AFRIKANER 2015

Afrikaner j o u r n a l

1

AFRIKANER 2

2015

Afrikaner j o e r n a a l

Dankie! Thank you!

Boodskap vanaf die President Raad Redaksioneel

2 4 5

• • • Artikels / Articles 7 10 15

• • • Skoue / shows Worcester Bloem NAMPO Thabazimbi

• • • Veilings/ sales Potch Produksie groepveiling Hoopstad

• • • Algemeen/General

inhoudsopgawe

contents

Voerkrale - wat die beesboer moet weet/ Feedlots - what you as cattle farmer should know Afrikaner stands his ground in the feedlot Afrikaner staan sy man in die voerkraal Groen toekoms vir grasveldvleis Werk teelwaardes vir vrugbaarheid regtig? Are fertility breeding values truly useful? Bestuursaspekte en wins/ Management issues and profit Grassfed Association of South Africa Kan die produktiwiteit van vleisbeeste op kuddevlak verhoog word?/Can the productivity of beef cattle be increased at herd level? Beskerm jou toekoms Indigenous genetic resources of the Afrikaner cattle breed/ Genetiese bronne van die Afrikaner as inheemse ras Perspektief op prestasietoetsing seleksie en teling/ Perspective on performance testing selection & breeding Ivomec Gold. Maak parasietbeheer maklik/ Ivomec Gold. Makes parasite-control easy? Gehard mét goeie vleis Hoekom Ultrasoniese skandering? China State Administration/Sjina Staat administrasie BLUP teelwaardes BLUP breeding values Inligtingsdag by Sahara Afrikaners

Slow Food Ark of taste Nuwe lede/New members Die alles in een bees/The all in one breed

19 28 34 38 41 45

Afric Afrikaners 43 Afrisim aanteelveiling IBC ANH 93 BeefPro 49 Cloete Afrikaners 37 Cotton Wear 12-13 Deelfontein 61 Demeter 111 Derus 68 Doornkloof Bdy 87 Duineveld 97 Esfané OBC Etambeni 93 Expo 112 FNB 57 Geelbos BDY 55 Grootkuil 17 Hoopstad Bultelers 83 Jaco Fourie - ASM 109 Juwil of Africa 109

AFRIKANER

Adverteerders / Advertisers

Karstveld IFC LBW 73 LNR 44 Magpela Stoet 52 Mokala Afrikaners 94 Molatek 6 Pro-Agri 14 Pronk Afrikaners 31 SA Stamboek 94 Sahara Stoet 9 Sanmaroux 23 Sanra Afrikaners 65 Swavet 79 Taaibos 33 Unistel 74 Veeplaas 69 Vleissentraal 66 Wegdraai Afrikaners 25-27 Zoetis 40

AFRIKANERBEESTelersgenootskap AFRIKANER Cattle Breeders’ Society

Posbus/PO Box 29571, Danhof 9310 [T]: 051 447 7405 • [F]: 051 448 8404/ 086 270 3988 [E]: [email protected] [W]: www.afrikanerbees.com

47 53 58 60 62 70 75 80

82 82 82 84 86 88 90 100 101 102

• • • Afrisim Why I farm with Afrisims/Hoekom ek met Afrisims boer 106

Produksie van Joernaal:

Firefly Publications (Pty) Ltd

Tel: (051) 821 1783 | Posbus 328 Brandfort 9400 E-pos: [email protected] Ontwerp deur: Caria Vermaak | Advertensies: Donovan Heunis

2015

Afrikaner j o u r n a l

3

President W O MESSAGE FR OM THE BOODSKAP VANAF DIE

President D r

P i e t e r

e are often so busy with our industry and planning that we get ourselves caught in the web of our daily lives. It is necessary for us to lift ourselves up and look down at our own existence, actions and planning and

K o c k

ns is meestal so besig met ons bedryf en met beplanning, dat ons onsself toespin in die web van ons dag tot dag bestaan. Dit is nodig dat ons onsself oplig en van bo afkyk na ons eie bestaan, optrede en beplanning en dit dienooreenkomstig

to adapt accordingly.

aanpas.

If we look at the broad picture of our cattle breeding on the farm, the conditions in the Society and our expected role in cattle breeding in South Africa, we can smile with satisfaction. Our breeders have succeeded in that the Afrikaner breed has undergone a metamorphosis, to cattle that can compete in the open market of cattle breeding. The perceptions of the past are converted into positive admiration for a Red indigenous cattle breed, the Afrikaner, which is competitive in terms of their muscling and width, which has competitively improved their fertility and milk production without giving away their adaptability. Heat resistance in a world where global warming is a fact, makes the Afrikaner absolutely unique, as it is a breed that can tolerate heat, and trials have proven it!

Indien ons na die breë prentjie van ons beesteling op die plaas, die toestande in die Genootskap en ons verwagte rol in beesteling in Suid-Afrika kyk, kan ons met tevredenheid glimlag. Ons telers het daar in geslaag om die Afrikanerbees ‘n metamorfose te laat ondergaan, na ‘n bees wat kan meeding in die oop mark van beesteling. Die persepsies van die verlede is omgeskakel in positiewe bewondering vir ‘n inheemse Rooi Beesras, die Afrikaner, wat mededingend is wat sy bespiering en breedte betref, wat sy vrugbaarheid en melkproduksie mededingend verbeter het sonder om aanpasbaarheid in te boet. Hitte weerstand in ‘n wêreld waar aardverwarming ‘n feit is, maak die Afrikaner absoluut uniek, aangesien dit die een beesras is wat dit kan tolereer, en proewe het dit bewys!

Results now released from several research projects over the last two years, have absolutely confirmed and exposed the value of the Afrikaner as an indigenous breed, where it is boasted and nationally and globally published.

Resultate wat nou vrygestel is van verskeie navorsingsprojekte oor die laaste twee jaar, het die waarde van die Afrikaner as inheemse ras absoluut bevestig en oopgevlek, waar dit aan die groot klok gehang en landswyd en wêreldwyd gepubliseer word.

Meat quality, tenderness and tastiness are unequivocal evidences and there stands Afrikaner Beef at the top of the spectrum of protein producers in an overpopulated world where nutrition, particularly protein-intake takes an absolute cardinal place. We breed the product “the all in one breed” and the world takes notice. Yet it is true that within our breeders there are cardinal differences in perceptions regarding certain Afrikaner cattle-breeding methods and characteristics as well as

4

d e

2015

Afrikaner j o e r n a a l

Vleiskwaliteit, sagtheid en smaaklikheid is onomwonde bewys en daar staan Afrikanerbeesvleis ook heel bo aan die spektrum van proteïen produseerders in ‘n oorbevolkte wêreld waar voeding, veral proteïen-inname ‘n absolute kardinale plek inneem. Ons teel die produk “die alles in een beesras” en die wêreld neem kennis. Tog is dit so dat daar onder ons telers kardinale verskille bestaan en sekere persepsies t.o.v. Afrikanerbees-teling en

eienskappe van die bees, drastiese meningsverskille tot gevolg het, en dit kan ons nie langer bekostig nie.

We, as breeders, will have to be absolutely open-minded for the mechanisms, directions of thought as well as practices that made Afrikaner cattle so competitive in the market today. So much so that the Government is marketing our cattle as an universal damline, and that the cattle-world sees the Afrikaner Cattle as the basis-genetics for universal red cattle.

Ons as telers sal ‘n absolute oop kop moet hê vir die meganismes, denkrigtings sowel as praktyke wat die Afrikanerbees vandag so kompeterend in die mark gemaak het. Soveel so dat die Regering die bees as universele moederlyn bemark, en dat die beeswêreld die Afrikanerbees sien as die basis genetika vir die universele Rooibees.

Let us encourage one another to accept and promote the following perceptions:

Kom ons bemoedig en spoor mekaar aan om die volgende persepsies te aanvaar en te bevorder:

• Poor muscled animals no longer have a place in cattle breeding.

• Swak bespierde plat diere het nie meer ‘n bestaansreg in beesteling nie.

• Poor milk production, which is measured by a low weaning weight i.e. under 190kg at 205 days is not competitive anymore.

• Swak melkproduksie, wat gemeet kan word aan ‘n lae speengewig m.a.w. onder 190kg op 205 dae, is nie meer kompeterend nie.

• Low fertility, measured in cows with high intercalving-period i.e. more than 450 days, is economically a destructive characteristic for the farmer, and is unacceptable.

