energia Emisja aktualnie – w nowym koszt instalacji zaoszczędzona uniknięta Lampy lampy sodowe systemie - lamy inwestycyjny [szt.] [MWh] [tCO2] hybrydowe [W] hybrydowe [W] *zł+

150

65

80

131,44

106,73

600 000

Źródło: opracowanie własne

Cel operacyjny 2. Modernizacja źródeł ciepła oraz wzrost zastosowania OZE w produkcji energii użytkowej w sektorze mieszkalnym i rolnym Działanie 2.1. Ograniczenie emisji zanieczyszczeo powstających ze spalania paliw na potrzeby c.o.

Na podstawie ankiet zebranych wśród mieszkaoców wynika, że w przeważającej większości na terenie gminy Turek, jako źródło centralnego ogrzewania służy kocioł węglowy rusztowy, a najchętniej stosowane paliwo to węgiel, drewno, miał i olej opałowy. Bazowa inwentaryzacja emisji ukazuje, że paleniska domowe odpowiadają za bardzo dużą częśd emisji dwutlenku węgla z terenu gminy Turek. Przyczyną takiego stanu rzeczy jest stosowanie nisko sprawnych kotłów na paliwa stałe z ręcznym załadunkiem paliwa. Kryterium wyboru źródła ogrzewania najczęściej jest cena nośnika energii, a więc szacowane koszty ogrzewania domu. Kolejnym z kryteriów wyboru jest komfort obsługi zasilanego nim urządzenia grzewczego – niektóre wystarczy włączyd i można zapomnied o ich dalszej kontroli, inne będą wymagały regularnego, ręcznego uzupełniania paliwa, to też z kolei wymagają dodatkowego miejsca do ich przechowywania. Pamiętajmy, że coraz większe znaczenie nabiera wpływ danego nośnika energii na środowisko – te najbardziej ekologiczne przekładają się na wyższą cenę urządzenia grzewczego oraz wyższe koszty eksploatacji.

S t r o n a 121 | 174

PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ W celu poprawy efektywności ekologicznej i energetycznej w systemach ogrzewania na terenie gminy Turek przewiduje się dofinansowanie do wymiany kotłów węglowych na instalacje wysoko sprawnych urządzeo grzewczych: węglowych retortowych, gazowych, olejowych, a także pomp ciepła oraz innych czystych technologii. W celu maksymalizacji zysku ekologicznego przedsięwzięcia, należy podjąd kroki dążące do współfinansowania działania ze źródeł w systemie inwestor/mieszkaniec-gmina-jednostka zewnętrzna. Zakładany poziom dofinansowania przyjęty na potrzeby niniejszego opracowania na poziomie około 50% daje podstawy do powodzenia projektu, wskaźnik ten powinien zostad wdrożony, bądź w miarę możliwości podwyższany. Na przestrzeni lat 2015-2020 zakłada się wymianę 200 indywidulanych systemów grzewczych, których podstawą ustalenia wysokości dotacji celowej jest efektywnośd redukcji emisji CO2. W związku z faktem, iż poszczególne źródła wykazują zróżnicowany stopieo redukcji zanieczyszczeo powietrza, projekt przewiduje ich finansową faworyzację (przykład wskazany w poniższej tabeli). Tabela nr 41. Zakładane dofinansowanie inwestycji związanych z modernizacją lokalnych systemów grzewczych Rodzaj zasilania

Dofinansowanie

Nie więcej niż

Kocioł węglowy retortowy/tłokowy

50%

2 500 zł

Kocioł gazowy

60%

5 000 zł

Kocioł olejowy

60%

5 000 zł

Kocioł na pelet drzewny

70%

5 000 zł

Pompa ciepła (powietrzna)

50%

5 000 zł

Pompa ciepła (gruntowa)

20%

7 500 zł

Źródło: opracowanie własne

Na

potrzeby

niniejszego

opracowania

sporządzono

szczegółową

ankietyzację

charakterystyki energetycznej mieszkalnictwa jednorodzinnego w gminie. Na tej podstawie oszacowano średnie zapotrzebowanie na ciepło budynku na poziomie około 126,79 kWh/m2 przy średniej powierzchnia użytkowej 1 mieszkania 101,88 m2 (źródło: Bank Danych Lokalnych GUS za rok 2013). Zakładany wskaźnik posłużył w dalszych analizach zapotrzebowania na poszczególne nośniki paliw, spodziewane efekty ekologiczne oraz nakład inwestycyjny oraz eksploatację kosztów ogrzewania budynków.

S t r o n a 122 | 174

PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ Efektem modernizacji systemu grzewczego opartego dotychczas na kotle węglowym na nowe alternatywne źródło jest redukcja zużycia energii paliw. Wyższa sprawnośd układu jest najsilniej odczuwalna w przypadku zainstalowania pomp ciepła, zamiana na kocioł retortowy również wiąże się z niższym kosztem eksploatacyjnym instalacji. Poniższa analiza zakłada przykładowy scenariusz realizacji projektu gdzie łączna ilośd 200 modernizacji, zostanie w głównej mierze przeznaczona na modernizację opartą o kocioł retortowy i kocioł na pelet drzewny. Przy założeniu zgodnym z tabelą Urząd Gminy powinien powziąd środki, aby pozyskad fundusze zewnętrzne w celu dofinansowania modernizacji indywidualnych systemów grzewczych (w perspektywie do 2020 r.). Tabela nr 42. Analiza energetyczno-ekologiczna projektu modernizacji indywidualnych źródeł ciepła Zużycie paliwa

Źródło ciepła

kocioł węglowy komorowy kocioł węglowy retortowy/ tłokowy Kocioł gazowy kocioł olejowy kocioł na pelet drzewny pompa ciepła (powietrzna) pompa ciepła (gruntowa)

Sprawnośd całkowita układu grzewczeg o

59%

ilośd

jedn.

3,1

[t]

Redukcja zużycia energii w stosunku do starego kotła

Łączny koszt eksploat acji jednego źródła

Dofinans owanie na jednostk ę

Zakład ana liczba uspraw nieo w skali gminy

Łączny koszt dofinansow ania

Łączny koszt inwestycyj ny

-

-

-

-

1 986 zł

72%

2,5

[t]

18%

1 878 zł

2500 zł

100

250 000 zł

500 000 zł

81%

1 620,3

[m3]

27%

3 937 zł

5 000 zł

20

100 000 zł

168 000 zł

5 000zł

20

100 000 zł

168 000 zł

5 000zł

40

200 000 zł

360 000 zł

3

81%

1,6

[m ]

27%

72%

3,6

[t]

18%

COP 3,5

4,3

[MWh]

80%

2 368 zł

5 000zł

10

50 000 zł

150 000 zł

COP 4

3,2

[MWh]

85%

1 776 zł

7 500 zł

10

75 000 zł

300 000 zł

200

775 000 zł

1 646 000zł

4 480 zł 3 229 zł

Razem

Źródło: opracowanie własne

Biorąc pod uwagę powodzenie powyższego działania można założyd, że przy modernizacji 200 instalacji w skali zmian przedstawionym w poniższej tabeli docelowo w roku 2020 projekt przyczyni się do redukcji około 474 ton dwutlenku węgla.

S t r o n a 123 | 174

PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ Tabela nr 43. Analiza ekologiczna projektu modernizacji indywidualnych źródeł ciepła Źródło ciepła

Emisja CO2/źródło

Zmniejszenie emisji z tytułu modernizacji jednego kotła komorowego [%] [kg]

Zakładana liczba usprawnieo w skali gminy

Łączny efekt ekologiczny [kg]

kocioł węglowy komorowy kocioł węglowy retortowy/tłokowy Kocioł gazowy kocioł olejowy kocioł na pelet drzewny pompa ciepła (powietrzna)

5 651,67 4 786,43 3 182,34 2 639,76 0,00 3 496,30

[kg/t] [kg/t] 3 [kg/m ] 3 [ kg/m ] [kg/t] [kg/MWh]

15% 44% 53% 100% 38%

-865 -2 469 -3 012 -5 652 -2 155

100 20 20 40 10

86 523 49 386 60 238 226 067 21 554

pompa ciepła (gruntowa)

2 622,23

[kg/MWh]

54%

-3 029

10

30 294

Razem

200

474 062

Źródło: opracowanie własne

Powyższe założenia należy traktowad jedynie jako przykład działao inwestycyjnych. Zakładany poziom dopłat do poszczególnych instalacji należy szczegółowo przeanalizowad i może on ulec zmianie. Projekt będzie mógł zostad zrealizowany w przypadku uzyskania dofinansowania. Działanie 2.2. Przygotowanie ciepłej wody użytkowej za pomocą alternatywnych sposobów pozyskania energii pierwotnej

Instalacja kolektorów słonecznych oraz pomp ciepła jest rozwiązaniem przeznaczonym do wsparcia głównego źródła energii wykorzystywanego na potrzeby ogrzewania budynku, z technicznego oraz ekonomicznego punktu widzenia nie mogą bowiem zastąpid go w pełni. W przypadku kolektorów słonecznych rozwiązanie to pozwala na pokrycie maksymalnie w 60-75% zapotrzebowania energii na przygotowanie c.w.u. w ciągu roku, natomiast pompa ciepła przy niesprzyjających warunkach pracy działa wykorzystując głównie energię elektryczną. Niemniej jednak wykorzystanie tego typu rozwiązao zastępuje wykorzystanie węgla kamiennego, którego energetyczne wykorzystanie generuje znaczne ilości zanieczyszczeo zdefiniowanych jako wysoce uciążliwa „niska emisja”. Podsumowując, zarówno pompa ciepła, jak i system solarny mają swoje wady i zalety. O tym, czy będziemy stosowali pierwsze, czy drugie rozwiązanie należy zawsze rozstrzygad indywidualnie, biorąc pod uwagę specyfikę architektury domu, jego umiejscowienia i możliwości zastosowania systemu solarnego lub pompy ciepła.

S t r o n a 124 | 174

PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ Gdy budynek jest zacieniony przez wysokie drzewa lub nie mamy możliwości poprawnego montażu kolektorów (na odpowiednią stronę świata, pod odpowiednim kątem od poziomu), raczej będziemy montowali pompę ciepła. Gdy elementem najważniejszym będą koszty eksploatacyjne, prawdopodobnie zastosujemy system solarny. Niezależnie od wyboru kolektora lub pompy, inwestycje te wymagają dodatkowego wsparcia finansowego by mogły konkurowad z obecnymi systemami przygotowania ciepłej wody użytkowej. W 2014 r. zakooczył się program 45% dopłat do kredytów bankowych przeznaczonych na zakup i montaż kolektorów słonecznych dla osób fizycznych i wspólnot mieszkaniowych w budynkach mieszkalnych realizowany przez NFOŚiGW. W ramach programu udzielono dotacji dla 66 435 instalacji na łączną kwotę 443 045 000 zł. Program opisany powyżej pokazuje, że wystarczającą zachętą dla zmiany sposobu przygotowania c.w.u. jest dotacja do 50% wartości inwestycji. Z uwagi na zakooczenie programu dotacji z NFOŚiGW gmina Turek może udzielid dotacji na powyższe cele z własnych środków budżetowych lub postarad się o pozyskanie środków zewnętrznych. Mając na uwadze ograniczone środki budżetowe gminy Turek, pozyskanie dotacji z programów opisanych w dziale "Finansowanie przedsięwzięd" będzie warunkiem koniecznym do realizacji niniejszego działania. W zależności od programu można uzyskad od 40 do nawet 80% dotacji na kwalifikowalne koszty inwestycyjne, a pozostałe koszty będą stanowiły wkład własny mieszkaoca. Stosując taki mechanizm można mied pewnośd zainteresowania mieszkaoców wymianą instalacji do c.w.u. oraz nie narażeniem budżetu gminy na kolejne wydatki. W związku z tym projekt przewiduje około 50% stopieo wsparcia w zakresie montażu około 100 instalacji do przygotowania ciepłej wody obejmujące: 30 instalacji powietrznych pomp ciepła oraz 70 instalacji kolektorów słonecznych. Dofinansowanie powinno obejmowad zarówno same kolektory i pompy jak i zasobnik, pompy obiegowe, konstrukcje oraz przewody. W analizach energetycznych oraz ekonomiczno-środowiskowych założono średnie zapotrzebowanie na ciepło c.w.u. gospodarstwa domowego, który posłużył

S t r o n a 125 | 174

PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ w dalszych analizach zapotrzebowania na poszczególne nośniki paliw, spodziewane efekty ekologiczne oraz nakład inwestycyjny oraz eksploatację systemu grzewczego. Przy założeniu zgodnym z tabelą Urząd Gminy powinien powziąd środki, aby pozyskad fundusze zewnętrzne w celu dofinansowania modernizacji indywidualnych systemów grzewczych ciepłej wody użytkowej. Należy jednak zaznaczyd, iż z powodów ekonomicznych projekt będzie mógł zostad zrealizowany jedynie w przypadku uzyskania dofinansowania. Tabela nr 44. Analiza energetyczno-ekologiczna projektu modernizacji systemów c.w.u.

Źródło pozyskani a energii

Instalacja

kocioł węglowy komorowy kolektor słoneczny

pompa ciepła

węgiel kamienny węgiel kamienny energia słooca e. elektrycz na pozyskan ie z OZE

Zużycie paliwa

Sprawnośd całkowita układu grzewczeg o

ilośd

jedn.

