CITIZENS–POLAND – INDIVIDUAL RESPONSES

Wysoka Komisjo, W związku rozpoczęciem publicznych konsultacji nad dokumentem "Ograniczenie formalności administracyjnych w stosunku do obywateli swobodny przepływ dokumentów urzędowych i uznawanie skutków powodowanych przez akty stanu cywilnego" KOM(2010) 747 pragnę podzielić się moimi uwagami do propozycji zawartych w Zielonej Księdze. Pierwsza, ogólna uwaga dotyczy - koniecznego moim zdaniem wyróżnienia kategorii dokumentów, w odniesieniu do których mogłyby być stosowane te same lub inne zasady. Przykładowo, sądzę, że inne rozwiązania powinny obowiązywać, jeśli chodzi o wzajemne uznawanie przez państwa członkowskie aktów zgonu, a inne - aktów ślubu. Poniżej znajdują się odpowiedzi na konkretne pytania postawione w Zielonej Księdze. Pytanie 1: Czy sądzisz, że zniesienie formalności administracyjnych, takich jak legalizacja i apostille (poświadczenie autentyczności dokumentów), rozwiązałoby problemy obywateli? Zniesienie legalizacji i apostille może być rozpatrywane tylko i wyłącznie przy jednoczesnym przedstawieniu konkretnej propozycji co do alternatywnego sposobu ustalania autentyczności i ważności dokumentów wydanych w innym państwie członkowskim. Pytanie 2: Czy powinna być przewidziana bliższa współpraca między władzami państw członkowskich, zwłaszcza w kwestii dokumentów o statusie cywilnym, a jeśli tak, to w czy w formie elektronicznej? Tak, ale wymaga to konkretnych propozycji. Pytanie 3: Co myślisz o rejestrowaniu zmian w statusie cywilnym osób tylko w jednym miejscu, w jednym państwie członkowskim? Które miejsce byłoby właściwsze: miejsce urodzin, państwo członkowskie poświadczające obywatelstwo czy państwo członkowskie stałego pobytu? Zważywszy, że prawo dotyczące statusu cywilnego różni się pomiędzy państwami członkowskimi, uważam, że w pierwszej kolejności każda zmiana powinna być rejestrowana w państwie, w którym zaszła. Pytanie 4: Czy sądzisz, że należy opublikować listę narodowych władz będących w kompetencji do zajmowania się sprawami o statusie cywilnym lub danych kontaktowych jednego punktu informacyjnego w każdym państwie członkowskim?

1

Wskazana jest zarówno publikacja listy jak i wskazanie jednego, centralnego punktu informacyjnego. Pytanie 5: Jakie rozwiązania widzisz w kwestii uniknięcia lub ograniczenia potrzeby tłumaczeń ? Stworzenie standardowych formularzy zawierających konieczne informacje we wszystkich językach. Pytanie 6: Jakie akty stanu cywilnego mogłyby stanowić przedmiot europejskiego zaświadczenia z ksiąg stanu cywilnego? Jakie zapisy powinny być zawarte w takim zaświadczeniu? Bez przeszkód można by używać takich zaświadczeń w stosunku do aktów zgonu. Generalnie jednak takie zaświadczenie miałoby zastosowanie jedynie w obszarach gdzie istnieje wspólne podłoże między ustawodawstwem różnych państw członkowskich, a zatem np. w krajach gdzie małżeństwo rozumiane jest wyłącznie jako związek kobiety i mężczyzny. Pytanie 7: Czy myślą Państwo, że kwestie dotyczące stanu cywilnego obywateli w sytuacjach międzynarodowych mogłyby zostać skutecznie rozwiązane przez same organy krajowe? Jeśli tak, to czy instytucje Unii nie powinny nakreślić przynajmniej pewnych wytycznych dla władz krajowych (ewentualnie w drodze zalecenia UE), aby zapewnić konieczną spójność działań zmierzających do znalezienia praktycznych rozwiązań dla problemów napotykanych przez obywateli? Zdecydowanie nie należy wprowadzać "wytycznych" dla władz krajowych albo miałyby one nieokreślony charakter prawny, albo też oznaczały ingerencję w suwerenność państw członkowskich chronioną przez Art. 81.3 Traktatu o Funkcjonowaniu UE. Pytanie 8: Co sądzisz o automatycznym uznaniu? W jakich sytuacjach dotyczących statusu cywilnego może być ono zastosowane? A w jakich sytuacjach dotyczących statusu cywilnego może ono być nieadekwatne? Można rozważyć takie rozwiązanie w odniesieniu do sytuacji takich jak zgon - traktowanych identycznie przez prawo w krajach członkowskich. Konieczne jest jednak szczegółowe określenie zasad takiego automatycznego uznania. Tam gdzie nie ma całkowitej zbieżności ustawodawstw narodowych (jak ma to miejsce przede wszystkim w przypadku małżeństwa, związku partnerskiego, adopcji...), przyjęcie zasady wzajemnego uznania miałoby ewidentny wpływ na konkretne prawo rodzinne w państwie członkowskim, od którego wymaga się takiego uznania i jako takie jest nieadekwatne. Należy pamiętać także, że wszystkie regulacje tego rodzaju muszą być wprowadzane zgodnie z procedurą przewidzianą w Art. 81.3 Traktatu o

2

Funkcjonowaniu UE, która zapewnia suwerenność państw członkowskich. Pytanie 9: Jakie jest Państwa zdanie na temat harmonizacji norm kolizyjnych? Do jakich sytuacji z zakresu stanu cywilnego mogłaby ona mieć zastosowanie? Jest to propozycja warta rozważenia bardziej niż automatyczne uznanie, jednak podobnie i tu wszystkie regulacje tego rodzaju muszą być wprowadzane zgodnie z procedurą przewidzianą w Art. 81.3 Traktatu o Funkcjonowaniu UE, która zapewnia suwerenność państw członkowskich. Pytanie 10: Co sądzisz o możliwości pozostawienia obywatelom możliwości wyboru prawa właściwego? Do jakich sytuacji z zakresu stanu cywilnego można by stosować to rozwiązanie? Propozycja taka jest nie do przyjęcia. Obywatel konkretnego kraju A przebywający na terytorium konkretnego kraju B musi podlegać równie konkretnemu prawu. Nie może to być zestaw systemów prawnych do dowolnego wyboru. Pytanie 11: Czy uważasz, że poza automatycznym uznaniem i uznaniem opartym na harmonizacji norm kolizyjnych, istnieją inne możliwe rozwiązania dotyczące kwestii transgranicznych skutków sytuacji prawnych dotyczących stanu cywilnego? Jakiekolwiek inne rozwiązania wymagają zachowania prawa do ochrony wewnętrznego porządku publicznego każdego z państw członkowskich. Reasumując, chcę jeszcze nadmienić, że propozycje wymienione w Zielonej Księdze wymagają w wielu punktach doprecyzowania i przeprowadzenia szerszych badań. Pragnę także jeszcze raz podkreślić zapewnianą przez Traktat o Funkcjonowaniu UE pełnej suwerenności w odniesieniu do prawa rodzinnego. Z wyrazami szacunku, Tomasz Niebielski Uważam, że „ małżeństwa” jednopłciowe nie powinny być akceptowane w Polsce. Małżeństwa takie zawarte poza granicami Polski nie powinny mieć żadnych praw do wychowywania dzieci z polskich domów dziecka, czy dzieci odebranych biologicznym rodzicom. Małżeństwa jednopłciowe to zwyczajni zboczeńcy. Ludzie zdemoralizowani, którzy nie zawahają się przed gwałceniem powierzonych im dzieci. Dzieci biorąc wzór ze zboczeńców sami staną się zboczeńcami. Ponieważ nie poznają roli ojca i matki w społeczeństwie. Unia Europejska uznając związki homoseksualne i prawa do wychowywania przez nich dzieci czyni społeczeństwa chorymi na demoralizację. Każda biologiczna rodzina ma prawo wychowywać dzieci według własnych przekonań. Unia Europejska wprowadza totalitarystyczne prawa, które obowiązywały w faszyźmie i komunizmie. Unia Europejska

3

gwałci wolność ludzi nakazując mordowanie dzieci poczętych i chorych starców. Obyście skończyli tak jak Hitler i Stalin. Ewa Cegielska rzede wszystkim, po zapoznaniu się z "Komentarzem ogólnym do Zielonego Dokumentu" stowarzyszenia European Dignity Watch chce wyrazić, jako obywatel Unii Europejskiej, swój sprzeciw wobec zasady "wzajemnego uznania dokumentów o statusie cywilnym". Głównym bowiem problemem jest, nie utrudniająca życie biurokracja - jak zdaje się to sugerować w "Zielonym Dokumencie" Komisja Europejska, ale rozbieżność prawa materialnego pomiędzy różnymi państwami członkowskimi. "Automatyczne wzajemne uznanie" wbrew oczekiwaniom nie ułatwi życia obywatelom Unii Europejskiej. Przecież oczywistym jest, że w sprawach, w których występuje rozbieżność prawa pomiędzy państwami członkowskimi jak np. kwestia legalizacji małżeństw osób tej samej płci, związków partnerskich czy adopcji dziecka przez pary homoseksualne, nastąpi konflikt interesów pomiędzy jednostkami domagającymi się danego prawa i państwem członkowskim, w którym uznanie tegoż prawa byłoby w sprzeczności do obowiązującego prawa rodzinnego. Kto będzie decydował o tym, czyje prawo i porządek publiczny (tzn. którego państwa członkowskiego) będzie przeważał nad pozostałymi? - któreś muszą bowiem przeważać, wszystkie jednocześnie nie mogą być równoważne. Dochodzi więc do powstania prawnej niewiadomej, a nie ułatwienia życia. Co więcej stoi to w sprzeczności z Art.83.1 "Traktatu o funkcjonowaniu UE", który wymaga jednomyślności we wszystkich kryteriach dotyczących prawa rodzinnego, chroniąc tym samym suwerenność państw członkowskich w kwestiach prawa rodzinnego. Powołując się właśnie na swoją suwerenność niektóre państwa członkowskie wprowadziły takie zmiany w prawie rodzinnym jak: PACS, związki partnerskie dla osób tej samej płci czy małżeństwa osób tej samej płci. Równie ważna jest suwerenność państw członkowskich, które nie chcą przyjęcia bądź uznania wspomnianych innowacji, nakazująca jednakowy wzgląd i szacunek. Podsumowując, zasada "automatycznego wzajemnego uznania" wydaje się pozornie wspaniałym rozwiązaniem. Faktycznie nie wydaje się problematyczne wzajemne uznanie karty zgonu. Są jednak kwestie, w których istnieje duża rozbieżność prawa. Tam gdzie jest to możliwe, należałoby ujednolicić prawo materialne. Jednak rozbieżność prawna pomiędzy poszczególnymi państwami członkowskimi, dotycząca niektórych kwestii, nie jest możliwa do zniwelowania, a wspomniana jednomyślność - do osiągnięcia, bez pogwałcenia suwerenności państw członkowskich w kwestiach prawa rodzinnego, która jest jednym z podstawowych praw stanowiących podwaliny stabilnego rozwoju każdego państwa. Nie jest więc możliwe zastosowanie zasady "automatycznego wzajemnego uznania" do wszystkich dokumentów o statusie cywilnym. Właściwe byłoby dostarczenie PEŁNEJ listy kwestii o statusie cywilnym, w których zastosowanie zasady "wzajemnego uznania" nastręczałoby problemów obywatelom a następnie dokładna analiza każdej z tych kwestii osobno, ponieważ jednakowe podejście do wszystkich dokumentów urzędowych nie jest odpowiednie. Należy dokładnie przedstawić zbieżności i rozbieżności prawa materialnego, aby umożliwić uzyskanie pełnej świadomości nt. potencjalnego wpływu "wzajemnego uznania" na dokumenty o statusie cywilnym. Ponadto, pragnę podzielić się moimi uwagami do pozostałych propozycji zawartych w Zielonym Dokumencie. Pytanie 1: Czy sądzisz, że zniesienie formalności administracyjnych, takich jak legalizacja i apostille (poświadczenie autentyczności dokumentów), rozwiązałoby problemy obywateli?

