. ~·

ı,-;

iTH.ALATTA. BELGE UYGULAMALARI ZAFERAYDIN lmer Gümrük Müşavirliği Ltd. Gümrük Müşaviri

Şti.

İPJf)fL.ftrı' V'YÇVL.ft9d.U.ftCJU P.Çirıi9A. SP.9A.İ1iP.CR.İ

(26- 27 Haziran 2007)

--·-

--"'-

DIŞTİCARETTE KULLANl.lfoAN BELGELER -_. .;_,

TİCARİ FATURALAR

Fatura, satılan bir malın cinsi, ismi, miktarı, birim s~fış fiyatı, teslim şekli ve toplam bedeli gibi bilgilerin beyan edildiği, satıcı tarafından alıcıya gönd~len bir he~ap ?elgesidir. Ge~ellikle bi~ ingilizce ve bir Türkçe olmak üzere iki nüsha olarak ~~enlenen Tıcan Faturalann nusha adedı taraflar arasındaki anlaşmaya göre değişebilmektedir. · Ticari Faturalarda Bulunması Gerekli Bilgiler

- Tanzim tarihi, - Alıcı ve satıcının adı ve adresi, - Sipariş veya anlaşma sayısı, - Malın tanımı, miktan, - Malın birim ve toplam fiyatı, - Malın ağırlığı ambalaj numaralan, -Teslim ve ödeme şartlan, -Yükleme ile ilgili detaylar, -Malın menşei

Ticari faturalar, üzerinde maliye kaşesi veya noter tasdiki ile ihracatçı tarafından düzenlenir. Bu şekilde düzenlenen fatura İthalatçı ülkenin isteğine bağlı olarak, Ticaret Odası'nca onaylanır. Fatura tasdiki alıcı ülke mevzuatına göre değişmekte olup, halen Orta Doğu ülkelerine yönelik ihracatta ilgili ülke temsilciliğince faturamn tasdiki istenebilmektedir. PROFORMA FATURA Anlaşma satbasında ihracatçı tarafından malın birim fiyatının, özelliklerinin ve satış şartlarının yer aldığı,

bilgi verme amacını güden bir teklifname niteliğindeki faturadır. ORJiNAL FATURA Satış işleminin gerçekleşmesinden

sonra düzenlenen bir faturadır.

Orj ina! fatura, satış sözleşmesini belgeleyen veya satış sözleşmesinin var olduğuna dair kesin karine oluşturan bir belgedir İthalat veya ihracatta, gümrük işlemlerinin yapılması ve vergilerin hesaplanması için urjinal fatura gerekmektedir. Orj inal fatura genellikle ihracatçı taratİndan banka aracılığı ile ithalatçıya gönderilmektedir.

KONSOLOSLUK FATURASI Bu belge, yabancı bir ülkeye sevk edilen malların menşeinin belirlenmesi için İthalatçının talebi doğrultusunda malın gönderileceği ülke konsolosluğu tarafından onaylanmaktadır.Arap ülkeleri genellikle konsolosluk tastikini talep etmektedirler. ÇEKİ LİSTESİ Malın, fatura ve konişmentoda yazılı miktarlannın detaylı bir şekilde belirtilmesini teminen düzenlenen bir belgedir.

KOLi LİSTESİ ihraç edilecek maliann miktarlan, fiyatları ve konteynerlerin ihtiva ettiği ambalajlann adetlerini belirten listedir. NAVLUN FATURASI Navlun, CF veya CIF satışta, satıcı tarafından ödenmektedir. Mal ile ilgili satış faturasında, navlun tutan mal bedeline dahil olarak veya ayrı olarak gösterilebilmektedir. Bu faturaya Navlun Faturası denmektedir. Akreditif, mal bedeli ile birlikte navlun bedelini de içeriyorsa, "Navlunu ödenmiştir" kaydının bulunması gerekmektedir.

konşimento

ve

diğer

sevk belgesi üzerinde

EŞY ANlN ORDİNOSU Konşimentolarda yazılı malların kısım kısım Şu

anda, üzerine özet beyan bilgilerinin yer

veya tamamen çekilebilmesi için hazırlanan emir ve talimattır. bir etiket yapıştınlmış olan konşimento sureti ordino yerine

aldığı

k ullanılmaktadır.

SEVK BELGESi: KONŞİMENTO (Bill of Lading) Yükün, taşıma amacıyla gemi tarafından teslim alındığını gösteren bir belgedir. Bu nedenle Konşimentoya "Teslim Alma Belgesi" de denir. Bu belge ile yük üzerinde taşıma hizmetlerinden doğanedim ve sorumluluklar taşıyana geçer Tren, uçak veya gemi ile yapılan taşımacılıkta kullamlan ve malın taşımak üzere teslim ahndığını ve vanş noktasında konşimento sahibine teslim edileceğini gösteren kıymetli evrak niteliğinde bir helgedir. Konsimento'da bulunması gereken zorunlu unsurlar şunlardır: Düzenleyen kimsenin imzası (Taşıyan veya onun yetkili kıldığı kişi) Taşıyanın adı ve soyadı veya ticaret ünvanı Taşınan malın cinsi, ölçüsü (sayı, uzunluk vs.) markası, ve diğer özelliklerine ait bilgiler Tanzim tarihi ve yeri Kaç nüsha olarak düzenlendiği Zorunlu olmasa da konşimentoda bulunması önemli olabilecek unsurlar ise sunlardır Kaptanın adı ' ' Yükletenin adı Gönderilenin adı Geminin adı ve uyruğu

Yükleme limanı Boşaltma limanı

Navlun Diğer kayıtlar

Konşimento genelde deniz taşımacılığında kullanılmaktadır. Hava taşımacılığında ise aynı anlamda ve benzer bilgileri içeren konşimentolar kullanılmaktadır. Kara taşımacılığında ise "Yük Senedi" kul Ianı lmaktadır.

Deniz Konşimentosu (Marine/Oce~n Bill of Lading) Bu belge birgemi şirketinin veya onun yetkili acentesinin veya yükleme limanında acentesi yoksa gemi kaptanının malı yükletene verdiği, ernre ve nama düzenlenebilen ve belge konusu ınalların taşınmak üzere kabul edildiğini gösteren bir makbuz ve aynı zamanda yükleme kaydı konduğunda bir taşıma sözleşmesi dir. Belirtilen malın mülkiyetini de temsil eder ve belgenin ciro edilmesiyle mal el değiştirir. Malların teslimi ve yüklenmesi aşamasında konşirnento: Yukanda konşirnentonun makbuz veya taşıma sözleşmesi olarak iki görevinden bahsetmiştik. Yani·rnal gemi şirketince önce teslim alınmakta ve daha sonra gemiye yüklenmektedir. Teslim alma ve yükleme eylemleri aynı anda yapılabildiği gibi farklı zamanlarda da yapılabilir. Teslim alına keyfiyetim belgeleyen konşirnentoya tesellüm konşirnentosu, (received for shiprnent Bill of Lading) doğrudari yükleme eylemini belgeleyen konşirnentoya yükleme konşimentosu (on board Bill of Lading) denir. İlk aşamada malların teslim alındığını belgelemek amacıyla düzenlenen teseliüro konşirnentosu, ınalların yüklendiğini göstermediğİnden alıcı için kabul edilir bir konşimento değildir. Zira alıcı, sipariş ettiği malı teslim eden konşimentonun satıcı tarafından bankaya ibraz anında malın yüklenip yola çıktığından emin olmak ister. Bu nedenle alıcıların talep ettiği konşimentolar malın gemiye yüklendiğinin belirtilmiş olduğu türde konşimentolardır. Yükleme keyfiyeti iki yolla. belgelenir. Birincisi, üzerinde matbu olarak sadece malların teslim alındığı yazılı olan tesellüm konŞimentosuna mallann yüklendiğine dair bir kayıt "Shipped ÜR Board, Clean On Board" yeya benzeri ibareler konulm~sı ve bu ibarelerin altına gemi şirketi veya acentesinin kasesi, parafı ve yükleme tarihinin eklenmesi ile sağlanır. ikincisi ise doğrudan bir yükleme konşimentosunun düzenlenmesi veya eldeki tesellürn konşirnentosunun yükleme konşimentosu ile değiştirmesi yolu ile sağlanır. Yükleme konşimentosunda yükleme keyfiyeti matbu olarak yer aldığından ayn bir yükleme kaydına gerek yoktur. Yükleme tarihi, teseliüro konşimentosundaki yükleme kaydının altındaki, yükleme konşimentosunda ise, belgenin düzenlenme tarihidir. Bu tarih, akreditiflerde belirtilen yükleme vadesine uyulması, sigortanın başlangıç tarihinin kontrolü ve konşirnentonun bayat olup olmadığının tayını acısından çok önemlidir. Temiz Konşimento (Clean Bill ofLading) Ibaresı: Mallar dış görünüş itibarı ile iyi durumda teslim alınır veya yüklenirse terniz bir konşimento söz konusudur. Gemiye yüklemeyi müteakip konşirnentoya "Clean On Board" kaydı konulur. Fakat konşimentonun temiz olması için mutlaka "Ciean On Board" kaydının bulunması gerekmez. Konşimentoda mailann veva ambalajlannın kusurlu olduğuna dair (Örneğin 50 balya birkaçı patlak;lOO çuval15 tanesi delik;t~nek~lerin bir kısmı akar vazıyette, karton kutular ıslak vs .. ) gibi bir kayıt yoksa bu temiz bir konşimento savılır. Başka bir deyişle akreditifte "Clean On Board" konşirnento istendiği halde sadece "On Board" kaydını taşıyan fakat ınalların veya ambalajlannın kusurlu olduğuna dair bir kayıt taşımayan konşimento temiz k:ıbul edilir. İhbar Adresi (Notify Address): Vans limanında mailann gelişinin haber verileceği sahsın ismi ve adresidir. Bu şahıs alıcınm temsiicisi, [zümriikçüsü veya bizzat alıcının kendisi olabilir. Notify adresinin kim olacağı akreditifte belirtilir.

Bayat

Konşimento

Konşimentonun yükleme tarihin takip eden en kısa surede bankaya ibraz edilmesi gerekir. Aksı takdirde konşiınento, mailann vanşından yeterli bir süre önce alıcının eline geçmez. Mallann vanş limanına gelmiş olmasına rağmen konşimentonun henüz alıcının eline geçmemesi gecikme masraftanna (demurrage) neden olur.

Akreditifte yükleme tarihinden itibaren 21 gün içinde bankaya ibraz edilmeyen konşimentolar hayat (Stale) konşimento olarak nitelendirilir ve rezerv konusu olur. Bayat konşimentonun bankacakabul edilmesi için yabu rezervin alıcı tarafından kaldmiması ya da hayat konşimentonun kabul edileceğinin akreditifte peşinen kabul edilmiş olması

gereklidir.

Navlun (Freight) Taşıma hizmeti karşılığında gemi şirketine ödenen ücrete navlun denir. Teslim şekline göre navlun satıcıya veya alıcıya ait olabilir. Duruma göre navlunun peşin ödendiği "Freight Prepaid" vanş limamnda ödeneceği "Freight Payable At Destination/Freight Collect" şeklinde ibareler ile konşimento üzerinde gösterilir.

Konşimento Nüshalan 1Tam Takım ibaresi (Full Set OfB/L) Konşimentolar birden fazla oıjinal nüshalı olarak düzenlenebilir. Bunun amacı birinin yitirilmesi halinde diğerinin kullamlması imkanına

sahip olmaktır. Yükletenin isteğine göre düzenlenen oıjinal ve suret adetleri konşimentolarda kayıtlıdır. Düzenlenen tüm nüshalara tam takım (Full Set) denir. Örnek; ön yüzünde 2 orijinal2 suret yazan bir konşimento toplam 4 adet konşimentodan oluşur. Bu konşimento için full set 4 adettir. 2 oıjinal 1 suret veya ı oıjinal2 suret

tam takım (Full Set) değildir.

Akreditif şartı tam takım konşimentonun ibrazını gerektiriyorsa, mutlaka 2 oıjinal 2 suret konşimentonun ibraz edilmesi gerekir. Oıjinal nüshalardan herhangi birinin ilk ibrazında mallar gemi şirketinin son cırantaşına teslim edilir ve şirket bütün sorumluluklarından kurtulur. Malın asıl sahibi daha sonra ikinci bir orijinal nüsha ile gelip malı talep etse bile taşıma şirketinin sorumluluğu :yoktur dolayısıyla malın ta~amen kendi kontrolü altında olmasını isteyen bir ahcı fim1a, bütün orijinal nüshalan elinde bulundurmak zorundadır. ,· Ciro (Endorseınent) Ciro, konşimentonun devir şekillerinden biridir. konşimentolar devir açısından üç kısma aynlır. 1) Nlima Yazılı Konşimento (To The Name Oj): Bu tür konşimentolara uygulamada pek rastlanmaz bu tür konşimentolar temlik ve teslim ile devreder hak sahibinin kim olduğunun ispatı hususu nama yazılı senetlerde olduğu gibidir. 2) Emre Yazılı Konşimento (To The Order Oj): Bu tür konşiınentolar uygulamada en çok rastlananlardır emre yazılı konşimentonun devri, senedin cirosu ve teslimi ile yapılır (Türk ticaret kanunu madde ı 00 I) temlik cirosunun, teminat fonksiyonu konşimentoda yoktur. Hak sahibinin ispatı, hamiline yazılı senetlerde olduğu gibidir 3) Hamiline Yazılı Konşimentolar (To Order): Bu tür konşimentolara da, uygulamada az rastlanır. Bu tür konşimentolar, sadece senedin teslimi ile devreder hak sahibinin ispatı, hamiline yazılı sentlerde olduğu gibidir. Konşimentonun çeşidi ne olursa olsun, senedin teslimi, malın teslimi hükmündedir. Bu yüzden, deniz yolu ile nakledilen eşyanın mülkiyeti, konşimentonun devri ile bir başka sahsa intikal eder veya senedin terhini suretiyle eşya üzerinde rehin hakkı doğar.

Konşimento

Türlen

1) Short Form Bill's Of Lading Yukanda belirtildiği üzerekonşimento aynı zamanda bir taşıma sözleşmesidir doğal olarak taşıma şirketinin şartlannı içeren bu sözleşlllenin taıİI. metni konşimentol~ arka ~de küçük puntol:U harflerle matbu_ ol~ak yer alır. Bu sözleşmeler muhtelifuluslararası antlaşmalarla belırlenmıştır. Short form konşımentonun en behrgın özelliği

sözleşme metninin belgenin arka yüzünde yerelmasıdır. Arka yüzde yer alması gereken sözleşme metninin kaynağına on yüzde değinilmelde yet iniimiştir bu özelliğinden dolayı bu tür konşimentoya "Blank Back" (arkası bos) konşimento denir. Akreditifte aksine bir şart yoksa bankalar bu tür konşimentolan kabul eder.

2) Cootainer Bills Of Lading Konteynır, içine malkonularak kapatılan ve gümrükçe mühürlenen hafifmetalden yapılma, dünya standartlarında belirlenmiş olcu ve tipleri olan büyük bir kutudur . Taşıma konteynırlarla yapılıyorsa buna uygun matbu formu bulunan konteynır ~onşimentosu düzenlenir malların gemi şirketince kontrol edilmesi söz konusu olmadığından konşimentodan mala ait aynntılar yükletenin beyanına göre yazılır. Bu hususu belirten ibare "Shıpper's Load AndCount" şeklindedir. Dolayısıyla konteynırlar ile sevkiyatı alıcı sadece güvendiği satıcılardan

kabul etmelidir. 3) Liner Bill of Lading Tarifeli sefer yapan gemilerle yapılan taşımacılıkta kullanılır. Tarifeli sefer yapan gemilerde kalkış/vanş saatleri, uğrayacakları limanlar, yanaşacakları limanlara kadar her aynntı belirli ve düzenlidir. Aynca genellikle bir antlaşmaya taraf olduklanndan bu antlaşmanın ortak hüküm ve kolaylıklarından yararlanırlar. Güvenli taşıma iÇin tercih edilirler.

