NR 80

ZESZYTY NAUKOWE Seria: Administracja i Zarz dzanie

(7)2009

dr Stefania Olszewska-Ku niarska Wy sza Szko!a Finansów i Zarz"dzania w Siedlcach

Narodowy Plan Rozwoju 2004-2006 i Narodowy Plan Rozwoju 2007-2013 National Development Plan 2004-2006 and National Development Plan 2007-2013 Streszczenie: Zgodnie z ustaw z dnia 20 kwietnia 2004 r. o Narodowym Planie Rozwoju (Dz.U. nr 116, poz. 1206), stanowi on kompleksowy dokument, w którym omówiono strategi! spo"eczno-gospodarcz Polski i regionów kraju. W NPR jako cel strategiczny przyj!to rozwój gospodarki konkurencyjnej, opieraj cej si! na wiedzy i przedsi!biorczo#ci. Mówi si! tak$e o harmonijnym i d"ugofalowym rozwoju gospodarki, przy jednoczesnym wzro#cie zatrudnienia i lepszej spójno#ci z Uni Europejsk w zakresie ekonomicznym, spo"ecznym i przestrzennym. Cel ten dotyczy ca"ego kraju i regionów. Narodowy Plan Rozwoju realizowany jest w dwóch etapach czasowych, tj.: NPR na lata 2004-2006 i NPR na lata 2007-2013. Ka$da z pi!ciu osi NPR zak"ada mi!dzy innymi wspieranie przedsi!biorstw oraz wzrost ich konkurencyjno#ci w gospodarce krajowej i unijnej, z uwzgl!dnieniem ich rozwoju równie$ w gospodarce poszczególnych regionów kraju. Dzia"ania okre#lone w NPR s finansowane ze #rodków unijnych i #rodków krajowych, w tym publicznych i prywatnych. Abstract: In accordance with the act of parliament of the 20th of April 2004 as regards the National Development Plan (Journal of Laws Nr 116, item. 1206), is a complex document, in which the strategy of the social-economic strategy of Poland and regions of the country are discussed. Within the NDP the development of a competitive economy has been selected as a strategic goal, based on knowledge and entrepreneurship. There is also talk of harmonious and long term economic development, with a simultaneous rise in employment and closer ties with the EU in terms of economic, social and spatial. This goal incorporates all of Poland and its regions. The NDP is implemented in two phases in time, such as the NDP for the years 2004-2006 and the NDP for the years 2007-2013. Each of the five axes of the NDP is based among other things on supporting entrepreneurship and increasing their competitiveness in both the national and EU economies taking into account their development in specific national regions. Activities defined within the NDP are financed by the EU and domestic funds, both public and private.

S. Olszewska-Ku!niarska

Wprowadzenie Narodowy Plan Rozwoju (NPR) jest to kompleksowy dokument, w którym zosta!a omówiona strategia spo!eczno-gospodarcza Polski i regionów kraju. Tak NPR zosta! zdefiniowany w ustawie z 20 kwietnia 2004 r. (Dz.U. nr 116, poz. 1206) o Narodowym Planie Rozwoju, w której równie przedstawiony jest sposób przygotowania i realizacji tego planu, w tym mi#dzy innymi: zasady koordynacji i wspó!dzia!ania organów administracji rz"dowej, organów administracji samorz"dowej, partnerów spo!ecznych i gospodarczych; zasady wspó!dzia!ania z instytucjami wspólnot europejskich oraz organizacjami mi#dzynarodowymi; instrumenty finansowe; system instytucjonalny; system programowania, monitorowania, sprawozdawczo$ci, oceny i kontroli. W NPR jako cel strategiczny przyj#to rozwój gospodarki konkurencyjnej, opieraj"cej si# na wiedzy i przedsi#biorczo$ci. Mówi si# tak e o harmonijnym i d!ugofalowym rozwoju gospodarki, przy jednoczesnym wzro$cie zatrudnienia i lepszej spójno$ci z Uni" Europejsk" w zakresie ekonomicznym, spo!ecznym i przestrzennym. Cel ten dotyczy ca!ego kraju i regionów. NPR zawiera pi#% nast#puj"cych osi rozwoju: 1. Wspieranie konkurencyjno$ci przedsi#biorstw. 2. Rozwój zasobów ludzkich i zatrudnienia. 3. Tworzenie warunków dla zwi#kszania poziomu inwestycji, trwa!ego rozwoju i promowania spójno$ci przestrzennej. 4. Przekszta!cenia strukturalne w rolnictwie i rybo!ówstwie, rozwój obszarów wiejskich. 5. Wzmocnienie potencja!u rozwojowego regionów i przeciwdzia!anie marginalizacji niektórych obszarów. Ka da z tych osi zak!ada wspieranie przedsi#biorstw oraz wzrost ich konkurencyjno$ci w gospodarce krajowej i unijnej, z uwzgl#dnieniem ich rozwoju równie w gospodarce poszczególnych regionów kraju. Etapy czasowe Narodowego Planu Rozwoju Narodowy Plan Rozwoju realizowany jest w dwóch etapach czasowych, tj.: 1. NPR na lata 2004-2006; 2. NPR na lata 2007-2013. NPR na lata 2004-2006 zosta! przygotowany na podstawie wytycznych okre$lonych w Rozporz"dzeniu Rady nr 1260 z 21 czerwca 1999 r. (1260/99/WE). Rozporz"dzenie to zawiera przepisy ogólne dotycz"ce funduszy strukturalnych.

