Analiza Strategii Rozwoju Miasta Nowy Targ

Analiza Strategii Rozwoju Miasta Nowy Targ 2002-2010 Będąc Stolicą Podhala dokładamy wszelkich starań aby wspierać zrównoważony rozwój naszych najwi...
3 downloads 0 Views 1MB Size
Analiza Strategii Rozwoju Miasta Nowy Targ 2002-2010

Będąc Stolicą Podhala dokładamy wszelkich starań aby wspierać zrównoważony rozwój naszych największych szans: małej i średniej przedsiębiorczości, turystyki oraz sportu. Tworzymy dogodne warunki służące poprawie stanu środowiska naturalnego. Propagujemy naszą niepowtarzalną tradycję i kulturę oraz kreujemy atrakcyjną ofertę edukacyjną dla młodzieży z całego regionu. Pragniemy stale zapewniać naszym mieszkańcom oraz gościom wysoki poziom bezpieczeństwa i jakości życia, pozwalający realizować ich własne aspiracje oraz pomysły. Misja miasta Nowego Targu określająca cele rozwoju w Strategii 2002-2010

W odpowiedzi na interpelację złożoną przez Pana Przewodniczącego na ostatniej Sesji Rady Miasta pragnę przedstawić wyniki analizy Strategii Rozwoju dla Miasta Nowy Targ w latach 20022010. Analiza ta jest bezpośrednim odniesieniem do samego dokumentu jak i Uchwały nr 40/XLVII/2002 Rady Miasta w Nowym Targu z dnia 4 października 2002r zobowiązującej Zarząd Miasta do jej realizacji. Nadmieniam również, że formalnie na tym etapie konsultacji nie ma ona związku badawczego z aktualizacją jaka stanie się przedmiotem debaty na forum Rady Miasta w najbliższym czasie. Otóż zgodnie z założeniami programowymi Małopolskiego Instytutu Samorządu Terytorialnego i Administracji, który opracowywał nową strategię na nadchodząca dekadę, harmonogram prac strategicznych przewidywał warsztatowo dwukrotną weryfikację zarówno słuszności kierunków priorytetowych jak i zakresu osiągniętych celów przez Miasto Nowy Targ do 2008r (podczas drugich warsztatów Konwentu rozszerzono do 2009). Uzyskana diagnoza stanu Miasta, którą wówczas omawiano (listopad 2009 i luty 2010) posłużyła do wykorzystania jej jako punktu odniesienia i określenia nowych procesów strategicznych w obecnej sytuacji społeczno-gospodarczej Nowego Targu. Na podstawie ustaleń Strategii Urząd Miasta opracował Wieloletni Plan Finansowo-Inwestycyjny. Był on równocześnie wskaźnikiem dla Rady Miasta by określone cele dokumentu zamieniać na konkretne zadania inwestycyjne przypisane wydatkom budżetowym. Reasumując wszystkie powyższe czynniki zostały zweryfikowane i omówione przez reprezentatywny Konwent Strategiczny w trzech grupach tematycznych:

1. celów strategicznych 2. celów operacyjnych 3. zadań strategicznych i w oparciu o wyznaczone domeny:

1. 2. 3. 4. 5.

Podnoszenia jakości życia mieszkańców Rozwoju przedsiębiorczości Turystyki i sportu Kultury i edukacji Współpracy międzynarodowej i transgranicznej

1 | Analiza Strategii Rozwoju Miasta Nowy Targ 2002-2010

PLAN OPERACYJNY KIERUNKI PRIORYTETOWE

CELE STRATEGICZNE

CELE OPERACYJNE

ZADANIA W CYKLU DŁUGOTERMINOWYM I ROCZNYM MIERNIKI REALIZACYJNE schemat budowania metodyki strategicznej