4) Through Bill of Lading liman arasındaki denizden taşımanın uzantısında kara yolu ile taşıma da varsa (önce karayolu sonra denizyolu) ve tanzim edilen konşimento malın bu tür aktarmalt taşımasını kapsıyorsa buna.Through Bill ofLading (tek'konşimento) denir. Benzer amaÇlar için düzenlenen birleşik taşıma (Combıned Transport) konşimentoları da vardır. Fakat bunlar navlun komisyonculan tarafından tanzim olunur ve taşıma süresince demir yolu olmayabilir oysa Through Bill of Lading'de mutlaka denizyolu parkuru bulunur ve belge gemi şirketi veya yetkili acentesi tarafından tanzim edilir. İki

5)Charter Party Bill of Lading Yükleten; geminin tümünü veya bir bölümünü bir sefer için kiraladığında gemi şirketi ile Charter Party sözleşmesi yapar . Taşımanın aynntılan ve şarta bağlanan bazı riskler bu özel sözleşmeye tabıdır. Bu durumda düzenlenen konşimentoya "Subject To Charter Party'' kaydı konulur. Sözleşme belirli bir sure için yapılırsa buna "Time Charter", belirli bir sefer için yapılıyorsa da buna "Trip Charter" sözleşmeleri denir. Bu tür konşimentolann bankalarca kabul edilmesi ancak akreditifte bwıa izin verilmesi şartıyla mümkündür. Hukuki nedenlerden dolayı bankalar bu tür konşimentoyu içeren vesaiki terninata almakta çekimser davramrlar, zira charter party navlun sözleşmeleri iki taraf arasında yapılan özel bir sözleşmedir. Bu nedenle genel esasların üzerinde olup, anlaşmazlık halinde öncelik taşırlar. Alıcı sözleşme ayrıntılanndan haberi olmadığı için herhangi bir sorunda sözleşmenin bir maddesi alıcının aleyhine çalışabilir. Navlun ödenmediğinde gemi sahibinin mallara el koyma hakkı vardır. 6)Non-Negotiable Bill ofLading (Ciro Edilemez Konşimento) durumlarda konşimentolar birkaç el değiştirebilir sonuçta konşimento geminin vanşında alıcın eline gelmeyebilir varış limanında malın teslim işleminin gecikmeli olmamamsı için bazı denizcilik isietmelerince geliştirilen non-negotıable k'Ullanılır. Bu belge doğrudan malın alıcısı adına düzenlenir. Ciro edilemez. Belge temsil ettiği malların alıcıya teslimi sorun yaratmaz. Bazı

7) Combined-Transport Bill of Lading(Birlesik Taşıma Konşimentosu) Bu belge, birden fazla (Multimodal) taşıma aracı ile gerçekleştirilen ve taşıma sürecinde denizyolu bulunmasında şart olmayan bir taşımaya ait konşimentodur. Navlun komisyonculan veya adına cto "Combined Trasport Operator" denen işletmecilerce düzenlenir. Normal deniz konşimentolannda görülen yükleme ve boşaltma limanlara ait boşluklar yerine, bu belgede teslim alma yeri (place ofreceipt) teslim etme yeri (place of delivery) haneleri görülür. Çünkü taşımanın özelliği itibariyle bu yerlerin liman olması gerekmez. Bu belgenin çift amaçlı kullanımı için "Combined Transport Or Port To Port Shıpment Bill ofLading" (Birleşik Taşıma Ve Limandan Limana Taşıma Konşimentosu) formu da mevcuttur. Formda her iki taşıma türü için kullamlmak üzere yükleme limanı, boşaltma limanı, teslim alma yeri ve teslim etme yeri haneleri bulunur. Belge limandan limana taşımayı kapsıyorsa deniz konşimentosu niteliğinde olacağından gemi şirketince düzenieceği tabiidir.

8) Tanker Bill of Lading (Tanker Konşimentosu) Ham petrol, sıvı yakıt ve kimyevi maddelerin taşımasında kullanılan tankerler için düzenlenen konşimentolardır. Dökme/sıvı yükün taşıması nedeniyle, işin gereğine göre özel ibareler ve şartlar taşır.

9)2. Kaptan Makbuzu (Mate's Receipt) Gemiye yüklenen mallara ait bir makbuzdan ibarettir. Mallan temsil etmediği için mallar üzerinde tasarruf yetkisi vermez. Konşimento tanzimine kadar geçici bir belgedir. Yükleten bu belgeyi gemi acente sına ibraz ederek konşimento ile değiştirir. Aktamıasız taşımalarda aynı gruba dahil şirketler arasındaki alım-satım işlerinde konşimento yerine kullanılabilir.

Taşıma Senetleri (W ay Bills/Consignment Notes) ı) Havayolu Taşıma

Senedi 1 Hava Konşimentosu

(Airwaybiii/AWB) . Havayolu şirketlerince düz~enen ve mallan taşınmak üzere teslim alındığını gösteren makbuzdur. Mallar üzerinde tasanuf etme Yetkisi · ,· · · · vem1ez. V anş havalimanında gümrük işleminin tamamlanmasından sonra mallar belgede ismi yazılı alıcıya teslim edilir. Alıcı yerine alıcımn bankası adına da düzenlenebilir. Bu durumda banka varış yerindeki havayolu şi~ketine vereceği yazılı talimatla mallan alıcıya teslim ettirir. AWB biri alıcıya, biri yükletene, biri de havayolu şirketine ait olmak üzere 3 orjınal ve 9 kopya olarak düzenlenir. Bankalara ibraz edilen nüsha 3 no'lu yükleten nüshasıdır. (orginal no. 3 for shipper)Belgede yer alan bilgiler:Uçuş sefer sayısı ve tarihi, malın cins ve miktarı, alıcının adı, yükletenin adı, navluna ait kayıt ve havayolu şirketininkaseve iınzasıdır. 2)Fiata Belgeleri Fiata FCR, FCT Uluslararası nakliye acenteleri birliği federasyonu (FIATA) tarafından standart şekle sokularak kullanılan ve taşınmak üzere teslim alınan mallar karşılığında verilen makbuzlardır. Dolayısıyla içeriklerinde bir taşıma sözleşmesi yer almaz. Vanş mahallinde bu belgelerin ibrazı üzerine mallar belgede adı geçen alıcıya teslim edilir. Teslim eden taraC belgeyi düzenleyen nakliye acentesinin (Freight Forwarder) vanş mahallindeki şubesi veya muhabiridir. Nakliye acenteleri aynı yöne gidecek mallan bir araya toplayıp guruplandırarak kendi seçtikle~i taşıma ~irketlcrine teslim eder, onlann araçlanna yüklerler. Taşımalar için kendi "Container"lerini kullanabilirler. yukarıda beliı1ilen özelliklere sahip FIAT A belgelerinden ikisi FIATA FCR (Forwarder's Certifıcate of Receipt) ve FIATA FCT (Forwarder's Certifıcate OfTransport)dır.

FIATA FCR, seçilen duruma göre; *Ahcının emrine arnade tutulmak, *Alıcıya sevk edilmek üzere malların forwardertarafından dış görünüş itibariyle iyi durumda teslim ve kontrol altına alındığını belgeler. Nama düzenlenir, ciro edilemez. oıjinal nüshanın vanştaki taşıma acentesine ibrazı üzerine mallar belgede adı yazılı alıcıya teslim edılır.

FIATAFCT ise emre yazılıdır. (To The Ord~ Of Consignee) takım halinde düzenlenir. Ciro edilebilir. Varış yerinde mallarbelgen,iıı_çııj~al nüshasınıibrazedenalıcıya veya onun ciro ettiğişahsa teslim edilir.

~=:E::·-~-,;~~~m:;~=~·~Z!=;:ı-.nna Deniz kortşiınentps~Wi~9~~()11ll$]l~l,~dı$ilıalqe)?ideşiktl\şıll1ak~mşimentosu veya belgesi:·

