Jasne światło nauk Buddy korzystne dla wszystkich istot
Nauki Buddy Medycyny
SUTRA BUDDY MEDYCYNY Wielce Czcigodny Kenczen Thrangu Rinpocze
Szenpen Osel
Tom 4 Numer 2
1
Wrzesień 2000
Jasne światło nauk Buddy korzystne dla wszystkich istot
Wszystkie wydania Szenpen Ösel dostępne są na www.shenpen-osel.org Poniższy tekst stanowi część wydania numer 10 Periodyku Szenpen Osel. Przedstawione nauki są komentarzem Wielce Czcigodnego Thrangu Rinpocze na temat Sutry Buddy Medycyny. Stanowią one część serii nauk na ten temat, jakie dał on w Cascade Mountains w Stanie Waszyngton, USA w czerwcu roku 2000. Tłumaczenie na język polski Janusz Czura. {V-2012-05} Strona tytułowa: Mandala Buddy Medycyny (współczesna tanka z Nepalu).
Sutra Buddy Medycyny 3 10 19 30 36 45 56
Dwanaście nadzwyczajnych aspiracji dla dobra czujących istot Budda Siakjamuni nauczał tej Sutry, aby dać nam inspirację do praktyki Mudry, lub gesty rytualne, pomagają w oczyszczeniu wizualizacji Korzyści słuchania i pamiętania imienia Buddy Medycyny Regularna suplikacja Buddy Medycyny daje ochronę Poprawny pogląd odnośnie bóstw i mar Nasza natura buddy została zbudzona i mamy ogromnie dużo szczęścia
59 Dwanaście wspaniałych aspiracji Buddy Medycyny
Wstęp Jeśli siejesz myśl, zbierasz czyn. Jeśli siejesz czyn, zbierasz nawyk. Jeśli siejesz nawyk, zbierasz charakter. Jeśli siejesz charakter, zbierasz przeznaczenie. --- przysłowie hinduskie
W
ostatnim wydaniu Szenpen Osel przedstawione zostały etapy praktyki Sadhany Buddy Medycyny. W bieżącym wydaniu, Wielce Czcigodny Kenczen Thrangu Rinpocze przedstawia nauki Sutry Buddy Medycyny, nazywane formalnie Dwunastoma wspaniałymi aspiracjami Buddy Medycyny, które zostały podane przez Buddę Siakjamuni. Rinpocze wyjaśnia w tych naukach dwanaście aspiracji: korzyści ze słuchania, pamiętania i recytowania imienia Buddy Medycyny; znaczenie bóstwa w Buddyźmie wadżrajany; naturę czterech mar i transcendencję przeszkód na ścieżce; oraz cztery cechy dobrej intencji. Dodatkowo, Rinpocze opisuje i wyjaśnia mudry, czyli rytualne gesty używane w sadhanie. W trzeciej z tych nauk, Rinpocze daje też szczególnie światły opis pięciu mądrości związanych z pięcioma rodzinami Buddów, opisując je jako pięć aspektów wewnętrznej świadomości lub jako pięć aspektów mądrości buddy. --- Lama Taszi Namgjal
2
Wielce Czcigodny Kenczen Thrangu Rinpocze
Sutra Buddy Medycyny
Dwanaście nadzwyczajnych aspiracji dla dobra czujących istot W Cascade Mountains w Stanie Waszyngton, w czerwcu 1999, Wielce Czcigodny Kenczen Thrangu Rinpocze prowadził ośmiodniowe odosobnienie nauczając Sadhany Buddy Medycyny oraz Sutry Buddy Medycyny. Ostatnie wydanie Szenpen Osel opublikowało nauki Rinpoczego na temat sadhany. Bieżące wydanie poświęcone jest naukom Rinpoczego na temat sutry. Rinpocze dał nauki w języku tybetańskim i były one tłumaczone przez Lamę Jesze Gjamtso. To, co następuje jest ich zredagowaną transkrypcją.
Z
akończyliśmy omawiać praktykę Buddy Medycyny - to jak ja wykonywać, na czym medytować oraz jakie jest jej znaczenie. Jeśli możesz regularnie wykonywać tę pełną formę praktyki, będzie to bardzo korzystne, ponieważ przynosi ona ogromnie dużo błogosławieństw. Lecz nawet, jeśli wykonujesz ją nieregularnie, wciąż będzie przynosiła wiele dobra, które pochodzi z twego zaangażowania w nią. Jest też krótsza forma praktyki, którą możesz używać, gdy nie masz czasu na wykonanie długiej formy. 3
Możesz ją znaleźć na ostatniej stronie twej książki z modlitwami.*1 Jest to krótka suplikacja*2 imienia Buddy Medycyny, co służy za pojazd dla uprawiania wiary w niego i oddania dla Buddy Medycyny. Jak podają nauki sutry Amitaby oraz sutry Buddy Medycyny, pamiętanie i recytowanie imienia Buddy Medycyny daje niezmierne korzyści. Większość korzyści związanych z Buddą Medycyny pochodzi z dwunastu aspiracji jakie uczynił on w czasie tworzenia swej początkowej bodhiczitty,*3 a większość z tych aspiracji łączy się z w taki czy inny sposób z jego imieniem. Dlatego większość z korzyści związanych z Buddą Medycyny może być uzyskanych przez pamiętanie i recytowanie jego imienia.
Większość korzyści związanych z Buddą Medycyny pochodzi z dwunastu aspiracji, jakie uczynił on w czasie tworzenia swej początkowej bodhiczitty Są trzy sutry, które zasadniczo poświęcone są Buddzie Medycyny. Jedna z nich wymienia dwanaście aspiracji Buddy Medycyny. Druga wyszczególnia aspiracje siedmiu innych buddów. Trzecia, nadzwyczaj krótka sutra, wymienia dharani lub mantry różnych buddów medycyny. Mam teraz zamiar wyjaśnić najważniejszą z nich, sutrę, która wymienia dwanaście aspiracji Buddy Medycyny. Zanim zacznę, powinniście coś wiedzieć o różnicy pomiędzy sutrami i szastrami.Sutry są naukami Buddy, a szastry są komentarzami do nich. Szastry są skonstruowane tak, by dać podsumowanie znaczenia: dlatego przechodzą wprost do sedna - podczas gdy sutry zawsze rozpoczynają się od wprowadzenia, które opisuje sytuację towarzyszącą tej szczególnej nauce Buddy, sutra daje informację gdzie Budda przebywał w czasie gdy dał tę szczególną naukę, dlaczego ją dał, kto poprosił o nią, ile osób było w miejscu jej udzielenia oraz dokładnie co on powiedział i co inni powiedzieli, powodując, że powiedział to co powiedział. Budda był prawie we wszystkich miejscowościach w Indii. Miejscem dla tej szczególnej sutry było Wasali, w tych czasach jedno z głównych miast Indii. Jego świta, pośród której Budda nauczał tej sutry, była nadzwyczaj duża. Składała sie z dużej liczby mnichów i mniszek i wielkiej ilości bodhisatwów, zarówno kobiet jak mężczyzn, byli wśród nich monarchowie, ministrowie tych monarchów _____________ *1 Nota redakcji: Zobacz strona 70 wydania 9 Shenpen Osel Magazine. (Strona 67 polskiego tłumaczenia Sadhana Buddy Medycyny Thrangu Rinpocze -przyp.tłum.) . *2 Notatka tłumacza: Suplikacja to prośba modlitewna. Dokładne wyjaśnienie terminu odnośnie tej sadhany, strona 13 jak wyżej. *3 Nota redakcji: Tworzenie bodhiczitty oparte jest o altruistyczne życzenie doprowadzenia do dobra, a ostatecznie do totalnego wyzwolenia wszystkich czujących istot z wszystkich form cierpienia. To co odróżnia bodhiczittę od zwykłej opartej na współczuciu aspiracji dania dobra innym, dzielonej przez wszystkich ludzi dobrej woli, jest rozpoznanie, że nie możemy ostatecznie spełnić tych aspiracji do chwili gdy osiągniemy stan mentalnego oczyszczenia i wyzwolenia, którym jest stan buddy, który jest źródłem wszelkich pozytywnych cech, łącznie z wszechwiedzą, które może dać widzenie, każdej z osobna, przyczyn cierpienia i ścieżki do wyzwolenia od cierpienia. To zrozumienie powoduje w pewnym punkcie stworzenie początkowej aspiracji osiągnięcia stanu buddy dla wyzwolenia wszystkich czujących istot od cierpienia i ustanowienia ich wszystkich w stanie szczęścia. Jest to zwane bodhiczittą aspiracji, po czym musi następować bodhiczitta wejścia lub bodhiczitta wytrwałości, która stanowi trening w miłującej życzliwości, współczuciu, sześciu paramitach lub transcedentalnych doskonałościach itd., które wiodą do osiągnięcia stanu buddy. Bodhiczitta aspiracji i bodhiczitta wytrwałości zawarte sa w pojęciu względnej bodhiczitty. Absolutna bodhiczitta jest bezpośrednim wglądem w ostateczną naturę. Ten stan pierwotnej świadomości jest współczuciem i miłującą uprzejmością i powoduje powstanie współczującego działania, które jest spontaniczne i bez wstępnych przemyśleń .
4
i zwykli ludzie z ich królestw. Były tam też niezliczone duchy i miejscowe bóstwa, a wszyscy zebrali się by słuchać jego nauk. Głównym uczniem w tym spotkaniu - faktycznie tym właśnie, który poprosił Buddę o podanie tych objaśnień, które później stały się znane, jako Sutra Buddy Medycyny - był bodhisatwa Mandżuszri. Sutra rozpoczyna się od przyjęcia przez Mandżuszri pewnej postawy fizycznej i przedstawienia prośby. Postawa jaką przyjmuje Mandżuszri jest tą samą postawą fizyczną, którą przyjmujemy gdy formalnie przyjmujemy schronienie i gdy formalnie składamy ślubowanie bodhisatwy. Lewe kolano Mandżuszri jest uniesione, lewe kolano spoczywa na ziemi,* a dłonie są połączone w geście oddania przed sercem. Mandżuszri przyjmuje tę postawę, ponieważ jest to postawa, którą uczniowie Buddy zawsze przyjmują gdy się do niego zwracają. Powodem, dla którego w dzisiejszych czasach przyjmujemy tę postawę w formalnych ceremoniach jest, że oni wtedy to czynili. Czynimy to dla przypomnienia Buddy, gdy przyjmujemy schronienie lub jakiekolwiek inne wyświęcenia. Będąc skierowanym w stronę Buddy i po przyjęciu tej postawy, Mandżuszri zwraca się do Buddy, prosząc go o nauczanie o tych buddach, którzy uczynili nadzwyczajne aspiracje dla dobra istot jakie były ich aspiracje i jakie byłyby korzyści z pamiętania ich imion. Prosi on go o wyjaśnienie tego dla dobra istot w przyszłości. Pierwszą odpowiedzią Buddy na prośbę Mandżuszri było przede wszystkim pochwalenie go za uczynienie tej prośby. Zwracając sie do niego, Budda mówi: "To wspaniałe i odpowiednie, że uczyniłeś tę prośbę, bo twoją motywacją, z która je uczyniłeś jest współczucie i życzenie uzyskania sposobów oczyszczenia zaciemnień w ogólności, a szczególnie środków dla wykorzenienia w przyszłości chorób istot."
Słuchaj dobrze, słuchaj w pełni i utrzymuj to w swym umyśle Po pochwaleniu Mandżuszri za uczynienie tej prośby, Budda każe mu by w pełni słuchał szczegółowego wyjaśnienia, które ma zamiar dać. Komentatorzy wyjaśnili, że ten nakaz ma trzy szczególne znaczenia. Budda mówi: "Mandżuszri, z tego powodu słuchaj dobrze, słuchaj w pełni i utrzymuj to w swym umyśle." Każdy z tych trzech punktów - słuchaj dobrze, słuchaj w pełni i utrzymuj to w swym umyśle - ma szczególne znaczenie w odniesieniu do tego jak należy słuchać nauk. Pierwszy z nakazów - "Słuchaj dobrze" - znaczy, słuchaj z właściwą motywacją. Jeśli masz dobra motywację do słuchania, wtedy dharma, której słuchasz będzie dobrze zawarta w czystej formie w twym umyśle. Z drugiej strony, jeśli słuchasz z nieczystą motywacja - z przywiązaniem, awersja lub czymś podobnym wtedy twój umysł stanie się jak pojemnik lub kubek, który zawiera truciznę, która z kolei zmienia cokolwiek, w co jest wlewana w truciznę. Drugi nakaz Buddy - "Słuchaj w pełni" - znaczy, słuchaj uważnie. Możesz mieć dobrą motywację do słuchania nauk, lecz jeśli jesteś rozproszony - jeśli nie kierujesz swego umysłu do tego, co zostaje powiedziane - wtedy słuchanie jest bezużyteczne. Twój umysł będzie jak kubek, który jest odwrócony do góry dnem; niczego nie można w niego wlać. Trzecim nakazem Buddy jest: "Utrzymuj to w swym umyśle." Nawet, gdy masz dobra motywację i dobrze słuchasz, jeśli zapomnisz to, co było nauczane, wtedy jest to stracone z twego umysłu. Twój umysł jest jak rozbity kubek, który, niezależnie ile w niego wlejesz, pozwoli temu wyciec na zewnątrz. Następnie Budda mówi do Mandżuszri, że w kierunku wschodnim, oddalonym o niezliczone udasz się w kierunku wschodnim poza naprawdę dużą liczbę innych królestw - osiągniesz królestwo _____________ * Nota redakcji: Ogólnie, składający prośbę może też siedzieć na kostce swej prawej nogi.
5
Buddy zwane Światłem Waidurji lub Światłem Lapis Lazuli. W tym królestwie przebywa Budda królestwa - co znaczy, że jeśli przejdziesz poza to szczególne królestwo, królestwo Buddy Siakjamuni, i Bhaisadżjai Guru, Budda Medycyny, zwany też Światłem Lapis Lazuli lub Światłem Waidurji, który naucza tam dharmy. Budda mówi Mandżuszri, że ze względu na dwanaście nadzwyczajnych aspiracji uczynionych przez Buddę Bhaisadżjai Guru zanim osiągnął on oświecenie, gdy wciąż był on jeszcze zaangażowany w praktykę lub prowadzenie bodhisatwy, jest ogromna korzyść pamiętania jego imienia i ogromne błogosławieństwa zanoszonych do niego modlitw. Faktycznie, korzyści gromadzone przez oddanie dla Buddy Medycyny oparte są w pierwszym rzędzie o aspiracje, jakie uczynił, gdy wciąż jeszcze był bodhisatwą.*1
To w związku z tą pierwsza aspiracją Buddy Medycyny jest tak dużo korzyści z widzenia jakiegokolwiek jego wizerunku Pierwszą z dwunastu aspiracji uczynionych przez Buddę Medycyny, gdy wciąż był on bodhisatwą jest: "W przyszłości, gdy osiągnę doskonałe przebudzenie i zostanę buddą, oby moje nadzwyczaj świetliste ciało oświetlało niezliczone światy oraz oby wszystkie istoty, które widzą je posiadły dokładnie takie same ciało, ozdobione trzydziestu dwoma znakami i osiemdziesięcioma oznakami ciała buddy." Istotną aspiracja było tu posiadanie, po przebudzeniu, nadzwyczaj świetlistego kształtu buddy i na tej bazie doprowadzenie do wyzwolenia w postaci stanu buddy każdej istoty, która go widzi. Nie oznacza to, że bezpośrednio po zobaczeniu kształtu Buddy Medycyny staniesz się Buddą takim jak Budda Medycyny. Znaczy to, że widzenie Buddy Medycyny, nawet widzenie go w formie namalowanego obrazu czy jeśli nawet po prostu słyszysz o trzydziestu dwóch znakach i osiemdziesięciu oznakach i tak dalej, Buddy Medycyny, spowoduje to powstanie w twym umyśle nawyku. Jak dużo nawyku powstaje zależy od twojej postawy do tego, co widzisz lub spotykasz. Jeśli masz wielką wiarę i oddanie dla Buddy Medycyny, wtedy powstaje bardzo silny nawyk. Jeśli masz pewien stopień oddania, wtedy spowoduje to powstanie nawyku w pewnym stopniu. Jeśli masz mało oddania, zostanie stworzony mały nawyk. I jeśli masz zaledwie odrobinę oddania, stworzony zostanie maleńki nawyk. Niezależnie jak wiele go masz czy jak mało, w końcu nawyk ten poprowadzi cię do osiągnięcia tej samej formy jak Budda Medycyny, jak również do osiągnięcia w doskonały sposób wszystkiego, co było jego aspiracją.*2 Jeśli masz wielką wiarę w Buddę Medycyny, zdarzy się to szybciej, a jeśli nie masz wcale wiary, nastąpi _____________ *1 Nota redakcji: Czasem mówi się, że buddowie nie mają pragnienia dania dobra czy wyzwolenia czujących istot w zwykłym dualistycznym znaczeniu słów, "ja" pomagam lub wyzwalam "innych." Nie należy tego rozumieć tak, że budda nie dba, a raczej, że naturalną i spontaniczną działalnością natury umysłu , którym jest w pełni oczyszczone czyste światło, jest spontaniczna praca dla dobra czujących istot bez wstępnie przyjętych idei, bez żadnego rodzaju wymuszonego wysiłku i bez tworzących nawyki myśli. Ta aktywność jest jednak warunkowana przez aspiracje, które budda czyni przed osiągnięciem stanu buddy, a szczególnie przez te aspiracje, które przyszły budda czyni po wejściu przez niego (lub przez nią) na ścieżkę mahajany. Zatem, wielki nacisk kładziony jest na aspiracje Buddy Medycyny uczynione gdy był on bodhisatwą. Aktywność buddy jest też warunkowana przez zasługę i aspiracje czujących istot *2 Nota redakcji: Nie powinniśmy, oczywiście, powstrzymywać się od tworzenia wielkiej wiary w Buddę Medycyny po prostu dlatego, że patrząc na ciemnoniebieską męską formę Buddy Medycyny w postaci mnicha, czujemy, że nie pociąga nas styl życia męskiego zakonu i że wolelibyśmy raczej w końcowym rozrachunku wyglądać jak Wadżrajogini, Biała Tara czy Guru Rinpocze. Ostateczny stan buddy zawiera nieskończoną wolność umysłu, co znaczy, że budda może się przejawiać w dowolnej formie, jaką wybierze.
6
to bardzo wolno. Lecz nawet w tym wypadku na pewno to nastąpi. To w związku z tą pierwszą aspiracją Buddy Medycyny jest tak dużo korzyści z widzenia jakiegokolwiek jego wizerunku, niezależnie czy widzisz go ciągle, czy tylko od czasu do czasu - sprawi to dla ciebie ogromnie dużo dobra. Druga aspiracja Buddy Medycyny, którą uczynił jako bodhisatwa, jest też przede wszystkim związana z jego wyglądem. Jest ona następująca: "W przyszłości, gdy dojdę do doskonałego przebudzenia i zostanę buddą, oby moje ciało było tak promienne i błyszczące jak klejnot waidurji czy lapis lazuli. Oby było ono bez skazy i świetliste, obszerne, sprawiające przyjemność i wspaniałe w każdy sposób. Oraz, oby dla wszystkich, którzy je widzą, było to dobroczynne." Widocznym i oczywistym rezultatem tej aspiracji jest forma, którą Budda Medycyny przedstawia w swym czystym królestwie, która to forma dosłownie posiada cechy świetlistości, błyszczenia i wspaniałości i tak dalej. Lecz jako dodatkowa konsekwencja tej aspiracji, Budda Medycyny okazuje swą formę niebezpośrednio nawet w nieczystych królestwach, takich jak nasz własny, tak, że istoty, które żyją w niewiedzy tego co zaakceptować, a co odrzucić, co należy zrobić, a czego nie, mogą wciąż być zainspirowane przez widzenie Buddy Medycyny lub przez usłyszenie jego imienia. W konsekwencji, choć mogą nie być bezpośrednio zainteresowane by usłyszeć o tym co powinno być zrobione i czego nie powinno się robić, oddanie dla poprawnego działania będzie stopniowo rosło w ich umysłach przez ujrzenie tych rzeczy lub ich usłyszenie. Trzecią aspiracją Buddy Medycyny, jako bodhisatwy było, że gdy dojdzie do przebudzenia (gdy zostanie buddą) poprzez pradżnę i upaję (wiedzę i metodę) będzie w stanie doprowadzić do dostatku wszystkich istot. Ta aspiracja w szczególności dotyczy dania ulgi w bardzo powszechnym w królestwie ludzkim rodzaju cierpienia, które manifestuje się w jego najbardziej ekstremalnej formie jako niedostatek. Lecz nawet, gdy istoty ludzkie nie są biedne, wciąż sądzimy, że jesteśmy ubodzy. Mamy nie tylko cierpienie ubóstwa, lecz także cierpienie niekończącej się ambicji - i w ten sposób cierpienie ciągłego zmagania sie by się zabezpieczyć oraz by zabezpieczyć zwiększający się majątek. Pierwsze dwie aspiracje były związane z doprowadzeniem istot do ostatecznego wyzwolenia. Ta aspiracja jest bardziej związana z daniem dobra istotom, a w szczególności istotom ludzkim, w krótkim terminie. Jest ona bardzo ważna, bo możemy mieć skłonność by czasem myśleć, że zainteresowania i aspiracje buddów dają nam dobro tylko długodystansowo - że są oni tylko zainteresowani naszym wyzwoleniem i nie dają nam żadnego bezpośredniego dobra w tym życiu. Ta aspiracja wskazuje, że nie jest to prawdą. Ta aspiracja pomyślana jest by dać nam bezpośrednią pomoc. Znaczy to, że jeśli modlisz się do Buddy Medycyny prosząc, może to wpłynąć na powodzenie w tym życiu. Nie będzie to działało tak natychmiastowo jak wzięcie tabletki, lecz może to faktycznie zrobić różnicę.
Możemy mieć skłonność by czasem myśleć, że zainteresowania i aspiracje buddów dają nam dobro tylko długodystansowo... [Ta trzecia] aspiracja pomyślana jest by dać nam bezpośrednią pomoc Czwartą aspiracją Buddy Medycyny jest bycie w stanie wyzwolić istoty, które przyjęły niepoprawne ścieżki i umieścić je na ścieżkach wiodących do wyzwolenia. Wszyscy chcemy być szczęśliwi i wybieramy różne drogi by doprowadzić nasze życie do tego, co myślimy, że uczyni je pełnym szczęścia. Jest to ścieżką każdego z nas. Niestety, podczas gdy niektórzy z nas faktycznie wybierają sposoby uczynienia się szczęśliwymi, wielu z nas - myśląc o dojściu do swojego szczęścia wybiera drogi, które faktycznie tworzą tylko przyczyny coraz większego cierpienia. Głównym punktem skupienia tej aspiracji jest bycie w stanie odprowadzić istoty od tych nieproduktywnych ścieżek lub 7
stylów życia i doprowadzić je do ścieżek wiodących do wyzwolenia. Zostaje to dokonane przez eksponowanie form buddów, przez obecność ich mowy w formie sutr i tak dalej, przez demonstrację aktywności buddów i tak dalej. Te sprawy już nastąpiły w naszym życiu. W ten czy inny sposób weszliśmy w kontakt z pewnym sposobem przedstawienia formy Buddy, słyszeliśmy sutry lub nauki Buddy lub zostaliśmy zainspirowani przez miejsca związane z życiem Buddy. Krótko mówiąc, w jakikolwiek sposób, ta aktywność buddów już spowodowała w nas zmianę kierunku działania. Drugą częścią tej czwartej aspiracji jest też życzenie ustanowienia tych istot zainteresowanych tylko swym własnym wyzwoleniem na ścieżce wiodącej do pełnego wyzwolenia wszystkich istot - krótko mówiąc, na ścieżce mahajany. Odnosi się to częściowo do tego, co jest bardzo jasno powiedziane w tekstach takich jak Klejnot Ornament Wyzwolenia, który stwierdza, że po osiągnięciu przez kogoś stanu arhata lub arhati - jako szrawaka lub jako pratjekabudda - i osiągnięciu pełnego wyzwolenia z samsary dla siebie, w końcu - czasem po bardzo długim czasie - budda ukaże swoja formę dla arhata lub arhati inspirując tę istotę do wejścia na ścieżkę mahajany i osiągnięcia pełnego stanu buddy. Druga część tej czwartej aspiracji jest aspiracją zrobienia po prostu tego - ukazania swej formy dla spowodowania, by istoty, które są zanurzone w ścieżki wiodące do wyłącznie osobistego wyzwolenia, zaangażowały się w ścieżki wiodące do wyzwolenia wszystkich istot i przez uczynienie tego zainspirować te istoty do zwiększenia ich miłości, współczucia i bodhiczitty.
Siódmą aspiracją Buddy Medycyny jest by samo usłyszenie jego imienia dało ulgę w cierpieniach choroby i ubóstwa Piątą aspiracją Buddy Medycyny jest, że po jego zbudzeniu lub dojściu do stanu buddy, będzie on w stanie inspirować moralność wszystkich istot. W słowach sutry, tym co ona sugeruje to moralna dyscyplina mnicha lub mniszki. Lecz przez rozszerzenie znaczenia, odnosi się to do praktyki moralności w ogólności, można rzec, postępowania w sposób fizyczny, werbalny i mentalny w sposób korzystny, a nie szkodliwy dla innych. Ideą jest tu, że inspiracja buddy pobudza nas do moralnego zachowania. Zobaczenie obrazu buddy lub usłyszenie nauk buddy spowodowało, że na początek weszliśmy w drzwi dharmy i że spowodowało to pewną zmianę naszego postępowania fizycznego, werbalnego i mentalnego. Zależnie czy od początku praktykowania dharmy praktykujesz z nadzwyczajna wytrwałością czy nie, co jest lub nie jest tak wspaniałe, a co jest wciąż w porządku, nastąpią pewne korzystne zmiany w naszym postępowaniu. Główną aspiracją Buddy Medycyny jest tu, by przez jego błogosławieństwo, praktykujący byli w stanie utrzymać moralność bez jej pogorszenia. Drugorzędną aspiracją jest to, by - skoro zwykłe istoty odchodzą od czasu do czasu od moralnego postępowania i przez to wchodzą w dezorientację Budda Medycyny był w stanie zapobiegać tym odejściom od moralności, od pozostawania w stanie niewłaściwego postępowania, tak, by powróciły one do moralnego postępowania i uniknęły odrodzeń w niższych stanach. Częścią piątej aspiracji jest, by dla istot, które pomyliły ścieżkę, które odwróciły się od moralnego postępowania, pozytywne nawyki, które stworzyły w przeszłości, gdy po raz pierwszy przyjęły moralne postępowanie, znów wyszły na pierwszy plan w ich umysłach przez błogosławieństwa buddów, powodując przez to ich powrót do moralnego postępowania. Szósta aspiracja zajmuje się tymi, którzy urodzeni są z wrodzonymi problemami fizycznymi. Aspiracją Buddy Medycyny jest móc sprawić, by jego błogosławieństwo uleczyło każdego, kto jest urodzony z jakimikolwiek wrodzonymi problemami fizycznymi lub z wadą, taką jak niesprawne zmysły, 8
niesprawne członki lub ciężka choroba. Z punktu widzenia zwykłego myślenia możesz pomyśleć, że to niemożliwe by stan kogoś urodzonego z wrodzonym problemem fizycznym mógł ulec poprawie. Jest jednak bardzo możliwe, że taka osoba może odnieść korzyści z intensywnej modlitwy do Buddy Medycyny. Natomiast w przypadkach, w których nie jest ona w stanie uzyskać natychmiastowej poprawy, modlitwa i pamiętanie imienia Buddy Medycyny wraz z praktyką sadhany będzie wciąż tworzyła trwałe skutki. Siódmą aspiracją Buddy Medycyny jest by samo usłyszenie jego imienia dało ulgę w cierpieniach choroby i ubóstwa, które dokuczają tym, którzy są poważnie chorzy bez pomocy przyjaciół i nie posiadając zasobów finansowych; by przez samo słyszenie lub pamiętanie jego imienia lub widzenie jego obrazu, istoty w takiej sytuacji zostały uwolnione od zarówno choroby, na która cierpią, jak i od ubóstwa, które wzmaga chorobę; oraz ponadto, by te istoty, gdy usłyszą imię Buddy Medycyny, nigdy nie zachorowały przez wszystkie okresy swojego życia aż do osiągnięcia stanu buddy. Brzmi to jak nadzwyczaj obszerna i głęboka, nawet ekstremalna aspiracja. Lecz niema takich rzeczy, które nie mogłyby być spełnione, zwłaszcza dla kogoś, kto ma ogromne oddanie dla Buddy Medycyny, kto pamięta jego imię, modli się do niego i tak dalej. Ta aspiracja jest przypadkiem jednego z szczególnych korzyści pamiętania imienia Buddy Medycyny. Często jesteśmy świadkami śmierci małego zwierzęcia, owada, ptaka lub innego stworzenia, które właśnie ma oddać ostatni oddech. Jest ono w ostatnim momencie swego życia. Ponieważ mamy naturę buddy i ponieważ te istoty tez maja naturę buddy, w oczywisty sposób czujemy dla nich empatię i współczucie. Lecz współczucie czasem wydaje się daremne, bo po prostu nie wiemy co zrobić. Jednak ze względu na błogosławieństwa buddów i bodhisatwów, jest coś co możemy zrobić. Jedno, to na przykład recytacja imienia Buddy Medycyny, jeśli możemy być słyszeni przez to umierające zwierzę. Prawdopodobnie nie uleczy to natychmiast choroby. Umierający ptak prawdopodobnie nie zbudzi sie nagle i nie odleci. To jednak, co nastąpi, jest w końcowym rozrachunku, w długim terminie, nawet lepsze niż to, ustanowi to podstawę dla wyzwolenia tej istoty w przyszłości. Ósma aspiracja Buddy Medycyny zajmuje się uwalnianiu istot ludzkich w szczególności od sytuacji dyskryminacji. Odnosi się do sytuacji w podobnych do systemu kastowego, który istniał w Indii w czasach Buddy. Często zdarza sie w społeczeństwie ludzkim, że pewna klasa lub grupa ludzi zostanie odizolowana od reszty i jest uważana za w takim stopniu niższego rodzaju, że nawet rozważa się czy należą oni do rodzaju ludzkiego, jak zdarzało się to czasem w przypadku kasty "niedotykalnych" w Indii. Ideą jest tu, że jeśli tego rodzaju istota zobaczy wizerunek Buddy Medycyny lub usłyszy jego imię, zyska ona dostatecznie dużo zaufania w bycie istotą ludzką, wystarczająco dużo rozpoznania i zaufania do faktu, że jest taką samą istotą ludzką jak osoba, która go dyskryminuje, że będzie ona zdolna wyjść z tej sytuacji. I jak się to wielokrotnie zdarzyło, że ludzie urodzeni w najniższych kastach w społeczeństwach podobnych hinduskiemu, byli w stanie na różne sposoby uniknąć ograniczeń kastowych, co może być widziane, jako błogosławieństwo Buddy Medycyny.