1 2

3

4 5

Podnoszenie jakości życia mieszkańców – poprzez budowę i modernizację dróg, uzbrajanie terenów zamieszkałych i przewidzianych do nowej zabudowy głównie mieszkaniowej, działania dla poprawy bezpieczeństwa mieszkańców oraz jakości środowiska naturalnego. Rozwój przedsiębiorczości – poprzez pomoc w rozwoju tradycyjnych branż jak obuwnictwo, kuśnierstwo, handel, ale także i nowych, głównie z zakresu obsługi turystyki i handlu oraz marketingu. Są to zadania wspierające tworzenie nowych zakładów i miejsc pracy głównie poprzez promocję, rozwój infrastruktury technicznej i terenów inwestycyjnych oraz kształcenia młodzieży w duchu podejmowania własnych inicjatyw gospodarczych. Turystyka i sport – poprzez intensywny rozwój, przy wykorzystaniu korzystnego położenia miasta w otoczeniu czterech parków narodowych (Gorczański, Tatrzański, Pieniński i Babiogórski), zabytków przyrodniczych i przy skrzyżowaniu głównych dróg biegnących na południe Polski – do Zakopanego, nad jezioro czorsztyńskie, do Białki Tatrzańskiej, Bukowiny Tatrzańskiej i do przejść granicznych. Dalszy rozwój miasta wykorzystujący bogate tradycje sportowe z hokejem na czele, narciarstwo oraz inne dziedziny dające możliwość zbudowania pełnej oferty turystyczno-rekreacyjnej zarówno dla przyjezdnych jak i mieszkańców. Wykreowanie Nowego Targu na regionalne centrum turystyczne. Kultura i Edukacja - poprzez rozwój działalności kulturalnej promującej Nowy Targ i przyciągającej na jego teren gości z Polski oraz świata, poprzez wzmocnienie pozycji Nowego Targu jako centrum edukacyjnego regionu, w tym dalszy rozwój Podhalańskiej Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej. Współpraca transgraniczna i międzynarodowa – poprzez tworzenie warunków dla rozwoju międzynarodowej współpracy gospodarczej oraz wspierania międzynarodowych i przygranicznych inicjatyw na płaszczyźnie turystycznej, edukacyjnej i kulturalnej- głównie w ramach „Euroregionu Tatry”. Strategia 2002-2010 była punktem wyjścia dla obowiązkowych opracowań wykonawczych, które wskazały miejsce lokalizacji przestrzennej, określały zadania i ich powiązania ze sobą w: • Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania • Miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego • Wieloletnich Planach Finansowo-Inwestycyjny (WPI) z konkretnymi zadaniami priorytetowymi do realizacji

2 | Analiza Strategii Rozwoju Miasta Nowy Targ 2002-2010

Analiza podczas warsztatów strategicznych, oparta została o zapisy kart zadań wypełnione przez podległe Burmistrzowi wydziały Urzędu Miasta jak i miejskie jednostki organizacyjne (zarządzenie nr 0151-81/05 z dnia 30.11.2005r.) oraz dokumenty uzyskane metodą delficką (ekspercką) i heurystyczną (konfrontacyjną) i stanowią niezbędne kompendium wiedzy o kondycji Miasta i efektywności wdrażania procesów społeczno-gospodarczych.