11~f~~~lt~~~~~~:~ı:~;*t:~~#~~:=~i~~~:~~~~~~=~ür. :~~:~:::.d~= *Malların· ismi belifti~ei}''Oİı"\geiflİyÇ~endiği·h]lslisu)ıerlne;,mallarınteslim alindı~,,yerden tesliın edileceği yere kadar birden. fazfa·ejapJi()li9eierin;ger~lcli~e:lgeler ilişiğinde. alınıp iskonto edilmesi için amir banka~a muhabir·~~yıl}~~rilen[bjr,:y~tkilijt: ~~urı·~~~me.y~tkisindeııJaı-klan, poliÇelerinalıcı.üzerine

~~~!~~=::c:~~:t~Z~~~~,:~f~~i-t~yitsfivekab~c~;gayri.·kabiiirücu·(witlı·.recourse-without·recourse) i- Vadeli Akr~ditif~i?JcienpiesiErteletpdi Akreditif:/ P~ffered Pa.yment)

İthalatçı ve ihracatçı;aJ'~~4~ıq ~atış ~özleş~esin~ g()ı;e ~~aitif'cbedelininibrazında değil de,.·bu belgelerin ibrazından belirli bir:şiif~~çıi;~·ihtaı::ıı~mı.o~~~sirii·şağ\~yalıal{feditiftiiiiidür. ilıraç konusu .ırnıım ~~de'~;buıla iliŞkin vesıiilcin iiı~lıabü- banka,ya ibrazı esnasında değil, ?.deme vadesinde ödenir.

·Ödeme vadesi herhııilji.·bir ~~:ı;eyl~ •. ~ııırrlı•ol~sızın:8efbt:Stçe.tıJ,yin ve tespit··edilebiliı:.·Odenmesi .ertelemeli akreditif vadeli pciliÇe;l!Ygnl!!t,ll!ilS~ b(mzepıekleJ;irlikte,•on(,

l~ t~~

~

I . ·.

1 l ], ~

J:: 1'\\,J

Akreditifte ; Yaklaşik (about) Takriben( approximately) Civarinda (circa) gibi şartlar varsa ; Akreditifin tutar1 Malin miktarl Ve malin birim fiyati en fazla ( +/-) 0/olO fark doğurabilir.(madde 39)

,,

l

1 ~

ı

! t

ı

,f

f ı 1•

~ ı'ı ı

ı J

ı 1 ı ı ı ı 1•

r1; ıı

'

ı ı ı

•

ı ı

•

~

•1• •

ı

'

'

J

• • ' ' .1

1

l//11,10'11

11l:J.:l

/I!OII,i,•UIIflll;,fl''"'

o''•'"•

••' ' ' '

0 ' ' ' ' ' '1

•'

'''''

'''''''

00

''

'

0

Akreditifte tutar; Yaklaşık Usd.lOOO.- ise Fatura tutar1 USD.900.- olarak ibraz edilmişse bu belge işleme alınır. (fark 0/olO olduğu i.çin)

11f

1

r

(toler

1

rl

Mal miktarlnda 0/oS( +/-)'lik bir tolerans olabilir. Koşullari;

Akreditifte "mal miktarı arttı rı lamaz" veya "akreditifte "mal miktarı azaltı lamaz" şartının olmamasi gerekir. Malın dökme mal olması gereklidir. Kullandırım akreditif miktarını aşmamalıdır.

ı

ıt•ı;

Akreditiften °/oS eksik kullanım tolerans sayıla bi 1ir. (aksi akred itifte bel irti 1med ikçe) Koşulları;

Akreditifte kısmi sevkiyat şartı olmalı; Dökme mal değil paket sayısı bilinen mal olmalı. Akreditifte ''mal miktarı ve birim fiyatı şarta bağlanmış ise bu miktar ve birim fiyatıu üzerinden ma-l sevkedilmeli. Akreditifte yaklaşık,, takriben,civarında ifadesi olmamalı.

.,

l

· Akreditifte " kısmi sevkiyat izin verilmez'' •

Ifadesi varsa ; . Mal miktarı 100 adet gözlük olsun malın birim fiyatı usd.40.Brüt fatura tutar1 usd.4000.- brüt üzerinden iskonto oran1 °/olO olsun net fatura tutarı usd.3.600.- kaydı kabul edilir.

Farklı sevk tarihleri taşıyan ve/veya farklı yükleme· limanları veya bulunan birden fazla taşıma belgesi kısmi sevkiyat hükmünde sayılmaz. Bunun için

belgelerde; Taş1ma yolunun, Seferin ve varış yerinin gerekir.(madde 40)

r 1

aynı olması '

ı

•

Ibraz edilen 2 konşim~ntodan birinin yükleme kayd1-liman1;S May1s-Izmir Diğeri ise ;6 Mayis-Mersin Gemi Ismi :Aibatros Boşaltma liman1;Ancona Şeklinde ortak bi.r kay1t varsa bu k1sm1 k1smi Sevkiyata tabi tutulmaz. Çünkü malin bir k1sm1 İzmir bir k1sm1 Mersin'den yüklenmiştir. Ve tümünü Aneona'ya tek sefer yapm1şt1r. •

!i

ı

r

·. r· ı rti 1 ı ll rl 1n·11 r Akreditifte

sevkiyatın kısı kısım

yapılacağı şartı

varsa bir

kısım

sevkiyat akreditif

ve /veya kullanım yapılmazsa bu k1s1m da dahil olmak üzere kullanımdan düşer(Aksi akreditifte belirtilmedikçe)(Madde 41)

Akreditifte sevkiyatlar; S Eylül-IS eylül ve 20 eylül'de yapılacaksa

ve ıs eylül'de yapılmamışsa akreditif bu k1s1mda dahil olmak üzere kullanımdan düşer.

r ı

1

-[

Vade vesaikin ibraz edileceği son gün demektir .Akreditifin ku Ila n11 mas1 demek Son vade gününde veya öncesinde ibraz edilmelidir.Vade hafta sonuna denk gelirse tatili izleyen iş günü vesaik ibraz edilebilir yani vade o tarihe kadar uzar.(madde 42)

Vade (expiry ) 6 aydır. ifadesi akreditifte yer alıyorsa ; Yani bu sürenin ne zaman başlayacağı belirtilmemişse akreditifin açılış tarihi sürenin başlangıç tarihi olur. Bankalar bu tür ifadelerle akreditif açmaktan kaçınmalılardır.

r····

eli

ıf

1l'"ll r 1 lll Eğer

akreditifte bir taşıma belgesinin ibraz edilmesi şartı varsa , akreditif vadesinden başka bir de vesaik ibraz süresinin belirtilmesi gerekir. Bu süre belirtilmemişse , sevk tarihinden 21 gün sonra (sevk tarihi dahil) ,ancak mutlaka akreditif vadesi içinde yapılmalıdır.Yani vesaik ibraz süresinin son günü akreditif vadesinden daha geç bir tarih olamaz. -.(madde 43)

't

Akreditif vadesi 25 Haziran Vesaik ibraz süresi belirtilmemiş; Konşimentoda. yer alan yükleme kaydı ıs Haziran; · Bu vesaik 25 Hazirana kadar bankaya ibraz edilebilir.

i in LJ Mücbir sebep dışında hafta sonu ve bayram tatili gibi nedenlerle banka kapalı olursa akreditif vadesi ve/veya vesaik ibraz süresinin son gününü izleyen ilk iş gününe kadar uzar.

r !

Akreditifin vadesi 25 Nisan; Pazar ise Akreditif 26 nisan Pazartesiye kadar

uzar. Akreditifte vade 5 Temmuz Pazartesi; · Bankada grev var. 6 Temmuz Salı'ya kadar uzamaz.Grev mücbir sebeptir.

Akreditifte yükleme vadesi (son sevkiyat tarihi) Malın yüklenmesi gereken en son süredir. Yükleme vadesi mücbir sebep dışında uzatılamaz.(madde 44)

r i 1

Yükleme vadesi;· 12 ekim Pazar Butarihte banka kapall olduğu için konşimento düzenlenememiştir ve mal sevk edilememiştir şeklinde bir sav öne sürülmüştür. Bu kabul edilemez Çünkü limanlar Pazar günü de aç1kt1r ve mal yüklenip,belge düzenlenir.Bu konuda bankayi ilgilendirmez.

,,

1

l

1··

rn

ll

eSI

Akred itifte yü kle me vadesi şartı yoksa ; Taşıma belgesinde yer alan yükleme kaydının tarihi akreditif vadesinden sonraki bir tarih olamaz.(madde 44) ''

i

Akreditif vadesi; 5 Nisan Pazartesi Yükleme vadesi şartı yok Ibraz edilen konşimentoda yer alan yükleme kaydındaki tarih 6 Nisan Sali · Bu belge kabul edilemez. •

r 1

i

1

ı

1 1

I r ·· · Jtı.ı

Mücbir sebep dışında bankanın kapalı olduğu bir güne rastlayan akreditif vadesi ve/veya vesaik ibraz süresi son günü izleyen iş gününe uzarsa , Amir Bankaya veya Teyit Bankasına 'belgeler MTO SOO'ün 44/a maddesi uyar1nca uzatılan zaman dilimi içinde ibraz edimiştir." şeklinde bildirim yapmak gereklidir.

f 1

!

ı

Aksi akreditifte belirtil_medikçe; Bordaya yükleme(loading on board) Gönderme(dispatch) Taşınmak üzere alınmıştır(accepted for carriage) Posta makbuzu tarihi Allnma tarihi Teslim alınmıştıretaking in charge) gibi ifdedelerdir.(madde 46)

''

l

1' .,

.'

.

lıııı·:d

ri tı ı Aşağıdaki

ifadeler sevk tarihlerine ilişkin kullan1lmamalld1r. Süratle(propmt) · Derhal(immediately) Mümkün olan en kısa zamanda (assoon as passibi e)

; 1

i

l

Akreditifte sevk tarihinin yanında (on or about)vb şartı kullanılırsa , bu şart belirtilen bu tarihin S gün öncesi veya sonrası (başlangıç ve bitiş tarihleri dahil içinde sevkiyatın yapılmasına izin verildiği sonucunu çıkarır.

Son sevkiyat tarihi. takriben 8 Mayıs Şartı varsa yükleme kaydındki tarih 12 Matı s ise bu belge kabul edilir .ancak 13 mayıs tarihli konşimento kabul edilmez.

,'!

ı

i · t tJr . 1 ... ri n

rf ·

1

ı

r

Akreditifte yüklemeVadesi; To until veya till (e kadar) 8 Eylül şartı varsa 8 eylülde yükleme yapılabilir. Akreditifte en erken sevkiyat tarihi; from( -den) 8 mayıs şartı varsa 8 mayısta yükleme yapılır.

ıf

1 1· · 1

r

t ljrJerin ~

jtıı

1li

1r·~

En erken sevkiyat(yükleme) tarihi after 8 May1s(den sonra) şart1 varsa 8 may1sta yükleme yap1la~az 9 may1sta yapiiir. Yükleme vadesi; Haziran'In ilk yar1s1 diyorsa ı- 15(BAŞLANGIÇ • VE BITIŞ) Haziranin 2. yar1s1 diyorsa (16-30 başlanglÇ ve bitiş tarihleri) •

:·

1

~

~

·:;ı-

V

(])

"'O "'O

.,--

liil",ıı-ı.

ro

E

\

~

~

•

~

•

ro c. ro

' "'*o ~ ?!!·~ ~·

(/)

-

lltı

-

ro .c c ro

~

\.0

..............

-ro

(/)

·N o ro ,...... -t= :c o ~

......-.~

1

\.0

\.0 ............__

..............

o

N

,......1 ,......

::J

o (V)

·c ·E (])

c ,......1 c :o o

(,f)

N

o

ICC SOO Sayılı Broşür- Vesikalı Krediler için Yeknesak Teamüller ve Uygulamalar Yapı ve Kredi Bankası,Dış Ticaret Uygulamaları, Yayınlanmamış Eğitim notları, YKB Eğitim Müdürlüğü •

T.Iş Bankası,Uiuslararası Ticaret Uygulamaları, Yayınlanmamış Eğitim

Notları,T.İş Bankası Eğitim Müdürlüğü

ı

;,

DIŞ TİCARETTE

TESLİM VE ÖDEME ŞEKİLLERİ 1 ,ı

YRD. DOÇ. DR. AYŞENUR TOPÇUOGLU Okan Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Uluslararası Ticaret Bölüm Başkanı

İrı!Jf.ft.LJt'T V'YÇVL}I!MJUJllJU P.ğirıi9d SP.9rf.İ!JIECJU (26 - 27 Haziran 2007)

INCOTERMS 2000 GRUP E Ç1kış EXW iş YerindeTeslim •...• Olarak belirtilen erde)

GRUP F Ana Taş1ma Ödenmemiş Olarak FCA

TaşıyıcıyaMasrafs1ZTeslim

FAS Gemi

(•.... Olarak belirtilen yerde)

Doğrultusunda Masrafsız( .....•

FOB Gemide

Masrafsız

Olarak belirtilen yükleme

limanında)

....... Olarak belirtilen ükleme limanında

GRUP C Ana Taşıma Ödenmiş Olarak CFR Mal Bedeli ve Navtun ( Varış

Limanı

...... Olarak belirtitmek suretiyle)

CIF Mal Bedeli; Sigorta ve Navlun ( Varış Limanı ....... Olarak belirtilmek Suretiyle) CPT Taşıma Ödenmiş Olarak (Varış yeri .......• Olarak belirtitmek Suretiyle) CIP Taşıma ve Si orta Ödenmiş Olarak

Yeri ........ Olarak belirtitmek suretiyle

·GRUP D Vanş DAF

Sınırda

teslim (.... Olarak belirtilen yerde )

DES Gemide Teslim (Varış Limanı ....... Olarak belirtitmek sureti ile) DEQ Rıhtımda Teslim (Varış Limanı ......... Olarak belirtitmek sureti ile) DDU Gümrük Resmi Ödenmeksizin Teslim (Varış Yeri ......... Olarak belirtitmek sureti ile) DOP Gümrük Resmi Ödenmemiş Olarak Teslim (varış yeri ...... Olarak belirtitmek sureti ile

TAŞIMA BiÇiMLERi VE HERBiRi iÇiN UYGUN iNCOTERMS Çok

Vasıtalı

Olaniart

EXW

işyerinde T esi im

( ..... olarak belirtilen yer) içermek Üzere

FCA

Taşıyıcıya

Teslim

(..... olarak belirtilen yerde) Herhangi bir taşıma

CPT

Taşıma Ücreti Ödenmiş Olarak Teslim (varış yeri

biçimi CIP

Taşıma ve Sigorta Bedeli Ödenmiş Olarak Teslim (varış

DAF

........ olarak belirtitmek sureti ile)

yeri ........ olarak belirtilmak sureti ile)

SıradanTeslim

( ..... olarak belirtilen yer) DOU

Gümrük Resmi Ödenmeksizin teslim (varış

DOP

Gümrük Resmi Ödenmiş Olarak Teslim (varış

Hava Taşımacılığı

FCA

yeri ........olarak belirtihnek sureti ile) yeri ........ olarak belirtilmak sureti ile)

Taşıyıcıya

Teslim

( ..... olarak belirtilen yer) Demiryolu

Taşımacılığı

FCA

Taşıyıcıya

Teslim

( ..... olarak belirtilen yer) Deniz ve Nehir Taşıma

FAS

Geminin Bordasında Teslim (..... olarak belirtilen yükleme limanında)

FOB

Güvertede Teslim (..... olarak belirtilen yükleme limanında)

CFR

Mal Bedeli ve Navlun (varış

CIF

yeri. ..... olarak belirtitmek sureti ile)

Mal Bedeli, Sigorta ve Navlun (varış yeri. ..... olarak belirtilm ek sureti ile)

DEQ

Rıhtımda Teslim

(varış limanı. ..... olarak belirtitmek sureti ile)

Incoterms 2000

EXW İŞYERiNDE TESLİM ( ... olarak belirtilen yerde) "İş yerinde teslim" terimi, satıcının mallan, kendi mahallinde veya başka bir ismen belirlenmiş yerde (örneğin işyerinde, fabrikada,

ve hiçbir taşıyıcıya alıcının tasarrufuna bırakılınasını ifade eder.

depoda vb.) gümrükleme yüklenınemiş şekilde,

işlemleri yapılmamış

Böylece bu terim, satıcının asgari yükümlülüklerini temsil etmektedir ve alıcının, mallarm satıcımn mahallinden alınmasıyla ilgili bütün hasar ve masraflan üstleurnesi gerekir. Fakat taraflar çıkışta, mallarm yüklenmesinden ve buna bağlı tüm hasar ve masraflardan satıcının sorumlu olmasını isterlerse, bu husus satım sözleşmesine bu amaçla eklenecek açık bir hükümle belirli hale getirilmelidir. Alıci eğer doğrudan veya dolaylı olarak ihracat için gerekli gümrükleme işlemlerini yerine getiremiyorsa, bu terim kullanılmamalıdır. Böyle durumlarda, satıcının yüklemeyi, hasan ve masraflan kendisine ait olmak üzere kabul etmesi şartıyla, FCA terimi kullanılmalıdır.

Incoterms 2000

FAS GEMİ DOÖRULTUSUNDA MASRAFSIZ ( ... olarak belirtilen yükleme limanında) Doğrultusunda Masrafsız" tenmı, belirtilen yükleme limanında, mallar gemi doğrultusuna yerleştirildikleri zaman, satıcının mallan teslim etmesi demektir. Bu durum, bu andan itibaren artık, alıcının, mallara ilişkin bütün masraflan, zıya ve hasar risklerini

"Gemi

üstlendiğini

ifade eder.

FAS terimi ihraç için maliann gerektirir.

gümrüklenmesini

GEREKLİ GÜMRÜKLEME İŞLEMLERİNİ ALICININ YERİNE GETiRMESİNİ ÖNGÖREN ÖNCEKi INCOTERM VERSİYONLAIUNIN AKSİNEDİR. . ·

BU

DURUM,

İHRACAT

satıcı tarafından

IÇIN

Fakat, taraflar maliann ihracat için alıcı tarafından gümrüklenmesini isterlerse, bu durum satım sözleşmesine eklenecek açık ifadelerle belirtilmelidir. Bu terim sadece deniz ve içsu taşımacılığında kullanılabilir.

Incoterms 2000

FOB GEMİDE MASRAFSIZ ( ... olarak belirtilen yükleme limanında)

"Gemide

Masrafsız"

terimi, belirtilen yükleme limamnda mailann küpeşteyi aşmasıyla satıcımıı mallan teslim ettiği anlamına gelir. Bu demektir ki bu noktadan itibaren alıcı mallara ilişkin bütün masraflan, zıya ve hasarlan üstlenmektedir. FOB terimi, satıcının mallan ihracat için gümrüklemesini gerektirir. Bu terim sadece deniz veya içsu taşımacılığında kullanılabilir. Eğer taraflar, mailann gemi küpeştesini aşarak teslim edilmeleri niyetinde değillerse, FCA terimi kullanılmalıdır.

~~---~--

----~__......._}

~--------·· ~"---~~·

Incoterms 2000

FCA TAŞIYICIYA MASRAFSIZ ( ... olarak belirtilen yerde)

"Taşıyıcıya

Masrafsız"

ihracat ıçın gümrüklenmiş olarak, belirtilen yerde, alıcı tarafından tayin edilen taşıyıcıya teslim etmesini ifade eder. Seçilen teslim yerinin mailann bu yerde yüklenmesi veya boşaltılması üzerinde etkisi bulunduğuna işaret edilmelidir. Eğer teslim satıcının mahallinde gerçekleşirse, satıcı yüklemeden sorumludur. Eğer teslim herhangi başka bir yerde gerçekleşmiş ise o zaman satıcı maliann boşaltılmasından sorumlu olmaz. Bu terim çok

vasıtalı

tenmı,

satıcının

mallan

olanlar da dahil, her türlü

