INFORMATION MATTERS INFORMACJE JAKO NOWY CZYNNIK PRODUKCJI

Wykład: “INFORMATION MATTERS” – INFORMACJE JAKO NOWY CZYNNIK PRODUKCJI Asymetria informacji Asymetria informacji – fakt, iż różne osoby dysponują r...
3 downloads 0 Views 2MB Size
Wykład:

“INFORMATION MATTERS” – INFORMACJE JAKO NOWY CZYNNIK PRODUKCJI

Asymetria informacji Asymetria informacji – fakt, iż różne osoby dysponują różnymi wiadomościami. Asymetria informacji jest nie do uniknięcia, jej rozmiary i konsekwencje zależą od struktury rynku. Niedoskonałość informacji jest w gospodarce zjawiskiem powszechnym. Rynki, na których informacja nie jest doskonała, nie są efektywne.

Źródło: J.Stiglitz, Informacja i zmiana paradygmatu w ekonomii, 2004.

William Vickrey (1914 - 1996)

James Mirrlees (ur. 1936)

Nagroda Nobla (1996) "for their fundamental contributions to the economic theory of incentives under asymmetric information"

Joseph Stiglitz (ur. 1943)

George Akerlof (ur. 1943)

Michael Spence (ur. 1943)

Nagroda Nobla (2001) "for analyses of markets with asymmetric information"

Asymetria informacji - rynek samochodów używanych

INFORMACJE

KUPUJĄCY

SPRZEDAJĄCY

CENY TRANSAKCYJNE

ŚREDNIE I NISKIE

LICZBA TRANSAKCJI

NIEZBYT WYSOKA

EFEKTYWNOŚĆ RYNKU

MAŁA

WIELE OSÓB NIEZADOWOLONYCH; NABYWCÓW ZNAJDUJĄ NAJGORSZE PRODUKTY

Asymetria informacji na rynku ubezpieczeń

Zakład ubezpieczeniowy nie jest w stanie śledzić stopnia uzależnienia od papierosów, który ma negatywny wpływ na zdrowie. Osoby, które są najmniej narażone na wypadek, mogą się nie zdecydować na wykupienie polisy.

Źródło: J.Stiglitz, Informacja i zmiana paradygmatu w ekonomii, 2004.

Asymetria informacji - rynek ubezpieczeń na życie

INFORMACJE

UBEZPIECZYCIEL

CENY UBEZPIECZEŃ

ROSNĄ

LICZBA TRANSAKCJI

MALEJE

EFEKTYWNOŚĆ RYNKU

MAŁA

UBEZPIECZONY

Z UBEZPIECZEŃ REZYGNUJĄ OSOBY NAJZDROWSZE; FIRMY UBEZPIECZENIOWE ZACZYNAJĄ PONOSIĆ STRATY

Niedoskonałe informacje a rynek kredytowy

Zdolność interpretacji informacji

Informacja jako narzędzie manipulacji - bait-and-switch ; przynęć i przełącz

Korzyści osób posiadających dostęp do informacji

Posiadanie informacji może mieć skutki redystrybucyjne: zyski tych, którzy dysponują informacją, mogą być osiągane kosztem pozostałych.

Źródło: J.Stiglitz, Informacja i zmiana paradygmatu w ekonomii, 2004.

Porównanie wartości giełdowej i wartości fundamentalnej akcji na rynku w USA w latach 1925 – 1999

Źródło: Shefrin, 2000

Zachowania menedżerów w warunkach asymetrii informacji Menedżerowie mogą podejmować działania nastawione na realizację własnych interesów kosztem interesów udziałowców. Właściciele nie tylko nie są w stanie monitorować swoich pracowników i menedżerów, ale z uwagi na asymetrię informacji zazwyczaj nie wiedzą nawet, co ci ludzie, którzy działają w ich imieniu, powinni robić. Skłonność „swoich” (osób zaangażowanych w przedsiębiorstwie) do sprzedaży papierów wartościowych własnego przedsiębiorstwa po określonych cenach, zawiera informację o ich poglądzie na temat faktycznej wartości tych papierów.

Źródło: J.Stiglitz, Informacja i zmiana paradygmatu w ekonomii, 2004.

Ryzyko w warunkach asymetrii informacji

Brak ostrożności ze strony jakiegoś podmiotu, rodzi negatywne efekty zewnętrzne dla pozostałych; tego rodzaju efekty zewnętrzne stają się silne wówczas, gdy informacja nie jest doskonała.

Źródło: J.Stiglitz, Informacja i zmiana paradygmatu w ekonomii, 2004.

