Die neuen ana tom is chen Namen. In den Banden I-III sind die bisher giiltigen Bezeichnungen der Baseler Nomina anatomica (B.N.A.) von 1895 verwendet worden. Sie haben inzwischen eine Reihe von Abanderungen erfahren, die in den Jenaer Nomina anatomica (J.N.A.) von 1935 enthalten sind. Die Mehrzahl der A.nderungen betrifft die Richtungsbezeichnungen anterior, posterior, superior usw., ein groBer Teil ist rein sprachlicher Natur, bezieht sich in erster Linie auf die Adjektivendigungen, besonders der griechischen Stammworte, z. B. laryngicus statt laryngeus. AIle diese A.nderungen fasse ich in zwei summarischen GegenubersteHungen zusammen. Die daran anschlie13ende alphabetische ZusammensteHung kann dadurch im wesentlichen auf die sonstigen Anderungen beschrankt werden, die nur einzelne Namen betreffen. Eine voHstandige alphabetische GegeniibersteHung bietet KOPSCH, Die Nomina anatomica des Jahres 1895 usw., Leipzig: G. Thieme, RM. 2,50. Die systematische Aufzahlung der nunmehr giiltigen neuen Namen enthalt STIEVE, Nomina anatomica, Jena: G. Fischer. 1m nachstehenden Verzeichnis sind die alten Namen gewohnlich gedruckt (iliacus, lymphaticus), die neuen fett (ilicus, lymphaceus).

1. Richtungsbezeichnungen.

anterior posterior superior inferior medialis lateral is

Rumpf

Extremitaten

Kopf

ventralis dorsalis cranialis caudalis 7nedialis lateralis

ventralis (volaris) dorsalis proxi7nalis distalis ulnar is , tibialis radialis, fibularis

anterior, frontalis posterior, occipitalis superior, 7naxillaris inferior, 7nandibularis 7nedialis, nasalis lateralis, temporalis

Die neuen Richtungsbezeichnungen sind nicht uberall folgerecht durchgefiihrt; die wichtigsten Ausnahmen sind in die alphabetische Gegeniiberstellung aufgenommen. carpeus coccygeus condyloideus laryngeus meningeus . oesophageus parotideus . pharyngeus .

2. Allgemeine sprachliche Anderungen. carpicus Articulatio coccygicus basilaris . condylicus bronchialis laryngicus iliacus . . meningicus lumbaris . oesophagicus lymphaticus parotidicus peronaeus pharyngicus pudendus thoracalis tubarius .

Articulus basialis bronchalis ilicus lumbalis lymphaceus fibularis pudendalis thoracicus . tubalis

Die Endung -ideus wird nur noch adjektivisch gebraucht, bei Substantiven -ides, z. B. M. delioides, aber Tuberositas deltoidea; Os ethmoides, aber Sinus ethmoidei.

AIle Eigennamen fallen weg (Tuba Eustachii, Ductus Botalli usw.).

Sonstige Anderungen.

547

3. Sonstige Anderungen. Ampulla recti . . . . . . Angulus lateralis scapulae . . . Annulus inguinalis abdominalis . Ansa peduncularis Antrum tympanicum Aorta cauda lis . . Apparatus suspensorius lentis Aquaeductus cerebri (Sylvii) . . Aquaeductus vestibuIi. . . . . Area olfactoria . . . . . . . Arcus tendineus m. levatoris ani Area acustica (ventr. IV.) Area parolfactoria. . . Arteria anonyma . . . . Arteria analis . . . . . Arteria auditiva interna . . Arteria auricularis posterior Arteria basilaris . . . . . Arteriae ciIiares posteriores breves Arteriae ciliares posteri6res longae Arteria 7n. cremasteris . Arteria cystica . . . . . . . Arteria facialis . . . . . . Arteria frontalis. . . . . . . Arteria frontalis lateralis . Arteria genu suprema . . . . Arteria haemorrhoidaIis inferior. Arteria haemorrhoidaIis media . Arteria haemorrhoidaIis superior Arteria hypogastrica Arteriae interlobulares renis Arteriae iridis . . . . . Arteria labyrinthi Arteria mammaria interna . Arteria maxillaris externa . Arteria maxillaris interna . Arteria phrenica inferior. . Arteria pterygopalatina . Arteria rectalis cranialis Arteria rectalis caudalis Arteria sacralis media. . . Arteria spermatica externa. Arteria spermatica interna . Arteria sphenopalatina Arteria supraorbitalis . . . Arteria suprascapularis . Arteria trausversa scapulae

