Nr 07 (59) lipiec 2009 ISSN 1733-1811

Okładka - „Opolskie kwitnące”

Oczami Leszka Ołdaka Opolskie Wiadomości Regionalne Miesięcznik samorządu województwa opolskiego. Redakcja: 45-082 Opole, ul. Piastowska 14 (budynek Urzędu Marszałkowskiego), pokój 187, tel: 077 541 65 92. Redaguje Zespół Prasowy w składzie: Jolanta Kawecka, kierownik zespołu, Maria Szylska, redaktor naczelny, Violetta Ruszczewska, Marta Malak.

Zastrzegamy sobie prawo skracania nadesłanych tekstów. e-mail: [email protected] www.opolskie.pl Wydawca: Urząd Marszałkowski Województwa Opolskiego, 45-082 Opole, ul. Piastowska 14. Skład: Studio 4 -Plus, 46-022 Kępa, ul. Wróblińska 28

Woda w Dziewiętlicach

W

trakcie czerwcowych podtopień i  lokalnych powodzi na Opolszczyźnie, najbardziej kataklizm dotknął wieś Dziewiętlice w gminie Paczków. Zalanych tam zostało 70 ze 100 gospodarstw, kościół, szkoła oraz most. Miejscowość wizytowali premier Donald Tusk i  wicepremier Grzegorz Schetyna, a wraz z nimi marszałek województwa Józef Sebesta, wojewoda opolski Ryszard Wilczyński, wiceminister resortu infrastruktury Tadeusz Jarmuziewicz, przewodniczący sejmiku Bogusław Wierdak oraz parlamentarzyści – Leszek Korzeniowski i Robert Węgrzyn. Premier Donald Tusk rozmawiał z  większością mieszkańców zalanych gospodarstw, wyjaśnił także, na jakie zapomogi z  budżetu państwa mogą liczyć, analizował możliwości regulacji koryta rzeki Świdny, aby w  przyszłości powodzie nie miały tu miejsca.

Premier Donald Tusk w  czasie pobytu w  Dziewiętlicach rozmawiał z  poszkodowanymi mieszkańcami.

oszacowaniu strat. Marszałek zobowiązał się także do tego, by w ciągu tygodnia przygotować koncepcję uregulowania rzeki. Potrzebna jest ona m. in. do rozmów z Czechami na temat wspólnych działań przeciwpowodziowych. Wicepremier Grzegorz Schetyna zapewnił natomiast o funduszach, jakie w MSWiA znajdą się na ratowanie infrastruktury, remont drogi i mostu po oszacowaniu strat. JK

300 tys. dla powodzian

R

Porządkowanie obejść po przejściu wody.

– Do 6  tysięcy zł przyznajemy na każde gospodarstwo. Nie każdemu to wystarczy, bo widać, że niektórzy będą potrzebować więcej pieniędzy na odbudowę. Jesteśmy też w  stanie zapewnić i  zapłacić za kolonie wszystkim poszkodowanym dzieciom. Porozmawiam o tym z minister zdrowia, harcerze na pewno też pomogą - mówił premier Tusk. Wielu mieszkańców Dziewiętlic na ręce premiera składało podziękowania strażakom, którzy jako pierwsi nieśli pomoc w  trudnych chwilach i  nadal nie opuszczają mieszkańców, pomagając im w  usuwaniu skutków powodzi. Angażują cały dostępny sprzęt i wszystkie swoje siły – w kilku odwiedzanych gospodarstwach premier osobiście dziękował poszczególnym grupom strażaków, którzy w  deszczu i  błocie pracowali wraz z powodzianami. Mieszkańcy zalanych gospodarstw poinformowali premiera o  braku systemu wczesnego sygnalizowania przed nadchodzącą falą. Premier Donald Tusk zadeklarował zainstalowanie takiego monitoringu w  tej właśnie wsi, gdzie domy zbudowane są przy zakolach rzeki. Marszałek województwa Józef Sebesta poinformował mieszkańców o decyzji podjętej przez Zarząd Województwa -  przeznaczeniu kwoty 300 tys. zł na pomoc dla poszkodowanych gmin, która zostanie rozdzielona pomiędzy nie po

adni województwa podjęli na sesji lipcowej decyzję o  udzieleniu pomocy finansowej czterem opolskim gminom dotkniętym w czerwcowej powodzi. Przeznaczona na ten cel kwota 300 tysięcy złotych podzielona została proporcjonalnie do poniesionych strat. Największe odnotowano w miejscowości Dziewiętlice (gm. Paczków), gdzie podtopionych zostało 65 gospodarstw. Sejmik przeznaczył na pomoc poszkodowanym z tej gminy 220 tysięcy złotych. Kwotę 50 tys. złotych otrzyma gmina Głuchołazy, 22 tys. złotych pójdzie na pomoc dla poszkodowanych z gminy Pokój, a 8 tys. złotych dla gminy Popielów. Zarówno marszałek województwa, Józef Sebesta, jak i  wojewoda opolski, Ryszard Wilczyński, odpowiadali na pytania radnych, dotyczące skutków powodzi i  tego, czy można ich było uniknąć. Obaj stwierdzili, że nie. Powódź była nietypowa, bo wynikała ze skoncentrowanych opadów deszczu na małym obszarze w bardzo krótkim czasie. Zgodnie z obietnicą przekazaną przez marszałka podczas wizyty w  Dziewiętlicach, została przygotowana koncepcja uregulowania rzeki Świdnej poprzez jej pogłębienie i umocnienie brzegów. Do końca lipca będzie gotowy projekt techniczny przedsięwzięcia, a  roboty zakończą się do listopada tego roku. Kwota potrzebna na ten cel, to 2.084 tysiące złotych. Z  odpowiednim pismem w  tej sprawie wystąpił do wicepremiera Grzegorza Schetyny marszałek Sebesta, a wojewoda opolski w przewidzianym trybie złoży formalny wniosek o dofinansowanie kwotą 2 mln złotych. MS

3

Na drogach i torach

Jesteśmy z powodzianami

N

4

adszedł czas lata i  wakacji, jednak pracy w samorządzie województwa nie brakuje. Zarząd Województwa, radni na komisjach i  na sesjach skupiają się na działaniach, których efektem ma być racjonalne i  maksymalne wydatkowanie funduszy unijnych zapisanych w  Regionalnym Programie Operacyjnym. Jednak nieprzyjazna pogoda sprawiła, że jako samorządowcy musimy stawić czoła skutkom powodzi, które dotknęły mieszkańców naszego województwa, w  szczególności gminy Paczków i  Głuchołazy. Przewlekle padający deszcz sprawił, że mniejsze rzeki i  strumienie zmieniły się w rwące potoki a miejscowe burze i nawałnice doprowadziły do wielu zalań i podtopień. Najbardziej ucierpieli mieszkańcy wsi Dziewiętlice w gminie Paczków, gdzie zalaniu uległo około 65 domostw. Straty poszczególnych gospodarstw są bardzo dotkliwe a mieszkańcy bez pomocy rządowej i  samorządowej nie poradzą sobie w  likwidacji skutków zalania. Już następnego dnia, po tym gdy woda zaczęła opadać, przybył na miejsce powodzi premier Donald Tusk, wicepremier Grzegorz Schetyna oraz wojewoda Ryszard Wilczyński. Oczywiście na miejscu, w trakcie wizyty delegacji rządowej, ale także podczas powodzi, byliśmy obaj z  marszałkiem Józefem Sebestą. Dokładnie obejrzeliśmy zalane i  podmyte domy, zniszczone mosty i  drogi, ale przede wszystkim uważnie wysłuchaliśmy relacji poszkodowanych. Ważne jest to, że prócz oględzin miejsca powodzi obecni przedstawiciele rządu wraz z administracją samorządową natychmiast podjęli szereg decyzji, które pozwoliły skierować pomoc do mieszkańców i  sprawić, by możliwość powtórzenia się podobnej sytuacji maksymalnie zminimalizować. Premier zapewnił mieszkańców, że za pośrednictwem wojewody zostaną niezwłocznie wypłacone zapomogi rządowe. Marszałek zadeklarował natomiast, że wraz ze służbami wojewody, przygotuje koncepcję regulacji rzeki we wsi Dziewiętlice i koncepcja ta zostanie przesłana jak najszybciej do wicepremiera, Grzegorza Schetyny. Bardzo ważne w takich sytuacjach jest to, by pomoc docierała jak najszybciej i  bezpośrednio do potrzebujących. Dlatego też na ostatniej sesji sejmiku na wniosek Zarządu Województwa podjęliśmy uchwałę o przekazaniu 300 tys. zł, które trafiły bezpośrednio do poszkodowanych i pozwoliły na szybsze likwidowanie skutków powodzi. Jak ważne jest wsparcie administracji publicznej w takich chwilach obrazują potrzeby i  nadzieje płynące od mieszkańców wsi Dziewiętlice. Zawsze musimy pamiętać, że samorząd jest po to, by służyć społeczeństwu a ofiary takich tragedii bez pomocy administracji publicznej same sobie rady nie dadzą. Bogusław Wierdak przewodniczący sejmiku województwa opolskiego

L

ipcową sesję sejmiku województwa zdominowały kwestie komunikacyjne. - Infrastruktura komunikacyjna –  zauważał marszałek województwa, Józef Sebesta –  ważna jest z  punktu widzenia rozwoju kraju i  województwa. Opolszczyzna ma nieźle rozwiniętą sieć drogową i kolejową. Przez nasz region biegnie 88-kilometrowy odcinek autostrady A-4. Strategia rozwoju systemów drogownictwa polegać będzie na tym, by wykorzystując przebieg autostrady, skomunikować ją z drogami krajowymi i wojewódzkimi. W województwie opolskim sieć dróg krajowych wynosi 672 km, dróg wojewódzkich – 946 km. – Słabością systemu drogowego są – jak mówił Grzegorz Szymański, dyrektor Departamentu Infrastruktury i Gospodarki UMWO – niedostosowanie parametrów technicznych dróg, zły stan obiektów mostowych, brak połączeń głównych ośrodków miejskich z autostradą.

