INWESTYCJE W 2009 ROKU 1. Uporz¹dkowanie gospodarki wodnoœciekowej na terenie gminy Iwierzyce poprzez: A) Rozbudowê i przebudowê oczyszczalni œcieków we wsi Iwierzyce. W ramach tego zadania zostanie wykonany reaktor biologiczny o przepustowoœci 1000 m3/d wraz z obiektami towarzysz¹cymi (pompownia œcieków, stanowisko zlewne, osadniki, silos, budynek techniczny, obiekty liniowe). B) Budowê sieci kanalizacji sanitarnej w miejscowoœciach Wiercany, Olimpów, Wiœniowa. W ramach zadania zostanie wykonana: sieæ kanalizacyjna, grawitacyjna i t³oczna oraz przy³¹cza do budynków o d³ugoœci 30.035 mb, 278 szt. przy³¹czy, 6 szt. przepompowni. Zadanie po przetargu, otwarcie ofert odby³o siê 26.08.2009 roku. Wybrani Wykonawcy: - na oczyszczalniê œcieków: Przedsiêbiorstwo Us³ugowo-Produkcyjno-Handlowe „OTECH”, Gorlice, cena brutto: 6.246.989,94 z³. - na kanalizacjê: Instalatorstwo Sanitarne, Grzewcze, Gazowe Krzysztof Kluza, Budowiec 100A, cena brutto: 3.635.911,87 z³. Ogó³em wartoœæ czêœci A i B: 9.882.901,81 z³. Termin rozpoczêcia zadania: wrzesieñ/ paŸdziernik 2009 rok. Termin zakoñczenia zadania: listopad 2010 rok. Odby³ siê równie¿ w dniu 1.09.2009 r. przetarg na prowadzenie nadzoru inwestorskiego nad w/w zadaniem. Najtañsza oferta: Zespó³ Us³ug Projektowych i Ekologicznych „EKOWODA”, Rzeszów, cena brutto: 79.300,00 z³. Zadanie dofinansowane ze œrodków Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Podkarpackiego na lata 2007-2013. Umowa z Samorz¹dem Województwa Podkarpackiego podpisana zosta³a w dniu 26.08.2009 r. Wielkoœæ dofinansowania 53,5% wartoœci zadania, tj. 5.287.352,40 z³ (dofinansowanie jest do wydatków kwalifikowanych tzn. bez przy³¹czy). 2. Kontynuowane s¹ prace projektowe kanalizacji sanitarnej w miejscowoœciach

Nockowa i Olchowa. Przygotowywane s¹ materia³y niezbêdne do uzyskania pozwolenia na budowê. Zakres wsi Nockowa obejmuje: - przy³¹cza do budynków 223 szt. - sieæ kanalizacyjna ok. 18 km. - przepompownie Zakres wsi Olchowa obejmuje: - przy³¹cza do budynków 292 szt. - sieæ kanalizacyjna ok. 22 km. - pompownie 3. Z³o¿ony zosta³ wniosek o dofinansowanie z Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013 na zadania pn. Modernizacja wodoci¹gu gminnego. W zakres tego zadania wchodzi: - budowa sieci wodoci¹gowej we wsi Wiœniowa-Pyrówki i Nockowa osiedle za koœcio³em, - modernizacja zbiorników w Iwierzycach, - modernizacja hydroforni w Olchowej. Wartoœæ zadania 3.197.207,09 z³. Wnioskowana kwota dofinansowania 1.831.057,00 z³. 4. W roku bie¿¹cym (paŸdziernik) wykonane zostanie oœwietlenie uliczne przy drodze powiatowej pomiêdzy Iwierzycami a Wiercanami oraz Olimpowem a Bystrzyc¹. - Zakres inwestycji Iwierzyce-Wiercany: a) d³ugoœæ 467 m b) iloœæ s³upów i lamp 9 szt. - Zakres inwestycji Olimpów – Bystrzyca a) d³ugoœæ 343 m b) iloœæ s³upów i lamp 7 szt. Wartoœæ zadania tj. prace projektowe i wykonawcze oko³o 58.000,00 z³. 5. Pozytywnie rozpatrzony zosta³ wniosek z³o¿ony do Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013 o dofinansowanie zadania pn. Odnowa wsi Olchowa, w zakres którego wchodz¹: I etap: Remont Domu Stra¿aka (realizacja do maja 2010 roku). II etap: Budowa chodnika i parkingu. - Zagospodarowanie i doposa¿enie zaplecza sportowo-rekreacyjnego (realizacja tego etapu do maja 2011 roku). Wartoœæ zadania ogó³em: 536.790,63 z³., w tym I etap: 354.434,06 z³., II etap: 182.356,57 z³.

WIADOMOŒCI IWIERZYCKIE nr 3 (32)

Umowa o dofinansowanie podpisana zosta³a z Samorz¹dem Województwa Podkarpackiego w dniu 31.08.2009 r. Kwota dofinansowania 325.869,00 z³ (nie wiêcej ni¿ 75%). 6. Przebiega remont budynku Urzêdu Gminy Iwierzyce – wybrany zosta³ Wykonawca robót, tj. Przedsiêbiorstwo Wielobran¿owe POLBUD z Rzeszowa. Zakres robót: wykonanie dachu, przebudowa kominów, wykonanie pochylni dla osób niepe³nosprawnych, instalacja odgromowa. Wartoœæ brutto: 191.996,63 z³., termin realizacji do 15.10.2009 r. 7. W fazie projektowania znajduje siê dobudowa przedszkola do szko³y podstawowej w Iwierzycach. W chwili obecnej wydana zosta³a decyzja celu publicznego. 8. We wrzeœniu rozpoczêto realizacjê rzeczow¹ kilku inwestycji drogowych realizowanych przez Gminê Iwierzyce: - Remont drogi gminnej „S³otwina” w m. Wiœniowa na d³ugoœci 800 m, za wartoœæ brutto: 188 827,87 z³ - Remont drogi gminnej „Na Czarnika” w m. Wiercany na d³ugoœci. 600 m, za wartoœæ brutto: 147 747,05 z³ - Przebudowê drogi gminnej „Na Motykê” w m. Sielec na d³ugoœci 440 m, za wartoœæ brutto: 97 301,25 z³ - Remont drogi gminnej na Worka w m. Wiercany na odcinku 150 m za wartoœæ brutto 36 936,77 z³. - Utwardzenie placu przy szkole w Wiœniowej za wartoœæ brutto 12 111,73 z³. Zadania zosta³y zlecone do wykonania Miejskiemu Przedsiêbiorstwu Dróg i Mostów Sp. z o.o., 35-310 Rzeszów, ul. Rejtana 6. Ponadto Gmina Iwierzyce uczestniczy w realizacji przebudowy drogi powiatowej Sêdziszów – Bystrzyca – Wielopole w miejscowoœciach Wiercany, Olimpów, Bystrzyca oraz drogi Wiœniowa – Nowa Wieœ i przeznacza na to 200 000,00 z³. Inf. referat rozwoju gospodarczego, rolnictwa i budownictwa

Str. 3

FUNDUSZ SO£ECKI w Gminie Iwierzyce W kwietniu 2009 roku wesz³a w ¿ycie przygotowana przez rz¹d Ustawa o Funduszu So³eckim. Wed³ug rz¹du jest to kolejny krok prowadz¹cy do decentralizacji pañstwa. Pozwoli on so³ectwom dysponowaæ œrodkami na finansowanie skromnych, ale istotnych dzia³añ na rzecz swoich spo³ecznoœci. Ustawa daje Radzie Gminy mo¿liwoœæ podjêcia uchwa³y w kwestii tworzenia w bud¿ecie Gminy takiego funduszu. W czerwcu 2009 roku Rada Gminy Iwierzyce podjê³a stosown¹ uchwa³ê na mocy której w bud¿ecie gminy na rok 2010 zostanie ujêta po stronie wydatków kwota 163 887,76 z³. Ustawa jednoznacznie okreœla wysokoœæ funduszu dla danego so³ectwa wg ustalonego wzoru. Jego wielkoœæ zale¿y od liczby mieszkañców oraz dochodów gminy. Zestawienie kwotowe funduszów so³eckich w Gminie Iwierzyce zawiera poni¿sza tabela: Lp. So³ectwo

Liczba mieszk.

Fundusz

1.

Bêdzienica

438

12 843,68

2.

Bystrzyca

874

20 131,16

3.

Iwierzyce

1021

20 131,16

4.

Nockowa

1256

20 131,16

5.

Olchowa

1186

20 131,16

6.

Olimpów

558

15 259,42

7.

Sielec

670

17 514,11

8.

Wiercany

731

18 742,11

9.

Wiœniowa

744

19 003,81

RAZEM

7478

163 887,76

We wrzeœniu mieszkañcy so³ectw na zebraniach wiejskich podejmowali uchwa³y w sprawie zadañ realizowanych w ramach funduszu. Wiêkszoœæ uchwalonych inicjatyw dotyczy naprawy i remontu dróg gminnych oraz doposa¿enia jednostek dzia³aj¹cych na terenie wsi. Finansowane mog¹ byæ wy³¹cznie zadania w³asne gminy. Ich uzasadnienie musi siê wi¹zaæ z popraw¹ ¿ycia mieszkañców wsi. Potrzeby s¹ du¿e, mo¿liwoœci ograniczone kwot¹, lecz decyzja jakie zadania realizowaæ, pozostaje w gestii mieszkañców. Inf. Sekretarz Gminy

Str. 4

Nowi dyrektorzy Od 1 wrzeœnia nast¹pi³y zmiany na stanowiskach dyrektorów w kilku szko³ach naszej gminy. W wyniku konkursu, który odby³ siê 19 maja 2009 roku stanowisko dyrektora Szko³y Podstawowej w Bystrzycy objê³a pani mgr Barbara Skworzec, w Nockowej pani mgr Izabela Kubacka. Od 1 wrzeœnia powierzono stanowiska dyrektorów pani mgr Ma³gorzacie Paj¹k w Gimnazjum w Iwierzycach oraz pani mgr in¿. Krystynie Urbanowicz w Szkole Podstawowej w Wiercanach. Nowo powo³anym dyrektorom ¿yczymy samych sukcesów.

Remonty w szko³ach podczas wakacji Podczas wakacji w szko³ach naszej gminy przeprowadzono wiele prac remontowych. I tak: Gimnazjum w Iwierzycach: • Dokonano wymiany okna w kuchni SP Iwierzyce: • Wykonano wymianê okien w sali gimnastycznej od strony pó³nocnej oraz malowanie. • Wymieniono pod³ogê w szatni SP Olchowa: • Wymiana pod³ogi w klasie przejœciowej – malowanie • Dokonano wymiany instalacji oœwietleniowej SP Sielec: • Wykonano remont schodów wejœciowych, • Odmalowano elewacjê budynku, • Wykonano ogrodzenie boiska od strony ulicy, SP Nockowa: • Zakupiono kosiarkê ¿y³kow¹, narzêdzia gospodarcze. • Wymalowano przybudówkê i dach na kot³owni i ogrodzenie. • Remont przed szko³¹ ³awek, klombów, huœtawek, • Zlikwidowano przeciek na dachu na sali gimnastycznej Wszystkie prace zosta³y wykonane przez szko³ê przy wsparciu programu „Rzetelna praca, przyjemny wypoczynek”. SP Bêdzienica: • Remont schodów do mieszkania przy szkole SP Wiercany: • Wykonano remont instalacji elektrycznej w kuchni – malowanie • Dokonano podzielenia du¿ej klasy szkolnej na dwie mniejsze – malowanie. • Wykonano ogrodzenie boiska od strony pó³nocnej. SP Wiœniowa: • Wyasfaltowanie parkingu przed szko³¹ (w trakcie) • Malowanie klasy lekcyjnej. SP Bystrzyca: • Remont pomieszczeñ kuchni. • Pi³ko chwyty od strony Domu Nauczyciela. • Malowanie klasy. We wszystkich szko³ach wykonano drobne prace naprawcze. Inf. Barbara Szeliga, dyrektor ZEAS-u

WIADOMOŒCI IWIERZYCKIE nr 3 (32)

i umiejêtnej krytyki. Wraz ze zg³êbianiem wiedzy zawartej w ksi¹¿ce mo¿na lepiej zrozumieæ zachowanie ludzi otaczaj¹cych nas codziennie, a tak¿e zrozumieæ jak wielkie znaczenie ma w obecnym œwiecie kszta³cenie emocji, samoœwiadomoœæ emocjonalna, panowanie nad emocjami, empatia.

PójdŸ, b¹dŸ moim œwiat³em – Prywatne pisma „Œwiêtej z Kalkuty”

Inteligencja emocjonalna – Daniel Goleman „Inteligencja emocjonalna” to fenomenalny bestseller w Anglii, Austrii, Ameryce £aciñskiej, Brazylii, Hiszpanii, Holandii, Japonii, Niemczech, Szwajcarii, Tajwanie i USA. Jej autor Daniel Goleman (psycholog, dr nauk humanistycznych, wyk³adowca Uniwersytetu Harvarda w USA, redaktor czasopisma „Psychology Today”) na podstawie d³ugoletnich badañ, burzy dotychczasowe pogl¹dy i ponownie definiuje co to znaczy byæ zdolnym cz³owiekiem, daje odpowiedŸ na nurtuj¹ce pytania dotycz¹ce roli intelektu w odniesieniu do sukcesów. Zdaniem Golemana o sukcesie w ¿yciu decyduje przede wszystkim inteligencja emocjonalna, a w mniejszym stopniu iloraz inteligencji IQ. Ka¿dy z nas powinien równoczeœnie z umys³em rozwijaæ siê emocjonalnie, poniewa¿ to pomo¿e mu w wykorzystaniu wszystkich swoich zdolnoœci, wiadomoœci, umiejêtnoœci. Ksi¹¿ka „Inteligencja emocjonalna” podzielona jest na XVI – tematycznie zwi¹zanych z tytu³em – rozdzia³ów. W ka¿dym z nich znajdziemy ciekawe doœwiadczenia ¿yciowe, których œwiadkiem lub uczestnikiem mo¿e okazaæ siê ka¿dy, wyniki badañ z prostym i jasnym wyt³umaczeniem. W ksi¹¿ce opisane s¹ emocje takie jak: niepokój, stres, z³oœæ, wœciek³oœæ, smutek, radoœæ – optymizm, empatia itp. S¹ tak¿e opisane metody radzenia sobie z nieodpowiednimi, negatywnymi uczuciami, a tak¿e ich skutki dla naszych kontaktów z innymi, pozycj¹ w szkole czy pracy, osi¹gniêciem zamierzonych celów, a nawet dla zdrowia. Najbardziej interesuj¹cymi fragmentami ksi¹¿ki wg mnie s¹ tematy o sztuce wspó³¿ycia z innymi ludŸmi. To zadziwiaj¹ce, ile sygna³ów emocjonalnych wysy³amy podczas ka¿dego kontaktu z innymi, ile uczuæ „chwytamy” jedno od drugich i zadziwiaj¹ce jest te¿ to, ¿e w tych kontaktach bardzo du¿¹ rolê odgrywa w³aœnie inteligencja emocjonalna. Przy okazji omawiania kontaktów spo³ecznych przedstawiony zosta³ tak¿e problem braku empatii, – opisanie ich korzeni pozwala zrozumieæ innych, a tak¿e uœwiadomiæ rodzicom jak wielk¹ rolê w kszta³towaniu rozumu emocjonalnego m³odego cz³owieka, a tym samym jak wielki wp³yw na przysz³oœæ ich dziecka maj¹ oni sami. Ksi¹¿ka mo¿e pomóc równie¿ wychowawcom klas, szefom firm, m³odym pracownikom. Goleman zwraca uwagê na korzyœci wynikaj¹ce z wzajemnego zrozumienia, harmonijnej wspó³pracy, pracy zespo³owej, otwartego porozumiewania siê, czy z pozytywnej

WIADOMOŒCI IWIERZYCKIE nr 3 (32)

Matka Teresa z Kalkuty, niestrudzenie nios¹ca pomoc najubo¿szym i zapomnianym, uœmiechniêta, z przekonaniem mówi¹ca o Bogu – taki obraz „Œwiêtej z Kalkuty” wy³ania siê z tysi¹ca zdjêæ, filmów i ksi¹¿ek. „PójdŸ, b¹dŸ moim œwiat³em” – nieznany dot¹d zbiór listów Matki Teresy opracowany przez jej wieloletniego przyjaciela – ods³ania nieznan¹ prawdê o jej duchowym ¿yciu, o „straszliwej ciemnoœci”, w której by³a pogr¹¿ona przez 50 lat. „Jeœli kiedykolwiek bêdê Œwiêt¹ – na pewno bêdê Œwiêt¹ od »ciemnoœci«. Bêdê ci¹gle nieobecna w Niebie – aby zapalaæ œwiat³o tych, którzy s¹ w ciemnoœci na ziemi” – pisa³a Matka Teresa. „Ciemnoœæ jest taka, ¿e naprawdê nic nie widzê – ani umys³em, ani rozumem. – Miejsce Boga w mojej duszy jest puste. – Nie ma we mnie Boga”. „Dziêki swoim zapiskom Matka Teresa mo¿e staæ siê patronk¹ tysiêcy chrzeœcijan, którzy mimo szczerych chêci mêcz¹ siê na modlitwie, nie prze¿ywaj¹ uniesieñ, maj¹ w¹tpliwoœci, a przecie¿ ktoœ, kto ma w¹tpliwoœci, nie mo¿e byæ œwiêty”.

Bieguni – Olga Tokarczuk Zakoñczy³ siê co prawda okres urlopowy, ale my pamiêtamy jeszcze gor¹czkowe przygotowania do urlopu, poœpiech, niecierpliwe pakowanie walizek i wreszcie podró¿ w poszukiwaniu.. no w³aœnie, czego? Co nami kieruje, ¿e porzucamy swoj¹ uporz¹dkowan¹ codziennoœæ i szukamy innoœci – ludzi, miejsc, klimatów, kultur, jêzyków? Sk¹d siê bierze w nas ta potrzeba przemieszczania. To ci¹g³e sprawdzanie, czy jest lepiej tam, gdzie nas nie ma? Olga Tokarczuk w ksi¹¿ce „Bieguni” zastanawia siê nad psychologi¹ podró¿y i tworzy niesamowity obraz niedopowiedzianych historii, spostrze¿eñ i refleksji. Rozbija rzeczywistoœæ i zestawia j¹ po swojemu, ale czy wspó³czesny cz³owiek te¿ tak nie robi? Autorka uœwiadamia nam, ¿e ka¿dy z nas jest takim Biegunem. Ta potrzeba ruchu, przemieszczania jest w nas zakodowana. Ruch to ¿ycie. A kiedy ruch ustaje przychodzi nieuniknione. „Bieguni” – nie jest ksi¹¿k¹ ³atw¹ i przyjemn¹, ale uœwiadamia nam przyczyny naszych dzia³añ, nazywa rzeczy po imieniu. No i jak zwykle u Tokarczuk, jest œwietnie napisana. Ka¿de s³owo jest przemyœlane i logicznie wpisane w ca³oœæ. Ka¿de s³owo jest wa¿ne. Urlop, to czêsto tylko wyciête z roku, dwa tygodnie, ale „œwiat widzi siê we fragmentach – innego nie bêdzie” – wiêc zlepiajmy te szczêœliwe fragmenty z jakich sk³ada siê ¿ycie.

