HEZKUNTZA ADMINISTRAZIOKO HIZTEGIA GAZTELANIA-EUSKARA

HEZKUNTZA ADMINISTRAZIOKO HIZTEGIA GAZTELANIA-EUSKARA GAZTELANIA EUSKARA abandonar utzi abandono eskola-uzte abaniquería haizemailegintza aba...
64 downloads 5 Views 959KB Size
HEZKUNTZA ADMINISTRAZIOKO HIZTEGIA GAZTELANIA-EUSKARA

GAZTELANIA

EUSKARA

abandonar

utzi

abandono

eskola-uzte

abaniquería

haizemailegintza

abastecimiento

hornikuntza

abonar

ordaindu abonatu

abono

ordainketa abonu

abono a cuenta

konturako ordainketa

abono de matrícula

matrikularen ordainketa

abono en cuenta

kontuko ordainketa

abril

apiril

abrir

ireki zabaldu

absentismo laboral

lanera ez agertze

absoluto

erabateko guztizko absolutu

abstención

abstentzio

abundante

ugari

acabado

akabera

acabados de construcción

eraikuntzen akaberak eraikuntza-akaberak

academia (acad.)

akademia (akad.)

académico

ikasketaakademiko

acatar

men egin

acceder

iritsi

acceder (consentir)

onartu

acceso

sarbide sarrera

acceso al cuerpo

kidegoan sartze 1

GAZTELANIA

EUSKARA

acceso al cuerpo

kidegorako sarbide

acceso directo

sarbide zuzen sarrera zuzen

accidente escolar

eskolako istripu

acción

jardun (iz.) ekintza jarduera

acción educativa

hezkuntza-jarduera

acción preventiva

prebentziozko jarduera

acción tutorial

tutore-lan tutoretza

acciones formativas de garantía social

gizarte-garantiako prestakuntza-ekintzak

acento

azentu

acentuar

areagotu

aceptable

onargarri

aceptación

onarpen

aceptación condicionada

onarpen baldintzatu

aceptación del endoso

endosuaren onarpen

aceptar

onartu

aclarar

argitu

acogerse a una convocatoria

deialdi batera bildu

acometida

hartune lotune

acompañamiento (mus.)

akonpainamendu

acondicionamiento

egokitzapen

acondicionamiento físico

egokitzapen fisiko

acondicionar

egokitu

acordar

erabaki hitzartu

acorde, ser

ados egon bat etorri

acordeón

eskusoinu

acreditación

egiaztatze egiaztapen

acreditación (documento)

egiaztagiri

acreditación de grado

maila egiaztatze

acreditar

egiaztatu 2

GAZTELANIA

EUSKARA

acreditativo, documento

egiaztagiri

acreedor

hartzekodun

acta

akta

acta de adjudicación

adjudikazio-akta

acta de comprobación

egiaztapen-akta

acta de constitución

eratze-akta

acta de evaluación

ebaluazio-akta

acta de la sesión

bilkura-akta

acta de liquidación

kitapen-akta

acta de nacimiento

jaiotza-agiri

acta de recepción

harrera-akta

acta de recuperación

errekuperazio-akta

acta de replanteo

zuinketa-akta

acta de replanteo previo

aurretiko zuinketa-akta

acta de sesión

bilkura-akta

acta del tribunal

epaimahaiaren akta

actitud

jarrera

actitud crítica

jarrera kritiko

actividad (acción)

ekintza

actividad (conjunto de acciones)

jarduera jardun (iz.) ekintzak

actividad académica

jarduera akademiko

actividad docente

irakaslan

actividad escolar

eskola-jarduera

actividad motriz

mugimenezko jarduera

actividad no docente

irakaskuntzaz kanpoko jarduera

actividad profesional

lanbide lan-jarduera

actividad retribuída

jarduera ordaindu

actividades

ekintzak

actividades al aire libre

kanpoko ekintzak

actividades complementarias

ekintza osagarriak

actividades culturales

kultura-ekintzak

actividades de canto escolar

eskola-kantagintza

actividades de estudio alternativas

bestelako ikasketa-jarduerak

actividades de formación, extraescolares y

prestakuntza-jarduerak, eskolaz kanpokoak eta osagarriak 3

GAZTELANIA

EUSKARA

actividades de grupo

talde-ekintzak

actividades de tiempo libre

astialdiko ekintzak

actividades de uso público

erabilera publikoko jarduerak

Actividades Extraacadémicas (IKE)

Ikasgelaz Kanpoko Ekintzak (IKE)

Actividades Extraescolares (AEE)

Eskolaz Kanpoko Ekintzak (EKE)

actividades físicas

gorputz-ekintzak

actividades físicas recreativas

jolas-ekintza fisikoak

actividades físicas y deportivas

gorputz eta kirol-ekintzak

actividades físico-deportivas con implementos

tresna bidezko gorputz- eta kirol-ekintzak

actividades físico-deportivas individuales

gorputz- eta kirol-ekintza indibidualak

actividades recreativas

jolas-ekintzak

actividades relacionadas con el tiempo libre

astialdiarekin zerikusia duten ekintzak

actividades socioeducativas

gizarte-heziketako ekintzak

actividades subacuáticas

urpeko ekintzak

activo

aktibo

activo, en

aktiboan aktiboko

acto (celebración)

ospakizun

acto (hecho)

egintza

acto (sesión)

ekitaldi

acto administrativo

administrazio-egintza

acto anulable

egintza deuseztagarri

acto anulado

deuseztatutako egintza

acto de instrucción

instrukzio-egintza

acto de trámite

izapide-egintza

acto eficaz

eraginkortasuna duen egintza

acto firme en vía administrativa

administrazio-bidetik irmoa den egintza

acto legislativo

legegintzako egintza

acto no expropiatorio de derechos

eskubideen jabetza kentzen ez duen egintza

acto nulo

egintza deusez

acto personalísimo

nahitaez norberak egin beharreko egintza

acto presunto

presuntziozko egintza

acto recurrido

errekurtsoa jarritako egintza

acto seguido

ondoren (adb.)

acto sujeto al derecho administrativo

administrazio-zuzenbidepeko egintza

acto viciado

egintza akastun

actor

antzezle 4

GAZTELANIA

EUSKARA

actor

aktore

actuación

jarduera ekintza

actuación (escenificación)

emanaldi

actuación administrativa

administrazio-jardun

actuación e inserción social

gizarte-jarduera eta gizarteratze

actual

oraingo gaur eguneko egungo

actualización

gaurkotze eguneratze

actualizar

eguneratu gaurkotu

actuar

jardun jokatu ari izan

actuar de forma colegiada

kide anitzeko organo moduan jardun

actuarial

aktuarial

acuerdo

erabaki akordio

acuerdo con, de

arabera, -(r)en ados egonez, -(r)ekin

acuerdo de colaboración

lankidetza-hitzarmen

acuerdo de adquisición

erosteko erabaki

acuerdo de concesión

emateko erabaki

acuerdo de iniciación del procedimiento

prozedura hasteko erabaki

acuerdo de institucionalización

erakundetze-akordio

acuerdo de rectificación

zuzentzeko erabaki

acuerdo de revocación

indargabetzeko erabaki

acuerdo municipal

udal-erabaki

acuerdo negociado

akordio negoziatu

acuicultura

akuikultura

acumulable

metagarri

acumulación

metatze

acumular

metatu pilatu bildu 5

GAZTELANIA

EUSKARA

acuse de recibo

hartu izanaren adierazpen

adaptación

egokitzapen moldaera

adaptación curricular

curriculumaren egokitzapen curriculum-egokitzapen

Adaptación Curricular Individualizada (ACI)

Curriculuma Norbanakoari Egokitze () Norbanako Curriculum Egokitzapen (NCE)

adaptación curricular poco significativa

oso garrantzitsua ez den curriculum-egokitzapen

adaptación curricular significativa

curriculum-egokitzapen garrantzitsu

adaptación profesional

lanbide-egokitzapen

adaptación social

gizarte-egokitzapen

adaptador

egokitzaile moldatzaile

adaptar

egokitu moldatu

adecuación

egokitasun egokitzapen

adecuación de uso idiomático

hizkuntza-erabilerazko egokitasun

adecuado

egoki

adecuar

egokitu

adelantar

aurreratu

adelanto

aurrerapen aurrerakuntza

adelanto (banca)

aurrerakin

adicional

gehigarri emendiozko

adiestramiento

trebakuntza

adiestramiento de animales

animalien heziketa

adiestramiento profesional

lanbide-trebakuntza

adiestrar

trebatu

adjudicación

adjudikazio esleipen

adjudicación definitiva

behin betiko adjudikazio

adjudicación directa

adjudikazio zuzen zuzeneko esleipen

adjudicación por concurso

lehiaketa bidezko adjudikazio

adjudicación provisional

behin-behineko adjudikazio 6

GAZTELANIA adjudicar

EUSKARA adjudikatu esleitu

adjudicatario

adjudikaziodun adjudikaio-hartzaile

adjuntar

erantsi

adjunto

alboko

adjunto contratado

alboko kontratatu

adjunto interino

alboko bitarteko

adjunto le remito

honekin batera bidaltzen dizut

adjunto numerario

alboko numerario

administración

administrazio

administración autónoma

administrazio autonomo

administración central

administrazio zentral

administración civil

administrazio zibil

administración consorciada

partzuergoko administrazio

administración consultiva

administrazio aholku-emaile

administración de empresas

enpresen administrazio

administración de fincas

etxaldeen administrazio

Administración de Justicia

justizia-administrazio

administración del estado

estatuko administrazio

administración educativa

hezkuntza-administrazio

administración general del estado

estatuko administrazio orokor

administración hostelera

ostalaritza-administrazio

administración instructora

administrazio instrukzio-egile

administración local

toki-administrazio

administración pública

herri-administrazio administrazio publiko

administración y finanzas

administrazioa eta finantzak

administración y gestión

administrazioa eta kudeaketa

administración y servicios

administrazioa eta zerbitzuak

administración, gestión y comercialización

administrazioa, kudeaketa eta merkaturatze

administrado

administratu

administrador

administratzaile

administrar

administratu

administrativa y comercial (rama)

administrazioa eta merkataritza

administrativo (adj.)

administrazioadministratibo 7

GAZTELANIA

EUSKARA

administrativo (sust.)

administrari

administrativo de carrera

karrerako administrari

admisión

onarpen

admisión de alumnos

ikasleak onartze ikasleen onarpen

admitidos a examen

azterketarigaiak

admitidos en derecho

zuzenbidez onartuak

admitir

onartu ametitu aitortu

adoctrinamiento ideológico

ideologiazko doktrinatze

adolescencia

nerabezaro

adolescente

nerabe

adoptar un acuerdo

erabakia hartu

adquirir

eskuratu erosi

adquisición

eskurapen erosketa

adquisición de material

material-erosketa

adscribir

atxiki adskribatu

adscripción

atxikipen

adscripción escolar

eskola-atxikipen

adscripción provisional

behin-behineko atxikipen

aducir alegaciones

alegazioak agertu

adulto

heldu

advertencia

ohartarazpen

advertir

ohartu ohartarazi

aeronáutica

aeronautika

aeronave

aireontzi

aeropuerto

aireportu

afectado

eragindako eraginpeko

afectar

ukitu erasan eragin 8

GAZTELANIA

EUSKARA

afectividad

afektibotasun

afianzar

finkatu tinkotu

afiliación

afiliazio

afiliación, número de

kide-zenbaki

afiliado

afiliatu

afiliar(se)

afiliatu

afín

antzeko berdintsu kideko

afinidad (parentesco)

ezkon-ahaidetasun

afinidad (semejanza)

kidetasun afinitate

afirmación

baieztapen

afirmar

baieztatu

afirmativo

baiezko

aforo

aforo edukiera

agencia

agentzia

agencia de viajes

bidai-agentzia

agencias de viaje

bidai agentzia

agenda

agenda

agente

eragile

agente social

gizarte-eragile

agente socioeconómico

eragile sozioekonomiko

agosto

abuztu

agotar

agortu ahitu amaitu

agotar la vía administrativa

administrazio-bidea amaitu

agraria (rama)

nekazaritza

agrario

nekazaritzanekazaritzako

agravante

astungarri

agregado

agregatu

agregado contratado

agregatu kontratatu

agregado de bachillerato

batxilergoko agregatu 9

GAZTELANIA

EUSKARA

agregado de instituto

institutuko agregatu

agregado interino

bitarteko agregatu

agregado numerario

agregatu numerario

agregaduría

agregatutza

agresividad

oldarkortasun agresibitate

agricultura

nekazaritza

agrónomo

agronomo

agropecuaria

nekazaritza eta abere-hazkuntza

agrotecnología

agroteknologia

agrupamiento

taldekatze

agrupamiento flexible

taldekatze malgu

agudeza visual

begi-zorroztasun

ahorrar

aurreztu aurreratu

ahorro

aurrezki aurrezpen

aire acondicionado

aire girotu

ajustar(se)

egokitu doitu

ajustarse

lotu

ajuste

egokitzapen doikuntza

ajuste y trazado

doikuntza eta marraketa

al servicio de terceros

hirugarrenen zerbitzuan

albañil

igeltsero

albañilería

igeltserotza

albarán

albaran

albergue juvenil

gazteen aterpetxe

alcalde

alkate

alcalde presidente

alkate lehendakari

alcaldía

alkatetza

alcantarillado

estolderia

alegar

alegatu

alemán

aleman

alfabetización

alfabetatze

alfabetización técnica

alfabetatze tekniko 10

GAZTELANIA

EUSKARA

alfabetizar

alfabetatu

alfarería

buztingintza

alfombra

alfonbra

alfombras (especialidad)

alfonbragintza

alfombras y tapices (especialidad)

alfonbra eta tapizgintza

alfombras y tejidos (especialidad)

alfonbra eta ehungintza

álgebra

algebra

alicatados

alikatatuak

alimentación

elikadura

alimentación y derivados

janari eta jakiak

almacén

biltegi

almacenaje

biltegiratze

alojamiento

ostatu

alquilar

alokatu errentan jarri errentan hartu errentan eman

alquiler

alokairu errenta

alta

alta

alta de tercero

hirugarrenaren alta

alta, día de

alta-egun

alta, solicitar

alta eskatu

altas capacidades, de

gaitasun handiko

alteración

aldakuntza alterazio

alteración física

alterazio fisiko

alternancia, en la

ikas-ekinezko

altitud

altitude

alto cargo

goi-kargu

altura

altuera garaiera

alumbrado

argiak argiteria

alumbramiento

erditze

alumnado

ikasleak ikasleria 11

GAZTELANIA

EUSKARA

alumno

ikasle

alumno beneficiario

ikasle onuradun

alumno de adiestramiento

trebakuntzako ikasle

alumno de nuevo ingreso

ikasle berri

alumno externo

kanpoko ikasle

alumno integrado

ikasle integratu

alumno interno

barneko ikasle

alumno libre

ikasle libre

alumno mayor de veinticinco años

hogeita bost urtetik gorako ikasle

alumno no escolarizado

eskolatu gabeko ikasle

alumno oficial

ikasle ofizial

alumno promocionado

igarotako ikasle

alumno repetidor

ikasle errepikatzaile

alumnos admitidos

onartutako ikasleak

alumnos inscritos

izena emandako ikasleak

alumnos no admitidos

onartu gabeko ikasleak

alumnos preinscritos

aurrez izena emandako ikasleak izena emandako ikasleak

ambiente de aprendizaje

ikasketa-giro ikasgiro

ambiente de estudio

ikasgiro

ambiente de trabajo

lan-giro

ámbito

eremu esparru ingurune

ámbito de aplicación

aplikazio-eremu

ámbito de competencias

aplikazio-eremu

ámbito de experiencias

esperientzi alor esperientzien eremu

ámbito territorial

lurralde-esparru

ambliope

anbliope

amenaza

mehatxu

amonestación

zentzarazpen

amortización

amortizazio

amparo

babes

ampliación

handitze zabaltze 12

GAZTELANIA

EUSKARA

ampliación de matemáticas

matematikan sakontze

ampliar

handitu zabaldu

amueblamiento

altzariztatze

analfabetismo

analfabetismo

analfabeto

analfabeto

analfabeto por desuso

egin faltako analfabeto

análisis

azterketa analisi

análisis comparativo

analisi konparatibo

análisis contradictorio

kontraesanezko azterketa

análisis de contenidos

edukien azterketa

análisis de correspondencias múltiples

korrespondentzia anitzen analisi

análisis de datos

datu-analisi

análisis de errores

errore-analisi

análisis de proyectos

proiektu-azterketa

análisis de regresión

erregresio-analisi

análisis de varianza

bariantza-analisi

análisis descriptivo

analisi deskriptibo

análisis económico

ekonomi azterketa

análisis factorial

faktore-analisi

análisis funcional

analisi funtzional

análisis lácteos

esneki-analisi

análisis matemático

analisi matematiko

análisis multivariante

aldagai anitzeko analisi

análisis univariante

aldagai bakarreko analisi

análisis y procesos básicos

analisiak eta oinarrizko prozesuak

análisis y proyectos

analisiak eta proiektuak

análisis y química industrial

analisi eta kimika industrial

análisis y valores

analisiak eta baloreak

analítica clínica

klinika-analisiak

analizar

aztertu analizatu

análogo

antzeko analogo

anatomía

anatomia

anatomía descriptiva

anatomia deskriptibo 13

GAZTELANIA

EUSKARA

anatomía general y técnicas anatómicas

anatomia orokorra eta anatomi teknikak

anatomía humana

giza anatomia

anatomía patológica

anatomia patologiko

anexo

eraskin

ángulo

angelu

animación

sustapen

animación de actividades físicas

gorputz eta kirol-ekintzen animazio

animación deportiva

kirol-sustapen

animación sociocultural

gizarte-kultura sustapen

animador

eragile

animador de jóvenes

gazteen eragile

animador sociocultural

gizarte-kultura eragile

anotación

idazpen ohar

anotar

idatzi

ante y piel vuelta

ante eta larru itzuli

antecedente

aurrekari

antelación, con

aurretiaz aldez aurretik

anteojería

betaurrekogintza

anticipado, por

aurrez aurretiaz aldez aurretik

anticipo

aurrerakin

anticipo asignado

asignatutako aurrerakin

anticipo justificado

justifikatutako aurrerakin

anticipo recibido a cuenta

kontura hartutako aurrerakin

anticipo solicitado

eskatutako aurrerakin

antiguas prestaciones

antzinako prestazioak

antigüedad

antzinatasun

antiguo alumno

ikasle ohi

antropología

antropologia

antropología cultural

antropologia kultural

anulación

deuseztapen anulazio

anulación parcial

partezko deuseztapen

anular

deuseztatu 14

GAZTELANIA

EUSKARA

anular la convocatoria

deialdia deuseztatu

anular la petición

eskabidea deuseztatu

anunciar

iragarri

anunciar a concurso

lehiaketara iragarri

anunciar una convocatoria

deialdi bat iragarri

anuncio

iragarki

anverso

aurreko alde

año

urte

año académico

ikasturte

año anterior

aurreko urte

año de construcción

eraikitze-urte

año de convocatoria

deialdi-urte

año de iniciación del expediente

espedientea hasi zen urte

año de nacimiento

jaioturte

año escolar

ikasturte

año natural

urte natural

año sabático

urte sabatiko

años de escolarización

eskolatze-urteak

aparato

aparatu -gailu

aparato respiratorio

arnas aparatu

aparejador

aparejadore

apartado

idazati zati

apartado postal

posta-kutxa

apellido

deitura abizen

apellidos y nombre

deiturak eta izena abizenak eta izena

apercibimiento

ohartarazpen

apertura

irekitze irekiera

apertura de alta de terceros

hirugarrenaren alta irekitze

apertura de expediente

espediente-irekiera espedientea irekitze

apertura de expediente académico

ikasketa-espedientea irekitze

apertura de proposiciones

eskaintzak irekitze 15

GAZTELANIA aplazar

EUSKARA atzeratu geroratu

aplicable, ser

aplikatu ahal izan

aplicación

aplikazio

aplicación presupuestaria

aurrekontu-aplikazio

aplicaciones informáticas

informatika-aplikazioak

aplicar

aplikatu ezarri

apoderado

ahaldun

apoderamiento

ahalordetze

aportación

ekarpen

aportar

ekarri

apoyo

laguntza

apoyo a la docencia

irakaslanean laguntze irakas-laguntza

apoyo docente

irakas-laguntza

apoyo psicológico al paciente

pazientearentzako laguntza psikologiko

apoyo técnico a la dirección

zuzendaritzaren laguntza tekniko

apoyo visual

ikusizko euskarri

apreciación

apreziazio irizpen

apremio

premia

apremio, vía de

premiazko bide

aprender

ikasi

aprender de memoria

buruz ikasi

aprendiz

aprendiz ikasle

aprendizaje

ikaskuntza ikaste

aprendizaje a lo largo de la vida

bizialdi osoko ikaskuntza

Aprendizaje de Tareas (AT)

Zereginen Ikaskuntza (ZI)

aprendizaje formal

ikaskuntza formal

aprendizaje memorístico

buruz ikaste

aprendizaje precoz

ikaskuntza goiztiar

aprendizaje significativo

ikaskuntza esanguratsu

aprendizaje y desarrollo motor

mugimen-ikasketa eta garapen

aprobación

onespen 16

GAZTELANIA aprobación

EUSKARA oniritzi onarpen

aprobado (calificación)

nahikoa

aprobado sin calificación

nahikoa kalifikaziorik gabe

aprobar

ontzat eman onetsi onartu

aprobar (asignaturas)

gainditu aprobatu

aprovechamiento

aprobetxamendu ustiapen

aprovechamiento cinegético y piscícola

ehiza- eta arrain-ustiapen

aprovechamiento de energía solar

eguzki-energiaren aprobetxamendu

aprovechamiento forestal

baso-ustiapen

aprovechar

aprobetxatu

aproximación a la investigación científica

ikerketa zientifikoaren hastapenak

aptitud

gaitasun

apto

gai

apunte

apunte

árabe (idioma)

arabiera

árbol conceptual

kontzeptu-arbola

arcilla (especialidad)

buztingintza

archivador

artxibategi

archivar

artxibatu

archivo

artxibo agiritegi

archivo administrativo

administrazio-artxibo

archivo general

artxibo orokor

archivo histórico

artxibo historiko

área

arlo area

àrea

esparru

área complementaria cultural

osagarrizko kultura-arlo

area curricular

curriculum-arlo

área de conocimiento

ezagutza-arlo jakintza-arlo

área de formación básica

oinarrizko prestakuntza-arlo 17

GAZTELANIA

EUSKARA

área de formación socio-laboral

gizarte eta lanerako prestakuntza-arlo

área de influencia del centro

ikastetxearen eragin-eremu

área de primaria

lehen hezkuntzako esparru

área educacional

hezkuntza-arlo

área ética y cívica

gizalege

área fiscal

zerga-arlo

área formativa

prestakuntza-arlo

área funcional

funtzio-arlo

área profesional

lanbide-arlo

área técnico-práctica

arlo tekniko-praktiko

áreas aprobadas

gainditutako arloak

armario

armairu

armario modular

moduluzko armairu

armas (especialidad)

armagintza

armonía

harmonia

armonio

harmonium

aro

uztai

arpa

harpa

arqueo

kontaketa

arqueología

arkeologia

arquitecto

arkitekto

arquitecto director

arkitekto zuzendari

arquitecto jefe

arkitekto buru

arquitecto proyectista

arkitekto proiektugile

arquitecto técnico

arkitekto tekniko

arquitectura

arkitektura

arquitectura efímera

arkitektura iragankor

arquitectura naval

ontzi-arkitektura

arranque de viruta

txirbil-harroketa

arreglo a, con

arabera, -(r)en

arreglos florales

lore-lanak

arrendador

errentatzaile nagusi (sust.)

arrendar

errentan eman errentan hartu

arrendatario

maizter

arte

arte 18

GAZTELANIA

EUSKARA

arte arquitectónico

arkitektura-arte

arte dramático

arte dramatiko

arte publicitario

publizitate-arte

artefinalista de diseño gráfico

diseinu grafikoaren bukatzaile

artes aplicadas

arte aplikatuak

artes aplicadas al libro

liburugintza

artes escénicas

arte eszenikoak

artes gráficas

arte grafikoak

artesanía

eskulangintza

artesano

eskulangile artisau

articular

artikulatu

artículo

artikulu

artículo presupuestado

aurrekontu barneko artikulu

asamblea

batzar biltzar

asamblea de centro

ikastetxeko batzar

asamblea de padres

gurasoen batzar

ascender

igo

ascenso

igoera

ascensor

igogailu

asegurar

segurtatu

asegurar (hacer un seguro)

aseguratu

asentir

baietsi

aseo

garbigela komun

aseo personal

norbere garbitasun

asesor

aholkulari

asesor para la implantación y desarrollo de la

erreforma ezarri eta garatzeko aholkulari

asesor técnico

aholkulari tekniko

asesoramiento

aholku-lan aholkularitza

asesoramiento lingüístico

hizkuntza-aholkularitza

asesoría

aholkularitza

asesoría de consumo

kontsumo-aholkularitza

asesoría jurídica

lege-aholkularitza

19

GAZTELANIA

EUSKARA

asiento

jarleku

asiento (admin.)

idazpen

asiento registral

erregistro-idazpen

asignación

asignazio diru-kopuru esleipen

asignación individualizada

bana-banako diru-laguntza

asignación presupuestaria

aurrekontu-asignazio

asignar

asignatu esleitu

asignatura

irakasgai jakintzagai

asignatura común

irakasgai komun guztientzako irakasgai

asignatura de nombramiento

izendatutako irakasgai

asignatura específica

berariazko irakasgai

asignatura obligatoria

nahitaezko irakasgai

asignatura optativa

aukerako irakasgai

asignatura pendiente

gainditu gabeko irakasgai

asignatura suelta

irakasgai solte

asignatura teórico-práctica

irakasgai teoriko-praktiko

asignaturas de libre disposición del centro

ikastetxeak erabakitzeko irakasgaiak

asistencia (ayuda)

laguntza

asistencia (presencia)

asistentzia bertaratze

asistencia al alumnado

ikasleen laguntza

asistencia pedagógica domiciliaria

etxez etxeko irakaslaguntza

asistencia sanitaria

osasun-laguntza

asistencia técnica

laguntza tekniko

asistente social

gizarte-laguntzaile

asistentes

bertaratuak

asistir

joan bertaratu

asociación

elkarte

Asociación de de Padres de Alumnos de Euskal

Euskal Herriko Ikasleen Gurasoen Elkartea (EHIGE)

asociación de enseñanza

ikasketa-elkarte

20

GAZTELANIA

EUSKARA

Asociación de Padres de Alumnos (APA)

Ikasleen Guraso Elkarte (IGE)

aspecto

alderdi aspektu

aspecto (apariencia)

itxura

aspirante

izangai -gai

aspirante a título de graduado escolar

eskola-graduatu titulurako izangai

asterisco

izartxo

astrofísica

astrofisika

astronomía

astronomia

asunto

gai arazo kontu

asuntos económicos

ekonomi gaiak

asuntos propios

norbere eginbeharretarako

asuntos que tratar, no habiendo más

beste aztergairik izan gabe

asuntos sociales

gizarte-gaiak

atención a la diversidad

aniztasunarekiko arreta

atención al cliente

bezeroarentzako arreta

atención de, a la

-(r)entzat

atención especial

arreta berezi

atención médica

osasun-laguntza

atención psicopedagógica

psikopedagogi laguntza

atención sanitaria

osasun-laguntza

atención temprana

laguntza goiztiar

atentamente

atseginez adeitasunez

atípico

ohiz kanpoko

atrasar

atzeratu

atraso

atzerapen

atribución

atribuzio eskurantza

audición

entzunaldi

audición (facultad)

entzumen

audición y lenguaje

entzumena eta hizkuntza

audiencia de los interesados

interesdunen entzunaldi

audiencia del interesado, previa

interesatuari entzun ondoren 21

GAZTELANIA

EUSKARA

audiología

audiologia

audioprotesista

audio-protesista

audiovisual

ikus-entzunezko audiobisual

audiovisual, aparato

ikus-entzungailu

audiovisuales y procesos

ikus-entzunezkoak eta prozesuak

auditoría

auditoria

aula

gela ikasgela

aula abierta

gela ireki

aula cerrada

gela itxi

aula concertada

itunpeko gela

aula de ampliación

zabaltze-gela

aula de apoyo

laguntza-gela

aula de dibujo

marrazketa-gela

aula de expresión artística

arte-adierazpeneko gela

aula de informática

informatika-gela

aula de recursos

baliabide-gela

aula habilitada

ikasgela egokitu

aula normal

gela normal

aula ordinaria

gela arrunt

aula polivalente

balio anitzeko gela

aula suprimida

kendutako gela

aula tecnológica

teknologi gela

aulario

ikastegi

aumentar (ampliar)

handitu

aumentar (incrementar)

gehitu ugaritu

aumentar (subir)

igo

aumento (ampliación)

handitze

aumento (incremento)

gehitze gehikuntza

aumento (subida)

igoera

aumento de superficie

azalera-handitze

aumento del costo

kostu-igoera

ausencia

hutsegite ausentzia 22

GAZTELANIA

EUSKARA

ausencia

bertan ez egote

ausencia justificada

hutsegite justifikatu

ausente

bertan ez (egon) ausente

autista

autista

autoaprendizaje

autoikaskuntza bere kasa ikaste

auto-asistido

autolagundu

autobus escolar

ikasle-autobus

autoconcepto

autokontzeptu

autocontrol

autokontrol

autodesplazamiento, solicitud de

lekuz aldatzeko eskabide

autodidacta

autodidakta

autodisciplina

norbera meneratze autodiziplina

autodominio

norbera meneratze

autoedición

autoedizio

autoestima

autoestimu

autoevaluación

autoebaluazio

autofinanciar

autofinantzatu

autoformación de adultos

helduen autoprestakuntza

autogestión

autogestio

autogobierno

autogobernu

automática (especialidad)

automatika

automatismos

automatismoak

automatismos cableados

kablezko automatismoak

automatismos neumáticos y oleohidráulicos

automatismo pneumatikoak eta oleohidraulikoak

automoción

automozio

automóvil

auto automobil berebil

autonomía de gestión

kudeaketa-autonomia

autonomía del centro

ikastetxearen autonomia

autonomía financiera

finantza-autonomia

autonomía pedagógica

pedagogi autonomia

autonomía personal

norbere autonomia

autopista

autobide 23

GAZTELANIA

EUSKARA

autor

egile

autor del proyecto

proiektugile

autoridad (atributo)

aginte aginpide

autoridad (entidad)

agintaritza

autoridad (persona)

agintari

autoridad académica

agintaritza akademiko

autoridad competente

agintaritza eskudun

autoridad educativa local

tokiko hezkuntza-agintariak

autorización

baimen

autorización definitiva

behin betiko baimen

autorización expresa

baimen espresu

autorización judicial

epailearen baimen

autorización paterna

gurasoen baimen

autorización previa

aldez aurreko baimen

autorizar

baimena eman baimendu

auxiliar

laguntzaile

auxiliar administrativo

administrari laguntzaile

auxiliar ayuda domiciliaria

etxez etxeko laguntzaile

auxiliar clínica

erietxeko laguntzaile

auxiliar comercial

merkataritzako laguntzaile

auxiliar comercio y escaparatismo

merkataritza eta erakusleiho-apainketako laguntzaile

auxiliar contratado

laguntzaile kontratatu

auxiliar de administración y gestión

administrazio eta kudeaketa-laguntzaile

auxiliar de archivos, bibliotecas y museos

artxibo, biblioteka eta museoetako laguntzaile

auxiliar de carrera

karrerako laguntzaile

auxiliar de comercio interior

barne-merkataritzako laguntzaile

auxiliar de farmacia

botikako laguntzaile

auxiliar de hostelería

ostalaritzako laguntzaile

auxiliar de mantenimiento

mantentzeko laguntzaile

auxiliar de oficina técnica

bulego teknikoko laguntzaile

auxiliar de pastelería

gozogintzako laguntzaile

auxiliar de servicios sociales

gizarte-zerbitzuetako laguntzaile

auxiliar de tiempo libre

astialdirako laguntzaile

auxiliar de vuelo

hegaldiko laguntzaile

auxiliar jurídico

lege-arloko laguntzaile 24

GAZTELANIA

EUSKARA

aval

abal

aval bancario

banku-abal

avalar

abalatu

avance

aurrerakada aurrerapen

avanzar

aurreratu

avión

hegazkin

aviónica

abionica

avisar

abisatu gaztigatu

aviso

abisu gaztigu

avocación de competencias

goragokoak eskumenak bereganatze

ayuda

laguntza

ayuda al estudio

ikasketa-laguntza

ayuda compensatoria

osabidezko laguntza

ayuda de comedor

jantokirako laguntza

ayuda familiar

famili laguntza

ayuda familiar según convenio

hitzarmeneko famili laguntza

ayuda individualizada

bana-banako laguntza

ayuda oficial

laguntza ofizial

ayuda para gastos escolares

eskola-gastuetarako laguntza

ayudante

laguntzaile

ayudante de cocina

sukaldeko laguntzaile

ayudante de dirección

zuzendaritza-laguntzaile

ayudante de fundición

galdaketa-laguntzaile

Ayudante Técnico Sanitario (ATS)

Osasun Laguntzaile Tekniko (OLT)

ayudar

lagundu

ayuntamiento (edificio)

udaletxe

ayuntamiento (entidad)

udal

ayuntamiento de destino

destinoko udal

azafata de congresos y exposiciones

biltzar eta erakusketetako laguntza-emaile

bachiller titulado

batxiler tituludun

Bachillerato (BACH)

Batxilergo (BATX)

bachillerato artístico

arte-batxilergo

bachillerato de ciencias de la naturaleza y de la

natura- eta osasun-zientzien batxilergo

25

GAZTELANIA

EUSKARA

bachillerato de humanidades y ciencias sociales

giza eta gizarte-zientzien batxilergo

bachillerato técnico industrial

batxilergo tekniko industrial

bachillerato tecnológico

teknologi batxilergo

bailarín

dantzari

baja

baja

baja de subasta

enkante-baja

baja por enfermedad

gaixotasun-baja

baja, dar de

baja eman

baja, estar de

bajan egon

baja, solicitar

baja eskatu

baja, tomar la

baja hartu

bajo juramento

zinpean

bajo responsabilidad

erantzukizunpean

balance

balantze

balanza

balantza

balanza tipo ohaus

ohaus erako balantza

banco (asiento)

aulki

banco (banca)

banku banketxe

bandeja

erretilu

bandera

bandera

bar

taberna

baremación

baremazio

baremar

barematu

baremo de puntuación

puntuazio-baremo

barrera arquitectónica

eraikuntza-oztopo

barrio

auzo

base

oinarri

base accidentes

istripu-oinarri

base computable

oinarri konputagarri

base de datos

datutegi datu-base

base de datos bibliográfica

bibliografiazko datutegi

base de datos documental

dokumentuzko datutegi

base de derechos pasivos

eskubide pasiboen oinarri

base imponible

zerga-oinarri

base legal

lege-oinarri 26

GAZTELANIA

EUSKARA

base mensual

hileko oinarri

bases de la convocatoria

deialdiaren oinarriak

bastanteo

askiespen

basura

zabor

beca

beka

beca al estudio

ikasteko beka

beca postdoctoral

doktoratu ondoko beka

beca predoctoral

doktoratu aurreko beka

becario

bekadun

bedel

atezain bedel

bellas artes

arte ederrak

belleza (especialidad)

edergintza

beneficiario

onuradun

beneficio

onura irabazi mozkin

beneficio industrial

industri mozkin

bersolari

bertsolari

biblioteca

liburutegi biblioteka

biblioteca central

liburutegi nagusi

biblioteca escolar

eskolako liburutegi

biblioteca infantil

haur(ren) liburutegi

biblioteca pública

herri-liburutegi

bicromia

bikromia

bidón cilíndrico

bidoi zilindriko

bien (calificación)

ongi

bien (sust.)

ondasun

bienal

bi urtean behineko

bienes comunales

herri-ondasunak

bienes culturales

kultura-ondasunak

bienes de servicios

zerbitzu-ondasunak

bienes inmuebles

ondasun higiezinak

bienes muebles

ondasun higigarriak

bienestar

ongizate

bienestar social

gizarte-ongizate 27

GAZTELANIA

EUSKARA

bienio

biurteko

bilateral

alde biko

bilingüe

elebidun ele biko

bilingüe, en

ele bitan

bilingüismo

elebitasun

bilingüismo aditivo

elebitasun gehigarri

bilingüismo sustractivo

elebitasun kengarri

billete

txartel

bioestadística

bioestatistika

biofísica

biofisika

biología

biologia

biología ambiental

ingurumen-biologia

biología de ecosistemas

ekosistemen biologia

biología fundamental

funtsezko biologia

biología general

biologia orokor

biología médica

medikuntza-biologia

biología molecular

biologia molekular

biología técnica

biologia tekniko

bioquímica

biokimika

bisutería

bisuteria

bítono

bitono

bloque

bloke multzo

bloque de contenidos

eduki-multzo

bloque encajable para construcción

eraikuntzarako bloke ahokagarri

bloque homogéneo

bloke homogeneo

bloque lógico

bloke logiko

bloque temático

gai-multzo

boca de riego

ur-hartune

boletín

aldizkari buletin

Boletín Oficial del Estado (BOE)

Estatuko Buletin Ofizial (BOE)

Boletín Oficial del País Vasco (BOPV)

Euskal Herriko Agintaritzaren Aldizkari (EHAA)

boletín periódico

aldizkako buletin

bolígrafo

boligrafo

bolsa de ayuda para transporte

garraio-laguntza 28

GAZTELANIA

EUSKARA

bollería (especialidad)

opilgintza

bombardino

bonbardino

bonificación

hobari

bordados y encajes

bordatu eta farfailgintza

borrador (boceto)

zirriborro

borrador (de pizarra)

ezabagailu

borrar

ezabatu

borrar lo que no proceda

ezabatu egoki ez dena

botánica

botanika

botiquín

botikategi botika-ontzi

bricolage, material de

brikolai material

bruto

gordin

bruto mensual

hileko gordin

buceo

urpekaritza

buena fe

fede on

burocracia

burokrazia

butaca modular

moduluzko besaulki

buzón

posta-ontzi buzoi

cabeza de familia

familiburu

caducar

iraungi

caducidad

iraungipen

caja

kutxa kaxa

caja de ahorros

aurrezki-kutxa

cajero (persona)

kutxazain

cajero automático

kutxa automatiko

calado artístico (especialidad)

arte-kalatugintza

calcado

kalko-lan

calculadora

kalkulagailu

calcular

kalkulatu begiz jo

calcular en forma contradictoria

kontrajartze bidez kalkulatu

cálculo

kalkulu

cálculo automático

kalkulu automatiko

cálculo de probabilidades

probabilitate-kalkulu 29

GAZTELANIA

EUSKARA

cálculo mercantil

merkataritza-kalkulu

calderería (especialidad)

galdaragintza

calderería en chapa estructural

egitura-txapako galdaragintza

calefacción

berokuntza

calefacción central

berokuntza zentral

calendario

egutegi

calendario de admisión de alumnos

ikasleak onartzeko egutegi

calendario de firmas

sinaduren egutegi

calendario escolar

eskola-egutegi

calendario laboral

lan-egutegi

calidad

kalitate

calidad de la enseñanza

irakaskuntzaren kalitate

calidad y mejora contínua

kalitatea eta etengabeko hobekuntza

calificación

kalifikazio

calificación conjunta

taldeko kalifikazio

calificación final

azken kalifikazio

calificación general

kalifikazio orokor

calificación global

guztizko kalifikazio

calificación global positiva

guztizko kalifikazio positibo

calificación máxima

gehienezko kalifikazio

calificación media

batez besteko kalifikazio

calificación mínima

gutxienezko kalifikazio

calificación negativa, área con

gainditu gabeko arlo

calificación obtenida

lorturiko kalifikazio

calificar

kalifikatu

calor, frío y aire acondicionado

hotz, bero eta aire girotu

calle

kale

camarero-barman

tabernari-zerbitzari

cambiar

aldatu trukatu

cambio

aldaketa truke

cambio de centro

ikastetxe-aldaketa

cambio de domicilio

helbide-aldaketa

cambio de estado

egoera-aldaketa

camino

bide

campeonato

txapelketa 30

GAZTELANIA

EUSKARA

campo de observación

behaketa-eremu

campo profesional

lanbide-arlo

campus

campus

canal

ubide

cancelación (banca)

kitapen

cancelar (banca)

kitatu

canción

kantu abesti

candidato

hautagai gai izangai kandidatu

cantante

kantari abeslari

cantante de conjunto coral

abesbatzako kantari

cantante de ópera

opera-kantari

cantería

hargintza

cantidad

kopuru kantitate

cantidad (importe)

zenbateko

cantidad librada

libratutako zenbateko

cantidad pendiente de pago

ordaintzeko zenbateko

canto

kantu

capacidad (cabida)

edukiera

capacidad (facultad)

gaitasun

capacidad (poder)

ahalmen

capacidad de aprendizaje

ikasteko gaitasun ikasgaitasun

capacidad de comunicación

komunikatzeko gaitasun

capacidad de gasto

gasturako ahalmen

capacidad de obrar

jarduteko gaitasun

capacidad docente

irakasgaitasun

capacidad jurídica

gaitasun juridiko

capacidad motora

mugimen

capacidad para contratar

kontratazio-gaitasun

capacidades profesionales

lanbide-gaitasunak

capacidades terminales

amaierako gaitasunak 31

GAZTELANIA

EUSKARA

capacitación

trebakuntza

capacitación declamatoria

deklamazio-lanketa

capacitación empresarial

enpresarako trebakuntza

capacitación idiomática

hizkuntza-trebakuntza

capacitación lectora

irakurmen-lanketa

capacitación lingüística

hizkuntza-trebakuntza

capacitación profesional

lanbide-trebakuntza

capacitar

trebatu

capaz

gai

capital (adj.)

nagusi (adj.)

capital (ciudad)

hiriburu

capital (econ.)

kapital

capítulo

kapitulu

carácter

izaera

carácter comprensivo

muinbakar izaera

carácter definitivo

behin betiko izaera

carácter estable

izaera egonkor

carácter excepcional, con

salbuespenez

carácter extraordinario, con

ohiz kanpoko izaeraz ohiz kanpoko

carácter forzoso, con

nahitanahiez ezinbestean

carácter general, con

luze-zabalean

carácter provisional

behin-behineko izaera

carácter singular

izaera berezi

carácter terminal

amaierako izaera

característica

ezaugarri berezitasun

caracterización

karakterizazio

carátula

karatula azal

cardiología

kardiologia

carencia

gabezia

carga

karga zama

carga lectiva

irakastorduak

carga y descarga

zama-lanak 32

GAZTELANIA

EUSKARA

cargo

kargu

cargo a, con

kontura, -(r)en

cargo autorizado

baimendutako kargu

cargo de designación

izendapenezko kargu

cargo de director

zuzendari-kargu

cargo directivo

zuzendaritza-kargu

cargo que desempeña

betetzen duen kargu

carnet

agiri karnet

carnicería (especialidad)

harakintza

carnicería (establecimiento)

harategi

carpeta

karpeta

carpintería (especialidad)

zurgintza arotzeria

carpintería (lugar)

aroztegi

carpintería artística

arte-zurgintza

carpintería de taller

lantegiko zurgintza

carpintería metálica

metal-arotzeria

carpintería y ebanistería

zurgintza eta ebanisteria

carpintero

zurgin arotz

carrera

karrera

carrera, de

karrerako

carrocería del automóvil

automobilen karrozeria

carta

karta

carta (misiva)

gutun eskutitz

carta certificada

gutun ziurtatu

carta de admisión

onarpen-gutun

carta de pago

ordainketa-gutun

carta de referencia

aipamen-gutun

cartabón

kartaboi

cartel

kartel horma-irudi

carteles (especialidad)

kartelgintza

cartilla de afiliación

afiliazio-txartel

cartilla de la seguridad social

gizarte-segurantzako txartel 33

GAZTELANIA

EUSKARA

casado (c.)

ezkondu (e.)