Pars a7npullaris (recti) Angulus articularis Amelus inguinalis praeperitonaealis Ansa crura lis Antru7n 7nastoideu7n Arteria sacralis media Zonula ciIiaris Zinnii Aquaeductus 7nesencephali Canaliculus vestibuli Substantia perforata anterior Arcus tendineus fasciae obturatoriae Area vestibularis Area adolfactoria Truncus brachiocephalicus Arteria haemorrhoidaIis inferior Arteria labyrinthi Arteria retroauricularis Arteria basialis Arteriae chorioideae Arteriae iridis (nasalis et te7nporalis) Arteria spermatica externa Arteria vesicae felleae Arteria maxillaris externa Arteria frontalis 7nedialis Arteria supraorbitalis Arteria genus descendens Arteria analis Arteria recta lis caudalis Arteria rectalis cranialis Arteria ilica interna Arteriae corticales radiatae Arteriae ciIiares posteriores longae Arteria auditiva interna Arteria thoracica interna Arteria facia lis Arteria 7naxillaris Arteria phrenico-abdominalis Arteria sphenopalatina Arteria haemorrhoidaIis superior Arteria haemorrhoidaIis media Aorta cauda lis Arteria 7n. cremasteris Arteria spermatica Arteria pterygopalatina Arteria frontalis lateralis Arteria transversa scapulae Arteria suprascapularis

Brachium conjunctivum . . Brachium pontis . . . . . Brachium quadrigeminum sup. et inf. Bronchioli . . . . . Bursae mucosae Bursa testicularis .

Crus cerebello-cerebrale Crus ponto-cerebellare Brachiu7n colliculi rostra lis et caudalis Bronchuli Bursae synoviales Sinus epididymidis

Canaliculus vestibuli Cartilago alaris maior . Cartilago nasi lateraIis. Cartilago septi nasi . . . Caruncula sublingualis.. Cavitas glenoidalis (scapulae) . Cavum mediastinale anterius . Cavum mediastinale posterius

Aquaeductus vestibuli Cartilago apicis nasi La7nina dorsi nasi} Cartilaginis Lamina septi septodorsalis Papilla salivaria sublingualis Fossa articularis Pars ventralis (7nediastini) Pars dorsalis (7nediastini) 35*

548

Die neuen anatomischen Namen.

Cavum subarachnoidale Cellulae ethmoidales Chiasma opticum . . . Cho'l'da Ch01'da Ch01'da Cho'l'da Ch01'da Ch01'da Ch01'da

a'l'teriae umbilicalis. ductus a'l'te1'iosi. ductus venosi. u'l'achi . . . . . utero-ovarica . . utero-inguinalis venae umbilicalis .

Cisternae subarachnoidales. . Commissura anterior (cerebri) Conjugata . . . . . . . . . Cornu anterius ventriculi lateralis. Cornu inferius ventriculi lateralis . Cornu posterius ventriculi lateralis Cornu inferius cartiIag. thyreoideae . Cornu superius cartilag. thyreoideae Corpus restiforme. . Costae spuriae . . . Costae verae . . . . Crista tegmentalis C'l'US cerebri . . .

Crus inferius (annuli inguin. su bcut.) Crus superius (annuli inguin. subcut.) Cuspis anterior (valv. bicusp.) Cuspis posterior. . . . . . . Cuspis anterior (valv. tricusp.) Cuspis medialis . Cuspis posterior. . . . .

Cavum leptomeningicum Sinus ethmoidei Chiasma jasciculO'l'Um optico'I'Um

Ligamentum Ligamentum Ligamentum Ligamentum Ligamentum Ligamentum Ligamentum

vesico-umbilicale laterale arteriosum (Botalli) venosum (Arantii) vesico-umbilicale medium ovarii proprium teres uteri teres hepatis

Ciste'l'nae leptomeningicae Commissu'l'a 'l'ost'l'alis Diameter mediana (Conjugata ve'l'a) COf'llU j'l'ontale Pa'l's tempo'l'alis CO'l'nu occipitale COf'llU c'l'icoideum COf'llU thY"'eoideum C'l'US medullo-ce'l'ebella'l'e Costae a'l'cuariae Costae stef'llales

Processus inferior tegminis tympani Pedunculus cerebri C'I'US late'l'ale C'I'US mediale Cuspis vent'l'alis Cuspis dO'l'salis Cuspis vent'l'alis Cuspis septalis Cuspis dO'l'salis

Disci inte'l'verteb'l'ales. . . . . . . . . Fibrocartilagines intervertebrales Ductus pancreaticus (Wirsungi) . . . . . Ductus panc'l'eaticus maio'l' Ductus pancreaticus accessorius (Santorini) Ductus panc'l'eaticus mino'l' Ductus submaxillaris (Whartoni) Ductus submandibula'l'is Dura mater encephali Pachymeninx = DU'l'a mate'l' encephali Dura mater spinalis. DU'l'a mater spinalis Epio'l'chium. . . .

Lamina visceralis tun. vag. propr. testis

Fascia buccopharyngea Fascia coracoclavicularis . Fascia cribrosa . . . . . Fascia pharyngobasilaris. . Fasciculus cuneatus (Burdach) Fasciculus gracilis (Goll) . Fasciculus longitudinalis superior Fasciculus longitudinalis inferior Fasciculus longitudinalis medialis

Fascia pha'l'yngo- bucinatoria Fascia c01'acocleidopecto'l'alis Lamina c'l'ib'l'ijo'l'mis jossae ovalis Lamina pha'l'yngobasialis Pa'l's late'l'alis } .. . Pa'l's medialis jasclcuh dO'l'saits . . Fasciculus temp01'o-occipitalis . . . . . Fasciculus j'l'onto-occipitalis (posterior) T'I'actus longitudinalis medialis Fasciculus opticus . . • • . . . . • . N. opticus Fasciculi transversi (aponeurosis palmaris) Ligamentum palma'l'e t'l'ansve'l'sum

