ISF404 SERMAYE PİYASALAR VE MENKUL KIYMETLER YÖNETİMİ

21.03.2018 5. HAFTA ISF404 SERMAYE PİYASALAR VE MENKUL KIYMETLER YÖNETİMİ Menkul Kıymet Yatırımlarının Değerlemesi Doç. Dr. Murat YILDIRIM muratyi...
Author: Hazan Yavuz
9 downloads 0 Views 500KB Size
21.03.2018

5. HAFTA

ISF404 SERMAYE PİYASALAR VE MENKUL KIYMETLER YÖNETİMİ

Menkul Kıymet Yatırımlarının Değerlemesi

Doç. Dr. Murat YILDIRIM [email protected] KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi

KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi

2

Temel Değerleme Modeli

Menkul Kıymet Değerlemesi

• Değerleme, yatırımcıların ilgili finansal varlıklar için ödemeye razı oldukları tutarın tespit edilmesi olarak tanımlanabilir. Değerleme yapılırken, varlıkların kazanç gücü vegelecekteki karlılığı dikkate alınır.

• Hazine Bonosu, Tahvil, Hisse senedi vb. menkul kıymetlerin bugünkü değerinin tespiti yapılırken genel olarak bu menkul kıymetlerden vadesine kadar elde edilecek nakit akışı (faiz, anapara ödemeleri, kar payları vs.) tespit edilir. • Iskonto oranı olarak bu araçlardan yatırımcıların bugün istemiş oldukları getiri oranı(cari faiz oranı) kullanılır. • Belli bir sürenin her noktasında, aynı riskli bütün menkul kıymetler aynı beklenen getiri oranı sağlayacak şekilde fiyatlanır.

• • •

Menkul kıymetler değerlemesinde kullanılacak temel değerleme modeli aşağıdaki gibi gösterilebilir: =∑ – – – – –



(

)

Bu ifadede; P = menkul kıymetin değerini T= dönemleri N= menkul kıymetin vade sonuna kadar dönem sayısını Ct = t dönemindeki menkul kıymetten elde edilecek nakit girişini k = dönemsel ıskonto oranını

k= Risksiz faiz oranı(rf )+ Sistematik risk primi + Sistematik olmayan risk primini ifade etmektedir.

KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi

3

4

Tahvil Değerlemesinde Anahtar Kavramlar

Tahvil Değerlemesi

• Nominal değer, Vade değeri: Firmanın ödünç aldığı ve

• Tahvile yatırım yapanlar fonlarını ödünç verdikleri süre boyunca dönemsel faiz geliri elde etmeyi ve vade sonunda tahvilin nominal değerini almayı amaçlarlar. • Tahvil satın alındığında anonim şirkete doğru nakit akışı, dönemsel faiz ödemeleri ve vade sonunda anaparanın geri ödenmesi durumunda yatırımcıya doğru nakit akışı olmaktadır. • Tahvilin değerini yatırımcının gelecekte elde edeceği nakit akımlarının bugünkü değeri olarak ifade etmek mümkündür.

KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi

KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi

gelecekte belli bir tarihte, vadesinde, geri ödemeyi taahhüt ettiği para miktarı. • Kupon Ödemesi: Tahvil sahiplerine her dönem, genellikle her 6 ayda bir, yapılan faiz ödemeleri. • Kupon Oranı: Vade değerinin bir yüzdesi olarak yıllık faiz ödemesi.

5

KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi

6

1

21.03.2018

Kuponlu Tahvil Değerlemesi

Tahvil Değerlemesi

• Kuponlu tahvilin değeri, bu tahvillerden gelecekte elde edilecek faiz ve anapara geri ödemelerinin cari faiz oranı ile bugünde iskonto edilmesi ile bulunur. n

PV0 =  t=1

Ct

1+i 

n

+

FV

1+i 

n

n

(1+i) -1 1 + FV  (1+i) n x i (1+i) n PV0  Tahvilin Fiyatı PV0 = C 

• Tahvilin değeri her devre elde edilen faiz tutarı ile vade sonundaki anaparanın belli bir iskonto oranından bugüne indirgenmiş değerlerinin toplamıdır. • İskonto oranı ile nominal faiz oranı arasındaki farklılık, tahvilin piyasa değerini nominal değerinden farklılaştırır. • Dönemsel faiz getirileri ve vade sonunda ödenecek anapara tutarı belli olduğuna göre, tahvilin piyasa fiyatını belirleyecek olan değişken iskonto oranıdır.