caseta meteorológica

eguraldi-etxola

casilla

lauki laukitxo

caso

kasu

caso afirmativo, en

baiezkotan

caso de emergencia

larrialdi kasu

caso excepcional

aparteko kasu

caso ordinario

kasu arrunt ohiko kasu

caso, en cada

kasuan-kasuan

caso, en su

hala balegokio

cassette

kasete

castellano (idioma)

gaztelania

catalogación

katalogatze

catálogo

katalogo

catálogo de puestos de trabajo

lanpostuen katalogo

catálogo de títulos profesionales

lanbide-tituluen katalogo

catálogo modular integrado

modulu-katalogo integratu

catálogo, fuera de

katalogoz kanpo

cátedra

katedra

catedrático

katedradun

catedrático de bachillerato

batxilergoko katedradun

catedrático de escuela universitaria

unibertsitate-eskolako katedradun

catedrático de instituto

institutuko katedradun

catedrático de universidad

unibertsitateko katedradun

catedrático extraordinario

berariazko katedradun

catedrático interino

bitarteko katedradun

catedrático numerario

katedradun numerario

categoría

maila kategoria

categoría académica

kategoria akademiko

categoría de familia numerosa

familia ugariaren kategoria

categoría profesional

lan-maila kategoria profesional

cauce reglamentario

arauzko bide

causa

arrazoi 34

GAZTELANIA causa

EUSKARA kausa zergati

causar alta

alta hartu alta egin

causar baja

baja hartu baja egin

cédula

zedula

celador

zelari

celebración

ospakizun

celebrar

ospatu egin

celeridad

bizkortasun

censo

errolda

central

zentral nagusi (adj.)

centralita telefónica

telefonogune

centralizar

zentralizatu

centro (ctro.)

zentro (ikgi.)

centro (de enseñanza, colegio)

ikastetxe

centro (de estudios)

ikastegi

centro adscrito

atxikitako zentro

centro asociado

zentro elkartu

Centro Autorizado de Artes Plásticas y Diseño

Arte Plastikoetako eta Diseinuko Ikastetxe Baimendu (APDIB) Arte Plastiko eta Diseinuko Ikastetxe Baimendu (APDIB)

Centro Autorizado de Cualificación profesional

Hasierako lanbide Prestakuntzako Ikastetxe Baimendu (hlpib)

Centro Autorizado de Danza (CAD)

Dantza Ikastetxe Baimendu (DIB)

Centro Autorizado de Enseñanzas Deportivas

Kirol Irakaskuntzen Ikastetxe Baimendu (KIIB)

Centro Autorizado de Música (CAM)

Musika Ikastetxe Baimendu (MIB)

Centro Autorizado Elemental de Danza (CAEDA)

Oinarrizko Mailako Dantza Ikastetxe Baimendu (ODIB)

Centro Autorizado Elemental de Música (CAEM)

Oinarrizko mailako Musika Ikastetxe Baimendu (OMIB)

Centro Autorizado Profesional de Danza (CAPD)

Dantza Ikastetxe Baimendu Profesional (DIBP)

Centro Autorizado Profesional de Música (CAPM)

Musika Ikastetxe Baimendu Profesional (MIBP)

Centro Autorizado Superior de Danza (CASD)

Goi Mailako Dantza Ikastetxe Baimendu (GDIB)

Centro Autorizado Superior de Musica (CASM)

Goi Mailako Musika Ikastetxe Baimendu (GMIB)

centro cívico

gizarte-etxe

centro colaborador

zentro laguntzaile

35

GAZTELANIA

EUSKARA

centro compartido

elkarbanatutako ikastetxe

centro concertado

itunpeko ikastetxe

centro de acogimiento residencial

harrera-egoitza

Centro de Afianzamiento Idiomático (EGB)

Euskal Girotze Barnetegi (EGB)

centro de aplicación en el extranjero

atzerriko ezarpen-ikastegi

Centro de Apoyo a la Información e Innovación

Berritzegune

centro de artes aplicadas y oficios artísticos

Prestakuntzan eta Hezkuntzaren Berrikuntzan Laguntzeko Zentro arte aplikatu eta lanbide artistikoen ikastegi

centro de cálculo

datu-lantegi

centro de capacitación agraria

nekazaritza-eskola

centro de capacitación idiomática (de IRALE)

irakastegi

centro de destino

destinoko ikastetxe

centro de documentación

dokumentazio-zentro

Centro de Educación Básica a Distancia (CEBAD)

Urrutiko Oinarrizko Hezkuntzako Ikastetxe (UOHI)

Centro de Educación de Personas Adultas (CEPA)

Helduen Hezkuntzako Ikastetxe (HHI) Helduen Hezkuntzako Ikastetxe (HHI)

Centro de Educación e Investigación Didácticocentro de educación infantil y primaria

Ingurumen Ikasbiderako Hezkuntza eta Ikerketa Ikastegia (IIHII) haur eta lehen hezkuntzako ikastetxe

centro de enseñanza

ikastetxe

Centro de Enseñanzas Deportivas (CPED)

Kirol Irakaskuntzen Ikastetxe Publiko (KIIP)

Centro de Enseñanzas Integradas (CEI)

Irakaskuntza Bateratuen Ikastetxe (IBI)

centro de estudios artesanales

eskulangintza-ikastegi

centro de FP

LHko ikastetxe

Centro de Iniciación Profesional (CIP)

Lanbide Hastapeneko Ikastegi (LHIK)

centro de iniciativa social

gizarte-ekimenezko ikastetxe

centro de innovación educativa

hezkuntza-berriztapenerako ikastetxe

centro de investigación y experimentación

ikertze eta saiatze bidezko ikastetxe

Centro de Investigación y Mejora Agraria (CIMA)

Nekazaritza Ikertzeko eta Hobetzeko Ikertokia (NIHI)

centro de matriculación

matrikulazio-ikastetxe

centro de nueva creación

ikastetxe berri

centro de ocio

aisialdiko zentro

centro de origen

etorkizko ikastetxe

centro de prácticas

praktiketako ikastetxe

centro de preescolar

eskolaurreko ikastetxe

centro de procedencia

etorkizko ikastetxe

centro de proceso de datos

datu-lanketarako zentro

36

GAZTELANIA

EUSKARA

centro de proceso de datos

datu-lantegi

centro de profesores

irakasletegi

centro de recursos didácticos

irakas-baliabideetarako etxe

centro de recursos para escuelas rurales

landa-eskolen baliabide-etxe

centro de recursos para escuelas unitarias

eskola unitarioen baliabide-etxe

Centro de Recursos para Invidentes (CRI)

Itsuen Baliabidetegi (IBT)

centro de trabajo

lantoki

centro dependiente del departamento

sailaren menpeko ikastetxe sailaren menpeko ikastegi

centro directivo

zuzendaritza-zentro

centro docente

ikastetxe ikastegi

centro en vías de supresión

desagertzera doan ikastetxe

centro escolar

ikastetxe

centro específico

zentro espezifiko

centro extinguido

iraungitako ikastetxe

centro habilitado

ikastetxe onetsi

centro homologado

ikastetxe homologatu

centro incompleto

ikastetxe osatugabe

centro integrado

ikastegi bateratu

centro libre

ikastetxe libre

centro no estatal

ikastetxe ez-estatal

centro no oficial reconocido

ikastetxe ez-ofizial aitortu

centro no solicitado

eskatu gabeko ikastetxe

centro ocupacional

lanerako ikastegi

centro oficial

ikastetxe ofizial zentro ofizial

centro piloto

ikastetxe pilotu

centro privado

ikastetxe pribatu

Centro Privado de Educación a Distancia (CPED)

Urrutiko Hezkuntzako Ikastetxe Pribatu (UHIP)

Centro Privado de Educación de Personas Adultas

Helduen Hezkuntzako Ikastetxe Pribatu (HHIP)

Centro Privado de Educación Especial (CPEE)

Hezkuntza Bereziko Ikastetxe Pribatu (HBIP)

Centro Privado de Educación Infantil (CPEI)

Haur Hezkuntzako Ikastetxe Pribatu (HIP)

Centro Privado de Educación Infantil y Primaria

Haur eta Lehen Hezkuntzako Ikastetxe Pribatu (HLHIP)

Centro Privado de Educación Infantil, Primaria y

Haur, Lehen eta Bigarren Hezkuntzako Ikastetxe Pribatu (HLBHIP) Lehen Hezkuntzako Ikastetxe Pribatu (LHIP)

Centro Privado de Educación Primaria (CPEP)

37

GAZTELANIA

EUSKARA

Centro Privado de Educación Primaria y Secundaria Lehen eta Bigarren Hezkuntzako Ikastetxe Pribatu (LBHIP) Centro Privado de Educación Secundaria (CPES)

Bigarren Hezkuntzako Ikastetxe Pribatu (BHIP)

centro privado no reconocido

ikastetxe pribatu ez-aitortu

centro propio

bere zentro

centro público (de enseñanza)

herri-ikastetxe (HI) ikastetxe publiko

Centro Público de Cualificación Profesional Inicial

Hasierako Lanbide Prestakuntzako Ikastetxe Publiko (HLPIP)

centro receptor

harrera-ikastegi

centro reconocido

ikastetxe aitortu

Centro Sup. de Conservac. y Restaurac. de Bienes Centro Superior de Arte Dramático (CSAD)

Kultura Ondasuna Zaintzeko eta Zaharberritzeko Goi Ikastetxe (KOZGI) Goi-mailako Antzezpen Ikastetxea (GAI)

Centro Superior de Diseño (CSD)

Goi-mailako Diseinu Ikastetxe (GMDI)

centro tutelado

babespeko ikastetxe

centro tutelado de investigación

babespeko ikerketa-etxe

cerámica

zeramika zeramikagintza

cerámica artística

arte-zeramika

cerámica industrial

industri zeramika

cero

huts zero

cerrajería (especialidad)

sarrailagintza

cerrajería artística

arte-sarrailagintza

cerrajería y forja

sarrailagintza eta forja-lan

cerrar el ejercicio

ekitaldia itxi

certificación (acción)

ziurtapen

certificación (documento)

ziurtagiri agiri

certificación académica

ikasketen ziurtagiri

certificación de honorarios

zerbitzu-sarien ziurtapen

certificación de servicios prestados

egindako zerbitzuen ziurtapen

certificación expedida

luzatutako ziurtagiri

certificado

ziurtagiri agiri

certificado acreditativo del silencio

isiltasuna egiaztatzeko ziurtagiri

certificado de aptitud

gaitasun-ziurtagiri gaitasun-agiri

38

GAZTELANIA

EUSKARA

Certificado de Aptitud de Conocimiento del Euskera

Euskararen Gaitasun Agiri (EGA)

certificado de asistencia

bertaratze-ziurtagiri

certificado de conformidad

adostasun-agiri

certificado de declaración de la renta

errenta-aitorpenaren ziurtagiri

certificado de disponibilidad

erabilgaitasun-ziurtagiri

certificado de distribución

banaketa-ziurtagiri

certificado de empadronamiento

erroldaren ziurtagiri

certificado de escolaridad

eskola-ziurtagiri

certificado de estudios primarios

lehen ikasketen ziurtagiri

Certificado de Euskera Personal Laboral Educación

Hezkuntzako Langileen Euskara Agiri (HLEA)

certificado de habilitación en francés

frantseseko gaitasun-agiri

certificado de nacimiento

jaiotza-agiri

certificado de rendimientos del trabajo

laneko irabazien ziurtagiri

certificado de residencia

bizileku-ziurtagiri

certificado de servicios

zerbitzuen ziurtagiri

certificado médico

osasun-ziurtagiri

certificado médico antituberculoso

tuberkulosiaren kontrako osasun-ziurtagiri

certificado médico ordinario

osasun-ziurtagiri arrunt

certificado oficial

ziurtagiri ofizial

certificar

ziurtatu

certifico

ziurtatzen dut

cesar (a alguien)

utzarazi kargugabetu

cesar (uno mismo)

utzi

cesar en las funciones

kargua utzi

cese (de alguien)

utzarazte kargugabetze

cese (de uno mismo)

uzte

cese de acividades

jardunari uzte

cese en el cargo

kargua uzte

cese voluntario

borondatezko uzte

cesión

lagatze uzte

cesión de titularidad

titulartasuna lagatze

cesión de uso

erabiltzeko lagatze

cestería (especialidad)

saskigintza

39

GAZTELANIA

EUSKARA

ciclo

ziklo

ciclo común

ziklo komun

ciclo de enseñanza

irakaskuntza-ziklo

ciclo de especialidad

espezialitate-ziklo

Ciclo Formativo (CF)

Heziketa Ziklo (HZ)

ciclo formativo

prestakuntza-ziklo

ciclo formativo de FP

LHko heziketa-ziklo

Ciclo Formativo de Grado Medio (CFGM)

Erdi Mailako Heziketa Ziklo (EMHZ)

Ciclo Formativo de Grado Superior (CFGS)

Goi Mailako Heziketa Ziklo (GMHZ)

ciclo inicial

hasiera-ziklo

ciclo medio

erdiko ziklo

ciclo polivalente

ziklo balioanitz

ciclo superior

goiko ziklo

ciego

itsu

ciencia

zientzia

ciencia de la administración

administrazio-zientzia

ciencia de los alimentos

elikagaien zientzia

ciencias auxiliares de la historia

historiaren laguntza-zientziak

ciencias biológicas

biologi zientziak

ciencias de la computación

zenbaketa-zientziak

ciencias de la conducta

portaeraren zientziak

ciencias de la educación

hezkuntza-zientziak

ciencias de la información

informazio-zientziak

ciencias de la naturaleza

natura-zientziak

ciencias de la naturaleza y de la salud

natura- eta osasun-zientziak

ciencias de la tierra y del medio ambiente

lur eta ingurugiro-zientziak

ciencias económicas y empresariales

ekonomi eta enpresa-zientziak

ciencias empresariales

enpresa-zientziak

ciencias exactas

zientzia zehatzak

ciencias experimentales

saiakuntza-zientziak

ciencias físicas

zientzia fisikoak

ciencias fisiológicas

fisiologi zientziak

ciencias geológicas

geologi zientziak

ciencias humanas

giza zientziak

ciencias morfológicas

morfologi zientziak

ciencias naturales

natura-zientziak

ciencias políticas

politika-zientziak 40

GAZTELANIA

EUSKARA

ciencias políticas y sociología

soziologia eta politika-zientziak

ciencias psicológicas

psikologi zientziak

ciencias sociales

gizarte-zientziak

cierre

ixte itxiera

cierre del ejercicio

ekitaldia ixte ekitaldiaren itxiera

cierre del ejercicio económico

ekonomi ekitaldia ixte

cierto

egiazko benetako

cifra

zifra

cifra estimativa

zifra balioetsi

cimiento

zimendu

cincelado

zizelketa

cine

zinema

cine club

zine-klub

cinemática

zinematika

cinemática de máquinas

makinen zinematika

cinematografía

zinemagintza

cinta de máquina de escribir

idazmakina-zinta

cinta magnetofónica

magnetofono-zinta

circuito

zirkuitu

circuito de documentos

dokumentuen zirkuitu

circulación

zirkulazio

circular (sust.)

zirkular

círculo

zirkulu

circunscripción

bilgune barruti

circunscripción escolar

eskola-bilgune

circunstancia

egoera zirkunstantzia

circunstancia sobrevenida

gerora agertutako gorabehera

cirugía

kirurgia

cirugía maxilofacial

masail-aurpegietako kirurgia

cirugía oral

ahoko kirurgia

cita (encuentro)

zita

cita (mención)

aipamen 41

GAZTELANIA

EUSKARA

citación

zitazio

citar (llamar)

deitu

citar (mencionar)

aipatu

citología

zitologia

citología animal

animali zitologia

citología vegetal

landare-zitologia

ciudad

hiri

ciudadano extranjero no comunitario

Europako erkidegokoa ez den atzerriko herritar

civismo

gizabide

clarinete

klarinete

clase

klase

clase (aula)

ikasgela

clase (tipo)

mota

clase particular

klase partikular

clase pasiva

klase pasibo

clase práctica

klase praktiko

clase teórica

klase teoriko

clase, dar

klasea eman eskola eman

clasificación

sailkapen

clasificación académica

sailkapen akademiko

clasificación condicionada

sailkapen baldintzatu

clasificación definitiva

behin betiko sailkapen

Clasificación Internacional Normalizada de la

Irakaskuntzaren Sailkapen Normalizatu Internazional (ISNI)

clasificación provisional

behin-behineko sailkapen

clasificar

sailkatu

claustro

klaustro

claustro de profesores

irakasleen klaustro

cláusula

baldintza klausula

cláusula administrativa general

administrazio-baldintza orokor

cláusula administrativa particular

administrazio-baldintza partikular

cláusula estipulada

ezarritako baldintza

clausura

itxiera

clave

klabe gako

42

GAZTELANIA

EUSKARA

clave

giltzarri

clavicémbalo

klabizenbalo

cliché

klixe

cliente

bezero

clientela

bezeria

climatización

girotze

clínica

klinika

cobertura de vacante

lanpostu hutsa betetze

cobrar

kobratu

cobro

kobrantza

cocina (especialidad)

sukaldaritza

cocina (lugar)

sukalde

cocina y pastelería

sukaldaritza eta gozogintza

cocinero

sukaldari

coche de alquiler

auto alokatu

coche particular

auto partikular

codificación

kodetze

codificar

kodetu

código

kode

código con tres posiciones

hiru guneko kode

código de asignatura

irakasgai-kode

código de control

kontrol-kode

código de convocatoria

deialdi-kode

código de cuerpo

kidego-kode

código de identificación

identifikazio-kode

código de municipio

udalerri-kode

código del euskaltegi

euskaltegiaren kode

código del turno

txanda-ikur

código nómina

nomina-kode

código postal (c.p.)

posta-kode (p.k.)

codirector

zuzendarikide

coeducación

hezkidetza

coeficiente

koefiziente

coeficiente corrector

koefiziente zuzentzaile

coeficiente de adjudicación

adjudikazio-koefiziente

coeficiente dedicación

dedikazio-koefiziente

coexistencia

izankidetasun 43

GAZTELANIA

EUSKARA

coexistir

aldi berean izan

cohecho

funtzionario-eroskeria

coincidencia

kointzidentzia bateratasun

coincidir

bat etorri kointziditu

colaboración

lankidetza elkarlan laguntza

colaboración, en

elkarlanean

colaborar

lagundu elkarlanean aritu

colchoneta

koltxoneta

colección

bilduma kolekzio

colección de diapositivas

diapositiba-bilduma

colección de preparaciones microscópicas

gertakin mikroskopikoen bilduma

colección de transparencias

gardenki-bilduma

colectivo (adj.)

taldeko taldekolektibo

colectivo (sust.)

talde kolektibo

colectivo de profesores

irakasle-talde irakasle-jende

colegiado

elkargokide

colegiarse

elkargoko kide egin

colegio (asociación)

elkargo

colegio (centro de enseñanza) (co.)

ikastetxe (ikxe.)

colegio (centro de enseñanza)

eskola

Colegio de Educación Especial (CEE)

Hezkuntza Bereziko Ikastetxe (HBI)

Colegio de Educación Primaria (CEP)

Lehen Hezkuntzako Ikastetxe (LHI)

colegio mayor

ikastetxe nagusi ikasle-egoitza nagusi

colegio menor

ikastetxe txiki ikasle-egoitza txiki

colegio nacional

ikastetxe nazional 44

GAZTELANIA

EUSKARA

Colegio Público (CP)

Herri Ikastetxe (HI)

colegio residencial

egoitza-ikastegi

colegio universitario

unibertsitate-ikastegi unibertsitateko ikasle-egoitza

colgar

eseki

colindante

mugakide

columna

zutabe

comarca

eskualde

comarca de formación profesional

lanbide heziketako eskualde

comarcal

eskualdeko eskualde-

combustible

erregai

comedor

jantoki

comedor escolar

eskola-jantoki

comentario

iruzkin

comercial

merkataritzakomertzial merkataritzako

comercialización

merkaturatze merkataritza

comercio

merkataritza

comercio exterior

kanpo-merkataritza

comercio interior

barne-merkataritza

comercio internacional

nazioarteko merkataritza

comercio y marketing

merkataritza eta marketin

comida (alimento)

janari

comida (del mediodía)

bazkari

comida (hora de la)

otordu jatordu

comienzo

hasiera

comisión

batzorde

comisión asesora

aholku-batzorde

comisión calificadora

kalifikazio-batzorde

comisión central de contratación

kontratazio-batzorde nagusi

comisión de asuntos económicos

ekonomi arazoetarako batzorde

comisión de criterios

irizpide-batzorde

Comisión de Didáctica (DIDABA)

Didaktika Batzorde (DIDABA) 45

GAZTELANIA

EUSKARA

comisión de escolarización

eskolatze-batzorde

comisión de euskera

euskara-batzorde

comisión de evaluación

ebaluazio-batzorde

comisión de examenes

azterketa-batzorde

comisión de gobierno

gobernu-batzorde

comisión de informática

informatika-batzorde

comisión de investigación

ikerketa-batzorde

comisión de planificación

plangintza-batzorde

Comisión de Resolución y Seguimiento (EJABA)

Ebazpen eta Jarraipen Batzorde (EJABA)

comisión de seguimiento

jarraipen-batzorde

comisión de servicios

zerbitzu-eginkizunak

comisión delegada

batzorde delegatu

comisión dictaminadora

irizpen-batzorde

comisión económica

ekonomi batzorde

comisión específica

berariazko batzorde

comisión evaluadora

ebaluazio-batzorde

comisión examinadora

azterketa-batzorde

comisión mixta

batzorde misto

comisión oficial

batzorde ofizial

Comisión Oficial de Exámenes (ABO)

Azterketa Batzorde Ofizial (ABO)

Comisión Organizadora (ANTOBA)

Antolamendu Batzorde (ANTOBA)

comisión paritaria

batzorde parekide

comisión permanente

batzorde iraunkor

comisión receptora

harrera-batzorde

comisión técnica

batzorde tekniko

Comisión Técnica de Planificación (CTP)

Plangintza Batzorde Tekniko (PBT)

comité

batzorde

comité de empresa

enpresa-batzorde

comité técnico de formación profesional

lanbide-heziketako batzorde tekniko

compañía de seguros

aseguru-etxe

comparación

konparazio alderatze erkatze

comparar

konparatu alderatu erkatu

comparecencia

agerraldi 46

GAZTELANIA comparecer

EUSKARA agertu azaldu aurkeztu

comparecer en un procedimiento

prozeduran agertu

compartido

erdibanako elkarbanatu

compartir

elkarbanatu erdibanatu

compás

konpas

compatibilidad

bateragarritasun

compatible

bateragarri

compensación

konpentsazio

compensación de anticipos

aurrerakinen konpentsazio

compensador

berdintzaile

compensatorio

osabidezko

competencia (capacidad)

gaitasun

competencia (poder)

eskumen aginte-ahalmen aginpide

competencia idiomática

hizkuntza-gaitasun

competencia lingüística

hizkuntza-gaitasun

competencia profesional

lanbide-gaitasun gaitasun profesional

competente (capaz)

gai

competente (con poder)

eskudun aginpidedun

competición

lehiaketa lehia

complejo

konplexu

complejo educativo

hezkuntza-esparru

complemento

osagarri

complemento de convenio

hitzarmen-osagarri

complemento de destino

destino-osagarri

complemento específico

berariazko osagarri

complemento familiar

famili osagarri

complemento periódico

aldizkako osagarri

complemento por cargo

kargu-osagarri 47

GAZTELANIA

EUSKARA

completar

osatu

componente

osagai

componente (miembro)

kide

componente de tribunal

epaimahaikide

componentes asociados

lotura duten osagaiak

componer

osatu konposatu

comportamiento

portaera jokaera

composición

osaera konposizio

composición escrita

idazlan

compra

erosketa

comprador

erosle

comprar

erosi

compraventa

salerosketa

compra-venta

salerosketa

comprensión

ulermen

comprensión escrita

idatziaren ulermen

comprensión lectora

irakurriaren ulermen irakurrizko ulermen irakurmen

comprensión oral

ahozkoaren ulermen entzunezko ulermen

comprensividad

muinbakartasun

comprensivo (común)

muinbakar

comprobación

egiaztapen

comprobación de replanteo

birplanteaketa-egiaztapen

comprobante

egiaztagiri

comprobante de pagos

ordainketen egiaztagiri

comprobar

egiaztatu frogatu

comprometerse

hitza eman

compromiso

konpromiso

compromiso de estabilidad

egonkortasun-konpromiso

compulsar

konpultsatu

compulsión sobre las personas

pertsonak derrigortze 48

GAZTELANIA computar

EUSKARA konputatu zenbatu

cómputo

konputu zenbaketa

cómputo del plazo

epea zenbatze

común

komun arrunt

comunicación

jakinarazpen komunikazio

comunicación interna

barne-jakinarazpen barne-komunikazio

comunicación y representación

komunikazio eta adierazpen

comunicaciones informáticas

informatikazko komunikazioak

comunicaciones por radio

irrati-komunikabideak

comunicado

jakinarazpen komunikatu

comunicar

jakinarazi berri eman aditzera eman komunikatu

comunidad

elkarte komunitate

Comunidad Autónoma Vasca (CAV)

Euskal Autonomia Erkidego (EAE)

comunidad de aprendizaje

ikas-komunitate

comunidad de aprendizaje dialógico

ikasketa dialogikoaren komunitate elkarrizketan oinarritutako ikas-komunitate

comunidad educativa

eskola-elkarte

comunidad escolar

eskola-elkarte

comunidad rural

landa-elkarte

con efectos inmediatos

berehalako eraginekin

con o sin pluses

gehigarriz ala gabe

conceder

eman emakidatu

concejal

zinegotzi

concentración

kontzentrazio

concepción constructivista

ikuskera konstruktibista

concepto

kontzeptu 49

GAZTELANIA concepto de, en

EUSKARA gisa kontzeptupean, -(r)en

concepto presupuestario

aurrekontuko kontzeptu

concepto resumido

kontzeptu laburtu

concernir

egoki(tu) (forma sintetikoan)

concertar

itundu

concesión

emate emakida kontzesio

concesión de licencia

lizentzi emate

concienciación

kontzientzi hartze kontzientziarazte zerbaitez jabetze

concierto (acuerdo)

itun

concierto educativo

hezkuntza-itun

concierto parcial

partezko itun

concierto pleno

itun oso

conciliación

adiskidetze

conciliación bancaria

banku-berdinkatze

conciliación de saldos

saldo-berdinkatze

conclusión

ondorio

concordar

bat etorri

concreción

zehaztapen

concurrencia competitiva

norgehiagoka

concurrencia de sanciones

zehapenak pilatze

concurrente

aldi bereko

concursante

lehiaketari

concursar

lehiatu

concursillo

lehiaketatxo

concurso

lehiaketa

concurso de méritos

merezimendu-lehiaketa

concurso de traslados

lekualdatze-lehiaketa

concurso literario

literatura-lehiaketa

concurso oposición

oposizio-lehiaketa

concurso restringido

lehiaketa mugatu

condición (estado)

egoera

condición (naturaleza)

izaera 50

GAZTELANIA

EUSKARA

condición (requisito)

baldintza

condición de contratado

kontratatu-izaera

condición de interino

bitarteko-izaera

condición de miembro del tribunal

mahaikide-izaera

condicion de suprimido

kenduaren izaera

condición hipotética

baldintza hipotetiko

condición legal

lege-baldintza

condición satisfactoria

gogobeteko baldintza

condicional por consorte

ezkontideak baldintzatu

condicionalmente

baldintzapean

condicionamiento

baldintza

condicionar

baldintzatu

condiciones administrativas

administrazio-baldintzak

condiciones económicas

ekonomi baldintzak

condiciones físicas

baldintza fisikoak

condiciones higiénico-sanitarias

higiene eta osasun-baldintzak

conducción de líneas

linea-eroanbideak

conducciones lineales sin presión

presiorik gabeko eroanbide linealak

conducir

gidatu eraman

conducta

portaera jokabide

conducta motriz

mugimenezko jokabide

conducta punible

jokabide zigorgarri

conductor

gidari txofer

conductor (fis.)

eroale

conectar

konektatu lotu

conexión

konexio lotura

confección

jantzigintza

confección a medida de señora

emakume-jantziak neurrira

confección industrial

jantzigintza industrial

confección industrial de prendas exteriores

kanpoko jantzigintza industrial

confección industrial de prendas interiores

barruko jantzigintza industrial

confeccionar

egin 51

GAZTELANIA

EUSKARA

confeccionar

osatu

conferencia (disertación)

hitzaldi

conferencia (reunión)

batzar biltzar

confesión

aitorpen

confidencial

isilpeko

confirmación

berrespen

confirmar

berretsi

confitería

gozogintza

conflicto

gatazka

conflicto de atribución

eskumenen gaineko auzi

confluencia

baterabiltze

confluir

baterabildu

conformación temática

gai-eraketa

conformar (banca)

adostu

conformar (formar)

eratu

conforme

ados konforme

conforme a

araberako arabera

conforme a derecho

zuzenbidearen arabera(ko)

conforme a lo dispuesto

xedatutakoaren arabera

conformidad

adostasun

conformidad con, de

arabera, -(r)en

congelar (una cantidad)

bere horretan mantendu (kopuru bat) izoztu (kopuru bat)

congreso

biltzar

conjuntamente

batera elkarrekin

conjunto

multzo sorta

conocer

ezagutu

conocer de un recurso

errekurtsoa ebazteko ardura izan

conocimiento

ezaguera ezagutza ezagupen

conocimiento científico

ezaguera zientifiko 52

GAZTELANIA

EUSKARA

conocimiento de idiomas

hizkuntzen ezaguera

conocimiento del interesado, para

interesatuak jakin dezan

conocimiento del medio natural, social y cultural

natur, gizarte eta kultura-ingurunearen ezaguera

conocimiento y efectos, para su

jakinaren gainean egon zaitezen eta dagozkion eraginetarako

conocimiento, para su

jakinaren gainean egon zaitezen

consanguinidad

odol-ahaidetasun

consecuencia

ondorio ondoren (iz.)

consejería

sail kontseilaritza

consejero

sailburu kontseilari

consejero de educación

hezkuntza-sailburu

consejo

aholku

consejo (junta)

batzorde kontseilu

Consejo Asesor de Enseñanzas Musicales

Musika Irakaskuntzen Aholku Batzorde

consejo de dirección

zuzendaritza-batzorde

consejo de inspección

ikuskaritza-kontseilu

consejo escolar

eskola-kontseilu

consejo escolar de circunscripción

bilguneko eskola-kontseilu

Consejo Escolar de Euskadi

Euskadiko Eskola Kontseilu

consejo escolar municipal

udaleko eskola-kontseilu

consejo social

gizarte-kontseilu

Consejo Social de la Universidad

Unibertsitateko Gizarte Kontseilu

consejo territorial

lurralde-kontseilu

Consejo Vasco de Formación Profesional (CVFP)

Lanbide Heziketako Euskal Kontseilu (LHEK)

consentimiento

onespen

conserje

atezain etxezain

conserjería

atezaintza etxezaintza

conservación

kontserbazio zaintze

conservación de la naturaleza

natura zaintze

conservación de masas forestales

basozaintza

conservación del medio natural

natura-ingurunea zaintze 53

GAZTELANIA

EUSKARA

conservación y mejora

zaindu eta hobetze

conservación y restauración

kontserbazio eta berriztapen

conservación y restauración del documento gráfico

dokumentu grafikoak mantendu eta zaharberritze

conservador

mantentzaile

conservatorio (cons.)

kontserbatorio (konts.)

conservatorio

Musika Eskola (ME)

Conservatorio de Danza (CD)

Dantza Kontserbatorio (DK)

Conservatorio de Música (CM)

Musika Kontserbatorio (MK)

Conservatorio Elemental de Danza (CED)

Oinarrizko Mailako Dantza Kontserbatorio (ODK)

Conservatorio Elemental de Música (CEM)

Oinarrizko Mailako Musika Kontserbatorio (OMK)

conservatorio oficial de música

musika-kontserbatorio ofizial

Conservatorio Profesional de Danza (CPD)

Dantza Kontserbatorio Profesionala (DKP)

conservatorio profesional de música

musika-kontserbatorio profesional

Conservatorio Profesional de Música (CPM)

Musika Kontserbatorio Profesional (MKP)

Conservatorio Superior de Danza (CSD)

Goi Mailako Dantza Kontserbatorio (GDK)

conservatorio superior de música

musika-kontserbatorio nagusi

Conservatorio Superior de Música (CSM)

Goi Mailako Musika Kontserbatorio (GMK)

conservería de pescado

arrain-kontserbaginttza

conservería vegetal

barazki-kontserbagintza

consideración, tomar en

kontuan hartu aintzat hartu

considerando

kontuan hartuz

considerar

hartu, -tzat kontsideratu

considerar (tener en cuenta)

kontuan hartu aintzat hartu

consignar

idatzi kontsignatu

consignatario

kontsignatari

consistir

etzan (forma sintetikoan)

consolidar

sendotu irmotu finkatu

consolidar el grado

maila finkatu

consorcio

partzuergo

consorte

ezkontide

constancia

konstantzia 54

GAZTELANIA

EUSKARA

constancia documental

dokumentu-oinarri

constar

agertu jasota geratu

constar, hacer

agertarazi jasota gerarazi

conste a los efectos oportunos, para que

dagozkion eraginetarako jasota gera dadin

conste, para que así

hala ager dadin hala jasota gera dadin

constitución (formación)

eraketa osatze

constitución (ley fundamental)

konstituzio

constitución de un órgano

organoa eratze

constituir

eratu

construcción

eraikuntza

construcción de edificios

edifizio-eraikuntza

construcción de maquinaria

makinagintza

construcción de marionetas

txotxongilogintza

construcción industrial de madera

industri mailako zurgintza

construcción naval

ontzigintza itsasontzigintza

construcción y obras

eraikuntza eta obrak

construcciones industriales

eraikuntza industrialak

construcciones metálicas

metal-eraikuntzak

constructo

konstrukto

construir

eraiki

consulta

kontsulta

consultar

kontsultatu

consultor

kontsultore aholkulari

consumir

kontsumitu

consumo

kontsumo

contabilidad

kontabilitate

contabilidad aplicada

kontabilitate aplikatu

contabilidad de la empresa

enpresaren kontabilitate

contabilidad general

kontabilitate orokor

contabilidad patrimonial

ondare-kontabilitate

contabilización

kontabilizazio 55

GAZTELANIA

EUSKARA

contabilizar

kontabilizatu

contable

kontulari

contado, al

eskura

contador

kontagailu

contar

kontatu zenbatu

contemplar

begietsi agertu

contencioso

auzi

contencioso-administrativo, proceso

administrazioarekiko auzi

contener

eduki

contenido

eduki

contenido actitudinal

jarrerazko eduki

contenido conceptual

kontzeptuzko eduki eduki kontzeptual

contenido económico, con

diru-edukia duen

contenido procedimental

prozedurazko eduki

contenidos de aprendizaje

ikas-eduki

contexto

testuinguru

contingencia

kontingentzia

contingencia común

kontingentzia komun

continuación

jarraipen

continuación, a

ondoren (adb.) jarraian

continuar

jarraitu segitu

continuidad

jarraikotasun jarraipen

continuo

jarraitu jarraiko etengabe(ko)

contra la presente resolución

ebazpen honen kontra

contra reembolso, pago

jasotakoan ordaintzeko jaso ondoko ordainketa

contrabajo

kontrabaxu

contractual

kontratuzko

contraejemplo

aurkako adibide 56

GAZTELANIA

EUSKARA

contraer un compromiso

konpromisoa hartu

contrafagot

kontrafagot

contraprestación

ordain

contrapunto

kontrapuntu

contrastar

kontrastatu

contrata

kontrata

contratación

kontratazio

contratación de obras

obra-kontratazio

contratación directa

kontratazio zuzen

contratación externa

kanpo-kontratazio

contratado

kontratatu

contratado administrativo

administrazio-kontratatu

contratado laboral

lan-legepeko kontratatu

contratante

kontratatzaile

contratar

kontratatu

contratista

kontratista

contrato

kontratu

contrato a tiempo parcial

jardun-zatizko kontratu

contrato administrativo

administrazio-kontratu

contrato administrativo transitorio

administrazio-kontratu iragankor

contrato de aprendizaje

ikasteko kontratu

contrato de duración determinada

iraupen mugatuko kontratu

contrato de fomento del empleo

enplegua sustatzeko kontratu

contrato de interinidad

bitarteko kontratu

contrato de nueva actividad

jarduera berriko kontratu

contrato de obras

obra-kontratu

contrato de prestación de servicios

zerbitzugintza-kontratu

contrato de servicios

zerbitzu-kontratu

contrato de trabajo

lan-kontratu

contrato definitivo

behin betiko kontratu

contrato en prácticas

praktiketarako kontratu

contrato eventual

aldi baterako kontratu

contrato eventual por circunstancias de la

ekoizpen-beharretarako aldi baterako kontratu

contrato fijo discontínuo

aldizkako kontratu mugagabe

contrato formativo

prestakuntzarako kontratu

contrato indefinido

kontratu mugagabe

57

GAZTELANIA

EUSKARA

contrato laboral

lan-legepeko kontratu

contrato laboral eventual

lan-legepeko aldi baterako kontratu

contrato laboral fijo

lan-legepeko kontratu finko

contrato laboral indefinido

lan-legepeko kontratu mugagabe

contrato laboral transitorio

lan-legepeko kontratu iragankor

contrato ordinario

ohiko kontratu

contrato para la formación

heziketarako kontratu

contrato particular

kontratu partikular

contrato por obra o servicio

obra edo zerbitzuko kontratu

contrato temporal

aldi baterako kontratu

contribución

ekarpen

contribución (impuesto)

zerga kontribuzio

contribución económica

ekarpen ekonomiko

contribución rústica

landa-kontribuzio

contribución urbana

hiri-kontribuzio

control

kontrol

control de calidad

kalitate-kontrol

control de gestión

kudeaketa-kontrol

control de procesos

prozesuen kontrol

control de procesos químicos

prozesu kimikoen kontrol

control de sistemas y procesos

sistema eta prozesuen kontrol

control fitosanitario

kontrol fitosanitario

control individualizado

banakako kontrol

control numérico

zenbakizko kontrol

controlador de vuelos

aire-kontrolatzaile

convalidación

baliozkotze konbalidazio

convalidación de actos

egintzak baliozkotze

convalidar

baliozkotu konbalidatu

conveniencia

komenentzia

convenio

hitzarmen

convenio colectivo

hitzarmen kolektibo

convenio de colaboración

lankidetza-hitzarmen

convenio de cooperación formativa

prestakuntzarako lankidetza-hitzarmen

convenio marco de colaboración

lankidetzarako hitzarmen-marko 58

GAZTELANIA

EUSKARA

convenir (concertar)

hitzartu

convenir (interesar)

komeni

convenir (ponerse de acuerdo)

bat etorri elkar hartu

conversación

elkarrizketa solas

conversión de actos viciados

egintza akastunen bihurketa

convertir

bihurtu

convivencia

elkarbizitza

convocar

deitu dei egin

convocatoria

deialdi azterketaldi

convocatoria de ayudas

laguntza-deialdi

convocatoria de matrícula

matrikula-deialdi

convocatoria de plazas

lanpostu-deialdi

convocatoria extraordinaria

aparteko deialdi

convocatoria libre

deialdi ireki

convocatoria pública

jendaurreko deialdi

convocatoria restringida

deialdi itxi

cónyuge

ezkontide

cooperación

lankidetza laguntza

cooperación al desarrollo

garapenerako laguntza

cooperar

lagundu lankidetzan aritu

cooperativa

kooperatiba

coordinación

koordinazio

coordinación visomanual

begi-eskuen koordinazio

coordinación visomotriz

begien eta mugimenaren koordinazio

coordinador

koordinatzaile

coordinador de área

arloaren koordinatzaile

coordinador de ciclo

zikloko koordinatzaile

coordinador de euskera

euskara-koordinatzaile

coordinador de nivel

mailako koordinatzaile

copia

kopia

copia (acción)

kopiaketa 59

GAZTELANIA

EUSKARA

copiar

kopiatu

coreografía

koreografia

corporación de derecho público

zuzenbide publikoko korporazio

corporación municipal

udalbatza

corporal

gorputz-

corrección (acción)

zuzenketa

corrección (cualidad)

zuzentasun

corrección de errores

hutsen zuzenketa

corrección de pruebas

proba-zuzenketa

corrección de textos

testu-zuzenketa testuen orrazketa

corrección gramatical

gramatikazko zuzentasun

correctamente

zuzen

correcto

zuzen

corrector

zuzentzaile

corregir

zuzendu

correlación

korrelazio

correlativo

korrelatibo

correo

posta

correo certificado

posta ziurtatu

correo urgente

presazko posta

correquisito

aldi bereko baldintza

correspondencia

korrespondentzia gutuneria

correspondencia postal

postazko korrespondentzia posta-truke

corresponder

egoki(tu) (forma sintetikoan)

correspondiente

dagokion kasuan kasuko

corriente eléctrica

argindar korronte elektriko

corrientes, de los

hil honen

corte del cabello

ilea mozte

corte y confección

ebaketa eta jantzigintza

cosmetología

kosmetologia

costa

itsasalde kostalde 60

GAZTELANIA

EUSKARA

coste

kostu

coste patronal a la seguridad social

gizarte-segurantzarako enpresaren kostu

coste relativo de elaboración

prestaera-kostu erlatibo

coste relativo de redacción

idazketa-kostu erlatibo

coste unitario de composición

konposizio-kostu unitario

coste variable

kostu aldakor

costear

ordaindu

costo

kostu

costo anual

urteko kostu

costo de producción

produkzio-kostu

costo mecánico

kostu mekaniko

costo mecánico ponderado

kostu mekaniko ponderatu

costo por alumno

ikasleko kostu

costo real

benetako kostu

costo total

kostu oso

cotejar

alderatu

cotización

kotizazio

cotización a la seguridad social

gizarte-segurantzarako kotizazio

cotizar

kotizatu

creación

sorkuntza

crear

sortu

crecimiento

hazkunde

crecimiento y planificación

hazkundea eta plangintza

credencial de becario

bekadun-agiri

crédito

mailegu

crédito capitalizable

metatzeko puntu

crédito de estudios

ikas-kreditu

cristalografía

kristalografia

criterio

irizpide

criterio de evaluación

ebaluazio-irizpide

criterios de admisión

onartzeko irizpideak

criterios de realización

burutzapen-irizpideak

criterios de selección de centros

ikastetxeak aukeratzeko irizpideak

crítica literaria

literatura-kritika

cuaderno

koaderno

cuaderno de notas

ohar-koaderno

cuadro

koadro 61

GAZTELANIA

EUSKARA

cuadro

lauki

cuadro horario

ordutegi

cualificación

prestakuntza

cualificación profesional

lanbide-prestakuntza

cualitativo

kualitatibo

cuantía

zenbateko

cuantitativo

kuantitatibo

cuatricromía

koatrikromia

cuatrienio

lau-urteko

cubeta de ondas

uhin-upeltxo

cubierta

estalki estaldura

cubierta de libro

liburu-azal

cubrimiento de edificios

etxe-estalketa

cubrir

estali bete

cubrir plaza

lanpostua bete

cuenta (cta.)

kontu (ktua.)

cuenta autorizada de gastos

gastuen kontu baimendu

cuenta autorizada de ingresos

sarreren kontu baimendu

cuenta bancaria

banku-kontu

cuenta central

kontu nagusi

cuenta corriente (c/c)

kontu korronte (k/k)

cuenta financiera

finantza-kontu

cuenta, teniendo en

kontuan izanik

cuerda pulsada

hari pultsatu

cuero

larru

cueros artísticos

apaingarrizko larruak

cuerpo

gorputz

cuerpo (conjunto de empleados)

kidego

cuerpo al que pertenece

zein kidegotako

cuerpo de catedráticos

katedradunen kidego

cuerpo de catedráticos de música y artes escénicas musika eta arte eszenikoko katedradunen kidego cuerpo de maestros

maisu-maistren kidego

cuerpo de maestros de taller de artes plásticas y

arte plastiko eta diseinu-tailerreko maisu-maistren kidego

cuerpo de maestros rurales

landa maisu-maistren kidego

62

GAZTELANIA

EUSKARA

cuerpo de profesores agregados de bachillerato

batxilergoko irakasle agregatuen kidego

cuerpo de profesores de artes plásticas y diseño

arte plastiko eta diseinuko irakasleen kidego

cuerpo de profesores de enseñanza secundaria

bigarren hezkuntzako irakasleen kidego

cuerpo de profesores de escuelas oficiales de

hizkuntza-eskola ofizialetako irakasleen kidego

cuerpo de profesores de música y artes escénicas

musika eta arte eszenikoko irakasleen kidego

cuerpo de profesores de universidad

unibertsitateko irakasleen kidego

cuerpo de profesores especiales de esc. de maest.

