Opracowanie: swietokrzyskieter.republika.pl

DVB-T (Digital Video Broadcasting Terrestrial). Standard DVB-T został opublikowany w 1997r. Pierwszą emisję w tym systemie uruchomiono 1998r. w Wielkiej Bytanii. W Polsce pierwsze plany sieci DVB-T pojawiły się już w 1997r. Kiedy inicjatywy TVP zostało podpisane porozumienie w sprawie telewizji cyfrowej w Polsce, którego celem było stworzenie podstaw do harmonijnego, zorientowanego na rynek rozwoju usług, cyfrowego przekazu telewizji. Pierwszą testową emisję DVB-T w Polsce uruchomiono 9 listopada 2001r. w Warszawie na kanale 48 z Pałacu Kultury i Nauki. Potem pojawiały się kolejne nadajniki w różnych miastach Polski. W roku 2006 na konferencji w Genewie ustalono że w Polsce w okresie przejściowym będą nadawane 2 ogólnopolskie multipleksy oraz jeden pokrywający tylko część kraju. W wyniku ustaleń Polsce przydzielono 8 niezależnych pokryć. Jedno w paśmie 174230MHz, sześć w zakresie częstotliwości 470-790 MHz i jedno w zakresie 790-862 MHz. W styczniu 2009r. opublikowano pierwszy harmonogram wdrażania DVB-T w Polsce. Wyglądał on tak: W MUX-1 znajdować się miały programy nadawane analogowo. Natomiast w MUX-2 miały się znaleźć programy, które miały być wybrane w drodze konkursu. Do którego jednak nie doszło. MUX-3 miał być przeznaczony dla programów TVP. Poniżej tabelki obrazujące I wariant wdrażania DVB-T w Polsce:

MUX-1 TVP1 TVP2 TVP INFO Polsat TV4 TVN TV Puls

MUX-2 Wyłonienie nadawców w ramach konkursu do którego jednak nie doszło

MUX-3 Multipleks przeznaczony dla programów TVP Już we wrześniu 2009r. miał ruszyć I etap cyfryzacji w Polsce. W Warszawie, Poznaniu, Rzeszowie Wiśle, Zielonej Górze i Żaganiu miał zostać uruchomiony MUX-1. Pierwszy nadajnik w województwie świętokrzyskim miał zostać uruchomiony w lipcu 2011r. Pierwsze wyłączenie TV analogowej miało nastąpić już w paźdżierniku 2010r. w Zielonej Górze i Żaganiu. Plany były ambitne, ale nic z nich nie wyszło. Prezentowany powyżej I wariant wdrażania DVB-T w Polsce nie doszedł do skutku. 5 stycznia 2010r. Zaprezentowano II wariant wdrażania DVB-T w Polsce, wyglądał on następująco:

MUX-1 Multipleks przeznaczony dla programów TVP

MUX-2 Polsat TV4 TVN TV Puls + dodatkowe programy

7 czerwca 2010r. zaprezentowano kolejny już III etap. Tym razem stał on się ostateczny i wszystko co było zaplanowane zostawało uruchomiane:

MUX-1 TVP1 TVP2 TVP INFO + 4 programy wyłonione w ramach konkursu

MUX-2 Polsat TV4 TVN TV Puls + dodatkowe programy od tych nadawców

MUX-3 Multipleks przeznaczony dla programów TVP MUX-1 ogólnopolski zasięg zyskał 30 września 2012r. MUX-2 ogólnopolski zasięg zyskał 8 listopada 2012r. MUX-3 ogólnopolski zasięg zyskał 23 lipca 2013r.