102

Narodowy Plan Rozwoju 2004-2006 i Narodowy Plan Rozwoju 2007-2013

Nast#pnie NPR na lata 2004-2006 zosta! przyj#ty przez Rad# Ministrów w dniu 13 stycznia 2003 r., po uprzednim zaopiniowaniu go, mi#dzy innymi, przez organy samorz"du terytorialnego, centralnej i wojewódzkiej administracji rz"dowej, sektor bankowo$ci, organizacje gospodarcze i spo!eczne, ugrupowania przedsi#biorców i naukowców. Dokument zosta! te zaopiniowany przez Rad# Polityki Regionalnej oraz przez Rad# Strategii Spo!eczno-Gospodarczej i omówiony by! we w!a$ciwych komisjach Sejmu RP i Senatu RP. Zgodnie z decyzj" Rady Ministrów, NPR na lata 2004-2006 zosta! skorygowany w dniu 11 lutego 2003 r. i przekazany do Komisji Europejskiej w Brukseli. Plan ten jest kompleksowym dokumentem okre$laj"cym strategi# spo!eczno-gospodarcz" Polski w pierwszych latach cz!onkostwa w Unii Europejskiej. Okre$la on kierunki i wysoko$% niezb#dnych $rodków na realizacj# dzia!a& o charakterze rozwojowym, podejmowanych ze $rodków krajowych oraz wsparcie ze strony funduszy strukturalnych. Jednocze$nie NPR pos!uy! jako 'ród!o przygotowania Podstaw wsparcia wspólnoty (Community Support Framework), w celu okre$lenia wysoko$ci interwencji z Funduszu Spójno$ci i Funduszu Inicjatyw Wspólnotowych: EQUAL i INTERREG. Polska wykorzysta!a ten NPR w negocjacjach unijnych, w zakresie wysoko$ci przyznania funduszy wspólnotowych na lata 2004-2006. Lata te stanowi" krótki okres programowania. Dlatego dokument ma charakter przej$ciowy, o czym stanowi system wdra ania dotycz"cy g!ównie dzia!a& realizowanych w zakresie programów rozwoju regionalnego. Dzia!ania okre$lone w NPR na lata 2004-2006 obejmuj" nast#puj"ce trzy dziedziny wsparcia: 1. Dzia!alno$% i rozwój przedsi#biorstwa. 2. Rozwój infrastruktury. 3. Rozwój zasobów ludzkich. Narodowy Plan Rozwoju na lata 2004-2006 Narodowy Plan Rozwoju na lata 2004-2006 realizowano poprzez sektorowe programy operacyjne (SPO). Dokumenty te sk!adaj" si# z zestawie& priorytetów operacyjnych i dzia!a& odnosz"cych si# do danego sektora gospodarki, dla którego s" przygotowane. Unia Europejska przyj#!a pi#% nast#puj"cych sektorowych programów operacyjnych, które przedstawi! polski rz"d: Rozwój zasobów ludzkich (SPO-RZL) – program przygotowany przez ministra gospodarki i pracy. G!ównym celem tego programu jest budowa otwartego, opartego na wiedzy spo!ecze&stwa, poprzez zapewnienie warunków do rozwoju zasobów ludzkich, w drodze kszta!cenia, szkolenia i pracy. Program operacyjny finansowano ze $rodków krajowych i Europejskiego Funduszu Spo!ecznego. Na ca!y program w latach 2004-2006 zaplanowano $rodki w wysoko$ci 1 960 mln euro, w tym wk!ad krajowy – na poziomie 508, 5 mln euro;