industri maisutza-eskoletako irakasle berezien kidego

cuerpo de profesores técnicos de formación

lanbide-heziketako irakasle teknikoen kidego

cuerpo docente

irakasleen kidego

cuerpo geométrico

gorputz geometriko

cuerpo o escala

kidego edo eskala

cuestión

arazo auzi gai kontu

cuestionario

galdekizun galde-sorta

cuidado de animales

animalien zaintza

cuidador

zaintzaile jagole

cuidados auxiliares de enfermería

erizaintzaren laguntza

cuidar

zaindu jagon

culpa

erru kulpa

culpable

errudun

cultivo (acción)

laborantza hazkuntza

cultivo (producto)

labore haztegi

cultivo acuícola

uretako hazkuntza

cultivo de peces

arrain-hazkuntza

cultivos acuícolas

akuikultura-haztegiak

cultivos frutícolas

fruta-haztegiak

cultivos hortícolas

baratze-haztegiak

cultivos marinos

itsas haztegiak

63

GAZTELANIA

EUSKARA

cultivos marinos artificiales

itsas haztegi artifizialak

cultivos marítimos tradicionales

ohiko itsas haztegiak

cultura

kultura

cultura clásica

kultura klasiko

cumplimentar

bete

cumplimentar a máquina

makinaz bete

cumplimentar por triplicado

hirukoiztuz bete

cumplimiento de lo dispuesto, en

xedatua betez

cumplir

bete

cuota

kuota

cuota de abono

abonu-kuota

cuota obrera

langile-kuota

cuota patronal

enpresa-kuota

cupo

kupo

curriculum

curriculum ikasketa-plan

curriculum con adaptaciones

curriculum egokitu

curriculum diferenciado

curriculum berezitu

curriculum especial

curriculum berezi

curriculum específico

berariazko curriculum

curriculum oculto

izkutuko curriculum

curriculum ordinario

curriculum arrunt

curriculum prescriptivo

aginduzko curriculum

cursar

bidali igorri bideratu

cursar estudios

ikasketak egin

cursillista

ikasketari

cursillo

ikastaro

cursillo de ejecución ajena a la Viceconsejería de

Hezkuntza Sailburuordetzaz kanpoko ikastaro

curso

maila kurtso

curso (académico o escolar)

ikasturte

curso (cursillo)

ikastaro

curso anterior

aurreko ikasturte

curso completo

ikasturte oso

64

GAZTELANIA

EUSKARA

curso de acceso

sarbide-ikastaro

curso de acceso a la universidad

unibertsitatean sartzeko ikastaro

curso de actualización

eguneratze-ikastaro

curso de adaptación

egokitze-ikastaro

curso de doctorado

doktorego-ikastaro

curso de especialización

espezializazio-ikastaro

curso de especialización en lengua extranjera

atzerriko hizkuntzan espezializatzeko ikastaro

curso de euskaldunización

euskalduntze-ikastaro

curso de extensión universitaria

unibertsitate-hedapenerako ikastaro

curso de formación básica

oinarrizko prestakuntza-ikastaro

curso de perfeccionamiento

hobekuntza-ikastaro

curso de profundización

sakontze-ikastaro

curso intensivo

ikastaro trinko

curso monográfico

ikastaro monografiko

curso ordinario

ikastaro arrunt

curso puente

egokitze-ikastaro

curso sin validez administrativa oficial

balio akademiko ofizialik gabeko ikastaro

curso,en

aribidean aribideko

curtido

larru-zurraketa

chapa y pintura

txapa eta pintura

chapa y pintura de vehículos

ibilgailuen txapa eta pintura

chapista del automóvil

automobilen txapa-konpontzaile

charcutería

urdaitegi

cheque

txeke

chistu

txistu

damasquinado

damaskinatu

damasquinador

damaskinari

danza clásica

dantza klasiko

daños a terceros

besteri eragindako kalteak

daños y perjuicios

kalte-galerak

datar

datatu

dato

datu ezaugarri

datos académicos

datu akademikoak

datos administrativos

administrazio-datuak

datos bancarios

bankuaren datuak 65

GAZTELANIA

EUSKARA

datos correspondientes al año académico

ikasturteari dagozkion datuak

datos de destino

destinoaren datuak

datos de identificación

identifikazio-datuak

datos de pago

ordainketa-datuak

datos del centro

ikastetxearen datuak

datos del consorte

ezkontidearen datuak

datos del tercero

hirugarrenaren datuak

datos docentes

irakasdatuak

datos económicos

datu ekonomikoak

datos generales

datu orokorrak

datos iniciales

hasierako datuak

datos personales

nortasun ezaugarriak datu pertsonalak

datos profesionales

lanbide-datuak

datos técnicos

datu teknikoak

de oficio

administrazioaren kabuz

debate

eztabaida

debe

zor

deber (sust.)

betebehar

deber (v.)

zor izan

deber de colaboración

elkarri laguntza eman behar

deberes

etxeko lanak

debidamente

behar bezala

débiles ligeros

ahul arinak

débiles medios

ahul ertainak

débiles profundos

ahul sakonak

débiles severos

ahul larriak

decanato

dekanotza

decano

dekano

decidir

erabaki

decisión

erabaki

decisión firme

erabaki sendo

decisivo

erabakior

decisorio

erabakitzeko

declamación

deklamazio

declaración

adierazpen aitorpen 66

GAZTELANIA

EUSKARA

declaración

deklarazio

declaración de caducidad

iraungitzat jotze

declaración de compromiso

konpromiso-adierazpen

declaración de cultivos y ganados

laborantza eta ganaduen aitorpen

declaración de la renta

errenta-aitorpen

declaración de lesividad

kaltegarritzat jotze

declaración del interesado

interesatuaren adierazpen

declaración jurada

zinpeko aitorpen

declarante

deklaratzaile

declarar

adierazi aitortu deklaratu

declinación de competencia

eskumena baliatzeari uzte

declinar

saihestu

decoración

dekorazio

decoración de interiores

barne-dekorazio

decoración en escayola y pladur

igeltsu eta pladurrezko dekorazio

decoración y arte publicitario

dekorazio eta publizitate-arte

decorador en escayola

igeltsu-dekoratzaile

decreto

dekretu

decreto de bilingüismo

elebitasun-dekretu

decreto de creación

sortze-dekretu

decreto de mínimos

gutxienezkoen dekretu

decreto-ley

lege-dekretu

dedicación

dedikazio

dedicación exclusiva

erabateko dedikazio

dedicación parcial

partezko dedikazio

dedicación plena

dedikazio arrunt

deducción

kendura kenketa

deducción mensual

hileko kendura

deducciones

kendurak kentzekoak

deducible

kengarri

deducir (derivar)

atera

deducir (sustraer)

kendu

deducir, a

kentzeko 67

GAZTELANIA defecto

EUSKARA akats falta

defensa de los derechos humanos

giza eskubideen defentsa

deficiencia

urritasun hutsune

deficiencia auditiva

entzumen-urritasun

deficiencia mental

adimen-urritasun

deficiencia motriz

mugimen-urritasun

deficiente

urritu akastun

deficiente auditivo

entzumen urriko

deficiente mental

adimen urriko

deficiente motriz

mugimen urriko

deficietariedad

defizitariotasun

déficit

defizit

déficit ponderado

defizit ponderatu

definición

definizio

definición del producto

produktuaren definizio

definir

definitu

definitivo

behin betiko

degradación y estabilización (tecnol.)

anderakuntza eta egonkortze

dejar en blanco

bete gabe utzi

dejar en depósito

gordailuan utzi

delegación

ordezkaritza eskuordetza

delegación (ekintza)

eskuordetze

delegación de competencias

eskumen-uzte

delegación de firma

izenpea eskuordetzan emate

delegación provincial

probintzi ordezkaritza

Delegación Territorial (DT)

Lurralde Ordezkaritza (LO)

Delegación Territorial de Educación

Hezkuntzako Lurralde Ordezkaritza

Delegación Territorial de Educación de Alava

Arabako Hezkuntza Ordezkaritza

Delegación Territorial de Educación de Bizkaia

Bizkaiko Hezkuntza Ordezkaritza

Delegación Territorial de Educación de Gipuzkoa

Gipuzkoako Hezkuntza Ordezkaritza

delegado

ordezkari

delegado territorial

lurralde-ordezkari

delegado territorial de educación

hezkuntzako lurralde-ordezkari 68

GAZTELANIA delegar

EUSKARA eskuordetu esku eman delegatu

deliberar (decidir)

erabaki deliberatu

deliberar (discutir)

eztabaidatu

delimitar

mugarriztatu mugatu

delineación artística

arte-delineazio

delineación industrial

industri delineazio

delineante

delineatzaile

delineante de edificios y urbanismo

eraikuntza eta hirigintzako delineatzaile

demanda

eskari

demanda de empleo

lan-eskari

demanda educativa

hezkuntza-eskari

demanda judicial

auzi-eske (IVAP)

demandado

auzitaratu

demandante

auzi-jartzaile

demandar

eskatu galdatu

demandar (der.)

auzitara eraman auzia jarri

demoliciones

eraispenak

demora

berandutze atzerapen

demostrar

frogatu

denegación

ukapen

denegar

ukatu ezezkoa eman

denominación

izen

denominación del artículo

artikuluaren izen

denominación del centro

ikastetxearen izen

denominación específica

izen espezifiko

denominación genérica

izen generiko

denominación oficial

izen ofizial

densidad de población

biztanle-dentsitate

denuncia

salaketa 69

GAZTELANIA

EUSKARA

denunciar

salatu

deontología

deontologia

departamento

departamentu

departamento (Dpto.)

sail (Sail)

departamento al que está adscrito

zein departamentutara atxiki

Departamento de Educación, Universidades e

Hezkuntza, Unibertsitate eta Ikerketa Sail (HUIS)

departamento de orientación

orientabide-departamentu

departamento didáctico

didaktika-departamentu

departamento promotor del documento

dokumentua eragin duen departamentu

departamento, por el

departamentuaren izenean

dependencia (lugar)

gela bulego egoitza

dependencia (relación)

menpekotasun

dependencia administrativa

administrazioko bulego

dependencia jerárquica

mendekotasun-lotura hierarkiako mendekotasun-lotura

dependencias administrativas

administrazio-bulegoak

dependiente (adj.)

menpeko

dependiente (sust.)

dendari

depilación

depilazio

deporte

kirol

deporte escolar

eskola-kirol

deportivo

kirol-

depositar

gorde jarri

depositario

gordailuzain

depósito

gordailu

depósito legal

lege-gordailu

depósito, dejar en

gordailutzan utzi

depuración de aguas

ur-arazketa

derecho (justicia)

zuzenbide

derecho (subjetivo)

eskubide

derecho a desgravación

zerga-arintzeko eskubide

derecho a la educación

hezkuntzarako eskubide

derecho a la elección de centro

ikastetxea aukeratzeko eskubide

70

GAZTELANIA

EUSKARA

derecho a la libre elección de centro

ikastetxea askatasunez aukeratzeko eskubide

derecho a título

titulurako eskubide

derecho a transporte

garraio-eskubide

derecho administrativo

zuzenbide administratibo

derecho administrativo y del trabajo

administrazio eta lan-zuzenbide

derecho canónico

zuzenbide kanoniko

derecho civil

zuzenbide zibil

derecho civil mercantil

merkataritzako zuzenbide zibil

derecho de acceso a archivos y registros

artxibo eta erregistroetara jotzeko eskubide

derecho de antena

antena-eskubide

derecho de consorte

ezkontide-eskubide

derecho de huelga

greba-eskubide

derecho de petición

eske-eskubide

derecho del trabajo

lan-zuzenbide

derecho español

zuzenbide espainiar

derecho financiero y tributario

finantza eta zerga-zuzenbide

derecho fiscal

zuzenbide fiskal

derecho individual

norbanakoaren eskubide

derecho internacional

nazioarteko zuzenbide

derecho internacional privado

nazioarteko zuzenbide pribatu

derecho laboral

lan-zuzenbide

derecho laboral y fiscal

lan eta zerga-zuzenbide

derecho mercantil

merkataritza-zuzenbide

derecho natural

zuzenbide natural

derecho político

zuzenbide politiko

derecho preferente

lehentasunezko eskubide

derecho privado

zuzenbide pribatu

derecho público

zuzenbide publiko

derecho romano

zuzenbide erromatar

derecho subjetivo

eskubide subjektibo

derecho supletorio

ordezko zuzenbide

derecho tributario

zerga-zuzenbide

derecho y ciencia política

zuzenbidea eta politika-zientzia

derechohabiente

eskubidedun

derechos académicos

eskubide akademikoak

derechos adquiridos

eskuratutako eskubideak

derechos de autor

egile-eskubideak 71

GAZTELANIA

EUSKARA

derechos de formación de expediente

espedientearen eratze-eskubideak

derechos de matrícula

matrikula-eskubideak

derechos de oposición

oposizio-eskubideak

derechos de prácticas

praktika-eskubideak

derechos económicos

ekonomi eskubideak

derechos humanos

giza eskubideak

derechos pasivos

eskubide pasiboak

derechos y obligaciones

eskubideak eta betebeharrak

derivados

eratorriak

derivar

etorri eratorri

dermatología

dermatologia

derogar

indargabetu

desacuerdo

desadostasun

desaparecer

desagertu

desaparición

desagerpen

desaparición sobrevenida

gerora desagertze

desaprobación

gaitzespen

desaprobar

gaitzetsi

desarrollar

garatu

desarrollo

garapen garatze

desarrollo autonómico

autonomi garapen

desarrollo de la edad adulta

helduen garapen

Desarrollo de la Ley de Normalización (NOLEGA)

Normalizazio Legearen Garapen (NOLEGA)

desarrollo de las capacidades de aprendizaje

ikasteko gaitasunen garapen

desarrollo de proyectos urbanísticos

hirigintza-proiektuak garatze

desarrollo del producto

produktuaren garapen

desarrollo económico y economía internacional

ekonomi garapena eta nazioarteko ekonomia

desarrollo evolutivo

garapen ebolutibo

desautorización

baimen-kentze desautorizazio

desautorizar

baimena kendu desautorizatu

descargo

deskargu

descentralización

dezentralizazio

descentralizar

dezentralizatu 72

GAZTELANIA

EUSKARA

desconcentración

deskontzentrazio

desconcentrar

deskontzentratu

desconocer

ez ezagutu ez jakin

desconocido

ezezagun

descontar

deskontatu

describir

deskribatu

descripción

deskribapen

descripción del concepto

kontzeptuaren deskribapen

descripción del gasto

gastuaren deskribapen

descriptor

deskribatzaile

descubrimiento

aurkikuntza

descubrimiento del medio

inguruaren aurkikuntza ingurua ezagutze

descuento

deskontu beherapen

desdoblamiento

zatibitze

desdoblar

zatibitu banatu erdibanatu

desdoble

banaketa

desdoble, aula de

banaketa-gela

desempeñar

bete

desempleo

langabezia

desequilibrio

desoreka

deserción escolar

eskola-uzte

desescolarización, tasa de

eskolatu gabeen tasa

desestimación

ezespen

desestimación presunta

presuntziozko ezespen

desestimar

ezetsi

desfavorable

ez-aldeko kontrako

desglosar

xehekatu desglosatu

desglose

xehekapen

desglose del importe

zenbatekoaren xehekapen

desgravación

zerga-arinketa 73

GAZTELANIA

EUSKARA

desgravar

zerga-arindu

designación

izendapen

designar

izendatu

desigualdad

desberdintasun

desigualdades de origen

jatorrizko desberdintasunak

desistimiento

atzera egite

desistir

atzera egin etsi

desistir de acciones

akzioetan atzera egin

desobedecer

desobeditu

desobediencia

desobedientzia

despacho

bulego

despedir (decir adiós)

agurtu

despedir (laboral)

lanetik bota kaleratu

despido (laboral)

lanetik botatze kaleratze

desplazamiento

joan-etorri bidaia

desplazamiento conjunto

baterako bidaia

desplazamiento, gastos de

joan-etorri gastuak

desplazar (profesores)

lekuz aldarazi (irakasleak)

destilador de agua

ur-distilagailu

destinar

destinatu

destinatario

jasotzaile

destinatario de ayuda

laguntza-jasotzaile

destino

destino

destino actual

egungo destino

destino actual definitivo

egungo behin betiko destino

destino actual provisional

egungo behin-behineko destino

destino definitivo

behin betiko destino

destino en propiedad definitiva

behin betiko jabetzako destino

destino provisional

behin-behineko destino

destitución

kargugabetze

destituir

kargutik kendu kargugabetu

destreza

trebetasun 74

GAZTELANIA

EUSKARA

destruir

suntsitu

desviación

desbiderapen

desviación de poder

agintea desbideratu

desviar

desbideratu

detallar

xehekatu

detalle

xehetasun xehekapen

detalle pormenorizado

xehekapen oso

detección temprana

goiz antzemate

determinado

jakin

determinar

mugatu erabaki ezarri

deuda

zor

devengar

sortu

devengos

sortzapenak irabaztekoak

devolución

itzultze

devolución de la fianza

fidantza-itzultze

devolver

itzuli

devolver, a

itzultzeko

día

egun

día calendario

egutegiko egun

día de clase

eskola-egun

día de examen

azterketa-egun

día de huelga

greba-egun

día de la fecha, en el

gaurko egunez

día de libre disposición

norberak hartzeko libre duen egun

día de servicio

zerbitzu-egun

día festivo

jaiegun

día hábil

egun baliodun astegun

día inhábil

egun baliogabe

día laborable

lanegun

día lectivo

irakastegun

día natural

egun natural

día no justificado

justifikatu gabeko egun 75

GAZTELANIA

EUSKARA

día no laborable

lanik gabeko egun

día no lectivo

eskolarik gabeko egun

día y hora de regreso

itzulera-egun eta ordu

día y hora de salida

irteera-egun eta ordu

diagnóstico

diagnostiko

diagnóstico clínico

diagnostiko kliniko

diagrama

diagrama

dialecto

dialekto

dialecto del euskera

euskalki

diálogo no verbal

hitzezkoa ez den elkarrizketa

diaporama

diaporama

diapositiva

diapositiba

diario (adv.)

eguneroko

diario (sust.)

egunkari

dibujante

marrazkilari

dibujo (actividad)

marrazketa

dibujo (figura)

marrazki

dibujo geométrico

marrazketa geometriko

dibujo natural

marrazketa natural

dibujo publicitario

publizitate-marrazketa

dibujo técnico

marrazketa tekniko

dibujo y manualidades

marrazketa eta eskulanak

dibujo y teoría del dibujo

marrazketa eta marrazketaren teoria

diciembre

abendu

dictado

diktaketa

dictamen

irizpen

dictamen favorable

aldeko irizpen

dictamen preceptivo

nahitaezko irizpen

dictar la resolución oportuna

dagokion ebazpena eman

dictar normas

arauak eman

dictar resolución

ebatzi ebazpena eman

dictar un acto

egintza eman

dicho

esaera

didáctica

didaktika

didáctico

irakas(t) didaktika76

GAZTELANIA

EUSKARA

didáctico

didaktiko

dieta

ordain dieta

dieta de comida

otordu-ordain

dieta de kilometraje

kilometro-ordain

dieta de manutención

mantenu-ordain

dietética

dietetika

diferencia

desberdintasun alde diferentzia

diferencia a percibir

hartzeko alde

diferencia acumulable

diferentzia metagarri

diferencia acumulable al siguiente período

hurrengo aldirako diferentzia metagarri

diferencia de medias

batez bestekoen kendura

diferencia significativa

diferentzia esanguratsu

diferenciar

bereizi berezitu

diferir

ados ez egon bat ez etorri

dificultad

zailtasun

dificultades de lectura

irakurtzeko zailtasunak

dificultades de lenguaje

hizkuntza-zailtasunak

difusión

zabalkunde

dígito

digitu

diligencia

eginbide

diligencia complementaria

eginbide osagarri

diligencia de apertura

irekitzeko eginbide

diligencia de cese

uzteko eginbide utzarazteko eginbide

diligencia de cierre

ixteko eginbide

diligencia de endoso

endosu-eginbide

diligencia de nombramiento

izendatzeko eginbide

diligencia de toma de posesión

jabetzeko eginbide

diligenciar

eginbidetu

dimensión

neurri

dimisión

dimisio

dimitir

dimititu 77

GAZTELANIA

EUSKARA

dimitir

kargua utzi

dinámica

dinamika

dinámica de grupos

talde-dinamika

dinámica de máquinas

makinaren dinamika

dinámica estructural

egitura-dinamika

dinamización

dinamizazio sustapen

dinamizador

dinamizatzaile eragile

diploma

diploma

diploma de capacidad en enseñanza de piano

pianoa irakasteko gaitasun-diploma

diploma de especialización

espezializazio-diploma

diploma elemental

oinarrizko diploma

diplomado

diplomatu

diplomado en bellas artes

arte ederretan diplomatu

diplomado en ciencias empresariales

enpresa-zientzietan diplomatu

diplomado universitario

unibertsitateko diplomatu

diplomatura universitaria

unibertsitateko diplomatura

diputación

aldundi diputazio

diputación foral

foru-aldundi

diputado

diputatu aldun

dirección

zuzendaritza

dirección (domicilio)

helbide

dirección (trayectoria)

norabide

dirección con función docente

irakaslana duen zuzendaritza

Dirección de Centros Escolares

Ikastetxeen Zuzendaritza

dirección de coros

abesbatzen zuzendaritza koru-zuzendaritza

Dirección de Estudios, Organización y Sistemas

Azterlan, Antolamendu eta Informatika Zuzendaritza

dirección de gestión de empresas agrarias

nekazaritza-enpresen kudeaketa-zuzendaritza

Dirección de Gestión de Personal

Langileriaren Kudeaketa Zuzendaritza

Dirección de Innovación Educativa

Hezkuntza Berriztatzeko Zuzendaritza Hezkuntza Berriztatzeko Zuzendaritza

Dirección de Intervención

Kontu-hartze Zuzendaritza

78

GAZTELANIA

EUSKARA

dirección de obra

obra-zuzendaritza

dirección de orquesta

orkesta-zuzendaritza

Dirección de Política Científica

Zientzi Politikarako Zuzendaritza

Dirección de Presupuestos y Administración

Aurrekontu eta Hezkuntza Administraziorako Zuzendaritza

Dirección de Presupuestos y Gestión Económica

Aurrekontuen eta Dirubideen Zuzendaritza

Dirección de Recursos y Contratación

Baliabide eta Kontratazio Zuzendaritza

Dirección de Servicios

Zerbitzu Zuzendaritza

Dirección de Servicios Centrales

Zerbitzu Nagusien Zuzendaritza

Dirección de Universidades

Unibertsitate Zuzendaritza

Dirección del Gabinete

Kabinetearen Zuzendaritza

dirección general

zuzendaritza nagusi

dirección postal

posta-helbide

dirección sin función docente

irakaslanik gabeko zuzendaritza

dirección social

gizarte-zuzendaritza

directivo (adj.)

zuzendaritza-

director (dtor.)

zuzendari (zria.)

director adjunto

zuzendari-alboko

director de departamento

departamentu-zuzendari

director de la obra

obraren zuzendari

director de servicios

zerbitzu-zuzendari

director de teatro y espectáculos

antzerki eta ikuskizun-zuzendari

director del centro

ikastetxeko zuzendari

director del instituto

institutuko zuzendari

director general

zuzendari nagusi

director pedagógico

pedagogi zuzendari

director social

gizarte-zuzendari

director técnico de minusválidos

balio-urrituen zuzendari tekniko

directriz

norabide

dirigir

zuzendu

discapacidad

urritasun ezintasun

discapacidad auditiva

entzuteko urritasun

discapacidad motora

mugitzeko urritasun

discapacidad psíquica

adimen-urritasun

discapacidad visual

ikusteko urritasun

discapacitado

urritu

79

GAZTELANIA

EUSKARA

discapacitado físico

gorputz-urritu

discapacitado motórico

mugimen-urritu

discapacitado psíquico

adimen-urritu

discapacitado visual

ikusmen-urritu

disciplina (asignatura)

jakintzagai

disciplina (orden)

diziplina

disciplina específica

berariazko jakintzagai

disco

disko

discontínuo

aldizkako

discriminación

bereizkeria diskriminazio bereizketa

discurso hablado

mintzaldi hitzaldi

discutir

eztabaidatu

diseñador

diseinugile

diseño

diseinu

diseño asistido por ordenador

ordenagailu bidezko diseinu

diseño de interiores

barne-diseinu

diseño de muebles

altzari-diseinu

diseño de orfebrería y joyería

bitxigintzako diseinu

diseño editorial

argitalpen-diseinu

diseño gráfico

diseinu grafiko

diseño industrial

industri diseinu

diseño textil

ehun-diseinu

diseño y modelista en bisutería

bisuteriako diseinu eta modelogile

dislalia

dislalia

dislexia

dislexia

disminución física

gorputz-urritasun

disminución psíquica

buru-urritasun

disminuido

urritu

disminuido físico

gorputz-urritu

disminuido motor

mugimen-urritu

disminuido psíquico

buru-urritu

disminuido sensorial

zentzumen-urritu

disminuir

urritu gutxitu 80

GAZTELANIA

EUSKARA

disolución

desegite

disolver

desegin

dispensa

salbuespen

dispensación

salmenta

dispensado (exento)

salbuetsi

disponer

xedatu

disponibilidad

erabilgaitasun prestasun

disponibilidad presupuestaria

aurrekontua izate

disponible

erabilgai prest erabilgarri

disposición

xedapen

disposición adicional

xedapen gehigarri

disposición cautelar

zuhurtasunezko xedapen

disposición complementaria

xedapen osagarri

disposición de carácter general

xedapen orokor

disposición de rango legal

lege-mailako xedapen

disposición derogatoria

xedapen indargabetzaile

disposición final

azken xedapen

disposición general

xedapen orokor

disposición legal

legezko xedapen

disposición reglamentaria de desarrollo

garapeneko erregelamendu

disposición sancionadora

zehatze-xedapen

disposición transitoria

xedapen iragankor

disposición, a

eskueran

disposiciones normativas

arauzko erabakiak arauzko xedapenak

dispositivo

dispositibo -gailu

dispuesto

prest gertu

distinción

bereizketa

distinguir

bereizi

distribución

banaketa

distribución de ayudas

laguntza-banaketa

distribución de energia y agua

energiaren eta uraren banaketa 81

GAZTELANIA

EUSKARA

distribución del tiempo

denboraren banaketa

distribución horaria

ordu-banaketa

distribución por cursos

ikasturtekako banaketa

distribución por edad

adinkako banaketa

distribución por grados

gradukako banaketa

distribución por modelos

eredukako banaketa

distribuir

banatu

distrito

barruti

distrito compartido

elkarbanatutako barruti

distrito universitario

unibertsitate-barruti

diurno

egunezko

diversidad

aniztasun desberdintasun

diversificación curricular

curriculum-aniztasun curriculum desberdinak eratze

diversificación del sistema

sistemaren dibertsifikazio

diverso

desberdin askotariko

dividir

zatitu

dividir en dos

erdibitu

división

zatiketa

divulgación

zabalkunde

doblaje

bikoizketa

doblar

bikoiztu tolestu

doble espacio

tarte bikoitz

doble inmersión

murgiltze bikoitz

docencia

irakasletza

docente (adj.)

irakaskuntzairakas(t)

docente (sust.)

irakasle

doctor

doktore

doctor en derecho

zuzenbidean doktore

doctor en filosofía y letras

filosofia eta letretan doktore

doctorado

doktorego

doctorado en derecho

zuzenbide-doktorego

doctorado en filosofía y letras

filosofia eta letretako doktorego 82

GAZTELANIA

EUSKARA

doctorando

doktoregai

doctorarse

doktoratu

documentación

dokumentazio

documentación administrativa

administrazio-agiriak

documentación anexa

erantsitako dokumentazio

documentación clínica

dokumentazio kliniko

documentación jurídico-administrativa

dokumentazio juridiko-administratibo

documentación justificativa

frogagiriak justifikatzeko agiriak

documentación original

dokumentazio orijinal

documentación sanitaria

osasun-dokumentazio

documento

dokumentu agiri

documento base del título

tituluaren oinarrizko dokumentu

documento de gestión

kudeaketa-dokumentu

documento de tramitación

tramitazio-dokumentu

documento intervenido

kontu-harturiko dokumentu

documento justificativo

frogagiri justifikatzeko agiri

Documento Nacional de Identidad (DNI)

Nortasun Agiri Nazional (NAN)

documento original

jatorrizko agiri

dokumento de identidad

nortasun-agiri

domiciliación

helbideratze

domiciliar

helbideratu

domicilio

helbide bizileku

domicilio social

elkartearen helbide

dominar

menperatu

dominio profesional

lanbide-eremu

dominio público

jabetza publiko

don (D.)

jaun (jn.)

donación

emaitza

donar

eman

donativo

emari

donde hubiere lugar

behar den lekuan

doña (Dña.)

andre (and.)

dorado y policromía

urreztatzea eta polikromia 83

GAZTELANIA

EUSKARA

dorso

atzeko alde

dossier

dossier

dotación

dotazio

dotación de servicios

zerbitzu-hornikuntza

dotación ordinaria

hornikuntza arrunt

dotación presupuestaria

aurrekontuko diru-dotazio

dotar

hornitu zuzkitu dotatu

drogodependencia

droga-menpekotasun

duda

zalantza duda

dudoso

zalantzazko dudazko

duplicado

bikoiztu kopia

duplicado, por

bikoiztuz

duplicar

bikoiztu

duración

iraupen

duración del contrato

kontratuaren iraupen

ebanistería

ebanisteria

ecología

ekologia

ecología humana

giza ekologia

econometría

ekonometria

economía

ekonomia

economía agraria

nekazaritzako ekonomia

economía coyuntural

egoera-ekonomia

economía cuantitativa

ekonomia kuantitatibo

economía de la empresa

enpresa-ekonomia

economía española

Espainiako ekonomia

economía familiar rural

landako famili ekonomia

economía general

ekonomia orokor

economía internacional

nazioarteko ekonomia

economía laboral

lan-ekonomia

economía matemática

ekonomia matematiko

economía política

ekonomia politiko

economía pública

ekonomia publiko 84

GAZTELANIA

EUSKARA

economía regional

lurralde-ekonomia

economía socio-familiar

gizarte eta famili ekonomia

economía urbana

hiri-ekonomia

ecuación

ekuazio

edad

adin

edad media (época)

erdi-aro

edad media de los alumnos

ikasleen batez besteko adin

edición

argitaraldi

edificación

eraikuntza etxegintza

edificación y obra civil

eraikuntza eta obra zibilak

edificar

eraiki

edificio

eraikin eraikuntza edifizio

editar

argitaratu

editor

argitaratzaile

editorial (empresa)

argitaletxe

educación

hezkuntza

educación ambiental

ingurumen-hezkuntza

educación artística

arte-hezkuntza

educación artística y musical

arte eta musika-hezkuntza

educación básica obligatoria

oinarrizko hezkuntza derrigorrezko

educación cívico social

gizarte-hezkuntza

educación compensatoria, ocupacional y de adultos

osabidezko, lanerako eta helduen hezkuntza

educación de adultos

helduen hezkuntza

Educación de las Personas Adultas (EPA)

Helduen Hezkuntza (HHE)

educación del consumidor y usuario

kontsumitzaile eta erabiltzaile-hezkuntza

educación dramática

antzerki-hezkuntza

educación en la alternancia

ikas-ekinezko hezkuntza

educación en valores

balore-hezkuntza

educación escolar

eskolako hezkuntza

Educación Especial (EE)

Hezkuntza Berezi (HB)

educación especial de aula abierta

gela irekiko hezkuntza berezi

educación ética y cívica

etika eta gizarte-hezkuntza

Educación ético-cívica

Gizalege eta etika hezkuntza

educación financiera

finantza-hezkuntza 85

GAZTELANIA

EUSKARA

educación física

gorputz-hezkuntza

educación física y deportiva

gorputz eta kirol-hezkuntza

Educación Infantil (EI)

Haur Hezkuntza (HH)

Educación Infantil y Primaria (EIP)

Haur eta Lehen Hezkuntza (HLH)

educación intercultural

kulturarteko hezkuntza

educación medio-ambiental

ingurumen-hezkuntza

educación moral y religiosa

erlijio eta moralaren hezkuntza

educación no universitaria

unibertsitateaz kanpoko hezkuntza

Educación Obligatoria (EO)

Derrigorrezko Hezkuntza (DH)

educación para el consumo

kontsumo-hezkuntza

educación para el desarrollo

garapenerako hezkuntza

educación para el interculturalismo

kulturartekotasun hezkuntza

educación para el ocio

astialdirako hezkuntza

educación para la igualdad entre los sexos

sexu-berdintasunerako hezkuntza

educación para la salud

osasun-hezkuntza

educación para la tercera edad

hirugarren adinerako hezkuntza

educación para los derechos humanos y la paz

giza eskubide eta bake-hezkuntza

educación para los medios de comunicación

komunikabide-hezkuntza

educación plástica y visual

plastika eta ikus-hezkuntza

educación postobligatoria

derrigorrezkoaren ondoko hezkuntza

Educación Primaria (EP)

Lehen (Mailako) Hezkuntza (LMH)

educación refleja

berezko hezkuntza

Educación Secundaria (ES)

Bigarren Hezkuntza (BH)

Educación Secundaria Obligatoria (ESO)

Derrigorrezko Bigarren Hezkuntza (DBH)

Educación Secundaria Postobligatoria (ESPO)

Derrigorrezko Bigarren Hezkuntzaren Ondoko (DBHO)

educación sexual

sexu-hezkuntza

educación técnico-profesional

hezkuntza tekniko-profesional

educación urbana

hiri-hezkuntza

educación vial

bide-hezkuntza

educación vial escolar

eskolako bide-hezkuntza

educador

hezitzaile

educador de disminuidos psíquicos

buru-urrituen hezitzaile

educador infantil

haur-hezitzaile

educando

hezigai

educar

hezi

educativo

hezkuntza-

efectividad

eragimen 86

GAZTELANIA

EUSKARA

efectividad

eragin

efecto

eragin ondorio

efecto jurídico

ondorio juridiko

efecto rectroactivo

atzera-eragin

efecto sustantivo

funtsezko ondorio

efecto, a tal

eragin horretarako

efectos de los trienios, a

hirurtekoen eraginetarako

efectos de, con

aurrerako eraginez, -(e)tik

efectos económicos

eragin ekonomikoak

efectos económicos y administrativos

eragin ekonomiko eta administratiboak

efectos oportunos

behar diren eraginak dagozkion ondorioak

efectos oportunos, a los

dagozkion eraginetarako

efectos, a todos los

eragin guztietarako

efectuar

egin burutu

eficacia

eranginkortasun eragimen

eficacia retroactiva

atzeraeragin

eficaz

eraginkor

eficiencia

eragimen

eje actitudinal

jarreren ardatz

eje conceptual

kontzeptuen ardatz kontzeptu-ardatz

eje procedimental

prozeduren ardatz

eje transversal

zehar-ardatz

ejecución

burutzapen egite

ejecución de obras

eraikuntza-lanak egite

ejecución de procesos

prozesuak gauzatze

ejecución forzosa

egintzak nahitaez betearazte

ejecución presupuestaria

aurrekontu-gauzatze

ejecutar

bete burutu egin

ejecutivo

betearazi beharreko 87

GAZTELANIA

EUSKARA

ejecutoriedad

betearazi behar

ejemplar (unidad)

ale

ejemplar para el centro

ikastetxearentzako ale

ejemplar para el interesado

interesatuarentzako ale

ejemplar para la administración

administrazioarentzako ale

ejemplar para la delegación territorial

lurralde-ordezkaritzarako ale

ejercer

ari izan jardun

ejercer (hacer uso de)

erabili baliatu

ejercer la docencia

irakasletzan aritu

ejercicio

ariketa ekitaldi

ejercicio aprobado

gainditutako ariketa

ejercicio de funciones

funtzioen betetze

ejercicio de las facultades concedidas, en

emandako ahalmenez baliatuz

ejercicio de un derecho

eskubideaz baliatze

ejercicio de una competencia

eskumenaz baliatze

ejercicio de una potestad

ahalaz baliatze

ejercicio económico

ekonomi ekitaldi

ejercicio escrito

idatzizko ariketa

ejercicio optativo

aukerako ariketa

ejercicio oral

ahozko ariketa

ejercicios de automoción

automozio-ariketak

ejercicios de metal

metal-ariketak

ejercicios de oficina

bulego-ariketak

ejes de contenidos básicos

oinarrizko edukien ardatzak

elaboración

lanketa -gintza elaborazio

elaboración de aceites

oliogintza

elaboración de bebidas

edarigintza

elaboración de conservas

kontserbagintza

elaboración de jugos

zukugintza

elaboración de productos lácteos

esnekigintza

elaboración de textos

testugintza

elaboración de vinos

ardogintza 88

GAZTELANIA

EUSKARA

elaboración de vinos y otras bebidas

ardo eta edarigintza

elaboración del presupuesto

aurrekontua egite

elaborar

landu elaboratu egin

elasticidad y resistencia de materiales

materialen elastikotasuna eta erresistentzia

elección

hautapen aukera

elecciones

hauteskundeak

electo

hautetsi

elector

hautesle

electoral

hauteskunde-

electricidad

argindar elektrizitate

electricidad del automóvil

automobilen elektrizitate

electricidad naval

itsasontzi-elektrizitate

electricidad y electrónica

elektrizitate eta elektronika

electricidad y magnetismo

elektrizitate eta magnetismo

electricista

elektrikari

eléctrico

elektriko

electroerosión

elektrohigadura

electrometría

elektrometria

electrometría y circuitos

elektrometria eta zirkuituak

electrónica

elektronika

electrónica de comunicaciones

komunikazio-elektronika

electrónica de control y mantenimiento industrial

industri kontroleko eta mantentzeko elektronika

electrónica de equipos

ekipoen elektronika

electrónica industrial

industri elektronika

electrónico de sistemas

sistema-elektronikari

electrotecnia

elektroteknia

elegir

hautatu aukeratu hautetsi

elementos amovibles

elementu ez-mugikorrak

elementos estructurales

egitura-elementuak

elementos fijos

elememtu finkoak

eliminar

baztertu 89

GAZTELANIA eliminar

EUSKARA kendu kanporatu

eludir

saihestu

embalaje

enbalaje

embellecimiento de superficies

gainazalen txukunketa eta leunketa

embriología

enbriologia

emergencia

larrialdi estualdi

emisión

jaulkipen

emisiones a la atmósfera

eguratserako isuriak

emitir

jaulki

emitir informe

txostena eman txostena jaulki

emolumentos

zerbitzu-sariak ordainsariak

empapelador

papereztatzaile

empleado

enplegatu

emplear

enplegatu

empleo (trabajo)

enplegu

empleo (uso)

erabilera

empleo remunerado

ordaindutako enplegu

emprender

ekin

empresa

enpresa

empresa adjudicataria

enpresa adjudikatari

empresa agraria

nekazaritza-enpresa

empresa agropecuaria

nekazaritza eta abere-hazkuntzako enpresa

empresa constructora

eraikuntza-enpresa

empresa de control

kontrol-enpresa

empresa de limpieza

garbiketa-enpresa

empresa especializada

enpresa espezializatu

empresa privada

enpresa pribatu

empresa pública

enpresa publiko

empresarial

enpresa-

empresariales

enpresa-ikasketak

en vigor

indarrean

enajenación

besterentze

encabezamiento

idazpuru 90

GAZTELANIA

EUSKARA

encajes

farfailgintza

encargado de curso

ikastaro-arduradun

encargarse

arduratu

encargo

mandatu

encauzar

bideratu

encerado

arbel

encofrado

enkofratu

encomienda de gestión

kudeatzeko gomendio

encontrar

aurkitu

encuadernación

enkoadernazio

encuesta

galdeketa inkesta

endeudar

zorpetu

endocrino

endokrino

endosar

endosatu

endosar certificación

ziurtagiria endosatu

endosatario

endosu-hartzaile

endoso

endosu

energía

energia

energía solar

eguzki-energia

enero

urtarril

enfermedad

gaixotasun gaixoaldi

enfermería

erizaintza

enfermería de empresas

enpresa-erizaintza

enfermería fundamental

funtsezko erizaintza

enfermería geriátrica

erizaintza geriatriko

enfermería infantil

haurren erizaintza

enfermería materno-infantil

ama eta haurren erizaintza

enfermería médica

erizaintza mediko

enfermería médico-quirúrgica

erizaintza mediko-kirurgiko

enfermería psiquiátrica

erizaintza psikiatriko

enfermería quirúrgica

erizaintza kirurgiko

enfermero

erizain

enfoque globalizador

ikusmolde orohartzaile

engastador

engastatzaile

enjugar el déficit

defizita estali 91

GAZTELANIA

EUSKARA

enmarcación

markogintza

enmienda

zuzenketa

enpapelador

paper-jartzaile

ensanchar

zabaldu

ensayo

saiakuntza entsegu saio

ensayo y tratamiento de materiales

materialen saiakuntza eta tratamendu

enseñanza

irakaskuntza

enseñanza a distancia

urrutiko hezkuntza

Enseñanza Básica (EB)

Oinarrizko Irakaskuntza (OI)

enseñanza bilingüe

irakaskuntza elebidun ele biko irakaskuntza

enseñanza centrada en el alumno

ikaslearengan ardazturiko irakaskuntza

enseñanza comprensiva

irakaskuntza muinbakar

enseñanza de artes plásticas y diseño

arte plastikoen eta diseinuaren irakaskuntza

enseñanza de ciegos

itsuen irakaskuntza

enseñanza de idiomas

hizkuntzen irakaskuntza

enseñanza de sordos

gorren irakaskuntza

enseñanza del euskera

euskararen irakaskuntza

enseñanza del hogar

etxeko hezkuntza

enseñanza en euskera

euskarazko irakaskuntza

enseñanza formal

irakaskuntza formal

enseñanza individualizada

banakako irakaskuntza

enseñanza informal

irakaskuntza informal

enseñanza libre

irakaskuntza libre

enseñanza no formal

irakaskuntza ez-formal

enseñanza no reglada

irakaskuntza ez-arautu

enseñanza no universitaria

unibertsitateaz kanpoko irakaskuntza

enseñanza oficial

irakaskuntza ofizial

enseñanza por correspondencia

posta bidezko irakaskuntza

enseñanza postobligatoria

derrigorrezko irakaskuntzaren ondoko

enseñanza precoz

irakaskuntza goiztiar

enseñanza primaria

lehen (mailako) irakaskuntza

enseñanza privada

irakaskuntza pribatu

enseñanza pública

irakaskuntza publiko

enseñanza secundaria

bigarren (mailako) irakaskuntza 92

GAZTELANIA

EUSKARA

enseñanza secundaria obligatoria

derrigorrezko bigarren irakaskuntza

enseñanza superior

goi-mailako irakaskuntza

enseñanza universitaria

unibertsitateko irakaskuntza irakaskuntza unibertsitario

enseñanza-aprendizaje

irakatsi eta ikasi

enseñanza-aprendizaje, actividad de

irakatsi eta ikasteko jarduera

enseñanzas complementarias

irakaskuntza osagarriak

enseñanzas comunes

guztientzako irakaskuntzak

enseñanzas de música y artes escénicas

musika eta arte eszenikoen irakaskuntza

enseñanzas de régimen especial

araubide bereziko irakaskuntzak

enseñanzas de régimen general

araubide orokorreko irakaskuntza

Enseñanzas Deportivas de Grado Medio (EDGM)

Erdi-mailako Kirol Irakaskuntza (EKI)

Enseñanzas Deportivas de Grado Superior (EDGS)