• Lae vrugbaarheid gemeet aan koeie met ‘n hoë tussenkalf periode m.a.w. meer as 450 dae, is ekonomies vernietigende eienskappe vir die boer en is onaanvaarbaar.

• Our cattle should look like the Afrikaner phenotypically and must be confirmed through DNA testing. These types of cattle possess the resistance and adaptability the world is looking for. Breeding-directions where the Afrikaner’s characteristics are lost, cause ill-adapted animals with low disease resistance, and should be avoided at all times.

• Ons bees behoort fenotipies soos die Afrikaner te lyk en moet met DNA toetsing bevestig word. Hierdie tipe bees het die weerstand en aanpasbaarheid wat die wêreld soek. Teel-rigtings waar die Afrikaner eienskappe verlore gaan, veroorsaak swak aangepaste diere met lae siekteweerstand en moet te alle tye voorkom word.

• The Afrikaner is currently in demand for it being indigenous and due to its outstanding qualities. We cannot implement breeding policy, financial planning, historical perceptions or anything similar which will harm this status. We therefore appeal to every breeder to apply the following: • Gain knowledge of National and International conditions regarding cattle breeding. • Read regularly and with an open-mind and be open to recipes for success, new research, proven paths, and apply it. • Change your critical mind and attitude to one of cooperation, recognition and praise, and encourage your co-breeder with his efforts, no matter how small. • Serve the almighty God with abundance and apply the attitude of Jesus in your life, industry and planning, especially with regard to co-breeders, because without God nothing is possible. With Him, we shall reach the winning recipe to His honour and glory and to the expansion of His Creation and Kingdom.

AFRIKANER

drastic difference of opinions, and this we can no longer afford.

• Die Afrikaner is tans in aanvraag oor sy inheemsiteit en sy optimale kwaliteite. Ons kan geen teelbeleid, finansiële beplanning, historiese persepsies of enige iets dergeliks implementeer wat hierdie status kan kelder nie. Ons beroep is dus op elke teler om die volgende toe te pas:

• Kry kennis van Nasionale en Internasionale toestande t.o.v. beesteling. • Lees gereeld en met ‘n oop kop en wees ontvanklik vir suksesresepte, nuwe navorsing, beproefde paaie, en pas dit toe. • Verander jou kritiese gees en gesindheid na een van samewerking, erkenning en lofprysing, en bemoedig jou mede-teler met sy pogings, al is dit ook hoe gering.

• Dien die almagtige drie-enige God met oorgawe en pas die gesindheid van Jesus in jou lewe, bedryf en beplannings toe, veral t.o.v. mede-telers, want sonder ons Here is niks moontlik nie. Met Hom sal en gaan ons die wenresep bereik tot Sy eer en verheerliking en tot uitbreiding van Sy Skepping en Koninkryk. Mag julle ‘n geseënde Kersgety en 2015 geniet.

Have a blessed Christmas and enjoy 2015.

2015

Afrikaner j o u r n a l

5

6

2015

Afrikaner j o e r n a a l

Lauren Tissier

RASDIREKTEUR Herbert Bruinette

Pierre-André Cronjé

Estienne Cronjé

Martin Ras

ERE-LEWENSLANGE PRESIDENT

David van der Linde

VISIE PRESIDENT

Dr Pieter de Kock

PRESIDENT

AFRIKANER Jacquies Steenkamp

Lynton Vermaak

Redaksie MESSAGE FR OM THE BOODSKAP VANAF DIE

Breed Director/Editor Rasdirekteur/Redaktrise

L a u r e n

T i s s i e r

2014 is amper verby en ons uitstaande

2014 is almost over and our admirable

Afrikanerbeeste staan nog steeds hul plek

Afrikaners are still standing their ground with

vol, met adisionele belangstelling uit die

additional interest from abroad!

E

am excited about what the future holds for us and I am convinced that the market for Afrikaner cattle will exceed our expectations on every level! Our cattle have everything that is needed, it’s only a matter of time before everyone realises it! The best part remains that we are already in possession of these soughtafter animals, what a privilege!

buiteland!

k is opgewonde oor wat die toekoms vir ons inhou, en is oortuig daarvan dat die mark vir Afrikanerbeeste ons verwagtinge sal oorskry! Ons Bees het alles wat nodig is, en dit is net ‘n kwessie van tyd voordat almal dit begin besef! Die beste is dat ons reeds in besit is van hierdie gesogte diere, wat ‘n voorreg!

Hierdie jaar was een van ‘n paar hoogte- en laagtepunte, maar meestal hoogtepunte. Ons het goeie veilings en uitstekende skoue gehad. Baie geluk aan Dr Pieter en Elbie de Kock met hul uitslae. Pronk TK12 Anika het die gesogte Reserwe Interras Kampioen Koei toekenning ontvang by die Thabazimbi Skou. Baie dankie aan almal wat deelgeneem het aan al die skoue en veilings om ons ras te bevorder. Sonder ons lede sou niks hiervan moontlik gewees het nie. Ek wil ook graag die Raad bedank vir al hul harde werk en pogings in die handhawing van ons Genootskap. Op ‘n hartseer noot, moes ons totsiens te sê vir ‘n paar getroue Afrikaner telers, Daan Kotze en Gideon van Zyl. Ons het ‘n groot verlies gely, maar julle sal in ons gedagtes bly vir ewig. Nou moet ons op 2015 fokus! Kom ons waardeer wat ons het, bemark ons produk en glo in ons toekoms. Slegs die Afrikaner het die toets van die tyd deurstaan met merkwaardige resultate! Vertrou ons ras, vertrou hul vermoëns en glo dat ons die beste Ras, die moederlyn vir die toekoms, in ons hande het!

Ek doen ‘n beroep op alle telers om ons te help om die Expo en Veiling in 2016 ‘n groot sukses te maak, en soos ek elke jaar sê, ons het die Afrikaner weer op koers geplaas, laat ons hulle daar hou!

I

This year has been one of some ups and downs, but mostly ups! We have had good auctions and excellent shows. Congratulations to Dr Pieter and Elbie de Kock on their results. Pronk TK 12 Anika achieved the prestigious Reserve Interbreed Champion Cow reward at the Thabazimbi Show. Thank you to all who participated in all the shows and auctions to promote our breed. Without our members none of this would have been possible. I would also like to thank the council for all their hard work and efforts in maintaining our Society. On a sad note, we had to say goodbye to a few of our faithful Afrikaner members, Daan Kotze and Gideon van Zyl. We have suffered a great loss, but you will be in our thoughts forever. Now we need to focus on 2015! Let’s embrace what we have, market our product and believe in our future. Only the Afrikaner has stood the test of time with remarkable results! Trust our breed, trust their abilities and believe that we have the best breed, the damline for the future, in our hands! I appeal to all breeders to help us make the Expo and Auction in 2016 a huge success and as I say every year, we have put the Afrikaner back on the map, let’s keep them there! I wish everyone a blessed Christmas and a wonderful New Year!

Ek wens almal ‘n geseënde Kersfees en ‘n wonderlike Nuwe Jaar toe! 2015

Afrikaner j o u r n a l

7

AFRIKANER 8

2015

Afrikaner j o e r n a a l

Voerkrale

Wat die beesboer moet weet

Feedlots

What you as cattle farmer should know D a v e `n Voerkraal is per definisie `n intensiewe produksie stelsel wat `n speenkalf onderwerp aan `n proses van intesiewe voeding en versorging om dit te omskep in hoë gehalte beesvleis produkte. Beesboere vra graag watter tipe kalf soek die voerkrale en hoekom betaal hulle verskillende pryse. Onder die huidige omstandighede beloop die prys van die speenkalf omtrent 58 % van die totale koste van die finale bemarkbare bees, en die voerprys 32 %. Teen `n aankoop prys van R19-00/kg lewendig, het die Voerkraal in werklikheid R39-50 betaal per kg karkas vir die speenkalf, teenoor `n huidige markprys van R 33-00 / kg vir A2 en A3.

Fo r d

A feedlot is an intensive production system which subjects a weaner calf to a process of intensive feeding and care to transform it into high quality beef products. Cattle farmers always ask what type of calf do the feedlots prefer and why do they pay differentiated prices. Under the present circumstances the price of a weaner is in the order of 58% of the total cost of the final marketable animal while the feed cost comprises 32%. At a purchase price of R19-00/kg live mass the feedlot has in actual fact paid R 39-50 /kg carcass for the calf against a market price of R 33-00 for A2 and A3’s.

Die karkaspryse sluit die inkomste vanaf die huid en afval in.

