POWIATOWY URZĄD PRACY W MIELCU PP.MPX.0714-C-2/2007

RANKING ZAWODÓW DEFICYTOWYCH I NADWYŻKOWYCH W POWIECIE MIELECKIM W 2006 ROKU (II/P 2006)

Mielec 2007 ul. CHOPINA 16A 39 - 300 MIELEC tel: 017 7880050 fax: 017 7880069 e-mail: [email protected] http://www.pup.mielec.pl

1

POWIATOWY URZĄD PRACY W MIELCU

Spis treści: 1. Wstęp .............................................................................................................................................3 2.

Analiza bezrobocia wg zawodów (grup zawodów)...........................................................5

3. Analiza ofert pracy wg zawodów (grup zawodów)...........................................................9 4. Analiza zawodów deficytowych i nadwyżkowych......................................................... 13 5. Wyniki badania w zakładach pracy................................................................................. 27 6. Wyniki badania w szkołach ponadgimnazjalnych...........................................................30 7. Wnioski............................................................................................................................34 Spis wykresów.......................................................................................................................35 Spis tabel................................................................................................................................36

ul. CHOPINA 16A 39 - 300 MIELEC tel: 017 7880050 fax: 017 7880069 e-mail: [email protected] http://www.pup.mielec.pl

2

POWIATOWY URZĄD PRACY W MIELCU

1.

WSTĘP

Dynamiczne zmiany obserwowane we współczesnej gospodarce mają swoje odzwierciedlenie w przeobrażeniach zachodzących na rynku pracy. Pojawiają się nowe, nieznane dotąd zawody związane z wykorzystywaniem nowoczesnych maszyn i urządzeń oraz zaawansowanych rozwiązań technologicznych, a jednocześnie część specjalności i profesji odchodzi do historii. Pracodawcy stawiają wysokie wymagania wobec przyszłych pracowników, a osoby bezrobotne, które chcą dostosować się do wymogów rynku pracy, muszą na bieżąco śledzić zachodzące na nim zmiany. Opracowania dotyczące rynku pracy zawierają wiele przydatnych informacji o poziomie i strukturze bezrobocia, jednak aby złagodzić dotkliwe skutki pozostawania bez pracy konieczne jest przeprowadzanie pełnej analizy w celu prawidłowego i skutecznego oddziaływania na rynek pracy poprzez stosowanie szerokiego spektrum instrumentów. Prowadzony monitoring zawodów deficytowych i nadwyżkowych jest jednym z elementów informacyjnych służącym do realizacji tej polityki, który zapewnia spójność danych dotyczących popytu i podaży na pracę z punktu widzenia lokalnego rynku pracy. Zgodnie z zapisami Ustawy z dnia 20 kwietnia 2004r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy prowadzenie monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych jest jednym z zadań samorządu powiatu w zakresie realizowanej polityki rynku pracy. Wyniki badań powinny być w szczególności wykorzystywane jako jedno ze źródeł informacji koniecznych do: • • • • • •

•

•

określenia kierunków i natężenia zmian zachodzących w strukturze zawodowo-kwalifikacyjnej na lokalnym, regionalnym i krajowym rynku pracy, określenia odpowiednich kierunków szkoleń zawodowych osób bezrobotnych w celu zapewnienia większej efektywności, bieżącej korekty poziomu, struktury treści kształcenia zawodowego i ustawicznego, opracowywania przez lokalny samorząd strategii działania oraz oceny i weryfikacji założeń w części dotyczącej łagodzenia skutków bezrobocia oraz promocji zatrudnienia, planowania działań przez instytucje i organizacje współpracujące na rzecz lokalnego rynku pracy w zakresie przeciwdziałania bezrobociu, usprawnienia pośrednictwa pracy poprzez uzyskanie informacji o planowanych ofertach pracy na rok przyszły oraz przewidywanej liczbie absolwentów szkół ponadgimnazjalnych z podziałem na poszczególne zawody i specjalności, podnoszenie jakości poradnictwa zawodowego poprzez wskazywanie doradcom zawodowym profesji poszukiwanych przez lokalnych pracodawców oraz zawodów, na które maleje zapotrzebowanie, realizacji programów specjalnych w celu aktywizacji osób długotrwale bezrobotnych i promowania ich ponownego zatrudnienia.

ul. CHOPINA 16A 39 - 300 MIELEC tel: 017 7880050 fax: 017 7880069 e-mail: [email protected] http://www.pup.mielec.pl

3

POWIATOWY URZĄD PRACY W MIELCU Dane statystyczne dotyczące ilości osób bezrobotnych oraz zgłoszonych ofert pracy opracowano w oparciu o nazwy grup zawodów i specjalności zgodnie z obowiązującą Klasyfikacją Zawodów i Specjalności wprowadzoną Rozporządzeniem Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 8 grudnia 2004r. (Dz.U. 2004 nr 265, poz. 2644). Klasyfikacja jest pięciopoziomowym, hierarchicznie usystematyzowanym zbiorem zawodów i specjalności występujących na rynku pracy. Struktura klasyfikacji oparta jest na systemie pojęć, z których najważniejsze to zawód, specjalność, umiejętność oraz kwalifikacje zawodowe. Zawód jest w niej definiowany jako zbiór zadań (zespół czynności) wyodrębnionych w wyniku społecznego podziału pracy, wykonywanych stale lub z niewielkimi zmianami przez poszczególne osoby i wymagających odpowiednich kwalifikacji (wiedzy i umiejętności) zdobytych w wyniku kształcenia lub praktyki. Wykonywanie zawodu winno stanowić źródło dochodu. Zawód może dzielić się na specjalności, które są wynikiem podziału pracy w ramach zawodu i zawierają czynności o podobnym charakterze wymagające pogłębionej lub dodatkowej wiedzy oraz umiejętności zdobytych w wyniku dodatkowego szkolenia lub praktyki. Umiejętność określono jako sprawdzoną możliwość wykonywania odpowiedniej klasy zadań w ramach zawodu, natomiast przez kwalifikacje zawodowe rozumiane są układy wiedzy i umiejętności wymagane do realizacji składowych zadań zawodowych. Struktura klasyfikacji powstała w wyniku grupowania zawodów na podstawie podobieństwa kwalifikacji zawodowych wymaganych dla realizacji zadań danego zawodu (specjalności), z uwzględnieniem obu aspektów kwalifikacji tj. ich poziomu i specjalizacji. Podstawowym kryterium wyodrębniania grup wielkich był poziom kwalifikacji. Natomiast pozostałe poziomy agregacji powstały w wyniku zastosowania w różny sposób kryterium „specjalizacji umiejętności”, polegających na każdorazowym braniu pod uwagę różnych umiejętności, np. rodzaju koniecznej wiedzy, posługiwania się określonymi narzędziami i stosowania odpowiednich materiałów lub też rodzaju wykonywanego produktu i świadczonych usług. W efekcie struktura kwalifikacji obejmuje: 10 grup wielkich, 30 grup dużych (jako wewnętrzny podział grup wielkich), 116 grup średnich (jako wewnętrzny podział grup dużych) i 392 grupy elementarne (jako wewnętrzny podział grup średnich), przy czym grupy elementarne obejmują 1 707 zawodów i specjalności. Szczegółową analizą objęto grupy duże (dwucyfrowe) oraz poszczególne zawody i specjalności w ramach grup elementarnych. Podstawowym źródłem informacji do przeprowadzenia monitoringu zawodów nadwyżkowych i deficytowych są sporządzone przez Powiatowy Urząd Pracy w Mielcu sprawozdania ministerialne (Załącznik nr 2 do sprawozdania MPiPS-01 „Bezrobotni według rodzaju działalności ostatniego miejsca pracy oraz oferty pracy” a także Załącznik nr 3 do sprawozdania MPiPS-01 „Bezrobotni oraz oferty pracy według zawodów i specjalności”). Dodatkowe dane zostały pozyskane przez pośredników pracy, którzy ankietowali wybrane zakłady pracy i szkoły prowadzące edukację na poziomie ponadgimnazjalnym na terenie powiatu mieleckiego. Niniejsze opracowanie stanowi sprawozdanie z monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych w powiecie mieleckim w 2006 roku. Celem opracowania jest przedstawienie informacji opisujących kształtowanie się podstawowych wielkości charakteryzujących mielecki rynek pracy w układzie opartym o kwalifikacje zawodowe. Przedstawiona analiza nie stanowi jednak prognozy i ostatecznej odpowiedzi na pytanie jak w przyszłości będzie kształtował się popyt i podaż na pracę w poszczególnych zawodach, daje jednak orientację o kierunkach możliwych zmian. ul. CHOPINA 16A 39 - 300 MIELEC tel: 017 7880050 fax: 017 7880069 e-mail: [email protected] http://www.pup.mielec.pl

4

POWIATOWY URZĄD PRACY W MIELCU 2.

ANALIZA BEZROBOCIA WG ZAWODÓW (GRUP ZAWODÓW)

Na koniec 2006 roku powiat mielecki plasował się na drugim miejscu w województwie podkarpackim ze względu na wysokości stopy bezrobocia (13,0%). Na pierwszym miejscu z najniższą stopą bezrobocia znajdował się powiat stalowowolski (12,5%). Najwyższą stopę bezrobocia odnotowano w powiecie bieszczadzkim (27,1%). Stopa bezrobocia dla całego kraju kształtowała się w tym czasie na poziomie 14,9%, a dla województwa podkarpackiego wynosiła 16,5%. Według stanu na dzień 31.12.2006 roku w ewidencji Powiatowego Urzędu Pracy w Mielcu pozostawało 7.717 osób bezrobotnych z czego 61,8% stanowiły kobiety (4.771 osób). W porównaniu z analogicznym okresem roku ubiegłego ilości osób bezrobotnych zmniejszyła się o 1339 co stanowi zmianę o 14,8%. Jednocześnie odnotowano spadek w ilości kobiet zarejestrowanych w Powiatowym Urzędzie Pracy w Mielcu o 12,8% (700 osób). Spośród osób bezrobotnych 6.163 osoby poprzednio pracowało a 1.554 osoby nie świadczyły dotychczas pracy zarobkowej. Wśród osób poprzednio pracujących najwięcej osób pracowało w: • • • • • • • • • • • • • • •

przetwórstwie przemysłowym – 2.506 osób, tj. 40,7%, handlu i usługach naprawczych – 1.300 osób, tj. 21,1%, budownictwie – 515 osób, tj. 8,4%, administracji publicznej i obronie narodowej; obowiązkowych ubezpieczeniach społecznych i powszechnych ubezpieczeniach zdrowotnych – 340 osób, tj. 5,5%, obsłudze nieruchomości, wynajmie i usługach związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej – 303 osób, tj. 4,9%, działalności usługowej komunalnej, społecznej i indywidualnej pozostałej – 235 osób, tj. 3,8%, rolnictwie, łowiectwie i leśnictwie – 213 osób, tj. 3,5%, hotelach i restauracjach – 179 osób, tj. 2,9%, ochronie zdrowia i pomocy społecznej – 142 osób, tj. 2,3%, edukacji – 116 osób, tj. 1,9%, transporcie, gospodarce magazynowej i łączności – 112 osób, tj. 1,8%, wytwarzaniu i zaopatrywaniu w energię elektryczną, gaz i wodę – 68 osób, tj. 1,1%, gospodarstwach domowych zatrudniających pracowników – 53 osób, tj. 0,9%, pośrednictwie finansowym – 45 osób, tj. 0,7% pozostałej działalności gospodarczej – 36 osób, tj. 0,5%.

Analizując problem bezrobocia w oparciu o dane statystyczne dotyczące wielkich grupy zawodów z uwzględnieniem podziału na grupy duże (dwucyfrowe kody grup zawodów) oraz zawody (sześciocyfrowy kod zawodu) należy podkreślić, że najliczniejszą grupę osób (27,0%) zarejestrowanych w Powiatowym Urzędzie Pracy w Mielcu w końcu 2006 roku stanowiły osoby „bez zawodu” (2.083 osoby w tym 1.287 kobiet). Grupa bezrobotnych „bez zawodu” obejmuje osoby nie posiadające świadectwa ukończenia edukacji szkolnej lub odpowiedniego kursu oraz osoby nie legitymujące się udokumentowaną ciągłością pracy w określonym zawodzie w okresie minimum 12 miesięcy. Zgodnie z wymienionymi kryteriami w grupie „bez zawodu” ujęte są osoby, które ukończyły licea ogólnokształcące, licea profilowane, gimnazja i szkoły podstawowe. Warto odnotować, że w porównaniu z rokiem ubiegłym odnotowano spadek ilości osób bezrobotnych „bez zawodu” o 20,6% (540 osób). ul. CHOPINA 16A 39 - 300 MIELEC tel: 017 7880050 fax: 017 7880069 e-mail: [email protected] http://www.pup.mielec.pl

5

POWIATOWY URZĄD PRACY W MIELCU Wśród osób bezrobotnych posiadających zawód wyuczony lub nabyty po przepracowaniu minimum 1 roku na stanowisku pracy najwięcej osób zakwalifikowano do następujących dużych grup zawodowych: •

•

•

• •

•

robotnicy obróbki metali i mechanicy maszyn i urządzeń (72) – 1.106 osób tj. 14,3% ogółu bezrobotnych, z czego najwięcej w zawodach:  ślusarz – 246 osób (w tym 129 długotrwale bezrobotnych),  tokarz – 169 osób (w tym 109 długotrwale bezrobotnych),  mechanik maszyn i urządzeń przemysłowych – 129 osób (w tym 87 długotrwale bezrobotnych),  mechanik samochodów osobowych – 123 osoby (w tym 53 długotrwale bezrobotne),  frezer – 79 osób (w tym 47 długotrwale bezrobotnych),  mechanik – operator pojazdów i maszyn rolniczych – 47 osób (w tym 14 długotrwale bezrobotnych). pozostali robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy (74) – 534 osoby tj.6,9% ogółu bezrobotnych, z czego najwięcej w zawodach:  krawiec – 309 osób (w tym 205 długotrwale bezrobotnych),  cukiernik – 80 osób (w tym 39 długotrwale bezrobotnych),  piekarz – 49 osób ( w tym 28 długotrwale bezrobotnych),  stolarz – 32 osób (w tym 8 długotrwale bezrobotnych). pracownicy usług osobistych i ochrony (51) – 505 osób tj. 6,5% ogółu bezrobotnych, z czego najwięcej w zawodach:  kucharz – 253 osoby (w tym 144 długotrwale bezrobotne),  fryzjer – 113 osób (w tym 55 długotrwale bezrobotnych),  kelner – 55 osób (w tym 35 długotrwale bezrobotnych),  kucharz małej gastronomii – 44 osoby (w tym 8 długotrwale bezrobotnych). modelki, sprzedawcy i demonstratorzy (52) – 474 osoby tj. 6,1% ogółu bezrobotnych, z czego najwięcej w zawodzie sprzedawca – 472 osób (w tym 241 długotrwale bezrobotnych). górnicy i robotnicy (71) – 473 osoby tj. 6,1% ogółu bezrobotnych, z czego najwięcej w zawodach:  murarz – 131 osób (w tym 65 długotrwale bezrobotnych),  malarz budowlany – 83 osób (w tym 44 długotrwale bezrobotnych),  posadzkarz – 47 osób (w tym 21 długotrwale bezrobotnych),  monter instalacji centralnego ogrzewania i ciepłej wody – 30 osób (w tym 10 długotrwale bezrobotnych),  betoniarz-zbrojarz – 24 osób (w tym 13 długotrwale bezrobotnych),  stolarz budowlany – 22 osób (w tym 9 długotrwale bezrobotnych),  malarz-tapeciarz – 20 osób (w tym 5 długotrwale bezrobotnych). średni personel techniczny (31) – 457 osób tj. 5,9% ogółu bezrobotnych, z czego najwięcej w zawodach:  technik mechanik – 199 osób ( w tym 83 długotrwale bezrobotne),  technik budownictwa – 67 osób (w tym 18 długotrwale bezrobotnych),  technik elektryk – 41 osób (w tym 14 długotrwale bezrobotnych),  technik elektronik – 26 osób (w tym 8 długotrwale bezrobotnych)  technik technologii odzieży – 21 osób (w tym 10 długotrwale bezrobotnych). ul. CHOPINA 16A 39 - 300 MIELEC tel: 017 7880050 fax: 017 7880069 e-mail: [email protected] http://www.pup.mielec.pl