Sejmik przyjął ezolucję i apel.

W tym roku na inwestycje drogowe przewidziana jest kwota 68 mln złotych. Za te pieniądze przebudowywana będzie m. in. droga wojewódzka w  Przyworach, droga nr 426 na odcinku ze Strzelec do Piotrówki, droga wojewódzka nr 463 na odcinku Bierdzany – Zawadzkie, a także droga nr 411 na odcinku Głuchołazy –  Bodzanów. Wśród planowanych inwestycji znalazły się węzły autostradowe w Przylesiu (droga wojewódzka nr 401) i Olszowej (droga nr 426), budowy obwodnic w  Głubczycach, Dobrzeniu Wielkim, Choruli, Malni, Gnojnej, a  także skomunikowanie byłego przejścia w Trzebini z węzłem autostradowym w Dąbrówce. Wśród planowanych inwestycji na drogach krajowych są budowy obwodnic Dobrodzienia, Poborszowa, Otmuchowa, Lubrzy, Prudnika, Kędzierzyna –Koźla (południowa wraz z przeprawą mostową), a także Nysy i Niemodlina. Co się zaś tyczy przewozów kolejowych – po przejęciu 3,4 proc. udziałów województwo opolskie stało się współwłaścicielem Spółki PKP Przewozy Regionalne. Codziennie na trasy wyjeżdżają 243 pociągi obsługując ok. 25 tys. podróżnych (8,5 mln w ciągu roku). Województwo opolskie, jako pierwsze w  kraju, wprowadziło ruch cykliczny –  regularne połą-

koszty funkcjonowania linii kolejowych, czy kwota ta jest do sfinansowania, czy też trzeba zmniejszyć ilość połączeń. Ponieważ – jak się okazało – spółka ma nadmiar taboru, uruchomiła pociągi InterREGIO, które charakteryzują się krótkim czasem przejazdu i  konkurencyjną cena biletu. W  czerwcu wpływy InterRegio wyniosły 134 proc. planowanych. Radni pytali o  terminy budowy obwodnic i  źródła ich finansowania oraz o planowane modernizacje konkretnych odcinków dróg, a  także o  rewitalizacje linii kolejowych. Radny Stefan Ziółko zwracał uwagę, iż nieczynna jest linia kolejowa biegnąca przez Głubczyce, tymczasem w tym rejoZa stołem prezydialnym: Andrzej Zielonka, radca Jadwiga Sosulska, przewodniczący sejmiku Bogusław Wierdak, Ryszard Donitza.

czenia w równych odstępach czasu. Od 2004 roku samorząd województwa dokonał zakupu 7 pojazdów szynowych, we wrześniu tego roku dojdą dodatkowe dwa. Dzięki ich pracy udało się zmniejszyć koszty, bo tańsze szynobusy zastępują lokomotywy spalinowe. Po stronie mankamentów Bartosz Horaczuk, zastępca dyrektora Departamentu Infrastruktury, wymienił pogarszający się stan infrastruktury linii kolejowych –  powoduje to wydłużenie czasu podróży i spadek konkurencyjności przejazdów kolejami, pogarszający się stan dworców, brak wy-

Na sesji gościł prezes Spółki Przewozy Regionalne, Tomasz Moraczewski i dyrektor ds. pracowniczych Danuta Bodzek.

Na pierwszym planie: Elżbieta Kurek i Janusz Trzepizur.

starczających pieniędzy umożliwiających zmodernizowanie linii kolejowych na odcinkach, gdzie występują ograniczenia rzędu 20-60 km na godzinę. Najgorszy pod względem technicznym jest stan linii kolejowej na odcinku Opole Zachodnie – Nysa. Kursuje nią dziennie 20 pociągów pasażerskich i 22 towarowe, linia obsługuje dziennie 2100 pasażerów. Andrzej Kasiura, członek Zarządu Województwa odpowiedzialny za sprawy komunikacji, mówił m. in. o potrzebie budowy tzw. szlaku staropolskiego od Kudowy po Lublin, o  staraniach, by w  Prószkowie zbudować węzeł autostradowy (potrzeba około 0,5 mld zł na budowę tego rodzaju rozwiązania), niezbędnej przeprawie mostowej w  Brzegu, Opolu, Krapkowicach i  Kędzierzynie-Koźlu, a  także o  konieczności zmodernizowania linii kolejowych Opole Zachód – Nysa,, Opole Główne – Częstochowa. Obecny na sesji sejmiku Tomasz Moraczewski, prezes Spółki Przewozy Regionalne, poinformował, że przeprowadzony audyt potwierdził złą sytuację finansową spółki. Jej deficyt zwiększyło przeniesienie do spółki Intercity pociągów pospiesznych. Zarząd spółki PR będzie starał się pokazać, ile w każdym z województw wynoszą rzeczywiste

nie usadowiło się kilka poważnych firm, które mają kłopoty z  wywozem płodów rolnych oraz wydobytego kruszywa. Radny Jerzy Czerwiński dopytywał się na co Spółka Polskie Linie Kolejowe przeznacza pieniądze, które otrzymuje na utrzymanie linii. Z  Opolszczyzny wpływa na ten cel 17 mln złotych. Bogusław Wierdak, przewodniczący sejmiku województwa, pytał, jakie są plany inwestycyjne kolei i jakie możliwości finansowe na realizację tych zadań, które linie są strategiczne. Apelował też do Zarządu Województwa o opracowanie spójnej wizji rozwiązań komunikacyjnych, która pozwoli połączyć inwestycje drogowe z kolejowymi. – Jest wola szerokiej współpracy i wiedzy na ten temat – deklarował. Sejmik upoważnił Zarząd Województwa do zawarcia wieloletniej umowy na wykonywanie kolejowych pasażerskich przewozów regionalnych w  latach 2009-2015. Planowane łączne nakłady na pokrycie zobowiązań wyniosą 243 mln złotych. Na podstawie umowy ramowej co roku będzie z  przewoźnikiem zawierana roczna umowa obejmująca okres obowiązywania rozkładu jazdy pociągów i określająca kwotę dotacji z budżetu województwa. W najbliższym roku wielkość dotacji ma wynieść 35,2 mln złotych. Radni sejmiku zapoznali się z informacją na temat sytuacji ekonomicznej jednostek ochrony zdrowia. Dwanaście z nich (na 13) osiągnęło dodatni wynik finansowy. Zysk roku 2008 wyniósł 22.119 tys. złotych (rok wcześniej 8.850 tys. złotych). Wypracowanie takiej kwoty było możliwe m. in. dzięki temu, że opolski Oddział NFZ wypłacił opolskim szpitalom tzw. nadwykonania usług medycznych w stu procentach.

5

Radni ocenili też poziom finansowania i  stan bazy sportowej województwa opolskiego. Nasz region od 2004 roku prowadzi system gratyfikacji finansowych powiązany z  wynikami sportowymi –  przypomniał Lucjusz Bilik, zastępca dyrektora Departamentu Kultury, Sportu i Turystyki UMWO. W  roku ubiegłym samorząd województwa przeznaczył na sfinansowanie stypendiów sportowych, dotacjie dla klubów, na nagrody marszałka dla najlepszych sportowców oraz sport kwalifikowany ponad 5 mln złotych. W tym roku z samych tylko stypendiów skorzysta 131 zawodników (kwota przeznaczona na ten cel, to 536 tys. zł). Słabością województwa jest – jak zauważył marszałek województwa, Józef Sebesta – brak poważnych sponsorów, którzy zasililiby sport kwalifikowany. Dlatego zadaniem samorządu powinno być koncentrowanie się na sporcie młodzieży. Radni (apelowała o to radna Elżbieta Kurek oraz Janusz Trzepizur) zwracali uwagę, że samorząd województwa powinien wypracować strategię rozwoju sportu, określić w jakim kierunku powinien odbywać się rozwój jego bazy. Program „Orlik” wspaniale wpisuje się w formułę sportu masowego. Czas pomyśleć o budowie nowoczesnych pływalni np. w co najmniej każdym mieście powiatowym – mówili. MS

Apel i rezolucja sejmiku

R

adni podjęli na lipcowej sesji sejmiku województwa apel w  sprawie utworzenia bazy Lotniczego Pogotowia Ratunkowego w województwie opolskim. W piśmie skierowanym m.in. do prezesa rady ministrów i  ministra zdrowia, stwierdzono, że województwo opolskie jest jedynym regionem, który takiej bazy nie posiada. Tymczasem przez terytorium województwa przebiega blisko 100 kilometrowy odcinek autostrady A-4. Pogotowie lotnicze będzie mogło szybciej dotrzeć na miejsce wypadku, katastrofy czy do innych zdarzeń losowych. Radni poparli ideę utworzenia bazy Lotniczego Pogotowia w Opolu – Polskiej Nowej Wsi. Lotnisko to ze względu na centralne usytuowanie w województwie umożliwi szybki i łatwy dostęp lotniczych zespołów ratunkowych. Na tej samej sesji przyjęta została rezolucja sejmiku w sprawie metodologii podziału tzw. krajowej rezerwy wykonania. Radni sejmiku uznali, że jej podział powinien zostać przeprowadzony w  oparciu o  szczegółową analizę stopnia realizacji programów operacyjnych z wykorzystaniem takich kryteriów: - zakończenie procesu wyboru projektów poprzez zatwierdzenie listy rankingowej przez instytucję zarządzającą; - stopnia zaawansowania podpisanych umów z beneficjentami – min. 15 proc. alokacji w poszczególnych działaniach; - wielkości wypłaconych beneficjentom płatności: min. 6 proc. alokacji w poszczególnych działaniach. Oba akty prawne radni uchwalili przez aklamację. MS 6