9
Koło istnienia
Sutra Buddy Medycyny
Budda Siakjamuni nauczał tej Sutry by dać nam inspirację do praktyki Kontynuacja nauk Wielce Czcigodnego Thrangu Rinpoczego na temat Sutry Buddy Medycyny.
J
ak potąd omówiliśmy pierwszych osiem z dwunastu aspiracji przedstawionych w Sutrze Buddy Medycyny. Wszystkie z tych obszernych aspiracji zostały zrodzone z szczególnego stworzenia bodhiczitty przez Buddę Medycyny na początku jego ścieżki. Są one wyjaśnione w sutrze, byśmy mogli zrozumieć jak błogosławieństwa ciała, mowy i umysłu Buddy Medycyny mogą w nas wniknąć i jakie są z tego korzyści. Budda Siakjamuni nauczał tej sutry, aby dać nam inspirację do praktyki. Zasadniczą ideą jest tu, że medytacja na Buddzie Medycyny, modlitwy do Buddy Medycyny i pamiętanie jego imienia przynoszą nam nadzwyczajne dobro. Przez zrozumienie tego będziesz czuł entuzjazm do praktyki Buddy 10
Medycyny. Entuzjazm spowoduje, że będziesz praktykował, co z kolei spowoduje, że uzyskasz rezultaty z praktyki. Zatem teraz będziemy kontynuować, od miejsca w którym skończyliśmy, zaczynając od dziewiątej aspiracji. Dziewiątą aspiracją Buddy Medycyny jest uwolnienie wszystkich istot od pętli albo lassa mary. Lasso mary odnosi sie do tego, co przeszkadza w wyzwoleniu. W tym wypadku znaczy to jakikolwiek utrzymywany pogląd, który jest wystarczająco niepoprawny by prowadzić cię po niewłaściwej ścieżce, co faktycznie odwodzi cię od wyzwolenia zamiast cię do niego przyprowadzać. Teraz, każdy pogląd - to znaczy każdy rodzaj świadomie utrzymywanego lub rozwijanego na jakiś temat zrozumienia - tworzony jest przez nasze własne dociekanie i analizę zjawisk, używając naszego własnego intelektu lub inteligencji. Ta analiza może być poprawna, tworząc przez to prawidłowy pogląd, lub niepoprawna, tworząc przez to nieprawidłowy pogląd. Posiadając wrodzoną inteligencję, my wszyscy mamy zdolność angażowania się w tego rodzaju analizę i dlatego mamy zdolność dochodzenia do prawidłowych lub nieprawidłowych wniosków. Jeśli pogląd przyjęty na temat spraw jest zasadniczo poprawny, wtedy stanie się silną przyczyną twego wyzwolenia. A przez spowodowanie twego wyzwolenia, będzie on niebezpośrednia przyczyną wyzwolenia innych. Krótko mówiąc, poprawny pogląd na temat jak sprawy wyglądają, tworzy wszelkiego rodzaju szczęście. Z drugiej strony, jeśli twój pogląd jest wystarczająco niepoprawny i faktycznie stanie się wypaczonym lub wynikiem niewłaściwego użycia twej inteligencji, wtedy będzie przeszkodą na twej ścieżce do wyzwolenia, przez to utrudniając wyzwolenie innych i stając się przeszkodą dla szczęścia.
Lasso mary odnosi sie do tego, co przeszkadza w wyzwoleniu. W tym wypadku znaczy to jakikolwiek utrzymywany pogląd, który jest wystarczająco niepoprawny by prowadzić cię po niewłaściwej ścieżce Są dwa rodzaje źle prowadzonej lub niewłaściwie działającej inteligencji. Jednym jest bardzo niepoprawne zrozumienie tego jak mają się sprawy, co faktycznie kieruje cię na nieprawidłową ścieżkę, a drugim jest analiza, która daje wątpliwości na temat, co jest faktycznie prawdą i przez to powoduje, że nie jesteś w stanie zaakceptować prawdy. W każdym wypadku, aspiracją Buddy Medycyny jest tu wyzwolenie istot od tych rodzajów błędnego pojmowania lub nieporozumień i ustanowienie ich na poprawnej ścieżce do wyzwolenia. Druga część tej dziewiątej aspiracji jest związana z postępowaniem istot. Jeśli posiadasz poprawny pogląd, wtedy spowoduje to, że będziesz się angażował w prawidłowe postępowanie, którym jest postępowanie bodhisatwy. Jeśli natomiast utrzymujesz niepoprawny pogląd, twoje postępowanie będzie kontynuacją tego procesu i będzie niepoprawne. To, co jest tu rozumiane przez poprawne postępowanie, to niekrzywdzenie siebie lub innych, a dawanie dobra innym i sobie. To postępowanie wynika w naturalny sposób z posiadania poprawnego zrozumienia, z prawidłowego poglądu na sprawy. Tu aspiracją Buddy Medycyny, gdy wciąż był bodhisatwą, jest by błogosławieństwa i aktywność jego nauk wynikających z osiągnięcia stanu buddy wiodły istoty do prawidłowego zrozumienia, i dlatego, do poprawnego postępowania, które spowoduje, że osiągną wyzwolenie. Dziesiątą aspiracją Buddy Medycyny jest uwolnienie istot od oskarżeń rządzących. Znaczy to, jak zostało to dosłownie powiedziane, że przez błogosławieństwa Buddy Medycyny zyskujemy uwolnienie i ochronę od uwięzienia, egzekucji i wszelkich innych trudności i okrucieństw, jakie absolutni monarchowie narzucają na podwładnych. Lecz wnioskując, odnosi się to też do analogicznych sytuacji, w 11
których coś w świecie zewnętrznym przeszkadza twemu dobrobytowi - choroba, jakieś nadużycia lub oskarżenia - niezależnie, przez co są powodowane - oraz do innego rodzaju niebezpieczeństw i katastrof, które nieustanie nam zagrażają. Ponieważ naturą naszego istnienia w świecie jest nietrwałość, jesteśmy nieustannie w pewnego rodzaju niebezpieczeństwie i żyjemy w lęku, że to czy tamto może nam się przydarzyć. Istotą tej aspiracji jest, że przez błogosławieństwo Buddy Medycyny istoty są chronione przed tymi niebezpieczeństwami i przed lękiem od nich pochodzącym. Często widywany obraz samsary zwany Kołem Istnienia ukazuje w jego centrum trzy trucizny,*1 a na zewnątrz tego sześć królestw.*2 Na zewnątrz sześciu królestw ukazane jest, że to [całe koło transmigracyjnego istnienia] trzymane jest w zębach i na łonie bardzo gniewnej postaci. Ta gniewna postać przedstawia zasadnicze niebezpieczeństwo i lęk, które charakteryzują samsaryczne istnienie. Jak widać na obrazie, czasem jesteśmy szczęśliwi, a czasem czujemy się nieszczęśliwi. Lecz w każdym przypadku zasadniczą naturą naszego istnienia jest zmiana. Ponieważ jest nią zmiana, jest nią niepewność, a ponieważ jest to niepewność, jest to zagrażające. A ponieważ jest to zagrażające, jest tu lęk. I cała ta niepewność, zagrożenie i lęk przedstawiane jest przez tę gniewną postać. W czasie życia Buddy, jego starsi uczniowie i szrawakowie byli często pytani przez wiele osób, o co chodzi w tych wszystkich naukach. Zadawano im wiele pytań. A gdy powiedzieli Buddzie, że nie zawsze byli w stanie odpowiedzieć na wszystkie pytania, zaproponował namalowanie tego Koła Istnienia na drzwiach każdej świątyni buddyjskiej, by służyła dla przedstawienia, w jednym obrazie, buddadharmy.
Zasadniczą naturą naszego istnienia jest zmiana. Ponieważ jest nią zmiana, jest nią niepewność, a ponieważ jest to niepewność, jest to zagrażające. A ponieważ jest to zagrażające, jest tu lęk Celem buddadharmy jest, oczywiście, uwolnienie nas od lęku i od niebezpieczeństwa. W tym celu Budda nauczał dharmy, włączając w to sutrę Buddy Medycyny. Wszyscy mamy lęki i niepokoje. I te lęki i niepokoje wyrastają z faktu, że samsaryczne lub cykliczne istnienie jest zasadniczo pełne nietrwałości i dlatego pełne cierpienia. Jeśli zapytasz czy jest sposób przekroczenia tych lęków i niepokojów, odpowiedź jest "Tak, jest na to sposób. Jeśli praktykujesz dharmę, i jeśli przez to zyskasz łączność z błogosławieństwami, ze współczuciem i aspiracjami buddów, takich jak Budda Medycyny, lęk i niepokój może zostać przekroczony," co można wyrazić tak, że jeśli praktykujesz z wielką wytrwałością, możesz przekroczyć lęk raz na zawsze. Lecz, nawet jeśli nie praktykujesz z tak wielką wytrwałością, nawet jeśli wykonujesz tylko maleńką ilość praktyki, czy nawet jeśli jesteś zaledwie w kontakcie z dharmą, też będzie z tego pewna korzyść. Pomoże to w pewnym stopniu. A w końcu zostaniesz wyzwolony do stanu poza lękiem. Zatem ta dziesiąta aspiracja uwolnienia istot od bycia ściganymi przez niesprawiedliwych monarchów, jest w szczególny sposób wyrażoną aspiracją pełnego _____________ *1 Nota redakcji: Trzema truciznami są trzy podstawowe problemy mentalne - pożądanie, agresja i niewiedza przedstawiane przez koguta, węża i świnię, z których rozwija się cała samsara. *2 Nota redakcji: Sześcioma zasadniczymi kategoriami samsarycznego istnienia są: królestwa piekieł, królestwo głodnych duchów, królestwo ludzi, królestwo zwierząt, królestwo asurów lub zazdrosnych bogów oraz królestwo bogów. (Tu słowo królestwo znaczy zakres istnienia, w kosmologii buddyjskiej - przyp. tłum.)
12
uwolnienia istot z samsary, co znaczy uwolnienia ich z chwytu nietrwałości. A istotą tego jest, że możliwe jest przekroczenie lęków i niebezpieczeństw, które nietrwałość w innym wypadku na nas nakłada. Jedenasta i dwunasta aspiracja mają to wspólnego, że są one połączone z uwolnieniem istot od cierpienia ubóstwa. W szczególności, jedenastą aspiracją jest uwolnienie istot od cierpienia braku tego, co niezbędne do życia - od cierpienia głodu i pragnienia do zmagań o przeżycie. Tą aspiracją Buddy Medycyny jest uwolnienie istot od braku pożywienia i napoju oraz potrzeby czynienia wysiłków dla ich uzyskania, też, wnioskując, rozciągnięcie na wszystkie istoty doświadczenia, które nazywamy zachwycającym smakiem dharmy. Znaczy to, że aspiracją Buddy Medycyny było nie tylko danie istotom środków fizycznego przeżycia, pokarmu fizycznego, a także duchowego pokarmu dharmy. Zachwycający smak dharmy znaczy słuchanie dharmy i smakowanie jej w taki sposób, a następnie przez jej praktykowanie stawanie się naprawdę szczęśliwym. Gdy dochodzimy w praktyce dharmy do punktu, w którym osiągamy prawdziwy i stabilny stan szczęścia, nie potrzebujemy już doświadczać cierpienia samsary, co znaczy, że nie będzie już cierpień fizycznych ani mentalnych. Korzyści z dharmy i to jak zachwycająco smakuje, mogą wystąpić w różnym stopniu i na różne sposoby. Czasem odnosimy korzyść przez proste słuchanie dharmy. Czasem przez refleksje nad jej znaczeniem, przez medytowanie nad nią. I w pewnych przypadkach stopień korzyści jest ograniczony do posiadania z nią bardzo małego kontaktu. Lecz w każdym przypadku wszystkie z nich są sposobami na jakie, przez aspirację buddów, dharma przynosi dobro istotom i uwalnia je od cierpień.
Sposób, w jaki ta aspiracja dochodzi do realizacji, i faktycznie wszystkie one się spełniają jest, że przez aspirację i moc Buddy Medycyny, istoty wchodzą w kontakt z dharmą. Dwunasta aspiracja Buddy Medycyny skupia się na faktycznym ubóstwie, a w szczególności na braku rzeczy dających nam komfort. Wpierw Budda Medycyny czyni aspirację by był w stanie zapewnić odzież dla tych wszystkich istot, którym brak odpowiednich ubrań i dlatego doświadczają cierpień z powodu zimna lub gorąca, w związku z elementami i tak dalej. Idąc dalej, aspiruje on by dostarczyć ornamenty, co oznacza rzeczy takie jak biżuteria i tak dalej dla tych, którym ich brak. W tym samym tonie, aspiruje on by dostarczał instrumenty muzyczne oraz dźwięk oraz obecność muzyki w życie tych, którym ich brak. Ta aspiracja skupia się na spełnianiu życzeń istot oraz dawaniu im tego, co sprawi, że będą szczęśliwi na krótki dystans. Z pewnego punktu widzenia można by pomyśleć, że znaczy to, że przez proste modlitwy do Buddy Medycyny możemy stworzyć deszcz spadających z nieba eleganckich ubrań i instrumentów muzycznych w każdym rodzaju, jaki sobie wymarzysz. Zatem mógłbyś zacząć się o to modlić i być bardzo rozczarowany, gdy twoje prośby nie zostaną spełnione. Nie znaczy to jednak, że aspiracja Buddy Medycyny była bez sensu czy, że jest nieskuteczna. Sposób, w jaki ta aspiracja dochodzi do realizacji, i faktycznie wszystkie one się spełniają, jest taki, że przez aspirację i moc Buddy Medycyny istoty wchodzą w kontakt z dharmą. Istoty napotykają wizerunki, reprezentacje i inne sposoby wyrażania aktywności Buddy Medycyny lub innych buddów. W rezultacie porzucają nieprawidłowe działania i nieprawidłowe myślenie, które wzmacniają ich zaciemnienia stopniowo osłabiając lub zupełnie pozbywając się swych zaciemnień i stopniowo zbierając akumulacje zasługi i mądrości przez działania wykonywane z aspiracją dharmy oraz buddów. To zmienia ich sytuację. W tym lub przyszłym życiu zaczną uzyskiwać rzeczy, których chcą i których było im w danym momencie brak. Nie jest to zatem tak, 13
że ta dwunasta aspiracja nie działa po prostu dlatego, że ubrania natychmiast nie spadają z nieba. Działa ona, lecz w sposób mniej bezpośredni i bardziej stopniowy. Zatem w Sutrze Buddy Medycyny Budda Siakjamuni wyjaśnił tych dwanaście aspiracji uczynionych przez Buddę Medycyny podczas tworzenia przez niego początkowej aspiracji bodhiczitty. Następnie, kontynuując swą wypowiedź do Mandżuszri, który poprosił o te wyjaśnienia, Budda wskazuje na to, że rezultaty jego aspiracji, jego zalet - zarówno kształtu jak istoty oraz zalet jego królestwa, które powstało z jego aspiracji - są nieskończone. Budda Siakjamuni wspomina też, że w swym królestwie Budda Medycyny ma dwóch głównych uczniów ze swego orszaku, bodhisatwów zwanych Świetlistym Jak Słońce oraz Świetlistym Jak Księżyc. A następnie, wciąż zwracając się do Mandżuszri, Budda mówi, że ten, kto posiada wiarę i przez to wytrwałość i wgląd, powinien modlić się do Buddy Medycyny, powinien medytować na Buddzie Medycyny i powinien pamiętać imię Buddy Medycyny. Następnie Budda mówi o dalszych korzyściach wynikających z modlitw do Buddy Medycyny. Budda wspomina, że są ludzie tak skąpi, że nie potrafią wytrzymać myśli by cokolwiek dać komukolwiek. Wskazuje, że jeśli ludzie nie potrafią wytrzymać myśli by cokolwiek komuś dać, następuje to zasadniczo dlatego, że nie uświadamiają sobie z tego płynących korzyści. Ten brak świadomości jest tym, co utrzymuje ich w obsesyjnym trzymaniu się swego stanu posiadania. Tacy ludzie nigdy nie myślą o hojności. Jeśli są zmuszeni przez okoliczności do dania czegoś innym, czyni ich to nadzwyczaj nieszczęśliwymi, nawet jeśli muszą dać to członkom swej własnej rodziny. Problem polega na tym, że jeśli jesteś tak bardzo skąpy to prawdopodobnie będziesz miał nieco nieprzyjemne odrodzenie. Budda mówi w tym punkcie, że jeśli nawet tak ekstremalnie skąpa osoba usłyszy imię Buddy Medycyny i uczyni z nim pewnego rodzaju związek - co zasadniczo znaczy posiadanie pewnej wiedzy o cechach Buddy Medycyny - wtedy da mu to inspirację zrozumienia wartości hojności. A dochodząc do tego zrozumienia, stopniowo faktycznie stanie się on hojny. Będąc hojnym, nie doświadczy nieprzyjemnego odrodzenia. A w przyszłych okresach życia, ten impet hojności będzie obecny, tak, że nie tylko będzie on zawsze hojny, lecz stanie się źródłem zachęty dla innych, aby byli też hojni.
Ten, kto posiada wiarę i przez to wytrwałość i wgląd, powinien modlić się do Buddy Medycyny, powinien medytować na Buddzie Medycyny i powinien pamiętać imię Buddy Medycyny Jest to pierwsza korzyść wyjaśniona w tym miejscu w sutrze pamiętania imienia i zanoszenia modlitw do Buddy Medycyny. Co do drugiej korzyści, Budda znów zwraca się do Mandżuszri mówiąc, że podobnie, są pewni ludzie, którzy po prostu nie potrafią zachowywać się odpowiednio. Nie mają oni zupełnie zainteresowania moralnością. Myślą, że moralność nie ma sensu. Powodem, że nie mają oni zainteresowania moralnością jest, że nie rozumieją jej wartości. Nie rozumieją oni korzyści płynących z moralnego zachowania i nie rozumieją problemów, do jakich niemoralne zachowanie prowadzi. W tym samym czasie nie maja oni zainteresowania dharmą ani żadnego rodzaju duchowością, bo nie rozumieją jej wartości. Nie znając jej wartości, oczywiście nie maja zainteresowania nią. Lecz gdy osoba w nawet tak ekstremalnym stanie umysłu słyszy imię Buddy Medycyny, zacznie ona mieć dla niego szacunek i stopniowo pojawi się zainteresowanie zarówno moralnością jak i praktyką dharmy. W rezultacie będzie się ona odpowiednio zachowywała oraz studiowała i praktykowała dharmę, co spowoduje, że będzie nie tylko szczęśliwa w tym życiu, a będzie ona miała coraz lepsze i szczęśliwsze przyszłe okresy życia, życie po życiu. Impet jej postępowania, studiowania i praktyki będzie utrzymany i będzie się zwiększał w miarę 14
upływu czasu. Widzimy ten rozwój w naszym własnym doświadczeniu. Wielu z nas rozpoczynało nie wiedząc niczego o dharmie i dlatego nie mając wiele dla niej szacunku ani wiary, po prostu dlatego, że nie wiedzieliśmy czym ona jest. Mogliśmy mieć ogromnie dużo pytań i wątpliwości na temat różnych zasłyszanych pojęć związanych z moralnością, tak, że naprawdę też jej nie szanowaliśmy. Lecz w pewnym punkcie coś nas zainspirowało. Zobaczyliśmy coś takiego jak obraz Buddy, lub posłyszeliśmy wyjaśnienie dharmy albo imię buddy. Coś przyciągnęło naszą uwagę i spowodowało, że znaleźliśmy przyjemność w praktyce dharmy, co zmieniło do pewnego stopnia nasz sposób życia i zaczęliśmy praktykować dharmę. Niezależnie czy praktyka dharmy jest dla ciebie czymś nowym czy jesteś zupełnie w niej zanurzony, w każdym wypadku coś nastąpiło. To coś, co się zdarzyło, jest dokładnie tym o czym mowa jako o korzyściach ze słuchania imienia Buddy Medycyny. Jak podawane jest w sutrach, gdy istoty takie jak my sami, wchodzą w kontakt z pewną formą aktywności i błogosławieństw buddy - z obrazem buddy, jego imieniem, naukami, które od niego pochodzą - i przez to są zainspirowane, w końcu rozwijają pewien stopień wiary i współczucia dla innych istot [co prowadzi do rozwoju innych dobrych cech].
Niezależnie czy praktyka dharmy jest dla ciebie czymś nowym czy jesteś zupełnie w niej zanurzony, w każdym wypadku coś nastąpiło. To coś co się zdarzyło jest dokładnie tym o czym mowa jako o korzyściach ze słuchania imienia Buddy Medycyny Oczywiście, nasza wiara w dharmę i nasze oddanie dla niej nie są niezmienne. Są okresy czasu gdy mamy silną wiarę i oddanie, a w innych gdy pojawiają sie wątpliwości, które zdają się blokować czy krępować nasza wiarę i oddanie. W każdej sytuacji potrzebujemy tego samego: prośby lub modlitwy z całą posiadaną wiarą i oddaniem w oparciu o zasadnicze zaufanie do buddów oraz ich nauk. Jeśli modlisz sie w ten sposób, gdy masz wiarę, twoja wiara wzrośnie. I jeśli się w taki sposób modlisz mając wątpliwości, twoja wiara wzrośnie, a twoje wątpliwości zmaleją. Więc niezależnie czy masz problemy z niepewnością i wątpliwościami na temat dharmy, czy ich nie masz, powinieneś zrobić to samo. Jak Budda wskazuje na to w sutrze, suplikacja do buddów z całą możliwą do zebrania wiarą i oddaniem, jest zawsze ważna. Budda Siakjamuni podaje cztery korzyści płynące z pamiętania lub słyszenia imienia Buddy Medycyny, dwa pierwsze z nich już omówiliśmy: zmniejszenie skąpstwa i zmalenie niemoralności. Chciałbym sie tu zatrzymać tego poranka, ponieważ jest duża ilość pytań,* na które nie odpowiedziałem wczoraj. Jeśli wciąż chcesz je zadać, proszę zrób to teraz. Pytający: Czy mógłbyś wyjaśnić wizualizację dla krótkiej, skondensowanej, praktyki Buddy Medycyny? Rinpocze: Są dwa sposoby, na jakie możesz to zrobić. Jednym z nich jest uczynienie suplikacji, składając hołd Buddzie Medycyny i myśląc, że jest on faktycznie obecny przed tobą wraz z jego wizualizacją przez przypomnienie jego wyglądu, koloru, tego co trzyma, w co jest ubrany i tak dalej. Innym, tak samo wartościowym sposobem, jest składasz mu hołd niezależnie gdzie jest, i w tym przypadku nie musisz wykonywać szczególnej jego wizualizacji. Pytający: Rinpocze, mam problem, który wciąż pojawia sie w mych wizualizacjach. Bóstwo - Dordże _____________
*Nota redakcji: Poprzednie pytania zawarte są w Szenpen Osel, tom 4, numer 1. (W polskim tłumaczeniu jest to Sadhana Buddy Medycyny - przyp. tłum.).
15
Czang czy Budda Medycyny - jest przede mną i mogę je zobaczyć jego jedną stronę bardzo czysto, z szczegółami i kolorem, a druga strona jest praktycznie w ciemności. Jest zamglona, w cieniu, kolory są bardzo niewyraźne, a gdy się zmęczę, mogę ledwie cokolwiek zobaczyć po tej stronie. Rinpocze: Czy jest to zawsze po tej samej stronie? Pytający: Jest to zasadniczo po tej samej stronie. Moja lewa strona, a prawa strona bóstwa jest jasna; druga strona nie jest jasną. Też, gdy siedzę patrząc wprost przed siebie i wizualizuję bóstwo wprost przed sobą, jeśli moje oczy są częściowo zamknięte, mam poczucie jak gdyby bóstwo było przesunięte pod kątem w bok. Zmieniam położenie swego ciała by je sprowadzić na miejsce, lecz nie jest ono już wprost przede mną i towarzyszy temu poczucie jak gdybym siedział ukośnie i tam patrzał. Rinpocze: Zdarza sie to dla ciebie spontanicznie, nie jest to coś, co powodujesz, zatem po prostu nie zajmuj się tym. Jeśli będziesz po prostu kontynuował praktykę, samo się to zmieni. Pytający: Rinpocze, mam trzy pytania. W zejściu błogosławieństw ciała, mowy i umysłu, czy wchodzą one odpowiednio w trzy szczególne ośrodki, czy wchodzą one ogólnie, w ciało? Po drugie, czy mógłbyś podać nam nieco więcej szczegółów na temat kolejności w praktyce w odniesieniu do małego Buddy Medycyny w pewnej części swego ciała lub w ciele innej osoby? Oraz, czy można to robić poza formalną praktyką? I w końcu, czy jest jakiś związek pomiędzy Buddą Medycyny i Dżambalą*? Jeśli tak, to jaki? A jeśli jest różnica, to na czym ona polega? Czy jest jakaś korzyść z tego związku?
