LEKI PRZECIWUCZULENIOWE ANTAGONIŚCI RECEPTORA H1

!

Alergia – nadmierne reakcje na substancje obojętne dla osób zdrowych • 1906 – Clemens von Pirquet

!

Mediatory: • Preformowane (mastocyty i bazofile) • Syntetyzowane (przemiany kwasu arachidonowego) • Cytokiny

1

2

RODZAJE REAKCJI ALRGICZNYCH

RODZAJE REAKCJI ALRGICZNYCH

I. ODCZYN NATYCHMIASTOWY Zależy od immunoglobulin typu E

III. ODCZYN OPÓŹNIONY

Następuje wydzielanie dużej ilości histaminy, kinin,

i IgA, kompleks antygen-przeciwciało Choroba posurowicza, ch. Arthusa

5-HT, prostaglandyn, leukotrienów Wstrząs anafilaktyczny, napad astmy, pokrzywka, katar sienny II. ODCZYN CYTOTOKSYCZNY Duża ilość swoistych przeciwciał przeciwtkankowych w krwi (IgG) Odczyn po przetoczeniu krwi, niedokrwistość hemolityczna, ostre zapalenie nerek 3

Przekaźnik: antygen związany z przeciwciałami IgG

IV. ODCZYN OPÓŹNIONY Przekaźnik: uczulone limfocyty Reakcja na tuberkulinę, odrzucanie przeszczepu, choroby autoimmunologiczne, kontaktowe zapalenie skóry, chroniczna astma i chroniczny katar sienny

4

TYPY REAKCJI ALERGICZNYCH

Typ I reakcji !

Związany z p/ciałami IgE

!

Miejscowe:

!

astma i reakcje skórne Ogólnoustrojowe: droga pokarmowa, iniekcje-wstrząs

5

5

Typ I reakcji (anafilaksja) !

!

!

!

!

Reakcja antygenu z przeciwciałami IgE związanymi na powierzchni komórek tucznych Uwolnienie PG, histaminy, serotoniny, cząsteczek chemotaktycznych ATOPIA - dziedziczna skłonność do nadmiernej reakcji typu I Postacie kliniczne: wstrząs, astma atopowa, alergiczne choroby oczu Postacie kliniczne ze szczególnym znaczeniem uwalniania histaminy: pokrzywka, alergiczny nieżyt nosa, katar sienny

7

6

Typ I reakcji

!

!

Testy skórne Odczulanie

8

ODCZULANIE Immunoterapia !

!

polega na zmianie szlaku odpowiedzi z dominującej limfocytów Th2 z produkcją przeciwciał IgE na odpowiedź limfocytów Th1 z produkcją przeciwciał IgG powstają przeciwciała zwane reaginami, które wiążą alergeny nie dopuszczając do reakcji antygen-preciwciało

!

!

!

!

9

Preparaty: ! Pollinex (mieszanina 12 pyłków traw) ! Catalet (mieszanina pyłków traw, chwastów, drzew) ! Pharmalgen (jady owadów – osy, pszczoły) ! Phostal (wyciągi alergenowe pochodzenia roślinnego, zwierzęcego, roztocza kurzu domowego, grzyby, pleśnie) ! Allergovit (alergoidy pyłków roślin) 11

Kilkakrotne podanie alergenu śródskórnie w małych, zwiększających się dawkach w celu wywołania niewrażliwości na alergen Rozpoczynać odpowiednio wcześniej, aby zakończyć przed okresem kwitnienia Po zakończeniu odczulania godzinna obserwacja pacjenta (wstrząs anafilaktyczny) Poprawa kliniczna u około 80% pacjentów po 2-3 letniej terapii

10

PRZECIWWSKAZANIA DO IMMUNOTERAPII ! ! ! ! ! ! ! !

choroby autoimmunizacyjne niedobory immunologiczne zaawansowane choroby serca, nerek, płuc przebyty stan astmatyczny ciąża ostre zakażenia wraz z gorączką napady duszności osoby poza przedziałem wiekowym 5 – 45 lat

12

Typ IV reakcji !