Rozwój liczby ludności w Nowym Targu w latach 2000-2008

źródło: opr. na podstawie Banku Danych Regionalnych GUS

Struktura wieku ludności miasta Nowego Targu w latach 2000-2008

źródło: opr. na podstawie Banku Danych Regionalnych GUS

3 | Analiza Strategii Rozwoju Miasta Nowy Targ 2002-2010

Liczba urodzeń i liczba zgonów w Nowym Targu w latach 2000-2008

źródło: opr. na podstawie Banku Danych Regionalnych GUS

domena 1 Podnoszenie jakości życia mieszkańców •

• • •

Generalnych remonty ulic: Kolejowej, Szaflarskiej, Sobieskiego. Inwestycje te obejmowały także ciągi chodnikowe (dostosowywane również dla niepełnosprawnych). Rozbudowano ul. Zieloną, Kokoszków, Na Równi. Zakończono budową połączenia fragmentu obwodnicy ul. Sikorskiego, od ul. Waksmundzkiej aż do nowo wybudowanego mostu „na Bałęzowym”, które odciążą ruch w centrum lub umożliwią łatwy dostęp do nowych terenów Kowańca, Kokoszkowa, Św.Anny i Klikuszówki. W ramach współpracy z innymi zarządcami dróg oddano do użytku ul. Kościuszki i Kowaniec, rondo zamykające ul. Kościuszki na przebiciu ul. Św.Anny i ul.Kowaniec, rondo na ul.Jana Pawła II, rondo przy wylocie al. Tysiąclecia, skrzyżowanie wraz z sygnalizacją świetlną przy ul.Ludźmierskiej. Coraz więcej ulic miejskich posiada sieć gazową w różnych terenach miasta (np. Na Równi, Kościuszki, Kowaniec, Długa, Ogrodowa, Waksmundzka, Kowaniec, Kokoszów). Intensywnie zrealizowany został zapis strategii dotyczący bezpieczeństwa publicznego poprzez realizację oświetlenia miejsc publicznych, m.in. ulice Lubertowicza, Rekuckiego, Norwida, Solidarności i innych. wykonano nowe ujęcia głębinowe stanowiące główne źródło wody pitnej dla miasta

4 | Analiza Strategii Rozwoju Miasta Nowy Targ 2002-2010

• •

opracowano Studium układu komunikacyjnego dla miasta Nowy Targ zwiększono liczby miejsc parkingowych poprzez wyznaczanie nowych terenów pod parkingi zbiorcze w centrum miasta. W projekcie planu miejscowego NOWY TARG 22 są wskazane rezerwy terenów dla parkingów na Ibisorze. Przewiduje się docelowo budowę parkingów wielopoziomowych obok Miejskiej Hali Lodowej (I etap zrealizowany) i przy ul. Kościuszki.

Rozwój sieci wodociągowej na terenie miasta Nowy Targ oraz w wybranych miastach w latach 2000-2008

Źródło: opr. na podstawie Banku Danych Regionalnych GUS

Korzystający z instalacji wodociągowej, kanalizacyjnej i gazowej w % ogółu ludności w Nowym Targu i wybranych miastach (stan na 2008 r.)

Źródło: opr. na podstawie Banku Danych Regionalnych GUS

5 | Analiza Strategii Rozwoju Miasta Nowy Targ 2002-2010







• • • • •

• • • • •

budowa wschodniej obwodnicy miasta w ciągu drogi krajowej nr 47 - obecnie inwestor uzyskał decyzję środowiskową określającą środowiskowe uwarunkowania realizacji tej drogi. Miasto wspiera wszelkie działania mogące przyśpieszyć tę inwestycję. opracowano Zintegrowany plan rozwoju transportu publicznego Gminy Miasto Nowy Targ, przyjęty uchwałą nr XXXVIII/441/09 Rady Miasta Nowy Targ z dnia 4 grudnia 2009 roku i zmieniony uchwałą nr XLI/476/10 Rady Miasta Nowy Targ z dnia 1 marca 2010 roku. zrealizowano nowe odcinki kanalizacji w ramach m.in. programu "Modernizacja gospodarki wodnej i ściekowej w Nowym Targu", na który pozyskano ponad 40,5 min zł z Funduszu Spójności w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko 2007 - 2013 opracowano Wieloletni Program Gospodarowania Zasobem Mieszkaniowym na lata 20042008. Obecnie trwają prace nad programem do roku 2014 zrekultywowano stare miejskie wysypisko śmieci opracowano Plan Gospodarki Odpadami dla Miasta Nowy Targ (przyjęty uchwałą Nr 27/XXIX/05 Rady Miasta Nowy Targ z dnia 28 kwietnia 2005r.) został stworzony i zaproponowany system preferencji dla mieszkańców w celu wymiany źródeł grzewczych na bardziej ekologiczne - np. olejowe, gazowe prywatny podmiot realizuje budowę nowoczesnego Zakładu Utylizacji Odpadów. Powstała sortownia odpadów, trwają prace nad rozbudową zakładu. Zakład zlokalizowany jest na gruntach będących własnością miasta oraz gmin tworzących niegdyś Podhalański Związek Gmin. trwają prace nad modernizacją oczyszczalni ścieków, finansowane w ramach programu "Modernizacja gospodarki wodnej i ściekowej w Nowym Targu" wdrożono monitoring centrum miasta, docelowo przewidziany do rozbudowy o kolejne części miasta zlikwidowano duże kotłownie węglowe powodujące zanieczyszczenie pyłowe w centrum, tzw. niską emisję. Pylące kotłownie węglowe przy ul. Powstańców Śląskich i Al. Tysiąclecia zostały zlikwidowane trwają prace mające na celu budowę nowego cmentarza na obszarze planu miejscowego NOWY TARG 16. Pozyskano już ok. 6ha gruntów. w ramach realizacji zadań strategii mieszkaniowej miasto pozyskuje prywatnych partnerów dla budowy osiedli wielorodzinnych, gdzie część lokali stanowi mieszkania komunalne w ramach wymiany za grunty miejskie (osiedle mieszkaniowe Polana Szaflarska oraz blok przy ul. Ludźmierskiej)

