Lublin, 15.03.2012 r.
ochrona dóbr osobistych
prawo do baz danych
prawo do firmy
prawa do nowych odmian roślin lub ras zwierząt
prawo do know how
Ochrona własności przemysłowej – klucz do wzrostu konkurencyjności przedsiębiorstw
Systemy ochrony własności przemysłowej KRAJOWY
URZĄD PATENTOWY RP I INNE URZĘDY KRAJOWE
REGIONALNE
EUROPEJSKI URZĄD PATENTOWY (EPO) URZĄD HARMONIZACJI RYNKU WEWNĘTRZNEGO (OHIM)
MIĘDZYNARODOWY
ŚWIATOWA ORGANIZACJA WŁASNOŚCI INTELEKTUALNEJ, (WIPO) i URZĘDY KRAJOWE
Ochrona własności przemysłowej – klucz do wzrostu konkurencyjności przedsiębiorstw
Przedmioty ochrony własności przemysłowej PRZEDMIOT OCHRONY
PRAWO WYŁĄCZNE
OKRES OCHRONY (w latach)
wynalazek wzór uŜytkowy topografie układów scalonych wzór przemysłowy
patent prawo ochronne
20 10
prawo z rejestracji
10
prawo z rejestracji
25
znak towarowy
prawo ochronne
10 (możliwość przedłużenia)
oznaczenie geograficzne
prawo z rejestracji
bezterminowo
Ochrona własności przemysłowej – klucz do wzrostu konkurencyjności przedsiębiorstw
Prawa własności przemysłowej
Uzyskanie patentu, prawa ochronnego lub prawa z rejestracji oznacza nabycie prawa wyłącznego korzystania w sposób zarobkowy lub zawodowy na określonym terytorium, odpowiednio z: wynalazku, wzoru użytkowego, wzoru przemysłowego, znaku towarowego, oznaczenia geograficznego lub topografii układu scalonego.
Ochrona własności przemysłowej – klucz do wzrostu konkurencyjności przedsiębiorstw
Wynalazek rozwiązanie o charakterze technicznym może dotyczyć opracowania nowego urządzenia, produktu, metody, procesu lub stanowić dodatkowe unowocześnienie już istniejących rozwiązań „Wynalazkiem jest coś, co zostało wymyślone i skonstruowane, w przeciwieństwie do odkrycia czegoś, co już istniało, lecz nie było znane” Lionel Bender
Ochrona własności przemysłowej – klucz do wzrostu konkurencyjności przedsiębiorstw
Patent na wynalazek
Patenty są udzielane bez względu na dziedzinę techniki, na wynalazki, które: - są nowe, - posiadają poziom wynalazczy - nadają się do przemysłowego stosowania.
Ochrona własności przemysłowej – klucz do wzrostu konkurencyjności przedsiębiorstw
Patentów nie udziela się na: • wynalazki, których wykorzystywanie byłoby sprzeczne z porządkiem publicznym lub dobrymi obyczajami; • odmiany roślin lub rasy zwierząt oraz czysto biologiczne sposoby hodowli roślin lub zwierząt; • sposoby leczenia ludzi i zwierząt metodami chirurgicznymi lub terapeutycznymi oraz sposoby diagnostyki stosowane na ludziach lub zwierzętach;
Ochrona własności przemysłowej – klucz do wzrostu konkurencyjności przedsiębiorstw
Pierwszeństwo zgłoszenia przed ujawnieniem rozwiązania
UP RP
Ochrona własności przemysłowej – klucz do wzrostu konkurencyjności przedsiębiorstw
Wzór uŜytkowy Rower wodny Kategoria, numer i data zgłoszenia: UZY: (21) 112060, (22) 27-03-2001 Kategoria i numer ochrony: UZY: (11) 61586
Wzorem użytkowym jest nowe i użyteczne rozwiązanie o charakterze technicznym, dotyczące kształtu, budowy lub zestawienia przedmiotu o trwałej postaci.