Komisje w powiecie głubczyckim

P

o raz kolejny radni sejmiku chcieli poznać z  bliska problemy trapiące samorządy gminne i  powiatowe, dlatego 15 i 16 czerwca wybrali się na wspólne posiedzenie wyjazdowe Komisji Finansów i Mienia Województwa oraz Komisji Polityki Regionalnej, Gospodarki i Turystyki do powiatu głubczyckiego. Wiele tematów, które dotyczą tego skrawka Opolszczyzny, przewija się podczas obrad Sejmiku. Komisje rozpoczęły od wizji lokalnej dworca PKP w Głubczycach oraz od oceny całej infrastruktury kolejowej biegnącej na trasie Racławice Śląskie –  Głubczyce –  Racibórz. Właśnie tematyka związana ze wstrzymaniem likwidacji linii kolejowej Racibórz –  Głubczyce zdominowała spotkanie z  władzami gminy i  powiatu i  w  efekcie radni zwrócili się z  wnioskiem do Zarządu Województwa o  przygotowanie stanowiska w  tej sprawie i  przesłanie go do Ministerstwa Infrastruktury. Ponadto radni dyskutowali o  potrzebie budowy obwodnicy, aktywizacji lokalnego rynku pracy oraz maksymalnego wykorzystania rolniczego potencjału gminy. Prowadzący posiedzenie, radny Zbigniew Ziółko, przypomniał, że samorząd województwa przygotował wieloletni program budowy i przebudowy dróg wojewódzkich, który uwzględnia obwodnicę Głubczyc. Radni sejmiku zwiedzili nowo odbudowany ratusz, a  w  nim muzeum i  galerię. Następnego dnia członkowie obu komisji rozpoczęli posiedzenie od spotkania na terenie zbiornika retencyjnego zlokalizowanego w  miejscowości Włodzienin, gdzie zapoznali się z jego stanem technicznym, pytali o działania podjęte dla usunięcia stwierdzonych wad budowlanych (trwają odwierty). Drugim punktem wizytacji w gminie był Szpital dla Nerwowo i Psychicznie Chorych, dla którego samorząd województwa jest organem założycielskim. Również w Branicach radni sejmiku spotkali się z  samorządem gminnym i  rozmawiali o  przyszłości szpitala, potrzebie większego inwestowania w infrastrukturę drogową oraz o koncepcji zagospodarowania zbiornika retencyjnego do celów turystycznych.

Daniel Palimąka

Radni województwa pod głubczyckim Ratuszem.

Nowe rondo w Zawadzkiem

Jest szansa na dodatkowe pieniądze

J

eśli szybko i skutecznie będziemy realizować Regionalny Program Operacyjny Województwa Opolskiego mamy – jako region – szansę na bonus z tzw. krajowej rezerwy wykonania, którą Ministerstwo Rozwoju Regionalnego chce nagrodzić najsprawniejsze regiony. Na zwycięzcę rankingu czeka w  tym roku 97 mln euro. Opolszczyzna ma w tym wyścigu duże szanse bowiem od kilku miesięcy zajmuje pozycję na czele stawki. Marszałek województwa, Józef Sebesta, który 30 czerwca uczestniczył w  spotkaniu związanym z  wypracowaniem metodologii wyłaniania listy rankingowej (odbyło się ono w Ministerstwie Rozwoju Regionalnego), nie krył zadowolenia. – Nie będzie różnicowania wysokości nagród w zależności od wielkości województwa. A  takie były sugestie niektórych regionów – relacjonował na konferencji prasowej. – Oznacza to, że jeśli Opolszczyzna zwycięży, to dostanie przynależne zwycięzcy 97 mln euro. Inne ważne ustalenie dotyczyło kwestii rozliczenia RPO. Część regionów proponowała, by przesunięcie funduszy europejskich do funduszy powierniczych Jeremi i Jessica było równoznaczne z  ich wykorzystaniem. –  Protestowaliśmy przeciwko takim rozwiązaniom, bo nie można porównywać zwykłych operacji finansowo-księgowych z prowadzonymi inwestycjami – budowami dróg, obiektów, zakupami sprzętu. W  tym przypadku mamy do czynienia z  konkretnymi wydatkami rzeczowymi, dzięki którym coś nowego przybywa i jest potwierdzone fakturami – wyjaśniał marszałek. – Pieniądze z Jeremi i Jessici powinny być brane pod uwagę tylko wówczas, gdy poprzez fundusze powiernicze trafią one do mikro, małych i  średnich przedsiębiorstw. Ideą ich wydatkowania było przecież zasilenie gospodarki, a  dodatkowym czynnikiem - łagodzenie skutków kryzysu ekonomicznego. Naszą argumentację podzieliło Ministerstwo Rozwoju Regionalnego. Wszystko wskazuje na to, że na wrześniowym posiedzenie Komitetu Sterującego NSRO strategia związana z podziałem krajowej rezerwy wykonania zostanie przyjęta. Dodatkowo też określony zostanie jednolity kurs złotówki w stosunku do euro. Dla przejrzystości reguł gry będzie to średni kurs euro z całego roku. Ministerstwo Rozwoju Regionalnego zaproponowało, by kryterium oceny sprawności regionów w  wykorzystaniu RPO była w  70 porc. szybkość wydawania unijnych pieniędzy, a w 30 proc. ich efektywność. Pod słowem „efektywność” –  jak wyjaśniał marszałek –  należy rozumieć stopień realizacji m. in. Strategii Lizbońskiej, realizację założeń określonych w  programach regionalnych. Najlepiej byłoby porównywać rzeczowe wykonania stopniem realizacji wskaźników –  np. ile kilometrów dróg wybudowano w  stosunku do planowanej ilości. Niestety, nie wszystkie województwa w swych RPO mają tak ujęte wskaźniki rzeczowe. MS

W

Zawadzkiem oddano do użytku nowe rondo wybudowane na skrzyżowaniu dróg wojewódzkich nr 426 i 463.

- To była jedna z  priorytetowych inwestycji w  tej części województwa, rondo będzie teraz służyło nie tylko mieszkańcom, ale także wszystkim przejeżdżającym przez nasze województwo – a to cieszy – powiedział podczas otwarcia ronda Józef Sebesta, marszałek województwa opolskiego. Zarząd Województwa podjął decyzję o  budowie ronda w tym roku, kiedy województwo otrzymało dodatkowe pieniądze ze Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego, niewykorzystane w innych regionach Polski. Pierwotnie koszt inwestycji wyceniano na ponad 3 miliony złotych, kosztorys poprzetargowy zamknął się w kwocie 2 milionów 100 tysięcy złotych, z czego dofinansowanie ze funduszy unijnych było na poziomie 75 procent. Budowa, zrealizowana w  ekspresowym tempie nieco ponad dwóch miesięcy, w  znacznym stopniu poprawiła stan bezpieczeństwa na styku dwóch ważnych arterii wojewódzkich. Burmistrz Zawadzkiego Mariusz Stachowski powiedział, że bardzo poprawi się bezpieczeństwo tego skrzyżowania –  dotąd, było to miejsce największej ilości kolizji drogowych w gminie. JK

Dzięki modernizacji skrzyżowania przejazd będzie łatwiejszy i bezpieczniejszy.

7

Stowarzyszenie swoje zrobiło

C

złonkowie Stowarzyszenia Samorządowego A-4 podjęli w trakcie walnego zgromadzenia uchwałę intencyjną o jego rozwiązaniu. Do ostatecznego rozwiązania dojdzie najpewniej jesienią, gdy uchwały w tej sprawie podejmą samorządy gminne i samorząd wojewódzki, które były członkami Stowarzyszenia i delegowały do jego prac swych przedstawicieli. Jak wyjaśniał Andrzej Kasiura, członek Zarządu Województwa i przewodniczący Stowarzyszenia, ciało to wypełniło swe statutowe zadania i przedłużanie na siłę działalności byłoby niecelowe.

Stowarzyszenie Samorządowe A-4 powstało, by promować tereny przy autostradzie.