Goi-milako Kirol Irakaskuntza (GKI)

enseñanzas especializadas

irakaskuntza espezializatuak

enseñanzas homologadas

irakaskuntza homologatuak

enseñanzas mínimas

gutxienezko irakaskuntzak

enseñanzas musicales

musika-ikasketak

enseñanzas no escolarizadas

eskolatu gabeko irakaskuntzak ? eskolaz kanpoko irakaskuntzak

Enseñanzas y Actividades Técnico Profesionales

Lanbide Teknikoetarako Prestakuntza (LTP)

enseñar

irakatsi

enseñar en euskera

euskaraz irakatsi

enseñar euskera

euskara irakatsi

ente

erakunde

enterado y conforme, darse por

jakitun eta ados geratu

entibaciones

eskoratzeak

entidad

erakunde entitate etxe

entidad aseguradora

aseguru-etxe

entidad bancaria

banketxe

entidad colaboradora

erakunde laguntzaile

entidad consorciada

partzuergoko erakunde

entidad de ahorro

aurrezki-etxe

entidad de crédito

kreditu-etxe

entidad de derecho público

zuzenbide publikoko erakunde

93

GAZTELANIA

EUSKARA

entidad de naturaleza privada

izaera pribatuko erakunde

entidad local

toki-erakunde

entonación

doinuera

entorno

inguru ingurune

entrada

sarrera

entrada de correspondencia

gutuneriaren sarrera

entrada, dar

sarrera eman

entrar en vigor

indarrean sartu

entre otros

besteak beste besteren artean

entrega

entrega entregatze

entrega de solicitudes

eskabideak entregatze

entregar

entregatu eman

entregar personalmente

eskuan eman

entrenamiento mental

buru-lanketa

entreplanta

solairuarte

entrevista

elkarrizketa

enumerar

aipatu zerrendatu

envasado

ontziratze

enviar

bidali igorri

envío

bidalketa igorpen

envío de documentos

dokumentu-bidalketa

época

garai aldi

equidad

ekitate zuzentasun

equilibrio

oreka

equilibrio personal

oreka pertsonal

equipamiento

hornikuntza ekipamendu

equiparación

berdintze 94

GAZTELANIA

EUSKARA

equiparar

berdindu

equipo (grupo)

talde

equipo (material)

ekipo tresneria

equipo de apoyo

laguntza-talde

equipo de apoyo al sistema educativo

hezkuntza-sistemari laguntzeko talde

equipo de biología

biologi ekipo

equipo de coordinadores de euskera

euskara-koordinatzaileen talde

equipo de cuerpos geométricos

gorputz geometrikoen ekipo

equipo de electricidad y magnetismo

elektrizitate eta magnetismo-ekipo

equipo de euskera

euskara-talde

equipo de expresión dinámica

adierazpen dinamikorako ekipo

equipo de expresión plástica

adierazpen plastikorako ekipo

equipo de informática

informatika-ekipo

equipo de laboratorio

laborategi-ekipo

equipo de mecánica

mekanika-ekipo

equipo de meteorología

meteorologi ekipo

equipo de óptica

optika-ekipo

equipo de pretecnología

preteknologi ekipo

equipo de química

kimika-ekipo

equipo de radio y televisión

irrati eta telebista-tresneria

equipo de sonido

soinu-ekipo

equipo de terminología

terminologi ekipo

equipo didáctico

ekipo didaktiko

equipo directivo

zuzendaritza-talde

equipo docente

irakasle-talde

equipo escolar

eskola-ekipo

equipo industrial

industri-ekipo

equipo multiprofesional

talde multiprofesional

equipo multiprofesional (multi.)

ekipo multiprofesional (multi.)

equipo multiprofesional de apoyo a la educación

hezkuntza-laguntzarako talde multiprofesional

equipo psicopedagógico

psikopedagogi talde

equipos electrónicos de consumo

kontsumorako ekipo elektronikoak

equipos zonales de apoyo al sistema educativo

hezkuntza-sistemari laguntzeko eskualdeko taldeak

equivalente

baliokide

errata

errakuntza oker 95

GAZTELANIA error

EUSKARA errakuntza oker huts

error de hecho

egitezko errakuntza

error de interpretación

interpretazio-errakuntza

escala

eskala

escala comparativa

konparazio-eskala

escala cualitativa

eskala kualitatibo

escala de observación

behaketa-eskala

escala numérica

eskala numeriko

escalera

eskailera

escaparatismo

erakusleiho-apainketa

escayolista

eskaiolista

escenificación

eszenifikazio

escolar

eskola-

escolaridad

eskolaketa

escolarización

eskolatze

escolarización gratuita

doako eskolatze

escolarización obligatoria

derrigorrezko eskolatze

escolarizar

eskolatu

escribir

idatzi

escrito

idatzi (iz.) idazki

escritura (acción)

idazketa

escritura (destreza)

idazmen

escritura (documento)

eskritura

escritura de apoderamiento

ahalordetze-eskritura ordezkari-izendapen

escritura de propiedad

jabetza-eskritura

escuadra

eskuaira

escuchar

entzun

escuela

eskola

escuela abierta

eskola ireki

escuela adscrita

atxikitako eskola

Escuela Cristiana Vasca (KE)

Kristau Eskola (KE)

escuela de arquitectura

arkitektura-eskola

Escuela de Arte (EA)

Arte Eskola (AE) 96

GAZTELANIA

EUSKARA

Escuela de Arte y Superior de Diseño (EASD)

Arte eta Goi Mailako Diseinu Eskola (AGDE)

escuela de artes

arte-eskola

escuela de artes y oficios

arte eta lanbide-eskola

Escuela de Educación Infantil (EEI)

Haur Hezkuntzako Eskola (HE)

Escuela de Educación Infantil

haur-hezkuntzako eskola

escuela de enfermería

erizaintza-eskola

escuela de estomatología

estomatologi eskola

Escuela de Formación del Profesorado

Irakasle Eskola

escuela de formación profesional

lanbide-heziketako eskola

escuela de hostelería

ostalaritza-eskola

escuela de maestría

maisutza-eskola

Escuela de Maestría Industrial

Industri Maisutzako Eskola

Escuela de Música (EM)

Musika Eskola (ME)

Escuela de Música Privada (EMPR)

Musika Eskola Pribatu (MEPR)

Escuela de Música Pública (EMPU)

Musika Eskola Publiko (MEPU)

escuela graduada mixta

neska-mutilen eskola graduatu

escuela inclusiva

baterabilduzko eskola

escuela incompleta

osatugabeko eskola

escuela infantil

haur-eskola

escuela innovadora y comprensiva

eskola berriztatzaile eta muinbakar

escuela municipal

udal-eskola

escuela naval militar

armadako itsasgintza-eskola

escuela nocturna

gau-eskola

Escuela Oficial de Idiomas (EOI)

Hizkuntza Eskola Ofizial (HEO)

escuela privada

eskola pribatu

escuela pública

herri-eskola

escuela pública vasca

euskal eskola publiko

escuela rural

landa-eskola

Escuela Sup. de Conservac. y Restaurac. de escuela superior

Kultura Ondasuna Zaintzeko eta Zaharberritzeko Goi-Eskola (KOZGE) goi-eskola

Escuela Superior de Arte Dramático (ESAD)

Goi-mailako Antzezpen Eskola (GAE)

Escuela Superior de Ingenieros Industriales

Industri Ingeniarien Goi-Eskola

Escuela Superior de la Marina Civil

Marina Zibileko Goi-Eskola

escuela taller

lantegi-eskola

Escuela Técnica Superior

Goi Eskola Tekniko

Escuela Técnica Superior de Arquitectura

Arkitekturako Goi-Eskola Tekniko

97

GAZTELANIA

EUSKARA

Escuela Técnica Superior de Ingenieros Industriales Industri Ingeniarien Goi-Eskola Tekniko escuela unitaria

eskola unitario

Escuela Universitaria (EU)

Unibertsitate Eskola (UE)

Escuela Universitaria del Profesorado

Irakasleen Unibertsitate Eskola

escuela-hogar

egoitza-eskola etxe-eskola

escuelas viajeras

eskola bidaiariak

escultura

eskultura

escultura en madera (especialidad)

zurezko eskulturagintza

escultura en piedra (especialidad)

harrizko eskulturagintza

esforzarse

ahalegindu

esfuerzo

ahalegin

esmaltes

esmaltegintza

esmaltes sobre metales

metal gaineko esmaltegintza

espacio

toki tarte hutsune espazio

espacios naturales

natura-inguruneak

espartería artística

arte-espartzugintza

especial

berezi

especialidad

espezialitate berezitasun jakintza-arlo

especialista

espezialista aditu

especialización

espezializazio

especialización del profesorado

irakasleen espezializazio

especializar

espezializatu

especificación

zehaztapen espezifikazio

especificar

zehaztu espezifikatu xehekatu

específico

berariazko espezifiko

específico, profesor

irakasle espezifiko 98

GAZTELANIA

EUSKARA

espina bífida

arantza bifido

esposa

emazte

esposo

senar

esqueleto humano

giza eskeleto

esquema corporal

gorputz-eskema

estabilidad

egonkortasun

establecer

ezarri finkatu

establecimiento

ezarpen finkapen

establecimiento comercial

denda saltoki

establecimiento de restauración

jatetxe

estadillo

egoera-orri

estadística

estatistika

estadística de la enseñanza

irakaskuntzaren estatistika

estadística económica

estatistika ekonomiko

estadística económica empresarial

enpresaren estatistika ekonomiko

estadística educativa

hezkuntzaren estatistika

estadística empresarial

enpresa-estatistika

estadística matemática

estatistika matematiko

estadística y demografía

estatistika eta demografia

estado (institución)

estatu

estado (situación)

egoera

estado civil

ezkon-egoera

estado de ánimo

aldarte

estado de derecho

zuzenbide-estatu

estado de liquidación

likidazio-egoera

estado detallado

egoera xehatu

estado español

Espainiako estatu

estado resumen de la ejecución

gauzatze-egoera

estamento

estamentu

estampación calcográfica

estanpazio kalkografiko

estancia

egonaldi egote

estantería

apalategi

estar de acuerdo

ados egon 99

GAZTELANIA estatal

EUSKARA estatuko estatu-

estatuto

estatutu

estatuto de los trabajadores

langileen estatutu

estenotipia

estenotipia

estética

estetika

estética facial

aurpegi-estetika

estética personal

estetika pertsonal

estimación

estimazio

estimación de gastos

begiz jotako gastuak

estimar (valorar)

balioetsi begiz jo

estimativo

balioetsi

estimular

estimulatu

estímulo

estimulu

estipular (convenir)

hitzartu

estipular (establecer)

ezarri

estomatología médica

estomatologia mediko

estrategia de aprendizaje

ikasteko estrategia

estratigrafía

estratigrafia

estructura

egitura estruktura

estructura atómico-molecular

egitura atomiko-molekular

estructura de la materia

materiaren egitura

estructura del lenguaje

hizkuntzaren egitura

estructura económica

egitura ekonomiko

estructura jerárquica

hierarkiazko egitura

estructura melódica

melodi egitura

estructura orgánica

egitura organiko

estructura organizativa

antolamolde

estructura rítmica

erritmo-egitura

estructuración

egituratze

estructurador

egituratzaile

estructurar

egituratu

estructuras metálicas

metalezko egiturak

estructutra social

gizarte-egitura

estudiar (analizar)

aztertu 100

GAZTELANIA estudiar (aprender)

EUSKARA ikasi estudiatu

estudio (aprendizaje)

ikasketa ikaste

estudio (investigación)

azterlan azterketa

estudio comparativo

konparazio-azterlan

estudio de terrenos

lurren azterketa

estudio detallado

azterlan xehatu

estudio económico

ekonomi azterlan

estudios anteriores

aurreko ikasketak

estudios artísticos

arte-ikasketak

estudios bancarios

banku-ikasketak

estudios cursados

egindako ikasketak

estudios de acceso

sarrera-ikasketak

estudios empresariales

enpresa-ikasketak

estudios en curso

aribideko ikasketak

estudios iberoamericanos

Iberoamerikako azterlanak

estudios previos

aldez aurreko ikasketak

estudios primarios

lehen (mailako) ikasketak

estudios reglados

ikasketa arautuak

estudios sociolaborales

lan eta gizarte-azterlanak

estudios superiores

goi-mailako ikasketak

estudios troncales

enbor-ikasketak ardatz-ikasketak

estudios y documentación

azterlanak eta agiriak

etapa

etapa

ética

etika

ética y moral

etika eta gizalege

euskaldun

euskaldun

euskaldun nativo

etxetik(o) euskaldun

euskaldunberri

euskaldunberri

euskaldunización

euskalduntze

Euskaldunización y Alfabetización del Profesorado

Irakasleen Afabetatze Euskalduntze (IRALE)

euskaldunzahar

euskaldunzahar

euskaltegi

euskaltegi

101

GAZTELANIA

EUSKARA

euskaltegi autorizado

euskaltegi onetsi

euskera

euskara

euskera científico

euskara zientifiko

evacuar un informe

txostena egin

evaluación

ebaluazio balio-neurketa

evaluación ajena

besteren ebaluazio

evaluación compartida

ebaluazio elkarbanatu

evaluación contextualizada

testuinguruzko ebaluazio ebaluazio kontestualizatu

evaluación continua

etengabeko ebaluazio

evaluación criterial

irizpidezko ebaluazio

evaluación cualitativa

ebaluazio kualitatibo

evaluación cuantitativa

ebaluazio kuantitatibo

evaluación de centros

ikastetxeen ebaluazio

evaluación del solar

orubearen balio-neurketa orubearen ebaluazio

evaluación externa

kanpo-ebaluazio

evaluación final

azken ebaluazio

evaluación formativa

prestakuntzazko ebaluazio

evaluación global

guztizko ebaluazio

evaluación inicial

hasierako ebaluazio

evaluación integrada

ebaluazio integratu

evaluación orientadora

orientabidezko ebaluazio

evaluación sumativa

bildumazko ebaluazio

evaluar

ebaluatu balio-neurtu

evaporación

lurrinketa

evaporar

lurrindu

eventual

aldi baterako

evidente

begibistako

evitar

itzuri egin, -(r)i ekidin saihestu

evocación

gogora ekartze

evolución

bilakaera eboluzio 102

GAZTELANIA evolucionar

EUSKARA eboluzionatu bilakatu garatu

exacción

ordainarazpen

exactitud

zehaztasun doitasun

ex-alumno

ikasle-ohi

examen

azterketa

examen de adecuación

onespen-azterketa

examen de adecuación de contenidos

edukizko onespen-azterketa

examen de adecuación idiomática

hizkuntzazko onespen-azterketa

examen de aptitud

gaitasun-azterketa

examen de autorización

onespen-azterketa

examen de grado

graduko azterketa

examen de ingreso

sarbide-azterketa sartzeko azterketa

examen de reválida

errebalida-azterketa

examen de selectividad

selektibitate-azterketa

examen escrito

idatzizko azterketa

examen final

azken azterketa

examen global de autorización

osabetezko onespen-azterketa

examen libre

azterketa ireki

examen médico

osasun-azterketa

examen oral

ahozko azterketa

examen práctico

azterketa praktiko

examinador

aztertzaile

examinando

azterketari

examinar

aztertu arakatu

examinarse

azterketa egin

examinarse por libre

azterketa bere kontura egin

excavaciones

hondeaketak

excedencia

eszedentzia lan-utzialdi

excedencia voluntaria

borondatezko eszedentzia

excedente

soberakin

excedente (en excedencia)

eszedentziadun 103

GAZTELANIA

EUSKARA

excedente forzoso

nahitaezko eszedentziadun

excedente laboral

langile-soberakin

excedente voluntario

borondatezko eszedentziadun

excelentísima señora (Exma. Sra.)

andre txit goren (And.t.g.)

excelentísimo señor (Exmo. Sr.)

jaun txit goren (jn.t.g.)

excepción

salbuespen

excepcional

aparteko

excepto

izan ezik salbu

exceso, en

sobera gehiegi

excluir

baztertu kanpoan utzi

exclusión

baztertze kanpoan uzte

exclusivamente

bakarrik soilik

exclusivo

esklusibo erabateko

exención

salbuespen exentzio

exento

salbuetsi

exigencia

eskakizun exijentzia

exigir

eskatu exijitu

eximir

salbuetsi

existencias

izakinak

existencias anteriores

aurreko izakinak

expandir

hedatu zabaldu

expansión

hedapen zabaltze

expectativa

igurikapen espektatiba

expectativa de destino, en

destino zain

expedición (de documentos)

emankizun 104

GAZTELANIA

EUSKARA

expedición (de documentos)

luzatze

expedición de títulos

titulu-emankizun tituluak luzatze

expediente

espediente dosier

expediente académico

ikasketa-espediente

expediente académico personal

ikasketa-espediente pertsonal

expediente administrativo

espediente administratibo

expediente contradictorio

alde biko espediente

expediente de autorización

baimen-espediente

expediente de clases pasivas

klase pasiboen espediente

expediente de clasificación

sailkapen-espediente

expediente de contratación

kontratazio-espediente

expediente de enajenación directa

besterentze zuzeneko espediente

expediente de queja

kexa-espediente

expediente disciplinario

diziplina-espediente

expediente incoado

irekitako espediente

expediente personal

espediente pertsonal

expedir

luzatu

experiencia

esperientzia

experiencia educativa

hezkuntza-esperientzia

experimentación

saiakuntza esperimentazio

experimental

saiakuntzazko esperimental

experimentalmente

saio gisa

experimentar

saiakuntza(k) egin esperimentatu

experto

aditu

expido y firmo la presente

honako hau luzatu eta sinatzen dut

expirar

iraungi amaitu

explicación

azalpen esplikazio

explicar

azaldu esplikatu

explorar

arakatu 105

GAZTELANIA

EUSKARA

explosivo (sust.)

lehergailu

explotación (acción)

ustiapen

explotación (lugar)

ustiategi

explotación agrícola (acción)

lur-lantze

explotación agrícola (lugar)

nekazaritzako ustiategi

explotaciones agrarias familiares

nekazaritzako famili ustiategiak

explotaciones agrícolas extensivas

luze-zabaleko nekazaritza-ustiategiak

explotaciones agrícolas intensivas

nekazaritza-ustiategi trinkoak

explotaciones agropecuarias

abere-lurren ustiategiak

explotaciones ganaderas

abere-ustiategiak

explotaciones ganaderas ligada a la tierra

lurrari lotutako abere-ustiategiak

explotaciones ganaderas sin tierras

lurrik gabeko abere-ustiategiak

explotaciones hortofrutícolas

barazki-fruten ustiategiak

expone

azaltzen du

exponer

azaldu adierazi erakutsi

exponer al público

jendaurrean ipini

exposición (explicación)

azalpen

exposición (muestra)

erakusketa

exposición a la lengua

hizkuntzaren eraginpe hizkuntzarekiko esposizio

exposición oral

ahozko azalpen hitzezko azalpen

exposición, tiempo de

eraginpeko denbora esposizio-denbora

expresa lo siguiente

zera adierazten du

expresar

adierazi

expresión

adierazpen

expresión corporal

gorputz-adierazpen

expresión dinámica

adierazpen dinamiko

expresión escrita

idatzizko adierazpen idazmen

expresión gráfica

adierazpen grafiko

expresión matemática

adierazpen matematiko

expresión oral

ahozko adierazpen mintzamen 106

GAZTELANIA

EUSKARA

expresión plástica

adierazpen plastiko

expropiación forzosa

jabetza nahitaez kentze

expulsar

kanporatu kaleratu

extender (expandir)

hedatu zabaldu

extender (expedir)

luzatu

extensión

hedadura zabaltze

extensión académica

ikasketa-hedapen

extensión educativa

hezkuntza-hedapen

extensión telefónica

telefono-luzapen

extensión universitaria

unibertsitate-hedapen

exteroceptivo

esterozeptibo

extinguir

iraungi amaitu

extinguir, a

iraungitzeko

extintor

itzalgailu

extracción de aceites

olioen erauzketa

extractar

laburtu atera

extracto de su contenido

edukiaren laburpen

Extracto del Registro Personal del Alumno (ERPA)

Ikaslearen Erregistro Pertsonalaren Azalpen (IEPA)

extraescolar

eskolaz kanpoko

extranjero (lugar)

atzerri

extranjero (persona)

atzerritar

extraordinario

aparteko

extravertido

kanporakoi

fabricación

fabrikazio -gintza

fabricación de bebidas

edarigintza

fabricación de calzado

oinetakogintza

fabricación de equipos y vehículos ligeros

ekipoen eta ibilgailu arinen fabrikazio

fabricación de fritas

fritakinen fabrikazio

fabricación de muebles

altzarigintza

fabricación de papel

papergintza

fabricación de productos farmacéuticos

botikagintza 107

GAZTELANIA

EUSKARA

fabricación de vidrio

beiragintza

fabricación industrial de carpintería y mueble

arotzeria eta altzarigintza industrial

fabricación mecánica

fabrikazio mekaniko

fabricación por abrasión

urradura bidezko fabrikazio

fabricación por conformado

konformazio bidezko fabrikazio

fabricación soldada

soldadura-fabrikazio

facilitar

erraztu

factor

faktore

factura

faktura

facultad (capacidad)

ahalmen

facultad (universitaria) (fac.)

fakultate (fak.)

facultar

ahalmena eman

facultativo

borondatezko fakultatibo

facultativo de archivos, bibliotecas y museos

artxibo, biblioteka eta museoetako fakultatibo

facultativo director de las obras

obren zuzendari fakultatibo

fagot

fagot

falsificar

faltsutu

falso

faltsu

falta

hutsegite falta

falta de afecto

maitasun falta

falta de asistencia

hutsegite

falta de puntualidad

puntualtasun-falta

falta de respeto

errespetu falta

falta grave

hutsegite larri

falta leve

hutsegite arin

falta muy grave

hutsegite oso larri

fallar (decidir, resolver)

epaia eman ebatzi erabaki

fallar (faltar)

huts egin

fallecimiento

heriotza

fallo (falta)

hutsegite huts

fallo (resolución, sentencia)

ebazpen epai 108

GAZTELANIA

EUSKARA

familia

familia

familia numerosa

familia ugari

familia profesional

lanbide-arlo

familiar (adj.)

famili familiako

farmacia

farmazia botika

farmacología

farmakologia

farmacología clínica

farmakologia kliniko

farmacología experimental

farmakologia esperimental

fascículo

liburuska faszikulu

fase

fase aldi

fase de adjudicación

adjudikazio-fase

fase de gestión

gestio-fase

fase de oposición

oposizio-fase

fase de prácticas

praktika-aldi

fase de preparación

prestakuntza-aldi

fase del concurso

lehiaketa-fase

fase formativa

prestakuntza-aldi

fase instructora

instrukzioko aldi

fase sancionadora

zehatzeko aldi

favorable

aldeko

febrero

otsail

fecha

data egun

fecha de adjudicación

adjudikazio-data

fecha de alta

altako data

fecha de antigüedad

antzinatasun-data

fecha de baja

bajako data

fecha de caducidad

iraungipen-data

fecha de cese

uzte-egun

fecha de cierre

itxiera-data

fecha de comprobación de replanteo

birplanteaketaren egiaztapen-data

fecha de contabilización

kontabilizazio-data

fecha de efectos

eraginetarako data 109

GAZTELANIA

EUSKARA

fecha de efectos

ondorioetarako data

fecha de emisión

jaulkipen-data

fecha de entrada

sarrera-data

fecha de entrega

entrega-data

fecha de expedición

luzatze-data emankizun-data

fecha de factura

faktura-data

fecha de ingreso

sarrera-data

fecha de llegada

iriste-data

fecha de nacimiento

jaiotegun jaiotza-data

fecha de nombramiento

izendapen-data

fecha de obtención

lorpen-data

fecha de preceptividad

derrigorrezkotasun-data

fecha de publicación

argitalpen-data

fecha de realización

burutze-data

fecha de recepción

harrera-data

fecha de regreso

itzulera-data

fecha de salida

irteera-data

fecha de situación

egoera-data

fecha de solicitud

eskabide-data

fecha de utilización

erabilera-data

fecha de vencimiento

mugaegun

fecha de vencimiento del perfil lingÜístico

hizkuntza-eskakizunaren ezarpen-egun

fecha del pedido

eskaera-data

fecha legal de terminación

legezko bukaera-data

fecha s/ banco

bankuko data

fecha-límite

azken egun

fechar

datatu eguna jarri

federación

federazio elkarte

Federación de Asociaciones de Padres de Alumnos

Guraso Elkarteen Federazio (IGEF)

Federación de Ikastolas

Ikastolen Elkarte

festivo, día

jaiegun

fianza

fidantza

110

GAZTELANIA ficha

EUSKARA fitxa orri

ficha de datos

datu-fitxa

ficha de evaluación

ebaluazio-fitxa neurketa-fitxa

ficha de examinador

aztertzaile-fitxa

ficha de examinando

azterketari-fitxa

ficha de matrícula

matrikula-orri

ficha de organización pedagógica

pedagogi antolamenduko fitxa

ficha de personal

pertsonal-fitxa

ficha de seguimiento

jarraipen-fitxa

ficha de solicitud

eskabide-orri

ficha personal

fitxa pertsonal

ficha técnica

fitxa tekniko

fichero

fitxategi

fichero archivador

artxibo-fitxategi

fichero de terceros

hirugarrenen fitxategi

fichero histórico

fitxategi historiko

fiesta

jai

fiesta escolar

eskolako jai

fiesta local

herriko jai

fiesta patronal

zaindariaren jai

figura

irudi

figura profesional

lanbide-irudi

figurar

azaldu agertu

figurines

figurinak

fijar

finkatu

fijo

finko

filiación

filiazio

filología anglogermánica

anglogermaniar filologia

filología clásica

filologia klasiko

filología francesa

frantses filologia

filología germánica

germaniar filologia

filología griega

greziar filologia

filología hispánica

filologia hispaniko

filología inglesa

ingeles filologia 111

GAZTELANIA

EUSKARA

filología latina

latin-filologia

filología moderna

filologia moderno

filología románica

filologia erromaniko

filología semítica

filologia semitiko

filología vasca

euskal filologia

filosofía

filosofia

filosofía de los valores y de la cultura

balioen eta kulturaren filosofia

filosofía del derecho

zuzenbidearen filosofia

filosofía del lenguaje

hizkuntzaren filosofia

filosofía natural

filosofia natural

filosofía y ciencias de la educación

filosofia eta hezkuntza-zientziak

filosofía y letras

filosofia eta letrak

fin (final)

amaiera

fin (objetivo)

helburu xede

final (adj.)

azken

final (sust).

bukaera

final (sust.)

amaiera

finalidad

helburu

finalizar

amaitu bukatu

financiación

finantzaketa

financiación y tutor de contabilidad

finantzaketa eta kontabilitate-tutoretza

financiar

finantzatu

financiero (adj.)

finantzafinantzario

finanzas

finantzak

finca

finka

firma

sinadura izenpe

firma autógrafa

eskuzko sinadura

firma autorizada

baimendutako sinadura

firma del interesado

interesatuaren sinadura

firma del trabajador

langilearen sinadura

firma revisada

berrikusitako sinadura

firmado (fdo.)

sinatua (stua.) izenpetua (izpta.) 112

GAZTELANIA firmante

EUSKARA sinatzaile izenpetzaile

firmante, el abajo

behean sinatzen duena(k)

firmar

sinatu izenpetu

firmar la presente

honako hau sinatu honako hau izenpetu

firmes

bidezoruak

fiscalidad

fiskalitate

física

fisika

física aplicada

fisika aplikatu

física de la tierra y del cosmos

kosmosaren eta lurraren fisika

física de materiales

materialen fisika

física del estado sólido

egoera solidoaren fisika

física fundamental

funtsezko fisika

física general

fisika orokor

física industrial

fisika industrial

física nuclear

fisika nuklear

física teórica

fisika teoriko

física y química

fisika eta kimika

físico

fisiko gorputz-

fisiología

fisiologia

fisiología vegetal

landare-fisiologia

fisioquímica

fisiokimika

fisioterapeuta

fisioterapeuta

fisioterapia

fisioterapia

fitopatología

fitopatologia

fitotecnia

fitoteknia landarezaintza

flauta

txirula

flauta de pico

moko-txirula

flaviola y tamboril

flabiola eta danbolin

fluidez verbal

hitz-jario hitz-etorri

focalizado

ardazturiko

focalizar

ardaztu 113

GAZTELANIA

EUSKARA

folleto

liburuxka

fonda

ostatu

fondo

hondo

fondo (econ.)

fondo

fondo común

fondo komun

fondo de biblioteca

biblioteka-fondo liburutegi-fondo

fondo en caja

kutxako fondo

fondo fijo

fondo finko

fondo fijo autorizado

fondo finko baimendu

fontanería

iturgintza

fontanero

iturgin

forestal (especialidad)

basogintza

forja

forja-lan burdin-lan

forja artística

forja-lan artistiko

forja y fundición

forja-lana eta galdaketa

forma

forma era itxura

forma de contacto

harreman-era

forma de contratación

kontratazio-era

forma de retribución

ordainkera

forma geométrica encajable

forma geometriko ahokagarri

forma y momento, en la

eran eta unean

formación (configuración)

eraketa osatze

formación (educación)

heziketa prestakuntza

formación a medida

neurrirako prestakuntza

formación anticipada

aldez aurreko prestakuntza

formación asociada al título

tituluari atxikitako heziketa

formación básica

oinarrizko prestakuntza

formación compartida

ikasi eta lan eginezko heziketa

formación complementaria

heziketa osagarri

formación contínua

etengabeko prestakuntza

formación de educadores

hezitzaileen prestakuntza 114

GAZTELANIA

EUSKARA

formación de formadores

prestatzaileen prestakuntza

formación de hábitos

ohiturak sortze

formación de investigadores

ikertzaileen prestakuntza

formación de la mano de obra

eskulangileen prestakuntza

formación del profesorado

irakasleen prestakuntza

formación empresarial

enpresarako prestakuntza

Formación en Centros de Trabajo (FCT)

Lantokiko Prestakuntza (LP)

formación en centros educativos

ikastetxeko prestakuntza

formación en común

baterako prestakuntza

formación en el empleo

laneko prestakuntza birziklatze

formación en el puesto de trabajo

lantokiko prestakuntza

formación en la alternancia

ikas-ekinezko heziketa

formación focalizada en el centro

ikastetxean ardazturiko prestakuntza

formación fuera del puesto de trabajo

lantokiaz kanpoko prestakuntza

formación humana

giza heziketa

formación humanística

heziketa humanistiko

formación informática

informatikazko prestakuntza

formación inicial

hasierako prestakuntza

formación moral

gizalege-heziketa moral-heziketa

formación ocupacional

lanerako prestakuntza

formación permanente

etengabeko prestakuntza

formación permanente del profesorado

irakasleen etengabeko prestakuntza

formación polivalente

heziketa balioanitz

formación práctica

prestakuntza praktiko

Formación Profesional (FP)

Lanbide Heziketa (LH)

formación profesional acelerada

lanbide-heziketa trinko

formación profesional adaptada

lanbide-heziketa egokitu

formación profesional contínua

etengabeko lanbide-prestakuntza

Formación Profesional de Grado Medio (FPGM)

Erdi-mailako Lanbide Heziketa (ELH)

Formación Profesional de Grado Superior (FPGS)

Goi-mailako Lanbide Heziketa (GLH)

formación profesional de primer grado

lehen mailako lanbide-heziketa

Formación Profesional Específica (FPE)

Berariazko Lanbide Heziketa (BLH)

formación religiosa

erlijio-heziketa

formación social

gizarte-heziketa

formación socio-laboral

gizarte eta lanerako prestakuntza 115

GAZTELANIA

EUSKARA

formación tutorizada

tutorepeko heziketa

formador de formadores

irakasleen irakasle

formalización

mamitze burutze formalizazio

formalización de expediente

espedientea mamitze

formalizar

mamitu burutu formalizatu

formalizar en documento público

agiri publikoan jaso

formar (configurar)

eratu osatu

formar (educar)

hezi prestatu

formas cristalográficas

forma kristalografikoak

formativo

prestakuntza-

formato

formatu neurri

fórmula

formula

fórmula de cálculo

kalkulu-formula

formular

formulatu

formular reservas

eragozpenak azaldu

formular una solicitud

eskabidea egin

forzar

behartu bortxatu

forzoso

nahitaezko

fotocomposición

fotokonposizio

fotocopia

fotokopia

fotocopia compulsada

fotokopia konpultsatu

fotocopiadora

fotokopiagailu

fotograbado

fotograbatu

fotograbado artístico

arte-fotograbatu

fotografía (especialidad)

argazkigintza

fotografía (figura)

argazki

fotografía artística

arte-argazkigintza

fotolito

fotolito

fracaso escolar

eskola-porrot 116

GAZTELANIA

EUSKARA

francés

frantses

franelógrafo

franelografo

franelograma

franelograma

franqueo concertado

posta ordaindu

franquicia postal

posta-frankizia

frecuencia

maiztasun

frecuentemente

maiz usu

frigorista

frigorista

frío industrial

hotz industrial

fuel

fuel

fuente de información

informazio-iturri

fuente del curriculum

curriculumaren iturburu

función

egiteko betebehar zeregin funtzio

función de, en

arabera, -(r)en

función directiva

zuzendaritza-lan

función docente

irakaslan irakasle-funtzio

función inspectora

ikuskari-lan

función pública

funtzio publiko

función pública docente

irakaskuntzako funtzio publiko

función pública docente no universitaria

unibertsitateaz kanpoko irakasleen funtzio publiko

función y subfunción

funtzio eta azpifuntzio

funcionamiento

funtzionamendu

funcionar

ibili funtzionatu

funcionariado

funtzionariotza funtzionarioak

funcionario

funtzionario

funcionario civil del estado

estatuko funtzionario zibil

funcionario de carrera

karrerako funtzionario

funcionario definitivo

behin betiko funtzionario

funcionario docente

funtzionario irakasle

funcionario en prácticas

praktiketako funtzionario 117

GAZTELANIA

EUSKARA

funcionario interino

bitarteko funtzionario

funcionario provisional

behin-behineko funtzionario

funcionario técnico

funtzionario tekniko

funciones, en

funtzioko

fundación benéfica

ongintza-fundazio

fundación docente

irakaskuntza-fundazio

fundamental

funtsezko oinarrizko

fundamentar

oinarritu funtsatu

fundamento

funts oinarri

fundamento de derecho

zuzenbideko oinarri

fundamentos de composición

konposizio-oinarriak

fundamentos de recreación

aisialdi-oinarriak

fundición

galdaketa

fundición artística de bronce a la cera

argizarizko brontze-galdaketa artistiko

fungible

suntsigarri

fusión (fis.)

urtze fusio

fusión (unión)

bat egite

fusionar

bat egin

gabinete

kabinete

gaita gallega

galiziar gaita

galvanotecnia

galvanoteknia

gallego

galiziera

garantía

garantia berme

garantías legalmente establecidas

legez ezarritako baldintzak

garantizar

garantizatu bermatu

gas

gas

gas ciudad

hiri-gas

gasóleo

gasolio

gasto

gastu

gasto corriente

gastu arrunt

gasto especial

gastu berezi 118

GAZTELANIA

EUSKARA

gasto financiero

finantza-gastu

gasto general

gastu orokor

gasto justificable

gastu justifikagarri

gasto justificado

gastu justifikatu

gasto no financiero

gastu ez-finantzario

gasto ordinario

gastu arrunt

gasto previsto

aurreikusitako gastu

gasto realizado

egindako gastu

gastos de acondicionamiento

egokitzapen-gastuak

gastos de alojamiento

ostatu-gastuak

gastos de comida

otordu-gastuak

gastos de desplazamiento

bidai gastuak

gastos de estancia

egonaldi-gastuak

gastos de funcionamiento

funtzionamendu-gastuak

gastos de inmueble

higiezin-gastuak

gastos de la oposición

oposizio-gastuak

gastos de oficina

bulego-gastuak

gastos de traducción

itzulpen-gastuak

gastos en material didáctico

ikasmaterial-gastuak

gastos especiales de funcionamiento

funtzionamendu-gastu bereziak

gastos extraordinarios

aparteko gastuak

generación (personas)

belaunaldi

general

orokor guztizko

generalmente

oro har jeneralean eskuarki

generar

sortu

genética

genetika

gente

jende

geodesia

geodesia

geodinámica externa

kanpo-geodinamika

geofísica

geofisika

geografía

geografia

geografía aplicada

geografia aplikatu

geografía e historia

geografia eta historia

geografía física

geografia fisiko 119

GAZTELANIA

EUSKARA

geografía general

geografia orokor

geografía humana

giza geografia

geografía regional

lurralde-geografia

geología

geologia

geología aplicada

geologia aplikatu

geología endógena

geologia endogeno

geología exógena

geologia exogeno

geología general

geologia orokor

geometría descriptiva

geometria deskribatzaile

geomorfología

geomorfologia

geoquímica

geokimika

geotectónica

geotektonika

gerencia

gerentzia

gerente

gerente

gerente en funciones

funtzioko gerente

gestión

kudeaketa gestio

gestión administrativa

administrazio-kudeaketa

gestión comercial

merkataritza-kudeaketa

gestión de almacén

biltegien kudeaketa

gestión de datos

datu-kudeaketa

gestión de la empresa

enpresaren kudeaketa

gestión de personal

langileriaren kudeaketa

gestión del transporte

garraioaren kudeaketa

gestión económica

ekonomi kudeaketa

gestión educativa

hezkuntza-kudeaketa

gestión empresarial

enpresa-kudeaketa

gestión general

kudeaketa orokor

gestión interna

barne-kudeaketa

gestión patrimonial

ondare-kudeaketa

gestión selvícola

basoen kudeaketa

gestionar

kudeatu gestionatu

gestor

kudeatzaile gestore

gimnasia

gimnastika

gimnasio

gimnasio 120

GAZTELANIA

EUSKARA

gimnasio

gimnastika-gela

ginecología

ginekologia

giro (banca)

igorpen

giro postal

posta-igorpen

giro telegráfico

telegrafo-igorpen

global

guztizko osabetezko global

globalizador

osabetezko

globalizar

globalizatu

globo terráqueo

lur-globo

glotodidáctica

glotodidaktika

gnoseología

gnoseologia

gobernar

gobernatu

gobierno

gobernu

Gobierno Vasco (GV)

Eusko Jaurlaritza (EJ)

goma de borrar

ezabagoma borragoma

grabación

grabazio

grabado

grabatu

grabado calcográfico

kalkografiazko grabatu

grabado y técnicas de estampación

grabatu eta estanpazio teknikak

grabador de clichés

klixe-grabatzaile

grabar

grabatu

grada

harmaila

grado

maila gradu

grado conocimiento

ezaguera-maila

grado de garantía

berme-maila

grado de maestría

maisutza-gradu

grado de originalidad

orijinaltasun-maila

grado elemental

oinarrizko maila

grado medio

erdiko maila

grado superior

goiko maila

graduado

graduatu

graduado en educación secundaria

bigarren hezkuntzan graduatu

graduado escolar

eskola-graduatu 121

GAZTELANIA

EUSKARA

graduado social

gizarte-graduatu

graduador

graduatzaile

gradualmente

pausoz pauso ezarian-ezarian

graduar

mailakatu graduatu

gráfico

grafiko irudi

grafólogo

grafologo

gran invalidez

baliaezintasun handi

granja escuela

baserri-eskola

grapadora

grapagailu

gratificación

hobari haborokin

gratis

doan dohainik

gratuidad

doakotasun

gratuitamente

doan dohainik

gratuito

doako

gravamen

karga

grave

larri

gravoso

astun

griego

greko

grosor

lodiera

grupo

talde

grupo de alumnos

ikastalde ikasle-talde

grupo de estudio

ikasteko talde

grupo de lectura

irakurtzeko talde

grupo de pertenencia

zein taldetako bere talde

grupo de trabajo

lan-talde

grupo mixto

neska-mutilen talde

grupo teatral

antzeztalde

grupo unitario

talde unitario

grupos desfavorecidos

gizarte-egoera ahuleko taldeak 122

GAZTELANIA

EUSKARA

grupos marginados

bazterturiko taldeak

grupos zonales de apoyo al sistema educativo

hezkuntza-sistemari laguntzeko eskualdeko taldeak

guarda

jagole -zain

guarda forestal

basozain

guardar

gorde

guardarropa

arropatoki

guardería (infantil)

haurtzaindegi

guardia

jagoletza -zaintza

guarnicionería (especialidad)

goarnizionaritza

guía

gida gidari

guía de grupos

taldeen gidaritza

guía didáctica

gida didaktiko

guiar

gidatu

guiñol

giñol

guión

gidoi

guionista

gidoilari

guitarra

gitarra

haber (econ.)

hartzeko

haberes

hartzekoak

habilidad

trebetasun abilezia

habilidad verbal

ahozko trebetasun

habilitación

egokitzapen habilitazio

habilitar (adaptar)

egokitu moldatu

habilitar (reconocer)

onetsi

habitante

biztanle

hábito

ohitura aztura

hábito de aprendizaje

ikasteko ohitura

hábito de estudio

ikasteko ohitura estudiatzeko ohitura

hábito de limpieza

garbitasun-ohitura 123

GAZTELANIA

EUSKARA

hábito de salud

osasun-ohitura

hábito intelectual

ohitura intelektual

hábito lector

irakurtzeko ohitura

habitual

ohiko

habla

mintzamen

hablar

hitz egin berba egin mintzatu

hacer caso omiso

entzungor egin

hacer efectivo (abonar)

ordaindu

hacer efectivo (materializar)

gauzatu zertu

hacer público

argitara eman

hacer referencia

erreferentzia egin aipatu

hacer saber

jakinarazi

hacer valer

baliarazi

hacerse cargo

arduratu ardura hartu

hacienda

ogasun hazienda

hacienda foral

foru-ogasun

hacienda pública

herri-ogasun

hasta la fecha (hasta entonces)

ordurarte

hasta la fecha (hasta hoy)

gaur arte

hasta nueva orden

besterik agindu arte

hecho (acto)

egintza egitate

hecho (suceso)

gertakari

hematología

hematologia

herramienta

lanabes tresna erreminta

herramientas para la inclusión

baterabiltzeko tresnak

herrería (especialidad)

errementaritza

herrero

errementari arotz 124

GAZTELANIA

EUSKARA

heterogéneo

heterogeneo

hidráulica

hidraulika

hidrología

hidrologia

higiene

higiene garbitasun

higiene buco-dental

aho eta hortzen higiene

higiene dental

hortz-higiene

higiene y sanidad

higiene eta osasun

higiene y seguridad en el trabajo

laneko higiene eta segurtasun

hijos

seme-alabak

hijos casados

seme-alaba ezkonduak

hilatura

hariak

hilaturas y tejeduría

hariak eta ehunak

hipoacúsico

hipoakusiko

hipótesis

hipotesi

Hiritartasun eta giza-eskubide hezkuntza

Educación para la ciudadanía y los derechos humanos

histología

histologia

histología animal

animali histologia

historia

historia

historia antigua

antzinatearen historia

historia antigua universal

antzinatearen historia unibertsal

historia arte medieval

erdi-aroko artearen historia

historia contemporánea

historia garaikide

historia de la educación

hezkuntzaren historia

historia de la filosofía

filosofiaren historia

historia de la medicina

medikuntzaren historia

historia de los sistemas de pensamiento

pentsaera-sistemen historia

historia del arte

artearen historia

historia del arte antiguo

antzinako artearen historia

historia del arte contemporáneo

arte garaikidearen historia

historia del arte moderno

arte modernoaren historia

historia del cine

zinearen historia

historia del pensamiento político

pentsaera politikoaren historia

historia económica

historia ekonomiko

historia económica mundial

munduko historia ekonomiko

historia general

historia orokor

historia general de la comunicación

komunikazioaren historia orokor 125

GAZTELANIA

EUSKARA

historia medieval

erdi-aroko historia

historia moderna

historia moderno

historia universal

historia unibertsal

historia universal contemporánea

historia unibertsal garaikide

historia y filosofía de la ciencia

zientziaren historia eta filosofia

historial académico

ikasketen historial

historial docente

irakaskuntzako historial

histórico

historiko

hogar

etxe

hogar, material de

etxe-material

hoja

orri

hoja de aprovechamiento

aprobetxamendu-orri

hoja de cargo

kargu-orri

hoja de inscripción

izena emateko orri

hoja de instrucciones

argibide-orri jarraibide-orri

hoja de pedido

eskaera-orri

hoja de relación

zerrenda-orri

hoja de servicios

zerbitzu-orri

hoja de solicitud

eskabide-orri

hoja de supervisión

gainbegiratzeko orri

hoja portada

azaleko orri

hombre (persona)

gizaki

hombre (varón)

gizon

hombre clásico (material escolar)

giza irudi

homogéneo

homogeneo

homologado

homologatu

homologar

homologatu

honorarios

zerbitzu-sariak

honorarios autorizados

baimendutako zerbitzu-sariak

honorarios por exceso de medición

neurketa soberakinagatiko zerbitzu-sariak

honorífico

ohorezko

hora

ordu

hora de clase

klase-ordu eskola-ordu

hora de comienzo

hasiera-ordu

hora de estancia

egote-ordu 126

GAZTELANIA

EUSKARA

hora de guardia

jagoletza-ordu

hora de trabajo

lanordu

hora extra

aparteko ordu

hora lectiva

irakastordu

hora no lectiva

eskolarik gabeko ordu

hora sin clase

klase gabeko ordu

horario

ordutegi orduak

horario de atención al público

jendaurreko orduak

horario de clases

klase-ordutegi

horario de estancia

egote-orduak

horario de mañana

goizeko ordutegi

horario de mañana y tarde

goiz eta arratsaldeko ordutegi

horario de noche

gaueko ordutegi

horario de profesores

irakasleen ordutegi

horario de tarde

arratsaldeko ordutegi

horario escolar

eskolako ordutegi eskola-orduak

horario extendido

ordutegi luzatu

horario flexible

ordutegi malgu

horario laboral

lan-ordutegi

horario lectivo

irakastorduak

horas a impartir

eman beharreko (irakast)orduak

horas anuales

urteko orduak

horas de dedicación

dedikazio-orduak

horas de docencia

irakastorduak

horas de oficina

bulego-orduak

horas de producción

produkzio-orduak

horas oficiales

ordu ofizialak

horas reales

benetako orduak

horas realmente impartidas

benetan emandako irakastorduak

horas semanales

asteko orduak

hormigón

hormigoi

hormigón armado

hormigoi armatu

horticultura

baratzezaintza

hortofruticultura

barazki-frutazaintza

hostelería

ostalaritza 127

GAZTELANIA

EUSKARA

hostelería y turismo

ostalaritza eta turismo

hostelero

ostalari

huérfano

umezurtz

huérfano absoluto

erabateko umezurtz

humanidades

giza zientziak

humanidades y ciencias sociales

giza eta gizarte-zientziak

ida y vuelta

joan-etorri

ideario

gogo-oinarriak ideario

identidad sexual

sexu-nortasun

identidad y autonomía personal

norbere nortasun eta autonomia

identificación

identifikazio

identificación de necesidades

beharrak zehaztea

identificar

identifikatu

idioma

hizkuntza

idioma moderno

atzerriko hizkuntza

idiomático

hizkuntz

idoneidad

egokitasun

idoneidad idiomática

hizkuntzazko egokitasun

idóneo (adecuado)

egoki

igualdad

berdintasun

igualdad de oportunidades

aukera-berdintasun

ikastola (Ik.)

