International Management Accounting Conference (IMAC) VII "Managing Sustainable Transformation" Hotel Bangi-Putrajaya, Malaysia 2 - 3 December 2014

CONFERENCE PROCEEDINGS

Managing Sustainable Transformation

2014 Conference Proceedings

Seventh International Management Accounting Conference (IMAC7) 2 – 3 December 2014 Hotel Bangi-Putrajaya, Malaysia

Organized by INTERNATIONAL MANAGEMENT ACCOUNTING CONFERENCE (IMAC) School of Accounting Faculty Economics & Management Universiti Kebangsaan Malaysia 43600 UKM Bangi, Selangor Darul Ehsan Malaysia Website: http://www.ukm.my/imac7 Email: [email protected]

Published by Faculty of Economics & Management Universiti Kebangsaan Malaysia Website: http://www.ukm.my/fep Email: [email protected] Copyright©2014 Faculty of Economics & Management, UKM

All rights reserved. No part of this publication may be reproduced or transmitted in any form or by any means, electronic or mechanical, including photography, recording or any information storage and retrieval system, without permission in writing from the Faculty of Economics and Management.

TABLE OF CONTENTS Page Message from Editor

v

About IMAC

vi

Keynote Speakers

viii

Plenary Speakers

x

Organising Committee

xi

Panel of Reviewers

xii

Sponsorship

xiii

CONCURRENT SESSION 1A: PERFORMANCE MEASUREMENT

1.

Bakil Dhaifallah, Sofiah Md. Auzair, Ruhanita Maelah & Mohammed Alkibsi Business Strategy, Professionalism and Multiple Performance Measures: A Contingency Assessment.

2.

Rapiah Mohamed & Che Zuriana Muhammad Jamil Key Performance Indicators in Some Selected Malaysian Small Medium Hotel Industry.

Page

1

35

3. Sharul Effendy Janudin, Ruhanita Maelah, Amizawati Mohd Amir & Nor Liza Abdullah Performance Measurement System in Malaysian Public Research University: Does it Contemporary?

55

4. Mahshid Lonbani, Saudah Sofian & Mas Bambang Barato Review of using balanced scorecard among SMEs

71

5.

82

Nurisyal Muhamad & Sofiah Md Auzair Sustainability Performance Measurement System: A Preliminary Finding.

i

CONCURRENT SESSION 1B: CORPORATE GOVERNANCE & ACCOUNTABILITY

Page

1. Aufa Amalina Kamarudin The Effect Of Audit Alumni On Audit Fee.

104

2. Leila Hosseini, Zaini Embong & Zaleha Abdul Shukor Earnings Management and Analyst Forecast Accuracy.

105

3.

SeyedSajad EbrahimiRad, Zaini Embong, Norman Mohd Saleh & Romlah Jaffar Financial Information Quality and Investment Efficiency: Evidence from Malaysia.

128

4.

Maryam YousefiNejad, Zaini Embong & Azlina Ahmad Value Relevance of Other Comprehensive Income.

154

5. Saleh Salem Saeed Bajrei & Nor Asma Lode Information Asymmetry and Corporate Governance Mechanisms Among UAE Listed Companies.

CONCURRENT SESSION 2A: MANAGEMENT CONTROL SYSTEM

172

Page

1. Hairul Azlan Annuar & Ibrahim Aramide Salihu Management Accounting Practices in Malaysia - A Qualitative Enquiry.

190

2. Azlina Zid, Rozita Amiruddin, Sofiah Md Auzair & Hawati Janor Performance Measurement System and Soccer Player: A Qualitative Exploratory Study.

206

3. Asiah Abdul Rashid, Rozita Amiruddin & Ruhanita Maelah Control Elements of Contemporary Performance Measurement Systems, Goal Commitment and Managerial Performance

228

4. Bita Anjomsshoa & Sofiah Md Auzair EMC, Stakeholders’ Pressure and Organisational Sustainability Performance in Malaysian Hotels.

251

ii

CONCURRENT SESSION 2B:PUBLIC GOVERNANCE /RISK MANAGEMENT

Page

1. Fakhroddin Mohamadrezaei & Norman Mohd Saleh Audit Report Lag: The Role of Auditor Type and Increased Competition in the Audit Market.

269

2. Radziah Abdul Latiff Islamic Bank As A persona ficta, And The ‘abd.

307

3. Bahareh Hossein Nezhad Nedaei, Siti Zaleha Abdul Rasid, Saudah Sofian & Abolfazl Amanollah Nejad Kalkhouran Reconceptualising the Link Between Enterprise Risk Management Design Components and Organizational Performance.

308

CONCURRENT SESSION 3A: TECHNOLOGY AND KNOWLEDGE MANAGEMENT

Page

Muhammad Khalique & Jamal Abdul Nassir Shaari Intellectual Capital in Conventional Banking Sector in Kelantan, Malaysia.

320

2. Mohammed Alkebsi, Khairul Azman Aziz, Zakiah Muhammadun Mohammed & Bakil Dhaifallah The Relationship Between Information Technology Usage, Top Management Support and Internal Audit Effectiveness.

321

3. Muhammad Khalique & Chaudhary Zafar Iqbal Intellectual Capital in Fast Food Franchise Restaurants of Kedah Malaysia.

337

4. Nurulfadhilah binti Mohd Taif, Aini Aman & Khairul Azman Abdul Aziz Issues in Accounting Information System & Its Impact on the Information Quality.

348

5. Mohammad Khudari The role of entrepreneurial activity in knowledge economy Cross-country study.

371

1.

1.

iii

CONCURRENT SESSION 3B: SOCIAL AND ENVIRONMENTAL MANAGEMENT

Page

1. Somayeh Khodaei Moshirabad The Relationship between Corporate Internet Reporting and Firm Value.

380

2. Mahmood Ahmed Momin, Deryl Northcott, Mohammed Hossain, & Zhongguo Pan Green House Gas Disclosures in the Annual Reports of Chinese Power Companies.

381

3. Zaleha Abdul Shukor, Noral Hidayah Alwi & Amrizah Kamaluddin Relationship between the Governance of Intellectual Capital and Corporate Social Responsibility Disclosure among Malaysian Listed Companies.

382

4. Mahmood Mahroowal, Tamat Sarmidi & Abu Hassan Shaari Md Nor Exports, Imports and Economic Growth Nexus in Afghanistan. 5. Mohammad Farshid, Tamat Sarmidi & Abu Hassan Shaari Md Nor The Impact of FDI on Economic Growth in Afghanistan, Tajikistan, Turkmenistan & Uzbekistan.

383 398

. CONCURRENT MANAGEMENT

SESSION

4A:

PUBLIC

GOVERNANCE/RISK

Page

1. Alifah Haji Hamid, Azlina Ahmad & Zaini Embong Board Mechanism Influence on Malaysian Family Firm Performance

410

2. Sonia Johanthan & Mohd Fairuz Md. Salleh Role of Corporate Governance in Deferred Tax Asset Recognition

441

3. Ruhaznawati Md Rudzi & Zaini Embong Public Reprimand and Corporate Governance.

480

CONCURRENT SESSION 4B: SESSION IN BAHASA MALAYSIA

Page

1. Zulkarami Che Musa, Mohamat Sabri Hasan & Mara Ridhuan Che Abdul Rahman Pelaporan Sosial, Tadbir Urus Syariah dan Permintaan Produk Perbankan Islam

501

2. Nadiah Hassan, Mohd Mohid Rahmat & Zakiah Muhammadun Muhammad Keberkesanan Sistem Kawalan Dalaman dan Audit Dalaman Sektor Awam

545

3. Suraya Jamil, Romlah Jaffar & Mara Ridhuan Che Abdul Rahman Struktur Pemilikan, Prestasi Kewangan dan Pelaporan Maklumat Alam Sekitar

576

iv

International Management Accounting Conference 7 2 – 3 December 2014

Struktur Pemilikan, Prestasi Kewangan Dan Pelaporan Maklumat Alam Sekitar Suraya Jamil [email protected] Romlah Jaffar [email protected] Mara Ridhuan Che Abdul Rahman [email protected] Universiti Kebangsaan Malaysia*

ABSTRAK Masalah alam sekitar yang sering berlaku ketika ini telah mula meningkatkan kesedaran pihak berkepentingan terhadap kepentingan pelaporan maklumat alam sekitar. Pelaporan tersebut dapat memberikan isyarat yang positif untuk meningkatkan reputasi, menjaga nama baik syarikat dan mengurangkan tekanan daripada pihak berkepentingan. Namun didapati tahap pelaporan maklumat yang disediakan masih ditahap yang rendah dan tidak lengkap. Objektif kajian adalah untuk mengetahui amalan pelaporan maklumat alam sekitar dan faktor yang mempengaruhi tahap pelaporan maklumat tersebut di Malaysia. Kajian lepas mendapati status pemilikan mempengaruhi tahap pelaporan sukarela sesebuah syarikat. Oleh itu, struktur pemilikan syarikat di Malaysia mungkin akan mempengaruhi amalan pelaporan maklumat alam sekitar. Prestasi kewangan juga digunakan sebagai pembolehubah penyederhana kerana pelaporan tersebut akan melibatkan kos tambahan yang akan memberi kesan terhadap pertimbangan pihak pengurusan untuk melaporkan maklumat tersebut. Teori agensi digunakan untuk menerangkan hubungan tersebut. Manakala pembolehubah kawalan adalah saiz, leveraj dan lembaga pengarah bebas. Tahap pelaporan ditentukan berdasarkan Indeks Pendedahan Maklumat Alam Sekitar yang berdasarkan garis panduan Global Reporting Initiative. Hasil kajian menunjukkan tahap pelaporan maklumat alam sekitar masih berada pada tahap yang rendah dan minimum. Manakala hanya faktor pemilikan kerajaan, saiz dan leveraj mempunyai hubungan yang signifikan dengan tahap pelaporan maklumat alam sekitar. Manakala faktor prestasi kewangan syarikat tidak mempengaruhi perhubungan di antara pemilikan syarikat dengan tahap pelaporan maklumat tersebut. Kajian ini diharapkan dapat memberi input terhadap aspek penilaian tahap, kualiti pelaporan maklumat alam sekitar di Malaysia dan membantu pihak berkepentingan untuk mendapatkan maklumat yang lebih tepat. Kajian akan datang boleh melanjutkan tempoh kajian dan menggunakan kaedah kaji selidik. Kata Kunci: Pelaporan Alam Sekitar, Struktur Pemilikan, Prestasi Kewangan