Fibrocartilagines intervertebrales Fissura calcarina . Fissura collateralis . . . . . Fissura hippocampi . . . . . Fissura longitudinalis cerebri . Fissura or bitalis inferior . Fissura orbitalis superior. Fissura petrosquamosa Fissura transversa cerebri Flexura coli dextra . . . Flexura coli sinistra Foramen ethmoidale anterius Foramen ethmoidale posterius

subcutaneum

Disci inte'l've'l'teb'l'ales Sulcus calcarinus Sulcus collate'l'alis Sulcus hippocampi Fissu'l'a inte'l'hemisphaerica Fissu'l'a o'l'bitalis sphenomarillaris Fissu'l'a o'l'bitalis cereb'l'alis Fissu'l'a pet'l'osquamalis Fissu'l'a telodiencephalica Flexu'l'a coli hepatica = dext'l'a Flexu'l'a coli lienalis = sinist'l'a Canalis o'l'bito-c'l'anialis Canalis o'l'bito-ethmoideus

Sonstige Anderungen. Foramen opticum. . . . . Foramen rotundum . . . . Foramina sacralia anteriora Foramina sacralia postoriora Foramen sphenopalatinum Foramen spinosum Foramen transversarium . Fossa Fossa Fossa Fossa Fossa Fossa

. . . .

cerebri lateralis (Sylvii) digastrica infraspinata supraspinata retromandibularis supraclavicularis maior.

549

Canalis fasciculi optici Canalis rotundus Fora7nina sacralia pelvina Fora7nina sacralia dorsalia Fora7nen ptef7Jgopalatinu7n Fora7nen spinae Fora7nen costotransversariunl vertebrae cervicalis Vallecula cerebri lateralis l?ossa 7nUSC. biventeris 1"ossa infra spina7n Fossa supra spina7n Regio retronmndibularis Trigonu7n o7noclaviculare

Ganglion petrosum (n. IX.) Ganglion ptef7Jgopalatinum . Ganglion superius (n. IX.) . Ganglion sphenopalatinum . Ganglion submaxillare. . . Glandulae ciliares (Moll). . Glandula lacrimalis inferior Glandula lacrimalis superior Glandula lingualis anterior (Nuhn, Blandin) Glandulae urethrales Glandula vesiculosa Globus pallidus. . . . . . . . . . . . Granulationes arachnoidales (Pacchioni) . Granula 7neningica . . Gyrus centralis anterior . Gyrus centralis posterior Gyrus fusiformis . . . Gyrus lingualis . . . . Gyrus supramarginalis

Ganglion e;rtracraniale Ganglion sphenopalatinum Ganglion intracraniale Ganglion ptef7Jgopalatinu7n Ganglion sub7nandibulare Glandulae sudoriferae ciliares Pars palpebralis (glandulae lacri7nalis) Pars orbitalis (glandulae lacri7nalis) Glandula apicis linguae Glandulae para-urethrales Vesicula seminalis Pars pallida (nuclei lentiformis) Granula 7neningica Granulationes Pacchioni Gyrus praecentralis Gyrus postcentralis Gyrus occipitote7nporalis lateralis Gyrus occipitote7nporalis 7nedialis Gyrus circu7nfle;rus

Hiatus oesophageus Hiatus sacralis Hilus renalis Humerus . . .

Fora7nen oesophagicu7n Hiatus canalis sacralis Hilus renis Os brachii = Humerus

Impressiones digitatae . Incisura anterior (auriculae)

I7npressiones gyrO'l'U7n Sulcus helicotragicus

Labyrinthus osseus . . . . Lamina choriocapillaris . . Lamina cribrosa (oss. ethm.) Lamina cribrosa sclerae . . Lamina elastica anterior (Bowman) . Lamina elastica posterior (Descemet) La7nina 7nediana . . . . . . . . Lamina papyracea . . . . . . . . Lamina parietalis (tun. vag. propr. testis) Lamina perpendicularis (oss. ethm.) . Lamina suprachorioidea . . . . . . . . Lamina terminalis . . . . . . . . . .

Capsula ossea labyrinthi La7nina capillariu7n La7nina cribrifo'l'7nis Area cribrifor7nis sclerae La7nina li7nitans e;rterna La7nina li7nitans interna Lamina perpendicularis (088. ethm.) La7nina orbitalis (papyracea) Periorchiu7n La7nina 7nediana StratU7n perichorioideu7n La7nina ter7ninalis cinerea ventriculi III. Epiorchiu7n Matrix unguis Pia mater Arachnoidea Septu7n anococcygicu7n Chorda ductus arteriosi Liga7nentu7n bipartitu7n Ligamentum teres femoris

Lamina visceralis (tun. vag. propr. testis) Lectulus unguis. . . . . . . Lepto7nenin;r . . . . . . . . Ligamentum anococcygeum Ligamentum arteriosum (Botalli) Ligamentum bifurcatum. . . . Liga7nentu7n capitis femoris

+

550

Die neuen anatomischen Namen.