Nadwrażliwość późna-uczulone limfocyty-alergia kontaktowa, ostre odrzucanie przeszczepu

!

Cytokiny aktywują makrofagi i zapoczątkowują niszczenie tkanek

Najczęstsze alergeny roztocza kurzu domowego Dermatophagoides pteronyssinus, D. farinae, Acarus siro, Tyrophagus putrescentiae, Lepidoglyphus destructor ! grzyby, pleśnie Aspergillus niger, Aspergillus fumigatus, Alternaria alternata, Alternaria tenuis, Cladosporium herbarum, Mucor sp., Rhizopus sp., Absidia ramosoa, Penicillium notatum ! sierść i nabłonki zwierząt sierść kota, psa, królika, chomika, świnki morskiej, szczura, pierze kurze, kacze, wełna owcza ! pyłki roślin

13

14

Pyłki roślin

15

16

Histamina

Sir Henry Dale, Odkrywca histaminy

17

18

Histamina !

Autakoid produkowany w: • Mastocyty (komórki tuczne) • Bazofile !

!

19

4 podtypy receptorów H1, H2, H3, H4

20

Receptory histaminowe

Regulacja !

Uwalnianie histaminy jest regulowane na zasadzie ujemnego sprzężenia zwrotnego HISTAMINA

MASTOCYT

H2

!

-

!

!

! ! !

Lokalizacja

Działanie biologiczne

H1

IP3

Naczynia Mięśnie gładkie Serce OUN

Przepuszczalność naczyń, skurcz mięśni, rozszerzenie naczyń, wydzielanie śluzu

H2

C-AMP

Żołądek Serce Macica

Wydzielanie żołądkowe śluz oskrzelowy, opory przepływu w nosie

H3

IP3

Drogi oddechowe p. pokarmowy OUN

Synteza histaminy w mastocytach

H4

PLC

Szpik, obwodowe leukocyty, śledziona, grasica

Immunomodulacja

22

Działanie histaminy

Receptory H1

Mięśnie gładkie: Śródbłonek: zwiększona przepuszczalność Nerwy czuciowe: pobudzenie: • Pokrzywka

!

Wtórny przekaźnik

21

• Skurcz oskrzeli • Rozszerzenie naczyń !

Typ

Płuca: zwiększone wydzielanie prostanoidów Komórki wydzielnicze: zmniejszona lepkość śluzu Zwiększenie wydzielania żołądkowego (H2) Neurotransmitter w OUN Reakcja alergiczna (mediator uczulenia)

23

• mózg, mięśnie gładkie w drogach oddechowych, przewód pokarmowy, układ moczowo-płciowy, układ sercowonaczyniowy, rdzeń kręgowy, komórki śródbłonka, limfocyty…

CEL LEKÓW PRZECIWHISTAMINOWYCH

24

Receptory H1

Objawy kliniczne

Skurcz mięśni gładkich oskrzeli i jelit

Duszność, atak astmy przy nadwrażliwości

Rozszerzenie naczyń - tętniczych - pozawłosowatych żylnych błon śluzowych lub skóry ze wzrostem ich przepuszczalności

Obrzęk błon śluzowych obturacja nosa i oskrzeli, wodnisty katar reakcja typu bąbel / rumień na skórze, obrzęk skóry i tkanki podskórnej

Pobudzenie nerwów czuciowych

Świąd nosa i kichanie

Wzrost wydzielania gruczołów błony śluzowej nosa i oskrzeli

Zwiększona ilość wydzieliny śluzowej nosa i oskrzeli

Leki przeciwhistaminowe H1

25

Leki przeciwuczuleniowe pokrzywka, katar sienny, - polekowe reakcje alergiczne ! Leki pomocnicze - wstrząs anafilaktyczny - astma oskrzelowa sezonowa ! Leki przeciwwymiotne - profilaktyka ch. lokomocyjnej - zaburzenia przedsionkowe - Ch. Meniere’a

ciproheptadyna

azelastyna

antazolina

cetirizyna

lewocetirizyna

dimetinden

loratadyna

desloratadyna

klemastyna

ebastina

hydroksyzyna

terfenadyna

feksofenadyna

Leki przeciwhistaminowe 
 I generacji - „klasyczne” !

