KATALOG 2010

Wydawnictwo KUL Lublin 2010

1

Opracowanie graficzne i komputerowe Adam Niezbecki Projekt okładki Agnieszka Gawryszuk

WYDAWNICTWO KUL ul. Zbożowa 61, 20-827 Lublin tel. 81 740-93-40, fax 81 740-93-50 e-mail: [email protected]

2

SPIS TREŚCI Teologia .................................................................................................................................... Prawo, Prawo Kanoniczne i Administracja ........................................................................ Filozofia ................................................................................................................................... Humanistyka ........................................................................................................................... Nauki społeczne ..................................................................................................................... Nauki matematyczno-przyrodnicze ..................................................................................... Indeks nazwisk ....................................................................................................................... Księgarnie, w których można nabyć publikacje Wydawnictwa KUL .............................

5 71 97 119 151 181 187 193

3

Wydawnictwo KUL ul. Zbożowa 61, 20-827 Lublin tel. (0-81) 740-93-40 sekretariat, (0-81) 740-93-44, 45 dział handlowy fax. (0-81) 740-93-50 e-mail: [email protected] http://wydawnictwo.kul.lublin.pl Wydawnictwo KUL działa na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim Jana Pawła II od 2002 roku (jako kontynuator Redakcji Wydawnictw KUL). Do najistotniejszych atutów pracującego w Wydawnictwie zespołu należą: wysokie kwalifikacje, długoletnie doświadczenie i bardzo dobra znajomość rynku wydawniczego. Zasadniczym profilem działalności Wydawnictwa są publikacje naukowe z różnych dziedzin wiedzy: filozofii, prawa, teologii, ochrony środowiska, polonistyki, filologii klasycznej, anglistyki, germanistyki, psychologii, pedagogiki, historii sztuki itd. Wśród wielu ciekawych pozycji szczególnej uwadze polecamy: Dzieła o. prof. M.A. Krąpca, Historię filozofii starożytnej G. Realego, Historię Kościoła B. Kumora oraz uzupełnione wznowienie publikacji Ze sztambucha do sztambucha. Ale Jego duch jest z nami. Wydawnictwo KUL było wielokrotnie wyróżniane i nagradzane. W 2003 roku otrzymało Nagrodę Wydawców Katolickich Feniks za 5-tomową Historię filozofii starożytnej G. Realego, w 2005 roku było nominowane do nagrody głównej Konkursu im. Jana Długosza za książkę Zweite, ideale Schöpfung. Sztuka w myśleniu historycznym Jacoba Burckhardta autorstwa R. Kasperowicza. W 2007 roku Socjologia moralności J. Mariańskiego zdobyła Nagrodę Stowarzyszenia Wydawców Katolickich Feniks, a Teologia człowieka K. Góździa została nominowana do nagrody Academia 2007 jako najlepszy podręcznik akademicki (w 2006 otrzymała Lubelską Nagrodę Naukową Lubelskiego Towarzystwa Naukowego). W 2008 roku książka Stach z Warty. Szukalski i Szczep Rogate Serce pióra Lechosława Lameńskiego była nominowana do nagrody im. Jana Długosza, publikacja Doroty Kudelskiej Dukt pisma i pędzla. Biografia intelektualna Jacka Malczewskiego otrzymała nagrodę miesięcznika „Nowe Książki” za rok 2008, natomiast Akt oskarżenia Bohdana Królikowskiego uznany został za najlepszą książkę w Konkursie Prozatorskim im. Bolesława Prusa (Nagroda za lata 2007-2008). W 2009 roku książka Siostry zakonne w obozach pracy w PRL w latach 1945-1956 autorstwa Agaty Mirek otrzymała Nagrode im. Oskara Haleckiego dla książki historycznej roku 2009. Nagroda przyznawana jest przez IPN, Telewizję Polską S.A. i Polskie Radio S.A. Zapraszamy Państwa do zapoznania się z naszą ofertą na stronach internetowych: http://wydawnictwo.kul.lublin.pl, www.ksiazkanet.pl. Publikacje można nabyć w siedzibie Wydawnictwa (ul. Zbożowa 61 w Lublinie), w księgarniach katolickich i naukowych w całym kraju. Realizujemy również zamówienia listowne, telefoniczne oraz złożone pocztą elektroniczną. Zapraszamy do naszej księgarni internetowej: http://wydawnictwo.kul.lublin.pl/sklep/

4

A I G O STARY TESTAMENT A RELIGIE

red. Stanisław Celestyn Napiórkowski OFMConv

red. Stefan Szymik MSF

red. Ireneusz Sławomir Ledwoń OFM

Cena: 50 zł Stron: 1070 ISBN: 978-83-7363-934-8 Format: B5 (opr. twarda)

Cena: 32 zł Stron: 384 ISBN: 978-83-7363-970-6 Format: B5

Cena: 30 zł Stron: 472 ISBN: 978-83-7363-959-1 Format: B5 (opr. twarda)

DUC IN ALTUM. SPRAWY KANONIZACYJNE. WYBÓR PISM

JEZUS. TWÓRCA I SPEŁNICIEL NASZEJ WIARY

IN PERSONA CHRISTI. KSIĘGA NA 80-LECIE KSIĘDZA PROFESORA CZESŁAWA S. BARTNIKA. TOM 1 I 2

Henryk Misztal

Krzysztof Góźdź

red. Krzysztof Góźdź

Cena: 50 zł Stron: 764 ISBN: 978-83-7363-933-1 Format: B5 (opr. twarda)

Cena: 54 zł Stron: 628 ISBN: 978-83-7363-892-1 Format: B5 (opr. twarda)

Cena: 120 zł Stron: 1146+948 ISBN: 978-83-7363-914-0 Format: B5 (opr. twarda)

L

SŁOWO BOŻE W ŻYCIU I MISJI KOŚCIOŁA

T

E

O

PROROCY EUROPY ŚRODKOWO-WSCHODNIEJ XX WIEKU

5

A I G O E

L

WARTOŚĆ ŻYCIA LUDZKIEGO

O

TEOLOGICZNA INTERPRETACJA MORALNOŚCI NOWEGO PRZYMIERZA

red. Teresa Paszkowska

Janusz Nagórny

Janusz Nagórny

Cena: 30 zł Stron: 384 ISBN: 978-83-7363-949-2 Format: B5

Cena: 33 zł Stron: 436 ISBN: 978-83-7363-919-5 Format: B5 (opr. twarda)

Cena: 33 zł Stron: 440 ISBN: 978-83-7363-944-7 Format: B5 (opr. twarda)

KOŚCIÓŁ

PISMA ks. Idzi Benedykt Radziszewski

DOGMATYKA KATOLICKA T. 1

ks. Czesław Stanisław Bartnik

red. Stanisław Janeczek, Michał Maciołek, Rafał Charzyński

ks. Czesław Stanisław Bartnik

Cena: 40 zł Stron: 420 ISBN: 978-83-7363-846-4 Format: B5 (opr. twarda)

Cena: 55 zł Stron: 588 ISBN: 978-83-7363-915-7 Format: B5 (opr. twarda)

Cena: 50 zł Stron: 922 ISBN: 978-83-7363-931-0 Format: B5

T

MULIERIS DIGNITAS – PROMIENIOWANIE KOBIECOŚCI

6

G O L O E

T. 2: Qumran. Pomiędzy Starym a Nowym Testamentem, red. Henryk Drawnel SDB, ks. Andrzej Piwowar 2009, ss. 374, zł 30,00 ISBN 978-83-7363-797-9 Publikacja zawiera teksty referatów wygłoszonych w czasie konferencji naukowej z okazji 60 – lecia odkryć w Qumran zorganizowanej w Lublinie przez Instytut Nauk Biblijnych KUL oraz Dzieło Biblijne w dniach 25-27 października 2007 r. Pierwsza cześć publikacji poświęcona jest analizie relacji pomiędzy Starym Testamentem a tekstami z Qumran. Druga zawiera artykuły analizujące teksty apokryficzne znalezione w Qumran oraz problematykę z nimi związaną. W trzeciej części zostały umieszczone prace poświęcone relacji pomiędzy tekstami z Qumran a Nowym Testamentem. Czwarta, ostatnia część książki zawiera trzy artykuły przedstawiające obraz studiów nad tekstami z Qumran w Polsce i poza jej granicami.

T

T. 1: Jezus jako Syn Boży w Nowym Testamencie i we wczesnej literaturze chrześcijańskiej, red. Henryk Drawnel SDB 2007, ss. 194, zł 20,00 ISBN 978-83-7363-605-7 Publikacja włącza się w nurt myśli chrześcijańskiej, która od dwóch tysięcy lat ubogaca ludzkość głoszeniem Dobrej Nowiny o jednorodzonym Synu Bożym, który stał się człowiekiem. Bez racjonalnej refleksji nad tą prawdą wyrażoną na kartach Nowego Testamentu wiara chrześcijańska stałaby na granicy czystego fideizmu. Bez wyrażenia wiary w boskość Chrystusa egzegeza chrześcijańska przerodziłaby się w próżny racjonalizm, zubożający i w rezultacie wypróżniający z treści wiary wypowiedzi autorów Nowego Testamentu. Opublikowane artykuły, poruszające problematykę synostwa Bożego Jezusa Chrystusa, zostały wygłoszone w czasie międzynarodowego sympozjum biblijnego zorganizowanego przez Instytut Nauk Biblijnych KUL. Sympozjum odbyło się w dniach 26-28 października 2006 r. (ze Wstępu)

I

A

ANALECTA BIBLICA LUBLINENSIA

T. 3: Królestwo Boże – dar i nadzieja, red. Krzysztof Mielcarek 2009, ss. 194, zł 21,00 ISBN 978-83-7363-913-3 Królestwo Boże pozostaje darem, ale i przedmiotem nadziei dla wszystkich, którzy przylgnęli do Chrystusa. Dlatego właśnie kolejne Wiosenne Dni Biblijne zorganizowane przez Instytut Nauk Biblijnych KUL w dniach 29-30 kwietnia 2009 r. zostały zatytułowane: „Królestwo Boże – dar i nadzieja”. Zgodnie z koncepcją sympozjum publikowane wykłady wraz z kilkoma dodatkowymi artykułami prezentują różnorodne aspekty i konteksty rzeczywistości Królestwa Bożego od najstarszych tradycji Starego Testamentu aż po najmłodsze warstwy zbioru listów Pawłowych. Każdy z nich stanowi ważny głos w dyskusji nad genezą i naturą Królestwa Bożego bądź wpływem tej idei na późniejszą literaturę religijną.

BIBLIA LUBELSKA Seria opracowań Pisma Świętego zawierających tłumaczenie, komentarz – eksponowany równolegle z tekstem biblijnym – oraz omówienia. Zamierzeniem autorów jest, aby profil komentarzy był popularnonaukowy. red.: ks. Lech Stachowiak, ks. Józef Kudasiewicz, ks. Antoni Tronina, ks. Antoni Paciorek ISBN 83-228-0381-8 Dzieje Apostolskie. Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu w przekładzie z języków oryginalnych, tłum., wstęp i komentarz Hugolin Langkammer OFM 2008, ss. 292, zł 25,00 ISBN 978-83-7363-721-4

7

A T

E

O

L

O

G

I

Ewangelia według św. Jana. Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu w przekładzie z języków oryginalnych, tłum., wstęp i komentarz ks. Antoni Paciorek 2000, ss. 224, zł 11,00 ISBN 83-228-0848-8 Ewangelia według św. Łukasza. Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu w przekładzie z języków oryginalnych, tłum., wstęp i komentarz Hugolin Langkammer OFM 2005, ss. 544, zł 24,00 ISBN 83-7363-267-0 Ewangelia według św. Marka. Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu w przekładzie z języków oryginalnych, tłum., wstęp i komentarz Hugolin Langkammer OFM 2004, wyd. II, ss. 160, zł 8,00 ISBN 83-7363-184-4 Ewangelia według św. Mateusza. Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu w przekładzie z języków oryginalnych, tłum., wstęp i komentarz ks. Józef Homerski 2004, wyd. II, ss. 174, zł 8,00 ISBN 83-7363-183-6 Księga Ezdrasza. Księga Nehemiasza. Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu w przekładzie z języków oryginalnych, tłum., wstęp i komentarz Hugolin Langkammer OFM 2000, ss. 248, zł 7,00 ISBN 83-228-0709-0 Księga Ezechiela. Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu w przekładzie z języków oryginalnych, tłum., wstęp i komentarz ks. Józef Homerski 1998, ss. 208, zł 5,00 ISBN 83-228-0625-6 Księga Jeremiasza. Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu w przekładzie z języków oryginalnych, tłum., wstęp i komentarz ks. Lech Stachowiak 1997, ss. 264, zł 5,00 ISBN 83-228-0454-7 Księga Tobiasza. Księga Judyty. Księga Estery. Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu w przekładzie z języków oryginalnych, tłum., wstęp i komentarz ks. Antoni Tronina 2001, ss. 240, zł 12,00 ISBN 83-228-0850-X List do Efezjan. Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu w przekładzie z języków oryginalnych, tłum., wstęp i komentarz Hugolin Langkammer OFM 2001, ss. 158, zł 8,00 ISBN 83-228-0996-4 List do Filemona. Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu w przekładzie z języków oryginalnych, tłum., wstęp i komentarz Hugolin Langkammer OFM 2003, ss. 82, zł 5,00 ISBN 83-7363-058-9

8

A O L T

Pierwsza i Druga Księga Kronik. Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu w przekładzie z języków oryginalnych, tłum., wstęp i komentarz Hugolin Langkammer OFM 2001, ss. 392, zł 14,00 ISBN 83-228-0858-5

O

Listy pasterskie. Pierwszy list do Tymoteusza. Drugi list do Tymoteusza. List do Tytusa. Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu w przekładzie z języków oryginalnych, tłum., wstęp i komentarz Hugolin Langkammer OFM 2006, ss. 178, zł 17,00 ISBN 83-7363-249-9

E

List do Kolosan. Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu w przekładzie z języków oryginalnych, tłum., wstęp i komentarz Hugolin Langkammer OFM 2002, ss. 106, zł 6,00 ISBN 83-7363-011-2

G

I

List do Filipian. Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu w przekładzie z języków oryginalnych, tłum., wstęp i komentarz Hugolin Langkammer OFM 2001, ss. 100, zł 6,00 ISBN 83-228-0841-0

Pierwsza i Druga Księga Machabejska. Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu w przekładzie z języków oryginalnych, tłum., wstęp i komentarz ks. Józef Homerski 2001, ss. 262, zł 13,00 ISBN 83-228-0820-8 Pierwszy i Drugi List do Tesaloniczan. Pismo Święte Starego i Nowego Testamentu w przekładzie z języków oryginalnych, tłum., wstęp i komentarz Hugolin Langkammer OFM 2008, ss. 102, zł 15,00 ISBN 978-83-7363-750-4

CREDO Święty grzesznik. Formuła Marcina Lutra „simul iustus et peccator” w kontekście ekumenicznym, ks. Tomasz Jaklewicz 2006, ss. 380, zł 31,00 ISBN 83-7363-341-3 Tezę Marcina Lutra simul iustus et peccator można uznać za temat wart teologicznych poszukiwań. Przemawiają za tym następujące argumenty: po pierwsze – ekumeniczna aktualność (trudności i wątpliwości podczas dyskusji nad Wspólną deklaracją w sprawie nauki o usprawiedliwieniu, najtrudniejszy punkt do przyjęcia przez katolików); po drugie – ranga dogmatyczna (problem relacji grzech-łaska na płaszczyźnie antropologicznej); po trzecie – znaczenie egzystencjalne (odniesienie do doświadczenia grzeszności towarzyszącego chrześcijanom). Te trzy względy uzasadniają sensowność podjęcia problemu w niniejszym studium. Kościół jako communio według Gerarda Philipsa, Michał Kozak MIC 2003, ss. 186, zł 9,00 ISBN 83-7363-122-4 Studium eklezjologii Gerarda Philipsa, współautora tekstu Konstytucji dogmatycznej o Kościele „Lumen gentium”, odnowiciela współczesnej refleksji o Kościele. Rozprawa składa się z części: 1. Misteryjny i sakramentalny charakter wspólnoty eklezjalnej; 2. Wertykalny wymiar misterium Kościoła-communio;

9

A I G O

DZIEJE CHRZEŚCIJAŃSTWA POLSKI I RZECZYPOSPOLITEJ OBOJGA NARODÓW Parafie w Rzeczypospolitej w XVI-XVIII wieku, Stanisław Litak 2004, ss. 516, zł 61,00 ISBN 83-7363-231-X Praca jest pierwszą monograficzną próbą przedstawienia struktury i funkcji społeczno-religijnych, jak i edukacyjnych parafii łacińskich w Rzeczypospolitej XVI-XVIII w. Jej problematykę ujęto porównawczo w kontekście europejskim i wewnętrznym państwa polsko-litewskiego położonego na styku cywilizacji zachodniej łacińskiej i wschodniej greckiej, bizantyńsko-ruskiej. Oparta została na wielu źródłach pochodzących z archiwów i bibliotek krajowych i zagranicznych. Wyposażona jest w mapy, wykresy i ilustracje, co ułatwia lekturę i zrozumienie wielu problemów.

T

O

Ukryty oblubieniec. Św. Jana od Krzyża nauka o Bogu, ks. Zbigniew Gabriel Wiszowaty 2003, ss. 174, zł 9,00 ISBN 83-7363-123-2 „Św. Jan od Krzyża jest wielkim nauczycielem ścieżek, które prowadzą do zjednoczenia z Bogiem. Jego dzieła są wciąż aktualne” – Jan Paweł II. W opracowaniu tego studium uwzględniono bogatą literaturę dotyczącą nauki św. Jana od Krzyża. Przyjmując tradycyjny podział wykładu teologicznego tajemnicy Boga, materiał został usystematyzowany w pięciu głównych rozdziałach: Bóg „in se”, Nasz nieogarniony Ojciec, Odwieczny Syn Ojca, Duch Święty – Żywy Płomień Miłości, św. Jan od Krzyża – Mistyczny Doktor Kościoła.

E

L

3. Horyzontalny wymiar misterium Kościoła-communio; 4. Maryja w misterium Kościoła-communio.

DZIEŁA WYBRANE – KS. JANUSZ NAGÓRNY Ks. prof. dr hab. Janusz Nagórny, prof. zwycz., teolog moralista, długoletni dyrektor Instytutu Teologii Moralnej Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego (1992-2006), przewodniczący Polskich Teologów Moralistów (1996-2005). Jego dorobek naukowy określają następujące zagadnienia: metodologia teologii moralnej; biblijny fundament moralności chrześcijańskiej; antropologia moralna; odpowiedzialność za życie społeczne; etyka i powołanie zawodowe; moralność życia małżeńsko-rodzinnego i ludzka płciowość; bioetyka teologiczna; promocja osoby i nauczania Jana Pawła II. Etyka Przymierza Starego Testamentu. Próba ustalenia zasadniczej problematyki moralnej, red. Krzysztof Jeżyna, Jerzy Gocko, Wojciech Rzepa 2009, ss. 254, zł 27,00 ISBN 978-83-7363-912-6 Ks. prof. Janusz Nagórny, rozmiłowany w Piśmie Świętym, podjął w okresie posoborowej odnowy próbę odczytania biblijnego orędzia moralnego. Spośród wiodących idei biblijnych skoncentrował się na idei Przymierza, co pozwoliło mu poszczególne elementy etyki Starego Testamentu ująć w jeden system. Niniejsza książka jest próbą, na kanwie analiz biblijnych, syntezy głównych cech etyki Przymierza.

10

Teologiczna interpretacja moralności Nowego Przymierza, red. Krzysztof Jeżyna, Jerzy Gocko, Wojciech Rzepa 2009, ss. 436, zł 33,00 ISBN 978-83-7363-919-5 Ks. prof. Janusz Nagórny, podejmując soborowe wezwanie do gruntowniejszego ubiblijnienia teologii moralnej, skoncentrował się na idei Przymierza, która pozwoliła mu odczytać

A I G O L O

Płciowość – Miłość – Rodzina, red. Krzysztof Jeżyna, Jerzy Gocko, Wojciech Rzepa 2009, ss. 372, zł 30,00 ISBN 978-83-7363-943-0 Publikacja ks. prof. Nagórnego dotycząca płciowości, miłości i rodziny jest wyjątkowa ze względu na dogłębne analizy podjętych zagadnień, ale także ze względu na umiejętność wykazania ich wzajemnych powiązań i zależności. Profesor oparł te rozważania na fundamencie integralnej koncepcji człowieka i integralnej wizji ludzkiej cielesności. Rozważania Profesora nie mają charakteru wyłącznie teoretycznego, gdyż poszczególne zagadnienia konfrontuje ze współczesnymi uwarunkowaniami i przemianami w życiu eklezjalnym i społecznym.

E

Wartość życia ludzkiego, red. Krzysztof Jeżyna, Jerzy Gocko, Wojciech Rzepa 2009, ss. 440, zł 33,00 ISBN 978-83-7363-944-7 Wartość życia ludzkiego wynika z podstawowej prawdy o człowieku, istocie stworzonej i zbawionej przez Boga. Kościół posłuszny orędziu ewangelicznemu głosi „Ewangelię życia”, dobrą nowinę o pełni i wieczności życia. Ks. prof. Nagórny, broniąc godności i wartości życia ludzkiego, krytycznie ocenia te działania medyczne, które zagrażają życiu lub niszczą je w imię przyszłych, niepewnych sukcesów.

T

ogólne zasady etyki Starego i Nowego Testamentu. Analizy dotyczące Nowego Przymierza w Chrystusie dzięki egzegezie i teologii biblijnej pomogły mu wskazać na nowość i specyfikę moralności chrześcijańskiej. Podkreślenie teologicznego charakteru Nowego Przymierza i jego fundamentalnych zobowiązań moralnych doprowadziło ks. Nagórnego do zarysowania ogólnych założeń nowej koncepcji teologii moralnej.

HOMO ORANS Homo orans. T. 1, red. ks. Jerzy Misiurek, ks. Jarosław M. Popławski 2000, ss. 340, zł 14,00 ISBN 83-228-0976-X Tom 1 serii o modlitwie. Zawiera 20 artykułów poświęconych historii modlitwy, zjawiskom psychologicznym jej towarzyszącym, różnym typom modlitwy, znaczeniu modlitwy w Kościele, jej teorii. Homo orans. T. 2, red. ks. Jerzy Misiurek, ks. Jarosław M. Popławski 2001, ss. 232, zł 10,00 ISBN 83-228-0853-4 Drugi tom traktuje o medytacji. Katechizm Kościoła Katolickiego przykłada wielką wagę do modlitwy medytacyjnej, nazywając ją rozmyślaniem (2705-2708). Podczas tej modlitwy duch ludzki poszukuje zrozumienia pytań „dlaczego” i „jak”, by następnie przylgnąć do tego, o co prosi Boga i udzielić na to odpowiedzi. Homo orans. T. 3, red. ks. Jerzy Misiurek, ks. Jarosław M. Popławski 2002, ss. 340, zł 10,00 ISBN 83-7363-121-6 Praca dotyczy bogatej problematyki kontemplacji chrześcijańskiej. Artykuły ukazują dzieje kontemplacji, jej podstawy biblijne, ujęcia wczesnochrześcijańskie, a także z okresu średniowiecza, czasów nowożytnych i najnowszych. Interesujące są opracowania, omawiające kontemplację Boga u mistrzów życia duchowego (św. Jan od Krzyża, św. Teresa od Jezusa).

11

A I G O L O E T

Homo orans. T. 4: Modlitwa różańcowa, red. ks. Jerzy Misiurek, ks. Jarosław M. Popławski, ks. Krzysztof Burski 2003, ss. 428, zł 12,00 ISBN 83-7363-088-0 W dwudziestą piątą rocznicę wyboru Jana Pawła II na Stolicę Piotrową dobiegnie końca ogłoszony listem apostolskim Rosarium Virginis Mariae (RVM) w dniu 16 października 2002 r. Rok Różańca Świętego. W zakończeniu listu papież wyraził nadzieję, że teologowie podejmą „refleksję metodyczną i równocześnie inspirowaną przez autentyczną mądrość, zakorzenioną w słowie Bożym i wrażliwą na to, czym żyje lud chrześcijański, przyczynią się do odkrywania podstaw biblijnych, duchowych bogactw i wartości duszpasterskiej tej tradycyjnej modlitwy”(RVM 43). Książka ta, swego rodzaju komentarz do wspomnianego listu apostolskiego, pragnie być odpowiedzią na postulat Ojca Świętego. Zamierzeniem jej autorów jest próba nawiązania tak do tekstów biblijnych, jak też do wielkich apostołów modlitwy różańcowej przypomnianych w liście apostolskim oraz do odkrywania w tej formie modlitwy „duchowych bogactw i wartości duszpasterskich”. (z Wprowadzenia) Homo orans. T. 5: Modlitwa uwielbienia, red. ks. Jerzy Misiurek, ks. Jarosław M. Popławski, ks. Krzysztof Burski 2004, ss. 350, zł 12,00 ISBN 83-7363-216-6 Tom piąty Homo orans włącza się w nurt przemyśleń odnoszących się do bogatej problematyki modlitwy uwielbienia. Pragnie on głębiej wyakcentować same dzieje tej problematyki, jak też najbardziej charakterystyczne jej elementy. Służą temu artykuły omawiające obecność tej formy uczczenia Boga w Piśmie Świętym, jej wczesnochrześcijańskie ujęcia, a także z okresu średniowiecza, czasów nowożytnych i najnowszych. Do pogłębienia problematyki przyczynią się bez wątpienia opracowania omawiające w sposób szczegółowy zagadnienie modlitwy uwielbienia u różnych przedstawicieli szkół zakonnych w poszczególnych okresach historycznych. Dla nas ważne jest nauczanie zawarte w Katechizmie Kościoła Katolickiego, a także nauka mistrzów życia duchowego, w tym św. Jana od Krzyża. (z Wprowadzenia) Homo orans. T. 6: Modlitwa dziękczynienia, red. ks. Jerzy Misiurek, ks. Jarosław M. Popławski, ks. Krzysztof Burski 2005, ss. 238, zł 11,00 ISBN 83-7363-308-1 Oprócz modlitwy uwielbienia Boga powszechnie znana jest także ściśle z nią związana modlitwa dziękczynienia. Spotykamy ją często na kartach Pisma Świętego Starego Testamentu w formie np. psalmów dziękczynnych. Ewangeliści ukazali nam Jezusa Chrystusa jako doskonały wzór modlitwy, także uwielbienia i dziękczynienia. [...] Toteż i apostoł Paweł wzywa chrześcijan do praktykowania modlitwy dziękczynnej: „W każdym położeniu dziękujcie, taka jest bowiem wola Boża w Jezusie Chrystusie względem was”(1 Tes 5,18).

12

Homo orans. T. 7: Modlitwa przebłagalna, red. ks. Jerzy Misiurek, ks. Jarosław M. Popławski, ks. Krzysztof Burski 2006, ss. 248, zł 19,00 ISBN 978-83-7363-448-0 Prośba o przebaczenie znajduje się w Modlitwie Pańskiej: „odpuść nam nasze winy” (Mt 6,12). Kiedy wymawiamy te słowa, to poprzez nie prosimy, by Bóg odpuścił nam winę ciążącą na nas „teraz”, stąd tak często powtarzamy słowa tej modlitwy. Na początku mszy świętej prosimy Boga również o darowanie nam naszych grzechów. Kanon rzymski zanosi do Boga modlitwę „w duchu pokory i z sercem skruszonym”, wspominając niezliczone grzechy, przewinienia i zaniedbania. Tak więc liturgia mszalna przepojona jest duchem pokory wyrażającym się w modlitwie przebłagalnej. Człowiek zanosi tę modlitwę świadom odmówienia Bogu należnej Mu czci i miłości, pragnąc przy tym powrotu do ducha głębszej miłości i wierności. Oczekując bowiem przebaczenia ze strony Boga, wyrażamy skruchę serca z powodu odłączenia się od

Homo orans. T. 9: Modlitwa liturgiczna, red. ks. Jarosław M. Popławski, ks. Jerzy Misiurek, ks. J. K. Miczyński 2010, ss. 168, zł 18,00 ISBN 978-83-7363-967-6 W myśl nauczania Soboru Watykańskiego II „liturgia jest szczytem, do którego zmierza działalność Kościoła, i jednocześnie jest źródłem, z którego wypływa cała jego moc” (Konstytucja o liturgii świętej Sacrosanctum Concilium – KL 10). To właśnie „z liturgii, a głównie z Eucharystii, jako ze źródła, spływa na nas łaska i z największą skutecznością przez nią dokonywa się uświęcenie człowieka w Chrystusie, i to uwielbienie Boga, które jest celem wszystkich dzieł Kościoła” (tamże). Dzięki zatem liturgii możemy włączyć się w życie Trójcy Świętej, co dokonuje się zwłaszcza przez sakrament chrztu, bierzmowania i Eucharystię. Można też mówić, że przez liturgię umiera w nas „stary człowiek”, a rodzi się „nowy człowiek”; za pośrednictwem liturgii odnawia się i trwa Kościół święty. Nic dziwnego, że Ojcowie Soboru Watykańskiego II zatroszczyli się o to, by przez odnowę liturgii dokonywał się „coraz większy rozwój życia chrześcijańskiego wśród wiernych” (KL 1). (z Wprowadzenia)

A I G O L O E

Homo orans. T. 8: Modlitwa błagalna, red. ks. Jerzy Misiurek, ks. Jarosław M. Popławski, ks. Krzysztof Burski 2008, ss. 228, zł 22,00 ISBN 978-83-7363-709-2 W dziejach duchowości katolickiej modlitwa błagalna, zwana też modlitwą prośby, zajmuje znaczące miejsce. Zdarza się nawet często, że modlitwa w ogóle pojmowana jest jako prośba. Już pobieżna analiza tekstów Pisma Świętego ukazuje, że Ten, do którego zwraca się człowiek w akcie modlitewnym jest Istotą wszechwiedzącą, przenikającą wszystko, nawet najgłębsze tajniki ludzkich serc; nic przed Nim nie może się ukryć (por. Ps 139). Od Istoty tej człowiek jest zależny, gdyż rządzi On wszystkimi zdarzeniami we wszechświecie. Ta Boża opieka nad światem i człowiekiem zawiera w sobie wszystkie, choć uwznioślone cechy ludzkiej troski, a więc ma charakter osobowy. Jezus Chrystus wzywa, abyśmy prosili Ojca w niebie: „Proście, a będzie wam dane”(Mt 7,7; Łk 11,9); zapewnia przy tym; „Każdy bowiem, kto prosi, otrzymuje” (Łk 11,10).

T

Niego. Z tego względu rysem charakterystycznym modlitwy chrześcijańskiej mogą być słowa: „Pokornym i skruszonym sercem Boże nie wzgardzisz” (Ps 51,19).

JAK ROZUMIEĆ PISMO ŚWIĘTE Seria popularnonaukowa, która służy pomocą w rozumieniu Pisma Świętego. Poszczególne publikacje dotyczą bądź sposobu odczytania całego lub jednej z części Pisma Świętego, bądź rozpatrują – na podstawie Pisma Świętego – różne zagadnienia niejasne lub kontrowersyjne. Red.: ks. Józef Kudasiewicz, Gabriel Witaszek CSsR, ks. Lech Stachowiak, ks. Henryk Witczyk T. 2: Stary Testament odczytany na nowo. Wprowadzenie, treść teologiczna, etos, Hugolin Langkammer OFM 1994, wyd. II dodruk, ss. 280, zł 3,00 ISBN 83-228-0380-X T. 4: Potop biblijny. Tworzywo literackie, treść opowiadania, teologia, ks. Lech Stachowiak 1996, wyd. III, ss. 186, zł 3,00 ISBN 83-228-0411-3 T. 5: Rady mądrości. Tworzywo literackie, treść opowiadania, teologia, ks. Stanisław Potocki 2007, wyd. II, ss. 316, zł 20,00 ISBN 978-83-7363-625-5

13

A I G

T. 10: Spocząć ze swymi przodkami. Grzebanie zmarłych w biblijnym Izraelu, ks. Jacek Kucharski 1998, ss. 198, zł 3,00 ISBN 83-228-0665-5 T. 11: Chrześcijanin i czas według Listów św. Pawła, ks. Stanisław Bielecki 1999, ss. 248, zł 5,00 ISBN 83-228-0688-X T. 12: Apostoł Paweł. Od nawrócenia aż po Rzym, Hugolin Langkammer OFM 2005, ss. 264, zł 10,00 ISBN 83-7363-015-5 T. 13: Faryzeusze. Historia – ewangelie, Waldemar Rakocy CM 2005, ss. 176, zł 5,00 ISBN 83-7363-120-8

T

E

O

L

O

T. 9: Panie, abym przejrzał! Ślepota i niewidomi w Biblii, ks. Antoni Tronina 1997, ss. 164, zł 2,00 ISBN 83-228-0406-7

JAN PAWEŁ II NAUCZA Seria zawierająca podstawowe dokumenty pontyfikatu Jana Pawła II wraz z komentarzami i studiami. Pierwsze części serii, zatytułowane Mężczyzną i niewiastą stworzył ich, dotyczą cyklu konferencji wygłoszonych przez Ojca Świętego podczas środowych audiencji ogólnych. Następne zawierają teksty encyklik Jana Pawła II. Komentarze i studia umieszczane po tekstach papieskich podejmują tematykę danego dokumentu, traktując ją wieloaspektowo. Pomagają one w pełniejszym zrozumieniu myśli Papieża. T. 10: Dominum et vivificantem. Tekst i komentarze, Jan Paweł II, red. ks. Adam L. Szafrański 1999, wyd. I dodruk, ss. 370, zł 20,00 ISBN 83-228-0351-6 T. 11: Veritatis splendor. Tekst i komentarze, Jan Paweł II 1999, ss. 306, zł 16,00 ISBN 83-228-0560-8 T. 14: Fides et ratio. Tekst i komentarze, Jan Paweł II, red. Tadeusz Styczeń, Wojciech Chudy 2003, ss. 398, zł 10,00 ISBN 83-7363-137-2

JEDEN PAN, JEDNA WIARA Seria specjalistycznych studiów o tematyce ekumenicznej, odzwierciedlających prace naukowobadawcze prowadzone w Instytucie Ekumenicznym KUL. Red.: bp Alfons Nossol, Wacław Hryniewicz OMI, Stanisław C. Napiórkowski OFMConv, ks. Leonard Górka (od t. 9) ISSN 0860-3618

14

T. 6: Błogosławiona między niewiastami. Maryja w feministycznej teologii Cathariny Halkes, Elżbieta Adamiak 1997, ss. 178, zł 4,00 ISBN 83-228-0541-1

A I G O E T

T. 7: Błogosławić mnie będą. Nowotestamentalny obraz Matki Pana według katolicko-luterańskiego dialogu w USA, Józef Majewski 1997, ss. 198, zł 2,00 ISBN 83-228-0517-9 Amerykańskie uzgodnienie, według skromnego stwierdzenia współprzewodniczących luterańsko-katolickiego dialogu w USA, P.C. Empiego i T.A.Murphy’ego, jest – zgodnie z ich rozeznaniem – „pierwszym tego typu dziełem we współczesnym ruchu ekumenicznym”. Uwaga ta po 17 latach od opublikowania MNT [Mary in the New Testament] nie straciła na aktualności. Niektórzy komentatorzy uzgodnienia, nawet krytycznie ustosunkowujący się do niego, twierdzą wręcz, ze ma ono przełomowe znaczenie dla ruchu ekumenicznego. Amerykański owoc dialogu o Matce Jezusa w Nowym Testamencie nie doczekał się jeszcze szerszej prezentacji i głębszej oceny w polskiej literaturze teologiczno-biblijnej. Niniejsza rozprawa stawia sobie za zadanie wypełnić tę – zważywszy na wyjątkową rangę MNT – poważną lukę w polskiej świadomości biblijno-ekumenicznej. (ze Wstępu)

O

L

Czy po dwudziestu wiekach historii chrześcijaństwa można dostrzec w wizerunku Maryi nowe, dotąd nie odkryte rysy? Czy ten nowy obraz Maryi jest w stanie zrównoważyć długowieczną tradycję innego odczytywania symbolu Maryi? Co pozytywnego feministyczna mariologia Cathariny Halkes może wnieść do mariologii oraz pobożności maryjnej? Jak te nowe – dla niektórych rewolucyjne i obrazoburcze – propozycje mariologiczne mają się do obecnego oficjalnego stanowiska Kościoła katolickiego, zwłaszcza nauczania Jana Pawła II? Jakie przyjęcie mogą mieć i jaką rolę odegrać w Polsce, kraju znanym z żywotnej pobożności maryjnej? Ogrom stawianych pytań i morze ukazującej się literatury teologiczno-feministycznej każą wyznaczyć pole poszukiwań. Pytania te postawione zostaną twórczości Cathariny Halkes. Pierwsze w języku polskim studium z teologii feministycznej jest więc poświęcone twórczości osoby, bez której dzisiejsza europejska teologia feministyczna byłaby nie do pomyślenia.(ze Wstępu)

T. 8: Pomiędzy potopem a tęczą. Ekumeniczne studium integralności stworzenia, Iga Czaczkowska 1998, ss. 160, zł 2,00 ISBN 83-228-0688-4 Sposób, w jaki współcześni teologowie rozumieją integralność stworzenia, ukazany zostanie w pięciu rozdziałach. Dokumenty ekologiczne bezpośrednio wiążą integralność stworzenia z płaszczyzną teologii. Zatem zostaną omówione trzy aspekty integralności stworzenia: nauka o Bogu, nauka o stworzeniach i nauka o człowieku. Zanim możliwe jednak będą rozważania teologiczne, należy zapoznać się z kontekstem tych rozważań, tzn. z przejawami kryzysu integralności stworzenia oraz z podstawowymi postulatami i wymogami, jakie stawiane są wobec teologii integralności stworzenia. (ze Wstępu) T. 9: W oczekiwaniu na paruzję. Nauka Adwentystów Dnia Siódmego i Świadków Jehowy, Zbigniew Danielewicz 1999, ss. 264, zł 5,00 ISBN 83-228-0611-6 Świadkowie Jehowy nie są jedyną obecną w Polsce wspólnotą religijną oczekującą bliskiego końca świata. Spośród innych tego typu grup na uwagę zasługują właśnie Adwentyści Dnia Siódmego, których nauka o paruzji stała się drugim obok nauki Świadków Jehowy przedmiotem tej rozprawy. Obydwa wyznania posiadają wspólną historyczną genezę i reprezentują dwie możliwe drogi rozwoju dyktowane w znacznej mierze metodami pracy misyjnej oraz sposobem organizowania i zarządzania denominacją. Wymieniona w tytule nauka o paruzji obydwu wspólnot jest przez nie opracowana szczególnie szeroko i wielowątkowo; obejmuje w zasadzie niemal całość eschatologii społecznej, a także problematykę historii zbawienia. Ponadto tym, co łączy obydwa wyznania, jest fakt stanu badań dotyczących obu wspólnot przez rodzimą,

15

A I G O L O E T

16

katolicką teologię, który jest nieproporcjonalnie niski w stosunku do stopnia ich obecności i aktywności w naszym kraju. Można powiedzieć, że są to dwie wielkie białe plamy. (ze Wstępu) T. 10: Na chorych ręce kłaść będą. Posługa uzdrawiania w Kościele w świetle dokumentów dialogu katolicko-zielonoświątkowego (1972-1982), Tomasz Kosiek 2000, ss. 274, zł 5,00 ISBN 83-228-0614-0 Niniejsza praca stawia sobie za zadanie teologiczną interpretację faktu „uzdrawiania charyzmatycznego” w Kościele katolickim i Kościołach „klasycznych zielonoświątkowców”. Chodzi przy tym o usystematyzowaną prezentację tegoż fenomenu, porównanie posługi uzdrawiania w obu Kościołach oraz próbę teologicznej oceny. W związku z tym ostatnim celem pojawia się problem wyboru właściwego kryterium tejże oceny. Wydaje się, że w sposób najbardziej adekwatny tę rolę mogą spełnić dokumenty dialogu doktrynalnego katolicko-zielonoświątkowego. Przemawia za tym kilka względów. Po pierwsze, partnerami w tym dialogu są właśnie te Kościoły, których literatura jest przedmiotem badań niniejszego studium. Po drugie, kwestii posługi uzdrawiania w tym dialogu poświęcono wiele uwagi, a wypracowane dokumenty są, jak dotąd, najobszerniejszą i ważką wypowiedzią ze strony Kościoła katolickiego, w wysokim stopniu angażującą jego autorytet. Po trzecie, dialog ten z wielu powodów ma szczególne znaczenie tak dla Kościoła katolickiego, jak dla całego ruchu ekumenicznego.(ze Wstępu) T. 11: Kościół jako wspólnota. Dogmatyczno-ekumeniczne studium eklezjologii Johna Zizioulasa, ks. Roman Małecki 2000, ss. 230, zł 5,00 ISBN 83-228-0638-8 John Zizioulas jest przede wszystkim teologiem Kościoła. Problematyka eklezjologiczna wydaje się jego życiowym powołaniem. Czyni to w Kościele i dla Kościoła. Ekumeniczny charakter całej jego teologii powstającej głównie w świecie zachodniej kultury sprawia, iż jego publikacje są tłumaczone na wiele języków. Odnosi się nawet wrażenie, że nasz teolog jest bardziej znany i szanowany na Zachodzie niż w swojej rodzinnej Grecji. Zajmując się nauką o Kościele, nie popada jednak w skrajny eklezjocentryzm. Nie traktuje eklezjologii jako samodzielnego i niezależnego odcinka refleksji teologicznej. Stara się ją rozwijać w szerokim kontekście trynitarno-pneumatologicznym i chrystologiczno-soteriologicznym. Tajemnica Boga będącego komunią osób i bogoczłowieczeństwa Jezusa Chrystusa pozostaje dla niego horyzontem, po którym ciągle porusza się jego teologiczne myślenie. Idee personalizmu chrześcijańskiego, odczytane na nowo w świetle teologii greckich Ojców Kościoła, czynią refleksję Zizioulasa na wskroś egzystencjalną i zorientowaną antropologicznie. Perspektywa eschatologiczna i ikoniczne kategorie teologii prawosławnej zaaplikowane do eklezjologii sprawiają, iż jego nauka o Kościele nabiera swoistego dynamizmu. Kościół będąc w tej perspektywie niejako „zawieszony” pomiędzy przyszłością a przeszłością żyje w teraźniejszości. Konfrontuje siebie samego, swoje struktury, swoją misję i posłanie do świata, nie tylko poprzez ciągły powrót do źródeł, lecz przede wszystkim dzięki obecnej w nim w sposób sakramentalny rzeczywistości eschatycznej. W swojej najgłębszej istocie jest bytem relacyjnym, zwróconym ku Bogu, człowiekowi i reszcie stworzeń. Nie istnieje dla siebie samego. Nie on jest ostatnim słowem Boga. Spełnia swoją funkcję najlepiej wówczas, gdy staje się „sługą komunii” tego, co Boskie – z tym, co ludzkie. Jego paschalna natura sprawia, iż jest „bytem przejścia” i „sposobem istnienia” odbijającym sposób istnienia samego Boga. (ze Wstępu) T. 12: W obawie o własną tożsamość. Eklezjologia unii użhorodzkiej, ks. Walerian Bugel 2000, ss. 242, zł 5,00 ISBN 83-228-0904-2 Wysiłki unijne podejmowane w XVII w. na Zakarpaciu nie stanowią zamkniętego rozdziału historii kościelnej. Wspólnota unicka, powstała w wyniku Unii Użhorodzkiej w 1646 r., jest wciąż żywa i dynamicznie rozwija się na terenie pięciu krajów położonych na dwu kontynentach. Sposób rozumienia i przeżywania własnej tożsamości eklezjalnej przez wspomnianych

A I G O L O E

T. 13: Ekumenia w dobie renesansu. Jedność Kościoła w ujęciu Stanisława Orzechowskiego, Andrzej Kaim SAC 2002, ss. 180, zł 13,00 ISBN 83-228-0829-1 Dialog katolicko-prawosławny jest nowym doświadczeniem, prowadzącym ku budowaniu eklezjologii komplementarnej. Dlatego właśnie jako szczególnie cenne jawią się te intuicje teologiczne, które w przeszłości dały podwaliny myśleniu komplementarnemu. Wydaje się, że prekursorów należy szukać w chrześcijańskim humanizmie i Renesansie. W historii nurty te przeciwstawiały się renesansowi pogańskiemu. Ponieważ jednak nie uzyskały nigdy zewnętrznej przewagi, „pozostały niedocenionym strumieniem” płynącym pod „górę” humanizmu pogańskiego, który dał podwaliny laickiej ideologii czasów nowożytnych. Postacią zasługującą na szczególną uwagę jest jeden z najwybitniejszych przedstawicieli doby renesansu w Rzeczypospolitej, humanista i teolog Stanisław Orzechowski (1513-1566). Ze środowiskiem humanistycznej teologii łączy go głębokie zaangażowanie w poszukiwanie formuły ocalającej jedność wiary i kultury chrześcijańskiej. Jej ukonkretnieniem jest idea odbudowania jedności Kościoła tradycji rzymskiej z Kościołami wschodnimi. Orzechowski wszedł do historii teologii rzymskokatolickiej jako twórca jednej z trzech koncepcji przywrócenia jedności w chrześcijaństwie. Jego poglądy nie przystają do koncepcji Kościoła, którą reprezentował Andrzej Frycz Modrzewski, ani do tej, z którą utożsamiał się Stanisław Hozjusz. Charakterystyczną cechą jego twórczości teologicznej jest wyraźnie zorientalizowany pogląd na jedność Kościoła. Umożliwia mu to przekroczenie progu polemiki wyznaniowej reformacji i doktryny rzymskiej. Stwarza również szansę znalezienia sposobu odbudowania jedności chrześcijańskiej przez reformę Kościoła rzymskiego. (ze Wstępu)

T

unitów rzutuje z kolei nie tylko na lokalne relacje z prawosławnymi, ale także znajduje swe odbicie w dialogu Kościołów, katolickiego i prawosławnego. [...] Celem dysertacji jest eklezjologiczno-ekumeniczna analiza dokumentów tejże unii, dokonana na tle innych znaczących wysiłków unijnych drugiego tysiąclecia. Chodzi o odpowiedź na następujące pytania, które stanowią zasadniczy problem pracy: Jakie rozumienie Kościoła znalazło się u podstaw unii na Zakarpaciu, zarówno u łacinników, jak też i prawosławnych? Czy i na ile owa eklezjologia wykazuje cechy oryginalne? W czym naśladuje inne wcześniejsze unie, a w czym przypomina niektóre późniejsze? Jaka jest ekumeniczna lekcja w obliczu inicjatyw opartych na tego typu eklezjologii? (ze Wstępu)

T. 14: Eschatologiczna nadzieja w pismach Izaaka Syryjczyka, Sebastian Rejak 2003, ss. 140, zł 6,00 ISBN 83-7363-082-1 Nadrzędnym celem niniejszego opracowania jest nie tylko odczytanie eschatologicznych poglądów biskupa Niniwy, lecz również porównanie ich – tam, gdzie jest to wskazane – z myślą współczesną. Stąd nawiązania do filozofii dialogu (filozofii „drugiego”) M. Bubera, do nurtu apokatastatycznego teologii protestanckiej (J.A.T. Robinson) i katolickiej (H.U. von Balthasar). Język pracy świadomie uwzględnia współczesną terminologie filozoficzną i teologiczną, choć prezentacja myśli żyjącego przed trzynastoma wiekami mnicha znad Zatoki Perskiej i biskupa Niniwy za pomocą dzisiejszego aparatu pojęciowego nie była rzeczą łatwą, a być może nie zawsze okazała się słusznym rozwiązaniem. (ze Wstępu) T. 15: Autorytet w Kościele. Dialog katolicko-anglikański na forum światowym, ks. Przemysław Kantyka 2004, ss. 200, zł 9,00 ISBN 83-7363-158-5 Rozdział pierwszy zostanie poświęcony autorytetowi źródeł nauczania. Pięć kolejnych punktów traktować będzie o roli autorytetu Pisma Świętego, tradycji, nauczania kościelnego, wspólnoty kościelnej oraz sumienia.

17

A I G O L O E T

18

W rozdziale drugim zostanie omówiony autorytet form rządzenia w Kościele. Trzy punkty tego rozdziału dotyczyć będą odpowiednio: autorytetu ministerialnego biskupów, autorytetu synodalnego oraz autorytetu prymacjalnego. W kwestii związanych z prymatem uniwersalnym trzy urastają do rangi niemałych problemów w relacjach ekumenicznych. Są to: pochodzenie prymatu z prawa Bożego, władza jurysdykcyjna papieża oraz nieomylność nauczania papieskiego. Ponieważ rozwiązaniu tych kwestii spornych dokumenty ARCIC poświęcają bardzo wiele uwagi, stąd pojawiła się konieczność ich wydzielenia ze struktury rozdziału drugiego i omówienia w osobnym rozdziale trzecim. Choć wiele elementów oceny zawartych zostanie już w treści punktów trzech pierwszych rozdziałów, to jednak rozdział czwarty podejmie próbę całościowego ich przedstawienia. Próba ekumenicznej oceny katolicko-anglikańskiej nauki o autorytecie w Kościele zostanie podjęta na podstawie oficjalnych reakcji zaangażowanych w dialog Kościołów. Na podstawie analizy osiągnięć dialogu zostanie również podjęta próba określenia dalszych możliwych kroków na drodze do pełnej jedności. (ze Wstępu) T. 16: Zasada hierarchii prawd wiary. Studium ekumeniczno-dogmatyczne na podstawie najnowszej myśli teologicznej (1984-2003), Sławomir Pawłowski SAC 2004, ss. 356, zł 13,00 ISBN 83-7363-213-1 Główny problem rozprawy, który można wyrazić także w formie pytającej – jaka jest najnowsza myśl teologiczna na temat zasady hierarchii prawd; jak ją ocenić i co z niej wynika? – zawiera w sobie wiele pytań szczegółowych: W jaki sposób najnowsza myśl teologiczna definiuje i charakteryzuje zasadę hierarchii prawd? Jakie są jej teologiczno-historyczne podstawy i założenia teoriopoznawcze? Jakie były dzieje samego terminu? Które elementy koncepcji hierarchii prawd są istotne? Jakie są warunki i kryteria funkcjonowania tej zasady? Na czym polegają praktyczne sposoby jej realizowania? W czym tkwią zasadnicze trudności? Gdzie należy szukać pomocy? Jakie zagadnienia dominują w tematyce hierarchii prawd zawartej w najnowszej myśli teologicznej? W jaki sposób można usystematyzować tę refleksję? Jaki jest jej wkład w porównaniu z myślą teologiczną sprzed 1984 roku? Jaki jest wkład Magisterium Kościoła, a jaki teologów czy też uzgodnień ekumenicznych? Jaka jest ich recepcja? Które problemy pozostają nierozwiązane? Jakie zagadnienia są przedmiotem powszechnej zgody? Na czym polegają ogólnoteologiczne, ekumeniczne i praktyczne konsekwencje stosowania hierarchii prawd? W którym kierunku powinna zmierzać dalsza refleksja nad tym zagadnieniem? (ze Wstępu) T. 17: Kościół dla świata. Wiarygodność Kościoła w teologicznej interpretacji Dietricha Bonhoeffera, Piotr Kopiec 2008, ss. 274, zł 20,00 ISBN 978-83-7363-773-3 Przedstawione opracowanie ma trójetapowy cel: 1) Wskazanie, że chrystocentryzm w teologii Dietricha Bonhoeffera jest rozumiany w ten sposób, by widzieć Chrystusa blisko człowieka, w ludzkiej rzeczywistości, nie tylko tej eschatologicznej, niebieskiej, ale także tej ziemskiej, cielesnej, obarczonej smutkiem, cierpieniem i brzydotą, iż Chrystus łączy w sobie obie rzeczywistości. Chrystus wszedł realnie w świat, a jego obecność należy rozumieć nie tylko duchowo czy metafizycznie, ale wręcz empirycznie. 2) Przedstawienie „chrystologicznej determinanty” eklezjologii, a więc ścisłego uwarunkowania zdefiniowanego Kościoła w opisanej perspektywie chrystocentrycznej. 3) Udowodnienie, iż pojęcie wiarygodności Kościoła jest określone właśnie przez tak rozumianą chrystocentryczność. Analiza tych trzech zagadnień teologii Bonhoeffera oraz synteza płynących z niej wniosków pozwolą zarówno na komplementarne jej ujęcie, jak i na wydobycie refleksji dotyczącej wiarygodności Kościoła. Owa perspektywa głównego zagadnienia da również okazję do przedstawienia całego kompleksu głębokich myśli Bonhoeffera, jego idei, intuicji i wniosków wzbogacających ogólną myśl teologiczną i wiarę oraz refleksję nad nią współczesnego chrześcijanina.(ze Wstępu)

Człowiek w poszukiwaniu wartości. Elementy aksjologii personalistycznej, ks. Stanisław Kowalczyk 2006, ss. 208, zł 19,00 ISBN 83-7363-323-5 Do fundamentalnych problemów egzystencjalnych należą pytania: kim jest człowiek? Jaka jest podstawowa siła napędowa i sens jego życia? Odpowiedzi są bardzo różnorodne, lecz najbardziej zasadne jest stanowisko aksjologicznego personalizmu, który ludzką osobę sytuuje oraz interpretuje w kontekście bogatego i zróżnicowanego jakościowo świata wartości. (ze Wstępu)

A O L O E

Człowiek i Bóg w nauce świętego Augustyna, ks. Stanisław Kowalczyk 2007, ss. 352, zł 25,00 ISBN 978-83-7363-541-8 Przedmiotem zainteresowań świętego Augustyna był Bóg i człowiek. dostrzegał ich ontologiczną różnorodność, a mimo to ujmował oba przedmioty łącznie – tak na płaszczyźnie epistemologicznej, jak ontologicznej. Fakt ten skłania do zaprezentowania augustyńskiej koncepcji człowieka i Boga w jednej pracy, co ułatwia dojrzenie organicznej łączności pomiędzy problematyką antropologiczną i teologiczną. (ze Wstępu)

T

KOLEKCJA KATEDRY PERSONALIZMU CHRZEŚCIJAŃSKIEGO

G

I

T. 18: Spiritus sanctificator. Człowiek wobec Ducha Świętego według ksiąg wyznaniowych luteranizmu (1529-1537), Monika Waluś 2010, ss. 284, zł 25,00 ISBN 978-83-7363-968-3

Dire la foi chrétienne à l’homme d’aujourd’hui. L’essai de Jean Daniélou (1905-1974) et son enjeu theologique pour notre temps, Krzysztof Witko 2005, ss. 166, zł 21,00 ISBN 83-7363-246-8 J. Daniélou był znanym propagatorem myśli starożytnych Ojców Kościoła i pisarzy chrześcijańskich z pierwszych wieków. Książka K. Witko wydobywa z refleksji francuskiego teologa te kategorie, które określają wiarę jako relację osobową człowiek-Bóg i jako spotkanie. W tej niewielkiej książce napisanej w języku francuskim znajdziemy wiele ważnych informacji dla personalistycznego ujęcia doświadczenia wiary. Działalność naukowa ks. prof. Wincentego Granata, Halina Irena Szumił 2005, ss. 240, zł 10,00 ISBN 83-7363-282-4 Każdy człowiek w Polsce, interesujący się teologią, musi, wcześniej czy później, zetknąć się z dorobkiem naukowym ks. profesora Wincentego Granata (1900-1979), w latach 1965-1970 rektora Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego. Jego dzieła są do dziś kopalnią wiedzy dla wszystkich, którzy chcą zdobyć solidne przygotowanie teologiczne. Pamięć o nim jest ciągle żywa również dlatego, że był on w jednej osobie teologiem i świadkiem, myślicielem i świętym, człowiekiem rzetelnej wiedzy i autentycznej duchowości, zwolennikiem personalizmu i miłośnikiem osoby. Fenomen człowieka. U podstaw humanizmu chrześcijańskiego, ks. Wincenty Granat 2007, ss. 460, zł 30,00 ISBN 978-83-7363-446-6 Jest to drugie wydanie (z nadtytułem Fenomen człowieka) unikalnej pozycji na temat humanizmu chrześcijańskiego. Książka wydana pierwszy raz w 1976 roku nic nie straciła na aktualności, gdyż humanizm jest nadal główną – obok personalizmu – ideą, zasilającą ducha europejskiego. Wincenty Granat pokazuje, że między dążeniami humanistycznymi człowieka a dziełem zbawczym Chrystusa nie ma sprzeczności. Bazując na wydarzeniu Wcielenia, które

19

A I G O L O E T

dało początek wspólnym dziejom Boga i człowieka, ks. W. Granat przypomina chrześcijanom i zwolennikom humanizmu ateistycznego, że dla Boga również „wszystko, co ludzkie nie jest obce” oprócz grzechu. Jest to książka, która niesie wiele aktualnych idei wartych odkrycia. Jezus Chrystus – osoba i czyn. Romano Guardiniego chrystologia personalistyczna, ks. Krzysztof Szwarc 2008, ss. 256, zł 21,00 ISBN 978-83-7363-737-5 Dziś definicja personalistyczna „chrześcijaństwa jako Osoby” została potwierdzona przez dwa autorytety Kościoła katolickiego: Jana Pawła II i Benedykta XVI. Jednym z pierwszych autorów, który doszukiwał się tożsamości chrześcijaństwa w jego odniesieniu do osoby Chrystusa był Romano Guardini. Dla Guardiniego nie ma abstrakcyjnego określenia istoty chrześcijaństwa, np. jako doktryny czy zespołu wartości etycznych, gdyż określa ją osoba i dzieło Chrystusa, który nadaje życiu katolickiemu sens. Ku pełni osoby w Chrystusie. Wincentego Granata personalizm integralny, ks. Grzegorz Barth 2009, ss. 250, zł 25,00 ISBN 978-83-7363-845-7 Książka ks. G. Bartha jest dowodem na to, że nastąpił istotny przełom w dziedzinie badań nad dorobkiem ks. prof. W. Granata: przeszliśmy od komentowania i naukowej analizy poszczególnych dzieł do twórczej syntezy. „Tytuł ‘Ku pełni osoby w Chrystusie’ sugeruje nam przede wszystkim dynamiczną wizję osoby: osoba jest i ciągle się nią staje, dzięki sobie i dzięki relacji z innym. Granat jak żaden z dotychczasowych personalistów twierdził, że pełna prawda o osobie ludzkiej domaga się uwzględnienia sfery religijności w człowieku. Tendencja do przekraczania siebie jest tak niezwykłą cechą ludzkiego ducha, że niezauważenie jej byłoby wprost rezygnacją z prawdy o osobie. [...] Osoba Jezusa Chrystusa dlatego jest modelem wzorczym pełni osoby ludzkiej: bo w Nim krzyżują się wszelkie drogi rzeczywistości: stworzenia i Stwórcy, świata immanentnego i transcendentnego”. (K. Guzowski, ze Wstępu) Osoba ludzka. Próba definicji, ks. Wincenty Granat 2006, ss. 372, zł 20,00 ISBN 83-7363-357-X Jest to pierwsze kompendium wiedzy na temat personalizmu w języku polskim. Pierwsze wydanie książki miało miejsce w 1961 roku, ale maszynopis był gotowy już w 1952 roku. Drugie wydanie pod redakcją ks. Krzysztofa Guzowskiego i Haliny Ireny Szumił zostało poprawione i poszerzone o paragrafy na podstawie notatek autora, w posiadaniu których jest pani H. Szumił. Różnica między pierwszym a drugim wydaniem jest ogromna. Pierwsze wydanie nie miało opracowania redakcyjnego, w drugim zostały ujednolicone tytuły pod względem graficznym; dodano około 30 tytulików podrozdziałów i paragrafów oraz rozdział o wartości. Jest to publikacja, która porządkuje pojęcia osoby i osobowości, definiując je. Ks. Granat proponuje metodę personalistyczną, ważną dla badań interdyscyplinarnych z zakresu etyki, socjologii, filozofii, psychologii i teologii.

20

Personalizm, Czesław Stanisław Bartnik 2008, wyd. III poprawione i poszerzone, ss. 468, zł 30,00 ISBN 978-83-7363-744-3 Personalizm Bartnika należy do trzech najwybitniejszych polskich publikacji z zakresu personalizmu – obok Osoby i czynu Karola Wojtyły oraz Osoby ludzkiej Wincentego Granata. W niniejszej publikacji ks. Bartnik proponuje własną koncepcję personalizmu jako systemu, a nie tylko jako części antropologii. W tym Bartnik jest najbardziej oryginalny w porównaniu z wyżej wymienionymi autorami. Jest to koncepcja niezapożyczana, a więc typowo polska. Dla Bartnika fenomen i idea osoby jest kluczem rozumienia całej rzeczywistości, zwłaszcza

Kościół w Polsce. Dzieje i kultura. T. 1, red. Jan Walkusz 2002, ss. 182, zł 15,00 ISBN 83-228-0965-4 Myślą przewodnią niniejszego tomu są dzieje i kultura zakonów na ziemiach polskich w czasach nowożytnych i najnowszych. Zakony, o których będzie mowa, to jezuici, benedyktyni, franciszkanie-reformaci, jadwiżanki, salwatorianie i kapucyni.

A I G O L O

KOŚCIÓŁ W POLSCE. DZIEJE I KULTURA

E

Szkice do systemu personalizmu, ks. Czesław Stanisław Bartnik 2006, ss. 288, zł 11,00 ISBN 83-7363-418-5 Już sam termin „system personalizmu” zawarty w tytule zapowiada główny przedmiot rozważań tej pozycji. Wiek XX cechuje niechęć do budowania systemów myślowych po czasach dominacji ideologii lewicowych i prawicowych, które proponowały całościową wizję rzeczywistości, uzurpującą sobie absolutne prawo do zamknięcia wszystkiego w jednej koncepcji. Bartnik jednak buduje tzw. system otwarty, gdyż przedmiotem personalizmu nie jest idea lub rzeczy, lecz żywa osoba, która zawsze wymyka się próbom ostatecznego wyjaśnienia. Personalizm jako system nie jest częścią innej filozofii czy światopoglądu, lecz sam buduje całościową wizję rzeczywistości.

T

człowieka. Kategoria osoby posłużyła Bartnikowi do zbudowania swoistej metodologii, epistemologii, hermeneutyki, ontologii, antropologii i teologii.

Kościół w Polsce. Dzieje i kultura. T. 2, red. Jan Walkusz 2003, ss. 158, zł 7,00 ISBN 83-7363-039-2 Tom drugi prezentuje wycinek bogatej przeszłości Kościoła w Polsce. Poruszone są w nim tematy mało dotąd przebadane, kontrowersyjne lub celowo pomijane. Wszystkie artykuły mają źródłowy charakter, a ich autorzy to historycy o dużym dorobku naukowo-badawczym. Czytelnik znajdzie tu m.in. artykuł ks. Anzelma Weissa o konfraterniach kapłańskich w XVIII-wiecznej Polsce na przykładzie diecezji poznańskiej, artykuł Janusza Zbudniewka ZP o Jasnej Górze na przełomie XIX i XX wieku. Ks. Jan Walkusz omawia wizję przeszłości w utworach literackich duchowieństwa polskiego ziem zaboru pruskiego w XIX i XX w.; artykuł ks. Bogdana Stanaszka dotyczy działalności naukowo-kulturalnej księży diecezji sandomierskiej w latach 1918-1939; ks. Józef Mandziuk pisze pod tym kątem o duchowieństwie dolnośląskim po II wojnie światowej, natomiast z artykułu ks. Wojciecha Guzewicza dowiadujemy się o wielkiej aktywności naukowoliterackiej duchowieństwa diecezji łomżyńskiej w Drugiej Rzeczypospolitej. Kościół w Polsce. Dzieje i kultura. T. 3, red. Jan Walkusz 2004, ss. 352, zł 12,00 ISBN 83-7363-191-7 Prezentowane materiały z jednej strony stanowią jakby rekonesans badawczy, zegzemplifikowany konkretnymi przedsięwzięciami, z drugiej zaś mają stanowić celową stymulację dalszych badań, by w pełnym świetle ukazać panoramę niezwykle owocnej działalności Kościoła na płaszczyźnie czasopiśmienniczej i wydawniczo-drukarskiej. Spojrzenie obejmuje rozwój, jak i treści oraz oddziaływanie religijno-społeczne. Przedstawiana aktywność wydawnicza Kościoła zilustrowana zostanie praktyką niektórych ośrodków, grup zakonów czy zgromadzeń. Na szczególną uwagę zasługuje zamieszczone w tym tomie opracowanie bibliografii podmiotowej polskich historyków Kościoła za lata 2000-2002.

21

A I G O L O E T

Kościół w Polsce. Dzieje i kultura. T. 4, red. Jan Walkusz 2005, ss. 368, zł 16,00 ISBN 83-7363-249-2 Prezentowany tom przedstawia dzieje kilku wybranych bibliotek zakonnych i kościelnych na ziemiach polskich. Przedstawione zostaną: biblioteka zakonna w Paradyżu, biblioteka oo. kapucynów w Krakowie, biblioteka oo. franciszkanów-reformatów w Węgrowie, zbiory biblioteki pelplińskiej, średniowieczne biblioteki kościelne na Śląsku i zbiory bibliotek kościelnych diecezji sandomierskiej przejęte przez Samuela Bogumiła Lindego w 1819 roku oraz krzyżackie księgi liturgiczne. Ponadto tom zawiera recenzje i omówienia kilku publikacji z historii Kościoła i bibliografię podmiotową polskich historyków Kościoła za rok 2003. Kościół w Polsce. Dzieje i kultura. T. 5, red. Jan Walkusz 2006, ss. 550, zł 32,00 ISBN 83-7363-361-8 Niniejszy tom stanowi próbę usystematyzowania, zilustrowania i odpowiedniego zaprezentowania całego procesu nazwanego Kościelne ośrodki badań historycznych do 1939 r. Tom zawiera również recenzje i omówienia publikacji z zakresu historii Kościoła oraz bibliografię podmiotową polskich historyków Kościoła za rok 2004 wraz z uzupełnieniami za lata 2000-2003. Kościół w Polsce. Dzieje i kultura. T. 6, red. Jan Walkusz 2007, ss. 310, zł 20,00 ISBN 978-83-7363-543-2 Historiografię zakonów i zgromadzeń zakonnych charakteryzuje duża różnorodność, nietrudno też na etapie jej rozwoju doszukać się punktów stycznych, wyznaczających zbieżny krąg badawczo-dokumentacyjny tego rodzaju piśmiennictwa. Bezsprzecznie na pierwszym miejscu będą to wszelkie inicjatywy – choć przy oczywistym zróżnicowaniu gatunkowym – zmierzające do zbadania i w miarę pełnego opisania dziejów własnych wspólnot zakonnych, widzianych w perspektywie przemian, struktur i osób, które ewidentnie zaważyły na postaci tych dziejów. Widać to ponad wszelką wątpliwość w aktywności naukowo-piśmienniczej franciszkanów, dominikanów, jezuitów, redemptorystów a także zmartwychwstańców, werbistów i salezjanów, obfitującej zarówno w wydawnictwa źródłowe, rzucające sporo nowego światła na początki poszczególnych zakonów i etapy ich rozwoju, jak i w zróżnicowane opracowania poświęcone prowincjom, dziejom wspólnot bądź konkretnym płaszczyznom działania, wynikającym z charyzmatu danej rodziny.

LUBELSKIE STUDIA TEOLOGICZNOMORALNE Współczesne ujęcia etyki biznesu w Polsce. Próba oceny z perspektywy teologii moralnej, Adam Zadroga 2009, ss. 256, zł 30,00 ISBN 978-83-7363-917-1 Do istotnych osiągnięć rozprawy należy całościowe ujęcie polskiej etyki biznesu i usystematyzowanie licznych poglądów wypowiadanych w tej dziedzinie. Autor przedstawił różne opcje jej uprawiania i wskazał na zalety oraz wady tych różnych ujęć. Jednocześnie dążąc do wypracowania wspólnych kryteriów, podjął się analizy zastosowania podstawowych zasad życia społecznego w ocenie sfery ekonomii. Otwierając potencjalnego Czytelnika na potrzebę przyjęcia ekonomii bezinteresowności, Adam Zadroga pomaga lepiej zrozumieć przesłanie encykliki Benedykta XVI Caritas in veritate, w której Ojciec Święty przypomina, że „ekonomia [...] potrzebuje etyki dla swego poprawnego funkcjonowania; nie jakiejkolwiek etyki, lecz etyki przyjaznej osobie”(nr 45). (prof. Andrzej Derdziuk OFMCap., z Wprowadzenia)

22

I G O L O E T

T. 1: Per Spiritum ad Mariam. Implikacje mariologiczne pneumatologii Y. Congara, Kazimierz Pek MIC 2000, ss. 200, zł 7,00 ISBN 83-228-0767-8 Wsród twórców współczesnej odnowy teologii, która przede wszystkim znalazła swój wyraz w wypowiedziach soborowych, jest Yves kardynał Congar, zwany ojcem Kościoła XX wieku. Naukowy dorobek obejmuje prawie dwa tysiące pozycji. Są to książki, artykuły, notatki, sprawozdania, hasła do encyklopedii, wywiady itp. Spuścizna teologiczna nieustannie wzbudza zainteresowanie nie tylko profesorów i studentów. Prosta forma przekazu, a przy tym twórcze podejmowanie niełatwych tematów teologicznych, sprzyja popularyzacji jego myśli. Ojciec Congar jest również autorem obszernego i oryginalnego wykładu pneumatologicznego. Wydaje się zatem ważne przedstawienie odpowiedzi na pytanie o implikacje mariologiczne jego pneumatologii. Jaki obraz teologiczny Matki Pana wynika wprost lub pośrednio z pneumatologii ojca Yves’a? W jakiej mierze francuski profesor był zainteresowany i uwrażliwiony na tę kwestię? Czy omówione przez niego zagadnienia mariologiczne oraz ich kształt teologiczny uwarunkowane były metodą uprawianej teologii? Jaką rolę odegrały osobiste zainteresowania oraz obiektywna sytuacja w teologii i życiu Kościoła? Co nowego wnosi lub mógłby wnieść dla dzisiejszej mariologii? W jakich nurtach pneumatologicznej mariologii należałoby go umieścić? O ile postulaty dominikańskiego mistrza mają znaczenie uniwersalne i domagają się recepcji także w polskiej mariologii? Te pytania będą pomocne w realizacji celu niniejszej pracy, jakim jest redakcja zarysu pneumatologicznej mariologii ojca Congara. Jak dotychczas nie powstała odrębna praca na ten temat i nie powstał żaden tego typu projekt badawczy. (ze Wstępu)

A

MARIOLOGIA W KONTEKŚCIE W trosce o odnowę mariologii Sobór Watykański II umieścił ją wewnątrz wykładu o Kościele, przy czym połączył ją ściśle z nauką o Chrystusie i Duchu Świętym, a całość zlecił rozważać w kontekście dziejów zbawienia. W taki sposób wytyczył zobowiązująco drogę do przezwyciężenia szkodliwego wyizolowania przedsoborowej mariologii z szerokiego kontekstu teologicznego. Poprawną mariologię można uprawiać jedynie w kontekście nauki o Bogu i o człowieku, o Słowie, które ciałem się stało, zawisło na krzyżu i zmartwychwstało dla naszego zbawienia, o Duchu Bożym, którego mocą dokonało się wcielenie, który napełnił Maryję, namaścił Jezusa i eklezjotwórczo zstąpił w wieczerniku, o Kościele, w którym żyje uwielbiony jego Pan, o Słowie Bożym i sakramentach jako drogach zbawienia, a także o wydarzeniach i stanach za bramą śmierci. Red.: Stanisław C. Napiórkowski OFMConv, Krzysztof Kowalik SDB, Kazimierz Pek MIC

T. 2: Fiat mihi secundum verbum. Maryja w Tajemnicy Wcielenia według Jana Pawła II, ks. Wacław Siwak 2001, ss. 346, zł 14,00 ISBN 83-228-0961-1 Dla Jana Pawła II principium teologicznym jest tajemnica Wcielenia, czyli zjednoczenie osobowe dwóch natur: Boskiej i ludzkiej w jednej osobie Syna Bożego, które nastąpiło w momencie Zwiastowania. Wcielenie stanowi jedną z najważniejszych tajemnic naszej wiary. Wydaje się, że właśnie ta tajemnica może stać się kluczem hermeneutycznym wykładu maryjnej nauki papieża Jana Pawła II. To przecież z tajemnicy Wcielenia wynika cała godność Maryi – Matki Wcielonego Słowa. [...] Jan Paweł II w swoim nauczaniu bardzo mocno podkreśla doniosłość misterium Wcielenia w Maryi. Można je ująć w trzech zasadniczych blokach tematycznych: znaczenie Misterium Wcielenia dla historii zbawienia, dla samej Maryi oraz dla Kościoła. Te trzy spojrzenia wyznaczają zasadniczą strukturę pracy. Będzie to jakby „trójogląd” tego samego misterium. (ze Wstępu) T. 3: Matka Boża Siedmiobolesna – patronka Słowacji. Teologia i kult, Jana Moricová 2002, ss. 280, zł 15,00 ISBN 83-228-0925-5

23

A I G O L O E T

W związku z problematyką kultu Matki Bożej Siedmiobolesnej na Słowacji rodzą się następujące pytania szczegółowe: Na jaki okres datuje się powstanie kultu? Z jakimi faktami wiążą się jego początki? W jaki sposób nabożeństwo do Matki Bożej rozpowszechniało się na przestrzeni wieków? Jak ten kult przejawiał się w muzyce, sztuce i literaturze? Czy liczne są miejsca poświęcone kultowi Matki Bożej Siedmiobolesnej? Gdzie znajdują się jego główne ośrodki? Kiedy Matka Boża Siedmiobolesna stała się patronką Słowacji? Jakie rysy posiada jej teologiczna ikona? Czy w świetle posoborowego nauczania Kościoła potrzebna jest odnowa kultu? Jakie ma znaczenie oddawanie czci Maryi Bolesnej? ( ze Wstępu) T. 4: Amicta sole. Księga pamiątkowa ku czci Ojca Profesora Andrzeja Ludwika Krupy OFM (1910-1992), red. Stanisław C. Napiórkowski OFMConv 2003, ss. 232, zł 9,00 ISBN 83-7363-119-4 Jest – [...] zamówienie na teologię polską. Jestem dziś usposobiony strasznie „zaściankowo”, ale chodzi o teologię pisaną pod kątem psychiki polskich odbiorców. My ciągle przekładamy lub cytujemy obce książki [...] Tymczasem potrzeba nam mniej cytat z literatury obcej, a więcej analizy polskiej duchowości religijnej. Więcej argumentacji pod kątem odbiorczości psychiki polskiej. [...] Próbujmy dla polskiej duszy pisać po polsku, w oparciu o nasze środowisko religijne, o elementy wychowane w Polsce, w oparciu o doświadczenia milenijne, w naszym układzie moralnym i społecznym, w formach polskiej kultury narodowej. (Kard. Stefan Wyszyński, Teologia w Polsce. Przemówienie podczas Kongresu Teologów Polskich, KUL, 13 IX 1966.) T. 5: Od Matki Odkupienia do Matki wszystkich wierzących. Mariologia Edwarda Schillebeeckxa, ks. Antoni Nadbrzeżny 2005, ss. 264, zł 8,00 ISBN 83-7363-307-3 Celem niniejszej pracy jest krytyczna prezentacja mariologii Edwarda Schillebeeckxa OP, ukazanie jej genezy i rozwoju od koncepcji przedsoborowych do ujęć współczesnych, wykazanie związku z przemianami charakterystycznymi dla naszej epoki oraz wytyczenie obszaru dla dalszych poszukiwań. Teologia flamandzkiego dominikanina doskonale odzwierciedla wielość współczesnych nurtów ideowych ubiegających się o trwałe prawo do interpretacji treści katolickiej wiary. Badania przeprowadzone nad myślą profesora z Nijmegen pozwoliły stworzyć zwartą i pełną konstrukcję mariologii oraz wyeksponować jej najbardziej charakterystyczne cechy. (z Zakończenia) T. 6: Mariologia kontekstualna św. Augustyna, ks. Marek Gilski 2006, ss. 234, zł 25,00 ISBN 83-7363-406-1 Swój teologiczny namysł nad Maryją, Matką Pana, Biskup Hippony powiązał z trzema głównymi misteriami wiary: Chrystusa, Kościoła i człowieka. Najchętniej łączył go z chrystologią, akcentując apologetyczną wartość wydarzenia Maryi: była Ona i pozostaje ważnym „argumentem” za realnością wcielenia; jako postać historyczna gwarantuje historyczność swojego Syna; jako prawdziwy człowiek przekonuje o prawdziwości Jego człowieczeństwa. Wykład o dziewiczej Matce Chrystusa wspiera analogicznie nauczanie o Odkupicielu i Jego dziele. Kontemplacja Maryi w kontekście eklezjologii doprowadziła Świętego do zdumienia wiara Maryi (wcześniej poczęła umysłem niż ciałem – pius mente quam ventre). Ten kierunek myślenia doprowadził do odkrycia duchowego macierzyństwa Kościoła i każdego wiernego. Rozważanie Maryi w kontekście antropologii wzmocniło świadomość głębokich więzi Maryi z każdym człowiekiem (wielkość przez wezwanie i obdarowanie, przez funkcje i godność osoby).

24

G O L O T

Geny – wolność zapisana?, red. ks. Janusz Nagórny, Piotr Kieniewicz MIC 2005, ss. 222, zł 17,00 ISBN 83-7363-242-5 Coraz więcej ludzi i całych środowisk, w tym także naukowych, uświadamia sobie konieczność refleksji etycznej nad szeroko rozumianą dziedziną badań z zakresu genetyki i prób ich aplikacji w medycynie. Coraz więcej ludzi uświadamia sobie, że nie wystarczy tutaj jedynie troska o stworzenie odpowiednich przepisów prawnych, lecz konieczne jest odkrycie fundamentu etycznego i antropologicznego, albowiem demokratyczny porządek prawny nie może zastąpić porządku moralnego. (z Wprowadzenia)

E

Ekologia. Przesłanie moralne Kościoła, red. ks. Janusz Nagórny, Jerzy Gocko SDB 2002, ss. 220, zł 16,00 ISBN 83-7363-116-X Książka jest zbiorem artykułów, które próbują odpowiedzieć na pytania związane z przesłaniem moralnym Kościoła w dziedzinie ekologii. Wszystkim zawartym tu refleksjom towarzyszy teologiczna perspektywa: w tej perspektywie ujęty jest m.in. temat kryzysu ekologicznego, antropologiczno-etyczny wymiar ekologii, związek ekologii z problematyką demograficzną, społeczno-ekonomiczny wymiar kwestii ekologicznej. Ukazane są też szanse i zagrożenia, prawdy i mity związane z ekologią.

I

A

PRZESŁANIE MORALNE KOŚCIOŁA

Miłość, wierność i uczciwość małżeńska, red. ks. Krzysztof Jeżyna, ks. Tadeusz Zadykowicz 2006, ss. 204, zł 10,00 ISBN 83-7363-424-X Podjęta problematyka związana z przysięgą małżeńską: miłość, wierność i uczciwość małżeńska wymaga zarówno prezentacji pozytywnej nauki Kościoła na ten temat – która jest obecnie przebogata – jak też uwzględnienia dogłębnej refleksji nad współczesnymi uwarunkowaniami, które mają ogromny wpływ na przyjęcie nauki Kościoła i zachowanie płynących z niej wymagań. (z Wprowadzenia) Płciowość ludzka w kontekście miłości, red. ks. Janusz Nagórny, ks. Marian Pokrywka 2007, wyd. II, ss. 352, zł 24,00 ISBN 978-83-7363-577-7 Kościół obejmuje swoim przesłaniem moralnym ludzką płciowość w najgłębszym przekonaniu, że chodzi o wartość związaną z osobową egzystencją, która stanowi jednocześnie istotny wymiar powołania chrześcijańskiego. Bóg, stwarzając ludzi na swój obraz i podobieństwo, „mężczyzną i niewiastą stworzył ich”. W ten sposób płciowość ludzka – męskość i kobiecość – stała się istotnym wymiarem urzeczywistniania Bożego planu miłości: planu stworzenia i zbawienia. Jeśli więc Kościół zajmuje się całą dziedziną ludzkiej płciowości. Czyni to w głębokim przekonaniu, że ludzka płciowość jest jednym z istotnych sposobów wypełniania Bożego planu miłości. (z Wprowadzenia) Wezwanie do pojednania w perspektywie Jubileuszu Roku 2000. Materiały z sympozjum. KUL, 6-7 grudnia 1999, red. ks. Janusz Nagórny, ks. Krzysztof Jeżyna 2000, ss. 316, zł 7,00 ISBN 83-228-0984-0 Książka jest pokłosiem ogólnopolskiego sympozjum specjalistów teologii moralnej pod tym samym tytułem. Wśród autorów referatów występują m.in.: abp T. Gocłowski, bp J. Wróbel, ks. W. Chrostowski, ks. A. Dziuba, ks. I. Mroczkowski, ks. J. Nagórny. Kościół, który z woli Chrystusa jest znakiem i narzędziem pojednania z Bogiem i z ludźmi, podejmuje wciąż na nowo posługę pojednania, uwzględniając jednocześnie te wyzwania współczesności, które mogą wprawdzie utrudnić, ale nie unicestwić proces pojednania. W jakimś sensie te trudne problemy współczesności jeszcze bardziej domagają się głoszenia

25

A I G O L O E T

orędzia o tym, że konsekwencją pojednania z Bogiem jest także pojednanie i pokój między ludźmi.(z Wprowadzenia) Wojna – sprawiedliwa? Przesłanie moralne Kościoła, red. ks. Janusz Nagórny, ks. Marian Pokrywka 2003, ss. 276, zł 7,00 ISBN 83-7363-074-0 Ani Kościół, ani poszczególni chrześcijanie nie mogą wzywać do wojny; nie mogą też się na nią łatwo godzić. Ale też nie mogą przyjąć postawy, że należy jej unikać za wszelką cenę, gdyż mogłoby się okazać, że cena ta jest zdradą fundamentalnych wartości życia chrześcijańskiego i rezygnacją z solidarnej odpowiedzialności za przyszłość świata. Pokój, który byłby zgodą na ewidentne zło i prowadził do znieprawienia ludzkich sumień, nie byłby prawdziwym pokojem. Ale też wojna, która nie tylko nie dawałaby szansy na usunięcie tego zła, lecz je jeszcze pomnażała, nie mogłaby być nigdy uznana za sprawiedliwą.(z Wprowadzenia) Wychowanie w rodzinie chrześcijańskiej. W 25. rocznicę adhortacji apostolskiej Jana Pawła II „Familiaris consortio”, red. ks. Krzysztof Jeżyna, ks. Tadeusz Zadykowicz 2008, ss. 232, zł 16,00 ISBN 978-83-7363-784-9 Przedmiotem niniejszego opracowania, podejmującego problematykę wychowania w rodzinie, było zwrócenie uwagi na pewne zjawiska społeczno-kulturowe, które warunkują pozytywnie lub negatywnie misję wychowawczą rodziny, ale również podkreślenie wyjątkowego znaczenia adhortacji apostolskiej Familiaris consortio, w której Jan Paweł II zarysował najważniejsze aspekty dotyczące powołania chrześcijańskiego małżeństwa i rodziny. Przesłanie adhortacji wydaje się wciąż aktualne zarówno w uwrażliwieniu na negatywne znaki czasu, jak i nakreśleniu zadań rodziny we współczesnym Kościele i świecie (z Wprowadzenia)

STUDIA BIBLICA ET ORIENTALIA Zakres zainteresowań inicjatorów publikacji przedstawianego nowego czasopisma kształtuje się w dużej mierze tak jak historia badań nad starożytnym Bliskim Wschodem. Punktem wyjścia były studia nad Biblią, jako jednym z najważniejszych źródeł kultury, a dla wielu także i religii. Stąd pierwszy człon nazwy czasopisma – Scripta Biblica. Ponieważ jednak nie sposób zajmować się Biblią, pomijając jej tło historyczne i kulturowe, stąd też konieczne są studia nad starożytnym Izraelem. Z kolei oczywiste jest, że teren Izraela/Palestyny nie był samotną wyspą, konieczne jest więc poznanie kolejnych kultur starożytnego Bliskiego Wschodu. Jest ich wiele, począwszy od prastarego Egiptu, poprzez zróżnicowany Syro-Kanaan wraz z Cyprem, rozległą Arabię, górzystą Anatolię, Mezopotamię z jej ogromnym bogactwem, skończywszy na kulturach wyżynnego Iranu. Nie sposób także ominąć kultury greckiego, a następnie rzymskiego Orientu. W ten oto sposób ukazuje się nam drugi człon nazwy – Scripta Orientalia.[...] Scripta Biblica et Orientalia chcą integrować polskich naukowców zajmujących się starożytnym Bliskim Wschodem. Wskazuje na to już sam fakt, że za tym projektem stoją cztery polskie uniwersytety: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, Uniwersytet Jagielloński, Uniwersytet Adama Mickiewicza w Poznaniu oraz Uniwersytet Warszawski. (Od Redakcji) Spisy treści poszczególnych numerów dostępne są na stronie: http://wydawnictwo.kul.lublin.pl/sklep. Nr 1 (2009), ss. 298, zł 25,00, ISBN 978-83-7363-962-1.

