inspiracje projektowe George E. Forman Ph.D Ilustracje: Rockwell Group Tłumaczenie: Antoni Godwod

Więcej informacji na temat Imagination Playground oraz nauki poprzez zabawę uzyskasz odwiedzając naszą stronę internetową www.KreatywnyPlac www. KreatywnyPlac.pl KreatywnyPlac.pl

inspiracje projektowe wprowadzenie Niniejszy przewodnik zabierze Cię do miejsc i przestrzeni wykreowanych w umysłach dorosłych oraz dzieci. Pragniemy natchnąć dzieci do nowych odkryć w zakresie projektowania z wykorzystaniem klocków Imagination Playground. W niniejszym opracowaniu oferujemy materiał dostosowany przede wszystkim do ustrukturyzowanej placówki o charakterze szkolnym. Zawiera on pomysły na sprowokowanie dzieci do nieskrępowanego projektowania. Do inspiracji tych należą scenariusze, pytania lub problemy, które skłonią dzieci do zgłębienia określonych koncepcji lub tematów w grupie. Wydaje nam się, że najlepiej kierować je do dzieci od przedszkola do 4-5 klasy, ale z pewnością mogą służyć prowadzeniu projektów opartych o program nauczania dla starszych dzieci. W niniejszym opracowaniu odnosimy się do kształtów z zestawu klasycznego klocków Imagination Playground, a także kształtów z zestawów dodatków kątowych i łukowych. Przygotowaliśmy listę kształtów z każdego zestawu. Niektóre z inspiracji zawierają założenie dysponowania jednym z nowych zestawów dodatków jako uzupełnienie zestawu klasycznego klocków Imagination Playground.

przygotowanie do inspiracji Przed rozpoczęciem pracy z inspiracjami Imagination Playground dzieci potrzebują mieć odpowiednio dużo czasu na zabawę, odkrywanie i budowanie zgodnie z własną nieograniczoną inwencją. Należy dzieciom dostarczyć wiele możliwości zabawy klockami, aby mogły sprawdzić swoje hipotezy, a także wyciągnąć własne wnioski. Dzieci powinny mieć czas na rozwinięcie właściwych środków językowych do opisania kształtów i tego co z nich tworzą. Jak to bywa z każdym nowym medium, dzieci muszą poeksperymentować i zapoznać się z jego elementami drogą bezpośrednich prób i błędów. Dwadzieścia inspiracji przedstawionych w niniejszym opracowaniu bazuje na podejściu do rozwiązywania problemów opartym o projektowanie. Wiele z tych pomysłów powstało podczas obserwacji naszego zespołu architektów i projektantów swobodnie bawiących się zestawem klasycznym oraz nowymi zestawami dodatków. Ich zaawansowane konstrukcje pomogły nam zrozumieć zakres możliwości, które dają klocki. Przygotowaliśmy każdą z inspiracji, mając na uwadze kilka ogólnych problemów. Załączyliśmy także kilka szkiców możliwych rozwiązań opracowanych przez naszych projektantów. Szkiców tych nie należy pokazywać dzieciom w trakcie omawiania inspiracji lub pracy nad nimi. Należy pamiętać, że nie staramy się skłonić dzieci do realizacji tych zaawansowanych rozwiązań. Staramy się rozbudzić kreatywność dzieci w możliwie szerokim zakresie, wiedząc na co zwrócić uwagę, w jaki sposób opisać nasze spostrzeżenia oraz jak zachęcić dzieci do tworzenia z klocków nowych opowieści. Szkice mogą pomóc Ci w lepszym rozpoznawaniu, kiedy dzieci tworzą elementarne formy tychże struktur, byś mógł skuteczniej wspierać ich działania.

1

przedstawienie inspiracji Inspiracją może być jakakolwiek sugestia powodująca, że dzieci przeformułowują cel zabawy – np. sugestia, że ptaki na placu zabaw mogą potrzebować sprzętu do urządzenia parku rozrywki. Nauczyciel odgrywa istotną rolę w sprawieniu, że inspiracja jest skuteczna. Wybór inspiracji, która będzie zgodna z zainteresowaniami ucznia, wymaga uważnej obserwacji i umiejętności słuchania. Inspiracja może odnosić się do rzeczy, do której dzieci mają emocjonalny stosunek – może nią być na przykład ostatnia wycieczka do ogrodu zoologicznego lub ulubiona książka z opowiadaniami. Może również służyć jako nawiązanie do tematu niedawno omawianego na lekcji. W przypadku każdej inspiracji nauczyciel stawia przed dziećmi cel i motywuje je do zabawy klockami, nie określając, co dokładnie mają zrobić. W im większym stopniu dzieci przejmą przekazane idee, tym mocniej się zainspirują i zaangażują w działania. Przed przystąpieniem do budowy dzieci potrzebują czasu na zaplanowanie działań, następnie także możliwości przerwania pracy i ponownego przemyślenia planu zabawy. Ponieważ przekierowanie toku zabawy w jej trakcie może być trudne, zaleca się, aby nauczyciel spotkał się z dziećmi wcześniej i poprosił je o zaplanowanie zabawy zanim jeszcze zaczną budować. Jest to ważny etap wstępny, którego nie jesteśmy w stanie w pełni omówić we wprowadzeniu. Praca grupowa z inspiracjami oferuje bogate możliwości budowy umiejętności komunikacji, słuchania, zmiany perspektywy i współpracy. Może ona również pomóc dzieciom nauczyć się postrzegania rzeczywistości ponad stereotypami i hierarchią społeczną. Daj dzieciom czas na negocjacje oraz doskonalenie umiejętności dzielenia się i współpracy. Zachęcaj dzieci do dialogu. Należy pamiętać, że inspiracja nie będzie cieszyć się zainteresowaniem całej grupy. Pozwól grupie rosnąć i kurczyć się wraz z intensyfikacją i słabnięciem zainteresowania wśród dzieci. Jeżeli jest to możliwe, rób zdjęcia podczas całego procesu, tak aby dzieci mogły dosłownie spojrzeć wstecz i przyjrzeć się tokowi swojego myślenia towarzyszącemu rozwojowi projektu. Jeśli dzieci opuszczą na pewien czas miejsce zabawy, będą mogły po powrocie dokończyć rozwiązywanie problemów. Ważne jest, aby dzieci podzieliły się refleksjami na temat swojej pracy po zakończeniu projektu. Będzie to akcent podsumowujący projekt, który przyczyni się także do zadowolenia dzieci z efektów ich pracy. Gdy dzieci wiedzą, że zostaną poproszone o ukończenie pracy, definiują wznoszone struktury, a w swoich decyzjach kierują się kryterium istotności elementów. Poproś dzieci, aby spojrzały na swoje plany konstrukcyjne z perspektywy procesu budowlanego i opowiedziały krótko, co według nich sprawia, że projekt można po zakończeniu określić jako sukces. Poproś klasę o wybranie dwojga lub trojga dzieci, które przedstawią grupie swoje przemyślenia. Umożliwienie powrotu do inspiracji w późniejszym terminie doprowadzi do głębszego zrozumienia koncepcji przez dzieci i da im poczucie znajomości projektu oraz dysponowania odpowiednimi kompetencjami. Należy dać dzieciom czas i udostępnić miejsce, aby mogły poprawić efekt swojej pracy. Pozwali im to uczyć się na błędach i czerpać z doświadczeń, dzięki czemu rozwiną umiejętności w zakresie rozwiązywania problemów i myślenia dywergencyjnego.

