KARTA CHARAKTERYSTYKI Dystrybutor: PPH PARYS Sp. z o.o. ul. L. Herc 3, 20-328 Lublin tel. +48 (81) 744 56 73 / 744 52 77, fax +48 (81) 744 57 19 e-mail: [email protected] Producent:

ATAS srl via Nazionale 251 Codisotto di Luzzara 42100 Reggio Emilia / Włochy tel. +39 0522 97 67 31 / 97 80 02

Data sporządzenia karty charakterystyki:

30.07.2003

1. Identyfikacja preparatu. Nazwa preparatu: DEG SPRAY Przeznaczenie preparatu:

odmraŜacz do szyb

2. Skład i informacja o składnikach Składnik niebezpieczny Zawartość Symbol ostrzegawczy (nazwa i numery procentowa określający kategorię identyfikacyjne) niebezpieczeństwa 50-60% F, Xi Propan-2-ol Nr CAS: 67-63-0 Nr WE: 200-661-7 Nr indeksowy: 603-117-00-0 15-20% Xn Glikol etylenowy Nr CAS: 107-21-1 Nr WE: 203-473-3 nr indeksowy: 603-027-00-1 10-12,5% F+ Butan Nr CAS: 106-97-8 Nr WE: 203-448-7 Nr indeksowy: 601-004-00-0 7-10% F+ Propan Nr CAS: 74-98-6 Nr WE: 200-827-9 Nr indeksowy: 601-003-00-5 5-7% F+ Izobutan Nr CAS: 75-28-5 Nr WE: 200-857-2 Nr indeksowy: 601-004-00-0 gdzie: F substancja wysoce łatwopalna Xn substancja szkodliwa Xi substancja draŜniąca R11 substancja wysoce łatwopalna R12 substancja skrajnie łatwolpalna R22 działa szkodliwie po połknięciu R36 działa draŜniąco na oczy R67 pary mogą wywoływać uczucie senności i zawroty głowy

Określenie rodzaju zagroŜenia (zwroty R) R11-36-67

R22

R12

R12

R12

3. Identyfikacja zagroŜeń Preparat jest skrajnie łatwopalny, moŜe ulec zapaleniu nawet w temperaturze poniŜej 0°C. Uwaga: pojemnik pod ciśnieniem – chronić przed słońcem i temperaturą powyŜej 50°C. Nie przekłuwać ani nie spalać pojemnika, takŜe po zuŜyciu. Produkt jest draŜniący – działa draŜniąco na oczy, powoduje podraŜnienia mogące trwać ponad 24 godziny. Pary mogą wywoływać uczucie senności i zawroty głowy. 4. Pierwsza pomoc W przypadku wystąpienia jakichkolwiek niepokojących objawów wezwać natychmiast lekarza lub odwieźć poszkodowanego do szpitala, pokazać opakowanie preparatu lub etykietę. Objawy zatrucia: zaczerwienienie spojówek, łzawienie oczu, uczucie podraŜnienia w nosie, kaszel, duszności; w wysokich stęŜeniach działanie narkotyczne – bóle i zawroty głowy, mdłości, dezorientacja, pobudzenie psychoruchowe, halucynacje, zaburzenia oddechowe, senność; w przypadku kontaktu ze skórą lub oczami preparat moŜe spowodować uczucie pieczenia, ból, zaczerwienienie, łzawienie, obrzęk skóry; spoŜycie preparatu moŜe spowodować bóle brzucha, nudności (moŜliwość zachłyśnięcia), wymioty, biegunkę, a takŜe objawy działania narkotycznego. Szczegółowy opis objawów – patrz pkt. 11 karty charakterystyki. Pierwsza pomoc przy naraŜeniu inhalacyjnym: wynieść zatrutego ze skaŜonej atmosfery (ratownicy muszą być chronieni środkami ochrony osobistej) zapewnić zatrutemu spokój, chronić przed utratą ciepła wezwać natychmiast lekarza w razie potrzeby stosować sztuczne oddychanie Pierwsza pomoc przy skaŜeniu oczu: usunąć szkła kontaktowe przemywać oczy duŜą ilością letniej wody co najmniej 15 min. (przy odwiniętych powiekach), unikać silnego strumienia wody ze względu na ryzyko uszkodzenia rogówki, w przypadku zanieczyszczenia jednego oka chronić w trakcie przemywania drugie oko przed zanieczyszczeniem wskazana konsultacja okulistyczna Uwaga: osoby naraŜone na skaŜenie oczu powinny być pouczone o konieczności i sposobie ich natychmiastowego płukania. Pierwsza pomoc przy skaŜeniu skóry: natychmiast zdjąć skaŜoną odzieŜ, przemywać skórę duŜą ilością wody (z mydłem – jeśli nie ma oparzeń) w przypadku oparzeń załoŜyć jałowy opatrunek i wezwać lekarza w przypadku wystąpienia zmian na skórze (zaczerwienienie, swędzenie) zapewnić poszkodowanemu konsultację dermatologiczną Pierwsza pomoc przy przyjęciu doustnym: nie prowokować wymiotów jeśli poszkodowany jest przytomny powinien wypłukać jamę ustną wodą natychmiast wezwać lekarza, pokazać opakowanie, etykietę lub kartę charakterystyki zapewnić zatrutemu spokój, chronić przed utratą ciepła UWAGA! Pacjenta nieprzytomnego ułoŜyć w pozycji bocznej ustalonej, zapewnić zatrutemu spokój, chronić przed utratą ciepła, kontrolować oddech i puls. Nigdy nie wywoływać wymiotów ani nie podawać niczego doustnie osobie nieprzytomnej lub zamroczonej 5. Postępowanie w przypadku poŜaru UWAGA: Pary i aerozole produktu tworzą palne i wybuchowe mieszaniny z powietrzem. Pary są cięŜsze od