ikastola (Ik.)

ikastola cedente

ikastola jabetza-emaile

Ikastolas de Euskal Herria (Asociación Europea de

Euskal Herriko Ikastolak (Europar Kooperatiba Elkartea) (EHI)

ilegal

legez kontrako

ilegalidad

legez kontrakotasun

ilustración artística

arte-ilustrazio

ilustrar

argitu ilustratu

ilustrísima señora (Ilma. Sra.)

andre txit prestu (And.t.p.)

ilustrísimo señor (Ilmo. Sr.)

jaun txit prestu (jn.t.ptu.)

imagen

irudi imajina

imagen fílmica

filme-irudi

imagen fotográfica

argazki-irudi

128

GAZTELANIA

EUSKARA

imagen para el diagnóstico

diagnosi-irudi

imagen personal

irudi pertsonal

imagen visual y auditiva

ikus-entzunezko irudi

imagen y sonido

irudi eta soinu

imaginería castellana

Gaztelako irudigintza

immunología

inmunologia

impar

bakoiti

impartir

eman irakatsi

impedir

galarazi eragotzi

impermeabilizaciones

irazgaizteak

implantar

ezarri

implementar

inplementatu

implicar

ekarri inplikatu

imponer

ezarri inposatu

importa esta nómina "x"

nomina honen zenbatekoa "x" da

importancia

garrantzi

importante

garrantzitsu garrantzizko inportante

importar (afectar)

axola izan inporta izan

importar (ascender)

zenbatekoa izan

importar (econ.)

inportatu

importe

zenbateko

importe a devolver a caja

kutxara itzultzeko zenbateko

importe a que asciende

zenbatekoa guztira

importe a retener

atxikitzeko zenbateko

importe bruto

zenbateko gordin

importe de la ejecución material

egitearen zenbateko

importe de la matrícula

matrikularen zenbateko

importe del debe

zorraren zenbateko

importe del haber

hartzekoaren zenbateko

importe en pesetas

zenbatekoa pezetatan 129

GAZTELANIA

EUSKARA

importe ingresado

sartutako zenbateko

importe íntegro

zenbateko oso

importe justificado

justifikatutako zenbateko

importe liquidado

zenbateko likidatu

importe líquido

zenbateko likido

importe máximo

gehienezko zenbateko

importe neto

zenbateko garbi

importe por día y persona

zenbatekoa egun eta pertsonako

importe solicitado

eskatutako zenbateko

importe total

zenbatekoa guztira

imposibilidad

ezintasun

imposición

ezarpen

imprecisión

zehazkabetasun zehaztasun falta

imprenta

inprimategi moldiztegi

imprescindible

nahitaezko ezinbesteko

impresión (artes gráficas)

inprimaketa

impresión en offset

offset bidezko inprimaketa

impreso

inprimaki orri

impreso de matrícula

matrikula-orri

impreso de solicitud

eskabide-orri

impreso normalizado

inprimaki normalizatu

impresora

inprimagailu

imprimir

inprimatu

improrrogable

luzaezin

improvisación (mus.)

bat-batekotasun

impuesto

zerga

impuesto de lujo

luxu-zerga

impuesto sobre actividades económicas

jarduera ekonomikoen zerga

impuesto sobre el patrimonio

ondarearen gaineko zerga

Impuesto sobre el Valor Añadido (IVA)

Balio Erantsiaren Zerga (BEZ)

Impuesto sobre la Renta de las Personas Físicas

Pertsona Fisikoen Errentaren Gaineko Zerga (PFEZ)

impugnación

aurka egite

130

GAZTELANIA

EUSKARA

impugnar

aurka egin

imputar

egotzi leporatu

inadaptación

moldagabezia

inadaptado

moldagabe

inadmisión a trámite

izapidetzeko ez onartze

incapacidad

ezintasun

incapacidad laboral

lanerako ezintasun

incapacidad laboral permanente

lanerako ezintasun iraunkor

incapacidad laboral transitoria

lanerako ezintasun iragankor

incapacitado

ezindu

incentivar

suspertu susperrarazi

incentivo

pizgarri suspergarri

incentivo de cuerpo

kidego-suspergarri

incidencia

eragin

incidencias

gorabeherak

incluido

barne

incluir

barne hartu

inclusive

barne

incoar

hasiera eman ireki hasi

incoar expediente

espedientea ireki

incomparecencia en el trámite

izapidean ez agertze

incompareciente

agertu gabe

incompatibilidad

bateraezintasun

incompatibilidades de educación

hezkuntzako bateraezintasunak

incompetencia

gaitasun falta

incompleto

osatugabe

incorporación

inkorporazio

incorporar

inkorporatu txertatu

incorporarse al trabajo

laneratu lanean hasi

incorrecto

oker 131

GAZTELANIA

EUSKARA

incrementar

gehitu

incremento

gehikuntza

incumbir

egoki(tu) (forma sintetikoan) axola izan

incumplimiento

ez betetze

incumplir

ez bete

indebido

bidegabeko behar ez bezalako

indefensión

defentsa-gabezia

indefensión del interesado

interesduna babesik gabe (utzi)

indefinido

mugagabe(ko) zehazkabe

indemnización

kalte-ordain indemnizazio

indemnización pecuniaria

diruzko kalte-ordain

indemnizar

kalteak ordaindu indemnizatu

inderogabilidad singular

bakarrarentzat indargabetu ezin

indicador

adierazle

indicador funcional

xede-adierazgarri

indicar (mostrar)

erakutsi

indicar (significar)

adierazi

índice (estad.)

adierazle indize

índice (lista)

aurkibide

índice (potencia)

biderkari

índice de cobertura máxima

gehienezko estalpen-indize

índice de dificultad

zailtasun-indize

índice de discriminación

diskriminazio-indize

Indice de Precios al Consumo (IPC)

Kontsumo Prezioen Indize (KPI)

índice de precios al consumo

kontsumo-prezioen indize

índice de tirada mínima

gutxienezko tirada-indize

indispensable

ezinbesteko

individual

norbanako banakako

individualizado

bana-banako indibidualizatu 132

GAZTELANIA

EUSKARA

individuo

norbanako

industria

industria

industria agraria

nekazaritza-industria

industria alimentaria

elikagaien industria

industria cerealista

zereal-industria

industria forestal

baso-industria

industrial

industri

industrias agroalimentarias

nekazaritzako elikagaien industriak

industrias extractivas

erauzteko industriak

ineficacia

eraginkortasun falta eragimenik ez

ineludible

saihestezin

inexactitud

zehazkabetasun

inexacto

zehazkabe

infantil

haur-

inferior

behebeheko behe-mailako

inferior (comparativo)

beheragoko

influencia

eragin

influenciar

eragin

información

informazio argibideak

información adicional

informazio gehigarri

información al consumidor

kontsumitzailearentzako informazio

información documental y aprendizaje

dokumentazio-bilaketa eta ikaskuntza

información general

informazio orokor

información pública

jendaurreko informazio

información turística

turismo-informazio

información,imagen y sonido

informazio, irudi eta soinu

informar

informatu

informar favorablemente

aldeko txostena eman

informática

informatika

informática básica

oinarrizko informatika

informática como recurso para la investigación

ikerketarako informatika

informática de aplicaciones

aplikazio-informatika

informática de empresa

enpresen informatika 133

GAZTELANIA

EUSKARA

informática de gestión

gestio-informatika

informática de sistemas

sistemen informatika

informática fundamental

funtsezko informatika

informática teórica

informatika teoriko

informativo (adj.)

informazioinformatibo

Informazio eta Komunikazio Teknologiak (TIC)

Tecnologías de la Información y la Comunicación (IKT)

informe

txosten

informe de evaluación

ebaluazio-txosten

informe de intervención

kontu-hartzailetzako txosten

informe de mecanización

mekanizazioko txosten

informe de planificación

plangintzako txosten

informe desfavorable

kontrako txosten

informe facultativo

borondatezko txosten

informe favorable

aldeko txosten

informe final de evaluación

azken ebaluazio-txosten

informe financiero

finantza-txosten

informe mecanizado

txosten mekanizatu

informe preceptivo

nahitaezko txosten

informe técnico

txosten tekniko

infracción

arau-hauste

infracción administrativa

administrazioko arau-hauste

infracción grave

arau-hauste larri

infracción leve

arau-hauste arin

infracción muy grave

arau-hauste oso larri

infracción penal

zigor-zuzenbideko arau-hauste

infractor

arau-hausle

infraestructura

azpiegitura

infringir

hautsi urratu

infundado

oinarri gabeko funts gabeko

ingeniería

ingeniaritza

ingeniería técnica

ingeniaritza tekniko

ingeniero

ingeniaritza

ingeniero aeronáutico

aeronautika-ingeniari

ingeniero agrónomo

nekazaritza-ingeniari 134

GAZTELANIA

EUSKARA

ingeniero de caminos, canales y puertos

bide, ubide eta portuetako ingeniari

ingeniero de minas

meatze-ingeniari

ingeniero de montes

mendi-ingeniari

ingeniero de telecomunicaciones

telekomunikabide-ingeniari

ingeniero industrial

industri ingeniari

ingeniero naval

ontzigintza-ingeniari

ingeniero químico

kimika-ingeeniari

ingeniero superior

goi-mailako ingeniari

ingeniero técnico

ingeniari tekniko

ingeniero técnico agrícola

nekazaritzako ingeniari tekniko

inglés

ingeles

ingresar

sartu

ingreso

sarrera

ingreso de carácter cierto

ziurtzat jotako sarrerak

ingreso en el cuerpo

kidegoan sartze

ingreso por cuotas

kuoten bidezko sarrera

ingresos de matrícula

matrikula-sarrerak

ingresos familiares

familiaren diru-sarrerak

ingresos recaudados

bildutako sarrerak

ingresos recaudados en metálico

eskudirutan bildutako sarrerak

inhábil, día

jaiegun

inhabilitado

desgaitu

inhabilitar

desgaitu

iniciación

hasiera

iniciación de un expediente

espedienteari hasiera emate

Iniciación Profesional (IP)

Lanbide Hastapen (LHAS)

inicial

hasierako hasiera-

iniciar

hasi hasiera eman

iniciar de oficio

administrazioaren kabuz hasi

iniciativa

ekimen

iniciativa social

gizarte-ekimen

inicio

hasiera

ininterrumpido

etengabe(ko)

injerencia

uxarpen

inmersión

murgiltze 135

GAZTELANIA

EUSKARA

inmersión parcial

partezko murgiltze

inmersión retardada

murgiltze atzeratu

inmersión tardía

murgiltze berantiar

inmersión temprana

murgiltze goiztiar

inmersión total

murgiltze oso

inmersión total temprana

murgiltze goiztiar oso

inmigrante

etorkin

inmueble

higiezin etxe

inmueble arrendado

higiezin alokatu

inmueble propio

norbere higiezin

innovación curricular

curriculum-berriztapen

innovación educativa

hezkuntza-berriztapen

innovación pedagógica

pedagogi berriztapen

inobservancia

ez betetze

input comprensible

input ulergarri

input lingüístico

hizkuntza-input

inscribir

izena eman inskribatu

inscripción

izena emate inskripzio

inscripción de matrícula

matrikula-inskripzio

inserción laboral

lan-munduratze

inserción profesional

lanbideratze

inserción social

gizarteratze

insertar

txertatu sartu

insértese en el BOPV

EHAAn argitara bedi

inspección (acción)

ikuskapen

inspección (inspec.) (organismo)

ikuskatzailetza (ikusk.)

inspección (organismo) (inspec.)

ikuskaritza (ikusk.)

inspección administrativa de servicios

administrazioko zerbitzu-ikuskaritza

inspección de bachillerato

batxilergoko ikuskaritza

inspección general de educación

hezkuntzako ikuskaritza nagusi

inspección general de servicios

zerbitzuen ikuskaritza nagusi

inspección técnica

ikuskaritza tekniko

inspección técnica de educación

hezkuntzako ikuskaritza tekniko 136

GAZTELANIA

EUSKARA

inspeccionar

ikuskatu

inspector

ikuskari ikuskatzaile

inspector coordinador de nivel

mailako ikuskari koordinatzaile

inspector de zona

eskualdeko ikuskari

inspector extraordinario

berariazko ikuskari

inspector general

ikuskari nagusi

inspector general de educación

hezkuntzako ikuskari nagusi

inspector general de servicios

zerbitzuen ikuskari nagusi

inspector jefe

ikuskari buru

inspector ponente

ikuskari ponente

instalación

instalazio

instalación de calefacción

bero-instalazio

instalación de combustibles

erregaien instalazio

instalación de equipos térmicos y de fluidos

bero eta fluido ekipoen instalazioa

instalación de gas

gas-instalazio

instalación de muebles

altzarien instalazio altzariak instalatze

instalación deportiva

kirol-instalazio

instalación deportiva cubierta

estalpeko kirol-instalazio

instalación deportiva descubierta

estali gabeko kirol-instalazio

instalación eléctrica

elektrizitate-instalazio

instalación telefónica

telefono-instalazio

instalación y mantenimiento de jardines

lorategiak prestatu eta zaintze

instalaciones agrarias

nekazaritzako instalazioak

instalaciones de agua, gas y calefacción

ur, gas eta bero-instalazioak

instalaciones de energía solar

eguzki-energiazko instalazioak

instalaciones de fluidos, térmicas y de manutención

fluido-, bero- eta mantentze-instalazioak

instalaciones de frío, climatización y producción de

hotz-, girotze- eta bero-instalazioak

instalaciones de producción de calor

beroa sortzeko instalazioak

instalaciónes frigoríficas

hozteko instalazioak

instalaciones frigoríficas y de climatización

hozteko eta girotzeko instalazioak

instalaciones térmicas auxiliares de proceso

prozesuari laguntzeko instalazio termikoak

instalador

instalatzaile

instalar

ipini jarri

137

GAZTELANIA

EUSKARA

instalar

instalatu

instancia

eske-idazki eskaera eskari

instancia de parte, a

inoren eskaeraz

instar

agindu premiazko eskea egin

institución

erakunde

institución dependiente

menpeko erakunde

institucional

erakundeinstituzional

instituciones económicas

erakunde ekonomikoak

instituir

eratu sortu ezarri

instituto

institutu

Instituto de Bachillerato a Distancia (IBD)

Urrutiko Batxilergorako Institutu (UBI)

Instituto de Bachillerato (IB)

Batxilergo Institutu (BI)

Instituto de Ciencias de la Educación (ICE)

Hezkuntza Zientzien Institutu (HEZI)

Instituto de Educación Secundaria (IES)

Bigarren Hezkuntzako Institutu (BHI)

instituto de formación de estudios sociales

gizarte-ikasketetan prestatzeko institutu

Instituto de Innovación Tecnológica (IIT)

Berriztapen Teknologikorako Institutu (BTI)

Instituto Específico de Formación Profesional

Goi-mailako Lanbide Heziketako Berariazko Institutu (GLHBI)

Instituto Nacional de la Seguridad Social

Gizarte Segurantzako Institutu Nazional

Instituto Nacional de Previsión

Gizarte Aurreikuspeneko Institutu Nazional

Instituto para el Desarrollo Curricular (IDC)

Ikasketa Planak Eratzeko Institutu

instituto politécnico

institutu politekniko

instituto profesional

lanbide-institutu

Instituto Público Integrado (IPI)

Institutu Publiko Integratu (IPI)

Instituto Técnico de la Construcción

Eraikuntzako Institutu Tekniko

Instituto Técnico Singular (ITS)

Institutu Tekniko Berezi (ITB)

Instituto Univ. de Lógica, Cognición, Lenguaje e

Logika, Ezagutza, Mintzaira eta Informazioko Unib. Institutu

instituto universitario

unibertsitate-institutu

Instituto Universitario de Ciencias de la Antigüedad

Antzinaroko Zientzien Unibertsitate Institutu

Instituto Universitario de Historia Social

Historia Sozialeko Unibertsitate Institutu

Instituto Universitario de Materiales Poliméricos

Gai Polimerikoen Unibertsitate Institutu

138

GAZTELANIA

EUSKARA

Instituto Universitario Mixto de Tecnología

Teknologia Mikroelektronikoaren Unibertsitate InstitutuMisto

Instituto Vasco de Administración Pública (IVAP)

Herri Arduralaritzaren Euskal Erakunde (IVAP)

Instituto Vasco de Cualificaciones y Formación

Kualifikazioen eta Lanbide Heziketaren Euskal Institutu (KEI)

Instituto Vasco de Educación Física (IVEF)

Soin Hezkuntzako Euskal Erakunde (SHEE)

Instituto Vasco de Estadística (EUSTAT)

Euskal Estatistika Erakunde (EUSTAT)

Instituto Vasco de Evaluación e Investigación (IVEI)

Irakas Sistema Ebaluatu eta Ikertzeko Erakunde (ISEI)

instrucción

heziketa eskolatze

instrucción de servicio

zerbitzuko jarraibide

instrucción de un procedimiento

prozeduraren instrukzio

instrucciones

argibideak aginduak jarraibideak

instrucciones de cumplimentación del impreso

inprimakia betetzeko argibideak

instrucciones de pago

ordaintzeko argibideak

instructor (monitor)

erakusle

instructor (zuz.)

instrukzio-egile

instruir (enseñar)

hezi irakatsi

instruir (tramitar)

izapidetu tramitatu

instruir un expediente

espedientearen instrukzioa egin

instrumentación

instrumentazio

instrumentación y control

tresneria eta kontrol

instrumentista

instrumentari

instrumentista en sistema de medidas

neurpide-instrumentari

instrumento (musical)

instrumentu

instrumento (utensilio)

tresna

instrumento de cuerda

hari-instrumentu

instrumento musical

musika-tresna

instrumentos de púa

zia-instrumentuak

insuficiencia

eskasia hutsune

insuficiente (calificación)

gutxiegi

integración

baterabiltze integrazio

139

GAZTELANIA

EUSKARA

integración de la diversidad

aniztasunaren integrazio

integración social

gizarte-integrazio

integrador

integratzaile

integral

osabetezko

íntegramente

osorik

integrar

sartu osatu baterabildu integratu

íntegro

oso

inteligencia

adimen

intencionalidad

nahita egite

intencionalidad educativa

hezkuntza-asmo

intensidad

trinkotasun intentsitate

intensivo

trinko intentsibo

intento

saio ahalegin

interacción

elkarreragin

interacción táctil

ukimenezko elkarreragin

interactividad

elkarreragin

interactivo

elkarreraginezko

intercambio

truke

intercambio cultural

kultura-truke

intercambio de alumnos

ikasle-truke

interdependencia

elkar-menpekotasun

interdicto

interdiktu

interdisciplinar

diziplinarteko

interdisciplinariedad

diziplinartekotasun

interés

interes

interés legítimo

bidezko interes

interés público

interes publiko herri-interes

interés público tutelado

babesturiko herri-interes

interés que proceda por demora

berandutzeagatik dagokion interes

interesado

interesatu 140

GAZTELANIA

EUSKARA

interesado

doakion

interferencia

interferentzia

interinidad

bitarteko izaera

interino

bitarteko

interior

barneko barne-

intermediario

bitartekari

intermedio (adj.)

erdi-mailako

internacional

nazioarteko

internado

barnetegi

International Standard Book Number (ISBN)

Liburu Zenbakuntzarako Nazioarteko Arauketa (ISBN)

interno

barneko barne-

interoceptivo

interozeptibo

interponer

jarri

interponer recurso

errekurtsoa jarri

interposición de recurso

errekurtsoa jartze

interpretación

interpretazio

interpretar

interpretatu

interprofesional

lanbide anitzeko

interrogar

itaundu galdetu

interrogatorio

itaunketa

interrupción

etenaldi eten (iz.)

interurbano

herri arteko

intervención (adm.)

kontu-hartze kontu-hartzailetza

intervención (participación)

esku-hartze

intervención sociocomunitaria

interbentzio soziokomunitario

intervenido y conforme

kontu-hartua eta ados

intervenir (inspeccionar)

kontu hartu

intervenir (participar)

esku hartu

interventor

kontu-hartzaile

interventor delegado

kontu-hartzaile delegatu

introducción

sarrera sartze 141

GAZTELANIA

EUSKARA

introducción a la filosofía

filosofiaren hastapenak

introducción temprana del inglés

ingelesa goiz sartze ingeles goiztiar

introducir

sartu

introspección

barne-behaketa

introvertido

barnerakoi

inusual

ohiz kanpoko

invalidar

baliogabetu

invalidez (falta de validez)

baliogabetasun

invalidez (incapacidad)

baliaezintasun

invalidez de un acto

egintza baliogabea izate

invalidez permanente absoluta

erabateko baliaezintasun iraunkor

invalidez permanente parcial

partezko baliaezintasun iraunkor

invalidez permanente total

guztizko baliaezintasun iraunkor

inválido congénito

jaiotzez baliaezin

inválido sobrevenido

gertatzez baliaezin

inventariable

inbentariagarri

inventariar

inbentariatu

inventario

inbentario

inversión

inbertsio

invertir (econ.)

inbertitu

investigación

ikerketa

investigación básica

oinarrizko ikerketa

investigación comercial

merkataritza-ikerketa

investigación en la acción

jarduneko saiakuntza

investigación específica

berariazko ikerketa

investigación operativa

ikerketa operatibo

investigación pedagógica

pedagogi ikerketa

Investigación y Desarrollo (I+D)

Ikerketa eta Garapen (I+G)

investigador privado

ikertzaile pribatu

investigador visitante

ikertzaile bisitari

investigar

ikertu

inviable

bideraezin

invidente

itsu

ir

joan

irregularidad

irregulartasun

irretroactividad

atzeraeraginik ez 142

GAZTELANIA

EUSKARA

irrevocable

ezeztaezin

italiano (idioma)

italiera

itinerario

ibilbide

itinerario formativo

prestakuntza-ibilbide

jardín

lorategi

jardín de infancia

haurtzaindegi

jardinería

lorezaintza

jardinería de interiores

barruko lorezaintza

jardinero

lorezain

jardinero productor de plantas (especialidad)

lorategi eta landarezaintza

jefatura

burutza

jefatura territorial

lurralde-burutza

jefe

buru

jefe de división

sailaren buru

jefe de estudios

ikasketa-buru

jefe de gabinete

kabinete-buru

jefe de grupo

taldeburu

jefe de la unidad de créditos

kreditu-ataleko buru

jefe de la unidad técnica

atal teknikoaren buru

jefe de mantenimiento

mantentze-buru

jefe de negociado

bulegoburu

jefe de personal

pertsonalburu

jefe de relaciones

harremanburu

jefe de sección

atalburu

jefe de servicio

zerbitzuburu

jefe de taller

tailerburu

jefe de tráfico

trafikoburu

jefe de unidad

atalburu

jefe del servicio de euskera

euskara-zerbitzuaren buru

jefe técnico

buru tekniko

jefe territorial

lurraldeburu

jefe territorial de centros

ikastetxeen lurraldeburu

jefe territorial de recursos

baliabideen lurraldeburu

jerarquía

hierarkia

jornada

egun jardun (iz.) jardunaldi 143

GAZTELANIA

EUSKARA

jornada continua(da)

etengabeko jardun

jornada de estancia

egote-egun

jornada de mañana

goizeko jardun

jornada de tarde

arratsaldeko jardun

jornada de trabajo

lan-jardun lanaldi

jornada ininterrumpida

etengabeko jardun

jornada intensiva

etengabeko jardun

jornada lectiva (de trabajo)

irakasjardun

jornada lectiva (día lectivo)

irakastegun

jornada no lectiva

eskolarik gabeko egun

jornada partida

jardun eten

jornada reducida

lan-jardun murriztu

jornadas

jardunaldiak

joyería (especialidad)

bitxigintza

jubilación

erretiro

jubilación forzosa

beharturiko erretiro

jubilación voluntaria

borondatezko erretiro

jubilarse

erretiroa hartu

juego

jolas joko olgeta

juego colectivo

taldeko jolas

juego de competición

lehiazko jolas

juego de encerado

arbelerako tresnak

juego de observación y reflexión

oharpen eta gogoeta-jolas

juego de roles

rol-joko

juego didáctico

jolas didaktiko

juego educativo

hezkuntza-jolas

juego libre

jolas libre

juego sensorial

zentzumen-jolas

juego sensoriomotriz

zentzu-mugimenezko jolas

juego simbólico

jolas sinboliko

juego tradicional

herri-jolas

juegos y deportes colectivos

taldeko jolas eta kirolak

juegos y deportes individuales

banakako jolas eta kirolak

jueves

ostegun 144

GAZTELANIA jugar

EUSKARA jolas egin jokatu

juguetería

jostailugintza

juicio (der.)

epaiketa

juicio (opinión)

iritzi uste aburu

julio

uztail

junio

ekain

junta (órgano)

batzorde

junta (reunión)

batzar

junta administrativa

administrazio-batzar

junta de gobierno

gobernu-batzorde

junta del campus

campus-batzorde

junta directiva

zuzendaritza-batzorde

junta rectora

zuzendaritza-batzorde

jurado de selección

hautespen-epaimahai

jurar

zin egin

jurídico

zuzenbidezko lege-

jurisdicción

jurisdikzio

jurisdicción contencioso-administrativa

administrazioarekiko auzien jurisdikzio

justicia

justizia

justificación

justifikazio

justificante

justifikatzeko agiri frogagiri

justificante del ingreso

sarreraren frogagiri

justificar

justifikatu

justificar documentalmente

dokumentu bidez justifikatu

justificar mediante factura

faktura bidez justifikatu

justificar, a

justifikatzekoa

juventud (cualidad de joven)

gaztetasun

juventud (época)

gaztaro

juventud (población juvenil)

gazteria

juzgado

epaitegi

juzgar

epaitu

labor

lan 145

GAZTELANIA

EUSKARA

labor creativa

sorkuntza-lan

labor de investigación

ikerketa-lan

labor de peritaje idiomático

hizkuntza-onespeneko azterketa-lan

labor docente

irakaslan

labor pedagógica

pedagogi lan

laboral

laneko lan-

laboral (der.)

lan-legepeko

laboratorio

laborategi

laboratorio de análisis químicos

analisi kimikoen laborategi

laboratorio de electrónica

elektronika-laborategi

laboratorio de estructuras

egitura-laborategi

laboratorio de física

fisika-laborategi

laboratorio de física nuclear

fisika nuklearreko laborategi

laboratorio de física y termotecnia

fisika eta termotekniako laborategi

laboratorio de hidráulica

hidraulika-laborategi

laboratorio de idiomas

hizkuntza-laborategi

laboratorio de imagen

irudi-laborategi

laboratorio de instalaciones

instalazio-laborategi

laboratorio de máquinas eléctricas

makina elektrikoen laborategi

laboratorio de matemáticas

matematika-laborategi

laboratorio de medidas eléctricas

neurri elektrikoen laborategi

laboratorio de metalurgia

metalurgi laborategi

laboratorio de metrotecnia

metrotekni laborategi

laboratorio de motores

motor-laborategi

laboratorio de operaciones básicas

oinarrizko eragiketen laborategi

laboratorio de química

kimika-laborategi

laboratorio de química general

kimika orokorreko laborategi

laboratorio de química industrial

kimika industrialeko laborategi

laboratorio de resistencia de materiales

materialen erresistentzi laborategi

laboratorio de siderurgia

burdingintza-laborategi

laboratorio de soldadura

soldadura-laborategi

laboratorio de taller mecánico

tailer mekanikoko laborategi

laboratorio de tecnología nuclear

teknologia nuklearreko laborategi

laboratorio de termotecnia

termotekniako laborategi

laboreo de minas

meatze-langintza

labores de casa

etxeko lanak 146

GAZTELANIA

EUSKARA

labrado y repujado en cuero

larru-lantze eta bozelketa

laca

laka

lado

alde alderdi

lanbide Heziketarako Berrikuntza Zentroa (TKNIKA) lápiz

Centro de Innovación para la Formación Profesional (TKNIKA) lapitz arkatz

lateralidad

lateralitate

latín

latin

latitud

latitude

laúd

laute

lavabo

konketa

lección

ikasgai

lectivo

irakas(t)

lecto-escritura

irakurketa-idazketak

lectura

irakurketa

lectura (destreza)

irakurmen

lectura comprensiva

ulermenezko irakurketa

lectura en voz alta

boz gorako irakurketa

lectura literal

hitzez hitzezko irakurketa

lectura precoz

irakurketa goiztiar

lectura silenciosa

isilpeko irakurketa

leer

irakurri

leer en voz alta

boz gora irakurri

legal

legelegezko

legalidad

legezkotasun legalitate

legalizar

legeztatu

legible

irakurgarri

legislación (acción de legislar)

legegintza

legislación (conjunto de leyes)

legeria

legislación autonómica

autonomia-legedi

legislación fiscal

zergei buruzko legedi

legislación pertinente

dagokion legeria

legislación pesquera

arrantza-legeria

147

GAZTELANIA

EUSKARA

legislación vigente

indarrean dagoen legeria

legislatura

legegintzaldi

lengua

hizkuntza

lengua autóctona

bertako hizkuntza

lengua castellana

gaztelania

lengua castellana y literatura

gaztelania eta literatura

lengua cooficial

hizkuntza koofizial

lengua de signos

zeinu-mintzaira

lengua española

gaztelania

lengua extranjera

atzerriko hizkuntza atzerri-hizkuntza

lengua familiar

famili hizkuntza etxeko hizkuntza

lengua materna

ama-hizkuntza

lengua oficial

hizkuntza ofizial

lengua vasca

euskara

lengua vehicular

irakas-hizkuntza irakasbide den hizkuntza

lengua y cultura vasca

euskal hizkuntza eta kultura

lengua y literatura española

espainiera eta literatura

lengua y literatura francesa

hizkuntza eta literatura frantses

lengua y literatura inglesa

hizkuntza eta literatura ingeles

lengua y literatura latinas

latin-hizkuntza eta literatura

lengua y literatura vasca

euskal hizkuntza eta literatura

lenguaje

mintzaira hizkuntza

lenguaje artístico

arte-hizkuntza

lenguaje corporal

gorputz-mintzaira

lenguaje de las imágenes

irudi-hizkuntza

lenguaje escrito

idatzizko hizkuntza hizkuntza idatzi

lenguaje formal

hizkuntza formal

lenguaje matemático

matematika-hizkuntza

lenguaje musical

musika-hizkuntza

lenguaje natural

hizkuntza natural

lenguaje oral

ahozko hizkuntza

lenguaje verbal

hitzezko hizkuntza 148

GAZTELANIA

EUSKARA

lesión

kalte

letra

letra

letra de control

kontrol-letra

letra de imprenta, en

inprimategiko letraz

letrado

letratu

levantar acta

akta jaso akta egin

levantar la sesión

ekitaldia amaitutzat eman

ley

lege

ley articulada

lege artikulatu

Ley de Contratos del Estado

Estatuaren Kontratuetarako Lege

Ley de Cuerpos Docentes de la Enseñanza No

Unibertsitateaz Kanpoko Irakasle Kidegoen Lege

Ley de Jurisdicción Contencioso Administrativa

Administrazioarekiko Auzietarako Eskumen Lege

Ley de la Escuela Publica Vasca

Euskal Eskola Publikoaren Lege

Ley de Medidas para la Reforma de la Función

Funtzio Publikoaren Erreformarako Neurrien Lege

Ley de Ordenación General del Sistema Educativo Ley de Procedimiento Administrativo

Hezkuntza Sistemaren Antolamendu Orokorrerako Lege (LOGSE) Administrazio Prozedurako Lege

Ley de Reforma Universitaria (LRU)

Unibertsitatearen Erreformarako Lege (LRU)

Ley General de Educación

Hezkuntzaren Lege Orokor

Ley Orgánica Reguladora del Derecho a la

Hezkuntzarako Eskubidea Arautzeko Lege Organiko (LODE)

liberación

liberazio

liberación para estudios

ikasteko liberazio

liberado

liberatu

liberar

liberatu

libertad de cátedra

katedra-askatasun

libertad de enseñanza

irakaskuntza-askatasun

libertad de expresión

adierazpen-askatasun adierazteko askatasun

libramiento

ordainketa-agindu

librar

ordaindu

libre

libre

libre de cargas

kargetatik libre

libre designación

izendapen libre

libre disposición

norberak hartzeko

libre disposición del centro

ikastetxeak erabakitzeko

libre, por

libretik

149

GAZTELANIA

EUSKARA

libre, por

bere kabuz

librería

liburu-denda

librero

liburu-saltzaile

libro

liburu

libro contable

kontabilitate-liburu

libro de calificación

kalifikazio-liburu

libro de calificación escolar

eskola-kalifikazioen liburu

libro de calificaciones de bachillerato

batxilergoko kalifikazio-liburu

libro de consulta

kontsulta-liburu

libro de escolaridad

eskolaketa-liburu

libro de familia

famili liburu

libro de registro

erregistro-liburu

libro de registro de gastos

gastuen erregistro-liburu

libro de tasas

tasa-liburu

libro de texto

testuliburu ikasliburu

libro de texto autorizado

testuliburu onetsi

libro del alumno

ikaslearen liburu

libro del profesor

irakaslearen liburu

libro escolar

eskola-liburu

libro especializado

liburu espezializatu

libro oficial de las cuentas de ingresos

sarrera-kontuen liburu ofizial

licencia

lizentzia baimen

licencia de obras

obra-lizentzia

licencia por alumbramiento

erditze-lizentzia

licencia por asuntos propios

norbere beharretarako lizentzia

licencia por enfermedad

gaixotasun-lizentzia

licencia por enfermedad grave o fallecimiento de

senideen gaixotasun larri edo heriotzagatiko lizentzia

licencia por gestación y alumbramiento

haurdunaldi eta erditzeko lizentzia

licencia por lactancia

bularra emateko lizentzia

licencia por matrimonio

ezkontza-lizentzia

licencia por paternidad

aitatasun-lizentzia

licenciado

lizentziatu

licenciado en derecho

zuzenbidean lizentziatu

licenciado en educación física

gorputz-hezkuntzan lizentziatu

150

GAZTELANIA

EUSKARA

licenciatura

lizentziatura

licenciatura universitaria

unibertsitateko lizentziatura

licitación

enkante

licitador

lehiatzaile

licitar

lehiatu lizitatu

lícito

zilegi

limitación

muga mugapen

limitar

mugatu

límite de renta

errenta-muga

límite superior

goi-muga

límites de dispersión de los costos

kostuen dispertsio-mugak

límites presupuestarios

aurrekontuen mugak

limpieza (acción)

garbiketa

limpieza (cualidad)

garbitasun

línea

lerro marra linea

línea eléctrica

linea elektriko

línea transversal

zehar-lerro zehar-gai

lingüística general

hizkuntzalaritza orokor

lingüística indoeuropea

hizkuntzalaritza indoeuropar

lingüística indoeuropea y vasca

hizkuntzalaritza indoeuropar eta euskaldun

lingüística vasca

euskal hizkuntzalaritza

lingúístico

hizkuntz

linotipia

linotipia

liquidación

likidazio kitapen

liquidación de gastos

gastuen likidazio

liquidación de gastos de viaje

bidai gastuen likidazio

liquidación de haberes

hartzekoen likidazio

liquidación de ingresos

sarreren likidazio

liquidación de ingresos recaudados

bildutako sarreren likidazio

liquidación de pagas extraordinarias

aparteko pagen likidazio

liquidación de sueldo

soldataren likidazio 151

GAZTELANIA

EUSKARA

liquidación de trienios

hirurtekoen likidazio

liquidación nominal

likidazio nominal

liquidación parcial

partezko likidazio

liquidación total

guztizko likidazio

liquidar, a

likidatzeko

líquido

likido

líquido a abonar (econ.)

abonatzeko likido

líquido a distribuir (econ.)

banatzeko likido

líquido abonable

ordaintzeko garbi

lista

zerrenda

lista de pago

ordainketa-zerrenda

listado

zerrenda listatu

literalmente

hitzez hitz

literatura castellana

gaztelaniazko literatura

literatura contemporánea

literatura garaikide

literatura española

espainiar literatura

literatura hispánica

literatura hispaniko

literatura infantil

haur-literatura

literatura juvenil

gazte-literatura

literatura oral

ahozko literatura

literatura popular

herri-literatura

literatura vasca

euskal literatura

litigio

auzi liskar

litografía

litografia

lo que se comunica

hala jakinarazten da

lo que se hace saber

hala jakinarazten da

local (adj.)

bertako tokiko toki-

local (sust.)

lokal -tegi

localidad

herri

localidad de destino

destinoko herri

localidad de nacimiento

jaioterri

localidad de origen

jatorrizko herri 152

GAZTELANIA

EUSKARA

localidad solicitada

eskatutako herri

localizar (encontrar)

aurkitu

localizar (situar)

kokatu

locomoción

lokomozio

lógica

logika

logopeda

logopeda

logopedia

logopedia

lograr

lortu erdietsi eskuratu

logro

lorpen

longitud (dimensión)

luzera

longitud (geogr.)

longitude

lote

erlo lote

lugar

toki leku

lugar de desplazamiento

joandako toki

lugar de destino

destinoko leku

lugar de examen

azterketa-leku

lugar de expedición del DNI

NAN luzatutako toki

lugar de nacimiento

jaioterri sorleku

lugar, si hubiera

hala balegokio

lunes

astelehen

lupa binocular

begi biko lupa

llamamiento

dei

llegar

iritsi

llevar

eraman

madera

zur

madera (especialidad)

zurgintza

madera y mueble

zurgintza eta altzarigintza

maduración

heltze umotze

madurez

heldutasun

maduro

heldu

maestra

maistra 153

GAZTELANIA

EUSKARA

maestra rural

landa-maistra

maestría

maisutza

maestría industrial

industri maisutza

maestro

maisu

maestro de fundición

galdaketa-maisu

maestro de laboratorio

laborategi-maisu

maestro de obras

obra-maisu

maestro de taller

tailer-maisu

maestro de taller interino

tailer-maisu bitarteko

maestro de taller numerario

tailer-maisu numerario

maestro industrial

industri maisu

maestro puericultor

haur-hezitzaile

maestro rural

landa-maisu

maestros

maisu-maistrak

magisterio

maisutza

magnetófono

magnetofono

magnetófono a cassette

kasetezko magnetofono

malos tratos

tratu txarrak

mancomunar

amankomunatu

mancomunidad

mankomunitate

mandatario

agintari mandatari

mando

agintari

mando intermedio

erdi-mailako agintari

manera

era modu gisa

manifestación

adierazpen azalpen manifestazio

manifestaciones artísticas

arte-adierazpenak

manifestar

adierazi azaldu aditzera eman

manipulación

manipulazio

manipulado de papel

papera manipulatze

mantenedor

mantentzaile 154

GAZTELANIA

EUSKARA

mantenedor eléctrico

mantentzaile elektriko

mantener

mantendu

mantenimiento

mantentze

mantenimiento aeromecánico

mantentze aeromekaniko

mantenimiento básico de edificios

eraikuntzen oinarrizko mantentze

mantenimiento de instalaciones y servicios

instalazioen eta laguntza-zerbitzuen mantentze

mantenimiento de maquinaria de confección

josteko makinen mantentze

mantenimiento de máquinas y equipos de

makinen eta eraikuntza-obretako tresneriaren mantentze

mantenimiento de máquinas y sistemas automáticos makina eta sistema automatikoen mantentze mantenimiento de medios audiovisuales

ikus-entzunezko baliabideen mantentze

mantenimiento de medios de radio-televisión

irrati-telebistarako baliabideen mantentze

mantenimiento de vehículos

ibilgailuen mantentze

mantenimiento de vehículos autopropulsados

berez dabiltzan ibilgailuen mantentze

mantenimiento eléctrico-electrónico

mantentze elektriko-elektroniko

mantenimiento electromecánico

mantentze elektromekaniko

mantenimiento en línea

kateko mantentze

mantenimiento ferroviario

burdinbide-mantentze

mantenimiento industrial

industri mantentze

mantenimiento mecánico

mantentze mekaniko

mantenimiento y servicio a la producción

produkzioaren zerbitzu eta mantentze

mantequería

guringintza

manual (adj.)

eskuzko esku-

manual (sust.)

eskuliburu

manual de expurgos

espurgo-eskuliburu

manufactura

manufaktura

manuscrito

eskuizkribu

manutención

mantenu

mañana (adv.)

bihar

mañana (sust.)

goiz

mañana, por la

goizean

mapa

mapa

mapa escolar

eskola-mapa

mapa mundi

munduko mapa mapa mundi

mapa mural

hormako mapa

155

GAZTELANIA

EUSKARA

maquetación

maketazio

maquetas artísticas

arte-maketagintza

maquetismo

maketagintza

maquillaje

makillaje

máquina

makina

máquina de coser

josteko makina

máquina de escribir

idazmakina

máquina herramienta

makina-erreminta

maquinaria

makineria

maquinaria de construcción

eraikuntzako makineria

máquinas eléctricas

makina elektrikoak

máquinas fijas y móviles

makina finkoak eta mugikorrak

máquinas marinas

itsas makinak

marco

esparru marko

margen de tolerancia

perdoi-marjina

marido

senar

marina civil

itsasgintza zibil

marina mercante

merkataritzako itsasgintza

marioneta

txotxongilo

marítimo pesquera (rama)

itsas-arrantza

marketing

marketin

mármol

marmol

martes

astearte

marzo

martxo

masa escrita

masa idatzi

masaje

masaje

matadero

hiltegi

matasello

zigilu-marka

matemática aplicada

matematika aplikatu

matemática aplicada a las ciencias sociales

gizarte-zientziei aplikatutako matematika

matemática del seguro

aseguruaren matematika

matemática fundamental

funtsezko matematika

matemática pura

matematika huts

matemáticas

matematika

matemáticas empresariales

enpresa-matematika

matemáticas generales

matematika orokor 156

GAZTELANIA

EUSKARA

matemáticas técnicas

matematika tekniko

materia

gai materia

materia (asignatura)

irakasgai jakintzagai

materia común

irakasgai komun guztientzako jakintzagai

materia de modalidad

modalitateko irakasgai

materia específica

berariazko irakasgai

materia opcional

aukerako irakasgai

materia optativa

aukerako irakasgai

materia prima

lehengai

materia reservada a la ley

legez arautu beharreko gai

materia teórica

gai teoriko

materia teórico-práctica

gai teoriko-praktiko

material

material

material cartográfico

kartografi material

material complementario

material osagarri

material de audio

audio-material

material de deportes

kirol-material

material de dibujo

marrazketa-material

material de evaluación

ebaluazio-material

material de lenguaje

hizkuntza-material

material de limpieza

garbiketa-material

material de oficina

bulego-material

material de reprografía

erreprografi material

material de vídeo

bideo-material

material didáctico

ikasmaterial material didaktiko

material didáctico forestal

basogintzako ikastresnak

material fungible

material suntsigarri

material general para ciencias naturales

natura-zientzietarako material orokor

material inventariable

material inbentariagarri

material manipulable

eskuz maneiatzeko material

material no inventariable

material inbentariaezin

material solicitado

eskatutako material

material técnico

material tekniko 157

GAZTELANIA

EUSKARA

material técnico especial

material tekniko berezi

materiales de construcción

eraikuntzako materialak

materializar

mamitu gauzatu gorpuztu zertu

materias endógenas

gai endogenoak

materias exógenas

gai exogenoak

materias textiles

zuntzak

matraz

matraze

matricería

trokelgintza

matrícula

matrikula

matrícula de honor

ohorezko matrikula

matrícula gratuita

doako matrikula

matrícula libre

matrikula libre

matrícula oficial

matrikula ofizial

matrícula real

benetako matrikula

matrícula viva

indarreko matrikula

matriculación

matrikulazio

matricular(se)

matrikulatu

matriz (mat.)