2

rodzaje inspiracji Niektóre z inspiracji mogą stać się zalążkiem projektów długoterminowych (na przykład „Miejsce na wystawienie sztuki” lub „Miasto dla każdego”). Dzieci mogą dyskutować, planować, budować i powracać do swoich konstrukcji w celu ich poprawy lub ponownego przemyślenia działań z perspektywy czasu. Niektóre z inspiracji, takie jak „Transformacje” lub „Nowe robaki, ale wciąż robaki”, mogą zostać ukończone w ciągu jednej sesji zabawy klockami Imagination Playground. Są to szczególne problemy, nad którymi należy zastanowić się przy planowaniu zajęć z wykorzystaniem klocków. Warto skracać projekty do wyzwań i wydłużać wyzwania do projektów. Mamy nadzieję, że idee zawarte w niniejszej broszurze zachęcą Was jako nauczycieli i wychowawców do nowych zastosowań klocków Imagination Playground w klasie. Pogrupowaliśmy inspiracje w luźne kategorie, tak aby pozostawić Wam możliwość wykorzystania rozmaitych ich wariantów. Wiele z inspiracji obejmuje więcej niż jedną dziedzinę nauczania, oferując poszukiwania w ramach koncepcji matematycznych, z zakresu nauk przyrodniczych, społecznych, wizualnych oraz lingwistyki. Wszystkie z nich mają na celu stymulowanie myślenia dywergencyjnego oraz umiejętności rozwiązywania problemów. Wszystko co piszemy należy traktować jako inspirację do własnej pracy, jak również pracy uczniów. Zachęcamy do zmiany lub dostosowywania przedstawionych pomysłów odpowiednio do zajęć, czy to w celu wsparcia innych doświadczeń edukacyjnych, czy to w celu spełnienia określonych celów programowych. Zachęcamy do dzielenia się doświadczeniami oraz zdjęciami efektów pracy na stronie internetowej http://facebook.com/placezabaw, abyśmy wszyscy mogli uczyć się od siebie nawzajem, omawiając ewentualne modyfikacje w inspiracjach, które sprzyjają jeszcze bardziej kreatywnej zabawie. Mamy też nadzieję, że niniejszy materiał stanie się dla Ciebie źródłem dobrej zabawy; a – zarówno w przypadku dorosłych jak i dzieci – zabawa jest nauką.

3

bezpieczeństwo Zabawa klockami Imagination Playground powinna odbywać się środowisku pewnym i bezpiecznym. Korzystając z zestawu Imagination Playground, należy stosować się do wszystkich obowiązujących przepisów i procedur bezpieczeństwa. Sesje zabaw mogą nabrać aktywnego i żywiołowego charakteru. Nauczyciele, opiekunowie i rodzice powinni być obecni podczas zabawy. Bądź czujny i gotowy, aby wkroczyć i nadać kierunek zabawie. Zachęć dzieci do zamiany ról i dzielenia się. Jeśli w danym miejscu jest zbyt wiele klocków i luźnych części, odsuń niektóre z nich. Należ Należ y pamię pamiętać tać o szczególnych szczególnych kwestiach bezpieczeń bezpieczeństwa: stwa: • •

• • • •

•

Nie pozwalaj dzieciom stawać na stertach klocków Imagination Playground, ani z nich zeskakiwać. Nie zezwalaj na umieszczanie lin oraz tkanin na nieruchomym sprzęcie, ani zawiązywania ich na dzieciach, aby nie dopuścić do przypadków uduszenia. Klocków nie wolno układać na wysokość wyższą niż metr (z wyjątkiem przechowywania). Upewnij się, że miejsce zabawy jest bezpieczne. Usuń śmieci, ostre przedmioty oraz wszelkiego rodzaju pozostałości. Upewnij się, że nie ma ostrych wierzchołków, rogów lub krawędzi na klockach lub luźnych częściach. Ustal do kogo możesz się zwrócić o pomoc w razie potrzeby i zadbaj, aby odpowiednie informacje kontaktowe mieć zawsze pod ręką.

4

zestawy imagination playground 105-częściowy zestaw klasyczny klocków

46-częściowy zestaw dodatków kątowych

5

46-częściowy zestaw dodatków łukowych

6

inspiracje zmiany bez dodawania lub usuwania

nacisk na wzory oraz piękno

1. Meble zmieniają zmieniaj ące funkcje

12. Wzór z otworami na podł pod łodze

2. Ile wzorów moż moż e powstać powstać?

13. Ogród łukó ukó w

wyzwania przy okreś okreś laniu toż to żsamoś samo ści

14. Miejsce na przyj przyję zyj ęcie

3. Potwory przybywają przybywają

konstrukcje, które komunikują

4. Nowe robaki, lecz wciąż wci ąż robaki

15. Miejsce na wystawienie sztuki

konstrukcje na szczególne warunki

16. Znak dla Sharpsville

5. Mieszkania na pustyni

struktury przemieszczające się

6. Plac zabaw w ciemnoś ciemno ściach

17. Gra we flippera na placu zabaw

konstrukcje wykorzystujące wiatr i światło

18. Duż Duż e „ susy” susy” czy przetaczanie?

7. Chybotanie Chybotanie na wietrze 8. Cienie na prześ prześ cieradle

wyzwania konstrukcyjne 19. Kiedy makaron odpycha 2 0. Ł uk nad rzeką rzeką

przestrzeń dla szczególnych mieszkańców 9. Świat pę p ędrakó drakó w 10. Miasto dla każ każdego 11. Są Sąsiedztwo dla drzewa

7

Rysunek 1.1 Meble zmieniają zmieniające funkcje Krzesło, na którym można siedzieć z nogami wyciągniętymi przed siebie lub przy stoliku

Rysunek 1.2 Meble zmieniają zmieniające funkcje Robot, który zmienia się w skuter wodny

8

zmiany bez usuwania lub dodawania 1. Meble zmieniające funkcje Prezentacja: Prezentacja: Niektóre meble mogą być stosowane do dwóch różnych celów, np. kanapa może stać się łóżkiem, stół może zostać powiększony, aby mogło przy nim usiąść więcej osób, komodę można przekształcić w biurko. Przyjrzyj się elementom zestawu Imagination Playground i zastanów się jakie dają możliwości skonstruowania mebli, które zmieniałyby swoje funkcje poprzez przesunięcie niektórych ich części. Staraj się przy zmianie struktury nie dodawać, ani nie usuwać żadnych części. Modyfikując tę inspirację, stwórz historię o postaci lub superbohaterze, która/który przyjmuje różne tożsamości, np. o zwykłym rowerze, który przeobraża się w odrzutowca. Wykorzystując klocki, projektuj i buduj postać, zmieniając jej tożsamość poprzez zmianę położenia części w konstrukcji. Znaczenie: Dzieci będą musiały się zastanowić nad tym, jak jedna forma „drzemie” w innej formie. Nowa forma może stać się widoczna dzięki zmianie kilku elementów. Dzieci będą musiały zmodyfikować ostateczną wersję każdej z form, tak żeby można było płynnie przechodzić z jednej formy do drugiej i z powrotem. W przypadku projektów, które mają charakter praktyczny, dzieci mogą rozważyć, czy dwie różne formy mają sens w danej przestrzeni. Przykładowo, czy miałoby sens, gdyby łóżko w sypialni zamieniało się w stół do spożywania posiłków? Odnośnie przekształcalnej postaci – czy byłoby sensowne, aby rower stał się kredensem, jeśli historia wymaga, aby coś potężnego powstało z czegoś słabego? Moż Mo ż liwoś liwoś ci: Pełna zmiana ułożenia wszystkich klocków w konstrukcji będzie łatwiejsza niż zmiana formy poprzez obrócenie kilku klocków bez rozbierania konstrukcji. Zaawansowane projekty będą wyglądać naturalnie i wyraźnie ukażą funkcjonalność w obu formach. W projektach tych unikać się będzie dokładania nowych klocków lub odejmowania klocków wchodzących w skład struktury przy przeobrażaniu jednej formy w inną. Niektóre dzieci może cieszyć projektowanie cudacznych mebli, jak na przykład krzeseł, które stają się koszem do balonu na ogrzane powietrze. Ten rodzaj przemian – z jednej formy w drugą i z powrotem – powinien mieć jednakże zawsze swoje uzasadnienie.