Wzór użytkowy uważa się za rozwiązanie użyteczne, jeżeli pozwala ono na osiągnięcie celu mającego praktyczne znaczenie przy wytwarzaniu lub korzystaniu z wyrobów.
Ochrona własności przemysłowej – klucz do wzrostu konkurencyjności przedsiębiorstw
Znak towarowy To oznaczenie, które można przedstawić w sposób graficzny, jeżeli nadaje się do odróżnienia towarów jednego przedsiębiorstwa od tego samego rodzaju towarów innych przedsiębiorstw. Znakiem towarowym może być w szczególności wyraz, rysunek, ornament, kompozycja kolorystyczna, forma przestrzenna, w tym forma towaru lub opakowania, a także melodia lub inny sygnał dźwiękowy.
Ochrona własności przemysłowej – klucz do wzrostu konkurencyjności przedsiębiorstw
Wzór przemysłowy jest to nowa i posiadająca indywidualny charakter (oryginalność) postać wytworu lub jego części, nadana mu w szczególności przez cechy linii, konturów, kształtów, kolorystykę, strukturę lub materiał wytworu oraz przez jego ornamentację. Wytworem jest każdy przedmiot wytworzony w sposób przemysłowy lub rzemieślniczy, obejmujący w szczególności opakowanie, symbole graficzne oraz kroje pisma typograficznego, z wyłączeniem programów komputerowych.
Ochrona własności przemysłowej – klucz do wzrostu konkurencyjności przedsiębiorstw
Oznaczenia geograficzne oznaczenia słowne odnoszące się bezpośrednio lub pośrednio do nazwy Oscypek miejsca, miejscowości, regionu lub kraju (teren), które identyfikują towar jako pochodzący z tego terenu, jeżeli określona jakość, dobra opinia lub inne cechy towaru są przypisywane przede wszystkim pochodzeniu geograficznemu tego towaru. Rogale św. Marcina
Ochrona własności przemysłowej – klucz do wzrostu konkurencyjności przedsiębiorstw
Statystyka 2011 r. ZGŁOSZENIA 2011 r. PRZEDMIOTY WŁASNOŚCI PRZEMYSŁOWEJ Wynalazki w trybie krajowym Wynalazki w trybie Konwencji o patencie europejskim Wynalazki w trybie PCT Wzory użytkowe Znaki towarowe w trybie krajowym Znaki towarowe – tryb międzynarodowy (notyfikacje) Wzory przemysłowe
OGÓŁEM
W TYM ONLINE
4069
535
113
43
210 995 15049
63 128 1692
3247
-
1560
183
Ochrona własności przemysłowej – klucz do wzrostu konkurencyjności przedsiębiorstw
Statystyka 2011 r.
Ochrona własności przemysłowej – klucz do wzrostu konkurencyjności przedsiębiorstw
Statystyka 2011 r. UDZIELONE PRAWA 2011 r. PRZEDMIOTY WŁASNOŚCI PRZEMYSŁOWEJ
OGÓŁEM
Patenty
3112
Wzory użytkowe
524
Znaki towarowe
9680
Wzory przemysłowe Przyjęte tłumaczenia patentów europejskich (walidowane w RP patenty europejskie)
1302 5790
Ochrona własności przemysłowej – klucz do wzrostu konkurencyjności przedsiębiorstw
Statystyka 2011 r.
Ochrona własności przemysłowej – klucz do wzrostu konkurencyjności przedsiębiorstw
Korzyści z ochrony Wszelkie korzyści ekonomiczne policzalne i niepoliczalne rzeczywiste i potencjalne, które są i mogą być osiągnięte w wyniku stosowania ochrony własności intelektualnej. Korzyści tego rodzaju są w bardzo poważnym stopniu zależne od stopnia rozwoju rynkowego danego przedsięwzięcia oraz stopnia rozwoju produktu.