Str. 5

Wyspa Klucz – Ma³gorzata Szejnert Ma³gorzata Szejnert odtworzy³a na ponad 270 stronach historiê niewielkiej wyspy, która dla wielu milionów ludzi sta³a siê kluczem do nowego, nie zawsze lepszego, ¿ycia z dala od ojczyzny. Ellis Island (nazwê przyjêto od nazwiska kupca rybnego, który kupi³ ja w 1774 roku) sta³a siê w latach 1892 1924 g³ównym centrum przyjmowania imigrantów, którzy zwabieni mira¿em bogactw, pokonywali setki kilometrów w koszmarnych warunkach, aby postawiæ stopê na niespe³na dwóch hektarach wolnoœci i lepszego ¿ycia. Autorka czasem w najdrobniejszych szczegó³ach stara siê odtworzyæ losy jednostek, wyszukuj¹c informacje o nich i przedstawiaj¹c je czytelnikom. Celem tego zabiegu jest próba uczulenia czytelnika na los ludzi, którzy przecie¿ w historii wyspy stali siê cyframi, zapisywanymi skrzêtnie przez urzêdników. Poznajemy równie¿ metody, którymi amerykañscy urzêdnicy starali siê zapewniæ „czystoœæ rasow¹” nowych obywateli USA. Autorka pokazuje nam testy psychologiczne, które maj¹ wykluczyæ, osoby „niestabilne” umys³owo. Poznajemy równie¿ drug¹ grupê ludzi, których historiê stara siê nam przybli¿yæ Ma³gorzata Szejnert, urzêdników którzy kierowali i pracowali na Ellis. Poznajemy poszczególnych komisarzy wyspy – klucza. Ich metody dzia³ania, zalety i wady. Ciekawym zabiegiem, który zreszt¹ pojawia siê przez ca³¹ ksi¹¿kê, jest œledzenie losów bohaterów kiedy po¿egnali siê z Ellis Island. W ten oto sposób mo¿emy poznaæ historiê pierwszego komisarza wyspy pu³kownika Wezera i jego dzia³ania na wyspie. Poznajemy lekarzy, pielêgniarki, t³umaczy w rêkach, których le¿y los milionów ludzi. Autorka stara siê odtworzyæ ich ¿ycie, sukcesy i pora¿ki. Pokazuje to, ¿e s¹ zwyk³ymi ludŸmi, co stoi niejako w opozycji, do tego jakich metod musz¹ u¿ywaæ wobec innych. W pewien sposób jest to ich rozgrzeszenie.

Zwyciêzca jest sam – Paulo Coelho „S³awna osoba posiada olbrzymi¹ moc, by wyra¿aæ swoje pogl¹dy, ale mo¿na staraæ siê byæ s³awn¹ osob¹ tylko przez wzgl¹d na sam¹ s³awê, co jest ca³kowicie bezu¿yteczne. Wydaje siê, ¿e ludzi dzisiaj obchodzi o wiele bardziej sama potrzeba bycia gwiazd¹ ni¿ potrzeba bycia gwiazd¹, która ma coœ do powiedzenia”. Tematem dwunastej powieœci brazylijskiego prozaika, jest œwiat wspó³czesnej mody oraz fenomen gwiazdy. Zbieraj¹c materia³y do ksi¹¿ki, pisarz spêdzi³ kilka miesiêcy, podgl¹daj¹c modeli i modelki na pokazach znanych projektantów oraz za kulisami, a tak¿e odwiedzaj¹c gwiazdorskie rauty na festiwalach filmowych, m.in. w Cannes. – „Stara³em siê stworzyæ portret moich czasów. Punktem wyjœcia by³o pytanie: na co ludzie zwracaj¹ dzisiaj uwagê”? Zwyciêzca jest sam to wierny portret wspó³czesnego œwiata, w którym blichtr, pró¿noœæ i zak³amanie, wypar³y prawdziwe wartoœci, w którym cz³owiek w pogoni za z³udnym szczêœciem w œwietle jupiterów zatraci³ poczucie dobra i z³a, zagubi³ siebie. Paulo Coelho przypomina nam, ¿e czasem warto wybraæ drogê mniej uczêszczan¹.

Kryszta³owy Anio³ – Katarzyna Grochola Bestsellerowa autorka znów niesie nadziejê tysi¹com czytelni-

Str. 6

ków. Przywraca wiarê w to, ¿e najlepsze dopiero przed nami. Opowieœæ jednoczeœnie osobista i uniwersalna. Historia nieœmia³ej i pozbawionej pewnoœci siebie Sary – niezbyt udane ma³¿eñstwo oraz niefortunna kariera zawodowa tylko utwierdzaj¹ Sarê w przekonaniu o niskiej w³asnej wartoœci. Wymarzona posada w radiu okazuje siê przerastaæ jej mo¿liwoœci, a romans mê¿a Sary wychodzi na jaw. Jak w tej sytuacji poradzi sobie bohaterka? Swoimi smutkami, niepokojem i pytaniami dzieli siê z radiowym mikrofonem podczas nocnych audycji radiowych. Nie zdaje sobie sprawy, ¿e jej szczere improwizacje odbywaj¹ siê przy w³¹czonym mikrofonie! Ka¿dej nocy zdobywa kolejnych wiernych i zafascynowanych opowieœci¹ s³uchaczy, a w koñcu presti¿ow¹ nagrodê – Kryszta³owego Anio³a. Od tej chwili ¿ycie Sary zupe³nie siê zmienia.

W d¿ungli ¿ycia – Beata Pawlikowska Niestrudzony podró¿nik jakim jest Beata Pawlikowska tym razem zabiera nas w podró¿ po swoim ¿yciu. Pisze o swoich celach, marzeniach, o pytaniach do ¿ycia, do samej siebie. Opowiada o prostych i sprawdzonych w jej w³asnym ¿yciu praktycznych sposobach na dotarcie do wyznaczonego celu. Przede wszystkim pisze o tym jak zostaæ „dyrektorem w³asnego ¿ycia” i jak z tego w³aœnie czerpaæ szczêœcie. Opisuje swoje sukcesy i pora¿ki oraz wnioski jakie z nich wyci¹gnê³a. Podró¿niczka nie daje nam prostej odpowiedzi na pytanie jak ¿yæ, bo to indywidualna sprawa ka¿dego z nas. Ka¿dy przecie¿ ma inne marzenia i cele. Pokazuje jedynie, ¿e my, tylko i wy³¹cznie my sami jesteœmy odpowiedzialni za w³asne ¿ycie i nie tylko mamy prawo, ale i obowi¹zek walczyæ o siebie! Walczyæ, czyli iœæ za g³osem serca. Robiæ to, o czym marzymy my sami! Wszystkie porady oparte s¹ na jej w³asnych doœwiadczeniach przez co ksi¹¿ka staje siê wiarygodnym poradnikiem ¿yciowym. Rozdzia³y s¹ krótkie i bardzo treœciwe, a najwa¿niejsze zdania zosta³y podkreœlone, a nawet pogrubione. U³atwia to poruszanie siê po ksi¹¿ce, a tak¿e ewentualny powrót do niej po pewnym czasie. Dodatkowo, na marginesach i na pocz¹tku ka¿dego rozdzia³u znajduj¹ siê zabawne rysunki wykonane przez sam¹ autorkê. Nie brakuje te¿ czarno- bia³ych fotografii, wykonanych w czasie wielu wypraw oraz kserokopii artyku³ów prasowych, w których ukaza³y siê opowiadania i opisy osi¹gniêæ pani Beaty. Kilka tych opowiadañ zosta³o zamieszczonych dodatkowo na koñcu ksi¹¿ki. W samym poradniku zosta³y poruszone bardzo wa¿ne tematy, które nie trac¹ na aktualnoœci: problem alkoholu, narkotyków, papierosów, odchudzania i chorób z tym zwi¹zanych – bulimii i anoreksji. Przekazem tej ksi¹¿ki jest jednak to, ¿e ka¿dy z nas jest odpowiedzialny za swoje ¿ycie i bêdzie ono takie, jakim sami sobie go stworzymy. Autorka podaje tu kilka sposobów, które mog¹ pomóc w realizacji ¿yciowych celów – tych ma³ych, ale i tych najwa¿niejszych. Pomaga uwierzyæ w to, ¿e ka¿dy ma w sobie jakiœ talent i trzeba go tylko odkryæ, a nastêpnie „szlifowaæ”. Ksi¹¿ka ta napawa optymizmem, choæ opisuje ¿yciowe problemy w sposób bardzo realistyczny. Mo¿na j¹ poleciæ nie tylko ludziom m³odym, ale tak¿e doros³ym, zagubionym w swoim dotychczasowym ¿yciu. Taki jest zreszt¹ jej podtytu³: Poradnik dla dziewczyn i ch³opców (oraz niektórych doros³ych). Inf. Biblioteka Publiczna w Iwierzycach

WIADOMOŒCI IWIERZYCKIE nr 3 (32)

Z cyklu „co s³ychaæ w PSOUU?”

Kulinarne poczynania Jednym z celów Polskiego Stowarzyszenia na Rzecz Osób z Upoœledzeniem Umys³owym Ko³o w Sêdziszowie M³p. Filia w Wiercanach jest podnoszenie jakoœci ¿ycia i zapewnienie oparcia spo³ecznego osobom maj¹cym trudnoœci z kszta³towaniem swoich stosunków z otoczeniem. Polega to przede wszystkim na podtrzymywa-

niu i rozwijaniu umiejêtnoœci potrzebnych do samodzielnego ¿ycia. Istotne jest kszta³towanie motywacji do akceptowanych przez otoczenie zachowañ, wyrabianie nawyków celowej aktywnoœci, trening w sposobie ¿ycia zbli¿ony do zwyczajowych norm. Usamodzielnienie uczestników PSOUU to jedno z zadañ, jakie stawiaj¹ sobie za cel pracownicy Oœrodka. Przejawia siê to miêdzy innymi w pracowni gospodarstwa domowego, gdzie prowadzone s¹ zajêcia kulinarne. W pracowni tej wszelkie poczynania terapeutyczne s¹ dostosowane do indywidualnych mo¿liwoœci ka¿dego z uczestników.

Dla jednych terapia nastawiona jest na naukê nowych umiejêtnoœci, dla innych g³ówny nacisk k³adzie siê na utrwalanie ju¿ posiadanych. Dziêki gospodarnoœci kierownictwa pracownia jest œwietnie wyposa¿ona. Podczas zajêæ uczestnicy ucz¹ siê obs³ugi sprzêtu AGD (zmywarka, kuchenka mikrofalowa/gazowa, gofrownice, tostery, frytownica, blender, mikser, czajnik bezprzewodowy itp.), który to sprzêt ma zastosowanie w trakcie przygotowywania posi³ków. Terapia w pracowni oprócz nauki przyrz¹dzania prostych potraw i korzystania ze sprzêtów gospodarstwa domowego nastawiona jest równie¿ na planowanie niezbêdnych zakupów, które to podopieczni nabywaj¹ razem z terapeut¹ w pobliskim sklepie oraz na zapoznanie z zasadami savoir vivre. W pracowni przygotowuje siê kanapki, sa³atki, zupy, dania na gor¹co, s³odkie wy-

pieki. Pracownia jest namiastk¹ domowej kuchni, gdzie mo¿na zjeœæ to, co siê samemu przygotowa³o, porozmawiaæ przy her-

bacie lub kawie. Zajêcia w pracowni pozwalaj¹ nabyæ umiejêtnoœci, które na pewno mog¹ przydaæ siê ka¿demu, wp³ywaj¹ one pozytywnie na samopoczucie, wzmacniaj¹ poczucie w³asnej wartoœci i wiary we w³asne mo¿liwoœci, ucz¹ odpowiedzialnoœci i zaradnoœci ¿yciowej, motywuj¹ tak¿e do rozwijania zainteresowañ kulinarnych. Nagrod¹ za prace jest zadowolenie tych, którzy ka¿dego dnia konsumuj¹ „efekty” owej terapii. Nie jest to oczywiœcie cel sam w sobie gdy¿ najwa¿niejsz¹ i najpraktyczniejsz¹ zdolnoœci¹, któr¹ nabywaj¹ uczestnicy jest umiejêtnoœæ wspó³uczestniczenia w ¿yciu gospodarstwa domowego, równie¿ w domu rodzinnym, dziêki temu mo¿na siê poczuæ potrzebnym innym, a to daje wiele radoœci i satysfakcji. Bycie potrzebnym jest mocno zakorzenione w naturze cz³owieka. Kiedy cz³owiek czuje, ¿e jest potrzebny innym, czuje siê wa¿ny i wyj¹tkowy, bez wzglêdu na to czy jest pe³nosprawny czy niepe³nosprawny. Terapeuta – Agata Tys

Osi¹gniêcia Ko³a Gospodyñ Wiejskich w Nockowej 1. W Konkursie Smak Tradycji – „Kulinarne Dziedzictwo Gminy Iwierzyce” KGW otrzyma³o I miejsce za pieczone pierogi œw. Jacka. Konkurs odby³ siê w Nockowej 10 maja 2009 r. Organizatorami byli GOK w Wiercanach, Wójt Gminy Iwierzyce, KGW w Nockowej. Konkurs zosta³ przeprowadzony podczas „Dnia Nockowej” 2. W „III Targach ¯ywnoœci Tradycyjnej” organizowanych przez Marsza³ka Województwa Podkarpackiego, Ko³o otrzyma³o wyró¿nienie za „NiedŸwiedzia Ch³opskiego”. Targi odby³y siê 21.06.2009 r. w Górnie. 3.W Konkursie IX edycji fina³u wojewódzkiego „Nasze Kulinarne Dziedzictwo” – „Smak Regionów” prowadzonego podczas Targów Rzemios³a i Przedsiêbiorczoœci „Agrobieszczady 2009” w Lesku Ko³o otrzyma³o II miejsce za „Ser Korczaka”. Konkurs odby³ siê 8 sierpnia 2009 r. w Lesku pod patronem Marsza³ka Województwa Podkarpackiego. 4. W Konkursie na „Najsmaczniejsz¹ Potrawê Ziemniaczan¹” przeprowadzonego podczas „Ziemniaczanych Harców” organizowanych przez GOK w Lubeni przy wspó³udziale Starosty powiatu rzeszowskiego i WODR – Boguchwa³a w dniu 13.09.2009 r. w Straszydlu, Ko³o otrzyma³o wyró¿nienie za „zawijane zrazy ziemniaczane”, „szaraki nockowskie”, „sa³atkê ziemniaczan¹”. 5. W „Œwiêcie Kapusty” organizowanym przez GOK w Wiercanach, by³y prezentowane nastêpuj¹ce potrawy z kapusty: pieczone pierogi œw. Jacka, niedŸwiedŸ ch³opski, sa³atka z kapusty, nalewka kacowicza. „Œwiêto Kapusty” odby³o siê w Wiercanach dnia 6.09.2009 r.

WIADOMOŒCI IWIERZYCKIE nr 3 (32)

Str. 7

SP IWIERZYCE

1 wrzeœnia byliœmy na Westerplatte! Blisko 30 delegacji szkó³ z ca³ej Polski w dniach od 29 sierpnia do 1 wrzeœnia br wziê³o udzia³ w XXVI Sympozjum Klubu Szkó³ Westerplatte, które odby³o siê w Gdañsku. Organizatorem tegorocznego forum by³ Zespó³ Szkó³ Morskich im. Bohaterskich Obroñców Westerplatte. Delegacja Szko³y Podstawowej im. mjr. H. Sucharskiego z Iwierzyc wraz z pocztem sztandarowym ju¿ po raz szósty uczestniczy³a w zlocie szkó³ nosz¹cych imiê Obroñców Westerplatte. Nasza placówka nale¿y do Klubu Szkó³ nosz¹cych to zaszczytne imiê od 2002 roku. Dzisiaj Klub skupia ju¿ ponad 70 szkó³ z ca³ej Polski. Tradycj¹ sta³o siê, ¿e raz do roku spotykamy siê w ró¿nych miastach, by czciæ pamiêæ poleg³ych oraz poznaæ siê nawzajem. Tegoroczne Sympozjum mia³o wyj¹tkowy, rocznicowy charakter. Wœród zaproszonych osób nie zabrak³o bohaterów II wojny œwia-

towej. Honorowym goœciem spotkania by³ jeden z czterech ¿yj¹cych Westerplatczyków, kapitan Ignacy Skowron. Choæ od tamtych wydarzeñ minê³o tyle lat, kapitan pamiêta ka¿d¹ chwilê. Mimo podesz³ego wieku chêtnie udziela³ wywiadów i opowiada³ o obronie Westerplatte. O mjr. Sucharskim mówi³: „to by³ m¹dry dowódca, bo ocali³ nam ¿ycie”. Uczestnicy Sympozjum oprócz udzia³u w uroczystoœciach z okazji 70 rocznicy wybuchu II wojny œwiatowej, swoj¹ obecnoœci¹ uœwietnili obchody 29 rocznicy porozumieñ sierpniowych, z udzia³em w³adz pañstwowych i koœcielnych. Delegaci mieli okazjê spotkaæ siê z Panem Prezydentem Lechem Wa³ês¹, który w ich asyœcie z³o¿y³ kwiaty pod bram¹ Stoczni Gdañskiej. W programie nie zabrak³o te¿ walorów turystycznych i krajoznawczych. By przybli¿yæ przyjacio³om z klubu piêkno swojego regionu, gospodarze zabrali nas na wycieczkê do Gdañska. Z nieukrywan¹ dum¹ prezentowali jego pere³kê, czyli D³ugi Targ na Starym Mieœcie, nie bez kozery nazwany przez wielu, najpiêkniejszym rynkiem w Europie. Rejs po Mot³awie, pami¹tkowe zdjêcia przy Fontannie Neptuna i Dworze Artusa czy spacer morsk¹ pla¿¹ to atrakcje, na które mogliœmy liczyæ, goszcz¹c w tym tysi¹cletnim grodzie. ¯elaznym punktem Sympozjum by³ jednak udzia³ w dniu 1 wrzeœnia, w uroczystoœciach na Westerplatte. Ju¿ o 445 poczty sztandarowe szkó³ zrzeszonych w Klubie stanê³y pod pomnikiem Westerplatczyków, by pe³niæ honorow¹ wartê ku czci poleg³ych za wolnoœæ Ojczyzny. Po po³udniu klubowicze znaleŸli siê w gronie nielicznych goœci zaproszonych na spotkanie z przedstawicielami pañstw, którzy obchody 70 rocznicy wybuchu II wojny œwiatowej œwiêtowali na Westerplatte. W tym dniu nasi uczniowie mieli niepowtarzaln¹ okazjê, aby ze sztandarem stan¹æ przed grobem swojego patrona, mjr. Henryka Sucharskiego. To wyj¹tkowa chwila, która na d³ugo pozostanie w pamiêci. Ze wzglêdu na rocznicowy charakter tegoroczne Sympozjum przepe³nione by³o uroczystoœciami przypominaj¹cymi, ¿e Bóg, Ho-

Na zdjêciach poczet SP Iwierzyce w sk³adzie chor¹¿y Grzegorz Kidacki, asysta Martyna Paœko i Anita Bizoñ oraz uczennica Dominika Bochnak podczas uroczystoœci na Westerplatte i przed grobem mjr. H. Sucharskiego.