8

Stowarzyszenie Samorządowe A-4 powstało w 2002 roku, głównie, by promować tereny przyautostradowe. W  tym celu wydany został „Informator – tereny inwestycyjne w pasie autostrady A-4 na obszarze województwa opolskiego”. Dziś obok węzłów autostradowych działalność gospodarczą prowadzi kilkadziesiąt firm polskich i  zagranicznych, a promocją terenów i pozyskiwaniem inwestorów zajęło się Centrum Obsługi Inwestora przy OCRG. Samorządowcy z A – 4 zabiegali o modernizację i rozbudowę dróg dojazdowych do węzłów autostradowych. Jako pierwsi w  kraju opracowali koncepcję oznakowania dróg prowadzących z  autostrady do obiektów zabytkowych –  specjalne znaki turystyczne prowadzą do Zamku Piastów Śląskich w Brzegu, Wieży Piastowskiej w Opolu, Sanktuarium św. Jacka w  Kamieniu śląskim, Zamku w  Mosznej, Zamku w  Rogowie Śląskim oraz na Górę św. Anny. Z  inicjatywy Stowarzyszenia A-4 tablice informacyjno-reklamowe z  informacjami i  mapą regionu pojawiły się na tzw. MOP-ach (autostradowe miejsca obsługi podróżnych). Zwieńczeniem siedmioletniej działalności Stowarzyszenia ma być konferencja traktująca o wpływie autostrady A-4 na rozwój gospodarczy regionu, w której wezmą m. in. udział przedstawiciele resortu transportu, Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad, samorządowcy. MS

Nowa aula dla szkoły medycznej

P

odwójną uroczystość świętowała 27 czerwca 2009 roku Państwowa Medyczna Wyższa Szkoła Zawodowa w  Opolu –  pięciolecie funkcjonowania oraz oddanie do użytku nowoczesnej auli. Jej budowa kosztowała 12 milionów złotych. Pieniądze na budowę pochodziły w  jednej trzeciej od samorządu województwa, resortu zdrowia oraz z  funduszy własnych szkoły. Aula jest pierwszą częścią kompleksu, na który złożą się jeszcze dwa ośmiopiętrowe budynki naukowo-dydaktyczne. Nowa sala ma klimatyzację, wyposażona jest w najnowocześniejszy sprzęt multimedialny, mieści jednorazowo 500 osób.

W auli mieści się ponad 500 osób.

Aulę –  dzięki dźwiękoszczelnym przesuwanym ściankom – można podzielić na dwie części. Docelowo uczelnia – jak zapowiedział rektor Andrzej Steciwko - będzie kształcić 4,5 tys. studentów, na co najmniej ośmiu kierunkach. Planowane jest uruchomienie drugiego stopnia studiów (80 procent absolwentów opolskiej uczelni podejmuje studia magisterskie), podyplomowych, a w przyszłości być może także wydziału lekarskiego. Otwierając i  święcąc aulę arcybiskup Alfons Nossol, zwrócił uwagę, że szkoła szybko wzbogaca się w  nowe obiekty, które oprócz wielofunkcyjności mają w sobie wiele piękna. – A piękno ma blisko do tego, co jest miłością. Piękno jest kształtem miłości –  stwierdził arcybiskup, którego bytność w PMWSZ była także okazją do pożegnania się ze środowiskiem naukowym uczelni ze względu na zapowiadaną od sierpnia tego roku emeryturę. Z okazji pięciolecia uczelni wydane zostały albumy oraz specjalne medale „Za zasługi na rzecz uczelni”. Otrzymał je m. in. marszałek województwa Józef Sebesta za wspieranie szkoły w badaniach naukowych oraz w przedsięwzięciach inwestycyjnych. Pięciolecie szkoły było okazją do wspomnień, podsumowania dokonań (mury uczelni opuściło już 1150 studentów, w tym roku dyplomy odbierze ich 500), spotkań roczników, które w ciągu minionych lat zakończyły edukację. MS

Forum regionów w Głuchołazach

O

d 15 do 17 czerwca 2009 r. odbywało się w Głuchołazach XVIII Forum Polskich Regionów Granicznych pn. „Europejskie ugrupowania współpracy terytorialnej drogą rozwoju Euroregionów w  zjednoczonej Europie”, którego gospodarzem był Polsko-Czeski Euroregion Pradziad. W  obradach uczestniczyli przedstawiciele Euroregionów: Bałtyk, Beskidy, Bug, Glacensis, Nysa, Pradziad, Puszcza Białowieska, Sprewa - Nysa - Bóbr, Pro Europa Viadrina, Śląsk Cieszyński, Silesia oraz Tatry. Gościem honorowym Forum była komisarz Unii Europejskiej ds. Polityki Regionalnej, Danuta Hübner, która przedstawiła uczestnikom możliwości unijnego wsparcia euroregionów i perspektywy ich rozwoju w ciągu kolejnych kadencji Parlamentu Europejskiego. O bezpośrednim efekcie współpracy regionów przygranicznych, jaki stanowi kooperacja przedsiębiorstw, wspominał podczas spotkania Radosław Roszkowski, prezes Stowarzyszenia Gmin Polskich Euroregionu Pradziad. -  Współpraca pomiędzy firmami polskimi i czeskimi rozwija się bardzo dynamicznie. W  ostatnich latach obserwujemy dynamiczny wzrost eksportu i importu do Republiki Czeskiej. Czechy są dla nas jednym z najważniejszych partnerów handlowych, dlatego też jesteśmy optymistyczni w zakresie współpracy gospodarczej – przekonywał Radosław Roszkowski.

Pamiątkowe zdjęcie uczestników spotkania z komisarz Danutą Hübner.

Uczestnicy Forum postanowili utworzyć zespół roboczy euroregionów ds. powołania związku stowarzyszeń euroregionów RP. Zarząd Województwa Opolskiego reprezentował podczas spotkania wicemarszałek województwa opolskiego, Józef Kotyś. AS

Opolskie Centrum Demokracji Lokalnej laureatem „Niezapominajki”

W

Urzędzie Marszałkowskim Województwa Opolskiego rozstrzygnięto pierwszą edycję konkursu „Opolskie Niezapominajki”, którego celem było wyłonienie i  uhonorowanie najlepszej organizacji pozarządowej województwa opolskiego w  2008 roku oraz promocja najlepszych i innowacyjnych pomysłów na realizację zadań publicznych przez trzeci sektor. Do konkursu zgłoszono 22 organizacje, a  wnioskodawcami były zarówno organizacje pozarządowe, działające na terenie województwa opolskiego, jak i samorządy lokalne. Kapituła konkursu, oceniając zgłoszenia, brała pod uwagę m.in. stwarzanie warunków do zwiększania aktywności publicznej mieszkańców województwa opolskiego, innowacyjność podejmowanych działań, umiejętność i skuteczność pozyskiwania środków finansowych z  różnych źródeł oraz współpracę z innymi organizacjami. Laureatem pierwszej edycji konkursu została Fundacja Rozwoju Demokracji Lokalnej - Opolskie Centrum Demokracji Lokalnej. Opolski ośrodek FRDL działa już od 18 lat, a jego misją jest prowadzenie działalności edukacyjnej i doradczej dla samorządów lokalnych oraz środowisk opiniotwórczych w regionie. OCDL szkoli samorządowców z całego regionu, ale także skutecznie zabiega o  fundusze unijne, w  ramach których realizuje projekty szkoleniowe m.in. dla służb mundurowych województwa opolskiego (policja, straż graniczna, straż miejska, straż pożarna), pracowników pomocy społecznej. Szkolenia te umożliwiają uczestnikom poszerzenie wiedzy i podniesienie kwalifikacji, co pozwala im skutecznie działać w  swoim środowisku oraz doskonalić warsztat zawodowy i osobowy. W konkursie „Opolskie Niezapominajki” przyznane zostały także wyróżnienia, które otrzymali: - Zarząd Towarzystwa Społeczno-Kulturalne Niemców na Śląsku Opolskim; - Opolskie Centrum Wspierania Inicjatyw Pozarządowych; - Opolska Regionalna Organizacja Turystyczna; - Opolskie Forum Organizacji Socjalnych; - Polski Związek Niewidomych - Okręg Opolski. Wręczenie nagród nastąpi 10 września 2009r. w  sali konferencyjnej „Ostrówek” przy ul. Piastowskiej 14 w Opolu (UMWO) (VR) 9

Nowa odsłona izbickiego

Fot. Piotr Simonides

pałacu

P

rzez wiele lat pałac w Izbicku był własnością arystokratycznej rodziny Strachwitzów. Herb, na którym znaleźć można dwa dziki, widnieje na frontonie zamku. Dziki, ulokowane na zamkowej bramie, strzegą też wejścia na teren parku. Pałac w zbliżonym kształcie do dzisiejszego prawdopodobnie powstał w  XVI wieku. Był wielokrotnie przebudowywany, kilka razy strawił go pożar. Największy miał miejsce w  1812 roku, życie straciło w  nim troje ludzi. Po pożarze hrabia odbudował pałac w  stylu normandzkim. Po II wojnie światowej pałac stał się własnością Skarbu Państwa. Od roku 2003 należy do opolskiego przedsiębiorcy, który go gruntownie odrestaurował i  otworzył elegancki hotel wraz z zapleczem konferencyjnym. Nie mniej cenny jest 11 hektarowy park przylegający do pałacu. Można w nim znaleźć ponad 40 gatunków drzew.