26

G O L O E

T. 2: Jeruzalem, Jerozolima. Starotestamentowe i hellenistyczne korzenie Łukaszowego obrazu świętego miasta w świetle onomastyki greckiej, Krzysztof Mielcarek 2008, ss. 314, zł 26,00 ISBN 978-83-7363-665-1 Zagadnienie onomastyki greckiej dotyczącej Jerozolimy w literaturze epoki hellenistycznej okazało się tematyką bogatą pod względem językowym, historycznym i teologicznym. Z pozoru proste zestawienie dwóch toponimów świętego miasta przyniosło w efekcie szeroką panoramę literackich i teologicznych sensów, które w pierwszym kontakcie z tekstem nie były wcale oczywiste. (z Zakończenia)

T

T. 1: Potop w tradycji biblijnej oraz literaturze judaizmu okresu Drugiej Świątyni, Ewa Zając 2007, ss. 296, zł 24,00 ISBN 978-83-7363-606-4 Praca niniejsza stawia sobie za cel odnalezienie w apokaliptycznej literaturze międzytestamentowej poglądów odnoszących się do tradycji potopu i osoby Noego, a potem przeanalizowanie ich podstawowych motywów oraz udzielonych odpowiedzi na temat związany z genezą grzechu (Rdz 6,1-4) oraz kary, jaką był potop (Rdz 6,5-9,17). Z pobieżnej lektury pism apokryficznych wynika, że autorzy posługują się tekstami biblijnymi. Ze szczególną predylekcją odnoszą się oni do Rdz 6,1-4, stąd drugim, wtórnym celem będzie odnalezienie – tam, gdzie istnieją – możliwych relacji tekstualnych i teologicznych, gdyż pozwoli to dostrzec sposób interpretacji, przez apokaliptykę, biblijnych tekstów związanych z tradycją potopu. (ze Wstępu)

I

A

STUDIA BIBLICA LUBLINENSIA

T. 3: Uczeń ikoną Chrystusa. Studium egzegetyczno-teologiczne Mowy pożegnalnej J 13,3116,33, Branislav Kl’uska 2009, ss. 440, zł 36,00 ISBN 978-83-7363-765-8 Przedmiotem badań w zaprezentowanej rozprawie jest szczegółowe studium tematu ucznia w odniesieniu do osoby Chrystusa w ujęciu tekstu Mowy pożegnalnej. Celem studium jest ukazanie najgłębszego związku między uczniem i Chrystusem. Temu miała służyć gruntowna historyczno-literacka i egzegetyczna analiza oraz teologiczna interpretacja tekstu Mowy pożegnalnej J 13,31-16,33. Przeprowadzone badania pozwalają na udzielenie odpowiedzi na istotne pytanie: jaki jest obraz ucznia objawiony w tekście Czwartej Ewangelii, a mianowicie w jej sercu eklezjologicznym? Mowa pożegnalna przedstawia ucznia, którego twarz nabiera cech twarzy Mistrza. Mówiąc inaczej, osoba ucznia zależna jest absolutnie od osoby Chrystusa. Chrystus jest źródłem i modelem bycia ucznia. Elementy Janowego modelu ucznia zostały wydobyte z tekstu Mowy pożegnalnej i ukazane w kolejnych rozdziałach książki, zwłaszcza w ostatnim V rozdziale, który ma charakter syntetyzujący. W zakończeniu tej rozprawy elementy te zostały jedynie zebrane i podsumowane, żeby lepiej dostrzec istotę bycia uczniem Chrystusa. (z Zakończenia) T. 4: Soteriologiczna metafora wody w Księdze Izajasza, ks. Wojciech Pikor 2009, ss. 482, zł 38,00 ISBN 978-83-7363-814-3 Studium soteriologicznej metafory wody w Księdze Izajasza przebiegało w trzech etapach. Pierwszym była kontekstualizacja antropologiczna, kulturalna i semantyczna Izajaszowych metafor. Drugi etap polegał na interpretacji poszczególnych metafor wewnątrz właściwych im większych jednostek literackich. Składało się na to badanie ich kontekstu w aspekcie synchronicznym i diachronicznym, następnie analiza retoryczna i wreszcie analiza zmierzająca do wydobycia przesłania teologicznego metafory. Trzeci etap badań polegał na całościowym ujęciu soteriologicznego orędzia Izajaszowych metafor akwatycznych. Poszczególne fazy studium kończyły się wnioskami wynikającymi z przeprowadzonych badań. Ich zwieńczeniem był

27

STUDIA NAUK TEOLOGICZNYCH PAN red. ks. Marian Rusecki, ISSN 1896-3226 1/2006, ss. 244, zł 23,00 2/2007, Metodologia teologii, ss. 404, zł 30,00 3/2008, Teologia na uniwersytecie, ss. 268, zł 25,00

A L

O

G

I

podsumowujący całość rozdział trzeci, który usystematyzował wyniki pracy. Z tego też powodu, by nie powtarzać poczynionych wcześniej obserwacji, zostały wskazane na zakończenie te elementy Izajaszowej soteriologii „akwatycznej”, które wnoszą oryginalny wkład w teologię Starego Testamentu. (z Zakończenia)

O

Spisy treści poszczególnych numerów dostępne są na stronie http://wydawnictwo.kul.lublin.pl/sklep

T

E

TEOLOGIA W DIALOGU Seria odzwierciedla toczący się dialog teologiczny na różnych poziomach ze światem – wewnątrzkościelny oraz międzykościelny. Publikacje adresowane są zarówno do czytelników profesjonalnie zajmujących się tematyką teologii ekumenicznej, jak i do szerokiego kręgu osób zainteresowanych tymi zagadnieniami. Red.: bp Alfons Nossol, Wacław Hryniewicz OMI, Stanisław C. Napiórkowski OFMConv ISSN 0860-1542 T. 9: W służbie jedności chrześcijan. Instytut Ekumeniczny KUL 1983-2001, red. Leonard Górka SVD, ks. Stanisław Józef Koza 2002, ss. 426, zł 13,00 ISBN 83-7363-065-1 Wykaz bibliografii pracowników i współpracowników Instytutu oraz inne teksty, ukazujące działalność naukową i dydaktyczno-wychowawczą ludzi oddanych służbie na rzecz pojednania chrześcijan, stanowią główną treść niniejszej książki. Niech to będzie skromne świadectwo o wspólnej drodze i wspólnym wysiłku grona ludzi cierpliwie pracujących dla jutra chrześcijaństwa bardziej pojednanego w trzecim tysiącleciu, do którego wprowadził nas już Pan ludzkich dziejów. (ze Słowa wstępnego) T. 10: Ekumeniczna odpowiedzialność na początku trzeciego tysiąclecia, red. Leonard Górka SVD, Sławomir Pawłowski SAC 2003, ss. 284, zł 13,00 Niniejsza publikacja składa się z dwóch zasadniczych części. Pierwsza ukazuje chrześcijaństwo słowiańskie w jego duchowej roli jednoczenia Europy. Etos słowiańskiego ducha cyrylo-metodiańskiej przeszłości został uteraźniejszony przez obecne wizje Kościoła w Czechach, na Słowacji, w dialogu z prawosławiem, luteranizmem i anglikanizmem. Druga część, koncentrując się wokół ewangelicznego obrazu Chrystusa – „Ja jestem Drogą i Prawdą” (J 14,6), ma charakter bardziej teologiczny i perspektywiczny, nakreśla bowiem dotychczasowe osiągnięcia dialogu ekumenicznego i międzyreligijnego, a także wskazuje na przyszłość, szukając dróg wyraźniejszej jeszcze współpracy w kierunku jedności. (Od Redaktorów) T. 11: Ku duchowej integracji Europy, red. Andrzej Kaim SAC, ks. Przemysław Kantyka 2005, ss. 224, zł 14,00 Publikacja: Ku duchowej integracji Europy zawiera materiały naukowe powstałe w procesie poszukiwań odpowiedzi na wyzwania stawiane współczesnemu chrześcijaństwu przez jednoczącą się Europę. (ze Słowa wstępnego)

28

I G O E

Eucharystia – źródło, szczyt i życie 2005, ss. 202, zł 9,00 ISBN 83-7363-285-9 Książka zawiera materiały z XXXVI Tygodnia Eklezjologicznego, który odbył się w dniach 2123 marca 2004 roku. Celem Tygodnia Eklezjologicznego było pobudzenie dyskusji o Eucharystii, a zarazem wskazanie na jej fundamentalne wymiary, od których nie może być oderwany żaden wywód jej dotyczący.

T

W TROSCE O KOŚCIÓŁ

O

L

Nr 44-45: Patrystyczne homilie i komentarze biblijne, 2004, ss. 782, zł 12,00, ISBN 83-7363-232-8 Nr 48, 2006, ss. 682, zł 30,00, ISBN 978-83-7363-445-9 Nr 50-51: Jan Paweł II a antyk chrześcijański, 2008, ss. 910, zł 40,00, ISBN 978-83-7363-736-8 Nr 52/2: Księga Jubileuszowa Księdza Profesora Stanisława Longosza, 2008, ss. 1404, zł 46,00, ISBN 978-83-7363-828-0

A

„VOX PATRUM”. ANTYK CHRZEŚCIJAŃSKI Periodyk wydawany przez Międzywydziałowy Zakład Badań nad Antykiem Chrześcijańskim KUL. Zawiera specjalistyczne publikacje, będące efektem wieloaspektowych badań nad antykiem chrześcijańskim, recenzje, przekłady oraz dział informacyjny Zakładu (bibliografie, sprawozdania, informacje, nekrologi). red. ks. Stanisław Longosz [i in.], ISBN 83-228-0414-6 (dla nr 16-30/31)

Kościół marzeń? O reformie Kościoła w Polsce, 2009, ss. 180, zł 18,00 ISBN 978-83-7363-940-9 Dlaczego Kościół marzeń? Dlaczego reforma, zakładająca jakiś kryzys i potrzebę odnowy? To hasła wywoławcze, niosące za sobą całe bogactwo treści, które wydają się być najbardziej aktualne w obecnym czasie Kościoła w Polsce. Próby wprowadzenia pewnych zmian, ludzkie marzenia, niejednokrotnie nie mieszczą się już w ramach Kościoła Chrystusowego. Równocześnie istnieje ciągła potrzeba reformy w samym Kościele. Jej teologiczny sens, wcielanie w życie, jakość realizacji postanowień soborowych, realizacja aggiornamento, przejawy kryzysu Kościoła w Polsce i droga do zmiany stały się przedmiotem trzydniowego sympozjum. (z Wprowadzenia) Przekroczyć próg Kościoła. Tydzień Eklezjologiczny 2005 2005, ss. 124, zł 8,00 ISBN 83-7363-319-7 Racją istnienia Kościoła w świecie jest jego zbawcza funkcja. Możliwość jej realizacji domaga się, by Kościół nieustannie kierował Chrystusowe zaproszenie ku wszystkim, którzy nie poznali jeszcze Dobrej Nowiny. Pociągnięty ku Bogu człowiek potrzebuje jednak czasu, by skorzystać z tej zbawczej oferty. Potrzebuje także konkretnej propozycji ze strony wspólnoty wierzących, by mógł... „przekroczyć próg Kościoła”. Ten tajemniczy proces rozpięty pomiędzy pierwszym impulsem wiary a sakramentalnym wszczepieniem w Kościół nazywa się zwykle inicjacją chrześcijańską. Ma ona swój wymiar sakramentalny i pozasakramentalny, dogmatyczny i pastoralny, a w swoim szerszym znaczeniu sięga daleko poza początek udziału w życiu Kościoła. Jego bogactwo zostało zauważone przez członków Koła Naukowego Teologów, którzy postanowili zaprosić szereg kompetentnych postaci ze świata teologii, a także wszystkich zainteresowanych, do refleksji nad tematyką inicjacyjną. Sobór bliski – sobór daleki, 2003, ss. 286, zł 20,00 ISBN 83-7363-032-5

29

A I G O L O E T

Zarówno zamieszczone w niniejszym tomie teksty wykładów, jak i zapisy dyskusji pozwalają zorientować się co do głównych kierunków troski o wybrane owoce Soboru Watykańskiego II. W wypowiedziach uczestników Tygodnia Eklezjologicznego na KUL pojawiło się ich wiele. Za najważniejsze można uznać m.in. teologiczne odkrywanie zakresów działania Bożego i ludzkiego w świecie. Wskazywano mianowicie na funkcje całego Ludu Bożego w ramach zbawczego planu Boga, podkreślano znaczenie mocy Chrystusa docierającej do wiernych przez posługę biskupów, kapłanów, diakonów, ludzi świeckich (w tym rodzin, społeczeństw, grup) i zakonów. Za cel ich posługi, zgodnie z nauką soboru, uznano umocnienie wiary, życie nadzieją i miłością. Takie bowiem życie daje przedsmak zbawienia i rodzi dynamizm apostolski. (ze Słowa wstępnego) Wspólnota Kościoła a jedność Europy, red. ks. Andrzej Czaja, Violetta Kmiecik 2006, ss. 378, zł 30,00 ISBN 83-7363-363-4 Lektura niniejszej książki może pomóc dostrzec w zjednoczeniowym procesie Europy rzeczywistość zgodną ze zbawczym posłannictwem Kościoła, a równocześnie rzeczywistość, która może okazać się sprzymierzeńcem Kościoła na drodze nowej ewangelizacji i odnowy życia wiernych. Bardziej jeszcze, w świetle zamieszczonych w książce materiałów, staje się jasnym, dlaczego nie można zestawić na równym poziomie wspólnotowego bytu Kościoła, eklezjalnej communio i wspólnoty europejskiej w wydaniu brukselskim, ani nawet tej jedności Europy, którą się postuluje jako punkt docelowy całego procesu integracyjnego. [...] Książka zawiera materiały z dwóch Tygodni Eklezjologicznych: Tydzień XXXIV (11-15 marca 2002 r.) przebiegał pod hasłem: „Czynić Kościół domem i szkołą komunii; Tydzień XXXV (31 marca – 4 kwietnia 2003 r.) obradował pod hasłem: „Spór o Kościół w Europie. Jedność Europy w optyce Ewangelii”. (ze Słowa wstępnego)

50 lat teologii pastoralnej na KUL, red. ks. Czesław Krakowiak, ks. Wiesław Przygoda, ks. Andrzej Kiciński, Michał Wyrostkiewicz 2009, ss. 290, zł 25,00 ISBN 978-83-7363-833-4 Dzieje Teologii Pastoralnej jako odrębnej dyscypliny w ramach Wydziału Teologii KUL sięgają 1958 r. Swoje istnienie zawdzięcza Konferencji Episkopatu Polski, Radzie Wydziału Teologii i Senatowi Uniwersytetu, który decyzją z 23 maja 1958 powołał Sekcję Teologii Pastoralnej. Dziesięć lat później, w 1968 r., Stolica Apostolska dekretem Kongregacji do spraw Wychowania Katolickiego zatwierdziła Instytut Teologii Pastoralnej KUL, nadal w ramach Wydziału Teologii. W ten sposób dołączył on do istniejących już wcześniej na Zachodzie Instytutów Pastoralnych (Louvain od 1935; Bruksela od 1946; Paryż od 1950; Uniwersytet Laterański w Rzymie od 1958). [...] W roku 2008 minęła 50. rocznica powołania na Wydziale Teologii KUL Sekcji Pastoralnej oraz 40. rocznica istnienia Instytutu Teologii Pastoralnej. W związku z tymi rocznicami aktualni pracownicy Instytutu podjęli inicjatywę zorganizowania jubileuszowego sympozjum oraz przygotowania specjalnej publikacji. Zawiera ona ważne fakty dotyczące powstania Instytutu, jego rozwoju, najważniejsze dokonania poszczególnych specjalizacji, krótkie prezentacje tych osób (Kierownicy, Dyrektorzy Instytutu, zmarli Profesorowie), które wniosły znaczący wkład w jego organizację oraz przyczyniły się do rozwoju reprezentowanych przez siebie dyscyplin w ramach każdej specjalizacji. (z Wprowadzenia)

30

ABC chrześcijanina. Analiza myśli Benedykta XVI, Daria Chegurova 2009, ss. 136, zł 15,00 ISBN 978-83-7363-795-5

A O L O E T

African Traditional Religions in the Perspective of Comparative Studies Andinterreligious Dialogue, Henryk Zimoń SVD 2010, ss. 312, zł 20,00 ISBN 978-83-7363-947-8 W przedstawianej publikacji tradycyjne religie ludów Afryki Subsaharyjskiej są przedmiotem studiów etnologicznych i religioznawczych. W analizie tych religii autor kładzie akcent na społeczne, religijne i symboliczne znaczenie wybranych rytuałów w życiu Afrykanów, a następnie na ich teologiczne, kosmologiczne oraz antropologiczne pojęcia i wierzenia związane z systemem istot nadnaturalnych. Książka składa się z sześciu rozdziałów, które opierają się na afrykańskiej literaturze porównawczej oraz wynikach terenowych badań etnologicznych i religioznawczych (1984-1985, 1990-1991), przeprowadzonych przez autora u ludu Konkomba w regionie Saboby w północno-wschodniej Ghanie (Afryka Zachodnia). Ostatni rozdział poświęcony jest dialogowi międzyreligijnemu z tradycyjnymi religiami Afryki w świetle współczesnego nauczania Kościoła katolickiego oraz analizie wybranych duchowych i religijnych wartości ludów afrykańskich, będących podstawą tego dialogu.

G

I

Pozycja ta nie ogarnia całej teologii obecnego papieża, lecz jedynie szkicuje ogólny zarys jego myśli. Omawia wątki: zakorzenienie egzystencji chrześcijanina w miłości Trójjedynego poprzez udział w Chrystusie, urzeczywistnianie się bytu chrześcijańskiego w wierze i we wspólnocie wiary Kościoła, środki realizacji chrześcijańskiej egzystencji oraz zbawczą misję Kościoła w świecie.

Antyjudaizm a Ewangelia według św. Jana, Mirosław Stanisław Wróbel 2005, ss. 352, zł 14,00 ISBN 83-7363-247-6 Światowa literatura biblistyczna nie miała jeszcze równie wszechstronnego opracowania wciąż aktualnego problemu judaizmu Ewangelii św. Jana. Jest to opracowanie modelowe także pod względem metodologicznym. Autor, podwójny doktor, opanował doskonale warsztat egzegetyczny. Zna języki biblijne i nowożytne. Jest wychowankiem KUL, Biblicum w Rzymie i École Biblique w Jerozolimie. To przygotowanie w renomowanych naukowych ośrodkach biblijnych zaowocowało w jego bardzo dojrzałej rozprawie. (z Recenzji prof. Hugolina Langkammera) Aretologia w podręcznikach moralistów kapucyńskich w okresie między Soborem Watykańskim I a Watykańskim II, Andrzej Derdziuk OFMCap 2001, ss. 526, zł 21,00 ISBN 83-228-0945-X Celem niniejszej pracy jest ukazanie wkładu, jaki w odnowę katolickiej teologii moralnej na przełomie wieku XIX i XX wnieśli moraliści Zakonu Braci Mniejszych Kapucynów. Biblia o odkupieniu, red. Ryszard Rubinkiewicz SDB 2000, ss. 202, zł 6,00 ISBN 83-228-0630-2 Zbiór pogłębionych refleksji naukowych, które pragną ukazać biblijny obraz Boga odkupiającego człowieka. W dzisiejszym świecie, który często chce uczynić człowieka zbawicielem samego siebie, przybliżenie i pogłębienie biblijnej prawdy o odkupieniu może nam pomóc znaleźć trwałe podstawy naszej nadziei i doświadczyć już tu, na ziemi, wyzwalającej obecności Boga. Błogosławieństwa osób w katechezie. Studium katechetyczno-liturgiczne w świetle rytuału: Obrzędy błogosławieństw dostosowane do zwyczajów diecezji polskich, Helena Słotwińska 2007, ss. 520, zł 45,00 ISBN 978-83-7363-615-6 Z wdzięcznością przyjęłam ten dar dla Kościoła, jakim jest zreformowany rytuał Obrzędów błogosławieństw. Sama jednak księga z błogosławieństwami nie wystarczy. Nieużywana może pozostać martwa księgą, z kolei używana bez przygotowania wiernych do uczestnictwa w li-

31

A I G O L O E T

turgii błogosławieństw nie przyniesie spodziewanych owoców. Wobec tego widzę konieczność nie tylko zaznajomienia katechizowanych z liturgią i teologią błogosławieństw osób, ale także przygotowania ich do celebracji tych błogosławieństw, które mogą sprawować szafarze świeccy. Jeżeli autorzy programów katechetycznych uwzględnią ten ważny problem życia Kościoła w Polsce, to zasadniczy cel niniejszego studium zostanie osiągnięty. (ze Wstępu) Błogosławiony ksiądz August Czartoryski patron trudnego powołania, red. ks. Stanisław Wilk SDB 2006, ss. 136, zł 12,00 ISBN 83-7363-442-8 Książę August Czartoryski był człowiekiem wielkiej pobożności, dobroci i pokory. Jako salezjanin dawał współbraciom zakonnym wzór sumienności i dokładności w wypełnianiu codziennych obowiązków, cierpliwości w chorobie, żywej wiary i modlitewnego skupienia. Nawet w chorobie nie lubił, gdy go traktowano jako kogoś wyjątkowego. Ks. Bosko powiedział kiedyś, że August Czartoryski z woli Boga uczyni wiele dobra dla ojczyzny. Za życia młody salezjanin nie mógł tego wypełnić, ale teraz, 25 kwietnia 2004 rozpoczęła się nowa misja ks. Czartoryskiego. Wyniesiony do chwały ołtarzy, stał się – jak stwierdził Jan Paweł II w homilii – przykładem świętości dla ludzi młodych, „którzy dziś szukają sposobu na odkrywanie woli Bożej odnośnie do ich życia i pragną wiernie podążać każdego dnia za głosem Bożym” (z Wprowadzenia). By nie zagubić wspólnego dobra..., Piotr H. Kieniewicz MIC 2005, ss. 230, zł 15,00 ISBN 83-7363-268-9 Rozprawa ta jest refleksją nad dobrem wspólnym – jedną z najbardziej podstawowych kategorii społecznego nauczania Kościoła. Podstawą tej refleksji stało się nauczanie Episkopatu USA, które jest najlepszym przykładem aplikacji ogólnego przesłania społecznej nauki Kościoła do specyficznych uwarunkowań życia społecznego w jednym z najważniejszych państw świata, mającym istotny wpływ na przyszłość tegoż świata. Być chrześcijaninem. Teologia dla szkół średnich, red. ks. Marian Rusecki 2006, wyd. III zmienione, ss. 680, zł 45,00 ISBN 83-7363-067-8 Podręcznik do katechezy prowadzonej w szkołach średnich, ujmujący podstawowe zagadnienia teologiczne w duchu Soboru Watykańskiego II. Dostosowany do współczesnego odbiorcy, napisany językiem komunikatywnym, uwzględnia najnowsze osiągnięcia nauk teologicznych i współczesne problemy życia religijnego. Przeznaczony zarówno dla katechizowanych, jak i dla katechetów. Caritas. Działalność i likwidacja organizacji 1945-1950, Dominik Zamiatała CMF 2000, ss. 334 + 9 fot., zł 10,00 ISBN 83-228-0816-X Praca przedstawia struktury, działalność i likwidację katolickiej organizacji ,,Caritas” w kontekście polityki władz komunistycznych wobec Kościoła w Polsce. Ukazuje specyficzną sytuację polityczną w powojennej Polsce, relacje między państwem i Kościołem w tym okresie. Obszernie kreśli miejsce i rolę, jaką odgrywała wówczas ,,Caritas”. Omawia rozmaite formy jej działalności.

32

Chrześcijaństwo w dialogu kultur na ziemiach Rzeczypospolitej, red. ks. Stanisław Wilk 2003, ss. 652, zł 15,00 ISBN 83-7363-084-8 Materiały Międzynarodowego Kongresu Chrześcijaństwo w dialogu kultur na ziemiach Rzeczypospolitej, jaki miał miejsce w Lublinie w dniach 24-26 września 2002 roku, dokumentują to niezwykle bogate w treści spotkanie historyków, filozofów, teologów, filologów, socjologów i historyków sztuki. Punktem odniesienia ich wykładów i dyskusji panelowych stał się dialog

A I G O L O

Compassio Mariae w chrześcijańskim życiu duchowym. Studium na przykładzie polskiej średniowiecznej literatury i sztuki religijnej, ks. Adam Rybicki 2009, ss. 402, zł 42,00 ISBN 978-83-7363-818-1 Niniejsze opracowanie ukazuje miejsce i rolę motywu compassio Mariae w chrześcijańskim życiu duchownym rozumianym zarówno jako całościowa postawa duchowa, jak i poszczególne jej elementy, np. moralność czy mistyka. Wyniki przeprowadzonych badań potwierdzają, że chrześcijanin polskiego średniowiecza dostrzegał w obecności Maryi pod krzyżem fakt istotny, wiązał z nim określone emocje i wyrażał je w różnych formach: poprzez dzieła narracyjne, śpiew, sztuki plastyczne i misteria. Jednocześnie zagłębiał się w teologiczny sens owej tajemnicy, medytował ją i w ten sposób dawał się niejako prowadzić ku kontemplacji miłości Syna Bożego wyrażonej w scenie ukrzyżowania. Owo przeżywanie i medytowanie tajemnicy compassio było inspirujące dla pisarzy duchowych i przyniosło w życiu duchowym wiele owoców, czego dowodem są treści zawarte w piśmiennictwie religijnym tamtego czasu: komentarzach, narracjach, modlitwach i pieśniach. Dzięki takim pismom, a także niektórym zabytkom kultury możemy w pewnym stopniu odtworzyć obraz współcierpiącej Maryi obecny w świadomości i duchowości polskiego średniowiecza. Możemy również odpowiedzieć na pytanie o jego znaczenie w kontekście wielu zagadnień dotyczących życia duchowego. (z Zakończenia)

E

Communiones Graduału rzymskiego in statu nascendi i w obliczu rodzącej się diastematii, ks. Robert Bernagiewicz 2004, ss. 438, zł 21,00 ISBN 83-7363-222-0 Przedmiotem prezentowanej publikacji są communiones, czyli śpiewy na komunię, należące do najstarszego, klasycznego repertuaru mszy świętej. Autor ukazuje heterogeniczność muzycznego tworzywa omawianych kompozycji oraz ich ewolucję, ze szczególnym uwzględnieniem oddziaływania na nie pierwotnej klasyfikacji modalnej (IX-X wiek) i najstarszych notacji interwałowych (XI-XII wiek). Owocem poszukiwań autora jest odtworzenie wczesnej historii communiones oraz przywrócenie wielu z nich ich pierwotną postać, z okresu poprzedzającego najstarsze zapisy neumatyczne.

T

– ta kategoria, którą w dobie zbliżania kultur na przełomie XX i XXI wieku na nowo odkrył Kościół i świat. (z recenzji)

Confessio trinitatis jako podstawa życia duchowego w pismach polskich zmartwychwstańców, ks. Jarosław M. Popławski 2003, ss. 244, zł 15,00 ISBN 83-7363-099-6 W rozważaniach polskich zmartwychwstańców dominuje integralne podchodzenie do poruszanych zagadnień. Dostrzegalna jest nie tylko aktywność umysłu, lecz także dochodzi do tego bogata sfera wolitywna i emocjonalna. Z tego względu refleksje teologiczne naszych autorów nie są bezduszną dialektyką, lecz osobowym przeżywaniem Boga, który powodowany miłością odkrywa swe wewnętrzne życie trynitarne, pragnąc, by człowiek mógł je poznać. Można w związku z tym mówić o swoistym personalizmie mistycznym, niezwykle głębokim i autentycznie pięknym, odpowiadającym także współczesnemu człowiekowi. Wszystko to sprawia, że ukazana przez polskich zmartwychwstańców nauka o trynitarnym wymiarze życia duchowego nie utraciła nic ze swej wartości i aktualności. (z Zakończenia) Dar obecności. Jan Paweł II w KUL. 9 czerwca 1987 r. (Album) 2007, ss. 52, zł 26,00 (oprawa twarda) ISBN 978-83-7363-568-5 Album upamiętniający dzień 9 czerwca 1987 roku, w którym Ojciec Święty Jan Paweł II odwiedził Katolicki Uniwersytet Lubelski. Oprócz pięknych fotografii zamieszczone zostały dwa przemówie-

33

A I G O L O E T

nia Ojca Świętego: do przedstawicieli nauki polskiej w Auli KUL oraz do społeczności akademickiej, które odbyło się na dziedzińcu. Deus meus et omnia. Księga pamiątkowa ku czci o. prof. Hugolina Lankammera OFM, red. Mirosław Stanisław Wróbel 2005, ss. 478, zł 52,00 (oprawa twarda) ISBN 83-7363-316-2 Deus semper maior. Teologiczny obraz Boga w mariologii polskiej XX wieku, Kazimierz Pek MIC 2009, ss. 386, zł 35,00 ISBN 978-83-7363-902-7 Poszukiwanie odpowiedzi na pytanie o teologiczny obraz Boga w mariologii polskiej XX wieku było głównym zadaniem niniejszego opracowania. Motywem przewodnim była dewiza Deus semper maior. Dla tego studium wyznaczała ona dwa istotne kryteria teologicznopoznawcze. Po pierwsze, Bóg jest zawsze większy od ludzkich pojęć. Język teologii można i trzeba ulepszać, aby wyrazić słowo „z Boga”, „do Boga” i „o Bogu”. Jednak, mimo samoobjawienia i samoudzielania się Boga Ojca przez Chrystusa w Duchu Świętym, Bóg pozostaje dla człowieka Nieogarniony. To zaś w jakiejś mierze winno skłaniać do usprawiedliwiania języka w teologii. Po drugie, Bóg jest zawsze większy od człowieka, niezależnie od tego, jaka rola przypadła mu w dziejach zbawienia. Właśnie historia zbawienia odsłania, iż zgodnie z zamysłem Boga, czy to poszczególne osoby, czy narody spełniały i spełniają w niej ważną rolę. Wówczas, gdy Słowo miało stać się ciałem, szczególną misją w ekonomii zbawienia została obdarzona Maryja z Nazaretu. Należało zatem i należy zawsze się spodziewać, że dewiza Deus semper maior winna również jaśnieć w mariologii. (z Zakończenia) Devotio moderna w polskich traktatach duszpasterskich powstałych do połowy XV wieku, ks. Włodzimierz Bielak 2002, ss. 216, zł 10,00 ISBN 83-7363-125-9 Celem autora było ukazanie głównych idei nowej pobożności przekazywanych w dziełach krakowskich teologów – autorów traktatów duszpasterskich. Praca oparta jest na bogatym materiale źródłowym z okresu od końca XIV do połowy XV wieku, dziełach Andrzeja z Kokorzyna, Bartłomieja z Jasła, Jana Isnera, Mikołaja z Błonia i Jana z Kluczborka. Dialog z religijno-społeczną tradycją ludów Zambii w świetle posoborowej nauki Kościoła, ks. Ryszard Dziura 2009, ss. 318, zł 38,00 ISBN 978-83-7363-813-6 Dziś dla Kościoła i misjonarzy jest rzeczą oczywistą, że tradycyjne wierzenia nie są wyrazem złej woli w szukaniu prawdziwego Boga i wiecznego życia z Nim, lecz tylko brakiem znajomości Bożego Objawienia. Stąd ewangelizacja winna akceptować tę sytuację ludzi wyznających tradycyjną religię, a następnie zapoznać ich z pełnią prawdy o Bogu Stwórcy i Jego Synu Zbawicielu, który działa wśród nich przez Ducha Świętego. Dialog z wyznawcami religii tradycyjnych ma się zacząć od zaakceptowania ich wierzeń, a następnie prowadzić ich do poznania prawd chrześcijańskich, co w ostateczności pozwoli im porzucić dotychczasowe prymitywne wierzenia i przyjąć wiarę w nieznanego dotąd Boga. (z Zakończenia)

34

Dogmatyka katolicka. T. I, ks. Czesław Stanisław Bartnik 2009, wyd. II, ss. 922, zł 50,00 ISBN 978-83-7363-931-0 Tom I dwutomowego wydania Dogmatyki katolickiej zawiera sześć traktatów: O Bogu Jedynym (traktat I), O Trójcy Świętej (traktat II), O człowieku (traktat III), O aniołach (traktat IV), O Chrystusie (traktat V) i O Duchu Świętym (traktat VI).

A I G O L O E

Doświadczenie mistyczne a norma psychiczna na przykładzie świętej siostry Faustyny Kowalskiej, Anna Maria Nicola Tokarska CSSJ 2007, ss. 332, zł 30,00 ISBN 978-83-7363-553-1 Temat pracy wskazuje na podjęcie badań nad relacją między doświadczeniem mistycznym a normą psychiczną na podstawie literatury z zakresu teologii mistyki i psychologii oraz konfrontacji tejże teoretycznej wiedzy ze świadectwem życia Mistyczki z Krakowa, s. Faustyny Kowalskiej. Przedmiotem materialnym jest zatem relacja zachodząca między normą psychiczną a doświadczeniem mistycznym. Przedmiotem formalnym będzie próba spojrzenia na relację „norma psychiczna a doświadczenie mistyczne” w aspekcie kryteriów: psychologicznych, teologicznych, eklezjologicznych, marginalnie zostaną również dotknięte kryteria psychiatryczne. Proponowane w pracy relacyjne ujęcie problemu nie pojawia się w literaturze. (ze Wstępu)

T

Dogmatyka katolicka. T. II, ks. Czesław Stanisław Bartnik 2003, ss. 1058, zł 50,00 ISBN 83-7363-124-0 Tom II stanowi kontynuację wykładu rozpoczętego w tomie pierwszym i zamyka cały podręcznik akademicki. Tom ten otwiera nauka o Kościele – eklezjologia (traktat VII), która uwzględnia najnowsze dokumenty Nauczycielskiego Urzędu Kościoła, łącznie z Katechizmem Kościoła Katolickiego. Po eklezjologii następuje wykład o mariologii (traktat VIII), a następnie traktaty o łasce Bożej (traktat IX), o sakramentach (traktat X), o rzeczach ostatecznych (traktat XI), o świecie (traktat XII); ponadto zawiera dwa dodatki: „Metodologię teologiczną” i „Poznanie teologiczne”.

Droga jako przestrzeń ludzka, red. ks. Alojzy Drożdż, Gabriel Witaszek CSsR 2002, ss. 388, zł 13,00 ISBN 83-7363-110-0 Publikacja stanowi zbiór artykułów z różnych dziedzin – teologii, filozofii, pedagogiki, ekonomii, teorii literatury – koncentrujących się wokół problematyki związanej z drogami dawnego i współczesnego człowieka, z ludzką kondycją pielgrzyma. Duc in altum. Sprawy kanonizacyjne. Wybór pism, ks. Henryk Misztal 2009, ss. 764, zł 50,00 ISBN 978-83-7363-933-1 Przypadający w roku 2009 jubileusz 40-lecia pracy naukowo-dydaktycznej Księdza Profesora Henryka Misztala oraz 25-lecia istnienia – utworzonej z inicjatywy Jubilata – Katedry Prawa Kanonizacyjnego stają się okazją do zaprezentowania w jednym dziele ważniejszych artykułów oraz pism Księdza Profesora. Sprawy kanonizacyjne, ze względu na swą złożoność i specyfikę, nalezą do tzw. causae maiores. Konstytucja apostolska Divinus perfectionis Magister poleca, by w sprawach tak ważnych (in negotio tantae gravitatis) zachować solidność dochodzenia. Objętość Księgi świadczy o fakcie, jak wielowątkowe, trudne i złożone są sprawy kanonizacyjne oraz jakiej potrzeba wiedzy, doświadczenia i zaangażowania wielu osób, by je doprowadzić do aktu beatyfikacji czy kanonizacji. Niewątpliwie takiego też trudu i zaangażowania wymagało od Dostojnego Jubilata badanie procedury kanonizacyjnej, ukrytej w obcojęzycznych źródłach, zamkniętej w archiwach watykańskich. Owocem tych licznych i wieloletnich kwerend jest uznany w kraju i za granicą dorobek naukowy Księdza Profesora, którego jedynie część została zaprezentowana w książce Duc in altum. Sprawy kanonizacyjne. Wybór pism. Duch – Słowo – Kościół. Biblijny model ewangelizacji, ks. Stanisław Dyk 2007, ss. 208, zł 22,00 ISBN 978-83-7363-569-8 Praca ma charakter interdyscyplinarny: biblijno-pastoralny. Autor wykazał się bardzo dobrą znajomością zarówno egzegezy, jak i teologii pastoralnej. W swoim dziele odkrywa on szcze-

35

A I G

Duchowieństwo diecezji łomżyńskiej w II Rzeczypospolitej, ks. Wojciech Guzewicz 2003, ss. 320, zł 16,00 ISBN 83-7363-071-6 Syntetyczne i wyczerpujące dzieło ujmujące najważniejsze płaszczyzny życia i działalności duchowieństwa łomżyńskiego w okresie dwudziestolecia międzywojennego. Należy przy tym podkreślić, że znaczący wkład w organizację i działalność diecezji łomżyńskiej mieli dwaj kolejni biskupi diecezjalni, tj. Romuald Jałbrzykowski i Stanisław Łukomski.

T

E

O

L

O

gólną rolę i miejsce Ducha Pana w procesie ewangelizacji. Pokazuje, że przepowiadanie Słowa Bożego jest nie tylko wydarzeniem retorycznym, lecz przede wszystkim pneumatycznym i zakorzenionym w modlitwie. (z Przedmowy)

Duszpasterska działalność Kościoła w średniowiecznym Lublinie, ks. Jarosław R. Marczewski 2002, ss. 456, zł 12,00 ISBN 83-7363-111-9 Monografia dotyczy działalności duszpasterskiej Kościoła w średniowiecznym Lublinie. Autor sięga do początków osady, miasta, chrześcijaństwa na Lubelszczyźnie. Na podstawie źródeł zdobytych podczas szerokiej kwerendy badawczej wszechstronnie przedstawia życie polityczne, obyczajowe i religijne w średniowiecznym Lublinie. Ukazując rolę Kościoła lubelskiego w badanym okresie, autor nie unika problemów trudnych i kontrowersyjnych. Duszpasterstwo rodzin we współczesnej Polsce. Uwarunkowania – zadania – prognozy, Robert Bieleń SDB 2001, ss. 540, zł 16,00 ISBN 83-228-0988-3 W czasach, kiedy wiele elementów naszego życia objętych zostało kryzysem, kiedy mnożą się znaki zapytania dotyczące przyszłości, kiedy rodzi się pokusa porzucenia wszelkiej nadziei, tym bardziej natarczywe staje się wezwanie, aby podjąć każdy wysiłek dla ocalenia dobra dla nas najcenniejszego. Kościół przede wszystkim wezwany jest do duszpasterskiego wysiłku w poznawaniu i zgłębianiu wielkości powołania małżeńskiego, zdobywaniu orientacji w sytuacji i problemach współczesnych rodzin oraz inicjowaniu tej wspaniałej i niezwykle aktualnej posługi, jaką jest duszpasterstwo rodzin. Duszpasterstwo zwyczajne w parafii a urzeczywistnianie Kościoła, Zbigniew Narecki 2001, ss. 708, zł 24,00 ISBN 83-228-0969-7 Kwestią ustaloną w duszpasterstwie stanowi jego cel, którym niezmiennie pozostaje – w zmieniających się warunkach społeczno-gospodarczych, kulturowych i duchowych – prowadzenie ludzi na spotkanie z Bogiem w wierze i miłości. W realizowaniu tego najogólniej pojmowanego duszpasterstwa Kościół kieruje się zasadami zawartymi w Piśmie Świętym i Tradycji. Na bazie Przekaźników Objawienia stara się poprzez Urząd Nauczycielski urzeczywistniać własne posłannictwo na miarę czasów, wyłaniać bardziej adekwatne i konstruktywne wobec teraźniejszości dyrektywy, przekazy i formy postępowania, wystawiać alternatywne dla ludzi wartości podstawowe i religijne. Jest to zakodowana głęboko w Kościele przez Chrystusa troska o to, aby w każdym kontekście dziejowym wypełniać – w wymiarze indywidualnym i społecznym – religijne przeznaczenie ludzi. (ze Wstępu) Działalność zbawcza Kościoła w teorii i praktyce pastoralnej, ks. Ryszard Kamiński 2007, ss. 332, zł 25,00 ISBN 978-83-7363-454-1

36

A I G O L O

Ekologia ludzka. Osoba i jej środowisko z perspektywy teologicznomoralnej, Michał Wyrostkiewicz 2007, ss. 206, zł 19,00 ISBN 978-83-7363-436-1 Rozprawa Michała Wyrostkiewicza jest cennym wkładem we współczesne debaty teologicznomoralne, szczególnie dotyczące tematyki antropologicznej i ekologicznej. Odrzucając z jednej strony absolutyzację przyrody, a z drugiej strony jej skrajną instrumentalizację, Kościół widzi świat stworzony jako kulturowe i moralne środowisko, w którym człowiek realizuje swoje zadania wobec bliźnich, reszty stworzenia, a szczególnie wobec Boga. Problem ekologiczny to w istocie problem antropologiczny, co ujawnia się właśnie na płaszczyźnie ekologii ludzkiej. Człowiek zaś winien nie tylko respektować wewnętrzny ład środowiska naturalnego, ale przede wszystkim prawo moralne, które ma swoje źródło w samym Stwórcy, dlatego integralnie rozumiana ekologia osoby ludzkiej domaga się odwołania do Boga jako Stwórcy i ostatecznego celu każdego człowieka. Prezentowana książka dra Wyrostkiewicza, z uwagi na jej walor merytoryczny, a także staranność metodologiczną, będzie dla Czytelnika wartościowym wprowadzeniem i wyjaśnieniem zagadnień antropologicznych i ekologicznych, jak je przedstawia najnowsze nauczanie Kościoła, a szczególnie Sługi Bożego Papieża Jana Pawła II. (z Przedmowy)

E

Dziekani Wydziału Teologii Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II (1919-2009), red. ks. Jan Walkusz, ks. Tomasz Moskal 2009, ss. 282, zł 35,00 (oprawa twarda) ISBN 978-83-7363-953-9

T

Książka zawiera refleksję o wzrastaniu Kościoła poprzez posługę Słowa Bożego, liturgię i posługę pasterską w kontekście uwarunkowań współczesnych. Wiedza zawarta w książce jest przydatna w realizacji celu posługi zbawczej Kościoła, którym jest prowadzenie ludzi do spotkania z Bogiem w wierze i miłości. Książka może być pomocą w formacji teologicznopastoralnej studentów wydziałów teologicznych i wyższych seminariów duchownych, duszpasterzy, katechetów i zaangażowanych apostolsko katolików świeckich. Służyć może także tym wszystkim, którzy poszukują prawdy i chcą aktywnie włączyć się w działalność zbawczą Kościoła w Polsce.

Emigracja z Kościoła. Religijność młodzieży polskiej w warunkach zmian społecznych, Janusz Mariański 2008, ss. 532, zł 45,00 ISBN 978-83-7363-745-0 Prezentowane studium socjologiczne stanowi do pewnego stopnia kontynuację opracowania Religijność społeczeństwa polskiego w perspektywie europejskiej. Próba syntezy socjologicznej (Kraków 2005), w którym skoncentrowano się na religijności całego społeczeństwa. W tym drugim akcent spoczywa na religijności młodzieży uczącej się w szkołach ponadgimnazjalnych, często jednak ukazywanej na tle całego społeczeństwa w celu uchwycenia różnic pokoleniowych. Encyklopedia instytutów życia konsekrowanego i stowarzyszeń życia apostolskiego. Pojęcia. Terminy. Instytucje. Dokumenty. Czasopisma, Mirosław Daniluk SCJ 2000, ss. 418, zł 25,00 ISBN 83-228-0623-X Publikacja stanowi znacznie poszerzoną i zaopatrzoną w bibliografię nową wersję wydanej w 1994 roku, wspólnie z Karolem Klauzą, Podręcznej encyklopedii instytutów życia konsekrowanego. Zadaniem jej jest ukazanie bogactwa, różnorodności oraz ewolucji pojęć i terminów związanych z kręgiem kultury zakonnej Wschodu i Zachodu. Hasła encyklopedyczne, poza wyjaśnieniem, zawierają uwagi dotyczące etymologii, oboczności nazw oraz informacje bibliograficzne.

37

A I G O L O

Eschatologia okresu prześladowań na podstawie pism Tertuliana i Cypriana, ks. Marcin Wysocki 2010, ss. 312, zł 22,00 ISBN 978-83-7363-961-4 Figury retoryczne i tropy w Psalmach na podstawie Expositio Psalmorum Kasjodora, ks. Krzysztof Burczak 2004, ss. 358, zł 14,00 ISBN 83-7363-168-2 Expositio Psalmorum Kasjodora to jedyny systematyczny komentarz do Psalmów, jaki został nam przekazany przez starożytne piśmiennictwo łacińskie. Książka stanowi opracowanie 98 figur retorycznych i tropów, które Kasjodor odnalazł w Psalmach. Indeks figur i tropów wraz z ich definicjami oraz wskazaniem miejsc występowania w dziele Kasjodora pozwala na szybkie odnalezienie ich w tekście źródłowym. Może zainteresować filologów, biblistów i patrologów, którzy znajdą w niej wiele cennego materiału dotyczącego alegorycznej interpretacji tekstów Psałterza, jak również spotkają się z zupełnie niespotykanym zjawiskiem literackim – dostrzegania figur retorycznych i tropów w tekście biblijnym.

T

E

Encyklopedia katolicka. T. 7 1997, ss. 1456, zł 30,00 ISBN 83-86668-71-7

Formacja homiletyczna alumnów w wyższych seminariach duchownych w Polsce, ks. Włodzimierz Broński 2007, ss. 444, zł 38,00 ISBN 978-83-7363-459-6 Celem niniejszej rozprawy jest refleksja nad koncepcją formacji homiletycznej kandydatów do kapłaństwa w wyższych seminariach duchownych w Polsce oraz nad kierunkami jej odnowy. Chodzi o odpowiedź na następujące pytania: jakie wymagania w zakresie formacji homiletycznej stawia klerykom i wykładowcom homiletyki Urząd Nauczycielski Kościoła? Jak są one realizowane w diecezjalnych wyższych seminariach duchownych w Polsce? Jakie postulaty należy spełnić, aby dokonała się w przyszłości odnowa formacji homiletycznej w Polsce? (ze Wstępu) Formacja ludzka powołanych do kapłaństwa, ks. Franciszek L. Leśniak, ks. Remigiusz Popowski SDB 2006, ss. 254, zł 7,00 ISBN 83-7363-284-0 Intencją obu autorów jest formowanie powołanych przez Boga do udziału w kapłaństwie Chrystusowym i w Jego misji, z tym że ks. Leśniak przemawia z pozycji psychologa i psychoterapeuty, potwierdza wiarę wiedzą psychologiczną i dąży do kształtowania dojrzałej osobowości w alumnach i młodych kapłanach, a zaproszony przez niego współautor, filolog klasyczny, stara się umocnić w młodych kapłanach poczucie więzi z Chrystusem, wzbudzić w nich radość i wdzięczność za łaskę powołania przez odwoływanie się do świętych tekstów Biblii.

38

Formacja moralna, formacja sumienia, red. ks. Janusz Nagórny, ks. Tadeusz Zadykowicz 2006, ss. 284, zł 11,00 ISBN 83-7363-422-3 Publikacja jest zbiorem artykułów podkreślających ważność formacji moralnej dla całej kondycji ludzkiej. Podejmuje m.in. problem wychowania do wolności i patriotyzmu oraz roli uniwersytetu i mediów w kształtowaniu moralnym człowieka. Książka ma uświadamiać, że odwoływanie się do porządku prywatnego ustanowionego przez ludzi jest w dzisiejszych czasach niewystarczające i konieczne jest odwołanie do niezmiennego ładu moralnego ustanowionego przez Boga.

A I G O L O E

Gdy Jezus narodził się w Betlejem.... Ewangelia Dzieciństwa z komentarzem teologicznobiblijnym i ikonograficznym, komentarz teologiczno-biblijny: ks. Antoni Paciorek, komentarz ikonograficzny: Urszula Małgorzata Mazurczak 2005, ss. 220, zł 27,00 ISBN 83-7363-314-6 Pięknie wydany album, przedstawiający Narodzenie i Dzieciństwo Jezusa. Tekstowi Ewangelii Dzieciństwa (w przekładzie autora) oraz jego objaśnieniu towarzyszy komentarz ikonograficzny. Publikacja zawiera arcydzieła malarstwa, oglądane w wielkich i małych muzeach, które wprowadzają nas w świat Biblii, który zresztą zawsze chciały przybliżać. Komentarz teologiczno-biblijny służy tu pełniejszemu rozumieniu i przeżywaniu prawdy o przyjściu Zbawiciela na świat. Ma ono formę raczej popularnego niż ściśle teologicznego wykładu.

T

Funkcja doświadczenia w teologii. Próba oceny teologiczno-metodologicznej i dyskusji we współczesnej literaturze niemieckiej, Krzysztof Kowalik SDB 2003, ss. 288, zł 18,00 ISBN 83-7363-044-9 Celem niniejszej rozprawy jest prześledzenie i podsumowanie najważniejszych wątków szerokiej dyskusji na temat miejsca i roli doświadczenia w refleksji teologicznej, która toczy się od dobrych trzydziestu lat w obszarze języka niemieckiego. Niezbędne będzie w związku z tym udzielenie odpowiedzi na kilka szczegółowych kwestii. Przede wszystkim interesować nas będzie, czy ta kompleksowa dyskusja znalazła odzwierciedlenie w próbach reinterpretacji teologii w aspekcie doświadczenia? Czy można mówić o jakimś sprecyzowaniu znaczenia pojęcia „doświadczenie”, zwłaszcza w specyficznym teologicznym jego rozumieniu? Czy konstatowany przez wielu kryzys teologii ma rzeczywiście swoje źródło w pomijaniu doświadczenia oraz czy sięgnięcie po tę kategorię faktycznie uzdrawiająco na nią wpływa? Czy w ramach teologicznych poszukiwań można mówić jedynie o kształtowaniu odpowiednich nowych zainteresowań ze strony teologów, czy też o faktycznym, istotnym wpływie na formułowane przez nich tezy? Postawiona diagnoza podkreśla w pierwszym rzędzie deficyt szeroko pojętego doświadczenia w teologii. (ze Wstępu)

Godność osoby ludzkiej podstawą praw człowieka, Franciszek Janusz Mazurek 2001, ss. 462, zł 28,00 ISBN 83-228-0804-6 Godność osoby ludzkiej jest jedna, natomiast jej uzasadnień jest wiele. Tylko te koncepcje filozoficzno-antropologiczne, w których uznaje się, że jest ona wartością wrodzoną i niezbywalną, absolutną, wartością wartości – obiektywną i uniwersalną – wyjaśniają prawidłowo, że jest ona źródłem wszystkich praw człowieka: wolnościowych, społecznych i solidarnościowych – z niej są one odczytane. W uzasadnieniach antropologii teologiczno-biblijnej wskazuje na wartość godności osoby ludzkiej znacznie wyżej. Stąd też w badaniach nad prawami osoby ludzkiej, kierując się obiektywizmem a nie jakąkolwiek ideologią, po prostu nie można ich pomijać. Prawa te posiadają takie same przymioty jak godność osoby ludzkiej. Są to prawa wrodzone (naturalne), uniwersalne, niezbywalne i nienaruszalne. Stanowią one integralną jedność i są niepodzielne, gdyż godność ludzka jest niepodzielna, uniwersalna, nieutracalna i nienaruszalna. (z Posłowia) Historia i teologia polskiej duchowości katolickiej. T. 1 (w. X-XVII), ks. Jerzy Misiurek 1994, ss. 422, zł 5,00 ISBN 83-228-0370-2 Historia i teologia polskiej duchowości katolickiej. T. 2 (w. XVIII-XIX), ks. Jerzy Misiurek 1998, ss. 412, zł 5,00 ISBN 83-228-0616-7

39

A T

E

O

L

O

G

I

Historia i teologia polskiej duchowości katolickiej. T. 3 (w. XX), ks. Jerzy Misiurek 2001, ss. 544, zł 10,00 ISBN 83-228-0968-9 ISBN dla całości: 83-228-0369-9 Historia Kościoła. Cz. I: Starożytność chrześcijańska, ks. Bolesław Kumor 2003, wyd. II zmienione, ss. 242, zł 25,00 ISBN 83-7363-009-0 Historia Kościoła. Cz. III: Złoty okres średniowiecza chrześcijańskiego, ks. Bolesław Kumor 2003, wyd. II zmienione, ss. 256, zł 25,00 ISBN 83-7363-048-1 Historia Kościoła. Cz. IV: Jesień kościelnego średniowiecza, ks. Bolesław Kumor 2008, wyd. II dodruk, ss. 252, zł 25,00 ISBN 978-83-7363-671-2 Historia Kościoła. Cz. VII: Czasy najnowsze 1815-1914, ks. Bolesław Kumor 2003, wyd. II zmienione, ss. 522, zł 36,00 ISBN 83-7363-052-X Historia Kościoła. Cz. VIII: Czasy współczesne 1914-1992, ks. Bolesław Kumor 2004, wyd. II zmienione, ss. 704, zł 42,00 ISBN 83-7363-182-8 ISBN dla t. I-VIII: 83-228-0881-X Historia Kościoła, rozumiana jako dzieje ludu Bożego, omawiana jest na tle dziejów całego chrześcijaństwa i świata. Autor podkreśla rolę Kościoła w rozwoju kultury i jego działalność misyjną w świecie. Mniej miejsca poświęca zagadnieniom politycznym. Do opracowania włączone zostały dzieje Kościoła w Polsce. Historia świadectwem czasów. Księga pamiątkowa w pięćdziesiątą rocznicę święceń kapłańskich ks. prof. dr. hab. Marka T. Zahajkiewicza, red. Włodzimierz Bielak, Stanisław Tylus SAC 2006, ss. 662, zł 75,00 (oprawa twarda) ISBN 83-7363-420-7 Homo consecratus, Antoni Jozafat Nowak OFM 2002, ss. 228, zł 22,00 ISBN 83-7363-086-4 Pozycja Homo consecratus (człowiek konsekrowany) nie jest opracowaniem monograficznym, lecz zbiorem artykułów, których treść dotyczy życia zakonnego. [...] Pozycja jest pomyślana przede wszystkim dla osób żyjących radami ewangelicznymi o zatwierdzonej duchowości zakonnej, bo z konsekracji chrzcielnej wcale nie wynika styl życia w dziewictwie, bez własności materialnej oraz w posłuszeństwie władzy zakonnej. Zapewne będzie ona również pomocna kapłanom, szczególnie tym, których interesuje tak modna i bardzo żywa teologia duchowości. Ufam, że odda również cenne usługi spowiednikom osób konsekrowanych, a być może nawet wychowawcom w szerokim tego słowa znaczeniu. (ze Słowa wstępnego)

40

A I G O L O T

Homo religiosus. Studium porównawczo-krytyczne, Antoni J. Nowak OFM 2003, ss. 220, zł 6,00 ISBN 83-7363-113-5 Komu jest ta praca dedykowana? Przede wszystkim kapłanom, aby przemawiając językiem eklezjalnym, nie używali terminów „religia” i „łaska wiary” zamiennie ani też nie utożsamiali Kościoła świętego z religią. Ufam, że przeprowadzone analizy przysłużą się katechetom. Nowy człowiek musi żyć w radości i wdzięczności za dar włączenia do Ciała Mistycznego Chrystusa. Należy być bardzo krytycznym wobec badań eksperymentalnych. Klucze badawcze są religiocentryczne, a przecież Kościół święty nie głosi religii, jest on z istoty swej chrystocentryczny. Nie wychowuje człowieka religijnie, lecz od dwóch tysięcy lat człowieka chrystoformizuje. (z Zakończenia)

E

Homo novus, red. o. Antoni J. Nowak OFM, Teresa Paszkowska 2002, ss. 410, zł 22,00 ISBN 83-228-0893-3 Człowiek myli się okrutnie, gdy oczekuje kogoś, kto wszystko uładzi, zarówno życie wewnętrzne, jak i zewnętrzne, nie ma bowiem innego Imienia danego ludziom, w którym jest zbawienie, jak tylko w imieniu Jezus. Tylko On jest Panem! On jest Ośrodkiem wszechświata i historii. Tak więc źródła stawania się nowym człowiekiem – „homo novus” – nie należy szukać w religiach, w ludzkich koncepcjach, lecz w historycznej i sakramentalnej obecności Chrystusa. (ze Słowa wstępnego)

„... i nie ma w żadnym innym zbawienia”. Wyjątkowy charakter chrześcijaństwa w teologii posoborowej, Ireneusz Sławomir Ledwoń OFM 2006, ss. 618, zł 25,00 ISBN 83-7363-399-5 Celem niniejszego opracowania jest wykazanie, że teologia fundamentalna może wnieść swój nie tylko istotny, ale wręcz decydujący wkład w dyskusję nad wyjątkowością chrześcijaństwa w jego relacji do religii pozachrześcijańskich, a także że współczesna teologia religii nie jest w stanie obronić tej wyjątkowości bez odwołania się do teologii fundamentalnej. Ponieważ niektóre pojawiające się w pracy zagadnienia czy pojęcia, funkcjonujące we współczesnej teologii fundamentalnej (na przykład objawienia czy genezy religii), mają istotne znaczenie dla teologii religii, konieczne będzie wyciągnięcie ostatecznych wniosków zarówno dla samej relacji chrześcijaństwa do religii, jak i dla znaczenia tychże religii w dziejach zbawienia. Daje to obraz inkluzywizmu nieco odmienny od powszechnie przyjmowanego, jakkolwiek uzasadnionego w sposób, jak się wydaje, dostateczny i przekonujący. Tego typu opracowanie nie istnieje ani w teologicznej literaturze polskiej, ani światowej. (ze Wstępu) Ideał życia kapłańskiego w świetle pism św. Grzegorza Wielkiego, ks. Stanisław Sojka 2003, ss. 228, zł 10,00 ISBN 83-7363-097-X Prezentowana książka, mimo iż przekazuje myśli żyjącego przed XIV wiekami człowieka, może być wspaniałą lekturą nie tylko dla wszystkich współczesnych duchownych, ale i wielu świeckich zainteresowanych kapłaństwem Chrystusowym. „Postać bowiem tego Papieża – jak pisze Jan Paweł II w liście apostolskim Plurimum significans, z okazji 1400-lecia wyniesienia Grzegorza na Stolicę Piotrową – w swoich aspektach ludzkich i kapłańskich wciąż budzi podziw, przyciąga naszą uwagę i jawi się, mimo zmienionego, aby nie powiedzieć nowego klimatu społeczno-kulturowego, jako niezwykle aktualne świadectwo ewangelicznej wierności, pobudzające naszą duszpasterską gorliwość i inwencję”. (z Wprowadzenia) Instaurare omnia in Christo. O zbawieniu, teologii, dialogu i nadziei. Profesorowi Wacławowi Hryniewiczowi OMI w 70. rocznicę urodzin. red. ks. Przemysław Kantyka 2006, ss. 642, zł 68,00 (oprawa twarda) ISBN 83-7363-415-0

41

A I G O L O E T

Instytut Historii Kościoła 1964-2004, Grażyna Karolewicz 2005, ss. 250, zł 25,00 ISBN 83-7363-261-1 Głównym celem niniejszej publikacji jest zaprezentowanie pracowników zaangażowanych przez 40-letni okres działalności Instytutu, bowiem powołanie instytucji i jej rozwój zależał od konkretnych ludzi. Ich inicjatywy, zainteresowania, zaangażowanie w dzieło zdecydowały o jej genezie, obliczu, stylu pracy i wzroście. Każdy z członków wnosił wkład swojej niepowtarzalnej osobowości i twórczości, co złożyło się na obraz całości. (z Wprowadzenia) Integralne kształcenie kaznodziei, red. ks. Włodzimierz Broński 2006, ss. 362, zł 23,00 ISBN 83-7363-343-X Książka jest zbiorem artykułów o kształceniu kandydatów do posługi kaznodziejskiej wobec wyzwań współczesności. Zawiera opracowania z zakresu dyscyplin przewidzianych przez nowe ratio studiorum dla wyższych seminariów duchownych w Polsce (filozofia, psychologia, socjologia religii, nauka społeczna Kościoła, retoryka i różne dziedziny teologii). Integrująca rola Słowa, Teresa Paszkowska 2000, ss. 312, zł 7,00 ISBN 83-228-0888-7 Praca analizująca fakt i tajemnicę Słowa, jego rolę w integracji człowieka z Bogiem, człowieka z człowiekiem oraz z własnym ,,ja”. Napisana pięknym językiem, stanowi przedsięwzięcie pionierskie pod względem kierunku badań. Istota chrześcijaństwa, Bruno Forte 2007, ss. 196, zł 30,00 (oprawa twarda) ISBN 978-83-7363-583-8 Istota chrześcijaństwa wpisuje się w szereg publikacji o tym samym tytule, które wyszły w poprzednich stuleciach spod pióra tak wybitnych myślicieli, jak: Feuerbach, Harnack i Guardini. Forte adresuje książkę do człowieka żyjącego w epoce postmodernizmu i pokazuje mu, że chrześcijaństwo nie jest zbiorem doktryn ani pięknych idei, lecz śladem Boga, który jest Miłością, a który wchodząc w dzieje ludzkie, nadał im sens i charakter pełni. Ludzki marsz ku przyszłości nie czeka pustka i nicość, lecz miłujący Bóg, który jest wspólnotą Trzech Osób oddanych sobie. Ja, Służebnica Pana (problemy – poszukiwania – perspektywy), Stanisław Celestyn Napiórkowski OFMConv 2009, ss. 450, zł 27,00 ISBN 978-83-7363-854-9 Drugi tom trylogii Służebnica Pana. W niniejszej publikacji autor zebrał swoje wypowiedzi rozsiane i zagubione w różnych mediach. Uporządkowane, dopowiedziane, zwieńczone indeksami, które znakomicie ułatwiają znalezienie poszukiwanych informacji. Podtytuł (problemy – poszukiwania – perspektywy) celniej niż tytuł charakteryzuje tę publikację. Wiele w nich mocowania się z różnymi problemami, nie tylko spod znaku Służebnicy. W niniejszym tomie wiele miejsca zajmuje problem odnowy mariologii oraz maryjności.

42

Jedna wiara – jedna Msza. Od Mszału Piusa V do Mszału Pawła VI, red. Czesław Krakowiak, Bogusław Migut 2009, ss. 218, zł 18,00 ISBN 978-83-7363-822-8 „W istocie Eucharystia jest w całym tego słowa znaczeniu «tajemnicą wiary», «streszczeniem i podsumowaniem całej naszej wiary». Wiara Kościoła jest istotowo wiarą eucharystyczną

A I G O L O E

Jezus i jego uczniowie. Model chrześcijańskiej formacji w Ewangelii według św. Marka, ks. Stanisław Haręzga 2007, wyd. II, ss. 462, zł 39,00 ISBN 978-83-7363-620-0 W świetle badań przeprowadzonych nad Ewangelią Marka możemy stwierdzić, że Jezusowa formacja pierwszych Jego uczniów stała się zawsze aktualnym i żywym modelem chrześcijańskiej formacji. Marek jako pierwszy zaproponował go wspólnocie Kościoła, by każdy, kto chce być w niej uczniem Chrystusa, mógł przejść podobne itinererium formacyjne z zachowaniem głównych ewangelicznych wymiarów formacji, zapewniających jej specyfikę, dynamizm i właściwy kierunek. Wyniki naszych badań mogą być pomocne w organizowaniu dziś chrześcijańskiej inicjacji oraz w odnowie i pogłębianiu trwającej już formacji na różnych poziomach i etapach życia kościelnego. Atutem Markowej propozycji jest jej historiozbawcze oparcie na Jezusowej formacji pierwszych uczniów, która mocą Jego Paschy w Duchu Świętym stała się formą i treścią przepowiadania Ewangelii w tym, co naprawdę znaczy „być uczniem” Chrystusa, czyli chrześcijaninem. Oznacza to, że jakakolwiek subiektywność w chrześcijańskiej formacji musi ustąpić obiektywnemu, natchnionemu modelowi formacji, opartemu na doświadczeniu wiary pierwszych uczniów Jezusa Chrystusa. (z Zakończenia)

T

i karmi się ona w szczególny sposób przy stole Eucharystii. Wiara i sakramenty to dwa uzupełniające się aspekty życia kościelnego. Wzbudzona przez głoszenie słowa Bożego, dzięki łasce wiara karmi się i wzrasta w spotkaniu ze zmartwychwstałym Panem, które realizuje się w sakramentach [...]. Dlatego też sakrament Ołtarza pozostaje zawsze w centrum życia Kościoła; «dzięki Eucharystii, Kościół odradza się ciągle na nowo!». Im żywsza jest wiara eucharystyczna w Ludzie Bożym, tym głębsze jest jego uczestnictwo w życiu kościelnym poprzez świadome przylgnięcie do misji, jaką Chrystus powierzył swoim uczniom. Świadczy o tym sama historia Kościoła. Każda wielka reforma wiąże się, w jakiś sposób, z odkryciem w wierze obecności eucharystycznej Pana wśród swego ludu” (Benedykt XVI, Posynodalna adhortacja apostolska Sacramentum caritatis, nr 6).

Jezus. Twórca i Spełniciel naszej wiary, Krzysztof Góźdź 2009, ss. 628, zł 54,00 (oprawa twarda) ISBN 978-83-7363-892-1 Jezus Chrystus dał nam nie tylko najdoskonalszą naukę o Bogu i o sensie ludzkiego życia, ale także samego Boga i tak stał się istotą naszej religii i naszej wiary. Stworzył chrześcijaństwo jako religię, która wyzwala nas z niedoskonałości, słabości i chaosu wszelkich innych religii. Stworzył religię najbardziej realną i zarazem najdoskonalszą z możliwych, gdyż w niej sam Bóg stał się człowiekiem, żeby go z sobą pojednać i wziąć go do swego życia osobowego. Tchnął w świat najwyższy z możliwych optymalizm i optymizm, wyrażający się w tym, że możemy stać się Jego umiłowanymi dziećmi, o ile tylko odpowiemy naszą miłością na Jego Miłość. Rozważanie różnych aspektów tych prawd daje najwyższą radość. Kapłaństwo kobiety – tak i nie, Antoni J. Nowak OFM 2000, wyd. I dodruk, ss. 66, zł 4,00 ISBN 83-228-0720-1 Publikacja poruszająca aktualne zagadnienie kapłaństwa kobiet w dobie coraz silniejszych tendencji do równouprawnienia kobiet i mężczyzn. Autor zarysowuje teologię feministyczną oraz wyjaśnia i uzasadnia oficjalne stanowisko Kościoła katolickiego. Kara śmierci przed trybunałem sumienia. Studium problematyki w niemieckiej literaturze teologicznej, ks. Konrad Glombik 2001, ss. 336, zł 14,00 ISBN 83-228-0803-8 Zamierzeniem autora rozprawy jest syntetyczne przedstawienie zasadniczych argumentów teologicznomoralnych, jakie w odniesieniu do kary śmierci zaprezentowali niemieccy teo-

43

A I G O L O E T

logowie katoliccy i protestanccy po II wojnie światowej. Należy zaznaczyć, że teologowie niemieccy poszukując odpowiedzi na pytanie o etyczność kary śmierci odwoływali się do prawników i filozofów. Wielu teologów uzależniało dopuszczalność kary śmierci od możliwości zabezpieczenia społeczeństwa przed przestępcami. Fakt zniesienia kary śmierci w Niemczech w 1949 r. wywołał dyskusje, w których brali udział teologowie. Była to okazja do zajęcia stanowiska wobec kary śmierci. Zakończenie II wojny światowej przyjęto zatem jako cenzurę ważnego etapu rozważań teologicznych nt. kary śmierci. (ze Wstępu) Katecheza a małe grupy szkolne i parafialne. Studium pastoralno-katechetyczne, Halina Wrońska CMW 2007, ss. 516, zł 40,00 ISBN 978-83-7363-626-2 Praca s. dr Haliny Wrońskiej jest od dawna oczekiwaną publikacją. Dotyczy ona problemu współzależności katechezy oraz grup parafialnych i szkolnych oraz wykorzystania bogatego, a dotychczas niedostatecznie docenianego potencjału wychowawczego i formacyjnego małych grup szkolnych i parafialnych w skuteczniejszym osiąganiu celów katechezy. Podjęty problem rozwiązany jest wielowymiarowo i interdyscyplinarnie. Praca jest cennym wkładem do badań katechetycznych; stanowi solidne opracowanie naukowe aktualnego i ważnego problemu katechetycznego. Rozprawa odpowiada na apel Komisji Wychowania Katolickiego Konferencji Episkopatu Polski, wzywającej wykładowców katechetyki do pogłębionej refleksji nad skutecznością dzisiejszej katechezy. Praca nie tylko zawiera taką refleksję, ale także podaje wnioski i wskazania pastoralne. (z recenzji) Katecheza osób z niepełnosprawnością intelektualną, ks. Andrzej Kiciński 2007, ss. 472, zł 34,00 ISBN 978-83-7363-641-5 Katecheza osób z niepełnosprawnością intelektualną opiera się przede wszystkim na Piśmie Świętym, które uczy, że każdy człowiek został stworzony „na obraz Boży (Rdz 1,27) i jest zdolny do poznania oraz miłowania swego Stwórcy (por. KDK 12). Termin „katecheza” pochodzi od greckiego czasownika katecheo: „wołać z góry”, ale również: „wywołać echo”. Katecheza osób z niepełnosprawnością intelektualną jest trudnym wyzwaniem wywołania echa słowa Bożego: „A Bóg widział, że wszystko, co uczynił, było bardzo dobre”(Rdz 1,31). Katechizmy katolickie w języku polskim od XVI do XVIII wieku, Jan Zbigniew Słowiński 2005, ss. 408, zł 16,00 ISBN 83-7363-224-7 Autor książki, mając już pewne doświadczenia w badaniach nad osiemnastowiecznymi katechizmami misyjnymi (Katechizacja i katechizmy misyjne w Polsce w XVIII wieku w świetle źródeł zachowanych w bibliotekach lubelskich, Lublin 1978, mps), podjął trud zaprezentowania wszystkich katechizmów katolickich w języku polskim, będących w użyciu w okresie od XVI do XVIII wieku. Udało mu się dotrzeć do 94 źródeł (w tym 11 rękopiśmiennych i 83 drukowanych), co jest pokaźną liczbą. Wśród nich znalazły się dzieła oryginalne i bardzo interesujące, m.in. katechizm w formie pieśni, katechizm dla konwertytów z islamu, katechizm dla konwertytów z judaizmu czy dwa katechizmy ilustrowane. Wartość książki polega przede wszystkim na całościowym i usystematyzowanym przedstawieniu źródeł. Ponadto możemy się w niej zetknąć z mało znanymi szerszemu gronu badaczy treściami i metodami wykładu katechizmów. Dodatkowym walorem jest jej interdyscyplinarny charakter, z jej wyników bowiem mogą korzystać zarówno historycy Kościoła, jak i poloniści, katecheci, bibliografowie czy historycy drukarstwa.

44

Katechumenat chrzcielny dorosłych w Kościele posoborowym, ks. Czesław Krakowiak 2003, ss. 470, zł 12,00 ISBN 83-7363-034-1

A I G O L O E

Kazania świętokrzyskie. Przepowiadanie w XIII wieku, Ryszard Skrzyniarz 2001, ss. 202 + 14 fot., zł 8,00 ISBN 83-228-0825-9 Zadaniem niniejszej pracy będzie spojrzenie na Kazania świętokrzyskie jako świadectwo kerygmy średniowiecznego Kościoła w Polsce. W poniższej rozprawie będzie mowa o teologii średniowiecznej, ale przede wszystkim o modelu nauczania i treściach, jakie przepowiadano. Kazania są utworem literackim o treści religijnej, dlatego też najważniejszym zadaniem niniejszej pracy będzie prześledzenie kerygmy zachowanych kazań oraz zawartych w nich kwestii teologicznych; do dziś brak jakichkolwiek opracowań na ten temat. Celem pracy będzie również wykazanie, czy zbiór świętokrzyski był na tle twórczości kaznodziejskiej średniowiecza oryginalny, czy był tylko powtórzeniem innych zbiorów. (ze Wstępu)

T

Jak człowiek dorosły staje się chrześcijaninem? Co to jest katechumenat chrzcielny? Jaka jest jego geneza i historia? Jaka jest teologia katechumenatu w świetle Vaticanum II i posoborowego nauczania Kościoła? Jaką rolę pełni katechumenat w procesie inicjacji chrześcijańskiej dorosłych? Jak przebiega przygotowanie dorosłych do sakramentów chrztu, bierzmowania i Eucharystii w czasie kolejnych etapów katechumenatu? Odpowiedzi na te pytania oraz szczegółowe omówienie liturgii i teologii sakramentów inicjacji chrześcijańskiej czytelnik znajdzie w tej książce. Autor analizował dokumenty Magisterium Kościoła oraz wykorzystał bogatą literaturę, w dużej mierze zagraniczną, dotyczącą historii, liturgii i teologii katechumenatu oraz sakramentów inicjacji chrześcijańskiej.

Kościół, ks. Czesław S. Bartnik 2009, ss. 420, zł 40,00 (oprawa twarda) ISBN 978-83-7363-846-4 Praca ma na celu ujęcie Kościoła pod kątem jego realnego związku z Jezusem Chrystusem, a więc przede wszystkim pod kątem jego „prawdziwości”. Stąd przedstawimy tutaj rozumienie Kościoła i jego genezę, podstawowe struktury oraz podstawy gnozeologii eklezjalnej. Bardzo wiele innych problemów jest pominiętych. Tutaj chodzić będzie o uchwycenie ogólnych zarysów Kościoła w jego relacji do osoby Jezusa Chrystusa. Praca ma odpowiedzieć na podstawowe pytania: czym jest Kościół chrześcijański, jaka jest jego geneza, jakie są jego istotne kształty i jaka jest jego samoświadomość? W rezultacie zechcemy ukazać, że Kościół katolicki jest Kościołem Jezusa Chrystusa. Przy tym ducha ekumenizmu będziemy wcielali w całość wykładu, bez wyodrębniania osobno zagadnień ekumenicznych. (z Przedmowy) Kościół i dialog. Materiały z sympozjum zorganizowanego z okazji 40. rocznicy promulgacji Lumen gentium i Unitas redintegratio, Lublin, 21-22 listopada 2004 roku, red. ks. Andrzej Czaja, Leonard Górka SVD, Violetta Kmiecik 2005, ss. 188, zł 13,00 ISBN 83-7363-290-5 Kościół misyjny według Jana Pawła II, ks. Robert Skrzypczak 2005, ss. 434, zł 18,00 ISBN 83-7363-318-9 Horyzonty i perspektywy dla misji poszerzają się, zwłaszcza że ich gwarantem jest Jezus Chrystus i Jego Duch o wiele bardziej niż my. Wiara Papieża w tym względzie jest imponująca, wręcz profetyczna. Wierzy on bowiem w „nową wiosnę” chrześcijaństwa i oczekuje na „świt nowej epoki misyjnej” promiennej i bogatej w owoce (RMis 92). Dlatego też zwraca się on z zapałem o „nowy impuls”, o „nowe zaangażowanie” (RMis 30), wyjaśniając, że „działalność misyjna stanowi jeszcze dziś największe wyzwanie dla Kościoła” (RMis 40). „Mam wrażenie, że nadszedł czas zaangażowania wszystkich sił kościelnych w nową ewangelizację i w misję wśród narodów” (RMis 3). W oczach Papieża jest to czas „nowego adwentu misyjnego” (RMis 86).

45

A I G O L O E T

Kościół obecny w świecie – posłany do świata.Teologiczno-społeczne aspekty posłannictwa w świecie po Soborze Watykańskim II, Jerzy Gocko SDB 2003, ss. 456, zł 10,00 ISBN 83-7363-107-0 Choć posłannictwo Kościoła ma przede wszystkim charakter nadprzyrodzony i zbawczy, bo taki charakter ma sam Kościół, to jednak owa religijna i nadprzyrodzona natura Kościoła oraz jego misja nie tylko nie oddzielają go od historii i rzeczy doczesnych, ale w nich właśnie Kościół się wciela i realizuje. Swoje ponaddoczesne i ponadczasowe cele Kościół realizuje w życiu ludzi, istniejących i działających w określonych społecznościach i wymiarach czasowych, na tle określonej rzeczywistości kulturowo-społecznej. To „wtórne” powołanie Kościoła jest zresztą tak ściśle związane z podstawowym, że jedno bez drugiego nie mogłoby być realizowane. Zachodzi bowiem między nimi swego rodzaju sprzężenie zwrotne: kształtując człowieka na wzór Chrystusa w jego życiu osobistym, Kościół wpływa na kształt życia społecznego, które wszakże jest tworzone przez ludzi. Czynienie zaś świata bardziej ludzkim ułatwia dzieło ewangelizacji. (z Zakończenia) Kościół w czasach Jana Pawła II, red. ks. Marian Rusecki, ks. Krzysztof Kaucha, ks. Jacenty Mastej 2005, ss. 514, zł 17,00 (oprawa twarda) ISBN 83-7363-298-0 Traktat będący próbą opisu współczesnego Kościoła i świata. Może on stanowić pomoc w studiowaniu eklezjologii i zgłębianiu nauczania Jana Pawła II. Dzięki Janowi Pawłowi II – wiernemu świadkowi Kościoła – można lepiej zrozumieć prawdę o Kościele, wyraźniej dostrzec jego wiarygodność, a także odczytać podstawowe zadania stojące przed nim na początku trzeciego tysiąclecia. Redaktorzy i autorzy pragną uwypuklić najważniejsze problemy i wyzwania, przed jakimi stanął Kościół w obecnych czasach. Kościół w kręgu rzeczywistości politycznej, Zygmunt Zieliński 2003, ss. 186, zł 5,00 ISBN 83-7363-062-7 Książka jest jednym z etapów wiodących ku syntezie dziejów kościelnych w Europie, a przynajmniej w jej obszarze środkowowschodnim. Publikację tę można uznać za swoistą prolegomenę do naszych dziejów najnowszych zarówno w wymiarze Kościoła, jak i społeczeństwa.

46

Ksiądz Rektor Antoni Słomkowski. Stulecie urodzin. Materiały z sympozjum KUL, 5 grudnia 2000 r., red. ks. Marek Chmielewski 2001, wyd. I dodruk, ss. 182 + 4 fot., zł 9,00 ISBN 83-228-0884-4 Ksiądz profesor Antoni Słomkowski był pierwszym powojennym rektorem KUL (19441952). Nazywany jest często jego drugim założycielem. Położył ogromne zasługi w powojennym reaktywowaniu uniwersytetu, uchronieniu go od przejęcia przez władzę komunistyczną, zorganizowaniu zaplecza naukowego i administracyjnego. Zakres jego działalności w obliczu istniejących trudności wydaje się wprost nieprawdopodobny. Ks. Słomkowski, jak wyznaje, żył ideą katolickiego uniwersytetu, zbyt żywo miał w pamięci przykłady św. Jana Vianneya i św. Jana Bosko, by mógł poddać się przeciwnościom. „Zdawałem sobie sprawę, że czysto po ludzku rzecz osądzając, robię właściwie nonsensy, ale przecież Bóg jest wszechmocny, dobry i mądry, i jest opieka Najświętszej Maryi Panny”. Komunistyczne organizacje po bezskutecznych, choć natarczywych próbach podporządkowania sobie rektora i przejęcia na KUL-u „rządu dusz”, doprowadziły do usunięcia ks. Słomkowskiego z urzędu rektorskiego, a następnie do procesu i trzyletniego więzienia (na Mokotowie i w Sztumie). Kardynał Franciszek Tomaszek mawiał: „Kto pracuje dla Kościoła, czyni dużo, kto się modli, czyni jeszcze więcej, ale kto cierpi, czyni najwięcej” Ksiądz A. Słomkowski pracował, modlił się i cierpiał, i dlatego uczynił KUL-owi niezwykle wiele.

Ksiądz Stefan Wyszyński student KUL w latach 1925-1929, Piotr Nitecki 2006, ss. 94, zł 17,00 ISBN 83-7363-322-7 Aby zrozumieć wyjątkowość Prymasa Tysiąclecia, trzeba więc sięgać do samych źródeł jego formacji, do wartości, które przyswajał w młodości, do ludzi, którzy mieli wpływ na jego osobowość i do pierwszych doświadczeń życia, które na zawsze w zasadniczym stopniu go ukształtowały. W tym procesie jego rozwoju okres studiów w Lublinie był w oczywisty sposób czasem wyjątkowym i niezwykle owocnym, co w pełni uzasadniało próbę podjęcia bardziej wnikliwego poznania owych czterech lat z życia młodego ks. Stefana Wyszyńskiego, tym bardziej, że problematyka ta nie została dotychczas szerzej opracowana, choć sam fakt jego studiów uwzględniają wszystkie opracowania biograficzne. (ze Wstępu)

A I G O L O E

Ksiądz Stanisław Witek – teolog moralista, Renata Wierna 2000, ss. 264, zł 5,00 ISBN 83-228-0631-0 Monografia poświęcona zmarłemu przed kilkunastu laty profesorowi teologii moralnej. Pierwsza część pracy ukazuje polską teologię moralną w okresie przed – i posoborowym. W następnych autorka przybliża postać ks. prof. Stanisława Witka oraz omawia obszernie i szczegółowo jego myśl teologicznomoralną. Zakończenie pracy ukazuje wkład Księdza Profesora w polską teologię posoborową.

T

Ksiądz Bronisław Dąbrowski, który spotkał ks. A. Słomkowskiego po wyjściu na wolność, tak go ocenił: „To był męczennik za sprawy KUL”. Poza pracą dydaktyczną na KUL-u wykłady prowadził w Gnieźnie, Ołtarzewie, Wrocławiu i Warszawie. Całość dorobku naukowego świadczy o tym, że ks. Słomkowski był jednym z czołowych teologów polskich po II wojnie światowej. Był inicjatorem powstania Prymasowskiego Instytutu Życia Wewnętrznego. Założył instytut świecki życia konsekrowanego, który po jego śmierci został oficjalnie zatwierdzony przez władzę kościelną pod nazwą Instytutu Chrystusa Króla i Maryi Matki Królowej. Sam ksiądz Słomkowski uważał, że to czego dokonał dla Kościoła i Polski w Lublinie, było najistotniejsze w jego życiu.

Lumen Christi tantum in ecclesia. Księga pamiątkowa w 70. rocznicę urodzin o. prof. dr. hab. Antoniego Jozafata Nowaka OFM, red. Teresa Paszkowska 2005, ss. 778, zł 41,00 (oprawa twarda) ISBN 83-7363-310-3 Marcin z Tours – zwyczajny święty, Piotr Plisiecki 2007, ss. 170, zł 26,00 ISBN 978-83-7363-660-6 Jaki był więc święty Marcin? Był kolejno uciekinierem przed wojskiem, nieudacznikiem, pechowcem, gorliwcem, często brakowało mu wyczucia i umiaru, był niepoprawnym poszukiwaczem (nawet wtedy, gdy już znalazł to, czego szukał), głosił Ewangelię może i pięknie, ale mało skutecznie, poddawał się emocjom, angażował się w całości i bez umiaru w różne przedsięwzięcia, zaniedbując jednocześnie inne, miewał słomiany zapał, robił sto rzeczy na raz (z wiadomym skutkiem) itd. A przecież jednocześnie był wspaniałym i gorliwym apostołem Bożej Miłości i orędownikiem Miłosierdzia, oddawał wszystko, co miał, bliźnim, zawsze im przebaczał, zawsze stawał po stronie pokrzywdzonych, był wyrozumiały, otwarty na innych, nie czynił selekcji bliźnich, lecz bez względu na konsekwencje „wybierał wszystkich”, nikomu nie bronił dostępu do Boga i Bożego Miłosierdzia, wobec tych, którymi się opiekował, był oddanym przewodnikiem, a nie tylko stojącym drogowskazem, żył dla innych, potrafił zrezygnować z własnych korzyści i honoru, by wspomóc wszystkich potrzebujących.

47

A I G O L O E T

Maryjność moralności chrześcijańskiej, ks. Tadeusz Zadykowicz 2009, ss. 286, zł 20,00 ISBN 978-83-7363-861-7 Nie można nie zauważyć, że u początku Kościoła-misji jest obecna Maryja. Jej obecność pełna wiary staje się punktem odniesienia dla wszystkich „posłanych”, by uczestniczyć w dziele zbawienia świata. Jej jedyny w swoim charakterze udział w zbawieniu stanowi także punkt odniesienia do wszystkich działań zmierzających do przezwyciężenia zła w różnych dziedzinach życia społecznego. Działania te zmierzają do oparcia tego życia na filarze miłości, przejawiającej się w służbie na rzecz prawdy, wolności i sprawiedliwości. Medjugorje: prawda czy fałsz? Identyfikacja domniemanych „objawień” z Medjugorje w świetle kryteriów teologiczno-psychologicznych, Dorota Rafalska 2003, ss. 358, zł 7,00 ISBN 83-7363-127-5 Badania D. Rafalskiej są bardzo sumiennie udokumentowane. Niemalże perfekcyjnie autorka korzysta z literatury chorwackiej, angielskiej, włoskiej, niemieckiej. Otrzymała grant Komitetu Badań Naukowych, co umożliwiło jej pobyt w Medjugorje oraz spotkanie z biskupem Mostaru Ratko Periciem, który udostępnił jej materiały dotyczące „objawień” z Medjugorje. Czytelnik z łatwością zauważy erudycję autorki, logiczność w wyciąganiu wniosków, metafizyczną odwagę w odkrywaniu prawdy i jej umiłowanie. Tylko umysł metafizyczno-teologiczny, daleki od założeń fenomenologicznych, mógł podjąć się tak wnikliwych badań. Metodologiczne problemy posoborowej teologii duchowości katolickiej, ks. Marek Chmielewski 2001, wyd. I dodruk, ss. 344, zł 11,00 ISBN 83-228-0716-3 Owocem przedstawionych w publikacji wyników badań nad metodologicznymi aspektami posoborowej teologii duchowości katolickiej jest ukazanie oryginalności i zarazem nowoczesności tej dyscypliny teologicznej, w pełni ustrukturalizowanej metodologicznie, choć stale poszukującej bardziej adekwatnych sposobów widzenia najintymniejszych relacji Bóg-człowiek w kontekście dynamicznie przeobrażającego się świata. Są one niezbędne, aby człowiek przełomu tysiącleci, a zwłaszcza chrześcijanin, nie dał się zwieść pseudoduchowościom, które wbrew deklaracjom nie prowadzą wcale do bezpośredniego doświadczenia Bóstwa, ale do doświadczenia depersonalizującej pustki własnej egzystencji. Natomiast posoborowa teologia duchowości, odnajdująca się twórczo pośród innych dyscyplin teologicznych i wraz z nimi, skutecznie pomaga człowiekowi końca XX wieku w przekraczaniu „progu nadziei” – nadziei na to, że trzecie tysiąclecie chrześcijaństwa zaowocuje niezwykłym bogactwem życia duchowego, prowadzącego ochrzczonych do pełni człowieczeństwa w Kościele Chrystusowym. (z Zakończenia)

48

Męka Pana naszego Jezusa Chrystusa według św. Mateusza (Album), Komentarz teologiczno-biblijny: ks. Antoni Paciorek Komentarz ikonograficzny: Aneta Kramiszewska 2007, ss. 192, zł 58,00 (oprawa twarda) ISBN 978-83-7363-545-6 Niniejsza publikacja jest przybliżeniem czytelnikowi wydarzeń dni Wielkiego Tygodnia. Jest to przybliżenie nie tyle od strony ówczesnego prawa rzymskiego albo żydowskiego, nie od strony medycznej, czy też tzw. realiów historycznych, ale nade wszystko z punktu widzenia Ewangelisty Mateusza, autora Pierwszej Ewangelii. A Mateusz – podobnie jak i inni Ewangeliści – opowiada o wydarzeniach pasyjnych nie jako skrupulatny ich sprawozdawca, nie jako biegły sądowy, ani nawet nie jako znawca żydowsko-rzymskich uwarunkowań. Ewangelista Mateusz głosi kazanie. Głosi głębokie, wielokrotnie medytowane, przejmujące kazanie o Męce i śmierci swego Mistrza i zbawiciela. Podążymy jego śladem. Pozostawimy na uboczu wiele zagadnień interesujących historyków, prawników, lekarzy – choć uważny i zaznajomiony z problematyką czytelnik zauważy, że niejeden raz będziemy tych kwestii dotykać. Przewodnikiem będzie

A I G O L O E

Mężczyzną i niewiastą stworzył ich. Odkupienie ciała a sakramentalność małżeństwa, Jan Paweł II, red. Tadeusz Styczeń SDS 2008, ss. 406, zł 40,00 ISBN 978-83-7363-652-1 Wprowadzenie wyrażenia oraz pojęcia „teologia ciała” było potrzebne, aby temat: „odkupienie ciała a sakramentalność małżeństwa” oprzeć na szerszej podstawie. Od razu bowiem należy zauważyć, iż wyrażenie „teologia ciała” jest równocześnie za szerokie w stosunku do zawartości przeprowadzonych rozważań. Rozważania te nie obejmują całego szeregu zagadnień, które przedmiotowo należą do teologii ciała (jak choćby na przykład zagadnienie cierpienia i śmierci – tak doniosłe w całym orędziu biblijnym). Należy to wyraźnie stwierdzić. Niemniej wyraźnie trzeba też stwierdzić, że rozważania na temat: „odkupienie ciała a sakramentalność małżeństwa” mogą się prawidłowo rozwijać, wychodząc z tego punktu, w którym światło objawienia dotyka rzeczywistości ciała ludzkiego (czyli na gruncie „teologii ciała”). Świadczą o tym między innymi słowa z Księgi Rodzaju: „będą dwoje jednym ciałem”, które źródłowo i tematycznie stoją u podstaw naszego tematu.

T

wyłącznie tekst Ewangelii. Ten tekst chcielibyśmy przybliżyć czytelnikowi. Jak żaden wywarł on ogromny wpływ na pobożność chrześcijańską. Świadczą o tym znane we wszystkich epokach nabożeństwa pasyjne, drogi krzyżowe, pasje muzyczne, nade wszystko zaś obrazy, obrazy, obrazy... W nich tak wiele autentycznej kultury europejskiej i ludzkiej, tak wiele genialnego talentu, nade wszystko tak wiele miłości do umęczonego Zbawiciela!