powietrza, gromadzą się przy powierzchni ziemi oraz w dolnych częściach pomieszczeń. Pojemniki zawierające produkt naleŜy usunąć z obszaru zagroŜenia lub chłodzić wodą z bezpiecznej odległości. Podczas spalania preparatu powstają dymy zawierające niebezpieczne dla zdrowia substancje chemiczne, m.in. tlenek i ditlenek węgla. Zalecane środki gaśnicze: ditlenek węgla (gaśnica śniegowa), proszek gaśniczy Nie stosować zwartych strumieni wodnych na powierzchnię cieczy. -

-

zawiadomić otoczenie o poŜarze usunąć z obszaru zagroŜenia wszystkie osoby nie biorące udziału w likwidowaniu poŜaru powiadomić Państwową StraŜ PoŜarną, a w razie konieczności takŜe Policję Państwową, najbliŜsze władze terenowe i najbliŜszą jednostkę Ratownictwa Chemicznego ratownicy muszą być wyposaŜeni w odzieŜ ochronną przeciwgazową i aparat izolujący drogi oddechowe niezaleŜny od otaczającego powietrza

6. Postępowanie w przypadku niezamierzonego uwolnienia do środowiska UWAGA: obszar zagroŜony wybuchem zawiadomić otoczenie o awarii usunąć z obszaru zagroŜenia wszystkie osoby nie biorące udziału w likwidowaniu awarii w przypadku znacznego wycieku powiadomić Państwową StraŜ PoŜarną, Policję Państwową, najbliŜsze władze terenowe, a w razie konieczności najbliŜszą jednostkę Ratownictwa chemicznego usunąć źródła zapłonu (ugasić otwarty ogień, ogłosić zakaz palenia i uŜywania narzędzi iskrzących); pary rozcieńczać prądami wodnymi rozproszonymi zapewnić wystarczającą wentylację / ochronę dróg oddechowych; unikać bezpośredniego kontaktu z uwalniającą się substancją; osoby prowadzące działania oczyszczające powinny być wyposaŜone w środki ochrony osobistej (patrz pkt. 8) nie dopuszczać do przedostania się preparatu do systemu kanalizującego (zabezpieczyć studzienki ściekowe), rowów i piwnic jeŜeli preparat dostał się do systemów kanalizacyjnych (studzienki, kanały, przewody), a takŜe wówczas gdy substancja zgromadziła się w zagłębieniach, zakamarkach piwnic lub magazynów, część składników ulega odparowaniu, przez co mogą wytworzyć się niebezpieczne mieszaniny wybuchowe; do likwidowania takich rozlewisk upowaŜnione są tylko osoby przeszkolone w zakresie ratownictwa chemicznego nie dopuszczać do zanieczyszczenia wód powierzchniowych i gruntowych lub niŜej połoŜonych terenów jeśli to moŜliwe, zlikwidować wyciek (np. uszczelnić uszkodzone opakowanie, umieścić w innym pojemniku) rozlaną ciecz przysypać obojętnym materiałem chłonnym (np. piasek, ziemia, materiał chłonny uniwersalny), zebrać do właściwie oznakowanego zamykanego pojemnika i umieścić w dobrze wentylowanym miejscu, a następnie zmyć wodą zanieczyszczone powierzchnie (uwaga – materiał nasączony produktem równieŜ stwarza zagroŜenie poŜarowe) sposób likwidacji zebranych odpadów uzgodnić z Wydziałem Ochrony Środowiska. 7. Postępowanie z preparatem i jego magazynowanie 7.1 Postępowanie z preparatem

-

