Strategia Rozwoju Gminy Stoczek do 2020 r.

WÓJT I RADA GMINY STOCZEK

AKTUALIZACJA STRATEGII ROZWOJU GMINY STOCZEK DO 2020 ROKU

STOCZEK, styczeń 2014 r. Strona 1

Strategia Rozwoju Gminy Stoczek do 2020 r.

1. 1.1. 1.2 1.3 2. 2.1. 2.2. 2.3. 2.4. 2.5. 3. 3.1. 3.2. 4. 4.1. 4.2. 4.3. 4.4. 4.5. 5. 5.1. 5.2. 5.3. 5.4. 5.5. 5.6. 5.7. 5.8. 6. 6.1. 6.2. 6.3. 6.4. 6.5. 7. 7.1. 7.2. 7.3. 8. 8.1. 8.2. 9. 9.1. 9.2. 10.

WSTĘP ............................................................................................................. 4 CEL OPRACOWANIA...................................................................................... 4 PRZEDMIOT OPRACOWANIA ....................................................................... 4 PODSTAWA OPRACOWANIA ....................................................................... 4 CHARAKTERYSTYKA GMINY STOCZEK ....................................................... 5 CECHY CHARAKTERYSTYCZNE POŁOŻENIA GEOGRAFICZNO PRZESTRZENNEGO ...................................................................................... 5 CHARAKTERYSTYKA ELEMENTÓW ŚRODOWISKA PRZYRODNICZEGO 7 CHARAKTERYSTYKA ELEMENTÓW DZIEDZICTWA KULTUROWEGO ..... 8 STRUKTURA ADMINISTRACJI SAMORZĄDOWEJ ....................................... 9 WSPÓŁPRACA ZAGRANICZNA .................................................................... 9 DEMOGRAFIA.................................................................................................. 9 OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA PROCESÓW DEMOGRAFICZNYCH ........ 9 CHARAKTERYSTYCZNE CECHY DEMOGRAFII GMINY ............................ 11 INFRASTRUKTURA TECHNICZNA ............................................................... 12 DROGI PUBLICZNE ...................................................................................... 12 TRANSPORT PUBLICZNY ............................................................................ 13 ŁĄCZNOŚĆ, ELEKTROENERGETYKA, GAZOWNICTWO, CIEPŁOWNICTWO........................................................................................ 14 ZAGOSPODAROWANIE PRZESTRZENNE TERENU ................................. 15 BUDOWNICTWO MIESZKANIOWE ............................................................. 19 INFRASTRUKTURA SPOŁECZNA ................................................................ 19 OŚWIATA I WYCHOWANIE ......................................................................... 19 PROJEKTY EDUKACYJNE ZREALIZOWANE W GMINIE STOCZEK W LATACH 2007 – 2013 ................................................................................... 23 KULTURA ...................................................................................................... 27 SPORT........................................................................................................... 28 OCHRONA ZDROWIA................................................................................... 29 POMOC SPOŁECZNA ................................................................................... 29 BEZPIECZEŃSTWO PUBLICZNE ................................................................ 31 ORGANIZACJE POZARZĄDOWE ................................................................ 32 OCHRONA PRZYRODY, KRAJOBRAZU I ŚRODOWISKA ........................... 33 OCHRONA PRZYRODY I KRAJOBRAZU ..................................................... 33 GOSPODARKA WODNO-ŚCIEKOWA.......................................................... 34 GOSPODARKA ODPADAMI STAŁYMI ......................................................... 36 OCHRONA POWIETRZA .............................................................................. 36 OCHRONA PRZED HAŁASEM ..................................................................... 37 GOSPODARKA I RYNEK PRACY.................................................................. 37 PODMIOTY GOSPODARCZE ....................................................................... 37 CHARAKTERYSTYCZNE CECHY FUNKCJI GOSPODARCZYCH .............. 38 BEZROBOCIE I RYNEK PRACY ................................................................... 38 ROLNICTWO.................................................................................................. 39 WARUNKI AGROPRZYRODNICZE .............................................................. 39 WARUNKI SPOŁECZNE, TECHNICZNE I EKONOMICZNE ROLNICTWA .. 43 TURYSTYKA I REKREACJA .......................................................................... 43 BAZA TURYSTYCZNA .................................................................................. 43 TRASY I ATRAKCJE TURYSTYCZNE ......................................................... 44 DOCHODY I WYDATKI BUDŻETU ................................................................ 45 Strona 2

Strategia Rozwoju Gminy Stoczek do 2020 r. 11.

12. 13. 14. 15.

PODSUMOWANIE ANKIETY PRZEPROWADZONEJ WŚRÓD MIESZKAŃCÓW W TRAKCIE AKTUALIZACJI STRATEGII ROZWOJU GMINY STOCZEK. ........................................................................................ 47 WNIOSKI DO ANALIZY SWOT ...................................................................... 53 WYNIKI ANALIZY SWOT GMINY STOCZEK ................................................ 56 WIZJA I MISJA ROZWOJU GMINY STOCZEK ............................................. 62 CELE STRATEGICZNE:................................................................................. 63

Strona 3

Strategia Rozwoju Gminy Stoczek do 2020 r. 1. WSTĘP 1.1.

CEL OPRACOWANIA

Celem niniejszego opracowania jest aktualizacja „Strategii Rozwoju Gminy Stoczek do 2020 roku”. Strategia rozwoju gminy to koncepcja systemowego działania, polegająca na: formułowaniu długookresowych celów rozwoju i ich modyfikacji w zależności od zmian zachodzących w otoczeniu, określaniu zasobów i środków niezbędnych do realizacji tych celów oraz sposobów postępowania zapewniających optymalne ich rozmieszczenie i wykorzystanie w celu elastycznego reagowania na wyzwania otoczenia i zapewnienia gminie korzystnych warunków egzystencji i rozwoju. W celu systematycznej poprawy warunków życia niezbędna jest niezakłócona kontynuacja rozwoju Gminy Stoczek. Dla sprostania tym wymogom i oczekiwaniom społeczności lokalnej niezbędnym stało się opracowanie aktualizacji strategii rozwoju. Zapewnienie zrównoważonego rozwoju gminy wymaga planowania strategicznego, które łączy problematykę społeczną, ekologiczną, gospodarczą i przestrzenną. Strategia rozwoju powinna być podstawowym dokumentem decyzyjnym kierunkującym działalność organów samorządu terytorialnego w dłuższych okresach czasu. Planowanie strategiczne należy rozumieć jako świadomy, systematyczny i ukierunkowany na przyszłość proces ciągłego przygotowania i podejmowania decyzji dotyczących przyszłego poziomu rozwoju danego obszaru oraz koordynację i integrację działań podejmowanych na rzecz realizacji uzgodnionych i przyjętych celów, zadań i strategii. 1.2

PRZEDMIOT OPRACOWANIA

Przedmiotem opracowania jest:  aktualizacja ogólnej charakterystyki gminy,  aktualizacja diagnozy istniejącego potencjału gminy,  aktualizacja perspektywy rozwojowej gminy wynikającej z przewidywanego kształtowania się sytuacji w otoczeniu,  aktualizacja misji gminy oraz wizji jej rozwoju do 2020 roku,  aktualizacja celów strategicznych rozwoju gminy, oraz propozycji programów operacyjnych i kluczowych przedsięwzięć do realizacji,  aktualizacja listy wskaźników monitoringu realizacji strategii rozwoju gminy. 1.3

PODSTAWA OPRACOWANIA

Niniejsze opracowanie powstało na podstawie wyników prac Zespołu Zadaniowego ds. opracowania projektu aktualizacji Strategii Rozwoju Gminy Stoczek i Zespołu Konsultacyjnego powołanego Zarządzeniem Wójta Gminy Stoczek Nr 36/2013 z dnia 24 września 2013 r.

Strona 4

Strategia Rozwoju Gminy Stoczek do 2020 r. 2. CHARAKTERYSTYKA GMINY STOCZEK 2.1.

CECHY CHARAKTERYSTYCZNE POŁOŻENIA GEOGRAFICZNO PRZESTRZENNEGO

Położenie geograficzne Gmina Stoczek położona jest w północnej części Województwa Mazowieckiego. Graniczy ona od północy z gminą Sadowne, od północnego wschodu z gminą Kosów Lacki, od wschodu z gminą Miedzna, od południa z gminami Liw i Korytnica, od zachodu z gminą Łochów. Przez północny kraniec gminy przebiega zelektryfikowana linia kolejowa Warszawa – Białystok oraz droga krajowa nr 628 Ostrów Maz. – Brok – Łochów. 2 Powierzchnia Gminy wynosi 144,5 km , liczba mieszkańców 5 226. Powiązania funkcjonalne. Znaczące powiązania funkcjonalne z obszarami spoza granic administracyjnych to: - związek zwłaszcza centralnej i zachodniej części gminy z rejonem miasta i gminy Łochów oraz potencjalną bazą zatrudnienia Warszawą, - Grabowiec, Mrozowa Wola, Topór – dojazdy do Warszawy - związek obszaru gminy z Węgrowem, jako powiatowym centrum administracyjnym i usługowym oraz w zakresie miejsc pracy w branżach pozarolniczych. Rzeźba terenu. Rzeźba terenu gminy Stoczek jest słabo zróżnicowana. Wysokości bezwzględne wahają się od 03 m n.p.m. w północno – zachodniej części gminy do 144 m n.p.m. na północnym wschodzie. Jest to wysoczyzna polodowcowa płaska, lokalnie lekko falista, o niewielkich spadkach terenu (poniżej 5%). W zachodniej i północno – zachodniej części gminy wysoczyzna morenowa jest silniej zniszczona, w związku z czym teren jest bardziej płaski. Płaska powierzchnia terenu gminy porozcinana jest dolinami Ugoszczy, Lubieszy oraz licznych bezimiennych cieków. Doliny te nie są głęboko wcięte, brak jest wyraźnych form krawędziowych. Lokalnym urozmaiceniem rzeźby terenu są również pagóry kemów, wydmy oraz zagłębienia i obniżenia bezodpływowe. W rejonie Starych Lipek i na południowy wschód od Stoczka występują, wyraźnie zaznaczone w terenie, dwa rozległe pagóry kemowe o wysokościach względnych 15-20 m. Kemy te porośnięte są lasem. W okolicach wsi Nowe Lipki, Stare Lipki, Mrozowa Wola, Gajówka Zachodnia, Gruszczyno licznie występują wydmy o wysokościach względnych od 3 do 10 m. Większość wydm jest zalesiona. Obszar Gminy Stoczek wynosi 14454 ha (stan na dzień 31.12.2012 r.), a w tym:

Powierzchnia geodezyjna - użytki rolne - grunty pod lasami i zadrzewieniami - pozostałe

ha 14454,00 5445,79 6519,31 2488,90

% 100,00% 37,68% 45,10% 17,22%

*Podstawa: Ewidencja Gruntów i Budynków- Starostwo Powiatowe w Węgrowie, 2013; Powszechny Spis Rolny- GUS, 2010.

Strona 5

Strategia Rozwoju Gminy Stoczek do 2020 r.

17,22% 37,68%

45,10% uytki rolne

lasy

pozostałe

Stan istniejący Gminy Stoczek w 2011 r. WYSZCZEGÓLNIENIE 1.Powierzchnia w ha

STOCZEK

POWIAT WOJEWÓDZTWO WĘGROWSKI

14454

122076

3555847

22

-

-

2.Ludność ogółem

5282

68020

5285604

3.Mężczyźni

2665

33919

2522131

4.Kobiety

2617

34101

2763473

5.Gęstość zaludnienia osoby/km kw.

36

55

149

6.Współczynnik feminizacji

98

101

110

7.Urodzenia na 1000 ludności

12,6

10,9

10,9

8.Zgony na 1000 ludności

12,4

11,9

10,1

9.Przyrost naturalny na 1000 osób 10.Ludność w wieku przedprodukcyjnym 11.Ludność w wieku produkcyjnym 12.Ludność w wieku poprodukcyjnym 13.Saldo migracji na 1000 ludności 14.Stopa bezrobocia rejestrowanego w % 15.Struktura edukacji: - Uczniowie szkół podstawowych - Gimnazjów

+0,2

-1,0

+0,8

1046

13523

989219

3282

42416

3349164

954

12081

947221

-5,34 5,14

-3,6 14,3

+2,7 9,8

310 204

4179 2517

311500 160500

2.Liczba sołectw

Strona 6

Strategia Rozwoju Gminy Stoczek do 2020 r. - Liceów ogólnokształcących - Średnie techniczne i zawodowe 16.Użytki rolne w % powierzchni ogółem 17.Lasy i grunty leśne w % powierzchni ogółem 18.Zarejestrowane podmioty gospodarcze

-

1995 1067

93900 58200

38,37

67,8

55,56

45,10

19,70

22,79

272

4474

675099

*Podstawa: Dane Urzędu Gminy Stoczek *Podstawa: rocznik statystyczny Województwa Mazowieckiego 2012

2.2.

CHARAKTERYSTYKA PRZYRODNICZEGO

ELEMENTÓW

ŚRODOWISKA

Szata roślinna. Pod względem stopnia lesistości, który wynosi ok. 45 %, Gmina Stoczek klasyfikuje się powyżej średniej powiatowej. Na terenie gminy występują także zbiorowiska roślinne, które w znacznej mierze zachowały swój naturalny charakter – są to zbiorowiska na siedliskach skrajnie wilgotnych – lasy łęgowe, kwaśne łąki, i szuwary w bezodpływowych nieckach terenowych, a także zbiorowiska roślinne suchych piaszczystych nieużytków ( bory sosnowe) i wydm szarych. Warunki wodne. Gmina Stoczek położona jest w zlewni Ugoszczy i Liwca. Dział wodny pomiędzy tymi zlewniami przebiega pomiędzy wsiami Zgrzebichy i Miednik a Błotki, Majdan i Kałęczyn. Ugoszcz – lewobrzeżny dopływ Bugu, odwadnia przeważającą część gminy przepływając przez jej północne tereny ze wschodu na północny zachód. Południowe tereny gminy odwadniane są przez Lubieszę i bezimienne dopływy Liwca, który płynie poza terenem gminy. Lubiesza jest prawobrzeżnym dopływem Liwca. Sieć hydrograficzną gminy uzupełniają liczne bezimienne dopływy Ugoszczy i Lubieszy oraz oczka śródbagienne i wypełnione wodą dna zagłębień bezodpływowych. Pod względem hydrograficznym gmina Stoczek położona jest w obrębie Niecki Mazowieckiej zbudowanej z utworów kredy, trzeciorzędu i czwartorzędu. Główny poziom wodonośny tej jednostki związany jest z piętrem trzeciorzędowym. Gmina położona jest na obszarze głównego zbiornika wód podziemnych „Subniecka warszawska” o zasobach dyspozycyjnych 0,06 l/s/km 2. Średnia głębokość ujęć na obszarze tego zbiornika wynosi 160 m. Wody warstwy trzeciorzędowej charakteryzują się zwiększoną zawartością związków żelaza i manganu, w związku z czym dla celów pitnych wymagają uzdatnienia. Na obszarze gminy brak jest studni ujmujących wody trzeciorzędowe. Wody czwartorzędowego poziomu wodonośnego zalegają na głębokości 4060 m pod poziomem terenu. Możliwa do uzyskania wydajność z 1 studni wierconej wynosi 30-60 m3/godz. Czwartorzędowy poziom wodonośny występuje w 3 warstwach: pierwsza warstwa wodonośna występuje na głębokości od kilku do 15 m pod poziomem terenu. Jest mało zasobna w wodę i często zanieczyszczona. Z tej warstwy czerpią wodę wszystkie studnie kopalne

Strona 7

Strategia Rozwoju Gminy Stoczek do 2020 r. druga warstwa wodonośna występuje na głębokości 25-30 m pod poziomem terenu trzecia warstwa wodonośna występuje na głębokości 40-60 m pod poziomem terenu i jest najbardziej zasobna w wodę. Czwartorzędowe wody podziemne ujmowane są w studniach głębinowych zlokalizowanych we wsiach: Stoczek, Miednik, Huta Gruszczyno, Topór. Przeważająca część obszaru gminy charakteryzuje się brakiem trudno przepuszczalnej warstwy izolującej wody pierwszego użytkowego poziomu wodonośnego przed zanieczyszczeniami z zewnątrz. Są to okolice wsi: Grabowiec, Topór, Gajówka Zachodnia oraz wschodnia część gminy z wyjątkiem wsi Kozołupy. Na obszarach tych wody podziemne narażone są na zanieczyszczenia ze względu na krótką drogę infiltracji (wsiąkania) wód opadowych i przenikanie zanieczyszczeń z nieszczelnych szamb. Pozostałe tereny gminy charakteryzują się dobrą izolacją pierwszego użytkowego poziomu wodonośnego. Na przeważającej części terenu gminy warunki wodne są korzystne dla lokalizacji zabudowy. Na terenach tych wody gruntowe występują głębiej niż 2 m pod poziomem terenu. Niekorzystne dla lokalizacji zabudowy warunki wodne (woda gruntowa płycej niż 1 m pod poziomem terenu) występują na obszarach dolin rzecznych, bezodpływowych zagłębień terenu oraz w zachodniej części gminy.

2.3.

CHARAKTERYSTYKA ELEMENTÓW DZIEDZICTWA KULTUROWEGO

Znajdujące się na terenie Gminy Stoczek obszary i obiekty wpisane do rejestru zabytków oraz objęte ochroną konserwatorską: Zabytkowe układy przestrzenne. Dawny układ przestrzenny jaki zachował się w Stoczku nie należy do układów rozwiniętych i skomplikowanych i zapewne w swej historii nie posiadał obszernego rozplanowania niż obecnie. Pozwala nam na takie stwierdzenie analiza zgromadzonych materiałów źródłowych, map z różnych okresów oraz wizja lokalna układu przestrzennego miejscowości. Dla układu przestrzennego miejscowości Stoczek duże znaczenie miał złożony w 1838r., nowy cmentarz grzebalny, daleko od centrum na wschodnim krańcu miejscowości. Drugą poważną inwestycją była budowa murowanego kościoła w latach 1895-1897 prowadzona przez księdza Stefana Obłozę. Konsekracji kościoła dokonano w 1899 roku. W 1890 roku parafia stoczek liczyła 5344 mieszkańców, w tym 4254 wyznania katolickiego i 1090 wyznania mojżeszowego. Niewielki rozwój Stoczka możemy odnotować w początku XX wieku. Okres dwudziestolecia międzywojennego to stopniowy rozwój miejscowości. Między innymi wybudowano nowy gmach szkoły oddanej do użytku w 1929 roku. Układ przestrzenny Stoczka wyróżnia się od innych miejscowości gminy, ponieważ posiada charakterystyczne rozplanowanie o cechach układu miejskiego. Zasadniczym elementem tego układu jest prostokątny plac rynkowy, którego wydłużona forma zgodna jest z przebiegiem głównego historycznego traktu. Zabudowa historyczna zasadniczo ogranicza się do najbliższego jej otoczenia. Po stronie południowej zabudowa ukształtowana jest w formie bloku ograniczonego rynkiem i trzema ulicami. Na jego zapleczu usytuowany jest kościół parafialny z lat 1895-1898, którego elewacja boczna stanowi zamknięcie widokowe ulicy wybiegającej z rynku.

Strona 8

Strategia Rozwoju Gminy Stoczek do 2020 r. 2.4.

STRUKTURA ADMINISTRACJI SAMORZĄDOWEJ

Gmina wykonuje zadania publiczne zgodnie z ustawą z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym. Powyższe zadania są realizowane przez powołane, w wyników wyborów władze samorządowe, które przedstawiają się następująco:  Rada Gminy - władza uchwałodawcza (15 radnych, w tym przewodniczący i 1 wiceprzewodniczący ),  Władza wykonawcza - Wójt Gminy  Komisje Rady Gminy ( 4 komisje) Ponadto w strukturze gminy działają następujące jednostki organizacyjne:  Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej,  Samorządowy Dom Pomocy Społecznej w Starych Lipkach,  Zespół Oświatowy w Stoczku, a w tym:  Szkoła Podstawowa,  Gminne Przedszkole,  Publiczne Gimnazjum w Stoczku,  Szkoła Podstawowa w Grygrowie  Punkt przedszkolny „Biedroneczka Janka”  Szkoła Podstawowa w Toporze. Z dniem 25 czerwca 2010 roku na podstawie uchwały Nr XXXIII/231/2010 Rady Gminy Stoczek dokonano likwidacji Zakładu Gospodarki Komunalnej w Stoczku w celu jego przekształcenia w spółkę prawa handlowego. Jednocześnie z dniem 8 listopada 2010 roku uchwałą nr XXXVIII/260/2010 Rady Gminy Stoczek utworzono jednoosobową spółkę prawa handlowego pod nazwą Zakład Gospodarki Komunalnej spółka z o.o., która kontynuuje działalność zlikwidowanego zakładu budżetowego, w szczególności dotyczącą obsługi sieci kanalizacyjnej i wodociągowej na terenie Gminy Stoczek. 2.5.

WSPÓŁPRACA ZAGRANICZNA

Obecnie Gmina Stoczek nie posiada żadnej podpisanej umowy o współpracy z partnerskim miastem europejskim. 3. DEMOGRAFIA 3.1.

OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA PROCESÓW DEMOGRAFICZNYCH

Rozwój ludności w latach 1990 – 30.06.2013 1990 1995 1996 1997 1998 1999 5.666 5.963 5.917 5.895 5.820 5.738 2004 5.586

2005 5.542

2006 5.478

2007 5.424

2008 5.385

2009 5.321

2000 5.753

2001 5.712

2002 5.655

2003 5.594

2010 5.316

2011 5.282

2012 5.259

2013 5.226

*według: Urząd Gminy w Stoczku

Strona 9

Strategia Rozwoju Gminy Stoczek do 2020 r. Ludność Gminy Stoczek w latach 1990 – 30.06.2013 6000 5800 5600 5400 5200 5000 4800 1990 1996 1998 2000 2002 2004 2006 2008 2010 2012 ludność ogółem

Powyższe dane wskazują na systematyczny, trwający od 1995 roku spadek ludności gminy spowodowany ujemnym przyrostem naturalnym i emigracją ludzi młodych z terenu gminu. Struktura wiekowa ludności Gminy Stoczek – 2012 r. Wyszczególnienie Stoczek ogółem Mężczyźni Kobiety

W wieku przedprodukcyjnym Grupy wiekowe Razem 0– 3– 7- 13 16W wieku W wieku 2 6 12 – 17 produkcyjnym poprodukcyjny 15 m 1014 18 20 31 18 130 3299 946 0 7 6 1 532 97 12 16 97 57 1836 297 0 1 482 83 87 15 84 73 1463 649 5

*Podstawa: Urząd Gminy w Stoczku, Statystyka Mieszkańców wg wieku i płci

Cechą charakterystyczną struktury wiekowej jest znaczna przewaga ilości mężczyzn w wieku produkcyjnym oraz znaczna przewaga kobiet w wieku poprodukcyjnym na terenie gminy. Migracje stałe ludności Lata 1990 Napływ 62 Odpływ 92 Saldo migracji -30

1995 47 65 -18

1999 40 87 -47

2000 70 65 +5

2001 39 55 -16

Lata Napływ Odpływ Saldo migracji

2006 37 86 -49

2008 45 67 -22

2011 25 58 -33

30.06.2013 9 28 -19

2003 36 75 - 39

Strona 10

Strategia Rozwoju Gminy Stoczek do 2020 r. Powyższe zastawienie pokazuje utrzymujący się, choć nieco malejący ujemny wskaźnik migracji na terenie gminy. Obserwuje się brak zdecydowanego czynnika mogącego wpłynąć na przełamanie w/w tendencji. 10 0 -10 -20 -30 -40 -50

1990

1995

1999

2000

2001

2003

2006

2008

2011

2013

Saldo migracji (osoby)

Dynamika struktury ludności w latach 1996 – 30.06.2013 Liczba ludności w 1996 1999 2002 wieku: Przedprodukcyjnym 28,0% 25,8% 25,9% Produkcyjnym 50,6% 53,0% 54,6% Poprodukcyjnym 21,4% 21,2% 19,5% Liczba ludności w wieku: Przedprodukcyjnym Produkcyjnym Poprodukcyjnym

2011

2012

30.06.2013

19,89% 60,90% 19,21%

19,28% 62,73% 17,99%

19,04% 62,71% 18,25%

Utrzymuje się niewielka tendencja spadkowa ilości mieszkańców w wieku przedprodukcyjnym, wzrastająca mieszkańców w wieku produkcyjnym oraz lekko malejąca ilości osób w wieku poprodukcyjnym. Taka dynamika była efektem ujemnego salda migracji oraz ujemnego przyrostu naturalnego. W kolejnych latach systematycznie będzie się zwiększał w strukturze wiekowej, udział ludności w wieku poprodukcyjnym, jako efekt powojennego wyżu demograficznego lat 50. Głównym źródłem dochodów ludności w Gminie Stoczek (zgodnie z wynikami Spisu Powszechnego z 2011 r.), jest praca poza rolnictwem – tylko 37% gospodarstw domowych deklaruje dochody z rolnictwa jako podstawowe źródło utrzymania. Na dzień 30.06.2013 r. gęstość zaludnienia była bardzo niska i wynosiła 27 osób/ km2. 3.2.

