LUBELSKA OKRÊGOWA IZBA APTEKARSKA ul. Lubartowska 60, 20-094 Lublin tel./fax (0-81) 532-72-97, (0-81) 534-28-61 Internet: www.loia.pl BIURO czynne w godzinach: 8 00 - 15 00 sprawy dotycz¹ce prawa wykonywania zawodu oraz sk³adek cz³onkowskich: codziennie w godzinach: 8 00 - 13 00 e-mail:
[email protected] GODZINY
P R Z Y J Ê Æ:
PREZES mgr farm. Krzysztof Przystupa roda 10 00 -14 00 e-mail:
[email protected] V-CE PREZES mgr farm. Marian Mikulski pi¹tek 10 00 -14 00 OKRÊGOWY RZECZNIK ODPOWIEDZIALNOCI ZAWODOWEJ mgr farm. Janina Kisielewska ostatni poniedzia³ek miesi¹ca 10 00 -12 00 DYREKTOR BIURA mgr Anna Knieæ codziennie 8 00 -15 00 e-mail:
[email protected] RADCA PRAWNY mgr Ma³gorzata Godziewska roda, pi¹tek 10 00 -13 00
[email protected] Numer rachunku bankowego Lubelskiej OIA:
90 1500 1520 1215 2006 2546 0000 Kredyt Bank SA
SPIS TRECI PROBLEMATYKA PRACY ZAWODOWEJ APTEKARZY S£OWO PREZESA .................................................................................................................. 3 List do Pos³ów i Senatorów Ziemi Lubelskiej ........................................................................ 5 Interpelacja poselska Pos³a na Sejm RP Mariusza Grada ................................................. 6 Ogólnopolska kampania Lek bezpieczny ............................................................................. 9 Dwa rodzaje HALOPERIDOLU w ró¿nej dawce ................................................................. 11 Komunikat Polskiego Zwi¹zku Pracodawców Przemys³u Farmaceutycznego dotycz¹cy leków znajduj¹cych siê w obrocie po 1 stycznia 2009 r. ............................... 12 Wymiana glukometrów w aptece ........................................................................................... 13 Rozporz¹dzenia Ministra Zdrowia w sprawie kryteriów zaliczenia produktu leczniczego do poszczególnych kategorii dostêpnoci ....................................................................... 15 w sprawie reklamy produktów leczniczych ............................................................................ 17 Komunikat MZ dotycz¹cy projektu wykazów leków refundowanych. ................................. 23 Informacja prasowa Ministerstwa Zdrowia nowe wykazy leków refundowanych i leczenie chorób rzadkich ............................................................................................... 26 Przegl¹d prasy Tanie leki podzieli³y chorych ludzi ....................................................................................... 30
WIADOMOCI Z posiedzenia Okrêgowej Rady Aptekarskiej w Lublinie ..................................................... 31 Kalendarium prac Prezesa i cz³onków ORA w Lublinie listopad 2008r. ........................... 33 Uwaga tegoroczni absolwenci Wydzia³ów Farmaceutycznych UM ...................................... 35 Uchwa³a ORA w Lublinie w sprawie obowi¹zku u¿ywania identyfikatorów ...................... 36 Informacja dotycz¹ca zakoñczenia pierwszego okresu edukacyjnego .................................. 37 Informowanie OIA w Lublinie o ka¿dorazowej zmianie miejsca pracy ............................... 40 Adresy mailowe bez odpowiedzi na listy ........................................................................... 41
UROCZYSTOCI I WYDARZENIA VIII Sympozjum Historii Farmacji PTFarm ......................................................................... 42
HISTORIA FARMACJI ¯ó³kiewka, apteki i historia ................................................................................................... 43
NON OMNIS MORIAR Uroczystoæ w intencji zmar³ych farmaceutów ..................................................................... 47 Wspomnienie. Mgr farm. Stanis³awa Osypiuk ...................................................................... 49 O Tych co Tworzyli Farmacjê (1) .......................................................................................... 50
PROBLEMATYKA PRACY ZAWODOWEJ APTEKARZY Lublin, listopad-grudzieñ 2008 r.
Kole¿anki i Koledzy! Jeszcze nie tak dawno ¿ylimy wspomnieniami urlopów i wypoczynku. D³ugie dni, s³oñce dodawa³y nam si³ i energii do jak¿e trudnej i mozolnej pracy. Dzisiaj szare i ponure popo³udnia nie nastrajaj¹ nas najlepiej, do tego koñcówka roku, a wiêc dodatkowe obowi¹zki w pracy, jeszcze wiêcej obowi¹zków w domu. Wydaje siê, ¿e ten czas jakby szybciej p³yn¹³ i mamy go coraz mniej. A¿ trudno uwierzyæ, ¿e nied³ugo powitamy kolejny rok. A perspektywy nadal nie s¹ optymistyczne. Ministerstwo zafunduje nam na pewno zmiany cen jak zwykle, 31 grudnia. Zaczyna to ju¿ byæ tradycja. A wiêc przygotujmy siê na dodatkowe obowi¹zki oprócz tych zwyczajnych, których i tak nie brakuje. Jestemy tak¿e w trakcie nowelizacji ustawy Prawo farmaceutyczne. Opiniuje j¹ jednak nie tylko nasze rodowisko, ale i inni zainteresowani rynkiem leków. To samo dotyczy ustawy o cenach. Co nam zatem w konsekwencji przygotuje rz¹d po wszystkich konsultacjach, i co przeg³osuje Sejm Bóg raczy wiedzieæ. Pozostaje nadzieja, ¿e w koñcu przewa¿y rozs¹dek i w³adza wemie pod uwagê dobro chorego jak i koniecznoæ oszczêdzania pieniêdzy pañstwowych. Bo to, co siê dzisiaj dzieje prowadzi do zniszczenia ma³ej pojedynczej apteki. Tê wojnê zafundowalimy sobie sami, inni znacznie mocniejsi przygl¹dali siê i uczyli. A dzisiaj to w³anie oni razem z firmami farmaceutycznymi robi¹, co chc¹ i rz¹dz¹ rynkiem leków. Je¿eli nie zostan¹ wprowadzone rozs¹dne prawne rozwi¹zania, nied³ugo, przynajmniej na terenach wiejskich, chory bêdzie mia³ 30-50 km do apteki. Powiecie, ¿e przesadzam chcia³bym, ¿eby tak by³o. Niestety prognozy nie s¹ najlepsze i co gorsze nie bardzo zdajemy sobie z tego sprawê.
4
PROBLEMATYKA PRACY ZAWODOWEJ APTEKARZY
W miastach te¿ zdecydowanie siê przerzedzi, bo mocni dzisiaj, bêd¹ jeszcze mocniejsi, a nam pozostanie podj¹æ pracê w sieciach. Smutne jest to wszystko, tym bardziej, ¿e coraz mniej szanujemy siebie i zwód. Otrzymujemy coraz wiêcej telefonów, ¿e w tej i w tej aptece kierownik tylko bywa, a pracuj¹ sami technicy. Gratulujê takim kierownikom odwagi. Pamiêtajcie jednak, ¿e oszustwo ma krótkie nogi i obycie nie p³akali i nie narzekali póniej, jak zostan¹ wyci¹gniête konsekwencje. Jest te¿ nowa metoda robienia sobie i innym na z³oæ: wyd³u¿anie samowolnie godzin pracy. Mam wiêc propozycjê: nie zamykajcie aptek wcale, nie pijcie, bo szkoda czasu, róbcie co chcecie, bo przecie¿ kto Wam co zrobi? Jest mi niezmiernie przykro odbieraj¹c takie telefony. Co mam powiedzieæ: po to koñczylimy studia, aby siê tak zachowywaæ? Handluj¹cy na targu z pietruszk¹ i marchewk¹ zachowuj¹ siê lepiej, bo lojalnie wobec siebie. Dochodz¹ do nas ró¿ne g³osy, ¿e podzielilimy aptekarzy pracuj¹cych w sieciach i tych pozosta³ych, a wiêc naszych. Nie wiem, kto to wymyli³, ale jest to totalna bzdura. Wszyscy nale¿ymy do tej samej Izby, której drzwi stoj¹ dla wszystkich otworem. I zapraszam Was Wszystkich do Waszej Izby nie mojej. Wierzê, ¿e nadchodz¹ce wiêta przynios¹ nam wiele ciep³a, radoci i spokoju, a nadchodz¹cy Nowy Rok bêdzie zdecydowanie lepszy i przyniesie nam wiêcej nadziei, a przede wszystkim da mo¿liwoæ realizacji zawodowej bez wojny cenowej i bez turystyki chorego po aptekach, a wtedy przyjañ i umiech pacjentów bêd¹ najlepsz¹ zap³at¹ za nasz¹ pe³n¹ powiêcenia pracê. Tego Wam i sobie ¿yczê.
Prezes Okrêgowej Rady Aptekarskiej w Lublinie mgr farm. Krzysztof Przystupa
PROBLEMATYKA PRACY ZAWODOWEJ APTEKARZY
5
LIST DO POS£ÓW I SENATORÓW ZIEMI LUBELSKIEJ Lublin, dn. 04 listopada 2008r.
Do Pos³ów i Senatorów Ziemi Lubelskiej, w imieniu aptekarzy Ziemi Lubelskiej wzywam Pos³ów i Senatorów do wsparcia naszych wyst¹pieñ w obronie wyzyskiwanego, poniewieranego chorego "uprawiaj¹cego turystykê po aptekach" w poszukiwaniu ni¿szych cen. To nie my aptekarze jestemy temu winni. Firmy farmaceutyczne i producenckie promuj¹ wybrane przez siebie apteki, kieruj¹c do nich super upusty i promocje. Zmuszaj¹ zatem chorego, który wiadomo, chce zaoszczêdziæ, do stania w kolejkach. W pozosta³ych za aptekach wyzyskuj¹ pacjentów, stosuj¹c ceny zdecydowanie zawy¿one. Traci na tym zarówno chory jak i bud¿et pañstwa. Leki w Polsce s¹ zdecydowanie za drogie! Ceny musz¹ byæ kontrolowane przez pañstwo, a do dzisiejszego dnia, nikt tego nie robi!!! Zakupy w aptece nie s¹ ani kaprysem ani luksusem, lecz koniecznoci¹. Je¿eli firmy staæ na bardzo znaczne obni¿ki w wybranych aptekach, to my aptekarze ¿¹damy takich samych niskich cen w ka¿dej aptece. Zaoszczêdzi na tym i chory i bud¿et. Skoñczy siê przymusowa turystyka, poni¿aj¹ca chorego, czêsto starszego i cierpi¹cego cz³owieka. ¯¹damy wprowadzenia zasad prawa w "chorej" polityce lekowej. Bo na pewno nie jest to wolny rynek, lecz bezprawie. Jeli nic siê nie zmieni, ma³e apteki po prostu przepadn¹ i za chwilê do tej "dobrej", "wybranej" apteki - przewa¿nie sieciowej, z obcym kapita³em, bêdzie 30-50 kilometrów i co wtedy? Niestety, wtedy bêdzie ju¿ za póno! Bogaci biznesmeni robi¹cy interes na zdrowiu, w ma³ych miejscowociach i na wsiach apteki nie otworz¹, bo im siê po prostu nie op³aci. Koñcz¹c, proszê o pomoc i reakcjê, dopóki mamy jeszcze czego broniæ! Czy to tak wiele chory powinien mieæ równy dostêp do taniego leku w ka¿dej aptece (gwarantuje mu to Konstytucja). Proszê o poparcie i z góry w imieniu chorego i mojego rodowiska dziêkujê. Z powa¿aniem
Prezes Okrêgowej Rady Aptekarskiej w Lublinie mgr farm. Krzysztof Przystupa
6
PROBLEMATYKA PRACY ZAWODOWEJ APTEKARZY
INTERPELACJA POSELSKA POS£A NA SEJM RP MARIUSZA GRADA Tomaszów Lubelski, dn. 28 listopada 2008 r.
Pan Krzysztof Przystupa Prezes Okrêgowej Rady Aptekarskiej w Lublinie
Szanowny Panie! W zwi¹zku z artyku³ami prasowymi dotycz¹cymi ró¿nicy ceny tych samych leków w ró¿nych aptekach, zwróci³em siê z interpelacj¹ do Pani Ewy Kopacz Minister Zdrowia. Pozwalam sobie przes³aæ w za³¹czeniu odpowied Podsekretarza Stanu Marka Twardowskiego licz¹c na dalsz¹ wspó³pracê. Z wyrazami szacunku Mariusz Grad Pose³ na Sejm RP 12 listopada 2008 r.
Pan Bronis³aw Komorowski Marsza³ek Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej
Szanowny Panie Marsza³ku, W odpowiedzi na interpelacjê Pana Mariusza Grada, Pos³a na Sejm Rzeczypospolitej Polskiej, przes³an¹ przy pimie z dnia 21 padziernika 2008 roku, w sprawie nierównego traktowania aptek przez firmy farmaceutyczne, uprzejmie proszê o przyjêcie poni¿szych informacji. Unormowania prawne w zakresie zagwarantowania obywatelom nale¿ytego dostêpu do produktów leczniczych i wyrobów medycznych s¹ realizowane przez Ministra Zdrowia na podstawie ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 roku o wiadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze rodków publicznych (Dz. U. z 2008 r. Nr 164, poz. 1027), ustawy z dnia 5 lipca 2001 roku o cenach (Dz. U. Nr 97, poz. 1050 z pón. zm. ), oraz aktów wykonawczych.