103

S. Olszewska-Ku!niarska

Wzrost konkurencyjno$ci przedsi#biorstw (SPO-WKP) – w tym programie okre$lono cele, priorytety i dzia!ania dotycz"ce realizacji polityki w zakresie przedsi#biorczo$ci i innowacyjno$ci, ze szczególnym uwzgl#dnieniem sektora ma!ych i $rednich przedsi#biorstw, przy jednoczesnym wykorzystaniu zasobów sfery naukowo-badawczej. Wysoko$% za!o onego wk!adu ze $rodków unijnych zaplanowano na poziomie 1300 mln euro, a szacowane dofinansowanie z bud etu pa&stwa – w wysoko$ci 455 mln euro; Transport i gospodarka morska (SPO-TRANSPORT) – program przygotowany przez ministra infrastruktury. Jako punkt wyj$cia zachowano zgodno$% dokumentu z aktualnymi kierunkami zarówno polityki transportowej, jak i polityki regionalnej UE i Polski. (rodki na wspó!finansowanie przedsi#wzi#% realizowanych w ramach SPO-T pochodz" w g!ównej mierze z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego. Poziom wspó!finansowania dzia!a& przez UE za!o ono maksymalnie do 75% kosztu kwalifikuj"cego si# do wsparcia. Na pozosta!" cz#$% kosztów, zaplanowano $rodki krajowe; Restrukturyzacja i modernizacja sektora ywno$ciowego oraz Rozwój obszarów wiejskich (SPO-ROL) – to program przygotowany przez ministra rolnictwa i rozwoju wsi. Okre$la strategi# oraz kierunki dzia!a& w zakresie rozwoju rolnictwa i obszarów wiejskich. Program wdro!ony zosta" w latach 2004-2006, na terenie ca"ego kraju, przy za!o eniu, e realizacja p!atno$ci odbywa% si# b#dzie do ko&ca 2008 roku. )ród!em finansowania programu s" $rodki unijne, $rodki z bud etu krajowego, bud etów samorz"dów regionalnych i lokalnych. Cele strategiczne programu, to: poprawa konkurencyjno$ci gospodarki rolno-!ywno#ciowej, zrównowa!ony rozwój obszarów wiejskich. Cele te s" realizowane w ramach dwóch, nast#puj"cych priorytetów: wspieranie zmian i dostosowa& w sektorze rolno-!ywno#ciowym, zrównowa!ony rozwój obszarów wiejskich. W#ród tych priorytetów na szczególn$ uwag% zas"uguje rozwój inwestycji w przedsi#biorstwach rolnych oraz poprawa przetwórstwa i marketingu artyku!ów rolnych poprzez wspieranie i rozwój przedsi#biorstw sektora rolno-spo ywczego. Rybo!ówstwo i przetwórstwo ryb (SPO-RYBY) – przygotowany przez ministra rolnictwa i rozwoju wsi. Strategicznym celem tego programu jest racjonalna gospodarka zasobami wód i poprawa efektywno$ci sektora rybackiego oraz podniesienie konkurencyjno$ci polskiego rybo!ówstwa i przetwórstwa rybnego. Zgodnie z prawami ekonomii, produkty rybo!ówstwa i przetwórstwa powinny odpowiada% zapotrzebowaniu krajowego rynku w zakresie ceny i jako$ci oraz powinny by% konkurencyjne na rynkach zagranicznych. Realizacja programu jest finansowana ze $rodków unijnych w wysoko$ci 178,5 mln euro, z polskich $rodków bud etowych w wysoko$ci 71 mln euro oraz z prywatnych $rodków krajowych w wysoko$ci 81 mln euro.

