Warszawa, dnia 6 lutego 2014 r.

3I

Synteza

Sytuacja makroekonomiczna Prognoza 

Międzynarodowy Fundusz Walutowy podniósł prognozę wzrostu światowego PKB do 3,7% w 2014 r. oraz 3,9% w 2015 r. Globalna gospodarka przyspieszy głównie za sprawą ożywienia w gospodarkach rozwiniętych, jednak Fundusz wskazuje jednocześnie na wciąż liczne ryzyka, m.in. zbyt niską inflację w strefie euro oraz ryzyko odpływu kapitału i wysoką zmienność na rynkach finansowych w gospodarkach wschodzących. MFW - World Economic Outlook Update Świat USA Japonia Strefa euro Niemcy Francja Włochy Hiszpania Wielka Brytania Europa Śr.-Wsch. Brazylia Rosja Indie Chiny RPA

2012

2013

2014

2015

3,1 2,8 1,4

3,0 1,9 1,7

3,7 2,8 1,7

3,9 3,0 1,0

-0,7 0,9 0,0 -2,5 -1,6 0,3 1,4

-0,4 0,5 0,2 -1,8 -1,2 1,7 2,5

1,0 1,6 0,9 0,6 0,6 2,4 2,8

1,4 1,4 1,5 1,1 0,8 2,2 3,1

1,0 3,4 3,2 7,7 2,5

2,3 1,5 4,4 7,7 1,8

2,3 2,0 5,4 7,5 2,8

2,8 2,5 6,4 7,3 3,3

Polska 

W 2013 r. miało miejsce obniżenie tempa wzrostu gospodarczego Polski w porównaniu do 2012 r. Dynamika PKB wyniosła 1,6% r/r (wstępne szacunki GUS), wobec prognoz na poziomie 1,5% r/r. oraz wartości 1,9% r/r w 2012 r. Odnotowany został pozytywny wpływ

* raport przygotowany na podstawie danych opublikowanych w okresie 01.01.2014 r.-31.01.2014 r., wg następującego podziału: ● Polska, ● Europa ● Kraje rozwinięte OECD ● BRIC – Brazylia, Rosja, Indie, Chiny; oraz ● Rynki finansowe i surowców naturalnych.

Departament Analiz i Skarbu eksportu netto, jak również krajowego popytu konsumpcyjnego, przy prawie neutralnym wpływie popytu inwestycyjnego. Spożycie ogółem wzrosło o 1,1% r/r, w tym spożycie indywidualne o 0,8% r/r. Zanotowano także spadek nakładów brutto na środki trwałe o 0,4% r/r. Popyt krajowy ogółem obniżył się o 0,2% r/r. 

W 2013 r. miał miejsce wzrost dynamiki produkcji przemysłowej do 2,0% r/r, wobec 1,0% r/r w 2012 r. oraz pogłębienie ujemnej dynamiki produkcji budowlano-montażowej do -12,0% r/r, wobec -1% r/r rok wcześniej. Pozytywnym sygnałem w grudniu 2013 r. było przyspieszenie dynamiki produkcji przemysłowej do 6,6% r/r, wobec 2,9% r/r. w listopadzie, jak również wzrost dynamiki produkcji budowlano-montażowej do 5,8% r/r z -2,9% r/r miesiąc wcześniej. W grudniu 2013 r. i styczniu br. koniunktura w sektorze przemysłu pozostawała dobra, na co wskazywał odczyt wskaźnika PMI dla tego sektora wynoszący odpowiednio: 53,2 oraz 55,4 (wartość najwyższa od stycznia 2011 r.).



W 2013 r. dynamika sprzedaży detalicznej obniżyła się do 2,3% r/r, wobec 5,6% r/r w 2012 r. W

grudniu

2013

r.

zanotowano

wzrost

tego

wskaźnika

do

5,8%

r/r

z

3,8%

r/r

w listopadzie, co stanowiło pozytywne zjawisko. 

W grudniu 2013 r. stopa bezrobocia rejestrowanego wyniosła 13,4%, wobec 13,2% w listopadzie. Korzystnym sygnałem był fakt, że po raz pierwszy od 2007 r. poziom ten był niezmieniony w porównaniu do grudnia roku poprzedniego, co może stanowić przejaw zahamowania tendencji wzrostu tego wskaźnika.



Poziom bezrobocia stanowił czynnik ograniczający presję płacową oraz cenową. Wskaźnik inflacji w grudniu 2013 r. utrzymał się poniżej celu inflacyjnego NBP i wyniósł 0,7% r/r, wobec 0,6% r/r w listopadzie. W 2013 roku średnioroczna inflacja ukształtowała się natomiast na poziomie 0,9%, najniższym

od

2003

r.

Wskaźnik

inflacji

bazowej

bez

cen

żywności

i energii w grudniu 2013 r. wyniósł 1,0% r/r, wobec 1,1% miesiąc wcześniej. 

Według informacji Ministerstwa Finansów podanej w styczniu, deficyt budżetu państwa w 2013 roku był niższy o co najmniej 8 mld PLN w stosunku do planowanych 51,6 mld PLN. Według szacunków MF, dochody były wyższe o 2,5-3 mld PLN. Europa



Zgodnie z prognozami MFW w 2014 r. strefa euro wyjdzie z recesji, za sprawą przyspieszenia wzrostu gospodarczego w Niemczech i Francji, a także pierwszego od kilku lat wzrostu PKB m.in. we Włoszech, Hiszpanii i Portugalii. Wg Funduszu również Grecja może w tym roku odnotować pierwszy od 2008 r. wzrost PKB, szacowany na ok. 0,6%, co może stanowić wsparcie dla finansów publicznych kraju pogrążonego w kryzysie.



Opublikowane w styczniu dane makroekonomiczne wskazują na poprawę sytuacji gospodarczej państw strefy euro w IV kw. 2013 r. i styczniu 2014 r. Produkcja przemysłowa strefy wzrosła w listopadzie ub.r. o 3,0% r/r (najszybciej od 2011 r.), przy czym wzrost miał miejsce zarówno w największych gospodarkach regionu, jak Niemcy czy Francja, jak i w państwach o gorszej

2

Departament Analiz i Skarbu kondycji gospodarczej, m.in. we Włoszech, Hiszpanii, Portugalii czy Irlandii. Dalsze ożywienie w europejskim przemyśle potwierdził wyraźny wzrost wskaźników PMI dla tego sektora w grudniu i styczniu. Poprawiły się dane o konsumpcji – w listopadzie sprzedaż detaliczna w strefie euro wzrosła o 1,6% r/r (najszybciej od początku 2008 r.). Wsparciem dla sprzedaży były niska inflacja (0,8% r/r w grudniu) oraz poprawa nastrojów konsumentów, pomimo wciąż trudnych warunków na rynku pracy. Stopa bezrobocia w strefie w grudniu pozostała na rekordowo wysokim poziomie 12,1%, przy nieznacznym wzroście liczby bezrobotnych do 19,2 mln osób. Spadek dynamiki kredytów dla gospodarstw domowych do 0% r/r świadczy o tym, że również sektor bankowy nie stanowi obecnie wsparcia dla popytu konsumpcyjnego. 

Grecja, zgodnie z informacjami tamtejszego MF, odnotowała w 2013 r. nadwyżkę na saldzie budżetu pierwotnego (które nie uwzględnia kosztów obsługi długu) równą 1 mld EUR (ok. 0,5% PKB). Nadwyżka ta była jednym z wymogów udzielenia Grecji pożyczek przez MFW i państwa strefy euro, przy czym została osiągnięta rok przed wyznaczonym terminem, co pozwoli na negocjacje warunków spłaty pożyczki. Grecki rząd będzie dążył do obniżenia oprocentowania zadłużenia oraz wydłużenia okresu jego zapadalności. Stany Zjednoczone



W IV kwartale 2013 r. w gospodarce USA miała miejsce kontynuacja umiarkowanego wzrostu aktywności gospodarczej. Zannualizowane tempo wzrostu gospodarczego USA w tym okresie wyniosło, zgodnie z oczekiwaniami, 3,2% (dane wstępne), wobec

4,1% kwartał wcześniej.

Największy dodatni wpływ na dynamikę PKB wywarły wydatki gospodarstw domowych oraz eksport netto. W grudniu 2013 r. utrzymywała się dobra koniunktura w sektorze przemysłowym, o czym świadczy przyspieszenie dynamiki produkcji przemysłowej do 3,7% r/r z 3,2% r/r w listopadzie. Na dobrą koniunkturę w sektorze przemysłu w styczniu 2014 r. wskazywał także odczyt wskaźnika PMI dla tego sektora na poziomie 53,7. Indeks PMI dla sektora usług wyniósł w styczniu 2014 r. 56,6 (dane wstępne), również potwierdzając dobrą sytuację. Dynamika sprzedaży detalicznej pozostała dodatnia i w grudniu 2013 r. wyniosła 4,1% r/r wobec 4,7% r/r miesiąc wcześniej. 

W grudniu 2013 r. nastąpił spadek stopy bezrobocia z 7,0% do 6,7%, natomiast inflacja CPI utrzymała się na względnie niskim poziomie i wyniosła 1,5% r/r, wobec 1,2% r/r w listopadzie, przy inflacji bazowej 1,7% r/r, nie zmienionej w relacji do poprzedzającego miesiąca.



W 2013 r. znaczącą poprawę sytuacji zaobserwowano na rynku nieruchomości, gdzie sprzedaż domów na rynku pierwotnym oraz wtórnym, według danych zannualizowanych, wyrównanych sezonowo, osiągnęła poziom odpowiednio: 428 tys. (wartość najwyższa od 2008 r., przyrost o 16,4% w stosunku do 2012 r.) oraz 5,09 mln (poziom najwyższy od siedmiu lat).



W styczniu Bank Rezerwy Federalnej, zgodnie z prognozami, dokonał drugiego z rzędu obniżenia skali skupu aktywów w ramach programu luzowania ilościowego QE3 o 10 mld USD miesięcznie, do poziomu 65 mld USD. Od grudnia 2013 r. program skupu aktywów obniżono łącznie o 20 mld USD miesięcznie (z pierwotnego miesięcznego poziomu 85 mld USD). Fed potwierdził także, że

3

Departament Analiz i Skarbu polityka niskich stóp procentowych będzie kontynuowana dopóki stopa bezrobocia pozostanie na poziomie powyżej 6,5%. 

Kongres USA osiągnął w grudniu 2013 r. porozumienie dotyczące zmian budżetowych, które następnie zostało zaakceptowane przez prezydenta. W następstwie tej decyzji, w styczniu zatwierdzone zostały wydatki rządowe na rok fiskalny 2014 na poziomie 1,1 bln USD.



Na mocy zawartego w październiku 2013 r. porozumienia zdolność kredytowa USA została przedłużona do 7 lutego 2014 r., w związku z czym do tego czasu spodziewane jest osiągnięcie kompromisu w kwestii ewentualnego podniesienia limitu długu publicznego. Państwa BRIC



W styczniu nastąpił odpływ kapitału zagranicznego z rynków finansowych gospodarek wschodzących, objawiający się silnym osłabieniem lokalnej waluty oraz wyprzedażą obligacji skarbowych, szczególnie w państwach o niezbyt stabilnej i zrównoważonej sytuacji gospodarczej i politycznej. Są to m.in. Argentyna (ze względu na niski poziom aktywów rezerwowych ok. 6,2% PKB oraz hiperinflację) czy Turcja (deficyt na rachunku bieżącym równy ok. 7,2% PKB; trudna sytuacja polityczna), a także, w mniejszym stopniu, Brazylia, Rosja, Indie, RPA i Chile.



Dynamika PKB Chin, zarówno w IV kw., jak i w całym 2013 r. wyniosła 7,7%, powyżej rządowych szacunków na poziomie 7,5%. W grudniu i styczniu widoczne było jednak lekkie wyhamowanie sektora przemysłowego – dynamika produkcji w grudniu spadła do 9,7% r/r z 10,0% r/r miesiąc wcześniej, natomiast w styczniu PMI HSBC dla przemysłu spadł poniżej 50 pkt. do 49,5 pkt. W pozostałych krajach BRIC miała miejsce stagnacja w sektorze przemysłowym – dynamika produkcji była zbliżona do 0% r/r.



Eksport Chin w grudniu wyniósł rekordowe 207,7 mld USD, natomiast w całym 2013 r. kraj zanotował 259,7 mld USD nadwyżki w handlu zagranicznym, najwięcej od 2008 r. Chiny osiągnęły także status globalnego lidera pod względem wielkości obrotów handlowych. W Brazylii natomiast w 2013 r. nadwyżka w handlu zagranicznym wyniosła 2,6 mld USD i była najniższa od 2000 r. Eksport spadł o 1,0%, natomiast import wzrósł o 6,5%, m.in. ze względu na znaczny spadek krajowego wydobycia ropy naftowej i konieczność importu surowca. Rynki finansowe i surowców naturalnych



Sytuacja na rynkach w styczniu pozostawała głównie pod wpływem drugiej z rzędu decyzji FOMC o ograniczeniu skali programu QE3 w Stanach Zjednoczonych o 10 mld USD miesięcznie do poziomu 65 mld USD (łącznie o 20 mld USD od grudnia ub.r.) oraz pogorszenia nastrojów na rynkach wschodzących w związku z odpływem inwestorów na rynki bazowe. Na rynkach wschodzących doszło do znacznego osłabienia się walut w stosunku do dolara amerykańskiego. W celu poprawy sytuacji banki centralne podjęły działania na rynku poprzez interwencje walutowe (Argentyna, Rosja, Turcja) oraz podwyżki głównych stóp procentowych (Turcja, Republika Południowej Afryki, Indie). Ponadto, odnotowano znaczne spadki indeksów giełdowych, zwłaszcza w Brazylii oraz Turcji (ponad 8,5%), a także wzrost rentowności obligacji na rynkach emerging markets.

4

Departament Analiz i Skarbu 

W asymetrii do sytuacji na rynkach wschodzących, na rynkach bazowych w styczniu miały miejsce znaczne spadki dochodowości. Wynikały one przede wszystkim ze wzrostu awersji do ryzyka i przepływu kapitału z rynków wschodzących na rynki bazowe. Rentowności amerykańskich obligacji 10Y obniżyły się o 37 p.b. do najniższego od listopada 2013 r. poziomu 2,67%. Dochodowości niemieckich 10-letnich papierów skarbowych odnotowały w skali miesiąca spadek o 31 p.b., kształtując się na najniższym od sierpnia 2013 r. poziomie 1,66% na koniec stycznia. Kurs EUR-USD podlegał w styczniu dużej zmienności, notując spadek do najniższego od listopada 2013 r. poziomu 1,348. Wynikało to przede wszystkim z ograniczenia skali programu QE3 w Stanach Zjednoczonych.



Zmienność na rynkach w Polsce była znacznie niższa, niż na pozostałych rynkach wschodzących. Mimo niewielkich spadków w pierwszej połowie miesiąca (ok. 5 p.b.), będących przede wszystkim konsekwencją

dużych

zapadalności

obligacji,

dochodowości

2Y,

5Y

i

10Y

papierów

wartościowych wzrosły w skali miesiąca o 25 p.b., 44 p.b. oraz 35 p.b. do poziomów odpowiednio 3,25%, 4,12% i 4,75%. Kurs EUR-PLN w styczniu systematycznie wzrastał do nienotowanego od września 2013 r. maksymalnego poziomu 4,26, kształtując się na koniec miesiąca na poziomie 4,25. 

Na rynku surowców w styczniu odnotowywano głównie wzrosty cen. Niewielka zwyżka notowań ropy naftowej do poziomu 108,5 USD za baryłkę wynikała przede wszystkim z obniżenia prognoz wydobycia surowca w Iraku, Libii i Sudanie Południowym. Wzrosty cen na rynku złota do maksymalnego poziomu 1268 USD za uncję były natomiast konsekwencją przewidywanego wzrostu popytu na kruszec ze strony Indii oraz spadków na światowych rynkach giełdowych.

5

Departament Analiz i Skarbu

3II II

Wybrane informacje Wybrane wydarzenia gospodarcze o wydarzeniach w otoczeniu makroekonomicznym

Polska Prognozy gospodarcze  Międzynarodowy Fundusz Walutowy opublikował prognozy dla polskiej gospodarki, zawarte w raporcie na temat dostępu do elastycznej linii kredytowej (FCL). Przedstawiają się one zgodnie z poniższą tabelą: Prognozy MFW dla Polski 2013 2014 2015 2016 2017 2018 PKB (%)

1,3

2,8

3,0

3,1

3,4

Inflacja średnioroczna CPI (%)

1,2

2,0

2,4

2,5

2,5

2,5

Deficyt sektora finansów publicznych (% PKB)

-4,6 -3,6 -3,0

-2,2

-2,4

-2,2

Dług publiczny wg ESA95 (% PKB)

57,5 49,4 50,1 50,0 48,9 47,7

Średnia stopa bezrobocia (s.a,%) Źródło: MFW

10,6 10,5 10,3 10,1

9,7

3,5

9,3

Według MFW, źródłem stopniowego zwiększenia dynamiki wzrostu gospodarczego Polski będzie popyt wewnętrzny oraz poprawa sytuacji w państwach strefy euro. W 2014 r. redukcja relacji deficytu fiskalnego do PKB do 3,6% będzie skutkiem działań konsolidacyjnych, cyklicznego odbicia dochodów podatkowych i zmian w drugim filarze systemu emerytalnego. MFW prognozuje, że obniżenie relacji długu publicznego do PKB w 2014 r. do 49,4 z 57,5 w 2013 r. będzie w głównej mierze wynikiem zmian w systemie emerytalnym. Ponadto, w styczniu MFW umieścił Polskę, obok Danii, Finlandii i Norwegii, na liście krajów, które regularnie co pięć lat będą obowiązkowo objęte programem oceny sektora finansowego (Financial Sector Assessment Program – FSAP), co uzasadniono systemowym znaczeniem polskiego sektora finansowego.  W styczniu br. Europejski Bank Odbudowy i Rozwoju (EBOR) dokonał korekty w górę prognozy tempa wzrostu gospodarczego Polski na 2014 rok do 2,7% r/r z 2,3% r/r prognozowanych w listopadzie. Prognozowana na 2013 r. dynamika PKB miała ukształtować się natomiast na poziomie 1,3% r/r (korekta z 1,2% r/r). Według EBOR, średnie tempo wzrostu dla regionu krajów Europy Środkowej i państw bałtyckich ma w 2013 r i 2014 r. wynosić odpowiednio: 1,1% r/r oraz 2,2% r/r. Zdaniem EBOR, w gospodarce Polski ma miejsce ożywienie, które nastąpiło po osłabieniu sytuacji gospodarczej na początku 2013 r. Ożywienie to jest widoczne w szczególności w sferze produkcji przemysłowej oraz inwestycji prywatnych i sprzyjają mu korzystne uwarunkowania zewnętrzne, skutkujące wysokim popytem na eksport. Ponadto, ożywienie ma miejsce również w zakresie konsumpcji, czemu sprzyja wzrost płac realnych. EBOR zwrócił uwagę na zastój w sferze inwestycji publicznych, co związane jest z fazą przejściową przed rozpoczęciem wykorzystywania funduszy strukturalnych w nowej perspektywie finansowej UE.