6

POWIATOWY URZĄD PRACY W MIELCU Poniższy wykres ilustruje najliczniej występujące zawody wśród osób bezrobotnych i obrazuje skalę i problemy strukturalnego bezrobocia występującego na terenie powiatu mieleckiego. Warto zauważyć, że do grupy 23 zawodów (w tym osoby zakwalifikowane do grupy „bez zawodu”) stanowiącej 1,3% ogółu zawodów i specjalności opisanych w Klasyfikacją Zawodów i Specjalności (Dz.U. 2004 nr 265, poz. 2644) należy ponad 70% wszystkich bezrobotnych (5.449 osób) zarejestrowanych w Powiatowym Urzędzie Pracy w Mielcu. Jednocześnie blisko trzy czwarte osób długotrwale bezrobotnych (pozostających w ewidencji bezrobotnych powyżej 12 miesięcy) legitymuje się posiadaniem jednego z wymienionych zawodów. Wykres 1. Zawody najliczniej reprezentowane przez osoby bezrobotne z uwzględnieniem bezrobotnych kobiet i osób długotrwale bezrobotnych. 0

200

400

600

800

1000

1200

1400

1600

1800

2000

2200

Bez zawodu Sprzedawca Krawiec Asystent ekonomiczny Kucharz Ślusarz Technik mechanik Tokarz Murarz Mechanik maszyn i urządzeń przemysłowych Mechanik samochodów osobowych Fryzjer Ekonomista Technik rolnik Asystent rachunkowości Technik żywienia i gospodarstwa domowego Rolnik produkcji roślinnej i zwierzęcej Malarz budowlany Cukiernik Frezer Pozostali ogrodnicy i pokrewni Technik budownictwa Kelner Bezrobotni ogółem

Bezrobotne kobiety

Bezrobotni powyżej 12 miesięcy ogółem

Źródło: Opracowanie własne.

Podobnie jak w roku ubiegłym najliczniejszą grupę zawodową tworzą osoby bezrobotne posiadające zawód sprzedawcy (472 osoby w tym 456 kobiet). Jest to grupa, w której obserwuje się najwyższą rotację zatrudnienia spośród wszystkich zawodów. Prawdopodobnie przyczyną tak dużych zmian jest stosunkowo niskie wynagrodzenie oferowane przez pracodawców i niejednokrotnie utrzymujące się na niezmienionym poziomie przez cały okres zatrudnienia oraz brak możliwości awansu zawodowego co przyczynia się do szybkiego zniechęcenia i demotywacji do podejmowania pracy w tym zawodzie. Dodatkową przyczyną takiego stanu rzeczy mogą być pojawiające się rozbieżności pomiędzy oczekiwaniami pracodawców wobec kandydatów do pracy, a rzeczywistymi kwalifikacjami i umiejętnościami osób bezrobotnych. Dużą rolę odul. CHOPINA 16A 39 - 300 MIELEC tel: 017 7880050 fax: 017 7880069 e-mail: [email protected] http://www.pup.mielec.pl

7

POWIATOWY URZĄD PRACY W MIELCU grywa również fakt, że ciągle bez pracy pozostaje liczna grupa osób posiadająca zawód sprzedawcy, co ułatwia pracodawcy stosunkowo szybkie znalezienie osób chętnych do pracy i pozwala na unikanie podwyższania wynagrodzeń lub innych świadczeń pracowniczych. Wydaje się, że tezę tą potwierdza fakt, iż wśród propozycji pracy zgłoszonych w przeciągu całego 2006 roku najwięcej ofert pracy zgłoszono właśnie na stanowisko sprzedawcy (347 ofert zatrudnienia, co stanowi 9,4% wszystkich ofert pracy). W okresie 2006 do ewidencji Powiatowego Urzędu Pracy w Mielcu napłynęło 8.419 bezrobotnych z czego najwięcej, bo 27,3% (2.296 osób) stanowiły osoby „bez zawodu”. Wśród osób bezrobotnych posiadających zawód najwięcej osób legitymowało się zawodem sprzedawca (383 osoby w tym 353 kobiety) co stanowiło 4,5% ogółu rejestrujących się w Urzędzie. Równie licznie rejestrowały się osoby w zawodzie technik mechanik (294 osoby) oraz asystent rachunkowości – 251 osób, z czego blisko połowę stanowili absolwenci, którzy ukończyli kształcenie w roku szkolnym 2005/2006. Tabela 1. Najliczniejsze rejestracje osób bezrobotnych wg zawodów w 2006 roku.

Kod zawodu

Nazwa zawodu

Bezrobotn i ogółem

kobiety

000000 522107 311502 412102 722204 341902 723105 241102 743304 321402 712102 512201 311204 722304 514102 723304 341501 741201 311302 321208 714101 247901 512202 724102 741203 723306 722301 241912 613101 311401 742204

Bez zawodu Sprzedawca Technik mechanik Asystent rachunkowości [zawód szkolny: Technik rachunkowości] Ślusarz Asystent ekonomiczny [zawód szkolny: Technik ekonomista] Mechanik samochodów osobowych Ekonomista Krawiec Technik żywienia i gospodarstwa domowego Murarz Kucharz Technik budownictwa Tokarz Fryzjer [zawody szkolne: Fryzjer, Technik usług fryzjerskich] Mechanik maszyn i urządzeń przemysłowych Handlowiec [zawód szkolny: Technik handlowiec] Cukiernik Technik elektryk Technik rolnik Malarz budowlany Specjalista administracji publicznej Kucharz małej gastronomii Elektromechanik pojazdów samochodowych Piekarz Mechanik – operator pojazdów i maszyn rolniczych Frezer Specjalista do spraw marketingu i handlu [sprzedaży] Rolnik produkcji roślinnej i zwierzęcej [zawód szkolny: Rolnik] Technik elektronik Stolarz

2296 383 294 251 223 207 207 181 176 173 161 153 124 110 107 88 84 82 74 72 72 68 67 64 62 61 58 54 54 52 51

1377 353 45 207 23 189 0 149 173 142 0 120 15 35 105 31 69 59 0 22 11 49 38 0 27 0 20 46 28 0 1

w tym absolwenci ogółem kobiety 787 576 30 29 32 0 118 95 2 0 11 11 28 0 55 46 1 1 46 32 11 0 2 2 35 5 0 0 38 38 0 0 14 13 24 17 15 0 14 1 1 0 33 24 41 23 26 0 2 0 11 0 0 0 25 22 3 3 12 0 4 0

Źródło: Opracowanie własne.

ul. CHOPINA 16A 39 - 300 MIELEC tel: 017 7880050 fax: 017 7880069 e-mail: [email protected] http://www.pup.mielec.pl

8

POWIATOWY URZĄD PRACY W MIELCU 3. ANALIZA OFERT PRACY WG ZAWODÓW (GRUP ZAWODÓW) Zgodnie z zapisami Ustawy z dnia 20 kwietnia 2004r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (art. 36 ust.5) pracodawcy są obowiązani na bieżąco informować powiatowe urzędy pracy o wolnych miejscach zatrudnienia lub przygotowania zawodowego. Wielu pracodawców nie wywiązuje się jednak z tego obowiązku i nie informuje o wolnych miejscach pracy. Wiele ofert nie trafia do statystyk urzędów pracy z uwagi na fakt, iż pracodawcy formułują bardzo wysokie oczekiwania wobec kandydatów w zakresie wiedzy, umiejętności oraz doświadczenia i z góry zakładają, że osoby spełniające tego typu wymagania nie są klientami powiatowych urzędów pracy. Bardzo często pracodawcy nie poszukują pracowników za pośrednictwem urzędu pracy, chyba, że jego zatrudnienie wiąże się z uzyskaniem wsparcia finansowego. Z danych szacunkowych wynika, że w rejestrach ofert zatrudnienia prowadzonych przez powiatowe urzędy pracy znajduje się zaledwie około 30% wszystkich ofert zatrudnienia dostępnych na pierwotnym rynku pracy. Wobec powyższego prezentowane dane nie mają charakteru wyczerpującego oraz nie odzwierciedlają w pełni sytuacji na lokalnym rynku pracy. W roku 2006 do Powiatowego Urzędu Pracy w Mielcu zgłoszono 3.694 oferty zatrudnienia w tym: • •

2.321 ofert niesubsydiowanych, 1.158 ofert subsydiowanych w tym: 

735 w ramach stażu,



164 w ramach przygotowania zawodowego w miejscu pracy,



119 w ramach otrzymanej przez pracodawcę dotacji na utworzenie/doposażenie nowego miejsca pracy,



58 w ramach prac interwencyjnych,

 43 w ramach programu „50+” 

31 w ramach prac społecznie użytecznych,

 6 w ramach robót publicznych, 2 w ramach umowy aktywizacyjnej, 215 w ramach ofert dla niepełnosprawnych. 

•

W stosunku do poprzedniego roku liczba ofert pracy zwiększyła się o blisko jedną czwartą (695 ofert, w tym o 551 ofert pracy niesubsydiowanej). Na uwagę zasługuje fakt, że ponad 70% ofert pracy zgłaszana jest przez przedsiębiorców zaliczonych do 4 grup według Polskiej Klasyfikacji Działalności gospodarczej. Najwięcej ofert zatrudnienia (27,3% wszystkich zgłoszonych ofert) wpłynęło od pracodawców prowadzących działalność związaną z przetwórstwem przemysłowym (sekcja D). Blisko jedna piąta ofert pracy została zgłoszona przez przedsiębiorców zajmujących się handlem hurtowym i detalicznym, naprawą pojazdów samochodowych, motocykli oraz artykułów użytku osobistego i domowego (sekcja G). Czternaście procent ofert zatrudnienia wpłynęło od firm prowadzących działalność w branży budowlanej (sekcja F), a 10,8% ofert pracy zgłosili pracodawcy zajmujący się obsługą nieruchomości, wynajmem i usługami związanymi z prowadzeniem działalności gospodarczej (sekcja K). Ze względu na specyfikę i charakter lokalnego rynku pracy w przeciągu całego 2006 roku do Powiatowego Urzędu Pracy w Mielcu nie napłynęły oferty zatrudnienia od pracodawców prowadzących działalność gospodarczą w zakresie rybactwa i górnictwa. Nie odnotowano również ofert pracy w organizacjach i zespołach eksterytorialnych oraz w gospodarstwach domowych zatrudniających pracowników. ul. CHOPINA 16A 39 - 300 MIELEC tel: 017 7880050 fax: 017 7880069 e-mail: [email protected] http://www.pup.mielec.pl

9

POWIATOWY URZĄD PRACY W MIELCU Niepokojąco przedstawia się sytuacja osób posiadających zawód związany z rolnictwem. W 2006 roku do Powiatowego Urzędu Pracy w Mielcu zgłoszono 14 ofert pracy od firm prowadzących działalność związaną z rolnictwem, łowiectwem i leśnictwem. Sytuacja taka może wynikać z faktu, że w powiecie mieleckim dominują małe, rodzinne gospodarstwa rolne nie zatrudniające pracowników. Również mała ilość ofert pracy przypadła na firmy zajmujące się wytwarzaniem i zaopatrywaniem w energię elektryczną, gaz i wodę (22 oferty pracy) oraz pracodawców prowadzących działalność związaną z hotelarstwem i restauracjami (50 ofert zatrudnienia). Wykres 2. Struktura ofert pracy wg Polskiej Klasyfikacji Działalności w 2006 roku.

5,0%

3,1%

5,0%

0,4% 27,3%

5,8% 10,8%

0,6%

3,0% 14,0%

4,3% 1,4%

19,2%

Rolnictwo, łowiectwo i leśnictwo Przetwórstwo przemysłowe Wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz, wodę Budownictwo Handel hurtowy i detaliczny; naprawa pojazdów samochodowych, motocykli oraz artykułów użytku osobistego i domowego Hotele i restauracje Transport, gospodarka magazynowa i łączność Pośrednictwo finansowe Obsługa nieruchomości, wynajem i usługi związane z prowadzeniem działalności gospodarczej Administracja publiczna i obrona narodowa; obowiązkowe ubezpieczenia społeczne i powszechne ubezpieczenie zdrowotne Edukacja Ochrona zdrowia i pomoc społeczna Działalność usługowa komunalna, społeczna i indywidualna, pozostała

Źródło: Opracowanie własne.

Z danych dotyczących ofert zatrudnienia wynika, że pracodawcy najczęściej poszukują kandydatów do pracy w zawodzie sprzedawca. W roku 2006 przedsiębiorcy zgłosili do Urzędu 347 ofert pracy w zawodzie sprzedawca i w porównaniu z rokiem ubiegły odnotowano wzrost ilości ofert o 5,2%. Dla przypomnienia należy wspomnieć, że na koniec 2006 roku w rejestrze bezrobotnych figurowało 472 osoby (w tym 241 długotrwale bezrobotnych) legitymujące się posiadaniem zawodu sprzedawcy Zawód ten był również reprezentowany przez największą grupę bezrobotnych (383 osoby w tym 353 kobiety) „napływających” do ewidencji Urzędu na przestrzeni całego 2006 roku. ul. CHOPINA 16A 39 - 300 MIELEC tel: 017 7880050 fax: 017 7880069 e-mail: [email protected] http://www.pup.mielec.pl

10

POWIATOWY URZĄD PRACY W MIELCU Tabela 2. Najliczniej zgłaszane oferty pracy wg zawodów w 2006 roku.