It is because feedlots have a positive feeding margin that they can feed the calf “cheaper“ so that after the feeding period, at the realized market price, they can still show a profit.

Dit is met die Voerkraal se positiewe voer-marge dat hy dan die duur aangekoopte karkas kan “goedkoper” voer om na die voerperiode ‘n karkas teen die markprys nog `n wins te kan toon.

Therefore cost per kg gain is the most important feedlot efficiency measurement as it includes ADG, feed conversion efficiency, the animal’s growth potential, production cost efficiency, health status and mortalities.

Daarom is koste per kg toename die belangrikste voerkraal maatstaf, omdat GDT, voeromsetting, groeivermoë, produksiekoste doeltreffendheid, gesondheidstatus en mortaliteite daarin saamgevat word.

What is important to note is that at 58 % of the total cost the calf must have the potential to:

Wat belangrik is, is dat teen 58% van die totale koste moet die voerkalf die potensiaal hê om: • Ekonomies te kan groei en maervleis neer te lê. • 130 dae of langer te kan voer teen die huidige aankoop prys. • ‘n Finale A Klas karkas van 240 – 260kg te kan lewer met `n 2-3 vetkode. Dit is teen hierdie agtergrond dat daar opgelet moet word na die inherente kenmerke van voerkalwers wat hulle of meer of minder geskik maak vir winsgewinde voerkraal afronding.

- Grow economically while depositing lean tissue, - Be able to feed for at least 130 days at present prices before being market ready, - Produce a final A class carcass of 240-260kg with a A2 / A3 fat code. It is against this background that the inherent characteristics of the feeder calves are considered which makes them either more or less suitable for profitable feedlot feeding. 1. Economical Growth potential: - Heifers grow historically at a 10% lower rate than tollies while bull calves have a better rate than tollies. - Some breeds perform better on high concentrate diets than others.

AFRIKANER

• Verse groei normaalweg 10% swakker as tollies en jong bulletjies beter as tollies. • Party rasse presteer beter in die voerkraal op hoë konsentraat voere as ander. • Ouer diere se voeromsettingsdoeltreffendheid is normaalweg swakker as jong, droë kalwers. • Siek diere, of diere met ‘n gebrek of met parasiete presteer ook swakker. 2. Potensiaal om 130 dae te kan voer. • Verse word normaalweg vinniger vet as tollies en het nie die potensiaal om 130dae gevoer te kan word nie. • Vroeg ryp en inheemse rasse voer normaalweg korter en is vroeër mark gereed. • Kalwers van +260kg voer ook vir korter periodes. 3. Finale karkas massa van 240-260kg as `n A-klas met 2-3 vetkode te kan bereik. • Verse bereik gewoonweg nie hierdie massa voordat hulle oorvet is nie. • Vroeg ryp rasse is normaalweg op `n laer karkas massa oorvet. • Swaarder kalwers kan of wissel voor bemarking of word te swaar voordat hulle ‘n 2-3 vetkode bereik. Dit is belangrik dat die beesprodusent kennis moet neem dat wanneer diere aangebied word daar op prys gediskrimineer word teen die volgende: • • • • •

Hoë persentasie verse in die groep. Enige ouer verse. Suiwer vroeg ryp rasse. Swaar kalwers bo 250kg asook gekruipvoerde kalwers. Kalwers vanuit historiese maselbesmette of parafilaria gebiede.

Terwyl voorkeur gegee word aan: ✣ 100%, 220 – 240kg tollies in ‘n groep. ✣ Rasse wat bekend is vir ekonomiese groei op voerkraal voeding. ✣ Rasse wat `n karkas massa van 240 – 260kg sal bereik na 130 dae op voer. ✣ Droë kalwers wat nie gekruipvoer is nie. ✣ Uniformige groepe (massa en ouderdom) Die voerkraal gesegde ‘DIE VERKEERDE KALF KAN NIE REG GEVOER WORD NIE ‘ bly van toepassing. Skakel gerus die Voerkraal operateurs en verneem wat hulle spesifieke voorkeure is, dit kan u dalk `n paar ekstra rand op `n kalf in die sak bring.

76 JEAN AVENUE, DORINGKLOOF, CENTURION 0157 PO BOX 16021, LYTTELTON 0140 TEL: 012 667 1189 • FAX: 012 667 1246 URL: www.safeedlot.co.za E-MAIL: [email protected]

10 2 0 1 5

Afrikaner j o e r n a a l

- Older animals have generally a poorer feed conversion efficiency that dry weaner calves. - Sick, deformed animals or animals infested with parasites perform less efficiently. 2. Potential to be fed for 130 days:

AFRIKANER

1. Ekonomiese Groei Potensiaal.

- Heifers generally deposit fat quicker and do not have the potential to be fed for 130 days. - Early maturing and indigenous breeds feed for a shorter period and are marketed earlier. - Calves heavier than 260kg will also feed for a shorter period. 3. Attain a final carcass mass of 240-260kg as an A class with a 2-3 fat code:

- Heifers generally do not reach this carcass mass before they are over-fat. - Early maturing breeds will generally be over-fat before reaching this mass. - Heavy calves will either become two-tooth before marketing or be too heavy before reaching a fatcode of 2or 3. It is important that notice should be taken that when calves are offered for sale, there will be a discrimination on price against the following: - - - - -

A high percentage of heifers in the group. Older heifers. Pure early maturing breeds. Calves heavier than 250kg as well as creep fed calves. Calves that originate from historical measles or parafilaria infected areas.

Preference will be given to:

- 100%, 200-240kg tollies in the group.

- Breeds that are known for economical growth on feedlot feeds. - Breeds that will reach 240-260kg after 130 days on feed. - Dry calves that have not been creep fed. - Groups uniform for mass and age.

The age old adage: ‘THE WRONG CALF CANNOT BE FED RIGHT” still applies. Contact the Feedlot operators to determine their specific preferences, it could earn you a few extra rand.

AFRIKANER 2015

Afrikaner j o u r n a l

11

AFRIKANER

Afrikaner

stands his ground in the feedlot STAAN SY MAN IN DIE VOERKRAAL D r

P M

d e

K o c k

he Afrikaner has a shorter feeding period in intensive feeding programs (about 90 days). Other breeds’ feeding period ranges from 110-150 days to reach the same grading. It is particularly good if feed margins drop. The frequency with which the Afrikaner calves sojourn in the feedlot is faster (four times compared to three times a year of other breeds).

T

D

Hybrids between the Afrikaner and European breeds do particularly well in the feedlot with the advantage of better meat quality, not weaker grading and not necessarily lower carcass mass obtained. (De Bruyn 1991)

Kruisings tussen die Afrikaner en Europese rasse doen veral goed in die voerkraal met die voordeel dat beter vleiskwaliteit, geen swakker gradering en nie noodwendig laer karkasmassas verkry word nie. (De Bruyn 1991)

Afrikaner Cattle have a very favourable feed conversion ratio. Feed conversions of average 6.71 and lower are achieved.

Die Afrikanerbees het ʼn baie gunstige voeromsetverhouding. Voeromsette van gemiddeld 6.71 en laer word bereik.

The breed does particularly well where farmers feed a high percentage of roughage with concentrate feed. The Afrikaner is therefore sought after by farmers whom use their own roughage and concentrate feed and thereafter market their animals on A2 - A3 grading.

Die ras vaar veral goed waar boere ʼn hoë persentasie ruvoer saam met kragvoer voer. Die Afrikaner is daarom gesog by boere wat hul eie ruvoer (oesreste) en kragvoer gebruik en daarna die diere bemark op gradering A2 –A3.

As feed rations are so expensive, Dr. PM de Kock from Pronk Afrikaners did a full test of rounding-off Afrikaners for a slaughter-oxen competition during Thabazimbi Agricultural Show. Two groups were placed in the feedlot: Fed oxen: Weaned at 210 days (7 months) and fed for 90 days with a cheap ration of lucern and osma rounding-off maize.

12 2 0 1 5

Afrikaner j o e r n a a l

ie Afrikaner het ʼn korter voedingstydperk in intensiewe voedingsprogramme (ongeveer 90 dae). Ander rasse se voedingstydperk wissel van 110-150 dae om dieselfde gradering te bereik. Dit is veral positief as voermarges daal. Die frekwensie wat die Afrikaner kalwers in die voerkraal vertoef is dus vinniger (vier keer teenoor die drie keer ʼn jaar van ander rasse)

Aangesien voer rantsoene so duur is, het Dr PM de Kock van Pronk Afrikaners ʼn volle proef gedoen vir die afronding van Afrikaners vir ʼn slagoskompetisie tydens Thabazimbi Landbouskou. Twee groepe is in die voerkraal geplaas: Voerkalwers: Op 210 dae (7 maande) gespeen en 90 dae lank gevoer met ʼn goedkoop rantsoen van lusern en osma afrondingsmeel.