4

Nie, uważam, że raczej by je zintensyfikowało. Rodzi się pytanie, w jaki sposób władze publiczne będą ustalały autentyczność i ważność zagranicznych dokumentów? Potrzebne jest, aby Komisja Europejska podała konkretne propozycje mechanizmów alternatywnych. Pytanie 2: Czy powinna być przewidziana bliższa współpraca między władzami państw członkowskich, zwłaszcza w kwestii dokumentów o statusie cywilnym, a jeśli tak, to w czy w formie elektronicznej? Tak, współpraca byłaby przydatna, ale ponownie potrzebne są konkretne propozycje. Pytanie 3: Co myślisz o rejestrowaniu zmian w statusie cywilnym osób tylko w jednym miejscu, w jednym państwie członkowskim? Które miejsce byłoby właściwsze: miejsce urodzin, państwo członkowskie poświadczające obywatelstwo czy państwo członkowskie stałego pobytu? Miejsce urodzenia jest jedynym kryterium, które zawsze będzie takie samo, natomiast obywatelstwo czy miejsce stałego pobytu mogą się zmmieniać. Jednak wielu mieszkańców Unii Europejskiej urodziło się poza nią. Wynika z tego, że żadne z trzech kryteriów nie może istnieć bez dodatkowych ustaleń. Propozycja spowoduje raczej większy chaos w sprawach statusu cywilnego większości obywateli niż rozwiąże skomplikowane przypadki poszczególnych osób. Wymaga więc dopracowania. Pytanie 4: Czy sądzisz, że należy opublikować listę narodowych władz będących w kompetencji do zajmowania się sprawami o statusie cywilnym lub danych kontaktowych jednego punktu informacyjnego w każdym państwie członkowskim? Wystarczy wyznaczyć jeden punkt kontaktowy w każdy państwie członkowskim. Pytanie 5: Jakie rozwiązania widzisz w kwestii uniknięcia lub ograniczenia potrzeby tłumaczeń ? Jedynym rozwiązaniem byłoby stworzenie standardowych formularzy zawierających konieczne informacje we wszystkich językach (jak to jest w przypadku paszportów). Pytanie 6: Jakiego rodzaju certyfikaty o statusie cywilnym mogłyby być przedmiotem europejskiego certyfikatu o statusie cywilnym? Jakie informacje powinien zawierać taki certyfikat? Taki certyfikat miałby zastosowanie jedynie w obszarach gdzie istnieje wspólne podłoże między ustawodawstwem różnych państw członkowskich, a zatem np. w krajach gdzie małżeństwo rozumiane jest wyłącznie jako związek kobiety i mężczyzny. Pytanie 7: Czy sądzisz, że sprawy o statusie cywilnym dla obywateli UE w sytuacjach transgranicznych mogłyby być skutecznie rozwiązane tylko przez władze narodowe? Czy w tym wypadku instytucje UE nie powinny dostarczać przynajmniej jakichś wskazówek władzom narodowym (np. w formie zaleceń unijnych), w celu zapewnienia minimalnej zgodności podejść, dla znalezienia praktycznych rozwiązań problemów, z jakimi mają do czynienia obywatele? Sprawy o statusie cywilnym dla obywateli UE w sytuacjach transgranicznych powinny być załatwiane WYŁĄCZNIE przez władze narodowe! Wprowadzanie jakiejkolwiek ingerencji w nie – nawet poprzez działania informacyjne – może prowadzić do naruszenia zasady pomocniczości i gwarancji suwerenności państw narodowych z art. 81 "Traktatu o funkcjonowaniu UE". Propozycja nie powinna być dalej brana pod uwagę.

5

Pytanie 8: Co sądzisz o automatycznym uznaniu? W jakich sytuacjach dotyczących statusu cywilnego może być ono zastosowane? A w jakich sytuacjach dotyczących statusu cywilnego może ono być nieadekwatne? Obszarem, w którym można by zastosować to podejście są metryki urodzin i akty zgonu, przy zastosowaniu standardowych formularzy, gwarantujących ich działanie ponad granicami. Tam gdzie nie ma całkowitej zbieżności ustawodawstw narodowych (jak ma to miejsce przede wszystkim w przypadku małżeństwa, związku partnerskiego, adopcji...), przyjęcie zasady wzajemnego uznania miałoby ewidentny wpływ na konkretne prawo rodzinne w państwie członkowskim, od którego wymaga się takiego uznania i jako takie jest nieadekwatne. Dokładniej przedstawiłem moją opinię na początku mojego listu. Pytanie 9: Co sądzisz na temat harmonizacji norm kolizyjnych? Do jakich sytuacji z zakresu stanu cywilnego mogłaby ona mieć zastosowanie? Prawdopodobnie takie podejście będzie dla wielu państw członkowskich dużo łatwiejsze do przyjęcia niż ustanowienie zasady automatycznego wzajemnego uznania. Ale bez jednoczesnych gwarancji dla państw członkowskich co do zachowania prawa do ochrony swojego wewnętrznego porządku publicznego takie rozwiązanie jest nie do przyjęcia. Pytanie 10: Co sądzisz o możliwości pozostawienia obywatelom możliwości wyboru prawa właściwego? Do jakich sytuacji z zakresu stanu cywilnego można by stosować to rozwiązanie? Niespójności, które obecnie istnieją między różnymi państwami członkowskimi, zostałyby w tym wypadku przeniesione do systemu prawnego każdego państwa członkowskiego. Propozycja niemożliwa do przyjęcia. Pytanie 11: Czy uważasz, że poza automatycznym uznaniem i uznaniem opartym na harmonizacji norm kolizyjnych, istnieją inne możliwe rozwiązania dotyczące kwestii transgranicznych skutków sytuacji prawnych dotyczących stanu cywilnego? Innym rozwiązaniem byłoby wypracowanie pełnego zharmonizowania konkretnych warunków statusu cywilnego. Jednak jakiekolwiek rozwiązania wymagają zachowania prawa do ochrony wewnętrznego porządku publicznego każdego z państw członkowskich. Na zakończenie chciałbym stwierdzić, że "Zielony Dokument" nie dostarcza wystarczającej podstawy do dyskusji. Z przykrością stwierdzam, że brak pogłębionej analizy proponowanych rozwiązań sprawia wrażenie, że Komisja stara się za pomocą Zielonego Dokumentu narzucić preferowane rozwiązanie np. w sferze uznawania małżeństw osób tej samej płci niczego niepodejrzewającemu i niedoinformowanemu społeczeństwu.

Z wyrazami szacunku. Karol Dutkiewicz W związku rozpoczęciem publicznych konsultacji nad dokumentem „mniej biurokracji dla obywateli” COM(2010) 747/3 pragnę podzielić się moimi uwagami do propozycji zawartych w Zielonym Dokumencie.

6

Pytanie 1: Czy sądzisz, że zniesienie formalności administracyjnych, takich jak legalizacja i apostille (poświadczenie autentyczności dokumentów), rozwiązałoby problemy obywateli? Z jednej strony można zobaczyć zalety takiego rozwiązania, ale w praktyce zniesienie wszelkich form kontroli i legalizacji dokumentów naraża na niebezpieczeństwo fałszowania dokumentów. Nie można wymagać od urzędników poszczególnych państw członkowskich znajomości wszystkich form i druków wydawanych przez urzędy w całej Unii Europejskiej, często wydawane w językach narodowych, co dodatkowo utrudnia zrozumienie treści. W mojej opinii znacznie lepszym rozwiązaniem mogłoby być ujednolicenie druków co niezależnie od zniesienia biurokratyzacji przyspieszyłoby wszelkie procesy decyzyjne. Pytanie 2: Czy powinna być przewidziana bliższa współpraca między władzami państw członkowskich, zwłaszcza w kwestii dokumentów o statusie cywilnym, a jeśli tak, to w jakiej formie elektronicznej? Taka współpraca byłaby z pewnością przydatna. Najlepszym rozwiązaniem technicznym mogłoby być wykorzystanie (i w razie potrzeby wypracowanie nowych) otwartych standardów, szczególnie należy również unikać wszelkiego zamkniętego oprogramowania, które może narazić państwa członkowskie na tzw. vendor lock-in. Pytanie 3: Co myślisz o rejestrowaniu zmian w statusie cywilnym osób tylko w jednym miejscu, w jednym państwie członkowskim? Które miejsce byłoby właściwsze: miejsce urodzin, państwo członkowskie poświadczające obywatelstwo czy państwo członkowskie stałego pobytu? Każda z wymienionych propozycji tworzy nowe problemy biurokratyczne: - miejsce urodzin - niezmienne, jednak tworzy problem rejestracji imigrantów spoza Unii Europejskiej - miejsce stałego pobytu i obywatelstwo - ze względu na migracje ludności cała dokumentacja również musiałaby być bezpiecznie transportowana Pytanie 4: Czy sądzisz, że należy opublikować listę narodowych władz będących w kompetencji do zajmowania się sprawami o statusie cywilnym lub danych kontaktowych jednego punktu informacyjnego w każdym państwie członkowskim? Najlepiej ustalić jeden punkt kontaktowy, podający informacje o konkretnych jednostkach administracyjnych. Cała lista byłaby zapewne dość obszerna i trudna do przeszukiwania. Pytanie 5: Jakie rozwiązania widzisz w kwestii uniknięcia lub ograniczenia potrzeby tłumaczeń? Ujednolicenie formularzy. Z jednej strony można tworzyć standardowe formularze (na wzór paszportów), z drugiej strony technologia pozwala przetrzymywać dane w ogólnie zaprojektowanych bazach danych, których opis każde państwo członkowskie może przetłumaczyć na język narodowy. Pytanie 6: Jakiego rodzaju certyfikaty o statusie cywilnym mogłyby być przedmiotem europejskiego certyfikatu o statusie cywilnym? Jakie informacje powinien zawierać taki certyfikat? Można je zastosować do statusów, które wszędzie mają takie samo znaczenie, jak akty urodzin i zgonów. Trzeba by jednak zauważyć, ze takie rozwiązanie może być zastosowane jedynie w obszarach gdzie istnieje wspólne podłoże między ustawodawstwem różnych państw członkowskich. Na przykład, standardowy formularz europejski dla aktu małżeństwa mógłby być używany tylko tam gdzie istnieje wspólne podłoże między wszystkimi systemami prawnymi, tzn. w przypadku małżeństwa między osobami różnych płci. Pytanie 7: Czy sądzisz, że sprawy o statusie cywilnym dla obywateli UE w sytuacjach transgranicznych mogłyby być skutecznie rozwiązane tylko przez władze narodowe? Czy

7

w tym wypadku instytucje UE nie powinny dostarczać przynajmniej jakichś wskazówek władzom narodowym (np. w formie zaleceń unijnych), w celu zapewnienia minimalnej zgodności podejść, dla znalezienia praktycznych rozwiązań problemów, z jakimi mają do czynienia obywatele? Ze względu na różnice kulturowe i światopoglądowe obywateli Unii Europejskiej każde państwo powinno mieć możliwość stanowienia prawa w sprawach cywilnych wg własnego uznania. Wskazówki i zalecenia unijne mogłyby być środkiem nacisku na władze państwowe. Tym samym, suwerenność państw członkowskich, chroniona przede wszystkim przez Art. 81.3 Traktatu o Funkcjonowaniu UE, byłaby stopniowo podkopywana. Z tych względów propozycja nie powinna być dalej brana pod uwagę. Pytanie 8: Co sądzisz o automatycznym uznaniu? W jakich sytuacjach dotyczących statusu cywilnego może być ono zastosowane? A w jakich sytuacjach dotyczących statusu cywilnego może ono być nieadekwatne? Ze względu na różnice w ustawodawstwie państw członkowskich, szczególnie dotyczące adopcji i małżeństwa, każde państwo członkowskie powinno mieć dowolność automatycznego uznania dokumentów cywilnych innego państwa, w szczególności państwa członkowskie powinny mieć prawo nie uznawać automatycznie aktów prawnych państwa, które ma w znaczącym stopniu różne prawodawstwo rodzinne. Nie można dopuścić do sytuacji, kiedy ze względu na automatyczne uznanie spowoduje legalne złamanie prawa konkretnego państwa członkowskiego. Pytanie 9: Co sądzisz o uznaniu opartym na zharmonizowaniu zasad konfliktu prawnego? W jakich sytuacjach dotyczących statusu cywilnego można by zastosować takie rozwiązanie? Wydaje się prawdopodobne, że takie podejście będzie dla wielu pńostw członkowskich dużo łatwiejsze do przyjęcia niż ustanowienie zasady automatycznego wzajemnego uznania. Jednakże podejście to wymaga dalszego opracowania, podczas gdy Komisja powinna przedstawić bardziej szczegółowe propozycje: Jaki byłby konkretny skutek zharmonizowanych zasad konfliktu prawnego? Czy byłyby jakiekolwiek gwarancje dla państw członkowskich co do zachowania prawa do ochrony swojego wewnętrznego porządku publicznego? Należy zauważyć, że harmonizacja zasad konfliktów prawnych może mieć również wpływ na konkretne prawo rodzinne w przyjmującym państwie członkowskim. Dlatego też takie zharmonizowanie zasad konfliktów prawnych musiałoby być przyjęte w procedurze przewidzianej w Art. 81.3 Traktatu o Funkcjonowaniu UE. Pytanie 10: Co sądzisz o możliwości wyboru przez obywateli stosownego prawa? W jakich sytuacjach dotyczących statusu cywilnego można by zastosować taki wybór? Ta propozycja jest zbyt nieprecyzyjna i stąd nie pozwala na pełną i wyczerpującą ocenę. Czy ma się przez to rozumieć, że dwóch obywateli francuskich może udać się do francuskich władz z żądaniem zarejestrowania ich małżeństwa w ramach niemieckiego prawa? Brzmi to dość dziwnie. Czy też chodzi może o przyznanie takiej wolności wyboru obywatelom mieszkającym w innym państwie członkowskim (np. obywatele Francji i Włoch pobierają się w Niemczech i mogą wybrać między prawem francuskim, włoskim i niemieckim)? Istnieje znaczne ryzyko, że przyjęcie zasady „wolności wyboru” będzie prowadzić do niepożądanego „forum shopping” lub „turystyki statusu cywilnego”. W wyniku czego znaczenie takich instytucji jak „małżeństwo” czy „adopcja” różniłoby się od przypadku do przypadku, gdyż określałyby je same zainteresowane strony. Oznaczałoby to, że silniejsza strona (lub strona, którą stad na lepsze doradztwo prawne) mogłaby narzucić preferencje drugiej stronie,

