Duża popularność graficznych wyświetlaczy LCD powoduje, że w coraz większej liczbie aplikacji warto byłoby wykorzystać ich możliwości (np. dla zwiększenia atrakcyjności urządzenia lub ułatwienia jego obsługi). W przeciwieństwie do alfanumerycznych wyświetlaczy LCD, gdzie w zasadzie obowiązującym standardem jest sterownik zgodny z HD44780, w szerokiej gamie wyświetlaczy graficznych obowiązuje niestety wiele „standardów”. Najczęściej spotykane sterowniki to: T6963, SPLC501C, ST7036, SSD1303, NJU6450, PCD8544, S1D15G14 i obsłudze właśnie dla tych sterowników jest poświęcona niniejsza książka. Przykłady zawarte w książce przygotowano w języku C, dzięki czemu można je stosunkowo łatwo zaimplementować niemal w dowolnym systemie mikroprocesorowym. Jako platformę testową dla przykładów wybrano nowoczesne mikrokontrolery z rdzeniem ARM z rodziny LPC2000, a wszystkie przykłady były kompilowane w środowisku uruchomieniowym Keil uVision współpracującym z bezpłatnym kompilatorem ARM GCC. Książka jest przeznaczona dla wszystkich miłośników techniki mikroprocesorowej, którzy zamierzają wykorzystywać graficzne wyświetlacze LCD w swoich projektach. Wiele informacji zawartych w książce może być przydatnych studentom wydziałów elektroniki, automatyki i informatyki wyższych uczelni technicznych.
Sekretarz redakcji: mgr Katarzyna Kempista Redaktor techniczny: Delfina Korabiewska Redaktor merytoryczny: mgr inż. Mariola Mańkowska
ISBN 978-83-60233-28-3 © Copyright by Wydawnictwo BTC Legionowo 2008
Wydawnictwo BTC ul. Lwowska 5 05-120 Legionowo fax: (22) 767-36-33 http://www.btc.pl e-mail:
[email protected] Wydanie I
Wszystkie znaki występujące w tekście są zastrzeżonymi znakami firmowymi bądź towarowymi ich właścicieli. Autor oraz wydawnictwo BTC dołożyli wszelkich starań, by zawarte w tej książce informacje były kompletne i rzetelne. Nie biorą jednak żadnej odpowiedzialności ani za ich wykorzystanie, ani za związane z tym ewentualne naruszenie praw patentowych lub autorskich. Autor oraz wydawnictwo BTC nie ponoszą również żadnej odpowiedzialności za ewentualne szkody wynikłe z wykorzystania informacji zawartych w książce. Wszelkie prawa zastrzeżone. Nieautoryzowane rozpowszechnianie całości lub fragmentów niniejszej publikacji w jakiejkolwiek postaci jest zabronione. Wykonywanie kopii metodą kserograficzną, fotograficzną, a także kopiowanie książki na nośniku filmowym, magnetycznym lub innym powoduje naruszenie praw autorskich niniejszej publikacji.
Druk i oprawa: Drukarnia Narodowa S.A.
Spis treści
3
1. Mikrokontroler LPC2148 i jego interfejs SPI ................................................................... 5 1.1. 1.2.
Mikrokontroler LPC2148........................................................................................................... 6 Porty I/O mikrokontrolera LPC2148 ..................................................................................... 7
1.2.1. 1.2.2. 1.2.3. 1.2.4.
1.3.
Interfejs SPI................................................................................................................................... 11
1.3.1. 1.3.2. 1.3.3.
1.4. 1.5.
Rejestry IOxPIN ........................................................................................................................9 Rejestry IOxSET .................................................................................................................... 10 Rejestry IOxCLR .................................................................................................................... 10 Rejestry IOxDIR ..................................................................................................................... 10 Formaty danych SPI0 .............................................................................................................11 Linie interfejsu SPI0 .............................................................................................................. 12 Rejestry interfejsu SPI0......................................................................................................... 12
Tryby pracy interfejsu ............................................................................................................... 14 Błędy zgłaszane przez interfejs SPI ..................................................................................... 14
2. Narzędzia programowe i zestaw uruchomieniowy ..................................................... 15 2.1. 2.2. 2.3. 2.4.
Zestaw uruchomieniowy .......................................................................................................... 16 Zestaw ewaluacyjny ZL9ARM.............................................................................................. 17 Moduł dipARM z mikrokontrolerem LPC2148 .............................................................. 19 Kompilator C i środowisko uruchomieniowe .................................................................. 20
2.4.1. 2.4.2.
2.5.
Konfiguracja uVison3 do pracy z kompilatorem gccARM ............................................ 20 Plik startowy i skrypt linkera ............................................................................................... 22
Programowanie mikrokontrolera .......................................................................................... 24
3. Osługa wyświetlaczy graficznych i alfanumerycznych zintegrowanych ze sterownikami ............................................................................................ 25 3.1. 3.2.
Popularne sterowniki wyświetlaczy LCD i OLED ........................................................ 26 Wyświetlacze ze sterownikiem T6963................................................................................ 27
3.2.1. 3.2.2. 3.2.3. 3.2.4. 3.2.5. 3.2.6. 3.2.7. 3.2.8.
Sterownik T6963 .................................................................................................................... 27 Sprzętowy interfejs sterownika............................................................................................ 28 Sekwencja włączania zasilania ............................................................................................ 30 Komendy obsługiwane przez sterownik T6963 ............................................................... 30 Opis wybranych komend ...................................................................................................... 32 Rejestr statusu ......................................................................................................................... 33 Przesyłanie komend ............................................................................................................... 34 Organizacja pamięci VRAM ................................................................................................ 35
3.2.8.1. 3.2.8.2.
Obszar wyświetlania tekstu Text Area ..................................................................................36 Obszar wyświetlania grafiki Graphic Area ..........................................................................36 3.2.9. Generator znaków tekstowych ............................................................................................. 37 3.2.9.1. Generator CG ROM ..............................................................................................................37 3.2.9.2. Generator CG RAM ..............................................................................................................37 3.2.10. Obsługa wyświetlaczy ze sterownikiem T6963 ............................................................... 38 3.2.11. Przesyłanie danych do sterownika T6963 ......................................................................... 39
3.3.
