WSZYSTKO TYGODNIK AKTUALNOŚCI POD REDAKCJA W Ł O D Z IM IE R Ą POPŁAWSKIEGO
Nr 1.
Warszawa, Niedziela 26 stycznia 1936 r.
Rok I.
I1 TARGOWICA SAM OCHODOW A „Monopolowe auta" — G rupy motoryzacyjnej d zie j, że je d y n a słuszna zasada w ż y ciu go s p o d aro ze m jest — elim in a c ja ró żn y c h w a rto ś ci b ezp o ś red n io p rzez ży cie , a nie d ro g ą u p rz y w ile jo w a n y c h m o n o p o ló w .
O statn ie d ni p rzy n io s ły m n ó stw o n a jró ż n ie js zy c h p og ło s ek d otyc zą c yc h b ezu stan n ie ak tu aln ej s p ra w y m o to r y z a c ji k raju . W u b ie gły m ty go d n iu w szeregu „u s łu żn y c h " p ism c o d zie n nych p o ja w iły się ró w n ie tasiem cow e, jak płatne artykuły o no w y m p ro jek cie fa bryk o w an ia sam ochodów w P o l sce. Szary, w y n ę d zn ia ły , co dnia n o w e -; m i n ies p od zia n k a m i m ia żd żo n y c z y te ln ik z m u rzyń sk ą czeiią w g łę b ia ł się w te szum ne, fra z es a m i s zp iko w a n e, a zło te m i Lew ia ta m i p ła co n e e la b o r a ty, z k tó ryc h , ja k na d ło n i w y n ik a ło , że P olsk a, jeśli id zie o m o to ry za c ję , stoi u... w r ó t raju ! M ó w ią c p rzys tę p n ie j, n ad w o rn i „ p is z c z y k o w ie " Lew iatn n a , pp. W ie r z b ick ich i K arszo - S ied leck ich ro z to c zy li p rzed sza rem c zło w iek ie m p ro -
* Ale... fa b ry k a c ja s a m o c h o d ó w jest w ie lk im in teresem , lub p rzy n a jm n ie j za ta k i uch odzi. W ie lu lu d zio m , z w ła szcza w P olsce, ro i się za w ro tn a k arje ra F o rd a . R ezu lta t — k ilk u m a łych f o r d z ik ó w . a w ie lk ic h s p ry cia rzy ty pu „ n a r o d o w e g o ", zeb rało się na n a ra dę. Jak b y to b y ło d ob rze, żeb y tak nam o dd an o m on opol... B ę d z iem y so bie p ra c o w a li w za cn e j ro d zin ce, n ikt n am n ie w e jd z ie w p aradę, w s zy stk o u ło ży m y sob ie tak, ja k nam b ęd zie n a jw y g o d n ie j, a p o d O p erę i tak nie b ęd zie m y je ź d z ili tern i „polskiem u sa m o c h o d a m i", a p op ro s lu P a c k a n ian i i. I oto pow staje zawrtm iy, >■,n £i:z absurdaln y projekt kontynuow ania fatalnego błędu, który pogrzebał sa m ochody w Polsce, m ianow icie um o w y z Fiatem !
cbodów całkowicie w k ra,a, na zasa dzie licencji Fiata. O ty m ostatnim szc ze gó le c op ra w da w e n u n cja cja ch p ra s o w yc h p r z e z o rn ie n ie w s p om n ia n o, ale — lo fakt.
K ilk u lu d zi s to jących na czele k il k u je szcze ja k o tako w e ge tu ją c ych lub w r ę c z d e fic y to w y c h im stytucyj, p ragn ą c ra to w a ć n ad szarp n iętą
P o n ie w a ż b ra k s am o c h o d ó w w Posce jest k a ta stro fa ln y dla c ałości ż y cia n aszego k raju , p o n ie w a ż to z a g a d n ien ie, p o z o rn ie in teresu jące jedyn ie... b u rż u jó w , w istocie, ja k to ju ż w ie lo k ro tn ie p u b lik o w a n o, sięga g łęb o k o w o rg a n iz m p ań stw a, dio o b o w ią zk ó w k ażd e go m y ś lą c e g o o b y w a te la n a le ży p osiad ać b ęd zie tro c h ę w ia d o m o ś c i z le j m u ter ji, no a co za tern id zie — nie p r z y jm o w a ć b e z k ry ty c zn ie bzd ur, k tó re m i chce Się uśpić czu jn ość o p in ji p u b liczn ej. A w ię c : p ie rw s z y d og m at — p r o duk cja sam o c h o d ó w w y m a g a , p ró cz k ap itału , o lb r zy m ie g o , d łu go letn ie go d o św ia d czen ia. D ru gi d o g m a t — do b rej licencji. Są to d w a n aczeln e d og m aty, k tó ryc h żadn e h o ck i - k lo c k i k o m b in a to ró w nie zw alą . Go m a m y?
O c zy w iś c ie n ie .zapom n ian o w ty m za w s tyd za ją c ym , p ra w ie ta rg o w ic k im m en m rj.tie p otrą c ić czułą, a tak d o b rze p rze z L e w ia tan a od lat w’ y g ry w e ną nutę s p o łec zn ą : .zmniejsze,riiie b e z ro b ocia. priaca i chleb... Z n am y to, p a n o w ie !
A le ja k ie b y ły b y rezu lta ty tego n o w e g o m o n o p o lu ? W d a ls zym c iągu nie b ęd zie m y m ie li sam a eh o dó w . W d a ls zym ciągu ż y ć b ę d zie m y o rd y n a rn ą fik c ją , b la gą i id is z y w y m , ślep ym op iy m iziiu -m , k tó ry k aże nam siię za c h w y c a ć k ażd ą '.ńowią „ b a lillą " do k tó re j n ie w siad łb y, p rz y n a jm n ie j za te p ien ią d ze żaden s zan u jący się aulom obiLista. No., a żeb y n ieco zła g o d zić o strze s a n k c yj an ty w łosk ich , m y, p ok o rn e p ols k ie m u rzyn y p ła cić b ę d zie m y „ ita ls k im c z a r o w n ik o m 1" i ich p ols k im c la rc o m w ie lk ie sum y za licencję w o zu conajm niej 5 lat przestarzałego.
ujicm
N IC . A n i b o w ie m o d ś w ła d c ze n ia p ro d u k c y jn eg o , ani d ob re go w zo ru . D a le c y od go łos łow n oś c i, stw ie rd za m y, że m o d ele F ia ta są d aw n o ju ż p rzesta- | rz a łe (sztywne osie, źle umieszczony i zawieszony motor, w ad liw e resoro w anie, n i e w '« o d a i wreszcie niepro- I porcjonalnie w ysoka cena) i na r y n k ach ś w ia to w y c h p ra w ie zu pełn ie wie w c h o d z ą w grę. je ś li id z ie o ro zm o w ę o s am o c h o d zie n o w o czesn ym .
F:rk.'v te .znane są doskonale każ- i daniu fachowcowi. Z d a w a ło b y się w ię c , że je d y n a d r o ga ratunku P o ls k i p rze d olbrzym ien ia stratam i, ja k ie p rzy n o s i d em o to ry za cja, jest — d op u szczen ie k ilk u fa b ry k za gra n ic zn yc h . w o,zów rz e c z y w iś c ie w e d le ostatnich z d o b y c z y te c h n ik i b u d ow a n yc h , a ż e b y tu, w P o ls c e o tw or z y ły swe m o n to w n ie (3 do 5 fa b ryk ) a sam o ży c ie i d oś w ia d c ze n ie w n ad er trud nych , p olsk ich w a ru n k ach d ro go w y ch w y b ie rze typ w ozu . T em b a r-
o p in ję, a m o że i coś w ięcej... p od ało sobie ręće p on a d nasz en ii g ło w a m i i p os ta n ow iło u c zy n ić cud — fa b r y k o w a ć d w a r a zy w ię c e j F ia tó w , w zam ian za m o n o p o l.
i ! ! | l
J
WSZYSTKO
K tó ż b y ł p ro m o to re m tego „g e m ja ln e g o " p ro jek tu . P ła tn e e la b o ra ty o c z y w iś c ie n azw isk n ie p od ają , w y m ie n ia ją c je d y n ie k ilk a w ie lk ic h p r zeds i ębi o r st w m eta lu rg icz n y c h . P lo tk a m ó w i o p. senatorze KarszoSiedleckim, o d łu gich n aradach tego za słu żon ego m ęża z d ru gim , ró w n ie za słu żo n y m p osłem p ro le ta rja lu pras k iego i ge n ja ln y m m ó zg ie m L e w ia ta nia p. Andrzejem W ierzbick im . P ró c z tych dwu, p lo tk a p rze b ą k u je o pp. b. dyr. S. A. C egielsk i w P o z n a iu K ręglewskim , o b e c n y m d y re k to r e m P . Z. ln ż „ o A ndrzeju Rotwandzie (L ilp o p ) i je szcze k ilk u In n yc h p anach, b a rd zo za słu żon ych dla spraw y... d em o toryz a c ji P olsk i. S ze fo w ie p ro p a g a n d y tej za cn ej gru p y tw o rzą c w p ocie c zo ła w śp om nńanv a rtyk u ł r e k la m o w y nie z a w a h a li się p rz e d u ż y c ie m ta k ie g o o k r e ś le nia: ..... d ając k r a jo w i d ob ry, ta n i sa m o c h ó d ..." Gzy ab y mapew.no d o b ry i ta n i N ie c h a j o d p o w ie d z ą nam n a to. p osiad acze „p o ls k ic h " F ia tó w . A le n ie ci, k tó rzy w o z y te dosta li na 100 zł. ra ty, n ie ci, k tó r z y „k u rs u ją " m ię d z y E u ro p ą a W ila n o w e m , ale ci, k tó rz y k u p ili sa m o c h ó d ja k o n o w o czes n y, tan i a tr w a ły śro dek lo k o m o c ji. C zek am y na s zczere re la c je od nich, dziś s ygn a liz u ją c ^wielkie n ieb ez] p iecizeńsiw o ja k ie za w is ło n a d g ło w a m i P ań stw a i o b y w a teli. Dlaczego znów m am y brnąć w staj rc błędy? Czy pięć lat bezpłodnej umow y z Fiatem nie nauczyło nas niczego? I Czy zniszczenie polskiego stanu po siadania, kureząea sic z dnia na dzień liczba aut. bra k m aszyn now ych, potw orne ich ceny, nie mów ią nam* ' nic? W s z a k ż e ro zs ąd n y o d głup ca ró ż| ni .się p rze d e w s zy stk ie m tein. że... | nie p o w ta rz a się w głu p stw a ch . P ań j s iw o p o w in n o b y ć rozsądn e. A LFA.
P, Naczelniku W yd zia łu Bezpieczeństwa! Parę dni temu, rano, na ul. Widok tuż | przy dworcu, a więc w samym sercu miasta, w ezasie pijackiej bójki zabito człowieka, który bezskutecznie wzywał pomocy policji. Od godziny 12-ej w nocy Marszałkowska od ogrodu Saskiego do pi. Zbawiciela i jej boeznice, zamieniają się w Dzikie Pola, awan tury i bójki są tam na porządku dziennym, a raczej nocnym. Itzadkie potserunki i patrole policyjne absolutnie nie gwarantują bezpieczeństwa zapóźniouyrn przechodniom, a chodzenie z od bezpieczonym rewolwerem po centralnej arterji stołecznej Warszawy, to ehyba jednak przesada... Gdyby p. Naczelnik Wydziału Bezpieczeń stwa stolicy zechciał zainteresować się tą sprawą, znając Jego dotychczasową działal ność, wierzymy, że mieszkańcy stolicy ode tchnęliby z ulgą.
2
U J IG n iu iS Ż U S T K O Boicie się czarnego luda? Nie
c/ y Y
CHCEMY WOJNY?
Próba anfcieły z „ szarym człow iekiem " / , ,/
Co jednak myśl-i o wizji przyszłej, wojny lak popularny dzisiaj szary człowiek? Ten •zkuwiekz tłumu, którego na wypadek wojny czeka — mun dur i karabin. Czy, naliczony sm-utnem doświadczeniem w oj ny europejskiej, prag-nie pójść w pole, czy też...
/
Europą r\ :e na wulkanie SznalĄ^gazet wypełnione są po b r ^ i alarmującemi wiieśeia/ i/i o -Wojnie w Abisynji, o zbro jeniach brytyjskich, o wrzeniach w Egipcie... Coraz częściej i ■ coraz głośniej przebąkuje się o zbrojnych interwencjach mo carstw...
M
Z pytaniem , „ozy , chcesz .wojny", nasz współpracownik wszedł między ludzi może mniej znaczących w ogólnej hierarchji społecznej, ale... bardziej bezpo średnio zaintersowanych spra wą ewentualnej wojny.
Cuchnie prochem. Pytanie: „czy ii kiedy wy buchnie wojna w Europie? jest bodajże najaktualniejszem pyta niem chwili Obecnej, aczkol wiek — zdać by się mogło, że nie zatarła siię jeszcze wizja Wielkiej Wojny...
Cykl intresujących rozmów naszego spółpracow-rM-ka, aczkol wiek obejmuje nikły odcinek społeczeństwa, to przecież; daje obraz nastojów nader charakte rystyczny i nasuwających smut ne refleksje.
Nic to! Tysiące wersyj, obli czeń, najróżniejszych przypusz czeń zapząta umysły mężów sta nu, generałów i dyplomatów.
Głois je g o -nabiera o drazu in n ej b a r w y, o-cźy blasku. M ó w i j-ak e m e r y to w a n y ż o k ie j o... to rze w y ś c ig o w y m . — BI... żeb y tak w o jn a p rzys zła, to b y o drazu c zło w ie k odetchnął. W ia ć , że to mó-wii szczerze.
— A te d w a zło te, to ja k się w w o j LEPSZA Ś M IE R Ć ! sku spo tk am y, to o dd am pod chaj— No, ale na wojnńe ła tw o o śm ierć. i rem ! — P a n ie s za n o w n y! Ś m ierć nie dla k ażd ego , a p rz y n a jm n ie j c zło w ie k m a całe huty, ubranie, d ad zą m u jeść, d b a ją o n iego, o strzygą, o go lą. Z re s z tą, co tam śm ierć. Jak n iera z pr-z-ed k on d u k to re m -uciekałem, to p an m y śli, że śmiierca -nie m o gło b yć? Tak-i co floitę -ma to n iech się ś m ierci boi... M ó w i to w s zy stk o jedn em tchem . M ó w i z p rze k o n a n ie m i ch o ciaż p e ł n o w sło w a ch je g o n aiw n o ści, c hociaż w o jn ę m a lu je s ob ie izgoła in n em i b a r w a m i, to p rze cie ż n iesposób m u chwdla m i n ie p rzyz n a ć ra cji
W tej c h w ili p ers p ek tyw a w o jn y , W k tó rą k o lw ie k o b ra c a m y się | m am p ap iero s ó w , w ięc... częstu ję go p om ara ń czą , k tó ry c h p ełn ą to rb ę t r z y I c h o c ia ż b y n a jo k ru tn ie js ze j, n a jk r w a w y&tro-nę, z k im k o lw ie k ro zm a w ia m y , szej je-s-t d lań s to k ro ć p on ę tn ie jsza od w s zę d zie je d n a k o w o u p o rc zy w ie, n ie- , m a m na k ola n ach . za k o n s p iro w a n eg o tra gizm u ,k a j zm ien n ie p o w ta rza się p yta n ie : ..k ie — Czeka pan na p o c ią g ? — p y z e r k i1.‘ d y będtzie w o jn a ? " tam. Ak tu aln o ść ty ch słów , wyczuw ali- j — T liie... czekam . A le jes-zcze na n y n ie p o k ó j w za p y tan ia ch jedn ych , b ilet n iem am . ^ tic c ie rp liw o ś ć dru gich , w s zy stk o to k a że w ie rz y ć , że n iem a d zis ia j c zło- , w ie k a , k tó r y b y o b o ję tn ie sp o glą d a ł n a w iz ję p rz y s z łe j w-ojmy, ta k ja k n ie — A d ale k o pan je d z ie ? m a c zło w iek a , k tó ry b y p rzyp u s zc za ł, | że wiizjia ta... w lizja pow stan ie. — N ie... — czu ję , n iez b y t m u się p o d o b a ta in d a gacja, — alb o to za peR óżn e są ty lk o daty, ale że w o jn a ro n ó w k ą m o żn a d ale k o jech ać. m usi w y bu ch n ąć, że n ie o g ra n ic z y się do d a le k ie j A b is yn ji, że c za i się m o że w... K a irz e, a m o że w Chartumie c zy ma w ło sk o - fran cu sk iem p og ra n ic zu lub w czesk ich Sudetach, to s p ra w a d la fa c h o w c ó w jasna...
M OB? Jak h a ew en tu a ln ość p rzy s złe j w o j n y re a g u je S Z A R Y C Z Ł O W IE K ? G odzien
ra n o
p o w ta rz a
się
tasa-
m a h isto rja. N a jw ię k s i o p ty m iś c i z le k k iem d rże n iem rą k b io r ą p ora n n e g a ze ty A nuż na p ie rw s z e j stron ie -znajdą d e p esze, że gdzieś ta m padł strzał, ze w jak im ś za k ą tk u św iata, n iestety, na,w-skroś p rze sią k n ię te go w ro-giem i n a s tro jam i, b ro n ią i nędzą, p o w tó rz y się S era je w o , że u lice mnast zadu dn ią p od k o ła m i dział, tw a rd y m łos k otem k o p y t k oń s k ic h i ry tm e m -krokow p ie
— P e w n o p an -sizukia ro b o ty ? — w d a ls zym -ciągu p ró b u ję łata ć rw ą c ą się ro zm o w ę.
choty. W
o j n a !
Gzy p rz y jd z ie , s zary człow iek u , ju tro i clzy jest p otrzeb n a ? W
DW ORCOW EJ H ALI
W d w o rc o w e j h ali k łę b i się ciężk i, m iewał d o ty k a ln y hałas. S iedzę -obok m ło d e g o m ę żc zy z n y i... ja k g d y b y za h ip n o ty z o w a n y p a trzę w je g o b e z n a d zie jn ie ro zc łap an e w s p o m n ie liie k a m aszy. T a k ie to dziwn-e, k ie d y Bata już za -‘I z ł." O fia ro w u je p arę b u tów...
—
N o i?... N IE M A P R A C Y
— .lak iem p rzys ze d ł, to m i p o w ie d zie li, że r o b o ty n iem a, b o k ryzy s. C h o dziłem , p ro siłem . Wis-zystko na nic. Za czą łem g d zie in d z ie j sizukać, b o p rz e cież i -zdrów b y łe m i d o ro b o ty o w szem — chętn y, a le wsizędzie taksam o. N ie m a i n iem a, k ry zy s i k ryzy s. To zadzęłęm żeb rać, ale m a rn y fach , bo d u żo ta kich cwia-niaków i go s p o d y m a ją już po w y rab ian ą, a w W a rs z a w ie lu d zie -moją s-eircia n ied o b re. T o tera z je żd żę na ra jzy. W duchu w in s zu ję sobie s w e j do| m yśln ości. A głośn o -m ówię:
— W o js k o parna Z w y k le łą c zn ik ie m m ię d z y o b c y m i lu d źm i jest p ap iero s. T y m ra-zem n ie- | c zy ło ?
n icz eg o nienau-
PRO STACZEK
I I N T E L IG E N T
T o m ó w ił c zło w ie k pro-sty, n i e # o zon y, ex-g on ie c b iu ro w y , e x-żo łn ie rz, a obecnie zm a ltr e to w a n y n ęd zą dnia d zis iejs ze go „ r a jz e r " . Co m ó w i in teligen t? R o z m o w ę n a w ią zu ję tern ch ętn iej, że... sie-dizę w fo te lu d en ty styczn ym i k ażd e sło w o , to o d d a le n ie o p arę se kund p o n u rej w iz ji... za b ie g ó w le k arskich . JE STEM
Teraiz ju ż ro zu m ie m — „ r a j z e r " — albo je śli k io w o li — polski tram p.
— D jab łata m . M y ś li pan, że te ra z co się zn a jd zie. Ja j-uż d ru g i rok, ja k iz w o js k a zw o ln io n y , n o g i Sobie u ch o dziłem , a tu ro b o ty ani, ani. B y łem go ń ce m w je d n e j fir m ie (w y m ie n ia m i n a zw ę d u żej s p ó łk i a k c y jn e j). Jak m n ie b ra li do wo-jska, to p ers o n aln y p o w ie d z ia ł, że k a żd y m u si w y p ełn ić s w ó j o b o w ią ze k w z g lę d e m o j czyz n y , że służba wo-jisfcowa, to s zk oła ryc e rsk a i ta m je szcze inne ró żn o ści, no i że p-o p o w ro c ie , t-o m n ie sp o w rotem p rz y jm ą . Wię-c się b a rd zo n ie m a rtw iłe m , b o w w o js k u to f a k ty c z nie te ż źle n ie było-. M yśla łe m sobie: w ró c ę , za cz n ę p ra c o w a ć , m o że n aw et p o d w y ż k ę dadzą...
P o w y ż e j w y d ru k o w a liś m y m o że n ieco c yn iczn e, -może b a rd zo ponu re, ale p rze cie ż p ra w d z iw e i nie p o z b a w io n e d o z y słuszności w y n u rze n ia m ło d e go c hłopaka, b ez ro b o tn e go , k tó r y n iem og ąc zn a leźć p racy, m a rz y o... Wo jnie. .