59%

1,1

[t]

61%

0,4

[t]

39%

10,3

[GJ]

1,2

[MWh]

COP >3,5 3,5

Redukcj a zużycia energii w stosunk u do starego kotła

Łączny koszt eksploa tacji źródła

Dofinanso wanie na jednostkę

Zakłada na liczba uspraw nieo w gminie

Łączny koszt dofinansowani a

Łączny koszt inwestycyjny

-

719,43

-

-

-

-

25,0%

280,58

5 000 zł

70

350 000 zł

700 000 zł

41,0%

643,50

7 500 zł

30

225 000 zł

450 000 zł

100

575 000 zł

1 150 000 zł

[MWh]

Razem

Źródło: opracowanie własne

Modernizacja kotłów komorowych wiąże się ze zmniejszeniem emisji dwutlenku węgla w tym nawet 61% w przypadku wsparcia systemu kolektorami słonecznymi. Przy założeniu modernizacji 100 instalacji w skali zmian przedstawionych w poniższej tabeli, docelowo w roku 2020 projekt przyczyni się do redukcji około 120 ton dwutlenku węgla. Tabela nr 45. Analiza ekologiczna projektu modernizacji systemu c.w.u. Źródło ciepła

kocioł węglowy komorowy

Emisja CO2 w źródle

2 047,62

[kg/t]

kolektor słoneczny

798,57

pompa ciepła

950,04

[ kg/m ]

Zmniejszenie emisji z tytułu modernizacji jednego kotła komorowego [%] [kg]

Zakładana liczba usprawnieo w skali gminy

Łączny efekt ekologiczny [kg]

[kg/t]

61%

1 249

70

87 433

3

54%

1 098

30

32 927

100

120 360

Razem

Źródło: opracowanie własne

S t r o n a 126 | 174

PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ

Działanie 2.3. Produkcja energii elektrycznej w instalacjach prosumenckich

Ramach programu Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej „Wspieranie rozproszonych, odnawialnych źródeł energii. Częśd 4) Prosument - linia dofinansowania z przeznaczeniem na zakup i montaż mikroinstalacji odnawialnych źródeł energii” realizowanych przez jednostki samorządu terytorialnego można starad się o dofinansowanie do mikroinstalacji wykorzystujących odnawialne źródła energii. W 2015 r. program ten został zaktualizowany, a jedna ze zmian polega na przedłużeniu okresu obowiązywania dotacji w wysokości 40% dla źródeł energii elektrycznej, do kooca 2016 r. W ramach programu gmina Turek może uzyskad wsparcie na zakup i montaż mikroinstalacji odnawialnych źródeł energii, do produkcji energii elektrycznej dla osób fizycznych na potrzeby budynku mieszkalnego. Z uwagi na uwarunkowania prawne oraz proponowany system rozliczeo energii wyprodukowanej w mikroinstalacji, moc instalacji fotowoltaicznej powinna byd jak najbardziej zbliżona do zapotrzebowania budynku na energię. Według zebranych danych łączne zużycie energii elektrycznej w 2013 roku w gospodarstwach domowych w gminie Turek wyniosło 5 885,4 MWh. Energia ta została spożytkowana przez 2 480 odbiorców, tym samym zapotrzebowanie na energię elektryczną zostało oszacowane na poziomie 2 373,15 kWh/gospodarstwo domowe (według przeprowadzonej ankietyzacji średnie zużycie energii elektrycznej przez gospodarstwo domowe wynosi ponad 3 494 kWh rocznie). Analiza opłacalności oraz zakładana stopa zwrotu inwestycji wydaje się najkorzystniejsza przy mocy adekwatnej do przewidywanego zapotrzebowania. Tym samym projekt zakłada montaż 80 instalacji o mocy od 2 do 4 kWp mocy zainstalowanej na jednego „Prosumenta”. Dane szczegółowe przedstawiono w tabelach poniżej.

S t r o n a 127 | 174

PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ

Tabela nr 46. Analiza energetyczno-ekonomiczna instalacji prosumenckiej o mocy 2 kWp

Zmienna

Wartośd

Jednostka

2

[kWp]

Liczba paneli fotowoltaicznych 250 Wp

8

[szt.]

Zakładana powierzchnia do zagospodarowania (dach skośny)

13

[m2]

1 900

[kWh]

Koszt inwestycyjny całkowity

16 000,00

*zł+

Dotacja z programu „Prosument” 40%

6 400,00

*zł+

Udział własny mieszkaoca 40%

6 400,00

*zł+

3 200,00

*zł+

1,54

[tCO2]

Produkcja

Dane

Moc instalacji

Roczna produkcja energii z instalacji fotowoltaicznej z uwzględnieniem strat

Opłacalnośd

Koszt inwestycji

Dotacja z budżetu gminy20%

Efekt ekologiczny

Redukcja CO2

Redukcja CO2

Źródło: Opracowanie własne Tabela nr 47. Analiza energetyczno-ekonomiczna instalacji prosumenckiej o mocy 2,5 kWp

Produkcja

Dane

Zmienna

Wartośd

Jednostka

Moc instalacji

2,5

[kWp]

Liczba paneli fotowoltaicznych 250 Wp

10

[szt.]

Zakładana powierzchnia do zagospodarowania (dach skośny)

17

[m2]

2 375

[kWh]

Koszt inwestycyjny całkowity

20 000,00

*zł+

Dotacja z programu „Prosument” 40%

8 000,00

*zł+

Udział własny mieszkaoca 40%

8 000,00

*zł+

Dotacja z budżetu gminy 20%

4 000,00

*zł+

1,93

[tCO2]

Roczna produkcja energii z instalacji fotowoltaicznej z uwzględnieniem strat

Opłacalnośd

Koszt inwestycji

Efekt ekologiczny

Redukcja CO2

Redukcja CO2

Źródło: Opracowanie własne

S t r o n a 128 | 174

PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ Tabela nr 48. Analiza energetyczno-ekonomiczna instalacji prosumenckiej o mocy 3 kWp

Produkcja

Dane

Zmienna

Wartośd

Jednostka

Moc instalacji

3

[kWp]

Liczba paneli fotowoltaicznych 250 Wp

12

[szt.]

Zakładana powierzchnia do zagospodarowania (dach skośny)

20

[m2]

2 850

[kWh]

Koszt inwestycyjny całkowity

23 400,00

*zł+

Dotacja z programu „Prosument” 40%

9 360,00

*zł+

Udział własny mieszkaoca 40%

9 360,00

*zł+

Dotacja z budżetu gminy 20%

4 680,00

*zł+

2,31

[tCO2]

Roczna produkcja energii z instalacji fotowoltaicznej z uwzględnieniem strat

Opłacalnośd

Koszt inwestycji

Efekt ekologiczny

Redukcja CO2

Redukcja CO2

Źródło: Opracowanie własne Tabela nr 49. Analiza energetyczno-ekonomiczna instalacji prosumenckiej o mocy 3,5 kWp

Produkcja

Dane

Zmienna

Wartośd

Jednostka

Moc instalacji

3,5

[kWp]

Liczba paneli fotowoltaicznych 250 Wp

14

[szt.]

Zakładana powierzchnia do zagospodarowania (dach skośny)

23

[m2]

3 325

[kWh]

Koszt inwestycyjny całkowity

26 250,00

*zł+

Dotacja z programu „Prosument” 40%

10 500,00

*zł+

Udział własny mieszkaoca 40%

10 500,00

*zł+

Dotacja z budżetu gminy 20%

5 250,00

*zł+

2,70

[tCO2]

Roczna produkcja energii z instalacji fotowoltaicznej z uwzględnieniem strat

Opłacalnośd

Koszt inwestycji

Efekt ekologiczny

Redukcja CO2

Redukcja CO2

Źródło: Opracowanie własne

S t r o n a 129 | 174

PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ Tabela nr 50. Analiza energetyczno-ekonomiczna instalacji prosumenckiej o mocy 4 kWp

Produkcja

Dane

Zmienna

Wartośd

Jednostka

Moc instalacji

4

[kWp]

Liczba paneli fotowoltaicznych 250 Wp

16

[szt.]

Zakładana powierzchnia do zagospodarowania (dach skośny)

26

[m2]

3 800

[kWh]

Koszt inwestycyjny całkowity

30 000,00

*zł+

Dotacja z programu „Prosument” 40%

12 000,00

*zł+

Udział własny mieszkaoca 40%

12 000,00

*zł+

Dotacja z budżetu gminy 20%

6 000,00

*zł+

3,09

[tCO2]

Roczna produkcja energii z instalacji fotowoltaicznej z uwzględnieniem strat

Opłacalnośd

Koszt inwestycji

Efekt ekologiczny

Redukcja CO2

Redukcja CO2

Źródło: Opracowanie własne

Poszczególne instalacje będą wstanie wyprodukowad od 1 900 kWh do 3 800 kWh rocznie. Projekt zakłada dofinansowanie 80 instalacji, których szczegóły przedstawiono w tabeli poniżej. Tabela nr 51. Specyfikacja instalacji Moc instalacji

Ilośd instalacji

[kWp]

[szt.]

Ilośd wyprodukowanej energii

Redukcja

[kWh]

[tCO2]

CO2

Koszt inwestycyjny *zł+

Dotacja z programu „Prosument” 40% *zł+

Udział własny mieszkaoca 40%

Dotacja z budżetu gminy 20% *zł+

*zł+

2

10

19 000,00

15,43

160 000,00

64 000,00

64 000,00

32 000,00

2,5

20

47 500,00

38,58

400 000,00

160 000,00

160 000,00

80 000,00

3

20

57 000,00

46,28

468 000,00

187 200,00

187 200,00

93 600,00

3,5

20

66 500,00

54,00

525 000,00

210 000,00

210 000,00

105 000,00

4

10

38 000,00

30,9

300 000,00

120 000,00

120 000,00

60 000,00

228 000,00

185,19

1 853 000,00

741 200,00

741 200,00

370 600,00

Razem

Źródło: Opracowanie własne

S t r o n a 130 | 174

PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ W wyniku realizacji działania powstanie infrastruktura zdolna wyprodukowad w skali roku około 228 MWh, co w konsekwencji spowoduje redukcję emisji 185,19 tCO2. Powyższe założenia należy traktowad jedynie jako przykład działao inwestycyjnych. Zakładaną moc poszczególnych instalacji należy szczegółowo przeanalizowad i dobrad do indywidualnych potrzeb każdego gospodarstwa domowego. Projekt będzie mógł zostad zrealizowany w przypadku uzyskania dofinansowania.

Cel operacyjny 3. Zmniejszenie emisji zanieczyszczeo komunikacyjnych Działanie 3.1. Budowa ścieżek pieszo-rowerowych

Wraz z rozwojem transportu publicznego, który jest sprawcą prawie 43% emisji dwutlenku węgla na terenie gminy Turek dobrym rozwiązaniem jest dążenie do tworzenia nowej infrastruktury około drogowej, która dotyczyłaby budowy ścieżek pieszo-rowerowych wzdłuż dróg krajowych: 

nr 72 (m. Albertów) w kierunku zachodnim od siedziby Urzędu Gminy w Turku,



nr 83 (m. Turkowice) w kierunku południowym od siedziby Urzędu Gminy w Turku.

Rozwój transportu rowerowego na obszarze gminy Turek posłuży poprawie efektywności energetycznej oraz ograniczeniu emisji gazów cieplarnianych i innych zanieczyszczeo do powietrza w sektorze transportu. Budowa nowych szlaków rowerowych jest niezbędna również ze względu na poprawę bezpieczeostwa użytkowników oraz na rozwój turystyki rekreacyjnej dla posiadaczy „jednośladów". Wymierną korzyścią tych zmian jest rozwój turystyki rekreacyjnej na obszarze gminy, której zdecydowany nacisk położony zostanie na aktywne zwiedzanie obszaru na wyznaczonych trasach rowerowych. Rozwój infrastruktury technicznej ukierunkowany na rozwój transportu rowerowego mieszkaoców stanowi przykład wzorowych inwestycji proekologicznych oraz budowaniu przyjaznych środowisku zachowao mieszkaoców.

S t r o n a 131 | 174

PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ W latach 2015-2020 planowana jest rozbudowa sieci infrastruktury około drogowej, która ma na celu stworzenie spójnej i bezpiecznej sieci tras rowerowych na terenie gminy. Należy podkreślid, iż zakładane ścieżki znajdują się wzdłuż drogi krajowej, z tego tytułu należy podjąd działania w celu współdziałania na każdym etapie realizacji przedsięwzięcia z Generalną Dyrekcją Dróg Krajowych i Autostrad. Łączna długośd planowanych ścieżek rowerowych wzdłuż drogi krajowej, która przebiega przez teren gminy Turek wynosi około 12 km. Projekt będzie mógł zostad zrealizowany w przypadku uzyskania dofinansowania w wysokości minimum 70% wartości inwestycji i może się przyczynid do poprawy efektywności energetycznej w transporcie o 2%.

Cel operacyjny 4. Promocja i edukacja oraz wspieranie idei proekologicznych Działanie 4.1. Szkolenia interesariuszy projektu w zakresie gospodarki niskoemisyjnej

Działania wskazane w Planie Gospodarki Niskoemisyjnej gminy Turek uwzględniają przedsięwzięcia w sektorze publicznym i prywatnym. Bardzo ważne jest również wsparcie interesariuszy, czyli wszystkich, których gminne plany energetyczne dotyczą. Są to m.in. lokalna administracja, mieszkaocy, uczniowie, zakłady budżetowe gminy, przedsiębiorstwa energetyczne, organizacje pozarządowe, podmioty gospodarcze i banki. Plan gospodarki niskoemisyjnej jest doskonałą okazją do zaangażowania społeczeostwa w działania na rzecz wspólnoty. W obecnej sytuacji drożenia energii i niepewności co do bezpieczeostwa energetycznego, tworzenie i realizacja PGN są silnie wspierane przez interesariuszy. Plan powinien zostad włączony w życie codzienne i zarządzanie gminy.

S t r o n a 132 | 174

PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ Wśród

konkretnych

projektów szkoleniowych

i doradczych

skierowanych

do

interesariuszy PGN wymienid należy:

• • • •

•

•

• • • • •

• •

Planowanie i organizacja zaopatrzenia w energie; Potencjał modernizacji energochłonnej infrastruktury komunalnej, urządzeo AGD itp.; Sposoby oszczędzania energii działaniami nie inwestycyjnymi; Wywiad terenowy przedstawienie realnych rozwiązao w głównych emiterach gminy w tym działalności gospodarczej; Wdrożenie budownictwa energooszczędnego ; Przedstawienie założeo technicznych instalacji OZE z uwzględnieniem kolektorów słonecznych, pomp ciepła oraz PV; Analiza ekonomiczna i finansowa wykorzystania poszczególnych źródeł energii; Zdefiniowanie efektu ekologicznego inwestycji; Przygotowanie wyjazdów studyjnych do wzorowych inwestycji proekologicznych; Przedstawienie uwarunkowao prawnych lokalizacji inwestycji OZE; Wymagania prawne dla instytucji oraz przedsiębiorców w zakresie realizacji pakietu klimatycznego; Doradztwo w zakresie możliwości finansowania inwestycji proekologicznych; Procedury rozpoczęcia i realizacji inwestycji związanych z poprawą efektywności energetycznej oraz OZE;

RACJONALNE ZARZĄDZANIE ENERGIĄ

WYKORZYSTANIE OZE

PRAWO I FINANSOWANIE

Szkolenia i kursy doszkalające bezpośrednio nie przyczynią się do osiągnięcia oszczędności energii. Umożliwią jednak poszerzenie wiedzy i umiejętności pracowników Urzędu Gminy i jednostek podległych. Dzięki temu kompetencje urzędników wzrosną, co pozwoli im m.in. na lepszą pracę, pomoc interesariuszom Planu, czy kontrolę prac i usług zleconych podmiotom zewnętrznym. W zależności od obszaru kursu/szkolenia średni koszt kształtuje się w przedziale 300-500 zł/os.