CHARAKTERYSTYCZNE CECHY DEMOGRAFII GMINY

Najważniejszymi przesłankami dalszego rozwoju demograficznego Gminy Stoczek są:  tempo i struktura przyrostu naturalnego  skala migracji

Strona 11

Strategia Rozwoju Gminy Stoczek do 2020 r. Do najważniejszych cech demograficznych mających wpływ na rozwój społeczno gospodarczy na obszarze gminy należy:  utrzymywanie się tendencji spadkowej liczby ludności,  utrzymanie się nierównowagi płci z przewagą kobiet w wieku poprodukcyjnym i z przewagą mężczyzn w wieku produkcyjnym. 4. INFRASTRUKTURA TECHNICZNA 4.1.

DROGI PUBLICZNE

Powiązania komunikacyjne Gminy Stoczek odbywają się w oparciu o układ dróg krajowych i wojewódzkich na który składają się następujące elementy sieci drogowej  dla powiązań zewnętrznych w skali kraju i regionu: przez północno-zachodni fragment gminy przebiega odcinek drogi krajowej nr 628 Ostrów Maz. – Brok – Łochów o funkcji regionalnej. Ma nawierzchnię twardą ulepszoną o szer. 6,0 m. Jej długość na terenie gminy wynosi 1,4 km, mimo obszernego przebiegu w stosunku do obszaru gminy ma dość istotne znaczenie dla jej powiązań zewnętrznych przez połączenia z drogami wojewódzkimi przebiegającymi przez gminę.  drogi powiatowe Nr 36108 Paplin – Stoczek – Sadowne, realizuje połączenia z drogą krajową nr 628, drogą krajową 696 (Łochów – Węgrów – Chodów) dł. na terenie gminy 16,0 km. Nr 36109 Zagrodniki – Topór, realizuje powiązania z drogą krajową 628 oraz wewnętrzne połączenia w pn. – zach. Gminie. Długość na terenie gminy 4,8 km. Nr 36110 Jerzyska – Ogrodniki – Grabowiec, realizuje powiązanie wewnętrzne w pn. – zach. części gminy oraz z Gmina Łochów. Długość na terenie gminy 3,0 km. Nr 36111 Kamionna – Baczki – Stoczek, realizuje połączenia wewnętrzne w zach. części gminy oraz powiązania ze wsch. Rejonem Gminy Łochów. Długość na terenie gminy 1,3 km. Nr 36112 Majdan - Wieliczna, realizuje połączenia z m. Ostrówek i Majdan na terenie Gminy Łochów. Długość na terenie gminy 1,6 km. Nr 36113 Stoczek - Kołodziąż, realizuje połączenia wewnętrzne w pn. – wsch. części gminy oraz powiązania z pd. - wsch. częścią Gminy Sadowne. Długość na terenie gminy 8,2 km. Nr 36114 Baczki – Kamionna – Zgrzebichy - Drgicz, realizuje połączenia wewnętrzne w pd. - zach. części gminy. Długość na terenie gminy 1,6 km. Nr 36115 Łochów – Twarogi , realizuje połączenia wewnętrzne w połudn. części gminy oraz powiązania z połudn. rejonem Gminy Łochów. Długość na terenie gminy 6,5 km. Nr 36116 Stara Wieś – Huta Gruszczyno, realizuje połączenia wewnętrzne w połudn. części gminy oraz powiązania z pn. częścią Gminy Liw. Długość na terenie gminy 2,0 km. Nr 36117 Stoczek - Wrotnów, realizuje połączenia wewnętrzne w centr. i wsch. części gminy oraz powiązania z zach. rejonem Gminy Miedzna. Długość na terenie gminy 2,1 km.

Strona 12

Strategia Rozwoju Gminy Stoczek do 2020 r. Wszystkie w/w drogi powiatowe Oprócz wymienionych funkcji zagospodarowania. Na terenie uliczne. Na ogólną długość 46,5 bitumicznej lub betonowej.

są sklasyfikowane jako drogi V klasy technicznej. prowadzą bezpośrednią obsługę przyległego większych miejscowości pełnią ponadto funkcje km tych dróg aż 16,5 km nie posiada nawierzchni

 dla powiązań z gminami sąsiadującymi oraz dla powiązań w skali gminy układ dróg powiatowych. Drogi publiczne – długość, stan techniczny, potrzeby i stopień ich zaspokojenia: Wyszczególnienie Ogółem w km Drogi krajowe: Drogi powiatowe: Drogi gminne ogółem: - w tym drogi gminne utwardzone:

1,4 58,2 312,4 45,0

*Podstawa: dane Urzędu Gminy Stoczek

Poza ww. podstawowym problemem komunikacyjnym w gminie do istotnych problemów zaliczyć należy:  niewystarczająca ilość powiązań autobusowych,  słaby stan techniczny dróg powiatowych,  brak sprawnych lokalnych ciągów komunikacyjnych umożliwiających powiązania wewnątrzgminne,  występowanie obszarów o niedostatecznie wykształconym układzie komunikacyjnym. 4.2.

TRANSPORT PUBLICZNY

Ze względu na obszerny przebieg magistralnej linii kolejowej i torowej zelektryfikowanej, o znaczeniu międzynarodowej Warszawa – Tłuszcz – Małkinia – Białystok - gr. państwa, komunikacja kolejowa nie odgrywa dużej roli w obsłudze gminy. Na jej terenie (pn.-zach. kraniec) znajduje się przystanek osobowy Topór. Ponieważ na terenie gminy położonych jest jedynie 1,4 km dróg krajowych, to przez jej obszar prowadzona jest przede wszystkim komunikacja lokalna, realizująca powiązania o znaczeniu powiatowym– z najbliższymi miastami (Łochów, Węgrów, Sokołów, Podlaski), sąsiednimi granicami i ośrodkiem wojewódzkim. Na trasie gminy funkcjonują n/w linie autobusowe: Operator Trasa „DAR-BUS” Stoczek – Paplin – Jadów - Warszawa PKS Sokołów Podlaski Węgrów – Stoczek – Sadowne - Brok Mankamentem transportu autobusowego jest zbyt niska ilość połączeń.

Strona 13

Strategia Rozwoju Gminy Stoczek do 2020 r. 4.3.

ŁĄCZNOŚĆ, ELEKTROENERGETYKA, CIEPŁOWNICTWO

GAZOWNICTWO,

ŁĄCZNOŚĆ Na terenie gminy funkcjonuje jeden urząd pocztowo – telekomunikacyjny zlokalizowany w miejscowości gminnej Stoczek, w budynku własnym, murowanym, o powierzchni 130m2 i dobrym stanie technicznym. Placówka zatrudnia 8 osób. INFRASTRUKTURA TELEKOMUNIKACYJNA Na terenie Gminy Stoczek działa kilku operatów telekomunikacyjnych. Największymi operatorami na terenie Gminy są: Multimedia Polska Południe oraz Orange, które udostępniają mieszkańcom takie usługi jak telefonia stacjonarna, telewizja, Internet. Ponadto obszar gminy znajduje się w zasięgu następujących operatorów sieci telefonii komórkowej: Plus, Orange, Play, T-Mobile i innych. Jakość zasięgu na znacznym obszarze jest niska. Na terenie Gminy działa również lokalny operator, tj. Zakład Gospodarki Komunalnej Sp. z o.o. w Stoczku, dostarczający do ponad 200 abonentów sygnał Internetowy drogą radiową za pomocą sieci WiFi. ELEKTROENERGETYKA Powiązania gminy z systemem urządzeń elektroenergetycznych wysokiego napięcia 110 kV. Gmina Stoczek nie posiada funkcjonalnego powiązania z systemem urządzeń WN 110 kV, gdyż na jej terenie nie ma stacji transformującej energię elektryczną o napięciu 110 kV do poziomu średniego napięcia 15 kV w Małkini do stacji 110/15 kV w Węgrowie. Omawiana linia 110 kV jest w bardzo dobrym stanie technicznym, poddano ją bowiem modernizacji wymieniając przewody na AFL 240 mm 2 i słupy na podwyższone słupy kratowe. Zasilanie gminy energią elektryczną średniego napięcia 15 kV. Gmina Stoczek zasilana jest ze źródeł zewnętrznych, którymi są stacje 110/15 kV w Łochowie i Węgrowie (źródła podstawowe) oraz Małkini (źródło rezerwowe). Gmina Stoczek nie posiadając na swym terenie źródła energii elektrycznej SN 15 kV ma dobre uwarunkowania rozwoju wynikające z bliskiego położenia i dobrego stanu technicznego źródeł zewnętrznych. Omawiana gmina należy do grupy gmin o dobrym procesie reelektryfikacji, bowiem tylko ok. 20% ogółu wsi wymaga wykonania pełnych lub częściowych modernizacji. W chwili obecnej nastąpiła już modernizacja linii średniego napięcia (wymiana słupów, przewodów elektrycznych, przyłączy przydomowych). Gmina Stoczek ma również w pełni zmodernizowane oświetlenie uliczne, co stwarza lepszą jakość życia, zwiększa bezpieczeństwo ludzi i mienia oraz poprawia warunki do rozwoju produkcji rolnej.

Strona 14

Strategia Rozwoju Gminy Stoczek do 2020 r. GAZOWNICTWO Teren Gminy nie jest zgazyfikowany. CIEPŁOWNICTWO Infrastruktura ciepłownicza to indywidualne ogrzewanie mieszkań w budynkach niskich do dwóch kondygnacji opalanych drewnem lub węglem. Instytucje użyteczności publicznej: Urząd Gminy, Ośrodek Zdrowia, Szkoły Podstawowe i Gimnazjum ogrzewane są olejem opałowym. Pozostałe instytucje takie jak: Poczta Polska, Gminna Spółdzielnia Samopomoc Chłopska, powiatowy Bank Spółdzielczy O/Stoczek posiadają kotłownie na różny materiał grzewczy. 4.4.

ZAGOSPODAROWANIE PRZESTRZENNE TERENU

Zachodzące zmiany gospodarcze przyspieszają potrzebę przekształcenia wiejskich gmin w ośrodki o funkcjach wychodzących zdecydowanie poza rolnictwo. Proces ten znalazł swoje odzwierciedlenie w ostatnich latach, w których znaczne obszary rolniczych przestrzeni produkcyjnych gmin zostały przeznaczone pod zabudowę mieszkaniową i działalność gospodarczą. Procesowi temu podlega również Gmina Stoczek wpisując się w strukturę funkcjonalno – przestrzenną byłego województwa siedleckiego oraz powiatu węgrowskiego, dla której podstawowe elementy stanowią:  Siedlce i Węgrów – jako centralne ośrodki regionalne,  Plany modernizacyjne istniejącej linii kolejowej Warszawa – Białystok. Struktura funkcjonalno – przestrzenna gminy Większość gminy Stoczek zachowała tradycyjną zasadę układu zabudowy rozciągającej się wzdłuż głównych dróg. Jedynie wieś gminna Stoczek charakteryzuje się zwartą zabudową i układem przestrzennym, którego rozplanowanie posiada cechy układu miejskiego. Układ ten nie jest zbyt skomplikowany. Zasadniczymi elementami tego układu są: plac rynkowy o wydłużonej formie oraz zbiegające się do niego ulice. Charakterystyczną cechą wszystkich zespołów wsi jest to, że zabudowa wsi rozciągająca się wzdłuż ważniejszych dróg znajduje się głównie na obrzeżach gminy, dochodząc do terenów gmin sąsiednich i łącząc się z nimi. powoduje to znacznie trudniejszy dostęp do ośrodka usługowego, jakim jest wieś gminna Stoczek. W zakresie ponadlokalnej obsługi ludności gminę Stoczek obsługują miasta: Węgrów, Łochów, Siedlce i Warszawa. Tereny otwarte. Cała wschodnia i północno – wschodnia część gminy Stoczek położona jest w granicach Nadbużańskiego Parku Krajobrazowego. Teren ten obejmuje najbardziej cenne przyrodniczo obszary: dolina rzeki Ugoszcz, bardzo wartościowe lasy zajmujące prawie całą wschodnią część gminy, rezerwaty przyrody. Większości tych terenów przyznano rangę regionalną. Są one niezwykle atrakcyjne krajobrazowo i mogą być wykorzystane do wypoczynku w warunkach wiejskich, w bezpośrednim kontakcie z przyrodą.

Strona 15

Strategia Rozwoju Gminy Stoczek do 2020 r. Inny charakter mają tereny otwarte w pozostałej części gminy, w przewadze stanowiące użytki rolne z enklawami leśnymi oraz dolinkami stanowiącymi lokalne ciągi ekologiczne, poprzecinane często istniejącą zabudową. Zabytkowe szlaki drogowe. Mimo peryferyjnego położenia obszar gminy Stoczek nie był pozbawiony wielkich szlaków handlowych. Duże znaczenie dla rozwoju osadnictwa na omawianym terenie posiadał istniejący już w średniowieczu szlak prowadzący nad rzekę Bug. Przebiegał on od Płocka poprzez Zakroczyn, Serock, Brańsk, Brok, Zuzelę, gdzie rozgałęział się do Wizny, Bielska i w głównym kierunku przez Drohiczyn do Brześcia. Od szlaku tego odchodziły drogi lokalne i gościńce, jak np. z leżącego na szlaku Kamieńca do Łochowa i dalej na południowy wschód. Zasadnicze i bezpośrednie znaczenie w rozwoju miejscowości na obecnym terenie gminy Stoczek, miała droga istniejąca w XVI wieku i wiodąca z Warszawy poprzez Jadów, Łochów, Baczki, Wieliczną, Stoczek, Kosów do Nura i stąd rozchodząca się w różne kierunki. Szlak ten na odcinku Stoczek – Kosów w obecnym układzie drożnym nie ma większego znaczenia. Może być z powodzeniem uwzględniany w prowadzeniu na omawianym terenie szlaków turystycznych. Zabytkowe układy przestrzenne. Dawny układ przestrzenny jaki zachował się w Stoczku nie należy do układów rozwiniętych i skomplikowanych i zapewne w swej historii nie posiadał obszernego rozplanowania niż obecnie. Pozwala nam na takie stwierdzenie analiza zgromadzonych materiałów źródłowych, map z różnych okresów oraz wizja lokalna układu przestrzennego miejscowości. Dla układu przestrzennego miejscowości Stoczek duże znaczenie miał złożony w 1838r., nowy cmentarz grzebalny, daleko od centrum na wschodnim krańcu miejscowości. Drugą poważną inwestycją była budowa murowanego kościoła w latach 1895-1897 prowadzona przez księdza Stefana Obłozę. Konsekracji kościoła dokonano w 1899 roku. W 1890 roku parafia stoczek liczyła 5344 mieszkańców, w tym 4254 wyznania katolickiego i 1090 wyznania mojżeszowego. Niewielki rozwój Stoczka możemy odnotować w początku XX wieku. Okres dwudziestolecia międzywojennego to stopniowy rozwój miejscowości. Między innymi wybudowano nowy gmach szkoły oddanej do użytku w 1929 roku. Układ przestrzenny Stoczka wyróżnia się od innych miejscowości gminy, ponieważ posiada charakterystyczne rozplanowanie o cechach układu miejskiego. Zasadniczym elementem tego układu jest prostokątny plac rynkowy, którego wydłużona forma zgodna jest z przebiegiem głównego historycznego traktu. Zabudowa historyczna zasadniczo ogranicza się do najbliższego jej otoczenia. Po stronie południowej zabudowa ukształtowana jest w formie bloku ograniczonego rynkiem i trzema ulicami. Na jego zapleczu usytuowany jest kościół parafialny z lat 1895-1898, którego elewacja boczna stanowi zamknięcie widokowe ulicy wybiegającej z rynku. Architektura i budownictwo sakralne. Pierwszy kościół w Stoczku został wybudowany w 1518 r. z fundacji Stanisława Wąsowskiego. Był to kościół drewniany, usadowiony na fundamencie z kamieni. Kościół został zniszczony przez Szwedów. Drugi również drewniany kościół w Stoczku wybudowano w latach 1723-1724.

Strona 16

Strategia Rozwoju Gminy Stoczek do 2020 r. Obecny murowany kościół wzniesiono w latach 1895-1897 został wybudowany na miejscu poprzedniego kościoła z 1724 r. Jego budowniczym był ks. Stefan Obłoza, proboszcz parafii Stoczek w latach 1839-1900. Zaprojektowany został przez znakomitego architekta Józefa Piusa Dziekońskiego, który zaprojektował kilkanaście kościołów. Kościół parafialny p.w. św. Stanisława bp reprezentuje styl neoromański. Usytuowany jest w centrum miejscowości, przy ulicy Węgrowskiej, w pewnym oddaleniu od jezdni. Budownictwo ludowe. Na terenie gminy Stoczek częściowo przetrwały do naszych czasów budynki drewniane reprezentowane przez obiekty użyteczności publicznej, domy mieszkalne, budynki inwentarskie i inne. Na terenie gminy Stoczek odnotowano 49 obiektów zabytkowego budownictwa ludowego. Gmina posiada uchwalone przez RG w 2012 roku „Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Stoczek”. W studium wydzielono następujące obszary osadnicze: 1. Centrum wsi gminnej – obszary wielofunkcyjne z dużym udziałem usług obsługi ludności (w tym usługi sezonowe dla turystów). 2. Obszary o przewadze funkcji mieszkaniowej intensywnej. 3. Obszary o przewadze funkcji mieszkaniowej ekstensywnej z dopuszczeniem funkcji letniskowej. 4. Obszary zabudowy letniskowej. 5. Obszary o przewadze funkcji mieszkaniowej intensywnej z dopuszczeniem zabudowy przeznaczonej do działalności gospodarczej. 6. Większe zespoły usług publicznych. 7. Obszary proponowane do działalności rolniczej. Ponadto w przestrzeni rolniczej gminy wyróżniono strefy: 1. Swobodnego rozwoju rolnictwa. 2. Strefę rolnictwa w otulinie Parku. 3. Strefę rolnictwa w Parku. Według Studium, wyniki rozpoznania przestrzennych uwarunkowań Gminy Stoczek wskazują na to, że głównymi podstawami jej ekonomicznego rozwoju mogą i powinny być funkcje: wypoczynkowo – turystyczna i rolnicza. Oprócz tego równorzędnym źródłem dochodów mieszkańców gminy będą nieuciążliwe formy działalności gospodarczych (wytwórczych) oraz funkcja usługowa. Struktura powierzchni użytków rolnych: Wyszczególnienie

Użytki rolne

% udziału

Razem grunty orne:

Powierzchnia (ha) 2012,56

Sady

39,53

0,73 %

Łąki

2432,18

44,66 %

36,96 %

Strona 17

Strategia Rozwoju Gminy Stoczek do 2020 r. Pastwiska

156,59

2,88 %

Odłogi

14,82

0,27 %

Ugory

790,11

14,51%

5445,79

100,00 %

Razem

* podstawa: Ewidencja Gruntów i Budynków- Starostwo Powiatowe w Węgrowie, 2013; Powszechny Spis Rolny- GUS,2010

grunty orne -36,96 %

sady - 0,73%

łąki - 44,66%

pastwiska - 2,88%

Gmina Stoczek cechuje się niskim stopniem charakterystycznym dla stref typowo wiejskich.

odłogi- 0,27%

ugory- 14,51%

zurbanizowania

terenu

Zasoby naturalne Z budową geologiczną związane jest występowanie surowców mineralnych. Na terenie gminy Stoczek występują kruszywa naturalne i surowce ilaste ceramiki budowlanej. W południowej części gminy występuje udokumentowane złoże „PaplinBorzychy”. Są to piaski kwarcowe do produkcji betonów komórkowych, o zasobach bilansowych w kategorii C2 wynoszących 2010 tys. m3. Złoże może stanowić bazę surowcową dla dużego zakładu przemysłowego. Położenie złoża na obszarze otuliny Nadbużańskiego Parku Krajobrazowego oraz rosnący las uniemożliwiają jego eksploatację. Obecnie na terenie złoża zlokalizowane są domki letniskowe, a eksploatacja odbywa się dorywczo dla potrzeb budownictwa indywidualnego. Na terenie gminy występują ponadto następujące złoża: Lp. Nazwa złoża

4

Zasoby szacunkowe tys. m 3 Mrozowa Wola piasek drobnoziarnisty 500 wydmowy Gajówka Zachodnia piasek drobnoziarnisty 100 wydmowy Żulin piasek drobnoziarnisty 150 wydmowy Zgrzebichy iły, mułki zastoiskowe nierozpoznane

5

Błotki

iły, mułki zastoiskowe

nierozpoznane

6

Grygrów

iły, mułki zastoiskowe

nierozpoznane

1 2 3

Surowce

Strona 18

Strategia Rozwoju Gminy Stoczek do 2020 r. Eksploatowane są piaski i piaski ze żwirem. Eksploatacja odbywa się okresowo, na lokalne potrzeby. Większe znaczenie mają odkrywki piasku ze żwirem w rejonie Starych Lipek i piasku w Gajówce Wschodniej. Są one eksploatowane dla celów budownictwa indywidualnego i drogownictwa. W rejonie wsi Topór, Miednik, Gruszczyno, Żulin eksploatowane są piaski wydmowe. 4.5. BUDOWNICTWO MIESZKANIOWE Rozwój budownictwa mieszkaniowego należy rozpatrywać w dwóch istotnych aspektach: 1. rozwój budownictwa mieszkaniowego dla potrzeb ludności zamieszkującej teren gminy 2. rozwój budownictwa mieszkaniowego dla potrzeb ludności nie będących mieszkańcami gminy lecz pragnących osiedlić się na jej terenie. Wyżej wymieniony podział jest uzależniony między innymi od posiadania odpowiednich środków finansowych. Zasoby mieszkaniowe Według stanu na koniec 2011 roku w Gminie Stoczek było 1803 mieszkania. Przeciętna powierzchnia użytkowa 1 mieszkania wynosiła 74,1 m 2. . W 2011 roku oddano do użytkowania 10 nowych mieszkań. Wyposażenie mieszkań w instalacje Stale poprawia się też stopień wyposażenia mieszkań w instalacje, chociaż poziom tego wyposażenia jest relatywnie niski. Poniższa tabela zawiera szczegółowe dane dotyczące ile % ogółu ludności korzysta z instalacji wodociągowej i kanalizacyjnej: Rodzaj instalacji wodociągowa kanalizacyjna

Rok 2009 88,7%

Rok 2010 88,9%

Rok 2011 89,0%

15.1%

19,2%

29,8%

Dane: Statystyczne Vademecum Samorządowca 2012r.