podczas pracy z preparatem naleŜy zapewnić skuteczną wymianę powietrza, produkt wolno stosować wyłącznie w dobrze wentylowanych pomieszczeniach, nie dopuszczać do powstania stęŜeń par lub aerozoli preparatu w powietrzu, w których mieszaniny z powietrzem mogą być wybuchowe ani stęŜeń przekraczających wartości normatywów higienicznych nie wdychać rozpylonej cieczy ani par produktu, unikać bezpośredniego kontaktu preparatu ze skóra i oczami stosować odpowiednie środki ochrony osobistej (patrz pkt.8) zapewnić łatwy dostęp do środków gaśniczych i sprzętu niezbędnego podczas usuwania wycieku substancji nie dopuszczać do kontaktu preparatu z gorąca powierzchnią ani płomieniem, nie pracować w pobliŜu źródeł zapłonu, nie uŜywać iskrzących narzędzi, nie rozpylać w kierunku gorących lub Ŝarzących się powierzchni ani urządzeń elektrycznych pod napięciem; podjąć działania zabezpieczające przed wyładowaniami elektrostatycznymi; podczas pracy z produktem obowiązuje bezwzględny zakaz palenia tytoniu; uwaga – pary preparatu są cięŜsze od powietrza, istnieje niebezpieczeństwo ich przedostania się do odległych źródeł zapłonu nie ogrzewać, nie spalać, nie przecinać, nie przekłuwać i nie zgniatać opakowań, nawet jeśli są puste nie dopuszczać do kontaktu z silnymi utleniaczami i innymi materiałami wymienionymi w pkt.10 postępować zgodnie z ogólnymi zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy z substancjami chemicznymi oraz dobrej praktyki przemysłowej; ściśle przestrzegać opracowanych procedur postępowania; podczas pracy z produktem naleŜy stosować ogólne przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy zawarte w Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26.09.1997 r. (Dz.U. nr 129 z 1997 r., poz. 844); przestrzegać zaleceń producenta nie wolno spoŜywać posiłków, pić napojów oraz palić tytoniu podczas pracy z preparatem z wyjątkiem miejsc do tego przeznaczonych; naleŜy myc ręce przed przerwami i po zakończeniu pracy, jeśli to potrzebne zastosować krem do rąk 7.2 Magazynowanie produkt magazynować w chłodnych, suchych i dobrze wentylowanych pomieszczeniach, odpowiadających obowiązującym przepisom w zakresie bezpieczeństwa i ochrony przeciwpoŜarowej pojemniki zabezpieczyć przed bezpośrednim działaniem promieni słonecznych i źródeł ciepła, nie dopuszczać do ogrzania pojemników, przechowywać z dala od źródeł zapłonu; w magazynie obowiązuje zakaz palenia tytoniu i zakaz wstępu osób nieupowaŜnionych zapewnić łatwy dostęp do środków gaśniczych i sprzętu niezbędnego podczas usuwania wycieku substancji przechowywać w zamkniętych opakowaniach, opakowania muszą być właściwie oznakowane i zabezpieczone przed mechanicznym uszkodzeniem nie przechowywać z silnymi utleniaczami i innymi substancjami niekompatybilnymi (patrz pkt. 10) nie przechowywać w pobliŜu środków spoŜywczych chronić przed dziećmi 7.3 Specyficzne zastosowania brak danych 8. Kontrola naraŜenia i środki ochrony indywidualnej