N IE P O T R Z E B N Y
L e k a rz jest m ło d y, p ra k ty k u je za le d w ie od roku. Na m o cn o s k le p io n e j tw a rzy, ży cie w y r y ło n ib y stygm at za c iętości i uporu.
L U D Z I E Z K A R T Ą ,,M O B “ A le co m yś lą ci w s zy sc y lu d zie k tó r z y n ie m a ją c b ez p o ś red n ieg o w p ły w u n,a gw a tw a n in ę p o lity c zn y c h z w o jo w n e r w o w y c h , są n iew o ln ik am i... k a rty
j się że p a trzę na u m u n du ro w a n ego , pa- sam i i tomisibraimi o b ła d o w a n e go ż o ł nierzu, k tó ry iz-ą c h w ilę o d e jd zie nia fro n t. M a n aw el p o żo łn iersk u uśI m iech n iętą, d a w n o n ieg olo rią tw arz; j i.. . ś ciska jąc m i rę k ę o b iecu je:
-— A m yś li -pan, że b ęd zie w o jn a ? P a tr z y na m n ie p rze z d łu gą ch w ilę, ja k g d y b y ch c ia ł -odgadnąć d la c ze go w ła ś c iw ie go p yta m , -a potem ... b ierz e jeszcze je d n ą p om ara ń c z, g ry z ie ła p c z y w ie i m ó w i : — W ia d o m o , że będ zie. Teraiz z i m ą, to -m-oże i n ie, -ale z w iosną... Z w io sn ą to m o że się zacznie...
— Na o ch o tn ik a p oszed łem z g im n azju m , — m ó w i w o ln o , ja k g d y b y z o d c ie n ie m b ez ra d n ie m a sk o w an e go smutku. — P o te m w r ó c iłe m do s zk o ły. M oże pan sobie w y o b ra zić , że uc zy ć to się ju ż w te d y b a rd zo n iech cia ło. A le jak o ś tam sk o ń czyłem . W s t ą p iłe m w p ie r w n-a p ra w o . Niesizło mi, w ię c p rze rzu c iłe m -się na m ed y cyn ę. Studjow-ałam dłu go, b-o m i c ię ż k o b y ło. Jak m iełern 70 — 80 zł. na m ie siąc n-a u trzy m a n ie i w s zy stk ie w y d a t k i, t-o... m ia łe m duż-o. A le w id z i pan, w-tedy w ie rz y łe m jeszcze, że m o ja p r a ca, m o ja n-auka na coś się p rzy d a s p o łeczeń stw u , ż-e za w s ze n-a p oczą tk u jest c iężko . P o te m d o p ie ro zo b a c zy łem , ż e jestem n ik o m u n iep o trzeb n y, że ta k ic h ja k ja- są s-e-tki i -tysiące. O d ro k u jestem le k a rze m . C zy pan w ie ile w n a jle p s zy m m ie sią cu za ro b iłe m ? O k oło 180 zł.... T o zires-ztą głupstw a, g d y b y m -znów m ia ł p rze św ia d czen ie , że w p rzys zło śc i p o le p s z y się, ale to p rze cie ż abs-urd, chyba że... w y b u ch nie wo-jina! C H O C IA Ż B Y
P R Z Y Z W O IT Y
P O G R Z E B ... ALBO
TO
M AŁO
DRANI
— A z -kimże m ie lib y ś m y bić się? — O je j, alb o to m a ło dran i. b ęd ę w y m y ś la ł z kim ...
Ja nie
— M-o-że -z A-bisynją? — N ie ch b ęd zie, — zg ad za się ju ż p ra w ie o b o ję tn ie , bo -n iew idzialn y gło ś n ik r y c z y : „P-o-ciąg o s o b o w y d o K utna, P o z n a n ia ...", sąs-iad -mój słucha ty ch stów z -w id oczn ym n ie p o k o je m . D a ję m u dwia zło te i to rb ę z re sztk am i k ilo g ra m a -pom arańcz. K ła n ia się „s łu ż b o w o ". -z d ło ń m i w y c ią g n ię te m i w zdłu ż p o rzą d n ej jesz-cze ku rtki. Z d a ję m i
— Jakże, w ię c pan, in te lige n t, sądzi, że w o jn a m o że p rzy n ie ś ć ja k ie k o lw ie k k o rzy ś c i? — p yta m p ra w ie szc ze rze zd u m ion y. Zz-a okien , z u lic zn e go M a r s za łk o w sk ie j w y p e łz ły tomy ża ło b n ego m a rsz a w o js k o w e g o . P o d e sz liśm y obydw-aj do okna. W d ole szła kom p-anja żo łn ierz y , za nią... k on d u k t ż a łob n y. M ło d y le k a rz w y c ią g n ą ł rękę. — W n a jg o rs zy m w y p a d k u p r z y n a jm n ie j p r z y z w o ity p og rzeb. W le p szym — o dzn aczenia , szarżę, nim b boh atersk ości i sann-airytanizmu...
unem UJSZM STK O
3 p o w o j e n n i:
d ysk o n to
— A le p rze c ie ż w o jn a n ie b ęd zie trw a ła w ie c zn ie.
— S ło w a p ań sk ie są b a rd zie j b o lesne od w ie rc en ia tej m a szyn ki czy w ysizarp yw a n ia n erw ó w .
K iw n ą ł g ło w ą : M iał tera z starą, — M a pan ra cję. A le w te d y b ę d ziw n ie zm ęczo n ą, an typ a tyc zn ą d zie m o żn a w łaśn ie u m ieję tn ie d ys tw arz. P o w ie d z ia ł: k o n to w a ć w o je n n e zd o b y cz e i u r zą — W ie m o tern p anie. T a k d ob rze d zić sobie ży c ie le p ie j, niż jest o b e c w iem , że c h w ila m i c h c ia łb ym n ieb yć nie. M o ż e pan to co m ó w ię n a z w a ć człow iek ie m ... cyn izm e m , ale to jest ty lk o p ra g n ie nie n a le ży tej fo r m y ży cia . Jeśli p a ń stw o n iem oże dać sw em u o b y w a te lo w i m o ż liw e j e gzys te n cji d ro gą n o rm a ln e j P o b e z ro b o tn y m „ r a jz e r z e " i m ło ew o lu c ji, sp o k ojn e j, tw ó rc z e j p racy, d ym lekarzu , s p o ty k a m się w m a łej, niech mu d o p o m o że zb ie ra ć łu p y w | za d y m io n e j k a w ia re n c e z m ło d ym , ram u ndurze... j do.śeią ży cia p u ls u ją c ym p o ru c zn i k iem . — P oc ie sza n i się, że pan jest u n i katem . N ą s k ro m n e j k u rtce m u n d u row ej niem a je szcze zb yt w ie lu odzn aczeń, ; ale ziało zło c i się s ym b ol p ilota — o„ N IE J E S T E M SAM O TNY** rzeł. Całość jest ra c z e j ra do sn ą plaU śm iech n ął się ra c z e j n ie p r z y je m ] m ą tle b ez n a d z iejn e j s za rzy z n y dnia, nie. i za p łak an e go d eszczem , zasn u tego pa— P o w ie m panu coś. M iałem na j ję c z y n ą dym u. p ie rw s z y m rok u ró żn yc h k o le g ó w , b ied n ych , śred n io za m o żn y c h i b o g a tych. Ci b og ac i, c h o c ia ż b y li z d ro w i, żaden, z n ich, ja k im ś d ziw n y m zb iep gie m o k o lic zn o śc i n ie o d b ył słu żby w o js k o w e j. Ci średiniiacy m o że w 5 0% p o s zli do w o js k a . Biedni... b y li w s z y scy, a c zk o lw ie k stan z d ro w ia n ie z a w sze b y ł najid ealn iejsizy. Ci b ied n i w ysizli z w o js k a o c z y w iś c ie taksam o bied n i, m o że n a w et b ied n iejs i, ale n a u c zy li się w o je n n e g o rzem io s ła i w o j na im w c a le n ie jest straszna, a n ato m ia st o tw ie ra duże m o żliw o ś c i. S tra szna m o ż e b y ć ty lk o d la ty ch b o g a tych, k tó rzy n iezn a ją się na n iej, ale... prosizę m i w ie rz y ć , oni sobie też d adzą radę. R e a s u m u ją c o lb rzy m i, m o im zd an iem , p ro ce n t in te lig e n c ji za w o d o w e j, k tó ra w y sz ła z n ę d zy , z p ro le ta r iatu, w ie rz ą c , że nau ka da im p o z y c ję w św ie cie i k a w a łe k chleb a z m asłem , w id zi, że za w io d ła się m o c n o i, że t y l k o w o jn a m o że b yć ty m w e n tyle m , k tó ry o d ś w ie ży za tęch łą a tm o sferę.
C Z Y I K IE D Y ? — A c zy ż b y zd an ie m p ań sk iem za n osiło się na w o jn ę ? T u ta j p oczu łem , że tr a fiłe m na strunę n ajczu lszą, że p oru s zyłem za ga d n ie n ie ak tu aln e i d ob rze p rz e m y ślane. bo oto n a gle za czął m ó w ić g o rą c z k o w o , ja k b y ty lk o na to p yta n ie czekał.
M OŻE
JUT R O ...
— A le to ch y ba n iep rę d k o ? — P rze c iw n ie . S p ra w y te, w m o im zrozu m ie n iu ju ż d aw n o d o jr z a ły i w c a le b y m się n ie z d ziw ił, g d y b y m ob u d ziw s zy się ju tro rano, p rze cz yta ł w gazetach , że w o js k a n iem iec k ie w k r o c z y ły dio k ra ju K ła jp e d z k ie g o i za ch o d n ie j C zec h os łow a c ji. T o m o im zd a n ie m jest k w est ja dni, a d a le j już p ó jd z ie p rędko... — A le je ś li naw et, to ró w n ie p ręd k o m o że w s zy stk o s k o ń c z y ć się. — T o p ań jest w b łęd zie. L u d zie tera z b ęd ą b ili się m o ż liw ie ja k ń a jd lu żej. R az że b y w y b ić ja k n a jw ię e e j, a n astępn ie d latego, że zb yt s zyb ki k o n iec w o jn y , to s zyb k i p o w ró t do . n ę d zy i b ezro b o c ia.
Każdy dzień przynosi nam teraz wieści j o wielkich wygranych, jakie padają w ciąg nieniu czwartej klasy 34-tej Loterji. O to | podobizny kilku spośród szczęśliwych graczy. [
A b O to mieszkaniec Poznania; p. Aleksan der M uller, posiadacz ćwiartki losu nr. 150.704. na .który padło 100,000 złotych. Wygraną podzieli śię z gronem kolegów, należących do spółki.
Jedna z dziennych wygranych, 30,0CÓ zł. padła w gkierniewicach na nr. 2633. Poło wę te go wyśnionego przez siebie numeru nabyła p. Wanda Oliszewska, zajmująca się dostarczaniem pioduktów wiejskich konsu mentom stołecznym. Otrzym?ła 12.000 zł. Ciągnienie miljona odbędzie się 21 bm. zaś w niespełna miesiąc później (20 lutego) rozpocznie się ciągnienie I-ej klasy 35-ej Loterji. n 6
T R A G IZ M I B E Z M Y Ś L N O Ś Ć — P y ta p a n o w o jn ę , — za czyn a z m iejsca, szyb ko, zd e cyd o w a n ie , jak | b y za pu szczał m o to r sw e go siamolo| tu, — m yślę, że to b a rd zo n iep o trz eb na b is io r ja. N ie ch pan a n ie d ziw i, ! że ta k ie w łaś n ie s po strzeżen ie słyszy pan z ust m oich. M y w szy scy, o fić e ro i w ie m ło d zi, k tó rzy ś m y w o jn ę p ozn aił [ na n ie w ie lk im o dcin ku o ch o tn ic ze go ■i o b o w iązk u , a w d użych w y m ia ra c h | zn a m y ją ty tk o z teioirji skru pu latnych s tu d jó w . m y w s zy sc y d ok ład n ie zd a je m y sobie spra w ę z tra gizm u i bez- I m yśln ości jak ie ona rod zi.
P. Seweryn Kubaiski, kupiec z Gniezna zainkasowal 10.000 zł w imieniu swojem i swoich towarzyszy będących współwłaści cielami ćwiartki nr. 95423, Numer teń w y grał 5Ó,C00 zł.
W ARSZAWA miasto moich marzeń
N I E N A P A S T N IC Y A O B R O Ń C Y — J edn ak że p rze cie ż p a n ó w k ształ con o w łaśn ie na żo łn ierz y , — w t r ą cam , trch ę za sk o cz o n y tern credo. — O c zyw iśc ie, ale k ształc on o nas I n ie na n ap astn ik ów , a na o b ro ń c ó w j n aszego k raju i je śli trzeba b ęd zie, k ra ju tego b ęd ę b ro n ił ja k n a jle p ie j p o tra fię . A le praca żo łn ierz a w c za sach d zis iejs zyc h nie sp ro w ad za się ty lk o do b ezm yś ln e go w o jo w a n ia . M y j się u c zy m y tak w ie le , że dziś już w o j skow y, p o r zu c iw s zy w o js k o z ła tw o ścią m o że p rze rzu cić się do in n ego z a wodu.
— W ie r z ę , je d n a k że w ie pan w j a k ich w a ru n k ach zn a jd u je się d zis ia j — T o jasne, proszę pana. A n g lic y in te lige n c j i, ja k trud no zd o b y ć sobie za czn ą łu p ić W ło c h y , p otem p r z y łą k aw a łek chleba. c zy się do n ich F ra n cja . N ie m c y sko rz ysta ją z o k a z ji i sięgn ą po C zec h o — C zy m yśli pan, że p od czas w o jsło w a cję i K ła jp e d ę , a m o że i. p o ćo I n y b ęd zie ła tw ie j? A zresztą, m o że ja je stem optym istą , m yślę je d n ak , że d o b ry fa c h o w ie c za w s ze zn a jd z ie p ra cę zu pełn ie nie lic zą c na tak za pa ln ą „ P A K T Y T O BUJDA!** i c h o ro b liw ą sytu ację, ja k — w ojn a... — N o , a p ak ty, tra k ta ty? — P yszn ie, — p rzy z n a ję , — ale w sza k że b ez w o jn y cóż b ęd zie cie r o — W s z y s tk o to p ro szę pan a bujd a, b ić? s tw o rz o n a dla p o lity c zn e j żo ń g le rk i m in is tró w spra w za gra n iczn ych . Zresztą, pan m yśli, że w h itle ro w s k ic h N ie m c ze ch n ęd zy n ie m a ? N ie m a b e z ro b o c ia ? Jakoś ludzi trzeba za tru d nić, w ię c w o jn a .
CODZIENNIE NOWI BOGACZE
Ś m ie je się p o g o d n ie i odcin a n a ty ch m iast. — Z a p ra w a w o js k o w a p rzy d a je się i lo n aw et b ard zo w ży ciu p o k o jo w e m . Sam pan w ie ile zasług np. na polu c y w iln e g o lo tn ic tw a p o ło ż y li o fic e r o w ie słu żby c zyn n ej. O fic e re m b ył Ż w irk o , S karżyńsk i, K o w a ls k i, Lew o-: niewiski, Bajan, H yn ek , Bu rzyń ski, Po.ma.ski. T ru d n o m i za n ich m ó w ić , i ale p ew ien jestem , że k a żd y z nich, : tak ja k k a ż d y u c zc iw y c zło w ie k wolii tw ó rcz ą p racę p o k o jo w ą od n iśzczy| cielsikiej w o je n n e j. „ N IE C H C E M Y Z A B IE R A Ć ” — N ie ch m i pan w y b a cz y, p o r u c z n iku to n ieo m a l b ezczeln e p yta n ie : a m o że p o p ro s ili w y g o d n ie j waim jest w o b ecn ej sytu acji. Z a w sze to je d n ak pokój.... — N ie ch pan p o w ie p ro śc iej: strach. N ie panie. C zy sąd zi pan, że n iem a p ow o d u do strachu gd y o d b y w a m y n ocn e c zy d zienn e, ślepe c zy
W a rs z a w a , w styczniu. Ile ż to ra zy ty, G zytełn k u zg u b ion y w t. z w. p ro w in c jo n a ln y m pa r ty k u larzu, m a rzyłeś ii m yślałeś o tem ab y s zc zę śliw y uśm iech łosiu p o z w o lił Ci m ieszka ć za m iast na głu ch ej p r o w in c ji w stołeczn ej, p ięk n ej i luk susow ej W ars za w ie . S N Y O S Z C Z Ę Ś C IU Ile ż ra zy ogarn ia ła Cię za zrd o ść nienaiwiiść o tem, że kolegia c z y z n a jo m y le g o „z a s z c z y tu " dostąpił i oto w y je c h ł na stałe do sto licy.
Ile ra zy, słu ch ając ra d ja , tra n sm i sji z jefciegioś w a rs za w sk ie g o d a n cin gu, układałeś sobie w m yś lac h p lan ro zk o szn ie s zam p a ń sk iej z a b a w y w ty m że d ancingu . I tak oto, zu pełn ie p o d ś w ia d o m ie W a rs z a w a u rósł i do szczy tó w m iasta T w o ic h m arzeń. C zy ab y słusznie je j się ta k i p o zio m n ależy? S p ó jrz m y na nią bez d z ie ln ic o w y ch a n iz m o zy j. beż u p rzed zeń i z ło śliw o śc i, ale tem n ie m n iej — k r y ty czn ie. „ M A Ł Y P A R Y Ż *4
z w y k łe lo ty ? C zy m a ło nas zgin ęło p od czas p ok o ju ? — P an m n ie i l e zo rzu m ia ł. Te ; k to d o w a łk i nie jest dostateczn ie p r z y g o to w a n y stara się term in spotk an ia o d d a lić ja k n a jb a rd zie j. — Ż a rtu ję pan sobie. C a ły św iat w ie dosk on ale, że arm ja p olsk a jest n ajd o sk o n a lsza w E u ro p ie, ale m yślę, że m im o to w te j a r m ji n iem a zu pełn ie n a s tro jó w za b o rc zy ch . C u dzego niechcem y, sw e go n ie dam y. Zresztą, je śli m ó w im y ju ż tak d użo o e w e n tu a l nej, w o jn ie , to trzeb a sobie w p ie rw u p rz y to m n ić d lac ze go m ia ła b y w y buchnąć, c ob y ją w y w o ła ło i gdzie.. N IE B Ę D Z I E W O J N Y ! — Pain tych ew en tu a ln o ści n ie w i d zi. A A b i.syn ja, a e w en tu a ln y k o n flik t an gie ls k o - w ło sk i? — P r z y n a jb a rd zie j p es y m is ty c z n ych obrachu n kach n ie w id z ę tych p rzy k ry c h m o żliw o śc i. Od zb ro je ń i p o b rz ę k iw a li sznhelką, do d ziałań w oje n y cli jest je szcze n iez m ie rn ie d aleko. Jedyna ew entualność, to-n asze k ró tk ie s p ię cie z k tó ry m k o lw ie k z b ratn ich i sąsiedzkich n aro d ó w . M yślę jedn ak , że i tego u n ik n iem y . — za k o ń c zy ł tak poproisit.ii, jak m ó w ił .przez cały. czals. Dokończ, w
nast. numerze
Jest d zis ia j p on a d m iljo n o w e m m iastem , je d n e m z n a jw ię k s z y c h w E u ro p ie, m iastem reprezen ta cyjn em ,. chętn ie ch lu bią cem się m ianem „ m a łego P a r y ż a " , a tym czasem ?... T ym c za s e m , p oza p aru n łk łom i fra gm en ta m i, niem a w ła ś c iw ie w so b ie n ic n ie ly lk o z P a ry ż a , ale w o g ó le z zach odu E u ro p y. Jest szara, pon u ra, tu i ó w d zie e g zo ty cz n ie pstrokata, w o lb r z y m ie j w ię k szoś c i n aw sk roś p ro w in c jo n a ln a i jeśli k on ie czn ie trzeba ją p rz y w ró c ić do ja k ie jk o lw ie k sto lic y e u ro p ejs k ie j, to zam iast m ó w ić : W a rs za w a — m a ły P aryż, sto kroć w ła ś c iw ie j b y ło b y p o w ie d zie ć : W a r szaw a — duże K ow n o... CZY... D U Ż E
KOWNO
Bo lak jest w K o w n ie jest w W a r s zaw ie n ad m iar s zp etoty u rb a n is ty cz n ej, tak ja k w K o w n ie p an o szy się se cesja, tak ja k w K o w n ie ulice są a b surdaln ie połam an e i w ąsk ie, i ta k ja k w K o w n ie ab y całą tę szp etotę n ietyle z lik w id o w a ć , ile uk ryć, d ek o ru je się oh ydn e, secesyjn e ru d e ry n eo n o w e m i rekla m am i. C zy m ożna sybie w y o b ra z ić ja k ą k o lw ie k stolicę e u ro p ejsk ą w k tó re j w n a jb a rd zie j re p rez en ta cy jn y m p u n kcie miasta, n a p rze c iw s ied zib y g ło w y P ań stw a , tk w iła b y n iew zru szen ie szk a radna, d rew n ia n a szopa, d a w n y skład n a rz ęd zi ro ln icz y c h ?... T a k jest w łaś n ie w W a rs za w ie , n a p rz e c iw Zaimku k ró lew sk ieg o . Szopa ta n o ta b e n e jest nie,zamiesi/kalia, a są w n ie j je d y n ie d w a s k le p ik i z w o d ą so d ow ą i o w o cam i.