5. INFRASTRUKTURA SPOŁECZNA 5.1.

OŚWIATA I WYCHOWANIE

Na terenie gminy Stoczek funkcjonują następujące placówki oświatowe: 1.Zespół Oświatowy w Stoczku, w skład którego wchodzą: - Szkoła Podstawowa im. Edwarda Szymańskiego – kształci 226 uczniów i obejmuje swym zasięgiem wsi: Stoczek, Gajówkę Zachodnią i Wschodnią, Drgicz, Grabowiec, Kałęczyn, Kozołupy, Kazimierzów, Marianów, Miednik, Nowe Lipki, Stare Lipki, Wieliczna, Zgrzebichy oraz Mrozowa Wola i Polkowo dla dzieci z klas IV – VI. Zatrudnia 21 nauczycieli. Nauka przebiega w obiekcie murowanym, piętrowym, o dobrym stanie technicznym.

Strona 19

Strategia Rozwoju Gminy Stoczek do 2020 r. - Gminne Przedszkole, które mieści się w tym samym budynku z odrębnym wejściem. Swoim obwodem obejmuje granice administracyjne gminy. Aktualnie uczęszcza tu 25 wychowanków. 2.Szkoła Podstawowa im. Stefana Kardynała Wyszyńskiego w Toporze – obiekt murowany, w roku 1995 dobudowano 3 klasy lekcyjne i salę do ćwiczeń. Szkoła obejmuje swym zasięgiem wsie Topór i Księżyzna. Uczęszcza do niej 49 uczniów, a lekcje prowadzi 7 nauczycieli. 3.Szkoła Podstawowa im. Jana Kochanowskiego w Grygrowie - mieści się w budynku o średnim stanie technicznym. Szkoła obejmuje swym zasięgiem wsie: Grygrów, Gruszczyno, Żulin, Huta Gruszczyno, Majdan i Błotki. Uczęszcza do niej 74 uczniów, a lekcje prowadzi 12 nauczycieli. - Punkt przedszkolny „Biedroneczka Janka”, który mieści się przy budynku Szkoły Podstawowej w Grygrowie. Swym obwodem obejmuje granice administracyjne Gminy. Aktualnie uczęszcza tu 25 wychowanków. 4.Gimnazjum im. Władysława Stanisława Reymonta w Stoczku - mieści się w nowo wybudowanym obiekcie, obsługuje teren całej gminy. W gimnazjum zatrudnionych jest 18 nauczycieli a uczy się tu 178 uczniów. Liczba miejsc w szkołach jest wystarczająca (wg wskaźnika – 12% ogółu ludności, tj. ok. 700 miejsc). Ilość dzieci i oddziałów w szkołach podstawowych gminy w latach 2008-2014 Rok szkolny Liczba dzieci Liczba oddziałów 2008/2009 358 21 2009/2010 343 21 2010/2011 306 18 2011/2012 301 17 2012/2013 301 23 2013/2014 278 18 400 300 200 100 0 2008

2009

2010

2011

2012

2013

Liczba dzieci w szkołach na terenie gminy

Przewiduje się systematyczny spadek liczby dzieci w szkołach podstawowych w kolejnych latach, zwłaszcza tych obsługujących obszary o pogorszonej dostępności komunikacyjnej Strona 20

Strategia Rozwoju Gminy Stoczek do 2020 r. Liczba dzieci urodzonych w latach 2002-2013. Dane za rok 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013

Liczba urodzeń 62 37 66 52 45 52 47 50 61 63 61 51

Szkolnictwo publiczne podstawowe, gimnazja, przedszkola i punkty przedszkolne w Gminie Stoczek w 2013/2014 r.(Dane: Urząd Gminy w Stoczku) Stoczek 3 1. Liczba szkół podstawowych 2. Liczba uczniów w szkołach podstawowych (klasy IVI) 2. Liczba nauczycieli w szkołach podstawowych

299

3. Liczba oddziałów w szkołach podstawowych (klasy IVI) 3. Liczba gimnazjów

16

2. Liczba uczniów w gimnazjum

179

2. Liczba nauczycieli w gimnazjum

18

4. Liczba oddziałów gimnazjum

8

5. Razem uczniów

40

1

478

6. Przedszkola

1

6. Punkty przedszkolne

1

2. Liczba dzieci uczęszczających do przedszkoli i innych form wychowania przedszkolnego 2. Liczba nauczycieli w przedszkolu

95

2. Liczba nauczycieli w punkcie przedszkolnym

2

7. Liczba oddziałów w przedszkolu

3

7. Liczba oddziałów w punkcie przedszkolnym

1

4

Strona 21

Strategia Rozwoju Gminy Stoczek do 2020 r. Nakłady budżetu gminy na oświatę, subwencja oświatowa

Rok

1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012

Wykonanie budżetu gminy Ogółem oświata w tys. % udział w budżecie zł. gminy 1.102 1.233 1.696 1.908 3.029 3.231 2.947 3.434 3.353 4.770 3.545 3.995 4.274 5.074 5.683 6.407 7.477 7.349

40,05 30,95 33,15 39,77 46,72 44,38 42,05 44,82 37,72 43,48 25,81 26,58 31,58 33,42 39,21 31,31 36,15 45,71

% udział subwencji w wydatkach oświatowych ogółem 74,44 81,19 73,91 74,39 57,78 52,63 70,31 71,62 84,06 60,88 84,38 80,21 75,08 73,85 72,99 65,76 58,81 61,10

100 80 60 40 20 0 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 % udział w budżecie gminy

%udział subwencji w finasowaniu oświaty

Procentowy udział nakładów na oświatę w budżecie gminy liczony jako arytmetyczna z okresu 1995-2012 kształtuje się na poziomie około 42%. relatywnie niska wartość. Mając na uwadze bieżące potrzeby oraz demograficzne na terenie gminy w celu efektywnego zarządzania systemem wskazane jest podwyższenie poziomu do około 50%.

średnia Jest to trendy oświaty

Wydatki na oświatę w gminie w latach 2010 – 2012 w tys. zł. Roczne wydatki Oświata i wychowanie 2010 2011 2012 2010 2011 2012 Stoczek 20 454 20 685 16 079 6 407 7 477 7 349

Strona 22

Strategia Rozwoju Gminy Stoczek do 2020 r. 5.2.

PROJEKTY EDUKACYJNE ZREALIZOWANE W GMINIE STOCZEK W LATACH 2007 – 2013

Lp.

Program, Priorytet, Działanie, Program 1 Operacyjny Kapitał Ludzki 9.1.2

Szkoła Równych SzansUwierz w Siebie

65 713,80 zł

1.

maj 2007r. – styczeń 2008r.

Celem projektu było wyrównanie szans edukacyjnych uczniów z grup o utrudnionym dostępie do edukacji, zakup pomocy dydaktycznych, organizacja zajęć pozalekcyjnych oraz wycieczek edukacyjnych.

Program 2 Operacyjny Kapitał Ludzki 9.1.2

Szkoła Równych SzansII edycja bis”

102 835,20 zł

2.

wrzesień 2010r. – lipiec 2011r.

Celem projektu było wyrównanie szans edukacyjnych uczniów z grup o utrudnionym dostępie do edukacji, zakup pomocy dydaktycznych, organizacja zajęć pozalekcyjnych oraz wycieczek edukacyjnych.

Program 3 Operacyjny Kapitał Ludzki 9.1.2

Szkoła Równych SzansIII edycja bis”

104 956,00 zł

3.

styczeń 2012r. – lipiec 2012r.

Celem projektu było wyrównanie szans edukacyjnych uczniów z grup o utrudnionym dostępie do edukacji, zakup pomocy dydaktycznych, organizacja zajęć pozalekcyjnych oraz wycieczek edukacyjnych.

Program 4 Operacyjny Kapitał Ludzki 9.1.2

Szkoła Równych SzansIV edycja bis”

199 988,00 zł

4.

kwiecień 2012r. – grudzień 2013r.

Celem projektu było wyrównanie szans edukacyjnych uczniów z grup o utrudnionym dostępie do edukacji, zakup pomocy dydaktycznych, organizacja zajęć pozalekcyjnych oraz wycieczek edukacyjnych.

„Dać szansę wszystkim – informatyzacja drogą do zniwelowania różnic w poziomie życia”

554 710,00 zł

wrzesień 2008r. –czerwiec 2010r

5.

Program 5 Operacyjny Innowacyjna Gospodarka 8.3

Jego celem było zapewnienie dostępu do Internetu osobom zagrożonym wykluczeniem cyfrowym z powodu trudnej sytuacji materialnej z terenu Gminy Stoczek. W trosce o osoby najuboższe udostępniony został sygnał internetowy oraz sprzęt komputerowy wraz z licencyjnym oprogramowaniem. Wzmocniona sieć internetowa, oraz akcja promocyjna w ramach programu pozwoliła na podniesienie świadomości teleinformatycznej, ale także wpłynęła znacząco na zwiększenie wiedzy poprzez szeroki dostęp do informacji.

„Równać do najlepszych – informatyzacja drogą do sukcesu”

870 350,00 zł

sierpień.2009r.sierpień 2013r.

6.

Program 6 Operacyjny Innowacyjna Gospodarka 8.3

Projekt ten był kontynuacją realizowanego wcześniej projektu pn.: "Dać szanse wszystkim - informacja drogą do zniwelowania różnic w poziomie życia”. Projekt miał na celu zapewnienie równego dostępu do możliwości podnoszenia dobrobytu społeczności obszarów wiejskich. Jego celem było zapewnienie dostępu do Internetu osobom zagrożonym wykluczeniem cyfrowym z powodu trudnej sytuacji materialnej z terenu Gminy Stoczek. W ramach projektu 70 rodzin z terenu gm. Stoczek oraz 4 jednostki organizacyjne Gminy Stoczek tj.: Gminna Biblioteka Publiczna w Hucie Gruszczyno, Dom Pomocy Społecznej w Starych Lipkach, Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej oraz Zakład Gospodarki Komunalnej w Stoczku otrzymało komputery przenośne wraz z oprogramowaniem i bezpłatnym dostępem do sieci Internet.

Tytuł projektu

Wartość projektu

Okres realizacji

Działania

Strona 23

Strategia Rozwoju Gminy Stoczek do 2020 r.

Program 7 Operacyjny Kapitał Ludzki

„Program Aktywizacji Społeczno-Zawodowej Osób Zagrożonych Wykluczeniem Społecznym w Gminie Stoczek”

205.000,00 zł

Program 8 Operacyjny Kapitał Ludzki,VI.6.3

„Podnosisz, zarabiasz”

–

46 150,00 zł

8.

Program 9 Operacyjny Kapitał Ludzki,VI.6.3

„Samochód i ciągnik to też narzędzia pracy”

48 370,00 zł.

9.

Program 1 Operacyjny Kapitał Ludzki,VI.6.3

„Florystyka – to sztuka, na której można zarobić”

49 390,00 zł

10.

Program 1 Operacyjny Kapitał Ludzki,VI.6.3

„Od ciężarówki do tira”

49 860,00 zł

11.

Program 1 Operacyjny Kapitał Ludzki,VI.6.3

„Więcej wozisz -więcej zarabiasz”

49 860,00 zł

12.

Program 1 Operacyjny Kapitał Ludzki IX,9.9.1

„Biedroneczka Janka – kapitał w przyszłość”

874 084,04 zł

13.

kwiecień 2010r. wrzesień 2013r.

Zadanie obejmowało rozbudowanie budynku na punkt przedszkolny dla 25 dzieci z terenu gminy Stoczek oraz zakup pomocy dydaktycznych.

Program 1 Operacyjny Kapitał Ludzki IX,9.1.1

„Elastyczne przedszkoleszansą rozwoju dzieci z terenu gminy Stoczek”

904 703,39 zł

14.

czerwiec 2010r.sierpień 2013r.

Realizowany w Gminnym przedszkolu w Stoczku, oprócz wydłużenia czasu pracy obejmował: przygotowanie i wyposażenie punktu przedszkolnego w Stoczku, zakup pomocy dydaktycznych,

7.

wozisz

lipiec – grudzień 2008r.

czerwiec 2010 r. – kwiecień 2011 r.

czerwiec 2010 r. – kwiecień 2011 r.

czerwiec 2010 r. – luty 2011r.

czerwiec 2010r. – kwiecień 2011r.

czerwiec 2010r. – kwiecień 2011r.

Wzięło w nim udział osiem bezrobotnych kobiet w przedziale wiekowym 25-39 lat. Głównym celem projektu było zwiększenie aktywności zawodowej młodych, bezrobotnych matek będących klientkami Pomocy Społecznej. Panie uczestniczyły w szkoleniach z zakresu przekwalifikowania lub podwyższenia kwalifikacji zawodowych oraz podniesienia kompetencji i umiejętności społecznych. Projekt polegał na realizacji szkoleń podnoszących kwalifikacje zawodowe i obejmował przeszkolenie 10 beneficjentów w celu uzyskania prawa jazdy kategorii D (5 szt.) i uprawnień do pracy na wózku widłowym (5 szt.), niezbędne badania lekarskie, jednorazowe podejście do egzaminu na prawo jazdy kat. D oraz uzyskanie zaświadczenia o ukończeniu kursu operatora wózka widłowego. W ramach zadania odbyły się też zajęcia z doradcą zawodowym. Projekt dotyczył realizacji szkoleń podnoszących kwalifikacje zawodowe i obejmował przeszkolenie 23 beneficjentów w celu uzyskania prawa jazdy kategorii B (7 szt.) i T (16 szt.), niezbędne badania lekarskie oraz jednorazowe podejście do egzaminu na prawo jazdy wymienionych kategorii. W ramach zadania zaplanowano też zajęcia z doradcą zawodowym. Zadanie polegało na realizacji kursu z zakresu artystycznego układania kwiatów dla 17 beneficjentów. Kurs zakończył się egzaminem oraz otrzymaniem świadectwa ukończenia kursu zgodnego z wzorem MEN. Ponadto w ramach zadania odbyły się zajęcia z doradcą zawodowym. Projekt dotyczył realizacji szkoleń podnoszących kwalifikacje zawodowe i obejmował przeszkolenie 20 beneficjentów w celu uzyskania prawa jazdy kategorii C, niezbędne badania lekarskie oraz jednorazowe podejście do egzaminu. W ramach zadania odbyły się zajęcia z doradcą zawodowym. Projekt dotyczy realizacji szkoleń podnoszących kwalifikacje zawodowe i obejmował przeszkolenie 20 beneficjentów w celu uzyskania prawa jazdy kategorii C, niezbędne badania lekarskie oraz jednorazowe podejście do egzaminu. W ramach zadania odbyły się również zajęcia z doradcą zawodowym.

Strona 24

Strategia Rozwoju Gminy Stoczek do 2020 r. prowadzenie zajęć dodatkowych dla przedszkolaków (j. angielski, logopeda, gimnastyka, jazda konna), zakup wyżywienia. Program 1 Operacyjny Kapitał Ludzki IX,9.5 Program 1 Operacyjny Kapitał Ludzki VII,7.3 Program 1 Operacyjny Kapitał Ludzki IX,9.1.2

„Spójrz inaczej”

49 180,00 zł

kwiecień 2010r. – grudzień 2010r.

Projekt polegał na realizacji szkoleń z zakresu metod niwelowania zachowań agresywnych wśród młodzieży.

„Razem możemy więcej”

48 670,00 zł

styczeń 2011r.maj 2011r.

Program zajęć profilaktycznowychowawczych dla dzieci i młodzieży Gminy Stoczek.

„Zagrajmy o sukces”

24 483,00 zł

wrzesień 2010r. – listopad 2011r.

Projekt skierowany był do dziewcząt i chłopców Publicznego Gimnazjum w Stoczku. Celem głównym projektu było podniesienie kompetencji kluczowych oraz rozwój prawidłowych postaw społecznych i edukacyjnych wśród uczniów szkół gimnazjalnych. Uczniowie zostali objęci systemem zajęć pozalekcyjnych i pozaszkolnych.

Program 1 Operacyjny Kapitał Ludzki IX,9.1.2

„Wyrównam szanse i sukces”

346 910,00 zł

18.

luty 2011r.grudzień 2012r.

Głównym celem projektu było wsparcie realizacji programu rozwojowego w Szkole Podstawowej w Stoczku poprzez niwelowanie barier w dostępie do edukacji i poszerzenie oferty edukacyjnej szkoły powodując zwiększenie aspiracji edukacyjnych co jednoznacznie wpłynie na rozwój zainteresowań, a przez to podniesienie wyników w nauce oraz wyników egzaminów końcowych. Działaniami projektu objętych było 200 uczniów Szkoły Podstawowej w Stoczku. W głównej mierze projekt był adresowany do uczniów, którzy osiągnęli niskie wyniki w nauce i wyrazili zgodę na uczestnictwo w zajęciach.

Program 1 Operacyjny Kapitał Ludzki IX,9.5

„Szansa na rozwój”

49 450,00 zł

19.

luty 2011r.marzec 2011r.

Celem projektu było podnoszenie kwalifikacji zawodowych mieszkańców Gminy i zdobycie kwalifikacji z zakresu manicure i stylizacji paznokci.

Program 2 Operacyjny Kapitał Ludzki IX,9.1.2

„Liczysz Ty, liczę Ja – bo wiedza to mój kapitał”

171 362,40 zł

20.

luty 2011r.grudzień 2012r.

Głównym celem projektu było wsparcie realizacji programu rozwojowego w Szkole Podstawowej w Toporze poprzez ułatwienie dzieciom dostępu do edukacji i poszerzenie oferty edukacyjnej szkoły, dzięki której uczniowie mogli rozwijać swoje zainteresowania, podnieść wyniki w nauce a tym samym wyniki egzaminów końcowych.

Program 2 Operacyjny Kapitał Ludzki IX,9.1.2

wrzesień 2012czerwiec 2013

Celem projektu było wyrównywanie szans edukacyjnych uczniów szkół podstawowych z klas I-VI z terenu województwa mazowieckiego poprzez rozszerzenie oferty edukacyjnowychowawczej tych szkół o dodatkowe zajęcia pozalekcyjne.

Program 2 Operacyjny Kapitał Ludzki VII,7.1.1

867 228,96 zł

22.

„Dziecięca Akademia Przyszłości wyrównywanie szans edukacyjnych uczniów poprzez dodatkowe zajęcia rozwijające kompetencje kluczowe w szkołach podstawowych" „Kształcenie i samozatrudnienie drogą do sukcesu osób pozostających bez pracy z terenu Gminy Stoczek”

54 072,00 zł

21.

wrzesień 2012r – listopad 2013r

W ramach standardów, Gmina Stoczek zrealizowała standard pracy socjalnej z osobami pozostającymi bez pracy, standard Klubu Integracji Społecznej ze szczególnym uwzględnieniem treningu pracy oraz model realizacji usług o określonym standardzie w gminie. Do pilotażu wyznaczono Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej (GOPS) w partnerstwie ze Stowarzyszeniem Na

15.

16.

17.

swoje odniosę

Strona 25

Strategia Rozwoju Gminy Stoczek do 2020 r. Rzecz Rozwoju Gminy Stoczek. Celem pilotażu było testowanie wypracowanych przez zespoły ekspertów metod i narzędzi pracy socjalnej ukierunkowanej na pracę z klientem i jego rodziną. Był to pierwszy tak poważny projekt w województwie mazowieckim. Brało w nim udział 20 uczestników. Kwalifikacji podlegały osoby pozostające bez pracy z terenu Gminy Stoczek. W zależności od zdiagnozowanych potrzeb, uczestnikom oferowane poradnictwo prawno - administracyjne, poradnictwo psychologiczne oraz szkolenia z zakresu podstaw prawa pracy, zasad tworzenia własnych firm i spółdzielni socjalnych. Przeprowadzone będą również kursy i szkolenia, zgodne z preferencjami uczestników, w ramach działań edukacyjno - pomocowych, mających na celu podniesienie kwalifikacji i kompetencji zawodowych. Program 2 Operacyjny Kapitał Ludzki IX,9.1.2

„Indywidualizacja szansą na lepszy start w przyszłość”

95 340,00 zł

23.

październik 2012r.-lipiec 2013r.

Projekt miał za zadanie wsparcie systemu oświaty w zakresie indywidualizacji nauczania dzieci w klasach I-III trzech szkół podstawowych z terenu gminy zapewniając uczniom dodatkowe zajęcia oraz doposażenie pomocy dydaktycznych.

Program 2 Operacyjny Kapitał Ludzki IX,9.5

„Nadbużański inkubator trzeciego sektora”

49 872,84 zł

24.

maj 2010 rgrudzień 2010r.

Głównym celem projektu było wsparcie nieformalnych i formalnych organizacji pozarządowych działających na terenie powiatu węgrowskiego w gminie Stoczek, Korytnica i Łochów w zakresie przygotowania ich do udziału w procesie rozwiązywania lokalnych problemów (społecznych, politycznych, kulturalnych) i zaspokajania potrzeb społecznych.

Program 2 Operacyjny Kapitał Ludzki IX,9.1.2

„Wiedza to mój kapitał”

223 167,40 zł.

25.

luty 2011r.grudzień 2012r

Głównym celem było niwelowanie barier w dostępie do edukacji, poszerzenie oferty edukacyjnej oraz podniesienie wyników w nauce i wyników z egzaminów końcowych skierowany jest do uczniów Publicznego Gimnazjum im. W.S. Reymonta w Stoczku. Działaniami projektowymi do końca 2012 roku objętych zostanie w sumie 150 uczniów.

Program Operacyjny Kapitał Ludzki IX,9.1.2

Indywidualizacja szansą na lepszy start w przyszłość II”

92 352,60 zł.

26.

wrzesień 2013rczerwiec 2014r.

Projekt miał za zadanie wsparcie systemu oświaty w zakresie indywidualizacji nauczania dzieci w kl IIII trzech szkół podstawowych z terenu gminy zapewniając uczniom dodatkowe zajęcia oraz doposażenie pomocy dydaktycznych.

Ogółem

---------------------------------

3 185 757zł

----------------------

------------------------------------------------------

Strona 26

Strategia Rozwoju Gminy Stoczek do 2020 r. Zestawienie subwencji oświatowej ze środkami unijnymi przeznaczonymi na cele edukacyjne w latach 2007-2013 w Gminie Stoczek.