Kod zawodu 522107 419101 914103 832302 913207 722204 712102 931301 413103 343101 932103 515902 722304 721202 931203 421102 513102 742204 821107 714101 722301 915202 411101 241912 315206 341201 341503 712301 722303 742207 712204 913204 741203 916201 915105 512201 743604 743304 832101 821103 232108 311502 713302 713604 235908 713203

Nazwa zawodu Sprzedawca Pracownik biurowy [Zawód szkolny: Technik prac biurowych] Robotnik gospodarczy Kierowca samochodu ciężarowego Sprzątaczka Ślusarz Murarz Robotnik budowlany Magazynier Pracownik administracyjny [zawód szkolny: Technik administracji] Pakowacz Pracownik ochrony mienia i osób Tokarz Spawacz ręczny gazowy Robotnik drogowy Kasjer handlowy Opiekunka dziecięca Stolarz Operator obrabiarek sterowanych numerycznie Malarz budowlany Frezer Dozorca Sekretarka Specjalista do spraw marketingu i handlu [sprzedaży] Kontroler jakości wyrobów - artykuły przemysłowe Agent ubezpieczeniowy Przedstawiciel handlowy [przedstawiciel regionalny] Cieśla Szlifierz metali Stolarz meblowy Zbrojarz Pomoc kuchenna Piekarz Robotnik placowy Goniec Kucharz Szwaczka Krawiec Kierowca samochodu osobowego Operator maszyn do obróbki skrawaniem Nauczyciel języka obcego Technik mechanik Tynkarz Monter instalacji wodociągowych i kanalizacyjnych Wychowawca w placówkach oświatowych, wychowawczych i opiekuńczych Posadzkarz

Oferty pracy Zgłoszone Na koniec w 2006r. 2006r. 347 13 255 20 171 3 115 3 113 0 93 1 92 7 90 12 82 4 78 2 77 0 75 0 69 1 55 0 47 0 45 1 43 0 43 1 43 0 42 2 42 1 41 0 38 2 37 0 37 0 36 0 33 3 33 0 33 1 33 0 32 0 32 2 30 0 30 0 29 0 28 2 27 4 26 6 24 3 23 0 22 0 21 0 21 0 21 3 20 2 20 3

Źródło: Opracowanie własne.

ul. CHOPINA 16A 39 - 300 MIELEC tel: 017 7880050 fax: 017 7880069 e-mail: [email protected] http://www.pup.mielec.pl

11

POWIATOWY URZĄD PRACY W MIELCU Dane dotyczące ilości ofert zatrudnienia na stanowiskach pracownik biurowy oraz pracownik administracyjny nie odzwierciedlają rzeczywistej sytuacji na rynku pracy, gdyż zgłaszane przez pracodawców oferty pracy w tych zawodach są praktycznie w całości realizowane w ramach instrumentów rynku pracy (stażu oraz przygotowania zawodowego w miejscu pracy). Sytuacja taka wynika z faktu, iż skorzystanie z subsydiowanej formy „zatrudnienia” nie obciąża pracodawcy kosztami utworzenia miejsca pracy, a zakres obowiązków wykonywanych na tych stanowiskach nie wymaga dużej wiedzy i specjalistycznych umiejętności oraz w większości ogranicza się do prostych prac administracyjno-biurowych, które mogą być powierzone osobie młodej, nie posiadającej doświadczenia zawodowego. Analiza oferty pracy pozyskanych przez Powiatowy Urząd Pracy w Mielcu w okresie 2006 roku wskazuje, że największe zapotrzebowanie pracodawców dotyczy zatrudniania osób posiadających kwalifikacje niezbędne do wykonywania pracy z zakresu obrotu pieniężnego i obsługi klientów. Wskaźnik szansy uzyskania oferty pracy (liczony jako stosunek średniej miesięcznej liczby ofert w zawodzie do średniomiesięcznego poziomu rejestrowanego bezrobocia) dla przedstawicieli tej grupy wynosi 0,9565. Tabela 3. Ranking grup zawodów zgłoszonych w ofertach pracy w 2006 roku ze względu na wskaźnik szansy uzyskania oferty.

Kod grupy zawodów 42 33 93 91 83 41 73 82 23 13 81 52 71 21 34 51 22 92 24 74 72 31 32 62 63 12 01 61 64

Nazwa grupy zawodów

Wskaźnik szansy uzyskania oferty

Pracownicy obrotu pieniężnego i obsługi klientów Nauczyciele praktycznej nauki zawodu i instruktorzy Robotnicy pomocniczy w górnictwie, przemyśle, budownictwie i transporcie Pracownicy przy pracach prostych w handlu i usługach Kierowcy i operatorzy pojazdów Pracownicy obsługi biurowej Robotnicy zawodów precyzyjnych , ceramicy, wytwórcy wyrobów galanteryjnych, robotnicy poligraficzni i pokrewni Operatorzy i monterzy maszyn Specjaliści szkolnictwa Kierownicy małych przedsiębiorstw Operatorzy maszyn i urządzeń wydobywczych i przetwórczych Modelki, sprzedawcy i demonstratorzy Górnicy i robotnicy budowlani Specjaliści nauk fizycznych, matematycznych i technicznych Pracownicy pozostałych specjalności Pracownicy usług osobistych i ochrony Specjaliści nauk przyrodniczych i ochrony zdrowia Robotnicy pomocniczy w rolnictwie, rybołówstwie i pokrewni Pozostali specjaliści Pozostali robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy Robotnicy obróbki metali i mechanicy maszyn i urządzeń Średni personel techniczny Średni personel w zakresie nauk biologicznych i ochrony zdrowia Ogrodnicy Leśnicy i rybacy Kierownicy dużych i średnich organizacji Siły zbrojne Rolnicy Rolnicy i rybacy pracujący na własne potrzeby

0,9565 0,5 0,4875 0,4415 0,3293 0,187 0,1493 0,112 0,0939 0,074 0,067 0,0653 0,061 0,0585 0,0426 0,0375 0,035 0,0317 0,0283 0,0267 0,0264 0,0148 0,0096 0,0049 0 0 0 0 0

Źródło: Opracowanie własne.

ul. CHOPINA 16A 39 - 300 MIELEC tel: 017 7880050 fax: 017 7880069 e-mail: [email protected] http://www.pup.mielec.pl

12

POWIATOWY URZĄD PRACY W MIELCU Wysokie wartości wskaźnika szansy zatrudnienia mają też osoby posiadające kwalifikacje do pracy w zawodach zaliczanych do następujących dużych grup: „nauczyciele praktycznej nauki zawodu i instruktorzy” – 0,5 oraz „robotnicy pomocniczy w górnictwie, przemyśle, budownictwie i transporcie” – 0,4875 i „pracownicy przy pracach prostych w handlu i usługach” – 0,4415. Niewiele niższy wskaźnik mają osoby zakwalifikowane do grup: „kierowcy i operatorzy pojazdów” – 0,3293. Zdecydowanie mniejsze wartości wskaźnika uzyskali: „specjaliści szkolnictwa” – 0,0939; „kierownicy małych przedsiębiorstw” – 0,074; „operatorzy maszyn i urządzeń wydobywczych i przetwórczych” – 0,067; „modelki, sprzedawcy i demonstratorzy” – 0,0653; „górnicy i robotnicy budowlani” – 0,061 oraz „specjaliści nauk fizycznych, matematycznych i technicznych” – 0,0585. Najniższe wskaźniki szansy zatrudnienia mają też osoby zaliczane do grup: „Pozostali robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy” – 0,0267; „Robotnicy obróbki metali i mechanicy maszyn i urządzeń”- 0,0264; „średni personel techniczny” – 0,0148 oraz „średni personel w zakresie nauk biologicznych i ochrony zdrowia” – 0,0096 i „ ogrodnicy” – 0,0049. Zerowe wskaźniki szansy uzyskania oferty mają: „leśnicy i rybacy”; „kierownicy dużych i średnich przedsiębiorstw”; „siły zbrojne”; „rolnicy” oraz „rolnicy i rybacy pracujący na własne potrzeby”. 4.

ANALIZA ZAWODÓW DEFICYTOWYCH I NADWYŻKOWYCH

Pomimo obserwowanej znacznej nadwyżki podaży siły roboczej w przeważającej liczbie zawodów nie wszystkie oferty zgłaszane do Powiatowego Urzędu Pracy w Mielcu są realizowane. Wynika to głównie z rozbieżności pomiędzy rzeczywistymi umiejętnościami i kwalifikacjami zawodowymi posiadanymi przez osoby bezrobotne a oczekiwaniami i wymaganiami stawianymi przez pracodawców oferujących zatrudnienie. Dodatkowo większość bezrobotnych posiada nieodpowiednie oraz zdezaktualizowane kwalifikacje i nie jest w stanie sprostać nowoczesnym standardom rynku pracy. Jednocześnie klasyfikacja zawodów i specjalności wykorzystywana w szkolnictwie nie jest spójna i nie pokrywa się z klasyfikacją wykorzystywaną przez instytucje działające na rynku pracy. Rozbieżności w nazewnictwie zawodów maja swoje odzwierciedlenie w mniej lub bardziej rzeczywistym identyfikowaniu określonych grup zawodowych na potrzeby realizacji pośrednictwa pracy. Ponadto zmiany, jakie zachodzą w poszczególnych zawodach i co się z tym wiąże w kwalifikacjach i umiejętnościach koniecznych do wykonywania pracy, powinny być na bieżąco uwzględniane w aktualizowanych programach kształcenia. Jednakże kłopoty i trudności, z jakimi boryka się w chwili obecnej polski system kształcenia, sprawiają, że nie wszystkie szkoły kształcą absolwentów w pełni przygotowany do podjęcia zatrudnienia. Ze zgromadzonego materiału statystycznego wynika, iż większość zawodów odznacza się niedopasowaniem popytu i podaży siły roboczej do potrzeb lokalnego rynku pracy. Analiza danych wyraźnie wskazuje, że najliczniejszą grupę zawodów reprezentowanych przez osoby bezrobotne zarejestrowane w Urzędzie stanowią zawody uznawane za nadwyżkowe. Biorąc pod uwagę wskaźnik średniej miesięcznej nadwyżki podaży siły roboczej liczonego jako różnica pomiędzy średnią miesięczną liczbą zarejestrowanych bezrobotnych w danym zawodzie w okresie 2006 roku a średnią miesięczną liczbą zgłoszonych ofert pracy w danym zawodzie w analogicznym okresie wśród zawodów nadwyżkowych z najmniejszą szansą na uzyskanie zatrudnienia znalazły się specjalności wymienione w poniższej tabeli. ul. CHOPINA 16A 39 - 300 MIELEC tel: 017 7880050 fax: 017 7880069 e-mail: [email protected] http://www.pup.mielec.pl

13

POWIATOWY URZĄD PRACY W MIELCU Tabela 4. Ranking zawodów nadwyżkowych w 2006 roku ze względu na średnią miesięczną nadwyżkę podaży siły roboczej.

Średnia miesięczna Średnia liczba miesięczna Kod Nazwa zawodu ofert pracy liczba osób zawodu zgłoszonych bezrobotnych w 2006 w 2006 roku roku 0 191,3333 000000 Bez zawodu 1,75 24,5 311502 Technik mechanik 1,5 20,9167 412102 Asystent rachunkowości [zawód szkolny: Technik rachunkowości] 0 17,25 341902 Asystent ekonomiczny [zawód szkolny: Technik ekonomista] 1 17,25 723105 Mechanik samochodów osobowych 0,0833 15,0833 241102 Ekonomista 0 14,4167 321402 Technik żywienia i gospodarstwa domowego 2,1667 14,6667 743304 Krawiec 7,75 18,5833 722204 Ślusarz 2,3333 12,75 512201 Kucharz 0,5833 10,3333 311204 Technik budownictwa 1,1667 8,9167 514102 Fryzjer [zawody szkolne: Fryzjer, Technik usług fryzjerskich] 0,25 7,3333 723304 Mechanik maszyn i urządzeń przemysłowych 0 6,1667 311302 Technik elektryk 0,9167 7 341501 Handlowiec [zawód szkolny: Technik handlowiec] 0 6 321208 Technik rolnik 0,9167 6,8333 741201 Cukiernik 7,6667 13,4167 712102 Murarz 0 5,6667 247901 Specjalista administracji publicznej 0,0833 5,5833 512202 Kucharz małej gastronomii 0 5,0833 723306 Mechanik – operator pojazdów i maszyn rolniczych 0 4,5 613101 Rolnik produkcji roślinnej i zwierzęcej [zawód szkolny: Rolnik] 1,1667 5,3333 724102 Elektromechanik pojazdów samochodowych 0,5833 4,3333 311401 Technik elektronik 0 3,75 621190 Pozostali ogrodnicy producenci warzyw, kwiatów i pokrewni Operator zautomatyzowanej i zrobotyzowanej linii produkcyj817101 0 3,75 nej w przemyśle elektromaszynowym 5,75 9,1667 722304 Tokarz 28,9167 31,9167 522107 Sprzedawca 0,0833 2,8333 713901 Technolog robót wykończeniowych w budownictwie Specjalista do spraw organizacji usług gastronomicznych, ho241915 0 2,6667 telarskich i turystycznych 2,5 5,1667 741203 Piekarz 0 2,5833 312102 Technik informatyk 1,25 3,8333 713601 Monter instalacji centralnego ogrzewania i ciepłej wody 3,5 6 714101 Malarz budowlany 0,5833 3,0833 723104 Mechanik samochodów ciężarowych 1,6667 4 713203 Posadzkarz 0,1667 2,5 833103 Operator maszyn rolniczych 0 2,1667 314313 Technik mechanik lotniczy 0,75 2,8333 724201 Elektromonter [elektryk] zakładowy 0 2 724103 Elektromechanik sprzętu gospodarstwa domowego

Średnia miesięczna nadwyżka podaży siły roboczej w 2006 roku 191,3333 22,75 19,4167 17,25 16,25 15 14,4167 12,5 10,8333 10,4167 9,75 7,75 7,0833 6,1667 6,0833 6 5,9167 5,75 5,6667 5,5 5,0833 4,5 4,1667 3,75 3,75 3,75 3,4167 3 2,75 2,6667 2,6667 2,5833 2,5833 2,5 2,5 2,3333 2,3333 2,1667 2,0833 2

Źródło: Opracowanie własne.

ul. CHOPINA 16A 39 - 300 MIELEC tel: 017 7880050 fax: 017 7880069 e-mail: [email protected] http://www.pup.mielec.pl

14

POWIATOWY URZĄD PRACY W MIELCU W najtrudniejszej sytuacji znajdują się osoby „bez zawodu”, dla których wskaźnik średniej miesięcznej nadwyżki podaży siły roboczej jest największy i kształtuje się na poziomie wynosi 191,33. Naturalnym w tym przypadku jest brak ofert zatrudnienia, gdyż pracodawcy zgłaszając oferty wskazują konkretny zawód lub specjalność i są zainteresowani kandydatami posiadającymi określone kwalifikacje i umiejętności. Obserwowana nadwyżka spowodowana jest corocznym napływem dużej grupy absolwentów, którzy ukończyli edukację w liceach ogólnokształcących. Według danych pozyskanych ze szkół ponadgimnazjalnych z terenu powiatu mieleckiego w roku szkolnym 2005/2006 blisko 50% absolwentów (1.334 osoby) ukończyło naukę bez uzyskania zawodu. Pomimo faktu, iż część osób kontynuuje naukę na poziomie wyższym w trybie studiów dziennych to nie wpływa to na sytuację pozostałej grupy absolwentów nawet jeśli podejmują kształcenie w systemie studiów zaocznych, gdyż w tym przypadku najczęściej nie są oni w stanie zagwarantować pracodawcy pełnej dyspozycyjności. Brak kwalifikacji oraz ograniczenia związane z możliwościami pracy w godzinach nadliczbowych oraz w dni wolne powodują, że zatrudnianie absolwentów „bez zawodu” staje się dla pracodawców nieopłacalne. Duża nadwyżka podaży siły roboczej dotyczy również osób bezrobotnych z zawodem technika mechanika (22,75). Przeciętnie w każdym miesiącu 2006 roku w ewidencji bezrobotnych pozostawało około 25 osób w tym zawodzie a pracodawcy zgłaszali niespełna 2 oferty pracy. Po raz kolejny obserwowany jest problem nadwyżki podaży siły roboczej wśród bezrobotnych legitymujących się wykształceniem średnim ekonomicznym i posiadających zawód asystent rachunkowości lub asystent ekonomiczny (odpowiednio 19,42 oraz 17,25). Ze względu na brak w chwili obecnej planów dotyczących powstania na terenie powiatu centrów prowadzących działalność rozliczeniowo-rozrachunkową wydaje się koniecznym podjęcie przez Dyrekcję Zespołu Szkół Ekonomicznych w Mielcu bliższej współpracy z instytucjami finansowymi i lokalnymi pracodawcami w celu promocji zatrudniania absolwentów wymienionych kierunków. Zaniepokojenie budzą wysokie wartości wskaźnika średniej miesięcznej nadwyżki podaży siły roboczej w odniesieniu do zawodów: technik żywienia i gospodarstwa domowego (14,42), technik elektryk (6,17) oraz grupy zawodów związanych z rolnictwem w tym technik rolnik (6), mechanik-operator pojazdów i maszyn rolniczych (5,08) oraz rolnik produkcji roślinnej i zwierzęcej (4,5). W wymienionych zawodach nadal prowadzone jest kształcenie młodzieży pomimo faktu, że brak jest zainteresowania pracodawców zatrudnianiem osób z takimi kwalifikacjami a w przeciągu całego 2006 roku do Powiatowego Urzędu Pracy w Mielcu nie napłynęły oferty związane z wykonywaniem takiej pracy. Duża liczba osób figurujących w rejestrze bezrobotnych Urzędu w zawodach takich jak: krawiec, ślusarz, kucharz, fryzjer, cukiernik czy też tokarz odzwierciedla problem strukturalnego bezrobocia dotykającego lokalny rynek pracy. Zawody te zostały zakwalifikowane jako nadwyżkowe również dlatego, iż znaczny udział w tych grupach stanowią bezrobotni zwolnieni z pracy w okresie przemian ustrojowych w latach dziewięćdziesiątych oraz osoby zarejestrowane po zakończeniu restrukturyzacji dużych zakładów produkcyjnych działających na terenie powiatu mieleckiego. Dodatkowo część osób nie posiada doświadczenia w wykonywaniu wyuczonego zawodu, a znaczna grupa kobiet przez dłuższy okresy czasu przebywała na urlopach wychowawczych co powoduje, że w chwili obecnej napotykają na poważne bariery w znalezieniu pracy. Pośród zawodów wymienionych w tabeli najniższe wartości wskaźnika średniej miesięcznej nadwyżki podaży siły roboczej występują w przypadku zawodów: posadzkarz (2,33), operator maszyn rolniczych (2,33), technik mechanik lotniczy (2,17), elektromonter [elektryk] zakładowy (2,08) oraz elektromechanik sprzętu gospodarstwa domowego (2). ul. CHOPINA 16A 39 - 300 MIELEC tel: 017 7880050 fax: 017 7880069 e-mail: [email protected] http://www.pup.mielec.pl