Miłosierdzie Boże a nowa ewangelizacja. Znaki czasu, Waldemar Seremak SAC 2001, ss. 400, zł 16,00 ISBN 83-228-0876-3 W pracy dokonania będzie analiza źródeł idei Miłosierdzia Bożego i nowej ewangelizacji pod kątem sposobu oraz konieczności przekazu i dokonania powszechnej recepcji prawdy o Miłosierdziu Bożym, praktyki idei Miłosierdzia Bożego, szerzonej w ramach nowej ewangelizacji, tzn. nastąpi ukazanie idei Miłosierdzia Bożego jako przedmiotu (treści) nowej ewangelizacji i pełnienia zarówno przez tę ideę, jak i ewangelizację roli środka zaradczego na zagrożenia człowieka i świata. Motywem zajęcia się tym zagadnieniem jest istnienie pilnej potrzeby przeciwstawienia się zagrożeniom człowieka i świata i potrzeby ukształtowania nowego świata oraz otwartość świata na ideę Miłosierdzia Bożego, a także – z jednej strony – decyzja Stolicy Apostolskiej, by nowa ewangelizacja odbyła się, a z drugiej, wola Boża, ujawniona św. Faustynie Kowalskiej, by prawda o Miłosierdziu Bożym, która uznana została przez Jana Pawła II za centralne zagadnienie orędzia mesjańskiego Jezusa Chrystusa, będące treścią ewangelizacji, była głoszona w świecie. (ze Wstępu) Miłość za miłość. Wiarygodność chrześcijaństwa według Battisty Mondina, ks. Cezary Krzysztof Kaucha 2000, ss. 444, zł 15,00 ISBN 83-228-0758-9 Jest to próba ukazania problemu wiarygodności chrześcijańskiego objawienia na podstawie poglądów mało znanego w Polsce włoskiego filozofa i teologa Battisty Mondina. Analizie poddano jego wizję chrześcijaństwa jako religii pochodzącej z nadprzyrodzonego objawienia BogaMiłości, religii, której istotą jest transcendentna agape. Misterium konsekracji osób w perspektywie duchowości Soboru Watykańskiego II, Teresa Paszkowska 2005, ss. 424, zł 16,00 ISBN 83-7363-248-4 Sobór Watykański II uznał i ogłosił, że „już od początku byli w Kościele zarówno mężczyźni, jak i niewiasty, którzy przez praktykę rad ewangelicznych”(PC 1) wiedli życie konsekrowane. W konstytucji dogmatycznej o Kościele Lumen gentium ta forma życia chrześcijańskiego

49

A I G O L O E T

50

znalazła godne miejsce wewnątrz wielkiej tajemnicy Kościoła. W okresie posoborowym jednak – paradoksalnie – życie zakonne (według terminologii tego okresu) przeżywało poważny kryzys związany z poczuciem zagubienia, błędnych interpretacji myśli soborowej dotyczącej „przystosowanej odnowy”. Ta podwójna perspektywa – (1) obiektywnie dowartościowująca rzeczywistość życia konsekrowanego doktryny soborowej; (2) subiektywnego – ze strony wielu instytutów i poszczególnych osób, zagubienia się w opracowaniach teoretycznych, jak i praktyce życia – stanowi tło badań podjętych w niniejszej rozprawie. (ze Wstępu) Motywy antyczne w pismach księdza biskupa Romana Andrzejewskiego, ks. Piotr Dykowski 2009, ss. 214, zł 19,00 ISBN 978-83-7363-893-8 Omówione w niniejszej pracy zagadnienie dowodzi, że ksiądz biskup Roman Andrzejewski w swojej twórczości bardzo często odwoływał się do starożytnych autorów zarówno klasycznych, jak i chrześcijańskich. Świadczy to nie tylko o jego wiedzy i erudycji, ale także o umiejętności przetransponowania wartości kultury antycznej, którą uważał za fundament kultury europejskiej, do wymogów czasów współczesnych. Przedstawiona obecność motywów antycznych w pismach biskupa Romana Andrzejewskiego z konieczności stanowi zaledwie część starożytnego dziedzictwa, które znalazło swe miejsce w jego publikacjach. (z Zakończenia) Mulieris dignitas. Promieniowanie kobiecości, red. Teresa Paszkowska 2009, ss. 384, zł 30,00 ISBN 978-83-7363-949-2 W 20-lecie listu Mulieris dignitatem, na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim, odbyła się 8 grudnia 2008 r. poświęcona mu sesja. Nadano jej tytuł, którego pierwsza część – Mulieris dignitas – odnosi się wprost do listu apostolskiego. Podtytuł refleksji – promieniowanie kobiecości – przywołuje inne poetyckie dzieło tego samego Autora – Promieniowanie ojcostwa (napisane kolejne 20 lat wcześniej); podejmuje myśl zawartą w adhortacji Christifideles laici, a wskazującą na to, że indywidualne apostolstwo należy przyjmować jako swoistą formę promieniowania Ewangelii (nr 28) i pilnie dbać, by było to „promieniowanie stałe [...] związane z konsekwentną zgodnością osobistego życia z wiarą, jak również [...] promieniowanie szczególnie wyraziste”. Niewątpliwie większość kobiet wpisuje się w tę właśnie formę świadectwa wiary – bardzo osobiste promieniowanie Ewangelią, którego wzór stanowi Niepokalana. Znacznie mniejszy procent kobiet podejmuje zaangażowania specyficzne, związane z oficjalną misją Kościoła, z jego powołaniem do krzewienia wiary, ale i to szczególne posłannictwo nie pozostało poza obszarem refleksji podjętej w ramach lubelskiej sesji. [...] Pierwsza część sesji – zachowująca kształt prelekcji – odnosiła się wprost do ideału kobiecej godności i powołania; podjęto refleksję nad „wysoką miarą” tożsamości i zaangażowania kobiet. [...] W drugiej części sesji nasze spojrzenie na kobietę przesunęło się od ideału – zawartego w tej promiennej antropologii opartej na eklezjalnym podłożu wiary – w stronę twardej rzeczywistości, w której współczesna kobieta realizuje swoje powołanie. Mam nadzieję, że ta sesja również miała charakter skutecznego antidotum wobec zdeformowanych wizji kobiecości. [...] W publikacji, oprócz tekstów zawierających treści prelekcji i dyskusji z obecnej sesji, znajdują się komentarze o charakterze antropologicznym i teologicznym, dotyczące wielu zagadnień obecnych w papieskim dokumencie Mulieris dignitatem. (z Wprowadzenia) Nadzieja chrześcijańska a nadzieje ludzkie, red. ks. Janusz Nagórny, ks. Marian Pokrywka 2003, ss. 254, zł 7,00 ISBN 83-7363-109-7 Uważni analitycy różnych dziedzin ludzkiego życia i ludzkiej aktywności w XX wieku (zwłaszcza w I jego połowie) od dawna wskazują na różne znamiona załamania się ludzkich nadziei i utraty sensu życia. Wielu z nich przestrzega przed naiwnym spojrzeniem w przyszłość. Jednakże

A O L O E

Nowy człowiek, Antoni Jozafat Nowak OFM 2004, ss. 156, zł 7,00 ISBN 83-7363-193-3 Nowy człowiek to przede wszystkim Chrystus. On objawia nie tylko tajemnicę Trójcy Przenajświętszej, ale również objawia człowiekowi człowieka. Dopiero z faktem Wcielenia Słowa rozpoczyna się prawdziwa antropologia, słuszna wiedza o człowieku, w Chrystusie bowiem odsłania się tajemnica naszego człowieczeństwa. Słowa Jana Pawła II, że nie można zrozumieć człowieka bez Chrystusa, są parafrazą myśli B. Pascala, który stwierdza, że zarówno Boga, jak i człowieka znamy tylko przez Chrystusa. Każdy, kto zawarł z Chrystusem przymierze, staje się nowym człowiekiem, nowym stworzeniem. (ze Wstępu)

T

„Nie potrzebują lekarza zdrowi...”. Hezychastyczna metoda uzdrawiania człowieka, Krzysztof Leśniewski 2006, ss. 434, zł 18,00 ISBN 83-7363-393-6 Książka traktuje o starożytnej metodzie terapeutycznej, która obecnie staje się coraz bardziej atrakcyjna zarówno dla pragnących pogłębienia życia duchowego chrześcijan, jak i w działalności psychoterapeutycznej. Hezychastyczna metoda uzdrawiania człowieka to nie tylko uprzywilejowana forma wschodniej duchowości monastycznej, ale rzeczywistość synergiczna, czyli taka, która zakłada aktywną współpracę człowieka z łaską Bożą. Dzięki temu cała osoba ludzka podlega duchowej terapii oraz wprowadzana jest w żywe doświadczenie Boga.

G

I

powierzchowny sposób podejścia do życia, w którym niemały udział mają współczesne środki komunikacji społecznej, sprawia, że wiele z tych przestróg nie jest przyjmowanych na serio. Świat woli fałszywych proroków”, niosących fałszywe pocieszenie i uspokojenie sumień, aniżeli tych, których przestrogi związane są tak wyraźnie z wymaganiami moralnymi.

O Jana Pawła II teologii ciała. Filozoficzno-teologiczne komentarze do „Mężczyzną i niewiastą stworzył ich”, red. Tadeusz Styczeń SDS, Cezary Ritter 2009, ss. 224, zł 28,00 ISBN 978-83-7363-789-4 Autorami komentarzy filozoficznych są: Tadeusz Styczeń SDS, Andrzej Szostek MIC, Mieczysław A. Krąpiec OP, teologicznych zaś: ks. Jerzy Bajda, bp Jan Szlaga, ks. Józef Kudasiewicz i Krzysztof Wons SDS. Zostały one dopełnione rozważaniami Renaty i Norberta Martinów, członków Papieskiej Rady Rodziny, oraz refleksją Wandy Półtawskiej, pionierki poradnictwa małżeńskiego i rodzinnego w Polsce. Obowiązek czci Boga na podstawie Psalmu 104, ks. Stanisław Sojka 2003, ss. 122, zł 13,00 ISBN 83-7363-033-3 Psalm 104 jest przez uczonych zaliczany do hymnów właściwych. Pod względem literackim należy do najpiękniejszych pieśni Psałterza. Uchodzi on za arcydzieło przewyższające swą głębią liryczną psalm 148 – starożytne „Te Deum”. Wyraża w nim autor niezwykłą cześć Jahwe jako Stwórcy. Jahwe jest tu pojmowany jako Władca całej natury, któremu należy się najwyższe uwielbienie. Autor psalmu 104 zatapia się w głębi myśli religijnej i ze szczerym uczuciem wnikliwego badacza kreśli przed naszymi oczami barwny obraz powoływania i podtrzymywania świata w istnieniu przez Boga. Refleksja nad tym, co uczynił Jahwe, wyzwala u psalmisty postawę uznawania nadrzędnych praw Boga, wśród których naczelne miejsce zajmuje obowiązek czci i chwały. (ze Wstępu) Obraz i funkcja faryzeuszy w dziele Łukaszowym (Łk-Dz). Studium literacko-teologiczne, Waldemar Rakocy CM 2000, ss. 288, zł 10,00 ISBN 83-228-0799-6

51

A I G O L O E T

Funkcja faryzeuszy zawiera w sobie dwa aspekty. Po pierwsze, znalazła potwierdzenie, i została umotywowana, sugestia niektórych autorów, że faryzeusze zapewniają ciągłość pomiędzy Izraelem a Kościołem. Adresaci wywodzą się najprawdopodobniej z kultury hellenistycznej, mający duży szacunek dla tradycji przodków, oczekiwali potwierdzenia, że ich bycie chrześcijanami, w sytuacji separacji miedzy żydowską synagogą a Kościołem i błędnych nauk opiera się na solidnym fundamencie tradycji przodków. Faryzeusze, przedstawieni przez autora jako najwierniejsi przedstawiciele żydowskiej religii, dostarczają (poprzez przyjęcie wiary w początkach chrześcijaństwa) pomostu między wiarą Izraela a Kościoła. Po drugie, studium odsłoniło również inny, istotny aspekt uwierzytelniającej chrześcijaństwo funkcji faryzeuszy. Wiara w zmartwychwstanie umarłych, która najbardziej charakteryzuje najwierniejszą ojcom tradycję faryzeuszy, zapewnia największą zbieżność między judaizmem czasów adresata a chrześcijaństwem. Autor nie poprzestaje na ukazaniu ciągłości z Izraelem w początkach Kościoła (przykłady życzliwości faryzeuszy). Pokazuje, że dzięki wspólnej wierze w zmartwychwstanie umarłych istnieje stała i ogromna bliskość. Wobec niewiary większości Żydów w Mesjasza i sytuacji separacji pozostaje ona najistotniejszym pomostem z chrześcijaństwem i gwarancją możliwości otwarcia się judaizmu na Dobra Nowinę. Najwybitniejszym przykładem faryzeusza, w którego dojściu do chrześcijaństwa kluczową rolę odegrała wiara w zmartwychwstanie, jest dla Łukasza Paweł. Adresaci zostają pouczeni (poprzez obraz faryzeuszy), że relacje z judaizmem ich czasów nie oznaczają odcięcia Kościoła od tradycji Izraela, nie oznaczają też definitywnego odcięcia Izraela od głoszonego przez Kościół zbawienia. (z Zakończenia ) Obraz Jahwe jako władcy choroby w Biblii Hebrajskiej na tle bóstw bliskowschodnich, Maciej Münnich 2004, ss. 410, zł 11,00 ISBN 83-7363-227-1 Najważniejsze cele pracy są następujące: należy ustalić, w jakich przypadkach choroby Jahwe jawi się jako jej władca, w jakich zaś nim nie jest. Następnie, jakie są jego cechy, gdy występuje w roli pana zdrowia i choroby? Czy jego obraz jest zbliżony do innych bóstw bliskowschodnich, które również mogły, wedle ówczesnych wierzeń, władać chorobami? Czy posługuje się w zsyłaniu schorzenia, bądź uzdrowienia jakimiś pomocnikami, a jeśli tak, to jakimi? Wreszcie, dlaczego Jahwe dotyka kogoś chorobą i dlaczego z niej uzdrawia? Również i w tym wypadku należy odpowiedzieć na pytanie, czy Jahwe kieruje się podobnymi motywami jak bóstwa starożytnego Bliskiego Wschodu. Odpowiedź na powyższe pytania powinna przedstawić nam szeroką panoramę wierzeń biblijnego Izraela dotyczących problemu zdrowia i choroby. Ponieważ jednak obraz ten nie jest statyczny, lecz zmienia się wraz z przekonaniami kolejnych pokoleń autorów biblijnych, w rzeczywistości otrzymany zbiór następujących po sobie, bądź przeplatających się religijnych pejzaży. Odpowiednio usystematyzowane ukażą nam one procesy, jakie zachodziły w interesującym nas aspekcie religii Izraela, co jest ostatecznym celem niniejszej pracy. (ze Wstępu) Od objawienia do wiary. Personalistyczna koncepcja aktu wiary chrześcijańskiej, ks. Jacenty Mastej 2001, ss. 284, zł 12,00 ISBN 83-228-0930-1 Objawienie i wiara są pojęciami korelatywnymi, które się wzajemnie implikują i dopełniają. Przyjęcie przez człowieka aktem wiary konkretnej nadprzyrodzonej rzeczywistości objawienia Bożego sprawia, że między człowiekiem a Bogiem rozpoczyna się zbawczy dialog. (ze Wstępu)

52

Odpowiedzialność moralna w kontekście ludzkiej wolności, ks. Wojciech Rzepa 2009, ss. 230, zł 22,00 ISBN 978-83-7363-894-5 Ojciec Święty Jan Paweł II już od początku swego pontyfikatu zwracał w swym nauczaniu szczególną uwagę na poszanowanie osoby ludzkiej, ze wszystkimi należnymi jej osobowej godności przymiotami. Wśród nich niejako na pierwsze miejsce tego przepowiadania wysuwa się zagadnienie

A I G O L O E

Opoka Kościoła Chrystusowego, red. ks. Stefan Szymik MSF, ks. Hubert Ordon SDS 2004, ss. 284, zł 6,00 ISBN 83-7363-181-X Z okazji jubileuszu 25-lecia pontyfikatu Ojca Świętego Jana Pawła II pracownicy Instytutu Nauk Biblijnych KUL podjęli cenną inicjatywę, jaką jest niniejsza publikacja. Jest ona przedstawieniem problematyki związanej z apostolskim urzędem św. Piotra. Jakkolwiek są oddzieleni przestrzenią prawie dwóch tysięcy lat, św. Piotr Apostoł i Jan Paweł II spełniają tę samą apostolską posługę dla dobra Kościoła. Część pierwsza to zbiór artykułów o profilu egzegetyczno-teologicznym, których autorzy omawiają postać św. Piotra i jego funkcję w gronie dwunastu. Część druga ma charakter biblijnopastoralny i została poświęcona wybranym zagadnieniom z nauczania Jana Pawła II, szczególnie biblijnym aspektom papieskich wypowiedzi.

T

wolności. [...] Jest to zagadnienie specyficzne dla nauczana Jana Pawła II. O ile większość analityków życia społecznego wciąż mówi o możliwościach nadużywania wolności lub formach zniewolenia człowieka, o tyle papież dodaje, że współcześnie istnieje możliwość zafałszowania samej wizji, koncepcji wolności, która musi pociągać za sobą zniekształconą formę jej realizacji. Systematyzacja form zafałszowanej wolności jest niezmiernie trudna, ale ks. Rzepa przedstawił nam pewną propozycję. Równie odważne było zaprezentowanie i poddanie analizie różnych form ucieczki od odpowiedzialności. Jest to zagadnienie wciąż nowe i jego systematyzacja wymaga zupełnej samodzielności. Wyjątkowym novum tej pozycji jest wskazanie na potrzebę wychowania do odpowiedzialności. Co prawda wielu pedagogów mówi o potrzebie wychowania do ogólnie pojętej odpowiedzialności, tu jednak Autor wskazał – na podstawie nauczania Jana Pawła II – drogi wychowania do odpowiedzialności moralnej. Ważny jest ów aksjologiczny aspekt wychowania do odpowiedzialności. To właśnie odkrycie wartości, które układają się następnie w hierarchię wartości, pozwala nadać sens i cel życiu. Przyjęcie opcji fundamentalnej na podstawie akceptacji systemu wartości kształtuje następnie styl życia. Równie cenne w niniejszej książce jest odniesienie odpowiedzialności do powołania chrześcijańskiego i dość wszechstronne opracowanie tej relacji. Odkrycie najwyższych wartości i porządku wartości w Chrystusie sprawia, że odpowiedzialność wyraża się w odpowiedzi na Boże powołanie. (Ks. Krzysztof Jeżyna, z Przedmowy)

Osoba – uczestnictwo – wspólnota. Refleksje nad nauczaniem społecznym Jana Pawła II, ks. Marian Pokrywka 2000, ss. 196, zł 15,00 ISBN 83-228-0766-X Publikacja stanowi próbę syntetycznego ujęcia nauczania Jana Pawła II na temat uczestnictwa w życiu społecznym. Autor przedstawia filozoficzną i teologiczną myśl Jana Pawła II, dotyczącą życia wspólnotowego człowieka. Ukazuje także złożoną sytuację, w której żyje i działa współcześnie człowiek. Kategoria uczestnictwa jawi się jako podstawa życia wspólnotowego. Osoba – unikat w kosmosie, Antoni Jozafat Nowak OFM 2007, wyd. II, ss. 118, zł 17,00 ISBN 978-83-7363-610-1 Gdy popatrzymy na wszechświat, odczuwamy potworną małość, jeżeli jednak popatrzymy do naszej świadomości oraz sumienia, odczuwamy, że przerastamy wszechświat. Ten kosmos przepotężny nic nie wie o swojej wielkości, o swoim istnieniu, a ja znam jego wielkość i jestem świadom swego istnienia. (ze Słowa wstępnego) Osoba konsekrowana, Antoni Jozafat Nowak OFM 2006, ss. 628, zł 27,00 ISBN 83-7363-423-1 Nowa, jednotomowa edycja monograficznego opracowania ślubów zakonnych: ślubu ubóstwa, ślubu posłuszeństwa i ślubu czystości.

53

A I G O L O E T

Osobowość sakramentalna, Antoni J. Nowak OFM 2000, ss. 132, zł 5,00 ISBN 83-228-0453-9 Praca z pogranicza teologii i psychologii. Autor proponuje i definiuje pojęcie ,,osobowość sakramentalna”. Pokazuje, w jaki sposób taka osobowość realizuje w życiu ,,rady ewangeliczne”. Ośrodek Archiwów, Bibliotek i Muzeów Kościelnych KUL 1956-2006, Maria Dębowska 2006, ss. 228, zł 8,00 ISBN 83-7363-404-5 Państwo pomocnicze. Nauczanie Jana Pawła II, ks. Wiesław Łużyński 2001, ss. 302, zł 14,00 ISBN 83-228-0836-4 Problem badawczy niniejszej rozprawy można sformułować następująco: na czym polega państwo pomocnicze w nauczaniu Jana Pawła II, a zwłaszcza jaka jest jego geneza, istota i cel, jaką rolę odgrywa w nim zasada pomocniczości, jak kształtują się jego funkcje, czyli zespoły zadań w podstawowych dziedzinach życia społecznego. Dodatkowo postawiono pytania o ustrój polityczny tego typu państwa oraz o jego relacje do religii i Kościoła. (ze Wstępu) Papieże wobec problemów teologicznych XIX wieku, Michał Chaberek OP 2009, ss. 270, zł 20,00 ISBN 978-83-7363-850-1 Przedmiotem tego opracowania jest okres XIX wieku. Jest to czas ciekawy, a zarazem mało znany polskiemu czytelnikowi. Czas zupełnie innej świadomości Kościoła niż nam współczesna, a przecież czas uczenia się i dojrzewania wielkich idei i wielkich przemian. Pamięć większości współczesnych katolików sięga najdalej do Soboru Watykańskiego II. Nie da się jednak zrozumieć znaczenia tego przełomowego wydarzenia w dziejach Kościoła bez znajomości problemów i wyzwań, jakim podlegał on od czasów Wielkiej Rewolucji Francuskiej. Można zaryzykować tezę, że to dopiero Vaticanum II dokonało pojednania Kościoła ze światem, o czym marzyli hierarchowie XIX i pierwszej połowy XX wieku. Nowożytność doprowadziła do sekularyzacji większości obszarów społecznych i kulturowych. Również samej teologii katolickiej postawiła szereg wyzwań intelektualnych, z którymi Kościół długo się zmagał. Jak się wydaje, to właśnie w XIX wieku zmagania te przybrały najbardziej dramatyczną postać. Parapsychologia, Antoni Jozafat Nowak OFM 2007, ss. 226, zł 22,00 ISBN 978-83-7363-456-5 Niniejsza pozycja składa się z trzech części: „Życie duchowo-psychiczne”, „Fenomeny parapsychologiczne” oraz „Z pogranicza parapsychologii”. Choć nie ma charakteru podręcznika, może być za niego uważana. Porusza niezwykle ciekawe tematy, takie jak: telepatia, hipnoza, stygmaty, okultyzm, spirytyzm etc.

54

Pascha Jezusa odpowiedzią Boga na grzech świata. Eschatologiczna ofiara ekspiacji i Nowego Przymierza, ks. Henryk Witczyk 2003, ss. 452, zł 20,00 ISBN 83-7363-014-7 Monografia stanowi twórcze opracowanie zawsze żywo dyskutowanego zagadnienia ludzkiego cierpienia i śmierci w świetle Paschy – męki, śmierci i zmartwychwstania Jezusa Chrystusa. Wydarzenia paschalne są sercem chrześcijaństwa, ale w każdej epoce pojawia się problem, jak je rozumieć. Autor podejmuje próbę odpowiedzi na fundamentalne pytania: jak swoją Paschę rozumiał Chrystus? Jak ją pojmowali Apostołowie i pierwsi chrześcijanie w kontekście wydarzeń i proroctw Starego Testamentu? Jakie znaczenie ma ofiara Jezusa dla człowieka? Czy cierpienie jest ofiarą? Odpowiedź autor znajduje w Biblii: cierpienie człowieka jest ofiarą,

A I G O L O

Polska teologia nadziei w okresie posoborowym, ks. Waldemar Olech 2009, ss. 312, zł 28,00 ISBN 978-83-7363-911-9 W ramach merytorycznej prezentacji istoty nadziei i wskazania jej źródeł autor ukazuje etyczną i teologiczną koncepcję nadziei. Bardzo ciekawie ukazana etyczna strona nadziei jest nowatorskim i całościowym ujęciem tej kwestii, zrealizowanym z mistrzowską precyzją i konsekwencją. Autor wykazał umiejętność syntetycznego myślenia, które potrafi konstruować zwarty schemat oparty na wnikliwej analizie poszczególnych aspektów zagadnienia. Prezentacja teologicznej formy nadziei obejmuje ukazanie historycznego kontekstu rozwoju tego typu refleksji, wskazuje na źródła biblijne oraz odwołuje się do tajemnicy Trójcy Świętej. Obok teoretycznego rozważania nie brakuje tam odniesienia do życia i zaproponowania konkretnych zachowań praktycznych oraz kryteriów oceny postawy nadziei. (o. prof. Andrzej Derdziuk, z Wprowadzenia)

E

Personalizm polski, red. ks. Marian Rusecki 2008, ss. 480, zł 38,00 (oprawa twarda) ISBN 978-83-7363-771-9 Do współredagowania tej pracy Komitet Nauk Teologicznych PAN i współorganizatorzy sympozjum Personalizm polski, a mianowicie Stowarzyszenie Teologów Fundamentalnych w Polsce oraz Lubelskie Towarzystwo Naukowe, zaprosiły najwybitniejszych znawców tej problematyki, bezwzględnie uznane autorytety reprezentujące różne dyscypliny naukowe i dziedziny kultury (wystarczy przejrzeć listę autorów poszczególnych opracowań), a więc historyków, filozofów, teologów, literaturoznawców, poetów, artystów. (z Wprowadzenia)

T

w której dokonuje się przeistoczenie grzesznika w sprawiedliwego. Książka pozwala odkryć głębię chrześcijańskiej egzystencji i wzywa do odważnego – na wzór Abrahama i Jezusa – zaufania Bogu w godzinie cierpienia i śmierci.

Posługa charytatywna Kościoła w Polsce, ks. Wiesław Przygoda 2004, ss. 524, zł 17,00 ISBN 83-7363-165-8 Książka zawiera kompendium wiedzy na temat posługi charytatywnej Kościoła. Autor przedstawił posługę charytatywną w nauczaniu Kościoła współczesnego, a poprzez badania przeprowadzone na próbie celowej proboszczów i katolików świeckich ukazał aktualny stan realizacji tej posługi w Kościele w Polsce. Szczególnie cenne są refleksje dotyczące kierunków odnowy działalności charytatywnej Kościoła w przyszłości. Przeprowadzone analizy osadzone są w posoborowej eklezjologii oraz w realiach Kościoła w Polsce. Książka zaadresowana jest do teologów i badaczy rzeczywistości społecznej w Polsce, do studentów i działaczy charytatywnych, do duszpasterzy i aktywnych katolików świeckich. Prorocy Europy Środkowo-Wschodniej XX wieku, red. Stanisław Celestyn Napiórkowski OFMConv 2009, ss. 1070, zł 50,00 (oprawa twarda) ISBN 978-83-7363-934-8 Nie byłoby tej książki, gdyby nie było słowiańskiego Papieża. Nam, teologom Europy Środkowej, Południowej i Wschodniej, Jan Paweł II kładł na serce, byśmy byli mądrzejsi o historię, która przez kilkadziesiąt strasznych lat usiłowała nas zmiażdżyć. Przykazywał, byśmy uprawiając teologię, nie zapominali o naszych Ojczyznach i o wszystkim, co ich dzieci wycierpiały dla Chrystusa i sumienia. Mamy powracać pamięcią do większych i mniejszych proroków tego regionu Europy, którzy świadczyli o naszym Zbawicielu, dla Niego cierpieli, a nawet oddawali życie, dając nam zobowiązujący przykład. Nasza książka jest wołaniem, by pozostali pośród nas, chociaż odeszli. By żyło pośród nas ich bezcenne, opłacone – jakżeż często – szykanami, wyrokami, tiurmami... wołanie o człowieka i za człowiekiem. Uprawiając teologię, czytamy pilnie Biblię, wsłuchujemy się w jej komentowanie przez wiarę Kościoła starożytności, średniowiecza i młodszych wieków... Jan Paweł II przy-

55

A I G O L O E T

pomniał nam, byśmy brali pod uwagę także nasze i naszych ojców doświadczenia... One mają mieszkać, żyć i owocować także w uprawianej przez nas teologii. Dlatego w naszej książce tyle mówimy o bliskich nam a heroicznych świadkach Ewangelii. Nazywamy ich w sposób nieco zaskakujący, większymi i mniejszymi prorokami”. Zasłużyli sobie na to. Swoimi decyzjami za Prawdą i Dobrem interpretowali dane im znaki czasu. Niekiedy także słowem odsłaniali Boży zamysł w historycznych wydarzeniach i wskazywali Boży apel o takie a nie inne zaangażowanie.(ks. prof. Stanisław Celestyn Napiórkowski OFMConv) Przekaż mojemu ludowi co mówi Bóg, red. Karol Klauza, Michał Wyrostkiewicz 2007, ss. 324, zł 20,00 ISBN 978-83-7363-586-9 Niniejsza książka o przepowiadaniu jest skierowana do wszystkich, którzy pracują na polu ewangelizacyjnym. Dla nich może się ona okazać narzędziem przyczyniającym się do rozbudowania lub usprawnienia warsztatu pracy albo skorygowania ewentualnych dotychczasowych błędów lub „niedociągnięć”. Zaproponowane tu rozwiązania i sugestie mogą być pomocne zarówno w pracy księdza duszpasterza, kaznodziei i katechety, jak i świeckiego nauczyciela religii albo moderatora wspólnoty mającej na celu głoszenie Ewangelii. [...] Nie ma to jednak brzmieć jako zniechęcenie do lektury potencjalnych czytelników spoza „branży” katechetycznej i duszpasterskiej. Ze względu bowiem na fakt, że „przekazywanie wiary jest ukazywaniem, głoszeniem i pogłębianiem powołania chrześcijańskiego, które Bóg kieruje do każdego człowieka, ukazując mu tajemnicę zbawienia, a równocześnie miejsce, które powinien zająć wobec niej, jako przybrany syn w Synu” (DPŻK 45), kwestia „mówienia o wierze” i sprawach z nią związanych powinna być bliska każdej osobie wierzącej w Chrystusa, która chce dobrze wypełnić zadanie, jakie On przed nią postawił. Stąd też książka o przepowiadaniu jest ostatecznie książką dla wszystkich chrześcijan. (fragment artykułu otwierającego książkę autorstwa dra Michała Wyrostkiewicza) Przekroczyć próg nadziei. Jan Paweł II odpowiada na pytania Vittoria Messoriego, Jan Paweł II 2005, wyd. III, ss. 184, zł 12,00 (oprawa miękka), zł 20,00 (oprawa twarda) ISBN 83-7363-253-0 Powiedział mi pewien wybitny teolog, jedna z bardzo niewielu osób, które miały możność przejrzeć ten tekst jeszcze w rękopisie: „Ta książka to objawienie – bezpośrednie, wolne od schematów i filtrów – religijnego oraz intelektualnego świata Jana Pawła II, a tym samym także klucz do odczytania i interpretacji całego jego nauczania”. Ten sam teolog nie wahał się nawet stwierdzić, że „nie tylko współcześni komentatorzy, ale także przyszli historycy nie będą mogli zrozumieć pierwszego polskiego pontyfikatu, jeśli nie przeczytają tych stronic. Zapisane w porywie natchnienia, świadczące o czymś, co ktoś lękliwy mógłby uznać za przejaw «porywczości» czy może wielkodusznej «nieroztropności», ukazują nam w sposób niezwykle wyrazisty nie tylko umysł, ale także serce człowieka, któremu zawdzięczamy tyle encyklik, listów apostolskich, przemówień. Wszystko znajduje tutaj swoje korzenie: jest to zatem dokument dla dnia dzisiejszego, ale także dla historii”. (Vittorio Messori) Psychologia eklezjalna, Antoni Jozafat Nowak OFM 2005, ss. 186, zł 20,00 ISBN 83-7363-313-8 Autor pragnie wyjść naprzeciw wezwaniom Soboru Watykańskiego II i wskazać na psychologię, która w swoich badaniach byłaby adekwatna do sakramentalnej formacji człowieka, do uchrystusowienia człowieka. Kościół Święty nie jest religią, nie ma czegoś takiego jak religia Kościoła. Kościół Święty nie jest religiocentryczny, nie integruje człowieka w sobie, lecz każdego ochrzczonego na miarę łaski i zdolność chrystoformizuje. Teksty są z reguły religiocentryczne, psychologia eklezjalna zwróci uwagę, że nowy człowiek jest chrystocentryczny. (ze Wstępu)

56

A I G O L O E

Rozwój życia duchowego i afektywność. Studium na podstawie pism św. Franciszka Salezego, Stanisław T. Zarzycki SAC 2008, ss. 656, zł 38,00 ISBN 978-83-7363-692-7 Czy Salezy dokonuje zróżnicowania życia duchowego w zależności od stanów Kościoła i odmiennych dróg jego rozwoju? W jakim stopniu rozwój duchowy, o którym pisze Święty, uwzględnia siły natury, ich żywiołowość i włącza je w pełne duchowe urzeczywistnienie się człowieka? Co znaczy, że „caritas jest doskonałością miłości” naturalnej i w jakiej relacji winny pozostawać ze sobą te kategorie miłości? Jaką rolę w rozwoju duchowym chrześcijanina pełni jego afektywność? Dzisiaj w sensie ogólnym rozumiemy przez nią całość poruszeń zachodzących w psychice człowieka od reakcji na najbardziej proste bodźce po oddziaływanie na nią boskiego przedmiotu. Czy zawsze jej udział jest pozytywny, stymulujący ten rozwój, czy też może ona wpływać na niego negatywnie? Jaką rolę odgrywa ona w procesie rozwoju i w poszczególnych jego fazach? W jaki sposób, według Salezego, dochodzi do integracji życia afektywnego z życiem duchowym? Jakiego rodzaju ascezę poleca Święty i jak pojmuje szczyty życia duchowego, życia mistycznego? (ze Wstępu)

T

Rachunek sumienia z Biblią, Hugolin Langkammer OFM 2007, ss. 260, zł 20,00 ISBN 978-83-7363-576-0 Pismo Święte nie przestaje być zasadniczym źródłem rozpoznania dobra i zła. Jako Słowo Boże ma absolutną i trwałą wartość moralną. Stąd w sprawach sumienia trzeba koniecznie tam sięgnąć po informację, radę i natchnienie. Dlatego Rachunek sumienia z Biblią ma pomóc w odczytaniu naszego postępowania także dzisiaj, gdyż Bóg przemawia do naszych sumień przez Ducha Świętego – Sprawcę (auctor) spisanego Słowa Bożego, ale także Sprawcę doprowadzenia do napisania Biblii.

Różnić się w zgodzie. Księga pamiątkowa dedykowana księdzu profesorowi Leonardowi Górce SVD z okazji 40-lecia pracy naukowo-dydaktycznej (Pieniężno-Lublin 1969-2008), red. Sławomir Pawłowski SAC 2008, ss. 392, zł 49,00 (oprawa twarda) ISBN 978-83-7363-770-2 Ruch Światło-Życie w trosce o rodzinę, red. Wioletta Szymczak 2009, ss. 310, zł 25,00 ISBN 978-83-7363-905-8 Scio cui credidi. Księga pamiątkowa ku czci Księdza Profesora Mariana Ruseckiego w 65. rocznicę urodzin, red. Ireneusz Sławomir Ledwoń OFM, ks. Krzysztof Kaucha, ks. Zbigniew Krzyszowski, ks. Jacenty Mastej, Andrzej Pietrzak SVD 2007, ss. 1326, zł 85,00 (oprawa twarda) ISBN 978-83-7363-597-5 Sens i wartość sakramentu małżeństwa, red. ks. Andrzej Czaja, Małgorzata Wyżlic 2008, ss. 208, zł 18,00 ISBN 978-83-7363-675-0 Z okazji 25. rocznicy ogłoszenia adhortacji Jana Pawła II Familiaris consortio w Katolickim Uniwersytecie Lubelskim miała miejsce konferencja naukowa: Sens i wartość sakramentu małżeństwa. Organizatorom, czyli pracownikom Katedry Teologii Rodziny Instytutu Nauk o Rodzinie KUL, zależało na pokazaniu, w jaki sposób sakrament małżeństwa jest źródłem zaistnienia zupełnie jednorazowej komunii małżonków przez zanurzenie ich oblubieńczej miłości w doskonałej miłości Boga, większej niż śmierć, i jak tak ukonstytuowana bosko-ludzka rzeczywistość chrześcijańskiego małżeństwa niesie ze sobą bogactwo treści i potencjał możliwości.

57

A I G O L O E T

Przekazywana do rąk Państwa pozycja stanowi pokłosie tej konferencji. Zawiera materiały, które udało się wypracować, prosząc znawców problematyki o wypowiedzi na wskazany aspekt zagadnienia, a przedstawicieli kościelnych wspólnot o podzielenie się własnymi doświadczeniami wzrostu w miłości przy zaangażowaniu się w życie i działalność kościelnych wspólnot. ( z Wprowadzenia) Servo veritatis. Materiały Międzynarodowej Konferencji dla uczczenia 25-lecia pontyfikatu Jego Świątobliwości Jana Pawła II, Uniwersytet Jagielloński, 9-11 października 2003 r., red. ks. Stefan Koperek CR, Stanisław Szczur 2003, ss. 920, zł 15,00 ISBN 83-89017-59-8 Seweryn Rosik teolog moralista, Joanna Wójcik 2005, ss. 356, zł 8,00 ISBN 83-7363-289-1 Biografia naukowa Księdza Profesora Seweryna Rosika w sposób syntetyczny, a zarazem wyrazisty ukazuje jego wkład w teologię moralną na tle posoborowej odnowy tej dyscypliny. Autorka dobrze ukazała wyzwania, jakie przed tą dyscypliną postawił Sobór Watykański II i posoborowe aggiornamento Kościoła oraz zachodzące w świecie współczesnym zmiany społeczno-kulturowe. Oddaje to znakomicie podejście badawcze omawianego teologa, wrażliwego zarówno na wezwania, które wypływały z nauczania Kościoła, jak i na wyzwania, które płynęły od świata. Stawiając sobie za cel ukazanie wkładu Profesora Rosika w posoborową odnowę teologii moralnej w Polsce, Pani Joanna Wójcik nie ograniczyła się jedynie do prezentacji jego merytorycznych osiągnięć, do przedstawienia wszystkich istotnych tematów z zakresu teologii moralnej ogólnej i szczegółowej, które podejmował Profesor, ale wskazała najważniejsze rysy nowego, posoborowego podejścia do tej dyscypliny. Przy czym ukazanie, że koncepcja teologii moralnej w ujęciu Rosika wskazuje bardzo wyraźnie na personalistyczne i chrystocentryczne podejście do moralności chrześcijańskiej oraz na jej charakter wspólnotowy – tak eklezjalny, jak i społeczny – znajduje szczegółowe uzasadnienie w omówieniach publikacji naukowych Profesora. (ks. prof. Janusz Nagórny, z Wprowadzenia) Sigla. Zbiór skrótów instytutów życia konsekrowanego, stowarzyszeń życia apostolskiego oraz instytucji z nimi związanych, ks. Mirosław Daniluk SCJ 2002, ss. 258, zł 7,00 ISBN 83-7363-006-6 Książka umożliwia identyfikację przynależności poszczególnych osób do zakonów, zgromadzeń zakonnych i instytutów świeckich. Czytelnik znajdzie tu również podstawowe informacje dotyczące tych wspólnot (data i miejsce założenia, imię i nazwisko założyciela itp.).

58

Siostry zakonne w obozach pracy w PRL w latach 1954-1956, Agata Mirek 2009, ss. 736, zł 60,00 (oprawa twarda) ISBN 978-83-7363-794-8 Problematyka obozów pracy w PRL to jeszcze mało znany fragment dziejów najnowszych. Do czasu transformacji ustrojowej w 1989 r. podlegała ona ograniczeniom cenzury i zaliczana była do tematów tabu. Podejmując próbę przedstawienia jednej z najmniej znanych kart z najnowszej historii żeńskich wspólnot zakonnych w Polsce, jaką było przetrzymywanie ponad tysiąca sióstr zakonnych w obozach pracy przymusowej w latach 1954-1956, szukano odpowiedzi na pytanie: dlaczego zakonnice na Ziemiach Zachodnich, prowadzące głównie działalność opiekuńczo-wychowawczą i dobroczynną, stały się obiektem bezprecedensowego aktu terroru, jakim były wysiedlenia? [...] Prezentowana publikacja to próba ukazania polityki i działań władz komunistycznych, które poprzez ograniczenie pola działalności wspólnot zakonnych dążyły do stopniowego wyeliminowania sióstr zakonnych z życia społecznego, co w dalszej perspektywie miało doprowadzić do likwidacji zakonów w Polsce. (ze Wstępu)

Stary Testament a religie, red. Ireneusz Sławomir Ledwoń OFM 2009, ss. 472, zł 30,00 ISBN 978-83-7363-959-1

A I G O L O E

Służebnica Pana (problemy – poszukiwania – perspektywy), Stanisław Celestyn Napiórkowski OFMConv 2004, ss. 414 + fot., zł 10,00 ISBN 83-7363-220-4 Pierwszy tom trylogii Służebnica Pana. Logikę architektury wnętrza niniejszego tomu łatwo dostrzec: najpierw przedstawione są teksty, które mówią przede wszystkim o Maryi, następnie teksty, w których dominuje namysł nad słowem o Maryi, wreszcie wywiady, w których sąsiadują ze sobą i mieszają się wzajemnie oba typy wypowiedzi. (od Autora)

T

Słowa jak gromy mówiące... Przepowiadanie Księdza Biskupa Romana Andrzejewskiego (1938-2003) jako odpowiedź na wyzwania czasów współczesnych, ks. Grzegorz Kaliszewski 2007, ss. 240, zł 25,00 (oprawa twarda) ISBN 978-83-7363-450-3 Celem niniejszej pracy jest wykazanie, że przepowiadanie biskupa Romana Andrzejewskiego jest wołaniem o ocalenie współczesnego człowieka przed utratą sensu życia i przed rozpaczą oraz dodanie mu sił, odwagi i wskazań na przyszłość. Nauczanie biskupa omówiono w czterech ciągach tematycznych: umiłowanie ziemi, świętość pracy rolnika, miłość do ojczyzny i osoba Najświętszej Maryi Panny. Poszczególne tematy rozdziałów ściśle się ze sobą łączą i wypływają jeden z drugiego.

Staurologiczno-rezurekcyjna wiarygodność chrześcijaństwa, ks. Jacenty Mastej 2009, ss. 382, zł 29,00 ISBN 978-83-7363-853-2 „Na początku było słowo”(J 1,1). „Na początku Bóg stworzył niebo i ziemię”(Rdz 1,1). Ta książka podpowiada, że był jeszcze jeden początek – początek pełni Bożego Objawienia i zbawienia, który nadał dziejom radykalnie nowy kształt. Na początku był Krzyż i Zmartwychwstanie stanowiące jedno Wydarzenie, od którego zaczęło się chrześcijaństwo i na którym wznosi się jego wiarygodność. Z kart książki ks. dra Jacentego Masteja z Instytutu Teologii Fundamentalnej KUL przebija solidny warsztat naukowy oraz świeżość spojrzenia głęboko osadzony w całej myśli chrześcijańskiej i rozległej literaturze teologicznej polskiej oraz zagranicznej. Być może literatura zagraniczna jest bogatsza od naszej pod względem liczby publikacji czy wątków staurologicznych i rezurekcyjnych. Jednak jeszcze nie wypracowała syntezy, która powstała w naszym języku i dzięki rodzimej myśli teologiczno-fundamentalnej, a którą Czytelnik ma właśnie przed sobą. (z recenzji wydawniczej ks. dra hab. Krzysztofa Kauchy) Stefan Wyszyński Biskup Lubelski 1946-1949, abp Bolesław Pylak 2000, ss. 252 + ilustr., zł 15,00 ISBN 83-228-0654-X W krótkim czasie swoich rządów (2 lata i 8 miesięcy) Biskup Wyszyński dokonał wielkiego dzieła. Zapoczątkował odnowę ze zniszczeń i wprowadził diecezję na nowe drogi rozwoju. Był to czas, który można określić mianem wielkiego zrywu i odrodzenia. Brali w nim udział wszyscy – duchowieństwo i katolicy świeccy, a przewodził i porywał swoją osobowością, entuzjazmem i pracowitością nowy ordynariusz [...]. Praca duszpasterska Biskupa Wyszyńskiego w Lublinie była w pewnym sensie polem doświadczalnym dla jego dalszych poczynań jako Pasterza całego Kościoła polskiego. Tu ujawnił bogactwo swego ducha, talenty organizacyjne i umiejętności wszczepiania Ewangelii w konkretne życie ludzkie, mimo trudności stawianych przez miejscowe władze państwowe. Poznanie tego okresu pracy ułatwia zrozumienie jego dalszych działań w skali całego kraju. Sam zresztą Biskup zaznaczył w swoich zapiskach „Pro memoria”, pod datą 19 stycznia 1949 roku, że Lublin był polem „dla zdobycia doświadczeń dla późniejszej mojej pracy”. (z Wprowadzenia)

59

A I G O L O E T

Studia z dziejów Kościoła w starożytności, bp Jan Śrutwa 1999, ss. 240, zł 15,00 ISBN 83-228-0756-2 Tematyka publikacji skupiona jest wokół dwu spraw wzajemnie się zazębiających. Najpierw chodzi więc o burzliwe dzieje Kościoła w Afryce łacińskiej, a następnie o zawsze aktualną kwestię rzymskiego prymatu w Kościele powszechnym. (z Przedmowy) Symbol – znak – sygnał, Antoni J. Nowak OFM 2000, ss. 66, zł 5,00 ISBN 83-228-0655-8 Studium ukazujące symbol w aspekcie religijnym, teoriopoznawczym oraz w świetle psychologii głębi. Celem pracy jest pomoc młodzieży studiującej w uchwyceniu treści terminów: symbol, znak, sygnał. Symbolika trynitarna Brunona Fortego, ks. Krzysztof Guzowski 2004, ss. 466, zł 14,00 ISBN 83-7363-151-8 Autor pragnie naukę o Trójcy Świętej umieścić nie tyle w czołówce wszystkich traktatów dogmatycznych ani też poprzestać na reinterpretacji trynitarnej klasycznych traktatów teologicznych, ile wprowadzić do teologii „myślenie trynitarne” pod względem formy i treści. Ten zabieg okazuje się ważny ze względu na możliwości ponownego objęcia refleksją teologiczną wielu dziedzin życia, jak wiary, duchowości, etyki, sztuki, kultury, polityki. Symbolika trynitarna może na nowo zagościć w wymienionych obszarach egzystencji indywidualnej i społecznej człowieka. Główną cechą nowości ujęcia Brunona Fortego jest zastosowanie symbolu do ekspozycji myśli teologicznej w jej perspektywie trynitarnej i historycznej oraz ze względu na to, że symbol jest kategorią stosowaną w bardzo wielu dziedzinach nauk humanistycznych i empirycznych właśnie jako przeciwieństwo abstrakcji. (ze Wstępu) Szkoła „Jeunesse-Lumière” o. Daniela-Ange. Próba syntezy duchowości, ks. Grzegorz M. Korczak 2009, ss. 310, zł 30,00 ISBN 978-83-7363-830-3 Jednym z bardziej dynamicznych dzieł nowej ewangelizacji, posiadających ponaddwudziestoletnie doświadczenie, jest Katolicka Międzynarodowa Szkoła Modlitwy i Ewangelizacji „JeunesseLumière”. Jej wyjątkowy walor stanowi kilka czynników, będących praktyczną odpowiedzią do Magisterium Kościoła. Przede wszystkim przygotowuje ona młodych ewangelizatorów młodzieży zdolnych do podjęcia misji Kościoła w jego kręgach, jak i poza nim. Ponadto formacja, którą przechodzą uczniowie Szkoły JL, jest mocno zakorzeniona w modlitwie i kulcie Eucharystii, zgodnie z papieskim nauczaniem (por. EN 76). Szkoła ma charakter międzynarodowy, a więc w swej wewnętrznej konstrukcji realizuje już postulat nowej ewangelizacji, jakim jest jej powszechność. Natomiast struktura szkolna daje możliwość podjęcia edukacji misyjnej w sposób kompetentny. (ze Wstępu)

60

Świadka świadkowie, red. Marian Rusecki, Stanisław Wilk 2008, ss. 216, zł 20,00 ISBN 978-83-7363-704-7 Publikacja przedstawia wykłady wygłoszone podczas sesji naukowej „Świadkowie świadka. W dwudziestolecie pobytu Jana Pawła II w KUL” zorganizowanej w Katolickim Uniwersytecie Lubelskim. Tytuł sesji nawiązywał do naczelnej idei nauczania Jana Pawła II, czyli świadectwa. Jan Paweł II, jako następca św. Piotra i głowa kolegium biskupów, daje świadectwo wiary Kościoła. Uczestniczy w sposób wyjątkowy w świadectwie Chrystusa, z którym był bez reszty zjednoczony. Świadkami zaś Świadka są ci, którzy Go znali osobiście, zgłębiali Jego myśl i wcielają w życie indywidualne, eklezjalne i społeczne orędzie Piotra naszych czasów, pozostają z Nim w łączności, przedłużając świadectwo Świadka. (Od Redaktorów)

A I G O L O E

Teokalia – piękno Boga. Prolegomena do estetyki dogmatycznej, Karol Klauza 2008, ss. 356 + 104 ilustr., zł 40,00 (oprawa twarda, płyta CD z materiałem ilustracyjnym) ISBN 978-83-7363-663-7 Za przedmiot materialny badań nad arbitralnie wybranym aspektem estetyki teologicznej uczyniono teokalię – piękno Boga. To bowiem najbardziej fundamentalny przejaw piękna, jego Źródło i Spełnienie, wzorzec i tak kreatywny dynamizm, że aż stwórczy i zbawczy. W obu tych porządkach spełnia się gradacja piękna natury, kultury, transcendencji, a jego nosicielami i bene – (pulchre-) ficientam stają się wszelkie byty opromienione światłem (splendorem) piękna. W najwyższym stopniu dotyczy to bytów osobowych, gdyż te z natury rzeczy stoją najbliżej prawzoru piękna. Poza Bogiem człowiek i anioł odsłaniają najpełniej w sobie, dla siebie i dla innych równie fascynujący, co pełen tajemnic świat piękna – zależny od światła, zanurzony w Mocy Stwórczej, opromieniony Chwałą (Doxa) i Mądrością (Sofia). (z Zakończenia)

T

Tajemnica krzyża, Dorota Frączek 2000, ss. 116, zł 4,00 ISBN 83-228-0750-3 Celem pracy jest przedstawienie problemu uobecnienia ofiary krzyżowej Chrystusa we mszy świętej. Autorka wyjaśnia pojęcie, sens i cel ofiary składanej Bogu. Ukazuje następnie fenomen ofiary krzyżowej Chrystusa. Przedstawia historię doktryny o obecności Ciała i Krwi w Eucharystii, począwszy od nauki Ojców Kościoła, po literaturę współczesną i ostatnie dokumenty Kościoła.

Teologia. Rozmowa o Bogu i człowieku, ks. Jerzy Szymik 2008, ss. 366, zł 45,00 ISBN 978-83-7363-687-3 Jest to książka o teologii, o płynących z niej pożytkach, o – nie waham się sięgnąć po wysokie słowo – miłości do niej. O tym, że rozumiem ją głównie jako dialog – o Bogu i o człowieku, o ich wzajemnej relacji; dialog z moimi współczesnymi; dialog przynoszący – ufam – wielorakie korzyści dla nas wszystkich. [...] Teologia jest (roz)mową o Bogu/człowieku, zawsze kontekstualną i nieodmiennie oferującą nadziejorodny sens, rozmową, której najważniejsze wątki dotyczą drogi, prawdy i życia. Czyli ostatecznie i najgłębiej: Jezusa Chrystusa. Jest to więc książka (tak dalece, jak mnie na to stać) teo-logiczna: podejmująca ściśle teologiczną problematykę, a jednocześnie refleksję nad teologią. Tym samym zaprasza do namysłu nad fenomenem teologii dzisiaj: o czym jest, dla kogo jest, jak jest, po co jest. Nie znajdzie tu czytelnik żadnych gotowych rozwiązań ani prostych recept, ale z pewnością niemało zdecydowanych przekonań, za którymi stoi moje życie i moja praca. To propozycja rozmowy z czytelnikiem – o Bogu, o człowieku; czyli o teologii. (ze Wstępu) Teologia człowieka, Krzysztof Góźdź 2006, ss. 566, zł 36,00 (oprawa twarda) ISBN 83-7363-400-2 Przeróżne są imiona człowieka. Antropologia, czyli nauka o człowieku, dawniej traktowała tylko o jego dwóch elementach – o ciele i o duszy, a więc o życiu materialnym i duchowym. Obecna antropologia teologiczna ukazuje zupełnie nowy wymiar, którego nie dostrzegała starożytność niechrześcijańska, przedstawia ona bowiem człowieka jako istotę nieskończoną, wykraczającą ponad świat natury i mającą niewymierną głębię świata wewnętrznego. W tym aspekcie celują uczeni i teologowie zwłaszcza niemieckiego realizmu religijnego. W świetle antropologii teologicznej człowiek jawi się jako cud bytu, najgłębsze misterium, osoba w pełnej relacji do Chrystusa i Trójcy Świętej. Nie ma doskonalszej nauki o człowieku niż antropologia chrześcijańska. Ma ona wymiar ściśle naukowy, ale jednocześnie najbardziej osobisty, dotyczący człowieka i wszechstronnie praktyczny. Dzięki niej człowiek tworzy nowy, niewyobrażalny świat. Nie sposób wymienić przedstawicieli antropologii teologicznej. Największe zasługi na tym polu położyli najwybitniejsi katoliccy i protestanccy teologowie niemieccy współczesnej doby, a mianowicie: Udo Schnelle – ukazujący

61

A I G O L O E T

człowieka głównie w świetle Biblii, Romano Guardini – postrzegający człowieka w palecie wszystkich zjawisk ludzkich, Karl Rahner – przedstawiający człowieka jako istnienie otwarte na Boga, i Wolfhart Pannenberg – patrzący na człowieka głównie w świetle Paschy Chrystusa. Teologia jako historia według Brunona Fortego, ks. Dariusz A. Sobkowicz 2009, ss. 168, zł 25,00 ISBN 978-83-7363-836-5 Praca ks. Dariusza Sobkowicza podejmuje trójstopniową metodę teologiczną (compagnia – towarzyszenie, memoria – pamięć, profezia – proroctwo) Brunona Fortego zaprezentowania teologii jako historii. Dzieje ludzkości są bowiem dla Fortego krzyżowaniem się dwóch tendencji [...]: ludzkiego wyjścia (esodo) jako ruchu ciągłej autotranscendencji w odpowiedzi na przyjście (avvento) Boga jako Jego postępującą autokomunikację, której ostateczną fazę zapoczątkowało historyczne przyjście Jezusa Chrystusa, czyli spotkanie (incontro). [...] Ujęcie personalistyczne stanowi szczególną wartość tej pracy oraz prawdziwą oryginalność naukową” (z recenzji ks. prof. UKSW dr. hab. Bogumiła Gacki MIC) „[Rozprawa ta] wprowadza nowy sposób „mówienia” o Bogu, a przy tym nie gubi sprawy najistotniejszej: ta teologia nie jest tylko abstrakcyjną teorią, ale prowadzi człowieka do zbawienia, do jego indywidualnego, społecznego i eklezjalnego spełnienia” (z recenzji ks. prof. dr. hab. Krzysztofa Góździa) Teologia moralna u kresu II tysiąclecia. Materiały z sympozjum KUL, 1-2 grudnia 1997 r., red. ks. Janusz Nagórny, ks. Krzysztof Jeżyna 1998, ss. 336, zł 3,00 ISBN 83-228-0777-5 Teologia polska na XXI wiek, red. ks. Krzysztof Góźdź, Karol Klauza 2005, ss. 294, zł 8,00 ISBN 83-7363-301-4 Na początku XXI wieku jawi się historycznie i kulturowo nowe wyzwanie przed całą teologią. Jest nim przede wszystkim szalejąca sekularyzacja życia publicznego, powszechny niemal relatywizm, odrzucanie możliwości nie tylko poznania, ale i istnienia jednej Prawdy, rozlewająca się wszechmoc sił globalizacji, natrętne zwalczanie wszystkich autorytetów, a także spychanie wiary do sfery anonimowego życia prywatnego i wygaszanie człowieka w jego pozornym obdarowywaniem wolnością aż po ukryte odbieranie mu jego własnej indywidualności. Teologia w swej istocie musi pozostać wierna swemu przesłaniu. Jest nim zawsze człowiek w perspektywie Boga. Odważnie prawdę tę wyraził Jan Paweł II: „człowiek jest drogą Kościoła”; „nie można człowieka zrozumieć bez Chrystusa”. Prawda ta wynika z Ewangelii z przepowiadania Boga. Po to właśnie Bóg objawił się człowiekowi, by ukazać mu jego wielkość i godność. Dopiero na płaszczyźnie teologii można więc ukazać całą prawdę o człowieku. Jest nią nic innego, jak wyniesienie człowieka do życia w Bogu, czyli spełnienie człowieka jako osoby. Spełnieniem człowieka jest osiągnięcie życia wiecznego, które możliwe jest jedynie dzięki zmartwychwstaniu Jezusa Chrystusa. [...] Niniejsza praca ma jeszcze jedno zadanie, pragnie oddać hołd wszystkim Teologom polskim, którzy – zakochani w teologii jako nauce i mistrzyni życia chrześcijańskiego – swe życie oddali świętej teologii. Pragnie też wyrazić wielkie uznanie tym Teologom, którzy dzisiaj stają się prawdziwymi i odważnymi pośrednikami dwóch światów – boskiego i ludzkiego, by „jutro” teologii polskiej stawało się codziennym, egzystencjalnym „już” spotykania Boga w każdym człowieku. (ze Wstępu)

62

Tertio millennio adveniente. U progu trzeciego tysiąclecia, red. ks. Gabriel Witaszek CSsR 2000, ss. 494, zł 9,00 ISBN 83-228-0710-4 Praca zawiera artykuły inspirowane listem apostolskim Jana Pawła II Tertio millennio adveniente z 1994 roku. Autorzy – w większości pracownicy naukowi Wydziału Teologii KUL

Traktat o cudzie, ks. Marian Rusecki 2006, ss. 672, zł 24,00 (oprawa twarda) ISBN 83-7363-435-5 Praca autorska ks. Mariana Ruseckiego, podejmująca zagadnienie cudu, podzielona jest na trzy części: cud w historii myśli chrześcijańskiej, teologię cudu oraz zagadnienie cudu w religiach pozachrześcijańskich. Dwie pierwsze związane są głównie z problematyką cudu w religii chrześcijańskiej rozumianej szeroko: od jej zakotwiczenia w Starym Testamencie, poprzez mirakulistyczną działalność Jezusa Chrystusa, do cudów i ich znaczenia w chrześcijaństwie. Ostatnia natomiast podejmuje zagadnienie cudu w religiach etnicznych, buddyzmie oraz islamie.

A I G O L O

Tradycja religijna w środowisku pluralistycznym. Studium socjologiczne, Piotr Brożek 2000, ss. 190, zł 5,00 ISBN 83-228-0647-7 Tematyka niniejszego studium obejmuje swoim zakresem stosunek podmiotu do tradycji religijnej. Nie będzie tu analizowana geneza tradycji religijnej ani jej rozwój czy perspektywy; tradycja religijna nie będzie też wartościowana. Problem opracowania można więc zawrzeć w pytaniu: jak funkcjonuje tradycja religijna w świadomości, zachowaniach i odniesieniach symbolicznych poszczególnych jednostek żyjących w społeczeństwie pluralistycznym?

E

Thematischer Katalog für Müsikalien aus dem Piaristen-Kloster in Pudlein. Katalog tematyczny muzykaliów z klasztoru pijarów w Podolińcu, opracowanie ks. Dariusz Smolarek SAC 2009, ss. 302, zł 26,00 ISBN 978-83-7363-816-7

T

– podejmują kwestie związane z historią Kościoła, osobą Jezusa Chrystusa, Ducha Świętego, Boga Ojca, a także tematykę ekumeniczną.

Trynitarny wymiar Kościoła. Studium patrystyczne, ks. Jerzy Pałucki 2007, ss. 320, zł 35,00 ISBN 978-83-7363-639-2 W pierwszym rozdziale przedstawione zostaną świadectwa patrystyczne i próba ich systematyzacji – wskazujące na Boga Jedynego w Trójcy Osób jako wzorzec Kościoła. Podjęta zostanie próba rekonstrukcji trynitarnej definicji Kościoła oraz konsekwencje jego trynitarnej genezy z uwzględnieniem poszczególnych Osób Trójcy Świętej – Ojca, Syna i Ducha Świętego. W rozdziale drugim Kościół zostanie ukazany jako wspólnota osób, będąca odwzorowaniem relacji trynitarnych po Wniebowstąpieniu. Wskazanym wydawało się ukazanie najpierw syntetycznie, w jaki sposób kształtowało się pojęcie „osoba” oraz ukazanie jego genezy najpierw chrystologicznej, a w konsekwencji trynitarnej. To bowiem znalazło odzwierciedlenie w „posłudze” Maryi. Ważnym też wydawało się ukazanie, na kogo „postawił” Chrystus – cała Trójca Święta – powołując Kościół do istnienia. Dlatego wybrano trzech spośród apostołów, by na ich przykładzie ukazać, jak bardzo ważne są relacje interpersonalne w Kościele od samego początku jego zaistnienia i na ile znajdują one swe zakotwiczenie w relacjach Osobowych Trójcy Świętej. W rozdziale trzecim podjęto próbę pewnej syntezy. Próbę ukazania tych elementów Kościoła, jego aspektów, cech charakterystycznych, które wówczas były podstawą jego istoty i działania, a mianowicie: communio, societas, misterium oraz missio. (ze Wstępu) Twórczość literacka duchowieństwa polskiego na ziemiach zaboru pruskiego w XIX-XX wieku. 1848-1939, Jan Walkusz 2002, ss. 448, zł 34,00 ISBN 83-228-0837-2 Przy tworzeniu pracy starano się uzyskać odpowiedź na trzy zasadnicze pytania; po pierwsze, co stanowiło genezę badanego zjawiska? W jaki sposób, przez co, dzięki jakim okolicznościom zostali ukształtowani niektórzy księża, że na pewnym etapie swego życia zaczęli tworzyć

63

A I G O L O E T

dzieła literackie? Po drugie, jaka jest ta literatura, która zrodziła się z symbiozy myśli i pióra analizowanych duchownych; jest to więc pytanie o zróżnicowanie geneologiczno-treściowe owej twórczości. I wreszcie po trzecie, czemu miał służyć ten typ kapłańskiej aktywności, jaki był zamysł twórców i jak się on miał do ogólnego zaangażowania duchowieństwa, a przede wszystkim do pracy duszpasterskiej oraz oczekiwań odbiorców. (ze Wstępu) U początków teologii historii w Polsce, Mirosław Kowalczyk 2008, ss. 418, zł 33,00 ISBN 978-83-7363-682-8 Autor koncentruje się na pewnym wąskim, ale właśnie oryginalnym na warunki polskie, nurcie prób przerzucenia myślenia historycznego do filozofii i teologii polskiej, co się dokonało na fali odrodzeniowej scholastyki i co miało niejako dwa oblicza: 1) próba konkretyzacji myśli chrześcijańskiej, oraz 2) tworzenie chrześcijańskiej wizji dziejów, obejmującej także samo chrześcijaństwo. W tym celu obrane zostały postacie charakterystyczne, reprezentatywne i twórcze, inne pozostawiając jedynie w tle. Ograniczono się do trzech uczonych: Aleksandra Józefa Pechnika (1854-1935), Konstantego Michalskiego (1879-1947) oraz Franciszka Sawickiego (1877-1952). [...] W rezultacie rozprawa będzie dzieliła się na trzy wielkie części: 1. Neoaugustyńska wizja historii – F. Sawickiego. 2. Próba tomistycznej wizji historii – K. Michalskiego. 3. Ogólnoreligijna wizja historii – A. Pechnika. (ze Wstępu) Ubi Petrus ibi Ecclesia. Prymat Piotrowy i synody fundamentem jedności Kościoła, ks. Jerzy Pałucki 2009, ss. 190, zł 20,00 ISBN 978-83-7363-945-4 Autorytet Biskupa Rzymu z jego prymacjalnym wymiarem oraz synodów będących elementem eklezjotwórczym wpisują się w jego wymiar trynitarny z uwzględnieniem zarówno w aspekcie communio, societas, misterium, jak i missio. Stąd przedmiotem niniejszej publikacji będzie ukazanie tych instytucji, które przejmują te nadzwyczajne, bardzo przyjacielskie i osobiste relacje zażyłości Pana z uczniami i uczniów pomiędzy sobą. Relacje interpersonalne pomiędzy biskupami całego Kościoła i biskupem Rzymu oraz synody, jako kolegialne gremia będące kontynuacją apostolskiego zatroskania o wspólnotę wierzących, są bowiem ostoją i podstawą prawidłowego funkcjonowania Kościoła. W sposób świadomy nie poświęcimy w niniejszej publikacji większej uwagi kształtowaniu się kapłaństwa hierarchicznego, jest ono przedmiotem licznych opracowań, a skoncentrujemy się na ukazaniu relacji poszczególnych biskupów, które wprost są, jak się autorowi opracowania wydaje, gwarantem zachowania trynitarnego – personalistycznego charakteru Kościoła, co jest jego istotą i powołaniem. (ze Wstępu) Vita consecrata. Adhortacja. Tekst i komentarze, red. Antoni J. Nowak OFM 1999, ss. 486, zł 24,00 ISBN 83-228-0618-3

64

W czterdziestolecie Soboru Watykańskiego II. Refleksja Wydziału Teologii KUL, red. ks. Andrzej Czaja, Leonard Górka SVD, ks. Jerzy Pałucki 2007, ss. 416, zł 36,00 (oprawa twarda) ISBN 978-83-7363-537-9 Czterdzieści lat po Soborze wciąż pytamy o jego owoce, o to, czy jego uchwały zostały dobrze zrozumiane i wprowadzone w życie. Co wprowadzono w sposób odpowiedni, a co w sposób niewystarczający lub wręcz błędnie? Dziś z perspektywy tych czterdziestu lat przyznajemy, że recepcja nauki Soboru w różnych aspektach i różnych Kościołach lokalnych przechodziła z trudnością, rodziła wielkie problemy. Nie jest to nic nowego w historii Kościoła. Już w IV wieku Bazyli Wielki (†379) porównywał sytuację w czasach po Soborze Nicejskim (325 r.)

A I G O L O E

W obecności Boga. Duchowość w życiu i nauczaniu ks. Wincentego Granata, Zofia Pałubska 2005, ss. 246, zł 13,00 ISBN 83-7363-295-6 Wincenty Granat w każdej dziedzinie życia – religijnego, społecznego, zawodowego – był postrzegany jako wzór; warto zatem podkreślić oddziaływanie jego osoby na środowiska, w których go Pan Bóg stawiał. Wydaje się, że w jego osobie spełnił się postulat Dekretu o posłudze i życiu kapłanów Soboru Watykańskiego II: „Prezbiterzy osiągną świętość w sposób im właściwy, wypełniając szczerze i niezmordowanie obowiązki w Duchu Chrystusowym (Presbyterorum ordinis, nr 13).

T

do wielkiej batalii, która przychodzi rozgrywać w ciemnościach, w czasie wielkiego sztormu: „[...] ze wszystkich stron dochodzi wielki krzyk ochrypły tych, którzy zatraciwszy poczucie jedności i zdrowego rozsądku rzucają się na siebie, prowadzą bezużyteczne i zgubne dyskusje. zgiełk, jaki czynią, napełnia cały Kościół i w ten sposób zakłócają porządek i fałszują naukę, przez nadmiar czy też z powodu błędu”. Naszym zadaniem jest przede wszystkim uczczenie 40. rocznicy zakończenia obrad Soboru Watykańskiego II, przypomnienie sobie prac przygotowawczych, szczególnie z uwzględnieniem wkładu w to wielkie wydarzenie teologów i filozofów naszej Uczelni, a także ocena procesu wdrażania jego idei w Kościele. Kieruje nami też troska o to, by owo wielkie wydarzenie, jakim był Sobór, odżyło na nowo. (ze Słowa wstępnego)

W poszukiwaniu nowych metod katechetycznych, red. Helena Słotwińska 2006, ss. 328, zł 15,00 ISBN 83-7363-398-7 [...] sympozjum katechetyczne poświęcone poszukiwaniu nowych metod nie miało na celu „odświeżenia” tego, co w tej problematyce osiągnęła już katecheza i co bez wątpienia jest jej skarbem. Podjęta dyskusja naukowa na temat nowych metod katechetycznych nie miała również zamiaru dokonywania rewolucyjnych zmian w procesie nauczania. Pragnęła jedynie być „drogowskazem”, „podpowiedzią”, źródłem inspiracji do własnych poszukiwań dla tych wszystkich, którym owocność katechezy oraz dobro dzieci i młodzieży leży głęboko na sercu. Postępujące bowiem procesy w reformie edukacyjnej oraz szeroko rozumiana informatyzacja wywołują nie tylko pytania o skuteczność dotychczasowych metod, ale wołają o nowe, zdolne wyjść na spotkanie młodych ludzi wychowanych m.in. w kulturze cywilizacji mediów. (ze Słowa wstępnego) W trosce o owocowanie sakramentu małżeństwa, red. Małgorzata Wyżlic, ks. Andrzej Czaja 2010, ss. 226, zł 18,00 ISBN 978-83-7363-981-2 Sakrament małżeństwa jest nie tylko jednorazowym wydarzeniem, które wiąże narzeczonych węzłem małżeńskim, stale zanurza miłość małżonków w nadprzyrodzonej miłości Boga, która ma moc leczenia i uzdrawiania, jako taki wspiera małżonków w przezwyciężaniu trudności życia małżeńskiego i rodzinnego, stanowi realną i skuteczną pomoc w codziennych potrzebach. W związku z powyższym rodzą się dwa zasadnicze pytania: czy jest i co oznacza łaska sakramentu małżeństwa? Jak to przyjąć i jak z nią współpracować, aby sakrament małżeństwa wielorako owocował w życiu wspólnoty małżeńskiej i rodzinnej? Wiarygodność Kościoła w kontekście wyzwań współczesności europejskiej w świetle nauczania Jana Pawła II, ks. Krzysztof Kaucha 2008, ss. 378, zł 35,00 ISBN 978-83-7363-699-6 W niniejszej monografii podjęto zadanie naukowego zbadania i rozwiązania problemu wiarygodności Kościoła w kontekście wyzwań współczesności europejskiej w świetle nauczania Jana Paw-

65

A I G O L O E T

ła II. Jan Paweł II odczytywał wyzwania w świetle wiary chrześcijańskiej i pojmował je teologicznie – jako przewidziane w Bożej Opatrzności szanse na intensyfikację ewangelizacyjnej działalności Kościoła oraz znaki rosnącego nań zapotrzebowania. Chrześcijanom, zwłaszcza tym, których wiara w Kościół i uczestnictwo w jego życiu zostały dziś wystawione na poważną próbę, ukazywał, że Kościół w Europie nigdy nie utracił swej wiarygodności. Uświadamiał też, że wraz z upływem czasu jej przejawy są coraz liczniejsze i że jest on „najważniejszym znakiem wiary”, który chrześcijanin powinien kochać. Jan Paweł II apelował w sposób rzeczowo uzasadniony o otwarcie drzwi współczesnej Europy Chrystusowi i Kościołowi. W świetle przeprowadzonych w niniejszym opracowaniu badań można powiedzieć, że apel ten znalazł szeroki oddźwięk w duszach i umysłach współczesnych. Ale ważniejsze jeszcze jest to, że swym nauczaniem otworzył Europejczykom na oścież drzwi Kościoła, ukazując go jako serce i rdzeń kontynentu. (z Zakończenia) Więksi i mniejsi prorocy Europy Środkowo-Wschodniej XX wieku, red. Karol Klauza, Stanisław C. Napiórkowski, Kazimierz Pek 2003, ss. 804, zł 16,00 ISBN 83-7363-133-X Odwieczny import teologii znad Renu, Sekwany i Tybru nie zawsze służył tworzeniu naszej rodzimej teologii. Jak wschód słońca różni się od jego zachodu, tak różnią się nasze doświadczenie, problemy, wrażliwości i potrzeby. Teologia katolicka jest jedna, a zarazem jest ich wiele. Mają swoją teologię katolicką Niemcy, Francuzi, Włosi, Holendrzy...; czy nie nadszedł czas tworzenia katolickiej teologii przez Ukraińców, Rosjan, Litwinów, Polaków, Słowaków, Czechów, Węgrów...? Ma swoją teologię Europa Zachodnia; chcemy pytać o teologię Europy Środkowej i Wschodniej. Mamy tutaj własną historię, własne doświadczenia, własną martyrologię, własnych proroków większych i mniejszych. Mamy własnych proroków-teologów. Własne wydziały teologiczne i katolickie uniwersytety. Czy nie nadszedł czas na poważną próbę wyrażenia wyraźniej własnego tworzenia w teologii? Nowy podział Europy dodatkowo promuje Zachód i nasze związki z jego teologią. Cenimy Zachód, jesteśmy mu wdzięczni i nie przestaniemy z nim współpracować; równocześnie czujemy się odpowiedzialni za własne dziedzictwo i tożsamość. (prof. Stanisław Celestyn Napiórkowski OFMConv) Władyka Markijan. Wywiad-rzeka z księdzem biskupem Marcjanem Trofimiakiem ordynariuszem diecezji łuckiej na Ukrainie, Włodzimierz Osadczy 2009, ss. 186, zł 25,00 ISBN 978-83-7363-829-7 „Rozmowy o „tamtych czasach” prowadziliśmy z księdzem biskupem od kilku lat. Zostały one uzupełnione o niezwykle interesujące spostrzeżenia dotyczące dnia dzisiejszego Kościoła katolickiego na Ukrainie. Wydając w postaci książki, chcielibyśmy oddać tym samym cześć pamięci licznych tysięcy wiernych katolików z Wołynia, których tragiczna rocznica masowej zagłady przypadła na rok 2008. Trudno uwierzyć, że z istniejących przed wojną 167 parafii katolickich diecezji łuckiej przetrwała tylko jedna! A jej stróżem przez siedemnaście lat był „ksiądz Marek z Krzemieńca”, dzisiejszy ordynariusz łucki. Jest to też rok dziesiątej rocznicy przybycia do swej katedry w Łucku po przeszło półwiekowej przerwie pasterza, co jest namacalnym świadectwem wciąż niepojętej historii Kościoła na tych terenach, gdzie wbrew wszelkiej logice potrafi się on odradzać po najdotkliwszych ciosach. (ze Wstępu) Wokół sprawy Akacjusza, ks. Stanisław Koczwara 2000, ss. 220, zł 10,00 ISBN 83-228-0645-0 Historia pierwszej otwartej schizmy kościelnej między Wschodem a Zachodem, zwanej schizmą akacjańską. Autor ukazuje okoliczności i przyczyny powstania rozłamu oraz działania Rzymu i Konstantynopola, które doprowadziły do pojednania po 30 latach.

66

A I G O E T

Wrażliwe sumienie wobec nowych wyzwań duszpasterskich. Duszpasterskie Wykłady Akademickie, red. ks. Jarosław Popławski 2008, ss. 170, zł 10,00 ISBN 978-83-7363-739-9 Sumienie pojmowane jako uzdolnienie rozumu do osądu moralnej jakości czynu jest istotnym elementem ludzkiej natury, warunkującym doświadczenie wolności. W teologii współczesnej istnieje przekonanie o tym, że działanie sumienia zaangażowanego na drodze do osiągnięcia świętości przejawia się nie tylko w wyborze pomiędzy dobrem a złem, ale przede wszystkim w dokonywaniu coraz doskonalszych wyborów, by pełniej iść za Chrystusem, upodabniając się do Niego i jednocząc się z Nim w miłości. Jednocześnie też akcentowana jest myśl o konieczności ustawicznej formacji sumienia, bowiem jest ono wyznacznikiem osobowego rozwoju duchowego; od stopnia dojrzałości sumienia uzależnione jest właściwe rozeznanie duchowe, przeżywanie sakramentu pojednania i jakość modlitwy. (z Wprowadzenia)

O

L

Wolność darem, Antoni J. Nowak OFM 2006, ss. 66, zł 5,00 ISBN 83-7363-375-8 Wolność musi łączyć się z prawdą, pociągając za sobą odpowiedzialność. Wprawdzie człowiek jest osobą od momentu zaistnienia, do świadomości swej godności i wartości osobowej, do wolności, dochodzi tylko i wyłącznie w bytowaniu relacyjnym. Nikt sobie nie wybrał czasu bytowania, rodziców, rasy, szerokości geograficznej, języka, twierdzeń, płci. Nie są to ograniczenia wolności, lecz dary, które z radością przyjęte, pozwalają cieszyć się wolnością. Niemożność zamknięcia bytu ludzkiego w obrębie jakiegokolwiek systemu czy ideologii określa istotę wolności człowieka. Wolność człowieka może być tylko teoretycznie zakwestionowana. Faktycznie jednak nie sposób wyeliminować wolności z ludzkiej natury, ona bowiem określa istotę ludzkiego bytu. (z Wprowadzenia).

Wspólnota w Duchu. Historiozbawcze posłannictwo Ducha Świętego według Heriberta Mühlena, ks. Krzysztof Krzemiński 2002, ss. 324, zł 18,00 ISBN 83-228-0917-4 Teologiczna refleksja Heriberta Mühlena o historiozbawczym posłannictwie Ducha Świętego wydaje się godna podjęcia i próby systematycznego badania. Dojrzewała w nurcie otwierania się Kościoła na głos Ducha Świętego, czego wyrazem był Sobór Watykański II. Teolog z Paderborn rozważał Osobę i działanie Ducha Świętego w porządku wewnątrztrynitarnym (tajemnica Trójcy Świętej) oraz historiozbawczym (Osobie i dziele Chrystusa oraz w przymierzu łaski). Szczególny wkład w teologię XX w. stanowi koncepcja pneumatologicznej eklezjologii. Zdaniem F. Blachnickiego, została przyjęta „bardzo pozytywnie przez najwybitniejszych współczesnych teologów i została nazwana punktem zwrotnym współczesnej, posoborowej eklezjologii”. H. Mühlen i Y. Congar uważani są za najwybitniejszych pneumatologów XX w. Mühlen ukazał, co znaczy otwarcie chrystologii, eklezjologii i antropologii na pneumatologię. Zainicjował proces wielkiej promocji, dotąd raczej nie dostrzeganego na Zachodzie, namaszczenia Jezusa Duchem Świętym (Pięćdziesiątnicę Słowa Wcielonego). Mimo pewnych zastrzeżeń dotyczących szczegółów, zasadnicza celność i wyjątkowość odkrycia H. Mühlena jest powszechnie przyjmowana. Przedstawiona propozycja stanowi teologiczną koncepcję, jedną z „najbardziej znaczących prób, mających na celu przedstawienie Kościoła w jego wymiarze pneumatologicznym”. Wypracowany model pozwolił autorowi zastosować pewne elementy do koncepcji charyzmatycznej odnowy wspólnoty. Nieustannie pogłębiał i rozwijał podjęte przed Soborem prace, szczególnie ich praktyczne odniesienie do życia. Świadczy to o sile przesłanek oraz wartości jego pneumatologicznej koncepcji. (ze Wstępu)

67

A I G O L O E T

Wspólnoty nadziei, Mirosław Kalinowski 2007, ss. 330, zł 35,00 ISBN 978-83-7363-636-1 Tytuł książki – Wspólnoty nadziei – sugeruje, że człowiek na progu XXI wieku potrzebuje takich więzi społecznych, które dodadzą mu siły i odwagi w obliczu różnego rodzaju przeciwności i pozwolą z nadzieją patrzeć w przyszłość. Nad wyraz ciężką próbą dla człowieka jest doświadczenie własnego cierpienia lub uczestniczenie w cierpieniu osób najbliższych. Dlatego uczestnictwo w mysterium doloris jest traktowane w społecznościach hospicyjnych jako „wezwanie do ujawnienia wielkości człowieka” (SD 22), gdyż „miarą człowieczeństwa jest odniesienie do cierpienia i cierpiącego” (SS 38). Współczesne przepowiadanie homilijne misteriów publicznego życia Jezusa, ks. Stanisław Dyk 2008, wyd. II, ss. 448, zł 44,00 ISBN 978-83-7363-753-5 Misteriów Jezusa nie da się zrozumieć w sposób czysto intelektualny, lecz domagają się one pokory i pełniejszego wniknięcia w nie przez wiarę. Należy raczej zatrzymać się w obliczu danego wydarzenia, danych słów, danego czynu, nasłuchując, ucząc się, adorując i okazując posłuszeństwo. [...] Nasze pojęcia i słowa są konieczne do wyrażenia i komunikowania Chrystusa, lecz należy pamiętać, że to On sam jest ostatecznym i objawiającym Słowem. „Chrystusa nie można określić za pomocą naszych miar. Przychodzi on ze sfery nieznanej. Jest Kimś niezwykłym, kto przez swoich posłańców objawia nam to czy owo znamię swojej istoty, sam jednak przekracza wszelkie znamię i wszelki zarys. Jest Tym, o którym mówią synoptycy i Paweł, i Jan, i Piotr, i Jakub, i Juda, ale każdy z nich czyni to, nieporadnie się jąkając”. (R. Guardini; z rozdziału piątego) Wszystko czynię dla Ewangelii. Księga pamiątkowa ku czci O. Prof. Hugolina Langkammera OFM, red. ks. Gabriel Witaszek CSsR, ks. Antoni Paciorek, o. Andrzej Kiejza OFMCap 2000, ss. 492, zł 11,00 ISBN 83-228-0936-0 Księga wydana z okazji 70-lecia urodzin o. Hugolina Langkammera, długoletniego pracownika naukowego Wydziału Teologii KUL, założyciela i kierownika Instytutu Nauk Biblijnych. Pierwsza część zawiera omówienie dorobku naukowego oraz bibliografię publikacji Jubilata. Na drugą składają się artykuły, przeważnie z zakresu biblistyki, autorstwa jego uczniów i przyjaciół. Wzrastanie człowieka w godności, miłości i miłosierdziu, red. Mirosław Kalinowski 2005, ss. 340, zł 26,00 ISBN 83-7363-272-7 Kluczem wskazującym na wielkość człowieka jest analiza jego wielowymiarowego wzrastania w kontekście godności, miłości i miłosierdzia. Godność jest mu ofiarowana, a zarazem zadana, ponieważ powinna znaleźć odniesienia do różnych sytuacji życiowych, do różnych powołań. A dojrzewanie osoby jawi się przede wszystkim jako wzrastanie w miłości i jako zdolność do budowania wspólnoty. Istnienie ścisłego związku między wielowymiarowym wzrastaniem a zdolnością do miłości wynika z faktu, że im bardziej rozwija się człowiek jako osoba, tym bardziej jest on zdolny do dawania miłości i otwierania się na miłość. (z Przedmowy)

68

Zakony żeńskie w PRL. Studia i materiały do historii najnowszej żeńskich zgromadzeń zakonnych w Polsce, red. Agata Mirek 2008, ss. 192, zł 16,00 ISBN 978-83-7363-780-1 Pragniemy, by przygotowana publikacja „Zakony żeńskie w PRL. Studia i materiały do historii najnowszej żeńskich zgromadzeń zakonnych w Polsce” była pomocą nie tylko dla sióstr zakonnych, które opracowują dzieje najnowsze swoich wspólnot, ale także służyła szerszemu gronu badaczy odkrywających kolejne karty historii Kościoła katolickiego w PRL. Jednocześnie mamy nadzieję, że zamieszczone przyczynki dadzą asumpt do przemyślenia i zainspirują środowisko zakonne do

Życie po śmierci. Eschatologia Starego i Nowego Testamentu, Hugolin Langkammer OFM 2004, ss. 334, zł 11,00 ISBN 83-7363-176-3 Kolejna publikacja o. Hugolina Langkammera OFM, wybitnego biblisty i tłumacza tekstów biblijnych zarówno Starego, jak i Nowego Testamentu. Dzięki swym publikacjom w języku niemieckim i polskim jest znany i ceniony nie tylko w kraju, lecz także poza jego granicami. Ta monografia jest – jak do tej pory – jedyną na polskim rynku wydawniczym publikacją obejmującą eschatologię Starego i Nowego Testamentu. Autor poprzez opracowanie eschatologii obu Testamentów pragnie pokazać, jak ważna jest nadzieja związana z wiarą w życie pozagrobowe i że ta nadzieja nie jest utopią.

A O L O E

Zło i grzech. Studium filozoficzno-teologiczne, ks. Ireneusz Mroczkowski 2000, ss. 334, zł 8,00 ISBN 83-228-0775-9 Niektórzy [...] dążą do zastąpienia przesady występującej w przeszłości inną przesadą: przechodzą od widzenia grzechu wszędzie do niedostrzegania go nigdzie; od zbytniego akcentowania lęku przed karą wieczną do głoszenia miłości Bożej, która miałaby wykluczać wszelką karę za grzech; od surowości stosowanej w celu wyprostowania błędnych sumień do pozornego poszanowania sumienia do tego stopnia, że przestaje istnieć obowiązek mówienia prawdy. (Jan Paweł II, Reconciliatio et paenitentia, nr 18)

T

Ze sztambucha do sztambucha. Ale Jego duch jest z nami. Album poświęcony Janowi Pawłowi II 2006, ss. 144, zł 25,00 (oprawa twarda) ISBN 83-7363-352-9

G

I

dalszych badań, których wyniki będziemy mogli zaprezentować w kolejnych publikacjach. Bowiem każdy krok w dokumentowaniu historii zakonów żeńskich w okresie komunizmu, nawet tak niewielki jak prezentowane pokłosie ogólnopolskiej konferencji historyków zakonnych organizowanych przez Instytut Geografii Historycznej Kościoła w Polsce KUL, liczy się w historiografii.

Życie religijne w Biblii, red. ks. Gabriel Witaszek CSsR 1999, ss. 360, zł 11,00 ISBN 83-228-0667-1 Praca zbiorowa dotycząca podstawowych elementów życia religijnego Izraelitów ukazanego w Biblii. Przedmiotem analiz poszczególnych rozdziałów są miejsca kultu, osoby poświęcone służbie Bożej, akty kultu, kalendarz liturgiczny oraz święta.