Nie zapominajcie, że wadżrajana jest bardzo nowym zjawiskiem na Zachodzie. Zasadniczo można powiedzieć, że wadżrajana obecna jest w tym kraju od trzydziestu lat Rinpocze: Co do pierwszego pytania, w przypadku praktyki sadhany i recytacji mantry, gdy następuje rozpuszczenie błogosławieństw trzech wrót bóstwa w siebie, możesz myśleć, że rozpuszczają się one ogólnie w całe twoje ciało, bez wyszczególniania, że rozpuszczają sie w twoją głowę i tak dalej. W przypadku abiszjeki [inicjacji], wtedy rozpuszczają się one w szczególne części twego ciała. Odnośnie drugiego pytania, możesz wykonywać praktykę zastosowania wizualizacji małego Buddy Medycyny w szczególnej części twego ciała lub ciele kogoś innego, albo w czasie formalnej praktyki sadhany, gdy recytujesz mantrę, albo w okresie pomedytacyjnym w dowolnym momencie. Co do trzeciego pytania, jest związek pomiędzy Budda Medycyny i Dżambalą. Związek jest zasadniczo w tym, że dwunastu czieftanów jaksza, którzy są strażnikami Sutry Buddy Medycyny i jego nauk, są tą samą klasą lub klanem co Dżambalowie. Miałem tego wskazanie, gdy ekstensywnie praktykowałem sadhanę Buddy Medycyny w klasztorze na Tajwanie zwanym Szri Lung Si. Mnichowie tego klasztoru wraz z innymi uczestnikami byli też intensywnie zaangażowani w praktykę Buddy Medycyny. Jednym z powodów, dla którego została ona wykonana było to, jak powiedzieli, że w miejscu, w którym cała społeczność zaangażuje się w praktykę Buddy Medycyny, sprawy potoczą sie dobrze dla klasztoru, co zgodnie z ich odczuciem, miało coś wspólnego z aktywnością Dżambali, przychodzącej automatycznie przy suplikacji i praktyce Buddy Medycyny. Dlatego, powiedziałbym, że jeśli musicie wybrać jedną z nich dla modlitwy, powinniście wybrać Buddę Medycyny, ponieważ wydaje się, że modląc się do Buddy Medycyny, uzyskujesz automatycznie pomoc Dżambali. _____________ *Nota tłumacza: Dżambala (ang. Jambhala), jidam związany z obfitością, powodzeniem i zdrowiem. Zobacz: http://www.gallix.com/V.i-PROFILES/Kuberu-Buddhist-Art-PRO.htm
16
Pytający: Rinpocze, ta praktyka wydaje sie być tak wspaniałą i pełną, że trudno mi sobie wyobrazić dlaczego o niej nie usłyszeliśmy wcześniej. Rozumiem, że nie praktykuję od zbyt długiego czasu, ale zastanawiam się, jakie jest miejsce praktyki Buddy Medycyny? Czy wykonuje sie ją często w klasztorach? Dlaczego musieliśmy na nią tak długo czekać? Rinpocze: Co do miejsca praktyki Buddy Medycyny w tradycji klasztornej w Tybecie, są tu pewne różnice. W niektórych klasztorach przykłada sie do niej dużą wagę, natomiast w innych wykonuje się ją w małym stopniu. I można zobaczyć różne kombinacje. Brak tu żelaznej reguły. Odnośnie tego, dlaczego nie słyszeliście o niej aż do teraz, nie zapominajcie, że wadżrajana jest bardzo nowym zjawiskiem na Zachodzie. Zasadniczo można powiedzieć, że wadżrajana obecna jest w tym kraju od trzydziestu lat. Musimy pamiętać o tym jak nauczał Budda. Gdy Budda nauczał dharmy, rozpoczął od tego, co nazywamy zwykłym pojazdem. I następnie bardzo stopniowo pogłębiał swą prezentację, w miarę jak ludzie stawali się coraz bardziej do tego przygotowani przez swą praktykę. W ten sam sposób nauczyciele musieli wprowadzać i stopniowo nauczać dharmy w tym kraju, po prostu dlatego, że w miarę postępującej praktyki, wasze zaufanie, wiara i zrozumienie odpowiednio wzrastają. Na przykład, większość nauczycieli, którzy zaczęli uczyć na Zachodzie, rozpoczęło od nauczania praktyki szamaty, co nie wymagało wielkiej wiary, ponieważ pracowaliście nad tym, czego bezpośrednio doświadczaliście w swych umysłach. Wartość tego nie była od początku oczywista. Gdyby zaczęli od powiedzenia, że to podstawowa praktyka naszej tradycji i miałbyś wizualizować Buddę Medycyny i uwierzyć, że on istnieje, że ma on ogromne błogosławieństwo i że jeśli sie do niego modlisz, jego błogosławieństwo wniknie w ciebie, prawdopodobnie nie uwierzyłbyś w to. Pytający: Czy ta praktyka ma bezpośredni związek z tybetańską praktyką medyczną? Rinpocze: Tak, jest z nią związana. Praktyki Buddy Medycyny używane są dla wyświęcenia lekarstw w czasie ich przygotowania. Także, linia przekazu medycyny pochodzi od riszi zwanego Rigpe Jesze "świadomość mądrości" - który był emanacją Buddy Medycyny. Oraz gdy spojrzymy na historię medycyny tybetańskiej, widzimy, że najważniejsi lekarze Tybetu, łącznie z wielkim sidhą Jonten Gonpo i innymi, po tym jak mieli wizje Buddy Medycyny, lub po otrzymaniu jego błogosławieństw, potrafili odkryć nowe sposoby diagnozowania, nowe sposoby przygotowania lekarstw i napisać podręczniki medyczne. Pytający: Dziękuję Rinpocze, za otrzymaną od ciebie transmisję oraz nauki. Uczono mnie aż do tego momentu, że są zasadniczo trzy sposoby dania pomocy istotom w oceanie samsary w osiągnięciu brzegu oświecenia, są nimi: jak król, który prowadzi każdego do wyzwolenia; jak przewoźnik, który zabiera wszystkich z sobą na tę samą łódź i że tak powiem, przekracza go wraz z nimi; albo jak pasterz, który upewnia się, że każdy dostał się tam bezpiecznie zanim on sam tam przejdzie. Nie mam jasności odnośnie bycia z jednej strony pasterzem, a leczeniem i osobistym dojściem do oświecenia wpierw, zanim pozwolę wszystkim innym dostać się tam przede mną. Czy mógłbyś o tym powiedzieć, proszę? Rinpocze: Są zgodnie z tradycją sutry, jak o tym powiedziałeś zadając pytanie, są trzy sposoby, na jakie bodhiczitta może być tworzona. Te trzy różne sposoby jej tworzenia, są akceptowane i odpowiadają temu jak jesteś egoistyczny. Gdy ktoś jest krańcowo nieegoistyczny, całkowicie i absolutnie altruistyczny, wtedy tworzy on bodhiczittę, postawę wyrażaną jako: "Nie osiągnę stanu buddy, odrzucam osiągnięcie stanu buddy, aż każda inna istota już go osiągnie." Jest to tym, co nazywamy bodhiczittą pasterza, jak to wyraziłeś w swym pytaniu. Jest to też uważane za najlepszy styl tworzenia bodhiczitty z punktu widzenia sutr; jest najlepszą, bo jest całkowicie nieegoistyczna. Druga z kolei jest myśl: "Dobrze, chcę osiągnąć 17
stan buddy i oni tez tego chcą. Mam nadzieję, że wszyscy dojdziemy do tego stanu razem. Doprowadzę siebie i wszystkie inne istoty do stanu buddy w tym samym czasie." Ten styl, zwany stylem przewoźnika, lub bodhiczittą podobną do promu, jest nieco bardziej egoistyczna od pierwszej, lecz wciąż jest bardzo nieegoistyczna. Trzeci styl, który rzeczywiście ma w sobie nieco egoizmu, jest myślą: "Ja naprawdę chcę osiągnąć stan buddy. Ja naprawdę chcę osiągnąć pełne przebudzenie. Lecz po jego osiągnięciu nie opuszczę istot. Wyzwolę też wszystkie istoty, lecz wpierw, zdecydowanie, chcę sam osiągnąć stan buddy." To królewska bodhiczitta, która ma w sobie pewien stopień egoizmu, lecz ponieważ zawiera ona aspirację wyzwolenia wszystkich istot, jest wciąż autentyczną bodhiczittą. Styl tworzenia bodhiczitty w wadżrajanie brzmi podobnie do królewskiej, ale nie znaczy ona królewskiej bodhiczitty. Postawa wadżrajany jest po prostu realistyczna. Jeśli nie osiągniesz stanu buddy, nie możesz wyzwolić innych istot. Ta postawa nie jest egoistyczna: jest realistyczna. Może ona stać się egoistyczną. Możesz zmienić ją w królewską bodhiczittę lub użyć jej jako pretekstu dla królewskiej bodhiczitty. Lecz nie znaczy to naprawdę, że powinna być tworzona w tym duchu. Podstawowe rozumowanie bodhiczitty wadżrajany jest: "Wszystko, czego chcę, to wyzwolić wszystkie istoty. Oczywiście nie mogę tego zrobić teraz. Jeśli zostanę bodhisatwą, wraz z realizacją bodhisatwy będę mógł coś zrobić, lecz nie mogę ich w pełni wyzwolić, tak jak może to zrobić budda. Zatem, choć tym, czego chcę jest wyzwolenie nie siebie, a istot, aby zrobić to skutecznie, sam wpierw będę musiał osiągnąć stan buddy."
Postawa wadżrajany jest po prostu realistyczna. Jeśli nie osiągniesz stanu buddy, nie możesz wyzwolić innych istot Pytający: Czy jest praktyka Buddy Medycyny, która zawiera układanie rąk? Rinpocze: Układanie rąk może być w pewien sposób połączone z praktyką wizualizowania małego kształtu Buddy Medycyny w pewnej części ciała chorej osoby. Pytający: Rinpocze, mam inne pytanie na temat wybierania praktyki. Rozważając praktyki tonglen i Buddy Medycyny, jak mamy zdecydować, kiedy ich użyć, zakładając, że mamy obie transmisje? Rinpocze: Czy masz na myśli swój własny rozwój czy dla dobra innych? Pytający: Tonglen jest tym, co używamy by pomagać innym, a co i nam pomaga. Pema Czodron mówił o sposobie używania tonglen aby pomóc sobie. Rinpocze: Oba są tak samo w każdy sposób pomocne, dla siebie i dla innych. To, co powinniśmy podkreślić w swej własnej praktyce jest oparte na tym, do czego mamy największe zaufanie, w co najbardziej wierzymy i do czego mamy największą naturalną skłonność. Zatem, jeśli masz więcej zaufania do tonglen, będzie to bardziej skuteczne. Jeśli masz więcej zaufania do praktyki Buddy Medycyny, wtedy to właśnie będzie bardziej skuteczne. Historycznie, możemy zobaczyć jak pewni nauczyciele w różnych liniach przekazu kładli duży nacisk na praktykę tonglen, jako swej głównej praktyki, podczas gdy inni określali Buddę Medycyny lub podobne praktyki jako swe główne praktyki. Naprawdę zależy to od osobistych skłonności.
18
Sutra Buddy Medycyny
Mudry, lub gesty rytualne, pomagają w oczyszczeniu wizualizacji Kontynuacja nauk Wielce Czcigodnego Kenczena Thrangu Rinpoczego na temat Sutry Buddy Medycyny.
N
iektórzy z was zadali pytania na temat mudr, gestów rytualnych, używanych w tej praktyce, zatem rozpocznę tę poranną sesję od ich wyjaśnienia. Jak wiecie, głównym elementem w naszej praktyce jest medytacja, włączając w to wizualizację, która jest w swej naturze mentalna. Lecz używamy też swych innych zdolności, ciała i mowy dla uczynienia tego procesu mentalnego czystszym i mocniejszym. Używamy na przykład mowy dla uczynienia wizualizacji czystszymi przez recytowanie liturgicznych opisów i tak dalej, używamy też ciała dla tego samego celu poprzez postawy fizyczne oraz gesty zwane 19
mudrami. Główną sprawą jest oczywiście sama praktyka wizualizacji. Jest więc do zaakceptowania, zwłaszcza w pewnych warunkach, wykonywanie tej praktyki jako w pełni mentalnej, bez dodatkowego użycia mudr. Pierwszym miejscem w tej praktyce gdzie użyta jest szczególna mudra, jest przy zaproszeniu bóstwa - gdy już wizualizowałeś siebie, jako Buddę Medycyny i gdy wizualizowałeś Buddę Medycyny przed sobą i prosisz faktyczne bóstwo mądrości, Buddę Medycyny, o podejście i w końcu rozpuszczenie się w tobie jako wizualizacji siebie oraz w wizualizację frontalną.* To i inne miejsca w praktyce są podkreślone przez użycie sanskrytu, jako części liturgii. Kulminacja zaproszenia, kulminacja każdej części ofiarowania, tak samo jak istotna mantra powtarzana w czasie głównej części praktyki, są wszystkie wypowiadane w sanskrycie. Jest to standardem dla praktyk wadżrajany. Powodem tego jest, że Budda nauczał w sanskrycie i podane jest w naukach, że wszyscy buddowie przyszłości będą też nauczać w sanskrycie. Zatem używamy sanskrytu dla podkreślania ważnych spraw w praktykach, aby uprawiać nawyk lub tworzyć związek z tym językiem. Przy zakończeniu zaproszenia w liturgii, wypowiadasz mantrę w sanskrycie NAMO MAHA BEKANDZE SAPRIWARA BENZA SAMAJADZA DZA. Tym, co mówisz, jest: "Buddo Medycyny, wraz ze swym orszakiem, proszę przypomnij swoją wadżra samaję i zbliż się." W tym punkcie wizualizujesz, że Budda Medycyny i jego orszak pojawiają się w niebie przed tobą przed rozpuszczeniem się w ciebie i w wizualizacja frontalną. Mudra, która towarzyszy tej mantrze zwana jest mudrą zgromadzenia i czyni sie ja przez skrzyżowanie rąk w nadgarstkach (dłonie zwrócone w stronę klatki piersiowej i na jej poziomie). Prawa ręka jest przed lewą, przy czym lewa jest bliżej ciała, i strzelając palcami. Skrzyżowanie rąk w nadgarstkach oznacza spójność niewzruszonej samaji, która sprowadza bóstwa mądrości. Strzelenie palcami znaczy natychmiast, właśnie teraz. To faktycznie ma specyficzne znaczenie odniesienia do jednostki czasu zwanej momentem. Moment w tym wypadku odnosi sie do najmniejszej działki czasu mierzonej w danym systemie. Na przykład w ogólnie przyjętym systemie używanym w Indii w czasach Buddy, dzień był dzielony na trzydzieści okresów i tak dalej aż doszedłeś do odcinka tak małego, że trudno go nawet opisać i nazywano go momentem. W Tantrze Kalaczakry dni były dzielone na godziny, które są z kolei dzielone na podpodziały, które są dzielone coraz i coraz dalej, aż dochodzimy do podziałów tak małych, że w naszym postrzeganiu nie mają długości i dlatego dochodzimy do czegoś podobnego bezczasowości lub pustki. W każdym przypadku moment odnosi się do możliwie najkrótszej wyobrażalnej jednostki czasu. Strzelenie palcami w rytuale oznacza moment. Tu, w przypadku zaproszenia, to co mówisz przez strzelenie palcami to: "Proszę pojaw sie tu i rozpuść sie we mnie właśnie teraz, bez najmniejszej zwłoki." To, co wyrażasz podczas ofiarowania przez strzelenie palcami na zakończenie mudr ofiarnych to: "Proszę zaakceptuj te ofiary teraz, w tym momencie. Oby były one dla ciebie dostępne i obyś się nimi cieszył teraz, bez potrzeby oczekiwania." W przypadku ceremonii wyświęcania, takiej jak ceremonia schronienia, strzelenie palcami służy dla określenia dokładnego momentu w czasie w którego otrzymujesz ślubowanie. Następną jest recytacja WADŻRA SAMAJA TIKTRA LEN, co znaczy "Poprzez moc przypomnienia twej wadzra samaji, proszę pozostań stabilnym." W czasie poprzedniej mantry, gdy zapraszałeś bóstwa mądrości, zaprosiłeś je i rozpuściłeś je w siebie. Gdy recytujesz WADŻRA SAMAJA TIKTRA LEN, rozpuszczasz je w wizualizację frontalną i prosisz je by pozostały stabilne, jako pole ofiarowania dla akumulacji zasług. Wykonujesz tu gest polegający na obrocie obu rąk, tak, że są _____________ *Nota redakcji: Zobacz Shenpen Osel tom 4, numer 1, strona 29 oraz/lub strona 61. (Polskie tłumaczenie Sadhana Buddy Medycyny, strony 28/29 oraz 57 - przyp.tł.).
20
zwrócone wnętrzem dłoni w górę przed klatką piersiową. To bardzo podobne do wyszukanego lub uprzejmego sposobu poproszenia kogoś by usiadł. Następnie dochodzimy do inicjacji. Pierwszych pięć sylab mantry inicjacji OM HUM TRAM HRI AH ABHIKENTSA HUM,*1 odnosi sie do pięciu męskich buddów pięciu rodzin. Jest to inicjacja zarówno siebie jak i dla wizualizacji frontalnej. OM przedstawia Wairoczanę, HUM Akszjobję, TRAM Ratnasambawę, HRI Amitabę, a AH Amogasidhi. O tych pięciu buddach pięciu rodzin czasem naucza się, jako o buddach w pięciu różnych czystych królestwach, które są w stosunku do ciebie zewnętrzne. Czasem natomiast naucza sie o nich jako o pięciu aspektach twej wrodzonej lub wewnętrznej mądrości. W przypadku, gdy są one pięcioma aspektami wewnętrznej mądrości, odpowiadają pięciu mądrościom buddy. Zatem na przykład Wairoczana , który jest rodziną buddów, jest mądrościa dharmadhatu. Mądrością dharmadhatu jest rozpoznanie niezrodzonej natury pustki wszelkich rzeczy, która też przenika inne mądrości i właśnie dlatego ma on to szczególne imię.
Pierwszym miejscem w tej praktyce gdzie użyta jest szczególna mudra jest przy zaproszeniu bóstwa Te mądrości nie są naprawdę oddzielne. Są one wymieniane oddzielnie by pokazać cechy mądrości. Ogólnie mówiąc, można powiedzieć, że mądrość buddy zawiera dwa aspekty, dwa rodzaje mądrości, które nie są naprawdę oddzielone. Jedną z nich jest mądrość, która wie, jakimi rzeczy są, i odnosi się to do rozpoznania absolutnej prawdy lub natury rzeczy. Ten aspekt mądrości jest równoważny do mądrości dharmadhatu.*2 Jest to ta mądrość, która wie jakimi rzeczy są, lub zna naturę wszystkich rzeczy. Inną z mądrości buddy jest mądrość, która zna to, co jest. Mądrość, która wie jak rzeczy są, zna naturę wszystkich rzeczy, lub prawdę absolutną. Lecz w tym samym czasie, budda zna też, można powiedzieć, odrębne cechy tych względnych prawd lub względnych rzeczy, których naturą jest prawda absolutna. Znaczy to, że podczas gdy buddowie rozpoznawają niezrodzoną naturę wszystkich rzeczy i każdej rzeczy z osobna, pustkę wszystkich rzeczy i każdej rzeczy z osobna, niemniej jednak widza oni jasno manifestacje lub przejaw tej rzeczy, tworząc na zewnątrz tego czystego widzenia jakikolwiek rodzaj reifikacji*3 lub złudzenia solidności. Dlatego sposób, w jaki buddowie widzą względną prawdę, jest jak widzenie czegoś w lustrze. Widziany obraz jest nadzwyczaj czysty i żywy, lecz naprawdę niczego niema w lustrze [poza samym przejawem] i o tym też wiadomo. Zatem postrzeganie lub mądrość buddy, rozpoznanie względnej prawdy, zwane jest mądrością podobną lustru, którym jest widzenie tego, że choć rzeczy są niezrodzone, niemniej jednak maja swoje wyraźne przejawy. Mądrością podobna do zwierciadła jest Budda Akszjobja. Trzecia mądrość buddy jest zwana jest mądrością równości. Odnosi sie to do faktu, że z punktu widzenia samego zwierciadła, niezależnie, co się w nim przejawia, choć przejawia sie to wyraźnie i choć _____________ *1 Nota redakcji: Zobacz Shenpen Osel tom 4, numer 1, strona 34 oraz/lub strona 62 (Polskie tłumaczenie Sadhana Buddy Medycyny, strony 34 oraz 62 - przyp.tł.). *2 Nota redakcji: Czasem tłumaczona jako mądrość wszechobejmującej przestrzeni lub mądrość wszechprzenikającej przestrzeni. *3 Nota tłumacza: Spójrz na notę (nr 3 ) na stronie 48 tego tekstu, która wyjaśnia to pojęcie.
21
zwierciadło ma zdolność pokazania każdego obrazu, nie ma ono konceptów na temat tego co pokazuje. Brak podziału obrazu na siebie i coś innego. Niema podziału obrazu na dobry czy zły, czy w jakiekolwiek inne ramy koncepcyjne. Fakt, że buddowie w swej mądrości, która rozpoznaje ten obraz, są wolni od wszelkich ułudnych konceptów, jest mądrością równości, którą jest Budda Ratnasambawa.
Te mądrości nie są naprawdę oddzielne. Są one wymieniane oddzielnie by pokazać cechy mądrości. Czwartym buddą jest Amitaba, który ucieleśnia mądrość rozróżniania. Budda - my, gdy osiągniemy stan buddy, lub jakikolwiek inny budda - posiada trzy wyjaśnione mądrości: mądrość dharmadhatu, mądrość podobną zwierciadłu oraz mądrość równości. Ponieważ są one cechami mądrości buddy, jasnym jest, że widzą oni lub są oni w czysty sposób świadomi, bez żadnego rodzaju konceptualizacji. Lecz ponieważ są oni wolni od konceptualizacji, mógłbyś omyłkowo przyjąć, że nie są w stanie rozróżnić pomiędzy cechami rzeczy. Inaczej mówiąc, ponieważ buddowie są wolni od pojęć dobra i zła, czy znaczy to, że nie są oni w stanie odróżnić dobra od zła we względnej prawdzie? Ponieważ są wolni od pojęć czerwieni i białości, czy znaczy to, że nie potrafią odróżnić rzeczy czerwonej od białej? Faktycznie niema to takiego znaczenia. Buddowie są w stanie doskonale odróżnić wyraźne cechy względnych zjawisk. Ta mądrość zwana jest mądrością rozróżniania, i jest ona aspektem mądrości, która zna to co jest - z punktu widzenia rozróżniania aspektów mądrości odpowiednio do tej, która wie jak rzeczy są oraz tej, która wie co jest. To odpowiada Buddzie Amitaba. Piątą mądrością jest mądrość spełnienia, która jest uosabiana przez Buddę Amogasidhi. Znaczy to, że ze względu na mądrość buddy - ponieważ buddowie posiadają, na przykład, mądrość równości oraz mądrość rozróżniania - są oni w stanie spontanicznie spełniać swą aktywność bez konceptualizacji lub wysiłku. Taka aktywność jest niekończąca się i nieprzerwana. Aktywność buddy zawsze niezawodnie spełnia swój cel w określonym czasie. Jest to tym, co określamy przez mądrość spełnienia. Taką właśnie inicjację otrzymujesz w tym punkcie praktyki podczas gdy powtarzasz sylaby OM HUM TRAM HRI AH, wewnętrznie jest to inicjacja pięciu mądrości, a zewnętrznie to inicjacja pięciu męskich buddów.
Aktywność buddy zawsze niezawodnie spełnia swój cel w określonym czasie Są mudry, które wykonuje się z każdą z tych sylab. Mudra Wairoczany, którą obejmuje powiedzenie sylaby OM jest klaśnięcie w dłonie, ciasne zwinięcie palców tak, że dwie ręce splatają się razem w pięść, a następnie równoczesne wyciągnięcie obu połączonych środkowych palców. Mudra Akszjobji, która towarzyszy powiedzeniu HUNG polega na klaśnięciu w dłonie i utworzeniu pięści z wyciągniętymi dwoma palcami wskazującymi. Mudra Ratnasambhawy, która towarzyszy sylabie TRAM, to klaśnięcie w dłonie tworząc pięści z wyciągniętymi dwoma palcami serdecznymi. Mudra Amitaby, która towarzyszy sylabie HRI to klaśnięcie w dłonie z dwoma wyciągniętymi kciukami. Mudra Amogasidhi, która towarzyszy sylabie AH, polega na klaśnięciu w dłonie tworząc pięść z wyciągniętymi i połączonymi dwoma małymi palcami. Te mudry są połączone ze sposobem, w jaki tych pięciu buddów jest postrzeganych - i jest to wspólny element we wszystkich tantrach - jako obecnych w świecie zewnętrznym. Mówi się, że Budda Wairoczana z rodziny buddów zamieszkuje królestwo w centrum, zwane "gęsto ułożonym." Mówi się, że 22
Budda Akszjobja z rodziny buddów zamieszkuje królestwo na wschodzie zwane "wyraźnie radosnym." Mówi się, że Budda Ratnasambhawa z rodziny buddów zamieszkuje królestwo zwane "wspaniałym." Mówi się, że Budda Amitaba z rodziny buddów lotosu zamieszkuje królestwo na zachodzie zwane "błogim" lub sukawati. Mówi się też, że Budda Amogasidhi z rodziny buddów karmy albo działania zamieszkuje królestwo na północy zwane "doskonałym" lub "doskonale pełną aktywnością." Centralny budda, Wairoczana, widziany jest jako przenikający, który przenika wszystkich innych buddów oraz przenikający ich aktywność. Każdy z innych czterech buddów jest też połączony z szczególnym stylem aktywności, szczególnym sposobem dawania korzyści istotom. Akszjobja ucieleśnia uspokojenie, Ratnasambhawa ucieleśnia wzbogacanie i ekspansję, Amiataba ucieleśnia magnetyzowanie, natomiast Amogasidhi przekonujące lub bezpośrednie działanie. Gdy mówimy o tych pięciu królestwach, mówimy, że są one na wschodzie, na południu, na zachodzie, na północy i w środku, lecz oczywiście te kierunki są zaledwie określeniami. Nie mają one absolutnej realności czy położenia. Nie potrafimy naprawdę powiedzieć czym jest wschód, bo miejsce, które jest na wschód od pewnego miejsca będzie na zachód od innego. Będzie ono na południe od jednego i na północ od innego. Jest tym miejscem naprawdę wschód, czy jest to zachód? Być może to południe, może to północ. Nie sposób powiedzieć. Zatem, kierunki są oczywiście puste. Maja one wartość we względnej rzeczywistości. W szczególnym kontekście, który określiliśmy, nie możemy sensownie powiedzieć, że pewne miejsce jest na wschód czy na zachód od innego. Maja one zatem wartość we względnej prawdzie, są one jednak tylko względnymi w stosunku do siebie nawzajem i dlatego nie mają absolutnej wartości i są puste. Zatem nie możemy naprawdę powiedzieć gdzie jest wschodnie królestwo za wyjątkiem określenia go sposób względny w stosunku do swego własnego ciała. Dlatego w tradycji buddyjskiej wschodem nazywamy cokolwiek, do czego jesteś zwrócony.