2. Ile wzorów może powstać? Prezentacja: Wybór kształtów klocków w każdym z zestawów Imagination Playground pozwala na tworzenie szerokiej gamy wzorów w jednej płaszczyźnie na podłodze, jak i pionowo. Wybierz równo dwanaście klocków i w określonym czasie stwórz jak najwięcej ciekawych i wyraźnych wzorów, wykorzystując wszystkie dwanaście klocków w każdym ze wzorów. Weź pod uwagę głębokość, wysokość i szerokość klocków. Postaraj się, aby każdy z wzorów różnił się od innych tak bardzo, jak to tylko możliwe. Jeśli masz taką możliwość, utrwalaj stworzone wzory, szkicując je na papierze je lub robiąc im zdjęcia. Znaczenie: Kreatywność mierzy się często zdolnością do mnogiego zastosowania jednego elementu. W przypadku gazety lub kawałka rurki chirurgicznej twórczy umysł może wykroczyć poza standardowe odpowiedzi takie jak „rozpałka” w odniesieniu do gazety lub „przelanie wody do kanistra”, jeśli chodzi o rurkę. Kreatywność wymaga przeorganizowania lub przeobrażenia obiektu na potrzeby nowych zastosowań, np. zwinięcie gazety w taki sposób, aby powstała pałka lub zawiązanie rurki w pętlę, tworząc procę.

9

Przeorganizowywanie danego zestawu klocków w coraz to nowe wzory wymaga także umiejętności przekształcania relacji, w jakich kształty znajdują się względem siebie nawzajem. Moż Mo ż liwoś liwoś ci: Poszukiwanie wzorów, które są czymś więcej niż przypadkową zbieraniną kształtów – zawierają motywy, powtórzenia, a także uwzględniają zasady równowagi. Poszukiwanie wzorów, które wykorzystują wolną przestrzeń lub wzorów rozpoznawalnych poprzez rytm odstępów pomiędzy klockami. Zastanów się, dlaczego dziecko wybrało dwanaście klocków w określonym kształcie. Czy dziecko wybrało pary, aby tworzyć układy symetryczne, czy też kołki, aby wypełnić otwory? Należy również zwrócić uwagę, które wzory są uważane przez dzieci za najbardziej interesujące i co sprawia, że dzieci mają taką, a nie inną opinię. Realizując tę inspirację, dzieci będą miały okazję wykazać się zmysłem do projektowania.

wyzwania przy okreś określaniu toż tożsamoś samości 3. Potwory przybywają Prezentacja: Co oznacza słowo „straszny”? Zastanów się nad tym, co sprawia, że niemal ludzko wyglądająca postać lub stworzenie wygląda strasznie. Przedstaw na arkuszu papieru lub omów ustnie, w jaki sposób możesz wykorzystać klocki Imagination Playground do projektowaniu strasznych postaci. W pełnym zespole lub w małych grupkach wybierzcie kilka projektów i zbudujcie swoje przerażające stwory. Możecie nawet stworzyć grupę potworów, ustawiając je w sposób, który sprawi, że poczujecie jak suną razem, aby was dopaść. Wyzwaniem niech będzie przedstawienie grozy przy zastosowaniu neutralnych, geometrycznych kształtów. Jeśli chcesz, dodaj elementy charakterystyczne z innych materiałów, np. z tkanin, taśm maskujących oraz przędzy, odpowiednio do wieku dzieci. Znaczenie: Inspiracja ta zachęci dzieci, aby dodać ekspresyjność do postaci, tak jak do rzeczownika dodaje się przymiotnik. „Straszny” w istocie odnosi się do efektu wywołanego przez obiekt, a nie do samego obiektu. Dzieci będą musiały się zastanowić, w jaki sposób sprawić, aby obiekt lub grupa obiektów wywoływały efekt grozy. Moż Mo ż liwoś liwoś ci: Wśród dosłownych rozwiązań pojawi się przedstawienie fizycznie groźnych elementów, takich jak ostre zęby i sztylety. Do bardziej zaawansowanych, metaforycznych pomysłów należeć będą pochylona sylwetka, blizny stworzone z taśmy maskującej lub gałki oczne na długich wypustkach. Jeszcze bardziej abstrakcyjne wizje mogą obejmować grupę postaci o jednolitym charakterze. Należy szukać wskazanych oznak pogłębionego rozumowania, nie dając dzieciom konkretnych sugestii w tym zakresie.

10

Rysunek 3 Potwory przybywaj przybywają zybywają Twarz potwora z dwoma ostrymi zębami u dołu

Rysunek 4.1 Nowe robaki, ale wciąż wciąż robaki Robak z czułkami i nogami umożliwiającymi pełzanie

Rysunek 4.2 Nowe robaki, ale wciąż wciąż robaki robaki Ulepszony robak ze skrzydłami umożliwiającymi latanie i wielkimi oczami widzącymi w nocy

11

4. Nowe robaki, ale wciąż robaki Prezentacja: Nowe gatunki robaków wyewoluowują każdego roku, ale my wciąż jakoś nie wiemy, co jest, a co nie jest robakiem. Robaki jednego gatunku są zasadniczo podobne do innych gatunków robaków i nie wyglądają jak węże, koty czy ptaki. Skąd wiesz, że dana istota jest robakiem? W pełnym zespole lub w małych grupkach naszkicujcie na arkuszu papieru, w jaki sposób można wykorzystać klocki Imagination Playground, aby stworzyć nowy gatunek olbrzymiego robaka, a następnie wprowadźcie projekty w życie. Staraj się budować zgodnie z oryginalnym projektem. Niemniej, możesz dostosowywać elementy konstrukcji w razie potrzeby. Kiedy stworzycie już nowe gatunki, przedyskutujcie, po czym można poznać, że jest to robak, a także czym się on różni się od znanych wam robaków. Wyjaśnij w czym i dlaczego stworzona konstrukcja różni się od rysunku. Następnie ulepsz robaka, czyniąc z niego przedstawiciela nowego, ulepszonego gatunku. Przedyskutuj z grupą, w czym różnią się od siebie oba osobniki i dlaczego można je wciąż uznać za robaki. Znaczenie: Inspiracja ta zachęca dzieci do myślenia o cechach nadrzędnych i podrzędnych, z których wynika, że kategoria hierarchiczna owadów jest nadrzędna wobec kategorii hierarchicznej chrząszczy. Dzieci będą musiały rozumować w ten sposób zarówno podczas planowania, jak i w trakcie realizacji zadania. Interesującą będzie obserwacja, na jakie ustępstwa pójdą dzieci, gdy z klocków nie będzie się dało dokładnie odtworzyć detali przedstawionych na rysunkach. Moż Mo ż liwoś liwoś ci: Dzieci będą próbowały określić podstawowe cechy robaków oraz cechy definiujące gatunki. Mogą na przykład wyszczególnić kilka atrybutów definiujących robaki, takich jak długie odnóża (makaron) i trąbka (łopata), a następnie dodać unikalne cechy każdego gatunku, takie jak różki lub wyłupiaste oczy. Dzieci będą się dobrze bawić, tworząc przedstawiciela drugiego gatunku tak odmiennym od pierwszego, jak to możliwe, przy jednoczesnym zachowaniu podstawowych cech robaka.