576

International Management Accounting Conference 7 2 – 3 December 2014

PENDAHULUAN Masalah alam sekitar telah menjadi isu global yang memerlukan komitmen daripada semua pihak untuk memainkan peranan masing-masing dalam usaha pemuliharaan dan penjagaan alam sekitar. Kesedaran masyarakat dan liputan media terhadap isu-isu utama alam sekitar seperti tanah runtuh, pembuangan sisa kilang yang menyebabkan pencemaran air, kemusnahan hutan dan pelbagai lagi pencemaran alam sekitar yang disebabkan oleh tindakan atau aktiviti industri telah meningkatkan keperluan pemantauan terhadap pengurusan alam sekitar. Ini secara tidak langsung mendorong pengurusan syarikat untuk membuat pelaporan maklumat alam sekitar kepada pihak berkepentingan. Pelaporan maklumat alam sekitar merujuk kepada maklumat berkaitan dengan aktiviti atau tindakan syarikat yang memberi kesan kepada alam sekitar (Campbell 2004). Deegan dan Rankin (1996) pula merujuk kepada maklumat berkaitan pemasangan jentera mesra alam sekitar, pemulihan tapak, aktiviti kitar semula, pelepasan pencemaran, denda salah laku alam sekitar dan sebagainya. Manakala Gray et al. (1995) pula merujuk kepada pelaporan maklumat yang berkaitan dengan aktiviti-aktiviti perlindungan dan penggunaan sumber alam sekitar. Oleh itu, secara umumnya pelaporan maklumat alam sekitar merupakan medium yang digunakan oleh syarikat terutamanya syarikat sensitif alam sekitar untuk melaporkan atau menyampaikan maklumat kepada pihak berkepentingan berkaitan dengan akibat atau tindakan ekonomi organisasi dan menunjukkan tanggungjawab sosial korporat terhadap alam sekitar. Selain itu, pelaporan maklumat alam sekitar juga boleh digunakan sebagai medium untuk meningkatkan status syarikat, memberi maklumat kepada pihak berkepentingan dan untuk melaksanakan kontrak sosial antara syarikat dengan pihak awam (Gray et al. 1988). Guthrie dan Parker (1990) pula menyatakan pelaporan maklumat tersebut adalah untuk mencerminkan keutamaan sosial awam dan tindakbalas terhadap tekanan kerajaan untuk melindungi alam sekitar. Syarikat juga dapat meningkatkan prestasi di masa hadapan kerana pelaporan maklumat alam sekitar dapat memberikan sumbangan yang positif kepada pemegang saham (KPMG 2000; Miller 2000). Selain itu, syarikat yang sensitif alam sekitar akan membuat lebih banyak pendedahan maklumat alam sekitar untuk meminimunkan potensi kos politik yang mungkin akan dikenakan kepada syarikat di masa hadapan (Sharifah 2010; Romlah et al. 2002; Romlah et al. 2001). 577

International Management Accounting Conference 7 2 – 3 December 2014

Di Malaysia, syarikat yang tersenarai di Bursa Malaysia telah membuat pelaporan maklumat alam sekitar dalam laporan tahunan syarikat berdasarkan Kerangkakerja Tanggungjawab Sosial Korporat Syarikat (Corporate Social Responsibility Framework) yang dikeluarkan oleh Bursa Malaysia. Namun, masih wujud masalah dalam pelaporan alam sekitar seperti ketiadaan garis panduan pelaporan yang khusus dan tahap pelaporan yang rendah (Sambasivan et al. 2013; Ridzwana et al. 2013; Muniandy & Ali 2012; Elijido-Ten 2008; Sumiani et al. 2007). Tanpa garis panduan pelaporan yang seragam adalah mustahil untuk mengukur tahap dan

kualiti pelaporan maklumat alam sekitar (Deegan 2002).

Walaupun maklumat alam sekitar di Malaysia masih bersifat sukarela namun terdapat banyak kajian lepas yang menyokong kepada peningkatan pelaporan dan kualiti maklumat alam sekitar yang disediakan untuk membantu pihak berkepentingan mendapatkan maklumat yang lebih tepat.

PERMASALAHAN KAJIAN Kepentingan isu alam sekitar telah banyak dibincangkan di seluruh negara namun, didapati tahap pelaporan dan kualiti maklumat yang disediakan masih rendah, tidak lengkap dan tidak mencukupi (Norsyahida & Maliah 2012; Nik Nazli & Ahmed 2013; Sharifah 2010; Ali et al. 2009; Elijido-Ten 2009; Sumiani et al. 2007). Walaupun terdapat banyak faktor yang mempengaruhi pelaporan maklumat alam sekitar tetapi, kajian berkaitan faktor pemilikan syarikat di Malaysia adalah terhad kepada pemilikan kerajaan dan pemilikan pengurusan. Kepelbagaian struktur pemilikan yang terdapat di Malaysia akan meningkatkan potensi untuk berlakunya konflik kepentingan yang seterusnya akan meningkatkan kos agensi. Pelaporan maklumat sukarela seperti maklumat alam sekitar juga dipengaruhi oleh struktur pemilikan dan keputusan pengurusan syarikat (Hossain et al. 1994; Lam et al. 1994). Selain itu, Bursa Malaysia juga telah menyediakan garis panduan Kerangkakerja Tanggungjawab Sosial Korporat Syarikat untuk membantu dan mengalakkan syarikat terhadap pelaporan maklumat alam sekitar. Oleh itu, kajian berkaitan kesan struktur pemilikan keluarga dan antarabangsa terhadap tahap pelaporan maklumat alam sekitar amat penting untuk dikaji kerana kebanyakan syarikat yang tersenarai di Bursa Malaysia terdiri daripada syarikat pemilikan keluarga (Shamsul

et al. 2011; Nazli 2010; Cleassens et al. 2000).

Kajian ini wajar

dilakukan untuk mengkaji sama ada faktor pemilikan keluarga mempengaruhi amalan pelaporan maklumat (sama ada pada tahap rendah, kurang berkualiti dan tidak lengkap). Maklumat ini wajar diketahui kerana pelaporan maklumat alam sekitar dapat memberikan 578

International Management Accounting Conference 7 2 – 3 December 2014

isyarat yang positif bagi menjaga nama baik syarikat, menunjukkan reputasi sosial pengurusan syarikat dan mengurangkan tekanan pihak berkepentingan (Iatridis 2013; Mazlina & Ayoib 2011; Sharifah 2010; Ali et al. 2009). Selain itu, kajian mengenai kesan pemilikan antarabangsa juga penting untuk dikaji kerana pelaporan maklumat alam sekitar dapat meningkatkan keyakinan pelabur dan meraih faedah perdagangan dan ekonomi (Iatridis 2013; Haniffa & Cooke 2005). Kajian mendapati status pemilikan mempengaruhi tahap pelaporan sukarela sesebuah syarikat (Suttipun & Stanton 2012; Elsayed & Hoque 2010; Zeng et al. 2010; Cormier & Magnan 2003; Chau & Gray 2002; Cormier & Gordon 2001; Gelb 2000). Namun, pelaporan maklumat alam sekitar akan melibatkan kos dari segi masa, tenaga dan kewangan (Lopez 2009; Solomon 2000). Oleh itu, sekiranya syarikat mempunyai prestasi kewangan yang baik pihak pengurusan berupaya melaporkan lebih banyak maklumat alam sekitar berbanding syarikat lain (Iatridis 2013; Akrout & Othman 2013; Acerete et al. 2011; Galani et al. 2011; Romlah 2000). Tetapi sekiranya syarikat menghadapi masalah kewangan, pihak pengurusan akan memberi tumpuan terhadap objektif ekonomi berbanding dengan perhatian terhadap pelaporan alam sekitar, kerana ia akan melibatkan kos tambahan (Joshi et al. 2011; Liu & Anbumozhi 2009; Elijido-Ten 2009). Oleh itu, faktor prestasi kewangan syarikat mungkin akan memberi kesan terhadap pertimbangan pihak pengurusan pemilikan (keluarga, pengurusan, kerajaan dan antarabangsa) untuk melaporkan maklumat alam sekitar. Maka, kajian ini juga ingin menguji kesan prestasi kewangan terhadap perhubungan di antara struktur pemilikan dengan tahap pelaporan maklumat alam sekitar. Sama ada prestasi kewangan syarikat akan mengukuhkan atau melemahkan perhubungan tersebut.