Liczba projektów edukacyjnych zrealizowanych w Gminie Stoczek w latach 2007 – 2013

5.3. KULTURA W miejscowości Huta Gruszczyno działa Gminna Biblioteka Publiczna, w której organizowane są konkursy, zajęcia artystyczne i inne imprezy dla dzieci i dorosłych. W innych miejscowościach bazą możliwą do wykorzystania są świetlice wiejskie i remizy strażackie. Miejsca pamięci narodowej. Na przestrzeni XIX i pierwszej połowy XX wieku, tereny Mazowsza i Podlasia należały do ważniejszych rejonów walk narodowowyzwoleńczych. Cmentarze, pomniki, mogiły – pojedyncze i zbiorowe, często bezimiennych bohaterów rozsiane są po całym obszarze tego terenu, w tym również w gminie Stoczek. Najwięcej miejsc upamiętnionych dotyczy drugiej wojny światowej. Są to: we wsi Stoczek Pomnik ku czci żołnierzy WP poległych w latach 1939-1945. Strona 27

Strategia Rozwoju Gminy Stoczek do 2020 r. Pomnik ku czci żydom Stoczka zamordowanym w latach 1941-1944. Płaskorzeźba ku czci Edwarda Szymańskiego (w holu głównym Szkoły Podstawowej) we wsi Huta Gruszczyno Pomnik poświęcony Józefowi Piłsudskiemu i Legionom Polskim. Przy szosie Paplin –Stoczek, po wschodniej stronie w miejscowości Huta Gruszczyno ustawiono w latach międzywojennych pomnik na pamiątkę odzyskania niepodległości przez Polskę. Krzyż poświęcony żołnierzom WP poległym we wrześniu 1939 r. we wsi Miednik Pomnik poświęcony żołnierzom AK batalionu „Poraj” Kapliczki, figury i krzyże przydrożne. Na terenie gminy Stoczek spotykamy różnorodne kapliczki, figury i krzyże przydrożne. Zwykle posiadają one niewielkie rozmiary i proste formy. Brak jest kapliczek sprzed 1945 roku w postaci niedużych budowli kubaturowych z wnętrzem mieszczącym kilka osób. Twórcy kultury Dariusz Gerej Rzeźba ludowa (wyróżnienie na wystawie rzeźby ludowej w Białej Podlaskiej popiersie Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Szkole Podstawowej w Toporze). Henryk i Jacek Borowy Twórcy instrumentów ludowych, wielokrotni laureaci konkursów gry na ligawce Lucyna Parys Staropolskie Obrzędy Ludowe, kuchnia ludowa - tradycyjny wypiek chleba. Lucjan Słowik Wielokrotny laureat w konkursach wieńców dożynkowych Stanowiska archeologiczne. Na terenie gminy Stoczek znajdują się stanowiska archeologiczne w następujących wsiach: Stoczek (3), Mrozowa Wola (3), Żulin (1), Topór (1), Majdan (3), Huta Gruszczyno (2), Gruszczyno (2), Kałęczyn (2). 5.4.

SPORT

Obiektami sportowymi na terenie gminy Stoczek są:  boiska szkolne przy szkołach podstawowych  dwa boiska do piłki nożnej w Stoczku  boisko wielofunkcyjne ze sztuczną nawierzchnią w Stoczku  boisko wielofunkcyjne w Toporze  boiska piłkarskie i boisko wielofunkcyjne w miejscowości Grygrowie wybudowane w ramach programu: „Moje Boisko- Orlik 2012”  sala gimnastyczna przy szkole podstawowej w Stoczku  hala sportowa przy Gimnazjum W gminie działają następujące kluby sportowe:  Uczniowski Klub Sportowy „Janek” w Grygrowie  UKS „Stoczek” w Stoczku Strona 28

Strategia Rozwoju Gminy Stoczek do 2020 r.  UKS „Stok” przy Gimnazjum w Stoczku  Międzyszkolny Klub Sportowy w Stoczku  Gminny Klub Sportowy „Błękitni” Klub „Błękitni” prowadzi 2 sekcje piłkarskie uczestniczące w rozgrywkach ligowych.  trampkarzy  seniorów W treningach uczestniczy ok.40 osób. Zajęcia prowadzi 2 trenerów. Zajęcia odbywają się 2 razy w tygodniu Na „Orliku” w Grygrowie od marca do listopada organizowane są zajęcia sportowe i turnieje ( piłka nożna) dostępne dla wszystkich . Sportowe imprezy cykliczne:  Turniej brydżowy o Puchar Wójta Gminy Stoczek – pierwsza niedziela grudnia  Zimowy Turniej Piłki Nożnej – pierwsza niedziela marca 5.5.

OCHRONA ZDROWIA

W gminie Stoczek funkcjonuje:  Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej CEL-MED.,  Prywatny gabinet stomatologiczny,  Apteka W Niepublicznym Ośrodku Zdrowia pracuje 2 lekarzy rodzinnych, w tym jeden lekarz ze specjalnością- pediatra oraz 3 pielęgniarki. Dodatkowo funkcjonuje gabinet rehabilitacyjny, który świadczy usługi w ramach NFZ oraz zabiegi prywatne. Położna zajmuje się opieką nad kobietami w ciąży i noworodkami. Mieszkańcy Gminy Stoczek mają zapewnioną nocną i świąteczną pomoc lekarską oraz w dni wolne od pracy w Przychodni Rejonowej w Węgrowie oddalonej od Stoczka 24 km oraz w Przychodni Rejonowej w Łochowie oddalonej od Stoczka 17 km. W nagłych wypadkach mieszkańcy mogą korzystać z pomocy Pogotowia Ratunkowego oraz Szpitala Rejonowego w Węgrowie. W miejscowości Stare Lipki funkcjonuje Samorządowy Dom Pomocy Społecznej w którym przebywa 20 pensjonariuszy (stan na 31.12.2013 r.). W SDPS zatrudnionych jest 11 osób. Nakłady na Samorządowy Dom Pomocy Społecznej w Starych Lipkach w latach 2010- 2012 r.

Nakłady finansowe

Rok 2010

Rok 2011

Rok 2012

519 773,99 zł

591 925,45 zł

656 434,06 zł

Zadania ochrony zdrowia finansowane z budżetu Gminy Stoczek to m in. działania w zakresie promocji zdrowia i oświaty zdrowotnej . 5.6.

POMOC SPOŁECZNA

Pomoc społeczna jest instytucja polityki państwa mającej na celu umożliwienie osobom i rodzinom przezwyciężenie trudnej sytuacji życiowych, których nie są one w stanie pokonać wykorzystując własne środki, możliwości i uprawnienia. Strona 29

Strategia Rozwoju Gminy Stoczek do 2020 r. Celem pomocy społecznej jest zaspokojenie niezbędnych potrzeb życiowych osób i rodzin oraz umożliwienie im bytowania w warunkach odpowiadających godności człowieka. Pomoc społeczna powinna w miarę możliwości doprowadzić do życiowego usamodzielnienia osób i rodzin oraz ich integracji ze środowiskiem. Zadania z zakresu pomocy społecznej realizuje na terenie gminy Ośrodek Pomocy Społecznej. Ośrodek pomocy społecznej realizuje zadania zlecone gminie zgodnie z ustaleniami przekazanymi w tej sprawie przez wojewodę i zadania własne gminy zgodnie z ustaleniami rady gminy. Zadnia z zakresu pomocy społecznej obejmują w szczególności: 1. pomoc finansową, 2. pomoc usługową , 3. pomoc rzeczową (odzież, wyprawka szkolna, posiłki, udzielanie schronienia), 4. pracę socjalną, rozumianą jako działalność zawodową, skierowaną na pomoc osobom i rodzinom we wzmocnieniu lub odzyskaniu zdolności do funkcjonowania w społeczeństwie oraz na tworzeniu warunków sprzyjających temu celowi. Placówka Pomocy Społecznej 

Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Stoczku

Zakres pomocy społecznej świadczonej w Gminie Stoczek Zadania zlecone Rodzaj pomocy Zasiłki rodzinne z dodatkami Zasiłki pielęgnacyjne Świadczenia pielęgnacyjne Specjalny zasiłek opiekuńczy Jednorazowa zapomoga z tytułu urodzenia dziecka Świadczenia z Funduszu alimentacyjnego Składka na ubezp. Emerytalne i rentowe Składka na ubezp. zdrowotne Specjalistyczne usługi opiekuńcze Pomoc finansowa dla osób uprawnionych do świadczenia pielęgnacyjnego Ogółem dotacja

Kwota w zł w 2013 r. 1.156.684 260.865 124.351

Ilość osób w 2013 r. 360 64 23

4.680

1

35.000 151.250

32 39

19.658

11

1.933

4

18.000

3

28.400

16

1.800.821

-----

Strona 30

Strategia Rozwoju Gminy Stoczek do 2020 r. Zadania własne Rodzaj pomocy

Dożywianie dzieci w szkole Pomoc rzeczowa Zasiłki stałe Zasiłki okresowe Usługi opiekuńcze Dodatki mieszkaniowe Zasiłki celowe Stypendia szkolne Pomoc rzeczowa – wyprawka szkolna Opłata za pobyt w rodzinie zastępczej i domu dziecka Składka na ub. zdrowotne Razem

Kwota w zł w 2013 r. finansowana ze środków z BW

Kwota w zł w 2013 roku finansowana ze środków własnych

Ilość osób w 2013 r.

124.140 8.860 209.300 49.418 0 0

14.329 20.165 0 1.149 80.552 4.392

145 38 49 50 10 1

0 107.977 18.775

32.240 27.130 0

119 237 77

0

16.847

3

17.040

0

41

516.735

196.804

-----

Cechy charakterystyczne jednostki organizacyjnej pomocy społecznej to dobre przygotowanie zawodowe zatrudnionej kadry, dobra baza techniczna w wystarczającej ilości i dobrym stanie technicznym. W ostatnich latach zauważa się wyraźne rozwarstwienie poziomu życia i narastanie problemów społecznych, Gwałtownie narasta proces pauperyzacji całych środowisk, zwłaszcza z terenów wiejskich, które stanowią część klientów pomocy społecznej. Bezrobocie, niepełnosprawność, długotrwała choroba, bezradność wychowawcza, alkoholizm objawiają się ubóstwem, a często skrajną nędzą. 5.7.

BEZPIECZEŃSTWO PUBLICZNE

Za zapewnienie porządku publicznego i bezpieczeństwa obywateli, ochronę przeciwpożarową i zapobieganie innym nadzwyczajnym zagrożeniom życia i zdrowia ludzi oraz środowiska odpowiada Starosta Węgrowski, Komendant Powiatowy Policji oraz Komendant Powiatowy Państwowej Straży Pożarnej. Odpowiedzialność ponoszą: Komendanci Policji – za porządek publiczny i bezpieczeństwo obywateli i Komendant Państwowej Straży Pożarnej oraz Terenowe Jednostki Ochotniczej Straży Pożarnej, które decyzją Komendanta Głównego Państwowej Straży Pożarnej w Warszawie z dnia 15 kwietnia 1997 r. włączone zostały do Krajowego Systemu Ratowniczo-Gaśniczego – za ochronę przeciwpożarową i zapobieganie innym nadzwyczajnym zagrożeniom życia i zdrowia ludzi oraz środowiska.

Strona 31

Strategia Rozwoju Gminy Stoczek do 2020 r. Analizując kategorie przestępstw mających zdecydowany wpływ na poczucie bezpieczeństwa mieszkańców gminy, należy za tę kategorię uznać przestępstwa przeciwko mieniu. Utrzymanie dynamiki przestępstw na poziomie 2000 roku w kategoriach szczególnie uciążliwych dla społeczności lokalnych, należy uznać za podstawę pozytywnej oceny służb prewencyjnych. Działania prewencyjne prowadzono z uwzględnieniem:  Współpracy z agencjami ochrony mienia w zakresie opracowania zbiorczej dyslokacji oraz wspólnych patroli.  Współpracy ze szkołami, jednostkami wojskowymi z wykorzystaniem psa do wykrywania narkotyków.  Prowadzenia służb koncentrycznych w rejonach zagrożonych. Wykaz jednostek straży pożarnej      

Ochotnicza Straż Pożarna w Stoczku Ochotnicza Straż Pożarna w Grygrowie Ochotnicza Straż Pożarna w Starych Lipkach Ochotnicza Straż Pożarna w Mrozowej Woli Ochotnicza Straż Pożarna w Toporze Ochotnicza Straż Pożarna w Grabowcu 5.8.

ORGANIZACJE POZARZĄDOWE

Na terenie Gminy Stoczek działają zainteresowań itp.:

stowarzyszenia,

kluby sportowe,

koła

Lista stowarzyszeń, kół zainteresowań i innych organizacji pozarządowych działających na terenie Gminy Stoczek zarejestrowanych w Krajowym Rejestrze Sądowym: Ochotnicza Straż Pożarna w Grabowcu, Ochotnicza Straż Pożarna w Starych Lipkach, Ochotnicza Straż Pożarna w Grygrowie z/s w Hucie Gruszczyno, Ochotnicza Straż Pożarna w Mrozowej Woli, Ochotnicza Straż Pożarna w Stoczku, Ochotnicza straż Pożarna w Toporze, Gminny Klub Sportowy „Błękitni” w Stoczku, Stowarzyszenie Na Rzecz Rozwoju Gminy Stoczek, Stowarzyszenie Rozwoju Wsi „ORŁY” Topór, Stowarzyszenie Seniorów Gminy Stoczek „POGODNI” , STOWARZYSZENIE RAZEM DLA WSZYSTKICH z siedzibą w Żulinie, Stowarzyszenie Rozwoju Wsi „Mrozowa Wola”, Stowarzyszenie ochrony i rozwoju Nadbużańskiego Parku Krajobrazowego "Żuraw",  Stowarzyszenie Impuls Obywatelski,             

Strona 32

Strategia Rozwoju Gminy Stoczek do 2020 r. 6. OCHRONA PRZYRODY, KRAJOBRAZU I ŚRODOWISKA 6.1.

OCHRONA PRZYRODY I KRAJOBRAZU

Podstawowymi wartościami przyrodniczymi na terenie gminy są formacje leśne. Największe i najcenniejsze kompleksy leśne występują w środkowej i wschodniej części gminy. Znaczna część drzewostanów odznacza się niekorzystną (ze względów przyrodniczych) strukturą gatunkową – dominują uprawy sosny. Analogicznie jest ze struktura wiekową – dominują bory w niższych klasach wiekowych. Najcenniejsze fragmenty drzewostanów są chronione w rezerwacie przyrody „Moczydło”. Jest to rezerwat faunistyczny o powierzchni 58,08 ha, obejmujący śródleśne jeziorko wraz z przyległymi drzewostanami oddziałów 60 i 66 w Leśnictwie Stoczek i Nadleśnictwie Łochów. Rezerwat znajduje się 4 km na płd. – wschód od Stoczka, w pobliżu wsi Kałęczyn. Struktura przestrzenna lasów jest wyjątkowo korzystna – podkreślić tu należy ciągłość poszczególnych fragmentów kompleksów leśnych. Ponadto występuje tu wysoki poziom lokalnej różnorodności biologicznej a także znaczący areał strefy wnętrza lasu. Lasy, zarówno państwowe jak i niepaństwowe, stanowią znaczną część powierzchni gminy (45%). Ze względu na wiek (przeważnie powyżej 40 lat) i siedliska borowe i leśne, lasy położone na obszarze gminy w większości nadają się do wszystkich form wypoczynku. Drzewostany w/w charakteryzują się wysokimi walorami wnętrza lasu. Lasy mało przydatne do wypoczynku i turystyki to te, które rosną na siedliskach wilgotnych – głównie olsu, a także lasu wilgotnego i boru wilgotnego. Również lasy młode, w wieku do 20 lat oraz te występujące na ubogim siedlisku boru suchego są mało przydatne do rekreacji. Do lasów nieprzydatnych do rekreacji zalicza się również zręby, drzewostany żywicowane, lasy ochronne, tereny o wysokim zagrożeniu pożarowym. Wszystkie wymienione wyżej typy lasów stanowią niewielkie fragmenty obszaru gminy i nie rzutują na przydatność turystyczno-wypoczynkową gminy. Gmina Stoczek znajduje się w granicach Nadbużańskiego Parku Krajobrazowego, który utworzono na mocy rozporządzenia Wojewody Siedleckiego nr 36/39 z dnia 30.09.1993 r. Zbiorniki wodne o randze użytku ekologicznego objęte ochrona prawną. 1. Bagno „Drgicz” znajduje się na granicy wsi Drgicz i Zgrzebichy. Powierzchnia wynosi około 10 ha. Jest to silnie wypłycony i całkowicie zarośnięty zbiornik wodny poeksploatacyjny. Dominują wysokie turzyce i tataraki, lokalnie występują 4 kępy pałki wodnej. Gniazduje tu też 8 chronionych gatunków ptaków. Zbiornik ma spore znaczenie dla licznie występujących tu płazów i owadów. 2. Bagienko „Kolonia Zgrzebichy. Są to rozległe (około 20 ha) silnie podmokłe łąki z 3 lustrami wody w północno – wschodniej oraz południowej części. Szczególnie cenne jest największe lustro wody (0,6 ha) w miejscu dawnej eksploatacji torfu. Dzięki obecności dużego płatu trzciny występuje tu znaczna liczba gatunków ptaków. 3. Bagienko „Majdan” o powierzchni 0,3 ha położone na skraju lasów i pól. Jest to poeksploatacyjny, całkowicie wypłycony zbiornik wodny, prawie całkowicie zarośnięty wysokimi kępami turzyc. Pałka wodna występuje w jednym płacie. Jest to ponadto miejsce rozrodu płazów i gniazdowania kilku przedstawicieli awifauny lęgowej.

Strona 33

Strategia Rozwoju Gminy Stoczek do 2020 r. Ocena przydatności środowiska przyrodniczego objętego szczególnymi formami ochrony. Ciekawym elementem przyrodniczym uatrakcyjniającym turystycznie gminę są zbiorniki wodne o rangach rezerwatu przyrody i użytków ekologicznych. Największe skupisko składające się z 8 zbiorników wodnych leży we wsiach Kałęczyn i Kazimierzów, w obrębie starych borów sosnowych lub ich skraju. Stanowi to malowniczy element krajobrazu i atrakcję przyrodniczą. Rangę użytku ekologicznego posiadają: -bagno „Drgicz” położone na granicy wsi Drgicz i Zgrzebichy o pow. 10 ha. -bagienko „Kolonia Zgrzebichy” w postaci silnie podmokłych łąk z 3 lustrami wody położone we wsi Zgrzebichy o pow. ok. 20 ha. -bagienko „Majdan” o pow. 0,3 ha położone na skraju lasów i pól we wsi Majdan. Projektowany rezerwat „Kałęczyn” i projektowane użytki ekologiczne w miejscu występowania bagien i bagienek stanowią istotny element dla turystyki krajobrazowej i dla rozwoju nowej dziedziny turystyki – ekoturystyki. Stan czystości wód. Stan czystości rzek i jezior na podstawie badań WIOŚ w otoczeniu Warszawy wygląda źle. Większość wód powierzchniowych a szczególnie rzek nie mieści się w żadnej klasie czystości wód. Gmina Stoczek nie posiada przemysłu. Zatem rzeki znajdujące się na terenie gminy (Ugoszcz, Lubiesza) nie są zanieczyszczone ściekami przemysłowymi. Odprowadzają one nadmiar wód w czasie nadmiernego uwilgocenia. Służą do regulowania odpływu i zmagazynowania wody w korytach w celu uzupełnienia wilgoci w okresach niedoborów wody. Mogą jednak zawierać rozpuszczone związki biogenne, które spływają z pól w wyniku stosowania do uprawy nawozów mineralnych i organicznych oraz zanieczyszczenia bakteryjne. Planowane stworzenie zbiornika wodnego na rzece Ugoszcz dla umożliwienia kąpieli i wędkowania, a tym samym uatrakcyjnienia turystycznego gminy, powinno być poprzedzone dokładną oceną stanu czystości wód, zwłaszcza w miesiącach późnowiosennych i letnich, kiedy temperatura wody jest wyższa.

6.2.

GOSPODARKA WODNO-ŚCIEKOWA

Zaopatrzenie w wodę Na większości obszaru gminy Stoczek występują stałe lub okresowe deficyty płytkich wód gruntowych, będących do niedawna głównym źródłem zaopatrzenia w wodę mieszkańców. Dostarczana wodociągami zbiorowymi woda posiada jakość odpowiadającą normom sanitarnym, a jej ilość pokrywa zapotrzebowanie na cele bytowogospodarcze i przeciwpożarowe. Obecnie około 100% mieszkańców gminy korzysta z wodociągów zbiorowych: - „Stoczek” – obejmujący: Stoczek, Gajówkę Wschodnią, Drgicz i Gajówkę Zachodnią dla którego źródłem wody jest ujęcie wody w Stoczku złożone z dwóch studni głębinowych. - „Stare Lipki” – o zasięgu: Stare Lipki i Brzózka, Nowe Lipki, Polkowa, Mrozowa Wola. Źródłem wody dla tego systemu są dwie studnie głębinowe w Starych Lipkach. Strona 34

Strategia Rozwoju Gminy Stoczek do 2020 r. -

-

-

„Ostrówek” – zasilany z ujęcia wody w sąsiedniej Gminie Łochów, obejmujący na terenie gminy Stoczek następujące wsie: Topór, Grabowiec, Wieliczna i Zgrzebichy. Dokumentacja projektowa tego wodociągu przewiduje także możliwość zasilania wsi Marianów. „Tończa” – zasilany z ujęcia wody w sąsiedniej Gminie Liw, obejmujący na terenie Gminy Stoczek następujące wsie: Gruszczyno, Huta Gruszczyno, Żulin, Grygrów, Kalaty, Majdan i Błotki. W 2003 roku została wybudowana sieć wodociągowa (finansowana także z programu SAPARD) z przyłączami i kontenerową przepompownią w miejscowości Kazimierzów z ujęcia „Tończa” zasilająca w wodę następujące miejscowości: Kazimierzów, Kałęczyn, Miednik i Kozołupy.

Sieć wodociągowa i kanalizacyjna (31.12.2012 r.) WYSZCZEGÓLNIENIE

STOCZEK 143,68

Sieć w km

wodociągowa rozdzielcza 43,34 kanalizacyjna

Połączenia prowadzące do budynków mieszkalnych

1894 wodociągowe 538 kanalizacyjne

Zużycie wody z wodociągów w gospodarstwach domowych na 1 mieszkańca

129020 w m3 na 1 mieszkańca w m3

22,82

*dane Urzędu Gminy Stoczek

Odprowadzanie ścieków sanitarnych. W gminie występują zbiorowe systemy odprowadzania i oczyszczania ścieków. W 2007 roku ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego w ramach projektu pn.” Budowa oczyszczalni ścieków i kanalizacji- Stoczek, Gajówka Wschodnia- Etap I” została wybudowana w miejscowości Stoczek oczyszczalnia ścieków o wydajności 200 m3 na dobę. Następnie w latach 2010 i 2011 w ramach projektu „Kompleksowa budowa wraz z przebudową systemu gospodarki wodnokanalizacyjnej na terenie Gminy Stoczek: a)budowa oczyszczalni ścieków i kanalizacji- Stoczek, Gajówka Wschodnia, Stare Lipki- Etap II- Stare Lipki, b) budowa wraz z przebudową SUW w m. Stare Lipki został dobudowany nowy budynek technologiczny do istniejącego budynku. Powstał również zbiornik wyrównawczy, odstojnik wód popłucznych oraz neutralizator- cylindryczny zbiornik na ścieki z chlorowni. Inwestycja polegała także na budowie rurociągów technologicznych oraz przebudowie obudów studni głębinowych na obudowy typu Lange. W 2013 roku ze środków Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich, w ramach działania Podstawowe usługi dla gospodarki i ludności wiejskiej zrealizowano projekt Strona 35

Strategia Rozwoju Gminy Stoczek do 2020 r. pn. „Rozbudowa oczyszczalni ścieków w Stoczku wraz z siecią kanalizacyjną i siecią wodociągową w miejscowości Stoczek, Drgicz, Gajówka Zachodnia”. W ramach tego zadania została rozbudowana oczyszczalnia ścieków polegająca na zwiększeniu przepustowości z 200 m3/d do przepustowości 2 x 200 m3/d, obejmująca: budowę bioreaktora, budowę budynku technicznego, budowę zbiornika osadu, budowę punktu zlewnego, budowę zbiornika uśredniającego, budowę wiaty na agregat. Dodatkowo w ramach tego zadania wybudowano sieć kanalizacyjną i wodociągową wraz z przyłączami, dwie przepompownie ścieków oraz zakupiono samochód ciężarowy typu hakowiec wraz z urządzeniami kontenerowymi oraz ciągnik rolniczy.