PROBLEMATYKA PRACY ZAWODOWEJ APTEKARZY
7
Zgodnie z przepisami ustawy o wiadczeniach opieki zdrowotnej, systemem refundacji s¹ objête leki znajduj¹ce siê w wykazach leków refundowanych, okrelanych w drodze rozporz¹dzeñ Ministra Zdrowia. Wype³niaj¹c delegacje ustawowe art. 36 ust. 5 i art. 37 ust. 2, ustawy o wiadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze rodków publicznych, minister w³aciwy do spraw zdrowia, po zasiêgniêciu opinii Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia, Naczelnej Rady Lekarskiej i Naczelnej Rady Aptekarskiej, oraz bior¹c pod uwagê stanowisko wyra¿one przez miêdzyresortowy Zespó³ do Spraw Gospodarki Lekami , okrela w drodze rozporz¹dzeñ wykazy leków refundowanych. Ponadto, na podstawie art. 38 ust. 6, Minister Zdrowia okrela w drodze rozporz¹dzenia limity cen leków, wymienionych w wykazach leków refundowanych. Polityka cenowa jest regulowana wymienion¹ ustaw¹ o cenach. Zgodnie z regulacj¹ zawart¹ w ustawie o cenach, ceny urzêdowe produktów leczniczych i wyrobów medycznych, objêtych na podstawie ustawy o wiadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze rodków publicznych, wykazami leków refundowanych, równie¿ nabywanych bezporednio od wytwórcy lub hurtowni farmaceutycznej przez zak³ady lecznictwa zamkniêtego, ustala, zgodnie z uprawnieniami okrelonymi w art. 5 ust. 4 ustawy o cenach, minister w³aciwy do spraw finansów publicznych. Ceny urzêdowe maj¹ charakter cen maksymalnych, co oznacza, ze ustalony poziom cen nie mo¿e byæ przekroczony, natomiast ceny te mog¹ byæ obni¿one, co oznacza, ¿e na gruncie aktualnej ustawy o cenach jest mo¿liwa konkurencja cenowa pomiêdzy dystrybutorami leków. W zwi¹zku z tym, hurtownie farmaceutyczne sprzedaj¹ce leki aptekom, maj¹ prawo obni¿aæ ceny, równie¿ mog¹ to czyniæ apteki. Nale¿y podkreliæ, ze niezale¿nie od obni¿enia ceny urzêdowej, przez hurtownie lub apteki, Narodowy Fundusz Zdrowia refunduje koszty wydania leków do wysokoci ustalonego w drodze rozporz¹dzenia Ministra Zdrowia limitu ceny. Dodaæ nale¿y, ¿e wszystkie apteki podlegaj¹ sta³ym planowym kontrolom prowadzonym przez inspektorów oddzia³ów wojewódzkich Narodowego Funduszu Zdrowia, w zakresie rozliczeñ finansowych oraz przez inspektorów pañstwowej Inspekcji Farmaceutycznej, w zakresie prawid³owoci wydawania produktów leczniczych i wyrobów medycznych z uwzglêdnieniem zgodnoci z przepisami ustawy o cenach i ustawy o wiadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze rodków publicznych.
8
PROBLEMATYKA PRACY ZAWODOWEJ APTEKARZY
Natomiast ceny leków nie objêtych wykazami leków refundowanych, nie podlegaj¹ urzêdowym regulacjom i s¹ ustalane przez wytwórców. Wyjaniæ nale¿y, ¿e ró¿nice cenowe w przypadku tego samego produktu leczniczego wynikaj¹ z polityki cenowej partnerów w ³añcuchu dystrybucyjnym tj. na linii podmiot odpowiedzialny hurtownia farmaceutyczna apteka, gdzie podstawowym kryterium jest wielkoæ zamówieñ w poszczególnych pozycjach asortymentowych sk³adanych przez dan¹ hurtowniê u podmiotu odpowiedzialnego i przez okrelon¹ aptekê w hurtowni farmaceutycznej. Dlatego te¿ apteki zlokalizowane w du¿ych aglomeracjach, charakteryzuj¹ce siê z regu³y wiêkszymi obrotami, a co za tym idzie legitymuj¹ce siê wiêksz¹ si³¹ przebicia w negocjacjach cenowych, posiadaj¹ w ofercie okrelone pozycje asortymentowe produktów leczniczych w ni¿szych cenach. Przedstawiaj¹c powy¿sze, uprzejmie informujê, ¿e intencj¹ kierownictwa resortu jest wyeliminowanie niew³aciwych praktyk marketingowych prowadzonych przez przedsiêbiorców (aptekarzy, hurtowników) i jednoczesne uregulowanie cen refundowanych produktów leczniczych okrelonych w drodze rozporz¹dzeñ Ministra Zdrowia. Odpowiednie zmiany zosta³y ujête w projekcie ustawy o zmianie ustawy Prawo farmaceutyczne. Projekt przedmiotowego aktu prawnego zosta³ obecnie skierowany do uzgodnieñ zewnêtrznych oraz konsultacji spo³ecznych i bêdzie dostêpny na stronie internetowej Ministerstwa Zdrowia. Z upowa¿nienia Ministra Zdrowia Podsekretarz Stanu Marek Twardowski
Apteka we W³odawie zatrudni magistra farmacji na stanowisko kierownika. Telefon kontaktowy 513 030 012
PROBLEMATYKA PRACY ZAWODOWEJ APTEKARZY
9
OGÓLNOPOLSKA KAMPANIA Lek bezpieczny Polska jest szóstym co do wielkoci rynkiem zbytu leków w Europie; popyt na leki systematycznie ronie; w ci¹gu kilkunastu lat zanotowano prawie czterokrotny jego wzrost w ujêciu wartociowym. Lubimy siê leczyæ pod wzglêdem liczby opakowañ przypadaj¹cych na g³owê statystycznego mieszkañca zajmujemy po Francji drugie miejsce w Europie. W zwi¹zku z nie najlepsz¹ dostêpnoci¹ us³ug medycznych czêsto leczymy siê sami, kupuj¹c w aptece leki bez recepty (OTC; ang. over the counter); dosyæ powszechne jest tak¿e zjawisko wykorzystywania leków zaordynowanych nam uprzednio przez lekarza, które przechowujemy w domowych apteczkach. Wiek XX i XXI to niew¹tpliwie ogromny postêp w farmakoterapii wielu schorzeñ; wprowadzane s¹ do obrotu nowe leki, czêsto o silnym i bardzo silnym dzia³aniu, wymagaj¹ce zarówno od lekarzy jak i pacjentów rygorystycznego przestrzegania procedur terapeutycznych, jak te¿ wnikliwej obserwacji dzia³añ niepo¿¹danych i interakcji (wzajemnych oddzia³ywañ miêdzy jednoczenie stosowanymi lekami). Rodzi siê wiêc pytanie: czy wspó³czesne leki s¹ lekami bezpiecznymi? Odpowied jest stosunkowo prosta: tak, wszystkie leki dopuszczone do obrotu w Polsce s¹ preparatami dok³adnie przebadanymi, a wiêc z za³o¿enia bezpiecznymi. Jednak jest to jedna strona medalu. Drug¹, niemniej wa¿n¹, jest umiejêtnoæ pos³ugiwania siê lekiem, czyli bezpieczna terapia. I tu jest wiele do zrobienia. Czêsto lek niew³aciwie stosowany, a nawet le przechowywany, mo¿e staæ siê ród³em wystêpowania fatalnych dla pacjenta zdarzeñ. Urz¹d Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych stoj¹c na stra¿y interesów Pacjenta postanowi³ zainicjowaæ Kampaniê Spo³eczn¹ Lek Bezpieczny, maj¹c¹ na celu: - Uwiadomienie spo³eczeñstwu zasad bezpiecznego stosowania leków. - Przeciwdzia³anie nieuzasadnionemu nadu¿ywaniu leków.
10
PROBLEMATYKA PRACY ZAWODOWEJ APTEKARZY
- Wyeliminowanie stosowania leków pochodz¹cych z nielegalnych róde³, bêd¹cych poza oficjalnym obiegiem farmaceutycznym, nie dopuszczonych do obrotu przez Urz¹d. - Uwra¿liwienie pacjentów na mo¿liwoæ wystêpowania dzia³añ niepo¿¹danych zwi¹zanych z terapi¹. - Uwiadomienie zagro¿eñ wynikaj¹cych z interakcji leków, w tym tak¿e interakcji leków i ¿ywnoci oraz suplementów diety. Skutecznoæ naszej Kampanii niepomiernie wzronie, jeli media, obdarzone przecie¿ ogromnym zaufaniem spo³ecznym, zechc¹ siê aktywnie w³¹czyæ do jej upowszechniania. Kampania nie ma charakteru jednorazowej akcji zdajemy sobie sprawê, ¿e powinna byæ d³ugoterminowym zadaniem o wieloletnim nawet przebiegu. Zachêcamy wiêc Pañstwa gor¹co, abycie przy³¹czyli siê do nas; ze swojej strony gwarantujemy udostêpnianie pe³nej, ród³owej i obiektywnej informacji o lekach, pozbawionej elementów taniej sensacji. Na pocz¹tek pozwalamy sobie za³¹czyæ do wykorzystania (za podaniem ród³a) artyku³ przedstawiaj¹cy problem interakcji leków. Jestemy do Pañstwa dyspozycji. Z wyrazami g³êbokiego szacunku
Prezes Urzêdu dr n. farm. Leszek Borkowski
Koordynator Kampanii Lek Bezpieczny dr n. med. Wojciech £uszczyna
e-mail:
[email protected]
URZ¥D REJESTRACJI PRODUKTÓW LECZNICZYCH, WYROBÓW MEDYCZNYCH I PRODUKTÓW BIOBÓJCZYCH ul. Z¹bkowska 41, 03-736 Warszawa tel. +48 22 492-11-00, fax.+48 22 492-11-09, www.urpl.gov.pl
PROBLEMATYKA PRACY ZAWODOWEJ APTEKARZY
11
DWA RODZAJE HALOPERIDOLU W RÓ¯NEJ DAWCE Pojawiaj¹ siê niepokoj¹ce informacje o mo¿liwoci pope³nienia pomy³ki w dawkowaniu produktów leczniczych Haloperidol wytwarzanego przez Zak³ady Farmaceutyczne Unia Spó³dzielnia Pracy oraz Haloperidol WZF wytwarzanego przez Warszawskie Zak³ady Farmaceutyczne Polfa. Na 1 ml produktu Haloperidol wytwarzanego przez ZF-Unia sk³ada siê 32 krople i informacja o tym znajduje siê w tekcie ulotki dla pacjenta Na 1 ml produktu Haloperidol wytwarzanego przez WZF Polfa sk³ada siê 20 kropli i informacja o tym jest wyró¿niona w tekcie ulotki dla pacjenta Produkty maj¹ ró¿ny sk³ad i stosuj¹ ró¿ne opakowania W ulotkach do obydwu produktów informacja o podstawie przeliczania dawki na krople jest wyró¿niona w tekcie. Wytwórcy nie przeliczyli dawek w miligramach na iloæ kropli. Tak¹ czynnoæ u¿ytkownik produktu musi przeprowadziæ samodzielnie. Informujê, ¿e obecnoæ na rynku dwóch ww. produktów o odmiennym systemie dawkowania i identycznej nazwie handlowej mo¿e byæ powodem pomy³ki. W zwi¹zku z powy¿szym Urz¹d wyst¹pi³ do podmiotów odpowiedzialnych o zmianê nazwy, czego wynikiem jest dodanie skrótu WZF w przypadku produktu wytwarzanego przez Warszawskie Zak³ady Farmaceutyczne Polfa. Proszê o wziêcie pod uwagê ró¿nic w iloci kropli koniecznych do prawid³owego dawkowania w przypadku przepisywania obydwu produktów pacjentom. ród³o: Biuletyn Informacyjny rodkowopomorskiej OIA w Koszalinie Farmacja Pomorza rodkowego Nr 7 (188)z 2008r.
12
PROBLEMATYKA PRACY ZAWODOWEJ APTEKARZY
Komunikat Polskiego Zwi¹zku Pracodawców Przemys³u Farmaceutycznego dotycz¹cy leków znajduj¹cych siê w obrocie po 1 stycznia 2009 r. Warszawa, grudzieñ 2008 r.
1. Od 1 stycznia 2009 r. w obrocie znajdowaæ siê bêd¹ leki, wytworzone zarówno do 31 grudnia 2008 r. jak i po tej dacie. Leki te mog¹ siê miêdzy sob¹ ró¿niæ szczegó³ami opakowania zewnêtrznego i bezporedniego, treci¹ ulotki do³¹czonej do opakowania leku. Ponadto, do nazwy miêdzynarodowej leku, je¿eli by³a jednoczenie nazw¹ handlow¹, po 1 stycznia 2009 r. zostanie dodana nazwa lub znak towarowy podmiotu odpowiedzialnego (zazwyczaj producenta leku). 2. Sporadycznie ró¿nice dotyczyæ mog¹ równie¿ postaci leku np. tabletki (kszta³tu, koloru). Nigdy jednak rodzaju i zawartoci substancji czynnej. 3. Ró¿nice w zewnêtrznym wygl¹dzie opakowañ leków oraz wszelkie inne zmiany powsta³y w wyniku harmonizacji dokumentacji rejestracyjnej zgodnie z wymogami UE. 4. Podkreliæ nale¿y, ¿e jakiekolwiek ró¿nice miêdzy preparatami znajduj¹cymi siê w obrocie po 1 stycznia 2009 r. nie dotycz¹ zawartoci substancji czynnej, a wiêc tak¿e dzia³ania farmakologicznego. 5. Leki wytworzone przed 1 stycznia 2009 r. bêd¹ obecne na rynku do koñca terminu ich wa¿noci. Prezes Zarz¹du Z. Cezary ledziewski
Odst¹piê punkt apteczny w okolicach Lublina. Telefon kontaktowy 601 437 968
PROBLEMATYKA PRACY ZAWODOWEJ APTEKARZY
13
WYMIANA GLUKOMETRÓW W APTECE Warszawa, dn. 4 listopada 2008 r.
Nawi¹zuj¹c do pisma z dnia 03.11.2008 r., uprzejmie informujê, i¿ G³ówny Inspektor Farmaceutyczny podtrzymuje stanowisko zajête pimie z dnia 30.09.2008 r. Jednak¿e, odnosz¹c siê do poruszonych przez Pana w pimie z dnia 3 listopada 2008 r. kwestii, uprzejmie informujê co nastêpuje. Zgodnie z art. 2a ust. 1 pkt 7 ustawy z dnia 19 kwietnia 1991 r. o izbach aptekarskich farmaceuta w aptece sprawuje opiekê farmaceutyczn¹ polegaj¹c¹ na nadzorze nad prawid³owym przebiegiem farmakoterapii w celu uzyskania okrelonych jej efektów poprawiaj¹cych jakoæ ¿ycia pacjenta. Zadanie to jest realizowane we wspó³pracy z pacjentem i lekarzem, a w razie potrzeby z przedstawicielami innych zawodów medycznych. W wietle powy¿szego zapisu, w opinii G³ównego Inspektora Farmaceutycznego wymiana glukometrów wiadczona pacjentom w ramach opieki farmaceutycznej przez farmaceutê wspó³pracuj¹cego z przedstawicielem medycznym podmiotu odpowiedzialnego mieci siê w definicji zawartej w powy¿ej przywo³anym zapisie art. 2a ust. 1 pkt 7 ustawy z dnia 19 kwietnia 1991 r. o izbach aptekarskich. Wspó³praca farmaceuty z jakimkolwiek innym podmiotem, realizowana w ramach wiadczenia opieki farmaceutycznej nie mo¿e siê jednak wi¹zaæ z przekazywaniem danych, które umo¿liwi³yby identyfikacjê indywidualnego pacjenta, lekarza lub wiadczeniodawcy, co zosta³o zapisane w art. 103 ust. 2 pkt 4a ustawy z dnia 6 wrzenia 2001 r. Prawo farmaceutyczne. Ponadto, zastosowanie przywo³anego przez Pana stanowiska Naczelnej Izby Aptekarskiej dotycz¹cego wy³¹czenia z zakazu opisanego w art. 103 ust. 2 pkt 4a sytuacji, w których taki obowi¹zek wynika ze szczególnych przepisów jest w opinii G³ównego Inspektora Farmaceutycznego w przedmiotowej sprawie niew³aciwie, gdy¿ nie mo¿na wskazaæ jakiegokolwiek przepisu prawa, zarówno nak³adaj¹cego na apteki obowi¹zek przekazywania podmiotom odpowiedzialnym danych o których mowa, jak i uprawniaj¹cego apteki do takiego dzia³ania. Reasumuj¹c nale¿y wskazaæ, i¿ akcja wymiany glukometrów przeprowadzana przez farmaceutê w ramach sprawowania opieki farmaceutycznej jest
14
PROBLEMATYKA PRACY ZAWODOWEJ APTEKARZY
zgodna z prawem oraz prospo³eczna, jednak¿e musi byæ zorganizowana oraz przeprowadzona w sposób, który zagwarantuje jej zgodnoæ z przepisami obowi¹zuj¹cego prawa, ze szczególnym uwzglêdnieniem postanowieñ ustawy z dnia 6 wrzenia 2001 r. - Prawo farmaceutyczne oraz ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o wiadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze rodków publicznych. G³ówny Inspektor Farmaceutyczny Zofia Ulz (-)
Do wiadomoci: Pan Grzegorz Kucharewicz - Prezes Naczelnej Rady Aptekarskiej.