OBJEKTIF KAJIAN Kajian ini mempunyai tiga objektif utama. Objektif pertama ialah untuk mengkaji tahap amalan pelaporan maklumat alam sekitar dalam laporan tahunan syarikat yang tersenarai di Bursa Malaysia. Objektif yang kedua ialah untuk menguji perhubungan di antara tahap pelaporan alam sekitar dengan faktor pemilikan syarikat. Faktor pemilikan syarikat yang cuba dikaitkan dengan tahap pelaporan ini ialah pemilikan keluarga, pengurusan, kerajaan dan antarabangsa. Manakala objektif yang ketiga ialah untuk menguji pembolehubah penyederhana (prestasi kewangan syarikat) terhadap perhubungan di antara struktur

579

International Management Accounting Conference 7 2 – 3 December 2014

pemilikan syarikat iaitu pemilikan keluarga, pengurusan, kerajaan dan antarabangsa dengan tahap pelaporan maklumat alam sekitar.

KEPENTINGAN KAJIAN Secara am, kajian ini diharap dapat menyumbang kepada perkembangan pelaporan maklumat alam sekitar di Malaysia. Hasil kajian dapat memberi maklumat tentang kesan struktur pemilikan dan keputusan pengurusan syarikat terhadap pelaporan maklumat alam sekitar. Kajian ini juga membantu pihak pengurusan untuk menyediakan lebih banyak maklumat alam sekitar yang berkualiti bagi membekalkan maklumat yang diperlukan kepada pihak berkepentingan. Ini kerana pelaporan tersebut turut membantu meningkatkan imej syarikat terhadap kesedaran dan tanggungjawab sosial dalam menjaga kepentingan alam sekitar. Pelaporan maklumat tersebut juga dapat menarik minat dan meningkatkan keyakinan pelabur dan pemegang saham yang sedia ada untuk meletakkan syarikat mereka sebagai pilihan dalam membuat keputusan. Selain itu, kajian ini juga dapat digunakan oleh pihak-pihak berkenaan untuk penambahbaikan garis panduan yang sedia ada, membangunkan kriteria yang menyeluruh dan menentukan halatuju pelaporan maklumat alam sekitar yang perlu dilaporkan oleh syarikat-syarikat di Malaysia.

KAJIAN LEPAS DAN PEMBENTUKAN HIPOTESIS Kajian ini menggunakan teori agensi sebagai asas untuk menerangkan hubungan di antara struktur pemilikan syarikat dengan tahap pelaporan maklumat alam sekitar. Jensen dan Meckling (1976) menggambarkan agensi sebagai hubungan yang wujud di antara dua pihak, iaitu agen dan prinsipal. Dalam konteks kajian ini, pihak pengurusan syarikat merupakan agen manakala pihak prinsipal merupakan penyumbang modal. Jensen dan Meckling (1976) berpendapat bahawa pengasingan pemilikan dan kawalan ke atas syarikat akan mewujudkan konflik kepentingan antara pemegang saham dan pengurus. Ini kerana, pemilik tidak terlibat secara aktif dalam pengurusan syarikat, sebaliknya mengupah pihak pengurusan bagi menjalankan kerja-kerja pengurusan bagi pihaknya (Healy & Palepu 2001). Pemisahan di antara pemilikan syarikat dan kawalan menyebabkan pengurusan melaporkan maklumat yang lebih berkualiti dalam laporan tahunan untuk menjaga kepentingan pemegang saham (Lily & Takiah 2003; Hossain et al. 1994).

580

International Management Accounting Conference 7 2 – 3 December 2014

Kos agensi dapat digunakan untuk menerangkan tindakan pengurusan (agen) untuk membuat pelaporan maklumat alam sekitar bagi memenuhi tuntutan prinsipal. Syarikat yang mempunyai masalah agensi akan menggunakan lebih banyak sumber untuk pemantauan berbanding syarikat yang melibatkan kos agensi yang rendah. Ini menyebabkan timbulnya keperluan terhadap pelaporan maklumat alam sekitar untuk meminimakan masalah ketaksamaan maklumat yang wujud. Kepelbagaian struktur pemilikan akan meningkatkan potensi untuk berlakunya konflik kepentingan di kalangan prinsipal dan agen yang seterusnya akan meningkatkan kos agensi. Prinsipal yang mempunyai kepentingan yang tinggi dalam syarikat mempunyai strategi dan objektif jangka panjang terhadap pelaburan mereka. Mereka akan menilai kepentingan isu yang memberikan kesan terhadap masa hadapan syarikat seperti isu alam sekitar berbanding agen yang hanya melindungi kepentingan sendiri (Mazlina & Ayoib 2011; Ali et al. 2009). Berdasarkan kepada teori agensi, empat hipotesis telah dibentuk. Prestasi kewangan syarikat sebagai pembolehubah penyederhana. Manakala pembolehubah kawalan terdiri daripada saiz, leveraj dan lembaga pengarah bebas. PEMILIKAN KELUARGA Kos agensi dalam pemilikan keluarga adalah rendah kerana pemilik merupakan pengurus syarikat (Jensen & Meckling 1976; Farrer & Ramsay 1998). Akrout dan Othman (2013), Shamsul et al. (2011), dan Haniffa dan Cooke (2002) mendapati syarikat pemilikan keluarga kurang membuat pelaporan sukarela dan tiada keperluan terhadap pelaporan tersebut. Keperluan maklumat ini boleh diperolehi secara dalaman kerana sebahagian besar pengurus juga merupakan ahli keluarga. Al-Akra dan Hutchinson (2013) pula mendapati pemilikan keluarga kurang membuat pendedahan sukarela disebabkan oleh kos untuk menyediakan maklumat tersebut. Syarikat pemilikan keluarga juga didapati kurang melaporkan maklumat sukarela kerana permintaan terhadap maklumat adalah kurang akibat pengawasan secara langsung oleh ahli keluarga yang merupakan pengurusan syarikat (Ali et al. 2007). Jalila dan Devi (2012) pula mendapati pemilikan keluarga mempunyai hubungan yang negatif dengan pendedahan segmen syarikat. Oleh itu, kajian ini menjangkakan tahap peratusan pemilikan keluarga akan berhubungan secara negatif dengan tahap pelaporan maklumat alam sekitar. Ini kerana pemegang saham mempunyai capaian terus terhadap maklumat dan mempunyai kawalan terhadap pengurusan seterusnya mengurangkan keperluan dan insentif terhadap pelaporan maklumat.

581

International Management Accounting Conference 7 2 – 3 December 2014

H1a:

Tahap pemilikan keluarga mempunyai hubungan yang negatif dengan tahap pelaporan maklumat alam sekitar.

PEMILIKAN PENGURUSAN Menurut teori agensi, pemilikan saham oleh pengurusan dapat mengurangkan konflik agensi di antara pengurus dan pemilik (Jensen & Meckling 1976). Sheila et al. (2012), dan Zainab (2006) mendapati pemilikan pengurusan kurang membuat pelaporan sukarela. Jalila dan Devi (2012), dan Nazli (2010) juga mendapati pemilikan pengurusan tidak mempengaruhi pendedahan segmen dan prestasi korporat. Manakala Hafiza dan Devi (2009) mendapati peningkatan pemilikan pengurusan tidak mempengaruhi kualiti pendapatan syarikat. Oleh itu, kajian ini menjangkakan tahap peratusan pemilikan pengurusan akan berhubungan secara negatif dengan tahap pelaporan maklumat alam sekitar. Ini kerana pemegang saham boleh mendapatkan maklumat alam sekitar dari sumber dalaman kerana mereka terlibat dengan pengurusan syarikat dan mereka juga tidak perlu bergantung kepada maklumat yang diterbitkan di dalam laporan tahunan. H2a:

Tahap pemilikan pengurusan mempunyai hubungan yang negatif dengan tahap pelaporan maklumat alam sekitar. PEMILIKAN KERAJAAN

Syarikat yang mempunyai tahap pemilikan kerajaan yang tinggi lazimnya menekankan matlamat sosial dan politik berbanding matlamat ekonomi disebabkan peranan yang dimainkan oleh kerajaan untuk menyediakan kemudahan dan perkhidmatan bagi kepentingan masyarakat (Norsyahida & Maliah 2012; Shamsul et al. 2011). Suttipun dan Stanton (2012), Zeng et al. (2010), Lu dan Pavel (2009), dan Azlan dan Devi (2007) mendapati pemilikan kerajaan dapat mempengaruhi pelaporan maklumat syarikat melalui visi dan aspirasi kerajaan terhadap kepentingan isu tersebut. Manakala Nazli (2010), dan Hafiza dan Devi (2009) juga mendapati pemilikan kerajaan mempengaruhi prestasi korporat dan kualiti pendapatan syarikat. Ini kerana syarikat yang mendapat sokongan kerajaan akan sering mendapat perhatian masyarakat dan selari dengan tanggungjawab sosial syarikat bagi menyokong dasar kerajaan dan bagi menjaga reputasi syarikat di kalangan pihak berkepentingan. Oleh itu, kajian ini menjangkakan tahap peratusan pemilikan kerajaan akan berhubungan secara positif dengan tahap pelaporan maklumat alam sekitar. Ini kerana pelaporan maklumat alam sekitar 582