D o k o ń c z e n ie na str. 6-ej
w iem
W SZYSTKO
Dom kobiet z... szerokiemi plecami „A rtyści'7 z niepraw dziw ego zdarzenia w I. K. K. T. K ie d y k r a j c a ły u g in a się p o d c ię ża re m w y ją tk o w o s k o m p lik o w a n e j sy tu a c ji m a te rja liie j, k ie d y w y m a g a się od o b y w a te la ja k n a jd a le j p osu n iętych oszczęd n o ści, k ied y w y s iłe k w s zy st k ich s k ie ro w a n y jest w strome za ch o w a n ia ró w n o w a g i go s p o d a rc ze j za w s ze lk ą cenę, je steś m y je d n o cześ n ie św ia d k a m i w ręcz odm iennej polityki i odm iennych oczywiście efektów na te re n ie o rg a n iz a c ji n ie b ez słuszności n a z w a n e j p rze z k o g o ś T o w a rz y s tw e m K r z y w ie n ia K u ltu ry T e a tra ln e j w P o l sce. P o d w o d z ą on . S zyfm a n a , K ad en Banid row sk iego i Z a w is to w s k ie g o , a do n ied a w n a Janusiza Ję d rzeje w io za . już d ru gi siazon „ fu n k c jo n u je " ten a n o r m a ln y w c a ły m ś w iecie, u nas usan k c jo n o w a n y , k o n c e r n te atraln y • rupują c y aż 5 scen stołeczn ych. N ie m a m y za m iaru w ty m artyk u le w y k a z y w a ć a b su rd aln o ści istn ien ia ta k ieg o w ła ś n ie kon cernu p od rzą d a m i je d n e g o c zło w iek a , n a w e t tak b ard zo u ta le n to w a n e go ja k p. dr. A rn o ld S zyfm a n . D o s p ra w y te j zresztą w r ó c im y p rz y o k a z ji. N a ra z ie, p o d w r a że n iem izn a kom itej p re le k c ji te go ż p. S zy fm a n a w y g ło s z o n e j p rze d k ilk u n a stu dudami w o b ec p rze d s ta w ic ie li p r a sy. chcielibyśmy skonfron tow ać z opty m istycznym obrazem przedstaw ionym przez prelegenta szereg faktów , n ies tety, c a łk o w ic ie zn ie k s zta łc a 1 -ych s iela n k o w e , w e d le p. S zyfm a n a , o b li cze T o w a rz y s tw a K rz e w ie n ia K u ltu ry T ea tra ln e j. T a je m n ic ą p o lis zy n e la jest, że sy tu acja m a te rja ln a tego n ie p ra w d o p o d ob n eg o k on c ern u p rze d s ta w ia się w r ę c z r o zp a c zliw ie . Sam p. S zyfm a n p r z y c a ły m s w y m o p ty m iz m ie , w s p o m n ie ć ra czył, że d e fic y ty są, n ie d od ał ty lk o w ja k ie j w y so k ości... A le tu oto s zary c zło w ie k , m ę c z e n n ik p rze d s ta w ie ń ab o n am e n to w yc h , m a p ra w o izapytać ja k że to p o w sta ją te d e fic y ty w zasob n ych m a te rja ln ie te atrach g d z ie zg ru p o w a n o tylu spe c ó w re p e rtu a r o w y c h i n a jz n a k o m it szy z e s p ó ł a k to rs k i w P olsce. W d z is ie js zy m a rty k u le c h c e m y z a ją ć się ty m w łaś n ie ze s p o łem . Są w n im m. in. ta k ie asy sceny p o ls k ie 1 jak S tęp o w sk i, Z e lw e ro w ic z , S olski, W ę g rzyn , M od ze le w s k a , D ulęba, je st L e s z czyń sk i, M uszyń ski i C h m ielew sk i, P a n c e w ic z o w a i M ila K am iń ska . Są sła w y, p rze cię tn o ś ci i... m ie rn o ty. R eżyse r, o bsad za inc «*wrr in n ą sztukę m a w c ze m w y b ie ra ć . Ale... w p ra k ty c e w id o c z n ie sytu a c ja p rze d s ta w ia się in ac ze j, bo w e ź m y nip. zn a k o m ita artys tk ę p. D ulębę. W sezon ie b ieżą c ym , c h o c ia ż o ierw s za p o ło w a z b liża się ku k o ń c o w i artystki tej nie pokazano nam na scenie ani razu, w sezon ie ub. g ra ła w d w u sztu k ach („C ię ż k ie c z a s y " i „ U r o d z in y " ). P. P a n c e w ic z o w ą w ub. s ezon ie m o g li ś m y o k la s k iw a ć w „C ię ż k ic h C za s a c h " i p aru s p ek tak lach „ W y z w o le n ia " . W s ezon ie b ie ż ą c y m widzieliśm y ją aż... 6 razy w „Z b u rz e n iu J e ro z o lim y ". P. K a m iń s k ą le d w o n am p o k a z a n o w p o ro n io n y m „Ł a ń c u c h u ". Różycki z ja w ił się od początku sezonu dopiero w „F ry de ry k u W ie lk im 46... A przecież, c i w s zy s c y a k to rz y , to n ie g ro s zo w e gaże, w s zy s c y o n i m a ją k o n tra k ty z g w a ra n to w a n a ilo ś c ią w y stępów . W s z y s tk im trze b a p ła cić ! Zesipół T K K T lic z y p on a d sto osób. N a w e t la ik w ic d osk on a le, że w ię k szość sztuk w y m a g a p r z e w a g i o bsad y m ę s k ie j i an ga żu ją c zespół d y re k c ja k a żd e g o teatru fa k t ten m a stale na u w ad ze. O c zy w iś c ie in a c ze j ro zu m o w a ła d y re k c ja k on cernu . N a s to k ilk an a ście osób zespołu je s t w T K K T praw ie 50 kobiet. R ez u lta t - k o b ie ty b io r ą p ie n ią dze d o s ło w n ie za da rm o , n atom iast
m ę ż c z y z n trze b a w y ła p y w a ć u L o u rs a c zy S em ad en iego na „ d o g r y w a n ie " N ie łu d źm y się, „ d o m k o b ie t" w T K K T p o w s ta ł n ie d la te go , że b y d. S z y f m an u w ażał, że ty le w łaś n ie p o trze b u je m ie ć ak to re k , ty lk o d latego, że p S z y fm a n o w i w ten o zy w in n y sposób te czy inne panie kazano zaangażo wać. L e g jo n is ta , k tó ry w w a lc e o n iep o d legło ść P o ls k i p ostrad ał o c z y m a p r a w o d om a ga ć się a b y rz ą d i sp o łec ze ń stw o o to c zy ło go p ełn ą o p ie k ą . N a leż ą m u się w s ze lk ie m o ż liw e k on cesje i ś w iad czen ia , natom iast w ża d n ym ra zie n iem ożn a tegoż in w a lid y w y k o rzystać ja k o a rgu m en t n rz v aragażo- ; wainiu w ię c e j niż słabej ak to rk i p ro w in c jo n a ln e j. T o jest ró w n ie b rzyd k ie, ja k n ieetyczne. P r z y ja ź ń z żo n ą w y s o k ie g o d y g n i ta rza p a ń stw o w e go , c z y też „ t o w a r z y s k ie " stosu n ki z in n ym d y g n ita rze m c y w iln y m lub w o js k o w y m n iem oc ą w ża d n ym w y p a d k u b y ć p om os te m dla zd e k la so w a n y ch „ d i v “ k a b a re to w ych , m o d ele k r e w jo w y c h c z y k row ię t p ro w in c jo n a ln y c h w icli d ro d ze ku... scen om T o w a r z y s tw a K r z e w ie n ia K u ltu ry T ea tra ln e j. T e g o p r z y n a j m n ie j m a praiw o d o m a g a ć się, je ś li już nie u c zc iw e k ie ro w n ic tw o teatrów T, to w k a żd y m ra z ie p u b liczn o ść, d la k tó re j pp. Balcerk iew iczów n a, W o jd a tiń ska, czy B ukojeinska luli im p od obn e na scen ach T K K T n iem o g ą b y ć w ż a d n ym ra zie •„ w ła ś c iw y m c zło w ie k ie m na w ła ś c iw e m m ie js c u ." P ro te k c jo n iz m ro zp a n o s zo n y w k om cer n ie n ie k o ń c z y się je d n a k że w ra z z .zaa n gażow an iem „ g w ia z d y " . O to szereg d ru go c z y tr ze c io rz ę d n y c h akto-
re cz ek c zu ją c zia sobą o d p o w ie d n io G zy trzeba w ię c e j p rz y k ła d ó w ? C zy sze ro k ie p le c y , p o d ża d n ym p o z o rem m a ło p ie n ię d z y n a te „e k s p e ry m e n ty " niegodzii się p rz y ją ć m a łą ro lę c zy n iep o w a żn y c h lu d zi w y rzu c o n o w b ło epizod . W re zu lta c ie za m ias t p o z o sta to ? ją c y c h na stałej ga ży po. W a s iu tyń Jakże w y m o w n e są te fa k ty , jak skiej, B a rszczew sk ie j c zy B rzeziń sk iej, b ard zo jaskraw e, św ia tło rz u c a ją on e trzeba do n a d m ie rn ie ro zb u d o w a n e go ma b e z g ło w ą g o s p o d a rk ę te atraln e go zespołu... doan gażow ać b ezro b o tn e | koncernu. a k to rk i z m iasta (do „S ta re g o W in a " D o d a jem y do tego w s zy stk ie go , 2, do „D o m u o tw a r t e g o " 4 i t. d.) M ilu tk a ta n ce re czk a b aletu w a r i tra gic zn e b e z h o ło w ie w d o b o rze repes zaw sk ie go p. N o h isó w n a c zy re w jo - i rtuaru, d o d a jm y słyn n e obsad y „d o n o g a m i", d zię k i k tó ry m np. wa w o d e w ilis tk a p. M a g ie ró w n a . n ie I g ó r y | Ćw iklińskiej powierzono rolę 18-letw ą tp liw ie są p ełn e d ob ryc h chęci i m o że n aw et m o ż liw o ś c i, ale o zy k o n ie c z niej, uwiedzionej dziewczyny w „M unie m uszą w y s tę p o w a ć za m iast s tro ją ! zyce na ulicy44, a k ie d y o drzu ciła tę roc ych fo c h y k o le ża n ek ? T o p rze cie ż k o j lę po p ie rw s z e j p ró b ie, dan o ją GorI c zyń s k ie j, a b y w res zc ie o b s a d zić inną, sztuje, p a n o w ie ! l b a rd zie j w ła ś c iw ą ak to rk ę , ro lę S tępoN ie n a le ży d z iw ić się k o n c ern o w i | w s k iego p o w ie r z a się R o la n d o w i, a T K K T , że u le g a ją c p rą d o w i czasu, ro lę R ola n d a — S am b orskiem u . RÓła tw o d a je się b ra ć na le p sensacji. ! żańsika jest r ó w ie ś n ic ą S o lsk iej, a SoR ezu lta te m tego jest a n g a żo w a n ie na | cha o jc e m W ę g rz y n a , a o trz y m a m y stałe lub „g o ś cin n e w y s t ę p y " t. zw. | obrdz. ja k że d a le k i o d tego, co by ł „ g w ia z d " re w jo w y c h . S zc zę śliw cy ci łask a w tak opty m is ty c zn ie p rze d s ta d osta ją zw y k le gaże zn a cz n ie w ięk sze w ić p. S zyfm a n . od gaż a k to ró w d ra m a tyc zn yc h , do ich M y ro zu m ie m y, p. d ok to rze, że w „ l y p u " d os to s o w u je się sztuki i w r e takich w a ru n k ach n ic in o że n ie b yć zu lta cie - np. p. Dym sza, niewąplid eficy tu , ja k ró w n ie ż n ie m o że b y ć wie jeden z najbardziej utalentowa „k u ltu ry te a tra ln e j". R o z u m ie m y to nych k om ik ów rew jo w y ch i film o doskonale, m im o p ro p a g a n d y p. Ś w ie r wych, przykro rozkłada się czy to w c ze w s k ie go , u c zo n yc h w y w o d ó w p. „D om u otw artym 44 czy w „śnie nocy P o m iro w s k ie g o , n ie s m a c z n e j re k la m y letniej44 czy naw et w osław ion ej szmip r a s o w o -ra d jo w e j (k tó re j p o ś w ię c im y rze „T y , to ja .44 w n a jb liżs ze j p rzy s zło śc i w ię c e j m ie j D o te j ostatniej, p o r o n io n e j b u ch ty sca). T o w s zy stk o jest aż n ad to z r o z u doangażow arno. ró w n ie ż lidąc, p o lin ji m ia łe i... p rzyk re . sen sacji k a b a re to w o - o p e re tk o w e j ta O c y fr a c h p o m ó w im y in n ym ra z k ich „ty ta n ó w s ce n y " ja k : O barska, em, b a rd z ie j s zc ze g ó ło w o n iż z r o b ił to Giabrjeli, W a w r z k o w ic z ... P an na k on feren cja z p rze d s ta w ic ie la O c zy w iś c ie k la p a b y ła gen eraln a. m i prasy. K la p ę z r o b ił B o d o w „S z c z ę ś liw y m pec h u ". Krzysztof Miłosz.
Warszawa w kwiatach, a pieniądze w błocie! W o b lic z u zb liż a ją c y c h się w y b o r ó w do za rzą d u m. ist. W a rs z a w y , w a r to b y ło b y zr o b ić re tro s p e k ty w n y p rz e g lą d g o s p o d a rs k i Z a rzą d u M iejs k ie g o s p ra w n ie za in au gu row a in ego p rze z o b e c n e g o p rem iera R ze c z y p o s p o lite j, a d a le j ju ż p o z o sta ją c e g o p o d eu e rgic zn em k ie ro w n ic tw e m m in . S tefa n a S ta rzyń sk ieg o. H U Z I A N A S O P L IC Ę ! Z a rzą d M iejs k i, ja k on giś sm utnej p a m ię c i M agis tra t d la p ra s y s a n a c y j n ej, b y ł o d p ie rw s z y c h c h w il siwego is tn ien ia te re n em z a c ie k ły c h a ta k ó w p rasy, o p o z y c y jn e j, k tó ra d o b ia łe j g o r ą c z k i p od n iec o n a ru ga m i lu d zi p a r ty jn y ch , tak z n a k o m ic ie w b. M a g i s tra cie u g ru n to w a n yc h , w y le w a ła i po d ziś d zie ń r-obii to k on s ek w e n tn ie , k u b ły p o m y j ,na n o w y c h o jc ó w m iasta, h u rtem p rze k r e ś la ją c w s zy stk o to co d la W airsizawy r o b ili oni, lub zro b ić chcą. N a sz o rga n , d a le k i o d p o lity c zn y c h ajn im ozyj, p ra g n ie n aś w ie tlić g o s p o d a rk ę Z a rzą d u M ie js k ie g o b e z w z g lę d n ie o b je k ty w n ie , li ty lk o p o d k ą te m w id ze n ia in te re s ó w m ia sta i je g o o b y w a te li. GARŚĆ
ATUTÓW .
N ie sp o só b w ię c p o m in ą ć m ilc z e n iem „ W a r s z a w y w k w ia t a c h ", c zy e fe k to w n y c h ilu m in a c y j p o m n ik ó w lub w s p a n ia ls zyc h gm a c h ó w stolicy. T r z e b a p a m ię ta ć i o ro b ota c h a s fa lto w y c h i k a n a liz a c y jn y c h , o p rz e b u d o w ie p ałacu B la n k a i zn a k o m item u lo k o w a n iu O p ery w a rs za w s k ie j w r ę
k ach p. K orolew .icz - W a y d o w e • I rząd o dm aw iał w ypłacen ia odszkodo P r z y t o c z y liś m y tu „ z im ie n ia i n a w an ia za... niewykorzystany urlop. T u w a rto za zn ac zy ć, że w Z a rz ą z w is k a " za le d w ie ga rść su k cesów Z a d zie n ieb y ło s k ry sta lizo w a n eg o p o ję rząd u M ie js k ie g o i fa k ty te, b e z w z g lę d n ie d od atn ie, te m b a rd zie j u o o w a żn ia cia c o do te j s p ra w y. Jedne d z ia ły w y ją nas do k ry ty c z n e j o ce n y in n ych p ła ca ły zre d u k o w a n y m c z y e m eryto fa k tó w , m n ie j m o że słon eczn ych , ale | w a n y m ró ż n ic ę m ię d z y e m erytu rą, a p en sją czyn n ą, tra k tu ją c to ja k o e k w i b a rd zie j istotn ych . w a len t u r lo p o w y , in n e w o g ó le n iep łaD O M ENA PAR TYJNI KÓW . ciły... O K Ó L N IK - IM P O T E N T . N ie u le ga n a jm n ie js z e j w ą tp liw o O szczędn o ść p rzed ew sizy stk ieu i. ści, że d. M agis tra t b y ł d om n ą n a j K ie d y w le c ie ub. ro k u w zw ią z k u ró żn ie js z y c h u g ru p o w a ń p o lity c zn y c h w r o g o u s to su n k ow an ych do 'r z ą d ó w ze zm ian ą p ła c z w o ln io n o k ilku set p o m a jo w y c h . Jasnem jest. że r o z p a p ra c o w n ik ó w g łó w n ie z w o d o c ią g ó w n oszon e w M a gis tra cie p o lity k ie rs tw o i tr a m w a jó w , s p ra w a o d szk o d o w an ia i p a rty jn ic tw o , p rzy s ła n ia ło isto tn ą r o u r lo p o w e g o stała się w y ją tk o w o ak tu botę, d la w y k o n y w a n ia k tó re j p o w o aln a i w ó w cz a s to w y d a n y został n a s tępu jący o k ó ln ik : wołaini b y li ci w ła ś n ie u rzę d n ic y. T o też z n ajw iięk szem uzn an iem , zd ro w o „W y d z ia ł S praw O gólnyeh Z a rz ą m y ś lą c y o d ła m sp o łec ze ń stw a p rz y ją ł du M iejskiego w m. st. W a rs z a w ie niradykailne ru g i w s zy stk ic h ty ch , k tó niejszem podaje do wiadom ości i sto sow ania, że na zasadzie przepisów U rz y za m ia s t p o w ie r z o n ą im p racą, z a j stavw z dn. 16. Y . 1922 r. o urlopach m o w a li isię ro b o tą p o lity c zn ą . D la ta i Rozp. W y k o n a w . do tej U staw y M i k ich lu d zi za b ra k ło m ie js c a w Z a rz ą d zie M ie js k im i w o b e c tego p os ta n o nisterstwa P racy i Opieki Społecznej w io n o ich b ąd ź zred u k o w a ć , b ą d ź też, z dn. 11. V I. 1932 r., pracow n ikom je ś li la ta s łu żb y na fo p o z w a la ły , e m e miejskim, przeniesionym na em erytu ryto w a ć . rę przed wykorzystaniem urlopu w y poczynkowego. przysługuje p raw o do P O M Y S Ł D O B R Y, A L E W Y K O N A N IE otrzym ania całkowitego w y nagrodze Ale... Z a rzą d M ie js k i c z y to k ie ru nia, niezależnie od zaopatrzenia em e ją c się o sz cz ęd n o śc ia m i c z y sw o istą rytalnego. D y rek tor W . S. O. (— ) in te rp reta c ją p rze p is ó w p ra c o w n i H . P aw ło w icz, W a rs z a w a , dn. 5 w rz e c zych , m im o b a rd zo p rz e jrz y s te g o w śnia 1935 r.44. te j s p ra w ie o rze c ze n ia Sądu N a jw y ż . L e d w ie je d n a k że in stytu cje m ie j szego, d o w rze śn ia 1935 ro k u z 're g u ły skie o trz y m a ły ten o k ó ln ik , p oszed ł w d op u s zc za ł do p ro c e s ó w z p r a c o w n i ślad za n im in n y, b a rd zo izagm atw ak a m i z red u k o w a n y m i, k tó ry m n ie w ia ny, a w każdyan raede o d w o łu ją c y to, d o m o na ja k ie j p od s ta w ie ten że Zaco b y ło w o k ó ln ik u p op rz ed n im .
5
U J IC fllu js z y s ™
nierząd lepiej!
