Finansowanie sieci Natura 2000 Podr cznik

Przygotowane na zlecenie Komisji Europejskiej Dyrekcji Generalnej rodowisko Przygotowanie wersji wst pnej:

Clare Miller, Marianne Kettunen; IEEP Redakcja:

Peter Torkler; WWF Przy pomocy:

Stefanie Lang, Andreas Baumüller; WWF Tłumaczenie:

"Financing Natura 2000 Guidance and Workshops” Nr ref.: ENV. B. 2/SER/2005/0020 Dziennik Ustaw nr S 73 – 070009

Anna Dworakowska Opracowanie graficzne:

Rüdiger Puntke Zdj cia: © WWF-Canon / Anton VORAUER / Michel GUNTHER / Jean-Luc RAY © WWF / M. Czasnoj / G. Bobrowicz / E. Peissker / P. Torkler © Island Microlight Club Malta

Kontakt: Peter Torkler WWF Germany Tel: +49 30 30 87 42 15 [email protected]

Publikacja została przygotowana w ramach kontraktu; ca prawnie. nie jest wi

SPIS TRE C 1.

WST P .................................................................................................................................................................................................................... 4

2.

NATURA 2000 I MO LIWO CI JEJ FINANSOWANIA ........................................................................................................................................ 5

3.

KTO JEST ADRESATEM PODR CZNIKA I W JAKIM CELU ZOSTAŁ ON OPRACOWANY? ........................................................................ 7

4.

DEFINICJE I OPISY, STRUKTURA, ZAWARTO

5.

OPIS FUNDUSZY .................................................................................................................................................................................................14

6.

MO LIWO CI FINANSOWANIA PRZEDSI WZI

7.

BIBLIOGRAFIA, NAJWA NIEJSZE PUBLIKACJE I STRONY URL PO WI CONE FUNDUSZOM UNIJNYM ..........................................106

I ZASTOSOWANIE PODR CZNIKA ................................................................................ 9

ZWI ZA-NYCH Z ZARZ DZANIEM SIECI NATURA 2000 .......................................31

SPIS TABEL Tabela 1: Grupy docelowe funduszy.............................................................................................................................................................................10 Tabela 2: Rodzaje obszarów NATURA 2000 ...............................................................................................................................................................10 Tabela 3: Lista działa dotycz cych zarz dzania sieci Natura 2000.........................................................................................................................11 Tabela 4: Osie priorytetowe EFRROW .........................................................................................................................................................................15 Tabela 5: Kluczowe daty w procesie wdra ania EFRROW..........................................................................................................................................16 Tabela 6: Lista artykułów Rozporz dzenia EFRROW kluczowych dla sieci Natura 2000...........................................................................................17 Tabela 7: Kluczowe daty w procesie wdra ania EFR...................................................................................................................................................18 Tabela 8: Lista artykułów Rozporz dzenia EFR kluczowych dla sieci Natura 2000. ..................................................................................................19 Tabela 9: Kluczowe daty w procesie dra ania EFRR..................................................................................................................................................21 Tabela 10: Lista artykułów Rozporz dzenia EFRR kluczowych dla sieci Natura 2000...............................................................................................22 Tabela 11: Kluczowe daty w procesie wdra ania EFS.................................................................................................................................................25 Tabela 12: Lista artykułów Rozporz dzenia EFS kluczowych dla sieci Natura 2000..................................................................................................25 Tabela 13: Kluczowe daty w procesie wdra ania Funduszu Spójno ci.......................................................................................................................26 Tabela 14: Lista artykułów Rozporz dzenia w sprawie Funduszu Spójno ci kluczowych dla sieci Natura 2000 ......................................................27 Tabela 15: Kluczowe daty w procesie wdra ania funduszu Life+ ................................................................................................................................28 Tabela 16: Kluczowe daty w procesie wdra ania VII PR .............................................................................................................................................30 Tabela 17: Lista artykułów VII PR kluczowych dla sieci Natura 2000..........................................................................................................................30

TABELE DZIAŁA Działanie 1: ADMINISTRACJA PROCESEM WYBORU.............................................................................................................................................. 35 Działanie 2: BADANIA NAUKOWE/INWENTARYZACJA W CELU IDENTYFIKACJI OBSZARÓW .......................................................................... 36 Działanie 3: PRZYGOTOWANIE WST PNYCH INFORMACJI I MATERIAŁÓW PROMOCYJNYCH ...................................................................... 37 Działanie 4: PROJEKTY PILOTA OWE ...................................................................................................................................................................... 41 Działanie 5: OPRACOWANIE PLANÓW ZARZ DZANIA, STRATEGII I PROGRAMÓW.......................................................................................... 46 Działanie 6: USTANOWIENIE INSTYTUCJI ZARZ DZAJ CYCH ............................................................................................................................. 48 Działanie 7: KONSULTACJE I NAWI ZYWANIE WSPÓŁPRACY – OTWARTE SPOTKANIA, NAWI ZYWANIE KONTAKTÓW, WSPÓŁPRACA Z WŁA CICIELAMI GRUNTÓW ................................. 50 Działanie 8: AKTUALIZACJA PLANÓW ZARZ DZANIA, STRATEGII I PROGRAMÓW........................................................................................... 54 Działanie 9: KOSZTY OPERACYJNE INSTYTUCJI ZARZ DZAJ CYCH................................................................................................................. 56 Działanie 10: UTRZYMANIE OGÓLNODOST PNEJ INFRASTRUKTURY – UDOST PNIANIE I KORZYSTANIE Z OBSZARÓW NATURA 2000 .................................................................................................... 57 Działanie 11: BIE CE KOSZTY ZATRUDNIENIA ..................................................................................................................................................... 59 Działanie 12: ZARZ DZANIE DZIAŁANIAMI OCHRONNYMI – SIEDLISKA.............................................................................................................. 60 Działanie 13: ZARZ DZANIE DZIAŁANIAMI OCHRONNYMI - GATUNKI ................................................................................................................. 67 Działanie 14: ZARZ DZANIE DZIAŁANIAMI OCHRONNYMI - Inwazyjne gatunki obce (IGO) ................................................................................. 72 Działanie 15: WDRA ANIE SYSTEMÓW ZARZ DZANIA ORAZ POROZUMIE ..................................................................................................... 76 Działanie 16: WIADCZENIE USŁUG, REKOMPENSATY ZA UTRACONE PRAWA ORAZ DOCHÓD................................................................... 79 Działanie 17: PROWADZENIE MONITORINGU I POMIARÓW .................................................................................................................................. 81 Działanie 18: ZARZ DZANIE RYZYKIEM ................................................................................................................................................................... 84 Działanie 19: BIE CY NADZÓR NAD OBSZARAMI ................................................................................................................................................. 87 Działanie 20: DZIAŁANIA INFORMACYJNE ORAZ MATERIAŁY PROMOCYJNE.................................................................................................... 88 Działanie 21: SZKOLENIA I EDUKACJA ..................................................................................................................................................................... 92 Działanie 22: INFRASTRUKTURA UŁATWIAJ CA ZWIEDZANIE I ZAPOZNANIE SI Z WALORAMI OBSZARÓW NATURA 2000.................... 96 Działanie 23: ZAKUP GRUNTÓW, W TYM REKOMPENSATY Z TYTUŁU UTRATY MO LIWO CI ZAGOSPODAROWANIA TERENU.............. 98 Działanie 24: INFRASTRUKTURA NA CELE PRZYWRÓCENIA SIEDLISK LUB GATUNKÓW ............................................................................. 100 Działanie 25: INFRASTRUKTURA DLA UDOST PNIANIA OBSZARÓW NATURA 2000 ...................................................................................... 103

1. WST P Bioró norodno to bogactwo form ycia – wielo gatunków, zró nicowanie genetyczne w obr bie gatunku oraz ró norodno ekosystemów. Człowiek czerpie z bioró norodno ci wiele korzy ci – jak np. dobra (takie jak drewno i substancje lecznicze) i niezb dne usługi (takie jak obieg i magazynowanie zwi zków w gla; czysta woda, łagodzenie klimatu; redukcja naturalnych zagro e , zapylanie). Post puj cy zanik bioró norodno ci uznano za jeden z najwa niejszych problemów, przed jakim staj współczesne społecze stwa. Bogactwo europejskiej fauny i flory, jak i siedlisk, które zamieszkuj , jest przez nas wysoko cenione. Co jednak najwa niejsze obszary o du ej bioró norodno ci odgrywaj kluczow rol w regulacji zjawisk zachodz cych w przyrodzie (obieg wody, kształtowanie klimatu) oraz dla cz ci zasobów naturalnych, na których bazuje nasze społecze stwo. Ekonomiczna warto “usług wiadczonych przez ekosystemy” jest znacznie wy sza ni koszty ich utrzymania i ochrony. Zwykle nie doceniamy jednak warto ci ekosystemów. dopiero, gdy ich Dostrzegamy ich warto równowaga zostaje zachwiana, w skutek czego ma miejsce katastrofa – jak np. powód , wdzieranie si morza w gł b l du, etc.

4

Jako Dyrektor Generalny DG rodowisko Komisji Europejskiej, z zadowoleniem wiadomo problemu obserwuj rosn c bioró norodno ci. Zachowanie i zrównowa one u ytkowanie zasobów bioró norodno ci ma ogromne znaczenie dla przyszło ci naszej planety. Wymaga jednak równie du ej troski i zdecydowanych działa . Mieszka cy Europy wykazuj du e zainteresowanie przyrod i problemami rodowiska naturalnego. Przyrodnicze programy dokumentalne ciesz si ogromn popularno ci a organizacje pozarz dowe ochron w całej Europie zajmuj ce si przyrody licz sobie miliony członków. Jednak ta powszechna troska o przyrod swoje odzwierciedlenie musi znale w zdecydowanych i skoordynowanych działaniach w dziedzinie polityki. Na przestrzeni ostatnich lat poczyniono istotny post p w kierunku stworzenia nowoczesnych, spójnych i efektywnych kosztowo polityk, maj cych za cel czystsze i zdrowsze rodowisko ycia Europejczyków przy jednoczesnym stymulowaniu innowacyjno ci. Zachowanie przyrody dla przyszłych pokole wymaga bezustannych wysiłków - nadal wiele pracy przed nami. W nadchodz cych latach zamierzam si realizacji tego celu. Natura po wi ci dostarcza nam przyjemno ci, satysfakcji, inspiracji i ukojenia. Stanowi fundament dla naszej kultury, j zyka, psychiki, stanu ducha.

Natura 2000 to europejska sie obszarów chronionych, powołana na podstawie Dyrektywy Siedliskowej. Jej głównym celem jest ochrona siedlisk oraz ro lin i zwierz t o znaczeniu wspólnotowym. Natura 2000 wpisuje si te w długoterminowe działania na rzecz ochrony europejskich zasobów bioró norodno ci. Wa nym krokiem w kierunku stworzenia sieci Natura 2000 było wyznaczenie przez Kraje Członkowskie UE ponad 18 000 obszarów chronionych. Jako e proces tworzenia sieci Natura 2000 dobiega ko ca, istotnym jest by skupi si na wła ciwym zarz dzaniu obszarów chronionych. Wdra anie planów ochrony wi e si natomiast z problemem dost pno ci niezb dnych nakładów, m.in. finansowych. Poni sza publikacja wska e Pa stwu jak korzysta z Funduszy Unijnych dla wdra ania sieci Natura 2000, co pozwoli jednocze nie realizowa szeroko rozumiane cele ochrony europejskiej bioró norodno ci.

Mogens Peter Carl

2. NATURA 2000 I MO LIWO CI JEJ FINANSOWANIA Sie Natura 2000 w pigułce Sie Natura 2000 stanowi podstaw ochrony przyrody w Unii Europejskiej. Pierwszym krokiem ku ustanowieniu sieci było przyj cie w 1992 Dyrektywy Siedliskowej. Wraz z Dyrektyw Ptasi , Dyrektywa Siedliskowa wyznacza wspólne ramy dla ochrony gatunków i siedlisk na obszarze Unii Europejskiej, b d c zarazem kluczow europejsk inicjatyw na rzecz utrzymania ró norodno ci biologicznej w poszczególnych pa stwach członkowskich. Obszary wyznaczone jako cz sieci Natura 2000 pokrywaj obecnie od 15 do 30% terytorium pa stw członkowskich – co stanowi areał wi kszy ni powierzchnia Niemiec. Sie Natura 2000 b dzie stanowi europejsk sie ekologiczn obszarów chronionych, których celem b dzie utrzymanie i przywracanie zagro onych siedlisk oraz gatunków o znaczeniu wspólnotowym. Dla celów ustanowienia sieci Natura 2000, terytorium Europy zostało podzielone na siedem regionów biogeograficznych atlantycki,: kontynentalny, alpejski, borealny, ródziemnomorski, pano ski oraz makaronezyjski. Dla ka dego z tych regionów pa stwa członkowskie przedstawiaj Komisji Europejskiej propo-zycj obszarów wybranych na podstawie kryteriów okre lonych w Dyrektywie Siedliskowej. Przy pomocy Europejskiego O rodka Tematycznego ds. Ochrony Przyrody i Ró norodno ci Biologicznej (ang.: European

5

Topic Centre on Nature Protection and Biodiversity), niezale nych naukowców, ekspertów oraz organizacji pozarz dowych z poszczególnych pa stw członkowskich, Komisja Europejska ocenia przedło one propozycje, w celu stworzenia spójnej, jednolitej i reprezentatywnej sieci ostoi. Po zaakceptowaniu listy obszarów Natura 2000 przez Komisj Europejsk , pa stwa członkowskie (w ramach okresów przej ciowych) zobligowane s do podj cia wszelkich koniecznych rodków w celu zagwarantowania nale ytej ochrony obszarów oraz zapobie enia ich degradacji. W celu wypełnienia zobowi za dotycz cych niezb dnych działa ochronnych, pa stwa członkowskie powinny poczyni lub kontynuowa inwestycje w infrastruktur . Skuteczne zarz dzanie obszarami wymaga podj cia wielu ró norakich działa , np. opracowywanie planów ochrony, odnowa siedlisk przyrodniczych i siedlisk gatunków, działania zwi zane z aktywn ochron (np. koszenie, wypasanie), monitoring siedlisk i gatunków. Podejmowanie tego typu działa nakłada na pa stwa członkowskie koszty, które zgodnie z zasad subsydiarno ci powinny by pokryte ze rodków krajowych. Jednak e Artykuł 8 Dyrektywy Siedliskowej daje mo liwo współfinansowania tego typu działa ze rodków wspólnotowych, je li zaistnieje taka potrzeba. Poza wzmocnieniem działa na rzecz ochrony przyrody, ustanowienie sieci Natura 2000 mo e przynie równie znacz ce korzy ci ekonomiczne oraz społeczne. Sie

Natura 2000 odgrywa du rol dla funkcjonowania ekosystemów, zaopatrywania w produkty sektora ywno ciowego oraz drzewnego, tworzenia nowych mo liwo ci zatrudnienia (np. ekoturystyka), promowanie lokalnych produktów, poprawa stabilno ci socjalnej oraz warunków ycia mieszka ców oraz zmniejszanie lokalnych problemów rodowiskowych, takich jak zanieczyszczenie wody. Równie dwa kraje akcesyjne, Bułgaria i Rumunia, które maj wej do UE w 2007 roku, rozpocz ły przygotowania do wdro enia sieci Natura 2000. Obecnie, kraje te przygotowuj swoje listy obszarów Natura 2000.

Finansowanie sieci Natura 2000 Komunikat Komisji dla Rady i Parlamentu Europejskiego w sprawie finansowania sieci 1 Natura 2000 , przyj ty 15 lipca 2004 r. zawiera wskazówki, w jaki sposób planowa programowanie funduszy oraz jakie działania mog by finansowane w ich ramach. Wspomniany Komunikat został przygotowany przy pomocy Grupy Roboczej Ekspertów ds Artykułu 8 DS, w której skład wchodzili przedstawiciele pa stw członkowskich oraz specjali ci reprezentuj cy zainteresowane strony. Komisja Europejska oszacowała prawdopodobne potrzeby finansowe dla prawidłowo zarz dzanej sieci Natura 2000 na 6,1 miliarda € rocznie dla UE-25. Kwota ta została obliczona w oparciu o odpowiedzi pa stw członkowskich na pytania 1 COM (2004) 431 final, 15 lipca 2004

kwestionariusza, a tak e do wiadczenia zwi zane z kosztami dla obszarów, na których rozpocz to ju działania zwi zane z zarz dzaniem. W ww. Komunikacie Komisja Europejska proponuje, aby przyszłe współfinansowanie sieci Natura 2000 było wł czone do istniej cych instrumentów finansowych – tzw. 'opcja wł czenia'. Komisja przytacza nast puj ce powody przemawiaj ce za 'opcj wł czenia': – zapewni ona wł czenie zarz dzania sieci Natura 2000 do szerokiego zakresu polityki zarz dzania terenami w Unii Europejskiej, w ten sposób rolnictwo w ramach obszarów Natura 2000 stanie si cz ci wsparcia finansowego Wspólnej Polityki Rolnej i interwencji strukturalnych, b d c cz ci polityk rozwoju obszarów wiejskich i rozwoju regionalnego, dzi ki takiemu podej ciu sie Natura 2000 b dzie bardziej skutecznie pełni rol stra nika bioró norodno ci Europy, ni gdyby obszary Natura 2000 nie zostały wł czone w szersze ramy strategiczne. – pozwoli ona pa stwom członkowskim na okre lenie priorytetów specyficznych dla ka dego kraju oraz na rozwój polityki odzwierciedlaj cej krajow i regionaln specyfik ; – umo liwi ona unikni cie dublowania i pokrywania si ró nych instrumentów pomocy Wspólnoty, co wi e si z unikni ciem trudno ci administracyjnych oraz kosztów transakcyjnych zwi zanych z takim dublowaniem.

6

Nowa perspektywa finansowania ochrony przyrody na szczeblu europejskim Wiele z osób lub instytucji zainteresowanych pozyskaniem funduszy unijnych, które b d korzysta z tego Podr cznika by mo e posiada ju do wiadczenie w planowaniu finansowania obszarów Natura 2000 przy u yciu instrumentów finansowych obowi zuj cych w okresie 2000 – 2006. Nale y, jednak podkre li , e finansowanie wspólnotowe dla ochrony przyrody na okres 2007 – 2013 uległo znacznym zmianom. Oznacza to, e strony zainteresowane zabezpieczeniem odpowiedniego finansowania dla projektów ochrony przyrody musz aktywnie poszukiwa nowych mo liwo ci le cych w funduszach wspólnotowych, które przedstawiono w niniejszym Podr czniku, a tak e nadal stara si pozyska finansowanie ze ródeł krajowych. Akty prawne dla nowych funduszy na okres 2007 – 2013 otwieraj mo liwo ci pozyskania znacznie wi kszego finansowania dla projektów ochrony przyrody. Potrzeby finansowe zwi zane z sieci Natura 2000 zostały jasno zidentyfikowane we wszystkich odpowiednich rozporz dzeniach zaproponowanych przez Komisj Europejsk w kontek cie propozycji bud etowych na okres programowania 2007 – 2013. Jednak e, aby w pełni skorzysta z dost pnych mo liwo ci, pa stwa członkowskie oraz strony zaanga owane w zarz dzanie projektami ochrony przyrody musz współpracowa , w celu pełnego wyko-

rzystania mo liwo ci, jakie daj fundusze wspólnotowe. Oznacza to, e władze krajowe oraz regionalne odpowiedzialne za planowanie programów wspieranych z funduszy UE, wraz z jednostkami zarz dzaj cymi obszarami Natura 2000, musz zastanowi si w jaki sposób cele ochrony przyrody oraz zarz dzanie sieci Natura 2000 mo na wł czy do planów rozwoju regionalnego, planów rozwoju obszarów wiejskich czy obszarów morskich.

Kto jest adresatem Podr cznika? Niniejszy Podr cznik przeznaczony jest głównie dla przedstawicieli władz w krajach członkowskich, którzy s odpowiedzialni za przygotowanie krajowych i regionalnych programów na lata 2007 – 2013. Celem Podr cznika jest pomoc w zidentyfikowaniu mo liwo ci dla współfinansowania sieci Natura 2000 ze rodków Unii Europejskiej oraz wsparcie dla pełnego uwzgl dnienia tych e mo liwo ci w programach krajowych i regionalnych. Podr cznik mo e by tak e przydatnym narz dziem dla podmiotów zaanga owanych w przygotowywanie planów ochrony dla konkretnych obszarów, gdy mo e stanowi ródło cennych pomysłów na mo liwo ci finansowania konkretnych działa . Podr cznik powinien by przydatny władzom krajowym i regionalnym uwag identyfikacji osób lub instytucji potencjalnie zainteresowanych pozyskaniem funduszy unijnych (chodzi o identyfikacj tych beneficjentów ko cowych funduszy unijnych, którzy realizuj działania zwi zane z obszarami Natura 2000), w tym: pracowników administracji, rolników, le ników, rybaków oraz jednostki zajmuj ce si akwakultur , prywatnych i publicznych wła cicieli gruntów, jednostki zarz dzaj ce gruntami, organizacje pozarz dowe, organizacje zajmuj ce si

7

edukacj oraz małe i rednie przedsi biorstwa. Niniejsza publikacja powinna pomóc wszystkim osobom lub instytucjom zainteresowanym pozyskaniem funduszy unijnych, w uzyskaniu wymaganej informacji na temat procesu planowania prowadzonego przez władze krajowe i regionalne. Ponadto, jednostki zarz dzaj ce obszarami Natura 2000 dobrze orientuj si , które działania s istotne a w zwi zku z tym powinny by finansowane. Ich do wiadczenie mo e stanowi cenne ródło wiedzy dla władz odpowiedzialnych za opracowanie krajowych i regionalnych pro-gramów. Analiza funduszy przedstawiona w rozdziale „Przykłady finansowania przedsi wzi zwi zanych z zarz dzaniem sieci Natura 2000” odnosi si do obszarów Natura 2000 o ró nej strukturze u ytkowania gruntów, w tym: obszarów rolniczych, lasów, innych obszarów l dowych, wód ródl dowych, obszarów podmokłych, przybrze nych i morskich. Rozdział ten przedstawia równie mo liwo ci dofinansowania działa ró nych grup docelowych wspomnianych powy ej. Szczegóły dotycz ce grup docelowych oraz obszarów o ró nej strukturze u ytkowania zostały podane w rozdziale „Definicje i opisy”.

W jakim celu Podr cznik został opracowany? Wi kszo rodków finansowych Unii Europejskiej dla obszarów Natura 2000 b dzie w przyszło ci dost pna w ramach istniej cych funduszy wspólnotowych, których celem jest wspomaganie rozwoju

regionalnego oraz obszarów wiejskich i morskich na terenie Unii Europejskiej. Nale y podkre li , e Strategia Lizbo ska zach ca do zapewnienia zrównowa onego wykorzystania zasobów przyrodniczych oraz wzmocnienia relacji pomi dzy ochron rodowiska oraz rozwojem gospodarczym. Dlatego te , w okresie pomi dzy 2007 – 2013, krajowe/regionalne programy rozwoju i spójno ci, które wspierane b d z funduszy wspólnotowych, b d musiały w swoich priorytetach w wi kszym stopniu odnosi si równie do celów ochrony rodowiska (np. 2 Natura 2000) Celem niniejszego podr cznika jest zebranie i przedstawienie informacji, które mog by pomocne w zidentyfikowaniu mo liwo ci współfinansowania ze rodków Unii Europejskiej działa na obszarach Natura 2000 w okresie programowania 2007 – 2013. Podr -cznik skupia si na głównych instrumentach finansowych Unii Europejskiej, które b d obowi zywa w ww. okresie programowania • Fundusze Strukturalne (Europejski Fundusz Społeczny (EFS) i Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego (EFRR); • Fundusz Spójno ci; • Europejski Fundusz Rolny Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW); • Europejski Fundusz Rybactwa (EFR); • Instrument Finansowy na rzecz rodowiska (LIFE+); oraz • VII Program Ramowy (PR VII). 2 Zobacz: Zintegrowany Pakiet Wytycznych dla Wzrostu I Zatrudnienia (2005 – 2008) (COM(2005)141: Wytyczne z zakresu mikroekonomii – Wytyczna 14; Komunikat Komisji: COM(2005) 299 „Polityka Spójno ci Wspieraj ca Wzrost Gospodarczy i Zatrudnienie: Strategiczne Wytyczne Wspólnoty na lata 2007 – 2013”.


3. KTO JEST ADRESATEM PODR CZNIKA I W JAKIM CELU ZOSTAŁ ON OPRACOWANY?

Przewodnik ma słu y pomoc w identyfikacji działa komplementarnych oraz synergii pomi dzy ró nymi instrumentami finansowymi, przy jednoczesnym unikaniu powielania i nakładania si na siebie poszczególnych działa . Nale y podkre li , i Podr cznik przedstawia potencjalne mo liwo ci finansowania unijnego, które s w zasadzie dost pne na poziomie krajowym oraz regionalnym. Jednak e, konkretne mo liwo ci finansowania działa zwi zanych z sieci Natura 2000 w okresie 2007 – 2013 b d okre lone przez programy krajowe i regionalne przygotowywane przez poszczególne pa stwa członkowskie. Podr cznik nie odnosi si do finansowania wszystkich działa koniecznych do wdroenia Dyrektyw Ptasiej i Siedliskowej (np. opracowanie planów działa dla gatunków, niezale nie od działa zwi zanych z zarz dzaniem ostoj ). Jego zakres został ograniczony do działa , które odnosz si do obszarów wł czonych ju do sieci Natura 2000. Podsumowuj c, celem Podr cznika jest: • wskazanie mo liwo ci finansowania sieci Natura 2000 ze rodków unijnych; • pomoc w zrozumieniu zapisów nowych rozporz dze na poziomie operacyjnym; oraz • zwrócenie uwagi na te mo liwo ci finansowania, które nie s do ko ca oczywiste.

8

Korzy ci ze stosowania Podr cznika Pomimo, i proces przygotowywania niektórych programów na poziomie krajowym na lata 2007 – 2013 został ju uko czony, cały proces ich opracowywania, zatwierdzania oraz wdra ania, a tak e wyboru projektów dopiero si rozpoczyna. Podr cznik b dzie propagowany podczas warsztatów krajowych i przyczyni si do ostatecznego kształtu finansowania. Przygotowanie Podr cznika i jego dalsze rozpowszechnianie w krajach członkowskich poprzez warsztaty powinny by postrzegane jako jeden z kroków podj tych w tocz cym si obecnie procesie programowania. W poprzednich latach, finansowanie przez Wspólnot działa ochrony przyrody było realizowane głównie poprzez program LIFE i opierało si o indywidualne projekty. Mo liwo ci finansowania w ramach funduszy po wi conych rozwojowi obszarów wiejskich czy funduszy strukturalnych nie były wykorzystywane na szerok skal w poprzednich okresach programowych. Tak wi c, integracja współfinansowania sieci Natura 2000 z istniej cymi ju instrumentami finansowymi Wspólnoty, stanowi nowe podej cie dla wi kszo ci przedstawicieli władz i zainteresowanych stron. Wdro enie tego nowego systemu w krajach członkowskich z pewno ci potrwa. Dlatego te , celem podr cznika jest nie tylko pomoc w przygotowaniu obecnych programów, ale równie wsparcie bardziej skutecznego wdra ania wspomnianego integracji w dłu szej perspektywie czasowej.

Główne korzy ci płyn ce z niniejszego podr cznika to: • mo liwo sprawdzenia czy wszystkie niezb dne działania zostały uwzgl dnione oraz czy wszystkie mo liwo ci finansowania s znane i zostały wykorzystane; • wsparcie przy przyszłym przegl dzie funduszy oraz • dost p do wa nych informacji pomocnych przy opracowywaniu programów ochrony.

4. DEFINICJE I OPISY, STRUKTURA, ZAWARTO I ZASTOSOWANIE PODR CZNIKA Definicje i opisy Grupy docelowe Celem tej publikacji jest wsparcie przedstawicieli władz w poszczególnych krajach członkowskich odpowiedzialnych za opracowywanie regionalnych i krajowych dokumentów programowych na okres 2007 – 2013. Chcieliby my zach ci ich do wzi cia pod uwag wszystkich potencjalnych grup docelowych, które mog by zaanga owane w realizacj działa odnosz cych si do obszarów Natura 2000. Tabela 1 poni ej przedstawia kategorie poszczególnych grup docelowych. Kategorie te zostały zdefiniowane w celu rozró nienia podmiotów posiadaj cych interes prawny w stosunku do gruntów (wła ciciele, dzier awcy) od innych podmiotów. Rodzaje obszarów Natura 2000 Tabela 2 przedstawia rodzaje obszarów Natura 2000, wytypowane na podstawie sposobu u ytkowania gruntów, które zostały uwzgl dnione w analizie rozporz dze w nast pnym rozdziale. Zach camy przedstawicieli władz regionalnych i krajowych do wzi cia pod uwag wymienionych poni ej rodzajów obszarów Natura 2000.

9

Rodzaje działa Zakres, w jakim działania zwi zane z zarz dzaniem obszarami Natura 2000 b d kwalifikowane do dofinansowania b dzie ró ny dla poszczególnych działa . Dlatego te działania te zostały podzielone na poszczególne kategorie i przedstawione w tabeli powy ej. Prezentowana lista 25 rodzajów działa została opracowana na podstawie Zał cznika 3 do Komunikatu Komisji w sprawie finansowania Natury 2000 (COM(2004)431). Lista prezentowana w zał czniku do Komunikatu została z kolei opracowana na podstawie kategorii okre lonych przez Grup Robocz powołan dla Artykułu 8 (kategorie te zostały opisane w Raporcie Ko cowym dot. Finansowania Natury 2000 przedstawionym przez Grup 3 Robocz ). Grupa Robocza zaznaczyła, e definicja rodzajów oraz zasi gu działa nie jest sztywna oraz, e pa stwa członkowskie mog przyj inne kategorie i opis powy szych zagadnie . Autorzy tego Podr cznika podzielaj taki punkt widzenia. Je li pa stwa członkowskie s zainteresowane pozyskaniem współfinansowania z funduszy wspólnotowych działa , które nie zostały uwzgl dnione w li cie prezentowanej powy ej, powinny skontaktowa si z praco3 Zobacz:

http://europa.eu.int/comm/environment/nature/nature_ conservation/natura_2000_network/financing_natura_ 2000/art8_working_group/pdf/final_report_en.pdf. Do listy wprowadzono pewne zmiany/uzupełnienia, zgodnie z sugestiami Grupy Roboczej ustanowionej dla niniejszego projektu.

wnikami Dyrekcji Generalnej ds. rodowiska w Komisji Europejskiej, którzy b d w stanie udzieli pomocy przy interpretacji poszczególnych zagadnie .

Struktura i zawarto

:

Informacje na temat mo liwo ci uzyskania rodków finansowych z ró nych funduszy wspólnotowych zaprezentowane zostały osobno dla ka dego z 25 typów działa w formie tabel. W ka dej tabeli znajduj si odno niki do konkretnych artykułów w rozporz dzeniach UE, które w jaki sposób zwi zane s z danym działaniem. W odniesieniu do ka dego artykułu zaprezentowane s nast puj ce informacje: 1) Numer artykułu, 2) Zawarto artykułu, 3) Mo liwe grupy docelowe*, 4) Rodzaje obszarów*, dla których mo liwe jest dofinansowanie 5) Ograniczenia obszarowe dla kwalifikowalno ci (np. ograniczenia obszarowe zwi zane z funduszami strukturalnymi), 6) Inne mo liwe ograniczenia/uwagi, 7) Przykłady zastosowania danego artykułu w zarz dzaniu obszarami Natura 2000. * Informacje te nie zostały uwzgl dnione w tabelach dla Funduszy Strukturalnych/Funduszu Spójno ci, gdy nie było to mo liwe ze wzgl du na form tych Rozporz dze .

Tabela 1: Grupy docelowe funduszy Administracja publiczna to organy rz dowe oraz publiczne ciała doradcze, na poziomie krajowym, regionalnym lub lokalnym. W skład administracji publicznej mog wchodzi : komórki rz dowe (np. departamenty czy ministerstwa), organy regionalne (np. samorz dy lokalne), ciała odpowiedzialne za jako wody, zdrowie itp. Wskazówki w tej grupie adresowane s do organów administracji, które doradzaj w zarz dzaniu gruntami, ale same nie posiadaj ziemi. Osoby lub organizacje zaanga owane w rynkow działalno rolnicz . Osoby lub organizacje zaanga owane w rynkow działalno le n . Osoby prywatne lub organizacje, które posiadaj grunty. Kategoria ta mo e równie odnosi si do jednostek zaanga owanych w nierynkowe działania na gruntach (nie rolnicy lub le nicy). Organizacje publiczne oraz organy administracji publicznej, które posiadaj grunty.

Administracja publiczna




Rolnicy Le nicy

Osoby lub organizacje zaanga owane w rynkow działalno





Publiczni wła ciciele gruntów Rybacy I jednostki zajmuj ce si akwakultur





Prywatni wła ciciele gruntów





Jednostki zarz dzaj ce gruntami





Organizacje pozarz dowe





Organizacje zajmuj ce si edukacj Inne



M P

ryback i akwakultur .

Osoby lub organizacje, które zarz dzaj gruntami, ale ich nie posiadaj . Kategoria ta mo e równie odnosi si do jednostek zaanga owanych w nierynkowe działania na gruntach (nie rolnicy lub le nicy). Organizacje pozarz dowe, które ani nie posiadaj gruntów, ani nimi nie zarz dzaj , ale chc wspiera funkcjonowanie sieci Natura 2000. Małe i rednie przedsi biorstwa, według definicji znajduj cej si w Rekomendacji Komisji 2003/361/WE z 6 maja 2003 r. w sprawie definicji mikro, małego i redniego przedsi biorstwa, OJ L 124, p. 36-41, z 20 maja 2003 r.. Organizacje zaanga owane w opracowywanie programów edukacyjnych. Inne osoby lub organizacje, które nie pasuj do adnej z powy szych kategorii.









Tabela 2: Rodzaje obszarów NATURA 2000 Obszary u ytkowane rolniczo Jedynie tereny u ytkowane rolniczo, w tym u ytkowane sady. Lasy Lasy, w tym dehesa i montado (wielkopołaciowe obszary sawannowe na południu Hiszpanii i w Portugalii – przyp. tłum.) Obszary wysokogórskie, stepy (z fr. garigue), wszystkie inne obszary, które nie pasuj do pozostałych kategorii (np. Inne obszary l dowe pastwiska nie sklasyfikowane jako u ytki rolne). Kategoria ta obejmuje równie porzucone grunty uprawne oraz sady. Wody ródl dowe Rzeki, jeziora, wody słodkie. Obszary podmokłe Bagna, trz sawiska, torfowiska, uj cia [w pewnym stopniu mog krzy owa si z obszarami przybrze nymi]. Wydmy, pla e, równiny błotne, wody przybrze ne (do 12 mil morskich) [w pewnym stopniu mog krzy owa si z Obszary przybrze ne obszarami podmokłymi] Obszary morskie Przybrze ne obszary morskie (poza pasem 12 mil morskich).

10

Tabela 3: Lista działa dotycz cych zarz dzania sieci Natura 2000 Nr 1 2 Uko czenie wst pnych prac

3 4 5 6 7 8

Zarz dzanie

9 10

11 12

Bie ce zarz dzanie i monitoring siedlisk

13 14 15

Rodzaj działania

Opis

Wybór ostoi Badania naukowe/inwentaryzacja w celu identyfikacji obszarów – pomiary, spisy, tworzenie map, ocena stanu ekologicznego Przygotowanie wst pnych informacji i materiałów promocyjnych Projekty pilota owe Opracowanie planów ochrony, strategii i programów Powołanie instytucji zarz dzaj cych Konsultacje – otwarte spotkania, współpraca z wła cicielami gruntów

Finansowanie dla władz przeprowadzaj cych proces wyboru. Badania naukowe, pracownicy naukowi, warsztaty i spotkania, sporz dzanie baz danych, itp.

Przegl d planów zarz dzania, strategii i programów Koszty operacyjne instytucji zarz dzaj cych (utrzymanie i wyposa enie budynków) Utrzymanie ogólnodost pnej infrastruktury – udost pnianie i korzystanie z obszarów Natura 2000, działania informacyjne, obserwatoria, sklepiki, itp. Pracownicy (przyrodnicy, kierownicy projektu, stra nicy, pracownicy fizyczni) Zarz dzanie działaniami ochronnymi – utrzymanie i poprawa po danego stanu ochrony siedlisk Zarz dzanie działaniami ochronnymi – utrzymanie i poprawa po danego stanu ochrony gatunków Zarz dzanie działaniami ochronnymi w odniesieniu do inwazyjnych gatunków obcych Wdra anie systemów zarz dzania oraz porozumie z wła cicielami lub jednostkami zarz dzaj cymi gruntami lub wodami w celu realizacji zalece

W tym podr czniki, seminaria, warsztaty, materiały szkoleniowe, wzmocnienie instytucjonalne Wst pne projekty próbne realizowane na obszarach. Przygotowanie lub uaktualnianie planów ochrony, planów działa , planów u ytkowania terenów, itp. Finansowanie pocz tkowe, studia wykonalno ci, plany zarz dzania, itp. W tym koszty poniesione z tytułu organizacji spotka i warsztatów, publikacja wyników konsultacji, finansowe wsparcie dla zainteresowanych stron, itp. Mo e te odnosi si do tworzenia sieci/nawi zywania kontaktów (podró , spotkania, warsztaty). Przegl d i aktualizacja planów zarz dzania i strategii. W tym: bie ce koszty amortyzacji infrastruktury; koszty materiałów pomocniczych; wydatki na podró e; czynsz; wynajem, itp. W tym koszty zwi zane z przewodnikami, mapami, pracownikami.

Bie

ce koszty zatrudnienia.

W tym odnowa siedlisk, zapewnienie dro no ci korytarzy ekologicznych, zarz dzanie siedliskami, przygotowanie programów ochrony. W tym odnowa siedlisk, zapewnienie dro no ci korytarzy ekologicznych, zarz dzanie konkretnymi gatunkami (flora i fauna), przygotowanie programów ochrony. W tym odnowa, infrastruktura, zarz dzanie konkretnymi gatunkami, przygotowanie programów ochrony.

W tym: • Działania rolno- rodowiskowe, np. metody produkcji przyjazne dzikiej przyrodzie, odnowa siedlisk na obszarach rolnych, ekstensywna hodowla zwierz t, ochrona ł k itp. • Działania le no- rodowiskowe, np. tworzenie stref nie u ytkowanych, zatrzymanie martwych drzew w lasach, kontrola lub likwidacja inwazyjnych gatunków obcych, zalesianie lub powtórne zalesianie, zarz dzanie wybran ro linno ci , itp. • Działania wodno- rodowiskowe, np. utrzymanie siedlisk na obszarach akwakulturowych, itp. (odnosi si raczej do akwakultury ni rybołówstwa).


Kategoria

11

Kategoria

Nr

Rodzaj działania

Opis

Bie ce zarz dzanie i monitoring siedlisk

16

wiadczenie usług, rekompensaty za utracone prawa oraz dochód; rozwijanie relacji społecznych przejrzystych, zgodnych z normami prawno - społecznymi Prowadzenie monitoringu i pomiarów

Koszt rekompensat wypłacanych np. rolnikom, le nikom lub innym wła cicielom lub u ytkownikom gruntów za utracone dochody z tytułu wprowadzenia specjalnych rodków zarz dzania ze wzgl du na obszar Natura 2000.

17 18 19

20 21 22 23 24

Zarz dzanie ryzykiem (zapobieganie i kontrola po arów, powodzi, itp.) Nadzór nad obszarami

Działania informacyjne oraz materiały promocyjne Szkolenia i edukacja Infrastruktura ułatwiaj ca zwiedzanie i zapoznanie si z walorami obszarów Natura 2000 Zakup gruntów, w tym rekompensaty z tytułu utraty mo liwo ci zagospodarowania terenu Infrastruktura na cele przywrócenia siedlisk lub gatunków

Koszty inwestycyjne 25

Infrastruktura dost pu publicznego do obszarów, działania informacyjne, obserwatoria, sklepiki, itp.

Odnosi si głównie do jednorazowych kosztów zwi zanych z monitorowaniem i pomiarami, np. przygotowanie planów monitoringu, opracowanie metod monitoringu, sprz t, szkolenia dla pracowników. W tym przygotowanie planów nadzoru i kontroli po arów, rozwój odpowiedniej infrastruktury, nabywanie sprz tu. W tym bie ce działania zwi zane z nadzorem i patrolowaniem. Mo e obejmowa koszt zatrudnienia pracowników, materiałów pomocniczych, podró y, itp. w celu wdro enia działa zwi zanych z nadzorem, w tym kontrola szkodliwej działalno ci rekreacyjnej oraz gospodarczej oraz ochrona przed samoistnymi po arami lasów. W tym ustanowienie sieci komunikacyjnej, przygotowanie biuletynów oraz materiałów informacyjnych i podnosz cych wiadomo , przygotowywanie i utrzymywanie stron internetowych, itp. W tym przygotowanie podr czników, seminariów, warsztatów, materiałów informacyjnych.

Zakup gruntów na cele ochrony rodowiska i programów zarz dzania.

Szereg działa na rzecz tworzenia infrastruktury do zarz dzania rodowiskiem, np. na cele zarz dzania zasobami wodnymi na torfowiskach i w kopalniach (np. wyrobiska kopal odkrywkowych – przyp.tłum.) Mo e obejmowa zakup sprz tu (zwi zanego z funkcjonowaniem instytucji/działa ochrony i zarz dzania, np. sprz t biurowy, komputerowy, materiały monitoringowe, łodzie, sprz t do nurkowania, aparaty, itp.) Ogólnodost pna infrastruktura, przyczyniaj ca si do ochrony rodowiska i zarz dzania rodowiskowego (np. infrastruktura zwi kszaj ca warto obszarów jako dobra publicznego, np. oznakowanie, szlaki, platformy do obserwacji oraz centra informacyjne dla odwiedzaj cych). Mo e obejmowa zakup sprz tu (zwi zanego z funkcjonowaniem instytucji/działa ochrony i zarz dzania, np. sprz t biurowy, komputerowy, materiały monitoringowe, łodzie, sprz t do nurkowania, aparaty, itp.)

Zastosowanie Podr cznika Ka dy z funduszy europejskich przeanalizowanych w niniejszym podr czniku działa zgodnie z systemem i wymogami okre lonymi w rozporz dzeniach dla konkretnych funduszy. Analiza mo liwo ci zaprezen-

12

towana w tabelach umieszczonych za rozdziałem 5 opiera si o teksty tych rozporz dze UE (wersji wst pnych lub ostatecznych, je li s dost pne) dla ka dego funduszu.

Poszczególne kwestie zwi zane z funkcjonowaniem funduszy s okre lane podczas procesu programowania. Nale y wi c podkre li , e rzeczywista dost pno funduszy dla konkretnych działa b dzie zale e od

zawarto ci dokumentów strategicznych oraz operacyjnych, w tym: a) tekstu rozporz dzenia, w wersji opublikowanej w Dzienniku Ustaw Wspólnot Europejskich; b) zawarto ci strategicznych planów oraz programów (np. krajowych planów strategicznych przygotowywanych dla EFR czy EFRROW, narodowych strategicznych ram odniesienia przygotowywanych dla EFRR, EFS oraz Funduszu Spójno ci). Dokumenty te przygotowywane s przez poszczególne pa stwa członkowskie; c) zawarto ci programów operacyjnych na poziomie krajowym i regionalnym (np. programów rozwoju terenów wiejskich w ramach EFRROW, krajowych programów operacyjnych w ramach EFR, programów operacyjnych w ramach funduszy strukturalnych oraz Funduszu Spójno ci, krajowych rocznych programów pracy przygotowywanych w ramach instrumentu LIFE+). Te ró ne poziomy procesu programowania pozwalaj ka demu pa stwu członkowskiemu i/lub regionowi zidentyfikowa kwestie, które w perspektywie lokalnej s najwa niejsze oraz okre li działania priorytetowe na obszarach, gdzie pomoc jest najbardziej potrzebna. Poziom szczegółowo ci ka dego etapu programowania ró ni si dla ka dego z funduszy. Przykładowo, programy rozwoju obszarów wiejskich w ramach EFRROW b d zawiera bardzo szczegółowe opisy poszczególnych działa , które mog by finansowane z tego funduszu. Plany i programy wymagane w ramach EFRR, EFS i Funduszu Spójno ci

maj z kolei bardziej strategiczn natur i nie b d zawiera szczegółowych opisów działa . Pomimo, i Komisja Europejska nie jest odpowiedzialna za zawarto programów na poziomie krajowym oraz regionalnym, to mo e ona stara si zweryfikowa czy programy te s zgodne z priorytetami Wspólnoty okre lonymi w Rozporz dzeniach oraz Strategicznych Wytycznych. Do tej pory w proces opracowywania programów odnosz cych si do funduszy wspólnotowych zaanga owane były mi dzy innymi Ministerstwa Finansów, rodowiska, Rolnictwa oraz Rozwoju. Osoby korzystaj ce z tego Podr cznika powinny by wiadome, e Artykuły przywołane w tabelach nie oznaczaj , e mo liwo ci finansowania danego działania s identyczne w ka dym pa stwie członkowskim. Mo liwo ci uzyskania finansowania zawsze powinny by rozpatrywane w odniesieniu do szerszego kontekstu i celów Rozporz dzenia (np. rozwój regionalny), a w niektórych przypadkach zastosowanie samego Artykułu mo e by ograniczone jedynie do pewnego kontekstu (np. zapobieganie ryzyku, energia odnawialna). Zarz dzanie sieci Natura 2000 b dzie najprawdopodobniej składa si z szeregu działa , które w zale no ci od danego obszaru, b d mogły by finansowane z ró nych funduszy europejskich i na podstawie ró nych artykułów. W rzeczywisto ci, jednostki zarz dzaj ce obszarami Natura 2000 b d musiały wykaza si znacznymi umiej tno ciami w ocenie funduszy i programów pod k tem mo liwo ci pokrycia

potrzeb finansowych zwi zanych z sieci Natura 2000 Poni ej umieszczono opisy ka dego z funduszy wspólnotowych. Opisy te przedstawiaj informacje na temat celów funduszy, procesu programowania oraz list artykułów wa nych dla sieci Natura 2000 (artykuły z tabel). nie powinien Niniejszy podr cznik zast powa analizy lokalnych mo liwo ci finansowania, bowiem w wielu krajach członkowskich dost pne jest finansowanie niezale ne od funduszy Wspólnoty, a które mo na wykorzysta przy realizacji działa zwi zanych z sieci Natura 2000. Informacje przedstawione w Podr czniku ograniczaj si głównych funduszy Unii Europejskiej.

