okladka_
09/01/2002
15:48
Page 1
IAS PLUS
Deloitte & Touche 00-097 Warszawa ul. Fredry 6 tel. : (+48 22) 511 08 11; 511 08 12 fax (+48 22) 511 08 13 e-mail:
[email protected] www.deloitte.com www.deloitteCE.com www.iasplus.com
© 2001 Deloitte & Touche All rights reserved Printed in Poland
Deloitte Touche Tohmatsu
kieszonkowy przewodnik po MSR
okladka_
09/01/2002
15:48
Page 3
POMAGAMY NASZYM KLIENTOM I PRACOWNIKOM OSIÑGNÑå SUKCES Niniejszy przewodnik jest jednà z pozycji w serii publikacji, które majà pomóc u˝ytkownikom zrozumieç Mi´dzynarodowe Standardy RachunkowoÊci. W serii tej ukaza∏y si´ mi´dzy innymi: „Accounting Standards - A Guide to Preparing Accounts”*
Georgette T. Bailey, Ken Wild, Deloitte & Touche, Londyn, ABG Professional Information, wydanie drugie. www.abgweg.com
„International Accounting Standards - A Practical Guide to Financial Reporting”
Wzorcowe sprawozdanie finansowe i lista informacji o wymaganych sposobach prezentacji i ujawnieniach w sprawozdaniu finansowym. Publikacja Deloitte Touche Tohmatsu.
„An International Accounting Comparison - Focus on Asia Pacific”
Kompleksowe porównanie zapisów Mi´dzynarodowych Standardów RachunkowoÊci z ogólnie przyj´tymi zasadami rachunkowoÊci w 18 krajach regionu Azji i Pacyfiku. Publikacja Deloitte Touche Tohmatsu.
„IAS Plus”
Kwartalnik zawierajàcy informacje o ostatnich zmianach w Mi´dzynarodowych Standardach RachunkowoÊci i aktualizacjach zasad rachunkowoÊci w poszczególnych krajach.
www.iasplus.com
Na stronie internetowej IAS Plus znajduje si´ wiele aktualnych informacji o zmianach w MSR i SIC oraz praktyczne materia∏y êród∏owe.
„IASC’s Extractive Industries Issues Paper - Summary and Analysis for the Mining Industry”
Analiza opracowania tematycznego zwiàzanego z planowanym standardem rachunkowoÊci dla sektora wydobywczego, opracowana przez KMSR. Publikacja Deloitte Touche Tohmatsu.
Niniejsza publikacja zawiera ogólne informacje o istniejàcych i planowanych mi´dzynarodowych standardach rachunkowoÊci. Zastosowanie jej treÊci do konkretnych sytuacji zale˝y od okolicznoÊci istniejàcych w ka˝dym rozwa˝anym przypadku. W zwiàzku z tym zalecamy czytelnikom, ˝eby przy rozwiàzaniu konkretnych problemów skorzystali z us∏ug wyspecjalizowanego doradcy. Niniejszy przewodnik nie zast´puje tego rodzaju us∏ug. Partnerzy i mened˝erowie Deloitte Touche Tohmatsu dysponujà stosownà wiedzà i doÊwiadczeniem i sà gotowi zapewniç adekwatne wsparcie. Nasza publikacja zosta∏a opracowana z nale˝ytà starannoÊcià, ale Deloitte Touche Tohmatsu nie ponosi odpowiedzialnoÊci za ewentualne b∏´dy, jakie mo˝e ona zawieraç ani za jakiekolwiek straty poniesione przez u˝ytkowników w zwiàzku ze skorzystaniem z zawartych w niej informacji. *
Wydanie polskie: „Mi´dzynarodowe Standardy RachunkowoÊci w praktyce”, Fundacja Rozwoju RachunkowoÊci w Polsce, Warszawa 2000, wydanie I.
DELOITTE TOUCHE TOHMATSU Deloitte Touche Tohmatsu jest jednà z wiodàcych firm Êwiadczàcych us∏ugi w zakresie badania sprawozdaƒ finansowych i rachunkowoÊci oraz us∏ugi podatkowe i konsultingowe o najwy˝szym standardzie poprzez sieç swoich lokalnych biur. Przesz∏o 92.000 pracowników firmy w ponad 130 krajach obs∏uguje prawie jednà piàtà najwi´kszych Êwiatowych korporacji oraz du˝e firmy krajowe, instytucje rzàdowe, a tak˝e szybko rozwijajàce si´ przedsi´biorstwa. Nasi eksperci posiadajàcy mi´dzynarodowe doÊwiadczenie dbajà o dobrà wspó∏prac´ z klientami i jednakowo wysoki poziom Êwiadczonych us∏ug wsz´dzie na Êwiecie. Deloitte Touche Tohmatsu pomaga swoim klientom i pracownikom osiàgnàç sukces.
DELOITTE & TOUCHE w Polsce Deloitte & Touche jest polskim partnerem mi´dzynarodowej sieci Deloitte Touche Tohmatsu. Zalicza si´ ona do tzw. „Wielkiej Piàtki“ firm audytorskich i konsultingowych. Jest najszybciej rozwijajàcà si´ spoÊród nich. Firma Êwiadczy us∏ugi w zakresie audytu i rachunkowoÊci, doradztwa podatkowego, prawnego i ksi´gowego, doradztwa inwestycyjnego, strategicznego, finansowego, zastosowaƒ technologii informatycznych oraz strategicznego zarzàdzania kapita∏em ludzkim. Firma Êwiadczy profesjonalne us∏ugi na rzecz polskich przedsi´biorstw, w tym spó∏ek gie∏dowych, banków, instytucji rzàdowych oraz firm zagranicznych dzia∏ajàcych na terenie Polski. Obecnie zatrudniamy ponad 400 osób – ekonomistów, ksi´gowych, bieg∏ych rewidentów, ekspertów podatkowych, prawnych, doradców w zakresie joint ventures, konsultantów ds. zarzàdzania, informatyków oraz prawników. Firma dzia∏a w pi´ciu biurach lokalnych: w Krakowie, Gdaƒsku, Szczecinie, ¸odzi i Poznaniu. SKONTAKTUJ SI¢: Maria Rzepnikowska Zbigniew Adamkiewicz Zbigniew Szczerbetka Deloitte & Touche ul. Fredry 6, 00-097 Warszawa
Partner Zarzàdzajàcy Dzia∏ Audytu i RachunkowoÊci Partner Dzia∏ Audytu i RachunkowoÊci Starszy Mened˝er Dzia∏ Audytu i RachunkowoÊci
[email protected] tel. (48 22) 511 08 03
[email protected] tel. (48 22) 511 08 01
[email protected] tel. (48 22) 511 09 55
tel. (48 22) 511-08-11, 511-08-12, fax (48 22) 511-08-13 e-mail:
[email protected] www.deloitteCE.com
Niniejsza publikacja jest dost´pna na stronie www.iasplus.com
moje nedko_naj
09/01/2002
16:01
Page 1
IAS PLUS
kieszonkowy przewodnik po MSR
moje nedko_naj
09/01/2002
16:01
Page 2
PRZEDMOWA Jestem zaszczycony mogàc przedstawiç czytelnikom „Kieszonkowy przewodnik po Mi´dzynarodowych Standardach RachunkowoÊci” i ciesz´ si´, ˝e mog´ poprzedziç jego treÊç krótkà przedmowà. Jako by∏y przewodniczàcy Komitetu Mi´dzynarodowych Standardów RachunkowoÊci (KMSR) obserwuj´ z zadowoleniem rosnàcà wag´, jakà kolejne kraje przyk∏adajà do ujednolicenia standardów rachunkowoÊci. W maju 2000 r. Mi´dzynarodowa Organizacja Komisji Papierów WartoÊciowych (IOSCO) zaleci∏a swoim cz∏onkom, by umo˝liwili jednostkom gospodarczym korzystanie ze „Standardów KMSR 2000” przy sporzàdzaniu sprawozdaƒ finansowych wykorzystywanych w mi´dzynarodowych notowaniach i ofertach. W lutym 2001 r. Komisja Europejska przedstawi∏a wniosek, by wszystkie spó∏ki z Unii Europejskiej notowane na rynku regulowanym, w tym banki i spó∏ki ubezpieczeniowe (w sumie oko∏o 7.000 jednostek gospodarczych) sporzàdza∏y skonsolidowane sprawozdania finansowe zgodnie z MSR najpóêniej do 2005 roku. JeÊli chodzi o kraje regionu Azji i Pacyfiku, gie∏da papierów wartoÊciowych w Hongkongu umo˝liwi∏a przyj´cie MSR spó∏kom notowanym na tamtejszym rynku pierwotnym. Natomiast Komisja Papierów WartoÊciowych w Singapurze zaleci∏a rodzimym spó∏kom wdro˝enie MSR. Uwa˝am, ˝e wszystkie te dzia∏ania oznaczajà du˝y post´p i wskazujà na to, ˝e profesjonalni ksi´gowi oraz instytucje i stowarzyszenia bran˝owe z ca∏ego Êwiata widzà potrzeb´ ujednolicenia zasad rachunkowoÊci na poziomie globalnym. Istnieje wiele jednoznacznych argumentów przemawiajàcych za takim ujednoliceniem. Wystarczy wymieniç oszcz´dnoÊci krajowych jednostek ustanawiajàcych standardy, inwestycje zagraniczne, mi´dzynarodowe finansowanie oraz, co najwa˝niejsze, wiarygodnoÊç sprawozdawczoÊci finansowej. Bioràc pod uwag´ coraz szersze stosowanie MSR i rosnàcà liczb´ spó∏ek, które wdro˝à MSR w najbli˝szych latach, z zadowoleniem polecam czytelnikom niniejszy przewodnik. Zawierajàca podstawowe informacje o MSR i interpretacjach Sta∏ego Komitetu ds. Interpretacji pozycja przyda si´ wielu spó∏kom, które zechcà zaczàç u˝ywaç tego wspólnego j´zyka rachunkowoÊci, który ju˝ wkrótce stanie si´ j´zykiem powszechnym i codziennym. Stig Enevoldsen Partner – Deloitte Touche Tohmatsu By∏y Przewodniczàcy Komitetu Mi´dzynarodowych Standardów RachunkowoÊci maj 2001 r.
moje nedko_naj
09/01/2002
16:01
Page 4
STRONA INTERNETOWA IAS PLUS
SPIS TREÂCI Strona
Skróty
6
KMSR/RMSR
7
Historia restrukturyzacji KMSR
8
Informacje ogólne
10
Cz∏onkowie RMSR
13
OÊwiadczenia o publikacji MSR - Harmonogram publikacji nowych Mi´dzynarodowych Standardów RachunkowoÊci
Na stronie www.iasplus.com nale˝àcej do Deloitte Touche Tohmatsu mo˝na znaleêç obszerne informacje dotyczàce Mi´dzynarodowych Standardów RachunkowoÊci adresowane m.in. do zawodowych ksi´gowych, jednostek gospodarczych, analityków finansowych, osób prowadzàcych szkolenia z zakresu ksi´gowoÊci i studentów.
4
15
- Harmonogram publikacji nowych interpretacji SIC
17
Najwa˝niejsze informacje o MSR
18
Bie˝àce przedsi´wzi´cia RMSR
76
Wa˝ne adresy
80
Deloitte Touche Tohmatsu
81
moje nedko_naj
09/01/2002
16:01
Page 6
SKRÓTY
KMSR/RMSR
W tekÊcie niniejszej publikacji u˝yto nast´pujàcych skrótów: GAAP
Ogólnie Przyj´te Zasady RachunkowoÊci Generally Accepted Accounting Principles
IFRS
Mi´dzynarodowe Standardy SprawozdawczoÊci Finansowej International Financial Reporting Standards
Obecna struktura: FUNDACJA KMSR 19 Fundatorów dokonuje nominacji, sprawuje nadzór i zarzàdza funduszami
RADA 12 cz∏onków w niepe∏nym wymiarze godzin zatwierdza standardy, projekty standardów, interpretacje
STA¸Y KOMITET DS. INTERPRETACJI
KMSR
Komitet Mi´dzynarodowych Standardów RachunkowoÊci International Accounting Standards Committee
KOMITET STERUJÑCY Najwa˝niejsze przedsi´wzi´cia uj´te w programie dzia∏aƒ
GRUPA DORADCZA 20-30 cz∏onków
Kontakt: MSR
Mi´dzynarodowe Standardy RachunkowoÊci International Accounting Standards
Adres: 30 Cannon Street, London EC4M 6XH, United Kingdom
RMSR
Rada Mi´dzynarodowych Standardów RachunkowoÊci International Accounting Standards Board
Informacje ogólne: Tel.: +44 20 7246 6410 Fax: +44 20 7246 6411 e-mail:
[email protected] godziny pracy: od poniedzia∏ku do piàtku, od 8.30 do 18.00 czasu londyƒskiego
SIC
Interpretacja (e) Sta∏ego Komitetu ds. Interpretacji KMSR i RMSR Interpretation (s) issued by the Standing Interpretations Committee of the IASC/IASB
Strona internetowa: http: //www.iasb.org.uk Zamówienia do dzia∏u wydawnictw: Adres: IASB Publications 7th floor, 166 Fleet Street, London EC4A2DY, United Kingdom Tel.: +44 20 7427 5927 Fax: + 44 20 7353 0562 e-mail:
[email protected] godziny pracy: od poniedzia∏ku do piàtku, od 9.30 do 17.30 czasu londyƒskiego Najwa˝niejsi pracownicy RMSR: Sir David Tweedie
Przewodniczàcy RMSR
James Saloman
Dyrektor ds. technicznych
[email protected]
[email protected]
Thomas Seidenstein Dyrektor ds. operacyjnych
[email protected]
6
7
moje nedko_naj
09/01/2002
16:01
Page 8
KMSR/RMSR Historia restrukturyzacji KMSR wrzesieƒ 1996 r.
Zarzàd KMSR powo∏uje Grup´ Roboczà ds. Strategii (GRS), której zadaniem jest opracowanie strategii i struktury KMSR po zakoƒczeniu realizacji programu pracy nad standardami podstawowymi.
grudzieƒ 1998 r.
GRS publikuje dokument „Przygotowanie KMSR do przysz∏ych wymogów” i zwraca si´ o nadsy∏anie komentarzy do jego treÊci.
kwiecieƒ - Szereg spotkaƒ GRS w celu omówienia komentarzy paêdziernik dotyczàcych wst´pnych propozycji oraz opracowa1999 r. nia ostatecznych zaleceƒ. grudzieƒ 1999 r.
Ostateczny raport GRS zawierajàcy zalecenia dotyczàce przygotowania KMSR do przysz∏ych wymogów. Zarzàd KMSR powo∏uje Komitet Nominacyjny Fundatorów KMSR.
styczeƒ 2000 r.
Komitet Nominacyjny na swojego przewodniczàcego wybiera Prezesa SEC Arthura Levitta i zaczyna przyjmowaç zg∏oszenia kandydatów na Fundatorów.
marzec 2000 r.
Zarzàd KMSR zatwierdza nowà Konstytucj´ KMSR uwzgl´dniajàcà propozycje GRS.
maj 2000 r.
Komitet Nominacyjny og∏asza list´ Fundatorów KMSR.
maj 2000 r.
Organy cz∏onkowskie KMSR zatwierdzajà restrukturyzacj´ oraz nowà Konstytucj´ KMSR.
czerwiec 2000 r.
Sir David Tweedie zostaje wybrany przez Fundatorów KMSR na pierwszego Przewodniczàcego nowego Zarzàdu KMSR.
czerwiec grudzieƒ 2000 r.
Fundatorzy KMSR przyjmujà zg∏oszenia na cz∏onków nowego Zarzàdu KMSR.
8
KMSR/RMSR grudzieƒ 2000 r.
Zarzàd KMSR zatwierdza oÊwiadczenie nowej Rady Mi´dzynarodowych Standardów RachunkowoÊci dotyczàce przedsi´wzi´ç przewidzianych do realizacji i ewentualnych przedsi´wzi´ç dodatkowych.
styczeƒ 2001 r.
Fundatorzy KMSR przyjmujà zg∏oszenia na cz∏onków Grupy Doradczej. Zostaje og∏oszona lista cz∏onków i nowa nazwa Rady Mi´dzynarodowych Standardów RachunkowoÊci.
marzec 2001 r.
Powo∏anie Fundacji KMSR.
kwiecieƒ 2001 r.
Pierwsze posiedzenie RMSR.
9
moje nedko_naj
09/01/2002
16:01
Page 10
INFORMACJE OGÓLNE W niniejszym informatorze zebrano najwa˝niejsze informacje o Mi´dzynarodowych Standardach RachunkowoÊci (MSR) wydanych przez Komitet Mi´dzynarodowych Standardów RachunkowoÊci (KMSR) oraz o odpowiednich interpretacjach Sta∏ego Komitetu ds. Interpretacji (SIC). KMSR zosta∏ za∏o˝ony w 1973 r. stawiajàc sobie za cel „formu∏owanie i og∏aszanie – w interesie publicznym – standardów rachunkowoÊci, które powinny byç przestrzegane przy prezentacji zbadanych sprawozdaƒ finansowych, jak te˝ promowanie standardów, tak aby zosta∏y one zaakceptowane i by∏y przestrzegane na ca∏ym Êwiecie”. W 1997 r. KMSR stwierdzi∏, ˝e by móc nadal skutecznie funkcjonowaç, musi zaczàç dzia∏aç na rzecz ujednolicenia lokalnych standardów rachunkowoÊci, przyj´tych praktyk i wysokiej jakoÊci globalnych standardów rachunkowoÊci. W tym celu konieczna by∏a restrukturyzacja KMSR. W marcu 2001 r. powo∏ano Fundacj´ KMSR. W jej sk∏ad wchodzà dwa podstawowe organy: Fundatorzy KMSR oraz Rada Mi´dzynarodowych Standardów RachunkowoÊci (RMSR), a dodatkowo tak˝e Sta∏y Komitet ds. Interpretacji oraz Grupa Doradcza ds. Standardów. Do zadaƒ Fundatorów KMSR nale˝y powo∏ywanie cz∏onków RMSR, Sta∏ego Komitetu ds. Interpretacji oraz Grupy Doradczej ds. Standardów, a tak˝e pozyskiwanie niezb´dnych funduszy i zarzàdzanie nimi. RMSR jest odpowiedzialna za opracowywanie i publikowanie Mi´dzynarodowych Standardów RachunkowoÊci i projektów standardów oraz zatwierdzanie interpretacji Sta∏ego Komitetu ds. Interpretacji. RMSR rozpocz´∏a dzia∏alnoÊç 1 kwietnia 2001 roku. Wi´cej informacji na temat restrukturyzacji KMSR i jego organów mo˝na uzyskaç na stronie IAS PLUS (http: //www.iasplus.com/restruct/restruct.htm). Na swej pierwszej sesji przeprowadzonej w dniach 18-20 kwietnia 2001 r. RMSR zdecydowa∏a o przyj´ciu wszystkich Mi´dzynarodowych Standardów RachunkowoÊci i projektów standardów opracowanych przez poprzedni organ. Standardy publikowane przez RMSR b´dà okreÊlane jako „Mi´dzynarodowe Standardy SprawozdawczoÊci Finansowej” (International Financial Reporting Standards, IFRS). RMSR omówi∏a szereg propozycji dotyczàcych ich zawartoÊci. Rozmowy na ten temat kontynuowano na spotkaniu RMSR w maju 2001 roku. ˚adne formalne decyzje dotyczàce formalnej zawartoÊci standardów nie zostanà podj´te, zanim RMSR nie przedyskutuje ich z majàcà si´ ju˝ wkrótce ukonstytuowaç Grupà Doradczà ds. Standardów. 10
INFORMACJE OGÓLNE WPROWADZANIE MSR NA ÂWIECIE – ostatnie wydarzenia Europa W lutym 2001 r. Komisja Europejska zaproponowa∏a przepis, zgodnie z którym spó∏ki gie∏dowe b´dà musia∏y sporzàdzaç skonsolidowane sprawozdania finansowe zgodnie z MSR najpóêniej od 2005 roku. W zwiàzku z tym, w marcu 2001 r. grupa organizacji reprezentujàcych europejskich specjalistów w dziedzinie rachunkowoÊci, jednostki opracowujàce sprawozdania finansowe, u˝ytkowników sprawozdaƒ oraz organy ustanawiajàce standardy krajowe zaproponowa∏a utworzenie struktury, sk∏adajàcej si´ z przedstawicieli sektora prywatnego, która b´dzie uczestniczy∏a w pracach RMSR oraz ocenie MSR i interpretacji Sta∏ego Komitetu ds. Interpretacji pod kàtem stosowania ich w Europie. Strukturà tà by∏aby Europejska Grupa Doradcza ds. SprawozdawczoÊci Finansowej (EFRAG). Zaproponowano nast´pujàcà struktur´ Grupy: 1.