Cukie
na plama Warszawy W n ied łu gim cziasie ma w o k a n d zie sądu o k r ę g o w e g o w W a rs z a w ie z n a j d zie się w y ją tk o w y p roces na tle sza b lo n o w e g o d la s tosu n ków w ie lk o m ie j skich przestęp stw a . O s k a rżo n ym jest z w y k ły ży d o w s k i kainasizinik o m a ło d źw ię c zn e m nazw is ku i imiieniu K a lk ę Szpajzma.n. P o s zk o d o w a n ą jest je g o żona. N apO zór zd a w a ło b y się, sądząc z n a z w is k b o h a te ró w te go d ram atu , że c h o d zi tu o jiakąś z w y k łą , b ru d n ą i n ie c ie k a w ą spraw ę, o p ow sz ed n ie w y d arzen ia, k tó re ro z e g ra ły się na d nie gdzie, w a rto ś ć życ.ia i ciała lu d zk ie go r ó w n a się gro szo m . T ym c za s e m w rz ec zy w isto śc i jest in aczej. B o p an i Szp ajizm an ow a n ie b y ła zw y k łą „ć m ą n o cn ą ", istotą k ry ją c ą się w m ro k a c h u liczn ych , ściga n ą p rze z p o lic ję . P rz e c iw n ie , w y s tę p o w a ła w rzęsiście o św ietlo n y ch loka lach , w a tm o sfe rze luksusu, za b a w y i r a dości. Szpajizm an ow a, żon a ż y d o w s k ie go kam as,znika b yła fordan serką w n ajbardziej luksusowych nocnych lo kalach warszawskich. Co w ie c z ó r p rze b ie ra ła się w elega n ck ie b a lo w e stro je i w y d ek o ltow an ia, p ach n ą ca w y szukan am i p e rfu m a m i za sia d a ła na s w o im s tałym m iejscu w „z a k ła d z ie p ra c y ", a ż eb y tu ta j ś cią gać d o siebie gości, .nęcić ic h s w o ją z m y s ło w ą urodą i szukać izarobku dla loka lu , a ś ro d k ó w u trzy m a n ia dla siebie. I k ie d y n a d ra n e m już m ia sto b u d ziło s ię d o ży cia , k ie d y n a sali, za b a w a d o c h o d z iła dio pun ktu k u lm in a c y j n ego, w ga b in e ta c h re sta u ra c vjn yc h r o z g r y w a ł się o statn i a k t całon o c n e go szaleń stw a. P e w n e g o d n ia p r z y zb ie gu u lic B ie la ń s k ie j i D łu giej, ja k iś m ę żc zyzn a zb liży ł się do w y tw o r n ie u b ra n e j k o b ie ty i chlu sn ął je j w tw a rz za w a rto ś ć m a łe j b u teleczki. B y ł to w it r y o le j! Z e b ra ł się tłum . N ie z n a jo m e g o a r e szto w an o . Jak o k a za ło się, s p ra w c ą n a p adu b y ł k a m a sz n ik Szpajizm&n, a o fia rą... je g o żona. P r z e w ie z io n a do szp itala , zło ży ła fordam serka sen sacyjn e w yja ś n ie n ia .
| | I T e n oto w y p a d e k stał się p u n ktem | w y jś c ia d la sp ra w y, k tó ra rzucała p r o m ie ń ja s k ra w e g o ś w iatła w m ro c zn e j k u lisy w ie lk o m ie js k ie g o ży cia . W a r t o z a ją ć się b liż e j tą n ie z w y k łą s p ra w ą kamiasziniika - sutenera, w a rto zb liska s p o jrz eć n a oisiobw k tó re p r z e w in ą się w ty m procesie. Naraszie, p o ś w ię c im y u w a g ę g a b i n eto m n o cn y c h lo k a li, ty m ga bin etom , i k tó re w y s u w a ją się na c zo ło w e m ie js ] ce w p ro ce sie m ę ża ford,ans e r k i. Jest ta je m n ic ą P o lis zy n e la , że p r z y : j k a żd ym , za n ielicznem u w y ją tk a m i, „s za n u ją c y m s ię “ n o cn ym lo k a lu ist n ieją ga bin ety. F a k t ten n ie jest b y n a jm n ie j u k ry w a n y . W k a ta lo ga c h te le fo n ic z n y c h w id n ieją s p ecja ln e n u m e ry te le fo n ó w g a \ b in e tó w . K w itn ie tu p ro ce d e r n ie r z ą j du w c a łej p ełn i, o ty le je szcze n ie i b ez p ie cz n iejs zy , że o fiaram i tego p ro ! cederu p a d ają bezbronne istoty. N a jb a rd z ie j luk susow e i w y tw o rn e j lo k a le c ze rp ią z te go źró d ła gros sw o L ich .zysków . N ie m a m y p o w o d ó w u k ry w a ć n a z w tych lo k a li, k tó re sa m e n ie k r y ją się z tern. A w ię c c h o ć b y p ie rw s z o rz ę d n y h o te l B risto l. Z sali re sta u ra c yjn ej p ro w a d zą sch o dk i na p ierw sz e p iętro . P rz y ć m io n e ś w iateł-
K rólow a
1 oto o d w rze śn ia do d ru g ie j p o ło w y listopada z n ó w za w is łą cisza nad o d s zk o d o w a n ia m i u rlopow e.ini. Cisza, przeryw an ia je d y n ie c o ra z lic zn iejs ze mi p ro cesa m i p ra c o w n ik ó w , z re gu ły wypadającem u na n ie k o rzy ś ć Zarządu M iejs k ie g o , a co za tern id zie, narażają c e m i ten że Z a rzą d na n iep o trzeb n e koszta. D w a dalsize o k ó ln ik i n ie zm ie n iły sytu acji. S p raw b y ło c oraz w ię c ej, zw ła szcza, że z dn. 31 gru d n ia 1935 r. n astępo w ało p rze d a w n ie n ie w s zy s t kich p reten s y j w o b ec Z arządu M ie j skiego. T Y S IĄ C E W B Ł O C IE . A b y te j ew e n tu a ln o ś ci un ik n ąć, em e ry to w a n i p ra c o w n ic y m a so w o w n o sili skargi, p rzy c ze m p reten sje p ra c o w n icz e s ięga ły o k o ło 50.000 z ł od c ze g o k oszta sad ow e wwnosizą plusr m inus 7,000 zł. D o ty c z v to sDraw w n ie sio n yc h w ostatn ic h m iesią ca ch nb. rok u, b o w ie m o g ó ln a c y fr a sp ra w o o d s zk o d o w a n ia u r lo p o w e jest bez p o r ó w n a ła w y żs za (ja k m o g liś m y to s tw ie rd zić na p o d s ta w ie o b s e rw a cji w o k a n d s ą d ow yc h ) i koszta od ty ch spraw , k tó re Z a rzą d M ie js k i bądź, już m u sia ł uiścić, b ą d ź bedtzie m u sia ł u i ścić p r z e k r a c za ją 20.000 zł. T e n i ó w u ś m iech n ie się le k c ew a żąco. D w a d zieś c ia ty się cy p rz y m il-
w ić sw em u to w a rz y s z o w i. Nazaju trz już jest na bruku. N a su w a isiię p yta n ie , cze m u w a lk a z n ie r zą d e m d otyk a wsiz.ysl.kich d z ie dzin, pozaieind o a z a m i w y u zd a n e j r o z pusty. B o p rze c ie ż h o te le są n a w et z a m yk an e, o tylkio o k a że się, że da w a ły p rzy tu łe k „p a r k o m ", n a js u ro w sze k a ry s p o ty k a ją , c zę s to k ro ć s to ją ce n a n a jn iżs zy m p o z io m ie ro z w o ju um ysłow eigo i m o ra ln e g o „g o s p o s ie ", k tó re za m a rn e gro s ze w y n a jm u ją p o k o je p ro stytu tk om , cio n oc na m ia stow y je ż d ż a sław etn a buda, k tó re j, to w a rz y sz ą p rz e ra ź liw e o d g ło s y w o ła ń o p om oc szczu tych jak z w ie r z y n a ko biet. A tym czasem , tuż p od o k ie m S w ład z, niicizem n ies k ręp o w a n i, d ora | b ia ją się fo rtu n n a n a jo c h y d n ie js z y m p ro ce d e rz e s zan o w a n i w ła ś c ic ie le p rze d s ię b io rs tw n o cn y c h . .Jeszcze nie daw no Bristolem zarządzała dy rekcja Bank u Cukrow nictw a. W ię c o k a zu je | się, że n ietylk o „c u k ie r k rz e p i!..." P ro ce s ży d o w s k ie g o k am a szn ik a i S zp a jzm a n a rzu ci je szcze w ię c e j ś w ia tła na p ra w d z iw e k u lis y n o cn e j W a r i s zaw y. N a ra z ić, na m a rgin es ie te g o | procesu w c a łej ja s k ra w o ś c i w y su w a | się s p ra w a ga b in e tó w . Gabinety nocnych dancingów to jedna z licznych czarnych plam na sumieniu W a rs z a w y . Rodzi się w tych gabinetach niejedna zbrodnia, nieje dno przestępstwo. Z tą p la gą władze w inn y przedsięwziąć w alkę bezw zglę dną. W a lk ę , choćby jakieś „n iew idzial ne inoce“ m iały chronić swem i w p ły w am i tę hańbę W a rs z a w y . V.
za... 1000 zł.
Kryminał pod protektoratem ZAD'u Go ro k u w re sta u ra c yjn yc h sa lo nach H o te lu E u ro p e js k ie g o ro zg ry w a się d ość n ie z w y k łe w id o w is k o n a z w a n e n ie w ia d o m o d la c ze g o „b a le m m o d y ." T e n d z iw n y „ b a ł " o rg a n iz u je s ła w n y im p re sa rjo w a rs za w sk i p. B ro n i-
Dokończenie ze str. 4-ej L A W IN A PR O CE SÓ W
j ka, z a k o n s p iro w a n e m in y słu żb y j i d łu gi sizereg d rzw i, k ry ją c y c h za so bą w ie le , w ie le ta jem n ie . A h o te l na! p rze ciw k o , p reten d u ją cy do rz ęd u n a j b a rd zie j p ie rw s z o rzę d n y c h w E u ro p ie, i A w s p a n ia ły d an cin g „ O a z a " na p lai cu T e a tra ln y m . N a le ż a ło b y z a n ie li cznemu w y ją tk a m i w y m ie n ić w s zy j słk ie b e z w y ją tk u lo k a le, a ż e b y o trz y j m ać, o b raz rz ec zyw isty... W ś la d z a teimi pierw szorzędn em u lo k a la m i id ą m n ie j luk susow e, ró żn e i „M a r s y ", . „ T i v o l ł i “ , , „ W ie c h y " , „S a| t y r y " >i 1. p. in stytu cje , k tó re, co tu ! d użo m ó w ić , ja w n ie d a ją p rzytu łek n ierzą d o w i. G ab in ety o p ła c a ją się zn a k o m ic ie, i W ła ś c ic ie le p o tra fią zd ys k o n to w a ć i fa k t, że p oza< ga b in e tam i n o cn yc h lo| kalii i k n a jp re p res je w ła d z d o ty k a ją j w s ze lk ich p r z e ja w ó w n ierząd u. R a c hu n ki tu są n ie z w y k le słone. Raehuni ki po 1.000 złotych za jedną noc w [ gabinecie, w lokalach pierw szorzęd nych nie n a le żą do w y ją tk ó w . Częstoj k ro ć zd a rza się, że ga b in e t „ta r g u je " i w ię c e j n iż za p e łn io n a siała. P ro c e d e r u p ra w ia n y je st zu pełn ie | ja w n ie. Go p e w ie n czas w d rzw ia c h p ro w a d zą c y c h do ga b in e tó w zn ik a ja kaś para, z a z w y c z a j p ija n y gość i ja; kaś „ s o lis tk a ", (p reten s jo n a ln a n a zw a j dla artys te k n o cn ych k a b a re tó w ) lub | fordan,serka. N a jm n ie j z tę g o m a ją w łaśn ie te k ob ie ty. Gość ailbo zo sta w i coś s w o je j to w a rz y s z c e n o cn e j z a b a w y, alb o nie. P a rtn e rk a m u si z a d o w o l n ie się tru n k a m i. W y s ta r c z y je że li ją się u p ije . N iecli ty lk o sp ró b u je o d m ó
,j o n o w y c h budżetach... K ro p la v m o rzu ! A le to są p ien ią d ze n ap raw d ę w y rzu con e w b ło to , b o ć p rze c ie ż chyba ra d c o w ie p ra w n i Za rzą du M iejs k ie g o d osk on a le zd a ją sob ie s p ra w ę z b e z c elo w o ś ci tych „k o s zto w n y c h o s z cz ęd n o śc i". A m o że poprostu... b ra k o r ga n iz a c ji? K A IF A S Z
I
ANASZ.
Ś w ia d c zy ła b y ó tern d ob itn ie g r o tesko w a s p ra w a e m e r y to w a n e g o urzęd n ik a w y d zia łu O p iek i S p o łec zn e j G ra b o w sk iego . W y d z ia ł O p iek i S p o łec zn e j e m e r y tu jąc G ra b o w s k iego u zn ał za s to so w ne n ie p rzy z n a w a ć m u u s ta w o w e go 3 -m iesięczn ego o d s zk o d o w a n ia , ty m czasem b iu ro p erso n aln e Zarządu M ie js k ie g o za w ia d o m iło G ra b o w s k ie go, że em erytu ra zostanie m u w y p ła con a d o p ie ro p o u p ły w ie 3-ch m ies ęicy od d a ty zw o ln ien ia... O d w io s n y, p o dziś d zie ń spra w a ta n ie zo sta ła w y ja ś n io n a . E x-u rzęd n ik G ra b o w s k i czeka. N ie zn a m y go, n ie w id z ie liś m y n a w et n ig d y na o czy, je d n a k że p rzy k ła d za ła tw ia n ia je g o sp ra w y je st ta k .znam ienny, że tru d no b y ło n ie p r z y t o c z y ć go tutaj. W ie r z y m y , że czasy B d ło w ick icb i Ł a n ie w s k ic h m in ę ły b e z p o w ro tn ie, ale... c z y ż b y n a p ra w d ę n ie p rzy s zły je szcze czasv o s z c z ę d z a n i a? M. W .
sław Iw a n o w s k i p o d s zy i d zik ie m Z w ią- I d yd a tk i d o k ró le w s k ie g o tronu. ku Autorów Dram atycznych. N ie m a Z a p y ty w a n i o rg a n iz a to rzy ,, b a lu ", n a jm n ie jsz yc h w ą tp liw o ś c i co d o te s tw ie rd za ją , że pani m a wsizelkie szan go, że Z w ią ze k z „b a lu m o d y " m aterse, ty lk o trzeba jesizcze 50 gło só w , b e ja ln ie u z ysku je grosze, m o ra ln ie — w łaśn ie 45 k u p iła p an i X... W ię c je s z p ro b le m a ty c zn y s p len d o r dla 2 c z y 3 cze 100 zł. R ęc e pu c h n ą od pisania, ale c zło n k ó w ZA D -u, k tó rz y z d e c y d o w a li c ze gó ż się nie ro b i dla pani. się p a tr o n o w a ć m o d n ia rk o m , k ra w co O k oło 3-ej n ad ra n em o k a zu je się, w y m , m o d elk o m i... m o d n ia rs k im że m im o tak p a k a źn e j ilo ś c i gło só w , „ re fe re n to m p ra s o w y m ." k r ó lo w ą m o d y została inna pani. W sum ie— n ie p o ś w ię c ilib y ś m y tej Ostateczn ie, trudno d oszu ka ć się im p re zie p. Iw a n o w s k ie g o ty le m ie js w tern ja k ie jś n ie s p ra w ie d liw o ś c i. W i ę ca, g d y b y nie... k ry m in a ln y p osm a czek c ej k u p on ó w , s p ra w a jasn a! u n o szący się n ad ty m rz e k o m o „ n a j Ba, ale tn w ła ś n ie za cz y n a sie k r y w y tw o r n ie js z y m " b a le m stolicy. m in aln a afe ra. Bio oto o k a zu je się, że S p rytn a re k la m a w p rasie, sno w y b ra n a na k r ó l ó w „b a lu " dam a, b izm , a przedew sizystkiem au to rytet ty tu ł ten zd o by ła już ina k ilk a d ni s ką din ąd p r y z w o ite j o rg a n iz a c ji, p r z y p rzed „b a le m "... sła n ia ją zw y k łe m u ś m ierte ln ik o w i, N a k ilk a d n i p rze d „ b a le m ", o rg a k tó ry zd e c y d o w a ł się k u p ić b ilet n iza to r te j a fe rk i, p. B ro n is ła w Iw a i p ó jś ć na „b a l m o d y " p ra w d z iw e , | niowsiki w czułam sam n a sam z proa b ardzo szpetne oblicze te j „z aba w y.“ I te k to re m p ięk n ej paniuzyskał od nie Z a c z n ijm y w ię c o d począ tk u . go 800 czy 1,000 zł„ d ru gie ty le z o b o w ią za li się w y p ła c ić M ysizkorow scy. W h a llu h o te lu E u ro p e js k ie g o ła t czy L eszczyń scy w o w ie rn e g o go ścia p rzy o d zia n e g o w e | A b fe lb a u m o w ie , wizam ian za to, że k ró lo w a b ęd zie w fr a k u p rz e jm ie p ro szą o balet, a je d n o ich sukni c z y p a n to fe lk a c h lub fu trze , cześn ie k o m u n ik u ją mu, że musi k u co p od czas „ b a lu " o d p o w ie d n io się pić kupon do głosow ania na... k r ó lo w ę rek la m u je, nio i p ierw sz a część in te re m od y. su ubita. W c a le u p rz e jm a i d la w ie lu eraoD a le j już id zie h an d el k u p on a m i c ju ją o a za b a w a . W ięc ... „p ro s z ę a ile do... gło so w a n ia, d a le j id zie o r d y n a r ten k u p on k o s z tu je ? " na k o m e d ja w y b o r ó w i sm utna rzeO k a zu je się, że — 2 złote... K u p on nab yty, w salach a tm o s fe ra b ard zo ! c zy w isto ś ć b ez k a rn eg o s p rzed aw an ia p ro b le m a ty c zn e j za b a w y, b og a ta k o 1 po raz d ru g i o bjek tu , który już raz został sprzedany. le k c ja pań i p a n ó w n asu w ających Ja k .b yś m y o są d z ili np. lo le r ję p a ń m n ó stw o za strzeżeń , a le — n ieczas z a s tw o w ą, k tó ra b y sp rzed a w a ła b ile ty stan a w iać się, zw ła szcza, k ie d y z n a jo m a pan i, istotn ie u b rana ja k b óstw o , | lo te ry jn e w ie d zą c , że los na k tó ry m a zd e c y d o w a ła się w a lc z y ć o... b e rło j paść g łó w n a w y g ra n a ju ż u lo k o w a n y j w e w ła ś c iw y c h ręk a ch ? k r ó lo w e j m od y. B y ło b y p r z y ta k ie j s p ra w ie n ieZ gło szen ie p rz y ję to , n o i... „oczy wiście jeśli szanow na pani otrzyma j w ą tp liw ie d użo gw ałtu , ro zd zie ra n ia dostateczną ilość g ł o s ó w , . P a n i , je j i szat, p isania o zan iku m o ra ln o ści, etc. to w a rz ysz , z n a jo m i c z y ro d zin a h u r j A ja k że n a z w a ć b ru d n e s za c h erk i p. tem w y k u p u ją k u p on y u p ra w n ia ją ce i Iw a n o w s k ie g o , k tó re m u p a tro n u je c a ły Z A D z ta kim i au tora m i, ja k pp, do g ło so w a n ia (p o d w a zło te) i n ie z m o rd o w a n ie w y p is u ją n a zw is k o kan- I Grabiński, Hertz, B eylin, etc. na c ze le 1 Obsc3*watorka
u jie m
UJSZMSTKO