13

Finansowanie

5. OPIS FUNDUSZY Europejski Fundusz Rolny Rozwoju Obszarów Wiejskich (EFRROW) Na podstawie Rozporz dzenia Rady (WE) nr 1698/2005 z dnia 20 wrze nia 2005 r. w sprawie wsparcia rozwoju obszarów wiejskich przez Europejski Fundusz Rolny Rozwoju Obszarów Wiejskich. OJ L 277/2 21.10.2005. Zobacz równie : Strategiczne Wytyczne Wspólnoty dla Rozwoju Obszarów Wiejskich, OJ L.55/20 25.02.2006. Cele Cele EFRROW okre lone s w Artykule 4. „Wsparcie rozwoju obszarów wiejskich przyczynia si do osi gni cia nast puj cych celów: a) wzrostu konkurencyjno ci rolnictwa i le nictwa poprzez wspieranie ich restrukturyzacji, rozwoju i wprowadzanie innowacyjnych rozwi za ; b) poprawy rodowiska naturalnego i terenów wiejskich poprzez wspieranie odpowiedniego gospodarowania gruntami; c) poprawy jako ci ycia na obszarach wiejskich oraz popierania ró nicowania działalno ci gospodarczej. Programowanie EFRROW b dzie funkcjonowa w ramach okre lonych dla okresu programowania 2007 – 2013. Kraje członkowskie zobowi zane s

14

do opracowania Krajowych Planów Strategicznych (KPS) oraz Programów Rozwoju Obszarów Wiejskich (PROW), które powinny przekłada priorytety Wspólnoty okre lone w Rozporz dzeniu oraz Strategicznych Wytycznych Wspólnoty na grunt krajowy oraz regionalny. W wielu przypadkach ustanawiane s krajowe lub regionalne priorytety odnosz ce si do konkretnych problemów. Rozporz dzenie w sprawie EFRROW okre la proces przygotowywania i przyjmowania KSP i PROW, a tak e ich zawarto /struktur (patrz Tytuł II oraz III Rozporz dzenia). Działania, które nie zostały uj te w programach rozwoju obszarów wiejskich nie mog by współfinansowane w ramach EFRROW. Dlatego te , je li planowane jest współfinansowanie tego typu działa w ramach EFRROW, niezmiernie wa nym jest, aby potrzeby i cele zwi zane z zarz dzaniem obszarami Natura 2000 zostały wł czone do Krajowych Planów Strategicznych, a zwi zane z nimi działania wł czone do PROW. Rozporz dzenia wdra aj ce dla EFRROW nie zostały jeszcze uko czone. Dokumenty te b d zawiera bardziej szczegółowe informacje, w jaki sposób działania przewidziane w Rozporz dzeniu 1698/2005 powinny by wdra ane przez pa stwa członkowskie.

Struktura EFRROW opiera si na czterech 'osiach' rozwoju obszarów wiejskich. Minimalny poziom wydatków dla ka dej z osi s okre lone według nast puj cej reguły: pa stwa członkowskie posiadaj woln r k w podziale wydatków pomi dzy czterema osiami, o ile zachowane zostan minimalne progi finansowania dla ka dej z osi. O 4, dotycz ca programu LEADER, została rozwini ta w oparciu o podej cie przekrojowe. Jego celem jest umo liwienie zintegrowanego rozwoju obszarów wiejskich, poprzez odniesienie si do zagadnie poruszanych w ka dej z trzech pozostałych osi (patrz ramka). Jest całkiem prawdopodobne, i ze wzgl du na ogóln warto bud etu UE na okres 2007 – 2013, poszczególne działania b d ze sob konkurowa na szczeblu krajowym. Tak wi c nale y promowa działania wspieraj ce sie Natura 2000, tak aby wygrały one konkurencj z innymi działaniami – potrzeba dynamicznego my lenia jest tu nadrz dna. Zarówno zainteresowane strony, jak i administracja pa stwowa, powinny stara si wykorzysta mo liwo ci, jakie daje EFRROW na wsparcie zintegrowanego rozwoju obszarów wiejskich. Oznacza to wybór takich działa , które b d korzystne nie tylko dla rodowiska i Natury 2000, ale tak e dla lokalnej gospodarki i społeczno ci.

Tabela 4: Osie priorytetowe EFRROW

Osie 1. Wzrost konkurencyjno ci i le nego

sektora

LEADER Min. poziom wydatków (%) rolnego 10

2. Poprawa rodowiska naturalnego i terenów wiejskich 3. Jako ycia na obszarach wiejskich i ró nicowanie gospodarki wiejskiej

25

4. LEADER

5

10

Leader to czwarta o nowego funduszu EFRROW. Jego celem jest wsparcie priorytetów pierwszych trzech osi (tzn. „Poprawa konkurencyjno ci”, „ rodowisko i obszary wiejskie”, oraz „Jako ycia na obszarach wiejskich i ró nicowanie gospodarki rolniczej”). Ma on równie przyczynia si do rozwoju terenów wiejskich oraz poprawy zarz dzania nimi. Na Program LEADER przeznaczone zostanie około 5% całkowitych rodków funduszu. Lokalne strategie rozwoju opracowywane s dla konkretnych obszarów, gdy podej cie takie zapewnia jak najlepsze wykorzystanie dost pnych zasobów oraz wspólnej to samo ci. Zadaniem partnerstw publicznoprywatnych, nazywanych lokalnymi grupami działania (LGD) jest zidentyfikowanie potrzeb rozwojowych w ramach danej społeczno ci wiejskiej. Potrzeby te s cz sto przedstawiane w planach rozwoju. Finansowanie w ramach Programu LEADER wspiera lokalne grupy działania w rozwijaniu innowacyjnych projektów, prowadzonych na mał skal , ale które w sposób zrównowa ony staraj si zaspokoi lokalne potrzeby rozwojowe. Program LEADER wspiera równie współprac pomi dzy LGD w ró nych pa stwach europejskich w celu realizowania wspólnych projektów oraz rozwijania sieci na poziomie regionalnym, krajowym i europejskim. W poprzednich okresach programowych, wiele projektów z tego Programu przyniosło oczywiste korzy ci dla sieci Natura 2000. Kluczow korzy ci płyn c z Programu LEADER, nie jest zapewnienie znacznych rodków finansowych dla działa zwi zanych z obszarami Natura 2000, ale raczej propagowanie współpracy pomi dzy lokalnymi partnerami oraz rozwój wspólnych projektów. Dlatego te , instrument ten jest odpowiedni dla obszarów i strategii, które ł cz ochron przyrody i zrównowa one u ytkowanie gruntów, takich jak chocia by podnoszenie warto ci obszarów Natura 2000 przez np. eko-turystyk lub promowanie lokalnych produktów ekologicznych. Przykłady zrealizowanych ju projektów i strategii w ramach Programu LEADER oraz wi cej informacji na temat samego Programu znajduje si na:

http://europa.eu.int/comm/agriculture/rur/leaderplus/index_en.htm

15

Etap Opinia Parlamentu Europejskiego w sprawie Strategicznych Wytycznych Wspólnoty dla Rozwoju Obszarów Wiejskich; Strategiczne Wytyczne Wspólnoty przyj te przez Rad Proces konsultacji KPS w poszczególnych pa stwach członkowskich

Data Luty 2006

Rozporz dzenia wykonawcze przyj te przez Komisj Pa stwa członkowskie przedkładaj KPS

Kwiecie – Czerwiec 2006

Odpowiednie organy przedkładaj PROW Negocjacje pomi dzy Komisj , a pa stwami członkowskimi w sprawie PROW

Stycze – Marzec 2006

Marzec – Maj 2006, czyli maksimum 3 miesi ce po przyj ciu Strategicznych Wytycznych Wspólnoty, ale w trakcie przyjmowania ogólnego Rozporz dzenia dot. Funduszy Strukturalnych Minimum 2 miesi ce – maksimum 4 miesi ce po przedło eniu KPS 6 miesi cy po przedło eniu PROW

Tabela 5: Kluczowe daty w procesie wdra ania EFRROW

Powy sza tabela przedstawia jedynie przybli one daty, a jedynym pewnym terminem jest 1 stycznia 2007, kiedy to KPS i PROW powinny wej w ycie. Dalsze opó nienia w ostatecznym okre leniu Perspektywy Finansowej mog skłoni pa stwa członkowskie do przeło enia terminu uko czenia prac nad KPS i PROW, dopóki ramy bud etowe, w których programy te b d funkcjonowa zostan ustalone.

16

4

Tabela 6: Lista artykułów Rozporz dzenia EFRROW kluczowych dla sieci Natura 2000 . Tekst Artykuł kształcenie zawodowe i działania informacyjne, w tym rozpowszechnianie wiedzy naukowej i innowacyjnych rozwi za , skierowane do Art. 20 lit. a) ppkt i) osób działaj cych w sektorze rolnym, ywno ciowym i le nym. wsparcie ukierunkowane na konkurencyjno sektora rolnego i le nego. Dotyczy ono: pomocy w zakresie zarz dzania gospodarstwem Art. 20 lit. a) ppkt v) rolnym, usług doradczych tak e w ubieganiu si o (do)finansowanie w sektorze rolnym i le niczym. podwy szanie jako ci gospodarczej lasów Art. 20 lit. b) ppkt ii) Art. 20 lit. b) ppkt iii) Art. 20 lit. b) ppkt vi) Art. 36 lit. a) ppkt i)

zwi kszanie warto ci dodanej produktów rolnych i le nych przywracanie potencjału produkcji rolnej na terenach zniszczonych w wyniku kl sk ywiołowych oraz wprowadzanie odpowiednich działa zapobiegawczych płatno ci z tytułu naturalnych utrudnie dla rolników na obszarach górskich

Art. 36 lit. a) ppkt ii)

płatno ci z tytułu naturalnych utrudnie dla rolników na obszarach innych ni obszary górskie

Art. 36 lit. a) ppkt iii) Art. 36 lit. a) ppkt iv) Art. 36 lit. a) ppkt vi) Art. 36 lit. b) ppkt i) Art. 36 lit. b) ppkt ii) Art. 36 lit. b) ppkt iii)

płatno ci dla obszarów Natura 2000 oraz płatno ci zwi zane z dyrektyw płatno ci rolno- rodowiskowe wsparcie inwestycji nieprodukcyjnych; [grunty rolne] pierwsze zalesianie gruntów rolnych pierwsze zakładanie systemów rolnole nych na gruntach rolnych pierwsze zalesianie gruntów nierolniczych

Art. 36 lit. b) ppkt iv)

płatno ci dla obszarów Natura 2000; [lasy]

Art. 36 lit. b) ppkt v)

płatno ci le no- rodowiskowe

2000/60/WE

Art. 36 lit. b) ppkt vi) przywracanie potencjału le nego oraz wprowadzanie działa zapobiegawczych Art. 36 lit. b) ppkt vii) wsparcie inwestycji nieprodukcyjnych [lasy] Art. 52 lit. a) ppkt i) Art. 52 lit. a) ppkt ii) Art. 52 lit. a) ppkt iii) Art. 52 lit. b) ppkt iii) Art. 52 lit. c) Art. 52 lit. d) Art. 57 lit. a) Art. 63

ró nicowanie w kierunku działalno ci nierolniczej wsparcie na rzecz tworzenia i rozwoju mikroprzedsi biorstw w celu wspierania przedsi biorczo ci i rozwijania struktury gospodarczej zach canie do prowadzenia działalno ci zwi zanej z turystyk zachowanie i poprawa stanu dziedzictwa wsi działania szkoleniowe i informacyjne dla podmiotów gospodarczych działaj cych w dziedzinach obj tych osi 3 działania na rzecz nabywania umiej tno ci i aktywizacji w celu przygotowania i wdro enia lokalnej strategii rozwoju wsparcie dla sporz dzania planów ochrony i zarz dzania terenami Natura 2000 i innymi miejscami o du ej warto ci przyrodniczej Inicjatywa Leader












4 Podr cznik nie powinien zast powa odniesienia do opublikowanych rozporz dze , które zawieraj ostateczne ustalenia prawne dotycz ce funkcjonowania funduszy.

17

Europejski Fundusz Rybacki

•

Przygotowane na podstawie: Interinstitutional file 2004/0169 (CNS), (966/05 ADD 1).

wsparcie trwałego rozwoju oraz poprawy jako ci ycia na obszarach gdzie prowadzona jest działalno zwi zana z sektorem rybołówstwa.

Cele

Programowanie

Cele Europejskiego Funduszu Rybackiego (EFR) s okre lone w artykule 4. Uwzgl dniaj one mi dzy innymi:

EFR b dzie funkcjonowa w ramach okre lonych dla okresu programowania 2007 – 2013. Kraje członkowskie zobowi zane s do opracowania Krajowych Planów Strategicznych (KPS) okre laj cych strategi dla sektora rybołówstwa w odniesieniu do WPRyby oraz Programów Operacyjnych (PO) szczegółowo okre laj cych sposób podziału rodków EFR, zgodnie z KPS.

• •

wsparcie wspólnej polityki rybackiej (WPRyby); wsparcie ochrony i poprawy stanu rodowiska i zasobów naturalnych w odniesieniu do sektora rybołówstwa; oraz

Tabela 7: Kluczowe daty w procesie wdra ania EFR

Etap Pa stwa członkowskie przedkładaj KPS Pa stwa członkowskie przedkładaj programy operacyjne Komisja mo e zwróci si do pa stw członkowskich o wprowadzenie zmian do PO Komisja zatwierdza PO PO wchodz w ycie Debata nad wnioskami z wdra ania KPS, zorganizowana przez Komisj w oparciu o pisemne uwagi przedło one przez pa stwa członkowskie

18

Data Najpó niej przy przedkładaniu PO Do 31 grudnia 2006 W przeci gu dwóch miesi cy od przedło enia PO W przeci gu czterech miesi cy od przedło enia uzgodnionych PO 1 stycznia 2007 21 grudnia 2011

Rozporz dzenie w sprawie EFR okre la proces przygotowywania i przyjmowania KPS, a tak e ich zawarto /struktur (patrz artykuł 14). Programy Operacyjne maj bardziej szczegółowy charakter ni KPS i okre laj , w jaki sposób pa stwa członkowskie zamierzaj wykorzysta rodki EFR. B d zatem stanowi ramy dla wdra ania polityk i priorytetów współfinansowanych z EFR. Działania, które nie zostały uj te w programach operacyjnych nie mog by współfinansowane w ramach EFR. Dlatego te , niezmiernie wa nym jest, aby działania zwi zane z zarz dzaniem obszarami Natura 2000 zostały wł czone do programów operacyjnych, je li planowane jest współfinansowanie tego typu działa w ramach EFR.

Tabela 8: Lista artykułów Rozporz dzenia EFR kluczowych dla sieci Natura 2000.5 Tekst Artykuł Art. 4 cele Art. 20 Art. 26 ust. 1 lit. a) Art. 26 ust. 1 lit. c) Art. 27 Art. 28 ust. 1 lit. b) Art. 28 ust. 1 lit. c) Art. 29 ust. 2 lit. a) Art. 29 ust. 2 lit. d) Art. 33 Art. 34 lit. a) Art. 34 lit. b) Art. 34 lit. c) Art. 34 lit. g) Art. 34 lit. I) Art. 34 lit. j) Art. 35 ust. 2 lit. a) Art. 35 ust. 2 lit. b) Art. 35 ust. 2 lit. c) Art. 38 ust. 2 lit. b) Art. 38 ust. 2 lit. c) Art. 40 Art. 41 ust. 1 lit. b) Art. 41 ust. 1 lit. c) Art. 41 ust. 1 lit. e)

5

zakres działa w obr bie Osi Priorytetowej 1: 20 (c) rekompensaty społeczno – gospodarcze na wsparcie zarz dzania flot , w tym na szkolenia zawodowe finansowanie działa społeczno-gospodarczych proponowanych przez pa stwa członkowskie na rzecz rybaków dotkni tych zmianami w zakresie rybołówstwa, które obejmuj : 1(a) dywersyfikacj działalno ci w celu propagowania zró nicowanego zatrudnienia w sektorze rybołówstwa; finansowanie działa społeczno-gospodarczych proponowanych przez pa stwa członkowskie na rzecz rybaków dotkni tych zmianami w zakresie rybołówstwa, które obejmuj : 1(c) programy szkole przekwalifikuj cych na zawody spoza rybołówstwa morskiego; zakres działa w obr bie Osi Priorytetowej 2: inwestycje w zakresie produkcji w akwakulturze wdra anie metod z zakresu akwakultury znacznie obni aj cych negatywny wpływ na rodowisko b d pozytywnie na nie wpływaj cych, w porównaniu ze zwykł praktyk w sektorze akwakultury; wsparcie dla tradycyjnych działa z zakresu akwakultury, które maj znaczenie dla zachowania i rozwoju zarówno sfery gospodarczo-społecznej, jak i ochrony przyrody; propagowanie form akwakultury obejmuj cych ochron i popraw stanu rodowiska, zasobów naturalnych i ró norodno ci genetycznej, a tak e kształtowanie krajobrazu i tradycyjnych cech obszarów akwakultury; zrównowa one podej cie do akwakultury zgodne ze specyficznymi ograniczeniami rodowiskowymi wynikaj cymi z wyznaczania obszarów Natura 2000, zgodnie z dyrektyw 92/43/EWG; zakres działa w obr bie Osi Priorytetowej 3: działania słu ce wspólnemu interesowi trwałe przyczynianie si do lepszego zarz dzania i ochrony zasobów; propagowanie selektywnych technik i narz dzi połowowych, ograniczenie przyłowów; usuwanie zagubionych narz dzi rybackich z dna morskiego w celu zwalczania połowów niezamierzonych; rozwój, restrukturyzacja oraz polepszenie obszarów akwakulturowych; podnoszenie kwalifikacji zawodowych, rozwijanie nowych metod i narz dzi szkoleniowych; propagowanie partnerstwa pomi dzy naukowcami i przedsi biorcami w sektorze rybołówstwa; budowa b d instalowanie czynnych lub biernych urz dze maj cych na celu ochron i rozwój fauny i flory wodnej rekultywacja wód ródl dowych, w tym terenów tarła i tras migracyjnych gatunków migruj cych tam gdzie bezpo rednio dotyczy to działalno ci połowowej, działania na rzecz ochrony i poprawy stanu rodowiska w ramach sieci Natura 2000 z wył czeniem kosztów operacyjnych Projekty pilota owe: umo liwianie przetestowania planów zarz dzania oraz planów przydziału nakładu połowowego, w tym w razie konieczno ci ustanowionych stref zakazu połowów, w celu dokonania oceny konsekwencji biologicznych i finansowych, a tak e eksperymentalnego zarybiania; Projekty pilota owe: rozwój oraz testowanie metod poprawiaj cych selektywno narz dzi połowowych, ograniczaj cych przyłowy, odrzuty i wpływ na rodowisko, w szczególno ci na dnie morza Zakres działa w obr bie Osi Priorytetowej 4: szczególnie w odniesieniu do (2)(b), (c), (d) Działania w zakresie restrukturyzacji i reorientacji, w szczególno ci przez propagowanie ekoturystyki, pod warunkiem, e działania te nie powoduj zwi kszenia nakładu połowowego; Działania w zakresie dywersyfikacji przez propagowanie zatrudnienia dla rybaków poza sektorem rybołówstwa w drodze tworzenia nowych miejsc pracy; Wsparcie na rzecz infrastruktury dla drobnej działalno ci rybackiej oraz turystyki w celu zwi kszenia korzy ci płyn cych dla małych wspólnot rybackich;

Podr cznik nie powinien zast powa odniesienia do opublikowanych rozporz dze , które zawieraj ostateczne ustalenia prawne dotycz ce funkcjonowania funduszy.

19

Art. 41 ust. 1 lit. h) Art. 41 ust. 1 lit. I)

Ochrona rodowiska na obszarach gdzie prowadzone jest rybołówstwo w celu utrzymania jego atrakcyjno ci, regeneracja i rozwój osad oraz wiosek przybrze nych, a tak e ochrona i poprawa stanu dziedzictwa przyrody oraz architektury; Propagowanie współpracy mi dzyregionalnej i mi dzynarodowej pomi dzy poszczególnymi podmiotami w obszarach rybołówstwa, głównie w drodze tworzenia sieci i rozpowszechniania najlepszych praktyk; Nabywanie umiej tno ci oraz pomoc przy opracowaniu i wdro eniu lokalnej strategii rozwoju;

Art. 42

Udział lokalnych podmiotów lub grup reprezentuj cych partnerów publicznych i prywatnych w zrównowa onym rozwoju obszarów rybackich.

Art. 41 ust. 1 lit. f)

EFRR; EFS oraz Fundusz Spójno ci Głównym celem polityki spójno ci jest wspieranie konwergencji oraz ograniczenie nierówno ci społeczno-gospodarczych oraz geograficznych. rodkiem do osi gni cia tego celu jest współfinansowanie inwestycji i innych działa w mniej rozwini tych krajach, regionach i obszarach Unii. W okresie 2007 – 2013 nacisk zostanie poło ony na realizacj Strategii Lizbo skiej i te rodzaje inwestycji, które w szczególny sposób przyczyniaj si do wzrostu gospodarczego, np. badania i innowacyjne rozwi zania, infrastruktura, techno-logie przyjazne rodowisku, kapitał ludzki i wiedza. Natomiast Strategiczne Wytyczne Wspólnoty6 mówi o ochronie przyrody i gatunków w kontek cie zgodno ci z prawo-dawstwem rodowiskowym. Proponowane Rozporz dzenie ustanawiaj ce ogólne zasady dla Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego (EFRR), Europejskiego Funduszu Społecznego (EFS)


6 COM(2005) 299 „Polityka Spójno ci Wspieraj ca Wzrost Gospodarczy i Zatrudnienie: Strategiczne Wytyczne Wspólnoty na lata 2007 – 2013”

20

i Funduszu Spójno ci (FS) okre la wspólne zasady, reguły i standardy dla wdra ania tych trzech funduszy. Ponadto, bardziej szczegółowe przepisy odnosz ce si do ka dego z tych funduszy okre lone s w Rozporz dzeniach dla poszczególnych funduszy. Dla okresu programowania 2007 – 2013, Komisja zaproponowała do wa ne uproszczenie. Polityka Spójno ci b dzie opiera si o trzy Fundusze: EFRR, EFS i FS oraz trzy Cele: Cel 1: 'Konwergencja' finansowany z EFRR, EFS i FS; Cel 2: 'Konkurencyjno Regionalna i Zatrudnienie' finansowany z EFRR i EFS oraz Cel 3: 'Europejska Współpraca Terytorialna' finansowany z EFRR. Regiony kwalifikuj ce si do celu 1 posiadaj PKB ni sze ni 75% redniej unijnej. Wszystkie inne regiony to potencjalni kandydaci do Celu 2.

Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego (EFRR) Na podstawie propozycji Komisji Europejskiej dotycz cej ogólnego Rozporz dzenia w sprawie Funduszy Strukturalnych oraz Funduszu Spójno ci (COM(2004)492) oraz Rozporz dzenia w sprawie EFRR (COM(2004) 495)

Cele EFRR przyczynia si do wzmocnienia spójno ci gospodarczej, społecznej i terytorialnej w ramach UE poprzez wyrównywanie dysproporcji w rozwoju mi dzy poszczególnymi regionami oraz wspieranie rozwoju strukturalnego i dostosowywanie gospodarki regionalnej. W swoich działaniach EFRR nakierowany b dzie w szczególno ci na wzmocnienie konkurencyjno ci i rozwi za innowacyjnych, tworzenie stabilnych miejsc pracy oraz promowanie rozwoju przyjaznego dla rodowiska. EFRR skupia swoj pomoc na szeregu tematycznych priorytetów odzwierciedlaj cych cele unijnej polityki spójno ci (Artykuły 4,5 i 6 Rozporz dzenia w sprawie EFRR). Ogólnie rzecz bior c EFRR (do)finansowuje ró ne regionalne inicjatywy rozwojowe (np. inwestycje produkcyjne i infrastruktur ) Programowanie EFRR b dzie funkcjonowa w ramach okre lonych dla okresu programowania 2007 – 2013. Ogólnie rzecz ujmuj c, proces

programowania i przyj cia strategicznych kierunków dla Funduszy Strukturalnych oraz Funduszu Spójno ci mo na podzieli na trzy etapy: 1) Rada Europy przyjmuje przedło one przez Komisj Strategiczne Wytyczne Wspólnoty dla finansowania; 2) pa stwa członkowskie przygotowuj Narodowe Strategiczne Ramy Odniesienia (NSRO), które okre laj strategi realizacji celów wspólnotowych (wraz z priorytetami tematycznymi i obszarowymi); 3) pa stwa członkowskie przygotowuj programy operacyjne, które okre l konkretne działania do współfinansowania z EFRR (oraz EFS i FS) na poziomie pa stw członkowskich. NSRO i programy operacyjne b d odnosi si do okresu od 1 stycznia 2007 do 31 grudnia 2013. S one przedkładane Komisji do zatwierdzenia. Programy operacyjne okre l w jaki sposób pa stwa członkowskie zamierzaj wykorzysta rodki w ramach EFRR. Tak wi c b d one stanowi ramy dla wdra ania polityk i priorytetów, które powinny by współfinansowane z EFRR. Działania, które nie zostały uj te w programach operacyjnych nie b d mogły by współfinansowane w ramach EFRR.

Tabela 9: Kluczowe daty w procesie dra ania EFRR

Etap Ustanowienie Strategicznych Wytycznych Wspólnoty Pa stwa członkowskie przygotowuj i przedkładaj NSRO Pa stwa członkowskie przygotowuj i przedkładaj propozycj programów operacyjnych odnosz cych si do EFRR Komisja mo e zwróci si do pa stw członkowskich o wprowadzenie zamian do zaproponowanych dokumentów programowych Komisja akceptuje ka dy z programów operacyjnych

Programy operacyjne w ramach EFRR wchodz w ycie Pa stwa członkowskie prezentuj Komisji raport z post pów we wdra aniu NSRO

Data

W okresie pi ciu miesi cy od przyj cia Strategicznych Wytycznych Wspólnoty Nie pó niej ni pi miesi cy po decyzji Komisji w sprawie NSRO (Ogólne Rozporz dzenie, art. 31 ust. 3) lub w tym samym czasie kiedy NSRO (art. 26 ust. 2)

Tak szybko jak to mo liwe, ale nie pó niej ni cztery miesi ce po formalnym przedło eniu programów przez pa stwa członkowskie (art. 31) 1 stycznia 2007 Pod koniec 2009 i 2012

21

7 Tabela 10: Lista artykułów Rozporz dzenia EFRR kluczowych dla sieci Natura 2000 . Tekst Artykuł

Cel: Konwergencja Art. 4 ust. 2

Art. 4 ust. 3

Art. 4 ust. 4 Art. 4 ust. 5

Art. 4 ust. 6 Art. 4 ust. 7 Art. 4 ust. 8

zapobieganie ryzyku, w tym opracowanie i wdro enie planów zapobiegania i zwalczania ryzyka naturalnego i technologicznego turystyka, w tym promowanie dziedzictwa naturalnego i kulturowego stanowi cego o przyszłym zrównowa onym rozwoju turystyki, ochrona i wzbogacanie dziedzictwa kulturowego w ramach promowania rozwoju gospodarczego, pomoc na rzecz poprawy usług turystycznych poprzez wprowadzanie nowych usług o wi kszej warto ci dodanej inwestycje transportowe, w tym sieci transeuropejskie oraz zintegrowane miejskie strategie na rzecz czystego transportu miejskiego, przyczyniaj ce si do [...] ograniczania ich wpływu na rodowisko energia, w tym sieci transeuropejskie, przyczyniaj ce si do [...] uwzgl dnienia aspektów rodowiskowych, poprawy efektywno ci energetycznej oraz rozwoju odnawialnych ródeł energii; inwestycje w edukacj , przyczyniaj ce si do wzrostu atrakcyjno ci i jako ci ycia w regionach bezpo rednia pomoc inwestycyjna dla M P, przyczyniaj ca si do stworzenia i ochrony miejsc pracy


Art. 4 ust. 10

społecze stwo informacyjne, w tym rozwój usług i aplikacji na poziomie lokalnym, wzrost zadowolenia społeczno ci lokalnej, poprawa dost pno ci i rozwój publicznych usług on-line, wsparcie i usługi na rzecz M P w procesie adaptacji i skutecznego wykorzystywania technologii informacyjnych i komunikacyjnych rodowisko, w tym inwestycje zwi zane z zarz dzaniem odpadami, dostaw wody, oczyszczaniem cieków komunalnych oraz jako ci powietrza, a tak e zintegrowany system kontroli i zapobiegania zanieczyszczaniu, rekultywacja ska onych terenów i gruntów, promowanie ró norodno ci biologicznej i ochrony przyrody, pomoc dla M P w zakresie promowania zrównowa onych wzorców produkcji poprzez wdra anie rentownych systemów zarz dzania ochron rodowiska oraz wdra anie i stosowanie technologii zapobiegania zanieczyszczaniu rodowiska

Cel: Regionalna konkurencyjno Art. 5 ust. 2 lit a) Art. 5 ust. 2 lit b) Art. 5 ust. 2 lit d) Art. 5 ust. 3 lit a)

i zatrudnienie

ochrona rodowiska i zapobieganie ryzyku, a w szczególno ci: stymulowanie inwestycji na rzecz rekultywacji ska onych terenów i gruntów, promowanie rozwoju infrastruktury zwi zanej z ró norodno ci biologiczn oraz sieci Natura 2000, jako udział w trwałym rozwoju gospodarczym i dywersyfikacji obszarów wiejskich ochrona rodowiska i zapobieganie ryzyku, a w szczególno ci: stymulowanie efektywno ci energetycznej oraz produkcji energii odnawialnej ochrona rodowiska i zapobieganie ryzyku, a w szczególno ci: opracowywanie planów i rodków zapobiegania i zwalczania ryzyka naturalnego i technologicznego dost p, poza najwi kszymi o rodkami miejskimi, do usług transportowych i telekomunikacyjnych wiadczonych we wspólnym interesie gospodarczym

22















7 Podr cznik nie powinien zast powa odniesienia do opublikowanych rozporz dze , które zawieraj ostateczne ustalenia prawne dotycz ce funkcjonowania funduszy.

Artykuł

Tekst

Cel: Europejska Współpraca Terytorialna Art. 6 ust. 1 lit a) Art. 6 ust.1 lit b) Art. 6 ust. 1 lit c) Art. 6 ust. 1 lit d) Art. 6 ust. 2 lit a) Art. 6 ust. 2 lit c) Art. 6 ust. 3 Art. 8 Art. 9 Art. 10

rozwój transgranicznych działa społeczno-gospodarczych poprzez realizacj wspólnej strategii na rzecz zrównowa onego rozwoju terytorialnego: wspieranie przedsi biorczo ci oraz, w szczególno ci, rozwoju M P, turystyki, kultury oraz handlu transgranicznego rozwój transgranicznych działa społeczno-gospodarczych poprzez realizacj wspólnej strategii na rzecz zrównowa onego rozwoju terytorialnego: wspieranie działa na rzecz ochrony i wspólnego zarz dzania rodowiskiem rozwój transgranicznych działa społeczno-gospodarczych poprzez realizacj wspólnej strategii na rzecz zrównowa onego rozwoju terytorialnego: likwidacjja izolacji poprzez popraw dost pu do usług i sieci transportowych, informacyjnych i komunikacyjnych, a tak e transgranicznych systemów dostaw wody i energii oraz zagospodarowania odpadów rozwój transgranicznych działa społeczno-gospodarczych poprzez realizacj wspólnej strategii na rzecz zrównowa onego rozwoju terytorialnego: rozwój współpracy, zdolno ci oraz wspólnego wykorzystywania infrastruktur, w szczególno ci w sektorach takich jak opieka zdrowotna, kultura i edukacja ustanowienie i rozwój współpracy mi dzynarodowej, w tym współpracy dwustronnej pomi dzy regionami morskimi, poprzez finansowanie sieci oraz działa sprzyjaj cych zintegrowanemu rozwojowi terytorialnemu, z uwzgl dnieniem nast puj cych priorytetów: gospodarka wodna w wymiarze mi dzynarodowym, w tym ochrona i zarz dzanie dorzeczami rzek, strefami przybrze nymi, zasobami morskimi usługami wodnymi oraz mokradłami ustanowienie i rozwój współpracy mi dzynarodowej, w tym współpracy dwustronnej pomi dzy regionami morskimi, poprzez finansowanie sieci oraz działa sprzyjaj cych zintegrowanemu rozwojowi terytorialnemu, z uwzgl dnieniem nast puj cych priorytetów: zapobieganie ryzyku wzmacnianie skuteczno ci polityki regionalnej poprzez promowanie współpracy w ramach sieci i wymiany do wiadcze w ród władz regionalnych i lokalnych, szczególnie w odniesieniu do zagadnie , o których mowa w art. 5 ust. 1 i 2 oraz art. 8 wymiar miejski: rekultywacja rodowiska naturalnego, rekultywacja terenów poprzemysłowych oraz zachowanie i rozwój dziedzictwa historycznego i kulturowego [...] zró nicowanie gospodarcze na obszarach wiejskich oraz obszarach zale nych od rybołówstwa obszary charakteryzuj ce si wyst powaniem naturalnych utrudnie : poprawa dost pno ci, promowanie i rozwój działalno ci gospodarczej zwi zanej z dziedzictwem kulturowym, promowanie zrównowa onego wykorzystania zasobów naturalnych i stymulowanie turystyki

23

Europejski Fundusz Społeczny (ESF) Na podstawie propozycji Komisji dotycz cej ogólnego Rozporz dzenia w sprawie Funduszy Strukturalnych oraz Funduszu Spójno ci (COM(2004)492) oraz Rozporz dzenia w sprawie EFS (COM(2004)493). Cele Europejski Fundusz Społeczny został utworzony w celu wspierania polityk i priorytetów przyczyniaj cych si do osi gni cia pełnego zatrudnienia, poprawy jako ci i wydajno ci w pracy oraz promowania integracji społecznej i spójno ci (zgodnie z Europejsk Strategi Zatrudnienia). Fundusz ten powinien w szczególno ci odnosi si do celów Wspólnoty zwi zanych z integracj społeczn , edukacj i szkoleniami oraz równo ci płci. Pomoc w ramach EFS koncentrowa si b dzie na szeregu priorytetów odzwierciedlaj cych cele unijnej polityki spójno ci (Artykuł 3 Roz-porz dzenia Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie Europejskiego Funduszu Społecznego). Programowanie EFS b dzie funkcjonowa w ramach okre lonych dla okresu programowania 2007 – 2013. Ogólnie rzecz ujmuj c, proces programowania i przyj cia strategicznych kierunków dla Funduszy Strukturalnych oraz Funduszu Spójno ci mo na podzieli na trzy etapy: 1) Rada Europy okre la Strategiczne Wytyczne Wspólnoty dla finansowania; 2) pa stwa członkowskie przygotowuj

24

Narodowe Strategiczne Ramy Odniesienia (NSRO), które okre laj strategi realizacji celów wspólnotowych; 3) pa stwa członkowskie przygotowuj programy operacyjne, które okre l konkretne działania do współfinansowania z EFS (oraz EFRR i FS) na poziomie pa stw członkowskich. NSRO i programy operacyjne b d odnosi si do okresu od 1 stycznia 2007 do 31 grudnia 2013. Programy operacyjne przygotowane dla EFS b d odzwierciedla strategiczne decyzje i priorytety, dlatego te mo liwo ci zawarcia w nich szczegółowej listy działa b d raczej ograniczone. Jednak e, mo liwe b dzie uwzgl dnienie w programach priorytetów rodowiskowych, a priorytety te z kolei mog odnosi si do obszarów, które mog wesprze wdra anie sieci Natura 2000 (np. reforma administracji pa stw członkowskich zwi zana zarz dzaniem rodowiskowym).

Tabela 11: Kluczowe daty w procesie wdra ania EFS

Etap Ustanowienie Strategicznych Wytycznych Wspólnoty Pa stwa członkowskie przygotowuj i przedkładaj NSRO

Data Tak szybko jak to mo liwe, po przyj ciu Strategicznych Wytycznych Wspólnoty Tak szybko jak to mo liwe, po decyzji Komisji w sprawie NSRO (Ogólne Rozporz dzenie, Artykuł 26) lub w tym samym czasie kiedy NSRO

Pa stwa członkowskie przygotowuj i przedkładaj propozycj programów operacyjnych odnosz cych si do EFS Komisja mo e zwróci si do pa stw członkowskich o wprowadzenie zamian do zaproponowanych dokumentów programowych Komisja akceptuje ka dy z programów operacyjnych

Tak szybko jak to mo liwe, po formalnym przedło eniu programów przez pa stwa członkowskie Programy operacyjne w ramach EFS wchodz w ycie 1 stycznia 2007 Pa stwa członkowskie prezentuj Komisji raport z post pów we Pierwszy raz w 2008 roku i przynajmniej przed 1 pa dziernika ka dego wdra aniu NSRO nast pnego roku 8 Tabela 12: Lista artykułów Rozporz dzenia EFS kluczowych dla sieci Natura 2000 .

Tekst Cele Konwergencji i Regionalnej Konkurencyjno ci oraz Zatrudnienia Projektowanie i rozpowszechnianie innowacyjnych i bardziej wydajnych form organizacji pracy, w tym poprawy poziomu Art. 3 ust. 1 lit. a) bezpiecze stwa i higieny pracy, okre lanie przyszłych wymogów zwi zanych z zawodem i umiej tno ciami, a tak e ppkt ii) rozwój konkretnych usług w zakresie zatrudnienia, szkole oraz wsparcia dla pracowników w zakresie restrukturyzacji przedsi biorstwa i sektora. Cel: Konwergencja Wzmacnianie zdolno ci instytucjonalnej i skuteczno ci administracji publicznej oraz słu b u yteczno ci publicznej [...]; Art. 3 ust. 2 lit. b) dobrych projektów polityki i programów, ich monitorowania oraz oceny, poprzez badania, statystyki i wiedz fachow , ppkt i) wsparcie koordynacji mi dzyresortowej i dialogu mi dzy wła ciwymi organami publicznymi i prywatnymi. Wzmacnianie zdolno ci instytucjonalnej i skuteczno ci administracji publicznej oraz słu b u yteczno ci publicznej [...]; rozwoju zdolno ci w zakresie realizacji polityki i programów, w tym w odniesieniu do stosowania ustawodawstwa, w Art. 3 ust. 2 lit. b) szczególno ci poprzez szkolenia dla kadry kierowniczej i pracowników oraz konkretne wsparcie dla kluczowych słu b, ppkt ii) inspektoratów i podmiotów społeczno-ekonomicznych, w tym partnerów społecznych i odpowiednich organizacji pozarz dowych.

Artykuł












8 Podr cznik nie powinien zast powa odniesienia do opublikowanych rozporz dze , które zawieraj ostateczne ustalenia prawne dotycz ce funkcjonowania funduszy.

25

Fundusz Spójno ci Na podstawie propozycji Komisji dotycz cej ogólnego Rozporz dzenia w sprawie Funduszy Strukturalnych oraz Funduszu Spójno ci (COM(2004)492) oraz Rozporz dzenia w sprawie Funduszu Spójno ci (COM(2004)494). Fundusz Spójno ci raczej nie b dzie bezpo rednio finansował działa zwi zanych z sieci Natura 2000, jednak e, obszary Natura 2000 mog w sposób po redni korzysta z projektów finansowanych w ramach tego funduszu. Cele Fundusz Spójno ci nast puj ce obszary:

b dzie

wspierał

1) transeuropejsk sie transportow , a w szczególno ci priorytetowe projekty zwi zane ze sprawami europejskimi,

które zdefiniowano w decyzji (WE) nr 1692/96/WE; 2) realizacj celów art. 174 Traktatu, wpisuj ce si w ramy priorytetów nadanych wspólnotowej polityce ochrony rodowiska w dziedzinie rodowiska naturalnego; 3) dziedziny sprzyjaj ce trwałemu rozwojowi i maj ce wyra nie rodowiskowy wymiar, takie jak efektywno energetyczna i odnawialne ródła energii, a w dziedzinie transportu, oprócz sieci transeuropejskich, kolej, egluga ródl dowa i morska, wielomodalne działania transportowe i ich interoperacyjno , kontrola nat enia ruchu drogowego i lotniczego, czysty transport miejski i zbiorcze rodzaje transportu.

poziomie pa stw członkowskich w odniesieniu do Funduszy Strukturalnych oraz Funduszu Spójno ci mo na podzieli na dwa etapy: 1) pa stwa członkowskie przygotowuj Narodowe Strategiczne Ramy Odniesienia (NSRO), które okre laj strategi osi gni cia zrównowa onego wzrostu, przyczyniaj cego si do realizacji celów wspólnotowych; 2) pa stwa członkowskie przygotowuj programy operacyjne, które okre l spójny zestaw priorytetów realizowanych przy wsparciu rodków z Funduszu Spójno ci. Ka da z osi priorytetowych składa si b dzie z szeregu działa . NSRO i programy operacyjne b d odnosi si do okresu od 1 stycznia 2007 do 31 grudnia 2013. PO musz uzyska akceptacj Komisji Europejskiej.

Programowanie

Działania, które nie wchodz w zakres osi priorytetowych nie mog by współfinansowanie z Funduszu Spójno ci.

Fundusz Spójno ci b dzie funkcjonowa w ramach okre lonych dla okresu programowania 2007 – 2013. Programowanie na

Tabela 13: Kluczowe daty w procesie wdra ania Funduszu Spójno ci

Etap Pakiet legislacyjny Strategiczne Wytyczne Wspólnoty

Data W pierwszej połowie 2006 Przyj cie przez Rad po konsultacjach z Parlamentem Europejskim przed jesieni 2006 Przedło enie NSRO przez pa stwa członkowskie 5 miesi cy po przedło eniu Strategicznych Wytycznych Wspólnoty Pa stwa członkowskie przedkładaj programy operacyjne 4 miesi ce od przedło enia NSRO Komisja rozpocz ła ju nieformalne negocjacje z pa stwami członkowskimi odno nie NSRO.

26

Tabela 14: Lista artykułów Rozporz dzenia w sprawie Funduszu Spójno ci kluczowych dla sieci Natura 20009.

Artykuł Art. 2 ust. 2

Art. 2 ust. 3

Tekst Realizacja celów art. 174 Traktatu, wpisuj ca si w ramy priorytetów nadanych wspólnotowej polityce ochrony rodowiska w dziedzinie rodowiska naturalnego Dziedziny sprzyjaj ce trwałemu rozwojowi i maj ce wyra nie rodowiskowy wymiar, takie jak efektywno energetyczna i odnawialne ródła energii, a w dziedzinie transportu, oprócz sieci transeuropejskich, kolej, egluga ródl dowa i morska, wielomodalne działania transportowe i ich interoperacyjno , kontrola nat enia ruchu drogowego i lotniczego, czysty transport miejski i zbiorcze rodzaje transportu.

Instrument Finansowy na rzecz rodowiska (LIFE+) We wrze niu 2004 Komisja Europejska przyj ła wersj wst pn Rozporz dzenia w sprawie LIFE+, który obowi zywa b dzie w okresie 2007 – 2013 i zast pi obecny program LIFE III. Kształt rozporz dzenia jest ci gle dyskutowany w ramach instytucji europejskich i jego zapisy nie s jeszcze ostateczne. Analiza zawarta w tym rozdziale opiera si o wersj 15375/05. LIFE+ składa si b dzie z trzech komponentów: LIFE+ Przyroda i Ró norodno Biologiczna, LIFE+ Polityka rodowiskowa i Zarz dzanie oraz LIFE+ Informacja i Komunikacja.

Cele Szczegółowe cele komponentu LIFE+ Przyroda i Ró norodno Biologiczna s okre lone w artykule 4: „(a) przyczynianie si do wdra ania polityki i prawodawstwa wspólnotowego w zakresie przyrody i ró norodno ci biologicznej [...]; oraz wspieranie dalszego rozwoju i wdra ania sieci Natura 2000, w tym siedlisk i gatunków przybrze nych i morskich; (b) przyczynianie si do ugruntowania wiedzy w celu tworzenia, oszacowania, monitorowania i oceny, w tym oceny wspólnotowej polityki i prawodawstwa w zakresie przyrody i ró norodno ci biologicznej; (c) wsparcie dla rozwijania i wdra ania strategii i instrumentów słu cych monitorowaniu i ocenie przyrody oraz ró norodno ci biologicznej, a tak e maj cych na nie wpływ czynników, nacisków i reakcji, w szczególno ci w kontek cie osi gni cia celu zatrzymania ubo enia ró norodno ci biologicznej przed rokiem 2010;

(d) wsparcie lepszego zarz dzania rodowiskowego, poszerzenie zaanga owania zainteresowanych stron, w tym organizacji pozarz dowych, podczas konsultacji i wdra ania polityki i prawodawstwa w zakresie przyrody I ró norodno ci biologicznej.” Programowanie Fundusz LIFE+ b dzie funkcjonował w ramach ustanowionych dla nowego okresu programowania. Komisja opracuje wieloletnie programy strategiczne na lata 2007 – 2010 oraz 2011 – 2013. Programy te b d okre la główne cele, priorytetowe obszary działa , typy działa oraz spodziewane rezultaty uzyskane dzi ki rodkom finansowym Wspólnoty. Ponadto, b d one definiowa alokacje dla poszczególnych pa stw członkowskich, które cz ci bud etu powinny podlega zarz dzaniu na poziomie centralnym a dla których Komisja przeka e zarz dzanie agencjom pa stw członkowskich. W ramach ustalonych w wieloletnich programach strategicznych, pa stwa członkowskie przygotuj projekty rocznych 










9 Podr cznik nie powinien zast powa odniesienia do opublikowanych rozporz dze , które zawieraj ostateczne ustalenia prawne dotycz ce funkcjonowania funduszy.

27









programów pracy i przedło je Komisji. Wymagania dotycz ce tych e programów pracy okre lone s w Artykule 6. Działania zwi zane z zarz dzaniem obszarami Natura 2000 musz by zawarte w rocznych programach pracy, je li władze planuj współfinansowa tego typu działania z instrumentu LIFE+. Ograniczenia w kwalifikowalno ci: Artykuł 10 rozporz dzenia w sprawie LIFE+

stwierdza, e „w ramach niniejszego Rozporz dzenia nie b d finansowane działania, które nie kwalifikuj si do pomocy lub otrzymuj tak pomoc na ten sam cel w ramach innych instrumentów finansowych Wspólnoty, w tym: Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, Europejskiego Funduszu Społecznego, Funduszu Spójno ci, Europejskiego Funduszu Rolnego Rozwoju Obszarów Wiejskich, Programu Ramowego Konkurencyjno ci i Innowacji,

Europejskiego Funduszu Rybactwa oraz VII Ramowego Programu Bada ”. Oznacza to, e instrument LIFE+ nie mo e słu y finansowaniu działa , które kwalifikuj si do wsparcia w ramach innych funduszy UE omawianych w tym podr czniku.

Tabela 15: Kluczowe daty w procesie wdra ania funduszu Life+

Etap Komisja opracowuje pierwszy wieloletni program strategiczny (na lata 2007 – 2010) i przeprowadza konsultacje z pa stwami członkowskimi Pa stwa członkowskie przedkładaj krajowe roczne programy pracy

Rozpoczyna si funkcjonowanie Funduszu LIFE+



Artykuły Rozporz dzenia w sprawie LIFE+ kluczowe dla sieci Natura 200010. Najwa niejszym artykułem w Rozporz dzeniu w sprawie LIFE+ dla sieci Natura 2000 jest artykuł 3, który definiuje kryteria kwalifikowalno ci dla działa i projektów 







10 Podr cznik nie powinien zast powa odniesienia do 

28





opublikowanych rozporz dze , które zawieraj ostateczne ustalenia prawne dotycz ce funkcjonowania funduszy.