Wyświetlacze ze sterownikiem SPLC501C ...................................................................... 46
3.3.1. 3.3.2.
Sterownik SPLC501C ........................................................................................................... 46 Sprzętowy interfejs sterownika............................................................................................ 48
4
Spis treści 3.3.3.
Pamięć RAM ........................................................................................................................... 48
3.3.3.1.
3.3.4. 3.3.5. 3.3.6. 3.3.7.
3.4.
Wyświetlacze ze sterownikiem ST7036 ............................................................................. 61
3.4.1. 3.4.2. 3.4.3. 3.4.4. 3.4.5. 3.4.6. 3.4.7.
3.5.
Sterownik NJU6450............................................................................................................... 91 Pamięć RAM sterownika NJU6450 .................................................................................... 92 Komendy obsługiwane przez sterownik NJU6450 .......................................................... 93 Zasilanie i podłączenie do mikrokontrolera ...................................................................... 94 Programowa obsługa sterownika NJU6450 ...................................................................... 94
Wyświetlacze graficzne ze sterownikiem PCD8544 (Nokia 3310) ...................... 100
3.7.1. 3.7.2. 3.7.3. 3.7.4. 3.7.5. 3.7.6.
3.8.
Sterownik SSD1303............................................................................................................... 75 Sprzętowy interfejs sterownika............................................................................................ 76 Zerowanie sterownika SSD1303 ......................................................................................... 78 Pamięć obrazu ......................................................................................................................... 78 Wewnętrzny generator taktujący ......................................................................................... 79 Zasilanie driverów matrycy .................................................................................................. 79 Komendy obsługiwane przez sterownik SSD1303 .......................................................... 79 Obsługa sterownika ................................................................................................................ 81
Wyświetlacze ze sterownikiem NJU6450 ......................................................................... 89
3.6.1. 3.6.2. 3.6.3. 3.6.4. 3.6.5.
3.7.
Sterownik ST7036.................................................................................................................. 62 Sprzętowy interfejs sterownika............................................................................................ 62 Polecenia obsługiwane przez sterownik ............................................................................ 65 Pamięć sterownika ST7036 .................................................................................................. 68 Zerowanie sterownika ........................................................................................................... 69 Programowa obsługa sterownika ST7036 ......................................................................... 70 Programowa obsługa interfejsu równoległego ................................................................. 71