-

27

II generacja

26

Leki przeciwhistaminowe antagoniści receptora H1 !

I generacja

!

!

-

Blokada H1- konkurencyjna i odwracalna, ale niewybiórcza Działanie przeciwświądowe- blokowanie rH oraz komponenta miejscowo znieczulająca Powinowactwo do innych receptorówblokowanie receptorów: Cholinergicznych Serotoninowych Adrenergicznych Dopaminergicznych

28

Leki przeciwhistaminowe 
 I generacji ! -

-

Farmakokinetyka: Dobrze wchłaniane z p.p. Działają po 15-20 min. od podania p.o. Szczyt po 1 godzinie Czas działania 4-6 h Znaczna lipofilność Biotransformacja w wątrobie, indukcja enzymów mikrosomalnych Tachyfilaksja

Dimetinden Fenistil

Cyproheptadyna Peritol Hydroksyzyna

Antazolina Phenazolinum

Duża toksyczność, dz.cholinolityczne, miejscowo znieczulające, przeciwarytmiczne oraz ↓ przepuszczalność naczyń krwionośnych Silnie na OUN, cholinolityczne, kinetozy Odczyny skórne ze świądem

Klemastyna Clemastinum

Mniejszy wpływ na OUN, mniejsza senność Nagłe odczyny alergiczne

Prometazyna Diphergan

↓ RR- nie podawać we wstrząsie!!! Uspokajająco i p/wymiotnie, świąd, premedykacja, odczyny poprzetoczeniowe

30

Leki przeciwhistaminowe 
 I generacji

Działanie Skuteczny u małych dzieci, senność + wzrost apetytu Stabilizacja mastocytów Silne dz. p. świądowe, w leczeniu chorób skóry Dodatkowe dz. stabilizujące kom. tuczną i miejscowo znieczulające (wpływ na układ bodźco-przewodzący serca) Silna blokada rec. Serotoninergicznych W chorobach alerg. skóry z dużym świądem Znaczny wzrost apetytu z szybkim przyrostem masy ciała + senność Działa anksjolitycznie, cholinolityczne, Odczyny skórne ze świądem, senność, zaburzenia krzepnięcia krwi, działanie kardiotoksyczne

31

Działanie

Difenhydramina Benzhydraminum

29

Lek Ketotifen Zaditen, Pozitan

Lek

Działania niepożądane - OUN- senność, otępienie, zaburzenia koordynacji - Działanie cholinolityczne - Wzrost apetytu - ↓ RR, częstoskurcz, zaburzenia rytmu ANTAZOLINA- lek antyarytmiczny w zaburzeniach nadkomorowych Uczulenia na leki !!! Leukopenia, agranulocytoza, niedokrwistość szpikowa (meklizyna, cyklizyna, tenalidyna) Drżenia mięśniowe, szum w uszach, zawroty głowy !

32

Leki przeciwhistaminowe 
 I generacji - wskazania

Leki przeciwhistaminowe 
 I generacji !

!

Przeciwwskazania:

-

Leukopenia, trombocytopenia, niedokrwistość

!

-

Jaskra

!

-

-

-

Przerost gruczołu krokowego Nadwrażliwość na lek

-

Napady astmy oskrzelowej

-

-

! !

Stosowanie łącznie z : anksjolitykami, l.nasennymi, alkoholem

!

!

!

! ! !

!