Data Program powinien by przyj ty nie pó niej ni trzy miesi ce po wej ciu w ycie rozporz dzenia Pierwszy program nie pó niej ni trzy miesi ce po przyj ciu pierwszego wieloletniego programy strategicznego, nast pne zgodnie z terminami okre lonymi w regułach dotycz cych wdra ania. Około połowy 2007

wspieranych z tego instrumentu finansowego: ‘(…) 2. Działania przewidziane w wieloletnich programach strategicznych, opracowanych zgodnie z artykułem 6(1), krajowych rocznych programach pracy przyj tych zgodnie z artykułem 6(5) oraz projekty wdra ane w zgodzie z tymi programami b d spełniały kryteria działa i projektów:

(a) o znaczeniu wspólnotowym, poprzez znaczne przyczynianie si do osi gni cia ogólnego celu LIFE+ okre lonego w artykule 1(2); oraz (b) technicznie i finansowo spójnych oraz wykonalnych, których rezultaty s adekwatne do kosztów. 3. Ponadto, w celu zapewnienia europejskiej warto ci dodanej i unikni cia finansowania [...] powtarzaj cych si przedsi wzi , działania przewidziane w krajowych rocznych

programach pracy oraz projekty wdra ane zgodnie z tymi programami powinny spełnia przynajmniej jedno z nast puj cych kryteriów: (a) s to działania i projekty odnosz ce si do najlepszych praktyk lub działania i projekty demonstracyjne w zakresie wdra ania Dyrektywy Rady 79/409/EWG w sprawie ochrony dzikich ptaków lub Dyrektywy Rady 92/43/EWG w sprawie ochrony siedlisk naturalnych oraz dzikiej fauny i flory; lub (b) innowacyjne/demonstracyjne działania i projekty dotycz ce wspólnotowych celów rodowiskowych, w tym rozwój lub propagowanie najlepszych praktyk, knowhow lub technologii; kampanie podnosz ce wiadomo i specjalne szkolenia dla podmiotów zaanga owanych w działania zwi zane z zapobieganiem po arom; lub (c) działania i projekty słu ce rozwojowi i wdra aniu celów Wspólnoty dotycz cych cało ciowego, zharmonizowanego, kompleksowego i długoterminowego monitoringu lasów i zale no ci rodowiskowych. Ponadto, wa ny jest tu równie Artykuł 10 (omówiony powy ej), okre laj cy ograniczenia dla kwalifikowalno ci.

VII Ramowy Program Bada (PR VII) Na podstawie wniosku Komisji w sprawie Decyzji dotycz cej siódmego ramowego programu Wspólnoty Europejskiej bada , rozwoju technologicznego i demonstracji (2007 - 2013) (COM(2005) 119). Cele VII Ramowy Program Bada (VII PR) definiuje cele i działania Wspólnoty w zakresie bada i rozwoju technologicznego na okres od 1 stycznia 2007 do 31 grudnia 2013. Cele VII PR skupiaj si w szczególno ci na wspieraniu priorytetów Strategii Lizbo skiej poprzez działania badawcze finansowane przez Wspólnot .

Programowanie VII PR b dzie obowi zywał od 1 stycznia 2007 do 31 grudnia 2013. W Oficjalnym Dzienniku Wspólnot Europejskich publikowane b d ogłoszenia o konkursach na składanie przez naukowców konkretnych wniosków w ramach danego obszaru Programu Ramowego. Wi cej informacji mo na znale na stronach internetowych Europa i Cordis11.

VII PR b dzie wspierał mi dzy innymi mi dzynarodowe badania dotycz ce szeregu obszarów tematycznych, w tym rodowiska (Artykuł 2). Główne obszary dotycz ce ochrony rodowiska uj te w VII PR to: 1) prognozy klimatyczne i dotycz ce zmian systemów ekologicznego, l dowego i morskiego; 2) narz dzia i technologie słu ce obserwacji, zapobieganiu i łagodzeniu niekorzystnych wpływów na rodowisko i ryzyka, ł cznie z ryzykiem dla zdrowia; 3) ochrona rodowiska naturalnego i b d cego wytworem człowieka.

11 Zobacz:

http://europa.eu.int/comm/research/future/index_en.cfm oraz http://www.cordis.lu/fp7/

29

Tabela 16: Kluczowe daty w procesie wdra ania VII PR

Etap VII Program Ramowy wchodzi w ycie Pierwsze ogłoszenia o konkursach w ramach VII PR i pocz tek pierwszych projektów w ramach VII PR Nast pne ogłoszenia o konkursach i dalsze projekty w ramach VII PR Koniec VII PR

Data Koniec 2006/pocz tek 2007 Od pocz tku 2007 2007-2013 2013

Tabela 17: Lista artykułów VII PR kluczowych dla sieci Natura 200012. Tekst Artykuł Współpraca: wspieranie szerokiego zakresu działa badawczych prowadzonych w Art. 2 ust. 2 ramach współpracy mi dzynarodowej w nast puj cych dziedzinach tematycznych: lit. f) rodowisko (ł cznie ze zmianami klimatycznymi) Współpraca: wspieranie szerokiego zakresu działa badawczych prowadzonych w Art. 2 ust. 2 ramach współpracy mi dzynarodowej w nast puj cych dziedzinach tematycznych: lit. g) transport (np. „zazielenianie” transportu naziemnego) Program Mo liwo ci mo e odnosi si równie np. do infrastruktury (art. 2 ust. 5). Tematy dotycz ce biotechnologii, rolnictwa oraz ywno ci mog by wa ne dla programu Współpraca (art. 2 ust 2 lit. b).

30












12 Podr cznik nie powinien zast powa odniesienia do opublikowanych rozporz dze , które zawieraj ostateczne ustalenia prawne dotycz ce funkcjonowania funduszy.

6. MO LIWO CI FINANSOWANIA PRZEDSI WZI ZWI ZANYCH Z ZARZ DZANIEM SIECI NATURA 2000

Poni ej opisanych zostało kilka hipotetycznych du ych projektów ochrony przyrody, przy realizacji których mo na wykorzysta fundusze wspólnotowe na wsparcie ró nych aspektów zwi zanych z zarz dzaniem. Konkretne działania uwzgl dnione w przykładach zaprezentowane s równie w tabelach poni ej. Mamy nadziej , e zidentyfikowanie szans pozyskania finansowania dla przedstawionych działa , pomo e podmiotom zaangaowanym w realizacj projektów ochrony przyrody w Europie dostrzec nie tylko te, jak e ró norodne mo liwo ci, jakie daje nowe podej cie zintegrowane, ale równie zrozumie potrzeb aktywnego poszukiwania rodków finansowych pochodz cych z ró nych ródeł.

Przykład 1: Ochrona nied wiedzi na obszarach Natura 2000 Nied wied brunatny (Ursus arctos) to najszerzej rozprzestrzeniony nied wied na wiecie. Nied wied brunatny ma masywn głow , krótki nos i zaokr glone, niepozorne uszy, małe oczy, krótki ogon i masywne ciało z charakterystycznym garbem na karku. Nied wiedzie maj niski współczynnik reprodukcji i ich populacje s wra liwe na miertelno zwi zan z działalno ci człowieka. S to zwierz ta wszystko erne i wymagaj du ych siedlisk, co czyni je wra liwymi na zmiany w u ytkowaniu gruntów. Najlepsze siedliska nied wiedzi w Europie uległy ju zniszczeniu poprzez wycink oraz usuwanie lasów. Obszary oraz korytarze ekologiczne kluczowe dla nied wiedzi musz by odpowiednio zarz dzane i chronione. Jednak e, nie tylko zachowanie istniej cych siedlisk jest wa ne dla prze ycia nied wiedzia brunatnego. Akceptacja i zarz dzanie adaptacyjne maj kluczowe znaczenie dla przyszło ci tego gatunku. Potrzebne jest podnoszenie wiadomo ci społecznej oraz prowadzenia działa edukacyjnych w celu informowania ludzi yj cych w obszarach zamieszkałych przez nied wiedzie o zachowaniu tych zwierz t i ich ekologii. Nale y zach ca rolników do stosowania tradycyjnych sposobów pilnowania inwentarza zwierz cego w celu zmniejszenia konfliktów wynikaj cych z atakowania przez nied wiedzie zwierz t hodowlanych. Działania, które mogłyby by wymagane dla projektu “Ochrony nied wiedzi na obszarach Natura 2000” [numer działania odnosi si do numeru arkusza w tabelach poni ej]: o Szkolenia dla pracowników zatrudnionych przy ochronie nied wiedzi [działania 3, 21] o Odbudowa ostoi, poprawa stanu siedlisk nied wiedzi (np. sadzenia tradycyjnych ro lin stanowi cych po ywienie dla tego zwierz cia, t.j. drzewa owocowe) [działania 13, 15] o Długoterminowy monitoring osobników [działania 17,19] o Spis populacji nied wiedzi [działanie 2] o Działania edukacyjne skierowane do szerszego kr gu odbiorców [działania 20,21] o Rozwój i sprzeda produktów wyprodukowanych za pomoc metod przyjaznych dla nied wiedzi [działania 15,16] o Nawi zanie współpracy z podobnymi projektami ochrony nied wiedzi w pobliskich regionach [działanie 20] o Ograniczanie oddziaływania barier infrastrukturalnych na korytarze nied wiedzi (zielone mosty dla zwierzyny, przej cia podziemne) [działanie 13] o Działania typu ‘public relations’ w celu zwi kszenia akceptacji dla nied wiedzi [działanie 20] o Ocena działa typu ‘public relations’ [działanie 20] o Lobbowanie i informowanie zaanga owanych grup interesu [działanie 20] o Przygotowywanie lub uaktualnianie programów ochrony przy współudziale zainteresowanych stron [działania 5, 8] o Działania zapobiegaj ce powstawaniu szkód (płoty elektryczne, psy stró uj ce) [działania 15, 24] o Tworzenie wokół ostoi stref buforowych przyjaznych nied wiedziom (na terenach rolniczych) [działania 15,16] o Zało enie i utrzymywanie cie ek edukacyjnych na terenie ostoi [działania 22, 25] o Budowa infrastruktury słu cej odwiedzaj cym ostoj (o rodki informacyjne) [działanie 25] o Budowa infrastruktury zwi zanej z gatunkami (stanowiska odbudowy) [działanie 24] o Zapobieganie ryzyku na danym obszarze (po ary lasów) [działanie 18] Działania odnosz ce si do tego projektu zaznaczono jako [nied wiedzie] w tabelach poni ej.

31

Przykład 2: Le nictwo i rolnictwo na obszarach Natura 2000 jako ródła utrzymania Omawiane gospodarstwo składa si z paru pól uprawnych poło onych po tej samej stronie rzeki, lasu bukowego z k pami lasu iglastego oraz obszaru o wysokiej wilgotno ci z wyst puj cymi na nim ródłami wody. Dotychczasowe praktyki zalesiania prowadziły do stworzenia lasu o drzewach jednowiekowych, który słu ył jako typowa struktura produkcyjna. Na wybranych działkach wprowadzano stopniowe zmiany, w celu przekształcenia plantacji w las wielopi trowy. Inne działki wykorzystywane s do produkcji drewna wysokiej jako ci. Cz odpadów le nych jest wykorzystywana do produkcji energii. Jedna z działek znajduje si na obszarze o wysokiej wilgotno ci zawieraj cym wiele ródeł. Poprzednia plantacja drzew iglastych została całkowicie ci ta, a drena e zostały wypełnione resztkami ze cinki, w celu przywrócenia pierwotnego poziomu wilgotno ci. Gospodark le n na tym obszarze oparto o proces naturalnego odtworzenia, a tam, gdzie ro linno nie rozwija si wystarczaj co szybko, nasadza mo na zaadaptowane gatunki le ne, w celu wypełnienia luk. W ten sposób flora i fauna mog si odtworzy , a pół-naturalne siedlisko zostanie przywrócone do wła ciwego stanu. Ten rodzaj zarz dzania mo na uzna za zrównowa ony; zarówno pozwala na podniesienie poziomu ró norodno ci biologicznej na wszystkich działkach, jak równie zagwarantuje, e gospodarka le na przyniesie zyski. Zbiory na polach uprawnych prowadzone s w rozkładzie rocznym. Na niektórych polach prowadzona jest produkcja ro linna, na innych znajduj si pastwiska słu ce produkcji paszy. Zarz dzanie tymi polami odbywa si w zgodzie z wymaganiami działa rolnorodowiskowych. Na obszarach tych znajduj si równie miedze (z ang. beetle bank - pasy trawy lub innych ro lin wieloletnich na polu tworz ce siedlisko, które sprzyja i tworzy ochron dla owadów wrogich szkodnikom – przyp. tłum.)

32

Działania, które mogłyby by wymagane dla projektu “Le nictwo i rolnictwo na obszarach Natura 2000 jako ródła utrzymania” [numer działania odnosi si do numeru arkuszu w tabelach poni ej]: • • • • • • • • •

• • • •

• • •

1. Le nictwo Zalesianie dostosowane do obszaru, przy wykorzystaniu ró nych gatunków drzew, w celu stworzenia wielopi trowej struktury le nej [działanie 12] Ochrona starych i martwych drzew [działanie 12] Kontrola obcych gatunków, które mogłyby zniszczy siedlisko [działanie 14] Mieszanie gatunków (genetyczne zró nicowanie) [działanie 12] Zachowanie zró nicowanych odst pów pomi dzy nowo posadzonymi drzewami [działanie 12] Usuni cie drena u na obszarach ze ródłami [działanie 12] Monitorowanie statusu sanitarnego/ ywotno ci działek [działanie 14] Szkolenia pracowników [działanie 21] Rozwój infrastruktury (stworzenie cie ek dost pu, stawianie ogrodze w celu ochrony przed dzik zwierzyn [działanie 25] 2. Rolnictwo Tworzenie stref buforowych wokół pól [działanie 12] Opó nianie koszenia traw, usuwanie całej ci tej trawy [działanie 12] Zmianowanie w ci gu roku pomi dzy obszarami koszonymi i na których prowadzony jest wypas [działanie 12] Utrzymanie ywopłotów, które słu równie za schronienia dla bydła [działanie 12] 3. Informowanie i komunikacja Kampanie informacyjne i komunikacyjne zaadresowane do ogółu społecze stwa i szkół, prowadzone we współpracy z o rodkami naukowymi [działania 20, 21] Stawianie znaków oraz tablic informacyjnych [działanie 22] Tworzenie infrastruktury u ytku publicznego (przykładowo: sale wystawowe dla produktów lokalnych, płoty, itp.) [działanie 22]

Działania odnosz ce si do tego projektu zaznaczono jako [rolno-le ne] w tabelach poni ej.

Przykład 3: Zrównowa one zarz dzanie rzekami obejmuj ce ochron siedlisk wydry oraz turystyk na obszarach Natura 2000 Rzeka Blueriver to jedna z najpi kniejszych rzek Europy. Niektóre z jej cz ci wyznaczono jako obszary Natura 2000, gdy zawieraj one siedliska i gatunki wymienione w Dyrektywie Siedliskowej. Przykładowo, wyst puj tu siedliska wydry, wirowe mierzeje porasta grochodrzew, a w jeziorach górskich poł czonych z rzek yje wiele wa ek. Dzieci lubi si bawi na brzegach rzeki, gdy mog tu odkry wiele nowych rzeczy. Rozwija si turystyka, poniewa region ten cieszy si bogat i atrakcyjn przyrod , co stwarza wiele mo liwo ci na przyjemne sp dzanie czasu na wie ym powietrzu: spacerowanie, jazda na rowerze, spływy, obserwowanie zwierz t (wydra), itp. Ze wzgl du na tamy usytuowane w górnej cz ci rzeki, jej pr d uległ przy pieszeniu, co prowadzi do ci głego pogł biania si rzeki. Sytuacja ta zagra a wa nym siedliskom poł czonym z rzek . Wiele jezior górskich wyschło, pr d jest szybki, a rzeka niesie mniej gał zi ni wcze niej. Zwi kszyło to równie oddziaływanie turystyki na ostatnie naturalne siedliska. Dorzecze Blueriver znajduje si na terytorium dwóch pa stw członkowskich.

Przykład 4: Ochrona mor winów Mor win (Phocoena phocoena) to jeden z najmniejszych na wiecie waleni – jego rednia długo to 1,55 metra, a masa – 55 kilogramów. Mor winy zamieszkuj zazwyczaj wody przybrze ne i cz sto mo na je zobaczy w zatokach, uj ciach i portach. Populacjom mor winów zagra a ich przypadkowa miertelno podczas połowów innych gatunków, a tak e zanieczyszczenia chemiczne, nadmierny hałas, ruch statków i łodzi oraz brak po ywienia. Potrzebna jest dokładniejsza wiedza na temat obszarów kluczowych dla mor winów, a zidentyfikowanymi ostojami nale y odpowiednio zarz dza i chroni . Nale y zach ci rybaków, aby u ywali takiego sprz tu do łowienia ryb, który zminimalizuje przyłów mor winów. Wa ne s równie aktywne rodki powiadamiania mor winów o obecno ci sieci rybackich i powstrzymywania ich od zbli ania si do sieci, np. poprzez d wi kowe rodki odstraszaj ce (tzw. pingers).

Działania, które mogłyby by wymagane dla projektu “Zrównowa one zarz dzanie rzekami obejmuj ce ochron siedlisk wydry oraz turystyk na obszarach Natura 2000” [numer działania odnosi si do numeru arkuszu w tabelach poni ej]: o Edukowanie lokalnej społeczno ci, w celu zwi kszenia akceptowalno ci dla działa zwi zanych z odnow siedlisk rzecznych [działanie 20] o Rozebranie/usuni cie tam [działanie 12] o Zakup ziemi w celu odnowy siedlisk rzecznych [działanie 23] o Zało enie przepławek [działanie 24] o Budowa o rodka informacyjnego [działanie 25] o Udost pnienie turystom miejsca na ognisko/grilla w pobli u rzeki (w celu ograniczenia ryzyka po arów) [działanie 22] o Przygotowanie ulotki dla turystów [działania 3,20] o Zało enie cie ki rowerowej wzdłu rzeki [działanie 22] o Monitoring populacji wa ki i grochodrzewu [działanie 17] o Wprowadzenie endemicznych raków [działanie 13] o Utrzymywanie chrustu w lasach ł gowych [działanie 12]

Działania, które mogłyby by wymagane dla projektu “Ochrona mor winów” [numer działania odnosi si do numeru arkuszu w tabelach poni ej]: o Identyfikacja i wyznaczenie obszarów wa nych dla mor winów [działanie 2] o Analiza rozmieszczenia i zachowania mor winów [działanie 13] o Długoterminowy monitoring mor winów [działanie 17] o Opracowanie technik i takie u ytkowanie sprz tu rybackiego, które zminimalizuje przyłów mor winów (rybacy i naukowcy) [działania 4,13] o Poprawa jako ci wody, np. kontrola zanieczyszcze [działanie 12] o Działania zwi zane z ochron i zarz dzaniem ródłami po ywienia dla mor winów, np. ryby i głowonogi [działanie 12] o Szkolenia dla pracowników zaanga owanych w ochron mor winów [działania 13,21] o Współpraca z projektem ochrony mor winów w s siednim regionie [działanie 7] o Działanie edukacyjne i informacyjne nakierowane np. na rybaków, stra przybrze n [działania 3, 20] o Działania informacyjne nakierowane na ogół społecze stwa, w celu podniesienia wiedzy obywateli na temat mor winów [działania 3, 20] o Budowa o rodka informacyjnego [działanie 25]

Działania odnosz ce si do tego projektu zaznaczono jako [rzeki] w tabelach poni ej.

Działania odnosz ce si do tego projektu zaznaczono jako [mor winy] w tabelach poni ej.

33

Przykład 5: Zarz dzanie murawami kserotermicznymi na obszarach Natura 2000

Przykład 6: Zarz dzanie rzekami, w rolnictwie, akwakulturze i turystyce na obszarach Natura 2000

„Bogactwo kwiatów” – to hasło u ywane do opisania pagórkowatego obszaru Natura 2000 Flowerhill. Rolnicy utrzymuj tereny na tym obszarze w sposób tradycyjny i zrównowa ony. Wi kszo muraw jest bardzo sucha i ma bardzo niski poziom produktywno ci. Niektóre cz ci s koszone jedynie raz w roku, a w innych prowadzi si wypas kóz. Dzi ki wysokiej jako ci murawy, mleko wypasanych na niej kóz jest dobre, jednak e lokalny popyt na ten produkt jest za mały, aby sprzeda całe uzyskane mleko. Par lat temu niektórzy rolnicy zasadzili w bardziej wilgotnych cz ciach murawy drzewa. Niektóre z drzew nie przyj ły si , ale niektóre plantacje gatunków rodzimych rozwin ły si bardzo dobrze, a rolnicy wykorzystuj to drewno na opał i jako budulec. Przekonanie młodych rolników do kontynuowania tych tradycyjnych form rolnictwa i gospodarki le nej jest zadaniem trudnym. Niektórzy z nich chcieliby zało y plantacje winoro li, a inni ju odeszli od rolnictwa. Dla niektórych rolnictwo to jedynie jedno z wielu wykonywanych zaj , tak wi c cz muraw nie jest w ogóle utrzymywana. W konsekwencji zaczynaj je porasta krzewy i drzewa. Niektóre z rzadkich motyli, które potrzebuj suchych siedlisk bez drzew i krzewów ju znikły z tego obszaru.

Przez dolin otoczon yznymi polami uprawnymi, sadami, lasami iglastymi i li ciastymi, gospodarstwami rybnymi oraz miejscami atrakcyjnymi turystycznie przepływa rzeka. Miasto poło one na brzegu rzeki zrzuca do niej cz swoich nieoczyszczonych cieków. Projekty powtórnego wykorzystania wody s w przygotowaniu. Wzdłu rzeki, co 20 kilometrów, zało ono „stepping stones” (odpowiednio rozmieszczone, niezmienione siedliska pozostawione w celu zapewnienia efektywnej migracji zwierz t na obszarach zmienionych działalno ci człowieka – przyp. tłum.). Działalno przemysłowa i rolnicza w pobli u tych obszarów jest kontrolowana, a dost p ograniczony. „Stepping stones” s zaprojektowane na obszarach wra liwych, wykorzystywanych przez gatunki chronione (w celu erowania, odpoczywania czy rozmna ania). Charakterystyczna fauna i flora rzeki i jej brzegów jest monitorowana we współpracy z o rodkami naukowymi oraz organizacjami zrzeszaj cymi rybaków, wła cicieli łodzi, czy wła cicieli ziemskich. Aby unikn erozji oraz jej wpływu na jako rzeki, na przyległych terenach sadzone s drzewa i ywopłoty. W cz ci rzeki znajduj si stawy do hodowli ryb.

Działania, które mogłyby by wymagane dla projektu “Zarz dzanie murawami kserotermicznymi obszarach Natura 2000” [numer działania odnosi si do numeru arkuszu w tabelach poni ej]: • • • • • • • • • • • • •

Przygotowanie planu ochrony dla muraw kserotermicznych [działanie 5] Zakup kóz do wypasania [działanie 13] Budowa wspólnej koziarni [działanie 12] Zało enie drewnianego ogrodzenia wokół muraw [działanie 12] Zach ty do koszenia tych cz ci muraw, gdzie nie prowadzi si wypasu za pomoc kosiarki, raz do roku [działanie 13] Zakup kosiarki dla rolników [działanie 12] Wycinka krzewów porastaj cych nie wykorzystywane cz ci murawy [działanie 12] Zach ty do zrównowa onego zarz dzania rodzimymi lasami [działanie 13] Rozwój małej infrastruktury (drogi dojazdowe) w lesie i na murawach [działanie 10] Organizacja konferencji dotycz cej zarz dzania murawami kserotermicznymi [działanie 7] Przygotowanie logo I hasła reklamowego dla lokalnych produktów rolnych [działanie 20] Trening w zakresie komunikacji dla zarz dzaj cego obszarem Natura 2000 [działanie 21] Przygotowanie miejsca na terenie budynków parafialnych do wystawiania produktów lokalnych [działanie 20]

Działania odnosz ce si do tego projektu zaznaczono jako [kwiaty] w tabelach poni ej.

34

Działania, które mogłyby by wymagane dla projektu “Zarz dzanie rzekami, w rolnictwie, akwakulturze i turystyce na obszarach Natura 2000” [numer działania odnosi si do numeru arkuszu w tabelach poni ej]: • • • • • • • • • • • •

Planowanie rozwoju miast, projekty recyklingu wody [działania 12, 25] Zarz dzanie i monitorowanie „stepping stones” [działania 12, 13, 14] Zarz dzanie i monitorowanie fauny i flory rzecznej [działania 12, 13, 14] Zawarcie umów z wła cicielami obszarów poło onych w pobli u rzeki [działanie 12] Budowa ogrodze chroni cych brzeg rzeki, szczególnie w pobli u „stepping stones” [działanie 12] Szkolenie z zarz dzania rodowiskowego gospodarstwami rybnymi oraz zarz dzania rzekami [działanie 20] Działania edukacyjne nakierowane na społeczno lokaln i współpraca z instytucjami edukacyjnymi [działania 3, 21] Otwarte obrady lokalnych władz, konferencje z udziałem zainteresowanych stron [działanie 20] Infrastruktura słu ca łowieniu ryb i pływaniu łódkami, w tym udogodnienia dla niepełnosprawnych [działanie 22] Systemy powiadamiania o chorobach i problemach zwi zanych z wod [działanie 17] Rozwój usług w zakresie wyjazdów wakacyjnych zorganizowanych pod hasłem w dkowania lub przyrody [działanie 20] Infrastruktura turystyczna (np. mola, cie ki) [działanie 22] Działania odnosz ce si do tego projektu zaznaczono jako [rolno-wodne] w tabelach poni ej.

Działanie 1: ADMINISTRACJA PROCESEM WYBORU

Fundusz

Opis

Grupy docelowe

Rodzaje Ograniczenia obszarów obszarowe

Uwagi/inne ograniczenia

Przykłady

EFRROW

DZIAŁANIE 1: ADMINISTRACJA PROCESEM WYBORU

Brak EFR Brak LIFE+

Art. 3

Kryteria kwalifikowalno ci

Wszystkie

Wszystkie

Brak

Ogólnie nie kwalifikowalne, działanie powinno by zako czone przed dniem akcesji – za wyj tkiem obszarów morskich.

7PR Brak

Fundusz

Opis

Ograniczenia obszarowe

Uwagi/inne ograniczenia

Przykłady

EFRR Brak EFS Brak FS Brak

35

DZIAŁANIE 2: BADANIA NAUKOWE/INWENTARYZACJA W CELU IDENTYFIKACJI OBSZARÓW

Działanie 2: BADANIA NAUKOWE/INWENTARYZACJA W CELU IDENTYFIKACJI OBSZARÓW

Fundusz

Opis

Grupy docelowe

Rodzaje obszarów

Ograniczenia obszarowe

Uwagi/inne ograniczenia

Przykłady

EFRROW Dotyczy rodka na rzecz nabywania umiej tno ci i aktywizacji w celu przygotowania i wdro enia lokalnej Art. 52 lit. d) strategii rozwoju. Wszystkie mo liwe

Art. 63

Działanie niezale ne od rodzaju obszaru

Zobacz art. 61-65

W ramach lokalnej strategii rozwoju na szczeblu lokalnych grup działania mo na wykorzysta model partnerstwa publicznoprywatnego dla przeprowadzenia bada maj cych na celu inwentaryzacj obszarów, w tym gatunków, przyczyniaj c si do nabywania umiej tno ci na poziomie lokalnym, i ułatwiaj c przyszłe mo liwo ci rozwoju ekoturystyki na danym obszarze. [nied wiedzie]

Wody przybrze ne, morskie, ródl dowe, obszary podmokłe Brak

Art. 34: Działania wspólne: musz by wdra ane przy aktywnym wsparciu ze strony samych przedsi biorców b d organizacji działaj cych w imieniu producentów b d innych organizacji uznanych przez Kraj Członkowski …

Partnerstwo pomi dzy rybakami i naukowcami mo na wykorzysta dla przeprowadzenia bada przyrody morskiej. Dane zbierane przez rybaków mog by wykorzystane do oceny stanu ekologicznego. Dane dotycz ce rybołówstwa mog by wł czone do inwentaryzacji prowadzonej dla danego obszaru. [mor winy]

Wszystkie mo liwe Brak

Ogólnie nie kwalifikowalne, działanie powinno by zako czone przed dniem akcesji – za wyj tkiem obszarów morskich.

Współpraca mi dzynaroWszystkie mo liwe dowa

Kontekst: badania – zał cznik zawiera wi cej szczegółów zwi zanych z tematem rodowisko

Wszystkie mo liwe (w obr bie obszarów Wszystkie wybrane wiejskich) obszary wiejskie Brak

Leader

Zobacz art. 59. Wsparcie, o którym mowa w artykule 52(d) obejmuje: (a) badania nad danymi obszarami; (b) rodki w celu zapewnienia informacji na temat obszaru i lokalnej strategii rozwoju […]

EFR Propagowanie partnerstwa pomi dzy naukowcami i przedsi biorcami w sektorze Art. 34 lit. j) rybołówstwa. Rybacy, inni LIFE+

Art. 3

Kryteria kwalifikowalno ci

Wszystkie mo liwe

PR7 Cele i działania: rodowisko (w tym Art. 2 ust. 2 zmiany lit. f) klimatyczne) Wszystkie mo liwe

Fundusz EFRR Brak EFS Brak FS Brak

36

Opis

Ograniczenia obszarowe

Uwagi/inne ograniczenia

Mo na finansowa badania transgraniczne dla porównania podobnych obszarów. Zebrane informacje mog posłu y dla identyfikacji obszarów priorytetowych. Badania mog ce przyczynia si do rozwoju i usprawnienia metod identyfikacji obszarów (np. w krajach przyst puj cych do UE).

Przykłady

Fundusz

Opis

Grupy docelowe

Rodzaje obszarów

Ograniczenia obszarowe

Uwagi/inne ograniczenia

Przykłady

EFRROW Kształcenie zawodowe i działania informacyjne, w tym rozpowszechnianie wiedzy naukowej i praktyk innowacyjnych skierowane do osób Art. 20 lit. a) działaj cych w sektorze rolnym, Rolnicy, ppkt i) le nicy ywno ciowym i le nym.

Art. 52 lit. a) Zach canie do prowadzenia ppkt iii) działalno ci zwi zanej z turystyk . Działanie na rzecz szkolenia i informowania dla podmiotów gospodarczych działaj cych w Art. 52 lit. c) dziedzinach obj tych osi 3.

Art. 52 lit. b) Zachowanie i poprawa stanu ppkt iii) dziedzictwa wsi.

Działanie na rzecz nabywania umiej tno ci i aktywizacji w celu przygotowania i wdro enia lokalnej Art. 52 lit. d) strategii rozwoju.

Art. 63

Leader

Wszystkie mo liwe

Działanie niezale ne od rodzaju obszaru Brak Działanie niezale ne od rodzaju Brak obszaru

Wszystkie mo liwe

Działanie niezale ne od rodzaju obszaru Brak

Wszystkie mo liwe

Działanie niezale ne od rodzaju obszaru Brak

Wszystkie mo liwe

Wszystkie mo liwe (w obr bie obszarów wiejskich)

Art. 21: Wsparcie nie obejmuje kursów, które stanowi cz zwykłych programów lub systemów edukacji rolnej i le nej Przygotowanie materiałów szkoleniowych dla rolników na poziomie szkoły redniej lub i le ników, opisuj cych metody gospodarki rolnej i le nej przyjazne dla nied wiedzi. [nied wiedzie] wy szej. Przygotowanie wst pnej serii broszur na temat poszczególnych obszarów, adresowanych do turystów, pokazuj cych walory okre lonego obszaru lub krajowych Zobacz art. 55 b d regionalnych sieci obszarów. [rzeki] Kursy szkoleniowe dla prywatnych przewodników, w celu zwi kszenia wiadomo ci i wiedzy zwi zanej z chronionymi obszarami, oraz dostarczanie informacji dla prywatnych gospodarstw rolnych wiadcz cych usługi Zobacz art. 58 agroturystyczne. Przygotowanie wystaw na temat dziedzictwa przyrodniczego i tradycyjnych form gospodarowania, w powi zaniu z obszarami Natura 2000. Szkolenia zawodowe dla zarz dzaj cych obszarami chronionymi w zakresie warto ci przyrodniczych krajobrazu kulturowego/tradycyjnych form Zobacz art. 57 gospodarowania. Przygotowanie materiałów szkoleniowych dotycz cych korzy ci płyn cych z wdro enia sieci Natura 2000, potencjalnego wpływu obszarów Natura 2000 na rozwój lokalny – działanie to mogłoby dotyczy zarówno pracowników odpowiedzialnych za przygotowanie lokalnych strategii rozwoju, jak i innych podmiotów (na skal regionaln lub ponadregionaln ) zaanga owanych w partnerstwa publiczno-prywatne na rzecz rozwoju Zobacz art. 59 lokalnego.

Działanie niezale ne od rodzaju obszaru Brak Musi odnosi si do konkretnego, wyznaczonego obszaru, o zasi gu mniejszym ni Wszystkie regionalny, wybrane zdefiniowanego obszary w lokalnej wiejskie strategii rozwoju. Zobacz art. 61-65

Przygotowywanie lokalnych strategii rozwoju dla danego obszaru, które obok interesu społecznego i gospodarczego, b d uwzgl dniały równie potrzeby zwi zane z obszarami Natura 2000, w celu promowania odpowiednich projektów w ramach instrumentu Leader wspieraj cych rozwój umiej tno ci na obszarach wiejskich, np. rozwój mo liwo ci prowadzenia działalno ci zwi zanej z ekoturystyk .

DZIAŁANIE 3: PRZYGOTOWANIE WST PNYCH INFORMACJI I MATERIAŁÓW PROMOCYJNYCH (W TYM NA CELE SZKOLENIOWE I WZMOCNIENIA INSTYTUCJONALNEGO)

Działanie 3: PRZYGOTOWANIE WST PNYCH INFORMACJI I MATERIAŁÓW PROMOCYJNYCH

37

DZIAŁANIE 3: PRZYGOTOWANIE WST PNYCH INFORMACJI I MATERIAŁÓW ROMOCYJNYCH (W TYM NA CELE SZKOLENIOWE I WZMOCNIENIA INSTYTUCJONALNEGO)

EFR

Dywersyfikacja działalno ci w celu Art. 26 ust. 1 propagowania zró nicowanego lit a) zatrudnienia w ród rybaków.

Programy szkole przekwalifikuj cych Art. 26 ust. 1 na zawody spoza rybołówstwa lit. c) morskiego.

Rybacy

Działanie niezale ne od rodzaju obszaru Brak

Rybacy

Działanie niezale ne od rodzaju obszaru Brak

Działanie niezale ne od rodzaju obszaru Brak

Brak Art. 34: Działania wspólne: musz by wdra ane przy aktywnym wsparciu ze strony samych przedsi biorców b d organizacji działaj cych w imieniu producentów b d innych organizacji uznanych przez Kraj Członkowski …

Działanie niezale ne od rodzaju Zobacz art. 40 obszaru ust. 3 i 4

Zobacz: art. 40 ust. 3 pkt. 4 i art. 41 ust. 4 w celu uzyskania dalszych informacji dotycz cych obszarów i beneficjentów

Działanie niezale ne od rodzaju Zobacz art. 40 obszaru ust. 3 i 4

Przygotowanie materiałów szkoleniowych i informacyjnych opisuj cych mo liwo ci, jakie stwarza sie Natura 2000 dla prowadzenia działalno ci Zobacz: art. 40 ust. 3 pkt. 4 i art. 41 ust. 4 w gospodarczej na obszarach morskich i przybrze nych – organizacja seminariów dla rybaków zainteresowanych celu uzyskania dalszych informacji prowadzeniem działa w obr bie ekoturystyki. dotycz cych obszarów i beneficjentów

Działanie Administracj niezale ne od Zobacz art. 40 a publiczna, rodzaju ust. 3 i 4 M P, inne obszaru

Przygotowanie materiałów szkoleniowych dotycz cych korzy ci płyn cych z wdro enia sieci Natura 2000 w kontek cie obszarów morskich i przybrze nych oraz potencjalnego wpływu obszarów Natura 2000 na rozwój Zobacz: art. 40 ust. 3 pkt. 4 i art. 41 ust. 4 w lokalny – działanie to mogłoby dotyczy rozwijania celu uzyskania dalszych informacji regionalnych lub ponadregionalnych sieci podmiotów dotycz cych obszarów i beneficjentów zaanga owanych w rozwój lokalny.

Wszystkie mo liwe

Ogólnie nie kwalifikowalne, działanie powinno by zako czone przed dniem akcesji – za wyj tkiem obszarów morskich.

Doskonalenie kwalifikacji zawodowych, rozwijanie nowych metod i narz dzi Rybacy, Art. 34 lit. i) szkoleniowych. inne Pracownicy Działania w zakresie restrukturyzacji i sektora reorientacji, w szczególno ci przez rybołówstwa propagowanie ekoturystyki, pod lub warunkiem, e działania te nie zwi zanych Art. 41 ust. 1 powoduj zwi kszenia nakładu z nim lit. b) połowowego. sektorów Pracownicy sektora Działania w zakresie dywersyfikacji rybołówstwa przez propagowanie zró nicowanego lub zatrudnienia dla rybaków w drodze zwi zanych Art. 41 ust. 1 tworzenia miejsc pracy poza sektorem z nim lit. c) rybołówstwa. sektorów

Nabywanie umiej tno ci oraz pomoc Art. 41 ust. 1 przy opracowaniu i wdro eniu lokalnej lit. i) strategii rozwoju. LIFE+

Art. 3 PR7 Brak

38

Kryteria kwalifikowalno ci

Brak

Działania informacyjne maj ce na celu wsparcie rozwoju ekoturystyki na obszarach morskich oraz przybrze nych, np. szkolenia dla rybaków w rozpoznawaniu charakterystycznych gatunków lokalnych. Przygotowanie materiałów szkoleniowych dotycz cych obszarów i gatunków morskich, w celu wsparcia rozwoju ekoturystyki na danym obszarze; programy szkoleniowe skierowane do rybaków rezygnuj cych z pracy w sektorze rybołówstwa w zwi zku z ustanowieniem obszaru Natura 2000.

Wszystkie mo liwe

Brak

Przygotowanie nowych materiałów szkoleniowych dla rybaków na temat metod rybołówstwa zgodnych z zarz dzaniem zasobami przyrodniczymi na obszarach Natura 2000, np. narz dzia połowowe o niskim wpływie na rodowisko lub narz dzia alternatywne. [mor winy]

Opis

Ograniczenia obszarowe Uwagi/inne ograniczenia

Przykłady

EFRR13

Art. 4 ust. 3

Art. 4 ust. 5

Wspieranie modernizacji i dywersyfikacji regionalnych struktur gospodarczych. Priorytet: rodowisko, w tym wspieranie bioró norodno ci i ochrona przyrody. Turystyka, w tym promocja zasobów przyrodniczych i kulturowych jako potencjału dla rozwoju zrównowa onej turystyki, ochrona i zachowanie dziedzictwa kulturowego dla wspierania rozwoju gospodarczego, zwi kszenie poda y usług turystycznych poprzez nowe usługi o wy szej warto ci dodanej.

Obszary celu: Konwergencja

Obszary celu: Konwergencja

Inwestycje edukacyjne, które przyczyniaj si do wzrostu atrakcyjno ci Obszary celu: i jako ci ycia w regionach. Konwergencja Bezpo rednie wspieranie inwestycji w M P przyczyniaj ce si do Obszary celu: Art. 4 ust. 10 tworzenia i utrzymania miejsc pracy. Konwergencja Europejska współpraca terytorialna na rzecz Art. 6 ust. 1 Stymulowanie przedsi biorczo ci oraz, w szczególno ci, rozwoju M P, współpracy translit. a) turystyki, kultury i handlu przygranicznego. granicznej (patrz art. 19) Europejska współpraca Wsparcie w zakresie rozwoju transgranicznych działa gospodarczych i terytorialna na rzecz społecznych poprzez wspólne strategie zrównowa onego rozwoju współpracy Art. 6 ust. 1 terytorialnego, w szczególno ci: wspieranie ochrony i wspólnego transgranicznej (patrz art. lit. b) zarz dzania rodowiskiem. 19) Współpraca bilateralna mi dzy regionami nadmorskimi, poprzez finansowanie sieci i działa sprzyjaj cych zintegrowanemu rozwojowi Europejska współpraca terytorialnemu, w ramach priorytetu: gospodarka wodna, w terytorialna na rzecz jednoznacznym wymiarze ponadnarodowym, w tym ochrona i Art. 6 ust. 2 zarz dzanie zlewniami rzek, strefami przybrze nymi, zasobami współpracy translit. a) granicznej (patrz art. 19) morskimi, usługami wodnymi i terenami podmokłymi. Art. 6 ust. 3 Promowanie współpracy i wymiany do wiadcze mi dzy regionalnymi i lokalnymi władzami skupiaj cej si na bioró norodno ci i obszarach Natura 2000, wł czaj c programy sieci współpracy; działania Europejska współpraca terytorialna na rzecz obejmuj ce badania, gromadzenie danych oraz obserwacj i analiz współpracy transtrendów rozwojowych na obszarze Wspólnoty. granicznej (patrz art. 19) Art. 4 ust. 8

Kontekst: gospodarcza dywersyfikacja/modernizac W ramach szerszego projektu dotycz cego na przykład ekoturystyki, mo liwe byłoby sfinansowanie ja (np. wsparcie wst pnych materiałów promocyjnych. instytucjonalne)

Kontekst: promocja/rozwój Przygotowanie materiałów informacyjnych dla turystyki turystów, np. broszur, map. Przygotowanie materiałów edukacyjnych zwi zanych z obszarami Natura 2000, do wykorzystania w szkołach w ramach szerszych działa edukacyjnych. [mor winy, rolno-wodne]. Kontekst: tworzenie miejsc Dla M P zwi zanych z turystyk – przygotowanie pracy (np. w turystyce) materiałów informacyjnych.

Kontekst: tworzenie miejsc pracy (np. w turystyce) Projekty transgraniczne, mo liwe sfinansowanie opracowania informacji dotycz cych szerszej sieci obszarów Natura 2000 na cele turystyki, sprzeda produktów zwi zanych z obszarami Natura 2000, itp.

Kontekst: rozwijanie inicjatyw i szkole w zakresie Obszary musz by poł czone ze zlewni rzeki/terenami podmokłymi/morskimi/przy brze nymi

Informacje mogłyby dotyczy zarz dzania zlewniami rzek, obszarów przybrze nych i/lub podmokłych, gdy zagadnienia te s szczególnie wa ne w odniesieniu do zarz dzania transgranicznego. Istniej tu te mo liwo ci opracowania materiałów dla przedstawicieli władz dotycz cych wzmocnienia instytucjonalnego oraz współpracy – wymiana do wiadcze , transfer wiedzy z krajów starszych do nowszych, rozwijanie sieci zajmuj cych si zarz dzaniem obszarami na skal regionaln .





szerszym kontek cie działa rozwojowych.

















13 Finansowanie z EFRR nakierowane jest na inwestycje produktywne (np. infrastruktura). Dlatego te , działania zwi zane z sieci b d obszarami Natura 2000 musz by rozpatrywane w

DZIAŁANIE 3: PRZYGOTOWANIE WST PNYCH INFORMACJI I MATERIAŁÓW PROMOCYJNYCH (W TYM NA CELE SZKOLENIOWE I WZMOCNIENIA INSTYTUCJONALNEGO)

Fundusz

39















 

 











 

Zapisy tego artykułu mog by wykorzystane w odniesieniu do projektów przyczyniaj cych si do Kontekst: Tworzenie powstawania miejsc pracy, w celu opracowania miejsc pracy (np. w materiałów edukacyjnych dla osób podejmuj cych przypadku restrukturyzacji prac na obszarach Natura 2000 lub w powi zanych sektora) z nimi przedsi biorstwach.





 















































































 



























  







 

















 















 





 
































 
























 



























































 






 

















Art. 3 ust. 1 lit. a) ppkt ii)



DZIAŁANIE 3: PRZYGOTOWANIE WST PNYCH INFORMACJI I MATERIAŁÓW ROMOCYJNYCH (W TYM NA CELE SZKOLENIOWE I WZMOCNIENIA INSTYTUCJONALNEGO)

EFS

Wzmacnianie zdolno ci instytucjonalnej i skuteczno ci administracji publicznej oraz słu b u yteczno ci publicznej w zakresie dobrych projektów polityki i programów, ich monitorowania oraz oceny, poprzez badania, statystyki i wiedz fachow , wsparcie koordynacji Art. 3 ust. 2 mi dzyresortowej i dialogu mi dzy wła ciwymi organami publicznymi i lit. b) ppkt i) prywatnymi. Wzmacnianie zdolno ci instytucjonalnej i skuteczno ci administracji Art. 3 ust. 2 publicznej oraz słu b u yteczno ci publicznej odno nie rozwoju lit. b) ppkt ii) zdolno ci w zakresie realizacji polityki i programów. FS Brak

40

Obszary celu: Konwergencja Obszary celu: Konwergencja

Artykuł ten daje mo liwo ci opracowania materiałów dla przedstawicieli władz dotycz cych wzmocnienia instytucjonalnego oraz współpracy – wymiana do wiadcze , transfer wiedzy z krajów starszych do nowszych, rozwijanie sieci zajmuj cych si zarz dzaniem obszarami na skal regionaln . Odnosi si to do poziomu strategicznego i operacyjnego.

Działanie 4: PROJEKTY PILOTA OWE

Fundusz

Opis

Grupy docelowe

Rodzaje obszarów

Ograniczenia obszarowe

Uwagi/inne ograniczenia

Przykłady

EFRROW

Art. 63

Leader

Wszystkie mo liwe (w ramach obszarów wiejskich)

Wszystkie wybrane obszary wiejskie

Brak

Zobacz art. 61-65

Projekty pilota owe anga uj ce społeczno lokaln w zarz dzanie przyrod , programy edukacyjne, programy maj ce na celu zwi kszenie turystyki lub rozwój terenów poło onych w pobli u ostoi Natura 2000. Działania takie musz by zintegrowane z lokaln strategi rozwoju.

EFR

Programy szkole Art. 26 ust. 1 przekwalifikuj cych na zawody lit c) spoza rybołówstwa morskiego

Brak

Brak Art. 34: Działania wspólne: musz by wdra ane przy aktywnym wsparciu ze strony samych przedsi biorców b d organizacji działaj cych w imieniu producentów b d innych organizacji uznanych przez Kraj Członkowski …

Program pilota owy, propaguj cy rozwój działalno ci ekoturystycznej prowadzonej przez rybaków, w tym szkolenia przekwalifikuj ce dotycz ce obsługi klienta i zarz dzania małym przedsi biorstwem, ograniczaj cy nakład połowowy oraz przyczyniaj cy si do bardziej zrównowa onego wykorzystania zasobów.

Wody przybrze ne, Propagowanie selektywnych technik morskie, i narz dzi połowowych, ograniczenie Art. 34 lit. b) przyłowów Rybacy, inne ródl dowe Brak

Art. 34: Działania wspólne: musz by wdra ane przy aktywnym wsparciu ze strony samych przedsi biorców b d organizacji działaj cych w imieniu producentów b d innych organizacji uznanych przez Kraj Członkowski …

Projekty pilota owe maj ce na celu ocen wpływu nowych przyjaznych przyrodzie narz dzi połowowych na przyłów oraz ich przydatno do wykorzystania na obszarach Natura 2000. [mor winy]

Usuwanie zagubionych narz dzi Wody połowowych z dna morskiego w celu przybrze ne, zwalczania połowów morskie, Rybacy, inne ródl dowe Art. 34 lit. c) niezamierzonych; Brak Wody przybrze ne, morskie, Rozwój, restrukturyzacja oraz ródl dowe, polepszenie obszarów obszary Art. 34 lit. g) akwakulturowych Rybacy, inne podmokłe Brak

Art. 34: Działania wspólne: musz by wdra ane przy aktywnym wsparciu ze strony samych przedsi biorców b d organizacji działaj cych w imieniu producentów b d innych organizacji uznanych przez Kraj Członkowski … Art. 34: Działania wspólne: musz by wdra ane przy aktywnym wsparciu ze strony samych przedsi biorców b d organizacji działaj cych w imieniu producentów b d innych organizacji uznanych przez Kraj Członkowski …

Trwałe przyczynianie si do lepszego zarz dzania i ochrony Art. 34 lit. a) zasobów

Art. 34 lit. i)

Doskonalenie kwalifikacji zawodowych, rozwijanie nowych metod i narz dzi szkoleniowych

Działanie niezale ne od rodzaju Rybacy, inne obszaru Brak

Art. 34: Działania wspólne: musz by wdra ane przy aktywnym wsparciu ze strony samych przedsi biorców b d organizacji działaj cych w imieniu producentów b d innych organizacji uznanych przez Kraj Członkowski …

Projekty pilota owe maj ce na celu zbadanie mo liwo ci usuni cia narz dzi połowowych z wybranych obszarów Natura 2000.