International Management Accounting Conference 7 2 – 3 December 2014

boleh digunakan sebagai kaedah strategi perhubungan awam untuk menyatakan bahawa kerajaan komited terhadap kepentingan alam sekitar dan melalui campur tangan kerajaan untuk mendorong pengurusan untuk membuat pelaporan tersebut. H3a:

Tahap pemilikan kerajaan mempunyai hubungan yang positif dengan tahap pelaporan maklumat alam sekitar. PEMILIKAN ANTARABANGSA

Pelabur asing biasanya akan bertindak seperti pemegang saham minoriti yang memerlukan maklumat untuk melindungi pelaburan mereka (Jalila & Devi 2012). Zeng et al. (2010) mendapati pelaporan maklumat alam sekitar oleh syarikat pemilikan antarabangsa di China lebih tinggi berbanding dengan struktur pemilikan yang lain. Haniffa dan Cooke (2005), dan Haniffa dan Cooke (2002) juga mendapati pemilikan antarabangsa mempengaruhi pelaporan maklumat syarikat. Nazli (2010) pula mendapati pemilikan antarabangsa mempengaruhi prestasi korporat syarikat. Ini kerana syarikat di Malaysia menggunakan pendedahan sosial korporat sebagai strategi legitimasi untuk mendapatkan aliran masuk modal dan menarik pelabur asing. Oleh itu, kajian ini menjangkakan tahap peratusan pemilikan antarabangsa akan berhubungan secara positif dengan tahap pelaporan maklumat alam sekitar. Ini kerana, untuk memenuhi permintaan pelabur asing yang cenderung untuk memilih syarikat yang mempunyai tanggungjawab sosial yang baik selari dengan pulangan pelaburan yang tinggi. Pelabur juga mungkin dipengaruhi oleh faktor budaya negara maju yang mementingkan pelaporan sosial korporat. H4a:

Tahap pemilikan antarabangsa mempunyai hubungan yang positif dengan tahap pelaporan maklumat alam sekitar. PEMBOLEHUBAH PENYEDERHANA: PRESTASI KEWANGAN

Pelaporan maklumat alam sekitar juga akan melibatkan kos dari segi masa, tenaga dan kewangan (Lopez 2009; Solomon 2000). Oleh itu, prestasi kewangan syarikat akan memberi kesan terhadap pertimbangan pihak pengurusan untuk melaporkan maklumat alam sekitar atau sebaliknya. Ini kerana, sekiranya syarikat yang mempunyai prestasi kewangan yang baik pihak pengurusan berupaya melaporkan lebih banyak maklumat alam sekitar berbanding syarikat lain (Iatridis 2013; Akrout & Othman 2010; Acerete et al. 2011; Galani et al. 2011; 583

International Management Accounting Conference 7 2 – 3 December 2014

Romlah 2000). Tetapi sekiranya syarikat menghadapi masalah kewangan, pihak pengurusan akan memberi lebih tumpuan terhadap objektif ekonomi berbanding dengan perhatian terhadap pelaporan maklumat alam sekitar, kerana ia akan melibatkan kos tambahan (Joshi et al. 2011; Liu & Anbumozhi 2009; Elijido-Ten 2009). Maka, kajian ini ingin menguji kesan prestasi kewangan syarikat terhadap perhubungan di antara struktur pemilikan dengan tahap pelaporan maklumat alam sekitar. Sama ada prestasi kewangan syarikat (pembolehubah penyederhana) dapat mengukuhkan atau melemahkan perhubungan tersebut. H1b-4b: Prestasi kewangan yang baik mengukuhkan hubungan di antara pemilikan syarikat dengan tahap pelaporan maklumat alam sekitar.

METODOLOGI KAJIAN Kajian ini menilai tahap pelaporan maklumat alam sekitar oleh syarikat sensitif alam sekitar yang tersenarai di Bursa Malaysia. Data kajian diperolehi dari laporan tahunan terkini syarikat iaitu tahun 2013 (semasa kajian ini dilakukan). Laporan tahunan merupakan sumber utama pelaporan maklumat alam sekitar syarikat (Christopher et al. 1997; Wiseman 1982) dan merupakan maklumat yang boleh dipercayai (Tilt 1994). Syarikat sensitif alam sekitar dipilih sebagai sampel kajian kerana syarikat dalam kategori ini sering mendapat perhatian masyarakat dan industri tersebut cenderung untuk memberi kesan negatif kepada alam sekitar (Nik Nazli & Ahmed 2013; Elijido-Ten 2009; Deegan et al. 2002; Patten & Trompeter 2003). Secara keseluruhannya terdapat 403 buah syarikat sensitif alam sekitar yang tersenarai di Bursa Malaysia pada tahun semasa 2013. Berdasarkan jadual Krejcie dan Morgan (1970), sebanyak 217 buah syarikat sensitif alam sekitar (Produk industri, Hartanah, Pembinaan dan Perladangan) telah dipilih sebagai sampel kajian. Sampel syarikat dipilih secara rawak supaya semua syarikat mempunyai peluang yang sama untuk dimasukkan sebagai sampel kajian (Sekaran 2003). Kaedah analisis kandungan telah digunakan untuk menilai tahap pelaporan maklumat alam sekitar oleh syarikat yang tersenarai di Bursa Malaysia. Analisis kandungan merupakan kaedah yang digunakan secara meluas dalam penyelidikan mengenai pendedahan maklumat sosial dan alam sekitar (Boesso & Kumar 2007). Analisis kandungan kuantitatif digunakan dalam kajian ini kerana ia lebih dipercayai (Day & Woodward 2009).

584

International Management Accounting Conference 7 2 – 3 December 2014

Kajian ini menggunakan indeks pendedahan yang dibangunkan oleh Clarkson et al. (2008) berdasarkan garis panduan Global Reporting Initiative (GRI)2. Senarai item untuk mengira indeks adalah seperti yang terdapat di Lampiran A. Indeks tersebut melibatkan 29 item yang terdiri daripada item keras (hard disclosure items) dengan jumlah maksimum skor adalah 29. Indeks tersebut mengandungi 4 tema iaitu berkaitan struktur tadbir urus korporat dan sistem pengurusan, kebolehpercayaan, penentu prestasi persekitaran, dan perbelanjaan persekitaran. Penggunaan GRI telah mendapat pengiktirafan secara meluas yang mana kebanyakan syarikat telah menggunapakai kerangka kerja tersebut dalam membuat pelaporan sukarela korporat (Raiborn et al. 2011).

Analisis Regresi Model kajian yang dibentuk adalah seperti berikut:

Persamaan 1: TP =α0 + α1KEL + α2PEN + α3KER + α4ANT + α5PKEW + α6SAIZ + α7LEV + α8BEBAS + ԑ

Persamaan 2: TP =α0 + α1KEL + α2KEL*PKEW + α3PEN + α4KER + α5ANT + α6PKEW + α7SAIZ + α8LEV + α9BEBAS + ԑ

Persamaan 3: TP =α0 + α1KEL + α2PEN + α3PEN*PKEW + α4KER + α5ANT + α6PKEW + α7SAIZ + α8LEV + α9BEBAS + ԑ

Persamaan 4: TP =α0 + α1KEL + α2PEN + α3KER + α4KER*PKEW + α5ANT + α6PKEW + α7SAIZ + α8LEV + α9BEBAS + ԑ

Persamaan 5: 2

GRI merupakan rangka kerja sukarela terbaik untuk mengukur pelaporan alam sekitar dan prestasi sosial yang telah mendapat input pakar pelbagai negara yang terdiri daripada pihak berkepentingan. 585

International Management Accounting Conference 7 2 – 3 December 2014

TP =α0 + α1KEL + α2PEN + α3KER + α4ANT + α5ANT*PKEW + α6PKEW + α7SAIZ + α8LEV + α9BEBAS + ԑ

Persamaan 6: TP =α0 + α1KEL + α2PEN + α3KER + α4ANT + α5KEL*PKEW + α6PEN*PKEW + α7KER*PKEW + α8ANT*PKEW + α9PKEW + α10SAIZ + α11LEV + α12BEBAS + ԑ Dimana: TP

= Tahap pelaporan maklumat alam sekitar

KEL

= Pemilikan keluarga

PEN

= Pemilikan pengurusan

KER

= Pemilikan kerajaan

ANT

= Pemilikan antarabangsa

PKEW

= Prestasi kewangan syarikat

SAIZ

= Saiz syarikat (Log10 aset)

LEV

= Leveraj

BEBAS

= Lembaga pengarah bebas

ԑ

= Ralat model

Pembolehubah bersandar yang dikaji adalah tahap pelaporan maklumat alam sekitar (TP). Pembolehubah tidak bersandar kajian merupakan struktur pemilikan syarikat yang terdiri daripada pemilikan keluarga (KEL), pemilikan pengurusan (PEN), pemilikan kerajaan (KER) dan pemilikan antarabangsa (ANT). Manakala pembolehubah penyederhana adalah prestasi kewangan (PKEW) dan pembolehubah kawalan pula ada saiz syarikat (SAIZ), leveraj (LEV) dan lembaga pengarah bebas (BEBAS). Pengukuran pembolehubah ditunjukkan dalam Jadual 1 di bawah:

586

International Management Accounting Conference 7 2 – 3 December 2014

JADUAL 1 Pengukuran pembolehubah kajian

Pembolehubah Tahap pelaporan maklumat alam sekitar (TP)

Pengukuran = Skor tahap pelaporan = Jumlah skor diperolehi syarikat Jumlah skor maksimum

Pemilikan keluarga (KEL)