S t r o n a 133 | 174

PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ

Działanie 4.2. Promocja i edukacja postaw proekologicznych

Niniejsze

działanie

obejmuje

realizację

szeroko

pojętych

akcji

edukacyjnych

i promocyjnych w zakresie efektywności energetycznej, wykorzystania odnawialnych źródeł energii oraz ochrony jakości powietrza atmosferycznego. Głównym zadaniem kampanii informacyjnej jest podniesienie wśród mieszkaoców świadomości w zakresie szkodliwości spalania odpadów w paleniskach domowych oraz korzyści płynących z termomodernizacji obiektów mieszkalnych, czy korzystania z urządzeo o najwyższej klasie energetycznej. Ponadto

ważnym

elementem

jest

również

upowszechnienie

idei

wykorzystania

odnawialnych źródeł energii do produkcji ciepła i energii elektrycznej. W ramach tego działania można wymienid następujące projekty: 

Akcje edukacyjne skierowane do dzieci i młodzieży inicjujące proekologiczne zachowania, które poparte będą np. finansowaniem kół naukowych, organizacją tematycznych konkursów oraz zakupem materiałów edukacyjnych.



Zintensyfikowanie działao edukacyjnych powinno nastąpid w stanowiskach organizowanych w trakcie imprez kulturalnych i masowych np. festynów, koncertów itp.



Wdrażanie elementów ekologicznych w strategiach, dokumentach planistycznych akcjach powiązanych.



Zakup

modelowego

przykładu

instalacji

typu

platformy

edukacyjne

eksponowane w trakcie zajęd lekcyjnych oraz wizyt studyjnych również wśród wszystkich mieszkaoców gminy Turek. Platformy mobilne zapewnią dostęp do szerokiego

zakresu

słuchaczy

propagując

przykłady

energooszczędności

i możliwości pozyskania OZE. Wspomniane narzędzie powinno posiadad elementy, obrazują jak działała system pozyskania oraz bezpośredniego wykorzystania energii słooca czy wiatru na zasadzie podstawowych elementów: - kolektor termiczny/PV/wiatrak jako system zasilenia;

S t r o n a 134 | 174

PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ - akumulator jako system magazynowania energii; - system odbioru energii (oświetlenie, dyfuzor na ciepłą wodę). Koszt kampanii informacyjno-edukacyjnej przyjęto na poziomie 10 000 zł/szt. Działania te będą skutkowały zwiększeniem świadomości, zmianą zachowao społeczeostwa w zakresie racjonalnego korzystania z energii oraz zwiększeniem wykorzystania odnawialnych źródeł energii. Zakłada się, że dzięki pozytywnym zmianom w społeczeostwie, spowodowanymi odpowiednio przeprowadzoną akcją edukacyjną może wzrosnąd efektywnośd energetyczna, a tym samym przyczyni sią to do redukcji emisji CO2.

Działanie 4.3. Zarządzanie energią i jej wpływem na środowisko naturalne

Działanie zakłada przystosowanie struktur organizacyjnych urzędu do wdrażania Planu Gospodarki Niskoemisyjnej do zapewnienia następujących zadao: 

Monitoring Projektu założeo do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla Gminy;



Współpraca i koordynacja prac w zakresie prośrodowiskowym w poszczególnych jednostkach organizacyjnych gminy oraz samego Urzędu;



Kontrola i sukcesywne wdrażanie na poziomie gminy aktów prawnych szczebla ponadregionalnego;



Stosowanie powiązao z energetyką oraz ochroną środowiska w nowotworzonych strategiach rozwoju, planów energetycznych oraz planach zagospodarowania przestrzennego;



Wdrażanie koncepcji i pomysłów proekologicznych;



Pozyskiwanie funduszy zewnętrznych na działania przewidziane w PGN, pomoc mieszkaocom

oraz

przedsiębiorstwom

zlokalizowanym

S t r o n a 135 | 174

na

terenie

miasta

PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ w pozyskaniu informacji o możliwości uzyskania dofinansowao na poprawę efektywności energetycznej i instalacje OZE; 

Zarządzanie bazą danych stanowiącą podstawę monitoringu realizacji projektu poprzez gromadzenie dokumentacji związanej z zużyciem energii na obszarze gminy;



Zarządzanie promocją oraz organizacja szkoleo przewidzianych w projekcie.

Działanie 4.4 Zmiany w planie zagospodarowania przestrzennego umożliwiając lokalizację odnawialnych źródeł energii

Ministerstwo Infrastruktury i Rozwoju w drugiej połowie 2014 roku rozpoczęło prace nad nowelizacją ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. 3 kwietnia 2015 roku projekt ustawy został oddany do konsultacji społecznych oraz uzgodnieo. Nowelizacja jest wstępem do kompleksowych zmian systemowych, opracowywanych przez Ministerstwo Infrastruktury i Rozwoju oraz Komisję Kodyfikacyjną Prawa Budowlanego. Zgodnie z założeniami projekt ustawy powinien zostad zatwierdzony przez Radę Ministrów przed koocem I półrocza 2015 r. i przyjęty przez parlament obecnej kadencji. W komisyjnym projekcie ustawy przede wszystkim przyjęto zasadę, że obiekty służące wytwarzaniu energii z Odnawialnych Źródeł Energii o mocy przekraczającej 40 kW mogą powstawad

wyłącznie

na

obszarach,

na

których

obowiązuje

miejscowy

plan

zagospodarowania przestrzennego. Mając powyższe na uwadze, władze gminy Turek powinny już dzisiaj przemyśled zmiany w studium uwarunkowao i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy oraz opracowad plan zagospodarowania przestrzennego gminy ze wskazaniem lokalizacji odnawialnych źródeł energii o mocy przekraczającej 40 kW. Działanie to pozwoli na powstanie farm fotowoltaicznych. Brak zmian w dokumentach planistycznych gminy utrudni osiągnięcie odpowiedniego poziomu redukcji emisji CO 2 oraz ograniczy ilośd energii pochodzącej z jej odnawialnych źródeł.

S t r o n a 136 | 174

PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ Działanie 4.6 Przystąpienie do inicjatywy "Porozumienie Między Burmistrzami

Porozumienie między burmistrzami (zwane też Porozumieniem burmistrzów) to oddolny ruch europejski skupiające władze lokalne i regionalne, które dobrowolnie zobowiązują się do podniesienia efektywności energetycznej oraz zwiększenia wykorzystania odnawialnych źródeł energii na swoim terenie. Celem sygnatariuszy Porozumienia jest wykroczenie poza przyjęty na szczeblu unijnym cel redukcji emisji CO 2 o 20% do 2020 roku. Aby ten cel osiągnąd i przełożyd swoje polityczne zobowiązanie na konkretne działania i projekty, sygnatariusze Porozumienia podejmują się sporządzenia bazowej inwentaryzacji emisji (BEI), opracowania i wdrożenia Planu działao na rzecz zrównoważonej energii (SEAP - Sustainable Energy Action Plan), który zakresem jest zgodny z Planem gospodarki niskoemisyjnej. Władze w ramach porozumienia zobowiązują się do zaangażowania mieszkaoców i lokalnych interesariuszy w proenergetyczne działania. Wsparcia sygnatariuszom Porozumienia udzielają Komisja Europejska, Biuro Porozumienia Burmistrzów

oraz

tzw.

Koordynatorzy

Porozumienia

i

Organizacje

Wspierające

Porozumienie. Od 2014 NFOŚiGW pełni funkcję Krajowego Koordynatora Porozumienia Burmistrzów w Polsce. Porozumienie Burmistrzów jest otwarte dla wszystkich samorządów lokalnych wybranych w demokratycznych wyborach, niezależnie od ich rozmiaru oraz stopnia realizacji działao na rzecz ochrony klimatu i zrównoważonego wykorzystania energii. Procedura przystąpienia do Porozumienia Burmistrzów wygląda następująco: 1. Inicjatywa „Porozumienie Burmistrzów” zostaje przedstawiona Radzie Miasta. Rada Miasta formalnie podejmuje decyzję o przystąpieniu do Porozumienia Burmistrzów (uchwała) i upoważnia burmistrza lub innego przedstawiciela Rady do podpisania formularza przystąpienia (adhesion form), dostępnego w języku polskim na stronie: http://www.eumayors.eu/support/library_en.html 2. Przedstawiciel Miasta/Gminy informuje o przystąpieniu do Porozumienia Komisję Europejską

wypełniając

formularz

S t r o n a 137 | 174

rejestracyjny

na

stronie

PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ http://www.eumayors.eu/registration/signatoryen.html .Do

formularza

należy

dołączyd podpisany formularz przystąpienia (pierwsza rubryka). Zeskanowany formularz musi byd zapisany w formacie PDF lub JPG. Rozmiar pliku nie powinien przekraczad 20 MB. 3. Przedstawiciel Miasta/Gminy otrzymuje pocztą elektroniczną potwierdzenie wraz z informacjami o następnych krokach. Przystąpienie do Porozumienia Burmistrzów jest dobrowolnym zobowiązaniem władz lokalnych, w związku z czym jest ono całkowicie bezpłatne. Samorządy lokalne mogą przystąpid do Porozumienia Burmistrzów w dowolnej chwili, nie ma ograniczenia czasowego. Uroczyste ceremonie podpisania Porozumienia, dające Burmistrzom możliwośd złożenia publicznego podpisu oraz pokazania się na forum międzynarodowym, mają miejsce raz w roku. Nadrzędnym celem sygnatariuszy Porozumienia jest ograniczenie na swoim terenie emisji CO2 o ponad 20% do 2020 roku poprzez działania ukierunkowane na zwiększenie efektywności energetycznej i wykorzystanie odnawialnych źródeł energii. Zobowiązania szczegółowe, które mają umożliwid osiągnięcie tego celu, obejmują natomiast:  sporządzenie bazowej inwentaryzacji emisji (BEI) w ciągu roku od dnia podpisania Porozumienia,  opracowanie, przyjęcie przez Radę Miasta/Gminy oraz przesłanie do Biura Porozumienia Planu działao na rzecz zrównoważonej energii (SEAP - PGN) w ciągu roku od dnia podpisania Porozumienia,  regularne sporządzanie - co 2 lata począwszy od dnia przedłożenia SEAP - raportów informujących o postępach we wdrażaniu planu oraz osiągniętych do tej pory rezultatach,  promowanie działao podejmowanych w związku z przystąpieniem do Porozumienia i angażowanie w nie mieszkaoców oraz lokalnych interesariuszy, w tym regularna organizacja Lokalnych Dni Energii,

S t r o n a 138 | 174

PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ  promowanie Porozumienia Burmistrzów, w szczególności poprzez zachęcanie innych miast i gmin do przystąpienia do Porozumienia oraz udział w najważniejszych wydarzeniach organizowanych w związku z Porozumieniem i w warsztatach tematycznych. Przystąpienie do Porozumienia Burmistrzów da Gminie możliwośd:  włączenia się w globalną walkę ze zmianami klimatu, których negatywne konsekwencje odczuwane są także na szczeblu lokalnym,  zademonstrowania swojego zaangażowania w ochronę środowiska oraz efektywną gospodarkę zasobami,  ograniczenia zużycia energii, a co za tym idzie ograniczenia wydatków na energię,  podniesienia bezpieczeostwa energetycznego miasta/gminy,  poprawy jakości życia mieszkaoców,  zapewnienia stabilnego środowiska dla rozwoju biznesu,  utworzenia nowych miejsc pracy,  poprawy wizerunku miasta/gminy,  lepszego dostępu do europejskich i krajowych źródeł finansowania,  współpracy

sieciowej

i

wymiany

doświadczeo

z

innymi

sygnatariuszami

Porozumienia. Komisja Europejska wspiera sygnatariuszy Porozumienia poprzez:  Biuro

Porozumienia

Burmistrzów

odpowiedzialne

za

promocję

inicjatywy,

koordynację działao związanych z jej realizacją oraz wspieranie sygnatariuszy Porozumienia;  stronę internetową służącą promocji Porozumienia oraz dzieleniu się sukcesami;  narzędzia i dokumenty (poradniki, szablony, itp.) mające ułatwid sporządzenie standaryzowanej inwentaryzacji emisji oraz Planu działao pozostającego w zgodzie z już istniejącymi dokumentami (inne obowiązujące plany i programy);  programy finansujące, w tym przede wszystkim programy Europejskiego Banku Inwestycyjnego, Fundusze Strukturalne, itp.;

S t r o n a 139 | 174

PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ  wydarzenia mające służyd promocji sygnatariuszy Porozumienia na szczeblu europejskim;  sied Koordynatorów Porozumienia i Organizacji Wspierających Porozumienie, pomagających miastom i gminom w wywiązaniu się ze zobowiązao wynikających z przystąpienia do Porozumienia. Zakres zadao i obowiązków sygnatariuszy Porozumienia jest w 100% zgodny z działaniami opisanymi w Planie gospodarki niskoemisyjnej. Przystąpienie do Porozumienia ma charakter prestiżowy oraz umożliwia bezpośrednią wymianę doświadczeo z uczestnikami z całej Europy.