Ligamentum umbiIicale laterale. Ligamentum umbilicale medium Ligamentum venosum (Arantii) Limbus alveolaris. . . Linea glutaea anterior Linea glutaea inferior . Linea glutaea posterior Linea nuchae inferior . Linea nuchae superior . Linea nuchae suprema Linea temporalis superior Lobus anterior (hypophyseos) Lobus posterior (hypophyseos) Lobus inferior (pulmonis) Lobus superior (pulmonis) . . Lymphoglandula . . . . . . Lymphoglandulae auriculares posteriores. Lymphoglandulae hypogastricae Lymphoglandulae inguinales . Lymphoglandulae mesentericae .

Pars conoides (Ug. coracoclavicularis) Ligamentum costotransversarium intef'num Ligamentunl costostransvel'sarium externunl Ligamentum crucifornte Ligantentum decussatum (anterius, posterius) !l1esohepaticunl ventra Ie Ligamenta interarcualia Pars gastromesocolica des Mesogastriunl Pars gastro- J dorsa Ie lienalis Pars hepatoduodenalis } des Omentunl Pars hepatogastrica minus Pars interlacunaris fasciae ilicae Plica lata uteri Septum nuchae Chorda utero-ovarica Fasciculi transversi (aponeur. palmaris) Spongium anguli iridocornealis Plica phrenicocolica Plicae phrenicolienales Ligamentum transversum pelvis Plica mediastinopulmonalis Plicae sternopericardiacae Plica suspensoria ovarii Ligamentum capitis femoris Chorda venae umbilicalis Chorda utero-inguinalis (teres) Ligamentum prae-urethrale Pars trapezoides (lig. coracoclavicul.) ,Uesohepaticum laterale (de;rtf'Um et sinistrum) Chorda arteriae umbilicalis Chorda urachi Chorda ductus venosi Margo alveolaris Linea glutaea cranialis Linea glutaea supra-acetabularis Linea glutaea dorsalis Linea plani nuchalis Linea nucha lis terminalis Linea nucha lis supraterminalis Linea temporalis fascialis Lobus glandularis = anterior Lobus nervosus = posterior Lobus dorsocaudalis Lobus ventrocranialis Lymphonodus Lymphonodi retroauriculares Lymphonodi ilici interni Lymphonodi subinguinales superficiales Lymphonodi mesosteniales

Maculae acusticae. . . Matrix unguis Membrana obturatoria Mesenterium (intestini tenuis) Mesocolon sigmoideum. . . 211esohepaticum ventrale !l1esohepaticum latera Ie . Mesostenium . . . . . . Musculus arytaenoideus obliquus Musculus arytaenoideus transversus.

Maculae staticac Lectulus unguis Membrana obturans 111esostenium 111esosigmoideum Ligamentum falciforme hepatis Ligamentum triangulare hepatis Mesenterium (intest, tenuis) Ppars °t bliqua } m. arytaCllOidei ars ransversa

Ligamentum conoideum . . . . Ligamentum costotransversarium anterius Ligamentum costotransversarium posterius Ligamentum cruciatum (atlantis, cruris). Ligamentum cruciatum genus Ligamentum falciforme hepatis . Ligamenta fIava . . . . . Ligamentum gastrocolicum Ligamentum gastrolienale . Ligamentum hepatoduodenale Ligamentum hepatogastricum Ligamentum iIiopectineum Ligamentum latum uteri Ligamentum nucheae . . Ligamentum ovarii proprium . Ligamentum palmare transv. subcut. Ligamentum pectinatum iridis Ligamentum phrenicocolicum. Ligamentum phrenicolienale . . Ligamentum praeurethrale . Ligamentum pulmonale . . . . Ligamentum sternopericardiaca . Ligamentum suspensorium ovarii . Ligamentum teres femoris Ligamentum teres hepatis Ligamentum teres uteri . Ligamentum transversum pelvis Ligamentum trapezoideum. . . Ligamentum triangulare hepatis

1

Sonstige Anderungen. Musculus auricularis anterior. . . Musculus auricularis posterior . . Musculus biventer mandibulae Musculus buccinator. . . . Musculus buccopharyngeus. . . . Musculus ceratopharyngeus Musculus chondropharyngeus. . . Musculus constrictor pharyngis inferior Musculus constrictor pharyngis medius Musculus constrictor pharyngis superior . Musculus cricoarytaenoideus posterior. Musculus depressor glabellae. Musculus depressor septi (nasi) . Musculus digastricus Musculus gemellus inferior. . Musculus gemellus superior. . Musculi incisivi labii inferioris Musculi incisivi labii superioris . Musculus infraspinatus Musculus levator nasi et labii max. med . . . . . . . . . . . . . . Musculus levator nasi et labii max. lat. Musculus longitudinalis inferior (linguae) Musculus longitudinalis superior . Musculus mylopharyngeus . . . . Musculus obliquus capitis inferior. Musculus obliquus capitis superior Musculi pectinati . Musculus peronaeus brevis . Musculus peronaeus longus. Musculus peronaeus tertius Musculus procerus Musculus pterygoideus externus Musculus pterygoideus internus. Musculus pterygopharyngeus