Str. 8

WIADOMOŒCI IWIERZYCKIE nr 3 (32)

nor i Ojczyzna to wartoœci, które zawsze nale¿y stawiaæ na pierwszym miejscu. Dla nas by³a to wyj¹tkowa lekcja historii, dlatego serdecznie dziêkujemy Panu Jerzemu Jakubcowi, Wójtowi Gminy Iwierzyce za pomoc w zorganizowaniu wyjazdu na tegoroczne Sympozjum. Magdalena Szeliga

SP NOCKOWA

Atrakcyjne wakacje w Szkole Podstawowej w Nockowej Nauczyciele tej szko³y w trosce o wartoœciowe zagospodarowanie wolnego czasu dzieci w okresie wakacji napisali projekt Rzetelna praca, atrakcyjny wypoczynek do Fundacji Wspierania Wsi. Uzyska³ on akceptacjê fundacji, dziêki czemu szko³a otrzyma³a maksymaln¹ kwotê na jego realizacjê. Uczniowie, pracuj¹c spo³ecznie po 2 godziny dziennie przez 11 dni, wykonali wiele prac dla siebie i œrodowiska. Posadzili iglaki przy nowym chodniku granicz¹cym z terenem szko³y oraz przy siedzibie Stowarzyszenia na Rzecz Rozwoju Wsi Nockowa. Oczyœcili przydro¿ne rowy ze œmieci i posegregowali je. Odwiedzili cmentarz i oczyœcili zaniedbane, przez wszystkich zapomniane groby, a na grobach by³ych nauczycieli z³o¿yli kwiaty i zapalili znicze. Pomalowali czêœæ metalow¹ p³otu wokó³ szko³y, sprzêt na placu zabaw i kwietniki. Przykrêcili nowe listwy na ³aweczkach. Pomalowali œciany i drzwi budynku gospodarczego. Dla w³asnego dobra wykonali te¿ wiele prac remontowych na terenie boisk szkolnych. Za rzeteln¹ pracê otrzymali atrakcyjny wypoczynek. Wraz z nauczycielami odbyli piesze wêdrówki po terenach wsi i gminy, zwiedzaj¹c ciekawe zak¹tki i zabytki. Zawêdrowali do piêknie zagospodarowanego ogrodu u pañstwa Dziaków. W³aœciciel opowiedzia³ o pielêgnacji ogrodu, przygotowa³ tak¿e dla wszystkich poczêstunek i ma³e atrakcje. Udostêpni³ uczniom k¹piel w basenie znajduj¹cym siê na jego posesji. Uczniowie odbyli wycieczkê rowerow¹ œladami kapliczek, figurek i krzy¿y przydro¿nych znajduj¹cych siê na terenie Gminy Iwierzyce. D³u¿ej zatrzymali siê na Haliczu we wsi Wiœniowa, zwiedzaj¹c znajduj¹c¹ siê tam drogê krzy¿ow¹, której twórc¹ by³ œp. ks. Ryszard ¯urad. Od nauczyciela dowiedzieli siê o ¿yciu i pracy ksiêdza na rzecz m³odzie¿y z parafii Nockowa. Uczestniczyli w rajdzie rowerowym do kamienio³omu w Olimpowie Wapienniku oraz historycznej kuŸni w Olimpowie. Wybrali siê tak¿e na wycieczkê do lasu w Olchowej, gdzie mieli mo¿liwoœæ mi³ego spêdzenia wolnego czasu. Uczniowie odbyli dwie wycieczki autokarowe. Jedn¹ do parku krajoznawczego Buczyna w Gminie Sêdziszów, a drug¹ do Przemyœla i Bolestraszyc. Ka¿dego dnia uczniowie za wykonywan¹ pracê otrzymywali pewn¹ sumê pieniêdzy przeznaczon¹ na kie³baski na ognisko, dro¿d¿ówki, napoje i s³odycze. Uczniowie bior¹cy udzia³ w realizacji projektu stwierdzili, ¿e warto by³o rzetelnie pracowaæ, by potem móc atrakcyjnie wypoczywaæ. Dni szybko up³ywa³y, bo ka¿dy nastêpny przynosi³ nowe atrakcje. Dzieci z¿y³y siê ze sob¹, nauczy³y siê tak¿e ceniæ swoj¹ i cudz¹ pracê. Wdro¿y³y siê do jej prawid³owej organizacji oraz zdrowego wêdrowania przy przestrzeganiu ustalonego wczeœniej regulaminu. Nauczy³y siê samodzielnoœci w przyrz¹dzaniu posi³ków. Zdoby³y te¿ wiele ciekawych wiadomoœci z zakresu historii regionu. Dyrektor szko³y Urszula Wiech serdecznie dziêkuje wszystkim, którzy spo³ecznie przyczynili siê do powstania i realizacji projektu oraz wspomagali jego przebieg. Inf. U. Wiech

WIADOMOŒCI IWIERZYCKIE nr 3 (32)

SP SIELEC A najpiêkniejsze s¹ wspomnienia... ROK SZKOLNY 2008/2009 W SZKOLE PODSTAWOWEJ IM. F. K. PREKA W SIELCU

Sukcesy naszych uczniów Uczniowie Szko³y Podstawowej w Sielcu chêtnie i czêsto bior¹ udzia³ w wielu ró¿norakich konkursach. S¹ one dla dzieci inspiracj¹ do tworzenia oryginalnych prac, powiêkszenia swej wiedzy i umiejêtnoœci, a nierzadko owocuj¹ sporymi sukcesami, za które chcemy ich pochwaliæ! • Udzia³ przedszkolaków w konkursie piosenki religijnej „Chcê œpiewaæ Panu”– przejœcie do eliminacji powiatowych. • Kl. II – II MIEJSCE w przegl¹dzie piosenki religijnej „Chcê œpiewaæ Panu”.

Laureaci konkursów.

• Linda SowiŸra³ [kl. 3] – II MIEJSCE w Gminnych Igrzyskach M³odzie¿y Szkolnej – tenis sto³owy indywidualny, III MIEJSCE w Powiatowym Turnieju Tenisa Sto³owego. • Patryk £agowski [kl. 3] – III MIEJSCE w powiatowych zawodach w tenisie sto³owym.

Najlepsi uczniowie w roku szkolnym 20082009.

• Gabriela Berlik [kl. 3] – III MIEJSCE w Gminnym Konkursie Ortograficznym „Trzeciak”. • Kamil Adamski[ kl. 4] – II MIEJSCE w Konkursie Szopek Bo¿onarodzeniowych.

Str. 9

• Edyta Antosz [ kl. 4] – zajê³a 13 MIEJSCE w konkursie ogólnopolskim „Multitest”. • Sabina Marciniec [kl. 6] – III MIEJSCE w Gminnych Igrzyskach M³odzie¿y Szkolnej – bieg 1000 m, udzia³ w zawodach powiatowych. • Marcin Pazdan [kl. 6] – I MIEJSCE w szkole – Ogólnopolski Konkurs Historyczny „Kr¹g”. • Karolina Kêdziora [kl. 6] – II MIEJSCE w III Gminnym Konkursie Jêzyka Angielskiego „The Best”. • Joanna Filipek [kl. 6] – I MIEJSCE w III Gminnym Konkursie Jêzyka Angielskiego „The Best”, III MIEJSCE w II Gminnym Konkursie Historycznym, III MIEJSCE w II Gminnym Konkursie Czytania ze Zrozumieniem, I MIEJSCE w Gminnych Igrzyskach M³odzie¿y Szkolnej w Tenisie Sto³owym. • Joanna Filipek, Szymon Po³eæ [kl. 6] – III MIEJSCE w I Gminnym Konkursie Matematycznym Klas Szóstych. • Marcin Pazdan [kl. 6], Sebastian SowiŸra³ [kl. 5] – III MIEJSCE w Gminnych Igrzyskach M³odzie¿y Szkolnej- tenis sto³owy dru¿ynowy.

• Dnia 14 wrzeœnia obchodzono Dzieñ Patrona w 146 rocznicê jego œmierci. Uczniowie z³o¿yli kwiaty i zapali znicze na grobie w Sêdziszowie M³p. i przed tablic¹ w szkole. Lekcje poœwiecone zosta³y przypomnieniu sylwetki patrona. Na zakoñczenie zajêæ odby³ siê konkurs plastyczny i teoretyczny. Po rozdaniu nagród uczniowie udali siê jak co roku na wycieczkê pod Krzy¿ Milenijny.

Najlepsi czytelnicy.

Gratulujemy Rodzicom tych uczniów ze Szko³y Podstawowej im. Franciszka Ksawerego Preka w Sielcu, którzy w roku szkolnym 2008/2009 uzyskali najlepsze wyniki. S¹ nimi: KL I: Szymon Antosz, Edyta Œwierad, Daria Œwierad, Kamil Daniel, Oliwia £agowska KL II: Kinga Szopiñska, Rafa³ Rój, And¿elika Antosz, Konrad Kaczor KL III: Martyna Ochab, Magdalena Kwarta, Luiza Rój, Gabriela Berlik, Weronika Idzik, Patryk £agowski KL IV: Edyta Antosz, Mateusz Szopiñski Kl. VI: Joanna Filipek, Karolina Kêdziora • Rok szkolny 2009/2010 w Szkole Podstawowej im. Franciszka Ksawerego Preka w Sielcu rozpoczêto 1 wrzeœnia uroczyst¹ Msz¹ œw. odprawion¹ przez ks. Ryszarda Do³ka oraz krótkim monta¿em w wykonaniu uczniów klasy pi¹tej. W tym roku do szko³y bêdzie uczêszcza³o 53 dzieci.

Str. 10

• Oddzia³ zerowy otrzyma³ od dawnej naszej uczennicy Kingi Gubernak (Tadla) maskotki i piêkne ksi¹¿eczki otrzymane w dniu œlubu. Bardzo dziêkujemy za pamiêæ.

WIADOMOŒCI IWIERZYCKIE nr 3 (32)

• Dnia 18 wrzeœnia uczniowie naszej szko³y odwiedzi³y redakcjê Nowin z okazji jubileuszu gazety (60 lat).

Koœció³ Mariacki i ogl¹dali panoramê Krakowa z jego wie¿y. Na Rynku zjedli gor¹cy posi³ek, obejrzeli Barbakan, Bramê Floriañsk¹, a w Sukiennicach kupili wspania³e pami¹tki. Na zakoñczenie atrakcj¹ by³y dwugodzinne szaleñstwa w Parku Wodnym. Myœlê, ¿e dla prze¿ycia takich chwil, warto siê uczyæ. Mo¿e nie od dzisiaj, ale od wrzeœnia na pewno.

Z okazji nowego roku ¿yczymy wszystkim Uczniom bardzo dobrych wyników w nauce i udanych relacji z rówieœnikami, a Rodzicom satysfakcjonuj¹cych kontaktów ze szko³¹ i sukcesów swoich dzieci.

Ju¿ po raz szósty... 4 czerwca 2009 r. najlepsi uczniowie klas VI szkó³ podstawowych z naszej gminy wyruszyli na wycieczkê do Krakowa, sponsorowan¹ przez Wójta Gminy Iwierzyce. Najpierw podziwiali egzotyczne zwierzêta w ZOO, póŸniej przy Smoku Wawelskim zrobili sobie ciekawe zdjêcia, a nastêpnie przez 60 minut ogl¹dali Kraków, p³yn¹c po Wiœle. Zwiedzili równie¿

WIADOMOŒCI IWIERZYCKIE nr 3 (32)

Str. 11

„Czytam i rozumiem” Czytanie, a zw³aszcza czytanie ze zrozumieniem, to umiejêtnoœæ kluczowa nie tylko w ¿yciu dzieci i m³odzie¿y lecz tak¿e w ¿yciu doros³ych. Kompetencja ta jest niezbêdna, aby odnieœæ sukces szkolny, a potem zawodowy. W œwiecie obrazków, ikonek, emotikon i wszechobecnych skrótów jêzykowych warto promowaæ czytelnictwo i umiejêtnoœæ œwiadomego czytania, dlatego w mijaj¹cym roku szkolnym Szko³a Podstawowa im. F. K. Preka w Sielcu zorganizowa³a II edycjê Gminnego Konkursu Czytania ze Zrozumieniem „Czytam i rozumiem”. Konkurs adresowany by³ do uczniów szkó³ podstawowych, a jego cele to: 1. Budzenie zainteresowania czytelnictwem. 2. Kszta³towanie nawyku czytania ze zrozumieniem. 3. Wzbogacanie jêzyka, rozwijanie pamiêci, wyobraŸni i umiejêtnoœci koncentracji. 4. Zapobieganie uzale¿nieniu od telewizji i komputera. 5. Wspieranie uczniów zdolnych. Mi³o nam, ¿e wziê³y w nim udzia³ wszystkie szko³y z terenu Gminy Iwierzyce. Szko³a Podstawowa w Sielcu goœci³a ich 19 i 20 maja br. M³odsi uczestnicy fina³u rozwi¹zywali test przyrodniczy pt. „Sowy”. Starsi uczniowie rozwi¹zywali zadania zwi¹zane z tekstami, których motywem przewodnim by³o lotnisko w Jasionce. Poniewa¿ w naszej gminie nie brakuje zdolnych dzieci, niektóre miejsca zajê³o ex aequo kilkoro uczniów, dziêki czemu w obu kategoriach wiekowych wy³oniono po kilkoro laureatów. S¹ nimi: I KATEGORIA WIEKOWA – KL. I-III Miejsce I Szymon Feret (SP Iwierzyce) Jadwiga Pelc (SP Nockowa) Klaudia Przybek (SP Wiercany) Pawe³ Szczepkowicz (SP Wiœniowa) Krystian Ziomek (SP Nockowa)

„Hojnoœæ polega nie na tym, by dawaæ du¿o, ale na tym, by dawaæ w odpowiedniej chwili” Dyrektor, Rada Pedagogiczna, Rada Rodziców i Samorz¹d Uczniowski Szko³y Podstawowej im. F. K. Preka w Sielcu sk³adaj¹ serdeczne podziêkowania wszystkim, którzy w tym roku wsparli nasz¹ szko³ê rzeczowo i finansowo. Szczególnie dziêkujemy: Wójtowi Gminy Iwierzyce P. Jerzemu Jakubcowi Sekretarzowi Gminy Iwierzyce P. Krzysztofowi Klimkowi Przewodnicz¹cej Rady Gminy Iwierzyce Pani Marii Filipek Gminnej Komisji ds. Rozwi¹zywania Problemów Alkoholowych przy Gminie w Iwierzycach Pani Prezes GS Helenie Kazimierskiej Pani Monice Kuduk – Berlik Pani Katarzynie £agowskiej Ks. Krzysztofowi Ko³odziejczykowi Panu W³adys³awowi Radzikowi Panu Stanis³awowi Rymutowi Pañstwu Halinie i Tadeuszowi Dy³o Pañstwu Wioletcie i Kazimierzowi SowiŸra³om Pañstwu Beacie i Robertowi Piczakom Pañstwu Danucie i Stanis³awowi Wojdonom Panom Wies³awowi i Wojciechowi Nycz Panu Jerzemu Róg Radzie Nadzorczej Banku Spó³dzielczego w Sêdziszowie M³p.

SP SIELEC – KJ

Str. 12

Uczestnicy, Goœcie i organizatorzy II edycji Gminnego Konkursu Czytania ze Zrozumieniem - I kategoria wiekowa

Miejsce II Piotr Rachwa³ (SP Bystrzyca) Karolina Weso³owska (SP Wiercany) Miejsce III Martyna Ochab (SP Sielec) Kacper Wiater (SP Bystrzyca) II KATEGORIA WIEKOWA – KL. IV-VI Miejsce I Przemys³aw Pyrdek (SP Iwierzyce) Miejsce II Amelia Pêkala (SP Wiercany) Grzegorz Filipek (SP Nockowa) Damian Siewierski(SP Bystrzyca) Miejsce III Joanna Filipek (SP Sielec) El¿bieta Pacia (SP Wiœniowa) Mateusz Bielak (SP Nockowa) Tymoteusz £yszczek (SP Wiœniowa) Inf. Anna P³ocicka, Agnieszka Bartusik

WIADOMOŒCI IWIERZYCKIE nr 3 (32)

W gospodarstwie w Wiercanach od niedawna wprowadzili siê nowi mieszkañcy. Cecylia Pietruszewska z zawodu plastyk i córka Renata z zawodu mgr in¿. wydz. budowlanego. Co ich tu przywiod³o i jakie maj¹ plany – zapytaliœmy goszcz¹c u Pañstwa Pietruszewskich

Pasja do zwierz¹t Przybyliœmy z ziemi zachodniej z Dolnego Œl¹ska. Przede wszystkim za³amanie siê rynku dywanowego Fabryki Dywanów Kowary zmusi³o nas do wyjazdu, trafiliœmy do Rzeszowa, ja znalaz³am pracê w agencji reklamowej, a córka Renata zaczê³a studiowaæ na Politechnice Rzeszowskiej, wydz. budownictwo. W trakcie studiów Renata zainteresowa³a siê rasowymi psami, z og³oszenia w gazecie trafiliœmy do hodowli w Krakowie. Suczka o im. Eliza rasy Beagel by³a do wziêcia, z zalecenia hodowcy by³a to dobrze zapowiadaj¹ca siê sunia wystawowa, poniewa¿ by³a ³adna, podoba³a siê, wiêc na ringach zdobywa³a nagrody, puchary, medale i odznaczenia. I to by³ pocz¹tek wielkiej pasji do zwierz¹t, w domu zaczê³y pojawiaæ siê nastêpne jeszcze ciekawsze pod wzglêdem charakteru i rasy psy, st¹d te¿ zaistnia³a potrzeba poszukiwania nieruchomoœci na wsi, aby stworzyæ odpowiednie warunki bytowe, ruchowe dla naszej sympatycznej gromadki. Poszukiwaliœmy gospodarstwa, które spe³nia³o by pewne kryteria, przede wszystkim luŸna zabudowa, dobry dojazd, odpowiednia powierzchnia i takie w³aœnie tu znaleŸliœmy. Zakup tej nieruchomoœci wi¹za³ siê z pewnymi planami, przede wszystkim za³o¿enie hotelu dla zwierz¹t domowych i rozwój hodowli psów rasowych, jako dodatkowa us³uga – w dalszej kolejnoœci salon fryzjerski dla tych zwierz¹t. D³ugie puchate futro wymaga czêstej kosmetyki, strzy¿enia itp. Plany du¿e, ale i mo¿liwoœci te¿ tutaj s¹. Najwiêkszym problemem to brak telefonu kablowego i kiepska ³¹cznoœæ internetowa. Nasze psy pokazuj¹ siê na wystawach miêdzynarodowych w kraju i zagranic¹, dorobkiem ich jest spora liczba pucharów, odznaczeñ i medali. Zwierzyñcem tym zajmujê siê córka Renata i ona te¿ zamierza t¹ dzia³alnoœæ tutaj prowadziæ. Mamy obecnie 3 rasy – Beagle, Springery Spaniele Angielskie i Walijskie. Krótko o rasie – Beagle grupa psów myœliwskich tzw. goñczaki, ich g³ównym zadaniem jest polowanie, tropienie zwierzyny za pomoc¹ wêchu. S¹ to weso³e, radosne psy charakteryzuj¹ siê du¿¹ aktywnoœci¹, wytrzyma³oœci¹ i determinacj¹, bardzo czujne, inteligentne i obdarzone przyjaznym temperamentem. To pies dla ludzi aktywnych lubi¹cych biegi, rower, uprawiaj¹cych aktywnie sport, zadowolony Beagel to zmêczony pies. Przedstawicielka tej rasy Eliza Champion Polski CAC, CWC, NSWR Dyplom I stopnia uzyskany na III Podkarpackim Konkursie Pracy Posokowców i Tropowców Harta – ¯ohatyñ i córka Brixi: Interchampion Polski, Champion Polski i Ukrainy – ona to te¿ zdoby³a najwiêcej pucharów medali i odznaczeñ na wystawach w kraju i zagranic¹ (Wêgry, Rumunia, S³owacja, Litwa, Ukraina). Dyplom I stopnia uzyskany na II Beskidzkim konkursie Tropowców i Posokowców w Bielsku Bia³ej (Landek).