S t r o n a 140 | 174

PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ

10.4. HARMONOGRAM DZIAŁAO Harmonogram realizacji przytoczonych działao na rzecz realizacji celu strategicznego oraz celów operacyjnych projektu przedstawiono w poniższej tabeli. Założono jednostki odpowiedzialne za wdrożenie poszczególnych działao, zakładane koszty oraz sposoby ich finansowania. Harmonogram przedstawia również ramy czasowe poszczególnych wdrożeo z podziałem na krótkoterminowe oraz do roku 2020. Co istotne, ukazano mierzalne i adekwatne z poszczególnymi celami projektu wartości uzyskanych efektów energetycznych oraz środowiskowych wyrażonych odpowiednio w kWh oszczędzonej energii, kWh wyprodukowanej energii z OZE oraz ton emisji unikniętej dwutlenku węgla. Warto podkreślid iż technologie niskoemisyjne wiążą się z dynamicznymi wahaniami kosztów oraz np. niepewną produkcją energii z relatywnie niestabilnych odnawialnych źródeł energii. Na obecnym koncepcyjnym etapie zaawansowanie inwestycji nie jest jeszcze możliwe oszacowanie dokładnych kosztów oraz oszczędności energii i redukcji CO 2. Będzie to możliwie na etapie inicjalizacji inwestycji i wyboru technologii.

S t r o n a 141 | 174

PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ

Tabela nr 52. Harmonogram działao Zdefiniowany poziom energetycznośrodowiskowy

nr 2 Modernizacja źródeł ciepła oraz wzrost zastosowania OZE w produkcji energii użytkowej w sektorze mieszkalnym i rolnym

nr 1 Wykorzystanie potencjału odnawialnych źródeł energii oraz poprawa efektywności energetycznej obiektów komunalnych

Cel operacyjny

Działanie

Działanie 1.1 Termomodernizacja obiektów użyteczności publicznej Działanie 1.2 Produkcja energii elektrycznej i cieplnej na połaciach dachów budynków użyteczności publicznej Działanie 1.3 Produkcja energii elektrycznej przy energochłonnej infrastrukturze wodno-kanalizacyjnej

Działanie 1.4 Rozbudowa i modernizacja oświetlenia ulicznego

Działanie 2.1 Ograniczenie emisji zanieczyszczeo powstających ze spalania paliw na potrzeby c.o. Działanie 2.2 Przygotowanie ciepłej wody użytkowej za pomocą alternatywnych sposobów pozyskania energii pierwotnej Działanie 2.3 Produkcja energii elektrycznej w instalacjach prosumenckich

Rodzaj działania

Perspektywa czasowa

Realizator

Redukcja emisji [tCO2]

Redukcja zużycia energii [MWh]

Produkcja OZE [MWh]

Całkowity koszt realizacji bez dofinansowania

Inwestycyjne

2015-2020

Urząd Gminy

488,53

792,47

-

30 000 zł (koszt związany z wymianą kotłów)

Inwestycyjne

2015-2020

Urząd Gminy

62,55

-

73,02

511 400 zł

Inwestycyjne

2015-2020

69,43

-

85,50

534 000 zł

Urząd Gminy

Urząd Gminy; Spółka Oświetlenia Ulicznego i Drogowego w Kaliszu

Możliwe źródła finansowania

Środki własne, Środki UE, NFOŚiGW, WFOŚiGW, premia termom. ESCO Środki własne, Środki UE, NFOŚiGW, WFOŚiGW, ESCO Środki własne UG i ZGKiM, Środki UE, NFOŚiGW, WFOŚiGW, ESCO

112,85

139,1

84,00

600 000 zł

Środki własne, Środki UE, Spółka Oświetlenia Ulicznego i Drogowego w Kaliszu

Mieszkaocy przy wsparciu UG

474,06

1 153,81

520,65

1 646 000 zł

Środki własne, Środki UE, NFOŚiGW, WFOŚiGW

2015-2020

Mieszkaocy przy wsparciu UG

120,36

236,44

305,14

1 150 000 zł

Środki własne, Środki UE, NFOŚiGW, WFOŚiGW

2015-2020

Mieszkaocy przy wsparciu UG

185,19

-

228,00

1 853 000 zł

Środki własne, Środki UE, NFOŚiGW, WFOŚiGW, PROW

Inwestycyjne

2015-2020

Inwestycyjne

2015-2020

Inwestycyjne

Inwestycyjne

S t r o n a 142 | 174

nr 4 Promocja i edukacja oraz wspieranie idei proekologicznych

Nr3 Zmniejszenie emisji zanieczyszczeo komunikacyjnych

PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ

Działanie 3.1. Budowa ścieżek pieszorowerowych

Inwestycyjne

2015-2020

Urząd Gminy

282,94

1 059,68

1 080 000 zł (z dofinansowaniem 70%)

-

Środki własne, Środki UE, NFOŚiGW, WFOŚiGW, Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad

Środki własne, Środki UE, NFOŚiGW, WFOŚiGW Środki własne, Środki UE, NFOŚiGW, WFOŚiGW

Działanie 4.1 Szkolenia interesariuszy projektu w zakresie gospodarki niskoemisyjnej

„Miękkie”

2015-2020

Urząd Gminy

246,43

303,49

-

15 000 zł

Działanie 4.2 Promocja i edukacja postaw proekologicznych

„Miękkie”

2015-2020

Urząd Gminy

328,57

404,65

-

30 000 zł

Działanie 4.3 Zarządzanie energią i jej wpływem na środowisko naturalne

„Miękkie”

2015-2020

Urząd Gminy

-

-

-

15 000 zł

Środki własne

„Miękkie”

2015-2020

Urząd Gminy

-

-

-

20 000 zł

Środki własne

„Miękkie”

2015-2020

Urząd Gminy

Działanie 4.4. Zmiany w planie zagospodarowania przestrzennego, umożliwiając lokalizację odnawialnych źródeł energii Działanie 4.5. Przystąpienie do inicjatywy „Porozumienie Między Burmistrzami”

Razem wynikowa działao

-

2 310,91 Źródło: Opracowanie własne

S t r o n a 143 | 174

4 089,64

1 296,31

7 484 400 zł

PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ

11. WDROŻENIE PLANU – ASPEKTY ORGANIZACYJNE I FINANSOWE 11.1. FINANSOWANIE PRZEDSIĘWZIĘD Zadania opisane w Planie wiążą się ze znacznymi nakładami pieniężnymi i będą finansowane ze środków zewnętrznych oraz własnych gminy Turek. Dla prowadzonych inwestycji przewiduje się pozyskanie zewnętrznej pomocy finansowej zapisanej w programach krajowych i europejskich (głównie w formie bezzwrotnych dotacji oraz preferencyjnych pożyczek). Środki własne gminy należy zabezpieczyd w Wieloletniej Prognozie Finansowej (WPF). Wieloletnia Prognoza Finansowa obejmuje informacje o dochodach bieżących oraz wydatkach budżetu, określa nakłady finansowe, limity zobowiązao i wydatków majątkowych na zadania inwestycyjne. Poniżej przedstawiono szczegóły programów i funduszy realizowanych na szczeblu międzynarodowym, krajowym, wojewódzkim i lokalnym, wraz z analizą pod kątem możliwości uzyskania wsparcia na inwestycje realizowane w ramach planu gospodarki niskoemisyjnej. Wskazano rodzaje działao oraz grupy beneficjentów którzy mogą ubiegad się o dofinansowanie. Zestawienie przedstawia stan aktualny na dzieo sporządzania dokumentu.

S t r o n a 144 | 174

PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ Tabela nr 53. Zestawienie form wsparcia w ramach Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko na lata 2014 - 2020

Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko na lata 2014 – 2020 (POIS 2014-2020) Oś priorytetowa Priorytet inwestycyjny Zakres interwencji:

I. Zmniejszenie emisyjności gospodarki 4.1. Wspieranie wytwarzania i dystrybucji energii pochodzącej ze źródeł odnawialnych

Projekty inwestycyjne dotyczące wytwarzania energii z odnawialnych źródeł wraz z podłączeniem tych źródeł do sieci dystrybucyjnej/przesyłowej. Przewiduje się wsparcie w szczególności na budowę i rozbudowę: ― lądowych farm wiatrowych, ― instalacji na biomasę, ― instalacji na biogaz, ― sieci przesyłowych i dystrybucyjnych umożliwiających przyłączenia jednostek wytwarzania energii elektrycznej ze źródeł odnawialnych do KSE oraz (w ograniczonym zakresie) jednostek wytwarzania energii wykorzystującej wodę i słooce oraz ciepła przy wykorzystaniu energii geotermalnej. Beneficjenci: ― organy władzy publicznej, w tym administracji rządowej oraz podległych jej organów i jednostek organizacyjnych, ― jednostki samorządu terytorialnego oraz działające w ich imieniu jednostki organizacyjne, ― organizacje pozarządowe, ― przedsiębiorcy, ― podmioty świadczące usługi publiczne w ramach realizacji obowiązków własnych jednostek samorządu terytorialnego nie będących przedsiębiorcami. Forma wsparcia: Wsparcie bezzwrotne (dotacje)/wsparcie zwrotne Priorytet inwestycyjny 4.2. Promowanie efektywności energetycznej i korzystania z odnawialnych źródeł energii w przedsiębiorstwach Zakres interwencji: Przewiduje się w szczególności wsparcie następujących obszarów: ― modernizacji i rozbudowy linii produkcyjnych na bardziej efektywne energetycznie, ― modernizacji energetycznej budynków w przedsiębiorstwach, ― zastosowania technologii efektywnych energetycznie w przedsiębiorstwie, ― budowy, rozbudowy i modernizacji instalacji OZE,

S t r o n a 145 | 174

PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ

― zmiany systemu wytwarzania lub wykorzystania paliw i energii, zastosowanie energooszczędnych (energia elektryczna, ciepło, chłód, woda) technologii produkcji i Użytkowania energii, w tym termomodernizacji budynków, ― wprowadzania systemów zarządzania energią, przeprowadzania audytów energetycznych (przemysłowych). Beneficjenci: ― przedsiębiorcy Forma wsparcia: Wsparcie bezzwrotne (dotacje)/wsparcie zwrotne Priorytet inwestycyjny

4.3. Wspieranie efektywności energetycznej, inteligentnego zarządzania energią i wykorzystania odnawialnych źródeł energii w infrastrukturze publicznej, w tym w budynkach publicznych i w sektorze mieszkaniowym

Zakres interwencji: Przewiduje się wsparcie kompleksowej modernizacji energetycznej budynków użyteczności publicznej i mieszkaniowych wraz z wymianą wyposażenia tych obiektów na energooszczędne w zakresie związanym m.in. z: ― ociepleniem obiektu, wymianą okien, drzwi zewnętrznych oraz oświetlenia na energooszczędne, ― przebudową systemów grzewczych (wraz z wymianą i przyłączeniem źródła ciepła), systemów wentylacji i klimatyzacji, zastosowanie automatyki pogodowej i systemów zarządzania budynkiem, ― budową lub modernizacją wewnętrznych instalacji odbiorczych oraz likwidacją dotychczasowych źródeł ciepła, ― instalacją mikrogeneracji lub mikrotrigeneracji na potrzeby własne, ― instalacją OZE w modernizowanych energetycznie budynkach, ― instalacją systemów chłodzących, w tym również z OZE. Beneficjenci: ― organy administracji publicznej, w tym administracji rządowej oraz podległy jej organy i jednostki organizacyjne, ― jednostki samorządu terytorialnego oraz działające w ich imieniu jednostki organizacyjne (w szczególności dla miast wojewódzkich i ich obszarów funkcjonalnych oraz miast regionalnych i subregionalnych), ― paostwowe jednostki budżetowe, ― spółdzielnie mieszkaniowe, ― wspólnoty mieszkaniowe, ― podmioty świadczące usługi publiczne w ramach realizacji obowiązków własnych jednostek samorządu terytorialnego nie będących przedsiębiorcami. Forma wsparcia: Wsparcie bezzwrotne (dotacje)/wsparcie zwrotne (w tym instrumenty finansowe oraz różne formy partnerstwa publiczno-prywatnego) Priorytet inwestycyjny 4.4. Rozwijanie i wdrażanie inteligentnych systemów dystrybucji działających na niskich i średnich poziomach napięcia

S t r o n a 146 | 174

PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ

Zakres interwencji: Przewiduje się wsparcie w szczególności następujących obszarów: ― budowa lub przebudowa w kierunku inteligentnych sieci dystrybucyjnych średniego, niskiego napięcia dedykowanych zwiększeniu wytwarzania w OZE i/lub ograniczaniu zużycia energii, w tym wymiana transformatorów, ― kompleksowe pilotażowe i demonstracyjne projekty wdrażające inteligentne rozwiązania na danym obszarze mające na celu optymalizację wykorzystania energii wytworzonej z OZE i/lub racjonalizację zużycia energii, ― inteligentny system pomiarowy - (wyłącznie jako element budowy lub przebudowy w kierunku inteligentnych sieci elektroenergetycznych dla rozwoju OZE i/lub ograniczenia zużycia energii). Beneficjenci: ― przedsiębiorcy Forma wsparcia: Wsparcie bezzwrotne (dotacje)/wsparcie zwrotne (w tym instrumenty finansowe oraz różne formy partnerstwa publiczno-prywatnego) 4.5. Promowanie strategii niskoemisyjnych dla wszystkich rodzajów terytoriów, w szczególności dla obszarów miejskich, w tym Priorytet inwestycyjny wspieranie zrównoważonej multimodalnej mobilności miejskiej i działao adaptacyjnych mających oddziaływanie łagodzące na zmiany klimatu Zakres interwencji: W ramach inwestycji wynikających z planów gospodarki niskoemisyjnej przewiduje się, że wsparcie będzie ukierunkowane m.in. na projekty takie, jak: ― budowa, rozbudowa lub modernizacja sieci ciepłowniczej i chłodniczej, również poprzez wdrażanie systemów zarządzania ciepłem i chłodem wraz z infrastrukturą wspomagającą, ― wymiana źródeł ciepła. Beneficjenci: ― organy władzy publicznej, w tym administracji rządowej oraz podległe jej organy i jednostki organizacyjne, ― jednostki samorządu terytorialnego oraz działające w ich imieniu jednostki organizacyjne (w szczególności dla miast wojewódzkich i ich obszarów funkcjonalnych oraz miast regionalnych i subregionalnych), ― organizacje pozarządowe, ― przedsiębiorcy, ― podmioty świadczące usługi publiczne w ramach realizacji obowiązków własnych jednostek samorządu terytorialnego nie będące przedsiębiorcami. Forma wsparcia:

S t r o n a 147 | 174

PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ

Wsparcie bezzwrotne (dotacje)/wsparcie zwrotne 4.7. Promowanie wykorzystywania wysokosprawnej kogeneracji ciepła i energii elektrycznej w oparciu o zapotrzebowanie na ciepło Priorytet inwestycyjny użytkowe Zakres interwencji: Przewiduje się wsparcie w szczególności następujących obszarów: ― budowa lub przebudowa jednostek wytwarzania energii elektrycznej i ciepła w skojarzeniu, ― budowa lub przebudowa jednostek wytwarzania energii elektrycznej i ciepła w skojarzeniu z OZE, ― budowa lub przebudowa jednostek wytwarzania ciepła, w wyniku której jednostki te zostaną zastąpione jednostkami wytwarzania energii w skojarzeniu, ― budowa lub przebudowa jednostek wytwarzania ciepła, w wyniku której jednostki te zostaną zastąpione jednostkami wytwarzania energii w skojarzeniu z OZE, ― budowa przyłączeo do sieci ciepłowniczych do wykorzystania ciepła użytkowego wyprodukowanego w jednostkach wytwarzania energii elektrycznej i ciepła w skojarzeniu wraz z budową przyłączy wyprowadzających energię do krajowego systemu przesyłowego. Beneficjenci: ― organy władzy publicznej, w tym administracji rządowej oraz podległe jej organy i jednostki organizacyjne, ― jednostki samorządu terytorialnego oraz działające w ich imieniu jednostki organizacyjne (w szczególności dla miast wojewódzkich i ich obszarów funkcjonalnych oraz miast regionalnych i subregionalnych), ― organizacje pozarządowe, ― przedsiębiorcy, ― podmioty świadczące usługi publiczne w ramach realizacji obowiązków własnych jednostek samorządu terytorialnego nie będące przedsiębiorcami. Forma wsparcia: Wsparcie bezzwrotne (dotacje)/wsparcie zwrotne Oś priorytetowa V. Poprawa bezpieczeostwa 7.5. Zwiększenie efektywności energetycznej i bezpieczeostwa dostaw poprzez rozwój inteligentnych systemów dystrybucji, Priorytet inwestycyjny magazynowania i przesyłu energii oraz poprzez integrację rozproszonego wytwarzania energii ze źródeł odnawialnych Zakres interwencji: Przewiduje się wsparcie w szczególności następujących obszarów: ― budowa i modernizacja sieci przesyłowych i dystrybucyjnych gazu ziemnego wraz z infrastrukturą wsparcia dla systemu, w tym również sieci z wykorzystaniem technologii smart, ― budowa i modernizacja sieci przesyłowych i dystrybucyjnych energii elektrycznej, w tym również sieci z wykorzystaniem technologii smart, ― budowa i rozbudowa magazynów gazu ziemnego, ― rozbudowa możliwości regazyfikacji terminala LNG.

S t r o n a 148 | 174

PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ

Beneficjenci: ― przedsiębiorstwa energetyczne prowadzące działalnośd przesyłu, dystrybucji, magazynowania, regazyfikacji gazu ziemnego, ― przedsiębiorstwa energetyczne zajmujące się przesyłem i dystrybucją energii elektrycznej. Forma wsparcia: Wsparcie bezzwrotne (dotacje) Tabela nr 54. Zestawienie form wsparcia w ramach Wielkopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego na lata 2014 – 2020

Wielkopolski Regionalny Program Operacyjny na lata 2014 - 2020 (Uszczegółowienie WRPO 2014 - 2020) Oś priorytetowa

3. Energia

Priorytet Inwestycyjny

3.1. Wytwarzanie i dystrybucja energii pochodzącej ze źródeł odnawialnych

Typy przedsięwzięd:     

budowa, rozbudowa oraz przebudowa instalacji służących do wytwarzania energii pochodzącej ze źródeł odnawialnych, (wraz z ewentualnym podłączeniem do sieci dystrybucyjnej/przesyłowej) z wykorzystaniem energii wiatrowej - do 5 MWe, budowa, rozbudowa oraz przebudowa instalacji służących do wytwarzania energii pochodzącej ze źródeł odnawialnych, w tym (wraz z ewentualnym podłączeniem do sieci dystrybucyjnej/przesyłowej) z wykorzystaniem energii słonecznej - do 2 MWe/MWth, budowa, rozbudowa oraz przebudowa instalacji służących do wytwarzania energii pochodzącej ze 52 źródeł odnawialnych, (wraz z ewentualnym podłączeniem do sieci dystrybucyjnej/przesyłowej) z wykorzystaniem biomasy do 5 MWth, budowa, rozbudowa oraz przebudowa instalacji służących do wytwarzania energii pochodzącej ze źródeł odnawialnych, (wraz z ewentualnym podłączeniem do sieci dystrybucyjnej/przesyłowej) z wykorzystaniem energii wodnej do 5 MWe, budowa, rozbudowa oraz przebudowa instalacji służących do wytwarzania energii pochodzącej ze źródeł odnawialnych, (wraz z ewentualnym podłączeniem do

S t r o n a 149 | 174

PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ

sieci dystrybucyjnej/przesyłowej) z wykorzystaniem energii geotermalnej do 2MWth,  budowa, rozbudowa oraz przebudowa instalacji służących do wytwarzania energii pochodzącej ze źródeł odnawialnych, (wraz z ewentualnym podłączeniem do sieci dystrybucyjnej/przesyłowej) z wykorzystaniem biogazu do 1 MWe,  budowa oraz przebudowa sieci umożliwiających przyłączanie jednostek wytwarzania energii elektrycznej ze źródeł odnawialnych do Krajowego Systemu Elektroenergetycznego – projekty realizowane przez OSD (operatorów systemu dystrybucyjnego) dotyczące sieci dystrybucyjnej o napięciu SN i nn (poniżej 110kV). Grupy docelowe/beneficjenci:  jednostki samorządu terytorialnego i ich związki,  jednostki zależne od jst, posiadające osobowośd prawną,  paostwowe i samorządowe jednostki organizacyjne, w tym paostwowe jednostki budżetowe,  przedsiębiorcy,  organizacje pozarządowe (dotyczy podmiotów posiadających osobowośd prawną) Priorytet Inwestycyjny 3.2. Poprawa efektywności energetycznej w sektorze publicznym i mieszkaniowym Typy przedsięwzięd: 1. Kompleksowa modernizacja energetyczna budynków użyteczności publicznej będących własnością jednostek samorządu terytorialnego oraz podległych mu organów i jednostek organizacyjnych związana m.in. z:  ociepleniem obiektu,  wymianą okien, drzwi zewnętrznych,  przebudową systemów grzewczych (wraz z wymianą i podłączeniem do źródła ciepła), systemów wentylacji i klimatyzacji,  instalacją OZE w modernizowanych energetycznie budynkach, w tym z zastosowaniem kogeneracji,  instalacją systemów chłodzących, w tym również z OZE,  wymianą oświetlenia na energooszczędne,  systemami monitorowania i zarządzania energią,  finansowaniem opracowanych audytów energetycznych dla sektora publicznego - jako elementu kompleksowego projektu. 2. Kompleksowa, głęboka modernizacja energetyczna wielorodzinnych budynków mieszkalnych związana z m.in.:    

ociepleniem obiektu, wymianą okien, drzwi zewnętrznych, przebudową systemów grzewczych (wraz z wymianą i podłączeniem do źródła ciepła), systemów wentylacji i klimatyzacji, instalacją OZE w modernizowanych energetycznie budynkach, w tym z zastosowaniem kogeneracji,

S t r o n a 150 | 174

PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ    

instalacją systemów chłodzących, w tym również z OZE, wymianą oświetlenia na energooszczędne (w przypadku wielorodzinnych budynków mieszkalnych, tylko ich części wspólnych), systemami monitorowania i zarządzania energią, finansowaniem opracowanych audytów energetycznych dla sektora mieszkaniowego - jako elementu kompleksowego projektu.

Grupy docelowe/beneficjenci:         

jednostki samorządu terytorialnego i ich związki, jednostki zależne od jst, posiadające osobowośd prawną, w tym spółki komunalne realizujące zadania własne gminy, paostwowe i samorządowe jednostki organizacyjne, w tym paostwowe jednostki budżetowe, organizacje pozarządowe (dotyczy podmiotów posiadających osobowośd prawną), szkoły wyższe, spółdzielnie i wspólnoty mieszkaniowe, Towarzystwa Budownictwa Społecznego, uczestnicy PPP realizujący projekty hybrydowe na rzecz partnera publicznego, podmioty będące dostawcami usług energetycznych w rozumieniu dyrektywy 2012/27/UE

S t r o n a 151 | 174

PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ

Priorytet Inwestycyjny

3.3. Wspieranie strategii niskoemisyjnych w tym mobilnośd miejska

Typy przedsięwzięd: W ramach przedmiotowego poddziałania realizowane będą wyłącznie projekty składające się co najmniej z 2 elementów wskazanych poniżej. Preferowane będą kompleksowe projekty obejmujące jak największą liczbę wskazanych poniżej rodzajów projektów polegających na: 1. Zakupie niskoemisyjnego taboru dla transportu publicznego 2. Budowie, przebudowie, rozbudowie i modernizacji infrastruktury transportu publicznego w tym np. 

sieci tramwajowych, sieci autobusowych (układu torowego na trasach, pętlach, bocznicach, zajezdniach, uzupełnienia istniejącego układu wydzielonych pasów dla autobusów, wyposażenia dróg w zjazdy, zatoki autobusowe i inne urządzenia drogowe dla komunikacji miejskiej)  zajezdni tramwajowych i autobusowych, przystanków, wysepek, a także urządzeo dla osób niepełnosprawnych  parkingów typu P&R, B&R  zintegrowanych centrów przesiadkowych  zapewnienie dróg dostępu do przystanków, centrów przesiadkowych itp.,  pasów ruchu dla rowerów 3. Budowie systemów zarządzania i organizacji ruchu (np. Inteligentne Systemy Transportowe, tworzenie systemów i działao technicznych z zakresu telematyki służących komunikacji publicznej, zakup i montaż urządzeo z zakresu telematyki (w tym np. systemy dystrybucji i identyfikacji biletów,

elektroniczne tablice

informacyjne, wspólny bilet). 4. Budowie, przebudowie i modernizacji dróg dla rowerów, w tym łączących miasta i ich obszary funkcjonalne oraz uzupełniająco infrastruktury rowerowej (publiczne parkingi rowerowe, kładki rowerowe i pieszo-rowerowe zlokalizowane w ciągach ścieżek rowerowych oraz systemy rowerów publicznych/miejskich, itp.) 5. Montażu efektywnego energetycznie oświetlenia ulicznego lub modernizacji oświetlenia ulicznego pod kątem zwiększenia jego energooszczędności, przy spełnieniu wymagao technicznych dotyczących oświetlenia dróg zawartych we właściwych normach dotyczących oświetlenia drogowego 6. Działaniach informacyjnych i promocyjnych dotyczących transportu drogowego (wyłącznie jako element projektu inwestycyjnego). Grupy docelowe/beneficjenci:   

jednostki samorządu terytorialnego, ich związki i stowarzyszenia, jednostki zależne od jst, posiadające osobowośd prawną, organizacje pozarządowe, stowarzyszenia,

S t r o n a 152 | 174

PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ 

    

podmioty wykonujące usługi publiczne na zlecenie gminy/miasta na prawach powiatu/związku międzygminnego - w których większośd udziałów lub akcji posiada gmina, powiat, związek międzygminny, Skarb Paostwa lub spółka kapitałowa, w której wymienione wcześniej podmioty (to jest gmina, powiat, związek międzygminny, Skarb Paostwa) dysponują bezpośrednio większością głosów na zgromadzeniu wspólników albo na walnym zgromadzeniu - na podstawie aktualnej umowy dotyczącej świadczenia usług z zakresu transportu publicznego lub oświetlenia ulicznego uczestnicy PPP realizujący projekty hybrydowe na rzecz partnera publicznego, przedsiębiorcy, podmioty wdrażające instrumenty finansowe, paostwowe i samorządowe jednostki organizacyjne, w tym paostwowe jednostki budżetowe, podmioty będące dostawcami usług energetycznych w rozumieniu dyrektywy 2012/27/UE

Tabela nr 55. Zestawienie form wsparcia realizowanych przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej

Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej

Program

Ochrona atmosfery

Poprawa jakości powietrza Częśd 2) KAWKA – Likwidacja niskiej emisji wspierająca wzrost efektywności energetycznej i rozwój rozproszonych odnawialnych źródeł energii Typy przedsięwzięd: ― przedsięwzięcia mające na celu ograniczanie niskiej emisji związane z podnoszeniem efektywności energetycznej oraz wykorzystaniem układów wysokosprawnej kogeneracji i odnawialnych źródeł energii, w szczególności:  likwidacja lokalnych źródeł ciepła tj.: indywidualnych kotłowni lub palenisk węglowych, kotłowni zasilających kilka budynków oraz kotłowni osiedlowych i podłączenie obiektów do miejskiej sieci ciepłowniczej lub ich zastąpienie przez źródło o wyższej niż dotychczas sprawności wytwarzania ciepła (w tym pompy ciepła) spełniające wymagania emisyjne określone przez właściwy organ. W przypadku likwidacji palenisk

S t r o n a 153 | 174

PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ

indywidualnych zakres przedsięwzięcia może m.in. obejmowad wykonanie wewnętrznej instalacji c.o. i c.w.u. lub instalacji gazowej, rozbudowa sieci ciepłowniczej w celu podłączenia istniejących obiektów (ogrzewanych ze źródeł lokalnych przy wykorzystywaniu paliwa stałego) do centralnego źródła ciepła wraz z podłączeniem obiektu do sieci,  zastosowanie kolektorów słonecznych celem obniżenia emisji w lokalnym źródle ciepła opalanym paliwem stałym bądź celem współpracy ze źródłem ciepła zastępującym źródło ciepła opalane paliwem stałym,  termomodernizacja budynków wielorodzinnych zgodnie z zakresem wynikającym z wykonanego audytu energetycznego, wyłącznie jako element towarzyszący przebudowie lub likwidacji lokalnego źródła ciepła opalanego paliwem stałym, ― zmniejszenie emisji zanieczyszczeo do powietrza ze źródeł komunikacji miejskiej w szczególności:  wdrażanie systemów zarządzania ruchem w miastach lub miejscowościach uzdrowiskowych,  budowa stacji zasilania w CNG/LNG lub energię elektryczną miejskich środków transportu zbiorowego,  wdrożenie innych przedsięwzięd ograniczających poziomy substancji w powietrzu powodowanych przez komunikację w centrach miast (z wyłączeniem wymiany taboru lub silników, przebudowy lub budowy nowych tras komunikacyjnych dla ruchu samochodowego i szynowego), ― kampanie edukacyjne (dotyczy beneficjentów) pokazujące korzyści zdrowotne i społeczne z eliminacji niskiej emisji, oraz/lub informujące o horyzoncie czasowym prowadzenia zakazu stosowania paliw stałych lub innych działao systemowych gwarantujących utrzymanie poziomu stężeo zanieczyszczeo po wykonaniu działao naprawczych, ― utworzenie baz danych (dotyczy jednostek samorządu terytorialnego lub instytucji przez niewskazanych) pozwalających na inwentaryzacje źródeł emisji. 