Komitet techniczny ds. rachunkowoÊci o ograniczonym sk∏adzie, skupiajàcy wysoko wykwalifikowanych ekspertów technicznych wybranych spoÊród osób odpowiedzialnych za opracowanie krajowych standardów, specjalistów w zakresie rachunkowoÊci, przedstawicieli jednostek opracowujàcych sprawozdania finansowe i u˝ytkowników tych sprawozdaƒ; oraz
2.
Rada Nadzorcza Organizacji Europejskich „która b´dzie gwarantowaç realizacj´ ogólnoeuropejskich interesów oraz legalnoÊç i wiarygodnoÊç EFRAG”.
Zgodnie z dokumentem proponujàcym utworzenie EFRAG, „Komitet techniczny ds. rachunkowoÊci b´dzie sporzàdza∏ ekspertyzy techniczne dotyczàce stosowania MSR w europejskim Êrodowisku prawnym. Komitet b´dzie aktywnie uczestniczy∏ w procesie opracowania standardów rachunkowoÊci i b´dzie dà˝y∏ do wypracowania jednolitej opinii dotyczàcej tych standardów w Unii Europejskiej. Komitet powinien zaczàç funkcjonowaç w drugim kwartale 2001 r., czyli tu˝ po rozpocz´ciu dzia∏alnoÊci RMSR (1 kwietnia 2001 r.). Przedstawiciele Komisji Europejskiej b´dà braç udzia∏ w posiedzeniach komitetu w charakterze obserwatorów”.
11
moje nedko_naj
09/01/2002
16:01
Page 12
INFORMACJE OGÓLNE Kanada W marcu 2001 r. kanadyjskie w∏adze odpowiedzialne za regulacj´ obrotu papierami wartoÊciowymi poprosi∏y o wskazanie, czy powinny umo˝liwiaç krajowym i zagranicznym spó∏kom sporzàdzanie sprawozdaƒ zgodnie z MSR lub US GAAP, a nie z kanadyjskimi standardami rachunkowoÊci. W chwili obecnej spó∏ki zarejestrowane w Kanadzie muszà stosowaç kanadyjskie standardy rachunkowoÊci. Spó∏ki zagraniczne mogà stosowaç MSR, lecz muszà uzgadniaç je ze standardami kanadyjskimi. Singapur Instytut Bieg∏ych Ksi´gowych w Singapurze publikuje te same projekty standardów co KMSR i zaczynajà one obowiàzywaç w kwarta∏ po wprowadzeniu w ˝ycie MSR. W maju 2001 r. singapurski Komitet ds. Standardów RachunkowoÊci i Ujawnieƒ, b´dàcy niezale˝nà instytucjà odpowiedzialnà za opracowanie propozycji zmian w zakresie sprawozdawczoÊci finansowej i wymagaƒ zwiàzanych z ujawnianiem informacji w Singapurze, zaleci∏ przyj´cie MSR przez wszystkie krajowe spó∏ki poczàwszy od 1 stycznia 2003 roku. Hongkong Od 1 kwietnia 2001 r. spó∏ki notowane na rynku pierwotnym na gie∏dzie papierów wartoÊciowych w Hongkongu (SEHK) mogà sporzàdzaç sprawozdania finansowe zgodnie z MSR, rezygnujàc z lokalnych standardów rachunkowoÊci. Spó∏ki te sà natomiast zobowiàzane do wyjaÊnienia wszelkich istotnych ró˝nic mi´dzy wykazanymi kwotami a kwotami, które zosta∏yby uj´te w sprawozdaniu sporzàdzonym zgodnie ze standardami prowincji. Wymóg ten nie dotyczy spó∏ek z Chin, których akcje serii H sà notowane na SEHK. Spó∏ki te ju˝ wczeÊniej mog∏y stosowaç MSR bez koniecznoÊci uzgadniania sprawozdaƒ z lokalnymi standardami.
CZ¸ONKOWIE RMSR Sir David Tweedie, Przewodniczàcy (Wielka Brytania) — w latach 1990-2000 by∏ pierwszym prezesem brytyjskiej Rady ds. Standardów RachunkowoÊci. Przed obj´ciem tej funkcji by∏ partnerem w KPMG i prowadzi∏ wyk∏ady profesorskie z rachunkowoÊci w rodzinnej Szkocji. Uczestniczy∏ w procesie opracowania mi´dzynarodowych standardów rachunkowoÊci jako pierwszy przewodniczàcy G4+1 i cz∏onek poprzedniego Zarzàdu KMSR. Thomas E. Jones, Wiceprzewodniczàcy (Wielka Brytania) — by∏y dyrektor finansowy Citicorp oraz prezes Zarzàdu KMSR. Tom Jones ma rozleg∏e doÊwiadczenie w zakresie ustanawiania standardów i sporzàdzania sprawozdaƒ finansowych dla instytucji finansowych. Pracowa∏ w Europie i Stanach Zjednoczonych. Mary E. Barth (Stany Zjednoczone) — pe∏niàc funkcj´ cz∏onka Rady w niepe∏nym wymiarze godzin, Mary Barth b´dzie w dalszym ciàgu wyk∏adaç jako profesor na Wydziale Zarzàdzania Uniwersytetu Stanford. By∏a partnerem w firmie Arthur Andersen. Hans-Georg Bruns (Niemcy), wspó∏pracujàcy z niemieckim organem ustanawiajàcym standardy — by∏ g∏ównym ksi´gowym w DaimlerChrysler i przewodniczàcym g∏ównej grupy roboczej Niemieckiego Komitetu Standardów RachunkowoÊci. Odpowiada∏ za kwestie rachunkowe zwiàzane z fuzjà DaimlerChrysler. Anthony T. Cope (Wielka Brytania) — w 1993 roku rozpoczà∏ wspó∏prac´ z amerykaƒskà Radà Standardów SprawozdawczoÊci Finansowej (FASB). WczeÊniej przez 30 lat pracowa∏ jako analityk finansowy w Stanach Zjednoczonych. Jako cz∏onek Grupy Roboczej ds. Strategii KMSR by∏ ÊciÊle zaanga˝owany w restrukturyzacj´ tej organizacji, a przez ostatnie pi´ç lat pe∏ni∏ funkcj´ obserwatora z ramienia FASB na posiedzeniach Zarzàdu KMSR. Robert P. Garnett (RPA) — by∏ wiceprezesem i dyrektorem ds. finansowych Anglo American plc, spó∏ki z RPA notowanej na gie∏dzie papierów wartoÊciowych w Londynie. Sporzàdza∏ i analizowa∏ sprawozdania finansowe spó∏ek w RPA. Gilbert Gelard (Francja), wspó∏pracujàcy z francuskim organem ustanawiajàcym standardy — na stanowisku partnera w KPMG zdoby∏ du˝e doÊwiadczenie w pracy dla spó∏ek francuskich. By∏ cz∏onkiem francuskiej organizacji odpowiedzialnej za opracowanie standardów (CNC) oraz cz∏onkiem poprzedniego Zarzàdu KMSR. Gilbert Gelard zna osiem j´zyków. Robert H. Herz (Stany Zjednoczone) — pe∏niàc funkcj´ cz∏onka Rady w niepe∏nym wymiarze godzin, b´dzie w dalszym ciàgu pracowa∏ na stanowisku partnera w PricewaterhouseCoopers. Robert Herz by∏ cz∏onkiem licznych grup roboczych FASB oraz stowarzyszeƒ zawodowych i akademickich. Ostatnio zosta∏ nominowany na stanowisko
12
13
moje nedko_naj
09/01/2002
16:01
Page 14
CZ¸ONKOWIE RMSR przewodniczàcego nowego Mi´dzynarodowego Komitetu Audytorów przy Mi´dzynarodowej Federacji Ksi´gowych.
OÂWIADCZENIA O PUBLIKACJI MSR Harmonogram publikacji nowych Mi´dzynarodowych Standardów RachunkowoÊci 1999 r.
James J. Leisenring (Stany Zjednoczone), wspó∏pracujàcy z amerykaƒskim organem ustanawiajàcym standardy — od 30 lat, jako wiceprzewodniczàcy, a ostatnio dyrektor ds. mi´dzynarodowych FASB, pracuje nad kwestiami zwiàzanymi z opracowaniem standardów rachunkowoÊci. Przez wiele lat pe∏ni∏ funkcj´ obserwatora z ramienia FASB na posiedzeniach poprzedniego Zarzàdu KMSR.
MSR 10 MSR 16
1 lipca 1999 r.
MSR 22
1 lipca 1999 r.
Patricia O'Malley (Kanada), wspó∏pracujàca z kanadyjskim organem ustanawiajàcym standardy — zosta∏a wybrana na przewodniczàcà kanadyjskiej Rady ds. Standardów RachunkowoÊci. Od 1983 r. pracuje nad kwestiami zwiàzanymi z przygotowaniem globalnych standardów rachunkowoÊci i ma spore doÊwiadczenie w zakresie instrumentów finansowych. Przed przystàpieniem do kanadyjskiej Rady Patricia O'Malley by∏a partnerem w KPMG w Kanadzie.
MSR 36
1 lipca 1999 r.
MSR 37
1 lipca 1999 r.
MSR 38
1 lipca 1999 r.
Geoffrey Whittington (Wielka Brytania), wspó∏pracujàcy z brytyjskim organem ustanawiajàcym standardy — pracowa∏ dla PricewatershouseCoopers i wyk∏ada∏ rachunkowoÊç finansowà na Uniwersytecie Cambridge. Profesor Whittington by∏ równie˝ cz∏onkiem brytyjskiej Komisji ds. Monopoli i Fuzji oraz brytyjskiej Rady ds. Standardów RachunkowoÊci. Tatsumi Yamada (Japonia), wspó∏pracujàcy z japoƒskim organem ustanawiajàcym standardy — by∏ partnerem w tokijskiej ChuoAoyama Audit Corporation, nale˝àcej do grupy PricewaterhouseCoopers. Jako cz∏onek poprzedniego Zarzàdu KMSR w latach 1996-2000, który w 2000 r. zosta∏ cz∏onkiem Komitetu Zarzàdzajàcego, ma du˝e doÊwiadczenie w opracowaniu mi´dzynarodowych standardów rachunkowoÊci.
MSR 12 # MSR 19 # MSR 28 # MSR 31 # MSR 39 MSR 40 MSR 41 Wy∏àcznie zaktualizowany tekst Wydane oÊwiadczenie/przyj´cie zalecane Obowiàzujàce oÊwiadczenie/przyj´cie obowiàzkowe Tekst zaktualizowany obowiàzuje od wdro˝enia MSR 39
14
2001 r.
zaktualizowany w1999 r.
Warren McGregor (Australia), wspó∏pracujàcy z organami ustanawiajàcym standardy w Australii i Nowej Zelandii — w ciàgu 20 lat pracy na rzecz australijskiej Fundacji ds. Badaƒ w Zakresie RachunkowoÊci, której jest prezesem, zdoby∏ rozleg∏à wiedz´ o kwestiach zwiàzanych z opracowaniem standardów rachunkowoÊci.
Harry K. Schmid (Szwajcaria) — przez ponad 40 lat pracy w Nestle zajmowa∏ si´ sporzàdzaniem sprawozdaƒ finansowych. Przez 17 lat pracowa∏ w Ameryce ¸aciƒskiej, gdzie odpowiada∏ za finanse i kontrol´ w tamtejszej jednostce zale˝nej koncernu. By∏ cz∏onkiem poprzedniego Zarzàdu KMSR i Sta∏ego Komitetu ds. Interpretacji. Zna cztery j´zyki.
2000 r.
3 4 1 2 3 4 1 2 kwarta∏ kwarta∏ kwarta∏ kwarta∏ kwarta∏ kwarta∏ kwarta∏ kwarta∏
#
15
moje nedko_naj
09/01/2002
16:01
Page 16
OÂWIADCZENIA O PUBLIKACJI MSR
OÂWIADCZENIA O PUBLIKACJI MSR
Harmonogram publikacji nowych Mi´dzynarodowych Standardów RachunkowoÊci 2001 r. 3 kwarta∏
4 kwarta∏
2002 r. 1 kwarta∏
2 kwarta∏
3 kwarta∏
Harmonogram publikacji nowych interpretacji SIC
2003 r. 4 kwarta∏
1999 r.
1 kwarta∏
2000 r.
2001 r.
3 4 1 2 3 4 1 2 kwarta∏ kwarta∏ kwarta∏ kwarta∏ kwarta∏ kwarta∏ kwarta∏ kwarta∏
SIC 17
od 30 stycznia
SIC 18 SIC 19
luty
SIC 20
sierpieƒ
od 15 lipca
SIC 21
sierpieƒ
od 15 lipca
SIC 22
paêdziernik
od 15 lipca
SIC 23
paêdziernik
od 15 lipca
SIC 24
luty
SIC 25
sierpieƒ
od 1 grudnia
od 15 lipca
Wydane oÊwiadczenie/przyj´cie zalecane Obowiàzujàce oÊwiadczenie/przyj´cie obowiàzkowe 16
17
moje nedko_naj
09/01/2002
16:01
Page 18
NAJWA˚NIEJSZE INFORMACJE O MSR
NAJWA˚NIEJSZE INFORMACJE O MSR
MSR 1
w rachunku zysków i strat, zestawieniu zmian w kapitale w∏asnym, sprawozdaniu z przep∏ywów Êrodków pieni´˝nych i informacji dodatkowej nie sà porównywalne.
Data wejÊcia w ˝ycie
Prezentacja sprawozdaƒ finansowych (zaktualizowany w 1997 r.)
Okres obrotowy rozpoczynajàcy si´ 1 lipca 1998 r. lub póêniej.
✦Wymaga si´ dokonania podzia∏u na pozycje
krótko- i d∏ugoterminowe. Cel
Podstawowe zapisy
Standard okreÊla podstaw´ prezentacji sprawozdaƒ finansowych o ogólnym przeznaczeniu. Podaje ogólne zasady prezentacji sprawozdaƒ finansowych, wskazówki dotyczàce ich struktury oraz minimalne wymagania dotyczàce ich treÊci.
✦Standard okreÊla minimalne wymagania doty-
czàce samodzielnych pozycji sprawozdania finansowego, które nale˝y ujawniç w bilansie i rachunku zysków i strat i podaje wskazówki dotyczàce identyfikacji dodatkowych samodzielnych pozycji.
✦Fundamentalne zasady sporzàdzania sprawoz-
daƒ finansowych, tzn. zasada kontynuowania dzia∏alnoÊci (chyba ˝e wskazano inaczej); prezentacja i klasyfikacja zgodna z poprzednimi okresami (chyba ˝e wskazano inaczej); zasada memoria∏u; podstawa wyboru zasad rachunkowoÊci i sposób ich ujawniania; zasady kompensowania aktywów i pasywów oraz przychodów i kosztów; prezentacja danych porównawczych. ✦Konieczne jest zapewnienie zgodnoÊci
z wszystkimi MSR i interpretacjami SIC.
✦Przedstawia tak˝e wymagania i wskazówki
dotyczàce prezentacji i uj´cia poszczególnych cz´Êci sk∏adowych sprawozdania finansowego. Zwiàzane interpretacje SIC
SIC 18 „SpójnoÊç – dopuszczone metody” Je˝eli MSR lub SIC dopuszczajà wi´cej ni˝ jednà zasad´ rachunkowoÊci, jednostka powinna wybraç i konsekwentnie stosowaç jednà z zasad, chyba ˝e MSR lub SIC wymagajà lub dopuszczajà kategoryzacj´ pozycji (transakcji, zdarzeƒ, sald lub kwot), w przypadku których mo˝na stosowaç ró˝ne zasady rachunkowoÊci.
✦Kompletne sprawozdanie finansowe obejmu-
je bilans, rachunek zysków i strat, zestawienie zmian w kapitale w∏asnym, sprawozdanie z przep∏ywów Êrodków pieni´˝nych, opis zasad rachunkowoÊci i informacj´ dodatkowà. ✦Sprawozdania finansowe nale˝y sporzàdzaç
za okresy roczne. JeÊli dzieƒ bilansowy jednostki ulegnie zmianie i sprawozdanie finansowe prezentowane jest za okres d∏u˝szy lub krótszy od jednego roku, jednostka powinna – poza podaniem okresu obj´tego sprawozdaniem finansowym – ujawniç tak˝e przyczyn´, dla której przyj´to okres inny od pe∏nego roku, jak równie˝ fakt, ˝e dane porównawcze 18
SIC 8 „Zastosowanie po raz pierwszy MSR jako podstawy rachunkowoÊci” ✦MSR i SIC obowiàzujàce w momencie zasto-
sowania MSR jako podstawy rachunkowoÊci po raz pierwszy nale˝y stosowaç z mocà wstecznà. ✦Stosujàc MSR jako podstaw´ rachunkowoÊci
po raz pierwszy, jednostka mo˝e zastosowaç przepisy przejÊciowe tylko w stosunku do okresów koƒczàcych si´ w terminach okreÊlonych w odnoÊnych MSR i SIC.
19
moje nedko_naj
09/01/2002
16:01
Page 20
NAJWA˚NIEJSZE INFORMACJE O MSR MSR 2 Data wejÊcia w ˝ycie
Cel
Podstawowe zapisy
Zapasy
acja cz´Êciowa ualiz Akt
NAJWA˚NIEJSZE INFORMACJE O MSR Zwiàzane interpretacje SIC
Okres obrotowy rozpoczynajàcy si´ 1 stycznia 1995 r. lub póêniej. W przypadku niektórych punktów zaktualizowanych ze wzgl´du na MSR 41 „Rolnictwo” – okres obrotowy rozpoczynajàcy si´ 1 stycznia 2003 r. lub póêniej. Standard okreÊla sposób ksi´gowania zapasów zgodnie z zasadà kosztu historycznego. ✦Zapasy nale˝y wykazywaç po koszcie nie
MSR 7
SIC 1 „SpójnoÊç – ró˝ne metody ustalania kosztu zapasów” Jednostka gospodarcza powinna stosowaç t´ samà metod´ ustalania kosztu w stosunku do wszystkich zapasów tego samego rodzaju. W przypadku zapasów ró˝niàcych si´ lub wykorzystywanych w ró˝nych celach mo˝liwe jest stosowanie ró˝nych metod w odniesieniu do ró˝nych grup.