Wojewódzki Szpital Specjalistyczny w Bia³ej Podlaskiej zatrudni magistrów farmacji w Aptece Szpitalnej na stanowiskach: zastêpcy kierownika oraz na stanowisku asystenta. Wymagania dla osoby ubiegaj¹cej siê o zatrudnienie: wykszta³cenie wy¿sze magister farmacji po kierunku farmacja apteczna lub kliniczna, aktualne prawo wykonywania zawodu, dobra znajomoæ przygotowywania leków ja³owych specjalizacja w zakresie farmacji aptecznej lub w trakcie specjalizacji. Oferty zawieraj¹ce list motywacyjny, CV, kopie dokumentów potwierdzaj¹cych posiadanie wymaganego wykszta³cenia oraz kwalifikacji nale¿y z³o¿yæ w: Sekretariacie Wojewódzkiego Szpitala Specjalistycznego w Bia³ej Podlaskiej, ul. Terebelska 57-65 w terminie 14 dni od ukazania siê og³oszenia.
PROBLEMATYKA PRACY ZAWODOWEJ APTEKARZY
15
Rozporz¹dzenie Ministra Zdrowia w sprawie kryteriów zaliczenia produktu leczniczego do poszczególnych kategorii dostêpnoci 30 LISTOPAD 2008 Publikator: Dz. U. nr 206 poz.1292 z dnia 21 listopada 2008 r. ROZPORZ¥DZENIE MINISTRA ZDROWIA1) z dnia 14 listopada 2008 r. w sprawie kryteriów zaliczenia produktu leczniczego do poszczególnych kategorii dostêpnoci Na podstawie art. 23 ust. 3 ustawy z dnia 6 wrzenia 2001 r. Prawo farmaceutyczne (Dz. U. z 2008 r. Nr 45, poz. 271) zarz¹dza siê, co nastêpuje: §1 1. Produkt leczniczy zalicza siê do kategorii dostêpnoci wydawane z przepisu lekarza - Rp, w przypadku gdy: 1) mo¿e stanowiæ bezporednie lub porednie zagro¿enie dla ¿ycia lub zdrowia ludzkiego, nawet wówczas, gdy jest stosowany prawid³owo bez nadzoru lekarskiego, lub 2) mo¿e byæ czêsto stosowany nieprawid³owo, czego wynikiem mo¿e byæ bezporednie lub porednie zagro¿enie zdrowia ludzkiego, lub 3) zawiera substancje, których dzia³anie lecznicze lub niepo¿¹dane dzia³ania wymagaj¹ dalszych badañ, lub 4) jest przeznaczony do podawania pozajelitowego. 2. Produkt leczniczy homeopatyczny, o którym mowa w art. 21 ust. 1 ustawy z dnia 6 wrzenia 2001 r. - Prawo farmaceutyczne, zalicza siê do kategorii dostêpnoci, o której mowa w ust. 1, w przypadku gdy: 1) wystêpuje w stopniu rozcieñczenia wy¿szym od stopnia rozcieñczenia trzydzieste rozcieñczenie dziesiêtne lub piêtnaste rozcieñczenie setne i Korsakova, lub 2) wystêpuje w stopniu rozcieñczenia piêædziesiêciotysiêcznego i Korsakova.
16
PROBLEMATYKA PRACY ZAWODOWEJ APTEKARZY
§2 Produkt leczniczy zalicza siê do kategorii dostêpnoci wydawane z przepisu lekarza, zawieraj¹ce rodki odurzaj¹ce lub substancje psychotropowe, okrelone w odrêbnych przepisach - Rpw, w przypadku gdy: 1) zawiera, w iloci niepodlegaj¹cej wy³¹czeniu, substancjê zaklasyfikowan¹ jako rodek odurzaj¹cy lub substancjê psychotropow¹, lub 2) stosowany niew³aciwie mo¿e stwarzaæ znaczne ryzyko wyst¹pienia jego nadu¿ywania, prowadz¹ce do uzale¿nienia, albo niew³aciwego stosowania do nielegalnych celów, lub 3) zawiera substancje czynne, które z powodu swej innowacyjnoci lub w³aciwoci, mog¹ byæ zaliczane do grupy, o której mowa w pkt 2. §3 Produkt leczniczy zalicza siê do kategorii dostêpnoci stosowane wy³¹cznie w lecznictwie zamkniêtym - Lz, w przypadku gdy z uwagi na swe w³aciwoci farmakologiczne, sposób podawania, wskazania, innowacyjnoæ lub ze wzglêdu na interes zdrowia publicznego jest zarezerwowany dla leczenia, które mo¿e byæ przeprowadzone tylko w lecznictwie zamkniêtym. §4 Produkt leczniczy zalicza siê do kategorii dostêpnoci wydawane z przepisu lekarza do zastrze¿onego stosowania - Rpz, w przypadku gdy: 1) produkt leczniczy stosuje siê w terapii chorób lub stanów klinicznych, które musz¹ byæ zdiagnozowane w warunkach szpitalnych lub w orodkach o odpowiednim zapleczu diagnostycznym, chocia¿ podawanie i dalsza opieka mog¹ byæ prowadzone gdzie indziej, lub 2) produkt leczniczy przeznaczony jest dla pacjentów leczonych ambulatoryjnie, ale jego stosowanie mo¿e powodowaæ ciê¿kie niepo¿¹dane dzia³anie, a w przypadku szczepionek powa¿ne dzia³anie niepo¿¹dane, i wymagaæ specjalnego nadzoru w trakcie przyjmowania produktu leczniczego oraz specjalnego nadzoru lekarza w ca³ym okresie terapii. §5 Produkty lecznicze niespe³niaj¹ce warunków okrelonych w § 1-4 zalicza siê do kategorii dostêpnoci produkty lecznicze wydawane bez przepisu lekarza - OTC.
PROBLEMATYKA PRACY ZAWODOWEJ APTEKARZY
17
§6 Rozporz¹dzenie wchodzi w ¿ycie z dniem og³oszenia 2). MINISTER ZDROWIA
1) Minister Zdrowia kieruje dzia³em administracji rz¹dowej - zdrowie, na podstawie § 1 ust. 2 rozporz¹dzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 16 listopada 2007 r. w sprawie szczegó³owego zakresu dzia³ania Ministra Zdrowia (Dz. U. Nr 216, poz. 1607). 2) Niniejsze rozporz¹dzenie poprzedzone by³o rozporz¹dzeniem Ministra Zdrowia z dnia 4 grudnia 2002 r. w sprawie kategorii dostêpnoci produktów leczniczych (Dz. U. Nr 208, poz. 1776), które utraci³o moc z dniem 2 listopada 2008 r. na podstawie art. 15 ustawy z dnia 30 marca 2007 r. ustawy o zmianie ustawy - Prawo farmaceutyczne oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2007r. Nr 75, poz.492).
Minister Zdrowia podpisa³ rozporz¹dzenie w sprawie reklamy produktów leczniczych 30 listopad 2008 Publikator: Dz.U. nr 210 poz. 1327 z dnia 28 listopada 2008 r. ROZPORZ¥DZENIE MINISTRA ZDROWIA 1) 2) z dnia 21 listopada 2008 r. w sprawie reklamy produktów leczniczych Na podstawie art. 59 ustawy z dnia 6 wrzenia 2001 r. - Prawo farmaceutyczne (Dz. U. z 2008 r. Nr 45, poz. 271) zarz¹dza siê, co nastêpuje: Przepisy ogólne
Rozdzia³ 1 §1
Rozporz¹dzenie okrela: 1) warunki i formy reklamy produktów leczniczych, w tym produktów leczniczych weterynaryjnych, kierowanej do publicznej wiadomoci, do osób uprawnionych do wystawiania recept i osób prowadz¹cych obrót produktami leczniczymi; 2) niezbêdne dane, jakie reklama ma zawieraæ;
18
PROBLEMATYKA PRACY ZAWODOWEJ APTEKARZY
3) sposób przekazywania reklamy; 4) dokumentacjê bêd¹c¹ podstaw¹ do wprowadzenia na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej próbek produktów leczniczych przeznaczonych do dostarczania w ramach reklamy. §2 Przepisów § 7-9 nie stosuje siê do reklamy produktu leczniczego weterynaryjnego. §3 1. Reklamê produktu leczniczego prowadzi siê w formie audiowizualnej, dwiêkowej lub wizualnej. 2. W przypadku reklamy produktów leczniczych zawieraj¹cych ró¿ny sk³ad substancji czynnych, ich jednoczesne prezentowanie w reklamie jest dopuszczalne, je¿eli reklama ka¿dego z reklamowanych produktów leczniczych spe³nia warunki okrelone w rozporz¹dzeniu. 3. Dopuszcza siê jednoczesne prezentowanie w reklamie produktów leczniczych zawieraj¹cych t¹ sam¹ substancjê czynn¹ lecz ró¿ne postacie farmaceutyczne. 4. Reklama produktu leczniczego prowadzona w aptekach i w zak³adach opieki zdrowotnej nie mo¿e utrudniaæ prowadzonej tam dzia³alnoci. §4 1. Reklama tradycyjnego produktu leczniczego rolinnego, o którym mowa w art. 20a ust. 1 ustawy, zawiera nastêpuj¹c¹ informacjê: Tradycyjny produkt leczniczy rolinny z okrelonymi wskazaniami wynikaj¹cymi wy³¹cznie z d³ugotrwa³ego stosowania.. 2. Informacjê, o której mowa w ust. 1: 1) umieszcza siê w dolnej czêci reklamy, na p³aszczynie stanowi¹cej nie mniej ni¿ 10% jej powierzchni w taki sposób, aby tekst wyró¿nia³ siê od t³a p³aszczyzny, by³ widoczny, czytelny, nieruchomy, umieszczony poziomo, przy czym odleg³oæ liter od dolnej i górnej krawêdzi t³a p³aszczyzny reklamy nie mo¿e byæ wiêksza ni¿ 1/2 wysokoci liter, a odleg³oæ miêdzy wierszami napisu nie by³a wiêksza ni¿ wysokoæ liter; 2) nale¿y odczytywaæ w sposób wyrany w jêzyku polskim, a czas trwania przekazu tej informacji nie mo¿e byæ krótszy ni¿ 5 sekund.
PROBLEMATYKA PRACY ZAWODOWEJ APTEKARZY
19
§5 Dane naukowe, analizy, wyniki badañ zaczerpniête z literatury fachowej lub czasopism naukowych w celu u³atwienia weryfikacji i przyswojenia prezentowanych w reklamie produktu leczniczego informacji przekazuje siê w treci zgodnej z orygina³em wraz z podaniem ich ród³a oraz daty publikacji lub ostatniej aktualizacji. Rozdzia³ 2 Reklama produktu leczniczego kierowana do publicznej wiadomoci §6 1. Reklama produktu leczniczego kierowana do publicznej wiadomoci musi zawieraæ nastêpuj¹ce niezbêdne dane: 1) nazwê produktu leczniczego; 2) nazwê powszechnie stosowan¹ substancji czynnej, a w przypadku produktu leczniczego zawieraj¹cego wiêcej ni¿ 3 substancje czynne, okrelenie: produkt z³o¿ony; 3) dawkê substancji czynnej lub stê¿enie substancji czynnej, z wy³¹czeniem produktu z³o¿onego; 4) postaæ farmaceutyczn¹; 5) wskazanie lub wskazania terapeutyczne do stosowania; 6) przeciwwskazania; 7) wskazanie podmiotu odpowiedzialnego. 2. Dane, o których mowa w ust. 1, musz¹ byæ przekazywane w brzmieniu zgodnym z Charakterystyk¹ Produktu Leczniczego lub Charakterystyk¹ Produktu Leczniczego Weterynaryjnego, a w przypadku jej braku, z dokumentacj¹ zatwierdzon¹ w procesie dopuszczenia do obrotu produktu leczniczego zawieraj¹c¹ przedmiotowe informacje. 3. Dane, o których mowa w ust. 1, przedstawia siê w formie: 1) audiowizualnej i wizualnej w sposób widoczny i czytelny; 2) dwiêkowej w sposób wyrany. §7 1. Reklama produktu leczniczego kierowana do publicznej wiadomoci w formie audiowizualnej, poza danymi okrelonymi w § 6 ust. 1, zawiera ostrze¿enie o nastêpuj¹cej treci: Przed u¿yciem zapoznaj siê z treci¹ ulotki do³¹czonej do opakowania b¹d skonsultuj siê z lekarzem lub farmaceut¹, gdy¿ ka¿dy lek niew³aciwie stosowany zagra¿a Twojemu ¿yciu lub zdrowiu.