Beneficjenci: Wojewódzkie fundusze ochrony środowiska i gospodarki wodnej. Poprawa efektywności energetycznej Częśd 2) LEMUR – Energooszczędne budynki użyteczności publicznej Typy przedsięwzięd: Inwestycje polegające na projektowaniu i budowie lub tylko budowie, nowych budynków użyteczności publicznej i zamieszkania zbiorowego. Beneficjenci: ― podmioty sektora finansów publicznych, z wyłączeniem paostwowych jednostek budżetowych, ― samorządowe osoby prawne,

S t r o n a 154 | 174

PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ

― spółki prawa handlowego, w których jednostki samorządu terytorialnego posiadają 100% udziałów lub akcji i które powołane są do realizacji zadao własnych j.s.t. wskazanych w ustawach, ― organizacje pozarządowe, w tym fundacje i stowarzyszenia, a także kościoły i inne związki wyznaniowe wpisane do rejestru kościołów i innych związków wyznaniowych oraz kościelne osoby prawne, które realizują zadania publiczne na podstawie odrębnych przepisów. Częśd 3) Dopłaty do kredytów na budowę domów energooszczędnych Typy przedsięwzięd: budowa domu jednorodzinnego, ― zakup nowego domu jednorodzinnego, ― zakup lokalu mieszkalnego w nowym budynku mieszkalnym wielorodzinnym. Przedsięwzięcie musi spełniad określony w Programie standard energetyczny. Beneficjenci: ― osoby fizyczne dysponujące prawomocnym pozwoleniem na budowę oraz posiadające prawo do dysponowania nieruchomością, na której będą budowały budynek mieszkalny, ― osoby fizyczne dysponujące uprawnieniem do przeniesienia przez dewelopera na swoją rzecz: prawa własności nieruchomości, wraz z domem jednorodzinnym, który deweloper na niej wybuduje albo użytkowania wieczystego nieruchomości gruntowej i własności domu jednorodzinnego, który będzie na niej posadowiony i stanowid będzie odrębną nieruchomośd albo własności lokalu mieszkalnego. Przez dewelopera rozumie się także spółdzielnię mieszkaniową. Częśd 4) Inwestycje energooszczędne w małych i średnich przedsiębiorstwach Typy przedsięwzięd: ― Inwestycje LEME – przedsięwzięcia obejmujące realizację działao inwestycyjnych w zakresie: · poprawy efektywności energetycznej i/lub zastosowania odnawialnych źródeł energii, · termomodernizacji budynku/ów i/lub zastosowania odnawialnych źródeł energii, realizowane poprzez zakup materiałów/urządzeo/technologii zamieszczonych na Liście LEME, Dotyczy przedsięwzięd, których finansowanie w formie kredytu z dotacją nie przekracza 250000 euro. ― Inwestycje Wspomagane – przedsięwzięcia obejmujące realizację działao inwestycyjnych, które nie kwalifikują się jako Inwestycje LEME, w zakresie: · poprawy efektywności energetycznej i/lub odnawialnych źródeł energii, w wyniku których zostanie osiągnięte min. 20% oszczędności energii,

S t r o n a 155 | 174

PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ

· termomodernizacji budynku/ów i/lub odnawialnych źródeł energii, w wyniku których zostanie osiągnięte minimum 30% oszczędności energii. Dotyczy przedsięwzięd, których finansowanie w formie kredytu z dotacją nie przekroczy 1000000 euro. Beneficjenci: Prywatne podmioty prawne (przedsiębiorstwa) utworzone na mocy polskiego prawa i działające w Polsce. Beneficjent musi spełniad definicję mikroprzedsiębiorstw oraz małych i średnich przedsiębiorstw zawartą w zaleceniu Komisji z dnia 6 maja 2003 r. dotyczącym definicji mikroprzedsiębiorstw oraz małych i średnich przedsiębiorstw (Dz. Urz. WE L124 z 20.5.2003, s. 36). Wspieranie rozproszonych, odnawialnych źródeł energii Częśd 1) BOCIAN – Rozproszone, odnawialne źródła energii Typy przedsięwzięd: ― budowa, rozbudowa lub przebudowa instalacji odnawialnych źródeł energii o mocach mieszczących się w przedziałach wskazanych w Programie, ― w ramach programu mogą byd realizowane instalacje hybrydowe, przy czym moc każdego rodzaju przedsięwzięcia musi spełnid warunki określone w Programie. W ramach programu mogą byd dodatkowo wspierane systemy magazynowania energii towarzyszące inwestycjom OZE o mocach nie większych niż 10krotnośd mocy zainstalowanej dla każdego ze źródeł OZE, w szczególności: · magazyny ciepła, · magazyny energii elektrycznej. Beneficjenci: Przedsiębiorcy w rozumieniu art. 4 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, podejmujący realizację przedsięwzięd z zakresu odnawialnych źródeł energii na terenie Rzeczypospolitej Polskiej. Częśd 4) Prosument – linia dofinansowania z przeznaczeniem na zakup i montaż mikroinstalacji odnawialnych źródeł energii Typy przedsięwzięd: Przedsięwzięcia polegające na zakupie i montażu małych instalacji lub mikroinstalacji odnawialnych źródeł do produkcji energii elektrycznej lub do produkcji ciepła i energii elektrycznej, na potrzeby istniejących lub będących w budowie budynków mieszkalnych jednorodzinnych lub wielorodzinnych. Finansowane będą następujące instalacje do produkcji energii elektrycznej lub do produkcji ciepła i energii elektrycznej:

S t r o n a 156 | 174

PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ

― źródła ciepła opalane biomasą – o zainstalowanej mocy cieplnej do 300 kWt, ― pompy ciepła – o zainstalowanej mocy cieplnej do 300 kWt, ― kolektory słoneczne – o zainstalowanej mocy cieplnej do 300 kWt, ― systemy fotowoltaiczne – o zainstalowanej mocy elektrycznej do 40kWp, ― małe elektrownie wiatrowe – o zainstalowanej mocy elektrycznej do 40kWe, ― mikrokogeneracja – o zainstalowanej mocy elektrycznej do 40 kWe. Beneficjenci: Jednostki samorządu terytorialnego lub ich związki, Wojewódzkie Fundusze Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, Banki. System zielonych inwestycji (GIS – Green Investment Scheme) Częśd 1) Zarządzanie energią w budynkach użyteczności publicznej Typy przedsięwzięd: ― dofinansowanie może byd udzielone na realizację przedsięwzięd w budynkach użyteczności publicznej, przez które należy rozumied budynki przeznaczone do pełnienia następujących funkcji: administracji samorządowej, ochrony przeciwpożarowej realizowanej przez OSP, kultury, kultu religijnego, oświaty, nauki, służby zdrowia, opieki społecznej i socjalnej, a także budynkach zamieszkania zbiorowego przeznaczonych do okresowego pobytu ludzi poza stałym miejscem zamieszkania (w szczególności: internaty, domy studenckie), a także budynkach do stałego pobytu ludzi (w szczególności: domy rencistów lub emerytów, domy dziecka, domy opieki, domy zakonne, klasztory), ― termomodernizacja budynków użyteczności publicznej, w tym zmiany wyposażenia obiektów w urządzenia o najwyższych, uzasadnionych ekonomicznie standardach efektywności energetycznej związanych bezpośrednio z prowadzoną termomodernizacją obiektów w szczególności: · ocieplenie obiektu, · wymiana okien, · wymiana drzwi zewnętrznych, · przebudowa systemów grzewczych (wraz z wymianą źródła ciepła), · wymiana systemów wentylacji i klimatyzacji, · przygotowanie dokumentacji technicznej dla przedsięwzięcia, · zastosowanie systemów zarządzania energią w budynkach, · wykorzystanie technologii odnawialnych źródeł energii, ― wymiana oświetlenia wewnętrznego na energooszczędne (jako dodatkowe zadania realizowane równolegle z termomodernizacją obiektów), W ramach programu mogą byd realizowane projekty grupowe. Liderem w projekcie grupowym jest podmiot składający wniosek o dofinansowanie w formie

S t r o n a 157 | 174

PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ

dotacji lub wniosek o dofinansowanie w formie pożyczki lub składający wniosek o dofinansowanie w formie pożyczki w imieniu i na rzecz partnerów. Wzajemne relacje lidera i partnerów reguluje zawierane między nimi porozumienie. Beneficjenci: ― jednostki samorządu terytorialnego oraz ich związki, ― podmioty świadczące usługi publiczne w ramach realizacji zadao własnych jednostek samorządu terytorialnego niebędące przedsiębiorcami, ― Ochotnicza Straż Pożarna, ― uczelnie w rozumieniu ustawy – Prawo o szkolnictwie wyższym oraz instytuty badawcze, ― samodzielne publiczne zakłady opieki zdrowotnej oraz podmioty lecznicze prowadzące przedsiębiorstwo w rozumieniu art. 551 Kodeksu cywilnego w zakresie udzielania świadczeo zdrowotnych, ― organizacje pozarządowe, Kościoły i inne związki wyznaniowe wpisane do rejestru kościołów i innych związków wyznaniowych oraz kościelne osoby prawne, ― podmiot lub jednostka określona wyżej będąca stroną umowy pożyczki w projekcie grupowym. Częśd 2) Biogazownie rolnicze Typy przedsięwzięd: ― budowa, rozbudowa lub przebudowa obiektów wytwarzania energii elektrycznej lub ciepła z wykorzystaniem biogazu rolniczego, ― budowa, rozbudowa lub przebudowa instalacji wytwarzania biogazu rolniczego celem wprowadzenia go do sieci gazowej dystrybucyjnej i bezpośredniej. Beneficjenci: Podmioty (osoby fizyczne, osoby prawne lub jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, którym ustawa przyznaje zdolnośd prawną)podejmujące realizację przedsięwzięd w zakresie wytwarzania energii elektrycznej lub cieplnej z wykorzystaniem biogazu powstałego w procesach rozkładu biomasy pochodzenia rolniczego oraz wytwarzania biogazu rolniczego celem wprowadzenia go do sieci gazowej dystrybucyjnej i bezpośredniej. Częśd 4) Budowa, rozbudowa i przebudowa sieci elektroenergetycznych w celu umożliwienia przyłączenia źródeł wytwórczych energetyki wiatrowej (OZE) Typy przedsięwzięd: Przedsięwzięcia dotyczące budowy, rozbudowy lub przebudowy sieci elektroenergetycznej w celu umożliwienia przyłączenia do KSE źródeł wytwórczych wytwarzających energie elektryczna z energetyki wiatrowej (OZE). Beneficjenci:

S t r o n a 158 | 174

PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ

Wytwórcy energii elektrycznej oraz operatorzy sieci i inne podmioty, takie jak inwestorzy farm wiatrowych, podejmujące realizację przedsięwzięd w zakresie efektywnego przesyłu i dystrybucji energii elektrycznej umożliwiającej przyłączenie podmiotów wytwarzających energię elektryczną z energetyki wiatrowej (OZE) do KSE.

Tabela nr 56. Zestawienie form wsparcia realizowanych przez Wojewódzki Fundusz ochrony Środowiska w Poznaniu

Wojewódzki Fundusz ochrony Środowiska w Poznaniu

Podstawowym zadaniem wojewódzkich funduszy jest finansowanie przedsięwzięd inwestycyjnych i pozainwestycyjnych w dziedzinie ochrony środowiska i gospodarki wodnej w celu realizacji zasady zrównoważonego rozwoju. Zgodnie ze "Strategią Działao Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Poznaniu na lata 2013-2016 z perspektywą do 2020r." do najważniejszych priorytetów związanych z gospodarką niskoemisyjną należą: Priorytet III: Ochrona atmosfery Wsparciu finansowemu ze środków WFOŚiGW w Poznaniu będą podlegały projekty związane z ograniczeniem niskiej i ponadstandardowej emisji substancji do powietrza, w szczególności polegające na zamianie źródła energii (m.in. z wykorzystaniem OZE), poprawie efektywności z jak i wykorzystaniu koocowym, eliminacji „niskiej emisji”, czy ze zmniejszeniu emisyjności transportu publicznego – własne jest uwzględnienie problemu ochrony powietrza w obszarach miejskich, gdzie przekroczone są standardy jakości powietrza, w tym przede wszystkim stężenie pyłów zawieszonych (PM10, PM2,5). Fundusz planuje wsparcie samorządów w realizacji projektów uwzględniających wdrażanie Programów Ochrony Powietrza. Służyd to ma ograniczaniu i zmniejszeniu emisji CO2, CO, NOx, SOx i pyłów w ramach aglomeracji objętych POP. Innymi rodzajem projektów wspieranych przez Fundusz będą termomodernizacje obiektów użyteczności publicznej. Priorytetem WFOŚiGW w Poznaniu będzie również finansowanie OZE w zakresie: energii słonecznej, energii wiatrowej, energii wodnej, geotermii, wykorzystania energii biogazowej, energii pochodzącej z wychwytywania gazów wysypiskowych i innych instalacji oraz rozwiązao zwiększających OZE w bilansie energetycznym regionu. Beneficjentami pomocy finansowej są samorządy terytorialne, przedsiębiorcy, organizacje pozarządowe oraz instytucje zajmujące się ochroną środowiska i gospodarką wodną. WFOŚiGW w Poznaniu oferuje różnorodne formy pomocy finansowej:

S t r o n a 159 | 174

PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ

   

pożyczki, dotacje, przekazywanie środków dla paostwowych jednostek budżetowych, dopłaty do oprocentowania kredytów bankowych (dla przedsiębiorców).