W tradycji buddyjskiej wschodem nazywamy cokolwiek, do czego jesteś zwrócony Z tego powodu - i teraz mudry zaczynają być nieco bardziej skomplikowane - ponieważ wschód jest określany jako cokolwiek w stronę czego jesteś zwrócony, w liturgiach zapraszania rozumie się, że budda zapraszany ze wschodu - jak na przykład Akszjobja - zbliży się do ciebie od przodu. Budda zaproszony z południa, jak Ratnasambhawa, zbliży się do ciebie z kierunku twego prawego ucha. Budda zaproszony z zachodu, jak Amitaba, zbliży się spoza ciebie w kierunku tyłu twojej głowy. A budda zaproszony z północy, jak Amogasidhi, zbliży się do ciebie z lewej strony. Zatem, gdy otrzymujesz inicjacje od tych buddów i następnie wizualizujesz, że rozpuszczają się oni w ciebie, rozpuszczają się oni w tobie z tych kierunków. Dlatego mudrami, które zostały poprzednio przedstawione, dotykamy pięć punktów na twojej głowie. Ponieważ Wairoczana, przedstawiany przez palec środkowy, jest w środku, dotykasz swymi złożonymi rękami, czyniąc pięść z wyciągniętymi środkowymi palcami, do samego środka szczytu swej głowy. Ponieważ Akszjobja, przedstawiany przez wyciągnięte palce wskazujące, związany jest z przodem, dlatego dotykasz złożonymi rękami z wyciągniętymi palcami wskazującymi do swego czoła. Ponieważ Ratnasambhawa, przedstawiany przez wyciągnięte palce serdeczne, przychodzi z południa, dlatego dotykasz złożonymi rękami z wyciągniętymi palcami serdecznymi do miejsca powyżej prawego ucha. Ponieważ Amitaba przedstawiany przez wyciągnięte kciuki, zbliża się z zachodu, dlatego dotykasz złożonymi rękami z wyciągniętymi kciukami do tyłu swej głowy, tak blisko jak potrafisz. W końcu, ponieważ Amogasidhi, przedstawiany przez wyciągnięte małe palce, zbliża się z północy, dlatego
23
dotykasz złożonymi rękami z wyciągniętymi małymi palcami do swej głowy powyżej lewego ucha. Układanie rąk w mudry i dotykanie jest skoordynowane z recytacją sylab. Gdy faktycznie wykonujesz te mudry, pierwsze trzy są oczywiste. Gdy jednak dochodzisz do HRI przedstawiającego Amitabę, do kciuków z tyłu głowy, nie wykonujesz tego okrążając głowę. Wykonujesz ruch od strony prawej, tak daleko jak potrafisz. Po tym masz AH po stronie lewej. Wykonanie tych pięciu mudr w czasie recytacji OM HUM TRAM HRI AH towarzyszy otrzymywaniu inicjacji od tych pięciu buddów, którzy rozpuszczają się w tobie. Gdy wypowiadasz pozostałą część mudry, ABIKENTSA HUM, dla potwierdzenia, że tych pięciu buddów rozpuściło sie w tobie, wyciągasz ręce z dłońmi zwróconymi w górę, a następnie odwracasz [lub obracasz] je w swoją stronę aż do momentu gdy są one mniej więcej zwrócone dłońmi w dół dla przedstawienia rozpuszczenia Buddów w ciebie. Są to mudry dla inicjacji. Następnie przychodzą mudry dla ofiarowania.* Pierwsza mudra towarzyszy tu słowu ARGAM. ARGAM odnosi sie do ofiarowania wody pitnej. Zatem mudrą jest stworzenie przy pomocy rąk kształtu naczynia lub pojemnika, który mógłby zawierać wodę pitną. Robi się to w sposób, który Rinpocze właśnie zademonstrował [przez połączenie palców końcami oraz palców i dłoni wzdłuż zewnętrznej krawędzi małych palców oraz wewnętrznej krawędzi dłoni gdy są one zwrócone w górę, przy czym kciuki spoczywają na krawędzi dłoni i palców wskazujących.] Druga ofiara, PUPE, jest ofiarowaniem kwiatów. Ta mudra przedstawia rzucanie płatków kwiatów przy pomocy rąk [końce czterech palców obu rąk, trzymając dłonie zwrócone w górę lekko zwinięte w pięści i stykające się z końcami kciuków zostają nagle otwarte przez uwolnienie kciuków i wyciągnięte w przód]. DHUPE jest ofiarowaniem kadzidła i dlatego gest lub mudra wykonywana przy pomocy obu rąk przedstawia naczynie pełne doskonale pachnącego proszku [obie dłonie zwinięte w pięści, palce ułożone na wierzchu każdego z nich chwytając kciuk, zwrócony w dół]. W następnej ofierze, ALOKE przedstawia lampy lub światła. Ułożenie rąk z kciukami wyciągniętymi w górę przedstawia lampę z palącym się knotem [taka sama mudra jak dla kadzidła za wyjątkiem, że kciuki teraz skierowane w górę są uwolnione z zaciśniętych w pięści palców]. W następnej ofierze, GENDHE, przedstawia pocieranie perfumowanej wody o ciało i dlatego gest jest podobny do gestu namaszczania lub pocierania perfumowaną wodą czyjegoś ciała [obie ręce wyciągnięte w przód z dłońmi prostopadle do podłogi, palce skierowane w górę i lekko się poruszające]. Następną ofiarą, NAIWEDJE lub NEIWIDJE, jest pokarm, który przedstawiany jest przez tormę NAIWEDJE, czym jest pożywienie w odpowiednim naczyniu w świątyni. Mudra określa to przy pomocy obu rąk trzymanych dłońmi w górę z palcami serdecznymi wyciągniętymi w górę dla opisania tormy, która jest na ołtarzu. SZAPDA, co znaczy "dźwięk," po raz pierwszy pojawia sie w tym ofiarowaniu, jest ofiarowaniem muzyki. Gest jest tu podobny do uderzania palcami w gliniany bęben [kciuk każdej z rąk styka sie z serdecznym i małym palcem, przy czym palec środkowy i wskazujący są wyciągnięte wprost przed siebie z palcem wskazującym na nim, poruszając się nieco w dół i w górę w ruchu uderzania].
P
o tych ośmiu ofiarowaniach przychodzi pozostałych pięć z tej sekcji, którymi, jak zapewne pamiętasz, są ofiary obiektów pięciu zmysłów. Pierwszy a nich, RUPA, znaczy kształt i tu odnosi się _____________ *Nota redakcji: Zobacz Shenpen Osel tom 4, numer 1, strona 34 oraz/lub strona 62. (Polskie tłumaczenie Sadhana Buddy Medycyny,Thrangu Rinpocze, strony 34 oraz 62 - przyp.tł.)
24
do pięknego kształtu. Mudra, która to przedstawia jest mudrą zwierciadła, wyciągasz prawą rękę z dłonią skierowaną na zewnątrz, a lewą rękę zwijasz w pięść z kciukiem skierowanym w górę dotykając nim prawą dłoń u podstawy jak gdyby był to uchwyt zwierciadła. Przedstawia to fakt, że kształty są postrzegane jak obrazy lub odbicia w zwierciadle. Drugą mudrą jest SZAPDA, która odnosi się tu do wszystkich dźwięków. Mudra jednak jest czymś, co zawsze przedstawia instrumenty muzyczne. Niektórzy ludzie przy tej drugiej mudrze SZAPDA wykonują mudrę lutni, czy mudrę gitary, jednak w mojej tradycji jest to proste powtórzenie poprzedniej mudry bębnienia. GENDHE, co przedstawia piękne zapachy, to mudra jak wykonana poprzednio, gdy przedstawia ona w szczególności perfumy. Oraz RASA, która jest ofiarowaniem smaków, daje tę samą mudrę jak ARGHAM za wyjątkiem, że tym razem jest to pojemnik pożywienia zamiast z wodą. Teraz przychodzi SAPARSZE, przedstawiające odczucia zmysłowe, daje to tę samą mudrę trzymania w górze delikatnego materiału, co jest wykonywane przez obracanie rąk aż dłonie będą zwrócone na zewnątrz, a palec wskazujący zetknie się z kciukiem. Gdy mówisz TRATITSA, co znaczy indywidualnie, wtedy obracasz ręce tak, że dłonie są zwrócone w górę i strzelasz palcami. Podczas następnej sekcji ofiarowania - ofiarując osiem pomyślnych substancji, osiem pomyślnych znaków i siedem artykułów królewskich - wciąż trzymasz ręce połączone w mudrze anielskiej, mudrze suplikacji i modlitwy, tak jak to robisz w czasie wszystkich sekcji ofiarnych. Niema tu szczególnej mudry dla nich i niema strzelania palcami. Gdy ofiarowujemy mandalę z mantrą OM RATNA MANDALA HUM, jest tu zwykła mudra mandali.
Mudra mandali Tłumacz: Sądzę, że jest tu wielu ludzi, którzy nie znają tej mudry. Ułóż ręce mniej więcej tak, by dłonie były zwrócone w górę. Spleć palce tak by palce obu rąk były powyżej dłoni, a nie od strony jej wierzchu. Następnie dotknij kciukami końce małych palców przeciwnych rąk. Po tym, palcami wskazującymi zahacz wokół górnego stawu środkowych palców przeciwnych rąk. Następnie rozpleć swoje palce serdeczne tak, by wystawały one w górę oparte o siebie ich zewnętrzną stroną. Jest to najłatwiejszy, jaki znam sposób opisania tej mudry. I niema tu wyłamywania palców. Rinpocze: Pozostałe trzy części ofiarowania - ablucja, osuszenie i ubieranie - nie mają mudr innych niż połączone dłonie [w mudrze suplikacji lub modlitwy]. Jednak, sposób w jaki dłonie są połączone w tych praktykach jest bardzo szczególny. Nie naciska się rąk o siebie powodując, że dłonie się spłaszczają. Zachowuje się pewną odległość pomiędzy dłońmi, 25
tak, że kształt twych dłoni jest podobny do pąka kwiatu. Jest ona dlatego nazywana mudrą lotosu i przedstawia kwiat lotosu, który ma się właśnie otworzyć. Lotos jest ogólnie rzecz biorąc symbolem dharmy. Jest zrodzony w błocie na trzęsawisku, lecz gdy kwiat się wyłania, jest piękny i bez skazy. Zatem lotos - i wnioskując, mudra - reprezentuje praktykę dharmy, i dlatego, aby sobie o tym przypomnieć, twoje dłonie powinny być w ten sposób złączone w tych praktykach.*1 Jeśli macie pytania, proszę je teraz zadawać. Pytający: Rinpocze, powiedziałeś, że w przyszłości dharma będzie nauczana w sanskrycie przez innych buddów. Czy mógłbyś też wyjaśnić, dlaczego? Czy jest coś szczególnego w sanskrycie, co nas blisko łączy ze stanem oświecenia? Czy może będziemy w przyszłości, mam nadzieję, ponieważ praktykujemy dharmę, gdy dojdziemy bliżej do stanu oświecenia, być w stanie zrozumieć i uczynić te dźwięki bardziej zrozumiałymi? Lub, czy nie jest to nauka o określonym znaczeniu*2 i przez to do zinterpretowania z punktu widzenia czasów, gdy Budda ją dał? Rinpocze: Przede wszystkim, co do tego czy stwierdzenie, że buddowie przyszłości będą nauczać w sanskrycie jest znaczenia określonego czy stwierdzeniem o ukrytej intencji - można rzec, że nie powinno ono być odczytywane dosłownie, lecz znaczy coś, co jest wskazywane przez jego dosłowne znaczenie jest czymś czego ja nie mogę rozstrzygnąć. Nie mogę wam powiedzieć "Jest to zdecydowanie stwierdzenie, które powinne być brane dosłownie," lub "Jest to stwierdzenie symboliczne o ukrytym znaczeniu." Nie mogę rozwiązać tej kwestii, ponieważ jego źródłem jest Badrakalpa Sutra, oraz Sutra Szczęśliwego Eonu i w tej sutrze Budda podaje imiona rodziców, styl nauk, długość nauk, liczebność i cechy orszaku, który bierze udział w naukach i tak dalej. dla każdego z tysiąca buddów z tej szczególnej kalpy. Obejmuje to trzech buddów, którzy go poprzedzili i innych, którzy przyjdą po nim. W tej właśnie sutrze stwierdza on na przykład, że Maitreja będzie piątym buddą tej kalpy, a Ryk Lwa będzie szóstym buddą. Opisuje wszystkich z tysiąca buddów, aż do ostatniego, zwanego Roczana. W tym samym miejscu, w którym Budda przepowiada ich przyjście, mówi on, że będą oni nauczać w sanskrycie. Bardzo trudno byłoby próbować dokładnie ustalać, jaka była jego intencja w powiedzeniu tego.
przez użycie sanskrytu w praktyce liturgicznej, mamy poczucie, że sprowadzamy błogosławieństwa Buddy, błogosławieństwa mowy Buddy, w nasza praktykę Efektem użycia sanskrytu w praktykach liturgii jest zasadniczo ustanowienie błogosławieństw 3 .[oryginalnych słów Buddy] w najważniejszych miejscach sadhany - w mantrach, które są powtarzane,* oraz w obszarach praktyki, które są uwypuklone, takie jak kulminacja zaproszenia, indywidualne kulminacje różnych ofiar i tak dalej. Z tego powodu, nawet gdy te praktyki były podejmowane na zewnątrz mówiącego w sanskrycie świata, te sekcje zostały pozostawione w ich oryginalnym języku i pozostały bez tłumaczenia. Niezależnie czy jako implikację tego możemy uważać sanskryt za zasadniczo najwyższy język czy nie, zależy nie tak bardzo od idei, że jest on takim, jak, że jest on świętym, ponieważ _____________
*1 Nota tłumacza: Krótkie filmy pokazujące wykonanie wszystkich opisywanych tu mudr możesz znaleźć na Youtube gdy wprowadzisz w wyszukiwanie angielskie słowa buddhist mudras *2 Nota tłumacza: Wyjaśnienie znaczenia tego określenia podane jest w polskim tłumaczeniu pracy Thrangu Rinpocze p.t. Tworzenie i Spełnienie w nocie redakcji na stronie 5. *3 Nota redakcji: Powtórzenie głównej mantry lub mantr sadhany w czasie wykonywania różnych wizualizacji zwykle stanowi główną część jakiejkolwiek praktyki sadhany.
26
wierzymy, że Budda nauczał w sanskrycie. Są pewne tradycje buddyjskie, które utrzymują pogląd, że nauki Buddy były oryginalnie dane w języku pali. Tradycja wadżrajany utrzymuje, że jego oryginalne nauki w większości dane były w sanskrycie. Z tego powodu, przez użycie sanskrytu w praktyce liturgicznej mamy poczucie, że sprowadzamy błogosławieństwa Buddy, błogosławieństwa mowy Buddy, w nasza praktykę. Pytający: Zatem, czy ta przepowiednia wciąż należy do nauk o nietrwałości? Rinpocze: Co masz na myśli? Pytający: Mam na myśli to, czy jest to na zawsze ustalone czy wchodzi to też w kategorię, jak zawsze nas uczono, że nic nie jest stałe? Rinpocze: Aspekt nietrwałości tego jest fluktuacją użycia sanskrytu w świecie. W czasach Buddy ludzie w społeczności, w której Budda żył faktycznie mówili w sanskrycie. Teraz nikt go nie używa, jest uważany za martwy język. Ale zgodnie z sutrą, powróci on do użycia, znów stanie się martwym językiem, po czym znów powróci do użycia i tak dalej. To przypadek nietrwałości. Pytający: Rinpocze, chciałbym podzielić się taśmami nagrań tych nauk z sangą KTC i chciałbym wiedzieć czy zrobienie tego jest właściwe, też, czy byłoby właściwe praktykowanie Buddy Medycyny w grupie wraz z osobami, które nie uzyskały inicjacji. Oraz, czy byłoby właściwe zrobienie w domu krótkiej praktyki Mahakali ze śpiewnika? Rinpocze: Co do pierwszego pytania, każdy może praktykować Buddę Medycyny, niezależnie czy otrzymał inicjację czy nie. Jeśli chodzi o wykonanie tej praktyki w grupie, tak by była ona częścią aktywności KTC, potrzebowałbyś wpierw otrzymać zezwolenie od właściwych nauczycieli. Po drugie, jeśli masz wiarę w krótką praktykę Mahakali, z pewnością jest w porządku jej wykonanie w domu.
Przez użycie sanskrytu w praktyce liturgicznej mamy poczucie, że sprowadzamy błogosławieństwa Buddy, błogosławieństwa mowy Buddy, w nasza praktykę Pytający: Rinpocze, nie jest to pytanie związane bezpośrednio z bieżącym tematem, lecz ponieważ zawiera sprawy wiary i oddania, pomyślałem, że może być połączone i byłoby korzystnie je zadać. Chodzi ogólnie rzecz biorąc o naturę i pojawianie się Gjalwang Karmapów. Jak wiesz, modliłem się do Karmapów traktując to jako część swej praktyki i mówi się w tradycji Kagju, że jest on bodhisatwą na dziesiątym poziomie. Zdecydowanie w to wierzę, choć nawet nie miałem żadnego kontaktu z nim. Lecz pewnego razu, gdy miałem trudności w swej praktyce, przeczytałem pieśni Kagju Gurtso Ósmego Gjalwang Karmapy, Mikjo Dordże. W nich Mikjo Dordże odnosi się do siebie jak do zwykłej osoby. Mój mały umysł nie może pojąć jak bodhisatwa na tak wysokim poziomie może myśleć o sobie, jako o zwykłym człowieku. Rinpocze, proszę, czy możesz rozproszyć moje zamieszanie? Tłumacz: Czy mogę to nieco skrócić? Pytający: O tak, proszę. Rinpocze: Ten rodzaj stwierdzenia, jak wspomniane, wyrażone przez Gjalwang Mikju Dordże w Kagju Gurtso, jest typowe dla wielkich nauczycieli, ponieważ to, za co są w pierwszym rzędzie odpowiedzialni, to służenie dobrym przykładem dla swych studentów, co znaczy, że muszą okazywać brak arogancji. Zatem, choć nie jest to dosłownie prawdziwe, że są oni zwykłymi istotami, niemniej jednak będą oni
27
mówić rzeczy jak: "Jestem zupełnie zwykłą osobą, pełną kleszy, zupełnie bez zalet." Przez powiedzenie tego pokazują oni wagę bycia wolnym od arogancji. Nie powinieneś brać takich stwierdzeń dosłownie. Pytający: Rinpocze, czy praktykowanie sadhany Buddy Medycyny jest wciąż właściwe i korzystne jeśli nie praktykowałem Nyndro? Rinpocze: Nie robi to różnicy. Pytający: Biorę udział przy narodzinach i pomagam kobietom w czasie ciąży. Zastanawiam się czy mogę coś zrobić po przyjściu dziecka na świat dla uhonorowania nową istotę i jego matkę. Rinpocze: Odpowiedź na swoje pytanie znajdziesz w naukach planowanych na dzisiejsze popołudnie. Pytający: Czy mogę zadać następne pytanie? Zastanawiam się czy mógłbyś powiedzieć, jaki byłby właściwy sposób zachowania gdyby ktoś został zaatakowany przez seksualnego przestępcę. Będąc w stanie sie obronić, co należałoby zrobić? Tłumacz: Masz na myśli, jak? Pytający: Tak. Tłumacz: Co należy mu zrobić? Pytający: Czy zranienie go byłoby w porządku? Tłumacz: Jak go zranić czy jak go nie zranić? Pytający: Zrobienie tego, co byłoby właściwe. Tłumacz: Jak się przed nim obronić? Rinpocze: Muszę o tym pomyśleć.
Życzenie dużej praktyki jest prawidłowe, a poświęcanie uwagi potrzebom będącym wokół ciebie i stawianie ich na pierwszym miejscu jest też poprawne Pytający: Rinpocze, gdy tu jestem, staje sie dla mnie bardzo jasne, że najlepszą rzeczą do zrobienia byłoby pójście do domu i zorganizowanie swego życia tak by praktykować wiele godzin dziennie. Jednak to co faktycznie się zdarza gdy idę do domu to, że związek z naukami zaczyna wydawać się bardziej odległy i to, co zaczyna się wydawać bardziej bezpośrednie i realne, to potrzeby mnie otaczające. Zaczynam dalej myśleć, że duża ilość praktyk faktycznie jest egoistycznym postępowaniem i że bardziej korzystnym jest pomaganie innym ludziom. Myślę, że to błąd. Czy mógłbyś to skomentować? Rinpocze: Dobrze, faktycznie obie postawy są poprawne. Żadna z nich nie jest błędna. Życzenie dużej praktyki jest prawidłowe, a poświęcanie uwagi potrzebom będącym wokół ciebie i stawianie ich na pierwszym miejscu jest też poprawne. Zatem musisz znaleźć dokładną równowagę odpowiednio do aktualnej sytuacji używając swego wglądu. Jedyna regułą, jaką można by polecić jest by nie pójść w któreś ekstremum. Nie należy pójść w ekstremum praktykowania tak dużo by nie zwracać uwagi na tych, którzy są wokół ciebie i ich potrzeby, lecz też nie należy ograniczać swej praktyki mając na uwadze ich korzyść by nie praktykować zbyt mało. Pytający: Rinpocze, mam pewną niejasność na temat wizualizacji. Zrozumiałem, że powiedziałeś, że wizualizacja Buddy Medycyny jest odzwierciedleniem mego własnego wrodzonego Buddy Medycyny.
28
Jeśli jest on zwierciadłem, dlaczego powiedziałeś, że jest on większy niż mój? Czy nie tworzy to pewnego nieporozumienia? Tłumacz: Czy masz na myśli, że tam gdzie jest twoja prawa ręka będzie lewa ręka? Czy rozumiesz to dosłownie czy masz na myśli, że jest on tego samego rozmiaru? Pytający: Wizualizacja frontalna została opisana, jako większa niż ta, którą wizualizuję, jako siebie. Myślałem też, że I pomyślałem też, że gdzieś zostało też powiedziane, że są one tego samego rozmiaru. Zatem dlaczego obrazuję tę, która jest przede mną, jako większą? Będzie to we mnie tworzyło pewne poczucie braku bezpieczeństwa, że nigdy nie jestem dostatecznie dobry. Tłumacz: Czy przez większe rozumiesz, że jego ciało jest większe? Nie mówisz chyba o samym orszaku? Pytający: Nie, sprawia to, że mam pewnego rodzaju poczucie, że ma on więcej mocy niż ja. Tłumacz: Nigdy nie zostało powiedziane, że wizualizacja frontalna jest większa. Pytający: Być może było to w tekście. Tłumacz: Oh, o to chodzi. Rinpocze: Dobrze, autor tekstu musiał mieć szczególny powód by to powiedzieć w tym momencie. Pytający: Wyobrażałem sobie, że powinno to mi dać więcej zaufania, lecz jak sądzę w pewnych punktach mógłbym go wizualizować, jako tej samej wielkości jak wizualizację siebie. Rinpocze: Możesz je wizualizować tej samej wielkości. Pytający: Rinpocze, czy samaja jest zasadniczo spełniona przez wiarę i oddanie, będąc możliwie ważniejszą od zebrania całości praktyki? Powiedzmy, że na przykład wykonujesz pewne praktyki i napotykasz na praktykę taką jak ta i decydujesz, że chcesz wykonywać tę właśnie. Czy jest to zasadniczo wiara i oddanie w opozycji do faktycznych stopni kompletowania jakiejś szczególnej praktyki? Rinpocze: Tak, zasadniczo samaja jest utrzymywana przez twoją wiarę i oddanie.
29
Sutra Buddy Medycyny
Korzyści słuchania i pamiętania imienia Buddy Medycyny Kontynuacja nauk Wielce Czcigodnego Kenczena Thrangu Rinpoczego na temat Sutry Buddy Medycyny.
S
utra Buddy Medycyny wyjaśnia wpierw dwanaście aspiracji Buddy Medycyny, po czym Budda zaczyna mówić o korzyściach pamiętania jego imienia. Pierwszą jest to, że jeśli nawet najbardziej skąpi usłyszą imię Buddy Medycyny, zostaną oni uwolnieni od skąpstwa i jego skutków. Drugim jest to, że jeśli ci, którzy są niemoralni, słyszą imię Buddy Medycyny, zaczynają sie zachowywać moralnie i dlatego będą uwolnieni od karmicznych skutków niemoralności. Trzecia korzyść jest dla tych, którzy są 30
tak nadzwyczaj zazdrośni i rywalizujący, że zawsze wychwalają siebie i starają się zwiększać wrażenie swych własnych zalet i prestiżu i kpią z innych. Takie osoby oddają się zwalczaniu i wyśmiewaniu innych i sprawianiu by inni wyglądali źle. Jeśli będą dalej postępowali w tym kierunku, zostaną odrodzeni w jednym z trzech niższych stanów - zwierzęcym, prety lub piekielnym - i doświadczą ogromnej ilości cierpień. Lecz jeśli usłyszą imię Buddy Medycyny, poprzez błogosławieństwo oraz inspirację pochodzącą ze słyszenia, staną się o wiele mniej rywalizujący, mniej będą naśmiewać się z innych i przez to zostaną uwolnieni od karmicznych skutków takich działań. To, co nastąpi w rezultacie słyszenia przez takie osoby imienia Buddy Medycyny, to, że zmieni się ich postawa. Zaczną mieć więcej wglądu i przez rozwój wglądu zaczną działać w bardziej umiejętny i właściwy sposób. W tym samym czasie ich umysły zaczną się uspakajać. W końcu będą wytrwali w moralnym postępowaniu i zyskają otoczenie moralnie postępujących przyjaciół - przyjaciół, którzy maja dobre intencje i którzy odpowiednio postępują. Bez błogosławieństw Buddy Medycyny będących interwencją w dotychczasowy bieg zdarzeń, a które nastąpiły po usłyszeniu jego imienia, bycie w kręgu dobrych przyjaciół byłoby najmniej prawdopodobna sprawą. Czyniący dobro przyjaciele, przez których są teraz otoczeni - włączając w to nauczycieli, lecz też ogólnie rzecz biorąc przyjaciół - jest jednym z najbardziej na nich wpływających warunków, które powodują zmianę drogi. Gdy ktoś jest intensywnie i bezwzględnie konkurencyjny i zazdrosny, krzywdzi on innych i akumuluje ogromną ilość negatywnej karmy. Ta intensywna konkurencyjność i towarzyszący mu styl życia jest tym co nazywane jest lassem albo pętlą mary [w języku tybetańskim szakpa]. Ta pętla zostaje przecięta gdy dana osoba słyszy imię Buddy Medycyny. Do tego momentu ograniczenia ich widzenia, które wzmacniały ich aktywną i agresywną konkurencyjność, były zaciemnieniem lub niewiedzą, podobną do bycia zamkniętym w skorupie. Niezdolni do wydostania się z tej skorupy, nie byli w stanie wzrastać. Ich wrodzona zdolność wzrostu wglądu i mądrości była zablokowana. Gdy jednak usłyszeli imię Buddy Medycyny, wydostali sie z tej skorupy, co powoduje rozwój ich wrodzonej zdolności wglądu i mądrości. Ten wgląd wysusza ich klesze, a szczególnie kleszę zazdrości, która jest jak szalona rzeka. Ta rzeka stopniowo wysycha. Oczywiście, nie następuje to automatycznie czy bez wysiłku. Przez błogosławieństwo słyszenia imienia Buddy Medycyny, tacy ludzie spotykają nauczycieli i innych ludzi, którzy wpływają na nich kierując w moralnym kierunku, podczas gdy w tym samym czasie następuje rozwój posiadanego przez nich wglądu. W rezultacie, aktywnie angażują się oni w metody, które wykorzeniają lub wysuszają ich klesze.
Podczas gdy cierpienia narodzin, starości i śmierci są zwykłymi w naszym życiu, przez słyszenie imienia Buddy Medycyny jesteśmy w końcu, lub ostatecznie,
uwolnieni od związanych z nimi cierpień Są to krótkoterminowe korzyści. W długim terminie, osoba, która słyszy imię Buddy Medycyny będzie uwolniona od cierpienia narodzin, starzenia się i śmierci. Narodziny są oczywiście początkiem starzenia, co zawsze ma kulminację w śmierci, zatem narodziny i śmierć uważane są za jeden proces. Podczas gdy cierpienia narodzin, starości i śmierci są zwykłymi w naszym życiu, przez słyszenie imienia Buddy Medycyny jesteśmy w końcu, lub ostatecznie, uwolnieni od związanych z nimi cierpień. To trzecia korzyść. Czwartą korzyścią słyszenia imienia Buddy Medycyny jest, że uspokaja on skłonnych do kłótni. Są ludzie, którzy po prostu lubią walczyć. Spierają się przy każdej okazji. Lubią oni tworzyć niezgodę. Lubią oni obmawiać i krzywdzić innych w każdy możliwy sposób. Szkodzą ludziom fizycznie, werbalnie, 31
a czasem przez przekleństwa magiczne. Mają złe intencje i faktycznie mogą krzywdzić ludzi. W takim przypadku, jeśli ta osoba o złych intencjach lub jej ofiara słyszą imię Buddy Medycyny, cała sytuacja się uspokoi. Jeśli osoba o złych intencjach, przeklinający, usłyszy imię Buddy Medycyny, wtedy jego zła wola się zmniejszy. Zmniejszy się jego pragnienie by walczyć i przeklinać wszystkich wokół. Jeśli ofiara złej woli usłyszy imię Buddy Medycyny, osoba o złej woli nie będzie w stanie sprawić jej krzywdy. Oraz jeśli są miejscowe [demoniczne] duchy służące złym celom i ambicjom, będą one bezsilne i nie będą w stanie skrzywdzić zamierzonego obiektu przekleństwa. Nie znaczy to, że przez moc Buddy Medycyny te duchy zostaną wyrzucone. Znaczy to, że staną się one dobroczynne i w końcu osoba, która słyszy imię Buddy Medycyny, która jest obiektem złego działania wraz z osobą działającą ze złymi zamiarami - mag i ktoś inny - staną się dobre. Do tego punktu wyjaśniliśmy złagodzenie błędów, negatywne postępowanie oraz negatywne skutki skąpstwa, niemoralności, zazdrości i złej woli. Następnie sutra stwierdza bezpośrednie korzyści samego imienia, cechy i różne inne korzyści, które słyszenie i pamiętanie imienia przynosi. Podaje ona, że każdy mężczyzna czy kobieta posiadający wiarę, który pamięta imię Buddy Medycyny i angażuje się w moralne zobowiązania postępowania ośmiokrotnego odnowienia i oczyszczenia lub ślubuje na miesiąc lub tydzień czy na kilka dni - albo jeszcze inaczej, postępuje on właściwie używając ciała i mowy oraz ma aspirację odrodzenia w królestwie Sukawati, królestwie Amitaby, zostanie tam cudownie odrodzony natychmiast po śmierci. Te osoby, które nie życzą sobie odrodzenia w Sukawati, będą odrodzone w królestwach bogów i będą zażywały przepychu i przyjemności tych królestw. Oraz - choć zwykle, gdy ktoś odradza się w królestwie bogów, po czasie gdy ich zasługa, która dała im to odrodzenie się wyczerpie, następne odrodzenie będzie w bardziej nieprzyjemnej formie samsary - [ci, którzy pamiętają imię Buddy Medycyny i zachowują sie nieodpowiednio], nie będzie cierpiał z powodu odrodzenia w niższych stanach. Ich następne okresy życia będą przyjemne. Jeśli życzą sobie w szczególności uzyskać ponowne odrodzenie jako człowiek, otrzymają je w najprzyjemniejszych i pełnych szczęścia okolicznościach w królestwie ludzi. Będą zdrowi, odważni, inteligentni i pełni dobrej woli oraz z powodu ich cech wciąż będą sie zachowywać pozytywnie oraz inspirować innych do takiego zachowania.