taşıma şekli ıçın

kullanılabilir.

"Taşıyıcı",

bir taşıma sözleşmesinde, mailann demiryolu, karayolu, denizyolu, havayolu, içsular veya bu yollann bir arada kullanılarak taşınmasını veya bunun ifasını sağlamayı yükümlenen herhangi bir kişiyi ifade eder. Eğer alıcı

mallan teslim alması için, kendisi bizzat taşıyıcı olmayan birisini tayin etmişse, satıcı mallan bu kişiye bırakarak teslim yükümlülüğünü yerine getirmiş sayılır.

Incoterms 2000

CFR MAL BEDELi VE NAVLUN (vanşJimam

... olarak belirtmek suretiyle)

"Mal bedeli ve Navlun" terimi, yükleme limanında mallann küpeşteyi aşmasıyla satıcının mallan teslim ettiği anlamına gelir. Satıcı,

mallann belirtilen vanş yerine kadar taşınması için gerekli olan masraflan ve navlun bedelini ödemelidir, ancak, mallarm zıyaı ve hasan ile teslim anından sonra meydana gelen olaylardan kaynaklanan ek masraflar, satıcıdan alıcıya geçer. CFR terimi,

satıcının

mallan ihracat için gümrüklemesini gerektirir.

Bu terim sadece deniz veya içsu taşımacılığında kullanılabilir. Eğer taraflar, . mallan gemi küpeştesini aşarak teslim etmek niyetinde değillerse, CPT terimi kullanılmalıdır.

Incoterms 2000

CIF MAL BEDELi, SİGORTA VE NAVLUN (varış limanı

... olarak belirtmek suretiyle)

"Mal bedeli ve Navlun" terimi, yükleme limanında malların aşmasıyla satıcının mallan teslim ettiği anlamına gelir.

küpeşteyi

Satıcı, malların

belirtilen varış yerine kadar taşınması için gerekli olan ınasrafları ve navlun bedelini ödemelidir, ancak, malların zıyaı ve hasarı ile teslim anından sonra meydana gelen olaylardan kaynaklanan ek masraflar, satıcıdan alıcıya geçer. Ancak, CIF teriminde satıcı ayrıca alıcının yolculuk sırasında mallara ilişkin zıya ve hasar riskine karşılık denizcilik sigortası temin etmelidir. Dolayısıyla, satıcı

sigorta için sözleşme yapar ve sigorta primlerini öder. Alıcı, CIF teriminde satıcının sadece asgari teminat sağlayan bir sigorta temin etmek zorunda olduğuna dikkat etmelidir: Alıcı daha geniş bir teminat ile korunmak isterse, ya bu konuda satıcı ile mümkün olduğunca açık olarak anlaşmalı veya kendisi ek sigorta

yaptırmalıdır.

CIF terimi,

satıcının

mallan ihracat için gümrüklemesini gerektirir.

Bu terim sadece deniz veya içsu taşımacılığında kullanılabilir. Eğer taraflar, malların gemi küpeştesini aşarak teslim edilmeleri niyetinde değillerse, CIP terimi kullanılmalıdır.

Incoterms 2000

CPT TAŞIMA ÖDENMİŞ OLARAK (vanş

yeri ... olarak belirtmek suretiyle)

"Taşıma ödenmiş

olarak ... " terimi, satıcının mallan bizzat kendisinin seçtiği bir taşıyıcıya teslim edileceğini, fakat satıcının, ilaveten, maliann belirtilen vanş noktasına getirilmesi gereken taşıma masraflannı ödemek zorunda olduğunu ifade eder. Böylece, alıcı, mallar bu, şekilde teslim edildikten sonra da ortaya çıkabilecek riskleri ve diğer masraflan da üstlenmektedir. "Taşıyıcı"

terimi, bir taşıma sözleşmesi çerçevesinde mallann, demiryolu, karayolu, denizyolu, havayolu, içsular veya bu yoUann bazılannın beraber kullanılmasıyla taşınması yükümlülüğünü üstüne alan veya bunu sağlama taahüdünde bulunan herhangi bir kişiyi -ifade eder.

Eğer

maliann belirlenen

taşıyıcılar kullanılıyorsa, geçmiş

vanş

mahalline ulaştınlması için ard arda maliann ilk taşıyıcıya teslimiyle hasar

olur.

CPT terimi,

satıcının

Bu terim, çok kullanılabilir.

mallan ihracat için gümrüklemesini gerektirir.

vasıtalı

olanlar da dahil, her türlü

taşıma şekli

için

Incoterms 2000

CIP TAŞIMA VE SİGORTAÖDENMİŞ OLARAK (vanş

yeri ... olarak belirtmek suretiyle)

"Taşıma ve Sigorta Ödenmiş Olarak ... " terimi, satıcımn mallan bizzat

kendisinin seçtiği bir taşıyıcıya teslim edileceğini, fakat satıcımn, ilaveten, mailann belirtilen vanş noktasına getirilmesi gereken taşıma masraflannı ödemek zorunda olduğunu ifade eder. Böylece, alıcı, mallar bu şekilde teslim edildikten sonra da ortaya çıkabilecek riskleri ve diğer masraflan da üstlenmektedir. Ancak, CIP teriminde satıcı aynca alıcımn yolculuk sırasında mallara zıya ve hasar riskine karşılık bir sigorta temin etmelidir; Dolayısıyla, satıcı

sigorta için sözleşme yapar ve sigorta primlerini öder.

Alıcı,

CIP teriminde satıcımn sadece asgari teminat sağlayan bir sigorta temin etmek olduğuna dikkat etmelidir. Alıcı daha geniş bir teminat ile korunmak isterse, ya bu konuda satıcı ile mümkün Olduğunca açık olarak anlaşmalı veya kendisi ek sigorta yaptırmalıdır. "Taşıyıcı"

terimi, bir taşıma sözleşmesi çerçevesinde mallann, demiryolu, karayolu, denizyolu, havayolu, içsular veya bu yollann bazılannın beraber kullanılmasıyla taşınması yükümlülüğünü üstüne alan veya bunu sağlama taahüdünde bulunan herhangi bir kişiyi ifade eder. Eğer maliann kullanılıyorsa,

CIP terimi,

belirlenen vanş mahalline ulaştınlması için ard arda maliann ilk taşıyıcıya teslimiyle hasar geçmiş olur.

satıcının

taşıyıcılar

mallan ihracat için gümrüklemesini gerektirir.

Bu terim, çok vasıtalı olanlar dahil, her türlü taşıma şekli için kullanılabilir.

Incoterms 2000

DAF SINIRDA TESLİM ( ... olarak belirtilen yerde) "Sınırda teslim" terimi, maliann için gümrüklenmiş fakat ithalat

gelen taşıma aracından boşaltılmamış,. ihracat için gümrüldenmemiş olarak sımrda, ancak bitişik ülkenin gümrük sınınndan önce olacak şekilde, belirlenen teslim yerinde veya noktasında alıcının tasarrufuna bırakllmasıyla satıcının teslim borcunu yerine getirdiğini ifade eder. ''Sınır" terimi, ihracatın yapıldığı ülkenin sının dahil her tür sının tammlamak için kullanılabilir. Dolayısıyla söz konusu "sınınn" , terim içinde bir yer veya nokta· olarak kesinlikle her zaman ismen belirlenmesi hayati önem taşımaktadır. Fakat, taraflar satıcımn, gelen taşıma aracından maliann boşaltılmasından sorumlu olması ve satıcının boşaltmaya ilişkin hasar ve masraflan üstlenmesi niyetinde ise, bu durum satış sözleşmesine bu amaçla eklenecek açık bir ifade ile aydınlığa kavuşturulmalıdır.

Bu terim teslimin kara sınınnda yapılması halinde her türlü taşıma şekli için kullanılabilir. Eğer teslim, vanş limanında, gemide veya nhtımda (iskelede) gerçekleştirilecek ise DES veya DEQ terimleri kullanılmalıdır.

lncoterms 2000

D-ES GEMiDE TESLİM (vanş limanı. .. olarak belirtilmek

suretiyle)

"Gemide Teslim" terimi, ithalat için gümrüklenmemiş maliann belirtilen vanş limanında gemide alıcının tasarrufuna bırakllmasıyla birlikte satıcının teslim yükümlülüğünü yerine getirdiğini ifade eder. Maliann boşaltmadan önce belirtilen varma limanma getirilmesiyle ilgili tüm hasar ve masraf satıcı tarafından karşılanmalıdır. Taraflar malların boşaltılmasına ilişkin hasar ve masraflan satıcının üstlenmesi arzusunda iseler, artık · DEQ terimi kullamimalı dır~

Bu terim sadece mallar deniz veya içsu veya çok limanında gemide teslim edilecekse kullanılabilir.

vasıtalı taşıma

ile varma

lncoterms 2000

DEQ •

RIHTIMDA TESLIM (van ş limanı ... olarak belirtilmek suretiyle) "Rıhtımda

teslim" terimi, satıcının,- belirlenen vanş limanındaki nhtımda (iskelede), ithalat için gerekli gümrükleme işlemleri yerine getirilmemiş olarak alıcının tasarrufuna bırakınakla mallan teslim ettiğini ifade eder; Satıcı, maliann belirlenen vanş limanına taşınması ve nhtıma (iskeleye} boşaltılmasına ilişkin bütün hasar ve masraflan üstlenmelidir. DEQ, terimi; maliann ithalat için gümrüklenmesi ve bununla ilgili tüm işlemlerin, vergilerin, resim ve diğer harçlann ödenmesi yükümlülüğiinü alıcının üstlenmesini öngörür. BU DURUM, İTHALAT İÇİN GEREKLİ GÜMRÜKLEME İŞLEMLERİNİ SATlClNIN YERİNE GETiRMESİNİ ÖNGÖREN ÖNCEKi INCOTREMS VERSİYONLARININ AKSİDİR.

Fakat taraflar maliann ithalinde ödenen masraflan kısmen veya tamamen satıcının yükümlülükleri arasına katmak isterlerse, bu durum satış sözleşmesinde bu amaçla eklenecek açık bir ifade ile aydınlığa kavuşturulmalıdır. Bu terim sadece mallar denizyolu veya içsu veya çok vasıtalı taşıma ile varma limanında gemiden nhtıma (iskeleye) boşaltınakla teslim edilecekse kullanılabilir. Bununla beraber taraflar maliann nhtımdan limanın içinde veya dışında başka bir yere aktanlmasına ilişkin hasar ve masraflan satıcının yükümlülükleri arasına katmak isterlerse, DDU veya DDP terimleri kullanılmalıdır.

Incoterms 2000

D'DU GÜMRÜK RESMİ ÖDENMEKSİZİN TESLİM (vanş

yeri ... olarak belirtilmek suretiyle)

"Gümrük resmi ödenmeksizin teslim'' terimi, satıcım~ ithalat ıçın gümrüklerneden ve belirtilen varma yerinde gelen taşıma aracından boşaltmadan mallan alıcıya teslim ettiğini ifade. eder. Satıcı, uygulandığı ölçüde vanş ülkesinde ithalat için herhangi bir" gümrük resmi" (terim, gümrük işlemlerini gerçekleştirme sorumluluğu ve rizikosunu ve bu işlemlere ilişkin ödemeleri, gümrük resmilerini,; vergileri ve diğer harçlan da kapsar) dışında, maliann buraya taşınmasıyl(l ilgili bütün· hasar ve masraflan yükümlenmelidir. Bu "gümrük resmi" ile mallan ithalat için zamanında gümrüklenmemesinden kaynaklananher türlü masraflar ve hasarlar alıcı tarafindan karşılanmalıdır. Fakat, taraflar satıcının gümrük işlemlerini tamamlaması ve bundan kaynaklanacak masraflar ve hasarlar ile maliann ithali için bazı masraflan üstlenmesini arzu ediyorlar ise, bu durum satış sözleşmesine bu amaçla eklenecek açık bir ifade ile aydınlığa kavuşturulmalıdu. Bu terim, her türlü taşıma şekli için kullanılabilir, fakat eğer teslim varma limanında gemide veya nhtımda (iskelede) gerçekleştirilecek ise DES veya DEQ terimleri kullanılmalıdır.

Incoterms 2000

GÜMRÜK RESMi ÖDENMİŞ OLARAK TESLİM (vanş

yeri ... olarak belirtilmek suretiyle)

"Gümrük resmi ödenmiş olarak teslim" terimi, sahcının, ithalat için gümrüklenen ve belirtilen varma yerinde gelen taşıma aracından boşaltmadan mallan alıcıya teslim ettiğini ifade eder. Satıcı, uygulandığı ölçüde vanş ülkesinde ithalat için herhangi bir " gümrük resmi'~ (terim, gümrük işlemlerini gerçekleştirme sorumluluğu ve rizikosunu ve bu işlemlere ilişkin ödemeleri, gümrük resmilerini, vergileri ve diğer harçlan da kapsar) dışında; maliann buraya taşınmasıyla ilgili bütün hasar ve masraflan yükümlenmelidir EXW terimi yükümlülüğü

satıcı

için asgari yükümlülük ifade ederken, DDP terimi azami gösterir.

Bu terim, satıcının . kuÜanılmamalıdır.

doğrudan

·

veya

dolaylı

·

olarak ithal izni

alamadığı

hallerde

·

Fakat, taraflar malların ithalinde ödenecek bazı masraflan (örneğin Katma Değer Vergisi:KDV) satıcının yükümlülükleri dışında tutmayı arzu ediyorlar ise, bu durum satış sözleşmesine bu amaçla eklenecek açık bir ifade ile aydınlığa kavuşturolmalı dır.

Taraflar, alıcının ithalata ilişkin bütün hasariara ve masraflara istiyorlarsa. DDU terimi kullanılmalıdır.

katianmasını

Bu terim, her türlü taşıma şekli için kullanılabilir, fakat eğer teslim varma limanında gemide veya nhtımda( iskelede) gerçekleştirilecek ise DES veya DEQ terimleri kullanılmalıdır.

iTHALAT

iHRACAT Fiyatiandırma

100 Birim

Malın

GiDERLER

Maliyet

Faktörleri Fabrika Çıkış Maliyeti

$

Fiyatiandırma

Maliyet

Faktörleri

10.000. VARlŞ MALiYETi ( CIF)

$

14950

$ $ $

Komisyoncu Maliyetleri ihracat için Ambalajlama Limana Taşıma Konsolosluk Faturası Taşıyıcı Firmaya Ödenen Ücret

$

$

100 150 500 50 150

ihracatçı Acenta Komisyonu

$

(Maliyetin %15'i)

1500

Yurtdışı

Acenta Komisyonu (Maliyetin %5 i)

$

500

TOPLAM

$

12950

Deniz Sigortası 12950x1 .211 00$

$

155

Taşıma

$

1000

$

845

$ $

882

Komisyoncu Maliyeti

$

150

Banka Giderleri Akreditif (%1/4)

$ $

50 75

Toplam Boşaltma Giderleri

$

16197

VARlŞ MALiYETi ( CIF )

ihraç Kar Marjı VARlŞ MALiYETi ( CIF )

$

150

GiDERLER

Reklam Ücretler Faiz Postalama

$ $ $ $ $ $ $

ToplamGiderler

$

18407

Birim Maliyet Teklif Edilen Satış Fiyatı (%10 Kar Marjı)-

$

184

$

368,.

KAR

$

Gümrük Antreposu Yeniden Ambalajlama Taşıma

(Deniz)

100 100 500 1410 100

14950

Sadece aracı ihracatcı ya da ithalat acentası kullanıldığında

DIŞ TiCARETTE ÖDEME ŞEKiLLERi *PEŞiN ÖDEME (Advance Payment)

*MAL MUKABiLi (Cash Against Goods) *VESAiK MUKABiLi (Cash Against Documents) *AKREDiTiF

Gümrük Vergisi %5.5 Diğer Vergiler

(Letter of Credit)

*KABUL KREDiLi (Acceptance Credit) *KARŞillKLI TiCARET (Counter Trade)

18400

PEŞiN ÖDEME ( Advance Payment) Alıcının satıcıya: maliatın sevkinden önce ödeme yapmasına peşin ödeme denir. ithalatçının(alcmın) mal bedelini kendi bankası aracılığ1 He ihracatçıya ödemesi, ihracatçının bedelini peşinen tahsil ettiği ma lt ithalatçıya göndermesi ile gerçekleşir.

ihracatçi Aç1smdan · Peşin ödeme en ideal ödeme şeklidir. Malların hazırlanması ve sevk edilmesi için gerekli finansman sağlanmış olur. ithalatç1 Aç1smda.l· En riskU ödeme.şeklidir; Mal bedelini gönderdikten sonra mah alamayabilir. Mal istenilen kalitede olmayabilir. Bu nedenle peşin ödeme şeklini ithalatçı ancak aralarında güven unsurunun çok kuwetH olduğu yada uzun süreli çalıştığı ihracatçı ile yaptığı anlaşmada kullanır.

MAL MUKABiLi ÖDEMlE (CASH AGAINTS GOODS=OPEN ACCOUNT)· Satıcının mallam • alıcıya:, mat bedelini tahsil etmeden göndermesine mal mukabili ödeme denir. BUrada sat1cı malları ve bunları tevsik eden vesaikl herhangi bir ödeme talimatı olmaksızın alıcıya gönderir, alıcı malı gümrükten çeker ve çektikten bir müddetsonra mal bedelini öder. Burada taraflar arasıda güven unsurunun çok güçlü olması gerekir. ihracatçi Aç1s1ndan En riskli ödeme şeklidir. Çünkü mal bedelinin ödenmesi ile ilgili hiç bir güvence yqktur. ihracatçı gönderdiği rrıalın parasını alarnama yada kesintiyle alma gibi · · risklerle karşı karşıya kalabilir. ithalatç1 Aç1s1ndan Mal mukabili, ithalatçı açısından çok cazip ve avantajlıdır. .Çünkü mallara bedelini ödemeden sahip olmakta ve bunun üzerinden bir kazanç elde ettikten sonra bedelini ödemektedir. VESAiK MUKABiLi ÖDEME (CASH AGAINST DOCUMENTS) ihracatçının malları yüklendikten sonra bunu tevsik eden vesaiki kendi bankası aracılığı ile karşı ülkedeki alıcının bankasına bedelinin tahsili koşulu ile teslim edilmesi amacıyla gönderilmesi işlemine vesaik mukabili ödeme denir. Bu ödeme şeklinde bedel tahsil edilmeden vesaik ithalatçıya teslim edilmez. Burada bankanın rolü mal bedelini tahsil edip vesaiki ithalatçıya teslim etmektir. MTO'nun 522 no'lu tahsiller için yeknesak kuralları belirleyen broşürdeki koşullar çerçevesinde işlem yapılır."Buna göre tahsil ; a)ğdemenin ve/veya kabulün sağlanması veya b)Odemenin ve/veya kabulün karşılığında belgelerin teslimi veya c)Diğer şartlara bağlı olarak belgelerin teslimi için bankaca alınan talimatın işleme alınması.