104

Narodowy Plan Rozwoju 2004-2006 i Narodowy Plan Rozwoju 2007-2013

Oprócz tych pi#ciu sektorowych programów operacyjnych przyj#te zosta!y jeszcze dwa inne, nast#puj"ce programy: Zintegrowany program operacyjny rozwoju regionalnego (ZPORR) – przygotowany przez ministra gospodarki i pracy we wspó!pracy z samorz"dami wojewódzkimi, który zarz"dzany jest na poziomie krajowym oraz wdra any na poziomie wojewódzkim. Program ma za zadanie tworzenie warunków wzrostu konkurencyjno$ci regionów oraz przeciwdzia!anie marginalizacji niektórych obszarów w taki sposób, aby sprzyja% d!ugofalowemu rozwojowi gospodarczemu kraju, jego spójno$ci ekonomicznej, spo!ecznej i terytorialnej oraz integracji z Uni" Europejsk". ZPORR okre$la cele i kierunki oraz wysoko$% wykorzystywania $rodków na realizacj# polityki regionalnej pa&stwa, uruchamiane w latach 2004-2006, z udzia!em dwóch funduszy strukturalnych: Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego i Europejskiego Funduszu Spo!ecznego. Na wdra anie ZPORR przeznaczonych jest blisko 40% wszystkich $rodków funduszy strukturalnych przeznaczonych dla Polski w latach 2004-2006. Program operacyjny – pomoc techniczna (PO-PT) zosta! przygotowany przez ministra gospodarki i pracy, w celu zapewnienia pomocy przy wdra aniu funduszy strukturalnych, aby $rodki unijne by!y wykorzystane efektywnie i zgodnie z prawem unijnym. Program ten ma zapewni% dobr" realizacj# us!ug krajowego systemu informatycznego oraz wsparcie zarz"dzania, monitorowania, oceny i kontroli Podstaw wsparcia wspólnoty. Program ten dla zaspokojenia potrzeb jednostek koordynuj"cych zadania pozosta!ych o$rodków zaanga owanych we wdra anie funduszy strukturalnych – instytucji zarz"dzaj"cej i instytucji p!atniczej, dostarcza $rodki i narz#dzia, wspiera jednostki monitoruj"co-kontrolne (wszystkich funduszy strukturalnych w wykonywaniu powierzonych im zada&) i urz#dy kontroli skarbowej. Cele i strategie okre$lone w NPR na lata 2004-2006 znalaz!y odzwierciedlenie w tre$ciach sektorowych programów operacyjnych. Natomiast podzia! $rodków strukturalnych zaanga owanych w realizacj# poszczególnych programów odzwierciedla preferencje dla wzrostu konkurencyjno$ci i spójno$ci spo!ecznej, ekonomicznej i przestrzennej z krajami i regionami Unii Europejskiej. Podzia! ten uwzgl#dnia te faktyczne mo liwo$ci absorbcyjne $rodków. Wyniesione z tych dzia!a& do$wiadczenia zosta!y wykorzystane w NPR na lata 2007-2013, szczególnie w zakresie decentralizacji zarz"dzania programami i przygotowaniem przez samorz"dy województw szesnastu programów rozwoju regionalnego. Przy okre$leniu celów strategicznych tego NPR uwzgl#dniono zachodz"ce w kraju zjawiska gospodarcze, w tym mi#dzy innymi konkurencyjno$% i rozwój przedsi#biorstw, stan bezrobocia, poziom rozwoju regionów, poziom dochodów.