551

Musculus auricularis temporalis Musculus auricularis nuchalis Musculus digastricus Musculus bucinator Pars bucipharyngica Pars ceratopharyngica Pars chondropharyngica Musculus laryngopharyngicus Musculus hyopharyngicus Musculus cephalopharyngicus Musculus cricoarytaen. dorsalis Musculus procerus Origo nasalis m. orbic. oris 2Wusculus biventer mandibulae Musculus gemellus tuberalis 2Wusculus gemellus spinalis Origo mandibularis } m. orbicularis Origo maxillaris oris Musculus infra spinam

Musculus salpingopharyngeus Musculus semimembranosus Musculus semitendinosus Musculus semispinalis capitis. Musculus serratus anterior . Musculus supraspinatus . . . Musculus thyreopharyngeus Musculus transverso-occipitalis . Musculus vastus lateralis. Musculus vastus medialis Musculus zygomaticus. . Musculus zygomaticus nlinor

Caput angulare \ m. quadrati labii Caput infraorbitale J superioris Musculus longitudinalis profundus Musculus longitudinalis superficialis Pars mylopharyngica Musculus obliquus atlantis 1Wusculus obliquus capitis Trabeculae carneae Musculus fibularis brevis Musculus fibularis longus Musculus fibularis tertius .Musculus depressor glabellae 111usculus pterygoideus lateralis 111usculus pterygoiileus medialis Pars pterygopharyngica Musculus levator nasi et labii max. med. .Musculus levator nasi et labii max. lat .. Musculus zygomaticus minor Musculus pharyngotubalis Musculus semimembranaceus 2Wusculus semitendineus Musculus transverso-occipitalis Musculus serratus latera lis Musculus supra spinam Pars thyreopharyngica Musculus semispinalis capitis 1Wusculus vastus fibularis Musculus vastus tibialis Musculus zygomaticus maior Caput zygomat. m. quadr. lab. sup.

Nervus acusticus . . . . . Nervus alveolaris inferior . Nervi alveolares superiores Nervus auricularis posterior Nervus buccinatorius Nervi capitales . . . . Nervi cerebrales. . . . . Nervus fibularis Nervus glossopharyngeus Nervi haemorrhoidales inferiores Nervi haemorrhoidales medii. . Nervi haemorrhoidales superiorcs

Nervus stato-acusticus Nervus alveolaris mandibularis Nervi alveolares maxillares posteriores Nervus Tetroauricularis Nervus buccalis Nervi cerebrales Nervi capitales Nervus peronaeus Nervus glossopharyngicus Nervi anales Nervi rectales caudales Nervi rectales craniales

Musculus quadratus labii superioris .

552

Die neuen anatomischen Namen.

Nervus lumboinguinalis . Nervus opticus . Nervus palatinus anterior Nervus palatinus posterior. Nervus peronaeus . . . . . Nervus pterygoideus externus Nervus pterygoideus internus. Nervi pterygopalatini. . . Nervus spermaticus externus . Nervi sphenopalatini Nervus spinosus. . . Nervus supraorbitalis Nervus tentorii. . . Noduli lymphatici aggregati Nodulus lymphaticus . . Nucleus- anterior thalami. Nucleus funiculi cuneati Nucleus funiculi gracilis Nucleus globosus . Nucleus niger. . Nucleus rostralis

R. femoralis (n. genitofemoralis) Fasciculus opticus Nervus palatinus nlUior Nervus palatinus nlinor Nervus fibularis Nervus pterygoideus lateralis Nervus pterygoideus nledialis Nervi sphenopalatini R. genitalis (n. genitofemoralis) Nervi pterygopalatini R. nleningicus R. lateralis (n. frontalis) R. nleningicus Lymphonoduli aggregati Lymphonodulus Nucleus rostralis Nucleus partis lateralis fasc. dorsalis Nucleus partis nledialis fasc. dorsalis Nucleus globiformis Substantia nigra Nucleus anterior thalami

Organon auditus Organa uropoetica Os ethmoidale . Os brachii Os hyoideum. . Ossicula auditus Otoconia . . .

Organon status et auditus Organa urinalia Os ethnloides Humerus Os hyoides Ossicula tYnlpani Statoconia

Pachymeninx . . . . . . Papilla n. optici . . . . . Papilla salivaria buccalis Papilla salivaria sublingualis . Papillae vallatae . . . . . . . . Pars centralis (ventriculi lat.) Pars lateralis ventriculi telencephali Pars temporalis. . . . . . . Pars horizontalis (oss. palat.) Pars perpendicularis (oss. palat.) Pars horizontalis info duodeni Pars interlacunaris fasciae ilicae Pars radiata renis (Proc. Ferreini) Pars uterina (tubae uterinae). Pedunculus cerebri . . . . . . Periorchium . . . . . . . . Phalanx prima, secunda, tertia Pleura costalis . . . . Pleura diaphragmatica. Pleura mediastina lis . . Pleura pericardiaca . . Plexus haemorrhoidalis Plexus vesicalis (venosus) Plica duodenojejunalis. . Plica duodenomesocolica . Plica lacrimalis (Hasner). Plica lata uteri . . . . Plica nlediastinopulmonalis . Plica salpingopalatina . . . Plica salpingopharyngea . . Plica sternopericardiaca Plica suspensoria ovarii. Processus clinoideus anterior Processus clinoideus medius Processus clinoideus posterior