Burada belgeler mali belgeler ve/veya ticari belgeler anlamına gelir. Mali belgeler ; poliçeler, bonolar, çekler, para ödemesinin sağlanması için

---------- -

----------'

..._____

__

----~.~--~--~

~---------~

~--------

kullanılan diğer benzer belgeler anlamına gelir.

Ticari Belgeler ; faturalar, taşıma belgeleri, tasarruf( sahiplik( yetkisi veren belgeler Ve diğer benzer belgelerveya mali belgeler olmayan diğer herhangi tür belgeler anlamına gelir~

Temiz Tahsit(GieanCollect1on) ticari belgelerin eşlik etmediği mali belgelerintahsili anlamına gelir. Belgeli Tah sil (Documentary Collection) Ticari belgelerin eşlik ettiği mali belgelerin ; mali belgelerin eşlik etmediği ticari belgelerin tahsili anlamına gelir."( MTO 522/ Madde 2) ihracatçı Açısmdan ihracatçı bu ödeme şeklinde daha güven altındad~r. Mallar ithalatçın ın ülkesine ya ulaşmıştır yada ulaşmak üzeredir. Burada.mal bedeli tahsiledilmeden vasaikler teslim edtlmeyeçeğinden mal1ar bedelleri ödenmaden gümrükten çekilemeyecekferdlr; ithalatçı Açısından

Bu ödeme şeklinde ithalatçı parasım ödemeden vesaiki alamayacak vesaiki. teslim almadan mallan gümrükten çekemediğinden maliann istenilen nitelikte oluP; olmadığım. vesaik ü~erinden inceleyecek ve uygunluğunun tespiti ile bedelini. ödeyecektir.

AKREDiTif (LETTER OF CRED1T ) Akreditif şarta bağlı bir ödeme garantisidir. Küşat mektubunda belirtilen koşullara uygun sevk vasaiklerinin ibrazında ödemenin yapılacağını taahhüt eden bir ödeme şeklidir. Burada aniaşan alıcı ve satıcı araya bankalarını koyarak istenilen nitelikte ve uygun koşullardq: oluşturdukları anlaşmc::ılarını gerçekleştirmek amacı ile bu ödeme şeklini kuHanırlar. MTO'nun 500 sayılı broşürüne dayalı olarak gerçekleştirilen bu ödeme şeklinde bankalar alıcı ve satıcının aralanndaki sözleşme ile ilgUenmezler. Onların ilgilendikleri akreditif koşullarının ortaya konduğu ve küşat mektubunda belirlenen uygun vesaiklerin ibrazıdır. Uygun vesaik ibraz edildiği zaman satıcı parasını alacağını, alıcı istenilen nitelikte mala kavuşacağını bilir. Burada bankalarda· ticaretin güvenli bir temele oturmasına aracılık eder. Akreditif de dört taraf vardır; • • • •

Amir (ithalatçı) Amir Banka (ithalatçının bankası) Lehdar (ihracatçı) Lehdar Banka (ihracatçının bankası)

Amir(Applicant) ithalatçı firma olup kendi bankasına akreditif açma talimatı vererek işlemi başlatan taraftır. Proforma fatura gereği yaptığı sözleşme koşullarına uygun şartları ve aranacak belgeleri bankasına bildirir ve böylece akreditifin içeriğini oluşturur. Amir Banka (lssuing Bank) ıthalatçının talimatı üzerine yine ithalalçının istekleri doğrultusunda hazırladığı küşat mektubu aracılığı ile akreditif işlemini başlatır. Lehdar banka aracılığı ile ihracatçıya

ödeme taahhüdüne girer, bu taahhüt şarta bağhdır bu şart uygun sevk vesaikinin ibrazıdır.

Lehdar (Benefieiary)) ihracatçı yani akreditif konusu olan mah satan firma olup kendisine bildirilen akreditif şartlarına

uygun malı yükleyen ve bunu tevsik eden uygun vesaikleri bankasına teslim ederek parasını tahsil eder.

Lehdar Banka (Advising/Confirmingl} Amir banka tarafından kendisine açılan akreditifi ihracatçıya ihbar eden koşulları bildiren, türünde belirtilmiş ise akreditifi gönderen banka ad ma ödeme yapmaya,poriç~ kabulüne veya iştiraya, uygun sevk vesaikinin ibrazından sonra amir bankadan aldığı yetki, ile mal bedelinin amir banka tarafından ödenmesini sağlayan bankadır.

AKREDiTiF" TÜRLERi 1-GAYRiKABiLiRÜCU (DÖNÜLEMEZ ) AKREDiTiF (IRREVOCABLE UC) 2.. KABiLiRÜCÜ (DÖNÜLEBiLiR) AKREDiTif (REVOCABlE UC)' 3-TEYiTSiZ AKREDi=TiF (UNCONFIRMED UC) 4-TEYiTLi AKREDiTiF (CONFIRMED UC) 5-VESAiK iBRAZlNDA ÖDEMELi AKREDiTiF .· (SIGHT UC) 6-VADELi AKREDiTiF (DEFERRED PAYMENT UC) 7-DEVREDiLEBiLiR AKREDiTiF (TRANSFERABLE UC) 8-PEŞiN ÖDEMELi AKREDiTiF *RED CLAUSE *GREEN CLAUSE UC 9-KARŞILIKLI AKREDiTiF ( BACK TO BACK UC)

1O-DÖNER (ROTATiF) AKREDiTiF *B!R!K!ML! (CUMULATiVE) *BIRIKIMLI OLMAYAN (NON CUMULATiVE) 11-TEMiNAT AKREDiTiFi (STANDBY UC)

AKREDiTiF TÜRLERi 1- GAYRiKABiLiRÜCU (DÖNÜLEMEZ) AKREDiTiF (IRREVOCABLE LIC)

Gayrikabilirücu akreditif, amir bankanın akreditif şartlarına uygun vesaikin akreditif koşullarına uygun zaman ve şekilde ibrazı. halinde ödemenin geri dönilemez şekilde yapılmasını taahhüt etmektedir. Burada tarafların onayı olmadan akreditifin herhangi bir aşamasında akreditiften dönülmenin mümkün olmadığı akreditiftürüdüL Yine tarafların onayı olmadan koşullar değiştirilemez;

2- KABiLiRÜCU {DÖNÜLEBiLiR) AKREDiTiF (REVOCABLE UC) Bu tür akreditifte.amir banka.herhangi.biranda akreditif koşullarını·değiştirebilir ve tarafların bu değişiklikler nedeni ile önceden haberdar olmaları gerekmez; Amir banka ihracatçıya danışılmadan herhangi bir anda yapılan bu değişiklik ihracatçı için risktir: Bu değişiklik uygun vesaiklerin bankaya ibrazından sonra yapılır ise geçerli değildir.

3- TEYiTSiZ AKREDiTiF (UNCONFIRMED LIC) Akreditif metninde teyitsiz olduğu bildirilir yada teyit konusunda herhangi bir açıklama yoksa akreditif teyitsiz kabul edilir. Lehdar banka akreditifi lehdara sadece ihbar eder uygun sevk vesaikinin ibrazında ödeme yapılacağına dair herhangi bir taahhüt ve sorumluluk yoktur.

4- TEYiTLi AKREDiTiF (CONFIRMED L/C) Akreditifi açan banka açmış olduğu akreditifı teyit etmesi konusunda lehdar bankaya talepte bulunur veya talimat verir bu bankada bu talimata uygun hareket edip teyit verirse uygun sevk vesaikinin ibrazında ödeme taahhüdü vermiş olur. Yani kendi hesaplarına akreditif bedeli alacak kaydedilmeden bu banka ihracatçıya ödeme yapacaktır.

5- VESAiK iBRAZlNDA ÖDEMELi AKREDiTiF (SIGHT UC) Akreditif şartlarına uygun vesaikin yine akreditif süresi içerisinde ihracatçı tarafından !ehdar bankaya ibraz edildiğinde ödemenin yapılacağı akreditif türüdür. Bu durumda vesaikin şartlara uygunluğu muhabir tarafından tespit edilerek bedeli ödenecek ve amir bankadan da ödenen tutar talep edilecektir.

6- VADELi AKREDiTiF (DEFERRED PAYMENT LIC) Mal bedelinin ödenmesi için satıcının alıcıya bir vade tanıdığı akreditif türüdür. Mallar ithalatçı tarafından alındıktan sonra bedelleri belirlenen vade sonunda tahsil ediimektedir. Bu tür akreditiflerde akreditif vadesi, bu vade içinde kalan yükleme vadesi ve bu vadeyi aşabi!en ödeme vadesi mevcuttur.

7- DEVREDiLE BiLiR' AKREDiTiF {TRANSFERABLE UCJ Akreditif şartlan içerisinde o akreditifin devredilebilir olduğu yazılı ise lehdar kendine ait hak ve sorumluluklan birveya birkaç lehdara devredilebilir. Bu tür akreditiflerde ilk lehdar genellikle komisyoncu veya alıcının temsilcisi olup malt kendi sevk etmez, akreditifı malı sevk edecek olan ikinci lehdara devred er. Akreditif de aksine bir şart yoksa devir işlemi sadecebir kez yapılabilir. Yani ikinci lehdarın devir hakkı yoktur. 8- PEŞiN. ÖDEMELi AKREDiTiF RED CLAUSE UC Akreditif tutarının bir kısmmın lehdara peşin ödenmesini öngören bir akreditiftir. Bu ödemealıcının satıcıyatanıdığt bir önfinansman imkanıdır. Bu·koşul küşat mektubuna kırmızı mürekkeple yazıldığından akreditif bu şekilde adlandmlır.

GREEN CLAUSE U~ ihracatçınm belirlenen miktarda avans kullanabilme hakkını geçerli kılan bir akreditif türüdüL. Burada temel koşul ihracat konusu malların ihracatçı tarafından hazır edilip bankayaaitemteadeposuna konulması ve depo makbuzu karşılığında avans ın yada ön finansmanın sağlanmasına olanak veren akreditif türüdür. 9- KARŞlLlKLI AKRETİF Bir ihracat akretifi teminat alınarak karşılığında bir ithalat akretifı açılmasıdır. Burada temel amaç net döviz girdisinin sağlanmasıdır. Yani ihracat bedelinin ithalat bedelinden büyük olması beklenir

10- DÖNER (ROTATiF) AKREDiTiF {REVOLVING UC) Taşıdığı şartlara göre kullanıldıkça otomatikman yenilenerek tekrar kullanılabilir hale dönen ve bunun içinde yeni bir akreditif açılmasını gerektirmeyen bir akreditiftir. Yenileme meblağ ve kullanım süreci ile ilgilidir diğer bir ifade ile bu tür akreditif genellikle aynı cins malı aynı ihracatçıdan kısım kısım ithal eden ithalalçı tarafından amir bankaya verilen özel bir talimat ile açılır. Buna göre verilen talimatta belirtilen akreditif tutarının tamamının veya bir kısmının kullanılması halinde koşulları otomatik olarakyenilenirve ihracatçı ilk akreditif koşullarına uymak şartı ile yeniden ihracat yapabilir. Bunun için küşat mektubunda mutlaka akreditifin revolving olduğunun belirtilmesi gerekir. 11- TEMiNAT AKREDiTiFi (STANDBY LIC) Bu tür akreditifler de amir banka amirin üstlendiği bir yükümlülüğün yerine getirilmesini alıcıya veya işverene karşı garanti eder. Bu tür akreditifler bir garantidir. Yani üstlenilen işin yerine getirilmediği durumda akreditif kullanılmaktadır. Bu bir banka teminat mektubu niteliğindedir.

KABUL KREDiLi ÖDEME (ACCEPTANCE CREDIT) Mal bedelinin belli bir vadede ödenmesini taahhüt eden ve bu ödemeye bir potiçenin araç olduğu ödeme şeklidir. Yani kabul kredisi satılan mahn bedelini bir poliçeye bağlandığı vadesinde satıcıya ödendiği bir ödeme şeklidir. Bu kredi vasaik ile birlikte ibraz edilen potiçenin ithalatçı veya buna ilaveten ithalatçın ın bankası tarafından kabul edilmek sureti ile kutlanılır. TÜRLERi KABUL KREDiLi VESAiK BUKABiLi Bu ödeme şeklinde malların alıcıya gönderilmesinden sonra bankanın mal bedelini tahsil etmesi yerine poliçeyi alıcıya kabuJ ettiretikten veya bu kabule kendisinin de avalin i verdikten sonra vesaiki alıcıya teslim edip daha sonra paliçe vadesinde mal bedelinin ihracatçıya ödendiği ödeme şeklidir. KABUL KREDiLi MAL MUKABili Mal mu kabili işlernde itnalatçı önce malı çeker sonra mevzuatta belirlenen sürede mal bedelini öder. Bu işlernde ise ödeme yapma s~ gereken süre içerisinde po li çe kabul edilecek paliçe vadesinde ise. ödeme yapılacaktiL Böylece süre açısından ithalatçıya ikinci bir finansmankolaylığı yaratılmaktadır. KABUL KREDiLi AKREDiTiF ihracatçının küşat mektubuna uygun vesaiki bankaya ibraz ettiğinde mal bedelini tahsil etmeyip banka tarafından kabul edilmiş paliçenin vadesinde ödeneceğini taahhüt altına aldığı bir ödeme şeklidir. Burada paliçe vesaik ekinde ilave olarak teyitti akreditifte teyit bankası adına, teyitsiz akreditifte ise genellikle amir banka adına tanzim edilir. Burada kabul edilen bu potiçe ile ihracatçı tarafından kendi bankası yada başka bir bankaya kırdırılabilir.

KARŞillKLI TiCARET(COUNTER TRADE): Malın

malla değişimidir.Karşılıklı ticaret ihracat ve ithalat uygulama talimatlarında Bağlı Muamele ve Özel Takas olarak iki şekilde görülmektedir. Burada sadece karşılıklı olarak mal hareketi vardır. ÖZEL TAKAS:Mal ve /veya hizmet ihraç ve ithalinde tarafların aynı gerçek ve tüzel kişiler olması halinde mal ve /veya hizmet ihraç ve ithali bedelleri herhangi bir para hareketi söz konusu olmaksızın kısmen veya tamamen takas ( mahsup ) edilebilen bir ödeme şeklidir.

BAG Ll MUAMELE: ithal edilen mal hizmet ve teknoloji bedellerinin, mal hizmet ve teknoloji ihracı ile karşılandığı,ithal ve ihraç fazlalığının döviz olarak ödendiği veya tahsil edildiği ödeme şeklidir.

İTHALATTA GÜklRÜK

UYGULAMALARI MEHMET M. YILMAZER 2 A Gümrük Müşavirliği Ltd.

Şti.

/qJ{JILJ4.rı' Vrt'ÇVLJ4.!MJILJ4.lJU P.ğirıi!M SP.!Mİ!ME'Rİ (26 - 27 Haziran 2007)

iTHALATTA GÜMRÜK UYGULAMALARI TEBLİGİN AMACI: Tebliği,Türkiye'ye ithal edilecek ticari nitelikli olan veya olmayan eşyaya, Türkiye Gümrük Bölgesine girişinden başlayarak serbest dolaşıma girişine kadar uygulanacak gümrük i~lemlerini açıklamayı amaçlamıştır.

İthalattaki mevzuat;

Türkiye' de ithalata ilişkin hüküm içeren onlarca kanun ve kanun hükmünde kararname vardır. ilgili kurumlan n tüzük tebliğ genelgeleri mevcutturi. Bu nedenle, ithalattaki gümrük uygulamalarının konusu ile ilgili, gümrük mevzuatından başka ilgili bazı önemli mevzuata da kısaca değinilecektir. İthalatta gümrük işlemleri açıklanırken tek başına gümrük mevzuatı değil diğer başkaca mevzuatıara da sıkı sıkıya bağlıyız.Bir ithalat işleminde hem ulusal ınevzuatın hem de uluslar arası mevzuatın kurallanna uymakla yükümlüyüz. 11)

Gümn"ik Mevzuatı

6 Mart 1995 tarihli, l/95 sayılı AB-Türkiye Ortaklık Konseyi Karan ile lll/ 1996 tarihinden haşlayarak Avrupa Birliği ile Türkiye arasında bir gümrük birliği oluşturulmuştur. Türkiye'nin Avrupa Birliği gümrük mevzuatına uyum çalışmalarının bir sonucu olarak,Avrupa Birliği Gümrük Kodu esas alınarak ve günümüz ihtiyaçlan da göz önünde bulundurularak hazırlanan 27.10.1999 tarihli ve 4458 sayılı Gümrük Kanunu 411111999 tarihli ve 23866 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak 5/2/2000 tarihinde yürürlüğe girmiştir. mevcut uygulamalar ve günümüz ihtiyaçları da dikkate alınarak hazırlanan Gümrük Yönetmeliği 20/1/2000 tarihli ve 29939 (Mükerrer) sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak 5/2/2000 tarihinde yürürlüğe girmiştir. Söz konusu Gümrük Kanunu ye Gümrük Yönetmeliği dışında tamamlayıcı niteliğe sahip ve daha çok Gümrük Kanunu ve Gümrük Yönetmeliğinin bazı maddelerinin uygulama usul ve esaslarının belidendiği Bakanlar Kurulu Kararları,Yönetmelikler,Tebliğler ve genelgeler yayımianmış ve günümüz ihtiyaçları dikkate alınarak yayınlanmaya da devam etmektedir. Bizim çalışmamızın esasını da bugün bunlar oluşturacaktır. b)

d

Dış Ticaret (İthalat Mevzuatı)

kambiyo

mevzuatı:

d)Di.f?er İfgili Alevzuat

Katma De,ğere Vergisi mevzuatı; Eğitim Gençlik Sağlık ve spor Hizmetleri Vergisi mevzuatı;

Bazı fonlara (Toplu Konut Fonu, Savunma Sanayi Destekleme Fonu; Tütün Fonu, Madencilik Fonu, Kaynak Kullammını Destekleme Fonu vb.) ilişkin mevzuat.