15

POWIATOWY URZĄD PRACY W MIELCU Zawody określane mianem deficytowych występują na lokalnym rynku pracy zdecydowanie rzadziej aniżeli zawody nadwyżkowe co unaocznia skalę rozbieżności i niedopasowania osób bezrobotnych i poszukujących pracy do potrzeb i wymagań pracodawców. Jednocześnie w chwili obecnej jest bardzo trudno wyznaczyć długookresową prognozę dotyczącą zawodów i specjalności, na które będzie występowało zapotrzebowanie ze strony pracodawców, z uwagi na fakt, iż przedsiębiorcy nie zawsze zgłaszają informacje o ofertach zatrudnienia do Urzędu. Powoduje to, że prezentowane informacje są niepełne, obarczone błędem i nie przedstawiają rzeczywistego obrazu stanu lokalnego rynku pracy. Ze względu na wskaźnik średniego miesięcznego deficytu podaży siły roboczej przedstawiciele niżej opisywanych zawodów maja największe szanse na uzyskanie zatrudnienia. Tabela 5. Ranking zawodów deficytowych w 2006 roku ze względu na średni miesięczny deficyt podaży siły roboczej.

Kod zawodu

832302 931301 515902 932103 413103 721202 931203 421102 341201 915202 315206 712204 915105 821107 341503 722303 821103 743604 712301 414101 713302 823205 832101 343201 713401 742207 713501 713603 512301 522103 811102

Nazwa zawodu

Kierowca samochodu ciężarowego Robotnik budowlany Pracownik ochrony mienia i osób Pakowacz Magazynier Spawacz ręczny gazowy Robotnik drogowy Kasjer handlowy Agent ubezpieczeniowy Dozorca Kontroler jakości wyrobów - artykuły przemysłowe Zbrojarz Goniec Operator obrabiarek sterowanych numerycznie Przedstawiciel handlowy [przedstawiciel regionalny] Szlifierz metali Operator maszyn do obróbki skrawaniem Szwaczka Cieśla Listonosz Tynkarz Operator urządzeń do formowania wyrobów z tworzyw sztucznych Kierowca samochodu osobowego Księgowy [samodzielny] Monter izolacji budowlanych Stolarz meblowy Monter/składacz okien Monter instalacji wentylacyjnych i klimatyzacyjnych Bufetowy [barman] Demonstrator wyrobów Operator koparek i zwałowarek

Średnia miesięczna Średnia liczba miesięczna ofert pracy liczba osób zgłoszonych bezrobotnych w 2006 w 2006 roku roku 9,5833 2 7,5 1,5 6,25 0,6667 6,4167 1,5833 6,8333 2,5 4,5833 0,4167 3,9167 0,3333 3,75 0,5833 3 0,1667 3,4167 0,5833 3,0833 0,3333 2,6667 0,3333 2,4167 0,0833 3,5833 1,4167 2,75 0,6667 2,75 0,75 1,9167 0 2,25 0,5833 2,75 1,1667 1,5 0 1,75 0,3333

Średni miesięczny deficyt podaży siły roboczej w 2006 roku -7,5833 -6 -5,5833 -4,8333 -4,3333 -4,1667 -3,5833 -3,1667 -2,8333 -2,8333 -2,75 -2,3333 -2,3333 -2,1667 -2,0833 -2 -1,9167 -1,6667 -1,5833 -1,5 -1,4167

1,5833

0,25

-1,3333

2 1,4167 1,4167 2,75 1,25 1,0833 1,0833 0,9167 0,9167

0,75 0,25 0,25 1,6667 0,25 0,0833 0,1667 0 0

-1,25 -1,1667 -1,1667 -1,0833 -1 -1 -0,9167 -0,9167 -0,9167

Źródło: Opracowanie własne.

ul. CHOPINA 16A 39 - 300 MIELEC tel: 017 7880050 fax: 017 7880069 e-mail: [email protected] http://www.pup.mielec.pl

16

POWIATOWY URZĄD PRACY W MIELCU Obserwowany dynamiczny rozwój branży transportowej i logistycznej sprawił, że w najlepszej sytuacji na rynku pracy znajdują się w chwili obecnej osoby posiadające uprawnienia do wykonywania zawodu kierowcy samochodu ciężarowego (TIR). Średni miesięczny deficyt podaży siły roboczej wyniósł w badanym okresie -7,58. Przeciętnie w każdym miesiącu 2006 roku w dyspozycji Powiatowego Urzędu Pracy w Mielcu było blisko 10 ofert zatrudnienia na stanowisko kierowcy samochodu ciężarowego, a w ewidencji bezrobotnych pozostawało 2 osoby mogące wykonywać tego typu pracę. Analiza danych potwierdza wzrastające zapotrzebowanie pracodawców na kandydatów do pracy w zawodach budowlanych (robotnik budowlany -6,00; robotnik drogowy -3,58; zbrojarz -2,33; cieśla -1,58; tynkarz -1,42; monter izolacji budowlanych -1,17; monter instalacji wentylacyjnych i klimatyzacyjnych -1,00; operator koparek i zwałowarek -0,98) oraz na stanowiskach: pracownik ochrony mienia i osób (-5,58), pakowacz (-4,83) i magazynier (-4,33). W związku z otwarciem w 2006 roku kilku nowych, dużych sklepów sieciowych na terenie powiatu mieleckiego zaobserwowano zwiększone zapotrzebowanie pracodawców na zatrudnianie osób w zawodach kasjer handlowy (-3,17), przedstawiciel handlowy/przedstawiciel regionalny (-2,08) oraz demonstrator wyrobów (-0,92). Specyfika lokalnego rynku pracy, spowodowana działalnością firm zlokalizowanych w obrębie Specjalnej Strefy Ekonomicznej „Euro-Park” Mielec, sprawia, że zauważalny jest również deficyt podaży siły roboczej w zawodach związanych z mechaniczną obróbką metali w tym operator obrabiarek sterowanych numerycznie (-2,17), szlifierz metali (-2,00) i operator maszyn do obróbki skrawaniem (-1,92) oraz w zawodach: kontroler jakości wyrobów - artykuły przemysłowe (-2,75), szwaczka (-1,67), operator urządzeń do formowania wyrobów z tworzyw sztucznych (-1,33) a także stolarz meblowy (-1,08). Tabela 6. Ranking zawodów deficytowych dla ofert pracy subsydiowanej w 2006 roku ze względu na średni miesięczny deficyt podaży siły roboczej.

Kod zawodu

Nazwa zawodu

419101 Pracownik biurowy [Zawód szkolny: Technik prac biurowych] 914103 Robotnik gospodarczy 913207 Sprzątaczka Pracownik administracyjny [zawód szkolny: Technik ad343101 ministracji] 513102 Opiekunka dziecięca 411101 Sekretarka 913204 Pomoc kuchenna 916201 Robotnik placowy 243101 Archiwista 348202 Bibliotekarz 419104 Pracownik kancelaryjny Wychowawca w placówkach oświatowych, wychowawczych 235908 i opiekuńczych 916103 Sortowacz surowców wtórnych 813102 Operator maszyn do formowania szkła płaskiego 734601 Drukarz sitodrukowy 814203 Operator urządzeń bielących masy włókniste

Średnia miesięczna Średnia liczba miesięczna ofert pracy liczba osób zgłoszonych bezrobotnych w 2006 w 2006 roku roku 21,25 2 14,25 1,5 9,4167 2,3333

Średni miesięczny deficyt podaży siły roboczej w 2006 roku -19,25 -12,75 -7,0833

6,5

2,8333

-3,6667

3,5833 3,1667 2,6667 2,5 1,1667 1,1667 1

0,3333 0,3333 0,1667 0 0 0 0

-3,25 -2,8333 -2,5 -2,5 -1,1667 -1,1667 -1

1,6667

0,8333

-0,8333

0,8333 0,75 0,75 0,5

0 0 0,1667 0

-0,8333 -0,75 -0,5833 -0,5

Źródło: Opracowanie własne.

ul. CHOPINA 16A 39 - 300 MIELEC tel: 017 7880050 fax: 017 7880069 e-mail: [email protected] http://www.pup.mielec.pl

17

POWIATOWY URZĄD PRACY W MIELCU Ze względu na fakt, iż część ofert pracy realizowanych było w ramach instrumentów rynku pracy (stażu, przygotowania zawodowego w miejscu pracy, prac interwencyjnych, prac społecznie użytecznych oraz dotacji na utworzenie lub doposażenie miejsca pracy), co w znaczący sposób wpłynęło na dane statystyczne dotyczące popytu na siłę roboczą, informacje o ofertach subsydiowanych przedstawiono powyżej w odrębnej tabeli. Największym zainteresowaniem ze strony pracodawców cieszyła się organizacja staży dla osób bezrobotnych do 25 roku życia w zawodzie pracownik biurowy. Średni miesięczny deficyt podaży siły roboczej w tym zawodzie wynosił -19,25. Przeciętnie w każdym miesiącu 2006 roku Powiatowy Urzęd Pracy w Mielcu dysponował ponad 21 ofertami pracy subsydiowanej na stanowisku pracownik biurowy, a jednocześnie w rejestrze bezrobotnych pozostawało 2 osoby legitymujące się posiadaniem niezbędnych kwalifikacji do wykonywania takiej pracy. Warto nadmienić, że na zgłaszane oferty pracy na stanowisko pracownik biurowy kierowane były w przeważającej większości osoby „bez zawodu”, które ukończyły edukacje w liceach ogólnokształcących. W przypadku pozostałych ofert pracy subsydiowanej na stanowiska „nierobotnicze” najczęściej przedsiębiorcy poszukiwali osób do pracy w zawodach: pracownik administracyjny (-3.67), opiekunka dziecięca (3,25), sekretarka (-2,83), archiwista (-1,17), bibliotekarz (-1,17), pracownik kancelaryjny (-1,00) oraz wychowawca w placówkach oświatowych, wychowawczych i opiekuńczych (-0,83). Oferty pracy subsydiowanej w zawodach „robotniczych” związanych z wykonywaniem pracy fizycznej były zgłaszane najczęściej na następujące stanowiska: robotnik gospodarczy (-12,75), sprzątaczka (-7,08), pomoc kuchenna (-2,50), robotnik placowy (-2,50), sortowacz surowców wtórnych (-0,83), operator maszyn do formowania szkła płaskiego (-0,75), drukarz sitodrukowy (-0,58), oraz operator urządzeń bielących masy włókniste (0,50). W celu pełnego zobrazowania sytuacji na lokalnym rynku pracy oraz zanalizowania zawodów deficytowych i nadwyżkowych należy również wziąć pod uwagę wskaźnik intensywności nadwyżki/deficytu zawodów. Wskaźnik ten wyliczany jest jako udział średniej miesięcznej liczby zgłoszonych ofert pracy w danym zawodzie w okresie 2006 roku do średniej miesięcznej liczby osób bezrobotnych zarejestrowanych w tym zawodzie w analogicznym okresie. Dodatkowo warto przypomnieć, że zawód nadwyżkowy to taki, na który występuje na rynku pracy mniejsze zapotrzebowanie, niż liczba poszukujących pracy w tym zawodzie, a zawód deficytowy jest rozumiany jako zawód, na który występuje na rynku pracy wyższe zapotrzebowanie, niż liczba osób poszukujących pracy w tym zawodzie. W metodologii niniejszego opracowania przyjęto, że jeżeli wskaźnik intensywności nadwyżki (deficytu) zawodów jest mniejszy od wartości 0,90 to dany zawód należy uznać za nadwyżkowy. Jeżeli wartość wskaźnika jest większa niż 0,90 ale mniejsza niż 1,10 to mamy do czynienia z zawodem zrównoważonym i możemy mówić, że w danym zawodzie występuje równowaga na rynku pracy. Natomiast w przypadku gdy wartość wskaźnika intensywności nadwyżki (deficytu) zawodów jest większa niż 1,10 to dany zawód należy uznać za deficytowy. Należy zwrócić uwagę, że dla części zawodów nie jest możliwe określenie wartości wskaźnika intensywności nadwyżki (deficytu) zawodów, gdyż średnia miesięczna liczba zarejestrowanych osób bezrobotnych w 2006 roku wynosi zero (brak możliwości dzielenia przez zero). W takim przypadku przyjęto określać, że wartość wskaźnika jest maksymalna (MAX), gdyż pracodawcy zgłaszali chęć zatrudniania pracowników w danym zawodzie, a w rejestrze osób bezrobotnych nie figurowały osoby legitymujące się posiadaniem takiego zawodu. Sytuacja taka występuje najczęściej w przypadku niszowych, specjalistycznych zawodów i specjalności, w których pracodawcy zgłosili 1 lub 2 oferty pracy w przeciągu całego 2006 roku. ul. CHOPINA 16A 39 - 300 MIELEC tel: 017 7880050 fax: 017 7880069 e-mail: [email protected] http://www.pup.mielec.pl

18

POWIATOWY URZĄD PRACY W MIELCU Na podstawie zgromadzonych danych dotyczących 2006 roku do zawodów nadwyżkowych zaliczono profesje ujęte w poniższej tabeli. Tabela 7. Ranking zawodów nadwyżkowych w 2006 roku ze względu na wskaźnik intensywności nadwyżki zawodów.