S t r o n a 160 | 174

PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ

Tabela nr 57. Zestawienie form wsparcia realizowanych przez Bank Ochrony Środowiska

Bank Ochrony Środowiska Oferta Banku Ochrony Środowiska kierowana jest do klientów indywidualnych, mikroprzedsiębiorstw, wspólnot mieszkaniowych, jednostek sektora finansów publicznych oraz przedsiębiorców. Proekologiczne kredyty znajdujące się w ofercie banku to m.in.:      

Kredyt Ekoinwestycje – z dotacją NFOŚiGW dla małych i średnich przedsiębiorstw. Finansowanie inwestycji w nowe technologie i urządzenia obniżające zużycie energii z listy LEME, a także projektów z obszaru efektywności energetycznej, energii odnawialnej oraz termomodernizacji budynków. Kredyt Energia na Plus – finansowanie przedsięwzięd, które zredukują emisję CO 2 oraz zmniejszą zużycie energii w obszarze budynków przemysłowych, mieszkalnych oraz w obrębie infrastruktury przemysłowej. Kredyt może także objąd budowę instalacji odnawialnych źródeł energii. Kredyt z dobrą energią – finansowanie inwestycji w budowę OZE (biogazownie, elektrownie wiatrowe, elektrownie fotowoltaiczne, instalacje energetycznego wykorzystujące biomasę). Do 90% kosztu netto inwestycji, w przypadku jednostek samorządu terytorialnego do 100% wartości inwestycji. Kredyt Ekomontaż – sfinansowanie do 100% kosztów netto zakupu i montażu urządzeo: kolektory słoneczne, pompy ciepła, rekuperatory, system dociepleo budynków, itp. Kredyt EKOoszczędny - sfinansowania projektów o charakterze ekologicznym dających możliwośd obniżenia zużycia energii, wody i surowców wykorzystywanych przy produkcji. Projekty te mają prowadzid wprost do oszczędności jakie osiągnie kredytobiorca z finansowanej inwestycji. Kredyt z premią ekologiczną 1. atrakcyjne premie: a. termomodernizacyjna – do 20% wykorzystanej kwoty kredytu, b. remontowa – do 20% wykorzystanej kwoty kredytu dla kredytów na przedsięwzięcia remontowe 2. szeroki zakres inwestycji objętych premią ekologiczną: a. zmniejszenie zapotrzebowania na energię służącą do ogrzewania i podgrzewania wody użytkowej w budynkach b. zmniejszenie strat energii pierwotnej w lokalnych sieciach ciepłowniczych i lokalnych źródłach ciepła 3. wykonanie przyłącza technicznego do scentralizowanego źródła ciepła w związku z likwidacją źródła lokalnego

S t r o n a 161 | 174

PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ

4. całkowita lub częściowa zamiana źródła energii na odnawialne lub zastosowanie wysokosprawnej kogeneracji  Ekokredyt Prosument (2b) Wsparciem finansowym objęte są przedsięwzięcia polegające na zakupie i montażu: małych instalacji lub mikroinstalacji odnawialnych źródeł do produkcji energii elektrycznej lub do produkcji ciepła i energii elektrycznej, na potrzeby istniejących lub będących w budowie budynków mieszkalnych jednorodzinnych lub wielorodzinnych      

źródła ciepła opalane biomasą - o zainstalowanej mocy cieplnej do 300 kWt pompy ciepła - o zainstalowanej mocy cieplnej do 300 kWt kolektory słoneczne - o zainstalowanej mocy cieplnej do 300 kWt systemy fotowoltaiczne - o zainstalowanej mocy elektrycznej do 40 kWp małe elektrownie wiatrowe - o zainstalowanej mocy elektrycznej do 40 kWe mikrokogeneracja - o zainstalowanej mocy elektrycznej do 40 kWe

S t r o n a 162 | 174

PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ

11.2. SYSTEM MONITORINGU I OCENY Wdrażanie postanowieo Planu Gospodarki Niskoemisyjnej jest działaniem strategicznym, które ma doprowadzid do realizacji celów i osiągnięcia założonych efektów. Jest to proces pracochłonny, wymagający odpowiedniego zaplanowania w czasie. Jednocześnie jest to najbardziej złożona faza działao zarówno pod względem technicznym (organizacyjnym), jak i finansowym. Przygotowanie i realizacja założeo Planu leży w gestii gminy Turek, do której zadao należą wszystkie sprawy o znaczeniu lokalnym, wykonywane w celu zaspakajania potrzeb mieszkaoców miasta i gminy. Generalną odpowiedzialnośd za skuteczne opracowanie i wdrożenie Planu, z racji zajmowanego stanowiska, ponosi Wójt Gminy Turek. Wójt powierza kompetencje wykonawcze pracownikom Urzędu Gminy, którzy posiadają odpowiednią wiedzę i doświadczenie. W celu usprawnienia działao Urzędu, w jego strukturze powinien zostad powołany zespół odpowiedzialny za wdrożenie Planu Gospodarki Niskoemisyjnej Gminy Turek. Zespół powinien byd złożony z pracowników Urzędu Gminy którzy będą wykonywad zadania w ramach swoich obowiązków służbowych. Struktura zespołu powinna przedstawiad się następująco:  Koordynator Projektu,  Członek Zespołu w zakresie merytorycznej realizacji projektu,  Członek Zespołu w zakresie wsparcia w dziedzinie ochrony środowiska,  Członek Zespołu w zakresie inwestycji. Podział obowiązków członków Zespołu powinien byd ściśle określony. Pracę Zespołu należy oprzed o regulamin wewnętrzny zatwierdzony przez władze gminy. Szczegółowy zakres zadao, każdego z członków Zespołu ujęto w tabeli. Tabela nr 58. Podział obowiązków członków Zespołu ds. wdrożenia PGN Gminy Turek

Stanowisko

Zakres obowiązków  

Koordynator Projektu

  

Kierowanie i nadzorowanie całokształtem prac Zespołu, Nadzór oraz delegowanie bezpośrednich poleceo do osób odpowiedzialnych za wszystkie obszary zarządzania projektem, Zapewnienie ciągłości realizowanych prac nad projektem, Zwoływanie w miarę potrzeb spotkao roboczych Zespołu, Kontakt z Narodowym Funduszem Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej,

S t r o n a 163 | 174

PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ

  

     

Członek  Zespołu  w zakresie merytorycznej  realizacji projektu    Członek Zespołu w zakresie wsparcia w dziedzinie ochrony środowiska

    

Członek Zespołu w zakresie inwestycji

  

Nadzór nad wypełnianiem obowiązków Gminy wynikających z umowy o dofinansowanie, Weryfikacja zgodności ponoszonych wydatków objętych wnioskiem o płatnośd z umową o dofinansowanie, Nadzór nad realizacją merytoryczną projektu zgodnie z umową o dofinansowanie i zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa krajowego i wspólnotowego, w tym przepisami dotyczącymi konkurencji, pomocy publicznej, udzielania zamówieo publicznych, ochrony środowiska, a także zasadami polityki równych szans i wytycznymi Ministra Infrastruktury i Rozwoju, Nadzór nad realizacją zadao promocyjnych i informacyjnych w ramach projektu, Nadzór nad prawidłowym kwalifikowaniem kosztów związanych z realizacją projektu, Nadzór nad realizacją zawartych umów z wykonawcami, odbiór wykonanego przedmiotu zamówienia, weryfikacja zgodności wykonywanych usług, Nadzór nad realizacją trwałości projektu w okresie 5 lat od jego zakooczenia, Nadzór nad wdrażaniem Planu Gospodarki Niskoemisyjnej Gminy Turek. Realizacja merytoryczna projektu zgodnie z umową o dofinansowanie i zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa krajowego i wspólnotowego, w tym przepisami dotyczącymi konkurencji, pomocy publicznej, udzielania zamówieo publicznych, ochrony środowiska oraz polityki równych szans oraz wytycznymi Ministra Infrastruktury i Rozwoju, Bezpośredni kontakt z wykonawcą zamówieo w ramach projektu, Przygotowanie i udostępnienie dokumentów związanych z realizacją projektu niezbędnych do sporządzania wniosków o płatnośd i rozliczenia projektu, Prowadzenie odpowiedniej dokumentacji dotyczącej realizowanych zamówieo, w tym przygotowanie rozliczeo rzeczowych i finansowych, Przechowywanie bazy danych informacji utworzonej w ramach realizacji projektu, Realizacja działao zmierzających do zapewnienia trwałości projektu w okresie 5 lat od jego zakooczenia, Udział w spotkaniach roboczych Zespołu. Konsultacje i opinie do realizacji merytorycznej projektu w zakresie spójności z programem ochrony środowiska, planami ochrony powietrza, Ocena i opinia o inwentaryzacji emisji gazów cieplarnianych z obszaru gminy, Konsultacje w zakresie procedury strategicznej oceny oddziaływania na środowisko, Udział w spotkaniach roboczych Zespołu Realizacja działao zmierzających do podjęcia przez Radę Miasta Uchwały o przyjęciu do Wieloletniej Prognozy Finansowej inwestycji wynikających z opracowanego Planu, Odbiór wykonanego przedmiotu zamówienia, weryfikacja zgodności wykonywanych usług, za które jest dokonywana płatnośd zgodnie z zawartą umową z wykonawcą, Przedstawienie planów w zakresie inwestycji wpisujących się w Plan Gospodarki Niskoemisyjnej Udział w spotkaniach roboczych Zespołu

S t r o n a 164 | 174

PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ



Obowiązki wspólne Członków Zespołu

 



Raportowanie Koordynatorowi Projektu wszelkich kwestii mogących wpłynąd na zagrożenie prawidłowej realizacji projektu w celu uzgodnienia odpowiednich działao zaradczych lub korygujących, Udostępnienie wszelkich informacji zgromadzonych w toku prac związanych z realizacją projektu na polecenie Koordynatora Projektu, Archiwizacja wszelkich dokumentów związanych z realizacją projektu w okresie do 3 lat od zamknięcia PO IiŚ (zgodnie z postanowieniami art. 90 Rozporządzenia Rady (WE) nr 1083/2006 oraz art. 19 rozporządzenia Komisji (WE) nr 1828/2006), Informowanie Koordynatora Projektu o wszelkich nieprawidłowościach i sytuacjach mogących mied istotny wpływ na jego dalszy przebieg.

Prawidłowe wdrożenie Planu Gospodarki Niskoemisyjnej oraz jego założeo będzie wymagad zaangażowania nie tylko struktur gminnych, ale również instytucji i podmiotów działających na terenie gminy oraz indywidualnych użytkowników energii. Plan będzie oddziaływał bezpośrednio lub pośrednio na wszystkich mieszkaoców gminy, Urząd Gminy i jego referaty, gminne jednostki organizacyjne, samorządowe instytucje kultury, zakłady opieki zdrowotnej, inne instytucje publiczne, a także podmioty gospodarcze, organizacje pozarządowe oraz wszystkie inne podmioty i ich zrzeszenia funkcjonujące w gminie. Efektywna realizacja postanowieo Planu wymaga stworzenia kryteriów zapewniających spójnośd i ciągłośd realizacji określonych celów i kierunków działao. Na poziomie gminnym określa to działania z zakresu:  odpowiednich zapisów prawa lokalnego,  uwzględniania postanowieo Planu w dokumentach strategicznych i planistycznych,  uwzględniania zapisów w wewnętrznych dokumentach Urzędu Gminy. Wdrożenie Planu będzie wymagad:  przygotowywania krótkoterminowych działao w perspektywie lat realizacji Planu – 2015–2020,  monitorowania uwarunkowao energetycznej na terenie gminy,  pilotowania zadao związanych z realizacją inwestycji wskazanych w Planie,  rozwoju systemów zarządzania energią w gminie i planowania energetycznego na szczeblu lokalnym,  promocją działao związanych z gospodarowaniem energią i ochroną środowiska.

S t r o n a 165 | 174

PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ

Istotne znaczenie ma również odpowiednia kontrola i monitorowanie osiąganych efektów oraz ich raportowanie w celu aktualizacji powziętych założeo. Monitoring jest priorytetowym elementem procesu wdrażania Planu Gospodarki Niskoemisyjnej. Cykliczna ewaluacja pozwala usprawniad proces wdrażania Planu i adaptowad go do zmieniających się w czasie warunków. Ocena efektów i postępów wykonania Planu Gospodarki Niskoemisyjnej wymaga ustalenia mechanizmu monitorowania i doboru kompletu wskaźników, które to monitorowanie umożliwią. Sam system monitoringu emisji CO2 oraz zwiększenia udziału zużycia energii pochodzącej z jej odnawialnych źródeł, opiera się na gromadzeniu danych wejściowych, źródłowych, ich weryfikacji, segregowaniu oraz wyciąganiu wniosków w celu aktualizacji inwentaryzacji emisji. Jednostką odpowiedzialną za prowadzenie takiego systemu jest Urząd Gminy w Turku. Wójt Turku powierzy czynności z tym związane wyznaczonemu koordynatorowi monitorowania. Koordynator obok danych dotyczących koocowego zużycia energii, będzie również zbierał i analizował informacje o kosztach i terminach realizacji działao oraz o produktach i rezultatach. Niezbędna przy tym będzie współpraca z podmiotami funkcjonującymi lub planującymi rozpoczęcie działalności na terenie gminy, w tym z:  Przedsiębiorstwami energetycznymi (ENERGA-OPERATOR S.A., Oświetlenie Uliczne i Drogowe Sp. z o.o.),  Przedsiębiorstwami produkcyjnymi,  Przedsiębiorstwami handlowo – usługowymi,  Wspólnotami mieszkaniowymi,  Organizacjami pozarządowymi,  Mieszkaocami. Efektywne monitorowanie musi mied charakter cykliczny. niezbędne jest ustalanie częstotliwości i weryfikacji danych. Zbieranie informacji powinno odbywad się w równych odstępach czasowych, jednak nie częściej niż raz do roku (z uwagi na czasochłonnośd procesu) i nie rzadziej niż raz w okresie wdrożenia Planu. Monitorowanie powinno byd niezależne od etapów wdrożenia poszczególnych inwestycji i może odbywad się zarówno w

S t r o n a 166 | 174

PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ

trakcie, jak i po zakooczeniu przedsięwzięd, zawsze w równych odstępach czasowych. Koocowe podsumowanie rezultatów wdrożenia nastąpi wraz z koocem okresu planowania tj. po roku 2020. Pozwoli to na dostarczenie kompletnych i miarodajnych danych źródłowych obrazujących postęp rzeczowy we wdrażaniu Planu i umożliwi ocenę jego skuteczności. Poniższa grafika przedstawia schemat monitorowania i aktualizacji Planu w Gminie Turek.