,c;af(vcr konusu geregi ifr;;ili bütün kurum ve kunıluşların ithalata iliskin düzenlemeleri.

~-~--~--

----

-

TANIMLAR Türkiye Cumhuriyeti Gümrük Bölgesi: Türkiye Cumhuriyeti topraklan, kara sulan, iç sulan ve hava sahasının dahil olduğu bölge. Eşya:

Her türlü madde, ürün ve değer.

tarite ve menşe bilgileri de dahil olmak üzere, gümrük idaresinin, gümrük mevzuatı ile ilgili olarak belirli bir konuda bir veya daha fazla kişi üzerinde hukuki sonuç doğuracak idari tasarrufunu;

Karar:

Bağlayıcı

Serbest dotaşımda bulunan eşya: Türkiye'nin taraf olduğu uluslararası anlaşmalara ait hükümler saklı kalmak kaydıyla, serbest dolaşıma giriş rejimine tabi tutularak Türkiye Gümrük Bölgesine giren eşya ile tümüyle Türkiye' de elde edilen veya üretilen eşya. Vergiler; Eşyanın ithalinde öngörülen gümrük vergileri ve Gümrük İdarelerince tahsil edilen diğer

tüm vergileri kapsar.

Vergi: Gümrük idaresince tahsil edilen gümrük vergisi

anlaşılmalıdır.

Yükümlü: Gümrük yükümlülüklerini yerine getirmekle sorumlu bütün kişiler. Eşyanın

gümrükçe onaylanmış bir işlem veya kullanıma tabi tutulması:

- Bir gümrük rejimine tabi

tutulması.

- Bir serbest bölgeye girmesi, -Türkiye Gümrük Bölgesi

dışına

yeniden ihracı,

- imhası, - Gümrüğe terk edilmesi.

Gümrük re.iimi: -Serbest dolaşıma giriş rejimi, - Transit rejimi. - Gümrük antrepo rejimi, - Dahilde işleme rejimi, -Gümrük kontrolü altında isierne rejimi, - Geçici ithalat rejimi,

eşyanın,

- Hariçte

işleme

rejimi,

- ihracat rejimi. Eşyanın teslimi: Eşyanın tabi tutulduğu gümrük rejimi ile öngörülen amaçlar doğrultusunda

gümrük idareleri

taratından

ilgilisine teslimi.

Geri Ver me: Ödenmiş olan gümrük vergilerinin tamamen veya kısmen geri ödenmesi, Kaldırma: Henüz karar verilmesi,

ödenmemiş

olan gümrük vergilerinin tamamen veya kısmen

Türkiye Gümrük Bölgesine Eşya Getirilmesi ve

alınmamasına

gümrüğe sunulması

Türkiye Gümrük Bölgesine getirilen eşya, girişinden itibaren gümrük gözetimine tabidir. Bunlar, yürürlükteki hükümlere uygun olarak gümrük idareleri taratından denetlenir. Türkiye'ye ithal edilmek üzere gümrük idaresine ya da gümrük idarelerinin belirlediği ya da uygun gördüğü yere gelen eşya, bunu Türkiye Gümrük Bölgesine getiren kişi veya yerine göre eşyanın gelişinden sonra taşımasını üstlenen kişi tarafından gümrüğe sunulması gerekmektedir. Eşyanın gümrüğe sunulması, Türkiye Gümrük Bölgesine gelen eşyanın gümrük idaresine ya da gümrük idaresinin belirlediği veya uygun gördüğü bir yere getirildiğinin gümrük idaresine sözlü olarak bildirilmesidir.Bu bildirim kayıt altına ilgili gümİük idaresince alınır. Eşyanın t:,rümrüğe sunulmasını

izleyen ilk işgünü mesai bitimine kadar ilgili gümrük idaresine bir özet peyan verilmesi gerekmektedir. Eşya gümrüğe

sunulmadan diğer gümrük işlemleri yapılamaz.

Özet Beyan Nedir? Özet beyanın, eşyayı Türkiye Gümrük Bölgesine getiren veya eşyanın gelişinden sonra taşıma sorumluluğunu üstlenen kişiler ile bunlar adına hareket eden kişiler tarafından verilmesi zorunludur. Özet beyan, eşyanın tanımlanması için gerekli tüm bilgileri içeren ve önceden belirleill!.liş bir şekli havi bir belgedir. Özet beyan, özet beyan formu ile gümrük idaresine yapılır. Ozet beyan yerine orijinal manifesto, konşimento, CMR, TIR Karnesi, CİM veya CİV gibi belgelerden biri de kabul edilir. Gümrük Müsteşarlığı, eşyanın teşhisi için gerekli :ıynntılan içeren ve uluslararası kabul gören diğer bir ticari veya resmi belgenin de özet beyan olarak kullanımına izin vermeye yetkilidir.

Zamanı: Özet beyanın, eşyanın gümrüğe sunulmasını takibeden ilk is günü mesai bitimine kadar ilgili gümrük idaresine verilmesi zorunludur.

ithal eşyasının boşaltılması ve depolanması Serbest dalaşımda olmayan eşyalar gümrük idarelerinin uygun gördüğü yerlerde ve bu idarelerin belirlediği koşullarda depolanabilir.bu yerler;geçici depolama yerleri,antrepolar veya gümrükçe izin verilen diğer yerlerdir. Gümrük idaresine özet beyan veya özet beyan olarak kullanılan ticari ya da resmi belge verilmeksizin zorunlu durumlar hariç taşıtlardan eşya boşaltılamaz. Eşya, gümrüğe sunulmasından sonra gümrükçe onaylanmış bir işlem veya kullanıma tabi tutuluncaya kadar geçici depolanan eşya statüsünde bulunur ve bu şekilde adlandınlır.Eşyanın bir gümrük rejimine tabi tutulması, bir serbest bölgeye girmesi, Türkiye Gümrük Bölgesi dışına yeniden ihracı, imhası veya gümrüğe terk edilmesine ilişkin işlemlerin deniz yolu ile gelen eşya için özet beyanın verildiği tarihten itibaren lurkhe'i n, diğer bir yolla gelen eşya için yine özet beyanın verildiği tarihten itibaren ·~üH içerisinde tamamlanması gerekir. Eşyaların

20 ve 45 günlük süre içerisinde beklemelerine müsaade edilen yerlere geçici depolama yerleri denir. Ticari amaçla işletilirler. Eşyalar

antrepolarda antrepo rejim beyanı verilmesi koşuluyla sınırsız süre süre antrepodaki eşyalar için yeni bir rejim beyanı, yani yapılacak işleme göre yeni bir gümrük beyannamesi tescili ile bir aya iner. kalabilirler.Sınırsız

Antrepolar özel ve genel antrepolar olarak ikiye ayrılır. Ticari Yolcu eşyaları

konulduğu

işletmelerdir.

yerlerde 3 ay kalabilir.

Serbest Dolaşıma Giri' Türkiye Gümrük Bölgesine gelen eşyanın serbest dolaşıma girişi; ticaret politikası önlemlerinin uygulanması, eşyanın ithali için öngörülen diğer işlemlerin tamamlanması ve kanunen ödenmesi gereken vergilerintahsili ile mümkündür.

Kimler İ thalat Yapabilir Vergi Usul Kanunu hükümleri uyarınca vergi numarası verilen her gerçek ve tüzel kişi ve yürürlükteki mevzuat hükümlerine istinaden hukuki tasarruf yapma yetkisi tanınan kişiler ortaklıklan ithalat işlemlerini yürütebilirler. Ancak, özel anlaşmalara dayanan ithalatta. kitap ve diğer yayıniann ithalatında ve ülkemizde açılan uluslararası fuar ve sergilerde Dış Ticaret Müstesarlığınca perakende satışına izin verilen malların ithalatında vergi numarasına sahip olma şartı aranmaz.

l thali Yasak Eşya Listesi Genel olarak, kamu ahlakı, kamu düzeni veya kamu güvenliği; insan, hayvan ve bitki sağlığının korunması veya sınai ve ticari mülkiyetİn korunması :ımaçlanyla ilgili mevzuat hükümleri çerçevesinde alınan önlemlerin kapsamı dısındaki maliann ithali serbesttir. Türk Gümrük Tari fe Cetvel i ile özel kanunlar ve taraf olduıfumuz anlasınalar ve ·:.özlesmder ile ithali yasak edilmiş eşyanın serbest dolaşıma girişine i~in verilmez. Türkiye'ye :c.okulması yasak olan eşya listesi Gümrük Yönetmeliğininde yer almaktadır.

ithali Belli Kurum ve Kuruluşlara Bırakılan Eşyalar Özel kanunlar gereğince Türkiye'ye ithali belli kurum ve kuruluşlara bırakılan eşya, ancak bu kurum veya kuruluşlar veya bunlann yetki verdiği kurum veya kuruluşlarca ithal edilebilir. Halen ithali belli kurum veya kuruluşlara bırakılan eşyaya ait liste Gümrük Yönetmeliğinin de yer almıştır. i thalinde Belli Merciin izni Aranacak Eşyalar

Yine, özel kanun, kararname, tüzük ve tebliğ hükümlerine göre Türkiye'ye ithalinde belli rnerciin izni aranacak eşya, ancak tabi olduğu mevzuata uygunluğu tespit edilmek suretiyle Türkiye Gümrük Bölgesine sokulabilir. Halen yürürlükte bulunan mevzuat hükümlerine göre Türkiye'ye ithalinde belli merciin izni aranacak eşyaya ilişkin liste Gümrük Yönetmeliğinin ekinde yer almıştır. Geniş kapsamlı ve pek çoğu İthalat Tebliğleri ve Dış Ticarette Standardizasyon Tebliğleri ilgilidir.

Serbest Dolaşıma Giriş Rejimi İçin Beyanda Bulunmadan Önce dikkat edilecek hususlar Serbest dolaşıma girecek eşyanın sahipleri veya onlann yerine harekete yetkili olanlar, yapabilmek ve gümrük mevzuatına göre yanlış beyandan kaynaklanabilecek cezalada karşılaşmamak için, gümrük idaresinin yazılı izniyle geçici depolama yerine gelmiş eşyasını, geçici depolama yeri ve gümrük memurlannın gözetimi altında tartıp muayene edebilecekleri gibi, ticari mahiyette olmamak şartıyla numune alabilir ve ekspertiz incelemesi yaptırabilirler. heyanlannı doğru

Serbest Dolaşıma Giriş Rejimi Beyanmda Bulunmak İçin Süre Sınırlaması Deniz yoluyla gelen ve geçici depolama yerine konulan eşya için, özet beyan verildiği tarihten itibaren 45 gün, diğer bir yolla gelen eşya ise 20 gün içinde serbest dolaşıma giriş rejimi için beyanda bulunulması zorunludur. Ancak, beyan sahibinin iradesi dışında bir mücbir sebebin varlığı halinde, süreler, işlemlerin tamamlanabilmesi amacıyla Gümrük İdarelerince uzatılabilir.Bu şekilde bir süre uzatımının yapılabilmesi için, beyan sahibinin iradesi dışında ve kendi ihmal veya kusurundan kaynaktanmayan mücbir sebebinilgili kurum veya kuruluşlardan alınacak bir belge ile kanıtlanması ve bu mücbir sebep belgesinin yirmi veya kırk beş günlük sürelerin bitiminden önce talebi belirten bir dilekçe ekinde ilgili gümrük müdürlüğüne sunulması gerekir Antrepolara antrepo rejim beyanı ile alınan eşya için beyanda bulunma açısından herhangi bir süre sının yoktur. Ancak özet beyan verilerek antrepolara alınan eşyalar geçici depolama statüsünde sa~nlır ve yurda geliş yoluna göre 20 ve 45 günlük süreye tabidir. ,.J.5 veya 20 günlük süreler içinde kendilerine gümrükçe onaylanmış bir işlem veya kullanım tayini için gerekli işlemlere başlanmamış eşya, herhangi bir adli veya idari takibata konu olmaması halinde gümrük mevzuatının tasfiye edilecek eşyaya ilişkin işlemlere dair hükümleri ve Tasfiye Tüzüğü hükümlerine göre tasfiye edilir.

Gümrük İdaresine Kimler Beyanda Bulunabilir Eşya sahipleri veya dolayh temsilcileri olan gümrük müşavirleri tarafından beyanda bulunabilir! er. Beyannameye düzenleyip imzalayan bu kişiler beyan sahibi sayılır.

Bu şekilde düzenlenip imzalanan beyannameler ile bu beyannameler kapsamı eşya ve söz konusu eşyanın beyan edildiği serbest dolaşıma giriş rejimine ilişkin hükümlerin uygulanması için gerekli olan belgeler gümrük idarelerine yukarıda belirtilen kişiler veya gümrük müşavir yardımcılan tarafından verilir. Doğrudan ve dolayh temsil çerçevesinde gümrük idarelerine verilen beyannarnede imzası bulunan kişiler cezai hükümlerin uygulanması açısından beyannarnede belirtilen bilgiler ile beyannameye ekli belgelerin doğruluğu ve ilgili rejimin gerektirdiği bütün yükümlülüklere uyulmasından sorumludurlar. Doğrudan temsil durumunda bu sorumluluk adına hareket

t.:dilenlere aittir. Doğrudan

ve

Dolaylı

Temsil

Temsil, doğrudan veya dolaylı olabilir. Temsilci, doğrudan temsil durumunda başkasının hareket eder. Dolaylı temsil durumunda ise kendi adına, ancak başkasının hesabına hareket eder. Temsilci, sahip olduğu temsil yetki belgesini gümrük idarelerine ibraz etmek adına

zorundadır.

Serbest Dolaşıma

Giriş

Rejimi

Beyanı

Türkiye Gümrük Bölgesine getirilen eşyanın serbest dolaşıma girişi talebi, yüküıniünün gümrük idaresine beyanda bulunması suretiyle yapılmaktadır. Gümrük beyanı; yazılı olarak, sözlü olçırak, bilgisayaı: veri işleme tekniği yoluyla veya eşya sahibinin bu eşyayı bir gümrük· rejimine tabi tutma isteğini ifade ettiği herhangi bir tasarrufyoluyla yapılabilir. Bilgisayar veri

işleme tekniği

yoluyla beyan, bugün itibariyle dar anlamda,yazılı beyanın

BİIGE yazılımının kullanıldığı bilgisayar ortamında yapılmasıdır.

Bilgisayar veri işleme tekniği yoluyla beyan çerçevesinde, beyanda bulunan kişilerin beyana ilişkin bilgileri bilgisayar veri tabanına girmesiyle beyanname tescil edilmiş olur ve o tarihten itibaren gümrük yükümlülüğü başlar. Yazılı

beyan, normal veya

basitleştirilmiş

Y azıh beyan gümrük beyannamesi ile Basitleştirilmiş

usul de yapılır.

yapılır.

Usulde Beyan

Basitleştirilmiş usul, serbest dolaşıma giriş rejimi dahil gümrük rejimleri çerçevesinde yapılacak beyanda gümrük idarelerince, beyannameye eklenmesi gereken belgelerden bazılannın eklenınemesine ve kaydedilmesi gereken bazı bilgilerin beyannameye yazılmamasına; sözü edilen beyanname yerine, eşyanın ilgili gümrük rejimine tabi tutulması talebi ile birlikte, ticari veya idari bir belgenin verilmesine; eşyanın ilgili rejime geçişinin kayıt

yoluyla yapılmasına izin verilmesidir.

-~-~

--

~·

~--------

---~'

Basitleştirilmiş usulden yaralanılabilmesi için Gümrük Yönetmeliğinde bu konuyla ilgili belirtilen genel ve özel koşulların yerine getirilmesi ve Gümrükler Genel Müdürlüğünden yazılı izin (Basitleştirilmiş Usul İzin Belgesi) alınması gerekmektedir. Doğru

tarife ve kiymet

beyanı

Türkiye'ye ithal edilecek eşyanın, 12'li bazda Gümrük Tarife İstatistik Pozisyonunun doğru tespit edilmesi ve doğru beyan edilmesi oldukça önemlidir. Keza, eşyaya uygulanacak gümrük vergileri oranlarının, herhangi bir yasaklık veya kısıntı veya ticaret politikası ünlemine tabi olup olmadığının ve tercilıli tarife uygulamalanndan faydalanıp faydalanamayacağının tespiti tamamen buna bağlıdır. Ayrıca, eşyanın beyan edilen tarife pozisyonu ile gümrük idaresince tespit edilen tarife pozisyonu arasında %5'i aşan gümrük vergisi farkına neden olacak bir farklılık olması halinde para cezası uygulanmaktadır. Türkiye'ye ithal edilebilecek eşyanın büyük çoğunluğu ad volorem esasına göre, yani kıymeti üzerinden vergiye tabidir. Bu nedenle, eşyanın gümrük kıymetinin doğru beyan edilmesi, kıyınet ihtilat1annın önüne geçilmesi ve kıyınet farklılığı nedeniyle uygulanacak para cezasından kaçınılması bakımından önemlidir. Çoğu

ticaret politikası önlemleri ile tercilıli tarife uygulamalann önemli bir bölümü eşyanın Bu nedenle, eşyanın menşeinin doğru beyan edilmesi ve eşyanın tercilıli ınenşei nedeniyle uygulanan tercilıli tarifeden yararlanma isteğine bağlı olarak eşyanın menşeinin tevsikini sağlayacak menşe ispat belgesinin ibrazı oldukça önemlidir ınenşeine bağlıdır.

Sahte Menşeli Eşyalar Gerek üzerlerinde, gerek iç ve dış ambalajlannda üretildiği ülkeden başka bir ülke ürünü olduğu:qu gösteren veya böyle bir izienim uyandıran isim ya da simgeler taşıyan eşya sahte ınenşeli eşyadır.