12

Rysunek 5.1 Mieszkania na pustyni System zbierania wody

Rysunek 5.2 Mieszkania na pustyni Zadaszenie dla cienia

13

konstrukcje na szczególne warunki 5. Mieszkania na pustyni Prezentacja: Pustynia jest środowiskiem skrajnego gorąca i intensywnego nasłonecznienia. Poszukaj informacji na temat warunków życia na pustyni, sięgając do książek, artykułów lub internetu. Czy możesz sobie wyobrazić życie w miejscu, gdzie jest niewiele wody, drzew i przemieszczający się piasek? Wyobraź sobie, że dysponujesz zestawem klocków Imagination Playground na pustyni. Co byś zbudował, gdyby przyszło Ci się bawić lub mieszkać na pustyni? Zrealizuj swoje pomysły korzystając z klocków i omów stworzone konstrukcje włącznie z ewentualnymi aspektami wyobrażonymi, jak na przykład użyte materiały budowlane. Konstrukcje nie muszą faktycznie działać, ale mogą pomóc Ci opisać pomysły. Znaczenie: Projekt jakiegokolwiek elementu architektury lub jakiejkolwiek konstrukcji winien uwzględniać warunki środowiskowe. Niniejsza inspiracja uwrażliwi dzieci na rolę architektury w sprawieniu, by ludzkie życie było bardziej komfortowe i przyjemne. Dzieci zostaną także wdrożone w aspekty procesu projektowania związane z rozwiązywaniem problemów. Może się okazać, że konstrukcje z klocków posłużą bardziej za szkielet dla dziecięcych teorii niż za budowle o widocznych funkcjach – będą bardziej punktem odniesienia do dialogu niż symulacją działającego modelu. Moż Mo ż liwoś liwoś ci: Zaawansowani projektanci rozważą wiele zmiennych środowiskowych, takich jak intensywne słońce, wysoka temperatura, chłodne noce, niewielka ilość drzew, luźny piasek i jałowa ziemia. Mogą stworzyć rozwiązania kompensujące, takie jak parasole słoneczne, wentylatory, przytulne miejsca do spędzania wieczorów, duże piaskownice do zabawy i fontanny z wodą pitną. Omawiając swoje wyobrażone struktury, dzieci mogą wspomnieć wykorzystanie rodzimych materiałów budowlanych takich jak cegła suszona na słońcu lub błoto, czy też zwrócić uwagę, w jaki sposób ich projekty chronią ludzi przed niebezpiecznymi gatunkami zwierząt, takimi jak skorpiony lub węże. Wyobrażenie dzieci o środowisku pustynnym nabierze oczywiście żywszego wymiaru w gorący, słoneczny dzień.

14

Rysunek 6 Plac zabaw w ciemnoś ciemnościach Labirynt z walcem, pod którym można się przeczołgać

6. Plac zabaw w ciemnościach Prezentacja: Czy zdarzyło Ci się być kiedykolwiek na dworze, kiedy było naprawdę, naprawdę ciemno? Być może byłeś na biwaku lub przebywałeś do późna na dworze w Halloween? Zaprojektuj plac zabaw, z którego można korzystać w nocy bez żadnego oświetlenia. Poruszanie się w przestrzeni poprzedzielanej ścianami i pełnej przeszkód może nie być łatwe w ciemności. Jaki plac zabaw zbudowałbyś w miejscu, w którym nie widzisz lub widzisz słabo? Stwórz swoje projekty z klocków Imagination Playground. Możesz wykorzystać papier, taśmę maskującą, kubki oraz talerze papierowe w celu stworzenia pomocnych detali, które ciężko byłoby wykonać z samych klocków. Aby utrzymać koncentrację dzieci na celu, wymyśl opowieść zawierającą powody, dla których dzieci mogłyby się bawić w ciemności. Po zakończeniu budowy objaśnij, co stworzyłeś. Znaczenie: Najlepszym sposobem na podniesienie świadomości roli kanału sensorycznego jest przeprowadzenie doświadczenia z jego wyłączeniem. Inspiracja ta pomoże dzieciom zauważyć, że konstrukcje mogą być „odczytywane” poprzez swoje cechy funkcjonalne, takie jak uchwyty, stopnie, podest pokryty siatką oraz stopień nachylenia. Sprawi ona, że będą chciały się dowiedzieć, jak cechy te można „odczytać” poprzez zmysł dotyku lub słuchu, bez pomocy wzroku.

15

Moż Mo ż liwoś liwoś ci: Niektóre projekty mogą uwzględniać aspekt bezpieczeństwa i przewidywać większą amortyzację podłoża lub balustrady wokół konstrukcji. Dzieci mogą wymyślić oznakowanie, które pod dotknięciu będzie informowało, do jakiego rodzaju zabawy przeznaczona jest dana konstrukcja oraz o jej właściwościach fizycznych takich jak wysokość, nachylenie, itp. Bardziej abstrakcyjne rozwiązania mogą odnosić się do układu różnych budowli lub przewidywać ustawienie klocków przedstawiających osoby informujące o umiejscowieniu określonych elementów konstrukcji. Zabawną odmianą może być plac zabaw, w którym dzieci poruszają się poprzez czołganie – na co mogą mieć chęć właśnie w ciemnym miejscu.

Rysunek 7 Chybotanie na wietrze Gdy wiatr obraca szprychy w kole, reakcja łańcuchowa powoduje stoczenie się piłeczki w dół rynny

16

konstrukcje wykorzystują wykorzystujące wiatr i światł wiatło 7. Chybotanie na wietrze Prezentacja: Wiatr ma siłę, która może powalić rzeczy, ale można również rzeczy przenosić – drzewa, wysokie trawy czy wiatraki. Przyjrzyj się klockom Imagination Playground i zastanów się, w jaki sposób każdy z nich poruszałby się na wietrze. Projektowanie struktur, które mogą się obracać, przechylać lub kołysać pod wpływem wiatru. Wyobraź sobie, że struktury te wytwarzają energię elektryczną i dlatego też muszą się poruszać, tak długo, jak długo wiatr jest silny; możesz też wyobrazić sobie, że tworzysz galerię rzeźb do parku, które są bardziej atrakcyjne, gdy zrywa się wiatr i porusza nimi na wszystkie strony. Znaczenie: Przy tworzeniu struktur, które można przemieszczać lub którymi można kołysać, dzieci powinny rozważyć relację między formą a ruchem. Oznacza to, że będą one „odczytywały” ewentualne zmiany w konstrukcji w oparciu o formę, położenie i równowagę jej części. Wyobrażone konstrukcje ruchome mogą stać się zarzewiem rozmowy o kierunku i sile wiatru, jak również na temat potencjalnych sposobów wykorzystania energii wiatru. Moż Mo ż liwoś liwoś ci: Dzieci mogą porozmawiać o tym, jak jeden klocek może zmniejszyć skutki działania wiatru na drugi klocek umieszczony w linii podmuchu powietrza i osłaniany przed przez pierwszy klocek. Jeśli chodzi o chybotanie się na wietrze, dzieci mogą odkryć, że podwójny półksiężyc z dwoma kołkami chybocze się bardziej niż podwójny półksiężyc bez kołków. Osoba dorosła może, od czasu do czasu, wprowadzać niewielkie zmiany i poprosić dzieci, aby zastanowiły się, w jaki sposób zmiany te wpłyną na ruchy wywołane podmuchami wiatru.

17

Rysunek 8 Cienie na prześ prześcieradle Cień sowy powstały przez nakładające się na siebie cienie rzucane przez klocki

8. Cienie na prześcieradle Prezentacja: Z pomocą klocków Imagination Playground możesz tworzyć dramatyczne cienie. Wykorzystaj światło rzucane przez stary rzutnik do slajdów lub projektor multimedialny lub inne urządzenie rzucające skupioną wiązkę światła, jak np latarka lub reflektor. Sprawdź, w jaki sposób klocki ustawione przed innymi klockami tworzą z tymi ostatnimi jeden połączony cień na ścianie. Jeśli masz możliwość, powieś lub naciągnij mocno prześcieradło w pionowo ustawionej ramie, podziel dzieci na dwa zespoły i zleć jednemu z zespołów rzucanie cieni na prześcieradło. Zespół po drugiej stronie prześcieradła (który nie widzi klocków) może zgadywać, jakie klocki były wykorzystywane do stworzenia konkretnego cienia. Można również wykorzystać tę strukturę do inscenizacji teatru cieni, posługując się różnymi elementami zestawu Imagination Playground. Znaczenie: Aby zrozumieć cień, dzieci muszą przetransponować dwuwymiarowe sylwetki do realiów świata obiektów trójwymiarowych. Dzieci powinny także starać się pojąć, w jaki sposób kontur klocka znajdującego się z tyłu zostanie przysłonięty przez klocek znajdujący się z przodu i w jaki sposób oba te kontury połączą się ze sobą. Cień rzucany z obiektu ustawionego pod nietypowym kątem stanowi wyzwanie dla dziecka, aby odgadło, którego klocka użyto.