domena 2 Rozwój przedsiębiorczości • trwają prace planistyczne mające na celu wyznaczenie w opracowywanych planach miejscowych stref aktywności gospodarczej. Dotyczy to obszaru planu miejscowego NOWY TARG 6 /okolice oczyszczalni ścieków/ oraz planu miejscowego NOWY TARG 21 /lotnisko/ • została wyznaczona nowa lokalizacja targowicy miejskiej w obszarze planu NOWY TARG 16. Obecnie poszukiwany jest inwestor dla realizacji hali handlowej • opracowany miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego NOWY TARG 15 (były kombinat) znacznie łatwiej szybkie załatwianie spraw wymagających pozwolenia na budowę 6 | Analiza Strategii Rozwoju Miasta Nowy Targ 2002-2010

Rozwój liczby firm w Nowym Targu w latach 2000-2008

źródło: opr. na podstawie Banku Danych Regionalnych GUS

Liczba firm na 1000 mieszkańców w Nowym Targu na Ple porównawczym (sPan na koniec 2008 rB)

źródło: opr. na podstawie Banku Danych Regionalnych GUS

7 | Analiza Strategii Rozwoju Miasta Nowy Targ 2002-2010

Bezrobocie w Nowym Targu na tle powiatu w okresie 2004-2008 (według sPopy bezrobocia)

Źródło: opracowanie własne na podstawie danych PUP w Nowym Targu oraz Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej

SPrukPura bezroboPnych w Nowym Targu ze względu na wiek pracy (sPan na koniec września 2009) SPrukPura bezroboPnych w Nowym Targu ze względu na sPaż pracy (sPan na koniec września 2009)

Źródło: opracowanie własne na bazie danych PUP w Nowym Targu

8 | Analiza Strategii Rozwoju Miasta Nowy Targ 2002-2010

domena 3 Sport i turystyka

Liczba miejsc noclegowych w Nowym Targu i wybranych miastach w latach 2003-2008

źródło: opr. na podstawie Banku Danych Regionalnych GUS

Liczba korzystających z noclegów (w tym turyści zagraniczni) w Nowym Targu w poszczególnych latach w okresie 2003-2008