W odpowiedzi na to Mandżuszri powiedział, że Budda dodał, że ktokolwiek, kto czci Buddę Medycyny, powinien zbudować lub uzyskać w inny sposób obraz Buddy Medycyny Do tego momentu Budda podał w sutrze pięć korzyści pamiętania imienia - zmniejszenie czterech wad oraz bezpośrednie korzyści. Następnie Mandzuszri zwraca się do Buddy i do zgromadzenia, które słucha nauk i opisuje jak ważna jest ta sutra. Mówi on, że ważnym jest pamiętanie o tej sutrze, czytanie jej i zapisywanie, ważne jest tez posiadanie jej kopii w pobliżu, czczenie jej przez ofiarowywanie jej kwiatów, kadzidła i innych ofiar oraz oznajmianie znaczenia tej sutry innym. Mówi, że jeśli wykonuje się te rzeczy, zbiera to wiele korzyści. Mówi on, że będzie wiele korzyści dla całego rejonu, w którym to następuje. Cały rejon w którym nastąpi takie działanie będzie błogosławiony i chroniony przez czterech wielkich królów i inne bóstwa, które są obecne w mandali. W odpowiedzi na to Mandżuszri powiedział, że Budda dodał, że ktokolwiek, kto czci Buddę Medycyny, powinien zbudować lub uzyskać w inny sposób obraz Buddy Medycyny - figurkę, malowidło czy innego rodzaju reprezentację - lub powinien wizualizować Buddę Medycyny. Czcząc go przez tydzień czy przez inny okres czasu, powinno sie wykonywać intensywne suplikacje do Buddy Medycyny 32
spożywając czysty pokarm - co znaczy pokarm, który nie jest uzyskany przez krzywdzenie innych często się myjąc, nosząc czyste ubrania i tak dalej i w ten sposób oddawać cześć sutrze oraz obrazowi przez czynienie fizycznych ofiar dla nich, włączając w to wszelkiego rodzaju rzeczy takie jak parasole i chorągwie zwycięstwa i tak dalej. Aby to oddawanie czci było skuteczne, osoba to czyniąca powinna mieć dobre intencje. Dobra intencja jest tu określona przez posiadanie czterech cech. Pierwsza jest, że umysł czczący powinien być czysty. Czysty znaczy tu wolny od zanieczyszczeń egoizmu i współzawodniczenia. Twoja intencja wykonania tej praktyki musi zawierać nie tylko chęć otrzymania korzyści dla siebie, a przyniesienia korzyści dla wszystkich istot i musi ona być wolna od współzawodniczenia. Drugą cechą dobrej intencji jest, że powinna być bez skazy. Bez skazy znaczy tu, że masz nieskazitelną wiarę, wiarę bez zastrzeżeń, wiarę bez poczucia antypatii dla obiektów wiary, wiarę, która jest bez takich wątpliwości, że nie działa. Trzecią cechą dobrej intencji jest brak nieżyczliwości. Nieżyczliwość może przyjąć wiele różnych form. Jest przejawiony gniew, gniew, który jest widoczny i który natychmiast wchodzi w działanie. Jest uraza. Uraza jest wciąż nieżyczliwością, lecz jest czymś, co nosisz pod powierzchnią i co czeka na właściwy czas by się wyłonić. Jest złośliwość, która sprawia, że pragniesz powiedzieć lub zrobić coś nieprzyjemnego. I jest też chęć szkodzenia ludziom w bardziej zorganizowany sposób niż bycie po prostu złośliwym. Brak tych wszystkich form nieżyczliwości jest postawą, w której szczerze życzysz innym szczęścia i aby byli wolni od cierpienia, co znaczy, że jeśli zobaczysz istotę, która jest szczęśliwa, będziesz się tym rozkoszował i będziesz chciał, by ta istota była nawet bardziej szczęśliwa i wolna od jakiegokolwiek cierpienia, jakiemu wciąż podlega. Jeśli widzisz istotę, która cierpi, chcesz, aby ta istota była wolna od całego cierpienia, jakiego doświadcza oraz by była zupełnie szczęśliwa.
Niektórzy ludzie pragną długiego życia i mogą oni dojść do długiego życia przez angażowanie się w te działania Czwartą cechą dobrej intencji jest bezstronność, postawa, która kieruje życzliwość tak samo do wszystkich bez wyjątku istot. Niema wyróżniania pewnych istot i mniejszego zainteresowania dla innych. Prezentowaną postawą jest tu, że wszystkie istoty są mniej więcej towarzyszami w podróży na tej samej drodze. Jeśli z tego rodzaju dobrą intencją praktykujący fizycznie okrąża obraz Buddy Medycyny, mentalnie pamięta dwanaście aspiracji Buddy Medycyny i albo recytuje sutrę Buddy Medycyny albo co najmniej pamięta korzyści imienia Buddy Medycyny jak podane są w sutrze, wtedy ich życzenia zostaną spełnione. Powodem, że mówi on, że ich życzenia zostaną spełnione jest, że ludzie mają różne życzenia. Niektórzy ludzie pragną długiego życia i mogą oni dojść do długiego życia przez angażowanie się w te działania - przez suplikacje skierowane do Buddy Medycyny, przez okrążanie jego wyobrażenia, przez posiadanie wiary i oddania dla Buddy Medycyny i tak dalej. Niektórzy ludzie nie dbają zbytnio jak długo żyją; są oni bardziej zainteresowani majątkiem i dlatego taka osoba ma życzenie zyskania majątku i może to osiągnąć tą metodą. Pewni ludzie nie są zainteresowani majątkiem, lecz chcą mieć dzieci. Mogą oni mieć dzieci przez tę metodę, choć oczywiście nie wyłącznie przez tę metodę.* Niektórzy ludzie życzą sobie sukcesu w świeckim świecie, w biznesie i tak dalej, mogą oni osiągnąć taki sukces przez tę metodę. _____________ *Nota redakcji: to jest, mogą one usunąć przeszkody do posiadania dzieci.
33
Znaczenie tego jest takie, że możesz osiągnąć cokolwiek pragniesz przez wykonywanie tego samego rodzaju rzeczy świeckich lub w biznesie, lecz z o wiele mniejszym wysiłkiem. W taki sam sposób, jeśli ktoś ma problemy z koszmarnymi lub złymi snami, doświadcza niepomyślnych znaków, widzi rzeczy, które uważa za przynoszące nieszczęście lub doświadcza rzeczy, które go rozpraszają i tworzą niepokój, jeśli czyni ofiary do Buddy Medycyny, pamięta o sutrze i dwanaście aspiracjach i tak dalej, wtedy niepomyślne znaki i złe sny i tak dalej stopniowo znikną. I nie tylko niepomyślne znaki znikną, lecz jeśli jesteś w sytuacji zagrożenia przez ogień, wodę, truciznę lub oręż, przez niebezpieczeństwo upadku ze stromego zbocza lub bycia w zagrożeniu innego rodzaju wypadkami, przez słonie, lwy, węże, skorpiony lub stonogi - jeśli jesteś zagrożony przez którakolwiek z tych rzeczy - wtedy, jeśli modlisz się do Buddy Medycyny, zagrożenia te znikną. Suplikacja do Buddy Medycyny ochroni cię też od niebezpieczeństw wojny - bycia w sytuacjach zdarzających się na wojnie - rabunku i bandytyzmu.
Zwracając się do Anandy, Budda mówi: "Anando, czy wierzysz w to co powiedziałem? Czy w to wierzysz, czy o tym wątpisz? Jeśli ludzie, którzy mają zaufanie do budhadharmy, a szczególnie do Buddy Medycyny, niezależnie czy to mężczyzna czy kobieta, przyjmą jakąś formę święceń - taką jak ślubowanie schronienia, ślubowanie upasaka lub upasika [ślubowania ucznia świeckiego], ślubowanie bodhisatwy lub święcenia klasztorne - przez błogosławieństwo Buddy Medycyny będą oni w stanie w większości przypadków je utrzymać. Lecz jeśli ich nie utrzymują, wejdą oni w depresję. Będą myśleć: "Podjąłem to zobowiązanie i nie byłem w stanie go utrzymać. W oczywisty sposób jestem kimś, kto nie potrafi zrealizować żadnych celów. Sprawy nie mają się dobrze, a teraz zdarzy mi się coś strasznego, w tym życiu, a gdy umrę, na pewno zostanę odrodzony w niższych królestwach." Jeśli to ci się zdarza, wtedy gdy modlisz się do Buddy Medycyny, czynisz dla niego ofiary i masz dla niego oddanie, będziesz uwolniony od niebezpieczeństwa tych katastrof i odrodzeń w niższych stanach. Następna sprawa wspomniana w tej sutrze jest faktycznie odpowiedzią na wcześniej zadane pytanie. Powiedziane jest w sutrze, że gdy kobieta rodzi dziecko i spodziewa się dużych trudności wielkiej męki i cierpienia w czasie porodu - jeśli modli się z oddaniem do Buddy Medycyny, wtedy narodziny będą wolne od nadzwyczajnych trudności. Dziecko urodzi się łatwo, bez szkody dla matki albo dziecka, a dziecko będzie zdrowe, inteligentne i będzie silne od momentu urodzenia. Do tego miejsca Budda podał wiele nadzwyczajnych korzyści płynących z suplikacji i czynienia ofiar do Buddy Medycyny. Następnie Budda zwraca sie nie do Mandżuszri, a do Anandy. Zwraca się do niego, ponieważ Ananda nie jest w tym momencie wielkim bodhisatwą. Jest on szrawaką, praktykującym na ścieżce hinajany. Budda nauczał tej sutry i wyjaśniał jej korzyści. Mówił o nadzwyczajnych cechach Buddy Medycyny, jego dwunastu aspiracjach i ich skutkach, skutkach pamiętania jego imienia i tak dalej. Zatem zwracając się do Anandy, Budda mówi: "Anando, czy wierzysz w to, co powiedziałem? Czy w to wierzysz, czy o tym wątpisz?" W odpowiedzi na pytanie Buddy, Ananda mówi "Nie wątpię w prawdę tego, co powiedziałeś. Wierzę we wszystko, co powiedziałeś. Faktycznie, wierzę we wszystko, co kiedykolwiek powiedziałeś, bo byłem świadkiem cech twojego ciała, mowy i umysłu. Byłem świadkiem twych cudów i twojego zanurzenia się w samadhi. Zatem wiem, że nie jest dla ciebie możliwe by źle pokierować istoty, i nie mam żadnych wątpliwości na temat wiarygodności czegokolwiek, co mówisz. Lecz są pewne istoty, które 34
w to nie uwierzą. Są pewne istoty, które gdy to usłyszą, pomyślą, że to niemożliwe lub nieprawdziwe. Czy nie ryzykują one niezmiernie negatywnej karmy przez słuchanie o tym buddzie oraz tej sutrze i przez posiadanie do nich antypatii lub niedowierzania?" Zatem kończy on zadając Buddzie pytanie. Powodem, dla którego Ananda zadaje to pytanie jest, że w teorii mógłby być w tej sytuacji problem. Teoretycznie, jeśli ktoś myśli, że nieprawdą jest coś, co budda powiedział o innym buddzie oraz o ich korzyściach i błogosławieństwach, może się to stać przeszkodą w postępie tej istoty w kierunku zbudzenia. Lecz Budda odpowiada w następujący sposób: "Anando, faktycznie w tym wypadku niema takiego niebezpieczeństwa. Możliwe jest, że istota może początkowo nie uwierzyć w te sprawy, lecz ponieważ słyszała ona imię Buddy Medycyny, więc przez błogosławieństwo usłyszenia tego imienia, będzie niemożliwe by ten brak wiary i antypatia trwała zbyt długo, co jest sprawą cech i mocy tego buddy. Jest to czymś tak głębokim, że tylko bodhisatwowie mogą to zrozumieć."* Lecz końcowo znaczy to, że nasz początkowy brak wiary nie stanie się przeszkoda dla jego wyzwolenia i nie spowoduje, że zakumuluje taką negatywną karmę, że będzie odrodzony w jednym z niższych królestw i tak dalej. Jeśli ktoś ma wątpliwości, brak wiary, czy nawet antypatię do tej sutry, nie będzie to dużym problemem z powodu błogosławieństwa włączonego przez Buddę w sposobie, w jaki nauczał tej sutry oraz z powodu aspiracji samego Buddy Medycyny. Ważnym jest by to wiedzieć, ponieważ od czasu do czasu, oczywiście, mamy wątpliwości. Czytamy coś w sutrze coś jak to i myślimy: "Ależ to po prostu niemożliwe." A następnie: "O nie. Mam nieprawidłowy pogląd na temat sutry; zdarzy mi sie coś strasznego." W żadnym przypadku, tu nie będzie to problemem. Mam zamiar się tu zatrzymać na to popołudnie. Zdarzyło się, że bardzo dużo mówiłem przez ostatnie parę dni i nie praktykowałem z wami czy nawet z wami nie usiadłem. Ponieważ ludzie często proszą mnie by wraz z nimi medytować, będziemy teraz przez parę minut medytowali.
_____________ * Nota redakcji: Jedną z cech osiągnięcia pierwszego bhumi lub poziomu bodhisatwy jest to, że z powodu zrozumienia przez bodhisatwów pustki oraz wzajemnie zależnego pochodzenia, on lub ona zaczyna posiadać i rozwijać rodzaj wizji, która umożliwia im zrozumienie różnych podejść do rozwoju duchowego, zarówno buddyjskiego jak nie-buddyjskiego, oraz zrozumienia różnych metod lub różnych rodzajów technologii duchowych nauczanych przez Buddę.
35
Sutra Buddy Medycyny
Regularna suplikacja Buddy Medycyny daje ochronę Kontynuacja nauk Wielce Czcigodnego Kenczena Thrangu Rinpoczego na temat Sutry Buddy Medycyny.
G
dy otrzymujecie instrukcje na temat dharmy, motywacja, z jaką to robicie jest nadzwyczaj ważna. Rozpoznajcie, że otrzymane instrukcje są podstawą dla twej praktyki dharmy oraz że wasza praktyka dharmy daje ogromne dobro. To dobro nie jest ograniczone do ciebie samego czy do niewielu innych osób, lecz ostatecznie dobro płynące z twej praktyki będzie udziałem wszystkich istot, które wypełniają przestrzeń. Dlatego, gdy na początku otrzymasz nauki, zrób to pamiętając o tym wraz z motywacją, abyś przez otrzymanie tych instrukcji, przez medytacje nad nimi i suplikacje do Buddy
36
Medycyny, przez studiowanie tej sutry i tak dalej, był w stanie wykonywać tę praktykę, by móc doprowadzić do wyzwolenia wszystkich istot. Poprzednim razem zakończyliśmy prezentacją korzyści z sutry i pamiętania imienia Buddy Medycyny. Następnym wydarzeniem w tym dialogu jest, że wielki Bodhisatwa Czagdrul, jeden z szesnastu bodhisatwów z orszaku Buddy Medycyny i dlatego obecny przy naukach Buddy Siakjamuniego, podnosi się z siedzenia, przyjmuje postawę, którą przyjął Mandżuszri dla przedstawienia prośby o tę naukę i zwraca się do Buddy. Całe zgromadzenie jest obecne. Czagdrul faktycznie nie zadaje pytania. On sam zaczyna wymieniać dalsze korzyści sutry. Rozpoczyna od powiedzenia, że nauczanie sutry, objaśnienie dwunastu aspiracji Buddy Medycyny i ich skutków, wyjaśnienie korzyści sutry oraz imienia i tak dalej, to objaw największej życzliwości ze strony Buddy. Następnie mówi, że chce coś dodać i mówi, że przez moc Buddy Medycyny, jeśli ktoś stanie się nadzwyczaj chory - tak chory, że jest w agonii i jest otoczony przez rodzinę i przyjaciół oraz rodzina jest też przerażona chorobą tej osoby - i nawet, jeśli dochodzi do punktu, gdy wydaje się, że ta osoba zdaje się umierać - gdy jej percepcja świata staje się coraz bardziej niewyraźna i wydają się zaczynać postrzegać następny świat, stan pośredni - jeśli nawet w tym czasie wykona się intensywną suplikację Buddy Medycyny, przez błogosławieństwa Buddy Medycyny ta osoba może być ożywiona. Czadrul kontynuuje: "Ponieważ korzyści takie są możliwe - korzyści zarówno dla tego jak i przyszłych okresów życia - kobiety i mężczyźni posiadający wiarę powinni czcić i modlić się do Buddy Medycyny. Jest to nadzwyczaj ważne." W tym punkcie Ananda zwraca się do Bodhisatwy Czandrul'a mówiąc: "Ponieważ mówisz, że składanie ofiar i oddawanie czci Buddzie Medycyny jest ważne, jak powinniśmy to czynić?" W odpowiedzi Czagdrul mówi:"Aby uwolnić siebie i innych od chorób i cierpienia, ważne jest pamiętanie imienia Buddy Medycyny siedem razy w czasie dnia i siedem razy w czasie nocy."
Cały kraj, w którym ta praktyka jest wykonywana będzie szczęśliwy Teraz, gdy mówi, że będą takie a takie korzyści z samego słuchania, pamiętania lub utrzymywania w umyśle imienia Buddy Medycyny, znaczy to dosłownie, że do pewnego stopnia będą pewnego rodzaju korzyści z samego słuchania, samego pamiętania lub samego utrzymywania imienia w umyśle. Lecz zasadniczo, gdy mówi on o pamiętaniu imienia, znaczy to coś więcej niż proste pamiętanie imienia per se. Znaczy to pamiętanie o cechach Buddy Medycyny, pamiętanie imienia doceniając cechy Buddy Medycyny z postawą szczerej wiary i wielkiego entuzjazmu. Co więcej, znaczy to nie tylko proste docenianie, że w pewnym oddalonym królestwie jest budda, który ma takie a takie cechy, a zawiera to faktyczne życzenie naśladowania Buddy Medycyny, życzenie osiągnięcia takiego samego stanu buddy, by powtórzyć te same aspiracje i dobro dla czujących istot i dlatego, życzenie wytrwałego zaangażowania się w ścieżkę dla osiągnięcia tego samego stanu. Pamiętać imię naprawdę znaczy pamiętanie i wiedzę o cechach Buddy Medycyny oraz faktyczne entuzjastyczne angażowanie się w ścieżkę wiodącą do osiągnięcia tych cech. Teraz, nie jest to tak, że niema zupełnie korzyści z samego słuchania imienia per se, są one. Lecz ostatecznie, wielka korzyść z błogosławieństwa imienia Buddy Medycyny pojawia się z praktyki opartej o oddanie do Buddy Medycyny, a nie z samego słuchania jego imienia. Czagdrul wciąż zwraca się do Anandy mówiąc, że jeśli praktykujący odnosi sie z szacunkiem do Buddy Medycyny i modli sie do niego, wtedy "monarcha zyska pełną moc." Znaczy to dosłownie, że monarcha w pewnym kraju, w którym to oddawanie czci następuje zyska pełną moc, jako monarcha. Lecz daje to też do zrozumienia lub mówi to, że cały kraj, w którym występuje ta praktyka będzie szczęśliwe, 37
co jest symbolizowane przez właściwe danie mocy monarsze tego kraju. Znaczy to, że przez praktykę kogoś, kto ją wykonuje, choroby, wojny, działania złych duchów - takie jak duchy związane z różnymi konstelacjami, planetami i gwiazdami - niebezpieczeństwa, takie jak wiatry w nieodpowiednim czasie, susza, nadmierne opady i epidemie i konflikty wewnętrzne zostaną odwrócone. By zostały one odwrócone, praktykujący musi modlić się i czcić Buddę Medycyny z wielką miłością i współczuciem. Innymi słowami, przez suplikacje Buddy Medycyny można zapobiec katastrofom, chorobie, wrogi wpływ duchów się zmniejszy, a inne problemy lub zaburzenia w kraju, w którym ta praktyka jest wykonywana, zostaną uspokojone. Znaczy to, że w czasie, gdy praktykujemy dharmę i dlatego, modlimy się do Buddy Medycyny dla dobra wszystkich istot, przez czynienie tego zabezpieczamy też swe własne szczęście i dobro kraju i rejonu, w którym praktykujemy. Ananda następnie zadaje Bodhisatwie Czagdrulowi inne pytanie. Pyta on: "Jak to możliwe, że przez suplikację i błogosławieństwo przez Buddę Medycyny ktoś, kto jest niemal martwy został zbudzony w sposób, jaki opisał Czagdrul? A Czagdrul powiedział, że jest to możliwe, bo życie i siła życiowa tej osoby nie zostały wyczerpane. Istnieje stan, który niemal powoduje jej śmierć i który będzie przyczyna jej śmierci, jeśli nie zostanie usunięty. Ale może on być usunięty. Następnie wymienia on dziewięć przyczyn przedwczesnej śmierci - przedwczesny znaczy tu niepotrzebny - i mówi, że przez modlitwę do Buddy Medycyny czasem można usunąć te przyczyny i przez to zapobiec śmierci i pozwolić tej osobie odżyć. Następnie dwunastu czieftanów jaksza obecnych w czasie nauk Buddy i słyszeli wszystko, co zostało dotąd powiedziane zwraca się do Buddy oraz do grupy słuchających. Wyrażają oni swą wdzięczność za wysłuchaną sutrę. Mówią oni: "Mamy ogromnie dużo szczęścia, że mogliśmy w ten sposób słuchać imienia Buddy Medycyny jak o jego cechach i korzyściach, ponieważ po prostu przez słuchanie jego nauk jesteśmy uwolnieni od lęku wejścia w niższe królestwa." Mówią to, bo są oni bogami światowymi* w tym momencie czasu i bez wysłuchanie tej sutry byliby w takim samym niebezpieczeństwie wejścia w niższe królestwa jak my sami. Lecz mają oni zaufanie, że po usłyszeniu imienia Buddy Medycyny i korzyści z tego płynących, są już wolni od niebezpieczeństwa odrodzenia w trzech niższych królestwach. Dlatego mówią oni: "Jesteśmy tym zachwyceni i dlatego wszyscy przyjmujemy schronienie w Buddzie, dharmie i sandze." Ponieważ zostali oni zainspirowani przez usłyszenie sutry, przez usłyszenie o imieniu Buddy Medycyny i tak dalej, przyjmują schronienie i poświęcają się celowi pomagania czującym istotom i nigdy nie szkodzenia im. Zatem w pewnym sensie oni też tworzą bodhiczittę i obiecują ochronę istot. Dodatkowo, dwunastu czieftanów jaksza mówi: "W szczególności będziemy chronić jakiekolwiek miejsce gdzie jest sutra Buddy Medycyny i będziemy chronić każdą osobę i miejsce gdzie są osoby, które czczą Buddę Medycyny." W ten sposób dwunastu czieftanów jaksza - jak i czterech wielkich królów - ślubuje chronić sutra i praktykujących jej nauki i uwolnić te wszystkie istoty od krzywd. W odpowiedzi, Budda zwraca sie do dwunastu czieftanów jaksza i ich zwolenników mówiąc: "To wspaniałe. Jak mówicie, po usłyszeniu imienia Buddy Medycyny jesteście teraz wolni od niebezpieczeństwa i lęku spadnięcia w niższe stany. Wasz zachwyt i zaufanie, wyrażana wdzięczność, a zwłaszcza wasze poświęcenie dla dobra istot, wynikające z nauk, które je zainspirowały są wspaniałe." Teraz, z tego powodu zyskasz ochronę, niezależnie czy uważasz to za błogosławieństwo samego Buddy Medycyny i jego imienia czy jako ochronę dwunastu czieftanów jaksza, jeśli regularnie modlisz _____________ *Nota redakcji: Bóstwami światowymi są te, które są nieoświecone i dlatego urodzone w samsarze.
38
się do Buddy Medycyny. Mogę to powiedzieć z mego własnego doświadczenia. Pewnego razu, gdy mieszkałem w klasztorze Rumtek, potrzebowałem udać się do miasta. Był samochód, który regularnie jeździł z klasztoru do miasta. Znałem kierowcę i powiedziałem mu, że tego dnia potrzebuję się tam dostać. Lecz z jakiegoś powodu nie zaczekał na mnie. Odjechał beze mnie. Zatem znalazłem inny samochód, w rezultacie czego wciąż żyję. Pierwszy samochód miał straszny wypadek i choć kierowca przeżył, pasażerowie zginęli. Szczególne ze względu na moją tuszę, zostałbym na pewno zmiażdżony. Uważam, że to błogosławieństwo trzech klejnotów ocaliło moje życie, ponieważ nie było oczywistych powodów, dla których nie powinni wyjechać beze mnie. Powodem, dla którego wiążę to z Buddą Medycyny jest, że nieco wcześniej byłem w obecności Jego Świątobliwości Sakja Tr-zin Rinpocze* i poprosiłem go o wróżbę dotyczącą tego czy napotkam jakieś przeszkody. Powiedział on: "Jeśli wykonasz praktykę Buddy Medycyny sto razy, będziesz wolny od wszelkiego rodzaju przeszkód jakie w innym przypadku dotknęłyby cię." Zatem wykonałem sto razy tę właśnie praktykę Buddy Medycyny, którą studiowałem i myślę, że właśnie dlatego nie zostałem zabity w tym wypadku. Więc, gdy podane jest, że praktyka Buddy Medycyny ochroni przed przedwczesną śmiercią spowodowaną trucizną i wypadkami itd., ja w to wierzę. W tym miejscu Budda zakończył przedstawianie nauk głównej części sutry. Bodhisatwa Czagdrul wniósł swe uwagi i dwunastu jaksza czieftanów wyraziło swą wdzięczność i wyrazy oddania. W tym punkcie Ananda pojawia się raz jeszcze i zwraca się do Buddy dziękując mu za naukę sutry i mówiąc "Teraz, gdy dałeś tę naukę, jak powinniśmy ją nazywać w przyszłości? Ta nauka powinna mieć nazwę."
Jakszowie są istotami nie będącymi ludźmi, które są najczęściej postrzegane jako bogowie bogactwa I Budda mówi, "Możecie ją zwać albo Dwanaście Wspaniałych Aspiracji Buddy Medycyny, lub Ślubowanie i Zobowiązanie Dwunastu Czieftanów Jaksza." W końcu, po nadaniu jej przez Buddę nazwy pod którą ta sutra może być znana w przyszłości, wszyscy, którzy otrzymali tę naukę, najważniejszym z których byli Mandżuszri, Wadżrapani oraz inni bodhisatwowie, tak jak i dwunastu jaksza czieftanów i tak dalej wyrazili swój zachwyt i radość z powodu uzyskania nauki sutry i usłyszenia jej i powiedzieli "Wspaniale" i tak dalej. A następnie, na samym końcu sutry, mówi on: "Jest to zakończeniem Sutry Wspaniałych Aspiracji Buddy Medycyny." Ta linia jest na samym końcu dla wskazania, że sutra jest zakończona. Jest to zupełnie możliwe, że ktoś mógłby mieć w swych rękach część sutry bez jej zakończenia. Słowa te zostały dodane dla wskazania, że jest ona pełna i dochodzi do samego końca. To kończy nasze omówienie Sutry Buddy Medycyny, zatem jeśli macie jakieś pytania, mamy na to teraz nieco czasu. Pytający: Dziękuję Rinpocze. Czy mogę zapytać o definicję jakszy? Czy jest on istotą ludzką? Jak nazywa sie on w języku tybetańskim? Tłumacz: Nodżin. Pytający: Czy jest to istota ludzka, czy inna niż człowiek? Rinpocze: Jakszowie nie są ludźmi. Są istotami nie będącymi ludźmi, które są najczęściej postrzegane jako bogowie bogactwa. _____________ * Nota redakcji: Głowa linii Przekazu Sakja, jednej z czterech głównych linii przekazu Buddyzmu wadżrajana.