Ochrona własności przemysłowej – klucz do wzrostu konkurencyjności przedsiębiorstw
Korzyści z ochrony c.d. • • • • • • • • •
lepsze rozeznanie w zakresie posiadanych aktywów, w tym niematerialnych; lepsza kontrola przepływu informacji; wsparcie dla tworzenia prestiżu i reputacji firmy; budowa uznanej marki rynkowej; ograniczenie prawdopodobieństwa ziszczenia się ryzyk; zaprzestanie prowadzenia działalności nielegalnej przez podmioty naruszające IP; eliminacja z rynku nieuczciwych wytwórców, pośredników i dostawców usług; zwiększenie wpływów z eksploatacji IP; zwiększenie szans na zawieranie korzystnych umów handlowych. Ochrona własności przemysłowej – klucz do wzrostu konkurencyjności przedsiębiorstw
Podstawowe korzyści z patentowania
•
mocna ochrona
•
przewaga konkurencyjna
•
wprowadzenie wynalazku do obrotu
Ochrona własności przemysłowej – klucz do wzrostu konkurencyjności przedsiębiorstw
Ujemne strony patentowania
•
wysokie koszty (zwłaszcza w przypadku ochrony w kilku krajach)
•
możliwość utraty wynalazku na rzecz konkurencji przed publikacją
•
zestarzenie się wynalazku w oczekiwaniu na patent (3-5 lat)
Ochrona własności przemysłowej – klucz do wzrostu konkurencyjności przedsiębiorstw
Zarządzanie prawami własności przemysłowej na przykładzie patentu • Strategia patentowania - Ofensywna lub defensywna - Internacjonalizacja - Rodzaj eksploatacji: licencjonowanie czy użytek własny • Informacja patentowa - Posiadanie aktualnych informacji o technice - Unikanie naruszenia patentów - Rozeznanie konkurencyjnego otoczenia
Ochrona własności przemysłowej – klucz do wzrostu konkurencyjności przedsiębiorstw
Zarządzanie prawami własności przemysłowej na przykładzie patentu c.d. • Przekazywanie informacji - Sporządzanie przekonywającej ewidencji, że posiadane patenty są wartościowe - Informowanie inwestorów, banków, klientów i potencjalnych pracodawców • Utrzymanie - Wnoszenie opłat okresowych, kontrola terminów - Wzmacnianie ważnych patentów i pozbycie się patentów bezwartościowych
Ochrona własności przemysłowej – klucz do wzrostu konkurencyjności przedsiębiorstw
Jak wykorzystywać patenty • Ochrona produktów i procesów produkcji - Wzrost obrotów i dochodów - Przyciąganie inwestorów • Licencjonowanie • Udzielanie licencji wzajemnych • Blokowanie konkurencji • Budowanie reputacji • ….. • Patenty niewykorzystane
Ochrona własności przemysłowej – klucz do wzrostu konkurencyjności przedsiębiorstw
Alternatywy patentowania • Ujawnienie wynalazku (publikacja) zalety: niskie koszty, uniemożliwienie opatentowania wynalazku przez inne osoby wady: brak wyłączności, ujawnienie wynalazku konkurencji • Tajemnica handlowa zalety: niskie koszty (koszt utrzymania tajemnicy), nieujawnienie wynalazku wady: brak ochrony przed inżynierią wsteczną/powtórzeniem wynalazku, trudne egzekwowanie praw, możliwość szybkiego wycieku informacji • Znak towarowy, wzór przemysłowy zalety: szybsze uzyskanie prawa, niższe koszty wady: słabsza ochrona • Zaniechanie wszelkich działań zalety: nie jest wymagana żadna aktywność wady: brak wyłączności, konkurencja pozyskuje szczegółowe informacje Ochrona własności przemysłowej – klucz do wzrostu konkurencyjności przedsiębiorstw
Koszty w szczególności: • koszty opracowania i wdrożenia w przedsiębiorstwie strategii zarządzania w zakresie ochrony własności przemysłowej; • koszty usług prawnych związanych z uzyskaniem praw wyłącznych (rzecznik patentowy); • opłaty urzędowe; • koszty sporów prawnych, sądowych i pozasądowych (np. arbitraż).