6.3.

GOSPODARKA ODPADAMI STAŁYMI

Usuwanie nieczystości stałych. Z dniem 1 lipca 2013 r. Gmina Stoczek przejęła obowiązki odbioru odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości, na których zamieszkują mieszkańcy. Odbiorem i zagospodarowaniem odpadów komunalnych na terenie Gminy Stoczek z nieruchomości zamieszkałych od dnia 01 lipca 2013r. do 31 grudnia 2014r. zajmuje się przedsiębiorca wyłoniona w przetargu nieograniczonym: Zakład Gospodarki Komunalnej Sp. z o.o. w Stoczku ul. Węgrowska 22, 07-104 Stoczek tel.: +48 25 691 90 00 www.zgkstoczek.net.pl Każdy mieszkaniec gminy dodatkowo może nieodpłatnie oddać zebrane odpady do specjalnie zorganizowanego Punktu Selektywnego Zbierania Odpadów Komunalnych (PSZOK) w miejscowości Gajówka Zachodnia, czynnego od poniedziałku do piątku w godz. 8.00-15.00. Zmieszane odpady komunalne, odpady zielone oraz pozostałości z sortowania odpadów komunalnych przeznaczonych do składowania, odebrane od mieszkańców Gminy Stoczek transportowane są zgodnie z Wojewódzkim Planem Gospodarowania Odpadami dla Mazowsza na lata 2012-2017 z uwzględnieniem lat 2018-2023 do Regionalnej Instalacji Przetwarzania Odpadów Komunalnych w miejscowości Wola Suchożebrska. Odpady odbierane są nie rzadziej niż raz w miesiącu wg ustalonego harmonogramu odbioru odpadów komunalnych. Około 97% właścicieli nieruchomości zamieszkałych zadeklarowało selektywna zbiórkę odpadów komunalnych. Podmioty gospodarcze prowadzące działalność na terenie Gminy Stoczek oraz obiekty użyteczności publicznej podpisały umowę na odbiór odpadów z przedsiębiorcą posiadającym wpis do rejestru działalności regulowanej prowadzonym przez Wójta Gminy , na terenie, której prowadzą działalność tj Zakład Gospodarki Komunalnej Sp. z o.o. w Stoczku ul. Węgrowska 22, 07-104 Stoczek. 6.4.

OCHRONA POWIETRZA

Powietrze atmosferyczne oprócz wód powierzchniowych jest najbardziej wrażliwym na zanieczyszczenia komponentem środowiska, a jednocześnie bezpośrednio decydującym o warunkach życia człowieka, zwierząt i roślin.

Strona 36

Strategia Rozwoju Gminy Stoczek do 2020 r. Generalnie stopień zanieczyszczenia powietrza w Gminie Stoczek zależy od tła zanieczyszczeń źródeł dalekiego zasięgu. Zanieczyszczenia z tych obiektów powodują zwiększenie obecności w powietrzu SO2, NO i pyłu opadającego. Przy silnej koncentracji zabudowy pewien wpływ na pogorszenie się stanu sanitarnego atmosfery ma brak zorganizowanego systemu zaopatrzenia mieszkańców w energię cieplną. Wzrost zanieczyszczenia notuje się w okresie grzewczym. Wszystkie obiekty użyteczności publicznej zostały wyposażone w nowoczesne olejowe systemy ogrzewania. Gwarantują one dużo mniejsze zanieczyszczenie powietrza. Inwestycje w tym zakresie prowadzone były przy znacznej pomocy finansowej z Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Stan czystości powietrza atmosferycznego na terenie gminy jest dobry. 6.5.

OCHRONA PRZED HAŁASEM

Na terenie gminy występuje niskie zagrożenie hałasem komunikacyjnym. Hałas przemysłowy związany jest głównie z niekorzystną lokalizacją i emisją dźwięku ze stolarni, warsztatów samochodowych, hurtowni, lokali rozrywkowych. 7. GOSPODARKA I RYNEK PRACY 7.1.

PODMIOTY GOSPODARCZE

Na dzień 31.12.2012 w systemie regon zarejestrowane było 228, a na dzień 31.12.2013 roku - 207 podmiotów gospodarczych. Ponad połowa podmiotów zlokalizowana jest w miejscowości gminnej. Po kilkanaście podmiotów działa w Toporze i Żulinie. W pozostałych miejscowościach jak Błotki, Kalaty, Kałęczyn, Kazimierzów, Nowe Lipki, Polkowo jest po kilka podmiotów gospodarczych. Przemysł, rzemiosło, działalność gospodarcza Na terenie gminy Stoczek nie funkcjonuje żaden zakład zaliczony do działu „przemysł”. Dominują małe zakłady produkcyjne zatrudniające od kilku do kilkunastu osób. Dużą jednostką produkcyjną, jaką kiedyś była baza GS”SCH”. Większe zakłady produkcyjne to: we wsi Stoczek: firma „CHUTAR” tartak usługowy (rozbudowa) piekarnia mechaniczna Wojcianowski Marian Zakład Kamieniarsko – Betoniarski wieś Majdan: zakład stolarski „DREWGÓR” (stolarstwo, wyroby drewniane, drzwi, deski, podłogi) we wsi Stare Lipki: Zakład Produkcyjno – Handlowo – Usługowy „ROLPAKS” - (części zamienne do maszyn rolniczych) we wsi Zgrzebichy: tartak, stolarnia, suszarnia „DREWMAT” – (wyroby z drewna)

Strona 37

Strategia Rozwoju Gminy Stoczek do 2020 r. Wykaz zmian ilościowych podmiotów gospodarczych w gminie w latach 1995 – 2012 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 162 171 177 195 197 194 213 221 2004 206

2005 208

2006 217

2007 238

2008 254

2009 255

2010 247

2003 223

2011 216

2012 228

300 250 200 150 100 50 0 1995

1997

1999

2001

2003

2005

2007

2009

2011

2013

Podmioty gospodarcze

W latach 1995 – 2009 wystąpił systematyczny wzrost w tworzeniu nowych podmiotów gospodarczych na terenie gminy. Natomiast w latach 2009-2012 można zaobserwować niewielki spadek w tworzeniu nowych podmiotów gospodarczych. 7.2.

CHARAKTERYSTYCZNE CECHY FUNKCJI GOSPODARCZYCH

Główne czynniki wpływające na funkcje gospodarcze gminy:  dominacja usług, handlu,  możliwość rozwoju małych i średnich przedsiębiorstw, produkcji oraz usług i handlu.  brak zakładów pracy o strategicznym znaczeniu,  zdecydowana większość podmiotów gospodarczych to zakłady osób fizycznych,  konieczna jest rozbudowa infrastruktury ( kanalizacja, wodociągi, drogi, gaz)  dostosowanie kierunków kształcenia młodzieży do potrzeb lokalnego rynku pracy.

7.3.

BEZROBOCIE I RYNEK PRACY

Gmina Stoczek, zalicza się do obszarów rolniczych. Jednak słaba jakość gleby i rozdrobnienie gospodarstw oraz brak lokalnych źródeł zatrudnienia pozarolniczego powoduje ciągłą migrację ludności. Dodatkowo aktualna sytuacja na rynku pracy w Polsce uległa pogorszeniu. Procent osób bezrobotnych cały czas rośnie. Od momentu rozpoczętych zmian ustrojowych przedsiębiorstwa polskie pozbywają się nadmiernego zatrudnienia, wiele z nich zostało zlikwidowanych. Efekty tego widać do dnia dzisiejszego. W poszukiwaniu lepszych warunków bytowych miejscowa ludność często nie wie gdzie należy udać się aby uzyskać odpowiednie wsparcie mające na celu uzyskanie zatrudnienia i tym samym poprawy swojej sytuacji materialnej. W wielu przypadkach następuje rozczarowanie i rezygnacja z walki o lepszą egzystencję. Wiąże się to z obniżeniem standardu materialnego a w dalszej konsekwencji wykluczeniem

Strona 38

Strategia Rozwoju Gminy Stoczek do 2020 r. społecznym i zawodowym. Bezrobocie w powiecie Węgrowskim, w tym Gminie Stoczek przedstawia poniższa tabela: Gmina m. Węgrów m-gm Łochów Grębków Korytnica Miedzna Liw Sadowne Stoczek Wierzbno Ogółem:

Zarejestrowani w 2012 roku 968 1156 187 353 207 483 353 300 121 4128

Liczba bezrobotnych na koniec 2012 roku 878 1114 182 388 176 490 394 324 107 4053

Liczba bezrobotnych na koniec roku w latach 2010-2012. Gmina Liczba Liczba bezrobotnych na bezrobotnych na koniec 2010 roku koniec 2011 roku m. Węgrów 838 843 m-gm Łochów 1013 963 Grębków 201 175 Korytnica 356 301 Miedzna 193 170 Liw 491 494 Sadowne 355 316 Stoczek 301 270 Wierzbno 129 121 3677 3653 Ogółem:

Z prawem do zasiłku 136 208 19 42 23 56 66 52 12 614

Liczba bezrobotnych na koniec 2012 roku 878 1114 182 388 176 490 394 324 107 4053

Bezrobocie na terenie Gminy Stoczek jest jednym z niższych w Powiecie Węgrowskim. 8. ROLNICTWO 8.1.

WARUNKI AGROPRZYRODNICZE

Cechy agroklimatu korzystne i średniokorzystne dla rozwoju rolnictwa:  Długa i ciepła jesień oraz chłodniejsze lato sprzyjają plonowaniu roślin trawiastych,, motylkowych, krzyżowych, krzewów jagodowych,  Wydłużona jesień i łagodna zima oraz opóźniona i chłodna wiosna wymuszają uprawę roślin ozimych. Cechy agroklimatu mało korzystne dla rozwoju rolnictwa:  Opóźnione i chłodne wiosny, późne przymrozki wiosenne, a wczesne jesienne,  Częste występowanie wiatrów przesuszających glebę, Strona 39

Strategia Rozwoju Gminy Stoczek do 2020 r. 

Zwiększone opady w okresie jesieni.

Warunki klimatyczne Średnia roczna temperatura powietrza gminy wynosi około 7°C. Średnio w roku jest 130 dni przymrozkowych (o temperaturze maksymalnej powyżej 0°C i temperaturze minimalnej poniżej 0°C). 51 dni mroźnych (o temp. maksymalnej niższej niż 0°) oraz 35 dni gorących (o temp. maksymalnej powyżej 25°C). Na terenie gminy okres bezprzymrozkowy (liczba dni pomiędzy datami zaniku i pojawienia się przymrozków) trwa 165 dni, a okres wegetacyjny (liczba dni o średniej dobowej temperaturze nie niższej niż 5°C) – 210 dni. Największe zróżnicowanie warunków termicznych występuje pomiędzy dolinami i terenami podmokłymi a obszarami wyniesionymi o głębszym zaleganiu wód gruntowych. Podmokłe doliny Ugoszczy, Lubieszy, doliny bezimiennych cieków oraz obniżenia terenu stanowią obszary inwersyjne, predysponowane do zalegania chłodnego powietrza oraz częstego występowania mgieł. Na obszarze gminy Stoczek średnia roczna wilgotność względna powietrza wynosi 82%. Największą wilgotnością charakteryzują się tereny dolin rzek i lokalne zagłębienia terenu, co jest związane z płytkim zaleganiem wód gruntowych. Średnie roczne zachmurzenie na terenie gminy kształtuje się na poziomie 6,5 stopnia pokrycia nieba. Maksimum roczne występuje w listopadzie (8,5), minimum we wrześniu (5,0). Przeciętnie w roku jest 45 dni pogodnych i 145 pochmurnych. Średnie roczne sumy opadu atmosferycznego wynoszą 550 mm. Na obszarze gminy przeważają wiatry zachodnie i południowo – zachodnie. Średnia roczna prędkość wiatru wynosi 3 m/s. Warunki glebowe Pod względem typologicznym gleby gminy są mało zróżnicowane. Występują gleby brunatne wyługowane, bielicowe, pseudobielicowe, murszaste, mady i czarne ziemie. Wśród gruntów ornych dominują gleby brunatne wyługowane wytworzone z piasków luźnych i słabogliniastych oraz gleby pseudobielicowe wytworzone z piasków słabogliniastych i gliniastych lekkich całkowitych. Gleby brunatne wyługowane występują głównie w północno – wschodniej, południowej i środkowej części gminy. Przewagą gleb pseudobielicowych charakteryzują się grunty orne zachodniej części gminy. Gleby murszaste występują w dolinie Lubieszy, w dolinach bezimiennych cieków, w obniżeniach terenu oraz w rejonie wsi: Grabowiec, Błotki, Polkowo. Mady występują głównie w dolinie Ugoszczy oraz we wsiach: Topór, Mrozowa Wola, Polkowo, Grabowiec. Na południe od wsi Mrozowa Wola występują czarne ziemie. Gleby bielicowe występują pod lasami, a więc głównie w północnej i wschodniej części gminy. Pod względem rolniczej przydatności wśród gruntów ornych przeważają gleby kompleksów: żytnio – ziemniaczanego słabego oraz żytnio – łubinowego. Gleby kompleksu żytnio – ziemniaczanego słabego stanowią 38,6% gruntów ornych gminy. Większe, zwarte powierzchnie tych gleb występują we wsiach: Mrozowa Wola, Gajówka Zachodnia, Drgicz, Lipki Stare. W pozostałych wsiach gleby te występują w postaci rozdrobnionych konturów. Natomiast gleby kompleksu żytnio – łubinowego stanowią 30,5% gruntów ornych. Występują we wszystkich wsiach, a większe ich obszary znajdują się w rejonie wsi: Stare Lipki, Nowe Lipki, Gajówka, Wieliczna i Majdan.

Strona 40

Strategia Rozwoju Gminy Stoczek do 2020 r. Gleby kompleksu żytnio – ziemniaczanego dobrego stanowią 11,3% gruntów ornych. Występują w postaci rozdrobnionych konturów w południowej i południowo – zachodniej części gminy, głównie we wsiach: Stoczek, Drgicz, Gruszczyno, Grygrów, Zgrzebichy. Gleby kompleksu zbożowo – pastewnego słabego stanowią 10,2% gruntów ornych. Występują głownie w południowo – zachodniej części gminy we wsiach: Mrozowa Wola, Marianów, Topór, Wieliczna. Gleby kompleksu żytnio – ziemniaczanego bardzo dobrego stanowią 5% gruntów ornych i występują w postaci rozdrobnionych konturów głównie we wsiach: Grabowiec, Kazimierzów, Polkowo, Stoczek. Pozostałą część gruntów ornych stanowią gleby kompleksów zbożowo – pastewnego mocnego (2,66%) i pszennego dobrego (1,8%). Gleby tych kompleksów występują w postaci rozdrobnionych konturów we wsiach Mrozowa Wola, Wieliczna, Topór, Grabowiec, Stoczek. Wśród trwałych użytków gminy przeważa kompleks średni stanowiąc 71,7% użytków zielonych. Gleby tego kompleksu występują w dolinach Ugoszczy i Lubieszy oraz w obniżeniach terenu. Kompleks słaby stanowi 27,9% użytków zielonych gminy. Występuje w dolinie Ugoszczy oraz w obniżeniach terenu. Większe powierzchnie tego kompleksu znajdują się we wsiach Mrozowa Wola, Stare Lipki, Żulin. Kompleks dobry stanowi tylko 0,4% użytków zielonych i występuje głównie w obniżeniach terenu we wsiach Stoczek i Drgicz. Gleby gminy Stoczek charakteryzują się jednym z najniższych wskaźników bonitacji w województwie. Gleby słabej jakości (V, VI, VIz klas bonitacyjnych) stanowią aż 75,8% powierzchni gruntów ornych i 87,4% powierzchni użytków zielonych. Gleby średniej jakości (IV klasy bonitacyjnej) stanowią 22,3% gruntów ornych i 12,4% użytków zielonych. Nielicznie występują gleby dobre – gleby klasy IIIb stanowią tylko 1,9% użytków ornych, a wśród użytków zielonych nie występują. Na obszarze gminy nie stwierdzono występowania gleb klasy I-IIIa. Najlepsze w gminie gleby (kl. IIIb) występują w południowo – wschodniej część wsi Mrozowa Wola, na południu wsi Polkowo, we wschodniej części wsi Grabowiec, na południu wsi Topór, w Wielicznej, Marianowie, Grygowie oraz na niewielkiej powierzchni we wschodniej części Stoczka. Wskaźnik jakości rolniczej przestrzeni produkcyjnej gminy Stoczek należy do najniższych w województwie i wynosi 47,6. Przeważająca część użytków rolnych wymaga wapnowania gleb – odczyn bardzo kwaśny i kwaśny ma 77% powierzchni użytków rolnych. Struktura użytków rolnych wg przeznaczenia w Gminie Stoczek: Wyszczególnienie Powierzchnia % udziału (ha) powierzchni gminy Razem grunty orne: 2012,56 36,96 % Użytki rolne Sady 39,53 0,73 % Łąki 2432,18 44,66 % Pastwiska 156,59 2,88 % Odłogi 14,82 0,27 % Ugory 790,11 14,51 % Razem 5445,79 100,00 %

w

* Ewidencja Gruntów i Budynków- Starostwo Powiatowe w Węgrowie, 2013

Strona 41

Strategia Rozwoju Gminy Stoczek do 2020 r. * Powszechny Spis Rolny- GUS, 2010

Gruny orne

sady

łąki

pastwiska

Użytki rolne zajmują prawie 36,96% ogółu powierzchni gminy. Charakterystyka wielkości gospodarstw rolnych w Stoczku do 5 ha 5-15 ha Powyżej Razem 15 ha 1508 539 23 2070 * dane Urząd Gminy w Stoczku, Referat Finansowy, Dział Podatkowy, 2013

Z powyższego zestawienia wynika, że najwięcej gospodarstw rolnych funkcjonuje w przedziale do 5 ha. Ogólna ilość gospodarstw rolnych w gminie Stoczek wynosi – 2070. Występują :  gospodarstwa małe – liczące do 5 ha. Łącznie 1508 gospodarstw stanowi 72,85 % wszystkich gospodarstw w gminie. Ogólna ich powierzchnia zajmuje 4.533,29 ha ,w tym ha fizycznych : 3124,55 co stanowi 47,96 % areału gruntów fizycznych.  gospodarstwa średnie - liczące od 5 ha do 15 ha. Jest ich łącznie 539 i stanowią 26,04 % wszystkich gospodarstw w gminie. Zajmują 4.230,05 ha, w tym ha fizycznych 3102,48, co stanowi 47,62 % areału gruntów fizycznych .  gospodarstwa duże – liczące powyżej 15 ha. Jest ich w gminie 23 i stanowią 1,11 % wszystkich gospodarstw (w tym brak gospodarstw mających powierzchnię większą niż 30 ha). Łączna powierzchnia tych gospodarstw wynosi 421,34 ha, w tym ha fizycznych 287,58 i stanowi 4,42 %. Melioracje Znacznie niższy od przeciętnego w regionie jest stopień zaspokojenia potrzeb melioracyjnych. Zmeliorowanych jest jedynie 21,6% użytków rolnych wymagających tego zabiegu. W nieco wyższym stopniu – 28,3% zostały zmeliorowane użytki zielone niż grunty orne – 16,3%. Do zmeliorowania pozostało w gminie 3.431 ha użytków rolnych.

Strona 42

Strategia Rozwoju Gminy Stoczek do 2020 r. 8.2.

WARUNKI SPOŁECZNE, TECHNICZNE I EKONOMICZNE ROLNICTWA

W Gminie Stoczek dominują grunty orne kompleksów żytniego słabego i bardzo słabego i charakteryzują się niższą niż w regionie zawartością składników pokarmowych. Większość gleb mieści się w klasach V i VI. Bardzo niska jakość gruntów sprawia, że w strukturze zasiewów dominują żyto, owies, mieszanki zbożowe i ziemniaki. Plony zbóż kształtują się na poziomie 20,1 kwintala/hektar a ziemniaków odpowiednio 140 kwintali. Obsada bydła na 100 ha użytków rolnych wynosi 49 sztuk a trzody chlewnej 83 sztuki i są niższe niż w regionie. Gmina charakteryzuje się bardzo niska towarowością zbóż (14 kg/ha użytków rolnych), żywca (77 kg/ha), mleka 1l/ha) i ziemniaków (14 kg/ha). Wnioski: 1. Rolnictwo charakteryzuje się dużą ilością słabych stron. 2. Wysoki odsetek trwałych użytków zielonych sprawia, że w produkcji zwierzęcej dominuje chów bydła i tak będzie w przyszłości. 3. Środkiem do podniesienia obsady bydła powinna być poprawa gospodarki trwałymi użytkami rolnymi. W przyszłości szanse na rozwój maja tylko gospodarstwa duże co wynika z zasad polityki państwa w kontekście integracji z Unia Europejską. 4. Szansę rolnictwa w gminie upatruje się w jego dywersyfikacji produkcji ze szczególnym uwzględnieniem produkcji ekologicznej. 5. Grunty słabsze niż w Iv klasie podlegać będą sukcesywnemu zalesianiu lub przeznaczane będą pod zabudowę. 6. Wysokie walory naturalnego krajobrazu wielu wsi na terenie gminy stwarzają szansę na rozwój turystyki i agroturystyki. 9. TURYSTYKA I REKREACJA 9.1.

BAZA TURYSTYCZNA

Dziedzictwo kultury gminy, bogata historia, dobre położenie i skomunikowanie oraz obecność lasów a także licznych zabytków stanowią pomyślne warunki do rozwoju wszelkich form wypoczynku i rekreacji dla mieszkańców gminy i przyjezdnych. Zainwestowanie turystyczne Gminy. Baza turystyczno – wypoczynkowa gminy to przede wszystkim budownictwo letniskowe występujące w miejscowościach: Stare Lipki, Nowe Lipki, Topór, Mrozowa Wola, Gruszczyno, Drgicz, Gajówka Zachodnia, Grygrów, Miednik i Stoczek. Gmina Stoczek posiada bardzo dobre warunki do tworzenia agroturystyki. Obecnie działa tu 3 gospodarstwa agroturystyczne. Sławomir Komorowski – Brzózka 44, 07 – 104 Stoczek, tel. 607-726-034. Do dyspozycji gości są: 4 miejsca noclegowe tj. 2 pokoje 2-osobowe, wspólna łazienka, salon do dyspozycji gości.