Dom kobiet z... szerokiemi plecami „A rtyści" z niepraw dziw ego zdarzenia w T. K. K. I. K ie d y k ra j c a ły ugin a się p od c ię ża re m w y ją tk o w o s k o m p lik o w a n e j s y tu a c ji iinaiterjalnej, k ie d y w y m a g a się o d o b y w a tela ja k n a jd a le j p o su n iętych oszczęd n ości, k ied y w y s iłe k w s zy st k ich s k ie ro w a n y jest w strome za ch o w a n ia r ó w n o w a g i g o s p o d a rc ze j za w s ze lk ą cenę, jesteśm y jed n o cześn ie ś w ia d k a m i w ręcz odm iennej polityki i odmiennych oczywiście efektów na te re n ie o rg a n iz a c ji n ie b ez słuszności n a z w a n e j p rze z k o g o ś T o w a rz y s tw e m K r z y w ie n ia K u ltu ry T e a tra ln e j w P o l sce. P o d w o d z ą on. S zyfm a n a , K ad en B a n d r owsiki ego i Ż a w is to w s k ie g o , a do n ied a w n a Janusiza J ę d rzeje w io za , już d ru gi sezon „fu n k c jo n u je " ten a n o r m a ln y w c a ły m ś w iecie, u nas u san k c jo n o w a n y , k o n c e r n te a tra ln y " r a p u ją c y aż 5 scen stołeczn ych. Niem .am y za m iaru w ty m artyk u le w y k a z y w a ć a b su rd aln o ści istn ien ia ta k ie g o w łaśn ie k on c ern u nod rzą d a m i je d n e go c zło w iek a , n a w et tak b a rd zo u ta le n to w a n e go ja k p. dr. A rn o ld S zyfm a n . D o s p ra w y te j zresztą w r ó cim y p rz y o k a z ji. N a ra zie, p o d w r a że n iem izn ok om itej p re le k c ji te go ż p. S zyfm a n a w y g ło s z o n e j p rze d k ilk u n a stu d n ia m i w o b ec p rze d s ta w ic ie li p r a sy. chcielibyśmy skonfrontow ać z opty m istycznym obrazem przedstaw ionym przez prelegenta szereg faktów , n ies tety, c a łk o w ic ie z n ie k s z t a ł c a n y c h siela n k o w e , w e d le p. S zyfm a n a , o b li cze T o w a rz y s tw a K rz e w ie n ia K u ltu ry T e a tra ln e j. T a je m n ic ą p o lis zy n e la jest, że s y tu acja m a te rja ln a tego n ie p ra w d o p o d ob n ego k on cern u p rze d s ta w ia się w r ę c z ro zp a c zliw ie . Sam p. S zyfm a n p r z y c a ły m s w y m o p ty m iz m ie , w s p o m n ie ć ra cz y ł, że d e fic y ty są, nie d od ał ty lk o w ja k ie j w y so k ości... A le tu oto s za ry c zło w ie k , m ę c z e n n ik p rze d s ta w ie ń ab o n am e n to w yc h , m a p ra w o izapytać ja k że to p o w sta ją te d e fic y ty w za so b n ych m u te rjaln ie teatrach g d zie zg ru p o w a n o tylu spe c ó w re p e rtu a r o w y c h i n a jz n a k o m it s zy z e s p ó ł a k to rs k i w P olsce. W d z is ie js zy m a rtyk u le c h c e m y z a ją ć się ty m w łaś n ie zesp o łem . Są w n im m. im. ta k ie asy sceny p o ls k ie ’ jak S tępo w sk i, Z e lw e ro w ic z , S olski, W ę g rz y n , M od ze le w s k a , D ulęba, je st L e s z czyń sk i, M as zyń s k i i C h m ielew sk i, P a n c e w icz ow a i M ila K am iń ska . Są s ła w y, p rze cię tn o ś ci i... m ie rn o ty. R eżyse r, o bsad za iac or,^T inną sztu kę m a w cze m w y b ie ra ć . Ale... w p ra k ty c e w id o c z n ie s ytu a c ja p rze d s ta w ia się in ac ze j, b o w e ź m y nip. z n a k o m ita artys tk ę p. D ulębę. W sezon ie b ież ą c y m , c h o ciaż o ierw s za p o ło w a z b liża się k u k o ń c o w i artystki tej nie pokazano nam na scenie ani razu, w sezon ie ub. gra ła w d w u sztu kach („C ię ż k ie c z a s y " i „ U r o d z in y " ). P. P a n c e w io z o w ą w ub. sezon ie m o g li śmy, oiklasikiiwać w „C ię ż k ic h C zasach i p aru s pektak lach „ W y z w o le n ia " . W sezon ie b ie ż ą c y m widzieliśm y ją aż... 6 razy w „Z b u rz e n iu J e ro z o lim y ". P. K a m iń s k ą le d w o n am p ok a za n o \v p o ro n io n y m „Ł a ń c u c h u ". Różycki z ja w ił się od początku sezonu dopiero w „F ry de ry k u W ie lk im 44... A p rz e c ie ż c i w s zy s c y a k to rz y , to n ie g ro s zo w e gaże, w s zy sc y o n i m a ją k o n tra k ty z g w a ra n to w a n a ilo ś c ią w y s tępów . W s z y s tk im trze b a p ła cić! Zesipół T K K T lic z y p on a d sto osób. N a w e t la ik w ie d osk on ale, że w ię k szość sztuk w y m a g a p rz e w a g i o bsad y m ę s k ie j i an ga żu jąc ze s p ó ł d y re k c ja k a żd e g o teatru fa k t ten m a stale na u w ad ze. O c zy w iś c ie in a c ze j ro zu m o w a ła d y re k c ja kon cernu . N a s to kilk an a ście osób zespołu jest w T K K T praw ie 50 kobiet. R ezu lta t - k o b ie ty b io r ą p ie n ią dze d os łow n ie za d a rm o , n atom iast
m ę żc zy z n trzeba w y ła p y w a ć u L o u rsa c zy S em ad en iego na „ d o g r y w a n ie " N ie łu d źm y się. „diom k o b ie t" w T K K T p o w s ta ł n ie d la te go , że b y d. S z y f m an u w ażał, że ty le w ła ś n ie p o trze b u je m ie ć a k to re k , ty lk o d latego , że p S z y fm a n o w i w ten o zy w in n y sposób te czy inne panie kazano zaangażo wać. L e g jo n is la . k tó ry w w a lc e o .niep o d legło ść P o ls k i p ostrad ał o cz y m a p r a w o d om a ga ć się a b y rzą d i spo łec ze ń stw o o to c z y ło go p ełn ą o piek ą. N a leż ą m u s'ię w s ze lk ie imioż ti w e k on cesje i św iad czen ia , n atom ias t w ża d n ym ra zie n iem ożn a tego ż in w a lid y w y k o rzystać ja k o argu m en t n rz v a n g a ż o wa n iu w ię c e j niż słabej a k to rk i p ro w in c jo n a ln e j. T o jest ró w n ie b rzyd k ie, jak n iee ty czn e . P r z y ja ź ń z żo n ą w y s o k ie g o d y g n i ta rza p a ń stw o w e go , c zy też „ t o w a r z y s k ie " stosu nki z in n ym d y g n ita rze m c y w iln y m lub w o js k o w y m n iem og ą w ża d n ym w y p a d k u b y ć p om ostem dla zd e k la so w a n y ch ,,d iv “ k a b a re to w y ch , m o d ele k re w jo w y c h c zy krow ię t p ro w in c jo n a ln y c h w ich d ro dze ku... scen om T o w a r z y s tw a K r z e w ie nia K u ltu ry T ea tra ln e j. T e g o p r z y n a j m niej’ m a p ra w o d om a ga ć się, je ś li już n ie u c zc iw e k ie ro w n ic tw o te a tró w , to w k a żd y m ra z ie p u b liczn ość, d la k tó re j pp. B alcerkiew iczów n a, W o jd a liń ska, czy B ukojem ska lub im p od o bn e na scenach T K K T iniem ogą b y ć w ża d n ym ra zie „w ła ś c iw y m c zło w ie k ie m na w ła ś c iw e m m ie js c u ." Protefccjianiiizim ro zp an o s zo n y w k on cern ie n ie k o ń c zy się je d n a k że w ra z z z a a n g a żo w a n ie m „ g w ia z d y " . O to s zereg d ra g o c zy tr ze c io rz ę d n y c h akto-
re czek cizując za sobą o d p o w ie d n io sze ro k ie p lec y, p od ża d n ym p o z o rem niegodizii się p rz y ją ć m a łą ro lę c zy e pizod . W re zu ltac ie za m iast p o z o sta ją c y c h n a stałej g a ży po. W a s iu tyń skiej, B a rszczew sk ie j c zy B rzeziń sk iej, trzeba do n a d m ie rn ie ro zb u d o w a n e go zespołu... doain gażow ać b ezro b o tn e a k to rk i z m iasta (do „S ta reg o W in a " 2, do „D o m u o tw a r t e g o " - - 4 i t. d.) M ilu tk a Lancereczlca b aletu w a r szaw sk iego p. N o h isó w n a c zy re w jo wa w o d e w ilis tk a p. M a g ie ró w n a n ie w ą tp liw ie są p ełn e d ob ryc h chęci i m o że n aw et m o żliw o ś c i, a le c zy k o n ie c z nie m uszą w y stęp o w a ć za m iast s tro ją cych fo c h y k ole ża n ek ? T o p rze cie ż k o sztuje, p a n o w ie ! N ie n a le ży d z iw ić się k o n c ern o w i T K K T . że u le g a ją c p rą d o w i czasu, ła tw o d a je się b rać na lep sensacji. R ezu lta te m te go jest a n g a żo w a n ie na stałe lub „g o ś cin n e w y s t ę p y " t. zw . „ g w ia z d " r e w jo w y c h . S zc zę śliw cy ci d osta ją izw yk le gaże zn a cz n ie w ięk sze od gaż a k to ró w d ram a tyc zn yc h , do ich „ ty p u " d os to s o w u je się sztuki i w r e zu ltacie — np. p. Dym sza, niewąpliwie jeden z najbardziej utalentowa nych k om ik ów rew jo w y ch i film o wych, przykro rozkłada się czy to w „D om u otw artym 44 czy w „śnie nocy letniej44 ezy naw et w osław ionej szmirze „T y , to ja.44 D o itej osta tn ie j, p o r o n io n e j b u ch ty doangażow anio. ró w n ie ż lidąc p o linjli sen sacji k a b a r e to w o - O p ere tk o w e j ta k ich „ty ta n ó w s ce n y " ja k : Obarska. Gab r je 1i , W a w r zk o w ic z ... O c zy w iś c ie k lap a b y ła gen eraln a. K la p ę zr o b ił B o d o w „S z c z ę ś liw y m p ec h u ".
Gzy trzeba w ię c e j p rz y k ła d ó w ? C zy m a ło p ie n ię d z y n a te „e k s p e ry m e n ty " n iep o w a żn y c h lu d zi w y rzu c o n o w b ło to? Jakże w y m o w n e są te fa k ty , jak b a rd zo ja s k ra w e ś w ia tło rz u c a ją on e na b e z g ło w ą g o s p o d a rk ę te atraln e go kon cernu . D o d a jem y do tego! w szy stk iego , tra gic zn e b e z h o ło w ie w d o b o rze re p e rtuaru, d o d a jm y słyn n e o bsady „d o góry n o g a m i", d zię k i . k tó ry m np. Ćw iklińskiej powierzono rolę 18-letniej, uwiedzionej dziewczyny w „M u zyce na ulicy44, a k ie d y o d rzu c iła tę ro lę p o p ie rw s z e j p ró b ie , d an o ją G o r c zyń s k ie j, a b y w res zc ie ob s ad zić inną, b a rd zie j w ła ś c iw ą ak to rk ę , ro lę Stępowskiegio p o w ie r z a się R o la n d o w i, a ro lę R ola n d a — S am b orskiem u , R ó żańska jest r ó w ie ś n ic ą S o lsk iej, a S o cha o jc e m W ę g rz y n a , a o trz y m a m y obrA-z. jakże d a le k i od tego, co b y ł łaska w tak o p ty m is ty c zn ie p rze d s ta w ić p. S zyfm a n . M y ro zu m ie m y, p. d ok to rze, że w . ta kich w a ru n k ach nietm oże n ie b yć d e ficy lu , ja k ró w n ie ż n ie m o że b y ć „k u ltu ry te a tra ln e j". R o z u m ie m y to doskonale, m im o p ro p a g a n d y p. Ś w ie r c ze w s k ie go , u c zo n yc h w y w o d ó w p. P ióm iro w s k ie go , n ies m a czn e j re k la m y p r a s o w o -ra d jo w e j (k tó re j p o ś w ię c im y w n ajb liżs ze j p rzy s zło śc i w ię c e j m ie j sca) . T o w s zy stk o jest aż n ad to z r o z u m ia łe i... p rzyk re . O c y fr a c h p o m ó w im y in n y m ra z em, b a rd zie j s zc ze g ó ło w o n iż zr o b ił to P an na k o n fe r e n c ji z p r ze d s ta w ic ie la m i prasy. Krzysztof Miłosz.
Warszawa w kwiatach, a pieniądze w błocie! W o b lic zu izb liża jących się w y b o r ó w d o za rzą d u m. st. W a rs z a w y , w a r to b y ło b y z r o b ić re tro s p e k ty w n y p rz e g lą d go s p o d a rs k i Z a rzą d u M iejs k ie g o s p ra w n ie za in a u g u ro w a n ego p rze z o b e c n e go p rem iera R ze c z y p o s p o lite j, a d a le j ju ż p o z o s ta ją c e g o p od en e rgic zn em k ie ro w n ic tw e m m in. S tefa n a S ta rzyń sk ieg o. H U Z I A N A S O P L IC Ę ! Z a rzą d M iejs k i, ja k on giś sm utnej p a m ię ci M a gis tra t d la p ra s y s a n a c y j n ej, b y ł od p ie rw s z y c h c h w il sw ego is tn ien ia te re n em z a c ie k ły c h a ta k ó w p rasy, o p o z y c y jn e j, k tó ra d o b ia łe j g o r ą c z k i p od n iec o n a ru ga m i lu d zi p a r ty jn y ch , ta k zn a k o m ic ie w b. M a g i stra cie u g ru n to w a n yc h , w y le w a ła i po dziś d zie ń ro b i to k on s ek w e n tn ie , k u b ły p o m y j n a n o w y c h o jc ó w m iasta, h u rtem p rze k r e ś la ją c w s zy stk o to co d la W a r s z a w y r o b ili on i, lub zr o b ić chcą. N asz o rga n , d a le k i o d p o lity c zn y c h a n im o z y j, p ra g n ie n a ś w ie tlić g o s p o d ark ę Z a rzą d u M ie js k ie g o b e z w z g lę d nie lObjektywinie, li ty lk o p od kątem w id ze n ia in te re só w m ia sta i je g o o b y w a teli. GA R Ś Ć
ATUTÓW .
N iesp o só b wiięc p o m in ą ć m ilc z e n iem „ W a r s z a w y w k w ia ta c h ", c zy e fe k to w n y c h ilu m in a c y j p o m n ik ó w lub w s p a n ia ls zy c h gm a c h ó w stolicy. T rz e b a p a m ię ta ć i o ro b ota c h a s fa lto w y c h i k a n a liz a c y jn y ch , o p rz e b u d o w ie p ałacu B lanka i zn a kom i tern u lo k o w a n iu O p e rv w a rs za w s k ie j w r ę
k ach p. K o r o le w ic z - W a y d o w e ń P r z y t o c z y liś m y tu „ z im ien ia i n a z w is k a " z a le d w ie garść suk cesów Z a rząd u M ie js k ie g o i fa k ty te, b e z w z g lę dn ie d od atn ie, te m b a rd zie j u n o w a żn iają nas d o k ry ty c z n e j o c e n y in n ych fa k tó w , m n ie j m o że słon eczn ych , ale b a rd zie j istotn ych . DOM ENA
P A R T Y J N IK O W .
N ie u le ga n a jm n ie js z e j w ą tp liw o ści, że d. M a gis tra t b y ł d om n ą n a j ró żn ie js z y c h u g ru p o w a ń p o lity c zn y c h w r o g o u s to su n k ow an ych do rz ą d ó w p o m a jo w y c h . Jasnem jest. że r o z p a n oszon e w M agis tra cie p o lity k ie rs tw o i p a rty jn ic tw o , p rzys ła n ia ło isto tn ą r o botę, d la w y k o n y w a n ia k tó re j p o w o wiołaini b y li c.i w łaś n ie u rzę d n ic y. T o też z niajwiięfcszem uzn an iem , zd ro w o m y ś lą c y o d łam sp o łeczeń stw a p rz y ją ł ra d y k a ln e ru gi w s zy stk ic h ty ch , k tó rz y za m ia s t p o w ie r z o n ą im pracą, z a j m o w a li się ro b o tą p o lity c zn ą . D la ta k ich ludlzii za b rak ło m ie jsc a w Z a rz ą d zie M ie js k im i w o b e c tego p os ta n o w io n o ich b ąd ź zred u k o w ać , b ąd ź też, je ś li la ta słu żb y n a jo p o z w a la ły , e m e ryto w a ć . P O M Y S Ł D O BRY, A L E W Y K O N A N IE Ale... Z a rzą d M ie js k i o zy to k ie ru ją c się o szcz ęd n o śc ia m i c z y sw o istą in te rp reta c ją p rze p is ó w p r a c o w n i czych , m im o b a rd zo p rz e jrz y s te g o w te j s p ra w ie o rze c ze n ia Sądu N a jw y ż szego, d o w rze śn ia 1935 rok u z re gu ły d op u s zc za ł dio p ro ce só w z p r a c o w n i k a m i z red u k o w a n y m i, k tó ry m n ie w ia d om o na ja k ie j p od s ta w ie ten że Z a
rząd o dm aw iał w ypłacen ia odszkodo wan ia za... niewykorzystany urlop. T u w arto za zn aczy ć, że w Z a rz ą d zie n ieb yło s k ry sta lizo w a n eg o p o ję c ia c o do te j s p ra w y. Jedne d z ia ły w y p ła ca ły zred u k o w a n y m c z y e m e r y to w a n y m ró żn ic ę m ię d z y em erytu rą, a p en s ją czyn n ą, tra k tu ją c to ja k o e k w i w a len t u rlo p o w y , in n e w o g ó le n iep łaciły... O K Ó L N IK - IM P O T E N T . O szczędn o ść p rze d e w s izy stk ie m . K ie d y w le cie ub. ro k u w zw ią z k u ze zm ian ą p łac zw o ln io n o kilku set p ra c o w n ik ó w g łó w n ie z w o d o c ią g ó w i tr a m w a jó w , siprawia o d s zk o d o w a n ia u r lo p o w e g o stała się w y ją tk o w o a k tu aln a i w ó w cz a s to w y d a n y został n a stę p u jąc y o k ó ln ik : „ W y d z ia ł S praw O gólnych Z a rz ą du M iejskiego w m. st. W a rs z a w ie niniejszein podaje do wiadom ości i sto sow ania, że na zasadzie przepisów U stawv z dn. 16. V . 1922 r. o urlopach i Rozp. W y k o n a w . do tej U staw y M i nisterstwa Pracy i Opieki Społecznej z dn. 11. V I. 19,32 r„ praeownikoin miejskim, przeniesionym na emerytu rę przed wykorzystaniem urlopu w y poczynkowego. przysługuje p raw o do otrzym ania całkowitego w ynagrodze nia, niezależnie od zaopatrzenia em e rytalnego. Dy rek tor W . S. O. (— ) H. P aw ło w icz, W a rs z a w a , dn. 5 w rze śnia 1935 r.44. . L e d w ie je d n a k że in stytu cje m ie j skie o trz y m a ły len o k ó ln ik , p oszed ł w ślad za n im in n y. b a rd zo z a g m a tw a ny, a w k a żd y m ra zie o d w o łu ją c y to, co b y ło w o k ó ln ik u p op rz ed n im .
wiem
WSZYSTKO
Cukier krzepi, nierząd lepiej! Gabinety — czarna plama Warszawy W n ied łu gim czasie na w o k a n d zie sądu o k r ę g o w e g o w Wtarsizaiwie z n a j d zie się w y ją tk o w y p roces na tle s za b lo n o w e g o d la stosu n ków w ie lk o m ie j skich p rzestęp stw a. O s k a rżo n y m jest z w y k ły ży d o w s k i k am aszu ik o m a ło d źw ię c zn e m nazwńsku i im ie n iu K a lk ę S zp ajzm an . P o s zk o d o w a n ą jest je g o żona. N a po /ó r zd a w a ło b y się, sądząc z n a z w is k b o h a te ró w tego d ram atu , że ch o d zi tu o jak ąś zw y k łą , b ru d n ą i n ie c ie k a w ą siprawę, o p ow sz ed n ie w y darzen ia, k tó re ro z e g ra ły się na d n ie gd zie w a rto ś ć ży c ia i ciała lu d zk ie g o ró w n a się gro szo m . T ym c za s e m w rz ec zy w isto śc i jest in aczej. B o p an i S zp a jz m a n o w a n ie b y ła z w y k łą ,,ćmą n o cn ą ", istotą k ry ją c ą się w m ro k a c h u liczn ych , ścigan ą p rze z p o lic ję . P rze c iw n ie , w y s tę p o w a ła w rzęs iśc ie ośw ietlo n y ch lo ka lach , w a tm o sfe rze luksuisn, zabawy, i radości. S zp a jzm a n o w a , żon a ży d o w s k iego k a m a szn ik a b y ła fordan serką w najbardziej luksusowych nocnych lo kalach w arszaw skich. Co w ie c z ó r p rze b ie ra ła się w elega n ck ie b a lo w e stro je i w ydeko ltow an ia, pach n ą ca w y szuk an am i p e rfu m a m i zasiadała na s w o im s tałym m ie jsc u w „z a k ła d z ie p ra c y ", a żeb y tu ta j ścią gać d o sieb ie gości, .nęcić .ich s w o ją zm y s ło w ą urodą i szukać z a ro b k u dla lo ka lu , a środk ó w u trzy m a n ia dla siebie. I k ie d y n ad ra n e m już m ia sto b u d ziło się d o ży cia , k ie d y nia sali, za b a wia d o c h o d z iła dio punktu k u lm in a c y j nego, w ga b in e ta c h res1taura c v jnych ro z g r y w a ł się oistatni aikt całon o c n e go szaleń stw a. P e w n e g o d nia p r z y zb ie gu u lic B ie la ń s k ie j i D łu gie j, ja k iś m ę żc zyzn a zb liż y ł s ię dio w y tw o rn lie u b ra n e j k o b ie ty i chlu sn ął je j w tw a rz z a w a rto ś ć m a łe j b u teleczki. B y ł to w it r y o le j! Z e b ra ł się tłum . N ie zn a jo m e g o a r e s ztow an o. Jak o k a za ło się, s p ra w c ą n a padu b y ł k am a szn ik Szpajizmian, a ofia rą ... je g o żona. P r z e w ie z io n a do szp itala , zło ży ła fo rd a n s e rk a sen sacyjn e w yja ś n ie n ia .