Moszna przygotowuje się do wielkich zmian

M

odernizacja zamku oraz budowa pawilonu leczniczego, to zadania inwestycyjne, które planowane są w Centrum Terapii Nerwic w Mosznej. - CTN prowadzi działalność medyczną na terenie zabytkowego obiektu, który nie spełnia wymogów technicznych określonych w  rozporządzeniu ministra zdrowia –  wyjaśnia wicemarszałek Teresa Karol.- Oznacza to, że po 2012 roku Narodowy Fundusz Zdrowia nie podpisze z Centrum kontraktu na sfinansowanie świadczonych usług. Stąd decyzja, by działalność medyczną prowadzoną w  zamku przenieść do nowo budowanego pawilonu leczniczego. Natomiast zabytkowy obiekt, w  którym mieścić się będzie Regionalny Ośrodek Turystyki Rekreacyjnej i  Kulturowej, świadczyć będzie m. in. usługi hotelowe i gastronomiczne. W odrestaurowanym obiekcie znajdzie się oprócz eleganckich pokoi hotelowych i restauracji, zaplecze konferencyjne, biblioteka, sala kinowo-telewizyjna, galeria wystawiennicza, sala koncertowa, gabinety odnowy, a także część handlowa. Powstanie centrum usług i  informacji turystycznej, które będzie przyjmować rezerwacje oraz obsługiwać grupy wycieczkowe. Wokół zamku utworzona zostanie baza dla rekreacji, turystyki rodzinnej, weekendowej, pobytowej i biznesowej. Nim jednak zamek zacznie pełnić nową funkcję musi zostać wyremontowany, odrestaurowany i zmodernizowany. Na zagospodarowanie czeka 21 hektarowy park, gdzie trzeba uporządkować drzewostan, wykonać renowację dendrologiczną, odbudować ścieżki istniejące, dobudować nowe. Aby zadanie się powiodło część z  obu inwestycji (modernizacja zamku i  budowa pawilonu) odbywać się będą równolegle. Na przykład prace na zewnątrz zamku można prowadzić bez potrzeby wyprowadzania zeń pacjentów.

Nowy pawilon szpitalny, przewidziany na 132 łóżka, wraz z  oczyszczalnią ścieków i  zagospodarowanym wokół terenem ma być gotowy w lutym 2012 roku, natomiast remont zamku i zagospodarowanie terenu wokół niego planowane jest na trzy lata i zakończy się we wrześniu 2014 roku.. Renowacja zamku w  Mosznej odbywać się będzie w  ramach projektu kluczowego, sfinansowana więc zostanie z  funduszy Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Opolskiego. Natomiast pieniądze na budowę pawilonu leczniczego – koszt ok. 19 mln złotych – pochodzić będą z budżetu województwa opolskiego. Zarząd Województwa wystąpił do Agencji Nieruchomości Rolnych (Oddział Terenowy w  Opolu) o  nieodpłatne przekazanie sześciohektarowej działki na inwestycję celu publicznego i taką zgodę otrzymał. Obecnie trwają procedury związane z  wydawaniem decyzji środowiskowej (z oceną oddziaływania na środowisko), a  także rozmowy z  wójtem Strzeleczek, Bronisławem Kurpielą dotyczące planowanej budowy oczyszczalni ścieków (ustalenie, jaka ilość ścieków pochodzić będzie ze wsi Moszna oraz w jaki sposób gmina będzie partycypować w  kosztach). Jeśli wszystkie sprawy proceduralne zostaną rozstrzygnięte w terminie, w styczniu 2010 roku wyłoniony zostanie wykonawca dokumentacji technicznej pawilonu, a  w  październiku 2010 roku –  wykonawca robót budowlanych. Wicemarszałek Teresa Karol, która spotkała się z członkami Rady Społecznej CTN w Mosznej oraz pracownikami sanatorium, przekonywała, że opracowany harmonogram działań związanych z  obu inwestycjami jest jak najbardziej realny. – Zarówno pawilon, jak i zamek pełniący funkcję centrum usług turystycznych i rekreacyjnych jest ogromną szansą dla Mosznej – powstaną nowe miejsca pracy, zmieni się jakość świadczonych usług - mówiła. Dyrektor CTN Kazimierz Grodzki zauważa, że w  maju tego roku pobity został rekord odwiedzających park i zamek – Moszna odkrywana jest na nowo – twierdzi. Z ogromnej szansy, jaką są nowe inwestycje zdaje też sobie sprawę wójt Karpiela, który deklaruje, że jest gotów zrezygnować z  urlopu, by w  terminie podjąć niezbędne decyzje. MS Na renowację w Mosznej czeka także zabytkowy park.

12

Opolska wieś ma co pokazać

J

ury konkursu „Piękna wieś opolska” mieć będzie w  tym roku twardy orzech do zgryzienia –  opolscy liderzy prezentują dojrzałe projekty i  świetne pomysły, w  których uczestniczy cała lokalna społeczność. Zainteresowanie konkursem najlepiej oddaje anegdotka, którą opowiedziano komisji, gdy odwiedziła Wichrów w  gminie Radłów. Wieś zgłosiła się w  kategorii „Najlepszy start”. Wszyscy mieszkańcy zostali zobligowani przez sołtysa, by zadbali o swoje posesje i włączyli się do pracy na rzecz wsi. Także miejscowy proboszcz zagrzmiał z  ambony, że wymieni po nazwisku maruderów, którzy nie przyłączą się do prac. Po tej zapowiedzi jedna z  dziewczynek w  wieku

Stare Olesno promuje swoją miejscowość atrakcjami leśnymi i wodnymi.

Jedna z najstarszych szemrowickich sikawek pochodzi z 1875 roku.

przedszkolnym, mocno zaniepokojona wizytą gości z Opola, zwierzała się mamie: „Komisja przyjedzie, a  my mamy taki bajzel w piaskownicy”. Wichrów zrobił wrażenie na komisji przede wszystkim nowo zbudowanymi kompleksami sportowymi. Mieszkańcy wsi na zapleczu dawnej szkoły wybudowali własnym sumptem boisko pod nazwą „Nasz mały Orlik”. Przedsięwzięcie było pokaźne. Aby teren wyrównać trzeba było wywieźć 10 przyczep ziemi, zasiać trawę, teren ogrodzić. Ponieważ wieś sportem stoi –  drugi kompleks –  z  boiskiem do siatkówki, kortem tenisowym oraz do badmintona powstał przy wyjeździe z  miejscowości. Wieś ma też dzięki masowemu ruszeniu jej mieszkańców nowy przystanek autobusowy. Powstał w  miejscu starej ruiny, której właściciel przebywa w Niemczech. Udało się z nim porozumieć i uzyskać zgodę na rozbiórkę. Ludzie w  wolnych chwilach chętnie spotykają się w  budynku dawnej szkoły. W  jednej z  sal urządzili izbę pamięci,

pełną pucharów i  dyplomów zdobytych przez OSP i  klub LZS. Są stare zdjęcia i te nowsze, robione w czasie wspólnych wyjazdów na basen i w góry. Fotograf uchwycił uczestników festynu, majówki na rowerze i spotkań opłatkowych. Tutejsi liderzy odnowy wsi pomysłów mają na kilka najbliższych lat. W „Najlepszym starcie” bierze też udział Stare Olesno, wieś która zachęca turystów przede wszystkim pięknymi terenami leśnymi oraz ośrodkami rekreacyjnymi położonymi nad wodą. Można pograć w  mini-golfa, w  zimie pojeździć na łyżwach lub wziąć udział w  kuligu z  ogniskiem. Powstała wioska wikingów, gdzie młodzi ludzie sieją zioła, ręcznie szyją zbroje, ćwiczą w strzelaniu z łuku. Wokół aż roi się od zabytków. Liderami są ludzie młodzi, którzy na co dzień studiują na opolskich i wrocławskich uczelniach. Gmina obiecuje nowo powstałemu Stowarzyszeniu „Stobrawa” przekazać budynek nieczynnej szkoły. Młodzi chcą go wyremontować, urządzić salę komputerową i do gry w tenisa stołowego. Szemrowice w  gminie Dobrodzień w  tym roku wystartowały w kategorii „Najlepszy projekt”, zgłaszając zawody konnych sikawek. Żyje nimi cała wieś na kilka miesięcy przed samymi zawodami. Mieszkańcy obmyślają całą logistykę przedsięwzięcia, przygotowują tory przeszkód, parkingi, wysyłają zaproszenia. Przez półtysięczną wieś przewija się wówczas około 3000 osób z okolicy, ale także kilku województw oraz Czech i Niemiec. W organizacji zawodów współdziałają wszystkie miejscowe organizacje i jak mówią liderzy – jest to najdłużej funkcjonująca koalicja w Polsce. Dzięki sikawkom konnym wieś zainteresowała się historią Śląska i  pożarnictwa, nawiązała kontakty międzynarodowe, nauczyła pisać projekty europejskie. Renesans przechodzą nie tylko zabytkowe sikawki, które tutaj są naprawiane i rekonstruowane, ale też we wsi do łask wróciły konie, które na długo przed zawodami trzeba przygotować, umyć, zapleść grzywy. Szemrowice według obiegowej opinii pretendują do miana polskiej stolicy sikawek konnych. Maria Szylska 13

Strzał w dziesiątkę

Z

Grzegorzem Schetyną, wicepremierem rządu, ministrem spraw wewnętrznych i  administracji, rozmawia Daniel Palimąka -  Panie premierze, co sprawiło, że odwiedził pan powiat nyski?