18

Moż Mo ż liwoś liwoś ci: Istnieje wiele sposobów, za pomocą których można sprawić, aby cienie przywoływały na myśl przedmioty, których na próżno jest szukać w zestawach Imagination Playground. Analiza takich właśnie cieni będzie najzabawniejsza. Aby opowiedzieć historię, używając cieni, postaraj się w sprytny sposób wykorzystać negatywną przestrzeń (na przykład otwory) oraz ruchome części (np. ukazując aligatora rozwierającego swój potężny pysk). Dzieci mogą również eksperymentować z rozmiarem cieni, manipulując odległością od źródła światła.

Rysunek Rysu nek 9.1 Świat pę pędrakó draków Wielopoziomowy świat pędraków

Rysunek 9.2 Świat pę pędrakó draków Widok rozstrzelony świata pędraków ukazuje wewnętrzne korytarze

19

przestrzeń przestrzeń dla szczegó szczególnych mieszkań mieszkańców 9. Świat pędraków Prezentacja: Pędraki żyją pod ziemią, kopią tunele i dziury w ziemi. Budują też małe komory, w których spotkać się może grupa pędraków. Niektóre z tuneli prowadzą do wyższych poziomów, niektóre w dół, a część z nich kluczy na jednym poziomie. Pędraki zasadniczo nie lubią wychodzić na powierzchnię ziemi. Stwórz podziemny świat dla pędraków, wykorzystując klocki Imagination Playground. Gdy będziesz gotowy, wyjaśnij, co jest interesującego w otworach, tunelach i komorach i w jaki sposób są one wykorzystywane przez pędraki. (Uwaga: inspiracja ta zadziała równie dobrze, gdy zamiast pędraków dzieci wyobrażą sobie mrówki.) Znaczenie: Ćwiczenie to sprawi, że dzieci przeniosą uwagę z przestrzeni pozytywnej na przestrzeń negatywną. Dzieci zastanowią się, w jaki sposób otwory łączą się ze sobą, zapewniając ciągłość tunelu i jakie miejsca postoju i odpoczynku należy zaprojektować, aby zagwarantować płynne przemieszczanie mas pędraczych. Wyzwaniem będzie wykorzystanie zarówno otworów w klockach jak i odstępów między nimi jako korytarze dla pędraków, aby nie musiały one pełzać po powierzchni ziemi w pełnym słońcu. Moż Mo ż liwoś liwoś ci: Dzieci mogą sobie wyobrazić, że same muszą się przeczołgać przez tunele, inne dzieci mogą natomiast wykorzystać otwory i rynny w klockach jak korytarze dla wyobrażonych pędraków. Jeśli chodzi o ostatni przypadek, mogą skonstruować okna, które nie są przeznaczone dla robaków, a których celem będzie jedynie stworzenie możliwości obserwowania z zewnątrz korytarzy podziemnych przez nie-pędraka. Młodszym dzieciom może wydawać się bezsensowne tworzenie tuneli, których nie widzą. Przy tworzeniu sieci tuneli i dopasowywaniu otworów i rynien złożonych w „kanapkę” pojawiają się zawiłości konstrukcyjne. Zaawansowany projektant będzie czerpał wiele radości z możliwości tworzenia sieci o wielu gałęziach i poziomach. Rozważy także potrzebę stworzenia pustych przestrzeni różnej wielkości dla jednego pędraka, grupy pędraków lub nowo narodzonego pędraczego narybku.

10. Miasto dla każdego Prezentacja: W miastach jest wszystkiego po trochu – od sklepów i biur poprzez domy i drogi aż do parków. Pomyśl o idealnym mieście, takim w którym znajduje się większość budowli i typów przestrzeni, których brak najbardziej by Ci doskwierał. Przeanalizuj klocki z zestawu Imagination Playground, zważając, że będziesz z nich budował idealne miasto. Przedyskutuj swoje pomysły, i naszkicuj odpowiednie projekty na arkuszu papieru. Zbuduj miasto w takim zakresie, w jakim jest to możliwe przy pomocy klocków. Jeśli zabraknie Ci klocków, zbuduj miasto w częściach i rób zdjęcia każdej ukończonej części, zanim przejdziesz do kolejnej. Możesz także wspomóc się szkicami na papierze lub wyciętymi kształtami. Umieść wszystkie zdjęcia razem po zakończeniu projektu, a jeśli chcesz, załącz etykiety opisujące budynki i przestrzenie.

20

Znaczenie: Znaczenie: Dzieci będą musiały się zastanowić zarówno na temat pełnego układu wielu punktów orientacyjnych w mieście, jak również na temat cech pozwalających odróżnić dom mieszkalny od sklepu lub remizę strażacką od szpitala. Konieczne będzie także rozważenie szczególnych uwarunkowań związanych z ruchem drogowym (np. zapewnienie sprawnego dojazdu do szpitala lub wyjazdu z remizy służb pożarniczych w nagłych wypadkach). Będą musiały uwzględnić ograniczoność zasobów w postaci klocków, dokonywać kompromisów i stosować przybliżenia tam, gdzie to konieczne lub przedstawiać swoje pomysły na papierze. Dzieci będą musiały pamiętać o konieczności budowy większej liczby domów mieszkalnych niż budynków biurowych, a także o innych kwestiach związanych z zachowaniem odpowiednich proporcji, odległościami i rozmieszczeniem obiektów. Moż Mo ż liwoś liwoś ci: Możliwości są nieograniczone. Zastanów się w sposób ogólny nad rolą urbanisty, który w planach musi uwzględnić zapewnienie usług takich jak wytwarzanie energii elektrycznej, zaopatrzenie w bieżącą wodę, odprowadzenie ścieków, zadbać zapewnienie odpowiedniej gamy sprzedawców detalicznych, gęstości zabudowy, dostępu do otwartej przestrzeni itp. Nie oczekuj od dzieci myślenia na tym poziomie, ale zwróć uwagę, w jaki sposób ich rozmowy dotykają niektórych z tych kwestii –„co się dzieje z wodą deszczową, gdy pada naprawdę intensywnie”?

11. Sąsiedztwo dla drzewa Prezentacja: Znajdź duże drzewo w miejscu, którego otoczenie gwarantuje odpowiednią przestrzeń do budowy z klocków Imagination Playground. Daj sobie parę dni na poznanie drzewa, kształtu jego kory, zasięgu konarów, zwierząt, które mogą je zamieszkiwać. Pomyśl o drzewie jak o osobie, która może czuć się samotna lub sfrustrowana, że nie może chodzić. Pomyśl, jakie sąsiedztwo mogłoby je rozweselić. Metodą burzy mózgów zastanówcie się razem, jakie potrzeby może mieć drzewo, czego może pragnąć, a co uznać za zabawne. Używając klocków Imagination Playground, zrealizuj swoje pomysły związane z drzewem. Znaczenie: Tak jak w przypadku innych inspiracji w tej kategorii, dzieci powinny rozwinąć większe poczucie empatii dla bohatera zagadnienia. Będą one musiały rozważyć możliwości, które dają poszczególne klocki, pod kątem wyobrażonych potrzeb drzewa – tak jak się to robi, wybierając prezent dla przyjaciela, w nadziei, że podarunek będzie dla niego szczególny i przyniesie mu radość. Dzieci zostaną sprowokowane do obrania perspektywy drzewa, będą musiały obrać punkt odniesienia inny niż one same. Moż Mo ż liwoś liwoś ci: Bardziej zaawansowane koncepcje uwzględnią połączenie cech dużego nieruchomego i żywego obiektu z cechami istoty czującej. Dom dla ptaków na drzewie w celu zapewnienia drzewu towarzystwa ptaków będzie bardziej zaawansowaną koncepcją niż huśtawka u podstawy drzewa do użytku przez dzieci (chyba że dzieci wyjaśniają, że drzewa uwielbiają oglądać dzieci w trakcie zabawy). Bardziej zaawansowane rozwiązania mogą również poruszać kwestie nadmiernej ingerencji, w tym na przykład działania mogące zaszkodzić systemowi korzennemu drzewa. Małe prezenty dla drzewa są prostymi rozwiązaniami, ale nie mają one trwałego charakteru. Ogromny telefon do drzewa można zaliczyć do rozwiązań zaawansowanych – choć fantastycznych – ponieważ oznacza, że dzieci myślą o potrzebie drzewa komunikowania się z innymi drzewami.