Sprawozdania z przep∏ywów Êrodków pieni´˝nych
przekraczajàcym ceny sprzeda˝y netto. ✦Standard podaje wskazówki dotyczàce okre-
Data wejÊcia w ˝ycie
Êlania kosztu zapasów i odpisów aktualizujàcych do wartoÊci sprzeda˝y netto. Cel ✦Koszt dotyczàcy pozycji zapasów, które nie sà
wzajemnie wymienialne, nale˝y ustaliç stosujàc metod´ szczegó∏owej identyfikacji kosztów poszczególnych sk∏adników. ✦Koszt pozycji zapasów, które sà wzajemnie
wymienialne, jest ustalany metodà FIFO lub metodà Êredniej wa˝onej kosztu, a dopuszczonà metodà alternatywnà jest metoda LIFO. ✦W momencie sprzeda˝y zapasów ich wartoÊç
bilansowa powinna zostaç uj´ta jako koszt okresu, w którym ujmowane sà odnoÊne przychody. ✦Zaktualizowany punkt wynikajàcy z MSR 41
„Rolnictwo” zast´puje termin „˝ywy inwentarz” terminem „aktywa naturalne zwiàzane z dzia∏alnoÊcià rolnà”.
Podstawowe zapisy
Okres obrotowy rozpoczynajàcy si´ 1 stycznia 1994 r. lub póêniej. Standard wprowadza wymóg prezentowania informacji o zaistnia∏ych zmianach w stanie Êrodków pieni´˝nych i ich ekwiwalentów. Informacje te sà zamieszczane w sprawozdaniu z przep∏ywów Êrodków pieni´˝nych, gdzie przep∏ywy w ciàgu danego okresu dzieli si´ na przep∏ywy z dzia∏alnoÊci operacyjnej, inwestycyjnej i finansowej. ✦Standard omawia zmiany przep∏ywów Êrod-
ków pieni´˝nych i ich ekwiwalentów w ciàgu okresu obrotowego. ✦Ekwiwalenty Êrodków pieni´˝nych obejmujà
krótkoterminowe inwestycje (poni˝ej 3 miesi´cy od daty nabycia), ∏atwo wymienialne na znane kwoty Êrodków pieni´˝nych oraz nara˝one na nieznaczne ryzyko zmiany wartoÊci. Na ogó∏ nie obejmujà one inwestycji kapita∏owych. ✦Analizy przep∏ywów Êrodków pieni´˝nych
nale˝y dokonaç w podziale na dzia∏alnoÊç operacyjnà, inwestycyjnà i finansowà. 20
21
moje nedko_naj
09/01/2002
16:01
Page 22
NAJWA˚NIEJSZE INFORMACJE O MSR ✦Przep∏ywy Êrodków pieni´˝nych z dzia∏al-
noÊci operacyjnej powinny byç wykazywane przy wykorzystaniu metody bezpoÊredniej (zalecanej) lub metody poÊredniej.
NAJWA˚NIEJSZE INFORMACJE O MSR MSR 8
Data wejÊcia w ˝ycie
✦Przep∏ywy Êrodków pieni´˝nych z tytu∏u po-
datku dochodowego nale˝y zaklasyfikowaç do przep∏ywów Êrodków pieni´˝nych z dzia∏alnoÊci operacyjnej, chyba ˝e mo˝na je powiàzaç z dzia∏alnoÊci finansowà lub inwestycyjnà.
Cel
Zysk lub strata netto okresu obrotowego, podstawowe b∏´dy i zmiany zasad rachunkowoÊci
Okres obrotowy rozpoczynajàcy si´ 1 stycznia 1995 r. lub póêniej. Standard okreÊla metody klasyfikacji, ujawniania oraz uj´cia ksi´gowego niektórych pozycji rachunku zysków i strat, tak aby wszystkie jednostki sporzàdza∏y i prezentowa∏y rachunek zysków i strat w sposób spójny.
✦Przep∏ywy Êrodków pieni´˝nych zwiàzane
z pozycjami nadzwyczajnymi nale˝y odpowiednio podzieliç na przep∏ywy powstajàce w wyniku dzia∏alnoÊci operacyjnej, inwestycyjnej lub finansowej oraz odr´bnie ujawniç. ✦Kurs wymiany stosowany przy przeliczeniu
transakcji denominowanych w walucie obcej oraz przep∏ywów Êrodków pieni´˝nych w zagranicznej jednostce zale˝nej powinien byç kursem wymiany z dnia zrealizowania przep∏ywów Êrodków pieni´˝nych. ✦¸àczne przep∏ywy Êrodków pieni´˝nych z tytu-
∏u przej´cia lub sprzeda˝y jednostek zale˝nych lub innych jednostek gospodarczych powinny byç prezentowane odr´bnie i zaklasyfikowane do dzia∏alnoÊci inwestycyjnej wraz z odpowiednimi dodatkowymi ujawnieniami. ✦Transakcje inwestycyjne i finansowe, które
nie wymagajà u˝ycia Êrodków pieni´˝nych lub ekwiwalentów Êrodków pieni´˝nych, nale˝y wykluczyç ze sprawozdania z przep∏ywów Êrodków pieni´˝nych i ujawniç odr´bnie. Zwiàzane interpretacje SIC
Podstawowe zapisy
✦Ustalajàc zysk lub strat´ netto danego okresu
obrotowego nale˝y uwzgl´dniç wszystkie pozycje przychodów i kosztów uj´te w danym okresie, chyba ˝e któryÊ z MSR wymaga lub dopuszcza zastosowanie innego rozwiàzania, jak np. w przypadku nadwy˝ki z aktualizacji wyceny (MSR 16 „Rzeczowy majàtek trwa∏y”). ✦Pozycje o niestandardowej wielkoÊci, charak-
terze bàdê nietypowym znaczeniu dla dzia∏alnoÊci gospodarczej powinny byç ujawniane odr´bnie. ✦Zmiany wartoÊci szacunkowych (np. zmiany
okresu przydatnoÊci danego sk∏adnika aktywów) powinny zostaç uwzgl´dnione w okresie bie˝àcym, w okresach przysz∏ych lub we wszystkich tych okresach (bez przekszta∏cenia). ✦Zmiany zasad rachunkowoÊci mo˝na doko-
naç tylko wówczas, gdy taki wymóg nak∏ada statut bàdê organ ustanawiajàcy standardy rachunkowoÊci, lub te˝ gdy zmiana zasad rachunkowoÊci zapewni w∏aÊciwszà prezentacj´ informacji.
Brak ✦Zmiana zasad rachunkowoÊci wprowadzona
ze wzgl´du na przyj´cie postanowieƒ nowego MSR powinna zostaç uj´ta zgodnie z przepi22
23
moje nedko_naj
09/01/2002
16:01
Page 24
NAJWA˚NIEJSZE INFORMACJE O MSR sami przejÊciowymi okreÊlonymi w nowym standardzie. ✦Dla korekty b∏´dów podstawowych, które wy-
stàpi∏y w poprzednich latach i innych b∏´dów wynik∏ych z niedozwolonych zmian w stosowanych zasadach rachunkowoÊci, standard okreÊla podejÊcie wzorcowe (przekszta∏cenie i korekta bilansu otwarcia zysku zatrzymanego) oraz dopuszczone podejÊcie alternatywne (∏àczny efekt korekt powinien zostaç uwzgl´dniony przy ustalaniu zysku lub straty netto, a dodatkowo nale˝y zaprezentowaç dane porównawcze pro forma).
NAJWA˚NIEJSZE INFORMACJE O MSR MSR 10
Data wejÊcia w ˝ycie
Cel
Zdarzenia warunkowe oraz zdarzenia nast´pujàce po dniu bilansowym (zaktualizowany w 1999 r.)
Okres obrotowy rozpoczynajàcy si´ 1 stycznia 2000 r. lub póêniej. Standard okreÊla: – kiedy jednostka gospodarcza powinna skorygowaç sprawozdanie finansowe uwzgl´dniajàc zdarzenia nast´pujàce po dniu bilansowym; oraz – informacje o dacie sprawozdania finansowego oraz o zdarzeniach nast´pujàcych po dniu bilansowym.
✦Standard precyzuje tak˝e wymagania doty-
czàce ujawnieƒ. Zwiàzane interpretacje SIC
SIC 8 „Zastosowanie po raz pierwszy MSR jako podstawy rachunkowoÊci” ✦MSR i SIC nale˝y stosowaç z mocà wstecznà
w momencie pierwszego zastosowania MSR jako podstawy rachunkowoÊci. ✦Stosujàc MSR jako podstaw´ rachunkowoÊci
po raz pierwszy, jednostka mo˝e zastosowaç przepisy przejÊciowe tylko w stosunku do okresów koƒczàcych si´ w terminie okreÊlonym w odnoÊnych MSR i SIC.
Podstawowe zapisy
✦Zdarzenia nast´pujàce po dniu bilansowym
sà to zdarzenia (zarówno korzystne jak i niekorzystne), które majà miejsce mi´dzy dniem bilansowym a datà zatwierdzenia sprawozdania finansowego. ✦Zdarzenia wymagajàce korekty – konieczna
jest korekta sprawozdania finansowego w celu uwzgl´dnienia zdarzeƒ, które dostarczajà dowodów na istnienie okreÊlonego stanu na dzieƒ bilansowy (np. rozstrzygni´cie sprawy sàdowej po dniu bilansowym). ✦Zdarzenia nie wymagajàce korekty – nie nale-
˝y korygowaç sprawozdania finansowego w celu uwzgl´dnienia zdarzeƒ, które wskazujà na stan zaistnia∏y po dniu bilansowym (np. spadek cen rynkowych po dniu bilansowym nie oznacza koniecznoÊci zmiany w wycenie inwestycji na dzieƒ bilansowy). ✦Dywidendy od instrumentów kapita∏owych
zaproponowane lub zadeklarowane po dniu bilansowym nie powinny byç ujmowane jako zobowiàzania na dzieƒ bilansowy. Wymaga si´ natomiast stosownego ujawnienia.
24
25
moje nedko_naj
09/01/2002
16:01
Page 26
NAJWA˚NIEJSZE INFORMACJE O MSR
NAJWA˚NIEJSZE INFORMACJE O MSR
✦Jednostka gospodarcza nie powinna sporzà-
✦Je˝eli mo˝na wiarygodnie oszacowaç wyniki
dzaç sprawozdania finansowego przy za∏o˝eniu kontynuowania dzia∏alnoÊci, je˝eli zdarzenia nast´pujàce po dniu bilansowym wskazujà, ˝e za∏o˝enie kontynuowania dzia∏alnoÊci nie jest uzasadnione.
umowy o budow´, przychody i koszty z nià zwiàzane powinny zostaç uj´te stosownie do stanu zaawansowania realizacji umowy (metoda procentowa realizacji transakcji). ✦Je˝eli nie mo˝na wiarygodnie oszacowaç wy-
✦Wymagane jest ujawnienie daty zatwierdze-
ników umowy o budow´, nie zale˝y ujmowaç zysków. Przychody z umowy o budow´ powinny zostaç uj´te wy∏àcznie do wysokoÊci kosztów umowy, które mogà zostaç odzyskane, natomiast koszty umowy powinny zostaç uj´te w okresie, w którym zosta∏y poniesione.
nia sprawozdania finansowego. Zwiàzane interpretacje SIC
Brak
✦Je˝eli jest prawdopodobne, ˝e ca∏kowite
MSR 11 Data wejÊcia w ˝ycie
Cel
Podstawowe zapisy
Umowy o budow´
Okres obrotowy rozpoczynajàcy si´ 1 stycznia 1995 r. lub póêniej. Standard okreÊla zasady rachunkowoÊci dotyczàce sprawozdania finansowego wykonawcy w odniesieniu do przychodów i kosztów zwiàzanych z umowami o budow´. ✦Przychody z umów powinny obejmowaç kwo-
t´ przychodów ustalonà w umowie i zmiany dokonywane w trakcie wykonywania umowy, a tak˝e roszczenia oraz premie w takim zakresie, w jakim istnieje prawdopodobieƒstwo, ˝e przyniosà przychód oraz je˝eli mo˝liwe jest wiarygodne oszacowanie ich wartoÊci.
koszty wynikajàce z umowy przekroczà sum´ przychodów z umowy, konieczne jest natychmiastowe uj´cie przewidywanej straty. Zwiàzane interpretacje SIC
MSR 12
Data wejÊcia w ˝ycie
Cel
Brak
Podatek dochodowy (zaktualizowany w 2000 r.)
acja cz´Êciowa ualiz Akt
Okres obrotowy rozpoczynajàcy si´ 1 stycznia 1998 r. lub póêniej. Tekst zaktualizowany – okres rozpoczynajàcy si´ 1 stycznia 2001 r. lub póêniej. ✦Standard okreÊla podejÊcie ksi´gowe do po-
datku dochodowego. ✦Koszty umów powinny obejmowaç koszty od-
noszàce si´ bezpoÊrednio do konkretnej umowy, koszty ogólne powiàzane z dzia∏alnoÊcià budowlanà, które w sposób wiarygodny mogà zostaç przyporzàdkowane do konkretnej umowy, jak równie˝ inne koszty, którymi zgodnie z postanowieniami umowy mo˝na obcià˝yç zamawiajàcego.
26
✦Podaje zasady i wskazówki dotyczàce ksi´go-
wania bie˝àcych i przysz∏ych skutków podatkowych: – przysz∏ej realizacji (rozliczenia) wartoÊci bilansowej aktywów (pasywów) uj´tych w bilansie jednostki gospodarczej; oraz – transakcji bie˝àcego okresu uj´tych w ra-
27
moje nedko_naj
09/01/2002
16:01
Page 28
NAJWA˚NIEJSZE INFORMACJE O MSR
NAJWA˚NIEJSZE INFORMACJE O MSR
chunku zysków i strat lub bezpoÊrednio w kapitale w∏asnym. Podstawowe zapisy
roczonego, w przypadku których wartoÊç podatkowa dajàcych si´ zidentyfikowaç aktywów i pasywów ró˝ni si´ od ich wartoÊci godziwej. W rezultacie takie zobowiàzania (aktywa) z tytu∏u podatku odroczonego wp∏ywajà na wartoÊç firmy lub ujemnà wartoÊç firmy.
✦Bie˝àce zobowiàzania i aktywa podatkowe za
okres bie˝àcy i wczeÊniejsze okresy nale˝y wykazywaç z zastosowaniem stawek podatkowych obowiàzujàcych w danym okresie.
✦Zobowiàzania (aktywa) z tytu∏u podatku od-
roczonego nale˝y wyceniaç wed∏ug stawek podatkowych, które wed∏ug przewidywaƒ b´dà stosowane, gdy zobowiàzania zostanà uregulowane a aktywa zrealizowane, przyjmujàc za podstaw´ stawki i przepisy podatkowe, które obowiàzywa∏y prawnie lub faktycznie na dzieƒ bilansowy.
✦Standard wymaga uj´cia zobowiàzaƒ (akty-
wów) z tytu∏u podatku odroczonego przy uwzgl´dnieniu przysz∏ych skutków podatkowych wszystkich dodatnich (ujemnych) ró˝nic przejÊciowych. Wyjàtki od tej zasady to: – zysk zatrzymany jednostek zale˝nych, oddzia∏ów, jednostek stowarzyszonych, jak równie˝ z udzia∏ów we wspólnych przedsi´wzi´ciach w takim w zakresie, w jakim inwestor jest w stanie kontrolowaç terminy odwrócenia ró˝nicy przejÊciowej oraz je˝eli jest prawdopodobne, ˝e ró˝nica przejÊciowa nie odwróci si´ w dajàcej si´ przewidzieç przysz∏oÊci; – straty jednostek zale˝nych, oddzia∏ów, jednostek stowarzyszonych oraz z udzia∏ów we wspólnych przedsi´wzi´ciach w takim zakresie, w jakim nie b´dzie mo˝liwoÊci odpisania ró˝nic przejÊciowych od dochodu do opodatkowania i jest prawdopodobne, ˝e ró˝nica przejÊciowa nie odwróci si´ w dajàcej si´ przewidzieç przysz∏oÊci; – wartoÊç firmy (je˝eli amortyzacja wartoÊci firmy nie stanowi kosztu uzyskania przychodu) oraz ujemna wartoÊç firmy traktowana jako przychody przysz∏ych okresów; – poczàtkowe uj´cie sk∏adnika aktywów (pasywów) inne ni˝ w przypadku po∏àczenia jednostek gospodarczych, które nie wp∏ywa na wynik finansowy brutto lub dochód (strat´) do opodatkowania. ✦Po∏àczenie jednostek gospodarczych w for-
mie przej´cia mo˝e spowodowaç powstanie zobowiàzania (aktywa) z tytu∏u podatku od28
✦Niedozwolone jest dyskontowanie aktywów
(zobowiàzaƒ) z tytu∏u podatku odroczonego. ✦Standard podaje wskazówki dotyczàce uj´cia
aktywów z tytu∏u podatku odroczonego wynikajàcych z niewykorzystanych strat podatkowych lub ulg podatkowych. ✦Standard okreÊla podejÊcie ksi´gowe do skut-
ków podatku dochodowego (zarówno w odniesieniu do podatku bie˝àcego jak i podatku odroczonego) od dywidendy. W przypadku uj´cia zobowiàzaƒ z tytu∏u dywidendy nale˝y ujàç skutki podatku dochodowego jako zysk/strat´ netto danego okresu (z pewnymi wyjàtkami). „Podatek u êród∏a” obcià˝a kapita∏ w∏asny jako cz´Êç dywidendy. ✦Standard okreÊla wymagania dotyczàce pre-
zentacji i ujawnieƒ w zakresie podatku bie˝àcego i podatku odroczonego. Zwiàzane interpretacje SIC
SIC 21 „Podatek dochodowy – odzyskanie przeszacowanych nieumarzalnych aktywów” Zobowiàzania lub aktywa z tytu∏u podatku odroczonego wynikajàce z aktualizacji wyceny 29
moje nedko_naj
09/01/2002
16:01
Page 30
NAJWA˚NIEJSZE INFORMACJE O MSR
NAJWA˚NIEJSZE INFORMACJE O MSR
powinny byç wyceniane w oparciu o skutki podatkowe zwiàzane raczej ze sprzeda˝à ni˝ z u˝ytkowaniem danego sk∏adnika aktywów.
organizacyjnà i system sprawozdawczoÊci wewn´trznej. ✦Je˝eli segmenty wewn´trzne nie sà segmenta-
SIC 25 „Podatek dochodowy – zmiany w statusie podatkowym jednostki gospodarczej lub jej udzia∏owców” Skutki podatkowe zwiàzane ze zmianami (dotyczàce podatku bie˝àcego i odroczonego) nale˝y uwzgl´dniç w zysku lub stracie netto danego okresu, chyba ˝e skutki te sà zwiàzane z transakcjami/zdarzeniami powodujàcymi bezpoÊrednie obcià˝enie kapita∏u w∏asnego.
mi geograficznymi lub segmentami produktów/ us∏ug, do identyfikacji segmentów obj´tych obowiàzkiem sprawozdawczym nale˝y przyjàç najbli˝szy ni˝szy poziom segmentacji wewn´trznej. ✦Standard podaje wskazówki pozwalajàce
okreÊliç, które segmenty sà obj´te obowiàzkiem sprawozdawczym. ✦Istnieje podstawowa i uzupe∏niajàca podsta-
MSR 14
SprawozdawczoÊç dotyczàca segmentów dzia∏alnoÊci (zaktualizowany w 1997 r.)
wa segmentacji. ✦Informacje dotyczàce segmentów dzia∏alnoÊci
Data wejÊcia w ˝ycie
Cel
powinny byç oparte na tych samych zasadach rachunkowoÊci co w przypadku skonsolidowanej grupy lub jednostki.