Richard Fuld – CEO Lehman Brothers, 1994-2008 W okresie 1993-2007 zarobił w Lehman Brothers prawie 500 mln USD (w 2007 r. 22 mln USD). W lutym 2007 r. wartość rynkowa Lehman Brothers wynosiła ok. 60 mld USD; wartość aktywów wynosiła 691 mld USD. 15.09.2008 r. ogłoszono upadłość Lehman Brothers. W wyniku kryzysu z 2008 r. kapitalizacja rynkowa firm notowanych na światowych giełdach zmniejszyła się o 10 bln USD.

Ograniczanie dostępu do informacji przez polityków Z punktu widzenia polityków istnieje jeszcze inny powód zabiegania o brak jawności: ograniczenie jawności jest równoznaczne ze sztucznie wykreowaną rzadkością informacji i pozwala, jak większość sztucznie stworzonych sytuacji, w których jakieś dobro staje się rzadkie, osiągać rentę, która w niektórych krajach jest zdobywana na drodze nieskrywanej korupcji (poprzez sprzedaż informacji). W innych sytuacjach renta może stać się częścią „wymiany podarunków”, jak w przypadku dziennikarzy, którzy oferują „laurki” i zniekształcone relacje w zamian za uprzywilejowany dostęp do informacji.

Źródło: J.Stiglitz, Informacja i zmiana paradygmatu w ekonomii, 2004.

Program naprawczy H. Paulsona Plan Paulsona – program ratunkowy dla amerykańskiego sektora finansowego; głównym celem tego planu jest wykup z rynku złych długów udzielonych przez banki klientom, którzy nie mają możliwości ich spłaty. Kwota przeznaczona przez rząd USA na ten cel sięga 700 mld dolarów.

Jako CEO Goldman Sachs zarobił w 2005 r. 37 mln USD, a w 2006 r. 16 mln USD; wartość netto majątku ponad 700 mln USD. W ramach programu ratowania AIG Goldman Sachs otrzymał 12,9 mld USD.

Sekretarz Skarbu w rządzie G. Busha, 2006-2009

Wzrost gospodarczy w wybranych krajach

Wskaźniki gospodarcze 2000-2010/11 Wskaźnik

2000

2010/11

PKB (w mld USD)

9,225

14,593

Dług publiczny (w mld USD)

5,758

14,283

Wydatki budżetowe (w mld USD)

1,717

3,495

Wydatki na obronę (w mld USD)

300

693

Aktywa small businessu (w bln USD)

3,6

4,9

Aktywa korporacji (w bln USD)

8,3

12,6

Aktywa narodowe (w bln USD)

54,2

72,5

Dług narodowy (w bln USD)

25,5

55,6

Sytuacja gospodarstw domowych 2000-2010/11 Wskaźnik Aktywa gospodarstw domowych (w bln USD

2000

2010/11 42,2

55,0

7,8

16,2

Bezrobocie rejestrowane (w tys.)

5,682

13,703

Bezrobocie rzeczywiste (w tys.)

9,638

24,593

18,030

44,357

Średni roczny dochód realny amerykańskiej rodziny (w tys. USD)

71,2

68,0

Mediana dochodów realnych amerykańskich rodzin (w tys. USD)

52,3

49,8

Odsetek gospodarstw domowych uzyskujących rocznie dochody poniżej 15 tys. USD (w %)

12,1

13,0

Zadłużenie gospodarstw domowych (w bln USD)

Korzystający z programów dożywiania (w tys.)

Gospodarka informacyjna Gospodarka informacyjna (ang. new economy lub information economy) to rozwinięta forma gospodarki rynkowej, w której dominuje zatrudnienie w sektorze informacyjnym oraz wykorzystanie nowoczesnych technologii informacyjnych. Gospodarka informacyjna oznacza przeniesienie środka ciężkości z gospodarek przemysłowych, rolniczych, usługowych, opartych na zasobach kapitału, ziemi i pracy, do bardziej zaawansowanych technologicznie i instytucjonalnie struktur społecznych i gospodarczych, wyrastających przede wszystkim na wiedzy i kapitale intelektualnym. Instytut Otwartego Społeczeństwa Informacyjnego, 2006

Gospodarka informacyjna i społeczeństwo informacyjne

"...OECD uznała, iż gospodarka jutra będzie, w dużym stopniu, "gospodarką informacyjną" a społeczeństwo będzie w rosnącym stopniu "społeczeństwem informacyjnym". Oznacza to, że informacja będzie stanowiła dużą część wartości dodanej większości dóbr i usług a działalności informacyjnie intensywne będą, w rosnącym stopniu, charakteryzować gospodarstwa domowe i obywateli." (ICCP 1998)