= Peratus pemilikan keluarga (Mahmoud & Patrick 2013; Faccio & Lang 2002)

Pemilikan pengurusan (PEN)

= Peratus pemilikan pengurusan (Sheila et al. 2012; Mazlina & Ayoib 2011)

Pemilikan kerajaan (KER)

= Peratus pemilikan kerajaan (Nazli 2010; Norman et al. 2009)

Pemilikan antarabangsa (ANT)

= Peratus pemilikan antarabangsa (Noriah et al. 2012; Haniffa & Cooke 2005)

Prestasi kewangan (PKEW)

= Pulangan atas aset = Keuntungan selepas cukai Jumlah aset (Iatridis 2013; Akrout & Othman 2013)

Saiz syarikat (SAIZ)

= Log jumlah aset (Galani et al. 2011; Sharifah 2010)

Leveraj (LEV)

= Nisbah jumlah liabiliti kepada jumlah aset (Norman et al. 2009; Hafiza & Devi 2009)

Lembaga pengarah bebas (BEBAS)

= Nisbah pengarah bebas kepada jumlah lembaga pengarah (Rupley et al. 2012; Shamsul et al. 2011)

DAPATAN KAJIAN Jadual 2 menunjukkan sampel kajian yang dikategorikan mengikut jenis industri. Sebahagian besar sampel kajian adalah dari sektor produk industri (59%). Ringkasan sampel kajian yang dikategorikan mengikut jenis industri ditunjukkan dalam Jadual 2 di bawah:

587

International Management Accounting Conference 7 2 – 3 December 2014

JADUAL 2 Sampel kajian mengikut jenis industri

Jenis Industri

Jumlah Populasi

Sampel

Peratus (%)

Produk Industri

237

128

59

Hartanah

82

43

20

Pembinaan

44

24

11

Perladangan

40

22

10

Jumlah

403

217

100

Jadual 3 seterusnya menunjukkan purata skor bagi tahap pelaporan alam sekitar adalah 7.214% (2 daripada 29 terma). Ini menunjukkan bahawa tahap pelaporan maklumat ini berada pada tahap yang rendah dan minimum. Skor yang paling tinggi diperolehi adalah 44.828% (13 daripada 29 terma). Manakala skor minimum pula ialah 0 (0%atau 0 daripada 29 terma). Hasil kajian adalah selari dengan kajian yang dilakukan Nik Nazli dan Ahmed (2013), Norsyahida dan Maliah (2012), Sharifah (2010), Ali et al. (2009), Elijido-Ten (2009), dan

Sumiani et al. (2007) yang mendapati tahap pelaporan maklumat alam sekitar di

Malaysia masih berada pada tahap yang rendah. Ini mungkin disebabkan ketiadaan peraturan terhadap pelaporan tersebut. Selain itu, Bursa Malaysia juga hanya menyediakan garis panduan awam terhadap pelaporan tersebut yang tidak menjurus kepada pelaporan yang lengkap dan seragam. Pelaporan maklumat alam sekitar juga kurang diberi keutamaan berbanding dengan pelaporan maklumat yang lain (Romlah et al. 2001). Ringkasan analisis deskriptif bagi tahap pelaporan maklumat alam sekitar ditunjukkan dalam Jadual 3 di bawah:

JADUAL 3 Deskriptif statistik untuk tahap pelaporan maklumat alam sekitar

Tahap Pelaporan

Peratusan (%)

Purata

7.214

Minimum

0.00

Maksimum

44.828

Penengah

6.897

Sisihan Piawai

7.782

588

International Management Accounting Conference 7 2 – 3 December 2014

Manakala maklumat yang paling kerap dilaporkan adalah maklumat berkaitan penglibatan dalam organisasi industri yang khusus atau inisiatif untuk meningkatkan amalan persekitaran. Manakala maklumat yang tidak dilaporkan oleh syarikat terdiri daripada kewujudan jawatankuasa persekitaran dan/ atau isu semasa dalam lembaga, ganjaran kepada eksekutif berdasarkan prestasi persekitaran, pengesahan atau jaminan pihak bebas berkaitan dengan maklumat persekitaran yang didedahkan di dalam laporan prestasi persekitaran atau laman sesawang, penglibatan pihak berkepentingan dalam proses pendedahan maklumat persekitaran, petunjuk prestasi persekitaran (Toxics release inventory) TRI (tanah, air, udara) dan petunjuk prestasi persekitaran pematuhan prestasi. Maklumat kekerapan untuk tahap pelaporan ditunjukkan dalam Jadual 4 dan Jadual 5 di bawah:

JADUAL 4 Kekerapan jenis maklumat alam sekitar

Jenis maklumat A1 1 2 3

4

Kekerapan

Struktur Tadbir Urus Korporat dan Sistem Pengurusan. Kewujudan Jabatan untuk kawalan pencemaran dan/ atau jawatan pengurusan untuk menguruskan persekitaran. Kewujudan jawatankuasa persekitaran dan/ atau isu semasa dalam lembaga. Kewujudan terma dan syarat yang bersesuaian kepada pembekal dan/atau pelanggan berkaitan dengan persekitaran. Penglibatan pihak berkepentingan dalam penggubalan polisi persekitaran korporat.

43 0 6

1

5

Menggunapakai ISO 14001 di peringkat kilang dan/ atau syarikat.

40

6

Ganjaran kepada eksekutif berdasarkan prestasi persekitaran.

0

A2 7

8

9

Kebolehpercayaan. Menggunakan garis panduan pelaporan kelestarian GRI atau peruntukan laporan CERES (Coalition for Environmentally Responsible Economies). Pengesahan/ jaminan pihak bebas berkaitan dengan maklumat persekitaran yang didedahkan di dalam laporan prestasi persekitaran/ laman sesawang. Pengesahan/ audit berkala pihak bebas terhadap prestasi persekitaran dan/ atau sistem.

7

0

5

10

Sijil berkaitan program persekitaran oleh agensi bebas.

43

11

Sijil produk berkenaan dengan kesan kepada persekitaran.

12

589

International Management Accounting Conference 7 2 – 3 December 2014

12

13

14

15

16

Anugerah prestasi persekitaran oleh pihak luar dan/ atau berkaitan dengan kelestarian. Penglibatan pihak berkepentingan dalan proses pendedahan maklumat persekitaran. Penglibatan sukarela dalam inisiatif persekitaran yang disokong oleh (Environmental Protection Agency) EPA atau Jabatan Tenaga. Penglibatan dalam organisasi industri yang khusus/ inisiatif untuk meningkatkan amalan persekitaran. Penglibatan dalam organisasi/ persatuan persekitaran yang lain untuk meningkatkan amalan persekitaran.

11

0

102

127

17

A3

Petunjuk prestasi persekitaran (PPP).

17

PPP penggunaan tenaga/ atau kecekapan tenaga.

6

18

PPP penggunaan air/ atau kecekapan pengunaan air.

4

19

PPP pelepasan gas rumah hijau.

8

20

PPP lain-lain pelepasan udara.

3

21

PPP (Toxics release inventory) TRI (tanah, air, udara).

0

22

PPP pembuangan lain, pelepasan dan/ atau tumpahan (bukan TRI).

1

23

PPP pembuangan sisa dan/ atau pengurusan (recycling, re-use, reducing, treatment and disposal).

5

24

PPP tanah dan penggunaan sumber, biodiversity dan pemuliharaan.

8

25

PPP kesan produk dan perkhidmatan ke atas persekitaran.

1

26

PPP pematuhan prestasi (e.g., excesses, reportable incidents).

0

A4

Perbelanjaan persekitaran.

27

Ringkasan penjimatan kepada syarikat hasil daripada inisiatif persekitaran.

28 29

Nilai perbelanjaan ke atas teknologi, (Research & Development) R&D dan/ atau inovasi untuk meningkatkan prestasi dan/ atau kecekapan persekitaran. Nilai perbelanjaan ke atas denda berkaitan isu persekitaran.

590

1 2 1

International Management Accounting Conference 7 2 – 3 December 2014

JADUAL 5 Kekerapan untuk tahap pelaporan maklumat alam sekitar

Kekerapan Terma

Bilangan Syarikat

Peratus (%)

0

54

24.89

1-2

101

46.54

3-4

36

16.60

5-6

18

8.29

7-8

3

1.38

9-10

1

0.46

11-12

3

1.38

>13

1

0.46

217

100

Jumlah

Hasil kajian juga mendapati purata skor bagi tahap pelaporan alam sekitar adalah 6.503% (1 daripada 29 terma) bagi pemilikan keluarga, 7.376% (2 daripada 29 terma) bagi pemilikan pengurusan, 9.918% (2 daripada 29 terma) bagi pemilikan kerajaan dan 7.606% (2 daripada 29 terma) bagi pemilikan antarabangsa. Skor yang paling tinggi diperolehi adalah 44.828% (13 daripada 29 terma) bagi pemilikan kerajaan dan antarabangsa. Manakala skor yang paling tinggi bagi pemilikan keluarga dan pengurusan pula adalah 37.931% (10 daripada 29 terma). Ringkasan analisis deskriptif bagi tahap pelaporan maklumat alam sekitar berdasarkan struktur pemilikan syarikat ditunjukkan dalam Jadual 6 di bawah:

JADUAL 6 Deskriptif statistik untuk tahap pelaporan maklumat alam sekitar berdasarkan struktur pemilikan syarikat