Sahte menşeli eşya ile, Türk menşeli eşyada kullanılmak üzere ve bunların başka ülke menşeli olduğunu gösterecek veya böyle bir izienim uyandıracak nitelikte, üzerieri yabancı dilde yazılı veya basılı her türlü boş zart: şerit, etiket, damga ve benzeri eşya ile Türkiye'de düzenlenebilecek belgelerin başka ülkelerde düzenlenmiş gibi gösterebilecek nitelikte, üzerieri imzalı veya imzasız olsun, Türkiye'de yerleşik olmayan yabancı tirmalara ait protorma faturalar hariç boş faturalann Türkiye'ye ithaline izin verilmez.

Fikri ve

Sınai

Mülkiyet Haklarının

Korunması

Fikri ve sınai mülkiyet haklannın korunınası mevzuatı çerçevesinde marka, işaret, endüstriyel haklan ile Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu kapsamına giren hakların korunınasında uygulanacak gümrük işlemlerine ilişkin düzenleme, 4458 sayılı Gümrük Kanununun 57 nci maddesi ile Gümrük Yönetmeliğinin 176 ila 182 nci maddelerinde yer almaktadır. tasarım

Beyannamenin Tescili ve Tescilden Sonra Beyannarnede Düzeltme Üzerinde silinti ve kazıntı yapılmış beyannameler kabul edilmez. Tescilden sonra, ')eyanname üzerinde düzeltme yapılamaz. Ancak, gümrük idaresinin iznine ba§:lı olarak. eşyanın cins, nev'i ve niteliği ile marka ve numaralan dışında ağırlığı, ölçüsü. ;deti veya

kıymeti yönlerinden bir veya daha fazla bilginin, yükümlüsü veya temsilcisinin yazılı talebi ve idare amirinin izni ile düzeltilmesi mümkündür.

- Beyan sahibine eşyanın muayene edileceğinin bildirilmesinden, - Söz konusu bilgilerin yanlış olduğunun tespit edilmesinden, - Eşyanın tesliminden sonra beyanın kontrolüne ilişkin hükümler saklı kalmak eşyanın teslim edilmesinden,

üzere,

Sonra beyannarnede düzeltme yapılmasına izin verilmez.

Tescil Edilen Beyannamenin iptali Gümrük beyannamesinin iptali, beyan sahibinin talebi üzerine ve eşyanın yanlışlıkla serbest dolaşıma giriş rejimine tabi tutulmasına veya beyan edildiği rejime tabi tutulmasının özel nedenlerle artık mümkün olmadığına ilişkin kanıtlayıcı belgelerin ibraz edilmesi halinde mümkündür. Ancak, gümrük idarelerince beyan sahibine eşyanın muayene edileceğinin bildirilmiş olduğu hallerde, muayene sonucu alınmadan beyannamelerin iptaline ilişkin talepler kabul edilmez ve eşyanın tesliminden sonra beyannameler iptal edilmez. Beyannamenin iptaline ilişkin taleplerin kabulü, bu taleplerin 20 ve 45 günlük süreler içerisinde yapılması ve eşyanın muayenesi sonucunda cezayı gerektirir bir hale veya ticaret politikası önlemlerine, 1567 sayılı Türk Parası Kıymetini Koruma Kanununa ilişkin mevzuat veya 1918 sayılı Kaçakçılığın Men ve Takibine Dair Kanun hükümlerine göre cezai bir durumun olmamasına bağlıdır. Cezayı gerektirir bir durumda para cezasının ödenmesi halinde, talep kabul olunur. Beyannamenin iptali yürürlükteki cezai hükümterin uygulanmasına engel oluşturmaz. Daha önce serbest dolaşıma giriş rejimi kapsamında tescil edilmiş ve yukarıda açıklandığı iptal edilmiş eşyanın yeni bir gümrük rejimine tabi tutulmasına ilişkin talep gümrük idarelerince kabul edilir.

şekilde

Bölünmüş Beyanname: Bir beyanname kapsamı ve aynı türden olan eşyanın bir seterde çekilmesi esastır. Ancak bir beyanname kapsamı olup farklı kalemlerde ve farklı tarife pozisyonuna dahil eşyadan bir kaleminin çekilmesi beyan sahiplerince dilekçe ile istendiği takdirde bu istek, eşyanın muayenesi yapıldıktan ve para cezası hükmedilmesini gerektirir bir durumun olması halinde bunun eşya sahip veya temsilcilerine duyurulmasından ve bu para cezasının tahsilinden sonra kabul olunur. Bu halde, gümrükten çekilmek istenilen kısım için beyan sahiplerinden asıl beyannameye uygun olarak ayrı bir beyanname alınır ve çekilecek kısmın vergi tahakkuklan bunun üzennden yapılır. Asıl beyannamenin bir nüshası eşyanın geri kalan kısmı için verilecek beyannarnelere esas olmak üzere sahiplerine geri verilir ve bir nüshası gümrük idaresinde kalır.

E~yanın en son kısmı için sahiplerinden aynca beyanname aranınayıp vergi tahakkuklan asıl beyanname üzerinden yapılır.

İTHALAT BEYANNAMESiNE EKLENMESi GEREKEN BELGELER

Yükümlüsü veya temsilcisi tarafından tescil elektronik ortamda tescil edilerek hi lgisayar çıktısı altnan gümrük beyannamesinin gümrük idaresine verilmesinden önce eşyanın ori.jinal faturası ve ithal eşyasına ait kıyınet bildirim formunun eklenmesi zorunludur. Bu belgeler yanında ihtiyari veya duruma bağlı olarak; ödeme şekline göre navlun faturası ve/veya sigorta poliçesi, konşimento veya yük senedi, çeki listesi, serbest dolaşıma giriş rejimi hükümlerinin uygulanmasının ön izne tabi olması veya tercilıli tarifeden yararlanılmak istenilmesi halinde, kontrol belgesi, menşe şahadetnamesi gibi belgeler ve işlenmiş tarım ürünleri beyan formu gibi özel hükümlere göre ibrazı gereken diğer belgelerin de beyanname ile birlikte gümrük idaresine verilmesi gerekmektedir. Beyannameye eklenmesi ve/veya eşyanın teslimi veya bazı hallerde gümrük yükümlülüğünün doğduğu tarihten önce ibrazı gerekli belgeler, eşyanın cins, nev'i ve niteliğine, ticaretin yapıldığı ülke veya ülke grubuna, ikili ve çok taraflı anlaşmalara, eşyanın teslim şekline, ithalat bedelinin ödeme şekline, menşeine ve genel olarak eşyanın ticaretine ilişkin özel hükümlerle belirlenmiş önlemlere, yani, bir eşyanın ticaretine ilişkin olarak uluslararası anlaşmalardan kaynaklanan yükümlülükler ya da kanun, kararname, yönetmelik ve benzeri mevzuat çerçevesinde, ilgili kurumlarca belirlenmiş özel düzenlemelere tabi olup olmadığına bağlıdır.

Bu konu ithalatçılar açısından önemli olduğu için, yukanda belirtilen hususlara bağlı olarak serbest dolaşıma giriş rejimi çerçevesinde ibrazı gerekli belgeler EK-I 'de açıklanmıştır.

Serbest Dolaşıma Girecek

Eşyanın

muayene Tesbit ve Vergilerinin Tahakkuku

Gümrük idareleri, beyanın doğruluğunu araştırmak üzere; beyanname ile·ilgili ve beyannameye ekli belgeleri kontrol edebilir ve beyannamenin içerdiği bilgilerin doğruluğunu araştırmak amacı ile beyan sahibinden diğer belgeleri de vermesini isteyebilir, eşyayı muayene edebilir ve ayrıntılı muayene veya tahlil amacıyla numune alabilirler. Tescilden sonra, yazılı beyanın doğruluğu, muayene memurlan tarafından yapılacak fiziki muayene veya belge kontrolü yapmak suretiyle tespit edilir. Beyanın veri işleme tekniği yoluyla yapılmış olması halinde, BiLGE muayenenin belge kontrolü usulü ile mi yoksa fiziki muayene usulü ile mi ve kim tarafından muayene

edileceğini otomatik olarak belirler. BiLGE yazılımı tescil edilmiş her 100 beyannameden yaklaşık 80'ini belge kontrolü ile muayeneye, 20'sini de fiziki muayeneye yönlendirir. Bu yönlendirme rast gele ve İthalatçı firma, eşyanın niteliği, eşyanın geldiği ülke vb. İle ilgili risk analizi sonuçlanna yapılmaktadır.

Beyanın doğruluğunun belge kontrolü yapılmak suretiyle tespiti halinde, muayene memuru beyannamedeki bilgileri ve eklerini inceleyerek, tarife, kıymet, miktar, yasaklayıcı ve kısıtlayıcı önlemler ve duruma göre telafi edici vergi söz konusu ise, buna iliskin belge kontrollerini yapacaktır.

Fiziki muayene eşyanın, dıştan muayenesi, sondai usulü ile muavenesi, kısmen nmayenesi ve tam tespit usulü ile muayenesi yöntemlerinden birisi ile v;pılabilir. Esvanm hangi ıısulde fiziki muayeneye tabi tutulacağı muayene memurunca b~li~lenir. i\lfuayene

memurlan, ithalat vergilerini tahakkuk ettirmek veya muaflık hükümlerini uygulamak veya Dış Ticaret Rejimi ve Türk Parasının Kıymetini Koruma Kararlan ile Gümrük Kanunu ve diğer kanuniann hükümleri bakımından yapılacak işlemleri belirlemek amacıyla, kapiann cins, nev'i, marka, numara ve adetlerini, eşyanın vergiye esas olan ağırlık ve diğer ölçüleri ile cins, nev'i, nitelik, menşe ve kıymetinin tespitini kapsayacak şekilde eşyayı muayene ederler. İthalat Vergilerinin hesaplanması

Bir eşyaya uygulanacak ithalat vergileri tutan, bu eşyaya ilişkin gümrük yükümlülüğünün doğduğu tarihteki GTİP de belirtilen vergi oranlan ve diğer vergilendirme unsurlanna göre belirlenir.Gümrük vergisinin matrahını eşyanın CIF kiymeti oluşturur. KDV nin matrahı ise eşya serbest dolaşıma tabi tutuluncaya kadar yapılan yurt içi giderlerin ve vergilerin CİF kiyınete dahil edilmesi ile oluşur. Serbest dolaşıma giriş rejimi çerçevesinde beyanın bilgisayar veri işleme tekniği yoluyla yapıldığı hallerde, ithalat vergileri BiLGE tarafindan beyannamenin tescili sırasında otomatik

olarak hesaplanır. Beyanın yazılı olarak yapıldığı hallerde, ithalat vergileri muayene memuru tarafindan hesaplanır. İthalat (Serbest dolaşıma giriş) işlemlerinin tamamlanması

Geçici depolama yerinde bulunan ve serbest dolaşıma giriş rejimi kapsamında beyanda bulunulan eşyanın gümrük işlemleri, deniz yoluyla gelenler için 45 gün, diğer yollarla gelenler için ise 20 gün içinde tamamlanmalıdır Gümrük antrepolannda bulunan eşya için, serbest dolaşıma giriş rejimine ilişkin beyanname verilmesi halinde, gümrük işlemlerinin beyannamenin tescil tarihinden itibaren otuz gün içinde hititilmesi g~rekir. Yanlışlıkla

Fazla Alınan Vergilerin Geri Verilmesi

Kanunen ödenmemeleri gerektiği halde ödenmiş olduğu belirlenen ithalat vergileri geri verilir. Kanunen tahakkuk ettirilmemeleri gerektiği halde tahakkuk ettirilen ithalat vergileri kaldınlır. Kanunen ödenmemeleri gereken gümrük vergileri, söz konusu vergilerin yükürolüye tebliği tarihinden itibaren 3 yıl içinde ilgilinin gümrük idaresine müracaatı üzerine geri verilir veya kaldınlır. Eksik Alınan Vergileri Sonradan istenmesi Yapılan denetlemeler sonucunda hiç alınmadığı veya noksan alındığı belirlenen gümrük vergileri, gümrük yükümlülüğünün doğduğu tarihten itibaren 3 yıl içinde istenebilir. Bu ~?ekilde sonradan istenen ithalat vergilerinin, (yükümlünün düzeltme ve itiraz hakkı saklı kalmak üzere) yüküıniüye tebliğ edildiği tarihten itibaren on gün içinde ödenmesi zorunludur.

1

i Oüzeltme Talebi Kişiler, tebliğ edilen ithalat vergilerine ve cezalara karşı 7 gün içinde kararı alan gümrük

idaresinin bağlı bulunduğu gümrük başmüdürlüğü nezdinde doğrudan itirazda bulunabilecekleri gibi, kendilerine tebliğ edilen gümrük vergileri için tebliğ tarihinden itibaren 15 gün içinde ilgili gümrük idaresine verecekleri bir dilekçe ile düzeltme talebinde de hulunabilirler. Aynı şekilde düzeltme taleplerine ilişkin kararlara da yine karann tebliğ edildiği tarihten itibaren 7 gün içinde itirazda bulunabilirler. Yapılan itiraztarla ilgili olarak Gümrük başmüdürlükleri ile Gümrük Müsteşarlığı kararlarına karşı işlemin yapıldığı gümrük müdürlüğünün veya gümrük başmüdürlüğünün bulunduğu

yerdeki idari

yargı

merciierine başvurulabilir.

itiraz Düzeltme taleplerine ilişkin kararlara, idari kararlara, gümrük vergilerine ve cezalara karşı 7 gün içinde karan alan gümrük idaresinin bağlı bulunduğu gümrük başmüdürlüğü nezdinde itirazda bulunabilirler. Ayrıca,

gümrük vergilerinin hesaplanmasında esas alınan kimyevi tahlil sonuçlanna karşı da itibaren 15 gün içinde gümrük başmüdürlüğüne yazılı olarak itiraz edilebilir.

tebliğden

gümrük vergileri için ihtilaf yaratılarak idari yargı merciierine başvurulması ve yargı veya tamamen idare lehine kesinleşmesi durumunda, itiraz edilerek ihtilaf yaratılan tarih ile amme alacağının kesinleştiği tarih arasındaki süre için kesinleşen kısma 21.7.1953 tarih ve 6183 sayılı Amme Alacaklannın Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerine göre belirlenen gecikme zammı oranında gecikme faizi uygulanır kararlarının kısmen

Eşyanın

Teslimi

Serbest dolaşıma girecek eşyanın teslimi, eşya için uygulanması gereken ticaret politikası önlemleri var ise bu önlemlerin uygulanmasına ve kanunen ödenmesi gereken vergilerin ve diğer mali yükümlülükterin yerine getirilmesi şartına bağlıdır.ithilaflı hallerde fark vergi ve cezalar karşılığı teminat alındıktan sonra eşya teslim edilir.

Geçici olarak yurt dışına çıkan ve ihraç edildikten sonra geri gelen

eşyaların

tekrar

serbest dolaşıma tabi tutulması Aynen ihraç edildiği durumda olması hali hariç, hariçte işleme rejimi çerçevesinde Türkiye Gümrük Bölgesinden ihraç edilen eşya ve ihracı, bir dış ticaret önlemine konu olan eşya dısında, serbest dolaşımda bulunan eşya, Türkiye Gümrük Bölgesinden ihraç edildikten sonra üç yıl içinde yeniden serbest dolaşıma girmesi halinde ve beyan sahibinin talebi üzerine, ithalat vergilerinden muaf tutulur. Uç ~11llık sl.ire, beklenmeyen haller veya mücbir sebeplerle uzatılabilir.

Geri gelen eşyanın, Türkiye Gümrük Bölgesinden ihraç edilmeden önce, nihai kullanımı ,1edeniyle indiıimli veya sıfır vergi oranından yararlanarak serbest dolaşıma girmiş olduğu ;ıaııerde. eşyanın aynı amaca yönelik olarak tekrar serbest dolaşıma sokulmak istenmesi Junnmmda, bu esyaya indirimli veya sıfır vergi oranı uygulanır. İthal amacının aynı

olmaması halinde, söz konusu eşyaya uygulanacak ithalat vergileri tutan, serbest dolaşıma ilk girişi sırasında alınmış tutar kadar indirilir. Ancak, serbest dolaşıma ilk girişi sırasında alınmış tutann geri gelen eşyanın yeniden serbest dolaşıma girişi sırasında alınacak tutardan

daha fazla olması halinde hiçbir iade yapılmaz. ATA karnesiyle Türkiye Gümrük Bölgesi dışına geçici ihraç edildikten sonra yeniden ithal edilen serbest dalaşımda bulunan eşyanın serbest dolaşıma girişi, işlemleri aynı ATA karnesiyle yapılması kaydıyla mümkündür.