Wyświetlacze OLED ze sterownikiem SSD1303 ........................................................... 75
3.5.1. 3.5.2. 3.5.3. 3.5.4. 3.5.5. 3.5.6. 3.5.7. 3.5.8.
3.6.
Adresowanie pamięci RAM ..................................................................................................49
Zasilanie sterownika .............................................................................................................. 49 Komendy obsługiwane przez sterownik SPLC501C....................................................... 51 Zerowanie sterownika ........................................................................................................... 54 Programowa obsługa sterownika SPLC501C ................................................................... 55
Sterownik PCD8544 ............................................................................................................ 101 Interfejs fizyczny i zasilanie ............................................................................................... 102 Organizacja pamięci obrazu RAM .................................................................................... 103 Komendy obsługiwane przez sterownik PCD8544 ....................................................... 105 Zasilanie i podłączenie do mikrokontrolera .................................................................... 106 Programowa obsługa sterownika PCD8544 .................................................................... 107
Wyświetlacze kolorowe ze sterownikiem S1D15G14 (Nokia 3510i)...................114
3.8.1. 3.8.2. 3.8.3. 3.8.4. 3.8.5. 3.8.6.
Sterownik S1D15G14.......................................................................................................... 114 Interfejs fizyczny i zasilanie ............................................................................................... 115 Organizacja pamięci RAM wyświetlacza ........................................................................ 117 Komendy obsługiwane przez sterownik S1D15G14 ..................................................... 119 Zasilanie i podłączenie do mikrokontrolera .................................................................... 125 Programowa obsługa sterownika S1D15G14 ................................................................. 125
Dodatek. Współpraca układów cyfrowych zasilanych napięciami 3,3 V i 5 V .......................................................................................133
.JLSPLPOUSPMFS-1$JKFHPJOUFSGFKT41*