C = Yıllık Kupon Öde mesi FV = Tahvilin Nominal Değeri n = Vadeye Kadar Yıl Sayısı i= Faiz Oranı (Vadeye kadar getiri oranı) KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi

KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi

7

8

Tahvil Değerlemesi

Birincil Piyasada Tahvil Değerlemesi

• Tahvillerden beklenen nakit akışları söz konusu tahvillerin özelliklerine göre değişmektedir. • Kupon faiz ödemeli bir tahvilin nakit akışı, vadesi boyunca ödenecek sabit faizlerin ve vade sonunda anapara ödemesinin bugüne indirgenmiş değerleri toplamıdır. • Değişken faizli tahvillerin faiz ödemeleri, faiz oranlarındaki değişikliklere bağlı olarak değişeceğinden tahvilin değeri de bu değişikliğe bağlı olarak değişecektir. • Sıfır kuponlu tahvillerde faiz ödemesi olmadığı için, getiri, vade sonunda geri ödenmesi gereken anaparanın bugünkü değeriyle hesaplanmaktadır.

• Örnek: Vadesine 3 yıl kalmış 1.000 TL nominal değerli yılda bir kupon faiz ödemeli %20 faiz oranlı bir tahvilin; – Piyasa faiz oranı %15 olması halinde, – Piyasa faiz oranı % 20 olması halinde, – Piyasa faiz oranı % 25 olması halinde, • Değerini hesaplayınız. **Piyasa faiz oranlarındaki değişmenin tahvilin değerini nasıl etkilediğine dikkat ediniz.**

KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi

KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi

9

Piyasa Faiz Oranı %15 Olması Halinde

Piyasa Faiz Oranı %20 Olması Halinde

Faiz Anapara

1.Yıl 200 -

2. Yıl 200 -

3.Yıl 200 1.000

Faiz Anapara

1.Yıl 200 -

2. Yıl 200 -

3.Yıl 200 1.000

Toplam

200

200

1.200

Toplam

200

200

1.200

(1+i) n -1 1 PV0 = C × + FV × (1+i) n x i (1+i) n PV0 = ?, C = 200, FV = 1.000, i = %15, n = 3 yıl

(1+i) n -1 1 PV0 = C × + FV × (1+i) n x i (1+i) n PV0 = ?, C = 200, FV = 1.000, i = %20, n = 3 yıl

(1+0,15)3 -1 1 + 1.000 × (1+0,15)3 x 0,15 (1+0,15)3 PV0 = 200 × 2,283 + 1.000 ×0,658

(1+0,20)3 -1 1 + 1.000 × (1+0,20)3 x 0,20 (1+0,20)3 PV0 = 200 × 2,106 + 1.000 ×0,579

PV0 = 200 ×

PV0 = 200 ×

PV0 = 1.114 TL KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi

10

PV0 = 1.000 TL 11

KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi

12

2

21.03.2018

Piyasa Faiz Oranının Tahvilin Değerine Etkisi

Piyasa Faiz Oranı %25 Olması Halinde

Faiz Anapara

1.Yıl 200 -

2. Yıl 200 -

3.Yıl 200 1.000

Toplam

200

200

1.200

• Tahvil için önerilen faiz oranı piyasa faiz oranından büyük ise tahvilin değeri nominal değerinden yüksektir. Ancak vadeye kalan süre azaldıkça tahvilin değeri nominal değere yaklaşır. • Tahvilin değeri piyasa faiz oranları arasında ters yönlü bir ilişki vardır. Piyasa faiz oranları arttıkça tahvilin değeri düşer. Piyasa faiz oranları düştükçe tahvilin değeri artar.