Okres obrotowy rozpoczynajàcy si´ 1 lipca 1998 r. lub póêniej. ✦Standard okreÊla zasady sprawozdawczoÊci
✦Standard podaje wymagane ujawnienia doty-
finansowej zorganizowanej w podziale na segmenty dzia∏alnoÊci oraz segmenty geograficzne.
czàce segmentów podstawowych i uzupe∏niajàcych. ✦Wymagania dotyczàce ujawnianych informa-
✦Standard powinien byç stosowany przez jed-
nostki gospodarcze, których kapita∏owe lub d∏u˝ne papiery wartoÊciowe znajdujà si´ w publicznym obrocie oraz przez jednostki gospodarcze b´dàce w trakcie emisji papierów wartoÊciowych. Wymogi standardu powinny te˝ spe∏niaç jednostki gospodarcze dobrowolnie ujawniajàce informacje o segmentach dzia∏alnoÊci.
cji o segmentach uzupe∏niajàcych sà znacznie mniejsze ni˝ w przypadku segmentów podstawowych. Zwiàzane interpretacje SIC
MSR 15 Podstawowe zapisy
✦Standard podaje szczegó∏owe wskazówki do-
tyczàce identyfikacji segmentów dzia∏alnoÊci i segmentów geograficznych. ✦W celu identyfikacji segmentów jednostka
powinna przeanalizowaç swojà struktur´ 30
Data wejÊcia w ˝ycie
Cel
Brak
Informacje odzwierciedlajàce skutki zmian cen
Okres obrotowy rozpoczynajàcy si´ 1 stycznia 1983 r. lub póêniej. Standard okreÊla, które informacje powinny byç ujawnione w celu odzwierciedlenia wp∏ywu 31
moje nedko_naj
09/01/2002
16:01
Page 32
NAJWA˚NIEJSZE INFORMACJE O MSR
NAJWA˚NIEJSZE INFORMACJE O MSR ✦Póêniejsze nak∏ady powinny zostaç dodane
zmian cen na wycen´ s∏u˝àcà ustalaniu wyników i sytuacji finansowej jednostki. Podstawowe zapisy
do wartoÊci bilansowej danego sk∏adnika aktywów, je˝eli jest prawdopodobne, ˝e jednostka uzyska zeƒ w przysz∏oÊci wi´ksze korzyÊci ekonomiczne ni˝ pierwotnie oszacowano. Wszelkie pozosta∏e póêniejsze nak∏ady nale˝y ujmowaç jako koszty okresu, w którym zosta∏y poniesione.
✦MSR 15 nie jest obowiàzkowy, jednak zach´ca
si´ jednostki gospodarcze do ujawniania informacji odzwierciedlajàcych skutki zmian cen. Je˝eli jednostka ujawni∏a te informacje, to powinny one byç zgodne z wymogami MSR 15.
✦W przypadku aktywów umarzalnych nale˝y ✦Standard podaje dok∏adne wymagania spra-
okreÊliç i wybraç metod´ umorzenia odzwierciedlajàcà wykorzystanie uzyskanych korzyÊci.
wozdawcze okreÊlone przy u˝yciu metody opartej na sile nabywczej lub metody opartej na koszcie bie˝àcym. Zwiàzane interpretacje SIC
MSR 16 Data wejÊcia w ˝ycie
✦Po poczàtkowym uj´ciu sk∏adników rzeczo-
wego majàtku trwa∏ego nale˝y je wykazywaç zgodnie z podejÊciem wzorcowym (koszt pomniejszony o umorzenie oraz odpisy aktualizujàce z tytu∏u utraty wartoÊci) lub zgodnie z dopuszczonym podejÊciem alternatywnym (kwota przeszacowana pomniejszona o wartoÊç jej póêniejszego umorzenia).
Brak
Rzeczowy majàtek trwa∏y (zaktualizowany w 1998 r.)
✦Aktualizacji wyceny nale˝y dokonywaç regu-
Okres obrotowy rozpoczynajàcy si´ 1 lipca 1999 r. lub póêniej.
larnie. ✦Wszelkie nadwy˝ki lub niedobory z aktualiza-
Cel
✦Standard okreÊla podejÊcie ksi´gowe do rze-
cji wyceny powinny byç ujmowane bezpoÊrednio w kapitale w∏asnym. Nadwy˝ki z aktualizacji wyceny mogà byç przenoszone bezpoÊrednio do zysku zatrzymanego w przypadku gdy nadwy˝ka zostaje zrealizowana, jednak nie mogà byç ujmowane jako przychody.
czowego majàtku trwa∏ego. ✦Podaje zasady i wskazówki dotyczàce mo-
mentu uj´cia i ksi´gowania sk∏adników aktywów. Podstawowe zapisy
✦Pozycje rzeczowego majàtku trwa∏ego nale˝y
ujmowaç jako sk∏adniki aktywów, je˝eli istnieje prawdopodobieƒstwo, ˝e jednostka gospodarcza uzyska przysz∏e korzyÊci ekonomiczne zwiàzane ze sk∏adnikiem aktywów, zaÊ koszt tego sk∏adnika aktywów mo˝na wiarygodnie wyceniç. ✦Pozycje rzeczowego majàtku trwa∏ego powin-
ny zostaç poczàtkowo uj´te po koszcie. 32
Zwiàzane interpretacje SIC
SIC 14 „Rzeczowy majàtek trwa∏y – odszkodowania dotyczàce utraty wartoÊci poszczególnych sk∏adników majàtku lub ich utracenia przez jednostk´” Jednostka powinna odr´bnie rozliczyç: – utrat´ wartoÊci lub utrat´ pozycji rzeczowego majàtku trwa∏ego, zgodnie z MSR 36 „Utrata wartoÊci aktywów”, oraz likwidacj´ zgodnie z MSR 16 „Rzeczowy majàtek trwa∏y”; 33
moje nedko_naj
09/01/2002
16:01
Page 34
NAJWA˚NIEJSZE INFORMACJE O MSR – zwiàzane z tym odszkodowania od stron trzecich, które powinny byç w∏àczane do rachunku zysków i strat w momencie ich uj´cia; – koszt renowacji, zakupu lub wytworzenia aktywów, zgodnie z MSR 16 „Rzeczowy majàtek trwa∏y”. SIC 23 „Rzeczowy majàtek trwa∏y – istotne koszty przeglàdów lub remontów kapitalnych” Istotne koszty przeglàdów lub remontów kapitalnych powinny zostaç uj´te jako koszt okresu, w którym zosta∏y poniesione. Wyjàtek od tej zasady dotyczy przypadku, gdy jednostka ksi´guje odr´bnie cz´Êci sk∏adowe pozycji rzeczowego majàtku trwa∏ego jako odr´bne aktywa i umarza te cz´Êci sk∏adowe, tak by odzwierciedliç korzyÊci wynikajàce z przeglàdów lub remontów kapitalnych.
MSR 17 Data wejÊcia w ˝ycie
Cel
Podstawowe zapisy
Leasing (zaktualizowany w 1997 r.)
Okres obrotowy rozpoczynajàcy si´ 1 stycznia 1999 r. lub póêniej. Celem standardu jest okreÊlenie obowiàzujàcych leasingobiorców i leasingodawców zasad rachunkowoÊci oraz zakresu ujawnianych informacji dotyczàcych leasingu finansowego i operacyjnego. ✦Leasing zostaje sklasyfikowany jako leasing
finansowy, je˝eli wià˝e si´ z przeniesieniem zasadniczo ca∏ego ryzyka i korzyÊci wynikajàcych z posiadania aktywów. ✦Wszystkie pozosta∏e umowy leasingowe to
NAJWA˚NIEJSZE INFORMACJE O MSR ✦Leasing finansowy – sprawozdania finansowe
leasingobiorcy: – uj´cie aktywów i pasywów w kwotach mniejszych lub równych wartoÊci bie˝àcej minimalnych op∏at leasingowych lub wartoÊci godziwej aktywów; – zasady umorzenia – takie jak w przypadku aktywów stanowiàcych w∏asnoÊç jednostki; – op∏aty leasingowe powinny zostaç odpowiednio podzielone na odsetki leasingowe i zmniejszenie zobowiàzania. ✦Leasing finansowy – sprawozdania finansowe
leasingodawcy: – uj´cie leasingu jako nale˝noÊci w kwocie równej inwestycji leasingowej netto; – uj´cie przychodów finansowych w sposób odzwierciedlajàcy sta∏à okresowà stop´ zwrotu z inwestycji leasingowej netto. ✦Leasing operacyjny – sprawozdania finanso-
we leasingobiorcy: – op∏aty leasingowe nale˝y ujmowaç jako koszty w rachunku zysków i strat metodà liniowà przez okres leasingu, chyba ˝e konsekwentne zastosowanie innej metody lepiej odzwierciedla sposób roz∏o˝enia w czasie korzyÊci czerpanych przez u˝ytkownika. ✦Leasing operacyjny – sprawozdania finanso-
we leasingodawcy: – aktywa oddane w leasing operacyjny powinny zostaç zaprezentowane w bilansie odpowiednio do ich charakteru; – przychody z tytu∏u leasingu nale˝y ujmowaç metodà liniowà przez okres leasingu, chyba ˝e konsekwentne zastosowanie innej metody lepiej odzwierciedla sposób roz∏o˝enia w czasie czerpanych korzyÊci.
umowy leasingu operacyjnego. ✦Standard okreÊla równie˝ zasady uj´cia trans✦Przy okreÊlaniu rodzaju leasingu obowiàzuje
zasada przewagi treÊci ekonomicznej nad formà.
34
akcji sprzeda˝y i leasingu zwrotnego majàcych charakter leasingu finansowego i leasingu operacyjnego. 35
moje nedko_naj
09/01/2002
16:01
Page 36
NAJWA˚NIEJSZE INFORMACJE O MSR Zwiàzane interpretacje SIC
MSR 18 Data wejÊcia w ˝ycie
Cel
Podstawowe zapisy
NAJWA˚NIEJSZE INFORMACJE O MSR ekonomiczne. W takim przypadku: – odsetki nale˝y ujmowaç sukcesywnie, z uwzgl´dnieniem efektywnej rentownoÊci osiàgni´tej z tytu∏u u˝ytkowania sk∏adnika aktywów; – tantiemy nale˝y ujmowaç w oparciu o zasad´ memoria∏u, zgodnie z zawartà umowà; – dywidendy nale˝y ujmowaç w momencie ustalenia praw udzia∏owców do ich otrzymania.
SIC 15 „Leasing operacyjny – specjalne oferty promocyjne” Specjalne oferty promocyjne dotyczàce leasingu (np. okresy leasingu nie obj´te obowiàzkiem uiszczania op∏at lub udzia∏ leasingodawcy w kosztach relokacji leasingobiorcy) powinny byç traktowane jako integralna cz´Êç zap∏aty z tytu∏u u˝ytkowania przedmiotu leasingu i w zwiàzku z tym powinny byç ujmowane zarówno przez leasingodawc´ jak i przez leasingobiorc´ jako zmniejszenie przychodu oraz kosztów z tytu∏u op∏at leasingowych w okresie leasingu.
Przychody
✦Jednostka gospodarcza powinna ujawniç in-
formacje o zasadach rachunkowoÊci przyj´tych dla celów ujmowania przychodów. Zwiàzane interpretacje SIC
Okres obrotowy rozpoczynajàcy si´ 1 stycznia 1995 r. lub póêniej.
MSR 19
Standard okreÊla podejÊcie do ksi´gowania przychodów wynikajàcych z okreÊlonego rodzaju transakcji i zdarzeƒ.
Data wejÊcia w ˝ycie
✦Przychody powinny byç wyceniane wed∏ug
wartoÊci godziwej zap∏aty otrzymanej bàdê nale˝nej.
Cel
✦Wymaga si´ uj´cia:
– przychodów ze sprzeda˝y towarów i wyrobów gotowych, je˝eli istotne ryzyko i korzyÊci zosta∏y przekazane nabywcy, sprzedajàcy utraci∏ efektywnà kontrol´ nad towarami, a kwot´ przychodów mo˝na wyceniç w wiarygodny sposób; – przychodów ze sprzeda˝y us∏ug (metodà procentowà realizacji); – przychodów z tytu∏u odsetek, tantiem i dywidend, je˝eli istnieje prawdopodobieƒstwo, ˝e jednostka gospodarcza uzyska korzyÊci 36
Podstawowe zapisy
Brak
Âwiadczenia pracownicze (zaktualizowany w 2000 r.)
acja cz´Êciowa ualiz Akt
Okres obrotowy rozpoczynajàcy si´ 1 stycznia 1999 r. lub póêniej. Tekst zaktualizowany – okres rozpoczynajàcy si´ 1 stycznia 2001 r. lub póêniej. Standard okreÊla zasady ujawniania i ksi´gowania Êwiadczeƒ pracowniczych (tzn. wszystkich form Êwiadczeƒ jednostki oferowanych w zamian za prac´ wykonanà przez pracowników). ✦Podstawowa sformu∏owana w standardzie za-
sada mówi, ˝e koszty Êwiadczeƒ pracowniczych nale˝y ujmowaç w okresie, w którym Êwiadczenia te zosta∏y wypracowane przez pracownika, a nie w okresie, w którym sà one uiszczane lub podlegajà zap∏acie.
37
moje nedko_naj
09/01/2002
16:01
Page 38
NAJWA˚NIEJSZE INFORMACJE O MSR ✦Zaktualizowana definicja aktywów programu
Êwiadczeƒ pracowniczych obejmuje aktywa b´dàce w posiadaniu funduszu d∏ugoterminowych Êwiadczeƒ pracowniczych i polis ubezpieczeniowych. ✦Standard okreÊla szczegó∏owe zasady uj´cia
i wyceny Êwiadczeƒ pracowniczych, tzn. krótkoterminowych Êwiadczeƒ pracowniczych, Êwiadczeƒ po okresie zatrudnienia (programów okreÊlonych sk∏adek i programów okreÊlonych Êwiadczeƒ), innych d∏ugoterminowych Êwiadczeƒ pracowniczych (powy˝ej jednego roku), Êwiadczeƒ z tytu∏u rozwiàzania stosunku pracy oraz okreÊlonych zwrotów Êwiadczeƒ pracowniczych.
NAJWA˚NIEJSZE INFORMACJE O MSR Podstawowe zapisy
✦Dotacje paƒstwowe (pieni´˝ne i niepieni´˝ne
dotacje wykazywane w wartoÊci godziwej) nale˝y ujmowaç w sprawozdaniu finansowym tylko wówczas, gdy istnieje wystarczajàca pewnoÊç, ˝e jednostka gospodarcza spe∏ni warunki zwiàzane z dotacjami oraz ˝e dotacje zostanà otrzymane. ✦Nale˝y konsekwentnie stosowaç podejÊcie
przychodowe (ujmowaç dotacje jako przychód w poszczególnych okresach, aby zapewniç ich wspó∏miernoÊç z odnoÊnymi kosztami), a nie podejÊcie kapita∏owe (dotacje nie powinny bezpoÊrednio zwi´kszaç kapita∏u akcyjnego/udzia∏owego). ✦Dotacje paƒstwowe do przychodu mo˝na
✦Standard wymaga tworzenia rezerw na Êwiad-
czenia medyczne po okresie zatrudnienia i Êwiadczenia w formie ubezpieczeƒ na ˝ycie, Êwiadczenia z tytu∏u niewykorzystanych urlopów, Êwiadczenia z tytu∏u choroby i inne. ✦Wymaga tak˝e ujawnienia niektórych Êwiad-
czeƒ kapita∏owych, lecz nie okreÊla wymagaƒ dotyczàcych ich uj´cia czy wyceny. Zwiàzane interpretacje SIC
MSR 20
Data wejÊcia w ˝ycie
Cel
38
prezentowaç jako przychód w rachunku zysków i strat lub jako pomniejszenie odnoÊnych kosztów. ✦Dotacje paƒstwowe do aktywów mo˝na pre-
zentowaç w bilansie jako przychody przysz∏ych okresów lub odejmowaç kwot´ dotacji przy ustalaniu wartoÊci bilansowej sk∏adnika aktywów. ✦Sp∏at´ dotacji paƒstwowej wykazuje si´ jako
Brak
Dotacje paƒstwowe oraz ujawnianie informacji na temat pomocy paƒstwa
Okres obrotowy rozpoczynajàcy si´ 1 stycznia 1984 r. lub póêniej. Standard okreÊla zasady ksi´gowania i ujawniania informacji o dotacjach paƒstwowych oraz innych formach pomocy ze strony paƒstwa.
zmian´ szacunku ksi´gowego. Sp∏at´ dotacji do przychodu nale˝y skompensowaç w korespondencji z nierozliczonà cz´Êcià przychodów przysz∏ych okresów. Je˝eli rozliczono ju˝ przychody przysz∏ych okresów lub jeÊli sp∏ata przewysza ich nierozliczonà cz´Êç, sp∏at´ takà (lub zaistnia∏à ró˝nic´) nale˝y ujàç bezpoÊrednio jako koszt. Sp∏ata dotacji do aktywów powinna zostaç uj´ta w formie zmniejszenia salda przychodów przysz∏ych okresów lub zwi´kszenia wartoÊci bilansowej sk∏adnika aktywów.
39
moje nedko_naj
09/01/2002
16:01
Page 40
NAJWA˚NIEJSZE INFORMACJE O MSR
NAJWA˚NIEJSZE INFORMACJE O MSR
Zwiàzane interpretacje SIC
– ró˝nice kursowe powinny byç ujmowane w rachunku zysków i strat.
MSR 21 Data wejÊcia ˝ycie
Cel
Podstawowe zapisy
SIC 10 „Pomoc paƒstwa – brak konkretnego powiàzania z dzia∏alnoÊcià operacyjnà” Pomoc rzàdowa udzielana jednostkom gospodarczym, której celem jest zach´ta lub d∏ugoterminowa pomoc w dzia∏alnoÊci gospodarczej prowadzonej w pewnych regionach bàdê sektorach przemys∏owych odpowiada definicji dotacji paƒstwowych z MSR 20 i powinna byç traktowana zgodnie z tym standardem.
le˝nych podmiotów zagranicznych: – aktywa i pasywa, zarówno pieni´˝ne jak i niepieni´˝ne, nale˝y przeliczyç po kursie zamkni´cia; – pozycje rachunku zysków i strat nale˝y przeliczyç po kursie wymiany z dnia zawarcia transakcji; – ró˝nice kursowe wynikajàce z przeliczenia nale˝y klasyfikowaç jako odr´bne sk∏adniki kapita∏u w∏asnego a˝ do momentu sprzeda˝y inwestycji netto; – w przypadku likwidacji podmiotu zagranicznego odroczone ró˝nice kursowe nale˝y ujàç jako przychód/koszt tego samego okresu, w którym uj´to zysk lub strat´ z tytu∏u likwidacji podmiotu zagranicznego; – standard okreÊla zasady dotyczàce podmiotów zagranicznych dzia∏ajàcych w gospodarkach dotkni´tych hiperinflacjà.
Skutki zmian kursów wymiany walut obcych
Okres obrotowy rozpoczynajàcy si´ 1 stycznia 1995 r. lub póêniej. Standard okreÊla podejÊcie ksi´gowe do zagranicznej dzia∏alnoÊci gospodarczej, tzn. do transakcji w walutach obcych oraz dzia∏alnoÊci jednostek za granicà.