21

Rysunek 11.1 Sąsiedztwo dla drzewa Długi klocek reprezentuje drzewo Drzewa otrzymuje pompę wodną, a dzięki pobliskiemu kanałowi możliwe są odwiedziny ryb zamieszkujących staw

22

Rysunki 11.2 oraz 11.3 Sąsiedztwo siedztwo dla drzewa Miejsca siedzące dla przyjaciół, którzy odwiedzają drzewo

23

Rysunek 12 Wzór z otworami na podł podłodze Wzór na ścianie: górna połowa jest lustrzanym odbiciem przestrzeni negatywnej w dolnej połowie

24

nacisk na wzory oraz pię piękno 12. Wzór z otworami na podłodze Prezentacja: Często myślimy otworach jako o czymś, co należy załatać oraz naprawić, ale otwory mogą być również ważnym elementem projektu. Zaprojektuj mur, o wzorze koronkowym lub siatkowym; otwory przepuszczające światło dodadzą murowi urody. Warto przyjrzeć się kilku przykładom podobnych murów w realnym świecie. Możesz ułożyć swoją ścianę poziomo na ziemi jako matrycę dla murarzy, którzy następnie będą wznosić mur. W takim przypadku nie będziesz się musiał martwić o spadające klocki. Jeśli chcesz, możesz również przedstawić powody, dla których otwory są ważne, na przykład niezbędnym może się okazać zaprojektowanie wielu okien, aby uwzględnić zmieniający się kąt padania promieni słonecznych. Znaczenie: Inspiracja ta zachęca dzieci do zastanowienia się nad przestrzenią negatywną oraz do rozważenia problemu równowagi między przestrzenią negatywną i pozytywną. Jeśli „wzór” leży na jasnym podłożu, dzieci skupią uwagę na świetle wpadającym przez otwory. Mogą również zauważyć, że percepcja wzoru „odwraca” się, będąc raz naznaczoną przez przestrzeń pozytywną klocków, kiedy indziej przez negatywną. Możesz spróbować zachęcić dzieci do naszkicowania ściany, przy uwzględnieniu wyłącznie przestrzeni negatywnych. Moż Mo ż liwoś liwoś ci: Zaawansowany wzór będzie się charakteryzował różnorodnością lub złożonością. Otwory będą rozmieszczone regularnie, tworząc wyraźny wzór, a przy tym widoczna będzie różnorodność kształtów, kierunków i odstępów. Niektóre dzieci będą korzystały z uprzednio wyciętych otworów w celu tworzenia wzorów z przestrzenią negatywną. Inne dzieci mogą uznać takie działanie za frustrujące, starając się ograniczyć wpływ tychże otworów na wzór poprzez wypełnianie ich monetami i kołkami.

Rysunek 13 Ogród łukó uków Zamknięty ogród z centralnie usytuowaną fontanną i powtarzającymi się motywami utworzonymi z przystrzyżonych krzewów

25

13. Ogród łuków Prezentacja: Ogrody mają często układ, który ma być odbierany jako piękny lub przywodzący spokój. Przyjrzyj się zdjęciom ogrodów oraz przykładom planów ogrodu. Przeanalizuj kształty klocków i zastanów się, w jaki sposób mogą mogą one odzwierciedlać elementy ogrodu. Opracuj plan własnego ogrodu, wykorzystując klocki w celu stworzenia pięknego miejsca. Wyjaśnijcie sobie nawzajem, co sprawia, że układ jest przyjemny, piękny lub uspokajający. Użyj kolorowej kredy, aby stworzyć akcenty kolorystyczne na powierzchni klocków. Znaczenie: Dzieci tworzą, jak wiadomo, skomplikowane wzory z klocków w zwyczajnych rozmiarach, istotą niniejszej inspiracji jest jednakże większa skala oraz określony kontekst. Dzieci będą musiały rozważyć koncepcje estetyczne niemające żadnych praktycznych ani funkcjonalnych skutków innych niż ich wizualna lub wewnętrzna logika. Będą badać relacje przestrzenne między klockami, aby stworzyć równowagę, harmonię oraz aby wzbudzić zainteresowanie odwiedzających. Moż Mo ż liwoś liwoś ci: Dzieci mogą eksperymentować z wysokością skupisk klocków, dążąc do atrakcyjnej różnorodności w tym zakresie. Mogą także starać się sprawić, aby wejście do ogrodu zachęcało do zagłębienia się w ogród. Zaawansowane rozwiązania – wykraczające poza grządki kwiatowe – uwzględnią zakrzywione rabaty, ślepe zaułki, punkty główne takie jak fontanna lub pomnik. Dzieci wykazujące zaawansowane rozumienie kolorów wybiorą kawałki kredy o kolorach pasujących do siebie, a nie przypadkowy ich zestaw.

14. Miejsce na przyjęcie Prezentacja: Jakie znasz typy przyjęć? Wyobraź sobie, że organizujesz przyjęcie na placu przeznaczonym na zabawę klockami Imagination Playground. Zastanów się nad różnego rodzaju elementami, które sprawiają, że dane miejsce ma charakter uroczysty i zachęcający do przebywania w nim, a także nad tym, jak możesz takie miejsce udekorować. Pomyśl o innych elementach, które sprawiają, że ludzie mają poczucie odświętności. Wyobraź sobie gości specjalnych (prawdziwych lub nie), podczas gdy będziesz tworzył piękne i zachęcające miejsce, w którym urządzisz przyjęcie. Znaczenie: Piękno można zdefiniować jako pozytywne odczucia wywoływane przez przez określone miejsce lub dzieło człowieka. Ale w jaki sposób te odczucia powstają? Inspiracja ta zachęca dzieci do projektowania struktur i wykazywania się inwencją w taki sposób, tak aby dana przestrzeń zachęcała do przyjemnego spędzania czasu i celebrowania dobrych stron życia. Moż Mo ż liwoś liwoś ci: Struktury mogą zawierać elementy fantazyjne takie jak chylące się ku ziemi koniczyny na długich makaronach. Miejsca przyjęć można przyozdobić klockami mającymi przypominać dekoracje oraz odzwierciedlać inne oznaki wyjątkowości okazji. Dzieci mogą również stworzyć strój i akcesoria, np. przebranie lub nakrycie głowy, aby ubrać się w sposób szczególny. Mogą one również przygotować gry, takie jak golf lub kręgle.