Dura mater encephali Papilla fasciculi optici Miindung des Ductus parotidicus Caruncula sublingual is Papillae circumvallatae Pars parietalis Ventriculus lateralis Cornu inferius ventriculi lat. Lanlina palatina Lanlina nlaxillaris Pars caudalis Ligamentum iliopectineum Striae nledullares corticis (renis) Pars interstitialis Crus cerebri Lamina pariet. tun. vagin. propr. testis Phalanx proxinlUlis, nledia, distalis Pars costovertebralis pleurae Pars diaphragmatica Pars nlediastinalis Pars pericardiaca Plexus rectalis Plexus vesicopudendalis Plica duodenomesocolica crania lis Plica duodenomesocolica caudaUs Plica ductus nasolacrinlalis Ligamentum latum uteri Ligamentum pulmonale Plica palatotubalis Plica pharyngotubalis Ligamentum sternopericardiacum Ligamentum suspensorium ovarii Processus ala parvae Processus sellae nledius Processus dorsi sellae

Sonstige Anderungen. Processus condyloideus mandibulae Processus coronoideus mandibulae Processus dorsi sellae . . . . Processus inferior tegminis tympani Processus sellae medius Processus spinosus Processus xiphoideus Promontorium

Processus articularis Processus muscularis Processus clinoideus. posterior Crista tegmentalis Processus clinoideus medius Processus spinalis Processus ensiformis Promunturium

Radix mesenterii Ramus anastomoticus Rami calcanei Ramus descendens ant. (A. coron. cordis sin.) Ramus descendens post. (A. coron. cordis dextr.) . . . . . . . . Ramus externus (n. XL) . . . . . Ramus internus (n. XL) . . . . . . Ramus femoralis (n. genitofenwr.) Ramus frontalis (n. frontalis) Ramus genitalis (n. genitofemor.) Ramus inferior ossis ischii. . . . Ramus inferior ossis pubis. . . . Ramus lateralis (n. frontalis) . Rami isthmi faucium (n. lingualis) Ramus meningicus . . . Ramus superior ossis ischii. Ramus superior ossis pubis Raphe pterygomandibularis Recessus duodenojejunalis

Radix mesostenii Ramus communicans Rami calcaneares Ramus interventricularis (ventr.)

553

Recessus ellipticus. . . . Recessus sphaericus . . . Regio retromandibularis Rete calcaneum . . . . .

RU1nus interventricularis (dol's.) Ramus lateralis Ramus medialis Nervus lumboinguinal is Ramus medialis (n. frontalis) Nervus spermaticus externus Pars pubica (rami oss. isch.) Pars symphysica (rami oss. pubis) Nervus supraorbitalis Rami palatini Nervus spinosus bzw. Nervus tentorii Pars acetabularis (rami oss. isch.) Pars acetabularis (rami oss. pubis) Raphe buccopharyngica Recessus duodenomesocolicus cranialis et caudalis Recessus utriculi Recessus sacculi Fossa retromandibularis Rete calcaneare

Septum intermusculare (humeri) laterale. Septum intermusculare (humeri) mediale Septum intermusculare anterius (fibulare) Septum intermusculare posterius (fibulare) Septum nuchae . Sinus epididymidis Sinus ethmoidei. Sinus paranasales . Spatium interfasciale (Tenoni) Spina angularis. . . . . . . Spina iliaca anterior inferior . Spina iliaca anterior superior. Spina iIiaca posterior inferior Spina iIiaca posterior superior Spina ischiadica. . . . . . . Spina mentalis . . . . . . . Spongium anguli iridocornealis . Stratum perichorioideum. . . . Striae medullares corticis renis. Substantia corti calis (lentis) . . Substantia corticalis (ossis). . . Substantia nigra (Sommerringi). Substantia perforata anterior Substantia perforata posterior . Sulcus chiasmatis. . . . . . . Sulcus longitudin. anterior (cordis) Sulcus longitudin. posterior (cordis). Sulci paraglenoidales Sulcus petrosus superior . Sutura squamosa . . . Synchondrosis sternalis

Septum intermusc. brachii radiale Septum intermusc. brachii ulnare Septum intermusc. cruris anterius Septum intermusc. cruris posterius Ligamentum nuchae Bursa testicularis Cellulae ethmoidales Sinus nasales Spatium circumbulbare Spina ossis sphenoidis Tuberculum ilicum Spina ilica ventralis Spina ilica dorsalis cauda lis Spina ilica dorsalis cranialis Spina ossis ischii Spinae mandibulae Ligamentum pectinatum iridis Lamina suprachorioidea Pars radiata renis (Proc. Ferreini) Cortex lentis Cortex (ossis) ~ucleus niger Area olfactoria Substantia perforata intercruralis Sulcus fasciculi optici Sulcus interventricularis ventralis Sulcus interventricularis dorsalis Sulcus juxtaauricularis Sulcus cristae pyramidis Sutura squamalis Symphysis sterni

554

Die neuen anatomischen Namen.