20
PROBLEMATYKA PRACY ZAWODOWEJ APTEKARZY
2. Ostrze¿enie, o którym mowa w ust. 1: 1) umieszcza siê w dolnej czêci reklamy, na p³aszczynie stanowi¹cej nie mniej ni¿ 20% jej powierzchni; 2) umieszcza siê w taki sposób, aby tekst wyró¿nia³ siê od t³a p³aszczyzny, by³ widoczny, czytelny, nieruchomy, umieszczony poziomo, przy czym odleg³oæ liter od dolnej i górnej krawêdzi t³a p³aszczyzny reklamy nie mo¿e byæ wiêksza ni¿ 1/2 wysokoci liter, a odleg³oæ miêdzy wierszami napisu nie mo¿e byæ wiêksza ni¿ wysokoæ liter; 3) musi byæ odczytane w sposób wyrany w jêzyku polskim i ukazywaæ siê na ekranie nie krócej ni¿ 8 sekund. §8 1. Reklama produktu leczniczego kierowana do publicznej wiadomoci w formie dwiêkowej, poza danymi okrelonymi w § 6 ust. 1, zawiera ostrze¿enie o nastêpuj¹cej treci: Przed u¿yciem zapoznaj siê z treci¹ ulotki do³¹czonej do opakowania b¹d skonsultuj siê z lekarzem lub farmaceut¹, gdy¿ ka¿dy lek niew³aciwie stosowany zagra¿a Twojemu ¿yciu lub zdrowiu. 2. Ostrze¿enie, o którym mowa w ust. 1, musi byæ odczytane w sposób wyrany w jêzyku polskim, a czas trwania przekazu tego ostrze¿enia nie mo¿e byæ krótszy ni¿ 8 sekund. §9 1. Reklama produktu leczniczego kierowana do publicznej wiadomoci w formie wizualnej, poza danymi okrelonymi w § 6 ust. 1, zawiera ostrze¿enie o nastêpuj¹cej treci: Przed u¿yciem zapoznaj siê z ulotk¹, która zawiera wskazania, przeciwwskazania, dane dotycz¹ce dzia³añ niepo¿¹danych i dawkowanie oraz informacje dotycz¹ce stosowania produktu leczniczego, b¹d skonsultuj siê z lekarzem lub farmaceut¹, gdy¿ ka¿dy lek niew³aciwie stosowany zagra¿a Twojemu ¿yciu lub zdrowiu. 2. Ostrze¿enie, o którym mowa w ust. 1, umieszcza siê: 1) w dolnej czêci reklamy, na p³aszczynie stanowi¹cej nie mniej ni¿ 10% jej powierzchni; 2) w taki sposób, aby tekst wyró¿nia³ siê od t³a p³aszczyzny, by³ widoczny, czytelny, nieruchomy, umieszczony poziomo, przy czym odleg³oæ liter od dolnej i górnej krawêdzi t³a p³aszczyzny reklamy nie mo¿e byæ wiêksza ni¿ 1/2 wysokoci liter, a odleg³oæ miêdzy wierszami napisu nie mo¿e byæ wiêksza ni¿ wysokoæ liter. 3. W przypadku reklamy kierowanej do publicznej wiadomoci w formie
PROBLEMATYKA PRACY ZAWODOWEJ APTEKARZY
21
wizualnej obejmuj¹cej wiêcej ni¿ jedn¹ stronê, ostrze¿enie, o którym mowa w ust. 1, umieszcza siê na pierwszej stronie. § 10 Reklama produktu leczniczego weterynaryjnego kierowana do publicznej wiadomoci w formie audiowizualnej, wizualnej lub dwiêkowej, poza danymi okrelonymi w § 6 ust. 1, zawiera ostrze¿enie o nastêpuj¹cej treci: Przed u¿yciem zapoznaj siê z treci¹ ulotki do³¹czonej do opakowania.. § 11 1. Reklama produktu leczniczego kierowana do publicznej wiadomoci w aptekach nie mo¿e ograniczaæ powierzchni ekspedycyjnej przeznaczonej dla osób korzystaj¹cych z us³ug apteki; musi byæ rozmieszczona w sposób uporz¹dkowany w sta³ych, wydzielonych miejscach. 2. Reklama produktu leczniczego kierowana do publicznej wiadomoci w zak³adach opieki zdrowotnej mo¿e byæ rozmieszczana jedynie w poczekalniach dla pacjentów. 3. Reklama produktu leczniczego kierowana do publicznej wiadomoci prowadzona w aptekach i zak³adach opieki zdrowotnej nie mo¿e polegaæ na stosowaniu form dwiêkowych i audiowizualnych. 4. Przepisy ust. 1- 3 stosuje siê odpowiednio w: 1) miejscu wykonywania praktyki lekarskiej, lekarsko-weterynaryjnej, pielêgniarki lub po³o¿nej; 2) punktach felczerskich; 3) punktach aptecznych oraz placówkach obrotu pozaaptecznego. Rozdzia³ 3 Reklama produktu leczniczego kierowana do osób uprawnionych do wystawiania recept lub osób prowadz¹cych obrót produktami leczniczymi § 12 1. Reklama produktu leczniczego kierowana do osób uprawnionych do wystawiania recept lub osób prowadz¹cych obrót produktami leczniczymi musi zawieraæ nastêpuj¹ce niezbêdne dane: 1) nazwê produktu leczniczego i nazwê powszechnie stosowan¹; 2) sk³ad jakociowy i ilociowy w odniesieniu do substancji czynnych oraz tych substancji pomocniczych, które maj¹ istotne znaczenie dla w³aciwego stosowania produktu leczniczego;
22
PROBLEMATYKA PRACY ZAWODOWEJ APTEKARZY
3) postaæ farmaceutyczn¹; 4) wskazanie lub wskazania terapeutyczne do stosowania; 5) dawkowanie i sposób podawania; 6) przeciwwskazania; 7) specjalne ostrze¿enia i rodki ostro¿noci dotycz¹ce stosowania; 8) dzia³ania niepo¿¹dane; 9) wskazanie podmiotu odpowiedzialnego; 10) numer pozwolenia na dopuszczenie do obrotu i nazwê organu, który je wyda³; 11) informacje, o których mowa w art. 54 ust. 1 ustawy. 2. Je¿eli reklama, o której mowa w ust. 1, dotyczy produktu leczniczego weterynaryjnego, dopuszczonego do stosowania u zwierz¹t, których tkanki lub produkty mog¹ byæ przeznaczone do spo¿ycia przez ludzi, zawiera ponadto wskazanie okresu karencji. 3. Dane, o których mowa w ust. 1 i 2, musz¹ byæ przekazywane w brzmieniu zgodnym z Charakterystyk¹ Produktu Leczniczego lub Charakterystyk¹ Produktu Leczniczego Weterynaryjnego, a w przypadku jej braku, z dokumentacj¹ zatwierdzon¹ w procesie dopuszczenia do obrotu produktu leczniczego zawieraj¹c¹ przedmiotowe informacje. 4. Dopuszcza siê przekazywanie w reklamie tylko wybranych wskazañ terapeutycznych do stosowania, pod warunkiem ¿e pozosta³e przekazywane informacje bêd¹ odnosiæ siê wy³¹cznie do tych wskazañ. 5. Reklamê, o której mowa w ust. 1, nale¿y przedstawiaæ w taki sposób, aby nie dociera³a do osób, dla których nie jest przeznaczona. § 13 1. Odwiedzanie osób uprawnionych do wystawiania recept bêd¹cych wiadczeniodawc¹ lub zatrudnionych u wiadczeniodawcy, w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o wiadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze rodków publicznych (Dz. U. z 2008 r. Nr 164, poz. 1027), w miejscu udzielania wiadczeñ zdrowotnych, w celu reklamy produktu leczniczego kierowanej do osób uprawnionych do wystawiania recept nie mo¿e utrudniaæ prowadzenia przez nich dzia³alnoci i odbywa siê po uprzednim uzgodnieniu terminu spotkania. 2. Spotkanie, o którym mowa w ust. 1, odbywa siê poza godzinami pracy osób uprawnionych do wystawiania recept. 3. Zgodê na spotkanie uzyskuje przedstawiciel medyczny lub handlowy od kierownika zak³adu opieki zdrowotnej lub od kierownika pañstwowej jed-
PROBLEMATYKA PRACY ZAWODOWEJ APTEKARZY
23
nostki bud¿etowej, o której mowa w art. 5 pkt 41 lit. c ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o wiadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze rodków publicznych, a w przypadku grupowej praktyki lekarskiej lub indywidualnej praktyki lekarskiej od osoby wykonuj¹cej zawód medyczny w ramach tej praktyki. § 14 1. Dokumentacj¹ bêd¹c¹ podstaw¹ wprowadzenia na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej próbek produktów leczniczych przeznaczonych do dostarczenia w ramach reklamy kierowanej do osób uprawnionych do wystawiania recept jest owiadczenie podmiotu odpowiedzialnego, którego wzór okrela za³¹cznik do rozporz¹dzenia. 2. Owiadczenie, o którym mowa w ust. 1, podmiot odpowiedzialny sk³ada w G³ównym Inspektoracie Farmaceutycznym. § 15 1. Dowodem przekazywania reklamy produktu leczniczego kierowanej do osób uprawnionych do wystawiania recept polegaj¹cej na bezp³atnym dostarczaniu jego próbek, jest ewidencja dostarczanych próbek prowadzona przez osobê, o której mowa w art. 54 ust. 3 pkt 2 ustawy. 2. Ewidencja dostarczanych próbek produktów leczniczych zawiera: 1) dane identyfikuj¹ce placówkê: nazwê, adres, numer telefonu placówki przyjmuj¹cej zamówienie; 2) dane dotycz¹ce osoby dostarczaj¹cej próbkê produktu leczniczego: imiê, nazwisko oraz nazwê podmiotu odpowiedzialnego; 3) dane dotycz¹ce osoby uprawnionej do wystawiania recept: imiê i nazwisko; 4) dane dotycz¹ce dostarczanej próbki produktu leczniczego: nazwê, nazwê powszechnie stosowana, dawkê, wielkoæ opakowania, postaæ, iloæ przekazanych próbek, numer serii oraz okres wa¿noci produktu leczniczego; 5) numer ewidencji, datê i miejsce dostarczanych próbek produktu leczniczego. 3. Ewidencja dostarczanych próbek produktów leczniczych jest prowadzona w formie elektronicznej, przy zastosowaniu systemu komputerowego gwarantuj¹cego, ¿e ¿adne zapisy nie bêd¹ usuwane, a korekty zapisów lub uzupe³nienia bêd¹ dokonywane za pomoc¹ dokumentów koryguj¹cych, opatrzonych czytelnym podpisem oraz imieniem, nazwiskiem i stanowiskiem osoby dokonuj¹cej korekty.
24
PROBLEMATYKA PRACY ZAWODOWEJ APTEKARZY
4. Na ka¿de ¿¹danie organów Pañstwowej Inspekcji Farmaceutycznej udostêpnia siê wydruki z ewidencji, zgodnie z zakresem okrelonym w ¿¹daniu. Rozdzia³ 4 Przepisy przejciowe i przepis koñcowy § 16 Reklama, której rozpowszechnianie rozpoczêto przed dniem wejcia w ¿ycie rozporz¹dzenia, nie spe³niaj¹ca wymogów w nim zawartych, mo¿e byæ rozpowszechniana po tym dniu, nie d³u¿ej jednak ni¿ przez 6 miesiêcy od dnia wejcia w ¿ycie rozporz¹dzenia. § 17 Rozporz¹dzenie wchodzi w ¿ycie z dniem og³oszenia, z wyj¹tkiem § 13 ust. 2 i 3, które wchodz¹ w ¿ycie z dniem 1 grudnia 2008 r. 3) w porozumieniu: MINISTER ROLNICTWA I ROZWOJU WSI
MINISTER ZDROWIA
1) Minister Zdrowia kieruje dzia³em administracji rz¹dowej - zdrowie, na podstawie § 1 ust. 2 rozporz¹dzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 16 listopada 2007 r. w sprawie szczegó³owego zakresu dzia³ania Ministra Zdrowia (Dz. U. Nr 216, poz. 1607). 2) Przepisy niniejszego rozporz¹dzenia dokonuj¹ czêciowego wdro¿enia postanowieñ dyrektywy 2001/ 83/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 6 listopada 2001 r. w sprawie wspólnotowego kodeksu odnosz¹cego siê do produktów leczniczych stosowanych u ludzi (Dz. Urz. WE L 311 z 28.11.2001, str. 67, z pón. zm.; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 13, t. 27, str. 69). 3) Niniejsze rozporz¹dzenie poprzedzone by³o rozporz¹dzeniem Ministra Zdrowia z dnia 16 grudnia 2002 r. w sprawie reklamy produktów leczniczych (Dz. U. Nr 230, poz. 1936), które utraci³o moc z dniem 2 listopada 2008 r. na podstawie art. 15 ustawy z dnia 30 marca 2007 r. ustawy o zmianie ustawy - Prawo farmaceutyczne oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2007 r. Nr 75, poz. 492).
Za³¹cznik do rozporz¹dzenia Ministra Zdrowia z dnia 21 listopada 2008 r.
WZÓR Imiê i nazwisko/nazwa adres zamieszkania/siedziba podmiotu odpowiedzialnego OWIADCZENIE Niniejszym owiadczam, ¿e (nazwa produktu leczniczego, nazwa powszechnie stosowana, postaæ farmaceutyczna, dawka, wielkoæ najmniejszego opakowania)
PROBLEMATYKA PRACY ZAWODOWEJ APTEKARZY
25
dopuszczony do obrotu na podstawie pozwolenia (nr pozwolenia) wydanego przez (nazwa organu) jest sprowadzany na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w liczbie (liczba) opakowañ w celu bezp³atnego dostarczania jako reklamowe próbki produktu leczniczego, oraz rozdysponowany bêdzie zgodnie z art. 54 ustawy z dnia 6 wrzenia 2001 r. - Prawo farmaceutyczne (Dz. U. z 2008 r. Nr 45 poz. 271). Miejscowoæ, data
KOMUNIKAT MINISTRA ZDROWIA DOTYCZ¥CY
PROJEKTU WYKAZÓW LEKÓW REFUNDOWANYCH.
28 LISTOPAD 2008
Zgodnie z art. 39 ust. 1 pkt. 1 lit. f ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 roku o wiadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze rodków publicznych (Dz. U. z 2008 r. Nr 164, poz. 1027 j.t.), zamieszcza siê wysokoci limitów cen leków i wyrobów medycznych w wykazach: leków podstawowych i uzupe³niaj¹cych, chorób oraz wykazu leków i wyrobów medycznych, które ze wzglêdu na te choroby s¹ przepisywane bezp³atnie, za op³at¹ rycza³tow¹ lub za czêciow¹ odp³atnoci¹. Zgodnie z art. 39 ust. 1 pkt. 1 lit. g ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 roku o wiadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze rodków publicznych wnioskodawca mo¿e, w terminie 7 dni od dnia zamieszczenia na stronie internetowej urzêdu obs³uguj¹cego ministra w³aciwego do spraw zdrowia wysokoci limitów cen leków i wyrobów medycznych w wykazach, o których mowa w art. 36 ust. 5 pkt 1 i art. 37 ust. 2 pkt 2, zaproponowaæ cenê ni¿sz¹ ni¿ cena okrelona we wniosku. Za³¹cznik: Limity cen leków i wyrobów medycznych wydawanych wiadczeniobiorcom bezp³atnie, za rycza³tow¹ lub czêciow¹ odp³atnoci¹ w formacie *.pdf mog¹ Pañstwo pobraæ ze strony internetowej: http://www.loia.pl/news/903/ red.
26
PROBLEMATYKA PRACY ZAWODOWEJ APTEKARZY
INFORMACJA PRASOWA MINISTERSTWA ZDROWIA NOWE WYKAZY LEKÓW REFUNDOWANYCH I LECZENIE CHORÓB RZADKICH Warszawa, dn. 24 listopad 2008 r.