0LNURNRQWUROHU/3& .JLSPLPOUSPMFS-1$QSPEVLPXBOZQS[F[GJSNÄ/91OBMFZEPQPQVMBSOFKSPE[J OZNJLSPLPOUSPMFSÍX-1$ XZQPTBPOZDIXCJUPXZSE[FË"3.5%.*4 +FHP NBLTZNBMOB D[ÄTUPUMJXPvÀ UBLUPXBOJB XFXOÄUS[OFHP XZOPTJ .)[ .JLSPLPOUSPMFSZ-1$XZQPTBPOPXQBNJÄÀQSPHSBNVUZQV'MBTI[NPMJXP vDJQSPHSBNPXBOJBXTZTUFNJFJBQMJLBDKJ LUÍSFKQPKFNOPvÀXZOPTJL#5BLF XFXOÄUS[OBQBNJÄÀ3".NBEVQPKFNOPvÀ XZOPTJPOBCPXJFNL# .JLSPLPOUSPMFS-1$DIBSBLUFSZ[VKFTJÄCPHBUZNXZQPTBFOJFNXFXOÄUS[OZN DPXJEBÀOBTDIFNBDJFCMPLPXZNQPLB[BOZNOBSZTVOLV BMFXBQMJLBDKBDI OB LUÍSZDITLVQJBNZTJÄXLTJDF D[ZMJTUFSPXBOJVXZvXJFUMBD[Z
CÄE[JFNZLPS[ZTUBÀ QS[FEFXT[ZTULJN[MJOJJQPSUÍXXFKvDJBXZKvDJBPSB[JOUFSGFKTV41*J[UFHPQPXPEV UFVLBEZQFSZGFSZKOF[PTUBOPNÍXJPOFT[D[FHÍPXPXEBMT[FKD[ÄvDJSP[E[JBV 0QJTZXBOJFCVEPXZJE[JBBOJBSE[FOJB VLBEVQS[FSXBË TZTUFNVUBLUVKDFHPPSB[ VLBEÍXQFSZGFSZKOZDI[OBD[OJFXZLSBD[BQP[BSBNZUFKLTJLJ$[ZUFMOJLPN[BJO UFSFTPXBOZNUUFNBUZLQPMFDBNZLTJLÄ-VDKBOB#SZOE[Z-1$.JLSPLPO USPMFSZ[SE[FOJFN"3. UBLFXZEBOBQS[F[8ZEBXOJDUXP#5$
5\V6FKHPDWEORNRZ\PLNURNRQWUROHUD/3&
1PSUZ*0NJLSPLPOUSPMFSB-1$
4LVQJNZTJÄ[BUFNOBVLBEBDIQFSZGFSZKOZDIQPSUBDIJNPEVMF41*XZLPS[ZTUZ XBOZDI EP PCTVHJ PQJTZXBOZDI XZvXJFUMBD[Z 1P[PTUBF JOGPSNBDKF NPOB [OB MFyÀXEPLVNFOUBDKJNJLSPLPOUSPMFSÍX-1$EPTUÄQOFKOBTUSPOJFXXXOYQDPN
3RUW\,2PLNURNRQWUROHUD/3& 8JÄLT[PvÀ TUFSPXOJLÍX XZvXJFUMBD[Z HSBGJD[OZDI J BMGBOVNFSZD[OZDI NB NPMJ XPvÀLPNVOJLPXBOJBTJÄ[[FXOÄUS[OZNVLBEFNTUFSPXBOJB[BQPNPDNBHJTUSBMJ SÍXOPMFHFK .BHJTUSBMF UF T QS[ZTUPTPXBOF EP QPED[FOJB XZvXJFUMBD[Z EP NB HJTUSBMTZTUFNPXZDI XQS[FTUS[FOJBESFTPXFK CJUPXZDINJLSPLPOUSPMFSÍX*OUFM MVC .PUPSPMB 8 TZTUFNBDI CVEPXBOZDI [ [BTUPTPXBOJFN NJLSPLPO USPMFSÍX XZQPTBPOZDI X XFXOÄUS[O QBNJÄÀ 'MBTI QBNJÄÀ 3". J JOOF QFSZGF SJF NBHJTUSBMF[B[XZD[BKOJFTXZQSPXBE[BOFOB[FXOUS[ XJÄDFCZTUFSPXBOJF XZvXJFUMBD[BNJ[NBHJTUSBMSÍXOPMFHBCZPNPMJXF US[FCBJDIQSBDÄFNVMPXBÀ QSPHSBNPXP OB VOJXFSTBMOZDI MJOJBDI QPSUÍX NJLSPLPOUSPMFSB .PMJXF KFTU UF QSPHSBNPXFFNVMPXBOJFUSBOTNJTKJXTUBOEBSE[JF41*;UZDIQPXPEÍXQPSUZNJ LSPLPOUSPMFSBTQPETUBXPXZNNPEVFNQFSZGFSZKOZNXZLPS[ZTUZXBOZNEPTUF SPXBOJBXZvXJFUMBD[Z .JLSPLPOUSPMFS-1$NBVOJXFSTBMOFQPSUZ(1*0 q CJUPXZ1035'J[ZD[OJFT[BJNQMFNFOUPXBOFMJOJFP[OBD[POF 11 q CJUPXZ1035'J[ZD[OJF[BJNQMFNFOUPXBOPMJOJJP[OBD[POZDI 11 8T[ZTULJFMJOJFPCVQPSUÍXTXTQÍE[JFMPOF[XZQSPXBE[FOJBNJNPEVÍXQFSZ GFSZKOZDI 0 UZN KBL GVOLDKÄ TQFOJB XZQSPXBE[FOJF NJLSPLPOUSPMFSB EFDZEVK SFKFTUSZ 1*/4&- 1*/4&- J 1*/4&- VLBEV 1JO $POOFDU #MPDL %P LBEFHP [XZQSPXBE[FËQS[ZQJTBOPCJUZKFEOFHP[SFKFTUSV1*/4&-Y E[JÄLJD[FNVLBEFK MJOJJNPOBQS[ZQJTBÀSÍOFGVOLDKF 8 UBCFMJ QPLB[BOP [OBD[FOJF CJUÍX SFKFTUSV 1*/4&- 0QJT QP[PTUBZDI SF KFTUSÍX 1*/4&- J 1*/4&- NPOB [OBMFyÀ X EPLVNFOUBDKJ NJLSPLPOUSPMFSB 8ZKULJFNPE[BTBEZQS[ZE[JFMBOJBGVOLDKJXZQSPXBE[FOJPNNJLSPLPOUSPMFSBQS[F[ SFKFTUSZ1*/4&-TXFKvDJBBOBMPHPXFQS[FUXPSOJLBBOBMPHPXPDZGSPXFHP+FFMJ QS[FUXPSOJL KFTU BLUZXOZ UP OJF[BMFOJF PE QS[ZE[JFMPOFK XZQSPXBE[FOJV GVOLDKJ NJLSPLPOUSPMFSCÄE[JFPED[ZUZXBJQPEEBXBLPOXFSTKJOBQJÄDJFOBPEQPXJFEOJN XZQSPXBE[FOJV 8BSVOLJFN QPQSBXOFHP LPOXFSUPXBOJB OBQJÄÀ OB XFKvDJV QS[F UXPSOJLB KFTU TLPOGJHVSPXBOJF HP KBLP XFKvDJB BOBMPHPXFHP QS[F[ PEQPXJFEOJF [BQSPHSBNPXBOJFSFKFTUSV1*/4&- 1P XD[FOJV [BTJMBOJB XT[ZTULJF CJUZ SFKFTUSÍX 1*/4&-Y T XZ[FSPXBOF J LBEF XZQSPXBE[FOJFXFXZTQFOJBSPMÄMJOJJ(1*0 8 TUBST[ZDI XFSTKBDI NJLSPLPOUSPMFSÍX TFSJJ -1$ SFKFTUSZ NPEVV QPSUÍX CZZEPD[POFEPSE[FOJBQPQS[F[CSBNLÄNBHJTUSBMJ71# 7-4*1FSJQIFSJBM#VT ; UFHP QPXPEV NBLTZNBMOB D[ÄTUPUMJXPvÀ [NJBO TUBOÍX OB MJOJBDI QPSUÍX CZB EVPOJT[B OJCZUPXZOJLBP[D[BTVXZLPOBOJBSP[LB[ÍXVTUBXJBKDZDIJ[FSV KDZDIMJOJFQPSUÍX8OPXT[ZDINJLSPLPOUSPMFSBDIEPTUÄQEPSFKFTUSÍXTUFSVKDZDI QPSUBNJKFTUSÍXOJFNPMJXZ[BQPvSFEOJDUXFNNBHJTUSBMJ".#"")# "EWBODFE