Tahap Pelaporan

Peratusan (%) Keluarga

Pengurusan

Kerajaan

Antarabangsa

Purata

6.503

7.376

9.918

7.606

Minimum

0.000

0.000

0.000

0.000

Maksimum

37.931

37.931

44.828

44.828

Penengah

3.448

6.897

6.897

6.897

Sisihan Piawai

7.129

8.033

9.306

8.111

591

International Management Accounting Conference 7 2 – 3 December 2014

Berdasarkan analisis regresi linear, keputusan kajian menunjukkan bahawa pemilikan keluarga dan pengurusan mempunyai hubungan yang negatif dan tidak signifikan. Penemuan ini selari dengan kajian Al-Akra dan Hutchinson (2013), Akrout dan Othman (2013), Sheila et al. (2012), Jalila dan Devi (2012), Shamsul et al. (2011), Nazli (2010), Hafiza dan Devi (2009), Zainab (2006), dan Haniffa dan Cooke (2002). Manakala pemilikan antarabangsa mempunyai hubungan yang positif dan tidak signifikan. Penemuan kajian ini selari dengan kajian Jalila dan Devi (2012), Sheila et al. (2012), Shamsul et al. (2011), dan Nazli (2010). Namun tidak selari dengan kajian Zeng et al. (2010), Haniffa dan Cooke (2005), dan Haniffa dan Cooke (2002) yang mendapati pemilikan antarabangsa mempunyai hubungan yang positif dengan tahap pelaporan maklumat syarikat. Ini menunjukkan bahawa struktur pemilikan keluarga, pengurusan dan antarabangsa tidak mempengaruhi tahap pelaporan maklumat alam sekitar syarikat. Manakala keputusan yang diperolehi daripada analisis regresi linear menunjukkan bahawa pemilikan kerajaan mempunyai hubungan positif yang signifikan dengan tahap pelaporan maklumat. Ini bermakna pemilikan kerajaan mempengaruhi tahap pelaporan maklumat alam sekitar. Hasil kajian ini didapati menyokong hipotesis ketiga (H3a). Hipotesis ketiga mencadangkan bahawa pemilikan kerajaan mempengaruhi tahap pelaporan maklumat alam sekitar. Keputusan yang diperolehi adalah selari dengan kajian Lu dan Pavel (2009), dan Azlan dan Devi (2007) yang mendapati pemilikan kerajaan dapat mempengaruhi pelaporan sosial korporat syarikat melalui matlamat kerajaan terhadap kepentingan isu sosial dan penglibatan syarikat terhadap pelaporan tersebut. Zeng et al. (2010) juga mendapati terdapat peningkatan pelaporan maklumat alam sekitar oleh pemilikan kerajaan di China. Ini kerana syarikat yang mendapat sokongan kerajaan akan sering mendapat perhatian masyarakat dan selari dengan tanggungjawab sosial syarikat bagi menyokong dasar kerajaan. Manakala Suttipun dan Stanton (2012) juga mendapati pemilikan kerajaan mempengaruhi pelaporan maklumat alam sekitar di dalam laman sesawang syarikat bagi menjaga reputasi syarikat di kalangan pihak berkepentingan. Oleh itu, pelaporan maklumat alam sekitar boleh digunakan sebagai kaedah strategi perhubungan awam untuk menyatakan bahawa kerajaan komited terhadap kepentingan alam sekitar dan melalui campur tangan kerajaan untuk mendorong pengurusan untuk membuat pelaporan tersebut.

592

International Management Accounting Conference 7 2 – 3 December 2014

Kajian juga mendapati terdapat hubungan yang positif antara saiz syarikat dan tahap pelaporan maklumat alam sekitar. Keputusan yang diperolehi adalah selari dengan kajian yang dilakukan oleh Iatridis (2013), Akrout dan Othman (2013), Rupley et al. (2012), Sheila et al. (2012), Galani et al. (2011), Mahadeo et al. (2011), Joshi et al. (2011), Sharifah (2010), Zeng et al. (2010), Elijido-Ten (2009), Ali et al. (2009), dan Liu dan Anbumozhi (2009) yang mendapati saiz syarikat mempunyai hubungan yang signifikan dengan tahap pelaporan maklumat syarikat. Ini menunjukkan bahawa syarikat yang bersaiz besar lebih banyak melaporkan maklumat alam sekitar berbanding dengan syarikat yang bersaiz kecil. Faktor pembolehubah kawalan leveraj juga didapati mempunyai hubungan yang positif dengan tahap pelaporan maklumat alam sekitar. Keputusan yang diperolehi adalah selari dengan kajian Iatridis (2013), Sheila et al. (2012), Jalila dan Devi (2012), Mahadeo et al. (2011), Shamsul et al. (2011), Hafiza dan Devi (2009), dan Clarkson et al. (2008) yang mendapati leveraj mempengaruhi pelaporan maklumat syarikat. Ini menunjukkan bahawa syarikat yang mempunyai leveraj yang tinggi lebih banyak melaporkan maklumat alam sekitar berbanding dengan syarikat yang mempunyai leveraj yang rendah. Manakala pembolehubah kawalan lembaga pengarah bebas didapati tidak mempunyai hubungan dengan tahap pelaporan maklumat alam sekitar. Keputusan yang diperolehi adalah selari dengan kajian Shamsul et al. (2011), Nazli (2010), Hafiza dan Devi (2009), dan Wan Nordin (2009) yang mendapati lembaga pengarah bebas tidak mempengaruhi pelaporan maklumat syarikat. Analisis regresi linear ditunjukkan dalam Jadual 7 di bawah: JADUAL 7 Hasil analisis regresi linear

Pembolehubah

Model 1

Model 2

Model 3

Model 4

Model 5

Model 6

(Constant)

(-2.273)

(-2.225)

(-2.229)

(-2.067)

(-2.274)

(-1.788)

Keluarga

-0.097

-0.114

-0.094

-0.088

-0.097

-0.141

(-1.071)

(-1.114)

(-1.027)

(-0.978)

(-1.077)

(-1.298)

-0.095

-0.094

-0.102

-0.082

-0.095

-0.076

(-1.496)

(-1.467)

(-1.370)

(-1.281)

(-1.494)

(-1.001)

0.203*

0.205*

0.206*

0.152*

0.203*

0.141

(2.749)

(2.763)

(2.699)

(1.819)

(2.749)

(1.602)

0.076

0.079

0.078

0.081

0.087

0.071

Pengurusan

Kerajaan

Antarabangsa

593

International Management Accounting Conference 7 2 – 3 December 2014

Prestasi kewangan

Saiz

Leveraj

Lembaga pengarah bebas

(0.819)

(0.850)

(0.834)

(0.881)

(0.834)

(0.668)

0.089

0.055

0.083

0.052

0.098

-0.104

(1.361)

(0.472)

(1.131)

(0.722)

(1.298)

(-0.555)

0.260***

0.258***

0.258***

0.248***

0.260***

0.236*

(3.885)

(3.842)

(3.775)

(3.665)

(3.872)

(3.383)

0.127*

0.130*

0.129*

0.130*

0.127*

0.140*

(1.794)

(1.815)

(1.797)

(1.832)

(1.788)

(1.928)

-0.068

-0.067

-0.069

-0.074

-0.067

-0.073

(-1.084)

(-1.050)

(-1.085)

(-1.175)

(-1.065)

(-1.139)

Keluarga*Prestasi kewangan

0.047

0.161

(0.363)

(0.946)

Pengurusan*Prestasi kewangan

0.014

0.008

(0.170)

(0.103)

Kerajaan*Prestasi kewangan

0.103

0.143

(1.251)

(1.528)

Antarabangsa* Prestasi kewangan

-0.021

0.049

(-0.233)

(0.444)

F

6.352

5.637

5.623

5.835

5.626

4.411

P

0.000

0.000

0.000

0.000

0.000

0.000

R2 terlaras

0.165

0.162

0.162

0.162

0.162

0.159

* Signifikan pada p < 0.1, * *Signifikan pada p < 0.05, *** Signifikan pada p < 0.01

Keputusan yang diperolehi daripada analisis regresi linear juga menunjukkan pembolehubah penyederhana prestasi kewangan tidak mempengaruhi perhubungan di antara pemilikan syarikat dengan tahap pelaporan maklumat alam sekitar. Ini menunjukkan prestasi kewangan sebagai pembolehubah penyederhana tidak dapat mengukuhkan perhubungan di antara pemilikan syarikat dengan tahap pelaporan maklumat alam sekitar. Keputusan yang diperolehi adalah selari dengan kajian yang dilakukan oleh Suttipun dan Stanton (2012), De Villiers dan Van Staden (2011), Mahadeo et al. (2011), Elijido-Ten (2009), Ali et al. (2009), dan Williams (1999) yang mendapati prestasi kewangan tidak mempengaruhi pelaporan maklumat alam sekitar syarikat. Oleh itu, kajian mendapati prestasi kewangan syarikat bukanlah faktor yang mengukuhkan perhubungan di antara pemilikan syarikat dengan tahap pelaporan maklumat alam sekitar. Ini mungkin kerana pelaporan maklumat alam sekitar 594

International Management Accounting Conference 7 2 – 3 December 2014

adalah berkaitan dengan kesedaran tanggungjawab sosial dan bukan berkaitan dengan pertimbangan prestasi kewangan syarikat (Haslinda et al. 2006). Hasil analisis regresi linear dengan prestasi kewangan syarikat ditunjukkan dalam Jadual 7 di atas. Berdasarkan hasil analisis yang diperolehi, dapatlah dirumuskan bahawa tahap pelaporan maklumat alam sekitar oleh syarikat yang tersenarai di Bursa Malaysia masih berada pada tahap yang rendah dan minimum. Hasil kajian menunjukkan hanya faktor pemilikan kerajaan, saiz dan leveraj syarikat mempunyai hubungan yang signifikan dengan tahap pelaporan maklumat alam sekitar. Ini menunjukkan bahawa syarikat pemilikan kerajaan membuat lebih banyak pelaporan maklumat alam sekitar berbanding dengan pemilikan lain. Manakala syarikat yang bersaiz besar dan mempunyai leveraj yang tinggi membuat lebih banyak pelaporan maklumat alam sekitar berbanding dengan syarikat yang lain. Dari perspektif teori agensi, pelaporan maklumat alam sekitar dapat mengurangkan kos agensi yang timbul kesan daripada konflik kepentingan antara agen dan prinsipal. Manakala faktor lain seperti pemilikan keluarga, pengurusan, antarabangsa, faktor penyederhana prestasi kewangan dan faktor kawalan lembaga pengarah bebas tidak mempunyai hubungan yang signifikan dengan tahap pelaporan maklumat alam sekitar.