Obszerny w  swych działaniach resort, jak MSWiA, wymaga częstych wizyt w  różnych częściach Polski i monitorowania pracy samorządów wszelkiego szczebla. Ja, podejmując szereg decyzji zmieniających oblicze administracji publicznej, staram się poznać zagadnienie bardzo dokładnie i  najlepiej bezpośrednio. W  związku z  tym, że przebudowa ulicy Czarneckiego w  Nysie jest jednym z  pierwszych zakończonych zadań w  kraju w  ramach „Narodowego Programu Przebudowy Dróg Lokalnych”, chciałem zobaczyć, jak program się przyjął oraz jaka jest jego efektywność i wykonanie. - Samorząd powiatowy w Nysie korzystając z programu, któremu pan premier patronuje, skorzystał przy realizacji dwóch zadań a  jedno z  nich zakończył w  tempie błyskawicznym. Jak pan ocenia wdrażanie przez samorządy tego programu patrząc z perspektywy oddanego zadania w Nysie? - Dopiero teraz, kiedy samorządy w  ciągu kilku  miesięcy realizują zadania wykorzystując maksymalnie możliwości „Narodowego Programu Przebudowy Dróg Lokalnych”, możemy zauważyć jego celowość i  efektywność. W  Nysie spotkałem grupę kilkudziesięciu przedsiębiorców, do których siedzib ta droga prowadzi i  umocniłem się w przekonaniu, że trzeba ten sposób działania rozwijać i przenosić na inne obszary pracy administracji samorządowej. Współpraca władzy rządowej i  samorządowej przy konkretnych projektach okazała się strzałem w  dziesiątkę. Takie spójne działania gwarantują właściwe tempo przebudowy i modernizacji sieci dróg.

spowoduje jasne i  czytelne oddzielenie tego, co leży w zakresie zadań rządu i jego administracji, od  tego co ujęte jest w zakresie kompetencji władz lokalnych. - MSWiA to nie tylko administracja publiczna, to także bezpieczeństwo i zarządzanie kryzysowe – czy wszystko w tym zakresie już funkcjonuje idealnie? - Od momentu, gdy przyszedłem do resortu przestępczość spada, a  poczucie bezpieczeństwa stale rośnie. Nie jest to jednak stan idealny. Przestępczość zorganizowana ma dziś mniejsze pole do działania, ze względu na usystematyzowanie współpracy wszelkich służb na tej płaszczyźnie. Przyjęty przez Radę Ministrów program pomocny w  zwalczaniu handlu ludźmi już przynosi efekty a  sprawność w  usuwaniu skutków kataklizmów, choćby takich jaki w zeszłym roku nawiedził Opolszczyznę, jest o  wiele lepsza niż jeszcze 2  lata temu. Ale w  sferze bezpieczeństwa oraz zmniejszania i  likwidowania skutków kataklizmów jest zawsze co robić.

Rusza budowa juraparku

O

koło 20 lipca na teren krasiejowskiego Dinoparku wkraczają ekipy budowlane firmy „Delta” z  Bałtowa, które rozpoczynają prace związane z  tworzeniem I  etapu „juraparku” –  poinformowała na walnym zgromadzeniu członków Stowarzyszenia „Dinopark” prezes Halina Kisiel. Na ten pierwszy etap – ma on być gotowy w maju 2010 roku –  złożą się trasy turystyczne wzdłuż których będzie można oglądać rekonstrukcje dinozaurów, ekspozycje skał i minerałów, oczka wodne.

- Jesteśmy w  ważnym momencie dla administracji publicznej w  naszym kraju. Czy uważa pan, że jest to właściwy  moment na kontynuowanie decentralizacji? - Po 18 latach istnienia samorządów w  Polsce, korektach wprowadzonych przez rząd AWS w  1997 roku, nadszedł moment, by po latach prób i  analiz dokończyć właściwe określenie zadań i  kompetencji dla władzy centralnej i lokalnej. Nadszedł czas maksymalnego przekazania władzy i możliwości najniżej jak to możliwe, jak również finansowania tych zadań. Dokończenie reformy administracyjnej 14

Przy trasach turystycznych „Delta” chce ustawić rekonstrukcje dinozaurów, podobne jak w Bałtowie.

Rok później – w maju 2011 roku - „Delta” chce oddać do użytku muzeum paleontologiczne. Prace budowlane –  jak zapewniała prezes Kisiel – nie spowodują perturbacji w dotychczasowym zwiedzaniu „Dinoparku”. MS

Ważna jest każda faktura

W

Urzędzie Marszałkowskim Województwa Opolskiego spotkali się przedstawiciele gmin i  powiatów Opolszczyzny, których projekty zostały zaakceptowane do dofinansowania z Regionalnego Programu Operacyjnego na lata 2007-2013. Wicemarszałek Józef Kotyś, który prowadził spotkanie, chciał się zorientować, w jakim stopniu ich przedsięwzięcia są zaawansowane i które z nich będzie można rozliczyć we wrześniu tego roku, by województwo mogło ubiegać się o dodatkowy bonus finansowy przewidziany dla regionów, które mają najwyższe zaawansowanie w RPO.

Hiszpański w NKJO

O

d 1 października 2009 r. słuchacze Nauczycielskiego Kolegium Języków Obcych w  Opolu będą mieli możliwość zdobyć dyplom nauczyciela języka hiszpańskiego. Uruchomienie specjalności język hiszpański w  systemie dziennym (bezpłatnym) umożliwiła decyzja ministra edukacji narodowej. Rekrutacja potrwa do września b.r. Kontakt: Nauczycielskie Kolegium Języków Obcych w  Opolu, ul. Hallera 9, tel.: 77 451 44 01, email: [email protected] strona: www.nkjo.opole.pl. KRAJOWA SIEĆ OBSZARÓW WIEJSKICH za pośrednictwem Zarządu Województwa Opolskiego OGŁASZA KONKURS „PRZYJAZNA WIEŚ” na najlepszy projekt w zakresie infrastruktury zrealizowany na terenach wiejskich przy wsparciu środków unijnych Do udziału w  konkursie zapraszamy wszystkich beneficjentów, którzy zrealizowali projekty infrastrukturalne na obszarach wiejskich województwa opolskiego, współfinansowane z Funduszy Europejskich od 2004 r.

Burmistrz Kluczborka, Jarosław Kielar (w środku) dogadał się z wykonawcą, który skróci termin wykonania drogi.

Jeśli chcemy się liczyć w tym wyścigu, musimy do końca października 2009 złożyć poświadczenie płatności na 230,7 mln złotych z  Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego. Oznacza to, że ci, którzy prowadzą inwestycje z RPO muszą wystąpić o płatność do końca września 2009 roku. Według stanu na 10 czerwca zawarte z  beneficjentami umowy wykorzystują 23,6 proc. RPO. Dotąd zaakceptowano wnioski o płatność na 59,1 mln złotych, co stanowi 3,08 proc. Do osiągnięcia poziomu 12 proc. konieczne jest zaakceptowanie wniosków na dodatkową kwotę 171,6 mln złotych. Mówiąc o problemach z osiągnięciem 12 proc. poziomu, wicemarszałek Kotyś zwracał uwagę na spadające wartości zadań po przetargach (z jednej strony, to dobrze, że są one taniej realizowane, z  drugiej –  powstająca rezerwa sprawia, że trzeba generować kolejne zadania), wydłużające się procedury przetargowe, błędnie sporządzane wnioski o  płatność, wreszcie: zwlekanie ze składaniem wniosków o płatność. Większość przedstawicieli gmin i  powiatów deklarowała, że postara się swoje zadania zakończyć w terminie. Gmina Kluczbork – jak mówił burmistrz Jarosław Kielar – dogadała się z wykonawcą, który zgodził się skrócić termin oddania drogi o przeszło miesiąc. Część zadań związanych z wyposażeniem szpitali powiatowych jest już rozliczona. Dotyczy to np. ZOZ w Kędzierzynie-Koźlu, który zakupił do szpitala RTG z osprzętem, czy ZOZ Nysa i Niemodlin. MS

Wszystkich zainteresowanych prosimy o  zapoznanie się z  Regulaminem Konkursu oraz wypełnienie i  odesłanie Formularza Zgłoszeniowego wraz z wymaganymi załącznikami na adres: Urząd Marszałkowski Województwa Opolskiego Departament Rolnictwa i Rozwoju Wsi Sekretariat Regionalny KSOW ul. Piastowska 14, 45-082 Opole W przypadku projektów transregionalnych i  transnarodowych o  właściwości miejscowej zgłoszenia decyduje największy procentowy udział inwestycji na obszarze danego województwa. Wykaz sekretariatów regionalnych KSOW wraz z adresami stanowi załącznik do niniejszego ogłoszenia. Zgłoszenia należy składać wyłącznie na załączonym formularzu w  terminie od dnia ogłoszenia konkursu do 31 sierpnia 2009 r. Projekty zgłoszone po wyznaczonym terminie nie będą brały udziału w  konkursie. Decyduje data wpływu zgłoszenia do Urzędu Marszałkowskiego Województwa Opolskiego. Dla laureatów konkursu Urząd Marszałkowski Województwa Opolskiego przewidział następujące nagrody finansowe: za I miejsce – 7 000 zł brutto za II miejsce – 5 000 zł brutto oraz za III miejsce - 3 000 zł brutto W przypadku zgłoszenia dużej liczby projektów o  bardzo wysokim poziomie, Komisja Konkursowa ma możliwość dodatkowego wyróżnienia jednego projektu i przyznania nagrody pieniężnej w wysokości do 3 000zł brutto. Regulamin konkursu Formularz zgłoszeniowy Wykaz sekretariatów regionalnych KSOW Kontakt: Urząd Marszałkowski Województwa Opolskiego Departament Rolnictwa i Rozwoju Wsi Sekretariat Regionalny Krajowej Sieci Obszarów Wiejskich Województwa Opolskiego tel. (077) 44 82 100 fax. (077) 44 82 101 email: [email protected]