Strona 43

Strategia Rozwoju Gminy Stoczek do 2020 r. Anna Skoneczna – Drgicz 64a, 07 – 104 Stoczek, tel. (025) 793-36-05 Do dyspozycji gości są: 2 pokoje 2 osobowe, łazienka. Możliwość skorzystania z jazdy konnej. Wyżywienie całodzienne. Oferta aktualna w sezonie letnim. Alina i Tadeusz Socha Grygrów 23, 07 – 104 Stoczek, tel. (025) 793-22-05 Do dyspozycji gości dom wolnostojący 3 pokoje 3 osobowe, kuchnia, łazienka. Wyżywienie całodzienne. Oferta aktualna w sezonie letnim. Na terenie gminy występują urządzenia sportowo – rekreacyjne przy szkołach podstawowych, z których mogą korzystać wypoczywający. Baza usługowa jest niewystarczająca. Brak jest punktów informacji turystycznej, wypożyczalni sprzętu turystycznego, pól namiotowych i biwakowych itp. W gminie brak jest także bazy noclegowej ogólnodostępnej – nie ma obiektów hotelarskich ani obiektów wczasowo – wypoczynkowych. Brak jest kina. Dostępność komunikacyjna gminy jest dobra – dojechać można zarówno drogą krajowa jak i linia kolejową. Wnioski  gmina posiada walory turystyczne wynikające głównie z wysokich walorów przyrodniczych wyróżniających ją na tle województwa. Wśród tych walorów najważniejszy to duża powierzchnia lasów, występowanie rezerwatu, O.CH.K., pomników przyrody i użytków ekologicznych;  wszystkie państwowe lasy w gminie są w większości przydatne do rekreacji. lasami wyłączonymi spod możliwości zagospodarowania turystyczno – wypoczynkowego są rezerwaty i lasy chronione;  poza walorami przyrodniczymi w gminie jest wiele miejsc historycznych i obiektów zabytkowych, które podnoszą atrakcyjność turystyczną gminy;  w gminie istnieją warunki do rozwoju następujących form turystyki: - turystyka pobytowa w indywidualnym budownictwie letniskowym już istniejącym i przystosowanie do tego istniejących zagród (opuszczonych) lub budowa nowych ale tylko w plombach istniejącej zabudowy ze względu na zakazy obowiązujące NPK, - turystyka pobytowa w gospodarstwach agroturystycznych (w tym rozpowszechnienie i zachęcanie rolników do prowadzenia działalności agroturystycznej), - turystyka krajoznawcza samochodowa, rowerowa i piesza oraz konna w oparciu o projektowane szlaki;  za walorami przyrodniczymi i innymi atrakcjami turystycznymi nie podąża jednak zagospodarowanie turystyczne, zupełnie niewystarczające. 9.2.

TRASY I ATRAKCJE TURYSTYCZNE

Miejsca pamięci narodowej. Najwięcej miejsc upamiętnionych dotyczy drugiej wojny światowej. Są to: we wsi Stoczek Pomnik ku czci żołnierzy WP poległych w latach 1939-1945. Pomnik ku czci żydom Stoczka zamordowanym w latach 1941-1944. Płaskorzeźba ku czci Edwarda Szymańskiego (w holu głównym Szkoły Podstawowej) Strona 44

Strategia Rozwoju Gminy Stoczek do 2020 r. we wsi Huta Gurszczyno Pomnik poświęcony Józefowi Piłsudskiemu i Legionom Polskim. Przy szosie Paplin – Stoczek, po wschodniej stronie, w miejscowości Huta Gruszczyno ustawiono w latach międzywojennych pomnik na pamiątkę odzyskania niepodległości przez Polskę. Krzyż poświęcony żołnierzom WP poległym we wrześniu 1939 r. we wsi Miednik Pomnik poświęcony żołnierzom AK batalionu „Poraj” Ścieżki rowerowe. Ścieżka rowerowo - przyrodnicza "Jeziorka Kałęczyńskie" W gminie, na terenie Nadbużańskiego Parku Krajobrazowego została utworzona ścieżka przyrodniczo - rowerowa, na której można się poruszać pieszo, rowerem bądź samochodem. Ścieżka ma około 20km. Stanęło przy niej kilkanaście tablic informacyjnych, zbudowano wiatę gdzie urządzono punkt postojowy przy byłej leśniczówce. Ma ona kształt pętli, zaczyna się i kończy przy pomniku Marszałka Piłsudskiego w Hucie Gruszczyno. Prowadzi przez atrakcyjne zakątki gminy, sosnowe lasy, rezerwat "Moczydło" Rezerwat ten jest ostoją ptactwa wodnego. Utworzony został w celu ochrony stanowisk lęgowych rzadkich i zagrożonych gatunków ptaków. Celem wędrówki ścieżką przyrodniczą są urocze jeziorka dystroficzne usytuowane w kompleksie leśnym Miednik i częściowo na jego skraju na wysoczyźnie polodowcowej. Na trasie poznać można bogactwo zbiorowisk leśnych, zróżnicowaną florę i faunę i nieodłączne towarzyszące ptactwo Dojazd dla turystów nie posiadających własnego środka lokomocji możliwy jest autobusem PKS z Łochowa w kierunku miejscowości Sadowne. Należy wysiąść na przystanku Zieleniec. Można też dojechać pociągiem relacji Warszawa - Białystok i wysiąść na Stacji Sadowe. 10. DOCHODY I WYDATKI BUDŻETU

1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008

Dochody w tys. zł

Wydatki w tys. zł

2.767 3.926 4.770 4.759 6.132 6.267 6.913 7.266 8.779 10.259 9.462 17.588 12.881 14.919

2.752 3.986 5.118 4.798 6.485 7.281 7.011 7.662 8.888 10.971 13.736 15.033 13.533 15.185

Dochody na 1 mieszkańca 464,11 663,49 809,24 817,64 1.068.26 1.089,26 1.210,29 1.280,49 1.569,42 1.836,53 1.707,25 3.210,63 2.374,82 2.770,51

Wydatki na 1 mieszkańca 461,53 673,64 868,13 824,35 1.130,11 1.218,62 1.227,37 1.350,29 1.588,91 1.964,07 2.478,47 2.744,25 2.459,07 2.819,86

Strona 45

Strategia Rozwoju Gminy Stoczek do 2020 r. 2009 2010 2011 2012

14.060 17.926 19.253 16.467

14.496 20.464 20.685 16.079

2.642,44 3.372,03 3.644,36 3.131,26

2.724,34 3.849,46 3.916,14 3.057,41

Dane: Urząd Gminy w Stoczku

W strukturze dochodów gminy obserwuje się coroczną dynamikę wzrostu dochodów Gminy w latach 1995-2004, a potem 2007-2011, natomiast w roku 2012 nastąpił spadek dochodów o 2.786 tys. zł. Różnica w dochodach i wydatkach Gminy Stoczek w 2012 roku wynosiła około - 400 tys. zł. 25000 20000 15000 10000 5000 0

1995

1997

1999

2001

2003

Dochody budżetu gminy w tys. zł.

2005

2007

2009

2011

Wydatki budżetu gminy w tys. zł.

Dochody gminy w 2012 r. WYSZCZEGÓLNIENIE Dochody razem

STOCZEK 16 467 309,79

Podatek rolny

246 742,60

Podatek od nieruchomości

711 704,82

Podatek od środków transportu

71 759,38

Opłaty skarbowe

13 128,75

Subwencje

7 584 570,00

Dotacje

4 758 217,98

Dochody z majątku gminy

151 084,23

Inne

1 345 434,94

Udział w podatku dochodowym państwa

1 584 667,09

*dane Urzędu Gminy Stoczek

W strukturze dochodów gminy zaznacza się poważny wpływ z podatku od nieruchomości.

Strona 46

Strategia Rozwoju Gminy Stoczek do 2020 r. Wydatki budżetu gminy według działów w 2011 i 2012 r. Działy Rolnictwo i łowiectwo Leśnictwo Transport i łączność Gosp. mieszkaniowa Administracja publiczna Urzędy naczelnych org. władzy Bezpieczeństwo publiczne Obsługa długu publicznego Oświata i wychowanie Ochrona zdrowia Opieka społeczna Edukacyjna opieka wychowawcza Gospodarka komunalna i ochrona środowiska Kultura fizyczna i sport Ogółem

2011 3 279 516,83 396 031,58 242 620,44 2 386 909,54 15 518,00 75 194,68 478 156,56 7 477 122,76 51 252,36 3 575 786,57 644 677,93 70 976,24 1 457 751,85 20 151 515,34

2012 264 769,27 5 792,29 533 477,89 255 398,25 2 141 140,11 902,00 83 244,08 565 143,08 7 348 938,81 53 598,54 3 781 052,55 313 851,12 393 797,76 80 671,80 15 821 777,55

11. PODSUMOWANIE ANKIETY PRZEPROWADZONEJ WŚRÓD MIESZKAŃCÓW W TRAKCIE AKTUALIZACJI STRATEGII ROZWOJU GMINY STOCZEK. Ankieta została przeprowadzona w październiku 2013 r. Odrzucone zostały 3 ankiety, z których 2 były w 80% nie wypełnione, zaś w jednej wszystkie oceny były „1”. W rezultacie analizie poddano 192 ankiety. 59,4% ankiet wypełniły kobiety, 36,5% mężczyźni. 4,1% respondentów nie wskazało płci. Wykształcenie respondentów: podstawowe gimnazjalne pomaturalne/polic. zawodowe

3% 1% 8% 28%

średnie niepełne wyższe wyższe nie wskazane

24% 5% 25% 6%

W strukturze wykształcenia respondentów widoczna jest nadreprezentacja osób z wyższym wykształceniem. Rozkład wieku respondentów był następujący: 65 nie wskazany

19% 9% 1% 4%

I w tym przypadku rozkład wieku wskazuje na nadreprezentację osób w średnim wieku, kosztem osób młodych (18-25 lat) oraz osób w wieku poprodukcyjnym (powyżej 65 lat). Podział respondentów według statusu na rynku pracy był następujący: pracujący 54% rolnik 14% przedsiębiorca 3% bezrobotny 13% uczący się 6% emeryt/rencista 10% inne 2% nie wskazany 1% Na pytanie jak zmieniła się sytuacja materialna rodziny respondenta w ciągu ostatnich 2 lat, 42% stwierdziło, że sytuacja nie uległa zmianie, 20% poprawiła się, w tym dla ponad 2% znacznie. Według ponad 37% respondentów, sytuacja ich rodziny pogorszyła się, w tym dla 10% znacznie się pogorszyła. Zatem prawie 2 razy więcej respondentów wskazuje pogorszenie sytuacji ekonomicznej, niż jej polepszenie. Może to wskazywać również na nasilenie w kolejnych latach skali problemów związanych z ubożeniem społeczeństwa, zagrożeniem wykluczeniami, biernością społeczną. 45 % respondentów pytanych jak oceniają sytuację społeczno-gospodarczą gminy wystawia ocenę zadowalającą (3), 20% dobrą (4), 1% bardzo dobrą. 18% respondentów ocenia sytuację gminy jako złą, a 2% jako bardzo złą. 14% nie miało zdania na ten temat. Na 192 wypełnione ankiety, tylko w jednej nie udzielono odpowiedzi na to pytanie. 30% respondentów nie udzieliło odpowiedzi na pytanie co jest największą szansą dla rozwoju Gminy. Może to wskazywać że nie dostrzegają takich szans, bo takowe ich zdaniem nie istnieją albo, że jest im to obojętne. Jako największe zagrożenie respondenci wskazują bezrobocie (41% udzielonych odpowiedzi), w następnej kolejności problemy demograficzne – ucieczka młodych (17%), migracje, niż demograficzny (po 3%). Istotny jest fakt, że na ucieczkę młodych i inne problemy demograficzne zwracają uwagę osoby starsze niż 35 lat (80%), co może oznaczać że młodsi nie postrzegają tych zjawisk jako problemów, a jako naturalny, logiczny proces. W kategorii zagrożeń wskazywane są również (po 5% udzielonych odpowiedzi): zadłużenie Gminy, mała liczba połączeń autobusowych na terenie gminy, zanieczyszczenie środowiska, ale także brak perspektyw (4% u.o.)

Strona 48

Strategia Rozwoju Gminy Stoczek do 2020 r. Na pytanie czy młodzi mieszkańcy Stoczka powinni wiązać swoją przyszłość z gminą, 30% respondentów odpowiedziało „nie wiem”, a 14% „nie”. Twierdząco odpowiedziało 56% osób. Istotne jest, że wśród osób, które odpowiedziały przecząco na to pytanie, 60% było w wieku 45 lat i więcej. Na pytanie czy respondent planuje w dalszym ciągu mieszkać w gminie Stoczek w ciągu następnych 7 lat, „tak” odpowiedziało 60%, „nie” 13% , zaś „nie wiem” – 27%. Spośród osób zdecydowanych, 18% planuje opuszczenie gminy. 44% respondentów, którzy zadeklarowali opuszczenie terenu gminy, posiada wykształcenie wyższe, a 56% z nich nie przekroczyło 35 lat. Może to wskazywać na utrzymanie trendu, zgodnie z którym z obszaru gminy będzie następował odpływ młodych ludzi z wysokim wykształceniem. Na pytanie co wpływa pozytywnie na jakość życia w gminie, 70 (36%) respondentów w ogóle nie udzieliło odpowiedzi. Spośród pozostałych 7 % stwierdza, że nic, 20% wskazuje na infrastrukturę i inwestycje (należy domyślać się że komunalne), 15% czyste środowisko i przyrodę, 12% spokój i bezpieczeństwo. Po ok. 7% respondentów którzy udzielili odpowiedzi, wskazuje szkoły i przedszkola oraz położenie i dojazd do Warszawy (być może dotyczy to terenów położonych przy linii kolejowej). Na pytanie co wpływa negatywnie na jakość życia w gminie, 62 respondentów (32%) nie udzieliło odpowiedzi, spośród pozostałych 50% wskazuje bezrobocie, ok. 8% jako negatywny czynnik wskazuje stan dróg, podobny odsetek respondentów wskazuje na pewną grupę zjawisk/postaw społecznych: obojętność, głupotę, egoizm, brak zaangażowania, słabą integrację społeczności. Po ok. 5% wskazań dotyczy złej komunikacji i braku połączeń, a także braku oferty kulturalnej, miejsc spotkań dla młodych. Wśród spraw, które należy zmienić/poprawić w gminie w pierwszej kolejności, 28% spośród wszystkich wskazań dotyczy poprawy stanu dróg, w tym tych prowadzących do małych wsi, 25% wskazuje na inwestycje umożliwiające rozwój przedsiębiorstw i tworzenie miejsc pracy. 8% wskazań dotyczy zapewnienia dobrego kształcenia w szkołach, po 6% poprawy dostępu do lekarzy pediatrów, a także aktywizacji społeczeństwa. Pozostałe wskazania (po 4%) to zwiększenie liczby połączeń autobusowych, obniżenie opłat za wywóz nieczystości, budowa sieci kanalizacyjnej. Na pytanie które dziedziny powinny być szczególnie wspierane przez samorząd Gminy, (można było wybrać 3 spośród proponowanych 13 albo przedstawić własne inne propozycje), respondenci wskazali następujące zagadnienia (w % w stosunku do ogólnej liczby wskazań): Wskazana dziedzina/działalność oświata i opieka przedszkolna rozbudowa dróg ochrona zdrowia i profilaktyka bezpieczeństwo publiczne pomoc społeczna

% wskazań 14 13 12 10 10

Strona 49

Strategia Rozwoju Gminy Stoczek do 2020 r. wodociągi i kanalizacja sport i rekreacja zajęcia pozalekcyjne dla dzieci tereny rekreacyjne czystość ulic i terenów publicznych przydomowe oczyszczalnie ścieków działalność instytucji kultury wsparcie organizacji społecznych Inne

7 6 6 6 5 4 4 3 1

W kolejnym pytaniu respondenci zostali poproszeni o dokonanie oceny 22 sfer istotnych dla życia codziennego mieszkańców Gminy (w skali od 1 do 6, gdzie 6 to wartość największa), obejmujących zarówno te w pełni zależne od samorządu Gminy, jak i determinowane przez procesy społeczno-gospodarcze. Wyniki oceny (średnia ważona) zostały przedstawione poniżej. P oziom kształcenia w liceum P oziom kształcenia w szkołach podstawowych P oziom kształcenia w gimnazjach Działanie podstawowej opieki zdrowotnej (lekarze I kontaktu, pielęgniarki) S tan środowiska naturalnego Dostępność i jakość działania przedszkoli Dostęp do internetu Dostępność i jakość działania pomocy społecznej Czystość i porządek w gminie, w tym gospodarka odpadami Dostępność i funkcjonowanie infrastruktury wodociągowej kanalizacja) Bezpieczeństwo mieszkańców Ilość i jakość placówek handlowych Warunki mieszkaniowe S tan dróg i chodników Dostępność i funkcjonowanie infrastruktury kanalizacyjnej Warunki dla rekreacji i uprawiania sportów amatorskich Dostępność transportu zbiorowego na terenie gminy (np. P KS -u, busów) Warunki do prowadzenia działalności gospodarczej (handel i usługi, produkcja) Udział mieszkańców w życiu publicznym Oferta kulturalna w gminie Atrakcje turystyczne/obsługa turystów Możliwość znalezienia zatrudnienia

3,9 3,7 3,6 3,6 3,6 3,5 3,4 3,3 3,1 3,0 3,0 3,0 2,8 2,8 2,7 2,5 2,3 2,3 2,3 2,2 2,1 1,6

Strona 50

Strategia Rozwoju Gminy Stoczek do 2020 r. Wyniki na wykresie radarowym 22. Dostępność 5 transportu zbiorow ego na 4,5 terenie gm iny (np. PKS -u, busów ) 4 21. Dostęp do2,3 internetu 3,4 20. Ilość i jakość placów ek handlow ych 3,0 19. Warunki dla rekreacji i upraw iania sportów am atorskich 2,5 18. Atrakcje turystyczne/obsługa turystów 2,1

2. Warunki do prow adzenia działalności gospodarczej (handel i usługi, produkcja) 3,5 4. Bezpieczeństw o 2,3 3. Warunki 1. Możliw ość m ieszkańców m ieszkaniow e 3 znalezienia 3,0 2,8 zatrudnienia 2,5

1,6

2

1,5

1

0,5

0

17. Stan środow iska naturalnego 3,6 16. Działanie podstaw ow ej opieki 15. Oferta kulturalna zdrow otnej (lekarze I w gm inie kontaktu, 2,2 pielęgniarki) 3,6

14. Poziom kształcenia w liceum 3,9

5. Udział m ieszkańców w życiu publicznym 2,3 6. Dostępność i funkcjonow anie infrastruktury w odociągow ej kanalizacja) 7. Dostępność i 3,0 funkcjonow anie infrastruktury kanalizacyjnej 2,7 i 8. Czystość porządek w gm inie, w tym gospodarka i 9. Stan drógodpadam i 3,1 chodników

2,8 10. Dostępność i jakość działania pom ocy 11. Dostępność i społecznej 13. Poziom 12. Poziom jakość działania 3,3 kształcenia w kształcenia w przedszkoli gim nazjach szkołach 3,5 3,6 podstaw ow ych 3,7

Jak widać, 7 dziedzin zostało ocenionych na 50% maksymalnej liczby punktów, lub mniej. Są to:  Warunki dla rekreacji i uprawiania sportów amatorskich  Dostępność transportu zbiorowego na terenie gminy (np. PKS -u, busów)  Warunki do prowadzenia działalności gospodarczej (handel i usługi, produkcja)  Udział mieszkańców w życiu publicznym  Oferta kulturalna w gminie  Atrakcje turystyczne/obsługa turystów  Możliwość znalezienia zatrudnienia Wyniki te korespondują w znacznym stopniu z odpowiedziami na inne pytania zawarte w ankiecie i mogą być wykorzystane przy identyfikacji problemów/barier rozwojowych.

Strona 51

Strategia Rozwoju Gminy Stoczek do 2020 r. Ocena warunków mieszkaniowych przez respondentów wskazuje na dość wysoki stopień zadowolenia - 8% ocenia je jako bardzo dobre, 45% - dobre, a 39% jako zadowalające. 7% respondentów ocenia swoje warunki mieszkaniowe jako złe, a 1% - bardzo złe. Jakość obsługi klientów w Urzędzie Gminy jest oceniana tylko poprzez jedno pytanie, zatem nie można na jego podstawie wyciągać precyzyjnych wniosków. Ogólna ocena jakości obsługi jest bardzo dobra według 16% respondentów, dobra według 48%, przeciętna dla 24%. Jedynie 3% respondentów ocenia obsługę w UG źle, a 1% bardzo źle. 8% respondentów nie ma opinii na temat jakości obsługi. Również poczucie bezpieczeństwa mieszkańców w gminie oceniane jest dość wysoko – łącznie 72% czuje się bezpiecznie, 18% nie, 9% nie ma zdania na ten temat. Na pytanie czy gmina wystarczająco dużo współpracuje z innymi samorządami aż 61% respondentów nie ma zdania, 26% ocenia współpracę jako wystarczającą, 13% jako nie wystarczającą. Na pytanie co dla respondenta ma największe znaczenie w życiu (do wskazania 3 spośród 10, lub własne wskazanie) wskazano następujące sprawy: dobre wykształcenie dzieci

16%

możliwość zatrudnienia i zarobkowania

15%

pewność zatrudnienia

15%

posiadanie własnego domu/mieszkania

13%

zdrowie

12%

zamieszkanie w bezpiecznej, zdrowej okolicy

9%

wykształcenie / podnoszenie kwalifikacji

8%

praca blisko miejsca zamieszkania

5%

możliwość prowadzenia własnej działalności gospodarczej

4%

rosnąca pozycja społeczna (osobista, rodziny)

2%

zamożność

2%

możliwość prowadzenia własnej działalności społecznej

1%

Należy podkreślić , że 30% wskazań dotyczy posiadania zatrudnienia i pewności zatrudnienia. Z kolei tylko dla 5% respondentów ważne jest aby miejsce pracy znajdowało się blisko miejsca zamieszkania. To wskazuje na znaczny stopień gotowości na dojazd do pracy do nieodległych miast, ale zapewne także i do Warszawy. Symptomatyczne są niskie odsetki odpowiedzi dotyczących możliwości prowadzenia działalności gospodarczej i społecznej. Znajdują one odzwierciedlenie w liczbie podmiotów gospodarczych na terenie gminy oraz ogólnej aktywności społecznej. Kolejną kwestią na jaka warto zwrócić uwagę jest fakt, że dla respondentów o wiele ważniejsze jest dobre wykształcenie dzieci, niż podnoszenie własnych kwalifikacji. Fakt, że tzw. bezpieczna i spokojna okolica jest ważna tylko dla 9% badanych, wskazuje że nie będzie to istotny czynnik zatrzymujący mieszkańców gminy przed jej opuszczeniem.