Kod zawodu 241102 512202 713901 723304 232109 712302 242904 311913 321401 311204 723105 714103 833103 311502 412102 725108 315202 214210 241205 221102 241204 244302 346104 514102 341501 741201 311401 232123 724101 812202 743304 712202 714102 232110 322402 512201 723104 244104 724102 913206 724201 347102 713601 833104 233201

Nazwa zawodu Ekonomista Kucharz małej gastronomii Technolog robót wykończeniowych w budownictwie Mechanik maszyn i urządzeń przemysłowych Nauczyciel języka polskiego Stolarz budowlany Prawnik legislator Technik technologii odzieży Dietetyk Technik budownictwa Mechanik samochodów osobowych Malarz – tapeciarz Operator maszyn rolniczych Technik mechanik Asystent rachunkowości [zawód szkolny: Technik rachunkowości] Monter elektronik - układy elektroniczne automatyki przemysłowej Inspektor bezpieczeństwa i higieny pracy Inżynier inżynierii środowiska - oczyszczanie miast i gospodarka odpadami Specjalista do spraw rachunkowości Biolog Specjalista do spraw finansów [analityk finansowy] Filolog – filologia obcojęzyczna Pracownik socjalny Fryzjer [zawody szkolne: Fryzjer, Technik usług fryzjerskich] Handlowiec [zawód szkolny: Technik handlowiec] Cukiernik Technik elektronik Nauczyciel wychowania fizycznego Elektromechanik elektrycznych przyrządów pomiarowych Operator maszyn i urządzeń odlewniczych Krawiec Betoniarz - zbrojarz Malarz konstrukcji i wyrobów metalowych Nauczyciel matematyki Technik fizjoterapii Kucharz Mechanik samochodów ciężarowych Pedagog Elektromechanik pojazdów samochodowych Salowa Elektromonter [elektryk] zakładowy Plastyk Monter instalacji centralnego ogrzewania i ciepłej wody Kierowca ciągnika rolniczego Nauczyciel przedszkola ul. CHOPINA 16A 39 - 300 MIELEC tel: 017 7880050 fax: 017 7880069 e-mail: [email protected] http://www.pup.mielec.pl

Wskaźnik intensywności nadwyżki zawodów 0,0055 0,0149 0,0294 0,0341 0,0455 0,0455 0,0526 0,0526 0,0556 0,0565 0,058 0,0625 0,0667 0,0714 0,0717 0,0833 0,087 0,0909 0,1 0,1 0,1 0,1 0,1154 0,1308 0,131 0,1341 0,1346 0,1429 0,1429 0,1429 0,1477 0,1579 0,1667 0,1765 0,1765 0,183 0,1892 0,2083 0,2188 0,25 0,2647 0,2857 0,3261 0,3333 0,3333 19

POWIATOWY URZĄD PRACY W MIELCU 214501

Inżynier mechanik – maszyny i urządzenia do obróbki metali

214502 222108 232111 233105 241203 313104 721403 723307 224101 713203 722204 724301 512302 741203 722206 214505 232104 346102 721102 723302 743702 827403 214207 232101 232105 232107 233104 241206 241990 721303 322404 621201 712102 714101 211301 828303 741104 722304 241912 213903 722301 514103 322601 932104 713604 742204

Inżynier mechanik – maszyny i urządzenia energetyczne Specjalista ochrony środowiska Nauczyciel muzyki Nauczyciel języka polskiego w szkole podstawowej Specjalista bankowości Fotograf Monter konstrukcji stalowych Mechanik silników spalinowych Pielęgniarka Posadzkarz Ślusarz Elektromonter instalacji elektrycznych Kelner Piekarz Ślusarz narzędziowy Inżynier mechanik – środki transportu Nauczyciel fizyki i astronomii Opiekun w domu pomocy społecznej Formierz odlewnik Mechanik maszyn i urządzeń do obróbki metali Tapicer Operator urządzeń do produkcji pieczywa Inżynier inżynierii środowiska – gospodarka wodna i hydrologia Nauczyciel biologii Nauczyciel geografii Nauczyciel informatyki / technologii informacyjnej Nauczyciel języka obcego w szkole podstawowej Specjalista do spraw ubezpieczeń majątkowych i osobowych Pozostali specjaliści do spraw ekonomicznych i zarządzania gdzie indziej niesklasyfikowani Blacharz samochodowy Terapeuta zajęciowy Ogrodnik terenów zieleni Murarz Malarz budowlany Chemik Monter podzespołów i zespołów elektronicznych Rzeźnik wędliniarz Tokarz Specjalista do spraw marketingu i handlu [sprzedaży] Specjalista zastosowań informatyki Frezer Kosmetyczka [zawód szkolny: Technik usług kosmetycznych] Technik farmaceutyczny Robotnik pomocniczy w przemyśle przetwórczym Monter instalacji wodociągowych i kanalizacyjnych Stolarz

0,33 0,3333 0,3333 0,3333 0,3333 0,3333 0,3333 0,3333 0,4 0,4054 0,4167 0,417 0,4194 0,4688 0,4839 0,5 0,5 0,5 0,5 0,5 0,5 0,5 0,5 0,5 0,5 0,5 0,5 0,5 0,5 0,5 0,5 0,5294 0,5455 0,5714 0,5833 0,6 0,6 0,625 0,6273 0,6852 0,7143 0,7241 0,75 0,7778 0,8333 0,84 0,8431

Źródło: Opracowanie własne.

ul. CHOPINA 16A 39 - 300 MIELEC tel: 017 7880050 fax: 017 7880069 e-mail: [email protected] http://www.pup.mielec.pl

20

POWIATOWY URZĄD PRACY W MIELCU Analiza wskaźnika intensywności nadwyżki (deficytu) zawodów wskazuje, że w powiecie mieleckim mamy do czynienia ze znaczącą nadwyżką osób posiadających zawód ekonomisty. Wartość wskaźnika intensywności wynosi w tym przypadku 0,0055. Równie trudno jest znaleźć pracę w zawodzie kucharz małej gastronomii (0,0149) oraz technolog robót wykończeniowych w budownictwie (0,294). Pomimo obserwowanego dynamicznego rozwoju branży budowlanej nadal zawody takie jak: stolarz budowlany, malarz-tapeciarz, betoniarz-zbrojarz, posadzkarz, murarz malarz budowlany oraz monter instalacji wodociągowych i kanalizacyjnych zaliczane są do zawodów nadwyżkowych. Spowodowane jest to przede wszystkim dużą ilością osób bezrobotnych legitymujących się posiadaniem tego rodzaju zawodów, które nie są zainteresowane podjęciem pracy w budownictwie i poszukują zatrudnienia w innych sektorach gospodarki. Podobna sytuacja ma miejsce w przypadku zawodów związanych z obróbką metali (operator maszyn i urządzeń odlewniczych, ślusarz, ślusarz narzędziowy, formierz odlewnik, tokarz oraz frezer). Zmiany technologiczne i fakt wykorzystywania w produkcji nowoczesnych maszyn sterowanych numerycznie spowodowały, że kwalifikacje osób bezrobotnych uległy dezaktualizacji. Dodatkowo w wielu przypadkach barierę stanowi wiek kandydatów, gdyż pracodawcy zainteresowani są zatrudnianiem osób młodych i dyspozycyjnych, którzy będą pracować wiele lat i których dalsze szkolenie będzie z punktu widzenia przedsiębiorców opłacalne i ekonomicznie uzasadnione. Ranking 10 zawodów nierobotniczych o najwyższym wskaźniku intensywności nadwyżki obejmuje: • • • • • • • • • •

ekonomista – 0,0055; technolog robót wykończeniowych w budownictwie – 0,0294; nauczyciel języka polskiego – 0,0455; prawnik legislator – 0,0526; technik technologii odzieży – 0,0526; dietetyk – 0,0556; technik budownictwa – 0,0565; technik mechanik – 0,0714; asystent rachunkowości [zawód szkolny: Technik rachunkowości] – 0,0717; inspektor bezpieczeństwa i higieny pracy – 0,087.

W przypadku zawodów związanych z wykonywaniem pracy fizycznej na stanowiskach robotniczych do grupy 10 zawodów i specjalności charakteryzujących się najwyższą wartością wskaźnika intensywności nadwyżki zaliczono następujące zawody: • • • • • • • • • •

kucharz małej gastronomii – 0,0149; mechanik maszyn i urządzeń przemysłowych – 0,0341; stolarz budowlany – 0,0455; mechanik samochodów osobowych – 0,058; malarz tapeciarz – 0,0625; operator maszyn rolniczych – 0,0667; monter elektronik-układy elektroniczne automatyki przemysłowej – 0,0833; fryzjer [zawody szkolne: Fryzjer, Technik usług fryzjerskich] – 0,1308; cukiernik – 0,1341; operator maszyn i urządzeń odlewniczych – 0,1429. ul. CHOPINA 16A 39 - 300 MIELEC tel: 017 7880050 fax: 017 7880069 e-mail: [email protected] http://www.pup.mielec.pl

21

POWIATOWY URZĄD PRACY W MIELCU Dla pełnego ukazania problemu zawodów nadwyżkowych warto także przytoczyć wartości wskaźnika długotrwałego bezrobocia w ujęciu dużych grup zawodowych. Wskaźnik ten definiowany jest jako udział zarejestrowanych osób długotrwale bezrobotnych (powyżej 12 miesięcy) w danym zawodzie w danym roku do ogólnej liczby bezrobotnych posiadających ten zawód. Wartość wskaźnika kształtuje się od zera w sytuacji, gdy w danym zawodzie nie występują osoby długotrwale bezrobotne do jednego w przypadku, gdy wszystkie osoby bezrobotne pozostają bez pracy powyżej 12 miesięcy. Wykres 3. Ranking grup zawodowych generujących długotrwałe bezrobocie w 2006 roku. 0

0,1

0,2

0,3

Leś nicy i rybacy

0,5

0,6

0,7

0,588

Pozos tali robotnicy przemys łowi i rzemieś lnicy Robotnicy zawodów precyzyjnych , ceramicy, wytwórcy wyrobów galanteryjnych, robotnicy poligraficzni i pokrewni Rolnicy

0,5556 0,5433

Pracownicy przy pracach prostych w handlu i us ługach

0,5246

Robotnicy obróbki metali i mechanicy mas zyn i urządzeń

0,5217

Operatorzy i monterzy mas zyn

0,5204

Pracownicy pozostałych s pecjalnoś ci

0,5162

Pracownicy usług os obis tych i ochrony

0,5109

Modelki, sprzedawcy i demons tratorzy

0,5105

Kierownicy dużych i średnich organizacji

0,5

Siły zbrojne

0,5

Rolnicy i rybacy pracujący na włas ne potrzeby

0,5

Górnicy i robotnicy budowlani

0,4736 0,451

Robotnicy pomocniczy w górnictwie, przemyś le, budownictwie i trans porcie

0,434

Ogrodnicy

0,388

Średni pers onel w zakres ie nauk biologicznych i ochrony zdrowia

0,3873

Średni pers onel techniczny Specjaliś ci nauk przyrodniczych i ochrony zdrowia

0,3433

Specjaliś ci nauk fizycznych, matematycznych i technicznych

0,3333 0,3061

Kierowcy i operatorzy pojazdów

0,2923

Operatorzy mas zyn i urządzeń wydobywczych i przetwórczych

0,2857

Pracownicy obrotu pieniężnego i obs ługi klientów

0,25

Kierownicy małych przeds iębiors tw Pracownicy obs ługi biurowej

0,25

Specjaliści s zkolnictwa

0,2381 0,2027

Pozostali s pecjaliś ci Nauczyciele praktycznej nauki zawodu i ins truktorzy

0,4

0,6

0

Robotnicy pomocniczy w rolnictwie, rybołóws twie i pokrewni 0

Źródło: Opracowanie własne.

Zawody, w których bezrobocie utrzymuje się najdłużej związane są z czynnościami nieskomplikowanymi, wykonywanymi przez pracowników przy pracach prostych oraz robotników przemysłowych i rzemieślników. Najwyższe wartości wskaźnik długotrwałego bezrobocia uzyskały grupy: „leśnicy i rybacy” (63), „pozostali robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy” (74), „robotnicy zawodów precyzyjnych, ceramicy, wytwórcy wyrobów galanteryjnych, robotnicy poligraficzni i pokrewni” (73) oraz „rolnicy” (61). Najniższe wskaźnik obserwuje się generalnie w grupach zawodów specjalistycznych, w których pracodawcy wymagają od kandydatów wysokich kwalifikacji, doświadczenia i dodatkowych umiejętności. Można wnioskować, że warunkiem szybkiego pozyskania oferty pracy i krótkiego pozostawania w ewidencji osób bezrobotnych jest wyższe wykształcenie poparte dodatkowymi kwalifikacjami. ul. CHOPINA 16A 39 - 300 MIELEC tel: 017 7880050 fax: 017 7880069 e-mail: [email protected] http://www.pup.mielec.pl

22

POWIATOWY URZĄD PRACY W MIELCU Zawody określane mianem zawodów zrównoważonych to takie, w których średnia ilość zgłaszanych ofert zatrudnienia kształtuje się na poziomie zbliżonym do średniej ilości osób bezrobotnych zarejestrowanych w tym zawodzie. Zestawienie zawodów zakwalifikowanych do grupy zawodów zrównoważonych w 2006 roku przedstawia poniższa tabela. Tabela 8. Ranking zawodów zrównoważonych w 2006 roku ze względu na wskaźnik intensywności nadwyżki (deficytu) zawodów.

Kod zawodu

Nazwa zawodu

233108 522107 214208 235907 241207 311101 311801 313111 347302 413201 712201 723103 744304 821208 828401 913302 921102 322401 341601 712401 833401

Nauczyciel nauczania początkowego1) Sprzedawca Inżynier inżynierii środowiska – instalacje sanitarne Pedagog szkolny Specjalista do spraw ubezpieczeń społecznych Laborant chemiczny Grafik komputerowy Operator dźwięku Muzyk Planista produkcyjny Betoniarz Mechanik pojazdów jednośladowych Obuwnik przemysłowy Szlifierz kamienia Konfekcjoner wyrobów gumowych Praczka Pomocniczy robotnik przy hodowli zwierząt Masażysta [zawód szkolny: Technik masażysta]1) Zaopatrzeniowiec1) Brukarz1) Kierowca operator wózków jezdniowych1)

Wskaźnik intensywności nadwyżki (deficytu) zawodów 0,875 0,906 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1,1111 1,125 1,125 1,1429

1) Zawody warunkowo zaliczone do grupy zawodów zrównoważonych (różnica wskaźnika intensywności mniejsza niż 0,05). Źródło: Opracowanie własne.

Warto zwrócić uwagę na fakt, że w grupie zawodów zrównoważonych znajduje się zawód sprzedawca, który reprezentowany jest przez najliczniejszą rzeszę osób zarejestrowanych w Powiatowym Urzędzie Pracy w Mielcu. Ponadto pomimo, iż grupa zawodów zrównoważonych składa się zaledwie z 21 profesji (choć w przypadku dojrzałego i w pełni dopasowanego rynku pracy powinna być ona najliczniejsza) w jej skład wchodzą zarówno zawody specjalistyczne jak i zajęcia proste związane z wykonywaniem pracy fizycznej. Cały problem sprowadza się do takiego dopasowania ilości osób w poszczególnych zawodach, aby mogli oni znaleźć zatrudnienie a zarazem konkurowali pomiędzy sobą o „lepsze” stanowiska pracy poprzez ciągłe doskonalenie i podnoszenie swoich kwalifikacji zawodowych. Wydawałoby się, że najmniej liczną grupę zawodów powinny stanowić zawody zakwalifikowane jako deficytowe, czyli takie, w których zauważalny jest „brak rąk do pracy” a ilość zgłoszonych ofert zatrudnienia jest większa niż liczba osób bezrobotnych. Pomimo występowania problemu bezrobocia zawody deficytowe pojawiają się coraz częściej, z uwagi na fakt masowej emigracji zarobkowej i niedostosowania systemu kształcenia do potrzeb rynku pracy. ul. CHOPINA 16A 39 - 300 MIELEC tel: 017 7880050 fax: 017 7880069 e-mail: [email protected] http://www.pup.mielec.pl

23

POWIATOWY URZĄD PRACY W MIELCU Tabela 9. Ranking zawodów deficytowych w 2006 roku ze względu na wskaźnik intensywności deficytu zawodów.