15

W trosce o środowisko

Z

okazji 15-lecia swej działalności Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i  Gospodarki Wodnej w  Opolu przyznał po raz pierwszy statuetki samorządom, firmom, osobom prywatnym za wyjątkowe dokonania na rzecz ekologii oraz przedsięwzięcia związane z  ochroną środowiska. W kategorii „samorząd terytorialny” statuetki otrzymały gminy Opole, Grodków i  Praszka. Wszystkie w  ciągu ostatnich kilku lat prowadziły inwestycje związane z  poprawą jakości wody, budową kanalizacji, modernizacjami oczyszczalni. W  kategorii „gminna spółka komunalna”, Fundusz wyróżnił Przedsiębiorstwo Wodociągów i  Kanalizacji z  Brzegu oraz Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej w Antoniowie. W kategorii „firma” statuetkę otrzymało Nadleśnictwo w Zawadzkiem. A w kategorii „Pro publico bono” za osobiste zaangażowanie na rzecz ekologii WFOŚIGW przyznał statuetkę marszałkowi województwa opolskiego –  Józefowi Sebeście (za prowadzenie polityki proekologicznej), Marii Szczygielskiej (od lat prowadzi program ekozespołów dla przedszkoli i szkół województwa opolskiego, którym objęto 10 tys. dzieci oraz wyszkolono 450 instruktorów) oraz Renacie Ruman-Dzido, szefowej Szpitala Wojewódzkiego w  Opolu (szpital przeszedł termomodernizację oraz zmodernizował węzeł cieplny, prowadzi wzorcową gospodarkę odpadami). Podsumowując minione piętnastolecie prezes Funduszu Zbigniew Figas, przypomniał, że w  roku ubiegłym podpisano z beneficjentami 135 umów na kwotę 77,5 mln złotych. Ponieważ większość pożyczek i dotacji ma charakter długo-

Fot: Witold Chojnacki

Laureaci z otrzymanymi statuetkami.

16

terminowy, Fundusz obsłużył 347 umów, a u beneficjentów „pracuje” około 200 mln złotych. Jedna złotówka pożyczki wykorzystywana jest czterokrotnie. Największe przedsięwzięcia współfinansowane przez WFOŚiGW związane były w  roku ubiegłym z  poprawą jakości wody w Opolu i sześciu sąsiednich gminach (wartość projektu 320 mln złotych), budową oczyszczalni ścieków w Brzegu i siedmiu okolicznych gminach (wartość projektu 121 mln złotych). W sferze ochrony powietrza – druga sfera działalności Funduszu –  tak spektakularnych inwestycji nie ma, nie mniej zrealizowane w  roku ubiegłym zadania pozwoliły zmniejszyć spalanie węgla o 4 tys. ton. Można tę ilość porównać z  rocznym przerobem kotłowni w  Namysłowie lub czterema pociągami węgla. Aby zaabsorbować z powietrza tę ilość zanieczyszczeń potrzeba 50 hektarów lasu. MS

Umowy z grupami działania

W

Urzędzie Marszałkowskim podpisano 12 umów o warunkach i sposobie realizacji lokalnej strategii z Lokalnymi Grupami Działania. To pierwsze umowy samorządu województwa i  LGD w  ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich. W imieniu samorządu umowy wręczył przedstawicielom LGD członek zarządu - Tomasz Kostuś. 12 grup, działających w naszym regionie, będzie realizować lokalne strategie rozwoju i umowy dotyczą działań z tym związanych. Województwo opolskie ma na realizację lokalnych strategii rozwoju ponad 100,3 mln zł - to kwota dla regionu na lata 2008 - 2015. Dwanaście zawieranych umów dotyczy właśnie

Tomasz Kostuś wręcza umowę Ewie Piłat, liderce Stowarzyszenia Kraina Świętej Anny.

tej kwoty. Lokalne strategie rozwoju będą realizowane w ramach podejścia Leader, którego celem jest aktywizacja społeczności wiejskich poprzez włączenie do planowania i  wdrażania lokalnych inicjatyw partnerów społecznych. Ponadto pieniądze przeznaczone będą na przedsięwzięcia związane z  kulturą, turystyką i  rozwojem obszarów wiejskich. Podczas spotkania zaprezentowały się dwie spośród dwunastu LGD działających w naszym regonie - Stowarzyszenie -  Brzeska Wieś Historyczna i  Stowarzyszenie Kraina Świętej Anny. Ponadto w grupie 12 LGD znalazły się grupy o wdzięcznych nazwach - Wspólne Źródła, Euro Country, Złota Ziemia, Dolina Stobrawy, Partnerstwo Borów Niemodlińskich, Kraina Dinozaurów, Górna Prosna, Płaskowyż Dobrej Ziemi, Nyskie Księstwo Jezior i Gór, Stobrawski Zielony Szlak. JK

Młode talenty w Paczkowie

W

Paczkowie odbył się XII Międzynarodowy Festiwal Twórczości Dziecięcej i  Młodzieżowej „FAWORYCI LATA’2009”. Uroczystość ta wpisana jest w  kalendarz imprez miasta i stanowi prestiżową wizytówkę zarówno samego Paczkowa, jak i całego regionu. Celem festiwalu jest wymiana twórczych doświadczeń zespołów z różnych krajów Europy: popularyzacja twórczości młodych talentów, szerzenie idei zjednoczenia różnych kultur narodowych, wyłonienie utalentowanej młodzieży, zachowanie i  rozwój kultur narodowych, umocnienie kontaktów oraz współpracy międzynarodowej poprzez kulturę i twórczość. W festiwalu udział wzięły zespoły i soliści ( 187 osób) z Sewastopola, Kijowa, Surgutu, Moskwy, Legnicy, Nysy, Łambinowic, Polanicy Zdroju, Skarbimierza, Bielawy, Paczkowa..

Paczków staje się raz do roku miejscem spotkań młodych talentów.

Dwa dni zmagań młodych utalentowanych artystów zakończył koncert galowy, podczas którego wręczono nagrody i  puchary. Zarząd Województwa w  czasie festiwalu reprezentowała wicemarszałek Teresa Karol. AŻ

75 lat naukowej tradycji

P

aństwowy Instytut Naukowy – Instytut Śląski w Opolu uroczystym posiedzeniem Rady Naukowej uczcił 75 rocznicę powołania Instytutu Śląskiego w Katowicach, którego jest spadkobiercą i kontynuatorem. Rocznica stała się okazją do uhonorowania tej zasłużonej placówki Odznaką Honorową „Za Zasługi dla Województwa Opolskiego”. Marszałek Józef Sebesta, wręczając odznakę podkreślał, że w Instytucie powstało wiele ważnych i interesujących prac naukowych, a naukowcy zajmowali się zarówno trudną historią regionu, jak też zawsze żywo reagowali na zmieniającą się rzeczywistość społeczną.. Przewodniczący Rady Naukowej prof. dr hab. Marek Szczepański podkreślał znaczącą rolę placówki w regionie i nauce. – Sukcesem Instytutu Śląskiego w Opolu jest to, że nie udało się go zlikwidować, tak jak katowickiego w  1992 roku. Naukowcy tej placówki zawsze w swoich badaniach zwracali uwagę na specyfikę tego regionu, na jego wielokulturowość i pograniczny charakter – mówił przewodniczący. Uroczyste posiedzenie Rady Naukowej stało się także okazją do wręczenia nagrody laureatce Nagrody imienia Jana i Wojciecha Wawrzynków za najlepszą pracę magisterską poświęconą dziejom politycznym, kulturze i  problemom społecznym Śląska. W  tym roku nagrodę otrzymała Anna Hreczuch za pracę poświęcona patriotyzmowi Konstantego Damrota. VR 17

Kaplica za cudowne ocalenie

P

ołożona na szlaku kościółków drewnianych kaplica pod wezwaniem św. Anny w Oleśnie jest niezwykłym, nie mającym odpowiednika tego typu, założeniem barokowym. Kaplica usytuowana jest na skraju miasta przy drodze z Olesna w kierunku Gorzowa Śląskiego. Otacza ją niewielki cmentarz. Na placu przykościelnym zachowała się neogotycka kapliczka wotywna postawiona w 1880 r. przez uzdrowionego z paraliżu barona von Reisewitz z Wędrynii. Jak głosi legenda, kościół wzniesiono na miejscu kaplicy ufundowanej w  1444 r. przez mieszczan oleskich jako votum dziękczynne za cudowne ocalenie córki jednego nich. W 1518 r. (na tęczowej belce w prezbiterium widnieje napis „Erecta et consecrata 1518”). W miejscu kaplicy wzniesiono gotycki kościół, rozbudowany następnie w latach 1668-1670. Autor rozbudowy, pochodzący z  Krakowa Marcin Snopek, osiadł w Gliwicach, gdzie jako architekt wstąpił do miejscowego cechu. Kaplicę zaprojektował na planie gwiazdy utworzonej z  sześcioboku, z  pięcioma kaplicami zamkniętymi dwubocznie i  łącznika prowadzącego do nawy. Oryginalność planu i  ukształtowania przestrzennego świadczą o dobrej znajomości zasad projektowania, a także o talencie twórcy. Uważa się, że stworzony przez niego gwiaździsty zarys kaplicy jest próbą odtworzenia w  architektonicznych formach sześciolistnej róży widniejącej w  herbie miejskim Olesna.

Wieża ma izbicę czyli najwyższą, nadwieszoną kondygnację.

