İht. Seçmeli 3 : A Paketi : - End. Atıksuların Arıtılması - Arıtma Çamurlarının Stabilizasyonu - Deniz Deşarjı B Paketi : - Tehlikeli Atıklar - ÇED - End. Katı Atıklar

ÇEV-401/A DERS TANITIM FORMU Bölüm Adı Çevre Mühendisliği Ders Kodu ÇEV-401/A Ders Dili Durumu Ön şartlar Kredi 3 Ders İçeriği

Ders Adı Dönem/Yıl AKTS Kredisi İ. S. III-Endüstriyel Atıksuların Arıtılması Bahar/4.yıl 0 Türkçe Seçmeli Matematik, Fizik ve Bilgisayar derslerinin herhangi birini almamış veya başarısız olmuş öğrenciler alamaz Teori Uygulama Laboratuar Sunum Proje/Alan Çalışması 3 -

• Endüstriyel atıksuların özellikleri ve kaynakları • Endüstriyel atıksuların analizlerinin yapılması • Ön arıtım sistemleri, • Koagülasyon, çökeltme, metal giderimi • Havalandırma ve oksijen transferi • Aerobik arıtımın esasları • Biyolojik atıksu arıtma sistemleri • Adsorpsiyon • İyon değişimi • Kimyasal oksidasyon • Çamur işleme ve bertaraf • Diğer artım metotları • Çeşitli endüstriyel atıksuların arıtımı ve uygulamalardan örnekler Ders Planı

Hafta 1

Konular Endüstriyel atıksuların özellikleri ve kaynakları; istenmeyen atıksu özellikleri, atıksu deşarj limitleri, yük, hacim, eşdeğer nüfus kavramları, atıksuların kaynakları ve özellikleri, endüstriyel atıksuların miktar ve nitelik bakımından incelenmesi, tesis içi kontrol ve atıksuların yeniden kullanımı

2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14

Endüstriyel atıksuların analizlerinin yapılması; BOİ, KOİ, TOK, toksisite, askıda katı madde analizleri, ağır metal analizleri, yağ-gres ölçümleri vb. ve bunların sektörel önemleri Ön arıtım sistemleri, koagülasyon, çökeltme, metal giderimi; dengeleme, nötralizasyon, çökelme, yağ ayırma, flotasyon, Koagülasyon, çökeltme, metal giderimi; koagülasyon, kimyasal çöktürme ile ağır metal giderimi Havalandırma ve oksijen transferi; oksijen transferinin esaları, oksijen transferini etkileyen paramatreler, havalandırma ekipmanları, uçucu maddelerin sıyırılması Aerobik arıtımın esasları; organik madde gideriminin esasları, sıcaklığın etkisi, çözülebilir mikrobiyal ürün oluşumu, nitrifikasyon - denitrifikasyon, kinetik katsayıların belirlenmesi Biyolojik atıksu arıtma sistemleri; lagünler, stabilizasyon havuzları, aktif çamur havuzları, damlatmalı filtreler, döner biyokontaktörler, anaerobik dekompozisyon Biyolojik atıksu arıtma sistemleri; lagünler, stabilizasyon havuzları, aktif çamur havuzları, damlatmalı filtreler, döner biyokontaktörler, anaerobik dekompozisyon Adsorpsiyon; adsorpsiyonun teorisi, aktif karbon kolonları İyon değişimi; iyon değişimi ile ağır metal giderimi ve iyon değiştici kolonlar Kimyasal Oksidasyon; ozon, hidrojen peroksit, klor, potasyum permanganat ile oksidasyon, Çamur işleme ve bertaraf; flotasyon, vakum filtrasyonu, pres filtreler, aerobik çürütme, anaerobik çürütme Diğer artım metotları; membran prosesler, arazide arıtım, derin kuyu deşarjı, Çeşitli endüstriyel atıksuların arıtımı ve uygulamalardan örnekler; deri, kağıt, tekstil, ilaç, boya, otomotiv, et balık, süt vb.

Ders Kitapları ve/veya Kaynakları Yardımcı Kitaplar

1231-

Industrial water pollution Control,W.W.Eckenfelder, McGrow-Hill,2000 Wastewater Engineering,Metcalf-Eddy, McGrow-Hill, 2003 Theory and practice of wastewater treatment, R.L.Droste, J.Wiley,1997 Endüstriyel atıksuların ön arıtımı, Editörler: Olcay Tünay, Derin Orhon, Aylin Bederli, Su Kirlenmesi Araştırmaları Türk Milli Komitesi-İstanbul Sanayi Odası, 1991. 2- Endüstriyel Kirlenme kontrolü, Olcay Tünay, İTÜ Rektörlüğü, Sayı:1578, 1996

İçerik Ağırlıkları Yüzdesi (%)

Matematik ve Temel Bilimler Mühendislik Bilimleri Mühendislik Tasarımı Sosyal Bilimler

Ders Çıktıları (Kazanımlar)

• •

Dersin Hedefleri

a) b) c)