MINISTERSTWO ZDROWIA RZECZNIK PRASOWY Nowe wykazy leków refundowanych i leczenie chorób rzadkich W dniu 24 listopada 2008 roku Minister Zdrowia Ewa Kopacz przedstawi³a propozycje zmian na listach leków refundowanych. Dziêki nim pacjenci skorzystaj¹, m.in. z ponad 200 nowych leków generycznych, zwiêkszy siê dostêpnoæ do nowoczesnych leków, a pacjenci cierpi¹cy na cukrzycê, leczeni insulin¹ zap³ac¹ mniej za leki. Zgodnie z podjêtym zobowi¹zaniem oraz rekomendacjami zespo³u ds. chorób rzadkich, Minister Zdrowia zdecydowa³a o sfinansowaniu leczenia 4 kolejnych chorób rzadkich. Proponowane zmiany s¹ konsekwentn¹ realizacj¹ za³o¿onej strategii zwiêkszania dostêpnoci leków dla pacjentów ze szczególnym uwzglêdnieniem chorych, cierpi¹cych na choroby rzadkie i choroby przewlek³e. CHOROBY RZADKIE: Decyzj¹ Ministra Zdrowia zosta³o objête finansowaniem ze rodków publicznych leczenie nastêpuj¹cych chorób rzadkich: 1. Choroba Pompego - metaboliczna choroba miêni leczona produktem leczniczym Myozyme. Roczny koszt terapii dla 18 pacjentów: 7,4 mln PLN. 2. Mukopolisacharydoza typ VI, choroba Maroteaux-Lamy leczona produktem leczniczym Naglazyme. Roczny koszt terapii dla 3 pacjentów wynosi: ok. 2,2 mln PLN. 3. Mukopolisacharydoza typ II, Zespó³ Huntera choroba genetyczna leczona produktem leczniczym Elaprase. Roczny koszt leczenia 24 pacjentów wynosi: ok. 30 mln PLN.
PROBLEMATYKA PRACY ZAWODOWEJ APTEKARZY
27
4. Leczenie zaburzeñ wzrostu u dzieci w wieku 2-16 lat z ciê¿kim pierwotnym niedoborem insulinopodobnego czynnika wzrostu-1 (IGFD1) leczona produktem leczniczym Increlex. Docelowa populacja chorych z ciê¿kim IGFD-1 w Polsce oko³o 150 osób. Wydatki p³atnika publicznego w pierwszym roku wynios¹: ok. 2 mln PLN. Powy¿sze jednostki chorobowe w zakresie chorób rzadkich decyzj¹ Ministra Zdrowia objête zostan¹ programami terapeutycznymi finansowanymi przez NFZ. 5. Leczenie wysiêkowej postaci zwyrodnienia plamki ¿ó³tej zwi¹zanego z wiekiem (AMD) w systemie Jednorodnych Grup Pacjentów (JGP). Wydatki w 2009 roku oszacowano na 9 mln PLN. LISTY LEKÓW REFUNDOWANYCH I. Nowe jednostki chorobowe w wykazie chorób przewlek³ych: 1. Zespó³ nadpobudliwoci psychoruchowej wy³¹cznie jako element kompleksowego (zawieraj¹cego psychoterapiê) leczenia u dzieci powy¿ej 6 roku ¿ycia. Umieszczenie leku Concerta w wykazie leków stosowanych w chorobach przewlek³ych wydawanych z odp³atnoci¹ rycza³tow¹ w wysokoci 3,20 z³. Szacunkowe roczne skutki wprowadzenia Concerty do wykazu z odp³atnoci¹ rycza³tow¹, bêd¹ wynosi³y ok. 26 mln z³. 2. Choroba Leniowskiego-Crohna za odp³atnoci¹ rycza³tow¹ w wysokoci 3,20 z³. Do tej jednostki zostan¹ przypisane leki z grupy: - Mesalazyna i Sulfasalazyna oraz - leki immunosupresyjne Methotreksat Przy za³o¿eniu populacji pacjentów ok. 1500 osób szacuje siê, i¿ wydatki wynios¹ ok. 10 mln z³. 3. Wrzodziej¹ce zapalenie jelita grubego za odp³atnoci¹ rycza³tow¹ w wysokoci 3,20 z³ Do tej jednostki zostan¹ przypisane leki z grupy: - Mesalazyna i Sulfasalazyna oraz - leki immunosupresyjne Methotreksat Przy za³o¿eniu populacji pacjentów ok. 2500 osób szacuje siê, i¿ wydatki bud¿etowe wynios¹ ok. 17 mln z³.
28
PROBLEMATYKA PRACY ZAWODOWEJ APTEKARZY
4. Przerost gruczo³u krokowego za odp³atnoci¹ rycza³tow¹ w wysokoci 3,20 z³. Do tej jednostki dopisane zostan¹ leki z grupy substancji czynnych: alfuzosinum, doxazosinum, tamsulosinum i terazosinum. Prognozowane roczne koszty refundacji w 2009 roku, przy odp³atnoci rycza³towej wynios¹ ok. 190 mln z³. Szacowany wzrost wydatków NFZ o ok. 20 mln z³ w skali roku. 5. Astma, przewlek³a obturacyjna choroba p³uc, eozynofilowe zapalenie oskrzeli Utworzone w miejsce dotychczasowych wskazañ refundacyjnych astma, przewlek³e zespo³y oskrzelowo-p³ucne oraz przewlek³a obturacyjna choroba p³uc. a. Leki zawieraj¹ce ipratropii bromidum bêd¹ dostêpne za odp³atnoci¹ rycza³tow¹ w wysokoci 3,20 z³. Szacuje siê, i¿ zmiana spowoduje wzrost refundacji o ok. 6,3 mln PLN b. Krótkodzia³aj¹ce β2-mimetyki oraz teofilina bêd¹ dostêpne za odp³atnoci¹ rycza³tow¹ w wysokoci 3,20 z³ c. Produkty lecznicze substancji beclometason oraz budesonid zostaj¹ dopisane do wykazu leków uzupe³niaj¹cych wydawanych z odp³atnoci¹ w wysokoci 30% d. Wprowadzenie na wykazy leków refundowanych wziewnych produktów z³o¿onych (combo): SERETIDE, SYMBICORT TURBUHALER, BERODUAL. 6. Ciê¿ka postaæ POChP dla pacjentów z udokumentowan¹ badaniem spirometrycznym wartoci¹ wskanika FEV < 50% i ujemn¹ prób¹ rozkurczow¹. Do jednostki zostanie przypisany produkt leczniczy Spiriva za odp³atnoci¹ rycza³tow¹. Lek Spirvia zostanie dopisany równie¿ do listy uzupe³niaj¹cej za odp³atnoci¹ 30%. Szacuje siê, i¿ przy zak³adanej populacji 25 % ogó³u pacjentów przedmiotowa zmiana spowoduje wzrost wydatków NFZ o ok. 2,2 mln z³. II. Dopisanie do wykazu leków refundowanych 12 nowoczesnych produktów we wskazaniu fenyloketonuria. Szacunkowy wzrost wydatków z tego tytu³u szacowany jest na ok. 34 mln z³. III. Wprowadzenie na wykazy leków refundowanych produktów z³o¿onych z dwóch substancji ju¿ obecnych na wykazach.
PROBLEMATYKA PRACY ZAWODOWEJ APTEKARZY
29
1. Jaskra 3 nowe pozycje, 2. Choroby kr¹¿enia 11 nowych pozycji, 3. Choroby uk³adu oddechowego 10 nowych pozycji. IV. Zmiana poziomu odp³atnoci. Jaskra leki bêd¹ wydawane za odp³atnoci¹ rycza³tow¹ w wysokoci 3,20 z³. Zmiana bêdzie skutkowa³a wzrostem wydatków NFZ o ok. 23,5 mln z³ w skali roku, czyli o ok. 25%. V. Zmiany limitów w obrêbie listy leków refundowanych. Cukrzyca a. W grupie insulin ustalono maksymalne odp³atnoci dla pacjenta na trzech poziomach: 3,2 z³, 10 z³ oraz 15 z³. Zmiana spowoduje skutki finansowe w wysokoci ok. 64 mln. PLN. b. Zmniejszenie odp³atnoci pacjentów do testów paskowych do oznaczania glukozy we krwi. Zmiany powy¿sze zmniejsz¹ obci¹¿enia finansowe pacjentów cierpi¹cych na cukrzycê leczonych insulin¹, niezale¿nie od rodzaju przyjmowanej insuliny. Wydatki refundacyjne NFZ wzrosn¹ o ok. 18 mln z³. VI. Nowe leki generyczne. W wykazach znajd¹ siê 202 nowe leki generyczne. VII. Nowoczeniejsze postaci leków zawieraj¹cych substancje ju¿ obecne na wykazach leków refundowanych. Do wykazów zostaj¹ dopisane 3 pozycje lekowe z nowymi postaciami. VIII. Obni¿ki cen urzêdowych. Obni¿enie cen urzêdowych dla 16 pozycji lekowych. IX. Uporz¹dkowania w wykazach leków refundowanych. Na wniosek podmiotów odpowiedzialnych z wykazów leków refundowanych usuniêtych zostanie 65 produktów leczniczych. Wnioski o usuniêcie zwi¹zane s¹ z nieobecnoci¹ leku w obrocie. X. Rozszerzenie wskazañ refundacyjnych dla produktu leczniczego Zyllt. Szacunkowe dane zak³adaj¹, i¿: 1. zmiany w obrêbie list leków refundowanych spowoduj¹ wzrost wydatków bud¿etowych o ok. 200 mln z³ rocznie. 2. finansowanie czterech chorób rzadkich oraz objêcie finansowaniem leczenia AMD (wysiêkowe zwyrodnienie plamki ¿ó³tej) spowoduje wzrost wydatków bud¿etowych o ok. 50 mln z³ rocznie. /-/ Jakub Go³¹b
30
PROBLEMATYKA PRACY ZAWODOWEJ APTEKARZY
Przegl¹d prasy
TANIE LEKI PODZIELI£Y CHORYCH LUDZI Lubelscy aptekarze wzywaj¹ pos³ów i senatorów, by wreszcie uporz¹dkowali politykê lekow¹ w naszym kraju. Tanie leki refundowane powinny byæ dostêpne w ka¿dej aptece. Czas skoñczyæ z upokarzaj¹c¹ wêdrówk¹ po miecie schorowanych, starszych ludzi w poszukiwaniu tanich lekarstw nie maj¹ w¹tpliwoci farmaceuci z Lublina. Lubelska Izba Aptekarska od kilku lat walczy o to, by handel lekami refundowanymi przesta³ byæ regulowany przez koncerny farmaceutyczne. Tylko w ten sposób mo¿na wywalczyæ tanie leki dla wszystkich pacjentów. Niezale¿nie od tego, czy mieszkaj¹ oni na wsi, gdzie nie ma aptek z wielkimi upustami, czy te¿ w miecie, gdzie siê one znajduj¹ i ustawiaj¹ siê przed nimi d³ugie kolejki schorowanych ludzi z plikiem recept. Zakupy w aptece nie s¹ ani kaprysem, ani luksusem, lecz koniecznoci¹. Dlatego rz¹d powinien ukróciæ te chore praktyki, które nie maj¹ nic wspólnego z wolnym rynkiem uwa¿a Krzysztof Przystupa, prezes Lubelskiej Izby Aptekarskiej. W Lublinie jest 200 aptek, ale tanie leki mo¿na kupiæ jedynie w ok. 20. Chorzy zje¿d¿aj¹ siê do nich z ca³ego miasta. Wysi³ek siê op³aca. Ceny lekarstw s¹ w nich ni¿sze o 50, a nawet 70 procent. Skoro firmy farmaceutyczne staæ na obni¿ki w wybranych aptekach, dlaczego rz¹d nie mo¿e z nimi wynegocjowaæ ni¿szych cen dla wszystkich? Wtedy w ka¿dej aptece, w ka¿dej wsi chory kupowa³by leki taniej podkrela prezes lubelskich aptekarzy. Pos³anka El¿bieta Sadurska (PIS) uwa¿a, ¿e zasady funkcjonuj¹ce na rynku leków refundowanych s¹ sprzeczne z zapisanym w konstytucji prawem Polaków do równego dostêpu do wiadczeñ medycznych, w tym leków. Trzeba to zmieniæ. Z³o¿y³am w tej sprawie interpelacjê poselsk¹ dodaje Sadurska. To patologiczna sytuacja przyzna³a pos³anka Joanna Mucha z PO, wypowiadaj¹c siê o apelu lubelskich aptekarzy. W ministerstwie zdrowia trwaj¹ prace nad zmian¹ polityki cenowej leków. Beata Kozian
Kurier Lubelski, 07.11.2008 r. ród³o: http://www.kurierlubelski.pl/module-dzial-viewpub-tid-9-pid-63540.html
WIADOMOCI Z POSIEDZENIA OKRÊGOWEJ RADY APTEKARSKIEJ W LUBLINIE W dniach 12 listopada i 10 grudnia 2008 r. na posiedzeniach Okrêgowej Rady Aptekarskiej w Lublinie rozpatrzono wnioski o wydanie opinii w sprawie udzielenia zezwolenia na prowadzenie aptek przez: - mgr farm. Mariolê Rycak-Sadowy w Bi³goraju przy ul. Partyzantów 3A, - A. Widomska-Rupeæ i P. Rupeæ S.j. w Lublinie przy ul. Królowej Jadwigi 7/15, - mgr farm. Joannê Barto³d w Stoczku £ukowskim przy ul. Szkolnej 6A, - mgr farm. Bo¿enê Skwarzy³o w Zamociu przy ul. Zamoyskiego 27, - mgr farm. Agnieszka Bojarczuk, Tomasz Adamczuk s.c. w Abramowie przy ul. Partyzantów 4, - mgr farm. El¿bieta Wêgrzyn, tech. farm. Krystyna Fr¹czek s.c. w Wohyniu przy ul. redniej 33, - W. Wieczorek, D. Maj-Woszczek, R. Woszczek Sp. j. w Pu³awach przy ul. Wróblewskiego 4 (zmiana podmiotu). Rozpatrzono wnioski o wydanie opinii w sprawach pe³nienia funkcji kierownika apteki przez 27 magistrów farmacji. Stwierdzono prawo wykonywania zawodu farmaceuty dla 8 osób. Podjêto decyzjê o wpisaniu na listê cz³onków LOIA 5 magistrów farmacji i skreleniu z listy cz³onków LOIA 18 magistrów farmacji. W trakcie listopadowych obrad dyskutowano na temat identyfikacji personelu fachowego w aptece. Podczas grudniowego posiedzenia Rada przyjê³a uchwa³ê w sprawie obowi¹zku u¿ywania identyfikatorów przez magistrów i techników farmacji w aptece. Omawiano przygotowania do wrêczenia w dniu 22 listopada 2008 r. praw wykonywania zawodu farmaceuty tegorocznym absolwentom UM w Lublinie. Rada postanowi³a tez przyznaæ kwotê 1000 z³ na nagrody dla najlepszych autorów prac magisterskich wród absolwentów UM w Lublinie.