(1+i) n -1 1 + FV × (1+i) n x i (1+i) n PV0 = ?, C = 200, FV = 1.000, i = %25, n = 3 yıl PV0 = C ×

(1+0,25)3 -1 1 + 1.000 × (1+0,25)3 x 0,25 (1+0,25)3 PV0 = 200 × 1,952 + 1.000 ×0,512 PV0 = 200 ×

PV0 = 902 TL KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi

KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi

13

Piyasa Faiz Oranının Tahvilin Değerine Etkisi

Piyasa Faiz Oranının Tahvilin Değerine Etkisi

• Tahvilin değeri zaman içinde değişir. Tahvilin vadesine kalan dönem sayısı artıkça, tahvilin fiyatı piyasa faiz oranlarında meydana gelen değişmelere daha duyarlı olur. • Piyasa faiz oranlarının tahvilin değeri üzerindeki etkisi tahvilin vadesine kalan dönem sayısı artıkça azalarak artar. • Tahvilin önerilen faiz oranı ile tahvilin değeri arasında doğrusal bir ilişki vardır. Önerilen faiz oranı artıkça tahvilin değeri artar.

• Eğer tahvilin beklenen getiri oranı, kd, kupon oranına eşitse, tahvilin değeri vade değerine eşittir.

• Faiz oranları düştükçe tahvil fiyatları yükselir (Primli



KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi

Firmanın iflas etmeyeceğini varsayarsak, bir tahvilin piyasa değeri vadesi yaklaştıkça daima vade (itibari) değerine yaklaşacaktır.

Tahvil): Eğer tahviller çıkarıldıktan sonra ekonomideki faiz oranları düşerse, kd kupon oranından daha düşük demektir. Faiz ödemeleri ve vadede ödenecek meblağ aynı kalır ancak PVIF and PVIFA değerleri değişerek tahvil değerinin artmasına sebep olur. Faiz oranları yükseldikçe tahvil fiyatları düşer (İndirimli tahvil).

15

Faiz oranları 10%, 15%, ve 20% olduğu zaman 15% kupon oranlı, $1000 vade değeri olan tahvilin piyasa değerinin zamanla değişmesi. Yıl 0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15

14

k d = 10% k d = 15% k d = 20% $1.380,30 $1.000,00 $766,23 $1.368,33 $1.000,00 $769,47 $1.355,17 $1.000,00 $773,37 $1.340,68 $1.000,00 $778,04 $1.324,75 $1.000,00 $783,65 $1.307,23 $1.000,00 $790,38 $1.287,95 $1.000,00 $798,45 $1.266,75 $1.000,00 $808,14 $1.243,42 $1.000,00 $819,77 $1.217,76 $1.000,00 $833,72 $1.189,54 $1.000,00 $850,47 $1.158,49 $1.000,00 $870,56 $1.124,34 $1.000,00 $894,68 $1.086,78 $1.000,00 $923,61 $1.045,45 $1.000,00 $958,33 $1.000,00 $1.000,00 $1.000,00

Piyasa Faiz Oranının Tahvilin Değerine Etkisi • Faiz oranları 10%, 15%, ve 20% olduğu zaman %15 kupon oranlı, $1000 vade değerli bir tahvilin piyasa değerinin zamanla değişmesi Tahvil Değeri $1,500 $1,250 $1,000 $750

Kd < Kupon Oranı Kd = Kupon Oranı Kd > Kupon Oranı

$500 $250 $0 1

3

5

7

9

11

13

Yıl

15

3

21.03.2018

Tahviller için Faiz Oranı Riski

Tahviller için Faiz Oranı Riski • Tahvil Fiyatları Zaman İçinde Dalgalanır • Tahviller ilk olarak ihraç edildikleri zaman, kupon faiz oranı piyasadaki güncel faiz oranlarına göre belirlenir. • Zaman geçtikçe, piyasa faiz oranları değişebilir, fakat kupon faiz oranı sabit kalır. • Sonuç olarak, tahvilin gerçek fiyatı değişir.