✦Przy zmianie klasyfikacji jednostek dzia∏ajà✦Transakcje w walutach obcych oraz przelicze-
nie sprawozdania finansowego jednostki dzia∏ajàcej za granicà, która jest integralnà cz´Êcià jednostki sporzàdzajàcej sprawozdanie finansowe, powinny byç ujmowane: – na dzieƒ transakcji – przy pierwszym uj´ciu i wycenie przy u˝yciu kursu wymiany z dnia transakcji; – na ka˝dy dzieƒ bilansowy – pozycje pieni´˝ne w walucie obcej powinny byç wykazywane po kursie zamkni´cia, w przypadku pozycji niepieni´˝nych wykazywanych po koszcie historycznym nale˝y stosowaç kurs wymiany z dnia transakcji, natomiast niepieni´˝ne pozycje bilansowe ewidencjonowane w wartoÊci godziwej powinny byç wykazywane przy zastosowaniu kursów wymiany, które obowiàzywa∏y na dzieƒ wyceny;
40
✦Przeliczenie sprawozdaƒ finansowych nieza-
cych za granicà nale˝y zastosowaç procedury przeliczeniowe do zaktualizowanej klasyfikacji od daty wprowadzenia zmiany. Zwiàzane interpretacje SIC
SIC 7 „Wprowadzenie waluty euro” ✦Wymagania MSR 21 „Skutki zmian kursów
wymiany walut obcych” powinny byç ÊciÊle stosowane w odniesieniu do przejÊcia na euro z walut krajowych krajów cz∏onkowskich Unii Europejskiej. ✦Dopuszczone podejÊcie alternatywne okreÊlo-
ne w MSR 21.21, dotyczàce ró˝nic kursowych wynikajàcych z istotnej dewaluacji, nie dotyczy walut uczestniczàcych w euro.
41
moje nedko_naj
09/01/2002
16:01
Page 42
NAJWA˚NIEJSZE INFORMACJE O MSR
NAJWA˚NIEJSZE INFORMACJE O MSR
SIC 11 „Wymiana walut – kapitalizacja strat wynikajàcych ze znacznej dewaluacji waluty” Interpretacja okreÊla ró˝ne warunki, które jednostka musi ∏àcznie spe∏niç, by móc w∏àczyç straty z tytu∏u ró˝nic kursowych wynikajàcych z zobowiàzaƒ w walucie obcej do wartoÊci bilansowej odnoÊnych aktywów.
gospodarczych dzielà si´ ryzykiem i korzyÊciami wynikajàcymi z po∏àczenia jednostek. ✦OkreÊla metod´ ksi´gowania przej´ç (po kosz-
SIC 19 „Waluta sprawozdawcza – wycena i prezentacja sprawozdania finansowego zgodnie z MSR 21 i MSR 29”
cie) od daty przej´cia, tj. wymaga uj´cia w bilansie dajàcych si´ zidentyfikowaç aktywów i pasywów jednostki przej´tej oraz wartoÊci firmy lub ujemnej wartoÊci firmy powstajàcej w wyniku przej´cia, a nast´pnie w∏àczenia do rachunku zysków i strat wyników dzia∏alnoÊci jednostki przej´tej.
✦Waluta, która jest w istotnym zakresie stoso-
✦Podaje sposób alokacji kosztów do przej´tych
wana przez jednostk´ lub ma istotny wp∏yw na jednostk´, mo˝e byç wykorzystywana jako waluta wyceny.
aktywów i pasywów przy uwzgl´dnieniu wartoÊci godziwej na dzieƒ transakcji, wartoÊci netto aktywów przed przej´ciem przypadajàcej na udzia∏y mniejszoÊciowe (lub wartoÊci godziwej przypadajàcej na udzia∏y mniejszoÊciowe), jak równie˝ wartoÊci firmy i ujemnej wartoÊci firmy.
✦Je˝eli waluta wyceny jest walutà kraju o go-
spodarce hiperinflacyjnej, konieczne jest przekszta∏cenie sprawozdania finansowego zgodnie z MSR 29 „SprawozdawczoÊç finansowa w warunkach hiperinflacji”.
✦WartoÊç firmy powinna byç amortyzowana
metodà liniowà przez okres u˝ytkowania nie przekraczajàcy 20 lat (za∏o˝enie podwa˝alne). MSR 22
Data wejÊcia w ˝ycie
Cel
Podstawowe zapisy
Po∏àczenie jednostek gospodarczych (zaktualizowany w 1998 r.)
✦Przy ∏àczeniu udzia∏ów zalecana jest metoda
∏àczenia udzia∏ów, zak∏adajàca kumulowanie wartoÊci bilansowych z jednostkowych sprawozdaƒ finansowych z minimalnymi zmianami.
Okres obrotowy rozpoczynajàcy si´ 1 lipca 1999 r. lub póêniej. Standard okreÊla podejÊcie ksi´gowe, które nale˝y zastosowaç w odniesieniu do po∏àczeƒ jednostek gospodarczych, zarówno przy przej´ciach jak i w tych rzadkich przypadkach po∏àczenia udzia∏ów, kiedy nie mo˝na okreÊliç jednostki przejmujàcej udzia∏y. ✦Standard podaje wskazówki dotyczàce klasy-
Zwiàzane interpretacje SIC
SIC 9 „Po∏àczenie jednostek gospodarczych – podzia∏ na przej´cia i po∏àczenia udzia∏ów” G∏ównym kryterium odró˝nienia przej´cia od po∏àczenia udzia∏ów jest to, czy mo˝na zidentyfikowaç jednostk´ przejmujàcà, tzn. czy udzia∏owcy/akcjonariusze jednej z ∏àczàcych si´ jednostek uzyskujà kontrol´ nad jednostkà po∏àczonà.
fikacji po∏àczeƒ jednostek gospodarczych, w przypadku których mo˝na okreÊliç jednostk´ przejmujàcà oraz w przypadku, gdy udzia∏owcy/akcjonariusze ∏àczàcych si´ jednostek 42
43
moje nedko_naj
09/01/2002
16:01
Page 44
NAJWA˚NIEJSZE INFORMACJE O MSR
NAJWA˚NIEJSZE INFORMACJE O MSR ✦Dostosowywany sk∏adnik aktywów to sk∏adnik
SIC 22 „Po∏àczenia jednostek gospodarczych – póêniejsza korekta pierwotnie zaksi´gowanej wartoÊci godziwej i wartoÊci firmy” W okreÊlonych przypadkach korekt´ nale˝y obliczaç tak, jakby nowe wartoÊci by∏y stosowane od daty przej´cia. W niektórych przypadkach b´dzie to mia∏o wp∏yw tak˝e na wartoÊç firmy lub ujemnà wartoÊç firmy.
aktywów, w przypadku którego potrzeba du˝o czasu na przygotowanie go do zamierzonego u˝ytkowania lub sprzeda˝y. Do takich sk∏adników nale˝à np. zak∏ady produkcyjne, inwestycje w nieruchomoÊci oraz niektóre pozycje zapasów. ✦Aktywowanie nale˝y rozpoczàç, gdy ponoszone
MSR 23 Data wejÊcia w ˝ycie
sà nak∏ady na dany sk∏adnik aktywów, ponoszone sà koszty finansowania zewn´trznego oraz trwajà dzia∏ania niezb´dne do przygotowania sk∏adnika do jego zamierzonego u˝ytkowania lub sprzeda˝y.
Koszty finansowania zewn´trznego
Okres obrotowy rozpoczynajàcy si´ 1 stycznia 1995 r. lub póêniej.
✦Wszelkie okazjonalne przychody z tytu∏u inwe-
Cel
stycji, uzyskane z funduszy po˝yczonych wy∏àcznie w celu pozyskania dostosowywanego sk∏adnika aktywów nale˝y odliczyç od kosztów finansowania zewn´trznego przewidzianych do kapitalizacji.
Standard okreÊla podejÊcie ksi´gowe do kosztów finansowania zewn´trznego.
Podstawowe zapisy
✦Koszty finansowania zewn´trznego obejmujà
odsetki od kredytów w rachunku bie˝àcym, amortyzacj´ dyskonta lub premii zwiàzanych z kredytami i po˝yczkami oraz amortyzacj´ kosztów poniesionych w zwiàzku z uzyskaniem po˝yczek i kredytów.
✦Je˝eli Êrodki po˝ycza si´ bez okreÊlonego celu,
a nast´pnie wykorzystuje si´ je w celu pozyskania dostosowywanego sk∏adnika aktywów, nale˝y zastosowaç stop´ kapitalizacji (Êrednià wa˝onà wszystkich kosztów finansowania zewn´trznego dotyczàcych po˝yczek i kredytów stanowiàcych zobowiàzania jednostki w danym okresie) do nak∏adów poniesionych w ciàgu okresu, w celu okreÊlenia kosztów finansowania zewn´trznego przewidzianych do kapitalizacji.
✦W ramach podejÊcia wzorcowego koszty
finansowania zewn´trznego nale˝y ujmowaç jako koszty w okresie, w którym je poniesiono. ✦W ramach dopuszczonego podejÊcia alternatyw-
nego koszty finansowania zewn´trznego nale˝y ujmowaç jako cz´Êç kosztu tzw. dostosowywanego sk∏adnika aktywów1, tzn. nale˝y skapitalizowaç koszty finansowania zen´trznego, które mo˝na bezpoÊrednio przyporzàdkowaç do nabycia lub budowy dostosowywanego sk∏adnika aktywów tylko wówczas, gdy jest prawdopodobne, ˝e koszty te zapewnià jednostce przysz∏e korzyÊci ekonomiczne i gdy koszty te mo˝na wiarygodnie oszacowaç. Wszystkie pozosta∏e koszty finansowania zewn´trznego, które nie spe∏niajà wymogów kapitalizacji, nale˝y ujmowaç jako koszty okresu, w którym je poniesiono. 44
1
czyli sk∏adnika aktywów spe∏niajàcego warunki kapitalizacji. Patrz tak˝e: kolejny punkt.
✦W sprawozdaniu finansowym nale˝y ujawniç
zasady rachunkowoÊci zastosowane do kosztów finansowania zewn´trznego. Zwiàzane interpretacje SIC
SIC 2 „SpójnoÊç – aktywowanie kosztów finansowania zewn´trznego” Je˝eli jednostka gospodarcza przyjmuje zasady rachunkowoÊci dotyczàce kapitalizacji kosztów 45
moje nedko_naj
09/01/2002
16:01
Page 46
NAJWA˚NIEJSZE INFORMACJE O MSR finansowania zewn´trznego okreÊlone w MSR 23 „Koszty finansowania zewn´trznego”, wówczas zasady te nale˝y stosowaç konsekwentnie w odniesieniu do wszystkich dostosowywanych aktywów w kolejnych okresach sprawozdawczych.
MSR 24
Data wejÊcia w ˝ycie
Cel
Podstawowe zapisy
Informacje ujawniane na temat podmiotów powiàzanych
Okres obrotowy rozpoczynajàcy si´ 1 stycznia 1986 r. lub póêniej.
NAJWA˚NIEJSZE INFORMACJE O MSR MSR 26
Data wejÊcia w ˝ycie
Cel
Podstawowe zapisy
Standard okreÊla wymagania dotyczàce ujawniania informacji o zwiàzkach i transakcjach ze stronami powiàzanymi sprawujàcymi kontrol´ lub wywierajàcymi istotny wp∏yw.
Standard: ✦wskazuje rodzaje zwiàzków ze stronami powiàzanymi, które nale˝y ujawniç w sprawozdaniu finansowym;
Zwiàzane interpretacje SIC
RachunkowoÊç i sprawozdawczoÊç programów Êwiadczeƒ emerytalnych
Okres obrotowy rozpoczynajàcy si´ 1 stycznia 1998 r. lub póêniej. Standard okreÊla wymagania dotyczàce wyceny i ujawniania informacji w odniesieniu do sprawozdaƒ programów Êwiadczeƒ emerytalnych.
Standard precyzuje wymagania sprawozdawcze dotyczàce programów okreÊlonych sk∏adek i programów okreÊlonych Êwiadczeƒ, w tym zestawienia aktywów netto s∏u˝àcych realizacji Êwiadczeƒ. Nak∏ada równie˝ wymóg wyceny aktuarialnej wartoÊci okreÊlonych Êwiadczeƒ oraz stosowania wartoÊci godziwej przy wycenie inwestycji dokonywanych w ramach programów Êwiadczeƒ emerytalnych.
Brak
✦wymaga ujawnienia charakteru zwiàzków ze
stronami powiàzanymi, którym towarzyszy sprawowanie kontroli, nawet je˝eli nie dokonywano transakcji z tymi jednostkami;
MSR 27
Skonsolidowane sprawozdania finansowe i inwestycje w jednostkach zale˝nych
acja cz´Êciowa ualiz Akt
✦okreÊla wskazówki dotyczàce zakresu informa-
cji ujawnianych w odniesieniu do transakcji;
Data wejÊcia w ˝ycie
✦okreÊla sytuacje, w przypadku których ujaw-
nienie informacji nie jest wymagane. Zwiàzane interpretacje SIC
46
Brak
Cel
Okres rozpoczynajàcy si´ 1 stycznia 1990 r. lub póêniej. W przypadku niektórych punktów, ze wzgl´du na MSR 39 „Instrumenty finansowe – ujmowanie i wycena”, okres rozpoczynajàcy si´ 1 stycznia 2001 r. lub póêniej. Standard okreÊla: – wymagania dotyczàce sporzàdzenia i prezentacji skonsolidowanego sprawozdania finansowego grupy jednostek gospodarczych kontrolowanych przez jednostk´ dominujàcà; oraz 47
moje nedko_naj
09/01/2002
16:01
Page 48
NAJWA˚NIEJSZE INFORMACJE O MSR – podejÊcie ksi´gowe do inwestycji w jednostkach zale˝nych w jednostkowym sprawozdaniu finansowym jednostki dominujàcej. Podstawowe zapisy
✦Standard podaje definicj´ jednostki zale˝nej
NAJWA˚NIEJSZE INFORMACJE O MSR MSR 28
Data wejÊcia w ˝ycie
(przy uwzgl´dnieniu kryterium kontroli) oraz definicj´ kontroli. ✦Wszystkie jednostki zale˝ne powinny zostaç
obj´te konsolidacjà, chyba ˝e: – w momencie nabycia kontrola ma charakter tymczasowy; – jednostka zale˝na dzia∏a w warunkach powa˝nych, d∏ugoterminowych ograniczeƒ. Jednostki zale˝ne tego typu nale˝y ujmowaç zgodnie z MSR 39 „Instrumenty finansowe – ujmowanie i wycena”. ✦Udzia∏y mniejszoÊciowe powinny byç prezen-
towane jako samodzielna pozycja w bilansie i rachunku zysków i strat. ✦W jednostkowym sprawozdaniu finansowym
jednostki dominujàcej inwestycje we wszystkich jednostkach zale˝nych powinny byç wykazywane po koszcie, przy u˝yciu metody praw w∏asnoÊci (MSR 28 „Inwestycje w jednostkach stowarzyszonych”) lub rozliczane jako aktywa finansowe dost´pne do sprzeda˝y zgodnie z MSR 39 „Instrumenty finansowe – ujmowanie i wycena”. ✦Standard okreÊla wymagania dotyczàce wery-
fikacji utraty wartoÊci dla tych inwestycji. Zwiàzane interpretacje SIC
48
Cel
Podstawowe zapisy
Inwestycje w jednostkach stowarzyszonych (zaktualizowany w 2000 r.)
acja cz´Êciowa ualiz Akt
Okres obrotowy rozpoczynajàcy si´ 1 stycznia 1990 r. lub póêniej, z wyjàtkiem punktu 23 i 24 (okres obrotowy rozpoczynajàcy si´ 1 lipca 1999 r. lub póêniej) oraz punktu 8 i 10 (okres obrotowy rozpoczynajàcy si´ 1 stycznia 2001 r. lub póêniej). Standard okreÊla sposób uj´cia przez inwestora inwestycji w jednostkach stowarzyszonych, na które inwestor ma istotny wp∏yw. ✦Jednostka, w której inwestor dokona∏ inwe-
stycji jest uznawana za jednostk´ stowarzyszonà, je˝eli inwestor ma na nià istotny wp∏yw (podwa˝alne za∏o˝enie, ˝e inwestor nie ma znaczàcego wp∏ywu, je˝eli nie posiada bezpoÊrednio lub poÊrednio co najmniej 20-proc. udzia∏u w jednostce, w której dokona∏ inwestycji). ✦Metoda praw w∏asnoÊci – inwestycja jest po-
czàtkowo ksi´gowana po koszcie, a nast´pnie korygowana zgodnie ze zmianami wartoÊci udzia∏u inwestora w aktywach netto jednostki, w której dokonano inwestycji. Rachunek zysków i strat inwestora odzwierciedla jego udzia∏ w wynikach dzia∏alnoÊci jednostki, w której dokonano inwestycji po dacie jej nabycia. ✦Skonsolidowane sprawozdania finansowe –
SIC 12 „Konsolidacja – jednostki wyspecjalizowane” Jednostka gospodarcza powinna objàç konsolidacjà jednostki specjalnego przeznaczenia (SPE), je˝eli sà one w istocie kontrolowane przez jednostk´ gospodarczà.
inwestycje w jednostkach stowarzyszonych powinny byç ujmowane metodà praw w∏asnoÊci, z wyjàtkiem dwóch poni˝szych sytuacji, kiedy inwestycje powinny byç ksi´gowane zgodnie z MSR 39 „Instrumenty finansowe – ujmowanie i wycena”:
49
moje nedko_naj
09/01/2002
16:01
Page 50
NAJWA˚NIEJSZE INFORMACJE O MSR – w przypadku gdy inwestycja jest utrzymywana wy∏àcznie z zamiarem jej zbycia w najbli˝szej przysz∏oÊci; – w przypadku gdy jednostka stowarzyszona dzia∏a w warunkach powa˝nych, d∏ugoterminowych ograniczeƒ. ✦W przypadku odr´bnego sprawozdania finan-
sowego inwestora, który sporzàdza skonsolidowane sprawozdanie finansowe, istnieje mo˝liwoÊç uj´cia inwestycji w jednostce stowarzyszonej metodà innà ni˝ metoda praw w∏asnoÊci (po koszcie lub poprzez zaksi´gowanie jako sk∏adnik aktywów finansowych dost´pny do sprzeda˝y, zgodnie z MSR 39 „Instrumenty finansowe – ujmowanie i wycena”).
NAJWA˚NIEJSZE INFORMACJE O MSR MSR 29
Data wejÊcia w ˝ycie
Cel
Podstawowe zapisy
SIC 20 „Metoda praw w∏asnoÊci – uj´cie strat” Inwestor przestaje ujmowaç swój udzia∏ w utrzymujàcych si´ stratach jednostki stowarzyszonej, gdy wartoÊç bilansowa udzia∏ów finansowych ujmowanych metodà praw w∏asnoÊci osiàga poziom zerowy.
✦Standard podaje cechy charakterystyczne
kiedy konieczne jest przekszta∏cenie sprawozdania finansowego (np. gdy w okresie trzyletnim inflacja przekracza 100%) oraz podaje szczegó∏owe wskazówki dotyczàce takiego przekszta∏cenia. Zwiàzane interpretacje SIC
MSR 30
Data wejÊcia w ˝ycie
Cel 50
OkreÊlenie specyficznych standardów dla jednostek gospodarczych, które prowadzà sprawozdawczoÊç w walucie gospodarki podlegajàcej hiperinflacji, tak aby umo˝liwiç im sporzàdzenie miarodajnego sprawozdania finansowego.
✦Dopuszcza podj´cie niezale˝nej decyzji o tym,
nie z MSR 36 „Utrata wartoÊci aktywów”.