WIADOMOŒCI IWIERZYCKIE nr 3 (32)

Springer Spaniel Walijski i Springer Spaniel Angielski ró¿ni¹ siê budow¹ i umaszczeniem. Walijczyki s¹ w kolorze bia³o-kasztanowym i s¹ mniejsze, a Angliki bia³o-czekoladowe wpadaj¹ce w czarny kolor s¹ wiêksze i silniejsze. To piêkne reprezentacyjne psy. Krótko o rasie – Springer Spaniele Angielski i Walijski – grupa psów myœliwskich tzw. pies tropiciel dowodny do polowania na ptactwo wodne, poza tym to najlepszy przyjaciel, kumpel, towarzysz pieszych wêdrówek, doskona³y stra¿nik prywatnych w³oœci, to pies stworzony do pracy z ludŸmi i te¿ na krok nie odstêpuje od swego w³aœciciela. Ajrin Walijka z hodowli czeskiej, M³odzie¿owy Champin Polski, Doros³y Champion Polski, wielokrotne odznaczenie CAC na miêdzynarodowych wystawach (Rumunii, Czech, S³owacji). Totti Walijczyk z hodowli szwedzkiej M³odzie¿owy Champion Polski, M³odzie¿owy Zwyciêzca Klubu Czech’08, M³odzie¿owy Zwyciêzca S³owacji’08, Champion Ukrainy’09, zdobywca wielu pucharów medali i odznaczeñ na wystawach w kraju i zagranic¹ (Polska, S³owacja, Czechy, Ukraina). Na miêdzynarodowej wystawie w Rzeszowie 9.02.2009 r. uzyska³ tytu³ CWC, CACIB, BOS. BOB, BIS I oddz. Rzeszowskiego i najwiêkszy puchar. W listopadzie br. jedzie na miêdzynarodow¹ wystawê do Poznania. Kesy Angielka z hodowli wroc³awskiej. M³odzie¿owy Champin Polski, doros³y Champion Polski, zdobywca wielu pucharów medali i odznaczeñ na wystawach w kraju i zagranic¹ (Rumunia, Wêgry, S³owacja). W domu s¹ jeszcze 2 Springery Angielskie Bari i Czesio m³ode psy, które rozpoczê³y karierê ringowo-wystawow¹, obydwa maj¹ odznaczenia m³odzie¿owego Championa Polski, to œwietnie zapowiadaj¹ce siê psy i rasowe reproduktory. Sonia rasy Beagle, która ze wzglêdu na alergiê dziecka musia³a opuœciæ poprzedni adres i szuka nowych kochaj¹cych w³aœcicieli, weso³a, przyjazna, fantastyczny charakter. Ka¿dego kto chcia³by zobaczyæ, pog³askaæ psy lub dowiedzieæ siê czegoœ o rasie, zapraszamy, jednak prosimy tak¹ wizytê poprzedziæ telefonem 602 853 127.

Interesuje nas m³oda, energiczna, kreatywna, wysportowana osoba w wieku 12-15 lat, która chcia³aby spróbowaæ swoich mo¿liwoœci na ringach wystawowych jako hendller czyli osoba do prezentowania psów na ringach, to olbrzymie mo¿liwoœci kontaktu z publicznoœci¹, wspania³a szansa, która mo¿e pomóc w przysz³ej karierze zawodowej, mo¿emy zaj¹æ siê wyszkoleniem takiej osoby w prezentacji psów, a tak¿e przekazaæ pieska do domu na tzw. uk³ad hodowlany.

Str. 13

Nazwisko Jan Czarnik wpisa³o siê na trwa³e w dzieje wiœniowskiego dworu. Pe³ni³ on w tym maj¹tku funkcjê administratora i pisarza. Warto przyjrzeæ siê bli¿ej jego postaci, gdy¿ stanowi ona dobry przyk³ad wykorzystania przez jednostkê posiadanych talentów. Talentów – rozumianych jako kapita³ wyjœciowy. Jan Czarnik urodzi³ siê w Nowej Wsi ko³o Czudca. Ojciec doœæ wczeœnie zmar³, natomiast ma³y kawa³ek ziemi jaki Czarnikowie posiadali nie zapewnia³ utrzymania rodzinie. Matka pracowa³a w pobliskim dworze. Nie by³o jej staæ na wys³anie syna do szkó³. Jan by³ zmuszony zakoñczyæ edukacjê na kilku klasach szko³y powszechnej. Galicyjska bieda powodowa³a wówczas, ¿e ca³e rzesze m³odych ludzi emigrowa³o zarobkowo. Źród³a historyczne podaj¹, ¿e w latach 1850-1914 tylko do USA wyjecha³o z Galicji Zachodniej ponad milion ludzi. M³ody ch³opak z Nowej Wsi pracê znalaz³ w Czechach, a œciœle mówi¹c w Rawie Morawskiej, gdzie pracowa³ w hucie ¿elaza. Doœæ szybko awansowa³ na coraz to wy¿sze – bardziej odpowiedzialne stanowiska pracy. Zarobki w ówczesnych hutach by³y relatywnie wysokie. W Rawie stawa³ do poboru wojskowego i zgodnie z polityk¹ ówczesnych w³adz do odbycia zasadniczej s³u¿by wojskowej skierowany zosta³ daleko od miejsca zamieszkania. Tak¹ zasadê stosowano, by przyzwyczaiæ ¿o³nierza do d³ugotrwa³ej roz³¹ki z rodzin¹. W przypadku J. Czarnika opatrznoœæ dosadnie zakpi³a z tej regu³y, bo na bilecie oprócz numeru jednostki widnia³ napis Rzeszów. By³a to istniej¹ca do dzisiejszego dnia jednostka na ulicy D¹browskiego (wtedy ul. Jasielska). Przez okres piêciu lat trwania zasadniczej s³u¿by wojskowej prawie w ka¿d¹ niedzielê bez wiêkszych przeszkód móg³ odwiedzaæ rodzinny dom w Nowej Wsi. W jednostce pe³ni³ funkcjê pisarza. Wydaje siê, ¿e chodzi³o tu raczej o jakieœ czynnoœci administracyjno-kwatermistrzowskie, gdy¿ pisarze kompanijni musieli pos³ugiwaæ siê wówczas biegle jêzykiem urzêdowym, czyli niemieckim lub wêgierskim.

Str. 14

Trudno dzisiaj tego dociec w ka¿dym razie nale¿a³ do ludzi, którzy (jak to siê to potocznie mówi) dysponuj¹ wrodzon¹ inteligencj¹. Posiada³ ponadto wyj¹tkowo kaligraficzny charakter pisma co w tamtych czasach by³o wielkim atutem. Umiejêtnoœci nabyte w hucie, a tak¿e w wojsku powodowa³y, ¿e m³ody Jan czu³ siê coraz pewniej w roli administratora. Koñcz¹c s³u¿bê wojskow¹ rozpytywa³ po dworach o tak¹ w³aœnie posadê. Prace znalaz³ w wiœniowskim dworze, natomiast ma³e mieszkanko wynaj¹³ w Wiercanach u Walentego Paœko zwanego „Paœko z Murowany” lub po prostu „Murowañski”. Gdy tylko poczu³ siê pewnie na nowej posadzie, zabra³ z Nowej Wsi matkê do siebie i za³o¿y³ jej ma³y sklepik, który funkcjonowa³ w domu „Murowañskich”. Okoliczni mieszkañcy czêsto zwracali siê do Jana Czarnika o pomoc w redagowaniu pism urzêdowych, a tak¿e ró¿nych us³ug z zakresu geodezji. By³ czêsto proszony o sporz¹dzanie testamentów lub ustalanie granicy pomiêdzy dzia³kami. Opowiadano, ¿e nawet zwaœnione strony respektowa³y nieformalne rozgraniczenie dokonane przez J. Czarnika. Cieszy³ siê powszechnym szacunkiem i zaufaniem. O¿eni³ siê z Mari¹ Kocoñ i zamieszka³ u ¿ony (dzisiejsza posesja Cecylii Wiater). Kiedy jego ostatni pracodawca postanowi³ rozparcelowaæ dwór, Jan korzystaj¹c z okazji wzi¹³ hurtem na podsta-

wie umowy du¿y obszar gruntów w komis. Dzieli³ na ma³e parcele i sprzedawa³ okolicznym rolnikom, oczywiœcie po cenach detalicznych. W tamtych czasach wystêpowa³ potê¿ny deficyt ziemi uprawnej, jednak¿e nabywców na dworskie parcele by³o niewielu. Pokutowa³o bowiem stare porzekad³o, ¿e „dworskie by³o i dworskie nazod bedzie”. Nabywcami byli powracaj¹cy g³ównie z USA krajanie. Nale¿eli do nich Paœko Andrzej zwany „Jêdrzejem”, który zakupi³ (poczynaj¹c od rzeki Bystrzycy) pas gruntów, a¿ do drogi przebiegaj¹cej obok cmentarza. Do dziœ ten rejon nazywany jest „Jêdrzejow¹ Gór¹”. Obecnie grunty te wchodz¹ w sk³ad gospodarstwa W³adys³awa ¯mudy – (wnuk A. Paœko). Kolejnym nabywc¹ by³ Jan Klimek zwany póŸniej „Klimek z Rêdzin” lub po prostu „Rêdzicyn” obecnie gospodarstwo Józefa Klimka – „Rêdzica”. Wojciech Paœko tak¿e po powrocie z USA zakupi³ du¿y obszar gruntów, dzisiejsze gospodarstwo Drelichów. Wojciech Paœko o¿eni³ siê z córk¹ Walentego „Murowañskiego” Balbin¹. Murowañscy chc¹c by córka dorówna³a „Amerykanowi” sprzedali na poczet posagu dzia³kê pod wiercañsk¹ szko³ê.

C.d.n. Ortalion

Jan Czarnik z ¿on¹ Mari¹ z Koconów.

WIADOMOŒCI IWIERZYCKIE nr 3 (32)

„Ciebie Boga wys³awiamy” za 150 lat tej œwi¹tyni (1859-2009) Cz³owiek jest istot¹ z natury swej religijn¹ i st¹d szuka³ spotkania z Bogiem za pomoc¹ zewnêtrznych aktów religijnych. Dla ich spe³nienia wybierano zawsze miejsca specjalne, najbardziej przydatne na ten cel. Do takich miejsc z pewnoœci¹ na-

Trudno ustaliæ, którym z kolei poœwiêconym koœcio³em jest obecna œwi¹tynia w Nockowej. Wiadomo jednak, ¿e w XVIII wieku przeniesiony zosta³ tutaj z Ropczyc drewniany koœció³ pw. Ducha Œwiêtego (pochodz¹cy z 1556 roku). Dnia 15 grud-

Koœció³ pw. œw. Micha³a Archanio³a w Nockowej.

le¿y jubileuszowa œwi¹tynia w Nockowej, która w tym roku obchodzi 150-lecie swego istnienia. Uroczystoœci zwi¹zane ze wspomnianym Jubileuszem, pod przewodnictwem bpa Edwarda Bia³og³owskiego, odby³y siê dnia 27 wrzeœnia 2009 roku podczas odpustu parafialnego ku czci œw. Micha³a Archanio³a. Poprzedzone by³y triduum pastoralno-modlitewnym prowadzonym przez ks. Marka Rybê – proboszcza parafii w £owisku. Kolejne dni by³y poœwiêcone wdziêcznoœci za powo³ania kap³añskie i zakonne (czwartek), za rodzinê (pi¹tek), za przodków i dobroczyñców (sobota). W ramach przygotowania odby³ siê koncert zespo³u kleryckiego, prezentacja historii parafii i koœcio³a, czuwanie m³odzie¿y oraz procesja na cmentarz. W dniu odpustu ks. Biskup ods³oni³ i poœwiêci³ tablicê pami¹tkow¹ pamiêci ks. kanonika Kazimierza Dzierwy – wieloletniego proboszcza w Nockowej. Inicjatorem wmurowania tablicy jak równie¿ przygotowania Jubileuszu 150-lecia koœcio³a by³ ks. Aleksander Œmietana – proboszcz parafii.

nia 1852 roku zosta³ on jednak zniszczony przez po¿ar: wraz z dzwonnic¹ i czterema dzwonami, jak te¿ folwarkiem plebañskim. Parafia nie pozostawa³a zbyt d³ugo bez swej œwi¹tyni, gdy¿ ju¿ 6 czerwca 1857 roku, w wigiliê Trójcy Œwiêtej, zosta³ wmurowany kamieñ wêgielny pod budowê nowego – istniej¹cego do chwili obecnej – koœcio³a pw. œw. Micha³a Archanio³a. Ukoñczony w 1859 roku, wed³ug projektu P. Hohera z Rzeszowa, zosta³ wzniesiony staraniem ks. Stanis³awa Nikliborca, a przy wielkim wsparciu finansowym dziedzica Wiœniowej – Leopolda Szumskiego. Zbudowano go na miejscu zniszczonej przez po¿ar drewnianej œwi¹tyni. Obecny koœció³ w Nockowej pierwotnie by³ jednonawowym kamiennym budynkiem, bez wyraŸnych cech stylowych. Konsekrowa³ go 23 lipca 1869 roku bp Józef Alojzy Pukalski – Biskup Tarnowski. W latach póŸniejszych koœció³ by³ rozbudowywany. Nawy boczne dobudowano w 1897 roku wg projektu architekta Karola Dziewoñskiego. Kolejna przebudowa mia³a miejsce w latach 1957-1959, gdy wed³ug planów Antoniego Mazura, dobudo-

WIADOMOŒCI IWIERZYCKIE nr 3 (32)

wano wie¿ê oraz kaplicê i zakrystiê. Poœwiêcenia wie¿y dokona³ bp Micha³ Blecharczyk 31 maja 1959 roku. Po obchodach jubileuszowych, z racji 100-lecia œwi¹tyni, zburzono star¹ zakrystiê i przyst¹piono do dalszej rozbudowy koœcio³a. Z jednej strony prezbiterium dobudowano zakrystiê, a z drugiej kaplicê. W 1967 roku wykonano izolacjê naw bocznych oraz elewacjê zewnêtrzn¹ œwi¹tyni, któr¹ odnowiono w 2004 roku; natomiast renowacjê ogrodzenia z 1947 roku dokonano w roku obecnym 2009. W 1976 roku dokoñczono budowy schodów od strony Nockowej oraz frontu koœcio³a. Na œcianie zewnêtrznej w 1983 roku zosta³a ufundowana i wykonana przez Czes³awê Pasela z Wiercan mozaika Chrystusa Ukrzy¿owanego. W 1988 roku wie¿ê koœcio³a ob³o¿ono s³ynnym „kamieniem piñczowskim”. Równoczeœnie z koœcio³em zosta³a wybudowana wolno stoj¹ca dzwonnica w formie œciany z otworami na dzwony. Ostatecznie dzwony w 1976 roku przeniesiono do wie¿y koœcio³a. W 1978 roku, z okazji wizytacji kanonicznej w parafii, we wnêkach odrestaurowanej dzwonnicy ustawiono figury kamienne: œw. Maksymi-

Ok³adka albumu o koœciele w Nockowej.

liana Kolbe, œw. Micha³a Archanio³a i b³. Marii Teresy. Dziœ koœció³ w Nockowej jest murowany, bazylikowy, orientowany, trzynawowy,

Str. 15

pokryty blach¹ ocynkowan¹. Samo prezbiterium jest zamkniête wielobocznie z dobudowan¹ po bokach kaplic¹ i zakrysti¹, na rzucie oktogonalnym. Od zachodu

i wewn¹trz doln¹ czeœæ œwi¹tyni, do g³ównego o³tarza sprawiono krzy¿ rzeŸbiony przez Stanis³awa Proszowskiego z Jadownik i dwa nowe sta³e konfesjona³y. W latach 1948-1950 odnowiono wnêtrze koœcio³a i odrestaurowano cztery boczne o³tarze oraz za³o¿ono osiem okien witra¿owych. W 1961 roku obito boazeri¹ œciany pod chórem oraz wstawiono kolejne dwa konfesjona³y. W 1964 roku przebudowano dotychczasowy chór drewniany na betonowy, wed³ug projektu i dokumentacji technicznej Antoniego Mazura. Na balustradzie chóru technik¹ mozaiki naniesiono przedstawienia anio³ów z instrumen-

O³tarz g³ówny przed przebudow¹ wnêtrza w 1971 roku.