Tendo calcaneus (Achillis) Truncus brachiocephalicus Tuba auditiva Tuber ischiadicum. . . . Tuberculum ilicum . . Tuberculum intervenosum (Loweri) Tuberculum scaleni (Lisfranci) . Tu berositas infraglenoidalis Tuberositas supraglenoidalis . . Tuberositas ossis metatarsalis V. Tunica vaginalis propria testis

Tendo m. tricipitis surae (Achillis) Arteria anonyma Tuba pharyngo-tympanica Tuber ossis ischii Spina iIiaca anterior inferior Torus intervenosus Tuberculum m. scaleni Tuberositas infraarticularis Tuberositas supraarticularis Tuberositas ossis metatarsi r. Periorchium + Epiorchium

Vaginae mucosae . . . . . . Vallecula cerebri lateralis. Valvulae semilunares aortae . Valvulae semilunares a. pulmonalis Valvula semilunaris dextra aortae Valvula semilunaris posterior aortae Valvula semilunaris sinistra aortae . Valvula semilunaris anterior a. pulm. Valvula semilunaris dextra a. pulm. Valvula semilunaris sinistra a. pulm. Vas afferens (glomeruli renis) Vas efferens (glomeruli renis). Vena anonyma . . . . . . Venae Ulwles . . . . . . Vena aquaeductus vestibuli Venae a uditivae internae Venae auriculares anteriores Vena auricularis posterior Vena azygos . . . Vena cava inferior Vena cava superior Venae cere belli . . Venae cerebri. . . Venae cordis anteriores Vena cordis media Vena facial is anterior . Vena facial is posterior . Venae haemorrhoidales inferiores Vena haemorrhoidalis superior Vena hemiazygos . . . . . Vena hemiazygos accessoria Vena hypogastrica Vena iliaca communis Vena iliaca externa . . Vena jugularis anterior Vena jugularis externa Vena mammaria interna . Vena rectalis crania lis Vena retromandibularis . Vena suprascapularis . Vena terminalis. . . . . . Vena thoracica interna . Vena thoracica longitudin. de;rtra. Vena thoracica longitudin. sinistra Vena transversa scapulae Ventriculus lateralis (cerebri) Vertebrae coccygeae. Vesica urinaria . . Vesicula seminalis

raginae synoviales Fossa cerebri lateralis (Sylvii) Valvula aortae Falvula a. pulmonalis Velum semilunare ventrale Velum semilunare de;rtrum Velum semilunare sinistrum Velum semilunare sinistrum J'elum semilunare de;rtrum Velum semilunare dorsa Ie Arteriola afferens Arteriola efferens Vena brachiocephalica Venae haemorrhoid. inferiores Jlena canaliculi vestibuli Fenae labyrinthi J'enae praeauriculares rena retroauricularis rena thoracica longitudinalis de;rtra Vena cava caudalis Vena cava cranialis Venae cerebellares Venae cerebrales Venae cordis ventrales rena interventricularis dorsalis Vena facia lis Vena retromandibularis ~Venae anales Vena rectalis cranialis Vena thoracica longitudinalis sinistra JTena thoracica longitudinalis sin. access. Vena ilica interna Vena ilica communis Vena ilica e;rterna Vena jugularis superfic. ventralis JTena jugularis superfic. dorsalis Vena thoracica interna Vena haemorrhoid. superior Vena facialis posterior Vena transversa scapulae Vena thalamostriata Vena mammaria interna Vena azygos Vena hemiazygos Vena suprascapularis Pars lateralis ventriculi telencephali Vertebrae caudales = coccygicae Vesica urinalis Glandula vesiculosa

Zonula ciliaris (Zinnii)