39
Pytający: Gdy brali oni udział przy tym nauczaniu Buddy Siakjamuni, czy byli oni widziani przez ludzi, którzy tam byli? Mam na myśli przez zwykłych ludzi, nie przez wielkich bodhisatwów? Rinpocze: Sądząc ze sposobu jak jest to przedstawione w sutrze, brzmi to tak jak gdyby każdy mógł ich widzieć. Pytający: I czy mieli oni ciało z krwi i kości, czy było to ciało ze światła? Rinpocze: Nie wiem. Pytający: Oraz, jeśli były to bóstwa światowe, czy zostały one w międzyczasie oświecone? A jeśli nie, dlaczego sie im kłaniamy? Rinpocze: Nie wiem czy osiągnęły one przebudzenie, lecz ponieważ w tym czasie obiecały one chronić nauki Buddy, stały się one dharmapalami i przyjmujemy w nich schronienie jako w światowych dharmapalach. Pytający: Rozumiem, lecz gdyby się one ukazały, czy musimy robić to, co nam każą? Rinpocze: Lepiej żebyś to zrobił. Pytający: Rinpocze, mam ogromnie dużo zaufania do praktyk buddyjskich, które wielu z nas wykonywało - szamata, wipaszjana, różne sadhany i tak dalej. Nawet nie będąc tak dobrze praktykującym, mam dużo zaufania, że mogą one prowadzić do ostatecznego celu. Zastanawiam sie jednak czy mają one jakiś wpływ na zdrowie jak jest ono zwykle rozumiane, bo wielokrotnie wydaje się, że nie. Lub może nic o tym nie wiem. Czasem czuję się bardzo chory, zatem chciałbym cię prosić, Rinpocze, o komentarz na ten temat.
Możesz udostępniać te nauki bez ograniczeń, bo brak tu możliwości, by ktokolwiek dostał sie przez nie w problemy Tłumacz: Które praktyki? Czy mówisz o wszystkich razem, czy o praktykach wadżrajany w szczególności? Pytający: Tonglen, szamata, wipaszjana i różne sadhany i tego rodzaju sprawy. Rinpocze: Sadhany głównych jidamów, jak Wadżrajogini i Czakrasamwara nie są szczególnie podawane jako posiadające wielki wpływ na chorobę, lecz praktyki takie jak szamata mogą być bardzo pomocne w przypadku choroby. Pytający: Znam wielu ludzi tu nieobecnych, którzy byliby bardzo szczęśliwi i wdzięczni gdyby tu byli. Oczywiście nie jest to możliwe. Lecz zastanawiam się jak z tym postępować w przyszłości. Gdybyśmy na przykład mieli taśmy z nauk z tego odosobnienia, czy moglibyśmy w centrum takim jak nasze, w Wiktorii lub innych miejscach zorganizować grupę, dla której odtwarzalibyśmy je z nadzieją, że Rinpocze pewnego dnia przybędzie do naszego centrum i da program oraz inicjację? Wspomnieni ludzie musza zrozumieć, że muszą albo być Buddystami albo przyjąć schronienie, jako część inicjacji. Rinpocze: Oczywiście. Pytający: Rinpocze, kontynuując to samo pytanie, jak o tym wiesz, w centrach Szambali czyniono zawsze wiele wysiłków dla zabezpieczenia nauk, zwłaszcza nauk wadżrajany, tak więc jest to dla nas rodzaj nowej sytuacji odnośnie instrukcji, które mogą być teraz bardziej dostępne. Jest tu dlatego wciąż kwestia poprawnego ich wykonania. Zastanawiam się czy nie mógłbyś nieco bardziej omówić inne możliwości przedstawienia tych nauk - tak, by ludzie uzyskali odpowiednie instrukcje i rozumieli, co następuje, równocześnie czyniąc je bardziej dostępnymi. 40
Rinpocze: Myślę, że możesz udostępniać te nauki bez ograniczeń, bo brak tu możliwości by ktokolwiek dostał sie przez nie w problemy. Jest to związane z częścią sutry w której Ananda zwraca się do Buddy mówiąc: "Czy niema możliwości, że ludzie, którzy o tym słyszą i odnoszą sie do tego z niedowierzaniem, mogą akumulować negatywną karmę i będzie to gorsze niż gdyby nigdy o tym nie usłyszeli?" Odpowiedź Buddy brzmiała: "Nie, nawet jeśli początkowo reagują z niedowierzaniem czy nawet z antypatią, błogosławieństwo samego Buddy Medycyny spowoduje zmianę ich umysłów." Pytający: Czy wizualizacja frontalna jest zwierciadlanym odbiciem wizualizacji siebie, a może jest inaczej? Tłumacz: Czy mówiąc o lustrzanym odbiciu masz na myśli, że twoja prawa ręka wygląda jak jego lewa ręka? Pytający: Tak, mówię o lustrzanym odbiciu. Rinpocze: Nie jest to dosłownie lustrzanym odbiciem. Inaczej mówiąc, zarówno w wizualizacji frontalnej jak w wizualizacji siebie prawa ręka Buddy Medycyny jest wyciągnięta trzymając arurę, a lewa w obu przypadkach trzyma miskę żebraczą na łonie.
Jeśli spojrzymy na to z politycznego punktu widzenia, musielibyśmy powiedzieć, że Tybet został stracony, lecz z punktu widzenia dharmy, tybetańska tradycja dharmy była daleka od bycia straconą Pytający: Rinpocze, podanych zostało wiele instrukcji dla praktykujących sadhanę na temat wykonywania wizualizacji i chciałbym usłyszeć twoje instrukcje na temat jak we właściwy sposób wykonywać wizualizację siebie, z całym posiadanym przez nas przywiązaniem do swego ciała i do siebie, z którym trudno jest pracować w tej sytuacji. Chciałbym usłyszeć jak nas poinstruujesz o właściwym sposobie wizualizacji siebie jako bóstwo. Rinpocze: Nie próbujesz tu - i nie powinieneś tego robić - pozbyć się fiksacji na swoim ciele. Ideą jest tu zastąpienie fiksacje na swym zwykłym ciele przez dodanie do tego fiksacji na swoim ciele jako na ciele Buddy Medycyny. Pytający: Wybacz mi Rinpocze, czuję się jak osoba, o której mówił Ananda, choć bardzo chce wierzyć. Gdy byłam dziewczynką w klasztorze w Londynie w roku 1939, zakonnice powiedziały mi, że nie dojdzie do wojny i będziemy w stanie jej zapobiec i być bezpieczni, jeśli będę sie modliła z wielkim oddaniem i bardzo szczerze do Jezusa by sprawił, że Hitler będzie dobrym człowiekiem. Więc oczywiście czułam, że nie miałam dostatecznie dużo oddania i czułam się z tym bardzo źle. Moje serce pęka gdy myślę o ludziach w Tybecie, którzy są o wiele bardziej rozwinięci niż ja byłam i mają o wiele więcej oddania, którzy wykonują praktykę Buddy Medycyny i mimo to mają wojnę. Czy mógłbyś rzucić na to nieco światła? Rinpocze: Przede wszystkim, jak powiedziałem, rezultat praktyki dharmy zwykle nie następuje natychmiast. Zwykle nie przejawia się, jako natychmiastowa i dramatyczna lub cudowna transformacja okoliczności. Jak na przykład wspomniałem, jeśli modlisz się o bogactwo, nie otrzymasz natychmiast deszczu złota z nieba. Lecz zawsze coś dobrego z tego wynika. Ta korzyść przejawia się jako rezultat, który wyłania się stopniowo w długim czasie i może wystąpić jako przekształcenie okoliczności, jak w
41
przytoczonym przeze mnie opowiadaniu. Teraz, ja na przykład nie powiedziałbym, że twoje modlitwy z dzieciństwa przed przełomem Drugiej Wojny Światowej były stracone. Ty na przykład nie zginęłaś w czasie bombardowań Londynu, choć zginęło wielu innych ludzi.* Natomiast, co do Tybetu, oczywiście każdy wie, że Tybet został zagarnięty w wyniku wojny. I po prostu musimy zaakceptować fakt, że gdy bardzo duże i posiadające wielu mieszkańców państwo zagarnia małe, zwycięży ono. Bardzo trudno tego uniknąć. Jeśli spojrzymy na to z politycznego punktu widzenia, musielibyśmy powiedzieć, że Tybet został stracony, lecz z punktu widzenia dharmy, tybetańska tradycja dharmy była daleka od bycia straconą. Faktycznie, rozwija się lepiej niż wcześniej. Tak było w Tybecie, jeśli ktoś faktycznie podróżował z Tybetu aż do Kalimpong w północnej Indii, była to wielka podróż. Nastąpiła tu prawdziwa ekspansja, przynosząc nauki na cały świat. Teraz niema prawie miejsca na tej planecie, w którym brak centrum dharmy Buddyzmu tybetańskiego, tybetańskich stup, odosobnień i tak dalej. Pytający: Czy mógłbyś omówić to, co jest na małym obrazku, który nam dałeś? Rinpocze: Na szczycie, czerwona postać w pozycji siedzącej to Budda Amitajus, budda długiego życia. Na spodzie jest dwu bodhisatwów, Mandżuszri w kolorze żółtym, a biały to Czagdrul. Pytający: Czy osiągnięcie stanu buddy stanowi zakończenie doświadczania? _________________
* Nota redakcji: W tej odpowiedzi jest domniemanie zrozumienia tego, co moglibyśmy nazwać rozwojem karmy. Jeśli ktoś popełni negatywny czyn taki jak zabijanie i tego nie żałuje, lecz faktycznie, wpierw broni swej postawy, a następnie racjonalizuje, wtedy możliwe jest, że stopniowo dojdzie do cieszenia się tym, mówiąc "W tym wypadku było to prawidłowe i gdybym znów był w takich okolicznościach, znów bym to zrobił." Wiedzie to oczywiście do pojmowania, że osoba zabita zasługiwała na to, co z kolei może prowadzić do pojmowania, że powinniśmy zorganizować organizację zajmującą się zabijaniem takich ludzi. Wiedzie to do skostnienia postawy takiego człowieka i wzrostu małostkowości, która staje sie coraz bardziej przywiązana do mylnego pojmowania tego, co powinniśmy czynić i zatem do zwiększonej głupoty. W miarę jak ten rodzaj rozwoju sie rozszerza, wiedzie to nienawiści pomiędzy stronnictwami i do wojen. Z drugiej strony, jeśli zaraz po zabójstwie lub w czasie późniejszym, w poprzednio opisanym rozwoju rozpoznamy swój błąd, głęboko za niego żałujemy, ślubujemy, że nie będziemy się ponownie angażować w tego rodzaju działalność i zajmiemy sie pewnego rodzaju działalnością dla rekompensaty swych negatywnych czynów, ten proces rozwoju negatywnych efektów negatywnych czynów jest zatrzymany. A jeśli wciąż angażujemy się w kompensujące działania moralne, negatywna karma stopniowo zostanie oczyszczona. I choć jest to nieuniknione, że w końcu doświadczymy rezultatu negatywnej karmy, sposób jej dojrzewania może być tak bardzo złagodzony, że będzie ledwie zauważalny. Dlatego mówi się, że Budda Siakjamuni w swym poprzednim życiu jako bodhisatwa zabił istotę, która została później odrodzona jako Ananda, ponieważ planował on zabicie i obrabowanie 500 arhatów. Bodhisatwa, po uświadomieniu, że nie byłby w stanie przekonać tej osoby do porzucenia planowanego masowego morderstwa, zabił go, w ten sposób zapobiegając śmierci 500 arhatów i skutkiem tego odrodzeniu w istnieniach piekielnych z których nadzwyczaj trudno byłoby mu się wydostać. Oczywiście, bodhisatwa będzie wielokrotnie odrodzony jako bodhisatwa, zaangażowany w coraz bardziej skuteczne działanie moralne i coraz bardziej rozwijał miłość i współczucie dla czujących istot aż, zgodnie z tradycją, zyskał on w końcu odrodzenie jako Budda Siakjamuni. Potencjalny morderca został też odrodzony w tym czasie i stał się Anandą, oddanym uczniem Buddy i towarzyszący mu w dużej części jego życia. Zgodnie z Kanonem Pali, Budda pewnego razu stanął na cierń i uświadomił sobie, że było to karmiczną konsekwencją zabicia człowieka, który później stał się Anandą. Jako budda, oczywiście nie cierpiał z powodu tego doświadczenia. Tu Rinpocze sugeruje, że modlitwy młodej dziewczyny do Boga w intencji Hitlera były formą działania kompensującego, która była odpowiedzialna za zmianę jej własnej karmy dojrzałej do poziomu, że faktycznie zyskała ona ochronę, podczas gdy inni z podobnym rodzajem karmy, którzy nie modlili się lub zbyt mało albo zbyt późno się modlili, zostali zabici w czasie bombardowania.
42
Tłumacz: Z punktu widzenia tego buddy? Pytający: Tak przypuszczam. Lecz także, skoro każdy w mahajanie zostaje wyzwolony, czy następuje zaprzestanie doświadczenia? Lub, co dokładnie mówiąc następuje? Tłumacz: Czy, zatem, są tu dwa pytania? Pytanie o to co następuje gdy jedna osoba osiągnie oświecenie, czy przestaje ona doświadczać, oraz o to czy wszystko się skończy, gdy wszyscy osiągną oświecenie? Pytający: Czy co nastąpi? Tak. Rinpocze: Gdy ktoś osiąga pełne oświecenie, stan buddy, nie przestaje on doświadczać. To, czego on doświadcza jest, w naszych standardach, nie do wyobrażenia i wszystko, co możemy o tym powiedzieć, to, że jest to krańcowo czyste. Wszelkie przejawy, przez które przechodzi są krańcowo czyste, środowisko w którym on sam doświadcza jest czystym królestwem i tak dalej.
Nigdy nie nastąpi czas gdy samsara będzie zakończona dla wszystkich istot Pytaniem zawartym w twym drugim pytaniu jest: "Czy kiedykolwiek nadejdzie czas, że wszystkie istoty osiągną stan buddy?" To pytanie musi być zadane zanim zapytasz co wtedy nastąpi. I odpowiedź brzmi nie. Nigdy nie nastąpi czas, gdy samsara będzie zakończona dla wszystkich istot. Nigdy nie dojdzie do tego, że wszystkie istoty bez jednego wyjątku zyskają stan buddy, ponieważ liczba istot jest nieskończona. A gdy mówimy: "Postanawiam robić to a to, do czasu gdy samsara będzie zupełnie pusta," czynimy to aby stworzyć otwartą i nieskończoną aspirację i zobowiązanie. Mówimy to nie dlatego, że myślimy, że przyjdzie szczególny czas, gdy samsara będzie opróżniona, a nasz kontrakt dojdzie do końca, lecz ponieważ nie chcemy mieć ograniczonej aspiracji. Nie chcemy aspiracji, która mówi: "Będę wykonywał dobre czyny dla istot, lecz tylko przez trzy lata czy tylko przez taki okres czasu." Teraz, wracając do pierwszego pytania, są konteksty, w których nauczane jest, na przykład w zwykłej prezentacji przebudzenia buddy, w Szkole Środkowej Drogi, że po przebudzeniu, budda ten istnieje tylko w percepcji innych, zarówno czystych jak nieczystych i sam on nie doświadcza siebie. Lecz nie jest to nauką wadzrajany. W wadzrajanie zdecydowanie naucza się, że prawdziwe królestwo sambogakaji, prawdziwa lub doskonała sambogakaja jest faktycznie samo-doświadczaniem, jest to tym jak budda doświadcza siebie. Pytający: Rinpocze, podałeś wiele szczegółów na temat tradycji sutry i na temat tego jak Budda Medycyny został poznany w tym świecie. Ta wiedza o Buddzie Medycyny faktycznie wzięła początek od Buddy Siakjamuniego i to daje mi ogromne zaufanie do źródła tej praktyki, bo mam zaufanie do samego Buddy Siakjamuniego. Jednak duża część tej praktyki, która nam dałeś jest też w naturze tantryczna i posiada bardzo rozbudowane wizualizacje, które w jasny sposób przyszły z innych źródeł. Czy możesz podać nieco szczegółów na temat ich pochodzenia, bym mógł mieć takie samo zaufanie i wiedzę o ich źródłach? Rinpocze: Ta praktyka jest kombinacją sutry i tantry. Wyjaśniłem jej źródło w sutrach. Zasadniczo, gdy cofamy się aż do Buddy Siakjamuniego, nie ma ona pochodzenia w tantrach, różnego od jej źródła w sutrach. Jest to zasadniczo praktyka sutry połączona z tantrą. Innymi słowami, jest to praktyka zgodna z sutrą, która wielokrotnie przyjmuje metody tantr, a szczególnie pewne z metod annutarajoga tantry. Staje sie ona praktyką tantryczną po czasach Buddy przez realizację oraz nauki bodhisatwów, którzy otrzymali ją od Buddy i różnych mahasidhów, którzy otrzymali ją od nich. W tym sensie jest ona różna od początkowej praktyki tantrycznej jak Czakrasamwara lub Kalaczakra, źródłami których jest jedna lub 43
więcej szczególnych tantr nauczanych przez Buddę, należących do szczególnej klasy tantry jak pewna forma jogi anuttary i tak dalej. Oraz w tym znaczeniu jest ona niepodobna do różnych niższych tantr - do tantr jogi, carji i krija - które też maja początki w czasach Buddy Siakjamuni. Jest to zasadniczo praktyka sutry, która używa metod tantry annutarajogi i niema szczególnej tantry, która jest jej pisaną podstawą, ponieważ jest nią sutra. Pytający: Co można powiedzieć na temat wszystkich szczegółów, o całym bogactwie wizualizacji. Czy jest ona zawarta w dłuższych sutrach? Pałac i jego różne kolory itd., czy jest ktoś szczególny, nawet po czasie Buddy, od kogo to pochodzi? Rinpocze: Więc, opis pałacu oparty jest na opisie w sutrze Buddy Medycyny, który podaje, że królestwo Buddy Medycyny jest nazywane tak a tak i jest tam taki a taki pałac i tak dalej. Opis orszaku jest oparty na sutrze. W sutrze wymienionych jest wszystkich ośmiu buddów medycyny i szesnastu bodhisatwów jako obecnych w czasie nauk, i jest tam też wymienionych dwunastu czieftanów jaksza, dziesieciu strażników kierunków oraz czterech wielkich królów jest tez opisanych jako obecnych w czasie nauk. Przez wizualizowanie ich jako otaczających buddów i bodhisatwów zapewniasz sobie otrzymanie ich ochrony i błogosławieństw. Pytający: By sie upewnić, czy wiesz czy wszystkie światła oraz buddowie medycyny spadający w dół są oparte na innych praktykach tantrycznych? (Przypuszczalnie jest to odniesienie do "spadających jak deszcz" błogosławieństw w praktyce sadhany. przyp.tł) Rinpocze: Tak Pytający: Rinpocze, gdy pójdę do domu i będę rozmawiał z rodziną i przyjaciółmi i powiem, że byłem na odosobnieniu Buddy Medycyny i zapytają mnie kom lub czym jest Budda Medycyny, nie wiem co im powiedzieć. Chcę stworzyć określenie, które będzie dla nich korzystne i choć wiem, że usłyszenie o Buddzie Medycyny będzie dla nich pomocne, nie chcę początkowo ich zrazić. Więc, czy możesz mi podać rodzaj krótkiej odpowiedzi używając określeń odpowiednich dla laika? Nie wiem czy to możliwe. Mamy też nowego kota i chcę go wystawić na działanie Buddy Medycyny, lecz prawdopodobnie nie pozostanie on w świątyni, gdy praktykujemy. Czy jest zatem właściwe ustawienie obrazka przedstawiającego Buddę Medycyny w pobliżu jego miski z jedzeniem czy obok jego legowiska? Czy może nie jest to odpowiednie? Czy po prostu życie wraz z praktykującymi dharmę będzie pomocne dla zwierzęcia, gdy słyszy ono nas rozmawiających o dharmie? Rinpocze: Odpowiadając na twoje pierwsze pytanie, prawdopodobnie najwygodniej jest powiedzieć, że zostałeś nauczony i praktykujesz formę medytacji pomyślaną by prowadzić do zdrowia fizycznego i wolności od chorób i tak to zostawić. Co do postawienia obrazka Buddy Medycyny tam gdzie kot śpi, jest to w porządku. Tak więc nasz czas dobiegł końca. Reszta z was może zadać pytania po południu. Zapytano mnie wczoraj jak obronić się przed atakiem seksualnym lub gwałtem, była to prośba o odpowiedź zgodna z dharmą. Zasadniczo, taka odpowiedź mówiłaby o zapobieżeniu tego, tak bardzo jak możliwe, co można by ująć w dwóch kategoriach: Pierwsza to, będąc świadomym, unikaj sytuacji gdzie istnieje prawdopodobieństwo takich sytuacji. Drugim podejściem jest zniechęcenie każdego, kto wydaje się być w stanie spowodować tego rodzaju atak przez zdecydowane czy szorstkie zachowanie, tak, że osobie takiej nie przyjdzie to na myśl. Zatem dedykujmy zasługę.
44
Sutra Buddy Medycyny
Poprawny pogląd odnośnie bóstw i mar Kontynuacja nauk Wielce Czcigodnego Kenczena Thrangu Rinpoczego na temat Sutry Buddy Medycyny.
Z
akończyliśmy wyjaśnianie Sutry Buddy Medycyny. Jest inna sutra z tym związana zwana Sutra Aspiracji Ośmiu Buddów Medycyny, co jest odniesieniem do głównego Buddy Medycyny i do siedmiu innych buddów medycyny z jego orszaku. Są to inni buddowie, lecz ich aspiracje są zasadniczo takie same. Mam zatem zamiar wyjaśnić tę sutrę osobno. W sutrze, którą studiowaliśmy jest duża ilość prezentacji idei szacunku, nawet czczenia tego bóstwa, Buddy Medycyny, a przez ten szacunek i oddawanie jej czci uzyskiwanie tego co jest zwane przecięciem pętli mary. Mamy zatem ideę pewnego rodzaju zewnętrznego mary, który jest gdzieś tam w dole oraz pewnego rodzaju zewnętrznego bóstwa, które jest też gdzieś, w górze. W tego rodzaju 45
prezentacji możemy dojść do wniosku, że czczone bóstwo, takie jak Budda Medycyny, ma cechę wszechmocy i zewnętrzne istnienie stwórcy, jak gdyby ono faktycznie powodowało, że doświadczamy przyjemnych i nieprzyjemnych spraw, przez które przechodzimy. Może się zdawać, że dlatego, jeśli modlisz się do Buddy Medycyny, w jakiś sposób otrzymujesz dwa osiągnięcia - zwykłe i najwyższe osiągnięcie - oraz, że jeżeli nie modlisz się do Buddy Medycyny, będziesz miał problemy. Jednak pogląd wadżrajany na skuteczność suplikacji bóstw jest zasadniczo różna od tej idei. Ideą wadżrajany jest, że błogosławieństwa związane z bóstwem, osiągnięcie, które zyskujesz przez ten rodzaj praktyki jest rezultatem twej praktyki na ścieżce.*1 Twoje osiągnięcie na ścieżce prowadzi do jego rezultatu, które jest zasadniczo spowodowane przez twój medytacyjny stan samadhi, rozwijany przez ciebie w twym wnętrzu. Posiadana zdolność rozwoju takiego samadhii i przez to osiągnięcie tych rezultatów jest sprawą twej własnej fundamentalnej natury, do której odnosimy sie, jako do natury buddy. Ten potencjał jest czymś, co każda istota posiada. Jest ona zwykle zaciemniana przez obecność tymczasowych nalotów lub zaciemnień. Te naloty usunięte zostają przez praktykę ścieżki, przez praktykę medytacji, przez praktykę etapów tworzenia i spełnienia. Kiedy jednak te zaciemnienia i wrodzone cechy natury tego buddy są odsłonięte, stanowi to rezultat. Zatem ta praktyka nie jest naprawdę dawaniem czci zewnętrznemu bóstwu. To przede wszystkim sposób zyskania dostępu do swej własnej wrodzonej mądrości.
Zatem ta praktyka nie jest naprawdę dawaniem czci zewnętrznemu bóstwu. To przede wszystkim sposób zyskania dostępu do swej własnej wrodzonej mądrości Ponieważ jest to pogląd wadżrajany w odniesieniu do natury bóstw, nie należącą do zwykłych*2 metodą wadzrajany jest wizualizowanie siebie, jako bóstwo. Zatem, w tej praktyce wizualizujesz siebie, jako Buddę Medycyny. Lecz w zwykłym pojeździe, w podstawowych naukach buddy [naukach hinajany], wydaje się jak gdyby było nauczane, że końcowy rezultat ścieżki zwany jest "arhatem bez pozostałości". Nauczane jest, że gdy ktoś kończy ścieżkę - co znaczy, że usuwa on lub porzuca wszystkie przyczyny samsary, cała karmę i wszystkie klesze - następnie w naturalny sposób osiąga on rezultat tego usunięcia, którym jest zaprzestanie rezultatów tych przyczyn, co znaczy całkowite zaprzestanie samsarycznego istnienia dla tej osoby. Ponieważ zaniechała ona przyczyny i dlatego doświadcza zaprzestania rezultatów, zgodnie ze zwykłym pojazdem, nic już nie pozostało - co nazywa sie arhatem bez pozostałości. Zatem z punktu widzenia zwykłego pojazdu, nasze własne wyzwolenie zależy całkowicie, bez żadnego wyjątku, od naszego osiągnięcia przez medytację i suplikacje czy modlitwy do kogokolwiek na zewnątrz siebie nie mają żadnego sensu, bo po prostu niema nikogo, do kogo można by się modlić. Pogląd wadżrajany jest od niego różny. Zgodnie z wadżrajaną, jak jest to też w mahajanie, pojawiali sie niezliczeni buddowie i bodhisatwowie. Wszyscy z nich weszli na ścieżkę tworząc bodhiczittę, przeszli [lub są w trakcie przechodzenia] ścieżkę przez akumulowanie zasługi i mądrości przez trzy okresy niezliczonych kalp [zgodnie z mahajaną] i w końcu zakończyli [lub zakończą] ścieżkę przez osiągnięcie pełnego przebudzenia. Po osiągnięciu stanu buddy, mają faktyczną zdolność dawania swych błogosławieństw i z tego właśnie powodu czynimy ofiary, wykonujemy pokłony, modlimy się i tak dalej. W wadżrajanie nie tylko wizualizujemy siebie jako jidama, lecz także wizualizujemy jidama, _____________
*1Nota redakcji: to jest, nie jako nagrodą arbitralnie obdarzaną przez bóstwo zadowolone przez nasze modlitwy, obietnice i posłuszeństwo lub innego rodzaju przyjemności. *2 Nota tłumacza: Zwykłych albo wspólnych dla różnych tradycji buddyjskich.
46
takiego jak Budda Medycyny, przed sobą. Skupiając sie na wizualizacji frtontalnej, składamy ofiary, i tak dalej, aby zebrać akumulacje oraz modlimy się do bóstwa i otrzymujemy błogosławieństwa. Więc z punktu widzenia wadżrajany, jest faktycznie coś do czego możemy sie modlić i czyniąc to ułatwiamy osiągnięcie rezultatu. Związane z tym jest nasze zrozumienie celu praktyki. Czasem w związku ze sposobem, w jaki przedstawiona jest dharma, wydaje się, że jedynym akceptowanym celem wykonywania praktyki jest osiągnięcie doskonałego oświecenia dla wyzwolenia innych i wydaje się, że powiedziane jest, że jest w najwyższym stopniu niewłaściwą rzeczą myślenie o jakichkolwiek korzyściach dla tego życia, co sugeruje, że niema metod w dharmie dla dawania sobie korzyści w tym życiu. Faktycznie nie jest tak. Zwłaszcza w tradycji wadżrajany mówimy o uzyskaniu dwóch siddhi czy dwóch osiągnięć. Jednym z nich jest najwyższe siddhi lub najwyższe osiągnięcie. Przez praktykę medytacji - przez praktykę etapów tworzenia i spełnienia - stopniowo usuwasz dwa zaciemnienia - problemy mentalne/emocjonalne i zaciemnienia poznawcze - i w końcu osiągasz stan buddy. Osiągnięcie stanu buddy jest najwyższym osiągnięciem. Lecz jeśli myślisz, że jest to jedyna korzyść czy powód dla tej praktyki, nie jest to w pełni prawdziwe. W wadżrajanie mówimy też o zwykłych siddhi lub zwykłych osiągnięciach. Przez medytowanie na jidamie możesz też osiągnąć długie życie, wolność od chorób, bogactwo i tak dalej, i w związku z naciskiem kładzionym w wadżrajanie na zwykłe osiągnięcia, jest tak wiele bóstw. Aby na przykład osiągnąć bogactwo, możesz praktykować bóstwo bogactwa, takie jak Dżambhala. Dla osiągnięcia fizycznego dobrobytu, możesz wykonywać praktykę bóstwa takiego jak Budda Medycyny. Dla zwiększenia wglądu w znaczenie nauk możesz praktykować Mandżuszri. Wykonywanie praktyk z tych powodów nie jest widziane, jako w jakikolwiek sposób niewłaściwe. Ponieważ te praktyki istnieją, nie jest oczywiście niemożliwe przez ich wykonywanie, osiągniecie tych celów. Taki jest pogląd w odniesieniu do bóstw wskazywanych do medytowania na nich. Następnie jest druga strona tej sprawy, mara lub mary, o których mógłbyś myśleć, jako o będących gdzieś tam. Są dwa sposoby, na jakie możesz ogólnie myśleć o marach. Jednym sposobem jest myślenie, że mara odnosi się do twoich własnych problemów mentalnych, twych własnych kleszy, jako takich, a nie do jakiejkolwiek zewnętrznej istoty, która próbuje kusić by wmieszać się w nasz postęp duchowy. Czasem jednak myślimy, że mary są zupełnie zewnętrzne i myślimy, że cokolwiek, co idzie źle jest powodowane przez pewnego rodzaju zewnętrzną złą siłę, która próbuje nas zniewolić. Oba z tych poglądów są w pewnym sensie ekstremalne.