Bieżąca koniunktura  Tempo wzrostu gospodarczego Polski w 2013 r. w porównaniu do 2012 r. wyniosło 1,6%, jak wynika ze wstępnych szacunków opublikowanych w styczniu przez Główny Urząd Statystyczny, wobec 1,9% r/r w 2012 r. oraz prognoz na poziomie 1,5% r/r. Pozytywny wpływ na wzrost gospodarczy w 2013 r. wywarł eksport netto i krajowy popyt konsumpcyjny, natomiast wpływ

6

Departament Analiz i Skarbu popytu inwestycyjnego był bliski neutralnemu. Szczegółowe dane zostały zaprezentowane poniżej:

(% r/r)

2013 2012

PKB

1,6

1,9

Spożycie ogółem

1,1

1,0

w tym spożycie indywidualne Akumulacja brutto w tym nakłady brutto na środki trwałe Popyt krajowy

0,8

1,2

-5,0

-4,2

-0,4

-1,7

-0,2

-0,1

Źródło: GUS

Według informacji GUS podanej w styczniu, w IV kwartale 2013 r. tempo wzrostu gospodarczego Polski było wyższe niż dynamika PKB osiągnięta w III kwartale, wynosząca wówczas 1,9% r/r. GUS poinformował także, że w IV kwartale 2013 r. oczekiwane jest wzmocnienie pozytywnych tendencji we wszystkich obszarach gospodarki, zarówno w popycie inwestycyjnym, jak i konsumpcyjnym. Ministerstwo Finansów w styczniu oszacowało, że w IV kwartale tempo wzrostu PKB wyniosło ok 3% r/r.  W 2013 r. odnotowano wzrost dynamiki produkcji przemysłowej w porównaniu do 2012 r., jak również pogłębienie ujemnej dynamiki produkcji budowlano-montażowej. Dynamika produkcji przemysłowej wyniosła 2,2% r/r, wobec 1,0% r/r w 2012 r. Dynamika produkcji budowlano-montażowej ukształtowała się na poziomie -12,0%, wobec -1% r/r w 2012 r. W grudniu 2013 r. dynamika produkcji przemysłowej oraz budowlano-montażowej ukształtowała się korzystniej, wynosząc odpowiednio: 6,6% r/r i 5,8% r/r.  W styczniu koniunktura w sektorze przemysłu pozostała dobra. Indeks PMI dla tego sektora wzrósł do poziomu 55,4 (wartość najwyższa od stycznia 2011 r.) z 53,2, powyżej oczekiwań na poziomie 54,0. Do wzrostu wskaźnika PMI w największym stopniu przyczynił się wzrost subindeksu produkcji, nowych zamówień oraz zatrudnienia. Wartość subindeksu nowych zamówień była najwyższa od trzech lat, co związane było z rosnącym poziomem zamówień eksportowych, natomiast subindeks zatrudnienia osiągnął poziom najwyższy od początku notowań (t.j. od czerwca 1998).  W 2013 r. dynamika sprzedaży detalicznej obniżyła się do 2,3% r/r, wobec 5,6% r/r w 2012 r. W grudniu 2013 r. zanotowano natomiast wzrost tego wskaźnika do 5,8% r/r z 3,8% r/r w listopadzie. Najwyższe tempo wzrostu sprzedaży detalicznej w tym ujęciu wystąpiło w przypadku pojazdów mechanicznych (28,8% r/r), mebli, RTV, AGD (10,6% r/r), odzieży i obuwia (8,5% r/r). Obniżenie dynamiki sprzedaży detalicznej zanotowano jedynie w przypadku paliw (dynamika ta wyniosła -5,0% r/r).  W grudniu 2013 r. stopa bezrobocia rejestrowanego zwiększyła się do 13,4% z 13,2% w listopadzie, wobec prognoz na poziomie 13,6%. W grudniu 2012 r. stopa bezrobocia rejestrowanego również wyniosła 13,4%. Utrzymanie się tego wskaźnika na poziomie niezmienionym w porównaniu do roku poprzedniego (co miało miejsce po raz pierwszy od 2007 r.) może stanowić przejaw zahamowania jego tendencji wzrostowej. W grudniu 2013 r. zarejestrowanych było 2,16 mln osób bezrobotnych.  W grudniu 2013 r. przeciętne miesięczne wynagrodzenie brutto w sektorze przedsiębiorstw, w których liczba pracujących przekracza 9 osób wyniosło 4221,50 PLN, jak wynika z danych

7

Departament Analiz i Skarbu GUS opublikowanych w styczniu br. W relacji do grudnia 2012 r. odnotowano jego wzrost o 2,7% r/r. W całym 2013 r. przeciętne miesięczne wynagrodzenie w sektorze przedsiębiorstw wyniosło 3837,20 zł. W grudniu 2013 r. w przedsiębiorstwach było zatrudnionych 5,5 mln osób (wzrost o 0,3% w porównaniu do analogicznego miesiąca poprzedniego roku).  W grudniu 2013 r. wskaźnik inflacji CPI, zgodnie z prognozami, ukształtował się na poziomie 0,7% r/r, wobec 0,6% r/r w listopadzie, jak wynika z danych Głównego Urzędu Statystycznego, opublikowanych w styczniu. W 2013 roku średnioroczna inflacja wyniosła natomiast 0,9% (poziom najniższy od 2003 r., w którym inflacja średnioroczna wyniosła 0,8%). Najwyższe roczne dynamiki wzrostu cen w grudniu 2013 r. odnotowano w przypadku napojów alkoholowych i wyrobów tytoniowych (3,7%), wydatków związanych z rekreacją i kulturą (3,3%) kosztów użytkowania mieszkania i nośników energii (2,2%), wydatków związanych ze zdrowiem (1,9%). Ujemne roczne dynamiki cen zostały zaobserwowane w obszarach tj: łączność (-11,6%), edukacja (-6,0%), odzież i obuwie (-4,9%). Wskaźnik inflacji bazowej bez cen żywności i energii w grudniu 2013 r. wyniósł 1,0% r/r, wobec prognoz i poziomu z poprzedniego miesiąca, wynoszących 1,1% r/r.

Finanse publiczne 2. Czy aby oprocentowanie lokaty było np. równe 16% (wartość z przedziału 12-20), stopa  Deficyt budżetu państwa w 2013 roku był niższy o co najmniej 8 mld PLN w stosunku zwrotu każdej ze spółek z osobna musi wynosić po 16% czy średnia stopa zwrotu 8 spółek do planowanych 51,6 mld PLN, jak wynika z informacji Ministerstwa Finansów podanej ma wynosić 16%? w styczniu. Według szacunków MF, dochody były wyższe o 2,5-3 mld PLN.  W III kwartale 2013 r. relacja długu doPozdrawiam, PKB, według metodologii ESA95, wyniosła 58,0%, wobec 58,3% kwartał wcześniej oraz wobec 55,7 w III kwartale 2012 r., jak wynika z danych Eurostat opublikowanych w styczniu. WArtur końcuMikaFin grudnia Ministerstwo Finansów poinformowało, że według szacunków, relacja długu publicznego do PKB według polskiej metodologii będzie w 2013 roku kształtować się poniżej 55%, natomiast według definicji unijnej - poniżej 58%. MF poinformowało także, że ostateczna relacja długu publicznego do PKB za 2013 rok zostanie podana w maju 2014 roku po zebraniu danych o zadłużeniu wszystkich jednostek sektora finansów publicznych i podaniu przez GUS informacji o nominalnym PKB. Na koniec 2012 roku państwowy dług publiczny stanowił 52,7% PKB, natomiast liczony według metodologii ESA 95 - ukształtował się na poziomie 55,6% PKB. W budżecie na 2014 rok r. założono, że tegoroczny państwowy dług publiczny będzie wynosił 54,8% PKB.  Według styczniowej informacji Ministerstwa Finansów, 50% potrzeb pożyczkowych państwa na 2014 r. miało zostać sfinansowane do końca stycznia br., co spowodowane jest korzystnymi uwarunkowaniami rynkowymi oraz wysokimi ocenami Polski dokonywanymi przez instytucje międzynarodowe. Potrzeby pożyczkowe państwa na 2014 r. zostały oszacowane w wysokości 131,8 mld PLN.  W styczniu Rada Ministrów podjęła uchwałę w sprawie przyjęcia projektu Umowy Partnerstwa na lata 2014-2020, przedłożoną przez ministra infrastruktury i rozwoju. Umowa Partnerstwa dotyczy strategii interwencji funduszy europejskich w ramach trzech polityk unijnych: polityki spójności, wspólnej polityki rolnej i wspólnej polityki rybołówstwa w Polsce w latach 20142020. Instrumentami realizacji Umowy są krajowe programy operacyjne i regionalne programy operacyjne. Rada Ministrów przyjęła ponadto projekty sześciu krajowych programów operacyjnych na lata 2014–2020. Treść umowy partnerstwa, jak i projekty programów operacyjnych, będą wymagały zgody Komisji Europejskiej, z którą rozpoczną się negocjacje w tej sprawie.

8

Departament Analiz i Skarbu Polska Wzrost gospodarczy PKB Wpływ poszczególnych składowych na wzrost PKB

Dynamika PKB wyrównana sezonowo

7,0

3,0

3,5

4,0

3,6

3,1

2,4

1,9

1,7

1,3

2,8

3,0

0,7 0,5 0,8

1,0

2,2

0,0

1,7

2,0

1,4 1,0

1,1

0,9

1,3

1,7

1,4

0,8

0,7

0,5

1,2

1,2

0,8

1,0

0,8 0,8 0,4

0,3 0,0

0,1

0,3

0,5 0,6

Q3 12

Q2 12

Q1 12

Q4 11

Q3 11

Q2 11

Q1 11

Q4 10

Q3 10

Q2 10

Q1 10

Q3 13

Q1 13

Q2 13

0,0 Q4 12

Q3 12

Q2 11

Q1 11

Q4 10

Q3 10

Q2 10

Q1 10

Q4 09

Q3 09

-5,0

Q2 12

-4,0

Q1 12

-3,0

Q4 11

-2,0

Q3 11

Eksport netto Zmiana zapasów Inwestycje Konsumpcja publiczna Konsumpcja prywatna PKB r/r

Q4 09

-1,0

Q3 09

2,0

3,7 2,7

4,5

Q3 13

3,2

4,3 4,0

Q2 13

4,0

PKB kw/kw 3,8

4,6 4,8

4,6

Q1 13

5,0

4,9 4,7 4,5 4,3 4,4 4,2

PKB r/r

Q4 12

6,0

5,0

Źródło: Dane GUS

Projekcja inflacji i PKB NBP – lipiec 2013 r. i poprzednie Kolejne projekcje PKB (% ; r/r)

Kolejne projekcje inflacji (% ; r/r) 4,2 4,0 3,8 3,6 3,4 3,2 3,0 2,8 2,6 2,4 2,2 2,0 1,8 1,6 1,4 1,2 1,0 0,8 0,6 0,4

Lipiec 2013

0,8

Listopad 2013

0,6

Q4 15

Q3 15

Q2 15

Q1 15

Q4 14

Q3 14

Q1 14

Q4 13

Q3 13

Q2 13

Q1 13

Q4 12

Q3 12

Q2 12

Q2 14

Rzeczywisty przebieg dynamiki PKB

0,4

Q4 15

1,0

Q3 15

Marzec 2013

1,2

Q2 15

1,4

Q1 15

1,6

Q4 14

1,8

Q3 14

2,0

Q2 14

2,2

Q1 14

2,4

Rzeczywisty przebieg inflacji CPI

Q4 13

2,6

Listopad 2013

Q3 13

2,8

Lipiec 2013

Q2 13

3,0

Q1 13

3,2

Marzec 2013

Q4 12

3,4

Q3 12

3,6

Q2 12

3,8

Produkcja przemysłowa Produkcja przemysłowa i budowlano montażowa

Wskaźniki klimatu koniunktury i PMI dla przemysłu

12

30

8

6,6

4

56

55,6

12

54

6

52

0

50

-6

48

-12

46

20

10 5,8

0

18

0

-4

-10

-18

44 Przetwórstwo przemysłowe

-24

40

PMI (p.o.)

sty-14

lis-13

wrz-13

lip-13

maj-13

mar-13

sty-13

lis-12

lip-12

wrz-12

maj-12

mar-12

sty-12

lis-11

lip-11

wrz-11

maj-11

38 mar-11

-36 lis-10

gru 13

paź 13

sie 13

cze 13

kwi 13

-30 lut 13

gru 12

paź 12

sie 12

cze 12

kwi 12

lut 12

gru 11

sie 11

paź 11

cze 11

kwi 11

lut 11

gru 10

Handel

-30

Produkcja budowlano-montażowa (%; r/r; p.o.)

-12

42

Budownictwo

-20

Produkcja przemysłowa (%; r/r; l.o.)

sty-11

-8

Źródło: Dane GUS, Markit Economics

9

Departament Analiz i Skarbu Produkcja i nastroje producentów przemysłowa budow.-montaż. PMI Wskaźniki ogólnego klimatu koniunktury Data % r/r % r/r pkt. przetwórstwo przem. budownictwo handel grudzień 2012 -9,6 -24,9 48,5 -14,3 -24,2 -8,8 styczeń 2013 0,4 -16,1 48,6 -8,9 -24,7 -10,3 październik 2013 4,6 -3,2 53,4 -1,0 -18,9 -4,7 listopad 2013 3,0 -2,9 54,4 -3,1 -19,6 -4,8 grudzień 2013 6,6 5,8 53,2 -6,4 -18,6 -3,9 styczeń 2014 55,6 0,5 -14 -1,6

Sprzedaż detaliczna Sprzedaż detaliczna

Wskaźniki konsumenckie

20

-10 -15

15 -20 10

-25 5,8 -30

5 4,1

-35

0 -40

lis-13

sty-14

lip-13

wrz-13

maj-13

mar-13

lis-12

sty-13

lip-12

wrz-12

maj-12

mar-12

lis-11

sty-12

lip-11

sty-11

wrz-11

Wyprzedzający ufności konumentów (WWUK)

mar-11

gru-13

sie-13

paź-13

cze-13

lut-13

kwi-13

gru-12

sie-12

Bieżący ufności konsumentów (BWUK)

-45

paź-12

cze-12

lut-12

kwi-12

gru-11

sie-11

paź-11

cze-11

lut-11

gru-10

-5

kwi-11

Sprzedaż detaliczna (ujęcie realne; %; r/r)

maj-11

Sprzedaż detaliczna (ceny bieżące; %; r/r)

Handel zagraniczny Handel zagraniczny - dynamika 35%

Handel zagraniczny - wolumen miesięcznie -7%

Deficyt na RB w relacji do PKB (p.o.)

Eksport (mln EUR; l.o.)

mld EUR

Import (%; r/r; l.o.)

30%

1,0

mld EUR

Import (mln EUR; l.o.)

Eksport (%; r/r; l.o.)

-6%

Saldo HZ (mln EUR; p.o.)

14

25%

0,5

-5%

20% 15%

13

0,0

12

-0,5

11

-1,0

10

-1,5

-4%

10% -3% 5%

1,2% -2%

0%

-0,8%

-5%

lis-13

wrz-13

lip-13

maj-13

mar-13

lis-12

sty-13

wrz-12

lip-12

maj-12

mar-12

lis-11

sty-12

lip-11

wrz-11

maj-11

mar-11

lis-10

sty-11

lis-13

wrz-13

lip-13

maj-13

mar-13

lis-12

sty-13

wrz-12

lip-12

maj-12

mar-12

lis-11

sty-12

wrz-11

lip-11

maj-11

mar-11

lis-10

-1% sty-11

-10%

15

Źródło: Dane NBP

Rynek pracy Bezrobocie i zatrudnienie

Stopa bezrobocia w latach 2009-2013

Dynamika zatrudnienia w sektorze przedsiębiorstw (%; r/r)

5,0%

%

15,0

15,0

2013

14,5

Stopa bezrobocia (%; p.o.)

2012

14,5

4,0%

2011

14,0

2010

14,0

3,0%

13,5 13,4

13,5

2,0% 13,0

13,4

2009

13,0 12,5

1,0% 0,3 0,0%

12,5 12,0 12,0 11,5

gru 13

paź 13

sie 13

cze 13

kwi 13

lut 13

gru 12

paź 12

sie 12

cze 12

lut 12

kwi 12

gru 11

paź 11

sie 11

cze 11

11,0

kwi 11

-2,0%

lut 11

11,5 11,0 gru 10

-1,0%

10,5 10,0 sty

lut

mar

kwi

maj

cze

lip

sie

wrz

paź

lis

gru

Źródło: Dane GUS

10

Departament Analiz i Skarbu

Podaż pieniądza

*

Pieniądz M3, gotówka w obiegu, należności r/r

Depozyty i kredyty r/r

20%

Kredyty - wolumen Depozyty - wolumen Kredyty - zmiana r/r Depozyty - zmiana r/r

16% 14%

15%

950 900

12% 10%

850

10% 800 8% 750

5%

6% 700

4% 0%

gru 13

sie 13

paź 13

cze 13

lut 13

kwi 13

gru 12

sie 12

paź 12

cze 12

lut 12

kwi 12

gru 11

sie 11

kwi 11

paź 11

600

cze 11

0% lut 11

650

gru 10

2%

gru 13

sie 13

paź 13

cze 13

lut 13

kwi 13

gru 12

sie 12

paź 12

cze 12

lut 12

gru 11

sie 11

paź 11

cze 11

lut 11

kwi 11

gru 10

-5%

kwi 12

Kredyty dla gospodarstw domowych Kredyty dla przedsiębiorstw Gotówka w obiegu Podaż pieniądza M3

Źródło: Dane NBP

gotówka w obiegu

Podaż pieniądza w Polsce M1

M2

M3

nominał dynamika nominał dynamika nominał dynamika nominał dynamika Data (mld PLN) (r/r) (mld PLN) (r/r) (mld PLN) (r/r) (mld PLN) (r/r) listopad 12 102,7 3,2% 452,8 2,4% 879,0 7,5% 902,4 8,0% grudzień 12 101,7 2,3% 457,4 0,9% 882,1 5,4% 901,8 5,7% październik 13 113,2 9,7% 540,9 18,3% 931,0 6,5% 947,2 6,1% listopad 13 113,2 10,2% 536,2 18,4% 935,1 6,4% 955,4 5,9% grudzień 13 113,7 11,8% 538,8 17,8% 934,7 6,0% 953,4 5,7% Źródło: Dane NBP

Inflacja Inflacja Ujęcie r/r

Ujęcie m/m

5%

1,5%

Bazowa netto* CPI Cel inflacyjny NBP Granica odchyleń

4%

Bazowa netto* CPI

1,0%

3% 0,5% 2% 0,1% 1,0%

0,0%

1% -0,1% 0,7% gru 13

paź 13

sie 13

kwi 13

cze 13

lut 13

gru 12

paź 12

sie 12

kwi 12

cze 12

lut 12

gru 11

sie 11

paź 11

cze 11

kwi 11

lut 11

gru 13

paź 13

sie 13

cze 13

kwi 13

lut 13

gru 12

paź 12

sie 12

cze 12

kwi 12

lut 12

gru 11

paź 11

sie 11

cze 11

kwi 11

lut 11

gru 10

gru 10

-0,5%

0%

Źródło: Dane GUS, NBP: * wskaźnik inflacji bazowej po wyłączeniu cen żywności i energii

*

Dane dotyczące kredytów i depozytów przedstawiane są w niniejszym raporcie zgodnie z klasyfikacją przyjętą w publikacji NBP „Podaż pieniądza M3 i czynniki jego kreacji”

11

Departament Analiz i Skarbu Finanse publiczne Wykonanie deficytu budżetu państwa w 2013 r. sty lut mar Maksymalny deficyt po nowelizacji 0

kwi

maj

cze

lip

sie

wrz

paź

Finansowanie potrzeb pożyczkowych budżetu państwa lis

gru

55,0 harmonogram na 2013 r.

-8,4 -10

60

październik 2013

50 -21,7

listopad 2013 -24,5

-25,9 -25,9 -26,8 -31,7 -31,0

40

-29,6 -39,5 -38,6

-20

30 -30

25,5

20

16,9

15,2

11,4 10

-40

7,0

5,0

-43,6* -50

0,0 0

-51,6 Deficyt budżetowy (mld PLN)

-5,8

-10

Maksymalny deficyt po nowelizacji

-60

2,2

obligacje

bony skarb.

prywatyzacja

śr. z ub. r.

zagraniczne

*Wg MF deficyt budżetowy w 2013 r. był o ok. 8 mld PLN niższy niż zakładano. Źródło: Dane MF

Dług publiczny w relacji do PKB, wg metodologii krajowej i UE 60% 58,0% 56,2%

55,6%

54,9% 55% 54,8%

50,9% 52,8%

53,4% 52,7% 49,9%

50%

48,4% 47,5% 47,7%

47,1%

46,7%

49,8%

47,8% 47,1% 45%

43,6%

47,1%

51,1% 50,8% 50,1%

47,8% 45,0% 46,9%

47,1%

45,7%

47,1% 46,2%

44,8%

Dług sektora general government (ESA 95) 42,2%

Państwowy Dług Publiczny (metodologia krajowa)

Prognoza MF

40%

2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 Źródło: MF, Strategia zarządzania długiem sektora finansów publicznych w latach 2004-2007

12

Departament Analiz i Skarbu

Realizacja dochodów i wydatków budżetu państwa Wpływy z podatków pośrednich (miesięcznie) 18

mld PLN

Wpływy z podatku CIT (miesięcznie) 7

2013 (pośrednie bez akcyzy)

mld PLN

2012 (pośrednie bez akcyzy)

16

6

2012 (akcyza)

14

2013 (akcyza)

2012

2013

5

12

11,1

4 9,1

10

3

9,8

8

5,3

6

2,3

2,1

5,3 4

2,2

2 1

4,9

Wpływy z podatków pośrednich - narastająco 30 121,4

2013 (pośrednie bez akcyzy)

112,3

2012 (pośrednie bez akcyzy)

grudzień

listopad

październik

wrzesien

sierpień

lipiec

czerwiec

maj

Wpływy z podatku CIT - narastająco

140 mld PLN 120

kwiecień

marzec

styczeń

grudzień

listopad

październik

wrzesien

sierpień

lipiec

czerwiec

maj

kwiecień

marzec

luty

styczeń

luty

0

2

mld PLN

25,1 25

22,9

2012 (akcyza)

100

2013 (akcyza)

106,4

20 21,1

80 60,4

15

60 10

55,0

40

2012

120

90

80

*Od października 2013 plan po nowelizacji

grudzień

listopad

październik

wrzesien

sierpień

czerwiec

maj

Wpływy z podatku CIT (% planu*) 92,7 92,8

%

kwiecień

marzec

luty

Wpływy z podatków pośrednich (% planu*) 100

lipiec

2013

styczeń

grudzień

listopad

październik

wrzesien

sierpień

lipiec

czerwiec

maj

kwiecień

0

marzec

0 luty

5

styczeń

20

100 85,4

70

%

*Od października 2013 plan po nowelizacji

95,8

80

94,4

86,0

60 50

60

40 40

30 2012

2012

wrzesien

sierpień

lipiec

czerwiec

maj

kwiecień

marzec

luty

styczeń

grudzień

listopad

wrzesien

sierpień

lipiec

czerwiec

maj

kwiecień

marzec

luty

styczeń

0

grudzień

0

2013

listopad

20

10

październik

2013

październik

20

Źródło: MF

13

Departament Analiz i Skarbu Polskie skarbowe papiery wartościowe Polskie SPW w portfelach kluczowych grup inwestorów Banki

Zadłużenie SP z tytułu SPW i zmiany miesięczne 600 mld zł mld zł

Fundusze emerytalne

574,3

550

10

193,2

180 160

500

140

0

125,8

450

120

-10 Wartość nominalna

114,7

Obligacje skarbowe

gru 13

wrz 13

cze 13

gru 12

mar 13

wrz 12

cze 12

gru 11

cze 11

gru 10

mar 11

wrz 10

-20

Zmiany SPW w portfelach inwestorów zagranicznych 15

Bony skarbowe

200

cze 10

gru 09

gru 09 lut 10 kwi 10 cze 10 sie 10 paź 10 gru 10 lut 11 kwi 11 cze 11 sie 11 paź 11 gru 11 lut 12 kwi 12 cze 12 sie 12 paź 12 gru 12 lut 13 kwi 13 cze 13 sie 13 paź 13 gru 13 SPW w portfelach inwestorów zagranicznych m ld zł

mar 12

zmiany miesięczne

400

80

wrz 11

100

220

20

mld zł

200

mar 10

220

Inwestorzy zagraniczni

mld zł

10

180

5

160 0

140

100

-10

Bony skarbowe Obligacje skarbowe

gru 10 lut 11 kwi 11 cze 11 sie 11 paź 11 gru 11 lut 12 kwi 12 cze 12 sie 12 paź 12 gru 12 lut 13 kwi 13 cze 13 sie 13 paź 13 gru 13

-5

gru 10 lut 11 kwi 11 cze 11 sie 11 paź 11 gru 11 lut 12 kwi 12 cze 12 sie 12 paź 12 gru 12 lut 13 kwi 13 cze 13 sie 13 paź 13 gru 13

120

Źródło: MF, obliczenia własne

Polskie SPW w portfelach kluczowych grup inwestorów (mld PLN) Data grudzień 2012 listopad 2013 grudzień 2013 zmiana m/m zmiana r/r

Zadłużenie SP z tytułu SPW, w tym: obligacje 527,4 583,5 574,3 -9,2 47,0

bony 6,1 0,0 0,0 0,0 -6,1

razem 533,5 583,5 574,3 -9,2 40,9

Banki wartość udział 91,5 17,2% 118,5 20,3% 114,7 20,0% -3,8 -0,3 p.p. 23,2 2,8 p.p.