Ostre, natychmiastowe reakcje alergiczne- skuteczne zwłaszcza w pokrzywkach z nasilonym świądempodawane pozajelitowo W leczeniu przewlekłym zastąpione przez leki II generacji OUN: hamowanie ośrodka wymiotnego i zaburzeń błędnikowych: Dimenhydrynat (Aviomarin) Prometazyna (Diphergan) Miejscowe zmiany uczuleniowe: atopowe zapalenia skóry, stany po ukąszeniach Pomocniczo we wstrząsie i chorobie posurowiczejpozajelitowo: antazolina obrzęk naczynioruchowy, odczyny polekowe, reakcje uczuleniowe ze strony układu pokarmowego

33

34

Ostre zatrucia lekami przeciwhistaminowymi I generacji

Preparaty złożone

Najczęściej u dzieci i przy próbach samobójczych Główne objawy- drgawki i śpiączka Objawy atropinowe Senność, zaburzenia orientacji, chodu, halucynacje Wzmożenie odruchów, drżenia, pobudzenie, oczopląs, hipertermia, drgawki

!

!

! !

!

!

35

BETADRIN- difenhydramina + nafazolina (alfa-adrenomimetyk) RHINOPHENAZOL- antazolina + nafazolina COMAROL- difenhydramina + lidokaina DISOPHROL- deksobromfeniramina + pseudoefedryna CONTAC- chlorfeniramina + fenylopropylamina (alfa-adrenomimetyk) ACATAR - triprolidyna + pseudoefedryna

36

Leki przeciwhistaminowe II generacji

Cechy idealnego leku przeciwhistaminowego ! !

Idealne leki ???

! !

Cel : wynalezienie bezpiecznych leków przeciwhistaminowych pozbawionych działań niepożądanych

!

! ! ! !

Silne i wybiórcze działanie przeciwhistaminowe Duża rozpiętość pomiędzy dawką lecznicza a toksyczną Szybki początek działania Krótki okres półtrwania, ale dawkowanie raz dziennie Brak akumulacji w ustroju, szybki zanik działania po odstawieniu Krótkotrwałe tłumienie odczynów skórnych Brak działań niepożądanych Brak tachyfilaksji Brak interakcji z lekami, pokarmami, alkoholem

37

38

Ogólna charakterystyka grupy… ! ! ! !

! !

!

!

Dobrze wchłaniają się z p.p. Szybki początek działania Długi czas działania Wybiórcze i silne działanie względem obwodowych rH1 Duża skuteczność podczas długotrwałego leczenia Wysoki stopień bezpieczeństwa- słabo przechodzą do OUN Metabolizowane w wątrobie CYP 3A4INTERAKCJE!!!- wyjątek cetirizyna, lewocetirizyna oraz lewokobastyna- wydalane przez nerki Loratadyna – CYP 3A4 oraz CYP 2D6

39

Dodatkowe działanie p. zapalne !

Zmniejszają: • Uwalnianie mediatorów • Ekspresję molekuł adhezyjnych • Tworzenie nadtlenków • Chemotaksję • Ekspresję cytokin

!

Zwiększają: • Immunoreaktywność neutrofili i komórek śródbłonka • Ilość i reaktywność receptorów β-adrenergicznych

40

Podział leków przeciwhistaminowych II generacji Leki o długim działaniu podawane doustnie - Cetirizyna i lewocetirizyna - Loratadyna i dezloratadyna - Mizolastyna, feksofenadyna, azelastyna, ebastyna, astemizol, terfenadyna ! Leki o krótkim działaniu podawane doustnie - Akrywastyna ! Leki podawane miejscowo na błony śluzowe nosa/spojówek - azelastyna, emedastyna, lewokabastyna

Leki przeciwhistaminowe II generacji
 preparaty złożone

!

!

!