Hierdie kalwers is geslag op 10 maande

Fed oxen - Weaner calves

Voerosse– Speenkalwers

AFRIKANER

These calves were slaughtered at 10 months

Animal Weaning Weight after Increase in Kg carcass weight 90 days kg after weight 90 days

Increase (kg per day)

% Grading Slaughtered out

Price per carcass

Z30 103 120 126

1.72 2.05 1.67 1.89

56.65 57.09 57.06 57.32

5766.12 6540.75 5700.24 5726.16

225kg 240kg 220kg 200kg

380kg 425kg 370kg 370kg

155kg 185kg 150kg 170kg

213.56kg 242.62kg 211.12kg 212.08kg

A2 A2 A2 A2

Summary :

Opsomming:

Average daily gain: 1.83kg per day Total income 4 oxen: R23 733.27 Total expenditure 4 oxen over 90 days: R13 146.00

Gemiddelde daaglikse toename: 1.83 kg per dag Totale inkomste 4 osse: R23 733.27 Totale uitgawes 4 osse oor 90 dae: R13 146.00

The 2nd test was done with 19 month old Afrikaner oxen

Die 2de proef is gedoen met 19 maande oue Afrikaner osse

Fed with a cheap ration over 60 days of lucerne and Osma and slaugtered at 21 months of age.

Gevoer met ‘n goedkoop rantsoen oor 60 dae van lusern en osma en geslag op 21 maande ouderdom.

Fed oxen 19 months

Voerosse 19 maande

Animal Starting End weight Increase weight after 60 days after 60 days in kg

Increase Carcass Grading per day weight in kg

% Slaughtered out

Income

5 18 53 56

1.55 1.9 2.33 1.73

57.41 56.92 55.00 54.70

R7750.50 R7684.20 R8167.12 R7089.12

407 386 410 376

500 500 550 480

93 114 140 104

287.05 284.6 302.5 262.56

A2 A2 A2 A2

Summary :

Opsomming:

Average daily gain: 1.88kg Total cost over 60 days: R6 322.00 Total income of the group: R30 690.94

Gemiddelde daaglikse toename: 1.88kg Totale onkoste oor 60 dae: R6 322.00 Totale inkomste van groep: R30 690.94

If R/kg purchase weight is calculated on the initial weight, it comes to R37 500.00 @ R14.00/kg live weight .

As R/kg aankoopgewig op aanvangsgewig bereken word is dit R37 500.00 @ R14.00/kg lewende gewig.

Total expenditure =

R53 964.00

Totale uitgawes

=

R53 964.00

Total income

=

R54 424.21

Totale inkomste

=

R54 424.21

Total profit

=

R 460.21

Totale wins

=

R

460.21

Profit/carcass

=

R 57.52

Wins/karkas

=

R

57.52

Therefore this trial proves that Afrikaners successfully perform in a feedlot with 1.86kg/day increase on a cheap ration and the farmer can be the marketer of his own product and does not have be ruined by low to weaner calf prices. But note: Intensive feeding of calves purchased can still be done at a slight profit of R57.52 per carcass. Other participants in the slaughter competition in Thabazimbi mentioned that up to R2000 loss per carcass was suffered on animals of foreign breeds, fed with standard rations.

Dus bewys hierdie proef dat Afrikaners suksesvol in ʼn voerkraal kan presteer naamlik 1.86kg /dag toename op ʼn goedkoop rantsoen, en dat die boer self die bemarker van sy produk kan wees en nie geruïneer hoef te word deur die lae speenkalf pryse nie. Maar let wel: Intensiewe voer van kalwers wat aangekoop word, word steeds teen ʼn geringe wins van R57.52 per karkas gedoen. Ander deelnemers aan die slagoskompetisie te Thabazimbi het genoem dat tot R2000 per karkas verlies gelei is op diere wat van uitheemse rasse met standaard rantsoene gevoer is.

2015

Afrikaner j o u r n a l

13

AFRIKANER 14 2 0 1 5

Afrikaner j o e r n a a l

AFRIKANER 2015

Afrikaner j o u r n a l

15

GRASVELDVLEIS

K a r e n

G r o b l e r

&

N i c h e l l e

S t e y n

Die produksie van grasveldvleis was die afgelope paar maande onder die soeklig met die stigting van Grass Fed SA en die saamstel van ’n konsepdokument oor standaarde vir die produksie van grasveldvleis in samewerking met die Suid-Afrikaanse Nasionale Biodiversiteitsinstituut (SANBI) se Grasveldprogram, die RPO en ander bewaringsorganisasies.

I

n ’n onlangse studie oor die effek van grondgebruik op die biodiversiteit van grasvelde is bevind dat met die regte bestuurspraktyke veeboerdery kan bydra tot die instandhouding van grasvlakte-ekostelsels. Tot 65% van die grasveldbioom word deur die landbousektor gebruik vir die produksie van rooivleis. Vyftig persent van Suid-Afrika se beesen ongeveer 58% van die skaapkudde word in die grasveldbioom geproduseer. SANBI se Grasveldprogram wil verseker dat biodiversiteit ’n rol speel in die landbousektor se besluitnemingsprosesse oor grondgebruik, die beplanning en bestuur van grasvelde en volhoubare landbouproduktiwiteit. Die nasionale konsepdokument erken dat daar bioomspesifieke vereistes is vir die produksie van vee. ’n Goeie voorbeeld hiervan is die Grasveldprogram se standaarde wat goeie weidingstelsels, besettingsdigthede en ander bestuurspraktyke bevorder. Die standaarde sal boere, wat deur ander faktore as biodiversiteit beïnvloed word, in staat stel om rekenskap te gee oor grasveldbiodiversiteit op hul plase. Grass Fed SA Grass Fed SA is vroeër vanjaar tydens ’n vergadering van belanghebbendes gestig. Die hoofdoel van Grass Fed SA is om die belange van belanghebbendes van grasveldvleis te verteenwoordig. Dit sluit in produsente, verbruikersgroepe en die kleinhandel. Caroline McCann, woordvoerder van Grass Fed SA, sê in die verlede het net ’n paar passievolle individue hul daarvoor beywer om hierdie produksiestelsel te bevorder. Met die stigting van Grass Fed SA sal die organisasie strategieë op nasionale vlak en oor die hele waardeketting vir die bevordering van grasveldvleis kan implementeer. ’n Tussentydse komitee is aangewys om die organisasie op die been te bring. Op die oomblik is die komitee besig met die finalisering van ’n raamwerk vir die organisasie en is hulle van plan om nominasies vir direkteure in te win.

Produsent

AFRIKANER

Groen toekoms vir

Adrian Cloete was nou betrokke by die stigting van Grass Fed SA en het ’n groot passie om die Grass Fed-handelsmerk bekend te maak. Hy is deel van die familieboerdery Cloete Afrikaners naby Stella wat slagbeeste op ’n ekstensiewe stelsel afrond.

Red Meat/Rooivleis het hul plaas besoek en met Adrian se pa, Johan Cloete gepraat. Hy sê nie alle rasse se nageslag kan ewe suksesvol op ‘n ekstensiewe stelsel van die veld af bemark word nie. Die osse van sogenaamde grootraam-, laat ryp rasse bereik nie maklik ‘n vetheidsgradering van twee of drie van die veld af nie, terwyl met inheemse rasse soos die Nguni, Tuli, Afrikaner, Drakensberger en Boran dit meer geredelik die geval is met AB- en B-ouderdomsklasse. Uitdagings

Een van die uitdagings van ’n ekstensiewe stelsel is om die hoeveelheid beskikbare grond optimaal te bestuur. Wanneer slagdiere tot ouderdom 18 tot 36 maande in die kudde gehou word en daar nie bykomende grond beskikbaar is nie, moet die teelkudde verklein word sodat

Die geel vetlaag van grasveldvleis is gesond omdat dit meer omega-3 en -6-vetsure bevat. Maar die verbruiker dink dat die kleur slegs ‘n aanduiding van die bees se ouderdom is. 2015