Inwestorzy zagraniczni wartość udział 190,5 35,7% 192,1 32,9% 193,2 33,6% 1,1 0,7 p.p. 2,7 -2,1 p.p.

Fundusze emerytalne wartość udział 117,7 22,1% 128,2 22,0% 125,8 21,9% -2,5 -0,1 p.p. 8,0 -0,2 p.p.

Źródło: MF, obliczenia własne: SPW – skarbowe papiery wartościowe, SP – Skarb Państwa, wartość i udział – w relacji do wartości SPW (razem)

14

Departament Analiz i Skarbu

Europa Prognozy gospodarcze 

Międzynarodowy Fundusz Walutowy w publikacji World Economic Outlook Update zaprezentował zaktualizowane prognozy globalnego wzrostu gospodarczego, w tym prognozy dynamiki PKB dla Europy. Wg MFW, dla gospodarki strefy euro przełom 2013 i 2014 r. jest punktem zwrotnym, w którym wyjdzie z recesji i powróci do stabilnego rozwoju. Po spadku PKB w 2013 r. o 0,4% Fundusz prognozuje wzrost na poziomie 1,0% w 2014 r. i 1,4% w 2015 r. – nieco powyżej prognoz z października ub.r. Wysoki poziom zadłużenia państw strefy euro, zarówno sektora finansów publicznych, jak i prywatnego, będzie ograniczał popyt wewnętrzny strefy, przy pozytywnym wpływie popytu zagranicznego na PKB. Wzrost gospodarczy we Włoszech, Hiszpanii czy Portugalii będzie nieco niższy niż m.in. w Niemczech, Francji czy Wielkiej Brytanii ze względu na proces konsolidacji finansów publicznych. Znacznie podwyższona została prognoza wzrostu dla Wielkiej Brytanii, m.in. ze względu na rządowy program zwiększenia dostępu do kredytu dla przedsiębiorstw i gospodarstw domowych oraz wzrost zaufania do gospodarki. PKB kraju wzrośnie o 2,4% w 2014 r. i o 2,2% w 2015 r. Wzrost PKB w krajach Europy Środkowo-Wschodniej przyspieszy z 2,5% w 2013 r. do 2,8% w 2014 r. i 3,1% w 2015 r.



Europejski Bank Odbudowy i Rozwoju przedstawił prognozę dla Europy Środkowo – Wschodniej, zgodnie z którą oczekuje wzrostu PKB w regionie o 2,2% w 2014 r. (koszyk krajów regionu jest nieco inny niż w przypadku MFW). EBOR oczekuje, że w tym roku z recesji wyjdzie m.in. Chorwacja, a gospodarki Polski, Węgier i Słowacji przyspieszą. Niekorzystnie kształtuje się natomiast sytuacja Słowenii, gdzie problemy m.in. sektora bankowego przyczynią się do jeszcze większego spadku PKB.



Rząd Niemiec oczekuje wzrostu PKB kraju w 2014 r. o 1,8%, wobec 0,4% w 2013 r. W 2015 r. oczekiwany jest dalszy wzrost dynamiki PKB do ok. 2%.

Bieżąca koniunktura 

Produkcja przemysłowa w strefie euro wzrosła w listopadzie o 3,0% r/r – najszybciej od połowy 2011 r. Produkcja rosła w kategoriach: dobra inwestycyjne (4,4% r/r), dobra pośrednie (3,3% r/r) oraz dobra konsumpcyjne (3,1% r/r). Spadła natomiast produkcja dóbr trwałego użytku (-0,8% r/r) i energii (-0,5% r/r). Największe wzrosty miały miejsce w Irlandii (13,2% r/r), na Słowacji (12,7% r/r) i w Czechach (8,8% r/r). Wyższą dynamikę w sektorze przemysłowym odnotowano także w największych gospodarkach europejskich: w Niemczech (4,0% r/r), Francji (1,6% r/r), Wielkiej Brytanii (2,3% r/r), we Włoszech (1,4% r/r) czy w Hiszpanii (1,0% r/r). Stopniowe przyspieszenie produkcji przemysłowej w strefie euro odzwierciedla globalną poprawę oczekiwań przedsiębiorców odnośnie koniunktury gospodarczej oraz wzrost popytu, szczególnie spoza strefy euro. W Niemczech nowe zamówienia dla przemysłu wzrosły w listopadzie o 6,9% r/r, przy czym wzrost niemal w całości był efektem popytu spoza strefy euro i dotyczył przede wszystkim dóbr inwestycyjnych. Wysoko perspektywę gospodarczą oceniają również niemieccy inwestorzy – indeks instytutu ZEW w grudniu i styczniu znajdował się na najwyższym od 8 lat poziomie, przy czym przedsiębiorcy oczekiwali stopniowej poprawy koniunktury w całej strefie euro. Wyraźny wzrost wskaźników koniunktury PMI dla przemysłu w styczniu (do 54 pkt. w strefie euro, 56,5 w Niemczech, 49,3 we Francji, 53,1 we

15

Departament Analiz i Skarbu Włoszech, 52,2 w Hiszpanii i 51,2 w Grecji) pozwala oczekiwać kontynuacji pozytywnego trendu w kolejnych miesiącach. Produkcja w europejskim sektorze budowlanym natomiast w dalszym ciągu się zmniejsza. W listopadzie dynamika produkcji budowlanej wyniosła -0,6% r/r, wobec -1,1% r/r miesiąc wcześniej. Obecnie wartość produkcji w budownictwie w strefie euro jest niższa o blisko 30% niż u szczytu koniunktury na przełomie 2006 i 2007 r., od którego to momentu kontynuowany jest spadek. Pewne pozytywne sygnały pojawiły się natomiast w krajach Europy Południowej, gdzie spadki w budownictwie wyhamowały i w niektórych państwach widoczny jest stopniowy powrót do wzrostów. 

Sprzedaż detaliczna w strefie euro przyspieszyła w listopadzie rosnąc o 1,6% r/r, wobec spadku o 0,3% r/r w październiku. Sprzedaż rosła najszybciej w Luksemburgu (12,6% r/r), Estonii (5,7% r/r) i na Łotwie (5,0% r/r). Przyspieszenie było jednak widoczne również w dużych gospodarkach strefy: Francji (2,4% r/r) czy w Niemczech (1,6% r/r), ale także w Hiszpanii (2,1% r/r), Portugalii (3,5% r/r) i Irlandii (1,6% r/r). Pozytywny wpływ na sprzedaż w strefie euro mogły mieć poprawiające się od kilku miesięcy nastroje konsumentów, a więc również ich skłonność do zakupów, oraz utrzymująca się na niskim poziomie inflacja. Utrzymanie się dodatniej dynamiki sprzedaży w dłuższym terminie może być jednak trudne ze względu na wysoką stopę bezrobocia i malejące zatrudnienie. Wsparcia dla konsumpcji nie stanowi również kredyt – dynamika kredytów dla gospodarstw domowych w strefie jest zbliżona do 0,0% r/r.



2013 rok był szóstym z rzędu, w którym odnotowano spadek sprzedaży samochodów w strefie euro. Sprzedaż w ubiegłym roku była o 25% niższa niż w 2012 r. Pozytywnym sygnałem jest wzrost sprzedaży samochodów w grudniu m.in. we Francji (o 9,4% r/r), w Wielkiej Brytanii (o 25% r/r), we Włoszech (1,4% r/r), w Hiszpanii (18,2% r/r) czy Belgii (12,3% r/r). Wg Moody’s dane jednak nie świadczą jeszcze o rozpoczęciu nowego, stałego trendu wzrostowego sprzedaży samochodów ze względu na wciąż nie najlepsze fundamenty wzrostu gospodarczego strefy. Dotychczasowa słabość rynku doprowadziła do znacznego wzrostu wolnych mocy przerobowych w fabrykach samochodowych.



W listopadzie bilans handlowy strefy euro wzrósł do 17,1 mld EUR (12,5 mld EUR w październiku), przy spadku eksportu do 160,8 mld EUR i importu do 143,7 mld EUR. Od końca 2012 r. widoczny jest spadek importu strefy euro wobec dosyć stabilnego eksportu, dzięki czemu w 2013 r. wypracowana została nadwyżka w handlu zagranicznym – wg danych Eurostatu od stycznia do października wyniosła 139 mld EUR. Pozytywnym sygnałem dla strefy, a także dla Polski, jest wzrost eksportu notowany przez Niemcy od 6 miesięcy. Silny popyt na niemieckie towary zgłaszają przede wszystkim państwa spoza strefy euro.



Stopa bezrobocia w strefie euro pozostawała w listopadzie na notowanym od kilku miesięcy poziomie 12,1%. Spośród państw członkowskich, w relacji do listopada ubiegłego roku, największy wzrost bezrobocia odnotowano na Cyprze (do 17,3%), we Włoszech (do 12,7%), w Grecji (do 27,4%) i Holandii (do 6,9%). Największe spadki miały miejsce w Irlandii (do 12,3%), na Łotwie (do 14,0%), Litwie (do 13,0%), w Portugalii (do 15,5%) i na Węgrzech (do 9,5%). Zatrudnienie w strefie euro wciąż spada w relacji rocznej, choć głównie za sprawą państw pogrążonych w recesji. W Niemczech natomiast w 2013 r. poziom zatrudnienia wzrósł do najwyższego poziomu w historii równego 41,8 mln osób, po wzroście o 232 tys. os. w relacji do 2012 r. Jednocześnie powstają obawy, że planowane wprowadzenie przez rząd płacy minimalnej może zwiększyć stopę bezrobocia. Korzystna sytuacja na niemieckim rynku pracy wpłynie pozytywnie na popyt wewnętrzny kraju. Jednocześnie rząd Niemiec chce podjąć działania, które pozwoliłyby na zwiększenie udziału popytu krajowego w PKB, którego głównym czynnikiem wzrostu dotychczas był eksport netto.

16

Departament Analiz i Skarbu



Inflacja HICP w strefie euro spadła w grudniu do 0,8% r/r z 0,9% r/r w listopadzie. Spadła również miara inflacji bazowej (po wyłączeniu cen żywności i energii) – do 0,9% r/r z 1,1% r/r miesiąc wcześniej. Ceny rosły w kategorii żywność, alkohol i tytoń (1,8% r/r), usługi (1,0% r/r) i dobra przemysłowe z wyłączeniem energii (0,3% r/r). Ceny energii w relacji rocznej pozostały bez zmian. Inflacja HICP w strefie euro utrzymuje się poniżej celu inflacyjnego EBC (określonego jako blisko, lecz poniżej 2,0% r/r) od lutego 2013 r., natomiast w grudniu w każdym z państw strefy inflacja znajdowała się poniżej celu. Prezes EBC tłumaczył również, że grudniowy wskaźnik HICP został nieco zaniżony przez zmianę w metodologii liczenia inflacji w Niemczech, jednak bez wpływu na kolejne odczyty. Zdaniem EBC dynamika cen w strefie już nie powinna spadać, m.in. ze względu na oczekiwane ożywienie gospodarcze, jednak wg MFW niska inflacja lub deflacja mogą stanowić faktyczne zagrożenie dla regionu, m.in. poprzez zmniejszenie wpływów podatkowych.



Zgodnie z raportem NBP pt. „Sytuacja gospodarcza w krajach Europy Środkowej i Wschodniej”, gospodarka regionu od I kw. 2013 r. znajduje się na ścieżce wzrostu. Po wyhamowaniu PKB krajów ESW do 0,0% r/r w IV kw. 2012 r., dynamika ta stopniowo rosła do 1,3% r/r w III kw. 2013 r. Przyspieszenie w państwach regionu wiązało się głównie z ożywieniem gospodarczym w strefie euro i wzrostem popytu zagranicznego, szczególnie w sektorze przemysłowym, w efekcie czego głównym czynnikiem wzrostu PKB w krajach ESW był eksport netto. W II i III kw. 2013 r. powoli rosnąć zaczęła również konsumpcja prywatna, za sprawą poprawiających się nastrojów konsumentów, co doprowadziło do większej skłonności do zakupów, a także ograniczania tempa konsolidacji fiskalnej. Dalszy wzrost hamowały wciąż trudna sytuacja na rynku pracy i proces oddłużania gospodarstw domowych. Zgodnie z prognozami na lata 2014-2015 wzrost gospodarczy w regionie państw ESW powinien powoli przyspieszać, poprzez dalsze przyspieszenie eksportu, ale także popytu krajowego – konsumpcji i inwestycji. Ryzykiem dla regionu może być spowolnienie w strefie euro, przedłużający się proces oddłużania sektora prywatnego oraz wzrost globalnej awersji do ryzyka i wycofanie inwestorów zagranicznych.

Finanse publiczne i stabilność finansowa 

Eurostat przedstawił dane o wielkości długu publicznego w III kw. 2013 r. w krajach Unii Europejskiej. W relacji do analogicznego kwartału rok wcześniej w UE 28 dług ten wzrósł o 1,9 p.p. do 86,8% PKB i łącznej nominalnej wartości 11 310,5 mld EUR. W strefie euro w tym czasie dług wzrósł o 2,7 p.p. do 92,6% PKB. Najwyższy poziom zadłużenia w relacji do PKB miały: Grecja (171,8%), Włochy (132,9%) i Portugalia (128,7%). Najmniej zadłużonymi państwami w UE28 są: Estonia (10,0% PKB), Bułgaria (17,3% PKB) i Luksemburg (27,7% PKB).

17

Departament Analiz i Skarbu Dług publiczny (% PKB) - Europa Zachodnia

Dług publiczny (% PKB) - Europa Środkowo-Wschodnia 180

180

171,8

2012 Q3

2013 Q3

2013 Q3

160 140

Zmiana roczna w pkt. proc.

Zmiana roczna w pkt. proc. Łotwa

Niemcy -2,7 UE28

1,9

UK

2,2

-2,1

Litwa

-0,7

Strefa euro

2,7

Estonia

0,6

Francja

3,0

Czechy

0,7

Włochy

5,9

Irlandia

Węgry

7,7

Portugalia

1,2

UE28

8,2

Hiszpania

14,3

Grecja

9,4 10,0

0

40,1 38,0

0

40,3 39,6

20

45,3 46,0

20

51,4 57,2

40

55,7 58,0

40

79,0 80,2

60

84,9 86,8

84,9 86,8

86,9 89,1

80

81,1 78,4

60

89,9 92,6

93,4 79,1

84,3

80

89,7 92,7

100

109,6

100

120

117,1 124,8

120

120,5 128,7

127,0 132,9

140

2012 Q3

151,9

160

1,9

Polska

2,3

19,9

Cypr -5,0

Słowacja

25,3 0,0

5,0

10,0

15,0

20,0

25,0

30,0

5,8 -4,0

-2,0

0,0

2,0

4,0

6,0

8,0

Źródło: Eurostat



Greckie ministerstwo finansów poinformowało, że kraj zanotował w 2013 r. nadwyżkę na saldzie pierwotnym budżetu (saldo budżetu państwa po wyłączeniu kosztów obsługi zadłużenia) sektora General Government (wg ESA 95) równą 1 mld EUR (ok. 0,5% PKB). Ostateczne dane na ten temat Eurostat opublikuje w kwietniu br. Nadwyżkę osiągnięto rok wcześniej, niż zakładano w porozumieniu z MFW i państwami strefy euro, co umożliwi negocjacje warunków pożyczki. Rząd stoi na stanowisku, że nie zamierza prosić o redukcję zadłużenia (redukcja wartości obligacji, tzw. haircut), natomiast oczekuje: 1) obniżenia oprocentowania dotychczas udzielonych pożyczek, 2) obniżenia greckiej części środków zasilających fundusze strukturalne UE, 3) wydłużenia okresu zapadalności części zadłużenia. Celem dla Grecji ma być redukcja długu z ok. 172% PKB obecnie do ok. 110% PKB w 2020 r. Wg analizy Reutersa realizacja pkt. 1 i 2 przyniosła by tylko niewielkie korzyści równe łącznie ok. 3,5-4,0 mld EUR do 2020 r. Największe korzyści przyniosłoby wydłużenie okresu zapadalności pożyczek z obecnych średnio 30 lat do 50 lat (jak proponuje greckie MF) – taka operacja pozwoliłaby na redukcję wydatków na spłatę zadłużenia o ok. 3 mld EUR rocznie, a jednocześnie nie wpłynęłaby niekorzystnie na relację długu do PKB. Pozytywnie na budżet państwa, możliwość obsługi i redukcję zadłużenia wpłynie wzrost gospodarczy, który wg MFW w 2014 r. wyniesie 0,6%, po czym przyspieszy do 2,9% w 2015 r., a następnie do ok. 4% w kolejnych latach.

18

Departament Analiz i Skarbu 

Rząd Hiszpanii, w ramach reformy krajowego systemu podatkowego, ma zamiar obniżyć stawki podatku dochodowego w 2015 r., co ma przyczynić się do ożywienia tamtejszej gospodarki. Spadek dochodów budżetowych ma być częściowo zrekompensowany podwyżką niektórych podatków pośrednich. Ponadto rząd zapowiedział, że nie planuje żadnych dodatkowych cięć wydatków 2014 r., ponieważ oczekuje przyspieszenia wzrostu gospodarczego i wzrostu wpływów podatkowych z tego tytułu.

19

Departament Analiz i Skarbu Europa Zachodnia

Wzrost gospodarczy Dynamika PKB (% r/r)

Dynamika PKB (% r/r) 4

Niemcy

Włochy Hiszpania Portugalia Grecja Strefa euro

%

Strefa euro

5

2

Francja Wlk. Bryt

4

-0,4 -1,0

0

3 1,5

1

0,6

0

0,2 -0,4

-3,0

Wzrost r/r

Q2 2013

Q1 2013

Q4 2012

Q3 2012

Q2 2012

Q1 2012

Q4 2011

Q3 2011

Q2 2011

Q2 2010

Wzrost kw/kw

Q1 2011

-8

Q3 2013

Q2 2013

Q1 2013

Q4 2012

Q3 2012

Q2 2012

Q1 2012

Q4 2011

Q3 2011

Q2 2011

Q1 2011

Q4 2010

Q3 2010

-4 -6

-2 Q2 2010

-1,1 -1,9

Q4 2010

-1

-2

Q3 2010

2

Q3 2013

6 %

Prognoza KE

2012 Q4

Q1

2013 Q2

Q3

2012 Q4

Q1

2013 Q2

Q3

strefa Euro

-0,5

-0,2

0,3

0,1

-1,0

-1,2

-0,6

Niemcy

-0,5

0,0

0,7

0,3

0,3

-0,3

Francja

-0,2

-0,1

0,5

-0,1

-0,3

Wielka Brytania

-0,3

0,4

0,7

0,8

Włochy

-0,9

-0,6

-0,3

Hiszpania

-0,8

-0,4

Portugalia

-1,9

Grecja

b.d.

2013

2014

2015

-0,4

-0,4

1,1

1,7

0,5

0,6

0,5

1,7

1,9

-0,4

0,5

0,2

0,2

0,9

1,7

-0,2

0,2

1,3

1,5

1,3

2,2

2,4

-0,1

-3,0

-2,5

-2,2

-1,9

-1,8

0,7

1,2

-0,1

0,1

-2,1

-2,0

-1,6

-1,2

-1,3

0,5

1,7

-0,4

1,1

0,2

-3,8

-4,1

-2,0

-1,0

-1,8

0,8

1,5

b.d.

b.d.

b.d.

-5,7

-5,6

-3,8

b.d.

-4,0

0,6

2,9

Żródło: Eurostat, KE

Produkcja przemysłowa Dynamika produkcji przemysłowej (r/r) 6

PMI - wskaźnik koniunktury w przemyśle 60

%

4,0 4

58

3,0

2 0,5 0,2

3,0 2,2 2,3

2,7

1,6

1,2 0,7

1,4

1,0

3,03,1

56

strefa euro

Niemcy

Francja

Wlk. Brytania

Włochy

Hiszpania

Grecja

Polska

1,5

54

0,0

0

52 -0,4

-0,4

-2

-1,4

50 -1,5

48

-2,9

-4 wrzesień 13

46

październik 13

-6

pkt.