Społeczeństwo informacyjne – definicje „Społeczeństwo informacyjne - [ang. information society] nowy system społeczeństwa kształtujący się w krajach o wysokim stopniu rozwoju technologicznego, gdzie zarządzanie informacją, jej jakość, szybkość przepływu są zasadniczymi czynnikami konkurencyjności zarówno w przemyśle, jak i w usługach, a stopień rozwoju wymaga stosowania nowych technik gromadzenia, przetwarzania, przekazywania i użytkowania informacji." e-Polska - Strategia rozwoju społeczeństwa informacyjnego w Polsce na lata 2001-2006, Ministerstwo Łączności, Warszawa, 2001

"Termin społeczeństwo informacyjne jest używany do określenia społeczeństwa, w którym jednostki - jako konsumenci, czy też pracownicy - intensywnie wykorzystują informację." Kubicek 1999

Społeczeństwo informacyjne - podstawy

U podstaw społeczeństwa informacyjnego leżą dwa kolejne przełomowe wynalazki techniczne: komputery i telekomunikacja. Ich rola jest podobna do tej, jaką odegrały: maszyna parowa i elektryczność w rewolucji przemysłowej.

Źródło: W. Cellary, w opracowaniu: Polska w drodze do globalnego społeczeństwa informacyjnego, 2002

Przedsiębiorstwa wykorzystujące komputery w niektórych krajach europejskich w 2011 r.

Źródło: GUS, Społeczeństwo informacyjne w Polsce. Wyniki badań statystycznych z lat 2008-2012

Gospodarstwa domowe z dostępem do internetu w domu w krajach europejskich

70,5% gospodarstw domowych w Polsce miało dostęp do internetu w 2012 r. [w 2008 r. 47,6%].

Źródło: GUS, Społeczeństwo informacyjne w Polsce. Wyniki badań statystycznych z lat 2008-2012

Dostęp do internetu w krajach OECD w 2011 r.

Źródło: OECD Internet Economy Outlook 2012

Liczba i odsetek użytkowników internetu na świecie

2 500

100 90

Individuals using the Internet (in millions)

2 000

80

Individuals using the Internet per 100 inhabitants

1 500

60 50

1 000

40 30

500

20 10

0

0

2001

2002

2003

2004

2005

Źródło: ITU

2006

2007

2008

2009

2010

2011

Per 100 inhabitants

millions

70

Przedsiębiorstwa posiadające dostęp do internetu w krajach europejskich w 2011 r.

Źródło: GUS, Społeczeństwo informacyjne w Polsce. Wyniki badań statystycznych z lat 2008-2012

Przedsiębiorstwa w niektórych krajach europejskich posiadające własną stronę internetową w 2011 r.

Źródło: GUS, Społeczeństwo informacyjne w Polsce. Wyniki badań statystycznych z lat 2008-2012

Firmy sprzedające / kupujące towary i usługi przez internet w 2011 r.

Źródło: OECD Internet Economy Outlook 2012

Gospodarstwa domowe wyposażone w komputery w krajach europejskich 73,4% gospodarstw domowych w Polsce wyposażonych w komputer w 2012 r. [w 2008 r. 58,9%].

Źródło: GUS, Społeczeństwo informacyjne w Polsce. Wyniki badań statystycznych z lat 2008-2012

Osoby regularnie korzystające z internetu w krajach europejskich

Źródło: GUS, Społeczeństwo informacyjne w Polsce. Wyniki badań statystycznych z lat 2008-2012

Zamawiający przez internet produkty do użytku prywatnego w krajach europejskich

30,3% w 2012 r.

Łączna wartość zakupów internetowych dokonanych przez mieszkańców naszego kraju w 2009 r. wyniosła ok. 9,5 miliarda złotych, czyli ponad dwukrotnie więcej niż w poprzednim roku.

Źródło: GUS, Społeczeństwo informacyjne w Polsce. Wyniki badań statystycznych z lat 2008-2012

Użytkownicy internetu w USA, 2007

Źródło: The Digital Economy Fact Book, 2008-2009

Gospodarstwa domowe korzystające z internetu, wg grup dochodowych (2011)

Źródło: OECD Internet Economy Outlook 2012

ICT sector - definicja WPIIS 1.Produkcja komputery, urządzenia biurowe światłowody, okablowanie urządzenia do przekazu telefonicznego, telewizyjnego i radiowego odbiorniki telewizyjne i radiowe urządzenia pomiarowe, testujące, nawigacyjne urządzenia kontrolne stosowane w procesach produkcyjnych 2.Usługi usługi telekomunikacyjne usługi komputerowe leasing / wynajem urządzeń (w tym komputerów) handel hurtowy urządzeniami komputerowymi i telekomunikacyjnymi Working Party on Indicators for the Information Society

Firmy z sektora ICT, 2011 Firma

Wartość rynkowa (w mld USD)

Obroty (w mld USD)

Dochód netto (w mld USD)

Apple

559,0 (1 m.)