26

Konstrukcje, które komunikują komunikują 15. Miejsce na wystawienie sztuki Prezentacja: Wymyśl lub wybierz historię oraz stwórz krótką sztukę na jej podstawie w celu wystawienia jej w szczególnym miejscu. Wykorzystaj klocki Imagination Playground przy budowie sceny oraz jako rekwizyty, które pomogą w opowiedzeniu historii. Zastanów się nad różnicą pomiędzy rekwizytami nieruchomymi i ruchomymi. Można zdecydować o zmianie tekstu sztuki po przemyśleniu i zaprojektowaniu scenografii. Odbądź próbę. Obserwuj w jaki sposób Twoja historia ewoluuje, gdy masz do dyspozycji określone rekwizyty. Wyjaśnij, dlaczego wprowadziłeś zmiany. Znaczenie: Dramaturdzy muszą zawsze dostosować odpowiednio historię, aby można ją było wystawić na scenie. Wymaga to przeanalizowania zakresu akcji, a także możliwości poszerzenia wyobraźni publiczności poza to, co jest fizycznie możliwe, dzięki zastosowaniu rekwizytów. Działania sceniczne zmieniają także ramy czasowe, a rekwizyty muszą komunikować zmiany miejsca i czasu. Moż Mo ż liwoś liwoś ci: Projekty mogą obejmować zarówno rekwizyty nieruchome, aby wskazać na miejsce i czas akcji, jak również ruchome, aby nadać partiom wygłaszanym przez aktorów bardziej namacalny wymiar. Rekwizyty nieruchome mogą pozostać na scenie podczas całego spektaklu, aby podkreślić główny rys utworu (sztuka straszna, wesoła, tajemnicza). Przy bardziej zaawansowanym planowaniu spektaklu rekwizyty nie będą zmieniać losowo znaczenia, a kołek przedstawiający dziecko nie stanie się po paru minutach taboretem. Wraz z rosnącym doświadczeniem uczniowie będą mogli planować układ sceniczny, biorąc pod uwagę perspektywę publiczności, a także urządzenia, które pozwolą im zwiększyć natężenie dźwięku lub kontrolować oświetlenie.

27

Rysunek 16 Znak dla Sharpsville Rzeźba graniasta ukazująca walory estetyczne kątów

16. Znak dla Sharpsville Prezentacja: Miasto Sharpsville tworzy setki przedmiotów – eksportowanych na cały świat – za pomocą kształtów, które widzisz w zestawie dodatków kątowych, należą do nich maszyny rolnicze, zegary oraz sprzęt do wspinaczki górskiej. Zaprojektuj dużą rzeźbę, którą miasto umieści przy wjeździe. Twoja rzeźba powinna stanowić ciekawą aranżację sygnalizującą odwiedzającemu piękno i użyteczność kątów, a także wyrażać dumę miasta z jego wyrobów. Nie twórz rozpoznawalnego obiektu, jak np. sprzęt maszynowy lub łódź wyścigowa, ale stwórz logo, wzór lub klaster, który pokazuje, jak bardzo mieszkańcy Sharpsville cenią kąty. Możesz przyjrzeć się w tym celu różnym logo firm. Znaczenie: Inspiracja ta skłania dzieci do zastanowienia się w większym stopniu nad kompozycją jako taką, niż nad kwestią przedstawienia zwykłego przedmiotu za pomocą symbolu. Dzieci powinny zrobić coś więcej niźli tylko ustawić w rzędzie klocki zakończone ostrym wierzchołkiem; powinny utworzyć przemyślaną konstrukcję lub klaster, który będzie wyrażał dumę, siłę i uczucia — fenomeny o charakterze raczej abstrakcyjnym.

28

Moż Mo ż liwoś liwoś ci: Nacisk na kąty będzie przeciwdziałać impulsowi budowania murów z klocków dobrze dopasowanych do siebie. Nie tylko w konstrukcji zastosowanie znajdą kąty, będą one także wyraźnie zaznaczone w konturze budowli. W bardziej zaawansowanych konstrukcjach uchwycone zostaną emocje takie jak miłość, duma, poczucie siły – być może poprzez nachylenie lub rozmiar konstrukcji. W konstrukcjach takich za środek wyrazu może posłużyć kontrast między kątami rozwartymi a ostrymi, w celu do wyrażenia „graniastości” konstrukcji, przy naprzemiennym stosowaniu klocków z kątami rozwartymi i ostrymi, takimi jak wierzchołek i sześciokąt.

Rysunek 17 Gra we flippera na placu zabaw Wielopoziomowa gra we flippera: rynna obraca się, określając kierunek toczenia się piłeczki

29

Struktury przemieszczają przemieszczające się się 17. Gra we flippera na placu zabaw Prezentacja: Firma X produkująca grę we flippera zleciła Ci zaprojektowanie wielkowymiarowej gry we flippera, wykorzystując otwory i kształty klocków pochodzących z zestawu klasycznego Imagination Playground oraz zestawu dodatków kątowych. Rozłóż klocki, aby służyły jako powierzchnia, po której toczyć się będą piłeczki. Jeśli pracujesz na wolnym powietrzu, w miejscu gdzie jest delikatny spadek terenu, możesz wykorzystać to na swoją korzyść. Umieść zderzaki i elementy rozdzielające, aby to co się dzieje z piłką uczynić bardziej interesującym lub – zwiększając wyzwanie – sprawić, aby piłka wpadła do konkretnego otworu. Zaprojektuj pole do gry we flippera tak, aby piłka pozostawała na jego powierzchni zanim wpadnie w otwór. Możesz zadecydować, które otwory przysporzą najwięcej punktów po wtoczeniu się do nich piłki. Wyjaśnij, dlaczego przypisałeś więcej punktów określonym otworom, a innym mniej. Rozważ grę o odwrotnych zasadach – postaraj się, aby piłka dotarła do miejsca docelowego, nie wpadając w otwór. Znaczenie: Podobnie jak w przypadku innych naszych inspiracji dzieci będą sprowokowane do zastanowienia się, w jaki sposób stałe powierzchnie i obiekty mogą określać tor, po którym obiekt przemieszcza w przestrzeni. Dzieci mogą również dostrzec kwestię kąta padania i odbicia podczas rozważań na temat kierunku odbicia piłeczki od kołka wystającego z otworu lub zderzaka sześciobocznego. Inspiracja ta może również prowadzić do pogłębionych dyskusji na temat zasad, które sprawią, że gra będzie sprawiedliwsza lub trudniejsza. Moż Mo ż liwoś liwoś ci: Zastosowanie zderzaka i barierek będzie miało charakter bardziej funkcjonalny niż dekoracyjny, a projektant będzie miał okazję wyjaśnić te funkcje. Dzieci mogą uczynić swoje konstrukcje bardziej złożonymi, sprawiając, że gra będzie większym wyzwaniem, a zarazem źródłem większej satysfakcji. Elementy mogą być ruchome, aby dostosowywać grę do różnych poziomów trudności. Dzieci bardziej zaawansowane mogą dodawać ciekawe wyjątki lub warunki do reguł gry, takie jak np. odjęcie punktu, jeśli piłeczka wyląduje w otworze, do którego wcześniej trafiła inna piłeczka.

30

Rysunek 18 Duż Du że „susy” susy ” czy przetaczanie Urządzenie, które kołysze się i przemieszcza dużymi „susami” w dół pochyłości w dwuetapowym ruchu

18. Duże „susy” czy przetaczanie Prezentacja Stwórz rozmaite zestawy kół i osi za pomocą kołków, serków, oraz elementów zestawu dodatków łukowych. Jeśli chciałbyś, aby kołki idealnie pasowały do otworów, zrób płaskie listwy ze złożonej tektury i wsuń je do otworów. Utwórz lekko nachyloną powierzchnię za pomocą klocków długich i podstawowych w celu przetestowania działania tychże zestawów kołowych. Zanim przetoczysz zestaw, postaraj się przewidzieć, który z nich będzie podskakiwał w górę i w dół, który będzie sunął w równej odległości od podłoża, a który przemieści się nieco do przodu, zanim się nie zakołysze do tyłu i przodu lub zatrzyma całkowicie. Po przetestowaniu zestawów, zastanów się co możesz zrobić, aby zmienić działanie każdego z nich. Zaprojektuj inne koła, które będą miały inne działanie, biorąc pod uwagę zarówno położenie osi jak i kształt łuków. Jeśli chcesz, nadaj każdemu zestawowi kół nazwę opisującą jego zachowanie. Znaczenie: Przewidywanie rodzaju interakcji między poruszającą się zakrzywioną powierzchnią, a nieruchomą płaską powierzchnią wymaga obrócenia obiektów w wyobraźni. W takim przypadku położenie otworu lub osi także wywiera swój wpływ. Staczanie się nie zależy ani od samych łuków, ani samego położenia otworu, ani też wyłącznie od płaskości podłoża. Dzieci będą musiały wznieść się ponad skłonność do sądzenia, że zjawiska mają jedno źródło.