-4,8

44

listopad 13

-6,2 sty 14

gru 13

lis 13

paź 13

wrz 13

sie 13

lip 13

cze 13

maj 13

kwi 13

mar 13

FrancjaWlk. BrytaniaWłochy HiszpaniaPortugalia Grecja

lut 13

Strefa euro Niemcy

sty 13

42

-8

20

Departament Analiz i Skarbu

Indeks wielkości produkcji przemysłowej (2010=100) Strefa euro Portugalia Hiszpania

115

Niemcy Wielka Brytania Grecja

Dynamika produkcji budowlano-montażowej (r/r) 10

Francja Włochy

%

5,5 5

110

0,40,0

105

0,2

0

-0,1

-0,8-0,2

-2,3-1,7

100 -5

-4,1

95 -10

90

-10,2

-10,8

wrzesień 13

85

-13,0

październik 13

-15

-14,8

listopad 13

lis 13

lip 13

wrz 13

maj 13

mar 13

lis 12

sty 13

lip 12

wrz 12

maj 12

mar 12

lis 11

sty 12

lip 11

wrz 11

maj 11

mar 11

sty 11

lis 10

80 -20 Strefa euro Niemcy

Francja

Włochy

Portugalia

Wielka Brytania

Hiszpania

Źródło: Eurostat

Sprzedaż detaliczna Dynamika sprzedaży detalicznej (r/r)

Indeks sprzedaży detalicznej (2010=100) 3,6%

2,0%

105 Strefa euro

100 0,4%

1,8%

2,1% 1,8%

0,8%

0,8%

0,5%

0,1%

2%

1,6%

4%

2,1%

3,6%

6%

Niemcy

95

-4%

90 -1,2%

-0,7%

-2,2% -1,4% -1,3%

-0.7%

-2%

-0,2%

Francja

0%

Wielka Brytania Włochy

85

Hiszpania

80

wrzesień 13

-6%

Grecja

październik 13

-8%

75

Portugalia

listopad 13

-10% Niemcy

Francja

Wielka Brytania

Włochy

70 Hiszpania

Grecja

Portugalia

lip 10 wrz 10 lis 10 sty 11 mar 11 maj 11 lip 11 wrz 11 lis 11 sty 12 mar 12 maj 12 lip 12 wrz 12 lis 12 sty 13 mar 13 maj 13 lip 13 wrz 13 lis 13

Strefa euro

Źródło: Eurostat

Handel zagraniczny Dynamika importu (r/r) %

Dynamika eksportu (r/r) 15

wrzesień 13

10

październik 13

%

wrzesień 13

10

październik 13

listopad 13 5

3,2

4,1

5

7,2

listopad 13

1,1 0

0 -0,5

-5

-1,6

-2,1

-5

-3,4

-4,1 -10

-6,9

-3,5

-6,5

-10 -15 -15

-20

-15,2 -20 Niemcy

Francja

Wielka Brytania

Włochy

-25 Hiszpania

Grecja

Portugalia

Niemcy

Francja

Wielka Brytania

Włochy

Hiszpania

-22,7 Grecja Portugalia

Źródło: Eurostat

21

22

26

24 25.3

-12 -10% lut-13

Import (%; r/r)

0% lis-13

-7

paź-13

wrz-13

sie-13

lip-13

cze-13

maj-13

kwi-13

mar-13

33

lis-13

-9,4

wrz-13

28

lip-12

lis-13

paź-13

wrz-13

sie-13

lip-13

cze-13

maj-13

kwi-13

mar-13

lut-13

sty-13

gru-12

lis-12

paź-12

wrz-12

sie-12

15

paź-13

-8

sie-13

30

lip-13

-7

cze-13

32

kwi-13

Import (%; r/r)

maj-13

34,8

lut-13

Handel zagraniczny Wielkiej Brytanii (mld GBP miesięcznie)

mar-13

-5 -10% sty-13

Eksport (%; r/r)

sty-13

36 -9 lis-12

Bilans (mld EUR)

gru-12

-8

lis-12

30

cze-12

Eksport (%; r/r)

gru-12

40.2

paź-12

36

paź-12

-5,0

wrz-12

39

wrz-12

-4

lip-12

45 15%

sie-12

Handel zagraniczny Francji (dynamika r/r)

-3

lip-12

Handel zagraniczny Francji (mld EUR miesięcznie) -5%

sie-12

48

12 kwi-12

Eksport (mld EUR) Import (mld EUR) Bilans (mld EUR)

maj-12

75

cze-12

74,4

maj-12

Handel zagraniczny Niemiec (mld EUR miesięcznie)

cze-12

80

lut-12

16

mar-12

85

kwi-12

17

mar-12

3,7%

90

maj-12

34

lis-13

paź-13

wrz-13

sie-13

lip-13

cze-13

maj-13

kwi-13

mar-13

lut-13

sty-13

gru-12

lis-12

paź-12

wrz-12

sie-12

lip-12

cze-12

95

19

kwi-12

kwi-12 maj-12

18,8

mar-12

42

lis-13

paź-13

wrz-13

sie-13

lip-13

cze-13

lut-12 mar-12

100

lis-13

paź-13

wrz-13

sie-13

lip-13

Eksport (mld EUR)

cze-13

maj-13

kwi-13

mar-…

lut-13

sty-13

gru-12

Import (mld EUR)

maj-13

kwi-13

mar-13

lut-13

sty-13

Import (mld EUR)

gru-12

lis-12

paź-12

Eksport (mld EUR)

lis-12

wrz-12

sie-12

lip-12

cze-12

maj-12

70

paź-12

wrz-12

sie-12

lip-12

cze-12

maj-12

kwi-12

mar-…

27

kwi-12

65

mar-12

Departament Analiz i Skarbu 10%

Handel zagraniczny Niemiec (dynamika r/r)

93,3 18

5%

14 0%

0,1%

13 Import (%; r/r)

44.8 10%

-5

-6 5%

0% -5,1%

-5% -5.3%

15%

Handel zagraniczny Wielkiej Brytanii (dynamika r/r)

-6 Eksport (%; r/r)

10%

5%

-9 2.2%

-10 1.7%

-11 -5%

Bilans (mld EUR)

22

Departament Analiz i Skarbu Rynek pracy Rynek pracy w strefie euro 5

Stopa bezrobocia

Zatrudnienie (L.O.; %; r/r)

%

%

13 Portugalia

15,6

Wynagrodzenia (L.O.; %; r/r)

4

Stopa bezrobocia (P.O.; %)

12

Grecja

11

Hiszpania

b.d.

3 2

26,7

1,3

1

Włochy

10

13,3

Wielka Brytania

0

b.d.

9

-1

Francja

-0,8

11,1 wrzesień 13

8

-2

Niemcy

październik 13 listopad 13

Strefa euro

Q4 2013

Q3 2013

Q2 2013

Q1 2013

Q4 2012

Q3 2012

Q2 2012

Q1 2012

Q4 2011

Q3 2011

Q2 2011

Q1 2011

Q4 2010

Q3 2010

Q2 2010

Q1 2010

Q4 2009

Q3 2009

Q2 2009

7

Q1 2009

-3

5,0

%

12,1 0

5

10

15

20

25

30

Stopa bezrobocia % %

30

Strefa euro

13,3

Niemcy

13

Francja

12,1

12

Wielka Brytania

11

Włochy

11,1 10

%

Hiszpania

28

26,9

Grecja

26

Portugalia

24

Strefa euro

26,7

22 20

9

18

8

16

wrz 13

lis 13

paź 13

lip 13

sie 13

maj 13

mar 13

lis 12

sty 13

lip 12

wrz 12

maj 12

mar 12

lis 11

sty 12

sty 11

lis-13

wrz-13

lip-13

maj-13

mar-13

sty-13

lis-12

wrz-12

lip-12

maj-12

mar-12

sty-12

lis-11

lip-11

wrz-11

8 maj-11

4 sty-11

10 mar-11

12,1

12

lip 11

5,0 5

wrz 11

6

15,6

14

maj 11

7,2

7

mar 11

14

Źródło: Eurostat

Inflacja Inflacja HICP (% , r/r)

Inflacja w strefie euro i stopa procentowa EBC %

3,0

Strefa euro

0,8

Niemcy

2,5

1,2

Francja

2,0

0,8

Wielka Brytania

2

Włochy

1,5

0,7

Hiszpania

1,0

0,3

*prognozy rynkowe - Reuters

gru 13

cze 13

lut 13

kwi 13

gru 12

paź 12

sie 12

cze 12

lut 12

Źródło: Eurostat, Reuters

kwi 12

3,0

gru 11

2,0

Cel inflacyjny EBC

paź 11

1,0

Inflacja bazowa

Stopa procentowa EBC

sie 11

0,0

kwi 11

-1,0

%

lut 11

0,0

grudzień 13

0,2

Inflacja HICP w strefie euro

cze 11

listopad 13

Portugalia -2,0

0,5

październik 13

Grecja -1,8

23

5300

6500

mld EUR Wolumen

Wolumen

mld EUR %

%

Zmiana r/r

5750

5000

8

7

6

6000

5

4

5500

3

2

1

0

Zmiana r/r

4,0 4900

1900

Gospodarstwa domowe

mld EUR

Gospodarstwa domowe gru 13

1

paź 13

%

sie 13

cze 13

kwi 13

lut 13

gru 12

paź 12

sie 12

cze 12

kwi 12

lut 12

gru 11

paź 11

sie 11

cze 11

kwi 11

lut 11

Wolumen

kwi 09 cze 09 sie 09 paź 09 gru 09 lut 10 kwi 10 cze 10 sie 10 paź 10 gru 10 lut 11 kwi 11 cze 11 sie 11 paź 11 gru 11 lut 12 kwi 12 cze 12 sie 12 paź 12 gru 12 lut 13 kwi 13 cze 13 sie 13 paź 13 gru 13

kwi 09 cze 09 sie 09 paź 09 gru 09 lut 10 kwi 10 cze 10 sie 10 paź 10 gru 10 lut 11 kwi 11 cze 11 sie 11 paź 11 gru 11 lut 12 kwi 12 cze 12 sie 12 paź 12 gru 12 lut 13 kwi 13 cze 13 sie 13 paź 13 gru 13

6

lut 09 kwi 09 cze 09 sie 09 paź 09 gru 09 lut 10 kwi 10 cze 10 sie 10 paź 10 gru 10 lut 11 kwi 11 cze 11 sie 11 paź 11 gru 11 lut 12 kwi 12 cze 12 sie 12 paź 12 gru 12 lut 13 kwi 13 cze 13 sie 13 paź 13 gru 13

lut 09 kwi 09 cze 09 sie 09 paź 09 gru 09 lut 10 kwi 10 cze 10 sie 10 paź 10 gru 10 lut 11 kwi 11 cze 11 sie 11 paź 11 gru 11 lut 12 kwi 12 cze 12 sie 12 paź 12 gru 12 lut 13 kwi 13 cze 13 sie 13 paź 13 gru 13

Departament Analiz i Skarbu

Podaż pieniądza Podaż pieniądza M3 - strefa euro Dynamika r/r

mld EUR 10000

5 9900

9800

4 9700

9600

3 9500

2

9400

9300

1,0 9200

9100

0 9000

Źródło: EBC

Kredyty i depozyty Kredyty-Strefa Euro

Przedsiębiorstwa niefinansowe

4300

5250 3,5 Wolumen

Wolumen Zmiana r/r %

mld EUR 6

5200 3,0 4

5150 2,5 4700 3

5100 2,0

5050 1,5

5000 1,0

4950 0,5 4400 -2

4900 0,0 -3

4850 -0,5 -4

4800 -1,0 4200 -5

4800 5

4600 2

1

4500 0

-1

Depozyty-Strefa Euro Przedsiębiorstwa niefinansowe

6250

5250

1850

Zmiana r/r

%

8

7

1800

6

1750

5

1700

4

1650

3

1600

2

1550

1

1500

0

1450

-1

1400

-2

Źródło: EBC

24

Departament Analiz i Skarbu

Kredyty - Europa Zachodnia Francja 1150

mld EUR

1100

gosp.dom.-wolumen przedsiębiorstwa - wolumen

1050

przedsiębiorstwa - zmiana r/r gosp.dom.-zmiana r/r

Niemcy 18% 2000

16% 14%

mld EUR

1800 1600

12%

1000

14%

gosp.dom.- wolumen przedsiębiorstwa-wolumen gosp.dom.- zmiana r/r przedsiębiorstwa - zmiana r/r

12% 10%

1400

8%

1200

6%

10%

950

8% 900

4%

800

2%

2%

600

0%

750

0%

400

-2%

700

-2%

200

-4%

650

-4%

0

-6%

lut 09 kwi 09 cze 09 sie 09 paź 09 gru 09 lut 10 kwi 10 cze 10 sie 10 paź 10 gru 10 lut 11 kwi 11 cze 11 sie 11 paź 11 gru 11 lut 12 kwi 12 cze 12 sie 12 paź 12 gru 12 lut 13 kwi 13 cze 13 sie 13 paź 13 gru 13

800

lut 09 kwi 09 cze 09 sie 09 paź 09 gru 09 lut 10 kwi 10 cze 10 sie 10 paź 10 gru 10 lut 11 kwi 11 cze 11 sie 11 paź 11 gru 11 lut 12 kwi 12 cze 12 sie 12 paź 12 gru 12 lut 13 kwi 13 cze 13 sie 13 paź 13 gru 13

1000

4%

6% 850

Hiszpania 1100

mld EUR

przedsiębiorstwa - wolumen

Włochy 40%

gosp.dom. - wolumen

1050

przedsiębiorstwa - zmiana r/r

30%

gosp.dom. - zmiana r/r

1000

1200

mld EUR

przedsiębiorstwa - wolumen

1100

gosp.dom. - wolumen

1000

gosp.dom. - zmiany r/r

przedsiębiorstwa - zmiany r/r

900

900

10%

850

0%

800

12%

800

8%

700

4%

600

0%

500

-4%

400

-8%

300

-12%

-20%

700

-30%

lut 09 kwi 09 cze 09 sie 09 paź 09 gru 09 lut 10 kwi 10 cze 10 sie 10 paź 10 gru 10 lut 11 kwi 11 cze 11 sie 11 paź 11 gru 11 lut 12 kwi 12 cze 12 sie 12 paź 12 gru 12 lut 13 kwi 13 cze 13 sie 13 paź 13 gru 13

650

lut 09 kwi 09 cze 09 sie 09 paź 09 gru 09 lut 10 kwi 10 cze 10 sie 10 paź 10 gru 10 lut 11 kwi 11 cze 11 sie 11 paź 11 gru 11 lut 12 kwi 12 cze 12 sie 12 paź 12 gru 12 lut 13 kwi 13 cze 13 sie 13 paź 13 gru 13

-10% 750

20% 16%

20% 950

24%

Źródło: EBC

25

Departament Analiz i Skarbu

Europa Środkowo – Wschodnia Wzrost gospodarczy Dynamika PKB (% r/r) 6

Dynamika PKB (% r/r)

%

14

Czechy

%

Polska

Węgry

5

Litwa

12

Słowacja

4

Łotwa

Polska

Estonia

10 3 2

1,7

1

1,6

8

6

0,7

0

3,9

4 -1 -1,6

-2

2,3

1,5

2

1,7

Wzrost kw/kw

Wzrost r/r

Q3 2013

Q2 2013

Q1 2013

Q4 2012

Q3 2012

Q2 2012

Q1 2012

Q4 2011

Q3 2011

Q2 2011

Q4 2010

Q1 2011

0

Q3 2013

Q2 2013

Q1 2013

Q4 2012

Q3 2012

Q2 2012

Q1 2012

Q4 2011

Q3 2011

Q2 2011

Q1 2011

Q4 2010

-3

Prognoza KE

2012 Q4

Q1

2013 Q2

Q3

2012 Q4

Q1

2013 Q2

Q3

Czechy

-0,3

-1,3

0,6

-0,5

-1,4

-2,3

-1,3

Węgry

-0,5

0,9

0,4

0,8

-2,5

-3,0

Słowacja

0,0

0,2

0,3

0,2

0,8

Litwa

0,7

0,8

0,6

0,1

Łotwa

0,8

1,8

0,0

Estonia

0,5

-0,2

Polska

0,3

0,3

2013

2014

2015

-1,6

-1,0

1,8

2,2

0,5

1,6

0,7

1,8

2,1

0,7

0,7

0,7

0,9

2,1

2,9

3,4

3,8

3,8

3,2

3,4

3,6

3,9

1,2

5,4

6,7

4,5

3,9

4,0

4,1

4,2

-0,2

0,4

4,0

1,5

1,5

0,6

1,3

3,0

3,9

0,5

0,6

0,8

0,8

1,2

1,7

1,3

2,5

2,9

Źródło: Eurostat; KE.

Produkcja przemysłowa Dynamika produkcji przemysłowej (r/r)

Wskaźnik PMI dla przemysłu

17%

62,0

Polska

wrzesień 13

12,7% 12%

Czechy

60,0

październik 13

Węgry

listopad 13

58,0

57,9

56,0

55,9

8,8% 7,0% 7%

6,0%

6,9%

55,6

6,1%5,8% 4,3% 5,6% 54,0 2,2%

52,0

1,3% 0,4%

2%

50,0 -1,0% -1,3%

48,0

-4,9%-4,7%

lis 13

sty 14

lip 13

wrz 13

maj 13

sty 13

mar 13

lis 12

wrz 12

lip 12

maj 12

sty 12

Polska

mar 12

Estonia

lis 11

Łotwa

lip 11

Litwa

wrz 11

Węgry Słowacja Ukraina

maj 11

Czechy

mar 11

46,0

-8%

sty 11

-3%

Źródło: Eurostat

26

Departament Analiz i Skarbu Indeks wielkości produkcji (2010=100) 130

Indeks wielkości produkcji (2010=100) 130

Czechy Węgry Słowacja Polska strefa euro

125 120

Strefa euro Litwa Łotwa Estonia

125 120

115

115

110

110

105

105

100

100

lis 13

wrz 13

paź 13

wrz 13

lip 13

sie 13 lip 13

cze 13

kwi 13

maj 13

lut 13

mar 13

sty 13

lis 12

gru 12

wrz 12

paź 12

lip 12

sie 12

cze 12

kwi 12

maj 12

lut 12

sty 12

mar 12

95

lis 13

wrz 13

paź 13

lip 13

sie 13

cze 13

kwi 13

maj 13

lut 13

mar 13

sty 13

lis 12

gru 12

wrz 12

paź 12

lip 12

sie 12

cze 12

kwi 12

maj 12

lut 12

mar 12

sty 12

95

Źródło: Eurostat

Sprzedaż detaliczna Dynamika sprzedaży detalicznej

Indeks sprzedaży detalicznej (2010=100) 120

2,4%

4% 3%

5,5% 5,7%

5,0%

Czechy Węgry Słowacja

115

Polska

3,4%

listopad 13

3,1%

5%

4,2%

październik 13 4,8%

wrzesień 13

6% 4,4%

7%

5,0%

7,2%

8%

Litwa

110

Łotwa Estonia

105 2% 1%

100

0%

lis 13

maj 13

sty 13

mar 13

lis 12

wrz 12

lip 12

maj 12

sty 12

mar 12

lis 11

wrz 11

Estonia

lip 11

Łotwa

Litwa

maj 11

Polska

mar 11

Słowacja

lis 10

Węgry

Czechy

sty 11

-2%

95

-0,7%

-0,8%

-1%

Źródło: Eurostat (sprzedaż w cenach stałych), SSC of Ukraine (sprzedaż w cenach bieżących).

Handel zagraniczny Import-indeks 2000=100

Eksport-indeks 2000=100

130

130

120

120

110

110

100

100 Słowacja

Polska sie 13

paź 13

cze 13

lut 13

kwi 13

gru 12

paź 12

sie 12

cze 12

kwi 12

lut 12

gru 11

paź 11

sie 11

cze 11

lut 11

90 gru 10

paź 13

sie 13

cze 13

kwi 13

lut 13

gru 12

paź 12

sie 12

kwi 12

cze 12

lut 12

gru 11

paź 11

sie 11

cze 11

kwi 11

lut 11

gru 10

paź 10

Węgry

Czechy

Polska

kwi 11

Słowacja

paź 10

Węgry

Czechy 90

Źródło: Eurostat

27

Departament Analiz i Skarbu Rynek pracy Stopa bezrobocia 18

%

Czechy

Węgry

Słowacja

Litwa

Łotwa

Estonia

Polska

Estonia

wrzesień 13 październik 13 listopad 13

9,0

16

12,0

Łotwa 14

14,0

Litwa 11,3

12

12,0

Polska 10,2

11,3 10,2 9,5 9,0

10

Słowacja 14,0 Węgry

8

9,5

6,9

%

Czechy 6,9

lis 13

lip 13

wrz 13

maj 13

mar 13

lis 12

sty 13

lip 12

wrz 12

maj 12

mar 12

lis 11

sty 12

lip 11

wrz 11

maj 11

sty 11

mar 11

6

0

5

10

15

20

Źródło: Eurostat, urzędy statystyczne.

Inflacja Inflacja HICP (r/r) Estonia 2,0% Łotwa -0,4% Litwa 0,4% Polska 0,6%

październik 13

Słowacja

listopad 13

0,4%

grudzień 13

Węgry 0,6% Czechy

2,0% -0,5%

0,0%

0,5%

1,0%

1,5%

2,0%

2,5%

28

Departament Analiz i Skarbu

Kraje rozwinięte OECD 1. Stany Zjednoczone Prognozy gospodarcze 

Międzynarodowy Fundusz Walutowy zrewidował w górę prognozę wzrostu gospodarczego USA na 2014 r. z 2,6% do 2,8% wskazując, że ożywienie ma być związane ze wzrostem popytu krajowego wspieranego przez zmiany budżetowe ograniczające skalę cięcia wydatków w 2014 r. Utrzymanie cięć niektórych wydatków w 2015 r., podczas gdy MFW oczekiwał ich cofnięcia, było podstawą do rewizji prognoz PKB na ten rok z 3,4% do 3,0%. Jako kluczowe wyzwania dla USA dyrektor generalny MFW wskazała uniknięcie przedwczesnego zakończenia programu skupu aktywów oraz osiągnięcie porozumienia dot. zmiany limitu długu publicznego. Prognozy MFW dla USA R/R

Q4/Q4 Różnica w zględem prognoz z X 2013

Prognozy

PKB (%)

2012 2,8

2013 1,9

2014 2,8

2015 3,0

2014 0,2

Szacunki

2015 –0,4

Prognozy

2013 2,5

2014 2,8

2015 3,0

Źródło: MFW.