• Tahvil Fiyatları Zaman İçinde Dalgalanır – Ekonomideki faiz oranları ile tahvil değerleri arasında negatif bir ilişki bulunmaktadır. Faiz oranları arttığında tahvilin değeri düşer.

Vb = Tahvilin Değeri Piyasa Faiz Oranları

Kuponsuz (İskontolu) Tahvil Değerlemesi

Tahviller için Faiz Oranı Riski • Tahvil Fiyatları Zaman İçinde Dalgalanır – Ekonomideki faiz oranları ile tahvil değerleri arasında negatif bir ilişki bulunmaktadır. Faiz oranları düştüğünde tahvilin değeri artar.

Piyasa Faiz Oranları Vb = Tahvilin Değeri

• Bileşik faiz oranı verildiğinde kuponsuz tahvilin bugünkü değeri yandaki şekilde hesaplanır. • PV: Kuponsuz Tahvilin Bugünkü Değeri • FV: Kuponsuz Tahvilin Nominal Değeri • i: Yıllık Cari Bileşik Faiz Oranı • n: Vadeye Kalan Yıl Sayısı

PV=

FV

1+i 

KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi

Kuponsuz (İskontolu) Tahvil Değerlemesi

FV

1+i 

n

FV = 1.000 TL

PV=

1.000

1+0,20 

2

PV=694,44 TL i = 0,20 n=2yıl

KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi

22

Devlet Borçlanma Senetleri

• Cari faiz oranının %20 olduğu bir ekonomide, 1.000 TL nominal değerli, 2 yıl vadeli kuponsuz tahvilin ihraç değeri kaç TL’dir? PV=

n

23

• Devletin borçlanma araçlarına genel olarak Devlet İç Borçlanma Senetleri adı verilir. Bu araçlar değişik açılardan şu şekilde tasnif edilebilir. – Vadeye göre  Devlet Tahvilleri: 1yıl ve daha uzun vadeli  Hazine Bonoları: 1 yıldan kısa vadeli – Para cinsine göre  TL üzerinden ihraç edilen araçlar  Döviz üzerinden ihraç edilen araçlar  Dövize endeksli ihraç edilen araçlar KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi

24

4

21.03.2018

Kamu Menkul Kıymetlerinin Çeşitleri • İskontolu ve ayrılmaktadır. 1. 2.

kuponlu

olmak

üzere

ikiye

Kuponlu menkul kıymetlere, her altı ayda bir faiz ve vade sonunda ana para ödemesi yapılmaktadır. Iskontolu menkul kıymetler, vade sonunda, önceden belirlenmiş sabit bir miktarı ödemeyi garanti eden menkul kıymetlerdir.

• Hazine Bonosu; Bir yıl veya bir yıldan daha kısa vadeli ıskontolu olarak ihraç edilen menkul kıymetlerdir. • Devlet tahvili; Hazine'nin iki yıl veya daha uzun vadeli olarak çıkardığı kuponlu menkul kıymetlerdir

KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi

25

• PV: Hazine Bonosunun Bugünkü Değeri • FV: Hazine Bonosunun Nominal Değeri • i: Yıllık Basit Faiz Oranı • n: Hazine Bonosunun Vadesine (itfasına) Kalan Gün Sayısı

KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi

26

• 91 gün vadeli %18 getirili olarak ihraç edilen hazine bonosunun nominal değeri 100 TL’dir. Yatırımcının ihraç günü ödemek isteyeceği tutar ne kadar olacaktır?

FV PV=  i.n  1+    365 

KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi

• Hazine bonoları, yerel enstrümanlar olarak hükümetler tarafından kısa vadeli finansal ihtiyaçları karşılamak amacıyla çıkarılan menkul kıymetlerdir. • Hazine bonoları, ihale yoluyla hamiline yazılı olarak ihraç edilmekte ve ıskontolu olarak satılmaktadırlar. Yani nominal değerin altında bir fiyattan satılır, vade sonunda nominal değer ödenir. • Hazine bonoları genellikle 13, 26 veya 52 haftalık olarak vadelerle ihraç edilmektedirler. • Nominal değer ile ıskontolu değer arasındaki fark kadar yatırımcının faiz getirisi söz konusudur. • Hazine bonolarının bugünkü değeri tespit edilirken genellikle yatırımcıların bu araçtan istemiş oldukları getiri basit faiz şeklinde ifade edilir.