Kod zawodu 232108 422201 721203 214203 714204 832201 742207 821108 241913 241304 714201 933104 712301 214204 713101 821107 832101 413103 232117 244306 713704 722303 743604 932103 341503 832302 913303 713501 931301 713302 343201 713401 915202 732402 823205 421102 512301 213201 712204 315206 515902 721202 931203 713603 341201 915105

Nazwa zawodu

Wskaźnik intensywności deficytu zawodów

Nauczyciel języka obcego Recepcjonista Spawacz ręczny łukiem elektrycznym Inżynier budownictwa – budownictwo ogólne Malarz lakiernik wyrobów metalowych Kierowca autobusu Stolarz meblowy Operator obrabiarek zespołowych Specjalista do spraw organizacji i rozwoju przemysłu Specjalista do spraw rekrutacji pracowników Lakiernik samochodowy Robotnik magazynowy Cieśla Inżynier budowy dróg Dekarz Operator obrabiarek sterowanych numerycznie Kierowca samochodu osobowego Magazynier Nauczyciel przedmiotów zawodowych technicznych Tłumacz tekstów Monter sieci wodnych i kanalizacyjnych Szlifierz metali Szwaczka Pakowacz Przedstawiciel handlowy [przedstawiciel regionalny] Kierowca samochodu ciężarowego Prasowaczka [ręczna] Monter/składacz okien Robotnik budowlany Tynkarz Księgowy [samodzielny] Monter izolacji budowlanych Dozorca Galwanizer Operator urządzeń do formowania wyrobów z tworzyw sztucznych Kasjer handlowy Bufetowy [barman] Programista Zbrojarz Kontroler jakości wyrobów - artykuły przemysłowe Pracownik ochrony mienia i osób Spawacz ręczny gazowy Robotnik drogowy Monter instalacji wentylacyjnych i klimatyzacyjnych Agent ubezpieczeniowy Goniec

1,2941 1,3333 1,3333 1,4444 1,5 1,6 1,65 1,6667 1,75 2 2 2 2,3571 2,5 2,5 2,5294 2,6667 2,7333 3 3 3 3,6667 3,8571 4,0526 4,125 4,7917 5 5 5 5,25 5,6667 5,6667 5,8571 6 6,3333 6,4286 6,5 8 8 9,25 9,375 11 11,75 13 18 29

Źródło: Opracowanie własne.

ul. CHOPINA 16A 39 - 300 MIELEC tel: 017 7880050 fax: 017 7880069 e-mail: [email protected] http://www.pup.mielec.pl

24

POWIATOWY URZĄD PRACY W MIELCU Analiza wskaźnika intensywności deficytu zawodów wskazuje, że w okresie 2006 roku największe szanse na podjęcie zatrudnienia miały osoby na stanowisku goniec. Sytuacja taka wynikła na skutek zgłoszenia do Urzędu 29 ofert pracy, głównie przy roznoszeniu ulotek, w związku z otwarciem nowych sklepów wielkopowierzchniowych na terenie powiatu. Charakter pracy oraz stosunkowo niskie wynagrodzenie uzależnione często od ilości rozniesionych gazetek reklamowych powoduje, że osoby bezrobotne nie są zainteresowane podjęciem tego typu pracy. Pracodawcy wykazywali również dużą gotowość do zatrudniania osób w zawodzie agenta ubezpieczeniowego, dla którego wskaźnik intensywności deficytu zawodów osiągnął wartość 18. Warto jednak zauważyć, że praca agenta ubezpieczeniowego oprócz swej specyfiki wymaga założenia i prowadzenia własnej działalności gospodarczej, na którą osoby bezrobotne decydują się tylko sporadycznie, a firmy ubezpieczeniowe zainteresowane są podjęciem współpracy z każdą ilością osób chcących pośredniczyć w sprzedaży ich produktów. Wysokie wartości wskaźnika intensywności deficytu zawodów obserwowane są również w przypadku niektórych zawodów związanych z branżą budowlaną (monter instalacji wentylacyjnych i klimatyzacyjnych, zbrojarz, monter izolacji budowlanych, tynkarz, robotnik budowlany, monter sieci wodnych i kanalizacyjnych, dekarz, cieśla) oraz obróbką metali (galwanizer, szlifierz metali, operator obrabiarek sterowanych numerycznie, operator obrabiarek zespołowych, malarz lakiernik wyrobów metalowych). Po raz kolejny obserwowano również deficyt w podaży siły roboczej w zawodach: robotnik drogowy, spawacz ręczny gazowy, kierowca samochodu ciężarowego, magazynier, lakiernik samochodowy, stolarz meblowy oraz spawacz ręczny łukiem elektrycznym. Zestawienie danych dotyczących zawodów nierobotniczych o najwyższym wskaźniku intensywności deficytu pozwala określić dziesięć specjalizacji, w których deficyt siły roboczej jest największy: • • • • • • •

• • •

agent ubezpieczeniowy – 18; programista – 8; księgowy[samodzielny] – 5,6667; przedstawiciel handlowy [przedstawiciel regionalny] – 4,215; tłumacz tekstów – 3; nauczyciel przedmiotów zawodowych technicznych – 3; inżynier budowy dróg – 2,5; specjalista do spraw rekrutacji pracowników – 2; specjalista do spraw organizacji i rozwoju przemysłu – 1,75; inżynier budownictwa – budownictwo ogólne – 1,4444.

Ranking najważniejszych dziesięciu zawodów robotniczych charakteryzujących się największą wartością intensywności deficytu obejmuje następujące zawody: • • • • • • • •

goniec – 29; monter instalacji wentylacyjnych i klimatyzacyjnych – 13; robotnik drogowy – 11,75; spawacz ręczny gazowy – 11; pracownik ochrony mienia i osób – 9,375; kontroler jakości wyrobów - artykuły przemysłowe – 9,25; zbrojarz – 8; bufetowy [barman] – 6,5; ul. CHOPINA 16A 39 - 300 MIELEC tel: 017 7880050 fax: 017 7880069 e-mail: [email protected] http://www.pup.mielec.pl

25

POWIATOWY URZĄD PRACY W MIELCU • • •

kasjer handlowy – 6,4286; operator urządzeń do formowania wyrobów z tworzyw sztucznych – 6,3333; galwanizer – 6.

Przedstawione rankingi nie do końca odzwierciedlają aktualną sytuację na lokalnym rynku pracy, ponieważ warto pamiętać, że część pracodawców nie informuje powiatowych urzędów pracy o wolnych miejscach pracy. Nie mniej jednak można zauważyć zwiększone zainteresowanie przedsiębiorców zatrudnianiem osób w zawodach: programista, księgowy oraz przedstawiciel handlowy a także inżynierów budownictwa budowy dróg. W przypadku zawodów robotniczych przedsiębiorcy zgłaszali zwiększone potrzeby kadrowe w zawodach budowlanych oraz na stanowiskach: robotnik drogowy, spawacz ręczny gazowy, pracownik ochrony mienia i osób, kontroler jakości wyrobów – artykuły przemysłowe, kasjer handlowy, bufetowy [barman], operator urządzeń do formowania wyrobów z tworzyw sztucznych, galwanizer i kierowca samochodu ciężarowego. Z uwagi na fakt, iż część ofert realizowana była w ramach instrumentów rynku pracy (stażu, przygotowania zawodowego w miejscu pracy, prac interwencyjnych, prac społecznie użytecznych oraz dotacji na utworzenie lub doposażenie miejsca pracy), co miało znaczący wpływ na wartość wskaźnika intensywności deficytu zawodów, dane dotyczące zawodów, dla których oferty pracy podlegały w znacznej części subsydiowaniu ze strony Powiatowego Urzędu Pracy w Mielcu przedstawiono poniżej w odrębnej tabeli. Tabela 10. Ranking zawodów deficytowych dla ofert pracy subsydiowanej w 2006 roku ze względu na wskaźnik intensywności deficytu zawodów.

Kod zawodu 223903 821110 915206 731306 235908 343101 347601 513301 915204 734601 411301 411101 914103 419101 513102 913204

Nazwa zawodu

Wskaźnik intensywności deficytu zawodów

Fizjoterapeuta Operator zgrzewarek Woźny Złotnik – jubiler Wychowawca w placówkach oświatowych, wychowawczych i opiekuńczych Pracownik administracyjny [zawód szkolny: Technik administracji] Animator kultury Opiekunka domowa Portier Drukarz sitodrukowy Operator wprowadzania danych Sekretarka Robotnik gospodarczy Pracownik biurowy [Zawód szkolny: Technik prac biurowych] Opiekunka dziecięca Pomoc kuchenna

1,2857 1,3333 1,5 2 2 2,2941 3 3 3 4,5 6 9,5 9,5 10,625 10,75 16

Źródło: Opracowanie własne.

Wskaźnik intensywności deficytu zawodów wskazuje, że w przypadku ofert pracy subsydiowanej najczęściej pracodawcy poszukiwali osób do pracy na stanowiska związane z opieką nad dziećmi i osobami starszymi. Równie dużym zainteresowaniem przedsiębiorców cieszyli się kandydaci do pracy na stanowiskach administracyjno-biurowych. Warto odnotować, że w dyspozycji Urzędu były również oferty pracy prostej fizycznej w zawodach takich jak: pomoc kuchenna, robotnik gospodarczy, portier oraz woźny.

ul. CHOPINA 16A 39 - 300 MIELEC tel: 017 7880050 fax: 017 7880069 e-mail: [email protected] http://www.pup.mielec.pl

26

POWIATOWY URZĄD PRACY W MIELCU 5.

WYNIKI BADANIA W ZAKŁADACH PRACY

W ramach systematycznego obserwowania zjawisk zachodzących na lokalnym rynku oraz prowadzonego monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych Powiatowy Urząd Pracy w Mielcu przeprowadził badanie sondażowe popytu na pracę. Celem badania było uzyskanie informacji o stanie zatrudnienia w zakładach pracy oraz zmianach kadrowych na przestrzeni 2006 roku, a także danych o planowanych na rok 2007 przyjęciach lub zwolnieniach pracowników w poszczególnych zawodach z uwzględnieniem absolwentów. Zgodnie z metodologią opracowaną przez Główny Urząd Statystyczny oraz otrzymaną reprezentatywną próbą badawczą nawiązano kontakt listowny z 319 podmiotami gospodarczymi działającymi na terenie powiatu mieleckiego. W odpowiedzi pracodawcy zwrócili do Urzędu 123 wypełnione kwestionariusze. Część przedsiębiorców (116 podmiotów) nie zwróciła kwestionariuszy ankietowych i nie udało się nawiązać z nimi kontaktu telefonicznego ani też osobistego. Na udział w badaniu nie wyraziło zgody 40 przedsiębiorstw. Uzyskano informację, że 40 firm zaprzestało lub zawiesiło prowadzenie działalności gospodarczej. Według informacji przesłanych przez pracodawców w 123 podmiotach gospodarczych było zatrudnionych łącznie 9.787 pracowników. Spośród podmiotów gospodarczych, które wzięły udział w badaniach sondażowych 104 firmy działały w sektorze prywatnym i zatrudniały 8.737 osób a 19 organizacji było związanych z sektorem publicznym i zatrudniało 1050 pracowników. Ze względu na miejsce prowadzenia działalności na terenie miasta Mielca funkcjonowało 88 przedsiębiorców zatrudniających łącznie 8.549 osób. Pozostałe 35 podmiotów gospodarczych prowadziło działalność na terenie gmin powiatu mieleckiego w tym Borowa – 6, Czermin – 1, Gawłuszowice – 2, gmina Mielec – 3, Padew Narodowa – 4, Przecław – 7, Radomyśl Wielki – 6, Tuszów Narodowy – 2 i Wadowice Górne – 4. Uwzględniając podział ze względu na sekcję Polskiej Klasyfikacji Działalności najliczniej w badaniu reprezentowane były firm zajmujące się przetwórstwem przemysłowym (37 przedsiębiorstw, w których było zatrudnione łącznie 6.604 pracowników). W sondażu wzięły również udział 32 firmy zajmujące się handlem hurtowym i detalicznym; naprawą pojazdów samochodowych, motocykli oraz artykułów użytku osobistego i domowego, 18 podmiotów prowadzących działalność edukacyjną, po 8 przedsiębiorstw z branży budowlanej oraz ochrony zdrowia i pomocy społecznej a także 7 firm obsługi nieruchomości, wynajmu i usług związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej. Pozostałe sekcje Polskiej Klasyfikacji Działalności były reprezentowane łącznie przez 13 przedsiębiorstw. Pracodawcy chętnie udzielali informacji dotyczących aktualnego stanu zatrudnienia, natomiast w większości przypadków nie byli w stanie określić w sposób precyzyjny planów związanych z tworzeniem lub redukcją miejsc pracy. W opinii przedsiębiorców bardzo trudno jest przewidzieć przyszłą sytuację gospodarczą oraz prognozować zmiany w poziomie zamówień i sprzedaży dóbr lub usług z uwagi na rosnącą konkurencję, szybkie zmiany technologiczne oraz częste zmiany w przepisach prawa. Dodatkowo pracodawcy sygnalizowali problem zbytniej fiskalizacji, braku elastyczności w przepisach Kodeksu Pracy oraz nadmiernych obciążeń finansowych związanych z ubezpieczeniem społecznym zatrudnianych pracowników, co powoduje w ich opinii niechęć do zwiększania zatrudnienia zwłaszcza w niewielkich, rodzinnych przedsiębiorstwach. Jednocześnie przedsiębiorcy zgłaszali coraz częstsze problemy w poszukiwaniu wykwalifikowanych kandydatów do pracy. Problem ten dotyczy głównie specjalistów z zakresu mechanicznej obróbki metali (zawody takie jak: tokarz, ślusarz, frezer, operator obrabiarek sterowanych numerycznie), budownictwa oraz spawalnictwa. ul. CHOPINA 16A 39 - 300 MIELEC tel: 017 7880050 fax: 017 7880069 e-mail: [email protected] http://www.pup.mielec.pl

27

POWIATOWY URZĄD PRACY W MIELCU Z uzyskanych danych wynika, że pracodawcy planują zatrudnić w 2007 roku 490 nowych pracowników w tym 124 absolwentów szkół ponadgimnazjalnych. Jednocześnie przeprowadzone badanie sondażowe wskazuje, że przedsiębiorcy rozważają możliwość zwolnienia 48 osób. Zdecydowana większość (95,5%) planowanych nowych miejsc pracy powstanie w firmach prywatnych, które jednocześnie są zainteresowane zatrudnieniem 112 absolwentów co stanowi ponad 90% ogółu prognozowanych przyjęć do pracy w tej grupie osób. Instytucje funkcjonujące w sektorze publicznym poinformowały o zamiarze zatrudnienia 22 pracowników w tym 12 absolwentów. Dodatkowo firmy prywatne planują zwolnienie 38 osób a w jednostki publicznym przewidują rozwiązanie umowy o pracę z 10 pracownikami. Najwięcej nowych miejsc pracy zostanie utworzonych na terenie miasta Mielca. Pracodawcy zapowiadają zatrudnienie 425 pracowników (w tym 115 absolwentów) oraz zwolnienie 21 osób. Ponad 30 osób planują zatrudnić przedsiębiorcy z terenu gminy Borowa. Jednocześnie nie przewidują zatrudniania absolwentów i zamierzają rozwiązać umowę o pracę z 20 pracownikami. Firmy z terenu gminy Radomyśl Wielki zapowiadają przyjęcie do pracy 15 osób (w tym 1 absolwenta) oraz redukcję zatrudnienia o 5 etatów. Wykres 4. Przewidywane zmiany kadrowe na 2007 rok w firmach objętych badaniem sondażowym wg Polskiej Klasyfikacji Działalności. 0