Projekty pilota owe dotycz ce przyjaznych przyrodzie technik wykorzystywanych w akwakulturze. Pilota owe programy treningowe dla rybaków na obszarach Natura 2000, korzy ci dla lokalnej społeczno ci, w tym mo liwo ci płyn ce z turystyki.

41

DZIAŁANIE 4: PROJEKTY PILOTA OWE

Art. 26 ust. 1 lit. a)

Działanie niezale ne od rodzaju Brak obszaru Działanie niezale ne od rodzaju Rybacy Brak obszaru Wody przybrze ne, morskie, ródl dowe, obszary Rybacy, inne podmokłe Brak

Dywersyfikacja działalno ci w celu propagowania zró nicowanego zatrudnienia w ród rybaków Rybacy

Fundusz

Art. 34 lit. j)

Opis

Propagowanie partnerstwa pomi dzy naukowcami i przedsi biorcami w sektorze rybołówstwa

Grupy docelowe

Rodzaje obszarów

Ograniczenia obszarowe

Uwagi/inne ograniczenia

Przykłady

Art. 34: Działania wspólne: musz by wdra ane przy aktywnym wsparciu ze strony samych przedsi biorców b d organizacji działaj cych w imieniu producentów b d innych organizacji uznanych przez Kraj Członkowski …

Program pilota owy, maj cy na celu wsparcie współpracy pomi dzy naukowcami, a rybakami, np. propagowanie projektów polegaj cych na gromadzeniu i analizie danych, i które mog przynie korzy ci dla społeczno ci lokalnej oraz przyczyni si do odpowiedniego zarz dzania obszarem Natura 2000.

Wody przybrze ne, morskie, ródl dowe, obszary podmokłe Brak

Art. 38(1) projekty pilota owe przeprowadzane przez podmiot gospodarczy, uznane stowarzyszenie handlowe b d inny wła ciwy podmiot wyznaczony w tym celu przez pa stwo członkowskie, we współpracy z podmiotem naukowym lub technicznym.

Projekty słu ce ocenie poziomów zasobów rybnych na terenie Natura 2000 i poza nim, przy zastosowaniu ró nych sposobów zarz dzania.

Wody przybrze ne, morskie, ródl dowe Brak

Art. 38(1) projekty pilota owe przeprowadzane przez podmiot gospodarczy, uznane stowarzyszenie handlowe b d inny wła ciwy podmiot wyznaczony w tym celu przez pa stwo członkowskie, we współpracy z podmiotem naukowym lub technicznym.

Projekty pilota owe maj ce na celu ocen wpływu nowych przyjaznych przyrodzie narz dzi połowowych na przyłów oraz ich przydatno do wykorzystania na obszarach Natura 2000.

Wody przybrze ne, morskie, ródl dowe, obszary Rybacy, inne podmokłe Brak

DZIAŁANIE 4: PROJEKTY PILOTA OWE

EFR Projekty pilota owe: umo liwianie przetestowania planów zarz dzania oraz planów przydziału nakładu połowowego, w tym w razie konieczno ci ustanowionych stref zakazu połowów, w celu dokonania oceny konsekwencji biologicznych i Art. 38 ust. 2 finansowych, a tak e eksperyRybacy, inne, lit. b) M P mentalnego zarybiania Projekty pilota owe: rozwój oraz testowanie metod poprawiaj cych selektywne działanie narz dzi połowowych, ograniczaj cych przyłowy, odrzuty i wpływ na Art. 38 ust. 2 rodowisko, w szczególno ci na dnie Rybacy, inne, lit. c) morza M P Pracownicy Działania w zakresie dywersyfikacji sektora przez propagowanie rybołówstwa zró nicowanego zatrudnienia dla lub Art. 41 ust. 1 rybaków w drodze tworzenia miejsc zwi zanych z lit. c) pracy poza sektorem rybołówstwa. nim sektorów

Działanie niezale ne od Zobacz: art. 40 ust. 3 pkt. 4 i art. 41 ust. 4 w rodzaju Zobacz art. 40 celu uzyskania dalszych informacji obszaru ust. 3 i 4 dotycz cych obszarów i beneficjentów

Program pilota owy, propaguj cy rozwój działalno ci zwi zanej z ekoturystyk w ród rybaków, w tym szkolenia przekwalifikuj ce dotycz ce obsługi klienta i zarz dzania małym przedsi biorstwem i/lub zarz dzania obszarem Natura 2000.

Działanie niezale ne od Współpraca rodzaju mi dzynaroobszaru dowa

Projekt badawczy maj cy na celu wypróbowanie nowych metod zarz dzania, np. porównanie ró nych systemów gospodarki ł kowo-pastwiskowej, w celu stwierdzenia, które s lepsze dla rodzimych motyli oraz ciem w Europie

LIFE+ Brak PR7

Art. 2 ust. 2 lit. f)

42

rodowisko, np. zmiany klimatyczne, zanieczyszczenie rodowiska i zagro enia; ochrona i zrównowaone zarz dzanie zasobami naturalnymi oraz wytworzonymi przez człowieka (np. ochrona i zarz dzanie bioró norodno ci ); Wszystkie technologie na rzecz rodowiska mo liwe (np. odtwarzanie rodowiska)

Kontekst: badania

Fundusz

Art. 2 ust. 2 lit. g)

Grupy docelowe

Opis

Temat: transport (np. transport powierzchniowy przyjazny rodowisku)

Ograniczenia obszarowe

Działanie niezale ne od Współpraca rodzaju mi dzynaroobszaru dowa

Opis

Uwagi/inne ograniczenia

Przykłady

Kontekst: badania nad przystosowaniem/popraw infrastruktury transportowej w celu ograniczenia jej wpływu na obszary Natura 2000.

Ograniczenia obszarowe

Uwagi/inne ograniczenia

Badania nad skuteczno ci infrastruktury transportowej o mniejszym wpływie na rodowisko, np. skuteczno przej podziemnych dla gadów.

Przykłady

EFRR14

Energia, w tym sieci transeuropejskie, które przyczyniaj si do uwzgl dnienia wymogów rodowiskowych, wzrostu wydajno ci Obszary celu: Art. 4 ust. 7 energetycznej i rozwoju odnawialnych ródeł energii Konwergencja

Projekty pilota owe polegaj ce na rehabilitacji obszarów zanieczyszczonych w celu zapewnienia infrastruktury słu cej podmiotom gospodarczym przy jednoczesnej odnowie siedlisk – np. tworzenie nowych obszarów zalesionych/ rozwijanie obszarów podmokłych/ zapewnienie oczyszczania cieków, z korzy ciami dla siedlisk i gatunków wyst puj cych na pobliskiej ostoi Natura 2000. Projekty pilota owe polegaj ce na odnowie siedlisk poprzez sadzenie rodzimych gatunków drzew o niskim nara eniu na po ar (du e obszary); lub przywracanie gatunków Kontekst: przygotowywanie charakterystycznych dla obszarów podmokłych, uj ciowych planów i działa lub przybrze nych, w celu ograniczenia ryzyka powodzi i zwi zanych z erozji. Działania takie musiałyby stanowi cz wi kszego zarz dzaniem ryzykiem projektu. Mo liwe finansowanie dla projektów pilota owych analizuj cych wykonalno przedsi wzi polegaj cych na przywracaniu i zarz dzaniu terenami zalewowymi w celu produkcji elektryczno ci uzyskiwanej z energii wodnej, lub analizuj cych korzy ci płyn ce z wdra ania małych projektów wykorzystania biomasy na terenie rezerwatów przyrody. Działania mo liwe do zrealizowania w kontek cie Kontekst: energia ze ródeł regionalnych planów wykorzystania energii ze ródeł odnawialnych odnawialnych.

Inwestycje edukacyjne, które przyczyniaj si do wzrostu Art. 4 ust. 8 atrakcyjno ci i jako ci ycia w regionach

Kontekst: szerokie działania edukacyjne

Wspieranie modernizacji i dywersyfikacji regionalnych struktur gospodarczych. Priorytet: rodowisko, w tym wspieranie Art. 4 ust. 3 bioró norodno ci i ochrona przyrody

Obszary celu: Konwergencja

Zapobieganie ryzyku, w tym przygotowanie i wdra anie planów maj cych na celu zapobieganie i niwelowanie ryzyka naturalnego i Obszary celu: Art. 4 ust. 4 technologicznego Konwergencja

Obszary celu: Konwergencja

Przygotowanie i pilotowanie programu edukacyjnego maj cego na celu podniesienie poziomu wiadomo ci ekologicznej oraz popraw jako ci ycia.





















14 Finansowanie z EFRR nakierowane jest na inwestycje produktywne (np. infrastruktura). Dlatego te , działania zwi zane z sieci b d obszarami Natura 2000 musz by rozpatrywane w

szerszym kontek cie działa rozwojowych.

43

DZIAŁANIE 4: PROJEKTY PILOTA OWE

Fundusz

Wszystkie mo liwe

Rodzaje obszarów

Fundusz

Opis

DZIAŁANIE 4: PROJEKTY PILOTA OWE

Priorytet: rodowisko i zapobieganie ryzyku: stymulowanie Art. 5 ust. 2 wydajno ci energetycznej i wytwarzania energii ze ródeł lit. b) odnawialnych.

Ograniczenia obszarowe

Obszary celu: Regionalna konkurencyjno zatrudnienie

i

Art. 6 ust. 1 Stymulowanie przedsi biorczo ci oraz, w szczególno ci, rozwoju lit. a) M P, turystyki, kultury i handlu przygranicznego

Obszary celu: Regionalna konkurencyjno i zatrudnienie Europejska współpraca terytorialna na rzecz współpracy transgranicznej (patrz art. 19)

Wsparcie w zakresie rozwoju transgranicznych działa gospodarczych i społecznych poprzez wspólne strategie Art. 6 ust. 1 zrównowa onego rozwoju terytorialnego, w szczególno ci: lit. b) wspieranie ochrony i wspólnego zarz dzania rodowiskiem

Europejska współpraca terytorialna na rzecz współpracy transgranicznej (patrz art. 19)

rodowisko i zapobieganie ryzyku: opracowywanie planów i Art. 5 ust. 2 działa dla zapobiegania i niwelowania ryzyka naturalnego i lit. d) technologicznego

Przykłady

Mo liwe finansowanie dla projektów pilota owych analizuj cych wykonalno przedsi wzi polegaj cych na przywracaniu i zarz dzaniu terenami zalewowymi w celu produkcji elektryczno ci uzyskiwanej z energii wodnej, lub analizuj cych korzy ci płyn ce z wdra ania małych projektów wykorzystania biomasy na terenie rezerwatów przyrody. Działania mo liwe do zrealizowania w kontek cie Kontekst: energia ze ródeł regionalnych planów wykorzystania energii ze ródeł odnawialnych odnawialnych. Projekty pilota owe polegaj ce na odnowie siedlisk poprzez sadzenie rodzimych gatunków drzew o niskim nara eniu na po ar (du e obszary); lub przywracanie gatunków Kontekst: przygotowywanie charakterystycznych dla obszarów podmokłych, uj ciowych planów i działa lub przybrze nych, w celu ograniczenia ryzyka powodzi i zwi zanych z erozji. Działania takie musiałyby stanowi cz wi kszego zarz dzaniem ryzykiem projektu.

Kontekst: tworzenie miejsc Pilota owe sieci ekoturystyczne, w tym współpraca pracy (np. w turystyce) transgraniczna skupiaj ca si na obszarach Natura 2000.

Pilota owy program tworzenia miejsc pracy na obszarach Natura 2000, w kontek cie rozwoju zrównowa onych rodowiskowo mo liwo ci zatrudnienia w regionie.

Ponadto, wspieranie integracji transgranicznych rynków pracy, lokalnych inicjatyw sprzyjaj cych zatrudnieniu, wyrównywania Art. 6 ust. 1 szans, szkole i integracji społecznej, wspólnego wykorzystania koniec zasobów ludzkich i infrastruktury BiRT Współpraca bilateralna mi dzy regionami nadmorskimi, poprzez finansowanie sieci i działa sprzyjaj cych zintegrowanemu rozwojowi terytorialnemu, w ramach priorytetu: gospodarka wodna, w jednoznacznym wymiarze ponadnarodowym, w tym ochrona i zarz dzanie zlewniami rzek, strefami Art. 6 ust. 2 przybrze nymi, zasobami morskimi, usługami wodnymi i lit. a) terenami podmokłymi

Europejska współpraca terytorialna na rzecz współpracy transgranicznej (patrz art. 19)

Rozwój pilota owego transgranicznego rynku pracy dla osób profesjonalnie zajmuj cych si ochron przyrody, wspieraj cy wymian umiej tno ci oraz wspólnego korzystania z zasobów. W kontek cie ogólnego rozwoju zrównowa onego i przyjaznego rodowisku zatrudnienia. Projekt pilota owy dotycz cy rodowiskowo zrównowa onego zarz dzania zlewniami rzek, w tym Obszary musz by zarz dzanie obszarami Natura 2000. Projekt ten mógłby poł czone ze zlewni obejmowa analiz roli, jak spełniaj te obszary dla rzeki/terenami ekosystemu obszaru Natura 2000 oraz pilota owe podmokłymi/morskimi/przy instrumenty ekonomiczne umo liwiaj ce odpowiednie brze nymi rozpoznanie korzy ci płyn cych z tej roli.

Promowanie współpracy i wymiany do wiadcze mi dzy regionalnymi i lokalnymi władzami skupiaj cej si na bioró norodno ci i obszarach Natura 2000, wł czaj c programy sieci współpracy; działania obejmuj ce badania, gromadzenie danych oraz obserwacj i analiz trendów rozwojowych na Art. 6 ust. 3 obszarze Wspólnoty.

Europejska współpraca terytorialna na rzecz współpracy transgranicznej (patrz art. 19)

Program pilota owy dotycz cy edukacji i wymiany umiej tno ci pomi dzy przedstawicielami władz zwi zanymi z zarz dzaniem sieci Natura 2000.

44

Europejska współpraca terytorialna na rzecz współpracy transgranicznej (patrz art. 19)

Uwagi/inne ograniczenia

Fundusz

Art. 9

Ograniczenia obszarowe

Uwagi/inne ograniczenia

Zró nicowanie gospodarcze na terenach wiejskich i obszarach zale nych od rybołówstwa, w tym: rozwój nowych form Jedynie obszary działalno ci gospodarczej poza sektorami rolnictwa i rybołówstwa, wiejskie oraz obszary Kontekst: dywersyfikacja rozwój turystyki i zwi kszanie atrakcyjno ci obszarów wiejskich zale ne od rybołówstwa gospodarcza

Przykłady Pilota owe przedsi wzi cia w dziedzinie ekoturystyki, w tym turystyka zwi zana z obserwowaniem waleni oraz ptaków morskich organizowana przez byłych rybaków.

Pilota owe przedsi wzi cia w dziedzinie ekoturystyki, w tym opis dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego oraz poprawa dost pu do obiektów, np. przygotowanie przyjaznych rodowisku, nadbrze nych cie ek spacerowych lub rowerowych na terenie o bogatym dziedzictwie kulturowym lub przyrodniczym, w tym na obszarach Natura 2000 oraz obszarach z naturalnymi utrudnieniami.

Finansowanie inwestycji, których celem jest poprawa dost pno ci, promowanie i rozwój działalno ci gospodarczej zwi zanej z dziedzictwem kulturowym, promowanie zrównowa onego Jedynie obszary z wykorzystania zasobów naturalnych i pobudzanie sektora naturalnymi turystycznego. utrudnieniami

EFS Brak FS15 Realizacja celów art. 174 Traktatu, wpisuj ca si w ramy priorytetów nadanych wspólnotowej polityce ochrony rodowiska na mocy programu polityki i działania w dziedzinie rodowiska Art. 2 ust. 2 naturalnego.

Dziedziny sprzyjaj ce trwałemu rozwojowi i maj ce wyra nie rodowiskowy wymiar, takie jak efektywno energetyczna i Art. 2 ust. 3 odnawialne ródła energii oraz transport

Mo liwo wdra ania małych projektów pilota owych przy wi kszych projektach rozwojowych – np. próbne nowe korytarze migracji ryb przy projekcie budowy tamy.

Obszary celu: Konwergencja

Obszary celu: Konwergencja

Kontekst: infrastruktura i inwestycje zwi zane z energi odnawialn i transportem

Nowe pilota owe metody rozwoju przyjaznych przyrodzie korytarzy transportowych o niskim ryzyku (np. nowe technologie budowy przej nadziemnych i podziemnych). Przedsi wzi cia takie mog zosta zrealizowane jedynie jako cz wi kszego projektu transportowego.

DZIAŁANIE 4: PROJEKTY PILOTA OWE

Art. 10

Opis

15 Działania zwi zane z sieci b d obszarami Natura 2000 musz by rozpatrywane w szerszym kontek cie działa rozwojowych.

45

Działanie 5: OPRACOWANIE PLANÓW ZARZ DZANIA, STRATEGII I PROGRAMÓW

DZIAŁANIE 5: OPRACOWANIE PLANÓW ZARZ DZANIA, STRATEGII I PROGRAMÓW

Fundusz

Opis

Grupy docelowe

Rodzaje Ograniczenia obszarów obszarowe

Uwagi/inne ograniczenia

Przykłady

EFRROW

Art. 52 lit. b) Zachowanie i poprawa stanu ppkt iii) dziedzictwa wsi

Wszystkie mo liwe

Art. 63

Wszystkie mo liwe (w ramach obszarów wiejskich)

Leader

Art. 57: Wsparcie, o którym mowa w art. 52 lit. b) ppkt iii), obejmuje: a) sporz dzenie planów ochrony i zarz dzania terenami Natura 2000 i innymi miejscami o du ej warto ci przyrodniczej, działania na rzecz wiadomo ci zwi zanej ze rodowiskiem naturalnym oraz inwestycje zwi zane z utrzymaniem, odbudow i popraw stanu dziedzictwa przyrodniczego oraz z rozwojem obszarów o du ej warto ci przyrodniczej.

Mo liwo sfinansowania prac zwi zanych z przygotowaniem programu ochrony dla du ej ostoi na obszarach wiejskich – np. park narodowy z obszarami le nymi, podmokłymi, nadrzecznymi. Mo e obejmowa zarz dzanie gruntami wykorzystywanymi pod ró ne uprawy. [kwiaty].

Brak

Zobacz art. 61-65

Lokalne grupy działania mog wł czy opracowanie programów ochrony do celów lokalnej strategii rozwoju. Dałoby to mo liwo realizacji projektów zach caj cych do zrównowa onego zarz dzania siedliskami wra liwymi.

Brak

LIFE+ nie b dzie finansowa działa , które kwalifikuj si do pomocy lub otrzymuj tak pomoc na ten sam cel w ramach innych instrumentów finansowych Wspólnoty (patrz art. 10). Kwalifikowalne je li spełniaj kryteria dotycz ce warto ci dodanej okre lone w art. 3 oraz s zgodne z działaniami wymienionymi w Zał czniku I.

Działanie niezale ne od rodzaju obszaru Brak

Wszystkie wybrane obszary wiejskie

EFR Brak LIFE+

Art. 3 PR7 Brak

46

Kryteria kwalifikowalno ci

Wszystkie mo liwe

Wszystkie mo liwe

Fundusz

Opis

Ograniczenia obszarowe

Uwagi/inne ograniczenia

Przykłady

Art. 4 ust. 4

Zapobieganie ryzyku, w tym przygotowanie i wdra anie planów maj cych na celu zapobieganie i niwelowanie ryzyka naturalnego i technologicznego

Obszary celu: Konwergencja

Kontekst: Mo liwo sfinansowania prac zwi zanych z opracowaniem przygotowywanie planów i programu ochrony, ale jedynie w sytuacji, kiedy zarz dzanie działa zwi zanych z obszarem Natura 2000 jest wa ne dla zarz dzania ryzykiem zarz dzaniem ryzykiem (np. zapobieganie powodziom).

Art. 5 ust. 2 lit. d)

rodowisko i zapobieganie ryzyku: opracowywanie planów i działa dla zapobiegania i niwelowania ryzyka naturalnego i technologicznego

Obszary celu: Regionalna konkurencyjno zatrudnienie

Kontekst: Mo liwo sfinansowania prac zwi zanych z opracowaniem przygotowywanie planów i programu ochrony, ale jedynie w sytuacji, kiedy zarz dzanie działa zwi zanych z obszarem Natura 2000 jest wa ne dla zarz dzania ryzykiem zarz dzaniem ryzykiem (np. zapobieganie powodziom).

Art. 6 ust. 1 lit. b)

Art. 6 ust. 2 lit. a)

Art. 6 ust. 2 lit. c) EFS

Art. 3 ust. 2 lit. b) ppkt i)

i

Wsparcie w zakresie rozwoju transgranicznych działa gospodarczych i społecznych poprzez wspólne strategie zrównowa onego rozwoju terytorialnego, w szczególno ci: wspieranie ochrony i wspólnego zarz dzania rodowiskiem Współpraca bilateralna mi dzy regionami nadmorskimi, poprzez finansowanie sieci i działa sprzyjaj cych zintegrowanemu rozwojowi terytorialnemu, w ramach priorytetu: gospodarka wodna, w jednoznacznym wymiarze ponadnarodowym, w tym ochrona i zarz dzanie zlewniami rzek, strefami przybrze nymi, zasobami morskimi, usługami wodnymi i terenami podmokłymi

Obszary musz by Europejska współpraca poł czone ze zlewni rzeki/terenami terytorialna na rzecz współpracy transpodmokłymi/morskimi/przy granicznej (patrz art. 19) brze nymi

Mo e by to opracowywanie programów ochrony dla transgranicznej sieci ostoi, lub pojedynczej transgranicznej ostoi (np. zlewni rzeki, strefy przybrze nej). Działanie takie powinno by rozpatrywane w kontek cie szerszych planów rozwoju regionalnego. [nied wiedzie]

Zapobieganie ryzyku na obszarach morskich: w tym promowanie bezpiecze stwa morskiego i ochrony przeciwpowodziowej, przeciwdziałanie zanieczyszczeniom wód ródl dowych i morskich, zapobieganie i ochrona przed erozj , trz sieniami ziemi i lawinami.

Europejska współpraca terytorialna na rzecz współpracy transgranicznej (patrz art. 19)

Obszary musz by poł czone ze zlewni rzeki/terenami podmokłymi/morskimi/przy brze nymi

Mo liwo sfinansowania prac zwi zanych z opracowaniem programu ochrony, ale jedynie w sytuacji, kiedy zarz dzanie obszarem Natura 2000 jest wa ne dla zarz dzania ryzykiem (np. zapobieganie powodziom).

Wzmacnianie zdolno ci instytucjonalnej i skuteczno ci administracji publicznej oraz słu b u yteczno ci publicznej w zakresie dobrych projektów polityki i programów, ich monitorowania oraz oceny, poprzez badania, statystyki i wiedz fachow , wsparcie koordynacji mi dzyresortowej i dialogu mi dzy wła ciwymi organami publicznymi i prywatnymi.

Europejska współpraca terytorialna na rzecz Kontekst: pojedyncze obszary Natura 2000 jako współpracy transgranicznej (patrz art. 19) cz szerszej sieci.

Mo liwo pokrycia kosztów działa maj cych na celu wzmocnienie instytucjonalne administracji, która b dzie odpowiedzialna za opracowanie programów ochrony (dla pojedynczych obszarów lub regionalnych sieci obszarów Natura 2000).

Obszary celu: Konwergencja

FS Brak





















16 Finansowanie z EFRR nakierowane jest na inwestycje produktywne (np. infrastruktura). Dlatego te , działania zwi zane z sieci b d obszarami Natura 2000 musz by rozpatrywane w

szerszym kontek cie działa rozwojowych.

47

DZIAŁANIE 5: OPRACOWANIE PLANÓW ZARZ DZANIA, STRATEGII I PROGRAMÓW

EFRR16

Działanie 6: USTANOWIENIE INSTYTUCJI ZARZ DZAJ CYCH

Fundusz

Opis

Grupy celowe

Rodzaje Ograniczenia obszarów obszarowe

Uwagi/inne ograniczenia

Przykłady

DZIAŁANIE 6: USTANOWIENIE INSTYTUCJI ZARZ DZAJ CYCH

EFRROW Działanie na rzecz nabywania umiej tno ci i aktywizacji w celu przygotowania i wdro enia lokalnej Art. 52 lit. d) strategii rozwoju.

Art. 63 EFR Brak LIFE+ Brak PR7 Brak

48

Leader

Wszystkie mo liwe Wszystkie mo liwe (w ramach obszarów wiejskich)

Działanie niezale ne od rodzaju obszaru Brak Wszystkie wybrane obszary wiejskie

Brak

Zobacz art. 59(e)

Zobacz art. 61-65

Mo liwo ustanowienia organów zarz dzaj cych danym obszarem w kontek cie lokalnej strategii rozwoju, by mo e jako partnerstwa publiczno-prywatne.

Fundusz

Opis

Ograniczenia obszarowe

Uwagi/inne ograniczenia

Przykłady

EFRR17

Obszary celu: Konwergencja

Mo liwe wsparcie dla ustanowienia regionalnego organu zarz dzaj cego w celu promowania zrównowa onego wykorzystania zasobów bioró norodno ci i ochrony przyrody.

Ustanowienie i rozwój współpracy transgranicznej, poprzez finansowanie sieci i działa sprzyjaj cych zintegrowanemu rozwojowi terytorialnemu, w zakresie: rozwijania współpracy, Art. 6 ust. 1 wydajno ci i wspólnego wykorzystania infrastruktury szczególnie w lit. d) takich sektorach jak: opieka zdrowotna, kultura i o wiata.

Europejska współpraca terytorialna na rzecz współpracy transgranicznej (patrz art. 19)

Mo liwe wsparcie dla ustanowienia transgranicznego organu zarz dzaj cego – przyczyniałoby si to do zarz dzania obszarami Natura 2000, ale z perspektywy zdrowia, kultury, edukacji, itp.

Współpraca bilateralna mi dzy regionami nadmorskimi, poprzez finansowanie sieci i działa sprzyjaj cych zintegrowanemu rozwojowi terytorialnemu, w ramach priorytetu: gospodarka wodna, w jednoznacznym wymiarze ponadnarodowym, w tym ochrona i Art. 6 ust. 2 zarz dzanie zlewniami rzek, strefami przybrze nymi, zasobami lit. a) morskimi, usługami wodnymi i terenami podmokłymi

Zapobieganie ryzyku na obszarach morskich: w tym promowanie bezpiecze stwa morskiego i ochrony przeciwpowodziowej, Art. 6 ust. 2 przeciwdziałanie zanieczyszczeniom wód ródl dowych i morskich, lit. c) zapobieganie i ochrona przed erozj , trz sieniami ziemi i lawinami.

Kontekst: szeroko rozumiane działania współpracy transgranicznej Kontekst: szeroko rozumiane działania współpracy transgranicznej. Obszary musz by Europejska współpraca poł czone ze zlewni terytorialna na rzecz rzeki/terenami współpracy transgranicznej podmokłymi/morskimi/pr (patrz art. 19) zybrze nymi Kontekst: szeroko rozumiane działania współpracy transgranicznej. Obszary musz by Europejska współpraca poł czone ze zlewni terytorialna na rzecz rzeki/terenami współpracy transgranicznej podmokłymi/morskimi/pr (patrz art. 19) zybrze nymi

Mo liwo ustanowienia organu transgranicznego odpowiedzialnego za zarz dzanie transgraniczn stref terenów poło onych w zlewni rzeki/ na obszarach podmokłych/ nadbrze nych. Głównie dotyczyłoby to zarz dzania zbiornikami wodnymi i/lub zarz dzania ryzykiem, ale odnosiłoby si równie do zarz dzania obszarami Natura 2000 traktuj c je jako cz całego procesu zarz dzania.

EFS Wzmacnianie zdolno ci instytucjonalnej i skuteczno ci administracji publicznej oraz słu b u yteczno ci publicznej w zakresie dobrych projektów polityki i programów, ich monitorowania oraz oceny, poprzez badania, statystyki i wiedz fachow , wsparcie koordynacji Art. 3 ust. 2 mi dzyresortowej i dialogu mi dzy wła ciwymi organami Obszary celu: lit. b) ppkt i) publicznymi i prywatnymi. Konwergencja FS18

Mo liwe wsparcie dla restrukturyzacji struktur/organów administracji, w celu stworzenia dobrych struktur do zarz dzania rodowiskowego na poziomie regionalnym (w tym zarz dzanie obszarami Natura 2000).

DZIAŁANIE 6: USTANOWIENIE INSTYTUCJI ZARZ DZAJ CYCH

Wspieranie modernizacji i dywersyfikacji regionalnych struktur gospodarczych. Priorytet: rodowisko, w tym wspieranie Art. 4 ust. 3 bioró norodno ci i ochrona przyrody.

Brak





















17 Finansowanie z EFRR nakierowane jest na inwestycje produktywne (np. infrastruktura). Dlatego te , działania zwi zane z sieci b d obszarami Natura 2000 musz by rozpatrywane w 



















szerszym kontek cie działa rozwojowych. obszarami Natura 2000 musz by rozpatrywane w szerszym kontek cie działa rozwojowych.

18 Działania zwi zane z sieci b d

49

DZIAŁANIE 7: KONSULTACJE I NAWI ZYWANIE WSPÓŁPRACY – OTWARTE SPOTKANIA, NAWI ZYWANIE KONTAKTÓW, WSPÓŁPRACA Z WŁA CICIELAMI GRUNTÓW

Działanie 7: KONSULTACJE I NAWI ZYWANIE WSPÓŁPRACY – OTWARTE SPOTKANIA, NAWI ZYWANIE KONTAKTÓW, WSPÓŁPRACA Z WŁA CICIELAMI GRUNTÓW

Fundusz

Opis

Grupy docelowe

Rodzaje obszarów

Ograniczenia obszarowe

Uwagi/inne ograniczenia

Przykłady

EFRROW

Art. 52 lit. d)

Art. 63

Działanie na rzecz nabywania umiej tno ci i aktywizacji w celu przygotowania i wdro enia lokalnej strategii rozwoju.

Leader

Wszystkie mo liwe

Działanie niezale ne od rodzaju obszaru

Zobacz art. 59

Wszystkie mo liwe (w ramach obszarów wiejskich)

Wszystkie wybrane obszary wiejskie

Zobacz art. 61-65

Mo liwe wsparcie dla tworzenia sieci oraz wzmocnienia instytucjonalnego, o ile jest to zwi zane z celami rodowiskowymi zawartymi w lokalnej strategii rozwoju. Mo liwe wsparcie dla tworzenia sieci regionalnych lub ponadregionalnych (w odniesieniu do lokalnych planów rozwoju) w celu promowania najlepszych praktyk. Mo na zastosowa na przykład w celu: wymiany do wiadcze pomi dzy społeczno ciami wiejskimi w zarz dzaniu terenami Natura 2000, podkre lenia mo liwo ci ekonomicznych i społecznych lub propagowania informacji w ród wła cicieli gruntów. [kwiaty]

Art. 34: Działania wspólne: musz by wdra ane przy aktywnym wsparciu ze strony samych przedsi biorców b d organizacji działaj cych w imieniu producentów b d innych organizacji uznanych przez Kraj Członkowski …

Mo liwe wsparcie dla rozwoju sieci umo liwiaj cych wymian informacji dotycz cych technik połowowych o mniejszym wpływie na rodowisko/przyjaznej przyrodzie akwakultury, itp.

Art. 34: Działania wspólne: musz by wdra ane przy aktywnym wsparciu ze strony samych przedsi biorców b d organizacji działaj cych w imieniu producentów b d innych organizacji uznanych przez Kraj Członkowski …

Mo liwe wsparcie dla uczestnictwa naukowców w sieciach tworzonych w sektorze rybołówstwa oraz rozwoju inicjatyw na rzecz partnerstw pomi dzy sektorem rybołówstwa, a sektorem nauki.

EFR

Art. 34 lit. i)

Działanie Doskonalenie kwalifikacji zawodowych, niezale ne od rozwijanie nowych metod i narz dzi rodzaju szkoleniowych Rybacy, inne obszaru Brak Wody przybrze ne, morskie, ródl dowe, obszary Rybacy, inne podmokłe

Art. 41 ust. 1 lit. h)

Propagowanie partnerstwa pomi dzy naukowcami i przedsi biorcami w sektorze rybołówstwa Brak Propagowanie współpracy mi dzyregionalnej i mi dzynarodowej pomi dzy poszczególnymi podmiotami Działanie w obszarach rybołówstwa, głównie w Administracja niezale ne od drodze tworzenia sieci i publiczna, rodzaju Zobacz art. 40 rozpowszechniania najlepszych M P, inne obszaru ust. 3 i 4 praktyk

Art. 41 ust. 1 lit. i)

Działanie Nabywanie umiej tno ci oraz pomoc przy opracowaniu i wdro eniu lokalnej Administracja niezale ne od publiczna, rodzaju Zobacz art. 40 strategii rozwoju M P, inne obszaru ust. 3 i 4

Art. 34 lit. j)

50

Mo liwe wsparcie dla tworzenia mi dzyregionalnej i mi dzynarodowej współpracy w odniesieniu do Zobacz: art. 40 ust. 3 pkt. 4 i art. 41 ust. przyjaznych przyrodzie praktyk połowowych oraz roli 4 w celu uzyskania dalszych informacji rybaków i jednostek zajmuj cych si akwakultur w dotycz cych obszarów i beneficjentów kontek cie sieci Natura 2000. [mor winy]

Zobacz: art. 40 ust. 3 pkt. 4 i art. 41 ust. Mo liwe wsparcie dla tworzenia sieci oraz wzmocnienia 4 w celu uzyskania dalszych informacji instytucjonalnego, o ile jest to zwi zane z celami dotycz cych obszarów i beneficjentów rodowiskowymi zawartymi w lokalnej strategii rozwoju.

Grupy docelowe

Opis

Rodzaje obszarów

Ograniczenia obszarowe

Uwagi/inne ograniczenia

Przykłady

LIFE+

Art. 3

Kryteria kwalifikowalno ci

LIFE+ nie b dzie finansowa działa , które kwalifikuj si do pomocy lub otrzymuj tak pomoc na ten sam cel w ramach innych instrumentów finansowych Wspólnoty (patrz art. 10). Kwalifikowalne, je li spełniaj kryteria dotycz ce warto ci dodanej okre lone w art. 3 oraz s zgodne z działaniami wymienionymi w Zał czniku I.

Wszystkie mo liwe

Wszystkie mo liwe

Wszystkie mo liwe

Działanie niezale ne od Kontekst: jako cz projektu rodzaju Współpraca badawczego, gdy potrzebne jest obszaru mi dzynarodowa zaanga owanie stron zainteresowanych

Brak

PR7 rodowisko, np. zmiany klimatyczne, zanieczyszczenie rodowiska i zagro enia; ochrona i zrównowa one zarz dzanie zasobami naturalnymi oraz wytworzonymi przez człowieka (np. ochrona i zarz dzanie bioró norodno ci ); technologie na Art. 2 rzecz rodowiska (np. odtwarzanie ust. 2 lit. f) rodowiska)

Fundusz

Opis

Ograniczenia obszarowe

Uwagi/inne ograniczenia

Projekt badawczy zwi zany z zarz dzaniem obszarami Natura 2000, który mógłby zawiera konsultacje z zainteresowanymi stronami, ocen akceptowalno ci rozwi za zwi zanych z zarz dzaniem, ocen korzy ci wynikaj cych z istnienia obszarów Natura 2000, itp.

Przykłady

EFRR19

Art. 4 ust. 3

Wspieranie modernizacji i dywersyfikacji regionalnych struktur gospodarczych. Priorytet: rodowisko, w tym wspieranie bioró norodno ci i ochrona przyrody.

Kontekst: jako cz projektu/inicjatywy, gdy potrzebne jest zaanga owanie Obszary celu: Konwergencja zainteresowanych stron Kontekst: jako cz projektu/inicjatywy, gdy potrzebne jest zaanga owanie zainteresowanych stron Obszary celu: Konwergencja (zarz dzanie ryzykiem)

Art. 4 ust. 5

Zapobieganie ryzyku, w tym przygotowanie i wdra anie planów maj cych na celu zapobieganie i niwelowanie ryzyka naturalnego i technologicznego Turystyka, w tym promocja zasobów przyrodniczych i kulturowych jako potencjału dla rozwoju zrównowa onej turystyki, ochrona i zachowanie dziedzictwa kulturowego dla wspierania rozwoju gospodarczego, zwi kszenie poda y usług turystycznych poprzez nowe usługi o wy szej warto ci Obszary celu: Konwergencja dodanej

Art. 4 ust. 8

Inwestycje edukacyjne, które przyczyniaj si do wzrostu atrakcyjno ci i jako ci ycia w regionach

Art. 4 ust. 4

Kontekst: jako cz projektu/inicjatywy, gdy potrzebne jest zaanga owanie zainteresowanych stron (turystyka) Kontekst: jako cz projektu/inicjatywy, gdy potrzebne jest zaanga owanie Obszary celu: Konwergencja zainteresowanych stron (edukacja)

Mo liwe wsparcie dla tworzenia regionalnych sieci, wymiany pozytywnych do wiadcze w celu informowania o korzy ciach ekonomicznych wynikaj cych z istnienia obszarów Natura 2000. Mo liwe wsparcie dla tworzenia sieci wykorzystuj cych potencjał sieci Natura 2000 w zapobieganiu ryzyku. Mo e odnosi si do zaanga owania wła cicieli pobliskich gruntów. Mo liwe wsparcie dla tworzenia sieci przyczyniaj cych si do rozwoju regionalnych planów dla sektora turystycznego, w tym dialog nad korzy ciami i mo liwo ciami płyn cymi z ustanowienia obszarów Natura 2000 na poziomie lokalnym i regionalnym. Tworzenie sieci regionalnych oraz prowadzenie konsultacji dotycz cych edukacji ekologicznej, wykorzystuj c sie Natura 2000 jako materiał edukacyjny.

DZIAŁANIE 7: KONSULTACJE I NAWI ZYWANIE WSPÓŁPRACY – OTWARTE SPOTKANIA, NAWI ZYWANIE KONTAKTÓW, WSPÓŁPRACA Z WŁA CICIELAMI GRUNTÓW

Fundusz





















19 Finansowanie z EFRR nakierowane jest na inwestycje produktywne (np. infrastruktura). Dlatego te , działania zwi zane z sieci b d obszarami Natura 2000 musz by rozpatrywane w

szerszym kontek cie działa rozwojowych.

51

DZIAŁANIE 7: KONSULTACJE I NAWI ZYWANIE WSPÓŁPRACY – OTWARTE SPOTKANIA, NAWI ZYWANIE KONTAKTÓW, WSPÓŁPRACA Z WŁA CICIELAMI GRUNTÓW

Fundusz

Opis

Ograniczenia obszarowe

Uwagi/inne ograniczenia

Art. 4 ust. 10

Art. 5 ust. 2 lit. a)

Bezpo rednie wspieranie inwestycji w M P przyczyniaj ce si do tworzenia i utrzymania miejsc pracy Priorytet: rodowisko i zapobieganie ryzyku: stymulowanie inwestycji słu cych rewitalizacji terenów i obiektów zanieczyszczonych, promowanie rozwoju infrastruktury zwi zanej z bioró norodno ci i programem Natura 2000, przyczynianie si do zrównowa onego rozwoju gospodarczego i ró nicowania obszarów wiejskich

Art. 5 ust. 2 lit. d)

rodowisko i zapobieganie ryzyku: opracowywanie planów i działa dla zapobiegania i niwelowania ryzyka naturalnego i technologicznego

Art. 6 ust. 1 lit. a)

Kontekst: jako cz projektu/inicjatywy, gdy potrzebne jest zaanga owanie zainteresowanych stron (tworzenie Obszary celu: Konwergencja miejsc pracy)

Obszary celu: Regionalna konkurencyjno i zatrudnienie

Mo liwe wsparcie dla nawi zywania kontaktów pomi dzy M P prowadz cymi działalno na obszarach Natura 2000, w celu wymiany do wiadcze i zaanga owania partnerów lokalnych i regionalnych działaj cych na rzecz tworzenia miejsc pracy.

Mo liwe wsparcie dla przeprowadzenia konsultacji z przedstawicielami społeczno ci i podmiotów lokalnych, na których mo e oddziaływa dany projekt infrastrukturalny na obszarach Natura 2000.

Europejska współpraca terytorialna na rzecz współpracy transgranicznej (patrz art. 19)

Mo liwe wsparcie dla tworzenia sieci wykorzystuj cych potencjał sieci Natura 2000 w zapobieganiu ryzyku. Mo e odnosi si do zaanga owania wła cicieli pobliskich gruntów. Mo liwe wsparcie dla tworzenia sieci przyczyniaj cych si do rozwoju regionalnych planów Kontekst: jako cz dla sektora turystycznego, w tym dialog nad projektu/inicjatywy, gdy potrzebne korzy ciami i mo liwo ciami płyn cymi z jest zaanga owanie ustanowienia obszarów Natura 2000 na poziomie zainteresowanych stron lokalnym i regionalnym.

Europejska współpraca terytorialna na rzecz współpracy transgranicznej (patrz art. 19)

Kontekst: jako cz projektu/inicjatywy, gdy potrzebne jest zaanga owanie zainteresowanych stron

Obszary celu: Regionalna konkurencyjno i zatrudnienie

Art. 6 ust. 1 lit. b)

Stymulowanie przedsi biorczo ci oraz, w szczególno ci, rozwoju M P, turystyki, kultury i handlu przygranicznego Wsparcie w zakresie rozwoju transgranicznych działa gospodarczych i społecznych poprzez wspólne strategie zrównowa onego rozwoju terytorialnego, w szczególno ci: wspieranie ochrony i wspólnego zarz dzania rodowiskiem

Art. 6 ust. 1 lit. d)

Ustanowienie i rozwój współpracy transgranicznej, poprzez finansowanie sieci i działa sprzyjaj cych zintegrowanemu rozwojowi terytorialnemu, w zakresie: rozwijania współpracy, wydajno ci i wspólnego wykorzystania infrastruktury szczególnie w takich sektorach jak: opieka zdrowotna, kultura i o wiata.

Europejska współpraca terytorialna na rzecz współpracy transgranicznej (patrz art. 19)

Art. 6 ust. 1 koniec

Ponadto, wspieranie integracji transgranicznych rynków pracy, lokalnych inicjatyw sprzyjaj cych zatrudnieniu, wyrównywania szans, szkole i integracji społecznej, wspólnego wykorzystania zasobów ludzkich i infrastruktury BiRT

Europejska współpraca terytorialna na rzecz współpracy transgranicznej (patrz art. 19)

Art. 6 ust. 2 lit. a)

Współpraca bilateralna mi dzy regionami nadmorskimi, poprzez finansowanie sieci i działa sprzyjaj cych zintegrowanemu rozwojowi terytorialnemu, w ramach priorytetu: gospodarka wodna, w jednoznacznym wymiarze ponadnarodowym, w tym ochrona i zarz dzanie zlewniami rzek, strefami przybrze nymi, zasobami morskimi, usługami wodnymi i terenami podmokłymi

52

Kontekst: jako cz projektu/inicjatywy, gdy potrzebne jest zaanga owanie zainteresowanych stron Kontekst: jako cz projektu/inicjatywy, gdy potrzebne jest zaanga owanie zainteresowanych stron (zarz dzanie ryzykiem)

Przykłady

Europejska współpraca terytorialna na rzecz współpracy transgranicznej (patrz art. 19)

Kontekst: szerokie mi dzynarodowe inicjatywy edukacyjne (edukacja) Kontekst: jako cz projektu/inicjatywy, gdy potrzebne jest zaanga owanie zainteresowanych stron Kontekst: jako cz projektu/inicjatywy, gdy potrzebne jest zaanga owanie zainteresowanych stron. Obszary musz by poł czone ze zlewni rzeki/terenami podmokłymi/morskimi/ przybrze nymi

Mo liwe wsparcie dla rozwoju sieci transgranicznych w celu opracowania regionalnych planów zrównowa onego zarz dzania rodowiskowego, edukacji i/lub ochrony przyrody, w tym zarz dzania obszarami Natura 2000. Mo liwe wsparcie dla transgranicznych sieci w celu umo liwienia skutecznego wykorzystania zasobów ludzkich na poziomie regionalnym na rzecz obszarów Natura 2000.

Mo liwe wsparcie dla konsultacji i tworzenia sieci w odniesieniu do transgranicznych planów zarz dzania i/lub planów zarz dzania ryzykiem dla zlewni rzek/obszarów podmokłych/obszarów przybrze nych, z uwzgl dnieniem aspektów zarz dzania obszarami Natura 2000.

Opis

Ograniczenia obszarowe

Uwagi/inne ograniczenia

Przykłady

Kontekst: jako cz projektu/inicjatywy, gdy potrzebne jest zaanga owanie zainteresowanych stron (zapobieganie ryzyku). Obszary musz by poł czone ze zlewni rzeki/terenami podmokłymi /morskimi/przybrze nymi

Art. 6 ust. 2 lit. c)

Zapobieganie ryzyku na obszarach morskich: w tym promowanie bezpiecze stwa morskiego i ochrony przeciwpowodziowej, przeciwdziałanie zanieczyszczeniom wód ródl dowych i morskich, zapobieganie i ochrona przed erozj , trz sieniami ziemi i lawinami.

Art. 6 ust. 3

Promowanie współpracy i wymiany do wiadcze mi dzy regionalnymi i lokalnymi władzami skupiaj cej si na bioró norodno ci i obszarach Natura 2000, wł czaj c programy sieci współpracy; działania obejmuj ce badania, gromadzenie danych oraz obserwacj i analiz trendów rozwojowych na obszarze Wspólnoty.

Wymóg: Europejska współpraca terytorialna na rzecz współpracy transgranicznej (patrz art. 19)

Mo liwe wsparcie dla rozwoju du ych sieci zwi zanych z zarz dzaniem obszarami Natura 2000, w celu umo liwienia wymiany do wiadcze , wiedzy fachowej i informacji. Mo liwe wsparcie dla współpracy regionalnej, transferu wiedzy i wzmocnienia instytucjonalnego dla ‘nowych’ pa stw członkowskich.

Art. 9

Rewitalizacja rodowiska przyrodniczego, np. zachowanie i rozwijanie dziedzictwa kulturowego i historycznego z działaniami skierowanymi na promocj przedsi biorczo ci, lokalnego zatrudnienia i rozwój społeczno ci lokalnej. Zró nicowanie gospodarcze na terenach wiejskich i obszarach zale nych od rybołówstwa, w tym: rozwój nowych form działalno ci gospodarczej poza sektorami rolnictwa i rybołówstwa, rozwój turystyki i zwi kszanie atrakcyjno ci obszarów wiejskich

Kontekst: jako cz projektu/inicjatywy, gdy potrzebne jest zaanga owanie zainteresowanych stron. Wymóg: wymiar miejski. Kontekst: jako cz projektu/inicjatywy, gdy potrzebne Jedynie obszary wiejskie oraz jest zaanga owanie obszary zale ne od zainteresowanych stron rybołówstwa. (dywersyfikacja gospodarcza)

Mo liwe wsparcie dla konsultacji ze społeczno ci lokaln / zainteresowanymi stronami dla miejskich obszarów Natura 2000, w ramach szerszego projektu rehabilitacji terenów miejskich. Mo liwe wsparcie dla tworzenia sieci byłych rybaków, którzy anga uj si w działania zwi zane z zarz dzaniem obszarem Natura 2000 lub, którzy przekwalifikowali si na działania zwi zane z obszarem Natura 2000 (np. ekoturystyka).