69

70

DUC IN ALTUM. SPRAWY KANONIZACYJNE. WYBÓR PISM

PRAWO PODATKOWE W KAZUSACH I ZADANIACH

Henryk Misztal

Henryk Misztal

Michalina Duda, Beata Kucia-Guściora, Monika Münnich

Cena: 20 zł Stron: 156 ISBN: 978-83-7363-966-9 Format: B5

Cena: 50 zł Stron: 764 ISBN: 978-83-7363-933-1 Format: B5

Cena: 29 zł Stron: 290 ISBN: 978-83-7363-978-2 Format: B5

PRAWNE ASPEKTY MIGRACJI NA PRZYKŁADZIE UREGULOWAŃ WYBRANYCH UCZESTNIKÓW SYSTEMU MIĘDZYNARODOWEGO

POLSKI MODEL EDUKACJI RELIGIJNEJ W SZKOŁACH PUBLICZNYCH. ASPEKTY PRAWNE

ROMANITAS I CHRISTIANITAS. STANISLAO PŁODZIEŃ (1913-1962) IN MEMORIAM

red. Katarzyna Maćkowska

Artur Mezglewski

red. Antoni Dębiński, Stanisław Jóźwiak

Cena: 20 zł Stron: 208 ISBN: 978-83-7363-939-3 Format: A5

Cena: 35 zł Stron: 290 ISBN: 978-83-7363-932-4 Format: B5

Cena: 40 zł Stron: 320 ISBN: 978-83-7363-837-2 Format: B5 (opr. twarda)

PRAWO I ADMINISTRACJA

SANCTORUM MATER KOMENTARZ

71

PRAWO I ADMINISTRACJA

72

ŻYCIE I TWÓRCZOŚĆ PROFESORA IGNACEGO CZUMY

TOŻSAMOŚĆ NARODOWA I SUWERENNOŚĆ PAŃSTWA A INTEGRACJA EUROPEJSKA

Dariusz Walencik

red. Kazimierz Ostaszewski, Jacek Szczot

red. ks. Tadeusz Guz, ks. Ryszard Mazurkiewicz, Ryszard Tłuczek

Cena: 26 zł Stron: 280 ISBN: 978-83-7363-848-8 Format: B5

Cena: 35 zł Stron: 244 ISBN: 978-83-7363-895-2 Format: B5 (opr. twarda)

Cena: 24 zł Stron: 234 ISBN: 978-83-7363-811-2 Format: B5

PRAWNOKARNE ŚRODKI PRZECIWDZIAŁANIA TERRORYZMOWI

OCHRONA PRAW CZŁOWIEKA W RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ NA TLE STANDARDÓW EUROPEJSKICH

PODMIOTOWOŚĆ PUBLICZNOPRAWNA GMINY

Krzysztof Wiak

Kinga Machowicz

Małgorzata Kruszewska-Gagoś

Cena: 35 zł Stron: 366 ISBN: 978-83-7363-924-9 Format: B5

Cena: 20 zł Stron: 276 ISBN: 978-83-7363-910-2 Format: B5

Cena: 23 zł Stron: 222 ISBN: 978-83-7363-954-6 Format: B5

REWINDYKACJA NIERUCHOMOŚCI KOŚCIOŁA KATOLICKIEGO W POSTĘPOWANIU PRZED KOMISJĄ MAJĄTKOWĄ

„STUDIA PRAWNICZE KUL” 1/2007, ss. 272, zł 25,00 2-3/2007, ss. 266, zł 20,00 4/2007, ss. 218, zł 20,00 1/2008, ss. 222, zł 20,00 2/2008, ss. 206, zł 19,00 3/2008, ss. 206, zł 20,00 4/2008, ss. 264, zł 22,00

„STUDIA Z PRAWA WYZNANIOWEGO” Ukazujące się od 2000 roku „Studia z Prawa Wyznaniowego” są efektem naukowej refleksji nad statutem kościołów i innych związków wyznaniowych oraz sytuacją prawną jednostki w zakresie wolności sumienia i religii. T. 6, red. Artur Mezglewski, Piotr Stanisz 2003, ss. 234, zł 7,00 ISBN 83-7363-118-6 T. 7, red. Piotr Stanisz, Marta Ordon 2005, ss. 364, zł 10,00 ISBN 83-7363-243-3

PRAWO I ADMINISTRACJA

red. Antoni Dębiński, ISSN 1897-7146

T. 8, red. Artur Mezglewski, Marta Ordon, Piotr Stanisz 2006, ss. 420, zł 26,00 ISBN 83-7363-347-2 T. 9, red. Artur Mezglewski, Marta Ordon, Piotr Stanisz 2006, ss. 306, zł 14,00 ISBN 83-7363-426-6 T. 10, red. Artur Mezglewski, Marta Ordon, Piotr Stanisz 2007, ss. 458, zł 28,00 ISBN 83-7363-632-3 T. 11, red. Artur Mezglewski, Marta Ordon, Piotr Stanisz 2008, ss. 376, zł 26,00 ISBN 978-83-7363-775-7

„THE REVIEW OF COMPARATIVE LAW” (od vol. 8 „REVIEW OF COMPARATIVE LAW”) red. Jan Widacki [i in.] Vol. 7, 2002, ss. 230, zł 13,00, ISBN 83-228-0981-6 Vol. 8, 2003, ss. 274, zł 10,00, ISBN 83-7363-078-3 Vol. 9, 2004, ss. 194, zł 11,00, ISBN 83-7363-215-8

73

PRAWO I ADMINISTRACJA

Administracyjno-prawne aspekty realizacji Wspólnej Polityki Rolnej w Polsce, Marcin Szewczak 2008, ss. 278, zł 25,00 ISBN 978-83-7363-752-8 Podstawowym celem monografii jest wskazanie roli, jaką spełniają wyspecjalizowane podmioty administracji publicznej, działające w formie agencji rolnych – Agencji Rynku Rolnego oraz Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa – w administrowaniu mechanizmami Wspólnej Polityki Rolnej w Polsce. W publikacji świadomie pominięte zostały Agencja Nieruchomości Rolnych oraz Agencja Rezerw Materiałowych, co wynika z faktu, że zakres ich bezpośredniej działalności nie obejmuje mechanizmów związanych ze wspólnotową polityką rolną. Monografia nie zajmuje się również szczegółową analizą założeń administracyjno-prawnych planowanych do realizacji w latach 2007-2013 ze względu na fakt, iż obszerność tego tematu zasługuje na odrębne przedstawienie. (ze Wstępu) Arcybiskup Jan Łaski reformator prawa, red. ks. Stanisław Tymosz 2007, ss. 192, zł 18,00 ISBN 978-83-7363-468-8 Publikacja poświęcona sytuacji Kościoła powszechnego w okresie rządów arcybiskupa J. Łaskiego, jego szkicowi historyczno-biograficznemu, urzędowi kanclerza wielkiego koronnego, kodyfikacji prawa świeckiego i kościelnego oraz działalności synodalnej w metropolii gnieźnieńskiej. Zamieszczona problematyka tej publikacji doskonale włącza się w prace Kościoła katolickiego w Polsce i wzbogaca wiedzę i literaturę specjalistyczną z historii prawa kościelnego. Bankowy tytuł egzekucyjny, Rafał Sura 2008, ss. 312, zł 25,00 ISBN 978-83-7363-774-0 Przedmiotem opracowania jest przywilej egzekucyjny banków w postaci uprawnienia do wystawiania bankowych tytułów egzekucyjnych i dochodzenia na ich podstawie wierzytelności bankowych. Wybór tematyki nie jest przypadkowy, prezentowana praca ma bowiem za zadanie ukazać niezwykle trudną i zarazem bardzo istotną – z punktu widzenia praktycznego – problematykę dotyczącą funkcjonowania w obrocie prawnym bankowego tytułu egzekucyjnego – instytucji, która ma swoją długą historię oraz zajmuje szczególne miejsce w piśmiennictwie prawniczym i judykaturze. Celem monografii jest wskazanie roli, jaką spełnia bankowy tytuł egzekucyjny i odpowiedź na pytanie, czy dalsze utrzymywanie w polskim ustawodawstwie tej instytucji, która nie jest spotykana w takiej formie w krajach Unii Europejskiej, jest uzasadnione. Praca uwzględnia stan prawny na dzień 30 kwietnia 2008 roku. (ze Wstępu)

74

Bezpieczeństwo energetyczne. Aspekty administracyjno-prawne, Michał Domagała 2008, ss. 264, zł 24,00 ISBN 978-83-7363-720-7 Przedmiotem niniejszego opracowania są zarówno badania zjawiska bezpieczeństwa energetycznego jako jednego z najważniejszych elementów bezpieczeństwa państwa, jak i jego odzwierciedlenie w normach prawa. Treść opracowania obejmuje także charakter prawny oraz zakres kompetencji organów administracji publicznej w zakresie zachowania właściwego poziomu bezpieczeństwa energetycznego państwa oraz odnosi się do obowiązków podmiotów niepublicznych w tym obszarze. Należy jednak zaznaczyć, że opracowanie nie obejmuje kwestii związanych z wykorzystaniem energii atomowej jako sposobu podniesienia bezpieczeństwa energetycznego kraju. Zagadnienie to jest przedmiotem odrębnych regulacji europejskich i polskich. [...] Publikacja wyłącznie w ograniczonym zakresie odnosi się też do zagadnień związanych z aspektami ekologicznymi bezpieczeństwa energetycznego. Ten zakres zagadnień jest bowiem przedmiotem szczególnych uregulowań prawnych i rządzi się odmiennymi zasadami ich stosowania. (ze Wstępu)

Cuius regio, eius religio? II, red. Grzegorz Górski, Leszek Ćwikła, Marzena Lipska 2008, ss. 530, zł 40,00 ISBN 978-83-7363-656-9 Publikacja po Zjeździe Historyków Państwa i Prawa. Lublin, wrzesień 2006 r. Człowiek, granice państw, gospodarka, red. Tadeusz Guz, Kazimierz A. Kłosiński, Paweł Marzec 2009, ss. 392, zł 34,00 ISBN 978-83-7363-855-6 W przedstawionych w tej książce rozważaniach wielu autorów z różnorodnych środowisk akademickich dominuje współczesny człowiek, działający nadal jeszcze (choć procesy globalizacji mogą to zmienić) w granicach suwerennych państw, państw o gospodarkach otwierających się, na mocy siły megatrendu, na formy rynkowe. W rozważaniach tych, w sposób wyraźny oraz przekonujący, przejawia się imperatyw: szacunku dla godności ludzkiej, postrzeganej w realiach różnorodności cywilizacyjnej: zachowania różnorodności w charakterze gradientu w dialogu międzycywilizacyjnym; uelastycznienia („zmiękczenia”) – z jednoczesnym podniesieniem skuteczności – rozwiązań instytucjonalno-prawnych. Wartością ujętych w trzyczęściową całość treści jest ich syntetyzujący, a więc zarazem odkrywczy charakter. (ze Wstępu)

PRAWO I ADMINISTRACJA

Cuius regio, eius religio?, red. Grzegorz Górski, Leszek Ćwikła, Marzena Lipska 2006, ss. 456, zł 37,00 ISBN 83-7363-403-7 To pierwsza część materiałów przygotowanych w związku z organizowanym we wrześniu 2006 r. przez Katedrę Historii Państwa i Prawa Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II ogólnopolskim Zjazdem Historyków Państwa i Prawa.

Divina et humana. Księga jubileuszowa w 65. rocznicę urodzin Księdza Profesora Henryka Misztala, red. Antoni Dębiński, Wiesław Bar, Piotr Stanisz 2001, ss. 822, zł 25,00 ISBN 83-228-0834-8 Ecclesia et status. Materiały konferencyjne, red. ks. Mirosław Sitarz 2004, ss. 156 + fot., zł 9,00 ISBN 83-7363-226-3 Materiały konferencyjne z Międzynarodowej Konferencji Naukowej z okazji 40-lecia pracy naukowej ks. prof. Józefa Krukowskiego. Lublin, 4 listopada 2004 r. Elementy logiki dla prawników, Marek Lechniak 2006, ss. 194, zł 25,00 ISBN 978-83-7363-440-4 Elementy logiki dla prawników powstały jako podręcznik stanowiący podstawę kursu logiki prawniczej oraz kursu logiki dla studentów studiów niestacjonarnych. Chodziło o to, by dostarczyć studentom podręcznik obejmujący spory zakres materiału, a przy tym możliwie najprościej napisany i zorientowany praktycznie. Książka łączy problematykę semiotyczno-metodologiczną z zagadnieniami logiki formalnej, która zwykle jest rozproszona. (ze Wstępu) Filozoficzne podstawy prawa japońskiego w perspektywie historycznej, Antoni Kość SVD 2001, ss. 206, zł 8,00 ISBN 83-228-0801-1 Rozprawa ta, mając charakter filozoficznoprawny, zasadniczo zajmować się będzie filozoficznymi podstawami prawa japońskiego z teoretycznego punktu widzenia. Jednak, aby pozostać wiernym prawdzie, będzie wskazywać także na praktykę, ponieważ w wielu przypadkach, to jak być powinno (Sollen) i to jak jest (Sein) nie harmonizują ze sobą. Rozumując konsekwentnie,

75

PRAWO I ADMINISTRACJA

właściwą metodą do rozwiązania tego problemu będzie metoda skierowana na japoński system społeczno-państwowy, która pozwoli wniknąć w ducha japońskiej kultury prawnej. (ze Wstępu) Fundacje dobroczynne w rzymskim prawie poklasycznym, Monika Wójcik 2003, ss. 206, zł 8,00 ISBN 83-7363-069-4 Celem opracowania jest ukazanie statusu prawnego fundacji, jako instytucji prawnej tworzącej się w wyniku silnego zapotrzebowania społecznego na powstawanie dzieł charytatywnych. Szczególnie istotne będzie wykazanie, czy w prawie poklasycznym fundacje traktowane były jako autonomiczne podmioty prawa. Wyjaśnienie tej kwestii powoduje konieczność przedstawienia konstytucji cesarskich dotyczących tworzenia i funkcjonowania instytucji, jak i wielorakich uregulowań mających na celu ich ochronę oraz zapewnienie zaplecza ekonomicznego. W pracy przedstawiony zostanie całokształt uregulowań prawa poklasycznego dotyczących fundacji dobroczynnych. Rozważania te zmierzają do ustalenia, czy w zamyśle ustawodawcy fundacje uważane były za podmioty prawa. (ze Wstępu) Fundusze Unii Europejskiej w Polsce na lata 2007-2013, red. Zbigniew Bajko, Bartosz Jóźwik, Marcin Szewczak 2010, wyd. II rozszerzone, ss. 422, zł 27,00 ISBN 978-83-7363-946-1 Korzyści Polski z członkostwa w Unii Europejskiej stają się coraz bardziej namacalne dla naszych obywateli. Wysoki poziom zaufania odzwierciedlają sondaże opinii publicznej. Są to wielorakie pożytki (oprócz pewnych niewygód), które nie ograniczają się do przepływów finansowych z Brukseli do Warszawy i 16 województw. Dla nas jako kraju w cywilizacyjnym pościgu pomoc finansowa ma jednak ogromne znaczenie. Polska jest głównym beneficjentem polityki regionalnej w ramach Perspektywy Finansowej na lata 2007-13, którą miałem okazję współkształtować, prowadząc z ramienia Parlamentu Europejskiego negocjacje wiosną 2006 roku. Zarówno dla beneficjentów polityki regionalnej, jak i dla płatników netto był to trudny kompromis. Teraz chodzi o to, by w pełni wykorzystać szanse, jakie kryją się w unijnych funduszach rozmaitego typu, śladem dobrych wyników w absorpcji funduszy przyznanych Polsce na lata 2004-2006. (Janusz Lewandowski, z Wprowadzenia) Funkcje publiczne związków wyznaniowych, red. Artur Mezglewski 2007, ss. 480, zł 30,00 ISBN 978-83-7363-604-0 W obowiązującym dzisiaj porządku prawnym mówimy o działalności własnej związków wyznaniowych, takiej jak: niezależne od państwa wykonywanie funkcji religijnych, kształtowanie swych struktur organizacyjnych, swobodna (z pewnymi ograniczeniami) obsada stanowisk kościelnych, kult publiczny, obchodzenie świąt religijnych, sprawowanie różnych form duszpasterstwa (wojskowe, w zakładach karnych i aresztach śledczych, opieki zdrowotnej i pomocy społecznej) czy emitowanie swoich programów w mass mediach i posiadanie własnych środków przekazu. Ponadto mówimy o funkcjach publicznych związków wyznaniowych realizowanych w takich zakresach, jak: wyznaniowa forma zawarcia małżeństwa cywilnego, nauczanie religii w publicznych przedszkolach i szkołach, działalność naukowa i edukacyjna, administrowanie danymi osobowymi, różne formy pomocy społecznej, ochrona dóbr kultury i dziedzictwa narodowego, posiadanie i administrowanie cmentarzami wyznaniowymi. Te właśnie funkcje publiczne związków wyznaniowych są przedmiotem niniejszej publikacji. (z Wprowadzenia) Historia magistra vitae. Księga jubileuszowa ku czci Profesora Jerzego Flagi, red. Antoni Dębiński, Stanisław Wrzosek, Katarzyna Maćkowska, Małgorzata Kruszewska-Gagoś 2007, ss. 520 + fot., zł 40,00 (oprawa twarda) ISBN 978-83-7363-560-9

76

Incestum w prawie rzymskim, Joanna Misztal-Konecka 2007, ss. 374, zł 30,00 ISBN 978-83-7363-439-8 Łacińskie słowo incestum oznaczało w sensie szerokim każdy akt niemoralny, haniebny i bezbożny, sprzeczny z dobrymi obyczajami. W sensie ścisłym obejmowało swoim zakresem dwa przestępstwa – złamanie nakazu zachowania czystości przez westalkę oraz współżycie seksualne pomiędzy najbliższymi krewnymi i powinowatymi, pomiędzy którymi zabronione było małżeństwo. (ze Wstępu) Instytucja sołtysa w okresie samorządu stanowego w Polsce. Aspekty społeczno-prawne, Magdalena Waniewska 2006, ss. 260, zł 11,00 ISBN 83-7363-433-9 Naczelnym celem pracy jest pokazanie instytucji sołtysa – jej zakresu działania w niestabilnych czasach reform ustrojowych, jej zalet i wad, perspektyw rozwoju i zmarnowanych szans. Przede wszystkim zaś praca ma ukazać wieloaspektowość tego urzędu, uwzględniając zarówno ówczesną doktrynę, praktykę, jak i prawo. Ze względu na ujęcie tematu i historyczno-socjologiczny charakter jest to praca pionierska. Warte zaznaczenia jest i to, iż literatura z zakresu problematyki samorządowej zasadniczo omija zagadnienie urzędu sołtysa w perspektywie samorządu stanowego, ograniczając się do stwierdzenia, iż instytucja ta istniała w wiekach średnich we wsiach samorządnych. Ze względu na niewystarczające i niekompletne materiały źródłowe wszelkie szczegółowe zagadnienia – związane z zakresem zadań stawianych przed średniowiecznym samorządem wiejskim, jego genezą czy nadzorem – były przez autorów podejmowane ogólnie bądź też całkowicie przez nich przemilczane. Również ustrojoprawne ujęcie instytucji sołtysa nie było do tej pory przedmiotem samodzielnej publikacji z tego zakresu. Zagadnienie urzędu sołtysa zostało w nauce polskiej podjęte wyłącznie z punktu widzenia opisu. Brak natomiast jednolitej koncepcji i oceny tej średniowiecznej instytucji. (ze Wstępu)

PRAWO I ADMINISTRACJA

Hominum causa omne ius constitutum est. Księga jubileuszowa ku czci Profesor Alicji Grześkowiak, red. Antoni Dębiński, Małgorzata Gałązka, Radosław D. Hałas, Krzysztof Wiak 2006, ss. 582, zł 35,00 ISBN 83-7363-411-8

Ius et lex. Księga jubileuszowa ku czci Profesora Adama Strzembosza, red. Antoni Dębiński, Alicja Grześkowiak, Krzysztof Wiak 2002, ss. 598, zł 16,00 ISBN 83-7363-025-2 Ius et veritas. Księga poświęcona pamięci Michała Staszewicza, red. Dariusz Dudek, Anna Janicka, Wojciech Sz. Staszewski 2003, ss. 564, zł 16,00 ISBN 83-7363-092-9 Jakiej ordynacji wyborczej potrzebuje Rzeczpospolita?, red. Dariusz Dudek, Dariusz Kała, Paweł Potakowski 2008, ss. 186, zł 20,00 ISBN 978-83-7363-723-8 Procedura wyłaniania przedstawicieli do parlamentu, istotny element ładu demokratycznego państwa, stała się tematem międzynarodowej konferencji naukowej „Jakiej ordynacji potrzebuje Rzeczypospolita?”, zorganizowanej 16-17 kwietnia 2007 roku przez Koło Naukowe Studentów Administracji i Niezależne Stowarzyszenie Studentów Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II. Konferencja zgromadziła wielu teoretyków i praktyków prawa wyborczego z Polski i z zagranicy. Prezentowana w trakcie poszczególnych sesji problematyka

77

PRAWO I ADMINISTRACJA

spotkała się z dużym zainteresowaniem uczestników, czego odzwierciedleniem były ożywione dysputy. Wyrażam przeświadczenie, że trafiająca do rąk Czytelników publikacja obejmująca materiały z konferencji stanie się ważnym elementem dyskusji na temat sposobu realizacji przysługujących obywatelom praw wyborczych. (Słowo od Dziekana) Komunistyczne prawo karne Polski Ludowej, red. Alicja Grześkowiak 2007, ss. 416, zł 25,00 ISBN 978-83-7363-590-6 Prawo karne Polski Ludowej to dla autorów publikacji – prawo karne obowiązujące w latach 1943-1989, mimo iż komunistyczny k.k. z 1969 r. obowiązywał dłużej. Został jednak w dość dużej części znowelizowany w 1989 i 1990 r., w 1995 r. zmieniła się także jego wykładnia, dostosowana do zasad i wartości demokratycznego państwa prawnego, eksponowanych w nowelizacjach konstytucji oraz ustawie konstytucyjnej z 1992 r. [...] Komunistyczne prawo karne Polski Ludowej było sprzeczne z prawym rozumem, sprzeciwiało się prawu naturalnemu, było prawem niegodziwym, nie było więc prawem, ale wypaczeniem prawa. Tę prawdę o komunistycznym prawie karnym chcemy tą książką przedstawić i utrwalić w historii polskiego prawa karnego. (z Wprowadzenia) Kontrola przetwarzania i ochrony danych osobowych. Studium teoretyczno-prawne, Paweł Fajgielski 2008, ss. 344, zł 40,00 ISBN 978-83-7363-791-7 Przedstawiona w rozprawie analiza regulacji prawnych oraz teorii i poglądów prezentowanych w piśmiennictwie pozwoliła wykazać wielość i różnorodność środków służących sprawowaniu kontroli w zakresie przetwarzania i ochrony danych osobowych. Zawarte w pracy rozważania ukazały istotę i charakter omawianych konstrukcji prawnych. Zebranie, zestawienie i usystematyzowanie zagadnień odnoszących się do kontroli przetwarzania i ochrony danych osobowych pozwoliło na dokonanie klasyfikacji oraz omówienie poszczególnych rodzajów kontroli i środków prawnych, które umożliwiają ich realizację. Ustalenia dokonane w ramach prac badawczych dały podstawę do wyróżnienia czterech zasadniczych rodzajów kontroli przetwarzania i ochrony danych osobowych: kontroli indywidualnej, funkcjonalnej, instytucjonalnej oraz uzupełniającej. Dokonana klasyfikacja ma charakter porządkujący i pozwala na ukazanie systemu organizacyjnego kontroli. Wpłynęła ona zasadniczo nie tylko na układ pracy, ale także umożliwiła objęcie zakresem prac badawczych wszystkich rodzajów kontroli. (z Zakończenia) Kościół i państwo. Podstawy relacji prawnych, Józef Krukowski 2000, wyd. II zmienione i uzupełnione, ss. 408, zł 15,00 ISBN 83-228-0856-9 Praca autorstwa ks. Józefa Krukowskiego, profesora zwyczajnego nauk prawnych w Warszawie, specjalisty w dziedzinie problematyki relacji prawnych KUL i UKSW między Kościołem i państwem, eksperta Komisji Nadzwyczajnej do rozpatrzenia projektu ustawy o ratyfikacji Konkordatu między Stolicą Apostolską a Rzecząpospolitą Polską. Zawiera wykład głównych zagadnień z zakresu kościelnego prawa publicznego, wybranych zagadnień z międzynarodowego prawa publicznego oraz z prawa wewnętrznego różnych państw, dotyczących relacji prawnych między Kościołem i państwem. Uwzględnia nowe dokumenty Stolicy Apostolskiej oraz akty normatywne określające stanowisko państwa wobec Kościoła.

78

Kościół i prawo rzymskie, Antoni Dębiński 2008, wyd. II poprawione i uzupełnione, ss. 244, zł 40,00 (oprawa twarda) ISBN 978-83-7363-669-9 Przedmiotem niniejszej pracy jest pytanie, w jakim zakresie i w jakich dziedzinach Kościół łaciński sięgał do dziedzictwa jurysprudencji rzymskiej, a także, jak kwalifikował prawo rzymskie w odniesieniu do własnego systemu prawnego. Opracowanie obejmuje tylko niektóre

Kuria Rzymska i pomniki chrześcijaństwa na szlaku do Wiecznego Miasta, red. Elżbieta Szczot 2007, ss. 288, zł 40,00 (oprawa twarda) ISBN 978-83-7363-612-5 Publikacja Kuria Rzymska i pomniki chrześcijaństwa na szlaku do Wiecznego Miasta zawiera materiały sesji naukowej zorganizowanej przez Koło Naukowe Kanonistów działające przy Instytucie Prawa Kanonicznego pt. „Struktura Kurii Rzymskiej” w Rzymie. Wzięli w niej udział studenci oraz pracownicy Wydziału Prawa, Prawa Kanonicznego i Administracji Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II. Publikacja stanowi ważny przyczynek do rozwoju nauki prawa kanonicznego o strukturze Kurii Rzymskiej oraz przybliża miejsca historyczne, takie jak Kahlenberg, Asyż, Monte Cassino, Loreto, Wenecja i Rzym. Pozwala ona utrwalić cenny fragment życia Wydziału, a zwłaszcza działalność Instytutu Prawa Kanonicznego. (ze Słowa wstępnego) Las competencias patriarcales en el derecho canonico oriental, Grzegorz Wojciechowski 2007, ss. 218, zł 25,00 ISBN 978-83-7363-441-1 Nieważność umowy o pracę, Jacek Chaciński 2009, ss. 268, zł 30,00 ISBN 978-83-7363-909-6 Celem niniejszej pracy jest ustalenie zakresu zastosowania sankcji nieważności w odniesieniu do umowy o pracę. Jest to próba oceny, jakie wadliwości umowy o pracę powodują jej bezwzględną nieważność. Przedmiotem rozważań będą wadliwości podmiotowe dotyczące zdolności prawnej i zdolności do czynności prawnych, reprezentacji, wady oświadczenia woli, zakres swobody kształtowania treści umowy, sprzeczność treści umowy o pracę z ustawą, z zasadami współżycia społecznego oraz obejście ustawy. Analiza tego zagadnienia musi objąć nie tylko kwestie odpowiedniego stosowania przepisów Kodeksu cywilnego do stosunku pracy, ale również to, w jakim zakresie sankcja nieważności ma zastosowanie na terenie prawa cywilnego. Istotny wpływ na zastosowanie sankcji nieważności, a nawet na samo jej rozumienie, ma bowiem pojęcie czynności prawnej. W szczególności przedmiotem badania będzie definiowanie czynności prawnej jako czynności konwencjonalnej i ocena poprawności tej definicji w świetle norm prawa pracy. (ze Wstępu) Nurt historycznoprawny w kanonistyce polskiej w okresie dwudziestolecia międzywojennego, Magdalena Pyter 2006, ss. 176, zł 20,00 ISBN 83-7363-381-2 Celem dysertacji jest ukazanie głównych założeń i kierunków reprezentatywnych nurtu historycznoprawnego. Podjęta w pracy próba przedstawienia wspomnianego zagadnienia obejmuje szeroki zakres problemów i wymaga odpowiedzi na wiele pytań. Ich zawartość treściwą najogólniej można ująć w następującej formie: jakie nurty badawcze funkcjonowały w polskiej kanonistyce w okresie dwudziestolecia międzywojennego, jakie zagadnienia dominowały w badaniach historycznoprawnych, kogo należy zaliczyć do przedstawicieli nurtu historycznego oraz co skłoniło badaczy do podjęcia analizy poszczególnych problemów. Przedmiotem badań są publikacje o charakterze historycznoprawnym bądź wyselekcjonowane zagadnienia dotyczące interesującej nas problematyki. (ze Wstępu)

PRAWO I ADMINISTRACJA

aspekty tego złożonego i interesującego zagadnienia. Zamierzeniem autora jest zainspirowanie do szczegółowych badań wpływów prawa rzymskiego na poszczególne gałęzie prawa Kościoła w historii relacji obu porządków prawnych. Nie jest możliwe na tym etapie badań całościowe i systematyczne przedstawienie tego zagadnienia; na przeszkodzie stoi przede wszystkim rozległość przedmiotowa badań prowadzonych w poszczególnych obszarach historii prawa rzymskiego oraz prawa kanonicznego. (ze Wstępu)

79

PRAWO I ADMINISTRACJA

Normatywny wymiar amerykańskich wczesnych konstytucji stanowych, Katarzyna Maćkowska 2008, ss. 222, zł 18,00 ISBN 978-83-7363-820-4 W niniejszej rozprawie podjęta zostanie tematyka przedstawiająca podstawę filozoficzną i ideową pierwszych ustaw zasadniczych trzynastu stanów założycielskich, uzupełnioną odniesieniem do rzeczywiście funkcjonujących mechanizmów, ponieważ właśnie dzięki nim udało się przenieść na nowy – federacyjny poziom – wiele demokratycznych instytucji, na których kanwie sprawowany był system władzy w okresie kolonialnym. Z uwagi na obszerność materiałów źródłowych ograniczono się tu do pierwotnych tekstów konstytucji, w wyjątkowych sytuacjach uzupełniając je o dokonane rewizje. (ze Wstępu) O moralne podstawy ustroju. Wybór pism Ignacego Czumy (1891-1963), red. Kazimierz Ostaszewski, Jacek Szczot 2007, ss. 372 + fot., zł 35,00 (oprawa twarda) ISBN 978-83-7363-562-3 Niniejsza publikacja zawiera wybór pism Ignacego Czumy z dziedziny prawa, skarbowości oraz doktryny ustroju. Dobór prac jest ściśle związany z działalnością Profesora w obszarze nauki i polityki oraz wynika z wykonywanej przez niego pracy na Wydziale Prawa i Nauk Społeczno-Ekonomicznych Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego. Materiały opracowano, zachowując charakterystyczną dla okresu międzywojennego stylistykę, specyficzną terminologię oraz zasady porządkujące tekst i przypisy. Prezentowany zbiór to kolejne wydanie przypominające dzieła wybitnych profesorów Wydziału Prawa, tym istotniejsze, że stanowi przykład myśli prawniczej i społeczno-politycznej, z której czerpać wiedzę może również współczesne pokolenie. (Od Redaktorów) Ochrona dziecka poczętego w polskim prawie karnym, Krzysztof Wiak 2001, ss. 294, zł 13,00 ISBN 83-228-0852-6 Praca dra Krzysztofa Wiaka wyraźnie odbiega od dominujących w nauce polskiego prawa karnego dość jednostronnych opracowań tematu, przyjętym przez Autora wyborem aksjologicznym, że dziecko poczęte jest wartością, którą prawo karne winno chronić, bo jest ono człowiekiem o przyrodzonej mu godności i przysługującym mu prawie do życia. Trudno już dziś w piśmiennictwie znaleźć prace, które pisane są właśnie z takiego punktu i w takim celu. Tym bardziej są one potrzebne, by prawda o człowieku i jego prawach doszła do ludzi i do społeczności decydujących o treści prawa. Bo prawo wyrażać powinno szacunek dla każdej ludzkiej istoty od poczęcia po naturalną śmierć. I o to upomina się Autor w książce, kończąc je ze wszech miar słusznym wskazaniem, że „Prawdziwe demokratyczne państwo prawne oparte jest na poszanowaniu praw wynikających z przyrodzonej godności człowieka. To one nadają demokracji treść, a od ustawodawcy wymagają uznania oraz ochrony prawnej. (z Przedmowy)

80

Ochrona praw człowieka w Rzeczypospolitej Polskiej na tle standardów europejskich, Kinga Machowicz 2009, wyd. II zmienione i rozszerzone, ss. 276, zł 20,00 ISBN 978-83-7363-910-2 Celem opracowania jest przeprowadzenie próby oceny poziomu ochrony człowieka w III Rzeczypospolitej Polskiej przy uwzględnieniu kryterium wywiązywania się państwa z zobowiązań międzynarodowych. Kryterium to zostało ustalone na podstawie orzeczeń Europejskiego Trybunału Praw Człowieka wydanych w sprawach przeciwko Polsce. Przedmiotowe rozstrzygnięcia nie mają charakteru precedensowego, ale, jak wynika z samej ich treści, mieszczą się w ramach już ustalonej linii orzecznictwa. Płaszczyznę podlegającą próbie oceny stanowi polskie ustawodawstwo, orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego, Sądu Najwyższego i Naczelnego Sądu Administracyjnego. Celem pracy jest dokonanie próby oceny, a nie całościowej oceny,

Ordynacja podatkowa w teorii i praktyce, red. Beata Kucia-Guściora, Monika Münnich, Leszek Bielecki, Artur Krukowski 2008, ss. 286, zł 24,00 ISBN 978-83-7363-710-8 Przedstawione Czytelnikom opracowanie jest owocem pierwszej na Lubelszczyźnie konfrontacji poglądów świata nauki z praktyką stosowania przepisów prawa podatkowego na gruncie ustawy Ordynacja podatkowa. Pomysł zorganizowania konferencji dojrzewał od dawna i wreszcie doczekał się realizacji. Co ciekawe, przedstawione w opracowaniu referaty teoretyków zawierają elementy praktyczne, a praktyków – teoretyczne rozważania. Jest to niezbity dowód na to, że każda ze stron doskonale rozumie problemy drugiej. (ze Wstępu) Państwo i Kościół w pismach św. Augustyna, ks. Stanisław Jóźwiak 2004, ss. 236, zł 8,00 ISBN 83-7363-166-6 Stworzona przez Biskupa Hippony koncepcja roli państwa i Kościoła w porządku doczesnym wywarła ogromny wpływ na losy cywilizacji zachodniej. Stała się ona tworzywem doktryny polityczno-prawnej zwanej „augustynizmem politycznym”. Doktryna ta odegrała kluczową rolę w kształtowaniu życie publicznego w Średniowieczu. „Augustynizm polityczny” jest świadectwem wpływu, jaki myśl Biskupa Hippony wywierała na potomnych. Ten wpływ nie uległ ograniczeniu także w czasach nowożytnych. Nieustannie prowadzone sa badania z zakresu problematyki państwo-Kościół w myśli św. Augustyna. Co więcej, można zaobserwować ich ożywienie. [...] Celem monografii jest ukazanie wkładu Augustyna w chrystianizację porządku publicznoprawnego państwa rzymskiego. Szczególnie istotne jest wykazanie, w jaki sposób i w jakim stopniu Augustyn uczestniczył w tworzeniu i wprowadzaniu w życie nowych koncepcji prawnych, które określały pozycję Kościoła w państwie i pozycję państwa w stosunku do Kościoła. (ze Wstępu)

PRAWO I ADMINISTRACJA

ponieważ zostało użyte pojedyncze kryterium oceny w odniesieniu do wybranych obszarów badawczych. Zbadanie całokształtu zagadnień wpływających na poziom ochrony człowieka byłoby obiektywnie niemożliwe ze względu na permanentne pojawianie się nowych elementów wraz z rozwojem praktyki sądowej. Realizację zamierzonego celu umożliwiło przeprowadzenie analizy porównawczej wskazanego orzecznictwa strasburskiego i krajowego, a także dokonanie opisu zauważonych zjawisk oraz wyciągnięcie na tej podstawie wniosków. [...] Publikacja adresowana jest do wszystkich osób, które na osobisty lub zawodowy użytek zainteresowane są problematyką praw człowieka – uczestników postępowań sądowych i administracyjnych, praktyków obrotu gospodarczego, studentów kierunków społecznych. (ze Wstępu)

Parricidium w prawie rzymskim, Maciej Jońca 2008, ss. 352, zł 28,00 ISBN 978-83-7363-815-0 Przedmiotem oddawanej do rąk Czytelnika rozprawy jest szczegółowa analiza przestępstwa parricidium w prawie rzymskim. Termin parricidium, w zależności od okresu, opisywał morderstwo najbliższego krewnego lub każdego człowieka wolnego. W swej pracy autor przedstawił nie tylko prawną konstrukcję wymienionych czynów karalnych, ale także podjął próbę odpowiedzi na pytanie o przyczyny, które sprawiły, że podobne zachowania zostały obwarowane w Rzymie sankcjami karnymi. Wiele miejsca poświęcono prawnej konstrukcji rodziny rzymskiej oraz karom, jakie groziły sprawcom parricidium, w tym zwłaszcza budzącej przerażenie karze worka (poena cullei). Plenitudo legis dilectio. Księga pamiątkowa dedykowana prof. dr. hab. Bronisławowi W. Zubertowi OFM z okazji 65. rocznicy urodzin, red. Antoni Dębiński, Elżbieta Szczot 2000, ss. 960, zł 20,00 ISBN 83-228-0734-1

81

PRAWO I ADMINISTRACJA

Praca obejmuje artykuły autorów związanych z różnymi ośrodkami naukowymi w Polsce i za granicą. Pierwsza część księgi zawiera biogram ojca Profesora Bronisława Zuberta, omawia jego dorobek naukowy i osiągnięcia dydaktyczne. Druga – opracowania z zakresu historii prawa, prawa kanonicznego, teologii i innych dziedzin nauki. Podatkowe i niepodatkowe źródła finansowania zadań publicznych, red. Jan Głuchowski, Alicja Pomorska, Jolanta Szołno-Koguc 2007, ss. 416, zł 28,00 ISBN 978-83-7363-634-7 Od początku transformacji ustrojowej w Polsce trwa ożywiona dyskusja wokół docelowego kształtu systemu podatkowego, wystarczająco wydajnego z punktu widzenia realizacji celów fiskalnych, dostosowanego do standardów międzynarodowych (zwłaszcza unijnych), a nade wszystko sprawiedliwego, uwzględniającego cele i potrzeby społeczne demokratycznego państwa prawa, jak też sprzyjającego przyspieszeniu wzrostu gospodarczego. Pomimo upływu lat nie milkną spory i kontrowersje zarówno wokół generalnych zasad opodatkowania dochodów, obrotów czy majątku, jak i w zakresie szczegółowych rozwiązań instytucjonalnych i proceduralnych najlepiej służących realizacji materialnego prawa podatkowego. Dysputy łączą środowiska ekonomistów i prawników, teoretyków i praktyków. Szkoda, że wypracowane od lat propozycje zmian nie znajdują oczekiwanej akceptacji wśród polityków i gremiów wybieralnych, a co za tym idzie – należytego przełożenia nie tylko w opracowywanych programach naprawy finansów publicznych, ale przede wszystkim w ich konsekwentnym wdrażaniu. Niniejsza publikacja stanowi kolejny głos środowiska akademickiego we wspomnianej dyskusji. W jej przygotowaniu wzięli udział przedstawiciele kilkudziesięciu ośrodków naukowych z kraju, a także z zagranicy. (ze Wstępu) Podstawy relacji między państwem a kościołami w konstytucji państw członkowskich i traktatach Unii Europejskiej, Krzysztof Orzeszyna 2007, ss. 358, zł 32,00 ISBN 978-83-7363-602-6 Przedmiot rozważań został rozpatrzony w trzech częściach. Część pierwsza dotyczyła miejsca kościołów oraz organizacji filozoficznych i światopoglądowych w wielokulturowym społeczeństwie obywatelskim w procesie integracji w Europie. W części drugiej omówione zostały zasady konstytucyjne państw członkowskich Unii Europejskiej, dotyczące stosunku tych państw do kościołów. Część trzecia dotyczyła zasad relacji między państwem a kościołami w traktatach Unii Europejskiej. (z Zakończenia)

82

Polonia Restituta. Ustrój państwa polskiego w XX wieku, Grzegorz Górski 2009, wyd. II, ss. 250, zł 26,00 ISBN 978-83-7363-927-0 W rozdziale pierwszym, obejmującym lata 1914-1918, prezentowany jest najpierw proces odbudowy polskich instytucji państwowych w okresie od połowy 1918 r., a następnie zagadnienia związane z restytucją państwa polskiego w listopadzie 1918 r. W rozdziale drugim ukazane są zmagania o nadanie odrodzonemu państwu nowego ustroju konstytucyjnego. Funkcjonowanie państwa pod rządami Konstytucji z 1921 r. w dwóch wyraźnie wyodrębnionych okresach – do i po zamachu majowym – jest przedmiotem analizy trzeciego rozdziału. Problematyka związana z uchwaleniem i obowiązywaniem Konstytucji z 1935 r. do wybuchu wojny omawiana jest w rozdziale czwartym. W rozdziale piątym prezentowane są zagadnienia dotyczące obowiązywania Konstytucji z 1935 r. w czasie wojny, funkcjonowania na jej podstawie władz RP na uchodźstwie oraz w kraju w postaci Polskiego Państwa Podziemnego. W tej części omawiana jest również pozycja prawna komunistycznego ruchu oporu w kontekście funkcjonowania władz II RP. Rozdział szósty jest analizą uwarunkowań formowania się ustroju „Polski ludowej” w początkowym okresie, a kolejny, siódmy, rozdział omawia funkcjonowanie władz II RP po zakończeniu wojny – na uchodźstwie. W rozdziale ósmym

Porozumienia w sprawie regulacji stosunków między państwem i niekatolickimi związkami wyznaniowymi we włoskim porządku prawnym, Piotr Stanisz 2007, ss. 314, zł 42,00 ISBN 978-83-7363-579-1 Książka jest wkładem w dyskusję na temat możliwości realizacji art. 25 ust. 5 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z 2 kwietnia 1997 r. Przedstawia ona i ocenia układowy system regulacji stosunków między państwem i niekatolickimi związkami wyznaniowymi, który został ukształtowany na podstawie włoskiego pierwowzoru tego przepisu konstytucyjnego (art. 8 ust. 3 Konstytucji Republiki Włoskiej z 22 grudnia 1947 r.). Do szczegółowych problemów poruszanych w pracy należą m.in. kryteria selekcji związków wyznaniowych dopuszczanych do rokowań, sposób prowadzenia negocjacji, specyfika procedury ustawodawczej znajdującej zastosowanie w odniesieniu do ustaw uchwalonych na podstawie porozumień, szczególne cechy tych ustaw oraz treść unormowań przyjętych w uzgodnieniu ze związkami wyznaniowymi i ich relacja do norm odnoszących się do grup religijnych, których sytuacja prawna nie została uregulowana w trybie dwustronnym. Polski model edukacji religijnej w szkołach publicznych. Aspekty prawne, Artur Mezglewski 2009, ss. 290, zł 35,00 ISBN 978-83-7363-932-4 Autor książki nie adresuje jej w szczególny sposób do nikogo, wychodząc z klasycznego już założenia (ukłon w stronę pana Wojciecha Młynarskiego): „niech każdy robi swoje”. Skoro jest wykładowcą prawa wyznaniowego, to do jego obowiązków należy dokonywanie krytycznej oceny obowiązujących przepisów prawa oraz ich wykładni. I z tego obowiązku stara się wywiązywać jak najlepiej. W kontekście przywołanej powyżej zasady „niech każdy robi swoje”, autor uważa jednak, iż książka winna stać się lekturą obowiązkową dla tych, którzy stanowią prawo oraz stosują go w przedmiocie objętym tematyką pracy. Podniesione na łamach książki tezy i postulaty niewątpliwie zasługują przynajmniej na to, aby się do nich odnieść. Książka może stać się przydatna dla wszystkich tych, którzy stosują prawo w praktyce oświatowej: pracowników Ministerstwa Edukacji Narodowej, pracowników kuratoriów oświaty, dyrektorów szkół publicznych, nauczycieli religii. Zawiera bowiem cały szereg postulatów, których uwzględnienie niewątpliwie przyczyni się do wzrostu kultury administracyjnoprawnej oraz właściwego uporządkowania ról, jakie pełnić mają poszczególne podmioty uczestniczące czynnie lub biernie w procesie nauczania religii w szkołach publicznych. Autor niniejszego opracowania nie uczestniczył i nie uczestniczy w żadnych gremiach zajmujących się stanowieniem bądź nowelizacją przepisów dotyczących nauczania religii w szkołach publicznych. Nie jest też wtajemniczony w stan aktualnych prac nad ich nowelizacją. Brak informacji na temat aktualnie prowadzonych prac nad zmianami prawa oświatowego w zakresie statusu edukacji religijnej w szkołach publicznych stanowi niewątpliwie jeden z podstawowych braków niniejszej publikacji. Brak ten paradoksalnie może jednak okazać się jej głównym atutem. Z tego bowiem powodu prezentowanej publikacji z całą pewnością nie można odmówić jednego: świeżości spojrzenia na aktualny stan prawny dotyczący edukacji religijnej w polskich szkołach publicznych. Prawa podmiotowe a ochrona dóbr osobistych, Jacek Chaciński 2004, ss. 182, zł 6,00 ISBN 83-7363-152-6 Przedmiotem niniejszej pracy jest zagadnienie sposobu ochrony dóbr osobistych. Każdy sposób ochrony określonych dóbr jednocześnie wyznacza jej zakres, to z kolei wpływa na sytuację prawną podmiotów. Rozstrzygniecie określonego problemu teoretycznego daje jednocześnie wska-

PRAWO I ADMINISTRACJA

przedstawione są uwarunkowania związane z przyjęciem pierwszych regulacji konstytucyjnych w PRL oraz fazy transformacji ustrojowej tego państwa. Rozdział dziewiąty poświęcony został okresowi formowania się III RP i ewolucji ustrojowej w tym okresie, łącznie z opisem zmagań o uchwalenie obowiązującej obecnie Konstytucji z 1997 r. (ze Wstępu)

83

PRAWO I ADMINISTRACJA

84

zówki judykaturze, która je uwzględnia w toku stosowania, w tym wykładni prawa. Istnieją dwie podstawowe metody analizy pojęć prawnych: dogmatyczna i celowościowa. Pierwsza, opierając się na treści ustawy i przyjmując pozytywistyczne rozumienie normy prawnej, konstruuje pojęcia prawne, a następnie drogą logicznych rozumowań znajduje normę dla danego stanu faktycznego. Druga, uwzględniając treść przepisu prawnego, kładzie nacisk na cel regulacji prawnej, biorąc przy tym pod uwagę wiedzę z zakresu psychologii, socjologii i ekonomii. (ze Wstępu) Prawa podstawowe w demokratycznych transformacjach ustrojowych. Polski przykład, Pasquale Policastro 2002, ss. 512, zł 10,00 ISBN 83-7363-000-7 Autor jest Włochem, który w Polsce spędził znaczną część swego życia. Jako jeden z nielicznych specjalistów europejskiego konstytucjonalizmu dokonał omawianą pracą dopełnienia swych poprzednich analiz ,,praw podstawowych”. Przyjął sobie za cel ukazanie bogactwa relacji scalających transformację ustrojową, prawa podstawowe i demokrację. Według autora niepodważalnym osiągnięciem kulturowym jest powiązanie dorobku konstytucjonalizmu m.in. z relacjami panującymi pomiędzy prawami podstawowymi a sposobem ich realizacji, a także relacją pomiędzy normą a hermeneutyką. Ponadto Policastro przedstawił znaczenie praw socjalnych w rozwoju instytucji demokratycznych. Znaczące dla tej pracy jest poszukiwanie odpowiedzi na znamienne pytanie o przyczyny upadku instytucji państwa socjalistycznego, a także analiza praw podstawowych w polskiej transformacji ustrojowej, czego konsekwencją było uchwalenie Konstytucji RP z 1997 roku, która – zdaniem autora – jest dokumentem co najmniej na miarę europejskich oczekiwań. Prawne aspekty migracji na przykładzie uregulowań wybranych uczestników systemu międzynarodowego, red. Katarzyna Maćkowska 2010, ss. 208, zł 20,00 ISBN 978-83-7363-939-3 Przedstawiana publikacja porusza następujące zagadnienia: regulacje prawne obowiązujące w Rzeczypospolitej w latach 1918-1939 w zakresie formalności granicznych oraz to, jak owe procedury determinowały rozwój turystyki; zagadnienia związane z amerykańskim prawem migracyjnym od okresu kolonialnego do końca XIX wieku; prawne uregulowania zmniejszające ograniczenia w przemieszczaniu się ludności; historyczne uwarunkowania amerykańskiej polityki wizowej oraz współczesne tendencje, ilustrujące stosunek do migracji zarówno ze strony władz państwa, jak i samego społeczeństwa; prawne rozwiązania dotyczące tak zwanych wiz pracowniczych i innych formalności obowiązujących obywateli poszukujących pracy za granicą; analizy dokumentów Organizacji Narodów Zjednoczonych traktujących o swobodzie przemieszczania jako wolności każdego człowieka, którą można rozpatrywać na czterech płaszczyznach: godności człowieka, gwarancji światowego pokoju, rozwoju kulturalnego oraz gospodarczego; zmiany w niemieckim prawodawstwie, dotyczące świadczeń przyznawanych osobom ubiegającym się o azyl; zakres jurysdykcji ukraińskiej ustawy karnej w odniesieniu do miejsca i osób na postawie uregulowań kodeksu karnego Ukrainy z dnia 5 kwietnia 2001. Prawnofinansowe aspekty zadań publicznych jednostek samorządu terytorialnego związanych z ochroną środowiska, Maciej Rudnicki 2005, ss. 800, zł 26,00 ISBN 83-7363-338-3 Podstawowym problemem prawnofinasowym związanym z podjętą tematyką, wymagającym naukowego opracowania, są relacje pomiędzy prawnym obowiązkiem realizacji przez jednostki samorządu terytorialnego zadań publicznych związanych z ochroną środowiska a finansową zdolnością tych jednostek do faktycznej realizacji wymienionych zadań. Aspekty prawnofinansowe są zatem osią dokonanej analizy podjętego tematu, pozostałe zaś kwestie poruszane w opracowaniu stanowią niezbędne uzupełnienie i tło rozważań zasadniczych. Ponadto autor, podzielając prezentowane w doktrynie poglądy i opierając się na własnych badaniach i do-

Prawnokarne środki przeciwdziałania terroryzmowi, Krzysztof Wiak 2009, ss. 366, zł 35,00 ISBN 978-83-7363-924-9 Celem badań nie jest kompleksowa analiza zjawiska terroryzmu ani przedstawienie kolejnej jego definicji. Poczynione ustalenia zmierzają do wyodrębnienia elementów konstytutywnych, determinujących szczególne właściwości czynu zabronionego popełnianego w ramach takiej działalności i w tym sensie decydujących o „terrorystycznym” charakterze przestępstwa. Te cechy czynu przeniesione na płaszczyznę normatywną w postaci zgeneralizowanych ustawowych znamion pozwalają na oddanie jego specyfiki w ramach kwalifikacji prawnej. Uzasadniają także potrzebę traktowania aktów terrorystycznych odrębnie od innych kategorii przestępstw oraz opracowania szczególnych środków przeciwdziałania im. (z Wprowadzenia) Prawo azylu w ustawodawstwie synodów galijskich V-VII wieku, ks. Krzysztof Burczak 2005, ss. 272, zł 13,00 ISBN 83-7363-288-3 Kościelne prawo azylu wywarło istotny wpływ na humanizację stosunków społecznych w merowińskiej Galii, ale też i ustawodawstwo kościelne kształtowało prawodawstwo państwowe. Ta wzajemna relacja obu porządków prawnych jest ukazana w opracowaniu. Celem tej publikacji jest przedstawienie prawa azylu stanowionego na synodach galijskich w jego chronologicznym rozwoju, jak również analiza poszczególnych norm tego prawa w aspekcie podmiotowym i przedmiotowym. (ze Wstępu)

PRAWO I ADMINISTRACJA

świadczeniach, przyjął, że w ramach wybranej problematyki najważniejszym i jednorodnym pod względem przedmiotu badań zbiorem zagadnień, wymagających analizy i przedstawienia ich w sposób wielowątkowy i kompleksowy, są sprawy związane z planowaniem i realizacją inwestycji infrastrukturalnych, służących osiągnięciu celów wytyczanych prośrodowiskowymi zadaniami publicznymi jednostek samorządu terytorialnego. (ze Wstępu)

Prawo i polityka wyznaniowa w Polsce Ludowej, red. Artur Mezglewski, Piotr Stanisz, Marta Ordon 2005, ss. 388 + fot., zł 15,00 ISBN 83-7363-293-X Materiały z ogólnopolskiego sympozjum zorganizowanego przez Katedrę Prawa Wyznaniowego KUL w dniach 26-28 października 2004 r. oraz połączonego z sympozjum drugiego w historii Polski Zjazdu Katedr i Wykładowców Prawa Wyznaniowego z różnych uczelni wyższych. W ramach sympozjum odbyły się cztery sesje tematyczne: I – Administracja wyznaniowa i dialog Państwo – Kościół; II – Fundamenty sytuacji prawnej związków wyznaniowych; III – Przejawy instrumentalizacji prawa; IV – Elementy sytuacji faktycznej związków wyznaniowych. Prawo karne w poglądach profesora Juliusza Makarewicza, red. Alicja Grześkowiak 2005, ss. 366, zł 13,00 ISBN 83-7363-244-1 Profesor Juliusz Makarewicz był człowiekiem wybitnym. Jak dotąd nauka polskiego prawa karnego nie miała większego i bardziej wszechstronnego odeń uczonego. Był jednak uczonym szczególnym, bo nie tylko znacząco rozwinął naukę prawa karnego, także w wymiarze światowym, ale nadto brał praktyczny udział w tworzeniu tej dziedziny prawa. Najpierw – bo był wybitnym kodyfikatorem – jako członek Komisji Kodyfikacyjnej od 1919 r., później jako przewodniczący sekcji prawa karnego tworzył polski kodeks karny z 1932 r., uznawany dotąd za niedościgły wzór, tak pod względem treści, na którą miał w pewnych częściach wyłączny, a w pewnych przeważający wpływ, jak i w wymiarze techniki legislacyjnej. Był to wpływ tak istotny, że kodeks karny z 1932 r. zwany nawet bywa „kodeksem Makarewicza”. J. Makarewicz był także politykiem, wybitnym senatorem, przez dwie kadencje Senatu w latach 1925-1933. Niezwyczajny Człowiek wielkiego ducha i nadzwyczajny Uczony. (ze Słowa wstępnego)

85

PRAWO I ADMINISTRACJA

Prawo karne wobec prokreacji pozaustrojowej, Małgorzata Gałązka 2005, ss. 440, zł 20,00 ISBN 83-7363-325-1 Celem monografii jest włączenie się do prowadzonej obecnie na szeroką skalę dyskusji nad zadaniami, jakie stawia przed prawem dynamiczny rozwój biomedyczny w obszarze ludzkiej prokreacji, obejmującym: metody poczęcia ludzkiego embrionu poza organizmem kobiety (przez zapłodnienie in vitro albo klonowanie), utrzymywanie w tym środowisku jego rozwoju i prowadzenie na ludzkim embrionie in vitro interwencji medycznych w postaci m.in. diagnostyki przedimplantacyjnej, modyfikacji genetycznych i pobierania komórek macierzystych. W pracy podjęto dwa zasadnicze problemy: po pierwsze – jak daleko powinny sięgać granice kryminalizacji w tak zakreślonym obszarze prokreacji pozaustrojowej i po drugie – jak wytyczono je w obowiązujących systemach prawa. Monografia adresowana jest do prawników, zwłaszcza specjalizujących się w prawie karnym, medycznym, międzynarodowym, konstytucyjnym oraz w dziedzinach filozofii i socjologii prawa, do osób uczestniczących w tworzeniu regulacji prawnych dotyczących rozwoju biomedycyny, a także lekarzy i przedstawicieli innych zawodów medycznych. Z uwagi na ścisły związek kwestii prawnych w sferze ludzkiej prokreacji z antropologią i moralnością monografia może również zainteresować teologów, filozofów oraz wszystkie osoby, którym bliskie są problemy bioetyki. Prawo międzynarodowe publiczne. Studia i materiały. Tom I, red. Anna Przyborowska-Klimczak, Wojciech Sz. Staszewski 2006, ss. 194, zł 20,00 ISBN 83-7363-434-7 Niniejszy tom Studiów i Materiałów jest pierwszym tomem serii wydawniczej, w ramach której Katedra Prawa Międzynarodowego Publicznego Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II zamierza corocznie prezentować zbiór artykułów naukowych i studiów przygotowanych przez przedstawicieli nauki prawa międzynarodowego z różnych ośrodków akademickich, a także doktorantów Katedry. Artykuły i studia dotyczą różnych zagadnień współczesnego prawa międzynarodowego. Oprócz artykułów naukowych na łamach Studiów i Materiałów będą ukazywały się opracowania prezentujące sylwetki i twórczość naukową profesorów prawa międzynarodowego. Ponadto zamieszczane będą recenzje i noty recenzyjne nowych książek z dziedziny prawa międzynarodowego. Przewidziano także dział, w którym będą publikowane teksty dokumentów międzynarodowych z różnych obszarów uregulowań prawnomiędzynarodowych, a zwłaszcza z zakresu polskiej praktyki traktatowej. (z Przedmowy) Prawo podatkowe w kazusach i zadaniach, Michalina Duda, Beata Kucia-Guściora, Monika Münnich 2010, wyd. II poprawione i uzupełnione, ss. 290, zł 29,00 ISBN 978-83-7363-978-2 Ujęcie prawa podatkowego w postaci kazusów i zadań, jakkolwiek pojawiało się na rynku wydawniczym kilkakrotnie, to jednak nie stanowi zbyt rozpowszechnionej formy publikacji. Walorem oddawanej w Państwa ręce jest nie tylko to opracowanie kazusów i zadań. Do każdego z nich bowiem dodany został także wykaz pomocy naukowych i praktycznych ułatwiających ich rozwiązanie. Adresaci znajdą zatem w odniesieniu do każdego kazusu rekomendowane orzecznictwo, dokumenty organów podatkowych, np. pisma Ministra Finansów lub interpretacje dokonywane przez ograny podatkowe, a ponadto odesłania do pozycji literatury fachowej. [...] Niniejsza publikacja obejmuje wiele sytuacji, w których mogą się znaleźć zarówno sami podatnicy, jak i służący im pomocą praktyczną – różni doradcy. Dokonując bowiem wyboru stanów faktycznych, kierowano się względami pragmatycznymi – uwzględniano sprawy budzące kontrowersje w doktrynie, orzecznictwie i praktyce organów podatkowych, ale także okoliczności niezbyt skomplikowane pod względem prawnym, w których za zadanie postawiono rachunkowe zastosowanie przepisów dotyczących opodatkowania. (z Przedmowy)

86

Prawo wyznaniowe w systemie prawa polskiego, red. Artur Mezglewski 2004, ss. 386, zł 23,00 ISBN 83-7363-150-X Publikacja niniejsza zawiera materiały z sympozjum nt. Prawo wyznaniowe w systemie prawa polskiego, które odbyło się w Domu Pracy Twórczej KUL w Kazimierzu n. Wisłą w dniach 14-16 stycznia 2003 r. Organizatorami sympozjum byli: Wydział Prawa, Prawa Kanonicznego i Administracji KUL oraz Katedra Prawa Wyznaniowego KUL. Sympozjum zaowocowało starannie przygotowanymi referatami, burzliwą i twórczą dyskusją nad podjętą problematyką, jak też szeregiem inicjatyw. W niniejszej publikacji zamieszczone zostały wszystkie referaty, jak też obszerne fragmenty dyskusji. Publikujemy je w takim porządku, w jakim zostały przedstawione, czyli w ramach czterech sesji – po każdej sesji zamieszczono dyskusję nad poszczególnymi referatami. Zarówno teksty referatów, jak i dyskusja zostały autoryzowane. (z Wprowadzenia) Prawość i Godność. Księga pamiątkowa w 70. rocznicę urodzin profesora Wojciecha Łączkowskiego, red. Sławomir Fundowicz, Ferdynand Rymarz, Andrzej Gomułowicz 2003, ss. 390, zł 13,00 ISBN 83-7363-104-6

PRAWO I ADMINISTRACJA

Prawo rzymskie w Akademii Zamojskiej w XVIII wieku, Marzena Dyjakowska 2000, ss. 328 + ilustr., zł 7,00 ISBN 83-228-0920-4 Rozprawa ukazuje wiodącą rolę prawa rzymskiego w prowadzonej przez Akademię Zamojską w XVIII stuleciu działalności dydaktycznej i naukowej. Uwzględnia szerokie tło aktywności Akademii oraz dzieje asymilacji prawa rzymskiego w Polsce.

Pro iure et vita. Wybór pism, Bronisław Wenanty Zubert OFM, do druku przygotowała Elżbieta Szczot 2005, ss. 718, zł 23,00 ISBN 83-7363-254-9 Celem Wyboru pism jest ukazanie Czytelnikowi fragmentu dorobku naukowego jednego z najwybitniejszych kanonistów, związanego od ponad 40 lat z Katolickim Uniwersytetem Lubelskim. Pro iure et vita zawiera artykuły z takich dziedzin, jak prawo małżeńskie, prawo zakonne i prawo sakramentów świętych. Publikacja może służyć nie tylko studentom prawa kanonicznego, ale także pracownikom sądów kościelnych, duszpasterzom i dydaktykom. Problemy i kontrowersje związane z opodatkowaniem dochodów osób fizycznych, red. Beata Kucia-Guściora, Paweł Smoleń 2009, ss. 218, zł 24,00 ISBN 978-83-7363-810-5 W niniejszym zbiorze przedstawiono różne aspekty opodatkowania dochodu. Aspekty podmiotowe i przedmiotowe omówiono w opracowaniach na temat: problemów kwalifikacji przychodów osób fizycznych (ze szczególnym uwzględnieniem prowadzonej działalności gospodarczej), kontrowersji związanych z opodatkowaniem dochodów rolniczych, zakładu zagranicznego w kontekście problemu opodatkowania e-commerce podatkiem dochodowym od osób fizycznych, dochodów z pracy w Wielkiej Brytanii (na tle skutków podatkowych zmiany umowy polsko-brytyjskiej). Szeroko uwzględniono przywileje w zakresie opodatkowania dochodu. Problematyce tej poświęcono prace na temat ulg prorodzinnych w podatku dochodowym od osób fizycznych, ulgi rehabilitacyjnej w podatku dochodowym od osób fizycznych, mechanizmu 1% odpisów przy rozliczaniu podatku dochodowego od osób fizycznych. Trafnym wzbogaceniem tematyki opodatkowania dochodu jest przedstawienie problemów opodatkowania dochodów nieujawnionych oraz sankcji w podatku dochodowym od osób fizycznych. (ze Słowa wstępnego)

87

PRAWO I ADMINISTRACJA

Profesorowie prawa Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, red. Antoni Dębiński, Wojciech Sz. Staszewski, Monika Wójcik 2008, wyd. II, ss. 564, zł 60,00 (oprawa twarda) ISBN 978-83-7363-711-5 Rewindykacja nieruchomości Kościoła katolickiego w postępowaniu przed Komisją Majątkową, Dariusz Walencik 2008, wyd. II poprawione, ss. 280, zł 26,00 ISBN 978-83-7363-848-8 Publikacja dotyczy skomplikowanej problematyki rekompensowania skutków nacjonalizacji mienia osób prawnych Kościoła katolickiego przeprowadzonej w Polsce po II wojnie światowej. Autor wykazuje, iż akty nacjonalizacyjne były instrumentem polityki wyznaniowej władz komunistycznych i elementem walki totalitarnego państwa z religią. Wywarły one ponadto trwałe i daleko idące skutki w zakresie prawa własności. Instytucja częściowej rewindykacji nieruchomości kościelnych osób prawnych, wprowadzona do polskiego systemu prawnego w 1989 r. – mimo pewnych niedociągnięć, budzących spory interpretacyjne – jest, zdaniem Autora, przejawem realizacji idei wolności religii oraz odpowiada standardom demokratycznego państwa prawa, przestrzegającego zasad autonomii związków wyznaniowych. Romanitas i christianitas. Stanislao Płodzień (1913-1962) in memoriam, red. Antoni Dębiński, Stanisław Jóźwiak 2009, ss. 320, zł 40,00 (oprawa twarda) ISBN 978-83-7363-837-2 Prawie truizmem jest stwierdzenie – co wcale nie pomniejsza jego wagi i znaczenia – że fundamentem kultury Europy, nadającym jej spójność, charakter i swoistość, jest filozoficzna myśl grecka, etyka judeochrześcijańska oraz prawo starożytnego Rzymu. Romanitas i christianitas, jako istotne czynniki kształtujące kulturę Starego Kontynentu, były przedmiotem drugiego colloqium zorganizowanego przez Katedrę Prawa Rzymskiego Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II w ramach Seminarium Kazimierskiego. Tematem dominującym była interdyscyplinarna i wielopłaszczyznowa kwestia wzajemnego oddziaływania antycznej kultury rzymskiej i chrześcijaństwa. W tak szeroko zakreślonym obszarze tematycznym konferencji mieszczą się zagadnienia z zakresu różnych dyscyplin: historii, prawa, literatury, patrologii i papirologii. (z Wprowadzenia) Salus rei publicae suprema lex. Ochrona interesów państwa w prawie karnym starożytnej Grecji i Rzymu, red. Antoni Dębiński, Henryk Kowalski, Marek Kuryłowicz 2007, ss. 400, zł 35,00 (oprawa twarda) ISBN 978-83-7363-559-3 Kolejna (szósta) lubelska konferencja z historii prawa karnego państw antycznych poświęcona została prawu karnemu starożytnej Grecji i Rzymu na szerszym tle prawa publicznego i ochrony interesu państwa. Hasłem wywoławczym stała się rzymska sentencja, towarzysząca działaniu organów państwowych w republice rzymskiej: Salus rei publicae suprema lex (dobro państwa najwyższą ustawą). W tak zakreślonym obszarze tematycznym mieszczą się zagadnienia ustroju państwa i jego administracji, funkcjonowania organów państwowych, ochrony porządku i bezpieczeństwa publicznego, funkcji sakralnych i życia religijnego, stosunków gospodarczych oraz społecznych. Spojrzenie od strony prawa karnego pozwala z kolei na ukazanie aspektów związanych z odpowiedzialnością za przestępstwa przeciwko państwu oraz procedur stosowanych przez organy państwowe powołane do czuwania nad bezpieczeństwem państwa. (ze Słowa wprowadzającego)

88

Samorząd terytorialny a państwo. Prawne instrumenty nadzoru nad samorządem gminnym, Mirosław Karpiuk 2008, ss. 294, zł 22,00 ISBN 978-83-7363-691-0

Samorząd terytorialny w XX wieku w Polsce, Wojciech Wytrążek 2009, ss. 196, zł 17,00 ISBN 978-83-7363-835-8 Książka powstała głównie z myślą o studentach zajmujących się problematyką administracji zdecentralizowanej zarówno od strony prawa, administracji, jak również (w ograniczonym zakresie) socjologii. Jest to także lektura dla wszystkich, którzy chcą dowiedzieć się, jakie czynniki i wydarzenia miały wpływ na kształtowanie się współczesnego modelu polskiej administracji samorządowej, z jakimi problemami musieli radzić sobie teoretycy i praktycy samorządu, o co musieli walczyć, co zmieniać.

PRAWO I ADMINISTRACJA

Instytucja samorządu terytorialnego musi wychodzić naprzeciw potrzebom lokalnej wspólnoty, o ile to możliwe. Również z uwzględnieniem oczekiwań całego społeczeństwa, poprzez poszukiwanie najlepszego rozwiązania, by nie antagonizować lokalnych struktur względem siebie czy względem organów administracji rządowej. Nadzór zaś to przede wszystkim dbanie o zgodne z prawem zaspokajanie potrzeb społecznych oraz zapobieganie naruszeniom w sferze świadczenia usług publicznych na rzecz wspólnoty. Nadzór to instytucja prawna uruchamiana w razie konieczności, gdy za pośrednictwem innych instrumentów nie jest możliwe przywrócenie poszanowania prawa bądź gdy ustawodawca nie przewiduje innych niż nadzór mechanizmów badania legalności działania samorządu terytorialnego. O istocie nadzoru decyduje zakres władczej ingerencji w celu korekty niepożądanych prawnie zachowań. W demokratycznym państwie jest on niezbędny do budowy ładu prawnego, jasności reguł postępowania poszczególnych organów administracji publicznej, kształtowania ładu instytucjonalnego, a także przejrzystości uruchamianych przez te organy procedur i określenia zależności pomiędzy poszczególnymi organami działającymi w strukturze administracji publicznej. (z Zakończenia)

Sąd Najwyższy Stanów Zjednoczonych do 1930 roku, Grzegorz Górski 2006, ss. 304, zł 25,00 ISBN 83-7363-378-2 Prezentowana książka jest pierwszym w polskiej literaturze prawniczej wszechstronnym omówieniem historii Sądu Najwyższego Stanów Zjednoczonych i jego orzecznictwa we wskazanym okresie. W istocie jednak rozważania te wykraczają poza kwestie dotyczące wyłącznie Sądu Najwyższego. Ilustrują one bowiem także w dużym stopniu kształtowanie się amerykańskiego systemu konstytucyjnego, i to w niezwykle ważnym początkowym okresie jego funkcjonowania. Sąd Najwyższy bowiem nie tylko poprzez instytucję judical review, ale całym swoim konsekwentnie konstruowanym orzecznictwem nadał ustrojowi, opartemu na pierwszej nowoczesnej, spisanej w jednym akcie konstytucji, logiczne i spójne oblicze. Schorzenie sclerosis multiplex a zdolność osoby do zawarcia małżeństwa w świetle prawa Kościoła katolickiego, ks. Krzysztof Graczyk 2002, ss. 234, zł 5,00 ISBN 83-7363-080-5 Jest to pierwsza w dotychczasowym piśmiennictwie kanonistycznym monografia o wpływie stwardnienia rozsianego na ważność małżeństwa kanonicznego. Autor, operując wiedzą medyczną oraz kanonistyczną, ukazał nie tylko istotę tej choroby, ale także jej możliwy wpływ na walor prawny małżeństwa. Separacja prawna małżonków, Piotr Kasprzyk 2003, ss. 318, zł 9,00 ISBN 83-7363-077-5 Opracowanie niniejsze jest pierwszym na naszym rynku wydawniczym tego rodzaju przedstawieniem instytucji separacji małżonków, funkcjonującej w prawie Kościoła katolickiego oraz od niedawna w polskim systemie prawnym. Autor przedstawia rozwój instytucji w prawie polskim, podstawy aksjologiczne jej wprowadzenia i aktualny stan prawny z ukazaniem zagadnień bu-

89

PRAWO I ADMINISTRACJA

dzących pewne wątpliwości w praktycznym jej stosowaniu wraz z propozycjami ich rozwiązania. Jest to praca o charakterze naukowym, dlatego z pewnością zainteresuje ona tak przedstawicieli praktyki, jak i teoretyków zajmujących się prawem rodzinnym. Z uwagi na zauważalną łatwość wypowiadania myśli przez autora i formułowania ich w sposób przystępny można ją polecić także osobom nie zajmującym się zagadnieniami prawa rodzinnego w sposób profesjonalny. Z całą pewnością jest to pozycja godna polecenia. (Prof. dr hab. Wiesław Chrzanowski) Sobór Watykański II. Inspiracje i wpływ na Kodeks Prawa Kanonicznego z 1983 roku, red. Krzysztof Burczak 2006, ss. 196, zł 17,00 ISBN 83-7363-365-0 Materiały z Ogólnopolskiej Konferencji Naukowej zorganizowanej 8 grudnia 2005 roku z okazji 40. rocznicy zakończenia Soboru Watykańskiego II. Starożytne kodyfikacje prawa. Materiały z konferencji zorganizowanej 10-11 kwietnia 1999 r. w Lublinie, red. Antoni Dębiński 2000, ss. 256, zł 7,00 ISBN 83-228-0952-2 Znaczenie dawnych starożytnych porządków prawnych dla współczesnej kultury prawnej było przedmiotem dwudniowej konferencji naukowej zatytułowanej Starożytne kodyfikacje prawa a współczesna kultura jurydyczna zorganizowanej przez Katedrę Prawa Rzymskiego KUL w dniach 10-11 kwietnia 1999 r. Wzięli w niej udział przedstawiciele wielu dyscyplin naukowych (etyka, biblistyka, prawo rzymskie, prawo kanoniczne, historia prawa, prawo cywilne) z różnych ośrodków akademickich, również zagranicznych (Uniwersytet Wileński) i krajowych (Uniwersytet Warszawski, Uniwersytet Łódzki, Uniwersytet Stefana Kardynała Wyszyńskiego, Katolicki Uniwersytet Lubelski). System: administracja publiczna. Systemowe determinanty nauki administracji, Stanisław Wrzosek 2008, ss. 194, zł 26,00 ISBN 978-83-7363-690-3 Celem monografii jest ukazanie administracji publicznej (rozumianej w ujęciu podmiotowym) jako organizacji, czyli zespołu ludzi złączonych realizacją wspólnego celu. Organizacja, zgodnie z założeniami nurtu systemowego teorii organizacji i zarządzania, jest systemem składającym się z podsystemów, z których każdy także może być analizowany jako organizacja, czyli system. Każda organizacja jako system jest wyodrębniona z otoczenia, ale posiada w nim kontakty, czyli jest systemem otwartym. Ma nie tylko bezpośrednie i ogólne otoczenie zewnętrzne, ale także otoczenie wewnętrzne. Administracja jako organizacja posiada swoja misję, która wynika z podsystemu celów, zadań i wartości organizacji. W pracy przedstawiono analizę systemu administracji publicznej poprzez ukazanie jej podsystemów oraz otoczenia. Celem uproszczenia została ona przeprowadzona na trzech stopniach (poziomach) administrowania: centralnym, regionalnym i lokalnym. (ze Wstępu) System źródeł prawa w Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. Materiały XLII Ogólnopolskiej Konferencji Katedr i Zakładów Prawa Konstytucyjnego. Nałęczów, 1-3 czerwca 2000, red. Mirosław Granat 2000, ss. 288 + 4 fot., zł 5,00 ISBN 83-228-0809-7 Niniejsza praca zawiera pełne autoryzowane teksty referatów wygłoszonych podczas konferencji, a także głosy w dyskusji, zaprezentowane zarówno podczas obrad, jak i złożone do protokołu Konferencji.

90

Środki przekazu: informacja czy manipulacja, red. Adam Balicki, Tadeusz Guz, Wojciech Lis 2008, ss. 260, zł 20,00 ISBN 978-83-7363-803-7 Podjęto próbę opisania złożonych procesów zachodzących we współczesnych środkach masowego przekazu. Rezultatem tej pracy jest publikacja zbiorowa, w której znajdują się teksty poruszające największe dylematy związane z działalnością środków masowego przekazu. Przedstawione prace, będące owocem interdyscyplinarnej refleksji nad genezą, istotą i celowością istnienia środków masowego przekazu, jako środków przekazywania informacji, prezentują szerokie ujęcie tematu, poczynając od wskazania filozoficznych podstaw ich funkcjonowania, poprzez analizę prawną, po zagadnienia dotyczące własności intelektualnej, ściśle przecież związanej z wykorzystaniem nowych technologii generowania i przekazywania informacji. Takie ujęcie tematu pozwoliło na spojrzenie na działalność środków masowego przekazu z szerokiej perspektywy. Mieliśmy wszakże świadomość, że uzyskanie pełnego oglądu wszystkich problemów związanych z działalnością środków masowego przekazu będzie bardzo trudne, żeby nie powiedzieć – niemożliwe. Pracownicy i przedstawiciele samorządu oraz filozofowie i dziennikarze podjęli ten temat w nadziei na aktualizację relewancji komunikacji interpersonalnej dla egzystencji współczesnego człowieka, który jest formowany przez każdą przekazywaną prawdę i dobro bądź też deformowany przez każde kłamstwo i zło. (ze Wstępu)

PRAWO I ADMINISTRACJA

Szkolnictwo wyznaniowe w Polsce w latach 1944-1980. Studium historyczno-prawne, Artur Mezglewski 2004, ss. 432, zł 9,00 ISBN 83-7363-156-9 Celem przedstawianego opracowania będzie ustalenie prawnych i faktycznych możliwości prowadzenia szkół wyznaniowych w latach 1944-1980 oraz ocena stosowanych wobec nich ograniczeń. Ponadto stawiamy sobie jeszcze jako zadanie ukazanie stosunku władz państwowych do szkolnictwa wyznaniowego na tle polityki laicyzacyjnej systemu oświaty i całego życia społecznego. Przygotowanie rozprawy poprzedziła kwerenda archiwalna i selekcja materiałów źródłowych. Źródłami o podstawowym znaczeniu będą akty prawne obowiązujące w omawianym okresie, a wśród nich przede wszystkim te, które bezpośrednio odnosiły się do sytuacji prawnej wyznaniowych szkół podstawowych, średnich i zawodowych, a także szkół wyższych oraz wewnątrzkościelnych. Akty prawne rangi ustawowej poddane zostaną właściwej interpretacji, akty prawne zaś niższego rzędu także ocenie zgodności ich unormowań z aktami hierarchicznie wyższymi. (ze Wstępu)

Tożsamość narodowa i suwerenność państwa a integracja europejska, red. ks. Tadeusz Guz, ks. Ryszard Mazurkiewicz, Ryszard Tłuczek 2009, ss. 234, zł 24,00 ISBN 978-83-7363-811-2 W analizie bytowości narodu, państwa czy kontynentu jednym z najważniejszych wymiarów jest tożsamość, od której suwerenność ontyczna osób oraz tworzonych przez nie instytucji jest istotowo uzależniona. I tak, jak nie ma jakiegokolwiek bytowania bez bycia tożsamym, tak też nie można urzeczywistniać konstruktywnych procesów integracji narodu polskiego z innymi narodami Europy bez respektu, wspierania i różnych form umacniania ich własnych tożsamości. Przedstawiana praca zbiorowa, jako owoc interdyscyplinarnego wysiłku aktywnie uczestniczących w niej Przedstawicieli kilku ośrodków naukowych naszej Ojczyzny, wpisuje się w ten nurt myśli intelektualnej naszych dni, który pozostaje wierny tej niezwykle twórczej zasadzie bytu, myśli i poznania, odkrytej dzięki genialności ducha metafizyki greckiej, oraz z zatroskaniem analizuje wielorakie postacie negacji tożsamości na płaszczyźnie życia i działania pewnej części reprezentantów Starego Kontynentu, wskazując na pozytywne możliwości ich przezwyciężenia. (ze Wstępu)

91

PRAWO I ADMINISTRACJA

92

Trybunał Koronny w kulturze prawnej Rzeczypospolitej szlacheckiej, red. Antoni Dębiński, Waldemar Bednaruk, Marzena Lipska 2009, ss. 166, zł 24,00 (oprawa twarda) ISBN 978-83-7363-851-8 Trybunał Koronny powstał w 1578 roku i przez następne 200 lat, aż do upadku państwa polskiego, odgrywał ogromną rolę w życiu ówczesnej szlachty. Sąd ten wywierał na niespotykaną nigdy wcześniej ani później skalę przemożny wpływ na kształtowanie kultury prawnej Rzeczypospolitej szlacheckiej. W stosunkowo krótkim czasie Trybunał stał się nie tylko, jak planowali jego twórcy, sądem najwyższej instancji, od którego wyroków nie było odwołania, ale też najważniejszą instytucją, skupiającą na sobie uwagę całego narodu. Jego orzecznictwo wpływało na wyroki innych sądów, i to nie tylko tych, od których orzeczeń można było się odwołać do Trybunału, a jego działalność pilnie obserwowano i obszernie komentowano w ówczesnej publicystyce. Pisma polityczne tego okresu są pełne informacji o tej instytucji. Troska o sprawne funkcjonowanie Trybunału sprawiała, iż jakakolwiek myśl o naprawie państwa zawierała również liczne postulaty odnoszące się do tego organu. Po powstaniu prasy działalność szlacheckiego sądu najwyższego zajmowała poczesne miejsce na jej łamach. Autorzy w każdym numerze poświęcali Trybunałowi sporo uwagi, dzięki czemu opinia publiczna była doskonale zorientowana w jego składzie, działalności i zwyczajach. Wraz z postępującym upadkiem uniwersytetów w naszym kraju oraz rosnącą niechęcią do wysyłania młodzieży na uczelnie zachodnie to Trybunał stał się najważniejszym miejscem edukacji młodych pokoleń. Można wręcz powiedzieć, że Trybunał był szkołą kształcącą elity ówczesnego państwa. (ze Wstępu) Ubezpieczenie społeczne duchownych w prawie polskim, Piotr Stanisz 2001, ss. 194, zł 12,00 ISBN 83-228-0947-6 Strukturę pracy wyznaczają, co do zasady, momenty przełomowe w procesie ewolucji ubezpieczenia społecznego osób duchownych w prawodawstwie polskim. Rozdział pierwszy poświęcony został nielicznym uregulowaniom ubezpieczeniowym, pochodzącym z okresu II Rzeczypospolitej, które uwzględniały specyfikę sytuacji życiowej osób duchownych. Przedmiotem dwóch kolejnych rozdziałów są regulacje obowiązujące w okresie Polski Ludowej. Najpierw omówione zostały kwestie związane z ograniczaniem praw osób duchownych, następnie zaś przedstawione zostały szczególne możliwości ubezpieczenia osób duchownych, utworzone poza porządkiem ustawowym i przeznaczone dla określonych tylko grup osób duchownych. Kolejny rozdział poświęcony został uregulowaniom mającej przełomowe znaczenie ustawy z dnia 17 maja 1989 r. o ubezpieczeniu społecznym duchownych. Ostatnia część pracy ma za przedmiot prawo obowiązujące na gruncie systemu, który zaczął funkcjonować dnia 1 stycznia 1999 r. Wprowadza weń omówienie pierwszej w polskim prawodawstwie ubezpieczeniowym legalnej definicji osoby duchownej. Stanowi ona podstawę do określenia, kto podlega ubezpieczeniom z tytułu pozostawania w stanie duchownym. W dalszej kolejności, ze względu na klarowne wyodrębnienie poszczególnych rodzajów ubezpieczeń, ukazane są unormowania odnoszące się do sytuacji prawnej osób duchownych na gruncie każdego z nich. Uwzględnione przy tym jest również ubezpieczenie zdrowotne. Na koniec podjęta została próba oceny uregulowań charakteryzujących obecną sytuację prawną osób duchownych na tle regulacji dotyczących innych grup społecznych. (na podstawie Wstępu) Uprawnienia majątkowe Kościoła katolickiego w Polsce w świetle Kodeksu Prawa Kanonicznego z 1983 roku, Konkordatu z 1993 roku i ustaw synodalnych, ks. Stanisław Dubiel 2007, ss. 302, zł 28,00 ISBN 978-83-7363-548-7 Przedmiotem niniejszej rozprawy jest ustalenie uprawnień majątkowych Kościoła katolickiego w Polsce na podstawie obowiązujących norm prawa kanonicznego zawartego w trzech hierarchicznie podporządkowanych źródłach prawa, tj.: Kodeksie Prawa Kanonicznego z 1983 r., Konkordacie polskim z 1993 r. oraz aktach prawa partykularnego, stanowionych przez biskupów diecezjalnych w formie ustaw synodalnych – a także ustalenie istniejących relacji między tymi trzema źródłami. Zakres poszukiwań

Ustrój hierarchiczny Kościoła. Wybór źródeł, red. i opracowanie Wiesław Kacprzyk, Mirosław Sitarz 2006, ss. 896, zł 80,00 (oprawa twarda) ISBN 83-7363-397-9 Publikacja jest dopełnieniem drugiego tomu Komentarza do Kodeksu Prawa Kanonicznego. Poznań 2005, [...] jest wartościową publikacją zarówno dla pracowników nauki zajmujących się prawem kanonicznym, jak również dla ludzi, których zadaniem jest aplikacja i stosowanie prawa kanonicznego w życiu codziennym oraz dla wykładowców i studentów wydziałów prawa kanonicznego, wydziałów teologii i wyższych seminariów duchownych. (Ks. Prof. dr hab. Józef Krukowski, ze Wstępu) Uwarunkowania i bariery w procesie naprawy finansów publicznych, red. Jan Głuchowski, Alicja Pomorska, Jolanta Szołno-Koguc 2007, ss. 524, zł 30,00 ISBN 978-83-7363-633-0 Nie ulega wątpliwości, iż proces uzdrowienia finansów publicznych winien objąć zarówno szeroko rozumianą sferę źródeł i form gromadzenia środków publicznych, jak też zasady i cele ich wydatkowania. W konsekwencji oznacza to, że będzie to proces długofalowy i niezwykle trudny do przeprowadzenia w praktyce, ponieważ napotyka on szereg barier i ograniczeń natury prawnej, ekonomicznej, społecznej i psychologicznej. [...] Bogata treściowo zawartość prezentowanej książki obejmuje 47 opracowań. Poświęcona jest w pierwszej części ogólnej koncepcji i kierunkom pożądanej naprawy finansów publicznych, tematyka zaś opracowań zawartych w II jej części koncentruje się wokół problematyki racjonalizacji wydatków publicznych, głównych jej uwarunkowań i barier. Szeroka paleta trudnych i kontrowersyjnych zagadnień poruszanych przez Autorów poszczególnych opracowań – wybitnych przedstawicieli nauki finansów i prawa finansowego, jak też praktyków gospodarczych – pozwala żywić nadzieję, iż publikacja stanowić będzie istotny merytoryczny wkład do dyskusji na temat koniecznej naprawy finansów publicznych. (ze Wstępu)

PRAWO I ADMINISTRACJA

badawczych zawężono do obszaru Polski, która podobnie jak inne kraje postkomunistyczne przeżywa poważne przemiany ustrojowe i gospodarcze oraz tworzy nowe rozwiązania prawne. (ze Wstępu)

Uznawanie związków religijnych w Polsce (1944-1989) narzędziem dyskryminacyjnej polityki władz, Jacek Dziobek-Romański 2004, ss. 304, zł 7,00 ISBN 83-7363-149-6 Przedstawiana praca postawiła sobie za cel udowodnienie, że stosunek państwa do związków religijnych w Polsce w latach 1944-1989 nie opierał się na zasadzie równouprawnienia wyznań, ale wyraźnie zmierzał do zróżnicowania ich statusu prawnego po to, aby mieć większy wpływ na ich działanie. Podobnie luki w określeniu sytuacji prawnej niektórych związków religijnych miały na celu ich kontrolę. Natomiast promowanie w tym okresie tzw. światopoglądu naukowego – doktryny marksistowskiej – czyniło z PRL państwo quasi-wyznaniowe. Innymi słowy, tezą pracy jest wykazanie, że warunki i procedura uznawania związków religijnych w Polsce w latach 1944-1989 były narzędziem dyskryminacyjnej polityki wyznaniowej władz państwowych. (z Wprowadzenia) Wkład polskich kanonistów do nauki prawa kanonizacyjnego, Katarzyna Małgorzata Więcek FMA 2008, ss. 184, zł 20,00 ISBN 978-83-7363-766-5 Dotychczas nikt w literaturze polskiej nie podjął się całościowego opracowania tego zagadnienia. Było ono możliwe dzięki badaniom prowadzonym od 25 lat w jedynej na świecie Katedrze Prawa Kanonizacyjnego, która funkcjonuje na Wydziale Prawa, Prawa Kanonicznego i Administracji Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II w Lublinie. Po wielu latach funkcjo-

93

PRAWO I ADMINISTRACJA

nowania na KUL Katedry Prawa Kanonizacyjnego właśnie ta praca w jakimś zakresie ukazuje nie tylko dorobek tego ośrodka, ale możliwie cały wkład polskich kanonistów w omawianym przedmiocie. W ramach prac Katedry s. Katarzyna Więcek w sposób chronologiczny, z wielkim nakładem pracy, po przeprowadzeniu sumiennej kwerendy, ukazuje wkład kanonistyki polskiej w możliwie pełnym zakresie. Z uwagi na fakt, że Polska weszła do wspólnoty Kościoła katolickiego dopiero w X wieku, słusznie przedstawia najpierw okres od chrztu Polski do kodyfikacji Jana Pawła II w 1983 r., a następnie wkład polskiej kanonistyki po tejże kodyfikacji do papieża Benedykta XVI. Cenną zaletą pracy jest ukazanie nie tylko dorobku naukowego poszczególnych kanonistów, ale także wysiłku Kościoła w Polsce, zwłaszcza po II wojnie światowej, poprzez działalność instytucji wspierających polskich spraw beatyfikacyjnych i kanonizacyjnych. (z Wprowadzenia) Wokół genezy PRL, Grzegorz Górski 2004, ss. 160, zł 12,00 ISBN 83-7363-204-2 Problem historii ustroju i prawa PRL są obszarem pewnej „szczególności”. Dyskusji wokół tych zagadnień w środowisku polskich historyków ustroju i prawa oraz konstytucjonalistów w istocie nie było. Zasadniczo brak opracowań, a sformułowania w podręcznikach rażą ogólnikowością i tendencją do swoiście pojmowanej „poprawności”. (ze Słowa wstępnego do wyd. I) Wokół problematyki małżeństwa w prawie rzymskim. Henrico Insadowski (1888-1946) in memoriam, red. Antoni Dębiński, Monika Wójcik 2007, ss. 194, zł 18,00 ISBN 978-83-7363-561-6 Praca porusza zagadnienia: problem ustania małżeństwa według prawa rzymskiego, wstąpienie do klasztoru jako przyczyna ustania małżeństwa w prawie justyniańskim, najstarsze przyczyny rozwodu w prawie rzymskim, prawno-obyczajowe aspekty rodziny w poezji Horacego, poglądy św. Augustyna na temat małżeństwa i rodziny rzymskiej, powinowactwo jako okoliczność wyłączająca zawarcie małżeństwa w prawie rzymskim i prawie polskim, niektóre aspekty małżeńskiego prawa majątkowego. Dwa referaty poświęcone zostały instytucji małżeństwa w innych niż prawo rzymskie systemach prawnych: małżeństwo w prawodawstwie synodów galijskich (IV-VII w.), niektóre aspekty małżeństwa w prawie egipsko-greckim. Wspólna Polityka Rolna Unii Europejskiej. Wybór źródeł, wstęp i opracowanie Jan M. Izdebski, Marcin Szewczak 2006, ss. 300, zł 28,00 ISBN 83-7363-382-0 Przedstawiany Wybór źródeł zawiera teksty aktów prawnych wchodzących w skład acquis communitare oraz aktów prawa polskiego dotyczących Wspólnej Polityki Rolnej Unii Europejskiej. Ich prezentację poprzedza fundamentalny akt prawa europejskiego kreujący Wspólną Politykę Rolną, a mianowicie Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską (w części dotyczącej rolnictwa) z 1957 roku. W zbiorze zamieszczono teksty aktów prawnych regulujących zasady funkcjonowania instrumentów wsparcia finansowego, organizacji branżowych rynków rolnych oraz polityki strukturalnej. [...] Prezentowany zbiór przepisów adresowany jest przede wszystkim do studentów prawa i administracji oraz pracowników administracji rządowej i samorządowej rozstrzygających sprawy o charakterze prawno-rolnym. Opracowanie to może stanowić również pomoc dydaktyczną dla studentów uczelni rolniczych i ekonomicznych.