Afrikaner j o u r n a l

17

AFRIKANER

daar genoeg veld is vir tollies en osse om op te wei,” sê Cloete. Sommige boere koop kalwers aan en maak hulle groot op onder meer aangeplante weiding, selfs onder besproeiing. “Ons maak nie veel gebruik van aangeplante weidings nie, slegs kleiner stukke borseltjieen bloubuffelgrasaanplantings, lank terug gemaak op marginale mielielande. Boere het dus twee opsies: hulle kan self beeste teel of kalwers aankoop om sodoende die beskikbaarheid van weiding te bestuur.” Die bemarking van slagosse en uitskotverse het aanvanklik kontantvloei-implikasies. “Daar is nie meer een keer per jaar speenkalwers om te verkoop nie, hulle word slagbeeste, slaggereed as AB2- en B2-diere op ouderdom 22 tot 36 maande, vanaf 180 tot 250 kg karkasmassa.” “Daar moet ’n balans gevind word tussen die verkoop van uitskot-osse, die grootte van ’n boer se teelkudde en die aankoop van nuwe kalwers,” sê Cloete. “Dit hang alles af van hoeveel weiding beskikbaar is en of die boer nog grond moet huur.” Voeding

Die gehalte van ’n plaas se grond speel ’n belangrike rol in ’n ekstensiewe stelsel soos dié van Cloete Afrikaners. “Beeste kry in die somer ’n goeie fosfaatlek om tekorte in die grond aan te vul,” sê hy. Dit is ook belangrik om jaarliks dele van die natuurlike veld te laat rus. “Ons werk op ’n jaarrotasiestelsel waar die helfte van ons veld jaarliks rus en die ander helfte weer bewei word.” Aan die einde van elke winter word jong beeste en die teelkudde in die nuwe kamp ingejaag om die geruste veld te vreet. Die veld wat bewei word, is ook in kampe ingedeel wat tot gevolg het dat die beeste nie ononderbroke op die veld wei nie. “Hulle word roteer, sodat die veld nie oorbewei word nie,” sê Cloete. Die kampe word ingedeel volgens die hoeveelheid beeste in die trop en die toestand van die veld. “In jare wanner die reënval swak is en in die winter kry die beeste ’n goeie proteïen/fosfaatlek en molassemeel om die voedingswaarde van die veld aan te vul en energie-inhoud te verhoog.” Hy sê dit is nie moontlik om beeste op dié stelsel in alle dele van die land aan te hou nie. “In streke waar die winter baie straf is, is dit aansienlik moeiliker. Ons veld behou voedingswaarde tot in die vroeë winter.” Die stelsel kan in verskillende vlakke − intensief, semiintensief en ekstensief − toegepas word, afhangend van die beskikbaarheid van bronne. In streke waar natuurlike weiveld nie volop is nie, of waar die winter straf is, kan boere die beeste se rantsoen aanvul met verskillende bronne van groenvoer.

18 2 0 1 5

Afrikaner j o e r n a a l

“Radys en selfs die spruite van ’n mielieplant word gebruik omdat dit nog steeds as groenvoer geklassifiseer word. Sommige boere gebruik Brasiliaanse grasse of selfs hawer en rog.” Wanneer daar ’n tekort aan weiveld is, soos in ’n jaar met swak reënval, kan boere nog grond huur vir weiding of, soos Cloete, diere verkoop. Die beheer van indringerplante speel ’n belangrike rol, aangesien dié plante ’n plaas se veldkapasiteit kan beïnvloed. Cloete sê dat hulle gelukkig nie ’n groot probleem het met indringerplante soos slangbos nie, maar dat daar wel ’n strategie is om swarthaak te beheer. Gesondheidsbestuur Cloete vertel dat die beeste jaarliks die nodige inentings kry om siektes soos miltsiekte, lamsiekte en sponssiekte te voorkom. “Geen hormone, groeistimulante, antibiotika of hoendermis word aan die beeste gegee nie.” Volgens hom is daar ’n kleiner kans vir inflammasie en infeksie om tussen die beeste te versprei aangesien hulle nie saam in ’n klein ruimte aangehou word nie. Produk Cloete sê een van die nadele van ’n ekstensiewe stelsel is dat die beeste se vleis meestal as AB of B geklassifiseer word, weens hul ouderdom tydens slagting wat ‘n negatiewe effek het op die prys. Tog is AB- en B-klas vleis smaaklik, sappig en sag. “Die geel vetlaag om ons vleis is gesond, omdat dit meer omega-3 en -6-vetsure bevat.” Ongelukkig sien die verbruiker dit nie so nie. “Die verbruiker dink dat die kleur van die vet ’n aanduiding van die bees se ouderdom is, en besef nie die waarde daarvan nie.” Dit is juis sulke wanopvattings rakende die klassifikasie van die vleis en die waarde van die vet, wat Cloete Afrikaners wil uitklaar. “Ons voorsien aan die behoeftes van ’n nismark en hoop dat dié mark sal groei namate verbruikers bewus word van die gehalte en voedingswaarde van organiese vleis.” Hy glo dat die mark sal groei omdat verbruikers meer gesondheidsbewus word. “Ons is ook trots op die gehalte van ons produk.” Cloete Afrikaners verwerk en verpak self hul vleis waarna agente dit verkoop. Hulle wil in die toekoms ’n handelmerk registreer wat op die verpakking sal verskyn. Wisselende vleispryse hang meestal van reënval in die jaar, die mielieprys en die koopkrag van die verbruiker af. Met ’n ekstensiewe stelsel moet al die faktore in ag geneem word aangesien dit die boer se besluite rondom kuddebestuur beïnvloed. Dit is tans droog in die sentrale en westelike deel van die land – net soos verlede jaar – wat ’n negatiewe impak het op die veld, kalfpersentasie van kuddes, en die produksie van grasveldvleis met gevolglike swak vleispryse. Om volgens hierdie stelsel te boer, is nie ’n ligtelike besluit nie, maar Cloete glo dit is tog in harmonie met die natuur.

AFRIKANER 2015

Afrikaner j o u r n a l

19

AFRIKANER

Werk teelwaardes vir

vrugbaarheid regtig? Y v e t t e

S t e y n ,

S A

S t a m b o e k

Are fertility breeding values

truly useful? Y v e t t e

S t e y n ,

S A

S t u d b o o k

2015

Afrikaner j o u r n a l

21

AFRIKANER

V

F

rugbaarheid is die belangrikste eienskap in enige telingsisteem. Niks groei so stadig soos ‘n dooie kalf nie… ‘n Koei wat uitgawes vereis sonder om enige uitsette te lewer het geen plek in ‘n produktiewe kudde nie. Anders as melkbeeste, melk- en haarbokke, wolskape en lê-henne, gee vleisbeeste eers finale produkte na hulle dood. Gedurende die “onproduktiewe” periodes is dit selfs meer belangrik vir hierdie diere om soveel as moontlik voort te plant. Dit is ideaal om ‘n kudde so te bestuur en te selekteer om verse te teel wat vroeër en meer gereeld kalf as hul tydgenote. Tussen-kalf periode (TKP) en ouderdom by eerste kalwing (OEK/AFC) is dus belangrike eienskappe vir vrugbaarheid, waarvan OEK hier gebruik word as voorbeeld.

ertility is the most important trait in any breeding system. After all, nothing grows as slow as a dead calf… A cow that requires expenses and does not deliver any output has no place in a productive herd. Unlike dairy cattle and goats, wool sheep, Angora goats and laying-chickens, beef cattle only give a product output after death. During the “unproductive” periods it is even more important for these animals to reproduce as often as possible than in many other systems. It is ideal to breed and manage heifers that conceive and calve earlier and more regular than their contemporaries. Inter-calving period and age at first calving are therefore important traits for fertility, of which age at first calving (AFC) will be used as an example in this article.

Nou en dan doen telers navraag oor teelwaardes vir vrugbaarheid en of dit werklik moontlik is om vrugbaarheid geneties te verbeter. Dit is waar dat die omgewing ‘n groot rol speel in vrugbaarheid. Diere is sensitief vir eksterne omstandighede en sal nie goed voortplant in ‘n swak omgewing nie. Telers bestuur ook kuddes anders – sommiges kies om op twee jaar te kalf en sommiges op drie jaar. Die seisoenale teling van diere beïnvloed verder die variasie in ouderdom by eerste kalwing (dit word in ag geneem in teelwaarde-beraming). Op die einde bly die feit staan dat sommige diere meer vrugbaar is as ander onder presies dieselfde omgewings-toestande (insluitend bestuur).