W raporcie Global Economic Prospects Bank Światowy wskazuje, że spośród trzech największych gospodarek rozwiniętych (USA, Japonia, strefa euro), ożywienie gospodarcze jest najbardziej wyraźne w USA, gdzie od 10 kwartałów notowany jest kwartalny wzrost PKB, a ponadto PKB jest o 5,6% wyższy niż w okresie przed kryzysem (PKB per capita o 1%). Ożywienie to zostało spowolnione na skutek wyższych długoterminowych stóp procentowych, niepewności co do sytuacji fiskalnej oraz czasowego wstrzymania prac instytucji rządowych. Jednocześnie jednak odnotowano poprawę nastrojów konsumentów i przedsiębiorców, co przełożyło się na wzrost wydatków gospodarstw domowych, wzrost produkcji przemysłowej oraz wzrost zatrudnienia. W USA nastąpiło ograniczenie deficytu sektora rządowego, głównie w efekcie znacznych cięć wydatków oraz wzrostu przychodów podatkowych w warunkach ożywienia gospodarczego. Jednocześnie jednak nie poczyniono znacznych postępów w zakresie redukcji długu publicznego w średnim okresie, a ewentualny brak porozumienia w kwestii dopuszczalnej wysokości długu może wpłynąć negatywnie na obserwowaną poprawę sytuacji gospodarczej. W opinii Banku Światowego, jeśli ograniczanie programu skupu aktywów QE3 przez Fed będzie przebiegać w sposób łagodny i uporządkowany, jego skutki w postaci wzrostu stóp procentowych na świecie będą tylko umiarkowanie wpływać na wzrost gospodarczy i poziom inwestycji w krajach rozwijających się. Ponadto, korzyści ze wzmocnienia handlu międzynarodowego powinny zrównoważyć pogorszenie w zakresie warunków finansowania. Gdyby jednak nastąpiło gwałtowne dostosowanie się rynków, może dojść do znacznego spadku przepływów kapitałowych do krajów rozwijających się, co osłabiłoby ich sytuację gospodarczą. Prognozy Banku Światowego dla USA PKB (%)

2012

2013

2014

2015

2016

2,7

1,8

2,8

2,9

3,0

Źródło: Bank Światowy

29

Departament Analiz i Skarbu Bieżąca koniunktura  W IV kwartale 2013 r. zannualizowane tempo wzrostu gospodarczego USA wyniosło 3,2% (dane wstępne), wobec 4,1% kwartał wcześniej, co było zgodne z oczekiwaniami. Największy dodatni wpływ na dynamikę PKB wywarły wydatki gospodarstw domowych oraz eksport netto. Kontrybucje poszczególnych składowych PKB przedstawiają się następująco: konsumpcja prywatna 2,26%, inwestycje prywatne 0,56%, wydatki rządowe: -0,93%, eksport netto 1,33%. Dynamika wzrostu wydatków konsumenckich (które odpowiadają za ponad dwie trzecie wzrostu gospodarczego) wyniosła 3,3%, co stanowiło wartość najwyższą od IV kwartału 2010 r. 

W amerykańskim sektorze przemysłowym utrzymywała się korzystna koniunktura. W relacji rocznej produkcja przemysłowa wzrosła o 3,7% wobec 3,2% miesiąc wcześniej. W całym IV kwartale 2013 r. dynamika produkcji przemysłowej wyniosła 6,8% r/r, co oznacza najwyższy kwartalny przyrost od II kw. 2010 r. Roczny przyrost produkcji w grudniu dotyczył wszystkich głównych kategorii produktów oraz wszystkich głównych dziedzin przemysłu. W grudniu zanotowano również wzrost wykorzystania mocy produkcyjnych – do 79,2% z 77,8% rok wcześniej. W styczniu dobra koniunktura w sektorze przemysłu USA była kontynuowana, na co wskazywał odczyt wskaźnika PMI na poziomie 53,7, przy czym tempo ożywienia było niższe niż w grudniu 2013 r., gdy wskaźnik ten wyniósł 55 oraz niższe od prognoz (wynoszących również 55).



Koniunktura w sektorze usług w styczniu również pozostawała dobra, a ponadto zanotowano jej dalszą poprawę. Indeks PMI dla tego sektora, według danych wstępnych, wyniósł 56,6 (wartość najwyższa od września 2013 r.), wobec 55,7 miesiąc wcześniej.



W roku 2013 na amerykańskim rynku nieruchomości zanotowano znaczącą poprawę sytuacji. Sprzedaż domów na rynku pierwotnym oraz wtórnym, według danych zannualizowanych, wyrównanych sezonowo, osiągnęła poziom odpowiednio: 428 tys. (wartość najwyższa od 2008 r., przyrost o 16,4% w stosunku do 2012 r.) oraz 5,09 mln (poziom najwyższy od siedmiu lat).



W listopadzie USA zanotowały spadek deficytu handlowego do 34,25 mld USD, wobec 39,33 mld USD miesiąc wcześniej, przy wzroście eksportu o 1,7 mld USD i spadku importu o 3,4 mld USD. W relacji rocznej eksport wzrósł o 5,2%, a import obniżył się o 1,1%. Miesięczny deficyt handlowy osiągnął najniższy poziom od października 2009 r., a import ropy naftowej był najniższy od listopada 2010 r. (zarówno ze względu na niższy wolumen jak i na niższe ceny).



W grudniu dynamika sprzedaży detalicznej wyniosła 4,1% r/r wobec w poprzedzającym miesiącu. W całym 2013 r. sprzedaż detaliczna wzrosła o 4,2%.



W grudniu nastąpił spadek stopy bezrobocia z 7,0% do 6,7%, wobec prognoz na poziomie 7,0%. W ciągu roku liczba bezrobotnych obniżyła się o 1,9 mln, tj. o 1,2%. Jednocześnie, liczba zatrudnionych w sektorze pozarolniczym zwiększyła się w grudniu o 74 tys., co było wielkością znacznie niższą niż prognozowano (oczekiwano wzrostu liczby zatrudnionych o 196 tys.) i najniższą od stycznia 2011 r. – prawdopodobnie było to efektem notowanych w grudniu skrajnie niskich temperatur.



W grudniu inflacja CPI w USA wzrosła do 1,5% r/r z 1,2% r/r miesiąc wcześniej. Wzrost cen dotyczył większości kategorii produktów za wyjątkiem produktów energetycznych, których ceny obniżyły się w relacji rocznej. Inflacja bazowa CPI wyniosła 1,7% r/r, tj. utrzymała się na poziomie z poprzedzającego miesiąca.



W styczniu Bank Rezerwy Federalnej, zgodnie z oczekiwaniami, dokonał obniżenia skali skupu aktywów w ramach programu luzowania ilościowego QE3 o 10 mld USD miesięcznie,

4,7%

r/r

30

Departament Analiz i Skarbu do poziomu 65 mld USD. W ramach tej operacji skupowane będą obligacje skarbowe o wartości 35 mld USD oraz obligacje hipoteczne o wartości 30 mld USD. Wygaszanie programu luzowania ilościowego rozpoczęto w grudniu 2013 r., gdy również dokonano obniżenia skali skupu aktywów o 10 mld USD miesięcznie. Bank centralny USA potwierdził również, że polityka niskich stóp procentowych będzie kontynuowana dopóki stopa bezrobocia pozostanie na poziomie powyżej 6,5% oraz, że prawdopodobnie wskazane będzie także utrzymywanie głównej stopy procentowej w dotychczasowym przedziale 0-0,25% w dłuższym horyzoncie czasowym po obniżeniu stopy bezrobocia poniżej 6,5%, w szczególności jeśli prognozy będą wskazywały na inflację poniżej celu inflacyjnego 2%. Styczniowe posiedzenie Federalnego Komitetu Otwartego Rynku (FOMC) było ostatnim posiedzeniem pod przewodnictwem Bena Bernanke, natomiast kolejnym obradom, zaplanowanym na 18-19 marca ma przewodniczyć nowa prezes Fed - Janet Yellen. 

Prezydent Barack Obama wygłosił w styczniu orędzie o stanie państwa, podczas którego zapowiedział zwiększenie podejmowanych w ramach uprawnień prezydenckich działań na rzecz wzmocnienia klasy średniej, walki z nierównościami społecznymi oraz dyskryminacją kobiet na rynku pracy. Prezydent USA wskazał na poprawę sytuacji gospodarczej USA i obniżenie stopy bezrobocia, ale także na pogłębienie się różnic w zamożności społeczeństwa. Barack Obama zwrócił się również do członków Partii Republikańskiej o zgodę na przywrócenie zasiłków dla osób długotrwale pozostających bez pracy, objęcie wszystkich dzieci nauczaniem przedszkolnym oraz na podniesienie płacy minimalnej. Prezydent zapowiedział ponadto podniesienie minimalnej stawki płacy godzinowej dla pracowników firm wykonujących zlecenia rządowe.



Rezerwa Federalna oraz Federalna Korporacja Gwarantowania Depozytów (FDIC) opublikowały jawne fragmenty planów uporządkowanej likwidacji dla 116 instytucji, które zostały zobowiązane do dostarczenia tychże planów do końca grudnia 2013 r. Zgodnie z ustawą Dodda-Franka plany takie muszą być sporządzane przez bankowe spółki holdingowe, których skonsolidowana suma aktywów przekracza 50 mld USD oraz wybrane niebankowe instytucje finansowe. Opublikowane w styczniu plany dotyczą instytucji, których suma bilansowa nie przekracza 100 mld USD – spółki o aktywach powyżej 250 mld USD oraz aktywach w przedziale 100-250 mld USD były zobowiązane do wcześniejszego sporządzenia planów. Dodatkowo, w styczniu opublikowano również plany uporządkowanej likwidacji 22 instytucji depozytowych, przy czym większość tych instytucji wchodziła w skład holdingów sporządzających plany skonsolidowane. Finanse publiczne



W grudniu międzypartyjny komitet budżetowy Kongresu USA osiągnął porozumienie dot. zmian budżetowych, które następnie zostały formalnie zaakceptowane przez Kongres oraz prezydenta. W następstwie tej decyzji, w styczniu zatwierdzone zostały wydatki rządowe na rok fiskalny 2014 (trwający do 30 września 2014 r.). Sięgają one 1,1 bln USD – oprócz wydatków dyskrecjonalnych w wysokości 1,012 bln USD uzgodnionych w grudniu obejmują m.in. dodatkowe finansowanie działań wojennych. Kolejną kwestią, która będzie wymagać negocjacji jest podniesienie limitu długu publicznego – na mocy zawartego w październiku 2013 r. porozumienia zdolność kredytowa USA została przedłużona do 7 lutego 2014 r.



W amerykańskim senacie trwają negocjacje ws. kolejnego przedłużenia programu wspierania długotrwale bezrobotnych (Emergency Unemployment Compensation). Program wygasł 28 grudnia 2013 r., a 7 stycznia senat uznał za zasadne kontynuowanie rozmów nt. warunków jego przedłużenia w 2014 r. Federalny program wspierania długotrwale bezrobotnych został wprowadzony w życie w 2008 r. i polega na tymczasowym wydłużaniu okresu wypłaty zasiłków dla bezrobotnych osobom, które wykorzystały już wszystkie należne im świadczenia. Od czasu jego wdrożenia, program

31

Departament Analiz i Skarbu przedłużany był 11 razy. Wraz z jego wygaśnięciem prawo do dodatkowych świadczeń straciło 1,3 mln Amerykanów.  W grudniu USA zanotowały najwyższą w historii dla tego miesiąca nadwyżkę budżetową w wysokości 53,2 mld USD (wobec 135,2 mld USD w poprzedzającym miesiącu). Do poprawy salda budżetowego przyczyniły się w znacznym stopniu wpływy do skarbu państwa (w wysokości 39,6 mld USD) pochodzące z kwartalnych zysków kontrolowanych przez rząd spółek finansowych Fannie Mae oraz Freddie Mac. Po pierwszych 3 miesiącach bieżącego roku fiskalnego (październik-grudzień 2013 r.) deficyt budżetowy wynosił 173,5 mld USD wobec 293,3 mld USD rok wcześniej (spadek o 41%).

2. Japonia Prognozy gospodarcze 

Po styczniowym posiedzeniu, Bank Japonii opublikował prognozy gospodarcze na lata fiskalne 2013-15. Pozostają one zbieżne z projekcjami z października 2013 r., przy czym prognoza wzrostu PKB na rok fiskalny 2013 została zrewidowana w dół z 2,6%-3,0% do 2,5%-2,9%. BoJ przewiduje umiarkowaną kontynuację ożywienia gospodarczego, przy czym w związku ze zwiększeniem podatku od sprzedaży, oczekiwany jest wzrost a następnie spadek popytu krajowego. Podczas posiedzenia, Bank Japonii podjął decyzję o utrzymaniu dotychczasowych parametrów polityki monetarnej, która zakłada zwiększanie bazy monetarnej o ok. 60-70 bln JPY rocznie.



Międzynarodowy Fundusz Walutowy przewiduje, że spowolnienie gospodarcze w Japonii będzie przebiegać w wolniejszym tempie niż oczekiwano w październiku – prognozy dynamiki PKB na 2014 r. zostały zrewidowane w górę z 1,2% do 1,7%. MFW wskazuje, że tymczasowe bodźce fiskalne powinny kompensować negatywne skutki planowanej podwyżki podatku od sprzedaży. Zdaniem dyrektora generalnego MFW, wyzwaniem dla Japonii będzie osiągnięcie porozumienia dot. dostosowania fiskalnego w średnim okresie oraz reform gospodarczych wspierających wzrost. Zalecane przez MFW działania mające służyć ograniczeniu deflacji to: deregulacja rynków produktów i usług oraz zwiększenie roli kobiet na rynku pracy. Prognozy MFW dla Japonii R/R

Q4/Q4 Różnica w zględem prognoz z X 2013

Prognozy

PKB (%)

2012 1,4

2013 1,7

2014 1,7

2015 1,0

2014 0,4

2015 –0,2

Szacunki

2013 3,1

Prognozy

2014 0,9

2015 0,6

Źródło: MFW.



Bank Światowy wskazuje, że wprowadzane w Japonii fiskalne i monetarne działania stymulujące gospodarkę przyczyniły się do przyspieszenia wzrostu PKB, wzrostu inflacji oraz osłabienia jena (które wywarło pozytywny wpływ na eksport). Istnieją jednak obawy, że przy braku reform strukturalnych pozytywny wpływ tych działań na gospodarkę okaże się krótkotrwały, na co może wskazywać niższe tempo wzrostu gospodarczego w III kw. 2013 r. Bank Światowy oczekuje jednocześnie ponownego wzrostu aktywności gospodarczej w IV kw. 2013 r., głównie ze względu na wzrost wydatków konsumenckich przed zapowiadaną na kwiecień 2014 r. podwyżką podatku od sprzedaży.

32

Departament Analiz i Skarbu Prognozy Banku Światowego dla Japonii

PKB (%)

2012

2013

2014

2015

2016

1,9

1,7

1,4

1,2

1,3

Źródło: Bank Światowy

Bieżąca koniunktura 

W grudniu 2013 r. zanotowano wzrost dynamiki produkcji przemysłowej do 7,3% r/r (dane wstępne, nieodsezonowane) z 4,8% r/r w listopadzie. W styczniu koniunktura w sektorze przemysłowym Japonii pozostała dobra, a ponadto zanotowano jej dalsze polepszenie. Wskaźnik PMI dla tego sektora wzrósł do 56,6 (wartość najwyższa od lutego 2006 r.) z 55,2 miesiąc wcześniej. Wzrost indeksu PMI wiązał się w głównej mierze ze wzrostem nowych zamówień oraz ze wzrostem subindeksu produkcji (który osiągnął wartość najwyższą od początku notowań, czyli od października 2001 r.). Wskaźnik ten od jedenastu miesięcy znajduje się powyżej granicznej wartości 50, oznaczającą dobrą koniunkturę.



W grudniu 2013 r. miało miejsce obniżenie dynamiki sprzedaży detalicznej do 2,6% r/r z 4,1% r/r miesiąc wcześniej, co wówczas stanowiło tempo wzrostu najwyższe od kwietnia 2012 r. (gdy wyniosło ono 5,0% r/r). Prognozy kształtowały się na poziomie 3,8% r/r. Był to piąty z rzędu miesiąc dodatniej dynamiki sprzedaży detalicznej w Japonii. W kwietniu planowany jest wzrost podatku od sprzedaży.



Wskaźnik PMI dla japońskiego sektora usług od 14 miesięcy utrzymuje się na poziomie przekraczającym 50 pkt, a w grudniu wzrósł z 51,8 pkt do 52,1 pkt.



W 2013 r. deficyt w handlu zagranicznym uległ pogłębieniu w stosunku do 2012 r. i osiągnął historycznie najwyższy poziom 11,47 bln JPY, wobec 6,94 bln JPY rok wcześniej. Deficyt zanotowano trzeci rok kalendarzowy z rzędu co stanowiło okres najdłuższy od 1979 r. Do jego wzrostu przyczyniła się dynamika importu przewyższająca dynamikę eksportu (w grudniu 2013 r. wartości te wynosiły odpowiednio: 24,7% r/r oraz 15,3% r/r), co było związane w głównej mierze ze wzrostem wartości importowanych surowców energetycznych.



Na rynku pracy w grudniu 2013 r. miała miejsce poprawa sytuacji, na co wskazuje obniżenie się stopy bezrobocia do poziomu 3,7% (wartość najniższa od grudnia 2007 r.), wobec 4,0% w listopadzie.



W grudniu 2013 r. odnotowano wzrost wskaźnika inflacji CPI do 1,6% r/r z 1,5% r/r miesiąc wcześniej. Miał miejsce również wzrost indeksu inflacji bazowej po wyłączeniu cen świeżej żywności i energii z 0,6% r/r w listopadzie do 0,7% r/r (tak wysoka wartość tego wskaźnika została osiągnięta po raz ostatni w sierpniu 1998 r.).

33

Departament Analiz i Skarbu spadł

Stany Zjednoczone

Wzrost gospodarczy Udział składowych we wzroście PKB (kw/kw zannualizowany) 8

PKB nominalny (rocznie) i per capita tys. USD 56

%, p.p.

bln USD

6 3,2

16,8 16,6 16,4 16,2 16,0 15,8 15,6 15,4 15,2 15,0 14,8 14,6 14,4 14,2 14,0 13,8 13,6

PKB per capita (tys. USD; lewa oś) PKB USA roczny (bln USD; prawa oś)

54

4 52

2 0

50 `

-2 48

Eksport netto Transfery i inwestycje rządowe

-4

Inwestycje prywatne

46

Konsumpcja prywatna

-6

PKB kw/kw zannualizowany

Produkcja przemysłowa

Q4 13

Q3 13

Q2 13

Q1 13

Q4 12

Q3 12

Q2 12

Q1 12

Q4 11

Q3 11

Q2 11

Q1 11

Q4 10

Handel zagraniczny

Produkcja przemysłowa

Handel zagraniczny (towary i usługi)

10%

60 Produkcja przemysłowa (%; r/r) ISM dla przemysłu (pkt.; p.o.)

8%

Q3 10

Q2 10

Q1 10

Q4 09

Q3 09

Q4 13

Q3 13

Q2 13

Q1 13

Q4 12

Q3 12

Q2 12

Q1 12

Q4 11

Q3 11

Q2 11

Q1 11

Q4 10

Q3 10

Q2 10

Q1 10

Q4 09

44 Q3 09

-8

58

220

56

200

54

180

2%

52

160

0%

50

56,5

6% 3,7%

4%

mld USD

240

Import (mld USD)

Eksport (mld USD)

Import (%; r/r)

Eksport (%; r/r)

25%

20% 15% 10% 5,2% 5% 0%

140

-5%

lis 13

lip 13

wrz 13

maj 13

mar 13

sty 13

lis 12

wrz 12

lip 12

maj 12

mar 12

sty 12

lis 11

wrz 11

lip 11

maj 11

mar 11

-10% lis 10

120

sty 11

gru 13

paź 13

sie 13

cze 13

kwi 13

lut 13

gru 12

paź 12

sie 12

cze 12

kwi 12

lut 12

gru 11

paź 11

sie 11

cze 11

kwi 11

lut 11

48 gru 10

-2%

-1,1%

Źródło: Reuters

Sprzedaż detaliczna Sprzedaż detaliczna

Indeksy zaufania konsumentów

Sprzedaż detaliczna (mld USD) Sprzedaż z wyłączeniem samochodów (mld USD) Sprzedaż detaliczna (%; r/r) Sprzedaż z wyłączeniem samochodów (%; r/r)

10% 9%

mld USD 440

Indeks Michigan 80,4

Indeks Conference Board

82

420 77,5

76

8% 400 7%

70 380

6%

4,1% 360

5% 4%

340

3%

64 58

3,7% 320

52

300

46

280

40

sty 14

lis 13

lip 13

wrz 13

maj 13

mar 13

sty 13

lis 12

wrz 12

lip 12

maj 12

mar 12

sty 12

lis 11

lip 11

wrz 11

maj 11

mar 11

sty 11

lis 10

wrz 10

gru 13

sie 13

paź 13

cze 13

kwi 13

lut 13

gru 12

paź 12

sie 12

cze 12

lut 12

kwi 12

gru 11

paź 11

sie 11

cze 11

kwi 11

lut 11

gru 10

0%

lip 10

1%

maj 10

2%

Źródło: Reuters, U.S. Census Bureau

34

Departament Analiz i Skarbu Rynek nieruchomości Sprzedaż nieruchomości na rynku pierwotnym 500

Sprzedaż nieruchomości na rynku wtórnym 40%

Sprzedaż domów na rynku pierwotnym (tys. sztuk) Sprzedaż domów na rynku pierwotnym (%; r/r)

30%

450

5600

30%

Sprzedaż domów na rynku wtórnym (ty.s sztuk) Sprzedaż domów na rynku wtórnym (%; r/r)

5200

20%

4800

10%

4400

0%

4000

-10%

3600

-20%

3200

-30%

20% 10%

400

0% 350

-10%

-20% 300 -30%

lut 10 kwi 10 cze 10 sie 10 paź 10 gru 10 lut 11 kwi 11 cze 11 sie 11 paź 11 gru 11 lut 12 kwi 12 cze 12 sie 12 paź 12 gru 12 lut 13 kwi 13 cze 13 sie 13 paź 13 gru 13

-40%

lut 10 kwi 10 cze 10 sie 10 paź 10 gru 10 lut 11 kwi 11 cze 11 sie 11 paź 11 gru 11 lut 12 kwi 12 cze 12 sie 12 paź 12 gru 12 lut 13 kwi 13 cze 13 sie 13 paź 13 gru 13

250

Ceny nieruchomości 15%

Indeks nastrojów przedsiębiorców budowlanych 13,8%

Indeks cen nieruchomości Case&Shiller (%; r/r)

70

Indeks cen nieruchomości FHFA (%; r/r)

56

60 10% 50 7.6%

5%

40 30

0%

20 -5% 10

lis 13

sty 14

lip 13

wrz 13

maj 13

mar 13

lis 12

sty 13

lip 12

wrz 12

maj 12

mar 12

lis 11

sty 12

lip 11

wrz 11

maj 11

mar 11

lis 10

sty 11

wrz 10

lip 10

maj 10

0

mar 10

sty 10 mar 10 maj 10 lip 10 wrz 10 lis 10 sty 11 mar 11 maj 11 lip 11 wrz 11 lis 11 sty 12 mar 12 maj 12 lip 12 wrz 12 lis 12 sty 13 mar 13 maj 13 lip 13 wrz 13 lis 13

-10%

Źródło: Reuters, Federal Housing Finance Agency

Rynek pracy

Inflacja Inflacja

Stopa bezrobocia 8% 10,5

Liczba bezrobotnych (mln os.)