znajduje siê wysoka wie¿a, na rzucie kwadratu, z wejœciem g³ównym do œwi¹tyni w dolnej kondygnacji. Po bokach wie¿y umieszczone s¹ prostok¹tne kruchty, przykryte dachem pulpitowym. Nad korpusem koœcio³a jest dach dwuspadowy, nad prezbiterium zaœ wielopo³aciowy. Nad naw¹ g³ówn¹ poœrodku kalenicy umieszczona jest sygnaturka. Wie¿a natomiast zamkniêta jest he³mem, zbli¿onym kszta³tem do dzwonu zwieñczonego latarni¹; jest ona pokryta, podobnie jak sygnaturka, blach¹ miedzian¹. W roku Jubileuszu 2000 lat chrzeœcijañstwa, na zboczu wzniesienia, na którym stoi koœció³, postawiono – wykonan¹ z piaskowca, a ufundowan¹ przez parafian – rzeŸbê Chrystusa Króla, z napisem: Króluj nam Chryste. Rok Jubileuszowy 2000. Wielokrotnie zmieniany by³ wystrój wnêtrza koœcio³a. Pierwotnie do 1971 roku w koœciele znajdowa³o siê piêæ nastaw o³tarzowych. W o³tarzu g³ównym w jego centralnej czêœci umieszczony by³ krzy¿. W zwieñczeniu by³ obraz Serca Pana Jezusa, po bokach zaœ sta³y figury Ewangelistów. Jeden z bocznych o³tarzy poœwiêcony by³ Sercu Pana Jezusa, a drugi Matce Bo¿ej. Znajdowa³a siê w nim figura Maryi, wyrzeŸbiona z drzewa lipowego przez Wincentego Pustelaka w 1938 roku we Lwowie – wstawiona w 1953 roku w miejsce obrazu. W o³tarzach w nawach bocznych umieszczone by³y obrazy œw. Teresy z Lisieux oraz œw. Franciszka z Asy¿u. W roku 1946 otynkowano zewn¹trz

Str. 16

gii, jesieni¹ 1971 roku dokonano w koœciele modyfikacji prezbiterium wed³ug projektu Hanny Szczypiñskiej, zatwierdzonego przez Kuriê Diecezjaln¹ w Tarnowie. Usuniêto wówczas zabytkowy o³tarz g³ówny, a do œciany w g³êbi prezbiterium przymocowano ozdobne tabernakulum. Ponad nim zawieszono krzy¿ i umieszczono postacie Matki Bo¿ej i œw. Jana. Poœrodku prezbiterium wybudowano o³tarz, w którym umieszczono relikwie œwiêtych mêczenników: Herkulana i Probusa. Ca³e prezbiterium, dla lepszej widocznoœci z nawy, podwy¿szono i wy³o¿ono bia³ym marmurem. Uroczystej konsekracji o³tarza dokona³ bp Józef Gucwa 2 stycznia 1972 roku. Obecnie na œcianie œrodkowej w prezbiterium znajduje siê drewniany krzy¿ z wizerunkiem Chrystusa, wokó³ którego umieszczone s¹ symbole sakramentów œwiêtych. Na uwagê zas³uguje równie¿, znajduj¹ca siê obecnie w przedsionku koœcio³a, kamienna chrzcielnica z 1860 roku. W maju 1973 roku dokoñczono urz¹dzania wnêtrza koœcio³a. Usuniêto wówczas dwa boczne o³tarze. W 1974 roku w œciany apsydy wprawiono dwa nowe witra¿e z przedstawieniami œw. Piotra i œw. Paw³a, w które w póŸniejszym czasie wmontowano przedstawienie œw. Stanis³awa oraz Jana Paw³a II. Na œcianach pre-

O³tarz Matki Bo¿ej przed przebudow¹ wnêtrza w 1971 roku.

tami. Na chórze zamontowano trzynastog³osowe organy piszcza³kowe, które zosta³y poœwiêcone przez bpa Karola Pêkalê 27 listopada 1966 roku. W prezbiterium, na œcianach bocznych, wisz¹ obrazy przedstawiaj¹ce œw. Micha³a Archanio³a w walce ze smokiem oraz œluby Jana Kazimierza przed obrazem Matki Boskiej Czêstochowskiej. Wykona³a je na p³ótnie metod¹ olejn¹ Irena Chajkowska z Krakowa, a poœwiêcone zosta³y w roku 1967. W 1969 roku wykonano stacje drogi krzy¿owej, przygotowane wed³ug projektu Joanny Szczypiñskiej. Ich wykonawc¹ by³a sama autorka projektu. Erekcji stacji drogi krzy¿owej dokona³ 28 wrzeœnia 1969 roku ordynariusz tarnowski bp Jerzy Ablewicz. Obecne stacje wykonano w 1985 roku metod¹ mozaikow¹ wed³ug projektu Macieja Kauczyñskiego, dotychczasowe przeniesiono zaœ do koœcio³a w Bêdzienicy. Wprowadzaj¹c w ¿ycie postanowienia Soboru Watykañskiego II o odnowie litur-

O³tarz Najœwiêtszego Serca Pana Jezusa przed przebudow¹ wnêtrza w 1971 roku.

zbiterium od strony nawy g³ównej, mieszcz¹ siê: figura Matki Boskiej Niepokalanej, poni¿ej zawieszone s¹ wota oraz kopia obrazu Matki Boskiej Czêstochowskiej (zamiennie z obrazem Matki Boskiej Nieustaj¹cej Pomocy). Na œcianie prawej znajduje siê ustawiona symetrycznie figura œw. Micha³a Archanio³a, poni¿ej tryp-

WIADOMOŒCI IWIERZYCKIE nr 3 (32)

Pami¹tkowa tablica.

tyk przedstawiaj¹cy œwiêtych: Stanis³awa Kostkê, Maksymiliana Kolbe oraz królewicza Kazimierza. W nawach bocznych znajduj¹ siê figura Serca Pana Jezusa oraz obraz olejny przedstawiaj¹cy œw. Józefa z Dzieci¹tkiem. W latach 1979-1982 nad naw¹ g³ówn¹ i prezbiterium dokonano wymiany konstrukcji drewnianej dachu na stalow¹ z zachowaniem dotychczasowego kszta³tu, a tak¿e wymiany stropu koœcio³a. Pokryto go drewnianymi szeœciobocznymi kasetonami sk³adaj¹cymi siê na kszta³t plastra miodu. Miêdzy nimi znajduj¹ siê malowid³a wykonane przez Macieja Kauczyñskiego z Krakowa, który w latach 1982-1987 zaprojektowa³ i wykona³ obecne wnêtrze koœcio³a. Wskutek zmiany stropu œwi¹tyni zniszczono pierwotn¹ polichromiê, której nie uda³o siê uratowaæ. W Kronice parafialnej zachowa³y siê jednak jej pami¹tkowe zdjêcia. W ramach przygotowania do Jubileuszu 600-lecia parafii (1985 rok) odnowiono nawy boczne, a w nawie g³ównej, metod¹ mozaikow¹, wykonano postacie dwunastu Aposto³ów wed³ug projektu Macieja Kauczyñskiego. Sprawiono tak¿e dwie tablice marmurowe w wie¿y koœcio³a – jedna jako ho³d tym, którzy cierpieli i zginêli za Ojczyznê, druga upamiêtnia-

j¹ca Jubileusz w 1985 roku. Polichromiê, stacje drogi krzy¿owej i pami¹tkowe tablice poœwiêci³ ks. bp Józef Gucwa 29 wrzeœnia 1985 roku. Na wyposa¿eniu koœcio³a s¹ obrazy z po³owy XIX w.: Matka Boska Niepokalanie Poczêta, Wniebowst¹pienie, Wskrzeszenie Piotrowina przez œw. Stanis³awa biskupa – dwa ostatnie z roku 1866 (sygnowane Patryk Kutzer) oraz obraz Jezu, ufam Tobie – autorstwa Adolfa Hy³y. Parafia w Nockowej posiada tak¿e zabytkowe monstrancje: promienist¹ z 1812 roku i gotyck¹ z 1894 roku.

niem ks. Aleksandra Œmietany odnowiono figury z dawnego g³ównego o³tarza i umieszczono je na filarach podtrzymuj¹cych chór. W kaplicy Mi³osierdzia Bo¿ego, znajduje siê drewniany o³tarz przyœcienny, pochodz¹cy z 2 po³. XVIII wieku. Pierwotnie w jego polu g³ównym mieœci³ siê obraz Ecce Homo z 1 po³. XIX wieku. Na pocz¹tku paŸdziernika 1960 roku w kaplicy ustawiono nowy o³tarz Mi³osierdzia Bo¿ego w tajemnicy Przemienienia Pañskiego. W 1964 roku kaplica Mi³osierdzia otrzyma³a now¹ polichromiê. W 1968 roku kupiono do kaplicy obraz Mi³osiernego Pana Jezusa, który pochodzi prawdopodobnie z XVIII wieku. Po odnowieniu obraz umieszczono w o³tarzu kaplicy Mi³osierdzia Bo¿ego na miejscu obrazu Przemienienia Pañskiego, który obecnie znajdu-

Wnêtrze koœcio³a w Nockowej.

Na œcianach nawy g³ównej przy stropie znajduj¹ siê freski z przedstawieniami z Ksiêgi Rodzaju. W 2009 roku stara-

Wygl¹d koœcio³a parafialnego przed rozbudow¹ w 1957 roku.

WIADOMOŒCI IWIERZYCKIE nr 3 (32)

je siê w kaplicy w Wiercanach. O³tarz zosta³ odnowiony w 2008 roku. Na œcianach i suficie kaplicy znajduj¹ siê wielobarwne freski pochodz¹ce z lat 80. XX w., przedstawiaj¹ce sceny z Nowego Testamentu. W kaplicy umieszczone s¹ te¿ relikwie œw. O. Pio i œw. Faustyny Kowalskiej. Duszpasterzami pracuj¹cymi przy budowie i adaptacji koœcio³a byli kolejno: ks. Stanis³aw Nikliborc (1861-1889), ks. Franciszek Fijaœ (1889-1910), ks. Jakub Urbañski (1910-1911), ks. Józef Piechowicz (1911-1927), ks. Franciszek Habas (19271944), ks. Kazimierz Dzierwa (19471981), ks. Stanis³aw Zych (1981–1994), ks. Aleksander Œmietana (od 1994). Zainteresowani histori¹ parafii i koœcio³a w Nockowej wiêcej informacji oraz ponad 120 zdjêæ znajd¹ w albumie przygotowanym na Jubileusz 150-lecia koœcio³a w Nockowej. ks. Marcin Nabo¿ny

Str. 17

W niedzielne popo³udnie 6 wrzeœnia 2009 r. na placu przed Gminnym Oœrodkiem Kultury w Iwierzycach z/s w Wiercanach zosta³o zorganizowane „Œwiêto Kapusty”. Kapusta – warzywo znane od niepamiêtnych czasów w Azji mniejszej i we wschodnim regionie morza œródziemnego. A dzisiaj nie wyobra¿amy sobie ¿ycia dnia ka¿dego. A tak do tego dosz³o. Jowisz chc¹c rozwik³aæ dwie sprzeczne ze sob¹ przepowiednie, bardzo siê spoci³, a kropie potu spadaj¹ce na ziemiê kap, kap w zielone g³ówki kapusty siê zamieni³y i cz³owieka tym uszczêœliwi³y, tak wierzyli staro¿ytni Rzymianie. Za panaceum j¹ uznawali, a przede wszystkim jako œrodek zapobiegaj¹cy nadmiernemu pijañstwu – tego radzê spróbowaæ i pañstwu. W ci¹gu wieków wyhodowano niezliczone iloœci odmian: a to odporne na wysokie temperatury, które pochodz¹ z Europy po³udniowej, a odporne na niskie temperatury wprowadzili Celtowie i Skandynawowie. S¹ to odmiany o œcis³ych g³ówkach zielone i bia³e, a dzia³o siê to roku pañskiego 814. Pijanemu Bachusowi, który flirtowa³ z Germani¹ niechc¹cy czerwone wino siê wyla³o na zagon bia³ej kapusty. Kapusta zmieni³a kolor na czerwony. Germanowie oczom w³asnym nie wierzyli, ¿e tak czerwon¹ kapustê utworzyli, a dzia³o siê to roku pañskiego 1150, a fakt ten niemieckie anna³y odnotowa³y. W XIII wieku kapusta g³owiasta by³a warzywem bardzo pospolitym w u¿ywaniu powszechnym przez bogatych i biednych. Œwiêty Jacek gotowan¹ bia³¹ kapustê pomiesza³ z siub¹ bia³¹ pieczark¹ zwan¹ i tym farszem nadziewa³ pierogi, które siê potem piek³y i gotowa³y, a wszystkim bardzo smakowa³y i do dnia dzisiejszego przetrwa³y. A pañstwo dzisiaj je spróbujecie i o ich smaku wszystkim powiecie. Elfy leœne baraszkowa³y na zagonie bia³ej kapusty, a po tych igraszkach liœcie kapusty pomarszczy³y siê i pofa³dowa³y, tak powsta³y trzy odmiany w³oskiej kapusty, niemieckie anna³y to odnotowa³y roku pañskiego 1543. Leœne Elfy bardzo sobie upodoba³y zabawy na zagonach kapusty. Baraszkowa³y, psoci³y, a¿ siê w koñcu pobi³y. W tej bitwie orzechów laskowych u¿y³y. Po tej bitwie m³ode kapusty zaczê³y siê zmieniaæ, ³odyga (g³¹b) zacz¹³ puchn¹æ i siê zaokr¹glaæ, jak ¿ywo przypominaæ sputnik, którym Elfy odlecia³y. Tak ju¿ zosta³o i ta ni to kapusta ni to rzepa o smaku laskowego orzecha jest to kalarepa. A dzia³o siê to roku pañskiego 70 utrwalone w zapiskach Pliniusza Mniejszego. Na pó³nocy Europy uprawiano j¹ ju¿ w 15 wieku co odnotowa³y anna³y. Nad po-

Str. 18

lem kapusty pokaza³ siê Mars z bardzo groŸn¹ min¹, kapusty chc¹c go rozweseliæ, odchyli³y liœcie i ukaza³y swoje bia³e kwiaty, jak zobaczy³ to Mars od razu zmieni³y kolor z bia³ego na czerwony, a Mars uœmiechn¹³ siê zadowolony, a dzia³o siê to na Cyprze w 6 w. p.n.e. S¹ to kalafiory uœmiechniêta twarz Marsa. W Europie rozpowszechnili je Hiszpanie, a metody uprawy udoskonalono roku pañskiego 700. Kalafior cieszy³ siê du¿ym uznaniem w Europie. S¹ to najsmaczniejsze kwiaty ogrodu, lub kapusta z wy¿szym wykszta³ceniem. Czêœciowo odporne na mróz i suszê, a ¿e s¹ smaczne i zdrowe to wam mówiæ nie muszê. Kiedy nad polem kalafiorów nie by³o widaæ Marsa, kwiaty czerwone zmieni³y kolor na zielony, lecz zobaczy³ to Mars i gniewnie wyci¹gn¹³ sw¹ prawicê i ta kapusta zmieni³a kolor z zielonego na czerwony i przypomina wyci¹gniête ramiê Marsa, s¹ to broku³y. W³oska nazwa ramiê, tak to odnotowa³y Pliniusza Anna³y w 1 wieku naszej ery i s¹ koloru ¿ó³tego, czerwonego i zielonego. Poniewa¿ broku³y i kalafiory Marsa widzia³y, odporne s¹ na mróz i upa³y. S¹ bogate w beta karoten, kwas foliowy, witaminê C, wapñ, a ¿e twarz Marsa ogl¹da³y zawieraj¹ du¿o ¿elaza i nie ima siê ich ¿adna zaraza. W Europie rozpowszechnione przez Katarzynê Medycejsk¹ roku pañskiego 1560. Kiedy gniewny Mars zobaczy³ odlatuj¹ce na kalarepie Elfy, postanowi³ ich wiêcej nie wpuszczaæ na po³udnie. Dmuchn¹³ mrozem i tak zostawi³ Elfy nad pó³nocnym morzem. Elfy by³y strapione i œwietnej zabawy pozbawione, lecz kalarepy nikt nie pozbawi³ krzepy. Liœcie pofa³dowa³a i Elfom w zabawie dogadza³a. Mars jeszcze bardziej siê roz³oœci³, mrozem dmuchn¹³, kalarepa pocz¹tkowo zakrzep³a, ale siê ocknê³a i ju¿ inn¹ kapust¹ by³a. Du¿o pofa³dowanych liœci wytworzy³a i Elfy przed zimnem okry³a. Jest to jarmu¿ co siê nie boi mrozów ani burz. Poniewa¿ zawiera witaminê E, jak go smakujesz, to zawsze siê m³odo czujesz. Podbi³ nie tylko Europê, ale i Amerykê Pó³nocn¹, a sta³o siê to roku pañskiego 1669 tak pisa³y anna³y. A ¿e Elfy baraszkuj¹ce w jarmu¿u du¿o animuszu mia³y Marsa jeszcze bardziej rozgniewa³y. Zacz¹³ rzucaæ gradem, ale zamiast zniszczyæ jarmu¿ zobaczy³, ¿e grad przylega do jego ³odygi i zamienia siê w ma³e g³ówki kapusty oblepiaj¹c ca³y g³¹b pusty. Elfy siê ura-

dowa³y, ¿e pi³ki do nogi bêd¹ mia³y, a ¿e g³ówki zawieraj¹ du¿o potasu, to do gry w nogê bêd¹ mia³y du¿o czasu. A ¿e dzia³o siê to w okolicach Brukseli, brukselk¹ j¹ nazwano a fakt ten w 1750 roku odnotowano. W ca³ej Europie by³a znana w roku 1800. Ludzie, którzy j¹ spo¿ywaj¹ zawsze w nogê graj¹ i Elfom pomagaj¹, które na pó³nocy zosta³y i od tej pory fauny bêd¹ po³udniowych lasów pilnowa³y. Chiñczycy z zazdroœci¹ na europejskie kapusty patrzyli i swoj¹ kapustê pekiñsk¹ wytworzyli. Skrzy¿owali dzik¹ kapustê chiñsk¹ i rzepê, ¿eby dawa³a im krzepê, a odnotowa³y to w 5 wieku chiñskie anna³y. Utrzymywali to w wielkiej tajemnicy chiñscy zakonnicy. Kapusto pekiñska: czar twej tajemnicy pryska, w 15 wieku jesteœ znana w Indiach Wschodnich i Malezji, a w 1751 europejscy misjonarze przys³ali do Europy pierwsze egzemplarze. Potraktowano to jako ciekawostkê botaniczn¹. Francuscy ogrodnicy zajêli siê jej wprowadzeniem w 1845 roku, ale skoñczy³o siê to niepowodzeniem. Dopiero Izraelczycy tego dokonali i w 1970 roku do Europy i USA pierwsze partie kapusty pekiñskiej wyeksportowali, gdzie siê na sta³e zadomowi³a. Jest obecnie powszechnie hodowana i ze smakiem zjadana. Kapusta, kapusta, twa g³owa nie jest pusta. Jest twarda bo bogata: w beta karoten, witaminy C i E, dlatego ka¿dy ciê z ochot¹ je. Wapñ, potas, ¿elazo – mineralne sole, dlatego goœcisz co dnia na naszym stole i porastasz uprawne pole. Wesz³aœ nawet do ogrodu, kiedy inne kwiaty zamieni³y siê w sopel lodu. Twój kwiat bia³y pstrokaty, czerwony i pomarszczony ¿eby Mars by³ zadowolony. Dziœ œwiêto swoje masz, ale czy Mars uka¿e swoj¹ czerwon¹ zadowolon¹ twarz. Zobaczymy! Ale póki czas degustujmy kapusty smak, bo jest smaczna, zdrowa i chroni przewód pokarmowy przed rakiem, a udowodni³y to nie kapuœciane, lecz uczone g³owy, a ja siê ¿egnam z wami tymi s³owy: smacznego i zdrowia ¿yczê. A jak bêdzie ³ama³o w koœciach, ok³ad z liœci z kapusty zróbcie w ma³ych iloœciach. A gdy po przepiciu kac was dopadnie, pijcie kwas z kapusty co jest w beczce na dnie. Wstañ o godz. 2 nad ranem, weŸ mêdrca szkie³ko i w³asne oko i popatrz w niebo wysoko. Je¿eli trochê szczêœcia masz to zobaczysz uœmiechniêt¹ Marsa twarz. I jak spadaj¹ce gwiazdy b³yszcz¹, a wypowiedziane ¿yczenia siê ziszcz¹. Jest to w tym roku koñcowy czas, a to przepiêkne niebo oczaruje was. A ja zapraszam do Nockowej na Jackowe pierogi, nalewkê kacowicza i ch³opskiego niedŸwiedzia co kiedyœ w matecznikach siedzia³. Historiê kapusty opracowa³a K. ¯uczek