KESIMPULAN

Sampel kajian ini terdiri daripada syarikat sensitif alam sekitar yang tersenarai di Bursa Malaysia. Hasil kajian mendapati sebanyak 54 (24.88%) buah syarikat tidak melaporkan maklumat alam sekitar bagi tahun 2013. Ini menunjukkan tidak banyak syarikat yang membuat pelaporan maklumat alam sekitar berdasarkan Global Reporting Initiative (GRI). Kebanyakan pelaporan maklumat alam sekitar juga berbentuk pernyataan umum atau kualitatif yang menunjukkan syarikat menyokong perlindungan alam sekitar, kempen kesedaran alam sekitar, langkah-langkah untuk mengurangkan pencemaran dan penjimatan tenaga dan sumber. Tahap pelaporan maklumat alam sekitar bagi syarikat yang sensitif alam sekitar juga didapati masih berasa pada tahap yang rendah dan minimum. Keegganan mereka membuat pelaporan ini mungkin disebabkan oleh beberapa faktor. Kajian ini mendapati bahawa faktor 595

International Management Accounting Conference 7 2 – 3 December 2014

pemilikan kerajaan, saiz dan leveraj syarikat merupakan faktor yang menyumbang kepada peningkatan pelaporan maklumat tersebut. Hubungan yang positif telah didapati antara faktor-faktor tersebut dengan tahap pelaporan maklumat alam sekitar.

RUJUKAN Acerete, B., Llena, F. & Movena, J. M. 2011. Environmental disclosure in financial statements: An analysis of Spanish toll motorway concessionaires. Transportation Research Part D 16: 377-383. Akrout, M. M. & Othman, H. B. 2013. A study of the determinants of corporate environmental disclosure in Mena Emerging Markets. Journal of Reviews on Global Economics 2: 46-59. Al-Akra, M. & Hutchinson, P. 2013. Family firm disclosure and accounting regulation reform in the Middle East: The case of Jordan. Research in Accounting Regulation 25: 101107. Ali, A., Chen, T. Y. & Radhakrishnan, S. 2007. Corporate disclosure by family firms. Journal of Accounting & Economics 44: 238-286. Ali, S. A. A., Mohamad Hisyam, S. & Mustafa, M. H. 2009. Determinants of financial and environmental disclosures throught the internet by Malaysian companies. Asian Review of Accounting 17 (1): 59-76. Azlan, A. & Devi, S. 2007. Corporate social reporting in Malaysia: A political theory petspective. Malaysian Accounting Review 6 (1): 19-44. Boesso, G. & Kumar, K. 2007. Drivers of corporate voluntary disclosure: A framework and empirical evidence from Italy and the United States. Accounting, Auditing and Accountability Journal 20(2): 269-296. Campbell, D. 2004. A longitudinal and cross-sectional anaysis of environmental disclosures in UK companies – a research note. The British Accounting Review 36: 107-117. Chau, G. & Gray, S. J. 2002. Ownership structure and corporate voluntary disclosure in Hong Kong and Singapore. The International Journal of Accounting 37: 247-265. Christopher, T., Hutomo, Y. B. S. & Monroe, G. 1997. Voluntary environmental disclosure by Austrakian listed mineral mining companies: An application of stakeholder theory. The International Journal of Accounting and Business Society 5(1): 42-65. Claessen, S., Dyankov, S. & Lang, L. H. P. 2000. The separation of ownership and control in East Asian Corporation. Journal of Financial Economics 58: 81-112. Clarkson, P., Li, Y., Richardson, G. & Vasvari, F. 2008. Revisiting the relation between environmental performance and environmental disclosure: An empirical analysis. Accounting Organizations and Society 33 (4-5): 303-327. Cormier, D. & Gordon, I. M. 2001. An examination of social and environmental reporting strategies. Accounting, Auditing and Accountability Journal 14 (5): 587-616. Cormier, D. & Magnan, M. 2003. Environmental reporting management: A European perspective. Journal of Accounting and Public Policy 22: 43-62. Day, R. & Woodward, T. 2009. CSR reporting and UK financial services sector. Journal of Applied Accounting Research 10(3): 159-175 De Villiers, C. & Van Staden, C. J. 2011. Where firms choose to disclose voluntary environmental information. Journal of Accounting and Public Policy 30: 504-525.

596

International Management Accounting Conference 7 2 – 3 December 2014

Deegan, C. & Rankin, M. 1996. Do Australian companies report environmental news objectively? An analysis of environmental disclosures by firms prosecuted sucessfully the Environmental Protection Authority. Accounting, Auditing and Accountability Journal 9 (2): 50-67. Deegan, C. 2002. Introduction: the legitimising effect of social and environmental disclosures-A theoretical foundation. Accounting, Auditing & Accountability Journal 15 (3): 282-311. Elijido-Ten, E. 2008. The case for reporting pro-active environmental initiatives: A Malaysian experiment on stakeholder influence strategies. Issues in Social and Environmental Accounting 2 (1): 36-60. Elijido-Ten, E. 2009. Can stakeholder theory add to our understanding of Malaysian environmental reporting attitudes?Malaysian Accounting Review 8 (2): 85-110. Elsayed, M. O. & Hoque, Z. 2010. Perceived international environmental factors and corporate voluntary disclosure practices: An empirical study. The Bristish Accounting Review 42: 17-35. Faccio, M. & Lang, L. H. P. 2002. The ultimate of Western European corporations. Journal of Financial Economics 65: 365-395. Farrer, J & Ramsay, I. M. 1998. Director share ownership and corporate performanceEvidence from Australia. Corporate Governance 6 (4): 233-248. Galani, D., Gravas, E. & Stavropoulos, A. 2011. The relation between firm size and environmental disclosure. International Conference on Applied Economics: 179-186. Gelb, D. S. 2000. Managerial ownership and accounting disclosures: An empirical study. Review of Quantitative Finance and Accounting 15 (2): 169-185. Global Reporting Initiative. 2000-2006. Sustainable Reporting Guidelines. Amsterdam. www.globalreporting.org. Gray, R., Bebbington, J., Collison, D. J., Kouhy, R., Lyon, B. & Reid, C. 1998. The valuation of assets and liabilities: Environmental law and the impact of the environment agenda for business. Edinburgh: ICAS. Gray, R., Kouhy, R. & Lavers, S. 1995. Corporate social and environmental reporting: A review of the literature and a longitudinal study of UK disclosure. Accounting, Auditing and Accountability Journal 8 (2): 47-77. Guthrie, J. E. & Parker, L. D. 1990. Corporate social disclosure practice: A comparative international analysis. Advances in Public Interest Accounting 3: 159-75. Hafiza, A. H. & Devi, S. 2009. Board characterictics, ownership structure and earnings quality: Malaysian evidence. Corporate Governance in Less Developed and Emerging Research in Accounting in Emerging Economies 8: 97-123. Haniffa, R. & Cooke, T. 2005. The impact of culture and governance on corporate social reporting. Journal of Accounting and Public Policy 24: 391-430. Haniffa, R. M. & Cooke, T. E. 2002. Culture, corporate governance and disclosure in Malaysian corporations. Abacus 38 (3): 317-349. Haslinda, Y., Lehman, G. & Noraini, M. N. 2006. Environmental engagements through the lens of disclosure practices: A Malaysian story. Asian Review of Accounting 14 (2): 122-148. Healy, P. & Palepu, K. 2001. Information asymmetry, corporate disclosure and the capital markets: A review of the empirical disclosure literature. Journal of Accounting and Economics 31: 405-440. Hossain, M., Tan, L. M. & Adams, M. 1994. Voluntary disclosure in an emerging capital market: Some empirical evidence from companies listed on the Kuala Lumpur Stock Exchange. The International Journal of Accounting 29 (4): 334-351.