.JLSPLPOUSPMFS-1$JKFHPJOUFSGFKT41*
7DE)XQNFMHELWÐZUHMHVWUX3,16(/LRGSRZLDGDMãFHLPIXQNFMHOLQLL,2 SR]HURZDQLX PLNURNRQWUROHUDVWDQ\ZV]\VWNLFKELWÐZVãer %LW\
:DUWRijå
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
)XQNFMD
*3,23RUW
7;' 8$57
3:0
t
*3,23RUW
5[' 8$57
3:0
(,17
*3,23RUW
6&/ ,&
&DSWXUH 7LPHU
t
*3,23RUW
6'$ ,&
0DWFK 7LPHU
(,17
*3,23RUW
6&. 63,
&DSWXUH 7LPHU
$'
*3,23RUW
0,62 63,
0DWFK 7LPHU
$'
*3,23RUW
026, 63,
&DSWXUH 7LPHU
t$'
*3,23RUW
66(/ 63,
3:0
(,17
*3,23RUW
7;'8$57
3:0
t$'
*3,23RUW
5[' 8$57
3:0
(,17
1PSUZ*0NJLSPLPOUSPMFSB-1$
FGWDE %LW\
:DUWRijå 3 3 3 3 3 3 3
)XQNFMD *3,23RUW t576 8$57 &DSWXUH 7LPHU t$' *3,23RUW t&76 8$57 &DSWXUH 7LPHU 6&/ ,& *3,23RUW t'65 8$57 0DWFK 7LPHU t$' *3,23RUW t'75 8$57 0DWFK 7LPHU t$' *3,23RUW t'&' 8$57 (,17 6'$ ,& *3,23RUW t5, 8$57 (,17 t$'
)JHI1FSGPSNBODF#VT FCZ[BQFXOJÀQSPHSBNPXLPNQBUZCJMOPvÀ[FTUBST[ZNJ XFSTKBNJNJLSPLPOUSPMFSÍX XCVEPXBOPNFDIBOJ[NQS[FD[BOJBUSZCVEPTUÄQVTUF SPXBOZSFKFTUSFN4$4q4ZTUFN$POUSPMBOE4UBUVT [BNJFT[D[POZXUBCFMJ 7DE5HMHVWU6&6 ELW\SR]HURZDQLXSU]\MPXMãZDUWRijåer %LW
1D]ZD
*3,20
*3,20
:DUWRijå 2SLV *3,2SRUWMHVWGRVW÷SQ\SU]H]93%ZWU\ELHNRPSDW\ELOQ\P]URG]LQã/3&
:ğãF]RQ\MHVWWU\E*3,2GRVW÷SXSU]H]$0%$$+% KLJKVSHHG
*3,2SRUWMHVWGRVW÷SQ\SU]H]93%ZWU\ELHNRPSDW\ELOQ\P]URG]LQã/3&
:ğãF]RQ\MHVWWU\E*3,2GRVW÷SXSU]H]$0%$$+% KLJKVSHHG
1P XZ[FSPXBOJV NJLSPLPOUSPMFSB CJUZ (1*0. J (1*0. T VTUBXJBOF X TUBO ao DPQPXPEVKF FQPSUZQSBDVKXUSZCJFLPNQBUZCJMOZN[FTUBST[ZNJXFSTKBNJ NJLSPLPOUSPMFSÍX-1$8UBLJNUSZCJFCZZTQSBXE[BOFXT[ZTULJFQSPDFEVSZ PCTVHJXZvXJFUMBD[Z"CZXZLPS[ZTUBÀUSZCIJHITQFFE US[FCBVTUBXJÀ ao CJUZ (1*0. J (1*0. SFKFTUSV 4$4 PSB[ [NPEZGJLPXBÀ QSPDFEVSZ TUFSVKDF NBHJ TUSBMXZvXJFUMBD[Z
5HMHVWU\,2[3,1 ,JFEZ (1*. J (1*0. QPSUZ (1*0 T TUFSPXBOF D[UFSFNB SFKFTUSBNJ *0Y1*/ *0Y4&5 *0Y%*3J*0Y$-3#JUZSFKFTUSÍX*0Y1*/PE[XJFSDJFEMBKTUBO
.JLSPLPOUSPMFS-1$JKFHPJOUFSGFKT41* 7DE%XGRZDUHMHVWUX,2[3,1 UHMHVWUW\ONRGRRGF]\WX ,23,1
2SLV %LW,23,1RGSRZLDGDOLQLL3 %LW,23,1RGSRZLDGD3 %LW,23,1RGSRZLDGDOLQLL3 %LW,23,1RGSRZLDGD3
:DUWRijåELWÐZSRZ\]HURZDQLXPLNURNRQWUROHUD 1LH]GHILQLRZDQD
tIL]\F]QLHVã]DLPSOHPHQWRZDQHZ\ğãF]QLHOLQLH3f3
MJOJJ QPSUÍX 5F SFKFTUSZ T VZXBOF EP PED[ZUZXBOJB TUBOV XZQSPXBE[FË NJLSP LPOUSPMFSBQS[ZQJTBOZDIEPMJOJJQPSUÍX+FFMJMJOJBQPSUVOJFKFTUQS[ZQJTBOBEPXZ QSPXBE[FOJBNJLSPLPOUSPMFSBQS[F[[BQSPHSBNPXBOJFSFKFTUSV1*/4&- UPXBSUPvÀ CJUV*0Y1*/PEQPXJBEBKDBUFKMJOJJKFTUQS[ZQBELPXB
5HMHVWU\,2[6(7 3FKFTUS *04&5 KFTU VZXBOZ EP VTUBXJBOJB X TUBO XZTPLJ MJOJJ [BQSPHSBNPXBOFK KBLPXZKvDJPXB8QJTBOJFKFEZOLJEPCJUVSFKFTUSV*04&5QPXPEVKFVTUBXJFOJFPE QPXJBEBKDFK UFNV CJUPXJ MJOJJ QPSUV X TUBO XZTPLJ /B QS[ZLBE VTUBXJFOJF CJUV *04&5 TQPXPEVKF XZNVT[FOJF TUBOV XZTPLJFHP OB MJOJJ 1 QPSUV 1035 +FFMJCJUSFKFTUSV*0Y4&5KFTUXZ[FSPXBOZ OJFXQZXBUPOBTUBOMJOJJQPSUV 7DE%XGRZDUHMHVWUX,2[6(7 UHMHVWUGR]DSLVXLRGF]\WX ,26(7
2SLV %LW,6(7RGSRZLDGDOLQLL3 %LW,26(7RGSRZLDGD3 %LW,26(7RGSRZLDGDOLQLL3 %LW,26(7RGSRZLDGD3