8

która byłaby mniej chroniona. Tym samym fragmentacja i niespójności, które obecnie istnieją między różnymi państwami członkowskimi, zostałyby przeniesione do systemu prawnego każdego państwa członkowskiego. Z pewnością nie jest to podejście godne polecenia. Obywatele potrzebują jasnych i wiarygodnych zasad, a nie wachlarzu 27 odmiennych zestawów zasad, spośród których mogą wybierać, ale których nie są w stanie do końca zrozumieć i przewidzieć. Pytanie 11: Czy uważasz, że poza automatycznym uznaniem i uznaniem opartym na zharmonizowaniu zasad konfliktu prawnego istnieją jeszcze inne rozwiązania, które dostarczyłyby odpowiedzi w kwestii transgranicznych skutków sytuacji prawnych związanych ze statusem cywilnym? Innym rozwiązaniem byłoby wypracowanie pełnego zharmonizowania konkretnych warunków statusu cywilnego. Wymagałoby to jednak – ze względów omówionych powyżej – przestrzegania procedury zawartej w Art. 81.3 Traktatu o Funkcjonowaniu UE. Z wyrazami szacunku, Karol Trzcionka We are citizens of Poland. Law made in EU concerns also our country and that is why we want to protest against certain provisions of the Green Document. Our objections regard a legacy of automatical mutual recognisation of documents in all european countries. We do not agree to the possibility of legalisation of homosexual marriages in Poland, which were contracted in another EU countries. Sincerely yours Kinga i Piotr Wasila Stanisław Wasila Świętosława Dobrowolska Bolesław i Agnieszka Dobrowolscy Jadwiga i Władysław Dobrowolscy Pytanie 1: Czy sądzisz, że zniesienie formalności administracyjnych, takich jak legalizacja i apostille (poświadczenie autentyczności dokumentów), rozwiązałoby problemy obywateli? Nie, uważam, że raczej by je zintensyfikowało. Pytanie 2: Czy powinna być przewidziana bliższa współpraca między władzami państw członkowskich, zwłaszcza w kwestii dokumentów o statusie cywilnym, a jeśli tak, to w czy w formie elektronicznej? Tak, ale wymaga to konkretnych propozycji. Pytanie 3: Co myślisz o rejestrowaniu zmian w statusie cywilnym osób tylko w jednym miejscu, w jednym państwie członkowskim? Które miejsce byłoby właściwsze: miejsce urodzin, państwo członkowskie poświadczające obywatelstwo czy państwo członkowskie stałego pobytu? Propozycja spowoduje raczej większy chaos w sprawach statusu cywilnego większości obywateli niż rozwiąże skomplikowane przypadki poszczególnych osób. Pytanie 4: Czy sądzisz, że należy opublikować listę narodowych władz będących w kompetencji do zajmowania się sprawami o statusie cywilnym lub danych kontaktowych jednego punktu informacyjnego w każdym państwie członkowskim? Wystarczy wyznaczyć jeden punkt kontaktowy w każdy państwie członkowskim.

9

Pytanie 5: Jakie rozwiązania widzisz w kwestii uniknięcia lub ograniczenia potrzeby tłumaczeń ? Jedynym rozwiązaniem byłoby stworzenie standardowych formularzy zawierających konieczne informacje we wszystkich językach (jak to jest w przypadku paszportów). Pytanie 6: Jakiego rodzaju certyfikaty o statusie cywilnym mogłyby być przedmiotem europejskiego certyfikatu o statusie cywilnym? Jakie informacje powinien zawierać taki certyfikat? Taki certyfikat miałby zastosowanie jedynie w obszarach gdzie istnieje wspólne podłoże między ustawodawstwem różnych państw członkowskich, a zatem np. w krajach gdzie małżeństwo rozumiane jest wyłącznie jako związek kobiety i mężczyzny. Pytanie 7: Czy sądzisz, że sprawy o statusie cywilnym dla obywateli UE w sytuacjach transgranicznych mogłyby być skutecznie rozwiązane tylko przez władze narodowe? Czy w tym wypadku instytucje UE nie powinny dostarczać przynajmniej jakichś wskazówek władzom narodowym (np. w formie zaleceń unijnych), w celu zapewnienia minimalnej zgodności podejść, dla znalezienia praktycznych rozwiązań problemów, z jakimi mają do czynienia obywatele? Sprawy o statusie cywilnym dla obywateli UE w sytuacjach transgranicznych powinny być załatwiane WYŁĄCZNIE przez władze narodowe! Wprowadzanie jakiejkolwiek ingerencji w nie – nawet poprzez działania informacyjne – może prowadzić do naruszenia zasady pomocniczości gwarancji suwerenności państw narodowych z art. 81 TUE. Pytanie 8: Co sądzisz o automatycznym uznaniu? W jakich sytuacjach dotyczących statusu cywilnego może być ono zastosowane? A w jakich sytuacjach dotyczących statusu cywilnego może ono być nieadekwatne? Tam gdzie nie ma całkowitej zbieżności ustawodawstw narodowych (jak ma to miejsce przede wszystkim w przypadku małżeństwa, związku partnerskiego, adopcji...), przyjęcie zasady wzajemnego uznania miałoby ewidentny wpływ na konkretne prawo rodzinne w państwie członkowskim, od którego wymaga się takiego uznania i jako takie jest nieadekwatne. Pytanie 9: Co sądzisz na temat harmonizacji norm kolizyjnych? Do jakich sytuacji z zakresu stanu cywilnego mogłaby ona mieć zastosowanie? Bez jednoczesnych gwarancji dla państw członkowskich co do zachowania prawa do ochrony swojego wewnętrznego porządku publicznego takie rozwiązanie jest nie do przyjęcia. Pytanie 10: Co sądzisz o możliwości pozostawienia obywatelom możliwości wyboru prawa właściwego? Do jakich sytuacji z zakresu stanu cywilnego można by stosować to rozwiązanie? Niespójności, które obecnie istnieją między różnymi państwami członkowskimi, zostałyby w tym wypadku przeniesione do systemu prawnego każdego państwa członkowskiego. Propozycja niemożliwa do przyjęcia. Pytanie 11: Czy uważasz, że poza automatycznym uznaniem i uznaniem opartym na harmonizacji norm kolizyjnych, istnieją inne możliwe rozwiązania dotyczące kwestii transgranicznych skutków sytuacji prawnych dotyczących stanu cywilnego? Jakiekolwiek inne rozwiązania wymagają zachowania prawa do ochrony wewnętrznego porządku publicznego każdego z państw członkowskich. Zielony Dokument nie dostarcza zatem wystarczającej podstawy do dyskusji. Brak pogłębionej analizy proponowanych rozwiązań sprawia wrażenie, że Komisja stara się za pomocą Zielonego Dokumentu narzucić preferowane rozwiązanie np. w sferze uznawania małżeństw osób tej samej płci niczego nie podejrzewającemu i niedoinformowanemu społeczeństwu. Z wyrazami szacunku. Mieczysław Staromiejski I firmly object to the application of the principle of "mutual recognition in relation to civil status matters". The differences of 10

Member States' country laws are significant, particularly in the area of marriage definition and principles of children adoption. The attempt to applicate of the principle of "mutual recognition in relation to civil status matters" passes over this problem. Why? It's disloyal to Polish Citizen. I do not agree with: regarding same sex partnerships as a marriage in my country, allowing children adoption for same sex partnerships, but the principle of "mutual recognition in relation to civil status matters" would result in situations mentioned above. It's unconstitutional in my country. Why the authors of the Document Green Paper "Less bureaucracy for citizens - promoting free movement of public documents and recognition of the effects of civil status records" (COM(2010) 747/3) try to violate sovereignty of my country? Yours faithfully, Malgorzata Kaczmarek W związku z rozpoczęciem publicznych konsultacji nad dokumentem „mniej biurokracji dla obywateli” COM(2010) 747/3 pragnę podzielić się moimi uwagami do propozycji zawartych w Zielonym Dokumencie. Pytanie 1: Czy sądzisz, że zniesienie formalności administracyjnych, takich jak legalizacja i apostille (poświadczenie autentyczności dokumentów), rozwiązałoby problemy obywateli? Nie, uważam, że wprowadziłoby jeszcze większy chaos w statusie dokumentów, ich hierarchii i relacjach pomiędzy nimi. Ponadto prowadziłoby do wielu nieporozumień, a nawet do paradoksalnych sytuacji, w których status i uprawnienia wynikające z dokumentu byłyby mniejsze w państwie, z którego pochodzi obywatel niż w innych państwach członkowskich Unii. Pytanie 2: Czy powinna być przewidziana bliższa współpraca między władzami państw członkowskich, zwłaszcza w kwestii dokumentów o statusie cywilnym, a jeśli tak, to w czy w formie elektronicznej? Tak, ale nie w formie elektronicznej. Wszelkie poświadczenia urzędowe powinny mieć odpowiednik w formie papierowej. Pytanie 3: Co myślisz o rejestrowaniu zmian w statusie cywilnym osób tylko w jednym miejscu, w jednym państwie członkowskim? Które miejsce byłoby właściwsze: miejsce urodzin, państwo członkowskie poświadczające obywatelstwo czy państwo członkowskie stałego pobytu? Propozycja spowoduje raczej większy chaos w sprawach statusu cywilnego większości obywateli niż rozwiąże skomplikowane przypadki poszczególnych osób. Myślę, że przy takiej propozycji zawiódłby mechanizm przekazywania informacji pomiędzy odpowiednimi organami poszczególnych państw. Pytanie 4: Czy sądzisz, że należy opublikować listę narodowych władz będących w kompetencji do zajmowania się sprawami o statusie cywilnym lub danych kontaktowych jednego punktu informacyjnego w każdym państwie członkowskim? Wystarczy wyznaczyć jeden punkt kontaktowy w każdy państwie członkowskim. Pytanie 5: Jakie rozwiązania widzisz w kwestii uniknięcia lub ograniczenia potrzeby tłumaczeń ? Jedynym rozwiązaniem byłoby stworzenie standardowych formularzy zawierających konieczne informacje we wszystkich językach (jak to jest w przypadku paszportów). Pytanie 6: Jakiego rodzaju certyfikaty o statusie cywilnym mogłyby być przedmiotem europejskiego certyfikatu o statusie cywilnym? Jakie informacje powinien zawierać taki certyfikat?

11

Taki certyfikat miałby zastosowanie jedynie w obszarach gdzie istnieje wspólne podłoże między ustawodawstwem różnych państw członkowskich, a zatem np. w krajach gdzie małżeństwo rozumiane jest wyłącznie jako związek kobiety i mężczyzny. Pytanie 7: Czy sądzisz, że sprawy o statusie cywilnym dla obywateli UE w sytuacjach transgranicznych mogłyby być skutecznie rozwiązane tylko przez władze narodowe? Czy w tym wypadku instytucje UE nie powinny dostarczać przynajmniej jakichś wskazówek władzom narodowym (np. w formie zaleceń unijnych), w celu zapewnienia minimalnej zgodności podejść, dla znalezienia praktycznych rozwiązań problemów, z jakimi mają do czynienia obywatele? Jestem zdania, że wszelka ingerencja w takich przypadkach naruszałaby suwerenność państwa w rozumieniu art. 81 TUE. Ponieważ prawo różni się tak diametralnie w poszczególnych państwach członkowskich, lepszym rozwiązaniem byłoby pozostawienie tego do negocjacji właściwym organom władz państwowych. Pytanie 8: Co sądzisz o automatycznym uznaniu? W jakich sytuacjach dotyczących statusu cywilnego może być ono zastosowane? A w jakich sytuacjach dotyczących statusu cywilnego może ono być nieadekwatne? Uważam, że jest to zły pomysł, gdyż dokumenty poszczególnych państw są nierozerwalnie złączone ze źródłami prawa na podstawie których zostały wydane i rozpatrywanie ich w oderwaniu od podstawy prawnej prowadzi do błędnego ich rozumienia. Ponieważ prawo cywilne w poszczególnych państwach członkowskich nie jest jednolite, dokumenty dotyczące poświadczenia statusu cywilnego mogą być rozpatrywane wyłącznie w oparciu o podstawę prawną ich wystawienia. Taka praktyka mogłaby mieć miejsce wyłącznie w państwach, których regulacje prawa dotyczące statusu cywilnego są identyczne. Pytanie 9: Co sądzisz na temat harmonizacji norm kolizyjnych? Do jakich sytuacji z zakresu stanu cywilnego mogłaby ona mieć zastosowanie? Takie rozwiązanie mogłoby mieć miejsce jedynie przy zagwarantowaniu nadrzędności prawa państwa członkowskiego w stosunku do aktów prawnych wspólnotowych harmonizujących. Pytanie 10: Co sądzisz o możliwości pozostawienia obywatelom możliwości wyboru prawa właściwego? Do jakich sytuacji z zakresu stanu cywilnego można by stosować to rozwiązanie? Niespójności, które obecnie istnieją między różnymi państwami członkowskimi, zostałyby w tym wypadku przeniesione do systemu prawnego każdego państwa członkowskiego. Propozycja niemożliwa do przyjęcia. Pytanie 11: Czy uważasz, że poza automatycznym uznaniem i uznaniem opartym na harmonizacji norm kolizyjnych, istnieją inne możliwe rozwiązania dotyczące kwestii transgranicznych skutków sytuacji prawnych dotyczących stanu cywilnego? Jakiekolwiek inne rozwiązania wymagają zachowania prawa do ochrony wewnętrznego porządku publicznego każdego z państw członkowskich. Uważam, że uproszczenia dotyczące dokumentów cywilno-prawnych proponowane w Zielonym Dokumencie prowadziłyby w efekcie do pogwałceń prawa państw członkowskich, i, co za tym idzie, do ingerencji w ich suwerenność, a także ograniczałoby kompetencje ich organów. Ponadto prowadziłoby do niejasności w przypadku wszelkich umów zawieranych pomiędzy przedsiębiorstwami z różnych krajów UE dotyczących uprawnień wynikających z poszczególnych dokumentów. Ponadto byłoby ułatwieniem dla osób chcących wykorzystać różnice w prawie poszczególnych państw np. dla celów związanych z przestępczością gospodarczą. Z wyrazami szacunku. Monika Mizera Hereby, as a EU citizen, I would like to express my deep concern over the Green Paper "Less bureaucracy for citizens - promoting free movement of public documents and recognition of the effects of civil status records" (COM(2010) 747/3).