Art. 10

Finansowanie inwestycji, których celem jest poprawa dost pno ci, promowanie i rozwój działalno ci gospodarczej zwi zanej z dziedzictwem kulturowym, promowanie zrównowa onego wykorzystania zasobów naturalnych i Jedynie obszary z pobudzanie sektora turystycznego. naturalnymi utrudnieniami..

Art. 8

Europejska współpraca terytorialna na rzecz współpracy transgranicznej (patrz art. 19)

Kontekst: jako cz projektu/inicjatywy, gdy potrzebne jest zaanga owanie zainteresowanych stron

Budowanie sieci obszarów z naturalnymi utrudnieniami, w celu promowania wymiany do wiadcze i pomysłów na to, w jaki sposób obszary Natura 2000 mog przyczynia si do wzrostu gospodarczego w regionie.

Kontekst: jako cz projektu/inicjatywy, gdy potrzebne jest zaanga owanie zainteresowanych stron

Tworzenie sieci pomi dzy podmiotami publicznymi i prywatnymi, wydziałami, administracj publiczn oraz jednostkami dostarczaj cymi usługi publiczne, itp. w odniesieniu do zarz dzania rodowiskowego, a w szczególno ci do sieci Natura 2000.

EFS Wzmacnianie zdolno ci instytucjonalnej i skuteczno ci administracji publicznej oraz słu b u yteczno ci publicznej w zakresie dobrych projektów polityki i programów, ich monitorowania oraz oceny, poprzez badania, statystyki i wiedz fachow , wsparcie koordynacji mi dzyresortowej i Art. 3 ust. 2 dialogu mi dzy wła ciwymi organami publicznymi i lit. b) ppkt i) prywatnymi. Obszary celu: Konwergencja Wzmacnianie zdolno ci instytucjonalnej i skuteczno ci administracji publicznej oraz słu b u yteczno ci publicznej Art. 3 ust. 2 odno nie rozwoju zdolno ci w zakresie realizacji polityki i lit. b) ppkt ii) programów. Obszary celu: Konwergencja 20 FS Brak

DZIAŁANIE 7: KONSULTACJE I NAWI ZYWANIE WSPÓŁPRACY – OTWARTE SPOTKANIA, NAWI ZYWANIE KONTAKTÓW, WSPÓŁPRACA Z WŁA CICIELAMI GRUNTÓW

Fundusz










20 Działania zwi zane z sieci b d obszarami Natura 2000 musz by rozpatrywane w szerszym kontek cie działa rozwojowych.

53

DZIAŁANIE 8: AKTUALIZACJA PLANÓW ZARZ DZANIA, STRATEGII I PROGRAMÓW

Działanie 8: AKTUALIZACJA PLANÓW ZARZ DZANIA, STRATEGII I PROGRAMÓW

Fundusz

Opis

Grupy docelowe

Rodzaje Ograniczenia obszarów obszarowe

Uwagi/inne ograniczenia

Przykłady

EFRROW

Art. 52 lit. b) Zachowanie i poprawa stanu ppkt iii) dziedzictwa wsi

Art. 63

Leader

Wszystkie mo liwe

Wszystkie mo liwe (w ramach obszarów wiejskich)

Działanie niezale ne od rodzaju obszaru Brak

Wszystkie wybrane obszary wiejskie

Art. 57: Wsparcie, o którym mowa w 52 lit. b) ppkt iii), obejmuje: a) sporz dzenie planów ochrony i zarz dzania terenami Natura 2000 i innymi miejscami o du ej warto ci przyrodniczej, działania na rzecz wiadomo ci zwi zanej ze rodowiskiem naturalnym oraz inwestycje zwi zane z utrzymaniem, odbudow i popraw stanu dziedzictwa przyrodniczego oraz z rozwojem obszarów o du ej warto ci przyrodniczej

Brak

Zobacz art. 61-65.

Brak

LIFE+ nie b dzie finansowa działa , które kwalifikuj si do pomocy lub otrzymuj tak pomoc na ten sam cel w ramach innych instrumentów finansowych Wspólnoty (patrz art. 10). Kwalifikowalne, je li spełniaj kryteria dotycz ce warto ci dodanej okre lone w art. 3 oraz s zgodne z działaniami wymienionymi w Zał czniku I.

Mo liwe wsparcie dla przegl du planów, tam gdzie jest to wa ne dla lokalnych celów rozwojowych – np. przegl d planów zarz dzania w celu zwi kszenia zaanga owania społeczno ci lokalnej oraz mo liwo ci edukacyjnych (w partnerstwie z odpowiednimi władzami).

EFR Brak LIFE+

Art. 3

Kryteria kwalifikowalno ci

Wszystkie mo liwe

Wszystkie mo liwe

PR7

Art. 2 ust. 2 lit. f)

54

rodowisko, np. zmiany klimatyczne, zanieczyszczenie rodowiska i zagro enia; ochrona i zrównowa one zarz dzanie zasobami naturalnymi oraz wytworzonymi przez człowieka (np. ochrona i zarz dzanie bioró norodno ci ); technologie na rzecz rodowiska (np. odtwarzanie rodowiska)

Wszystkie mo liwe

Działanie niezale ne Współpraca od rodzaju mi dzynaroobszaru dowa

Kontekst: badania

Programy badawcze maj ce na celu okre lenie skuteczno ci oryginalnych planów zarz dzania oraz opracowanie koncepcji do uwzgl dnienia w przyszłym zarz dzaniu obszarami i sieci Natura 2000 w szerszym kontek cie. [nied wiedzie]

Opis

Ograniczenia obszarowe

Uwagi/inne ograniczenia

Przykłady

EFRR21 Art. 4 ust. 4

Zapobieganie ryzyku, w tym przygotowanie i wdra anie planów maj cych na celu zapobieganie i niwelowanie ryzyka naturalnego i Obszary celu: technologicznego Konwergencja

Kontekst: przygotowywanie planów i działa zwi zanych z zarz dzaniem ryzykiem

Przegl d planów sporz dzonych dla obszarów Natura 2000 w kontek cie zarz dzania ryzykiem na poziomie regionalnym.

Art. 5 ust. 2 lit. d)

rodowisko i zapobieganie ryzyku: opracowywanie planów i działa dla zapobiegania i niwelowania ryzyka naturalnego i technologicznego

Obszary celu: Regionalna Kontekst: przygotowywanie konkurencyjno i planów i działa zwi zanych z zatrudnienie zarz dzaniem ryzykiem

Przegl d planów sporz dzonych dla obszarów Natura 2000 w kontek cie zarz dzania ryzykiem na poziomie regionalnym.

Art. 6 ust. 1 lit. b)

Wsparcie w zakresie rozwoju transgranicznych działa gospodarczych i społecznych poprzez wspólne strategie zrównowa onego rozwoju terytorialnego, w szczególno ci: wspieranie ochrony i wspólnego zarz dzania rodowiskiem

Europejska współpraca terytorialna na rzecz współpracy transgranicznej (patrz art. 19)

Kontekst: pojedyncze obszary Natura 2000 jako cz szerszej sieci

Art. 6 ust. 2 lit. a)

Współpraca bilateralna mi dzy regionami nadmorskimi, poprzez finansowanie sieci i działa sprzyjaj cych zintegrowanemu rozwojowi terytorialnemu, w ramach priorytetu: gospodarka wodna, w jednoznacznym wymiarze ponadnarodowym, w tym ochrona i zarz dzanie zlewniami rzek, strefami przybrze nymi, zasobami morskimi, usługami wodnymi i terenami podmokłymi

Europejska współpraca terytorialna na rzecz współpracy transgranicznej (patrz art. 19)

Obszary musz by poł czone ze zlewni rzeki/terenami podmokłymi/morskimi/przybrze nymi

Przegl d planów w celu wykorzystania synergii transgranicznych – np. przegl d planów zwi zanych z obszarami poło onymi w pobli u s siaduj cych krajów (np. zlewnie rzek, obszary przybrze ne).

Art. 9

Zró nicowanie gospodarcze na terenach wiejskich i obszarach zale nych od rybołówstwa, w tym: rozwój nowych form działalno ci Jedynie obszary wiejskie gospodarczej poza sektorami rolnictwa i rybołówstwa, rozwój oraz obszary zale ne od turystyki i zwi kszanie atrakcyjno ci obszarów wiejskich rybołówstwa.

Kontekst: dywersyfikacja gospodarcza

Przegl d programów ochrony obszarami Natura 2000 w celu rozwoju ekoturystyki oraz wzmocnienia uczestnictwa społeczno ci rolniczych i rybackich po restrukturyzacji.

EFS Brak FS22 Brak





















21 Finansowanie z EFRR nakierowane jest na inwestycje produktywne (np. infrastruktura). Dlatego te , działania zwi zane z sieci b d obszarami Natura 2000 musz by rozpatrywane w

szerszym kontek cie działa rozwojowych. 



















22 Działania zwi zane z sieci b d obszarami Natura 2000 musz by rozpatrywane w szerszym kontek cie działa rozwojowych.

55

DZIAŁANIE 8: AKTUALIZACJA PLANÓW ZARZ DZANIA, STRATEGII I PROGRAMÓW

Fundusz

Działanie 9: KOSZTY OPERACYJNE INSTYTUCJI ZARZ DZAJ CYCH Fundusz

DZIAŁANIE 9: KOSZTY OPERACYJNE INSTYTUCJI ZARZ DZAJ CYCH (utrzymanie i wyposa enie budynków)

Opis

Grupy docelowe

Rodzaje Ograniczenia obszarów obszarowe

Uwagi/inne ograniczenia

Przykłady

EFRROW Działanie na rzecz nabywania umiej tno ci i aktywizacji w celu przygotowania i wdro enia lokalnej Art. 52 lit. d) strategii rozwoju

Wszystkie mo liwe

Działanie niezale ne od rodzaju obszaru Brak

Zobacz art. 59(e)

EFR Brak LIFE+ Brak PR7 Brak

Opis

Fundusz

Ograniczenia obszarowe

Uwagi/inne ograniczenia

Przykłady

EFRR23 Finansowanie nie jest dost pne dla działa ci głych

Brak EFS

Finansowanie nie jest dost pne dla działa ci głych

Brak FS

Finansowanie nie jest dost pne dla działa ci głych

Brak





szerszym kontek cie działa rozwojowych.

56

















23 Finansowanie z EFRR nakierowane jest na inwestycje produktywne (np. infrastruktura). Dlatego te , działania zwi zane z sieci b d obszarami Natura 2000 musz by rozpatrywane w

Działanie 10: UTRZYMANIE OGÓLNODOST PNEJ INFRASTRUKTURY – UDOST PNIANIE I KORZYSTANIE Z OBSZARÓW NATURA 2000

Fundusz

Opis

Grupy docelowe

Rodzaje obszarów

Ograniczenia obszarowe

Uwagi/inne ograniczenia

Przykłady

EFRROW

Art. 36 lit. b) ppkt. v) Płatno ci le no rodowiskowe

prywatni wła ciciele lasów, gminy Lasy

Art. 52 lit. b) Zachowanie i poprawa stanu ppkt. Iii) dziedzictwa wsi

Art. 63

Leader

Wszystkie mo liwe Wszystkie mo liwe (w ramach obszarów wiejskich)

Działania w zakresie restrukturyzacji i reorientacji, w szczególno ci przez propagowanie ekoturystyki, pod warunkiem, e działania te nie powoduj zwi kszenia nakładu połowowego

Pracownicy sektora rybołówstwa lub zwi zanych z nim sektorów

Brak Kwalifikowalno zale na od obszarów: zobacz art. 42

Działanie niezale ne od rodzaju obszaru Brak Wszystkie wybrane obszary wiejskie

Brak

Zobacz art. 61-65.

W ramach lokalnej strategii rozwoju, mo liwe wsparcie dla utrzymania infrastruktury dost pu publicznego, w celu wspierania edukacji, ekoturystyki lub korzy ci rodowiskowych.

EFR

Art. 41 ust. 1 lit. b)

Art. 41 ust. 1 lit. e) LIFE+ Brak

Działanie niezale ne od rodzaju Zobacz art. 40 ust. 3 i 4 obszaru

Zobacz: art. 40 ust. 3 pkt. 4 i art. 41 ust. 4 w celu uzyskania dalszych informacji dotycz cych obszarów i beneficjentów

Wsparcie na rzecz infrastruktury dla drobnej działalno ci rybackiej oraz Działanie turystyki, w celu zwi kszenia Administracja niezale ne korzy ci płyn cych dla małych publiczna, od rodzaju Zobacz art. 40 społeczno ci rybackich. M P, inne obszaru ust. 3 i 4

Zobacz: art. 40 ust. 3 pkt. 4 i art. 41 ust. 4 w celu uzyskania dalszych informacji dotycz cych obszarów i beneficjentów

Mo liwe wykorzystanie dla utrzymania lub poprawy infrastruktury dost pu publicznego na obszarach przybrze nych, w celu stymulacji rozwoju ekoturystyki. Mo liwe finansowanie dla infrastruktury publicznego dost pu zwi zanej z turystyk na jakimkolwiek obszarze Natura 2000, gdzie lepszy dost p mo e przynie korzy ci dla społeczno ci celowej (np. poprzez ci gł działalno w sektorze ekoturystyki lub wzrost takiej działalno ci).

DZIAŁANIE 10: UTRZYMANIE OGÓLNODOST PNEJ INFRASTRUKTURY – UDOST PNIANIE I KORZYSTANIE Z OBSZARÓW NATURA 2000

Art. 36 lit. a) ppkt. iv) Płatno ci rolno rodowiskowe

Rolnicy, jednostki zarz dzaj ce Obszary gruntami rolnicze

Promocja publicznego dost pu do obszaru mo e by wł czona do programów rolnorodowiskowych, płatno ci mog pokrywa np. koszty zapewnienia, e okolice Zobacz art. 39 i art. 51. Beneficjent płatno ci musi ogólnodost pnych szlaków nie b d podlegały przestrzega wymogów wzajemnej zgodno ci oraz innym formom zagospodarowania, w pewnych obowi zkowych standardów okre lonych pa stwach członkowskich, gdzie nie jest to w legislacji krajowej wymogiem wzajemnej zgodno ci. Promocja publicznego dost pu do obszaru Zobacz art. 47 oraz art. 51. Beneficjent płatno ci mo e by wł czona do programów le nomusi przestrzega wymogów wzajemnej rodowiskowych, płatno ci mog pokrywa np. zgodno ci. koszty utrzymania cie ek, mostów, itp. 57: Wsparcie, o którym mowa w 52 lit. b) ppkt iii), obejmuje: a) sporz dzenie planów ochrony i zarz dzania terenami Natura 2000 i innymi miejscami o du ej warto ci przyrodniczej, działania na rzecz wiadomo ci zwi zanej ze rodowiskiem naturalnym oraz inwestycje zwi zane z utrzymaniem, odbudow i popraw stanu dziedzictwa przyrodniczego oraz z rozwojem obszarów o du ej warto ci przyrodniczej;

PR7 Brak

57

Fundusz

Opis

Ograniczenia obszarowe

Uwagi/inne ograniczenia

Przykłady

DZIAŁANIE 10: UTRZYMANIE OGÓLNODOST PNEJ INFRASTRUKTURY – UDOST PNIANIE I KORZYSTANIE Z OBSZARÓW NATURA 2000

EFRR24

Art. 5 ust. 2 lit. a)

Wspieranie modernizacji i dywersyfikacji regionalnych struktur gospodarczych. Priorytet: rodowisko, w tym wspieranie bioró norodno ci i ochrona przyrody. Priorytet: rodowisko i zapobieganie ryzyku: stymulowanie inwestycji słu cych rewitalizacji terenów i obiektów zanieczyszczonych, promowanie rozwoju infrastruktury zwi zanej z bioró norodno ci i programem Natura 2000, przyczynianie si do zrównowa onego rozwoju gospodarczego i ró nicowania obszarów wiejskich

Art. 6 ust. 1 lit. b)

Wsparcie w zakresie rozwoju transgranicznych działa gospodarczych i społecznych poprzez wspólne strategie zrównowa onego rozwoju terytorialnego, w szczególno ci: wspieranie ochrony i wspólnego zarz dzania rodowiskiem

Art. 4 ust. 3

Obszary celu: Konwergencja

Obszary celu: Regionalna konkurencyjno i zatrudnienie Europejska współpraca terytorialna na rzecz współpracy transgranicznej (patrz art. 19)

Mo liwe finansowanie dla utrzymania/modernizacji istniej cej infrastruktury publicznego dost pu np. modernizacja cie ek spacerowych. [kwiaty]

EFS Brak FS Brak





szerszym kontek cie działa rozwojowych.

58

















24 Finansowanie z EFRR nakierowane jest na inwestycje produktywne (np. infrastruktura). Dlatego te , działania zwi zane z sieci b d obszarami Natura 2000 musz by rozpatrywane w

Działanie 11: BIE

CE KOSZTY ZATRUDNIENIA

Fundusz

Opis

Grupy Rodzaje Ograniczenia docelowe obszarów obszarowe

Przykłady Uwagi/inne ograniczenia

EFRROW

EFR

DZIAŁANIE 11: BIE

Brak LIFE+

Art. 3

Kryteria kwalifikowalno ci

Wszystkie Wszystkie mo liwe mo liwe Brak

LIFE+ nie b dzie finansowa działa , które kwalifikuj si do pomocy lub otrzymuj tak pomoc na ten sam cel w ramach innych instrumentów finansowych Wspólnoty (patrz art. 10). Działania kwalifikowalne jedynie w przypadku okoliczno ci opisanych w art. 5 ust. 5 lit. b oraz je eli spełniaj kryteria dotycz ce europejskiej warto ci dodanej okre lone w art.3.

CE KOSZTY ZATRUDNIENIA

PR7

Brak

Fundusz

Opis

Ograniczenia obszarowe

Uwagi/inne ograniczenia

Przykłady

EFRR25 Finansowanie nie jest dost pne dla działa ci głych

Brak EFS

Finansowanie nie jest dost pne dla działa ci głych

Brak FS

Finansowanie nie jest dost pne dla działa ci głych

Brak





















25 Finansowanie z EFRR nakierowane jest na inwestycje produktywne (np. infrastruktura). Dlatego te , działania zwi zane z sieci b d obszarami Natura 2000 musz by rozpatrywane w

szerszym kontek cie działa rozwojowych.

59

Działanie 12: ZARZ DZANIE DZIAŁANIAMI OCHRONNYMI – SIEDLISKA

Fundusz

Opis

Grupy docelowe

Rodzaje obszarów

Ograniczenia obszarowe

Uwagi/inne ograniczenia

Przykłady

DZIAŁANIE 12: ZARZ DZANIE DZIAŁANIAMI OCHRONNYMI - SIEDLISKA

EFRROW

Art. 36 lit. a) ppkt i)

Art. 36 lit. a) ppkt ii)

Art. 36 lit. a) ppkt iii)

60

Płatno ci z tytułu naturalnych utrudnie dla rolników na obszarach górskich

Płatno ci z tytułu naturalnych utrudnie dla rolników na obszarach innych ni obszary górskie

Rolnicy

Rolnicy

Płatno ci dla obszarów Natura 2000 i płatno ci zwi zane z dyrektyw 2000/60/WE Rolnicy

Obszary rolnicze

Zobacz art. 37. Odnosi si jedynie do wykorzystywanych u ytków rolnych (WUR). Zobacz art. 51 Rozporz dzenia 1782/2003. Jest to płatno kompensuj ca i nie zostały dla niej okre lone adne kryteria zgodno ci rodowiskowej poza kryteriami wyznaczonymi w obowi zkowych wymogach gospodarowania (które obejmuj Dyrektywy Ptasi i Siedliskow ) oraz zasadami dobrej kultury rolnej zgodnej z ochron rodowiska (które mog obejmowa standardy dotycz ce minimalnego poziomu utrzymania) zwi zane z płatno ciami w ramach Filaru 1. Jedynym pozostałym wymogiem nało onym na beneficjentów płatno ci jest kontynuacja działalno ci rolniczej przez przynajmniej 5 lat. Obszary musz Zarz dzanie działaniami ochronnymi zale e by wyznaczone – wi c b dzie od rodzaju prowadzonej zobacz art. 50. działalno ci rolniczej.

Obszary rolnicze

Zobacz art. 37. Odnosi si jedynie do wykorzystywanych u ytków rolnych (WUR). Obszary musz Zobacz art. 51 Rozporz dzenia 1782/2003 by wyznaczone – oraz powy szy paragraf na temat zgodno ci zobacz art. 50. rodowiskowej.

Płatno ci mog by wykorzystane do wsparcia tradycyjnego zrównowa onego ekstensywnego rolnictwa na obszarach, gdzie jest to potrzebne dla utrzymania cennych siedlisk – np. wypas na połoninach lub na otwartych obszarach stepowych. Nale y pami ta , e wsparcie nie zale y od adnych rodowiskowych kryteriów zgodno ci poza kryteriami wzajemnej zgodno ci. Dlatego te , płatno ci te powinny by zintegrowane z programami rolno- rodowiskowymi lub inicjatywami doradczymi w celu zapewnienia, e podejmowane b d najbardziej odpowiednie działania odno nie zarz dzania gruntami. [kwiaty]

Zobacz art. 38. Odnosi si jedynie do działa obowi zkowych oraz wykorzystywanych Obszary musz u ytków rolnych (WUR). Płatno ci z tytułu by wyznaczone – poniesionych kosztów i utracone dochody. zobacz art. 50. Zobacz art. 51 Rozporz dzenia 1782/2003.

Wiele mo liwych zastosowa : np. wieloko ne ł ki, ograniczenia odnosz ce si do nowych systemów odwadniaj cych, wymagania dotycz ce utrzymania ywopłotów. Działania podejmowane zale e b d od programów ochrony realizowanych przez krajowe organy odpowiedzialne za zarz dzanie wdra aniem Dyrektyw Ptasiej i Siedliskowej na poziomie krajowym. Płatno ci wypłacane s rolnikom/wła cicielom gruntów z tytułu poniesionych kosztów, np. koszt obni onej produkcji ze wzgl du na wymóg ni szej g sto ci wypasu. Korzy ci rodowiskowe b d wi c zale ne od planów zarz dzania obszarami, w powi zaniu z płatno ciami dla obszarów Natura 2000. [rolno-le ne, rolnowodne]

Obszary rolnicze

Fundusz

Art. 36 lit. a) ppkt vi)

Art. 36 lit. b) ppkt i)

Grupy docelowe

Rodzaje obszarów

Ograniczenia obszarowe

Uwagi/inne ograniczenia

Płatno ci rolno rodowiskowe

Rolnicy, jednostki zarz dzaj c e gruntami Obszary rolnicze

Brak

Zobacz art. 39 oraz art. 51. Beneficjenci musz przestrzega kryteriów wzajemnej zgodno ci oraz pewnych obowi zkowych standardów okre lonych w prawodawstwie krajowym. Płatno ci przysługuj jedynie na działania, które wychodz poza wymogi wzajemnej zgodno ci. Płatno ci przysługuj z tytułu poniesionych kosztów i utraconych dochodów; czyli nie zawieraj one adnych zach t.

Wsparcie na rzecz inwestycji nieproduktywnych [grunty rolne]

Rolnicy, jednostki zarz dzaj c e gruntami Obszary rolnicze

Brak

Zobacz art. 41.

Wszystkie mo liwe

Warto ci płatno ci zale od kategorii beneficjentów – zobacz art. 43. Wsparcie pokrywa koszty zało enia, koszty utrzymania do pi ciu lat oraz płatno ci z tytułu utraconych dochodów przez okres do 15 lat. Po zalesieniu, tereny te nie b d prawdopodobnie kwalifikowa si do wsparcia w ramach jednolitych płatno ci na Obszary musz gospodarstwo. Zobacz art. 51 – beneficjenci by wyznaczone – musz przestrzega kryteriów wzajemnej zobacz art. 50. zgodno ci.

Pierwsze zalesianie gruntów rolnych

Obszary rolnicze

Przykłady Płatno ci za utrzymanie obszarów obfituj cych w ro liny stanowi ce pokarm dla nied wiedzi w pobli u siedlisk le nych. [nied wiedzie] Wiele rozwi za dost pnych jest w tym wzgl dzie dla pa stw członkowskich, a programy rolnorodowiskowe mog by zorganizowane w taki sposób, aby mo na było je łatwo dostosowywa do ró nych wymogów regionalnych. Poniewa płatno ci rolnorodowiskowe maj stanowi instrument przyczyniaj cy si do osi gni cia celów rodowiskowych, mo na je rozpropagowa w ród odbiorców płatno ci kompensuj cych w ramach art. 36 lit. a, ppkt. i, ii, iii. Programy rolno- rodowiskowe mogłyby by nakierowane na grunty rolne poło one pomi dzy kluczowymi obszarami Natura 2000, w celu stworzenia korytarzy przyrodniczych ł cz cych wa ne siedliska. [rolno-le ne, rolnowodne] Tymczasowe grodzenie dla celów wypasu, ograniczanie publicznego dost pu lub inne działania rolnicze; budowa koziarni [kwiaty]; grodzenie w celu odseparowania stada od arterii wodnych [rolno-wodne] Mo liwe finansowanie dla odnowy rodzimych lasów, tam gdzie uległy one zniszczeniu; mo liwe poł czenie z innymi projektami odnowy siedlisk w celu stworzenia poł czonej sieci obszarów Natura 2000 (art. 10 Dyrektywy Siedliskowej). Przed zalesianiem nale y rozpatrzy czy takie działanie przyniesie korzy ci dla bioró norodno ci, gdy wraz z zalesieniem danego obszaru, jego warto w zakresie ró norodno ci biologicznej mo e ulec obni eniu, w zale no ci od tego, co znajdowało si na obszarze przed zalesieniem. Obszary zalesione mog kwalifikowa si do płatno ci le norodowiskowych w celu zapewnienia zrównowa onej gospodarki le nej. Zalesione obszary mog by pomocne w tworzeniu korytarzy przyrodniczych pomi dzy obszarami Natura 2000.

61

DZIAŁANIE 12: ZARZ DZANIE DZIAŁANIAMI OCHRONNYMI - SIEDLISKA

Art. 36 lit. a) ppkt iv)

Opis

Fundusz

Opis

Grupy docelowe

Rodzaje obszarów

Ograniczenia obszarowe

DZIAŁANIE 12: ZARZ DZANIE DZIAŁANIAMI OCHRONNYMI - SIEDLISKA

Art. 36 lit. b) ppkt ii)

Pierwsze zakładanie systemów rolnole nych na gruntach rolnych

Art. 36 lit. b) ppkt iii)

Art. 36 lit. b) ppkt iv)

Pierwsze zalesianie gruntów nierolniczych

Płatno ci dla obszarów Natura 2000; [lasy]

Rolnicy

Wszystkie mo liwe

Prywatni wła ciciele lasów i ich stowarzyszenia

Inne obszary l dowe

Kwalifikowalno zale na od obszarów: zobacz art. 42. Obszary musz by wyznaczone – zobacz art. 50. Art. 45 odnosi si równie do Zobacz art. 45, wsparcie ró ni si w opuszczonych zale no ci od rodzaju obszarów i kategorii terenów rolniczych. beneficjentów.

Lasy

Kwalifikowalno zale na od obszarów: zobacz art. 42. Obszary musz by wyznaczone – zobacz art. 50.

Obszary rolnicze

Art. 36 lit. b) ppkt v) Art. 36 lit. b) ppkt vi)

Płatno ci le no rodowiskowe Przywracanie potencjału le nego oraz Wszystkie wprowadzanie działa mo liwe zapobiegawczych;

Lasy

Kwalifikowalno zale na od obszarów: zobacz art. 42. Obszary musz by wyznaczone – zobacz art. 50.

Art. 36 lit. b) ppkt vii)

Wsparcie na rzecz inwestycji nieprodukcyjnych [lasy]

Lasy

Brak

Art. 52 lit. b) ppkt iii)

Art. 63

62

Prywatni wła ciciele lasów, gminy

Zachowanie i poprawa stanu dziedzictwa wsi

Leader

Wszystkie mo liwe

Wszystkie mo liwe Wszystkie mo liwe (w ramach obszarów wiejskich)

Uwagi/inne ograniczenia Zobacz art.44. Wsparcie pokrywa jedynie koszty zało enia. Istnieje wi c potrzeba zapewnienia ci głego utrzymania tych terenów w ramach na przykład programów rolno- rodowiskowych. Powstaje pytanie, czy systemy rolnole ne b d kwalifikowa si do wsparcia w ramach jednolitych płatno ci na gospodarstwo. W tym celu, pa stwa członkowskie powinny zapewni kontynuacj rolniczego u ytkowania tych terenów (maksymalna liczba drzew posadzonych na hektar...)

Lasy

Zobacz art. 46 oraz art. 51 – beneficjent wsparcia musi przestrzega kryteriów wzajemnej zgodno ci. Płatno z tytułu poniesionych kosztów i utraconych przychodów.

Zobacz art. 47 oraz art. 51 – beneficjent wsparcia musi przestrzega kryteriów wzajemnej zgodno ci.

Zobacz art. 48.

Działanie niezale ne od rodzaju obszaru

Brak

Zobacz art. 49. Musi by poł czone z płatno ciami le no- rodowiskowymi. Zobacz art. 57. Odnosi si do inwestycji zwi zanych z utrzymaniem, odnow oraz popraw stanu dziedzictwa przyrodniczego oraz rozwojem obszarów o du ej warto ci przyrodniczej.

Wszystkie wybrane obszary wiejskie

Brak

Zobacz art. 61-65.

Przykłady Mo liwe wsparcie dla systemów rolnole nych, takich jak dehesa/montado, na obszarach gdzie uległy one zniszczeniu. Uwaga: Przed zalesianiem nale y rozpatrzy czy takie działanie przyniesie korzy ci dla bioró norodno ci, gdy wraz z zalesieniem danego obszaru, jego warto w zakresie ró norodno ci biologicznej mo e ulec obni eniu, w zale no ci od tego, co znajdowało si na obszarze przed zalesieniem. Mo liwe wsparcie dla odnowy rodzimych lasów na obszarach gdzie zostały one wyci te – nale y pami ta , e zalesianie niektórych typów obszarów (np. torfowiska) mo e nie stanowi działania po danego z punktu widzenia ochrony przyrody.

Przywracanie starodrzewi: tworzenie i utrzymywanie du ych rezerwatów (ponad 50 ha) bez podejmowania na ich terenie jakichkolwiek działa zwi zanych z gospodark le n . Utrzymanie obumieraj cych/ starych drzew w lasach, gdzie si je usuwa, na poziomie 10% na hektar; zachowanie szerokich odst pów pomi dzy drzewami; mieszanie gatunków nasadzanych. [rzeki, rolno-le ne] Działania prewencyjne mog polega na przykład na nasadzaniu rodzimych gatunków drzew, je li s to gatunki odporne na ogie . Wsparcie dla zakładania małych , poro ni tych ro linno ci stawów na obszarach le nych. Odnowa lokalnych obszarów podmokłych poprzez zmiany wprowadzane do arterii wodnych oraz restytucj gatunków ro lin charakterystycznych dla terenów podmokłych [rolno-wodne] Zarz dzanie lokalnymi siedliskami w celu realizacji zało e lokalnego planu rozwoju, np. oczyszczanie cieków wodnych na cele ponownego wprowadzenia wydry jako cz kampanii „zielone cieki wodne”. [rolno-wodne]

Fundusz

Opis

Grupy docelowe

Rodzaje obszarów

Ograniczenia obszarowe

Uwagi/inne ograniczenia

Przykłady

EFR

Art. 34 lit. a)

Wody przybrze ne, Trwałe przyczynianie si do lepszego morskie, ródl dowe, zarz dzania i ochrony zasobów Rybacy, inne obszary podmokłe Brak

Art. 34 lit. c)

Usuwanie zagubionych narz dzi połowowych z dna morskiego w celu zwalczania połowów niezamierzonych;

Wody przybrze ne, Rybacy, inne morskie, ródl dowe

Art. 34 lit. g)

Rozwój, restrukturyzacja oraz polepszenie obszarów akwakulturowych

Wody przybrze ne, morskie, ródl dowe, Rybacy, inne obszary podmokłe Brak

Art. 34 lit. j)

Propagowanie partnerstwa pomi dzy naukowcami i przedsi biorcami w sektorze rybołówstwa

Wody przybrze ne, morskie, ródl dowe, Rybacy, inne obszary podmokłe Brak

Art. 28 ust. 1 lit. b)

Art. 28 ust. 1 lit. c)

Art. 29 ust. 2 lit. a)

M P

Wody przybrze ne, morskie, ródl dowe, obszary podmokłe Brak

28(2) Pomoc inwestycyjna mo e by udzielona jedynie [mikro i małym] przedsi biorstwom.

M P

Wody przybrze ne, morskie, ródl dowe, obszary podmokłe Brak

28(2) Pomoc inwestycyjna mo e by udzielona jedynie [mikro i małym] przedsi biorstwom.

Rybacy

Wody przybrze ne, morskie, ródl dowe, obszary podmokłe Brak

Jedynie obszary, na których prowadzona jest działalno w sektorze akwakultury, mo liwa Wsparcie dla utrzymania tradycyjnych stawów rybnych, które mog stanowi wa ne rekompensata zwi zana z lokalizacj siedliska. [rolno-wodne] obszarów Natura 2000 – zobacz 4 lit. d

Rybacy

Wody przybrze ne, morskie, ródl dowe, obszary podmokłe Brak

Brak

Jedynie obszary, na których prowadzona jest działalno w sektorze akwakultury, mo liwa rekompensata zwi zana z lokalizacj obszarów Natura 2000 – zobacz 4 lit. d Wprowadzenie standardów rolnictwa ekologicznego, marketing dla produktów ekologicznych z obszarów Natura 2000 (gdzie akwakultura ekologiczna jest zgodna z celami obszaru). Art. 29 ust. 2 lit. c) Art. 34: Działania wspólne: musz by wdra ane przy aktywnym wsparciu ze strony samych przedsi biorców b d organizacji Usuwanie narz dzi połowowych z działaj cych w imieniu producentów b d chronionych obszarów morskich, co innych organizacji uznanych przez Kraj podwy szy jako siedliska. Członkowski … Art. 34: Działania wspólne: musz by wdra ane przy aktywnym wsparciu ze strony Poprawa istniej cych siedlisk poprzez samych przedsi biorców b d organizacji wprowadzanie ulepsze na obszarach działaj cych w imieniu producentów b d akwakulturowych – np. sadzenie ro lin innych organizacji uznanych przez Kraj wodnych. Członkowski … Art. 34: Działania wspólne: musz by Mo liwe wykorzystanie w celu wsparcia wdra ane przy aktywnym wsparciu ze strony nowych instrumentów zarz dzania samych przedsi biorców b d organizacji siedliskowego, przy pomocy wiedzy naukowej działaj cych w imieniu producentów b d (w szczególno ci, mo e to odnosi si do innych organizacji uznanych przez Kraj rozwoju instrumentów zarz dzania obszarami Członkowski … morskimi).

63

DZIAŁANIE 12: ZARZ DZANIE DZIAŁANIAMI OCHRONNYMI - SIEDLISKA

Art. 29 ust. 2 lit. d)

Wdra anie metod z zakresu akwakultury znacznie obni aj cych negatywny wpływ na rodowisko b d pozytywnie na nie wpływaj cych, w porównaniu ze zwykł praktyk w sektorze akwakultury. Wsparcie dla tradycyjnych działa z zakresu akwakultury, które maj znaczenie dla zachowania i rozwoju zarówno sfery gospodarczospołecznej, jak i ochrony przyrody Propagowanie form akwakultury obejmuj cych ochron i popraw stanu rodowiska, zasobów naturalnych i ró norodno ci genetycznej, a tak e kształtowanie krajobrazu i tradycyjnych cech obszarów akwakultury Zrównowa one podej cie do akwakultury zgodne ze specyficznymi ograniczeniami rodowiskowymi wynikaj cymi z wyznaczania obszarów Natura 2000, zgodnie z dyrektyw 92/43/EWG

Finansowanie dla jednostek zajmuj cych si akwakultur w celu wsparcia rozwi za technologicznych o niskim lub zerowym zu yciu rodków chemicznych, co przyczynia si do utrzymania cieków wodnych w czystszym stanie oraz lepszego zachowania warto ci przyrodniczych na obszarach poło onych w dół nurtu [rolno-wodne]

DZIAŁANIE 12: ZARZ DZANIE DZIAŁANIAMI OCHRONNYMI - SIEDLISKA

Fundusz

Opis

Art. 35 ust. 2 lit. a)

Budowa b d instalowanie czynnych lub biernych urz dze maj cych na celu ochron i rozwój fauny i flory wodnej

Art. 35 ust. 2 lit. b)

Rekultywacja wód ródl dowych, w tym terenów tarła i tras migracyjnych gatunków migruj cych. Tam gdzie bezpo rednio dotyczy to działalno ci połowowej, działania na rzecz ochrony i poprawy stanu rodowiska w ramach sieci Natura 2000 z wył czeniem kosztów operacyjnych Projekty pilota owe: umo liwianie przetestowania planów zarz dzania oraz planów przydziału nakładu połowowego, w tym w razie konieczno ci ustanowionych stref zakazu połowów, w celu dokonania oceny konsekwencji biologicznych i finansowych, a tak e eksperymentalnego zarybiania Projekty pilota owe: rozwój oraz testowanie metod poprawiaj cych selektywne działania narz dzi połowowych, ograniczaj cych przyłowy, odrzuty i wpływ na rodowisko, w szczególno ci na dnie morza

Art. 35 ust. 2 lit. c)

Art. 38 ust. 2 lit. b)

Art. 38 ust. 2 lit. c)

Grupy docelowe

Ograniczenia obszarowe

Wody przybrze ne, morskie, ródl dowe, Rybacy, inne obszary podmokłe Brak

Rybacy, inne Wody ródl dowe

Brak

Uwagi/inne ograniczenia

Przykłady

Art.35(3) Działania te musz by realizowane przez podmioty publiczne lub półpubliczne, uznane organizacje handlowe b d inne podmioty wyznaczone w tym celu przez pa stwa członkowskie. Art. 35(3) Działania te musz by realizowane przez podmioty publiczne lub półpubliczne, uznane organizacje handlowe b d inne podmioty wyznaczone w tym celu przez pa stwa członkowskie.

Zakładanie ‘klatek’ w celu ochrony wra liwych bentonicznych gatunków i siedlisk (np. połacie trawy morskiej, koralowców). Zarz dzanie jako ci wody mogłoby umo liwi przywrócenie/powrót słodkowodnych bezkr gowców. Nasadzanie ro linno ci nadrzecznej mo e podnie szanse na udane tarło.

Wody przybrze ne, morskie, ródl dowe, Rybacy, inne obszary podmokłe Brak

Art. 35(3) Działania te musz by realizowane przez podmioty publiczne lub półpubliczne, uznane organizacje handlowe b d inne Poprawa stanu obszarów Natura 2000, które podmioty wyznaczone w tym celu przez zawieraj ikrzyska lub siedliska ryb/ pa stwa członkowskie. mi czaków.

Wody przybrze ne, Rybacy, inne, morskie, ródl dowe, M P obszary podmokłe Brak

Art. 38(1) projekty pilota owe przeprowadzane przez podmiot gospodarczy, uznane stowarzyszenie handlowe b d inny wła ciwy podmiot wyznaczony w tym celu przez pa stwo członkowskie, we współpracy z podmiotem naukowym lub technicznym.

Ustanawianie w ramach obszarów Natura 2000 stref obj tych zakazem połowów, w celu umo liwienia monitorowania wpływu zaprzestania połowów na siedliska i gatunki. [mor winy]

Projekty pilota owe słu ce rozwojowi i testowaniu metod połowowych o ni szym wpływie na dno morskie (np. połowy, które nie niszcz połacie trawy morskiej).

Rybacy, inne, M P Pracownicy Działania w zakresie dywersyfikacji sektora przez propagowanie zró nicowanego rybołówstwa Art. 41 zatrudnienia dla rybaków w drodze lub tworzenia miejsc pracy poza sektorem zwi zanych z ust. 1 rybołówstwa. lit. c) nim sektorów Ochrona rodowiska na obszarach rybackich w celu utrzymania jego atrakcyjno ci, regeneracja i rozwój osad i wiosek przybrze nych prowadz cych działalno ryback , a Administracja tak e ochrona i poprawa stanu Art. 41 publiczna, dziedzictwa przyrodniczego i ust. 1 lit. f) architektonicznego M P, inne

64

Rodzaje obszarów

Wody przybrze ne, morskie, ródl dowe

Brak

Art. 38(1) projekty pilota owe przeprowadzane przez podmiot gospodarczy, uznane stowarzyszenie handlowe b d inny wła ciwy podmiot wyznaczony w tym celu przez pa stwo członkowskie, we współpracy z podmiotem naukowym lub technicznym.

Działanie niezale ne od rodzaju obszaru

Zobacz art. 40 ust. 3 i 4

Zobacz: art. 40 ust. 3 pkt. 4 i art. 41 ust. 4 w celu uzyskania dalszych informacji dotycz cych obszarów i beneficjentów

Tworzenie miejsc pracy przy poprawie jako ci siedlisk (np. ponowne wprowadzanie siedlisk nadrzecznych oraz uj ciowych).

Działanie niezale ne od rodzaju obszaru

Zobacz art. 40 ust. 3 i 4

Zobacz: art. 40 ust. 3 pkt. 4 i art. 41 ust. 4 w celu uzyskania dalszych informacji dotycz cych obszarów i beneficjentów

Poprawa stanu rodowiska poprzez odnow siedlisk przybrze nych.

LIFE+ !"# $ $

$ & '

% ' '

(

)

Art. 3 PR7

Art. 2 ust. 2 it. f)

Kryteria kwalifikowalno ci

Brak

rodowisko, np. zmiany klimatyczne, zanieczyszczenie rodowiska i zagro enia; ochrona i zrównowa one zarz dzanie zasobami naturalnymi oraz wytworzonymi przez człowieka (np. Działanie ochrona i zarz dzanie niezale ne od bioró norodno ci ); technologie na Wszystkie rodzaju Współpraca rzecz rodowiska (np. odtwarzanie mo liwe obszaru mi dzynarodowa rodowiska)

Fundusz

Opis

/

' & '

' &

& . &

'

&

&

'

0

Projekt badawczy, którego celem byłoby opracowanie bardziej skutecznych instrumentów zarz dzania dla konkretnych rodzajów obszarów lub biotypów.

Kontekst: badania

Ograniczenia obszarowe

&

Uwagi/inne ograniczenia

Przykłady

EFRR26

Art. 4 ust. 3

Wspieranie modernizacji i dywersyfikacji regionalnych struktur gospodarczych. Priorytet: rodowisko, w tym wspieranie bioró norodno ci i ochrona przyrody.

Art. 4 ust. 4

Zapobieganie ryzyku, w tym przygotowanie i wdra anie planów maj cych na celu zapobieganie i niwelowanie ryzyka naturalnego i Obszary celu: technologicznego. Konwergencja

Art. 4 ust. 6

Art. 5 ust. 2 lit. a)

Inwestycje transportowe, w tym sieci transeuropejskie i zintegrowane strategie dla przyjaznego rodowisku transportu miejskiego, które przyczyniaj si do ograniczenia wpływów na rodowisko. Priorytet: rodowisko i zapobieganie ryzyku: stymulowanie inwestycji słu cych rewitalizacji terenów i obiektów zanieczyszczonych, promowanie rozwoju infrastruktury zwi zanej z bioró norodno ci i programem Natura 2000, przyczynianie si do zrównowa onego rozwoju gospodarczego i ró nicowania obszarów wiejskich.

Mo liwe finansowanie dla jednorazowego usuni cia osadu z obszaru delty rzecznej oraz jej pogł bienia w celu wsparcia długoterminowej odnowy siedlisk oraz ekoturystyki.

Obszary celu: Konwergencja

Obszary celu: Konwergencja

Kontekst: przygotowywanie planów i działa zwi zanych z zarz dzaniem ryzykiem

Sadzenie na du skal rodzimych gatunków drzew o niskim nara eniu na po ar.

Kontekst: przystosowanie/poprawa infrastruktury transportowej w celu zmniejszenia jej wpływu na obszary Natura 2000

Tam gdzie istnieje infrastruktura transportowa (np. drogi, korytarze kolejowe) mo liwe jest wprowadzenie usprawnie w celu ograniczenia fragmentacji obszaru (poprzez dodanie przej podziemnych i nadziemnych dla zwierz t).

Mo liwe finansowanie dla jednorazowego usuni cia osadu z obszaru delty rzecznej oraz jej pogł bienia w celu wsparcia długoterminowej odnowy siedlisk oraz ekoturystyki.

Obszary celu: Regionalna konkurencyjno i zatrudnienie





















26 Finansowanie z EFRR nakierowane jest na inwestycje produktywne (np. infrastruktura). Dlatego te , działania zwi zane z sieci b d obszarami Natura 2000 musz by rozpatrywane w

szerszym kontek cie działa rozwojowych.

65

DZIAŁANIE 12: ZARZ DZANIE DZIAŁANIAMI OCHRONNYMI - SIEDLISKA

$ Wszystkie Wszystkie mo liwe mo liwe

' & ' *+, -

Fundusz

Art. 5 ust. 3 lit. a)

Art. 6 ust. 1 lit. b)

Art. 6 ust. 2 lit. a)

Art. 6 ust. 2 lit. c)

Ograniczenia obszarowe

rodowisko i zapobieganie ryzyku: opracowywanie planów i działa dla zapobiegania i niwelowania ryzyka naturalnego i technologicznego.

Obszary celu: Regionalna konkurencyjno i zatrudnienie

Usługi transportowe i telekomunikacyjne o znaczeniu ogólnogospodarczym, w szczególno ci wzmacnianie drugorz dnych sieci.

Obszary celu: Regionalna konkurencyjno i zatrudnienie

Wsparcie w zakresie rozwoju transgranicznych działa gospodarczych i społecznych poprzez wspólne strategie zrównowa onego rozwoju terytorialnego, w szczególno ci: wspieranie ochrony i wspólnego zarz dzania rodowiskiem. Współpraca bilateralna mi dzy regionami nadmorskimi, poprzez finansowanie sieci i działa sprzyjaj cych zintegrowanemu rozwojowi terytorialnemu, w ramach priorytetu: gospodarka wodna, w jednoznacznym wymiarze ponadnarodowym, w tym ochrona i zarz dzanie zlewniami rzek, strefami przybrze nymi, zasobami morskimi, usługami wodnymi i terenami podmokłymi. Zapobieganie ryzyku na obszarach morskich: w tym promowanie bezpiecze stwa morskiego i ochrony przeciwpowodziowej, przeciwdziałanie zanieczyszczeniom wód ródl dowych i morskich, zapobieganie i ochrona przed erozj , trz sieniami ziemi i lawinami.

Europejska współpraca terytorialna na rzecz współpracy transgranicznej (patrz art. 19)

Uwagi/inne ograniczenia Kontekst: przygotowywanie planów i działa zwi zanych z zarz dzaniem ryzykiem Kontekst: przystosowanie/poprawa infrastruktury transportowej w celu zmniejszenia jej wpływu na obszary Natura 2000

Obszary musz by poł czone ze zlewni rzeki/terenami podmokłymi/morskimi/ przybrze nymi Obszary musz by Europejska współpraca poł czone ze zlewni terytorialna na rzecz rzeki/terenami współpracy transgranicznej podmokłymi/morskimi/ (patrz art. 19) przybrze nymi Europejska współpraca terytorialna na rzecz współpracy transgranicznej (patrz art. 19)

Rewitalizacja rodowiska przyrodniczego, np. zachowanie i rozwijanie dziedzictwa kulturowego i historycznego z działaniami skierowanymi na promocj przedsi biorczo ci, lokalnego zatrudnienia i rozwoju społeczno ci lokalnej.