Apparatus suspensorius len tis

Sachverzeichnis fur Text und Abbildungen. Abducensbriicke 240, 243. . Ansae 37. . Area: Achselh6hle Ill, 159, 109. . Anthelix 492. - striata 414, 415, 416, 408, Achselh6hlenorgan 348. ! Antitragus 492. 410, 416, 417. Achselliicken, mediale und I Antrum mastoideum, Antr. - vestibularis inferior 457. laterale 149, 172, 133. tympanicum 486, 490, 484, - - superior 457. 487. 1 - utriculo-ampullaris 457. Achsenband des Hammers . i Anulus tendineus communis I Areola mamillae 352. 475, 477. Adductorenkanal !~6, 190. 434. ; Arhinencephalie 501. Aderha~t s. Chonoldes. Aorta 5, 8, 21, 23, 96 ::tb, 6 (l;, . Arteria (Arteriae): Adrenalm 503, 507. 7 (l; 8 10 (l; 12 (l; 13 - acetabuli 218::tb. Adventitielles Gewebe der 22 29 '57 (l; 59 60 In(l;' - alveolar is mandibularis Hautgefii13e 3.55.. I 85: 190, 204, 291 '(l;. ' (inferior) 289, 30l::tb, Affenfurche s. Vlerfmger_ caudal is (A. sacralis media) 291 (l;. A fu~ch:95 496 22, 55, 97 ::tb, 22, 57 (l;, - - maxilla res (superiores) geusle ,. . 182, 190, 204. 290, 301::tb, 287. ~~ommo~a~~on 432'k I . - cerebralis 282. analis (haemorrhoidalis inomm~ .a ~onsmus e _ dorsalis 8 (l;, 10 (l;, 12 (l;, ferior) 54, 78, 83, 218::tb, 57 (l; 82. s. M. Clllans. Albinismus 425. _ paarig~ 6 (l;, 6 (l;, 7 (l;. angularis 286, 292, 300 ::tb, ALCocKscher Kanal 51, 54, _ ventralis 8 (l; 282 (l; 8 (l; 293 264 52, 182, 205. 10 (l; 291 J. " ,. Altersinvolution der lympha' ",. , - anonyma s. Truncus bratischen Organe 310. Aortenna.rbe 97::tb. chiocephalicus. Aortenspmdel 97 ::tb. - appendicularis 78, 100 ::tb. Altersveriinderungen der Cutis 346 Aortenwurzel 8 (l;, 6 (l;, 7 (l;, - arcuata 220::tb, 208. Ambo13 474ff:, 486, 474, 476, 10~, 12 (l;, 61 (l;. auditiva interna s. A.laby483 487. Apokrme Knaueldriisen rinthi. _ -Steigbiigel-Gelenk 474. s. Knaueldriisen, apokrine. ' - auricularis anterior 287, 264. Ambo13bucht 486, 488, 488. Apparatus suspensorius lentis, Ampullen der Bogengiinge Zonula ciliaris Zinnii 430, - - posterior s. A. retro449, 457, 449, 450, 453, 433, 394, 395, 432. I auricularis. 456, 457. Aquaeductus cochleae 467, - - profunda 289, 301 ::tb, 467. 480, 493. Anastomose des dorsalen mit 1 - axillaris 123, 148, 156,157, dem volaren Finger- vestibuli 452, 467. nerven 145, 145. Arcus aortae 8, 9, 21, 96::tb, 159, 172 ::tb, 111, 124, - zwischen N. auriculo-tem281 :tb, 10 (l;, 12 (l;, 22, 132, 133. poralis und N. facialis 59, 60. - basalis, A. basialis, A. ba252, 532, 253. 529. - arteriosus terminalis 174 silaris 170 ::tb, 57 (l;, 59, ::tb, 124, 125, 139. 285, 291 (l;. - zwischen N. medianus und N. ulnaris Il7, 120,116, - plantaris 191,220::tb, 212 .. - bicipital is 150, 124, 132. 125, 136, 137, 139, 178. - senilis 428. ! brachialis123, 150, 157::tb, 160,172 ::tb, 4, 11 (l;, Angulus iridi~, Angulus irido- - tarseus sup. et in£. 285, " cornealls 430, 447 (l;, 394. 286, 264, 287, 440. 111, 119, 124, 132, - venosus 20,27,310,22,27, - venosus des Fu13riickens' 133, 136, 151, 162, 309. 193.. 168. Anisocorie 426. - - juguli 299. : - - superficialis 126, 119. Ansa cervicalis superficialis - volaris profundus 125, 153, • - - Varietaten 126, 119. 70, 266, 264. 174 :tb, 124, 125,136, . - bronchalis 73, 99::tb. 139. ,_ buccalis (A. buccinatoria) - Galeni 273. - hypoglossi, Ansa cervicalis - - superficialis 123, 153,! 301, 264, 287. profunda69, 107::tb, 280, 174::tb, 121.,125,136, - bulbi urethrae (A. bulbo44, 245. 137, 139. urethralis) 54, 218::tb. - subc!avia (Vieusseni) 514, Area neurovascularis 130,154. : - canalispterygoidei(A.Vidi513. - saccularis 457. ' a n a ) 290, 301::tb, 482. I -

Alle Zahlen bedeuten Seitenzahlen. Gewtihnlicher Druck: Texthinweise; kursiv: Abbildungshinweise; fett: Haupthinweise. ~: betrifft Entwicklung; !!lar: betrifft Varietaten; :Ib: TabeUe.

556

Sachverzeichnis fur Text und Abbildungen.

1Aa. circumflexa ilium: 1Aa. fibularis, A. peronaea 191, - - - superficialis 191, i 215 Xb, 220 Xb,186, 190, 219 ;rb, 190, 204. I 208, 209, 211. - - scapulae 149, 157, 172 - frontalis lateralis, A. supra;rb, 124, 133. orbital is 286,302 Xb, - clitoridis 54, 218 Xb. 264, 287. - coeliaca 32, 99 Xb, 515,22, . - - medialis 285 302 ;rb ~7 (5;, 76, 85, 204, 535·1 264, 287. ' , - cohca d~xtra 78, 99 n, 77. - gastricae breves 83, 99 Xb, - - Il!e~Ia 78, 99 Xb, 77. ! 76. - - SllIstra 78, 100 Xb, 77. d t 76 99 Xb 76 - collateralis media 151, 173 I .e~ tra 76' 99 ~ "'6'