12

The elimination of broadly understood bureaucracy for sure deserves approval. I truly appreciate efforts to make the law more simple. However, the Document has many severe defects. In my opinion, constructive criticism of the Document presented by European Dignity Watch is very apt (the analysis includes answers for questions posed in the Document): http://www.europeandignitywatch.org/fileadmin/user_upload/PDF/Analyse_Eng.pdf I am particularly concerned about the possibility of violation of the article 81.3 of the TFEU by ignoring the requirement to obtain prior unanimity of all Member States as to certain issues. The proposal of above national legal obligation of these Member States, which constitutionally treat marriage as a union of a man and a woman only, to recognize same sex partnership – without prior unanimity of all Member States - would be an infringement of Member State authority. I hope that the rights of Member States would be respected. Piotr Kaczmarek W lipcu 2010 roku w Warszawie odbyła się wielka, międzynarodowa manifestacja aktywistów mniejszości seksualnych - Europejska Parada Gejów i Lesbijek EUROPRIDE - mająca m.in. na celu propagowanie legalizacji związków osób tej samej płci. Doświadczenia krajów Europy zachodniej pokazują, że jest to pierwszy etap na drodze do adopcji dzieci przez pary homoseksualne. W życiu większości z nas - bez względu na światopogląd - najważniejsza jest rodzina i dobro dzieci. To im staramy się przekazać to, co najcenniejsze. Dlatego niepokój i sprzeciw budzi wszystko, co może mieć negatywny wpływ na ich psychikę i wychowanie. Akceptujemy prawo dorosłego człowieka do wyboru swojej życiowej drogi. Uważamy jednak, że nie składa się na nie niczym nie ograniczone prawo do posiadania i wychowywania dzieci. Granicą jest w tym wypadku dobro dziecka i prawo do wychowania w rodzinie naturalnej czy adopcyjnej, ale zawsze tworzonej przez mamę i tatę. Osobisty przykład życia matki i ojca jest fundamentem kształtującym w dzieciach świat wartości, wrażliwość społeczną oraz obraz kobiety i mężczyzny. Przyznanie parom homoseksualnym przywileju wychowywania dzieci uzasadnionego wyłącznie chęcią jego posiadania odbywa się zawsze kosztem prawa dzieci do wychowania w rodzinie i uprzedmiotawia je. Nie chcemy takich zmian. W Polsce podpisanie niniejszego listu nie jest jeszcze zabronione. Są jednak kraje, gdzie głoszenie podobnych poglądów mogłoby być już zakazane. Istniejące tam prawo ogranicza wolność słowa czyniąc praktycznie niedopuszczalną krytykę zachowań homoseksualnych. Dzisiaj aktywiści środowisk homoseksualnych zmierzają do wprowadzenia zmian prawnych, które będą miały opłakane skutki dla wolności słowa, przekonań i sumienia. Nie prowadźmy tego niebezpiecznego społecznie eksperymentu w Polsce, w której - jak pokazują badania zdecydowana większość obywateli takich zmian sobie nie życzy. Apelujemy do polskich władz: Prezydenta, Premiera, każdego z posłów i senatorów, o dołożenie wszelkich starań, aby podobny eksperyment społeczny nie miał w Polsce miejsca. Jest to apel do wszystkich osób dobrej woli sprawujących władze w naszym kraju, bez względu na ich przynależność partyjną. Wasze milczenie i bezczynność w tej sprawie oznacza przyzwolenie na legalizację "małżeństw" homoseksualnych oraz adopcje dzieci przez pary homoseksualne.

13

Apelujemy też do wszystkich firm i organizacji o niewspieranie finansowo organizacji i osób, których działania zmierzają do promowania takich nieakceptowanych społecznie postulatów. Zwracamy się z prośbą do Was, wszystkich polskich obywateli, niezależnie od światopoglądu czy sympatii politycznych, o podpisanie naszego listu na www.mamaitata.org.pl. Cała Polska chroni dzieci ! Aleksander Orłowski Responding to the invitation to contributions, regarding the Green Paper, I would like to point out that in conditions of different legal systems, and not just "document requirements" in different countries, stemming also from the variety of cultural backgrounds and traditions, any kind of "paperwork abolition" ought to be very carefully done. First, in the majority of cases the aim as announced seems to be simply to "lower the barriers", which, if not accompanied by concrete cases and situations that are addressed, and the ways they are addressed, is by itself just a slogan. Second, even the examples cited in the Green Paper make one think of those that would like simply to avoid the regulations of one country and take advantage of those in another country: is it really the aim (see e.g. differences in marrying age, in divorce laws, or - exactly as in the example provided - in ways to avoid civil status offences) to facilitate or even intensify this kind of "cross-border traffic"?? And third, the civil status documents do not really seem to be any major obstacle to movement of people across Europe. There are many more such obstacles, and the attention of the Commission might have better be turned towards them. In this particular domain the starting point, if any, ought to be constituted by the areas where no conflicts nor inconsistencies exist. And if there are no such areas, then, perhaps, first thought should go into "why?" rather than to "down with the differences". With best regards, Jan W. Owsinski Dotyczy: Brussels, 14.12.2010 COM(2010) 747 final GREEN PAPER Less bureaucracy for citizens: promoting free movement of public documents and recognition of the effects of civil status records

Komentarz nt. 11 pytań zawartych w Zielonym Dokumencie

14

Pytanie 1: Czy sądzisz, że zniesienie formalności administracyjnych, takich jak legalizacja i apostille (poświadczenie autentyczności dokumentów), rozwiązałoby problemy obywateli? Zielony Dokument opisuje apostille i legalizację dokumentów jako sposób „przestarzały” i „nieodpowiedni”. Nie dostarcza jednak żadnych argumentów, na jakich można by oprzeć taką ocenę. Redukcja biurokratycznych formalności leżałaby z pewnością w interesie obywateli. Jednakże apostille i legalizacja dokumentów nie są biurokracją samą w sobie. Ich zadaniem jest pomoc władzom publicznym w ustaleniu legalności i autentyczności dokumentów urzędowych z zagranicy. Skoro Komisja wnosi o zniesienie takich formalności, powinna również wyjaśnić w jaki sposób władze publiczne będą odtąd ustalały autentyczność i ważność zagranicznych dokumentów. Nie bardzo można się spodziewać, że urzędnicy służby cywilnej będą znali zewnętrzny wygląd wszystkich dokumentów urzędowych ze wszystkich państw członkowskich, czy też wiedzieli jaki organ w innym państwie członkowskim jest kompetentny w kwestii emisji danego rodzaju dokumentów. Nie będą oni też w stanie czytać i rozumieć we wszystkich oficjalnych językach używanych w państwach członkowskich. Zatem to co proponuje Komisja wygląda jak ustanowienie zasady „ślepego zaufania” z pominięciem wszelkiej kontroli. Jest to z pewnością niebiurokratyczne, ale również dysfunkcyjne. Byłoby lepiej, gdyby Komisja, proponując zniesienie takich „formalności”, dodała coś na temat alternatywnych mechanizmów pomocnych w zapewnieniu autentyczności dokumentów. Pytanie 2: Czy powinna być przewidziana bliższa współpraca między władzami państw członkowskich, zwłaszcza w kwestii dokumentów o statusie cywilnym, a jeśli tak, to w jakiej formie elektronicznej? Taka współpraca byłaby z pewnością przydatna. Komisja powinna wypracować

15

więcej precyzyjnych propozycji. Pytanie 3: Co myślisz o rejestrowaniu zmian w statusie cywilnym osób tylko w jednym miejscu, w jednym państwie członkowskim? Które miejsce byłoby właściwsze: miejsce urodzin, państwo członkowskie poświadczające obywatelstwo czy państwo członkowskie stałego pobytu? Propozycja ta może przynieść nowe zamieszanie w biurokracji bardziej niż je zlikwidować Odnosząc się do trzech opcji zaproponowanych w Zielonym Dokumencie, należy zauważyć, że miejsce urodzenia jest jedynym kryterium, które zawsze będzie takie samo, podczas gdy obywatelstwo i miejsce stałego pobytu mogą się zmieniać Jednocześnie wielu mieszkańców UE urodziło się poza Unią. Stąd też żadne z trzech kryteriów nie może funkcjonować bez dodatkowych ustaleń (tzn. jeśli osoba urodziła się poza UE, musi to być państwo członkowskie poświadczające obywatelstwo, a jeśli osoba nie jest obywatelem UE – państwo stałego pobytu). Jednym słowem, propozycja wymaga dalszego opracowania. W formie w jakiej jest obecnie, jej korzyści nie byłyby oczywiste, podczas gdy koszty byłyby znaczne. (Należy zauważyć, że – wg Zielonego Dokumentu – tylko 2,5% ludności UE żyje poza swoim krajem pochodzenia. W takim razie czy owo szczególne zainteresowanie tymi osobami prawdziwie usprawiedliwia tak kosztowne reformy, mające wpływ na 100% ludności UE???) Pytanie 4: Czy sądzisz, że należy opublikować listę narodowych władz będących w kompetencji do zajmowania się sprawami o statusie cywilnym lub danych kontaktowych jednego punktu informacyjnego w każdym państwie członkowskim? Biorąc pod uwagę, że w większych państwach członkowskich lista narodowych władz kompetentnych do zajmowania się sprawami o statusie cywilnym byłaby

16

dość długa, lepiej jest wyznaczyć jeden punkt kontaktowy w każdy państwie członkowskim. Pytanie 5: Jakie rozwiązania widzisz w kwestii uniknięcia lub ograniczenia potrzeby tłumaczeń? Jedynym rozwiązaniem byłoby rozwinięcie standardowych formularzy zwierających konieczne informacje we wszystkich językach (jak to się ma w przypadku paszportów). Pytanie 6: Jakiego rodzaju certyfikaty o statusie cywilnym mogłyby być przedmiotem europejskiego certyfikatu o statusie cywilnym? Jakie informacje powinien zawierać taki certyfikat? Można by to z łatwością przeprowadzić w przypadku metryk urodzin i aktów zgonu, zakładając, że „urodziny” i „śmierć” prawdopodobnie mają wszędzie to samo znaczenie. Trzeba by jednak zauważyć, ze takie rozwiązanie może być zastosowane jedynie w obszarach gdzie istnieje wspólne podłoże między ustawodawstwem różnych państw członkowskich. Na przykład, standardowy formularz europejski dla aktu małżeństwa mógłby być używany tylko tam gdzie istnieje wspólne podłoże między wszystkimi systemami prawnymi, tzn. w przypadku małżeństwa między osobami różnych płci. Pytanie 7: Czy sądzisz, że sprawy o statusie cywilnym dla obywateli UE w sytuacjach transgranicznych mogłyby być skutecznie rozwiązane tylko przez władze narodowe? Czy w tym wypadku instytucje UE nie powinny dostarczać przynajmniej jakichś wskazówek władzom narodowym (np. w formie zaleceń unijnych), w celu zapewnienia minimalnej zgodności podejść, dla znalezienia praktycznych rozwiązań problemów, z jakimi mają do czynienia obywatele? Nie jest jasne, w jaki sposób instytucje UE (takie jak Komisja czy Parlament)

17

mogłyby zajmować się sprawami o statusie cywilnym. Rzeczą naturalną wydaje się, że takie sprawy winny być rozpatrywane przez władze narodowe, gdyż są one obecne „na miejscu”. Pomysł instytucji UE w kwestii dostarczenia „wskazówek” w tychże sprawach nasuwa poważne pytania. Status prawny takich „wskazówek” jest niejasny. Byłby on prawdopodobnie pewnego rodzaju „miękkim prawem”, emanacją nie wybranej biurokracji niż rezultatem właściwej demokratycznej procedury legislacyjnej. Jako taki nie mógłby domagać się żadnej demokratycznej „legalności”, ale za to mógłby być łatwo użyty do wywierania nacisku na niektóre państwa członkowskie w celu zmiany ich polityki i dostosowania się do dostrzeganego „mainstreamu”. Tym samym, suwerenność państw członkowskich, chroniona przede wszystkim przez Art. 81.3 Traktatu o Funkcjonowaniu UE, byłaby stopniowo podkopywana. Z tych względów propozycja nie powinna być dalej brana pod uwagę.