10,0

Stopa bezrobocia (%)

mln os.

16

9,5

15

9,0

14

CPI PPI

7%

Bazowa (po wyłączeniu cen żywności i energii) 6% 5%

8,5 13 8,0

4%

7,5

12

7,0

11

gru 13

paź 13

sie 13

cze 13

lut 13

kwi 13

gru 12

paź 12

sie 12

cze 12

lut 12

kwi 12

gru 11

0%

paź 11

8

sie 11

1,5% 1.2%

kwi 11

1%

cze 11

9

lut 11

lip 13

paź 13

sty 13

kwi 13

lip 12

paź 12

sty 12

kwi 12

lip 11

paź 11

sty 11

kwi 11

lip 10

paź 10

sty 10

kwi 10

paź 09

lip 09

kwi 09

5,0

1,7%

gru 10

5,5

2%

10

sie 10

10.4

6,0

paź 10

6.7

6,5

3%

Źródło: Reuters

35

Departament Analiz i Skarbu Podaż pieniądza Podaż pieniądza

Depozyty 10,5

12%

bln USD Depozyty (bln USD)

20% 10,0

11%

Depozyty (%; r/r)

10%

9,5

15%

9% 8%

9,0

7%

10%

8,2%

8,5

5,3%

8,0

6% 5%

5% 4%

Podaż pieniądza M1 (%; r/r)

7,5

Podaż pieniądza M2 (%; r/r)

3%

Kredyty 7,6

gru 13

wrz 13

cze 13

gru 12

mar 13

wrz 12

cze 12

gru 11

mar 12

1,2

40% bln USD

Kredyty (bln USD)

Kredyty konsumpcyjne (bln USD) 35%

8%

Kredyty (% r/r)

7,4

wrz 11

Kredyty konsumpcyjne 10%

bln USD

cze 11

gru 10

cze 10

mar 11

2%

wrz 10

7,0 mar 10

gru 13

wrz 13

cze 13

gru 12

mar 13

wrz 12

cze 12

gru 11

mar 12

wrz 11

cze 11

gru 10

mar 11

wrz 10

cze 10

mar 10

0%

6%

7,2

Kredyty konsumpcyjne (%; r/r) 30% 1,1 25%

4%

20%

2% 7,0

1,0

15%

0%

10% 6,8

-2% 5% -4%

0,9 0%

6,6

-6%

-5%

-8%

0,8

20%

2,20

Kredyty dla przedsiębiorstw Kredyty dla przedsiębiorstw (bln USD)

gru 13

wrz 13

cze 13

mar 13

gru 12

wrz 12

cze 12

mar 12

gru 11

4% bln USD

Kredyty mieszkaniowe (mld USD)

15%

Kredyty dla przedsiębiorstw (%; r/r)

1,6

wrz 11

Kredyty mieszkaniowe

1,7 bln USD

cze 11

mar 11

gru 10

wrz 10

cze 10

-10%

mar 10

gru 13

wrz 13

cze 13

mar 13

gru 12

wrz 12

cze 12

mar 12

gru 11

wrz 11

cze 11

mar 11

gru 10

wrz 10

mar 10

cze 10

6,4

10%

1,5

3%

Kredyty mieszkaniowe (%; r/r) 2,16

2%

5%

1% 2,12

0%

0%

1,4 -5%

-1% 2,08

1,3

-10% -15%

1,2

-2% -3%

2,04

-20%

gru 13

wrz 13

cze 13

mar 13

gru 12

wrz 12

cze 12

mar 12

gru 11

wrz 11

cze 11

mar 11

gru 10

wrz 10

-5% cze 10

2,00 mar 10

gru 13

wrz 13

cze 13

mar 13

gru 12

wrz 12

cze 12

mar 12

gru 11

wrz 11

cze 11

mar 11

gru 10

wrz 10

cze 10

-25% mar 10

1,1

-4%

Źródło: Federal Reserve

36

Departament Analiz i Skarbu Finanse publiczne Dług publiczny i deficyt budżetowy w relacji do PKB 2% 105% 0%

99.5%

100% -1,0%

-2%

95% -4%

90%

-4,1% -6%

85% -6,9%

-8%

-10%

80%

-8,6%

-8,9%

Deficyt budżetowy (% PKB)

-10,1%

75%

Dług publiczny (% PKB)

gru 13

sie 13

paź 13

kwi 13

cze 13

lut 13

gru 12

sie 12

paź 12

kwi 12

cze 12

lut 12

gru 11

paź 11

sie 11

cze 11

lut 11

kwi 11

gru 10

paź 10

sie 10

cze 10

lut 10

kwi 10

gru 09

paź 09

sie 09

cze 09

70%

kwi 09

-12%

Źródło: U.S. Department of Treasury; rok fiskalny w USA trwa od 1 października do 30 września

37

Departament Analiz i Skarbu

Japonia Wzrost gospodarczy PKB kw/kw (zannualizowany) 12

10,6

% 7,2

8

5,9

5,6

4,5

4,5 3,5

4 1,2

0,3 0

3,6 1,1

0,6

-1,9

-2,0

-2,9

-3,2

-4 -7,1 Q3 2013

Q2 2013

Q1 2013

Q4 2012

52

Q3 2012

15%

Q2 2012

54

Q1 2012

Q3 2011

20%

Q4 2011

Q2 2011

Q1 2011

Q4 2010

Q3 2010

Q2 2010

Q1 2010

Q4 2009

Q3 2009

-8

Produkcja przemysłowa Produkcja przemysłowa

Wskaźniki nastrojów przedsiębiorców

58

PMI dla przemysłu Produkcja przemysłowa

56

56,6

54

50

10%

5,4%

50,8

50,4 48

52

5%

50

0%

48

-5%

46

-10%

44

-15%

46 44

Przemysł Sektor nieprzemysłowy

40

Sprzedaż detaliczna

lut 14

gru 13

paź 13

sie 13

cze 13

kwi 13

lut 13

Rynek pracy

Sprzedaż detaliczna 46

gru 12

paź 12

sie 12

cze 12

kwi 12

38 lut 12

sty 14

lis 13

wrz 13

lip 13

maj 13

mar 13

sty 13

lis 12

wrz 12

lip 12

maj 12

mar 12

sty 12

42

Bezrobocie 10% 3,8

Indeks zaufania konsumentów Sprzedaż detaliczna r/r

8%

44

6%

Liczba bezrobotnych

mln os.

6,0

%

Stopa bezrobocia

3,6

5,5

3,4

3,2 5,0

4%

3,0 2.6% 2% 2,8

42

4,5

41,3 0%

40

2,6 2,4

4,0

-2%

4.0

2,2

gru 13

wrz 13

cze 13

gru 12

mar 13

wrz 12

cze 12

gru 11

mar 12

wrz 11

cze 11

mar 11

gru 10

wrz 10

cze 10

mar 10

gru 09

wrz 09

cze 09

mar 09

gru 08

3,5

wrz 08

2,0

cze 08

gru 13

paź 13

sie 13

cze 13

kwi 13

lut 13

gru 12

paź 12

sie 12

cze 12

kwi 12

-4%

lut 12

38

38

lut 12

0,5

4%

0,0

3%

-0,5

2%

-1,0

1%

-1,5

0% sie 12

1.6

6%

5%

gru 13

10%

paź 13

30%

sie 13

cze 13

kwi 13

lut 13

gru 12

M2

paź 12

M1

cze 12

Import

kwi 12

40%

lut 12

gru 11

1,0

sie 11

1,3

paź 11

Inflacja r/r

cze 11

CPI CPI bazowa (po wyłączeniu cen owoców, warzyw i owoców morza) CPI bazowa (po wyłączeniu cen żywności i energii)

lut 11

Inflacja

kwi 11

-20%

gru 10

4500

sie 10

-10%

paź 10

5000

cze 10

6 109

lut 10 kwi 10 cze 10 sie 10 paź 10 gru 10 lut 11 kwi 11 cze 11 sie 11 paź 11 gru 11 lut 12 kwi 12 cze 12 sie 12 paź 12 gru 12 lut 13 kwi 13 cze 13 sie 13 paź 13 gru 13

Bilans handlowy w grudniu= -1304 mld JPY (ok. 12,8 mld USD)

lut 10

Eksport

kwi 10

7 413

gru 13

paź 13

mld JPY

sie 13

cze 13

kwi 13

lut 13

gru 12

paź 12

sie 12

cze 12

kwi 12

1,5

gru 11

%

sie 11

7000

paź 11

lut 10 kwi 10 cze 10 sie 10 paź 10 gru 10 lut 11 kwi 11 cze 11 sie 11 paź 11 gru 11 lut 12 kwi 12 cze 12 sie 12 paź 12 gru 12 lut 13 kwi 13 cze 13 sie 13 paź 13 gru 13

6500

cze 11

2,0

lut 11

7500

kwi 11

Departament Analiz i Skarbu

Handel zagraniczny Handel zagraniczny 50% Eksport r/r

Import r/r 24.7%

6000 20%

5500

15.3%

0%

Podaż pieniądza

7%

Podaż pieniądza r/r 5.6%

0,7

4,2%

3.4%

M3

39

Departament Analiz i Skarbu

BRIC – Brazylia, Rosja, Indie, Chiny 

Międzynarodowy Fundusz Walutowy oczekuje, że dynamika PKB gospodarek wschodzących przyspieszy do 5,1% w 2014 r. i 5,4% w 2015 r. W Chinach tempo wzrostu gospodarczego przyspieszyło w 2 poł. 2013 r. na skutek wzrostu inwestycji, jednak oczekuje się, że ożywienie to będzie miało charakter tymczasowy, częściowo ze względu na wprowadzane działania mające na celu spowolnienie wzrostu akcji kredytowej oraz podwyższenie kosztów kapitału. W Indiach również odnotowano ożywienie gospodarki w efekcie korzystnego sezonu monsunowego oraz wzrostu eksportu, a MFW oczekuje jego kontynuacji pod wpływem polityki strukturalnej wspierającej inwestycje. Na ożywienie gospodarcze w gospodarkach wschodzących wpływa wzrost popytu zagranicznego ze strony gospodarek rozwiniętych oraz Chin, jednak w wielu państwach popyt krajowy pozostał niższy niż oczekiwano. Stąd prognozy dla krajów takich jak Rosja i Brazylia zostały zrewidowane w dół. Prognozy MFW dla krajów BRIC PKB (% R/R)

Rosja Chiny Indie Brazylia

2012 3,4 7,7 3,2 1,0

2013 1,5 7,7 4,4 2,3

2014 2,0 7,5 5,4 2,3

PKB (% Q4/Q4) Różnica w zględem prognoz z X 2013

Prognozy

2015 2,5 7,3 6,4 2,8

2014 –1,0 0,3 0,2 –0,2

Szacunki

2015 –1,0 0,2 0,1 –0,4

2013 1,9 7,8 4,6 1,9

Prognozy

2014 1,5 7,6 5,5 2,6

2015 3,2 7,3 7,0 3,0

Źródło: MFW.



Bank Światowy opublikował raport zawierający prognozy dla światowych gospodarek, w tym państw z grupy BRIC. BŚ wskazuje, że:



Dynamika PKB regionu Ameryki Łacińskiej i Karaibów ma wzrosnąć z 2,5% w 2013 r. do 3,3% w średnim okresie, a wzrost PKB ma być wspierany przez globalne ożywienie gospodarcze. Zagrożeniem dla prognoz może być wzrost stóp procentowych na świecie oraz długotrwały głęboki spadek cen towarów.



Wzrost gospodarczy w regionie Azji Wschodniej i Pacyfiku przyspieszył w 2 poł. 2013 r. dzięki wzmocnieniu eksportu netto oraz działaniom wspierającym gospodarkę w Chinach. W okresie objętym prognozą dynamika PKB regionu powinna utrzymać się na poziomie ok. 7,1%, przy oczekiwanym spowolnieniu w Chinach i ożywieniu w pozostałych państwach. Bank Światowy zwraca uwagę, że dotychczasowy wysoki poziom inwestycji w Chinach stwarza obecnie zagrożenie dla sektora bankowego, w związku z czym potrzebne są reformy stopniowo zmieniające model gospodarczy kraju.



Dynamika PKB krajów Azji Południowej ma systematycznie przyspieszać – z 4,2% w 2012 r. do 6,7% w 2016 r., przy czym wzrost ten ma być uzależniony od utrzymania stabilności makroekonomicznej, kontynuowania reform oraz zmniejszania ograniczeń po stronie podażowej. Prognozy dynamiki PKB (%) Chiny Brazylia Indie

2012 7,7 0,9 5,0

2013 7,7 2,2 4,8

2014 7,7 2,4 6,2

2015 7,5 2,7 6,6

2016 7,5 3,7 7,1

Źródło: Bank Światowy.

40

Departament Analiz i Skarbu 1. Indie 

Listopad był kolejnym miesiącem, w którym zanotowano osłabienie w zakresie produkcji przemysłowej w Indiach – obniżyła się o 2,1% r/r, po spadku o 1,6% r/r w październiku. Produkcja dóbr konsumpcyjnych, odzwierciedlająca popyt krajowy obniżyła się o 8,7% r/r, podczas gdy produkcja dóbr kapitałowych, obrazująca poziom inwestycji w gospodarce, wzrosła zaledwie o 0,3% r/r.



W grudniu deficyt w handlu zagranicznym Indii wzrósł do 10,14 mld USD z 9,22 mld USD miesiąc wcześniej. Eksport wzrósł o 3,49% r/r (w okresie kwiecień-grudzień o 5,94% r/r), a import obniżył się o 15,25% r/r (w okresie kwiecień-grudzień o 6,55% r/r).



W grudniu wskaźnik PMI Composite obrazujący sytuację w całej gospodarce Indii wyniósł 48,1 pkt, notując spadek z 48,5 pkt w listopadzie i utrzymując się szósty miesiąc na poziomie poniżej 50 pkt. Wzrost aktywności gospodarczej był kontynuowany w sektorze przemysłowym (PMI na poziomie 50,7 pkt), jednak przebiegał w wolniejszym tempie niż w listopadzie. Dalsze osłabienie nastąpiło natomiast w sektorze usługowym – PMI obniżył się z 47,2 pkt do 46,7 pkt.



W grudniu zanotowano spadek inflacji WPI w Indiach – z 7,52% r/r do 6,16% r/r, najniższego poziomu od 5 miesięcy. Inflacja CPI obniżyła się z 11,24% r/r do 9,87% r/r.

2. Chiny 

Zgodnie ze wstępnymi odczytami, w 2013 r. dynamika PKB Chin kształtowała się na poziomie 7,7% r/r, tj. utrzymała się na poziomie notowanym w 2012 r. i była wyższa niż rządowy cel na ten rok równy 7,5%. W IV kwartale 2013 r. dynamika PKB Chin wyniosła 7,7% r/r, wobec 7,8% r/r w poprzedzającym kwartale i prognoz na poziomie 7,6% r/r. W relacji kwartalnej dynamika PKB spowolniła z 2,2% k/k do 1,8% k/k.



W grudniu dynamika produkcji przemysłowej w Chinach obniżyła się do 9,7% r/r z 10,0% r/r w listopadzie.



Grudzień był piątym miesiącem z rzędu, w którym notowany był wzrost aktywności gospodarczej w Chinach, na co wskazywał wskaźnik PMI Composite (HSBC) przekraczający 50 pkt. Obserwowane było jednak spowolnienie tempa wzrostu w relacji do listopada – wskaźnik wyniósł 51,2 pkt wobec 52,3 pkt miesiąc wcześniej, a spadki dotyczyły zarówno PMI dla przemysłu jak i PMI dla usług. Indeks PMI dla sektora przemysłowego obniżył się z 50,8 pkt do 50,5 pkt. Przedsiębiorcy chińscy wskazywali na kontynuację wzrostu produkcji oraz nowych zamówień, jednak ich dynamika pozostawała umiarkowana i była niższa niż w listopadzie. Indeks PMI dla usług obniżył się z 52,5 pkt do 50,9 pkt.



Dynamika sprzedaży detalicznej obniżyła się w grudniu do 13,6% r/r z 13,7% r/r. W całym 2013 r. sprzedaż detaliczna wzrosła o 13,1%.



Nadwyżka w handlu zagranicznym Chin w 2013 r. wyniosła 259,7 mld USD, co było najwyższą wartością od 2008 r. Eksport wzrósł o 7,9% r/r, a import o 7,3% r/r. W grudniu Chiny zanotowały nadwyżkę w handlu zagranicznym w wysokości 25,6 mld USD. Eksport wzrósł o 4,3% r/r do rekordowej wartości 207,7 mld USD, przy wzroście importu o 8,3% r/r do 182,1 mld USD. Najwyższa od 5 miesięcy dynamika importu wskazuje na silny popyt wewnętrzny, który będzie wspierać wzrost gospodarczy Chin.



W grudniu sprzedaż samochodów w Chinach wzrosła o 17,9% r/r, a w całym 2013 r. o 13,9% r/r. Oznacza to znaczne przyspieszenie dynamiki sprzedaży w relacji do lat 2012 i 2011 kiedy wynosiła ona odpowiednio 4,3% r/r i 2,5% r/r.

41

Departament Analiz i Skarbu 

Wskaźnik inflacji CPI obniżył się w grudniu do 2,5% r/r z 3,0% r/r. W całym 2013 r. inflacja CPI kształtowała się na poziomie 2,6% r/r. Inflacja PPI pozostała na ujemnym poziomie – w grudniu wynosiła -1,4% r/r, a w całym ub.r. -1,9% r/r.



W listopadzie wartość amerykańskich obligacji skarbowych będących w posiadaniu Chin wzrosła o 12,2 mld USD osiągając rekordowy poziom 1 317 mld USD. Jednocześnie, chińskie rezerwy zagraniczne osiągnęły w grudniu rekordowy poziom 3,82 mld USD.



Agencja ratingowa Moody’s wskazuje na ryzyko związane z rosnącym poziomem zadłużenia chińskich samorządów lokalnych. W opinii agencji dług bezpośredni wielu samorządów osiągnął wielkości, które mogą uniemożliwić jego obsługę, a sytuacja ta może wymagać interwencji rządu centralnego. Pomimo to, łączny dług rządu centralnego i samorządów lokalnych utrzymuje się na relatywnie niskim poziomie w relacji do PKB – wzrósł z 34,1% PKB w 2010 r. do 37,1% PKB w czerwcu 2013 r. Agencja Moody’s wskazuje, że Chiny powinny utrzymać zdolność obsługi zadłużenia o ile w najbliższych 5 latach zachowane zostanie tempo wzrostu gospodarczego na poziomie ok. 7%.

3. Rosja  Wskaźnik PMI dla rosyjskiego przemysłu obniżył się w grudniu do 48,8 pkt – poziomu najniższego od 4 lat. Spadek aktywności w sektorze wynikał ze stagnacji w zakresie nowych zamówień i spadku popytu eksportowego, w efekcie produkcja rosła w niewielkim stopniu, a zatrudnienie było ograniczane.

4. Brazylia  W 2013 r. Brazylia zanotowała nadwyżkę w bilansie handlowym w wysokości 2,56 mld USD, co było jego najniższą wartością od czasu deficytu w 2000 r. Pogorszenie bilansu handlowego jest efektem wysokiego popytu konsumenckiego, który przyczynił się do wzrostu importu a także osłabienia popytu na brazylijski eksport. W 2013 r. eksport Brazylii obniżył się o 1,0% r/r, a import wzrósł o 6,5% r/r. Największe zmiany dotyczyły handlu ropą i produktami pochodnymi – eksport spadł o 28,4% r/r, a import wzrósł o 16,3% r/r – tym samym deficyt w handlu ropą wzrósł z 5,4 mld USD w 2012 r. do 20,3 mld USD w 2013 r. W 2013 r. głównym partnerem handlowym Brazylii były państwa azjatyckie, a w szczególności Chiny, których udział w eksporcie wyniósł 17%, a udział w imporcie 15,3%.  Wskaźnik PMI Composite wyniósł w grudniu 51,7 pkt (wobec 51,8 pkt w listopadzie) – był to czwarty miesiąc z rzędu, w którym indeks ten przekraczał 50 pkt, co oznacza utrzymujący się wzrost aktywności gospodarczej w brazylijskim sektorze prywatnym. PMI dla sektora usług obniżył się z 52,3 pkt do 51,7 pkt.  W rocznej ocenie wiarygodności kredytowej agencja ratingowa Moody’s wskazuje, że rating Brazylii na poziomie Baa2 z perspektywą stabilną odzwierciedla rozmiar i dywersyfikację brazylijskiej gospodarki. Agencja oczekuje, że dynamika wzrostu gospodarczego Brazylii w 2014 r. pozostanie spowolniona i wyniesie ok. 2%, tj. utrzyma się na poziomie zbliżonym do notowanego od 2011 r., podczas gdy potencjalna dynamika PKB kształtuje się w opinii Moody’s na poziomie 3%. Perspektywa ratingu Moody’s dla Brazylii (obniżona we wrześniu z pozytywnej do stabilnej) będzie w dużym stopniu uzależniona od zmian relacji długu publicznego kraju do PKB – w opinii agencji wskaźnik ten zbliża się do poziomu 60% i może osiągnąć 62% w 2014 r. Moody’s wskazuje przy tym, że elastyczność fiskalna Brazylii jest ograniczona ze względu na sztywną strukturę wydatków rządowych oraz znaczne obciążenie odsetkami, a głównym wyzwaniem dla finansów publicznych są rosnące bieżące wydatki pierwotne.