matrize (mat.)

matrona

emagin

máximo

gehienezko maximo

máximo mensual

hileko gehienezko

mayo

maiatz

mayor de edad

adin nagusiko adinez nagusi

mayoría

gehiengo

mayoría de edad

adin-nagusitasun

mayúscula

letra larri

mecánica

mekanika

mecánica agrícola

nekazaritzako mekanika

mecánica de aeronaves

hegalontzien mekanika

mecánica de fluidos

fluidoen mekanika

mecánica de motos y bicicletas

motorren eta bizikleten mekanika

mecánica del automóvil

automobilen mekanika 158

GAZTELANIA

EUSKARA

mecánica experimental

mekanika esperimental

mecánica naval

itsasontzi-mekanika

mecánica técnica

mekanika tekniko

mecánica teórica

mekanika teoriko

mecánica y electricidad de motocicletas

motorren mekanika eta elektrizitate

mecánico (adj.)

mekaniko

mecánico (sust.)

mekanikari

mecánico de armas

arma-mekanikari

mecánico de helicópteros

helikoptero-mekanikari

mecanización

mekanizazio

mecanización agraria

nekazaritzako mekanizazio

mecanización de datos

datu-mekanizazio

mecanizado de la madera

zuraren mekanizazio

mecanizado y mantenimiento de máquinas

mekanizazioa eta makinen mantentzea

mecanografía

mekanografia

mecanografiar

makinaz idatzi mekanografiatu

media (mat.)

batez besteko

media diaria

eguneko batez besteko

mediación

bitartekotza

mediano

erdiko ertain tarteko erdi-mailako

mediar

bitartekotza egin bitarteko izan

medicina

medikuntza

medicina física

medikuntza fisiko

medicina interna

barne-medikuntza

medicina legal

lege-medikuntza

medicina nuclear

medikuntza nuklear

medicina preventiva

prebentzio-medikuntza

medicina preventiva y social

prebentzio eta gizarte-medikuntza

medicina quirúrgica

medikuntza kirurgiko

medición

neurketa

medición general

neurketa orokor

medición real

benetako neurketa 159

GAZTELANIA

EUSKARA

medición realmente ejecutada

benetan egindako neurketa

medición valorada

neurketa baloratu

médico

mediku sendagile osagile

médico (adj.)

osasun-

médico-quirúrgico

mediko-kirurgiko

medida

neurri

medida cautelar

zuhurtasunezko neurri

medida compensatoria

osabidezko neurri

medida de seguridad

segurtasun-neurri

medida disciplinaria

diziplina-neurri

medida legal

lege-neurri

medidas oportunas

dagozkion neurriak

medio (adj.)

erdiko ertain erdi-mailako

medio (adj., mat.)

batez besteko

medio (entorno)

ingurune inguru

medio (método)

baliabide bide

medio (mitad)

erdi

medio ambiente

ingurumen

medio colectivo de transporte

taldeko garraio

medio de ayuda

laguntzabide

medio de locomoción

lokomozio-bide

medio de pago

ordainbide

medio de sustento

ogibide

medio de transporte

garraiobide

medio físico

ingurune fisiko

medio natural

natura-ingurune

medio rural

baserri-ingurune landa-ingurune

medio social

gizarte-ingurune gizarte-inguramendu

medio urbano

hiri-ingurune 160

GAZTELANIA

EUSKARA

medios de comunicación

komunikabideak

medios de difusión

zabalkunde-bideak

medios de prueba

frogabideak

medios de transporte propios

norbere garraiobideak

medios humanos

giza baliabideak

medios materiales

material-baliabideak

medios propios

norbere baliabideak

medir

neurtu

mejora

hobekuntza

mejora contínua

etengabeko hobekuntza

melodía

melodia

membrete

orriburu

memoria (facultad)

oroimen

memoria (informe)

oroitza oroitidazki

memoria anual

urteko oroitza

memoria auditiva

entzutezko oroimen

memoria del ordenador

ordenagailuaren oroimen

memoria visual

ikusizko oroimen

memorizar

buruz ikasi

mención

aipamen

mención honorífica

ohorezko aipamen

mencionar

aipatu

menor de edad

adin txikiko adinez txiki

mensaje

mezu

mensajero

mezulari

mensual

hileko

mensualidad

hileko soldata

mensualidad extraordinaria

aparteko hileko soldata

mental

buru-

mercado

azoka merkatu

mérito

merezimendu meritu

mérito valorado

baloraturiko merezimendu

méritos académicos

merezimendu akademikoak 161

GAZTELANIA

EUSKARA

méritos docentes

irakas-merezimenduak

mes

hil hilabete

mesa

mahai

mesa de contratación

kontratazio-mahai

mesa de lectura

irakurmahai

mesa de reuniones

bilera-mahai

mesa electoral

hauteskunde-mahai

mesa negociadora

negoziazio-mahai

mesa soporte de máquina

idazmakina-mahai

mesa soporte para aparatos audiovisuales

ikus-entzungailuen mahai

mesa trapezoidal

mahai trapezoidal

metafísica

metafisika

metal

metal

metálico, en

eskudirutan

metalistería

metalgintza

metalurgia

metalurgia

método

metodo bide

metodo activo

metodo aktibo

método científico

metodo zientifiko

método cualitativo

metodo kualitatibo

método cuantitativo

metodo kuantitatibo

método de ensayo de materiales

materialen saiakuntzako metodo

método de enseñanza

irakasbide irakasteko metodo

método de enseñanza de la lectura

irakurtzen ikasteko metodo irakurbide

método global

metodo global

método silábico

metodo silabiko

metodología

metodologia

metodología participativa

parte hartuzko metodologia

métodos de identificación y análisis

identifikazio eta analisi-metodoak

métodos estadísticos

estatistika-metodoak

métrica

metrika

metro

metro

metro cuadrado

metro karratu 162

GAZTELANIA

EUSKARA

metro cuadrado

metro koadro

metro cúbico

metro kubiko

metrología

metrologia

metrotecnia

metroteknia

microbiología

mikrobiologia

microelectrónica

mikroelektronika

micrófono

mikrofono

microimplantación

mikroezarpen

micromecánica

mikromekanika

micromecánica de instrumentos

tresnen mikromekanika

micromecánica de máquinas herramienta

makina-erreminten mikromekanika

microordenador

mikroordenagailu

microscopio

mikroskopio

microscopio biológico

biologiako mikroskopio

microscopio petrográfico

petrografiako mikroskopio

miembro

kide

miembro computable

kide kontagarri

miembro de la comisión

batzordekide

miembro del claustro

klaustrokide

miembro del comité

batzordekide

miembro del gabinete

kabinete-kide

miembro del tribunal

epaimahaikide mahaikide

miembros computables

kontatzeko kideak

miércoles

asteazken

mimbrería (especialidad)

zumegintza

mina

meatze

mineralografía

mineralografia

mineralotecnia

mineraloteknia

mineralurgia

mineralurgia

minería

meatzaritza

minero-cantero

meatzari-hargin

minero-exterior (especialidad)

kanpoaldeko meatzari

mínimo

gutxienezko minimo

ministerial

ministerio-

ministerio

ministerio 163

GAZTELANIA

EUSKARA

Ministerio de Educación

Hezkuntza Ministerio

ministra de Educación y Cultura

Hezkuntza eta Kultura ministro

ministro

ministro ministrari

minoría

gutxiengo

minoría de edad

adin-txikitasun

minoría lingüística

hizkuntza-gutxiengo eremu urriko hiztun-herri

minúscula

letra xehe

minusvalía

balio-urritasun elbarritasun

minusválido

balio-urritu elbarri

minuta de honorarios

zerbitzuaren minuta

mitad

erdi

mobiliaria y modelismo

altzariak eta modelismo

mobiliario

altzariak

mobiliario escolar

eskola-altzariak

moda

moda

modalidad

modalitate

modelado

modelaketa

modelismo

modelismo

modelista de fundición

galdaketarako modelogile urtze-lanetarako modelogile

modelista-patronista cortador (especialidad)

modelo eta patroiak egiteko larru-ebaketa

modelo

eredu modelo

modelo anatómico

anatomi eredu

modelo de enseñanza

irakasteredu

modelo de enseñanza bilingüe

irakasteredu elebidun

modelo de gestión

kudeaketa-eredu

modelo lingüístico de enseñanza

irakasteredu elebidun

modelos en vivo

modelo biziak

modelos moleculares

molekula-ereduak

modelos y fundición

modeloak eta galdaketa

modificación

aldaketa

modificación aprobada

onartutako aldaketa 164

GAZTELANIA

EUSKARA

modificación de datos

datu-aldaketa

modificación de ficha

fitxa-aldaketa

modificación de tarifa

tarifa-aldaketa

modificación del proyecto

proiektuaren aldaketa

modificación no autorizada

baimenik gabeko aldaketa

modificación presupuestaria

aurrekontu-aldaketa

modificar

aldatu

modistería

joskintza

modo de envío

igorbide

modular (adj.)

moduluzko

módulo

modulu atal

módulo completo

modulu oso

módulo de aprendizaje

ikasketa-modulu

módulo fraccionado

modulu zatitu

Módulo Profesional

Lanbide Modulu

módulo profesional de 2º grado

bigarren mailako lanbide-modulu

módulo trasnversal

guztientzako modulu

molde

molde

moldeado y vaciado

moldegintza eta hustuketa

molinería

ehokuntza

momento

une momentu

monitor

monitore begirale

monitor deportivo

kirol-monitore

monitor provincial polideportivo

lurralde mailako kirol-monitore

monolingüe

elebakar

montacarga

jasogailu

montaje

muntaketa

montaje y construcción de maquinaria

makinagintza eta muntaia

monto equivalente

pareko kopuru

monumento histórico-artístico

historia eta arte monumentu

moqueta

moketa

mora (econ.)

berandutze

moratoria

luzamendu

mortajadora

txabetagailu 165

GAZTELANIA

EUSKARA

mosaico

mosaiko

mostrador

salmahai mostradore

motivación

motibazio

motivo

zergati motibo zio

motivo de abstención

abstentzioaren zergati

motivo de denegación

ukatzeko arrazoi

motivo de la petición

eskaeraren zergati

motivo de la visita

bisitaren zergati

motivo del viaje

bidaiaren zergati

motopropulsor

motopropultsore

motor (adj.)

mugimenmugimenezko

motor (sust.)

motor

motores hidráulicos

motor hidraulikoak

motores térmicos

motor termikoak

motriz

mugimenmugimenezko

movilidad

mugikortasun

movilidad horizontal

maila bereko mugikortasun

movimiento

mugimendu

movimiento literario

literatura-mugimendu

mueble (adj.)

higigarri

mueble (sust.)

altzari

mueble modular

moduluzko altzari

muestra (estad.)

lagin

muestra (exposición)

erakusketa

mujer

emakume emakumezko

multa coercitiva

hertsatzeko isun

multicopista

multikopista

multicultural

kulturanitz

multidisciplinar

diziplina anitzeko

multilingüismo

eleaniztasun

multimedia

multimedia 166

GAZTELANIA

EUSKARA

multiplicar

biderkatu

multiplicarse

ugaldu ugaritu

municipal

udal-

municipio (entidad)

udal

municipio (término municipal)

udalerri

muñeca

panpina

muñequería

panpinagintza

muñequería artística

arte-panpinagintza

mural

horma-irudi

museo

museo

museología

museologia

música

musika

música de cámara

ganbera-musika

música instrumental sinfónica

musika instrumental sinfoniko

música sacra

musika sakratu eliz musika

música y actuaciones artístico-culturales

musika eta jarduera artistiko-kulturalak

musicología

musikologia

musicoterapia

musika-terapia

mutualidad

mutualitate

Mutualidad Funcionarios Administración Civil mutualismo laboral

Estatuaren Administrazio Zibileko Funtzionarioen Mutualitate (MUFACE) lan-mutualismo

mutuo

elkarrekiko elkarrenganako

muy deficiente (calificación)

oso gutxi

muy señor mío

jaun agurgarri hori

nacer

jaio sortu

nacimiento

jaiotza

nación

nazio

nacional

nazionazional

nacionalidad

herritartasun

natural

berezko natur

167

GAZTELANIA

EUSKARA

natural de

jaioa, -(e)n

naturaleza

izadi natura

naturaleza (carácter)

izaera

náutica

nautika

navegación

nabigazio itsasgintza

navegación de cabotaje

kabotai nabigazio

navegación marítima

itsas nabigazio

necesario

beharrezko

necesidad

behar premia

necesidad de profesorado

irakasle-behar

necesidades actuales

egungo beharrak

necesidades del servicio

zerbitzuaren beharrak

Necesidades Educativas Especiales (NEE)

Hezkuntza Premia Bereziak (HPB)

necesidades educativas especiales no permanentes behin-behineko hezkuntza-premia bereziak Necesita Mejorar (calificación) (NM)

Hobetu Beharra (kalifikazioa) (HB)

necesitar

behar izan

negación

ezeztapen ukapen

negar

ezeztatu ukatu

negativo

ezezko

negligencia

axolagabekeria

negligencia grave

zabarkeria larri

negociación

negoziazio

negociado

bulego

neolectura

berrirakurketa

neto

garbi

neurología

neurologia

nivel

maila

nivel académico

ikasketa-maila

nivel alcanzado

lortutako maila

nivel de actividad preferente

lehentasunezko jarduera-maila

nivel de afianzamiento

gotortzeko maila

nivel de aprendizaje

ikasmaila 168

GAZTELANIA

EUSKARA

nivel de aptitud

gaitasun-maila

nivel de comprensión

ulermen-maila

nivel de concreción

zehaztapen-maila

nivel de conocimiento

ezaguera-maila

nivel de consecución

lorpen-maila

nivel de contacto

harrerako maila

nivel de cualificación

prestakuntza-maila

nivel de dominio

menperatze-maila

nivel de enseñanza

irakasmaila

nivel de estudios

ikasketa-maila

nivel de euskera

euskara-maila

nivel de expresión

adierazpen-maila

nivel de gratuidad

doakotasun-maila

nivel de iniciación

hasierako maila

nivel de preescolar

eskolaurreko maila

nivel de proporcionalidad

proportzionaltasun-maila

nivel del certificado

ziurtagiriaren maila

nivel docente

irakasmaila

nivel educativo

irakasmaila hezkuntza-maila

nivel inferior

beheko maila beheragoko maila

nivel no universitario

unibertsitateaz kanpoko maila

nivel socioprofesional

maila sozioprofesional

no apto

ez-gai gainditu gabe

no certificado

ziurtatu gabe

no compareciente

agertu gabe

no docente

irakaskuntzaz kanpoko

no docente (personal)

ez-irakasle irakasle ez den (langileria)

no ejecutado

exekutatu gabe egin gabe

no fungible

suntsiezin

no inventariable

inbentariaezin

no laborable

lanik gabeko

no lectivo

eskolarik gabeko 169

GAZTELANIA

EUSKARA

no numerario

ez-numerario

no presentado

agertu gabe ez-agertu

no propuesto

proposatu gabe

no universitario

unibertsitateaz kanpoko

noción

nozio

nocturno

gaueko gauarratseko

noche

gau arrats

nombramiento

izendapen

nombramiento del tribunal

epaimahaiaren izendapen

nombrar

izendatu

nombre

izen

nombre y apellidos

izen-deiturak izen-abizenak

nombre y dos apellidos

izena eta bi deitura izena eta bi abizen

nómina

nomina

nómina de dietas

dieta-nomina

nómina de haberes

hartzekoen nomina

nómina mecanizada

nomina mekanizatu

norma

arau

norma civil

arau zibil

norma con rango de ley

lege-mailako arau

norma de aplicación general

aplikazio orokorreko arau

norma de creación

sortze-arau

norma municipal

udal-arau

norma ortográfica

idaztarau ortografi arau

norma reguladora

zehaztapen-arau

norma tributaria

zergei buruzko arau

normal

normal

normalización lingüística

hizkuntza-normalkuntza

normas a cumplimentar

bete beharreko arauak

normas básicas de convivencia

elkarbizitzaren oinarrizko arauak 170

GAZTELANIA

EUSKARA

normas de aplicación

aplikazio-arauak

normas de cumplimentación

betetzeko arauak

normas urbanísticas

hirigintza-arauak

normativa

araudi arautegi

normativa comunitaria europea

Europako erkidegoko arauak

normativa presupuestaria

aurrekontu-araudi

normativa vigente

indarreko araudi

nota (calificación)

nota

nota (observación, aviso)

ohar

nota al pie

oinohar

nota de entrada

sarrera-nota

nota de envío

bidalketa-orri

nota de salida

irteera-nota

nota media

batez besteko nota

notable (calificación)

oso ongi

notificación

jakinarazpen notifikazio adierazpen

notificación del acuerdo

erabakia jakinarazte

notificar

aditzera eman jakinarazi

notificar personalmente

norberak adierazi

noviembre

azaro

núcleo

gune nukleo

núcleo de población

herrigune

nuevo ingreso, de

sartu berri

nulidad

deuseztasun nulitate

nulidad de pleno derecho

erabateko deuseztasun

nulidad de un acto

egintzaren deuseztasun

nulo

deusez

numeración

zenbakikuntza numerazio

numerar

zenbakitu

numerario

numerario 171

GAZTELANIA

EUSKARA

número (nº)

zenbaki (zkia.)

número (cantidad)

kopuru

número de afiliación

kide-zenbaki

número de alumnos

ikasle-kopuru

número de alumnos por curso

ikasle-kopurua kurtsoko

número de caracteres por línea

lerroko letragune-kopuru

número de colegiado

elkargokide-zenbaki kide-zenbaki

número de DNI

NAN zenbaki

número de edición

zenbatgarren argitaraldi

número de expediente

espediente-zenbaki

número de grupos por curso

talde-kopurua mailako

número de horas

ordu-kopuru

Número de Identificación Fiscal (NIF)

Identifikazio Fiskaleko Zenbaki (IFZ)

número de líneas por página

orrialdeko lerro-kopuru

número de oferta

eskaintza-zenbaki

número de orden

ordena-zenbaki

número de profesores

irakasle-kopuru

número de puestos escolares

ikaspostu-kopuru

número de recibo

ordainagiri-zenbaki

número de referencia

erreferentzi zenbaki

Número de Registro de Personal (NRP)

Langile Erroldako Zenbaki (LEZ)

número de tercero

hirugarrenaren zenbaki

número de tomos

liburuki-kopuru

número de unidades

ikasgela-kopuru

número de usuarios

erabiltzaile-kopuru

número de venta

salmenta-kopuru

número real de páginas

benetako orrialde-kopuru

número total

kopurua guztira

numerus clausus

numerus clausus kopuru mugatu

nutrición

elikadura nutrizio

objetivo (adj.)

objektibo

objetivo (sust.)

xede helburu

objetivo base del área

arloaren oinarrizko helburu 172

GAZTELANIA

EUSKARA

objetivo de aprendizaje

ikasketa-xede

objetivo mínimo

gutxienezko helburu

objetivo operativo

xede operatibo

objetivos generales de etapa

etapako helburu orokorrak

objeto (cosa)

gauza objektu

objeto (fin)

xede helburu

objeto del procedimiento

prozeduraren xede

objeto del viaje

bidaiaren xede

objeto reutilizable de aprendizaje

ikaskuntza-objektu berrerabilgarri

obligación

betebehar obligazio

obligación pecuniaria

dirua ordaintzeko behar

obligatoriedad

derrigorrezkotasun obligaziozkotasun

obligatorio

derrigorrezko nahitaezko

oboe

oboe

obra

obra

obra civil

obra zibil

obra de adaptación

egokitzapen-obra

obra de encargo

enkarguzko obra

obra de mejora

hobekuntza-obra

obra de reforma

berrikuntza-obra

obra de reparación

konponketa-lan

obra de teatro

antzezlan

obra defectuosa

obra akastun

obra ejecutada

burututako obra

obra en prosa

prosazko obra

obra mayor

obra handi

obra menor

obra txiki

obra objeto del contrato

kontratuaren gai den obra

obra principal

obra nagusi

obra programada

programatutako obra

obra realmente ejecutada

benetan burututako obra

obra sociales

gizarte-ekintzak 173

GAZTELANIA obrar

EUSKARA jardun ari izan obratu jokatu

obras de hormigón

hormigoizko obrak

obras del estado

estatuaren obrak

obras públicas

herri-lanak

observación (advertencia)

ohar oharpen

observación (examen)

behaketa

observación de carácter general

ohar orokor

observaciones a tener en cuenta

kontuan izan beharreko oharrak

observaciones de interés

ohar jakingarriak

observar (cumplir)

bete gorde

observar (mirar)

behatu begiratu

observatorio de la convivencia

elkarbizitzaren behatokia

obstáculo

oztopo eragozpen

obstetricia

obstetrizia

obtención

lorpen

obtener

lortu erdietsi eskuratu

obvio

begibistako jakin

ocasión

aukera abagadune

octubre

urri

ocultar

ezkutatu

ocupación (oficio)

lanbide

ocupación plena

okupazio oso

ocupación simultánea

aldi bereko okupazio

ocupacional

lanerako lanaren bidezko

ocupar

hartu 174

GAZTELANIA ocupar

EUSKARA bete okupatu

odontología

odontologia

oferta

eskaintza

oferta de empleo público

administrazioaren lan-eskaintza

oferta educativa

hezkuntza-eskaintza

oficial

ofizial

oficial 1ª fontanero

lehen mailako ofizial iturgin

oficial 2ª mecánico

bigarren mailako ofizial mekanikari

oficial de industria

industri ofizial

oficial impresor

ofizial inprimatzaile

oficialía

ofizialtza

oficialía industrial

industri ofizialtza

oficina

bulego

oficina de información

informazio-bulego

oficina de prensa

prentsa-bulego

oficina del consumidor

kontsumitzaileen bulego

oficina internacional de educación

nazioarteko hezkuntza-bulego

oficina técnica

bulego tekniko

oficio

lanbide ogibide ofizio

oficio (escrito)

idazki

oficio de remisión

bidalketa-idazki

oficio, de

ofizioz ofiziozko

oficios artísticos

arte-lanbideak

ofimática

ofimatika

oftalmología

oftalmologia

omisión

omisio ez egite

omisión de datos

datuak ez aipatze

ontología

ontologia

opción

aukera aukerabide

opción múltiple, preguntas de

aukera anitzeko galderak

opcional

aukerako 175

GAZTELANIA

EUSKARA

opcionalidad

aukerakotasun

opcionalidad curricular

curriculum-aukerakotasun

operación

operazio eragiketa erabiltze lan

operación (mat., econ.)

eragiketa

operación (med.)

ebakuntza

operación de gastos

gastu-eragiketa

operación de ingresos

sarrera-eragiketa

operaciones básicas de laboratorio

laborategiko oinarrizko lanak

operaciones de almacén

biltegiko lanak

operaciones de elaboración de productos

elikagaien elaborazio-lanak

operaciones de imagen y sonido

irudi eta soinu-eragiketak

operaciones de procesos

prozesu-lanak

operaciones de vinificación

ardogintza-lanak

operaciones topográficas

topografi lanak

operador de cuadro y automatismos

koadro eta automatismoen eragile

operador de laboratorio

laborategiko eragile

operador de máquinas-herramientas

makina-erreminten eragile

operador de planta

lantegiko eragile

operador de plantas de tratamiento de aguas

ur-garbitegiko eragile

operador químico

kimika-eragile

operador tecnológico

eragile teknologiko

operar

erabili

operario

langile

operario de carpintería de madera maciza

zur-arotzeriako langile

operario de fabricación e instalación de muebles

moduluzko altzariak egin eta instalatzeko langile

operario de laboratorio

laborategiko langile

operario especialista

langile espezialista

operario maquinista

langile makinista

operario mecánico

mekanika-langile

operario mecánico de automóviles

automobilen mekanika-langile

operatoria

eragiketa erabilera

operatoria de teclados

teklatu-eragiketa

176

GAZTELANIA opinión

EUSKARA iritzi uste aburu

opinión pública

iritzi publiko

oportunamente

egokiro

oportuno

egoki bidezko beharrezko dagokion

oposición

oposizio

oposiciones a

oposizioak, -(e)rako

opositor

oposiziogile

optativa ligada a la modalidad

modalitateari lotutako aukerako

optativas comunes

komunak diren aukerakoak

optatividad

hautazkotasun

optatividad curricular

curriculum-hautazkotasun

optativo

aukerako hautazko

óptica

optika

óptica de anteojería

betaurreko-optika

óptica electrónica

optika elektroniko

óptica geométrica

optika geometriko

oral

ahozko ahohitzezko

oralmente

ahoz hitzez

orden (colocación)

ordena hurrenkera

orden (mandato)

agindu

orden alfabético

alfabeto-ordena

orden de actuación

jarduera-ordena

orden de convocatoria

deialdi-agindu

orden de entrega

entrega-agindu

orden de libramiento

ordainketa-agindu

orden de pago

ordainketa-agindu ordaintzeko agindu 177

GAZTELANIA orden de preferencia

EUSKARA lehenespen-ordena lehentasun-ordena

orden de prioridad

lehentasun-ordena

orden de puntuación

puntuazio-ordena

orden de servicio

zerbitzu-agindu

orden de transferencia

transferentzi agindu

orden de traslado

lekualdaketa-agindu

orden del día

gai-zerrenda

orden ministerial

ministro-agindu

orden, por (p.o.)

bere aginduz (b.a.)

ordenación

antolamendu

ordenación académica

ikasketen antolamendu

ordenación del procedimiento

prozeduraren antolamendu

ordenación educativa

hezkuntza-antolamendu

ordenación general del sistema educativo

hezkuntza-sistemaren antolamendu orokor

ordenación universitaria

unibertsitate-antolamendu

ordenación urbana

hiri-antolamendu

ordenador

ordenagailu konputagailu

ordenamiento jurídico

ordenamendu juridiko zuzenbide-antolamendu

ordenar (mandar)

agindu

ordenar (poner en orden)

ordenatu

ordinario

arrunt ohiko

orfebrería

urregintza

organigrama

organigrama

organismo

erakunde

organismo autónomo

erakunde autonomiadun

organismo dependiente

menpeko erakunde

organismo oficial

erakunde ofizial

organismo privado de enseñanza superior

goi-mailako irakaskuntzako erakunde pribatu

organismo público

herri-erakunde

organización

antolamendu antolaketa

organización de empresas

enpresa-antolamendu

organización de obras

eraikuntza-lanen antolamendu 178

GAZTELANIA

EUSKARA

organización escolar

eskola-antolamendu

organización industrial

industri antolamendu

Organización No Gubernamental (ONG)

Gobernuaz Kanpoko Erakunde (GKE)

organización pedagógica

pedagogi antolamendu

organización religiosa

erlijio-erakunde

organización sin fines de lucro

irabazi-asmorik gabeko erakunde

organización y gestión comercial

merkataritza-antolamendu eta kudeaketa

organizar

antolatu eratu

órgano

organo

órgano colegiado

taldeko organo

órgano colegiado de gobierno

taldeko aginte-organo

órgano competente

organo eskudun

órgano consultivo

organo aholku-emaile

órgano de cooperación

lankidetza-organo

órgano de decisión

organo erabakitzaile

órgano de dirección

zuzendaritza-organo

órgano de gestión

kudeaketa-organo

órgano de gobierno

aginte-organo

órgano de representación

ordezkaritza-organo

órgano dependiente

mendeko organo

Organo Máximo de Representación (OMR)

Ordezkaritza Organo Goren (OOG)

órgano superior jerárquico

hierarkian goragoko organo

órgano superior jerárquico común

hierarkian komun duten goragoko organo

órgano unipersonal

kide bakarreko organo

órgano unipersonal de gobierno

lagun bakarreko aginte-organo

orientación

orientabide orientazio

orientación educativa

hezkuntza-orientabide

orientación familiar

famili orientabide

orientación laboral

lan-orientabide

orientación laboral y tutorial

lan eta tutoretza-orientabide

orientación para la enseñanza-aprendizaje

irakatsi eta ikasteko orientabide

orientación para la evaluación

ebaluaziorako orientabide

orientación pedagógica

orientabide pedagogiko

orientación personal

orientazio pertsonal

orientación profesional

lanbide-orientazio 179

GAZTELANIA

EUSKARA

orientador de centro

ikastetxeko orientatzaile

orientar

orientatu

origen de los ingresos

sarreren iturburu

original

jatorrizko orijinal

ortografía

ortografia

ortoprotésica

ortoprotesika

osciloscopio

osziloskopio

otología

otologia

otorgar

eman

otorrinolaringología

otorrinolaringologia

otros

bestelakoak

otros datos

bestelako datuak

otros gastos

bestelako gastuak

otros servicios

bestelako zerbitzuak

pacto escolar

eskola-itun

padres

gurasoak

padrón

errolda biztanleen errolda

paga extraordinaria

aparteko paga

pagar

ordaindu pagatu

pagar en metálico

dirutan, eskudirutan ordaindu

página (pg.)

orrialde (or.)

páginas (pgs.)

orrialdeak (orr.)

pago

ordainketa ordain

pago aplazado

ordainketa geroratu

pago contra el fondo

fondoaren kontrako ordainketa

pago de las nóminas

nominen ordainketa

pago delegado

ordainketa eskuordetu

pago directo

ordainketa zuzen

pago en metálico

eskudiruzko ordainketa

páguese a

ordain... -(r)i

país

herri herrialde

país de nacimiento

jaiotako herrialde 180

GAZTELANIA

EUSKARA

País Vasco

Euskal Herri

palabra

hitz berba

paleontología

paleontologia

panadería (especialidad)

okintza

panadería (establecimiento)

okindegi

panel

panel

panificación

okintza

pantalla

pantaila

papel

paper

papel de pago

ordain-paper

papelera

paperontzi

paquete

fardel pakete

parado

langabetu

parálisis

paralisi elbarritasun

paralítico

paralitiko elbarri

paralítico cerebral

garun-paralitiko

paralización

gelditze geldiarazte

paralizar

gelditu geldiarazi

parasitología

parasitologia

parcela

lursail lurzati

parcela escolar

eskolako lursail

parcial

partezko partzial

parentesco

ahaidetasun

parentesco de afinidad

ezkon-ahaidetasun

parentesco de consanguinidad

odol-ahaidetasun

paridad

parekotasun

parlamento

legebiltzar parlamentu

paro

langabezia 181

GAZTELANIA

EUSKARA

paro

lanuzte

parque

parke

parque natural

parke natural

párrafo

pasarte paragrafo

parte

zati parte alde

parte común

zati komun

parte de dietas

dieten parte

parte de faltas

hutsegiteen parte

parte específica

berariazko zati

parte mensual

hileko parte

parte proporcional

zati proportzional

parte sombreada

zati ilundu

parte, dar

berri eman parte eman

participación

parte-hartze partaidetza esku-hartze

participación ciudadana

herritarren parte-hartze

participación económica

partaidetza ekonomiko

participante

partaide parte-hartzaile

participar

parte hartu

participativo

parte hartuzko

particular

berezi partikular

particular (sust.)

norbanako

partida (documento)

agiri

partida (presupuestaria)

partida

partida de defunción

heriotza-agiri

partida de matrimonio

ezkontza-agiri

partida de nacimiento

jaiotza-agiri

partida presupuestaria

aurrekontuko partida

parvulario

eskolaurre

pasaje (de un texto)

pasarte 182

GAZTELANIA

EUSKARA

pasaporte

pasaporte

pasar

iragan igaro pasatu

pasillo

korridore pasilo

pasivo

pasibo

paso (lugar)

pasabide

paso peatonal

oinezkoen pasabide

pastelería (especialidad)

gozogintza pastelgintza

pastelero

gozogile

patio (de recreo)

jolastoki

patología clínica quirúrgica

patologia kliniko kirurgiko

patología médica

patologia mediko

patología quirúrgica

patologia kirurgiko

patria potestad

guraso-aginte

patrimonial

ondareondarezko

patrimonio artístico

arte-ondare

patrón (dueño)

ugazaba nagusi (iz.)

patrón (modelo)

eredu patroi

patronaje

patroigintza

patronato

patronatu

patronato de la universidad

unibertsitateko patronatu

pautas de comportamiento

portaerazko jarraibideak

pedagogía

pedagogia

pedagogía aplicada

pedagogia aplikatu

pedagogía del dibujo

marrazketaren pedagogia

pedagogía del lenguaje

hizkuntzaren pedagogia

pedagogia diferencial

pedagogia diferentzial

pedagogía experimental

pedagogia esperimental

pedagogía musical

musikaren pedagogia

pedagogía sistemática

pedagogia sistematiko

pedagogía terapéutica

sendabidezko pedagogia 183

GAZTELANIA

EUSKARA

pedagogía terapéutica

pedagogia terapeutiko

pedagogo

pedagogo

pedagogo de programación

programazio-pedagogo

pediatría

pediatria

pedido

eskaera eskari

pedir

eskatu

pegamento

lekeda kola

peligro

arrisku

peligrosidad

arrisku

peluquería (especialidad)

ile-apainketa

peluquería (establecimiento)

ile-apaindegi

peluquero

ile-apaintzaile

penalización

penalizazio

pendiente de

-t(z)eko zain oraindik... gabe

pendiente de pago

ordaintzeko ordaindu zain oraindik ordaindu gabe

pendiente, estar

egiteko egon

pensamiento abstracto

pentsaera abstraktu

pensamiento convergente

pentsaera konbergente

pensamiento creativo

sormenezko pentsaera

pensamiento divergente

pentsaera dibergente

pensamiento lógico-formal

pentsaera logiko-formal

pensamiento religioso

erlijio-pentsaera

pensión

pentsio

pensionista

pentsiodun

pequeña y mediana empresa

enpresa txiki eta ertain

percepción (cobro)

kobratze hartze

percepción (sensación)

pertzepzio

percepción sensorial

zentzumen-pertzepzio

percepción temporal

denbora(ren) pertzepzio

perceptor

hartzaile 184

GAZTELANIA percibir

EUSKARA hartu jaso kobratu

percibir haberes

hartzekoak jaso

percibir, a

hartzeko

percusión

perkusio

percha

kako pertxa

perder

galdu

pérdida

galera

perfeccionamiento

hobekuntza

perfeccionamiento del profesorado

irakasleen hobekuntza

perfil diferido

atzeratutako eskakizun

Perfil Lingüístico

Hizkuntza Eskakizun

Perfil Lingüístico 1 (PL1)

Lehenengo Hizkuntza Eskakizun (HE1)

Perfil Lingüístico 2 (PL2)

Bigarren Hizkuntza Eskakizun (HE2)

perfil lingüístico de educación

hezkuntzako hizkuntza-eskakizunak

perfil lingüístico del profesorado

irakasleen hizkuntza-eskakizunak irakaslanerako hizkuntza-eskakizuna

perfil lingüístico vencido

hizkuntza eskakizuna indarrean hizkuntza-eskakizuna indarrean

perfil profesional

lanbide-profil

perfil profesional asociado al título

tituluari dagokion lanbide-profil

perfil sin fecha de preceptividad

derrigortasun-datarik gabeko eskakizun

perforista

zulatzaile

periódicamente

aldiro-aldiro

periódico (adj.)

aldizkako

periódico (sust.)

egunkari

periodismo

kazetaritza

periodo

aldi garai

periodo anterior

aurreko aldi

periodo de adaptación

egokitzeko aldi

periodo de educación básica

oinarrizko hezkuntza-aldi

periodo de escolarización obligatoria

derrigorrezko eskolatze-aldi

período de información

informazioaldi

periodo de intercambio

trukealdi 185

GAZTELANIA

EUSKARA

periodo de liberación

liberazio-aldi

periodo de liquidación

kitapen-aldi likidazio-aldi

periodo de matrícula

matrikula-aldi

periodo de prácticas

praktika-aldi

periodo de tiempo

denboraldi

periodo de tiempo a reconocer

aitortu beharreko denboraldi

periodo de vacaciones

oporraldi

periodo expresado

adierazitako aldi

periodo extraordinario de matrícula

aparteko matrikula-aldi

periodo ordinario de matrícula

matrikula-aldi arrunt

periodo preescolar

eskolaurreko aldi

periodos mensuales, en

hilabeteko alditan

perito

peritu aditu

perito industrial

industri peritu

perito mercantil

merkataritza-peritu

perito taquígrafo-mecanógrafo

peritu takigrafo-mekanografo

perjudicial

kaltegarri

perjuicio

kalte

perjuicio de, sin

kalterik gabe, -(r)en

perjuicio irreparable

kalte konponezin

permanencia

egonaldi iraupen

permanente

etengabe(ko) iraunkor

permiso

baimen

permiso de residencia

egoitza-baimen

permiso para la concurrencia a exámenes

azterketara joateko baimen

permiso retribuido

ordaindutako baimen

permitir

utzi baimendu bide eman

permuta

truke

pernoctar

gaua igaro gaua pasatu

persiana

pertsiana 186

GAZTELANIA

EUSKARA

persona afectada

tarteko den pertsona

persona física

pertsona fisiko

persona jurídica de derecho privado

zuzenbide pribatuko pertsona juridiko

persona natural o jurídica

pertsona natural edo juridiko

personal (adj.)

pertsonal norbere

personal (sust.)

pertsonal langileria langileak

personal administrativo

administrazio-langileak

personal al servicio de las administraciones públicas herri-administrazioetako langileak personal civil

langile zibilak

Personal de Administración y Servicios (PAS)

Administrazio eta Zerbitzuetako Pertsonal (AZP)

personal de adscripción al centro

ikastetxera atxikitako pertsonal

personal de delegación

ordezkaritzako pertsonal

personal de limpieza

garbiketako pertsonal

personal de plantilla

plantilako pertsonal

personal dependiente

menpeko pertsonal

personal directivo

zuzendaritza-pertsonal

personal docente

irakasleak

personal docente laboral

lan-legepeko irakasleak

personal docente laboral fijo

lan-legepeko irakasle finkoak

personal docente laboral temporal

lan-legepeko aldi baterako irakasleak

personal docente no universitario

unibertsitateaz kanpoko irakasleak

personal especializado no docente

irakasle ez den pertsonal espezializatu

personal eventual

aldi baterako pertsonal

personal fijo discontinuo

aldizkako langile finkoak

personal laboral

lan-legepeko pertsonal

Personal No Docente (PND)

Pertsonal Ez Irakasle (PEI)

personal no docente

irakasle ez diren langileak

personal propio

bertako langileak bere langileak

personal subalterno

pertsonal urgazle

personal técnico

pertsonal tekniko

personal transferido

pertsonal eskualdatu

personal vario

bestelako pertsonal

personalidad

nortasun 187

GAZTELANIA

EUSKARA

personalidad jurídica

nortasun juridiko

personalidad jurídica propia

berezko lege-nortasun

personalizado

bana-banako pertsonalizatu

personarse en el procedimiento

prozeduran aurkeztu

personas con discapacidades

ezintasunak dituzten pertsonak

pertenecer

izan, -(r)ena izan, -(e)koa

pertenecer al cuerpo

kidegokoa izan

pertinente

egoki bidezko beharrezko dagokion

perturbaciones de la personalidad

nortasun-asaldurak

pesca litoral

itsasertzeko arrantza

pesca marítima

itsas arrantza

pesca y acuicultura

arrantza eta akuikultura

pesetas (pts.)

pezeta (pta.)

pesetas brutas

pezeta gordinak

pesetas netas

pezeta garbiak

peso

pisu

petición

eskari eskaera

petición de parte, a

alde baten eskariz inoren eskariz

petición del interesado, a

interesatuaren eskariz

peticionario

eskatzaile

petrología

petrologia

petroquímica

petrokimika

piano

piano

picado

zulaketa

piel

larru larrugintza

piloto

pilotu

piloto civil

pilotu zibil

pintor

pintore

pintura

pintura 188

GAZTELANIA

EUSKARA

pintura decorativa

apaintzeko pintura

pintura industrial artística

industri pintura artistiko

pintura y decoración

pintura eta dekorazio

pintura y modelado

pintura eta modelatu

piso (planta)

solairu

piso (suelo)

zoru

piso (vivienda)

etxebizitza

pista de audio

audio-errei

pista de vídeo

bideo-errei

pizarra

arbel

placa para picado

zulaketarako plaka

pladur

pladur

plan

plan

plan antiguo

plan zahar

Plan Anual de Centro (PAC)

Ikastetxearen Urteko Plan (IUP)

plan de acción tutorial

tutoretza-plan

plan de actuación

jarduera-plan ekintza-plan

plan de ayuda

laguntza-plan

plan de centro

ikastetxeko plan

plan de compensación de desigualdades

desberdintasunen osabide-plan

plan de convivencia

elkarbizitza-plana

plan de emergencia

larrialdietarako plan

plan de enseñanza

irakasplan

plan de estudios

ikasketa-plan

plan de estudios opcional

aukerako ikasketa-plan

plan de formación permanente del profesorado

irakasleen etengabeko prestakuntza-plan

plan de gestión

kudeaketa-plan

plan de informática

informatika-plan

plan de reforma educativa

hezkuntzaren erreformarako plan

plan de trabajo

lan-egitasmo lanerako plan

plan director

gida-plan

plan estratégico de gestión educativa

hezkuntzaren kudeaketarako plan estrategiko

plan experimental

plan esperimental

plan general de inspección

ikuskaritzako plan nagusi

Plan Intensivo de Formación (PIF)

Prestakuntzarako Plan Trinko (PPT) 189

GAZTELANIA

EUSKARA

plan plurianual

urte anitzeko plan

planificación

plangintza

planificación de centros y equipamiento

ikastetxeen plangintza eta hornikuntza

planificación de recursos materiales y humanos

giza eta material-baliabideen plangintza

plano

plano

planta (piso)

solairu

planteamiento

planteamendu

plantear

planteatu

plantilla

plantila

plantilla docente

irakasle-plantila irakasle-zerrenda

plantilla orgánica

plantila organiko

plástica

plastika

plaza (de trabajo)

lanpostu plaza

plaza a la que aspira

nahi den lanpostu

plaza asignada

asignatutako lanpostu

plaza creada

sortutako lanpostu

plaza de apoyo

laguntzako lanpostu

plaza de apoyo a la investigación y a la docencia

ikerketa eta irakas-laguntzarako lanpostua

plaza de castellano

gaztelaniazko lanpostu

plaza de difícil desempeño

zailtasunezko lanpostu

plaza de euskera

euskarazko lanpostu

plaza en funcionamiento

funtzionamenduzko lanpostu

plaza escolar

ikaspostu

plaza fija

lanpostu finko

plaza no escalafonada

lerrundu gabeko lanpostu

plaza no escalonada

mailakatu gabeko lanpostu

plaza suprimida

kendutako lanpostu

plaza transformada

eraldatutako lanpostu

plazo

epe epealdi

plazo de admisión

onartzeko epe onarpen-epe

plazo de ejecución

burutzeko epe

plazo de liquidación

likidatzeko epe

plazo de matrícula

matrikulatzeko epe 190

GAZTELANIA

EUSKARA

plazo de resolución

ebazpen-epe

plazo estipulado

ezarritako epe

plazo máximo

gehienezko epe

plazo reglamentario

arauzko epe

plena posesión

erabateko jabetza

pleno

osoko bilkura

pleno de la corporación

udalbatzaren osoko bilkura

pleno derecho

eskubide oso

plica

plika kartazal itxi

pliego

plegu orri

pliego de bases

oinarri(en) plegu

pliego de bases administrativas particulares

administrazio-oinarri partikularren plegu

pliego de condiciones

baldintzen plegu

pliego de condiciones administrativas

administrazio-baldintzen plegu

pliego de descargo

deskargu-plegu

pliego general de condiciones

baldintzen plegu orokor

plurianual

urte anitzeko

plurideficiente

urritasun anitzeko

plurilingüe

eleanitz

plurilingüismo

eleaniztasun

plus

gehigarri

población (habitantes)

biztanleria biztanleak

población (lugar)

herri

poder (sust.)