597

International Management Accounting Conference 7 2 – 3 December 2014

Iatridis, G. E. 2013. Environmental disclosure quality: Evidence on environmental performance, corporate governance and value relevance. Emerging Markets Review 14: 55-75. Jalila, J. & Devi, S. 2012. Ownership structure effect on the extent of segment disclosure: evidence from Malaysia. Procedia Economic and Finance 2: 247-256. Jensen, M. C. & Meckling, W. H. 1976. Theory of the firm: Managerial behaviour, agency costs and ownership structure. Journal of Financial Economics 3: 305-360. Joshi, P. L., Suwaidan, M. S. & Kumar, R. 2011. Determinants of environmental disclosure by Indian industrial listed companies in their websites: Empirical study. International Journal of Accounting and Finance – Inderscience Publications 3 (2): 109-130. KPMG. 2000. Environmental reporting on the rise. KPMG website international report:1-2. Krejcie, R. & Morgan, D. 1970. Determining sample size for research activities. Educational and Psychological Measurement 30: 607-610. Lam, K., Mok, H. M. K., Cheung, I. & Yam, H. C. S. 1994. Family groupings on performance of portfolio selection in the Hong Kong Stock Market. Journal of Banking and Finance 18 (4): 725-742. Lily, M. A. M. & Takiah, M. I. 2003. Kualiti pelaporan maklumat syarikat-syarikat di Bursa Saham Kuala Lumpur. Jurnal Pengurusan 22: 27-45. Liu, X. & Anbumozhi, V. 2009. Determinant factors of corporate environmental information disclosure: An empirical study of Chinese listed companies. Journal of Cleaner Production 17: 593-600. Lopez, J. 2009. Moving from mere reporting to real reponsiveness. Accountants Today: 2225. Lu, J. Y. & Pavel. C. 2009. Corporate social responsibility in Malaysia-experts’ views and perspectives. Corporate Social Responsibility and Environmental Management 16(3): 146-154. Mahadeo, J. D., Oogarah-Hanuman, V. & Soobaroyen, T. 2011. Changes in social and environmental reporting practices in an emerging economy (2004-2007): Exploring the relevance of stakeholder and legitimacy theories. Accounting Forum 35: 158-175. Mahmoud, A. & Patrick, H. 2013. Family firm disclosure and accounting regulation reform in the Middle East: The case of Jordon. Research in Accounting Regulation 25: 101-107. Mazlina, M. & Ayoib, C. A. 2011. Agency theory and managerial ownership: Evidence from Malaysia. Managerial Auditing Journal 26 (5): 419-436. Miller, M. 2000. Beyond compliance. Natural Business LOHAS Journal 7 (4): 21-23. Muniandy, B. & Ali, M. J. 2012. Development of financial reporting environment in Malaysia. Research in Accounting Regulation 24: 115-125. Nazli A. M. G. 2010. Ownership structure, corporate governance and corporate performance in Malaysia. International Journal of Commerce and Management 20 (2): 109-119. Nik Nazli, N. A. & Ahmed Salat, A. H. 2013. Environmental disclosures of Malaysia property development companies: Towards legitimacy or accountability? Social Reponsibility Journal 9 (2): 241-258. Noriah, C. A., Kee, P. L. & Fauziah, M. T. 2012. Determinants of non-reporting of social and environmental information by Malaysian companies. Jurnal Pengurusan 36: 101-112. Norman, M. S., Mara Ridhuan, C. A. R. & Mohamat Sabri, H. 2009. Ownership structure and intellectual capital performance in Malaysia. Asian Academy of Management Journal of Accounting and Finance 5 (1): 1-29. Norsyahida, M. & Maliah, S. 2012. Environmental reporting practices of Malaysian goverment linked companies (GLCs). International Journal of Economics and Management 6 (2): 241-277.

598

International Management Accounting Conference 7 2 – 3 December 2014

Patten, D. M. & Trompeter, G. 2003. Corporate responses to political costs: An examination of the relation between environmental disclosure and earnings management. Journal of Accounting and Public Policy 28: 83-94. Raiborn, C. A., Butler, J. B. & Massoud, M. F. 2011. Environmental reporting: Toward enhanced information quality. Business Horizons 54: 425-433. Ridzwana, M. S., Maliah, S. & Nik Nazli, N. A. 2013. Do fund managers perceive environmental information useful? An empirical study from Malaysia. Journal of Cleaner Production 52: 281-288. Romlah, J. 2000. Environmental management and financial performance: Are they related? Environmental Management: 85-92. Romlah, J., Nordin @ Jusoh, M. & Takiah, M. I. 2001. Kebolehpercayaan pelaporan maklumat alam sekitar di Malaysia. Seminar Environmental Management: Current development & future planning: 49-64. Romlah, J., Takiah, M. I & Jusoh @ Nordin, M. 2002. An investigation of environmental disclosures: Evidence from selected industries in Malaysia. International Journal of Business and Society 3 (2): 55-68. Rupley, K. H., Brown, D. & Marshall R. S. 2012. Governance, media and quality of environmental disclosure. Journal of Accounting and Public Policy 31: 610-640. Sambasivan, M., Bah, S. M. & Jo-Ann, H. 2013. Making the case for operating “Green”: Impact of environmental proactivity on multiple performance outcomes of Malaysian firms. Journal of Cleaner Production 42: 69-82. Sekaran, U. 2003. Research Methods for Business: A skill Building Approach. 4th ed., Wiley, New York, NY. Shamsul, N. A., Nor Raihan, M. & Mohd Zulkifli, M. 2011. Board independence, ownership and CSR of Malaysian large firms.Corporate ownership and Control 8 (3): 417-431. Sharifah, B. 2010. The quantity and quality of environmental reporting in annual report of public listed companies in Malaysia. Issues in Social and Environmental Accounting 4 (2): 115-135. Sheila, N. N. H., Hafiz, M. A. R., Mohamad Akhyar, A. & Ahamed Kameel, M. M. 2012. Impact of corporate governance on social and environmental information disclosure of Malaysian listed banks: panel data analysis. Asian Journal of Finance & Accounting 4 (1): 1-23. Solomon, A. 2000. Could corporate environmental reporting shadow financial reporting? Accounting Forum 24 (1): 30-55. Sumiani, Y., Haslinda, Y. & Lehman, G. 2007. Environmental reporting in a developing country: a case study on status and implementation in Malaysia. Journal of Cleaner Production 15: 895-901. Suttipun, M. & Stanton, P. 2012. A study of environmental disclosures by Thai listed companies on websites. Procedia Economics and Finance 2: 9-15. Tilt, C. A. 1994. The influence of external pressure groups on corporate social disclosure: Some empirical evidence. Accounting, Auditing and Accountability Journal 7 (4): 4772. Wan Nordin, W. H. 2009. The impact of family-firm structure and board composition on corporate transparency: Evidence based on segment disclosure in Malaysia. The International Journal of Accountancy 44: 313-333. Williams, S. M. 1999. Voluntary environmental and social accounting disclosure practices in the Asia-Pacific Region: An international empirical test of political economy theory. The International Journal of Accounting 34 (2): 209-238. Wiseman, J. 1982. An evaluation of environmental disclosures made in corporate annual reports. Accounting, Organizations and Society 7 (1): 553-563. 599

International Management Accounting Conference 7 2 – 3 December 2014

Zainab, A. 2006. Pelaporan kewangan sukarela di internet oleh syarikat tersenarai di Malaysia. Tesis Master. Universiti Kebangsaan Malaysia. Zeng, S. X., Xu, X. D., Dong, Z. Y. & Tam, W. Y. V. 2010. Towards corporate environmental information disclosure: An empirical study in China. Journal of Cleaner Production 18: 1142-1128.

LAMPIRAN A

INDEKS PENDEDAHAN MAKLUMAT ALAM SEKITAR (A1) Governance structure and management systems. 1.Existence of a Department for pollution control and/or management positions for env. Management. 2.Existence of an environmental and/or public issues committee in the board. 3.Existence of terms and conditions applicable to suppliers and/or customers regarding environmentalpractices. 4.Stakeholder involvement in setting corporate environmental policies. 5.Implementation of ISO 14001 at the plant and/or firm level. 6.Executive compensation is linked to environmental performance.

(A2) Credibility 1.Adoption of GRI sustainability reporting guidelines or provision of a CERES report. 2.Independend verification/assurance about environmental information disclosed in the EP report/web. 3.Periodic independent verifications/audits on environmental performance and/or systems. 4.Certification of environmental programs by independent agencies. 5.Product Certification with respect to environmental impact. 6.External environmental performance awards and/or inclusion in a sustainability. 7.Stakeholder involvement in the environmental disclosure process. 8.Participation in voluntary environmental initiatives endorsed by EPA or Department of Energy. 9.Participation in industry specific associations/initiatives to improve environmental practices. 10.Participation in other environmental organizations/assoc. To improve environmental practices. 600

International Management Accounting Conference 7 2 – 3 December 2014

(A3) Environmental performance indicators (EPI). 1.EPI on energy use and/or energy efficiency. 2.EPI on water use and/or water use efficiency. 3.EPI on green house gas emissions. 4.EPI on other air emissions. 5.EPI on TRI (land, water, air). 6.EPI on other discharges, releases and/or spills (not TRI). 7.EPI on waste generation and/or management (recycling, re-use, reducing, treatment and disposal). 8.EPI on land and resoursec use, biodiversity and conservation. 9.EPI on environmental impacts of products and services 10.EPI on compliance performance (e.g., excesses, reportable incidents).

(A4) Environmental spending 1.Summary of dollar savings arising from environment initiatives to the company. 2.Amount spent on technologies, R & D and/or innovations to enhance environ. perf. and/or efficiency. 3.Amount spent on fines related to environmental issues. Sumber: Berdasarkan Indeks Pendedahan Clarkson et al. (20

601