108,6

25,9

Microsoft

270,6 (4 m.)

70,0

23,2

IBM

241,8 (5 m.)

106,9

15,9

Google

165,4 (25 m.)

37,9

9,7

Oracle

145,1 (32 m.)

35,6

8,5

Intel

140,5 (33 m.)

54,0

12,9

Źródło: Fortune 500.

Rentowność 250 największych firmach ICT Relacja dochodu netto do przychodów

Źródło: OECD Internet Economy Outlook 2012

Firmy sektora ICT wydające najwięcej na R &D (w mln USD)

Źródło: OECD Information Technology Outlook 2010

Światowe wydatki na produkty i usługi sektora ICT (w mln USD, ceny bieżące)

Źródło: OECD Internet Economy Outlook 2012

Wydatki na produkty i usługi sektora ICT w krajach OECD (w mln USD, ceny bieżące)

Źródło: OECD Internet Economy Outlook 2012

Eksport dóbr sektora ICT (w mld USD)

Eksport ICT Kraje OECD 2006 774 mld USD 2009 609 mld USD Polska 2006 5,5 mld USD 2009 9,5 mld USD

Źródło: OECD

Średni wzrost wydajności w USA, 1973-2003

Źródło: Digital Economy, 2003, U.S. Department of Commerce.

Wzrost produkcji w sektorze ICT (w % r/r)

Źródło: OECD Internet Economy Outlook 2012

Tempo wzrostu wartości dodanej w sektorze ICT

Źródło: OECD Information Technology Outlook 2010

Wkład sektora informacyjnego w procesy wzrostu gospodarczego w wybranych krajach, 1990-2002

Wkład sektora ICT w procesy wzrostu gospodarczego, 1985-2006

Źródło: The Digital Economy 2008, Statistics Netherlands, 2009

Prywatne inwestycje w sprzęt komputerowy i oprogramowanie w USA, 1990-2003

Udział sektora ICT w inwestycjach (poza mieszkaniowymi)

Źródło: OECD

Zatrudnienie w branży IT w USA, 1993-2002

Źródło: Digital Economy, 2003, U.S. Department of Commerce.

Udział sektora ICT w zatrudnieniu w sektorze przedsiębiorstw

Źródło: OECD Internet Economy Outlook 2012

Wzrost zatrudnienia w sektorze ICT

Źródło: OECD Information Technology Outlook 2010

Zatrudnienie w 250 największych firmach ICT 2000=100

Źródło: OECD Internet Economy Outlook 2012

Średni przychód na 1 zatrudnionego w 250 największych firmach sektora ICT (w tys. USD)

Źródło: OECD Internet Economy Outlook 2012

250 największych firmach ICT Obroty i zatrudnienie

Źródło: OECD Internet Economy Outlook 2012

Zatrudnienie w sektorze IT wg poziomu wykształcenia / kwalifikacji (USA)

Źródło: OECD Internet Economy Outlook 2012

Wpływ branży IT na zmiany cen w USA, 1994-1998

Zmiany cen w sektorze informacyjnym, USA 1994-1998

Postrzeganie informacji jako kluczowego czynnika produkcji

Opinie dotyczące informacji rynkowych “Informacja może być traktowana jako czynnik produkcji (podobnie jak praca, kapitał i ziemia)” “Informacja rynkowa jest jednym z głównych czynników sukcesu firmy” “Dzięki informacjom rynkowym można znacznie zmniejszyć ryzyko podjęcia nietrafnych decyzji”

zdec. tak

raczej tak

ani tak ani nie

raczej nie

zdec. nie

52 %

38 %

7%

3%

0%

56 %

32 %

8%

3%

1%

62 %

28 %

3%

5%

2%

Źródło: Szczepaniec, 1998.

Najważniejsze atrybuty jakości informacji

Atrybuty jakości informacji wiarygodność / rzetelność użyteczność / przydatność decyzyjna aktualność kompletność / pełen zakres szczegółowość dokładność porównywalność inne atrybuty Źródło: Szczepaniec, 1998.

% wskazań (n=120) 34 21 18 17 5 3 3 0

Stopień korzystania z informacji rynkowych a wyniki firm Stopień korzystania z informacji rynkowych bardzo duży duży średni mały bardzo mały RAZEM

Firmy w dobrej lub bardzo dobrej kondycji finansowej 11% 24% 29% 13% 22% 100%

Firmy w średniej kondycji finansowej 0% 11% 40% 16% 32% 100%

Źródło: Szczepaniec, 1998.

Firmy w złej lub bardzo złej kondycji finansowej 0% 10% 20% 40% 30% 100%

Suggest Documents