aginte ahalmen botere

policromía

polikromia

polideportivo

kiroldegi

polímero

polimero

polio

polio

política científica

zientzi politika

política económica

ekonomi politika

política económica de la empresa

enpresaren ekonomi politika

polivalente

balioanitz 191

GAZTELANIA

EUSKARA

polivalente

balio anitzeko

póliza

poliza

ponderación en función de las ventas

salmentaren araberako ponderazio

ponencia

txosten ponentzia

ponente

txosten-emaile

poner en conocimiento

jakinarazi adierazi

porcentaje

ehuneko portzentaia

pormenores

xehetasunak

pormenorizar

xehatu

portada

azal

portador, al

eramaileari

portavoz

bozeramale

porte

garraio garraio-kostu

portería

atezaintza

portero

atezain

portlandista

porlangile

poseer la plaza en propiedad

lanpostuaren jabe izan lanpostua jabetzan eduki

posesión

jabetza edukitze

posibilidad (capacidad)

ahalbide

posibilidad (opción)

aukera posibilitate

posibilitar

bideratu ahalbidetu

posicionarse

jarrera hartu jarrera agertu

positivo

positibo baiezko

posponer

atzeratu

postal (adj.)

postapostazko

postdoctorado

doktoratu-ondoko 192

GAZTELANIA

EUSKARA

posterior presentación, para su

gero aurkezteko

postgraduado

graduatu-ondoko

postobligatoria

derrigorrezkoaren ondoko

postura

jarrera

potestad

ahalmen

potestad administrativa

administrazioaren ahal

potestad de intervención

esku hartzeko ahal

potestad disciplinaria

diziplinazko ahal

potestad sancionadora

zehatzeko ahal

práctica

praktika

práctica de programación

programazio-praktika

práctica instrumental

instrumentu-praktika

practicar

ari izan jardun praktikatu

prácticas administrativas y comerciales

administrazio eta merkataritza-praktikak

prácticas agrarias

nekazaritzako praktikak

prácticas de automoción

automozioko praktikak

prácticas de conversación

mintzapraktika

prácticas de delineación

delineazioko praktikak

prácticas de electricidad

elektrizitateko praktikak

prácticas de electrónica

elektronikako praktikak

prácticas de fotografía

argazkilaritzako praktikak

prácticas de hogar

etxeko praktikak

prácticas de hostelería y turismo

ostalaritza eta turismoko praktikak

prácticas de imagen y sonido

irudi eta soinuko praktikak

prácticas de informática de gestión

gestio-informatikako praktikak

prácticas de metal

metaleko praktikak

prácticas de minería

meatzaritzako praktikak

prácticas de química

kimikako praktikak

prácticas de vidrio y cerámica

beira eta zeramikako praktikak

prácticas en alternancia

ikas-ekinezko praktikak

prácticas en empresa

enpresako praktikak

prácticas marítimo-pesqueras

itsaso eta arrantzako praktikak

prácticas sanitarias

osasun-praktikak

práctico

praktiko

precedente (antecedente)

aurrekari 193

GAZTELANIA

EUSKARA

precedente (anterior)

aurreko

preceptividad

derrigorrezkotasun

preceptividad diferida

derrigorrezkotasun atzeratu

preceptividad inmediata

berehalako derrigorrezkotasun

preceptividad vencida

iraungitako derrigortasun-data

preceptivo

nahitaezko aginduzko

precepto

agindu manu

precio

prezio salneurri

precio contradictorio

prezio kontrajarri

precio contratado

kontratatutako prezio

precio de contrata

kontrata-prezio

precio de coste

kostu-prezio

precio de distribución

merkatari-prezio

precio de proyecto

proiektuaren prezio

precio de publicación

argitaratze-prezio

precio estándar de venta

salneurri estandar

precio público

prezio publiko

precio satisfecho

ordaindutako prezio

precio unitario

aleko prezio banakako prezio

precisar (especificar)

zehaztu

precisar (necesitar)

behar izan

preconcepto

aurrekontzeptu

preconcurso

aurrelehiaketa

precoz

goiztiar

preelaboración de alimentos

elikagaien aurretiazko elaborazio

preescolar (adj.)

eskolaurreko eskolaurre-

preescritura

aurre-idazketa

prefabricado

aurrez egin prefabrikatu

prefabricados estructurales

egitura-prefabrikatuak

preferencia

lehenespen lehentasun 194

GAZTELANIA

EUSKARA

preferente

lehenespenezko

prefijo (partícula)

aurrizki

prefijo (telefónico)

aurrezenbaki

prefijo territorial

lurralde-aurrezenbaki

pregraduado

graduatu-aurreko

Preguntas de Elección Múltiple (PEM)

Aukera Anitzeko Galderak (AAG)

prehistoria

historiaurre

preimpresión

aurreinprimaketa

preinscribir

aurrez izena eman izena eman

preinscripción

aurrez izena emate izena emate

prelación

lehenespen

prelectura

aurre-irakurketa

prematrícula

prematrikula

premiar

saritu

premio

sari

premio extraordinario fin de carrera

karrera-amaierako aparteko sari

premios extraordinarios de bachillerato

batxilergoko aparteko sariak

prensa

prentsa

preparación

prestakuntza prestaketa

preparación de minas

meatzeen prestaketa

preparación de superficies

gainazalen prestaketa

preparación microscópica

gertakin mikroskopiko

preparado-aparado

larru-prestaera

preparados farmacéuticos

farmazi prestakinak

preparar

prestatu gertatu

preparatorio

prestakuntzako

preparatorio, curso

prestakuntzako ikastaro

prerrequisito

aldez aurreko baldintza

prescindir

baztertu alde batera utzi

prescribir (caducar, vencer)

indarra galdu iraungi

prescribir (disponer)

agindu 195

GAZTELANIA prescripción

EUSKARA agindu preskripzio

prescripciones técnicas particulares

preskripzio tekniko bereziak

prescriptivo

aginduzko

presentación

aurkezpen

presentación donde hubiere lugar, para su

behar den lekuan aurkezteko

presentador en on

on-eko aurkezle

presentar disculpas

barkamena eskatu barkamen-eskea egin

presentar(se)

aurkeztu

presente, por la

honen bidez

presidencia

burutza lehendakaritza presidentzia

presidente

buru lehendakari presidente

presidente de la comisión

batzordeburu

presidente del tribunal

epaimahaiburu

presidir

buru izan

prestación

prestazio laguntza

prestación de servicios

zerbitzugintza

préstamo

mailegu

prestar servicios

zerbitzuak egin zerbitzuak eman

prestar sevicios

zerbitzuak eskaini

presumir válido un acto

egintza baliozkotzat jo

presunción de inocencia

errugabetasun-presuntzio

presupuestar

aurrekontuan sartu aurrekontua egin

presupuesto

aurrekontu

presupuesto adicional

aurrekontu gehigarri

presupuesto anual

urteko aurrekontu

presupuesto aprobado

onartutako aurrekontu

presupuesto comparativo

aurrekontu konparatibo

presupuesto de adjudicación

adjudikazio-aurrekontu 196

GAZTELANIA

EUSKARA

presupuesto de contrata

kontrataren aurrekontu

presupuesto de la obra

obraren aurrekontu

presupuesto extraordinario

aparteko aurrekontu

presupuesto inicial de gastos

gastuen hasierako aurrekontu

presupuesto inicial de ingresos

sarreren hasierako aurrekontu

presupuesto operativo

erabiltzeko aurrekontu

presupuesto operativo actualizado

erabiltzeko aurrekontu eguneratu

presupuesto operativo del ejercicio

ekitaldian erabiltzeko aurrekontu

presupuesto ordinario

aurrekontu arrunt

presupuesto primitivo

hasierako aurrekontu

presupuesto total

guztizko aurrekontu aurrekontua guztira

pretecnología

preteknologia

pretensión

eskari

prevaricación

prebarikazio

prevención

prebentzio

prevención de incendios

suteen prebentzio

prevención de riesgos laborales

lan-arriskuen prebentzio

prevenir (advertir)

ohartarazi

prevenir (precaver)

aurrea hartu

prever

aurreikusi aurrez ikusi begiz jo

previa audiencia

entzun ondoren

previamente

aldez aurretik aurrez aurretiaz

previo

aldez aurretiko aurreko aurretiazko

previsión

aurreikuspen

previsión de gastos

gastuen aurreikuspen begiz jotako gastuak

previsión de necesidades

beharren aurreikuspen begiz jotako beharrak

prima

hobari

Primera Lengua (L1)

Lehen Hizkuntza (1H) 197

GAZTELANIA

EUSKARA

primeras transformaciones

lehen transformazioak

primeros auxilios

lehen laguntzak lehen sorospen

primordial

premiazkoen

principal

nagusi (adj.)

principiante

hasi berri

principio (comienzo)

hasiera

principio (idea)

printzipio hastapen

principio de buena fe

fede onaren printzipio

principio de confianza legítima

bidezko konfiantzaren printzipio

principio de contradicción

kontraesan-printzipio

principio de cooperación

lankidetza-printzipio

principio de cooperación y colaboración

lankidetza- eta elkar laguntza-printzipio

principio de coordinación

koordinazio-printzipio

principio de descentralización

deszentralizazio-printzipio

principio de desconcentración

deskontzentrazio-printzipio

principio de eficacia

eraginkortasun-printzipio

principio de igualdad

berdintasun-printzipio

principio de jerarquía

hierarkia-printzipio

principio de lealtad institucional

erakundeen arteko leialtasun-printzipio

principio de legalidad

legezkotasun-printzipio

principio de participación

partehartze-printzipio

principio de proporcionalidad

heinekotasun-printzipio

principio de tipicidad

tipikotasun-printzipio

principio de transparencia

gardentasun-printzipio

prioridad

lehentasun

priorizar

lehenetsi

privado

pribatu

privar

gabetu kendu

probabilidad

probabilitate

probar (demostrar)

frogatu

probar (ensayar)

probatu proba egin

problema

problema arazo 198

GAZTELANIA

EUSKARA

problema de interpretación

interpretazio-auzi

problemática

problematika

procede la exención

salbuespena badagokio

procede, si

hala balegokio

procedencia

jatorri etorki

procedente, es

badagokio

proceder (ser conforme a ley)

egoki(tu) (forma sintetikoan)

procedimiento

prozedura jardupide

procedimiento abreviado

prozedura laburtu

procedimiento administrativo

administrazio-prozedura

procedimiento administrativo común

administrazio-prozedura erkide

procedimiento de admisión de alumnos

ikasleak onartzeko prozedura

procedimiento de arbitraje

arbitraje-prozedura

procedimiento de carácter disciplinario

diziplinazko prozedura

procedimiento de contratación

kontrataziorako prozedura

procedimiento disciplinario

diziplinazko prozedura

procedimiento recaudatorio

diru-bilketako prozedura

procedimiento sancionador

zehatzeko prozedura

procedimiento selectivo

hautaketa-prozesu

procedimientos sanitarios y asistenciales

osasun eta asistentzia-prozedurak

procesado de plásticos

plastikoen lanketa

procesamiento de la información

informazio-lanketa

proceso

prozesu lanketa

proceso de aprendizaje

ikasteko prozesu ikasprozesu

proceso de datos

datu-lanketa

proceso de desarrollo-aprendizaje

garatu eta ikasteko prozesu

proceso de enseñanza-aprendizaje

irakatsi eta ikasteko prozesu

proceso de pasta y papel

ore- eta papergintza

proceso de textos

testu-lanketa

proceso del papel

papergintza

proceso educativo

hezkuntza-prozesu

proceso químico

kimikagintza

procesos gráficos

prozesu grafikoak 199

GAZTELANIA

EUSKARA

procesos químicos textiles

ehungintzako prozesu kimikoak

procesos sanitarios

osasun-prozedurak

procesos y medios de comunicación

komunikaziorako prozesuak eta bideak

proclamar

aldarrikatu

producción

produkzio ekoizpen

producción animal

abere-ekoizpen

producción de audiovisuales, radio y espectáculos

ikus-entzuneko,irrati eta ikuskizunen produkzio

producción de libros

liburugintza

producción de madera y mueble

zurgintza eta altzarigintza

producción de material de enseñanza

ikasmaterialgintza

producción de plantas

landarezaintza

producción de programas

programagintza

producción de software

softwaregintza

producción de software educativo

hezkuntza-softwaregintza

producción de tejidos

ehungintza

producción de televisión

telebista-produkzio

producción editorial

argitalpen-produkzio

producción en industrias de la confección

jantzigintza-alorreko produkzio

producción escrita

idatzizko produkzio

producción oral

ahozko produkzio

producción por fundición

galdaketa bidezko produkzio

producción por mecanizado

mekanizazio bidezko produkzio

producir

sortu produzitu ekoiztu

producir efectos

ondorioak izan

producirse

jazo gertatu

producto culinario

sukaldaritzako produktu

producto natural

produktu natural

producto químico

produktu kimiko

productor

produktore

productor independiente

produktore beregain

productora

produkzio-etxe

productos lácteos

esnekiak

profesión

lanbide 200

GAZTELANIA profesional

EUSKARA lanbideprofesional

profesor

irakasle

profesor agregado

irakasle agregatu

profesor asociado

irakasle elkartu

profesor auxiliar

irakasle laguntzaile

profesor ayudante doctor

doktore denirakasle laguntzaile

profesor comodín

ordezkotzako irakasle

profesor compartido

erdibanako irakasle

profesor consultor

irakasle aholkulari

profesor contratado

irakasle kontratatu

profesor de apoyo

laguntzako irakasle

profesor de bachillerato

batxilergoko irakasle

profesor de cuerda

hari-arloko irakasle

profesor de educación física

gorputz-hezkuntzako irakasle

profesor de formación profesional

lanbide-heziketako irakasle

profesor de guardia

irakasle jagole

profesor de materias técnico-profesionales

gai tekniko-profesionaletako irakasle

profesor de música y ritmo

musika eta erritmoko irakasle

profesor de prácticas

praktiketako irakasle

profesor de viento

haize-arloko irakasle

profesor definitivo

behin betiko irakasle

profesor delegado

irakasle ordezkari

profesor desplazado

lekuz aldarazitako irakasle

profesor emérito

irakasle emeritu

profesor en activo

aktiboko irakasle

profesor en prácticas

praktiketako irakasle

profesor especial

irakasle berezi

profesor especialista

irakasle espezialista

profesor especialista en lengua extranjera

atzerriko hizkuntzaren irakasle espezialista

profesor generalista

orotariko irakasle

profesor interino

bitarteko irakasle

profesor itinerante

irakasle ibiltari

profesor nativo

jatorrizko irakasle

profesor no funcionario

irakasle ez-funtzionario funtzionario ez den irakasle

profesor numerario

irakasle numerario 201

GAZTELANIA

EUSKARA

profesor numerario especial

irakasle numerario berezi

profesor provisional

behin-behineko irakasle

profesor reubicado

irakasle birkokatu

profesor sustituto

ordezko irakasle

profesor tecnico

irakasle tekniko

profesor titular

irakasle titular

profesor visitante

irakasle bisitari

profesorado

irakasleak irakasleria irakasle-jende

profesor-monitor

irakasle-monitore

profilaxis ortodóntica

ortodontzi profilaxi

profilaxis y ortodoncia

profilaxi eta ortodontzia

programa

programa egitarau

programa anual de gestión

urteko kudeaketa-programa

programa de actividades

ekintza-programa

programa de actividades docentes

irakas-jardueren programa

Programa de Desarrollo Individual (PDI)

Banakako Garapen Programa (BGP)

programa de diversificación curricular

curriculum anitzeko programa

Programa de Enriquecimiento Instrumental (PEI)

Tresna-bidezko Aberaste Programa (TAP)

programa de escuelas viajeras

eskola ibiltarien programa

programa de formación

prestakuntza-programa

programa de inmersión

murgiltze-programa

programa de inversiones

inbertsio-programa

programa de perfeccio. y movilidad del personal

ikertzaileak trebatzeko eta mugitzeko programa

programa de refuerzo lingüístico

hizkuntza indartzeko programa

programa de trabajo

lan-programa

programación

programazio

programación de área

arloaren programazio

programación de aula

ikasgelaren programazio

programación general

programazio orokor

programador de aplicaciones de gestión

gestio-aplikazioen programatzaile

programador de gestión

gestioaren programatzaile

Progresa Adecuadamente (calificación) (PA)

Aurrerapen Egokia (kalifikazioa) (AE)

progresivamente

arian-arian

202

GAZTELANIA

EUSKARA

progresivamente

pixkana-pixkana

progreso

aurrerapen

prohibición

debeku

prohibir

debekatu galarazi

prolongación

luzapen

prolongación de jornada

jardunaren luzapen

prolongar

luzatu

prolongar la jornada

jarduna luzatu

promedio (mat.)

batez besteko

promedio diario

eguneko batez besteko

prometer

agindu

promoción

sustapen promozio

promoción cultural

kultura-sustapen

promoción de alumnos

ikasleen promozio

promoción de ciclo

ziklo-igarotze

Promoción de Intercambios Escolares (IKABIL)

Ikastetxeen Arteko Binakako Loturak (IKABIL)

Promoción de Material Didáctico en euskera (EIMA) Euskal Ikasmaterialgintza (EIMA) promoción educativa de adultos

helduen hezkuntza-sustapen

promoción interna

barne-promozio

promoción social

gizarte-sustapen

promocionar

sustatu suspertu

promocionar (pasar al curso siguiente)

igaro

promotor

sustatzaile eragile

promotor del documento

dokumentuaren eragile dokumentua eragin duen

promover

sustatu eragin bultzatu

pronunciación

ahoskera ebakera

propaganda

propaganda

propedéutica clínica

propedeutika kliniko

propedéutico, carácter

izaera propedeutiko 203

GAZTELANIA

EUSKARA

propia iniciativa, por

bere kabuz

propiedad

jabetza jabego

propiedad intelectual

jabego intelektual

Propietario Definitivo

Behin Betiko Jabe

Propietario Provisional

Behin-behineko Jabe

propio

berezko norbere bere

proponer

proposatu

proporción

proportzio

proporcional

proportzional araberako

proporcionalidad

heinekotasun

proposición

proposamen

propósito

asmo

propuesta

proposamen

propuesta curricular

curriculum-proposamen

propuesta de resolución

ebazpen-proposamen

prorrata

hainbanapen

prorrata de las pagas extraordinarias

aparteko pagen hainbanapen

prórroga

luzamendu

prórroga de licencia

lizentziaren luzamendu

prórroga del contrato

kontratuaren luzamendu

prórroga por enfermedad

gaixoaldiko luzamendu

prorrogable

luzagarri

protección

babes

protección civil

babes zibil

protección del medio ambiente

ingurumenaren babes

protección social

gizarte-babes

prótesis

protesi

prótesis dental de laboratorio

laborategiko hortz-protesi

protocolo

protokolo

proveedor

hornitzaile

proveer

hornitu

provenir

etorri

provincia

probintzia 204

GAZTELANIA

EUSKARA

provincia de nacimiento

jaiotako probintzia

provincia solicitada

eskatutako probintzia

provincial

probintziaprobintziako

provisión de personal

pertsonal-hornikuntza

provisión de plazas

lanpostu-hornikuntza

provisión de puestos de trabajo

lanpostuak betetze

provisión en propiedad

jabez hornitze

provisional

behin-behineko

provisionalmente

behin-behinekoz

proximidad del domicilio

etxearen hurbiltasun

proyectista industrial

industri proiektugile

proyecto

proiektu egitasmo

proyecto aprobado

onartutako proiektu

proyecto contratado

kontrataturiko proiektu

proyecto curricular

curriculum-proiektu ikasketa-proiektu

Proyecto Curricular de Centro (PCC)

Ikastetxearen Ikasketa Proiektu (IIP)

proyecto curricular de etapa

etapako curriculum-proiektu etapako ikasketa-proiektu

proyecto de contrucción

eraikuntza-proiektu

proyecto de experimentación

saiakuntza-proiektu

proyecto de formación

prestakuntza-proiektu

proyecto de formación focalizada en el centro

ikastetxean ardazturiko prestakuntza-proiektu

proyecto de gestión

kudeaketa-proiektu

proyecto de innovación

berriztapen-proiektu

proyecto de innovación curricular

ikasketa-planak berritzeko proiektu

proyecto de innovación educativa

hezkuntza berriztatzeko proiektu

proyecto de intervención educativa específica

hezkuntzan berariaz esku hartzeko proiektu

proyecto de investigación

ikerketa-proiektu

proyecto de la obra

obraren proiektu

proyecto de ley

lege-egitasmo

proyecto de nombramiento

izendapen-proiektu

proyecto de obras

obra-proiektu

proyecto de presupuesto

aurrekontu-proiektu

Proyecto Educativo de Centro (PEC)

Ikastetxearen Hezkuntza Proiektu (IHP) 205

GAZTELANIA

EUSKARA

proyecto fin de carrera

karrera-amaierako proiektu

proyecto pedagógico

pedagogi proiektu

proyecto primitivo

hasierako proiektu

proyecto socio-educativo

gizarte-hezkuntzazko proiektu

proyecto urbanístico

hirigintza-proiektu

proyector

proiektagailu

proyector de cine

zine-proiektagailu

proyector de vistas fijas

irudi finkoen proiektagailu

proyectos (especialidad)

proiektugintza

prueba (demostración)

froga

prueba (examen)

proba

prueba de acceso

sarbide-proba

prueba de aptitud física

gorputz-gaitasunaren proba

prueba de madurez

heldutasun-proba

prueba de rendimiento

errendimendu-proba

prueba eliminatoria

kanporaketa-proba

prueba escrita

idatzizko proba

prueba homologada

proba homologatu

prueba inicial

atariko proba

prueba objetiva

proba objektibo

prueba oral

ahozko proba

prueba preceptiva

aginduzko proba derrigorrezko proba

prueba selectiva

hautespen-proba

prueba subjetiva

proba subjektibo

pruebas de acceso a la universidad

unibertsitaterako sarbide-probak

pruebas de graduado escolar

eskola-graduaturako probak

psicolingüística

psikolinguistika

psicología

psikologia

psicología aplicada

psikologia aplikatu

psicología clínica

psikologia kliniko

psicología del aprendizaje

ikaskuntzaren psikologia

psicología educativa

hezkuntza-psikologia

psicología escolar

eskola-psikologia

psicología experimental

psikologia esperimental

psicología general

psikologia orokor

psicología industrial

industri psikologia 206

GAZTELANIA

EUSKARA

psicología laboral

lan-psikologia

psicología matemática

psikologia matematiko

psicología médica

psikologia mediko

psicología pedagógica

pedagogi psikologia

psicología social

gizarte-psikologia

psicólogo

psikologo

psicomotricidad

psikomotrizitate

psicopedagogía

psikopedagogia

psiquiatría

psikiatria

psiquiatría infantil

haur-psikiatria

psíquico

psikiko buru-

publicación

argitalpen

publicar

argitaratu

publicidad

publizitate

publicidad gráfica

publizitate grafiko

público (adj., manifiesto)

ageriko jendaurreko

público (adj., no privado)

herripubliko

público (sust.)

jende

público (sust., oyentes)

entzuleria

publificación

publiko bihurtze

publificar

publiko bihurtu

puente (náutica)

ontziko zubi zubi

puente y cubierta de mercante

merkatalontziko kuberta eta zubi

puente y cubierta de pesca

arrantzontziko kuberta eta zubi

puericultura

haur-heziketa puerikultura

puerto

portu

puesta a disposición

eskueran jartze

puesta en común

bateratze-lan

puesta en escena

eszenaratze

puesta en funcionamiento

funtzionamenduan jartze

puesta en marcha

martxan jartze

puesta en servicio

zerbitzuan jartze 207

GAZTELANIA

EUSKARA

puesto

postu

puesto de carácter singular

izaera bereziko lanpostu

puesto de difícil desempeño

zailtasunezko lanpostu

puesto de trabajo

lanpostu

puesto docente

irakaspostu

puesto escolar

ikaspostu

pulvimetalurgia

pulbimetalurgia

punto

puntu

punto de conexión

lotune

punto de venta

salmenta-puntu

puntuación

puntuazio

puntuación asignada

asignatutako puntuazio

puntuación global

puntuazio global

puntuación mínima

gutxienezko puntuazio

puntuación objetiva

puntuazio objektibo

puntuación obtenida

lortutako puntuazio

puntuación parcial

partezko puntuazio puntuazio partzial

puntuación total

puntuazioa guztira guztizko puntuazio

puntualidad

puntualtasun

pupitre

idazmahai

pupitre unipersonal

lagun bakarreko idazmahai

puzle

puzzle

quedar anotado

idatzia geratu

quedar constancia

jasota geratu

quedar constituido el tribunal

epaimahaia eratuta geratu

quedar registrado

erregistratua geratu

quedar sin efecto

ondoriorik gabe geratu eraginik gabe geratu

quedar sin validez

balio gabe geratu

queja

kexa

quejarse

kexatu kexu izan

quesería

gaztagintza

quesería y mantequería

gazta eta guringintza

química

kimika 208

GAZTELANIA

EUSKARA

química agrícola

nekazaritzako kimika

química ambiental

ingurumen-kimika

química analítica

kimika analitiko

química cuántica

kimika kuantiko

química de la contaminación

kutsaduraren kimika

química de la industria

industri kimika

química de laboratorio

laborategiko kimika

química física

kimika fisiko

química fisiológica

kimika fisiologiko

química fundamental

funtsezko kimika

química general

kimika orokor

química industrial

industri kimika

química inorgánica

kimika ez-organiko

química orgánica

kimika organiko

química técnica

kimika tekniko

químico artificiero polvorista

kimikari bolbora-langile

quincena

hamabostaldi

quitagrapas

grapajale

quitar

kendu

quórum

quorum

racionalizar

razionalizatu

radicar (consistir)

etzan (forma sintetikoan)

radicar (estar ubicado)

kokatua egon

radio

irrati

radio educativa

hezkuntza-irrati

radiodiagnóstico

radiodiagnostiko

radioelectrónica

irrati-elektronika

radiología

radiologia

radiotelefonía naval

itsas irrati-telefonoak

radioterapia

erradioterapia

rama

adar arlo

rama agraria

nekazaritza-adar

rama especializada

adar espezializatu

rama profesional

lanbide-adar

rampa

arrapala

rango

lerrun 209

GAZTELANIA

EUSKARA

rango (mat.)

hein

ratificar

berretsi

ratio

ratio

ratio profesor/alumno

irakasle/ikasle ratio

razón social

helbide

razonamiento

arrazoitze

reacción química

erreakzio kimiko

reactivos para química

kimikarako erreaktiboak

readaptar

berregokitu

real

benetako

real (regio)

errege-

Real Decreto

Errege Dekretu

Real Decreto Ley

Errege Lege Dekretu

realidad

errealitate

realización

egite burutze burutzapen

realización de programas

programagintza

realización de programas audiovisuales

ikus-entzunezko programagintza

realización en cine

zinemako errealizazio

realizar

egin burutu

reanudar

berriro ekin berriro hasi

recadista

mandatari

recaer resolución

ebazpena eman

recalcar

azpimarratu

recaudación

diru-bilketa

recaudación de ingresos

sarrera-bilketa

recaudación de recursos

baliabideen bilketa

recaudación efectiva

dirua jasotze

recaudación en metálico

eskudiruzko bilketa

recaudación negativa

bilketa negatibo

recaudación total

bilketa guztira

recaudar

dirua bildu zergak bildu

recepción

harrera 210

GAZTELANIA

EUSKARA

recepción de documentos

dokumentuen harrera

recepción de la obra

obraren harrera

recepción provisional

behin-behineko harrera

recepción y servicios turísticos

harrera eta turismo-zerbitzuak

recepcionar

harrera eman harrera egin

recepcionar definitivamente

behin betiko harrera eman behin betiko harrera egin

recibí

hartu dut hartu-agiri

recibido y conforme

hartu dut eta ados

recibir

hartu jaso

recibir provisionalmente

behin-behinekoz hartu

recibo

agiri ordainagiri

recibo de nómina

nomina-agiri

recibo de salarios

soldata-agiri

reciclaje

birziklatze

reciclaje empresarial

enpresetako birziklatze

recitador

errezitatzaile

reclamación

erreklamazio

reclamación económico-administrativa

administrazioarekiko diru-erreklamazio

reclamación previa a la vía judicial

auzibidera jo aurreko erreklamazio

reclasificación

birsailkapen

recogida de datos

datu-bilketa

recomendación

gomendio

recomendar

gomendatu

reconocer (admitir, valorar)

ezagutu aitortu

reconocer (inspeccionar)

ikuskatu aztertu

reconocer de utilidad pública

herri-onurako aitortu

reconocer el derecho

eskubidea aitortu

reconocer servicios

zerbitzuak aitortu zerbitzuak ezagutu

reconocimiento (admisión, confesión)

aitorpen 211

GAZTELANIA reconocimiento (inspección)

EUSKARA ikuskapen azterketa

reconocimiento de derechos

eskubideak aitortze

reconocimiento de los servicios

zerbitzuak aitortze

reconocimiento médico

osasun-azterketa

reconversión

birmoldaketa

recorrido

ibilbide

recortar

murriztu mugatu

recreación

jolas aisialdi

recreativo

jolas-

recreo (actividad)

jolas

recreo (tiempo)

jolasgarai

rectificación

zuzenketa

rectificación que proceda

dagokion zuzenketa

rectificados

artezketak

rectificar

zuzendu

rector

errektore

rector magnífico

errektore goren

rectorado

errektorego

recuadro

lauki

recualificación

prestakuntzazko eguneratze

recuento

kontaketa

recuperación

berreskurapen errekuperazio

recuperar

berreskuratu errekuperatu

recurrente

errekurtsogile

recurrir

gora jo errekurtsoa egin

recurso (apelación)

errekurtso

recurso (medio)

baliabide

recurso administrativo

administrazio-errekurtso

recurso contencioso-administrativo

administrazioarekiko auzi-errekurtso

recurso de alzada

gorako errekurtso

recurso de reposición

berrikusteko errekurtso 212

GAZTELANIA

EUSKARA

recurso de revisión

berrikusteko errekurtso

recurso didáctico

irakas-baliabide baliabide didaktiko

recurso extraordinario de revisión

berraztertzeko aparteko errekurtso

recurso financiero

finantzazko baliabide

recurso ordinario

errekurtso arrunt

recurso potestativo de reposición

aukerako berraztertzeko errekurtso

recursos compartidos

erdibanako baliabideak

recursos humanos

giza baliabideak

recursos materiales

material-baliabideak baliabide materialak

recursos naturales

natura-baliabideak

recursos naturales y paisajísticos

natura- eta paisaia-baliabideak

recusación

errefusatze

recusar

erefusatu

rechazar

gaitzetsi arbuiatu baztertu

rechazo

gaitzespen arbuio baztertze

rechazo escolar

eskola-gaitzespen

red de distribución

banaketa-sare

red de información

informazio-sare

red de servicios

zerbitzu-sare

red educativa

hezkuntza-sare

red escolar

eskola-sare

red informática

informatika-sare

redacción (acción de redactar)

idazkuntza

redacción (escrito)

idazlan

redacción (estilo)

idazkera

redactar

idatzi

redactor

idazlari

redistribución

birbanaketa

redistribución de créditos

kreditu-birbanaketa

reducción de haberes

hartzekoen murriztapen

reducción horaria

ordu-murrizketa 213

GAZTELANIA

EUSKARA

reducir la jornada

jarduna laburtu

reedición

berrargitalpen

reembolsar

dirua itzuli

reestructuración

berregituratze

referencia (ref.)

erreferentzia (erf.) aipamen

referente a

dagokion, -(r)i buruzko, -(r)i

referirse a

buruz aritu, -(r)i erreferentzia egin aipatu

reflexión

gogoeta

reflexión teórica sobre la práctica

praktikari buruzko gogoeta teoriko

reflexionar

gogoeta egin hausnartu

reforma

erreforma eraberritze aldaketa

reforma y ampliación

eraberritze eta handitze

reformar

eraberritu aldatu

reforzar

indartu

refrán

atsotitz esaera

refrigeración de aire

aire-hozkuntza

refuerzo

indargarri

refuerzo educativo

hezkuntza-indargarri

regiduría de pisos

etxebizitzen gestio-ardura

régimen

araubide erregimen

régimen administrativo

administrazio-araubide

régimen disciplinario

diziplina-araubide

régimen especial

araubide berezi

régimen estatutario

estatutu-araubide

régimen financiero

finantza-bide

régimen general

araubide orokor

régimen jurídico

lege-araubide 214

GAZTELANIA

EUSKARA

régimen jurídico de las administraciones públicas

herri-administrazioen araubide juridiko

régimen sancionador

zehatzeko araubide

régimen singular

araubide berezi

región

herrialde eskualde

regir

agindu eraendu

registrar

erregistratu erroldatu

registro

erregistro errolda

Registro Civil

Erregistro Zibil

registro de centros

ikastetxeen erregistro

registro de distribución

banaketa-erregistro

registro de fundaciones docentes

irakaskuntza-fundazioen erregistro

registro de la propiedad

jabego-erregistro

registro de personal

langileen erregistro

regla

arau erregela

reglamentación (acción)

arauketa

reglamentación (reglamento)

araudi

reglamentario

arauzko

reglamento

araudi

reglamento de régimen interno

barne araudi

reglamento interno

barne-araudi

reglar

arautu

regular (adj.)

hala-holako halamoduzko erdizkako

regular (adj., con regularidad)

erregular

regular (adv.)

erdizka hala-hola halamoduz

regular (v.)

arautu

regularizar

erregularizatu

rehabilitación (renovación)

zaharberritze

rehabilitación (restablecimiento)

errehabilitazio 215

GAZTELANIA

EUSKARA

rehabilitación (restablecimiento)

suspertze

rehabilitar (renovar)

zaharberritu

reimprimir

berrinprimatu

reincidencia en la infracción

arau-haustea berriro egite

reincorporarse al trabajo

berriro laneratu berriro lanean hasi

reingresar

itzuli berriro sartu

reingreso

itzultze

reingreso al servicio activo

zerbitzu aktibora itzuli

reinserción profesional

birlaneratze

reinserción social

gizarteratze

reiteración de la infracción

arau-haustea behin baino gehiagotan egite

reivindicar

erreibindikatu

relación

harreman lotura zerikusi erlazio

relación (lista)

zerrenda

relación a, en

dagokionez, -(r)i

relación adjunta

honekin batera doan zerrenda alboko zerrenda

relación contractual

kontratu bidezko lotura

relación de concurrentes

aldi berekoen zerrenda

relación de procedimientos

prozedura-zerrenda

Relación de Puestos de Trabajo (RPT)

Lanpostuen Zerrenda (LPZ)

relación de servicio

zerbitzu-harreman

relación jurídica transmisible

harreman juridiko eskualdagarri

relación laboral

lan-erlazio

relación nominal

izen-zerrenda

relación valorada

zerrenda balioztatu

relacionar (enumerar)

zerrendatu

relacionar (vincular)

harremana izan lotu erlazionatu

relaciones empresariales

enpresetako harremanak

relaciones en el entorno de trabajo

lan-inguruneko harremanak 216

GAZTELANIA

EUSKARA

relaciones en el equipo de trabajo

lan-taldeko harremanak

relaciones externas

kanpo-harremanak

relaciones institucionales

erakunde-harremanak

relaciones internacionales

nazioarteko harremanak

relaciónes interpersonales

pertsonarteko harremanak

relaciones profesionales

lanbide-harremanak

relaciones públicas

harreman publikoak

relaciones sindicales

sindikatu-harremanak

relaciones sociales

gizarte-harremanak

relativo

erlatibo

relativo a

buruzko, -(r)i

relegar

baztertu alboratu

religión

erlijio

religión y ética

erlijio eta etika

religioso

erlijioso erlijio-

relojería (especialidad)

erlojugintza

rellenar por la administración, a

administrazioak betetzeko

remanente

gerakin hondar

remanente anterior

aurreko gerakin

remanentes de gestión

kudeaketa-gerakinak

remisión

bidalketa igorpen

remitente

igorle bidaltzaile

remitir

bidali igorri

remitir adjunto

honekin batera bidali

remitir aparte

aparte bidali

remoción del puesto de trabajo

lanpostutik mugiarazte

remodelación

birmoldaketa

remodelar

birmoldatu

remuneración

ordainsari ordainketa

remuneración de las horas de trabajo

lanorduen ordainsari 217

GAZTELANIA

EUSKARA

remuneración neta

ordainsari garbi

remunerar

ordaindu

rendimiento (ganancia)

irabazi etekin

rendimiento (productividad)

errendimendu

rendimiento académico

eskola-errendimendu eskola-emaitzak

rendimiento escolar

eskola-errendimendu eskola-emaitzak

rendimientos de trabajo

laneko irabaziak

rendir

errenditu

renovación pedagógica

pedagogi berrikuntza

renovación tecnológica

teknologia berrikuntza

renovador

berritzaile

renovante (beca)

berritu

renovar

berritu eraberritu

renta

errenta

renta de las personas físicas

pertsona fisikoen errenta

renta familiar

famili errenta

rentable

errentagarri

renuncia

uko

renuncia del derecho

eskubideari uko egite

renunciar

uko egin

renunciar a los derechos

eskubideei uko egin

reología

reologia

reorganizar

berrantolatu

reparación

konponketa

reparación vestido-calzado

jantzi eta zapata-konponketa

reparaciones a flote

ur gaineko konponketaak

reparaciones y conservaciones ordinarias

ohiko konponketa eta mantentze-lanak

reparar

konpondu

repartir

banatu

repercusión

ondorio eragin oihartzun

repertorio

sorta 218

GAZTELANIA

EUSKARA

repertorio

errepertorio

repetición

errepikapen

repetidor

errepikatzaile

repetir

errepikatu

replantear

birplanteatu

replanteo de obra

obra-zuinketa

replanteo previo

aurretiko zuinketa

réplica

ihardespen

repostería

gozogintza

representación

ordezkaritza

representación gráfica

irudikapen grafiko

representación matemática

adierazpide matematiko

representación, gastos de

ordezkaritza-gastuak

representante

ordezkari

representante legal

legezko ordezkari

representante legal del centro

ikastetxearen legezko ordezkari

representar (sustituir)

ordezkari izan

reproducción

erreprodukzio

reproducción fotomecánica

erreprodukzio fotomekaniko

reproducir

erreproduzitu

reproducirse

ugaldu

reprografía

erreprografia

repujado

bozelketa

repujado en cuero

larru-bozelketa

repujado en cuero y metal

larru eta metalen bozelketa

repujado en metales

metalen bozelketa

repujado y cincelado de metal

metalen bozelketa eta zizelketa

requerir (necesitar)

behar izan

requerir (pedir)

eskatu galdatu

requiere, si el caso así lo

hala behar izanez gero

requisito

baldintza betebehar eskakizun

requisitos académicos

ikasketa-baldintzak

requisitos académicos de ingreso

sartzeko ikasketa-baldintzak

rescindir

deuseztatu 219

GAZTELANIA

EUSKARA

rescindir

urratu

rescisión

deuseztapen

reseñar

aipatu

reserva

erreserba

reserva de plaza y destino

lanpostu eta destino-erreserba

reservar

gorde erreserbatu

resguardo

gordekin

residencia

bizileku egoitza

residencia de estudiantes

ikasle-egoitza

residencia de tiempo libre

aisialdiko egoitza

residencia eventual

aldi baterako bizileku

residencia habitual

ohiko bizileku

residencia oficial

bizileku ofizial egoitza ofizial

resíduo

hondakin

resistencia de materiales

materialen erresistentzia

resolución

erabaki ebazpen

resolución administrativa

administrazioaren ebazpen

resolución administrativa de carácter particular

administrazioaren ebazpen partikular

resolución confirmatoria

berresteko ebazpen

resolución de carácter sancionador

zehatzeko ebazpen

resolución de concesión en firme

behin betiko emate-erabaki

resolver

ebatzi erabaki

resolver un expediente

espedientea ebatzi

respectivamente

hurrenez hurren

respetar

errespetatu

respeto

errespetu begirune

responder

erantzun

responsabilidad

erantzukizun

responsabilidad administrativa

administrazioaren erantzukizun

responsabilidad civil

erantzukizun zibil

responsabilidad concurrente

erantzukizun pilatu 220

GAZTELANIA

EUSKARA

responsabilidad disciplinaria

diziplinazko erantzukizun

responsabilidad patrimonial

ondarezko erantzukizun

responsabilidad penal

zigor-zuzenbideko erantzukizun zigor-erantzukizun

responsabilidad solidaria

erantzukizun solidario

responsabilizarse

ardura hartu erantzukizuna bere gain hartu

responsable

arduradun erantzule

responsable del centro

ikastetxeko arduradun

responsable solidario

erantzule solidario

responsable subsidiario

erantzule subsidiario

responsable territorial

lurralde-arduradun

respuesta correcta

erantzun zuzen

respuesta escrita

idatzizko erantzun

respuesta incorrecta

erantzun oker

resta (operación)

kenketa

resta (resultado)

kendura

restablecerse

suspertu

restauración

zaharberritze berriztapen

restauración (hostelería)

jatetxe-arlo

restauración de muebles

altzarien zaharberritze

restauración pictórica

pintura-zaharberritze

restaurador

zaharberritzaile

restaurador de bienes culturales

kultura-ondasunen zaharberritzaile

restaurante

jatetxe

restricción

murriztapen

restringir

mugatu murriztu

resulta

ondore

resultado

emaitza

resultados totales

guztizko emaitzak

resultando

gertatuz izanik

resumen

laburpen

resumir

laburtu 221

GAZTELANIA

EUSKARA

retención

atxikipen

retención judicial

epai bidezko atxikipena

retener

atxiki

retener, a

atxikitzeko

retirar

erretiratu

retribución

ordainsari ordainketa

retribución íntegra

ordainsaria guztira

retribución mensual líquida

hileko ordainsari likido

retribución satisfecha

egindako ordainketa

retroactividad

atzera-eragin

retroproyector

erretroproiektagailu

reunidos

bildurik

reunión

bilera

reunión de evaluación

ebaluazio-bilera

reunión de padres

gurasoen bilera

reunir(se)

bildu

reunirse

batzartu

reválida

errebalida

reversibilidad

itzulgarritasun

reverso

atzeko alde

revestimiento

estaldura

revestimiento en láminas

xaflakako estaldura

revestimiento interior

barne estaldura

revisar (examinar)

aztertu begiratu

revisar (volver a examinar)

berraztertu berrikusi

revisión

berrikuste

revisión (examen)

azterketa begiratu

revisión (volver a examinar)

berraztertze berrikuste

revisión de oficio

administrazioaren kabuzko berrikuste

revista

aldizkari

revocar

baliogabetu ezeztatu 222

GAZTELANIA

EUSKARA

rima

errima

rinconera

zoko-arasa

ritmo de aprendizaje

ikasteko erritmo

robótica

robotika

rodear

inguratu

rogar

erregutu

romanticismo

erromantizismo

rotatorio

txandakako

rotulación

errotulazio

rotular

errotulatu

rótulo

errotulu

rótulo exterior

kanpo-errotulu

rótulo interior

barne-errotulu

ruego

erregu

ruegos y preguntas

galde-eskeak norberak lekarkeena

rural

landabaserri-

rural, ambiente

baserri-giro

sábado

larunbat

saber

jakin

sacrificio de animales

animaliak akabatze

sala

egongela sala

sala de espera

itxarongela

sala de juntas

batzar-gela

sala de profesores

irakasle-gela

sala de usos múltiples

balio anitzeko gela

sala habilitada

gela moldatu

salario

soldata

salario bruto

soldata gordin

salario mínimo interprofesional

lanbide arteko gutxieneko soldata

saldo

saldo

saldo actual

egungo saldo

saldo anterior

aurreko saldo

saldo de liquidación

likidazio-saldo

saldo en caja

kaxako saldo 223

GAZTELANIA

EUSKARA

saldo período anterior

aurreko aldiko saldo

saldo sobrante

soberako saldo

saldo total

saldoa guztira

salida

irteera

salida autorizada

irteera baimendu

salida de correspondencia

gutuneriaren irteera

salida de emergencia

larrialdietarako irteera

salón de actos

ekitaldi-areto ospakizun-areto

salud

osasun

salud ambiental

ingurumen-osasun

salud mental

buru-osasun

salud pública

osasun publiko herri-osasun

saludar

agurtu

sanción

zigor zehapen

sanción de apercibimiento

ohartarazpen-zigor

sanción disciplinaria

diziplina-zehapen

sanidad

osasun

sanidad (especialidad)

osasun osasungintza

sanidad ambiental

ingurumen-osasun

sanidad escolar

eskola-osasun

sanitaria (rama)

osasun osasungintza

sanitario (adj.)

