Osoby homoseksualne a wybrane zagadnienia prawa administracyjnego i praktyki administracyjnej

Osoby homoseksualne a wybrane zagadnienia prawa administracyjnego i praktyki administracyjnej Dr Adam Bodnar Zakład Praw Człowieka WPiA UW Poznań, 27....
7 downloads 3 Views 62KB Size
Osoby homoseksualne a wybrane zagadnienia prawa administracyjnego i praktyki administracyjnej Dr Adam Bodnar Zakład Praw Człowieka WPiA UW Poznań, 27.10.2008

Zakaz dyskryminacji ze względu na orientację seksualną • Art. 32 ust. 2 Konstytucji – „z jakiejkolwiek przyczyny” • Art. 13 TWE oraz art. 21 Karty Praw Podstawowych • Art. 14 Konwencji i Protokół nr 12 do Konwencji

– brak przepisów antydyskryminacyjnych w sferze prawa administracyjnego na poziomie ustawowym – projekt ustawy o równym traktowaniu (projekt MPiPS oraz Pełnomocnika Rządu ds. Równego Traktowania) • uwaga ogólna - w polskim prawie trudno znaleźć przepisy otwarcie dyskryminujące osoby LGBT

Problemy administracyjne osób homoseksualnych w Polsce - przegląd • • • • • • •

wolność zgromadzeń honorowe krwiodawstwo pomoc społeczna prawo do dziedziczenia lokalu socjalnego zaświadczenia z urzędu stanu cywilnego mniejszości seksualne w sferze edukacji inne potencjalne obszary nierówności wobec prawa (podatki, ubezpieczenia społeczne)

Wolność zgromadzeń • zakaz Parady Równości 2005 w Warszawie

– wyrok ETPCz w sprawie Bączkowski i inni przeciwko Polsce – wyrok TK w sprawie Prawa o Ruchu Drogowym • zakaz Marszu Równości 2005 w Poznaniu

– wyrok NSA • instrumentalne traktowanie prawa administracyjnego przez polityków • nowy standard wolności słowa - politycy powinni się ograniczyć we własnych wypowiedziach

Honorowe krwiodawstwo • problemy z oddawaniem krwi przez osoby homoseksualne • uznawanie osób homoseksualnych za grupy podwyższonego ryzyk • stosowanie w niektórych województwach kwestionariusza z rubryką „orientacja seksualna” • stygmatyzacja osób homoseksualnych • podobny problem w innych krajach • propozycja w 2008 r. ponownego wprowadzenia ograniczeń przez Narodowe Centrum Krwi (rubryka „orientacja seksualna” w kwestionariuszu) • wycofanie się z pomysłu

Pomoc społeczna • tzw. sprawa chorzowska – para gejowska żyjąca przez wiele lat razem – starania o pomoc socjalną - art. 6 pkt. 14 ustawy o pomocy społecznej: "Rodzina -osoby spokrewnione lub niespokrewnione pozostające w faktycznym związku, wspólnie zamieszkujące i gospodarujące" – odmowa świadczeń - uznanie, że są rodziną w rozumieniu ustawy o pomocy społecznej – gdyby spełniali warunki ustawowe - należałoby im przyznać świadczenia - poprawna decyzja urzędnika

Prawo do dziedziczenia mieszkania • sprawa Kozak przeciwko Polsce – komunikacja skargi w dniu 18 grudnia 2007 r. – skarga z sierpnia 2001 r., nr 13102/02 – para gejowska mieszkająca od 1989 r. w mieszkaniu komunalnym – 1998 r. - śmierć partnera wynajmującego mieszkanie – prośba do Prezydenta Szczecina o zawarcie nowej umowy najmu – odmowa - zarzut, że wprowadził się do mieszkania jedynie na kilka miesięcy przed śmiercią – kwestia interpretacji terminu „osoby pozostające faktycznie we wspólnym pożyciu małzeńskim z najemcą” w rozumieniu ustawy z 1994 r. o najmie lokali mieszkalnych i dodatkach mieszkaniowych – orzeczenia sądów w sprawie - powoływanie się na KRiO

Zaświadczenia z USC • obywatelka Polski zamierzająca zawrzeć związek partnerski z obywatelką Niemiec • decyzja o odmowie wydania zaświadczenia o stanie cywilnym przez USC w Gdańsku (zatwierdzona przez wojewodę) – brak interesu prawnego w uzyskaniu zaświadczenia, ponieważ polskie prawo nie przewiduje związków partnerskich

• prawomocny wyrok WSA w Gdańsku z 6.08.2008 r. – „Zamierzony sposób wykorzystania uzyskanego zaświadczenia przez wnioskodawczynię nie może mieć żadnego wpływu na czynności organu, skoro jako obywatelka polska ma ona prawo taki dokument uzyskać.”

Edukacja a mniejszości seksualne • postulat ograniczenia dostępu do zawodu nauczyciela dla osób homoseksualnych • projekt ustawy o zakazie propagowania homoseksualizmu w polskich szkołach • niedopuszczanie przedstawicieli organizacji LGBT do prelekcji i spotkań w szkołach publicznych • podręcznik „Kompas - Edukacja o prawach człowieka” – zakaz MEN w 2006 r. – obecnie „Oficjalnie wszystko jest w porządku, a nieoficjalnie wszyscy się boją, bo mogą przecież być oskarżeni o propagowanie homoseksualizmu jak Mirek Sielatycki” (K. Zakroczymska w artykule A. Graff)

Obszary występowania nierówności wobec prawa • przepisy podatkowe: – podatek od spadku po zmarłym partnerze – wspólne opodatkowanie

• noszenie takiego samego nazwiska (przybieranie nazwiska partnera) • ubezpieczenia społeczne, emerytury i renty – np. prawo do renty wdowiej (por. sprawa Tadao Maruko) – ubezpieczenie zdrowotne dla członków rodziny

Wnioski • dwie przyczyny problemów administracyjnych – niechęć, uprzedzenia, brak empatii, homofobia – zawężająca interpretacja przepisów ogólnych

• wiele problemów zostałoby rozwiązanych dzięki ustawie o związkach partnerskich • raport Agencji Praw Podstawowych UE • brak rzeczywistej debaty na temat ustawy • ignorowanie tematu przez Rząd RP i inne znaczące siły polityczne

Dziękuję za uwagę e-mail: [email protected]