Cirrus: cetyryzyna + pseudoefedryna Clarinase: loratadyna +pseudoefedryna

41

Lek Azelastyna Allergodil Cetyryzyna Zyrtec, Amertil Lewocetyryzyna Xyzal Ebastyna Kestine Emedastyna Emadine

42

Działanie Oprócz blokady H1 działa na elementy komórkowe odczynu alergicznego Miejscowo do nosa Hamuje chemotaksję eozynofili U dzieci od 13 m-ca życia Izomer cetyryzyny Czynny metabolit: karebastyna Potencjalnie kardiotoksyczna Stabilizuje kom. tuczne Wykazuje dz. miejscowe (dospojówkowo)

43

Feksofenadyna Telfast Lewokabastyna Histimet Loratadyna Claritine, Flonidan Dezloratadyna Aerius Mizolastyna Mizollen Bilastyna Clatra Rupatadyna

Aktywny metabolit terfenadyny Brak kardiotoksyczności, >12 r. życia Największe powinowactwo do H1 Stosowana miejscowo co 12 godz. (donosowo i dospojówkowo) działa na elementy komórkowe odczynu alergicznego Czynny metabolit loratadyny Brak wpływu na kanały potasowe serca Brak czynnych metabolitów pozareceptorowe działanie p. zapalne pozareceptorowe działanie p. zapalne, zmniejsza ekspresję cytokin, TNF, hamuje PAF

44

LEKI PRZECIWHISTAMINOWE II GENERACJI METABOLIZOWANE W WĄTROBIE POSIADAJĄCE AKTYWNE LUB WYŁĄCZNIE NIEAKTYWNE METABOLITY LEK I JEGO AKTYWNY METABOLIT

LEK BEZ AKTYWNYCH METABOLITÓW MIZOLASTYNA

!

! ! !

TERFENADYNA- FEKSOFENADYNA

! !

EMEDASTYNA

! ! !

ASTEMIZOL- NORASTEMIZOL

! !

LORATYDYNA- DEZLORATYDYNA

Czas maksymalnego stężenia (T max) po jednorazowym podaniu i okres półtrwania eliminacji (T 0,5) LEK

T max (godziny)

T 0,5 leku (godziny)

T 0,5 leku z metabolitem

CETIRIZYNA

0,9

7-10

(-)

LORATYDYNA

1,5

8-11

17-24

DEZLORATYDYNA

1-2

24-27

17-24

TERFENADYNA

1-2

4

17-23

FEKSOFENADYNA

2-3

14-18

(-)

MIZOLASTYNA

1

9,5-16,7

(-)

EBASTYNA

3-6 (Karebastyna)

(-)

13-16

35-40

(-)

24

12-20 dni

LEWOKOBASTYNA

FEKSOFENADYNA

! !

! ! !

EBASTYNA- KAREBASTYNA

DEZLORATYDYNA

ASTEMIZOL

3

AZELASTYNA

4-5

25

35-42

AKRIWASTYNA

0,8

1,4-2

3

45

46

Objętość dystrybucji i stopień wiązania z białkami surowicy leków przeciwhistaminowych II generacji

Wpływ leków przeciwhistaminowych na pohistaminowy odczyn skórny

LEK

Vd (l/kg)

LEK

CZAS HAMOWANIA ODCZYNU

CETIRIZYNA

4 DNI

% wiązania z białkami

CETIRIZYNA

0,4

94

LORATYDYNA

5 DNI

LORATYDYNA

120

98

ASTEMIZOL

7 TYGODNI

KAREBASTYNA

2,1

98

AZELASTYNA

9 DNI

TERFENADYNA

2,6

98

EBASTYNA

3 DNI

FEKSOFENADYNA

5,4

65

AKRIWASTYNA

15 GODZIN

88

TERFENADYNA

5 DNI

98

FEKSOFENANA

4 DNI

50

MIZOLASTYNA

4 DNI

DEZLORATYDYNA

5 DNI

AZELASTYNA MIZOLASTYNA

1,19

AKRIWASTYNA ASTEMIZOL

48

47

97

48

Działania niepożądane ! ! !

! !

!

!

!