105

S. Olszewska-Ku!niarska

Narodowy Plan Rozwoju opracowany na lata 2007-2013 Narodowy Plan Rozwoju opracowany na lata 2007-2013 zosta! przyj#ty przez Rad# Ministrów 6 wrze$nia 2005 r. Przewidziano w nim wykorzystanie funduszy unijnych przez Polsk#, tzn. funduszy strukturalnych i krajowych $rodków finansowych oraz wykorzystanie Funduszu Spójno$ci Unii Europejskiej, a tak e zaanga owanie w rozwój kraju wy!"cznie $rodków krajowych. NPR na lata 2007-2013 jest strategi" dla polskiej gospodarki jako cz#$ci gospodarki unijnej. *"czy on wszelkie dzia!ania zmierzaj"ce do rozwoju gospodarczego, zwi#kszenia konkurencyjno$ci regionów i przedsi#biorstw przy jednoczesnym zwi#kszeniu zatrudnienia, przy za!o eniu, e dzia!ania te b#d" na takim poziomie, który pozwoli Polsce szybciej zbli y% si# do grupy pa&stw najwy ej rozwini#tych. +eby osi"gn"% za!o one cele, przyjmuje si#, e powinno nast"pi% wysokie tempo wzrostu gospodarczego, si#gaj"ce ok. 5% PKB. NPR na lata 2007-2013 jest tym dokumentem, który umo liwia Polsce realizacj# zasady spójno$ci spo!ecznej, gospodarczej i przestrzennej, która jest podstaw" dzia!ania Unii Europejskiej. Misj" tego planu jest podniesienie jako$ci ycia obywateli w Polsce. W NPR na lata 2007-2013 okre$lono nast#puj"ce cele strategiczne: utrzymanie gospodarki na $cie ce wysokiego wzrostu gospodarczego; wzmocnienie konkurencyjno$ci regionów i przedsi#biorstw oraz wzrost zatrudnienia; podniesienie spójno$ci spo!ecznej, gospodarczej i przestrzennej. Priorytety strategiczne, okre$lone w tym planie, dotycz": podniesienia wiedzy i kompetencji poprzez popraw# jako$ci kszta!cenia; wzrostu zatrudnienia, aktywizacji i mobilno$ci poprzez utworzenie nowych miejsc pracy i zwi#kszenie zatrudnienia; rozwoju przedsi#biorczo$ci i innowacyjno$ci, w tym g!ównie przez tworzenie nowych obszarów aktywno$ci gospodarczej, wzrostu aktywno$ci istniej"cych form gospodarowania, rozwijanie podstaw przedsi#biorczo$ci; rozwoju integracji spo!ecznej; wzrostu inwestycji i gospodarowania przestrzeni", w tym g!ównie wzrostu inwestycji odpowiadaj"cych rozwojowi post#pu technologicznego i spo!ecze&stwa informacyjnego; dobrego zarz"dzania, przez popraw# sprawno$ci dzia!ania administracji pa&stwa. Realizacji priorytetów strategicznych s!u " nast#puj"ce dzia!ania: zwi#kszenie dost#pu do edukacji; wspieranie systemu otwarto$ci edukacji; wy sza jako$% kszta!cenia; zwi#kszenie zatrudnienia;

106

Narodowy Plan Rozwoju 2004-2006 i Narodowy Plan Rozwoju 2007-2013

wspieranie tworzenia nowych miejsc pracy; modernizacja organizacji i funkcjonowania rynku pracy; tworzenie warunków dla mobilno$ci geograficznej pracowników; tworzenie przyjaznego otoczenia dzia!ania przedsi#biorstw; wspieranie otwartej i konkurencyjnej gospodarki; wspieranie rozwoju gospodarki opartej na wiedzy; podnoszenie innowacyjno$ci przedsi#biorstw; zapobieganie wykluczeniu spo!ecznemu; wsparcie rodzin; wsparcie, rehabilitacja i aktywizacja osób niepe!nosprawnych; budowa systemu wsparcia dla osób starszych i wymagaj"cych opieki; poprawa warunków ycia i pracy; rozwój miast i obszarów wiejskich; rozwój i modernizacja infrastruktury transportowej; usprawnienie infrastruktury energetycznej zwi#kszenie – bezpiecze&stwa energetycznego; inwestycje s!u "ce ochronie $rodowiska; racjonalna gospodarka zasobami naturalnymi; podnoszenie jako$ci administracji publicznej; wzmocnienie kapita!u spo!ecznego, rozwój ekonomii spo!ecznej; poprawa bezpiecze&stwa publicznego i obywateli. W NPR na lata 2007-2013 zawarta zosta!a ocena skuteczno$ci i efektywno$ci tego planu. Przedstawiono w niej mi#dzy innymi ocen# wp!ywu przewidywanej skuteczno$ci i efektywno$ci NPR na konkurencyjno$% gospodarki, w tym równie innowacyjno$% przedsi#biorstw. W ocenie stwierdza si#, e dla poprawienia inwestycji konieczna jest zmiana otoczenia biznesowego. Zmiana ta mo e by% dokonana przez uproszczenie procedur administracyjnych, stworzenie odpowiednich zach#t fiskalnych, modernizacj# infrastruktury gospodarczej, kontynuacj# reform strukturalnych w przemy$le, zmiany instytucjonalne. Warunkiem powodzenia tych zmian jest pe!na realizacja NPR, która umo liwi ocen# poprawy wydajno$ci pracy i efektywno$ci przedsi#biorstw na przestrzeni realizacji NPR. W celu okre$lenia kierunków i wysoko$ci wsparcia finansowego zamierzonych dzia!a& rozwojowych w NPR na lata 2007-2013 przygotowana zosta!a Narodowa strategia spójno$ci (narodowe strategiczne ramy odniesienia), która okre$la priorytety, obszary zastosowania i sposoby wykorzystania $rodków ze 'róde! unijnych, jakimi s": Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego, Europejski Fundusz Spo!eczny oraz Fundusz Spójno$ci. W planie przyj#to, e Narodowa strategia spójno$ci zostanie zrealizowana poprzez nast#puj"ce programy operacyjne: Infrastruktura i $rodowisko; Kapita! ludzki; Innowacyjna gospodarka; Rozwój Polski Wschodniej; 107