osasun-

sastrería

jostuntza

saxofón

saxofoi

secador de fuego

suzko lehorgailu

sección

atal sekzio

sección de becas

beka-atal

sección de contabilidad

kontabilitate-atal

sección de euskera

euskara-atal

sección de instituto

institutu-atal

sección de personal

pertsonaleko atal 224

GAZTELANIA

EUSKARA

sección de personal docente no universitario

unibertsitateaz kanpoko irakasleen atal

sección empresarial

enpresa-arlo

secretaría

idazkaritza

secretaría de estado

estatuko idazkaritza

secretaría general

idazkaritza nagusi

secretaría general técnica

idazkaritza nagusi tekniko

secretariado

idazkaritza

secretariado bilingüe y comercial (especialidad)

merkataritzako idazkari elebidun

secretariado ejecutivo de dirección (especialidad)

zuzendaritzako idazkari eragile

secretariado ejecutivo multilingüe (especialidad)

idazkari eragile eleanitz

secretario

idazkari

secretario bilingüe de dirección

zuzendaritzako idazkari elebidun

secretario general

idazkari orokor

secreto

sekretu

sector

sektore

sector público

sektore publiko

secuenciación

sekuentziazio

sede

egoitza

sede central

egoitza nagusi

sedentarismo laboral

egoneko lan

seguimiento

jarraipen

seguir

segitu jarraitu

según

arabera, -(r)en

según consta

agertzen denez

segunda lengua (L2)

Bigarren Hizkuntza (2H)

segunda lengua extranjera

bigarren atzerri-hizkuntza

seguridad e higiene

segurtasun eta higiene

seguridad e higiene en el trabajo

laneko segurtasun eta higiene

seguridad vial

bide-segurtasun

seguro

aseguru

seguro de accidente

istripu-aseguru

seguro escolar

eskola-aseguru

selección

aukeraketa hautespen

selección de personal

langileria aukeratze

selectividad, examen de

hautespen-azterketa 225

GAZTELANIA

EUSKARA

selectivo

hautespenezko

sellar

zigilua eman

sello

zigilu

sello de correos

posta-zigilu

semana

aste

semana de clase

eskola-aste

semana lectiva

irakas-aste

semejante

antzeko irudiko gisako

semestre

seihileko

seminario

mintegi

seminario de trabajo

lan-mintegi

semiótica

semiotika

sentencia

epai

sentencia firme

epai irmo

sentido (juicio)

zentzu

sentido (percepción)

zentzumen

sentido (trayectoria)

norantza

señal

seinale

señalar

seinalatu markatu

señalización

seinalizazio

señora (Sra.)

andre (and.)

separación

apartatze banantze

separación del cargo

kargutik apartatze

separación judicial

epaibidezko banantze

separado, por

aparte

separar(se)

banandu

septiembre

irail

ser humano

gizaki

serie

sorta serie

serigrafía

serigrafia

servicio

zerbitzu

servicio (aseo)

komun 226

GAZTELANIA

EUSKARA

servicio activo

zerbitzu aktibo

servicio administrativo general

administrazio-zerbitzu orokor

servicio central

zerbitzu zentral

servicio de a bordo de aviación comercial

abiazio komertzialaren aireko zerbitzuak

servicio de alumnado

ikasleria-zerbitzu

servicio de atención al cliente

bezeroarentzako arreta-zerbitzu

servicio de bachiller

batxilergo-zerbitzu

servicio de centros

ikastegi-zerbitzu

servicio de comunicaciones

komunikazio-zerbitzu

servicio de construcciones

eraikuntza-zerbitzu

servicio de documentación

dokumentazio-zerbitzu

servicio de enseñanzas especializadas

irakaskuntza espezializatuen zerbitzu

servicio de equipamiento

hornikuntza-zerbitzu

servicio de euskera

euskara-zerbitzu

servicio de inspección educativa

hezkuntzako ikuskaritza-zerbitzu

servicio de limpieza

garbiketa-zerbitzu

servicio de mantenimiento

mantentze-zerbitzu

servicio de mensajería

mezulari-zerbitzu

servicio de orientación

orientabide-zerbitzu

servicio de patrimonio y obras

ondare eta obra-zerbitzu

servicio de presupuestos

aurrekontu-zerbitzu

servicio de profesorado

irakasleria-zerbitzu

servicio de publicaciones

argitalpen-zerbitzu

servicio de restauración

jatetxe-zerbitzu

servicio de seguimiento

jarraipen-zerbitzu

servicio de tierra de aviación comercial

abiazio komertzialaren lurreko zerbitzuak

servicio de transporte

garraio-zerbitzu

servicio domiciliario

etxez etxeko zerbitzu

servicio editorial

argitalpen-zerbitzu

servicio especial

zerbitzu berezi

servicio general

zerbitzu orokor

servicio jurídico

zerbitzu juridiko

servicio médico

zerbitzu mediko

servicio militar

soldaduska soldadutza

servicio previo

aurretiazko zerbitzu

servicio promotor del documento

dokumentua eragin duen zerbitzu 227

GAZTELANIA servicio público

EUSKARA herri-zerbitzu zerbitzu publiko

servicio telefónico

telefono-zerbitzu

servicio telegráfico

telegrafo-zerbitzu

servicio turístico

turismo-zerbitzu

servicios a la comunidad

gizartearentzako zerbitzuak

servicios al consumidor

kontsumitzailearen zerbitzuak

servicios asistenciales

laguntza-zerbitzuak

servicios complementarios

zerbitzu osagarriak

servicios computables

zerbitzu konputagarriak

servicios comunitarios

komunitate-zerbitzuak

servicios de apoyo

laguntza-zerbitzuak

servicios de apoyo externo al centro

eskolaz kanpoko laguntza-zerbitzuak

servicios de investigación y apoyo a la docencia

ikerketa eta irakaskuntzari laguntzeko zerbitzu

servicios docentes

irakaskuntza-zerbitzuak

servicios efectivos

eraginezko zerbitzuak

servicios en activo

aktiboko zerbitzuak

servicios en la categoría

kategoriako zerbitzuak

servicios en propiedad

jabetzako zerbitzuak

servicios escolares

eskola-zerbitzuak

servicios financieros

finantza-zerbitzuak

servicios interinos

bitarteko zerbitzuak

servicios periféricos

zerbitzu periferikoak

servicios personales

zerbitzu pertsonalak

servicios prestados

egindako zerbitzuak

servicios sociales

gizarte-zerbitzuak

servicios socioculturales y a la comunidad

gizarte eta kultura-zerbitzuak

servicios turísticos

turismo-zerbitzuak

servicios urbanos

hiri-zerbitzuak

servidumbre

zortasun

sesgo

albo-eragin

sesión

bilkura ekitaldi saio

sesión de evaluación

ebaluazio-bilkura

sesión extraordinaria

bilkura berezi

sesión ordinaria

ohiko bilkura 228

GAZTELANIA

EUSKARA

seudónimo

izengoiti

sexo

sexu

si el caso así lo requiere

kasuak hala eskatuz gero

siderurgia

burdingintza

sierra

zerra

sigla

sigla

signatura

signatura

significado

esanahi esangura

significativo

esanguratsu

signo

ikur zeinu

signo matemático

matematikazko ikur

sílaba

silaba

silencio administrativo

administrazioaren isiltasun

silvopascicultura

baso-larregintza

silla

aulki

silla brazo-pala

idazbesaulki

sillón

besaulki

simple

soil sinple

simplificar

erraztu sinpletu

simultaneidad

aldei berekotasun

simultáneo

aldi bereko

sin justificar

justifikatu gabe

sin número (s/n)

zenbakirik gabe (z/g)

sindicato

sindikatu

sinónimo

sinonimo

sistema

sistema

sistema de arranque

abio-sistema

sistema de calificaciones profesionales

lanbide-kualifikazioen sistema

sistema de enseñanza

irakas-sistema

sistema de especialización

espezializazio-sistema espezializatze-bide

sistema de evaluación

ebaluazio-sistema

sistema de gestión

gestio-sistema 229

GAZTELANIA

EUSKARA

sistema de información

informazio-sistema

sistema de propulsión

propultsio-sistema

sistema de suspensión

esekidura-sistema

sistema educativo

hezkuntza-sistema irakas-sistema

sistema financiero

finantza-sistema

sistema físico

sistema fisiko

sistema integrado de gestión

gestio-sistema integratu

sistema productivo

produkzio-sistema

sistemas automáticos y programables

sistema automatiko eta programagarriak

sistemas automatizados

sistema automatizatuak

sistemas auxiliares

sistema osagarriak

sistemas de control

kontrol-sistemak

sistemas energéticos

energia-sistemak

situación (estado)

egoera

situación (ubicación)

kokapen

situación administrativa

administrazio-egoera

situación de activo

aktiboko egoera

situación de aprendizaje

ikasteko egoera

situación de excedencia

eszedentzi egoera

situación de servicios especiales

zerbitzu berezietako egoera

situación económica

egoera ekonomiko ekonomi egoera

situación especial

egoera berezi

situación familiar

famili egoera

situación familiar a su cargo

bere ardurapeko famili egoera

situación laboral

lan-egoera

situación profesional

lanbide-egoera

situar

kokatu

sobre

kartazal

sobreimpresión

gaintitulazio

sobrepasar

gainditu

sobresaliente (calificación)

bikain

sobresaliente cum laude

bikain cum laude

sobrestante

langile-arduradun

social

gizartesozial 230

GAZTELANIA

EUSKARA

socialización

sozializazio

sociedad

gizarte

sociedad (asociación)

elkarte

Sociedad Informática del Gobierno Vasco (EJIE)

Eusko Jaurlaritzaren Informatika Elkarte (EJIE)

sociedad mercantil

baltzu

socio

bazkide

sociocultural

gizarte eta kultur

socioeducativo

gizarte eta hezkuntza-

sociología

soziologia

sociología industrial urbana

industri eta hiri-soziologia

sociología política

politika-soziologia

sociología urbana

hiri-soziologia

sociólogo

soziologo

socorrismo

sorospen

socorrismo acuático

uretako sorospen

software

software

software básico

oinarrizko software

software de contenido

edukizko software

software educativo

hezkuntza-software

solados

zoladurak

solamente

soilik bakarrik

solapamiento

gainjartze

solar (sust.)

orube

soldador

soldatzaile

soldador de construcciones metálicas

metal-eraikuntzen soldatzaile

soldadura

soldadura

soldadura en atmósfera natural

giro naturaleko soldadura

soldadura en atmósfera protegida

babes-giroko soldadura

solfeo

solfeo

solicita

eskatzen du

solicitante

eskatzaile

solicitante (de examen)

azterketari-nahi

solicitar

eskatu

solicitud

eskabide eske

solicitud de admisión

onarpen-eskabide 231

GAZTELANIA

EUSKARA

solicitud de apertura

irekitze-eskabide

solicitud de ayuda

laguntza-eskabide

solicitud de beca

beka-eskabide

solicitud de comparecencia

agertzeko eskabide

solicitud de destino

destino-eskabide

solicitud de exención

exentzio-eskabide

solicitud de exención de euskera

euskaratik salbuesteko eskabide

solicitud de homologación

homologazio-eskabide

solicitud de inicio

hasteko eskabide

solicitud de modificación

aldatzeko eskabide

solicitud de oposición

oposizio-eskabide

solicitud de permisos

baimen-eskabide

solicitud de preinscripción

izena emateko eskabide

solicitud de reingreso

itzultzeko eskabide

solicitud de subvención

dirulaguntza-eskabide

solicitud del interesado, a

interesdunak eskaturik

solicitud en reserva

erreserbako eskabide

solidaridad

elkartasun

sólido

solido

solista especializado

bakarlari espezializatu

soltero (s.)

ezkongai (e.g.) ezkongabe (e.g.)

solvencia (econ.)

kaudimen

sombrear

ilundu

someter

esanera jarri

someterse a

makurtu, -(e)ra

soporte

euskarri

soporte de vídeo

bideo-euskarri

soporte documental

agiri-euskarri

sordo

gor

sordomudo

gor-mutu

sortear

zotz egin zozketa egin

sorteo

zozketa

sostener

eutsi

sostenimiento

euste

status laboral

lan-status 232

GAZTELANIA subalterno

EUSKARA urgazle menpeko

subalterno contratado

urgazle kontratatu

subalterno de carrera

karrerako urgazle

subasta

enkante subasta

subcomisión

azpibatzorde

subcontratar

birkontratatu

subdelegación de zona

eskualdeko ordezkariordetza

subdelegado

ordezkariorde

subdirección

zuzendariordetza

subdirector

zuzendariorde

súbdito extranjero

atzerritar

subdivisión

azpisail

subproceso tecnológico

azpiprozesu teknologiko

subprograma

azpiprograma

subrayar

azpimarratu

subsanación

zuzentze

subsanar los vicios

akatsak zuzendu

subsección

azpiatal

subsecretaría

idazkariordetza

subsidiariamente

subsidiarioki

subvención

dirulaguntza subentzio

subvención a la gratuidad

doakotasun-subentzio

subvencionar

subentzionatu diruz lagundu

suceder

gertatu jazo

sucesivamente

elkarren segidan bata bestearen ondoren

sucursal

sukurtsal

sueldo

soldata

sueldo base

oinarrizko soldata

sueldo bruto

soldata gordin

sueldo del cuerpo

kidego-soldata

suficiencia

nahikotasun 233

GAZTELANIA

EUSKARA

suficiente (calificación)

nahikoa

sugerencia

iradokizun

sugerir

iradoki

suma (operación)

batuketa

suma (resultado)

batura

suma total

batura guztira guztizko batura

suma y sigue

batu eta segi

sumar

batu

sumativo

bilketazko

suministrar

hornitu

suministro

hornidura

superar

gainditu

superar el examen

azterketa gainditu

superar el nivel

maila gainditu

superavit

superabit

superdotación intelectual

supergaitasun intelektual

superdotado

supergaitu

superficie

azalera

superficie cubierta

estalitako azalera

superficie total

azalera guztira guztizko azalera

superficie útil

azalera erabilgarri

superficies

gainazalak

superior

goigoiko goi-mailako

superior (comparativo)

goragoko

superior (superlativo)

goren

supernumerario

supernumerario

supervisar

gainbegiratu ikuskatu

supervisión

gainbegiratu gainbegiratze ikuskapen

suplemento

gehigarri eraskin 234

GAZTELANIA

EUSKARA

suplemento cargo directivo y pedagógico

zuzendaritza eta pedagogi arduren gehigarri

suplencia

ordezkotza

suplente

ordezko

supletoriamente

osagarri moduan

suplido

kitagarri

suplir

ordeztu

suponer

suposatu

supresión

kentze

supresión del puesto

lanpostua kentze

suprimir

kendu

supuesto

suposamendu

supuesto básico

oinarrizko suposamendu

supuesto de hecho

egitatezko baldintza

surtir efecto

eragina izan ondorioa izan

surtir los efectos oportunos

behar diren eraginak izan dagozkion ondorioak izan

sus labores

etxeko lanak

suscribir (firmar)

sinatu izenpetu

suscribirse

harpidetu

suscripción

harpidetza

suscriptor

harpidedun

suspender

eten (ad.) geldiarazi

suspender (en un examen)

suspenditu ez gainditu

suspender de empleo y sueldo

enplegu eta soldata gabe utzi

suspender la ejecución

betearaztea eten

suspensión de funciones

funtziogabetze

suspensión de la ejecución

betearaztearen etendura

suspenso (calificación)

suspentso

sustanciación de un procedimiento

prozedura hezurmamitze

sustitución

ordezkotza ordezkapen

sustitución de, en

ordez, -(r)en

sustituir

ordezkatu 235

GAZTELANIA

EUSKARA

sustituir

ordeztu

sustituto

ordezko

sustituto por días

egunkako ordezko

tabla

taula

tabla de contingencia

kontingentzi taula

tabla de doble entrada

sarrera biko taula

tablón de anuncios

iragarki-taula

tachar

ezabatu

táchese lo que no proceda

ez dagokiona ezabatu

talón (banca)

taloi

talón al portador

eramaile-taloi

talón nominativo

izendun taloi

talla

lanketa taila

talla en madera

zur-lanketa

talla en madera y piedra

zur eta harri-lanketa

talla en marfil y azabache

marfil eta azabatxe-lanketa

talla en piedra

harri-lanketa

talla ornamental

apaingarrizko lanketa

talla y grabado del cristal

beira-lanketa eta grabatu

taller

lantegi tailer

taller de aplicaciones matemáticas

aplikazio matematikoen lantegi

taller de astronomía

astronomi lantegi

taller de dramatización

dramatizazio-lantegi

taller de expresión corporal

gorputz adierazpeneko lantegi

taller de investigación histórico-geografica

histori eta geografi ikerketarako tantegi

taller de la madera

zurgindegi zur-lantegi

taller de la piel

larru-lantegi

taller de prensa

prensa-lantegi

taller ocupacional

lanerako prestakuntzako lantegi

taller textil

ehundegi

tamaño

tamaina

tanda

txanda

tapicería (especialidad)

tapizgintza

tapices y alfombras (especialidad)

tapiz eta alfonbragintza 236

GAZTELANIA

EUSKARA

taquigrafía

takigrafia

taracea

titakadura

tardanza

berandutze

tarde (adv.)

berandu

tarde (sust.)

arratsalde

tarde, por la

arratsaldean

tarea

zeregin lan

tarifa

tarifa

tarifa vigente

indarreko tarifa

tarjeta

txartel

tarjeta de autorización

baimen-txartel

tarjeta de identificación

identifikazio-txartel

tarjeta de residencia

egoitza-txartel

tarjeta escolar

eskola-txartel

tasa

tasa

tasa de deserción escolar

eskola-uzte tasa

tasa de escolarización

eskolatze-tasa

tasa de paso

igarotze-tasa

tasa de paso de alumnos

ikasleen igarotze-tasa

tasa de repetición

errepikatze-tasa

tasas académicas

tasa akademikoak

tasas administrativas

administrazio-tasak

tasas de matrícula

matrikula-tasak

tasas de natalidad

jaiotza-tasak

tasas devengadas

sortutako tasak

tasas por expedición de títulos

tituluak emateko tasak

tasas recaudadas

bildutako tasak

taxi

taxi

teatro (actividad)

antzerki

teatro (edificio)

antzoki

teatro escolar

eskola-antzerkigintza

técnica

teknika

técnica alimentaria

elikagai-teknika

técnica audiovisual publicitaria

ikus-entzunezko publizitate-teknika

técnica básica

oinarrizko teknika

técnica cerámica

zeramika-teknika 237

GAZTELANIA

EUSKARA

técnica de expresión

adierazpen-teknika

técnica de los medios impresos

baliabide inprimatuen teknika

técnica de trabajo

lan-teknika

técnicas anatómicas

anatomi teknikak

técnicas comerciales

merkataritza-teknikak

técnicas de dirección de empresas

enpresa-zuzendaritzako teknikak

técnicas de expresión gráfica

adierazpen grafikoaren teknikak

técnicas de grupo

talde-teknikak

técnicas de laboratorio

laborategi-teknikak

técnicas de los medios de comunicación

komunikabide-teknikak

técnicas de observación

behaketa-teknikak

técnicas del volumen

bolumen-teknikak

técnicas del yeso

igeltsuaren teknikak

técnicas empresariales

enpresa-teknikak

técnicas energéticas

energi teknikak

técnicas gráficas

teknika grafikoak

técnicas murales

horma-irudi teknikak

técnicas pictóricas

pintura-teknikak

técnicas y procedimientos murales

horma-irudi teknikak

técnico (adj.)

tekniko

técnico (sust.)

teknikari

técnico auxiliar

teknikari laguntzaile

Técnico de Adaptación Social (TAS)

Gizarte Egokitzapenerako Teknikari (GET)

Técnico de Normalización Lingüística (HNT)

Hizkuntza-Normalkuntzako Teknikari (HNT)

técnico de tránsito a la vida adulta

helduarora bideratzeko teknikari

técnico deportivo en alta montaña

goi-mendiko kirol teknikari

técnico deportivo superior en alta montaña

goi-mendiko goi-mailako kirol teknikari

técnico en cocina

sukaldaritzako teknikari

técnico en conducción de actividades físico-

gorputz- eta kirol-ekintzak gidatzeko teknikari

técnico en desarrollo de aplicaciones informáticas

informatika-aplikazioak garatzeko teknikari

técnico en farmacia

farmaziako teknikari

técnico en imagen

irudi-teknikari

técnico en mantenimiento de aeronaves

hegalontziak mantentzeko teknikari

técnico en matadero y carnicería-charcutería

hiltegiko eta harategi-urdaitegiko teknikari

técnico en obras de albañilería

igeltserotzako teknikari

técnico en sonido

soinu-teknikari

238

GAZTELANIA

EUSKARA

técnico especialista

teknikari espezialista

técnico medio

erdi-mailako teknikari

técnico operador y mantenimiento minero

meatzea mantendu eta eragiteko teknikari

técnico superior

goi-mailako teknikari

técnico superior en automoción

automozioko goi-mailako teknikari

técnico superior en desarrollo de productos

produktu elektronikoak garatzeko goi-mailako teknikari

técnico superior en imagen

irudiko goi-mailako teknikari

técnico superior en realización y planes de obra

obrak eta planak burutzeko goi-mailako teknikari

tecnología

teknologia

tecnología avanzada

teknologia aurreratu

tecnología básica

oinarrizko teknologia

tecnología de imagen y sonido

irudi eta soinuaren teknologia

tecnología de informática de gestión

gestio-informatikako teknologia

tecnología de la madera

zurgintzako teknologia

tecnología de moda y confección

moda eta jantzigintzako teknologia

tecnología del metal

metalaren teknologia

tecnología educativa

hezkuntza-teknologia

tecnología eléctrica

teknologia elektriko

tecnología mecánica

teknologia mekaniko

tecnologías especiales

teknologia bereziak

techador

sabaigile

tejeduría de calada

zulo-bordatuzko ehungintza

tejidos

ehunak

tejidos de punto

puntuzko ehunak

tela

tela

telecomunicaciones

telekomunikabideak

telefonear

telefonoz deitu

telefonista

telefonista

teléfono (tel.)

telefono (tel.)

teléfono supletorio

telefono gehigarri

telegrama

telegrama

telemática

telematika

teletipo

teletipo

televisión

telebista

televisión educativa

hezkuntza-telebista

televisor

telebista

239

GAZTELANIA

EUSKARA

telex

telex

tema

gai

temporal

aldi baterako

temporalización

denboralizazio

tendencia

joera

tener a bien

atsegin izan

tener en cuenta

kontuan izan kontuan hartu

tenería

larru-apainketa

tenor de lo establecido, a

ezarritakoaren arabera

tenor de, a

arabera, -(r)en ildotik, -(r)en

teología

teologia

teología bíblica

teologia bibliko

teoría

teoria

teoría de la ciencia

zientziaren teoria

teoría de la imagen

irudiaren teoria

teoría de la música

musikaren teoria

teoría de la publicidad

publizitatearen teoria

teoría de los números

zenbakien teoria

teoría del aprendizaje

ikaskuntzaren teoria

teoría del estado

estatuaren teoria

teoría económica

ekonomi teoria

teoría general de la información

informazioaren teoria orokor

teoría matemática del seguro

aseguruaren teoria matematiko

teoría y estructura del lenguaje

hizkuntzaren teoria eta egitura

teoría y lógica de la ciencia

zientziaren teoria eta logika

teoría y técnica de la radio

irratiaren teoria eta teknika

terapéutica

terapeutika

terapéutica física

terapeutika fisiko

terapia ocupacional

lanaren bidezko terapia

tercero

hirugarren

tercero endosatario

hirugarren endosu-hartzaile

terminación

amaiera bukaera

terminación convencional

itundutako amaiera

terminación del procedimiento

prozeduraren amaiera 240

GAZTELANIA

EUSKARA

terminal

amaierako

terminal (inform.)

terminal (inform.)

terminar

amaitu bukatu

término (final)

amaiera bukaera

término (palabra)

hitz berba

término municipal

udalerri herri

terminología

terminologia

termodinámica

termodinamika

termología

termologia

termotecnia

termoteknia

territorial

lurralde-

territorio

lurralde

territorio histórico

lurralde historiko

tesina

tesina

tesis

tesi

tesis doctoral

doktorego-tesi

tesorería

diruzaintza

tesorería general

diruzaintza nagusi

test

test

test de inteligencia

adimen-test

test de personalidad

nortasun-test

test estandarizado

test estandarizatu

test no verbal

hitzezkoa ez den test

test verbal

hitzezko test

testigo

lekuko testigu

testimonio

lekukotasun testigantza

textil (rama)

ehungintza

textil de hilatura

harigintza

textil, confección y piel

ehungintza, jantzigintza eta larrugintza

texto

testu

texto literario

literatura-testu 241

GAZTELANIA ticket

EUSKARA txartel ticket

tiempo

denbora

tiempo (atmosférico)

eguraldi

tiempo (época)

aldi garai sasoi

tiempo (libre)

asti beta

tiempo completo, a

egun osoz denbora osoz

tiempo de servicio

zerbitzu-denbora

tiempo lectivo

irakas-denbora

tiempo libre

astialdi aisialdi

tiempo parcial, a

jardun-zatizko

tiempo, a su debido

bere garaian

tienda

denda

tinta

tinta

tintura

tindaketa

tipo

mota tipo

tipo de centro

ikastetxe-mota

tipo de trabajo

lan-mota

tipología

tipologia

tipología textual

testu-tipologia

tirada

ale-kopuru tirada

tirada numerada

tirada zenbakitu

tisaje

tisuketa

títere

txotxongilo

titulación

titulazio

titulación académica

titulazio akademiko

titulación obtenida

lortutako titulazio

titulado

tituludun

titulado en bellas artes

arte ederretan tituludun

titulado medio

erdi-mailako tituludun 242

GAZTELANIA

EUSKARA

titulado medio de conservatorio

kontserbatorioko erdi-mailako tituludun

titulado sin calificación

tituluduna kalifikaziorik gabe

titulado superior

goi-mailako tituludun

titular (adj.)

titular

titular del centro (de enseñanza)

ikastetxearen titular

titular del órgano

organoko titular

titularidad

titulartasun

titularidad de los terrenos

lurren titulartasun

titularidad privada

titulartasun pribatu

título

titulu

título (académico)

titulu

título (nombre de obra)

izenburu

título académico

titulu akademiko

título de bachiller

batxiler-titulu

título de familia numerosa

familia ugariaren titulu

título de graduado en educación secundaria

bigarren hezkuntzako graduatu-titulu

título de maestro

maisu-titulu

título de pianista

pianojole-titulu

título profesional

lanbide-titulu

Título Profesional de Especialización Didáctica

Irakaslanerako Espezializazio Titulu (ILET)

título superior

goi-mailako titulu

tiza

klera

tocadiscos

disko-jogailu

toma de datos

datu-hartze

toma de posesión

jabetze kargu-hartze

toma de razón

arrazoi-hartze

tomar

hartu

tomar parte

parte hartu

tomar posesión del cargo

karguaren jabe egin karguaz jabetu

tomo

liburuki

topografía

topografia

topología

topologia

tornero

tornulari

total

guztira

243

GAZTELANIA

EUSKARA

total

guztizko

total a justificar

justifikatzekoa guztira

total acumulado

metatua guztira

total anticipado

aurrerakina guztira

total de alumnos

ikasleak guztira

total fondo

fondoa guztira

total gasto realizado

egindako gastua guztira

total gastos justificados

gastu justifikatuak guztira

total general

guztizko orokor

total íntegro

guztizko oso

total kms.

km.ak guztira

total líquido

likidoa guztira

total metálico

eskudirua guztira

total metros cuadrados útiles

metro karratu erabilgarriak guztira

total nº de dietas

dieta-kopurua guztira

total obra ejecutada

egindako obra guztira

total pagos

ordainketak guztira

total parcial

guztizko partzial

total pesetas

pezetak guztira

total presupuesto contrata

kontrataren aurrekontua guztira

total profesores

irakasleak guztira

totales

guztizkoak

totalidad

osotasun

totalidad, en su

osotasunean, bere

trabajador

langile

trabajador social

gizarte-langile

trabajar

lan egin

trabajo

lan

trabajo de campo

landa-lan

trabajo en equipo

elkarlan

trabajo en grupo

talde-lan

trabajo forestal

baso-lan

trabajo individual

bakarlan

trabajo intelectual

buru-lan

trabajo manual

eskulan

trabajo personal

norbere lan

trabajo sedentario

egoneko lan 244

GAZTELANIA

EUSKARA

trabalenguas

aho-korapilo

traducción

itzulpen

traducción adaptada

itzulpen moldatu

traducción e interpretación

itzulpengintza eta interpretaritza

traducción simultánea

aldi bereko itzulpen bat-bateko itzulpen

traducir

itzuli

traducir al euskera

euskaratu

traductor

itzultzaile

tráfico

trafiko

tramitación

tramitazio

tramitación de urgencia

presako tramitazio

tramitación, para su nueva

berriro tramitatzeko

tramitar

tramitatu izapideak egin izapidetu

trámite

tramite izapide

trámite de audiencia

entzuteko izapide

trámite de información pública

jendaurreko erakustaldiaren izapide

trámite reglamentariamente establecido

erregelamenduz ezarritako izapide

trámites oportunos

dagozkion tramiteak

trámites pertinentes

dagozkion tramiteak

transcribir

transkribatu

transcurrir

igaro iragan pasatu

transferencia

transferentzia

transferir

transferitu

transformación

eraldakuntza

transformación de madera y corcho

zura eta kortxoa eraldatze

transformación de plásticos y caucho

plastikoa eta kautxua eraldatze

transformar

eraldatu bihurtu

transitoriamente

aldi baterako

transitorio

iragankor

transmisión

transmisio 245

GAZTELANIA transmitir

EUSKARA aditzera eman transmititu

transparencia (cualidad)

gardentasun

transparencia (lámina)

gardenki transparentzia

transportar

garraiatu

transporte

garraio

transporte aéreo

aire-garraio

transporte colectivo

taldeko garraio

transporte escolar

eskola-garraio

transporte marítimo

itsas-garraio

transporte público

garraio publiko

transporte terrestre

lurreko garraio

transporte universitario

unibertsitate-garraio

transporte urbano

hiri-barruko garraio

transportista

garraiari

transposición

transposizio

transversalidad

zeharkotasun

trasladar

lekuz aldatu

traslado

lekualdaketa

traslado al interesado, para su

interesatuari helarazteko

traslado de expediente académico

ikasketa-espedientearen lekualdaketa

traslado de matrícula

matrikularen lekualdaketa

traslado de residencia

egoitza-aldaketa

traslado forzoso

nahitaezko lekualdaketa

traslado voluntario

borondatezko lekualdaketa

traspasar

eskuz aldatu eskualdatu

traspaso

eskualdaketa

traspaso de servicios

zerbitzuen eskualdaketa

trastorno

nahaste

trastorno afectivo

nahaste afektibo

trastorno de fonación

fonazio-nahaste

trastorno de lenguaje

mintzairaren nahaste

trastornos generalizados del aprendizaje

ikasteko nahaste orokorrak

tratados de las Comunidades Europeas

Europako erkidegoen itunak

tratamiento

tratamendu 246

GAZTELANIA

EUSKARA

tratamiento

trataera

tratamiento capilar

ilearen tratamendu

tratamiento de la diversidad

aniztasunaren trataera

tratamiento lingüístico

hizkuntza-trataera

tratamientos finales

azken tratamenduak

tratar (esforzarse)

saiatu ahalegindu

tratar (versar)

ukitu buruz izan, -(r)i

trato

tratu

trayecto

ibilbide

trayecto interurbano

herri arteko ibilbide

trayecto urbano

herri barruko ibilbide

trazado

marraketa

trazado artístico

arte-marraketa

trazador naval

itsasontzi-marratzaile

trazo

marra

trebagai (empleado en fase de capacitación

trebagai

trebatzaile (técnico de capacitación idiomática)

trebatzaile

tribunal

epaimahai

tribunal (de justicia)

auzitegi

tribunal calificador

kalifikazio-epaimahai

tribunal competente

eskumena duen auzitegi

tribunal de acceso al cuerpo

kidegoan sartzeko epaimahai

tribunal de oposiciones

oposizio-epaimahai

tribunal examinador

azterketa-epaimahai

tribunal suplente

ordezko epaimahai

tribunal titular

epaimahai titular

trienio

hirurteko

trienios reconocidos

onartutako hirurtekoak

trimestral

hiruhileko

trimestre

hiruhileko

triplicado, por

hirukoiztuz

trombón

tronboi

trombón de pistones

pistoi-tronboi

trompa

tronpa

247

GAZTELANIA

EUSKARA

trompeta

tronpeta

troncalidad

ardaztasun

tronco común

guztientzako ardatz

troquelador

trokelgile

tuba

tuba

turno

txanda

turno de consorte

ezkontide-txanda

turno de mañana

goizeko txanda

turno de tarde

arratsaldeko txanda

turno voluntario

borondatezko txanda

tutor

tutore

tutor comercial

merkataritzako tutore

tutor de contabilidad

kontabilitateko tutore

tutoría

tutoretza

ubicación

kokapen

ubicar

kokatu

último

azken

umbral de renta

errenta-muga

unánime

aho bateko

unanimidad, por

aho batez

únicamente

bakarrik

unidad

unitate

unidad (adm.)

atal

unidad (aula)

gela

unidad (ejemplar)

ale

unidad (unión)

batasun

unidad común

gela arrunt

unidad de competencia

gaitasun-atal

unidad de construcción

eraikuntza-atal

unidad de crédito

kreditu-atal

unidad de destino

destinoko atal

unidad de información y becas

informazio eta beka-atal

unidad de nónimas y seguridad social

nomina eta gizarte-segurantzako atal

unidad de origen

jatorrizko atal

unidad de promoción estudiantil

ikasleen sustapenerako atal

unidad de recuperación

errekuperazio-gela

unidad de títulos

titulu-atal 248

GAZTELANIA

EUSKARA

unidad desdoblada

gela banatu

unidad didáctica

unitate didaktiko ikasgai

unidad docente

irakaskuntza-unitate

unidad escolar

eskola-unitate

unidad familiar

famili unitate

unidad funcional

unitate funtzional

unidad funcional no docente

irakaskuntzaz kanpoko unitate funtzional

unidad habilitada

gela egokitu

unidad ordinaria

gela arrunt

unidad suprimida

kendutako gela

unidad técnica

unitate tekniko

unidades fusionadas

bat egindako gelak

unificación

bateratze baterakuntza

unificación de criterios

irizpide-baterakuntza

unificación del léxico

lexiko-baterakuntza

unificar

bateratu

uniforme

uniforme

unipersonal

lagun bakarreko banakako

universidad

unibertsitate

Universidad del País Vasco (UPV)

Euskal Herriko Unibertsitate (EHU)

Universidad Laboral

Unibertsitate Laboral

Universidad Nacional de Educación a Distancia

Urrutiko Hezkuntzarako Unibertsitate Nazional (UHUN)

universidad no presencial

bertaratu gabeko unibertsitate

Universidad Vasca de Verano (UEU)

Udako Euskal Unibertsitate (UEU)

universitario

unibertsitateunibertsitateko unibertsitario

universitario, alumno

unibertsitateko ikasle

universitario, profesor

unibertsitateko irakasle

urbanismo

hirigintza

urbanización

urbanizazio

urbanizar

urbanizatu

urbano

hiriko

249

GAZTELANIA urbano

EUSKARA hiriherri barruko

urbano, ambiente

kale-giro

urdimbre

irazki

urgencia

presa larrialdi

urgencia, con carácter de

presakako izaerarekin

urgente

presakako premia larriko

usar

erabili

uso

erabilera

uso docente

irakaskuntzako erabilera

uso exclusivo

erabilera esklusibo

uso idiomático

hizkuntza-erabilera

uso lingüístico

hizkuntza-erabilera

uso no docente

irakaskuntzaz kanpoko erabilera

uso privado

erabilera pribatu

uso público

erabilera publiko

usos múltiples

balioanitz

usos sociales

gizarte-ohiturak

usuario

erabiltzaile

útil (adj.)

erabilgarri baliagarri

útil (sust.)

tresna

útiles de limpieza

garbiketa-tresnak

utilidad pública, de

herri-onurako

utilizar

erabili baliatu

utillajes y montajes mecánicos

erremintak eta muntaia mekanikoak

vacación

opor

vacante (adj.)

huts betegabe

vacante (sust.)

lanpostu huts bakante

vacante no solicitada

eskatu gabeko bakante

vacante solicitada

eskatutako bakante

vaciado

hustuketa 250

GAZTELANIA

EUSKARA

valer

balio izan

validación

baliozkotze

validar

baliozkotu

validez

balio baliozkotasun

validez académica

balio akademiko

validez definitiva

behin betiko baliozkotasun

validez oficial

balio ofizial

validez, para que tenga

balioa izan dezan

válido

baliozko

valor

balio

valor catastral

balio katastral

valor de uso

erabilera-balio

valor probatorio

froga-balio

valoración

balorazio balioespen

valoración acumulada

balorazio metatu

valoración de documentos

dokumentuen balorazio

valoración de las solicitudes

eskabideen balorazio

valoración de méritos

merezimenduen balorazio

valoración estimativa

balorazio balioetsi

valoración global

guztizko balorazio balorazio global

valoración jurídica

balioespen juridiko

valoración mensual

hileko balorazio

valoración subjetiva

balorazio subjektibo

valorar

baloratu balioetsi

variable (adj.)

aldakor

variable (sust.)

aldagai

variable cualitativa

aldagai kualitatibo

variable cuantitativa

aldagai kuantitatibo

variación

aldakuntza

variante

aldaera

variedad (diversidad)

aniztasun

variedad (variante)

aldaera

variedad lingüística

hizkuntza-aldaera 251

GAZTELANIA varios

EUSKARA bestelakoak beste zenbait

varón

gizonezko

vascoparlante

euskaldun

véase

ikus

vecindad administrativa

administrazio-egoitza

vehicular (v.)

bideratu

vehículo

ibilgailu

vehículo autopropulsado

ibilgailu berez dabilen ibilgailu

vehículo propio

norbere ibilgailu

velocidad

abiadura

vencer una letra

letra bat mugaeguneratu

vencimiento

mugaegun

vencimiento del plazo

epea amaitze

vencimiento, con

mugaeguneko

vendedor

saltzaile

venir

etorri

venta

salmenta

ventanilla

leihatila

ver instrucciones al dorso

ikus argibideak atzeko aldean

verbalización

berbalizazio berbaz adierazte

verificación

egiaztapen

verificar

egiaztatu

versión

bertsio

verso

bertso

vespertino

arratsaldeko arratseko

vestíbulo

sarrera hall atalondo

vestuario (lugar)

aldagela

vestuario (ropas)

jantziak

veterinaria (especialidad)

albaitaritza

veterinario

albaitero

vía

bide 252

GAZTELANIA

EUSKARA

vía administrativa

administrazio-bide

vía contencioso-administrativa

administrazioarekiko auzibide

vía de acceso

azterbide

vía de apremio

behartze-bide

vía ejecutiva

betearazte-bide

vía judicial

auzibide

vía judicial civil

auzibide zibil

vía judicial laboral

lan-auzibide

viabilidad

bideragarritasun

viable

bideragarri

viaje

bidaia

vías y obras

bideak eta obrak

viceconsejería

sailburuordetza

Viceconsejería de Administración y Servicios

Administrazio eta Zerbitzuen Sailburuordetza Administrazio eta Zerbitzuen Sailburuordetza

Viceconsejería de Educación

Hezkuntza Sailburuordetza

Viceconsejería de Formación Profesional y Viceconsejería de Universidades e Investigación

Lanbide Heziketako eta Etengabeko Ikaskuntzako Sailburuordetza Unibertsitate eta Ikerketa Sailburuordetza

viceconsejero

sailburuorde

vicedecano

dekano-orde

vicedirector

zuzendariorde

vicepresidente

lehendakariorde

vicerrector

errektoreorde

vicerrector de ordenación académica

ikasketen antolamendurako errektoreorde

vicesecretario

idazkariorde

vicesecretario general

idazkariorde orokor

vicio

akats

vicio de forma

formazko akats

vida moral y reflexión ética

bizitza morala eta gogoeta etiko

vida religiosa

erlijio-bizitza

vidrieras

beirategiak

vidrieras artísticas

arte-beirategiak

vidrio industrial (especialidad)

industri beiragintza

vidrio y cerámica

beira eta zeramika

vidrio, cerámica y materiales de construcción

beira, zeramika eta eraikuntzako materialak

viernes

ostiral

253

GAZTELANIA

EUSKARA

vigencia

indar

vigente

indarrean indarrean dagoen indarreko

vigilancia

jagoletza zaintza

vigilante

jagole -zain

vigilar

jagon zaindu

vinculación

lotura

vinculante

lotesle loturapeko

vincular

lotetsi lotu

vínculo

lotura lokarri

viola

biola

viola de gamba

ganba-biola

violación de derechos

eskubideak zapaltze

violín

biolin

violoncelo

biolontxelo

virtud de, en

indarrez, -(r)en bertutez, -(r)en

visado

onikusi

visar

onikusi

visita

bisita ikustaldi

visitar

bisitatu

visto

ikusirik

visto bueno (VºBº)

ontzat emana (O.E.)

visto bueno, dar el

ontzat eman

viticultura y enotecnia

mahastigintza eta enoteknia

viuda

alargun

viudedad

alarguntza

viudo

alargun

vivienda

etxebizitza 254

GAZTELANIA

EUSKARA

vocablo

berba

vocal

batzordekide mahaikide

vocalización

ahoskatze

volumen (libro)

liburuki

volumen (medida)

bolumen

volumen de trabajo

lan-bolumen

volumen útil

bolumen erabilgarri

voluntad

borondate

voluntario

borondatezko

voluntario condicional

borondatezko baldintzatu

voluntario condicional por consorte

ezkontideak baldintzatutako borondatezko

volver

itzuli

votación

botazio bozketa

votar

botoa eman

voto

boto

voto de calidad

lehentasun-boto

voto particular

boto partikular

voz

ahots

voz (derecho a opinar)

hitz

voz en off

off-eko ahots

voz pero sin voto, con

hitzarekin eta boturik gabe

voz y voto, con

hitza eta botua izanik

yesista-escayolista

igeltsero-eskaiolista

zapatería (especialidad)

zapataritza

zapatería (establecimiento)

zapatadenda

zapatero-troquelador

zapatari-trokelgile

zona

alde inguru eskualde zona zonalde

zona agrícola

nekazaritzako inguru

zona común

guztientzako eremu

zona común docente

guztientzako irakasteremu

zona de inspección

ikuskaritza-zonaldea 255

GAZTELANIA

EUSKARA

zona de secundaria

bigarren hezkuntzako zonalde

zona de trabajo

lanerako inguru

zona deportiva

kirol-inguru

zona escolar

eskola-inguru

zona industrial

industrialde

zona residencial

egoitza-gune

zona rural

baserrialde nekazaritzako inguru

zona socialmente desfavorecida

gizarte-egoera ahuleko eskualde

zona sociolingüística

zona soziolinguistiko

zona urbana

hirialde hiri-inguru

zonificar

zonifikatu

zoología

zoologia

zootecnia

zooteknia zooteknia abeltzaintza

256

Suggest Documents