Wymóg: wymiar miejski. Kontekst: dziedzictwo historyczne/kulturowe

Art. 8

Przykłady Sadzenie na du skal rodzimych gatunków drzew o niskim nara eniu na po ar. Tam gdzie istnieje infrastruktura transportowa lub telekomunikacyjna (np. drogi, korytarze kolejowe) mo liwe jest wprowadzenie usprawnie w celu ograniczenia fragmentacji obszaru (poprzez dodanie przej podziemnych i nadziemnych dla zwierz t).

Mo liwe finansowanie dla inicjatyw transgranicznych, takich jak odnowa w zlewni rzeki, w tym usuwanie osadu, usuwanie du ej infrastruktury (np. tam). Mo e równie obejmowa rozwijanie programów poprawy jako ci wody, w tym oczyszczanie z zanieczyszcze przemysłowych. [rzeki, rolno-wodne]

W obr bie obszarów miejskich, mo liwe wsparcie dla odnowy obszarów Natura 2000 w celu promowania w celu ich lokalnego wykorzystania i rozwoju społeczno ci lokalnej.

EFS Brak FS27

Art. 2 ust. 2

Realizacja celów art. 174 Traktatu, wpisuj ca si w ramy priorytetów nadanych wspólnotowej polityce ochrony rodowiska na mocy programu polityki i działania w dziedzinie rodowiska naturalnego.

Budowa oczyszczalni cieków, co przyczyni si do poprawy jako ci wody na obszarze Natura 2000. [mor winy]

Obszary celu: Konwergencja

66







27 Działania zwi zane z sieci b d obszarami Natura 2000 musz by rozpatrywane w szerszym kontek cie działa rozwojowych.


DZIAŁANIE 12: ZARZ DZANIE DZIAŁANIAMI OCHRONNYMI - SIEDLISKA

Art. 5 ust. 2 lit. d)

Opis

Działanie 13: ZARZ DZANIE DZIAŁANIAMI OCHRONNYMI - GATUNKI

Fundusz

Opis

Grupy docelowe

Rodzaje obszarów

Ograniczenia obszarowe

Uwagi/inne ograniczenia

Przykłady

EFRROW

Obszary rolnicze

Rolnicy

Obszary rolnicze

Płatno ci dla obszarów Natura 2000 i płatno ci zwi zane z dyrektyw 2000/60/WE

Rolnicy

Obszary rolnicze

Obszary musz Zobacz art. 38. Odnosi si jedynie do działa by wyznaczone – obowi zkowych i wykorzystywanych u ytków zobacz art. 50. rolnych (WUR).

Utrzymywanie pastwisk zalanych wod w celu przyci gni cia ptaków brodz cych. Powstrzymywanie si od zbierania plonów i koszenia w odległo ci 50m od strefy ochronnej gniazd; zach ty do koszenia niewypasanych cz ci muraw raz do roku. [kwiaty]

Płatno ci rolno rodowiskowe

Rolnicy, jednostki zarz dzaj ce gruntami

Obszary rolnicze

Brak

Zobacz art. 39.

Propagowanie tradycyjnych gatunków zwierz t z ich nisk obsad na trwałych u ytkach zielonych. [kwiaty]

Wsparcie na rzecz inwestycji nieproduktywnych [grunty rolne]

Rolnicy, jednostki zarz dzaj ce gruntami

Obszary rolnicze

Brak

Zobacz art. 41.

Zakładanie sztucznych gniazd i budek l gowych; zakładanie miejsc odpoczynku ( erdzie, konary etc.).

Obszary rolnicze

Warto ci płatno ci zale od kategorii beneficjentów – zobacz art. 43. Wsparcie pokrywa koszty zało enia, koszty utrzymania do pi ciu lat oraz płatno ci z tytułu utraconych dochodów przez okres do 15 lat. Po zalesieniu, tereny te przypuszczalnie nie b d kwalifikowa Obszary musz si do wsparcia w ramach płatno ci jednolitych by wyznaczone – na gospodarstwo. Zobacz art.51 – beneficjenci zobacz art. 50. musz przestrzega wzajemnej zgodno ci.

Art. 36 lit. a) ppkt i) Art. 36 lit. a) ppkt ii)

Płatno ci z tytułu naturalnych utrudnie dla rolników na obszarach górskich Płatno ci z tytułu naturalnych utrudnie dla rolników na obszarach innych ni górskie

Art. 36 lit. a) ppkt iii)

Art. 36 lit. a) ppkt iv) Art. 36 lit. a) ppkt vi)

Art. 36 lit. b) ppkt i)

Pierwsze zalesianie gruntów rolnych

Wszystkie mo liwe

Płatno ci wspieraj ce kontynuacj działalno ci rolniczej, dzi ki której utrzymywane s otwarte przestrzenie na polach, co pozwala na rozmna anie si alpejskich motyli. [kwiaty]

DZIAŁANIE 13: ZARZ DZANIE DZIAŁANIAMI OCHRONNYMI - GATUNKAMI

Rolnicy

Zobacz art. 37. Odnosi si jedynie do wykorzystywanych u ytków rolnych (WUR). Zobacz art. 51 Rozporz dzenia 1782/2003. Jest to płatno kompensuj ca i nie zostały dla niej okre lone adne kryteria zgodno ci rodowiskowej poza kryteriami wyznaczonymi w obowi zkowych wymogach gospodarowania (które obejmuj Dyrektywy Ptasi i Siedliskow ) oraz zasadami dobrej kultury rolnej zgodnej z ochron rodowiska (które mog obejmowa standardy dotycz ce minimalnego poziomu utrzymania) zwi zane z płatno ciami w ramach Filaru 1. Jedynym pozostałym wymogiem nało onym na beneficjentów płatno ci jest kontynuacja działalno ci rolniczej przez Obszary musz przynajmniej 5 lat. Zarz dzanie działaniami by wyznaczone – ochronnymi zale e wi c b dzie od rodzaju zobacz art. 50. prowadzonej działalno ci rolniczej. Obszary musz by wyznaczone – Zobacz art. 37. Odnosi si jedynie do wykorzystywanych u ytków rolnych (WUR). zobacz art. 50.

Ponowne sadzenie rodzimych gatunków drzew w celu przywrócenia utraconych ekosystemów le nych i w rezultacie zach canie do powrotu rzadkich gatunków. [nied wiedzie]

67

DZIAŁANIE 13: ZARZ DZANIE DZIAŁANIAMI OCHRONNYMI - GATUNKAMI

Fundusz

Art. 36 lit. b) ppkt ii)

Art. 36 lit. b) ppkt iii)

Art. 36 lit. b) ppkt iv) Art. 36 lit. b) ppkt v) Art. 36 lit. b) ppkt vi) Art. 36 lit. b) ppkt vii)

Art. 52 lit. b) ppkt iii)

Art. 63

68

Opis

Pierwsze zakładanie systemów rolnole nych na gruntach rolnych

Grupy docelowe

Rolnicy

Rodzaje obszarów

Ograniczenia obszarowe

Uwagi/inne ograniczenia

Lasy

Zobacz art.44. Wsparcie pokrywa jedynie koszty zało enia. Istnieje wi c potrzeba zapewnienia ci głego utrzymania tych terenów w ramach na przykład programów rolno- rodowiskowych. Powstaje pytanie, czy systemy rolnole ne b d kwalifikowa si do wsparcia w płatno ci jednolitych na gospodarstwo. W tym celu, Kwalifikowalno pa stwa członkowskie zapewni kontynuacj zale na od rolniczego u ytkowania tych terenów obszarów: zobacz (maksymalna liczba drzew posadzonych na art. 42. hektar...) Obszary musz by wyznaczone – zobacz art. 50. Art. 45 odnosi si równie do Zobacz art. 45, wsparcie ró ni si w zale no ci opuszczonych terenów rolniczych. od rodzaju obszarów i kategorii beneficjentów. Kwalifikowalno zale na od obszarów: zobacz Zobacz art. 46 oraz art. 51 – beneficjent wsparcia art. 42. Obszary musi przestrzega kryteriów wzajemnej musz by zgodno ci. Płatno z tytułu poniesionych wyznaczone – kosztów i utraconych przychodów. zobacz art. 50. Kwalifikowalno Zobacz art. 47 oraz art. 51 – beneficjent wsparcia zale na od obszarów: zobacz musi przestrzega kryteriów wzajemnej zgodno ci. art. 42.

Obszary rolnicze

Pierwsze zalesianie gruntów nierolniczych

Wszystkie mo liwe

Inne obszary l dowe

Płatno ci dla obszarów Natura 2000; [lasy]

prywatni wła ciciele lasów i ich stowarzyszenia

Lasy

Płatno ci le no rodowiskowe

prywatni wła ciciele lasów, gminy

Przywracanie potencjału le nego oraz wprowadzenie działa zapobiegawczych;

Wszystkie mo liwe

Lasy

Obszary musz by wyznaczone – zobacz art. 50. Zobacz art. 48.

Wsparcie na rzecz inwestycji nieprodukcyjnych [lasy]

Wszystkie mo liwe

Lasy

Brak

Zobacz art. 49. Musi by poł czone z płatno ciami le no- rodowiskowymi.

Zachowanie i poprawa stanu dziedzictwa wsi

Wszystkie mo liwe

Działanie niezale ne od rodzaju obszaru

Brak

Zobacz art. 57.

Leader

Wszystkie mo liwe (w ramach obszarów wiejskich)

Wszystkie wybrane obszary wiejskie

Brak

Zobacz art. 61-65.

Przykłady

Mo liwe wsparcie dla odnowy tradycyjnych systemów rolno-le nych, takich jak dehesa/montado, na obszarach gdzie uległy one zniszczeniu.

Zakładanie nor i legowiska dla małych ssaków le nych. Utzrymanie obumieraj cych/ starych drzew w lasach, gdzie s one usuwane, na poziomie 10% na hektar [kwiaty] Działania prewencyjne mog polega na przykład na nasadzaniu rodzimych gatunków drzew, je li s to gatunki odporne na ogie . Wsparcie dla zakładania małych, poro ni tych ro linno ci stawów na obszarach le nych. Odnowa lokalnych gatunków nadrzecznych poprzez usuwanie zmian wprowadzonych do cieków wodnych oraz restytucj gatunków charakterystycznych dla terenów podmokłych. Zarz dzanie gatunkami przyczyniaj ce si do osi gni cia celów lokalnego planu rozwoju, np. ponowne wprowadzenie szczura wodnego do systemów rzecznych, co przyczyni si do wsparcia celu ekoturystyki wzdłu rzek.

EFR

Dywersyfikacja działalno ci w celu propagowania zró nicowanego zatrudnienia w ród rybaków

Rybacy

Art. 26 ust. 1 lit. c)

Programy szkole przekwalifikuj cych na zawody spoza rybołówstwa morskiego;

Rybacy

Art. 28 ust. 1 lit. b)

Wdra anie metod z zakresu akwakultury znacznie obni aj cych negatywny wpływ na rodowisko b d pozytywnie na nie wpływaj cych, w porównaniu ze zwykł praktyk w sektorze akwakultury.

Art. 28 ust. 1 lit. c)

Wsparcie dla tradycyjnych działa z zakresu akwakultury, które maj znaczenie dla zachowania i rozwoju zarówno sfery gospodarczo-społecznej, jak i ochrony przyrody;

Art. 29 ust. 2 lit. a)

Propagowanie form akwakultury obejmuj cych ochron i popraw stanu rodowiska, zasobów naturalnych i ró norodno ci genetycznej, a tak e kształtowanie krajobrazu i tradycyjnych cech obszarów akwakultury; Rybacy

Art. 29 ust. 2 lit. d)

Zrównowa one podej cie do akwakultury zgodne ze specyficznymi ograniczeniami rodowiskowymi wynikaj cymi z wyznaczania obszarów Natura 2000, zgodnie z dyrektyw 92/43/EWG

Art. 34 it. a)

Art. 34 lit. b)

Trwałe przyczynianie si do lepszego zarz dzania i ochrony zasobów;

M P

M P

Rybacy

Rybacy, inne

Propagowanie selektywnych technik i narz dzi Rybacy, połowowych, ograniczenie przyłowów inne

Działanie niezale ne od rodzaju obszaru Działanie niezale ne od rodzaju obszaru Wody przybrze ne, morskie, ródl dowe, obszary podmokłe Wody przybrze ne, morskie, ródl dowe, obszary podmokłe Wody przybrze ne, morskie, ródl dowe, obszary podmokłe Wody przybrze ne, morskie, ródl dowe, obszary podmokłe Wody przybrze ne, morskie, ródl dowe, obszary podmokłe

Wody przybrze ne, morskie, ródl dowe

Brak

Brak

Brak

Brak

Brak

28(2) Pomoc inwestycyjna mo e by udzielona jedynie [mikro i małym] przedsi biorstwom.

Brak

28(2) Pomoc inwestycyjna mo e by udzielona jedynie [mikro i małym] przedsi biorstwom.

Brak

Jedynie obszary, na których prowadzona jest działalno w sektorze akwakultury, mo liwa rekompensata zwi zana z lokalizacj obszarów Natura 2000 – zobacz 4 lit. d

Brak

Jedynie obszary, na których prowadzona jest działalno w sektorze akwakultury, mo liwa rekompensata zwi zana z lokalizacj obszarów Natura 2000 – zobacz 4 lit. d Art. 34: Działania wspólne: musz by wdra ane przy aktywnym wsparciu ze strony samych przedsi biorców b d organizacji działaj cych w imieniu producentów b d innych organizacji uznanych przez Kraj Członkowski …

Brak

Art. 34: Działania wspólne: musz by wdra ane przy aktywnym wsparciu ze strony samych przedsi biorców b d organizacji działaj cych w imieniu producentów b d innych organizacji uznanych przez Kraj Członkowski …

Brak

Wsparcie dla technik akwakulturowych nakierowanych na wykorzystanie lokalnych gatunków.

Wsparcie dla utrzymania wiekowych stawów rybnych, które mog by wa ne dla ptaków w drownych i/lub płazów oraz gadów. [rolnowodne]

Zach ty do utrzymywania poziomu wód odpowiedniego dla ptaków w drownych oraz l gowych. Mo liwe wykorzystanie dla celów zrównowa onego zarz dzania gatunkami morskimi i słodkowodnymi, np. poprawa jako ci ikrzysk w celu podniesienia liczebno ci stada.

Przykładowo, propagowanie zastosowania narz dzi ograniczaj cych przyłów. [mor winy]

DZIAŁANIE 13: ZARZ DZANIE DZIAŁANIAMI OCHRONNYMI - GATUNKAMI

Art. 26 ust. 1 lit. a)

Rozwój drobnych inicjatyw na rzecz zatrudnienia dla byłych rybaków odnosz cych si do instrumentów zarz dzania gatunkami – na przykład znakowanie i wypuszczanie ryb dla celów monitoringu. Programy zmiany kwalifikacji, których celem jest przekazanie byłym rybakom umiej tno ci w zarz dzaniu gatunkami.

69

DZIAŁANIE 13: ZARZ DZANIE DZIAŁANIAMI OCHRONNYMI - GATUNKI

Art. 34 lit. g) Rozwój, restrukturyzacja oraz polepszenie obszarów akwakulturowych;

Rybacy, inne

Art. 34 lit. j)

Propagowanie partnerstwa pomi dzy naukowcami i przedsi biorcami w sektorze rybołówstwa;

Rybacy, inne

Art. 35 ust. 2 lit. a)

Budowa b d instalowanie czynnych lub biernych urz dze maj cych na celu ochron i rozwój fauny i flory wodnej Rybacy, inne

Art. 35 ust. 2 lit. c)

Art. 38 ust. 2 lit. b)

Tam gdzie bezpo rednio dotyczy to działalno ci połowowej, działania na rzecz ochrony i poprawy stanu rodowiska w ramach sieci Natura 2000 z wył czeniem kosztów operacyjnych Projekty pilota owe: umo liwianie przetestowania planów zarz dzania oraz planów przydziału nakładu połowowego, w tym w razie konieczno ci ustanowionych stref zakazu połowów, w celu dokonania oceny konsekwencji biologicznych i finansowych, a tak e eksperymentalnego zarybiania

Działania w zakresie dywersyfikacji przez Art. 41 propagowanie zró nicowanego zatrudnienia ust. 1 dla rybaków w drodze tworzenia miejsc pracy lit. c) poza sektorem rybołówstwa. LIFE+

Rybacy, inne

Rybacy, inne, M P Pracownicy sektora rybołówstwa lub zwi zanych z nim sektorów

Wody przybrze ne, morskie, ródl dowe, obszary podmokłe Wody przybrze ne, morskie, ródl dowe, obszary podmokłe Wody przybrze ne, morskie, ródl dowe, obszary podmokłe Wody przybrze ne, morskie, ródl dowe, obszary podmokłe

Brak

Brak

Brak

Brak

Art. 34: Działania wspólne: musz by wdra ane przy aktywnym wsparciu ze strony samych przedsi biorców b d organizacji działaj cych w imieniu producentów b d innych organizacji uznanych przez Kraj Członkowski … Art. 34: Działania wspólne: musz by wdra ane przy aktywnym wsparciu ze strony samych przedsi biorców b d organizacji działaj cych w imieniu producentów b d innych organizacji uznanych przez Kraj Członkowski … Art. 35(3) Działania te musz by realizowane przez podmioty publiczne lub półpubliczne, uznane organizacje handlowe b d inne podmioty wyznaczone w tym celu przez pa stwa członkowskie. Art. 35(3) Działania te musz by realizowane przez podmioty publiczne lub półpubliczne, uznane organizacje handlowe b d inne podmioty wyznaczone w tym celu przez pa stwa członkowskie. Art. 38(1) projekty pilota owe przeprowadzane przez podmiot gospodarczy, uznane stowarzyszenie handlowe b d inny wła ciwy podmiot wyznaczony w tym celu przez pa stwo członkowskie, we współpracy z podmiotem naukowym lub technicznym.

Poprawa stanu obszarów obj tych akwakultur poprzez ponowne sadzenie ro linno ci nadrzecznej, np. trzcin i sitowia w celu utworzenia nowych siedlisk dla bezkr gowców, małych ssaków i gadów. [rolno-wodne] Mo liwe wykorzystanie w celu wsparcia nowych instrumentów zarz dzania siedliskowego, przy pomocy wiedzy naukowej (w szczególno ci, mo e to odnosi si do rozwoju instrumentów zarz dzania obszarami morskimi).

Zakładanie ‘klatek’ w celu ochrony wra liwych bentonicznych gatunków i siedlisk (np. połacie trawy morskiej , koralowców Konkretne działania zwi zane z zarz dzaniem gatunkami, które s poławiane na skal masow i s wa ne dla sieci Natura 2000 – np. przywrócenie ikrzysk dla łososia.

Wody przybrze ne, morskie, ródl dowe, obszary podmokłe

Brak

Działanie niezale ne od rodzaju obszaru

Tworzenie miejsc pracy w zarz dzaniu Zobacz: art. 40 ust. 3 pkt. 4 i art. 41 ust. 4 gatunkami (np. monitoring, ochrona i Zobacz art. 40 w celu uzyskania dalszych informacji rozmna anie ryb słodkowodnych takich jak ust. 3 i 4 dotycz cych obszarów i beneficjentów łoso i jesiotr). (

Ustanawianie w ramach obszarów Natura 2000 stref obj tych zakazem połowów, w celu umo liwienia monitorowania wpływu zaprzestania połowów na siedliska i gatunki.

$ '

Art. 3 PR7

Art. 2 ust. 2 lit. f)

70

Kryteria kwalifikowalno ci Temat: rodowisko, np. zmiany klimatyczne, zanieczyszczenie rodowiska i zagro enia; ochrona i zrównowa one zarz dzanie zasobami naturalnymi oraz wytworzonymi przez człowieka (np. ochrona i zarz dzanie bioró norodno ci ); technologie na rzecz rodowiska (np. odtwarzanie rodowiska)

Wszystkie mo liwe

Wszystkie mo liwe

Brak

Wszystkie mo liwe

Działanie niezale ne od rodzaju obszaru

Współpraca mi dzynarod o-wa

' 1 1 , spełniaj kryteria warto ci dodanej okre lone w art.3, a w szczególno ci nie s działaniami ‘powtarzaj cymi si ’.

Przykładowo, program ponownego wprowadzenia endemicznych gatunków raków do odnawianych systemów rzecznych. [rzeki]

Kontekst: badania

Projekt badawczy, którego celem byłoby opracowanie bardziej skutecznych instrumentów zarz dzania dla konkretnych gatunków. [mor winy]

Fundusz

Opis

Ograniczenia obszarowe

Przykłady

Uwagi/inne ograniczenia

Wspieranie modernizacji i dywersyfikacji regionalnych struktur gospodarczych. Priorytet: rodowisko, w tym wspieranie Art. 4 ust. 3 bioró norodno ci i ochrona przyrody. Inwestycje transportowe, w tym sieci transeuropejskie i zintegrowane strategie dla przyjaznego rodowisku transportu miejskiego, które przyczyniaj si do Art. 4 ust. 6 ograniczenia wpływów na rodowisko. Usługi transportowe i telekomunikacyjne o znaczeniu ogólnogospodarczym, w Art. 5 ust. 3 szczególno ci wzmacnianie drugorz dnych lit. a) sieci. Wsparcie w zakresie rozwoju transgranicznych działa gospodarczych i społecznych poprzez wspólne strategie zrównowa onego rozwoju terytorialnego, w szczególno ci: wspieranie Art. 6 ust. 1 ochrony i wspólnego zarz dzania lit. b) rodowiskiem Rewitalizacja rodowiska przyrodniczego, np. zachowanie i rozwijanie dziedzictwa kulturowego i historycznego z działaniami skierowanymi na promocj przedsi biorczo ci, lokalnego zatrudnienia i rozwój społeczno ci lokalnej. Art. 8

Mo liwo sfinansowania jednorazowego ponownego wprowadzenia zagro onych gatunków w ramach planowanych przedsi wzi w zakresie ekoturystyki zwi zanej z tymi gatunkami.

Obszary celu: Konwergencja

Obszary celu: Regionalna Kontekst: przystosowanie/poprawa infrastruktury konkurencyjno i transportowej w celu zmniejszenia jej wpływu na zatrudnienie obszary Natura 2000

Tam gdzie istnieje infrastruktura transportowa lub telekomunikacyjna (np. drogi, korytarze kolejowe) mo liwe jest wprowadzenie usprawnie w celu ograniczenia jej wpływu na pewne gatunki poddane oddziaływaniu fragmentacji (np. poprzez dodanie przej podziemnych i nadziemnych dla zwierz t). [nied wiedzie]

Europejska współpraca terytorialna na rzecz współpracy transgranicznej (patrz art. 19)

Mo liwo sfinansowania transgranicznego programu dla jednorazowego ponownego wprowadzenia zagro onych gatunków.

Obszary celu: Konwergencja

Kontekst: przystosowanie/poprawa infrastruktury transportowej w celu zmniejszenia jej wpływu na obszary Natura 2000

Mo liwo sfinansowania działa odnosz cych si do „sztandarowych” gatunków w ramach obszarów miejskich lub w ich s siedztwie, w celu wspierania zaanga owania społeczno ci lokalnej w ochron przyrody. Działania takie powinny stanowi cz szerszej inicjatywy na rzecz promocji regionu.

Wymóg: wymiar miejski. Kontekst: dziedzictwo historyczne/kulturowe

EFS Brak FS29 Brak





















28 Finansowanie z EFRR nakierowane jest na inwestycje produktywne (np. infrastruktura). Dlatego te , działania zwi zane z sieci b d obszarami Natura 2000 musz by rozpatrywane w

szerszym kontek cie działa rozwojowych. 



















29 Działania zwi zane z sieci b d obszarami Natura 2000 musz by rozpatrywane w szerszym kontek cie działa rozwojowych.

71

DZIAŁANIE 13: ZARZ DZANIE DZIAŁANIAMI OCHRONNYMI - GATUNKAMI

EFRR28

Działanie 14: ZARZ DZANIE DZIAŁANIAMI OCHRONNYMI - Inwazyjne gatunki obce (IGO)

Fundusz

Opis

DZIAŁANIE 14: ZARZ DZANIE DZIAŁANIAMI OCHRONNYMI – Inwazyjne gatunki Obce (IGO)

EFRROW Art. 36 Płatno ci dla obszarów Natura 2000 i lit. a) płatno ci zwi zane z dyrektyw ppkt iii) 2000/60/WE

Grupy docelowe

Rodzaje obszarów

Obszary rolnicze

Ograniczenia obszarowe

Obszary musz Zobacz art. 38. Odnosi si jedynie do by wyznaczone – wykorzystywanych u ytków rolnych zobacz art. 50. (WUR).

Art. 36 lit. a) ppkt iv)

Płatno ci rolno rodowiskowe

Art. 36 lit. a) ppkt vi)

Wsparcie na rzecz inwestycji nieproduktywnych [grunty rolne]

Rolnicy Rolnicy, jednostki zarz dzaj ce Obszary rolnicze gruntami Rolnicy, jednostki zarz dzaj ce Obszary rolnicze gruntami

Płatno ci dla obszarów Natura 2000; [lasy]

Prywatni wła ciciele lasów i ich stowarzyszenia

Płatno ci le no rodowiskowe

Prywatni wła ciciele lasów, gminy Lasy

Wsparcie na rzecz inwestycji nieprodukcyjnych [lasy]

Wszystkie mo liwe

Zachowanie i poprawa stanu dziedzictwa wsi

Wszystkie mo liwe

Lasy Brak Działanie niezale ne od rodzaju Brak obszaru

Leader

Wszystkie mo liwe (w ramach obszarów wiejskich)

Wszystkie wybrane obszary wiejskie

Art. 36 lit. b) ppkt iv) Art. 36 lit. b) ppkt v) Art. 36 lit. b) ppkt vii) Art. 52 lit. b) ppkt iii)

Art. 63 EFR

Programy szkole przekwalifikuj cych Art. 26 na zawody spoza rybołówstwa ust. 1 lit. c) morskiego; Rybacy Propagowanie form akwakultury obejmuj cych ochron i popraw stanu rodowiska, zasobów naturalnych i ró norodno ci genetycznej, a tak e Art. 29 kształtowanie krajobrazu i tradycyjnych Rybacy ust. 2 lit. a) cech obszarów akwakultury;

72

Lasy

Uwagi/inne ograniczenia

Brak

Brak Kwalifikowalno zale na od obszarów: zobacz art. 42. Obszary musz by wyznaczone – zobacz art. 50. Kwalifikowalno zale na od obszarów: zobacz art. 42.

Brak

Działanie niezale ne od rodzaju Brak obszaru Wody przybrze ne, morskie, ródl dowe, obszary Brak podmokłe

Przykłady

Usuwanie inwazyjnych ro lin wodnych z cieków wodnych. [rolno-wodne]

Zobacz art. 39.

Zobacz art. 41.

Kontrola ro linno ci inwazyjnej (np. ambrozji, barszcza montegaziego), aby powstrzyma ich dalsze rozprzestrzenianie si .

Zobacz art. 46 oraz art. 51 – beneficjent wsparcia musi przestrzega Kontrola, usuwanie lub zapobieganie kryteriów wzajemnej zgodno ci. Płatno z tytułu poniesionych kosztów rozprzestrzenianiu si inwazyjnych szkodników i utraconych przychodów. le nych (np. korniki). Zobacz art. 47 oraz art. 51 – Usuni cie inwazyjnych gatunków ro lin, które beneficjent wsparcia musi przestrzega przyczyniaj si do degradacji rodzimej ro linno ci i kryteriów wzajemnej zgodno ci. struktury le nej. [rolno-le ne] Wdro enie programu zapobiegania i wykrywania Zobacz art. 49. Musi by poł czone z szkodników le nych (np. system monitoringu płatno ciami le no- rodowiskowymi. wykorzystuj cy pułapki na my). [rolno-le ne]

Zobacz art. 61-65.

Usuwanie inwazyjnych ro lin wodnych z cieków wodnych w kontek cie szerszych programów odnowy rodowiskowej. Zarz dzanie gatunkami inwazyjnymi przyczyniaj ce si do osi gni cia celów lokalnych planów rozwoju, np. usuni cie inwazyjnych ro lin wodnych i ryb z systemów rzecznych w celu wypełnienia zało e zwi zanych z ekoturystyk w pobli u rzek (nakierowan na rodzim dzik przyrod ).

Brak

Przekwalifikowanie na działania zwi zane z odnow siedlisk/ jako stra ników do pracy na obszarach Natura 2000, w tym zarz dzanie gatunkami inwazyjnymi.

Jedynie obszary, na których prowadzona jest działalno w sektorze akwakultury, mo liwa rekompensata zwi zana z lokalizacj obszarów Natura 2000 – zobacz 4 lit. d

Finansowanie dla akwakultury, gdzie brane jest pod uwag utrzymanie nowopowstałej rodzimej ro linno ci powstałej w stawach rybnych oraz kontrol inwazyjnych gatunków ro linnych.

Zobacz art. Art. 57.

Fundusz

Opis

Grupy docelowe

Rodzaje obszarów

Art. 34 lit. g)

Rozwój, restrukturyzacja oraz polepszenie obszarów akwakulturowych;

Propagowanie partnerstwa pomi dzy naukowcami i przedsi biorcami w Art. 34 lit. j) sektorze rybołówstwa;

Art. 35 ust. 2 lit. a)

Budowa b d instalowanie czynnych lub biernych urz dze maj cych na celu ochron i rozwój fauny i flory wodnej

Rekultywacja wód ródl dowych, w Art. 35 tym terenów tarła i tras migracyjnych ust. 2 lit. b) gatunków migruj cych.

Wody przybrze ne, morskie, ródl dowe, obszary podmokłe Wody przybrze ne, morskie, ródl dowe, obszary Rybacy, inne podmokłe Wody przybrze ne, morskie, ródl dowe, obszary Rybacy, inne podmokłe Wody przybrze ne, morskie, ródl dowe, obszary Rybacy, inne podmokłe

Wody ródl dowe Wody Tam gdzie bezpo rednio dotyczy to przybrze ne, działalno ci połowowej, działania na morskie, rzecz ochrony i poprawy stanu rodoródl dowe, Art. 35 wiska w ramach sieci Natura 2000 z obszary ust. 2 lit. c) wył czeniem kosztów operacyjnych Rybacy, inne podmokłe Działania w zakresie dywersyfikacji Pracownicy przez propagowanie zró nicowanego sektora rybo- Działanie niezale ne od zatrudnienia dla rybaków w drodze łówstwa lub Art. 41 tworzenia miejsc pracy poza sektorem zwi zanych z rodzaju ust. 1 lit. c) rybołówstwa. nim sektorów obszaru Ochrona rodowiska na obszarach rybackich w celu utrzymania jego atrakcyjno ci, regeneracja i rozwój osad i wiosek przybrze nych Działanie prowadz cych działalno ryback , a Administracja niezale ne od tak e ochrona i poprawa stanu Art. 41 publiczna, rodzaju dziedzictwa przyrodniczego i ust. 1 lit. f) architektonicznego M P, inne obszaru Rybacy, inne

Uwagi/inne ograniczenia

Przykłady Rekompensaty dla rolników z tytułu dodatkowych kosztów wynikaj cych z ogranicze .

Brak

Jedynie obszary, na których prowadzona jest działalno w sektorze akwakultury, mo liwa rekompensata zwi zana z lokalizacj obszarów Natura 2000 – zobacz 4 lit. d Art. 34: Działania wspólne: musz by wdra ane przy aktywnym wsparciu ze strony samych przedsi biorców b d organizacji działaj cych w imieniu producentów b d innych organizacji uznanych przez Kraj Członkowski … Art. 34: Działania wspólne: musz by wdra ane przy aktywnym wsparciu ze strony samych przedsi biorców b d organizacji działaj cych w imieniu producentów b d innych organizacji uznanych przez Kraj Członkowski … Art. 35(3) Działania te musz by realizowane przez podmioty publiczne lub półpubliczne, uznane organizacje handlowe b d inne podmioty wyznaczone w tym celu przez pa stwa członkowskie. Art. 35(3) Działania te musz by realizowane przez podmioty publiczne lub półpubliczne, uznane organizacje handlowe b d inne podmioty wyznaczone w tym celu przez pa stwa członkowskie. Art. 35(3) Działania te musz by realizowane przez podmioty publiczne lub półpubliczne, uznane organizacje handlowe b d inne podmioty wyznaczone w tym celu przez pa stwa członkowskie.

Zobacz art. 40 ust. 3 i 4

Zobacz: art. 40 ust. 3 pkt. 4 i art. 41 ust. 4 w celu uzyskania dalszych informacji dotycz cych obszarów i beneficjentów

Ró nicowanie zatrudnienia poprzez tworzenie miejsc pracy w zarz dzaniu rezerwatami, w tym kontrola IGO.

Zobacz art. 40 ust. 3 i 4

Zobacz: art. 40 ust. 3 pkt. 4 i art. 41 ust. 4 w celu uzyskania dalszych informacji dotycz cych obszarów i beneficjentów

Ochrona i poprawa stanu rodowiska poprzez kontrol IGO, np. odnowa wydm przybrze nych poprzez usuwanie inwazyjnej ro linno ci, odnowa ekosystemów wodnych poprzez usuwanie gatunków inwazyjnych.

Brak

Brak

Brak

Brak

Brak

Finansowanie dla usuwania inwazyjnych ro lin wodnych ze stawów akwakulturowych. Poprawa stanu obszarów akwakultury, w tym ograniczanie ich wpływu na rodowisko.

Propagowanie partnerstw pomi dzy naukowcami, a przedsi biorcami przy badaniach nad zapobieganiem rozprzestrzeniania si i/lub usuwania i kontroli gatunków inwazyjnych.

Tworzenie sztucznych raf.

Rekultywacja wód ródl dowych, w tym usuwane przeszkód utrudniaj cych migracj ryb.

Poprawa stanu ostoi Natura 2000 na obszarach morskich.

73

DZAIAŁNIE 14: ZARZ DZANIE DZIAŁANIAMI OCHRONNYMI – Inwazyjne gatunki obce (IGO)

Zrównowa one podej cie do akwakultury zgodne ze specyficznymi ograniczeniami rodowiskowymi wynikaj cymi z wyznaczania obszarów Art. 29 Natura 2000, zgodnie z dyrektyw ust. 2 lit. d) 92/43/EWG Rybacy

Ograniczenia obszarowe

LIFE+ Art. 3

-

' $

DZIAŁANIE 14: ZARZ DZANIE DZIAŁANIAMI OCHRONNYMI: Inwazyjne Gatunki Obce (IGO)

$

Kryteria kwalifikowalno ci

Wszystkie mo liwe

Wszystkie mo liwe

' 2 %

%

*3

*.

& '

5

. Brak

4

'

PR7

Art. 2 ust. 2 lit. f)

Temat: rodowisko, np. zmiany klimatyczne, zanieczyszczenie rodowiska i zagro enia; ochrona i zrównowa one zarz dzanie zasobami naturalnymi oraz wytworzonymi przez człowieka (np. ochrona i zarz dzanie bioró norodno ci ); technologie na rzecz rodowiska (np. odtwarzanie rodowiska)

Temat: transport (np. transport Art. 2 ust. 2 powierzchniowy przyjazny dla lit. g) rodowiska)

Fundusz

Wszystkie mo liwe

Wszystkie mo liwe

Opis

Działanie niezale ne od rodzaju obszaru Działanie niezale ne od rodzaju obszaru

Współpraca mi dzynarodowa

Współpraca mi dzynarodowa

Ograniczenia obszarowe

Opracowanie nowych instrumentów dla kontroli/zarz dzania/wykorzenienia IGO, szczególnie w kontek cie obszarów Natura 2000.

Kontekst: badania Kontekst: badania nad przystosowaniem/popraw infrastruktury Opracowanie nowych instrumentów na rzecz zapobiegania rozprzestrzeniania si IGO poprzez transportowej w celu ograniczenia jej sieci transportowe. wpływu na obszary Natura 2000.

Uwagi/inne ograniczenia

Przykłady

EFRR30

Art. 4 ust. 3

Wspieranie modernizacji i dywersyfikacji regionalnych struktur gospodarczych. Priorytet: rodowisko, w tym wspieranie bioró norodno ci i ochrona przyrody.

Obszary celu: Konwergencja

Art. 4 ust. 6

Zapobieganie ryzyku, w tym przygotowanie i wdra anie planów maj cych na celu zapobieganie i niwelowanie ryzyka naturalnego i technologicznego. Obszary celu: Konwergencja Inwestycje transportowe, w tym sieci transeuropejskie i zintegrowane strategie dla przyjaznego rodowisku transportu miejskiego, które przyczyniaj si do Obszary celu: Konwergencja ograniczenia wpływów na rodowisko.

Kontekst: rozwój planów i działa zwi zanych z zarz dzaniem zagro eniami zwi zanymi z IGO Kontekst: przystosowanie/poprawa infrastruktury transportowej w celu ograniczenia wpływu IGO na obszary Natura 2000

Art. 5 ust. 2 lit. d)

rodowisko i zapobieganie ryzyku: opracowywanie Obszary celu: Regionalna planów i działa dla zapobiegania i niwelowania ryzyka konkurencyjno i naturalnego i technologicznego. zatrudnienie

Kontekst: rozwój planów i działa zwi zanych z zarz dzaniem zagro eniami zwi zanymi z IGO

Art. 4 ust. 4

Mo liwo sfinansowania jednorazowego usuni cia lub programu kontrolnego dla IGO o szczególnie negatywnych skutkach gospodarczych/ społecznych/ rodowiskowych. Opracowanie planów zarz dzania zagro eniami zwi zanymi z IGO dla wszystkich obszarów Natura 2000 w danym regionie (jako cz szerszego zarz dzania ryzykiem w regionie). Ustanowienie regionalnego systemu monitoringu/zarz dzania dla IGO, np. systemy wczesnego wykrywania w portach, wzdłu korytarzy transportowych, na lotniskach. Opracowanie planów zarz dzania zagro eniami zwi zanymi z IGO dla wszystkich obszarów Natura 2000 w danym regionie (jako cz szerszego zarz dzania ryzykiem w regionie).





szerszym kontek cie działa rozwojowych.

74

















30 Finansowanie z EFRR nakierowane jest na inwestycje produktywne (np. infrastruktura). Dlatego te , działania zwi zane z sieci b d obszarami Natura 2000 musz by rozpatrywane w

Fundusz Art. 5 ust. 3 lit. a)

Art. 6 ust. 2 lit. a)

Art. 6 ust. 2 lit. c)

Usługi transportowe i telekomunikacyjne o znaczeniu ogólnogospodarczym, w szczególno ci wzmacnianie drugorz dnych sieci. Wsparcie w zakresie rozwoju transgranicznych działa gospodarczych i społecznych poprzez wspólne strategie zrównowa onego rozwoju terytorialnego, w szczególno ci: wspieranie ochrony i wspólnego zarz dzania rodowiskiem. Współpraca bilateralna mi dzy regionami nadmorskimi, poprzez finansowanie sieci i działa sprzyjaj cych zintegrowanemu rozwojowi terytorialnemu, w ramach priorytetu: gospodarka wodna, w jednoznacznym wymiarze ponadnarodowym, w tym ochrona i zarz dzanie zlewniami rzek, strefami przybrze nymi, zasobami morskimi, usługami wodnymi i terenami podmokłymi. Zapobieganie ryzyku na obszarach morskich: w tym promowanie bezpiecze stwa morskiego i ochrony przeciwpowodziowej, przeciwdziałanie zanieczyszczeniom wód ródl dowych i morskich, zapobieganie i ochrona przed erozj , trz sieniami ziemi i lawinami. Rewitalizacja rodowiska przyrodniczego, np. zachowanie i rozwijanie dziedzictwa kulturowego i historycznego z działaniami skierowanymi na promocj przedsi biorczo ci, lokalnego zatrudnienia i rozwoju społeczno ci lokalnych.

Ograniczenia obszarowe

Uwagi/inne ograniczenia

Przykłady

Kontekst: przystosowanie/poprawa infrastruktury transportowej w celu ograniczenia wpływu IGO na obszary Natura 2000

Ustanowienie regionalnego systemu monitoringu/zarz dzania dla IGO, np. systemy wczesnego wykrywania w portach, wzdłu korytarzy transportowych, na lotniskach.

Europejska współpraca terytorialna na rzecz współpracy transgranicznej (patrz art. 19)

Obszary musz by poł czone ze zlewni rzeki/terenami podmokłymi/morskimi/przybrze nymi

Mo liwe finansowanie dla transgranicznych programów kontroli lub likwidacji IGO, w tym działania zapobiegaj ce rozprzestrzenianiu si IGO.

Europejska współpraca terytorialna na rzecz współpracy transgranicznej (patrz art. 19)

Obszary musz by poł czone ze zlewni rzeki/terenami podmokłymi/morskimi/przybrze nymi

Mo liwe finansowanie dla likwidacji b d kontroli IGO, tam gdzie gatunki te zwi kszaj ryzyko powodzi (np. poprzez zwi kszanie zamulania lub kanalizowanie cieków wodnych).

Wymóg: wymiar miejski. Kontekst: dziedzictwo historyczne/kulturowe

W ramach obszarów miejskich, mo liwe wsparcie dla ponownego rozwoju obszarów Natura 2000 (w tym likwidacja IGO) w celu promowania ich lokalnego wykorzystania oraz rozwoju społeczno ci lokalnej.

Obszary celu: Regionalna konkurencyjno i zatrudnienie Europejska współpraca terytorialna na rzecz współpracy transgranicznej (patrz art. 19)

Art. 8 EFS Brak FS31 Brak










31 Działania zwi zane z sieci b d obszarami Natura 2000 musz by rozpatrywane w szerszym kontek cie działa rozwojowych.

75

DZAIAŁNIE 14: ZARZ DZANIE DZIAŁANIAMI OCHRONNYMI – Inwazyjne gatunki obce (IGO)

Art. 6 ust. 1 lit. b)

Opis

Działanie 15: WDRA ANIE SYSTEMÓW ZARZ DZANIA ORAZ POROZUMIE

Fundusz

Opis

Grupy docelowe

Rodzaje obszarów

Ograniczenia obszarowe

Uwagi/inne ograniczenia

Przykłady

DZAIAŁANIE 15: WDRA ANIE SYSTEMÓW ZARZ DZANIA I POROZUMIE

EFRROW

Art. 36 lit. a) ppkt i)

Płatno ci z tytułu naturalnych utrudnie dla rolników na obszarach górskich Rolnicy

Obszary rolnicze

Art. 36 lit. a) ppkt ii)

Płatno ci z tytułu naturalnych utrudnie dla rolników na obszarach innych ni obszary górskie Rolnicy

Obszary rolnicze

Art. 36 lit. a) ppkt Iii)

Płatno ci dla obszarów Natura 2000 i płatno ci zwi zane z dyrektyw 2000/60/WE;

Rolnicy

Obszary rolnicze

Płatno ci rolno rodowiskowe

Rolnicy, jednostki zarz dzaj ce gruntami

Obszary rolnicze

Płatno ci dla obszarów Natura 2000; [lasy]

Prywatni wła ciciele lasów i ich stowarzyszenia Lasy

Art. 36 lit. a) ppkt iv)

Art. 36 lit. b) ppkt iv)

76

Zobacz art. 37. Odnosi si jedynie do wykorzystywanych u ytków rolnych (WUR). Zobacz art. 51 Rozporz dzenia 1782/2003. Jest to płatno kompensuj ca i nie zostały dla niej okre lone adne kryteria zgodno ci rodowiskowej poza kryteriami wyznaczonymi w obowi zkowych wymogach gospodarowania, (które obejmuj Dyrektywy Ptasi i Siedliskow ) oraz zasadami dobrej kultury rolnej zgodnej z ochron rodowiska, (które mog obejmowa standardy dotycz ce minimalnego poziomu utrzymania) zwi zane z płatno ciami w ramach Filaru 1. Jedynym pozostałym wymogiem nało onym na beneficjentów płatno ci jest kontynuacja działalno ci rolniczej przez Obszary musz przynajmniej 5 lat. Zarz dzanie działaniami by wyznaczone – ochronnymi zale e , wi c b dzie od zobacz art. 50. rodzaju prowadzonej działalno ci rolniczej.

Płatno ci wspieraj ce utrzymanie tradycyjnych praktyk rolniczych, dzi ki którym mo liwe jest utrzymanie si połonin. Wsparcie dla tradycyjnych praktyk rolniczych, które prowadz do Obszary musz utrzymania nizinnych ł k by wyznaczone – Zobacz art. 37. Odnosi si jedynie do podmokych, np. poprzez wypas zobacz art. 50. wykorzystywanych u ytków rolnych (WUR). bydła. Płatno ci pozwalaj ce na utrzymanie górskich psów Obszary musz stró uj cych w celu pilnowania by wyznaczone – Zobacz art. 38. Odnosi si jedynie do stada przed du ymi zobacz art. 50. wykorzystywanych u ytków rolnych (WUR). drapie nikami. [nied wiedzie] Utrzymanie rodzimych gatunków ro linnych, które maj warto ywieniow dla miejscowej dzikich zwierz t, szczególnie w strefach buforowych wokół obszaru Natura 2000. Brak Zobacz art. 39. [nied wiedzie] Kwalifikowalno zale na od Płatno ci dotycz ce zatrzymania obszarów: zobacz Zobacz art. 46 oraz art. 51 – beneficjent wsparcia musi przestrzega kryteriów obumarłych drzew w lasach, art. 42. Obszary wzajemnej zgodno ci. Płatno z tytułu zarówno le cych na ziemi i musz by poniesionych kosztów i utraconych stoj cych – rekompensata za wyznaczone – przychodów. utracony dochód. zobacz art. 50.

Fundusz

Art. 63

Grupy docelowe

Rodzaje obszarów

Ograniczenia obszarowe

Uwagi/inne ograniczenia

Płatno ci le no rodowiskowe

Prywatni wła ciciele lasów, gminy Lasy

Kwalifikowalno zale na od Zobacz art. 47 oraz art. 51 – beneficjent obszarów: zobacz wsparcia musi przestrzega kryteriów art. 42. wzajemnej zgodno ci.

Leader

Wszystkie mo liwe (w ramach obszarów wiejskich)

Wszystkie wybrane obszary wiejskie

Brak

Zobacz art. 61-65.

M P

Wody przybrze ne, morskie, ródl dowe, obszary podmokłe

Brak

28(2) Pomoc inwestycyjna mo e by udzielona jedynie [mikro i małym] przedsi biorstwom.

Przykłady Podnoszenie jako ci siedlisk le nych poprzez sadzenie gatunków podszycia lub ponowne wprowadzanie gatunków dna lasu. [nied wiedzie] Bie ce zarz dzanie przyczyniaj ce si do osi gni cia celów lokalnego planu rozwoju, np. rozwój i sprzeda produktów przyjaznych dzikiej naturze. [nied wiedzie]

EFR

Art. 28 ust. 1 lit. b)

Wdra anie metod z zakresu akwakultury znacznie obni aj cych negatywny wpływ na rodowisko b d pozytywnie na nie wpływaj cych, w porównaniu ze zwykł praktyk w sektorze akwakultury.