S. Olszewska-Ku!niarska

Pomoc techniczna; Europejskiej wspó!pracy terytorialnej; szesna$cie programów regionalnych (dla szesnastu województw). NPR na lata 2007-2013 jest realizowany przy wykorzystaniu nast#puj"cych $rodków finansowych publicznych funduszy krajowych, tj. bud etu pa&stwa oraz pa&stwowych, funduszy celowych, bud etów jednostek samorz"du terytorialnego i innych, $rodków i form organizacyjno-prawnych sektora finansów publicznych; publicznych $rodków wspólnotowych i innych 'róde! zagranicznych; pieni#dzy prywatnych, w tym kredytów i po yczek. Na realizacj# programu zaplanowano wielko$% $rodków finansowych w wysoko$ci 142 mld euro, (czyli ponad 560 mld z!), z czego: 114 mld euro – to wk!ad publiczny, w tym: $rodki unijne z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Spo!ecznego, Funduszu Spójno$ci, Europejskiego Funduszu Rozwoju Obszarów Wiejskich i Europejskiego Funduszu Rybackiego oraz uzyskane w ramach celu dla nowej perspektywy finansowej, w wysoko$ci ok. 73,6 mld euro; wk!ad Polski, zaplanowany na 24,5 mld euro, obejmuje projekty wspó!finansowane ze 'róde! bud etu Wspólnoty; $rodki krajowe przeznaczone na priorytety i dzia!ania, niewspó!finansowane przez UE, w wysoko$ci 16 mld euro; $rodki prywatne w wysoko$ci ok. 28 mld euro, które zostan" podzielone mi#dzy programami sektorowymi oraz 16 programami regionalnymi. Natomiast $rodki z funduszy strukturalnych podzielone zosta!y na dzia!ania krajowe i regionalne w takich samych cz#$ciach. Realizacja NPR 2007-2013 odbywa% si# b#dzie g!ównie na podstawie sektorowych i regionalnych programów operacyjnych oraz strategii wykorzystania Funduszu Spójno$ci. Analiza porównawcza NPR na lata 2004-2006 i NPR na lata 2007-2013 Zgodnie z ustaw" z dnia 20 kwietnia 2004 r. o Narodowym Planie Rozwoju (Dz.U. nr 116, poz. 1206 z pó'n. zm.) NPR jest kompleksowym dokumentem, w którym omówiona zosta!a strategia spo!eczno-gospodarcza Polski i regionów kraju. NPR jest $redniookresowym dokumentem strategicznym.

108

Narodowy Plan Rozwoju 2004-2006 i Narodowy Plan Rozwoju 2007-2013

2004-2006 Celem strategicznym tego planu jest rozwój gospodarki konkurencyjnej, która oparta jest na wiedzy i przedsi"biorczo#ci. Osie rozwoju Programy (priorytety):

2007-2013 Cele strategiczne: utrzymanie gospodarki na cie!ce wysokiego wzrostu gospodarczego; wzmocnienie konkurencyjnoci regionów i przedsi"biorstw oraz wzrost zatrudnienia; podniesienie spójno ci spo#ecznej, gospodarczej i przestrzennej.

Wspieranie konkurencyjno#ci przedsi"biorstw

SPO - Wzrost konkurencyjno#ci przedsi"biorstw

Rozwój zasobów ludzkich i zatrudnienia

SPO - Rozwój zasobów ludzkich

Tworzenie warunków dla zwi"kszania poziomu inwestycji, promowanie zrównowa%onego rozwoju