j O p o w ied zia ła , że ziarnach b y ł ak tem ze m s ty ze stro n y m ę ża za to, że p r z e stała go u trzy m y w a ć. Mąż zm uszał ją do nierządu i zabierał wszystko, co o sią gała z e vsw e go p ro cederu . K ie d y o d m ó w iła o p ła c a n ia się, .Szpajzman { p o s ta n o w ił p o z b a w ić żo n ę m ożnościi j z ar obik ow ania. T en oto w y p a d e k stał się pu n ktem i w y jś c ia dla s p ra w y, k tó ra rz u c iła p r o m ień ja s k ra w e g o ś w iatła w m ro c zn e k u lis y w ie lk o m ie js k ie g o życia . W a r t o za ją ć się b liż e j tą n ie z w y k łą s p ra w ą j kamaszniika - sutenera, w a rto zb liska i s p o jrz eć n a osoby, k tó re p rze w in ą się w tv m procesie. Niaraizie, p o ś w ię c im y u w a gę g a b i j n eto m n o cn y c h lo k a li, ty m ga bin etom , k tó re w y s u w a ją się n a c z o ło w e m ie js 1 ce w p ro ce sie m ę ża f-ordanserki, Jest ta je m n ic ą P o lis zy n e la , że p rz y k a żd ym , zia n tielicznem i w y ją tk a m i, „s za n u ją c y m s ię " n o cn ym lo k a lu ist ! n ieją ga bin ety. F a k t ten nie je st b y ! n a jm n ie j u k ry w a n y . W k a ta lo ga c h te le fo n ic z n y c h w id n ie ją s p e cja ln e n u m ery te le fo n ó w g a j b in etó w . K w itn ie tu p ro ce d e r n ie r z ą j du w ca łej p ełn i, o ty le je szcze n ie i b ez p ie cz n iejs zy, że o fiaram i tego p ro cederu pa d ają bezbronne istoty. N a jb a rd z ie j luk susow e i w y tw o rn e | lo k a le c ze rp ią / te go źród ła gros sw o j ich -zysków. N ie m a m y p o w o d ó w u k ry w a ć n a z w ty ch lo k a li, k tó re sa m e n ie k r y ją się z tern. A w ię c c h o ć b y p ie rw s z o rzę d n y h o te l B risto l. Z sali re sta u ra c yjn ej p ro w a d zą sch odk i na p ierw sz e p iętro . P rz y ć m io n e ś w ia te ł
K rólow a
1 o to od w rze śn ia do d ru g ie j p o ło w y listopada zn ó w za w isła cisza nad o d s zk o d o w a n ia m i urlopowem u. Cisza, p rze ry w a n a je d y n ie c o r a z liczniej-szem i p ro ce sa m i p ra c o w n ik ó w , z re gu ły w ypadającem u na n iek o rzy ść Z a rzą d u M iejs k ie g o , a co z a tern id zie, n a ra ża ją cem i ten że Z a rzą d na n iep o trzeb n e koszta. D w a dalsize o k ó ln ik i n ie zm ie n iły sytu acji. S p raw b y ło c ora z w ię c ej, zw ła szcza, że z dn. 31 gru d n ia 1935 r. Następow ało p rze d a w n ie n ie w s zy st kich p re le n s y j w o b ec Zarządu M ie j skiego. T Y S IĄ C E W B Ł O C IE . A b y te j e w e n tu a ln o ś ci un ik n ąć, ew terytow an i p ra c o w n ic y m a so w o w n o sili ska rgi, p r z y czerni p reten s je p ra c ow n icz e s ięga ły o k o ło 50.000 z ł od cz'ego k oszta sadoiwe w y n o s zą plusm inus 7,000 zł. Dotyc-zv t-o snrnw w n ie sio n yc h w ostatnich m iesią ca ch ub. roku, b o w ie m o gó ln a c y fr a sp ra w o o d s zk o d o w a n ia u r lo p o w e jest bez p o ró w n a ła w y żs za (j-ak m o g liś m y to s tw ie rd zić na p o d s ta w ie -obserwacji w o k a n d s ą d ow yc h ) i k-os-zta o d tych spraw , k tó re Za rzą d M iejs k i bądź, już m u sia ł uiścić, b ąd ź b od zie m u siał u i ścić p rze k r a c za ją 20.000 zł. T en i ów uśmiechnie się lekcewa żąco. Dwadzieścia tysięcy p r z y m il-
w ić sw em u to w a rz y s z o w i. N a zaju trz już jest na bruku. Nasuw-a s ię p yta n ie , czem u w a lk a z n ie r zą d e m d otyk a w s zy stk ic h d zie; dziin, p oza tema o a z a m i w y u zd a n e j ro z| pusty. B o p rze c ie ż h o te le są n a w et zaj mykanie, o ty lk o o k a że się, że da! wiały p rzy tu łek „p a r k o m ", m ajsurowj sze k a ry -spotykają, c zę stok ro ć s to ją ce -na n a jn iżs zy m pozłom-ie ro z w o ju u[ m y ś lo w e g o i m o ra ln e g o „g o s p o s ie ", k tó re za m a rn e gro sze w y n a jm u ją p o k o je p ro stytu tk om , co n o c na m ia sto I w y je ż d ż a sław etn a buda, k tó re j, to.wa[ rzyszą p rz e ra ź liw e o d g ło s y w o ła ń o ! p om oc s zczu tych jak z w ie r z y n a ko biet. A tym czasem , tuż pod o k ie m ! w ład z, ni-czem n ies k ręp o w a n i, d ora b ia ją się fo r tu n n a n a jo c h y d n ie js z y m p ro ce d e rz e s zan o w a n i w ła ś c icie le j p rze d s ię b io rs tw n ocn ych . Jeszcze nie daw no Bristolem zarządzała dyrekcja Bank u C ukrownictwa. W ię c o k a zu je ! się, ż-e n ie ly lk o „c u k ie r k rz e p i!..." P ro c e s ży d o w s k ie g o k a m a szn ik a : Szpa jzman-a rzu ci je szcze w ię c e j ś w ia tła na p ra w d z iw e k u lis y n o cn ej W a r i siz-awy. Narazi-e, na m a rgin es ie te g o p rocesu w c a łej ja s k ra w o ś c i w y su w a | siię spra w a ga b in e tó w . Gabinety nocnych dancingów to jedna z licznych czarnych plam na sumieniu W a rs z a w y . Rodzi się w tych gabinetach niejedna zbrodnia, nieje dno przestępstwo. Z tą p la gą władze w inn y przedsięwziąć w alkę bezw zglę dną. W a lk ę , choćby jakieś „ n iew idzial ne m oce“ m iały chronić swem i w p ły w am i tę hańbę W a rs z a w y . - V.
za... 1000 zł.
Kryminał pod protektoratem ZAD'u Go ro k u w re sta u ra c yjn yc h s alo nach H o te lu E u ro p e js k ie g o ro zg ry w a się dość n ie z w y k łe w id o w is k o n a z w a n e n ie w ia d o m o d la c ze go „b a le m m o d y ." T e n d z iw n y „ b a l" o rg a n iz u je s ła w n y im presa-rjo w a rs za w sk i p. B ro n i-
D okończenie ze słr. 4-ej L A W IN A PR O CE SÓ W
ka, za k o n s p iro w a n e m in y słu żb y i d łu gi szereg d rzw i, k ry ją c y c h -za so b ą wliele, w ie le ta jem n ic . A h o te l n a p rze c iw k o , p reten d u ją cy do rz ęd u n a j b a rd zie j p ie rw s z o rzę d n y c h w E u ro p ie. A w s p a n ia ły d an cin g „ O a z a " na p la cu T e a tra ln y m . N a le ż a ło b y z a n ie li cznemu w y ją tk a m i w y m ie n ić w szy stkie -bez w y ją tk u lo k a le, -ażeby o tr z y m ać, -obra-z -rzeczyw isty... W ś la d za le m i pierw szorzędn -em i lo k a la m i id ą m n ie j luk susow e, ró żn e ,,Mairs,y“ , „ T iv o lM “ , , „ W ie c h y " , „ S a ty r y " i t. p. in stytu cje , k tó re, co tu d użo m ó w ić , ja w n ie d a ją p rzytu łek n ierzą d o w i. G ab in ety o p ła c a ją się zn a k o m ic ie. W ła ś c ic ie le p o tra fią zd ys k o n to w a ć fa k t, że p oza ga b in e ta m i n o cn yc h l o k a li i k n a jp reipresj-e w ła d z d o ty k a ją w s ze lk ich p r z e ja w ó w n ierząd u . R a chu n ki tu są n ie z w y k le słone. Rachun ki po 1.000 złotych za jedną noc w gabinecie, w lokalach pierw szorzęd nych nie n ależą do w y ją tk ó w . C zęsto k ro ć zd a rza się, że ga b in et „ ta r g u je " w ię c e j -niż za p e łn io n a sala. P ro c e d e r u p ra w ia n y jest zu pełn ie ja w n ie. Go p e w ie n czas w d rzw ia c h p ro w a d zą cy ch d o g a b in e tó w zn ik a ja kaś p ara , z a z w y c z a j p ija n y gość i ja kaś „ s o lis tk a ", (p reten s jo n a ln a n a zw a dla a rtys te k n o cn ych k ab a re tó w ) lub ford a n serk a . N a jm n ie j z tez-o m a ją w łaśn ie te k ob ie ty. Gość -ailb-o zo s ta w i coś -swojej 'to w a rzyszce n o c n e j za b a w y, alb o n ie. P a rtn e rk a mus-i za d o w o ln ić się tru n k a m i. W y s ta r c z y je ż e li ją się u p ije . N ie ch ty lk o sp ró b u je o d m ó
jo n o w y c h budżetach , o p la rzu! A le to są p ien ią d ze n ap raw d ę w y rzu con e w b ło to , b o ć p rze c ie ż c-liyba ra d c o w ie p ra w n i Z arządu M iejs k ie g o d osk on a le zd a ją sob ie s p ra w ę z bez c elo w o ś ci ty ch „k o s zto w n y c h o s z cz ęd n o śc i". A m o że poprostu... b ra k o r ga n iz a c ji? K A JFA S Z
I
A N A S Z.
Ś w ia d c zy ła b y o tern d ob itn ie g r o te s k o w ą spra w a e m e r y to w a n e g o urzęd n ik a w y d z ia łu O p iek i S p o łeczn ej G ra b o w sk iego . W y d z ia ł O p iek i S p o łec zn e j e m e r y tu jąc G ra b o w s k iego u zn ał za s to so w ne n ie p rzy z n a w a ć m u u s ta w o w e go 3 -m iesięczn ego o ds zk o d o w a n ia , ty m czasem b iu ro p erso n aln e Za rzą du M ie js k ie g o za w ia d o m iło G ra b o w s k ie go, że em erytu ra zo sta n ie m u w y p ła con a d o p ie ro po u p ły w ie 3-ch m iesęi-cy od d aty zw o ln ie n ia... O d w io s n y, p o dziś d zie ń spra w a ta n ie została w yja ś n io n a . E x-u rzęd n ik G ra b o w sk i czeka. N ie zn a m y go, m e w id z ie liś m y n a w e t n ig d y na o czy, je d n a k że p rzy k ła d za ła tw ia n ia je g o s p ra w y jest ta k zn a m ien n y , że tru d n o b y ło n ie p rz y to c z y ć go tutaj. W ie r z y m y , że c zasy B ito w ic k ic li i Łami-ewskic-h m in ę ły b ez p o w ro tn ie, ale... c zy ż b y n a p ra w d ę nie ' p rzy s zły jeszcze czasy o s z c z ę d z a n i a? .11. W .
sław Iw a n o w s k i p od sizyldzi-kłeim Z w ią ku Autorów Dram atycznych. N ie m a n a jm n ie jsz yc h w ą tp liw o ś c i co do te go, że Z w ią ze k z „b a lu m o d y " m aterja ln ie u z ysku je grosze, m o ra ln ie — p ro b le m a ty c zn y s p len d o r dla 2 c zy 3 c zło n k ó w ZA D -u, k tó rz y z d e c y d o w a li się p a tro n o w a ć m o d n ia rk o m , k ra w co w y m , m o d elk o m i... m od-niarskim „re fe re n to m p ra s o w y m ." W sum ie— -nie p o ś w ię c ilib y ś m y tej im p re zie p. Iw a n o w s k ie g o ty le m ie js ca, g d y b y nie... k ry m in a ln y p osm a czek u n o szący się n ad ty m r-zekomo „ n a j w y tw o r n ie js z y m " b a le m sto licy . S prytn a re k la m a w prasie, sno bizm , a p rze d e w s zy stk ie m au to rytet ską din ąd p r y z w o ite j o rg a n iz a c ji, p r z y sła n ia ją zw y k łe m u ś m ierte ln ik o w i, k tó ry zd e c y d o w a ł się k u p ić b ilet i -pójść na „b a l m o d y " p ra w d z iw e , a b ardzo szpetne oblicze tej „z a b a w y .“ Z a c z n ijm y w ię c o d począ tk u . W h allu h o telu E u ro p e js k ie g o ła t w o w ie rn e g o go ścia p rzy o d zia n e g o w e fra k u p rz e jm ie p ro szą o bileit, a je d n o cześn ie k o m u n ik u ją mu, że musi k u pić kupon do głosow ania na... k ró lo w ę m od y. W o a le u p rz ejm a i d la w ie lu eimocju ją o a za ba w a . W ię c ... „p ro s z ę a ile ten -kupon k o s z tu je ? " O k a zu je -się, że — 2 złote... K upon nab yty, w salach a tm o sfe ra b ard zo p ro b le m a ty c zn e j za b a w y, b og a ta k o le k c ja p ań i p a n ó w n a su w ających m n ó stw o za strzeżeń , ale — mieczas z a s tan a w iać sit;, zw ła szcza, k ie d y z n a jo m a pan i, isto tn ie ubrana ja k b óstw o , zd e c y d o w a ła się w a lc z y ć o... b erło k r ó lo w e j m o d y. Z gło szen ie p rz y ję to , n o i... „oczy w iś c ie jeśli szanow na pani otrzyma dostateczną ilość głosów ..." P a n i , je j to w a rz y sz , zn a jo m i c zy ro d zin a h ur tem w y k u p u ją k u p o n y u p ra w n ia ją ce •dp gło so w a n ia (p o d w a zło te) i n ie z m o rd o w a n ie w y p is u ją n a zw is k o k a n
d yd a tk i do k ró le w s k ie g o tronu. Za p y ty w a n i o rg a n iz a to rzy ., b a lu ", stw ie rd za ją , że p ani m a wsizelkie szan se, ty lk o trzeba je szcze 50 gło só w , !>• w łaśn ie 45 k u p iła pan i X... W ię c je s z cze 100 zł. R ęc e p u ch n ą od pisania, ale c ze gó ż się nie ro b i dla pani. O k oło 3-ej n ad ra n em o k a zu je się, że m im o tak p ak aźn e j ilo ś c i gło só w , k ró lo w ą m o d y została inna pani. O stateczn ie, trudno d oszu ka ć się w tern ja k ie jś n ies p ra w ied liw o ś ci. W ię cej k u p on ó w , sp ra w a jasn a! Ba, ale tu w łaś n ie za czyn a sie k r y m in aln a a fera. B o oto o k a zu je się, że wybrania na k ró ló w -1 „b a lu " dam a, ty fu ł ten zd o b y ła już na k ilk a d ni przed „b a le m "... N a k ilk a d ni p rze d „b a le m ", o r g a n iza to r tej a fe rk i, p. B ro n is ła w I w a n o w s k i w c zu łe m sam na sam z p r o te k to re m p ię k n e j p an iu zysk ał od nie go 800 c zy 1,000 z ł „ d ru gie ty le z o b o w ią z a li się w y p ła c ić M ysizk-orowscy, A b felb au im ow ie, c zy Leszczyń scy wizaimian za t-o, że k r ó lo w a b ę d zie w ich sukni c z y p a n to felk a c h lub fu trze , co p od czas „b a lu " o d p o w ie d n io się re k la m u je , no i pie-rwszia c zęść in te re su ubita. D a le j ju ż id zie h an d el k u p on a m i do... g ło so w a n ia, d a le j id zie o rd y n a r na ko-m edja w y b o r ó w i sm utna r z e c zyw istoś ć b ez k a rn ego Sprzedaw an ia po raz d ru gi objek tu . k tó ry już raz został sprzed an y. Jak b y śm y o są d z ili np. lo te rję p a ń stw o w ą, k tó ra b y s p rzed aw ała b ile ty loteryjn ie w ie d ząc , że los na k tó ry m a paść g łó w n a w y g ra n a ju ż u lo k o w a n y w e w ła ś c iw y c h ręka-ch? B y ło b y p rz y ta k ie j sp ra w ie n ie w ą tp liw ie dużo gw ałtu , ro zd zie ra n ia szat, pisa n ia o zan iku m o ra ln o ści, etc. A ja k że naizwać b ru d n e sza o b e rk i p. Iw a n o w s k ie g o , k tó re m u p a tro n u je c a ły Z A I) z ta k im i a-utorami. ja k p p, G ra b iń sk i, H e rtz, B e y lin , etc. na c z e le ! O b se rw a to rk a
tuiem
WSZYSTKO
D okończenie ze str. 3-ej SZPETOTA
Nalewkowski Stawiski
P o d b o k ie m ró w n ie b rz y d k ie g o ja k o g ro m n e g o gm a ch u Bt.G.K. p osta w io n o w y ją tk o w o b rzy d k i ro n d e l m ie szc ząc y kilka, sk lep ó w . R o n d e l ten G łośn em ech em w św ie cie h a n d lo wystiawiionio m n ie j w ię c e j ro k tem u, w y m o d b iła się w ie lk a a fe ra N atan a d z is ia j trze b a go zb u rzyć, b o na tem że S a ło w e jcz y k a , właściciela, f ir m y „N . p la c u m a stanąć dalsze skrzy,dło B. | S a ło w e jc z y k ." G. K . P o c o s taw ian o tę b u d o w lę tru N a sku tek p ole c en ia p ro k u ra to ra j S a ło w e jc z y k a a resztow an o . O k olic zd n o odgadnąć. A le, d a jm y s p o k ój urba n istyce ' ności, k tó re to w a rz y s z y ły te j s p ra w ie i p o d ło ż e te j w arszaw skie j „staw iskjaW a rs za w y . dy“ n ie p rze sta ją b u d zić z a in te re s o AROGANCJA w a n ia, a k a żd y d zie ń p rzy n o s i n o w e s zc ze gó ły. P r z y jr z y jm y siię je j s klepo m , lo k a lo m p u b liczn y m . U rzą d ze n ie w y sta w K A R JE R A P O L S K IE G O s k le p o w y c h w sto łe c zn ej W a rs za w ie , w S T A W I S K IE G O zestaw ien iu z w it r y n a m i p ie rw s z e g o ; le p s ze g o , w ię k s z e g o m iasta za ch o d n io - i K a rje ra N a ta n a S a ło w e jc z y k a d a a n ro p ejs k iego jest w ręc z b o m p ro m itu je się je sz cz e z c zasó w p r z e d w o je n tu jące. n ych. P o d ó w c za s n ie z a m o ż n y u rzę d Jedn ak że je szcze g o r z e j p rze d s ta n ik, za cz ą ł za jm o w a ć się o p e ra cja m i wiła się s p ra w a obsłu żen ia k ii je n ta, | g ie łd o w em i. W p rze d e d n iu w ojn y, Sa k tó ry w sklepa ch w a rs za w sk ic h tr a ło w e jc z y k je st ju ż c z ło w ie k ie m b o g a k to w a n y jest tak, ja k p ra w d o p o d o b tymi. P r o w a d z i on n ie le g a ln y potajem n ie d zis ia j w R z y m ie traktow ano,by i ny ban k na Nalew k ach, ro b i w ie lk ie A b is y ń c z y k a . o b ro ty. P o w ybu ch u w o jn y S alo w e jGość, który, o śm ieli się p rz y jś ć do c zy k w y je ż d ż a ,z W a r s z a w y do Rosji,. resta u ra c ji, usiąść iprzy s to liku i „ n ie j O siada w M osk w ie. z r o b ić " rachunku p rzy n a jm n ie j na j T en ok res d zia ła ln o ś ci S a ło w e jc z y 20 zł. jest — n ap astn ik iem a n ie goś- ! ka p oz o sta je na za w s ze o k r y ty m tac ie m i k e ln e r b ez zm ru żen ia p o w ie k jem n łcą. D ość, że p o k ilk u latach p o d ec y d u je się na w s ze lk ie w o b e c n ieg o w ra c a do k ra ju z m a ją tk ie m o b lic z a n ym na d w a m il jo n y d o la ró w . m o ż liw e s zyk an y...
i dzień jego upadku..
„ N O C N E Ż Y C IE S T O L I C Y " C u d zoziem iec , k tó ry p ra gn ą łb y w z o r e m .zachodu E u ro p y, p ozn ać n o c ne ż y c ie W a rs z a w y , spotk a się z pełn em r o z c z a r o w a n ie m . W paru c ias n ych, k iep sk o w e n ty lo w a n y c h lo k a lach sied zą p rz e d z iw n ie p on u re d z ie w c z y n y , k tó re za c z y n a ją uśm iech a ć się d o p ie ro od... b u te lk i Szam pana. P ija n i „ n a tru p a " go ście ro z r z e w n ia ją się słu c h a ją c — cygań s k ic h ro m a n s ó w .wy g ry w a n y c h z p rze d z iw n y m u p o re m przez o ry g in a ln e ro s y js k ie o rk ies try .
P rze d p ew n y m n o cn ym lo k a le m Aferzysta, d y sk o n to w a ł w e k sle z I pod W a r s z a w ą co sobota staw ała z w y pod p isa m i nie m a ją c e m i ża d n e j w a rkła taksów ka. Z ta k s ó w k i tj w y s ia d a ł I tości. o ty ły pan — N a tan S a ło w e jc z y k w to T e n sposób n ab ieran ia w ie r z y c ie li 1 w a rzy s tw ie o cz yw iś c ie, dam skim . | b y ł m o ż liw y ty lk o d z ię k i b ez g ra n ic z {
n em u zaufan iu, ja k im cies zył się nala w k o w k i „ S ta w is k i". B a n k i zw ra c a ły b o w iem u w agę ty lk o ma ż y r o S aław ejczyfca. N a jego, pod p is u d zie lan o k r e dytu, kto b y ł w y staw c ą, kto b y ł p o p rze d n im ży ran tem , tem b an ki n ie in te re so w a ły się. O k a za ło s ię, że m ię d z y in n em i w pa k iec ie zd ys k o n to w a n yc h w e k sli prtzez S a ło w e jc z y k a zn a jd o w a ły się Liczne w ek sle p od p isa ne p rze z w ła ś c i c ieli firm , k tó re ju ż d a w n o b y ły z li k w id o w a n e . A fe rz y s ta n ie w ą tp liw ie o p ła c a ł się ty m f ik c y jn y m w y s ta w com . i
„S Z E R O K A S T O P A "
Na, c o w y d a w a ł S a ło w e jc z y k o l I b rzy m ie sum y? D yskom ter m u zyc zn e j b ra n ży ż y ł na n ie z w y k le szero ką skalę. j O p ow iad an o, w p ro s t le gen d y o je g o ż y j ciu p ry w a łn e in o jego licznych przy jaciółkach.