Normatywy higieniczne dla środowiska pracy wg Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 17.06.1998 roku w sprawie najwyŜszych dopuszczalnych stęŜeń i natęŜeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy (Dz.U> nr 79 z 1998 r., poz. 513) wraz z późniejszymi zmianami z dnia 2.01.2001 roku (Dz.U. nr 4 z 2001 r., poz. 36). Zalecane procedury monitoringu: Rozporządzenie Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 09.07.1996 roku w sprawie badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy. Dz. U. nr 86 z 1996 r., poz. 394 PN-89/Z-01001/06. Ochrona czystości powietrza. Nazwy, określenia i jednostki. Terminologia dotycząca badań jakości powietrza na stanowisku pracy. PN-89/Z-04008/07. Ochrona czystości powietrza. Pobieranie próbek. Zasady pobierania próbek powietrza w środowisku pracy i interpretacja wyników. PN-92/Z-04224/02. Ochrona czystości powietrza. Badania zawartości alkoholu propylowego. Oznaczanie alkoholu izopropylowego na stanowiskach pracy metodą chromatografii gazowej. PN-Z-04252-1: 1997. Ochrona czystości powietrza. Badania zawartości butanu. Zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 10.09.1996 roku w sprawie wykazu prac wzbronionym kobietom (Dz.U. nr 114 z 196r., poz. 545), kobietom w ciąŜy i w okresie karmienia są wzbronione prace w naraŜeniu na rozpuszczalniki organiczne, jeŜeli ich stęŜenia w środowisku pracy przekraczają wartość 1/3 najwyŜszych dopuszczalnych stęŜeń. Unikać wdychania rozpylonej cieczy i par produktu oraz bezpośredniego kontaktu preparatu ze skórą i oczami; preparat stosować wyłącznie w dobrze wentylowanych pomieszczeniach, jeŜeli jest to niezbędne stosować środki ochrony dróg oddechowych; natychmiast zdjąć zabrudzone preparatem ubranie i umyć zanieczyszczoną skórę wodą z mydłem; nie wolno spoŜywać posiłków, pić napojów oraz palić tytoniu podczas pracy z preparatem z wyjątkiem miejsc do tego przeznaczonych, naleŜy dokładnie umyć ręce przed przerwaniem pracy oraz po zakończeniu pracy z preparatem, jeŜeli jest to potrzebne zastosować krem do rąk.