32
WIADOMOCI
Przewodnicz¹cy Komisji ds. szkoleñ mgr farm. Tomasz Barszcz zapozna³ Radê z harmonogramem i planami dotycz¹cymi posiedzeñ naukowoszkoleniowych organizowanych przez LOIA oraz zda³ relacjê z przebiegu potwierdzeñ wpisów w kartach ci¹g³ego szkolenia i spe³nianiu przez cz³onków LOIA obowi¹zku podnoszenia kwalifikacji. Prezes mgr farm. Krzysztof Przystupa poinformowa³ Radê o bie¿¹cych dzia³aniach prowadzonych w celu unormowania sytuacji na rynku leków m.in. o spotkaniu z Jego Ekscelencj¹ O. Biskupem Antonim Pacyfikiem Dydyczem i nowych artyku³ach skierowanych do prasy oraz listach interwencyjnych i materia³ach przes³anych do pos³ów. Prezes zda³ sprawozdanie z obrad Konwentu Prezesów, który powiêcony by³ zaopiniowaniu zmian do ustawy Prawo farmaceutyczne. Posiedzenie grudniowe Rady po³¹czone by³o ze spotkaniem op³atkowym, w którym uczestniczy³ prof. dr hab. Janusz Solski Dziekan Wydzia³u Farmaceutycznego z Oddzia³em Analityki Medycznej UM w Lublinie. red.
Na zdjêciu: prof. dr hab. Janusz Solski oraz mgr farm. Józef Soluch podczas spotkania wi¹tecznego ORA w Lublinie. Fot. T. Baj
WIADOMOCI
33
KALENDARIUM PRAC PREZESA I CZ£ONKÓW ORA W LUBLINIE LISTOPAD 2008 r. 07 listopada odby³o siê posiedzenie Komisji ds. prawa wykonywania zawodu i rêkojmi. Komisja przeprowadzi³a rozmowê kwalifikacyjn¹ z 8 kandydatami na kierowników aptek. Komisjê reprezentowali: dr n. farm. Mariola Drozd przewodnicz¹ca, dr n. farm. Anna Kijewska i mgr farm. Marian Mikulski cz³onkowie. 12 listopada odby³o siê posiedzenie Rady, w trakcie którego: 1 farmaceutê wpisano na listê cz³onków LOIA, 7 farmaceutów skrelono z listy cz³onków LOIA, 3 farmaceutów wytypowano do nadania medalu im. prof. B. Koskowskiego, dla 15 osób stwierdzono rêkojmiê nale¿ytego prowadzenia apteki wydano 6 opinii w sprawie otrzymania zezwolenia na prowadzenie apteki. Ponadto omówiono przygotowania do uroczystego wrêczenia prawa wykonywania zawodu farmaceuty dla tegorocznych absolwentów UM, zapoznano siê z informacj¹ Komisji ds. szkoleñ na temat szkoleñ ci¹g³ych. 14 listopada w Kawiarni Klubowa w Poniatowej odby³a siê z inicjatywy Centrum Kultury, Promocji i Turystyki w Poniatowej Stowarzyszenie WOLNOÆ I NIEZAWIS£OÆ rejon Poniatowa, Polskiego Towarzystwa Farmaceutycznego Oddzia³ w Lublinie, Lubelskiej Okrêgowej Izby Aptekarskiej i Apteki GALENICA sesja popularno-naukowa z okazji 90-LECIA ODZYSKANIA PRZEZ POLSKÊ NIEPODLEG£OCI. Uroczystociom towarzyszy³y dodatkowo nastêpuj¹ce imprezy: prezentacja leczniczych produktów pszczelarskich i leków zio³owych, wystawa malarstwa mgr farm. Anny G³owniak Lipy, spotkanie z pszczelarzami Ziemi Opolskiej. Radê na uroczystoci reprezentowali: Prezes mgr farm. Krzysztof Przystupa i V-ce Prezes mgr farm. Marian Mikulski.
34
WIADOMOCI
15 listopada mgr farm. Tomasz Barszcz - przewodnicz¹cy Komisji ds. szkoleñ wzi¹³ udzia³ w posiedzeniach naukowo-szkoleniowych odbywaj¹cych siê w Che³mie, w trakcie których dokona³ potwierdzeñ wpisów do kart ci¹g³ego szkolenia. 22 listopada w budynku Collegium Maius, UM w Lublinie przy ul. Jaczewskiego odby³o siê uroczyste lubowanie i wrêczenie prawa wykonywania zawodu farmaceuty tegorocznym absolwentom Uniwersytetu Medycznego w Lublinie. Wrêczenia dokonali V-ce Prezes Naczelnej Rady Aptekarskiej dr n. farm. Marek Jêdrzejczak; Prezes OIA w Lublinie mgr farm. Krzysztof Przystupa oraz V-ce Prezes OIA w Lublinie mgr farm. Marian Mikulski W uroczystoci wziêli tak¿e udzia³ przedstawiciele Rady w osobach: mgr farm. Dorota Grzejda-Daszko sekretarz Rady, cz³onkowie; dr n. farm. Tomasz Baj, dr n. farm. Piotr Belniak, dr n. farm. Alicja Doraczyñska-Szopa, mgr farm. Alicja Weso³owska oraz mgr farm. Janina Kisielewska Okrêgowy Rzecznik Odpowiedzialnoci Zawodowej LOIA. Uroczystoæ odby³a siê wspólnie z uroczystoci¹ wrêczania dyplomów magistra farmacji i magistra analityki medycznej absolwentom naszej Uczelni. 22 listopada odby³y siê posiedzenia naukowo-szkoleniowe w Kraniku. Z ramienia Rady w posiedzeniach uczestniczy³ mgr farm. Tomasz Barszcz przewodnicz¹cy Komisji ds. szkoleñ, który dokona³ potwierdzeñ wpisów w kartach ci¹g³ego szkolenia. 25 listopada w budynku PSK 4 w Lublinie przy ul. Jaczewskiego 8 odby³y siê posiedzenia naukowo-szkoleniowe w trakcie, których mgr farm. Tomasz Barszcz przewodnicz¹cy Komisji ds. szkoleñ dokona³ uczestnikom potwierdzeñ wpisów w kartach ci¹g³ego szkolenia. 27 i 28 listopada mgr farm. Krzysztof Przystupa uczestniczy³ w posiedzeniu Konwentu Prezesów. Konwent odbywa³ siê w Jab³onnej k/Warszawy. G³ównym jego tematem by³o omówienie propozycji i uwag okrêgowych izb aptekarskich do projektu nowelizacji ustawy Prawo farmaceutyczne.
WIADOMOCI
35
29 listopada mgr farm. Tomasz Barszcz Przewodnicz¹cy komisji ds. szkoleñ uczestniczy³ w posiedzeniach naukowo-szkoleniowych w Bia³ej Podlaskiej, w trakcie których dokonywa³ potwierdzeñ wpisów do kart ci¹g³ego szkolenia. Kalendarium opracowa³a mgr Anna Knieæ Dyrektor Biura Lubelskiej OIA
V-ce Prezes NRA dr Marek Jêdrzejczak oraz Prezes ORA w Lublinie mgr farm. Krzysztof Przystupa podczas uroczystego wrêczania Prawa wykonywania zawodu. Fot. St. Sadowski
UWAGA TEGOROCZNI ABSOLWENCI Wydzia³u Farmaceutycznego UM Uprzejmie prosimy o jak najszybsze dostarczenie do Biura Izby kopii dyplomów ukoñczenia studiów.
36
WIADOMOCI
Uchwa³a Nr 7/2008r. z dnia 10.12.2008r. Okrêgowej Rady Aptekarskiej w Lublinie
w sprawie obowi¹zku u¿ywania identyfikatorów Dzia³aj¹c w oparciu o treæ art. 29 pkt 1 w zwi¹zku z art. 7 ust. 1 pkt 5 ustawy z dnia 19 kwietnia 1991 r. o izbach aptekarskich( t. j. Dz. U. z 2008 r. nr 136 poz. 856 ) Okrêgowa Rada Aptekarska w Lublinie postanawia co nastêpuje: §1 Zobowi¹zuje siê kierowników aptek ogólnodostêpnych funkcjonuj¹cych na obszarze dzia³ania Lubelskiej Okrêgowej Izby Aptekarskiej do zaopatrzenia personelu fachowego aptek (aptekarzy i techników farmaceutycznych) w identyfikatory. §2 Identyfikatory noszone s¹ w sposób umo¿liwiaj¹cy identyfikacjê funkcji s³u¿bowej oraz danych osoby udzielaj¹cej us³ugi farmaceutyczne w aptece. §3 1) Identyfikator w kolorze bia³ym ma rozmiary nie mniejsze ni¿ 5 cm x 9 cm. 2) Dane zawarte na identyfikatorze maj¹ byæ naniesione w sposób czytelny i obejmuj¹: a) funkcjê lub stanowisko (kierownik apteki, zastêpca kierownika, aptekarz, technik farmaceutyczny), b) imiê i nazwisko. 3) Wielkoæ stosowanych liter w zakresie danych okrelonych w ust. 2 lit. a nie mo¿e byæ mniejsza ni¿ 1 cm. §4 Niniejsza uchwa³a wchodzi w ¿ycie z dniem 01 stycznia 2009 r. §5 Wykonanie uchwa³y powierza siê Prezydium Okrêgowej Rady Aptekarskiej. Sekretarz ORA w Lublinie mgr farm. Dorota Grzejda-Daszko
Prezes ORA w Lublinie mgr farm. Krzysztof Przystupa
WIADOMOCI
37
INFORMACJA DOTYCZ¥CA ZAKOÑCZENIA PIERWSZEGO OKRESU EDUKACYJNEGO Przypominam, ¿e zgodnie z & 10 rozporz¹dzenia Ministra Zdrowia z dnia 25.06.2008r. w sprawie ci¹g³ych szkoleñ farmaceutów zatrudnionych w aptekach i hurtowniach farmaceutycznych /Dz. U. Nr 132, poz. 1238/ z dniem 31 grudnia 2008r. koñczy siê okres edukacyjny dla tych Kole¿anek i Kolegów, którzy do dnia 31 grudnia 2003r. otrzymali prawo wykonywania zawodu farmaceuty i wykonuj¹ zawód w aptece lub hurtowni. Dlatego te¿ ka¿dy kogo obejmuje powy¿szy okres edukacyjny, jest zobowi¹zany do z³o¿enia do biura Lubelskiej Okrêgowej Izby Aptekarskiej karty ci¹g³ego szkolenia wraz z posiadanymi certyfikatami i zawiadczeniami, celem wpisania do rejestru farmaceutów informacji o dope³nieniu obowi¹zku podnoszenia kwalifikacji zawodowych wynikaj¹cego z art. 89 e ustawy Prawo farmaceutyczne. Osoby, które nie uzyska³y 100 punktów edukacyjnych powinny z³o¿yæ wniosek do Prezesa Okrêgowej Rady Aptekarskiej w Lublinie o przed³u¿enie czasu odbywania ci¹g³ego szkolenia /§ 7 pkt 6 cytowanego rozporz¹dzenia/. Wnioski nale¿y sk³adaæ po zakoñczeniu okresu edukacyjnego t.j. po 01 stycznia 2009 r. Czas trwania okresu edukacyjnego zgodnie z §7 pkt 5 ww. rozporz¹dzenia mo¿e byæ przed³u¿ony na uzasadniony wniosek osoby odbywaj¹cej szkolenie, przez okrêgow¹ radê aptekarsk¹ o okres nie d³u¿szy ni¿ 24 miesi¹ce. Wszystkich, którzy ju¿ posiadaj¹ wymagan¹ liczbê punktów edukacyjnych uprzejmie proszê o niezw³oczne z³o¿enie kart ci¹g³ego szkolenia wraz z wymienionymi za³¹cznikami do Izby. Usprawni to prace zwi¹zane z potwierdzaniem wywi¹zania siê z ustawowego obowi¹zku ci¹g³ego szkolenia przez Kole¿anki i Kolegów. Prezes Okrêgowej Rady Aptekarskiej w Lublinie mgr farm. Krzysztof Przystupa
Na kolejnych stronach Biuletynu przedstawiamy wzór Wniosku o przed³u¿enie okresu edukacyjnego. W formie elektronicznej Wniosek mo¿na pobraæ ze strony internetowej: www.loia.pl
red.
38
WIADOMOCI
Data .................................................. Imiê i Nazwisko .................................................. Adres zamieszkania ................................................................................. .............................................................................................................. Stanowisko i miejsce zatrudnienia .................................................................. Cz³onek Okrêgowej Izby Aptekarskiej w .................................................. Prezes Okrêgowej Rady Aptekarskiej w Lublinie Dzia³aj¹c na podstawie § 7 ust. 5 rozporz¹dzenia z 25.06.2003 r. w sprawie ci¹g³ych szkoleñ farmaceutów zatrudnionych w aptekach i hurtowniach farmaceutycznych (Dz.U. nr 132, poz. 1238 z pón. zm.) niniejszym zwracam siê do Okrêgowej Rady Aptekarskiej w Lublinie o wyd³u¿enie czasu trwania okresu edukacyjnego do dnia: ..................... *czas trwania okresu edukacyjnego mo¿e byæ przed³u¿ony na uzasadniony wniosek osoby odbywaj¹cej ci¹g³e szkolenie o okres nie d³u¿szy ni¿ 24 miesi¹ce.
Owiadczam, ¿e mój okres edukacyjny rozpocz¹³ siê w dniu: .................................................. *farmaceuci, którzy do dnia 31 grudnia 2003 r. otrzymali prawo wykonywania zawodu farmaceuty i wykonuj¹ zawód w aptece lub hurtowni farmaceutycznej rozpoczynaj¹ pierwszy okres edukacyjny z dniem 01 stycznia 2004 r., *dla farmaceutów , którzy ukoñczyli studia na kierunku farmacja i uzyskali prawo wykonywania zwodu w danym roku, okres edukacyjny rozpoczyna siê z dniem 01 stycznia roku nastêpnego po uzyskaniu tego prawa, *ci¹g³e szkolenia realizowane s¹ w 5-letnich okresach rozliczeniowych zwanych okresami edukacyjnymi.
WIADOMOCI
39
Informujê, ¿e do dnia z³o¿enia wniosku uzyska³am/em/: - _____ punktów edukacyjnych ogó³em za udzia³ w wybranych formach ci¹g³ych szkoleñ w tym: - _____ punktów edukacyjnych w ramach zakoñczonych testem kursów. *zaliczenie ci¹g³ego szkolenia polega na uzyskaniu w okresie edukacyjnym co najmniej 100 punktów edukacyjnych za udzia³ w wybranych formach ci¹g³ych szkoleñ, w tym co najmniej 50 punktów edukacyjnych musi byæ uzyskanych w ramach kursów zakoñczonych testem.