Pierwszym multipleksem, który miał mieć ogólnopolskie pokrycie został MUX-2. Oto jak wyglądało jego wdrażanie w województwie świętokrzyskim i nie tylko. Oficjalny start MUX-2 nastąpił 30 września 2010r. ,wtedy to uruchomiono 5 pierwszych nadajników. (Raszyn,PKiN,Śrem,Jemiołów,Wichów). Etap 2 miał miejse, gdzie uruchomiono wtedy Według harmonogramu wdrażania DVB-T w Polsce w etapie IV, pierwszy cyfrowy nadajnik w województwie miał zostać uruchomiony do 31 lipca 2011r, ale pod koniec czerwca stało się wiadomo, że termin ten zostanie przyśpieszony, bowiem pojawił się szczegółowy harmonogram uruchomień MUX-2. Z trzeciego etapu.Pierwszy nadajnik w świętokrzyskiem, miał zostać uruchomiony w piątek 15 lipca w godzinach popołudniowych. Mimo włączeń zgodnie z planem innych nadajników MUX-2, nadajnik na Świętym Krzyżu nie został uruchomiony. Na przeszkodzie stanęła pogoda, a dokładniej mocno padający deszcz. Popołudniu tego samego dnia okazało się, że uruchomienie MUX-2 ze Świętego Krzyża jest przełożone na poniedziałek 18 lipca. Jednak już w sobotę około godziny 11 został uruchomiony oficjalnie pierwszy MUX DVB-T w województwie. Poniżej znajdują się parametry nadawania pierwszego cyfrowego nadajnika w świętokrzyskim

Kanał

Moc

36

50kW

Wszystko przebiegałoby zgodnie z wyznaczonym planem, gdyby nie tragiczny wypadek na maszcie w Trzeciewcu które spowodowało bardzo duże opóźnienie w uruchomieniu MUX-2 w kujawskopomorskim. Od tego momentu nie był już podawany szczegółowy harmonogram wdrażania kolejnych MUX-ów. MUX-2 po tym etapie zyskał już prawie ogólnopolskie pokrycie, bowiem do kompletu brakowało uruchomienia MUX-2 w Leżajsku i Ostrołęce. Nadajniki w tych miastach uruchomiono Oczywiście, to jeszcze nie były ostateczne kanały ani moce bowiem przeszkadzały w tym zajmowane przez telewizję analogową częstotliwości. Poniżej, tabela ukazująca włączenia MUX-2 w Polsce. Obiekt nadawczy

Data uruchomienia

I etap RTCN Warszawa/Raszyn

30.09.2010r.

RTCN Warszawa/PKiN

30.09.2010r.

RTCN Poznań/Śrem

30.09.2010r.

RTCN Zielona Góra/Jemiołów

30.09.2010r.

RTCN Żagań/Wichów

30.09.2010r.

II etap RTCN Gdańsk/Chwaszczyno

17.12.2010r.

RTCN Płock/Rachocin

17.12.2010r.

RTCN Siedlce/Łosice

17.12.2010r.

RTCN Szczecin/Kołowo

17.12.2010r.

RTCN Piła/Rusinowo

21.12.2010r.

RTCN Rzeszów Sucha Góra

22.12.2010r.

RTCN Wisła/Skrzyczne

23.12.2010r.

III etap RTCN Iława/Kisielice

13.04.2011r.

RTON Olsztyn/Pieczewo

18.04.2011r.

RTCN Kalisz/Mikstat

18.04.2011r.

RTCN Częstochowa/Wręczyca Wlk

21.04.2011r.

RTON Świnoujście/Chrobrego

21.04.2011r.

RTCN Białogard/Sławoborze

21.04.2011r.

IV etap RTCN Konin/Żółwieniec

01.07.2011r.

RTCN Kłodzko/Czarna Góra

07.07.2011r.

RTCN Rabka/Luboń Wielki

07.07.2011r.

RTCN Dęblin/Ryki

08.07.2011r.

RTCN Przysucha/Kozłowiec

11.07.2011r.

RTCN Szczawnica/G.Prehyba

12.07.2011r.

RTCN Przemyśl/Tatarska Góra

13.07.2011r.

RTCN Katowice/Kosztowy

14.07.2011r.

RTCN Zakopane/G.Gubałówka

14.07.2011r.

RTCN Opole/Chrzelice

15.07.2011r.

RTCN Tarnów/G.Św.Marcina

15.07.2011r.

RTCN Kielce/Święty Krzyż

16.07.2011r.

RTCN Lębork/Skórowo Nowe

18.07.2011r.

RTCN Lublin/Piaski

18.07.2011r.

RTCN Wrocław/Ślęża

18.07.2011r.

RTCN Kraków/Chorągwica

21.07.2011r.

RTCN Elbląg/Jagodnik

21.07.2011r.

RTCN Zamość/Tarnawatka

21.07.2011r.