Gdy stęŜenie substancji jest ustalone i znane, doboru środków ochrony indywidualnej naleŜy dokonywać z uwzględnieniem stęŜenia substancji występującego na danym stanowisku pracy, czasu ekspozycji oraz czynności wykonywanych przez pracownika, na podstawie katalogu „Środki ochrony indywidualnej” wydawanego przez Centralny Instytut Ochrony Pracy. W sytuacji awaryjnej, jeŜeli stęŜenie substancji na stanowisku pracy nie jest znane, stosować środki ochrony indywidualnej o najwyŜszej zalecanej klasie ochrony. Środki ochrony osobistej, zapewniające właściwą ochronę: rąk: rękawice ochronne z materiałów odpornych na działanie i przedostawanie się rozpuszczalników organicznych, skóry: odzieŜ ochronna; w sytuacjach awaryjnych odzieŜ ochronna z materiałów powlekanych w wersji antyelektrostatycznej, dróg oddechowych: zapewnić dobrą wentylację; w przypadku krótkotrwałego naraŜenia lub niewielkich stęŜeń stosować sprzęt oczyszczający z pochłaniaczem; przy dłuŜszym naraŜeniu lub wysokich stęŜeniach stosować sprzęt izolujący drogi oddechowe niezaleŜny od otaczającego powietrza, oczu: nie jest konieczna przy normalnym uŜyciu. Uwaga! Zalecany sprzęt ochronny podlega obowiązkowi certyfikacji na znak bezpieczeństwa zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 9.11.1999 r. W sprawie wykazu wyrobów wyprodukowanych w Polsce, a takŜe wyrobów importowanych do Polski po raz pierwszy, mogących stwarzać zagroŜenie albo słuŜących ochronie lub ratowaniu Ŝycia, zdrowia lub środowiska, podlegających obowiązkowi certyfikacji na znak bezpieczeństwa i oznaczenia tym znakiem, oraz wyrobów podlegających obowiązkowi wystawiania przez producenta deklaracji zgodności (Dz. U. nr 5 z 2000 r., poz. 53) Pracodawca jest obowiązany zapewnić, aby stosowane środki ochrony indywidualnej oraz odzieŜ i obuwie robocze posiadały właściwości ochronne i uŜytkowe oraz zapewnić odpowiednie ich pranie, konserwację, naprawę i odkaŜanie. 9. Właściwości fizykochemiczne wygląd zapach pręŜność par temperatura wrzenia / zakres temperatur topnienia temperatura topnienia / zakres temperatur topnienia temperatura zapłonu temperatura samozapłonu palność właściwości wybuchowe lepkość dynamiczna gęstość rozpuszczalność w wodzie współczynnik podziału oktanol/woda

ciecz w pojemniku aerozolowym charakterystyczny, alkaliczny poniŜej 0°C skrajnie łatwopalny produkt nie jest wybuchowy,

0,9000 g/cm³ w temp. 20°C rozpuszczalny -

10. Stabilność i reaktywność Produkt stabilny w normalnych warunkach Warunki, których naleŜy unikać: - ogrzanie preparatu zwłaszcza powyŜej 50°C, bezpośrednie działanie promieni słonecznych, kontakt z gorącą powierzchnią lub Ŝarzącym

Materiały, których naleŜy unikać:

Niebezpieczne produkty rozpadu:

się materiałem, źródła zapłonu wyładowania elektrostatyczne - unikać tworzenia mieszanin rozpylonej cieczy lub par produktu z powietrzem (moŜliwość wybuchu) - silne utleniacze - mocne kwasy - aldehydy, aminy, alkoholoaminy - stopiona siarka - podczas spalania produktu powstają m.in. tlenek i ditlenek węgla

11. Informacje toksykologiczne Brak danych dla preparatu, ocenę toksyczności przedstawiono w oparciu o dane dla poszczególnych składników. Dawki i stęŜenia śmiertelne i toksyczne dla zwierząt i ludzi: Glikol etylenowy: LD50 (szczur, doŜołądkowo) to 6000-13000 mg/kg Dawka śmiertelna dla człowieka to 100 ml. Drogi naraŜenia: układ oddechowy, skóra, przewód pokarmowy, oczy. Skutki naraŜenia ostrego u ludzi: Inhalacja: Pary i aerozole preparatu mogą spowodować podraŜnienie błon śluzowych układu oddechowego i oczu objawiające się zaczerwienieniem spojówek, łzawieniem oczu, przekrwieniem błon śluzowych górnych dróg oddechowych, uczuciem podraŜnienia w nosie, kaszlem, dusznością. W wysokich stęŜeniach pary i aerozole produktu działają narkotycznie – mogą wystąpić bóle i zawroty głowy, mdłości, dezorientacja, pobudzenie psychoruchowe, halucynacje, zaburzenia oddechowe, senność, w skrajnych przypadkach przy naraŜeniu na bardzo wysokie stęŜenia istnieje moŜliwość utraty przytomności i śpiączki. W przypadku kontaktu ze skórą preparat moŜe spowodować uczucie Kontakt ze skórą: pieczenia, zaczerwienienie i obrzęk skóry. Przy długotrwałym, ciągłym kontakcie istnieje ryzyko wystąpienia oparzeń. Kontakt z oczami: MoŜe wystąpić zaczerwienienie oczu, łzawienie, ból. Istnieje ryzyko uszkodzenia rogówki. SpoŜycie: Bóle brzucha, nudności (moŜliwość zachłyśnięcia), wymioty, biegunka (moŜliwość oparzenia okolicy krocza) oraz objawy związane z układowym działaniem składników preparatu. Działanie układowe (niezaleŜnie od drogi zatrucia): ośrodkowy układ nerwowy - działanie narkotyczne z objawami opisanymi przy zatruciu inhalacyjnym płuca moŜliwość obrzęku, toksycznego lub/i zachłystowego zapalenia płuc serce i układ krąŜenia moŜliwość zaburzeń rytmu serca oraz spadku ciśnienia krwi Następstwem ostrego zatrucia moŜe być uszkodzenie wątroby i nerek. Skutki naraŜenia przewlekłego: powtarzający się kontakt ze skórą moŜe powodować jej odtłuszczenie, wysuszenie i stany zapalne skóry przy przewlekłym naraŜeniu na pary lub aerozole produktu mogą wystąpić zaburzenia ze strony układu nerwowego. Odległe skutki naraŜenia:

śaden składnik preparatu nie został zaliczony do czynników rakotwórczych dla ludzi przez Ekspertów Międzynarodowej Agencji Badań nad Rakiem (IARC) ani przez ekspertów Unii Europejskiej. śaden ze składników preparatu nie znajduje się w wykazach substancji rakotwórczych i prawdopodobnie rakotwórczych w Rozporządzeniu MziOS z dnia 11 września 1996 r. W sprawie czynników rakotwórczych oraz nadzoru nad stanem zdrowia pracowników naraŜonych na te czynniki (Dz. U. nr 121 z 1996 r., poz. 571). 12. Informacje ekologiczne. Brak danych o ruchliwości opisywanego preparatu w róŜnych ekosystemach, jego zdolności do biokoncentracji, biodegradacji ani ekotoksyczności. Ocena zagroŜenia jest oparta na danych literaturowych dotyczących składników produktu. Nie dopuszczać do zanieczyszczenia wód powierzchniowych i gruntowych oraz gleby. Unikać zrzutów do środowiska. Nie wprowadzać do kanalizacji. Dopuszczalne wartości stęŜeń w powietrzu atmosferycznym wg Rozporządzenia Ministra Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa z dnia 28.04.1998 roku w sprawie dopuszczalnych wartości stęŜeń substancji zanieczyszczających w powietrzu (Dz.U. nr 55 z 1998 r., poz. 355). NajwyŜsze dopuszczalne wartości wskaźników zanieczyszczeń w ściekach wprowadzanych do wód i ziemi określa Rozporządzenie Ministra Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa w sprawie klasyfikacji wód oraz warunków, jakim powinny podlegać ścieki wprowadzane do wód lub do ziemi z dnia 05.11.1991 roku (Dz.U. nr 166 z 1991 r., poz. 503). 13. Postępowanie z odpadami. Nie wprowadzać do kanalizacji. Nie usuwać razem z odpadami komunalnymi. Nie dopuszczać do zanieczyszczenia wód powierzchniowych, gruntowych i gleby. Postępować zgodnie z przepisami Ustawy z dnia 27.04.2001 r. O odpadach (Dz.U. nr 62 z 2001 r., poz. 628). Sposób likwidacji zebranych odpadów uzgodnić z Wydziałem Ochrony Środowiska Urzędu Wojewódzkiego. Na liście odpadów niebezpiecznych wg Rozporządzenia Ministra Środowiska z dn. 27.09.2001 roku w sprawie katalogu odpadów (Dz.U. nr 112 z 2001r., poz. 1206) pod kodem 14 06 03 znajdują się inne rozpuszczalniki i mieszaniny rozpuszczalników (jako odpady z rozpuszczalników organicznych, chłodziw i propelentów w pianach i aerozolach). OpróŜnione opakowania równieŜ stanowią zagroŜenie: nie wolno ich ogrzewać, spalać, przekłuwać. Obowiązki producenta, importera i eksportera oraz sprzedawcy i uŜytkownika produktów w opakowaniach określa Ustawa z dnia 11.05.2001 r. O opakowaniach i odpadach opakowaniowych (Dz.U. nr 63 z 2001 r., poz. 638). 14. Informacje o transporcie. RID/ADR: Klasa 2 Nalepka nr 2.1 Nr rozpoznawczy materiału: 1950 (pojemniki aerozolowe) Punkt i grupa: 5F (gazy palne) 15. Informacje dotyczące uregulowań prawnych. Klasyfikację i oznakowanie produktu podano zgodnie z przepisami Ustawy z dnia 11 stycznia 2001 r. o substancjach i preparatach chemicznych (Dz.U. nr 11 z 2001 r., poz. 4): składniki niebezpieczne: -