WIADOMOŒCI IWIERZYCKIE nr 3 (32)

Na „Œwiêcie Kapusty” panie z Kó³ Gospodyñ Wiejskich z Wiœniowej, Nockowej, £¹czek Kucharskich oraz cz³onkinie zespo³u „Lubenianki” z Lubeni przygotowa³y pyszne oraz urozmaicone potrawy z kapusty, którymi mo¿na by³o siê najeœæ do syta. Podczas tej imprezy prowadzona by³a równie¿ zbiórka pieniêdzy i przedmiotów oraz aukcja dla powodzian z powiatu Ropczycko-Sêdziszowskiego. Podczas uroczystoœci zebrano 1 800,00 z³. Otrzymano równie¿ od darczyñców nastêpuj¹ce przedmioty: 1. Komplet poœcieli – 2 szt. 2. Rêcznik – 1 szt. 3. Kubeczki – 5 szt. 4. Koszulki t-shirt – 5 szt.

Zespó³ Œpiewaczy Jubilatki ze Zg³obnia.

Dru¿yna Wczesnoœredniowiecznych Wojów S³owiañskich „Wis³oczanie”.

sce Amelia Pêkala – SP Wiercany, III miejsce Karina Klimek – SP Wiercany. Zosta³y równie¿ przyznane wyró¿nienia: Piotr Ocha³ – SP Bystrzyca, Justyna Skiba – SP Wiercany, Szymon Œwider – SP Wiercany i Rozalia Pazdan – SP Wiercany. Podczas œwiêta wyst¹pi³y zespo³y: „Jubilatki” ze Zg³obnia, „Libretto” z Czudca, „Jogogo” z Wiercan, „Weso³e Nutki” z Wiercan, „Slajd” z Gnojnicy. Wyst¹pi³a te¿ Dru¿yna Wczesnoœredniowiecznych Wojów S³owiañskich „Wis³oczanie”, którzy pokazali walki rycerskie, taniec ognia, pieczenie podp³omyków. „Œwiêto Kapusty” zakoñczy³o siê wieczorkiem tanecznym.

5. 6. 7. 8. 9.

Czapki z daszkiem – 5 szt. Czajnik do parzenia herbaty – 1 szt. Suszarka do w³osów – 1 szt. D³ugopisy – 10 szt. Gêsi ¿ywe – 2 szt. Œrodki pieniê¿ne oraz rzeczowe zosta³y przekazane dla czterech rodzin z Gminy Ropczyce. Na biesiadzie kapuœcianej wrêczone zosta³y nagrody laureatom Konkursu Plastycznego „Maskotka Gminy Iwierzyce”. I miejsce zdoby³a Kinga Róg – SP Wiercany, która namalowa³a je¿yka. Na podstawie tej pracy wykonano projekt maskotki, która w tej chwili ulega korekcie w Wytwórni Zabawek Pluszowych w Wy¿nem. II miej-

Ka¿dy, kto tego popo³udnia uczestniczy³ w imprezie móg³ znaleŸæ coœ wed³ug swego zainteresowania. Inf. GOK

KAPUŒCIANA ROZPRAWKA Ni st¹d, ni zow¹d ma³o komu znane Zjawi³o siê w gminie œwiêto kapuœciane. Pierwsze g³ówki kapusty w/g mitologii Powsta³y z ³ez Likurga, który z³a narobi³ Pod wp³ywem procentów w Bachusa winnicy. Dionizos skrupulatnie winy mu policzy³ I przywi¹za³ do drzewa w ogrodzie za karê, Bez picia, o g³odzie na dni ³adnych parê. Tak to wtedy Bachus zes³a³ ludziom kaca, Sok z kapusty kiszonej œwietnie formê zwraca. Krzysztof Kolumb, gdy robi³ odkrywcze wycieczki £adowa³ na statek ze surówk¹ beczki, Jako zbiór witamin C i E, K rzadkich Co leczy³y szkorbut i inne przypadki. W czasach staro¿ytnych gdy rab nie by³ zdrowy Zjada³ du¿o kapusty kwaszonej, surowej Kiedy te kuracje efektu nie da³y Tego¿ niewolnika zrzucano ze ska³y. G³¹b kapusty czêsto chrupany przez dzieci Sprawi ¿e z¹b d³ugo, d³ugo nie wyleci. Magnez, potas, arsen, sole mineralne Dzia³aj¹ korzystnie na sprawy witalne. Te wszystkie walory dostaj¹ po nosie Po ugotowaniu kapusty w bigosie. Jedzmy zdrow¹ kapustê przy wtorku, niedzieli, A odnoœnie gminnych œmiesznych ceregieli, Starajmy siê stworzyæ zag³êbie kapusty, ¯eby zwyczaj nie by³ bez pokrycia – pusty.

Laureaci Konkursu Maskotka Gminy Iwierzyce.

WIADOMOŒCI IWIERZYCKIE nr 3 (32)

Janusz Ignas

Str. 19

Do¿ynki – najwiêksze w roku œwiêto gospodarskie rolników bêd¹ce ukoronowaniem ich ca³orocznego trudu, obchodzone po zakoñczeniu wszystkich najwa¿niejszych prac polowych i zebraniu plonów, a g³ównie plonu zbó¿.

Kapela Ludowa z Czudca.

Wieniec KGW Nockowa.

Wieniec KGW Sielec Podlasek.

Str. 20

Wieniec KGW Wiercany.

Gminne Do¿ynki odby³y siê dnia 16 sierpnia 2009 r. na placu przy Szkole Podstawowej w Sielcu. Uroczystoœæ rozpoczêto Msz¹ œw. odprawion¹ przez ks. pra³ata Stanis³awa Rybê. Tu¿ po Mszy œw. rozpoczê³a siê prezentacja wieñców do¿ynkowych – zaprezentowa³o siê 13 grup wieñcowych z terenu Gminy Iwierzyce: • KGW – Sielec • KGW – Sielec Podlasek • Stowarzyszenie Na Rzecz Rozwoju Wsi – Olchowa • Grupa M³odzie¿owa – Bêdzienica • Grupa M³odzie¿owa Starsza – Bêdzienica • Dziewczêca S³u¿ba Maryjna – Bystrzyca • Grupa Dzieciêca – kl. II – Bystrzyca • Grupa Rodzin – Bystrzyca • KGW – Olimpów • KGW – Iwierzyce • KGW – Wiœniowa • KGW – Nockowa • KGW – Wiercany Starostami tegorocznych Do¿ynek byli rolnicy wsi Sielec: Maria Filipek – Przewodnicz¹ca Rady Gminy oraz Jerzy Jakubiec – Wójt Gminy Iwierzyce. Wójt Gminy powita³ przyby³ych goœci. Wymowne s³owa wójta – Œwiêto plonów jest szczególnym czasem podziêkowañ Bogu za to, co otrzymaliœmy w darze za sw¹ pracê i cierpliwoœæ – utkwi³y w pamiêci wszystkich rolników. Podczas uroczystoœci przekazano chleby goœciom oraz osobom, które przyczyni³y siê do zorganizowania do¿ynek. Obdarowani podzielili siê poœwiêconym chlebem, jako symbolem ciê¿kiej pracy rolnika ze wszystkimi zebranymi, w atmosferze wzajemnej ¿yczliwoœci i zrozumienia. Uroczystoœæ uœwietni³y wystêpy Kapeli Ludowej z Czudca oraz Zespó³ Pieœni i Tañca „Wiercany” z Gminnego Oœrodka Kultury. Najm³odsi mogli skorzystaæ z ró¿nych atrakcji: weso³e miasteczko, s³odycze, zabawki, ponadto publicznoœæ mog³a degustowaæ potrawy przygotowane przez Ko³a Gospodyñ Wiejskich z: Bystrzycy, Sielca Podlasku oraz Stowarzyszenie Na Rzecz Rozwoju Wsi Olchowa. Impreza zosta³a zakoñczona zabaw¹ do¿ynkow¹, która odby³a siê w Wiejskim Domu Ludowym w Sielcu. Inf. GOK

WIADOMOŒCI IWIERZYCKIE nr 3 (32)

Wakacyjny wypoczynek w Piwnicznej Zespó³ Pieœni i Tañca „Wiercany” dzia³aj¹cy przy GOK w Wiercanach wraz z opiekunami w dniach 17-21 sierpnia 2009 r. uczestniczy³ w zgrupowaniu wakacyjnym w Piwnicznej Zdroju. Wyjazd ten by³ form¹ wypoczynku i nagrod¹ za ca³oroczn¹ pracê artystyczn¹. Podczas pobytu m³odzie¿ zwiedza³a Piwniczn¹ oraz jej okolice, mieli okazjê spróbowaæ wody piwniczanki w tamtejszej pijalni. Du¿¹ atrakcj¹ by³ sp³yw rzek¹ Poprad. W wolnym czasie rozgrywali mecze w pi³kê siatkow¹ i no¿n¹, chodzili na pobliskie k¹pielisko oraz kort tenisowy. Ca³emu wy-

jazdowi towarzyszy³a piêkna s³oneczna pogoda. Wieczorami, jak to na zespó³ przysta³o, tañczyli i œpiewali podczas wspólnych spotkañ. Jednak wszystko co dobre szybko siê koñczy, gdy nadszed³ czas powrotu ¿al im by³o opuszczaæ to piêkne i urokliwe miejsce. Podczas drogi powrotnej m³odzie¿ odwiedzi³a jeszcze piêkny o³tarz Papieski w Starym S¹czu. Wspomnienia z tego wyjazdu zapadn¹ na pewno na d³ugo w pamiêci jego uczestników. Inf. w³asna

Gminny Oœrodek Kultury w Iwierzycach z/s w Wiercanach og³asza nowy nabór na kurs tañca nowoczesnego I grupa – dzieci w wieku 10 -14 lat – spotkanie organizacyjne 20.10.2009 r. o godz. 1600 II grupa – m³odzie¿ powy¿ej 14 lat – spotkanie organizacyjne 22.10.2009 r. o godz. 1700

Zapisy do 16 paŸdziernika 2009 r. pod numerem telefonu – (017) 22 21 024 lub osobiœcie w Gminnym Oœrodku Kultury w Wiercanach

Ognisko muzyczne informuje, ¿e kontynuowana jest nauka gry na gitarze klasycznej i elektrycznej. Zajêcia odbywaj¹ siê w ka¿dy czwartek od godz. 15.00. Przypominamy, ¿e odp³atnoœæ za naukê wynosi 50,00 z³/miesi¹c, w tym s¹ zajêcia z gry na instrumencie 4 razy w miesi¹cu po 55 min. (zajêcia indywidualne) oraz- zajêcia z teorii – jako uzupe³nienie gry na instrumencie – raz w miesi¹cu 45 min. (zajêcia grupowe). Istnieje mo¿liwoœæ przyjêcia jeszcze kilka osób. Zainteresowanych zapraszamy.

WIADOMOŒCI IWIERZYCKIE nr 3 (32)

„Owoce w szkole” coraz bli¿ej Agencja Rynku Rolnego wdra¿a w roku szkolnym 2009/2010 nowy program „Owoce w szkole”. Celem programu jest d³ugoterminowa zmiana nawyków ¿ywieniowych dzieci poprzez zwiêkszenie udzia³u owoców i warzyw w ich codziennej diecie na etapie na którym kszta³tuj¹ siê ich nawyki ¿ywieniowe. W ramach programu uczniowie szkó³ podstawowych klas I-III bêd¹ otrzymywaæ za darmo porcje owocowo – warzywne: jab³ka, gruszki, truskawki, marchew, rzodkiewkê, s³odk¹ paprykê, ogórki oraz soki owocowe, warzywne lub owocowo-warzywne. W ustalonym terminie do 1 wrzeœnia zg³osi³o siê dziesiêciu dostawców, którzy zadeklarowali chêæ dostarczania owoców i warzyw do szkó³ podstawowych. W zwi¹zku z tym, ¿e dostawcy pochodz¹ z województwa Podkarpackiego mamy nadzieje, ¿e owoce i warzywa dostarczane do szkó³ bêd¹ pochodzi³y z podkarpackich sadów i ogrodów. W ramach tego programu do dnia 11 wrzeœnia szko³y podstawowe mog³y zg³aszaæ do Oddzia³u Terenowego Agencji Rynku Rolnego chêæ uczestnictwa w programie. W terminie tym do Oddzia³u Agencji w Rzeszowie 943 szko³y podstawowe zg³osi³y chêæ udzia³u. Szko³y te reprezentuj¹ wszystkie powiaty z województwa podkarpackiego. W ramach promocji tego programu Oddzia³ Terenowy Agencji Rynku Rolnego og³osi³ konkurs plastyczny „Owoce w szkole”. Swoje prace przys³a³y dzieci z podkarpackich szkó³ podstawowych z klas I-III. Nap³ynê³o ponad 400 prac ze 130 szkó³. Prace zosta³y wykonane ró¿nymi technikami, prezentowa³y ró¿ne wizje plastyczne nawi¹zuj¹ce do idei programu „Owoce w szkole”. Agencja Rynku Rolnego Oddzia³ Terenowy w Rzeszowie Sekcja Informacji 24.09.2009 r.

Str. 21

„Bogu

na

chwa³ê,

ludziom

na

po¿ytek”

Jubileusz 100-lecia Ochotniczej Stra¿y Po¿arnej w Olchowej W dniu 30 sierpnia br. Ochotnicza Stra¿ Po¿arna w Olchowej obchodzi³a jubileusz 100-lecia swojego powstania. Uroczystoœci jubileuszowe rozpoczê³y siê zbiórk¹ wszystkich zaproszonych jednostek i goœci przed remiz¹ OSP, sk¹d przy taktach melodii marszowych granych przez orkiestrê dêt¹ OSP Gaæ udano siê do koœcio³a parafialnego pod wezwaniem Matki Boskiej Fatimskiej. O godz. 13.00 zosta³a odprawiona uroczysta Msza œw. w intencji stra¿aków, ich rodzin, jak równie¿ druhów, którzy odeszli ju¿ na wieczn¹ wartê.

Stra¿acy OSP Olchowa podczas æwiczeñ i zawodów.

Uroczystoœci œwi¹t Wielkanocnych i Bo¿e Cia³o w Olchowej. Rok 1961. Stra¿acy OSP Olchowa w pierwszym samochodzie.

Uroczystoœci œwi¹t Wielkanocnych w Sêdziszowie M³p.

Rok 1972. Nowy samochód i odnowiony sztandar OSP Olchowa.

Sprawowanej ofierze eucharystycznej przewodniczy³ ks. pra³at Stanis³aw Ryba proboszcz Parafii w Sêdziszowie M³p., który w s³owie wprowadzaj¹cym do liturgii podkreœli³ znaczenie pos³ugi stra¿aków w spo³eczeñstwie, w tym stra¿aków z Olchowej. Sprawowan¹ Mszê œw. wspó³celebrowali ks. pra³at Wies³aw Augustyn

Str. 22

katecheta w Olchowej w latach 1970-73, a obecnie proboszcz w Niwiskach i kapelan stra¿aków powiatu kolbuszowskiego, ks. kanonik Leopold Kordas kapelan stra¿aków powiatu ropczyckosêdziszowskiego, który wyg³osi³ homiliê oraz ks. kanonik Kazimierz Winnicki proboszcz w Olchowej. Po zakoñczonej Mszy œw. zosta³a przedstawiona prezentacja multimedialna obrazuj¹ca wa¿ne wydarzenia z 100-letniej historii dzia³alnoœci OSP Olchowa.

WIADOMOŒCI IWIERZYCKIE nr 3 (32)

Pogrzeb druha.

Opracowana prezentacja obejmowa³a historiê powstania, za³o¿ycieli jednostki, jak równie¿ wiele aspektów jej dzia³alnoœci od wyposa¿enia poprzez dzia³ania interwencyjne, æwiczenia, prace na rzecz spo³ecznoœci lokalnej oraz wspó³prace z ró¿nymi organizacjami, instytucjami i stowarzyszeniami. W prezentacji wykorzystano wiele zdjêæ i dokumentów archiwalnych przedstawiaj¹cych dzia³alnoœæ jednostki. Najstarszym posiadanym dokumentem jest zaproszenie na poœwiêcenie i wrêczenie sztandaru dla OSP Olchowa z 1928 r.

Podniesienie flagi pañstwowej.

W³adze po¿arnicze reprezentowali: bryg W³adys³aw Rupar przedstawiciel komendanta wojewódzkiego PSP, • bryg Jacek Róg komendant powiatowy, • dh Stanis³aw Zaj¹c przewodnicz¹cy komisji kultury ZG ZOSP RP w Warszawie, • dh dr W³adys³aw Tabasz wiceprezes ZW ZOSP RP, a zarazem prezes ZP ZOSP W Ropczycach, Przyby³ych w imieniu zarz¹du jednostki powita³ dh. J. Ziobro wiceprezes OSP Olchowa.

•

Najstarszy dokument z 1928 r.