Occasionally breeders enquire about fertility breeding values and question whether it is truly possible to improve fertility genetically. It is true that the environment plays a major role in fertility. Animals are sensitive to external environments and will not reproduce well in poor environments. Breeders also manage herds differently – some breeders choose to calve at two years while others choose three years. The seasonal nature of beef breeding further influences variation in ages at first calving. In the end (this is taken into account in breeding value estimation) the fact remains that some animals are more fertile than others that have received exactly the same treatment.

Vir hierdie artikel was die beste en swakste Afrikaner bulle (3 van elk) gebaseer op OEK teelwaardes gebruik vir analise. Die akkuraatheid vir hierdie waardes was bo 90% en dus is daar baie inligting beskikbaar oor hul dogters. Die metings en teelwaardes van hierdie bulle se dogters was vergelyk met dogters van ander bulle wat in dieselfde kontemporêre groep gemeet was. Kontemporêre groepe is groepe diere wat onder dieselfde omgewingstoestande gemeet was en daarom regverdig vergelykbaar is. ‘n Dier se prestasie relatief vir die groepgemiddeld word gebruik vir teelwaarde-beraming. Soms lyk die waarde self nie besonder goed of sleg nie, maar mens kan dit eers werklik bepaal wanneer diere binne ‘n groep vergelyk word. Die meting word ook beïnvloed deur baie eksterne faktore wat die genetiese bydrae kan beïnvloed. Aangesien die afwyking vanaf die groepgemiddeld gebruik word vir teelwaarde-beraming is daar ‘n sterk verband tussen hierdie waarde en die teelwaarde (EBV). Dit is wel nie dieselfde as die teelwaarde nie. Dit is omdat teelwaardes slegs die genetiese oorerfbare deel van die prestasie is en daar genetiese verbande tussen eienskappe is. Daar is ook steeds ‘n bietjie omgewings-effekte in die kontemporêre groepe wat in ag geneem word in die model en dus nie gesien kan word in die rou waarde nie. Diere teel verder ‘n variasie van nageslag. Al die nageslag van dieselfde twee ouers sal nie dieselfde wees nie omdat hulle verskillende kombinasies van gene ontvang. Daar sal nageslag wees wat beter presteer as ander.

22 2 0 1 5

Afrikaner j o e r n a a l

For this article the top and bottom Afrikaner bulls (3 each) based on AFC breeding values were used for analysis. The accuracy of these values was above 90%, meaning that a lot of information is available about the AFC records of their daughters. The measurements and breeding values of their daughters were compared to daughters of other bulls measured in the same contemporary groups. Contemporary groups are groups of animals that have experienced the same environmental factors and can therefore be compared fairly. An animal’s relative performance (relative to the group average) is used to estimate breeding values. Often the value itself does not look superior/inferior, but one can only truly say whether it is a “good/bad” value by comparing it within a contemporary group. The value itself is influenced by many external factors which influences the genetic contribution. Since the deviation from the group average is used to estimate breeding values, there is a very strong association between this value and the estimated breeding value (EBV). However, it is not the same as the breeding value predictions. It is because breeding values are only the genetic transferable part (heritability) of performance and there are genetic relationships amongst the traits. There are still some environment-effects within the contemporary groups, which need to be taken into consideration in the model and thus cannot be seen in the raw value. Animals also breed variation. All the offspring of the same animal (even when both parents are the same) will not be the same since they receive different combinations of their parents’ DNA. There will be offspring that perform much

Figuur 1a: In geheel was die teelwaardes (EBVs) vir ouderdom eerste kalf (OEK) beter vir dogters van bulle met goeie OEK teelwaardes. Hierdie grafiek wys die persentasie van diere met ‘n spesifieke waarde vir OEK. Die meerderheid diere is om die gemiddeld en die persentasie word minder soos wat waardes verder van die gemiddeld beweeg.

better than others.

AFRIKANER

Grafieke het nie ‘n duidelike verskil gewys tussen die werklike metings van die dogters van hierdie bulle teenoor die dogters van ander bulle nie (heel moontlik as gevolg van verskille in bestuur). Die verskille tussen die dogters se afwyking vanaf die gemiddeld sowel as die teelwaardes was wel duidelik. In geheel was die dogters van bulle met beter teelwaardes meer vrugbaar as dogters van ander bulle gemeet in dieselfde groepe (figuur 1a). Die teenoorgestelde is ook waar vir dogters van bulle met swak teelwaardes. (figuur 1b). Dit is belangrik om te onthou dat die dogters se teelwaardes ‘n kombinasie is van die vader en moeder se genetika en dus kan dogters swakker of beter teelwaardes hê as hul vader.

The daughters of these 3 top and bottom bulls were compared to the daughters of other bulls. Graphs did not show clear differences between actual measurements possibly due to management differences among herds. These differences became clearer when working with the deviation from the means and especially breeding values. Overall the daughters of bulls with good fertility values were superior to other animals measured in the same group (figure 1a) and daughters of bulls with poor fertility EBVs had inferior EBVs compared to other animals in the group (figure 1b).

Figure 1a: Overall the breeding values (EBVs) for age at first calving (AFC) were better for daughters of bulls with good AFC breeding values. This graph shows the percentage of animals with different values for AFC. The majority of animals are on and close to the average, while fewer animals are far from the average (very good and very poor animals).

Figuur 1b: In geheel was die EBVs vir OEK swakker vir dogters van bulle met goeie OEK teelwaardes.

Die gemiddeldes vir OEK, OEK EBV en OEK afwyking was vergelyk. Soos verwag het die dogters van bulle met goeie teelwaardes beter waardes gehad as ander diere in dieselfde groep. Die teenoorgestelde is waar vir dogters van bulle met swak teelwaardes (tabel 1). Gemiddeldes alleen

Figure 1b: Overall the breeding values (EBVs) for age at first calving (AFC) were poorer for daughters of bulls with poor AFC breeding values.

2015

Afrikaner j o u r n a l

23

AFRIKANER

kan wel misleidend wees en verskille is nie noodwendig statisties betekenisvol nie aangesien die variasie binne groepe van mekaar verskil. Verdere statistiese metodes het wel bewys dat hierdie verskille betekenisvol is. Tabel 1: Die gemiddeldes vir OEK, OEK EBV en OEK afwyking was laer (beter) vir dogters van bulle met goeie OEK teelwaardes as dogters van ander bulle gemeet in dieselfde groepe. Die gemiddeldes was ook hoër (swakker) vir dogters van bulle met swakker teelwaardes. In hierdie tabel verwys ‘n’ na die aantal diere.

Gemiddeld Mees Ander Minste Ander vrugbaar (n = 1507) vrugbaar (n = 830) (n = 285) (n = 218)

OEK OEK EBV OEK afwysings

1087 -13.82

1114 -1.98

1204 11.94

1113 2.53

-7.20

0.61

8.13

-0.38

Korrelasies tussen metings was bereken. ‘n Korrelasie dui die verhouding tussen eienskappe/metings aan en word gegee as ‘n waarde tussen -1 en +1. Negatiewe korrelasies beteken dat die eienskappe so gekorreleer is dat ‘n styging van een lei tot ‘n daling van die ander. ‘n Positiewe korrelasie wys na ‘n verhouding in dieselfde rigting – styging van een lei tot ‘n daling van die ander. ‘n Sterk korrelasie dui aan dat die eienskappe meer geneig is om saam te verander. Die korrelasie tussen OEK en OEK EBV was 0.23, wat ‘n duidelike positiewe verhouding is. Die korrelasie tussen OEK EBV en OEK afwyking is aansienlike sterker (0.59) omdat hierdie afwyking gebruik word vir teelwaarde-beraming (tabel 2 en figuur 2). Daar is ook ‘n gunstige korrelasie tussen TKP en OEK wat wys dat seleksie vir een eienskap kan lei tot ‘n verandering in die ander.

Tabel 2: Korrelasies tussen eienskappe. Korrelasies verwys na die verhouding tussen eienskappe (die neiging van een eienskap om te verander as gevolg van ‘n verandering in die ander eienskap).

Korrileerde eienskappe

OEK

OEK EBV

OEK

-

0.23

OEK EBV

0.23

-

OEK afwyking

0.33

0.59

TKP (tussen-kalf periode) EBV

0.12

0.46

24 2 0 1 5

Afrikaner j o e r n a a l

The averages of AFC, AFC EBV as well as the AFC deviation from the contemporary group averages were compared. As expected, the daughters of bulls with good AFC breeding values had better values overall compared to the other animals measured in the same group. The opposite was true for bulls with poor AFC breeding values (table 1). However, averages alone can be misleading and a difference in averages does not necessarily mean that these differences are truly significant because the variation within these groups is not the same. Further analyses showed that the difference is statistically significant and not by chance. Table 1: The averages for AFC, AFC EBV and AFC deviation were lower (better) for daughters of bulls with good AFC breeding values compared to daughters of other bulls measured in the same group. The averages are also higher (worse) for daughters of bulls with poor breeding values compared to daughters of other bulls measured in the same group – ‘n’ refers to the number of animals).