znaki ostrzegawcze:

symbole ostrzegawcze określające kategorię niebezpieczeństwa: F+, Xi F+ skrajnie łatwopalny Xi draŜniący określenie rodzaju zagroŜenia: R12-36-67 R12 Preparat skrajnie łatwopalny R36 Działa draŜniąco na oczy R67 Pary mogą wywoływać uczucie senności i zawroty głowy określenie warunków bezpiecznego stosowania: S2-23-26-46-51 S2 Chronić przed dziećmi S23 Nie wdychać rozpylonej cieczy S26 Zanieczyszczone oczy przemyć natychmiast duŜą ilością wody i zasięgnąć porady lekarza S46 W razie połknięcia niezwłocznie zasięgnij porady lekarza – pokaŜ opakowanie lub etykietę S51 Stosować wyłącznie w dobrze wentylowanych pomieszczeniach UWAGA – na etykiecie naleŜy dodatkowo umieścić napis: Pojemnik pod ciśnieniem: chronić przed słońcem i temperaturą powyŜej 50ºC. Nie przekłuwać ani nie spalać, takŜe po zuŜyciu. Nie rozpylać nad otwartym płomieniem lub Ŝarzącym się materiałem. Chronić przed źródłami zapłonu – nie palić w czasie rozpylania. Chronić przed dziećmi. Normatywy higieniczne dla środowiska pracy wg Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 17.06.1998 roku w sprawie najwyŜszych dopuszczalnych stęŜeń i natęŜeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy (Dz.U. nr 79 z 1998 r., poz. 513) wraz ze zmianą z dnia 2.01.2001 r., (Dz.U. nr 4 z 2001 r., poz. 36). Zgodnie z Rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 10.09.1996 roku w sprawie wykazu prac wzbronionych kobietom (Dz.U. nr 114 z 1996 r., poz. 545) kobietom w ciąŜy i w okresie karmienia są wzbronione prace w naraŜeniu na rozpuszczalniki organiczne, jeŜeli ich stęŜenia w środowisku pracy przekraczają wartości 1/3 najwyŜszych dopuszczalnych stęŜeń. Zalecane badania wstępne i okresowe pracowników naraŜonych na mieszaniny rozpuszczalników organicznych są określone w Rozporządzeniu Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 30.05.1996 roku w sprawie przeprowadzania badań lekarskich pracowników, zakresu profilaktycznej opieki zdrowotnej nad pracownikami oraz orzeczeń lekarskich wydawanych do celów przewidzianych w Kodeksie pracy (Dz.U. nr 69 z 1996 r., poz. 332 wraz z późniejszymi zmianami). Na liście odpadów niebezpiecznych wg Rozporządzenia Ministra Środowiska z dn. 27.09.2001 roku w sprawie katalogu odpadów (Dz.U. nr 112 z 2001 r., poz. 1206) pod kodem 14 06 03 znajdują się inne rozpuszczalniki i mieszaniny rozpuszczalników (jako odpady z rozpuszczalników organicznych, chłodziw i propelentów w pianach i aerozolach). Inne przepisy dotyczące ochrony ludzi lub środowiska: 1. Ustawa z dnia 11 stycznia 2001 r. O substancjach i preparatach chemicznych. Dz.U. nr 11 z 2001 r., poz. 84 2. Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks Pracy (tekst jednolity: Dz.U. nr 21 z 1998 r.,

3. 4.