50

100

150

200

250

300

350

400

365 Przetwórstwo przemysłowe

98 31 6

Wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz, wodę

3 0

Budownictwo

2 0

54

Handel hurtowy i detaliczny; naprawa pojazdów samochodowych, motocykli oraz artykułów użytku osobistego i domowego

31 14 3 16

Transport, gospodarka magazynowa i łączność

Administracja publiczna i obrona narodowa; obowiązkowe ubezpieczenia społeczne i powszechne ubezpieczenie zdrowotne

1 4 1 0 0 15

Edukacja

4 10

Ochrona zdrowia i pomoc społeczna

1 1 0

Działalność usługowa komunalna, społeczna i indywidualna, pozostała

1 1 0

Ogółem planowane przyjęcia

Planowane przyjęcia absolwentów

Ogółem planowane zwolnienia

Źródło: Opracowanie własne.

ul. CHOPINA 16A 39 - 300 MIELEC tel: 017 7880050 fax: 017 7880069 e-mail: [email protected] http://www.pup.mielec.pl

28

POWIATOWY URZĄD PRACY W MIELCU Uwzględniając podział ze względu na sekcję Polskiej Klasyfikacji Działalności najwięcej nowych miejsc pracy powstanie w przetwórstwie przemysłowym. Pracodawcy zakwalifikowani do tej sekcji działalności planują zatrudnienie 365 pracowników w tym 98 absolwentów oraz zwolnienie 31 osób. Obserwowane dynamiczne zmiany w branży budowlanej spowodowały, że przedsiębiorcy przewidują dalszy wzrost ilości zatrudnianych pracowników. Analiza danych uzyskanych w trakcie przeprowadzonego sondażu wskazuje, że firmy budowlane planują zatrudnienie 54 osób. Przedsiębiorcy są jednak zainteresowani pracownikami wykwalifikowanymi z doświadczeniem zawodowym, gdyż nie przewidują zatrudniania większych grup absolwentów. Dalszy rozwój sektora handlu i usług powoduje, że pracodawcy planują na rok 2007 zatrudnienie 31 nowych pracowników z czego ponad 45% będą stanowili absolwenci. Redukcja miejsc pracy nie powinna być znacząca, gdyż pracodawcy przewidują zwolnienie tylko 3 osób. Duża ilość ofert pracy w zawodzie kierowca samochodu ciężarowego zgłoszonych w 2006 roku związana jest z planami pracodawców działających w branży „transport, gospodarka magazynowa i łączność”. Przewidują oni bowiem wzrost zatrudnienia o 16 osób (w tym 1 absolwent) oraz rozważają możliwość zwolnienia 4 osób. Instytucje związane z sektorem edukacji poinformowały o zamiarze zatrudnienia 15 pracowników w tym 4 absolwentów. Jednocześnie zmiany demograficzne powodują, że dyrektorzy szkół z terenu powiatu mieleckiego planują zwolnienie 10 nauczycieli. Zmiany w poziomie zatrudnienia przedsiębiorcy najczęściej tłumaczą zwiększeniem poziomu zamówień i sprzedaży lub też tworzeniem nowych działów i stanowisk. W przypadku redukcji ilości zatrudnianych pracowników najczęstszymi powodami zmian są likwidacja przerostu zatrudnienia, zmiany własnościowe w firmach oraz wprowadzenie nowych i mniej pracochłonnych technologii produkcji. Tabela 11. Planowane zmiany w zatrudnieniu w 2007 roku w ujęciu dużych grup zawodowych.

Kod dużej grupy zawodowej 21 23 31 34 41 51 52 71 72 74 81 82 83 91 93

Planowane przyjęcia do pracy Nazwa dużej grupy zawodowej Specjaliści nauk fizycznych, matematycznych i technicznych Specjaliści szkolnictwa Średni personel techniczny Pracownicy pozostałych specjalności Pracownicy obsługi biurowej Pracownicy usług osobistych i ochrony Modelki, sprzedawcy i demonstratorzy Górnicy i robotnicy budowlani Robotnicy obróbki metali i mechanicy maszyn i urządzeń Pozostali robotnicy przemysłowi i rzemieślnicy Operatorzy maszyn i urządzeń wydobywczych i przetwórczych Operatorzy i monterzy maszyn Kierowcy i operatorzy pojazdów Pracownicy przy pracach prostych w handlu i usługach Robotnicy pomocniczy w górnictwie, przemyśle, budownictwie i transporcie

Planowane zwolnienia z pracyogółem

Nadwyżka (deficyt) zasobów pracy

ogółem

w tym przyjęcia absolwentów

13

0

0

-13

15 35 15 3 2 9 28

4 1 3 1 2 7 11

10 0 0 0 0 1 0

-5 -35 -15 -3 -2 -8 -28

173

55

2

-171

6

3

0

-6

7

0

0

-7

77 41

35 2

11 4

-66 -37

20

0

20

0

46

0

0

-46

Źródło: Opracowanie własne.

ul. CHOPINA 16A 39 - 300 MIELEC tel: 017 7880050 fax: 017 7880069 e-mail: [email protected] http://www.pup.mielec.pl

29

POWIATOWY URZĄD PRACY W MIELCU W ujęciu dużych grup zawodowych pracodawcy, którzy wzięli udział w badaniu, zapowiedzieli utworzenie największej ilości miejsc pracy (173 w tym 55 dla absolwentów) dla osób z zawodem zakwalifikowanym do grupy „robotnicy obróbki metali i mechanicy maszyn i urządzeń”. Planowany jest również wzrost zatrudnienia w grupie „operatorzy i monterzy maszyn” o 77 osób (w tym 35 absolwentów), „robotnicy pomocniczy w górnictwie, przemyśle, budownictwie i transporcie” o 46 osób (brak planów dotyczących zatrudniania absolwentów), „kierowcy i operatorzy pojazdów” o 41 pracowników (w tym 2 absolwentów), „średni personel techniczny” o 35 osób (w tym 1 absolwent) oraz „górnicy i robotnicy budowlani” o 28 pracowników (w tym 11 absolwentów). Przedsiębiorcy i instytucje funkcjonujące na terenie powiatu mieleckiego planują również przyjęcia pracowników zakwalifikowanych do innych grup zawodowych. Poszukiwani będą „pracownicy przy pracach prostych w handlu i usługach”, „specjaliści szkolnictwa”, „specjaliści nauk fizycznych, matematycznych i technicznych” oraz „modelki, sprzedawcy i demonstratorzy”. Z analizy wynika jednak, że zmiany będą miały charakter jednostkowy i nie wpłyną w znaczący sposób na lokalny rynek pracy. Z uwagi na fakt, iż w monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych nie wzięły udziału wszystkie firmy wskazane przez Główny Urząd Statystyczny (ankiety zwróciło 123 przedsiębiorców spośród 319 wylosowanych, co stanowi 38,56%) przedstawione dane statystyczne dotyczące planowanych przyjęć i zwolnień pracowników w 2007 roku mają charakter wyłącznie sondażowy i tylko w taki sposób mogą być interpretowane. Po zakończeniu badania zebrane dane ilościowe zostały przekazane do Głównego Urzędu Statystycznego w celu oszacowania wag i uogólnienia wyników sondażu. Z uwagi na fakt, iż uogólnione wyniki badań są w znacznej mierzę obciążone błędem wynikającym z multiplikacji pojedynczych przypadków w niniejszym raporcie przedstawiono dane rzeczywiste uzyskane od pracodawców. Szczegółowe tabele statystyczne prezentujące uogólnione wyniki sondażu zawarto w aneksie statystycznym, który można pobrać ze strony internetowej Powiatowego Urzędu Pracy w Mielcu (www.pup.mielec.pl). 6.

WYNIKI BADANIA W SZKOŁACH PONADGIMNAZJALNYCH

W ramach monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych Powiatowy Urząd Pracy w Mielcu przeprowadził w 2006 roku badanie sondażowe szkół ponadgimnazjalnych pod kątem ilości absolwentów, którzy ukończyli kształcenie w poszczególnych zawodach w roku szkolnym 2005/2006. Pozyskano również dane dotyczące planowanej liczby absolwentów na rok 2007. Badaniem objęto 16 szkół ponadgimnazjalnych z terenu powiatu mieleckiego w tym 1 szkołę wyższą oraz 3 szkoły kształcące na poziomie policealnym. Tabela 12. Bezrobotni absolwenci wg typu ukończonej szkoły.

Typ szkoły

Szkoły wyższe Szkoły policealne Szkoły średnie techniczne (technika, licea zawodowe) Licea ogólnokształcące Zasadnicze szkoły zawodowe Razem

Przewidywani Procent absolwenci ze szkół bezrobotnych z terenu powiatu absolwentów ze szkół na koniec roku z terenu powiatu w szkolnego dniu 31.10.2006 roku 2006/2007 122 16,67% 240 18,54%

Absolwenci, którzy ukończyli szkołę na terenie powiatu w 2006 roku

Bezrobotni absolwenci ze szkół z terenu powiatu w dniu 31.10.2006 roku

90 205

15 38

573

136

494

23,73%

1334 475 2677

288 135 612

1330 510 2696

21,59% 28,42% 22,86%

Źródło: Opracowanie własne.

ul. CHOPINA 16A 39 - 300 MIELEC tel: 017 7880050 fax: 017 7880069 e-mail: [email protected] http://www.pup.mielec.pl

30

POWIATOWY URZĄD PRACY W MIELCU W 2006 roku do ewidencji bezrobotnych napłynęło 1.833 absolwentów w tym 1.160 kobiet. W porównaniu z analogicznym okresem roku ubiegłego nastąpił spadek ilości rejestrujących się bezrobotnych absolwentów o 4,93%. Podobnie jak w roku 2005 najwięcej osób (787 bezrobotnych w tym 576 kobiet) ukończyło ponadgimnazjalne szkoły niezawodowe (tj. licea ogólnokształcące oraz licea profilowane). Według danych na koniec roku 2006 w ewidencji Powiatowego Urzędu Pracy w Mielcu pozostawało 491 absolwentów w tym 308 kobiet. Najliczniej reprezentowana była grupa „bez zawodu”, do której zaliczono 180 osób w tym 127 kobiet. Z informacji uzyskanych od szkół ponadgimnazjalnych z terenu powiatu mieleckiego, które zostały objęte badaniem sondażowym, w roku szkolnym 2005/2006 naukę ukończyło 2.667 absolwentów. Według danych na dzień 31.10.2006 roku w rejestrach Urzędu figurowało 612 bezrobotnych absolwentów, co oznaczało, że bez pracy było 22,86% ogółu absolwentów, którzy ukończyli kształcenie w roku szkolnym 2005/2006. Jednocześnie szkoły przewidują, że w roku 2007 ilość absolwentów nie ulegnie dużej zmianie, gdyż edukację zakończy 2.696 osób. Najliczniejszą grupę absolwentów stanowili licealiści (1.334 osoby) wśród których poziom bezrobocia był zbliżony do średniej i wynosił 21,59%. Dyrektorzy szkół ogólnokształcących nie przewidują w roku szkolnym 2006/2007 zmiany w ilości abiturientów. Szkoły średnie techniczne ukończyło 573 absolwentów. W dniu 31.10.2006 roku w ewidencji Urzędu pozostawało 136 osób (23,73%). Z uzyskanych danych wynika, że należy oczekiwać spadku ilości absolwentów o blisko 80 osób. Najwyższy wskaźnik bezrobotnych absolwentów (28,42%) obserwowany jest w przypadku absolwentów zasadniczych szkół zawodowych. W roku 2006 zasadnicze szkoły zawodowe ukończyło 475 osób, z czego 135 osób nie podjęło pracy. Przewiduje się ponad 7% wzrost ilości absolwentów tego typu szkół w roku 2007. Szkoły policealne ukończyło w 2006 roku 205 osób, pośród których 38 absolwentów (18,54%) pozostawało w rejestrze osób bezrobotnych Powiatowego Urzędu Pracy w Mielcu. Dyrektorzy szkół policealnych szacują, że w roku szkolnym 2006/2007 szkoły policealne ukończy 35 osób więcej niż w roku 2006. W najlepszej sytuacji na rynku pracy znajdują się osoby legitymujące się wykształceniem wyższym. Z danych statystycznych przekazanych przez Wyższą Szkołę Gospodarki i Zarządzania w Mielcu wynika, że edukację ukończyło 90 absolwentów, z czego 15 osób (16,67%) pozostawało w dniu 31.10.2006 roku w ewidencji osób bezrobotnych. Jednocześnie Szkoła przewiduje wzrost ilości absolwentów w roku akademickim 2006/2007 o ponad 35% (planowana ilość absolwentów wynosi 122 osoby). Tabela 13. Bezrobotni absolwenci wg zawodów.