Osiągnięcie stanu buddy jest najwyższym osiągnięciem. Lecz jeśli myślisz, że jest to jedyna korzyść czy powód dla tej praktyki, nie jest to w pełni prawdziwe Mara jest zwykle przedstawiana w tradycji buddyjskiej w postaci czterech typów mar, zwanych dewaputramara, mara, która jest dzieckiem bogów; kleszamara, mara, która jest problemami mentalnymi; skandamara, mara, która jest złożeniami; i w końcu mtrjumara, mara, która jest panem śmierci. Są one zasadniczo wewnętrznymi. Pierwsza z nich, dewaputramara, mara, która jest dzieckiem bogów, odnosi się nie do pewnego rodzaju zewnętrznej demonicznej siły, lecz zasadniczo do naszego własnego wielkiego przywiązania i wielkiego pożądania. Została nazwana dzieckiem bogów, ponieważ gdy jest ona opisywana w ikonografii - ponieważ jest ona pożądaniem lub pragnieniem czegoś tak bardzo - nie jest ona określana jako coś brzydkiego lub przerażającego, lecz jako coś atrakcyjnego, bo taki jest ton uczuć przywiązania. Jest to lubieniem rzeczy tak bardzo, że zakłóca ona twą praktykę dharmy i twoje 47
osiągnięcie przebudzenia. Druga mara, kleszamara, mara problemów mentalnych, jest twoimi własnymi problemami mentalnymi. Stają się one marą, ponieważ z powodu niemającego początku nawyku utrzymywania i rozwijania ich, wciąż się one wyłaniają w powtarzający sposób. Są bardzo trudne do zaniechania czy nawet do stłumienia, a nawet, gdy są na chwilę nieobecne, znów się wyłaniają i w ten sposób zakłócają one twoja praktykę dharmy. Trzecią marą jest skandamara, mara złożeń. Złożenia odnoszą się tu do pięciu złożeń, które tworzą samsaryczne istnienie - kształtu, odczuć, percepcji, myśli*1 i świadomości. Teraz, same te złożenia są marą, ponieważ będąc złożeniami lub kompozytami, są nietrwałe. Będąc nietrwałe, nieustannie się zmieniają i dlatego są wciąż przyczyną, bezpośrednią lub pośrednią, cierpienia. Dla uzyskania trwałego szczęścia, dla przekroczenia cierpienia samsary, musimy wpierw przekroczyć pięć złożeń. Po prostu niema sposobu osiągnięcia stanu trwałego szczęścia będąc w niewoli tych złożeń. Czwartą z czterech mar jest sama śmierć, która opisana jest w ikonografii, jako gniewna lub nieprzyjemna. Śmierć jest oczywiście tym, czego najbardziej się boimy. Śmierć jest tym, co przychodzi z wielką agonią oraz lękiem i bólem. Te cztery mary są zasadniczo wewnętrzne, nie są one istotami zewnętrznymi. Zwycięstwo nad czterema marami wymaga praktyki dharmy, praktyki medytacji. W szczególności wymaga ono realizacji braku jaźni osobowej oraz ogólnego braku jaźni lub pustki rzeczy. Dla realizacji tych dwu aspektów braku jaźni lub pustki medytujemy na pustce oraz szczególnie, zgodnie z tradycją wadżrajany, medytujemy na naturze swego własnego umysłu, ponieważ jest ona oczywistą pustką, oczywistą lub możliwą do bezpośredniego doświadczenia pustką.*2 Dlatego praktyka szamaty i wipaszjany, medytacji spokoju i wglądu, która przyjmuje jako bazę rozpoznanie natury swego własnego umysłu, jest bezpośrednią metodą prowadzącą do realizacji swej własnej natury, i na bazie tej realizacji możemy stopniowo osiągnąć końcową realizację, końcowe przebudzenie, w którym to punkcie pokonane są raz na zawsze wszystkie cztery mary. I w taki sposób pokonujemy mary, które są wewnętrzne.
Zwycięstwo nad czterema marami wymaga praktyki dharmy, praktyki medytacji. W szczególności, wymaga ona realizacji braku jaźni osobowej oraz ogólnego braku jaźni lub pustki rzeczy Praktyka wadżrajany zawiera dlatego praktyki zarówno szamaty jak wipaszjany. Ale typowe praktyki wadżrajany nie są ograniczone do tych praktyk; zawierają one dwie obszerne kategorie, które zawierają etap tworzenia i etap spełnienia. Zgodnie z wadżrajaną, cztery mary są uważane za nieczyste przejawy, projekcje oszołomienia i za obecność w naszym umyśle tych tendencji - kleszy i zaciemnień poznawczych - które powodują te projekcje. Cztery mary składają się nieczystych przejawów ich reifikacji*3 i zawiera to także nieczystą lub negatywna karmę.*4 Osiągnięcie zwycięstwa nad czterema _____________ *1 Nota redakcji: Zwykle odnosimy się do nich jako do samskar lub formacji mentalnych. *2 Nota redakcji: Nie jest trudno o ustanowienie, przez użycie rozumowania, braku prawdziwego - to jest pojedynczego, niezłożonego, trwałego - istnienia zewnętrznych rzeczy fizycznych, lecz jest bardzo trudno "zobaczyć" lub doświadczyć tego rodzaju braku prawdziwego istnienia rzeczy bezpośrednio. Zobacz notę redakcji, strona 20, Shenpen Osel, Tom 2, Nr 2. (Załączona na stronie 56 tej pracy - przyp. tłum.) *3 Nota tłumacza: reifikacja w filozofii: nadawanie czemuś, co nie jest rzeczą – charakteru rzeczy, także: utrwalenie się działalności człowieka w postaci rzeczy (słownik języka polskiego). *4 Nota tłumacza: Spójrz na Notę redakcji na następnej stronie.
48
marami, zgodnie z tradycją wadżrajany, pochodzi od przekroczenia tych nieczystych przejawów i dojścia do doświadczenia czystych przejawów. Osiągamy doświadczenie czystych przejawów przez medytowanie na przejawach, jako czystych, przez medytowanie na swym środowisku, jako czystym królestwie, swym ciele, jako czystym kształcie i tak dalej. Teraz, gdyby to była medytacja na rzeczach, jako innych niż one prawdziwie czy fundamentalnie są, nigdy by to nie działało. Lecz ponieważ naszą podstawową naturą jest natura buddy, i ponieważ tymczasowe zaciemnienia, które powodują, że postrzegamy rzeczy jako nieczyste, są drugorzędne w stosunku do tej natury - a mówiąc tymczasowe lub drugorzędne mamy to na myśli, że mogą one być usunięte, że są puste, że nie są wrodzone w tej naturze ponieważ naszą podstawową lub prawdziwą natura jest natura buddy i te zaciemnienia, które ja ukrywają nie są wrodzone i mogą być usunięte, dlatego, tak jak nasza prawdziwa natura jest czysta, przejawy też są czyste. Właśnie dla ujawnienia ich podstawowej natury i dla odkrycia tych czystych przejawów praktykujemy etap tworzenia.
Zgodnie z wadżrajaną, cztery mary są uważane za nieczyste przejawy, projekcje oszołomienia Początkowo, praktyka etapu tworzenia jest nadzwyczaj trudna, ponieważ idzie bezpośrednio przeciw strukturze lub prądowi naszego nawyku nieczystych projekcji, które powodują nieczyste przejawy, których doświadczamy. Lecz w końcu, [przy użyciu wysiłku] nawyk uważania rzeczy za czyste uprawiany jest do momentu, w którym tworzymy czysty przejaw lub czyste postrzeganie rzeczy jako czyste. Poczynając od tego punktu, stopniowo, faktyczna, czysta natura zjawiska lub przejawu zaczyna być ujawniana, i właśnie z tego powodu praktykujemy etap tworzenia na jidamach. Robimy to też dla ujawnienia tej czystej natury zjawisk, które uważamy nie za rzeczy będące zwykłymi solidnymi rzeczami, jakimi zdaja się być - zwykłą ziemią, zwykłymi kamieniami i tak dalej - lecz za ucieleśnienie pustki manifestującej się jako żywe i czyste przejawy. W ten sposób przez praktykowanie etapów tworzenia i spełnienia osiągamy końcowy rezultat.*1 Czasem, gdy praktykujemy, doświadczamy przeciwnych warunków, różnego rodzaju przeszkód takich jak choroba fizyczna lub depresja mentalna czy zewnętrznych trudności w czymś co próbujemy robić. Pochodzą one od jednej z dwu przyczyn - z poprzednich działań lub karmy, lub z teraźniejszych, nagle pojawiających się warunków. Choć zwykle uważamy dojrzewanie poprzednich działań za coś, co gdy to się pojawi, jest trudne do zmiany, niemniej jednak, jeśli modlisz sie do buddów i bodhisatwów, ________________ *4 Nota redakcji: (Do strony nr. 48) Reifikować znaczy widzieć coś abstrakcyjnego, jako materialne i konkretne. To inny sposób odnoszenia się do zjawiska materializacji, które Czodżjam Trungpa wprowadził w nasz słownik. Myślenie o sobie jako o małej, bez znaczenia, fundamentalnie pełnej niedoskonałości istocie, która jest zasadniczo w gniewie, potrzebujące lub niesprawne umysłowo znaczy reifikować lub brać jako rzeczywiste i solidne lub niezmienne to co faktycznie jest zaledwie ciągle zmiennym dojrzewaniem i wyczerpywaniem przyczyn i warunków. I choć ten proces karmiczny istnieje jako sam przejaw, jest on pusty w swej istotnej naturze. Manifestacje dojrzewającej karmy pojawiają się, lecz nie są one prawdziwie realne lub solidne. Nie maja one prawdziwego istnienia i rozpoznanie ich pustki, lub braku prawdziwego istnienia wyzwala nas od cierpień z nimi związanych. Jeśli nasze rozpoznanie istotnie pustej natury dojrzewającej karmy jest dostatecznie głębokie i stałe, nieczyste przejawy zanikają i przejawienie siebie jako bóstwa i swego środowiska jako królestwa buddy pojawia się spontanicznie. Ten proces zyskuje szybki start i przebiega w szybkim tempie przez głębokie metody etapów tworzenia i spełnieni, jak Rinpocze to wyjaśnia w dalszej części. *1 Nota redakcji: W końcu, wizja wszystkiego co pojawia się jako żywy i czysty przejaw, jest etapem tworzenia, a rozpoznanie jej pustki jest etapem spełnienia.
49
składasz ofiary, zbierasz akumulacje i tak dalej, możesz oczyścić swą karmę. Oczyszczenie karmy oczyszcza też w tym samym czasie niektóre z twoich kleszy.*2 Z pewnością wszyscy mamy te klesze,lecz można je pokonać przez odpowiednie lekarstwa, jeśli będą one szczerze i systematycznie stosowane. Przy zastosowaniu odpowiednich lekarstw - zwłaszcza wraz z błogosławieństwami buddów i bodhisatwów możemy zmienić swą karmę i zmniejszyć moc swoich kleszy [przez to eliminując i zmniejszając swe przeszkody i przeciwne sytuacje]. Inną przyczyną przeszkód jest to co nazywamy "nagłymi sytuacjami." Jednym z typów nagłej sytuacji jest dług karmiczny, sytuacja w której to co następuje nie jest prostym rezultatem twych bezpośrednio ją poprzedzających działań, lecz narzucona ci przez inną istotę z powodu negatywnych związków karmicznych jakie uczyniłeś z nią [w poprzednim życiu] - na przykład, istota, którą w poprzednim życiu biłeś, zabiłeś, którą okradłeś i tak dalej. Czasem jest to istota ludzka, która bez widocznych powodów nie lubi cię do takiego stopnia, że zaczyna cię prześladować. Czasem jest to istota nie będąca ludzką, duch nie posiadający możliwego do zobaczenia kształtu fizycznego, który, z powodu twego krzywdzenia go w poprzednim życiu, podejmuje każdą możliwość by spowodować dla ciebie przeszkody w obecnym życiu. Są to bardzo możliwe sprawy, mogą się one zdarzyć. W takiej sytuacji, jeśli modlimy się do Buddy Medycyny, czynimy ofiary, czynimy moralne aspiracje i tak dalej, agresja tej istoty zostanie uspokojona, a ty możesz się uwolnić od przeszkody. Mam zamiar się tu zatrzymać. Dziś rano niektórzy z was nie mieli okazji zadania swych pytań, więc proszę o to, jeśli chcecie zadać je teraz. Pytający: Rinpocze, wydaje sie, że nauki dawane na Zachodzie kładą duży nacisk na problemy mentalne lub klesze i że naprawdę nie było wiele takich nauk na temat problemów fizycznych, o czym w pewnym sensie mówiliśmy w czasie tego tygodnia, o pewnych sposobach pracy z problemami fizycznymi. Zastanawiam się czy ty, Rinpocze, mógłbyś dać nieco więcej komentarzy na temat poglądu jaki należy przyjąć - zarówno z względnego jak absolutnego punktu widzenia - gdy pojawiają się problemy fizyczne i trudności fizyczne i choroba, jak również o sposobach pracy z problemami fizycznymi w doświadczeniu pomedytacyjnym. To pierwsza część mego pytania.
Podstawową płaszczyzną w dawaniu ulgi w chorobie... ...jest szczere i z wyrażane przez zaangażowanie, pragnienie pomagania innym Rinpocze: Oczywiście, trudności fizyczne, fizyczne cierpienia i choroba zawsze się dla nas zdarzają w ten czy inny sposób. Są to względne prawdy, względne zjawiska. Jako zjawiska względne są one wzajemnie zależne, co znaczy, że każdy aspekt tych sytuacji jest faktycznie zbieraniem się razem wielu warunków, które wzajemnie od siebie zależą aby przejawić się jako to czym zdają się być, jak na przykład choroba lub ból fizyczny. Dlatego, ponieważ są wzajemnie zależne, ponieważ nie są one prawdziwymi [niezmiennymi] jednostkami, dlatego zawsze jest dla tego jakieś rozwiązanie. Na przykład w kontekście praktyki Buddy Medycyny, wizualizowanie ciała Buddy Medycyny, recytacja mantry Buddy Medycyny, prośby o błogosławieństwa Buddy Medycyny - z których wszystkie są zasadniczo działaniami mentalnymi medytacji i wizualizacji - początkowo uspakajającymi umysł, lecz przez _____________ *2 Nota redakcji: Rezultat jakiegokolwiek szczególnego działania zawiera nie po prostu "spłatę," lecz również utrwalenie i wzmocnienie w umyśle kleszy lub klesz, które istniały w motywacji do tego działania.
50
uspokojenie go, dzięki wzajemnej zależności pomiędzy umysłem i ciałem, czyny te zaczynają też uspakajać twoje choroby fizyczne. Jeśli jesteś chory, pomogą ci uspokoić chorobę. A jeśli nie jesteś chory, pomogą zapobiegać nadejściu choroby. W tym samym czasie używamy też dla opanowania choroby środków fizycznych, lekarstw. Lecz jak wiemy z doświadczenia, czasem lekarstwo działa, a czasem z jakichś powodów, które niekoniecznie są widoczne, coś zaburza prawidłowe działanie lekarstwa i nie leczy ono skuteczne nawet tych chorób, dla których jest odpowiednio przepisane. Suplikacje do Buddy Medycyny pomogą w zapobieżeniu tym zaburzeniom skuteczności lekarstw i pomogą by lekarstwo miało właściwy efekt. Pytający: Czy mogę kontynuować? Jest tu w czasie tego weekendu wielu praktykujących opiekę zdrowotną oraz/lub prowadzących edukację, którzy często pracują z ludźmi, którzy nie praktykują, lecz którzy z pewnością mają nieco otwartości. Czy mógłbyś, Rinpocze, nieco skomentować to jak my, jako praktykujący medycynę i nauczający w szkołach medycznych - gdy rozpoczniemy praktykować, studiować i rozumieć Buddę Medycyny oraz o czym mówiłeś - jak możemy zastosować wszystko to w pracy z naszymi pacjentami i z naszymi uczniami w szkołach medycznych? Rinpocze: Najważniejsza sprawą, o której należy pamiętać w pracy z pacjentem i w porozumiewaniu się przy nauczaniu lekarzy to, że podstawową płaszczyzną w dawaniu ulgi w chorobie, która musi być wspólna dla wszystkich praktykujących opiekę zdrowotną, jest szczere i z wyrażane przez zaangażowanie, pragnienie pomagania innym, szczere pragnienie usunięcia cierpień i co najmniej bliskich przyczyn cierpienia. I w taki to sposób bardzo ważną jest czterokrotna postawa bez skazy i zanieczyszczeń, która była opisana wczoraj, w sutrze. Wolność od agresji i życzenie dania pacjentowi dobra, są najważniejszymi sprawami i powinny one być wyrażane i obecne. Pytający: Chcę potwierdzić swoje zrozumienie, że zostało zaakceptowane przez ciebie, Rinpocze, dzielenie się taśmami z tych wykładów i tekstami praktyk, których używaliśmy, z innymi oraz, że ci, z którymi je dzielimy, mogli jeszcze nie przyjąć ślubowania schronienia. Czy jest tak? Ponieważ ludzie czekają na nie w Portland i po prostu chcę być absolutnie pewien. Rinpocze: Tak. Pytający: Dziękuję. Pytający: Być może proszę Rinpoczego o powtórzenie swej wypowiedzi, lecz myślę, że potrzebuję to usłyszeć. Pierwsze pytanie jest na temat wiary i oddania. Gdy intensywnie się modlimy, próbuję lepiej zrozumieć o co dokładnie prosimy w tej modlitwie, w co wierzymy i dla czego mamy oddanie. Czy to wiara, którą praktykujemy będzie faktycznie działała lub to, że bóstwo faktycznie istnieje, czy ich kombinacja? Rinpocze: Chodzi tu o oba. Najważniejsza sprawą jest to, że wiara i oddanie przynoszą spełnienie czegokolwiek, co próbujesz dokonać. Jeśli masz wiarę, spełnisz cokolwiek by to było, a jeśli nie masz wiary, nie osiągniesz tego. Tak po prostu sprawy wyglądają. Jeśli masz wiarę, dokonasz tego. Jeśli wykonujesz coś właściwie i przez odpowiednie wykonanie tego sprawisz, że to zadziała. Uzyskasz wtedy rezultat. A jeśli nie masz dla czegoś tak dużo wiary, zrobisz to w niepełny sposób lub wcale tego nie zrobisz, i dlatego nie uzyskasz rezultatu. Zatem wiara naprawdę znaczy zasadnicze zaufanie i zaufanie do procesu. W odniesieniu do szacunku dla praktyki Buddy Medycyny, znaczy to posiadanie wiary przede wszystkim w to, że to zadziała. Zaufanie do procesu automatycznie pociągnie za sobą - i dlatego stworzy - wiarę i oddanie do bóstw będących w tej praktyce, do lamy, który nauczył cię praktyki i tak dalej.
51
Pytający: A czy oddanie ma coś wspólnego z rozpoznaniem najwyższych cech tego, do czego mamy oddanie? Rinpocze: W języku tybetańskim słowo, które tłumaczone jest jako oddanie, ma dwa różne znaczenia. Pierwsze oznacza entuzjazm, i oczywiście entuzjazm jest po prostu byciem naprawdę czymś zainteresowanym. Lecz ten szczególny rodzaj entuzjazmu, jak jest to wskazywane przez drugie słowo, które dosłownie znaczy szacunek, jest entuzjazmem opartym o, jak to wskazałeś, rozpoznanie nadzwyczajnych cech kogoś lub czegoś. Pytający: Czy mógłbyś powiedzieć o związku pomiędzy oczyszczeniem i błogosławieństwem? Rinpocze: Te dwie sprawy - oczyszczenie i otrzymanie błogosławieństwa - są czymś innym. Nie są one dokładnie tym samym. Oczyszczenie znaczy, że zaciemnienia - zaciemnienia poznawcze, które stanowi niewiedza i zaciemnienia zaburzające (emocjonalne - przyp. tł.) oraz zaciemnienia karmiczne czyli negatywna karma, którą zakumulowałeś - są stopniowo oczyszczane, co znaczy usunięte od ciebie. A otrzymanie błogosławieństwa znaczy, że przez swoje modlitwy do buddy czy do dharmy, otrzymujesz ich błogosławieństwo. Na przykład, gdy modlisz się do Buddy Medycyny, przez moc swej własnej modlitwy połączonej z dwunastoma aspiracjami uczynionymi przez Buddę Medycyny, coś się zdarza, i jest to zwane błogosławieństwem. Z drugiej strony, choć oczyszczenie i błogosławieństwo są różne, każde z nich może spowodować drugie. Usunięcie zaciemnień pozwala ci na [pełniejsze] przyjęcie błogosławieństw, a otrzymanie błogosławieństw doprowadza do usunięcia zaciemnień. Pytający: Bardzo dziękuję, Rinpocze.
Przyjęcie schronienia w sandze jest akceptacją sangi lub społeczności jako towarzyszy na ścieżce Pytający: Ja mam dwa pytania i jedno wyzwanie. Możesz jednak uniknąć wyzwania w zależności od tego jak odpowiesz na pierwsze pytanie. Pierwszym pytaniem jest, czy możesz wyjaśnić różnicę pomiędzy naturą buddy oraz buddą w szczególnym odniesieniu do kwestii wszechwiedzy i nierozdzielności samsary i nirwany? Tłumacz: Pytanie brzmi: czy możesz wyjaśnić różnicę pomiędzy naturą buddy oraz buddą, kimś, kto osiągnął stan buddy, w szczególności w odniesieniu do kwestii wszechwiedzy oraz nierozdzielności samsary i nirwany. Czy jest to pytanie czy wyzwanie? Pytający: To pytanie. Faktycznie, jest do niego dodatek. Jak ktoś może dojść do realizacji bez świadomości? Myślę, że oba z nich są połączone. Tłumacz: Co masz na myśli mówiąc o świadomości? Pytający: Złożenie, które jest nieczyste, o którym wcześniej mówiliśmy. Rinpocze: Natura buddy, która jest obecna w naszej naturze jako podłoże istoty, jest jak ptak w skorupie jaja, ptak, który jeszcze się z niego nie wyłonił. A budda jest jak ten ptak lecący po niebie, po wyzwoleniu się ze skorupy jaja. Każdy z nas ma wrodzony potencjał, który manifestuje się jako cechy stanu buddy. Ale ten potencjał, który jest naszą istotą, jest ukryty przez nasze zaciemnienia i dlatego, tak długo jak jest ukryty, nazywamy go nasieniem. Używamy terminu budda dla zrobienia odniesienia do kogoś, w kim ta poprzednio ukryta esencja została ujawniona. Zatem, są zasadniczo dwie sytuacje: istota, której podstawowa natura jest wciąż ukryta oraz istota, której natura została ujawniona. Gdy ta podstawowa natura jest ukryta, nazywamy to potencjałem, sednem lub nasieniem, esencją lub naturą buddy. A gdy ta podstawowa natura zostaje ujawniona, wtedy nazywamy tę istotę buddą. 52
Pytający: Nie odpowiedziałeś na pytanie na temat jak można mieć realizację bez świadomości. Tłumacz: O tak, przepraszam. Rinpocze: Nie jest to "utrata świadomości," gdy osiągasz stan buddy. Przekształcasz świadomość. Funkcja świadomości jest przekształcona w mądrość. W naszym obecnym stanie, świadomość funkcjonuje czasem dość przypadkowo i niedoskonale. Czasem nasze świadomości są tak intensywne, że są obezwładniające, a czasem są tak niejasne lub przytłumione, że nie funkcjonują właściwie. Pytający: Było to dość szybkie. Czy jest w możliwościach mar przekonanie osoby, że jest ona zrealizowanym buddą, gdy nie jest ona nim, lub, że są one wiodącym linię przekazu lub bodhisatwą gdy nie są? A jeśli jest to możliwe, jak możemy się zabezpieczyć przed tym złudzeniem, szczególnie zakładając, że bycie zrealizowanym buddą oraz/lub wiodącym linii przekazu oraz/lub bodhisatwą jest aspiracją tej osoby? Rinpocze: Brzmi to prawdopodobnie. Pytający: Dobrze, więc jak zabezpieczyć się przed tym? Rinpocze: Zasadniczo przez zachowanie dobrej motywacji i uprawianie mnóstwa miłości i współczucia. Pytający: Zachowam swoje wyzwanie na następny raz, bo jest tak wielu ludzi. Pytający: Dziękuję Rinpocze, oraz tobie Lamo, za tłumaczenie. Moje pytanie dotyczy sangi. Większość z nas nie ma żadnego problemu z przyjęciem schronienia w buddzie lub w dharmie, lecz gdy dochodzi do przyjęcia schronienia w sandze, obracamy oczyma lub nerwowo wytrzeszczamy oczy. Jesteśmy tu od całego tygodnia razem jako sanga, pracując wspólnie razem, lecz gdy się wraz rozejdziemy i udamy się do różnych miast i różnych grup, wejdziemy w różne sytuacje i szkoły - Njingma, Kagju, Geluk, Sakja i innych - z których przyszliśmy, i do wielu różnych nauczycieli, wielu różnych sposobów robienia rzeczy. A to, co zobaczyłem w Seattle to, że jedna grupa myśli, że jej sposób jest najlepszy, mówi się, że ten nauczyciel ma niejasną przeszłość, inny znowu nie naucza wcale w języku tybetańskim, wraz z innymi licznymi różnicami, a nawet wewnątrz indywidualnych grup są różne koncepcje; ta osoba przyjęła schronienie więc należy do sangi choć może nawet zbyt często nie praktykuje; ta osoba wciąż praktykuje, ale nie przyjęła schronienia; ta osoba dużo praktykuje ale nie przychodzi do centrum. Zatem są te różne idee na temat czym jest sanga i jak zachowywać się w stosunku członków sangi i chciałbym prosić czy mógłbyś, Rinpocze, powiedzieć czym jest sanga, kim jest praktykujący i jaki powinien być prawidłowy pogląd i zachowanie w stosunku do nich. Rinpocze: Nasza postawa w stosunku do sangi wskazana jest przez definicję przyjęcia schronienia w sandze. Przyjęcie schronienia w sandze jest akceptacją sangi lub społeczności jako towarzyszy na ścieżce. Zatem bardzo podstawowy pogląd jaki masz na temat innych praktykujących jest, że są oni kolegami w podróży po tej samej ścieżce. Z uwagi na to nie musisz drobiazgowo sprawdzać, czy ktoś jest czy nie jest kimś, kogo można uważać za pełnoprawnego członka sangi. Nie musisz się martwić o to jakie są kryteria dla oceny tego. Niema to znaczenia czy ktoś jest, czy nie jest, z pewnej szczególnej linii przekazu, czy jego podejście do praktyki jest dokładnie takie jak twoje, czy przyjęła ona ślubowanie schronienia. Osoba ta jest na tej samej ścieżce, próbując osiągnąć ten sam cel. Zasadniczą funkcją sangi jest - przez bycie na tej samej ścieżce i posiadanie tego samego celu - danie sobie nawzajem zachęty do praktyki dharmy, spowodowanie byśmy pozostali razem zaangażowani i aby nasze zaangażowanie w dharmę i jej praktykę wzrastało, zamiast prowadzić się nawzajem coraz dalej od ścieżki. Pytający: Zatem, w odniesieniu do tego, Rinpocze, czy powinniśmy sie spodziewać, że sanga będzie się powiększała zamiast się zmniejszać? 53
Tłumacz: Masz na myśli, jako społeczność? Pytający: Tak. Rinpocze: Cóż, dobrze jest jeśli tak się zdarza, bo im większa jest ilość, tym większy jest impet praktyki tej szczególnej sangi. A im większy impet, tym więcej odwagi i tendencja by więcej głęboko zaangażowanych ludzi się zgromadziło. Pytający: Dziękuję Rinpocze. Moje pytanie dotyczy opieki nad ludźmi śmiertelnie chorymi, ludzi, którzy umierają z powodu choroby takiej jak rak i dania ulgi w cierpieniach. Powiedziano mi, że lepiej nie zmniejszać zbytnio bólu, bo jest to karma dochodząca do realizacji, że jeśli nie czujesz go teraz, będziesz go czuł później, w następnym czy innym życiu, co nie wydaje mi się wyrażać zbyt dużo współczucia, szczególnie, jeśli osoba umierająca nie praktykuje dharmy. Czy mógłbyś to omówić, proszę. Rinpocze: Możliwe jest, że agonia umierającej osoby jest wynikiem poprzedniej karmy, lecz lekarstwo zmniejszające ten ból nie usunie działania tej karmy. Wpływa na to jak dokuczliwy jest ten ból, lecz karma wciąż dojrzewa. Więc przez danie ulgi umierającej osobie nie skazujesz jej na gorszy los później. Zatem, z wszelkich względów, powinno się im dawać lekarstwa zmniejszające ból. Pytający: Dziękuję. Pytający: Dużo mówiłeś o nieczystych i czystych percepcjach. Trudno mi zrozumieć czy pomyśleć, co mogłoby stanowić coś, co jest czyste w postrzeganiu tego. Czy jest to jaskrawe światło? Z drugiej strony, czym jest nieczysta percepcja?