5.

6. 7. 8.

poz. 94; z późniejszymi zmianami) Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r. W sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. Dz.U. nr 129 z 1997 r., poz. 844 Umowa Europejska dotycząca międzynarodowego przewozu drogowego towarów niebezpiecznych, Ministerstwo Transportu i Gospodarki Morskiej, wg stanu prawnego na dzień 1 stycznia 1999 r. Rozporządzenie Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej z dnia 15 czerwca 1999 r. W sprawie przewozu drogowego materiałów niebezpiecznych. Dz.U. nr 57 z 1999 r., poz. 608 (zm. Dz.U. nr 14 z 2001 r., poz. 141) Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz.U. nr 62 z 2001 r., poz. 628) wraz z Rozporządzeniami Ministra Środowiska (Dz.U. nr 152 z 2001 r., poz. 1735-1737) Ustawa z dnia 27 lipca 2001 r. o wprowadzeniu ustawy – Prawo ochrony środowiska, ustawy o odpadach oraz zmianie niektórych ustaw. Dz.U. nr 100 z 2001 r., poz. 1085 Ustawa z dnia 11 maja 2001 r. o opakowaniach i odpadach opakowaniowych. Dz.U. nr 63 z 2001 r., poz. 638

9. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 9 listopada 1999 r. W sprawie wyrobów wyprodukowanych w Polsce, a takŜe wyrobów importowanych do Polski po raz pierwszy, mogących stwarzać zagroŜenie albo słuŜących ochronie lub ratowaniu Ŝycia, zdrowia lub bezpieczeństwa i oznaczania tym znakiem, oraz wyrobów podlegających obowiązkowi wystawiania przez producenta deklaracji zgodności. Dz.U. nr 5 z 2000 r., poz. 53 10. Rozporządzenie Ministra Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa z dnia 28 kwietnia 1998 r. w sprawie dopuszczalnych wartości stęŜeń substancji zanieczyszczających w powietrzu. Dz.U. nr 55 z 1998 r., poz. 355 11. Rozporządzenie Ministra Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa z dnia 5 listopada 1991 r. w sprawie klasyfikacji wód oraz warunków, jakimi powinny odpowiadać ścieki wprowadzane do wód lub do ziemi. Dz.U. nr 166 z 1991 r., poz. 503 12. Rozporządzenie Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 9 lipca 1996 r. w sprawie badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy. Dz.U. nr 86 z 1996 r., poz. 394 16. Inne informacje PowyŜsze informacje są opracowane w oparciu o bieŜący stan wiedzy, jakkolwiek nie moŜemy brać odpowiedzialności za szkody i straty jakie mogą wyniknąć z uŜycia produktu. Podczas sporządzania karty charakterystyki braliśmy pod uwagę wszystkie właściwe zastosowania produktu, kaŜdy uŜytkownik ponosi odpowiedzialność w przypadku innego zastosowania produktu. Wykorzystano informacje zawarte w karcie charakterystyki sporządzonej przez producenta O wprowadzeniu preparatu do obrotu na terenie RP został poinformowany Inspektor do Spraw Substancji i Preparatów Chemicznych, zgodnie z art. 23 Ustawy z dnia 11 stycznia 2001 r. o substancjach i preparatach chemicznych. Inne źródła podstawowych danych do opracowania karty charakterystyki: 1. Komputerowa Baza Danych RTECS / Registry of Toxic Effects of Chemical Substances/,opracowana przez the National Institute for Occupational Safetyand Health. 2000 2. Komputerowa Baza Danych CHRIS,2000 3. Komputerowa Baza Danych – Karty Charakterystyki Substancji Niebezpiecznych, opracowana przez Centralny Instytut Ochrony Pracy, 1999 4. Ostre zatrucia. Rozpuszczalniki organiczne, t.1, IMP, Łódź 1994 5. Czynniki szkodliwe w środowisku pracy. Wartości dopuszczalne. CIOP, Warszawa 2001