94

Współczesna romanistyka prawnicza w Polsce, red. Antoni Dębiński, Monika Wójcik 2004, ss. 386 + fot., zł 15,00 ISBN 83-7363-221-2 Prawo rzymskie jest dyscypliną uprawianą we wszystkich polskich uniwersytetach, w których funkcjonują wydziały jurydyczne. Zainteresowanie tą dziedziną nauki w Polsce jest nadal stosunkowo duże. Prócz badań nad rzymskim prawem prywatnym prace podejmowane

Wydalenie fakultatywne z instytutu zakonnego według Kodeksu Prawa Kanonicznego, Marcin Bider 2006, ss. 246, zł 30,00 ISBN 83-7363-394-4 Przedmiotem niniejszej rozprawy jest analiza przyczyn, procedury i skutków tak zwanego wydalenia fakultatywnego „ab homine” według obowiązujących norm prawa kanonicznego. Podstawowym źródłem jest Kodeks Postępowania Kanonicznego z 1983 r. z uwzględnieniem schematów poprzedzających jego promulgację oraz liczne opracowania z zakresu prawa zakonnego. Rozprawa składa się z pięciu rozdziałów. W rozdziale pierwszym została przedstawiona w układzie chronologicznym ewolucja obowiązujących norm prawnych, odnoszących się do wydalenia z instytutu zakonnego. W drugim rozdziale zostały omówione przyczyny wydalenia wynikające z prawa powszechnego i własnego. Rozdział trzeci rozpoczyna się od określenia charakteru postępowania procesu wydalenia i reguł odnoszących się do interpretacji przepisów normujących takie postępowanie. W rozdziale czwartym przeprowadzona została analiza procedury wydania dekretu przez przełożonego generalnego, z podkreśleniem znaczenia zatwierdzenia dekretu dla ważności postępowania, następnie notyfikacji i postępowania odwoławczego, aby całościowo przedstawić problem ochrony praw podmiotowych wydalanego zakonnika. Skutki wydalenia oraz sytuacja kanoniczna i cywilnoprawna wydalonego zakonnika została przedstawiona w rozdziale piątym.

PRAWO I ADMINISTRACJA

w różnych ośrodkach akademickich obejmują zagadnienia z zakresu rzymskiego prawa karnego, publicznego, papirologii prawniczej, obyczajów i kultury prawnej starożytnego Rzymu, recepcji i wpływu prawa rzymskiego na ustawodawstwo współczesne. Na dorobek romanistów składają się także publikacje na temat praw antycznych oraz dotyczących starożytnych doktryn politycznych i prawnych. W dniach 9-12 maja 2004 r. w Kazimierzu Dolnym nad Wisłą odbyła się Ogólnopolska Konferencja Katedr i Zakładów Prawa Rzymskiego, która była poświęcona omówieniu badań prowadzonych w poszczególnych środkach romanistycznych w Polsce. Prezentacja tych badań została dokonana w formie referatów i komunikatów naukowych dotyczących tematów badawczych podejmowanych aktualnie przez pracowników oraz doktorantów w poszczególnych katedrach i zakładach. Praca, którą oddajemy w ręce Czytelników, zawiera teksty referatów wygłoszonych podczas obrad oraz złożonych do protokołu konferencji. (ze Słowa wstępnego)

Zagadnienia prawa karnego na tle nauczania Jana Pawła II, red. Alicja Grześkowiak 2006, ss. 360, zł 25,00 ISBN 83-7363-340-5 Z nauczania Jana Pawła II zrekonstruować można spójny system wartości moralnych, które powinny być podstawą całego porządku prawnego, w tym i prawa karnego. To nauczanie dla prawa karnego rozumianego jako prawo karne wartości powinno być źródłem inspiracji doktrynalnej, wsparciem i pomocą w szukaniu prawa karnego, tak by służyło ono dobru wspólnemu, którego celem, miarą i podstawą jest dobro człowieka. Stąd właśnie zrodziła się idea, by określone problemy współczesnego prawa karnego – „znaki jego czasów” – przedstawić na tle nauczania Jana Pawła II. Uznaliśmy, że nauczanie to będzie najpewniejszym etycznym drogowskazem dla prawa karnego, ponieważ trzeba na powrót powiązać to prawo z wartościami prawdziwie ludzkimi, tak jasno ukazywanymi przez Ojca Świętego Jana Pawła II. (z Wprowadzenia) Życie i twórczość profesora Ignacego Czumy, red. Kazimierz Ostaszewski, Jacek Szczot 2009, ss. 244, zł 35,00 ISBN 978-83-7363-895-2 Inspiracją do przygotowania niniejszej monografii, która przekazujemy Czytelnikowi, były dwie konferencje zorganizowane przez Katedrę Nauki Administracji Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II, dotyczące prezentacji życia i twórczości profesora Ignacego

95

PRAWO I ADMINISTRACJA

96

Czumy. Pierwsza z konferencji związana była z przedstawieniem twórczości naukowej oraz prezentacją zawierającej wybór pism Profesora, wydanej przez Wydawnictwo KUL w 2007 roku, a zatytułowanej: O moralne podstawy ustroju. Wybór pism Ignacego Czumy (1891-1936). Druga konferencja zorganizowana 29 października 2007 roku miała na celu uczczenie pamięci tego wybitnego myśliciela i działacza katolickiego, profesora prawa skarbowego, dziekana i prorektora KUL, postaci przez długie lata świadomie przemilczanej, a dziś dla współczesnych pokoleń Polaków mocno zapomnianej. Duże zainteresowanie przedstawicieli nauki prawa, ekonomii, historii z czołowych ośrodków naukowych w Polsce dobitnie wykazuje, że warto wracać do myśli publicystycznych i naukowych dawnych Mistrzów, gdyż przesłania w nich zawarte są ciągle aktualne. (ze Wstępu)

A I NAUKA – WIARA. ROLA FILOZOFII

Marek Czachorowski

Józef Życiński

red. Marek Słomka

Cena: 29 zł Stron: 384 ISBN: 978-83-7363-842-6 Format: B5

Cena: 18 zł Stron: 186 ISBN: 978-83-7363-928-7 Format: B5

Cena: 18 zł Stron: 166 ISBN: 978-83-7363-725-2 Format: B5

FILOZOFICZNE INTERPRETACJE FAKTÓW NAUKOWYCH

POGRANICZA NAUKI. PROTONAUKA – PARANAUKA – PSEUDONAUKA

LOGIKA CZASU EMPIRYCZNEGO

Józef Turek

red. Józef Zon

Marcin Tkaczyk

Cena: 15 zł Stron: 126 ISBN: 978-83-7363-725-2 Format: B5

Cena: 28 zł Stron: 368 ISBN: 978-83-7363-812-9 Format: B5

Cena: 29 zł Stron: 282 ISBN: 978-83-7363-802-0 Format: B5

F

WSZECHŚWIAT EMERGENTNY. BÓG W EWOLUCJI PRZYRODY

F

I

L

O

Z

O

SPÓR O NIEROZERWALNOŚĆ MAŁŻEŃSTWA. ANALIZA FILOZOFICZNA

97

A I F

OBLICZA FILOZOFII XVII WIEKU

ANZELM Z AOSTY. WIARA I SZUKANIE ZROZUMIENIA

Stanisław Kowalczyk

red. ks. Stanisław Janeczek

Coloman Étienne Viola

Cena: 25 zł Stron: 206 ISBN: 978-83-7363-799-3 Format: B5

Cena: 47 zł Stron: 576 ISBN: 978-83-7363-786-3 Format: B5 (opr. twarda)

Cena: 25 zł Stron: 150 ISBN: 978-83-7363-793-1 Format: A5 (opr. twarda)

NURTY FILOZOFII BOGA W POLSCE W LATACH 1880-2008

PISMA

RACJONALNOŚĆ W ETYCE. SUMIENIE: PRAWOŚĆ I TWÓRCZOŚĆ

ks. Stanisław Kowalczyk

ks. Idzi Benedykt Radziszewski

red. Kazimierz Krajewski

Cena: 20 zł Stron: 180 ISBN: 978-83-7363-907-2 Format: B5

Cena: 55 zł Stron: 599 ISBN: 978-83-7363-915-7 Format: B5 (opr. twarda)

Cena: 22 zł Stron: 324 ISBN: 978-83-7363-903-4 Format: A5

F

I

L

O

Z

O

CIAŁO CZŁOWIEKA W REFLEKSJI FILOZOFICZNEJ

98

DZIEŁA – MIECZYSŁAW A. KRĄPIEC OP

Dzieła, t. 5: Struktura bytu. Charakterystyczne elementy systemu Arystotelesa i Tomasza z Akwinu, Mieczysław Albert Krąpiec 2000, wyd. II poprawione dodruk, ss. 398, zł 15,00 ISBN 83-228-0396-6 Dzieła, t. 6: Arystotelesowska koncepcja substancji, Mieczysław Albert Krąpiec 2000, ss. 158, zł 15,00 ISBN 83-228-0727-9

F O Z O L

Dzieła, t. 4: Z teorii i metodologii metafizyki, Mieczysław Albert Krąpiec. Współautor Stanisław Kamiński 1994, wyd. III poprawione, ss. 448, zł 9,00 ISBN 83-228-0320-6

I

Dzieła, t. 2: Realizm ludzkiego poznania, Mieczysław Albert Krąpiec 1995, wyd. II poprawione, ss. 664, zł 7,00 ISBN 83-228-0402-4

F

Dzieła, t. 1: Teoria analogii bytu, Mieczysław Albert Krąpiec 1993, wyd. II poprawione, ss. 438, zł 5,00 ISBN 83-228-0277-3 (ISBN dla całości: 83-228-0215-3)

I

A

Prof. Mieczysław A. Krąpiec OP, jeden z najwybitniejszych filozofów polskich, teolog i humanista; główny twórca Lubelskiej Szkoły Filozoficznej, która stanowiła w latach PRL ośrodek wolnej myśli filozoficznej w czasie marksistowskiego zniewalania umysłów, a która dziś jest jednym z nielicznych na świecie ośrodków filozofii realistycznej; opracował spójny system filozoficzny, wyjaśniający całą rzeczywistość dostępną ludzkiemu poznaniu; jego filozofia jest największym dokonaniem w zakresie realistycznej i mądrościowej filozofii klasycznej w Polsce i na świecie w XX wieku; wybitny pedagog, który uformował wiele pokoleń filozofów, tworzących dziś środowisko naukowe rozwijające realistyczny sposób filozofowania.

Dzieła, t. 8: Poznawać czy myśleć. Problemy epistemologii tomistycznej, Mieczysław Albert Krąpiec 2000, wyd. I dodruk, ss. 328, zł 12,00 ISBN 83-228-0355-9 Dzieła, t. 11: Byt i istota. Św. Tomasza „De ente et essentia”, Mieczysław Albert Krąpiec 2000, ss. 240, zł 10,00 ISBN 83-228-0367-2 Dzieła, t. 13: Język i świat realny, Mieczysław Albert Krąpiec 1995, wyd. II poprawione, ss. 276, zł 6,00 ISBN 83-228-0592-6 Dzieła, t. 14: O rozumienie filozofii, Mieczysław Albert Krąpiec 1999, wyd. I dodruk, ss. 322, zł 15,00 ISBN 83-228-0216-1 Dzieła, t. 16: Suwerenność – czyja?, Mieczysław Albert Krąpiec 2001, wyd. II poprawione dodruk, ss. 244, zł 10,00 ISBN 83-228-0516-0

99

Dzieła, t. 18: Ludzka wolność i jej granice, Mieczysław Albert Krąpiec 2000, wyd. II, ss. 216, zł 16,00 ISBN 83-228-0621-3

Dzieła, t. 21: Filozofia co wyjaśnia? Filozofia w teologii, Mieczysław Albert Krąpiec 2000, ss. 254, zł 10,00 ISBN 83-228-0791-0 Dzieła, t. 23: Odzyskać świat realny, Mieczysław Albert Krąpiec 1999, wyd. II, ss. 604, zł 15,00 ISBN 83-228-0754-6

DZIEŁA ŚW. TOMASZA Z AKWINU PRZEKŁAD – STUDIA – KOMENTARZ Dysputy problemowe ,,O ideach”, „O wiedzy Boga” (Quaestiones disputatae ,,De ideis”, „De scientia Dei”), św. Tomasz z Akwinu, tłum. Aleksander Białek, red. Andrzej Maryniarczyk SDB 2006, ss. 342, zł 22,00, ISBN 83-7363-335-9

F

I

O

Ja – człowiek, Mieczysław Albert Krąpiec 2005, ss. 492, zł 27,00 ISBN 83-7363-233-6

L

Z

O

F

I

A

Dzieła, t. 19: Człowiek w kulturze, Mieczysław Albert Krąpiec 1999, wyd. II, ss. 192, zł 10,00 ISBN 83-228-0613-2

Dysputy problemowe ,,O prawdzie” (Quaestiones disputatae ,,De veritate”), św. Tomasz z Akwinu, tłum. Aleksander Białek, red. Andrzej Maryniarczyk SDB 2001, wyd. I dodruk, ss. 248, zł 22,00, ISBN 83-228-0692-2 Dysputy problemowe „O zmysłowości”, „O uczuciach” (Quaestiones disputatae ,,De sensualitate”, „De passionibus animae”) św. Tomasz z Akwinu, tłum. Aleksander Białek, red. Andrzej Maryniarczyk SDB 2008, ss. 352, zł 30,00, ISBN 978-83-7363-647-7

FILOZOFIA PRZYRODY I NAUK PRZYRODNICZYCH T. 1: Nauka – wiara. Rola filozofii, red. Marek Słomka 2009, ss. 166, zł 18,00 ISBN 978-83-7363-725-2 T. 2: Filozoficzne interpretacje faktów naukowych, Józef Turek 2009, ss. 126, zł 15,00 ISBN 978-83-7363-725-2 T. 3: Pogranicza nauki. Protonauka – paranauka – pseudonauka, red. Józef Zon 2009, ss. 368, zł 28,00 ISBN 978-83-7363-812-9

100

T. 4: Wszechświat emergentny. Bóg w ewolucji przyrody, Józef Życiński 2009, ss. 186, zł 18,00 ISBN 978-83-7363-928-7

Tom III: Objawienie, red. ks. Piotr Moskal 2005, ss. 158, zł 5,00 ISBN 83-7363-256-5 W dyskusji nad wielością religii i związanych z tym problemem prawdziwości religii sprawą doniosłą okazuje się namysł nad Objawieniem, na które powołują się różne religie, a także sekty. Czym jest Objawienie? Przez co Boże Objawienie jest Bożym Objawieniem, a nie czymś innym, co być może tylko pretenduje do bycia Bożym Objawieniem? Jak rozpoznać Objawienie, zwłaszcza jeśli miało ono wydarzyć się dawno temu? (ze Wstępu)

I F O Z O F

I

Tom II: Filozofować w kontekście teologii. Problem religii prawdziwej, red. ks. Piotr Moskal 2004, ss. 202, zł 7,00 ISBN 83-7363-175-5 Istnienie wielu różnych religii rodzi rozmaite problemy teoretyczne i praktyczne: Czy wszystkie religie są zbawcze, doktrynalnie prawdziwe, objawione? Czy wszystkie religie mają taką samą wartość? Czy aby na pewno moja religia jest prawdziwą religią? Czy należy nawracać lub ewangelizować wyznawców innych religii niż moja własna? Czy inne religie mają swoje własne znaczenie w Bożym planie zbawienia? Czy wielość religii jest czymś chcianym, zamierzonym przez Boga? Jaki jest sens tolerancji i dialogu międzyreligijnego? (ze Wstępu)

L

Tom I: Filozofować w kontekście teologii. Religia – natura – łaska, red. ks. Piotr Moskal 2003, ss. 156, zł 5,00 ISBN 83-7363-038-4 Książka rozpoczyna nową serię wydawniczą – Religia i mistyka – poświęconą filozoficznym aspektom życia duchowego i mistyki. Ponieważ religia jest dziedziną porządku nadprzyrodzonego, zwrócenie uwagi na teologiczne aspekty religii, z jednej strony, skłania myśl filozoficzną do pewnej pokory w ocenie swych możliwości, z drugiej zaś pozwala filozofii właściwie ukierunkować swoje poszukiwania, np. w dziedzinie filozofii mistyki.

A

RELIGIA I MISTYKA

Tom IV: Afektywne poznanie Boga, red. ks. Piotr Moskal 2006, ss. 136, zł 8,00 ISBN 83-7363-355-3 Filozofa realistę, tomistę, może zastanawiać fakt, że nieraz ludzie religijni nie tylko w prezentowanych im „dowodach” istnienia Boga, ale i w rekonstrukcjach tzw. przedfilozoficznego poznania Boga nie rozpoznają własnej drogi poznawczej do Boga. Poza tym ludzie religijni są pewni swej wiary, chociaż mają kłopoty z uzasadnieniem decyzji zawierzenia. W wierze jednak trwają. Czy ich religijność jest uzasadniona? Myślę, że tak. Takim uzasadnieniem może być tzw. poznanie przez miłość, poznanie afektywne, którym dysponuje człowiek religijny. Poznaniem tym dysponuje nawet ten, kto nigdy nie zajmował się dyskursywnym poznaniem istnienia i natury Boga i kto nie podjął apologetycznej refleksji nad przyjętym Objawieniem, a kto stał się człowiekiem religijnym w ten sposób, że w życie religijne wszedł na zasadzie udziału w życiu wspólnoty religijnej, będąc adresatem społecznego przekazu wiary i podmiotem inicjacji religijnej. (ze Wstępu) Tom V: Metafizyczne i antropologiczne założenia filozofii religii, red. ks. Piotr Moskal 2007, ss. 148, zł 18,00 ISBN 978-83-7363-542-5

101

F

I

L

O

Z

O

F

I

A

Prezentowany tomik poświęcony jest głównie dwóm zagadnieniom. Pierwszym jest problem zasady racji bytu (racji dostatecznej). Wydaje się, że od stanowiska w tej sprawie zależy szereg dalszych odpowiedzi filozoficznych, między innymi na pytanie o to, czy metafizyka jest „uniesprzecznianiem” bytu i czy negacja Boga pociąga za sobą afirmację absurdu. Rozwiązanie kwestii zasady racji bytu może mieć duże znaczenie dla oceny stanowisk w kwestii ludzkich dróg poznania Boga. Drugim zagadnieniem jest kwestia antropologiczna. Chodzi o ewentualne inspiracje, jakie dla rozumienia człowieka-podmiotu religii płyną ze strony szczegółowych nauk o człowieku: ze strony psychologii i nauk przyrodniczych.

ABC etyki, Tadeusz Styczeń SDS, Jarosław Merecki SDS 2007, ss. 72, zł 10,00 ISBN 978-83-7363-584-5 Syntetyczne ujęcie dziejów etyki od czasów starożytnych po współczesność oraz problematyka tej nauki (istota powinności moralnej i dobra moralnego, sumienie jako norma moralności, metoda i struktura etyki). Abrahama Joshuy Heschela filozofia człowieka, ks. Waldemar Szczerbiński 2000, ss. 270, zł 7,00 ISBN 83-228-0662-0 Człowiek jest głównym tematem filozofii Heschela. Jego antropologia filozoficzna jest zasadniczo teorią autentycznej egzystencji człowieka. Istnienie ludzkie stanowi dla niego pierwotny fakt i centralny przedmiot antropologii. Podstawową kategorią antropologiczną jest w niej nie byt, lecz bycie. Przyczyna takiej preferencji wydaje się tkwić w jego podstawowym spostrzeżeniu, iż człowiek pozostaje zawsze i niezależnie od wszystkiego bytem ludzkim, lecz nie zawsze bywa ludzki. Dlatego właśnie problem dotyczy zasadniczo bycia ludzkiego i w nim się ujawnia. (ze Wstępu) Akt i możność w filozofii realistycznej. Gallusa Mansera interpretacja teorii aktu i możności, ks. Tomasz Duma 2008, ss. 258, zł 28,00 ISBN 978-83-7363-648-4 Konieczność poszukiwania uniwersalnych zasad, umożliwiających formułowanie teorii opartych na realnych stanach rzeczy, skłania do przemyślenia, na ile odpowiadają temu „momenty” bytowe aktu i możność oraz utworzona na ich bazie teoria, która od czasów Arystotelesa na trwałe weszła do kanonu problemów filozoficznych, stając się dla wielu autorów uniwersalnym narzędziem wyjaśniania metafizycznego. Jednym z takich autorów jest Gallus Manser († 1950), profesor filozofii na uniwersytecie we Fryburgu szwajcarskim, wybitny znawca myśli św. Tomasza z Akwinu, uczestnik ruchu odnowy filozofii scholastycznej w pierwszej połowie XX wieku. W sformułowanym przez niego systemie metafizyki arystotelesowsko-tomistycznej wymieniona teoria zajmuje centralne miejsce. Za jej pomocą starał się rozwiązać te zagadnienia metafizyczne, które rozstrzygają najpierw o koncepcji bytu, a następnie o koncepcji świata, człowieka oraz Boga. Teoria ta posłużyła mu też do eksplikacji i weryfikacji przeprowadzanych procedur poznawczych, gwarantując ich adekwatność. Rezultatem tego był spójny system metafizyki, wyjaśniający rzeczywistość w aspektach transcendentalnych, w świetle ostatecznych uzasadnień. Wkład Mansera w rozwój filozofii neotomistyczej oraz specyfika podejmowanej przez niego problematyki skłaniają do tego, aby na bazie jego badań podjąć próbę odpowiedzi na pytanie: czy i w jakiej mierze teoria aktu i możności stanowi podstawę poznania metafizycznego formułowanego w ramach filozofii realistycznej? (ze Wstępu)

102

A I F O Z O L

Bóg postmodernistów. Wielkie pytania filozofii we współczesnej krytyce moderny, abp Józef Życiński, 2001, ss. 192, zł 15,00 ISBN 83-228-0906-9 Wspólnym zadaniem dla wszystkich, którzy na progu trzeciego tysiąclecia chca solidarnie bronić zagrożonej kultury, jest poszukiwanie wielkich wartości nadających sens intelektualnym poszukiwaniom gatunku homo sapiens. W refleksji nad statusem i rolą tych wartości przeszliśmy w ostatnim okresie przez dziecięcą chorobę postmodernizmu, w którym dekonstrukcję przeszłości, a czasem nawet dekonstrukcję jako taką, traktowano jako futurystyczne panaceum. Wyzwoleni z podobnych złudzeń, możemy obecnie poszukiwać nowych projektów intelektualnych, w których troska o przyszłość łączy się z dowartościowaniem tradycji, a bolesny krzyk Nietzschego dopełnia racjonalne argumenty Tomasza z Akwinu. W tej perspektywie intelektualne poszukiwanie nowego oblicza boga postmodernistów może się okazać składnikiem wielkiego projektu, o którym pisał Psalmista poszukujący konsekwentnie Bożego oblicza (Ps 27,8). (z Zakończenia)

I

Being or Good? Metamorphoses of Neoplatonism, red. Agnieszka Kijewska 2005, ss. 374, zł 11,00 ISBN 83-7363-229-8

F

Anzelm z Aosty. Wiara i szukanie zrozumienia, Coloman Étienne Viola, tłumaczenie Edward Iwo Zieliński 2009, ss. 150, zł 25,00 (oprawa twarda) ISBN 978-83-7363-793-1 Anzelm, teolog Bożej wielkości, ukazuje tę wielkość zarówno w samym Bogu (Monologion, Proslogion), jak i w dziełach, których On dokonuje, w szczególności w jego głównym dziele, Odkupieniu (Cur Deus homo). U Anzelma o wielkości Boga wiemy nie tylko dzięki wznoszeniu się, wychodzącemu od doświadczenia dobroci w świecie stworzonym (Monologion), lecz także jest ona wpisana w samą naturę ludzkiej zdolności pojmowania (cogito). Anzelm stwierdza wielkość Bożą, która wszystko przewyższa i w porównaniu z którą każda inna „wielkość” musi być uważana jakby za nic. Anzelm jest teologiem absolutu, jedynego absolutu, absolutnej wielkości Boga (Monologion). (z Epilogu)

Bóg, świat i człowiek w pismach Honoriusza Augustodunensisa, Marek Jamróz 2008, ss. 208, zł 20,00 ISBN 978-83-7363-738-2 Zrekonstruowane poglądy Honoriusza Audustodunensisa można traktować jako odzwierciedlenie światopoglądu wykształconego człowieka XII wieku. Pełny i spójny światopogląd zawiera trzy podstawowe i wzajemnie powiązane części składowe: „twierdzenia dotyczące natury świata i tworzące syntetyczny jego obraz, zespół poglądów odnoszących się do człowieka, jego miejsca w świecie i społeczeństwie oraz celu i sensu życia, system wartości, ocen i norm moralnych”. Poglądy Honoriusza, uporządkowane według zawartych w tytule pracy kategorii: Bóg, świat i człowiek, dają możliwość pełnego określenia wymienionych aspektów tworzących światopogląd. (z Zakończenia) Catholic Universities in the New Europe, red. Christopher Garbowski, Piotr Gutowski, Agnieszka Kijewska 2005, ss. 346, zł 12,00 ISBN 83-7363-270-0 Ciało człowieka w refleksji filozoficznej, Stanisław Kowalczyk 2009, ss. 206, zł 25,00 ISBN 978-83-7363-799-3

103

A I F O Z O L I F

Monografia obecna zawiera dwie części: historyczną i systematyczno-problemową. W części pierwszej trzy wstępne rozdziały wychodzą poza krąg kultury zachodniej, omawiając koncepcję ciała ludzkiego w hinduizmie, buddyzmie i taoizmie. Następne fragmenty tej części pracy analizują ideę cielesności w ujęciu myślicieli starożytnych, średniowiecznych, nowożytnych i współczesnych, do których należą: Platon, Arystoteles, stoicy, Plotyn, św. Augustyn, św. Tomasz z Akwinu, Kartezjusz, Pascal, Kant, Hegel, Feuerbach, Marks, Engels, Nietzsche, Scheler, Marcel, Merleau-Ponty, Teilhard de Chardin, Russell, Rorty, Maritain, Mounier i Jan Paweł II. Jeden z rozdziałów omawia antropologię biblijną. Część druga książki zatytułowana Ciało ludzkie – jego funkcje, zawiera opis oraz analizę roli cielesności w życiu człowieka. Pierwsze dwa rozdziały omawiają genezę ciała ludzkiego i jego poznawalność. Następne rozdziały analizują funkcje pełnione przez ciało w strukturze osoby ludzkiej. Są one następujące: epistemologiczna, ontologiczna, dynamiczno-emocjonalna, kreacyjna, komunikacyjno-społeczna, aktywno-kreatywna, zdrowotno-terapeutyczna, rekreacyjno-sportowa, pragmatyczno-ludyczna, estetyczno-dekoracyjna i religijna. W zakończeniu pracy podejmuje się problem sensu (lub bezsensu) śmierci człowieka. (ze Wstępu) Człowiek i polityka. Księga jubileuszowa z okazji 65. urodzin Profesora Jerzego Gałkowskiego, red. Jan Kłos, Andrzej Noras 2002, ss. 336, zł 16,00 ISBN 83-7363-060-0 „Człowiek w Kulturze”. Pismo poświęcone filozofii i kulturze. 18/2006: Antonio Rosmini 2007, ss. 304, zł 20,00 ISBN 978-83-7363-546-3 „Człowiek w Kulturze”. Pismo poświęcone filozofii i kulturze. 19/2007: W obronie realizmu 2007, ss. 454, zł 18,00 ISBN 978-83-7363-661-3 „Człowiek w Kulturze”. Pismo poświęcone filozofii i kulturze. 20/2008: Wyzwania współczesnej demokracji 2009, ss. 368, zł 18,00 ISBN 978-83-7363-826-9 Dzieła, Czesław Martyniak 1. Obiektywna podstawa prawa według św. Tomasza z Akwinu. 2. Moc obowiązująca prawa a teoria Kelsena. 3. Problem filozofii prawa. Filozofia prawa, jej przedmiot, metoda i podział. 2006, ss. 540 + fot., zł 33,00 ISBN 83-7363-374-X Elementy logiki dla prawników, Marek Lechniak 2006, ss. 194, zł 25,00 ISBN 978-83-7363-440-4 Podręcznik stanowiący podstawę kursu logiki prawniczej, łączący problematykę semiotycznometodologiczną z zagadnieniami logiki formalnej. Zawiera spory zakres materiału, który jest podany w sposób możliwie najprostszy i zorientowany praktycznie. Kurs logiki ma na celu kształcenie tak zwanych sprawności logicznych, dlatego w podręczniku znalazła się duża liczba przykładów, wyjaśniająca sposób postępowania w obliczu pewnego typu trudności.

104

I F O Z O L I

Filozofia a totalitaryzm. Augusta Del Nocego interpretacja kryzysu moderny, Alfred Marek Wierzbicki 2005, ss. 386, zł 14,00 ISBN 83-7363-294-8 Niniejsza praca jest monografią stanowiska współczesnego włoskiego myśliciela w sprawie filozoficznych korzeni totalitaryzmu. Del Noce formułuje tezę o filozoficznym charakterze historii współczesnej, uznając realny wpływ idei na dzieje. Totalitaryzm jest praktycznym rezultatem błędu w filozofii nowożytnej, przypisującego człowiekowi pozycję bytową, jaką klasyczna filozofia przyznawała Bogu. Tłumaczy to, dlaczego w Del Nocego lekturze dziejów filozofii nowożytnej i współczesnej kluczowym problemem jawi się problem ateizmu. Uważa on, że trzeba odpowiedzieć na pytanie, w jaki sposób opcja na rzecz ateizmu, cechująca nowożytny racjonalizm, stała się teoretycznym terenem, na którym dokonywało się zerwanie z klasycznym paradygmatem prymatu etyki przed polityką. Kryzys w filozofii polityki, którego przejawem jest historia totalitaryzmów, domaga się bowiem szerszej analizy kryzysu filozofii, związanego z ideą moderny. Sprawia to, że poszukiwanie filozoficznych korzeni totalitaryzmu pociąga również interpretację, a właściwie reinterpretację, wychodzącą krytycznie poza założenia właściwe dla racjonalizmu, samej idei moderny. (ze Wstępu)

F

Filona z Aleksandrii etyka upodabniania się do Boga, Marek Osmański 2007, ss. 378, zł 36,00 ISBN 978-83-7363-529-0 Pan M. Osmański podjął temat bardzo interesujący, ważny i aktualny, bowiem rozwiązania Filona i sam problem upodabniania się człowieka do Boga zostały podjęte przez Ojców Kościoła, a poprzez ich dzieło włączyły się w myśl chrześcijańską i są do dzisiaj obecne. [...] Rozprawa Marka Osmańskiego stanowi niewątpliwe dzieło bardzo wartościowe, reprezentujące wysoki naukowy poziom, ale też bardzo atrakcyjne [...]. Jego badania odwołują się do bardzo obszernego materiału źródłowego, a przedstawiony tekst świadczy o znakomitej jego znajomości. (z recenzji prof. Dobrochny Dembińskiej-Siury, UW)

A

Elementy metodologii filozofii, Józef Herbut 2007, wyd. II uzupełnione, ss. 132, zł 12,00 ISBN 978-83-7363-593-7 Książka omawia metody stosowane przy rozwiązywaniu zagadnień filozoficznych. We właściwy dla opracowań skryptowych sposób – systematyczny, zwięzły i wartościowy mnemotechnicznie – przedstawia podziały i charakterystykę elementarnych i złożonych metod filozoficznych, rozważania dotyczące ich racjonalności oraz relacji wiedzy filozoficznej do innych rodzajów wiedzy: wiedzy zdroworozsądkowej, naukowej, światopoglądu i ideologii.

Filozofia Boga, ks. Stanisław Kowalczyk 2001, wyd. V, ss. 352, zł 12,00 ISBN 83-228-0889-5 Filozof i teolog zmierzają ku temu samemu Bogu, ale z dwóch różnych punktów widzenia. W aspekcie przedmiotowym istnieje więc tożsamość zainteresowań teologii i filozofii: obie mówią o tym samym Bogu. Absolutu nie można rozdwajać, można go jedynie ujmować w różnych aspektach i relacjach, wychodząc z różnych źródeł poznawczych. Ostatecznie jednak rozum i wiara spotykają się, mówiąc o Bogu, który jest rzeczywistością osobowo-transcendentną. „Bóg prawdziwej filozofii jest przeciwieństwem bezosobowego Boga idealizmu, a nawet obojętnego dla świata Boga Arystotelesa czy Plotyna i przygotowuje objawienie Boga Abrahama, który „mówi” do swego ludu. (z Zakończenia) Filozofia kultury. Próba personalistycznego ujęcia problematyki, ks. Stanisław Kowalczyk 2005, wyd. II, ss. 218, zł 24,00 ISBN 83-7363-297-2

105

A I F O Z O L I F

„Kultura jest właściwością człowieka. W przeszłości, gdy chciano podać definicję człowieka, prawie zawsze odwoływano się do inteligencji, do wolności lub do języka. Ostatnie zdobycze antropologii kulturowej i filozoficznej pokazują, że odwołując się do kultury, można sformułować definicję nie mniej precyzyjną. Kultura charakteryzuje człowieka i wyodrębnia go spośród wszystkich innych istot nie mniej wyraźnie, niż inteligencja, wolność czy język. Bowiem tamte istoty nie posiadają kultury, nie są twórcami kultury; co najwyżej – są biernymi odbiorcami działań kulturalnych człowieka”. Człowiek jest więc ontologicznie zespolony z fenomenem kultury; tajemnica człowieka to tajemnica jego kultury wewnętrznej i zewnętrznej, wartość konkretnego człowieka czy społeczeństwa jest konsekwencją jakości jego poziomu kultury. (ze Wstępu) Filozofia na KUL-u. Nurty – osoby – idee, Stanisław Janeczek 2001, wyd. I dodruk, ss. 180, zł 9,00 ISBN 83-228-0603-5 Syntetyczne ujęcie dziejów filozofii w środowisku KUL, obejmujące okres ponad 80 lat istnienia uczelni (także okres przed powołaniem Wydziału Filozoficznego w 1946 r.). Przedstawione zostały dokonania poszczególnych działów filozofii, dyscyplin okołofilozoficznych i pomocniczych oraz stan obecnie prowadzonych prac. Autor opracowania podkreśla pluralizm inspiracji, problemów, ich ujęć i rozwiązań. Ukazuje także rolę filozofii w dziejach dydaktyki i badań naukowych prowadzonych na wszystkich wydziałach KUL. Formal Ontology of Action, Robert Trypuz 2008, ss. 218, zł 18,00 ISBN 978-83-7363-734-4 Gottlob Frege i problemy filozofii współczesnej, Arkadiusz Gut 2005, ss. 414, zł 14,00 ISBN 83-7363-251-4 Gut poruszone kwestie omawia niepowierzchownie, zazwyczaj na szerszym tle historycznym i merytorycznym, wykazuje przy tym spore zacięcie analityczne. Uwzględnia bardzo obfitą literaturę (zwłaszcza anglosaską) dotyczącą zarówno samego Fregego, jak i analizowanych zagadnień. Robi to kompetentnie, z dużym obyciem z problematyką. (prof. dr hab. Antoni B. Stępień) Historia filozofii starożytnej, t. 1: Od początków do Sokratesa, Giovanni Reale, przeł. Edward Iwo Zieliński 2005, wyd. I dodruk, ss. 500, zł 25,00 ISBN 83-7363-235-2 Tom pierwszy zawiera rozważania dotyczące filozofów przyrody, sofistów, Sokratesa i sokratyków mniejszych. (z Uwag wstępnych) Historia filozofii starożytnej, t. 2: Platon i Arystoteles, Giovanni Reale, przeł. Edward Iwo Zieliński 2005, wyd. I dodruk, ss. 600, zł 25,00 ISBN 83-228-0484-9 Tom drugi w całości poświęcony jest Platonowi i Arystotelesowi; zbiera on wyniki bardzo złożonych i absorbujących badań naukowych, które dotąd przeprowadziliśmy. (z Uwag wstępnych)

106

Historia filozofii starożytnej, t. 3: Systemy epoki hellenistycznej, Giovanni Reale, przeł. Edward Iwo Zieliński 2004, ss. 568, zł 25,00 ISBN 83-7363-194-1 Tom trzeci dotyczy epoki hellenistycznej. Najpierw ukazuje postępujący upadek Akademii i Likejonu, a także upadek szkół wywodzących się od Sokratesa. Następnie rozpatruje sys-

I F O Z O L I

Historia filozofii starożytnej, t. 5: Słownik, indeksy i bibliografia, Giovanni Reale, przeł. Edward Iwo Zieliński 2005, ss. 614, zł 21,00 ISBN 83-7363-136-4 Tom piąty zawiera: a) słownik pomyślany jako indeks podstawowych pojęć myśli antycznej (czyli jakby słownik filozoficzny), b) repetytorium wybitnych przedstawicieli rozmaitych szkół oraz dzieł filozoficznych starożytnych filozofów, które do nas dotarły, wraz z odnośnymi informacjami bibliograficznymi (podstawowe wydania krytyczne, przekłady, komentarze, słowniki, opracowania krytyczne), c) ogólny indeks nazwisk autorów starożytnych, o których była mowa lub zostali wspomniani w całym dziele.

F

Historia filozofii starożytnej, t. 4: Szkoły epoki Cesarstwa, Giovanni Reale, przeł. Edward Iwo Zieliński 1999, ss. 696, zł 30,00 ISBN 83-228-0789-9 Tom czwarty przedstawia filozofię pogańską w czasie pierwszych wieków epoki chrześcijańskiej. Rozpatruje ostatnią fazę rozwoju tradycyjnych szkół starożytnych oraz ich stopniowe wygasanie. Zatrzymuje się szczególnie na tych nurtach myślowych, które mimo że odwołują się do doktryn powstałych w epoce klasycznej lub hellenistycznej, to jednak doktryny te podają w sposób nowy i modyfikują je stosownie do wymagań i zgodnie z niepokojami epoki lub wręcz wprowadzają do nich treści tamtych epokom nie znane. Szczegółowo zostały w nich przeanalizowane: neoarystotelizm, neosceptycyzm, neostoicyzm, punkt styku hellenizmu z teologią biblijną w wypadku Filona z Aleksandrii, medioplatonizm, neopitagoreizm i neoplatonizm. Tom ten zawiera szereg innowacji o charakterze hermeneutycznym. (z Uwag wstępnych)

A

temy filozoficzne stworzone w duchu nowej epoki (epikureizm, stoicyzm, sceptycyzm i eklektyzm) oraz śledzi ich rozwój aż do końca ery pogańskiej. (z Uwag wstępnych)

Inspiracje chrześcijańskie w powstaniu nauki nowożytnej, abp Józef Życiński 2000, ss. 144, zł 7,00 ISBN 83-228-0798-8 W nauczaniu Jana Pawła II wielokrotnie jako motyw przewodni powtarza się teza: Nauka współczesna powstała w kręgu intelektualnych i kulturowych wpływów myśli chrześcijańskiej. Chrześcijanie są również w sposób szczególny odpowiedzialni za jej rozwój oraz za intelektualny dialog, w którym przezwycięży się łatwe konflikty pozbawione merytorycznego uzasadnienia. Zadanie to okazuje się szczególnie istotne we współczesnym klimacie myślowym, w którym różne formy antyintelektualizmów odnajdują wsparcie ze strony fundamentalizmu religijnego. Deprecjonować naukę po to, by bronić fundamentalistycznych radykalizmów jest przedsięwzięciem równie absurdalnym, jak absurdalne byłoby niszczenie fresków Michała Anioła. Nauki przyrodnicze stworzone w środowisku kształtowanym przez myśl chrześcijańską stanowią tak wielką wartość kulturową, iż naszym wspólnym zadaniem pozostaje ochrona tego dziedzictwa, którego wartość coraz częściej usiłuje się podważyć we współczesnych nurtach antyintelektualnych. (ze Wstępu) La philosophie de la société ou l’idée de l’unité humaine selon Joseph de Maistre, Paweł Matyaszewski 2002, ss. 408, zł 20,00 ISBN 83-228-0964-6 Logika czasu empirycznego, Marcin Tkaczyk 2009, ss. 282, zł 29,00 ISBN 978-83-7363-802-0

107

F

I

L

O

Z

O

F

I

A

Książka jest poświęcona zbudowaniu i zbadaniu dwóch logik nieklasycznych, należących do grupy pozycyjnych logik temporalnych. Sformalizowano zwrot „w czasie”, zwany funktorem realizacji czasowej. Skonstruowane logiki podają prawa, które rządzą użyciem tego zwrotu w językach teorii fizykalnych. Badania były tu pilotowane przez pytanie, czy do logiki czasu empirycznego nie przedostawały się w niekontrolowany sposób jakieś założenia z logiki czasów gramatycznych. Jedna z logik została zbudowana przy założeniu, że w językach teorii fizykalnych obowiązuje wymóg relewancji, a druga bez tego założenia. Wskazano też merytoryczną i formalną różnicę między fizykalnym a gramatycznym ujęciem czasu. Uzyskane wyniki zostały przedstawione w ramach całościowego ujęcia współczesnych logik temporalnych. Logika czy epistemologia? Historyczno-filozoficzne uwarunkowania nowożytnej koncepcji logiki, Stanisław Janeczek 2003, ss. 724, zł 17,00 ISBN 83-7363-114-3 Zadaniem pracy jest przede wszystkim ukazanie uwarunkowań powstania nowożytnej koncepcji logiki, a więc: czy i następnie w jakim stopniu i w jakiej formie specyfika nowożytnej epistemologii wpłynęła na powstanie nowej koncepcji logiki opozycyjnej wobec ujęć tradycyjnych, czyli wówczas przede wszystkim dokonań drugiej scholastyki. Jej przedmiotem nie są więc dzieje samej logiki tego okresu, choć z natury rzeczy pośrednio ujawni się koncepcja logiki i formy jej urzeczywistniania w zakresie przedmiotu i właściwych jej zadań, a także struktura jej ujęć podręcznikowych oraz prezentowanych w nich podstawowych rozstrzygnięć treściowych. Jest to opracowanie z zakresu historii filozofii nowożytnej, które nie wchodzi w specjalistyczne rozważania dotyczące specyfiki logiki formalnej tego okresu, dotyczy bowiem raczej samej koncepcji logiki, a nie szczegółów w zakresie wykładu samej logiki. Tak – zda się – nieco karkołomnie przedstawiony aspekt ujęcia tematu wydaje się, że jest możliwy, a nawet efektywny, gdyż już pobieżna wiedza dotycząca dziejów filozofii nowożytnej wskazuje, że dzieła oryginalnych myślicieli tego okresu były przedsięwzięciami bardziej „epistemologicznymi” niż „logicznymi”. Można więc powiedzieć, że prezentowane tu opracowanie jest syntetyczno-analitycznym zarysem historii epistemologii nowożytnej, jednak nie podręcznikiem, ale ujęciem sproblematyzowanym analogicznie do np. pracy Engfera, który przedstawił całościowo dzieje tej epistemologii, pytając, na ile uprawomocniony jest opozycyjny schemat interpretacyjny racjonalizmempiryzm, dominujący w dotychczasowych opracowaniach tej tematyki. Takie sproblematyzowane ujęcie ma umożliwić zbadanie stereotypów funkcjonujących w odniesieniu do charakteru i wartości logiki nowożytnej, zwłaszcza że prace podejmujące analizę bynajmniej nie centralnie traktowanej problematyki logicznej przez autorów nowożytnych są stosunkowo rzadkie. (ze Wstępu) Logika i artefakty, Paweł Garbacz 2006, ss. 298, zł 19,00 ISBN 83-7363-425-8 Książka podejmuje problematykę logicznych podstaw filozofii artefaktów. Punktem wyjścia są cztery specyficzne zagadnienia: struktury wiedzy o artefaktach, demarkacji zakresu pojęcia „artefakt”, kryteriów identyczności dla artefaktów oraz ich struktury mereologicznej. Korzystając z analiz dokonanych na gruncie filozofii, teorii projektowania inżynieryjnego oraz informatyki, autor konstruuje teorię formalną, która z jednej strony dostarcza rozwiązań owych problemów, a z drugiej prezentuje spójną wizję świata ludzkich wytworów. W świetle tej wizji artefakty są przedmiotami o czterech specyficznych wymiarach: teleologicznym, związanym z celami artefaktów; prakseodeskryptywnym, determinującym ich istotne aspekty; gnozeologicznym, dotyczącym ugruntowania poznawczego procesów projektowania i produkcji; oraz eksploatatywnym, który określa sposób użytkowania artefaktów.

108

Logos i stworzenie. Filozoficzna interpretacja traktatu ,,De opificio mundi” Filona z Aleksandrii, Marek Osmański 2001, ss. 166, zł 9,00 ISBN 83-228-0954-9

Metodologia nauk przyrodniczych, Zygmunt Hajduk 2002, ss. 222, zł 13,00 ISBN 83-228-0805-4 Zawartość publikacji obejmuje opracowanie standardowych zagadnień, będących przedmiotem kursowego wykładu dla studentów filozofii (Sekcji Filozofii Przyrody i Nauk Przyrodniczych Wydziału Filozofii KUL). Jako materiał spożytkowano w różnym stopniu, zwłaszcza parafrazująco oraz dopełniająco, fragmenty pracy Harolda I. Browna (Perception, Teory and Commitment. The New Philosophy of Science, 1979, Precedent Publishing, Inc.) Korzystano również z innych publikacji zwłaszcza obcojęzycznych głównie anglo- i niemieckojęzycznych. Podstawowe z nich są bieżącą przytaczane w tekście. [...]

F O Z O L I

Metoda metafizyki realistycznej wraz z tekstem komentarza św. Tomasza z Akwinu do 5. i 6. kwestii Boecjusza „De Trinitate”, Andrzej Maryniarczyk SDB 2005, ss. 248, zł 12,00 ISBN 83-7363-277-8 Przedmiotem naszych analiz będzie prezentacja, a w pewnym sensie także rekonstrukcja, metody separacji, poprzez wskazania na jej charakterystykę oraz funkcję w egzystencjalnej teorii bytu. Ponadto zostaną zaznaczone te elementy metody, które bezpośrednio determinują rozumienie bytu, jak również całą strukturę metafizyki. Potrzebę tego typu pracy uzasadnia brak szerszego opracowania metody separacji w literaturze polskiej i zagranicznej oraz konieczność zebrania fragmentów dyskusji i przemyśleń (często dość ważkich), jakie możemy odnaleźć w tekstach współczesnych metodologów nurtu tomizmu egzystencjalnego, poświęconych zagadnieniu metody separacji. [...] Trzeba jednak zaznaczyć, że omawiając problematykę separacji, będziemy usiłowali wydobyć jej strukturę i specyfikę z „praktyki” metafizyków. Jest to zarazem próba pewnego uporządkowania czynności, na podstawie których metafizycy wyodrębniają (separują) przedmiot metafizyki. Stąd też mamy świadomość, że rozprawa ma charakter bardziej porządkująco-syntetyzujący niż metodologiczno-precyzujący. Mamy jednak nadzieję, że ten sposób analiz, który po części warunkowany jest złożonością problematyki metody separacji, okaże się odpowiedni do zrealizowania celów założonych przy pisaniu tej pracy. (ze Wstępu)

F

Metafizyka w ekologii, Andrzej Maryniarczyk SDB 1999, ss. 184, zł 8,00 ISBN 83-228-0715-5 Dobrze się stało, że autor niniejszej pracy podjął wysiłek ukazania rozumiejącego poznania rzeczywistości, świata istniejących realnie osób i rzeczy. Dobrze się stało, że zostało tu ukazane niebezpieczeństwo utraty racjonalności poznania i zarazem jasno przedstawiono prawdę, dobro i piękno bytu realnie istniejącego. To ostatecznie ukazane środowisko rzeczywistości jako prawdy, dobra i piękna jest najgłębiej spięte z ludzkim życiem osobowym, którego najistotniejszą treścią jest właśnie prawda, dobro i piękno. Autor przyprowadził nas poznawczo do nieskażonej, ekologicznej rzeczywistości, która zasila życie ludzkiego ducha. Tylko duch prawdy, dobra i piękna może nas ochronić od wszelkich zafałszowań powodowanych wewnętrznym zatruciem źródeł poznawczych. Troska o prawdę w źródłowym poznaniu rzeczywistości – tu jasno ukazana – może doprowadzić do odnowienia ekologii ludzkiego ducha. (M.A. Krąpiec)

I

A

Wybór problematyki związanej ze stwarzaniem świata i człowieka może więc być drogą do poznania Filońskiej teologii i kosmologii. Niniejsza praca nie traktuje jednak o stworzeniu „w ogóle”, gdyż temat taki wykraczałby poza zamierzone ramy, lecz ujmuje akt stwórczy przez pryzmat pojęcia, które wyróżnia Filona spośród innych myślicieli, a mianowicie Logosu. Wydaje się, iż zrozumienie, czym dla Filona jest Logos i jaką pełni rolę w akcie stwórczym, umożliwi głębsze zrozumienie Filońskiego kreacjonizmu. Pomimo kilkunastu znaczących prac traktujących o myśli Filona, niewiele jest monografii dotyczących tej problematyki, a wśród badaczy wciąż panuje duża rozbieżność co do interpretacji jego koncepcji Logosu. Brak systematycznych badań w literaturze polskiej nad Filonem również zachęca do podjęcia tych zagadnień. (z Rozdziału wstępnego)

109

F

I

L

O

Z

O

F

I

A

Przy doborze materiału kierowano się faktem dokonującej się w filozofii nauki rewolucji metanaukowej. Praktycznie, zrealizowano w podręczniku pomysł tych, którzy uznają rewolucje nie tylko naukowe, ale i metanaukowe (np.W. Stegmüller). W opracowaniu przedstawiono nadal aktualną problematykę filozofii nauki logicznego empiryzmu, następnie popperyzmu, jako filozofii nauki przełomu, wiodącego do postpopperyzmu. W ostatniej części książki przedstawiono jako najczęściej dyskutowane kwestie metanaukowe. (z Przedmowy) Myśl starożytna, Giovanni Reale 2003, ss. 638, zł 57,00 ISBN 83-7363-128-3 Myśl starożytna obejmuje w jednym tomie pełnię dziejów myśli starożytnej niechrześcijańskiej, a zarazem przedstawia ją w całym jej bogactwie, z niesłychaną logiką wywodu i przy zachowaniu powagi i głębi naukowej analizy. [...] Znakomita to książka w każdym aspekcie. Jej zwartość czyni wywód jaśniejszym i pozwala uwypuklić wagę poszczególnych problemów. Wyraziście zarysowuje się właściwa myśli starożytnej jej wewnętrzna spójność, a zarazem przejrzyście zaznaczają obecne w niej przełomy. [...] Swoistość pisarstwa Giovanniego Realego, wyrażająca się w szczególnego rodzaju połączeniu naukowego znawstwa i lekkości stylu, czyni z jego nowego dzieła książkę prawdziwie potrzebną. (prof. Dobrochna Dembińska-Siury, UW). Natura i cele. Dyskusja argumentu teleologicznego na rzecz ochrony przyrody, Zbigniew Wróblewski 2010, ss. 272, zł 28,00 ISBN 978-83-7363-979-9 Książka prezentuje argument teleologiczny na rzecz ochrony przyrody konstruowany w obszarze praktycznej filozofii przyrody i etyki ekologicznej w ujęciu Hansa Jonasa, Reincharda Löwa i Roberta Spaemanna. W rekonstrukcji argumentu autor koncentruje się na przedstawieniu podstawowej przesłanki ontologicznej tezy o istnieniu celów naturalnych w przyrodzie oraz jej związku z koncepcjami aksjologicznymi, przyjmującymi wewnętrzną wartościowość przyrody. Naturalizm metodologiczny a koncepcja immanencji Boga w przyrodzie, Jerzy Breś 2007, ss. 236, zł 31,00 ISBN 978-83-7363-629-3 Autor podejmuje problematykę naturalizmu w naukach przyrodniczych oraz zagadnienie filozofii Boga interpretującej rezultaty nauk ścisłych. Filozoficzna interpretacja danych uzyskanych w naukach fizykalnych i biologicznych umożliwia ukazanie problematyki relacji Boga do świata jako tematu ciągle aktualnego w filozofii. Zagadnienie naturalizmu w perspektywie naukowej, od strony metodologicznej, połączone jest z procedurą wyjaśniania. Problematyka metafizyk wprowadzonych do teorii naukowych powoduje zasadność pytania o możliwości poznania struktury rzeczywistości i o możliwość istnienia rzeczywistości transcendentnej w stosunku do badanego świata przyrody. W proponowanym ujęciu filozofii Boga nie ma przedmiotowej opozycji odwołującej się do rzeczywistości Boga i struktur przyrody. Wręcz przeciwnie – przyjmuje się, że odkrycia nauki prowadzą do pytań filozoficznych, podejmowanych w inny sposób również przez teologię. (ze Wstępu)

110

Nurty filozofii Boga w Polsce w latach 1880-2008, ks. Stanisław Kowalczyk 2009, ss. 180, zł 20,00 ISBN 978-83-7363-907-2 Praca Nurty filozofii Boga w Polsce w latach 1880-2008 obejmuje okres od końca XIX wieku do początku XXI wieku, w którym polska myśl filozoficzna była szczególnie dynamiczna i wyczulona na zagadnienia filozoficzno-światopoglądowe. Zastosowany w pracy układ merytoryczno-problemowy miał na względzie nie tylko wskazanie na pluralizm interpretacji i różnorodność stanowiska w zakresie filozofii Boga – tak odnośnie do problemu uzasadnień Jego

Odkrywanie aksjologicznego wymiaru nauki, Agnieszka Lekka-Kowalik 2008, ss. 404, zł 40,00 ISBN 978-83-7363-695-8 Książka stanowi analizę jednej z najistotniejszych zmian we współczesnej filozofii nauki: przejścia od idei nauki wolnej od wartości do idei nauki nasyconej wartościami. Uznanie nasycenia nauki wartościami to zarazem uznanie, iż sądy wartościujące (wartościowania) są konstytutywnym elementem badania naukowego, a nauka ma wsobny wymiar aksjologiczny. Na tle ideału nauki wolnej od wartościowań autorka przedstawia dwa przełomowe kroki w kształtowaniu się idei obecności wartościowań w nauce: uznanie, iż obecne są w niej wartościowania poznawcze, oraz uznanie, iż obecne są także wartościowania pozapoznawcze, ale nie zagraża to ani racjonalności, ani obiektywności nauki. Następnie autorka analizuje trzy współczesne koncepcje systematycznie wyjaśniające źródła, miejsce i rolę wartościowań poznawczych i pozapoznawczych w strukturze nauki: Evandra Agazziego, Hugha Laceya i Helen Longino. Analiza ta kończy

I F O Z O L I

Oblicza filozofii XVII wieku, red. ks. Stanisław Janeczek 2008, ss. 576, zł 47,00 (oprawa twarda) ISBN 978-83-7363-786-3 Prezentowane opracowanie filozofii XVII w. stara się urzeczywistnić ideał integralnie pojętej historii filozofii, stosującej różne współczesne metody jej opracowania: od jej filozoficznej koncepcji, badającej teksty wieku XVII jako element aktualnego dyskursu filozoficznego, przez badania genetyczno-komparatystyczne, aż po historię kultury intelektualnej, bliską historii idei, kultury czy historii kultury intelektualnej (intellectual history). W aspekcie treściowym stara się więc na równi potraktować zarówno prace uznanych dziś klasyków XVII wieku, jak Descartes, Malebranche, Hobbes, Spinoza, Leibniz i Pascal, czy autorów tworzących w kręgu tej złożonej tradycji (np. Geulincx), jak też typowy dla ówczesnego szkolnictwa uniwersyteckiego i średniego tzw. nowożytny arystotelizm chrześcijański (druga scholastyka). Równocześnie starano się pokazać zestaw typowych tematów podejmowanych przez wszystkie ówczesne dyscypliny filozoficzne od metafizyki i epistemologii przez antropologię i etykę po filozofię społeczną i estetykę, a nawet filozofię matematyki i ekologię. Starano się też ukazać ważny styk refleksji filozoficznej z przyrodniczą w ramach konstytuującej się wówczas idei nowożytnej nauki, z jednej strony zrywającej z filozofią, ale z drugiej strony wykorzystującej dalej kategorie filozofii i kopiującej jej ambicje systemotwórcze. (z Przedmowy)

F

O nazwach intelektu, Piotr Stanisław Mazur 2004, ss. 146, zł 6,00 ISBN 83-7363-179-8 Przedmiotem niniejszych rozważań jest wskazanie na podstawy wyróżnienia umysłowej władzy poznawczej człowieka i jej nazw w ujęciu św. Tomasza z Akwinu. Kwestią zasadniczą jest więc znalezienie podstaw wyróżniania władz, a w szczególności umysłowej władzy poznawczej człowieka. To z kolei stanowi podstawę do rozważenia, w jakiej mierze poszczególne nazwy oznaczają odrębne umysłowe władze poznawcze, a w jakiej są nazwami funkcji intelektu. Na końcu zaś możliwa stanie się odpowiedź na pytanie o podstawę lub podstawy wyróżnienia nazw umysłowej władzy poznawczej. Trzeba się bowiem liczyć z tym, że bez ukazania przedmiotowych podstaw wyróżnienia władzy intelektu i jej nazw albo człowiek poznawałby bezpośrednio całą rzeczywistość jak Absolut, a więc byłby Absolutem, albo posiadałby jedną lub wiele intelektualnych władz poznawczych ustalonych apriorycznie. Żadne z podanych rozwiązań nie może być przyjęte, bo filozofia musi liczyć się z faktami. (ze Wstępu)

A

realności, jak i natury, lecz również wyeksponowanie odmiennych założeń: ontologicznych, epistemologiczno-metodologicznych, antropologicznych i aksjologicznych. Dopiero w kontekście systemowo-globalnym możliwe jest racjonalne rozpoznanie powodów, które wpływają na różnorodność rozwiązań teodycealnych. Celem tej pracy zasadniczo nie jest merytoryczna ocena referowanych koncepcji związanych z filozofią Boga, lecz jedynie ich „lokalizacja” metodologiczna i systemowo-problemowa. (ze Wstępu)

111

F

I

L

O

Z

O

F

I

A

się wnioskiem, że żadna z tych koncepcji nie może być uznana za zadowalającą – zbudowanie koncepcji aksjologicznego wymiaru nauki pozostaje wciąż otwartym projektem badawczym. Rozważania nad wymienionymi koncepcjami pozwalają natomiast wskazać metodologicznofilozoficzne ramy dla takiego projektu.

112

Ogólna metodologia nauk. Skrypt dla studiujących kierunki przyrodnicze oraz filozofię przyrody, Zygmunt Hajduk 2007, wyd. IV poprawione, ss. 238, zł 25,00 ISBN 978-83-7363-614-9 Skrypt przeznaczony jako pomoc zarówno dla prowadzących wykład, ćwiczenia, jak i uczestników zajęć kierunków przyrodniczych i filozofii przyrody. Zawartość wzorowana na wykładzie metodologii nauk śp. ks. prof. dra hab. Stanisława Kamińskiego. Pewność wobec niepewności. Szkic o filozofii wiary Johna H. Newmana, Jan Kłos 2003, ss. 136, zł 17,00 ISBN 83-7363-102-X Sługa Boży John Henry Newman (1801-1890) był jedną z najbarwniejszych postaci XIXwiecznej Anglii. Wymowny kaznodzieja, wybitny teolog i filozof, pisarz i poeta, nade wszystko zaś z własnej woli niewolnik sumienia, bezkompromisowy chrześcijanin i duchowny – w 44. roku życia opuszcza Kościół anglikański i bezpieczną posadę w Oksfordzie, by zostać członkiem, wyśmiewanego wówczas i prześladowanego w jego kraju, Kościoła rzymskokatolickiego. Pomimo podejrzeń o nieortodoksyjność i niezrozumienia, w 1879 roku zostaje mianowany kardynałem. J.H. Newman stał się zaangażowanym uczestnikiem dyskusji z głównymi – często wrogimi wobec wiary – prądami intelektualnymi swych czasów. Nazwano go „niewidzialnym rzeczoznawcą” Soboru Watykańskiego II, gdyż z iście prorockim przeczuciem i odwagą mówił o ważnej roli świeckich w Kościele, o ich wielkiej odpowiedzialności. Umiera w opinii świętości, podzielanej zarówno przez rzymskich katolików, jak i przez anglikanów. Obecnie toczy się proces beatyfikacyjny. Książka w przystępny i barwny sposób przedstawia świadectwo i filozofię wiary człowieka, którego życie Jan Paweł II określił jako „szczerą odpowiedź na wewnętrzne światło, jakie sumienie rzutuje na wszelkie życiowe dokonania”. Pisma, ks. Idzi Benedykt Radziszewski, red. ks. Stanisław Janeczek, ks. Michał Maciołek, ks. Rafał Charzyński 2009, ss. 588, zł 55,00 (oprawa twarda) ISBN 978-83-7363-915-7 Przypadająca w 2008 r. dziewięćdziesiąta rocznica powstania Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II sprzyja przypomnieniu jego genezy, a tym samym jego twórcy i charyzmatycznego rektora – ks. Idziego B. Radziszewskiego. Z okazji przygotowań do otwarcia KUL pisał o nim ks. Marcin Szkopowski w „Kurierze Warszawskim” (Uniwersytet w Lublinie) w sposób jakże daleki od dzisiejszej nijakiej lub złośliwej frazeologii: jędrnie, wyraziście, jednoznacznie, odważnie. W ks. Radziszewskim „łączą się harmonijnie uczony teolog, filozof, psycholog, przyrodnik i socjolog. Iście benedyktyńska pracowitość dała mu ogarnąć szerokie pole nauki, a jasny i bystry umysł i wrodzony krytycyzm pomogły do stworzenia dzieł o wysokiej wartości naukowej. Pisze nadzwyczaj interesująco, a przy tym ściśle, niezwykle jasno, bez cienia frazeologii. Styl ma wytworny, językiem włada czystym i pięknym. Człowiek o gołębim sercu, niesłychanie skromny i prosty, charakter posiada mocny, sąd jasny o rzeczach i sprawach i cywilną odwagę w wypowiadaniu swojego zdania. Jako kapłan – nieskazitelny, jako obywatel – gorący i czujący. Młodzież duchowna przepada za swoim kierownikiem, ufa mu bezgranicznie i nic przed nim nie ukrywa. Głowa i serce szerokie, dalekie od cienia partyjności politycznej i socjalnej lub zaściankowości wyznaniowej. Jemu episkopat i ministerium powierzyły utworzenie nowej uczelni”. Pora więc najwyższa, by przypomnieć ten czysto brzmiący głos i bogactwo tematów, które podejmował. Na początek wydawcy zdecydowali się przypomnieć pisma ks. Radziszewskiego, które on sam skierował do druku, a więc dokonania najbardziej dojrzałe i oryginalne. (ze Wstępu)

A I F O Z O L I

Przedmiot logiki formalnej oraz jej stosowalność, Stanisław Kiczuk 2001, ss. 206, zł 10,00 ISBN 83-228-0898-4 W tej monografii, w rozdziale pierwszym, będzie się poszukiwało odpowiedzi na następujące pytania: Co stwierdzają prawa logiki? Czego teorią jest logika formalna? W przeprowadzanych analizach brany będzie pod uwagę głównie klasyczny rachunek logiczny (przede wszystkim klasyczny rachunek zdań) oraz logika tradycyjna. Będą analizowane wypowiedzi niektórych autorów poświęcone przedmiotowi logiki formalnej. Jako wynik tych analiz ukazana zostanie, preferowana przez autora tej pracy, odpowiedź na powyżej postawione pytania. [...] Treść rozdziałów drugiego i trzeciego dotyczyć będzie możliwości stosowania współczesnej logiki formalnej w filozofii i w naukach przyrodniczych. W szczególności podejmuje się próbę odpowiedzi na następujące pytania: Co daje system logiki formalnej jakiejś teorii filozoficznej lub należącej do nauk przyrodniczych? Co jest warunkiem stosowalności różnych, nawet możliwych, niesprzecznych systemów logiki formalnej w naukach realnych? (ze Wstępu)

F

Polska średniowieczna doktryna „ius gentium”, ks. Stanisław Wielgus 2001, wyd. I dodruk, ss. 84, zł 10,00 ISBN 83-228-0563-2 Podsumowując osiągnięcia średniowiecznych twórców polskiej szkoły prawa narodów, należy podkreślić, że wykorzystując zastaną tradycje prawniczą i filozoficzno-teologiczną, a także intelektualne zaplecze Krakowskiego Uniwersytetu oraz własny geniusz, potrafili oni stworzyć spójny i wszechstronny system prawa międzynarodowego. System tak nowoczesny, mądry, tolerancyjny i uniwersalny, że nadawał się do zastosowania nie tylko przy rozwiązywaniu bolesnych problemów, zrodzonych wskutek długotrwałego sporu polsko-krzyżackiego, ale także globalnych problemów ówczesnego chrześcijańskiego świata, konfrontowanego ze światem niechrześcijańskim. Co więcej, system ten, bazujący na odwiecznych zasadach prawa Bożego i naturalnego, uwzględniający ewangeliczne prawo miłości, wiążący nierozłącznie prawo z moralnością i sprawiedliwość z prawdą, jest aktualny także i dziś, i nadawałby się z pewnością do rozwiązywania ogromnych problemów współczesnego, coraz bardziej dzikiego i w samobójczy sposób łamiącego wszelkie prawa i wszelkie wartości, świata. (z Podsumowania)

Przegłosowane sumienie. Analiza logiczno-etyczna praw „niedoskonałych”, Piotr Ślęczka SDS 2008, ss. 184, zł 20,00 ISBN 978-83-7363-767-2 Przeprowadzona w tej książce analiza zagadnienia praw „niedoskonałych” zakłada antyagnostycyzm i antyrelatywizm – zarówno w dziedzinie norm etycznych, jak i w dziedzinie norm prawnych. Z perspektywą tą wiąże się wyjaśnienie określonego rozumienia racjonalności w dziedzinie ludzkiej praxis. Zgodnie z nim w przypadku, kiedy między dwoma osobami powstaje spór o obowiązywanie pewnych praw, racjonalne działanie opiera się na przekonaniu, że istnieje obiektywna odpowiedź na sporne pytanie oraz że strony sporu zrobią wszystko, aby odpowiedź tę odkryć i do niej się zastosować. Takie rozumienie racjonalności pozwala poddać krytyce twierdzenie jakoby nie było działań obiektywnie słusznych i obiektywnie niesłusznych, twierdzenie równoznaczne z uznaniem, że w kwestiach etycznych i prawnych nie ma nic do odkrywania, a zatem i ludzkie dążenie do rozumności w postępowaniu pozbawione jest sensu. (z Zakończenia) Racjonalność w etyce. Normatywna moc prawdy, red. Kazimierz Krajewski 2007, ss. 212, zł 18,00 ISBN 978-83-7363-549-4 Zdaniem Karola Wojtyły, którego myśl patronuje refleksjom zawartym w niniejszej publikacji, odwołać się należy do swoistego doświadczenia, w którym odsłania się nam moralna powinność. W Osobie i czynie podkreślał on, że „powinność jest doświadczalną postacią zależności od prawdy, której podlega wolność osoby”. W sumieniu jako akcie poznania tego, co podmiot tu i teraz powinien czynić, doświadczamy moralnej powinności, której źródłem jest normatywna moc prawdy. (ze Wstępu)

113

A I F O Z O L I F

Racjonalnośc w etyce. Sumienie: prawość i twórczość, red. Kazimierz Krajewski 2009, ss. 324, zł 22,00 ISBN 978-83-7363-903-4 Niniejsza książka jest owocem dwóch kolejnych sympozjów (2007, 2008) zorganizowanych przez Katedrę Etyki KUL Jana Pawła II w ramach cyklu „Racjonalność w etyce”. Problematyka sympozjów dotyczyła tym razem racjonalności sumienia. Normatywna moc prawdy, której poświęcone było poprzednie sympozjum, odsłania się wszak w sumieniu. Dlatego konieczne było, jako kolejny krok, skupienie się na tej centralnej dla rozumienia moralności kategorii. Sympozjum pierwsze nosiło tytuł: „Błąd a prawość sumienia”. Wygłoszone referaty dotyczyły problematyki warunków zachowania i naruszania prawości sumienia. „Prawość” to – jak mówiliśmy – podstawowa kwalifikacja moralnego wymiaru sumienia. Sympozjum drugie zatytułowane było: „Twórcza moc sądów sumienia”. Referaty i dyskusja osnute zostały wokół pytania: Czy – jeśli tak – to w jakim sensie sumienie jest twórcze? Referaty i dyskusje z tych dwóch konferencji wzajemnie się uzupełniały i dopełniały. Uznano zatem za celowe połączenie materiałów z tych dwóch sympozjów w jednej publikacji, pod wspólnym tytułem: Sumienie – prawość i twórczość. Tytuł ten zdaje się najlepiej oddawać zawartość niniejszej książki. (ze Wstępu) Religia i prawda, ks. Piotr Moskal 2009, wyd. II, ss. 230, zł 37,00 (oprawa twarda) ISBN 978-83-7363-819-8 Religia i prawda jest próbą filozoficznej teorii religii. W pierwszej części rozprawy autor ukazuje prawdę religii, w części drugiej dokonuje filozoficznego, częściowego usprawiedliwienia religii, w części trzeciej przeprowadza namysł nad różnymi sposobami poznania prawdy religijnej. W zakończeniu rozprawy podejmuje problem religii prawdziwej. Adresatami książki są wszyscy zainteresowani problematyką teorii religii oraz dialogu międzyreligijnego. Robina G. Collingwooda filozofia historii, Witold M. Nowak 2002, ss. 244, zł 7,00 ISBN 83-7363-101-1 Próba rekonstrukcji głównych wątków filozofii historii brytyjskiego myśliciela Robina G. Collingwooda (1889-1943), dla którego oparte na historii filozofowanie oznaczało ludzką działalność prowadzącą do zbudowania mądrościowego poglądu na świat. Tematy poruszone w książce to m.in. rozwój poglądów Collingwooda na historię: od fenomenologii umysłu do epistemologii historii, analiza poznania historycznego, historia jako nauka, historyzm Collingwooda. Rozwój i odpowiedzialność. Antropologiczne podstawy koncepcji wychowania moralnego, Stanisław Gałkowski 2003, ss. 268, zł 15,00 ISBN 83-7363-057-0 Książka omawia zależności między koncepcją wychowania moralnego a koncepcją człowieka na przykładzie wybranych systemów filozoficznych – tomizmu Woronieckiego i Maritaina, pragmatyzmu Deweya, radykalnego behawioryzmu Skinnera oraz postmodernizmu przedstawionego na podstawie pism Rorty’ego. Autor wskazuje elementy antropologii filozoficznej, najważniejsze z punktu widzenia nadbudowanych na nich koncepcji wychowania, przedstawia ponadto własną koncepcję filozofii wychowania moralnego jako dynamicznego aspektu etyki.

114

Spór o nierozerwalność małżeństwa. Analiza filozoficzna, Marek Czachorowski 2009, ss. 384, zł 29,00 ISBN 978-83-7363-842-6 Tradycja filozoficzna w stanowiskach swych czołowych przedstawicieli od samego początki nie lekceważy analizy relacji erotycznej i zagadnienia jej trwałości. Chociaż klasycy filozofii zajęli w tej sprawie odmienne, czy nawet przeciwstawne rozwiązania, to jednak nie przeoczyli tej

A I F O Z O F

Spór o prawo naturalne. Analiza modelu argumentacji etycznej Josefa Fuchsa, Jarosław Merecki SDS 2001, ss. 196, zł 10,00 ISBN 83-228-0915-8 Analizy przedstawione w niniejszej książce miały podwójny cel: z jednej strony było nim przedstawienie krytyki scholastycznej teorii prawa naturalnego przeprowadzonej przez Josefa Fuchsa oraz ocena jej trafności, z drugiej zaś przynajmniej wstępne zarysowanie logicznie i merytorycznie poprawnej koncepcji natury ludzkiej w ramach etyki personalistycznej. (z Zakończenia)

L

Stefan Swieżawski. Osoba i dzieło, red. Jan Czerkawski, Przemysław Gut 2006, ss. 242, zł 19,00 ISBN 83-7363-402-9

I

arcyważnej instytucji, skoro tą tylko drogą – drogą właśnie erotycznych zaangażowań – osoba ludzka wkracza w swoje istnienie. Pewnie zatem z tego powodu ojciec etyki – Sokrates – określił samego siebie jako szczególnego znawcę nade wszystko Erosa. Etyka pomijająca zaangażowanie erotyczne traci swoją istotę, bo zapomina, iż jest dyscypliną praktyczną, mającą służyć podmiotowi rozpoznania dobra moralnego, aby stać się moralnie dobrym. Zawodzą więc raczej współczesne nam prace historyczno-filozoficzne, które jakby chciały nadążyć za „duchem czasu”, powszechnie lekceważącym sobie problematykę małżeństwa i rodziny, uznającym je za tylko społeczny wytwór, w swoim powstaniu uwarunkowany historyczną sytuacją społecznoreligijną, dzisiaj już nieaktualną. Widzimy już jednak przebudzenie części środowiska filozoficznego w tej kwestii, dzięki aktywności „filozofii feministycznej”, skrupulatnie „przepytującej” klasyków filozofii odnośnie do sposobu stawiania problemu relacji mężczyzna-kobieta, a w tym także ich relacji erotycznych. Niniejsza praca – koncentrująca się na egzystencjalnym wymiarze relacji erotycznych – stanowi kolejne dopełnienie rozumienia dziejów filozoficznego myślenia na temat relacji pomiędzy mężczyzną i kobietą na płaszczyźnie angażującej samą specyfikę ich płciowości. (z Zakończenia)

Studia i szkice filozoficzne, Antoni B. Stępień, przygotował do druku Arkadiusz Gut Tom I, 1999, ss. 340, zł 7,00, ISBN 83-228-0572-1 Tom II, 2001, ss. 462, zł 10,00, ISBN 83-228-0890-9 ISBN dla całości: 83-228-0882-8 Wyróżnione w prezentowanym wyborze pism działy wskazują na te dziedziny, którymi autor zajmował się w swej pracy naukowej: teorię światopoglądu, teorię bytu, teorię poznania, podstawy filozofii człowieka, estetykę, współczesną filozofię polską, przede wszystkim może – metafilozofię. [...] Niektóre z zamieszczonych tekstów mają charakter głównie popularyzatorski, inne czysto badawczy. Są teksty analityczne, syntetyczne, rzadziej polemiczne. Obok rozpraw, studiów, szkiców i artykułów zaprezentowane zostały też przykładowe dyskusje i recenzje. (z Posłowia) Wiara i rozum w filozofii Rajmunda Lulla, Joanna Judycka 2005, ss. 310, zł 12,00 ISBN 83-7363-306-5 Książka stanowi prezentację i analizę poglądów Katalończyka Rajmunda Lulla (1232/12331316), stosunkowo mało znanego reprezentanta filozofii i teologii średniowiecznej. W przeciwieństwie do głównych dróg interpretacji Lulla, koncentrujących się na jego systemie ars – który miał być najbardziej uniwersalną kombinatoryką pojęć, pozwalającą na rozwiązywanie problemów zarówno filozoficznych i teologicznych, jak i przyrodniczych oraz praktycznych – Autorka uwypukla wagę koncepcji filozofa z Majorki dotyczących relacji pomiędzy wiarą i rozumem. Racjonalizm Lulla wyrażał się w przekonaniu o możliwości czysto rozumowego dowiedzenia prawd wiary chrześcijańskiej, lecz jednocześnie filozof podkreślał wyższość wiary i kontemplacji w poznaniu Boga. Idee filozoficzne i teologiczne oraz rozległa działalność misyjna Lulla

115

Wolność, indywidualizm, postęp. Liberalizm konserwatywny wobec nowoczesności, Jan Kłos 2007, ss. 400, zł 30,00 ISBN 978-83-7363-463-3 Prezentowana książka podejmuje problem doniosły poznawczo i żywotny praktycznie, aktualny teoretycznie i ważny dla kultury politycznej. Jej głównym walorem jest przypomnienie, że debata nad projektem liberalnym nie zaczęła się dziś, lecz trwa od stuleci i że uwzględnienie tradycji konserwatywnej, inspirującej się integralną i personalistyczną wizją człowieka, debatę tę bogaci i uwalnia od redukcjonizmów [...]. Podział logiczny materiału badawczego jest trafny i rzeczowo uzasadniony, a wywód naukowy jest konkluzywny i konsekwentny. Język rozprawy jest bogaty leksykalnie, potoczysty i rzeczowy, a styl imponuje dyskursywnością. Dzięki temu rozprawa „wciąga” Czytelnika i sprawnie prowadzi go przez meandry problematyki społecznej i politycznej. (Henryk Kiereś) Wprowadzenie do filozofii, Mieczysław A. Krąpiec, Stanisław Kamiński, Zofia J. Zdybicka, Andrzej Maryniarczyk, Piotr Jaroszyński 2003, ss. 748, zł 40,00 (oprawa miękka) ISBN 83-7363-023-6 Podręcznik obejmuje zarys problematyki głównych dyscyplin filozoficznych: metafizyki, filozofii przyrody i człowieka, teorii poznania, filozofii Boga i religii, etyki oraz logiki jako dyscypliny pomocniczej. Drugie wydanie zostało ponadto poszerzone o zarys historii filozofii, przegląd głównych teorii nauki, syntetyczny wykład tomizmu oraz elementy polityki i retoryki. Autorów poszczególnych części – a są to profesorowie Wydziału Filozofii KUL – łączy nawiązywanie do tradycji filozofii klasycznej, którą cechuje realizm ontologiczny i teoriopoznawczy.

F

I

L

O

Z

O

F

I

A

zmierzały do nawracania na chrześcijaństwo, na drodze racjonalnej dyskusji, przedstawicieli judaizmu i islamu. Barwna postać tego jednego z niewielu świeckich filozofów i teologów okresu średniowiecza może stanowić istotną wskazówkę duchową dla naszych czasów.

Wspólnota i ironia. Richard Rorty i jego wizja społeczeństwa liberalnego, Magdalena Żardecka-Nowak 2003, ss. 318, zł 10,00 ISBN 83-7363-112-7 Książka poświęcona jest filozofii R. Rorty’ego, najczęściej cytowanego i komentowanego filozofa współczesnego. Autorka skupiła się na rzadziej poruszanym problemie, na utopijnej wizji społeczeństwa. Problem ten w dorobku Rorty’ego nie stanowi jakiejś odrębnej całości, dlatego w pracy omawiane są zagadnienia, które wchodzą w zakres ogólnie pojmowanej filozofii społecznej i politycznej, a w szczególności dotyczące moralności, kultury i sprawiedliwości. Z dziejów filozoficznej refleksji nad człowiekiem. Księga pamiątkowa ku czci Profesora Jana Czerkawskiego (1939-2007), red. Piotr Gutowski, Przemysław Gut 2007, ss. 432, zł 46,00 (oprawa twarda) ISBN 978-83-7363-637-8

116

Zarys filozofii polityki, ks. Stanisław Kowalczyk 2008, ss. 200, zł 20,00 ISBN 978-83-7363-643-9 Publikowana książka obejmuje trzy części. Pierwsza z nich, zatytułowana Zagadnienia wstępne, zawiera wyjaśnienia podstawowych pojęć, wskazuje na przedmiot, cel i funkcje polityki, charakteryzuje stosowane w niej metody oraz ujmuje ją w relacji do dyscyplin pokrewnych. Część druga pracy prezentuje szereg koncepcji państwa jako społeczności politycznej, są to między innymi: politeia antycznej Grecji, makiawelizm, liberalizm, republikanizm, społeczny personalizm, komunitaryzm, fundamentalizm religijno-polityczny. Wymienione koncepcje państwa są niezwykle interesujące dla filozofii polityki, ponieważ w dziejach świata odegrały znaczącą rolę i ciągle stanowią alternatywę dla niektórych działaczy politycznych. Ostatnia część książki

I F O Z O L I

Zło i grzech. Studium filozoficzno-teologiczne, ks. Ireneusz Mroczkowski 2000, ss. 334, zł 8,00 ISBN 83-228-0775-9 Niektórzy [...] dążą do zastąpienia przesady występującej w przeszłości inną przesadą: przechodzą od widzenia grzechu wszędzie do niedostrzegania go nigdzie; od zbytniego akcentowania lęku przed karą wieczną do głoszenia miłości Bożej, która miałaby wykluczać wszelką karę za grzech; od surowości stosowanej w celu wyprostowania błędnych sumień do pozornego poszanowania sumienia do tego stopnia, że przestaje istnieć obowiązek mówienia prawdy. (Jan Paweł II, Reconciliato et paenitentia, nr 18)

F

Ziemski los człowieka. Jana Pawła II myśl o pracy, Jerzy W. Gałkowski 2004, ss. 280, zł 13,00 ISBN 83-7363-217-4 Do dialogu o ludzkiej pracy dołączył Jan Paweł II. Nikt, kto się zetknął z Jego słowami, nie może pozostać na nie obojętny, bo są to słowa znaczące, ukazujące prawdę, dobro i piękno pracy ludzkiej, choć także jej konieczny trud. Papież ukazuje również niebezpieczeństwo złego posługiwania się pracą, wynikające ze zła moralnego człowieka i instytucji społecznych oraz błędnego rozpoznania jej istoty. Obraz ludzkiej pracy, rysowany słowami papieża, świadczy nie tylko o głębokości jego myśli, rozległości wiedzy, lecz także – to trzeba powiedzieć – o jego mądrości. Mądrości zawsze warto posłuchać, szczególnie zaś w czasie, gdy dokonuje się przełom – historyczny, społeczny i cywilizacyjny. (ze Wstępu)

A

omawia szkicowo takie centralne problemy filozofii polityki, jak: geneza państwa, jego formy, struktura, funkcje i atrybuty, zasady funkcjonowania demokracji, relacja społeczeństwa obywatelskiego i państwa, problem neutralności aksjologicznej (etycznej i światopoglądowej) w funkcjonowaniu państwa oraz jego status w kontekście współczesnych procesów integracyjno-globalizacyjnych.

117

118

ROSJA I JEJ DUCHOWOŚĆ. PROZA „PIERWSZEJ FALI“ EMIGRACJI ROSYJSKIEJ

Edward Lipiński

Monika Sidor

Cena: 41 zł Stron: 492 ISBN: 978-83-7363-917-1 Format: B5

Cena: 24 zł Stron: 222 ISBN: 978-83-7363-844-0 Format: B5

Cena: 45 zł Stron: 462 ISBN: 978-83-7363-941-6 Format: B5 (opr. twarda)

NIEMIECCY KATOLICY W POZNAŃSKIEM A POLITYKA NARODOWOŚCIOWA RZĄDU PRUSKIEGO 1871-1914

SZKOŁY PARAFIALNE NA POGRANICZU POLSKO-RUSKIM (UKRAIŃSKIM) W GALICJI W LATACH

KONCEPCJA DZIEJÓW W POWIEŚCIACH HISTORYCZNYCH

Witold Matwiejczyk

Roman Pelczar

Maciej Nowak

Cena: 44 zł Stron: 432 ISBN: 978-83-7363-925-6 Format: B5

Cena: 48 zł Stron: 344 ISBN: 978-83-7363-899-0 Format: B5 (opr. twarda)

Cena: 29 zł Stron: 352 ISBN: 978-83-7363-804-4 Format: A5

MIT – SYMBOL – MIMESIS. STUDIA Z DZIEJÓW TEORII I HISTORII SZTUKI

H U M A N I S T Y K A

PRAWO BLISKOWSCHODNIE W STAROŻYTNOŚCI. WPROWADZENIE HISTORYCZNE

119

H U M A N I S T Y K A

120

ROMANTYCZNA SILVA RERUM. O NORWIDOWYM „ALBUMIE ORBIS”

MOI ARTYŚCI, MOJE GALERIE. TEKSTY O SZTUCE XIX I XX WIEKU

DNI CHŁOPCA

Piotr Chlebowski

Lechosław Lameński

Józef Czechowicz

Cena: 55 zł Stron: 474 ISBN: 978-83-7363-805-1 Format: B5

Cena: 38 zł Stron: 320 ISBN: 978-83-7363-757-3 Format: A5 (opr. twarda)

Cena: 10 zł Stron: 68 ISBN: 978-83-7363-900-3 Format: A5

FIRLEJOWIE LEOPARDZI. STUDIA NAD PATRONATEM I FUNDACJAMI ARTYSTYCZNYMI W XVI-XVII WIEKU

PISARZ I WYZNAWCA. W KRĘGU TWÓRCZOŚCI ROMANA BRANDSTAETTERA

SIOSTRY ZAKONNE W OBOZACH PRACY W PRL W LATACH 1954-1956

Irena Rolska

Ryszard Zajączkowski

Agata Mirek

Cena: 45 zł Stron: 640 ISBN: 978-83-7363-920-1 Format: B5

Cena: 45 zł Stron: 398 ISBN: 978-83-7363-923-2 Format: B5

Cena: 60 zł Stron: 736 ISBN: 978-83-7363-794-8 Format: B5 (opr. twarda)

ACTA MEDIAEVALIA Seria wydawana pod patronatem Międzywydziałowego Zakładu Historii Kultury w Średniowieczu KUL. Odzwierciedla prowadzone tam badania. Zawiera rozprawy naukowe, polemiki, recenzje, sprawozdania i inne materiały. Artykuły redagowane przeważnie w języku polskim, niemieckim, francuskim. red. Stanisław Wielgus [i in.]

T. XVI: Epithoma conclusionum theologicalium (lib. I et II) Michała Falkenera z Wrocławia, ks. Krzysztof Bochenek 2003, ss. 230, zł 5,00 ISBN 83-7363-007-4 T. XVII 2004, ss. 404, zł 11,00 ISBN 83-7363-173-9 T. XVIII 2005, ss. 440, zł 20,00 ISBN 83-7363-255-7 T. XIX 2007, ss. 164, zł 18,00 ISBN 978-83-7363-445-8

ARCHIWUM EDYTORSKIE Seria Archiwum Edytorskie, wydawana przez Katedrę Tekstologii i Edytorstwa KUL JPII, ma charakter naukowej edycji źródeł. Publikowane w niej dokumenty literackie otrzymują staranne opracowanie – posłowie redaktora naukowego w sposób wyczerpujący przybliża czytelnikom zarówno historię samego dokumentu i jego miejsce w biografii twórczej poety, aparat naukowy zaś oprócz informacji o drukach kolejnych utworów i wariantach poszczególnych lekcji wzbogacono o transkrypcje zapisów brulionowych, z których wyłoniły się poszczególne utwory. Taka konstrukcja aparatu stanowi na gruncie polskiego edytorstwa dzieł literackich pewne novum. Ponadto każda edycja wyposażona została w barwne podobizny autografów.