MAGNAT W
TĄK SÓ W CE
T a k ja k w ie le in n ych p rze d s ta w i cieli „n a jg r u b s z e j finiaisjery" w a rs z a w skiej — S a ła w e jc zy k n a e sk ap ad y p r y watnie u ż y w a ł ta ksów k i, k tó ra b yła sp e cja ln ie do je g o usług. S ze ro k i try b ży cia , n iefo rtu n n e o p e ra c je fin a n so w e , p o d e rw a ły in te re sy d ysk o n tra na o lb r z y m ią skalę. P o sta n o w ił - on g o rą c z k o w o ra to w a ć „re S żtk i", w a rte jeszcze w ie le k ro c i za w ie sił w y p ła ty . D Z IE Ń JE G O U P A D K U S en sacyjn ym m o m en tem w te j sp ra w ie jest je szcze ta o k o lic zn o ść , że S a ło w e jc z y k został ares zto w a n y w ty m że dniiu, k ie d y Swdlział h a n d lo w y na p osiedzen iu n ieja w n e m u w zg lę d n ił podiaiuie je g o p ełn o m o c n ik ó w , u d zie la ją c o d r o c z e n ia w y p ła t i m ia n u ją c n ad zo rc ę s ąd ow ego. R ó w n ie ż ares zto w a n y z o s ta ł p ro k u ren t S a ło cz eje ży k a — G ajło.
P. G R ZEG O R Z GA JŁO P o z a m iljo n a m i d o la ró w p r z y w o z i ze sob ą S a ła w e jc zy k n ie ja k ie g o G rze g o rz a G ajłę, ro s y js k ie g o żyda, k tó re m u porno, w d zięczn y, jest d łu g życia . G ajło w n iezn an yc h b liż e j o k o lic z n ościach u ra to w a ł S a ła w e jc zy k a p rze d śm iercią . O d tąd G ajło staje się w W a r sza w ie p ra w ą rę k ą k o m b in ato ra. S a ło w e jc z y k za k ład a w ie lk ie p rz e d sięb io rstw o z sied zib ą, p rzy ul. N a le w k i 29. O fic ja ln ie S a ła w ejc zy k jest p rze d s ta w ie cie le m w ie lk ic h z a g ra n ic z n ych fir m m u zyc zn yc h , a p rze d e w s zy stkieim fa b ry k płyt „ C o lu m b ia" i „H is Masters W o ic e ". i ' M U Z Y C Z N Y S IIY L O C K
Łowcy dusz Fakir
szuk a k I i j e n t a
B E Z P R Z E S Z K Ó D .., W e d le m a łe g o ro c zn ik a statystyć-z- j n ego na ro k 1935 na te re n ie ca łej R z e F a k irz y , c za rn o k się żn ic y i „p s y c zy p o s p o lite j w rok u 1935 b y ło 10,644 c h o lo d z y " za g ra n ic zn e g o p oc h o d zen ia le k a rzy, o ra z 3,157 lek a rzy -d en tystów g w iżd żą na te p rze szk o d y. O to w n a j D o d a jm y do te go k a ta stro fa ln y plus p a ro ty się cz n a rzesza ak uszerek, ró żn ie jsz yc h . p o c zto w y c h ga zetach b rak sa m o c h o d ó w i w a ta h y e g z o ty c z te c h n ik ó w d en ty styczn ych i fe lc ze re k p olsk ich za czyn a ją się n agle p o ja w ia ć n ych d o r o ż e k c z y n ie lic zn ie p r z e m y ś m iało s ię g a ją c y c h p o c ię ż k i i odp o szum ne, a je d n o cześ n ie m głą ta je m n i k a ją c e się szare i b rud n e ta k s ó w k i, a wiiediziialny za w ó d lek a rsk i. czo ści o w ia n e o g ło s z e n iu Z w y k le ■oio — s p ra gn io n y w ie lk o m ie js k ic h uC Z C IC IE L E C Z A R N E G O K O G U T A w ie lk ie, nzuciające się w o czy i p ro p o ró k ó w C zyte ln ik u b ęd zie sz m ia ł p ełn y N ie o fic ja ln ie je d n a k fir m a rzuca n ujące cuda za... 1 zł. p rzesłan y w R oc zn ik ten je d n ak że , p o d a ją c d o o b r a z sto łe c zn ej W a rs z a w y , ja k że b a r się w w ir opera,cyj fin a n so w y ch , Sa zn a czka ch p o c z t o w y c h ! kładn e c y fr y z p o d zia łe jji na stolicę d zo n iep o d o b n ej do... n a jb a rd zie j m i ło w e jc z y k w c h o d z i w k on tak t z sze re i w a żn ie jsz e o środ k i R ze c z y p o s p o lite j, P r z y najwiięksizym s c e p ty im ie na k ro s k o p ijn e g o P a ry ż a . g ie m b an kó w , gd zie uzysku j e , k r o c io ani sło w e m n ie wspom ina, o gęstej sie teren ie R z e c z y p o s p o lite j zn a la zło się w e k red yty. S a ło w e jc z y k uzyskane na Tom. ci n a jró ż n ie js z y c h zn a ch o ró w , p s y n ie w ą tp liw ie p a rę ty sięcy osób, k tó re ban kow y, p ro ce n t k re d y ty zu żytk o w u - i c h o a n a lity k ó w , p s y c h o g ra fó w . z w y p o s zły na lep ja k ie g o ś F a k ira M irm a j e w kieru n ku lic h w y p ry w a tn e j. F i r k łych o w c z a r z y i n ie z w y k ły c h w ró ż na, c zy c ze sk ieg o „ w y d a w c y " i w y m a S a ło w e jc z y k a u d ziela p o ż y c ze k b ia rzy, k tó r z y a c zk o lw ie k o fic ja ln ie łąc zn eg o „re p rez en ta n ta p s y c h o lo g ic z j s ze reg om in n ych m u zyc zn yc h przedco n a jw y ż e j u d zie la ją „w s k a z ó w e k o n ego in stytu tu p ro fe s o ra D u m on ta". j siębiiorstworu. p rzy s zło ś c i", to p rze cie ż w r z e c z y w i L is t napisan o, za łą czo n o w s ze lk ie I P rz e d p e w n y m czasem in teresy stości b y n a jm n ie j n ie o d ż e g n y w u ją p otrze b n e dane, n ie w y łą c za ją c p ró b I S a ło w e jc z y k a za czyn iają się c hw iać. się od panodjii p ra k ty k leka rsk ich , k i c h a rak teru p ism a, no i żądainą k w o ' W e d łu g k rą ż ą c y ch p og ło s ek pmzyczyc h ętn ie o fia ro w u ją c n a iw n y m b liźn im tę w zn aczkach p o c zto w y c h . T e ra z za | ną z a ch w ia n ia się in te re só w b y ła gra c zy to cu d ow n e zioła, c zy n iem n ie j czynia siię w y c z e k iw a n ie . T rz e b a p r z y ! na baissę, c zy li zn iż k ę zło te go p ols k i ej cu d ow n e re c e p ty w których, p o w a ż n ą znać, ż e n ied łu gie . Z a gra n ic zn i „ m a ro lę odgryw ia ...krew czarnego koguta g o w ie " m a ją w id o c z n ie zn a k o m ic ie W I L L A N A R IW IE R Z E zarżniętego o północy na skrzyżow a Z o rga n izo w a n ą a d m in is tra cję . niu dróg! S a ło w e jc z y k w ó w cz a s za czyn a ju ż F A K IR M IR M A N P IS Z E ! p r z y g o t o w y w a ć w ie lk ą a fe rę. N a b y w a RAJ ZA... 3 Z Ł . on iną n azw isk o p o d s ta w io n e j o so b y W e d łu g b a rd zo p o w ie r zc h o w n y c h W ię c p rzy c h o d z i list z P a ry ż a . Od w sp an iałą w illę na R iw je rze , p rz e k a (in n ych n iesposób usk u teczn ić) o b li fa k ira Mirmiana, k tó r y a c z k o lw ie k w zu ję za gra n ic ę w ie lk ie sum y g o tó w k i. czeń c z y n n ik ó w k om p e te n tn yc h w sa ogłos ze n iac h p o d a w a ł adres w a rs z a w P rze d d w o m a m ie sią ca m i firm a m e j W a rs z a w ie k r y je się takich „ d o sk iej sk rz yn k i p o c zto w e j, to p rze cie ż S ałow ejczyka zawiesza w ypłaty! b ro c z y ń c ó w L u d zk o ści" o k o ło 600... o k a zu je się, że za m ie szk u je w P a ry ż u W w y n ik u za w ie szen ia w y p ła t C y fra p ok aźn a, je ż e li się z a w ż y , że i p rzy s y ła cii p lik n a jró ż n ie js z y c h p r o b an ki, g d zie S a ło w e jc z y k m ia ł k red yt, w s zy sc y on i rek la m u ją się na p ra w o spektów , o d b itą na p o w ie la c z u „a n a zo s ta ją n ara żo n e na k ro c io w e straty. i le w o d ręc zą c b ied n ego śm ierte ln ik a liz ę " c h a rak teru pism a, no i p r o w iz o 900.000 złotych ponosi strat bank n erw a m i p rzyszło ści, k tó rę „m o żn a r y c zn y h o ro sk o p w k tó ry m znajd,uje i Francu sk o-P olsk i, z k tó ry m a fe rzy s ta Wszystkie w ódki i likiery odgad nąć, jeśli... w p ła c i się 3 c z y 5 m y m. in. ta ki f r a g m e n t: „H oroskop, w s p ó łp ra c o w a ł od c h w ili je g o p o w s ta ZAM KO W E ozy 10 ,zł.“ który P an u propon uję jest ułożony nia. A le opirócz ro d zim y c h k o m b in a to wedłu g rytuału m ędrców d aw nej Indji, Na o lb r zy m ie straty zo s ta ją n a ra produkow ane sq z najlepszych ró w , z p oś ró d k tó ry c h w ie lu u trzy m u których przedstawicielem jestem w żon e inne ban ki. A w ię c P o w sz ec h n y surowców, w edle recept bę dą je całe, trzeba im p rzyzn ać , s p ry tn ie Europie. Da on panu co k w artał do cych w posiadaniu od 120 lat Z w ią ze k , Bank Ł ó d z k i D e p o zy to w y , zo rg a n izo w a n e b iu ro re k la m o w o -p ro kładne w skazów ki, podyktuje Jemu, istniejących | Bank Z a ch o dn i W a w e lb e r g ó w . pagaindowe, d ysp o n u jąc e ty sią ca m i czyich rad ina Pan słuchać k o »o uni ZAKŁADÓW ZAMKOWYCH. zło tych , na ry n e k p olsk i c o ra z zu ch w a kać, kiedy i co czynić. M oje oblicze F IK C Y J N E W E K S L E łej w d z ie ra ją się „ d o b r o c z y ń c y " o b c e nie zakończone, pozostaje mi tylko go stem pla. W ja k i sposób d ok on an a została wytłumaczenie. Ten horoskop zaw ie W z a je m n a w y m ia n a to w a ró w , c zy j a fe ra ? .T,ak w s zy stk ie w ie lk ie a fe ry, ra ją c y kilka stron drukow anych, m o n aw et w a rto ś c i artys tyc zn yc h , lub gę przesłać Pan u za skrom ną opłatą id ea ln ie p rosto. S a ła w ejc zy k m ia n o w ibezpośredni,a chęć p ozn an ia n ap o tyk a | 7 zł. 50 gr. W ręc z ę Jemu również ta j cie o d d a w a ł do d ysk on ta b a n k o m na tysiące p rze szk ó d w p osta ci prze- , lizm an I w e k sle k lije n tó w . Jak o k a za ło się, po szczęścia ustalony wedłu g p isó w celn ych , w iz o w y c h , p aszp orto - i w p ły w ó w planetarnych, aby wskazać za w ie szen iu w y p łat, to weksle... b y ły fik c y jn e . Panu, Jego w ła śc iw ą drogę w życiu". wyc-li, etc.
aródJtu ijc im ko w c d ob re , i Tudbroust,
7
w iem U ISZM STK O
In n e m i s ło w y n a iw n y P ola k w p ła- | ca s pry tn em u „ f a k ir o w i " co k w a r ta ł I zł. na k on to o tw a rte w p o ls k ie j J 7.50 P . I\. O. o trz y m u ją c wtzamiau. idjiotyczne i b ezczeln e b rec h ty plus ró w n ie ż id jo ty c z n y ,,ta liz m a n .‘ ‘
Czyżby naprawdę... ?
... znakomita artystka sceny polskiej, ... mimo przewidzianej dla nadzorców j wychodziły z pod pióra również bohatera i sądowych maksymalnej gaży 3,000 zł. jeden głośnej afery, syna znakomitego prawnika j dwukrotnie zamężna i dwukrotnie rozwie M AGŃETYZM US dziona, postanowiła wyjść zamąż po raz Irzez adwokatów warszawskich otrzymał nadzór j polskiego? ' f T rz e b a p rzyzn a ć , że w s zy stk ie p ro - ' ci, za równie znakomitego artystę dramatycz z gażą — 5,000 zł., ponieważ znając óbce ,ję- : * s pekty i o k ó ln ik i p a ry s k ieg o „1'akiira" j nego, który jednakże od dłuższego czasu nie zyki lowarzyszył wysokiemu dostojnikowi, ... znana i znakomita pieśniarka, żona zred a go w a n e są w n a o gó ł diobrej p olbył zbyt czuły n.a wdzięki kobiece? (który języków lńczna) w jego podróży za arystokraty z Wileńszczyzny, rozeszła się z szczyźn ie. 'Czego zn ó w n iem ożn a p o granicę? „hrabią - małżonkiem" i wyszła zamąż po * w ie d zie ć o n aszym p ro b a tym e zy m , ...właściciel kilku kin warszawskich, wtórnie, za... swego uroczego partnera ze p ra s k im „w y d a w c y ". „przemysłowiec" filmowy dostał się; podnad... jedna z firm zagranicznych, zajmująca sceny? Tak przynajmniej wynika z podania W y d a w c a ten p rzy s y ła p ok a źn y zur policyjny w związku ze skargą złożoną u się w Polscć oficjalnie sprzedażą wirówek, złoożnego przez artystyczną parę w konsu p lik ró żn yc h p a p ieró w , m ię d z y któprokuratora przez pewną damę, którą wspo lacie amerykańskim w sprawie wiz i zezwo posiada sztab akwizytorów niezbyt świetnie re m i zn a jd u je się ró w n ie ż b e z n a d z ie j mniany przemysłowiec miał szantażować i lenia na występy w Stanach Zjednoczonych. zorjentowanych w arkanach sprzedaży tego n ie głup ia, s k a n d alic zn ym ję z y k ie m rujnować materjalnie, fałszując jej podpisy? pożytecznego instrumentu, a natomiast zna Mnapisane, ni to p olsk a n i czeska b r o ...prokurator sporządzający akt oskarżekomicie orjentujących się w terenie rejo Mszura p. i. „Jak przebudzę i rozw inę ...w wielkich zakładach przemysłowych nów, powierzonych im do akcji „sprzedażo (liia w sprawie sprzeniewierzeń popełnionych sw oje okkultnie schopnosćie?" sub na Woli wykańcza się obecnie wagon sal«wej"? przez intendenta b. teatrów-miejskich, zdecy ty tu ł b rzm i: „B ram a uśpiechu“ , a da nowy, który kosztować będzie ponad... I mii dował pociągnąć również do odpowiedzialno * le j: „Klucz do otwierania tajem nych jon złotych? ... „pamiętniki" p. Chencilierówny-Hartści wszystkich tych, którzy intendentowi le schopności i siły podświadom ości. glasowej, żony głośnego aferzysty, którego niu, wzamian za wyświadczane grzeczności, * Zupełny popis systemu nauk psychi ... dwu reżyserów filmowych toczy za proces niedawno odbył się w Warszawie, dru płacili minfejsize lub większe kwoty pienięcznych prof. D ra Theron a Duinonta. ciekłą walkę między sobą o... młodego asy kowane w jednym z dzienników stołecznych, Osobisty Magnctyzmus a jego p rak stenta reżyserskiego, kiepskiego zresztą akto tyczny u zdraw iający cel.“ rzynę, nietylc spowodu jego talentu, arty stycznego, ile — specjalnych zapałów mi K R Y S Z T A Ł R A D J O -H Y P N O T Y C Z N Y łosnych? Czeski w y d a w c a w y p is u ją c ró żn e * bred n ie, p ro p o n u je w im ie n iu m it y c z ... znanemu reżyserowi TKKT, byłemu n ego ,,p r o fe s o r a " d zie ło p. t: „S ys te m spóinikowi Jaracza, powierzono przerobienie o so b istego m a gn etyzm u i p ra k ty c zn e na scenę „Braci Karamazowych", Dostojew Poczytny dziennik warszawski „Express. czem stworzeniem i wszystko wskazuje na to, g o u ż y w a n ia okkulsityistycznycli n a u k " skiego. Kiedy po 2 miesiącach pracy reży Poranny" z dn. 13 stycznia r. 1). przynosi „re że kiedyś będzie „gwiazdą". Narazie na sce ty lk o za 295 zł. T y le p rz y n a jm n ie j ser uporał się stem zadaniem, bczmała 3 ty cenzję" z balu mody, o którym obszerniej nie nie widzieliśmy jej wcale, a w filmie żą d a ł w y d z ia ł h an d lo w y in stytu tu godnie trwał wybór obsady i wreszcie zde piszemy na iinneim miejscu. Anonimowy „Kochaj tylko mnie" z powodzeniem mogli „p r o fe s o r a ", ale czesk i „ w y d a w c a " cydowano, żc sztuka, która miała iść w Tea sprawozdawca temi oto słowy zdaje relację byśmy jej również nie widzieć. k och a P o la k ó w i ty lk o d z ię k i je g o in trze Polski, wogóle niepójdzie? z imprezy p. Iwanowskiego: Ale sprawozdawca nie żałuje superla te rw en c ji m o żn a uzyskać całe, sk ła „Na tradycyjnym Balu Mody w hotelu tyw. Bo oto dalej tak pisze o innej uczest d a ją c y się z sześciu części „S y s te m " ...jeden z notarjuszy zawdzięcza swą karEuropejskim roiło się od pięknych pań przy niczce balu mody: za 72 izł. „ W y d a w c a " ro zu m ie, że 72 jerę ...bnidżowi ? Będąc we dworze sąsiada strojonych w najnowsze „krzyki" inody, „...p. Mijana Krystówna, najnowsza rczł. to też dużo, wtięc p isze: „J e ś li jest stał się w bridżu partnerem wy przeważnie z ealkowieie obiiażoneini plc- ! welacja kunsztu aktorskiego..." W a m n ie m o ż liw e p osłać do dziesięciu sokiego dygnitarza. Gra przeciągała się. a Jakże mizernie wyglądają przy p. Kryd ni Zł. 72, to p ro szę poisłać zł. 12 ponieważ nasz bohater następnego dnia mu zadatku, a ja będę dla W a s zatrzym am Już ten wstępik jest dostatecznym powo stówniie, której, dalibóg również na scenie siał wcześnie wstać, postanowił przerwać grę. dotychczas nie oglądaliśmy, takie „miernoty Duinonta „System nauk psychicz dem do tego, aby autorowi również ...obnażyć Niemając czwartego, partnerzy namawiali go kunsztu aktorskiego", jak np. Modzelewska, ny ch " za obniżoną cenę tak długo, aż płacy -j... resztę, a potem — dyscyplina zda gorąco aby pozostał, specjalnie usilnie nale Ćwiklińska, Dulęba, Zimińska. będzie W a m m ożliw e postać pozosta łaby się niewątpliwie, bo cóż ptaszyna pisze gał wspomniany dygnitarz, któremu niesfor łych zł. fiO po otrzym aniu których, „Styl" lego steku kretynizmów zdradza ny, br.idżysta żartem powiedział: prześlę W a m „System " bez ja kie jk ol „...Lidję Wysocką, nową gwiazdę na autora, p.p. Wysocka i Krystówna dobrzeby — Zostanę, jak mnie pan zrobi rejenw iek do płaty " firmamencie filmu i sceny..." zrobiły bijąc go długo i wytrwale, bo ośmie Panna Wysocka jest niewątpliwie uroszył je z właściwym sobie talentem... Dygnitarz przyrzekł i... słowa dotrzymał. P od o b n ie , jak je g o k o le g a z P a r y ża, p raski ..w y d a w c a " d ołącza do ,.System u1‘ ta je m n ic zy R ad jo -H yp n otv;cz,ny K ry s zta ł,:p ra w d o p o d o b n ie d la tego ab y ci n a iw n i, k tó rz y p rze k a żą m u p ien iąd ze m w l i d łu go i w y trw a łe w k ry s zta ł ten w p a try w a ć się s zu k a ją c odbiciie s w e j m o c n o n a iw n e j f i zjognom jii. O S O B IS T Y
Łączka kretynów
Nafta, kukurydza, winogrona
M iky.