Duża rozpiętość terapeutyczna Mała toksyczność Brak działań teratogennych na płód- kategoria B (wyjątek- kategoria C: astemizol, terfenadyna, hydroksyzyna, triprolidyna) Nie zalecane w ciąży i w trakcie karmienia Objawy ze strony OUN podobnie jak placebo (możliwa jednak senność) Można w jaskrze i przeroście gruczołu krokowego- brak komponenty cholinolitycznej Możliwość wystąpienia groźnych zaburzeń rytmu serca- częstoskurcze nadkomorowe Wydłużenie czasu QT- zagrożenie torsades de pointes (astemizol, ebastyna oraz terfenadyna)

49

Bezpieczeństwo stosowania leków przeciwhistaminowych II generacji ! -

-

↓ metabolizmu wątrobowego- cytochrom P450 Leki p/grzybicze: ketokonazol, itrakonazol, Makrolidy: erytromycyna, klarytromycyna Inhibitory proteaz HIV: ritonawir Leki przeciwserotoninowe: fluwoksamina, sertralina Sok grejpfrutowy

50

Loratadyna Działanie: Długo działający lek przeciwhistaminowy II generacji, wybiórczy antagonista obwodowych receptorów H1 !

(różnokształtny częstoskurcz komorowy)

• Należy do pochodnych piperydyny • W badaniach in vitro wykazano wpływu na komórki zapalne odczynu alergicznego (nie potwierdzone u ludzi) • Nie wykazuje działania cholinolitycznego ani depresyjnego na OUN (nie powoduje sedacji, upośledzenia czynności poznawczych ani wydolności psychomotorycznej) • Po 12 miesiącach stosowania nie powoduje tachyfilaksji

51

52

Torsades de pointes

Loratadyna !

! ! ! !

! !

wchłania się dobrze p.o. początek działania 1,5 h po podaniu t1/2 : 8-11 h Działanie utrzymuje się ok. 24 h. Metabolizm wątrobowy (cytochrom P-450)→ czynny metabolit dezloratadyna, która powoduje wydłużenie czasu działania leku i jest wydalana przez nerki. Słabo przenika do OUN. Przenika do pokarmu kobiecego. W przypadku niewydolności nerek lub wątroby oraz u pacjentów w podeszłym wieku dochodzi do przedłużenia czasu działania leku; w takim przypadku konieczna jest modyfikacja dawkowania

Cetyryzyna !

• Silny wybiórczy antagonista receptora H1 II generacji o długim czasie działania, pochodna piperazyny !

• Hamuje nadreaktywność błony mięśniowej oskrzeli !

• W dawkach leczniczych nie wykazuje powinowactwa do receptorów cholinergicznych i serotoninergicznych, dzięki czemu pozbawiona jest właściwości sedatywnych

53

54

Cetyryzyna


Lewocetirizyna w porównaniu z cetirizyną CETYRYZYNA

"Jest dobrze wchłaniana z przewodu pokarmowego, "maksymalne stężenie we krwi osiąga 0,9 h po podaniu p.o.- najszybciej działający lek II generacji " t1/2 jest zróżnicowany, wynosi: u dorosłych 10 h, u dzieci 6.-12. rż. 6 h, u dzieci 2.-6. rż. 5 h. " Czas ten ulega wydłużeniu w przypadku niewydolności nerek. " Wiąże się z białkami osocza w 93%. " Słabo przenika do OUN. " Wydalana głównie przez nerki (70% w postaci niezmienionej).

55

LEWOCETYRYZYNA

MAX. stężenie w osoczu (godziny)

0,5- 1

0,5-1

Okres półtrwania w osoczu (godziny)

≈10

7,9±1,9

% substancji wydalonej w postaci niezmienionej

≈ 66%

≥85%

Powinowactwo do receptora H1 (nmol/l)

6,3

3,2

Czas wiązania z receptorem H1 (minuty)

95

115

Objętość dystrybucji (l/kg mc.)

0,4

≤0,4

56

Porównanie częstości występowania działań niepożądanych

Kliniczne zastosowanie leków przeciwhistaminowych II generacji

Lewocetirizyna 5 mg 5,6%

Cetirizyna 10 mg 13,7%

Placebo

!

1,3%

!

Suchość w jamie ustnej

2,6%

5,0%

1,3%

Ból/zawroty głowy

2,4%

2,0%

2,9%

Uczucie zmęczenia

1,5%

5,9%

0,5%

Osłabienie

1,1%

-

1,3%

OBJAW Senność

!