Art. 29 ust. 2 lit. a)

Propagowanie form akwakultury obejmuj cych ochron i popraw stanu rodowiska, zasobów naturalnych i ró norodno ci genetycznej, a tak e kształtowanie krajobrazu i tradycyjnych cech obszarów akwakultury;

Rybacy

Art. 29 ust. 2 lit. d)

Zrównowa one podej cie do akwakultury zgodne ze specyficznymi ograniczeniami rodowiskowymi wynikaj cymi z wyznaczania obszarów Natura 2000, zgodnie z dyrektyw 92/43/EWG

Rybacy

Art. 34 lit. a)

Trwałe przyczynianie si do lepszego zarz dzania i ochrony zasobów;

Rybacy, inne

Art. 34 lit. b)

Propagowanie selektywnych technik i narz dzi połowowych, ograniczenie przyłowów

Rybacy, inne

Wody przybrze ne, morskie, ródl dowe, obszary podmokłe Wody przybrze ne, morskie, ródl dowe, obszary podmokłe Wody przybrze ne, morskie, ródl dowe, obszary podmokłe

Wody przybrze ne, morskie, ródl dowe

Brak

Odnowa opuszczonych stawów rybnych. Wprowadzenie czasowych i/lub przestrzennych ogranicze na zmiany w poziomie wód. Płatno ci mog stanowi rekompensat za straty pieni ne wynikaj ce z Jedynie obszary, na których prowadzona przedłu onego zalania lub jest działalno w sektorze akwakultury, osuszenia terenu. Ograniczenie usuwania Jedynie obszary, na których prowadzona drzew/krzewów poza sytuacjami, jest działalno w sektorze akwakultury, gdzie jest to potrzebne dla mo liwa rekompensata zwi zana z utrzymania infrastruktury; czasowe lokalizacj obszarów Natura 2000 – zobacz ograniczenia dotycz ce 4 lit. d niezb dnych wycinek. Art. 34: Działania wspólne: musz by wdra ane przy aktywnym wsparciu ze Ustanowienie minimalnych strony samych przedsi biorców b d warunków utrzymania i organizacji działaj cych w imieniu zarz dzania nowopowstał producentów b d innych organizacji ro linno ci i innymi zwi zanymi z uznanych przez Kraj Członkowski … ni cechami.

Brak

Art. 34: Działania wspólne: musz by wdra ane przy aktywnym wsparciu ze strony samych przedsi biorców b d organizacji działaj cych w imieniu producentów b d innych organizacji uznanych przez Kraj Członkowski …

Brak

Brak

Propagowanie stosowania pewnych narz dzi na terenie obszarów Natura 2000, poprzez zapewnienie odpowiednich zach t ekonomicznych.

77

DZAIAŁANIE 15: WDRA ANIE SYSTEMÓW ZARZ DZANIA I POROZUMIE

Art. 36 lit. b) ppkt v)

Opis

Fundusz

Opis

Grupy docelowe

Rodzaje obszarów

Ograniczenia obszarowe

DZAIAŁANIE 15: WDRA ANIE SYSTEMÓW ZARZ DZANIA I POROZUMIE

Art. 34 lit. c) Usuwanie zagubionych narz dzi rybackich z dna morskiego w celu zwalczania połowów niezamierzonych

Art. 34 lit. g)

Art. 35 ust. 2 lit. b)

Rozwój, restrukturyzacja oraz polepszenie obszarów akwakulturowych;

Rybacy, inne

Wody przybrze ne, morskie, ródl dowe

Rybacy, inne

Wody przybrze ne, morskie, ródl dowe, obszary podmokłe

Rekultywacja wód ródl dowych, w tym terenów tarła i Rybacy, tras migracyjnych gatunków migruj cych. inne

Wody ródl dowe

Uwagi/inne ograniczenia

Przykłady

Brak

Art. 34: Działania wspólne: musz by wdra ane przy aktywnym wsparciu ze strony samych przedsi biorców b d organizacji działaj cych w imieniu producentów b d innych organizacji uznanych przez Kraj Członkowski …

Brak

Art. 34: Działania wspólne: musz by wdra ane przy aktywnym wsparciu ze strony samych przedsi biorców b d organizacji działaj cych w imieniu producentów b d innych organizacji uznanych przez Kraj Członkowski …

Brak

Art. 35(3) Działania te musz by realizowane przez podmioty publiczne lub półpubliczne, uznane organizacje handlowe Odnowa nowo powstałej ro linno ci lub tworzenie jej od b d inne podmioty wyznaczone w tym nowa. celu przez pa stwa członkowskie.

Program usuwania narz dzi z obszarów Natura 2000 – np. usuwanie zgubionych sieci na homary.

LIFE+ Brak PR7

Art. 2 ust. 2 lit. f)

Fundusz EFRR Brak EFS Brak FS Brak

78

Temat rodowisko: np. zmiany klimatyczne, zanieczyszczenie rodowiska i zagro enia; ochrona i zrównowa one zarz dzanie zasobami naturalnymi oraz wytworzonymi przez człowieka (np. ochrona i zarz dzanie bioró norodno ci ); technologie na rzecz Wszystkie rodowiska (np. odtwarzanie rodowiska) mo liwe

Opis

Działanie niezale ne od rodzaju Współpraca obszaru mi dzynarodowa

Ograniczenia obszarowe

Kontekst: badania

Uwagi/inne ograniczenia

Mo liwe finansowanie dla bada nad skuteczno ci umów zawieranych z wła cicielami gruntów/zasobów dotycz cych zarz dzania nimi oraz mo liwo ci poprawy tego mechanizmu w przyszło ci.

Przykłady

Fundusz

Opis

Grupy docelowe

Rodzaje obszarów

Ograniczenia obszarowe

Uwagi/inne ograniczenia

Przykłady

EFRROW

Art. 36 lit. a) ppkt iii)

Art. 36 lit. a) ppkt iv)

Art. 36 lit. b) ppkt iv) Art. 36 lit. b) ppkt v)

Art. 63

Płatno ci dla obszarów Natura 2000 i płatno ci zwi zane z dyrektyw 2000/60/WE;

Rolnicy

Obszary rolnicze

Płatno ci rolno rodowiskowe

Rolnicy, jednostki zarz dzaj ce Obszary gruntami rolnicze

Płatno ci dla obszarów Natura 2000; [lasy]

Prywatni wła ciciele lasów i ich stowarzyszenia Lasy

Płatno ci le no rodowiskowe

Prywatni wła ciciele lasów, gminy Lasy

Leader

Wszystkie mo liwe (w ramach obszarów wiejskich)

Wszystkie wybrane obszary wiejskie

Rekompensata za dochody utracone ze wzgl du na zmniejszone zastosowanie nawozów i pestycydów, pomoc w marketingu produktów i usług Obszary musz by Zobacz art. 38. Odnosi si jedynie przyjaznych sieci Natura 2000. wyznaczone – zobacz do wykorzystywanych u ytków [nied wiedzie] art. 50. rolnych (WUR). Rekompensata za dochody utracone ze wzgl du na utrzymywanie w strefie buforowej obszaru Natura 2000 ro linno ci przyjaznej dzikiej przyrodzie, np. ro liny stanowi ce po ywienie dla dzikich zwierz t. Brak Zobacz art. 39. [nied wiedzie] 6 ' ' Zobacz art. 46 oraz art. 51 – Kwalifikowalno beneficjent wsparcia musi & ' zale na od obszarów: przestrzega kryteriów wzajemnej ' & zobacz art. 42. Obszary zgodno ci. Płatno z tytułu musz by wyznaczone poniesionych kosztów i utraconych ' – zobacz art. 50. przychodów. ' ' Zobacz art. 47 oraz art. 51 – Kwalifikowalno Rekompensata za utrzymywanie beneficjent wsparcia musi zale na od obszarów: przestrzega kryteriów wzajemnej pewnej ilo ci martwych drzew w zobacz art. 42. lasach. zgodno ci. Rekompensata za utracone prawa w celu wypełnienia zało e lokalnego planu rozwoju oraz monitorowanie post pów w jego Brak Zobacz art.61-65. realizacji.

EFR

Propagowanie form akwakultury obejmuj cych ochron i popraw stanu rodowiska, zasobów naturalnych i ró norodno ci genetycznej, a tak e Art. 29 kształtowanie krajobrazu i tradycyjnych cech ust. 2 lit. a) obszarów akwakultury; Rybacy

Wody przybrze ne, morskie, ródl dowe, obszary podmokłe

Zrównowa one podej cie do akwakultury zgodne ze specyficznymi ograniczeniami rodowiskowymi wynikaj cymi z wyznaczania Art. 29 obszarów Natura 2000, zgodnie z dyrektyw ust. 2 lit. d) 92/43/EWG

Wody przybrze ne, morskie, ródl dowe, obszary podmokłe

Rybacy

Brak

Jedynie obszary, na których prowadzona jest działalno w sektorze akwakultury, mo liwa rekompensata zwi zana z lokalizacj obszarów Natura 2000 – zobacz 4 lit. d

Brak

Jedynie obszary, na których prowadzona jest działalno w sektorze akwakultury, mo liwa rekompensata zwi zana z lokalizacj obszarów Natura 2000 Zdefiniowanie optymalnej struktury i – zobacz 4 lit. d składu populacji ryb.

Ograniczenia w g sto ci obsady hodowlanej, ustanowienie cyklu, w którym cz stawów rybnych musi by zarz dzana w sposób ekstensywny przez dany okres czasu (np. 2 lata).

79

DZIAŁANIE 16: WIADCZENIE USŁUG, REKOMPENSATY ZA UTRACONE PRAWA I DOCHÓD

Działanie 16: WIADCZENIE USŁUG, REKOMPENSATY ZA UTRACONE PRAWA ORAZ DOCHÓD

DZIAŁANIE 16: WIADCZENIE USŁUG, REKOMPENSATY ZA UTRACONE PRAWA ORAZ DOCHÓD

Fundusz

Opis

Grupy docelowe

Rodzaje obszarów

Ograniczenia obszarowe

Uwagi/inne ograniczenia

Przykłady

LIFE+ Brak PR7 Brak

Fundusz EFRR Brak EFS Brak FS Brak

80

Opis

Ograniczenia obszarowe

Uwagi/inne ograniczenia

Przykłady

Działanie 17: PROWADZENIE MONITORINGU I POMIARÓW

Fundusz

Opis

Grupy docelowe

Rodzaje obszarów

Ograniczenia obszarowe

Uwagi/inne ograniczenia

Przykłady

EFRROW

Art. 63

Leader

Wszystkie mo liwe

Działanie niezale ne od rodzaju obszaru

Zobacz art. 59.

Zobacz art. 61-65.

Mo liwa realizacja projektów, które oprócz innych działa zawieraj komponent monitoringu ró norodno ci biologicznej. Rozwój systemów monitoringu ró norodno ci biologicznej w celu wypełnienia zało e lokalnego planu rozwoju oraz monitorowanie post pów w jego realizacji.

Wody przybrze ne, morskie, ródl dowe, obszary podmokłe Brak

Art. 34: Działania wspólne: musz by wdra ane przy aktywnym wsparciu ze strony samych przedsi biorców b d organizacji działaj cych w imieniu producentów b d innych organizacji uznanych przez Kraj Członkowski …

Badania nad metodami monitoringu gatunków wodnych, prowadzone we współpracy pomi dzy rybakami, a naukowcami (np. programy znakowania i wypuszczania ryb). [mor winy]

Wszystkie mo liwe

LIFE+ nie b dzie finansowa działa , które kwalifikuj si do pomocy lub otrzymuj tak pomoc na ten sam cel w ramach innych instrumentów finansowych Wspólnoty (patrz art. 10). Działania s kwalifikowalne, je li spełniaj kryteria warto ci dodanej okre lone w art.3, s zgodne z działaniami okre lonymi w Zał czniku I i nie s działaniami ‘powtarzaj cymi si ’.

Wszystkie mo liwe (w ramach obszarów wiejskich)

Wszystkie wybrane obszary wiejskie

Rybacy, inne

Brak

EFR

Propagowanie partnerstwa pomi dzy naukowcami i przedsi biorcami w Art. 34 lit. j) sektorze rybołówstwa; LIFE+

Art. 3

Kryteria kwalifikowalno ci

Wszystkie mo liwe

Brak

PR7 Temat rodowisko: np. zmiany klimatyczne, zanieczyszczenie rodowiska i zagro enia; ochrona i zrównowa one zarz dzanie zasobami naturalnymi oraz wytworzonymi przez człowieka (np. ochrona i zarz dzanie Art. 2 ust. 2 bioró norodno ci ); technologie na rzecz Wszystkie lit. f) rodowiska (np. odtwarzanie rodowiska) mo liwe

Działanie niezale ne od rodzaju Współpraca obszaru mi dzynarodowa

Kontekst: badania

Badania nad rozwojem nowych metod monitoringu i pomiarów. [nied wiedzie, rzeki]

81

DZIAŁANIE 17: PROWADZENIE MONITORINGU I POMIARÓW

Działanie na rzecz nabywania umiej tno ci i aktywizacji w celu przygotowania i wdro enia lokalnej Art. 52 lit. d) strategii rozwoju

Przeprowadzenie analizy odniesienia w celu opracowania, a potem wdro enia, lokalnej strategii rozwoju.

Fundusz

Opis

Ograniczenia obszarowe

Uwagi/inne ograniczenia

Przykłady

Mo liwe wsparcie dla opracowywania planów monitoringu dla obszarów w ramach szerszego kontekstu monitoringu rodowiskowego na poziomie regionalnym, np. w celu zbadania post pów w odniesieniu do wska ników ustalonych dla osi gni cia celu zatrzymania ubo enia ró norodno ci biologicznej przed rokiem 2010.

Art. 4 ust. 3

Wspieranie modernizacji i dywersyfikacji regionalnych struktur gospodarczych. Priorytet: rodowisko, w tym wspieranie bioró norodno ci i ochrona przyrody.

Art. 4 ust. 4

Zapobieganie ryzyku, w tym przygotowanie i wdra anie planów maj cych na celu zapobieganie i niwelowanie ryzyka Obszary celu: naturalnego i technologicznego. Konwergencja

Kontekst: finansowanie rozwoju działa /metod/wyposa enia w zakresie monitoringu Kontekst: finansowanie rozwoju działa /metod/wyposa enia w zakresie monitoringu (zarz dzanie ryzykiem)

Art. 5 ust. 2 lit. a)

Priorytet: rodowisko i zapobieganie ryzyku: stymulowanie inwestycji słu cych rewitalizacji terenów i obiektów zanieczyszczonych, promowanie rozwoju infrastruktury zwi zanej z bioró norodno ci i programem Natura 2000, przyczynianie si do zrównowa onego rozwoju gospodarczego i ró nicowania obszarów wiejskich.

Kontekst: finansowanie rozwoju działa /metod/wyposa enia w zakresie monitoringu

Mo liwe finansowanie dla inwestycji w infrastruktur monitoringu, np. sprz t do teledetekcji taki jak stałe stanowiska do pomiarów radio telemetrycznych, rozwój baz danych na cele przechowywania danych.

Kontekst: finansowanie rozwoju działa /metod/wyposa enia w zakresie monitoringu (zarz dzanie ryzykiem)

Opracowywanie planów na wypadek wyst pienia zagro e takich jak wyciek ropy lub substancji chemicznych, które mog mie wpływ na obszary Natura 2000.

Obszary celu: Konwergencja

Obszary celu: Regionalna konkurencyjno zatrudnienie

i

Art. 6 ust. 2 lit. a)

Obszary celu: rodowisko i zapobieganie ryzyku: opracowywanie planów i Regionalna działa dla zapobiegania i niwelowania ryzyka naturalnego i konkurencyjno i technologicznego. zatrudnienie Europejska współpraca Wsparcie w zakresie rozwoju transgranicznych działa terytorialna na rzecz gospodarczych i społecznych poprzez wspólne strategie współpracy zrównowa onego rozwoju terytorialnego, w szczególno ci: transgranicznej wspieranie ochrony i wspólnego zarz dzania rodowiskiem. (patrz art. 19) Współpraca bilateralna mi dzy regionami nadmorskimi, poprzez finansowanie sieci i działa sprzyjaj cych zintegrowanemu Europejska współpraca rozwojowi terytorialnemu, w ramach priorytetu: gospodarka terytorialna na rzecz wodna, w jednoznacznym wymiarze ponadnarodowym, w tym współpracy ochrona i zarz dzanie zlewniami rzek, strefami transgranicznej przybrze nymi, zasobami morskimi, usługami wodnymi i (patrz art. 19) terenami podmokłymi.

Art. 6 ust. 2 lit. c)

Zapobieganie ryzyku na obszarach morskich: w tym promowanie bezpiecze stwa morskiego i ochrony przeciwpowodziowej, przeciwdziałanie zanieczyszczeniom wód ródl dowych i morskich, zapobieganie i ochrona przed erozj , trz sieniami ziemi i lawinami.

Art. 5 ust. 2 lit. d)

Art. 6 ust. 1 lit. b)

Europejska współpraca terytorialna na rzecz współpracy transgranicznej (patrz art. 19)

Opracowywanie planów na wypadek wyst pienia zagro e takich jak wyciek ropy lub substancji chemicznych, które mog mie wpływ na obszary Natura 2000. [rolno-wodne]

Kontekst: rozwój strategii/metod zakresie monitoringu oraz pomiarów

Obszary musz by poł czone ze zlewni rzeki/terenami podmokłymi/morskimi/przybr ze nymi Opracowywanie transgranicznych planów i systemów monitoringu w odniesieniu do sieci Natura 2000, np. systemy monitoringu zanieczyszcze / zwi zków biogennych w ciekach wodnych lub obszarach przybrze nych. [rolno-wodne]

Obszary musz by poł czone ze zlewni rzeki/terenami podmokłymi/morskimi/przybr ze nymi



szerszym kontek cie działa rozwojowych.

82

















32 Finansowanie z EFRR nakierowane jest na inwestycje produktywne (np. infrastruktura). Dlatego te , działania zwi zane z sieci b d obszarami Natura 2000 musz by rozpatrywane w 

DZIAŁANIE 17: PROWADZENIE MONITORINGU I POMIARÓW

EFRR32

Fundusz

Art. 6 ust. 3

Ograniczenia obszarowe

Opis Promowanie współpracy i wymiany do wiadcze mi dzy regionalnymi i lokalnymi władzami skupiaj cej si na bioró norodno ci i obszarach Natura 2000, wł czaj c programy sieci współpracy; działania obejmuj ce badania, gromadzenie danych oraz obserwacj i analiz trendów rozwojowych na obszarze Wspólnoty.

Uwagi/inne ograniczenia

Europejska współpraca terytorialna na rzecz współpracy transgranicznej (patrz Kontekst: zbieranie danych art. 19) oraz monitoring

Przykłady Program współpracy w celu wsparcia tworzenia regionalnych sieci w odniesieniu do rozwoju regionalnych planów i działa w zakresie monitoringu lub pomiarów.

Wzmacnianie zdolno ci instytucjonalnej i skuteczno ci administracji publicznej oraz słu b u yteczno ci publicznej w zakresie dobrych projektów polityki i programów, ich monitorowania oraz oceny, poprzez badania, statystyki i wiedz Art. 3 ust. 2 fachow , wsparcie koordynacji mi dzyresortowej i dialogu lit. b) ppkt i) mi dzy wła ciwymi organami publicznymi i prywatnymi. Wzmacnianie zdolno ci instytucjonalnej i skuteczno ci administracji publicznej oraz słu b u yteczno ci publicznej Art. 3 ust. 2 odno nie rozwoju zdolno ci w zakresie realizacji polityki i lit. b) ppkt ii) programów. FS33

Art. 2 ust. 2

Wzmocnienie instytucji publicznych w odniesieniu do monitoringu i pomiarów – np. opracowywanie planów monitoringu w procesie konsultacji mi dzy departamentowych.

Obszary celu: Konwergencja

Kontekst: trening

Obszary celu: Konwergencja

Kontekst: trening

Realizacja celów art. 174 Traktatu, wpisuj ca si w ramy priorytetów nadanych wspólnotowej polityce ochrony rodowiska na mocy programu polityki i działania w dziedzinie rodowiska Obszary celu: naturalnego Konwergencja

Wzmocnienie instytucji publicznych w odniesieniu do monitoringu i pomiarów dla obszarów Natura 2000.

Opracowywanie regionalnego planu monitoringu/pomiarów rodowiskowych, w tym monitorowanie obszarów Natura 2000. Jako cz szerszych regionalnych planów rozwoju zrównowa onego.










33 Działania zwi zane z sieci b d obszarami Natura 2000 musz by rozpatrywane w szerszym kontek cie działa rozwojowych.

83

DZIAŁANIE 17: PROWADZENIE MONITORINGU I POMIARÓW

EFS

Działanie 18: ZARZ DZANIE RYZYKIEM Fundusz Opis

Grupy docelowe

Rodzaje obszarów

Ograniczenia obszarowe

Uwagi/inne ograniczenia

Przykłady

DZIAŁANIE 18: ZARZ DZANIE RYZYKIEM

EFRROW

Podwy szenie warto ci gospodarczej Art. 20 lit. b) ppkt ii) lasów Przywracanie potencjału produkcji rolnej zniszczonego w wyniku kl sk ywiołowych oraz wprowadzenie odpowiednich działa Art. 20 lit. b) ppkt vi) zapobiegawczych

Płatno ci dla obszarów Natura 2000 i płatno ci zwi zane z dyrektyw Art. 36 lit. a) ppkt iii) 2000/60/WE

Art. 36 lit. a) ppkt iv) Płatno ci rolno rodowiskowe

Wsparcie na rzecz inwestycji Art. 36 lit. a) ppkt vi) nieproduktywnych [grunty rolne]

Prywatni wła ciciele lasów, gminy Lasy

Rolnicy

Rolnicy

Art. 36 lit. b) ppkt vii)

Art. 63

Leader EFR

Brak

84

Wsparcie na rzecz inwestycji nieprodukcyjnych [lasy]

Wszystkie mo liwe Wszystkie mo liwe (w ramach obszarów wiejskich)

Poprawa warto ci gospodarczej poprzez Zobacz art. 27 w celu uzyskania lepsze zarz dzanie ryzykiem – sadzenie szczegółów oraz informacji na temat rodzimych drzew o du ej odporno ci na ogie ogranicze . – np. d bów wiecznie zielonych.

Obszary rolnicze

Brak

Obszary rolnicze

Zobacz art. 38. Odnosi si jedynie Obszary musz do działa obowi zkowych oraz by wyznaczone wykorzystywanych u ytków rolnych – zobacz art. 50. (WUR).

Rolnicy, jednostki zarz dzaj ce Obszary gruntami rolnicze Rolnicy, jednostki zarz dzaj ce Obszary rolnicze gruntami

Przywracanie potencjału le nego oraz wprowadzenie działa Wszystkie mo liwe Art. 36 lit. b) ppkt vi) zapobiegawczych

Kwalifikowalno zale y od obszaru: zobacz art. 27

Lasy

Lasy Wszystkie wybrane obszary wiejskie

Brak

Brak

Brak

Wprowadzanie działa zapobiegaj cych powodziom poprzez odnow i zarz dzanie obszarami podmokłymi.

Zobacz art. 39.

Rekompensaty za wprowadzenie odpowiedniego re imu zarz dzania zasobami wodnymi na obszarach Natura 2000, który zmniejsza ryzyko powodzi. Płatno ci rolno- rodowiskowe propaguj ce okresowy wypas zwierz t lub wypas przy lesie, zmniejszanie ryzyka po arowego poprzez ograniczanie nagromadzania si wysuszonej ro linno ci podszycia.

Zobacz art. 41.

Wsparcie dla inwestycji w odnow obszarów podmokłych w celu zmniejszenia ryzyka powodziowego.

Obszary musz by wyznaczone – zobacz art. 50. Zobacz art. 48.

Brak

Brak

Zobacz art. 49. Musi by poł czone z płatno ciami le norodowiskowymi.

Zobacz art. 61-65

Opracowywanie przyjaznych bioró norodno ci systemów zarz dzania ryzykiem w celu wypełnienia zało e lokalnego planu rozwoju i monitorowania post pów w jego realizacji.

LIFE+ !"#

$

% $

'

' & '

' '

& &

'

$

(

)

*+, -

$ & . / Art. 3

Kryteria kwalifikowalno ci

Wszystkie mo liwe

Wszystkie mo liwe

& &

Brak

& &

0

Art. 2 ust. 2 lit. f)

Temat rodowisko: np. zmiany klimatyczne, zanieczyszczenie rodowiska i zagro enia; ochrona i zrównowa one zarz dzanie zasobami naturalnymi oraz wytworzonymi przez człowieka (np. ochrona i zarz dzanie bioró norodno ci ); technologie na rzecz rodowiska (np. odtwarzanie rodowiska)

Art. 2 ust. 2 lit. g)

Temat: transport (np. transport powierzchniowy przyjazny dla rodowiska)

Fundusz

Wszystkie mo liwe

Działanie niezale ne od rodzaju obszaru

Współpraca mi dzynarodowa

Wszystkie mo liwe

Działanie niezale ne od rodzaju obszaru

Współpraca mi dzynarodowa

Opis

Ograniczenia obszarowe

Kontekst: badania

Badania nad innowacyjnymi i lepszymi planami, metodami lub działaniami zarz dzania ryzykiem, szczególnie w odniesieniu do wymogów zwi zanych z obszarami Natura 2000. Kontekst: badania nad Badania nad metodami ograniczaj cymi przystosowaniem/popraw zagro enia dla rodowiska płyn ce z infrastruktury transportowej w celu transportu, szczególnie zagro enia dla zmniejszenia ryzyka dla obszarów obszarów Natura 2000 (np. ograniczanie Natura 2000 ryzyka rozprzestrzeniania si IGO).

Uwagi/inne ograniczenia

Przykłady

EFRR34

Art. 4 ust. 4

Zapobieganie ryzyku, w tym przygotowanie i wdra anie planów maj cych na celu zapobieganie i niwelowanie ryzyka naturalnego i technologicznego

Art. 4 ust. 6

Inwestycje transportowe, w tym sieci transeuropejskie i zintegrowane strategie dla przyjaznego rodowisku transportu miejskiego, które przyczyniaj si do ograniczenia Obszary celu: wpływów na rodowisko. Konwergencja

Mo liwe wsparcie dla opracowywania planów i działa umo liwiaj cych unikanie zagro e takich jak samoistne po ary lasu, zagro enia zwi zane z transportem morskim, np. wycieki ropy, itp.

Obszary celu: Konwergencja Kontekst: badania nad przystosowaniem/popraw infrastruktury transportowej w celu ograniczenia ryzyka dla obszarów Natura 2000

Mo liwe wykorzystanie dla opracowania planów zwi zanych z zagro eniami transportowymi (takimi jak zanieczyszczenia wód ródl dowych, wycieki ropy, wprowadzanie IGO, itp.).





















34 Finansowanie z EFRR nakierowane jest na inwestycje produktywne (np. infrastruktura). Dlatego te , działania zwi zane z sieci b d obszarami Natura 2000 musz by rozpatrywane w

szerszym kontek cie działa rozwojowych.

85

DZIAŁANIE 18: ZARZ DZANIE RYZYKIEM

PR7

Art. 5 ust. 2 lit. a)

Art. 6 ust. 1 lit. b)

Art. 6 ust. 2 lit. c) EFS

Obszary celu: Regionalna konkurencyjno i zatrudnienie Obszary celu: rodowisko i zapobieganie ryzyku: opracowywanie planów i Regionalna działa dla zapobiegania i niwelowania ryzyka naturalnego i konkurencyjno i technologicznego. zatrudnienie Wsparcie w zakresie rozwoju transgranicznych działa Europejska współpraca gospodarczych i społecznych poprzez wspólne strategie terytorialna na rzecz zrównowa onego rozwoju terytorialnego, w szczególno ci: współpracy wspieranie ochrony i wspólnego zarz dzania transgranicznej rodowiskiem. (patrz art. 19) Zapobieganie ryzyku na obszarach morskich: w tym Europejska współpraca promowanie bezpiecze stwa morskiego i ochrony terytorialna na rzecz przeciwpowodziowej, przeciwdziałanie zanieczyszczeniom współpracy wód ródl dowych i morskich, zapobieganie i ochrona przed transgranicznej erozj , trz sieniami ziemi i lawinami. (patrz art. 19)

Wzmacnianie zdolno ci instytucjonalnej i skuteczno ci administracji publicznej oraz słu b u yteczno ci publicznej w zakresie dobrych projektów polityki i programów, ich monitorowania oraz oceny, poprzez badania, statystyki i wiedz fachow , wsparcie koordynacji mi dzyresortowej i Art. 3 ust. 2 dialogu mi dzy wła ciwymi organami publicznymi i lit. b) ppkt i) prywatnymi. Wzmacnianie zdolno ci instytucjonalnej i skuteczno ci administracji publicznej oraz słu b u yteczno ci publicznej Art. 3 ust. 2 odno nie rozwoju zdolno ci w zakresie realizacji polityki i lit. b) ppkt ii) programów. FS35

Art. 2 ust. 2

Rozwój infrastruktury zarz dzania ryzykiem – np. dla czyszczenia statków w odniesieniu do usuwania IGO; infrastruktury umo liwiaj cej szybkie reagowanie na wycieki ropy, substancji chemicznych lub na samoistne po ary lasów. Mo liwe wsparcie dla opracowywania planów i działa umo liwiaj cych unikanie zagro e takich jak samoistne po ary lasu, zagro enia zwi zane z transportem morskim, np. wycieki ropy, itp.

Mo liwe wsparcie dla rozwoju planów i działa transgranicznych w celu unikania ryzyka, takiego jak samoistne po ary lasów czy erozja, itp. Obszary musz by poł czone ze zlewni rzeki/terenami podmokłymi/morskimi| /przybrze nymi

Mo liwe wsparcie dla opracowywania planów i działa umo liwiaj cych unikanie zagro e takich jak wycieki ropy, itp.

Obszary celu: Konwergencja

Kontekst: trening

Wzmocnienie instytucji publicznych w odniesieniu do opracowywania planów zarz dzania ryzykiem.

Obszary celu: Konwergencja

Kontekst: trening

Wzmocnienie instytucji publicznych w odniesieniu do realizacji regionalnych działa zarz dzania ryzykiem. Rozwijanie regionalnych mo liwo ci szybkiego reagowania na zagro enia rodowiska naturalnego maj ce wpływ na obszary Natura 2000, np. wycieki substancji chemicznych, powodzie, po ary lasów, lawiny, itp.

Realizacja celów art. 174 Traktatu, wpisuj ca si w ramy priorytetów nadanych wspólnotowej polityce ochrony rodowiska na mocy programu polityki i działania w dziedzinie Obszary celu: Konwergencja rodowiska naturalnego.

86







35 Działania zwi zane z sieci b d obszarami Natura 2000 musz by rozpatrywane w szerszym kontek cie działa rozwojowych.


DZIAŁANIE 18: ZARZ DZANIE RYZYKIEM

Art. 5 ust. 2 lit. d)

Priorytet: rodowisko i zapobieganie ryzyku: stymulowanie inwestycji słu cych rewitalizacji terenów i obiektów zanieczyszczonych, promowanie rozwoju infrastruktury zwi zanej z bioró norodno ci i programem Natura 2000, przyczynianie si do zrównowa onego rozwoju gospodarczego i ró nicowania obszarów wiejskich.

Działanie 19: BIE

Fundusz

CY NADZÓR NAD OBSZARAMI

Opis

Grupy docelowe

Rodzaje obszarów

Ograniczenia obszarowe

Uwagi/inne ograniczenia

Przykłady

EFRROW

Leader

Wszystkie wybrane obszary wiejskie Brak

DZIAŁANIE 19: BIE

Art. 63

Wszystkie mo liwe (w ramach obszarów wiejskich)

Bie cy nadzór na obszarach Natura 2000 jako niezb dny element dla wypełnienia zało e lokalnego planu rozwoju i monitorowania post pów w jego realizacji.

Zobacz art.61-65.

EFR Brak LIFE+

CY NADZÓR NAD OBSZARAMI

Brak PR7 Temat rodowisko: np. zmiany klimatyczne, zanieczyszczenie rodowiska i zagro enia; ochrona i zrównowa one zarz dzanie zasobami naturalnymi oraz wytworzonymi przez człowieka (np. ochrona i zarz dzanie bioró norodno ci ); Art. 2 ust. 2 technologie na rzecz rodowiska (np. odtwarzanie Wszystkie lit. f) mo liwe rodowiska)

Fundusz

Opis

Działanie niezale ne Kontekst: badania/cz od rodzaju Współpraca badawczego obszaru mi dzynarodowa

Ograniczenia obszarowe

Uwagi/inne ograniczenia

projektu

Projekt badawczy mógłby zawiera prowadzenie bie cego nadzoru na obszarach Natura 2000 przez okre lony okres czasu, w zale no ci od celów. [nied wiedzie]

Przykłady

EFRR Brak

Finansowanie nie jest dost pne dla działa ci głych

EFS Brak

Finansowanie nie jest dost pne dla działa ci głych

FS

Brak

Finansowanie nie jest dost pne dla działa ci głych

87

Działanie 20: DZIAŁANIA INFORMACYJNE ORAZ MATERIAŁY PROMOCYJNE

DZIAŁANIE 20: DZIAŁANIA INFORMACYJNE I MATERIAŁY PROMOCYJNE

Fundusz Opis

Grupy docelowe

Rodzaje obszarów

Ograniczenia obszarowe

Uwagi/inne ograniczenia

Przykłady

EFRROW

Art. 20 lit. a) ppkt i)

Kształcenie zawodowe i działania informacyjne, w tym rozpowszechnianie wiedzy naukowej i praktyk innowacyjnych, skierowane do osób działaj cych Rolnicy, w sektorze rolnym, ywno ciowym i le nym le nicy

Art. 52 lit. a) ppkt iii)

Zach canie do prowadzenia działalno ci zwi zanej z turystyk

Wszystkie mo liwe

Art. 52 lit. b) ppkt iii)

Zachowanie i poprawa stanu dziedzictwa wsi

Wszystkie mo liwe

Art. 52 lit. d)

Działanie na rzecz nabywania umiej tno ci i aktywizacji w celu przygotowania i wdro enia lokalnej strategii rozwoju.

Art. 63

Leader

Wszystkie mo liwe Wszystkie mo liwe (w ramach obszarów wiejskich)

Działanie niezale ne od rodzaju obszaru Działanie niezale ne od rodzaju obszaru Działanie niezale ne od rodzaju obszaru

Art. 21: Wsparcie nie obejmuje kursów instrukta owych lub szkoleniowych, które stanowi cz zwykłych programów lub systemów edukacji rolnej i le nej na poziomie szkoły redniej lub wy szym.

Opracowanie materiałów szkoleniowych dla rolników i le ników opisuj cych przyjazne nied wiedziom metody gospodarki rolnej i le nej [nied wiedzie]

Brak

Zobacz art. 55.

Obszary Natura 2000 mog by promowane poprzez broszury turystyczne [kwiaty]

Brak

Zobacz art. 57.

Brak

Działanie niezale ne od rodzaju obszaru

Zobacz art. 59.

Rozpowszechnianie materiałów treningowych zwi zanych z nabywaniem umiej tno ci [kwiaty, rolno-wodne]

Brak

Zobacz art. 61-65.

Przygotowanie informacji niezb dnej dla wdra ania lokalnej strategii rozwoju (np. promocja regionu zwi zana z obszarami Natura 2000) [rolno-le ne]

Działanie niezale ne od rodzaju obszaru

Brak

Art. 34: Działania wspólne: musz by wdra ane przy aktywnym wsparciu ze strony samych przedsi biorców b d organizacji działaj cych w imieniu producentów b d innych organizacji uznanych przez Kraj Członkowski …

Przygotowanie materiałów szkoleniowych dla rybaków w zakresie Natura 2000 [mor winy]

Działanie niezale ne od rodzaju obszaru

Zobacz: art. 40 ust. 3 pkt. 4 i art. 41 ust. 4 w celu Zobacz art. 40 uzyskania dalszych informacji dotycz cych ust. 3 i 4 obszarów i beneficjentów

Wszystkie wybrane obszary wiejskie

EFR

Art. 34 lit. i)

Art. 41 ust. 1 lit. b)

88

Doskonalenie kwalifikacji zawodowych, rozwijanie Rybacy, nowych metod i narz dzi szkoleniowych inne Pracownicy sektora rybołówDziałania w zakresie restrukturyzacji i reorientacji, stwa lub w szczególno ci przez propagowanie ekoturystyki, zwi zanych pod warunkiem, e działania te nie powoduj z nim zwi kszenia nakładu połowowego sektorów

Promowanie i tworzenie przyjaznych rodowisku produktów zwi zanych z obszarami Natura 2000

Art. 41 ust. 1 lit. h)

Działania w zakresie dywersyfikacji przez propagowanie zró nicowanego zatrudnienia dla rybaków w drodze tworzenia miejsc pracy poza sektorem rybołówstwa

Propagowanie współpracy mi dzyregionalnej i mi dzynarodowej pomi dzy poszczególnymi podmiotami w obszarach rybołówstwa, głównie w Administradrodze tworzenia sieci i rozpowszechniania cja publiczna, M P, inne najlepszych praktyk

Działanie Zobacz: art. 40 ust. 3 pkt. 4 i art. 41 ust. 4 w celu niezale ne od rodzaju Zobacz art. 40 uzyskania dalszych informacji dotycz cych obszaru ust. 3 i 4 obszarów i beneficjentów

Działanie Zobacz: art. 40 ust. 3 pkt. 4 i art. 41 ust. 4 w celu niezale ne od rodzaju Zobacz art. 40 uzyskania dalszych informacji dotycz cych obszaru ust. 3 i 4 obszarów i beneficjentów

Działanie Administra- niezale ne Zobacz: art. 40 ust. 3 pkt. 4 i art. 41 ust. 4 w celu Art. 41 Nabywanie umiej tno ci oraz pomoc przy cja publiczna, od rodzaju Zobacz art. 40 uzyskania dalszych informacji dotycz cych ust. 1 lit. i) opracowaniu i wdro eniu lokalnej strategii rozwoju M P, inne obszaru ust. 3 i 4 obszarów i beneficjentów

Przygotowanie szkoleniowych materiałów informacyjnych, materiałów nt. mo liwo ci zatrudnienia zwi zanego z sieci Natura 2000.

Finansowanie współpracy pomi dzy ró nymi podmiotami w celu przeanalizowania najlepszych praktyk przyjaznych sieci Natura 2000 zwi zanych z działalno ci w dziedzinie akwakultury i rybołówstwa [rolno-wodne]

Przygotowanie informacji do wykorzystania w lokalnej strategii rozwoju.

LIFE+

Art. 3

Kryteria kwalifikowalno ci

Wszystkie mo liwe

Wszystkie mo liwe Brak

LIFE+ nie b dzie finansowa działa , które kwalifikuj si do pomocy lub otrzymuj tak pomoc na ten sam cel w ramach innych instrumentów finansowych Wspólnoty (patrz art. 10). Działania s kwalifikowalne, je li spełniaj kryteria warto ci dodanej okre lone w art.3, s zgodne z działaniami okre lonymi w Zał czniku I i nie s działaniami ‘powtarzaj cymi si ’.

PR7

Art. 2 ust. 2 lit. f)

Art. 2 ust. 2 lit. g)

Temat rodowisko: np. zmiany klimatyczne, zanieczyszczenie rodowiska i zagro enia; ochrona i zrównowa one zarz dzanie zasobami naturalnymi oraz wytworzonymi przez człowieka (np. ochrona i zarz dzanie bioró norodno ci ); technologie na rzecz rodowiska (np. odtwarzanie Wszystkie mo liwe rodowiska)

Działanie niezale ne Współpraca od rodzaju mi dzynarodo obszaru wa Kontekst: badania

W ramach projektów badawczych mog by przygotowane materiały informacyjne, projekty te mog te prowadzi do wypracowania nowych, bardziej skutecznych metod komunikacji (np. interaktywne fora edukacyjne)

Temat: transport (np. transport powierzchniowy przyjazny dla rodowiska)

Działanie niezale ne Współpraca Kontekst: badania nad przystosowaniem/popraw od rodzaju mi dzynarodo infrastruktury transportowej w celu zmniejszenia obszaru wa ryzyka dla obszarów Natura 2000

Projekty badawcze mog prowadzi do rozwoju informacji na temat przyjaznych rodowisku sieci transportowych, w powi zaniu z obszarami Natura 2000.

Wszystkie mo liwe

89

DZIAŁANIE 20: DZIAŁANIA INFORMACYJNE I MATERIAŁY PROMOCYJNE

Art. 41 ust. 1 lit. c)

Pracownicy sektora rybołówstwa lub zwi zanych z nim sektorów

Fundusz

Opis

Ograniczenia obszarowe

Uwagi/inne ograniczenia

Przykłady

Art. 4 ust. 2

Dziedzina: społecze stwo informacyjne, w tym rozwój lokalnych zasobów, usług i aplikacji, poprawa dost pu i rozwój publicznych usług internetowych, wsparcie i usługi dla M P, maj ce na celu zastosowanie i efektywne wykorzystanie technologii informacyjnych i komunikacyjnych (TIiK). Obszary celu: Konwergencja

Art. 4 ust. 5

Turystyka, w tym promocja zasobów przyrodniczych i kulturowych jako potencjału dla rozwoju zrównowa onej turystyki, ochrona i zachowanie dziedzictwa kulturowego dla wspierania rozwoju gospodarczego, zwi kszenie poda y usług turystycznych poprzez nowe usługi o wy szej warto ci dodanej Obszary celu: Konwergencja

Art. 4 ust. 10

Inwestycje edukacyjne, które przyczyniaj si do wzrostu atrakcyjno ci i jako ci ycia w regionach. Obszary celu: Konwergencja Bezpo rednie wspieranie inwestycji w M P przyczyniaj ce si do tworzenia i Obszary celu: Konwergencja utrzymania miejsc pracy.

Art. 6 ust. 1 lit. a)

Stymulowanie przedsi biorczo ci oraz, w szczególno ci, rozwoju M P, turystyki, kultury i handlu przygranicznego.

Art. 4 ust. 8

Art. 6 ust. 1 lit. b)

Art. 6 ust. 1 koniec

Wsparcie w zakresie rozwoju transgranicznych działa gospodarczych i społecznych poprzez wspólne strategie zrównowa onego rozwoju terytorialnego, w szczególno ci: wspieranie ochrony i wspólnego zarz dzania rodowiskiem. Ponadto, wspieranie integracji transgranicznych rynków pracy, lokalnych inicjatyw sprzyjaj cych zatrudnieniu, wyrównywania szans, szkole i integracji społecznej, wspólnego wykorzystania zasobów ludzkich i infrastruktury BiRT.

Kontekst: systemy/wyposa enie słu ce przesyłowi danych na obszarach Natura 2000

Mo liwe wykorzystanie na zakup sprz tu komputerowego oraz organizacj /funkcjonowanie internetowych centrów informacyjnych i baz danych.

Kontekst: promocja/rozwój turystyki

Opracowywanie materiałów informacyjnych potrzebnych na cele promocji ekoturystyki na danym obszarze. [rolno-le ne] Opracowywanie zasobów informacyjnych umo liwiaj cych wł czenie danego obszaru do regionalnych programów edukacyjnych. [nied wiedzie] Opracowywanie materiałów informacyjnych potrzebnych M P w celu promowania ekoturystyki na danym obszarze [rolno-wodne].

Kontekst: edukacja

Kontekst: tworzenie miejsc pracy

Europejska współpraca terytorialna na rzecz współpracy transgranicznej (patrz art. 19)

Kontekst: tworzenie miejsc pracy (np. w turystyce)

Europejska współpraca terytorialna na rzecz współpracy transgranicznej (patrz art. 19)

Kontekst: rozwijanie inicjatyw i szkole w zakresie zatrudnienia

Europejska współpraca terytorialna na rzecz współpracy transgranicznej (patrz art. 19)

Opracowywanie informacji w odniesieniu do transgranicznych sieci obszarów w celu szerszego promowania ekoturystyki. [nied wiedzie]

7 ' 2 Kontekst: rozwijanie inicjatyw i szkole w zakresie zatrudnienia

$ ' &

& '

8

9

:



szerszym kontek cie działa rozwojowych.

90

















36 Finansowanie z EFRR nakierowane jest na inwestycje produktywne (np. infrastruktura). Dlatego te , działania zwi zane z sieci b d obszarami Natura 2000 musz by rozpatrywane w 

DZIAŁANIE 20: DZIAŁANIA INFORMACYJNE I MATERIAŁY PROMOCYJNE

EFRR36

Fundusz

Opis

Ograniczenia obszarowe

Art. 10

Finansowanie inwestycji, których celem jest poprawa dost pno ci, promowanie i rozwój działalno ci gospodarczej zwi zanej z dziedzictwem kulturowym, promowanie zrównowa onego wykorzystania zasobów naturalnych i pobudzanie sektora turystycznego.

Przykłady Opracowywanie zasobów informacyjnych umo liwiaj cych wł czenie danego obszaru do regionalnych programów zdrowotnych, kulturowych i edukacyjnych. [rzeki]

Kontekst: szerokie mi dzynarodowe inicjatywy edukacyjne (edukacja)

Opracowywanie materiałów informacyjnych potrzebnych na cele promocji ekoturystyki na danym obszarze. [rzeki]

Jedynie obszary z naturalnymi utrudnieniami.

EFS Wzmacnianie zdolno ci instytucjonalnej i skuteczno ci administracji publicznej oraz słu b u yteczno ci publicznej w zakresie dobrych projektów polityki i programów, ich monitorowania oraz oceny, poprzez badania, statystyki i wiedz fachow , Art. 3 ust. wsparcie koordynacji mi dzyresortowej i 2 lit. b) dialogu mi dzy wła ciwymi organami ppkt i) publicznymi i prywatnymi. Wzmacnianie zdolno ci instytucjonalnej i skuteczno ci administracji publicznej oraz Art. 3 ust. słu b u yteczno ci publicznej odno nie 2 lit. b) rozwoju zdolno ci w zakresie realizacji ppkt ii) polityki i programów.

Obszary celu: Konwergencja

Obszary celu: Konwergencja

Kontekst: trening

Kontekst: trening

Przygotowanie materiałów informacyjnych pod k tem programów wzmacniania instytucjonalnego oraz programów szkoleniowych dla administracji publicznej.

FS Brak

91

DZIAŁANIE 20: DZIAŁANIA INFORMACYJNE I MATERIAŁY PROMOCYJNE

Art. 6 ust. 1 lit. d)

Ustanowienie i rozwój współpracy transgranicznej, poprzez finansowanie sieci i działa sprzyjaj cych zintegrowanemu rozwojowi terytorialnemu, w zakresie: rozwijania współpracy, wydajno ci i wspólnego wykorzystania infrastruktury Europejska współpraca szczególnie w takich sektorach jak: opieka terytorialna na rzecz współpracy zdrowotna, kultura i o wiata. transgranicznej (patrz art. 19)

Uwagi/inne ograniczenia

Działanie 21: SZKOLENIA I EDUKACJA

Fundusz

Opis

Grupy docelowe

Rodzaje obszarów

Ograniczeni a obszarowe

Uwagi/inne ograniczenia

Przykłady

EFRROW

DZIAŁANIE 21: SZKOLENIA I EDUKACJA

Art. 20 lit. a) ppkt i)

Kształcenie zawodowe i działania informacyjne, w tym rozpowszechnianie wiedzy naukowej i praktyk innowacyjnych, skierowane do osób działaj cych w sektorze rolnym, ywno ciowym i Rolnicy, le nym le nicy

Art. 52 lit. b) ppkt iii)

Zachowanie i poprawa stanu dziedzictwa wsi

Art. 52 lit. c)

Działanie na rzecz szkolenia i informowania dla podmiotów gospodarczych działaj cych w dziedzinach obj tych osi 3

Art. 52 lit. d)

Art. 63

Działanie na rzecz nabywania umiej tno ci i aktywizacji w celu przygotowania i wdro enia lokalnej strategii rozwoju

Leader

Wszystkie mo liwe Wszystkie mo liwe (w ramach obszarów wiejskich)

Wszystkie mo liwe Wszystkie mo liwe (w ramach obszarów wiejskich)

Działanie niezale ne od rodzaju obszaru Działanie niezale ne od rodzaju obszaru Działanie niezale ne od rodzaju obszaru

Brak

Szkolenia oraz działania edukacyjne zwi zane z innowacyjnymi praktykami w zakresie przyjaznej dla przyrody gospodarki rolnej, marketing produktów z terenów Natura 2000, itp. Szkolenia wspieraj ce utrzymywanie i zachowanie dziedzictwa na terenach wiejskich.