Strona 52

Strategia Rozwoju Gminy Stoczek do 2020 r. Na pytanie o potrzebę posiadania większej ilości informacji na temat zagadnień związanych z funkcjonowaniem i rozwojem Gminy 19% respondentów stwierdza, że zdecydowanie tak, 46% że tak. Oznacza to wysokie zapotrzebowanie na informację o działalności samorządu! 24% respondentów stwierdza, że nie ma potrzeby posiadania większej ilości takich informacji, w tym 1% zdecydowanie nie. 11% respondentów nie ma zdania w tej sprawie. 12. WNIOSKI DO ANALIZY SWOT Na podstawie zgromadzonych danych statystycznych, wyników analizy ankiet i innych informacji, została opracowana analiza SWOT. Analizę przeprowadzono w formule warsztatowej – z udziałem Zespołu Zadaniowego oraz Zespołu Konsultacyjnego. Dla zapewnienia precyzji podejścia i większej przejrzystości, analiza została opracowana w 4 obszarach obejmujących: - Sferę gospodarczą (w tym: rolnictwo, działalność gospodarcza, rynek pracy, atrakcyjność inwestycyjna) - Sferę społeczną (w tym: edukacja, kultura, pomoc społeczna, ochrona zdrowia, bezpieczeństwo, wykluczenia, aktywność społeczna, integracja) - Ofertę cywilizacyjną (w tym: infrastruktura, warunki życia, mieszkalnictwo, rekreacja, sport, środowisko) - Relacje zewnętrzne gminy (w tym: współpraca z innymi samorządami, innymi podmiotami, NGO, współpraca zagraniczna, promocja) Wyniki analizy zostały przedstawione poniżej. Poszczególnym czynnikom przypisano dodatkowo wagi od 1 do 3, w celu zaznaczenia skali ich oddziaływania : 1najsilniejsze negatywne lub pozytywne oddziaływanie, 2 – umiarkowane, 3 – najsłabsze. Po ustaleniu skali oddziaływań, przeanalizowano (w uproszczonej formie) zgodnie z zasadami analizy TOWS, wzajemny wpływ poszczególnych czynników (zidentyfikowanych silnych, słabych stron, szans i zagrożeń). W lokalnej gospodarce nie zostały zidentyfikowane czynniki, które są istotną silną stroną gminy, zaś jako istotną szansę wskazano jedynie względną bliskość Warszawy (ok. 90 km). Pozostałe szanse są jedynie potencjalne – uprawa roślin energetycznych na słabych glebach jakich jest większość, nie zapewnia wysokiej efektywności ekonomicznej, zaś ewentualne inwestycje na terenie gminy napotykają na ograniczenia związane z brakiem stosownych zapisów w Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego. Inne ograniczenia, to te związane z ochroną przyrody i krajobrazu oraz protesty społeczne. Zdecydowanie więcej zidentyfikowano słabych stron - czynników poważnie obniżających zarówno potencjał gospodarczy i społeczny gminy, jak i jej atrakcyjność inwestycyjną. Do kluczowych można zaliczyć bardzo złą dostępność komunikacyjną – położenie na uboczu w stosunku do głównych szlaków komunikacji drogowej, nie wykorzystanie możliwości wynikających z położenia przy kluczowej linii kolejowej Warszawa-Białystok – poza miejscowościami leżącymi w bezpośrednim sąsiedztwie linii, pozostałe wsie z terenu gminy nie są w żaden sposób skomunikowane z wsią Topór, w której znajduje się przystanek kolejowy. Zatem jedynie zmotoryzowani mieszkańcy gminy są w stanie korzystać z połączenia kolejowego z Łochowem, Wołominem i dalej – Warszawą. Brak połączenia stacji kolejowej komunikacją zbiorową z resztą obszaru gminy, jest również poważną barierą dla turystyki weekendowej. Jednakże podstawowy negatywny wpływ polega na ograniczeniu mobilności mieszkańców gminy – zarówno w zakresie dostępu do miejsc pracy, jak

Strona 53

Strategia Rozwoju Gminy Stoczek do 2020 r. i dla uczących się. Gmina nie ma połączeń autobusowych z najbliższym miastem – Łochowem, a liczba połączeń z Węgrowem – siedzibą powiatu oraz Warszawą, jest bardzo mała i dotyczy wsi Stoczek oraz kilku wsi położonych w pobliżu drogi powiatowej. W tym kontekście względna bliskość Warszawy nie jest w pełni wykorzystywaną szansą. Wyraźna i szybka poprawa dostępności komunikacyjnej powinna stanowić jeden z priorytetów strategii rozwoju gminy. Zła dostępność komunikacyjna wymusza zwłaszcza na aktywnych i przedsiębiorczych mieszkańcach migrację do miast, głównie w okolice Warszawy. Kolejną ważną słabością lokalnej gospodarki jest słaby sektor rolniczy, z bardzo niską jakością rolniczej przestrzeni produkcyjnej (jedna z najniższych w woj. mazowieckim), znacznym rozdrobnieniem gospodarstw, których część jest słabo wyposażona, brakiem powiązań w postaci grup producenckich. W ślad za tym idzie brak zakładów przetwarzających żywność, bardzo słaby rozwój agroturystyki. Aktywność gospodarcza mieszkańców mierzona liczbą podmiotów na 1000 mieszkańców, jest jedną z najniższych w województwie mazowieckim. Także kluczowy surowiec pozyskiwany na terenie gminy – drewno, jest w znaczącej większości przetwarzany poza jej granicami, podobnie jak runo leśne. Pomimo dużej powierzchni lasów, brak w gminie znaczących cieków i zbiorników wodnych. Nie podnosi to atrakcyjności turystycznej gminy. Brak kompetencji i tradycji świadczenia usług turystycznych może stanowić w dalszym ciągu poważną barierę dla turystyki weekendowej, czy letniej. Bardzo mała liczba punktów gastronomicznych, ich brak w pobliżu szlaku turystycznego, również nie sprzyja zwiększeniu liczby osób odwiedzających gminę. Postulowane w ankiecie oparcie rozwoju gospodarki gminy w znacznym stopniu na turystyce wiejskiej, w obecnych warunkach nie przyniesie oczekiwanych rezultatów. Wszystkie te czynniki w sposób skumulowany pogarszają możliwości znalezienia zatrudnienia na terenie gminy. Faktyczna stopa bezrobocia jest trudna do oszacowania, gdyż występuje zjawisko fikcyjnego bezrobocia – wiele osób pozostaje zarejestrowane w PUP, co daje im uprawnienia z tytułu ubezpieczenia zdrowotnego, a jednocześnie pracują na czarno. Zjawisko jest znane zarówno służbom zatrudnienia w Powiecie, jak i w GOPS, czy w UG. PUP w ocenie Zespołu Konsultacyjnego działa doraźnie, nie zapewniając trwałych pozytywnych zmian na rynku pracy. Brak jest skutecznych instrumentów pozwalających wyprowadzić pracowników z szarej strefy. Dla osób chcących pracować w normalnych warunkach jest to kolejny argument na opuszczenie gminy. Odnotowane zjawisko wysokiego udziału osób młodych wśród bezrobotnych, jak i ponad 50% osób długotrwale bezrobotnych nie może być jednak w całości wiązane z opisanymi powyżej patologiami rynku pracy. Właśnie długotrwałe bezrobocie, niska mobilność i aktywność zawodowa są kluczowymi zidentyfikowanymi zagrożeniami w sferze gospodarczej. W obecnej sytuacji należy się spodziewać silnej wzajemnej interakcji w/w słabych stron i zagrożeń. Brak jednocześnie przesłanek do wskazania czynników z grupy mocnych stron, lub szans, które mogłyby niwelować opisane negatywne wpływy. Skutkiem tego może być pogłębienie skali migracji, zwłaszcza osób młodych i lepiej wykształconych. To w największym stopniu negatywnie może odbić się na przyszłości gminy. Inwestycje w branży rolniczej mogłyby ograniczyć nieco skalę tego zjawiska, lecz należy brać pod uwagę, że większość młodych ludzi nie zamierza wiązać swojej przyszłości z sektorem rolnym. Jest to słuszne podejście, zgodne z długofalową polityką UE i krajową. Zidentyfikowana jako zagrożenie depopulacja, według prognoz opracowanych dla powiatu węgrowskiego, będzie się pogłębiała i do 2025 r. doprowadzi do zmniejszenia liczby mieszkańców wsi w powiecie średnio o ok. 12%. Jest to zatem

Strona 54

Strategia Rozwoju Gminy Stoczek do 2020 r. czynnik negatywnie oddziałujący na wszystkie aspekty funkcjonowania gminy Stoczek. W sferze społecznej w trakcie analizy SWOT, wśród silnych stron o wysokim znaczeniu, wskazano dostępność placówek oświatowych, funkcjonowanie liceum w Stoczku, dobrą jakość pracy GOPS i POZ. Wśród szans nie zostały wskazane żadne o kluczowym znaczeniu, wymienia się jedynie umiarkowany wpływ możliwych korzyści wynikających z lepszego wykorzystania obiektów oświatowych i świetlic wiejskich, a także wzmocnienie sektora NGO. Trudno wskazać dodatkowe wzajemne oddziaływania tych czynników. Wśród słabych stron w sferze społecznej wskazuje się bezrobocie, w tym liczne przypadki długotrwałego bezrobocia, niski poziom integracji i aktywności społecznej (w tym NGO) oraz złe wyniki nauczania w gminnych placówkach oświatowych. W zagrożeniach wskazuje się pogorszenie warunków finansowania zadań społecznych z funduszy UE. Wymienione słabe strony negatywnie wpływają na szanse w zakresie wzmocnienia sektora NGO oraz wykorzystania potencjału szkół i świetlic. W odniesieniu do sfery gospodarczej – niskie wyniki nauczania w szkołach przekładają się na pogorszenie warunków startu w szkołach ponadgimnazjalnych dla młodzieży z terenu gminy Stoczek, a następnie – na pogorszenie pozycji na rynku pracy. Zatem powinny być potraktowane z najwyższą uwagą, a zmiana istniejącego stanu powinna stanowić jeden z priorytetów strategii rozwoju. W przeciwnym razie będą czynnikiem napędzającym migracje z terenu gminy lub co najmniej pogarszającym jej potencjał gospodarczy i społeczny. W odniesieniu do oferty cywilizacyjnej (infrastruktura, warunki życia, mieszkalnictwo, rekreacja, sport, środowisko naturalne), jako silne strony wskazuje się przede wszystkim stan środowiska naturalnego, rozwój sieci wodociągowej oraz dostęp do internetu. Czynniki te pozytywnie oddziałują na jakość życia oraz atrakcyjność inwestycyjną. W powiązaniu z dobrze ocenianymi warunkami mieszkaniowymi, stanowią czynnik przeciwdziałający nasilaniu migracji. Mogłyby również stymulować napływ nowych mieszkańców (np. poszukujących miejsca zamieszkania w spokojnej i czystej okolicy poza miastem), jednakże zła dostępność komunikacyjna oraz nie rozwiązane w znacznej części gminy problemy gospodarki ściekowej, na razie przeciwdziałają takiemu rozwojowi. Należy podkreślić, że Gmina Stoczek w minionych latach charakteryzowała się ponadprzeciętną skutecznością w pozyskiwaniu środków zewnętrznych na inwestycje oraz dużą aktywnością inwestycyjną. Pomimo tego skala potrzeb, które trzeba zaspokoić w zakresie infrastruktury jest jeszcze znaczna, poza kanalizacją dotyczy to także dróg. Te niezaspokojone potrzeby zidentyfikowane jako zagrożenie, stanowią czynnik hamujący rozwój. Szczególnym zagrożeniem jest to związane z pogorszeniem dostępności środków zewnętrznych na inwestycje infrastrukturalne. Gmina posiada dobrze rozwiniętą infrastrukturę sportową, lecz nie jest ona w pełni wykorzystana i jest to postrzegane jako szansa na stworzenie letniej i weekendowej oferty rekreacyjnej dla przyjezdnych. Czynnikiem sprzyjającym zwiększeniu liczby osób odwiedzających gminę w celach rekreacyjnych jest wspominana już linia kolejowa, pozwalająca na dojazd z Warszawy w czasie poniżej 1,5 godz. W zakresie relacji zewnętrznych w analizie SWOT wskazuje się na dobrą współpracę z sąsiednimi gminami oraz Powiatem Węgrowskim oraz działalność LGD „Bądźmy Razem”. Dla zapewnienia dalszego rozwoju, konieczne jest wzmacnianie tych czynników, zwłaszcza współpracy międzysamorządowej, jako warunku skutecznego pozyskiwania środków na inwestycje. W tym kontekście należy postrzegać także rozwój współpracy w celu poprawy dostępności komunikacyjnej

Strona 55

Strategia Rozwoju Gminy Stoczek do 2020 r. całego obszaru powiatu węgrowskiego. Realizacja zadań związanych z organizacją komunikacji zbiorowej byłaby o wiele łatwiejsza, gdyby mogła być realizowana w partnerstwie z innymi samorządami i podmiotami prywatnymi. Wśród słabych stron w sferze relacji zewnętrznych wskazuje się niewystarczającą skuteczność promocji, niską aktywność organizacji społecznych i ogólnie brak partnerów innych niż samorządowi do realizacji wspólnych działań. W powiązaniu z rosnąca konkurencją ze strony innych gmin, szczególnie funkcjonujących w silniejszym otoczeniu gospodarczym, lepiej skomunikowanych z aglomeracją warszawską, jest to poważne zagrożenie dla dalszego rozwoju, w tym również do skutecznego wdrażania strategii.

13. WYNIKI ANALIZY SWOT GMINY STOCZEK Sfera gospodarcza (rolnictwo, atrakcyjność inwestycyjna) Silne strony

działalność

3 Istnieje kilkadziesiąt dobrze wyposażonych i dobrze działających gospodarstw prowadzonych przez młodych właścicieli Szanse 1 Bliskość Warszawy 2 Rozwój inwestycji w oparciu o nowe tereny wydzielone w SUIKZP 2 Uprawa roślin energetycznych – produkcja biomasy (, ew. inne wykorzystanie)

gospodarcza,

rynek

pracy,

Słabe strony 1 Niska dostępność komunikacyjna związana dodatkowo z małą liczbą połączeń autobusowych 1 Brak połączeń zapewniających dostęp do komunikacji kolejowej 1 Słabe ekonomicznie rolnictwo, 37% gospodarstw domowych z terenu gminy wskazuje dochody z rolnictwa jako podstawowe (stanowią one powyżej 50% dochodów ogółem).Bardzo słabe warunki dla produkcji rolnej (wskaźnik jakości rolniczej przestrzeni produkcyjnej należy do najniższych w woj. mazowieckim) Mała średnia powierzchnia gospodarstwa, mała powierzchnia działek rolnych w gospodarstwach 1 Bardzo niski wskaźnik aktywności gospodarczej mieszkańców (39 podm. gosp. os. fiz./1000 mieszk.) 1 Względnie wysoki wskaźnik bezrobocia 1 Brak infrastruktury do rozwoju turystyki brak miejsc noclegowych, 2 Położenie na uboczu w stosunku do głównych dróg 2 Bardzo mało obiektów gastronomicznych, brak tradycji (kompetencji dot. świadczenia usług) związanych z turystyką 2 Brak terenów inwestycyjnych pod działalność produkcyjno-usługową (według zapisów SUIKZP) 2 Znaczny udział młodych wśród osób Strona 56

Strategia Rozwoju Gminy Stoczek do 2020 r. bezrobotnych, 2 Mało (3) gospodarstw agroturystycznych w gminie, tylko jedno działa sprawnie 2 Brak przetwórstwa runa leśnego pomimo wysokiej lesistości 2 Brak znaczących zakładów przetwórstwa drewna pomimo pozyskiwania surowca na terenie gminy 2 Szacowane znaczne rozmiary szarej sfery (w tym prawdopodobnie duża liczba osób oficjalnie bezrobotnych, które faktycznie mają zatrudnienie i dochody – brak wpływów z PIT dla Gminy, obciążenie pomocy społecznej) 3 Brak specjalizacji produkcyjnych, grup producenckich 3 Brak przetwórstwa produktów rolnych Zagrożenia 1 Długotrwałe bezrobocie 1 Brak mobilności na rynku pracy, gotowości do przekwalifikowania i podejmowania działalności, aktywności zawodowej 1 Migracja młodych, ujemny przyrost naturalny 1 Pogorszenie kondycji gospodarstw rolnych osoby mające zatrudnienie na terenie Warszawy, mają rosnąca motywację do przemeldowania się z terenu gminy Stoczek do stolicy 2 Działania PUP są doraźne, źle ukierunkowane, nie zapewniają trwałych pozytywnych zmian na lokalnym rynku pracy 3 Brak następców w małych gospodarstwach rolnych Sfera społeczna (edukacja, kultura, pomoc społeczna, ochrona zdrowia, bezpieczeństwo, wykluczenia, aktywność społeczna, integracja) Silne strony Słabe strony 1 Liceum w Stoczku 1 Dobra opieka przedszkolna (ale ograniczona dostępność) 1 Dostępność szkół podstawowych 1 Względnie wysokie poczucie bezpieczeństwa mieszkańców, dobrze

1 Liczne przypadki długotrwałego bezrobocia 1 Niski poziom aktywności społecznej 1 Problemy związane z częstymi przypadkami nadużywania alkoholu 1 Niewystarczający stopień wykorzystania Strona 57

Strategia Rozwoju Gminy Stoczek do 2020 r. wyposażone straże (OSP) 1 Dobra jakość ochrony zdrowia (POZ) 1 Dostępność i jakość działania pomocy społecznej Szanse 2 Wykorzystanie możliwości świetlic wiejskich (5 dobrze wyposażonych świetlic) 2 Potencjał szkół do wykorzystania (wykorzystanie infrastruktury szkolnej) 2 Wzmocnienie sektora NGO i zwiększenie współpracy samorządu z organizacjami

komputerów 2 Wyniki egzaminów gimnazjalnych poniżej średniej powiatowej 2 Wyniki sprawdzianu szóstoklasistów poniżej średniej powiatowej 2 Nie zintegrowana społeczność w gminie 2 Ograniczona oferta dla młodzieży, dotyczącej spędzania wolnego czasu 2 Mała aktywność istniejących organizacji pozarządowych 2 Niekorzystna dynamika demografii 2 Niewystarczające finansowanie oświaty 3 Brak posterunku policji pogarsza dostępność policji Zagrożenia 1 Pogarszające się warunki finansowania działań w sferze społecznej z funduszy UE

Oferta cywilizacyjna (infrastruktura, warunki życia, mieszkalnictwo, rekreacja, sport, środowisko) Silne strony Słabe strony 1 Dobry stan środowiska naturalnego 1 Dostępny internet szerokopasmowy w gminie 1 Sieć wodociągowa pokrywa teren całej gminy 2 Dobre warunki mieszkaniowe 2 Sieć dróg gminnych i powiatowych (ale nie ich stan) 3 Dostępność usług: pocztowych, bankowych 3 Infrastruktura sportowa (8 boisk i hala sportowa)

1 Niewystarczający stopień skanalizowania gminy 1 Zła dostępność komunikacyjna małych wsi (mało połączeń autobusowych) 1 Drogi wewnętrzne w złym stanie 2 Ograniczenie mobilności dzieci i ludzi starszych ze względu na słabą komunikację zbiorową 3 Brak środków i uregulowanego stanu prawnego terenów pod budowę zalewu

Szanse

1 Obciążenie budżetu związane z koniecznością rekultywacji istniejącego składowiska odpadów 1 Niewystarczające fundusze na realizację inwestycji infrastrukturalnych 1 Nie zaspokojone potrzeby remontowe dotyczące dróg gminnych i powiatowych 2 Zagrożenie dla środowiska ze względu na nie skanalizowanie części gminy

2 Linia kolejowa przebiegająca przez pnzach skraj gminy 2 Współpraca z nadleśnictwem i innymi podmiotami (np. NPK) w zakresie programów rekreacyjnych wykorzystujących zasoby leśne 2 Wykorzystanie infrastruktury sportowej dla turystów weekendowych i letników

Zagrożenia

Strona 58

Strategia Rozwoju Gminy Stoczek do 2020 r. 2 Potencjał do wykorzystania w agroturystyce

2 Negatywne oddziaływanie braku/małej liczby połączeń z małych miejscowości 2 Niszczenie infrastruktury drogowej poprzez lokalne podtopienia oraz brak odwodnienia dróg

Relacje zewnętrzne gminy (współpraca z innymi samorządami, innymi podmiotami, NGO, współpraca zagraniczna, promocja) Silne strony Słabe strony 1 Dobra współpraca z innymi gminami i Powiatem Węgrowskim 1 Partnerstwo w realizacji projektów związanych z rynkiem pracy 1 LGD Bądźmy Razem 2 Współpraca w przedsięwzięciach drogowych

1 Współpraca z organizacjami pozarządowymi na szczeblu ponadgminnym 1 Niewystarczająca skuteczność promocji 1 Brak materiałów promocyjnoinformacyjnych na temat Gminy 1 Niska efektywność organizacji

Szanse 1 Rozwój komunikacji zbiorowej 2 Współpraca w zakresie kanalizacji z Gminą Łochów

niechęć mieszkańców do angażowania się na rzecz lokalnej społeczności 2 Słaba współpraca Gminy z organizacjami pozarządowymi 2 Brak partnerów prywatnych do wspólnych inwestycji z gminą 3 Brak partnerów do współpracy zagranicznej Zagrożenia 1 Niechęć mieszkańców do angażowania się na rzecz lokalnej społeczności 2 Brak promowania pozytywnego wizerunku na tle innych gmin z powiatu negatywny wpływ ma brak materiałów promocyjnoinformacyjnych gminy 2 Rosnąca konkurencja i szybki rozwój gmin sąsiednich

Strona 59

Strategia Rozwoju Gminy Stoczek do 2020 r. Możliwe scenariusze rozwoju sytuacji w gminie w kluczowych obszarach Pesymistyczny

Umiarkowany

Optymistyczny

DEMOGRAFIA

Znaczne zmniejszenie liczby mieszkańców (300500 osób w ciągu 5-6 lat)

Zmniejszenie liczby mieszkańców w podobnym tempie jak w ciągu ostatnich 5 lat

Zmniejszenie liczby mieszkańców wolniejsze niż obecnie lub zahamowanie spadku liczby mieszkańców poprzez napływ nowych (przy ujemnym przyroście naturalnym)

EDUKACJA

Znaczne zmniejszenie liczby uczniów, pogorszenie lub brak poprawy poziomu kształcenia, zwiększenie dynamiki wydatków na ucznia

Powolny spadek liczby uczniów, poprawa jakości kształcenia do poziomu średniej powiatowej, przy stałym poziomie dynamiki wydatków oświatowych

Spadek, a następnie zahamowanie spadku liczby uczniów, znaczna poprawa jakości kształcenia, zmniejszenie dynamiki wydatków w przeliczeniu na ucznia

ROLNICTWO i PRZEDSIĘBIORCZOŚĆ

Rolnictwo - głęboki regres w produkcji i opłacalności Przedsiębiorczość – dalsze zmniejszenie lub brak wzrostu liczby przedsiębiorstw na terenie gminy

Stabilizacja poziomu produkcji rolnej Niewielki wzrost liczby podmiotów gospodarczych w gminie

Zwiększenie poziomu produkcji rolnej, w tym w wyniku zmian związanych z produkcja roślin energetycznych Znaczny wzrost liczby podmiotów gospodarczych związany m.in. z wykorzystaniem środków UE w nowej perspektywie

BUDŻET GMINY

Spadek dochodów lub dynamika dochodów mniejsza niż dotychczas

Dynamika dochodów i wydatków taka jak obecnie

Wzrost dynamiki dochodów i spadek dynamiki wydatków

INWESTYCJE

Niska aktywność inwestycyjna Gminy spowodowana niewystarczającą ilością środków w budżecie

Stabilna aktywność inwestycyjna na poziomie 1525% wydatków ogółem

Wysoka aktywność inwestycyjna wsparta pozyskanymi środkami zewnętrznymi

Strona 60

Strategia Rozwoju Gminy Stoczek do 2020 r. MIESZKALNICTWO

Bardzo mała aktywność w zakresie budownictwa mieszkaniowego na terenie gminy

Inwestycje mieszkaniowe ograniczone do obszaru wsi gminnej i najbliższych wsi oraz w rejonie przystanku kolejowego Topór

Przyrost liczby inwestycji mieszkaniowych równy lub większy niż średnia w powiecie

Na podstawie w/w analiz w trakcie warsztatów z udziałem zespołu zadaniowego i zespołu konsultacyjnego, zidentyfikowane zostały w gminie stoczek obecnie następujące kluczowe problemy i potrzeby społeczne:  Ujemne saldo migracji, zwłaszcza - migracja młodych mieszkańców,  Defeminizacja,  Ujemne saldo przyrostu naturalnego,  Wzrost liczby osób starych, niepełnosprawnych,  Bezrobocie,  Niewystarczające połączenia komunikacyjne na terenie gminy (zupełny brak powiązania terenu gminy z linią kolejową Warszawa-Białystok),  Niewystarczające połączenia komunikacyjne terenu gminy z Łochowem i dalej z Warszawą oraz terenu gminy z siedziba powiatu - Węgrowem i dalej Sokołowem Podlaskim,  Potrzeba przebudowy/remontów i powiatowych,

znacznej

części

dróg

gminnych

 Potrzeba podniesienia poziomu oświaty – poziom kształcenia w szkołach podstawowych i gimnazjum - poniżej średniej powiatowej, wyniki egzaminów i sprawdzianów należą do najniższych w województwie mazowieckim,  Potrzeba stworzenia i agroturystyki,

warunków

 Potrzeba zaspokojenia kanalizacyjnej,

potrzeb

dla w

weekendowej zakresie

rekreacji,

rozwoju

turystyki

infrastruktury

 Bierność i słaba integracja lokalnej społeczności,  Bardzo niska aktywność gospodarcza i społeczna mieszkańców,  W odniesieniu do większości i technologicznie rolnictwo.

gospodarstw

-

słabe

ekonomicznie

Strona 61

Strategia Rozwoju Gminy Stoczek do 2020 r.