SPO - Transport i gospodarka morska

Przy opracowaniu NPR uwzgl"dniono cele zawarte w: Narodowej strategii rozwoju regionalnego, strategiach sektorowych, strategiach rozwoju województw, programach wieloletnich, koncepcji przestrzennego, zagospodarowania kraju, za$o%eniach polityki naukowej i naukowotechnicznej pa&stwa oraz za$o%eniach polityki innowacyjnej pa&stwa Jest to dokument obejmuj cy wszystkie przedsi"wzi"cia i dzia$ania sprzyjaj ce rozwojowi gospodarczemu w wymiarze strukturalnym, przestrzennym i regionalnym (ze szczególnym zwróceniem uwagi na pozycj" województwa, b"d cego jednocze#nie regionem); dotyczy szerokiego partnerstwa dla rozwoju kraju jako narz"dzie programowania i koordynowania dzia$a& podmiotów publicznych, prywatnych i spo$ecznych; plan ten sprzyja rozwojowi przedsi"biorczo#ci w regionach, daj c podstawy do jej rozwoju i do rozwoju ju% istniej cych przedsi"biorstw, sprzyja te% rozwojowi konkurencyjno#ci ma$ych i #rednich przedsi"biorstw w regionie. Sprzyja stworzeniu instytucjonalnego uk$adu organów w$adzy pa&stwowej i samorz dowej;

109

S. Olszewska-Ku!niarska

Przekszta$cenia strukturalne w rolnictwie, przetwórstwie rolno-spo%ywczym i rybo$ówstwie,

SPO - Restrukturyzacja i modernizacja sektora %ywno#ciowego oraz rozwój obszarów wiejskich SPO - Rybo$ówstwo i przetwórstwo ryb

Wzmocnienie potencja$u rozwojowego regionów i przeciwdzia$anie marginalizacji niektórych obszarów

Zintegrowany Program Operacyjny Rozwoju Regionalnego (ZPORR)

Zapewnienie pomocy przy Program Operacyjnywdra%aniu funduszy struk- Pomoc Techniczna (PO-PT) turalnych, aby #rodki unijne by$y wykorzystane efektywnie i zgodnie z prawem unijnym Finansowanie: ' cznie na realizacj" NPR zaplanowano #rodki publiczne (z funduszy strukturalnych, Funduszu Spójno#ci - do 2010 r. i #rodki krajowe), w wys. 16,7 mld euro, w tym 11,4 mld euro #rodki unijne (76,3% #rodków publicznych), #rodki prywatne w wys. 1,8 mld euro Realizacja (wg szacunków) – ogólne wykorzystanie #rodków kszta$tuje si" od 70% do 90% (ró%nie w ró%nych programach), w tym #rodki unijne ok. 60%,70%.

Finansowanie: z funduszy strukturalnych i Funduszu Spójno#ci UE. Realizacja g$ównie na podstawie sektorowych i regionalnych programów operacyjnych oraz strategii wykorzystania Funduszu Spójno#ci oraz wy$ cznie #rodki krajowe. Zaplanowano #rodki w wys.142 mld euro, z czego wk$ad publiczny 114 mld euro, w tym 73,6 mld euro #rodki unijne, wk$ad Polski 24,5 mld euro (ze wspó$. UE), 16 mld euro (bez wspó$win). (rodki prywatne w wys. 28 mld euro na programy sektorowe i 16 programów regionalnych. (rodki z funduszy strukturalnych podzielone zosta$y na dzia$ania krajowe i regionalne.

Podsumowanie Ró nica pomi#dzy NPR na lata 2004-2006, a NPR na lata 2007-2013 polega na tym, e: pierwszy plan przygotowany zosta! na podstawie Rozporz"dzenia Rady nr 1260 z 21 czerwca 1999 r. (1260/99/WE) g!ównie po to, aby przedstawi% Unii Europejskiej dzia!ania, które maj" by% finansowane ze $rodków funduszy strukturalnych; jest on kompleksowym dokumentem, dotyczy krótkiego, jak dla gospodarki, okresu, okre$laj"cym strategi# spo!eczno-gospodarcz" kraju w pierwszych latach cz!onkostwa w Unii Europejskiej; okre$la kierunki i wysoko$% niezb#dnych $rodków na realizacj# dzia!a& o charakterze rozwojowym, podejmowanych ze $rodków krajowych oraz wsparcie ze strony funduszy strukturalnych; rozwój przedsi#biorstw, ich modernizacja i rozwój przedsi#biorczo$ci uwzgl#dniaj" wszystkie realizowane programy; jednocze$nie NPR na lata 2004-2006 pos!u y! do przygotowania Podstaw wsparcia wspólnoty (Community Support Framework),