SIC 3 „Wy∏àczenie niezrealizowanych zysków i strat wynikajàcych z transakcji z jednostkami stowarzyszonymi” Zgodnie z MSR 28 „Inwestycje w jednostkach stowarzyszonych” niezrealizowane zyski i straty wynikajàce z transakcji z jednostkami stowarzyszonymi powinny byç proporcjonalnie eliminowane. Jest to te˝ zgodne z MSR 31 „SprawozdawczoÊç finansowa dotyczàca udzia∏ów we wspólnych przedsi´wzi´ciach”, który wymaga zastosowania metody praw w∏asnoÊci w odniesieniu do wspólnych przedsi´wzi´ç.
Okres obrotowy rozpoczynajàcy si´ 1 stycznia 1990 r. lub póêniej.
gospodarki hiperinflacyjnej.
✦Wymaga si´ weryfikacji utraty wartoÊci zgod-
Zwiàzane interpretacje SIC
SprawozdawczoÊç finansowa w warunkach hiperinflacji
SIC 19 „Waluta sprawozdawcza – wycena i prezentacja sprawozdania finansowego zgodnie z MSR 21 i MSR 29” Je˝eli waluta wykorzystywana przy wycenie jest walutà gospodarki hiperinflacyjnej, nale˝y przekszta∏ciç sprawozdanie finansowe zgodnie z MSR 29 „SprawozdawczoÊç finansowa w warunkach hiperinflacji”.
Ujawnianie informacji w sprawozdaniach finansowych banków i podobnych instytucji finansowych
Okres obrotowy rozpoczynajàcy si´ 1 stycznia 1991 r. lub póêniej. OkreÊlenie odpowiednich standardów prezen51
moje nedko_naj
09/01/2002
16:01
Page 52
NAJWA˚NIEJSZE INFORMACJE O MSR tacji i ujawniania informacji dla banków i podobnych instytucji finansowych, które stanowià uzupe∏nienie wymagaƒ okreÊlonych w innych standardach. Podstawowe zapisy
NAJWA˚NIEJSZE INFORMACJE O MSR przedsi´wzi´cie prowadzi dzia∏alnoÊç. Podstawowe zapisy
✦Standard okreÊla wymagania dotyczàce rodza-
jowej klasyfikacji pozycji w rachunku zysków i strat i bilansie oraz klasyfikacji wed∏ug porównywalnej p∏ynnoÊci w bilansie. ✦Wskazuje, jakie samodzielne pozycje nale˝y
ujàç w bilansie i rachunku zysków i strat. ✦Podaje dodatkowe wymagania dotyczàce
ujawnieƒ o koncentracji aktywów, pasywów oraz pozycjach pozabilansowych, jak równie˝ wymagania dotyczàce strat na po˝yczkach i zaliczkach oraz ogólnego ryzyka bankowego. Zwiàzane interpretacje SIC
MSR 31
Data wejÊcia w ˝ycie
Cel
52
Brak acja cz´Êciowa SprawozdawczoÊç ualiz Akt finansowa dotyczàca udzia∏ów we wspólnych przedsi´wzi´ciach (zaktualizowany w 2000 r.)
Okres obrotowy rozpoczynajàcy si´ 1 stycznia 1992 r. lub póêniej. W przypadku punktów 39, 40 i 41 – okres obrotowy rozpoczynajàcy si´ 1 lipca 1999 r. lub póêniej (wdro˝enie MSR 36 „Utrata wartoÊci aktywów”). W przypadku punktu 35 – okres obrotowy rozpoczynajàcy si´ 1 stycznia 2001 r. lub póêniej (po wdro˝eniu MSR 39 „Instrumenty finansowe – ujmowanie i wycena”). Standard okreÊla podejÊcie ksi´gowe do udzia∏ów we wspólnych przedsi´wzi´ciach, niezale˝nie od struktur czy formy, w jakiej wspólne
Zwiàzane interpretacje SIC
Za wspólne przedsi´wzi´cia mo˝na uznaç wspólnie kontrolowanà dzia∏alnoÊç, wspólnie kontrolowane aktywa lub wspólnie kontrolowane podmioty. Standard okreÊla ró˝ne zasady uj´cia poszczególnych rodzajów wspólnych przedsi´wzi´ç. – Wspólnie kontrolowana dzia∏alnoÊç – wspólnik przedsi´wzi´cia powinien ujàç – zarówno w jednostkowym, jak i skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym – aktywa, które kontroluje oraz zobowiàzania i koszty, jakie ponosi, jak równie˝ swój udzia∏ w przychodach. – Wspólnie kontrolowane aktywa – wspólnik przedsi´wzi´cia powinien ujàç swój udzia∏ we wspólnie kontrolowanych aktywach, wszelkie poniesione bezpoÊrednio zobowiàzania oraz swój udzia∏ w zobowiàzaniach zaciàgni´tych wspólnie z pozosta∏ymi wspólnikami przedsi´wzi´cia, przychód ze sprzeda˝y lub wykorzystania swojego udzia∏u w wynikach wspólnego przedsi´wzi´cia, swój udzia∏ w kosztach poniesionych przez to przedsi´wzi´cie oraz koszty poniesione bezpoÊrednio w zwiàzku ze swym uczestnictwem we wspólnym przedsi´wzi´ciu. – Wspólnie kontrolowane podmioty – podejÊciem wzorcowym jest konsolidacja proporcjonalna, natomiast dopuszczonym podejÊciem alternatywnym jest metoda praw w∏asnoÊci.
SIC 13 „Wspólnie kontrolowane jednostki – niepieni´˝ny wk∏ad wspólników” Nale˝y ujàç zyski lub straty z niepieni´˝nych wk∏adów wspólników, chyba ˝e: – znaczàce ryzyko lub korzyÊci zwiàzane z niepieni´˝nym sk∏adnikiem aktywów nie zosta∏y wniesione do wspólnie kontrolowanej jednostki; lub 53
moje nedko_naj
09/01/2002
16:01
Page 54
NAJWA˚NIEJSZE INFORMACJE O MSR – zysku lub straty nie mo˝na wiarygodnie wyceniç; lub – inni wspólnicy przedsi´wzi´cia wnoszà podobne aktywa.
MSR 32
Data wejÊcia w ˝ycie
Cel
Instrumenty finansowe – ujawnianie i prezentacja (zaktualizowany w 1998 r.)
acja cz´Êciowa ualiz Akt
Okres obrotowy rozpoczynajàcy si´ 1 stycznia 1996 r. lub póêniej. Tekst zaktualizowany – okres obrotowy rozpoczynajàcy si´ 1 stycznia 2001 r. lub póêniej. ✦Standard ma pomóc u˝ytkownikom sprawoz-
daƒ finansowych w zrozumieniu znaczenia bilansowych i pozabilansowych instrumentów finansowych dla sytuacji finansowej, wyników i przep∏ywów Êrodków pieni´˝nych jednostki gospodarczej. ✦Standard ustanawia równie˝ pewne wymogi
dotyczàce prezentacji instrumentów finansowych oraz okreÊla informacje dotyczàce instrumentów finansowych, które nale˝y ujawniç. ✦Zasady prezentacji:
– wymaga si´ zaklasyfikowania instrumentu finansowego do zobowiàzaƒ lub kapita∏u w∏asnego, zgodnie z jego istotà; – klasyfikacji dokonuje si´ na podstawie oceny w momencie poczàtkowego uj´cia instrumentu finansowego i nie zmienia si´ jej; – zobowiàzanie finansowe powoduje umowne zobowiàzane do przekazania Êrodków pieni´˝nych lub innych aktywów finansowych lub emisji innego instrumentu finansowego na warunkach potencjalnie niekorzystnych dla emitenta; – instrument finansowy, który nie powoduje tego rodzaju zobowiàzaƒ umownych jest instrumentem kapita∏owym; 54
NAJWA˚NIEJSZE INFORMACJE O MSR – wymaga si´ odr´bnej klasyfikacji cz´Êci sk∏adowych pojedynczego z∏o˝onego instrumentu finansowego (tzn. instrumentu ∏àczàcego elementy o charakterze zobowiàzania i o charakterze kapita∏owym); – standard okreÊla wymagania w zakresie klasyfikacji powiàzanych odsetek, dywidend, zysków i strat. Odsetki, dywidendy, zyski i straty dotyczàce instrumentu finansowego sklasyfikowanego jako zobowiàzanie finansowe powinny zostaç uj´te jako przychody lub koszty; – sk∏adnik aktywów finansowych nale˝y skompensowaç z zobowiàzaniem finansowym (wykazujàc kwot´ netto) tylko jeÊli jednostka gospodarcza posiada wa˝ny tytu∏ prawny do kompensaty oraz zamierza rozliczyç transakcj´ w kwocie netto albo zrealizowaç sk∏adnik aktywów i jednoczeÊnie uregulowaç zobowiàzanie. ✦Wymagane jest ujawnienie:
– informacji o zakresie i charakterze instrumentów finansowych, w tym o istotnych warunkach umów; – przyj´tych zasad i metod rachunkowoÊci; – okreÊlonych informacji o nara˝eniu na ryzyko stopy procentowej; – okreÊlonych informacji o nara˝eniu na ryzyko kredytowe; – okreÊlonych informacji o wartoÊci godziwej lub oÊwiadczenia, ˝e jednostka nie ujawnia tego rodzaju informacji. ✦Zaktualizowany tekst standardu obejmuje
rozszerzonà definicj´ zobowiàzania finansowego, w przypadku którego jednostka mo˝e wywiàzaç si´ z zobowiàzania w formie w∏asnych kapita∏owych papierów wartoÊciowych.
55
moje nedko_naj
09/01/2002
16:01
Page 56
NAJWA˚NIEJSZE INFORMACJE O MSR Zwiàzane interpretacje SIC
SIC 5 „Klasyfikacja instrumentów finansowych – zapisy dotyczàce warunkowej zap∏aty” Takie instrumenty finansowe nale˝y zaklasyfikowaç (zgodnie z MSR 32) do zobowiàzaƒ niezale˝nie od ich formy prawnej, chyba ˝e mo˝liwoÊç rozliczenia w gotówce b´dzie uwa˝ana za znikomà. Wówczas dany instrument nale˝y zaklasyfikowaç do kapita∏u w∏asnego. SIC 16 „Kapita∏ akcyjny – wykupione w∏asne instrumenty kapita∏owe (akcje w∏asne)” Akcje w∏asne wykupione przez spó∏k´ nale˝y prezentowaç w bilansie jako zmniejszenie kapita∏u w∏asnego, natomiast nabycie akcji w∏asnych nale˝y prezentowaç w sprawozdaniu finansowym jako zmian´ w kapitale w∏asnym. Akcji tych nie nale˝y ujmowaç jako sk∏adnika aktywów.
NAJWA˚NIEJSZE INFORMACJE O MSR Zapisy standardu skupiajà si´ na okreÊleniu mianownika wzoru przy obliczaniu wysokoÊci zysku przypadajàcego na jednà akcj´. Podstawowe zapisy
✦Nale˝y zaprezentowaç podstawowy i rozwod-
niony zysk na jednà akcj´ w rachunku zysków i strat: – dla wszystkich rodzajów akcji zwyk∏ych; – w sposób jednolity; – dla wszystkich prezentowanych okresów. ✦Obliczenie podstawowego zysku przypadajà-
cego na jednà akcj´: – Licznik wzoru – po odj´ciu wszystkich kosztów, w tym podatków, pozycji nadzwyczajnych i udzia∏ów mniejszoÊciowych oraz po odliczeniu dywidend uprzywilejowanych. – Mianownik – Êrednia wa˝ona iloÊci akcji wyst´pujàcych w danym okresie. ✦Obliczenie rozwodnionego zysku przypadajà-
SIC 17 „Kapita∏ w∏asny – koszty transakcji kapita∏owej” Koszty te, zdefiniowane jako dodatkowe koszty zewn´trzne bezpoÊrednio przyporzàdkowane do transakcji kapita∏owej, powinny byç ujmowane jako zmniejszenie kapita∏u w∏asnego.
MSR 33 Data wejÊcia w ˝ycie
Cel
56
Zysk przypadajàcy na jednà akcj´
Okres obrotowy rozpoczynajàcy si´ 1 stycznia 1999 r. lub póêniej. Standard okreÊla zasady ustalania i prezentacji zysku przypadajàcego na jednà akcj´, które majà u∏atwiç porównanie wyników dzia∏alnoÊci osiàganych przez ró˝ne jednostki gospodarcze (których akcje sà przedmiotem publicznego obrotu lub które sà w trakcie emitowania akcji oraz inne jednostki, które dobrowolnie prezentujà zysk przypadajàcy na jednà akcj´) w tym samym okresie, jak te˝ przez jednà jednostk´ w ró˝nych okresach.
cego na jednà akcj´: – Licznik wzoru – zysk netto za dany okres przypadajàcy na akcje zwyk∏e, powi´kszony o kwot´ dywidend po podatkowaniu oraz odsetki zaliczone do danego okresu odnoszàce si´ do rozwadniajàcych potencjalnych akcji zwyk∏ych (np. opcji, warrantów, zamiennych papierów wartoÊciowych, warunkowych umów ubezpieczeniowych) oraz skorygowany o inne zmiany przychodów lub kosztów, które wynikajà z zamiany rozwadniajàcych potencjalnych akcji zwyk∏ych. – Mianownik – powinien zostaç skorygowany o liczb´ akcji wyemitowanych w momencie zamiany wszystkich rozwadniajàcych potencjalnych akcji zwyk∏ych na akcje zwyk∏e. – Antyrozwadniajàce potencjalne akcje zwyk∏e nale˝y wy∏àczyç z obliczeƒ.
57
moje nedko_naj
09/01/2002
16:01
Page 58
NAJWA˚NIEJSZE INFORMACJE O MSR Zwiàzane interpretacje SIC
NAJWA˚NIEJSZE INFORMACJE O MSR ✦Minimalne wymagane sk∏adniki Êródroczne-
go sprawozdania finansowego to: skrócony bilans, rachunek zysków i strat, zestawienie zmian w kapitale w∏asnym, sprawozdanie z przep∏ywów Êrodków pieni´˝nych oraz noty objaÊniajàce.
SIC 24 „Zysk przypadajàcy na jednà akcj´ – instrumenty finansowe, które mogà byç rozliczane w akcjach” Wszystkie instrumenty, które mogà spowodowaç emisj´ akcji zwyk∏ych jednostki sporzàdzajàcej sprawozdanie finansowe na rzecz w∏aÊciciela instrumentu finansowego (na podstawie opcji emitenta lub w∏aÊciciela), sà potencjalnymi akcjami zwyk∏ymi tej jednostki.
✦Standard okreÊla okresy, za które wymaga si´
prezentacji Êródrocznego sprawozdania finansowego. ✦IstotnoÊç danych dotyczàcych okresu Êród-
MSR 34 Data wejÊcia w ˝ycie
Cel
rocznego powinna pomóc w podj´ciu decyzji o uj´ciu i ujawnieniu danej pozycji.
Âródroczna sprawozdawczoÊç finansowa
✦Wymagane noty objaÊniajàce prezentuje si´
w celu wyjaÊnienia zdarzeƒ i transakcji istotnych dla zrozumienia zmian, jakie mia∏y miejsce od daty ostatniego sprawozdania finansowego.
Okres obrotowy rozpoczynajàcy si´ 1 stycznia 1999 r. lub póêniej. Standard okreÊla: – minimalnà zawartoÊç Êródrocznego sprawozdania finansowego; – zasady uj´cia i wyceny odnoszàce si´ do sprawozdania finansowego za okres Êródroczny.
✦Przyjmuje si´ takie same zasady rachunkowo-
Êci jak w sprawozdaniu rocznym. ✦Przychody i koszty nale˝y ujmowaç w momen-
Podstawowe zapisy
cie ich poniesienia. Nie mogà byç antycypowane ani odraczane.
✦Standard dotyczy tylko jednostek gospodar-
czych, które podlegajà obowiàzkowi lub podejmà decyzj´ o publikacji Êródrocznego sprawozdania finansowego zgodnie z MSR.
✦ Zmiana zasad rachunkowoÊci powinna zostaç
odzwierciedlona poprzez przekszta∏cenie sprawozdaƒ finansowych za wczeÊniejsze okresy Êródroczne.
✦Organy w poszczególnych krajach (a nie
MSR 34) ustalajà: – które jednostki gospodarcze powinny publikowaç Êródroczne sprawozdania finansowe; – jak cz´sto; oraz – w jakim terminie po zakoƒczeniu okresu Êródrocznego.
Zwiàzane interpretacje SIC
MSR 35
Brak
Dzia∏alnoÊç w trakcie zaniechania
✦Âródroczne sprawozdanie finansowe zawiera
pe∏ne lub skrócone sprawozdanie finansowe za okres krótszy ni˝ pe∏ny rok obrotowy danej jednostki gospodarczej.
58
Data wejÊcia w ˝ycie
Okres obrotowy rozpoczynajàcy si´ 1 stycznia 1999 r. lub póêniej.
59
moje nedko_naj
09/01/2002
16:01
Page 60
NAJWA˚NIEJSZE INFORMACJE O MSR
NAJWA˚NIEJSZE INFORMACJE O MSR
Cel
wy, przychody, koszty, zysk lub strat´ przed opodatkowaniem, obcià˝enia z tytu∏u podatku dochodowego za bie˝àcy okres i przep∏ywy Êrodków pieni´˝nych w danym okresie.
Podstawowe zapisy
Standard okreÊla zasady przedstawiania informacji zwiàzanych z dzia∏alnoÊcià w trakcie zaniechania poprzez oddzielenie informacji o dzia∏alnoÊci w trakcie zaniechania od informacji o dzia∏alnoÊci kontynuowanej. Standard nie ustanawia ˝adnych zasad dotyczàcych uj´cia i wyceny dzia∏alnoÊci w trakcie zaniechania, jako ˝e zasady te zosta∏y uj´te w innych standardach. Przedstawia natomiast wskazówki dotyczàce stosowania MSR 36 „Utrata wartoÊci aktywów” oraz MSR 37 „Rezerwy, zobowiàzania warunkowe i aktywa warunkowe” w odniesieniu do dzia∏alnoÊci w trakcie zaniechania.
✦Wszelkie informacje wymagajàce ujawnienia
nale˝y przedstawiaç odr´bnie dla ka˝dej dzia∏alnoÊci w trakcie zaniechania. ✦Prezentacja wymaganych ujawnieƒ:
– w samym sprawozdaniu finansowym lub w informacji dodatkowej. Nale˝y osobno wykazaç aktywa, pasywa, przychody, koszty i przep∏ywy Êrodków pieni´˝nych zwiàzane z dzia∏alnoÊcià kontynuowanà i dzia∏alnoÊcià w trakcie zaniechania; – dzia∏alnoÊç w trakcie zaniechania nie stanowi pozycji nadzwyczajnej.
✦Dzia∏alnoÊç w trakcie zaniechania nale˝y ro-
zumieç jako stosunkowo du˝y sk∏adnik jednostki gospodarczej – np. segment bran˝owy lub geograficzny zgodnie z MSR 14 „SprawozdawczoÊç dotyczàca segmentów dzia∏alnoÊci” – który jednostka, zgodnie z przyj´tym planem, zbywa w ca∏oÊci lub zaprzestaje jego dzia∏alnoÊci poprzez zaniechanie lub stopniowà wyprzeda˝.
✦Nale˝y dokonaç przekszta∏cenia informacji
dotyczàcych wczeÊniejszych okresów. Zwiàzane interpretacje SIC
Brak
✦Wymóg ujawnienia informacji o dzia∏alnoÊci
w trakcie zaniechania rozpoczyna si´ wraz z przyj´ciem i og∏oszeniem przez jednostk´ szczegó∏owego formalnego planu wyzbycia si´ danej dzia∏alnoÊci lub zawarciem przez nià wià˝àcej umowy dotyczàcej likwidacji i koƒczy wraz z zakoƒczeniem likwidacji.