RTCN Koszalin/Gołogóra

22.07.2011r.

RTCN Białystok/Krynice

22.07.2011r.

RTCN Suwałki/Krzemianucha

22.07.2011r.

RTCN Bydgoszcz/Trzeciewiec

26.07.2011r.

V etap RTON Leżajsk/Mickiewicza

23.12.2011r.

RTON Ostrołęka/Kopernika

23.12.2011r.

Łódź/Komin EC-4

23.12.2011r.

Gorlice/Komin EC Glinik

23.12.2011r.

Solina G.Jawor

23.12.2011r.

RTON Gniezno/Chojna

23.12.2011r.

VI etap RTCN Giżycko/Miłki

29.08.2012r.

SLR Różan

20.09.2012r.

TON Łomża

20.09.2012r.

RSTV Ciechanów

20.09.2012r.

Teraz czas na MUX-1, poniżej znajduje się harmonogram włączeń tego multipleksu.

I etap* RTCN Warszawa/Raszyn

15.12.2011r.

RTCN Rzeszów/Sucha Góra

15.12.2011r.

RTCN Wisła/Skrzyczne

15.12.2011r.

RTCN Zielona Góra/Jemiołów

15.12.2011r.

RTCN Żagań/Wichów

15.12.2011r.

II etap RTCN Wrocław/Ślęża

30.04.2012r.

RTCN Olsztyn/Pieczewo

30.04.2012r.

RTCN Lublin/Piaski

30.04.2012r.

RTCN Kraków/Chorągwica

30.04.2012r.

RTCN Opole/Chrzelice

30.04.2012r.

RTCN Gdańsk/Chwaszczyno

30.04.2012r.

RTCN Przemyśl/Tatarska Góra

02.05.2012r.

RTON Świnoujście/Chrobrego

02.05.2012r.

RTCN Białystok/Krynice

02.05.2012r.

RTCN Suwałki/Krzemianucha

02.05.2012r.

RTCN Kielce Święty Krzyż

02.05.2012r.

RTCN Częstochowa/Wręczyca Wlk

02.05.2012r.

RTON Iława/Kisielice

02.05.2012r.

RTON Kłodzko/Czarna Góra

04.05.2012r.

RTCN Siedlce/Łosice

04.05.2012r.

RTCN Zamość/Tarnawatka

04.05.2012r.

RTON Lębork/Skórowo Nowe

04.05.2012r.

RTCN Kalisz/Mikstat

04.05.2012r.

RTON Szczawnica/Przehyba

04.05.2012r.

RTCN Białogard/Sławoborze

08.05.2012r.

RTON Elbląg/Jagodnik

08.05.2012r.

RTCN Dęblin/Ryki

08.05.2012r.

RTCN Gniezno/Chojna

08.05.2012r.

RTON Zakopane/Gubałówka

08.05.2012r.

RTON Rabka/Luboń Wielki

08.05.2012r.

RTCN Bydgoszcz/Trzeciewiec

10.05.2012r.

RTON Tarnów/G.Św.Marcina

18.05.2012r.

SLR Chruszczewka

18.05.2012r.

RTCN Katowice/Kosztowy

18.05.2012r.

RSTV Jawor/Bieszczady

18.05.2012r.

TON Ciechanów

18.05.2012r.

RTCN Płock/Rachocin

23.05.2012r.

RTCN Warszawa/PKiN

24.05.2012r.

TON Łomża

25.05.2012r.

RTCN Szczecin/Kołowo

25.05.2012r.

SLR Tarnobrzeg

25.05.2012r.

RTCN Piła/Rusinowo

26.05.2012r.

RTCN Koszalin/Gołogóra

26.05.2012r.

EC Łódź

30.05.2012r.

III etap RTON Ostrołęka/Kopernika

19.09.2012r.

SLR Różan

20.09.2012r.

RSTV Leżajsk/Giedlarowa

20.09.2012r.