H U M A N I S T Y K A

T. XV: Na jubileusz odnowienia Uniwersytetu Krakowskiego 2002, ss. 504, zł 23,00 ISBN 83-228-0949-2

Wiersze przemilczane, Anna Kamieńska, red. Wojciech Kruszewski 2008, ss. 84, zł 12,00 ISBN 978-83-7363-798-6 Pierwszy tom serii Archiwum Edytorskie stanowią Wiersze przemilczane Anny Kamieńskiej, poetki niesłusznie niedocenianej, a niezwykle zasłużonej dla szerzenia kultury chrześcijańskiej w drugiej połowie XX w. w Polsce. Ostatni tomik wierszy autorki Białego rękopisu zrekonstruowany został na podstawie jej notatnika poetyckiego z 1985 r., zawierającego projekt tomiku ukończonego na cztery miesiące przed śmiercią – trzydzieści trzy czystopisowe wersje wierszy. Część prezentowanych utworów Kamieńska opublikowała w zbiorach Nowe imię oraz Milczenia i psalmy najmniejsze, jednakże czytelnik znajdzie tu dwanaście tekstów zupełnie nowych. Lektury dopełnia interesujące posłowie dr. Wojciecha Kruszewskiego poświęcone kategorii milczenia w twórczości poetki oraz historii Wierszy przemilczanych.

121

H U M A N I S T Y K A

Dni chłopca, Józef Czechowicz, oprac. Dariusz Pachocki 2009, ss. 68, zł 10,00 ISBN 978-83-7363-900-3 Drugi tom serii Archiwum Edytorskie prezentuje pierwszy tomik poetycki Józefa Czechowicza, z którego wyrósł debiut książkowy tego najwybitniejszego lubelskiego twórcy. Zbiór ten w takiej formie nigdy nie ujrzał światła dziennego. Edycja Dni chłopca, opracowana przez dr. Dariusza Pachockiego na podstawie materiałów archiwalnych (sporządzonej przez Czechowicza makiety zachowanej w zbiorach Tomasza Miernowskiego), stanowi nie tylko ważny przyczynek do poznania dorobku poety, ale też dzięki bogatej dokumentacji genezy daje czytelnikom wgląd w wyobraźnię twórczą i metodę pracy artystycznej autora Nuty człowieczej. Posłowie redaktora naukowego omawia kształtowanie się koncepcji powstania tomu oraz relacje między tym projektem a tomem Kamień, który ukazał się drukiem w 1927 r.

LITERATURA W KRĘGU WARTOŚCI Wartość i sens. Aksjologiczne aspekty teorii interpretacji, red. Andrzej Tyszczyk, Edward Fiała, Ryszard Zajączkowski 2003, ss. 464, zł 11,00 ISBN 83-7363-106-2 Kolejny tom z serii Literatura w kręgu wartości stawia w polu zainteresowania interpretację w jej rozlicznych powiązaniach ze sferą aksjologii literackiej. Wymieńmy trzy zasadnicze obszary takich powiązań. Mogą to być – po pierwsze – związki, które ujawniają się jako aksjologiczne założenia interpretacji formułowane bądź jedynie implikowane przez metodologiczne „szkoły” badań literackich. Po drugie – mogą to być powiązania wyrażające się w aksjologicznym nacechowaniu wielu kategorii interpretacyjnych, takich jak całość – części, spójne – niespójne, powierzchniowe – głębokie czy centralne – peryferyjne. I po trzecie – wskażemy, nawiązując do rozróżnień Janusza Sławińskiego, na zależności zachodzące pomiędzy wydobywanym przez interpretację sensem dzieła a jego wartością i metodycznie rozumianym wartościowaniem. [...] W książce odnajduje czytelnik także odzwierciedlenie wielu toczących się w ostatnich dziesięcioleciach sporów dotyczących metodologicznego statusu interpretacji, jej uwarunkowań i granic inspirowanych w dużej mierze twierdzeniami przedstawicieli dekonstrukcjonizmu o zasadniczej nierozstrzygalności poznawczej hipotez interpretacyjnych. Wydaje się, że spory te wykraczają poza dyskurs czysto metodologiczny, przybierając charakter konfliktu – przynajmniej w jakiejś mierze – aksjologicznego. Na jednym biegunie mamy więc – nazwijmy to tak – postawę poznawczą wobec interpretacji nakładającą na nie rygory metodologiczne związane z wartością prawdy, na drugim zaś postawę pragmatyczną odrzucającą jako nieuzasadnione wszelkie prawdziwościowe ograniczenia swobody interpretacyjnej. (ze Wstępu) Wartość – sacrum – Norwid 2. Studia i szkice aksjologicznoliterackie, Stefan Sawicki 2007, ss. 280, zł 28,00 ISBN 978-83-7363-635-4 W 1994 roku ukazał się zbiór moich prac Wartość – sacrum – Norwid. Zbiór obecny nosi ten sam tytuł, uzupełniony cyfrą „2”. Podkreśla to tożsamość problematyki, w ramach której mieszczą się zebrane w obu książkach studia i szkice. Mimo ich różnorodności, ale i dzięki niej, staram się w sposób sformułowany lub implicytny odpowiedzieć na pytania: czym jest literatura? Jak ją można, czy też należy badać? Łatwo zauważyć, że są to odpowiedzi inne od tych, które oferuje myśl postmodernistyczna. Sądzę, że takich własnych odpowiedzi Czytelnicy mają prawo oczekiwać od każdego badacza literatury. (Od Autora)

122

LITERATURA WSPÓŁCZESNA – PISARZE I PROBLEMY

W „antykwariacie anielskich ekstrawagancji”. O twórczości Aleksandra Wata, red. Jarosław Borowski, Władysław Panas 2002, ss. 362, zł 9,00 ISBN 83-7363-070-8 Książka jest największą – jak do tej pory – pracą zbiorową dotyczącą Aleksandra Wata. Zawiera rozprawy i artykuły autorstwa znaczących badaczy jego twórczości z różnych ośrodków naukowych w kraju, a także z zagranicy. Zgromadzone teksty dotyczą wielu ważnych problemów i kontekstów twórczości Wata, jak na przykład kabały, motywów mesjańskich, psychoanalizy. Szczególnie cenne jest, po raz pierwszy publikowane, wspomnienie Umberta Silvy, wydawcy, dla którego Wat pracował we Włoszech.

SERIA: ,,Z WITRAŻEM” T. 25: Chrystus w literaturze polskiej, red. Piotr Nowaczyński 2001, ss. 496, zł 14,00 ISBN 83-228-0849-6 Bohaterem prezentowanego tomu jest Chrystus. Postać pojawiająca się w całej literaturze polskiej, za wyjątkiem może oświecenia, w sposób niezwykle częsty i wysoce zróżnicowany. Obok Chrystusa cierpiącego, pasyjnego, Chrystusa męki, mamy więc „wielmi barzo śliczne” Dzieciątko z kolęd i wierszy bożonarodzeniowych. Obok sprawiedliwego i karzącego Sędzi – Zbawcę miłosiernie uwalniającego wszystkich od winy. Obok zwycięskiego Króla – Boga daremnej ofiary, zrozpaczonego i bezsilnego wobec zła. Obok Chrystusa obojętnego wobec niesprawiedliwości społecznej – Pocieszyciela skrzywdzonych, a nawet proletariusza-rewolucjonistę. Obok Syna Bożego tylko człowieka, choć szlachetnego. Obok przedstawień ortodoksyjnych mamy tu także ujęcia polonizujące, włączając Chrystusa w problematykę narodowo-patriotyczną lub zantycyzowane, stylizujące Go np. na Jupitera, Apollina, Dionizosa itp. Obok ilustracji Ewangelii – koncepcje subiektywne, reinterpretujące, obrazoburcze. Chrystus w literaturze polskiej obejmuje chronologicznie okres od średniowiecza do dwudziestolecia międzywojennego włącznie (lata powojenne zostaną opracowane w odrębnym tomie). Jest więc w zasadzie publikacją o zakroju całościowym, a przez to prekursorskim. Można tu obok prac dotyczących poszczególnych epok historycznoliterackich (barok, oświecenie, pozytywizm, Młoda Polska, dwudziestolecie) znaleźć także studia poświęcone wybranym gatunkom (kolędy, pieśni pasyjne, dramat) oraz wybitnym twórcom (Mickiewicz, Słowacki, Krasiński, Norwid, Kasprowicz, Miciński). (Od Redaktora) T. 26: Od Brzozowskiego do Kołakowskiego. Polscy pisarze XX wieku wobec religii, red. Piotr Nowaczyński 2001, ss. 240, zł 10,00 ISBN 83-228-0970-0 Prezentowany tom gromadzi prace o różnym charakterze. Jedne z nich dążą do ukazania drogi pisarza do wiary i katolicyzmu, inne rekonstruują filozoficzne założenia i charakter postawy religijnej omawianego autora, jeszcze inne wskazują na analogie refleksji teologicznej danego

H U M A N I S T Y K A

Homo transcendens w świecie Gombrowicza, Edward Fiała 2004, wyd. II poprawione, ss. 280, zł 9,00 ISBN 83-7363-169-0 Autor proponuje nam nową i kompletną interpretację całego dzieła Gombrowicza, a oparcie znajduje we współczesnej psychoanalizie, zwłaszcza w myśli późnego Ericha Fromma. Stąd przejmuje kluczową dla siebie kategorię „idola” i nią objaśnia niemal całą wizję antropologiczną pisarza. W takim ujęciu człowiek w świecie Gombrowicza jawi się jako homo transcendens, przekraczający wszelkie możliwe ograniczenia.

123

H U M A N I S T Y K A

twórcy z innymi myślicielami. Są też prace, które za cel stawiają sobie ukazanie osobistej religijności prezentowanego autora lub jego koncepcji rozumienia swej sztuki i roli jako artysty. Są wreszcie takie, które koncentrują się na wybranym zagadnieniu: filozofii Boga u Kołakowskiego czy jego pojęcia wolności. Gdyby jednak spytać, jaki problem powraca najczęściej, czy to jako temat zasadniczy rozprawy, czy jeden z wielu, to niewątpliwie wskazać by trzeba na zagadnienie zła. Na pytania: jak pogodzić fakt jego istnienia z dobrocią i wszechmocą Boga [...] czy też jak ocalić sens ludzkiej historii wobec jego ogromu [...]. Dominacja tego wątku staje się zrozumiała, jeśli się weźmie pod uwagę, że chodzi tu o pisarzy tworzących w wieku XX, wieku ludobójczych wojen, zbrodniczych ideologii, obozów masowej zagłady; wieku, jednym słowem, załamania się elementarnych zasad moralnych, o którym jego świadkowie – Isaiah Berlin, René Dumont, William Golding – zgodnie twierdzą, iż było to najokrutniejsze stulecie w historii ludzkości. (ze Słowa wstępnego)

124

T. 27: Horyzonty literackiego sacrum, Maria Jasińska-Wojtkowska 2003, ss. 498, zł 12,00 ISBN 83-7363-042-2 Prace tutaj wybrane – o różnym charakterze – powstały w ciągu pięćdziesięciu lat. Ich wspólny mianownik określa tytuł Horyzonty literackiego sacrum, wskazujący na zróżnicowanie zarówno treści, przedmiotu (Podmiotu?) sacrum (Sacrum?), jak i sposobów kreowania (nawiązywania) do niego przez ludzkie słowo w ramach czasu nieco tylko szerszego niż granice skończonego właśnie stulecia. Tak rozumiany tytuł nie obejmuje należycie kilku rzeczy z pierwszej części książki, o charakterze teoretyczno-metodologicznym. Cel publikacji daje się zobrazować w postaci nierównomiernego trójkąta. Jego najdłuższy bok to aspekt informacyjny, mniej czy więcej historycznoliteracki, interpretacyjny bądź „inwentaryzujący” fakty rozproszone czy niedostrzegane. Pozostałe ramiona, których wzajemny stosunek może być – praktycznie patrząc – różny, to ewentualny wkład (oby!) w merytoryczny rozwój literaturoznawczej „sacrologii” oraz ułatwienie w poszukiwaniach materiału do – być może – powstających w przyszłości badań nad dziejami wzmiankowanej przed chwilą dyscypliny, dość bujnie, choć z różnymi wynikami, rozwijającej się dopiero od kilku ostatnich dziesięcioleci. (ze Słowa wstępnego) T. 28: Mądrość Vincenza, Piotr Nowaczyński 2003, ss. 276, zł 6,00 ISBN 83-7363-079-1 Przedstawiona tu książka składa się, wyłączając bibliografię, z czterech segmentów. Inicjalny jest rodzajem quasi-wstępu i dzieli się na dwie części. W pierwszej omówiono całość dorobku Vincenza, a więc tetralogię Na wysokiej połoninie, powieść Powojenne perypetie Sokratesa, utwory wspomnieniowe: Dialogi lwowskie i Dialogi z Sowietami, i eseistykę, przy czym szło tu przede wszystkim o wydobycie – na ogół powracających z nich – zagadnień i związanych z nimi postaw ideowych twórcy, jego przeświadczeń religijnych, moralnych, społecznych, cywilizacyjnych, polityczno-ustrojowych i historiozoficznych, a więc w konsekwencji o dotarcie do swego rodzaju aksjologii pisarza. Część druga przynosi uporządkowany w pewne zespoły problemowe stan badań nad tą twórczością. Wspiera go umieszczona na końcu książki, licząca ponad 500 pozycji, adnotowana bibliografia opracowań za ostatnie 80 lat, poczynając od debiutu autora Połoniny, a kończąc na roku 2001. W sumie rozdział ten ma za zadanie wprowadzić odbiorcę zarówno w całokształt twórczości Vincenza, jak i w aktualny stan wiedzy o nim. (z O twórczości Vincenza i jej egzegezie) T. 29: Literatura i katolicyzm, Konrad Górski, wybór, wstęp i komentarz Agnieszka Bielak 2004, ss. 454, zł 13,00 ISBN 83-7363-174-7 Prezentowany wybór prac Konrada Górskiego składa się z trzech części. Pierwsza z nich ukazuje światopogląd autora, a w jego ramach miejsce, jakie przypisywał sztuce, w tym przede wszystkim literaturze, w całokształcie dokonań człowieka. Rozpoznanie takie wydaje się niezbędne, dla zrozumienia wypowiedzi poświęconych literaturze. [...] Część druga wyboru prezentuje

te z prac Górskiego, w których najsilniej zaznaczyła się relacja między literaturą a religią. Po raz kolejny podziwiać możemy rozległość horyzontów badawczych autora, obejmujących swymi zainteresowaniami całość literatury polskiej. [...] Ostatnia część niniejszej publikacji zawiera pięć recenzji. Kryterium decydującym o ich przypomnieniu była obecność problematyki wyznaczającej główny temat książki. (ze Wstępu)

T. 31: Chrzest ziemi. Sacrum w poezji Zbigniewa Herberta, Tomasz Garbol 2006, ss. 474, zł 32,00 ISBN 83-7363-345-6 Kolejna pozycja tzw. serii Z witrażem Instytutu Badań nad Literatura Religijną przynosi gruntowne studium poświęcone sacrum w liryce Zbigniewa Herberta. Tomasz Garbol postawił sobie za cel uporządkowanie problematyki, która od lat zaprząta uwagę kolejnych pokoleń herbertologów, budząc kontrowersje i spory. Autor rozpoczyna od rzetelnej rekapitulacji stanowisk badaczy, następnie poszukuje prawdziwego znaczenia i funkcji poezji Herberta, ukazuje jej sakralną misję jako jednego z rodzajów sztuki. Następnie podejmuje polemikę z takimi ujęciami twórczości poetyckiej autora Siódmego anioła, które kwestionują odniesienia do sfery transcendencji. Skupia uwagę na refleksji nad polemicznymi nawiązaniami analizowanej poezji do tradycji chrześcijańskiej oraz rekonstruuje afirmowane w niej sacrum. Przedmiotem analizy, swego rodzaju metafizycznego testu, staje się cała liryka, w tym teksty uważane dotąd za pozbawione wymiaru sakralnego. Jako podsumowanie Tomasz Garbol przedstawia dialog Herberta z Miłoszem obejmujący problematykę religijną. T. 32: Koncepcja dziejów w powieściach historycznych, Maciej Nowak 2009, ss. 352, zł 29,00 ISBN 978-83-7363-804-4 Tytuł książki, którą czytelnik trzyma w rękach, rozumiany szeroko może wprowadzić w błąd. Bowiem nie będę zajmował się w niej całością dorobku wymienionych pisarzy. Z ich twórczości wyodrębniłem utwory, odpowiadające interesującemu mnie zagadnieniu, czyli powieściowych koncepcji dziejów. Dzieła te spełniają warunek artystycznej dojrzałości i przynależą do wąskiej grupy książek, które u tych autorów uchodzą za najważniejsze. Zatem z twórczości Teodora Jeske-Choińskiego wybrałem Tiarę i koronę, z Zofii Kossak Krzyżowców, z Hanny Malewskiej Przemija postać świata. Teksty te uznałem za powieści metahistoryczne, czyli narracje o przeszłości, których potencjał semantyczny podporządkowany został określonej wizji dziejów, albo inaczej – próbie odpowiedzi na pytania stawiane przez dyscyplinę filozoficzną, noszącą nazwę historiozofii bądź filozofii dziejów. (ze Wstępu)

H U M A N I S T Y K A

T. 30: Studia z literatury XX wieku, Piotr Nowaczyński 2004, ss. 196, zł 6,00 ISBN 83-7363-210-7 Prezentowany wybór zawiera następujące teksty: O kryteriach wartościowania literatury – przypadek Borowego; Joseph Conrad w krytyce lat 1896-1929; Z historii i teorii badań nad literaturą religijną; O miejsce Lieberta w polskiej poezji religijnej; Litania Lieberta na tle gatunku; Ciemny anioł Lieberta; Kłopoty z kogutem. Z dziejów poetyckiego obrazowania.

STUDIA HISTORICO-BIBLICA Starożytna Palestyna – między Wschodem a Zachodem, red. Maciej Münnich, Łukasz Niesiołowski-Spanò 2008, ss. 210, zł 22,00 ISBN 978-83-7363-741-2 Przed czytelnikiem leży wybór referatów wygłoszonych pod koniec września 2007 roku w jakże uroczych i gościnnych wnętrzach pałacu nieborowskiego. Jako organizatorzy poprosili-

125

H U M A N I S T Y K A

śmy uczestników o powiązanie ich wykładów ze specyficznym położeniem Palestyny, leżącej na skrzyżowaniu starożytnych szlaków ze Wschodu na Zachód. Nie chodzi tu przy tym tylko o te fizyczne szlaki, którymi transportowano towary czy zwierzęta, ale też o drogi, którymi wędrowała ludzka myśl, utwory literackie czy inspiracje w sztuce. Wszak to przez Syro-Palestynę stykała się z Grecją, a później z Rzymem reszta Orientu. [...] Zarazem jest to też teren, gdzie narodziło się chrześcijaństwo – religia, która z biegiem czasu zdominowała Zachód. Nie sposób więc nie zauważyć, że Palestyna łączy Wschód z Zachodem również w sferze religii. Należy tu jednak zaznaczyć, ze same pojęcia Wschodu i Zachodu mogą być nader wieloznaczne. [...] Jednak dla naszych potrzeb przyjmijmy perspektywę tytułowej Palestyny i, biorąc ją za punkt odniesienia (niczym na dawnych mapach, gdzie Jerozolima jest w centrum świata), rozpatrujemy to, co leży na Wschodzie, i to, co na Zachodzie. (z Wprowadzenia) Prawo bliskowschodnie w starożytności. Wprowadzenie historyczne, Edward Lipiński 2010, ss. 492, zł 41,00 ISBN 978-83-7363-917-1 Niniejsza książka stanowi wprowadzenie do źródeł poznania prawa bliskowschodniego od najwcześniejszych jego przejawów w III tysiącleciu p.n.e. aż do schyłku starożytności w II wieku n.e. Autor stara się wyjść z rozpowszechnionej dziś izolacji poszczególnych regionów – Międzyrzecza, Anatolii, Syrii i Palestyny, Egiptu – i wskazać na związki problemowe istniejące między ich instytucjami i prawodawstwem. (z Przedmowy)

„ZESZYTY NAUKOWE KUL” Spisy treści poszczególnych numerów znajdują się na stronie: http://wydawnictwo.kul.lublin.pl/sklep ISSN 0044-4405 Nr 3-4(179-180)2002, ss. 150, zł 10,00 Nr 1(185)2004, ss. 178, zł 10,00 Nr 3(187)2004, ss. 178, zł 15,00 Nr 3(191)2005, ss. 136, zł 15,00 Nr 4(200)2007, ss. 190, zł 16,00 Nr 1(201)2008, ss. 134, zł 16,00 Nr 2(202)2008, ss. 142, zł 15,00 Nr 3(203)2008, ss. 134, zł 15,00 Nr 4(204)2008, ss. 132, zł 15,00 Nr 1(205)2009, ss. 132, zł 16,00 Nr 2(206)2009, ss. 142, zł 16,00

Akt oskarżenia, Bohdan Królikowski 2007, ss. 158, zł 20,00 (oprawa twarda) ISBN 978-83-7363-578-4 Opowiadań Bohdana Królikowskiego nie można odłożyć z obojętnością. Kto zaczął je czytać, natychmiast zostaje wciągnięty i poruszony, staje się świadkiem i sędzią mrocznej historii XX wieku. Bohaterami narracyjnego tryptyku są dwaj oficerowie i podoficer pułku ułanów krechowieckich. Zamiast jednak epopei sławiącej ich czyny, mamy trzy oszczędne, w węzłowych punktach sprowadzone do milczenia, opowieści o losie naznaczonym cierpieniem i krzywdą. Trzy opowieści o tragicznych losach trzech ułanów stają się uniwersalną przypowieścią o nieszczęściu i niesprawiedliwości, których na tej ziemi nie można już naprawić. (ks. Alfred Wierzbicki)

126

Adolf Nowaczyński. Między modernizmem a pozytywizmem, Jakub A. Malik 2002, ss. 428, zł 11,00 ISBN 83-7363-100-3 Ciekawa i przekonująca w wywodzie monografia Adolfa Nowaczyńskiego, daleka w poetyce od nieco nudnej i tradycyjnej formuły „życie i twórczość”. Autor próbuje odtworzyć faktyczny dramat biografii i osobowości pisarza. Książka nie tylko rzuca nowe światło na sylwetkę Nowaczyńskiego, ale weryfikuje wiele pobieżnych sądów na jego temat. Wskazuje także na pewne istotne rysy „formacji modernistycznej” po roku 1900. Artystyczno-dyplomatyczne kontakty Zygmunta III Wazy z Niderlandami Południowymi, Ryszard Szmydki 2008, ss. 360, zł 38,00 ISBN 978-83-7363-649-1 Ryszard Szmydki, znakomity historyk sztuki późnośredniowiecznej i nowożytnej w skali europejskiej, opracował dzieje kontaktów artystycznych Zygmunta III Wazy z Niderlandami. Książka stanowi rezultat wnikliwych kwerend w archiwach polskich, belgijskich, francuskich i holenderskich, a zebrane materiały dają kompletny obraz korespondencji dyplomatycznej z tym państwem za panowania Wazów. W doskonałej warsztatowo, opartej o świetną znajomość sztuki przełomu XVI i XVII w., publikacji autor przebadał m.in.: okoliczności zakupów dzieł sztuki dla polskich władców, formy apologii artystycznej Zygmunta III w Niderlandach, pasje kolekcjonerskie króla (np.: interesujący zwrot ku wczesnobarokowemu malarstwu flamandzkiemu, dorobek Pietera C. Soutmana, zakupy tapiserii z Delft) oraz szczegóły dotyczące importu kamienia mozańskiego wykorzystywanego w inwestycjach budowlanych.

H U M A N I S T Y K A

An Ghaeilge. Podręcznik języka irlandzkiego, Aidan Doyle, Edmund Gussmann 2005, ss. 448, zł 13,00 ISBN 83-7363-275-1 An Ghaeilge jest pierwszym podręcznikiem do nauki języka irlandzkiego, jaki ukazuje się po polsku. Bezpośrednim impulsem do jego powstania były potrzeby Katedry Filologii Celtyckiej KUL, gdzie od szeregu lat prowadzone są zajęcia ze współczesnego języka irlandzkiego. Dodatkowo skłoniły nas do tego głosy osób interesujących się kulturą i historią Irlandii, dla których brak podręcznika do nauki języka stanowi istotną przeszkodę w rozwijaniu ich zainteresowań. Obecna praca usiłuje tę lukę częściowo wypełnić poprzez systematyczną prezentację materiału jednego dialektu współczesnego języka irlandzkiego. Sądzimy, iż może ona również zainteresować szersze grono językoznawców pragnących zapoznać się ze strukturą jednego z ważnych języków rodziny indoeuropejskiej. (z Przedmowy)

Bolesław Prus: pisarz nowoczesny, red. Jakub A. Malik 2008, ss. 2009, zł 24,00 ISBN 978-83-7363-787-0 Dyskusje nad problemem nowoczesności, jej granic, wyznaczników, funkcji i celów zdają się być jednym z dominujących problemów dzisiejszej humanistyki. Są pytaniami o początek dzisiejszej kondycji kultury, próbami jej zdefiniowania i zarysowania perspektyw. Drugi nurt podobnie formułowanych kwestii to rozumienie dziewiętnastowieczności wraz z całą jej wielonurtowością oraz antynomiczną aksjologią i estetyką. Próbuje się tedy te dwie formacje w spetryfikowanym rozumieniu procesu historycznoliterackiego zderzać ze sobą, tworząc wizję permanentnych wojen, potyczek i wzajemnych likwidacji oraz jako historię wielu przełomów. Próbuje się także wyjść poza ten agon i pokazać ciągłość i przemiany dziewiętnastowieczności i nowoczesności. Rozumiemy też nowoczesność jako wewnętrzną cechę każdej epoki i każdej formacji kulturowej, jako proces nieustannego modernizowania propozycji kulturowych, poetyk i światopoglądów. W takich właśnie napięciach próbujemy stworzyć na nowo portret Bolesława Prusa. W takich kontekstach chcemy zobaczyć jego twórczość. (ze Wstępu)

127

H U M A N I S T Y K A

Curiositas „Historii rzymskiej” Wellejusza Paterkulusa, Agnieszka Dziuba 2004, ss. 238, zł 11,00 ISBN 83-7363-225-5 Ostra krytyka Historii rzymskiej jest spowodowana głównie tym, co część badaczy uważa za nowatorskie, a tym samym niezgodne z regułami gatunku, a mianowicie wprowadzeniem czynnika biograficznego jako elementu porządkującego narrację historyczną. Dodatkowo falę krytyki wzbudza ostatnia część dzieła Paterkulusa, znana jako „panegiryk Tyberiusza”. Niniejsza praca nie ma na celu polemiki z autorami krytycznych opinii na temat braku bezstronności i błędów historycznych pojawiających się w dziele rzymskiego autora. Nie rości sobie pretensji do miana monografii, gdyż koncentruje się głównie na czysto literackich aspektach dzieła, ma więc charakter studium historycznoliterackiego, poświęconego przede wszystkim technice i stylowi narracji historycznej Wellejusza Paterkulusa, który znakomicie odnalazł się w specyficznej literaturze tyberiańskiej. (z Uwag wstępnych) Czesław Zgorzelski – Uczony i Wychowawca, red. Danuta Paluchowska, Marian Maciejewski 2002, ss. 256, zł 13,00 ISBN 83-228-0885-2 Czterdzieści i cztery studia ofiarowane profesorowi Marianowi Maciejewskiemu, red. Dariusz Seweryn, Wojciech Kaczmarek, Agata Seweryn 2008, ss. 686, zł 62,00 ISBN 978-83-7363-781-8 Księga pamiątkowa, zawierająca Czterdzieści i cztery studia ofiarowane profesorowi Marianowi Maciejewskiemu, wybitnemu uczonemu i wychowawcy, stanowi jedną z bardziej interesujących pozycji zbiorowych wydanych staraniem Instytutu Filologii Polskiej KUL JPII. Szkic Wojciecha Kaczmarka przybliża postać i sylwetkę naukową jubilata, obraz dorobku naukowego profesora Maciejewskiego dopełniają bibliografia jego prac oraz dołączony do książki film. Zebrane w książce artykuły uporządkować można w dwóch pasmach, jakie w zarysie oddają główne zainteresowania badawcze Maciejewskiego: religijność w literaturze oraz romantyzm i tradycja romantyczna. Do pasma pierwszego zaliczyć można teksty poświęcone hermeneutyce kerygmatycznej, odniesieniom religijnym literatury, a także duchowości i teologii; do drugiego – głównie teksty o twórczości Adama Mickiewicza, Juliusza Słowackiego i Cypriana Norwida. Czytelnik znajdzie tu także m.in.: eseje o Czesławie Miłoszu, Jarosławie Iwaszkiewiczu, Mironie Białoszewskim, Witoldzie Gombrowiczu, Józefie Łobodowskim czy Annie Kamieńskiej. Czytanie Czechowicza, red. Paweł Próchniak, Jacek Kopciński 2003, ss. 246, zł 10,00 ISBN 83-7363-018-X Książka jest propozycją nowego odczytania dzieła autora Starych kamieni, odczytania, które nie tylko uwzględnia osiągnięcia nowoczesnego literaturoznawstwa, ale również wyznacza zarówno kierunki, jak i styl przyszłych prac badawczych. Interpretacyjny charakter tomu sprawia, że może okazać się on atrakcyjny nie tylko dla badaczy literatury, lecz także – jako pomoc dydaktyczna – dla nauczycieli oraz – jako zbiór „wzorcowych” analiz – dla uczniów i studentów.

128

Dawne literatury romańskie. Specyfika – związki – dziedzictwo, red. Maciej Abramowicz, Paweł Matyaszewski 2002, ss. 334, zł 14,00 ISBN 83-228-0909-3 Publikowane materiały dają przegląd pytań stawianych dziś sobie przez badaczy dzieł powstałych przed kilkoma wiekami. I choć zestaw zagadnień, jakie czytelnik tych materiałów może w nich odnaleźć, jest siłą rzeczy niepełny, poruszane kwestie wydają się być dla danych literatur reprezentatywne, a pola zainteresowań wyraźnie zakreślone. Układ tomu usiłuje być tych

Deus desideratus. Sacrum w poetyckim dziele Tadeusza Różewicza, Wojciech Kruszewski 2005, ss. 252, zł 12,00 ISBN 83-7363-274-3 Autor w pracy formułuje tezę o obecności sacrum w poetyckim dziele Tadeusza Różewicza. Celem zaprezentowanego w rozprawie postępowania było znalezienie przekonujących argumentów, które umożliwiają podtrzymanie twierdzenia, że właściwym kontekstem dla zrozumienia sakralnego wymiaru tej poezji jest specyficzny projekt artystyczny określony mianem dzieła poetyckiego. Sednem tych refleksji jest więc podanie racji, dla których będzie można zasadnie stwierdzić, że istnieje sacrum w poetyckim dziele Tadeusza Różewicza (nie w „poezji”, nie w „twórczości”, oraz stwierdzić, jakie ono jest. (ze Wstępu) Deutsche und polnische Präpositionen. Ein Vergleich aus monosemantischer Sicht, Magdalena Szulc-Brzozowska 2009, ss. 532, zł 55,00 ISBN 978-83-7363-904-1 Dramat obcy w Polsce w XIX i XX wieku, red. Wojciech Kaczmarek, Joanna Michalczuk 2004, ss. 414, zł 14,00 ISBN 83-7363-177-1 Tom, który oddajemy do rąk czytelników, jest plonem sesji zorganizowanej w Kazimierzu Dolnym nad Wisłą w dniach 24-25 IX 2001 roku przez Katedrę Dramatu i Teatru KUL, a w szczególności przez jej Kierownika, śp. Księdza Profesora Mariana Lewkę. Najwięcej miejsca, zarówno w obradach sympozjum, jak i w tomie pokonferencyjnym, przypadło refleksji nad obecnością dramatu obcego w polskim teatrze. Książka zawiera również referaty poruszające następujące zagadnienia: obcojęzyczny repertuar wybranych scen II poł. XIX wieku; wpływ dramaturgii francuskiej na krytykę młodopolską; dwa referaty poruszają problematykę jidisz; dramat niemiecki i działalność Deutches Theater w okupowanym Lublinie; dzieje sceniczne wybranych tekstów dramatycznych; rozdzielenie sfery sacrum i sztuki teatralnej w kulturze mieszczańskiej; wpływ twórczości obcojęzycznych dramatopisarzy na sztukę teatru; przemiany milczenia w XX-wiecznej dramaturgii obcej i polskiej. Nie zabrakło również badań nad najnowszymi zjawiskami w literaturze: nad dramaturgią nurtu nowego realizmu i językiem opisu nowych dramatów. (Od Redakcji) Dramaty zebrane, Amelia Hertzówna, oprac. i wstęp ks. Marian Lewko, uzupełnił i do druku przygotował Wojciech Kaczmarek 2004, ss. 358, zł 10,00 ISBN 83-7363-134-8 W przygotowanym tu zbiorze publikujemy wszystkie ogłoszone drukiem przez Amelię Hertzównę dramaty. Jako tekst zaginiony wypada uznać tekst dramatu Siostra, wystawiony w Łodzi w 1912 r. Podstawą wydania zebranych tu dramatów stały się pierwodruki. Wyjątek

H U M A N I S T Y K A

zjawisk ilustracją. [...] W pierwszej grupie tekstów znalazły się artykuły ukazujące specyfikę dawnych literatur romańskich, specyfikę wynikającą z uwarunkowań kulturowych dawnych, właściwych im konwencji literackich, systemów symbolicznych czy zgoła semantyki języków narodowych na pewnym etapie ich rozwoju. [...] Jest to szczególnie widoczne w okresie przełomu epok, kiedy to panujące konwencje przestają być wystarczające, a nie wytworzyły się jeszcze nowe wzorce literackie. W takich warunkach w pełni ujawniają się indywidualności autorów. Przykłady tego odnaleźć można w drugiej części niniejszej publikacji. [...] Trzecia część publikowanych materiałów jest świadectwem specyficznego zaangażowania literatury w duchowe życie minionych epok. [...] Czwarta grupa tekstów ukazuje dialog, jaki prowadzą między sobą literatury narodowe z kręgu literatur romańskich. Efektem tego dialogu jest przepływ modeli, form i tematów poruszanych przez poszczególnych pisarzy. (z Wprowadzenia)

129

stanowi Wielki król: przy opracowywaniu tego tekstu sięgnięto nie po pierwodruk, ogłoszony w kilku częściach w „Zdroju” w latach 1918-1919, ale po wersję książkową z 1933 r. przygotowaną w nieco zmienionej wersji przez Hertzównę, i tę wersję uznaliśmy za ostateczną. Dramaty prezentujemy w tym tomie w porządku ich powstania: Yseult o Białych Dłoniach (1905), Zburzenie Tyru (1906), Fleur-de-Lys (1908), Pastorale (1909), Wielki król (1910-1911), Przygoda Kasi (1920-1921). Zachowaliśmy wszystkie elementy ich kompozycji, składnię, interpunkcję i inne osobliwości językowe, jakie zaproponowała autorka. Uwspółcześniono jedynie ortografię i fleksję. (ze Wstępu)

H U M A N I S T Y K A

Du texte dramatique au texte narratif. Procedes interferentiels et formes hybrides dans le theatre français du XXe siècle, Witold Wołowski 2007, ss. 404, zł 50,00 ISBN 978-83-7363-589-0

130

Duchowość i sacrum w literaturze emigracyjnej Słowian Wschodnich, red. Anna Woźniak, Mirosława Kawecka 2002, ss. 298, zł 13,00 ISBN 83-7363-090-2 Książka jest pokłosiem konferencji naukowej poświęconej zagadnieniom kultury emigracyjnej, wybitnym prozaikom rosyjskim oraz ukraińskim, jak A. Amalrik, J. Brodski, W. Iwanow, J. Małaniuk, B. Pasternak, I. Szmielow, B. Zajcew, w aspekcie sacrum oraz problematyce duchowości i religijności w ich twórczości. Dukt pisma i pędzla. Biografia intelektualna Jacka Malczewskiego, Dorota Kudelska 2008, ss. 856 + 48 fot., zł 70,00 ISBN 978-83-7363-656-5 Podczas wieloletniej kwerendy autorka opracowała korespondencję Jacka Malczewskiego oraz związane z artystą dokumenty (przygotowywane do druku), z których po raz pierwszy korzysta w przedstawianej Czytelnikowi książce. Prezentowany materiał pozwala na podanie nieznanych faktów z życia prywatnego i zawodowego malarza (metody pracy, kontakty i inicjatywy w środowisku, stosunek do modela, konflikty w ASP) oraz na nowe oświetlenie źródeł jego światopoglądu, wrażliwości i wyobraźni. Wypowiedzi Malczewskiego lokują rekwizyty (np. zbroję i szynel), pejzaż w portretach i szkicownikach, nierealistyczną kolorystykę oraz związki z Biblią w nowych kontekstach. Wyjście poza patriotyczną interpretację, wskazanie związków ze sztuką klasycznej i hellenistycznej Grecji, sztuką nowożytną oraz teozofią uwypuklają elementy uniwersalizmu kultury europejskiej w twórczości malarza. Odnalezione przez autorkę wiersze artysty, będące często formą lirycznego pamiętnika, i listy do Marii Balowej w nowym świetle stawiają nie tylko uczucia do ukochanej kobiety, ale też dopowiadają wiele do symboliki i sposobów obrazowania w płótnach Jacka Malczewskiego. Dwie ojczyzny. Polskie dzieci w Nowej Zelandii. Tułacze wspomnienia, red. Stanisław Manterys 2006, ss. 364 + fot., zł 26,00 (oprawa twarda) ISBN 83-7363-360-X Na początku II wojny światowej, na rozkaz Stalina, ponad półtora miliona Polaków wypędzono ze wschodniej Polski i zesłano do obozów pracy na Sybir i na inne obszary Związku Radzieckiego. Praca i życie w ciężkich warunkach spowodowały, że znaczna część zesłańców zmarła lub zaginęła. 120 000 Polaków ewakuowano do Iranu, w tym około 20 000 dzieci. Z czasem dzieci rozesłano w różne części świata. Książka opisuje losy 732 dzieci, w większości sierot, które w 1944 roku wysłano z Iranu do Nowej Zelandii. Tymczasowy przytułek, mający trwać tylko do końca wojny, po Jałcie przemienił się dla większości z nich w stały pobyt. Ich wspomnienia po 60 latach mówią o niezwykłym życiu w obcym kraju na końcu świata.

Emigranci i jankesi. O amerykańskich historykach Rosji, Mirosław Filipowicz 2007, ss. 406, zł 38,00 ISBN 978-83-7363-547-0 Amerykańska historiografia Rosji to z pozoru, wydawałoby się, jeszcze jeden akademicki temat, który może zainteresować co najwyżej garstkę fachowców. Jej dzieje przedstawiają się jednak na tyle ciekawie, że w istocie mogą, a nawet powinny być przedmiotem uwagi nie tylko specjalistów. (ze Wstępu) Epilog styczniowej insurekcji 1863 roku, red. Eugeniusz Niebelski 2006, ss. 354, zł 24,00 ISBN 83-7363-390-1 Czasy zrywu narodowego 1863 roku i następne półwiecze określane są często mianem epoki postyczniowej. Wydarzenia bowiem tamtego roku odcisnęły na polskim życiu narodowym, społecznym i politycznym niezatarte piętno, a wielu uczestników walk z drogi do niepodległości nie zeszło, zmieniając z konieczności jedynie formy działań. W określonych tu granicach półwiecza (1863-1918) zamyka się tematyka niniejszej publikacji: od zmierzchu walk po świt niepodległości, od ostatnich powstańców lat 1864-1866 po legionistów Piłsudskiego i rok 1918. Oto szlak, którym maszerowały pokolenia styczniowców i ich ideowych spadkobierców ku wolnej Polsce. (z Przedmowy)

H U M A N I S T Y K A

Działalność przesiedleńczo-repatriacyjna Państwowego Urzędu Repatriacyjnego w latach 1944-1951, Dorota Sula 2002, ss. 200 + mapy, zł 12,00 ISBN 83-228-0869-0 Praca składa się z czterech rozdziałów. W pierwszym rozdziale omówiono genezę i zakres działalności urzędów znajdujących się zarówno na terenie państwa polskiego, jak i poza granicami kraju, powołanych w celu zorganizowania akcji przesiedleńczej i repatriacyjnej ludności polskiej oraz wysiedleńczej ludności „obcej” z obszaru Polski. [...] W rozdziale drugim przedstawiono strukturę organizacyjną PUR na przestrzeni siedmiu lat. Szczególny nacisk został położony na działalność trzech wydziałów: personalnego, etapowego i zdrowia. One to bowiem odegrały decydującą rolę w całej akcji przesiedleńczo-repatriacyjnej. Rozdział trzeci został poświęcony udziałowi Państwowego Urzędu Repatriacyjnego w przesiedleniu ludności, czyli w przeniesieniu jej na inne miejsce stałego pobytu, zamieszkanie, a tym samym w osiedleniu w innym miejscu czy kraju. [...] W rozdziale czwartym została omówiona rola, jaką odegrał PUR w repatriacji, a więc powrocie do kraju deportowanych, jeńców wojennych, przesiedleńców i uchodźców oraz reemigracji, czyli powrocie na stałe do kraju emigrantów. (ze Wstępu)

Filologia klasyczna w Katolickim Uniwersytecie Lubelskim w latach 1918-2004, red. Krzysztof Narecki 2006, ss. 126, zł 20,00 ISBN 83-7363-339-1 Firlejowie Leopardzi. Studia nad patronatem i fundacjami artystycznymi w XVI-XVII wieku, Irena Rolska 2009, ss. 640, zł 45,00 ISBN 978-83-7363-920-1 Celem, jaki sobie stawiamy, jest przedstawienie patronatu i fundacji rodu Firlejów na przestrzeni około dwustu lat ukazanych w realiach ówczesnego państwa, w którym odgrywali ważną rolę polityczną i społeczną. Poszukiwanie odpowiedzi na pytanie, czy ich wychowanie, podróże, kontakty z wybitnymi uczonymi, władcami, przywódcami religijnymi Europy spowodowały przyswojenie i przenoszenie kultury europejskiej na polski grunt. A jeśli tak, to czy te wzorce były na tyle atrakcyjne, by znalazły odbicie w ich fundacjach i zostały w pełni zaasymilowane. Czy też poszukiwano i wprowadzono w nich zmiany, które podkreślały-

131

H U M A N I S T Y K A

by zasługi, ale i odrębność rodu Firlejów od reszty społeczeństwa, wpisując się tym samym w ich politykę rodową. Czy istniała sfera oddziaływania ich patronatu, która miałaby wpływ zwłaszcza na sztukę polską. A może opierali się na wzorcach ugruntowanych już przez tę sztukę powstającą zwłaszcza w bliskim im kręgu królewskiego dworu. Postawione cele zapowiadają wieloaspektowość podjętych badań z wykorzystaniem pokrewnych dziedzin, niezbędnych do ukazania obrazu działalności patronackiej i fundacyjnej rodu Firlejów. (ze Wstępu) Fortalicium marianum. Opowieść jasnogórska, Bohdan Królikowski 2005, ss. 284, zł 9,00 ISBN 83-7363-296-4 Bohdan Królikowski to ceniony badacz staropolskiej literatury pamiętnikarskiej, ze znaczącym dorobkiem naukowym i eseistycznym. Odbył wielomiesięczne stypendium naukowe w Paryżu, gdzie m.in. prowadził badania nad dziejami rodu Radziwiłłów, które opisał w książce pt. Wśród Sarmatów. Radziwiłłowie i pamiętnikarze. Fortalicium marianum to książka szczególna. Autor ma niezwykły dar rozumienia historii, wręcz historiozoficzne spojrzenie na świat. Centrum opowieści stanowi forteca jasnogórska, ale autor splata wokół niej różne wątki historii naszego narodu z odniesieniem do historii europejskiej. W przebraniu staruszka mnicha Paulina opowiada w sposób przepiękny staropolskim językiem historię XVII-wiecznej Polski z perspektywy odwróconej: „rozpuściło mi się pióro na wspominki”. Według literaturoznawcy prof. Józefa Ferta „to najcenniejsza książka Bohdana Królikowskiego, w której spełnia się jako historyk rzetelny, sumienny, precyzyjny i jako pisarz, obdarzony niezwykłą fantazją”. Książka jest owocem wielkiej pasji osobistej i doświadczenia twórczego autora. Oprócz wspomnianych walorów historyczno-literackich książka posiada przepiękną szatę graficzną. Na okładce wykorzystano fragment dokumentu erekcyjnego klasztoru Paulinów na Jasnej Górze wydanego przez Władysława Opolczyka w 1382 r., obleżęnie Jasnej Góry przez Szwedów w 1655 r. oraz szczegół XVII-wiecznego wizerunku o. Augustyna Kordeckiego. Glissades. Melanges offerts à Alfons Pilorz a l’occasion de son 80ème anniversaire, red. Janusz Bień, Magdalena Sowa, Witold Wołowski 2008, ss. 256, zł 40,00 (oprawa twarda) ISBN 978-83-7363-756-6 Grigorij Karpowicz Kotoszychin o władzy w Carstwie Moskiewskim pierwszych Romanowów, Hubert Łaszkiewicz 2007, ss. 290, zł 37,00 ISBN 978-83-7363-595-1 Po przeanalizowaniu dzieła Kotoszychina dochodzimy do wniosku, że na jego obraz władzy składają się trzy kręgi wyobrażeń, przekonań i opinii. Zacznijmy od tego, który jest jakby na powierzchni jego tekstu. W czasie analiz nazywaliśmy go językowym obrazem władzy. Jest to jego wiedza o historii, działaniu władzy carskiej we współczesnej mu Rosji. [...] Drugi krąg wyobrażeń o władzy, który możemy zrekonstruować na podstawie jego dzieła, to obraz władzy taki, jaka ona być powinna. Z jego ocen rysuje się oczekiwanie, że władza będzie działała zgodnie z zasadą wymiany darów i wzajemnych korzyści. [...] Trzeci krąg wyobrażeń Kotoszychina to poglądy, których on sam zapewne nie potrafiłby nawet zwerbalizować. Chodzi nie tyle o to, co mówił, ale co myślał o władzy carskiej. (z Zakończenia) Hegemonie – Binaritat – Subversion. Geschlechter-Positionen im Hörspiel ausgewahlter deutscher und deutschsprachiger Autorinnen nach 1968, Anna Rutka 2008, ss. 276, zł 27,00 ISBN 978-83-7363-659-0

132

Herby biskupów warmińskich, Edward Gigilewicz 2001, ss. 220 + 121 ilustr., zł 17,00 ISBN 83-228-0908-5

Język i styl listów pasterskich metropolity Andrzeja Szeptyckiego, Halina Nuckowska 2003, ss. 298, zł 10,00 ISBN 83-7363-047-3 Pasterska twórczość greckokatolickiego metropolity halickiego i arcybiskupa lwowskiego Andrzeja Szeptyckiego (1865-1944) jest podstawą badań językoznawczych autorki. Książka napisana w języku ukraińskim przynosi charakterystykę listów pasterskich pod względem strukturalno-semantycznym oraz słownik ważniejszych terminów. Kobziarz, Taras Szewczenko, tłum. Piotr Kupryś 2008, ss. 746 + fot., zł 70,00 (oprawa twarda) ISBN 978-83-7363-729-0 Zbiór niniejszy zawiera tłumaczenia na język polski wierszy i poematów wybitnego romantyka ukraińskiego Tarasa Szewczenki (1814-1861), dokonane przez lubelskiego filologa i poetę Piotra Kuprysia (1933-2002). W świadomości Ukraińców Taras Szewczenko był i jest tym, który dla języka ogólnoukraińskiego, nowożytnej literatury ukraińskiej i utrwalania tożsamości narodowej Ukraińców miał i ma nadal znaczenie wyjątkowe i niepowtarzalne. Utwory Tarasa Szewczenki były dość często tłumaczone na język polski już od roku 1860, a więc przez prawie 150 lat, niemniej jednak żaden z tłumaczy, jak się wydaje, nie przełożył wszystkich jego dzieł pisanych wierszem, czego dokonał dopiero Piotr Kupryś, i dlatego obecnie publikujemy ten zbiór polskich przekładów Szewczenki – 146 lat po śmierci poety i 5 lat po śmierci tłumacza.

H U M A N I S T Y K A

Humanitas grecka i rzymska, red. ks. Remigiusz Popowski 2005, ss. 260, zł 11,00 ISBN 83-7363-263-8 Wolumin Humanitas grecka i rzymska zawiera odczyty wygłoszone w dniach 17-20 września 2003 r. na IC Walnym Zgromadzeniu Polskiego Towarzystwa Filologicznego. Organizatorem było lubelskie Koło tegoż Towarzystwa oraz Instytut Filologii Klasycznej Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego. (z Wprowadzenia)

Konstruowanie przestrzeni. Walia w twórczości Nialla Griffithsa, Aleksander Bednarski 2009, ss. 250, zł 20,00 ISBN 978-83-7363-849-5 W prozie Griffithsa miejscem zakorzenienia i duchowej przynależności jest Walia, a raczej tożsamy z nią konstrukt literacki. Zasadności tej hipotezy będziemy starali się dowieść przez ukazanie i analizę mechanizmów i strategii narracyjnych, jakie pojawiają się w materiale powieściowym. Tak sformułowana hipoteza stanie się elementem wyznaczającym ramy interpretacyjne, w których będziemy się poruszać. Ufamy, że taka optyka stworzy nowe możliwości badawcze poszczególnych utworów, jak również przyczyni się do wypracowania całościowego spojrzenia na dorobek Nialla Griffithsa w kontekście jego relacji do walijskiej i brytyjskiej sceny literackiej. (ze Wstępu) „Lalka”. Historie z różnych światów, Jakub A. Malik 2005, ss. 244, zł 15,00 ISBN 83-7363-302-2 Główny zrąb Historii z różnych światów zasadza się na semiotyce postaci. Na odkrywaniu ich znaczenia w przestrzeni, jaką wypełniają. Chcę także pokazać przestrzeń w nich, czas jaki obok nich i w nich płynie. Chcę pokazać ich migotliwość i nieuchwytność, czego Prus okazuje się

133

H U M A N I S T Y K A

być mistrzem. To pozwala nam potraktować postać jako cząstkę elementarną powieści i jako taką ją interpretować, badając jej umiejscowienie w czasie, „pęd”, orientację w przestrzeni. Staje się ona w ten sposób pobudką do badania samego czasu i samej przestrzeni, uwarunkowań, jakie je budują. Zajęcie się postacią pozwala także odnieść się do biografii zbiorowej i do teorii ewolucyjnych przemian. Pozwala na nowo docenić, ale i przeinterpretować organicystyczą wizję świata głoszoną przez Prusa. W semiotyce postaci widzimy jeden z głównych kluczy do Lalki. Jej szyfr jest bowiem wpisany w osoby. Celowo zajmuję się w tej książce postaciami, które w kanonicznych opracowaniach uważane są za drugoplanowe, by wskazać, że nie stanowią one jedynie tła dla działań protagonistów, ale także są cząstkami elementarnymi – podstawowymi cegiełkami materii – świata zwanego Lalką. (ze Wstępu)

134

Literary Liaisons: Text – Culture – Society, red. Sławomir Wącior 2009, ss. 184, zł 20,00 ISBN 978-83-7363-868-6 Literatura emigracyjna Rosjan, Ukraińców i Białorusinów, red. Anna Woźniak, Lubomyr Puszak 2001, ss. 348, zł 14,00 ISBN 83-228-0992-1 Zamieszczone tutaj prace podzielone zostały na dwie grupy tematyczne, na artykuły o charakterze historycznoliterackim, dotyczące literatur rosyjskiej, ukraińskiej i białoruskiej, z filozoficzno-historyczną metodą badawczą jako dominującą, oraz na artykuły materiałowo-źródłowe, traktujące o życiu czasopiśmienniczym wschodniosłowiańskiej diaspory. (z Uwag wstępnych) Łódzki okres działalności teatralnej Mariana Gawalewicza 1903-1906, Kamila Janicka 2000, ss. 278 + ilustr., zł 7,00 ISBN 83-228-0797-X Praca przybliżająca postać Mariana Gawalewicza w okresie sprawowania przezeń urzędu dyrektora teatru łódzkiego (1903-1906). Zawiera opis i ocenę repertuaru trzech sezonów teatralnych oraz omówienie innych kwestii związanych z funkcjonowaniem teatru jako instytucji. W aneksie zamieszczono repertuary poszczególnych sezonów. Melody in Government Phonology, Anna Bloch-Rozmej 2008, ss. 374, zł 24,00 ISBN 978-83-7363-743-6 Miasto w pejzażu malarskim XV wieku, Małgorzata Urszula Mazurczak 2004, ss. 296 + 200 ilustr., zł 18,00 ISBN 83-7363-167-4 Książka jest rezultatem wieloletnich studiów porównawczych krajobrazów i przyrody w malarstwie średniowiecznym. Szczególnym bogactwem charakteryzują się wielorakie formy krajobrazowe malarstwa XV wieku, w którym skupiają się postśredniowieczne wzorce. Jednocześnie właśnie w tym stuleciu rozpoczyna się dojrzałe malarstwo epoki nowożytnej. Niniejsza książka zaprasza Czytelnika do przeżycia przygody intelektualnej i estetycznej dzięki poznaniu piękna miast odwzorowanych w pejzażach malarstwa niderlandzkiego XV wieku. Miasto jest w tej twórczości integralną częścią natury w rozumieniu natury ludzkiej i natury przyrody. Miasto – przyroda – postać ludzka to człony, które stanowią podstawową tkankę w poszukiwaniach zogniskowanych na malarstwie niderlandzkim późnej fazy średniowiecza i początku renesansu. Każdy z tych członów tworzy niewątpliwie własny obszar badań. Autorkę interesują relacje między nimi jako dynamiczne triangulum, w którego obrębie można podjąć próbę stopniowego odsłaniania bogatych warstw obrazowych miasta. Interesując się obrazem miasta w krajobrazie w malarstwie późnośredniowiecznym, nie można pomijać samego krajobrazu, jego ewolucji w oddawaniu dojrzałej panoramy, dlatego zagadnienie to towarzyszy rozważaniom autorki.

Moi artyści, moje galerie. Teksty o sztuce XIX i XX wieku, Lechosław Lameński 2009, ss. 320, zł 38,00 (oprawa twarda) ISBN 978-83-7363-757-3 Pragnąc przybliżyć potencjalnemu czytelnikowi moje fascynacje na polu sztuki, podzieliłem zgromadzone teksty na dwie części. W pierwszej, zawierającej rozważania z pogranicza tradycyjnej historii sztuki, w mniejszym stopniu krytyki, znalazły się zarówno uwagi o artystach XIX-wiecznych (jednym malarzu i dwóch rzeźbiarzach), roli Paryża w rozwoju malarstwa polskiego XIX i XX wieku, a także o tym, jak doszło do rozebrania średniowiecznego szpitala duchaków w Krakowie w latach osiemdziesiątych XIX stulecia, i o tzw. czterech zamachach na Wawel w latach 1900-1939. Jednym słowem, obok uwag o dorobku bardzo konkretnych, bliskich mi stylowo i formalnie twórców, trochę miejsca poświęciłem Krakowowi i jego zabytkom. [...] Część druga niniejszej książki to już teksty, które można uznać za „prawdziwe” recenzje (eseje) inspirowane konkretnymi wystawami lub chęcią przybliżenia czytelnikom danych twórców (głównie malarzy) zdecydowanie XX-wiecznych. (od Autora) Myśl słowiańska Jana Pawła II, red. Jan Orłowski, Anna Woźniak 2008, ss. 168, zł 24,00 ISBN 978-83-7363-662-0 W powojennej polskiej slawistyce Ryszard Łużny podjął pionierskie badania nad chrześcijańskimi korzeniami kultury Słowian Wschodnich. W ówczesnej rzeczywistości politycznej Europy Środkowo-Wschodniej była to problematyka źle widziana i właściwie zepchnięta na margines badawczych zainteresowań literaturoznawców i historyków kultury. Ale w pracach R. Łużnego, który doskonale odczytywał znaki czasu, zajęła ona bardzo poczesne miejsce. Takie wydarzenia, jak wybór na sternika Kościoła Papieża-Słowianina, ogłoszenie w roku 1985 papieskiej encykliki Slavorum Apostoli, przypadające w roku 1988 tysiąclecie chrystianizacji Rusi oraz obchodzone w roku 1996 czterechsetlecie unii brzeskiej – niezmiennie stawały się dla Profesora Łużnego inspiracją do pogłębionych studiów nad chrześcijańskimi tradycjami kultury słowiańskiego Wschodu. Szczególnie dużo uwagi w swoich dociekaniach naukowych R. Łużny poświęcił encyklice Jana Pawła II Slavorum Apostoli. Artykuły Profesora na jej temat i prace dotyczące problemów Słowiańszczyzny w nauczaniu Papieża-Słowianina układają się w zwartą całość, która wyraźnie określa papieską wizję historii i roli Słowian w Europie oraz stałe podkreślanie przez Jana Pawła II ich twórczego wkładu w rozwój i ubogacenie duchowego dziedzictwa cywilizacji naszego kontynentu. (ze Słowa wstępnego) Niemieccy katolicy w Poznańskiem a polityka narodowościowa rządu pruskiego 1871-1914, Witold Matwiejczyk 2009, ss. 432, zł 44,00 ISBN 978-83-7363-925-6 Celem niniejszej pracy jest ukazanie niemieckich katolików w Poznańskiem i roli, jaką grupa ta odgrywała w polityce narodowościowej rządu pruskiego w latach 1871-1914. Przyjęte ramy chronologiczne odpowiadają ogólnohistorycznym cezurom, wyznaczającym początek II Rzeszy (1871) i wybuch pierwszej wojny światowej (1914). Dla analizy polityki pruskiego rządu istotne znaczenie ma fakt, że państwo pruskie stanowiło w tym okresie organizm jednolity pod względem administracyjnym i ustrojowym. Wybór lat 1871-1914 ma swoje uzasadnienie merytoryczne również, a nawet przede wszystkim w tym, że zachodzące od kulturkampfu

H U M A N I S T Y K A

Mit – Symbol – Mimesis. Studia z dziejów teorii i historii sztuki dedykowane Profesor Elżbiecie Wolickiej-Wolszleger, red. Jacek Jaźwierski, Ryszard Kasperowicz, Małgorzata Kitowska-Łysiak, Marcin Pastwa 2009, ss. 462, zł 45,00 (oprawa twarda) ISBN 978-83-7363-941-6 Niniejszy tom studiów napisanych przez przyjaciół, współpracowników i uczniów Profesor Elżbiety Wolickiej-Wolszleger jest wyrazem uznania i hołdu dla dorobku i zasług wspaniałego nauczyciela, mądrego i dobrego człowieka.

135

H U M A N I S T Y K A

aż do wybuchu I wojny światowej procesy polityczne, społeczne i gospodarcze prowadziły do wzrostu napięć, konfliktów i ostatecznie do powstania dwóch wrogich sobie obozów narodowych na omawianym terenie. (ze Wstępu) „Nieobałamucona” wrażliwość. Pisarze okresu pozytywizmu o filantropii i miłosierdziu, Beata K. Obsulewicz-Niewińska 2008, ss. 500, zł 45,00 ISBN 978-83-7363-751-1 O czym jest ta książka? Jej treść można ująć w jednym zdaniu. Brzmiałoby ono mniej więcej tak: „Żebracy, kokoty, więźniowie, pozytywiści i Boże miłosierdzie”. Lub tak: „Pozytywiści, nędze ludzkie, idee Boskie”. Rozprawa traktuje zatem o szczególnym fenomenie wrażliwości twórców doby postyczniowej na skomplikowane zagadnienia społeczno-moralne związane z szeroko pojętą dobroczynnością. Druga połowa wieku XIX w związku z wieloma przemianami ekonomicznospołecznymi, w warunkach polskich dodatkowo komplikowanymi polityczną niesuwerennością, domagała się nowego spojrzenia na praktykowane dotąd formy działań charytatywnych. Pilnej rewizji oczekiwał także sens podejmowania takich działań oraz motywacje, które skłaniały jednych ludzi do okazywania czynnej pomocy innym. Pozytywiści wiedzieli, o czym przekonują takie teksty, jak chociażby Miłosierdzie gminy, że może być dobroczynność pozbawiona miłosierdzia. Ta wiedza przynaglała ich do rozpoznania natury miłosierdzia jako cnoty ludzkiej i jako przymiotu Boga. Co odkryli, poszukując miar i wzorów miłosierdzia? Nieprzejednani wrogowie Rosji. Duchowieństwo lubelskie i podlaskie w powstaniu 1863 roku i na zesłaniu, Eugeniusz Niebelski 2008, ss. 552, zł 45,00 (oprawa twarda) ISBN 978-83-7363-735-1 Autor ograniczył pole swoich badań do terytoriów dwóch diecezji: lubelskiej i podlaskiej, pokrywających się z podziałem państwowym rosyjskim – z gubernią lubelską. Ograniczenie to miało trzy zasadnicze przyczyny. Pierwszą – była konieczność głębszego wniknięcia w złożoną problematykę zagadnienia. Zbadania szczegółów spraw, zdarzeń i zachowań kleru, gdyż jedynie takie podejście gwarantowało sukces i w miarę pełny obiektywizm ocen. Druga – to wcześniejsze dobre rozpoznanie historyczne terenu badań przez autora i pewność, że na wymienionym obszarze miały miejsce jedne z najważniejszych w Królestwie Polskim zdarzeń w 1863 roku, nie zapominając o przodującej roli stolicy i warszawskiej prowincji. Trzecia – że zasoby archiwów lubelskich i podlaskich, zarówno państwowych, jak i kościelnych, zachowały się stosunkowo najlepiej. Rozszerzenie badań na całe Królestwo Polskie, jak pierwotnie zakładano, byłoby może bardziej interesujące, gdyż dałoby obraz całościowy, lecz zbyt powierzchowny, a więc mało odkrywczy i nieodbiegający od dotychczasowego. Połączenie z kolei dziejów 1863 roku z zesłaniami w Rosji pozwoliło całościowo dostrzec dzieje księży uczestników ruchu. Od zaangażowania po konsekwencje. Zaangażowania, niekiedy przypadkowego, wymuszonego okolicznościami, a które często negatywnie ważyło na późniejszym życiu osoby, a bywało – tragicznie zamykało jej losy. Takie ujęcie stworzyło też możliwość prześledzenia represyjnej polityki władz carskich, oceniających duchowieństwo katolickie – właściwie nieustannie – jako „jedynego niebezpiecznego wroga Rosji”. (z Przedmowy) Obraz Boga Ojca w kulturze, red. Mirosława Ołdakowska-Kuflowa, Małgorzata U. Mazurczak 2000, ss. 436 + 39 fot., zł 15,00 ISBN 83-228-0809-9 Celem pracy jest przedstawienie obrazu Boga Ojca w szeroko rozumianej kulturze, a więc w takich dziedzinach, jak: religia, filozofia, język, literatura i sztuka. Zgromadzone w tej publikacji teksty dotyczą różnorodnych rzeczywistości oraz wielu, nieraz bardzo odległych epok historycznych.

136

Obraz i kult, red. Małgorzata Urszula Mazurczak, Jowita Patyra 2002, ss. 368 (kreda) + ilustr., zł 20,00 ISBN 83-7363-115-1

Obraz i żywioły, red. Małgorzata Urszula Mazurczak, Małgorzata Żak 2008, ss. 392 + ilustr., zł 40,00 ISBN 978-83-7363-640-8 Żywioły, przenikając życie biologiczne na ziemi i mistyczno-duchowe człowieka, wyzwalają potęgę wyobraźni i skłaniają zarazem do pokory i odczuwania nicości istnienia wobec Istoty. Uczą tego Biblia, teologia i duchowość, filozofia, ale i sama rzeczywistość. Z pozornego jedynie oddalenia od tych dyscyplin wyłaniają się obrazy żywiołów przekazane w sztukach plastycznych: wyobrażenia potopu, ziemi, skał, minerałów, a także światła, które nie jest tylko spalającym ogniem. Szeroki horyzont, jaki zakreślają żywioły zarówno w sferze doświadczenia religijnego, estetycznego, jak i poznania świata i kosmosu, przenika stałe dążenie człowieka do pogłębienia swojej wiedzy. W takim też wzajemnym ubogaceniu się, dzięki prezentacji własnych dociekań badawczych, spotykają się badacze, tropiący tajemnice przyrody – siłę żywiołów. (z Wprowadzenia) Od kontestacji do relacji. Człowiek wobec Boga w dramacie Młodej Polski, Wojciech Kaczmarek 2007, ss. 276, zł 30,00 (oprawa twarda) ISBN 978-83-7363-540-1 Książka stawia tezę, że literatura przełomu XIX i XX wieku wyrasta z poważnego kryzysu antropologicznego, obejmującego swym zasięgiem całą kulturę europejską, a jego źródło leży w dechrystianizacji życia społecznego. Autor rozwija swoją myśl, przywołując szeroki kontekst zjawisk społecznych, filozoficznych, teologicznych przełomu XIX i XX wieku. Książka Wojciecha Kaczmarka stanowi nowatorską, syntetyczną propozycję w aspekcie metodologicznym, historycznoliterackim i teatrologicznym, ogarniającą polski dramat modernistyczny nacechowany sakralnie. Wcześniejsze badania autora dostępują tutaj pełnej krystalizacji, samo zaś dzieło podtrzymuje i rozwija tradycje naukowe najwybitniejszych badaczy KUL, zwłaszcza prof. Ireny Sławińskiej. Oczywiście nowatorstwo tego dzieła niesie ze sobą także ryzyko poznawcze, jakie cechuje badania najbardziej ambitne. (z recenzji prof. Mariana Maciejewskiego)

H U M A N I S T Y K A

Książka przedstawia fenomen obrazu Boga w sztuce nie tylko z perspektywy katolicyzmu czy też wyłącznie myśli Zachodu – zarówno teologicznej, jak i filozoficznej czy też kulturowo-artystycznej. Reprezentowane są także podejścia judaistyczne, protestanckie, prawosławne. Na podkreślenie zasługuje fakt, że autorem pierwszego artykułu jest światowej sławy badacz obrazu Hans Belting.

Od strony wartości. Studia z pogranicza teorii literatury i estetyki, Andrzej Tyszczyk 2007, ss. 220, zł 28,00 ISBN 978-83-7363-452-7 Niniejsza publikacja zawiera teksty, będące wynikiem badań nad zagadnieniami z zakresu teorii literatury, aksjologii i estetyki. Inspirowane były z jednej strony fenomenologiczną myślą Romana Ingardena, z drugiej próbą odpowiedzi na pytanie o źródła kulturotwórczej, estetycznej i egzystencjalnej doniosłości poezji i literatury. Całość składa się z jednej większej rozprawy (Sztuka i wartość. Rozprawa o estetyce Ingardena) oraz czterech studiów (Metafizyczność poezji. O niektórych koncepcjach XX-wiecznej filozofii literatury; W kręgu tragiczności. Między egzystencjalnym a moralnym; O pojęciu wartości negatywnej w literaturze; Interpretacja, sens i wartość. O aksjologicznych konsekwencjach problemu nierozstrzygalności interpretacji literackiej). Ojczyzna duża i mała. Poeci Białoruskiego Stowarzyszenia Literackiego „Białowieża” wobec problematyki ojczyźnianej, Beata Siwek 2004, ss. 234, zł 9,00 ISBN 83-7363-153-4 Praca ta ma wyznaczone zasadniczo trzy cele: 1) odkrycie rozumienia pojęcia „ojczyzna” w poezji „Białowieżan”, 2) ukazanie złożoności egzystencji ludności białoruskiej na Białostocczyźnie w sytuacji mniejszościowej, 3) określenie roli owej twórczości w rzeczywistości historycznoliterackiej. (ze Wstępu)

137

Opowieści apokryficzne, Aleksy Riemizow, z języka rosyjskiego przeł., oprac. i przypisami opatrzyli Ryszard Łużny, Anna Roszkowska, Anna Woźniak, wybór i układ Ryszard Łużny, wstęp Anna Woźniak 2000, ss. 274, zł 9,00 ISBN 83-228-0687-6 Zbiór stylizowanych adaptacji ludowych podań, legend, mitów – apokryfów, czyli ,,baśni o wierze”, jak określa je pisarz. Opatrzone licznymi przypisami teksty stanowią bogate źródło wiedzy o kulturze, literaturze, języku, obyczajach, religii i obrzędowości słowiańskiej.

H U M A N I S T Y K A

Partnerstwo w muzycznym dialogu. Fortepian w cyklicznej formie kameralnej od jej narodzin do szczytowych osiągnięć (Borodin, Mahler, Szostakowicz), Jolanta Skorek-Münch 2008, ss. 108, zł 26,00 ISBN 978-83-7363-777-1

138

Pasja według Pasierba, Ewa Sykuła 2004, ss. 240, zł 9,00 ISBN 83-7363-223-9 Rosnące z roku na rok zainteresowanie twórczością Pasierba wynika nie tylko z procesu swoistego dojrzewania czytelników do pełnej lektury tego dzieła, ale także z odkrycia w autorze Zdejmowania pieczęci współczesnego humanisty, który – w swojej poezji, ale także eseistyce – może przywrócić człowiekowi XX i XXI wieku wiarę w czułość Boga, pochylającego się z troską nad cierpieniem każdej istoty. Książka niniejsza stanowi próbę odczytania zarysowanej w tej poezji dramatycznej wizji człowieka i Boga w świetle pasji. Wszystkie przybliżenia interpretacyjne mają nie tylko swój wymiar naukowy, ale dla wnikliwego czytelnika poezji księdza Pasierba stanowią punkt wyjścia do tego, by od tej lektury intelektualnej przejść do lektury egzystencjalnej. (ze Wstępu) Pęknięty płomień. O pisarstwie Tadeusza Micińskiego, Paweł Próchniak 2006, ss. 458, zł 38,00 ISBN 83-7363-429-0 Miciński nie jest dla mnie pisarzem z lamusa. Wiem, że jego książki pokrywa kurz. Nie zamykam oczu na jego niedzisiejszą dykcję. Pamiętam, że są to teksty sprzed stu lat, że organizuje je wyobraźnia młodopolskiego poety, że pochodzą ze świata, gdzie – Wąsik z pomadą, melonik na bakier / I tombakowej brzękanie dewizki. Sądzę jednak, że zapisane przez Micińskiego słowa – ciemne, wynaturzone, eteryczne „niby chrobot gwiazd”, słowa wypalone „Na pustych polach, które lizał płomień”, słowa gorzkie i świadome siebie, wciąż mówią coś, co warte jest uwagi i namysłu. Nie tylko dlatego, że „Styl nasz, choć to przykre, tam się rodzi”, ale z tej głównie przyczyny, że frazy zapisywane „na przekór smutnym sprawom ziemi”, pod dyktando ciemności, na skraju rozpaczy, układają się w „Pieśń, co jest dla nas wieścią znikąd”, że są głosem dochodzącym z miejsca, w którym rodzi się i którego czerpie nowoczesna wyobraźnia. (z Uwag wstępnych) Pisarz i wyznawca. W kręgu twórczości Romana Brandstaettera, Ryszard Zajączkowski 2009, ss. 398, zł 45,00 ISBN 978-83-7363-923-2 Książka ta powstała na fali rosnącego w ostatnich latach zainteresowania twórczością Romana Brandstaettera, który jak jeden z bohaterów jego Bardzo krótkich i nieco dłuższych opowieści, „wyraził chęć pozostania na samotnej rafie, gdyż ocalenie uważał za cios zadany jego światopoglądowi”. Jego twórczość była przez lata wyrazem poglądów, upodobań i postaw niezmiernie żywotnych w Polsce. Niniejsze opracowanie stanowi próbę wprowadzenia do bogatego i różnorodnego dzieła autora Jezusa z Nazarethu oraz rekonstrukcji jego światopoglądu. Zmierza ono do wydobycia najważniejszych aspektów i tendencji twórczości pisarza oraz zarysowania jej kontekstu literackiego. Zakres badań obejmuje prawie wszystkie utwory: od twórczości międzywojennej (łącznie z obszerną publicystyką), aż po ostatnie teksty z lat osiemdziesiątych. W obręb refleksji włączone zostały również powojenne wywiady i artykuły, a także – z ko-

nieczności w drobnej części – potężny, niekiedy fascynujący zbiór prawie zupełnie nieznanych materiałów archiwalnych pisarza przechowywanych w Zakładzie Narodowym im. Ossolińskich we Wrocławiu oraz w bibliotece Kórnickiej PAN. Dorobek literacki Brandstaettera marginalizowany długo przez krytyków oraz często pomijany w syntezach naszej powojennej literatury czeka wciąż na badaczy, odkrywców i koneserów.

Praedicatio tabularis. Obrazowe kazanie o tryumfie Maryi Eklezji na retabulum ołtarza głównego kościoła Mariackiego w Gdańsku, Bożena Noworyta-Kuklińska 2006, ss. 206 + fot., zł 30,00 ISBN 83-7363-292-8 Głównym zadaniem, jakie sobie postawiłam w niniejszej książce, jest wykazanie bliskiego związku, jaki mógł zachodzić w okresie średniowiecza pomiędzy konstrukcją słownej wypowiedzi kaznodziei i bardzo logiczną, a często niezwykle skomplikowaną, konstrukcją wypowiedzi obrazowej, której nośnikiem jest szafa i skrzydła rozwiniętego ołtarzowego retabulum. Wydaje mi się, że struktura średniowiecznego kazania stanowi na gdańskim retabulum schemat jego obrazowej wypowiedzi. Wszystkie dalsze rozważania i argumenty mają uzasadnić i zweryfikować te tezę. Należy bardzo wyraźnie podkreślić, iż zależność ta nie dotyczy treści kazań i innych utworów religijnych, które już wielokrotnie interpretowane były jako bezpośrednie i pośrednie źródła literackie przedstawień ołtarzowych, lecz struktury kazania, czyli następujących po sobie jego kolejnych części, które zostały przeniesione i zastosowane do zbudowania logicznej, ikonograficznej konstrukcji obrazowej wypowiedzi. (ze Wstępu) PRO and Control in English, Irish and Polish – A Minimalist Analysis, Anna Bondaruk 2004, ss. 422, zł 11,00 ISBN 83-7363-162-3

H U M A N I S T Y K A

Podręcznik do nauki języka ukraińskiego, Irena Huk, Mirosława Kawecka 2003, wyd. II, ss. 228, zł 17,00 ISBN 83-7363-072-4 Podręcznik przeznaczony dla studentów filologii słowiańskiej i dla tych wszystkich, którzy chcą się nauczyć języka ukraińskiego. Podręcznik podzielony jest na 34 lekcje. Zawiera wskazówki fonetyczne i gramatyczne, ćwiczenia i słowniczek.

Prus i inni, red. Jakub A. Malik, Ewa Paczoska 2003, ss. 792, zł 25,00 ISBN 83-7363-095-3 Publikacja jest zbiorem artykułów napisanych przez kolegów i uczniów Profesora Stanisława Fity z okazji jego jubileuszu. Tom ten „[...] w całości przedstawia się bardzo okazale, przy czym myślę nie tylko o jego objętości, ale także o wadze merytorycznej. [...]”. (Andrzej Z. Makowiecki) Przestrzeń wolności i prawdy. KUL w latach 1944-1989, red. Józef F. Fert 2008, ss. 182, zł 30,00 (oprawa twarda) ISBN 978-83-7363-754-0 O swym doświadczeniu KUL-u jako „przestrzeni wolności i prawdy” piszą uczeni związani z uniwersytetem bądź poprzez studia i późniejszą drogę akademicką, bądź przez krótszy lub dłuższy czas pracy na KUL-u i dla KUL-u. Świadectwa wagi tej uczelni dla podtrzymania i ocalenia wolności akademickiej, która służy prawdzie, znajdujemy we wszystkich publikowanych tu szkicach. Co uderzające – te wypowiedzi akcentują jako szczególnie istotne i przełomowe dla uniwersytetu zdarzenie – wybór profesora KUL-u Karola Wojtyły na Stolicę Piotrową. Budowana i chroniona przez lata „przestrzeń wolności i prawdy” uzyskała wówczas potężnego orędownika i promotora. Słupy milowe historii KUL wyznaczane są następującymi datami: 1918 – powołanie uniwersytetu; 1938 – KUL uzyskuje pełnie praw akademickich; 1944 – KUL wznawia jawną

139

H U M A N I S T Y K A

działalność; 1978 – kardynał Karol Wojtyła wybrany na Stolicę Apostolską; 1991 – Sejm RP przyjmuje ustawę dotyczącą dofinansowania KUL; 2005 – imię Jana Pawła II dopełnia nazwę uniwersytetu. Bezstronny czytelnik zobaczy w prezentowanej tu sekwencji dziejów KUL, zamkniętych w zasadzie pomiędzy latami 1944-1989, jak bardzo Polsce ta uczelnia była potrzebna i jak wiernie – mimo niezmierzonych przeciwieństw – swą misję wypełniała. Na ile KUL ma prawo odnosić do siebie słowa Jana Pawła II, wypowiedziane w Lublinie 9 czerwca 1987 roku: „Uniwersytecie, służ Prawdzie. Jeśli służysz Prawdzie – służysz wolności. Służysz Życiu”. Na ile ma obowiązek przekazywać je innym...(od Redaktora)

140

Reemigracja Polaków z Niemiec 1918-1939, Mirosław Piotrowski 2000, ss. 620, zł 30,00 ISBN 83-228-0896-8 Proces powrotu Polaków z Niemiec był zjawiskiem dużym i skomplikowanym, a trwał z górą 20 lat. Objął ponad 150. tys. osób (czyli ok. 1/5 wszystkich Polaków mieszkających w Niemczech przed I wojną światową). Wielu reemigrantów stało się znaczącymi postaciami życia politycznego II Rzeczypospolitej; pełnili funkcje wojewodów, prezydentów i burmistrzów miast, ministrów, posłów i senatorów albo wysokich urzędników w strukturach administracji centralnej i samorządowej. Data początkowa nakreślona w temacie, wiąże się z zakończeniem I wojny światowej, odrodzeniem Państwa Polskiego, a co za tym idzie pierwszą, spontaniczną, czyli „dziką” reemigracją. Wówczas zaczęto też tworzyć ramy organizacyjne dla powrotu Polaków z Niemiec. Choć główna fala napływu zahamowana została w 1926 roku, to pozostali jeszcze w Niemczech optanci – reemigranci, dobrowolnie lub pod przymusem nadal do Polski przybywali. Końcową cezurę wyznaczył wybuch II wojny światowej, który definitywnie zamknął proces reemigracji. (ze Wstępu) Romantyczna silva rerum. O Norwidowym „Albumie Orbis”, Piotr Chlebowski 2009, ss. 474 + 62 fot., zł 55,00 ISBN 978-83-7363-805-1 Rzecz jest opracowaniem monograficznym. Dotyczy „Albumu Orbis” zachowanego w zbiorach graficznych Biblioteki Narodowej (cz. I i II) i Biblioteki Jagiellońskiej (cz. III). Na „Album” składa się kilkaset bardzo różnych elementów słownych i plastycznych, gromadzonych przez lata, zarówno Norwidowego, jak i nie-Norwidowego autorstwa. Są to: napisy, notatki, informacje, wypisy, cytaty, komentarze, oceny, hasła encyklopedyczne, artykuły oraz: rysunki (ołówkiem, tuszem, akwarelą), ryciny (wykonane różnymi technikami), fotografie, a nawet fragmenty tkanin. Słowem, wszelkiej materii pomieszanie: nanoszone bezpośrednio na karty „Albumu” lub do nich doklejone, często wycięte z gazet, czasopism lub książek, stanowiące zwykle informacje z drugiej ręki. [...] Można powiedzieć, że Piotr Chlebowski – autor omawianej rozprawy – ofiarował historii kultury nowe dzieło: „Album Orbis”, dotychczas przez badaczy parcelowane i nie traktowane jako całość. Nie ma wątpliwości, że w przyszłości trzeba będzie je wydawać w postaci integralnej. Dla uzasadnienia swego rozumienia „Albumu” przywołał Chlebowski bogate tło europejskiej XIX-wiecznej kultury. Ukazał dzieło Norwida wpisane w ówczesne kolekcjonerstwo, pamiętnikarstwo, wystawiennictwo. (z recenzji Profesora Stefana Sawickiego) Rosja i jej duchowość. Proza „pierwszej fali” emigracji rosyjskiej, Monika Sidor 2009, ss. 222, zł 24,00 ISBN 978-83-7363-844-0 Za punkt wyjścia naszych rozważań przyjmijmy stanowisko Wiktora Niekrasowa, który metaforycznie pisał: „Literatura rosyjska jest tam, gdzie znajdują się pisarze rosyjscy”. O jedności obydwu odgałęzień, twórczości metropolii i twórczości diaspory, stanowi bowiem „rosyjskość”. Przedmiot podejmowanych badań – rosyjska spuścizna duchowa – początkowo może wydawać się niełatwy do sprecyzowania, jednak – jak postaramy się dowieść – wyjątkowo odpowiada on specyfice samej literatury emigracyjnej. Trudno znaleźć jednoznaczną definicję ducho-

Rozmaitość języków a rozwój umysłowy ludzkości, Wilhelm von Humboldt, przekład Elżbieta M. Kowalska 2001, ss. 372, zł 9,00 ISBN 83-228-0972-7 Wilhelm von Humboldt (1767-1835) był niewątpliwie jednym z najwybitniejszych umysłów w kulturze niemieckiej przełomu XVIII i XIX wieku. Oryginalność myśli, bogactwo zainteresowań i wielokrotnie podkreślana w literaturze zdolność wchłaniania najrozmaitszych trendów intelektualnych sprawiają, że niełatwo go jednoznacznie przyporządkować jakiemukolwiek kierunkowi, a nawet jakiejkolwiek dziedzinie badań. Jako mąż stanu był autorem jedynej podówczas rozprawy politycznej o charakterze liberalnym; jako filozof – kompetentnym i uczestniczącym obserwatorem wrzenia systemotwórczego, które nastąpiło z początkiem XX wieku w Niemczech; jako estetyk ceniony przez Goethego i Schillera; w antropologii propagator indywidualizmu i typologii porównawczej; w językoznawstwie rzadki poliglota i teoretyk językoznawstwa ogólnego. (z Wprowadzenia) Schulzowskie marginalia, Małgorzata Kitowska-Łysiak 2007, ss. 184, zł 29,00 ISBN 978-83-7363-623-1 Zbiór dziewięciu tekstów poświęconych zagadnieniom dotąd najmniej miejsca zajmujących w refleksji nad oeuvre Brunona Schulza. Małgorzata Kitowska-Łysiak po części odwołuje się do twórczości plastycznej autora Sanatorium pod Klepsydrą – interesuje się jego rysunkowymi autoportretami, bada środowisko malarzy żydowskich powiązanych z Drohobyczem, poprzedników Schulza, czy tropi znajomość z tajemniczą Eggą van Haardt. W znacznie większym stopniu Kitowska-Łysiak fascynuje się literaturą autora Sklepów cynamonowych – zajmują ją bohaterki prozy, nieeksponowana dotąd Matka i frapująca Anna Csillag. Autorka skupia uwagę także na inspirowanych prozą pisarza arcydzielnych fotomontażach Romana Cieślewicza oraz wizji Drohobycza utrwalonej w obrazie Edwarda Dwurnika. Wśród owych zapisków na marginesach znalazły się także dwa teksty o charakterze odmiennym, rodzaj postscriptum do biografii Schulza: rozmowa ze świadkami jego śmierci oraz głos w sprawie przewiezienia malowideł z „willi Landaua” do Instytutu Yad Vashem.

H U M A N I S T Y K A

wości, dlatego potraktujemy ją wstępnie jako pojęcie operacyjne, które zostanie wyjaśnione na konkretnych przykładach. Duchowość bywa często utożsamiana z określonym sposobem przeżywania religii. Jednak istnieje jeszcze inny, szerszy kontekst tego pojęcia, który jest wyraźnie widoczny szczególnie w literaturze i myśli rosyjskiej. Terminy takie jak: „dusza rosyjska” Nikołaja Bierdiajewa, „dusza Rosji” Iwana Szmielowa czy „życie duchowe” Pawła Florenskiego dowodzą, że określenie „duchowy” znaczyło nie tylko „religijny”, lecz charakteryzowało wszechstronnie charakter kultury rosyjskiej. (z Uwag wstępnych)

Setnik oratorów polskich XIX i XX wieku, Antoni Bednarek 2008, ss. 394, zł 40,00 ISBN 978-83-7363-705-4 Sumarycznie rzecz biorąc, odnotujmy kilka podstawowych właściwości, które ten słownik winny charakteryzować (i uzasadniać zarazem jego powstanie). Chodzi głównie o: 1) wyodrębnienie grupy oratorów ze względu na interesujący jakościowo poziom umiejętności retorycznych, estetykę języka, charakterystyczny (określony wymogami czasów) rodzaj wyobraźni, 2) propozycję określonego kanonu tekstów szczególnie reprezentatywnych dla oratorstwa XIX i XX wieku, znacząco je współtworzących, 3) uwypuklenie cechy nadrzędnej dla całości zjawiska, czyli wszechprzenikającego je uzależnienia od literatury. (z Wprowadzenia) Słowacki nie-mistyczny, Dariusz Seweryn 2001, ss. 220, zł 10,00 ISBN 83-228-0844-5

141

H U M A N I S T Y K A

Jakkolwiek wywody moje będą mieć niejednokrotnie nacechowanie polemiczne, chciałbym zaznaczyć, że krytyczna dyskusja z tezami i opiniami formującymi wizerunek Słowackiego „przedmistycznego” jest tyleż wynikiem odruchów sprzeciwu wobec tychże, co skutkiem i owocem ich przestudiowania; w wielu wypadkach nie byłbym władny zaproponować nowych, pozytywnych konceptualizacji w ich obecnym kształcie, gdybym nie musiał krytycznie przeanalizować dotychczasowych. Albowiem to właśnie bliższe przyjrzenie się dziejom refleksji naukowej nad konkretnymi literackimi zagadnieniami, ujawnienie istniejących w niej kontrowersji i wyjaśnienie ich źródła, pozwala wydobyć złożoność problemów poetyki historycznej, które się z komentowanymi przez wybitnych badaczy tekstami wiążą. (z Wprowadzenia) Słownik a tergo ojkonimów Ukrainy, Dmytro Buczko 2001, ss. 326, zł 13,00 ISBN 83-228-0993-X Słownik a tergo ojkonimów Ukrainy, który przedstawiamy czytelnikom, jest pierwszym tego typu przedsięwzięciem w językoznawstwie ukraińskim i drugim, po wydanym w 1976 r. słowniku Karela Olivy, w językoznawstwie słowiańskim. Bazę źródłową słownika stanowi opublikowany w 1947 r. najpełniejszy wykaz nazw miejscowości Ukrainy pod tytułem Ukrajinśka RSR. Administratywno-terytorialnyj podił na 1-e weresnia 1946 roku (Kyjiw 1947). Mimo, że od czasu wydania tego wykazu nazw miejscowości w podziale administracyjno-terytorialnym Ukrainy zaszły pewne zmiany (inna jest liczba rejonów i nawet obwodów), spis ten nie stracił swojej wartości źródłowej i naukowej przede wszystkim dla onomastów i historyków, jest bowiem w dalszym ciągu najbardziej pełnym wykazem miejscowości Ukrainy spośród wszystkich dotychczas wydanych. W spisie podane są nazwy miejscowości, które z różnych przyczyn (likwidacja nazw w związku z przyłączeniem małych miejscowości do większych itd.) później były wyłączone z oficjalnego użytku i zniknęły bez śladu, albo z klasy ojkonimów przeszły do klasy anojkonimów, inaczej stały się nazwami części miejscowości, pól, roli, łąk itp. Słownik a tergo uwzględnia nie tylko ojkonimy Ukrainy zawarte w wykazie z 1947 r., ale także i kilkaset starszych nazw miejscowości, używanych przed 1947 r. (z Przedmowy) Słownik języka polskiego S. B. Lindego. Warsztat leksykografa, Bożena Matuszczyk 2006, ss. 312, zł 20,00 ISBN 83-7363-371-5 Przeprowadzona przez autorkę niniejszej pracy konfrontacja Słownika z zachowanymi fragmentami jego wersji rękopiśmiennej rzuciła światło na sprawy wydania, koncepcji i warsztatu Słownika. Nie ulega wątpliwości, że wypracowany w Wiedniu i uzupełniony w Warszawie manuskrypt słownika został poddany znacznej obróbce redakcyjnej, której celem było „przerobienie” słownika historycznego Lindego na normatywny słownik narodowy. Celem tej rozprawy jest możliwie całościowa charakterystyka warsztatu leksykograficznego Słownika Lindego. Jest to przede wszystkim opis warsztatu Słownika z perspektywy metaleksykograficznej, opis uwzględniający wszakże różnorodne czynniki historyczne, które miały wpływ na ukształtowanie się tego warsztatu. (ze Wstępu) Stach z Warty. Szukalski i Szczep Rogate Serce, Lechosław Lameński 2007, ss. 510, zł 58,00 (oprawa twarda) ISBN 978-83-7363-554-8 Tytułowy bohater książki Lechosława Lameńskiego – Stanisław Szukalski (1893-1987), urodzony w Warcie koło Sieradza jako syn ubogiego kowala, znany później bardziej jako Stach z Warty Szukalski, to jeden z najbardziej kontrowersyjnych artystów polskich, którego niekonwencjonalne zachowanie, udziwnione słownictwo, zwłaszcza jednak szokujące teorie i hasła na temat szkolnictwa artystycznego, były powodem największych skandali w życiu artystycznym Krakowa i Warszawy w okresie dwudziestolecia międzywojennego.