Pytanie 8: Co sądzisz o automatycznym uznaniu? W jakich sytuacjach dotyczących statusu cywilnego może być ono zastosowane? A w jakich sytuacjach dotyczących statusu cywilnego może ono być nieadekwatne? Automatyczne uznanie skutków prawnych w sprawach o statusie cywilnym zakłada pełną zbieżność odpowiednich ustawodawstw narodowych. Najlepiej jest pozostawić państwom członkowskim decyzję o tym czy chcą czy też nie chcą automatycznego uznania skutków prawnych w sprawach cywilnych innego państwa członkowskiego. W niektórych przypadkach będzie ich to dotyczyło, w innych nie. Obszarem, w którym można by zastosować to podejście są metryki urodzin i akty zgonu, przy zastosowaniu standardowych formularzy gwarantujących ich działanie ponad granicami.

18

Tam gdzie nie ma całkowitej zbieżności ustawodawstw narodowych (jak ma to miejsce przede wszystkim w przypadku małżeństwa, związku partnerskiego, adopcji...), przyjęcie zasady wzajemnego uznania miałoby ewidentny wpływ na konkretne prawo rodzinne w państwie członkowskim, od którego wymaga się takiego uznania. Stąd też taką miarę należałoby przyjąć w procedurze przewidzianej w Art. 81.3 Traktatu o Funkcjonowaniu UE. Należy również zauważyć, że to podejście było już rozpatrywane i następnie odrzucone przez państwa członkowskie podczas przyjmowania Dyrektywy o Swobodnym Przepływie. Pytanie 9: Co sądzisz o uznaniu opartym na zharmonizowaniu zasad konfliktu prawnego? W jakich sytuacjach dotyczących statusu cywilnego można by zastosować takie rozwiązanie? Wydaje się prawdopodobne, że takie podejście będzie dla wielu państw członkowskich dużo łatwiejsze do przyjęcia niż ustanowienie zasady automatycznego wzajemnego uznania. Jednakże podejście to wymaga dalszego opracowania, podczas gdy Komisja powinna przedstawić bardziej szczegółowe propozycje: Jaki byłby konkretny skutek zharmonizowanych zasad konfliktu prawnego? Czy byłyby jakiekolwiek gwarancje dla państw członkowskich co do zachowania prawa do ochrony swojego wewnętrznego porządku publicznego? Należy zauważyć, że harmonizacja zasad konfliktów prawnych może mieć również wpływ na konkretne prawo rodzinne w przyjmującym państwie członkowskim. Dlatego też takie zharmonizowanie zasad konfliktów prawnych musiałoby być przyjęte w procedurze przewidzianej w Art. 81.3 Traktatu o Funkcjonowaniu UE. Pytanie 10: Co sądzisz o możliwości wyboru przez obywateli stosownego prawa? W jakich sytuacjach dotyczących statusu cywilnego można by zastosować taki wybór? Ta propozycja jest zbyt nieprecyzyjna i stąd nie pozwala na pełną i wyczerpującą

19

ocenę. Czy ma się przez to rozumieć, że dwóch obywateli francuskich może udać się do francuskich władz z żądaniem zarejestrowania ich małżeństwa w ramach niemieckiego prawa? Brzmi to dość dziwnie. Czy też chodzi może o przyznanie takiej wolności wyboru obywatelom mieszkającym w innym państwie członkowskim (np. obywatele Francji i Włoch pobierają się w Niemczech i mogą wybrać między prawem francuskim, włoskim i niemieckim)? Istnieje znaczne ryzyko, że przyjęcie zasady „wolności wyboru” będzie prowadzić do niepożądanego „forum shopping” lub „turystyki statusu cywilnego”. W wyniku czego znaczenie takich instytucji jak „małżeństwo” czy „adopcja” różniłoby się od przypadku do przypadku, gdyż określałyby je same zainteresowane strony. Oznaczałoby to, że silniejsza strona (lub strona, którą stad na lepsze doradztwo prawne) mogłaby narzucić preferencje drugiej stronie, która byłaby mniej chroniona. Tym samym fragmentacja i niespójności, które obecnie istnieją między różnymi państwami członkowskimi, zostałyby przeniesione do systemu prawnego każdego państwa członkowskiego. Z pewnością nie jest to podejście godne polecenia. Obywatele potrzebują jasnych i wiarygodnych zasad, a nie wachlarzu 27 odmiennych zestawów zasad, spośród których mogą wybierać, ale których nie są w stanie do końca zrozumieć i przewidzieć . Pytanie 11: Czy uważasz, że poza automatycznym uznaniem i uznaniem opartym na zharmonizowaniu zasad konfliktu prawnego istnieją jeszcze inne rozwiązania, które dostarczyłyby odpowiedzi w kwestii transgranicznych skutków sytuacji prawnych związanych ze statusem cywilnym? Innym rozwiązaniem byłoby wypracowanie pełnego zharmonizowania konkretnych warunków statusu cywilnego. Wymagałoby to jednak – ze względów omówionych powyżej – przestrzegania procedury zawartej w Art. 81.3 Traktatu o Funkcjonowaniu UE.

20

Olgierd Pankiewicz PhD, attorney, Poland

W związku z publicznymi konsultacjami dokumentu „Mniej biurokracji dla obywateli” COM(2010) 747/3 pragnę podzielić się moimi uwagami do propozycji zawartych w Zielonym Dokumencie. Pytanie 1: Czy sądzisz, że zniesienie formalności administracyjnych, takich jak legalizacja i apostille (poświadczenie autentyczności dokumentów), rozwiązałoby problemy obywateli? Przedstawiony dokument nie precyzuje w jaki sposób władze publiczne krajów członkowskich ustalałyby legalność i autentyczność dokumentów cywilnych pochodzących z innych krajów. Trudno też sobie wyobrazić w praktyce posługiwanie się na poziomie lokalnych urzędów ds. statusu cywilnego językami oficjalnymi wszystkich 27 krajów członkowskich UE. Moim zdaniem takie rozwiązanie spowoduje powstanie chaosu prawnego i przysporzy więcej problemów niż potencjalnych korzyści. Pytanie 2: Czy powinna być przewidziana bliższa współpraca między władzami państw członkowskich, zwłaszcza w kwestii dokumentów o statusie cywilnym, a jeśli tak, to w czy w formie elektronicznej? Tak, ale trudno to ocenić bez odniesienia się do konkretnych propozycji. Pytanie 3: Co myślisz o rejestrowaniu zmian w statusie cywilnym osób tylko w jednym miejscu, w jednym państwie członkowskim? Które miejsce byłoby właściwsze: miejsce urodzin, państwo członkowskie poświadczające obywatelstwo czy państwo członkowskie stałego pobytu? Moim zdaniem takie rozwiązanie jest niemożliwe do zastosowania ze względów praktycznych. Jeśli chodzi o miejsce urodzin, powstaje problem osób urodzonych poza terytorium UE. Jeśli chodzi o obywatelstwo, jak byłaby rozwiązana kwestia osób posiadających obywatelstwo więcej niż jednego kraju? Jeśli chodzi o państwo stałego pobytu, trudno będzie w wielu przypadkach ustalić definicję stałego pobytu. Propozycja spowoduje raczej większy chaos w sprawach statusu cywilnego większości obywateli niż rozwiąże skomplikowane przypadki poszczególnych osób. W dodatku nie wydaje się celowa realizacja takiej propozycji w świetle faktu, że przygniatająca większość obywateli UE zamieszkuje w kraju, w którym się urodziła. Pytanie 4: Czy sądzisz, że należy opublikować listę narodowych władz będących w kompetencji do zajmowania się sprawami o statusie cywilnym lub danych kontaktowych jednego punktu informacyjnego w każdym państwie członkowskim? Ze względu na zróżnicowanie systemów prawnych i administracyjnych w krajach członkowskich, sądzę, że należy wyznaczyć w każdym państwie UE jeden punkt kontaktowy.

21

Pytanie 5: Jakie rozwiązania widzisz w kwestii uniknięcia lub ograniczenia potrzeby tłumaczeń ? Standaryzacja formularzy, tak aby zawierały konieczne informacje we wszystkich językach. Pytanie 6: Jakiego rodzaju certyfikaty o statusie cywilnym mogłyby być przedmiotem europejskiego certyfikatu o statusie cywilnym? Jakie informacje powinien zawierać taki certyfikat? Nie sądzę, że jest możliwe stworzenie przydatnego w praktyce takiego certyfikatu, ze względu na duże (i rosnące) rozbieżności w definiowaniu przez systemy prawne państw członkowskich podstawowych nawet pojęć, wchodzących w zakres prawa cywilnego (np. trudno mówić o tożsamości pojęcia małżeństwa pomiędzy krajami, gdzie małżeństwo rozumiane jest wyłącznie jako związek kobiety i mężczyzny, a tymi, które dopuszczają nazywanie małżeństwem związków osób tej samej płci. Pytanie 7: Czy sądzisz, że sprawy o statusie cywilnym dla obywateli UE w sytuacjach transgranicznych mogłyby być skutecznie rozwiązane tylko przez władze narodowe? Czy w tym wypadku instytucje UE nie powinny dostarczać przynajmniej jakichś wskazówek władzom narodowym (np. w formie zaleceń unijnych), w celu zapewnienia minimalnej zgodności podejść, dla znalezienia praktycznych rozwiązań problemów, z jakimi mają do czynienia obywatele? Sprawy o statusie cywilnym dla obywateli UE w sytuacjach transgranicznych mogłyby być skutecznie rozwiązywane wyłącznie przez władze narodowe. Instytucje UE powinny się powstrzymywać od wypowiadania się (nawet w formie wskazówek) w sprawach leżących w gestii rządów państw członkowskich, gdyż takie wypowiedzi mogłyby być odbierane jako nacisk na państwa członkowskie. Może to prowadzić do naruszania suwerenności państw narodowych, chronionej przez art. 81.3 Traktatu o Funkcjonowaniu Unii Europejskiej. Taka propozycja nie powinna być realizowana ani dalej dyskutowana. Pytanie 8: Co sądzisz o automatycznym uznaniu? W jakich sytuacjach dotyczących statusu cywilnego może być ono zastosowane? A w jakich sytuacjach dotyczących statusu cywilnego może ono być nieadekwatne? Automatyczne uznanie jest możliwe do zastosowania tylko w wypadku całkowitej i zupełnej zbieżności ustawodawstw narodowych. W wielu podstawowych sprawach dotyczących statusu cywilnego nie ma takiej zbieżności. Przyjęcie automatycznego uznania podważałoby więc suwerenność państw członkowskich gwarantowaną przez Traktat o Funkcjonowaniu Unii Europejskiej. Taka zasada przede wszystkim nie może być stosowana do uznawania małżeństw, związków partnerskich, adopcji itd. ze względu na różne regulacje tych spraw w ustawodawstwach państw członkowskich. Pytanie 9: Co sądzisz na temat harmonizacji norm kolizyjnych? Do jakich