:DUWRijåELWÐZSRZ\]HURZDQLXPLNURNRQWUROHUD [
tIL]\F]QLHVã]DLPSOHPHQWRZDQHZ\ğãF]QLHOLQLH3f3
5HMHVWU\,2[&/5 3FKFTUS*04&5KFTUVZXBOZEPVTUBXJBOJBMJOJJQPSUVXTUBOOJTLJ-JOJBNVTJCZÀ [BQSPHSBNPXBOB KBLP XZKvDJPXB 8QJTBOJF KFEZOLJ EP CJUV SFKFTUSV *0$-3 QP XPEVKFXZNVT[FOJFTUBOVOJTLJFHPOBPEQPXJBEBKDFKUFNVCJUPXJMJOJJQPSUV/B QS[ZLBEVTUBXJFOJFCJUV*0$-3TQPXPEVKFXZNVT[FOJFTUBOVOJTLJFHPOBMJOJJ 1QPSUV1035(EZCJUSFKFTUSV*0Y$-3KFTUXZ[FSPXBOZ UPOJFXQZXBUPOB TUBOMJOJJQPSUV 7DE%XGRZDUHMHVWUX,2[&/5 UHMHVWUGR]DSLVXLRGF]\WX ,2&/5
2SLV %LW,2&/5RGSRZLDGDOLQLL3 %LW,2&/5RGSRZLDGD3 %LW,2&/5RGSRZLDGDOLQLL3 %LW,2&/5RGSRZLDGD3
:DUWRijåELWÐZSRZ\]HURZDQLXPLNURNRQWUROHUD [
tIL]\F]QLHVã]DLPSOHPHQWRZDQHZ\ğãF]QLHOLQLH3f3
5HMHVWU\,2[',5 3FKFTUS*0%*3TUFSVKFLJFSVOLJFNQS[FQZXVEBOZDIQS[F[MJOJFQPSUV,BE[MJOJJ NPOBVTUBXJÀKBLPXFKvDJPX LJFEZPEQPXJBEBKDZUFKMJOJJCJU*0Y%*3KFTUXZ[F SPXBOZ+FFMJCJU*0Y%*3KFTUVTUBXJPOZ UPPEQPXJBEBKDBNVMJOJBKFTUXZKvDJFN
*OUFSGFKT41* 7DE%XGRZDUHMHVWUX,2[',5 ,2',5
2SLV UHMHVWUGR]DSLVXLRGF]\WX %LW,2',5RGSRZLDGDOLQLL3 %LW,2',5RGSRZLDGD3 %LW,2',5RGSRZLDGDOLQLL3 %LW,2',5RGSRZLDGD3
:DUWRijåELWÐZSRZ\]HURZDQLXPLNURNRQWUROHUD [
tIL]\F]QLHVã]DLPSOHPHQWRZDQHZ\ğãF]QLHOLQLH3f3
,QWHUIHMV63, 5SBOTNJTKB [ XZLPS[ZTUBOJFN JOUFSGFKTV 41* KFTU DIÄUOJF XZLPS[ZTUZXBOB EP TUF SPXBOJBXZvXJFUMBD[BNJPSB[XT[ÄE[JFUBN HE[JFJTUPUOBKFTUNJOJBUVSZ[BDKBVS[ E[FOJB1S[ZLBEFNUBLJDISP[XJ[BËKFTUTUFSPXBOJFXZvXJFUMBD[BNJXUFMFGPOBDI LPNÍSLPXZDI5SBOTNJTKB41*NPFCZÀFNVMPXBOBQSPHSBNPXP BMFTUPTPXBOJF TQS[ÄUPXZDI JOUFSGFKTÍX 41* VQSBT[D[B PQSPHSBNPXBOJF J VNPMJXJB XZLPS[ZTUB OJFTZTUFNVQS[FSXBËXCBSE[JFKXZNBHBKDZDIBQMJLBDKBDI PCTVHBXZvXJFUMBD[B NPFTJÄPECZXBÀXUMF .JLSPLPOUSPMFS-1$XZQPTBPOPXEXBJOUFSGFKTZ41* 41*J41* [HPEOF [F TUBOEBSEFN 4FSJBM 1FSJQIFSJBM *OUFSGBDF .PH POF QSBDPXBÀ KBLP NBTUFS MVC TMBWFXQFOZNEVQMFLTJF GVMMEVQMFY
BQS[FTZBOFEBOFNBKQSPHSBNPXBOEV HPvÀPEEPCJUÍX UBCFMB 8QS[ZLBEBDITUFSPXBOJBXZvXJFUMBD[ZQS[F[JOUFSGFKT41*XZLPS[ZTUBOPJOUFSGFKT 41*JEMBUFHP[PTUBOJFPOUVEPLBEOJFPQJTBOZ
)RUPDW\GDQ\FK63, /BSZTVOLVQPLB[BOPD[UFSZNPMJXFGPSNBUZCJUPXZDIEBOZDIVZXBOFQPED[BT USBOTNJTKJ[XZLPS[ZTUBOJFNTQS[ÄUPXFHPJOUFSGFKTV41*NJLSPLPOUSPMFSB-1$ 'PSNBUQS[FTZBOZDIEBOZDIKFTUPLSFvMBOZQS[F[CJUZ$10-J$1)"SFKFTUSV 41* $POUSPM3FHJTUFS;BMFOPvÀQPNJÄE[ZQS[FTZBOZNJEBOZNJJGB[TZHOBV[FHBSP XFHPQS[FETUBXJPOPXUBCFMJ
5\V0RőOLZHIRUPDW\GDQ\FKSU]HV\ğDQ\FKLQWHUIHMVHP63,PLNURNRQWUROHUÐZ/3&
.JLSPLPOUSPMFS-1$JKFHPJOUFSGFKT41* 7DE=DOHőQRijåSRPL÷G]\GDQ\PLLID]ãV\JQDğX]HJDURZHJR 6WDQ\ELWÐZ &32/L&3+$
:\VWDZLHQLHSLHUZV]HJRELWX
&32/ &3+$
3U]HGSLHUZV]\PQDUDVWDMãF\P]ERF]HP6&.
&32/ &+3$
3LHUZV]HQDUDVWDMãFH]ERF]H6&.
&32/ &3+$
3U]HGSLHUZV]\PRSDGDMãF\P]ERF]HP6&.
&32/ &3+$
3LHUZV]HRSDGDMãFH]ERF]H6&.
:\VWDZLHQLH 3UÐENRZDQLH QDVW÷SQ\FKELWÐZ GDQ\FK