142

Staropolskie piśmiennictwo hagiograficzne, Aleksandra Witkowska, Joanna Nastalska T. I: Słownik hagiografów polskich T. II: Bibliografia hagiografii staropolskiej CD – Baza danych 2007, t. I: ss. 284, t. II: ss. 284, zł 60,00 (oprawa twarda) ISBN 978-83-7363-460-2 Staropolskie piśmiennictwo hagiograficzne jest opracowaniem biobibliograficznym, składającym się z dwóch części: Słownika hagiografów polskich i Bibliografii hagiografii staropolskiej. Hagiografia jest tym nurtem piśmiennictwa w historiografii kościelnej, który dotyczy historii życia i dziejów kultu świętych. Dostrzeżenie w niej nurtu piśmiennictwa, stanowiącego ważny element kultury religijnej kolejnych epok, wprowadziło ją na stałe do obiegu naukowego jako źródła wyjątkowo cennego w badaniach szeroko rozumianej antropologii chrześcijańskiej. Nowe podejście w zakresie źródłoznawstwa hagiograficznego otworzyło nowe perspektywy badawcze. Drogi rozwojowe staropolskiej hagiografii mówią o ludziach, którzy ją tworzyli. Słownik biograficzny obejmuje biogramy 280 hagiografów od początku piśmiennictwa polskiego do końca XVIII wieku. Znajdują się wśród nich autorzy, tłumacze i wydawcy dzieł hagiograficznych. Bibliografia hagiografii staropolskiej jest częścią bibliografii piśmiennictwa polskiego tegoż okresu. Rejestruje literaturę hagiograficzną sensu stricto, obejmującą żywoty i legendy, opisy męczeństwa, relacje o cudach i translacji relikwii, biografie i autobiografie osób otoczonych kultem oraz teksty ascetyczno-mistyczne ich autorstwa. Bibliografia hagiografii staropolskiej uwzględnia zarówno prace autorskie, jak i przekłady.

H U M A N I S T Y K A

Stachura totalny, Dariusz Pachocki 2007, ss. 218, zł 20,00 ISBN 978-83-7363-591-3 W niniejszej książce formułuję tezę o totalności pisarstwa Stachury, przejawiającej się na wszystkich płaszczyznach jego artystycznych realizacji. Moim celem było znalezienie przekonujących argumentów, które umożliwiłyby podtrzymanie twierdzenia, że odpowiednim kontekstem dla zrozumienia wielu procesów zachodzących w tym pisarstwie (w oczach krytyki niezrozumiałych lub nawet kontrowersyjnych) jest przede wszystkim kompleksowe ujęcie tej twórczości. Ważne jest także dostrzeżenie działań pisarza, które zmierzały do stworzenia z wielu tekstów spójnej całości. Poniżej przeprowadzę analizy mające ukazać mechanizmy spajające utwory Stachury. Ponadto przedstawię autorskie działania, które zmierzały do utrzymania zbudowanej spójności. Połączenia pomiędzy różnymi polami literackiej aktywności Stachury zapewniały między innymi czynności, które swoją formą i zasięgiem przypominają starożytne praktyki – askésis. Tą drogą chciałem podjąć próbę odnalezienia formuły dla całości literackiego dorobku autora Siekierezady. (ze Wstępu)

Stefan Swieżawski. Osoba i dzieło, red. Jan Czerkawski, Przemysław Gut 2006, ss. 242, zł 19,00 ISBN 83-7363-402-9 Synowie księżyca. Zapisy poetyckie Aleksandra Wata i Henryka Grynberga w świetle tradycji i teologii żydowskiej, Sławomir Jacek Żurek 2004, ss. 314, zł 10,00 ISBN 83-7363-143-7 W najnowszej pracy Sławomira Jacka Żurka uderza nowatorskie zestawienie kategorii tożsamości z kategorią pokolenia. Te dwa główne parametry zaproponowane przez autora gwarantują wysoki stopień precyzji w analizie i komparatystyce tak ezoterycznych zjawisk jak obecność systemów i podsystemów teologicznych. Dzięki takiej konstrukcji tematu monografia zyskuje bardzo ciekawą, wielowarstwową strukturę, w której tożsamość pokoleniowa i żydowska analizowane są jako źródła inspiracji poetyckiej, przy jednoczesnym zestawieniu tropów poetyckich z refleksją teologiczną i mistyczną. To ambitne założenie doczekało się pod piórem Żurka ambitnej realizacji. [...] Analiza poszczególnych tropów i obrazowania Aleksandra Wata i Henryka Grynberga obejmuje ich drogi odkrycia inspiracji w mozaizmie, różnice, podobieństwa

143

H U M A N I S T Y K A

i punkty zejścia się wizji poetyckiej obu autorów. Żurek stawia diagnozę znaczeń zazwyczaj wymykających się nazwaniu. Erudycji towarzyszy wysiłek, aby nie dać się Czytelnikowi w tej hermeneutyce zagubić. (Anna Frajlich-Zając, Columbia University) Szkoły parafialne na pograniczu polsko-ruskim (ukraińskim) w Galicji w latach 1772-1869, Roman Pelczar 2009, ss. 344, zł 48,00 (oprawa twarda) ISBN 978-83-7363-899-0 Niniejsza praca jest próbą odpowiedzi na szereg pytań badawczych oscylujących wokół takich spraw jak m.in. rozwój sieci szkół parafialnych związanych z Kościołem rzymskokatolickim oraz unickim (grekokatolickim), formy ich działalności i rola w tym władz państwowych, kościelnych, właścicieli miejscowości oraz lokalnych społeczności, a także wpływ tych instytucji na alfabetyzację społeczeństwa galicyjskiego. Warto także spojrzeć na szkoły pod kątem zmian, jakie w analizowanym okresie zachodziły w ich działalności w stosunku do czasów przedrozbiorowych. Rodzą się przy tym pytania o kontynuację ich wcześniejszych reguł funkcjonowania oraz o zmiany wywołane nową rzeczywistością. Dlatego w niniejszym opracowaniu staramy się wskazać na tradycyjne funkcje i zasady działania tych szkół oraz na nowe, będące rezultatem aktualnych uwarunkowań prawnych, społecznych, politycznych i gospodarczych. Pragniemy więc omówić działalność szkół parafialnych z uwzględnieniem wszystkich możliwych zagadnień z nimi związanych oraz w oparciu o szeroką bazę źródłową i istniejące opracowania uwzględniające ten problem badawczy. Dla określenia roli i miejsca szkół tego typu w galicyjskiej oświacie posłużymy się licznymi porównaniami odnośnie do działalności innych szkół elementarnych (ludowych). (ze Wstępu) Środowiska i ugrupowania polityczne na Lubelszczyźnie 1914-1918, Mieczysław Ryba 2007, ss. 488, zł 45,00 ISBN 978-83-7363-609-5 Lublin, miasto raczej drugorzędne w czasach okupacji rosyjskiej w latach 1914-1915, od 1915 r. stało się jednym z głównych centrów polskiego życia politycznego, tu bowiem swoją siedzibę znalazło Generalne Gubernatorstwo austriackie; Lublin został zatem stolicą obszaru okupowanego przez Austro-Węgry w Królestwie Polskim. Tym więc, czym była Warszawa dla okupacji niemieckiej, Lublin był dla okupacji austriackiej. Wszelkie projekty rozwiązania sprawy polskiej w relacji do Austro-Węgier znalazły swoje centralne odbicie w Lublinie i na Lubelszczyźnie, dlatego skoncentrowały tutaj swoją działalność wszystkie ważniejsze siły polityczne, pragnące uczestniczyć w zmaganiach o niepodległość, a zarazem w zmaganiach o osiągnięcie przewagi nad konkurencją polityczną. O znaczeniu Lublina w polityce polskiej podczas I wojny światowej świadczyłaby chociaż decyzja o ulokowaniu w tym mieście siedziby tymczasowego rządu, powołanego do życia przez polskie niepodległościowe ugrupowania lewicowe na początku listopada 1918 r. [...] Temat niniejszej rozprawy mówi zarówno o ugrupowaniach politycznych, jak i o politycznych środowiskach działających w Lubelskiem. To rozróżnienie jest istotne z uwagi na fakt, iż w niepewnych czasach wojennych różnorodni działacze niekoniecznie prowadzili swoją działalność w partiach politycznych. Funkcjonowało bardzo wiele grup nieformalnych lub grup zdefiniowanych jako różnorodne stowarzyszenia i kluby. Politycy polscy działali więc nie tylko ściśle partyjnie, o czym traktuje niniejsza praca. (ze Wstępu) Świat jako spektakl. Irenie Sławińskiej na dziewięćdziesiąte urodziny, red. Wojciech Kaczmarek 2003, ss. 362 + 35 fot., zł 14,00 ISBN 83-7363-103-8

144

Święte i zmysłowe w poezji religijnej polskiego baroku, Mirosława Hanusiewicz 2001, wyd. I dodruk, ss. 408, zł 15,00 ISBN 83-228-0575-6

Tapiserie w dawnej Rzeczypospolitej, Agnieszka Bender 2004, ss. 348 + 87 ilustr., zł 23,00 ISBN 83-7363-144-5 Celem badań przedstawionych w niniejszej rozprawie było uzupełnienie i usystematyzowanie dotychczasowej wiedzy na temat tapiserii powstałych w Polsce i w Europie Środkowej. Badania przeprowadzone zostały w trzech kolejnych etapach. Za najistotniejsze ustalenia uznać należy, po pierwsze – uporządkowanie terminologii dotyczącej tapiserii, umożliwiające właściwe ustawienie badań źródłowych oraz tekstów drukowanych, po drugie – wyraźne określenie różnic technicznych i stylistycznych miedzy tapiseriami i kilimami, co pozwoliło z kolei na uniknięcie niejasności w wyselekcjonowaniu obiektów będących przedmiotem podjętych badań naukowych, i wreszcie po trzecie – zebranie możliwie obszernego materiału, publikowanego i źródłowego, na temat wytwórni tapiserii, ich mecenasów i artystów oraz podjęcie pierwszej na tak szeroką skalę próby określenia liczby istniejących i zaginionych obiektów. (z Zakończenia) Teatr – dramat – sacrum. Katedra Dramatu i Teatru KUL (1975-2005), red. Wojciech Kaczmarek, Anna Podstawka 2007, ss. 238, zł 28,00 ISBN 978-83-7363-466-4 Książka jest próbą ogarnięcia dorobku Katedry Dramatu i Teatru KUL, która w 2005 r. obchodziła 30-lecie istnienia. Zawiera materiały z dwóch konferencji: 16 listopada 2004 („Profesor Irena Sławińska (1913-2004). Ethos – Dzieło – Recepcja”) oraz 17 maja 2005 („Ksiądz profesor Marian Lewko (1936-2002). Salezjanin – Teatrolog – Wychowawca”). Do książki dołączono również aneksy dokumentujące dokonania naukowe pracowników i studentów Katedry: spisy prac magisterskich i doktorskich, informacje o zorganizowanych konferencjach i realizowanych programach naukowo-badawczych oraz wykaz książek i czasopism wydawanych staraniem Katedry.

H U M A N I S T Y K A

W tym wieku niestałości, kosmicznej niepewności człowiek odczuwa zagrożenie. Czuły, jeszcze się uwrażliwia. Dusza intensywniej się cieszy i cierpi, na granicy ciała. Często rozdarta: pociąga ją natura i życie gwałtowne, cierpienie, męczeństwo i śmierć, których chce zakosztować; pociąga ją nadnaturalne, transcendentne i immanentne zarazem miesza się z naturą. Nawet szczęścia niebieskiego nie można pojąć bez omdlenia zmysłów. Stąd potrzeba symboli ekspresywnych, w ich sile bądź delikatności. Czyż nie jest to – dokonujące się w tym wieku – odnowione doświadczenie duszy, duszy wcielonej. (ze Wstępu)

Tendenzen der Innerlichkeit in der Deutschschweizer Literatur der Zwischenkriegszeit. Studien zu Meinrad Inglin und Albin Zollinger, Marzena Górecka 2006, ss. 308, zł 23,00 ISBN 83-7363-372-3 The Medium with Promising Future. Radio in Central and Eastern European Countries, red. Stanisław Jędrzejewski 2007, ss. 188, zł 20,00 ISBN 978-83-7363-581-4 The Task of Interpretation: Hermeneutics Psychoanalysis and Literary Studies, red. Dariusz Skórczewski, Andrzej Wierciński, Edward Fiała 2009, ss. 244, zł 20,00 ISBN 978-83-7363-817-4 Triumphus Mariae-Ecclesiae. Retabulum ołtarza głównego kościoła Najświętszej Panny Marii w Gdańsku, Bożena Noworyta-Kuklińska 2003, ss. 372 +131 ilustr., zł 19,00 ISBN 83-7363-129-1

145

H U M A N I S T Y K A

Poznanie, zrozumienie i opisanie skomponowanego z wyrafinowaną finezją intelektualną i artystyczną programu ikonograficznego stanowiło niezmiernie poważne i skomplikowane zadanie, już chociażby ze względu na niezwykłą objętość oczekującego analizy, omówienia i szczególnie pogłębionej refleksji nad wyraz obszernego materiału ikonograficznego. Wszak jednym z podstawowych celów tej rozprawy była deszyfracja program ikonograficznego, a następnie zbadanie i stwierdzenie, w jakim stopniu realizacja założeń teoretycznych przyniosła oczekiwanie i pożądane rezultaty artystyczne. (z Zakończenia) Twórczość literacka duchowieństwa polskiego na ziemiach zaboru pruskiego w XIX-XX wieku (1848-1939), Jan Walkusz 2002, ss. 448, zł 20,00 ISBN 83-228-0837-2 Przy tworzeniu pracy starano się uzyskać odpowiedź na trzy zasadnicze pytania; po pierwsze, co stanowiło genezę badanego zjawiska? W jaki sposób, przez co, dzięki jakim okolicznościom zostali ukształtowani niektórzy księża, że na pewnym etapie swego życia zaczęli tworzyć dzieła literackie? Po drugie, jaka jest ta literatura, która zrodziła się z symbiozy myśli i pióra analizowanych duchownych; jest to więc pytanie o zróżnicowanie genologiczno-treściowe owej twórczości. I wreszcie po trzecie, czemu miał służyć ten typ kapłańskiej aktywności, jaki był zamysł twórców i jak się on miał do ogólnego zaangażowania duchowieństwa, a przede wszystkim do pracy duszpasterskiej oraz oczekiwań odbiorców. (ze Wstępu) Twórczość poetycka Piotra Roizjusza 1506-1571. Studium historycznoliterackie, Jolanta Malinowska 2001, ss. 206, zł 10,00 ISBN 83-228-0932-8 Przedstawiona tu rozprawa jest pierwszą po ponad stu latach próbą całościowego spojrzenia na twórczość poetycką hiszpańskiego poety. Celem jej nie jest jednak, co trzeba wyraźnie podkreślić, zaprezentowanie wyczerpującej monografii poety, lecz raczej poszukiwanie odpowiedzi na pytanie o literackie i stylistyczne walory tej poezji udokumentowane filologiczną analizą tekstu. Głównym kryterium oceny i wartościowania okolicznościowej twórczości Roizjusza, której funkcją była perswazja i niejednokrotnie moralizowanie stanowią kanony piękna stylu określone przez teorię i praktykę literacką renesansu. Wszechobecność retoryki we wszystkich strefach literatury epoki odrodzenia uzasadnia w pełni zastosowanie jej zasad jako klucza do zbadania warsztatu poetyckiego Roizjusza. (z Uwag wstępnych) Ułuda i cud. W świecie sztuki Andrieja Siniawskiego – Abrama Terca, Anna Woźniak 2004, ss. 456, zł 14,00 ISBN 83-7363-218-2 Książka ta jest obszerną monografią ukazującą wielostronny obraz dzieła wybitnego przedstawiciela kultury rosyjskiej Siniawskiego – Terca. Pod tym względem jest to opracowanie pionierskie, nowatorskie, nie tylko w kontekście nauki polskiej. Wzbogaca ono nie tylko rusycystykę polską, liczyć się będzie także w kontekście całej rusycystyki, stanowi bowiem pierwszą w pełni udaną monografię twórczości tego twórcy. Wyszło spod pióra doświadczonej badaczki, autorki kilku książek, uczonej o rozległej wiedzy i świetnym warsztacie naukowym. (profesor dr hab. Lucjan Suchanek) W kręgu historii i kultury Słowian Wschodnich. Studia dedykowane profesorowi Stefanowi Kozakowi w 70. rocznicę urodzin, red. Mirosława Kawecka, Albert Nowacki, Lubomyr Puszak 2008, ss. 272, zł 25,00 (oprawa twarda) ISBN 978-83-7363-679-8

146

Walencja łacińskich rzeczowników odczasownikowych i odprzymiotnikowych na podstawie „Mów” Cycerona wraz ze słownikiem walencyjnym, Małgorzata Górska 2004, ss. 366, zł 9,00 ISBN 83-7363-211-5 Wąwolnica w średniowieczu, Katarzyna Pisarek-Małyszek 2007, ss. 272, zł 29,00 ISBN 978-83-7363-580-7 Wąwolnica – dziś niewielka osada, położona nad rzeką Bytrą w zachodniej części Płaskowyżu Nałęczowskiego, w średniowieczu była jednym z najstarszych i bardziej liczących się ośrodków miejskich Lubelszczyzny. We wspólnej Europie. Polska – Hiszpania XVI-XX wiek, red. Cezary Taracha 2001, ss. 334, zł 12,00 ISBN 83-228-0956-5 Referaty wygłoszone podczas sympozjum historyków polskich i hiszpańskich w Lublinie i Logroño 1999-2000. „Wizje splątane z historiami”. Autobiografia liryczna poety, Małgorzata Łukaszuk-Piekara 2000, ss. 472, zł 14,00 ISBN 83-228-0832-1 O charakterze tej książki stanowić będą zatem wiersze obsadzające w roli głównej osobę, mówiącą o sobie poprzez pamięć, by gromadzone na linii czasu dokumenty i wszelkie chwile mogły dać zaczyn biografii – fenomenu egzystencjalno-estetycznego. Nie trzeba tej wierności sobie artykułować na powierzchni poematu. Czytelnik, podążający za poetą kreślącym liryczną autobiografię, wie przecież, że najbardziej anonimowa czy wręcz nieobecna osoba jest ta sama, choć za każdym razem dana poprzez niepowtarzalną sytuację – nie tylko historyczną, bo człowiek, który jest zawsze w sytuacji, zna także i inne stany, np. snu, snu na jawie, przeczucia, iluminacji. (z Uwag wstępnych) Wpływ szkolnictwa ludowego autonomicznej Galicji na kształt polskiej szkoły powszechnej w latach 1918-1922, Edmund Juśko 2006, ss. 294 + fot., zł 20,00 ISBN 83-7363-383-9 Celem pracy jest przedstawienie działalności szkolnictwa podstawowego, ludowego, w zaborze austriackim w aspekcie prawnym i organizacyjnym, jak też realizacji założeń programowych na tle podobnych problemów w pozostałych zaborach oraz w odniesieniu do polityki oświatowej prowadzonej przez państwo polskie w początkowym okresie jego istnienia, konkretnie w latach 1918-1922. Okres ten dla polskiego szkolnictwa powszechnego ma istotne

H U M A N I S T Y K A

W kręgu sztuki edytorskiej. Materiały z III Ogólnopolskich Warsztatów Młodych Edytorów Kazimierz Dolny, 18-20 listopada 2005, red. Diana Gajc, Kinga Nepelska 2007, ss. 180, zł 20,00 ISBN 978-83-7363-544-9 Można się zadumać nad niezwykłym w dzisiejszej sytuacji komunikacyjnej zainteresowaniem studentów polonistyki hermetycznym światem rzemiosła edytorskiego. Można i trzeba dla tego zjawiska poszukiwać słów uznania i gorącej zachęty: być może to oni są Resztą autentycznej filologii. W publikowanych tu pracach młodych i nieco starszych edytorów odbijają się najważniejsze podziały i problemy współczesnego edytorstwa naukowego. Wnikliwy czytelnik odkryje w nich niewątpliwie nawet stylistyczne piętno lokalnych „warsztatów mistrzowskich”, które na szczęście zaistniały i rozwijają się w kilku ośrodkach naukowych naszego kraju (szczególnie w Krakowie, Warszawie i Lublinie). (ze Słowa wstępnego)

147

H U M A N I S T Y K A

znaczenie, w tych latach bowiem ustalone zostały podstawy prawne, założenia organizacyjne i programowe, które bez większych zmian przetrwały do 1932 r. Przedstawienie niektórych problemów wykracza poza 1922 r., służy to zobrazowaniu kierunków zmian dalej zachodzących oraz ich skali. Umiejętne korzystanie z dorobku, w tym wypadku polskiego szkolnictwa ludowego w zaborze austriackim, było niewątpliwie zjawiskiem pozytywnym i przyczyniło się do pomyślnego rozwoju systemu edukacyjnego niepodległego kraju. Ze względu na rozmiary praca nie porusza problemu szkolnictwa ludowego dla mniejszości narodowych, zarówno w okresie szkoły galicyjskiej, jak też w momencie kształtowania się szkolnictwa powszechnego. (ze Wstępu) Wśród Polaków. Podręcznik języka polskiego dla cudzoziemców. Część I, Brygida Rudzka, Zofia Goczołowa 2004, wyd. II (reprint), ss. 450 + fot., zł 7,00 ISBN 83-7363-142-9 Odmiennie niż dotychczasowe podręczniki polskie, które są przeznaczone dla początkujących lub średniozaawansowanych, Wśród Polaków obejmuje wszystkie poziomy nauczania – od początkowego do zaawansowanego. Jest to pierwszy podręcznik, który przedstawia wszystkie ważne aspekty struktury języka, z systematycznym i uporządkowanym komentarzem do polskiej fleksji, syntaktyki i słowotwórstwa, jak również do zmian spowodowanych działaniem tych mechanizmów w kontekstach. Jasność prezentacji osiągnięto poprzez dużą różnorodność pomocy wizualnych, takich jak tablice, wykresy, użycie kolorów i rysunków. Ponadto wszystkie struktury gramatyczne są wielostronnie zaprezentowane w czytankach, a następnie systematycznie powtarzane w specjalnych ćwiczeniach. W ten sposób cały kurs staje się spójną całością, w której każda część nawiązuje do pozostałych. Wśród Polaków. Podręcznik języka polskiego dla cudzoziemców. Część II, Brygida Rudzka 1988, ss. 348, zł 2,00 ISBN 83-00-00866-7 Przedstawiany tom stanowi drugą część podręcznika języka polskiego Wśród Polaków. Kontynuując zamiar uczenia mowy potocznej, wprowadza jednocześnie z zasady języka literackiego pisanego i prezentuje wybór łatwiejszych tekstów z tego zakresu. Wśród tułaczy i wędrowców. Studia młodopolskie. Pamięci Profesor Hanny Filipkowskiej, red. Stanisław Fita, Jakub A. Malik 2001, ss. 252, zł 10,00 ISBN 83-228-0921-2 Z badań nad polsko-ukraińskimi powiązaniami językowymi, pod red. Dmytra Buczki i Michała Łesiowa 2003, ss. 180, zł 8,00 ISBN 83-7363-132-1 W niniejszym zbiorku publikujemy referaty wygłoszone na obradach Międzynarodowej Konferencji Naukowej na temat polsko-ukraińskich powiązań językowych, która odbyła się w Kazimierzu Dolnym w dniach 26-27 kwietnia 2001 roku. [...] Tematyka konferencji odnosi się do faktów, które świadczą o wielowiekowych kontaktach i wzajemnych wpływach dwóch języków spokrewnionych, jakimi są język polski i ukraiński. Tą problematyką zajmują się filologowie tak polscy, jak i ukraińscy, poloniści i ukrainiści. Toteż w konferencji uczestniczyli językoznawcy z ośrodków naukowych Polski (Lublin, Warszawa, Wrocław, Kielce) i Ukrainy (Kijów, Tarnopol, Drohobycz, Iwano-Frankowsk, Czerniowce, Donieck) (ze Słowa wstępnego)

148

Z Sybiru na drugą półkulę. Wojenne losy Polskich Dzieci z Pahiatua, red. ks. Józef Szymański, ks. Włodzimierz Wieczorek 2007, ss. 256, zł 20,00 ISBN 978-83-7363-453-4 Niniejsza książka jest poświęcona historii polskich dzieci, które w 1944 r. dotarły do Nowej Zelandii. Osierocone przez zesłańców syberyjskich podczas II wojny światowej ocalały dzięki zabiegom polityczno-społecznym i trosce wielu wychowawców. Książka jest opisem zesłania, wędrówki, osiedlenia oraz wysiłku Polaków ukierunkowanych na zachowanie swej tożsamości w kulturze kraju, który miał być chwilowym schronieniem, a stał się domem na długie lata. Celem niniejszej publikacji jest przybliżenie czytelnikowi tych wydarzeń, a także ukazanie wieloletniego zaangażowania tej społeczności polonijnej w dążenie do zachowania swojej narodowej tożsamości. Jest to zadanie tym bardziej pilne, że przez wiele lat w powojennej Polsce była to historia, której przekazywanie odbierano jako niepoprawne politycznie i która była celowo przemilczana. (ze Słowa od redakcji) Zesłańcy postyczniowi w Imperium Rosyjskim. Studia dedykowane Profesor Wiktorii Śliwowskiej, red. Eugeniusz Niebelski 2008, ss. 446, zł 40,00 ISBN 978-83-7363-673-6 Przedstawione teksty generalnie mieszczą się w tematyce zesłańczych losów uczestników powstania styczniowego, choć pewne wątki historii wykraczają poza granice Syberii – sięgają dalekiej Japonii na wschodzie i Paryża na zachodzie. Część studiów traktuje o historykach zesłań i Syberii, inne ukazują zbiory materiałów i pamiątek z tamtych czasów. Zasadniczo autorzy opisują losy nie tyle zbiorowości, ile indywidualnych zesłańców. (ze Słowa wstępnego)

H U M A N I S T Y K A

Z naszego półwiecza. Wspomnienia absolwentów filologii polskiej Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego – rocznik 1951-1955, red. Bohdan Królikowski 2005, ss. 412, zł 16,00 ISBN 83-7363-292-1 Książka zawierająca kilkadziesiąt relacji absolwentów KUL (polonistów z lat 1951-1955) jest cennym zbiorem ogromnie interesujących, bogatych w treść tekstów, tym cenniejszych, że opartych na własnych przeżyciach autorów. Piszą oni nie tylko o własnych losach związanych z pracą zawodową, ale sięgają do dzieciństwa, do lat studiów na Uniwersytecie, a także do okresu po ukończeniu kariery zawodowej i przejściu na emeryturę. (z recenzji prof. Grażyny Karolewicz)

Zur Problematik der ganzheitlichen Weltwahrnehmung im Werk von Annette von DrosteHülshoff und Adalbert Stifter, Marek Jakubów 2005, ss. 270, zł 13,00 ISBN 83-7363-238-7 Zweite, ideale Schöpfung. Sztuka w myśleniu historycznym Jacoba Burckhardta, Ryszard Kasperowicz 2004, ss. 378, zł 17,00 ISBN 83-7363-205-0

149

150

RODZINNE UWARUNKOWANIA DOJRZAŁEJ RELIGIJNOŚCI MŁODZIEŻY

red. Anna Szudra, Katarzyna Uzar

red. Dorota Bis, Alina Rynio

Tomasz Gosztyła

Cena: 28 zł Stron: 392 ISBN: 978-83-7363-870-9 Format: B5

Cena: 55 zł Stron: 776 ISBN: 978-83-7363-982-9 Format: B5 (opr. twarda)

Cena: 18 zł Stron: 184 ISBN: 978-83-7363-974-4 Format: B5

PSYCHOLOGICZNE ASPEKTY DOŚWIADCZANIA ŻAŁOBY

CZŁOWIEK I JEGO DECYZJE (TOM 1 i 2)

PEDAGOGIKA PRENATALNA. NOWY OBSZAR NAUK O WYCHOWANIU

S P O Ł E C Z N E

MEDIA W WYCHOWANIU CHRZEŚCIJAŃSKIM

N A U K I

PERSONALISTYCZNY WYMIAR FILOZOFII WYCHOWANIA

red. Stanisława Steuden, Konrad Janowski Cena: 21 zł Stron: 252 ISBN: 978-83-7363-866-2 Format: B5

red. Kazimierz Albin Kłosiński, Adam Biela Cena: 50 zł Stron: 376 + 508 ISBN: 978-83-7363-936-2 978-83-7363-937-9

Format: B5

Dorota Kornas-Biela Cena: 40 zł Stron: 552 ISBN: 978-83-7363-931-7 Format: B5

151

S P O Ł E C Z N E

WYOBRAŻENIA MŁODZIEŻY O MAŁŻEŃSTWIE I RODZINIE. POMIĘDZY TRADYCJĄ A NOWOCZESNOŚCIĄ

WYCHOWANIE CHRZEŚCIJAŃSKIE METODĄ HARCERSKĄ

red. Kinga Machowicz

Leon Dyczewski

red. Anna Petkowicz

Cena: 34 zł Stron: 392 ISBN: 978-83-7363-858-7 Format: B5

Cena: 26 zł Stron: 192 ISBN: 978-83-7363-938-6 Format: B5

Cena: 37 zł Stron: 418 ISBN: 978-83-7363-948-5 Format: B5

WIEDZA – WŁADZA

WYPALENIE ZAWODOWE U NAUCZYCIELI

KREOWANIE TOŻSAMOŚCI SZKOŁY. TOM 1

red. Jan Szymczyk, Mariusz Zemło, Arkadiusz Jabłoński

Stanisława Tucholska

red. Krystyna Chałas

Cena: 27 zł Stron: 356 ISBN: 978-83-7363-901-0 Format: B5

Cena: 30 zł Stron: 266 ISBN: 978-83-7363-824-2 Format: B5

Cena: 35 zł Stron: 438 ISBN: 978-83-7363-896-9 Format: B5 (opr. twarda)

N A U K I

CZŁOWIEK Z PERSPEKTYWY BIZNESU

152

Gospodarka, red. Mariusz Zemło 2007, ss. 420, zł 26,00 ISBN 978-83-7363-585-2 Analiza dotycząca ośrodków miejskich ewidentnie pokazuje, że sposoby gospodarowania, a także stan rozwoju gospodarczego wpływają na liczne dziedziny życia miasta oraz na cechy jego mieszkańców. Są zatem jednym z ważniejszych obszarów aktywności człowieka, pozwalających zrozumieć funkcjonowanie tego społecznego zorganizowania w wielu płaszczyznach. W niniejszym tomie przybliżamy fenomen małego miasta, uwzględniając kilka aspektów związanych z gospodarczym wymiarem jego „bytowania”. Pojawiają się w nim zagadnienia dotyczące: podejmowanych przedsięwzięć, rzemiosła, finansowej strony funkcjonowania miasta, elementów infrastruktury przestrzennej, wreszcie tematy związane z gospodarką podmiotów religijnych, działających na terenie małych miast. Zwracając uwagę na gospodarkę, chcemy tym kolejnym aspektem dopełnić, kreślony już od kilku lat, wizerunek małych ośrodków miejskich w ogólności, a miasteczek usytuowanych na wschodnich obszarach Rzeczypospolitej w szczególności. (ze Słowa wstępnego) Zabytki, red. Mariusz Zemło, Radosław Dobrowolski 2009, ss. 468, zł 22,00 ISBN 978-83-7363-859-4 W niniejszym tomie prezentujemy kilka ujęć przybliżających kwestie zabytków małych miast. Jest to kolejny wymiar pozwalający zrozumieć istotę i funkcjonowanie niewielkich wspólnot lokalnych. Zabytki, w porównaniu z innymi, dotychczas omawianymi aspektami małomiasteczkowego fenomenu są wyjątkowe. Niejednokrotnie powstawały w szczególnych okolicznościach, realizowane były dużym wysiłkiem – często całych społeczności lub wielu pokoleń, są nadzwyczaj żywotne – trwają przez wieki, mają szczególną wartość – są przekazywane z pokolenia na pokolenie jako forma ojcowizny, której należy się uszanowanie i troska. Zabytki są ważnym elementem budującym charakter miejsca i zamieszkujących je wspólnot. Wyznaczają one obowiązujący aksjologiczny porządek, którego znaczenie nie tylko łączy się z chwilowym uniesieniem i modą, dyktatem trendów, dobrym smakiem, ale głównie ze znacznie głębiej umocowaną wrażliwością człowieka na rzeczy istotne. Rodzą się ze zrozumienia porządku świata, opartego na harmonii ducha i mate-

N A U K I

Religie, red. Mariusz Zemło 2006, ss. 572, zł 20,00 ISBN 83-7363-356-1 Rzeczywistość sacrum głęboko i wyraźnie wrosła w krajobraz małego miasta, stanowiąc jego kluczowy element. On oznacza charakterystyczny rys świadczący o tożsamości miejsca i ludności do niego przynależącej. Bez jego uwzględnienia i zgłębienia nie jest możliwe uchwycenie i zrozumienie małomiasteczkowej świadomości i małomiasteczkowego klimatu. One bowiem, podobnie jak pokazuje wizualizacja miasteczka w wyeksponowanym centrum, pokryte są zbiorem współczesnych detali, ale już nieco głębiej, tuż za nimi, obowiązuje niezależny porządek, kierujący się swoimi priorytetami i swoją logiką. Wychodzą one na jaw w różnych wymiarach lokalnej rzeczywistości. Prezentowany tom ma być krokiem uczynionym w kierunku wspomnianego rozumienia. W przedłożonym materiale wiele miejsca poświęcono instytucjonalnej dymensji religii w małych miastach – podjęto kwestie jej utwierdzania się, legitymizacji, przemian, lokalnej specyfiki. Zagadnienia te przybliżone zostały z perspektywy historycznej. Inne teksty pokazują, jak religia wkracza w praktyki społeczne, jak przejawia się w zwyczajach i obrzędach małomiasteczkowych wspólnot, jaka jest z nią identyfikacja oraz jak wpływa na zachowania i postawy. Wspomniane aspekty zostały ujęte z perspektywy etnograficznej i socjologicznej. W porządkowaniu materiału uwzględniono wyżej wskazane teoretyczne spojrzenia w wymienionej kolejności. Sprawia to, że teksty ułożone zostały w układzie chronologicznym. (ze Słowa wstępnego)

S P O Ł E C Z N E

MAŁE MIASTA

153

rii, a nie na płytkim ślizganiu się po powierzchni codzienności i miotaniu się w jej najróżniejszych zawirowaniach. Są raczej nawiązaniem do stałego azymutu ponadczasowych wartości i z biegiem czasu same stają się miarą rzeczy pięknych, gustownych i szlachetnych. (ze Wstępu)

STUDIA I MATERIAŁY INSTYTUTU ZARZĄDZANIA I MARKETINGU KUL

N A U K I

S P O Ł E C Z N E

T. 1: Problemy zarządzania na rynku kapitałowym, red. Krzysztof Ciejpa-Znamirowski 2002, ss. 108, zł 4,00 ISBN 83-7363-066-X Pierwszy tom zawiera charakterystykę metod i technik zarządzania występujących na rynku kapitałowym oraz różnorodnych działających tam instrumentów. Publikacja powstała na kanwie referatów wygłoszonych na konferencji naukowej „Giełda Papierów Wartościowych S.A. w Warszawie – wczoraj, dziś i jutro”, zorganizowanej w KUL przez Instytut Zarządzania i Marketingu wspólnie ze Studenckim Kołem Naukowym.

154

T. 2: Zmiany jako czynnik rozwoju organizacji, red. Marek Lisiecki 2003, ss. 348, zł 8,00 ISBN 83-7363-037-6 Drugi tom z serii Studia i Materiały Instytutu Zarządzania i Marketingu KUL koncentruje się wokół problematyki przemian w rozwoju gospodarczym i przedsięwzięć, które podejmują przedsiębiorstwa, aby sprostać wyzwaniom wciąż zmieniającego się współczesnego świata. Zasadnicze obszary zainteresowań autorów poszczególnych artykułów to: zarządzanie zmianą w teorii i praktyce, metody oraz aspekty psychospołeczne zmian, zmiany na rynku finansowym i kapitałowym. T. 3: Innowacje na polskim rynku finansowym, red. Krzysztof Ciejpa-Znamirowski 2004, ss. 224, zł 7,00 ISBN 83-7363-146-1 Celem niniejszego opracowania jest zaznajomienie czytelników z najnowszymi tendencjami w zarządzaniu bankiem, innowacyjnością produktową na rynku ubezpieczeniowym, zmianami na rynku kapitałowym i bezpieczeństwem funkcjonowania rynku finansowego w obliczu zmian. T. 4: Współczesne organizacje i regiony w procesie zmian globalnych, red. Marek Lisiecki, Henryk Ponikowski 2004, ss. 542, zł 13,00 ISBN 83-7363-171-2 Tematyka publikacji dotyka bezpośrednio zarządzania zmianami w organizacjach. Skupiono się tutaj na zmianach jako czynniku rozwoju organizacji oraz na zmianach w przestrzeniach zjawisk regionalnych. Część opublikowanych materiałów była przedmiotem dyskusji na międzynarodowej konferencji naukowej na temat „Zmiana jako czynnik rozwoju”, Krasnobród 31.05-2.06.2004 r. T. 5: Współczesne przedsiębiorstwa i systemy finansowe w procesie zmian innowacyjnych, red. Krzysztof Ciejpa-Znamirowski, Marek Pawlak 2004, ss. 374, zł 13,00 ISBN 83-7363-172-0 Zmiany w otoczeniu finansowym, a także zmiany technologiczne, integracja europejska, konkurencja w skali światowej spowodowały liczne przeobrażenia we wnętrzu przedsiębiorstw. Szczególną uwagę w tym opracowaniu poświęcono zmianom systemów produkcyjnych i systemów informatycznych.

T. 6: Od zmian globalnych do rozwoju lokalnego, red. Marek Lisiecki, Henryk Ponikowski 2006, ss. 426, zł 30,00 ISBN 83-7363-376-6 T. 7: Organizacje, przedsiębiorstwa i rynki kapitałowe w otoczeniu globalnym, red. Marek Lisiecki 2006, ss. 452, zł 24,00 ISBN 83-7363-377-4 T. 8: Działalność inwestycyjna firm brytyjskich w Polsce, Bartosz Jóźwik, Dorota Miłek 2007, ss. 216, zł 21,00 ISBN 978-83-7363-582-1

Wiedza – władza, red. Jan Szymczyk, Mariusz Zemło, Arkadiusz Jabłoński 2009, ss. 356, zł 27,00 ISBN 978-83-7363-901-0 Celem niniejszej książki jest ukazanie związków między wiedzą a władzą zachodzących na różnych płaszczyznach życia społecznego. Publikacja uwzględniająca odmienne paradygmaty i perspektywy badawcze ma charakter interdyscyplinarny. Odnajdujemy w niej zarówno wątki z zakresu subdyscyplin socjologicznych, jak i innych nauk społecznych i humanistycznych. Odzwierciedla to struktura książki, na którą składają się trzy zasadnicze bloki tematyczne. W pierwszym z nich (Wiedza a władza: aspekt historyczno-teoretyczny) znajdują się teksty autorów uwzględniające m.in.: ujęcie historyczne, socjologiczne i politologiczne relacji omawianych kategorii; typy wiedzy i stosunki władzy; relacjonistyczne rozumienie władzy; koncepcję Michela Foucaulta; pojęcie władzy Talcotta Parsonsa. W drugiej części (Władza ekspercka a instrumentalizacja wiedzy) przedmiotem analizy autorów są takie szczegółowe kwestie, jak: biowładza i biopolityka; biowładza w późnej nowoczesno-

N A U K I

Między unifikacją a dezintegracją. Kondycja wiedzy we współczesnym społeczeństwie red. Arkadiusz Jabłoński, Mariusz Zemło 2008, ss. 318, zł 25,00 ISBN 978-83-7363-730-6 Przedstawiana Czytelnikom książka ma charakter interdyscyplinarny, zawiera treści socjologiczne, psychologiczne, filozoficzne i metodologiczne. Łączy je namysł nad wiedzą, która w erze społeczeństwa informacyjnego jest integralną częścią kształtowania tożsamości społecznej. Dlatego podejmowane studia pozwalają poszerzyć rozumienie mechanizmów powstawania, przekazu, odbioru czy oddziaływania różnych rodzajów wiedzy, a zarazem – odkrywać podstawowy wymiar kondycji nowoczesnego społeczeństwa. Celem książki jest możliwie szeroka refleksja nad różnymi aspektami wiedzy, które mogą stać się spoiwem „tkanki społecznej” bądź też elementem przyczyniającym się do jej rozbicia. Poszczególni autorzy starają się w sposób odważniejszy merytorycznie wejść w tę tematykę, czego efektem jest nie tylko lepsze rozeznanie teoretyczne, ale także ujawnianie procesów ważnych dla praktyki życia społecznego. Podjęli próby odpowiedzi na szereg pytań problemowych: jakimi parametrami charakteryzuje się wiedza we współczesnym dyskursie społecznym i naukowym? Jaka jest kondycja różnych form wiedzy dyscyplinarnej? Jakie są konieczne warunki, którym musi sprostać wiedza w nowoczesnym społeczeństwie? Jakie są możliwe relacje między stanem wiedzy a stanem społeczeństwa? Jakie są kierunki ewolucji wiedzy (różnych jej form)? Jakie jest miejsce nauki w kształtowaniu tożsamości społeczeństw? Jakie znaczenie mają media w kształtowaniu wiedzy ludzkiej? Jak funkcjonuje wiedza w procesie edukacji? (z Przedmowy)

S P O Ł E C Z N E

STUDIA NAD WIEDZĄ

155

ści; społeczne role socjologów w Polsce w latach 1945-1989; zagadnienie użyteczności socjologii; problem szkodliwej wiedzy albo władzy ignorancji. W ostatnim segmencie (Wiedza – władza a tożsamość i zmiana społeczna) zamieszczono teksty dotyczące: wiedzy, której przedmiotem jest polska rzeczywistość polityczna ostatniego dwudziestolecia: budowania tożsamości zbiorowej i jednostkowej na bazie przeobrażeń sfery politycznej; wykorzystania wiedzy lokalnej w kreowaniu małych ojczyzn; relacji wiedzy i władzy w oświacie oraz imperialnego państwa rynkowego. (z Przedmowy)

N A U K I

S P O Ł E C Z N E

STUDIA Z PSYCHOLOGII W KATOLICKIM UNIWERSYTECIE LUBELSKIM Tom 10, red. Piotr Francuz, Piotr Oleś, Wojciech Otrębski 2001, ss. 436, zł 15,00 ISBN 83-228-0946-8 Kontynuacja wcześniejszej serii ,,Wykłady z psychologii w Katolickim Uniwersytecie Lubelskim”. Studia łączą wątki teoretyczne w psychologii akademickiej z jej praktycznymi aplikacjami w psychologii stosowanej. Informują też o aktualnie prowadzonych badaniach w KUL-u. Tom 11, red. Piotr Francuz, Piotr Oleś, Wojciech Otrębski 2003, ss. 380, zł 12,00 ISBN 83-7363-117-8 Zamieszczone w tomie artykuły dotyczą zarówno zagadnień normatywnych w odniesieniu do psychicznego rozwoju człowieka, analiz sposobów zmagania się ze szczególnymi wyzwaniami życiowymi, specyficznych form psychopatologii, jak również konstrukcji metod i technik terapeutycznych oraz praktycznych problemów psychometrii i diagnozy psychologicznej. Tak szeroki zakres tematyczny tomu podzielony został na cztery działy: rozwój osobowy człowieka, psychologiczna problematyka stresu i lęku egzystencjalnego, zagadnienia upośledzenia umysłowego, obraz siebie i metody opisu osobowości. Tom 12, red. Piotr Francuz, Piotr Oleś, Wojciech Otrębski 2005, ss. 322, zł 13,00 ISBN 83-7363-324-3

UZALEŻNIENIA – FAKTY I MITY Jedzenie, red. Iwona Niewiadomska, Agnieszka Kulik, Agnieszka Hajduk 2005, ss. 280, zł 8,00 ISBN 83-7363-250-6 Kulty publiczności, red. Iwona Niewiadomska, ks. Mirosław Kalinowski, ks. Dariusz Sikorski 2005, ss. 208, zł 8,00 ISBN 83-7363-271-9 Media, red. Joanna Chwaszcz, Małgorzata Pietruszka, ks. Dariusz Sikorski 2005, ss. 192, zł 8,00 ISBN 83-7363-234-4 Narkotyki, red. Iwona Niewiadomska, Piotr Stanisławczyk OFMConv 2004, ss. 288, zł 8,00 ISBN 83-7363-219-0

156

Praca, red. ks. Mirosław Kalinowski, Iwona Czuma, Małgorzata Kuć, Agnieszka Kulik 2005, ss. 208, zł 8,00 ISBN 83-7363-262-X Seks, red. Iwona Niewiadomska, Joanna Chwaszcz, Blandyna Kołodziej, Bożena Śpila 2005, ss. 234, zł 8,00 ISBN 83-7363-241-7 Sekty, red. ks. Dariusz Sikorski, ks. Sławomir Bukalski 2005, ss. 228, zł 8,00 ISBN 83-88615-43-2

Bliżej emocji II, red. Agata Błachnio, Aneta Przepiórka 2008, ss. 290, zł 20,00 ISBN 978-83-7363-674-3 Niniejsza książka jest próbą przybliżenia zarówno studentom, jak i naukowcom współczesnych podejść i tematów podejmowanych w odniesieniu do analiz głównie – chociaż nie wyłącznie – emocjonalnego aspektu funkcjonowania człowieka. Prace teoretyczne i empiryczne wychodzą naprzeciw większości wyzwań stojących przed tą dziedziną nauki. Akcentują one znaczenie i konsekwencje przeżywania emocji pozytywnych i negatywnych. Ukazują je zarówno w kontekście indywidualnym, jak i społecznym. Prezentują wyniki badań psychologicznych, jak również analiz prowadzonych w ramach innych nauk, jak np. językoznawstwo. Budowanie społeczeństwa wiedzy. Zarys teorii społecznej Karla R. Poppera, Arkadiusz Jabłoński 2006, ss. 688, zł 44,00 ISBN 83-7363-379-0 W rozdziale pierwszym niniejszej pracy, w świetle czy też w „reflektorze” propozycji badań krytycyzmu wiedzy, poddane zostaną wstępnej analizie dokonania austriackiego myśliciela. W rozdziale drugim podjęta zostanie kwestia tradycji myślenia krytycznego, która z jednej strony nadała specyficzny kształt regułom kulturowym Zachodu, z drugiej zaś stanowi dla Poppera ramy odniesienia problemowego, które określają specyfikę jego podejścia krytycznego.

N A U K I

Bliżej emocji, red. Agata Błachnio, Aneta Gózik 2007, ss. 240, zł 20,00 ISBN 978-83-7363-566-1 W pierwszej części książki autorzy prezentują aktualną wiedzę i własne wycinki badań dotyczących wybranych emocji społecznych. Koncentrują się głównie na mechanizmach emocji, które nieczęsto są przedmiotem analiz. W drugiej części akcent pada bardziej na modyfikującą rolę emocji w innych procesach, np. preferencji czegoś. To podejście zbiega się w czasie z ogromnym zainteresowaniem agentów od reklamy (politycznej, handlowej) oraz manipulatorów, starających się wykorzystać mechanizmy emocjonalne dla ukrytych celów. Emotional management może mieć jasny, pozytywny cel, ale także może oznaczać wykorzystywanie ich do osiągnięcia celów niecnych. Mamy nadzieję, że lektura tej książki będzie dobrym uzupełnieniem innych prac z tego obszaru i będzie przyczyniać się do osobistego pozytywnego zarządzania własnymi emocjami. (z Wprowadzenia)

S P O Ł E C Z N E

Tytoń, red. ks. Czesław Cekiera 2005, ss. 174, zł 8,00 ISBN 83-7363-252-2

157

N A U K I

S P O Ł E C Z N E

W rozdziale trzecim dokonane zostanie zestawienie tez teorii społecznej Poppera z problemami właściwymi socjologii. W rozdziale czwartym pracy przedstawione zostaną zręby metodologii badań krytycyzmu wiedzy. Rozdział piąty, ostatni, podejmuje zagadnienie badań krytycyzmu wiedzy a budowania społeczeństwa wiedzy. Chiny – Indie. Ekonomiczne skutki rozwoju, red. Kazimierz Kłosiński 2008, ss. 352, zł 25,00 ISBN 978-83-7363-689-7 Od prawie trzydziestu lat chińska gospodarka rozwija się w imponującym tempie – a wzrost ten ma charakter długookresowy oraz stabilny – i wydaje się to gwarantować Chinom sukcesywne (choć rozłożone na dziesięciolecia) nadrabianie zaległości rozwojowych, w szczególności wobec krajów rozwiniętych. Sprzyjające warunki, które zostały stworzone biznesowi (także temu z zewnątrz) przez aktywną politykę państwową określiły burzliwy wzrost gospodarki Chińskiej Republiki Ludowej z początkiem lat 70. XX wieku, a także jej nowe usytuowanie w systemie światowej gospodarki. Światowy biznes znalazł tutaj: pojemny rynek, tanią siłę roboczą, wysoką jakość wykonywanej pracy, stabilność systemu politycznego, życzliwe odnoszenie się do zagranicznego biznesu. W opinii wielu uczonych, Indie już obecnie – dzięki zapoczątkowanym reformom gospodarczym, zielonej rewolucji agrarnej, dynamice wzrostu produktu krajowego brutto, otwarciu na inwestycje zagraniczne, a także na popyt na nowoczesne usługi informatyczne, rozwojowi programu nuklearnego, a przede wszystkim nowej sytuacji geopolitycznej – są wschodzącym mocarstwem w Azji Południowej. Te uwarunkowania oraz owe indyjskie aspiracje mocarstwowe determinują aktywność Indii w świecie, główne kierunki oraz założenia indyjskiej polityki zagranicznej. (ze Wstępu) Czasy katedr – czasy uniwersytetów. Źródła jedności narodów Europy, red. Wiesława Sajdek 2005, ss. 240, zł 8,00 ISBN 83-7363-258-1 Obawy dotyczące przyszłości Europy wiążą się ze szczególnego rodzaju amnezją, która wydaje się coraz bardziej ogarniać nasz kontynent. Amnezja ta jest skutkiem dramatycznych wypadków dziejowych, związanych z przewrotami społecznymi i wielkimi wojnami, które się tutaj rozegrały, a dotyczy europejskiej historii sprzed tych wydarzeń, apokaliptycznych w swoim wymiarze. Lekarstwem na amnezję jest przypominanie. W każdym z publikowanych w tym zbiorze tekstów można odnaleźć owo „odpamiętywanie” wielkiego średniowiecza, czy będzie to panorama całości, czy rzetelne pochylenie się nad jakimś fragmentem historii ludzkiego poznania. (Od redakcji) Człowiek z perspektywy biznesu, red. Kinga Machowicz 2009, ss. 392, zł 34,00 ISBN 978-83-7363-858-7 Pozycje człowieka w otaczającym go świecie można oceniać z różnych punktów widzenia. Jednym z takich odniesień jest szeroko rozumiany biznes. Przez wiele lat panowało zapatrywanie, że biznes powinien być nastawiony wyłącznie na zysk. Człowiek był zatem tylko środkiem do celu. Obecnie wspomniany pogląd ulega diametralnej zmianie. Celem niniejszego opracowania jest przedstawienie relacji panujących między człowiekiem a biznesem; dostarczenie argumentów przemawiających za tym, że człowiek jest najbardziej istotnym elementem świata biznesu i takie ustawienie nie tylko nie jest sprzeczne z osiąganiem zysku, ale wręcz niezbędne dla jego wypracowania. Założona problematyka ma wieloaspektowy charakter i dlatego została opracowana w sposób interdyscyplinarny przez przedstawicieli nauk prawnych, ekonomicznych, politycznych, mających kontakt z praktyką życia gospodarczego. (ze Wstępu)

158

Edukacja w ramach Strategii Lizbońskiej. Wybór dokumentów, red. Dorota Bis, Iwona Szewczak 2007, ss. 222, zł 24,00 ISBN 978-83-7363-607-1 Edukacja w ramach strategii lizbońskiej. Wybór dokumentów pod redakcją dr Doroty Bis i mgr Iwony Szewczak jest pierwszą pozycją na rynku wydawniczym przedstawiającą zbiór przepisów dotyczących zagadnień związanych z rozwojem polityki edukacyjnej opartej na koncepcji Strategii Lizbońskiej. Książka przedstawia akty prawa wspólnotowego i polskiego, a także dokumenty programowe dotyczące realizacji wyzwań stojących przed edukacją europejską w XXI wieku. Publikacja może mieć znaczenie zarówno dla studentów pedagogiki i socjologii, jak również nauk politycznych czy też studentów prawa i administracji. Jest ona niezbędną pomocą dla wszystkich zajmujących się edukacją w ramach Unii Europejskiej. (Dr hab. Artur Kuś) Ekonomiczne ograniczenia rozwoju rynku kapitałowego w Polsce, Krzysztof Ciejpa-Znamirowski 2004, ss. 192, zł 10,00 ISBN 83-7363-141-0

S P O Ł E C Z N E

Edukacja amerykańska. Drogi i bezdroża, Imelda Chłodna 2008, ss. 230, zł 18,00 ISBN 978-83-7363-733-7 Książka autorstwa Pani Imeldy Chłodnej jest pierwszą w Polsce tak pogłębioną monografią poświęconą dyskusji na temat szkolnictwa wyższego w Stanach Zjednoczonych. Problem został ujęty w aspekcie historycznym, począwszy od źródeł kultury amerykańskiej, i w aspekcie rzeczowym, gdzie chodziło o dotarcie do ideowych podstaw koncepcji kształcenia wyższego. Wymagało to więcej niż dobrej znajomości filozofii i kultury europejskiej, zwłaszcza greckiej i średniowiecznej, a także oświeceniowej i pooświeceniowej. Autorka, omijając obecną sytuację na uniwersytetach amerykańskich, swobodnie porusza się wśród różnych trendów, które choć modne, tracą z pola widzenia istotę uniwersytetu, jaką jest bezinteresowne poszukiwanie wiedzy. (Prof. dr hab. Henryk Kiereś)

N A U K I

Dzieci w rodzinach zastępczych i dysfunkcjonalnych, ks. Andrzej Łuczyński 2008, ss. 246, zł 27,00 ISBN 978-83-7363-655-2 Praca składa się z sześciu rozdziałów. Pierwsze trzy rozdziały mają charakter teoretyczny, pozostałe trzy poświęcone są założeniom metodologicznym oraz analizie i interpretacji materiału uzyskanego z badań. W teoretycznej części pracy dokonano refleksji nad rodziną jako środowiskiem wychowawczym, stymulującym optymalny rozwój dziecka. Wyjaśniono podstawowe pojęcia dotyczące rodziny i wychowującego się w niej dziecka ze szczególnym uwzględnieniem zjawiska dysfunkcji i patologii życia rodzinnego. Poddano również analizie problem rozwoju emocjonalnego dziecka w środowisku rodzinnym. Wiele miejsca poświęcono zagadnieniom związanym z problemem sieroctwa społecznego, wskazując jednocześnie na rodzinę zastępczą jako jedną z podstawowych form jego kompensacji. W części poświęconej problematyce badawczej określono podstawowe założenia metodologiczne oraz dokonano analizy ilościowej i jakościowej uzyskanych wyników badań empirycznych. Poddano wnikliwej analizie wyniki badań dotyczących realizacji podstawowych potrzeb fizycznych i psychicznych dzieci i młodzieży z rodzin zastępczych i dysfunkcjonalnych w środowisku rodzinnym, szkolnym i koleżeńskim. W tej części publikacji przeanalizowano także wpływ poziomu zaspokojenia podstawowych potrzeb fizycznych i psychicznych na proces socjalizacji dzieci i młodzieży z rodzin zastępczych i dysfunkcjonalnych. Natomiast w końcowej części pracy dokonano podsumowania przeprowadzonych analiz oraz sformułowano wnioski końcowe i postulaty optymalizacyjne. (ze Wstępu)

159

Geertz a antropologiczne dyskusje wokół religii, Adam A. Szafrański 2007, ss. 224, zł 30,00 ISBN 978-83-7363-443-5 Clifford Geertz, zdaniem Ryszarda Nycza, największy autorytet nowej antropologii lat osiemdziesiątych XX w., najwybitniejszy etnograf wśród największych intelektualistów końca XX stulecia, posiłkując się semiotyczną koncepcją kultury, dokonał swoistego przesunięcia antropologii w kierunku humanistyki. [...] Antropologia Geertza wiąże się z widzeniem antropologii już nie tyle w kontekście kultur egzotycznych Afryki czy Oceanii, ile modernizującego się świata krajów Bliskiego Wschodu oraz kultur współczesnego społeczeństwa amerykańskiego, a tym samym kultur zurbanizowanych i w wysokim stopniu ustratyfikowanych. (ze Wstępu)

S P O Ł E C Z N E

Integracja rodziny a wiedza o małżeństwie u młodzieży, Danuta Opozda 2001, ss. 206, zł 9,00 ISBN 83-228-0900-X Głównym celem niniejszej rozprawy jest określenie związków zależnościowych między struktura i treścią wiedzy młodzieży o małżeństwie a integracją rodziny mierzoną stopniem integracji małżeństwa rodziców. Pytanie badawcze brzmi: czy i jak poziom integracji małżeństwa rodziców wpływa na właściwości strukturalne i treściowe wiedzy o małżeństwie u młodzieży? Podstawą do poszukiwań tego rodzaju zależności są założenia teorii schematów społecznych i ogólnej teorii systemowej (OTS) wskazującej na silne wpływy jakości relacji wewnątrzrodzinnych – głównie relacji małżeńskiej – na funkcjonowanie członków rodziny w różnych obszarach życia. Przy realizacji postawionego problemu należało poznać strukturę i treść wiedzy młodzieży o małżeństwie oraz poznać, jak młodzież spostrzega małżeństwo swoich rodziców. (ze Wstępu)

N A U K I

Godność osoby ludzkiej podstawą praw człowieka, Franciszek Janusz Mazurek 2001, ss. 462, zł 28,00 ISBN 83-228-0804-6

Jaka informacja?, red. Leon Dyczewski 2009, ss. 256, zł 28,00 ISBN 978-83-7363-832-7 Niniejsza publikacja ukazuje, jaka powinna być informacja, w jak dużym stopniu jej jakość zależy od wielu osobistych, społecznych, prawnych, technologicznych i edukacyjnych uwarunkowań. Wymogi, by informacje bardziej służyły rozwojowi indywidualnemu i społecznemu, będą wzrastały, a tym samym będzie polepszała się jakość informacji przekazywanych przez mass media. (ze Wstępu) Jakość w zarządzaniu bezpieczeństwem obywateli, Marek Lisiecki 2009, ss. 258, zł 30,00 (oprawa twarda) ISBN 978-83-7363-860-0 Niniejsza książka składa się z siedmiu rozdziałów. Pierwszy definiuje idee jakości w zarządzaniu organizacjami publicznymi, w skład których wchodzą organizacje odpowiedzialne za bezpieczeństwo obywateli. W rozdziale drugim przedstawiono kontrolę jako instrument stymulujący oraz weryfikujący jakość w zarządzaniu. W rozdziale trzecim podjęto próbę uporządkowania i zdefiniowania podstawowych pojęć z zakresu bezpieczeństwa. Rozdział czwarty zawiera retrospektywną analizę oraz prognozę zagrożeń dla bezpieczeństwa obywateli w ujęciu ogólnoświatowym, europejskim, krajowym. Rozdział piąty – to próba systemowego ujęcia bezpieczeństwa. Rozdział szósty poświęcony został projektowaniu i wdrażaniu zmian dla potrzeb zarządzania bezpieczeństwem obywateli. W rozdziale siódmym przedstawiono wybrane instrumenty stymulujące oraz oceniające jakość tego zarządzania. (ze Wstępu)

160

Jakość życia w chorobie, red. Stanisława Steuden, Wiesława Okła 2007, ss. 220, zł 20,00 ISBN 978-83-7363-587-6 Badania nad jakością życia w zdrowiu i chorobie od kilku lat prowadzone są w Katedrze Psychologii Klinicznej KUL. Główny przedmiot prowadzonych badań jest zgodny z nurtem współczesnych badań w literaturze przedmiotu, dotyczy różnych jednostek chorobowych i koncentruje się wokół analizy poziomu, struktury i dynamiki jakości życia i oceny skuteczności oddziaływań psychokorekcyjnych. Efektem wieloletnich studiów teoretycznych i badań empirycznych jest niniejsza praca. Książka adresowana jest do studentów psychologii, medycyny, profesjonalistów i tych wszystkich, którym bliska jest refleksja nad jakością życia i pomocą drugiemu człowiekowi w jego zmaganiu się z chorobą i niepełnosprawnością (z Wprowadzenia)

N A U K I

Katolicka nauka społeczna, Czesław Strzeszewski 2003, wyd. IV dodruk, ss. 812, zł 30,00 ISBN 83-7363-019-8 Katolicka nauka społeczna stawia wartości ludzkie na pierwszym miejscu, przez to staje się czynnikiem wychowania do największych współczesnych wartości społecznych. Do pokoju, gdyż podstawowym jego warunkiem jest prawda i dobro wspólne. Do rozwoju – czerpie on największą siłę z pogłębienia osobowego człowieka i uwzględnienia w postaci rozwoju integralnego odrębności kultury ludzkiej, a podstawą różnic osobowych, przede wszystkim odrębności kulturowe.[...] Kościół nie unosi się pysznym przekonaniem, że jego rady i wskazania społeczne są jedynym środkiem rozwiązania wszystkich trudności, jakie napotyka życie społeczne, gospodarcze, kulturalne, i polityczne rodziny narodów. Nie jest pragnieniem Kościoła zapanować nad światem za pośrednictwem chrześcijańskiego ustroju społecznego. Nauka społeczna Kościoła ma charakter tylko służebny, pragnie służyć – nie tylko chrześcijanom, lecz i wszystkim ludziom dobrej woli – radą i pomocą w usuwaniu trudności, jakie życie społeczne świata stawia przed współczesnością. Pragnie złączyć swe wysiłki z wszystkimi naukami społecznymi, wszystkimi naukami humanistycznymi. Pragnie do wiedzy społecznej i praktyki życia społecznego wnieść swój udział, skromny, lecz zaczerpnięty z najwyższej mądrości nauki ewangelicznej, w połączeniu z dwutysięcznym dorobkiem życia Kościoła, trwania chrześcijaństwa. (z Zakończenia)

S P O Ł E C Z N E

Jan Dobrzański – Profesor, Mistrz i Przyjaciel, red. Kazimierz Przybyłko 2001, ss. 222, zł 10,00 ISBN 83-228-0826-7

Konkurencyjność oraz rozwój w gospodarce, red. Kazimierz Kłosiński 2004, ss. 256, zł 7,00 ISBN 83-7363-228-X Zestawienie pojęć „konkurencyjność” oraz „rozwój” jest zamierzonym przedsięwzięciem, gdyż współcześnie ugruntowuje się przekonanie, iż gospodarkę narodową można uznać za konkurencyjną w międzynarodowym otoczeniu, gdy w warunkach wolnego handlu oraz swobodnego przepływu czynników wytwórczych jest w stanie relatywnie szybko rozwijać się (a tym samym wzrastać) w długim okresie. W istocie rzeczy analizy w zakresie konkurencyjności szukają wsparcia metodologicznego w teoriach wzrostu gospodarczego, a w ocenach uwzględniają większość dorobku tych teorii w zakresie problematyki oszczędności, inwestycji w kapitał (w tym w humen capital), postępu technicznego oraz organizacyjnego, a także zmian instytucjonalno-prawnych. Tych zagadnień dotyczą w zasadzie przedstawione prace, przy czym niektóre z nich osadzają swe rozważania bądź wokół doświadczeń Unii Europejskiej, bądź w kontekście szerszym – świata, bądź są wreszcie refleksją teoretyczną. (ze Wstępu)

161

N A U K I

S P O Ł E C Z N E

Kościół katolicki wobec wybranych kwestii społecznych i religijnych w Polsce, Roman Jusiak OFM 2009, ss. 632, zł 40,00 ISBN 978-83-7363-898-3 Kościół wobec współczesnych problemów życia gospodarczego. Społeczne dokumenty episkopatów, red. ks. Stanisław Fel, ks. Józef Kupny 2002, ss. 350, zł 14,00 ISBN 83-7363-075-9 Współczesne przemiany w gospodarce, zwłaszcza w kontekście postępującej, wielowymiarowej globalizacji, domagają się pogłębionej i poważnej refleksji szczególnie natury moralnej. Ostatecznie chodzi bowiem o to, by ośrodkiem tych przemian zawsze pozostała osoba ludzka i jej integralny rozwój. Niniejsza publikacja, przygotowana do druku przez księży Stanisława Fela i Józefa Kupnego, znawców nauki społecznej Kościoła i wykładowców KUL, to z pewnością cenna pomoc dla tych, którzy chcą czy powinni poważnie analizować procesy zmian w dzisiejszej gospodarce. Kościół ma tutaj swoje znaczące miejsce i poważny dorobek. Oprócz wypowiedzi papieskich godne uwagi są również listy społeczne episkopatów poszczególnych krajów, słusznie uwzględniając obok zagadnień uniwersalnych lokalną specyfikę przemian w gospodarce. Praca ta gromadzi właśnie takie, ważniejsze wypowiedzi wybranych episkopatów z ostatnich lat. Każdy dokument jest cenną próbą nowej i ciągle aktualizowanej refleksji nad rzeczywistością życia społeczno-gospodarczego. Kreowanie tożsamości szkoły. Tom 1: Konteksty teoretyczne, poglądy, wyniki badań, red. Krystyna Chałas 2009, ss. 438, zł 35,00 (oprawa twarda) ISBN 978-83-7363-896-9 Tożsamość szkoły można najogólniej określić jako styl pracy charakterystyczny dla danej szkoły, pozwalający rozwiązywać stałe problemy, „wpisane” w jej istotę, oraz problemy, których nośnikiem są nieprzewidziane sytuacje. Ten styl pracy jest uwarunkowany przez poziomy tożsamości jej podmiotów. Kiedy mówimy o tożsamości szkoły, to nasze myślenie skierowane jest na elementy, które odróżniają ją od innych szkół. Do nich zalicza się cele pedagogiczne, proces uczenia się, codzienną tzw. pedagogiczną autonomię nauczyciela. Można najogólniej powiedzieć, że tożsamość szkoły kieruje uwagę na kulturę szkoły. Kreowanie tożsamości szkoły. Tom 2: Konteksty historyczne, społeczno-kulturowe, edukacyjne, red. Krystyna Chałas, Beata Komorowska 2009, ss. 608, zł 42,00 (oprawa twarda) ISBN 978-83-7363-897-6 Liczby nie wiedzą, skąd pochodzą. Przewodnik po metodologii i statystyce nie tylko dla psychologów, Piotr Francuz, Robert Mackiewicz 2007, wyd. II poprawione, ss. 654, zł 49,00 (oprawa twarda) ISBN 978-83-7363-567-8 Publikacja ma charakter przewodnika, który przedstawia metodologię i statystykę w sposób atrakcyjny, często dowcipny, a przede wszystkim zrozumiały dla „humanistycznego umysłu”. W przystępny sposób opisuje cały proces prowadzenia badań empirycznych – poczynając od tego, skąd się biorą pomysły na eksperymenty, poprzez opis metod badawczych i metod statystycznej analizy danych, a kończąc na zasadach pisania raportu z badań. Autorzy przewodnika nie założyli żadnego poziomu przygotowania matematycznego Czytelnika, dlatego każdy wzór i symbol jest szczegółowo opisany, a wszystkie najważniejsze terminy statystyczne i związki między nimi szczegółowo wyjaśnione.

162

S P O Ł E C Z N E

Metoda fonogestów w Stanach Zjednoczonych i w Polsce. Wspomaganie rozwoju językowego dzieci i młodzieży z uszkodzonym słuchem, red. i tłum. Ewa Domagała-Zyśk 2009, ss. 320, zł 30,00 (oprawa twarda) ISBN 978-83-7363-718-4 W Stanach Zjednoczonych i wielu innych krajach, gdzie opieka nad dziećmi z uszkodzeniami słuchu jest wczesna i kompleksowa, stosowanie fonogestów ma charakter standardowy i jest normą. Stosuje się je zarówno w sytuacji korzystania przez dziecko z aparatów słuchowych, jak i w programach przygotowujących do zabiegu implementacji ślimakowej. Fonogesty używane są w celu polepszenia jakości komunikacji w rodzinach wychowujących dzieci z głębokimi uszkodzeniami słuchu oraz w szkołach, zwłaszcza w nauczaniu języka narodowego i języków obcych. Także w Polsce fonogesty służą coraz większej grupie osób z uszkodzeniami słuchu, wykorzystywane są w komunikacji w rodzinach wychowujących niesłyszące dzieci oraz w nauczaniu zarówno w szkołach podstawowych i średnich, jak i na poziomie uniwersyteckim. Należy mieć nadzieję, że niniejsza publikacja, ukazująca amerykańskie i polskie doświadczenia rodziców i profesjonalistów w zakresie stosowania metody fonogestów, będzie istotnym krokiem w kierunku zapoznania z tą metodą coraz szerszej grupy osób niesłyszących, ich rodzin i wychowawców. (Dr hab. Kazimiera Krakowiak, prof. KUL, twórczyni Polskiej Metody Fonogestów)

N A U K I

Media w wychowaniu chrześcijańskim, red. Dorota Bis, Alina Rynio 2010, ss. 776, zł 55,00 (oprawa twarda) ISBN 978-83-7363-982-9 Prezentowana praca zbiorowa Media w wychowaniu chrześcijańskim wpisuje się w cykl publikacji pracowników Katedry Pedagogiki Chrześcijańskiej, które podejmują problem wychowania chrześcijańskiego wobec nowych wyzwań edukacyjnych. Niewątpliwie jednym z takich zadań jest pilna potrzeba przygotowania do odbioru nowoczesnych technologii informacyjnych w ramach szeroko pojętej edukacji i formacji medialnej, która hołduje zasadom moralności i estetyki, powinna objąć zarówno nadawców i twórców, jak też odbiorców przekazów medialnych. W edukacji tej chodziłoby przede wszystkim o wychowanie do świadomego i aktywnego udziału w procesie komunikacji medialnej pokazujące integralny związek dobra i zła obecnego we współczesnych mediach i multimediach z wyborami i działaniami ludzi w różny sposób obecnych i działających w mediosferze. Potrzeba edukacji medialnej w obrębie wychowania chrześcijańskiego nie jest czymś nowym, a jedynie nasila się we współczesności, często określanej jako „epoka postmodernistyczna”, „era globalizacji”, „era technokracji”. Bez względu na to, jakie określenie przyjmiemy, warto podkreślić, że cechuje jest stopniowe odchodzenie od społeczeństwa tradycyjnego, opartego na autorytetach i wartościach zakorzenionych w powszechnie szanowanych wzorcach kulturowych na rzecz relatywizmu i konformizmu postaw, którym sprzyja rozproszenie treści, zubożenie języka oraz dominacja przekazu kultury obrazkowej. (z Przedmowy)

Metody statystyczne w naukach społecznych. Elementy teorii i zadania, Robert Szwed 2008, wyd. II, ss. 400, zł 35,00 ISBN 978-83-7363-801-3 Szukając przyczyn złych skojarzeń związanych ze statystyką, należy bez większego ryzyka wskazać na „bliskie spotkania” z matematyką oraz opowieści o tym, co na zajęciach ze statystyki się dzieje, a raczej o tym, że nie dzieje się na nich nic ciekawego. Jak mawiał jeden ze studentów: „jeśli pozostałby mi tylko jeden dzień życia, spędziłbym go na statystyce – dzięki temu wydawałby mi się on znacznie dłuższy”. Zapewniam, że przekonanie o nieuchronności związku „nudy” i „statystyki” jest błędne, a wątpienie w możliwości zrozumienia świata opisanego za pomocą praw i związków statystycznych – nieuzasadnione. (ze Wstępu) Młodzież a kultura życia w kontekstach społecznych, red. Franciszka Wanda Wawro 2008, ss. 350, zł 30,00 ISBN 978-83-7363-785-6

163

N A U K I

S P O Ł E C Z N E

Książka stanowi nie tylko udany przykład trafnego doboru problematyki badawczej na tym polu, ale także potwierdza możliwości harmonijnej współpracy swoistego forum badaczy reprezentujących zarówno zróżnicowane dyscypliny naukowe, a w ich ramach specjalności, jak też pola doświadczeń społecznych. Wieloaspektowa i istotna treściowo refleksja podjęta przez poszczególnych autorów stanowi niezwykle wartościową i logicznie skomponowaną całość. Książka jest niezwykle cennym wkładem do bardzo aktualnych dyskusji na temat uniwersalnych kryteriów wyboru i kierunku kształtowania się kultury życia współczesnej młodzieży. (z recenzji prof. dr hab. Mirony Orgyzko-Wiewiórskiej) Młodzież w kontekście formowania się nowoczesnych społeczeństw, red. Franciszka Wanda Wawro 2004, ss. 214, zł 8,00 ISBN 83-7363-209-3 Pozycja stanowi godny uznania przykład interdyscyplinarnego na gruncie nauk społecznych ujęcia, trafnie dobranych aspektów sytuacji młodzieży w uwzględnianych cechach uwarunkowań społecznych. Analizy podjęte przez czternastu autorów mają charakter zarówno specjalistycznych prezentacji dotyczących trendów i procesów społeczno-kulturowych i demograficznych, które następnie rozpatrywane są jako teraźniejsze i przewidywane tło życia młodzieży, jak również ilustracji empirycznych już nieuchwytnych poglądów, wyborów oraz postaw młodzieży.(z recenzji ks. prof. Mariana Radwana) Naród polski w publicystyce PRL, Stanisław Wójcik 2002, ss. 232, zł 13,00 ISBN 83-228-0861-5 Praca ma charakter monografii problemowej, która zmierza do przedstawienia całości problematyki narodowej, jej kształtów, profilu, głównych wątków, jakie się przewijają zarówno przez utrwalające się tezy, „dogmaty”, jak i przez polemiki, walki i manipulacje propagandowe. Te ostatnie sprawiały istotne trudności w interpretacji politologicznej z uwagi, że przez cały ten okres miała miejsce silna, jednostronna, nie tolerująca przeciwnych opinii wnikliwa kontrola partii nad informacją dziennikarską. Cenzura pracowała na pełnych obrotach od początku do końca. W PZPR prowadzono systematyczną ocenę pism oraz indywidualną dziennikarzy. Należało pamiętać, że pisarstwo polityczne, jego swoboda rozwijała się pod dużą presją ówczesnych władz. Mam nadzieję, że książka pozwoli uchwycić nie tylko zdeformowany image narodu w pismach antynarodowych, ale i obraz poprawny, choćby ten był przez obóz antypolski zanegowany. Być może zestawienie tych dwóch obrazów pomoże odnaleźć taki wizerunek, który będzie stanowił naukową podstawę dla koniecznych rozwiązań współczesnych. (ze Wstępu) O duszy nauczycielstwa, Jan Władysław Dawid 2002, ss. 84, zł 5,00 ISBN 83-228-0877-1 Jan Władysław Dawid był pedagogiem i psychologiem. W sposób decydujący przyczynił się do unaukowienia pedagogiki polskiej. Stał się inicjatorem psychologii wychowawczej w Polsce, autorem licznych prac naukowych z dziedziny pedagogiki, psychologii, a także filozofii. Jednocześnie nieustannie wpływał na organizowanie żywego ruchu pedagogicznego i poprzez szeroką działalność prelekcyjną wywarł ogromny wpływ na nauczycielstwo. O wsparcie studentów niesłyszących w społeczności akademickiej KUL, Kazimiera Krakowiak 2003, ss. 36, zł 3,00 ISBN 83-7363-023-6 Celem tej krótkiej publikacji jest zapoznanie Czytelników ze specyficznymi problemami osób niesłyszących, które dążą do osiągnięcia wyższego wykształcenia oraz z formami wsparcia, jakie

164

Ochrona informacji w sieciach komputerowych, red. Paweł Urbanowicz 2004, ss. 182, zł 5,00 ISBN 83-7363-163-1 Komputer i sieci komputerowe w takim stopniu zmieniły możliwość dostępu do źródeł informacji, a również w takim stopniu zwiększyły szybkość przekształcania i transmisji danych, że dzisiaj informacja stała się jednym z najdroższych produktów w stosunkach społecznych, dyplomatycznych, handlowych i innych. Ten fenomen i tendencje jego rozwoju określone są mianem współczesnych technologii informacyjnych. Ochrona telewidza w III Rzeczypospolitej, Małgorzata Gruchoła 2003, ss. 288, zł 12,00 ISBN 83-7363-073-2 Książka poświęcona jest prawnym, edukacyjnym, instytucjonalnym i organizacyjnym aspektom ochrony odbiorców telewizji. Rozważania koncentrują się wokół zagadnień stanowiących o ochronie telewidza przez prawo polskie i europejskie; instytucji rządowych, parlamentarnych i nadawców chroniących odbiorców telewizji; inicjatyw społecznych, organizacji telewidzów i ich roli w reprezentowaniu interesu audytorium oraz edukacji medialnej. Regulacje prawne i praktyka w tej dziedzinie w Polsce są porównywane z doświadczeniami innych krajów, głównie członków Unii Europejskiej. Do książki dołączony jest aneks, którego treść stanowią m.in. dokumenty prawne.

N A U K I

Obrazy postmodernizmu. Badania empiryczne obrazu siebie i obrazu Boga u zwolenników postmodernizmu, Beata Kostrubiec 2004, ss. 268, zł 12,00 ISBN 83-7363-208-5 Przyjęta w pracy definicja postmodernizmu zakłada, że jest to współczesna forma kultury, charakteryzująca się relatywizmem i subiektywizmem, obejmująca różne sfery życia i nauki: filozofię, mass media, życie społeczne i religijne. Problem postmodernizmu jest ważny społecznie z uwagi na postulat relatywizmu i odrzucenia prawdy jako pojęcia pustego, podważanie i negowanie wartości rozumu i racjonalności. Postmodernizm jest tą częścią kultury, która głosi prymat wolności nad prawdą. Literatura postmodernistyczna i opracowania krytyczne podkreślają, że postmodernizm jest też odpowiedzią na postulat współczesnej cywilizacji, która nakazuje przyjmować postawy i zachowania niefundamentalistyczne i tolerancyjne. Zarazem jednak postmodernizm jest formą rezygnacji z percepcji świata jako struktury logicznej, sensownej i opierającej się na harmonii oraz ładzie. Czy rezygnacja z takiego rozumienia świata zmienia człowieka – jego relacje z samym sobą, innymi i Bogiem? Praca jest próbą odpowiedzi na pytanie, jakie szanse i zagrożenia niesie ze sobą preferowanie światopoglądu głoszącego ponowoczesny relatywizm. (ze Wstępu)

S P O Ł E C Z N E

osoby te otrzymują i mogą otrzymać od nauczycieli akademickich i od kolegów – słyszących studentów – w środowisku Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego. Adresatami pracy są Profesorowie, Adiunkci, Wykładowcy, Asystenci i Studenci, których życzliwość i wysiłek przyczyniają się do stopniowego zmniejszenia bariery zamykającej młodzieży z głębokimi uszkodzeniami słuchu dostęp do świata kultury, do wiedzy zapisanej w słowie, do myśli filozoficznej i naukowej, do literatury pięknej oraz wartości duchowych stanowiących posag należny każdemu człowiekowi.