9 | Analiza Strategii Rozwoju Miasta Nowy Targ 2002-2010

źródło: opr. na podstawie Banku Danych Regionalnych GUS

• Analiza uruchomienia lotniska komunikacyjnego w Nowym Targu z uwzględnieniem szans i ryzyka oraz opracowanie biznes planu • wybudowano kładkę dla pieszych przez pot. Biały Dunajec • zrealizowano ścieżkę edukacyjną na terenie rezerwatu „Bór na Czerwonym", we współpracy z Nadleśnictwem Nowy Targ. • dokonano modernizacji Miejskiej Hali Lodowej (zmiana systemu chłodzenia) • dokonano modernizacji kompleksu sportowego KS Gorce • zrealizowano tor wrotkarski • w ramach rewitalizacji centrum Nowego Targu zostanie przebudowana płyta Rynku, remontowane są ulice w centrum miasta, zmodernizowany zostanie Park Miejski im. Adama Mickiewicza • trwają prace realizacyjne ścieżek rowerowych, m.in. wzdłuż Białego i Czarnego Dunajca • opracowanie markowych produktów lokalnych • uruchomienie tras biegowych dla narciarzy • poszerzenie bazy do uprawiania sportów dla dzieci i młodzieży – Orliki • budowa basenu sportowo-rekreacyjnego • budowa pełnowymiarowej hali sportowej na Niwie • przygotowanie dokumentów i uzgodnień pod budowę stacji narciarskiej (Dziubasówki)

domena Kultura i edukacja • zakupiono składaną scenę do występów plenerowych • wykonano remont i termomodernizację Miejskiego Ośrodka Kultury. W planach jest remont generalny sali widowiskowej wraz z salą szatniową. • dobiegła końca budowa nowej szkoły podstawowej wraz z pełnowymiarową halą sportowa na os. Niwa. • termodocieplenie, wymiana systemów grzewczych, remonty wszystkich szkół podstawowych oraz gimnazjów • stałe podnoszenie kwalifikacji kadry pedagogicznej • budowa i rozwój PPWSZ, współpraca wielopoziomowa • uruchomienie cyklicznej imprezy plenerowej – Jarmark Podhalański • rozwój kontaktów z miastami partnerskimi (Roverbella, Kieżmark, Radevormwald) • tworzenie wydawnictw, filmów i programów tv

10 | Analiza Strategii Rozwoju Miasta Nowy Targ 2002-2010

4

domena 5 Współpraca międzynarodowa i transgraniczna • • • •

realizacja programu „Rozwój współpracy międzynarodowej i transgranicznej” wymiana doświadczeń w zakresie małej i średniej przedsiębiorczości wspieranie transgranicznych inicjatyw turystyczno-kulturalnych („Szlak gotycki”, „Festiwal smaku”)

Podsumowanie Szereg zadań nie ujętych w tym zestawieniu ma charakter ciągły i bieżący (programy edukacyjne, integracyjne i promocyjne). Widoczny wzrost wskaźników zauważamy przede wszystkim w sferze budżetowej Miasta albowiem od 2002r. dochody miasta wzrosły z 46 mln zł do kwoty ponad 90 mln w 2010r. a wydatki z 45,5 mln. zł do 104 mln zł z czego prawie 40% są to wydatki inwestycyjne. I trudno o tym aspekcie nie wspomnieć mimo, iż nie był on przedmiotem badań strategicznych ale doskonale zdajemy sobie sprawę w jakiej mierze determinuje każdą realizację w niej zawartą. Reasumując z całego dokumentu strategicznego dla Nowego Targu w latach 2002-2010 udało zrealizować się liczne cele w zróżnicowanym stopniu zadaniowym. W ujęciu katalogowym, w zależności od domeny można ustalić szacunkowe wartości procentowe: 1. 85%, 2. 52%, 3. 38%, 4. 95%, 5. 45%. Dlatego też najsłabsze ogniwa tej strategii wymagały dostosowania do nowych wymogów rzeczywistości poprzez ich uaktualnienie i wyznaczenie nowych zadań.