42

Departament Analiz i Skarbu BRIC – Brazylia, Rosja, Indie, Chiny Wzrost gospodarczy i sprzedaż detaliczna PKB r/r

Sprzedaz detaliczna

13 % 12

20

11 10

18

9 8

16

Brazylia Chiny Rosja

7,7 7,8

7 6 5 4 3

4,8 4,8

14

13,6

12 10

3,3 3,3 1,2 1,2

2 1 0 -1

9,7

8 7,0 6 4

-2 -3

2

gru 13

sie 13

paź 13

cze 13

lut 13

kwi 13

gru 12

sie 12

paź 12

cze 12

lut 12

kwi 12

gru 11

sie 11

paź 11

cze 11

lut 11

0

kwi 11

Chiny Chiny

gru 10

Indie Indie

Q1 2012 Q4 2011 Q2 2012 Q1 2012 Q3 2012 Q2 2012 Q4 2012 Q3 2012 Q1 2013 Q4 2012 Q2 2013 Q1 2013 Q3 2013 Q2 2013 Q4 2013 Q3 2013

2011 Q32011 Q2 2011 Q4 Q3 2011

Rosja Rosja

2011 Q22011 Q1

2011 Q12010 Q4

2010 Q42010 Q3

Q2 2010 Q32010

Q1 2010 Q22010

Q4 2010 Q12009

Q3 2009 Q42009

Q1 2009 Q1 2009 Q22009 Q2 2009 Q32009

Brazylia Brazylia

-4 -5

Źródło: DataStream

Produkcja przemysłowa i wskaźniki PMI dla przemysłu Produkcja przemysłowa (r/r)

Wskaźniki HSBC PMI dla przemysłu

18,0

55

Brazylia Rosja

15,0

Brazylia Rosja Indie Chiny

54

Indie 53

Chiny

12,0

9,7

9,0

52

51,4

51

6,0

50,5 50

3,0 0,4

49,5 0,8

0,0 -2,1

48,0

sty 14

gru 13

lis 13

wrz 13

paź 13

sie 13

lip 13

cze 13

maj 13

kwi 13

mar 13

lut 13

sty 13

gru 12

lis 12

paź 12

lip 12

wrz 12

47

gru 13

sie 13

paź 13

cze 13

lut 13

kwi 13

gru 12

paź 12

sie 12

cze 12

lut 12

kwi 12

gru 11

paź 11

sie 11

kwi 11

cze 11

lut 11

-6,0

48

sie 12

-3,0

49

Źródło: DataStream, Markit Economics

Handel zagraniczny Bilans handlowy, państwa BRIC

Bilans handlowy, państwa BRIC łącznie 300

40

mld USD

mld USD 50 42,9

Eksport

mld USD

import 280

30 25.6

20

16,6 10 2,7 0

40

Bilans (prawa oś)

30

260

20 240 10 220 0

-10

-10,1

-20

-20

160

-30 lis 13

wrz 13

lip 13

maj 13

mar 13

sty 13

lis 12

wrz 12

lip 12

maj 12

mar 12

lis 11

sty 12

wrz 11

lip 11

gru 13

paź 13

sie 13

cze 13

lut 13

kwi 13

gru 12

paź 12

sie 12

cze 12

kwi 12

lut 12

gru 11

paź 11

sie 11

kwi 11

cze 11

-30

lut 11

180 Indie

maj 11

Chiny

mar 11

Rosja

-10

sty 11

Brazylia

200

Źródło: DataStream

43

25%

160

20%

140

10%

4,3%

80

5%

100

-5%

-10% 220 mld USD

200

-10%

15 -10%

25 -20% 10 -20%

140

lis 13

wrz 13

lip 13

maj 13

mar 13

sty 13

lis 12

wrz 12

lip 12

maj 12

mar 12

20

gru 13

-10%

paź 13

sie 13

cze 13

kwi 13

lut 13

30

lis 11

sie 11

gru 13

paź 13

sie 13

cze 13

kwi 13

lut 13

gru 12

paź 12

sie 12

cze 12

kwi 12

lut 12

gru 11

18

gru 13

Eksport Chin gru 12

50%

paź 13

180 mld USD

sie 13

35%

mld USD

cze 13

Eksport (mld USD) Eksport (%, r/r)

26

kwi 13

40%

mld USD

lut 13

-20%

gru 12

15 paź 12

0%

paź 12

20

sie 12

20%

cze 12

25

sie 12

Eksport Indii

cze 12

40% sty 12

Eksport Rosji

kwi 12

Eksport (mld USD)

paź 11

Eksport Brazylii

kwi 12

30 50

lut 12

60%

gru 11

0%

lut 12

35

gru 11

40

paź 11

45

wrz 11

40%

40

paź 11

50%

cze 11

0%

lip 11

16

maj 11

18

sie 11

20%

cze 11

20

sie 11

30%

kwi 11

Eksport (%, r/r)

lut 11

22

kwi 11

24

cze 11

sty 11

gru 13

40%

28

mar 11

14 -10%

12 -20% 12 -20%

paź 13

sie 13

cze 13

kwi 13

lut 13

gru 12

Eksport (%, r/r)

lut 11

-10%

paź 12

sie 12

cze 12

kwi 12

lut 12

gru 11

50%

kwi 11

14

paź 11

sie 11

cze 11

Eksport (mld USD)

lut 11

lis 13

wrz 13

lip 13

maj 13

Eksport (%, r/r)

gru 13

paź 13

sie 13

cze 13

Eksport (mld USD)

gru 13

120

paź 13

200

sie 13

mld USD

kwi 13

mld USD

cze 13

50

mar 13

mld USD

kwi 13

sty 13

lis 12

wrz 12

lip 12

maj 12

mar 12

sty 12

lis 11

wrz 11

lip 11

maj 11

lut 11 kwi 11

26

lut 13

gru 12

paź 12

sie 12

cze 12

kwi 12

lut 12

gru 11

paź 11

sie 11

mar 11

sty 11

mld USD

lut 13

gru 12

paź 12

sie 12

cze 12

kwi 12

lut 12

gru 11

paź 11

sie 11

220

cze 11

35

cze 11

lut 11

55

kwi 11

28

kwi 11

lut 11

Departament Analiz i Skarbu Import Brazylii Import (mld USD) 50%

24

Import (%, r/r) 40%

22

30%

20

20%

5,6% 10% 3,9%

16

Import (mld USD)

Import (%, r/r)

35

30%

20%

10% 3,2%

Import (%, r/r)

45

30%

40

10% 3,5%

35

30

30%

Import (%, r/r)

180

15%

160

120

0%

80

10%

0%

Import Rosji 50%

40%

30 30%

25 20%

-1,3% 0%

10%

Import Indii Import (mld USD) 60%

50%

40%

30%

20%

10%

0%

-15,2% -10%

-20%

Import Chin Import (mld USD) 40%

35%

30%

25%

20%

15%

8,3% 10%

5%

100

0%

-5%

-10%

Źródło: Data Stream

44

0%

kwi 13

M2

%

M3

35

lis 13

6

gru 13

30%

wrz 13

lip 13

maj 13

M0

paź 13

sie 13

mar 13

9

sty 13

lis 12

wrz 12

lip 12

maj 12

mar 12

10

cze 13

lis 11

%

lut 13

gru 12

5%

paź 12

15%

sie 12

40

kwi 12

M2

cze 12

45

sty 12

Stopa bezrobocia

lut 12

Podaż pieniądza w Indiach r/r

gru 11

M1

lip 11

Podaż pieniądza w Brazylii r/r

wrz 11

0%

paź 11

10%

maj 11

15%

sie 11

M3

mar 11

M1

kwi 11

4

cze 11

5

lis 10

6

sty 11

7

lut 11

gru 09 lut 10 kwi 10 cze 10 sie 10 paź 10 gru 10 lut 11 kwi 11 cze 11 sie 11 paź 11 gru 11 lut 12 kwi 12 cze 12 sie 12 paź 12 gru 12 lut 13 kwi 13 cze 13 sie 13 paź 13 gru 13

Rosja

gru 13

paź 13

gru 13

wrz 13

cze 13

mar 13

gru 12

wrz 12

cze 12

mar 12

gru 11

wrz 11

cze 11

mar 11

gru 10

wrz 10

cze 10

Brazylia

gru 10

20%

gru 13

20%

sie 13

25%

paź 13

cze 13

gru 09 mar 10

%

sie 13

kwi 13

lut 13

gru 12

paź 12

sie 12

cze 12

kwi 12

lut 12

gru 11

paź 11

sie 11

cze 11

kwi 11

lut 11

gru 10

10

cze 13

kwi 13

lut 13

gru 12

paź 12

sie 12

cze 12

kwi 12

lut 12

gru 11

paź 11

sie 11

cze 11

kwi 11

lut 11

gru 10

Departament Analiz i Skarbu

Rynek pracy i inflacja Inflacja Brazylia

Rosja

Indie

8 8 Chiny

6,5 6,2

4

5,6

5,6 2 2,5

4,6

0

Źródło: DataStream

Podaż pieniądza

35%

Podaż pieniądza w Rosji r/r M0

M1

25% M2

20%

15%

5% 10%

5%

0%

Podaż pieniądza w Chinach r/r M0

M1

30 M2

10% 25

20

15

10

5

0

Źródło: DataStream

45

Departament Analiz i Skarbu

III 3

Rynki finansowe i surowców naturalnych

Rynki finansowe w państwach emerging markets 

W styczniu miał miejsce silny odpływ kapitału zagranicznego z państw emerging markets, szczególnie z krajów o niezbyt stabilnej i zrównoważonej sytuacji gospodarczej i politycznej, jak m.in. Argentyna czy Turcja. W nieco mniejszej skali wyprzedaż aktywów dotknęła również Brazylii, Rosji, Indii, RPA oraz Chile. Aktywa rezerwowe Argentyny, w większości w postaci rezerw dewizowych, zmniejszyły się od 2010 r. o ok. 20 mld USD, do 30 mld USD. Ogranicza to znacznie potencjał do walki z odpływem kapitału za granicę, szczególnie na rynku walutowym. Sytuacja ta jest po części efektem finansowania wydatków państwa przez tamtejszy rząd m.in. z rezerw dewizowych, co z kolei stało się przyczyną kolejnego problemu – wzrostu inflacji, która wg statystyk rządowych wynosi ok. 11%. Istnieją jednak wątpliwości co do wiarygodności tych statystyk – niektóre źródła podają, że inflacja w Argentynie przekracza 25%. Aktywa rezerwowe wg MFW*

Rosja Brazylia Indie Turcja Argentyna RPA Chile

PKB Rezerwy Rezerwy (mld USD) (mld USD) (% PKB) 2215,4 509,6 23,0% 2169,8 358,8 16,5% 1750,0 277,2 15,8% 851,4 131,0 15,4% 497,2 30,6 6,2% 371,2 49,3 13,3% 301,9 39,9 13,2%

*w tym: waluty zagraniczne, środki na koncie MFW, SDR, złoto i in.

Odpływ kapitału zagranicznego z Turcji przejawiał się silnym osłabieniem tureckiej liry oraz wzrostem rentowności tamtejszych obligacji skarbowych. Jest to przede wszystkim efekt wysokiej nierównowagi na rachunku bieżącym kraju – w 2013 r. deficyt rachunku bieżącego Turcji wyniósł ok. 7,4% PKB (wg MFW). Niepewność wzbudza również sytuacja polityczna, m.in. ze względu na wielotygodniowe protesty, co nie pozostało bez wpływu na stabilność gospodarczą kraju.

2009 2010 2011 2012 2013 2014

Saldo rachunku bieżącego (% PKB) Rosja Brazylia Indie Turcja Argentyna RPA 4,1 -1,5 -2,8 -2,0 2,5 -4,0 4,4 -2,2 -2,7 -6,2 0,3 -2,8 5,1 -2,1 -4,2 -9,7 -0,6 -3,4 3,7 -2,4 -4,8 -6,1 0,0 -6,3 2,9 -3,4 -4,4 -7,4 -0,8 -6,1 2,3 -3,2 -3,8 -7,2 -0,8 -6,1

Chile 2,0 1,5 -1,3 -3,5 -4,6 -4,0

Podstawowe dane makroekonomiczne PKB Stopa bezrobocia Inflacja CPI Rachunek bieżący Saldo budżetu Dług publiczny

okres Argentyna % r/r III kw. 2013 5,5 % 9.2013 6,8 % r/r 12.2013 11,0 % PKB 2013 -0,8 % PKB 2013 -4,1 % PKB 2013 45,9

Turcja 10,0 10,2 7,5 -7,2 -2,3 36,0

Źródło: Data Stream, MFW

46

Departament Analiz i Skarbu

Polityka pieniężna banków centralnych 

Rada Polityki Pieniężnej (RPP) na posiedzeniu w dniach 7-8 stycznia utrzymała stopę referencyjną na rekordowo niskim poziomie 2,5%. RPP kolejny miesiąc podtrzymała opinię, że „stopy procentowe powinny pozostać na obecnym poziomie co najmniej do końca pierwszego półrocza 2014 r., a wcześniejsze obniżki stóp oraz ich późniejsze utrzymanie sprzyja ożywieniu gospodarczemu, stopniowemu powrotowi CPI do celu oraz stabilizacji na rynkach finansowych”.



Europejski Banki Centralny (EBC) na posiedzeniu 9 stycznia nie zmienił stóp procentowych, pozostawiając stopę refinansową na poziomie 0,25%, a stopę depozytową na poziomie 0%. Na konferencji po posiedzeniu prezes EBC zadeklarował, że „polityka Banku pozostanie akomodacyjna tak długo, jak będzie to konieczne”, zaś Bank „jest gotów podjąć dalsze zdecydowane działania, jeśli pojawi się taka potrzeba”.



Bank Anglii na styczniowym posiedzeniu nie zmienił stóp procentowych, pozostawiając główną z nich na historycznie niskim poziomie 0,5%. Nie zmieniono również wartości programu skupu aktywów w ramach ilościowego łagodzenia polityki pieniężnej (QE), utrzymując ją na dotychczasowym poziomie 375 mld GBP. W protokole po posiedzeniu stwierdzono ponadto, że „Komitet Polityki Pieniężnej Banku Anglii nie widzi potrzeby podwyższenia stóp procentowych, nawet jeżeli bezrobocie szybko spadnie do docelowego poziomu 7%”.



Federalny Komitet Otwartego Rynku (FOMC) na styczniowym posiedzeniu podjął decyzję o ograniczeniu miesięcznych zakupów obligacji o 10 mld USD do 65 mld USD. W związku z tym Fed będzie kupował miesięczne obligacje zabezpieczone hipoteką (MBS) o wartości 30 mld USD oraz rządowe obligacje długoterminowe o wartości 35 mld USD. Była to już druga z kolei obniżka skali programu QE3 w Stanach Zjednoczonych. Komitet nie zmienił natomiast wysokości stóp procentowych i podtrzymał przedział 0,00%-0,25% dla wahań stopy funduszy federalnych, utrzymując zapowiedź, że rekordowo niskie stopy procentowe będą utrzymywane aż do momentu, gdy bezrobocie będzie kształtować się powyżej 6,5%, a inflacja w dłuższym okresie nie przekroczy 2%. W komunikacie po decyzji FOMC zadeklarowano, że władze monetarne będą „kontynuować ograniczanie programu skupu obligacji, jeżeli amerykańska gospodarka będzie rozwijać się w prognozowanym tempie”.

 Bank Japonii na posiedzeniu zakończonym 22 stycznia nie zmienił głównych parametrów polityki monetarnej, podtrzymując decyzję o rocznym wzroście bazy monetarnej o 60-70 mld JPY. Bank opublikował również najnowsze prognozy gospodarcze na lata fiskalne 2013-2015. 

Narodowy Bank Węgier (NBH) na styczniowym posiedzeniu obniżył stopy procentowe o 15 p.b., sprowadzając główną z nich do poziomu 2,85%. Była to już osiemnasta z kolei obniżka kosztu pieniądza na Węgrzech.



Bank centralny Rumunii obniżył w styczniu główną stopę procentową o 25 p.b. do rekordowo niskiego poziomu 3,75%. Ostatnia obniżka stóp procentowych w Rumunii (o 25 p.b.) miała miejsce w listopadzie 2013 r.



Bank Rezerw Indii na styczniowym posiedzeniu zdecydował o podwyższeniu stóp procentowych o 25 p.b. W rezultacie główna stopa procentowa wzrosła do 8%, natomiast stopa reverse repo do 7%. Bank nie zmienił stopy rezerw obowiązkowych, pozostawiając ją na poziomie 4%.



Bank Centralny Turcji na nadzwyczajnym posiedzeniu zwołanym 28 stycznia zdecydował o znacznej podwyżce stóp procentowych, zwiększając benchmarkową jednodniową stopę procentową z poziomu 4,5% do 10%, zaś stopę pożyczkową overnight z dotychczasowego

47

Departament Analiz i Skarbu poziomu 7,75% do 12%. Bank podwyższył również stopę depozytową overnight do poziomu 8% z wcześniejszego poziomu 3,5%. Podwyżki stóp procentowych mają na celu przeciwdziałanie silnej wyprzedaży tureckiej liry oraz wyższej inflacji. 

Bank Centralny Republiki Południowej Afryki zdecydował o podwyższeniu stóp procentowych o 50 p.b. w celu ograniczenia deprecjacji południowoafrykańskiego randa. To pierwsza podwyżka stóp procentowych w RPA od czerwca 2008 r.

48

Departament Analiz i Skarbu Główne stopy procentowe banków centralnych Polska

13,0%

Węgry

Czechy

Strefa Euro

6,0%

12,0%

5,5%

11,0%

5,0%

10,0%

4,5%

9,0%

4,0%

8,0%

Wielka Brytania

USA

3,5%

7,0%

3,0%

6,0%

2,5%

5,0%

2014

2013

2012

2011

2010

2009

2008

2007

2006

2004

2014

2013

2011

2010

2008

2007

2012

0,0%

2009

0,5%

0,0%

2006

1,0%

1,0%

2005

1,5%

2,0%

Stawki Wibor oraz Polonia Stopy rynku pieniężnego

WIBOR ON 1M 3M 6M 9M 1Y POLONIA ST REF

14-01-17 2,59% 2,61% 2,70% 2,72% 2,73% 2,75% 2,36% 2,50%

14-01-31 2,58% 2,61% 2,71% 2,73% 2,74% 2,76% 3,53% 2,50%

EURIBOR 1M 3M 6M 9M 1Y LIBOR 3M CHF USD GBP JPY

14-01-17 0,24% 0,30% 0,41% 0,50% 0,57%

14-01-31 0,23% 0,30% 0,40% 0,48% 0,56%

0,02% 0,24% 0,52% 0,14%

0,02% 0,24% 0,52% 0,14%

sty 14

lis 13

wrz 13

lip 13

maj 13

sty 13

mar 13

wrz 12

POLONIA

lip 12

maj 12

sty 12

mar 12

lis 11

lip 11

wrz 11

maj 11

mar 11

sty 11

ON

lis 12

5,00% 4,75% 4,50% 4,25% 4,00% 3,75% 3,50% 3,25% 3,00% 2,75% 2,50% 2,25% 2,00% 1,75% 1,50% 1,25%

Stawki Euribor oraz Libor 3M 1,25% CHFLIBOR

USDLIBOR

GBPLIBOR

JPYLIBO R

1,00%

0,75%

0,50%

0,25%

sty 14

lis 13

wrz 13

lip 13

maj 13

sty 13

mar 13

lis 12

lip 12

wrz 12

maj 12

sty 12

mar 12

lis 11

wrz 11

lip 11

maj 11

sty 11

0,00%

mar 11

2004

3,0%

2005

2,0%

4,0%

49

Departament Analiz i Skarbu

Rynek papierów dłużnych 

Na rynkach bazowych odnotowano w styczniu znaczne spadki dochodowości, wywołane przede wszystkim odpływem inwestorów z rynków wschodzących. Dochodowości amerykańskich obligacji 10Y spadły w skali miesiąca o 37 p.b. do najniższego od listopada 2013 r. poziomu 2,67%. Dochodowości niemieckich obligacji 10Y obniżyły się w styczniu do najniższego od sierpnia ub.r. minimalnego poziomu 1,60%, notując w skali miesiąca spadek o 31 p.b. do poziomu 1,66%. Rentowności brytyjskich 10Y papierów skarbowych również obniżyły się, osiągając na koniec miesiąca nienotowany od listopada 2013 r. poziom 2,71% – niższy od grudniowego zamknięcia o 38 p.b. Dochodowości włoskich i hiszpańskich obligacji 10Y spadły w skali miesiąca o 47 p.b. i 57 p.b. do poziomów odpowiednio 3,77% oraz 3,68%.



Wraz z odpływem kapitału na rynki bazowe, na rynkach emerging markets w styczniu doszło do wzrostu rentowności SPW, m.in. na rynku polskim. W pierwszej połowie miesiąca odnotowano niewielkie, wynoszące ok. 5 p.b., spadki dochodowości polskich obligacji, głównie wskutek znacznych zapadalności obligacji OK0114 i wypłaty kuponów (ok. 17 mld zł). W drugiej połowie stycznia dochodowości obligacji znacznie wzrosły przede wszystkim w związku z pogarszaniem się sytuacji na innych rynkach wschodzących. Dochodowości obligacji 2Y wzrosły w skali miesiąca o 25 p.b. do poziomu 3,25%. Wzrosty rentowności dla obligacji 5Y oraz 10Y wyniosły 44 p.b. i 35 p.b. do poziomów odpowiednio 4,12% oraz 4,75%.



Zgodnie z informacją Ministerstwa Finansów, do końca stycznia sfinansowano ponad 50% potrzeb pożyczkowych państwa na ten rok. Na dwóch aukcjach (9 i 23 stycznia) sprzedano obligacje OK0716 (rentowność 3,09%), PS0418 (3,47%), PS0718 (3,69%), WZ0119, DS1023 (4,35%) oraz WZ0124 na łączną kwotę 22,2 mld zł. Całkowita wielkość początkowej oferty na przetargach wyniosła 9,0-15,0 mld zł.