110

Narodowy Plan Rozwoju 2004-2006 i Narodowy Plan Rozwoju 2007-2013

w celu okre$lenia wysoko$ci interwencji z Funduszu Spójno$ci i Inicjatyw Wspólnotowych: EQUAL i INTERREG; plan na lata 2007-2013 jest to dokument, który zosta! opracowany na kolejny okres bud etowy UE; dotyczy on wykorzystania przez Polsk# funduszy strukturalnych i Funduszu Spójno$ci Unii Europejskiej, finansowany jest ze $rodków unijnych i krajowych; jest to dokument obejmuj"cy wszystkie przedsi#wzi#cia i dzia!ania sprzyjaj"ce rozwojowi gospodarczemu w wymiarze strukturalnym, przestrzennym i regionalnym (ze szczególnym zwróceniem uwagi na pozycj# województwa, b#d"cego jednocze$nie regionem); dotyczy szerokiego partnerstwa dla rozwoju kraju jako narz#dzie programowania i koordynowania dzia!a& podmiotów publicznych, prywatnych i spo!ecznych; sprzyja stworzeniu instytucjonalnego uk!adu organów w!adzy pa&stwowej i samorz"dowej; plan ten sprzyja rozwojowi przedsi#biorczo$ci w regionach, daj"c podstawy do jej rozwoju i do rozwoju ju istniej"cych przedsi#biorstw sprzyja te rozwojowi konkurencyjno$ci ma!ych i $rednich przedsi#biorstw w regionie. Zaplanowano, e realizacja NPR na lata 2004-2006 oraz NPR na lata 2007-2013 odbywa% si# b#dzie g!ównie na podstawie sektorowych i regionalnych programów operacyjnych oraz wykorzystania Funduszu Spójno$ci oraz polskich $rodków publicznych i prywatnych. Na podstawie analizy Narodowego Planu Rozwoju na lata 2004-2006 oraz Narodowego Planu Rozwoju na lata 2007-2013 mo na stwierdzi%, e cho% ka dy z tych planów opracowany zosta! na inny okres, ma inne cele i priorytety, to przedsi#biorczo$%, jej rozwój, wspieranie nowych przedsi#biorstw oraz rozwój przedsi#biorstw istniej"cych stanowi" w nich jeden z najwa niejszych problemów. W obu planach du e znaczenie ma tak e wspieranie konkurencyjno$ci przedsi#biorstw w regionie, w kraju, w Unii Europejskiej. Dzia!ania okre$lone w planach maj" s!u y% poprawie ycia ca!ego spo!ecze&stwa, mi#dzy innymi poprzez tworzenie i utrzymanie istniej"cych miejsc pracy, a tym samym zwi#kszanie zatrudnienia. NPR na lata 2004-2006 i NPR na lata 20072013 okre$laj" te narz#dzia i $rodki oraz ich 'ród!a s!u "ce realizacji za!oonych celów. Przyj#ta w planie misja, jak" jest poprawa ycia spo!ecze&stwa, zostanie osi"gni#ta mi#dzy innymi poprzez tworzenie i rozwój przedsi#biorstw oraz zwi#kszenie ich konkurencyjno$ci. Literatura Ustawa z dnia 20 kwietnia 2004 r. o Narodowym Planie Rozwoju (Dz.U. nr 116, poz. 1206). Narodowy Plan Rozwoju na lata 2004-2006 (wersja zatwierdzona przez Rad# Ministrów z dnia 14 stycznia 2003 r.). 111

S. Olszewska-Ku!niarska

Narodowy Plan Rozwoju na lata 2007-2013 (wersja zatwierdzona przez Rad# Ministrów z dnia 6 .09 2005r.). Olszewska-Ku'niarska S.: Sektorowe programy operacyjne dla rolnictwa, Materia!y z mi#dzynarodowej konferencji pt. „Przedsi#biorstwo wobec wspó!czesnych wyzwa& w procesie zarz"dzania” (23-24 czerwca 2005 r.), AP, Siedlce 2005. Stru ycki M. (red.): Ma"e i #rednie przedsi!biorstwa w gospodarce regionu, PWE Warszawa 2004. Netografia www.funduszestrukturalne.gov.pl/informator www.mrr.gov.pl www.pozytek.gov.pl/Narodowe Strategiczne,Ramy,Odniesienia,na lata, 2007-2013

112