Poniżej znajdują się parametry uruchomionego 2 maja 2012r. MUX-1 ze Świętego Krzyża

Kanał

Moc

62

50kW

Przejście na docelowe parametry nastąpiło dopiero po wyłączeniu telewizji analogowej w regionie. Teraz czas na MUX-3. Mimo, że pierwsze nadajniki tego multipleksu uruchomiono już w 2010r. , to pokrycie ogólnopolskie MUX-3 zyskał dopiero w lipcu 2013r. Był to najdłużej wdrażany MUX ze wszystkich dotychczas uruchomionych, gdyż jego częstotliwości musiały czekać na zwolnienie przez telewizję analogową. Poniżej znajduje się harmonogram wdrażania MUX-3:

I etap* RTCN Gdańsk/Chwaszczyno

27.10.2010r.

RTON Iława/Kisielice

27.10.2010r.

RTCN Piła/Rusinowo

27.10.2010r.

RTCN Płock/Rachocin

27.10.2010r.

RTCN Siedlce/Łosice

27.10.2010r.

RTCN Szczecin/Kołowo

27.10.2010r.

RTCN Poznań/Śrem

27.10.2010r.

RTCN Warszawa/Raszyn

27.10.2010r.

RTCN Warszawa/PKiN

27.10.2010r.

II etap SLR Białystok/Centrum

27.04.2011r.

RON Gorzów Wielkopolski

27.04.2011r.

TON Łódź

27.04.2011r.

RTON Rzeszów/Baranówka

27.04.2011r.

RTON Lublin/Raabego

27.04.2011r.

III etap

RTCN Kraków/Chorągwica

11.10.2011r.

RTCN Katowice/Kosztowy

11.10.2011r.

SLR Bydgoszcz/Chodkiewicza

22.10.2011r.

TON Częstochowa/Błeszno

22.10.2011r.

RTCN Olsztyn/Pieczewo

22.10.2011r.

RTCN Opole/Chrzelice

22.10.2011r.

RTON Wrocław/Żórawina

24.10.2011r.

SLR Legnica

24.10.2011r.

RTON Elbląg/Jagodnik

25.10.2011r.

SLR Kielce/Targowa

25.10.2011r.

Na tym etapie zatrzymano rozwój MUX-3. Kolejne nadajniki zaczęto uruchomiać dopiero w listopadzie 2012r. z chwilą wyłączeń pierwszych analogowych nadajników. Poniżej tabelka ukazująca parametry pierwszego nadajnika MUX-3 w świętokrzyskim. Stan na dzień 27.10.2011r.

Kanał

Moc

47

0,5kW

Jak widać powyżej ,MUX-3 miał śmiesznie małą moc. Jego zasięg był tak słaby, że ledwo obejmował Kielce, nie mówiąc już o dalszych rejonach. Dlatego zdecydowano o podniesieniu mocy do 2kW.

Kanał

Moc

47

2kW

I to na niewiele się zdało, gdyż zasięg wciąż był mocno ograniczony. Nadajnika MUX-3 nigdzie nie przenoszono, ani powtórnie nie zmieniano jego mocy ze względu na nadającą na tym samym kanale TVP1 z nadajnika Przysucha/Kozłowiec z mocą 100kW. Po ponad roku przerwy zaczęto uruchamiać kolejne nadajnika MUX-3 w Polsce, z początku szło to dość opornie, ale z chwilą nadejścia wiosny 2012r. prace przy uruchamianiu kolejnych nadajników ruszyły pełną parą. Poniżej znajduje się harmonogram włączeń nadajników z IV etapu wdrażania MUX-3:

IV etap SLR Bolewice/Nowy Tomyśl

07.11.2012r.

RkCN Gdynia/Oksywie + stacje doświetlające

28.11.2012r.

RTCN Krosno/Sucha Góra + stacje doświetlające

19.03.2013r.

RTON Wisła/Skrzyczne + stacje doświetlające

19.03.2013r.

RTON Bieszczady/G.Jawor + stacje doświetlające

19.03.2013r.

RTCN Wrocław/Ślęża + stacje doświetlające

22.04.2013r.

RTON Zakopane/Gubałówka + stacje doświetlające

22.04.2013r.

RTON Tarnów/G.Św.Marcina

22.04.2013r.

RTON Rabka/Luboń Wielki + stacje doświetlające

22.04.2013r.

RTCN Opole/Chrzelice + stacje doświetlające

22.04.2013r.

RTCN Częstochowa/Wręczyca Wlk.

22.04.2013r.

RTON Kłodzko/Czarna Góra + stacje doświetlające

23.04.2013r.