50

Departament Analiz i Skarbu Rentowności polskich obligacji na tle stopy referencyjnej NBP 2 lata

5,75%

5 lat

10 lat

Stopa referencyjna

5,50% 5,25%

5,00% 4,75%

4,71%

4,50% 4,25% 4,11%

4,00% 3,75% 3,50% 3,25%

3,23%

3,00% 2,75% 2,50%

sty 14

gru 13

lis 13

paź 13

wrz 13

sie 13

lip 13

cze 13

maj 13

kwi 13

mar 13

lut 13

sty 13

gru 12

lis 12

paź 12

wrz 12

sie 12

lip 12

cze 12

maj 12

kwi 12

mar 12

2,25%

SPW w portfelach inwestorów zagranicznych mld PLN

250

Inwestorzy zagraniczni

33,6%

Udział inwestorów zagranicznych w polskich SPW (p.o.)

40% 35%

200

193,2

30% 25%

150

20% 100

15% 10%

50

0

paź 08 gru 08 lut 09 kwi 09 cze 09 sie 09 paź 09 gru 09 lut 10 kwi 10 cze 10 sie 10 paź 10 gru 10 lut 11 kwi 11 cze 11 sie 11 paź 11 gru 11 lut 12 kwi 12 cze 12 sie 12 paź 12 gru 12 lut 13 kwi 13 cze 13 sie 13 paź 13 gru 13

5%

0%

Polskie SPW w portfelach poszczególnych grup inwestorów (mld zł) Data

Banki

Inwestorzy zagraniczni

listopad 13 grudzień 13 Δ

118,5 114,7 -3,8

192,1 193,2 1,1

Zakłady ubezpieczeniowe

Fundusze emerytalne

Fundusze inwestycyjne

Osoby fizyczne

Podmioty niefinansowe

52,1 52,0 -0,2

128,2 125,8 -2,5

51,0 46,7 -4,2

9,3 9,4 0,1

1,5 1,5 0,0

Inne podmioty W tym MF 30,7 0,0 31,1 0,0 0,4 0,0

Razem

Razem 583,5 574,3 -9,2

51

Departament Analiz i Skarbu Rentowności obligacji 10-letnich 11,0%

5,0%

Wybrane państwa świata

Europa Środkowo-Wschodnia

CHINY

WIELKA BRYTANIA

4,5%

10,0%

USA NIEMCY

9,0%

4,0% JAPONIA

8,0% 3,5% 7,0% 3,0%

6,0% 2,5% 5,0%

2,0% 4,0%

1,5%

3,0%

WĘGRY ROSJA

1,0%

2,0%

POLSKA TURCJA

CZECHY

kwi-11 cze-11 sie-11 paź-11 gru-11 lut-12 kwi-12 cze-12 sie-12 paź-12 gru-12 lut-13 kwi-13 cze-13 sie-13 paź-13 gru-13 lut-14

kwi-11 cze-11 sie-11 paź-11 gru-11 lut-12 kwi-12 cze-12 sie-12 paź-12 gru-12 lut-13 kwi-13 cze-13 sie-13 paź-13 gru-13 lut-14

1,0%

0,5%

6,5%

Europa Zachodnia

7,5%

Europa Zachodnia - kraje zagrożone

6,0% 7,0%

WŁOCHY

HISZPANIA

5,5%

POLSKA

6,5%

5,0% 6,0% 4,5%

4,0%

5,5%

3,5%

5,0%

3,0%

4,5% 2,5%

4,0% 2,0%

BELGIA FRANCJA

1,5%

WIELKA BRYTANIA

3,5%

NIEMCY

POLSKA

1,0%

kwi-11 cze-11 sie-11 paź-11 gru-11 lut-12 kwi-12 cze-12 sie-12 paź-12 gru-12 lut-13 kwi-13 cze-13 sie-13 paź-13 gru-13 lut-14

kwi-11 cze-11 sie-11 paź-11 gru-11 lut-12 kwi-12 cze-12 sie-12 paź-12 gru-12 lut-13 kwi-13 cze-13 sie-13 paź-13 gru-13 lut-14

3,0%

52

Departament Analiz i Skarbu Struktura krzywych rentowności w wybranych krajach - zmiana miesięczna USA

3,0%

2,66%

2,5% 1,50%

1,5%

1,74%

1,0%

0,0%

0,33% 2 lata

5 lat

10 lat

-0,5%

WŁOCHY

5,0%

1,66%

2,0%

1,5%

1,94%

1,5%

0,93%

0,5%

0,21%

0,0%

0,08% 2 lata

6,0%

4,10%

4,0% 3,79%

2,72%

3,0% 2,0%

2,0%

2,33%

1,23%

5 lat

10 lat

5,0%

4,71% 4,11% 4,35%

4,0%

HISZPANIA

3,03%

3,65%

2,72%

3,0%

10 lat

1,63%

1,87%

1,5%

0,99%

0,5%

0,21%

0,0% 5 lat

10 lat

0,52% 0,57% 2 lata

5 lat

10 lat

-0,5%

IRLANDIA

8,0%

PORTUGALIA

7,0%

2 lata

5 lat

3,33% 2,10%

CZECHY

4,90% 5,06%

3,47% 4,0%

2,0%

10 lat

6,0%

5,0%

3,0%

1,16% 2,21% 1,22%

3,0%

3,02%

1,74%

1,0% 2 lata

6,5%

3,0%

5 lat

10 lat

WĘGRY

6,30%

2 lata

4,07% 5 lat

10 lat

SŁOWACJA

3,0%

2,53% 6,0%

2,0%

0,5% 5 lat

2,0%

6,04%

0,0%

2 lata

0,29%

6,0%

2,32%

5,66%

5,41%

5,5%

2,5%

2,0%

1,12% 5,0%

1,0%

3,23%

2,71%

1,0%

2 lata

4,0%

1,5% 3,5%

2,25% 1,23%

-0,5%

2,5%

4,5%

0,0%

5,0%

10 lat

POLSKA

2,5%

5 lat

3,67% 4,0% 4,15%

1,0% 2 lata

3,0%

0,5%

0,66%

5,0%

2,0%

1,0%

WIELKA BRYTANIA

2,5%

1,0%

-0,5%

6,0%

3,0% 2,43%

2,5%

1,0% 0,38%

FRANCJA

3,0%

2,5%

2,0%

0,5%

NIEMCY

3,0%

0,26% 0,43% 2 lata

1,12%

1,5%

5,08%

4,76%

4,5%

1,0%

4,07%

5 lat

10 lat

0,5%

4,0% 2 lata

31 grudnia 2013

5 lat

10 lat

2 lata

5 lat

10 lat

31 stycznia 2013

Źródło: Reuters

1500

p.b.

Spread do 10-letnich obligacji niemieckich Europa Zachodnia 900 Europa Środkowo-Wschodnia p.b. POLSKA

FRANCJA

1400

WIELKA BRYTANIA

1300

800

BELGIA

SŁOWACJA WĘGRY

WŁOCHY

1200

HISZPANIA

1100

700

CZECHY

ROSJA

PORTUGALIA

IRLANDIA

1000

600

900

500

800

700

400

600 500

300

400 200

300 200

100

100 0

kwi-11 cze-11 sie-11 paź-11 gru-11 lut-12 kwi-12 cze-12 sie-12 paź-12 gru-12 lut-13 kwi-13 cze-13 sie-13 paź-13 gru-13

kwi-11 cze-11 sie-11 paź-11 gru-11 lut-12 kwi-12 cze-12 sie-12 paź-12 gru-12 lut-13 kwi-13 cze-13 sie-13 paź-13 gru-13

0

Źródło: Reuters

53

Departament Analiz i Skarbu Wycena ryzyka kredytowego - CDS (Credit Default Swap) Wybrane państwa świata

200

Europa Środkowo-Wschodnia

800

WĘGRY

CHINY

180

JAPONIA

NIEMCY

SŁOWACJA ROSJA

700

CZECHY

WIELKA BRYTANIA

160

USA

POLSKA

600

140 500

120

400

100 80

300

60

200 40

100

kwi-11 cze-11 sie-11 paź-11 gru-11 lut-12 kwi-12 cze-12 sie-12 paź-12 gru-12 lut-13 kwi-13 cze-13 sie-13 paź-13 gru-13

0

0 kwi-11 cze-11 sie-11 paź-11 gru-11 lut-12 kwi-12 cze-12 sie-12 paź-12 gru-12 lut-13 kwi-13 cze-13 sie-13 paź-13 gru-13

20

Europa Zachodnia - kraje zagrożone

Europa Zachodnia

250

1600 NIEMCY

WŁOCHY

FRANCJA WIELKA BRYTANIA

HISZPANIA

1400

PORTUGALIA IRLANDIA

200 1200

1000

150

800 100

600

400 50

200

kwi-11 cze-11 sie-11 paź-11 gru-11 lut-12 kwi-12 cze-12 sie-12 paź-12 gru-12 lut-13 kwi-13 cze-13 sie-13 paź-13 gru-13

0 kwi-11 cze-11 sie-11 paź-11 gru-11 lut-12 kwi-12 cze-12 sie-12 paź-12 gru-12 lut-13 kwi-13 cze-13 sie-13 paź-13 gru-13

0

Źródło: Reuters

54

Departament Analiz i Skarbu

Bieżące ratingi wybranych państw świata Fitch Austria Belgia Cypr Dania Estonia Finlandia Francja Grecja Hiszpania Holandia Irlandia Luksemburg Malta Niemcy Portugalia Słowacja Słowenia Włochy Bułgaria Czechy Litwa Łotwa Polska Rumunia Szwecja Węgry UK USA Japonia Szwajcaria Brazylia Chiny Indie Rosja

AAA AA BAAA AA AAA AA+ BBBB AAA BBB+ AAA A AAA BB+ A+ BBB+ BBB+ BBBA+ BBB+ BBB+ ABBBAAA BB+ AA+ AAA A+ AAA BBB A+ BBBBBB

S&P S AA+ S AA N BS AAA S AA S AAA S AA S BS BBBN AA+ S BBB+ S AAA S BBB+ S AAA N BB S A N AN BBB S BBB S AAS BBB S BBB+ S AS BB+ S AAA S BB S AAA N AA+ N AAS AAA S BBB S AAS BBBS BBB

Moody's S Aaa N Aa3 S Caa3 S Aaa N Aa3 S Aaa S Aa1 S Caa3 S Baa3 S Aaa P Baa3 S Aaa S A3 S Aaa N Ba3 S A2 S Ba1 N Baa2 N Baa2 S A1 P Baa1 P Baa2 S A2 P Baa3 S Aaa N Ba1 N Aa1 S Aaa N Aa3 S Aaa N Baa2 S Aa3 N Baa3 S Baa1

N N N S N S N D N N N N N N N N N N S S S P S N S N S N S S P S S S

Źródło: Reuters

Zmiany ratingu w ostatnim miesiącu kraj Irlandia

agencja Moody's

o ile stopni obecnie +1 Baa3

poprzednio Ba1

Źródło: Reuters

55

Departament Analiz i Skarbu

Rynek kapitałowy 

Pogarszające się nastroje na rynkach wschodzących nie pozostały bez wpływu na rynki kapitałowe, na których w styczniu odnotowano głównie spadki. Największe spadki indeksów w skali miesiąca miały miejsce w Brazylii (obniżenie się indeksu BOVESPA o 8,7%), Turcji (spadek indeksu XU100 o 8,8%) oraz Japonii (spadek Nikkei o 8,5%).



Amerykański indeks Dow Jones w styczniu obniżył się do poziomu 15,8 tys. punktów, notując w stosunku do poprzedniego miesiąca spadek o ok. 4,4%.



W styczniu odnotowano również spadki na europejskich giełdach. Francuski CAC40, brytyjski FTSE oraz niemiecki DAX obniżyły się w skali miesiąca o odpowiednio 4,1%, 3,1% oraz 3,7%.



Na warszawskiej giełdzie papierów wartościowych indeks WIG20 – kontynuując grudniowy trend spadkowy – obniżył się w styczniu o ok. 2,1%. Pod koniec miesiąca wartość indeksu kształtowała się na poziomie ok. 2350 pkt. Dynamika wybranych indeksów światowych (%) DAX

DOW JONES

NIKKEI 225

SHANGHAI COMP.

BOVESPA

4%

1M

1M

2%

2%

0%

0%

-2%

-2%

-4%

-4%

-6%

-6%

22/01/14

CAC 40

DAX

29/01/14

-8% 01/01/14

08/01/14

FTSE

70%

70%

29/01/14

DOW JONES

NIKKEI 225

HANG SENG

SHANGHAI COMP.

BOVESPA

sty 14

-30%

gru 13

-30%

lis 13

-20%

wrz 13

-20%

paź 13

-10%

lut 13

-10%

mar 13

0%

sty 13

0%

sty 14

10%

lis 13

10%

gru 13

20%

wrz 13

20%

paź 13

30%

lip 13

30%

sie 13

40%

cze 13

40%

kwi 13

50%

maj 13

50%

lut 13

60%

mar 13

22/01/14

1Y

1Y 60%

sty 13

15/01/14

cze 13

WIG 20

15/01/14

kwi 13

08/01/14

maj 13

-8% 01/01/14

HANG SENG

FTSE

lip 13

CAC 40

sie 13

WIG 20

4%

56

Departament Analiz i Skarbu Indeks WIG20 2 650 pkt. 2 600 2 550 2 500 2 450 2 400 2 355

2 350 2 300

2 250 2 200 sty 14

gru 13

lis 13

paź 13

wrz 13

sie 13

lip 13

cze 13

maj 13

kwi 13

mar 13

lut 13

2 150

57

Departament Analiz i Skarbu

Rynek walutowy 

Kurs EUR-USD w styczniu podlegał dużej zmienności, notując znaczny spadek w skali całego miesiąca. Na obniżenie się kursu do minimalnego poziomu 1,348 na koniec stycznia wpłynęło przede wszystkim ograniczenie skali programu QE3 w Stanach Zjednoczonych. Nieznaczne umacnianie się europejskiej waluty w stosunku do dolara w trakcie miesiąca do poziomu 1,374 było konsekwencją słabszych odczytów z amerykańskiego rynku pracy.



W styczniu odnotowano systematyczny wzrost kursu EUR-PLN do nienotowanego od września 2013 r. maksymalnego poziomu 4,26, co było przede wszystkim konsekwencją odpływu inwestorów z rynków wschodzących. Na koniec miesiąca wartość kursu złotego wobec euro kształtowała się na poziomie ok. 4,25.



Wycofywanie się inwestorów z tzw. rynków wschodzących skutkowało istotnymi zmianami kursów walut tych krajów. Na skutek decyzji banku centralnego Argentyny o odstąpieniu od obrony krajowej waluty ze względu na zmniejszające się rezerwy walutowe, kurs USD-ARS wzrósł o ok. 25% do poziomu ok. 8 peso za dolara.



W styczniu lira turecka znacząco osłabiła się, a kurs USD-TRY osiągnął historycznie wysoki poziom 2,39 na skutek odpływu kapitału. Bank centralny Turcji podjął dwukrotnie interwencje na rynku walutowym, niemniej jednak nie wpłynęło to na spadek kursu USD-TRY. W reakcji na decyzję Banku Centralnego Turcji o podwyższeniu stóp procentowych, turecka lira umocniła się w stosunku do dolara do 2,16, powracając do poziomu 2,26 na koniec miesiąca.



27 stycznia Bank Centralny Rosji podjął interwencję na rynku walutowym, sprzedając ok. 1 mld USD, na skutek wzrostu kursu rubla do euro do nienotowanego od ponad 5 lat poziomu 48,5. Nie zmieniło to istotnie kursu rosyjskiej waluty, który na koniec miesiąca wynosił 47,5.



W reakcji na wzrost kursu randa południowoafrykańskiego w stosunku do dolara do poziomu ok. 11,4, Bank Centralny Republiki Południowej Afryki zdecydował o podwyższeniu stóp procentowych o 50 p.b. Spowodowało to jedynie przejściowy spadek kursu USD-ZAR do minimalnego poziomu 10,9. Na koniec miesiąca kurs USD-ZAR wynosił ok. 11,1. Korelacja kursu EUR/PLN i EUR/USD 4,4

1,26 EUR/PLN

EUR/USD (prawa oś; wartości w kolejności odwrotnej)

1,28

1,30 4,3 1,32

1,34 4,2 1,36

sty-14

gru-13

lis-13

paź-13

wrz-13

sie-13

lip-13

4,1

cze-13

1,38

1,40

58

Departament Analiz i Skarbu PLN

1Y

1M

USD/PLN EUR/PLN

CHF/PLN GBP/PLN

15%

USD/PLN

CHF/PLN

EUR/PLN

GBP/PLN

5%

4%

NOTOWANIA WALUT PLN 1Y

1M

2014-01-31

USD-PLN

3,09

3,02

3,15

CHF-PLN

3,40

3,39

3,48

EUR-PLN

4,20

4,15

4,25

GBP-PLN

4,90

5,01

5,19

10% 3%

2% 5%

ZMIANA % 1Y

1M

USD-PLN

2%

4%

CHF-PLN

2%

3%

EUR-PLN

1%

2%

GBP-PLN

6%

4%

1%

0% 0% -1%

31 sty

26 sty

21 sty

16 sty

11 sty

6 sty

1 sty

wrz 13

lip 13

maj 13

mar 13

-2% sty 13

-5%

USD

1Y USD/CHF USD/CNY

1M USD/EUR USD/GBP

USD/JPY

20%

3%

USD/CHF

USD/EUR

USD/CNY

USD/GBP

USD/JPY

2%

15% NOTOWANIA WALUT USD 1Y

1M

2014-01-31

USD-CHF

0,91

0,89

0,90

USD-EUR

0,74

0,73

0,74

USD-JPY

91,73

105,25

102,27

USD-CNY

6,22

6,05

6,06

USD-GBP

0,63

0,60

0,61

1Y

1M

USD-CHF

-1%

1%

USD-EUR

1%

2%

USD-JPY

11%

-3%

USD-CNY

-3%

0%

USD-GBP

-4%

1%

1%

10% 0% 5% -1%

ZMIANA % 0% -2%

-5%

-3%

29 sty

22 sty

15 sty

8 sty

1 sty

wrz 13

lip 13

maj 13

mar 13

-4% sty 13

-10%

EUR

1Y EUR/CHF

EUR/USD

EUR/CNY

EUR/GBP

1M EUR/CHF EUR/CNY

EUR/JPY

20%

EUR/USD EUR/GBP

EUR/JPY

2%

1%

15% NOTOWANIA WALUT EUR 1Y

1M

2014-01-31

EUR-CHF

1,24

1,23

1,22

EUR-GBP

0,86

0,83

0,82

EUR-JPY

124,53

144,85

138,13

EUR-CNY

8,45

8,33

8,19

EUR-USD

1,36

1,38

1,35

1Y

1M

EUR-CHF

-1%

0%

EUR-GBP

-4%

-1%

EUR-JPY

11%

-5%

EUR-CNY

-3%

-2%

EUR-USD

-1%

-2%

0% 10% -1%

5% -2%

ZMIANA % 0% -3%

-5%

-4%

29 sty

22 sty

15 sty

8 sty

1 sty

wrz 13

lip 13

maj 13

mar 13

-5% sty 13

-10%

59

Departament Analiz i Skarbu

Surowce naturalne  Zgodnie z przedstawionym przez BP raportem dotyczącym zużycia ropy naftowej na świecie do 2035 r. („BP Energy Outlook 2035”), najwyższy wzrost zużycia surowca na świecie będzie pochodził ze strony Chin oraz Indii. Prognozuje się ponadto znaczny wzrost udziału wydobycia ropy naftowej w krajach nienależących do OPEC (Stany Zjednoczone, Kanada, Brazylia). Na rynku ropy naftowej w styczniu odnotowano niewielki wzrost cen. Był on przede wszystkim konsekwencją przewidywanego większego popytu na paliwa w Stanach Zjednoczonych oraz narastających trudności z wydobyciem ropy w Iraku, Libii i Sudanie Południowym. Na koniec miesiąca cena surowca kształtowała się na poziomie 108,5 USD za baryłkę.  Cena złota w styczniu wzrosła w skali miesiąca do poziomu 1245 USD za uncję. Na wzrost cen kruszcu wpłynęły przede wszystkim spadki na światowych giełdach oraz perspektywa wzrostu popytu na złoto ze strony Indii.  Na rynkach surowców rolnych w styczniu dominowały spadki. Obniżki cen odnotowano głównie na rynkach soi i pszenicy, co wynikało ze wzrostu prognozowanych wielkości zbiorów tych zbóż w Ameryce Południowej. Nieznaczny wzrost ceny kukurydzy w skali miesiąca miał miejsce wskutek spadku zapasów tego zboża w Stanach Zjednoczonych.

Złoto

Ropa naftowa

Cena ropy naftowej (USD za baryłkę)

130

Cena złota (USD za uncję)

1 700

120

1 600

110

1 500

100

1 400

90

1 300 1 200

80 Brent

WTI lut 14

sty 14

gru 13

lis 13

paź 13

sie 13

wrz 13

lip 13

cze 13

maj 13

kwi 13

mar 13

lut 13

lut 14

sty 14

gru 13

lis 13

paź 13

wrz 13

sie 13

lip 13

cze 13

maj 13

kwi 13

mar 13

lut 13

sty 13

sty 13

1 100

70

60

Departament Analiz i Skarbu Surowce rolne i przemysłowe 20%

40% Pszenica

Kukurydza

Soja

Miedź

Cukier

Nikiel

Platyna

Bawełna

Srebro

30%

10%

20%

0%

10% -10% 0% -20% -10% -30%

lut 14

sty 14

lis 13

gru 13

paź 13

wrz 13

sie 13

lip 13

cze 13

maj 13

kwi 13

lut 13

mar 13

lut 14

sty 14

lis 13

gru 13

paź 13

wrz 13

sie 13

lip 13

cze 13

maj 13

kwi 13

-40% mar 13

-50% lut 13

-30%

sty 13

-40%

sty 13

-20%

Departament Analiz i Skarbu

61