22

sytuacji z zakresu stanu cywilnego mogłaby ona mieć zastosowanie? Ze względu na to, że taka harmonizacja może mieć wpływ na prawo rodzinne w państwach członkowskich, mogłaby ona nastąpić wyłącznie w procedurze przewidzianej w art. 81.3 Traktatu o Funkcjonowaniu Unii Europejskiej. Pytanie 10: Co sądzisz o możliwości pozostawienia obywatelom możliwości wyboru prawa właściwego? Do jakich sytuacji z zakresu stanu cywilnego można by stosować to rozwiązanie? Jest to propozycja dziwna, nieprecyzyjna i niemożliwa do przyjęcia gdyż wprowadzi chaos, polegający m.in. na rozpropagowaniu niespójności w prawie pomiędzy państwami członkowskimi do systemów prawnych wszystkich państw członkowskich. Pytanie 11: Czy uważasz, że poza automatycznym uznaniem i uznaniem opartym na harmonizacji norm kolizyjnych, istnieją inne możliwe rozwiązania dotyczące kwestii transgranicznych skutków sytuacji prawnych dotyczących stanu cywilnego? Takie rozwiązania mogłyby być wprowadzane wyłącznie w procedurze przewidzianej w art. 81.3 Traktatu o Funkcjonowaniu Unii Europejskiej. Zielony Dokument jest dokumentem zbyt ogólnym, żeby nie powiedzieć ogólnikowym. Aby przeprowadzić rzeczową dyskusję, Komisja powinna przedstawić pełną i szczegółową listę kwestii dotyczących stanu cywilnego, w których istnieją problemy przy uznawaniu dokumentów pomiędzy państwami członkowskimi. Ponadto powinna zostać przeprowadzona szczegółowa analiza istniejących porządków prawnych państw członkowskich i szczegółowa ocena wpływu proponowanych zmian. Podejście prezentowane przez Komisję w Zielonym Dokumencie uważam za uproszczone i miejscami błędne, nie uwzględniające stanu faktycznego w dziedzinie prawodawstwa cywilnego w krajach członkowskich. W obecnym kształcie Zielony Dokument sprawia wrażenie narzędzia nie do merytorycznej dyskusji, lecz do ukrytego narzucenia preferowanych przez Komisję rozwiązań (np. w sferze uznawania małżeństw osób tej samej płci, rozwodów itd.) niczego niepodejrzewającym społeczeństwom krajów członkowskich, które bez rzeczowej informacji nie są w stanie ocenić rzeczywistych skutków proponowanych rozwiązań. Z wyrazami szacunku, dr Andrzej Talarczyk Komentarz ogólny do Zielonego Dokumentu „Mniej biurokracji dla obywateli - wspieranie swobodnego przepływu dokumentów urzedowych i uznanie skutków prawnych dokumentów o statusie cywilnym” (COM(2010) 747/3) Bruksela, styczeo 2011

23

Analiza Komisji Europejskiej jest powierzchowna i niekompletna. Istnieje ryzyko dezinformacji debaty. Za pomocą Zielonego Dokumentu, Komisja pragnie „wprowadzid publiczną konsultację dotyczącą sposobów poprawy życia obywateli w kwestii publicznego przepływu dokumentów oraz przyjęcia zasady wzajemnego uznania statusów cywilnych”. Komisja twierdzi, iż obecna sytuacja prawna stwarza problemy dla wielu obywateli UE żyjących w innym kraju członkowskim niż ich własny, którzy – w związku z tym, że dokumenty o statusie cywilnym nie są automatycznie uznawane przez paostwo ich pobytu – muszą stawiad czoła kłopotliwym i kosztownym procedurom oraz prawnym niewiadomym. Według Zielonego Dokumentu, problem ten dotyczy około 12 milionów obywateli UE, tzn. 2,5% całej ludności UE. Celem Komisji zawartym w Zielonym Dokumencie jest „zredukowanie biurokracji” i „poprawa życia obywateli”. Nie ma wątpliwości, iż takie intencje zasługują na pochwałę i wsparcie. Jednakże istnieje powód nasuwający poważne wątpliwości odnośnie definicji i analizy problemu, którego możliwe rozwiązania nasuwa Zielony Dokument. W istocie, analiza Komisji i rozumienie przez nią powyższej kwestii jawią się niekompletne, uproszczone, powierzchowne i do pewnego stopnia błędne. Ponadto istnieje widoczny brak rozróżnienia pomiędzy różnymi rodzajami dokumentów urzędowych, dla których mogłyby i powinny byd przewidziane odmienne rozwiązania. To samo podejście nie jest adekwatne do wszystkich rodzajów dokumentów urzędowych. „Biurokracja” to nie jedyny problem Zasadniczym błędem analizy przeprowadzonej przez Komisję jest przedstawianie „biurokracji” (tzn. braku automatycznego wzajemnego uznania dokumentów urzędowych) jako głównego problemu, i co za tym idzie proponowanie „wyeliminowania biurokracji” (tzn. wzajemnego uznania dokumentów) jako najlepszego rozwiązania. W rzeczywistości jednak problem często polega na rozbieżnościach prawa materialnego między różnymi paostwami członkowskimi, tzn. znaczenie i skutki prawne danego dokumentu urzędowego, lub też warunki jakie muszą byd spełnione do jego otrzymania, nie są takie same w paostwie członkowskim A jak w paostwie członkowskim B. W takich sytuacjach, stosując zasadę automatycznego wzajemnego uznania, powstaje ryzyko zamieszania i niepewności, niż ułatwiania obywatelom życia. Właściwym rozwiązaniem tejże kwestii byłoby zharmonizowanie prawa materialnego tam gdzie to możliwe oraz, w przypadku gdy taka harmonizacja jest nieosiągalna, szukanie rozwiązao, w których zbieżnośd prawa materialnego pozostaje warunkiem jakiegokolwiek wzajemnego uznania dokumentów urzędowych. Dla wszelkich miar czy prawnej harmonizacji mającej wpływ na prawo rodzinne, Art. 81.3 Traktatu o Funkcjonowaniu UE wymaga jednomyślności wszystkich paostw członkowskich! Żadne prawo UE, które pociągałoby za sobą zmianę prawa rodzinnego w paostwie członkowskim, nie może byd przegłosowane większościowo, lecz wymaga zgody wszystkich 27 paostw członkowskich. Pośród dokumentów urzędowych, które mogą wpływad na zasadę „wzajemnego uznania” proponowaną przez Zielony Dokument są: • •Metryka urodzin •Akt zgonu •Certyfikat adopcji Dokumenty dotyczące•Certyfikat małżeostwa „związku cywilnego” czy innego formalnego związku między osobami tej samej płci Rozsądne i problematyczne „automatyczne wzajemne uznanie” Jak zostało to już powiedziane, każdy dokument winien byd rozpatrywany osobno. W odniesieniu do niektórych rodzajów dokumentów zasada „automatycznego wzajemnego uznania” jawi się dużo mniej problematyczna niż do innych. Na przykład, przyjęcie zasady „automatycznego wzajemnego uznania” względem aktów zgonu nie wzbudza większych obaw. Zaświadcza ono, że w danym dniu dana osoba zmarła. W celu przyjęcia wzajemnego uznania takowych dokumentów, konieczne jest jedynie zapewnienie ich zrozumiałości i wiarygodności. Mogłyby byd one wydawane we wszystkich oficjalnych językach UE (jak ma to miejsce w przypadku paszportów) oraz mogłyby byd przyjęte miary ustalające, iż zostały 24

one wydane przez kompetentne organy publiczne danego paostwa członkowskiego. Logiczne jest, iż kompetencje do wydawania takich dokumentów powinny spoczywad na paostwie członkowskim, w którym dane wydarzenie miało miejsce. Sytuacja różni się w odniesieniu do dokumentów związanych z małżeostwem, związkiem partnerskim, adopcją i – z powodu znacznych rozbieżności w prawie materialnym dotyczącym sztucznej prokreacji – również metryką urodzin. Powodem tego jest fakt, iż dokumenty te odnoszą się do spraw, w obrębie których istnieją duże różnice między systemami prawnymi różnych paostw członkowskich. Oznacza to, że między owymi dokumentami istnieją duże różnice w znaczeniu i skutkach prawnych, a co za tym idzie niektóre dokumenty mogą powodowad skutki w prawie paostwa członkowskiego A, które uważane są za niepożądane lub nawet niedozwolone czy niekorzystne dla porządku publicznego w paostwie członkowskim B. Dotyczy to zwłaszcza „małżeostw” lub „związków partnerskich” między osobami tej samej płci, które w jednych paostwach członkowskich mogą byd zawierane, podczas gdy w innych nie. Istotnie, w ostatnim czasie kilka paostw członkowskich naniosło poprawki do swoich konstytucji w celu wyraźnego uniknięcia uznania małżeostw lub związków partnerskich osób tej samej płci. Wziąwszy pod uwagę te ważkie różnice, zarówno między sytuacją prawną jak i akceptacją społeczną, wydaje się tym samym niemożliwe zastosowanie zasady „wzajemnego uznania” odnośnie wyżej wymienionych dokumentów o statusie cywilnym. W istocie, propozycja, zgodnie z którą paostwo członkowskie A, w którym nie ma podłoża prawnego dla uznania związków tej samej płci, może byd zobowiązane do uznania małżeostw lub związków cywilnych osób tej samej płci, które funkcjonują w paostwie członkowskim B, nadając im w ten sposób skutki prawne, byłaby równoznaczna z narzuceniem wyborów politycznych lub społecznych jednego z paostw członkowskich wobec wszystkich innych. Prowadziłoby to nie tylko do nowych praktycznych problemów (np. powstanie nowego rodzaju „turystyki małżeoskiej”), ale również stałoby to w wyraźnej sprzeczności z Art. 83.1 Traktatu o Funkcjonowaniu UE, który wymaga jednomyślności we wszystkich kryteriach dotyczących prawa rodzinnego, chroniąc tym samym suwerenności paostw członkowskich w owych kwestiach. Podobne kwestie stawiają przeszkody wzajemnemu uznaniu dokumentów związanych z adopcją, rozwodami i metrykami urodzin. Warunki, pod jakimi można uzyskad rozwód, znacznie różnią się w poszczególnych paostwach członkowskich (począwszy od całkowitego zakazu rozwodów na Malcie aż po „ekspresowy rozwód” niedawno wprowadzony w Hiszpanii). Podobnie istnieją znaczne różnice w ustawodawstwie paostw członkowskich odnośnie adopcji (w niektórych paostwach członkowskich dozwolonej, a w innych zabronionej adopcji dzieci przez osoby żyjące bez związku małżeoskiego lub pary tej samej płci). Dlatego też w tych obszarach wzajemne uznanie dokumentów o statusie cywilnym nie może byd automatyczne, ale musi byd podporządkowane własnej polityce przyjmującego paostwa członkowskiego. Rosnąca fragmentacja i sprzecznośd między systemami prawnymi paostw członkowskich W tym kontekście należałoby zauważyd, iż niecałe sto lat temu zbieżnośd ustawodawcza w kwestii małżeostwa, rozwodu i adopcji była dużo większa niż jest dzisiaj. Zbieżnośd ta została podkopana najpierw przez te paostwa członkowskie, które, z różnym stopniem liberalności, stopniowo wprowadziły możliwośd rozwodu, oraz ostatnio przez te paostwa członkowskie, które, jednostronnie i całkowicie pomijając wszelkie potrzeby zharmonizowanego i zbieżnego podejścia w obrębie Unii Europejskiej, wprowadziły takie instytucje jak PACS (we Francji), związki partnerskie dla osób tej samej płci (np. w Wielkiej Brytanii, Niemczech, Austrii) lub małżeostwa osób tej samej płci (Holandia, Belgia, Hiszpania, Portugalia, Szwecja). W Holandii dozwolone jest nawet, mimo iż w formie aktu notarialnego, formalne ustanowienie „małżeostwa trzech osób”. Kiedy wprowadzono owe innowacje, paostwa członkowskie mogły powoład się na swoją suwerennośd. Oczywiste jest, że suwerennośd paostw członkowskich, które nie życzą sobie przyjęcia czy uznania tychże innowacji, nakazuje jednakowy wzgląd i szacunek.