Averages

Most Other Least Other fertile (n = 1507) fertile (n = 830) (n = 285) (n = 218)

AFC 1087 AFC EBV -13.82 AFC deviation -7.20

1114 -1.98 0.61

1204 11.94 8.13

1113 2.53 -0.38

Correlations were calculated between various measurements. Correlations indicate the relationship between traits/measurements and are presented as values between -1 and +1. Negative correlations mean that a change in one trait is associated with a change in another but in an opposite direction (if one increases, the other will decrease), while a positive correlation shows a change in the same direction (both decrease or both increase). A strong correlation shows that those traits are much more likely to change together. The correlation between AFC and breeding values for AFC was 0.23, which shows a clear association. This can be expected since the measurement is not influenced by genetics alone. The correlation between breeding values and the deviations from the group average is much stronger (0.59) since this deviation is what is used to estimate breeding values (table 2 and figure 2). There is also a favourable correlation (0.46) with inter-calving period (ICP), showing that an improvement in AFC is often associated with an improvement in ICP as well. Table 2: Correlations between measurements. Correlations refer to the relationship between measurements (the tendency for one trait to change in response to a change in another)

Correlated trait

AFC

AFC EBV

AFC

-

0.23

AFC EBV

0.23

-

AFC deviation

0.33

0.59

ICP (inter-calving period) EBV

0.12

0.46

AFRIKANER 2015

Afrikaner j o u r n a l

25

AFRIKANER

Figuur 2: Die grafiek wys die korrelasie tussen die OEK afwyking vanaf die groepgemiddeld en die teelwaarde vir OEK. Die verhouding is sterk.

Figure 2: A graphic showing the correlation between the deviation from the average of the group and the breeding value for AFC. The association is strong, as expected.

Hierdie waardes en grafieke wys dat seleksie vir genetiese verbetering in vrugbaarheid, gebaseer op teelwaardes, vir OEK moontlik is. Optimale verbetering in vrugbaarheid gaan gepaard met streng uitskotting van koeie wat nie gekalf het nie. Vrugbaarheid alleen verseker ook nie ‘n perfekte, doeltreffende en winsgewende dier nie. ‘n Doeltreffende koei verg minder onderhoudskostes, gee elke jaar ‘n sterk, gesonde kalf sonder kalwingsprobleme en het genoegsame melk om ‘n swaar kalf te speen. Seleksie indekse is behulpsaam om diere te teel wat in geheel beter is. Dit kombineer kleiner geboorte gewigte (verminder kalwingsprobleme), swaarder speengewigte, kleiner volwasse gewig (minder onderhoudsbehoeftes), vinniger groei en beter vrugbaarheid. Hierdie waardes word opgedeel in die verskillende komponente agter in die kuddeverslag wat die diere se sterk en swak punte uitwys.

From these values and graphs it can be seen that selection for fertility is possible and can make a difference, if based on the BLUP EBVs for AFC and ICP. Not only is selecting for both AFC and ICP based on breeding values extremely important (also when considering the use of a bull), but also the continuous culling of cows that fail to calve every year. Of course fertility alone does not make the perfect, efficient and profitable animal. An efficient cow requires less maintenance costs, gives a strong, healthy calf every year without calving difficulties and has sufficient milk to wean a heavy calf. Selection indices can be used to select for animals that are superior overall. The cow value, as estimated by SA Stud Book, combines a variety of traits to identify animals that are more profitable overall. This combines smaller birth weights while weaning heavier calves, smaller mature size to decrease maintenance requirements (cost of feeding), faster growth rate and better fertility (based on AFC and ICP). These values are broken down into their components in the genetic herd reports to show the animals’ genetic strengths and weaknesses.

Mens kan nie bekostig om nie te selekteer en te bestuur vir beter vrugbaarheid nie. Dit is die belangrikste faktor in winsgewendheid. Meer kalwers per jaar lei na meer speenkalwers om te verkoop, die geleentheid om strenger te selekteer vir vervangingsverse en minder voerkostes vir onproduktiewe diere.

26 2 0 1 5

Afrikaner j o e r n a a l

One cannot afford not to strive for improved fertility in one’s herd. It is the most important aspect influencing profitability. Higher calving rates will ensure that more weaners are available for sale, more heifers are available for replacement and less feeding costs are spent on maintaining animals that provide no income.

AFRIKANER 2015

Afrikaner j o u r n a l

27

AFRIKANER 28 2 0 1 5

Afrikaner j o e r n a a l

AFRIKANER 2015

Afrikaner j o u r n a l

29

AFRIKANER

Bestuursaspekte

EN WINS

V

Management issues

AND PROFIT C h r i s

raag na organies geproduseerde voedsel neem toe en die produsent moet dit uitbuit. Verbruikers is bewus van voedselveiligheid en hulle vereis vleis wat sonder groeibevorderaars,

van

enige

d e

B r o u w e r

T

he demand for organically produced food is increasing and the producer must exploit it. Consumers are aware of food safety and they require produced meat without growth promoters of any kind. The perception, right or wrong, is that

aard, geproduseer is. Die persepsie, reg of

there are lots of the technological developments

verkeerd, is daar dat baie van die tegnologiese

in

ontwikkelings

intensification,

in

landbouproduksie

wat

met

agricultural

production which

is

associated detrimental.

with Whilst

intensifikasie gepaard gaan, nadelig is. Terwyl

consumer preferences are known, the current beef

verbruikervoorkeure bekend is, is die huidige

production systems are not geared for it, as around

beesvleis-produksiestelsels

gerat

70 to 80% of beef is produced through feedlots.

nie, want ongeveer 70 tot 80% van beesvleis

For the beef producer “organic” is an opportunity

gaan deur voerkrale. Vir die beesvleisprodusent is

to satisfy consumer preferences under extensive

“organies” ’n geleentheid om onder ekstensiewe

conditions. The product of a beef farmer should be

omstandighede verbruikers-voorkeure te bevredig.

beef, not a weaner calf. The beef producer should

Die produk van ‘n vleisbees boer behoort beesvleis

look at adding value because the weaner calf

te wees, nie ‘n speenkalf nie. Die beesvleisprodusent

which is sold, is the product with the most revenue

moet kyk na waardetoevoeging omdat die

potential.

nie

daarvoor

speenkalf wat verkoop word die produk is met die meeste inkomstegenererende potensiaal.

30 2 0 1 5

Afrikaner j o e r n a a l

MANAGEMENT AND PROFIT

Die vleisbeesprodusent moet fokus op dit wat sal bydra om winste te verbeter. In beesvleisproduksie is drie hoofaspekte onder die boer se beheer, naamlik produktiwiteit, dieregesondheid en bemarking. Die omgewing bepaal die voer wat die plaas voorsien, wat op sy beurt die keuse van die geskikste raamtipe rig. Sulke besluite hou insetkoste in toom, veral as diere volgens die beskikbaarheid van voer bestuur word.

The beef producer should focus on what will contribute to maximize profits. In beef production there are three main aspects under the farmer’s control, namely; productivity, animal health and marketing. The environment determines the feed the farm supplies which in turn guides the choice of the appropriate frame type. Such decisions help to keep input costs in check, especially if the animals are managed according to the availability of feed.

OMGEWING

ENVIRONMENT

Omgewing bepaal watter produksiestelsel gevolg word om maksimum wins te realiseer. Tabel 1 tref ’n vergelyking tussen bruto marges van koeikuddes wat op verskillende vlakke van intensifikasie oorwinter is.

The environment determines which production system should be followed to realize maximum profit. Table 1 makes a comparison between gross margins of cow herds which overwinter in different levels of intensification.

Tabel 1: Bruto marges van 40 Afrikanerkoeie wat op verskillende wyses oorwinter is.

Table 1: Gross margins of 40 Afrikaner cows, overwintered in different ways.