RTON Szczawnica/Prehyba + stacje doświetlające

23.04.2013r.

RTCN Łódź/Komin EC

20.05.2013r.

RTCN Białogard/Sławoborze

20.05.2013r.

RTCN Koszalin/Gołogóra + stacja doświetlająca

20.05.2013r.

RTCN Kalisz/Mikstat + stacje doświetlające

20.05.2013r.

RTCN Konin/Żółwieniec

20.05.2013r.

RTCN Bydgoszcz/Trzeciewiec + stacje doświetlające

20.05.2013r.

RTCN Piła/Rusinowo

20.05.2013r.

RTCN Zielona Góra/Jemiołów

20.05.2013r.

RTCN Żagań/Wichów

20.05.2013r.

RTCN Katowice/Kosztowy

20.05.2013r.

RTCN Kraków/Chorągwica + stacje doświetlające

20.05.2013r.

RTCN Kielce/Święty Krzyż + nadajniki doświetlające1

17.06.2013r.

RTCN Dęblin/Ryki

17.06.2013r.

RTCN Przysucha/Kozłowiec

17.06.2013r.

RTCN Kraków Chorągwica (MUX-3 z programem TVP Kielce)

17.06.2013r.

RTCN Zamość/Tarnawatka

17.06.2013r.

RTCN Suwałki/Krzemianucha

17.06.2013r.

RTCN Przemyśl/Tatarska Góra + nadajniki doświetlające

17.06.2013r.

RTCN Białystok/Krynice + nadajniki doświetlające

17.06.2013r.

RTCN Lublin/Piaski + nadajniki doświetlające

17.06.2013r.

RTON Jelenia Góra + nadajniki doświetlające

23.07.2013r.

RTON Lubań/Nowa Karczma + nadajniki doświetlające

23.07.2013r.

1 Lista nadajników doświetlających na stronie 10

RTCN Leżajsk/Giedlarowa

23.07.2013r.

RTON Ostrołęka/Ławy + nadajniki doświetlające

23.07.2013r.

RTCN Giżycko/Miłki

23.07.2013r.

W województwie świętokrzyskim 17 czerwca 2013r. oprócz nadajnika na Świętym Krzyżu uruchomiono także 5 nadajników doświetlających znajdujących się na terenie Ziemi Świętokrzyskiej oraz 1 na terenie województwa małopolskiego. Poniżej tabelka z ich parametrami:

Kanał

47

Nadajnik

Moc

RTCN Kielce/Święty Krzyż

150kW

RTCN Kraków/Chorągwica

35kW

Kielce/Komin EC

9kW

SLR Busko-Zdrój/Mickiewicza

7kW

SLR Włoszczowa/Dobromierz

5kW

Sandomierz/ul.Makoszyńska

0,25kW

TSR Starachowice/Martenow.

0,055kW

Skład programowy MUX-1 od dnia uruchomienia, a więc 15 grudnia 2011r. do 15 lutego 2014r. składał się z następujących programów:

SKŁAD MUX-1 ( do 15 lutego 2014r.) TVP 1 HD TVP 2 SD TVP INFO ESKA TV TTV POLO TV ATM Rozrywka

Dnia 15 lutego o północy nastąpiły zmiany na MUX-1, obecnie składa się on z następujących programów:

SKŁAD MUX-1 ( od 15 lutego 2014r.) TVP 1 SD

TVP 2 SD TVP ABC TV Trwam Eska TV TTV POLO TV ATM Rozrywka Kolejne zmiany w MUX-1 nastąpią 15 marca 2014r. kiedy to w MUX-1 pojawi się kanał Stopklatka TV, zastępując jeden z programów TVP, jeszcze jedna zmiana nastąpi w kwietniu 2014r. gdy do składu MUX-1 dołączy Fokus TV. Poniżej tabelka z ostatecznym składem MUX-1:

SKŁAD MUX-1 ( od 15 kwietnia 2014r.) Stopklatka TV Fokus TV TVP ABC TV Trwam Eska TV TTV POLO TV ATM Rozrywka MUX-2 od początku swojego istnienia składa się z tych samych programów, a mianowicie:

SKŁAD MUX-2 Polsat TVN TV4 TV Puls TVN Siedem PULS 2 TV6 Polsat Sport News Lecz nie wszystkie programy z MUX-2 ruszyły jednocześnie, najwcześniej w składzie tego MUXu pojawił się TVN7, bo już 1 grudnia 2010r. Polsat Sport News rozpoczął nadawanie 25 maja 2011r. a TV6 pojawił się 30 maja 2011r. ,natomiast PULS 2 dopiero 19 lipca 2012r.