Örnek:

Hazine Bonosu Değerleme • Basit faiz oranı verildiğinde bir Hazine Bonosunun bugünkü değeri şöyle bulunur.

Hazine Bonosu Değerlemesi

27

KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi

28

Örnek

Repo / Ters Repo

• % 20 faiz oranı ile ihraç edilen 1.000 TL nominal değeri 182 gün vadeli hazine bonosunun ihraç değeri kaç TL’dir.

• Repo, menkul kıymetlerin geri alım taahhüdü ile satışıdır. Repo kısa vadeli bir fon toplama tekniğidir. • Ters repo ise menkul kıymetlerin geri satış taahhüdü ile alımı anlamına gelmektedir. Ters repo kısa vadeli fon satış tekniğidir. • Bu işlemler, yetki sahibi aracı kuruluşlar tarafından, kendi aralarından veya gerçek ve tüzel kişilerle belirli bir vade ve belirli bir fiyattan gerçekleştirilir. • Repo ve ters repo işlemlerinde vade: gecelik, 3 günlük ve haftalık vadelerdir. • Hazine bonosu, devlet tahvili, ve gelir ortaklığı senedi gibi likidite derecesi çok yüksek menkul kıymetler karşılık olarak kullanılmaktadır.

1.000  0.20  182 gün  1+   365   PV=909,32 TL PV=

KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi

29

KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi

30

5

21.03.2018

Repo / Ters Repo

Örnek:

• Uygulamada repoya konu olan değerler, fiziki olarak müşterilere teslim edilmeyip, bilgisayar ortamında, bu kıymetlerin satıcıda emanette olduğun gösteren emanet makbuzlar ile izlenmektedir. • Repo sözleşmesinin vadesi dolduğunda müşteri makbuzu bankaya ibraz eder. Makbuz ibrazında tutar kendisine nakden ödenir.

• 182 gün vadeli, 100 TL nominal değerli hazine bonosu, %16 faiz oranı ile satılmaktadır. Söz konusu hazine bonosu için 18 gün sonra %16 faiz işletilerek geri satın alma anlaşması yapılmıştır. Bu verilere göre aşağıdaki soruları cevaplayınız – Hazine bonosunun satış fiyatı ne kadardır? – Hazine bonosunun geri alış fiyatı ne kadardır?

P

• • • • •

P= Hazine bonosunun bugünkü değerini R=Geri satın alma ıskonto oranını n= Vadeyi G=Geri satın alma fiyatını i= Faiz oranı

KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi

KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi

31

32

Hisse Senedi Değerlemesi

Çözüm:

• Hisse senedine yatırım yapmak isteyen bir yatırımcı, satın almayı düşündüğü hisse senedinin piyasa fiyatını takdir etmek zorundadır. • Hisse senedinin değerlemesinde piyasa değeri ve gerçek değer kavramları ön plana çıkmaktadır. • Piyasa değeri, hisse senedinin arz ve talebe göre oluşan fiyatıdır. • Gerçek değer, yatırımcıların hisse senedine ödemeye razı oldukları tutardır. İşletmenin bugünkü varlıklarının kazanç gücüne ve gelecekteki yatırımlarının karlılığına dayanır.

KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi

KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi

33

34

Hisse Senedi Değerlemesi

Hisse Senedi Değerlemesi

• Nominal Değeri; hisse senedinin üzerinde yazılı olan muhasebe kayıtlarına geçirilen değerdir. • Nominal değer en az 1 kuruştur ve bu ancak 1’er kuruş olarak artırılabilir. • Eğer bir şirketin dolanımda 10 milyon adet hisse senedi varsa ve hisse senetlerinin nominal değeri 1 TL ise bu şirketin esas sermayesi 10 Milyon TLolarak hesaplanır.