Kod zawodu

000000 241102 241205 241915 311204 311302 311401 311502

Nazwa zawodu

Bez zawodu Ekonomista Specjalista do spraw rachunkowości Specjalista do spraw organizacji usług gastronomicznych, hotelarskich i turystycznych Technik budownictwa Technik elektryk Technik elektronik Technik mechanik

Absolwenci, którzy ukończyli szkołę na terenie powiatu w 2006 roku 1334 49 40

Bezrobotni absolwenci ze szkół z terenu powiatu 288 11 3

Przewidywani Procent absolwenci ze bezrobotnych szkół z terenu absolwentów powiatu na ze szkół z koniec roku terenu szkolnego powiatu 2006/2007 1333 21,59% 76 22,45% 46 7,50%

1

1

0

100,00%

76 21 28 77

12 4 5 7

32 33 68 60

15,79% 19,05% 17,86% 9,09%

ul. CHOPINA 16A 39 - 300 MIELEC tel: 017 7880050 fax: 017 7880069 e-mail: [email protected] http://www.pup.mielec.pl

31

POWIATOWY URZĄD PRACY W MIELCU 312102 315202 321208 321308 321402 322401 322402 322404 322601 341401 341501 341902 343101 346102 346103 346104 412102 512202 514102 514103 522107 611104 712102 713203 713690 713901 714103 722204 723105 723306 724101 724102 725106 741104 741201 741203 742204 743304 821107

Technik informatyk Inspektor bezpieczeństwa i higieny pracy [zawód szkolny: Technik bezpieczeństwa i higieny pracy] Technik rolnik Technik technologii żywności – przetwórstwo mięsne Technik żywienia i gospodarstwa domowego Masażysta Technik fizjoterapii Terapeuta zajęciowy Technik farmaceutyczny Organizator obsługi turystycznej [zawód szkolny: Technik obsługi turystycznej] Handlowiec Asystent ekonomiczny [zawód szkolny: Technik ekonomista] Pracownik administracyjny [zawód szkolny: Technik administracji] Opiekun w domu pomocy społecznej Opiekunka środowiskowa Pracownik socjalny Asystent rachunkowości [zawód szkolny: Technik rachunkowości] Kucharz małej gastronomii Fryzjer Kosmetyczka Sprzedawca Rolnik upraw polowych Murarz Posadzkarz Pozostali monterzy instalacji i urządzeń sanitarnych Technolog robót wykończeniowych w budownictwie Malarz – tapeciarz Ślusarz Mechanik samochodów osobowych Mechanik – operator pojazdów i maszyn rolniczych Elektromechanik elektrycznych przyrządów pomiarowych Elektromechanik pojazdów samochodowych Monter elektronik - naprawa sprzętu audiowizualnego Rzeźnik wędliniarz Cukiernik Piekarz Stolarz Krawiec Operator obrabiarek sterowanych numerycznie

28

3

48

10,71%

16

4

18

25,00%

54

6

28

11,11%

25

9

18

36,00%

94

21

77

22,34%

21 12 19 22

9 8 4 2

23 11 25 28

42,86% 66,67% 21,05% 9,09%

0

0

11

-

16

1

6

6,25%

126

56

141

44,44%

49

2

38

4,08%

8 0 20

1 0 3

0 17 11

12,50% 15,00%

31

9

0

29,03%

72 50 18 32 10 17 26

23 25 2 15 1 2 4

62 17 24 30 5 17 20

31,94% 50,00% 11,11% 46,88% 10,00% 11,76% 15,38%

13

3

18

23,08%

17

6

17

35,29%

10 8 71

0 0 19

21 4 52

0,00% 0,00% 26,76%

42

7

45

16,67%

0

0

34

-

32

13

39

40,63%

21

7

17

33,33%

6 29 0 13 7

3 8 0 3 1

0 18 16 16 9

50,00% 27,59% 23,08% 14,29%

16

1

67

6,25%

Źródło: Opracowanie własne.

ul. CHOPINA 16A 39 - 300 MIELEC tel: 017 7880050 fax: 017 7880069 e-mail: [email protected] http://www.pup.mielec.pl

32

POWIATOWY URZĄD PRACY W MIELCU Analiza wskaźnika procentowego udziału bezrobotnych absolwentów wskazuje, że w najtrudniejszej sytuacji znajdują się absolwenci w zawodzie technik fizjoterapii. W roku szkolnym 2005/2006 szkolę policealną w tym kierunku ukończyło 12 osób z czego 8 (66,67%) w dniu 31.10.2006 roku pozostawało w ewidencji osób bezrobotnych. Wychodząc naprzeciw oczekiwaniom pracodawców Powiatowy Urząd Pracy w Mielcu kierował do tych osób oferty odbycia stażu w celu zwiększenia szans na podjęcie pierwszego zatrudnienia. W równie trudnej sytuacji znalazły się osoby z zawodem rzeźnik wędliniarz oraz fryzjer, gdyż połowa absolwentów tych kierunków kształcenia nie podjęła pracy. W przypadku zawodu rzeźnik wędliniarz 50% bezrobocie wśród absolwentów spowodowane jest faktem, iż 3 osoby po ukończeniu szkoły nie podjęły zatrudnienia. Dużo większy niepokój wzbudza pozostawanie w rejestrze bezrobotnych 25 absolwentów w zawodzie fryzjer. Wydaje się, że sytuacja powinna ustabilizować się w przyszłym roku, kiedy szkolę w tym kierunku ukończy już tylko 17 osób. Pomimo, iż zawód sprzedawcy zaliczono do grupy zawodów zrównoważonych to pracodawcy nadal preferują i chętniej zatrudniają osoby posiadające doświadczenie zawodowe. Ma to swoje odzwierciedlenie w ilości bezrobotnych absolwentów, którzy ukończyli edukację w tym kierunku. Blisko połowa (46,88%) osób kończących szkolę w zawodzie sprzedawca nie znalazło zatrudnienia i nie należy oczekiwać znaczących zmian, ponieważ z zebranych danych wynika, że w roku 2007 szkołę ukończy 30 kolejnych absolwentów. Wysokie wartości omawianego wskaźnika obserwuje się także w przypadku zawodów: asystent ekonomiczny (44,44%), technik masażysta (42,86%) oraz elektromechanik pojazdów samochodowych (40,63). We wszystkich 3 wymienionych zawodach dyrektorzy szkół przewidują wzrost ilości absolwentów na koniec roku szkolnego 2006/2007, co oznacza, że sytuacja na lokalnym rynku pracy wśród osób bezrobotnych legitymujących się uprawnieniami do wykonywania tych profesji może uleć dalszemu pogorszeniu. Wysokie wartości wskaźnika udziału bezrobotnych absolwentów do ogółu absolwentów danego kierunku kształcenia dotyczą również takich zawodów jak: technik technologii żywności - przetwórstwo mięsne (36,00%), technolog robót wykończeniowych w budownictwie (35,29%), monter elektronik (33,33%), kucharz małej gastronomii (31,94%), asystent rachunkowości (29,03%), cukiernik (27,59%), mechanik samochodów osobowych (26,76%) oraz inspektor bezpieczeństwa i higieny pracy (25,00%). Duża ilość bezrobotnych absolwentów w prezentowanych zawodach pozostających w ewidencji Urzędu oraz wysokie wartości wskaźnika bezrobocia wśród absolwentów szkół z terenu powiatu mieleckiego nie muszą jednak jednoznacznie świadczyć o tym, iż absolwenci nie mają szansy na znalezienie pracy w wyuczonym zawodzie. Analizując lokalny rynek pracy oraz postawę części osób kończących naukę można stwierdzić, że uczniowie nie zawsze świadomie wybierają kierunek kształcenia, gdyż często po zakończeniu edukacji nie wyrażają zainteresowania podjęciem pracy w wyuczonym zawodzie mimo licznych ofert pracy pozostających w dyspozycji Urzędu. Jednocześnie niepokoi fakt, iż spore grono bezrobotnych absolwentów nie posiada rzeczywistych kwalifikacji niezbędnych do wykonywania pracy, co powinno skłaniać do refleksji nad programami nauczania, sposobami przekazywania wiedzy i praktycznymi umiejętnościami wynoszonymi ze szkoły przez uczniów. Zdecydowanie poniżej średniej wartości wskaźnika udziału bezrobotnych absolwentów danego zawodu do ogółu absolwentów obserwowany jest w przypadku zawodów: technik mechanik (9,09%), technik farmaceutyczny (9,09%), specjalista do spraw rachunkowości (7,50%), handlowiec (6,25%), operator obrabiarek sterowanych numerycznie (6,25%) oraz pracownik administracyjny [zawód szkolny: technik administracji] (4,08%). Warto również odnotować, że w dniu 31.10.2006 roku w ewidencji Powiatowego Urzędu Pracy w Mielcu nie figurował żaden spośród 10 absolwentów w zawodzie malarz-tapeciarz oraz ślusarz (w roku szkolnym 2005/2006 szkołę w tym kierunku ukończyło 8 osób). ul. CHOPINA 16A 39 - 300 MIELEC tel: 017 7880050 fax: 017 7880069 e-mail: [email protected] http://www.pup.mielec.pl

33

POWIATOWY URZĄD PRACY W MIELCU 7. WNIOSKI Analiza informacji statystycznych dotyczących ilości i struktury osób bezrobotnych pozostających w ewidencji Powiatowego Urzędu Pracy w Mielcu, napływu do ewidencji Urzędu osób posiadających kwalifikacje do wykonywania poszczególnych profesji, zgłoszonych przez pracodawców ofert zatrudnienia, wskaźnika nadwyżki (deficytu) podaży siły roboczej i zawodów generujących długotrwałe bezrobocie oraz zawodów w ujęciu intensywności nadwyżki prowadzi do następujących wniosków: •

Najliczniejszą grupę bezrobotnych (27%) stanowią osoby „bez zawodu”. W porównaniu z rokiem ubiegłym odnotowano jednak spadek ilości osób bezrobotnych o 20,6% (540 osób).

•

Ponad 70% osób poprzednio pracujących związanych było z przetwórstwem przemysłowym, handlem i usługami oraz budownictwem.

•

Najliczniej reprezentowanymi zawodami są: sprzedawca (472 osób), krawiec (309 osób), asystent ekonomiczny [zawód szkolny: technik ekonomista] (268 osób), kucharz (253 osób), ślusarz (246 osób) oraz technik mechanik (199 osób).

•

W 2006r. pracodawcy najczęściej zgłaszali oferty zatrudnienia w zawodach: sprzedawca (347 ofert), kierowca samochodu ciężarowego (115 ofert), ślusarz (93 oferty), oraz murarz (92 oferty). W ramach ofert zatrudnienia realizowanych w oparciu o instrumenty rynku pracy najwięcej propozycji pracy zostało zgłoszonych na stanowiska: pracownik biurowy (255 ofert), robotnik gospodarczy (171 ofert), sprzątaczka (113 ofert) oraz pracownik administracyjny (78 ofert).

•

Do grupy zawodów nadwyżkowych zakwalifikowano następujące specjalizacje: ekonomista, technolog robót wykończeniowych w budownictwie, nauczyciel języka polskiego, prawnik legislator, technik technologii odzieży a także kucharz małej gastronomii, mechanik maszyn i urządzeń przemysłowych, stolarz budowlany oraz mechanik samochodów osobowych.

•

Pośród zawodów deficytowych największy niedobór pracowników na lokalnym rynku pracy utrzymywał się w zawodach: goniec, agent ubezpieczeniowy, monter instalacji wentylacyjnych i klimatyzacyjnych, robotnik drogowy, spawacz ręczny gazowy, pracownik ochrony mienia i osób, kontroler jakości wyrobów - artykuły przemysłowe, zbrojarz oraz programista.

•

Pracodawcy objęci badaniem sondażowym zapowiedzieli zwiększenie poziomu zatrudnienia łącznie o 5% (490 osób). Najwięcej nowych miejsc pracy powstanie dla specjalistów zakwalifikowanych do grupy „robotnicy obróbki metali i mechanicy maszyn i urządzeń” – 173 stanowiska pracy w tym 55 dla absolwentów.

•

Blisko 50% absolwentów szkół ponadgimnazjalnych z terenu powiatu mieleckiego stanowią abiturienci liceów ogólnokształcących, którzy kończą naukę nie uzyskując konkretnego zawodu. Pod względem ilościowym wśród bezrobotnych absolwentów dominują osoby posiadające zawód: asystent ekonomiczny, fryzjer, kucharz małej gastronomii, technik żywienia i gospodarstwa domowego oraz mechanik samochodów osobowych.

Przystąpienie Polski do struktur zjednoczonej Europy oraz otwarciem kolejnych narodowych rynków pracy pozwoliło obywatelom naszego kraju na swobodne i jednoczesne legalne podejmowanie zatrudul. CHOPINA 16A 39 - 300 MIELEC tel: 017 7880050 fax: 017 7880069 e-mail: [email protected] http://www.pup.mielec.pl

34

POWIATOWY URZĄD PRACY W MIELCU nienia za granicą. Narastająca fala emigracji zarobkowej, która wedle szacunków kształtuje się na poziomie około 2 mln osób pracujących w krajach byłej piętnastki, spowodowała, że polskiego specjalistę częściej można dziś spotkać na placu budowy w Wielkiej Brytanii lub w fabryce w Irlandii niż pracującego u krajowego przedsiębiorcy. Pracodawcy coraz częściej dysponują wolnymi wakatami i mimo intensywnych poszukiwań mają kłopoty z zatrudnieniem wykwalifikowanych pracowników Obserwowane zmiany mają znaczący wpływ na wszystkie lokalne rynki pracy w tym na rynek pracy w powiecie mieleckim. Znaczący spadek ilości osób pozostających bez pracy oraz wzrost ilości ofert pracy zgłaszanych do Powiatowego Urzędu Pracy w Mielcu są tego najlepszym dowodem. Choć postawienie jednoznacznej i wieloletniej prognozy dotyczącej zmian w strukturze zawodów i kwalifikacji niezbędnych do właściwego dostosowania się do potrzeb lokalnego rynku pracy jest bardzo trudne to należy przypuszczać, że ogólna sytuacja powinna ulegać ciągłej poprawie. Dalszy rozwój przedsiębiorstw, napływ do regionu nowych inwestycji, a co za tym idzie powstanie nowych miejsc pracy oraz nieunikniona emigracja zarobkowa powinny przyczynić się w najbliższej przyszłości nie tylko do wzrostu poziomu wynagrodzeń ale także do spadku poziomu rejestrowanego bezrobocia do wartości jednocyfrowej.

Aneks statystyczny Szczegółowe tabele wynikowe można pobrać ze strony internetowej Powiatowego Urzędu Pracy w Mielcu pod adresem www.pup.mielec.pl

ul. CHOPINA 16A 39 - 300 MIELEC tel: 017 7880050 fax: 017 7880069 e-mail: [email protected] http://www.pup.mielec.pl

35

POWIATOWY URZĄD PRACY W MIELCU

Spis wykresów: Wykres 1. Zawody najliczniej reprezentowane przez osoby bezrobotne z uwzględnieniem bezrobotnych kobiet i osób długotrwale bezrobotnych...................................................7 Wykres 2. Struktura ofert pracy wg Polskiej Klasyfikacji Działalności w 2006 roku....................... 10 Wykres 3. Ranking grup zawodowych generujących długotrwałe bezrobocie w 2006 roku............. 22 Wykres 4. Przewidywane zmiany kadrowe na 2007 rok w firmach objętych badaniem sondażowym wg Polskiej Klasyfikacji Działalności.............................................................................. 28

ul. CHOPINA 16A 39 - 300 MIELEC tel: 017 7880050 fax: 017 7880069 e-mail: [email protected] http://www.pup.mielec.pl

36

POWIATOWY URZĄD PRACY W MIELCU

Spis tabel: Tabela 1. Najliczniejsze rejestracje osób bezrobotnych wg zawodów w 2006 roku............................8 Tabela 2. Najliczniej zgłaszane oferty pracy wg zawodów w 2006 roku...........................................11 Tabela 3. Ranking grup zawodów zgłoszonych w ofertach pracy w 2006 roku ze względu na wskaźnik szansy uzyskania oferty.................................................................................... 12 Tabela 4. Ranking zawodów nadwyżkowych w 2006 roku ze względu na średnią miesięczną nadwyżkę podaży siły roboczej........................................................................................ 14 Tabela 5. Ranking zawodów deficytowych w 2006 roku ze względu na średni miesięczny deficyt podaży siły roboczej..........................................................................................................16 Tabela 6. Ranking zawodów deficytowych dla ofert pracy subsydiowanej w 2006 roku ze względu na średni miesięczny deficyt podaży siły roboczej........................................................... 17 Tabela 7. Ranking zawodów nadwyżkowych w 2006 roku ze względu na wskaźnik intensywności nadwyżki zawodów........................................................................................................... 19 Tabela 8. Ranking zawodów zrównoważonych w 2006 roku ze względu na wskaźnik intensywności nadwyżki (deficytu) zawodów.......................................................................................... 23 Tabela 9. Ranking zawodów deficytowych w 2006 roku ze względu na wskaźnik intensywności deficytu zawodów............................................................................................................. 24 Tabela 10. Ranking zawodów deficytowych dla ofert pracy subsydiowanej w 2006 roku ze względu na wskaźnik intensywności deficytu zawodów.................................................................26 Tabela 11. Planowane zmiany w zatrudnieniu w 2007 roku w ujęciu dużych grup zawodowych.....29 Tabela 12. Bezrobotni absolwenci wg typu ukończonej szkoły......................................................... 30 Tabela 13. Bezrobotni absolwenci wg zawodów................................................................................31

ul. CHOPINA 16A 39 - 300 MIELEC tel: 017 7880050 fax: 017 7880069 e-mail: [email protected] http://www.pup.mielec.pl

37