Z koœcio³a wszyscy udali siê na miejscowy stadion, gdzie odby³ siê uroczysty apel, który rozpoczêto z³o¿eniem raportu przez dowódcê uroczystoœci komendanta gminnego ZOSP asp. sztb. Adama Skibê komendantowi powiatowemu PSP w Ropczycach bryg. Jackowi Rogowi, a nastêpnie przy dŸwiêkach hymnu narodowego zosta³a podniesiona flaga pañstwowa. Uroczystoœæ jubileuszu swoj¹ obecnoœci¹ zaszczycili zacni goœcie: • pose³ Zbigniew Chmielowiec wiceprzewodnicz¹cy parlamentarnego zespo³u stra¿aków, • pose³ ziemi ropczyckiej Kazimierz Moskal, • pan Mariusz Szewczyk asystent pos³a Jana Burego wiceministra skarbu, • starosta powiatu pan Józef Rojek, • przewodnicz¹cy rady powiatu pan Stanis³aw Wozowicz, • pan Stanis³aw ¯ak dyrektor centrum likwidacji PZU S.A. w Lublinie, • pan Jacek Pos³uszny dyrektor Wojewódzkiego Urzêdu Pracy w Rzeszowie, • pan Mieczys³aw Cios dyrektor Banku Spó³dzielczego w Sêdziszowie Ma³opolskim • w³adze Gminy Iwierzyce z wójtem Jerzym Jakubcem i przewodnicz¹c¹ rady pani¹ Mari¹ Filipek.

WIADOMOŒCI IWIERZYCKIE nr 3 (32)

Zacni Goœcie.

Sto lat dzia³alnoœci to praca wielu pokoleñ stra¿aków ochotników z Olchowej na rzecz rozwoju ochrony przeciwpo¿arowej, poprawy bezpieczeñstwa, a tak¿e rozwój miejscowoœci. Dzia³alnoœæ ta zosta³a doceniona przez Zarz¹d G³ówny Zwi¹zku Ochotniczych Stra¿y Po¿arnych Rzeczpospolitej Polskiej odznaczeniem jednostki najwy¿szym odznaczeniem korporacyjnym „Z³otym Znakiem Zwi¹zku Ochotniczych Stra¿y Po¿arnych Rzeczpospolitej Polskiej”

Str. 23

aktu dekoracji dokona³ dh dr W³adys³aw Tabasz, w asyœcie dh Jerzego Jakubca. Z okazji jubileuszu wielu druhów OSP Olchowa, a tak¿e mieszkañców czynnie wspó³pracuj¹cych z jednostk¹ zosta³o uhonorowanych i wyró¿nionych: Uchwa³¹ Prezydium Zarz¹du G³ównego ZOSP RP za wieloletni¹ ofiarn¹ dzia³alnoœæ Z³otym Znakiem Zwi¹zku Ochotniczych Stra¿y Po¿arnych RP wyró¿nieni zostali: 1. Ochotnicza Stra¿ Po¿arna w Olchowej 2. Prezes OSP Olchowa dh Wies³aw SKÓRA 3. Naczelnik OSP Olchowa dh Kazimierz ZIOBRO Prezydium Zarz¹du Oddzia³u Wojewódzkiego ZOSP RP w Rzeszowie uchwa³¹ z dnia 1 sierpnia 2009 r. za dzia³alnoœæ na rzecz ochrony przeciwpo¿arowej nada³o: Z³oty medal zas³ugi dla: 1. Salamon Józef 2. Rój Jerzy 3. Motyka Jerzy 4. Wojnowski Krzysztof 5. Malisiewicz Wojciech Srebrny medal zas³ugi dla: 1. Che³pa Czes³awa 2. Salamon Bogus³awa 3. Miga³a Maria 4. Skóra W³adys³awa 5. Ziobro Alina Br¹zowy medal zas³ugi dla: 1. Basara Stanis³awa 2. Miga³a El¿bieta 3. Pa³êcka Wies³awa 4. Œwiêch Zbigniew 5. Rój Andrzej 6. Przywara Tadeusz 7. B³aœ Marek 8. Rój Piotr 9. Wojton Adam Odznakê Stra¿ak Wzorowy dla: 1. Basara Pawe³ 2. Gruszka Andrzej 3. Gruszka Tadeusz 4. Majka £ukasz 5. Majka Wojciech 6. Miga³a Marcin 7. Przywara £ukasz 8. Wojton Andrzej Okolicznoœciowe dyplomy z okazji 100-lecia przyznane przez ZG ZOSP i wójta gminy dla stra¿aków z wys³ug¹ s³u¿by ponad 50 lat: 1. Salamon Józef 2. Che³pa Aleksander 3. ¯uczek Alfred 4. ¯uczek Józef 5. G¹ska Leopold 6. Skóra Wies³aw 7. Ziobro Kazimierz. Dla upamiêtnienia jubileuszu zosta³a przygotowana okolicznoœciowa tablica, w której zosta³y umieszczone pami¹tkowe gwoŸdzie zaproszonych na uroczystoœæ goœci i stra¿aków, którzy sw¹ obecnoœæ potwierdzili wpisem do ksiêgi pami¹tkowej. Na zakoñczenie uroczystego apelu przybyli na uroczystoœæ goœcie w swoich wyst¹pieniach, doceniaj¹c trud i zaanga¿owanie stra¿aków w ró¿nego rodzaju sytuacjach kryzysowych, które dotykaj¹ spo³eczeñstwo z³o¿yli serdeczne ¿yczenia i gratulacje, przekazuj¹c na rêce prezesa dh W. Skóry okolicznoœciowe adresy.

Str. 24

Okolicznoœciowe adresy zosta³y tak¿e przes³ane przez goœci, którzy nie mogli osobiœcie uczestniczyæ w uroczystoœciach jubileuszowych, pani¹ pose³ Krystynê Skowroñsk¹ przewodnicz¹c¹ parlamentarnego zespo³u stra¿aków, pana Miros³awa Karapytê wojewodê podkarpackiego, a tak¿e pana Zygmunta Cholewiñskiego marsza³ka województwa podkarpackiego. Uroczystoœci zakoñczy³ koncert orkiestry dêtej z OSP Gaæ, wystêp zespo³u Olchowianie i okolicznoœciowe przedstawienie m³odzie¿y szkolnej z Olchowej.

Orkiestra dêta.

Zarz¹d Ochotniczej Stra¿y Po¿arnej w Olchowej sk³ada serdeczne podziêkowania wszystkim, którzy w³¹czyli siê w przygotowanie i przeprowadzenie uroczystoœci jubileuszowych, szczególne s³owa wdziêcznoœci kierujemy do wójta gminy Iwierzyce J. Jakubca i wszystkich wspó³pracowników oraz Rady Gminy. Nasz¹ wdziêcznoœci¹ obejmujemy ks. proboszcza K. Winnickiego, pani¹ dyrektor E. Czapka wraz z wystêpuj¹c¹ m³odzie¿¹

szkoln¹, Zarz¹d Stowarzyszenia Na Rzecz Rozwoju Wsi Olchowej wraz z cz³onkami zespo³u, panie z Ko³a Gospodyñ Wiejskich oraz Zarz¹d LKS Olchovia. Serdeczne podziêkowania sk³adamy równie¿ wszystkim stra¿akom, którzy aktywnie w³¹czyli siê w przygotowanie uroczystoœci. Zarz¹d OSP Olchowa

WIADOMOŒCI IWIERZYCKIE nr 3 (32)

Informacja z Biura Powiatowego ARiMR w Ropczycach 1. Zalesianie gruntów rolnych Szanowni beneficjenci dzia³ania 5 Zalesianie gruntów rolnych Planu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2004-2006 oraz dzia³ania 221/223 Zalesianie gruntów rolnych oraz zalesianie gruntów innych ni¿ rolne Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013 uprzejmie informujemy, o mo¿liwoœci zg³oszenia do biur powiatowych ARIMR (w³aœciwych ze wzglêdu na miejsce obs³ugi wniosku o przyznanie p³atnoœci/pomocy na zalesianie) uszkodzeñ powsta³ych w wyniku wyst¹pienia ekstremalnych zjawisk naturalnych w uprawach leœnych za³o¿onych w ramach ww. dzia³añ zalesieniowych. Do zg³oszenia nale¿y do³¹czyæ kopiê czêœci graficznej planu zalesienia z zaznaczeniem miejsc powstania szkód. Celem ww. zg³oszenia jest zapewnienie warunków do uruchomienia dodatkowego finansowania na naprawê ponadnormatywnych uszkodzeñ powsta³ych w wyniku wyst¹pienia ekstremalnych zjawisk naturalnych takich jak: - susza; - gradobicie; - nadmierne opady deszczu lub œniegu; - powódŸ; - po¿ar; - ekstremalne temperatury; - huragan; - osuniêcie siê ziemi; - masowe pojawienia siê szkodników owadzich oraz chorób drzew. Przez ponadnormatywne uszkodzenia rozumie siê uszkodzenia na powierzchni wymagaj¹cej ca³kowitego odtworzenia (powierzchnia zredukowana uszkodzeñ) w przedziale powy¿ej 30% powierzchni objêtej planem zalesienia.

zawieraj¹ce elektroniczny identyfikator bêd¹ zamawiane przez posiadaczy bezpoœrednio u wybranego dostawcy, po uzyskaniu z biura powiatowego ARiMR „Odpowiedzi na wniosek o przydzielenie puli numerów kolczyków”. Uproœci to obrót kolczykami i skróci rolnikowi czas oczekiwania na dostawê zamówionych kolczyków. 4. Przekazywanie przez internet informacji o zmianach jakie zasz³y w stadzie Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa zachêca wszystkich posiadaczy zwierz¹t gospodarskich, do przekazywania przez internet wszelkich informacji o zmianach, jakie zasz³y w ich stadzie do systemu Identyfikacji i Rejestracji Zwierz¹t. Aby rolnik nie musia³ traciæ czasu na wêdrówki do Biura Powiatowego ARiMR, Agencja w 2008 r uruchomi³a elektroniczny sposób komunikowania siê posiadaczy zwierz¹t z Centraln¹ Baz¹ Danych IRZ i stale doskonali ten program. Wszystkie osoby które maj¹ dostêp do komputerów z ³¹czem internetowym informujemy, ¿e korzystanie z elektronicznego sposobu przekazywania danych do CBD IRZ, wymaga zwrócenia siê do ARiMR o przyznanie tzw. loginu i has³a dostêpu do specjalnej elektronicznej aplikacji.

2. Wyp³ata p³atnoœci bezpoœrednich i ONW Zgodnie z zapowiedziami Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Marka Sawickiego, ju¿ od 16 paŸdziernika br. ARiMR rozpocznie wyp³acanie pieniêdzy rolnikom, którzy prowadz¹ dzia³alnoœæ na obszarach o trudnych warunkach gospodarowania lub na terenach górskich (ONW). Natomiast p³atnoœci bezpoœrednie Agencja rozpocznie wyp³acaæ zgodnie z obowi¹zuj¹cymi przepisami od 1 grudnia br. ARiMR do³o¿y wszelkich starañ, aby dop³aty te jeszcze w grudniu otrzyma³o oko³o 70% rolników, którzy z³o¿yli w tym roku wnioski o takie p³atnoœci, a by³o ich ³¹cznie oko³o 1,4 miliona. W pierwszej kolejnoœci dop³aty, zarówno ONW jak i bezpoœrednie, bêd¹ otrzymywali rolnicy, których gospodarstwa zosta³y dotkniête tegorocznymi klêskami ¿ywio³owymi.

5. Kontrole z przestrzegania wymogów wzajemnej zgodnoœci Od 2009 identyfikacjê i rejestracjê zwierz¹t obejmuj¹ kontrole wzajemnej zgodnoœci, maj¹ce na celu ochronê i poprawê stanu œrodowiska naturalnego oraz zapewnienie bezpieczeñstwa ¿ywnoœci zarówno roœlinnej, jak i zwierzêcej. Rolnicy ubiegaj¹cy siê o przyznanie p³atnoœci obszarowej, czy te¿ o wsparcie na realizacjê programu rolnoœrodowiskowego, na zalesiania gruntów rolnych i gruntów innych ni¿ rolne” lub dop³aty z tytu³u ONW mog¹ byæ sprawdzani czy przestrzegaj¹ wymogów identyfikacji i rejestracji zwierz¹t w swoim gospodarstwie rolnym. Wyniki takich kontroli, przeprowadzanych przez Inspekcjê Weterynaryjn¹, mog¹ mieæ wp³yw na wysokoœæ p³atnoœci przyznanych rolnikowi. Ponadto po wejœciu w ¿ycie znowelizowanej ustawy ARiMR mo¿e przeprowadzaæ kontrole w siedzibach stad zwierz¹t nie tylko w przypadku stwierdzenia rozbie¿noœci miêdzy danymi zawartymi w rejestrze zwierz¹t gospodarskich oznakowanych a informacjami pozyskanymi od posiadaczy zwierz¹t (tak jak by³o to stosowane dotychczas), ale równie¿ w innych uzasadnionych przypadkach. Przypominamy o bie¿¹cym wype³nianiu ksi¹g rejestru byd³a i œwiñ.

3. Zmiany w przepisach dot. identyfikacji i rejestracji zwierz¹t Od 6 sierpnia 2009 r. obowi¹zuje znowelizowana 25 czerwca 2009 r. ustawa o systemie identyfikacji i rejestracji zwierz¹t (Dz. U. Nr 116, poz. 976). Zmianie uleg³y niektóre przepisy dotycz¹ce znakowania owiec i kóz oraz zg³aszania oznakowanych zwierz¹t gospodarskich do rejestru prowadzonego przez ARiMR. Uproszczone zosta³y zasady zamawiania kolczyków do znakowania zwierz¹t. Przy zamawianiu kolczyków rolnik nie korzysta ju¿ z poœrednictwa biur powiatowych ARiMR. Zwyk³e kolczyki i ich duplikaty oraz kolczyki i ich duplikaty

6. Przestrzeganie dobrej kultury rolnej Rolnicy którzy otrzymali w decyzjach nakaz podjêcia dzia³añ zmierzaj¹cych do usuniêcia nieprawid³owoœci w zakresie dobrej kultury rolnej i np. na gruntach ugorowanych nie przeprowadzili do koñca lipca koszenia lub innych zabiegów, które zapobiegaj¹ wystêpowaniu i rozprzestrzenianiu siê chwastów mog¹ spodziewaæ siê w najbli¿szym czasie kontroli. Proszê o wykonanie tych zaleceñ. Prosimy o bie¿¹cy kontakt z Biurem Powiatowym ARiMR w Ropczycach tel. 017 22 10 620. Tadeusz Sowa

WIADOMOŒCI IWIERZYCKIE nr 3 (32)

Str. 25

Grypa A/H1N1 jest ostr¹ infekcj¹ uk³adu oddechowego spowodowana przez wirus grypy typu A, który posiada w swoim materiale genetycznym elementy wirusa pochodz¹cego od œwini. Wirus ma zdolnoœæ przenoszenia siê miêdzy ludŸmi, st¹d zosta³ uznany przez Œwiatowa Organizacjê Zdrowia (WHO) za posiadaj¹cy potencja³ pandemiczny. Wykryto go u œwiñ w 1930 roku i z tego powodu zosta³ nazwany wirusem „œwiñskiej grypy”. U œwiñ wywo³uje chorobê górnych dróg oddechowych rozprzestrzeniaj¹c siê drog¹ kropelkow¹, lub kontaktów poœrednich. Mo¿e byæ równie¿ roznoszony przez nie choruj¹cych nosicieli. Wiele krajów szczepi swoje œwinie przeciwko grypie œwiñskiej. Œwinie równie¿ ³atwo zara¿aj¹ siê szczepami grypy pochodz¹cymi od ptaków, jak i od ludzi. Pierwsze przypadki zachorowañ na grypê typu A/H1N1 zanotowano w Meksyku na pocz¹tku marca 2009 r. Zaka¿enie wœród ludzi przenosi siê drog¹ kropelkow¹ poprzez kaszel, kichanie lub kontakt z wydzielin¹ zaka¿onej osoby. Wirus mo¿e prze¿yæ ok. 2 godzin na ró¿nych powierzchniach. Objawy zaka¿enia siê s¹ podobne, jak u grypy sezonowej. Wystêpujê gor¹czka, ogólne os³abienie i uczucie rozbicia, brak apetytu, kaszel. Dodatkowo chorzy skar¿¹ siê na ból gard³a, katar, nudnoœæ, ból w klatce piersiowej. Mog¹ wyst¹piæ wymioty oraz biegunka.