UZASADNIENIE WNIOSKU ................................................................................................................... ................................................................................................................... ................................................................................................................... ................................................................................................................... ................................................................................................................... ................................................................................................................... ................................................................................................................... ________________________ Podpis
Uchwa³¹ Okrêgowej Rady Aptekarskiej w Lublinie z dnia _______________________ nr _______________________ . Wyra¿ono / nie wyra¿ono** zgody na wyd³u¿enie okresu edukacyjnego Okres edukacyjny zosta³ wyd³u¿ony przez ORA w Lublinie do dnia _______________________ roku. ** niepotrzebne skreliæ
40
WIADOMOCI
INFORMOWANIE OIA W LUBLINIE O KA¯DORAZOWEJ ZMIANIE MIEJSCA PRACY
Szanowne Kole¿anki, Szanowni Koledzy, Zwracam siê z uprzejm¹ prob¹ do wszystkich farmaceutów pracuj¹cych w aptekach, hurtowniach i punktach aptecznych o informowanie Lubelskiej Okrêgowej Izby Aptekarskiej o ka¿dorazowej zmianie miejsca pracy. Probê kierujê szczególnie do kierowników aptek o informowanie Izby oraz Wojewódzkiego Inspektoratu Farmaceutycznego lub jego Delegatury o dacie podjêcia lub zaprzestania pe³nienia funkcji kierownika w danej aptece. Powy¿sze uzasadniam ci¹¿¹c¹ na kierowniku apteki odpowiedzialnoci¹ zwi¹zan¹ z przechowywaniem i prawid³owym zabezpieczaniem produktów leczniczych zgodnie z ustaw¹ Prawo farmaceutyczne oraz obowi¹zkami wynikaj¹cymi m. in. z rozporz¹dzenia Ministra Zdrowia z dnia 11.09.2006r. w sprawie produktów odurzaj¹cych, substancji psychotropowych, prekursorów kategorii 1 i preparatów zawieraj¹cych ww. rodki i substancje psychotropowe /Dz. U. Nr 169, poz.1216/. Ponadto przypominam, ¿e zgodnie z art. 88 ust. 1 ustawy Prawo farmaceutyczne mo¿na byæ kierownikiem tylko jednej apteki. W przypadku naruszenia ww. zakazu mog¹ byæ wyci¹gniête konsekwencje w zakresie odpowiedzialnoci zawodowej. Z powa¿aniem
Prezes Okrêgowej Rady Aptekarskiej w Lublinie mgr farm. Krzysztof Przystupa
WIADOMOCI
41
ADRESY MAILOWE BEZ ODPOWIEDZI NA LISTY Kole¿anki i Koledzy Kierownicy Aptek ! Z przykroci¹ przyj¹³em informacjê, ¿e wa¿ne pisma wysy³ane zarówno z Inspektoratu Farmaceutycznego jak i z Izby, na adresy mailowe podane przez kierowników aptek, w wielu przypadkach pozostaj¹ bez odpowiedzi. Jest to rzecz niedopuszczalna i wydaj¹ca wiadectwo o traktowaniu przez nas obowi¹zków s³u¿bowych. Proszê o codzienne sprawdzanie poczty mailowej oraz terminowe udzielanie odpowiedzi, by nie zmuszaæ Nadzoru do wyci¹gania konsekwencji za niedope³nianie formalnoci. Przypominam, ¿e szybka i prosta komunikacja mailowa jest u³atwieniem g³ównie dla nas, poniewa¿ szybki dostêp do danych, natychmiastowe przekazanie wa¿nych komunikatów, a tak¿e bezproblemowe udzielanie odpowiedzi (oczywicie pod warunkiem, ¿e poczta jest odbierana!). Apelujê tak¿e do wszystkich, którzy nie maj¹ jeszcze skrzynek mailowych, o jak najszybsze ich za³o¿enie. Z powa¿aniem
Prezes Okrêgowej Rady Aptekarskiej w Lublinie mgr farm. Krzysztof Przystupa
UROCZYSTOCI I WYDARZENIA VIII Sympozjum Historii Farmacji Polskiego Towarzystwa Farmaceutycznego KOMUNIKAT W dniach 25-28 czerwca 2009 r. odbêdzie siê XVIII Sympozjum Historii Farmacji Polskiego Towarzystwa Farmaceutycznego, pt. Muzealnictwo farmaceutyczne (Ciechocinek - Bydgoszcz). Organizator g³ówny: - Sekcja Historii Farmacji Oddzia³u Bydgoskiego PTFarm. Wspó³organizatorzy: - Muzeum Okrêgowe im. L. Wyczó³kowskiego w Bydgoszczy; Pomorsko-Kujawska Okrêgowa Izba Aptekarska. Pe³ny koszt uczestnictwa: 600 z³. Wpisowe w wysokoci 100 z³ nale¿y wp³aciæ na konto Zarz¹du G³ównego PTFarm (podane ni¿ej) z dopiskiem XVIII Sympozjum Historii Farmacji PTFarm - Ciechocinek. Ostateczny termin wp³aty wpisowego: 31 grudnia 2008 r. Tematy oraz abstrakty wyst¹pieñ w jêzyku polskim i angielskim lub niemieckim nale¿y zg³aszaæ pod adres: Pomorsko - Kujawska OIA ul. Kociuszki 15a/4, 85 - 079 Bydgoszcz z dopiskiem XVHI Sympozjum Historii Farmacji PTFarm - Ciechocinek lub drog¹ elektroniczn¹:
[email protected] z tym samym dopiskiem. Dalsze informacje w nastêpnym komunikacie. Nr konta Zarz¹du G³ównego PTFarm: Polskie Towarzystwo Farmaceutyczne Millennium S.A. 29 1160 2202 0000 0000 2770 0281 z dopiskiem XVIII Sympozjum Historii Farmacji PTFarm - Ciechocinek mgr farm. Alina Piotrowska Przewodnicz¹ca Sekcji Historii Farmacji Oddzia³u Bydgoskiego PTFarm
HISTORIA FARMACJI
43
HISTORIA FARMACJI ¯Ó£KIEWKA, APTEKI I HISTORIA ¯ó³kiewka, miejscowoæ o charakterze miasteczka, oddalona od Krasnegostawu o 28 km, le¿¹ca nad trzema rzeczkami: ¯ó³kiewk¹, Gie³czwi¹ i £êtowni¹ w pó³nocno-zachodniej czêci Roztocza, o urozmaiconej rzebie terenu, zaskakuj¹cej turystê piêknymi lasami, urokliwymi zbiornikami wodnymi i ¿yznymi polami uprawnymi, ma interesuj¹c¹ historiê zwi¹zan¹ ze s³awnymi i mo¿nymi rodami, szczególnie ¯ó³kiewskich i Sobieskich. Obecnie gmina liczy 6189 osób, a powierzchnia wynosi 13000 ha i jest najdalej na zachód wysuniêt¹ gmin¹ powiatu krasnostawskiego. Miejscowoæ jest orodkiem handlowym dla okolicznych wiosek i edukacyjnym dla m³odzie¿y z tych terenów. Przebiegaj¹ przez ni¹ szlaki komunikacyjne Lublin Zamoæ i Krasnystaw Kranik. Pierwsze wzmianki o miejscowoci pojawiaj¹ siê w formie pisanej w 1359 roku. Mo¿ny i znamienity ród ¯ó³kiewskich w³anie nazwisko przyj¹³ od miejscowoci w XVI wieku, jednoczenie pod Lwowem utworzy³ piêkn¹ magnack¹ posiad³oæ na pami¹tkê pierwszej, nazwan¹ te¿ ¯ó³kwi¹ i dla odró¿nienia od XVIII wieku, mniejsz¹ w okolicy Krasnegostawu nazwano ¯ó³kiewk¹, co zosta³o potwierdzone urzêdowymi dokumentami. ¯ó³kiewka otrzymuje prawa miejskie na prawie magdeburskim w 1769 roku, kiedy to jej w³acicielem jest sêdzia che³mski Tomasz Stamirowski, póniejszy starosta krasnostawski. Goci³a ¯ó³kiewka w 1787 roku ostatniego króla Polski Stanis³awa Augusta Poniatowskiego. Po otrzymaniu praw miejskich, miasto siê rozbudowuje, tworzy siê samorz¹d miejski, powstaje drewniana zabudowa rynku, która przetrwa³a do maja 1938 r. kiedy to wielki po¿ar zniszczy³ budynki zasiedlone g³ównie przez ludnoæ narodowoci ¿ydowskiej. Historia aptek w ¯ó³kiewce jest zapewne starsza ni¿ zebrane dane dotycz¹ce koñca XIX w. i okresu 20-lecia miêdzywojennego, bo na tym terenie rozwijali dzia³alnoæ charytatywn¹ Sobiescy, wspieraj¹c wiele placówek dzisiejszej opieki zdrowotnej, niegdy przytu³ków i infimerii. Jednak ich rodow¹ siedzib¹ pozostawa³a ¯ó³kiew ko³o Lwowa, która przesz³a w ich rêce po ma³¿eñstwie matki króla Jana III Sobieskiego Katarzyny z Dani³owiczów, której dziadkiem by³ hetman Stanis³aw ¯ó³kiewski. A przedstawiciele rodu Sobieskich znani z kronik, zamieszkiwali w Gie³czwi, za dziadek króla po
44
HISTORIA FARMACJI
mieczu Jakub by³ w³acicielem Pilaszkowic, oddalonych od ¯ó³kiewki zaledwie o 10 km. Kalendarz Franciszka Heroda z 1930 r. i 1936 r. (dla mnie niewyczerpane ród³o cennych wiadomoci) podaje, ¿e w³acicielem apteki w ¯ó³kiewce by³ mgr Zbigniew Ry³ko, który ukoñczy³ studia w Warszawie w 1915 r. Apteka mieci³a siê w kamienicy z okaza³ym frontonem o wysokich, stromych schodach (w tym okresie brak by³o przepisów dotycz¹cych dostêpu dla osób niepe³nosprawnych). Jednak dziêki Kronice PTF Ko³a w Che³mie dowiadujemy siê, ¿e apteka w ¯ó³kiewce istnia³a ju¿ w koñcu XIX wieku. Aptek¹ kierowali kolejno mgr mgr Muszalski, Wojnowicz, Ga³czyñski oraz pomocnik aptekarski p. Malinowski. Od 1928 r. w³acicielem apteki by³ Zbigniew Ry³ko, wielki spo³ecznik, oddany miejscowoci i jej mieszkañcom, który zmar³ w okresie okupacji i pochowany jest na cmentarzu w Gorzkowie. Od 1937 r. w aptece pracowa³a Wanda Ry³ko-nie¿ko (1898-1992), pomocnik aptekarski, wspó³pracuj¹ca z partyzanckim podziemiem w czasie II wojny wiatowej, która po mierci pierwszego mê¿a wysz³a za m¹¿ za lekarza weterynarii, a pochodzi³a z Jab³onnej k/Warszawy z rodziny ziemiañskiej. Za swoj¹ konspiracyjn¹ dzia³alnoæ by³a odznaczona Z³otym Krzy¿em Zas³ugi z Mieczami oraz orderem za walkê o wolnoæ i niepodleg³oæ. Kierowa³a aptek¹ od 1951 r. do 1.01.1972 r. pracuj¹c póniej jeszcze na pó³ etatu. Nastêpnie kierownikiem apteki do 1974 r. by³a mgr farm. Jadwiga Bieniek-¯ó³kiewska Póniej kierownictwo objê³a mgr farm. Krystyna Urbala-Radecka, a po niej mgr farm. Jadwiga Domañska. Od 1978 r. w aptece pracoZ kart Kroniki PTFarm Oddz. Che³m wa³a mgr farm. Jadwiga Bolesta, a od 1979 r. mgr farm. Teresa Cichosz. Obie panie w dobie prywatyzacji otworzy³y w³asne apteki i apteka przejêta w czasie nacjonalizacji w 1951 r. przesta³a przynosiæ oczekiwane zyski i zosta³a zamkniêta przez Cefarm.
HISTORIA FARMACJI
45
Pierwsz¹ aptekê otworzy³a mgr farm. Jadwiga Bolesta 29.10.1992 r. pracuj¹c w niej z pomoc¹ p.Weroniki Lachowskiej, a obecnie z córk¹ Magdalen¹ absolwentk¹ Wydzia³u Farmaceutycznego AM w Lublinie i tech. farm. Krystyn¹ Krup¹, odbywa³a te¿ u niej sta¿ Z kart Kroniki PTFarm Oddz. Che³m. i pe³ni zastêpstwo Apteka mgr farm. Jadwigi Bolesty w okresach urlopowych mgr farm. Marzena Boci¹g-Æwirzeñ, pracuj¹ca obecnie w Warszawie. Lokal zosta³ powiêkszony i zmodernizowany, odpowiednio wyposa¿ony, dziêki pomocy mê¿a Andrzeja. Apteka od momentu otwarcia ma ten sam adres. 18.II.1992 r. otworzy³a aptekê mgr farm. Teresa Cichosz, 11.05.2001 r. przenios³a j¹ do w³asnego lokalu, wybudowanego dziêki inicjatywie mê¿a Lucjana, a urz¹dzonego i wyposa¿onego wg w³asnego projektu. Pomaga jej w pracy tech. farm. Mariola Morawska-Duma i córka Marta, absolwentka Wydzia³u Farmaceutycznego AM w Lublinie. Apteka s¹siaduje z NZOZ, Z kart Kroniki PTFarm Oddz. Che³m. który mieci siê w tym Apteka mgr farm. Teresy Cichosz
46
HISTORIA FARMACJI
samym budynku. Obecnie w ¯ó³kiewce dzia³a trzecia apteka mgr farm. Beaty Ha³czyñskiej, otwarta 14.07.2001 r., która zrezygnowa³a z pracy asystenta w Katedrze Farmacji Stosowanej AM w Lublinie i otworzy³a placówkê w rodzinZ kart Kroniki PTFarm Oddz. Che³m. nej miejscowoci, Apteka mgr farm. Beaty Ha³czyñskiej a pomaga jej w pracy pomoc apteczna Mariola Dziurawiec. Poprzednio kierownikami by³y Marta Mañkowska i Ewa D¹browska. Wszystkie apteki mieszcz¹ siê przy g³ównej ulicy ¯ó³kiewki, a wiêc Hetmana Stanis³awa ¯ó³kiewskiego 25, 18, 12. Wszystkie s¹ ³adne, funkcjonalne i zadbane. Dostarczaj¹ w³acicielkom powodów do dumy i satysfakcji z w³aciwie wype³nianych obowi¹zków, a pacjentom u³atwiaj¹ dostêp do leków, niezbêdnych do dbania o w³asne zdrowie, ten najcenniejszy skarb. mgr farm. Jolanta Po³ajdowicz
NON OMNIS MORIAR UROCZYSTOÆ W INTENCJI ZMAR£YCH FARMACEUTÓW Zgodnie z wieloletni¹ ju¿ tradycj¹, 30 listopada 2008 r. farmaceuci z Che³ma, W³odawy i Krasnegostawu oraz z terenu tych powiatów, zorganizowali wspólnie Mszê wiêt¹ w intencji zmar³ych kolegów i kole¿anek oraz swoich nauczycieli, wyk³adowców Uniwersytetu Medycznego w Lublinie. Ta piêkna i podnios³a uroczystoæ odby³a siê tym razem w kociele pod wezwaniem wiêtej Rodziny z Nazaretu na osiedlu S³onecznym w Che³mie. Proboszcz tej Parafii ks. Jan Pokrywka, do³o¿y³ wszelkich starañ aby wspólna modlitwa farmaceutów mia³a w³aciw¹ oprawê w nowopowsta³ym, piêknym i obszernym kociele. Mszê odprawi³ i kazanie wyg³osi³ ks. prof. Stanis³aw Sieczka Dyrektor Duszpasterstwa Kurii Metropolitalnej w Lublinie zwracaj¹c siê w powitaniu i kazaniu, do nas, jako do grupy zawodowej, podkreli³ znaczenie naszej pracy i pos³ugê choremu, jak¹ sprawujemy w aptekach, przez lata s³u¿¹c drugiemu cz³owiekowi za pierwszym sto³em. Zakoñczy³ kazanie cytatem z wypowiedzi Matki Teresy z Kalkuty o mi³oci do bliniego. Licznie zgromadzeni farmaceuci i wierni, byli wzruszeni kazaniem i uroczystoci¹. Zapalono w intencji zmar³ych 60 wieczek, jako ¿e taka jest liczba tych, za których siê modlono. Jak to ju¿ mia³o miejsce w poprzednich latach, farmaceuci sami odczytali listê zmar³ych, pierwsze i drugie czytanie oraz modlitwê wiernych. Tym razem nieli te¿ dary do o³tarza. Mi³o, ¿e liczba aktywnie zaanga¿owanych wzros³a. Ci, którzy tym razem wnieli najwiêcej do zorganizowania tej uroczystoci to: mgr mgr Danuta Uchaniuk, Beata Kraska, Maria Ma³ysz, Gabriela Szymañska, Pawe³ Skrêtowicz, Wies³aw Stelmaszczyk, Florian Zaborniak. Niestety nikt nie odwa¿y³ siê zapiewaæ psalmu, zrobi³a to wiêc, jak poprzednio pani Alina Serwin przy akompaniamencie pana Piotra Smagi, odpiewa³a te¿ przepiêknie Ave Maria. Swoj¹ obecnoci¹ uwietnili uroczystoæ mgr Marian Mikulski V-ce Prezes Okrêgowej Rady Aptekarskiej w Lublinie, prof. dr hab. Lech Przyborowski, red. Alicja Konstankiewicz.