/LQLHLQWHUIHMVX63, 8BSTUXB GJ[ZD[OB JOUFSGFKTV 41* KFTU [CVEPXBOB [ MJOJJ 4$, 44&- .*40 J .04* 1S[FCJFH [FHBSPXZ OB MJOJJ 4$, 4FSJBM $MPD, KFTU VZXBOZ EP TZO DISPOJ[BDKJ QS[FTZBOJB EBOZDI JOUFSGFKTV 41* kSÍEFN TZHOBV 4$, KFTU [BXT[F VLBENBTUFS OBUPNJBTUVLBETMBWFKFTU[BXT[FPECJPSOJLJFN4$, -JOJF EBOZDI .*40 J .04* T KFEOPLJFSVOLPXF -JOJ .04* .BTUFS 0VU 4MBWF*O TQS[FTZBOFEBOF[VLBEVNBTUFS ySÍEPEBOZDI EPVLBEVTMBWF PE CJPSOJLEBOZDI -JOJB.*40 .BTUFS*O4MBWF0VU KFTUQS[F[OBD[POBEPQS[FTZ BOJBEBOZDI[VLBEVTMBWF ySÍEPTZHOBV EPVLBEVNBTUFS PECJPSOJLEBOZDI -JOJB 44&- 41* 4MBWF 4FMFDU TVZ EP TFMFLDKJ BLUZXOFHP VLBEV TMBWF +FFMJ EP VLBEV NBTUFS US[FCB EPD[ZÀ LJMLB VLBEÍX TMBWF UP NBTUFS NVTJ TUFSPXBÀ UZMPNB EPEBULPXZNJ MJOJBNJ 44&- JMF KFTU VLBEÍX TMBWF 8 USBLDJF USBOTNJTKJ NPFCZÀBLUZXOBUZMLPKFEOBMJOJB44&- -JOJB 1 [BQSPHSBNPXBOB KBLP 44- UBCFMB X USZCJF TMBWF NVTJ QS[FKvÀ X TUBO OJTLJ QS[FE SP[QPD[ÄDJFN USBOTGFSV EBOZDI J QP[PTUBXBÀ X UZN TUBOJF EP KFHP[BLPËD[FOJB+FFMJXUSBLDJFUSBOTNJTKJEBOZDI44&-QS[FKE[JFXTUBOXZTP LJ UPVLBETMBWFQS[FDIPE[JXTUBOJEMFJUSBOTNJTKB[PTUBKFQS[FSXBOB (EZNPEV41*NJLSPLPOUSPMFSBKFTUVTUBXJPOZXUSZCNBTUFS UPKFHPMJOJB44&- 1 NPF CZÀ [BQSPHSBNPXBOB KBLP XZKvDJPXB (1*0 EP TUFSPXBOJB XFKvDJB 44&-VLBEVTMBWF
,JFEZ 1 KFTU [BQSPHSBNPXBOF KBLP 44- X USZCJF NBTUFS UP NVTJ CZÀOBOJFKa)o 5SZCTMBWF 1NVTJCZÀ[BQSPHSBNPXBOFKBLP44- 1*/4&- 5SZCNBTUFS 1NPFCZÀ(1*0*OQTUFSPXBÀ44-VLBEV4MBWFKFFMJ1[PTUBOJF [BQSPHSBNPXBOZ KBLP 44- 1*/4&-
UP NVTJ CZÀ OB OJFK TUBO a)o +FFMJOJF UPOJFNBUSBOTNJTKJJ[HBT[BOZKFTUCE.PEF'BVMUq1
5HMHVWU\LQWHUIHMVX63, 3FKFTUS41*$POUSPM3FHJTUFS 441$3
3FKFTUS 41* $POUSPM 3FHJTUFS UBCFMB TVZ EP LPOGJHVSPXBOJB NPEVV 41* 0QSÍD[ PQJTZXBOZDI KV CJUÍX $1)" J $10- VTUBMBKDZDI [BMFOPvÀ QPNJÄE[Z QS[FTZBOZNJEBOZNJJ[FHBSFN4$, VTUBXJBTJÄUVGPSNBUQS[FTZBOZDIEBOZDI EVHPvÀ TPXB EBOZDI CJUÍX MVC XJÄDFK
LPMFKOPvÀ QS[FTZBOJB XZCJFSB USZC USBOTNJTKJNBTUFSTMBWFJVBLUZXOJBCMPLVKF[F[XPMFOJFOB[HBT[BOJFQS[FSXBË
*OUFSGFKT41* 7DE5HMHVWU63,&RQWURO5HJLVWHU 663&5 %LW
1D]ZD t
:DUWRijå =DUH]HUZRZDQH %LW(QDEOH &3+$ &32/ 0675 /6%) 63,(
%,76
t
2SLV 8ő\WNRZQLNQLHSRZLQLHQXVWDZLDåW\FKELWÐZ 63,SU]HV\ğDLRGELHUDELWÐZ 63,SU]HV\ğDLRGELHUD]DSURJUDPRZDQãOLF]E÷ELWÐZ ELW\ =DOHőQRijåSRPL÷G]\GDQ\PL]]HJDUHP WDEHOD 3RODU\]DFMDV\JQDğX]HJDURZHJR WDEHOD 63,SUDFXMHZWU\ELHVODYH 63,SUDFXMHZWU\ELHPDVWHU %LW/6%MHVWSU]HV\ğDQ\MDNRSLHUZV]\ %LW/6%MHVWSU]HV\ğDQ\MDNRRVWDWQL =DEORNRZDQH]JğDV]DQLHSU]HUZDġSU]H]PRGXğ63, 2GEORNRZDQH]JğDV]DQLHSU]HUZDġOXEELW02')VWDMHVL÷DNW\ZQ\ .LHG\ELW%LW(QDEOHMHVWXVWDZLRQ\WRWHELW\XVWDODMãGğXJRijåWUDQVPLWR ZDQHJRVğRZD t!ELWÐZ t! ELWÐZ t!ELWÐZ t!ELWÐZ t!ELWÐZ t!ELWÐZ t!ELWÐZ t!ELWÐZ t!ELWÐZ
=DUH]HUZRZDQH
3FKFTUS41*4UBUVT3FHJTUFS 44143
3FKFTUS41*4UBTUVT3FHJTUFSQPLB[BOPXUBCFMJ 7DE 5HMHVWU63,6WDWXV5HJLVWHU 66365 %LW
1D]ZD
2SLV =DUH]HUZRZDQHtXő\WNRZQLNQLHSRZLQLHQXVWDZLDåW\FKELWÐZSU]\RGF]\FLHZDUWRijåQLH t ]GHILQLRZDQD $%57 .LHG\ELWMHVWMHG\QNãWR]DV]ğR]GDU]HQLHVODYHDERUW%LWMHVW]HURZDQ\SRRGF]\WDQLXUHMHVWUX .LHG\ELWMHVWMHG\QNãWRZ\VWãSLğEğãGPRGHIDXOWtPRGXğMHVWZWU\ELH0$67(5LOLQLD66(/ 02') MHVWDNW\ZQD%LWMHVW]HURZDQ\SRRGF]\WDQLXUHMHVWUX *G\ELWMHVWMHG\QNãWRZ\VWãSLğEğãGQDGSLVDQLDQLHRGF]\WDQHJREDMWXRGHEUDQHJR]EXIRUD 5295 63,%LWMHVW]HURZDQ\SRRGF]\WDQLXUHMHVWUX .LHG\ELWMHVWMHG\QNãWRZ\VWãSLğEğãG]DSLVDQLDNROHMQHJREDMWXGR63,'DWD5HJLVWHUMHijOL :&2/ SRSU]HGQLWUDQVIHUQLH]RVWDğ]DNRġF]RQ\%LWMHVW]HURZDQ\SRRGF]\WDQLXUHMHVWUXLSRQRZ Q\PGRVW÷SLHGR63,'DWD5HJLVWHU *G\ELWMHVWMHG\QNãR]QDF]DWRőHWUDQVIHUGDQ\FK]RVWDğ]DNRġF]RQ\:WU\ELHPDVWHU ELWMHVWXVWDZLDQ\SU]\RVWDWQLPF\NOXSU]HV\ğDQLD:WU\ELHVODYH63,)MHVWXVWDZLDQ\SU]\ 63,) RVWDWQLP]ERF]XSUÐENXMãF\P63,tXZDJD QLHMHVWWRIODJDSU]HUZDQLD%LWMHVW]HURZDQ\SR RGF]\WDQLXUHMHVWUXLSRQRZQ\PGRVW÷SLHGR63,'DWD5HJLVWHU