MSR 36 Data wejÊcia w ˝ycie
✦Informacje powinny byç ujawniane tak˝e wte-
dy, gdy plan likwidacji zosta∏ zatwierdzony i publicznie og∏oszony po zakoƒczeniu okresu sprawozdawczego jednostki gospodarczej, ale jeszcze przed zatwierdzeniem sprawozdania finansowego za dany okres.
Cel
✦Do informacji zwiàzanych z dzia∏alnoÊcià
w trakcie zaniechania, których ujawnienie jest wymagane, zalicza si´: ∏àcznà wartoÊç bilansowà aktywów i pasywów na dzieƒ bilanso60
Podstawowe zapisy
Utrata wartoÊci aktywów
acja cz´Êciowa ualiz Akt
Okres obrotowy rozpoczynajàcy si´ 1 lipca 1999 r. lub póêniej. W przypadku zaktualizowanego punktu 1, opartego na MSR 41 „Rolnictwo”, okres rozpoczynajàcy si´ 1 stycznia 2003 r. lub póêniej. Stosowanie standardu ma zapewniç, ˝e sk∏adniki aktywów sà wykazywane w wartoÊci nie przekraczajàcej ich wartoÊci ekonomicznej. Standard okreÊla tak˝e zasady obliczania wartoÊci ekonomicznej. ✦MSR 36 stosuje si´ do wszystkich pozycji ak61
moje nedko_naj
09/01/2002
16:01
Page 62
NAJWA˚NIEJSZE INFORMACJE O MSR
NAJWA˚NIEJSZE INFORMACJE O MSR
tywów z wyjàtkiem zapasów (patrz: MSR 2 „Zapasy”), aktywów powstajàcych w wyniku realizacji umów o budow´ (MSR 11 „Umowy o budow´”), aktywów z tytu∏u podatku odroczonego (MSR 12 „Podatek dochodowy”), aktywów z tytu∏u Êwiadczeƒ pracowniczych (MSR 19 „Âwiadczenia pracownicze”), aktywów finansowych (MSR 39 „Instrumenty finansowe – ujmowanie i wycena”) oraz aktywów naturalnych (˝ywego inwentarza i roÊlin) zwiàzanych z produkcjà rolnà, wycenianych wed∏ug wartoÊci godziwej pomniejszonej o koszty punktu sprzeda˝y (MSR 41 „Rolnictwo”).
analizujàc przes∏anki pochodzàce z wen´trznych i zewn´trznych êróde∏ informacji wymienione w MSR 36. ✦W przypadku gdy okreÊlenie wartoÊci ekono-
micznej pojedynczego sk∏adnika aktywów nie jest mo˝liwe, nale˝y okreÊliç wartoÊç ekonomicznà jednostki wypracowujàcej Êrodki pieni´˝ne, do której dany sk∏adnik aktywów nale˝y. ✦W pewnych przypadkach dopuszcza si´ od-
wrócenie odpisu aktualizujàcego z tytu∏u utraty wartoÊci dokonanego we wczeÊniejszych okresach obrotowych.
✦Utrat´ wartoÊci sk∏adnika aktywów nale˝y
ujàç, gdy wartoÊç bilansowa tego sk∏adnika zaczyna przewy˝szaç jego wartoÊç ekonomicznà.
✦Informacje o stratach z tytu∏u utraty wartoÊci
nale˝y ujawniç w podziale na kategorie aktywów i segmenty dzia∏alnoÊci (je˝eli jednostka stosuje MSR 14 „SprawozdawczoÊç dotyczàca segmentów dzia∏alnoÊci”).
✦Utrat´ wartoÊci aktywów wykazywanych po
koszcie nale˝y ujàç w rachunku zysków i strat, natomiast utrat´ wartoÊci aktywów wykazywanych w wartoÊci przeszacowanej nale˝y traktowaç jako zmniejszenie wynikajàce z przeszacowania. ✦WartoÊç ekonomicznà okreÊla si´ jako wy˝szà
spoÊród dwóch nast´pujàcych wartoÊci: ceny sprzeda˝y netto sk∏adnika aktywów i jego wartoÊci u˝ytkowej.
✦Odwrócenie odpisu aktualizujàcego z tytu∏u
utraty wartoÊci wymaga stosownego ujawnienia. Zwiàzane interpretacje SIC
MSR 37 ✦WartoÊç u˝ytkowa odpowiada wartoÊci bie˝à-
cej szacowanych przysz∏ych przep∏ywów Êrodków pieni´˝nych pochodzàcych z dalszego u˝ytkowania sk∏adnika aktywów i jego ostatecznej likwidacji. ✦Za stop´ dyskontowà nale˝y przyjàç stop´
oprocentowania potencjalnej po˝yczki na zakup danego sk∏adnika aktywów. ✦Na ka˝dy dzieƒ bilansowy nale˝y oceniç
obecnoÊç przes∏anek Êwiadczàcych o utracie wartoÊci któregoÊ ze sk∏adników aktywów, 62
Data wejÊcia w ˝ycie
Cel
Brak
Rezerwy, zobowiàzania warunkowe i aktywa warunkowe
Okres obrotowy rozpoczynajàcy si´ 1 lipca 1999 r. lub póêniej. Celem standardu jest zapewnienie, aby wobec rezerw, zobowiàzaƒ warunkowych i aktywów warunkowych stosowane by∏y odpowiednie kryteria dotyczàce ujmowania pozycji w sprawozdaniu i metody wyceny, oraz by w informacji dodatkowej do sprawozdaƒ finansowych zosta∏y ujawnione informacje umo˝liwiajàce ich u˝yt63
moje nedko_naj
09/01/2002
16:01
Page 64
NAJWA˚NIEJSZE INFORMACJE O MSR
NAJWA˚NIEJSZE INFORMACJE O MSR
kownikom zrozumienie charakteru, terminów i kwot wspomnianych pozycji. Ma on zatem zapewniç, ˝e w sprawozdaniu finansowym uwzgl´dnia si´ jedynie rzeczywiste zobowiàzania. Planowane wydatki – nawet zatwierdzone przez zarzàd lub inny organ – nie podlegajà ujawnieniu, podobnie jak rezerwy na straty obj´te ubezpieczeniem w∏asnym, zdarzenia niepewne i inne zdarzenia, które jeszcze nie nastàpi∏y. Podstawowe zapisy
– nie mo˝na wystarczajàco wiarygodnie oszacowaç kwoty istniejàcego zobowiàzania (takie przypadki sà rzadkie). ✦Zobowiàzania warunkowe nale˝y ujawniç, nie
nale˝y natomiast ujmowaç ich w sprawozdaniu finansowym. Je˝eli prawdopodobieƒstwo wyp∏ywu Êrodków jest znikome, ujawnienie nie jest wymagane. ✦Warunkowy sk∏adnik aktywów powstaje, gdy
✦Rezerw´ nale˝y ujàç jedynie wtedy, gdy ist-
istnieje prawdopodobieƒstwo (ale nie pewnoÊç), ˝e nastàpi wp∏yw korzyÊci ekonomicznych.
nieje obecne zobowiàzanie wynikajàce ze zdarzeƒ przesz∏ych, które prawdopodobnie spowoduje wyp∏yw Êrodków i którego kwot´ mo˝na wiarygodnie oszacowaç.
✦Aktywa warunkowe wymagajà jedynie ujaw-
nienia, ale gdy realizacja przychodu jest praktycznie pewna, danego sk∏adnika aktywów nie uznaje si´ za warunkowy i nale˝y ujàç go w sprawozdaniu finansowym.
✦Uj´ta kwota rezerwy powinna byç mo˝liwie
najdok∏adniejszym szacunkiem kwoty koniecznej do rozliczenia zobowiàzania na dzieƒ bilansowy. ✦Stan rezerw nale˝y weryfikowaç na ka˝dy dzieƒ
bilansowy i korygowaç zgodnie z aktualnym, mo˝liwie najdok∏adniejszym oszacowaniem. ✦Rezerw´ nale˝y wykorzystaç jedynie na wy-
Zwiàzane interpretacje SIC
MSR 38
Brak
WartoÊci niematerialne
datki, na jakie zosta∏a pierwotnie utworzona. ✦Przyk∏ady rezerw obejmujà: umowy rodzàce
Data wejÊcia w ˝ycie
obcià˝enia2, rezerwy restrukturyzacyjne, gwarancje, refundacje i rekultywacj´ terenu. Cel ✦Rezerwy wymagajà pe∏nego i szczegó∏owego
ujawnienia. ✦Zobowiàzanie warunkowe powstaje, gdy:
– istnieje potencjalny obowiàzek (jeszcze nie potwierdzono, czy jednostka ma obecne zobowiàzanie, które mo˝e prowadziç do wyp∏ywu Êrodków); – istnieje zobowiàzanie które mo˝e, lecz prawdopodobnie nie doprowadzi do wyp∏ywu Êrodków; 64
2
czyli umowy, w przypadku których nieuniknione koszty realizacji wype∏nienia zawartego zobowiàzania przewy˝szajà korzyÊci wyp∏ywajàce z umowy.
Okres obrotowy rozpoczynajàcy si´ 1 lipca 1999 r. lub póêniej. Standard okreÊla podejÊcie ksi´gowe do wartoÊci niematerialnych, które nie zosta∏y szczegó∏owo uregulowane w innych MSR. Standard nak∏ada na jednostk´ gospodarczà wymóg uj´cia sk∏adnika wartoÊci niematerialnych jedynie wtedy, gdy spe∏nione sà pewne kryteria. OkreÊla tak˝e zasady wyceny wartoÊci bilansowej wartoÊci niematerialnych i nak∏ada wymóg ujawnienia pewnych informacji dotyczàcych wartoÊci niematerialnych.
65
moje nedko_naj
09/01/2002
16:01
Page 66
NAJWA˚NIEJSZE INFORMACJE O MSR Podstawowe zapisy
NAJWA˚NIEJSZE INFORMACJE O MSR ✦Nak∏ady zwiàzane z danym sk∏adnikiem war-
✦ Jednostka powinna ujàç zakupiony lub wy-
toÊci niematerialnych, poniesione po jego nabyciu lub wytworzeniu, nale˝y ujàç w kosztach w momencie ich poniesienia, chyba ˝e: – zwi´kszajà one wartoÊç korzyÊci, jakie pierwotnie spodziewano si´ uzyskaç z danego sk∏adnika aktywów; – mo˝na je wiarygodnie wyceniç i przypisaç do danego sk∏adnika aktywów. Je˝eli powy˝sze warunki sà spe∏nione, póêniejsze nak∏ady powinny zwi´kszyç koszt danego sk∏adnika aktywów.
tworzony we w∏asnym zakresie sk∏adnik wartoÊci niematerialnych (po koszcie) wtedy i tylko wtedy, gdy: – jest prawdopodobne, ˝e jednostka osiàgnie przysz∏e korzyÊci ekonomiczne, które mo˝na przypisaç do danego sk∏adnika aktywów; oraz – mo˝na wiarygodnie ustaliç koszt danego sk∏adnika aktywów. ✦Standard okreÊla dodatkowe kryteria uj´cia
✦Po poczàtkowym uj´ciu sk∏adnik wartoÊci
wartoÊci niematerialnych wytworzonych przez jednostk´ we w∏asnym zakresie.
niematerialnych nale˝y wyceniç po koszcie pomniejszonym o ∏àczne umorzenie i odpisy z tytu∏u utraty wartoÊci, albo – je˝eli dany sk∏adnik aktywów ma swojà cen´ na aktywnym rynku – w wartoÊci przeszacowanej pomniejszonej o ∏àczne umorzenie i odpisy z tytu∏u utraty wartoÊci.
✦Wszystkie nak∏ady na prace badawcze nale˝y
ujàç w kosztach w momencie ich poniesienia. ✦Koszty prac rozwojowych mo˝na aktywowaç
dopiero po ustaleniu przydatnoÊci technicznej (u˝ytkowej) i komercyjnej danego sk∏adnika aktywów.
✦Amortyzacj´ oblicza si´ w okresie u˝ytkowa-
nia danego sk∏adnika aktywów (zak∏ada si´, ˝e okres ten nie przekroczy 20 lat) na podstawie korzyÊci osiàganych z jego tytu∏u przez jednostk´ gospodarczà (standardem jest metoda liniowa).
✦Wytworzona przez jednostk´ we w∏asnym za-
kresie wartoÊç firmy oraz marki, projekty graficzne, tytu∏y wydawnicze, listy klientów, koszty rozpocz´cia dzia∏alnoÊci, szkoleƒ, reklamy i przemieszczenia jednostki nie powinny byç ujmowane jako aktywa. ✦Je˝eli sk∏adnik wartoÊci niematerialnych nie
odpowiada definicji i kryteriom uj´cia wartoÊci niematerialnych, nak∏ady zwiàzane z tym sk∏adnikiem nale˝y ujàç w kosztach w momencie ich poniesienia, z wyjàtkiem sytuacji, gdy sk∏adnik ten zosta∏ nabyty w ramach po∏àczenia jednostek gospodarczych w formie przej´cia. W tej sytuacji nak∏ady te (zawarte w koszcie przej´cia) powinny stanowiç cz´Êç kwoty stanowiàcej wartoÊç firmy (lub ujemnà wartoÊç firmy) ustalonej na dzieƒ przej´cia.
66
Zwiàzane interpretacje SIC
SIC 6 „Koszty modyfikacji istnejàcego oprogramowania komputerowego” Nie nale˝y kapitalizowaç wydatków poniesionych na przywrócenie lub utrzymanie przysz∏ych korzyÊci ekonomicznych, które jednostka spodziewa∏a si´ osiàgnàç z tytu∏u pierwotnej wydajnoÊci stosowanych systemów komputerowych. SIC 6 nie dotyczy oprogramowania zakupionego.
67
moje nedko_naj
09/01/2002
16:01
Page 68
NAJWA˚NIEJSZE INFORMACJE O MSR MSR 39
Data wejÊcia w ˝ycie
Cel
Podstawowe zapisy
Instrumenty finansowe – ujmowanie i wycena (zaktualizowany w 2000 r.)
acja cz´Êciowa ualiz Akt
Okres obrotowy rozpoczynajàcy si´ 1 stycznia 2001 r. lub póêniej. Ustalenie zasad uj´cia, wyceny i ujawniania informacji o aktywach finansowych i zobowiàzaniach finansowych. Standard ten zast´puje MSR 25 „Inwestycje” dotyczàcy uj´cia i wyceny inwestycji w d∏u˝ne i kapita∏owe papiery wartoÊciowe. Uzupe∏nia tak˝e postanowienia MSR 32 „Instrumenty finansowe – ujawnianie i prezentacja” dotyczàce ujawnieƒ. ✦W bilansie nale˝y ujàç wszystkie aktywa finan-
sowe i zobowiàzania finansowe, ∏àcznie z instrumentami pochodnymi i niektórymi wbudowanymi instrumentami pochodnymi. ✦Instrumenty finansowe nale˝y poczàtkowo
wyceniç po koszcie, czyli w wartoÊci odpowiadajàcej wartoÊci godziwej zap∏aty przekazanej z tytu∏u danego sk∏adnika aktywów finansowych lub otrzymanej z tytu∏u danego zobowiàzania finansowego. ✦Koszt instrumentu finansowego obejmuje kosz-
ty transakcji, w tym op∏aty i prowizje, op∏aty nak∏adane przez organy regulacyjne i gie∏dy papierów wartoÊciowych oraz podatki od obrotu papierami wartoÊciowymi. Koszt transakcji nie obejmuje premii lub dyskonta od instrumentów d∏u˝nych ani narzutu wewn´trznych kosztów administracyjnych czy kosztów przechowywania instrumentów.
NAJWA˚NIEJSZE INFORMACJE O MSR jednego podejÊcia. Je˝eli przyj´to ujmowanie transakcji na dzieƒ rozliczenia zgodnie z MSR 39, nale˝y uwzgl´dniç pewne zmiany wartoÊci majàce miejsce mi´dzy zawarciem a rozliczeniem transakcji. ✦Dla potrzeb wyceny sk∏adnika aktywów finan-
sowych po jego poczàtkowym uj´ciu, wszystkie aktywa finansowe dzieli si´ na cztery kategorie: 1. Udzielone przez jednostk´ kredyty i wierzytelnoÊci w∏asne nie przeznaczone do obrotu. 2. Inne inwestycje przechowywane do terminu zapadalnoÊci, np. d∏u˝ne papiery wartoÊciowe i akcje uprzywilejowane podlegajàce obowiàzkowemu umorzeniu, które jednostka zamierza i jest w stanie utrzymaç w posiadaniu (w razie sprzeda˝y inwestycji przechowywanych do terminu zapadalnoÊci standard nakazuje przeklasyfikowaç wszystkie pozosta∏e lokaty z tej kategorii do kategorii 4. „inwestycje z mo˝liwoÊcià sprzeda˝y” w roku bie˝àcym i dwóch kolejnych latach sprawozdawczych). 3. Aktywa finansowe przeznaczone do obrotu, tj. nabyte w celu uzyskania zysku z tytu∏u krótkoterminowych wahaƒ cen. Do tej kategorii zawsze zalicza si´ instrumenty pochodne, o ile nie sà one oznaczone jako instrumenty zabezpieczajàce. 4. Aktywa finansowe z mo˝liwoÊcià sprzeda˝y, obejmujàce wszystkie sk∏adniki aktywów finansowych nie zaliczone do pozosta∏ych trzech kategorii. Obejmujà one wszystkie inwestycje w instrumenty kapita∏owe nie przeznaczone do obrotu. ✦Po poczàtkowym uj´ciu do wartoÊci godziwej
✦Jednostka mo˝e ujmowaç standardowe zakupy
i sprzeda˝ papierów wartoÊciowych na rynku na dzieƒ zawarcia lub rozliczenia transakcji, pod warunkiem stosowania konsekwentnie 68
powinna byç aktualizowana wartoÊç wszystkich aktywów finansowych, z wyjàtkiem nast´pujàcych pozycji, które nale˝y wykazywaç w wysokoÊci zamortyzowanego kosztu, uwzgl´d69
moje nedko_naj
09/01/2002
16:01
Page 70
NAJWA˚NIEJSZE INFORMACJE O MSR niajàc ocen´ utraty wartoÊci: – udzielone przez jednostk´ kredyty i wierzytelnoÊci w∏asne nie przeznaczone do obrotu; – inne inwestycje przechowywane do terminu zapadalnoÊci; – aktywa finansowe przeznaczone do obrotu i aktywa finansowe z mo˝liwoÊcià sprzeda˝y, których wartoÊci godziwej nie mo˝na wiarygodnie wyceniç (do tej kategorii nale˝à niektóre nie notowane instrumenty kapita∏owe, w stosunku do których inne metody oszacowania wartoÊci godziwej by∏yby nieodpowiednie lub nieprzydatne, a tak˝e niektóre instrumenty pochodne powiàzane z takimi nie notowanymi instrumentami kapita∏owymi i rozliczane przez ich dostarczenie).
NAJWA˚NIEJSZE INFORMACJE O MSR – ujmowaç ca∏à korekt´ w zysku lub stracie netto danego okresu; lub – w zysku lub stracie netto danego okresu ujmowaç jedynie zmiany wartoÊci godziwej aktywów i zobowiàzaƒ finansowych przeznaczonych do obrotu, wykazujàc w kapitale w∏asnym zmiany wartoÊci instrumentów nie przeznaczonych do obrotu do czasu ich sprzeda˝y, kiedy to zrealizowany zysk lub strat´ wykazuje si´ w zysku lub stracie netto. ✦W pewnych okolicznoÊciach dopuszcza si´ sto-
sowanie rachunkowoÊci instrumentów zabezpieczajàcych (polegajàcej na symetrycznym ujmowaniu wp∏ywu kompensowania na zysk lub strat´ netto), pod warunkiem ˝e relacja zabezpieczenia jest jasno zdefiniowana, wymierna i faktycznie ma miejsce.