• Defter Değeri; İşletmenin varlıklarından borçlarının çıkarılması suretiyle özkaynaklar elde edilir. Defter değeri, özkaynakların hisse senedi sayısına bölünmesiyle hesaplanır. Defter değeri, hisse senedi sahibinin şirketin iktisadi varlıklarının kayıtlı değeri üzerindeki mülkiyet hakkını gösterir. (V a rlık la r - B o rçla r) Ö z k a yn a k lar Ş irk e tin H isse S e n e d i S a yısı

• Örnek: Yukarıdaki şirketin öz kaynakları 15 Milyon TL olması durumunda defter değeri 1,5 TLolarak hesaplanır.

Şirketin Esas Sermayesi Şirketin Hisse Senedi Sayısı 10.000.000 TL HS. Nominal Değeri = = 1 TL 10.000.000 adet HS. Nominal Değeri =

KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi

H S . D e fte r D eğ e ri =

H S . D e fte r D e ğ e ri =

35

1 5 .0 0 0 .0 0 0 = 1 ,5 T L 1 0 .0 0 0 .0 0 0

KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi

36

6

21.03.2018

Hisse Senedi Değerlemesi

Hisse Senedi Değerlemesi

• Piyasa Değeri; daha önceden şirket tarafından birincil piyasaya sürülmüş hisse senetlerinin yatırımcılar arasında arz ve talebe göre oluşan fiyatına piyasa fiyatı veya piyasa değeri denir. • Eğer hisse senetleri belirli bir piyasada işlem görüyorsa, yatırımcılar arasındaki arz ve talebe göre borsada oluşan fiyata borsa fiyatı veya borsa değeri denir.

• Tasfiye Değeri; şirketin varlıklarının belirli bir süre içinde zorunlu olarak satılması sonucu elde edilen meblağdan borçlar düşüldükten sonra geri kalan tutarın hisse senedi sayısına bölünmesiyle hesaplanan değere tasfiye değeri denir. • Tasfiye değeri hisse senedinin piyasa fiyatı için alt sınırı oluşturur. Çünkü eğer piyasa fiyatı tasfiye değerinin altına düşerse, şirketi tasfiye edip, tasfiyeden pay almak ortaklar açısından daha mantıklı bir davranış olur. Tasfiye Değeri =

KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi

Şirketin Aktiflerinin Satış Bedeli - Borçlar Şirketin Hiss e Senedi Sa yısı

KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi

37

38

Hisse Senedi Değerlemesi

Hisse Senedi ve Türleri

• Örnek : Toplam aktifleri 25 Milyon TL, kısa ve uzun vadeli borçlarının toplamı 10 Milyon TL olan bir şirketin 1 TL nominal değerli 10 Milyon adet hisse senedi bulunmaktadır. Tasfiye ortamında iktisadi varlıkların satışından 15 Milyon TL tahsil edileceği tahmin edilmektedir. Bu durumda tasfiye değerini hesaplayınız.

• İşleyen Teşebbüs Değeri; şirketin çalışır vaziyette bir bütün olarak satılması veya devredilmesi durumunda elde edilen satış gelirinden borçların düşülmesi sonucu kalan meblağın hisse senedi sayısına bölünmesi suretiyle hesaplanan değere işleyen teşebbüs değeri denir. • İşleyen teşebbüs değerini etkileyen faktörler,

T a sfi ye D e ğ e ri =

– Ekstra kazanç gücü, – Maddiolmayanduran varlıklar, – Gelecekteki yatırımlarındeğeri

1 5 .0 0 0 .0 0 0 - 1 0 .0 0 0 .0 0 0 = 0 ,5 T L 1 0 .0 0 0 . 0 0 0

• İşleyen teşebbüs değeri piyasa fiyatı için üst sınırı oluşturur.

KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi

Hisse Senedi ve Türleri Şirketin Bir Bütün Satışındna Elde Edilen Tutarı - Borçlar Şirketin Hisse Senedi Sayısı

• Normal şartlarda piyasa fiyatı işleyen teşebbüs değeri ile tasfiye değeri arasında bir yerlerde oluşmaktadır.

KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi

40

Hisse Senedi ve Türleri

• İşleyen Teşebbüs değerinin Formülü aşağıdaki gibi gösterilebilir: İTD =

KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi

39

41

• Örnek : Toplam aktifleri 25 Milyon TL, kısa ve uzun vadeli borçlarının toplamı 10 Milyon TL olan bir şirketin 1 TL nominal değerli 10 Milyon adet hisse senedi bulunmaktadır. Bu şirketin 35 Milyon TL’ye başka bir şirket tarafından satın alınması durumunda işleyen teşebbüs değerini hesaplayınız: İTD =

35.000.000 - 10.000.000 = 2, 5 TL 10.000.000

KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi

42

7

21.03.2018

Hisse Senedi ve Türleri

Hisse Senedi Değerlemesi

• Gerçek Değeri; yatırımcıların firma için ödemeye razı oldukları değerdir. Gerçek değer işletmenin bugünkü varlıklarının kazanç gücüne ve gelecekteki yatırımlarının karlılığına dayanır. • Hisse senetlerinin piyasa değeri ile gerçek değeri karşılaştırıldığında üç durum söz konusu olabilir: • Karşılaştırma Sonuç Eylem – Piyasa Değeri > Gerçek Değer ise ilgili hisse senedinin alınma düşmesini bekle veya elde mevcutsabu hisse senetlerin sat. – Piyasa Değeri = Gerçek Değer ise Denge Pozisyonu Koru – Piyasa Değeri < Gerçek Değer ise ilgili hisse senedinin satın al veya elde mevcutsa satmayükselmesini bekle.

KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi

• Piyasa değeri gerçek değerden farklı olabilir. – Eğer hisse senedinin piyasa fiyatı gerçek değerinin altında ise, hisse senedinin düşükdeğerlendiği; – Eğer hisse senedinin piyasa fiyatı gerçek değerinin üzerinde ise, hisse senedinin aşırı değerlendiği ifade edilir.

• Kuramsal olarak, piyasa değeri ile gerçek değerin birbirine eşit olması veya birbirine yakın olması gerekir.

KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi

43

44

Hisse Senedi Değerleme Yöntemleri

Kar Payı İskonto Modeli

• Hisse senedi değerleme işlemi, hisse senedinin gelecekte sağlayacağı tahmin edilen dönemsel kazançlarının belirli bir iskonto oranı ile iskonto edilerek toplanmaları işlemidir. • Ancak tahvilin gelecekte sağlayacağı faiz tutarları ve ödeme zamanları belliyken; hisse senedi kazançlarının tutarını ve bunların ödeme zamanını önceden bilmek zordur. • Şirketin kar elde etmesi ve dağıtması bir çok faktöre bağlı olduğundan, hisse senedine yatırım yapanlar, tahvile yatırım yapanlardan daha yüksek getiri talep ederler. • Başka bir ifadeyle hisse senedi yatırımları riskli yatırımlardır.

• Kar payı iskonto modelinde Hisse senedinin değeri; hisse senedinden gelecekte elde edilecek kar payının bugüne iskonto edilmesiyle elde edilir.

KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi

PV = Bugünkü Değer Dıv = Temettü Ödemesi k e = İskonto oranı, aynı risk düzeyine sahip hisse senetlerinin getiri oranı

KBUZEM Karabük Üniversitesi Uzaktan Eğitim Uygulama ve Araştırma Merkezi

46

Gordon Büyüme Modeli(Sabit Büyüme Modeli)

• Serdemir işletmesi hisse senedine yatırım yapan bir yatırımcı, bu yatırımdan üç yıl boyunca hisse başına 1,75 TL, 2,25 TL, ve 3,00 TL kar payı elde etmeyi beklemektedir. Yatırımcının beklediği kazanç oranı ve kullanılacak iskonto oranı % 17 ise, bu hisse senedinin piyasa fiyatı kaç TL’dir. Dıv3 Dıv1 Dıv 2 Dıv  PV = + + +.......+  1+k e 1+k e  2 1+k e 3 1+k e 

• Dağıtılacak temettü her yıl sabit olarak büyümekte ise hisse senedinin piyasa fiyatı g