MAHRECE İADE: Gümrüğe sunulmuş ve henüz bir rejim beyanında bulunulmamış eşyalar geliş yoUanna göre özet beyan tarihinden itibaren 20 ve 45 günlük süreler veya varsa verilen ek sürelerin bitiminden önce, İthalatçı firma veya eşyayı Türkiye Gümrük Bölgesine getiren kişi veya yerine göre eşyanın gelişinden sonra taşımasını üstlenen kişi taratindan geri gönderilmek isterrilmesi halinde, özet beyana uygun olduğunun anlaşılması koşuluyla, eşyanın mülkiyetinin devrini kanıtlayan belge ibraz eden İthalatçı, ihracatçı yada taşıyıcı adına gümrük müdürlüğünce tescil edilecek transit beyannamesi veya TIR karnesi kapsamında geri gönderilir, Eğer yurt dışına gönderilmesi istenilen eşya antrepo rejimi hükümlerine göre heyannarnesi tescil edilmiş ve antrepoya alınmış ise eşyanın Transit Beyannamesi veya TIR süre içerisinde geri gönderilir. Karnesi kapsamında JH Gümrük beyannamesi tescil edilmiş, ancak serbest dolaşıma girmemiş eşyanın geri gönderilmesi istenildiğinde giriş beyannamesi iptal edilerek transit beyannamesi düzenlenir. Eşyanın beyana uygun olduğunun anlaşılması koşuluyla, eşya beyannamenin tescil edildiği gümrükten geri gönderilir. Serbest dolaşıma girmiş eşya ile serbest dolaşıma giriş işlenıleri yapılmasına geçici depolama yerinden veya- antrepodan çekilmemiş eşyanın geri gönderilmesi vergilerin geri verilmesi veya kaldınlması ile eşyanın geri gönderilmesinin talep edilmiş olması halinde, kullanılmamış olduğunun (bir defa kullanılması ile tüketilen eşya hariç olmak üzere) Ticaret ve Sanayi Odası veya Sanayi Odasından alınacak rapor ile geri gönderilir. Ancak, vergilerin geri verilmesi veya kaldınlması talebinde bulunulmaksızın geri gönderilmek istenilmesi halinde, söz konusu rapor aranılmaksızın ve giriş gümrük müdürlüğünden teyit nüshası istenilmeksizin eşyanın geri gönderilmesi sağlanarak, giriş gümrük müdürlüğüne bilgi verilir. ka~şın

TAMİR AMAÇLI YURT DIŞINAEŞYA ÇIKIŞI;

Türkiye Gümrük Bölgesi dışında tamir etticilrnek istenen eşyaya ilişkin hariçte işleme izni gümrük müdürlükleri tarafından verilir. Tamir amaçlı hariçte işleme izninin verilebilmesi için, eşyanın bozuk olduğunun Sanayi Odası veya Ticaret ve Sanayi Odasından alınacak belge ile gümrük idaresine tevsik edilmesi gerekir. Ancak Genel ve Katma Bütçeye dahil kamu kuruluşları, belediyeler. sermayesinin tamamı devlete ait olan kamu iktisadi kuruluşlan ile sivil havacılık sektöründe üretim ve montaj gibi teknik alanda faaliyet gösteren kuruluşlara ait araç, gereç ve teçhizata ;ıiskin bu kuruluşlann konuyla ilgili rapor düzenlemeye yetkili teknik personeli tarafindan hazırlanan raporlar hariçte işleme izninin verilmesi için yeterlidir

Tamir amaçlı hariçte işleme için gümrük müdürlüğüne müracaat edilir. Gümrük müdürlüğünce eşyanın ihracat rejimi hükümlerine göre işlenıleri yapılarak beyannamenin 44 numaralı kutusuna~ işleme faaliyetinin mahiyeti ve eşyanın marka, seri numarası, model yılı gibi ayırt edici özellikleri ile özel işaretleri kaydedilir. Gümrük müdürlüğü tarafından onaylanan beyanname hariçte işleme izni hükmündedir. Ayrıca izin belgesi düzenlenmez. Tamir amacıyla geçici ihraç edilen eşya, tamiratın garanti nedeniyle sözleşmeye bağlı olarak veya kanuni bir yükümlülüğe dayanarak ya da bir imalat hatası nedeniyle, bedelsiz yapıldığının kanıtlanması halinde, serbest dolaşıma ithalat vergilerinden tanı muaf olarak girer. Ancak, söz konusu eşyanın serbest dolaşıma ilk girişi sırasında kusurlu olduğunun dikkate alınarak işlem yapılmış olması halinde bu hüküm uygulanmaz. Tam muafiyet uygulanabilmesi için söz konusu eşyayı imal veya ihraç eden imalatçı veya ihracatçı tirmatarafından düzenlenen garanti belgesi veya sözleşmenin veya imalat hatasını gösterir imalatçı firma yazısının, noterlikçe veya yurtdışı temsilciliğimizce onaylı tercümesinin gümrük müdürlüğüne ibrazı gerekir. Tamiratın bedel karşılığında yapıldığı hallerde ithalat vergileri, gümrük kıymeti olarak tamir masraftanna eşit bir tutar dikkate alınarak hesaplanır

Türkiye Gümrük Bölgesi dışında tamir edilmek istenen eşyanın yerine, tamir işlemi tamamlanarak gümrük bölgesine geri getirilinceye kadar geçen süre içerisinde kullanılmak üzere, geçici ihracat eşyası ile aynı niteliklere sahip (tarife pozisyonu, ticari nitelik ve teknik özellikleri bakımından) serbest dolaştında olmayan eşyanın geçici olarak ithal edilerek kullanılmasına ilişkin hariçte işleme izni gümrük müdürlükleri tarafindan verilir. Tamir amacıyla geçici ihraç edilecek eşyanın, önceden ihraç edilmesinin üretimi durduracak, ekonomik kayba neden olacak ve sistemin işleyişini bozacak nitelikte olduğunun bir dilekçe ile gümrük müdürlüğüne bildirilmesi ve ithalat vergileri tutarını karşılayan teminat verilmesi halinde ikame eşyanın önceden ithaline izin verilir. Bu durumda, -ikame ürünlere ait gümrük beyannamesinin onaylandığı tarihten itibaren 2 (iki) aylık süre içerisinde geçici ihraç eşyasının ihraç edilmesi gerekir. Burada üretim kayıplarının önlenmesi için önce sağlam eşyanın teminada ithaline müsaade edilmekte sonra arızalı parça tamire gönderilmektedir. YOLCU BERABERİ EŞYA GİRİŞİ ve MUAFiYET UYGULAMALARI: l- Yurt dışından Türkiye Gümrük Bölgesindeki bir kişiye mektupla veya posta paketi ya da hızlı kargo taşımacılığı yoluyla gönderilen ve gerçek kıymeti gönderim başına toplam l 00 EURO'yu geçmeyen ve ticari miktar ve mahiyette olmayan her türlü eşya gümrük vergilerinden muaftır. 1- Yolcuların beraberlerinde ya da yolcudan iki ay önce veya altı ay sonraki süreler içerisinde gelen, kendi kullanımlarına mahsus, gayri ticari nitelikteki kullanılmış veya kullanılmamış zati eşya gümrük vergilerinden muaftır. yolculuk sırasındaki ihtiyaçları için belirlenen eşyalardır. Liste halinde belirlenmiştir. J-Yurt dışındaki gerçek kişiler tarafından Türkiye Gümrük Bölgesindeki gerçek kişilere posta veya hızlı kargo taşımacılığı yoluyla gönderilen eşyanın ithali gümrük vergilerinden muaftır.

--'-----------"=~~"~.~-

--

~-- -~

~--~-"~~-'

-

bu muafiyet; a) Ramazan (Şeker) ve Kurban bayramlan ile yılbaşı ve noel münasebetiyle Türkiye'deki kişilere posta veya hızlı kargo taşımacılığı yoluyla gönderilen, b) Ticari miktar ve mahiyet arz etmeyen, c) Şahsi, ailevi ve hediyelik eşya niteliğinde olan, d) Karşılığında alıcı tarafından herhangi bir ödeme yapılmayan eşya

için uygulanır.

Muafiyet, toplam gerçek kıymeti 300 EURO'yu geçmeyen her türlü eşya için birden fazla kalemden oluşması halinde toplam değerinin 300 EURO'yu geçmernesi gerekir. uygulanır. Eşyanın

Vergileri Ödenmek Suretiyle Posta Yoluyla veya Yolcu Beraberinde İ thal Edilen

Eşya

Gümrük vergileri ödenrneksizin ithal edilebilecek toplam gerçek kıymeti 300 EURO'yu geçmeyen eşya saklı kalmak üzere, yabancı bir ülkeden posta veya hızlı kargo taşımacılığı yoluyla gönderilen ya da 18 ve daha yukarı yaştaki yolcuların beraberlerinde veya kendilerinden iki ay önce veya altı ay sonraki süreler içerisinde gelip, ticari miktar ve rnahiyet arz etmeyen ve her bir sevkiyat ya da yolcu başına kıymeti 1500 EURO'yu geçmeyen eşyadan tck ve rnaktu bir vergi tahsil edilir. Bu sabit oran, eşyanın kıymeti üzerinden %1 O olarak uygulanır.Bu eşya; a) Türkiye'deki kişilere posta veya kargo taşımacılığı yoluyla gönderilen, b) Yolcuların beraberlerinde getirdikleri, c) Hediye edilmeküzere getirjlenya da gönderilen, d) Kişinin şahsına ve ailesinin kullanımına mahsus, e) Karşılığında alıcı tarafından herhangi bir ödeme yapılmamış olan, O Ticari miktar ve mahiyet arz etmeyen nitelikte olmalıdır. Getirilen eşyanın toplam kıymetinin 1.500 EURO'yu aşması halinde, söz konusu eşyanın ithalinde ödenmesi gereken vergiler, yürürlükte bulunan esaslara göre tahakkuk ve tahsil edilir. Getirilen eşyanın vergi matrahının tespitinde esas alınacak kıymeti, ibraz edilen faturaya veya satış fişine göre belirlenir. Bu tür belge ibraz edilernemesi veya ibraz edilen belgede kayıtlı kıymetin gümrük idaresince düşük bulunması halinde, eşyanın kıymeti idarece belirlenir.

GEÇİCİ GÜMRÜK İŞLEMLERİNDE KISMİ MUAFİYET Genel olarak Geçici İthalat; Gümrük mevzuatında ve Bakanlar Kurulu kararlannda, Serbest Dolaşıma girmemiş eşyalann ithalat vergilerinden tamamen veya kısmen muaf olarak ve ticaret politikası önlemlerine tabi tutulmaksızın Türkiye Gümrük Bölgesi'nde kullanılması ~;;eklinde tanımlanmıştır. Kullanım süreye ve izne tabi olup bu eşyalann yurtta kalma izin 2ürelerinin sonunda herhangi bir değişikliğe uğratılmadan yeniden ihracı sağlanmalıdır. Geliş ~anacına uygun olarak vurt içinde kullanım sırasındaki olağan yıpranmalar ~eklindeki degişiklikler yasanın ihlali sayılmaz.

',

-

4458 sayılı Gümrük Kanunu 130. ve l3 1. maddeleri Tam muafiyet ve Kısmi muafiyet uygulanabilecek durumlan belirlemeye Bakanlar Kurulu'nun yetkili olduğunu belirtilmiştir. Bu amaçla çıkarılan 2000/69 sayılı Bakanlar Kurulu Karao'nda da gerek kısmi muatiyet gerekse tam muafiyet uygulanacak durumlar açık olarak belirlenmiştir. Kararda Tam muafiyet kapsamına girecek eşyalar ile kısmi muafiyet kapsamına giremeyecek eşyalar sayılırken bu listeler dışında kalan bütün eşyaların kısmı muafiyet kapsamında yurda !:,rirebileceği düşünülmüştür. Dolayısıyla birçok sektörü ilgilendirmektedir. Uygulamada genel olarak muafiyet kapsamında geçici olarak yurda giren eşyalann vergileri için Teminat alınır. Ancak kısmi muafiyette bir vergilendirme de söz konusudur. Bu hususa dikkat dilmesi gerekir. Aynca Gümrük Müsteşarlığı özel bir durumda kısmi muafiyet kapsamında ithal edilecek bir eşyaya üç ayı aşmamak üzere tam muafiyet izni vermeye yetkilidir. 2000/69 sayılı karara göre, -Türkiye'ye ithali yasak olan eşya -Tüketilebilen ürünler (sarf malzemeleri) -Türkiye Gümrük Bölgesinde kalış süresine bağlı olarak kullanım süresinin uzunluğu nedeniyle ülke ekonomisine zarar verecek eşya -Gerçek ve tüzel kişilerce bir gelir temin etmek amacıyla umuma mahsus yerlerde kullanılmak veya kullandıolmak üzere getirilen eşya -Ayniyet tespitinin yapılması mümkün olmayan eşya -Komple tesis (Kamu kurumları tarafından getirilecek olanlar hariç) -Büro eşyası (Bilgisayar, fotokopi cihazı, çok amaçlı telli telefon, faks cihazı vb. alet ve ~.:ihazlar)

-Kara taşıtlan (Özel amaçlı olanlar hariç) - Yedek parça - Ülke sanayi ve ekonomisine bir katkı sağlamayacak kişisel kullanım amacı ile getirilecek ev eşyası ve diğer eşya -Her türlü tekstil ve konfeksiyon ürünleri -Deniz taşıtlan (Araştır:qıa amacıyla g~tirilenler hariç). Kısmi

hariç bütün eşyalar tam muafiyet kapsamında yurda girebilir.Gümrük kanununa göre muafiyette vergilendirme ise;

-Kısmi muafiyet suretiyle geçici ithalat rejimine tabi tutulan eşyadan her ay için alınacak ithalat vergileri, geçici ithalat rejimine ilişkin beyannamenin tescil tarihinde, söz konusu eşyanın serbest dolaşıma girmiş olması halinde alınacak vergiler tutarının %3'ü olarak tespit

edilir. -Alınacak ithalat vergileri tutan, uygulanacak faizler hariç olmak üzere, söz konusu eşyanın geçici ithalat rejimine tabi tutulduğu tarihte serbest dolaşıma girmesi halinde alınacak

vergileri aşamaz. Geçici ithalat rejimine tabi tutulan eşyaya ait vergiler, yüküıniünün isteğine bağlı olarak. bu rejimden yararlanılacak sürenin tümü için bir defada ödenebileceği gibi, aylık, 3 aylık veya 6 aylık periyodtarla da ödenebilir. Kısmi muatiyet izni talep üzerine yetkili gümrük idarelerince verilir. Yazı h talep sırasında,

?rotorma fatura aslı ve tercümesi, Esyanın teknik özelliklerini gösterir katalog ve/veya teknik dokümanlar, Eşyanın gönderilme amacı ve süresini, bedelli veya bedelsiz olup olmadığı ile sair hususlan kapsayan gönderici tirma ile alıcı firma arasında imzalanmış bir anlaşma varsa aslı

ve tercümesi veya kiralamaya ilişkin gönderici firmanın yazısının aslı ve tercümesi, ibraz edilerek yetkili gümrük idaresine başvurulur. Eşyalar için genel olarak 24 aya kadar yurtta kalma izni verilir.Bu süre içerisinde yeniden ihraç edilmesi veya gümrükçe onaylanmış yeni bir işlem veya kullanıma tabi tutulması şarttır.Ancak eşyanın yurtta kalma süresi bitmeden ilgili gümrük idaresine yazılı olarak müracaat edilmesi suretiyle ek süre alınabilir. Geçici Gümrük işlemlerinde işlemler basittir ancak unutulmamalıdır ki süre veya kullanım ihlallerinde cezalar ağırdır.süre geçirilirse gümrük vergileri tahsil edilmekle birlikte ayrıca bunlann iki katı ayrıca ceza tahsil edilir. Geçici ithalat rejimi kapsamında ithal edilen eşyanın tekrar çıkanlmasından vazgeçilerek süresi içerisinde, geçici depolama yeri veya antrepoya konulması, ayniyet ve niteliklerin tespiti şartıyla, ihracat hükmündedir.Yükümlüsünü cezai sorumluluktan kurtanr.

İTHALATTA

FİGEN DELiKARA TSE Anadolu Yakası Gözetim ve Muayene Müdürü

-~;'rH.A.LJ(f!' "VYqVL;t:M}ILfl_CJU P.ğİrri9d SP.:M.i!ME.CRj

.26 ·· 27 Haziran 2007) '

'

:3ayı

::o Aralık 2006 CUMARTESI

1 lıs

Ticaret

: 26392

Müstesarlığından:

'llS TİC.\RETTE STA:'IDARDİZASYON TEBUGİ rEBLİG NO: (2007/1) ', 1 \BUE 1- ( 1) 7/9/~005 tarihli ve 2005/9454 sayılı Rakanlar Kurulu Karan ile yürürlüğe konulan Dış Til:arette Tcknik lliizenlcıncler ve Siandardizasyon Rejimi Kararı'nın 4 üncü maddesinin tlı), tel ve (j) ile Dış Tic:ırette Teknik Diizenleınt:ler ve :;ı:ındardiz:ısyon Yi\rıetmeliği'niıı ll inci maddesi uyarınca. ekli listelt:rde tEk 1. ı:k 2. Ek J) lıdirtilen Serlıest Dolaşıma
giren ürün gruplannın ithalatında Uygunluk Değerlendirmesi işlemleri (Sağlık ) Enstitümüzce yapılmaktadır. 14.02.2004 tarih ve 25429 sayılı Resmi Gazete' de yayınlanan DTS 2004/9 Tebliğinde Değişiklik YapılmaSı Hakkında Tebliğ (Tebliğ No: 2004/22) 1O Nisqan 2004 tarih ve 25429 sayılı Resmi Gazete' de yayınlanmış ve bu Tebliğ kapsamında • 98/37/EEC Makine Emniyeti Yönetmeliği (RG tarih ve sayısı: 05.06.2002 /14776 • Belirli Gerilim Sınırlan Dahilinde Kullanılmak Üzere Tasarlanmış Elektrikli Teçhizat ile ilgili Yönetmelik (Resmi Gazete Tarih ve Sayısı: 11.01.2002/24637) ,. [~lcktromanyetik Uyumluluk Yönetmeliği (Resmi Gazete Tarih ve Sayısı: 02.06.2002/24 773) :.;.apsamına giren ürün gruplannın ithalatında Uygunluk Değerlendirmesi işlemleri (Sanayi ve Ticaret Bakanlığı adına) Enstitümüzce yapılmaktadır. (25.05.2007 tarih ve 81672 sayılı ·r:.ımim 2007/13) Bakanlığı adına

•

Kimyevi Gübre ve Organik Gübre Yönetmelikleri kapsamında ithal edilen ·;übrelerin Uygunluk Değerlendirmesi:

.... :12·ım ve Köyisieri Bakanlığı tarafindan 18.03.2004 tarih ve 25-1-06 sayılı Resmi Cia:;;:ı.:.:cı:de ~·:;yımlanan "Tanmda kullamlan Kimyevi Gübrelerı;: Dair Yönetındik c•-. e O...J..05 2004 ·ı.rih ve 25452 sayılı Resmi Gazetede yayınılanan "Tarımda Kullamlan Organik, · :rganomineraL Özd. :\1ikrobiyal ve t:nzim İct:ıikli Organik Gübn:;!er ile l,ooraK ~i.izcnleyicilerin Cirerirni, hhalatı. ihracatı, Piyasava /u~ı ,:,-:; tknetimine I.hir --~netmdik" kapsamındaki GıiJnlenn ithalatmda l_h·.;unluk DderlenJırmcsi i:,;çmıcrı :,1~tiıiimüzce )-~mıım::ıktıdır. '08.0 ı .2007 ':~Tih ,_-,~ ı ~Ô4 ~~aylil -r~müm -~C07.