✦Po nabyciu wi´kszoÊç zobowiàzaƒ finanso-
wych nale˝y wyceniç w wartoÊci poczàtkowej pomniejszonej o sp∏aty kwoty kapita∏u i umorzenie. Jedynie wartoÊci instrumentów pochodnych i zobowiàzaƒ przeznaczonych do obrotu nale˝y aktualizowaç do wartoÊci godziwej. ✦JeÊli chodzi o usuwanie sk∏adników ze spra-
wozdania finansowego, standard okreÊla warunki pozwalajàce na stwierdzenie, kiedy kontrola nad danym sk∏adnikiem aktywów lub zobowiàzaniem finansowym zosta∏a przekazana stronie trzeciej, w zwiàzku z czym danà pozycj´ nale˝y usunàç z bilansu. ✦Do aktywów i zobowiàzaƒ finansowych okre-
Êlonych jako pozycje zabezpieczone stosuje si´ zasady rachunkowoÊci instrumentów zabezpieczajàcych. ✦W odniesieniu do aktywów i zobowiàzaƒ finan-
sowych, których wycena podlega aktualizacji do wartoÊci godziwej, jednostka powinna wybraç i konsekwentnie stosowaç jedno z nast´pujàcych podejÊç:
70
✦Istniejà trzy rodzaje zabezpieczeƒ, do których
stosuje si´ ró˝ne podejÊcia ksi´gowe: zabezpieczenie wartoÊci godziwej, zabezpieczenie przep∏ywów Êrodków pieni´˝nych i zabezpieczenie inwestycji netto w podmiocie zagranicznym (zgodnie z definicjà zawartà w MSR 21 „Skutki zmian kursów wymiany walut obcych”), które dla celów rachunkowych traktuje si´ jak zabezpieczenie przep∏ywów Êrodków pieni´˝nych. ✦W przypadku zabezpieczenia wartoÊci godziwej
nale˝y ujàç zysk/strat´ z tytu∏u pozycji zabezpieczanej i instrumentu zabezpieczajàcego w rachunku zysków i strat. ✦W przypadku zabezpieczenia przep∏ywów Êrod-
ków pieni´˝nych zysk/strat´ z tytu∏u efektywnej cz´Êci zabezpieczenia nale˝y odnieÊç bezpoÊrednio do kapita∏u w∏asnego, a pozosta∏e zyski/straty (wynikajàce z cz´Êci uznanej za nieefektywnà) do zysku/straty netto. (Specjalne zasady obowiàzujà w przypadku, gdy instrument zabezpieczajàcy zysk/strat´ na transakcji walutowej nie jest instrumentem pochodnym). 71
moje nedko_naj
09/01/2002
16:01
Page 72
NAJWA˚NIEJSZE INFORMACJE O MSR
NAJWA˚NIEJSZE INFORMACJE O MSR
✦Standard uzupe∏nia wymagania dotyczàce
✦Jednostka gospodarcza mo˝e wybraç pomi´-
ujawnieƒ okreÊlone w MSR 32 „Instrumenty finansowe – ujawnianie i prezentacja”. Zwiàzane interpretacje SIC
MSR 40 Data wejÊcia w ˝ycie
Cel
Podstawowe zapisy
✦Zgodnie z modelem opartym na wartoÊci go-
dziwej, nieruchomoÊç inwestycyjnà wycenia si´ wed∏ug wartoÊci godziwej, ujmujàc w rachunku zysków i strat zmiany wartoÊci godziwej (podejÊcie odmienne od modelu aktualizacji wyceny przedstawionego w MSR 16 „Rzeczowy majàtek trwa∏y”).
Brak. Nale˝y jednak odnieÊç si´ do „Wskazówek dotyczàcych wdro˝enia MSR 39 – pytania i odpowiedzi” opracowanych przez Komitet ds. Wdro˝eƒ (Implementation Guidance Committee, IGC) pod kierownictwem Johna T. Smitha z Deloitte & Touche w USA. Opracowano ju˝ pi´ç zestawów pytaƒ i odpowiedzi, z tego cztery (zawierajàce 164 pozycje) zosta∏y zatwierdzone, a ich ostateczna wersja obowiàzuje od stycznia 2001 roku. Zatwierdzono tak˝e piàty zestaw. Pytania i odpowiedzi oparte sà w znacznej mierze na pytaniach otrzymywanych przez KMSR lub krajowe organy ustanawiajàce standardy. Na sesji RMSR odbywajàcej si´ w dniach 18-20 kwietnia 2001 r. postanowiono w∏àczyç wspomniane pytania i odpowiedzi do MSR 39 w formie za∏àcznika.
NieruchomoÊci inwestycyjne
✦W ramach modelu kosztowego nieruchomoÊç
wycenia si´ wed∏ug kosztu pomniejszonego o umorzenie i skumulowany odpis z tytu∏u utraty wartoÊci. I w tym przypadku wymaga si´ ujawnienia wartoÊci godziwej nieruchomoÊci. ✦Wybrany model wyceny nale˝y stosowaç do
wszystkich nieruchomoÊci inwestycyjnych, jakie posiada jednostka. Model oparty na wartoÊci godziwej dopuszcza wycen´ po koszcie w wyjàtkowych przypadkach (tj. wtedy, kiedy nie mo˝na wiarygodnie okreÊliç wartoÊci godziwej).
tandard wy s No
✦Dopuszcza si´ zmian´ stosowanego modelu,
Okres obrotowy rozpoczynajàcy si´ 1 stycznia 2001 r. lub póêniej.
je˝eli zapewni to w∏aÊciwszà prezentacj´ (co jest bardzo ma∏o prawdopodobne w przypadku zmiany z modelu opartego na wartoÊci godziwej na model kosztowy).
Standard okreÊla podejÊcie ksi´gowe do nieruchomoÊci inwestycyjnych i precyzuje wymagane ujawnienia. Zast´puje MSR 25 „Inwestycje” w cz´Êci dotyczàcej nieruchomoÊci inwestycyjnych.
✦Jednostka musi ujawniç:
– metod´ okreÊlania wartoÊci godziwej; – zakres udzia∏u niezale˝nego rzeczoznawcy przy okreÊlaniu wartoÊci godziwej; – kryteria, wed∏ug których zaklasyfikowano nieruchomoÊç jako inwestycyjnà lub pozainwestycyjnà.
✦Standard nie dotyczy nieruchomoÊci zajmo-
wanych przez w∏aÊciciela, nieruchomoÊci w trakcie budowy lub rozbudowy z przeznaczeniem na cele inwestycyjne ani nieruchomoÊci utrzymywanych z zamiarem sprzeda˝y w toku zwyk∏ej dzia∏alnoÊci gospodarczej. 72
dzy modelem opartym na wartoÊci godziwej i modelem kosztowym.
Zwiàzane interpretacje SIC
Brak
73
moje nedko_naj
09/01/2002
16:01
Page 74
NAJWA˚NIEJSZE INFORMACJE O MSR MSR 41 Data wejÊcia w ˝ycie
Cel
Podstawowe zapisy
Rolnictwo
NAJWA˚NIEJSZE INFORMACJE O MSR tandard wy s No
MSR 41 podaje wskazówki dotyczàce wyboru alternatywnej metody wyceny w sytuacji, gdy aktywny rynek nie istnieje.
Okres obrotowy rozpoczynajàcy si´ 1 stycznia 2003 r. lub póêniej.
✦Wycena wartoÊci godziwej koƒczy si´ w mo-
mencie zbiorów. Po tym czasie nale˝y stosowaç MSR 2 „Zapasy”.
Standard okreÊla standardy rachunkowoÊci dla dzia∏alnoÊci rolniczej obejmujàcej przekszta∏canie aktywów naturalnych (˝ywego inwentarza i roÊlin) w produkty rolne.
✦Jednostka gospodarcza ma obowiàzek ujawniç:
– opis posiadanych aktywów naturalnych w podziale na ogólne grupy; – wartoÊç bilansowà poszczególnych grup aktywów; – zmian´ wartoÊci godziwej w danym okresie; – uzgodnienie zmian wartoÊci bilansowej aktywów naturalnych, z odr´bnym przedstawieniem zmian wartoÊci, zakupów, sprzeda˝y i plonów. – podstaw´ okreÊlenia wartoÊci godziwej.
✦Wszystkie aktywa naturalne wycenia si´ wed∏ug
wartoÊci godziwej na dzieƒ bilansowy, pomniejszonej o koszty punktu sprzeda˝y, chyba ˝e wiarygodne okreÊlenie wartoÊci godziwej jest niemo˝liwe. ✦Produkty rolne wycenia si´ wed∏ug wartoÊci
godziwej na dzieƒ zbiorów, pomniejszonej o koszty punktu sprzeda˝y. Poniewa˝ sà to towary zbywalne, nie dopuszcza si´, by wiarygodne okreÊlenie wartoÊci godziwej by∏o niemo˝liwe.
Zwiàzane interpretacje SIC
Brak
✦Zmian´ wartoÊci godziwej sk∏adnika aktywów
naturalnych w danym okresie nale˝y przedstawiç w pozycji „wynik netto”. ✦Wyjàtkowo dopuszcza si´ odejÊcie od modelu
opartego na wartoÊci godziwej w sytuacji, gdy w momencie ujmowania danego sk∏adnika aktywów w sprawozdaniu finansowym rynek zbytu nie jest aktywny i nie ma innej miarodajnej metody wyceny. Nale˝y wtedy zastosowaç model kosztowy jedynie do danego sk∏adnika aktywów naturalnych. Aktywa naturalne wycenia si´ po koszcie pomniejszonym o umorzenie i skumulowany odpis z tytu∏u utraty wartoÊci. ✦WartoÊç godziwà sk∏adnika aktywów natural-
nych lub produktu rolnego odzwierciedla zwykle cena oferowana na aktywnym rynku. 74
75
moje nedko_naj
09/01/2002
16:01
Page 76
BIE˚ÑCE PRZEDSI¢WZI¢CIA RMSR
BIE˚ÑCE PRZEDSI¢WZI¢CIA RMSR
Wst´pny program dzia∏aƒ RMSR
Przedsi´wzi´cia partnerskie RMSR
Na spotkaniu w lipcu 2001 roku Rada Mi´dzynarodowych Standardów RachunkowoÊci zatwierdzi∏a wst´pny program dzia∏aƒ, obejmujàcy dziewi´ç przedsi´wzi´ç wymienionych poni˝ej. RMSR okreÊli∏a te˝ 16 tzw. przedsi´wzi´ç partnerskich, które poprowadzà krajowe organy ustanawiajàce standardy rachunkowoÊci, a RMSR b´dzie w nich wspó∏uczestniczyç lub monitorowaç ich przebieg.
Obejmujà one zagadnienia, nad którymi pracujà krajowe organy ustanawiajàce standardy rachunkowoÊci wspó∏pracujàce z RMSR na zasadach partnerskich. RMSR b´dzie wspieraç lub monitorowaç dzia∏ania partnerów zwiàzane z nast´pujàcymi przedsi´wzi´ciami:
Przedsi´wzi´cia wiodàce i zwiàzane z ujednoliceniem:
✦ Wycena ksi´gowa ✦ RachunkowoÊç w przemyÊle wydobywczym ✦ RachunkowoÊç instrumentów finansowych - uj´cie
kompleksowe ✦ RachunkowoÊç umów ubezpieczeniowych ✦ Po∏àczenia jednostek gospodarczych ✦ SprawozdawczoÊç dotyczàca wyników dzia∏alnoÊci ✦ RachunkowoÊç p∏atnoÊci opartych na udzia∏ach
✦ RachunkowoÊç leasingu ✦ RachunkowoÊç ma∏ych i Êrednich przedsi´biorstw oraz
gospodarek wschodzàcych ✦ RachunkowoÊç podatków dochodowych (zagadnienia
zwiàzane z ujednoliceniem) Przedsi´wzi´cia majàce u∏atwiç stosowanie Mi´dzynarodowych Standardów SprawozdawczoÊci Finansowej (IFRS): ✦ Wskazówki dotyczàce zastosowania IFRS po raz pierwszy ✦ Dzia∏alnoÊç instytucji finansowych - ujawnienia i prezentacja
✦ Po∏àczenia jednostek gospodarczych - etap drugi ✦ Zasady konsolidacji ✦ Definicja sk∏adników sprawozdania finansowego ✦ Zagadnienia zwiàzane z usuwaniem pozycji ze
sprawozdania finansowego nie uwzgl´dnione w MSR 39 ✦ Âwiadczenia pracownicze (zagadnienia zwiàzane z
Przedsi´wzi´cia zmierzajàce do poprawy istniejàcych Mi´dzynarodowych Standardów SprawozdawczoÊci Finansowej: ✦ Wst´p do IFRS ✦ Poprawa istniejàcych IFRS ✦ Aktualizacja MSR 39 - „Instrumenty finansowe - ujmowanie
✦ ✦ ✦ ✦ ✦
ujednoliceniem) Utrata wartoÊci aktywów WartoÊci niematerialne Uj´cie zobowiàzaƒ i przychodów Kwestie podlegajàce omówieniu i analizie kierownictwa Aktualizacja wyceny niektórych aktywów
i wycena“ RMSR wspó∏pracuje bezpoÊrednio z krajowymi organami ustanawiajàcymi standardy rachunkowoÊci w nast´pujàcych paƒstwach: ✦ ✦ ✦ ✦ ✦ ✦ ✦
76
Australia/Nowa Zelandia Francja Japonia Kanada Niemcy Stany Zjednoczone Wielka Brytania
77
moje nedko_naj
09/01/2002
16:01
Page 78
BIE˚ÑCE PRZEDSI¢WZI¢CIA RMSR RachunkowoÊç umów ubezpieczeniowych
Przedsi´wzi´cie nie obejmuje wszystkich aspektów prowadzenia rachunkowoÊci przez firmy ubezpieczeniowe, a jedynie rachunkowoÊç umów ubezpieczeniowych. Opracowanie tematyczne opublikowano w listopadzie 1999 roku. Komitet Sterujàcy opracowuje wst´pny projekt zasad, który zostanie przedstawiony RMSR jako propozycja projektu standardu.
Pierwszy etap przedsi´wzi´cia RMSR Po∏àczenia jednostek gospodarczych obejmuje zdefiniowanie po∏àczenia jednostek gospodarczych, w∏aÊciwe podejÊcie rachunkowe do po∏àczeƒ jednostek gospodarczych (nabycie lub ∏àczenie udzia∏ów) oraz uj´cie ksi´gowe wartoÊci firmy i wartoÊci niematerialnych nabytych przy po∏àczeniu. RMSR sk∏ania si´ ku wyeliminowaniu mo˝liwoÊci ∏àczenia udzia∏ów. SprawozdawczoÊç dotyczàca wyników dzia∏alnoÊci
Przedsi´wzi´cie to dotyczy raportowania i prezentacji w sprawozdaniu finansowym wszystkich uj´tych zmian aktywów i pasywów wynikajàcych z transakcji i innych zdarzeƒ, z wyjàtkiem Êrodków inwestowanych lub wycofywanych przez w∏aÊciciela (okreÊlanych czasem jako ogólny dochód). Zakres zagadnieƒ obejmuje odró˝nianie przychodów i kosztów od innych êróde∏ ogólnego dochodu i kosztów, prezentowanie w sprawozdaniach zysków i strat z posiadanych inwestycji oraz rozró˝nianie pozycji zwiàzanych i niezwiàzanych z dzia∏alnoÊcià operacyjnà.
RachunkowoÊç p∏atnoÊci Przedsi´wzi´cie zwiàzane z opracowaniem standardu obejmujàcego wszystkie aspekopartych na udzia∏ach ty rachunkowoÊci p∏atnoÊci opartych na udzia∏ach, dokonywanych na rzecz pracowników (w tym opcji na akcje), dostawców, wierzycieli i innych odbiorców. Zastosowanie IFRS po raz pierwszy 78
BIE˚ÑCE PRZEDSI¢WZI¢CIA RMSR dzynarodowe standardy rachunkowoÊci po raz pierwszy. RMSR dà˝y wi´c do opracowania podejÊcia, które b´dzie wykonalne i racjonalne. Dzia∏alnoÊç instytucji finansowych ujawnienia i prezentacja
Przedsi´wzi´cie zmierzajàce do aktualizacji obecnych wymagaƒ (g∏ównie tych zawartych w MSR 30) dotyczàcych ujawniania informacji i prezentacji sprawozdaƒ finansowych, tak by odzwierciedliç specyfik´ dzia∏alnoÊci banków i innych instytucji zajmujàcych si´ przyjmowaniem lokat, udzielaniem kredytów lub zapewnianiem innych form finansowania i obs∏ugi inwestycji.
Wst´p do IFRS
RMSR modyfikuje wst´p do standardów KMSR uwzgl´dniajàc nowà Konstytucj´ RMSR, decyzje dotyczàce uk∏adu i formy przekazu przysz∏ych standardów oraz udzia∏ Rady w zatwierdzaniu interpretacji standardów.
Poprawa istniejàcych standardów
Przedsi´wzi´cie zwiàzane z analizà mo˝liwoÊci poprawienia istniejàcych standardów KMSR. Propozycje zmian obejmujà wyeliminowanie mo˝liwoÊci wyboru, usuni´cie niespójnoÊci koncepcyjnych mi´dzy poszczególnymi MSR, przedstawienie dodatkowych wskazówek lub ujawnieƒ oraz popraw´ u˝ytych sformu∏owaƒ i struktury standardów.
Zmiany MSR 39 na podstawie zagadnieƒ Aktualizacja MSR 39 „Instrumenty finansowe - wskazanych przez Komitet ds. Wdro˝enia MSR 39 i inne organy. Przedsi´wzi´ujmowanie i wycena“ cie obejmuje usuwanie instrumentów finansowych ze sprawozdania finansowego, natomiast nie obejmuje kompleksowej wyceny wartoÊci godziwej wszystkich aktywów i pasywów finansowych.
W najbli˝szych latach wiele firm (zw∏aszcza europejskich) b´dzie stosowaç mi´79
moje nedko_naj
09/01/2002
16:01
Page 80
WA˚NE ADRESY Strony internetowe: ✦ Deloitte Touche Tohmatsu http://www.deloitte.com http://www.iasplus.com ✦ RMSR (IASB)
http://www.IASB.org.uk ✦ Najwa˝niejsze organy krajowe ustanawiajàce standardy
rachunkowoÊci: Australian Standards Board
http://www.aasb.com.au
Canadian Accounting Standards Board
http://www.cica.ca
Conseil National de la Comptabilité
http://www.finances.gouv.fr/ CNCompta
Deutsche Standardisierungsrat http://www.drsc.de (DSR) wersja angielska: German Accounting Standards Board (GASB)
http://www.drsc.de/eng
Japanese Accounting Information - Business Accounting Deliberation Council (japoƒska rada ds. standardów, nie ma angielskoj´zycznej strony internetowej)
http://www2g.bigglobe.ne.jp/ ~ykawamur
New Zealand Accounting Standards Board
http://www.icanz.co.nz (po wejÊciu na stron´ wybraç przycisk „Standards”)
United Kingdom Accounting Standards Board (ASB)
http://www.asb.org.uk
United States of America http://www.fasb.org Financial Accounting Standards Board (FASB) 80