Z okien rumuńskiego wagonu i.
P. FETKE JEDZIE Dziwnie się dzieje na świecie. Gzy widz kinowy, oglądający w kino - teatrze film pol ski o mętnym i bzdurnym scęnafjuszu, mógł by przypuszczać, że sprawa ta związana jest z projektem scenarzysty wyruszenia w pod róż naokoło świata? A jednak tak jest. Zaraz wyjaśnimy sprawę gruntownie. Przez długie lata siedział w Berlinie pisarz, dziennikarz ,i scenarzysta filmowy polski: Jan Eethke. Z niewiadomych powodów p. Fethke, który teraz już pisze się Fetke, przy jechał do Warszawy li osiadł na dłuższy czas. Nasi producenci filmowi skorzystali oczywiście skwapliwie z okazji, aby prace swo je powierzyć człowiekowi, który mógł się wykazać szeregiem poważnych sukcesów w kinematografjii niemieckiej. Tymczasem okazało się, że płody berliń skiego specjalisty n,ie są wcale lepsze od ro dzimych. Bo też p. Fetke, który uchodzić pragnie za artystę o poetycznej duszy, stał się poprostu wyrobnikiem. Zabrał się nawet do „Strasznego Dworu" i do.. „Trędowatej". Jak dowiadujemy się z poufnego, a do brze poinformowanego źródła, p. Fetke kpi sobie w duszy z naiwnych producentów i sprzedaje im tuzinkowe roboty, ponieważ zbiera pieniądze na podróż dookoła świata! Bardzo to piękny plan, panie Fetke, i chę tnie wybralibyśmy się razem z panem, ale czyż z tego powodu mamy oglądać kiepskie filmy? Za podróż pańską płacić będą dzie siątki tysięcy widzów!! .
K ie d y sizlary zja d a cz chleb a m a okiazję d ele k to w a ć się ta k ie m i s m a k o ły k am i sensacji, ja k np. w o jn a z Ab isyinją, izatarg ita lsk o - b r y ty js k i c zy w r z e n ie w E gip c ie , poizornie k ęsk iem b ez zn a czen ia w y d a ją się dlań... r e p o rta ż e z R u m u nji. P isz ę „p o z o r n ie " , b o c zy te ln ik w ie d ząc o R u m u nji, że sąsiedzka, że so ju szn iczk a, że ta n ie w in o i elega n cc y o fic e ro w ie , w gru n cie rz e c zy n ic p ozatem n ie w ie. A R um u n ja d zisiejsza , ze sw ym , w c h w ili o b ecn ej „ p r z e ło m o w y m " sto s un kiem do sojuszniczej Polski, beizw ą tp ien ia za słu gu je na to a b y ją p o zn ać c h o c ia ż b y z re p o rtersk ich obserw a cy j. S zlak k o le jo w y C z ern io w c e - Bńk areszt z p ra w e j s tro n y p rezen tu je si ne w y ż y n y K arp at, z le w e j m o n o to n ne łan y k u k u ryd zy . O d czasu do czasu, ja k w ie lk i w y k rzy k n ik — w ie ża w ie rtn ic za . N afta... N a jw ię c e j je d n a k że k u k u ryd zy . — D la nas jest k u k u ryd za w s zy st kiemu — m ó w i m i sąsiad p rzy stole w a go n u resta u ra c yjn eg o, b ard zo re p re z e n ta c y jn y Rum un. — K u k u ryd zę je d zą lu d zie, k u k u ryd zę d os ta je b yd ło , ło d y g i k u k u ryd zy z glin ą, to z n a k o m i ty n m te rja ł b u d ow la n y, a ta kie p rz e m yśln e ściany o k r y w a się ku k u ryd za ną strzechą...
I p a lc em p o k a z u je w tył b iegn ą ce b u d yn k i ja k ie jś w io s k i. L e p ia n k i, s ło ń cem sp ra żo n e na k o lo r zie m i go ś ciń c ów . Z w y k le o k ry te strzech ą, rzad k o d ach ó w ką , a im dialej od p o ls k ie j g r a n icy, tem r z a d z ie j b la c h ą c yn ko w ą . Z m ię d z y n a ro d o w e g o w a go n u r e s tau rac yjn e go w ę d ru je po p rze z w s z y stkie inne. D uże, w y g o d n e p u llm a n y (p ro d u k c ja O. M. M ila no), bru d n e i nieizbyt w o n n e w p rze d zia ła c h tr ze c ie j k lasy, b a rd zo p rz y z w o ite w e w s zy s t kich in n ych . P ełn o p a s a że ró w , ga d a tliw y c h ,i d ość k o lo ro w y c h . N a stacjach bronizow e m u n d u ry p o lic ja n tó w , o b w ies zo n yc h zło cis te m i szn uram i, a ob o k b iałe, k ra jk ą p rze p a sane k oszu le m ie js c o w y c h w ie ś n ia k ów , k tó rzy , n ib y Abiisyń ozycy, no i nasi w ie ś n ia cy , d rep c ą b oso od w a gon u do w a gon u , o fe ru ją c w in o g ro n a o zy a rb u zy iza grosze... O ile p ers o n el s ta c y jn y w y g lą d a d ość b ied n ie, o ty le służba n aszego p o ciągu , a jest to w s za k że z w y k ły express, sku tecznie k o n k u ru je z elegan c ją o fic e r ó w ru m uńskich. G ra n a to w e m u ndury, w iś n io w e patk i, zło te m s zy te, a n g ie ls k ie g o k ro ju czap k i, jak ieś n ie z lic z o n e g w ia zd k i na ręka w a ch . Całość p aradn a i o n ieś m ie la ją c a . W ię c o d w ra c a m się, p rzy le p ia ją c nos do s ze ro k ie j ta fli okna. M ija m y w łaś n ie jak ąś stacyjk ę. Jest nad w ie c ze rze . U lic ą o bo k s ta c y j k i p osu w a się w o ln o tabun k on i, w i
d zę że są je d n a k o w o znlakowaine. K o nie w o js k o w e . Za n iem i — żo łn ierz rum uński. P o z n a ję go po ro g a te j fu ra że rce m pasie p rze w ie s z o n y m p rze z ram ię. T o jest zresztą, łą c zn ie ze s p o d n ia m i c a ły stró j je go . T ors n a gi, b ose n o gi. W je d n e j d ło n i d z ie r ży gałąź, p o g a n ia ją c nią tabun, w d ru g ie j — n ib y c h o rą g ie w k ą s ygn ało w ą p o w ie w a m u n d u row ą kurtką... Coprawdia jest g o rą c o ! A le ta k ich żo łn ie rz y o d ra p a ń có w s p o ty k a m zn a czn ie w ię c e j. N a k tó r ejś stacji ż o łn ierz w p asie i m u n d u ro w e j c za p c e z c y fr a m i pułku, szwemda się p o w a go n a c h sprzedając... zim ną w o dę i p r z y o k a zji w y łu d z a ją c p a p ie rosy. R um u ński to w a rz y s z p o d ró ż y tłu m a c z y m i o glę d n ie : — M o ż e za du żo m a m y w o js k a . P rz e c ie ż to k osztu je. Zresztą, ta k jest ty lk o na p ro w in c ji, zo b a c zy pan w B u kareszcie... Zobaczię. N a ra z ie n as u w ają m i się tr z y n a jb a rd zie j ja s k ra w e, k rzy c zą c e u w a g i: 1-o, n iek o ń czą c e się p o la k u k u ry dzy. 2-o, o lb r z y m ia n ych b u d ow li,
w ię k szoś ć g lin ia
3-o, b a rd zo o bd arci żo łn ierze. W Ł O D Z IM IE R Z P O P Ł A W S K I . D. c. n.
U
J I G
m
8
WSZYSTKO
Dokąd warto, dokąd nie...
A POTEM DO „ADRJI"
Teatr — Rewja — Kino „Fryderyk Wielki11 (Narodowy). — Tęgie przedstawienie z mistrzowską kreacją Sol skiego. Inni aktorzy robią co mogą, a że zespół jest naogół wyjątkowo, jak na TKKT, starannie dobrany, więc mogą wiele... Miła Swierczewska. Warto ten spektakl zobaczyć rujnując się nawet na podwyższone cichcem ceny biletów w pierwszych rzędach.
„Star wino11 (Polski). — Mając do wyboru pełny bilet na „Barona Cygańskiego" lub kupno ulgowego na „Stare wino", wy bierz to drugie. Stanowczo warto, cho ciażby tylko dla Modzelewskiej, Wysockiej i Stępowskiego. Bardzo ładniiutka Kajzerówna. Kupno pełnego biletu niewskazane.
„Trójka hultajska11 (Ateneum). — Zabawna groteska dla alkoholików. Dużo dowcipnych, hemarowskich powiedzeń, dużo dobrych rad dla pijaków, świetny Jaracz, nadspodziewa nie dobrzy: Sielański, Bonacka, Daniłowicz, Owidzka popycha do homoseksualizmu. Ka pitalne dekoracje Daszewskiego. Całość war ta taksówki na Powiśle, pełnego biletu, a po przedstawiniu... ugaszenia pragnienia.
„Peter Ibbetson11 (kino „Światowid). Film tylko dla inteligentnych i subtelnych. Idealna miłość, dwojga kochanków owiana romantycznym duchem mistycyzmu, pozba wiona wszelkich akcentów erotycznych. Kto lubi bujdy lub pornografję, niechaj do „Świa towida" nie idzie; będzie gorzko rozczarowa nyJedyny zarzut, jaki temu filmowi można postawić: Gary Cooper nie zupełnie odpo wiada typowo bohatera powieści George‘a du Maurier, ale liczne jego wielbicielki wybaczą mu to... oOo
—
Nasze słoneczko11 (kino „Atlantic"). Na ten film mogą kinomani śmiało nie cho dzić, a to z dwóch powodów: jeśli są zwo lennikami małej Shirley Tempie, rozcza rują się, ponieważ aktoreczka jest w tym obrazie wyjątkowo słaba, a sam film jest ckliwy i nudny; jeśli natomiast ktoś nie zna jeszcze małej Shirley, lepiej, aby ją poznał w lepszem dziele.
„Marja Baszkircew11 (kino „Apollo"). Film doskonale zrobiony ilustruje miłość, a raczej —i 0O0 ------flirt słynnego francuskiego pisarza. Guy de Maupa-ssant z uroczą rosyjską studentką Ma„Był sobie więzień11 (Nowy) — Bzdura o ban kierze, który za jakąś tajemniczą zbrodnię ' rją Baszkircew. Tempo doskonałe, zdjęcia bardzo długo siedział w ciemnym lochu. Gdy pierwszorzędne. Radzimy tylko... przespać epizod, nakręcony z polską „aktorką" Mar ją by nie Maszyński, Chmielewski i Znicz — Balcerkiewiczówną. Jest niepotrzebny, głupi nuda. Ćwiklińska nieprawdziwa. Bukojem i irytujący. Reszta bez zarzutu. ska niepotrzebna. Można przyjąć od znajo mego kontrolera kartkę z dopłatą 1 zł. W ię o O o -------cej niewarto. 0O0-------. „Całe miasto mówi o tern11 (kino „Majetsic"). Całe miasto mówi o tein, że film ten „Codziennie o 5-ej“ (Letni) — powinno bić jest wprost świetny i całe miasto ma rację. się tego, kto namówi na ten „rewelacyjny Obraz ten powinien każdy obejrzeć, nawet spektakl Towarzystwa Krzewienia Kultury jeśli musi zapłacić pełną cenę za bilet. Sytu Teatralnej. Lepiej pójść do Cyrku. acje dramatyczne, sceny komiczne, tempo, i --------- oOo-------— ', • humor, satyra, wszystko jest w tym filmie „Sąsiadka11 (Kameralny). — Widzieliśmy,cho umiejętnie dozowane i przeplatane. Kto chce ciaż można było niewidzieć. „Matury" z milo i beztrosko spędzić dwie godzimy, nie Andrzejewską niewidzieliśmy, chociaż po chaj pobiegnie w te pędy do „Majestic‘u“ . dobno warto zobaczyć. Uwaga: reklama bepłatna! . ! —oOo —oOo-------„Był sobi żołnierz11 (Mały). — Kupcie bilety w kasie, bez zniżek. Mądra sztuka, b. dobra „Manewry Miłosne11 (kino „Pan"). Naj lepszą z dotychczasowych komedyj polskiej gra całego zespołu. Gorczyńska śliczna. produkcji. Zalety: dobra reżyserja, dobre
tempo, świetna gra Zimińskiej i Sielańskiego, dobra gra Żabczyńskiego, śliczne plenery, do bra muzyka. Wady: nieliczne usterki techni czne oraz Mamkiewiczówna, Halama i Sem poliński. Scenarjusz nie nowy. ale dobrze opracowany. --------oOo------„W walce z caratem11 (kino „FilharmOnja"). Film jedynie dla komunistów i lu dzi o nieczysteni sumieniu: na ekranie biją policję, a na sali — brawo.
„Będziesz tylko moją11 (kino „Rialto"). Film ściśle muzyczno - operowy, ale w naj lepszym stylu. Cudowny śpiew Grace Moore i Michaela Bartletta oraz doskonała gra Leo Carrilło. Dużo śpiewu i zabawnych epizo dów. Film naogół bardzo mdły. Warto ku pić bilet ulgowy. Miłośnik śpiewu może na wet zaryzykować cały bilet.
„Melodja wielkiego miasta11 (kino „Bał tyk"). Wspaniała rewja, doskonałe tańce, ale całość blada. Komu nie znudziły się je szcze „tupanki" i hałaśliwy jazz, może pójść, innym radzimy abstynencję. „Burza nad światem11 (kino „Casino"). Niezwykle interesujący przegląd minionych wydarzeń. Defilują przed nami wszystkie postaci Wielkiej Wojny. Radzimy tylko za tkać uszy przy części, poświęconej Polsce. Niezwykły wyczyn akustyczny niejakiego pa na Macieja Halperna jest wprost przerażają cy. Dotychczas p. Halpern psuł tylko na pisy w filmach, teraz już psuje dźwiękowość oOo---- — „Jaśnie pan szofer11 (kino „Capitol"). Jeśli wśród powyższych filmów nie było żad nego, któryby Ci odpowiadał, Szanowny Czy telniku, możesz się wybrać na „Jaśnie pana szofera", bo jest naprawdę niezły, pomimo fatalnych zdjęć. Ale jeśli Ci ktoś wmówi, że scenarjusz i djalogi są pióra Konrada Toma, nie wierz!! Scenarjusz jest niemiecki. Na pisał go Hans Zerle.tt, a Tom adaptował go tylko i... to dość niezręcznie. X. 27.
„Trafika pani generałowej11 (Malickiej). — Zabawna sztuczka. Można jej nie oglądać, ale jeśli jeden z partnerów do bridża gra, jak noga, to lepiej pójść na Karową. Wskazana oszczędność przy kupnie biletów. oOo-------„Baron Cygański11 (Opera). — Pierwszy i trzeoi akt można przesiedzieć w Oazie albo u Langnera. W drugim — ładnie tańczą nie brzydkie dziewczyny. Dwu lub trzy-.złotowy wydatek na bilet dopuszczalny, chociaż wie czór spędzony na dobrym filmie będzie bezporównania lepszy. „Widowisko Nr. 1“ (Wielka Rewja). — A nuż będzie „widowisko nr. 2“ , wtedy emigracja -z Warszawy konieczna. Ordonka i Sym — właściwi ludzie na niewłaściwych miejscach. Fertner to komik z epoki Gawalewicza, Ankwiczówna jest zbyt ładna aby marnowała się bezpożytecznie w teatrze. Kartka za 60 gr. to maksimum. ' -----— oOo-------„Wieczna ondulacja11 (Gyruilik Warszaw ski). — Słabszy, ale przecież jeszcze jeden dobry program. Czarująca Zimińska, Żeli chowskiej mało, ale b. dobra. Tosamo z An drzejewską. Jarossy brawo! Wstyd mówić o kartkach czy ulgowych biletach.
pop.
Zewnętrznie prezentuje się nieciekawie. Jest cherlawy i pozuje się na nieboszczyka Johna Gilberta. Żyje z kart, kantów i pie niędzy zdolnego brata. W dzień śpi, wieczo rem wychodzi „na łów11. Chętnie posługuje się tytułem doktora, prawdziwych doktorów, którym nieplaci za mieszkanie doprowadza do białej gorączki. Szwenda się po lokalach, plotkuje i szuka „jeńców11. Trzeba go zaliczyć do kategorji plus-
Jest gładki i iukrecjowo słodki Barjerkę w izbic skarbowej zamienił na prawem kaduka używany tytuł „redaktora11. Grasuje w teatrze i filmie, skad wyłapuje sobie naiw ne dziewczyny za... fotografję w jakimś pi-
PRENUMERATA wraz z przesyłkę pocztowę lub odnoszeniem do domu zł. 6.— kwartalnie, zagranicę zł. 9.— OGŁOSZENIA : za wiersz wysokości 1 mm., szerokości 1 szpaliy, zw yczajnego gr., w tekście 1.20 gr., nadesłane 1 zł. i komunikaty 80 groszy. Kolumna posiada 4 szpalty.
Redaktor odp. i w ydaw ca: JAN KRUKOWSKI
seinku i obietnicę zbudowania karjery gwiazdy. Aksamitnie chytry, kopie dołki pod kim może. W krytycznych dla siebie momentach, zasłania się przyjaźnią. Fał szywe nazwisko, fałszywy tytuł. Na klatce jego w stołecznej menażerji zawiesimy tabliczkę: „śmierdziel pospolity1
Cafe Dancing „A d ria " niepo d zie l nie dzierży prym najw iększego i naj wspanialszego lokalu reprezentacyj nego stolicy. Pod tym w zględem zyskała sobie „A d ria " rozgłos nie | tylko w W arszawie i w całym kraju, ale i zagranicę. Turyści zagraniczni, bawiąc w W arszaw ie, w pierwszym rzędzie odw iedzaję zakrojony na europejską skalę lokal dancingow y „Cafe Dancing A dria" to miejsce beztroskiej a jednocześnie na wyso kim poziom ie stojącej rozryw ki — na wewnątrz zaś jest to w ielkie prze d siębiorstwo, zatrudniające setki ludzi. W lokalu tym pracuje oko ło 70-ciu kelnerów , kilkadziesiąt osób służby i personelu biurow ego. W każdym program ie występuje kilkudziesięciu artystów i artystek. W „C afe Dancing A d ria " jedno cześnie grają cztery orkiestry, zatru dniające zgórą 30 osób. Kilka dni w tygodniu ofiaruje lo kal na rzecz iństytucyj społecznych i dobroczynnych, kłóre na swoją rzecz pobierają opłaty wstępu, w cią gu kilkulefniego istnienia „A d rji", in stytucje te zebrały łącznie zawrotną, jak na nasze stosunki kw otę, o k o ło m iljona złotych. Każdy rok istnienia „A d rji" to dalszy krok na drodze do postępu i udoskonalenia. Dyrekcja lokalu, która spoczywa w rękach niestrudzonego Franciszka Moszkowicza, nie szczędzi pod tym względem pracy i wysiłków. O g ó ł doskonale docenia ten w y siłek, czego dow odem choćby, że najbardziej reprezentacyjne im prezy urządzane są w lokalu „Cafe Dancing Adria". Dorocznym zwyczajem, dnia 1-go lu tego r. b. odbędzie się m. in. w „A d rji" najwspanialszy bal sezonu „W ie czó r Prasy". Program lutow y jest je dnym z naj bardziej urozm aiconych i atrakcyj nych. Na czoło program u wysuwa się fenom enalna trójka Londos, która w y konuje na tram polinie oszamiałające popisy. Znakom ity polski treser A r tur G obski w ystępuje ze swemi psa mi. Premjowana piękność hiszpańska G ira występuje w swoim repertuarze piosenek hiszpańskich. Kent i M axya to jeden z najzna kom itszych duetów murzyńskich śpiewno-tanecznych. Jeżeli do tego dodam y występy polskiej refrenistki N iny Kwiatkow skiej, m urzyńskiego śpiewaka Vatkinsa i ba letu W ysockiej, — otrzym am y obraz praw dziw ie przebojow ej rew ji karna w ałow ego program u.
Piszcie do nas!
TT
Mały krótkowidz o aroganckim wyrazie D o b re twarzy. Dla prestiżu dziennikarskiego robi nudne wywiady z nudnymi dyplomatami, dla własnego użytku wyspecjalizował się w... ba lecie. Pisze bradnie zarówno o tancerkach, które chcą z nim chodzić na kolację, jak i o tyeli, które się zeń śmieją. Jest niewątpli- | wie szkodliwy, bo parę osób traktuje go, nie stety, serjo. Należy do grupy t. zw. re zusów.
w ia d o m o ś c i spraw dzam y, d r u k u je m y , p ł a c i m y !
w y r z u c a m y do koszaj
REDAKCJA i ADMINISTRACJA:
Królewska
czynne codziennie z wyjątkiem
niedziel i święt od godz. i i - e j do !4-ej.
Konto
w
P.
K.
O.
Nr.
Nr. 35 m. 20, tel. 6.33-65
15.581
Drukarnia „N IW A" — Warszawa, ul. Złota 16