Ochrona własności przemysłowej – klucz do wzrostu konkurencyjności przedsiębiorstw
Podmiot praw własności przemysłowej
• • •
twórca współtwórcy uprawnieni w przypadku twórczości pracowniczej
Ochrona własności przemysłowej – klucz do wzrostu konkurencyjności przedsiębiorstw
•
Prawo do uzyskania patentu, prawa ochronnego lub prawa z rejestracji przysługuje – co do zasady – twórcy. Prawo to jest zbywalne i podlega dziedziczeniu.
•
Prawo do wynagrodzenia
•
Prawo do wymieniania go jako twórcy w opisach, rejestrach oraz innych dokumentach i publikacjach
•
Prawo do ochrony działalności artystycznej, wynalazczej i racjonalizatorskiej, jako dóbr osobistych
Ochrona własności przemysłowej – klucz do wzrostu konkurencyjności przedsiębiorstw
Współtwórca – wyłącznie osoba, której udział w dokonaniu wynalazku lub innego przedmiotu własności przemysłowej miał charakter twórczy. Współtwórcom przysługują wspólnie uprawnienia twórcy.
Ochrona własności przemysłowej – klucz do wzrostu konkurencyjności przedsiębiorstw
Prawo do uzyskania praw własności przemysłowej przysługuje przedsiębiorcy, jeżeli wynalazek, wzór użytkowy lub wzór przemysłowy został dokonany w wyniku wykonywania przez twórcę obowiązków ze stosunku pracy albo z realizacji innej umowy. Twórca i przedsiębiorca mogą ustalić inną zasadę np. powstanie wspólnego prawa.
Ochrona własności przemysłowej – klucz do wzrostu konkurencyjności przedsiębiorstw
W razie dokonania wynalazku, wzoru użytkowego albo wzoru przemysłowego przez twórcę przy pomocy przedsiębiorcy, przedsiębiorca ten może korzystać z niego we własnym zakresie.
Ochrona własności przemysłowej – klucz do wzrostu konkurencyjności przedsiębiorstw
Informacja patentowa dostarcza informacji o: •
zgłoszeniach patentowych i prawach wyłącznych aktualnych i przyszłych konkurentów na rynku,
•
aktualnych kierunkach i tendencjach rozwoju,
•
technologiach na które można uzyskać licencje,
•
potencjalnych dostawcach partnerów biznesowych oraz aktywnych patentowo ośrodkach naukowych,
•
potencjalnych niszach zagospodarowania,
•
możliwych nowych rozwiązaniach, opartych na istniejących technologiach.
rynkowych
możliwych
do
Korzystanie z informacji patentowej pozwala uniknąć powielania wyników prac B&R i przez to efektywniejsze wykorzystanie dostępnych środków finansowych. Ochrona własności przemysłowej – klucz do wzrostu konkurencyjności przedsiębiorstw
• 80% informacji z opisów patentowych niedostępna gdzie indziej • Czynnik czasu w aspekcie publikacji • Dodatkowe korzyści z informacji patentowej - jednolita struktura opisu patentowego na całym świecie - bezpłatny dostęp do prawie wszystkich opisów patentowych • Opis patentowy częścią literatury naukowej
Ochrona własności przemysłowej – klucz do wzrostu konkurencyjności przedsiębiorstw
• Każdy projekt powinien być poprzedzony badaniami patentowymi • Powtórne badania po zrealizowaniu kamieni milowych
Ochrona własności przemysłowej – klucz do wzrostu konkurencyjności przedsiębiorstw
Ochrona własności przemysłowej – klucz do wzrostu konkurencyjności przedsiębiorstw
Ochrona własności przemysłowej – klucz do wzrostu konkurencyjności przedsiębiorstw
Urząd Patentowy RP Al. Niepodległości 188/192 00-950 Warszawa 0-22 579 00 00
Ochrona własności przemysłowej – klucz do wzrostu konkurencyjności przedsiębiorstw