Nowa Grypa A/H1N1 U dzieci obserwuje siê zaburzenia oddychania, brak ³aknienia, utrudniony kontakt, gor¹czkê, kaszel oraz wysypkê. Osoba, u której wyst¹pi¹ takie objawy powinna zg³osiæ siê do lekarza, który przeprowadzi dok³adny wywiad. Lekarz musi ustaliæ, czy pacjent w okresie ostatnich 7 dni odby³ podró¿ zagraniczn¹ do jednego z krajów, w których szerzy siê nowa grypa, albo czy nie mia³ kontaktu bezpoœredniego z osob¹, lub osobami podejrzanymi o zachorowanie na nowa grypê A/H1N1. Je¿eli wywiad i badanie pacjenta sugeruje zaka¿enie nowa gryp¹, lekarz musi podj¹æ decyzjê, czy leczenie mo¿e odbyæ siê w warunkach domowych lub czy potrzebna jest hospitalizacja. Leczeni w warunkach szpitala zakaŸnego powinno dotyczyæ ciê¿kich przypadków zachorowañ. Grypê A/H1N1 leczy siê metodami skutecznymi dla grypy sezonowej. Szerzenie siê zaka¿enia ograniczamy prze czêste mycie r¹k. Unikanie dotykania powierzchni mog¹cych mieæ kontakt z wirusem, kas³anie i kichanie w chusteczkê, unikanie kontaktu z chorymi. Zu¿yte chusteczki nale¿y natychmiast wyrzuciæ. Szko³y s¹ kluczowym elementem profilaktyki. Wœród dzieci wystêpuj¹ najczêœciej przypadki zachorowañ. W ka¿dej placówce szkolnej powinna byæ ciep³a woda, myd³o, rêczniki jednorazowe. Propaguje siê szczepienia przeciw grypie sezonowej. Nie zapobiega ono wyst¹pieniu „œwiñskiej grypy”, ale uwa¿a siê, ¿e wzmocni uk³ad odpornoœciowy i z³agodzi skutki ewentualnej pandemii. Z danych Pañstwowego Zak³adu Higieny wynika, ¿e w ubieg³ym roku zaszczepi³ siê tylko co 20 obywatel Polski. Je¿eli lekarz podejmie decyzjê o koniecznoœci hospitalizacji, wówczas kieruje chorego do najbli¿szego szpitala zakaŸnego, w którym przeprowadz¹ diagnostykê w kierunku wykrycia wirusa grypy. Do tej pory wszystkie przypadki A/H1N1 zosta³y do Polski zawleczone z zagranicy. Zdrowy organizm sam powinien poradziæ sobie z wirusem nowej grypy, poniewa¿ nie jest on bardziej niebezpieczny od innych jego odmian. Do po³owy wrzeœnia stwierdzono w Polsce 163 rozpoznane przypadki grypy A/H1N1, a w Unii Europejskiej ok. 46 tyœ. Tragiczne ¿niwo nowa grypa zebra³a w Brazylii, gdzie zmar³o ponad 900 osób. Bardzo du¿o zachorowañ wystêpuje m.in. w Argentynie, Stanach Zjednoczonych i Meksyku. Prowadzone s¹ obecnie koñcowe prace nad szczepionka przeciwko grypie A/H1N1. Trudno oceniæ, czy bêdzie na tyle skuteczna, ¿e radykalnie zmniejszy siê liczba nowych zachorowañ. lek. pediatra Jerzy Niedzielski

Str. 26

Czy wiesz, które warzywa i owoce zawieraj¹ najwiêcej cennej witaminy C, chroni¹cej nas przed infekcjami i przeziêbieniem? Oto kilka podpowiedzi. Wybierz zatem z bogatej, naturalnej œpi¿arni to, co lubisz i koniecznie dodaj do swojego codziennego jad³ospisu, a zyskasz wiêksz¹ odpornoœæ. Nie lubisz prawie ¿adnych warzyw? Spróbuj piæ zio³owe herbatki wiele z nich wzmacnia organizm! Wœród owoców z du¿¹ zawartoœci¹ witaminy C prym wiedzie cytryna. Niestety, nie ka¿dy jest w stanie prze³kn¹æ kwaœny sok z cytryny, wiêc warto dos³odziæ pó³ kubka wyciœniêtego soku jedn¹ ³y¿k¹ miodu lub cukru. Miksturê dok³adnie mieszamy, dodajemy do pe³na przegotowanej, ch³odnej wody i wstawiamy na kilka godzin do lodówki. Po wyjêciu i odczekaniu, a¿ ogrzeje siê do temperatury pokojowej wypijamy. Pij¹c szklankê powy¿szej mikstury raz dziennie, na pewno staniesz siê odporniejszy. Dla osób, które nie zmusz¹ siê do picia raz dziennie soku z cytryny, istnieje oczywiœcie alternatywa. Oto spis dostêpnych owoców z wysok¹ zawartoœci¹ witaminy C, do wyboru: Pomarañcze lub grejpfruty – minimum 3 dziennie lub 1 szklanka soku; Jab³ka lub gruszki – nale¿y zjadaæ oko³o 4 dziennie lub 2 szklanki soku; Kiwi – nie wiêcej ni¿ 2 dziennie; Maliny, je¿yny, ¿urawina, czarna porzeczka – syropy i soki, najlepiej ma³o s³odzone. Wszystkie owoce zawieraj¹ witaminê C, dlatego jesieni¹ powinny byæ spo¿ywane minimum raz dziennie, najlepiej przed posi³kiem. Jednak jeœli jesz na obiad miêso lub wêdlinê na kolacjê, nie nale¿y spo¿ywaæ przed lub bezpoœrednio po posi³ku kwaœnych owoców, bo bia³ko pochodzenia zwierzêcego Ÿle reaguje na kwaœne œrodowisko.

WIADOMOŒCI IWIERZYCKIE nr 3 (32)

• cukier, sól, pieprz

Wiele osób lubi¹cych miêso nie toleruje warzyw. W Polsce istnieje doœæ silna tradycja podawania na obiad miêsa z ziemniakami lub z makaronem i jednego ma³ego kiszonego ogórka. W ch³odnej porze roku takie danie jest zdecydowanie zbyt ubogie w witaminy! Jesieni¹ warto wiêc zmieniæ swoje zapatrywania i przekonaæ siê do wprowadzenia do diety wybranych warzyw: Cebula lub czosnek – dzia³aj¹ silnie bakteriobójczo, lecz z uwagi na zapach spo¿ywaj raczej wieczorem; Pietruszka – ju¿ pó³ siekanej natki dostarcza kompletu witamin. Dodawaj do wszystkich zup, a ju¿ koniecznie do roso³u, bo œwietnie poprawia smak; Kapusta – najlepiej kiszona, bo zawiera najwiêcej witaminy C i jest bardziej lekkostrawna ni¿ gotowana; Gotowane: kalafior, broku³y lub brukselka; Bogactwo witaminy C zawieraj¹ tak¿e: jarmu¿, por oraz dynia. Natomiast herbatki zio³owe mog¹ byæ uzupe³nieniem witamin nie tylko dla wrogów warzyw i owoców. To tak¿e dodatkowe sposoby na wzmocnienie odpornoœci. Poznaj zatem nazwy herbatek zio³owych, które codziennie wypijane mog¹ uchroniæ przed infekcjami: Herbatka z malin, ¿urawiny lub z dzikiej ró¿y – gor¹ca stanowi naturalny œrodek na ból gard³a; Herbatka imbirowa – dzia³a rozgrzewaj¹co, wykrztuœnie i napotnie; Herbatka z ¿eñ-szenia – wzmacnia ogóln¹ odpornoœæ; Herbatka z pokrzywy – ma silne dzia³anie wzmacniaj¹ce; Zielona herbata – zawiera wiele cennych witamin. Ju¿ jedna herbatka zio³owa wypijana wieczorem mo¿e poprawiæ Twoj¹ odpornoœæ! Wybierz tak¹ herbatkê, któr¹ lubisz i pij j¹ codziennie. Medycyna ludowa podpowiada aloes jako jedn¹ z najcenniejszych substancji na odpornoœæ. Wypijanie soku aloesowego w iloœci æwieræ szklanki dziennie skutecznie chroni przed przeziêbieniem i gryp¹. Aloes mo¿na uprawiaæ w doniczkach na oknie b¹dŸ dostaæ w ró¿nych formach – na przyk³ad tabletek – w aptekach. ¯yczê du¿o zdrówka przez ca³¹ jesieñ i zimê! Eugenia Strojny, PODR Boguchwa³a – Zespó³ Doradców Ropczyce

Sa³ata z kapusty Sk³adniki: • 1 kalafior • 1 broku³ • 1 broku³ kalafiorowy • 1 cebula (du¿a) • 1 kg fasoli szparagowej • 1/4 kg kapusty brukselskiej • 2 rzepy • 1/4 l wina wytrawnego bia³ego gronowego • 1 ³y¿ka octu winnego, 2 ³y¿ki cukru, 1 ³y¿ka soli, przyprawa do smaku, koperek, majonez

Wykonanie: Obraæ kalafiory oraz broku³, wyp³ukaæ dok³adnie, podzieliæ na ró¿yczki i odci¹æ g³¹b. Fasolê: styki odcisn¹æ, umyæ. Zagotowaæ 3 litry wody z winem, octem, cukrem i sol¹. Do wrz¹tku wrzuciæ kalafior, broku³, broku³ kalafiorowy, fasolkê, brukselkê. Gotowaæ ok. 7 min (musz¹ byæ chrupkie) wyj¹æ i blanszowaæ zimn¹ wod¹. Rzepy dok³adnie wyszorowaæ, obraæ i zetrzeæ na tarce z du¿ymi oczkami. Zagotowaæ 1/2 l. mleka i tym wrz¹tkiem na sicie zalaæ rzepy. Wymieszaæ i zostawiæ do wystudzenia. Wystudzone warzywa wymieszaæ, dodaæ koperek, majonez, sól i pieprz do smaku. W³o¿yæ do lodówki na oko³o 6 godzin, a póŸniej to „smacznego”.

Sa³ata z ziemniaków i szparagów Sk³adniki: • pó³ p¹czka rzodkiewek do dekoracji • 0,5 kg ugotowanych szparagów (fasolka szparagowa) • 0,5 kg ugotowanych w mundurkach ziemniaków (mo¿na gotowaæ w zio³ach) • 1 g³ówka zielonej sa³aty • 1 ³y¿ka szczypiorku • 3 ³y¿ki majonezu • 3 ³y¿ki œmietany

WIADOMOŒCI IWIERZYCKIE nr 3 (32)

Wykonanie: Szparagi (fasolkê) pokroiæ na kawa³ki 1 cm, ziemniaki obraæ, pokroiæ w kostkê lub plasterki, sa³aty umyæ i dok³adnie ods¹czyæ. Majonez wymieszaæ ze œmietan¹ doprawiæ cukrem, sol¹, pieprzem. Warzywa wymieszaæ z sosem i u³o¿yæ na liœciach sa³aty, przybraæ rzodkiewkami i posypaæ szczypiorkiem a potem Zdrowia i Smacznego.

Zupa szaraka Sk³adniki: • 1 ³y¿ka kminku • 0,25 dag miêsa z królika • 1 marchew • 1 pietruszka • 1/2 selera • 1 ³y¿ka mas³a • 1 ³y¿ka m¹ki • sól, pieprz Wykonanie: Miêso umyæ, zalaæ 1/2 l wody. Gotowaæ na ma³ym ogniu przez 30 min. Dodaæ obrane warzywa, kminek i gotowaæ przez 20 min. Wywar przestudziæ i doprawiæ. Obraæ miêso i na koñcu dodaæ do zupy. Przysma¿yæ na maœle, rozprowadziæ 4 ³y¿kami wody. Wlaæ do wywaru wymieszaæ i zagotowaæ, mieszaj¹c 5 min. Ugotowaæ k³adzione kluseczki (osobno) roz³o¿yæ na talerze i zalaæ zup¹. Zamiast klusek mog¹ byæ grzanki usma¿one na maœle.

Nalewka kacowicza Sk³adniki: • 1 szklanka kwasu z kiszonej kapusty • 2 l wody • 4-6 ³y¿ek cukru • 1/2 szklanki miodu • 1 kg bia³ych winogron (rozgniecione) • 2 goŸdziki Wykonanie: Wszystko wlaæ do s³oju zamkn¹æ i postawiæ w s³oñcu na tydzieñ, potrz¹saj¹c s³ojem. Kiedy zacznie fermentowaæ daæ do g¹siorka do chwili ustania fermentacji. Wlaæ p³yn do ciemnych butelek, zakorkowaæ i pozostawiæ do le¿akowania przez 1/2 roku. A potem degustacja i na zdrowie, piæ powoli i g³owa ju¿ nie boli. Inf. KGW Nockowa

Str. 27

Bezpieczna droga do szko³y Rozpocz¹³ siê nowy rok szkolny. Nasi najm³odsi ka¿dego dnia bêd¹ zmierzaæ do swoich szkó³. W trosce o bezpieczeñstwo dzieci, zw³aszcza tych, które pierwszy raz za³o¿¹ szkolne tornistry apelujemy do rodziców by przypomnieli swoim pociechom o zasadach bezpieczeñstwa w ruchu drogowym.

Koniec wakacji to okres wzmo¿onego ruchu zarówno kieruj¹cych, jak i pieszych. Pierwsze tygodnie wrzeœnia s¹ czasem szczególnego zagro¿enia wypadkami drogowymi z udzia³em najm³odszych. Policjanci dobrze wiedz¹, ¿e rozkojarzone po wakacjach dzieci, s¹ bardziej nara¿one na niebezpieczne zdarzenia. Uczniowie bêd¹ codziennie zmierzaæ do swoich szkó³. Wielu z nich musi przejœæ przez ruchliwe ulice, omin¹æ niebezpieczne skrzy¿owania i zat³oczone przejœcia. Dlatego te¿, jak co roku policjanci ruchu drogowego i prewencji prowadziæ bêd¹ dzia³ania „Bezpieczna droga do szko³y”. W ramach dzia³añ, w okresie od 1 do 11 wrzeœnia przed szko³ami pojawi¹ siê policyjne patrole, by zadbaæ o bezpieczeñstwo najm³odszych. Funkcjonariusze bêd¹ zwracaæ uwagê na zbyt szybk¹ jazdê, niebezpieczne manewry wyprzedzania i omijania, a tak¿e niezatrzymywanie siê przed przejœciami dla pieszych. Policjanci sprawdz¹, czy osoby jad¹ce samochodem u¿ywaj¹ pasów bezpieczeñstwa, a dzieci przewo¿one s¹ w specjalnych fotelikach. Kontrolowane bêd¹ równie¿ autobusy szkolne, busy i kierowcy do-

Str. 28

wo¿¹cy dzieci do szkó³. W ramach dzia³añ funkcjonariusze przeprowadz¹ równie¿ spotkania i rozmowy profilaktyczne z nauczycielami, rodzicami i dzieæmi. Bêd¹ przypominaæ o zasadach bezpieczeñstwa i zagro¿eniach w ruchu drogowym. W trosce o bezpieczeñstwo najm³odszych uczestników ruchu drogowego, zw³aszcza uczniów klas pierwszych zachêcamy rodziców by rozmawiali z dzieæmi o zagro¿eniach, jakie mog¹ spotkaæ w drodze do szko³y, o sposobach ich unikania, by przypomnieli podstawowe zasady bezpiecznego korzystania z drogi. Namawiamy rodziców, aby szykuj¹c wyprawkê do szko³y, pamiêtali o elementach odblaskowych. Plecak, kurtka, czy odblaskowa opaska na rêkê, sprawiaj¹, ¿e dziecko jest lepiej widoczne w œwietle reflektorów, a przez to bezpieczniejsze. Dziecku, które zaczyna edukacjê

szkoln¹, na pewno warto towarzyszyæ w jego pierwszej drodze do szko³y. To bêdzie dobra okazja, by zwróciæ uwagê na zagro¿enia i mówiæ o podstawowych zasadach korzystania z drogi, na przyk³ad: dlaczego nie wolno wbiegaæ na jezdniê, przechodziæ na czerwonym œwietle, dlaczego nale¿y iœæ poboczem po lewej stronie jezdni. Warto równie¿ objaœniæ dziecku znaczenie znaków i sygna³ów drogowych, które mija w drodze do szko³y. Dziecko œwiadome zagro¿eñ bêdzie bardziej bezpieczne. Do tej akcji przyst¹pili policjanci z ca³ego powiatu ropczycko-sêdziszowskiego. Policjanci z Posterunku Policji w Iwierzycach w dniach od 1 do 11 wrzeœnia w godz. od 7.30 do 9.00 czuwali nad bezpieczeñstwem w ruchu w okolicach Szko³y Podstawowej oraz Gimnazjum w Iwierzycach. Ponadto w szko³ach z terenu ca³ej gminy w klasach 1-3 odbywaj¹ siê zajêcia, na których policjanci omawiaj¹ podstawowe zasady bezpieczeñstwa w ruchu drogowym, po³¹czone z prawid³owym przechodzeniem przez jezdniê. W ramach tej akcji dokonano równie¿ kontroli autobusu przewo¿¹cego dzieci do szko³y, oraz zwracano szczegól¹ uwagê na prawid³owe przewo¿enie naszych dzieci w samochodach prywatnych. W wyniku tych dzia³añ jak równie¿ codziennej pracy policjanci z Posterunku Policji w Iwierzycach w okresie od 1 do 11 wrzeœnia, ujawnili 7 nietrzeŸwych kieruj¹cych.

Uwa¿ajmy podczas wykonywania prac polowych Policja apeluje o ostro¿noœæ. W przeci¹gu miesi¹ca dosz³o do dwóch wypadków podczas wykonywania prac polowych. W dniu 21.08.2009 r. tu¿ po godz. 18.00 policjanci zostali powiadomieni o wypadku, jaki wydarzy³ siê podczas prac polowych w miejscowoœci Wiœniowa. Ze wstêpnych ustaleñ na miejscu zdarzenia wynika, ¿e do wypadku dosz³o podczas za³adunku wi¹zek sprasowanego siana na przyczepê ci¹gnika rolniczego. Kieruj¹cy maszyn¹ rolnicz¹ wyje¿d¿aj¹c na strome wzniesienie straci³ panowanie nad pojazdem, przez co ci¹gnik zacz¹³ siê cofaæ. W wyniku tego zdarzenia znajduj¹cy siê na przyczepie 46-letni mê¿czyzna straci³ równowagê i spad³ na zaczep przyczepy doznaj¹c obra¿eñ cia³a w postaci z³amania koœci podudzia i miednicy. Poszkodowany zosta³ przewieziony do szpitala. Natomiast w dniu 19.09.2009 r. mog³o dojœæ do tragicznego fina³u podczas prowadzonych prac polowych w Ropczycach. W sobotê po godz. 12.00, policjanci zostali powiadomieni przez Pogotowie Ratunkowe, ¿e podczas wykonywania prac polowych mê¿czyzna dozna³ urazu nogi. Na miejscu okaza³o siê, ¿e poszkodowany próbowa³ zatrzymaæ tocz¹cy siê z górki ci¹gnik. Gdy 38-letni mê¿czyzna próbowa³ wskoczyæ do pojazdu, traktor przejecha³ mu po nodze. Mê¿czyznê przewieziono do szpitala, gdzie po zaopatrzeniu zosta³ zwolniony do domu. Sier¿ant Pawe³ Dziewit Zespó³ Prasowy KP Ropczyce

WIADOMOŒCI IWIERZYCKIE nr 3 (32)

GMINNE IGRZYSKA M£ODZIE¯Y SZKOLNEJ W LEKKOATLETYCE Iwierzyce 16.09.2009 r.

LEKKOATLETYKA ZAWODY SZKOLNE GIMNAZJUM w IWIERZYCACH W DNIU 16.09.2009 r.

POWIATOWA GIMNAZJADA M£ODZIE¯Y W LEKKOATLETYCE Powiat Ropczycko-Sêdziszowski, Sêdziszów M³p. 23.09.2009 r.

POWIATOWE IGRZYSKA M£ODZIE¯Y SZKOLNEJ W LEKKOATLETYCE Powiat Ropczycko-Sêdziszowski, Sêdziszów M³p. 23.09.2009 r.

WIADOMOŒCI IWIERZYCKIE nr 3 (32)

Str. 29

KALENDARZ GMINNYCH I POWIATOWYCH IMPREZ SPORTOWYCH w roku szkolnym 2009/2010

IGRZYSKA M£ODZIE¯Y SZKOLNEJ

GIMNAZJADA M£ODZIE¯Y

Opracowa³: Powiatowy Organizator Sportu SZS w Ropczycach Grzegorz Drozd REDAGUJE ZESPÓ£. WYDAWCA: Stowarzyszenie Promocji i Rozwoju Gminy Iwierzyce „KuŸnia”. ADRES REDAKCJI: Gminne Centrum Informacji Wiercany 29, 39-124 Iwierzyce, tel. (017) 22-21-071, fax 22-21-024, e-mail: [email protected] DRUK: ZUH Spó³ka DUET, tel./fax (017) 863 55 44, 87 11 281.

Str. 30

WIADOMOŒCI IWIERZYCKIE nr 3 (32)