14. WIZJA I MISJA ROZWOJU GMINY STOCZEK Wizja to zbiór nadrzędnych założeń zgodnych z wartościami (oczekiwaniami) uczestników procesu rozwoju lokalnego. Jej treść powinna określać, jaki jest w ostatecznym rozrachunku, pożądany efekt końcowy wszelkich podejmowanych aktualnie i w przyszłości działań w gminie. Wizja odzwierciedla generalną filozofię działania władzy lokalnej. Powinna ona być wyrazem aspiracji społecznych oraz wyobrażeniem przyszłości określającym atrybuty atrakcyjności gminy, jak również efekty wykorzystania jej atutów i szans rozwojowych oraz efekty eliminacji lub znaczącego ograniczenia problemów i zagrożeń. Innymi słowy wizja powinna określić atrakcyjny ale realistyczny obraz stanu gminy, jaki w przyszłości chcą osiągnąć jej mieszkańcy. Gmina Stoczek - przyjazna środowisku naturalnemu, wspierająca poprawę warunków życia, aktywność i edukację społeczności lokalnej oraz stwarzająca optymalne warunki rozwoju społeczno - gospodarczego i intelektualnego mieszkańców gminy przy racjonalnym wykorzystaniu zasobów środowiska naturalnego (zrównoważonego rozwoju). Wizję Gminy Stoczek będą cechować następujące elementy i wyróżniki: 1. Sieć szkół dostosowana będzie do możliwości finansowych gminy oraz trendów demograficznych. Wyrównane będą szanse edukacyjne młodzieży szkolnej Gminy Stoczek w tym poprzez udział w zajęciach pozalekcyjnych. Samorząd lokalny dzięki systemowi stypendialnemu będzie pomagał zdolnej młodzieży, zwłaszcza tej pochodzącej z ubogich rodzin. Samorząd będzie monitorował wyniki nauczania. 2. Stan środowiska przyrodniczego polepszy się poprzez rozbudowę systemu gospodarki wodno - kanalizacyjnej oraz system zbiórki, sortowania, przetwarzania odpadów komunalnych oraz odzyskiwania surowców wtórnych. Powstaną nowe oczyszczalnie ścieków, nastąpi znaczna poprawa stanu świadomości ekologicznej mieszkańców. Część gospodarstw i instytucji będzie korzystała z systemów ogrzewania opartych na odnawialnych źródłach energii. 3. Problemy infrastrukturalne, zostaną w znacznym stopniu rozwiązane szczególnie w obszarze infrastruktury technicznej, przede wszystkim komunikacyjnej i drogowej. Sukcesywnie wykonywane będą modernizacje i budowy nowych dróg wraz z chodnikami i ścieżkami rowerowymi. 4. Zwiększona zostanie liczba odnawialnych źródeł energii wykorzystywanych na terenie gminy. 5. Dochody budżetowe ulegną zwiększeniu, gmina charakteryzować się będzie wysokim poziomem skuteczności pozyskiwania środków zewnętrznych.

Strona 62

Strategia Rozwoju Gminy Stoczek do 2020 r. 6. Gmina będzie otwarta na rozwój przedsiębiorczości oraz wdrażanie innowacyjności. 7. Gmina Stoczek przybierze charakter nowoczesnej gminy rolniczej z rozwijającą się funkcją rekreacyjno - turystyczną. Gmina będzie słynąć z wielu inicjatyw w obszarze współpracy i działań obywatelskich. 8. Poprzez aktywną politykę społeczną samorząd będzie przeciwdziałał skutkom negatywnych zjawisk i procesów społecznych. Wizja zwraca uwagę na potrzebę rozwoju zrównoważonego, czyli takiego, który zapewni równowagę pomiędzy sferą ekonomiczną, społeczną oraz środowiska naturalnego. Istotną kwestią jest jakość funkcjonowania społeczności gminnej, dlatego w wizji zaznaczona została konieczność integracji mieszkańców oraz ich aktywność, tak osobista, jak również związana ze wspólną działalnością na rzecz gminy. Potrzeba integracji wynika z trendów społecznych obserwowanych zarówno w skali kraju, takich jak rozluźnienie więzi społecznych, nadal duże poczucie braku zaufania pomiędzy ludźmi, jak i związanych bezpośrednio z charakterem gminy Stoczek. Kwestią na którą zwrócono szczególną uwagę jest potrzeba interakcji i obopólnej współpracy gminy jako wspólnoty mieszkańców, z władzami samorządowymi dla zapewnienia jej rozwoju, dzięki któremu gmina rozwinie się jako miejsce umożliwiające życie w godnych warunkach i zaspokajanie potrzeb wyższego rzędu, takich jak realizacja własnych marzeń. Sposobem urzeczywistnienia zakładanej wizji jest misja. Stanowi ona nadrzędny cel funkcjonowania wspólnoty samorządowej. Określa przede wszystkim rolę władz w procesie rozwoju, ale ma równocześnie integrować, motywować i rozbudzać aspiracje całej społeczności lokalnej. Stanowi jasny przekaz dla turystów i gości, odwiedzających gminę. Zawiera w sobie podstawowe wartości, na których zamierzają koncentrować swoje działania decydenci i mieszkańcy Gminy Stoczek.

Misja Gminy Stoczek: Nadrzędnym celem długofalowych działań władz samorządowych Gminy Stoczek, jest wzrost dobrobytu i zadowolenia życiowego mieszkańców gminy. Cel osiągany będzie poprzez ciągłe udoskonalanie, wdrażanie i monitorowanie zasad zrównoważonego rozwoju, zapewnienie atrakcyjnej oferty edukacyjnej, aktywizację społeczności lokalnej w życie gminy oraz dbałość o środowisko naturalne.

15. CELE STRATEGICZNE: Cele strategiczne wynikają z misji rozwoju gminy i stanowią jej konkretyzację. Są one komponentami generalnego celu kierunkowego, wyznaczając zasadniczy kierunek rozwoju gminy. Cele strategiczne stanowią drugi poziom ustaleń w hierarchicznym procesie formułowania strategii rozwoju gminy Stoczek. Na trzecim poziomie znajdują się cele operacyjne. Wyróżniono cztery priorytetowe obszary dla strategii, ważne przy wytyczaniu kierunku rozwoju gminy:

Strona 63

Strategia Rozwoju Gminy Stoczek do 2020 r. - najwyższa możliwa jakość oferty edukacyjnej - dobra dostępność komunikacyjna obszaru gminy - poprawa atrakcyjności inwestycyjnej i klimatu dla przedsiębiorczości - dobry stan środowiska naturalnego Przyjęta kolejność zapisu nie wynika z hierarchii ważności – obszary te są równe pod względem ważności a ich uszeregowanie spełnia jedynie funkcję porządkującą. Odnosząc się do ustawowych celów samorządu gminnego sformułowano następujące cele strategiczne: Cele strategiczne, operacyjne i działania, wraz ze wskaźnikami monitoringu. Cel Strategiczny nr 1. Poprawa stanu infrastruktury technicznej na terenie gminy dla rozwoju przedsiębiorczości i osadnictwa. CELE OPERACYJNE Cel operacyjny nr 1.1. Rozbudowa i modernizacja infrastruktury służącej ochronie środowiska

DZIAŁANIA

WSKAŹNIKI MONITORINGU

1.1.1. Rozbudowa infrastruktury kanalizacyjnej.

% gospodarstw domowych w gminie z uporządkowaną gospodarką ściekową

1.1.2. Modernizacja infrastruktury wodociągowej.

% sieci wodociągowej wymagającej modernizacji

1.1.3. Rekultywacja istniejącego wysypiska. 1.1.4. Likwidacja „dzikich” wysypisk. 1.1.5. Współpraca z sąsiednimi gminami i powiatem w zakresie poprawy infrastruktury technicznej. 1.1.6. Systematyczne prowadzenie działań służących usunięciu azbestu. 1.1.7. Poprawa stanu rowów melioracyjnych.

Liczba zidentyfikowanych/zlikwidowanych i zrekultywowanych wysypisk Liczba/wartość wspólnie realizowanych przedsięwzięć

Ilość azbestu pozostającego do usunięcia wg inwentaryzacji

% rowów melioracyjnych w dobrym stanie technicznym Powierzchnia gminy objęta małą retencją/Liczba obiektów małej retencji

1.1.8. Opracowanie i wdrożenie programu

Strona 64

Strategia Rozwoju Gminy Stoczek do 2020 r. małej retencji.

Cel operacyjny nr 1.2. Poprawa dostępności komunikacyjnej.

Cel operacyjny nr 1.3. Rozwój pozostałych elementów infrastruktury.

1.2.1. Poprawa stanu istniejących dróg gminnych.

% dróg wymagających remontów/ przebudowy

1.2.2. Współpraca przy modernizacji dróg powiatowych.

% dróg powiatowych na terenie gminy wymagających remontów/ przebudowy

1.2.3. Opracowanie i wdrożenie koncepcji poprawy dostępności komunikacyjnej w gminie w zakresie komunikacji zbiorowej.

Liczba połączeń komunikacji zbiorowej/dobę

1.3.1. Rozbudowa i modernizacja infrastruktury telekomunikacyjnej.

% mieszkańców korzystających z połączeń internetowych z transferem 8Mb/s i więcej

1.3.2. Budowa instalacji niezbędnych do wykorzystania źródeł odnawialnych.

Liczba obsługiwanych tras na terenie gminy/poza gminę

Zainstalowana moc urządzeń wykorzystujących energię ze źródeł odnawialnych Liczba mieszkań socjalnych w gminie

1.3.3. Zapewnienie mieszkań socjalnych. Cel Strategiczny nr 2. Aktywna polityka społeczna. CELE OPERACYJNE Cel operacyjny nr 2.1. Wzrost poziomu integracji i aktywności społeczeństwa.

DZIAŁANIA 2.1.1. Prowadzenie działań integrujących społeczeństwo gminy Stoczek.

WSKAŹNIKI MONITORINGU Liczba inicjatyw/Liczba osób objętych inicjatywami mającymi na celu integrację społeczności gminy

2.1.2. Umocnienie więzi społecznych i odpowiedzialności za wspólnotę gminną mieszkańców. 2.1.3. Stworzenie systemu informacyjnego dla mieszkańców Gminy.

Strona 65

Strategia Rozwoju Gminy Stoczek do 2020 r.

Cel operacyjny nr 2.2. Zintegrowany, efektywny system pomocy społecznej.

2.2.1. Poprawa materialnych i organizacyjnych warunków realizacji zadań przez Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej. 2.2.2. Stworzenie sieci współpracy z instytucjami i organizacjami pozarządowymi. 2.2.3. Zapewnienie możliwości podnoszenia i uzupełniania kwalifikacji zawodowych pracowników Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej.

Liczba/wartość wspólnie realizowanych przedsięwzięć

Wydatki na podnoszenie kwalifikacji pracowników GOPS

Kwota pozyskanych środków zewnętrznych

Liczba publikacji/prezentacji (w tym internetowych) dotyczących działania pomocy społecznej w gminie

2.2.4. Pozyskiwanie środków zewnętrznych na zadania realizowane w Gminnym Ośrodku Pomocy Społecznej. 2.2.5. Zapewnienie wsparcia władz samorządowych w kreowaniu wizerunku pomocy społecznej. 2.2.6. Stworzenie systemu informacji mieszkańców gminy o zadaniach, celach i roli Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej.

Strona 66

Strategia Rozwoju Gminy Stoczek do 2020 r.

Cel operacyjny nr 2.3. Organizacje pozarządowe jako partner samorządu w realizowaniu lokalnej polityki społecznej.

2.3.1. Wsparcie dla istniejących i nowych organizacji pozarządowych z terenu gminy.

Liczba przedsięwzięć/projektów realizowanych przez NGO, a wspieranych przez gminę

2.3.2. Poprawa jakości komunikacji pomiędzy samorządem a organizacjami pozarządowymi. 2.3.3. Poprawa jakości życia mieszkańców poprzez pełniejsze zaspokajanie potrzeb społecznych. 2.3.4. Umocnienie świadomości społecznej, poczucia odpowiedzialności za siebie, swoje otoczenie, wspólnotę lokalną oraz jej tradycje. 2.3.5. Rozwój wolontariatu i współpracy PP z NGO Cel operacyjny nr 2.4. Ograniczanie negatywnych skutków procesów i zjawisk występujących w gminie.

2.4.1. Rozwój działalności profilaktycznej i wsparcie infrastrukturalne w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie. 2.4.2. Ułatwienie powrotu na otwarty rynek pracy osób pozostających bez pracy.

Liczba rodzin, w których stwierdzono przypadki przemocy

Liczba rodzin, w których stwierdzono występowanie uzależnień

2.4.3. Podniesienie świadomości społeczeństwa dotyczącej uzależnień. 2.4.4. Stworzenie

Strona 67

Strategia Rozwoju Gminy Stoczek do 2020 r. i promowanie zorganizowanego systemu wsparcia i integracji osób starszych i niepełnosprawnych.

Cel Strategiczny nr 3. Rozwój i promocja funkcji rekreacyjno- turystycznej i osadniczej. CELE OPERACYJNE Cel operacyjny nr 3.1. Podniesienie atrakcyjności Gminy.

DZIAŁANIA

WSKAŹNIKI MONITORINGU

3.1.1. Rozbudowa infrastruktury turystycznej i rekreacyjnej. 3.1.2. Opracowanie i wdrożenie programu promocji gminy. 3.1.3. Opracowanie i wdrożenie programu rozwoju turystycznych szlaków pieszych i rowerowych oraz infrastruktury służącej edukacji ekologicznej. 3.1.4. Wsparcie i promowanie turystyki wiejskiej.

Liczba km szlaków rowerowych Liczba działających gospodarstw agroturystycznych na terenie gminy/ liczba miejsc noclegowych (w tym całorocznych)/ liczba udzielonych noclegów Liczba podmiotów uczestniczących w systemie informacji gospodarczej i turystycznej

3.1.5. Rozwój informacji gospodarczej i turystycznej. 3.1.6. Ochrona i promocja obiektów dziedzictwa kulturowego. 3.1.7. Stworzenie atrakcyjnej oferty zagospodarowania czasu wolnego i pracy. Cel Strategiczny nr 4. Zwiększenie efektywności i skuteczności systemu edukacyjnego na terenie gminy.

Strona 68

Strategia Rozwoju Gminy Stoczek do 2020 r.

CELE OPERACYJNE Cel operacyjny nr 4.1. Rozwój oferty edukacyjnej.

DZIAŁANIA

WSKAŹNIKI MONITORINGU

4.1.1. Zakup pomocy dydaktycznych.

Wydatki w roku na zakup pomocy dydaktycznych

4.1.2. Tworzenie pracowni przedmiotowych.

Liczba utworzonych pracowni przedmiotowych/liczba uczniów korzystających z pracowni

4.1.3. Zwiększenie atrakcyjności i podniesienie jakości oferty edukacyjnej, w tym w zakresie nauczania języków obcych.

Wyniki egzaminów gimnazjalnych Wyniki sprawdzianu w klasach szóstych SP Liczba dzieci objętych programami autorskimi i innowacjami edukacyjnymi

4.1.4. Promowanie i wdrażanie wolontariatu. 4.1.5. Wsparcie młodzieżowych inicjatyw obywatelskich. 4.1.6. Kształtowanie postaw nastawionych na przedsiębiorczość.

Liczba projektów edukacyjnych

4.1.7. Nawiązanie współpracy międzynarodowej dla aktywizacji wymiany młodzieżowej. 4.1.8. Wyrównywanie szans edukacyjnych dzieci i młodzieży z terenów wiejskich. 4.1.9. Zapewnienie wsparcia dla uczniów poprzez stypendia. 4.1.10. Wsparcie procesów planowania kariery ze względu na zmieniające się potrzeby rynku pracy w szczególności uczniów gimnazjum.

Strona 69

Strategia Rozwoju Gminy Stoczek do 2020 r.

Cel operacyjny nr 4.2. Poprawa stanu infrastruktury oświatowej.

4.2.1. Remonty, rozbudowy i doposażenie obiektów

Cel operacyjny nr 4.3. Zapewnienie warunków do systematycznego podnoszenia kwalifikacji przez nauczycieli zatrudnionych w gminnych placówkach oświatowych.

4.3.1. Wsparcie organizacyjne dla inicjatyw związanych z podnoszeniem kwalifikacji nauczycieli

Cel operacyjny nr 4.4 Zapewnienie warunków do systematycznego podnoszenia kwalifikacji osób dorosłych.

4.4.1. Wsparcie edukacji osób przekwalifikowujących się.

Liczba uczniów w obiektach wymagających remontu/doposażenia Nakłady na remonty, rozbudowę i doposażenie obiektów oświatowych

Liczba przedsięwzięć/ Liczba osób uczestniczących w przedsięwzięciach związanych z edukacją dorosłych

4.4.2. Wsparcie edukacji osób bezrobotnych podejmujących pracę oraz podejmujących działalność gospodarczą. 4.4.3. Wsparcie inicjatyw edukacyjnych obejmujących rolnictwo, w tym agroturystykę, rolnictwo ekologiczne i odnawialne źródła energii. 4.4.4. Działania edukacyjne nakierowane na rozwój przedsiębiorczości. 4.4.5. Popularyzacja kształcenia ustawicznego.

Strona 70

Strategia Rozwoju Gminy Stoczek do 2020 r. Cel Strategiczny nr 5. Stworzenie warunków dla wzmocnienia i zróżnicowania lokalnej gospodarki Cel operacyjny nr 5.1. Tworzenie dobrego klimatu dla rozwoju działalności gospodarczej, w tym rolnictwa

5.1.1. Wspieranie podmiotów rozpoczynających działalność gospodarczą 5.1.2. Podejmowanie inicjatyw ułatwiających różnicowanie działalności rolniczej i przetwórstwo produktów rolnych.

Liczba podmiotów gospodarczych działających na terenie gminy Liczba podmiotów prowadzących działalność przetwórczą

5.1.3. Wsparcie promocyjne oferty gospodarczej. 5.1.4. Wspomaganie działalności szkoleniowej dla przedsiębiorców. Cel operacyjny nr 5.2. Efektywny rozwój działalności rolnej

5.2.1. Wsparcie i promowanie rolnictwa ekologicznego

Liczba certyfikowanych gospodarstw produkujących żywność ekologiczną

5.2.2. Systematyczne wspomaganie podnoszenia kwalifikacji przez rolników.

Liczba rolników uczestniczących w różnych formach podnoszenia kwalifikacji) / liczba zrealizowanych działań

6. Cele operacyjne i działania wspierające skuteczne zarządzanie gminą, w tym wdrażanie strategii rozwoju 6.1. Wysoka jakość i 6.1.1. Nieustanne podnoszenie Stopień zaspokojenia efektywność usług kwalifikacji przez pracowników zgłaszanych w UG administracyjnych samorządowych. potrzeb 6.2. Wysoka jakość usług 6.1.2. Doposażenie stanowisk szkoleniowych i komunalnych pracy w sprzęt i związanych z 6.3. Rozwój e-usług w oprogramowanie. wyposażeniem administracji 6.2.1. Zwiększenie zakresu i stanowisk pracy 6.4. Rozwój partycypacji doskonalenie jakości usług społecznej poprzez skuteczną komunalnych świadczonych promocję strategii rozwoju przez spółkę. 6.3.1. Zapewnienie wyposażenia informatycznego i szkolenia dostosowanego do zmieniających się potrzeb. 6.4.1. Zapewnienie wsparcia dla inicjatyw związanych z

Strona 71

Strategia Rozwoju Gminy Stoczek do 2020 r. wdrażaniem strategii rozwoju gminy (promocja, inicjatywy obywatelskie, współpraca z NGO, współpraca w formule Partnerstwa PublicznoPrywatnego)

Wskaźniki monitoringu strategii nie powiązane bezpośrednio z celami Wskaźnik

Miara wskaźnika

Przyrost naturalny w gminie

Liczba urodzeń Liczba zgonów, Stopa przyrostu naturalnego %o Liczba, %o Liczba osób w wieku przed-, poprodukcyjnym i produkcyjnym Liczba,

Saldo migracji Trendy demograficzne

Osoby bezrobotne z terenu gminy Stopa bezrobocia w gminie Struktura wiekowa zarejestrowanych bezrobotnych z terenu gminy Udział absolwentów szkół wśród osób bezrobotnych Nowo zarejestrowane podmioty gospodarcze Wyrejestrowane podmioty gospodarcze Pozwolenia na budowę budynków mieszkalnych Osoby (rodziny) objęte opieką społeczną

Źródło informacji o wskaźniku UG

Termin/ częstotliwość pomiaru

UG UG

1 raz na koniec roku 1 raz na koniec roku

PUP, GOPS

1 raz na koniec roku

% ; stosunek do stopy bezrobocia w powiecie i województwie % w przedziałach wiekowych

PUP, GOPS

1 raz na koniec roku

PUP

1 raz na koniec roku

Liczba, %

PUP

1 raz na koniec roku

Liczba, zmiana wobec poprzedniego okresu i roku

CEIDG

1 raz na koniec roku

Liczba, zmiana wobec poprzedniego okresu i roku Liczba pozwoleń, zmiana wobec roku poprzedniego

CEIDG

1 raz na koniec roku

Liczba osób, zmiana wobec roku poprzedniego

1 raz na koniec roku

1 raz na koniec roku

1 raz na koniec roku

Strona 72

Strategia Rozwoju Gminy Stoczek do 2020 r.

Strona 73