Przez danie ulgi umierającej osobie nie skazujesz jej na gorszy los później Rinpocze: Ma to więcej wspólnego z umysłem, który postrzega niż faktyczną cechą fizyczną tego, co jest postrzegane. Prostym przykładem tego jest, że jeśli ta sama osoba patrzy na tę samą rzecz w dwóch różnych stanach emocjonalnych, zobaczy ją różnie. Efekt tego, co zobaczy będzie bardzo różny. Na przykład, jeśli ktoś patrzy na coś będąc bardzo rozzłoszczony, albo podły i złośliwy, zobaczy to jako denerwujące i nieprzyjemne, a jeśli ta sama osoba spojrzy na tę samą rzecz gdy jej stanem emocjonalnym jest miłość i współczucie, co jest czymś bardzo pozytywnym, zobaczy ona tę sama rzecz jako posiadającą pozytywną naturę lub cechę. To właśnie jest określane przez nieczystą percepcję lub przejaw, ale różnica pomiędzy tymi dwoma stanami - dla tej samej osoby w dwu zasadniczo różnych stanach - jest bardzo mała. Podczas gdy jest to zasadą, według której to działa, może ona pójść o wiele dalej niż w podanym przykładzie. Jeśli możesz sobie wyobrazić umysł zupełnie czysty, zupełnie nie posiadający żadnej negatywności, tym co taka osoba doświadczyłaby jest to co nazywamy prawdziwymi, czystymi przejawami. A umysł pełen różnych rodzajów negatywności doświadcza nieczystych przejawów. Pytający: Dziękuję za nauki, Rinpocze. Mam parę pytań. Zastanawiam się, na subtelnym poziomie umysłu osądzającego, gdy jesteśmy świadomi pojawiających się osądów - nie wtedy gdy jesteśmy rozzłoszczeni, lecz gdy te skłonności do osądzania sie pojawiają - jak możemy im przeciwdziałać w danym momencie? Rinpocze: Czy mówisz o medytacji lub stanie pomedytacyjnym? Pytający: O stanie pomedytacyjnym w interakcji z innymi lub nawet w prostej obserwacji w życiu codziennym.
54
Rinpocze: Pierwszym krokiem jest rozpoznanie tendencji. Jeśli masz nawyk rozpoznawania tego rodzaju subtelnych myśli osądzających, jako to, czym są, wtedy nawyk ich rozpoznawania i nie życzenia sobie inwestowania w nie będzie wzrastał i zaczną się pojawiać coraz rzadziej. Pytający: Więc, co naprawdę następuje? Rinpocze: Jeśli nie inwestujesz w rozwój tych myśli i stosujesz świadomość mentalną i czujność, automatycznie zacznie się to zdarzać coraz rzadziej i w końcu zaniknie. Pytający: Wspomniałeś dwu głównych bodhisatwów Buddy Medycyny. Świetlisty Jak Słońce oraz Świetlisty Jak Księżyc. Zastanawiam się czy mógłbyś nieco więcej o nich powiedzieć. Rinpocze: Myślę, że są to inne imiona dla Mandżuszri i Czagdrula. Świetlistym Jak Słońce byłby Mandżuszrim, a Świetlistym Jak Księżyc byłby Czagdrul.
Najważniejsza sprawą w takiej sytuacji jest by praktykujący miał współczucie nie tylko dla osoby opętanej, a dla ducha, który opętuje też Pytający: Powiedziałeś nieco o duchach i o tym, by ich nie rozzłościć albo by ich nie obrazić. Moja wiara w Buddę Medycyny wzrasta i jestem pewien, że ta praktyka jest wspaniała, lecz zastanawiam się czy możesz dać więcej wskazówek dla tych, którzy wykonują pracę jako uzdrowiciele w przypadkach gdzie może następować faktycznie opętanie przez duchy, być może co w takim przypadku robić lub na czym się skupiać wykonując taką sesję? Tłumacz: Czy chcesz powiedzieć, że próbujesz uleczyć kogoś, kto jest opętany przez ducha, albo to, że ty, leczący jesteś zaatakowany przez ducha? Pytający: Cóż, być może oba. Pracujesz z kimś i następuje uwolnienie od duchów i one w pewnym sensie żądają zwrotu ich ciała. Ogólnie, to czego doświadczyłem polegało na byciu naprawdę silnym i czystym, lecz czasem istnieje zmęczenie lub inne sprawy mogą nastąpić poźniej. Zatem, oba. Rinpocze: Najważniejsza sprawą w takiej sytuacji jest by praktykujący miał współczucie nie tylko dla osoby opętanej, a dla ducha, który opętuje też. Oczywiście, zwykle mamy współczucie dla opętanego, lecz możemy nie mieć tak dużo współczucia dla ducha, który opętuje. Osoba opętana zasługuje na nasze współczucie. Lecz opętujący - tak samo, a może nawet więcej - zasługuje na nasze współczucie, ponieważ czyni on coś, co stanie się w przyszłości przyczyną wielkiego cierpienia dla niego samego. Jeśli masz taką postawę współczucia dla ducha, ułatwi to wyrzucenie ducha i nie pozostawi też rodzaju braku energii, jaki w przeciwnym przypadku z tego wynika.
_______________________ Dodatkowa nota dla strony 49. Pochodzi ona z Wprowadzenia do nauk Madhjamaki, Khenpo Tsulrim Gjamtso Rinpoczego ( Szenpen Osel Tom 2 Numer 2, wydanie 04) : ... Aby być "naprawdę istniejącym," to coś musi być jednolite, to jest, niepodzielne, niezmienne i niezależne od przyczyn i warunków jego istnienia. Jakakolwiek cząsteczka substancji materialnej, niezależnie jak małą jest, może teoretycznie być zbudowana z innej cząstki materii. Gdy te dwie cząstki materii dotykają się nawzajem, jej prawa strona dotyka lewej strony drugiej cząstki. Dlatego, każda z nich posiada lewą i prawą stronę i w konsekwencji, każda może być podzielona na połowę. Faktycznie, są one nieskończenie podzielne. Przez czynienie tego demonstruje się, że materia, faktycznie, nie może istotnie istnieć jak ją znamy.
55
Sutra Buddy Medycyny
Nasza natura buddy została zbudzona i mamy ogromnie dużo szczęścia Kontynuacja nauk Wielce Czcigodnego Kenczena Thrangu Rinpoczego na temat Sutry Buddy Medycyny.
W
szyscy jesteście nadzwyczaj zajęci, lecz pomimo tego wszyscy postanowiliście tu przyjść i dlatego, w samej rzeczy, chcę wam podziękować. Poza tym, po przyjściu tu, wszyscy praktykowaliście i słuchaliście nauk z wielka wytrwałością i uwagą i szczególnie dziękuję wam za to też. Tak jak powiedziane jest Klejnocie ornamencie wyzwolenia, "Choć wszystkie czujące istoty bez wyjątku posiadają naturę buddy, ta natura buddy jest ukryta przez nasze zaciemnienia," jak w analogii z ptakiem 56
uwięzionym w jaju, z wczorajszego dnia. Są różne sposoby, na jakie natura może być obecna w osobie. Choć jest tak samo obecna per se w każdym, może sie ona wyłonić i być w pewien sposób zbudzona, lub nie być. Gdy natura buddy jest uśpiona, gdy brak dowodu jej obecności w życiu danej osoby, ta osoba nie ma bezpośredniej możliwości wyzwolenia. Z drugiej strony, gdy cechy natury buddy wyłonią się, wtedy staje się ona zbudzona lub pobudzona, wtedy jej cechy zostają odsłonięte i osoba zaczyna osiągać wyzwolenie. Teraz, w przypadku was wszystkich, zdecydowaliście się na przyjście tutaj, uczynienie tego i wytrwała praktyka jest wystarczającym dowodem zbudzenia lub wyłonienia waszej natury buddy i uważam to za dalszy dowód, że wasza praktyka dharmy będzie czyniła postępy aż do osiągnięcia wyzwolenia. Zatem dlatego dziękuję wam za przyjście tutaj. Będąc tu, słuchaliście i praktykowaliście w szczególności dharmy związanej z Buddą Medycyny, które w długim terminie będzie przyczyną pełnego wyzwolenia, a w krótkim terminie przyczyną zdrowia fizycznego i psychicznego. Więc macie nadzwyczajne szczęście, ponieważ ta praktyka jest nadzwyczaj korzystna. Teraz, gdy w miarę przebiegu swego życia próbujecie zintegrować swą praktykę w codzienne życie, znajdziecie, że czasem będziecie mieli to, co zdaje sie być niczym innym jak doskonałą okazją. Będzie ona zgodna z twoim życiem bez żadnych sprzeczności czy problemów i nie będzie miała żadnych trudności czy przeszkód, które zakłócałyby twoją praktykę. A czasem znajdziesz, że zdaje sie, że jest wiele przeszkód przeszkadzających lub utrudniających twoja praktykę, problemy z czasem i tak dalej i możesz dojść do momentu, że czujesz, że nie masz możliwości praktykowania, co najmniej tak dużo jak chciałbyś. Nie bądź zniechęcony w takich sytuacjach. Nie myśl: "Mam tyle przeszkód, mam prawdziwe problemy, nigdy nie będę w stanie praktykować. Niezależnie, co robię, wszystko źle mi wychodzi." i tak dalej. Nie pozwalaj sobie na depresje spowodowane tymczasowe przeszkody w swej praktyce i zawsze pamiętaj, że nawet samo napotkanie takiej dharmy, nawet usłyszenie o niej, jest czymś, co jest w samym sobie oznaką nadzwyczajnego szczęścia, czegoś nadzwyczaj dobroczynnego. Jakikolwiek kontakt nawiązałeś i jakąkolwiek praktykę wykonałeś, nigdy tego nie stracisz. Korzyści tego nigdy nie ulegną zniszczeniu czy usunięte i doprowadzą wcześniej lub później do pełnego wyzwolenia.
Jakikolwiek kontakt nawiązałeś i jakąkolwiek praktykę wykonałeś, nigdy tego nie stracisz Powiedziane jest w tekście Klejnot ornament wyzwolenia, że w jednej z sutr Budda omawia korzyści z posiadania niepełnej wiary. Teraz oczywiście są pewni ludzie, którzy maja intensywną i pełną, niekwestionującą wiarę w trzy klejnoty, a zwłaszcza w dharmę i oczywiście jest to wspaniałe. Lecz są inni, którzy maja mniej wiary w dharmę, co znaczy, że maja nieco wiary w nią, lecz zawsze mają pewne pytania i wątpliwości. Obraz, jakiego używa Budda dla opisania tych sytuacji jest taki, że jeśli ktoś ma pełną wiarę, złoży on obie dłonie na wysokości serca w geście najwyższego oddania i zaufania. Lecz jeśli ktoś posiada mniej wiary może po prostu podnieść jedną dłoń przed sobą. To, co Budda tu opisuje to sytuacja, w której ktoś ma to co nazywamy "połowiczną wiarą." Ma on wiarę, lecz ma też mnóstwo wątpliwości. I Budda zadaje pytanie "Czy będzie jakaś korzyść, czy będzie jakikolwiek rezultat z podniesienia jednej ręki w geście połowicznej wiary i połowicznego oddania?" Jego odpowiedź brzmi "Tak, zdecydowanie będzie wspaniały rezultat, będzie wspaniała korzyść i ta korzyść nigdy nie zostanie stracona." Będzie ona w końcu prowadzić do doskonałego przebudzenia tej istoty. Więc w ten sposób Budda chwali postawę wiary, nawet, jeśli moglibyśmy ją uważać za wiarę bez przekonania. Druga analogia, jaką daje Budda zaczyna się od wyobrażenia miejsca praktyki takiej jak nasza. Początkowo, by tu przyjść, tworzymy intencję zrobienia tego. Zatem ktoś mógłby pomyśleć "Powinienem 57
pójść do takiego miejsca i intensywnie praktykować." Teraz, oczywiście, jeśli stopniowo tam dojdziesz i rozpoczniesz praktykę, będzie z tego duża korzyść, lecz przypuśćmy, że ktoś po podjęciu decyzji "Chcę się tam udać by praktykować," wykona parę kroków i po wykonaniu zaledwie paru kroków coś mu przeszkodzi i nastąpi coś, co nie pozwoli na faktyczne dojście do tego miejsca i rozpoczęcie praktyki. I Budda pyta: "Czy w takiej sytuacji będzie rezultat?" I odpowiada, że tak, że będzie ogromny rezultat; nawet wykonanie paru kroków w kierunku miejsca praktyki z intencją praktykowania, nawet jeśli nigdy tam nie dojdziesz i nigdy nie wykonasz praktyki, będzie końcowo wciąż przyczyną doskonałego szczęścia. Zatem postępując w swym życiu i prowadząc proces, który ma w sobie słuchanie dharmy i praktykowanie dharmy, czasem znajdziesz, że jesteś wolny od utrudnień i przeszkód, które zakłócają twoją praktykę, a innym razem znajdziesz, że tworzą się przeszkody w praktyce. Lecz gdy to następuje, nie czuj sie zniechęcony, pamiętaj, że to wszystko jest zawsze korzystne i że nie jest nienormalne, że czasem jest możliwość praktyki, a czasem nie. Więc nigdy nie myśl o sobie źle gdy doświadczasz trudności.
Proces, który rozpoczął sie od zbudzenia naszej natury buddy i naszego wyboru, który już uczyniliśmy jest niemożliwy do zatrzymania. Końcowo, doprowadzi nas do wyzwolenia W taki sposób zostało to wyjaśnione w naukach Buddy, jak podane zostało w cytatach i wyjaśnione przez Pana Gampopę. Oraz, jeśli po prostu sami o tym pomyślimy, możemy dojść do takiego samego wniosku. Jeśli rozważymy przejawy, ten świat jak go doświadczamy, zwykle doświadczamy rzeczy jako bardzo błyszczących i kolorowych i rozpraszających, nawet uwodzicielskie. I nasz umysł jest bardzo łatwo przyciągany, ogłupiany i uwodzony. Nasz umysł jest bardzo naiwny. Zwłaszcza, ponieważ mamy mnóstwo myśli o tym czego doświadczamy. Myślimy, że rzeczy pozostaną takie same. Myślimy, że sprawy są stabilne i tak dalej. I zwykle ogłupiamy siebie tymi myślami opartymi na przejawach. Lecz w jakiś sposób stworzyliśmy ideę, myśl, że praktykowanie dharmy i w szczególności przyjście tu i uczestnictwo w tym odosobnieniu będzie wartościowe, że będzie dość ważne by zrobić miejsce na nie w swym życiu. Większość istot po prostu nie dochodzi do tego. Większość istot nie wybrała przyjścia tu. Powodem, że my to zrobiliśmy jest, że w jakiś sposób nasza natura buddy została nieco zbudzona i błogosławieństwo buddów i bodhisatwów w jakiś sposób weszły w nas i nas poruszyły. Zatem, choć przeszkody będą się od czasu do czasu pojawiały, nie są one tak ważne jak wydają się być w tym czasie. Są one ostatecznie tymczasowe i naprawdę nieważne. Proces, który rozpoczął sie od zbudzenia naszej natury buddy i naszego wyboru, który już uczyniliśmy jest niemożliwy do zatrzymania. Końcowo, doprowadzi nas do wyzwolenia. Zatem, mamy naprawdę ogromnie dużo szczęścia. Gdy możesz, gdy będą konieczne po temu warunki i zasoby, za wszelką cenę praktykuj. A gdy nie możesz, gdy rzeczy po prostu wchodzą w drogę twej praktyki i czynią ją niemożliwą, wtedy nie bądź zbyt smutny i rozpoznaj jak nadzwyczaj dużo masz szczęścia.
58
Dwanaście wspaniałych aspiracji Buddy Medycyny Wyjątek z Sutry Mahajany: Obszerne przymioty pierwotnych modlitw aspiracji Szlachetnego Zwycięzcy Bóstwa Medycyny, Światła Lapis Lazuli Pierwsza wspaniała aspiracja: "W czasie, który nastąpi, gdy osiągnę nieprzekraczalne, ostateczne i doskonale pełne oświecenie, po dojściu do pełnego przebudzenia, wtedy niech światło mojego ciała uczyni olśniewającymi, stałymi i szczególnie promiennymi królestwa tego wszechświata, które są niezliczone, niezmierzone i poza wszelką możliwością ich zliczenia. Oby wszelkie czujące istoty zostały ozdobione przez trzydzieści trzy znaki i osiemdziesiąt oznak cech wspaniałej, szlachetnej istoty. W ten sposób, oby wszystkie czujące istoty stały się dokładnie takie jak ja." Tak się modlił. Druga wspaniała aspiracja: "W czasie, który nastąpi, gdy osiągnę nieprzekraczalne, ostateczne i doskonale pełne oświecenie, po dojściu do pełnego przebudzenia, niech moje ciało przypomina cenny lapis lazuli i niech będzie całkowicie ozdobione w pełną czystość wewnątrz i na zewnątrz, wolną od splamień promienną czystość, wielką sprawność we wszystkich rzeczach, pełną blasku chwałę i świetność, symetrię fizyczną i filigran promieni światła jaśniejszych od słońca i księżyca. Dla urodzonych w tym świecie i dla tych, którzy poszli swymi oddzielnymi drogami w ciemność śmierci nocy, oby moje światło przyszło z wszystkich kierunków, przynosząc szczęście i zadowolenie. Niech też doprowadzi do moralnego działania." Tak się modlił. Trzecia wspaniała aspiracja. "W czasie, który nastąpi, gdy osiągnę nieprzekraczalne, ostateczne i doskonale pełne oświecenie, po dojściu do pełnego przebudzenia, przez moją mądrość i niezmierne umiejętne środki, niech niezliczone królestwa czujących istot mają niewyczerpalne bogactwo. Niech nikomu nie będzie niczego brak." Tak się modlił.
59
Czwarta wspaniała aspiracja. "W czasie, który nastąpi, gdy osiągnę nieprzekraczalne, ostateczne i doskonale pełne oświecenie, po dojściu do pełnego przebudzenia, umieszczę na ścieżce do wyzwolenia jakąkolwiek czującą istotę, która weszła na negatywną ścieżkę. Tych wszystkich, którzy weszli na ścieżkę szrawaki lub na ścieżkę pratjekabuddy poprowadzę do mahajany." Tak się modlił. Piąta wspaniała aspiracja. "W czasie, który nastąpi, gdy osiągnę nieprzekraczalne, ostateczne i doskonale pełne oświecenie, po dojściu do pełnego przebudzenia, niech jakakolwiek czująca istota w moim pobliżu utrzymuje celibat.* Podobnie, przez moją moc, niech inne niezliczone czujące istoty będące poza możliwością ich zliczenia, słysząc me imię, utrzymują swoje ślubowania i niech ich dyscyplina się nie pogarsza. Oby ci, których dyscyplina uległa uszkodzeniu, nie wejdą w niższe królestwa." Tak się modlił. Szósta wspaniała aspiracja. "W czasie, który nastąpi, gdy osiągnę nieprzekraczalne, ostateczne i doskonale pełne oświecenie, po dojściu do pełnego przebudzenia, niech jakakolwiek czująca istota, która ma gorsze ciało, niepełne zdolności, nieprzyjemny kolor, zjadliwą zakaźną chorobę, upośledzenie kończyn, garb, plamy na skórze, niech jakakolwiek istota, która jest kulawa, ślepa, głucha, szalona lub dotknięta przez chorobę, po usłyszeniu mego imienia, dla każdej z nich, niech ich zdolności staną się pełne, a ich członki stały się doskonałe." Tak się modlił. Siódma wspaniała aspiracja. "W czasie, który nastąpi, gdy osiągnę nieprzekraczalne, ostateczne i doskonale pełne oświecenie, po dojściu do pełnego przebudzenia, dla każdej istoty, której ciało jest zryte bólem różnych chorób, która nie ma schronienia ani obrońcy, dóbr materialnych ani lekarstwa, która ma niewielu krewnych, która jest biedna i cierpiąca, gdy moje imię dojdzie do jej uszu, oby wszelkie jej choroby były uspokojone. Aż do przebudzenia, niech będzie wolna od chorób i pozostanie niekrzywdzona." Tak się modlił. __________________________________ * Nota redakcji: Idea modlitwy o odrodzenie w królestwie, w którym każdy jest w celibacie, jest niemiła dla większości ludzi na Zachodzie, a w rzeczywistości prawdopodobnie dla większości ludzi, i ludzie ci będą szczęśliwi dowiadując się, że celibat nie jest koniecznością w dużej ilości królestw bóstw tantrycznych. Lecz możliwość odrodzenia w królestwie w którym celibat jest normą, ważna jest dla tych, których obsesją jest seks w tak im stopniu, że zawsze utrzymuje ich w stałym konflikcie emocjonalnym i degradacji społecznej i mentalnej. Życie i praktykowanie w takim bezpiecznym środowisku daje im bardzo pożądaną szansę przełomu w cyklu degeneracji emocjonalnej, fizycznej i społecznej. W dodatku, dla ludzi, którzy nie mają innego celu w życiu prócz osiągnięcia wyzwolenia, którym jest stan buddy, śluby praktimokszy mnicha lub mniszki, włączając w to ślubowanie celibatu, uważane są za najlepszą - choć nie jedyną - podstawą dla ścieżki aż do osiągnięcia co najmniej pierwszego bhumi bodhisatwy. (Zobowiązanie do życia moralnego, które też zawiera wierność seksualną jest uważane za dobra podstawę.) W zwykłych warunkach, zabijanie, kradzież, kłamstwo, stosunek seksualny, użycie środków odurzających itd., wyrastają z kleszy pożądania, agresji i niewiedzy, które z kolei oparte są na ich dualistycznym lgnięciu, które chcemy podważyć przez swoją praktykę. W taki sposób działania te wzmacniają klesze i dezorientację naszego umysłu. Dodatkowo, stosunek fizyczny zwykle prowadzi do założenia rodziny, co następnie ogromnie zmniejsza ilość czasu i energii, jaki możemy poświęcić formalnej medytacji, która jest kręgosłupem ścieżki. W takich okolicznościach jest trudniej, jeśli nie niemożliwe, dla początkujących na ścieżce rozwinąć głęboki wgląd wipaszjany - pogląd na pustkę - który jest ścieżką do wyzwolenia i do stanu buddy.
60
Ósma wspaniała aspiracja: "W czasie, który nastąpi, gdy osiągnę nieprzekraczalne, ostateczne i doskonale pełne oświecenie, po dojściu do pełnego przebudzenia, jeśli ludzie są głęboko dotknięci przez wady negatywnych narodzin, pogardzani z tego powodu i życzą sobie uwolnienia się od tego miejsca narodzin, oby byli wyzwoleni od ponownych tak negatywnych narodzin. Oby, aż do osiągnięcia końcowego przebudzenia, pozytywne narodziny pojawiały się dla nich." Tak się modlił. Dziewiąta wspaniała aspiracja: "W czasie, który nastąpi, gdy osiągnę nieprzekraczalne, ostateczne i doskonale pełne oświecenie, po dojściu do pełnego przebudzenia, będę uwalniał wszystkie czujące istoty od pętli mary. Ustanowię w poprawnym poglądzie wszystkich tych w dysharmonii spowodowanej różnymi poglądami oraz problemami wynikającymi z dysonansu. Ostatecznie, nauczę ich praktyki bodhisatwy." Tak się modlił. Dziesiąta wspaniała aspiracja: "W czasie, który nastąpi, gdy osiągnę nieprzekraczalne, ostateczne i doskonale pełne oświecenie, po dojściu do pełnego przebudzenia, niech moc mych zalet da pełne wyzwolenie [istotom] od wszelkiej szkody: tym, którzy są terroryzowani przez lęk przed rządzącym, tym, którzy są w niewoli i są bici, którzy wpadli w pułapkę, którzy są skazani na śmierć, którzy są oszukiwani, którzy nie odnoszą sukcesów, których ciało, mowa i umysł dotknięte są przez cierpienie." Tak się modlił. Jedenasta wspaniała aspiracja: "W czasie, który nastąpi, gdy osiągnę nieprzekraczalne, ostateczne i doskonale pełne oświecenie, po dojściu do pełnego przebudzenia, obym tych, którzy są spalani przez głód i pragnienie i którzy popełniają negatywne czyny w ich ciągłych wysiłkach poszukiwania pożywienia, obym ich zadowolił fizycznie pożywieniem, który ma [przyjemny] kolor, zapach i smak. Później doprowadzę ich do najbardziej błogiego smaku dharmy." Tak się modlił. Dwunasta wspaniała aspiracja: "W czasie, który nastąpi, gdy osiągnę nieprzekraczalne, ostateczne i doskonale pełne oświecenie, po dojściu do pełnego przebudzenia, tym, którzy dniem i nocą doświadczają cierpienia, nadzy bez odzieży do ubrania, biedni i nieszczęśliwi, którym jest [zbyt] zimno lub gorąco, dotkliwie kąszeni przez muchy i robaki, dam im szczodrze cokolwiek, co lubią, [jak] odzież barwioną wieloma kolorami. Spełnię wszelkie ich życzenia tak jak tego pragną, dając im różne cenne ozdoby i stroje, naszyjniki, kadzidła, olejki, dźwięk muzyki, instrumenty muzyczne i cymbały ręczne." Tak się modlił. Mandzuszri, jest to dwanaście aspiracji uczynionych przez Zwycięzcę, Tathagatę, Arhata, Doskonałego Buddę, Lapis Lazuli Światło Medycyny, gdy praktykował postepowanie bodhisatwy. Tłumaczenie Michele Martin © Marzec 2000
61
"Jeśli pogląd przyjęty na temat spraw jest zasadniczo poprawny, wtedy stanie się silną przyczyną twego wyzwolenia. A przez spowodowanie twego wyzwolenia, będzie on niebezpośrednia przyczyną wyzwolenia innych. Krótko mówiąc, poprawny pogląd na temat jak sprawy wyglądają, tworzy wszelkiego rodzaju szczęście. Z drugiej strony, jeśli twój pogląd jest wystarczająco niepoprawny i faktycznie stanie się wypaczonym lub wynikiem niewłaściwego użycia twej inteligencji, wtedy będzie przeszkodą na twej ścieżce do wyzwolenia, przez to utrudniając wyzwolenie innych i stając się przeszkodą dla szczęścia." --- z nauk Thrangu Rinpocze na temat Sutry Buddy Medycyny
_____________________________________________________________________________________ Jeśli napotkałeś na nieznane terminy, polecam internetowe słowniki pojęć buddyjskich (na przykład: http://mahajana.net/glosariusz/index.html), czy Wikipedię. Zainteresowanych praktyką Sadhany Buddy Medycyny odsyłam do innych prac Czcigodnego Thrangu Rinpoczego, zwłaszcza do "Sadhana Buddy Medycyny," która tworzy z tą pracą integralną całość.
62