! ! !

!

! !

Leczenie sezonowego i całorocznego alergicznego nieżytu nosa Alergicznego zapalenia spojówek Łagodzą objawy: kichanie, wodnisty katar, świąd, łzawienie Ostra i przewlekła samoistna pokrzywka, pokrzywka fizykalna Atopowe zapalenie skóry Pomocniczo: sezonowa, alergiczna astma oskrzelowa, łagodna astma całoroczna

57

58

WSTRZĄS

PATOFIZJOLOGIA WSTRZĄSU

Stan patologiczny: niedostateczna perfuzja tkanek względny niedobór tlenu na poziomie komórkowym

59

! !

!

zmniejszenie objętości krwi krążącej pogorszenie wydolności serca jako pompy zmniejszenie oporu naczyń obwodowych.

60

KLASYFIKACJA WSTRĄSU !

!

!

!

!

Wstrząs anafilaktyczny

Wstrząs kardiogenny Ostry zawał serca Zespół małego rzutu Kardiomiopatia Wstrząs obturacyjny Tamponada serca Masywny zator płucny Ostre nadciśnienie płucne Wstrząs oligowolemiczny Krwotok Utrata płynów ustrojowych Wstrząs dystrybucyjny Septyczny Anafilaktyczny Neurogenny

61

62

Wstrząs anafilaktyczny

Wstrząs anafilaktyczny

Reakcja na powtórny kontakt z alergenem (IgE zależna) • Alergia wziewna, pokarmowa

!

Nagły początek-reakcja na powtórny kontakt z alergenem

!

Objawy (skutek działania histaminy na receptory H1 i H2):

-

• Uczulenia na jad owadów

wstrząsu, niewydolności wieńcowej, niewydolności lewej

• Pozajelitowe podawanie preparatów białkowych- surowic

komory

zwierzęcych, szczepionek, preparatów krwiopochodnych i krwiozastępczych, enzymów, hormonów… • Środki medyczne- środki kontrastowe, fluoresceina, szczepionki do odczulania, leki (NLPZ, antybiotyki, opiaty, środki zwiotczające i znieczulające), lateks…

63

Układ sercowo- naczyniowy: hipotensja, tachykardia, objawy

-

Układ oddechowy: obrzęk Quinckego, objawy astmy, chrypka

-

Przewód pokarmowy: bóle brzucha, biegunki, wzdęcia

-

Skóra: świąd, pokrzywka, obrzęk

64

Wstrząs anafilaktyczny - postępowanie profilaktyczne przed podaniem środka kontrastowego

Wstrząs anafilaktyczny-
 postępowanie !

Wszystkie procedury medyczne zagrożone wystąpieniem anafilaksji powinny być wykonywane w warunkach zabezpieczenia w zestaw przeciwwstrząsowy

LEK

Czas przed podaniem kontrastu (w godzinach)

Prednizon 50 mg doustnie

12, 7, 1

Difenhydramina 50 mg domięśniowo

1

Efedryna 25 mg doustnie

1

Ranitydyna 150 mg doustnie

3

Cymetydyna 300 mg doustnie

3

65

66

Etapy wstrząsu

Wstrząs anafilaktyczny
 postępowanie w ostrej reakcji

!

Kompensacja wstrząsu • Autotransfuzja

!

Faza nieodwracalna • Uszkodzenie wielonarządowe • Zgon pomimo leczenia farmakologicznego

67

Epinefryna s.c. 0,2-0,5 mg co 15-20 min i.v. 2,5-5 mg w 500ml 0,9% NaCl (10-40 kropli/min)

Dekompensacja wstrząsu • przemieszczenie krwi do narządów centralnych

!

!

!

Leki wspomagające

- Leki blokujące receptory H1 i H2 - Aminofilina (0,24-0,48 g i.v.) - Glikokortykosteroidy (metyloprednizolon lub hydrokortyzon 100-250 mg i.v.) - Sole wapnia ( glukonian wapnia 10% roztwór-10 ml)

68