Brak

Brak

Zobacz art. 57.

Zobacz art. 58. Jedynie działania w ramach Osi 3.

Szkolenia zach caj ce do rozwoju działalno ci w sektorze ekoturystyki [rolnole ne]. Szkolenia umo liwiaj ce wdro enie lokalnych strategii rozwoju np. w zakresie marketingu produktów z obszarów Natura 2000, czy w zakresie wsparcia rozwoju sektora ekoturystyki [kwiaty]

Działanie niezale ne od rodzaju obszaru Wszystkie wybrane obszary wiejskie

Art. 21: Wsparcie nie obejmuje kursów instrukta owych lub szkoleniowych, które stanowi cz zwykłych programów lub systemów edukacji rolnej i le nej na poziomie szkoły redniej lub wy szym.

Zobacz art. 59. Jakiekolwiek szkolenia konieczne dla wdro enia lokalnej strategii rozwoju (np. promocja regionalna dotycz ca obszarów Natura 2000) [nied wiedzie] Brak

Zobacz art. 61-65.

EFR

Art. 26 ust. 1 lit. a)

Art. 26 ust. 1 lit. c)

92

Dywersyfikacja działalno ci w celu propagowania zró nicowanego zatrudnienia w ród rybaków

Programy szkole przekwalifikuj cych na zawody spoza rybołówstwa morskiego;

Rybacy

Rybacy

Działanie niezale ne od rodzaju obszaru

Działanie niezale ne od rodzaju obszaru

Szkolenia wspieraj ce dywersyfikacj działalno ci gospodarczej np. szkolenia dotycz ce zarz dzania małymi przedsi wzi ciami komercyjnymi, wspieraj ce ekoturystyk czy zarz dzanie obszarami. Brak

Brak Szkolenia wspieraj ce dywersyfikacj działalno ci gospodarczej np. szkolenia dotycz ce zarz dzania małymi przedsi wzi ciami komercyjnymi,wspieraj ce ekoturystyk czy zarz dzanie obszarami.

Brak

Brak

Fundusz

Opis

Grupy docelowe

Rodzaje obszarów

Działanie niezale ne od rodzaju Rybacy, inne obszaru

Art. 41 ust. 1 lit. b)

Działania w zakresie restrukturyzacji i reorientacji, w szczególno ci przez propagowanie ekoturystyki, pod warunkiem, e działania te nie powoduj zwi kszenia nakładu połowowego

Pracownicy sektora rybołówstwa lub zwi zanych z nim sektorów

Działanie niezale ne od rodzaju obszaru

Art. 41 ust. 1 lit. c)

Działania w zakresie dywersyfikacji przez propagowanie zró nicowanego zatrudnienia dla rybaków w drodze tworzenia miejsc pracy poza sektorem rybołówstwa.

Pracownicy sektora rybołówstwa lub zwi zanych z nim sektorów

Działanie niezale ne od rodzaju obszaru

Art. 41 ust. 1 lit. i)

Nabywanie umiej tno ci oraz pomoc przy opracowaniu i wdro eniu lokalnej strategii rozwoju.

Działanie Administracja niezale ne publiczna, od rodzaju M P, inne obszaru

Uwagi/inne ograniczenia

Przykłady Szkolenia wspieraj ce dywersyfikacj działalno ci gospodarczej np. szkolenia dotycz ce zarz dzania małymi przedsi wzi ciami komercyjnymi, wspieraj ce ekoturystyk czy zarz dzanie obszarami. Programy treningowe realizowane w partnerstwie pomi dzy naukowcami i przedsi biorcami – np. programy identyfikacji ryb i ptaków w celu propagowania ekoturystyki przy jednoczesnym wsparciu monitoringu naukowego.

Brak

Art. 34: Działania wspólne: musz by wdra ane przy aktywnym wsparciu ze strony samych przedsi biorców b d organizacji działaj cych w imieniu producentów b d innych organizacji uznanych przez Kraj Członkowski …

Zobacz art. 40 ust. 3 i 4

Szkolenia umo liwiaj ce rybakom Zobacz: art. 40 ust. 3 pkt. 4 i art. 41 ust. podejmowanie działa w sektorze 4 w celu uzyskania dalszych informacji ekoturystyki na obszarach Natura. dotycz cych obszarów i beneficjentów

Zobacz art. 40 ust. 3 i 4

Tworzenie miejsc pracy przy zarz dzaniu obszarami Natura 2000, któremu Zobacz: art. 40 ust. 3 pkt. 4 i art. 41 ust. towarzysz odpowiednie działania 4 w celu uzyskania dalszych informacji szkoleniowe i edukacyjne. [mor winy] dotycz cych obszarów i beneficjentów

Zobacz art. 40 ust. 3 i 4

Szkolenia i edukacja w zakresie Zobacz: art. 40 ust. 3 pkt. 4 i art. 41 ust. opracowywania i wdra ania strategii 4 w celu uzyskania dalszych informacji rozwoju. dotycz cych obszarów i beneficjentów

Brak

LIFE+ nie b dzie finansowa działa , które kwalifikuj si do pomocy lub otrzymuj tak pomoc na ten sam cel w ramach innych instrumentów finansowych Wspólnoty (patrz art. 10). Działanie kwalifikowalne, je li spełnia kryteria odnosz ce si do warto ci dodanej, okre lone w art.3 i je li nie jest to działanie „powtarzaj ce si ”.

DZIAŁANIE 21: SZKOLENIA I EDUKACJA

Art. 34 lit. i)

Doskonalenie kwalifikacji zawodowych, rozwijanie nowych metod i narz dzi szkoleniowych

Ograniczeni a obszarowe

LIFE+

Art. 3

Kryteria kwalifikowalno ci

Wszystkie

Działanie niezale ne od rodzaju obszaru.

PR7

Brak

93

Fundusz

Opis

Ograniczenia obszarowe

Uwagi/inne ograniczenia

Przykłady

Art. 4 ust. 5

Turystyka, w tym promocja zasobów przyrodniczych i kulturowych jako potencjału dla rozwoju zrównowa onej turystyki, ochrona i zachowanie dziedzictwa kulturowego dla wspierania rozwoju gospodarczego, zwi kszenie poda y usług turystycznych poprzez nowe usługi o wy szej Obszary celu: warto ci dodanej. Konwergencja

Art. 4 ust. 8

Inwestycje edukacyjne, które przyczyniaj si do wzrostu atrakcyjno ci i jako ci ycia w regionach.

Art. 6 ust. 1 lit. a)

Stymulowanie przedsi biorczo ci oraz, w szczególno ci, rozwoju M P, turystyki, kultury i handlu przygranicznego.

Obszary celu: Konwergencja Europejska współpraca terytorialna na rzecz współpracy transgranicznej (patrz art. 19)

Programy szkoleniowe wspieraj ce tworzenie sektora turystycznego na obszarach, na których nie był on wcze niej rozwini ty (np. obszary, na których działalno oparta była o gał zie przemysłu znajduj cego si w recesji). Szkolenia mog by skierowane do potencjalnych usługodawców w sektorze turystycznym.

Kontekst: promocja/rozwój turystyki

Edukacja w zakresie zarz dzania opartego o zasad zrównowa onego rozwoju, w celu poprawy jako ci ycia i rodowiska.

Kontekst: tworzenie miejsc pracy (np. w turystyce)

Wsparcie w zakresie rozwoju transgranicznych działa gospodarczych i społecznych poprzez wspólne strategie zrównowa onego rozwoju terytorialnego, w szczególno ci: Art. 6 wspieranie ochrony i wspólnego zarz dzania ust. 1 lit. b) rodowiskiem.

Europejska współpraca terytorialna na rzecz współpracy transgranicznej (patrz art. 19)

Szkolenia dla partnerów z terenów przygranicznych, programy edukacyjne oparte na wymianie do wiadcze , zwłaszcza w zakresie ekoturystyki na terenie obszarów/sieci Natura 2000. [nied wiedzie, rolno-le ne]

Ponadto, wspieranie integracji transgranicznych rynków pracy, lokalnych inicjatyw sprzyjaj cych zatrudnieniu, wyrównywania szans, szkole i integracji społecznej, Art. 6 ust. wspólnego wykorzystania zasobów ludzkich i infrastruktury 1 koniec BiRT.

Europejska współpraca terytorialna na rzecz współpracy transgranicznej (patrz art. 19)

Szkolenia promuj ce przygraniczne rynki pracy zwi zane z zarz dzaniem sieci Natura 2000 np. szkolenia dotycz ce przyjaznych dla przyrody praktyk w zakresie gospodarki le nej.

Współpraca bilateralna mi dzy regionami nadmorskimi, poprzez finansowanie sieci i działa sprzyjaj cych zintegrowanemu rozwojowi terytorialnemu, w ramach priorytetu: gospodarka wodna, w jednoznacznym wymiarze ponadnarodowym, w tym ochrona i zarz dzanie Art. 6 ust. zlewniami rzek, strefami przybrze nymi, zasobami 2 lit. a) morskimi, usługami wodnymi i terenami podmokłymi.

Europejska współpraca terytorialna na rzecz współpracy transgranicznej (patrz art. 19)

Obszary musz by poł czone ze zlewni rzeki/terenami Szkolenia dotycz ce mi dzynarodowego zarz dzania podmokłymi/morskimi/ zlewniami rzek oraz zasobami morskimi (w poł czeniu z przybrze nymi zarz dzaniem obszarami Natura 2000).



szerszym kontek cie działa rozwojowych.

94

















37 Finansowanie z EFRR nakierowane jest na inwestycje produktywne (np. infrastruktura). Dlatego te , działania zwi zane z sieci b d obszarami Natura 2000 musz by rozpatrywane w 

DZIAŁANIE 21: SZKOLENIA I EDUKACJA

EFRR37

Fundusz

Art. 6 ust. 3

Opis

Ograniczenia obszarowe

Promowanie współpracy i wymiany do wiadcze mi dzy regionalnymi i lokalnymi władzami skupiaj cej si na bioró norodno ci i obszarach Natura 2000, wł czaj c programy sieci współpracy; działania obejmuj ce badania, gromadzenie danych oraz obserwacj i analiz trendów rozwojowych na obszarze Wspólnoty.

Uwagi/inne ograniczenia

Przykłady Programy szkoleniowe dla władz regionalnych i lokalnych skupiaj ce si na wymianie do wiadcze i najlepszych praktyk w zakresie bioró norodno ci na obszarach Natura 2000.

Europejska współpraca terytorialna na rzecz współpracy transgranicznej (patrz art. 19)

Zwi kszanie zdolno ci adaptacyjnych pracowników i Art. 3 przedsi biorstw, np. rozwój konkretnych usług w zakresie ust. 1 lit. a) zatrudnienia, szkole oraz wsparcia dla pracowników w ppkt ii) kontek cie restrukturyzacji przedsi biorstwa i sektora. Wzmacnianie zdolno ci instytucjonalnej i skuteczno ci administracji publicznej oraz słu b u yteczno ci publicznej w zakresie dobrych projektów polityki i programów, ich monitorowania oraz oceny, poprzez badania, statystyki i wiedz fachow , wsparcie koordynacji mi dzyresortowej i Art. 3 Obszary celu: ust. 2 lit. b) dialogu mi dzy wła ciwymi organami publicznymi i ppkt i) prywatnymi. Konwergencja

Szkolenia dla pracowników sektorów przechodz cych restrukturyzacj w celu stworzenia im mo liwo ci Kontekst: Tworzenie miejsc pracy alternatywnego zatrudnienia w sektorze zwi zanym z (np. w przypadku restrukturyzacji obszarami Natura 2000 (np. tworzenie produktów sektora) przyjaznych obszarom Natura 2000).

Szkolenia dla administracji publicznej w dotycz ce dobrych praktyk w zakresie zarz dzania obszarami Natura 2000 – mog obejmowa wymian do wiadcze i najlepszych praktyk pomi dzy krajami członkowskimi [mor winy]

Wzmacnianie zdolno ci instytucjonalnej i skuteczno ci Art. 3 administracji publicznej oraz słu b u yteczno ci publicznej ust. 2 lit. b) odno nie rozwoju zdolno ci w zakresie realizacji polityki i Obszary celu: ppkt ii) programów. Konwergencja

Szkolenia dla przedstawicieli administracji publicznej w zakresie projektów dotycz cych dzikiej przyrody [nied wiedzie]

FS38

Art. 2 ust. 2

Realizacja celów art. 174 Traktatu, wpisuj ca si w ramy priorytetów nadanych wspólnotowej polityce ochrony rodowiska na mocy programu polityki i działania w dziedzinie rodowiska naturalnego

Szkolenia b d ce jednym z uzupełniaj cych komponentów projektów infrastrukturalnych np. szkolenie lokalnej społeczno ci w zakresie oszcz dnego gospodarowania wod b d ce uzupełnieniem do projektu budowy infrastruktury wodnej.

Obszary celu: Konwergencja










38 Działania zwi zane z sieci b d obszarami Natura 2000 musz by rozpatrywane w szerszym kontek cie działa rozwojowych.

95

DZIAŁANIE 21: SZKOLENIA I EDUKACJA

EFS

Działanie 22: INFRASTRUKTURA UŁATWIAJ CA ZWIEDZANIE I ZAPOZNANIE SI Z WALORAMI OBSZARÓW NATURA 2000

Fundusz

Opis

Grupy docelowe

Rodzaje obszarów

Ograniczenia obszarowe

Uwagi/inne ograniczenia

Przykłady

DZIAŁANIE 22: INFRASTRUKTURA UŁATWIAJ CA ZWIEDZANIE I ZAPOZNANIE SI Z WALORAMI OBSZARÓW NATURA 2000

EFRROW Art. 36 lit. a) ppkt vi) Art. 36 lit. b) ppkt vii)

Wsparcie na rzecz inwestycji nieproduktywnych [grunty rolne]

Rolnicy, jednostki zarz dzaj ce gruntami

Wsparcie na rzecz inwestycji nieprodukcyjnych [lasy]

Wszystkie mo liwe Lasy

Art. 52 lit. a) ppkt i)

Ró nicowanie w kierunku działalno ci nierolniczej

Rolnicy i członkowie gospodarstw

Art. 52 lit. a) ppkt iii)

Zach canie do prowadzenia działalno ci zwi zanej z turystyk

Art. 63

Leader

Obszary rolnicze

Brak

Zobacz art. 41.

Brak

Zobacz art. 49. Musi by poł czone z płatno ciami le no- rodowiskowymi.

Działanie niezale ne od rodzaju obszaru Brak

Działanie niezale ne od Wszystkie mo liwe rodzaju obszaru Brak Wszystkie mo liwe Wszystkie (w ramach wybrane obszarów obszary wiejskie Brak wiejskich)

Zobacz art. 53.

Zobacz art. 55.

Zobacz art. 61-65.

Przygotowanie i wyposa enie obszarów Natura 2000 w tablice informacyjne na terenach Natura 2000 [rolno le ne] Wsparcie dla przedsi wzi poprawiaj cych jako infrastruktury dla obsługi odwiedzaj cych na rolniczych obszarach Natura 2000 w celu promocji ekoturystyki. Tworzenie drobnej infrastruktury maj cej na celu zach cenie do odwiedzania obszarów Natura 2000 np. cie ki, oznakowanie [nied wiedzie, rolno le ne] Tworzenie drobnej infrastruktury dla odwiedzaj cych obszary Natura 2000 dla zach cenia do odwiedzania tych terenów oraz dla osi gni cia celów lokalnej strategii rozwoju.

EFR Działania w zakresie restrukturyzacji i reorientacji, w szczególno ci przez propagowanie ekoturystyki, pod warunkiem, e działania te nie Art. 41 powoduj zwi kszenia nakładu ust. 1 lit. b) połowowego Wsparcie na rzecz infrastruktury dla drobnej działalno ci rybackiej oraz turystyki, w celu zwi kszenia Art. 41 korzy ci płyn cych dla małych ust. 1 lit. e) społeczno ci rybackich.

Pracownicy sektora rybołówstwa lub Działanie zwi zanych z nim niezale ne od Zobacz art. sektorów rodzaju obszaru 40 ust. 3 i 4

Promocja ekoturystyki poprzez udost pnienie małej infrastruktury obsługuj cej odwiedzaj cych Zobacz: art. 40 ust. 3 pkt. 4 i art. 41 ust. na obszarach Natura 2000 np. tablice 4 w celu uzyskania dalszych informacji informacyjne, miejsca odpoczynku (ławki), cie ki. dotycz cych obszarów i beneficjentów

Administracja publiczna, M P, inne

Udost pnienie drobnej infrastruktury dla obsługi Zobacz: art. 40 ust. 3 pkt. 4 i art. 41 ust. ekoturystyki na terenach przybrze nych i morskich 4 w celu uzyskania dalszych informacji np. oznakowanie, mapy, schronienia, mola, itp. dotycz cych obszarów i beneficjentów

Działanie niezale ne od Zobacz art. rodzaju obszaru 40 ust. 3 i 4

LIFE+

Art. 3 PR7 Brak

96

Kryteria kwalifikowalno ci

Wszystkie Wszystkie mo liwe mo liwe

Brak

LIFE+ nie b dzie finansowa działa , które kwalifikuj si do pomocy lub otrzymuj tak pomoc na ten sam cel w ramach innych instrumentów finansowych Wspólnoty (patrz art. 10). Działanie kwalifikowalne, je li spełnia kryteria odnosz ce si do warto ci dodanej, okre lone w art.3 i je li nie jest to du a infrastruktura (EFRR) lub utrzymanie istniej cej infrastruktury.

Fundusz

Ograniczenia obszarowe

Opis

Uwagi/inne ograniczenia

Przykłady

EFRR39

Art. 4 ust. 3

Art. 4 ust. 5

Art. 5 ust. 2 lit. a)

Art. 6 ust. 1 lit. a)

Art. 9 EFS Brak FS40

Art. 2 ust. 2

Obszary celu: Konwergencja

Kontekst: systemy/wyposa enie słu ce przesyłowi danych na obszarach Natura 2000

Obszary celu: Konwergencja

Obszary celu: Konwergencja

Kontekst: promocja/rozwój turystyki

Obszary celu: Regionalna konkurencyjno I zatrudnienie Europejska współpraca terytorialna na rzecz współStymulowanie przedsi biorczo ci oraz, w szczególno ci, rozwoju M P, turystyki, pracy transgranicznej Kontekst: tworzenie miejsc kultury i handlu przygranicznego. pracy (np. w turystyce) (patrz art. 19) Zró nicowanie gospodarcze na terenach wiejskich i obszarach zale nych od rybołówstwa, w tym: rozwój nowych form działalno ci gospodarczej poza sektorami rolnictwa i rybołówstwa, rozwój turystyki i zwi kszanie atrakcyjno ci obszarów wiejskich.

Tworzenie stron internetowych oraz baz danych, które mog by wykorzystane do promocji turystyki na terenach Natura 2000.

Jedynie obszary wiejskie oraz obszary zale ne od Kontekst: dywersyfikacja rybołówstwa gospodarcza

Budowa infrastruktury dla obsługi odwiedzaj cych np. parkingi, sieci cie ek spacerowych, mola, o rodki informacyjne dla odwiedzaj cych. [rzeki, rolno-wodne]

Poprawa infrastruktury dla obsługi odwiedzaj cych w celu ró nicowania działalno ci na terenach wiejskich poprzez stworzenie nowych mo liwo ci w sektorze ekoturystyki. [nied wiedzie]

Tworzenie infrastruktury/kompleksów dla odwiedzaj cych tereny Natura 2000, np. regionalne centra ekologiczne udost pniaj ce materiały edukacyjne zwi zane z sieci Natura 2000 [rolno-wodne].

Realizacja celów art. 174 Traktatu, wpisuj ca si w ramy priorytetów nadanych wspólnotowej polityce ochrony rodowiska na mocy programu polityki i działania Obszary celu: w dziedzinie rodowiska naturalnego Konwergencja

DZIAŁANIE 22: INFRASTRUKTURA UŁATWIAJ CA ZWIEDZANIE I ZAPOZNANIE SI Z WALORAMI OBSZARÓW NATURA 2000

Art. 4 ust. 2

Dziedzina: społecze stwo informacyjne, w tym rozwój lokalnych zasobów, usług i aplikacji, poprawa dost pu i rozwój publicznych usług internetowych, wsparcie i usługi dla M P, maj ce na celu zastosowanie i efektywne wykorzystanie technologii informacyjnych i komunikacyjnych (TIiK). Wspieranie modernizacji i dywersyfikacji regionalnych struktur gospodarczych. Priorytet: rodowisko, w tym wspieranie bioró norodno ci i ochrona przyrody. Turystyka, w tym promocja zasobów przyrodniczych i kulturowych jako potencjału dla rozwoju zrównowa onej turystyki, ochrona i zachowanie dziedzictwa kulturowego dla wspierania rozwoju gospodarczego, zwi kszenie poda y usług turystycznych poprzez nowe usługi o wy szej warto ci dodanej. Priorytet: rodowisko i zapobieganie ryzyku: stymulowanie inwestycji słu cych rewitalizacji terenów i obiektów zanieczyszczonych, promowanie rozwoju infrastruktury zwi zanej z bioró norodno ci i programem Natura 2000, przyczynianie si do zrównowa onego rozwoju gospodarczego i ró nicowania obszarów wiejskich.





















39 Finansowanie z EFRR nakierowane jest na inwestycje produktywne (np. infrastruktura). Dlatego te , działania zwi zane z sieci b d obszarami Natura 2000 musz by rozpatrywane w

szerszym kontek cie działa rozwojowych. 



















40 Działania zwi zane z sieci b d obszarami Natura 2000 musz by rozpatrywane w szerszym kontek cie działa rozwojowych.

97

Działanie 23: ZAKUP GRUNTÓW, W TYM REKOMPENSATY Z TYTUŁU UTRATY MO LIWO CI ZAGOSPODAROWANIA TERENU Fundusz

DZIAŁANIE 23: ZAKUP GRUNTÓW, W TYM REKOMPENSATY Z TYTUŁU UTRATY MO LIWO CI ZAGOSPODAROWANIA TERENU

Opis

Grupy docelowe

Rodzaje Ograniczenia obszarów obszarowe

Uwagi/inne ograniczenia

Przykłady

EFRROW

Teoretycznie działanie to mo liwe jest w zwi zku z działaniami obj tymi którymkolwiek z artykułów, z uwzgl dnieniem ogranicze okre lonych w art. 71(3)(c)

W zale no ci od konkretnego artykułu

W zale no ci od konkretnego artykułu

Zakup ziemi jest kwalifikowalny jedynie do pułapu 10% całkowitych wydatków na dane przedsi wzi cie. W wyj tkowych okoliczno ciach wi kszy odsetek kosztów mo e by przeznaczony na działania zwi zane z ochron przyrody. Zobacz art. 71 pkt. 3 lit. c.

Wszystkie

LIFE+ nie b dzie finansowa działa , które kwalifikuj si do pomocy lub otrzymuj tak pomoc na ten sam cel w ramach innych instrumentów finansowych Wspólnoty (patrz art. 10). Działania kwalifikowalne, je li spełniaj kryteria dla warto ci dodanej zdefiniowane w art. 3 oraz dla rekompensat za zmiany w wykorzystaniu terenu (o ile nie jest rozwój obszarów wiejskich) i nie dotyczy utraty mo liwo ci zagospodarowania terenu. Warunki dotycz ce zakupu gruntów okre lone s w Zał czniku I, art. 2 lit. g) ppkt. v).

EFR Brak LIFE+

Art. 3 PR7 Brak

98

Kryteria kwalifikowalno ci

Wszystkie mo liwe

Na przykład zakup ziemi maj cy na celu umo liwienie reneturyzacj zlewni rzeki [rzeki]

Fundusz

Opis

Ograniczenia obszarowe

Uwagi/inne ograniczenia

Przykłady

EFRR41

DZIAŁANIE 23: ZAKUP GRUNTÓW, W TYM REKOMPENSATY Z TYTUŁU UTRATY MO LIWO CI ZAGOSPODAROWANIA TERENU

Teoretycznie działanie to mo liwe jest w zwi zku z działaniami obj tymi którymkolwiek z artykułów, z uwzgl dnieniem ogólnych ogranicze okre lonych w Rozporz dzeniu i ogranicze szczegółowych okre lonych w art. 7 lit. c) EFS Brak FS42

Art. 2 ust. 2

Art. 2 ust. 3

Realizacja celów art. 174 Traktatu, wpisuj ca si w ramy priorytetów nadanych wspólnotowej polityce ochrony rodowiska na mocy programu polityki i działania w dziedzinie rodowiska naturalnego Dziedziny sprzyjaj ce trwałemu rozwojowi i maj ce wyra nie rodowiskowy wymiar, takie jak efektywno energetyczna i odnawialne ródła energii oraz sektor transportu

Obszary celu konwergencja

Kontekst: energia ze ródeł odnawialnych oraz transport.

Obszary celu konwergencja























41 Finansowanie z EFRR nakierowane jest na inwestycje produktywne (np. infrastruktura). Dlatego te , działania zwi zane z sieci b d obszarami Natura 2000 musz by rozpatrywane w 



szerszym kontek cie działa rozwojowych. Koszt zakupu nie mo e przekracza 10% całkowitych wydatków kwalifikowalnych na dane przedsi wzi cie. 

42 Działania zwi zane z sieci b d obszarami Natura 2000 musz by rozpatrywane w szerszym kontek cie działa rozwojowych.





Koszt zakupu nie mo e przekracza 10% całkowitych wydatków kwalifikowalnych na dane przedsi wzi cie.

99

DZIAŁANIE 24: INFRASTRUKTURA NA CELE PRZYWRÓCENIA SIEDLISK LUB GATUNKÓW

Działanie 24: INFRASTRUKTURA NA CELE PRZYWRÓCENIA SIEDLISK LUB GATUNKÓW Fundusz Opis

Grupy docelowe

Rodzaje obszarów

Ograniczenia obszarowe

Uwagi/inne ograniczenia

Przykłady

EFRROW

Art. 36 lit. a) Wsparcie na rzecz inwestycji ust. vi) nieproduktywnych [grunty rolne]

Rolnicy, jednostki zarz dzaj ce Obszary rolnicze gruntami

Art. 36 lit. b) Wsparcie na rzecz inwestycji ust. vii) nieprodukcyjnych [lasy]

Wszystkie mo liwe

Art. 52 lit. b) Zachowanie i poprawa stanu ust. iii) dziedzictwa wsi

Wszystkie mo liwe Wszystkie mo liwe (w ramach obszarów wiejskich)

Art. 63

Leader

Brak

Lasy Brak Działanie niezale ne od rodzaju Brak obszaru Wszystkie wybrane obszary wiejskie

Zobacz art. 41.

Zobacz art. 49. Musi by poł czone z płatno ciami rolno- rodowiskowymi.

Zobacz art. 57.

Wsparcie dla infrastruktury chroni cej stada przed du ymi drapie nikami np. elektryczne ogrodzenia. [nied wiedzie] Wsparcie dla infrastruktury maj cej na celu przywracanie siedlisk np. tworzenie szkółek dla uprawy rodzimych gatunków ro lin pod k tem projektu zwi zanego z przywracaniem tych gatunków.

Wsparcie dla infrastruktury słu cej rekolonizacji przez rzadkie gatunki np. budki l gowe, miejsca odpoczynku dla nietoperzy itp. Tworzenie infrastruktury dla przywracania siedlisk i gatunków tak, aby mo na było osi gn cele zwi zane z rozwojem lokalnym.

Brak

Zobacz art. 61-65.

Brak

Brak

Art. 34: Działania wspólne: musz by wdra ane przy aktywnym wsparciu ze strony samych przedsi biorców b d organizacji działaj cych w imieniu producentów b d innych organizacji uznanych przez Kraj Członkowski … Art. 35(3) Działania te musz by realizowane przez podmioty publiczne lub półpubliczne, uznane organizacje handlowe b d inne podmioty wyznaczone w tym celu przez pa stwa członkowskie.

Brak

Art. 35(3) Działania te musz by realizowane przez podmioty publiczne lub półpubliczne, uznane organizacje handlowe b d inne podmioty wyznaczone w tym celu przez pa stwa członkowskie.

EFR

Rozwój, restrukturyzacja oraz polepszenie obszarów Art. 34 lit. g) akwakulturowych

Wody przybrze ne, morskie, ródl dowe, obszary Rybacy, inne podmokłe

Rekultywacja wód ródl dowych, w Art. 35 ust. 2 tym terenów tarła i tras migracyjnych Wody lit. b) gatunków migruj cych. Rybacy, inne ródl dowe Tam gdzie bezpo rednio dotyczy to działalno ci połowowej, działania na rzecz ochrony i poprawy stanu rodowiska w ramach sieci Natura Art. 35 ust. 2 2000 z wył czeniem kosztów lit. c) operacyjnych Rybacy, inne

100

Wody przybrze ne, morskie, ródl dowe, obszary podmokłe

Tworzenie infrastruktury słu cej zmniejszeniu uci liwo ci dla rodzimych gatunków na obszarach akwakulturowych (np. ograniczenie uci liwo ci dla ptaków).

Modyfikowanie cieków wodnych poprzez instalacj infrastruktury zmieniaj cej przepływ wody czy umo liwiaj cej migracj ryb przynosz c korzy ci dla ekosystemów wodnych. [rzeki]

LIFE+

Kryteria kwalifikowalno ci

Wszystkie mo liwe

Wszystkie mo liwe

Brak

PR7 Temat rodowisko: np. zmiany klimatyczne, zanieczyszczenie rodowiska i zagro enia; ochrona i zrównowa one zarz dzanie zasobami naturalnymi oraz wytworzonymi przez człowieka (np. ochrona i zarz dzanie bioró norodno ci ); technologie na Art. 2 ust. 2 rzecz rodowiska (np. odtwarzanie Wszystkie lit. f) mo liwe rodowiska)

Działanie niezale ne od Współpraca rodzaju mi dzynaroobszaru dowa Kontekst: jako cz

sprz tu badawczego

DZIAŁANIE 24: INFRASTRUKTURA NA CELE PRZYWRÓCENIA SIEDLISK LUB GATUNKÓW

Art. 3

LIFE+ nie b dzie finansowa działa , które kwalifikuj si do pomocy lub otrzymuj tak pomoc na ten sam cel w ramach innych instrumentów finansowych Wspólnoty (patrz art. 10). Działania kwalifikowalne, je li spełniaj kryteria dla warto ci dodanej zdefiniowane w art. 3 i stanowi cz projektu zarz dzania ochron siedlisk b d gatunków.

101

DZIAŁANIE 24: INFRASTRUKTURA NA CELE PRZYWRÓCENIA SIEDLISK LUB GATUNKÓW

Fundusz

Opis

Ograniczenia obszarowe

Uwagi/inne ograniczenia

Przykłady

EFRR43

Art. 4 ust. 3

Art. 5 ust. 2 lit. a)

Art. 6 ust. 1 lit. b)

Art. 8

Wspieranie modernizacji i dywersyfikacji regionalnych struktur gospodarczych. Priorytet: rodowisko, w tym wspieranie bioró norodno ci i ochrona przyrody. Priorytet: rodowisko i zapobieganie ryzyku: stymulowanie inwestycji słu cych rewitalizacji terenów i obiektów zanieczyszczonych, promowanie rozwoju infrastruktury zwi zanej z bioró norodno ci i programem Natura 2000, przyczynianie si do zrównowa onego rozwoju gospodarczego i ró nicowania obszarów wiejskich

Dywersyfikacja regionalnej gospodarki poprzez budow obiektów poprawiaj cych komercyjne korzystanie z niektórych obszarów Natura 2000 np. hodowle i/lub „centra rehabilitacji” dla zagro onych gatunków. Obiekty te mog słu y jako atrakcje ekoturystyczne [nied wiedzie]. Obszary celu: Konwergencja Mo liwe wsparcie dla infrastruktury oczyszczania wody ze zbiorników balastowych w portach, w celu zapobiegania wprowadzaniu IGO poprzez transport morski; tworzenie fizycznych barier na wodach słodkowodnych, w celu zapobiegania rozprzestrzenianiu si IGO z jednego zbiornika wodnego do drugiego.

Obszary celu: Regionalna konkurencyjno i zatrudnienie

Wsparcie w zakresie rozwoju transgranicznych działa gospodarczych i społecznych poprzez wspólne strategie zrównowa onego rozwoju terytorialnego, w szczególno ci: wspieranie ochrony i wspólnego zarz dzania rodowiskiem. Rewitalizacja rodowiska przyrodniczego, np. zachowanie i rozwijanie dziedzictwa kulturowego i historycznego z działaniami skierowanymi na promocj przedsi biorczo ci, lokalnego zatrudnienia i rozwoju społeczno ci lokalnych.

Budowa infrastruktury oczyszczania cieków w celu poprawy jako ci wód (a tym samym jako ci siedlisk) na obszarach Natura 2000 [rolno-wodne].

Wymóg: wymiar miejski. Kontekst: dziedzictwo historyczne/kulturowe

Budowa infrastruktury oczyszczania cieków w celu poprawy jako ci wód (a tym samym jako ci siedlisk) na obszarach Natura 2000.

EFS Brak FS44

Art. 2 ust. 2

Realizacja celów art. 174 Traktatu, wpisuj ca si w ramy priorytetów nadanych wspólnotowej polityce ochrony rodowiska na mocy programu polityki i działania w dziedzinie rodowiska naturalnego

Budowa infrastruktury oczyszczania cieków w celu poprawy jako ci wód (a tym samym jako ci siedlisk) na obszarach Natura 2000.

Obszary celu: Konwergencja

102













43 Finansowanie z EFRR jest nakierowane na investycje produkcyjne (np. infrastruktura). Dlatego działania zwi zane z obszarami Natura 2000 powinny by wł czone w szarszy kontekst rozwoju. 44 Działania zwi zane z sieci b d obszarami Natura 2000 musz by rozpatrywane w szerszym kontek cie działa rozwojowych.

Działanie 25: INFRASTRUKTURA DLA UDOST PNIANIA OBSZARÓW NATURA 2000

Fundusz

Opis

Grupy docelowe

Rodzaje obszarów

Ograniczenia obszarowe

Uwagi/inne ograniczenia

Przykłady

EFRROW

Wsparcie na rzecz inwestycji nieproduktywnych [grunty rolne] Wsparcie na rzecz inwestycji nieprodukcyjnych [lasy]

Art. 52 lit. a) Ró nicowanie w kierunku działalno ci ppkt i) nierolniczej

Art. 52 lit. a) Zach canie do prowadzenia działalno ci Wszystkie ppkt iii) zwi zanej z turystyk mo liwe Wszystkie mo liwe (w ramach obszarów Art. 63 Leader wiejskich) EFR Pracownicy Działania w zakresie restrukturyzacji i sektora reorientacji, w szczególno ci przez propagowanie ekoturystyki, pod rybołówstwa lub Art. 41 ust. 1 warunkiem, e działania te nie powoduj zwi zanych z lit. b) zwi kszenia nakładu połowowego; nim sektorów Działania w zakresie dywersyfikacji przez propagowanie zró nicowanego zatrudnienia dla rybaków w drodze Art. 41 ust. 1 tworzenia miejsc pracy poza sektorem lit. c) rybołówstwa. Wsparcie na rzecz infrastruktury dla drobnej działalno ci rybackiej oraz turystyki, w celu zwi kszenia korzy ci Art. 41 ust. 1 płyn cych dla małych społeczno ci lit. e) rybackich. LIFE+

Art. 3 PR7 Brak

Kryteria kwalifikowalno ci

Obszary rolnicze Brak Lasy Brak Działanie niezale ne od rodzaju obszaru Brak Działanie niezale ne od rodzaju obszaru Brak

Zobacz art. 41. Wsparcie dla inwestycji zwi zanych z Zobacz art. 49. Musz by poł czone z oznakowaniem, mapami, schronieniami. [nied wiedzie] płatno ciami le no- rodowiskowymi

Zobacz art. 53.

Zobacz art. 55.

Wszystkie wybrane obszary wiejskie Brak

Zobacz art. 61-65.

Działanie niezale ne od Zobacz art. 40 rodzaju obszaru ust. 3 i 4

Zobacz: art. 40 ust. 3 pkt. 4 i art. 41 ust. 4 w celu uzyskania dalszych informacji dotycz cych obszarów i beneficjentów

Rozwój infrastruktury publicznego dost pu dla osi gni cia celów lokalnego rozwoju.

Pracownicy sektora rybołówstwa lub Działanie zwi zanych z niezale ne od Zobacz art. 40 nim sektorów rodzaju obszaru ust. 3 i 4

Zobacz: art. 40 ust. 3 pkt. 4 i art. 41 ust. 4 w celu uzyskania dalszych informacji dotycz cych obszarów i beneficjentów

Administracja Działanie publiczna, M P, niezale ne od Zobacz art. 40 inne rodzaju obszaru ust. 3 i 4

Zobacz: art. 40 ust. 3 pkt. 4 i art. 41 ust. 4 w celu uzyskania dalszych informacji dotycz cych obszarów i beneficjentów

Wszystkie mo liwe

LIFE+ nie b dzie finansowa działa , które kwalifikuj si do pomocy lub otrzymuj tak pomoc na ten sam cel w ramach innych instrumentów finansowych Wspólnoty (patrz art. 10). Jedynie budowa małej infrastruktury i modernizacja istniej cej, je li jest to cz projektu zarz dzania ochron dla siedlisk b d gatunków.

Wszystkie

Brak

Inwestycje w infrastruktur umo liwiaj c dywersyfikacje działalno ci gospodarczej w kierunku ekoturystyki, np. budowa baz noclegowych, centra informacyjne, itp.

Rozwój infrastruktury publicznego dost pu i turystyki np. mola dla łodzi turystycznych. Budowa centrów informacyjnych/kompleksów dla odwiedzaj cych na terenach Natura 2000, tak aby zwi kszy mo liwo ci prowadzenia działalno ci komercyjnej na tych obszarach. [mor winy]

Budowa infrastruktury turystycznej takiej jak znaki, cie ki dla spacerowiczów i rowerzystów, centra informacyjne dla odwiedzaj cych, itp.

DZIAŁANIE 25: INFASTRUKTURA NA DLA UDOST PNIANIA OBSZARÓW NATURA 2000

Art. 36 lit. a) ppkt vi) Art. 36 lit. b) ppkt vii)

Rolnicy, jednostki zarz dzaj ce gruntami Wszystkie mo liwe Rolnicy i członkowie gospodarstw

103

Fundusz

Opis

Ograniczenia obszarowe

Uwagi/inne ograniczenia

Przykłady

DZIAŁANIE 25: INFASTRUKTURA NA DLA UDOST PNIANIA OBSZARÓW NATURA 2000

EFRR45

Art. 4 ust. 3

Wspieranie modernizacji i dywersyfikacji regionalnych struktur gospodarczych. Priorytet: rodowisko, w tym wspieranie bioró norodno ci i ochrona przyrody.

Obszary celu: Konwergencja

Turystyka, w tym promocja zasobów przyrodniczych i kulturowych jako potencjału dla rozwoju zrównowa onej turystyki, ochrona i zachowanie dziedzictwa kulturowego dla wspierania rozwoju gospodarczego, zwi kszenie poda y usług turystycznych poprzez nowe usługi o Art. 4 ust. 5 wy szej warto ci dodanej. Obszary celu: Konwergencja Bezpo rednie wspieranie inwestycji w M P przyczyniaj ce si do tworzenia i utrzymania miejsc Art. 4 ust. 10 pracy. Obszary celu: Konwergencja

Kontekst: promocja/rozwój turystyki Kontekst: tworzenie miejsc pracy (np. w turystyce)

Wspieranie dywersyfikacji działalno ci gospodarczej poprzez tworzenie infrastruktury dla obsługi i promocji ekoturystyki. Mo e by wykorzystane na budow parkingów, dróg dojazdowych, centrów dla odwiedzaj cych, ogrodze , cie ek edukacyjnych w obr bie terenów Natura 2000. Wzmacnianie współpracy z rejonami s siedzkimi [nied wiedzie, rolno-le ne]

Art. 5 ust. 2 lit. a)

Priorytet: rodowisko i zapobieganie ryzyku: stymulowanie inwestycji słu cych rewitalizacji terenów i obiektów zanieczyszczonych, promowanie rozwoju infrastruktury zwi zanej z bioró norodno ci i programem Natura 2000, przyczynianie si do zrównowa onego rozwoju gospodarczego i ró nicowania Obszary celu: Regionalna obszarów wiejskich. konkurencyjno i zatrudnienie

Art. 6 ust. 1 lit. a)

Europejska współpraca Stymulowanie przedsi biorczo ci oraz, w szczególno ci, terytorialna na rzecz współpracy Kontekst: tworzenie miejsc pracy (np. w rozwoju M P, turystyki, kultury i handlu przygranicznego. transgranicznej (patrz art. 19) turystyce)

Art. 6 ust. 1 lit. b)

Wsparcie w zakresie rozwoju transgranicznych działa gospodarczych i społecznych poprzez wspólne strategie zrównowa onego rozwoju terytorialnego, w szczególno ci: wspieranie ochrony i wspólnego zarz dzania rodowiskiem.

Rozwój infrastruktury promuj cej transgraniczn turystyk krajoznawcz , np. oznakowanie, centra dla odwiedzaj cych, schronienia, szlaki spacerowe i rowerowe.





szerszym kontek cie działa rozwojowych.

104

















45 Finansowanie z EFRR nakierowane jest na inwestycje produktywne (np. infrastruktura). Dlatego te , działania zwi zane z sieci b d obszarami Natura 2000 musz by rozpatrywane w

Fundusz

Opis

Art. 9

Zró nicowanie gospodarcze na terenach wiejskich i obszarach zale nych od rybołówstwa, w tym: rozwój nowych form działalno ci gospodarczej poza sektorami rolnictwa i rybołówstwa, rozwój turystyki i zwi kszanie atrakcyjno ci obszarów wiejskich.

Art. 10

Finansowanie inwestycji, których celem jest poprawa dost pno ci, promowanie i rozwój działalno ci gospodarczej zwi zanej z dziedzictwem kulturowym, promowanie zrównowa onego wykorzystania zasobów naturalnych i pobudzanie sektora turystycznego.

Uwagi/inne ograniczenia

Przykłady Tworzenie wspólnej infrastruktury promuj cej transgraniczne obszary sieci Natura 2000, np. centra informacyjne dla odwiedzaj cych, usytuowane w pobli u granic mi dzy regionami czy pa stwami.

Europejska współpraca terytorialna na rzecz współpracy Kontekst: szerokie transgraniczne transgranicznej (patrz art. 19) działania edukacyjne Budowa parkingów, dróg dojazdowych, centrów dla odwiedzaj cych, ogrodze , cie ek edukacyjnych w obr bie terenów Natura 2000. Wzmacnianie współpracy z regionami s siedzkimi [nied wiedzie]

Jedynie obszary wiejskie oraz obszary zale ne od rybołówstwa.

Kontekst: dywersyfikacja gospodarcza Rozwój infrastruktury zwi kszaj cej dost p do obszarów, np. cie ki spacerowe, rowerowe, przebudowa budynków umo liwiaj ca dost p dla osób niepełnosprawnych.

Jedynie obszary z naturalnymi utrudnieniami.

EFS Brak FS46

Art. 2 ust. 2

Realizacja celów art. 174 Traktatu, wpisuj ca si w ramy priorytetów nadanych wspólnotowej polityce ochrony rodowiska na mocy programu polityki i działania w dziedzinie rodowiska naturalnego Obszary celu: Konwergencja

Rozwój infrastruktury publicznego dost pu takiej jak parkingi, cie ki. [rzeki]

DZIAŁANIE 25: INFASTRUKTURA NA DLA UDOST PNIANIA OBSZARÓW NATURA 2000

Art. 6 ust. 1 lit. d)

Ustanowienie i rozwój współpracy transgranicznej, poprzez finansowanie sieci i działa sprzyjaj cych zintegrowanemu rozwojowi terytorialnemu, w zakresie: rozwijania współpracy, wydajno ci i wspólnego wykorzystania infrastruktury szczególnie w takich sektorach jak: opieka zdrowotna, kultura i o wiata.

Ograniczenia obszarowe










46 Działania zwi zane z sieci b d obszarami Natura 2000 musz by rozpatrywane w szerszym kontek cie działa rozwojowych.

105

7. BIBLIOGRAFIA, NAJWA NIEJSZE PUBLIKACJE I STRONY URL PO WI CONE FUNDUSZOM UNIJNYM Wi cej informacji znajduje si w poni szych dokumentach, publikacjach oraz na wymienionych poni ej stronach: W odniesieniu do poszczególnych funduszy UE: Uwaga: Przed publikacj niniejszego podr cznika, dla wi kszo ci funduszy nie przyj to ostatecznych wersji rozporz dze . Europejski Fundusz Rolny Rozwoju Obszarów Wiejskich Rozporz dzenie Rady (WE) nr 1698/2005 z dnia 20 wrze nia 2005 r. w sprawie wsparcia rozwoju obszarów wiejskich przez Europejski Fundusz Rolny Rozwoju Obszarów Wiejskich. OJ L 277/2 21.10.2005; Strategiczne Wytyczne Wspólnoty dla Rozwoju Obszarów Wiejskich. OJ L.55/20 25.02.2006. Informacje dost pne równie na stronie DG Rolnictwo: http://europa.eu.int/comm/agriculture/index_en.htm Europejski Fundusz Rybacki Nie opublikowano jeszcze prawnie obowi zuj cej wersji. Najnowsze informacje na ten temat znajduj si na stronie DG Rybołówstwo i Gospodarka Morska: http://europa.eu.int/comm/fisheries/policy_en.htm Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego, Europejski Fundusz Społeczny oraz Fundusz Spójno ci Nie opublikowano jeszcze prawnie obowi zuj cych wersji. Najnowsze informacje na ten temat znajduj si na stronie DG Polityka Regionalna: http://europa.eu.int/comm/regional_policy/sources/docoffic/official/regulation/newregl0713_en.htm Instrument Finansowy na rzecz rodowiska (LIFE+) Nie opublikowano jeszcze prawnie obowi zuj cej wersji. Najnowsze informacje na ten temat znajduj si na stronie DG rodowisko: http://europa.eu.int/comm/environment/life/home.htm VII Ramowy Program Bada (PR VII) Nie opublikowano jeszcze prawnie obowi zuj cej wersji. Najnowsze informacje na ten temat znajduj si na stronie Cordis: http://www.cordis.lu/fp7/ Dodatkowe ródła informacji: CEC (2005) Handbook for Environmental Project Funding. DG-Environment. Available at: http://www.europa.eu.int/comm/environment/funding/pdf/handbook_funding.pdf WWF (2005) EU funding for the Environment: A handbook for the 2007-2013 programming period Available at: http://assets.panda.org/downloads/eufundingforenvironmentweb.pdf WWF, Natuur en Milieu, and LUPG (2005) Rural Development Environmental Programming Guidelines: A manual based on the findings of the Europe’s living countryside project. Available at: http://www.panda.org/about_wwf/where_we_work/europe/what_we_do/epo/initiatives/agriculture/common_ag_policy/publications/index.cfm?uNewsID=23855

106

! "

# #

$

%&'

( ( ) *( ( ) , $## # . , $## #

,

!

! 01

.

# + / #

0

2 ( $-3 #& -4 $ 5 7 / # 8 37 4 $# 7 /9 $# -

6 7

5:; 3 8

&