Osoba i zabawa. Elementy filozofii i pedagogiki zabawy, Justyna Truskolaska 2007, ss. 292, zł 20,00 ISBN 978-83-7363-616-3 Niniejsza praca będzie poświęcona zagadnieniu możliwości wychowawczych zabawy ludzi w każdym wieku. Interesujące wydaje się bowiem, w jaki sposób ludyczność może wpływać na

165

stawanie się bardziej człowiekiem, na rozwój osobowej natury ludzkiej. Ten antropologiczny punkt widzenia jest, obok pedagogicznego, najważniejszą perspektywą naszych rozważań. Jest on jednocześnie filozoficzną podstawą, na której opierają się wnioski pedagogiczne. Filozofia bowiem, a w szczególności personalizm, wskazuje na osobowe uwarunkowania rozwoju, wychowania, a w związku z tym również tych działań ludycznych, które mają temu wychowaniu służyć. (z Wprowadzenia)

N A U K I

S P O Ł E C Z N E

Otwarcie granic rynku a perspektywa BYĆ i MIEĆ człowieka oraz narodu, red. Artur Kuś, Piotr Witkowski 2006, ss. 264, zł 17,00 ISBN 83-7363-407-X Zagadnienia BYĆ – MIEĆ nie zawsze muszą się wykluczać. W perspektywie otwarcia granic rynku można rozpatrywać je wielopłaszczyznowo, co więcej – naszą rola jest, by zagwarantować i BYĆ, i MIEĆ – wielopłaszczyznowość tego aspektu dotyczy bowiem nie tylko dziedziny kulturowej, ale także m.in. sfery ekonomicznej, gdzie być i mieć to także uczciwość w prowadzeniu biznesu. (z Wprowadzenia)

166

Partnerstwo w rodzinie. Istota i uwarunkowania relacji między rodzicami i dziećmi, red. Justyna Truskolaska 2009, ss. 278, zł 25,00 ISBN 978-83-7363-929-4 Pojęcie partnerstwa pojawia się dziś niezwykle często w środkach masowego przekazu i towarzyszy nam w codziennym życiu jako swoisty wymóg, postulat nowoczesności, rozwoju wspólnot i społeczeństw poprzez stosunki rodzinne. Rodzina, mimo wszystko, jest środowiskiem wychowawczym, mającym największy udział w przekazie młodemu pokoleniu (ale przecież także rodzicom i dziadkom) wartości, przekonań i postaw, które potem wnoszą w szersze kręgi społeczne. Podczas realizacji tych zadań wychowawczych powstają jednak pytania: Jak rozumieć partnerstwo w relacjach między małżonkami oraz rodzicami i dziećmi? Czy partnerstwo rzeczywiście jest możliwe, a jeśli tak, czy jest potrzebne w życiu rodzinnym? Czy nie jest przeciwstawne autorytetowi rodziców? Jeśli jest potrzebne, to co na nie wpływa i jak je na co dzień realizować, a w końcu – jak badać partnerstwo, jakie definicje i wskaźniki tego zjawiska przyjąć w badaniach empirycznych? Powstają więc w związku z omawianym tematem zarówno pytania codzienne, życiowe (odnoszące się do praktyki pedagogicznej), jak i teoretyczne (np. filozoficzne, zwłaszcza antropologiczne i etyczne, które zawsze powinny wspierać namysł nad rzeczywistością społeczną), a wreszcie badawcze (psychologiczne i pedagogiczne, a nawet prawne). Niniejsza publikacja jest próbą odpowiedzi na postawione problemy przez grupę specjalistów z zakresu nauk o rodzinie. Pedagogika prenatalna. Nowy obszar nauk o wychowaniu, Dorota Kornas-Biela 2009, ss. 552, zł 40,00 ISBN 978-83-7363-931-7 Celem teoretycznym książki jest uzasadnienie wydzielenia się pedagogiki prenatalnej jako dyscypliny wśród nauk pedagogicznych oraz wstępne opracowanie jej statusu metodologicznego. Postulowana w niniejszej publikacji dyscyplina pedagogiczna ma szansę dynamicznie rozwijać właściwy jej obszar badań i działalność praktyczną. Realizacja tego celu wymaga: uzasadnienia odrębności pedagogiki prenatalnej jako dyscypliny pedagogicznej; ukazania specyfiki przedmiotu jej zainteresowań i metod badawczych; zaprezentowania jej charakteru teoretycznego i stosowanego oraz funkcjonujących w jej obszarze podejść; określenia powiązania z innymi naukami; wskazania na strategie aplikacyjne zarówno w obszarze teoretycznym, jak i praktycznym [...]. Celem praktycznym publikacji jest wprowadzenie szerszego rozumienia edukacji prenatalnej oraz wyrobienie w czytelniku przekonania o możliwości wychowania prenatalnego, dostarczenie wiedzy koniecznej w opracowywaniu podstaw programowych dla dydaktyki w zakresie

Pieniądz w dziejach gospodarczych Polski, Tomasz Gruszecki 2003, ss. 148, zł 4,00 ISBN 83-7363-108-9 Książka stanowi próbę spojrzenia na historię polskiej gospodarki przez pryzmat pieniądza, jego roli i znaczenia stosunków pieniężnych. Obejmuje ona okres od XVI wieku, czasów rozkwitu państwa polskiego i świetności polskiego pieniądza, poprzez jego upadek w czasach rozbiorów i panowanie pieniądza obcego w XIX wieku, skomplikowaną historię pieniądza do II wojny światowej, regres stosunków pieniężnych w PRL, po okres transformacji w latach 90. XX wieku. Autor pokazuje, że dzieje pieniądza polskiego odbijają losy naszego państwa na przestrzeni historii. Postawy wobec wychowania seksualnego a hierarchia wartości nauczycieli, Urszula Dudziak 2009, ss. 880, zł 60,00 ISBN 978-83-7363-921-8 Główny problem niniejszej rozprawy dotyczy postaw nauczycieli wobec życia seksualnego i ich związku z przyjmowaną hierarchią wartości. Szerszy krąg problematyki wyznaczają natomiast następujące pytania: na ile postawy te są zgodne z nauczaniem Kościoła na temat wychowania seksualnego młodzieży? Jakie postawy powinni przyjmować nauczyciele, by zajęcia dotyczące seksualności nie demoralizowały młodzieży? Co sprzyja przyjmowaniu postaw wobec wychowania seksualnego zgodnych z moralnością katolicką, a co łączy się z jej odrzuceniem? Czy można wskazać na normatywne, aksjologiczne lub psychospołeczne uwarunkowania postaw wobec wychowania seksualnego i w jakim zakresie? (ze Wstępu) Postęp bez rozboju. Podstawy teorii dynamizmu społecznego w filozofii Augusta Cieszkowskiego, Wiesława Sajdek 2008, ss. 296, zł 26,00 ISBN 978-83-7363-749-8 Filozof August Cieszkowski zdecydowanie nie mieści się w żadnych utrwalonych schematach, w jakich zwykło się postrzegać życie społeczne w dziewiętnastym wieku – i nie tylko. Przy całym szacunku zarówno dla Kościoła jak i dla wielu ludzkich tradycji, zgodziłby się on przecież z tym, że rzeczywistość domaga się radykalnych wyborów, dotyczących rzeczy najważniejszych, ważniejszych jeszcze od życia tu i teraz. I że wybory te dotyczą absolutnie wszystkich, zwłaszcza uczniów i wyznawców Chrystusa. Wolność jest zadaniem, jest powinnością, a nie warun-

N A U K I

Personalistyczny wymiar filozofii wychowania, red. Anna Szudra, Katarzyna Uzar 2009, ss. 392, zł 28,00 ISBN 978-83-7363-870-9 Personalistyczna filozofia wychowania bywa różnie rozumiana i uprawiana w obszarze współczesnej pedagogiki. Fakt ten znajduje również odzwierciedlenie w niniejszej książce. Wśród zamieszczonych w niej tekstów znalazły się artykuły ściśle związane z personalistyczną filozofią wychowania, ale również takie, w których „osoba” wydaje się być tylko tłem dla prowadzonych rozważań o charakterze pedagogicznym. Niektórzy autorzy umieszczają swoje wypowiedzi w ramach określonego nurtu filozofii personalistycznej, wielu zaś pomija źródła filozoficzne obranej przez siebie interpretacji faktów pedagogicznych. Publikacja jest próbą przybliżenia istniejących podejść do tytułowego zagadnienia, zarówno na gruncie pedagogiki, jak i filozofii. Traktując ją jako efekt spotkania z osobami sytuującymi swoje poszukiwania w obszarze filozofii wychowania, mamy nadzieję, że zainicjuje ona systematyczną i krytyczną wymianę myśli, zwłaszcza w obszarze personalistycznych podstaw wychowania i pedagogiki. (Od Redakcji)

S P O Ł E C Z N E

pedagogiki prenatalnej, przeznaczonej dla studentów psychologii, pedagogiki, nauk o rodzinie, medycyny, pielęgniarstwa i położnictwa. (z Wprowadzenia)

167

kiem spokojnej pracy. Wolność łączy się z czynem i rodzi się w klimacie radykalnych wyborów, „bo Czyn i działanie to korona i spełnia życia”. Bezwładna wolność jest oksymoronem, który wiąże się ściślej z totalnym zakłamaniem. Pozostaje alternatywa wykluczająca: albo bezwładna wolność, albo filozofia czynu. (z Podsumowania)

N A U K I

S P O Ł E C Z N E

Potencjalność w procesie rozwoju: mikroanaliza konstruowania wiedzy w dziecięcych interakcjach rówieśniczych, Ewa Rzechowska 2004, ss. 392 + 24 ilustr., wykresy, rys., zł 22,00 ISBN 83-7363-178-X Prawo do pracy a polityka społeczna, red. Jan Mazur OSPPE 2005, ss. 158, zł 18,00 ISBN 83-7363-299-9 Warto uświadomić sobie, że podstawowe cele każdej zdrowej polityki społecznej – a więc kształtowanie optymalnych warunków bytu i pracy szerokich warstw ludności, sprzyjanie powstawaniu prorozwojowych struktur społecznych oraz stosunków społecznych opartych na sprawiedliwości i równości szans w życiu zawodowym – mają odniesienie i uzasadnienie w integralnej wizji człowieka. Czyż takiego rodzaju wizji nie odnajdujemy w społecznym nauczaniu Kościoła? Zwróćmy zatem uwagę na zaproponowany przez Jana Pawła II klucz, jakim jest praca ludzka. U jej podstaw leży wszakże prawo człowieka do pracy. Jest ono czymś w rodzaju motywu przewodniego dla rozważań nad całokształtem polityki społecznej – wrażliwej na dobro człowieka. (z Wprowadzenia) Problemy współczesnej młodzieży w ujęciu nauk społecznych, red. Franciszka Wanda Wawro 2007, ss. 252, zł 25,00 ISBN 978-83-7363-574-6 Charakterystyka najbardziej dominujących problemów młodzieży i społecznych ich uwarunkowań, stwierdzone trendy zachowań młodzieży, jej wybory i kierunki wartościowania – w tym także destrukcyjne – rozpatrywane są z wyraźnym akcentem troski o to, by rozpoznanie problemów mogło służyć konstruowaniu kompetentnej pomocy, głównie pedagogicznej, ale także działaniom pośrednio lub bezpośrednio wspierającym instytucje i środowiska wychowawcze. (Prof. dr hab. Jan Jachymek) Psychologia domowa, Maria Braun-Gałkowska 2008, wyd. V, ss. 476, zł 32,00 ISBN 978-83-7363-764-1 Psychologia domowa jest książką popularnonaukową na temat psychologii rodziny. Przedstawia we współczesnym ujęciu systemowym problem rodziny, małżeństwa, rodzicielstwa, wychowania dzieci, wieku dojrzałego i codzienne sprawy życia rodzinnego, w tym oddziaływania mediów. Podążanie za tokiem dyskursu Autorki jest fascynujące. Jej intuicja naukowa i szeroka erudycja pozwalają na ukazanie w sposób prosty i zrozumiały wzajemnych powiązań i uwarunkowań zachowania człowieka w jego naturalnym środowisku rodzinnym i społecznym na przestrzeni całego życia. Jest to książka, w której każdy czytelnik odnajdzie coś dla siebie. Może przez chwilę zatrzymać się na rzeczach, sytuacjach i okolicznościach pozornie drobnych, ale jakże ważnych w życiu rodzinnym, małżeńskim, społecznym. Jej lektura staje się swoistą wyprawą do własnego wnętrza i domu rodzinnego, w którym każda rzecz może stać się wartościowa. (Prof. dr hab. Stanisława Steuden) Psychologia egzystencji. Wartości w życiu, Kazimierz Popielski 2008, wyd. II, ss. 308, zł 25,00 ISBN 978-83-7363-807-5

168

Psychology of Time. Theoretical and Empirical Approaches, ed. by Zenon Uchnast 2006, ss. 232, zł 16,00 ISBN 83-7363-331-6 The presented book is a result of the work of several people from five psychological academic centers: Leuven (Belgium), Madrid (Spain), and from Lublin, Warsaw and Wroclaw in Poland. The issues are determined by such concepts as: time perspective, time orientation, future time perspective, time attitude, and temporal competence. These concepts are specified in the context of the presented research tools used for the purpose of determining, firstly, the individual (age, sex, and sense of control over life events and goals) and situational (existential life aspects) antecedents of the time orientation preferences. Secondly, the presented research tools were used for the purpose of determining the motivational consequences of cognitive and dynamic aspects of the time orientation and temporal competencies, and how these effects relate to already present intrinsic motivation and task orientation. (from the Introduction)

N A U K I

Psychologiczne aspekty doświadczania żałoby, red. Stanisława Steuden, Konrad Janowski 2009, ss. 252, zł 21,00 ISBN 978-83-7363-866-2 Zamierzeniem autorów niniejszego opracowania było przybliżenie problematyki żałoby oraz ukazania znaczenia tego typu doświadczeń dla psychospołecznego funkcjonowania osób osieroconych. Podkreślano zarówno negatywne, jak i pozytywne aspekty doświadczeń związanych z utratą osób bliskich. Mimo bólu i cierpienia, jakie te doświadczenia niosą, człowiek jest zdolny do przepracowania utraty tak, iż mogą one przekładać się na wzrost osobowy. Zależy to w dużym stopniu od systemu wartości, struktury osobowości, a także szeroko rozumianego wsparcia społecznego. W tym kontekście ważne jest, aby osobom doświadczającym utraty kogoś bliskiego towarzyszyło przekonanie o możliwości pozytywnego przewartościowania doświadczonej utraty pozwalającego im na osiąganie wzrostu osobowości. (ze Wstępu)

S P O Ł E C Z N E

Psychologia humoru, Jolanta Tomczuk-Wasilewska 2009, ss. 282, zł 24,00 ISBN 978-83-7363-838-9 Projekt badawczy dotyczy ogólnie sformułowanego problemu: Jaki jest empiryczny status punktu widzenia związanego z poczuciem humoru? Jego rozwinięciem będzie sześć pytań szczegółowych, postawionych na podstawie teorii wielogłosowego JA i koncepcji wartościowania Huberta Hermansa. Ze względu na stosunkowo niewielką wiedzę na temat poczucia humoru jako punktu widzenia praca ma charakter eksploracyjny, co pozwala zrezygnować z postawienia hipotez. Przeprowadzone badania mają wymiar empiryczny. (ze Wstępu)

Psychospołeczne konteksty doświadczania straty, red. Stanisława Steuden, Konrad Janowski 2009, ss. 214, zł 20,00 ISBN 978-83-7363-867-9 Zamierzeniem autorów niniejszej książki było przybliżenie problematyki utraty, jej zróżnicowanych kontekstów w celu ukazania jej wpływu na funkcjonowanie psychospołeczne człowieka, ale także ukazanie jej stron pozytywnych i negatywnych. W kontekście przedstawionych w tej książce badań można stwierdzić, że rozumienie funkcjonowania człowieka nie jest możliwe bez uwzględnienia strat, które w biegu życia stają się jego udziałem. Jednocześnie jednak można zauważyć, że mimo ich obecności, człowiek potrafi je przepracować tak, iż może dostrzegać w nich elementy pozytywne. Proces pozytywnych przemian w efekcie doświadczanych strat niewątpliwie zależy od systemu wartości, osobistych doświadczeń, cech osobowości, a także szeroko rozumianego wsparcia społecznego. W tym kontekście ważne jest to, aby osobom doświadczającym straty towarzyszyło przekonanie o możliwości pozytywnego przewartościowania każdej straty, pozwalające na osiąganie wzrostu własnej osobowości. (ze Wstępu)

169

N A U K I

S P O Ł E C Z N E

Reklamy telewizyjne i ich oddziaływanie na emocje dzieci w wieku przedszkolnym, Katarzyna Litwińska 2008, ss. 196, zł 23,00 ISBN 978-83-7363-772-9 Teoretycznymi podstawami podejmowanych badań są z jednej strony koncepcje dotyczące mechanizmów psychologicznych stosowanych w reklamach telewizyjnych oraz sposobów ich przetwarzania przez człowieka, z drugiej praca podejmuje zagadnienie wpływu mediów, w tym również reklam telewizyjnych na emocje i sposób funkcjonowania człowieka. Badania i rozważania teoretyczne na ten temat mieszczą się głównie w nurcie neopsychanalizy kulturowej oraz psychologii poznawczej i eksperymentalnej. (ze Wstępu)

170

Renesansowy ideał chrześcijanina. Źródła jedności narodów Europy, red. Wiesława Sajdek 2006, ss. 344, zł 20,00 ISBN 83-7363-387-1 W całym tomie można dostrzec dbałość o szerszy kontekst historyczny, gdyż dopiero na takim tle wyraźnie widać pewne rysy charakterystyczne dla epoki dużo później nazwanej renesansem. Dodajmy, że taka właśnie historyczna perspektywa, w jakiej winno się omawiać, jest sama w sobie zdobyczą renesansu. Także późniejszy etap dziejów, określany często jako kontrreformacja, może nam wiele przybliżyć w rozumieniu tego, co rzekomo zostało zaprzepaszczone z typowo renesansowych ideałów, często w sposób nieuprawniony przypisywanych wyłącznie reformacji. Reportaże Ryszarda Kapuścińskiego źródło poznania społeczeństw i kultur, Mariusz Dzięglewski 2009, ss. 268, zł 25,00 ISBN 978-83-7363-788-7 Moje spotkanie z Ryszardem Kapuścińskim w jego warszawskiej pracowni było o tyle nietypowe, że to ja zadawałem pytania. Formalna sytuacja wywiadu bardzo szybko jednak przerodziła się w szczerą rozmowę, pogawędkę. Zdumiewająca umiejętność przełamywania barier, prostolinijność sprawiły, że zupełnie zapomniałem o tym, iż mam przed sobą jednego z najwybitniejszych współczesnych reporterów i pisarzy. Moim rozmówcą był przede wszystkim sympatyczny starszy pan, pasjonat, pełen energii i entuzjazmu podróżnik, bardzo często uśmiechający się, czasami – popadający w zadumę. Dla mnie, jak też i dla całej rzeszy wiernych czytelników reportaże Kapuścińskiego pozostaną przede wszystkim zaproszeniem w podróż, o której mogliśmy jedynie pomarzyć. Była to zawsze podróż fascynująca, w odległe zakątki świata, o których istnieniu wiedzieliśmy niewiele. Autor Hebanu zapraszał na spotkanie z ‘Innym’, który żyje na sposób charakterystyczny dla swojej kultury, jego głowę zaprzątają problemy odmienne od naszych. Jednocześnie Kapuściński uczył, że ‘Innego’ warto i trzeba poznać, próbować zrozumieć, ponieważ jest On cząstką wielkiej rodziny ludzkiej. (z Przedmowy) Resocjalizacja nieletnich sprawców gwałtownych czynów zabronionych, Tomasz Wach 2009, ss. 326, zł 34,00 ISBN 978-83-7363-808-2 Książka dotyka podstawowyh problemów zjawiska i form społecznego niedostosowania, ich uwarunkowań, skutków społecznych i jednostkowych, ich zasięgu i tendencji rozwojowych ze szczególnym ukierunkowaniem na młodzież. Aktualności tak zarysowanej problematyki nie trzeba dodatkowo uzasadniać, zwłaszcza w kontekście problemów codziennego życia. [...] Przygotowując książkę na temat możliwości resocjalizacji nieletnich sprawców czynów zabronionych, należy wskazać cele podjętego problemu. Wynikają one z przyjętego zamiaru badawczego, w pierwszej części związanego z założeniem, że możliwości naprawy młodych ludzi będących w konflikcie z prawem istnieją właściwie w każdych warunkach egzystencjalnych. Założono także, że występują możliwości podjęcia skutecznych oddziaływań profilaktycz-

nych i korekcyjnych, szczególnie wobec młodzieży niebędącej jeszcze w formalnym konflikcie z prawem, choć już wykazującej symptomy demoralizacji, np. gotowej do zachowań opartych na przemocy. (ze Wstępu)

Rodzinne uwarunkowania dojrzałej religijności młodzieży, Tomasz Gosztyła 2010, ss. 184, zł 18,00 ISBN 978-83-7363-974-4 Głównym celem zrealizowanych przeze mnie badań psychologicznych było udzielenie odpowiedzi na następujące pytanie: jakie pośrednie oddziaływania rodziny pochodzenia, rozumianej jako system, występujące w specyficznej konfiguracji, wiążą się z dojrzała religijnością młodzieży. Pytanie to było wyrazem przeświadczenia, że system rodzinny jako dynamiczna całość współkształtuje dojrzałą religijność, młodego człowieka. (z Zakończenia) Rozwój religijności człowieka. T. I: Dziecko, Czesław Walesa 2005, ss. 324, zł 11,00 ISBN 83-7363-269-7 Naczelny problem pracy można sformułować w pytaniu: „Jakie specyficzne formy przybiera religijność dziecka w poszczególnych okresach jego rozwoju?”. Podstawowy problem podjętych badań można także sformułować w pytaniu: „Jak rozwija się religijność dziecka?” albo „Jak rozwija się dziecko jako istota religijna?” lub też „Jak rozwija się człowiek w okresie dzieciństwa w aspekcie jego osobowej i pozytywnej relacji do Boga?” (z Wprowadzenia)

N A U K I

Rodzina wobec współczesnych wyzwań społeczno-kulturowych, red. Julia Gorbaniuk, Beata Parysiewicz 2009, ss. 292, zł 20,00 ISBN 978-83-7363-841-9 Przygotowując projekt pt. Rodzina wobec współczesnych wyzwań społeczno-kulturowych, redaktorzy zwrócili się do zaproszonych autorów o udzielenie naukowej odpowiedzi na następujące pytania: czym charakteryzuje się współczesna moralność małżeńska i rodzinna oraz jakimi środkami ją kształtować? Czy środowisko medialne odbiera rodzinie znaczenie miejsca pierwotnej socjalizacji? W jakim stopniu i zakresie rodzina współczesna zachowuje charakter instytucji religijnej? Jakich wewnętrznych i zewnętrznych zagrożeń doświadcza współczesna rodzina i jakie są środki zaradcze? (ze Wstępu)

S P O Ł E C Z N E

Rodzicielstwo adopcyjne. Wybrane aspekty funkcjonowania rodzin adopcyjnych, Antonina Gutowska 2008, ss. 188, zł 20,00 ISBN 978-83-7363-776-4 Poszukiwania badawcze przedstawione w tej publikacji dotyczyły odpowiedzi na pytanie, w jaki sposób matki adopcyjne spostrzegają odmienność swojej roli w porównaniu z rolą matek biologicznych oraz w jakim stopniu każdy ze sposobów wiąże się z funkcjonowaniem rodziny adopcyjnej. Podstawę teoretyczną referowanych badań stanowiła teoria relacji adopcyjnych kanadyjskiego socjologa D. Kirka, rozwijana i modyfikowana przez D. Brodzinsky’ego oraz K. Kaye’a. (z Zakończenia)

Rozwój uczuć religijnych dzieci przedszkolnych, Małgorzata Tatala 2000, ss. 172, zł 9,00 ISBN 83-228-0944-1 Poparta bogatymi badaniami rozprawa z zakresu psychologii rozwojowej i psychologii religii. Przedstawia mechanizmy kształtujące uczucia religijne.

171

N A U K I

S P O Ł E C Z N E

Sekularyzacja i desekularyzacja w nowoczesnym świecie, Janusz Mariański 2006, ss. 228, zł 15,00 ISBN 83-7363-409-6 W przedstawionych rozważaniach śledzimy zarówno procesy sekularyzacji religii, jak i procesy desekularyzacji we współczesnym świecie, a także niektóre procesy przemian religijności w warunkach globalizacji. W sytuacji upowszechniającej się pluralizacji religijnej zmieniają się preferencje wierzących. Nasuwa się pytanie o nowe formy „powracajacej” religijności, o funkcje, jakie ona wypełnia, a także o to, kim są ci poszukujący nowej jakości religijnej, w jakim sensie ożywienie religijne, jeżeli w ogóle występuje, jest związane z kryzysem nowoczesności. Na niektóre z tych pytań staramy się znaleźć przybliżoną odpowiedź. Socjologia pozwala lepiej zrozumieć społeczny wymiar religii we współczesnym świecie. (ze Wstępu) Służba prawdzie, wolności i życiu. Refleksje nad myślą społeczną Jana Pawła II, red. Ewa Albińska, Stanisław Fel 2008, ss. 342, zł 25,00 ISBN 978-83-7363-759-7 Podczas trzeciej wizyty papieskiej w Polsce Jan Paweł II odwiedził 9 czerwca 1987 roku Katolicki Uniwersytet Lubelski. Wygłoszone wówczas przemówienia dotyczyły m.in. roli, jaką pełnią w społeczeństwie uniwersytety. Przemawiając do zgromadzonych przedstawicieli świata nauki w auli KUL, Ojciec Święty wyraził przekonanie, że „trzeba przemyśleć wiele spraw życia społecznego, organizacji pracy, aż do samych założeń współczesnego organizmu państwowego, pod kątem przyszłości młodego pokolenia na ziemi polskiej. Miejscem, gdzie należy budować przyszłość, kształcić świadomość i postawę narodową, był dla Jana Pawła II uniwersytet. Zwracając się w przemówieniu na dziedzińcu uniwersyteckim do społeczności KUL, wskazał na nierozdzielny związek wolności z prawdą i wezwał do służenia jej: „Służ Prawdzie! Jeśli służysz Prawdzie – służysz Wolności. Wyzwalaniu człowieka i Narodu. Służysz Życiu!”. W dwadzieścia lat po pamiętnej wizycie, Instytut Socjologii Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II wraz z Fundacją Konrada Adenauera w Polsce zorganizowali Międzynarodową Konferencję Naukową „Służba prawdzie, wolności i życiu”. [...] Prezentowana książka jest wynikiem tego spotkania niemieckich oraz polskich badaczy życia społecznego. Należy zaznaczyć, że nie jest to jedynie zbiór materiałów pokonferencyjnych, gdyż referaty prezentowane na konferencji zostały w wielu wypadkach znacznie poszerzone i przetworzone w formę artykułów. (z Przedmowy) Socjologia moralności, Janusz Mariański Nagroda Stowarzyszenia Wydawców Katolickich FENIKS 2007 w kategorii: nauki kościelne 2006, ss. 520, zł 40,00 ISBN 83-7363-391-X Socjologia jako nauka empiryczna bada moralność od strony jej społecznego tworzenia i funkcjonowania oraz od strony społecznych uwarunkowań tych wszystkich zjawisk, które składają się na dziedzinę moralności. Diagnozuje społeczne warunki jej rozwoju, zróżnicowania lub regresu. Moralność rozumiana jako zewnętrznie funkcjonujący zespół wartości, norm i wzorów zachowań oraz wewnętrzny składnik indywidualnej świadomości. Socjologia moralności pełni funkcję diagnostyczno-wyjaśniające, a nie doradcze czy normatywne. Opisuje zmienność moralności, a także pewne elementy stałe, występujące w moralnościach odmiennych kultur i w różnych okresach historycznych. Opracowanie może być pomocą dla wszystkich interesujących się problematyką moralności z socjologicznego punktu widzenia. Społeczeństwo obywatelskie. Modele teoretyczne i praktyka społeczna, red. Edward Balawajder 2007, ss. 350, zł 20,00 ISBN 978-83-7363-613-2

172

Studia i szkice o wychowaniu dzieci z uszkodzeniami słuchu, Kazimiera Krakowiak 2006, ss. 288, zł 13,00 ISBN 83-7363-416-9 Książka adresowana do studentów pedagogiki, nauczycieli i rodziców jest zbiorem studiów i szkiców podejmujących aktualne problemy wychowania dzieci z uszkodzeniami słuchu. Niezwykle cenna pozycja w literaturze pedagogicznej, ponieważ autorka zaprezentowała własną teorię, sprawdzoną praktycznie, o językowym wychowaniu dzieci z uszkodzeniem słuchu z zastosowaniem „fonogestów”. Przedstawione metody zmierzają do poprawy sytuacji dzieci i młodzieży w rodzinie i w szkole oraz do wyrównywania ich szans edukacyjnych. Tajemnica zawodowa psychologa, Marian Stepulak 2001, ss. 560, zł 21,00 ISBN 83-228-0817-8 Celem teoretycznym pracy jest zwrócenie uwagi na istotny problem tajemnicy zawodowej, który należy do zagadnień z obszaru psychologii stosowanej, jaką jest etyka zawodowa psychologa. Natomiast praktycznym celem pracy jest odkrycie i zdiagnozowanie obszaru dylematów i problemów natury etyczno-moralnej, a przez to przygotowanie nowego pola badawczego dla wypracowania strategii radzenia sobie w zakresie trudności odnoszących się do tajemnicy zawodowej. Dlatego w pracy zostaną zaprezentowane dylematy etyczno-moralne towarzyszące psychologom i ich postawy moralne dotyczące tajemnicy zawodowej oraz stosowane przez nich strategie rozwiązywania tego ważkiego problemu. Należy podkreślić, iż powyższy cel był wielokrotnie przedmiotem postulatów zgłaszanych przez badanych psychologów. (ze Wstępu)

N A U K I

Stany Zjednoczone. Obrona hegemonii w XXI wieku, red. Kazimierz A. Kłosiński 2009, ss. 404, zł 49,00 ISBN 978-83-7363-843-3 Dzisiaj, gdy Stany Zjednoczone potwierdzają autentyczność swej demokracji, jesteśmy szczególnie zafascynowani losami tego kraju, tej hegemonii. Fascynację tę widać w zebranych tekstach pochodzących z różnych środowisk akademickich w Polsce, starających się zrozumieć fenomen tej kultury, organizującej na naszych oczach cywilizację – specyficzny sposób życia zbiorowego, jak powiedziałby Feliks Koneczny – której naturalna ekspansywność odkłada się cyklem koniunkturalnym w gospodarce światowej oraz wywiera presję na genotyp cywilizacyjny innych nacji. (ze Wstępu)

S P O Ł E C Z N E

Obywatelstwo ma sens nie tylko polityczny, lecz także moralny. Zrodzone z ideałów równości i wolności jest imperatywem współpracy, stabilności i bezpieczeństwa osób i dóbr. Postawa obywatelska pozwala rozproszyć dwa ciągle towarzyszące nam, przeciwstawne lęki: lęk przed zaangażowaniem i lęk przed samotnością. Potrzebujemy społeczeństwa zdolnego budować dobro wspólne, w którym kryterium obywatelskości pozostaje punktem odniesienia w gwarancji uszanowania praw, także społecznych, będących dzisiaj w centrum debaty publicznej. Społeczeństwo osiąga prawdziwy dobrobyt, gdy wybory dokonywane przez obywateli, dotyczące relacji, postaw, konsumpcji, inwestycji, kultury, są inspirowane poszukiwaniem prawdy i dobra. Przekonanie, że można zarządzać społeczeństwem tylko na podstawie reguł formalno-proceduralnych, jest złudne i groźne. Niestety, łatwo mu ulegamy, sądząc, że sens życia społecznego da się zredukować do obszaru negocjowania środków, którymi dysponujemy. Współdziałanie społeczne nie rozwinie się ani nie ugruntuje, gdy zabraknie w nim powszechnie akceptowanych podstawowych wartości będących nerwem społeczeństwa obywatelskiego. (z Wprowadzenia)

Tożsamość a obcość kulturowa, Robert Szwed 2003, ss. 280, zł 30,00 ISBN 83-7363-091-0

173

N A U K I

S P O Ł E C Z N E

Przedmiot niniejszego opracowania zamyka się w obrębie dwóch zagadnień. Stanowią je „tożsamość” i stosunek do „obcych” – „obcość”. Podstawowym celem opracowania jest weryfikacja hipotezy dotyczącej współzależności pomiędzy nimi. W celu uniknięcia niejasności zarówno tożsamość, jak i stosunek do obcych zostały poddane analizie i operacjonalizacji. Mając na względzie podstawy, na których buduje się tożsamość społeczno-kulturowa, elementy, które ją konstytuują, wyróżniono trzy zasadnicze wymiary, w których się ona realizuje: kulturowy i etniczny, religijny i społeczny. Ich analiza daje wizje niezwykłego bogactwa, różnorodności i nowych możliwości analizy tego zjawiska. Drugi człon analizy stanowi stosunek do obcych. (ze Wstępu) Tożsamość i jej przemiany a kultura, red. Piotr K. Oleś, Anna Batory 2008, ss. 312, zł 28,00 ISBN 978-83-7363-678-1 Jest to tekst ważny, ale niepokojący. Zawarte w nim [...] rozważania ujawniają bardzo znaczne różnice między pojęciami „tożsamości” lub „poczucia tożsamości” u różnych autorów. Chodzi więc tu nie tylko o analogię między pojęciem tożsamości i identyczności, analogię zresztą pozorną, ale i o bardzo rozbieżne rozumienie tego pojęcia. Na przykład tożsamość to: ja, jedyny w swoim rodzaju, jestem tym samym, jestem sobą i to, co na bycie sobą się składa, posiadane ważne cechy, ważne wydarzenia życiowe, nie tylko poczucie tożsamości, ale też poczucie ciągłości i odrębność, spójność, ale i reprezentacje poznawcze, przekonania i ideały, ważne relacje z ludźmi, a nawet przedmioty, ja przedmiotowe i ja podmiotowe. Pojawiają się wątpliwości, czy pojęcie o tak rozbieżnych znaczeniach ma uzasadnienie swego istnienia w nauce. (z recenzji prof. dr hab. Kazimierza Obuchowskiego) Tożsamość polska w odmiennych kontekstach, red. Leon Dyczewski, Dariusz Wadowski 2009, ss. 542, zł 38,00 ISBN 978-83-7363-852-5 Czy refleksja nad własną indywidualną tożsamością u przeciętnych Polaków jest wystarczająca? Czy kształtują ją z pełną świadomością, czy jest ona efektem pogłębionego namysłu nad sobą i otaczającym światem, czy też efektem zewnętrznych presji, mody? To ważne pytania, a wyrastają one z obserwacji swoistej niespójności tożsamości zbiorowej i jednostkowej. W obecnym polskim społeczeństwie występuje wyjątkowa troska o tożsamość zbiorową i niewystarczająca troska o tożsamość jednostkową. W niniejszym tomie dajemy Czytelnikowi bardzo bogaty i różnorodny materiał na powyższe tematy. Książka niniejsza powstała w wyniku debaty toczonej podczas Ogólnopolskiej Konferencji Naukowej zorganizowanej przez Katedrę Socjologii Kultury Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II pt. „Tożsamość polska w odmiennych kontekstach i czynniki ją kształtujące”. (ze Wstępu) Tradycja religijna w środowisku pluralistycznym. Studium socjologiczne, Piotr Brożek 2000, ss. 190, zł 10,00 ISBN 83-228-0647-7 Praca z zakresu socjologii religii. Celem jej jest pokazanie, w jaki sposób funkcjonuje tradycja religijna w świadomości, zachowaniach i odniesieniach symbolicznych poszczególnych jednostek żyjących w społeczeństwie pluralistycznym. Materiał źródłowy stanowią wyniki badań ankietowych przeprowadzonych wśród lubelskich licealistów.

174

U podstaw demokracji. Zagadnienia aksjologiczne, Stanisław Kowalczyk 2001, ss. 200, zł 10,00 ISBN 83-228-0978-6 Celem pracy jest próba wyjaśnienia relacji pomiędzy demokratycznym ustrojem państwa a sferą wyższych wartości związanych z osobową strukturą człowieka. Chodzi zwłaszcza o wartości moralne i religijne, które odgrywają tak podstawową rolę w życiu ludzi. Czy więc wymie-

Unia Europejska. Integracja, konkurencyjność, rozwój, red. Kazimierz Kłosiński 2007, ss. 390, zł 36,00 ISBN 978-83-7363-569-2 Przedstawione teksty – napisane zarówno przez dojrzałych badaczy akademickich, jak i przez ludzi stawiających pierwsze kroki na drodze do stopnia doktora (jest ich w książce stosunkowo dużo) – prezentują możliwie wszechstronny ogląd europejskich doświadczeń w obszarze integracji, podnoszenia konkurencyjności gospodarek, a także w procesach rozwoju społeczno-gospodarczego. Wszyscy Autorzy – przebija to we wszystkich tekstach – czynią to z pozycji ogromnej troski o przyszłość ugrupowania, które w coraz większej mierze jest zdolne do świadomego podjęcia współodpowiedzialności za losy świata, za losy ludzkości. (ze Wstępu) Wartości dla życia, red. Kazimierz Popielski 2008, ss. 540, zł 36,00 ISBN 978-83-7363-747-4 Wartością dla człowieka jest i staje się to, do czego człowiek zmierza zgodnie ze swoją ludzką, ciągle aktualizującą się pierwotną naturą. Co jest dla niego warte i cenne, co poznaje jako obiektywnie ważne i znaczące, do czego człowiek jako podmiot osobowy odnosi się, co poznawczo odkrywa, emocjonalnie i uczuciowo przeżywa. Co uważa za godne własnego życia, co daje mu satysfakcję i czyni jego egzystencję pełną sensu i znaczenia. Co człowieka rozwija i stanowi o jego zdrowiu bio-psycho-duchowym. Co tworzy jego indywidualne i społeczne „być i stawać się”. Jest tym, bez czego życie traci sens i znaczenie. Książka wskazuje na znaczenie wartości „dla” praktyki życia jednostkowego i społecznego. Z takiego zestawienia (w/dla) można wyprowadzić myśl, iż wartości są egzystencjalnie ważne i egzystencjalnie znaczące. Człowiek „jest i staje się” w kontekście społeczno-kulturowym. W tym kontekście wartości uzyskują swoją egzystencyjną specyfikację i życiową weryfikację oraz autentyczną moc egzystencyjną i życiową ważność. Książka ma charakter interdyscyplinarny i adresowana jest do szerokiego kręgu czytelników.

N A U K I

Unia Europejska w procesie reform traktatowych, Andrzej Podraza 2007, ss. 774, zł 50,00 ISBN 978-83-7363-458-9 W porównaniu do literatury dostępnej w języku polskim, niniejsza rozprawa ma odmienny charakter, gdyż dokonuje się w niej całościowej rekonstrukcji i analizy procesu reform traktatowych począwszy od Traktatu Amsterdamskiego. Co więcej, odmienność i wyjątkowość tej pracy polega na zwróceniu szczególnej uwagi na koncepcje integracji europejskiej, w szczególności najważniejszych państw członkowskich, których starcie w ramach poszczególnych Konferencji Międzynarodowych skutkuje przyjęciem określonych rozwiązań prawnych. (ze Wstępu)

S P O Ł E C Z N E

nione wartości są sprzeczne z ideą demokracji, czy też – odwrotnie – są jej aksjologicznym fundamentem i warunkiem trwałości takiego ustroju? Teza o absolutnej neutralności aksjologicznej demokratycznego państwa jest nie tylko sprzeczna z polską tradycją narodową, ale w życiu społeczno-publicznym może prowadzić do tragicznych konsekwencji. [...] Praca ta zawiera dwie części – historyczną i systematyczną. W pierwszej są kolejno referowane postawy wobec demokracji: Platona, Arystotelesa, Augustyna, czołowych przedstawicieli filozofii średniowiecznej, klasycznego liberalizmu i neoliberalizmu, marksizmu, reprezentantów współczesnego nurtu arystotelesowskiego oraz idea demokracji w dokumentach Kościoła katolickiego. W części systematycznej najpierw omawiany jest personalizm, potem wstępna charakterystyka demokracji, a następnie zasady demokracji, jej zagrożenia (anarchizm i totalitaryzm), problem neutralności etycznej państwa, etyczne podstawy i podstawowy etos demokracji (prawa człowieka), a wreszcie relacja między demokracją a etyką. Dwa końcowe rozdziały charakteryzują pozapolityczne formy demokracji, mianowicie demokrację społeczną – samorząd – i demokrację gospodarczą. Praca ma profil filozoficzno-normatywny, a nie empiryczno-politologiczny. (ze Wstępu)

175

N A U K I

S P O Ł E C Z N E

W świecie ludzkich kreacji. Stanisława Ossowskiego koncepcja rzeczywistości społecznej, Jan Szymczyk 2005, ss. 506, zł 10,00 ISBN 83-7363-283-2 Niniejsza publikacja ukazuje myśl społeczną Stanisława Ossowskiego, jednego z czołowych przedstawicieli polskiej socjologii. Jest ona monografią obejmującą relatywnie całościowy dorobek omawianego autora. Poprzez analizę jego tekstów pokazywany jest stan i kondycja polskiej socjologii okresu PRL-u, jej blaski i cienie. Zarazem ma miejsce poszukiwanie odpowiedzi na takie pytania, jak: W jakim stopniu schematy interpretacji rzeczywistości społecznej proponowane przez Ossowskiego przydają się do zrozumienia zjawisk współczesnego świata? W jakim stopniu jego eksplikacje pomagają obecnym socjologom opisywać i tłumaczyć strukturę społeczną świata, czyli w jakim zakresie z myśli Ossowskiego czerpie się zrozumienie współczesnych procesów i interpretacje do badania aktualnych doświadczeń społecznych i intelektualnych?

176

Wprowadzenie do międzynarodowych stosunków gospodarczych, Kazimierz Kłosiński 2006, ss. 288, zł 25,00 ISBN 83-7363-346-4 W kręgu zainteresowań tej pracy znajdują się następujące zagadnienia: – identyfikacja zbioru podmiotów transgranicznych interakcji we współczesnym świecie, – formy inicjacji oraz zmian zawierania transgranicznych interakcji, – warunki (korzyści z) transgranicznych interakcji, – ekwiwalentność transgranicznych interakcji oraz formy ich realizacji, – struktury rodzajowe oraz przestrzenne trangranicznych interakcji, – elementy polityki kształtującej struktury oraz intensywność transgranicznych interakcji, – możliwość oraz formy koordynacji polityk handlowych w skali świata w zakresie transgranicznych interakcji, – problemy równowagi w skali państw, grup interakcyjnych oraz świata w zakresie transgranicznych interakcji. Zagadnienia te są ujęte w ramach kolejnych siedmiu rozdziałów. W rozdziale ósmym przedmiotem zainteresowań pracy jest problematyka krajów rozwijających się, istotna dla katolickiej nauki społecznej oraz obecna w większości współczesnych podręczników z międzynarodowych stosunków gospodarczych. (ze Wstępu) Współczesne badania marketingowe, Marek Prymon 2001, ss. 126, zł 7,00 ISBN 83-228-0924-7 Książka stanowi próbę podsumowania doświadczeń współczesnej metodologii badań marketingowych. Badania marketingowe stanowią istotną funkcję firmy zarządzanej w sposób marketingowy. Pozwalają one na rozwiązywanie zasadniczych problemów, jakie stawia przed firmą konkurencyjne otoczenie rynkowe. Dają podstawy do wyboru właściwych decyzji bieżących i strategicznych. [...] Książka koncentruje uwagę na metodach jakościowych badań marketingowych, ponieważ metody jakościowe badań są relatywnie mniej znane w Polsce niż metody ilościowe. (z Wprowadzenia) Wychowanie chrześcijańskie a kultura, red. Marian Nowak, Tomasz Ożóg 2000, ss. 188, zł 5,00 ISBN 83-228-0759-7 Książka poświęcona prof. Teresie Kukołowicz, kierownikowi Instytutu Pedagogiki KUL. Zawiera materiały z międzynarodowej konferencji naukowej poświęconej pedagogice, chrześcijaństwu i kulturze, która odbyła się w Katolickim Uniwersytecie Lubelskim w dniach 11-12 grudnia 1998 roku. Tematyka referatów obejmuje zagadnienia ogólne i wyjaśniające oraz kwestie szczegółowe wynikające z relacji: pedagogika – kultura – chrześcijaństwo.

Wychowanie fizyczne w zreformowanej szkole. T. 1: Ranga i miejsce wychowania fizycznego w polskiej szkole, Barbara Wolny 2006, ss. 286, zł 20,00 ISBN 83-7363-413-4 W pracy skupimy się na przeglądzie genezy i historii teorii wychowania fizycznego, ukazując rozwój świadomości tej dziedziny wychowania. Przedstawimy wychowanie fizyczne jako ważną dziedzinę integralnego wychowania człowieka. Podkreślimy potrzebę oparcia tegoż wychowania na założeniach antropologicznych chrześcijańskiego personalizmu, następnie omówimy proces wychowania fizycznego w kontekście wychowania ku wartościom. Tym samym zwrócimy uwagę na konieczność oparcia edukacji fizycznej na „pełnym spektrum wartości”, co pozwoli widzieć tę dziedzinę wychowania jako ważną we wszechstronnym rozwoju i wychowaniu współczesnego człowieka. (z Wstępu) Wychowanie fizyczne w zreformowanej szkole. T. 2: Wartości i wartościowanie wychowania fizycznego we współczesnej szkole, Barbara Wolny 2008, ss. 312, zł 20,00 ISBN 978-83-7363-778-8 W tej części cyklu wychowanie fizyczne ukazane zostanie jako ważny i nierozerwalny element integralnego wychowania człowieka. Ważność tej dziedziny zostanie określona na podstawie opinii wszystkich podmiotów edukacji szkolnej oraz potwierdzona analizą założeń „Podsta-

N A U K I

Wychowanie chrześcijańskie. Między tradycją a współczesnością, red. Alina Rynio 2007, ss. 1152, zł 80,00 (oprawa twarda) ISBN 978-83-7363-598-2 Ranga wychowania sprawia, że wielu pedagogów, psychologów, teologów, filozofów, socjologów i polityków kieruje swoje zainteresowania na to, co składa się na treść, kierunek i sposób wychowania człowieka. Powszechnie wiadomo, że zarówno jakość życia w wymiarze indywidualnym, jak i społecznym, a tym samym przyszłość społeczeństw, ludów i narodów uwarunkowana jest jakością wychowania. Pomimo że powstało na ten temat wiele różnorodnych teorii, to problem wychowania, będąc zagadnieniem „arcytrudnym”, pozostaje kwestia ciągle otwartą, potrzebującą nowych rozwiązań i inspiracji w każdym pokoleniu. Stąd szczególnie w świecie współczesnym, „lansującym wzorce wychowawcze opatrywane mianem „neutralnych aksjologicznie” i niosących niejednokrotnie zamierzoną destrukcję moralnych fundamentów życia społecznego i indywidualnego”, istnieje pilna potrzeba odnowienia i rekonstrukcji takiego wychowania i takich systemów wartości, które nie dewaluowałyby się tak łatwo, ale miały moc opierania się naciskowi dehumanizacji cywilizacji współczesnej. Niewątpliwie taką szansę niesie chrześcijańska tradycja wychowawcza, na którą składają się sprawdzone przez wieki ideały, zasady i wartości. Są one związane z realistycznie pojmowaną naturą ludzką, wewnętrznymi i zewnętrznymi czynnikami rozwojowymi człowieka i obowiązującym w chrześcijaństwie etosem. (z Przedmowy)

S P O Ł E C Z N E

Wychowanie chrześcijańskie metodą harcerską, red. Anna Petkowicz 2009, ss. 418, zł 37,00 ISBN 978-83-7363-948-5 Część pierwsza – Idee wychowania harcerskiego – prezentuje główne założenia wychowawcze odnoszące się zarówno do okresu międzywojennego, jak i współczesności i są one analizowane z różnych punktów widzenia. Część druga – Wychowanie do służby, wiary i uczestnictwa – ukazuje praktykę życia harcerskiego największych organizacji w Polsce i poza jej granicami. W części trzeciej – Z inspiracji myśli harcerskiej – odnaleźć można opis działań inspirowanych ideologią lub metodą harcerską – działań: edukacyjnych, społecznych, kulturowych i religijnych. Ich wachlarz i różnorodność wskazuje na wielkość i skuteczność metody harcerskiej. Część czwarta – Świadectwa – składa się z relacji bezpośrednich uczestników i świadków harcerskiego życia oraz wypowiedzi tych, którzy snują refleksje o życiu, pracy i harcerskiej postawie innych wybitnych świadków harcerskiej drogi i służby. (z Wprowadzenia)

177

N A U K I

S P O Ł E C Z N E

wy programowej wychowania fizycznego”. Opracowane wyniki badań stanowić będą rzeczywisty obraz zreformowanej szkoły. Książkę kierujemy do wszystkich osób podejmujących trud integralnego wychowania człowieka, w tym szczególnie do nauczycieli i rodziców. Polecamy ją również studentom pedagogiki (specjalność nauczycielska) jako osobom przygotowującym się do realizacji procesu dydaktyczno-wychowawczego w szkole. (ze Wstępu)

178

Wychowanie ku wartościom wiejskim jako szansa integralnego rozwoju wychowanka, Krystyna Chałas 2007, ss. 422, zł 45,00 ISBN 978-83-7363-555-5 Przez wychowanie ku wartościom wiejskim rozumiem wspomaganie wychowanków w ich rozpoznawaniu, rozumieniu, akceptacji, internalizacji, wolnym wyborze, urzeczywistnianiu i animacji środowiska lokalnego do ich urzeczywistniania, a środowiska ponadlokalnego do ich poszanowania. Należy podkreślić, że wychowanie ku wartościom wskazuje na integrację transcendencji pionowej z poziomą, na permanentny wzrost w doskonałości ich urzeczywistniania, a nie raz nabyte doświadczenia, które miałyby wystarczyć w różnych sytuacjach aksjologicznych. [...] Przedstawiona praca ma charakter teoretyczno-empiryczny. Łączy wiele dyscyplin: teorię wychowania, aksjologię, antropologię, pedagogikę kultury. Główną jednak dyscypliną pedagogiczną, która stanowi podstawę rozważań teoretycznych i empirycznych, jest pedagogika społeczna. (z Wprowadzenia) Wychowanie młodzieży w nauczaniu kardynała Stefana Wyszyńskiego, Alina Rynio 2001, wyd. II, ss. 340, zł 11,00 ISBN 83-228-0940-9 Prymasowska koncepcja wychowania młodzieży oparta na solidnych podstawach filozofii i teologii może posłużyć jako klucz do skutecznego otwierania serc i umysłów na prawdę i wartości duchowe. Wydobyta z nauczania Prymasa koncepcja wychowania jest dobra dla wychowawców i nauczycieli i aktualna wobec odradzającej się ideologii „głuchej na głos historii, religii, patriotyzm czy humanizm”. Jej walor tkwi w tym, iż zawiera ona „najbardziej optymalny model wychowania” propagowany przez człowieka, o którym parafrazując słowa Mądrości Syracha można powiedzieć, iż „bywa mędrzec, który naród swój wychowuje, a owoce jego rozumu są niezawodne”(37,23). W istocie pedagogiczne przesłanie Prymasa Tysiąclecia oparte na przeświadczeniu o wielkości i pierwszeństwie człowieka przerastającego sobą wszystko, co jest na ziemi – nie zestarzało się ani trochę i raczej starość mu nie zagraża, ponieważ oparte jest ono na kategoriach: prawdy, dobra, piękna, integralności i użyteczności, a te mają znamię trwania i wiecznej aktualności. (z Przedmowy) Wychowanie Polaków na zesłaniu w ZSRR, Małgorzata Stopikowska 2001, ss. 288, zł 24,00 ISBN 83-228-0923-9 Zasadnicze pytanie, streszczające problematykę niniejszej pracy, można zatem sformułować następująco: w jaki sposób środowisko społeczne i życiowe warunkowało wychowanie dzieci i młodzieży polskiej na zesłaniu? Trzeba przy tym zaznaczyć, iż w polu zainteresowań znalazły się zarówno wpływy świadome, jak i przypadkowe poszczególnych środowisk. Tak postawiony problem badawczy pociąga siłą rzeczy następne pytania, szczegółowo rozszerzające poruszoną tematykę i dookreślające interesujące zagadnienie. Mianowicie, jakie postawy rodziły się pod naciskiem różnorodnych, krytycznych sytuacji i przed jakimi wyborami oraz dylematami moralnymi stawiały Polaków? Jakie nastawienie wewnętrzne i okoliczności zewnętrzne wpływały na zachowanie zesłańców? Jakie czynniki i wartości pozwoliły przetrwać trudny czas uwięzienia w ZSRR? A wreszcie domagało sie odpowiedzi pytanie, na jakich zasadach i wartościach oparło się wychowanie dzieci i młodzie-

Zagrożenia i perspektywy rozwoju polskiego rynku kapitałowego, Krzysztof Ciejpa-Znamirowski 2002, ss. 274, zł 15,00 ISBN 83-228-0821-6 Celem niniejszej pracy jest wyspecyfikowanie i zaprezentowanie zagrożeń rozwoju rynku kapitałowego, a szczególnie Giełdy Papierów Wartościowych w Warszawie w czterech obszarach: ekonomicznym, funkcjonalno-organizacyjnym, prawnym, psycho-społecznym. Przedstawione zagrożenia mogą wywoływać różne i złożone konsekwencje w funkcjonowaniu rynku kapitałowego. Podjęto próbę stosowania metody skalowania wielowymiarowego dla oceny zagrożeń występujących na rynku kapitałowym. Oprócz zagrożeń istnieją również realne perspektywy rozwoju tego rynku w Polsce. Wykorzystanie tych perspektyw jest w przeważającej mierze uzależnione od redukcji istniejących zagrożeń. Badania oparto głównie na przykładzie Giełdy Papierów Wartościowych w Warszawie jako najważniejszej instytucji rynku kapitałowego w Polsce. Hipotezą badawczą niniejszej pracy jest przewidywanie, że dalszy rozwój rynku kapitałowego, a szczególnie Giełdy Papierów Wartościowych w Warszawie jest uzależniony od eliminacji lub chociażby ograniczenia barier rozwoju. W przeciwnym przypadku GPW stanie się bardzo prowincjonalnym rynkiem bez większych szans rozwoju. (ze Wstępu) Życie jako zadanie. O Zenomenie Płużek, red. Stanisława Steuden, Piotr Oleś 2007, ss. 236, zł 30,00 ISBN 978-83-7363-617-0 Gdy odchodzą bliskie, znaczące osoby, pozostaje po nich pamięć. Z czasem jednak traci ona swoją pojemność, zakres i wierność. Czas znacząco wpływa na kształt zapamiętanych treści. Dla osób, które nie znały Pani Profesor pozostanie postacią, o której będą dowiadywały się ze wspomnień i przekazu innych. Zamysł napisania książki powstał z myślą utrwalenia sylwetki tej niezwykłej Osoby. Książka, zatytułowana Życie jako zadanie. O Zenomenie Płużek, w naszym zamierzeniu ma spełnić tę rolę. Składa się ona z dwóch wyraźnie zarysowanych części – pierwsza obejmuje charakterystykę działalności naukowej i dydaktycznej. Tworzą ją artykuły zawierające m.in. życiorys naukowy Profesor Zenomeny Płużek (S. Steuden), psychologię osobowości w jej

N A U K I

Wypalenie zawodowe u nauczycieli. Psychologiczna analiza zjawiska i jego osobowościowych uwarunkowań, Stanisława Tucholska 2009, wyd. II poprawione, ss. 266, zł 30,00 ISBN 978-83-7363-824-2 Biorąc pod uwagę znaczenie optymalnego funkcjonowania zawodowego nauczyciela zarówno w perspektywie indywidualnej, jak i społecznej, trzeba stwierdzić, że problematyka ta warta jest pogłębionej refleksji teoretycznej i badań empirycznych. Celem niniejszego studium jest analiza zjawiska wypalenia zawodowego u nauczycieli, jego psychologicznych przejawów, form i uwarunkowań. W badaniach skoncentrowano się głównie na osobowościowych determinantach wypalenia, próbując określić rolę, jaką w jego kształtowaniu pełnią cechy i dyspozycje osobowości oraz umiejętności zaradcze jednostki. Poszukiwania mają charakter przekrojowych badań typu korelacyjnego. Racją za ich podjęciem jest potrzeba przeprowadzenia wieloaspektowej analizy zjawiska wypalenia, ujmowanego jako następstwo stresu i obciążeń emocjonalnych wykonywanym zawodem pedagoga, z którymi jednostka nie zdołała się uporać. Poddanie zjawiska wypalenia wieloaspektowym badaniom empirycznym ma dwa źródła – poznawcze i społeczne. (ze Wstępu)

S P O Ł E C Z N E

ży polskiej na zesłaniu, a także, czy rzeczywiście miały one znaczenie w praktyce codziennego dnia. (ze Wstępu)

179

N A U K I

S P O Ł E C Z N E

ujęciu (P. Oleś), psychologię kliniczną (W. Okła), diagnostykę psychologiczną (S. Tucholska), neuropsychologię (M. Steuden) i filozoficzno-psychologiczną koncepcję osoby (Z. Uchnast). Część drugą tworzą wspomnienia o Pani Profesor Płużek napisane przez osoby z jej najbliższej rodziny, współpracowników, uczniów, przyjaciół i znajomych. Mają one bardzo osobisty charakter i ukazują Panią Profesor tak, jak zapisała się w pamięci Autorów, którzy przyjęli zaproszenie do publikacji. (ze Wstępu)

180

Żyć chwilą? Postawy wobec czasu a poczucie szczęścia, Małgorzata Sobol-Kwapińska 2007, ss. 292, zł 27,00 ISBN 978-83-7363-551-7 Książka składa się z dwóch części, teoretycznej i empirycznej. W pierwszym rozdziale, w pierwszej części, przedstawione zostały teoretyczne koncepcje postaw temporalnych, z zaakcentowaniem form koncentracji na teraźniejszości. Zwrócono również uwagę na metafory temporalne jako środek ekspresji postaw wobec czasu. W rozdziale drugim zaprezentowano wybrane ujęcia poczucia szczęścia, a także przegląd badań dotyczących zależności między orientacją temporalną a poczuciem zadowolenia z życia. Rozdział trzeci, w drugiej części książki, zawiera pytania badawcze i hipotezy, charakterystykę zastosowanych metod oraz badanej grupy. W następnych rozdziałach zaprezentowana została analiza rezultatów badań oraz dyskusja wyników. (ze Wstępu)

WPROWADZENIE DO MATEMATYKI FINANSOWEJ

ZARYS DZIEJÓW MATEMATYKI

Władysława Wojciechowska, Michał Solis

Maciej Romaniuk

Lech Gruszecki

Cena: 24 zł Stron: 86 ISBN: 978-83-7363-906-5 Format: B5

Cena: 15 zł Stron: 94 ISBN: 978-83-7363-823-5 Format: B5

Cena: 25 zł Stron: 280 ISBN: 978-83-7363-800-6 Format: B5

KRAJOBRAZ I OGRÓD WIEJSKI. T. 5: ZMIENNOŚĆ KRAJOBRAZÓW OTWARTYCH

PERSPEKTYWY EKOLOGII CZŁOWIEKA

red. Janusz Janecki, Zbigniew Borkowski

PLANOWANIE ZRÓWNOWAŻONEGO ROZWOJU GMINY W PRAKTYCE

Stanisław Zięba

Klaudia Giordano

Cena: 29 zł Stron: 278 ISBN: 978-83-7363-763-4 Format: B5

Cena: 50 zł Stron: 396 ISBN: 978-83-7363-642-2 Format: B5 (opr. twarda)

NAUKI PRZYRODNICZE

GLONY PRO- I EUKARIOTYCZNE JEZIOR POJEZIERZA ŁĘCZYŃSKO-WŁODAWSKIEGO

Cena: 36 zł Stron: 264 ISBN: 83-7363-419-3 Format: B5

181

NAUKI PRZYRODNICZE

WSZECHŚWIAT MATEMATYCZNY

ZMIANY AWIFAUNY LĘGOWEJ ZIELENI MIEJSKIEJ LUBLINA W LATACH 1982-2007 ORAZ ICH PRZYCZYNY

U ŹRÓDEŁ POJĘĆ MNOGOŚCIOWYCH

Tomasz Michniowski

Waldemar Biaduń

Lech Gruszecki

Cena: 24 zł Stron: 170 ISBN: 83-7363-160-7 Format: B5

Cena: 23 zł Stron: 306 ISBN: 83-7363-291-3 Format: B5

PRZYSZŁOŚĆ EKOROZWOJU

JEZIORA RZECZNE DOLINY ŚRODKOWEGO BUGU. RÓŻNORODNOŚĆ BIOLOGICZNA I KRAJOBRAZOWA

PODSTAWY FIZYKI. CZĘŚĆ I

Stefan Kozłowski

red. Władysława Wojciechowska

Henryk Piersa

Cena: 50 zł Stron: 622 ISBN: 978-83-7363-570-8 Format: B5

182

Cena: 28 zł Stron: 160 ISBN: 978-83-7363-929-4 Format: B5

Cena: 23 zł Stron: 126 ISBN: 83-7363-401-0 Format: B5

Cena: 17 zł Stron: 408 ISBN: 83-7363-148-8 Format: B5

Glony pro- i eukariotyczne jezior Pojezierza Łęczyńsko-Włodawskiego, Władysława Wojciechowska, Michał Solis 2009, ss. 86, zł 24,00 ISBN 978-83-7363-906-5 Jeziora rzeczne doliny środkowego Bugu. Różnorodność biologiczna i krajobrazowa, red. Władysława Wojciechowska 2006, ss. 126 (kreda), zł 23,00 ISBN 83-7363-401-0 Krajobraz i ogród wiejski. T. 4: Dziś i jutro wsi, red. Janusz Janecki, Zbigniew Borkowski 2006, ss. 108, zł 24,00 ISBN 83-7363-414-2

Perspektywy ekologii człowieka, Stanisław Zięba 2008, ss. 396, zł 50,00 ISBN 978-83-7363-642-2 Planowanie zrównoważonego rozwoju gminy w praktyce, Klaudia Giordano 2006, ss. 248 + 18 map, zł 29,00 ISBN 83-7363-419-3 Niezwykle cenna i przydatna książka dla samorządów lokalnych, mająca formę praktycznego poradnika metodycznego, który pomoże gminom w procesie planowania zrównoważonego rozwoju. W publikacji można znaleźć informacje odnośnie do tego, co powinien zawierać ten plan, jakimi narzędziami można go wdrażać, a także, jakimi podstawowymi dokumentami strategiczno-planistycznymi powinna dysponować gmina. Autorka przybliża pięć modeli planowania zrównoważonego rozwoju: przyrodniczego, społecznego, ekonomicznego, przyrodniczo-społecznego i Agendy 21 oraz ich wariantów. Prezentuje przykłady ich zastosowania w praktyce, tj. przez konkretne gminy. W publikacji zostały omówione liczne dokumenty (łącznie 13), jak np. inwentaryzacja przyrodnicza, program ochrony środowiska, strategia rozwoju, studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy, a także scharakteryzowano warunki zawiązywania stowarzyszeń gminnych. Dzięki dołączonym mapom aktywności (w podziale na województwa) można łatwo sprawdzić stan zaangażowania konkretnej gminy w proces planowania zrównoważonego rozwoju. Podstawy fizyki. Część I, Henryk Piersa 2004, ss. 408, zł 10,00 ISBN 83-7363-148-8 Niniejsza książka powstała jako rezultat wieloletnich wykładów fizyki dla studentów filozofii przyrody i nauk przyrodniczych na Wydziale Filozoficznym KUL. Publikacja zawiera zagadnienia ważne dla ogólnego wykształcenia fizycznego, jak też stanowiące podstawę do zrozumienia innych teorii: mechaniki, elektrodynamiki klasycznej, mechaniki kwantowej oraz fizyki statystycznej. Przyszłość ekorozwoju, Stefan Kozłowski 2005, ss. 588, zł 50,00 ISBN 83-7363-312-X Publikacja składa się z dwóch części: założeń ekorozwoju oraz polityki, strategii i programów w ujęciu – świat, Europa, Polska. Rozdział I przybliża ogólne problemy życia na Ziemi. Pod-

NAUKI PRZYRODNICZE

Krajobraz i ogród wiejski. T. 5: Zmienność krajobrazów otwartych, red. Janusz Janecki, Zbigniew Borkowski 2008, ss. 278, zł 29,00 ISBN 978-83-7363-763-4

183

kreślono cywilizacyjno-historyczną rolę w degradacji środowiska, zwrócono uwagę na przyszłe możliwe zagrożenia chemiczne i genetyczne. Rozdział II dotyczy teorii, pojęć i modeli zrównoważonego rozwoju. Omówiono kluczowe problemy systemu przyrodniczego i technicznego, a na tym tle przybliżono założenia ekonomii środowiskowej i ekonomicznej. Rozdział III obejmuje przegląd międzynarodowych i krajowych dokumentów, strategii, planów oraz programów ekorozwoju. Wiele z nich zostało opatrzonych krytycznym komentarzem autora, zwracającym uwagę na pewne braki czy niedoskonałości. Rozdział IV naświetla problemy związane z realizacją zasad zrównoważonego rozwoju w XXI wieku. Teoria odpowiedników twierdzenia Nikomachosa z Gerazy, Stanisław Góźdź 2002, ss. 216, zł 14,00 ISBN 83-228-0845-3 U źródeł pojęć mnogościowych. Studium z historii i filozofii matematyki od czasów starożytnych do początku XX wieku, Lech Gruszecki 2005, ss. 306, zł 14,00 ISBN 83-7363-291-3

NAUKI PRZYRODNICZE

W trosce o Ziemię. Księga ku czci Profesora Stefana Kozłowskiego, 2001, ss. 268, zł 27,00 ISBN 83-228-0818-6

184

Wprowadzenie do matematyki finansowej, Maciej Romaniuk 2009, ss. 94, zł 15,00 ISBN 978-83-7363-823-5 Wszechświat matematyczny. Studium metodologiczno-przyrodnicze, Tomasz Michniowski 2004, ss. 170, zł 8,00 ISBN 83-7363-160-7 W niniejszej rozprawie mowa jest o poznaniu naukowym i o ludzkim rozumie, który – poprzez naukę – ku poznaniu dąży. Wejrzenie w naturę nauki ujawnia własności wszechświata, który przecież tego poznania jest celem. Okazuje się, że fizyczna postać świata i jej pojmowanie przez rozum, jak i sama postać rozumu spotykają się w subtelnym, wyrafinowanym i niezwykle pięknym, abstrakcyjnym świecie matematyki. Zarys dziejów matematyki, Lech Gruszecki 2009, ss. 280, zł 25,00 ISBN 978-83-7363-800-6 Zmiany awifauny lęgowej zieleni miejskiej Lublina w latach 1982-2007 oraz ich przyczyny, Waldemar Biaduń 2009, ss. 160, zł 28,00 ISBN 978-83-7363-929-4 Celem niniejszej pracy jest próba syntezy dotychczasowych, odmiennych prób rozwiązania problemu kształtowania się zespołów awifauny w mieście. Podjęto w niej próbę analizy zmian składu jakościowego i ilościowego zgrupowań lęgowych ptaków zieleni wysokiej Lublina w okresie 1982-2007 na tle zmian różnych czynników mogących kształtować obraz awifauny lęgowej badanych terenów w tym czasie. Przyjęto, że o awifaunie danego obszaru decyduje szereg czynników lokalnych (np. struktura szaty roślinnej i czynniki antropogeniczne na badanych terenach w ich otoczeniu i w skali miasta) i globalnych (zmiany zasięgu geograficznego i stanu ogólnego populacji, procesy synurbizacyjne). W niniejszej pracy wyróżniono 3 rodzaje uwarunkowań:

NAUKI PRZYRODNICZE

– dotyczące bezpośrednio badanych terenów, w tym m.in. wielkość, charakter użytkowania, położenie, struktura roślinności (wiek drzewostanu, zwarcie koron, obfitość podszytu) i stopień urbanizacji (w tym np. zmiany infrastruktury, ruch ludzi, zabiegi pielęgnacyjne czy aktywna ochrona); – dotyczące otoczenia badanych terenów: struktura użytkowania areału w bliższym i dalszym sąsiedztwie (do granic miasta włącznie); – działające w skali regionu i większej: zmiany zasięgu geograficznego i stanu ogólnego populacji poszczególnych gatunków oraz procesy synurbizacji. (ze Wstępu)

185

186

INDEKS NAZWISK

Bajko Zbigniew 76 Balawajder Edward 172 Balicki Adam 91 Bar Wiesław 75 Barth Grzegorz 20 Bartnik Czesław Stanisław 6, 20, 21, 34, 35, 45 Batory Anna 174 Bednarek Antoni 141 Bednarski Aleksander 133 Bednaruk Waldemar 92 Belting Hans 137 Bender Agnieszka 145 Bernagiewicz Robert 33 Biaduń Waldemar 182, 184 Białek Aleksander 100 Bider Marcin 95 Biela Adam 151 Bielak Agnieszka 124 Bielak Włodzimierz 34, 40 Bielecki Leszek 81 Bielecki Stanisław 14 Bieleń Robert 36 Bień Janusz 132 Bis Dorota 151, 159, 163 Bloch-Rozmej Anna 134 Błachnio Agata 157 Bochenek Krzysztof 121 Bondaruk Anna 139 Borkowski Zbigniew 181, 183 Borowski Jarosław 123 Braun-Gałkowska Maria 168 Breś Jerzy 110 Broński Włodzimierz 38, 42 Brożek Piotr 63, 174 Buczko Dmytro 142, 148 Bugel Walerian 16 Bukalski Sławomir 157 Burczak Krzysztof 38, 85, 90 Burski Krzysztof 12, 13

C

Cekiera Czesław 157 Chaberek Michał 54 Chaciński Jacek 79, 83 Chałas Krystyna 152, 162, 178 Charzyński Rafał 6, 112 Chegurova Daria 30 Chlebowski Piotr 120, 140 Chłodna Imelda 159 Chmielewski Marek 46, 48 Chudy Wojciech 14 Chwaszcz Joanna 156, 157

Ć

Ćwikła Leszek 75

D

Danielewicz Zbigniew 15 Daniluk Mirosław 37, 58 Daniélou Jean 19 Dawid Jan Władysław 164 Derdziuk Andrzej 31 Dębiński Antoni 71, 73, 75, 76, 77, 78, 81, 88, 90, 92, 94 Dębowska Maria 54 Dobrowolski Radosław 153 Dobrzański Jan 161 Domagała Michał 74 Domagała-Zyśk Ewa 163 Doyle Aidan 127 Drawnel Henryk 7 Drożdż Alojzy 35 Dubiel Stanisław 92 Duda Michalina 71, 86 Dudek Dariusz 77 Dudziak Urszula 167 Duma Tomasz 102 Dyczewski Leon 152, 160, 174 Dyjakowska Marzena 87 Dyk Stanisław 35, 68 Dykowski Piotr 50 Dzięglewski Mariusz 170 Dziobek-Romański Jacek 93 Dziuba Agnieszka 128 Dziura Ryszard 34

F

Fajgielski Paweł 78 Falkener Michał 121 Fel Stanisław 162, 172 Fert Józef F. 139 Fiała Edward 122, 123, 145 Filipowicz Mirosław 131 Fita Stanisław 139, 148 Forte Bruno 42 Francuz Piotr 156, 162 Frączek Dorota 61 Fuchs Josef 115 Fundowicz Sławomir 87

N A Z W I S K

B

Ciejpa-Znamirowski Krzysztof 154, 159, 179 Cieszkowski August 167 Czachorowski Marek 97, 114 Czaczkowska Iga 15 Czaja Andrzej 30, 45, 57, 64, 65 Czartoryski August 32 Czechowicz Józef 120, 122 Czerkawski Jan 115, 116, 143 Czuma Ignacy 80 Czuma Iwona 157

I N D E K S

A

Abramowicz Maciej 128 Adamiak Elżbieta 14 Albińska Ewa 172

187

I N D E K S

N A Z W I S K

G

188

Gajc Diana 147 Garbacz Paweł 108 Garbol Tomasz 125 Garbowski Christopher 103 Gawalewicz Marian 134 Gałkowski Jerzy W. 117 Gałkowski Stanisław 114 Gałązka Małgorzata 77, 86 Gigilewicz Edward 133 Gilski Marek 24 Giordano Klaudia 181, 183 Glombik Konrad 43 Głuchowski Jan 82, 93 Gocko Jerzy 10, 11, 25, 46 Goczołowa Zofia 148 Gomułowicz Andrzej 87 Gorbaniuk Julia 171 Gosztyła Tomasz 151, 171 Górecka Marzena 145 Górka Leonard 14, 28, 45, 57, 64 Górska Małgorzata 147 Górski Grzegorz 75, 82, 89, 94 Górski Konrad 124 Gózik Aneta 157 Góźdź Krzysztof 5, 43, 61, 62 Góźdź Stanisław 184 Graczyk Krzysztof 89 Granat Mirosław 90 Granat Wincenty 19, 20, 65 Griffiths Niall 133 Gruchoła Małgorzata 165 Gruszecki Lech 181, 182, 184 Gruszecki Tomasz 167 Grynberg Henryk 143 Grześkowiak Alicja 77, 78, 85, 95 Guardini Romano 20 Gussmann Edmund 127 Gut Arkadiusz 106, 115 Gut Przemysław 115, 116, 143 Gutowska Antonina 171 Gutowski Piotr 103, 116 Guz Tadeusz 72, 75, 91 Guzewicz Wojciech 21, 36 Guzowski Krzysztof 60

H

Hajduk Agnieszka 156 Hajduk Zygmunt 109, 112 Hałas Radosław D. 77 Hanusiewicz Mirosława 144 Haręzga Stanisław 43 Herbert Zbigniew 125 Herbut Józef 105 Hertzówna Amelia 129 Homerski Józef 8, 9 Hryniewicz Wacław 14, 28 Huk Irena 139 Humboldt Wilhelm von 141

I

Izdebski Jan M. 94

J

Jabłoński Arkadiusz 152, 155, 157 Jaklewicz Tomasz 9 Jakubów Marek 149 Jamróz Marek 103 Jan Paweł II 4, 10, 14, 33, 45, 49, 51, 53, 54, 56, 58, 62, 69, 95, 117, 193 Janecki Janusz 181, 183 Janeczek Stanisław 6, 98, 106, 108, 111, 112 Janicka Anna 77 Janicka Kamila 134 Janowski Konrad 151, 169 Jaroszyński Piotr 116 Jasińska-Wojtkowska Maria 124 Jaźwierski Jacek 135 Jeżyna Krzysztof 10, 11, 25, 26, 62 Jędrzejewski Stanisław 145 Jóźwiak Stanisław 71, 81, 88 Jóźwik Bartosz 76, 155 Judycka Joanna 115 Jusiak Roman 162 Juśko Edmund 147

K

Kacprzyk Wiesław 93 Kaczmarek Wojciech 128, 129, 137, 144, 145 Kaim Andrzej 17, 28 Kalinowski Mirosław 68, 156, 157 Kaliszewski Grzegorz 59 Kamieńska Anna 121 Kamiński Ryszard 36 Kamiński Stanisław 99, 116 Kantyka Przemysław 17, 28, 41 Karolewicz Grażyna 42 Karpiuk Mirosław 88 Kasperowicz Ryszard 135, 149 Kasprzyk Piotr 89 Kaucha Cezary Krzysztof 46, 49, 65 Kawecka Mirosława 130, 139, 146 Kała Dariusz 77 Kiciński Andrzej 30, 44 Kiczuk Stanisław 113 Kiejza Andrzej 68 Kieniewicz Piotr H. 25, 32 Kijewska Agnieszka 103 Kitowska-Łysiak Małgorzata 135, 141 Klauza Karol 37, 56, 61, 62, 66 Kl’uska Branislav 27 Kłos Jan 104, 112 Kłosiński Kazimierz A. 75, 151, 158, 161, 173, 175, 176 Kmiecik Violetta 30, 45 Koczwara Stanisław 66 Komorowska Beata 162 Kopciński Jacek 128 Koperek Stefan 58 Kopiec Piotr 18

Lameński Lechosław 120, 135, 142 Langkammer Hugolin 7, 8, 9, 13, 14, 34, 57, 68, 69 Lechniak Marek 75, 104 Ledwoń Ireneusz Sławomir 5, 41, 57, 59 Lekka-Kowalik Agnieszka 111 Leśniak Franciszek L. 38 Leśniewski Krzysztof 51 Lewko Marian 129 Lipiński Edward 119, 126 Lipska Marzena 75, 92 Lis Wojciech 91 Lisiecki Marek 154, 155, 160 Litak Stanisław 10 Litwińska Katarzyna 170 Longosz Stanisław 29

Ł

Łaszkiewicz Hubert 132 Łączkowski Wojciech 87

M

Machowicz Kinga 72, 80, 152, 158 Maciejewski Marian 128 Maciołek Michał 6, 112 Mackiewicz Robert 162 Majewski Józef 15 Malczewski Jacek 130 Malik Jakub A. 127, 133, 139, 148 Malinowska Jolanta 146 Mandziuk Józef 21 Manterys Stanisław 130 Marczewski Jarosław R. 36 Mariański Janusz 37, 172 Martyniak Czesław 104 Maryniarczyk Andrzej 100, 109, 116 Marzec Paweł 75 Mastej Jacenty 46, 52, 57, 59 Matuszczyk Bożena 142 Matwiejczyk Witold 119, 135 Matyaszewski Paweł 107, 128 Mazur Jan 168 Mazur Piotr Stanisław 111 Mazurczak Małgorzata Urszula 39, 134, 136, 137 Mazurek Franciszek Janusz 39, 160 Mazurkiewicz Ryszard 72, 91 Maćkowska Katarzyna 71, 76, 80, 84 Małecki Roman 16 Merecki Jarosław 102, 115 Mezglewski Artur 71, 73, 76, 83, 85, 87, 91 Michalczuk Joanna 129 Michniowski Tomasz 182, 184 Mielcarek Krzysztof 7, 27 Migut Bogusław 42 Mirek Agata 58, 68, 120 Misiurek Jerzy 11, 12, 13, 39, 40 Misztal Henryk 5, 35, 71, 75 Misztal-Konecka Joanna 77 Miłek Dorota 155 Moricová Jana 23 Moskal Piotr 101, 114 Moskal Tomasz 37 Mroczkowski Ireneusz 69, 117 Münnich Maciej 52, 125 Münnich Monika 71, 81, 86

N

Nadbrzeżny Antoni 24 Nagórny Janusz 6, 10, 25, 26, 38, 50, 62 Napiórkowski Stanisław C. 5, 14, 23, 24, 28, 42, 55, 59, 66 Narecki Krzysztof 131 Narecki Zbigniew 36 Nastalska Joanna 143 Nepelska Kinga 147

N A Z W I S K

L

Łesiów Michał 148 Łuczyński Andrzej 159 Łukaszuk-Piekara Małgorzata 147 Łużny Ryszard 138 Łużyński Wiesław 54

I N D E K S

Korczak Grzegorz M. 60 Kornas-Biela Dorota 151, 166 Kosiek Tomasz 16 Kostrubiec Beata 165 Kowalczyk Mirosław 64 Kowalczyk Stanisław 19, 98, 103, 105, 110, 116, 174 Kowalik Krzysztof 23, 39 Kowalska Elżbieta M. 141 Kowalski Henryk 88 Koza Stanisław J. 28 Kozak Michał 9 Kozak Stefan 146 Kozłowski Stefan 182, 183, 184 Kołodziej Blandyna 157 Kość Antoni 75 Krajewski Kazimierz 98, 113, 114 Krakowiak Czesław 30, 42, 44 Krakowiak Kazimiera 164, 173 Kramiszewska Aneta 48 Krukowski Artur 81 Krukowski Józef 78 Kruszewska-Gagoś Małgorzata 72, 76 Kruszewski Wojciech 121, 129 Krzemiński Krzysztof 67 Królikowski Bohdan 126, 132, 149 Krąpiec Mieczysław Albert 99, 100, 116 Kucharski Jacek 14 Kucia-Guściora Beata 71, 81, 86, 87 Kuć Małgorzata 157 Kudasiewicz Józef 7, 13 Kudelska Dorota 130 Kukołowicz Teresa 176 Kulik Agnieszka 156, 157 Kumor Bolesław 40 Kupny Józef 162 Kupryś Piotr 133 Kuryłowicz Marek 88 Kuś Artur 166

189

Niebelski Eugeniusz 131, 136, 149 Niesiołowski-Spanò Łukasz 125 Niewiadomska Iwona 156, 157 Nitecki Piotr 47 Noras Andrzej 104 Nossol Alfons 14, 28 Nowacki Albert 146 Nowaczyński Piotr 123, 124, 125 Nowak Antoni J. 40, 41, 43, 51, 53, 54, 56, 60, 64, 67 Nowak Maciej 119, 125 Nowak Marian 176 Nowak Witold M. 114 Noworyta-Kuklińska Bożena 139, 145 Nuckowska Halina 133

O

Obsulewicz-Niewińska Beata K. 136 Okła Wiesława 161 Olech Waldemar 55 Oleś Piotr K. 156, 174, 179 Ołdakowska-Kuflowa Mirosława 136 Opozda Danuta 160 Ordon Hubert 53 Ordon Marta 73, 85 Orzeszyna Krzysztof 82 Osadczy Włodzimierz 66 Osmański Marek 105, 108 Ossowski Stanisław 176 Ostaszewski Kazimierz 72, 80, 95 Otrębski Wojciech 156 Ożóg Tomasz 176

I N D E K S

N A Z W I S K

P

190

Pachocki Dariusz 122, 143 Paciorek Antoni 7, 8, 39, 48, 68 Paczoska Ewa 139 Paluchowska Danuta 128 Panas Władysław 123 Parysiewicz Beata 171 Pastwa Marcin 135 Paszkowska Teresa 6, 41, 42, 47, 49, 50 Patyra Jowita 136 Pawlak Marek 154 Pawłowski Sławomir 18, 28, 57 Pałubska Zofia 65 Pałucki Jerzy 63, 64 Pek Kazimierz 23, 34, 66 Pelczar Roman 144 Petkowicz Anna 152, 177 Piersa Henryk 182, 183 Pietruszka Małgorzata 156 Pikor Wojciech 27 Pilorz Alfons 132 Piotrowski Mirosław 140 Pisarek-Małyszek Katarzyna 147 Piwowar Andrzej 7 Płodzień Stanisław 88 Podraza Andrzej 175 Podstawka Anna 145 Pokrywka Marian 25, 26, 50, 53

Policastro Pasquale 84 Pomorska Alicja 82, 93 Ponikowski Henryk 154, 155 Popielski Kazimierz 168, 175 Popowski Remigiusz 38, 133 Popper Karl R. 157 Popławski Jarosław M. 11, 12, 13, 33, 67 Potakowski Paweł 77 Potocki Stanisław 13 Próchniak Paweł 128, 138 Prus Bolesław 127 Prymon Marek 176 Przepiórka Aneta 157 Przyborowska-Klimczak Anna 86 Przybyłko Kazimierz 161 Przygoda Wiesław 30, 55 Puszak Lubomyr 134, 146 Pylak Bolesław 59 Pyter Magdalena 79

R

Radziszewski Idzi B. 98, 112 Rafalska Dorota 48 Rakocy Waldemar 14, 51 Reale Giovanni 106, 107, 110 Rejak Sebastian 17 Riemizow Aleksy 138 Ritter Cezary 51 Rolska Irena 120, 131 Romaniuk Maciej 181, 184 Roszkowska Anna 138 Różewicz Tadeusz 129 Rubinkiewicz Ryszard 31 Rudnicki Maciej 84 Rudzka Brygida 148 Rusecki Marian 28, 32, 46, 55, 60, 63 Rutka Anna 132 Ryba Mieczysław 144 Rybicki Adam 33 Rymarz Ferdynand 87 Rynio Alina 151, 163, 177, 178 Rzechowska Ewa 168 Rzepa Wojciech 10, 11, 52

S

Sajdek Wiesława 158, 167, 170 Sawicki Stefan 122 Seremak Waldemar 49 Seweryn Agata 128 Seweryn Dariusz 128, 141 Sidor Monika 119, 140 Sikorski Dariusz 156, 157 Sitarz Mirosław 75, 93 Siwak Wacław 23 Siwek Beata 137 Skorek-Münch Jolanta 138 Skórczewski Dariusz 145 Skrzyniarz Ryszard 45 Skrzypczak Robert 45 Sławińska Irena 144 Słomka Marek 97, 100

Ś

Ślęczka Piotr 113 Śpila Bożena 157 Śrutwa Jan 60

T

Taracha Cezary 147 Tatala Małgorzata 171 Tkaczyk Marcin 97, 107 Tłuczek Ryszard 72, 91

Tokarska Anna Maria Nicola 35 Tomasz z Akwinu 99, 100, 109 Tomczuk-Wasilewska Jolanta 169 Tronina Antoni 7, 8, 14 Truskolaska Justyna 165, 166 Trypuz Robert 106 Tucholska Stanisława 152, 179 Turek Józef 97, 100 Tylus Stanisław 40 Tymosz Stanisław 74 Tyszczyk Andrzej 122, 137

U

Uchnast Zenon 169 Urbanowicz Paweł 165 Uzar Katarzyna 151, 167

V

Viola Coloman Étienne 98, 103 Wach Tomasz 170 Wadowski Dariusz 174 Walencik Dariusz 72, 88 Walesa Czesław 171 Walkusz Jan 21, 22, 37, 63, 146 Waluś Monika 19 Wat Aleksander 123, 143 Wawro Franciszka Wanda 163, 164, 168 Wącior Sławomir 134 Weiss Anzelm 21 Wiak Krzysztof 72, 77, 80, 85 Widacki Jan 73 Wieczorek Włodzimierz 149 Wielgus Stanisław 113, 121 Wierciński Andrzej 145 Wierna Renata 47 Wierzbicki Alfred Marek 105 Więcek Katarzyna Małgorzata 93 Wilk Stanisław 32, 60 Wiszowaty Zbigniew Gabriel 10 Witaszek Gabriel 13, 35, 62, 68, 69 Witczyk Henryk 13, 54 Witek Stanisław 47 Witko Krzysztof 19 Witkowska Aleksandra 143 Witkowski Piotr 166 Wojciechowska Władysława 181, 183 Wojciechowski Grzegorz 79 Wolny Barbara 177 Wołowski Witold 130, 132 Woźniak Anna 130, 134, 138, 146 Wójcik Joanna 58 Wójcik Monika 76, 88, 94 Wójcik Stanisław 164 Wrońska Halina 44 Wrzosek Stanisław 76, 90 Wróbel Mirosław Stanisław 31, 34 Wróblewski Zbigniew 110 Wyrostkiewicz Michał 30, 37, 56

N A Z W I S K

W

I N D E K S

Słomkowski Antoni 46 Słotwińska Helena 31, 65 Słowiński Jan Z. 44 Smolarek Dariusz 63 Smoleń Paweł 87 Sobkowicz Dariusz A. 62 Sobol-Kwapińska Małgorzata 180 Sojka Stanisław 41, 51 Solis Michał , 183 Sowa Magdalena 132 Stachowiak Lech 7, 8, 13 Stanaszek Bogdan 21 Stanisz Piotr 73, 75, 83, 85, 92 Stanisławczyk Piotr 156 Staszewicz Michał 77 Staszewski Wojciech Sz. 77, 86, 88 Stepulak Marian 173 Steuden Stanisława 151, 161, 169, 179 Stopikowska Małgorzata 178 Strzembosz Adam 77 Strzeszewski Czesław 161 Styczeń Tadeusz 14, 49, 51, 102 Stępień Antoni B. 115 Sula Dorota 131 Sura Rafał 74 Swieżawski Stefan 115 Sykuła Ewa 138 Szafrański Adam A. 160 Szafrański Adam L. 14 Szczerbiński Waldemar 102 Szczot Elżbieta 79, 81, 87 Szczot Jacek 72, 80, 95 Szczur Stanisław 58 Szeptycki Andrzej 133 Szewczak Iwona 159 Szewczak Marcin 74, 76, 94 Szewczenko Taras 133 Szmydki Ryszard 127 Szołno-Koguc Jolanta 82, 93 Szudra Anna 151, 167 Szulc-Brzozowska Magdalena 129 Szumił Halina Irena 19 Szwarc Krzysztof 20 Szwed Robert 163, 173 Szymański Józef 149 Szymczak Wioletta 57 Szymczyk Jan 152, 155, 176 Szymik Jerzy 61 Szymik Stefan 5, 53

191

Wysocki Marcin 38 Wyszyński Stefan 47, 59 Wytrążek Wojciech 89 Wyżlic Małgorzata 57, 65

Z

I N D E K S

N A Z W I S K

Zadroga Adam 22 Zadykowicz Tadeusz 25, 26, 38, 48 Zajączkowski Ryszard 120, 122, 138 Zamiatała Dominik 32 Zarzycki Stanisław T. 57 Zdybicka Zofia J. 116 Zemło Mariusz 152, 153, 155

192

Zieliński Edward Iwo 103, 106, 107 Zieliński Zygmunt 46 Zięba Stanisław 181 Zimoń Henryk 31 Zon Józef 97, 100 Zubert Bronisław W. 87

Ż

Żak Małgorzata 137 Żardecka-Nowak Magdalena 116 Żurek Sławomir Jacek 143 Życiński Józef 97, 101, 103, 107

KSIĘGARNIE, W KTÓRYCH MOŻNA NABYĆ PUBLIKACJE WYDAWNICTWA KUL: Antykwariat Koziołek, Artur Kaisz, 20-322 Lublin, ul. Lotnicza 3 Agencja Wydawniczo-Edytorska EKOPRESS, Ekologiczna Księgarnia Wysyłkowa – Andrzej A. Poskrabko, 15-889 Białystok, ul. Brukowa 28 BIBLIOFIL – Anna Jonczyk-Szparowska, 92-007 Łódź, ul. Jędrowizna 9A Centrum Duszpasterstwa Archidiecezji Warszawskiej, Sp. z o.o., 00-246 Warszawa, ul. Miodowa 17/19 Centrum Inicjatyw Ekonomicznych „FIDES”, Księgarnia nr 2, 20-004 Lublin, ul. Narutowicza 6 Dom Handlowy ABC, 61-896 Poznań, ul. Towarowa 39/43 Dom Handlowy Nauki, Sp. z o.o., Zakład ORPAN Księgarnia, 40-007 Katowice, ul. Bankowa 11 EXODUS – Andrzej Boguszewski, 20-230 Lublin, ul. Turystyczna 102 Firma LIBRA – mgr inż. Janusz Kabath, 01-355 Warszawa, ul. Kossutha 4/41 Firma Handlowa NOTUS – Kułak, Lasak, Mróz, Spółka Jawna, 25-324 Kielce, ul. Legnicka 28 Fundacja UAM Księgarnia Uniwersytecka, 61-874 Poznań, Al. Niepodległości 4 Gdańska Księgarnia Naukowa s.c.,Witold Nonna & Barbara Wierzbicka, 80-855 Gdańsk, ul. Łagiewniki 56 *GLORIA24.PL – T. Balon-Mroczka, J. Dusza, H. Marchut, A. Sobczyk, 31-559 Kraków, ul. Grzegórzecka 69 Główna Księgarnia Naukowa im. Bolesława Prusa, 00-068 Warszawa, ul. Krakowskie Przedmieście 7 Główna Księgarnia Naukowa Wojciech Satoła, Spółka Jawna, 31-118 Kraków, ul. Podwale 6 „KODEKS 2002”, Sp. z o.o., 86-005 Białe Błota, Lipniki 97 księgarnia Ezop 2 s.j., 20-076 Lublin. ul. Krakowskie Przedmieście 62 Księgarnia LIBER s.c., Paweł Danel-Jacek Grzywna, 40-007 Katowice, ul. Bankowa 11 Księgarnia Archidiecezji Łódzkiej, 90-456 Łódź, ul. Piotrkowska 263 Księgarnia Akademicka, Sp. z o.o., 31-008 Kraków, ul. Św. Anny 6 Księgarnia CENTRUM – Andrzej Nehring, Alicja Nehring, 87-100 Toruń, ul. Chełmińska 4 Księgarnia Ekonomiczna – Kazimierz Leki, 02-094 Warszawa, ul. Grójecka 67 Księgarnia Jedność, 25-013 Kielce, ul. Jana Pawła II 4 *Księgarnia KMT Leszek Pieczka, 85-098 Bydgoszcz, ul. M. Piotrowskiego 3/5 Księgarnia ORBITA, 44-200 Rybnik, ul. Rynek 12 Księgarnia Powszechna, Spółka Jawna – Aleksander Kleczewski, Piotr Buda, 61-772 Poznań, ul. Stary Rynek 63/Kozia 20 Księgarnia Prawnicza IURIS PRUDENTIA, 20-031 Lublin, Pl. Marii Curie-Skłodowskiej 5 księgarnia Sentencja, 20-076 Lublin, ul. Krakowskie Przedmieście 41 Księgarnia Studencka, 87-100 Toruń, ul. Fosa Staromiejska 3 Księgarnia Św. Jacka, Sp. z o.o., 40-008 Katowice, ul. Warszawska 58 Księgarnia Św. Krzyża, 45-007 Opole, ul. Katedralna 1 Księgarnia Uniwersytecka Fundacji Rozwoju KUL, 20-950 Lublin, Al. Racławickie 14 Księgarnia Uniwersytecka LIBER, Sp. z o.o., 00-325 Warszawa, ul. Krakowskie Przedmieście 24 Księgarnia Uniwersytecka UMCS, Sp. z o.o., 20-031 Lublin, Pl. Marii Curie-Skłodowskiej 5 *Księgarnia Wysyłkowa Maciej Woliński „LEXICOM”, 02-550 Warszawa, ul. Kielecka 16/4 Księgarnie PWN, 00-251 Warszawa, ul. Miodowa 10 „MATRAS” Księgarnia Nr 135, 20-081 Lublin, ul. Staszica 2 MATRAS S.A., 02-232 Warszawa, ul. Łopuszańska 38B Papieska Akademia Teologiczna. Księgarnia LOGOS, 31-004 Kraków, ul. Franciszkańska 1 Przedsiębiorstwo Hurtowo-Detaliczne „KSIĄŻNICA POLSKA”, Sp. z o.o., 10-102 Olsztyn, Al. Jana Pawła II 2/3 P.W. „AVA” Koc Sławomir, 01-217 Warszawa, ul. Kolejowa 15/17 RHEMA – Adam Karkowski, 31-504 Kraków, ul. Lubicz 10 Warmińska Księgarnia Diecezjalna „HOSIANUM”, Sp. z o.o., 10-022 Olsztyn, ul. Św. Barbary 2 WENA Sp.c., E. Kiszczak, W. Wojciechowska-Kolbuch, 20-037 Lublin, Al. Racławickie 18/1 Wrocławska Księgarnia Archidiecezjalna, 50-329 Wrocław, Pl. Katedralny 19 *www.poczytaj.pl Wydawnictwo WAM. Księgarnia Kraków, 31-501 Kraków, ul. Kopernika 26 * Księgarnie wysyłkowe

193

194

195

196