AKADEMIA IM. JANA Edukacyjna Analiza Transakcyjna

DàUGOSZA W CZĉSTOCHOWIE 2013, nr 2

Jarosáaw JAGIEàA

Emotikony transakcyjne MinĊáo juĪ przeszáo trzydzieĞci lat od moment, gdy 19 wrzeĞnia 1982 roku (dokáadnie o godzinie 11.44) profesor Scott Fahlman z Carnegie Mellon University po raz pierwszy uĪyá emotikona. Niemniej jednak sam pomysá wyraĪania uczuü przy pomocy znaków typograficznych siĊga koĔca XIX wieku za sprawą satyrycznego czasopisma PUCK. PojĊcie emotikon (skrót od Emo Tick On Key), nazywanego teĪ uĞmieszkiem lub buĨką, oznacza symbolicznie przedstawiony nastrój przy pomocy znaków tekstowych na forach internetowych, komunikatorach typu Skype czy GaduGadu lub w przypadku wysyáania SMS-ów. NajczĊĞciej jest to wizerunek ludzkiej twarzy obrócony jednak o 90o w kierunku przeciwnym do wskazówek zegara. Pierwotnie emotikony wyraĪaáy gáównie emocje, np. :-) radoĞü :-( smutek Obecnie czĊsto rozszerza siĊ tĊ skrótową formĊ komunikacji poprzez wprowadzanie emotikonów graficznych oraz poszerzenie znaków emocji o róĪnorodne inne znaczenia, np. dotyczące przedmiotów: c[_] -@~=== *-D—‘—‘ *>--/---

róĪa tulipan goĨdzik

postaci: B-| o-| O:-) };-)

Batman Cyklop Anioáek Diabeáek

zwierząt: -------,----- mrówka _(0v0)_ sowa a takĪe: marek samochodów, znaków zodiaku czy chorób. Nie bĊdziemy tu mnoĪyü zbyt licznych przykáadów, których zakres mógáby siĊgnąü wielotomowego dzieáa. Bez wątpienia emotikony są nie tylko wyrazem wspóáczesnych form komunikacji, ale takĪe stanowią dowód ludzkiej pomysáowoĞci, kreatywnoĞci, a takĪe niewątpliwego poczucia humoru. PokusiliĞmy siĊ zatem o próbĊ znalezienia podobnych znaków dla niektórych pojĊü transakcyjnych. Ich peáne znaczenie moĪna odnaleĨü w jednym z opracowaĔ leksykonowych (Jagieáa, 2012). Oto niektóre nasze propozycje z wykorzystaniem wyáącznie znaków zawartych w edytorze tekstowym Microsoft Office Word 2007: OœOO OOO O| OO OO| O O|O|O OOO

kontaminacja Dorosáego przez Rodzica kontaminacja Dorosáego przez Dziecko zablokowany Rodzic zablokowane Dziecko zablokowany Dorosáy osobowoĞü zdezintegrowana

PV

rola PrzeĞladowcy w Trójkącie Dramatycznym wg Stephena Karpmana rola Ratownika w Trójkącie Dramatycznym wg Stephena Karpmana rola Ofiary w Trójkącie Dramatycznym wg Stephena Karpmana

VR VO

-OO O.O OO/

zadowolony z siebie Rodzic aktywny stan Dorosáego smutne (skrzywdzone) Dziecko

Emotikony transakcyjne

9OO O9O OO9

wyáączony stan Rodzica wyáączony stan Dorosáego wyáączony stan Dziecka

RÆ ÅR

transakcja równolegáa symetryczna np. typu Rodzic – Rodzic

RÌÉ Dz

transakcja równolegáa komplementarna np. Rodzic – Dziecko

ÊÅ

J – T+ J – TJ+ T– J+ T+

143

transakcja krzyĪowa (konfliktowa) np. Dziecko – Rodzic i Dorosáy – Dorosáy Ja nie jestem OK – Ty jesteĞ OK Ja nie jestem OK – Ty nie jesteĞ OK Ja jestem OK – Ty nie jesteĞ OK Ja jestem OK – Ty jesteĞ OK

albo: Ja -> OK– Ty -> OK+ Ja -> OK– Ty -> OK– Ja -> OK+ Ty-> OK– Ja -> OK+ Ty -> OK+

Ja nie jestem OK – Ty jesteĞ OK Ja nie jestem OK – Ty nie jesteĞ OK Ja jestem OK – Ty nie jesteĞ OK Ja jestem OK – Ty jesteĞ OK

B| < :-! …. --

Jarosáaw JAGIEàA

wyraĨna niepewnoĞü narratora zmian tonu gáosu dramatyzm nadany sáowom chwila zastanowienia Ğmiech krótki Ğmiech dáuĪszy, itd.

Jeszcze inny rodzaj symboli transkrypcji stosowaá Sáawomir Krzychaáa w swoim systemie gromadzenia wiedzy o dziaáaniu nauczycieli (Krzychaáa, 2010, s. 18): ((komentarz badacza)) |_ wypowiedzi nakáadające siĊ wypowiedĨ urwana „wypowiedĨ Ğciszonym gáosem” wypowiedziane gáoĞno @ze Ğmiechem@ @2@ 2 sekundowy wybuch Ğmiechu (.) mikroprzerwa 1 sekundowa przerwa, itd. Naszych czytelników zachĊcamy do przesyáania na adres redakcji wáasnych, ciekawych pomysáów na emotikony. Dla autora najciekawszych rozwiązaĔ czeka nagroda: leksykon Sáownik analizy transakcyjnej. ĩyczymy dobrej zabawy!

Bibliografia Jagieáa J. (2012), Sáownik analizy transakcyjnej, Wyd. AJD, CzĊstochowa. Krzychaáa S. (2010), Metoda dokumentarna jako teoria i praktyka badaĔ edukacyjnych, [w:] H. KĊdzierska (red.), JakoĞciowe inspiracje w badaniach edukacyjnych, Wydawnictwo Uniwersytetu WarmiĔsko-Mazurskiego w Olsztynie, Olsztyn. Ligus R. (2009), Biograficzna toĪsamoĞü nauczycieli. Historie z pogranicza, Wydawnictwo Naukowe DolnoĞląskiej Szkoáy WyĪszej, Wrocáaw. Rapley T., (2010) Analiza konwersacji, dyskursu i dokumentów, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.