25

Paradoksalnie więc, podczas gdy w innych obszarach prawa istnieje rosnąca jednolitośd w ustawodawstwie różnych paostw członkowskich, rozwój prawa rodzinnego porusza się w przeciwnym kierunku: jest ono coraz bardziej rozczłonkowane. Moz na to uznad jako niefortunne, jednak trzeba zdad sobie sprawe , z e odpowiedzialnośd za te sytuacje ponosza wyraźnie te paostwa członkowskie, które jednostronnie odeszły od naturalnej koncepcji „rodziny” i „małz eostwa”. Byłoby absurdem narzucanie ich wyboru innym paostwom członkowskim. Zasady konfliktu Paostwa członkowskie, w konfrontacji z kwestiami transgranicznego prawa cywilnego, wykorzystuja ostatnio dośd skomplikowane zasady konfliktu w celu określenia maja cego zastosowad prawa. Zasady te nie sa w pełni zharmonizowane na poziomie UE i dlatego niekiedy moz e to prowadzid do prawnych niewiadomych. Wzajemne uznanie aktów prawnych, orzeczeo sa dowych czy dokumentów administracyjnych moz e wydawad sie bardzo prostym rozwia zaniem takich problemów. Ale bardziej niz łatwe, rozwia zanie to jest uproszczone. Istnieje wyraźne ryzyko, iz takie podejście moz e doprowadzid do wymuszania na niektórych paostwach członkowskich respektowania i wdraz ania decyzji, które stoja w sprzeczności z ich własnym porza dkiem prawnym. Przykład: Hiszpaoska para osób tej samej płci udaje sie na Litwe i z a da, aby ich „małz eostwo” zostało uznane przez prawo litewskie. Ponadto, para ta domaga sie równiez ulg podatkowych przysługuja cych ich małz eostwu. Prawdopodobnie Litwa nie uzna ich małz eostwa, gdyz stoi ono w sprzeczności z litewskim porza dkiem publicznym. To co paostwa członkowskie moga uczynid, to rozwia zywad takie prawne konflikty na podstawie „osobistego statutu” przypisywanego cudzoziemcom. W powyz szym przykładzie Litwa moz e zastosowad hiszpaoskie prawo małz eoskie (i uznad odpowiednie dokumenty) jeśli zainteresowane osoby sa obywatelami hiszpaoskimi. Jakkolwiek, wszystkie zasady konfliktów prawnych zawieraja ogólna klauzule gwarantuja ca poszanowanie wewne trznego porza dku publicznego. Sta d, z adne paostwo członkowskie nie moz e byd zmuszone do zastosowania prawa czy uznania dokumentów, które naruszaja jego porza dek publiczny. Dalsze przykłady ukazuja złoz onośd sytuacji: Przykład: Jeśli samotny obywatel Francji, który adoptował dziecko na mocy prawa francuskiego, osiedli sie w Austrii, władze austriackie prawdopodobnie uznaja adopcje , nawet jeśli w Austrii osoby samotne nie moga adoptowad dzieci. Przykład: We gierska para lesbijek udaje sie do Belgii w celu poddania sie sztucznej inseminacji za pomoca spermy od anonimowego dawcy. Po powrocie do kraju, para domaga sie uznania metryki urodzin jako ich wspólnego dziecka. Domaga sie równiez dodatków rodzinnych. Przykład: Malta jest jedynym paostwem członkowskim UE, w którym małz eostwa nie moga sie rozwodzid. Malta moz e uznad zagraniczne akty prawne w kwestii rozwodu, ale prawdopodobnie tylko wtedy jeśli nie dotycza one obywateli maltaoskich lub tez małz eostw zawartych na Malcie. Jak pokazuja powyz sze przykłady, istnieje szeroka gama sytuacji, w których pojawia sie konflikt prawny, a na dodatek konflikt porza dku publicznego. Byłaby przydatna bardziej usystematyzowana analiza tychz e sytuacji i rozwia zao stosowanych do nich przez poszczególne paostwa członkowskie. Automatyczne wzajemne uznanie dokumentów o statusie cywilnym w przypadku konfliktowego prawa materialnego z pewnościa nie jest z adnym rozwia zaniem, ile raczej wywoływaniem chaosu i nie moz liwej do rozstrzygnie cia debaty co do tego czyj porza dek publiczny ma przewaz ad nad innym. Zalecenia Waz na kwestie stanowi rozwia zanie konfliktów prawnych w obszarach rodziny i małz eostwa. Jednak obecny Zielony Dokument nie dostarcza wystarczaja cej podstawy do dyskusji, która chce przeprowadzid Komisja. Dlatego tez byłoby wskazane, aby Komisja, w celu dostarczenia informacji dyskutantom, przedstawiła pełna liste kwestii o 26

statusie cywilnym (takich jak narodziny, śmierd, usynowienie, adopcja, małz eostwo, rozwód...), gdzie formalne uznanie dokumentów urze dowych wywodza cych sie z innego paostwa członkowskiego moz e stwarzad obywatelom problemy, oraz przeprowadziła osobna analize kaz dej z tych kwestii. W stosunku do kaz dego zagadnienia konieczne jest dokładne rozpatrzenie rozbiez ności i zbiez ności prawa materialnego, tak aby umoz liwid pełna ocene moz liwego wpływu wzajemnego uznania na dokumenty o statusie cywilnym. Bez takiej analizy nie moz na oprzed sie wraz eniu, z e Komisja stara sie za pomoca Zielonego Dokumentu narzucid preferowane rozwia zanie na niczego nie podejrzewaja ce i niedoinformowane społeczeostwo. W z yciu politycznym cze sto sie zdarza, z e rezultat debaty jest z góry ustalony przez to w jaki sposób jest sformułowany, to znaczy przez pytania, które sa zadawane, lub tez nie zadawane. Zielony Dokument w duz ej mierze ilustruje owo ryzyko: przyje cie go jako jedynej bazy do dyskusji oznaczałoby akceptacje tego, z e debata poda z y w złym kierunku. Dlatego zalecane jest, aby respondenci nie ograniczali sie do odpowiedzenia na 11 pytao zawartych w Zielonym Dokumencie. Powinni za to jasno wskazad na nieścisłości w Zielonym Dokumencie i zwrócid sie do Komisji o przeanalizowanie kaz dego dokumentu o statusie cywilnym osobno albo tez wycofanie go. Komentarz nt. 11 pytao zawartych w Zielonym Dokumencie Pytanie 1: Czy sa dzisz, z e zniesienie formalności administracyjnych, takich jak legalizacja i apostille (poświadczenie autentyczności dokumentów), rozwia załoby problemy obywateli? Zielony Dokument opisuje apostille i legalizacje dokumentów jako sposób „przestarzały” i „nieodpowiedni”. Nie dostarcza jednak z adnych argumentów, na jakich moz na by oprzed taka ocene . Redukcja biurokratycznych formalności lez ałaby z pewnościa w interesie obywateli. Jednakz e apostille i legalizacja dokumentów nie sa biurokracja sama w sobie. Ich zadaniem jest pomoc władzom publicznym w ustaleniu legalności i autentyczności dokumentów urze dowych z zagranicy. Skoro Komisja wnosi o zniesienie takich formalności, powinna równiez wyjaśnid w jaki sposób władze publiczne be da odta d ustalały autentycznośd i waz nośd zagranicznych dokumentów. Nie bardzo moz na sie spodziewad, z e urze dnicy słuz by cywilnej be da znali zewne trzny wygla d wszystkich dokumentów urze dowych ze wszystkich paostw członkowskich, czy tez wiedzieli jaki organ w innym paostwie członkowskim jest kompetentny w kwestii emisji danego rodzaju dokumentów. Nie be da oni tez w stanie czytad i rozumied we wszystkich oficjalnych je zykach uz ywanych w paostwach członkowskich. Zatem to co proponuje Komisja wygla da jak ustanowienie zasady „ślepego zaufania” z pominie ciem wszelkiej kontroli. Jest to z pewnościa niebiurokratyczne, ale równiez dysfunkcyjne. Byłoby lepiej, gdyby Komisja, proponuja c zniesienie takich „formalności”, dodała coś na temat alternatywnych mechanizmów pomocnych w zapewnieniu autentyczności dokumentów. Pytanie 2: Czy powinna byd przewidziana bliz sza współpraca mie dzy władzami paostw członkowskich, zwłaszcza w kwestii dokumentów o statusie cywilnym, a jeśli tak, to w jakiej formie elektronicznej? Taka współpraca byłaby z pewnościa przydatna. Komisja powinna wypracowad wie cej precyzyjnych propozycji. Pytanie 3: Co myślisz o rejestrowaniu zmian w statusie cywilnym osób tylko w jednym miejscu, w jednym paostwie członkowskim? Które miejsce byłoby właściwsze: miejsce urodzin, paostwo członkowskie poświadczaja ce obywatelstwo czy paostwo członkowskie stałego pobytu? Propozycja ta moz e przynieśd nowe zamieszanie w biurokracji bardziej niz je zlikwidowad.

27

Odnosza c sie do trzech opcji zaproponowanych w Zielonym Dokumencie, nalez y zauwaz yd, z e miejsce urodzenia jest jedynym kryterium, które zawsze be dzie takie samo, podczas gdy obywatelstwo i miejsce stałego pobytu moga sie zmieniad. Jednocześnie wielu mieszkaoców UE urodziło sie poza Unia . Sta d tez z adne z trzech kryteriów nie moz e funkcjonowad bez dodatkowych ustaleo (tzn. jeśli osoba urodziła sie poza UE, musi to byd paostwo członkowskie poświadczaja ce obywatelstwo, a jeśli osoba nie jest obywatelem UE – paostwo stałego pobytu). Jednym słowem, propozycja wymaga dalszego opracowania. W formie w jakiej jest obecnie, jej korzyści nie byłyby oczywiste, podczas gdy koszty byłyby znaczne. (Nalez y zauwaz yd, z e – wg Zielonego Dokumentu – tylko 2,5% ludności UE z yje poza swoim krajem pochodzenia. W takim razie czy owo szczególne zainteresowanie tymi osobami prawdziwie usprawiedliwia tak kosztowne reformy, maja ce wpływ na 100% ludności UE???) Pytanie 4: Czy sa dzisz, z e nalez y opublikowad liste narodowych władz be da cych w kompetencji do zajmowania sie sprawami o statusie cywilnym lub danych kontaktowych jednego punktu informacyjnego w kaz dym paostwie członkowskim? Biora c pod uwage , z e w wie kszych paostwach członkowskich lista narodowych władz kompetentnych do zajmowania sie sprawami o statusie cywilnym byłaby dośd długa, lepiej jest wyznaczyd jeden punkt kontaktowy w kaz dy paostwie członkowskim. Pytanie 5: Jakie rozwia zania widzisz w kwestii uniknie cia lub ograniczenia potrzeby tłumaczeo? Jedynym rozwia zaniem byłoby rozwinie cie standardowych formularzy zwieraja cych konieczne informacje we wszystkich je zykach (jak to sie ma w przypadku paszportów). Pytanie 6: Jakiego rodzaju certyfikaty o statusie cywilnym mogłyby byd przedmiotem europejskiego certyfikatu o statusie cywilnym? Jakie informacje powinien zawierad taki certyfikat? Moz na by to z łatwościa przeprowadzid w przypadku metryk urodzin i aktów zgonu, zakładaja c, z e „urodziny” i „śmierd” prawdopodobnie maja wsze dzie to samo znaczenie. Trzeba by jednak zauwaz yd, ze takie rozwia zanie moz e byd zastosowane jedynie w obszarach gdzie istnieje wspólne podłoz e mie dzy ustawodawstwem róz nych paostw członkowskich. Na przykład, standardowy formularz europejski dla aktu małz eostwa mógłby byd uz ywany tylko tam gdzie istnieje wspólne podłoz e mie dzy wszystkimi systemami prawnymi, tzn. w przypadku małz eostwa mie dzy osobami róz nych płci. Pytanie 7: Czy sa dzisz, z e sprawy o statusie cywilnym dla obywateli UE w sytuacjach transgranicznych mogłyby byd skutecznie rozwia zane tylko przez władze narodowe? Czy w tym wypadku instytucje UE nie powinny dostarczad przynajmniej jakichś wskazówek władzom narodowym (np. w formie zaleceo unijnych), w celu zapewnienia minimalnej zgodności podejśd, dla znalezienia praktycznych rozwia zao problemów, z jakimi maja do czynienia obywatele? Nie jest jasne, w jaki sposób instytucje UE (takie jak Komisja czy Parlament) mogłyby zajmowad sie sprawami o statusie cywilnym. Rzecza naturalna wydaje sie , z e takie sprawy winny byd rozpatrywane przez władze narodowe, gdyz sa one obecne „na miejscu”. Pomysł instytucji UE w kwestii dostarczenia „wskazówek” w tychz e sprawach nasuwa powaz ne pytania. Status prawny takich „wskazówek” jest niejasny. Byłby on prawdopodobnie pewnego rodzaju „mie kkim prawem”, emanacja nie wybranej biurokracji niz rezultatem właściwej demokratycznej procedury legislacyjnej. Jako taki nie mógłby domagad sie z adnej demokratycznej „legalności”, ale za to mógłby byd łatwo uz yty do wywierania nacisku na niektóre paostwa członkowskie w celu zmiany ich polityki i dostosowania sie do dostrzeganego „mainstreamu”. Tym samym, suwerennośd paostw członkowskich, chroniona przede wszystkim przez Art. 81.3 Traktatu o Funkcjonowaniu UE, byłaby stopniowo podkopywana. Z tych wzgle dów propozycja nie powinna byd dalej brana pod uwage .