System 1)

AFRIKANER

BESTUUR EN WINS

Intensief

Stelsel 1) Semi-intensief

Ekstensief



Intensive

Semi-intensive

Extensive

-90.89

12.54

129.78

ha-1

-90.89

12.54

129.78

GVE

-299.46

52.25

761.25

LSU-1

-299.46

52.25

Koei

-454.43

79.68

1176.13

Cow-1

-454.43

79.68

ha -1

-1

-1

Intensief - Mieliekuilvoer, Smutsvingerhooi Semi-intensief - Mielie-oesreste, Smutsvingerhooi, Staande hooi Ekstensief - Geruste veld.

761.25

1176.13

Intensive - Maize silage, “Smuts finger” hay Semi-intensive - Maize-crop residues, “Smuts finger” hay, foggage Extensive - Rested veld.

1)

1)





Dit is duidelik dat speenkalfproduksiekoste in die ekstensiewe stelsel laer is. Resultate dui daarop dat aangeplante weidings moet byna uitsluitlik vir groeiende diere, hetsy vervangingsverse en –bulle of slagdiere, gebruik word. Om ’n gunstige omgewing te skep (intensifikasie) is nie winsgewend nie.

It is clear that weaner calf production costs in the extensive system are lower. Results indicate that planted grazing should be used almost exclusively for growing animals, whether replacement heifers and -bulls or slaughter animals. To create a favourable environment (intensification) is not profitable.

Speenkalfproduksie

Weaner calf Production

Tans is beesvleisprodusente hoofsaaklik speenkalfprodusente – hulle produseer die roumateriaal en iemand anders pluk die vrugte van “verwerking”. Beesvoerders bepaal hoe die kalf moet lyk, ongeag die produksie-omgewing: ‘n kalf van 180 – 220kg op sewe maande. Die gevolg is ’n soeke na die “regte” genetika (verskillende rasse en kruisings), byvoeding, lekke, groeibevorderaars, ens. wat produksiekoste die hoogte laat inskiet. Die voerder bepaal die prys wat wissel met seisoen, vraag en aanbod, gewig, ras of tipe ens. Die produsent vul die prysgaping terwyl die kwaliteit produk weinig wissel. Die boer verkoop die rou-materiaal en dra die risiko.

Currently beef producers are mainly weaner calf producers - they produce the raw material and someone else reaps the benefits of “processing”. Cattle feeders determine how the calf should look, regardless of the production environment: a calf of 180-220kg on seven months of age. The result is a search for the “correct” genetics (different breeds and hybrids), supplements, licks, growth promoters, etc. which causes production costs to soar. The feeder determines the price that varies with season, supply and demand, weight, breed or type, etc. The producer fills the price gap whilst the product quality varies little. The farmer sells the raw material and bears the risk.

Tollies

Steers

Tollies word bemark tussen 14 en 18 maande en haal steeds ’n A-klassifikasie. Hierdie is ’n lae inset benadering en afronding kan op veld of aangeplante weiding geskied. Hier is ’n geleentheid om te produseer wat die verbruiker vra en om direk in die markplek mee te ding. Insetkoste, veral op veld, is laer en risiko word versprei. Tydens droogtes kan osse afgelaai word om voorsiening te maak vir teeldiere.

Steers are marketed between 14 and 18 months and still obtain an A-classification. This is a low input approach and rounding-off can take place from the veld or planted grazing. Here is an opportunity to produce what the consumer demands and to compete directly in the market place. Input costs, especially on veld, are lower and risks are spread. During droughts, oxen can be offloaded to make provision for breeding animals.

2015

Afrikaner j o u r n a l

31

AFRIKANER

Suksesvolle afronding onder hierdie omstandighede maak staat op korrekte genetika en klein- tot mediumraamdiere is meer geskik hiervoor. Vroeë karkasrypheid is belangrik en dit word verkry met kleinraam-rasse soos die Afrikaner. Tabel 2 wys resultate behaal met Afrikanerosse op Smutsvingerweiding, sonder byvoeding.

Successful rounding-off under these conditions relies on correct genetics and small- to medium-framed animals are more suitable for this. Early carcass maturity is important and this is achieved with small-frame breeds such as the Afrikaner. Table 2 shows results obtained with Afrikaner oxen on “Smutsvinger” grazing without supplementation.

Tabel 2: Afrikaneros-prestasie op Smutsvingerweiding gedurende die somer

Table 2: Afrikaner ox performance on “Smutsvinger” grazing during the summer



Jaar 1

Jaar 2

GR1



Beginmassa (kg)

215

207

293

Eindmassa (kg)

315

319

Weiperiode (dae)

136

GDT (kg)

Massa toename (kg ha ) -1

Year 1

Year 2

LF1

Start weight (kg)

215

207

293

456

End weight (kg)

315

319

456

148

166

Grazing period (days)

136

148

166

0,730

0,755

0,988

0,730

0,755

0,988

300

270

295

300

270

295

ADG (kg) Weight increase (kg ha ) -1

Karkasmassa (kg)

153

163

236

Carcass weight (kg)

153

163

236

Uitslag (%)

48,5

51,1

51,3

Dressing %

48,5

51,1

51,3

Klassifikasie

A1

A2

A0

A1

A2

A0

GR = Grootraam

1

Classification GR = Grootraam

1

Grootraam-osse het onder dieselfde omstandighede ’n A0-klassifikasie behaal. Al is individuele prestasie van die grootraam-osse “beter” (0.988 teenoor 0.742 kg per dag), is produksie-ha identies omdat daar meer kleinraam-osse op ‘n gegewe oppervlakte gedra kan word. Soortgelyke groeiprestasie is op goeie veld met voldoende plantmateriaal verkry. Verse groei stadiger maar rond vinniger as osse af. Daar is tans ook ’n groot vraag na vroulike diere by opkomende boere. Verse kan dus vir slag of teeldoeleindes uitgegroei word. Veral dragtig gesertifiseerde verse is in aanvraag mits die prys nie buitensporig hoog is nie.

Large-framed oxen achieved an A0-classification under the same circumstances. Though individual performance of big-frame oxen is “better” (0.988 compared to 0.742kg per day), production-ha is identical because more smallframe oxen can be accommodated on a given area. Similar growth performance was achieved on good veld with sufficient plant material. Heifers grow slower but roundoff faster than oxen. There is currently a great demand for female animals from emerging farmers. Heifers can thus be used for slaughter or breeding purposes. Especially certified pregnant heifers are in demand if the price is not excessively high.

Osse

Oxen

Bemarking van osse geskied gewoonlik tussen 27 en 36 maande en klassifiseer in B of C klasse. Klem word gelê op massa eenheid –1 eerder as getal eenhede. Die stelsel is geskik vir hoë risiko gebiede en laat ruimte vir risiko-beheer deur verkoop en inkoop. ’n Teelkudde kan steeds deel uitmaak van die stelsel of dit kan ’n totale os-stelsel wees. Genetika bly ’n faktor want groot diere (osse word groter) rond steeds moeilik af onder ekstensiewe omstandighede. Klein- tot mediumraam is geskik en kruisteling speel ’n belangrike rol.

Marketing of oxen usually occurs between 27 and 36 months and classify in B or C classes. Emphasis falls on mass unit –1 rather than number of units. The system is suitable for high risk areas and allows for risk control through selling and buying. A breeding herd can still be part of the system or it can be a total ox system. Genetics remains a factor because large animals (oxen become bigger) still roundoff with more difficulty under extensive conditions. Smallto medium-frame is suitable and crossbreeding plays an important role. Table 3 shows a comparison between different age classes based on prices (Absa AgriTrends: 08/15/2014). Although price/kg decreases as animals get older, the price/carcass increases as the carcass weight increases. C classes are undersupplied and parts of the A class is oversupplied, especially with regards to the less desirable parts of the carcass, e.g. the forequarter. A weaner calf of 200 kg achieves R4 150 (R20.75 / kg).

Tabel 3 dui ’n vergelyking tussen verskillende ouderdomsklasse gebaseer op pryse (Absa AgriTrends: 15/08/2014). Alhoewel prys/kg daal soos wat diere ouer word styg die prys/karkas aangesien die karkas swaarder word. C klasse is ondervoorsien en dele van die A klas is oorvoorsien, veral rakend die minder gesogte dele van die karkas, byv. die voorkwart. ‘n Speenkalf van 200 kg behaal R4 150 (R20.75/kg).

32 2 0 1 5

Afrikaner j o e r n a a l

AFRIKANER 2015

Afrikaner j o u r n a l

33

AFRIKANER

Tabel 3: ’n Vergelyking in inkomste per eenheid beeskarkas in verskillende ouderdomsklasse.

Table 3: A comparison of income per unit beef-carcass in different age classes





Ouderdomsklas AB B

A

>18