Dochody budżetu Nowego Targu i wybranych miast w okresie 2002-2008

źródło: opr. na podstawie Banku Danych Regionalnych GUS

11 | Analiza Strategii Rozwoju Miasta Nowy Targ 2002-2010

Dynamika zmiany wielkości dochodów budżetów wybranych miast w okresie 2000-2008 (w %)

źródło: opr. na podstawie Banku Danych Regionalnych GUS

Wykaz procentowy realizacji zadań strategicznych do 2010 oraz skala trudności

realizacja

trudności

65 35 48

55

65 95

85 52 domena 1

domena 2

45

38 domena 3

domena 4

źródło: opr. Własne

12 | Analiza Strategii Rozwoju Miasta Nowy Targ 2002-2010

domena 5

Diagnoza uwarunkowań

Na przestrzeni ostatniej dekady pomimo znacznego wzrostu wartości budżetowych Miasto nie osiągnęło zadawalającego poziomu dynamizowania procesu rozwojowego. Miało na to wpływ szereg czynników zewnętrznych w obrębie aktów prawnych, sytuacji ekonomicznej kraju, realizacji zadań transformacji gospodarczej oraz nowego układu partnerskiego w strefie Unii Europejskiej. Okres ten w dużej mierze pochłonął znaczne środki na wydatki porządkujące i bieżące w tkance komunalnej oraz komunikacyjnej. Najbardziej widocznym trendem w obszarze zadań strategicznych jest wzrost wydatków budżetowych na oświatę i obiekty oświatowe, poprawę jakości rozwiązań komunikacyjnych, wzroście bezpieczeństwa mieszkańców, gazyfikacji, systemu gospodarki odpadowej, jakości wody pitnej. Zabrakło natomiast wdrożenia procesów promocyjnych i marketingowych w obrębie samej strategii czego najlepszym przykładem jest brak utożsamiania się szeregu mieszkańców z misją strategiczną omawianego dokumentu. Również rzutowało to na pewną bierność i przyjęcie pozycji oczekiwania na szybką realizację i efektowne rezultaty. Innym aspektem niewykorzystywania naszych szans jest zbyt wolne zwiększenie potencjału turystycznego miasta gdzie istota zagadnień składających się na atrakcyjność turystyczną skupia się na działaniach ułatwiających funkcjonowanie tej ważnej i niedocenianej sfery gospodarki miejskiej. Kolejna uwaga dotyczy małej efektywności działań wspierającą rozwój sektora małej i średniej przedsiębiorczości, która w znacznym stopniu rzutuje na dochody naszego budżetu. Brak progresji w tym obszarze obciążony był również słabą ofertą, nikłymi dotacjami, wsparciem instytucji publicznych oraz brakiem terenów przygotowanych pod inwestycje gospodarcze ale także słaby rozwój aktywności przedsiębiorców w zakresie pozyskiwania dotacji i instrumentów wsparcia finansowego na rozpoczęcie działalności. Aktywność Miasta na polu tworzenia warunków dla rozwoju sportu została oparta na wspieraniu rozwoju szeroko rozumianej infrastruktury sportowej oraz m. in. wsparciu dla procesu szkolenia sportowego, jak również promowania aktywnego trybu życia wśród mieszkańców. W praktyce przejawia się to w przyznawaniu nagród sportowych oraz organizowaniu lub współorganizowaniu imprez sportowo-rekreacyjnych mających na celu promocję aktywnego trybu życia i nie tylko na poziomie szkolnym. Wzrosło również dofinansowanie remontów obiektów sportowych (MHL, Hala „Gorce”, stadion letni „Józefa Piłsudskiego”). W zapisach dokumentu strategicznego dla Nowego Targu w latach 2002-2010 zabrakło także wyraźnego wskazania na powołanie odpowiedniego zespołu monitorującego, który koordynowałby, opiniował i raportował o efektach prac lub trudnościach w ich osiąganiu. Posiadając te doświadczenia i napotkane bariery w perspektywie ostatnich lat będzie nam znacznie łatwiej wdrażać zmodyfikowane i dostosowane projekty w układzie partnerskim spełniając oczekiwania nowotarżan i osiągając nadrzędny cel każdej strategii jakim jest sukces.

13 | Analiza Strategii Rozwoju Miasta Nowy Targ 2002-2010

Urząd Miasta Nowy Targ mgr Marcin Ozorowski Doradca Burmistrza ds. realizacji Strategii Rozwoju Miasta

14 | Analiza Strategii Rozwoju Miasta Nowy Targ 2002-2010