28

Pytanie 8: Co sa dzisz o automatycznym uznaniu? W jakich sytuacjach dotycza cych statusu cywilnego moz e byd ono zastosowane? A w jakich sytuacjach dotycza cych statusu cywilnego moz e ono byd nieadekwatne? Automatyczne uznanie skutków prawnych w sprawach o statusie cywilnym zakłada pełna zbiez nośd odpowiednich ustawodawstw narodowych. Najlepiej jest pozostawid paostwom członkowskim decyzje o tym czy chca czy tez nie chca automatycznego uznania skutków prawnych w sprawach cywilnych innego paostwa członkowskiego. W niektórych przypadkach be dzie ich to dotyczyło, w innych nie. Obszarem, w którym moz na by zastosowad to podejście sa metryki urodzin i akty zgonu, przy zastosowaniu standardowych formularzy gwarantuja cych ich działanie ponad granicami. Tam gdzie nie ma całkowitej zbiez ności ustawodawstw narodowych (jak ma to miejsce przede wszystkim w przypadku małz eostwa, zwia zku partnerskiego, adopcji...), przyje cie zasady wzajemnego uznania miałoby ewidentny wpływ na konkretne prawo rodzinne w paostwie członkowskim, od którego wymaga sie takiego uznania. Sta d tez taka miare nalez ałoby przyja d w procedurze przewidzianej w Art. 81.3 Traktatu o Funkcjonowaniu UE. Nalez y równiez zauwaz yd, z e to podejście było juz rozpatrywane i naste pnie odrzucone przez paostwa członkowskie podczas przyjmowania Dyrektywy o Swobodnym Przepływie. Pytanie 9: Co sa dzisz o uznaniu opartym na zharmonizowaniu zasad konfliktu prawnego? W jakich sytuacjach dotycza cych statusu cywilnego moz na by zastosowad takie rozwia zanie? Wydaje sie prawdopodobne, z e takie podejście be dzie dla wielu paostw członkowskich duz o łatwiejsze do przyje cia niz ustanowienie zasady automatycznego wzajemnego uznania. Jednakz e podejście to wymaga dalszego opracowania, podczas gdy Komisja powinna przedstawid bardziej szczegółowe propozycje: Jaki byłby konkretny skutek zharmonizowanych zasad konfliktu prawnego? Czy byłyby jakiekolwiek gwarancje dla paostw członkowskich co do zachowania prawa do ochrony swojego wewne trznego porza dku publicznego? Nalez y zauwaz yd, z e harmonizacja zasad konfliktów prawnych moz e mied równiez wpływ na konkretne prawo rodzinne w przyjmuja cym paostwie członkowskim. Dlatego tez takie zharmonizowanie zasad konfliktów prawnych musiałoby byd przyje te w procedurze przewidzianej w Art. 81.3 Traktatu o Funkcjonowaniu UE. Pytanie 10: Co sa dzisz o moz liwości wyboru przez obywateli stosownego prawa? W jakich sytuacjach dotycza cych statusu cywilnego moz na by zastosowad taki wybór? Ta propozycja jest zbyt nieprecyzyjna i sta d nie pozwala na pełna i wyczerpuja ca ocene . Czy ma sie przez to rozumied, z e dwóch obywateli francuskich moz e udad sie do francuskich władz z z a daniem zarejestrowania ich małz eostwa w ramach niemieckiego prawa? Brzmi to dośd dziwnie. Czy tez chodzi moz e o przyznanie takiej wolności wyboru obywatelom mieszkaja cym w innym paostwie członkowskim (np. obywatele Francji i Włoch pobieraja sie w Niemczech i moga wybrad mie dzy prawem francuskim, włoskim i niemieckim)? Istnieje znaczne ryzyko, z e przyje cie zasady „wolności wyboru” be dzie prowadzid do niepoz a danego „forum shopping” lub „turystyki statusu cywilnego”. W wyniku czego znaczenie takich instytucji jak „małz eostwo” czy „adopcja” róz niłoby sie od przypadku do przypadku, gdyz określałyby je same zainteresowane strony. Oznaczałoby to, z e silniejsza strona (lub strona, która stad na lepsze doradztwo prawne) mogłaby narzucid preferencje drugiej stronie, która byłaby mniej chroniona. Tym samym fragmentacja i niespójności, które obecnie istnieja mie dzy róz nymi paostwami członkowskimi, zostałyby przeniesione do systemu prawnego kaz dego paostwa członkowskiego. Z pewnościa nie jest to podejście godne polecenia. Obywatele potrzebuja jasnych i wiarygodnych zasad, a nie wachlarzu 27 odmiennych zestawów zasad, spośród których moga wybierad, ale których nie sa w stanie do kooca zrozumied i przewidzied. 29

Pytanie 11: Czy uwaz asz, z e poza automatycznym uznaniem i uznaniem opartym na zharmonizowaniu zasad konfliktu prawnego istnieja jeszcze inne rozwia zania, które dostarczyłyby odpowiedzi w kwestii transgranicznych skutków sytuacji prawnych zwia zanych ze statusem cywilnym? Innym rozwia zaniem byłoby wypracowanie pełnego zharmonizowania konkretnych warunków statusu cywilnego. Wymagałoby to jednak – ze wzgle dów omówionych powyz ej – przestrzegania procedury zawartej w Art. 81.3 Traktatu o Funkcjonowaniu UE. Jakub Bator With regard to the beginning of public consultations on the document "Less Beaurocracy for Citizens" (COM 2010 747/3) please find below my answers to the questions asked in "Green Document". Question 1 Do you think that the abolition of administrative formalities such as legalisation and the apostille would solve the problems encountered by citizens? No. To my judgment it would rather make those problems more acute. Question 2 Should closer cooperation between Member States' authorities be envisaged, in particular as regards civil status records, and if so, in what electronic form? Yes, but specific, concrete proposals are required. Question 3 What do you think about the registration of a person's civil status events in a single place, in a single Member State? Which place would be the most appropriate: place of birth, Member State of nationality or Member State of residence? Instead of solving complicated cases of particular individuals, the proposal would rather lead to greater chaos in problems of civil status of the majority of citizens. Question 4 Do you think that it would be useful to publish the list of national authorities competent to deal with civil status matters or the contact details of one information point in each Member State? Establishing of one contact point in each member state will be sufficient. Question 5 What solutions do you recommend in order to avoid or at least limit the need for translation? In my opinion the only solution would consist in preparing standard forms containing necessary information in all languages (as in the case of passports). Question 6 What kind of civil status certificates could be the subject of a European civil status certificate? Which details should be mentioned on such a certificate? Such a certificate could be applied only in such areas where a common basis exists in legal systems of different member states, e.g. in countries where marriage is understood exclusively as a union between a woman and a man. Question 7 Do you think that civil status issues for citizens in cross-border situations in the EU could be effectively solved by national authorities alone? In this case, should not the EU institutions provide at least some guidance to national authorities (possibly in the form of EU recommendations) to ensure minimum consistency of approaches with a view to finding practical solutions to the problems faced by citizens? Civil status issues of citizens in trans-border situations in the EU should be dealt with EXCLUSIVELY by national authorities! Here, introducing of ANY interference - even through suggestive information - could lead to violation of principle of subsidiarity of national states sovereignty guarantee (Art 81 TUE).

30

Question 8 What do you think of automatic recognition? To which civil status situations might this solution be applied? In which civil status situations might it be considered unsuitable? Wherever the total convergence of national legislations does not occur (as it happens, first and foremost, in case of marriage, civil/registered partnership, adoption...) the acceptance of mutual recognition principle would evidently affect the family law in a member state, from which such a recognition is required, and, as such, is inadequate. Question 9 What do you think of recognition based on the harmonisation of conflict-of-law rules? To which civil status situations might this solution be applied? Such a solution is unacceptable without simultaneous guarantees for member states as to the preservation of their right to protect their internal public order. Question 10 What do you think of the possibility of citizens choosing the applicable law? In which civil status situations might such a choice be applied? Inconsistencies existing presently between different member states would then be transferred to their legislatures. The proposal is unacceptable. Question 11 In addition to automatic recognition and recognition based on the harmonisation of conflict-of-law rules, do you think that there are other solutions which could provide a response to the crossborder effects of legal situations linked to civil status? In case of any solution the right of each member state to protect their internal public order must be preserved. In conclusion, the Green Document does not provide sufficient basis for discussion. Thorough analysis of the suggested solutions is not included. It results in the impression that the Commissions strives, by means of Green Document as a tool, to impose its preferred solutions e.g. in the sphere of recognition of marriages of same sex individuals - upon the non properly informed and unsuspecting society.

Yours faithfully, Barbara Błażewicz

W związku rozpoczęciem publicznych konsultacji nad dokumentem „mniej biurokracji dla obywateli” COM(2010) 747/3 pragnę podzielić się moimi uwagami do propozycji zawartych w Zielonym Dokumencie. Pytanie 1: Czy sądzisz, że zniesienie formalności administracyjnych, takich jak legalizacja i apostille (poświadczenie autentyczności dokumentów), rozwiązałoby problemy obywateli? Tak. Myślę, że to rozwiązałoby problemy obywateli, jednak stworzyłoby duże komplikacje dla urzędów. Według mnie ważne dokumenty powinny nadal mieć poświadczenie autentyczności wydane przez właściwy urząd. Pytanie 2: Czy powinna być przewidziana bliższa współpraca między władzami państw członkowskich, zwłaszcza w kwestii dokumentów o statusie cywilnym, a jeśli tak, to w czy w formie elektronicznej?

31

Tak, ponieważ każda współpraca przyczyni się do ułatwień dla obywateli. Forma elektroniczna w dzisiejszych czasach jest bardzo dobrym pomysłem, pozwoliłoby to na łatwiejszą i szybszą komunikację. Pytanie 3: Co myślisz o rejestrowaniu zmian w statusie cywilnym osób tylko w jednym miejscu, w jednym państwie członkowskim? Które miejsce byłoby właściwsze: miejsce urodzin, państwo członkowskie poświadczające obywatelstwo czy państwo członkowskie stałego pobytu? Ta propozycja bardzo by ułatwiła skomplikowane sytuacje wielu osób. Najwłaściwszym miejscem byłoby państwo członkowskie stałego pobytu, to pozwoliłoby na uniknięcie potrzeby ponoszenia trudów przejazdu do miejsca urodzin czy do państwa członkowskiego poświadczającego obywatelstwo. Pytanie 4: Czy sądzisz, że należy opublikować listę narodowych władz będących w kompetencji do zajmowania się sprawami o statusie cywilnym lub danych kontaktowych jednego punktu informacyjnego w każdym państwie członkowskim? Tak, to by było kolejne ułatwienie. Pytanie 5: Jakie rozwiązania widzisz w kwestii uniknięcia lub ograniczenia potrzeby tłumaczeń ? Jedynym rozwiązaniem byłoby stworzenie standardowych formularzy zawierających konieczne informacje przynajmniej w języku urzędowym kraju, w którym został wyadany oraz języku angielskim. Pytanie 6: Jakiego rodzaju certyfikaty o statusie cywilnym mogłyby być przedmiotem europejskiego certyfikatu o statusie cywilnym? Jakie informacje powinien zawierać taki certyfikat? Przedmiotem europejskiego certyfikatu o statusie cywilnym mogłoby być wszystkie certyfikaty, które mogłyby być potrzebne aby dokonać różnych czynności prawnych. Powinien zawierać wszystkie potrzebne informacje. Pytanie 7: Czy sądzisz, że sprawy o statusie cywilnym dla obywateli UE w sytuacjach transgranicznych mogłyby być skutecznie rozwiązane tylko przez władze narodowe? Czy w tym wypadku instytucje UE nie powinny dostarczać przynajmniej jakichś wskazówek władzom narodowym (np. w formie zaleceń unijnych), w celu zapewnienia minimalnej zgodności podejść, dla znalezienia praktycznych rozwiązań problemów, z jakimi mają do czynienia obywatele? Ze względu na różnice w prawodawstwie rożnych krajów należałoby wprowadzić przynajmniej jakieś zalecenia dla krajów jak powinny się zachować w danej sytuacji (w tym przypadku transgranicznej). To jest pewne minimum, które Unia Europejska powinna

32

zagwarantować swoim obywatelom. Spowodowałoby to przynajmniej częściowe zrównanie szans obywateli rożnych krajów Unii Europejskiej. Pytanie 8: Co sądzisz o automatycznym uznaniu? W jakich sytuacjach dotyczących statusu cywilnego może być ono zastosowane? A w jakich sytuacjach dotyczących statusu cywilnego może ono być nieadekwatne? Na pewno ułatwiłoby to życie wielu obywatelom krajów członkowskich, dlatego ta propozycja jest bardzo dobra. Można by to zastosować we wszystkich sytuacjach dotyczących statusu cywilnego. Pytanie 9: Co sądzisz o uznaniu opartym na zharmonizowaniu zasad konfliktu prawnego? W jakich sytuacjach dotyczących statusu cywilnego można by zastosować takie rozwiązanie? Zharmonizowanie zasad pozwoliłoby na równe lub w miarę równe traktowanie wszystkich obywateli krajów członkowskich Unii Europejskiej. Takie rozwiązanie można zastosować w sytuacji gdy istnieje konflikt pomiędzy ustawodawstwami państw w danej sprawie. Pytanie 10: Co sądzisz o możliwości wyboru przez obywateli stosownego prawa? W jakich sytuacjach dotyczących statusu cywilnego można by zastosować taki wybór? To jest dobry pomysł. Można by to stosować w przypadku gdy istnieje konflikt prawny. Pytanie 11: Czy uważasz, że poza automatycznym uznaniem i uznaniem opartym na zharmonizowaniu zasad konfliktu prawnego istnieją jeszcze inne rozwiązania, które dostarczyłyby odpowiedzi w kwestii transgranicznych skutków sytuacji prawnych związanych ze statusem cywilnym? Aktualnie żadne mi nie przychodzą do głowy. Mateusz Kaszuba This is just a converned citizen writing to let you know her opinion: that regulations on "free movement of public documents and recognition of the effects of civil status records", if they, as I understand, require all EU member states to recognize each other's civil status documents, including those of same-sex marriages, are VERY MUCH NEEDED. I am witing from Poland, where gay people are still denied many basic rights and protections, where it is still basically legal to encourage violence and murder against them as a group, and same-sex marriage remains a distant dream, where even government equal rights officials are bigoted and where many people live in fear. The very knowledge that it is possible for two women, or two men, to be married to each other here in the eyes of the state, provided they married elsewhere in the EU, would be uplifting to us here. We are tired. Another friend of mine wants to kill herself, and while 33

her family and employer are more to blame than any particular laws, it's all part of the same pattern. Please remember about the gay people of Poland and what hope you might give them by promoting such a regulation. Ultimately, it's all about people, not governments. Magdalena Jarczyk

34