31

Moż Mo ż liwoś liwoś ci: Sprawdź poziom zrozumienia. Niektóre dzieci będą rozważać jedynie kształt koła, inne będą również analizować położenia jego osi, a także położenie jednego koła względem innego. Młodsze dzieci mogą wyrazić chęć wymiany jednego kształtu na inny. Starsze dzieci zauważą, kiedy np. niewielki obrót migdału całkowicie zmieni działanie mechanizmu toczenia. Dzieci mogą zacząć rozumieć funkcję łuków w mechanizmie toczenia przy przetaczaniu się po płaskiej powierzchni.

Rysunek 19 Gdy makaron odpycha Nitka makaronu wybija w powietrze migdał

32

wyzwania konstrukcyjne 19. Kiedy makaron odpycha Prezentacja: Zauważ, że kiedy zginasz makaron, dociskając do siebie jego końce, uderza on z powrotem do tyłu po puszczeniu jednego końca. Odbija się podobnie jak sprężyna. Pomyśl o skonstruowaniu czegoś z klocków Imagination Playground, co mogłoby wykorzystywać tę cechę. Może ta siła jest w stanie utrzymać coś razem, sprawić by coś wyskoczyło jak lalka wyskakująca z pudełka lub spowodować, że coś się obróci, gdy inny klocek zostanie usunięty. Tworząc projekt z makaronem wykorzystaj jego siłę pchania, a nie wygięcie jako element czysto wizualny. Znaczenie: Inspiracja ta skłoni dzieci do zastanowienia się nad siłą, która oddziałuje stale, a przy tym jest niewidoczna. W tym przypadku siła działa na zewnątrz, podczas gdy konstrukcja trapezoidalna w następnej inspiracji ma za zadanie przeciwdziałać sile grawitacji. Ćwiczenie to wymaga od dzieci projektowania konstrukcji, które albo uwalniają siłę, aby wywołać działanie, lub przykładają siłę, aby czemuś zapobiec — jedno i drugie jest interesującym elementem dynamiki strukturalnej. Moż Mo ż liwoś liwoś ci: Na początku dzieci po prostu mogą próbować zginać makaron tak mocno, jak tylko dadzą radę. Bardziej zaawansowane projekty mogą przewidywać wygięcie makaronu – odciągnięcie go i puszczenie lub symulację pułapki, w której następuje uderzenie, gdy ktoś na nią nastąpi. Wykorzystanie momentu obrotowego, bez wywoływania ruchu, może obejmować użycie zgiętego makaronu w celu dociskania luźnych części do wnętrza ścian kanału, jak spinka sprężynująca „na zewnątrz”. Dzieci mogą również wykorzystać działanie sprężynujące jako sygnał – np. zagięcie i puszczenie makaronu jako sygnał do rozpoczęcia wyścigu.

Rysunek 20 Łuk ponad rzeką rzeką Łuk na wspornikach

33

20. Łuk nad rzeką Prezentacja: Rozłóż wyobrażoną rzekę za pomocą dwóch długich fragmentów szerokiej niebieskiej wstążki zabezpieczonej kamieniami na wypadek wiatru. Rzekę ukształtuj tak, aby w niektórych miejscach była wąska, a w innych szeroka. Wykorzystując klasyczny zestaw klocków Imagination Playground oraz zestaw dodatków kątowych, stwórz konstrukcje, które będą rozciągać się ponad rzeką. Poeksperymentuj, aby zobaczyć, jak stworzyć możliwie najdłuższe przęsło. Klocki nie mogą dotykać wody pomiędzy dwiema niebieskimi wstążkami. Znaczenie: Aby objąć jak najszersze odcinki, dzieci muszą obmyślić strukturę wspornikową z obciążnikami lub strukturę trapezoidalną, która podtrzyma łuk. Moż Mo ż liwoś liwoś ci: Dzieci mogą dojść do wniosku, że skonstruowanie wyższego mostu pozwoli na budowę dłuższego przęsła. Następnie zrozumieją, że klocki nie będą utrzymywać przęsła spod mostu, lecz dzięki sprytnemu ich umiejscowieniu – znad mostu. Zaawansowane projekty mogą obejmować zastosowanie wsporników i obciążników przy wykorzystaniu długich klocków. W jeszcze bardziej złożonych strukturach pojawi się rodzaj łuku z klińcem szczytowym zbudowanego z elementów trapezoidalnych.

34

o autorze George E. Forman, PhD

jest emerytowanym profesorem na Uniwersytecie Massachusetts w

Amherst oraz prezesem Videatives, Inc. Jest współautorem książki, w której dokonuje się odniesienia teorii Jeana Piageta do procesów wczesnej edukacji: The Child’s Construction of Knowledge and Constructive Play. Był prezesem towarzystwa Jean Piaget Society od 1983 do 1985 roku. George opublikował także książki z zakresu wczesnego rozwoju poznawczego oraz edukacyjnych walorów mediów cyfrowych dla małych dzieci. Pracował przez cztery lata na rzecz harwardzkiego Projektu zero – projektu wczesnej symbolizacji, jako szef badań nad zabawą klockami. Od 1986 roku George współpracował z miastem Reggio Emilia we Włoszech w celu rozpropagowania filozofii edukacyjnej tego miasta w Stanach Zjednoczonych, produkując trzy filmy dokumentalne i współredagując trzy wydania The Hundred Languages of Children wraz z Carolyn Edwards i Lellą Gandini. Był współtwórcą Gravity Wall – opatentowanego, modyfikowalnego samotoku eksponowanego w ponad 300 muzeach dziecięcych na całym świecie. Zaprojektował nowe formaty multimedialne, które umożliwiają umieszczenie grafiki komputerowej i wideo cyfrowego jako hiperłączy pod tekstem. Po przejściu na emeryturę w 2003 roku został współzałożycielem firmy Videatives Inc., która zajmuje się dystrybucją wspomnianych formatów cyfrowych na rzecz specjalistów zajmujących się rozwojem wczesnodziecięcym. Adres e-mail George'a: [email protected].

podzię podziękowania Stworzenie niniejszego opracowania we wszystkich jego aspektach jest wynikiem stałej współpracy z Caroline Kim, Kim dyrektorem projektu. Pomogła sprawić, że inspiracje są angażujące, szkice przybliżają istotę zagadnienia, a narracja opracowania jest wartka począwszy od zasad, a skończywszy na praktyce. U Caroline szeroki zakres kompetencji idzie w parze z życzliwością i humorem. Dziękujemy, Caroline.

podsumowanie Życzymy Ci owocnej pracy z zestawem klasycznym oraz z zestawami dodatków. Poinformuj nas, które inspiracje najlepiej sprawdzają się w Twojej pracy, gdzie korzystają z nich uczniowie, które z nich zawodzą, a także jakie zupełnie nowe inspiracje udało Ci się przetestować. Zamieść swoje komentarze, zdjęcia oraz rysunki na stronie http://community.imaginationplayground.com/forum. Dzięki tego typu informacjom wiemy jak dzieci reagują na inspiracje i nie propagujemy działań, które mijają się z celem. Wspólnie możemy zrozumieć znaczenie wyborów dzieci, i dowiedzieć się, jak utrzymać ich zaangażowanie i pasję. Copyright © 2012 Imagination Playground, LLC. Wszelkie prawa zastrzeżone Tłumaczenie: Antoni Godwod na zlecenie Centrum Kontroli Placów Zabaw Sp. z o.o. www.KreatywnyPlac.pl

35

Centrum Kontroli Placów Zabaw Sp. z o.o. Plac Zgody 6A, 0505- 820 Piastów tel. 22 300 16 60, fax 22 300 17 60 [email protected] | www.KreatywnyPlac.pl

36