Skład MUX-3 zmieniał się najbardziej. Pierwsza wersja MUX-3 wyglądała tak:

SKŁAD MUX-3 (od 27.10.2010r. do 9.12.2011r.) TVP1 SD TVP2 SD TVP INFO TVP Kultura TVP Historia 9 grudnia 2011r. do składu MUX-3 dołączyła TVP Polonia. Skład MUX-3 od tej daty wyglądał tak:

SKŁAD MUX-3 (od 9.12.2011r. do 15.04.2013r.) TVP1 SD TVP2 SD (TVP2 HD od 31 maja 2012r.) TVP INFO TVP Kultura TVP Historia TVP Polonia Dnia 31 maja 2012r. zamieniono kanał TVP2 SD na TVP2 HD. 15 kwietnia 2013r. do składu tego multipleksu dołączył kanał TVP Rozrywka, a od 1 września 2013. powstał kanał TVP Regionalna, dzięki któremu TVP INFO straciło lokalne okienka. Skład MUX-3 od tego dnia wyglądał następująco:

SKŁAD MUX-3 (od 15.04.2013r. do 15.02.2014r.) TVP1 SD TVP 2 HD TVP Regionalna TVP Kultura TVP Historia TVP Polonia TVP Rozrywka

Kolejna zmiana nastąpiła w nocy z 14 na 15 lutego 2014r. W MUX-3 TVP 1 SD zastąpiono TVP1 HD i dołączono TVP INFO. Skład MUX-3 od 15 lutego 2014r. prezentuje się tak:

SKŁAD MUX-3 (od 15.02.2014r.) TVP1 HD TVP 2 HD TVP Regionalna TVP INFO TVP Kultura TVP Historia TVP Polonia TVP Rozrywka

Kolejność stacji nadających w DVB-T (wg LCN) 1.TVP1 SD/HD 2.TVP2 SD/HD 3.TVP Regionalna 4.Polsat 5.TVN 6.TV4 7.TV Puls 8.TVN Siedem 9.Puls 2 10.TV6 11.Polsat Sport News 12.Eska TV 13.Polo TV 14.TTV 15.ATM Rozrywka 16.TV Trwam 17.Stopklatka TV (od marca 2014r.) 18.Fokus TV (od kwietnia 2014r.) 21-28 – kanały lokalne 29.TVP ABC 30.TVP Kultura 31.TVP Historia 32.TVP Polonia 33.TVP Rozrywka 34.TVP INFO 49-51 – kanały lokalne 101-167 - MUX-4

MUX-4 I na zakończenie tego bardzo długiego artykułu, warto wspomnieć jeszcze o płatnym MUX-4. Nadaje on z 81 nadajników na terenie całej Polski, lecz z niewielkimi mocami, dlatego przeznaczony jest głównie dla odbiorców w większych miastach. W województwie świętokrzyskim MUX-4 nadaje z następujących miejsc:

Kanał

Nadajnik

Moc

44

Sitkówka Nowiny/Komin Hema Promet

8kW

Kielce/Komin EC

5kW

W składzie tego MUX-u znajdują się: Polsat News, Polsat Film, TVP Seriale, Kino Polska, Comedy Central, Polsat Sport, Polsat Sport Extra, Nickelodeon. Dodatkowe odkodowane kanały w niskiej rozdzielczości: TVP 1, TVP 2, Polsat, TVN, TV 4 - Czwórka, TV Puls Kanały radiowe: Radio RMF FM, Radio RMF MAXXX, Radio PIN, Radio ZET, Antyradio, Radio Plus, Radio TOK FM, Radio Roxy, Radio Złote Przeboje, Radio Eska Rock, Radio Bajka, Moje Polskie Radio MUX-4 w województwie świętokrzyskim pojawił się w maju 2012r.

Opracowanie: www.swietokrzyskieter.republika.pl