Plan kościoła można zobrazować następująco: najstarsza część kościoła to korzenie połączone jedenastometrowym przejściem – łodygą z pięcioma płatkami róży czyli kaplicami o wystroju barokowym. W 1681 r. z  inicjatywy proboszcza Jerzego Czekally wybrukowano środek dobudowanej części kościoła i  odkopano centralnie umieszczoną tam studnię, po której nie ma dziś śladu. W  1696 r. wyremontowano kopułę, a  w  kolejnym roku pokryto kaplicę gontem. W 1707 r. dostawiono zakrystię z lożą na piętrze. W nadprożu wejścia z zakrystii do prezbiterium zachowała się data „1707”. Zabytek jest również wyjątkowy pod innym względem. Otóż jest jednym z nielicznych obiektów w województwie opolskim, których wieża ma izbicę, czyli najwyższą, nadwieszoną kondygnację. Najcenniejszym zabytkiem oleskiego sanktuarium jest późnogotycka figura św. Anny Samotrzeciej z  końca XV w. lub z początku XVI w. Joanna Banik

Fot: Szymon Ruszczewski

Zarys kaplicy jest próbą odtworzenia w architektonicznej formie sześciolistnej róży – herbu Olesna.

18

Władza piłkę kopie

Na rozbiegu prezydent Opola, Ryszard Zembaczyński

Wicemarszałek Teresa Karol najpierw trafiła do bramki czółenkiem, potem piłką

Do wykopu przymierza się wiceminister infrastruktury Tadeusz Jarmuziewicz.

Burmistrz Namysłowa Krzysztof Kuchczyński trafia w piłkę nawet z parasolem pod pachą.

Marszałek Józef Sebesta pokazał w Prudniku jak się strzela gole.

Burmistrz Niemodlina, Mirosław Stankiewicz, do piłki podchodzi z zapałem.

Wicestarosty Waldemara Gaidy nie zatrzyma żadna przeszkoda.

19 Starosta strzelecki, Józef Swaczyna, przezornie zdjął buta, by nie znokautować bramkarza.

działanie

4.1 413 Europejski Fundusz Rolny na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich Europa inwestująca w obszary wiejskie PROGRAM ROZWOJU OBSZARÓW WIEJSKICH NA LATA 2007-2013

Działanie 4.1/413 Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju. Celem działania jest umożliwienie mieszkańcom obszaru objętego lokalną strategią rozwoju w realizacji projektów w ramach tej strategii. Realizacja strategii powinna przyczyniać się do poprawy jakości życia na obszarach wiejskich m.in. poprzez wzrost aktywności lokalnych społeczności oraz stymulowanie powstawania nowych miejsc pracy. Kto może ubiegać się o pomoc finansową w ramach działania? • Beneficjenci określeni w działaniu „Odnowa i rozwój wsi”, „Różnicowanie w kierunku działalności nierolniczej”, „Tworzenie i rozwój mikroprzedsiębiorstw”; • Beneficjenci „małych projektów”: osoby fizyczne zameldowane na pobyt stały na obszarze objętym LSR lub wykonujące działalność gospodarczą na tym obszarze, osoby prawne albo jednostki organizacyjne nie posiadające osobowości prawnej, w tym jednostki samorządu terytorialnego, organizacje pozarządowe, związki wyznaniowe i kościoły, posiadające siedzibę lub prowadzące działalność na obszarze działania LSR. W zakresie jakich projektów udzielana jest pomoc finansowa? 1. na projekty odpowiadające warunkom i kryteriom przyznania pomocy w ramach działań: - „Różnicowanie w kierunku działalności nierolniczej, - „Tworzenie i rozwój mikroprzedsiębiorstw”, - „Odnowa i rozwój wsi”, 2. na „małe projekty” w zakresie: • podnoszenia świadomości społeczności lokalnej, w tym przez organizacje szkoleń i innych przedsięwzięć o charakterze edukacyjnym i warsztatowym dla podmiotów z obszaru objętego LSR innych niż realizowane w ramach działania „szkolenia zawodowe dla osób zatrudnionych w rolnictwie i leśnictwie”; • podnoszenie jakości życia społeczności lokalnej na obszarze objętym LSR, w tym przez udostępnienie urządzeń i sprzętu komputerowego, w tym urządzeń i sprzętu umożliwiającego dostęp do Internetu; organizację imprez kulturalnych, rekreacyjnych lub sportowych; • rozwijanie aktywności społeczności lokalnej, w tym przez: promocję lokalnej twórczości kulturalnej z wykorzystaniem lokalnego dziedzictwa, w tym kulturowego, historycznego lub przyrodniczego, kultywowanie miejscowych tradycji, obrzędów i zwyczajów, kultywowanie języka regionalnego i gwary, kultywowanie tradycyjnych zawodów i rzemiosła; • rozwijanie turystyki lub rekreacji na obszarze objętym LSR, w tym przez: utworzenie lub zmodernizowanie bazy informacji turystycznej oraz stron internetowych, przygotowanie i wykonanie folderów oraz innych publikacji informacyjnych dotyczących obszaru objętego LSR, budowę, odbudowę lub oznakowanie małej infrastruktury turystycznej, w szczególności punktów widokowych, miejsc wypoczynkowych lub biwakowych, tras narciarstwa biegowego lub zjazdowego, szlaków wodnych, szlaków rowerowych, szlaków konnych, ścieżek spacerowych lub dydaktycznych; • zachowanie, odtworzenie, zabezpieczenie lub oznakowanie cennego, lokalnego dziedzictwa krajobrazowego i przyrodniczego, w szczególności obszarów objętych poszczególnymi formami ochrony przyrody, w tym obszarów NATURA 2000; • zachowanie lokalnego dziedzictwa kulturowego i historycznego, w tym przez: odbudowę albo odnowienie lub oznakowanie budowli lub obiektów małej architektury wpisanych do rejestru zabytków lub objętych wojewódzką ewidencją zabytków, odnowienie dachów lub elewacji zewnętrznych budynków wpisanych do rejestru zabytków lub objętych wojewódzką ewidencją zabytków, remont lub wyposażenie zabytków, remont lub wyposażenie świetlic wiejskich; • inicjowanie powstawania, przetwarzania lub wprowadzania na rynek produktów i usług opartych na lokalnych zasobach, tradycyjnych sektorach gospodarki lub lokalnym dziedzictwie, w tym kulturowym, historycznym lub przyrodniczym, albo podnoszenie jakości takich produktów; • wykorzystanie energii pochodzącej ze źródeł odnawialnych w celu poprawienia warunków prowadzenia działalności kulturalnej lub gospodarczej, z wyłączeniem działalności rolniczej. Jakie są kryteria dostępu dla „małych projektów”? • „mały projekt” nie będzie finansowany z udziałem innych środków publicznych, z wyłączeniem przypadku współfinansowania: - z funduszu kościelnego lub - ze środków własnych jednostek samorządu terytorialnego, zgodnie z ustawą z dnia 30 czerwca 2005r. o finansach publicznych (Dz. U. Nr 249, poz. 2104, z późn. zm.); • będzie realizowany w nie więcej niż w dwóch etapach, jego zakończenie i złożenie wniosku o płatność ostateczną będącą refundacją kosztów kwalifikowalnych wypłaconą po zrealizowaniu całego małego projektu nastąpi w terminie 2 lat od dnia zawarcia umowy, na podstawie której jest przyznawana pomoc na małe projekty, lecz nie później niż do dnia 30 czerwca 2015r. Kryteria dostępu dla działań „Odnowa i rozwój wsi”, „Różnicowanie w kierunku działalności nierolniczej” oraz „Tworzenie i rozwój mikroprzedsiębiorstw” tak jak określono dla tych działań w przepisach szczegółowych. Jaka jest wysokość pomocy finansowej? W przypadku projektów kwalifikujących się do udzielenia pomocy w ramach działań „Odnowa i rozwój wsi”, „Różnicowanie w kierunku działalności nierolniczej” oraz „Tworzenie i rozwój mikroprzedsiębiorstw”, pomoc finansowa ma formę refundacji części kosztów kwalifikowalnych projektu w wysokości tak jak określono dla tych działań. W przypadku „małych projektów” wysokość pomocy na projekt nie może przekroczyć 70% kosztów kwalifikowanych i nie więcej niż 25 000 zł. Poziom dofinansowania dla danego beneficjenta nie może przekroczyć w okresie programowania kwoty 100 000 zł. Kto będzie przyjmował wnioski? Lokalna grupa działania wybrana w ramach konkursu przez Zarząd Województwa Opolskiego, z którą podpisana jest umowa o warunkach i sposobie realizacji lokalnej strategii rozwoju. Kto będzie udzielał wsparcia? • Samorząd Województwa Opolskiego (Urząd Marszałkowski Województwa Opolskiego) dla projektów w zakresie działania „Odnowa i rozwój wsi” oraz „małych projektów; • Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa dla projektów w zakresie działań: „Różnicowanie w kierunku działalności nierolniczej” oraz „Tworzenie i rozwój mikroprzedsiębiorstw”. Gdzie można uzyskać więcej informacji? • pod numerem telefonu 0 77 44 83 205, • wysyłając e-mail na adres: [email protected], • na stronach internetowych www.opolskie.pl (w zakładce PROW), www.minrol.gov.pl, • w punkcie informacyjnym w Departamencie Programów Rozwoju Obszarów Wiejskich Urzędu Marszałkowskiego Województwa Opolskiego w Opolu, ul. Ozimska 19, VII piętro, • w rozporządzeniu Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 8 lipca 2008 r. w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznawania oraz wypłaty pomocy finansowej w ramach działania „Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju” objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013 (Dz. U. z 2008r. Nr 138, poz. 868 ze zm.).