3FKFTUSEBOZDI41*%BUB3FHJTUFS 441%3
%BOF QS[F[OBD[POF EP XZTBOJB T XQJTZXBOF EP SFKFTUSV 41* %BUB 3FHJTUFS 3FKFTUS NPF NJFÀ EVHPvÀ MVC XJÄDFK CJUÍX [BMFOJF PE XD[FvOJFK [BQSPHSB NPXBOFK EVHPvDJ TPXB EBOZDI NBLTZNBMOJF CJUÍX 1P [BQJTBOJV SFKFTUSV EBOF T OBUZDINJBTU QS[FTZBOF EP SFKFTUSV QS[FTVXBKDFHP NPEVV 41* EBOF OJF TCVGPSPXBOF %BOFXQJTBOFEP41*%BUB3FHJTUFS[PTUBOXZTBOFUZMLPXUFEZ HEZ [PTUBOJF [BLPËD[POF QS[FTZBOJF QPQS[FEOJFK EBOFK KFTU VTUBXJPOZ CJU 41*' *OGPSNBDKBP[BLPËD[FOJVQS[FTZBOJBEBOZDIJPFXFOUVBMOZDICÄEBDI[BQJTZXB OJBEBOZDIKFTUVNJFT[D[POBXSFKFTUS[F41*4UBUVT3FHJTUFS%BOFQS[F[OBD[POFEP PED[ZUVTCVGPSPXBOF CVGPSPEVHPvDJTPXB 3FKFTUS41*$MPDL$PVOUFS3FHJTUFS 8BSUPvÀ XQJTBOB EP CJUPXFHP SFKFTUSV 41* $MPDL $PVOUFS 3FHJTUFS NVTJ CZÀ QBS[ZTUB XJÄLT[B MVC SÍXOB J PLSFvMB D[ÄTUPUMJXPvÀ [FHBSB OB MJOJJ 4$,
.JLSPLPOUSPMFS-1$JKFHPJOUFSGFKT41*
0vNJPCJUPXZMJD[OJL[BBEPXBOZ[BXBSUPvDJ41*$PVOUFS3FHJTUFS[MJD[BJNQVMTZ PD[ÄTUPUMJXPvDJ1$-,
7U\E\SUDF\LQWHUIHMVX 5SZCNBTUFS 1SPHSBNPXBOJF USZCV NBTUFS US[FCB [BD[À PE [BQSPHSBNPXBOJB MJD[OJLB 41* $PVOUFS3FHJTUFS PLSFvMFOJFQSÄELPvDJUSBOTNJTKJ 8SFKFTUS[F41*$POUSPM3FHJTUFS NVTJCZÀVTUBXJPOZCJU.453PSB[PLSFvMPOZGPSNBUUSBOTNJTKJEVHPvÀTPXBEB OZDI CJUZ#JU&OBCMFJ#*54
LPMFKOPvÀXZTZBOJBCJUÍX CJU-#4' PSB[[BMFOPvÀ QPNJÄE[ZEBOZNJJGB[TZHOBV[FHBSPXFHP CJUZ$1)"J$10- ;BQJTBOJFEBOZDIEPSFKFTUSV41*%BUB3FHJTUFSSP[QPD[ZOBUSBOTNJTKÄ1P[BLPËD[F OJVQS[FTZBOJBEBOZDIKFTUVTUBXJBOZCJU41*'XSFKFTUS[F41*4UBUVT3FHJTUFS.POB UFXUFEZPED[ZUBÀEBOFPEFCSBOF[41*%BUB3FHJTUFS KFFMJTEPPED[ZUBOJB #JU41*'KFTU[FSPXBOZQPPED[ZUBOJVSFKFTUSV41*4UBUVT3FHJTUFSJXQJTBOJVOPXFK EBOFKEP41*%BUB3FHJTUFS 5SZCTMBWF .PEV 41* QSBDVKF X USZCJF TMBWF QP XZ[FSPXBOJV CJUV .453 X SFKFTUS[F 41* $POUSPM3FHJTUFS8UZNUSZCJF QPEPCOJFKBLXUSZCJFNBTUFS US[FCBVTUBXJÀGPSNBU QS[FTZBOZDIEBOZDIPSB[[BMFOPvÀQPNJÄE[ZEBOZNJJGB[TZHOBV[FHBSPXFHP %BOF QS[F[OBD[POF EP QS[FTBOJB EP VLBEV NBTUFS T XQJTZXBOF EP 41* %BUB 3FHJTUFS8QJTZXBOJFKFTUNPMJXFQS[ZXZ[FSPXBOZNCJDJF41*'%BOFTHPUPXF EPPED[ZUBOJB LJFEZCJU41*'[PTUBOJFVTUBXJPOZ
%ğ÷G\]JğDV]DQHSU]H]LQWHUIHMV63, #E3FBE0WFSSVO #E UFO XZTUÄQVKF LJFEZ XFXOÄUS[OZ CVGPS PEFCSBOZDI EBOZDI OJF [PTUBOJF PE D[ZUBOZ BNPEV41*PECJFS[FLPMFKOEBO%BOB[CVGPSB[PTUBOJFOBEQJTBOBPEF CSBOEBOJ[PTUBOJFVTUBXJPOZCJU3073XSFKFTUS[FTUBUVTV #E8SJUF$PMMJTJPO 1POJFXBXD[BTJF[BQJTVEBOZDIEPQS[FTBOJBOJFNBCVGPSB UPOJFNPOBXZTZ BÀEBOZDIEPSFKFTUSV41*%BUB3FHJTUFS LJFEZUSXBXZTZBOJFQPQS[FEOJFKEBOFK ;BQJTBOJFSFKFTUSV41*%BUB3FHJTUFS HEZQPQS[FEOJFEBOFTQS[FTZBOF QPXPEV KF F[BQJTZXBOFEBOFTUSBDPOFJKFTUVTUBXJBOZCJULPMJ[KJ[BQJTV8$0- #E.PEF'BVMU #E.PEF'BVMUXZTUÄQVKF KFvMJNPEV41*KFTUVTUBXJPOZXUSZCJFNBTUFS BMJOJB 1 [BQSPHSBNPXBOB KBLP 44&- KFTU X TUBOJF OJTLJN #E KFTU TZHOBMJ[PXBOZ QS[F[ VTUBXJFOJF CJUV .0%' -JOJF JOUFSGFKTV 41* QS[FDIPE[ X TUBO OJFBLUZXOZ BNPEV[BD[ZOBQSBDPXBÀXUSZCJFTMBWF #E4MBWF"CPSU ,JFEZ NPEV 41* X USZCJF TMBWF KFTU X USBLDJF QS[FTZBOJB EBOZDI J TZHOB 44&- QS[FKE[JF X OJFBLUZXOZ TUBO XZTPLJ UP QS[FTZBOB OBEBXBOB J PECJFSBOB EBOB KFTUHVCJPOBJXSFKFTUS[F41*4UBUVT3FHJTUFS[PTUBOJFVTUBXJPOZCJU"#35