48
NON OMNIS MORIAR
Organizatorzy z ca³ego serca dziêkuj¹ tym, którzy szczodrze wsparli swoimi datkami tê inicjatywê. Potrzebn¹ przecie¿ i organizowan¹ z myl¹ o tych, których ju¿ nie ma wród ¿yj¹cych, a którzy byli czêci¹ naszej spo³ecznoci, nie zawsze zintegrowanej i zgodnej, ale w obliczu wiecznoci i przebaczenia, oczekuj¹cej na modlitwê i pamiêæ. Wiêc pamiêtajmy o nich w dniach codziennych i przy okazji takich dni, jak ostatnia niedziela. Oby wspólna modlitwa ³¹czy³a nas d³ugo dla dobra tych, którzy oczekuj¹ na zbawienie. mgr farm. Jolanta Po³ajdowicz
Uczestnicy Mszy wiêtej w intencji zmar³ych kolegów i kole¿anek oraz wyk³adowców Uniwersytetu Medycznego w Lublinie. Fot. A. Konstankiewicz
Wyrazy wspó³czucia Matce, Mê¿owi i Dzieciom mgr farm. Stanis³awy Osypiuk która zmar³a po ciê¿kiej chorobie 24.11.2008 r.we W³odawie sk³adaj¹ kole¿anki i koledzy farmaceuci.
NON OMNIS MORIAR
49
WSPOMNIENIE W dniu 24.11.2008 r. odesz³a na zawsze, drog¹ do wiecznoci, nasza kole¿anka mgr farm. Stanis³awa Osypiuk z domu Gutek, kierowniczka apteki Centrum we W³odawie przy ul. 1000-lecia Pañstwa Polskiego 13 A. Stanis³awa Osypiuk urodzi³a siê 9.05.1947 r. w Piotrkowie pow. Bychawa woj. Lublin. By³a córk¹ Katarzyny i Józefa. Po ukoñczeniu szko³y redniej przez rok pracowa³a zanim w 1966 r. podjê³a studia na Wydziale Farmaceutycznym Akademii Medycznej w Lublinie. Ukoñczy³a je w 1971 r., uzyskuj¹c tytu³ magistra farmacji po z³o¿eniu egzaminów koñcowych i wykonaniu pracy magisterskiej p.t. Oznaczenie ilociowe bromizowalu i karbromalu metod¹ kolorymetryczn¹. Dyplom uzyska³a 14 wrzenia 1971 r. A ju¿ od 1.09.1971r. podjê³a pracê w Aptece Szpitalnej we W³odawie i pracowa³a w niej, awansuj¹c na stanowisko kierownika, niemal 30 lat, bo do 30.06.2000r. Specjalizacjê uzyska³a 19.04.1983 r. Od 1.07.2000 r. do 1.07.2003 r. by³a wspó³w³acicielk¹ spó³ki Unifarm w S³awatyczach, prowadz¹cej aptekê, a kierownikiem tej apteki do 31.12.2003 r.. Po otwarciu apteki Centrum we W³odawie przez J. Mi¹cz-Doroszuk i M. Smolik-Humaidi objê³a jej kierownictwo, pracuj¹c wytrwale, niemal do ostatnich dni ¿ycia. Cieszy³a siê udan¹ rodzin¹, m¹¿ Henryk historyk, by³ nauczycielem w Liceum Ogólnokszta³c¹cym we W³odawie, obecnie jest na emeryturze, córka Monika ukoñczy³a prawo i pracuje w Warszawie, syn Rafa³, absolwent Akademii Wychowania Fizycznego przebywa i pracuje w Anglii, jak wielu Polaków. Niezwykle pracowita i obowi¹zkowa nie poddawa³a siê chorobie, walcz¹c z jej nawrotami, niestety jak siê okaza³o z nawrotami miertelnej choroby. Nie upada³a na duchu, zawsze by³a zainteresowana sprawami istotnymi dla zawodu i farmacji. Liczne grono rodziny, przyjació³ i znajomych w tym farmaceutów i pracowników owiaty towarzyszy³o Jej w ostatniej drodze i po¿egna³o na cmentarzu we W³odawie 26.11.2008 r. Przy promieniach, przedzieraj¹cego siê przez chmury s³oñca mowê po¿egnaln¹ wyg³osi³ m¹¿. Mijaj¹cy czas i odchodz¹cy z tego wiata ludzie dostarczaj¹ nam smutnych wspomnieñ, zmuszaj¹ do refleksji i przemyleñ, przykrywaj¹ welonem ¿alu, nasz¹ codzienn¹ drogê te¿ przecie¿ wiod¹c¹ do kresu. mgr farm. Jolanta Po³ajdowicz
50
NON OMNIS MORIAR
O TYCH CO TWORZYLI FARMACJÊ (1) ...spieszmy siê kochaæ ludzi, tak szybko odchodz¹... /ks. Jan Twardowski/ Wiele lat temu powsta³a ciekawa monografia, o ludziach naszego zawodu, którzy odeszli i pozostawili po sobie nie tylko wspomnienia, ale trwa³y lad. Pamiêtam jak trudno by³o podj¹æ siê jakiejkolwiek klasyfikacji, czy gradacji zas³ug. Ka¿dy z Nich mia³ niew¹tpliwe zas³ugi dla Aptekarstwa, dla zawodu, czy dla Lubelszczyzny. Przyjêlimy najprostszy system, który zda³ egzamin. A wspomnienia o Tych co Tworzyli Farmacjê przyjêto z ogromn¹ ¿yczliwoci¹. Po latach okazuje siê ,¿e na licie zas³u¿onych przyby³o wiele nazwisk. Wydaje siê byæ s³uszne stwierdzenie, ¿e nale¿y podj¹æ trud i pisaæ ci¹g dalszy monografii. Mam nadziejê ¿e znajd¹ siê chêtni. Mo¿e w³anie miêdzy innymi dlatego, postaram siê przybli¿yæ kolejne postaci, zas³u¿onych dla naszego zawodu. Mgr farmacji Lidia Wys³ocka z domu Tusiñska urodzi³a siê 24 czerwca 1928 roku w Zamociu. Wst¹pi³a do Szko³y Podstawowej im Adama Mickiewicza i ukoñczy³a tu 7 klas. W 1942 roku w czasie akcji wysiedleñczej przeprowadzonej przez okupanta, wyjecha³a wraz z rodzicami do Na³êczowa, gdzie uczêszcza³a do Szko³y Handlowej i w 1944r otrzyma³a wiadectwo jej ukoñczenia. Po wyzwoleniu wst¹pi³a do Gimnazjum Ogólnokszta³c¹cego w Na³êczowie i otrzyma³a tak zwan¹ ma³¹ maturê. wiadectwo dojrza³oci otrzyma³a w 1947 r po ukoñczeniu Liceum Przyrodniczego w Lublinie. Wst¹pi³a na Wydzia³ Farmaceutyczny i w 1953 r. uzyska³a dyplom magistra farmacji. W 1952 r wstêpuje w zwi¹zek ma³¿eñski z Czes³awem Wys³ockim. Okres w którym mgr Lidia Wys³ocka koñczy³a studia, obowi¹zywa³ tak zwany nakaz pracy. Wype³niaj¹c go podjê³a pracê w Aptece Szpitalnej w Tomaszowie Lubelskim na stanowisku kierownika. Od 1 marca 1954 roku rozpoczê³a pracê w Aptece spo³ecznej nr 92 w Tomaszowie. Jak po latach wspomina³a, tak siê z¿ylimy ze spo³ecznoci¹ i rodowiskiem s³u¿by zdrowia, ¿e nie wyobra¿alimy sobie zmiany miej-
NON OMNIS MORIAR
51
sca pracy. Tak doprawdy by³o, bo 31 stycznia 1991 r. odesz³a na emeryturê, w³anie z apteki w Tomaszowie, pracuj¹c w jednej aptece 37 lat. Pañstwo Wys³occy maj¹ dwie córki: Barbarê, absolwentkê Lubelskiej Akademii Medycznej, lekarza medycyny, ze specjalnoci¹ pediatrii i Tamarê, absolwentkê Akademii Wychowania Fizycznego w Krakowie, magistra turystyki i rekreacji. Tak w du¿ym skrócie przedstawia siê ¿yciorys mgr farmacji Lidii Wys³ockiej. Ale przecie¿ same fakty, w niewielkim tylko procencie mog¹ przybli¿yæ postaæ uroczej i sympatycznej farmaceutki. Ci którzy J¹ znali, którzy siê z Ni¹ przyjanili wiedz¹, ¿e Lidia by³a wspania³ym cz³owiekiem. Pracê w aptece traktowa³a jako swego rodzaju misjê. Posiada³a ogromn¹ wiedzê farmaceutyczn¹, któr¹ dzieli³a siê na co dzieñ z tymi, którym mog³a pomóc. Wra¿liwoæ na ludzkie nieszczêcia, niespotykana ¿yczliwoæ, sprawi³y, ¿e wiele osób mówi³o o Niej Nasza Pani Magister. To by³a swego rodzaju nobilitacja. To w³anie tacy jak Ona Tworzyli Farmacjê. Tacy w³anie ludzie naszego zawodu poprzez codzienn¹ uczciw¹ pracê pozostawiaj¹ trwa³y lad i trwaj¹ w naszej pamiêci. Ci, którzy siê z Ni¹ spotkali, czy to w pracy, czy prywatnie, pamiêtaj¹ Lidiê jako wspania³ego i m¹drego cz³owieka. Oprócz pracy zawodowej, mia³a jak sama wielokrotnie mówi³a, wiele mi³oci. Kocha³a pracê, dom, rodzinê. Prowadzi³a, jak to siê kiedy mówi³o, otwarty dom. Kto kiedykolwiek by³ w tym domu, spotka³ nie tylko ciep³o i ¿yczliwoæ, ale zosta³ ugoszczony wspania³ymi i niepowtarzalnymi potrawami. Piêknie nakryty stó³ i nalewki apteczne dope³nia³y ca³oci atmosfery. Lubi³a wspominaæ Na³êczów, urokliwe miasto, jego cisy i w¹wozy. Ciep³o wspomina³a wieloletni pobyt w Tomaszowie. Praktycznie rzecz ujmuj¹c ca³e zawodowe ¿ycie spêdzi³a w tym miecie. Nade wszystko jednak kocha³a Kraków, jego zabytki, swoisty urok starego miasta, muzea, cmentarze, czy w¹skie uliczki, pamiêtaj¹ce czasy, kiedy Kraków by³ stolic¹ Polski. Chêtnie lubi³a tam jedziæ i póniej opowiada³a o urokach tego miasta. Kiedy przesz³a na zas³u¿on¹ emeryturê, wyprowadzi³a siê z Tomaszowa i wraz z mê¿em zamieszka³a w Krakowie. Tak chyba los chcia³, bo po kilku latach zmar³a w dniu 13. kwietnia 2004 r. Zosta³a pochowana na cmentarzu Rakowickim w Krakowie. Historiê tworz¹ wydarzenia i ludzie. Wa¿ne jest to co po sobie cz³owiek zostawia. Mgr farmacji Lidia Wys³ocka, ca³ym ¿yciem i prac¹ zas³u¿y³a na zaliczenie Jej w poczet Tych co tworzyli Farmacjê. Lublin, 21.11.2008 r.
mgr farm. Janusz Kisielewski
Wydawca: Lubelska Okrêgowa Izba Aptekarska
Redakcja: mgr farm. Alicja Konstankiewicz, dr n. farm. Tomasz Baj Malarstwo na ok³adce: mgr farm. Anna G³owniak-Lipa Komitet Redakcyjny: mgr farm. Krzysztof Przystupa (Przewodnicz¹cy), mgr farm. Marian Mikulski, mgr farm. Jolanta Po³ajdowicz, mgr Ma³gorzata Godziewska
Adres redakcji: 20-612 Lublin, ul. Muzyczna 4/9 tel./fax (0-81) 534 28 76 tel. (081) 534 55 82 (w godz. 8 00 -16 00 ) e-mail:
[email protected]
Redakcja oraz Rada OIA w Lublinie nie odpowiada za treæ og³oszeñ, tekstów sponsorowanych i reklam oraz zastrzega sobie prawo dokonywania skrótów i zmian tytu³ów zamieszczanych tekstów.
Realizacja wydania, reklamy i og³oszenia PROJEKT-STUDIO S.C. 20-612 Lublin, ul. Muzyczna 4/9 tel./fax (0-81) 534 28 76, tel. (081) 534 55 82 e-mail:
[email protected] Zamówienia prosimy sk³adaæ w terminie do dnia 20 ka¿dego miesi¹ca.