Wójt Turku Realizacja działao Koordynator Projektu

Grupa SPOŁECZEOSTWO

Działanie

Działanie

Działanie

Działanie

Działanie

Działanie

1

2

n

1

2

n

WSKAŹNIKI

MONITOROWANIA

Weryfikacja danych Analiza Planu

DALSZE PLANOWANIE I REALIZACJA Aktualizacja Planu

Rysunek nr 35. Schemat monitorowania i aktualizacji Planu Gospodarki Niskoemisyjnej dla gminy Turek

S t r o n a 167 | 174

INWENTARYZACJA

Grupa SAMORZĄD

DANYCH

MONITORING

ZBIERANIE

PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ

Określenie wskaźników monitorowania jest niezbędne do oceny efektywności podjętych działao. Wskaźniki monitorowania efektów i postępów wdrażania dla wariantu zaproponowanego w Planie zostały podzielone na wskaźniki globalne i szczegółowe. Zestawienie wskaźników przedstawiono w poniższej tabeli. Tabela nr 59. Katalog proponowanych wskaźników monitorowania Planu gospodarki niskoemisyjnej Cel projektu Cel strategiczny

Sektor Globalnie

Poprawa jakości środowiska naturalnego gminy dzięki działaniom na rzecz redukcji emisji dwutlenku węgla

Nazwa wskaźnika Całkowita emisja CO2 w gminie

tCO2/rok

Łączne zużycie energii pierwotnej

MWh/rok

Produkcja energii odnawialnej

MWh/rok

Udział energii odnawialnej w ogólnym bilansie zużycia energii Liczba projektów zrealizowanych w gminie

Cel operacyjny 1 Wykorzystanie potencjału odnawialnych źródeł energii oraz poprawa efektywności energetycznej obiektów komunalnych

Działanie nr 1.1.; 1.2.; 1.3. w obrębie budynków użyteczności publicznej

Działanie nr 1.4. w obrębie infrastruktury oświetleniowej

Cel operacyjny 2 Modernizacja źródeł ciepła oraz wzrost zastosowania OZE w produkcji energii użytkowej w sektorze mieszkalnym i rolnym

Cel operacyjny 3 Zmniejszenie emisji zanieczyszczeo

Działanie nr 2.1.; 2.2.; 2.3. w obrębie gospodarstw domowych i rolnych

w obrębie transportu

%

MWh/rok

Emisja CO2 w budynkach użyteczności publicznej

tCO2/rok

Zużycie energii cieplnej w budynkach użyteczności publicznej Produkcja energii elektrycznej przy wykorzystaniu instalacji OZE Produkcja energii cieplnej przy wykorzystaniu instalacji OZE

GJ/rok MWh/rok

szt.

Liczba zrealizowanych inwestycji typu OZE

szt.

Liczba budynków poddanych termomodernizacji

szt.

Całkowite zużycie energii elektrycznej na oświetlenie ulic

MWh/rok

Całkowite emisja CO2 związana z oświetleniem ulic

tCO2/rok

Zużycie energii elektrycznej w sektorze mieszkalnym

MWh/rok

Produkcja energii elektrycznej przy wykorzystaniu instalacji OZE

GJ/rok MWh/rok

szt.

Liczba zrealizowanych inwestycji typu OZE

szt.

Całkowita emisja CO2

S t r o n a 168 | 174

Ankietyzacja mieszkaoców; lokalni operatorzy dystrybucyjni; KOBIZE

GJ/rok

Liczba zmodernizowanych indywidualnych kotłów grzewczych

Całkowite zużycie energii w transporcie

Ankiety administratorów budynków użyteczności publicznej; Urząd Gminy; KOBIZE

GJ/rok

Liczba zrealizowanych działao

Zużycie energii cieplnej w sektorze mieszkalnym

Źródło weryfikacji Ankietyzacja wszystkich Interesariuszy projektu w tym lokalnych operatorów energetycznych; KOBIZE

szt.

Całkowite zużycie energii w budynkach użyteczności publicznej

Produkcja energii cieplnej przy wykorzystaniu instalacji OZE

Działanie nr 3.1.

Jednostka miary

MWh/rok GJ/rok

Wydział Komunikacji i Transportu Starostwa

PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ

komunikacyjnych

Cel operacyjny 3 Promocja i edukacja oraz wspieranie idei proekologicznych

Działanie nr 4.1.;4.2.; 4.3.; 4.4.;4.5. w ujęciu globalnym

Ilośd pojazdów niskoemisyjnych

szt.

Liczba projektów szkoleniowych

szt.

Liczba projektów edukacyjno-promocyjnych

szt.

Liczba uczestników

szt.

S t r o n a 169 | 174

Powiatowego; KOBIZE Urząd Gminy, Placówki Edukacyjne

PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ

SPIS RYSUNKÓW Rysunek nr 1. Gmina Turek na tle powiatu tureckiego Źródło: www.osp.org.pl Rysunek nr 2. Mapa gminy Turek Źródło: wikipedia.org Rysunek nr 3. Tereny chronione na obszarze gminy Turek Rysunek nr 4. Liczna ludności gminy Turek w latach 2009-2013 Rysunek nr 5. Plan zagospodarowania przestrzennego gminy Turek Rysunek nr 6. Budynek należący do Wspólnoty Mieszkaniowej w Kaczkach Średnich Rysunek nr 7. Budynek należący do Wspólnoty Mieszkaniowej w Kaczkach Średnich Rysunek nr 8. Budynek należący do Wspólnoty Mieszkaniowej w Kaczkach Średnich Rysunek nr 9. Podmioty gospodarcze na przestrzeni lat Rysunek nr 10. Rozmieszczenie dróg na terenie gminy Turek Rysunek nr 11. Strefy energetyczne wiatru w Polsce Rysunek nr 12. Techniczny potencjał energii wiatru dla Wielkopolski i poszczególnych powiatów Rysunek nr 13. Rejonizacja zasobów energii słonecznej w Polsce Rysunek nr 14. Roczne sumy promieniowania słonecznego dla Wielkopolski Rysunek nr 15. Urząd Gminy w Turku Rysunek nr 16. Szkoła Podstawowa Chlebów 15 Rysunek nr 17. Szkoła Podstawowa Żuki Rysunek nr 18. Szkoła Podstawowa w Cisewie Rysunek nr 19. Zespół Szkolno-Przedszkolny Słodków 21 Rysunek nr 20. Mapa gęstości ziemskiego strumienia cieplnego dla obszaru Polski Rysunek nr 21. Zużycie energii *MWh+ w poszczególnych placówkach Rysunek nr 22. Łączne zużycie poszczególnych nośników energii wraz z produkcją CO 2 w budynkach gminnych Rysunek nr 23. Zużycie poszczególnych nośników energii w *MWh+ przez podmioty Gospodarki wodno-ściekowej Rysunek nr 24. Procentowy rozkład rodzaju budynków w gminie Turek Rysunek nr 25. Stopieo modernizacji obiektów mieszkalnych w gminie Turek

S t r o n a 170 | 174

PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ

Rysunek nr 26. Zużycie poszczególnych nośników energii przez budynki mieszkalne Rysunek nr 27. Mapa emisji w sektorze mieszkalnictwa w gminie Turek Rysunek nr 28. Łączne zużycie poszczególnych nośników energii z produkcją CO 2 przez transport publiczny Rysunek nr 29. Udział sektorów grupy Samorząd w zużyciu energii oraz emisji CO 2 w roku bazowym Rysunek nr 30. Udział nośników w zużyciu energii oraz emisji CO2 w sektorze Samorządu w roku bazowym Rysunek nr 31. Udział sektorów grupy Społeczeostwo w zużyciu energii oraz emisji CO 2 w roku bazowym Rysunek nr 32. Udział poszczególnych nośników w zużyciu energii raz emisji CO 2 w grupie Społeczeostwo w roku bazowym Rysunek nr 33. Instalacje fotowoltaiczne na połaciach dachów budynków publicznych Rysunek nr 34. Instalacje fotowoltaiczne przy energochłonnej infrastrukturze wodnokanalizacyjnej Rysunek nr 35. Schemat monitorowania i aktualizacji Planu Gospodarki Niskoemisyjnej dla gminy Turek

S t r o n a 171 | 174

PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ

SPIS TABEL Tabela nr 1. Skład powierzchni gminy Turek Tabela nr 2. Średnie miesięczne dane dla stacji meteorologicznej Koło Tabela nr 3. Wybrane dane statystyczne Tabela nr 4. Wiek lokali mieszkalnych w gminie Turek Tabela nr 5. Ilośd przedsiębiorstw w gminie Turek Tabela nr 6 . Powierzchnia gospodarstw rolnych w 2010 r Tabela nr 7. Ilośd pojazdów na drogach krajowych i wojewódzkich przebiegających przez gminę Turek w roku 2010. Tabela nr 8. Zaopatrzenie w wodę pitną gminy Turek Tabela nr 9. Rodzaj i masa odpadów komunalnych zebranych na terenie gminy Turek Tabela nr 10. Średnia miesięczna prędkośd wiatru dla stacji meteorologicznej w Kole Tabela nr 11. Średnia miesięczne natężenie słoneczne ze stali meteo w Kole Tabela nr 12. Wartości opałowe ora wskaźniki emisji wykorzystywane w ramach inwentaryzacji emisji CO2 Tabela nr 13. Zużycie poszczególnych nośników przez budynki publiczne na terenie gminy Turek Tabela nr 14. Łączne zużycie energii z poszczególnych nośników wraz z produkcja CO 2 Tabela nr 15. Oświetlenie uliczna na terenie gminy Turek Tabela nr 16. Zużycie paliw przez poszczególne pojazdy Tabela nr 17. Zużycie poszczególnych nośników energii Tabela nr 18. Zestawienie danych ankietowych z podziałem na poszczególne miejscowości w gminie Turek Tabela nr 19. Struktura zużycia surowców w celu ogrzania budynków Tabela nr 20. Zużycie poszczególnych nośników energii przez budynki mieszkalne Tabela nr 21. Łączne zużycie energii z poszczególnych nośników wraz z produkcją CO 2 Tabela nr 22. Łączne zużycie energii z poszczególnych nośników wraz z produkcją CO2 Tabela nr 23. Zużycie energii w sektorach grupy Samorząd w 2013 roku Tabela nr 24. Emisja CO2 w sektorach grupy Samorząd w 2013 roku.

S t r o n a 172 | 174

PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ

Tabela nr 25. Zużycie energii według nośników energii w grupie Samorząd Tabela nr 26. Emisja CO2 według nośników energii w grupie Samorząd Tabela nr 27. Zużycie energii w grupie Społeczeostwo Tabela nr 28. Emisja w grupie Społeczeostwo Tabela nr 29. Zużycie energii według nośników w grupie Społeczeostwo Tabela nr 30. Emisja CO2 w grupie Społeczeostwo Tabela nr 31. Zestawienie zużycia poszczególnych nośników energii w gminie Turek Tabela nr 32. Zestawienie emisji poszczególnych nośników energii w gminie Turek Tabela nr 33. Prognoza zapotrzebowania na energię finalną według polityki Energetycznej Polski do 2030 roku Tabela nr 34. Wyniki prognoz wielkości emisji w roku 2020 w analizowanych scenariuszach Tabela nr 35. Korzyści wynikające z termomodernizacji w poszczególnych obiektach na terenie gminy Turek Tabela nr 36. Charakterystyka obiektów przeznaczonych do termomodernizacji źródła ciepła Tabela nr 37. Szczegółowy zakres ekonomiczny, energetyczny oraz środowiskowy instalacji fotowoltaicznych na połaciach dachów budynków publicznych Tabela nr 38. Szczegółowy zakres ekonomiczny, energetyczny oraz środowiskowy instalacji kolektorów słonecznych na połaciach dachów budynków publicznych Tabela nr 39. Szczegółowy zakres ekonomiczny, energetyczny oraz środowiskowy instalacji fotowoltaicznych przy energochłonnej infrastrukturze wodno-kanalizacyjnej Tabela nr 40. Charakterystyka energetyczno-ekologiczna budowy hybrydowego oświetlenia ulic Tabela nr 41. Zakładane dofinansowanie inwestycji związanych z modernizacją lokalnych systemów grzewczych Tabela nr 42. Analiza energetyczno-ekologiczna projektu modernizacji indywidualnych źródeł ciepła Tabela nr 43. Analiza ekologiczna projektu modernizacji indywidualnych źródeł ciepła Tabela nr 44. Analiza energetyczno-ekologiczna projektu modernizacji systemów c.w.u. Tabela nr 45. Analiza ekologiczna projektu modernizacji systemu c.w.u. Tabela nr 46. Analiza energetyczno-ekonomiczna instalacji prosumenckiej o mocy 2 kWp

S t r o n a 173 | 174

PLAN GOSPODARKI NISKOEMISYJNEJ

Tabela nr 47. Analiza energetyczno-ekonomiczna instalacji prosumenckiej o mocy 2,5 kWp Tabela nr 48. Analiza energetyczno-ekonomiczna instalacji prosumenckiej o mocy 3 kWp Tabela nr 49. Analiza energetyczno-ekonomiczna instalacji prosumenckiej o mocy 3,5 kWp Tabela nr 50. Analiza energetyczno-ekonomiczna instalacji prosumenckiej o mocy 4 kWp Tabela nr 51. Specyfikacja instalacji Tabela nr 52. Harmonogram działao Tabela nr 53. Zestawienie form wsparcia w ramach Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko na lata 2014 - 2020 Tabela nr 54. Zestawienie form wsparcia w ramach Wielkopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego na lata 2014 – 2020 Tabela nr 55. Zestawienie form wsparcia realizowanych przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej Tabela nr 56. Zestawienie form wsparcia realizowanych przez Wojewódzki Fundusz ochrony Środowiska w Poznaniu Tabela nr 57. Zestawienie form wsparcia realizowanych przez Bank Ochrony Środowiska Tabela nr 58. Podział obowiązków członków Zespołu ds. wdrożenia PGN Gminy Turek Tabela nr 59. Katalog proponowanych wskaźników monitorowania Planu gospodarki niskoemisyjnej

S t r o n a 174 | 174