10 20 70 -

Endüstriyel atıksuların özellikleri ve çevresel etkilerinin öğrenilmesi Endüstriyel atıksuların özelliklerine göre arıtım alternatiflerinin belirlenebilmesi 1. Öğrencilere endüstriyel kirlenme ve atıksu kavramının öğretilmesi 2. Endüstriyel atıksuların özelliklerinin belirlenmesi ve özelliklerine göre arıtım alternatiflerinin geliştirilmesinin öğretilmesi 3. Endüstriyel atıksu arıtımında kullanılan arıtma sistemlerinin tanıtılması

Dersin program çıktıları ile olan ilişkisi Program kazanımları Matematik, fen ve mühendislik bilgilerini uygulama becerisi Deney tasarlama, deney yapma ve deney sonuçlarını analiz etme ve yorumlama becerisi İstenen gereksinimleri karşılayacak biçimde bir sistemi, parçayı ya da süreci tasarlama

1

2

3 *

* *

d) e) f) g) h) i) j) k)

becerisi Disiplinler arası takımlarda çalışabilme becerisi * Mühendislik problemlerini tanımlama, formüle etme ve çözme becerisi * Mesleki ve etik sorumluluk bilinci * Etkin iletişim kurma becerisi * Mühendislik çözümlerinin, evrensel ve toplumsal boyutlardaki etkilerini anlamak için * gerekli genişlikte eğitim Yaşam boyu öğrenmenin gerekliliği bilinci ve bunu gerçekleştirebilme becerisi * Çağın sorunları hakkında bilgi * Mühendislik uygulamaları için gerekli olan teknikleri ve modern araçları kullanma * becerisi Dersin Katkısı: 1:Hiç 2:Kısmi 3:Tümüyle

ÇEV-401/A DERS TANITIM FORMU Bölüm Adı Çevre Mühendisliği Ders Kodu ÇEV-401/A Ders Dili Durumu Ön şartlar Kredi 3

Ders İçeriği

Ders Adı Dönem/Yıl AKTS Kredisi İ.S.IV-Arıtma Çamurlarının Stabilizasyonu Güz/4.Sınıf 0 Türkçe Seçmeli Matematik, Fizik ve Bilgisayar derslerinin herhangi birini almamış veya başarısız olmuş öğrenciler alamaz Teori Uygulama Laboratuar Sunum Proje/Alan Çalışması 3 0 0 0 0

• • • • • •

Arıtma Çamuru Kaynakları Arıtma Çamurunun Fiziksel; Kimyasal ve Biyolojik Özellikleri Oluşan Arıtma Çamuru Miktarının Hesabı Arıtma Çamurunun İletilmesi ve Pompalanması Çamur Stabilitesinin Ölçümünde Önemli Parametreler Stabilizasyon Yöntemleri

Ders Planı Hafta Konular Arıtma çamuru tanımı, çamur kaynakları, ön arıtma, ikincil arıtma, kimyasal arıtma çamurları, 1 çamurların genel özellikleri Çamurun özgül ağırlığı, Çamurlar için hacim-kütle ilişkisi, ham ve çürük çamur hacminin 2

3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14

hesaplanması, çamurun katı madde içeriği, çeşitli arıtma işlemlerinde beklenen çamur katı madde konsantrasyonları Çamurun çökelme özellikleri,çamur hacim indeksinin hesaplanması, partikül boyutu Çamurdaki suyun dağılımı ve çamurun su verme kapasitesinin önemi Çamurun akışkanlık özelliği, çamurun ısıl değeri, gübre değeri, besin değeri, çamur partiküllerinin elektriksel yükleri , çamurun biyolojik özellikleri ve tüm bu özelliklerin çamurun işlenmesindeki önemi Klasik atıksu arıtma tesislerinde katı madde miktarı ve çamur kaynakları hakkında detaylı bilgi, genelleştirilmiş çamur işleme ve bertarafı akım diyagramı Ön çökeltim, flotasyon çamuru miktarının hesabı Kimyasal arıtma çamuru miktarının hesabı Biyolojik arıtma çamuru miktarının hesabı Çamur stabilizasyonunun tanımı, stabilitenin ölçümünde önemli parametreler, ısıl işlemle stabilizasyon, kireçle stabilizasyon, Aerobik çürüme tanımı, tasarım kriterleri,aerobik çürütücü tasarımı Anaerobik çürüme tanımı, tasarım kriterleri Anerobik çürütücü tasarımı, kompostlaştırma Arıtma çamurunun iletilmesi ve pompalanması

Ders Kitapları ve/veya Kaynakları Yardımcı Kitaplar

1. Arıtma Çamurlarının İşlenmesi, Prof.Dr. Ayşe Filibeli

İçerik Ağırlıkları Yüzdesi (%)

Matematik ve Temel Bilimler Mühendislik Bilimleri Mühendislik Tasarımı Sosyal Bilimler

Ders Çıktıları (Kazanımlar)

• •

Dersin Hedefleri

a) b) c) d) e) f) g)

1- Atıksuların Tasfiyesi, Veysel Eroğlu 2- Biyolojik Arıtma ve Biyolojik Arıtma Sistemleri, Selçuk Soyupak

%25 %50 %25 -

Arıtma çamuru problemlerini tanımlama ve çözme becerisinin kazanılması Çamur kaynağına bağlı olarak çamur miktarı hesaplanma ve uygun stabilizasyon yöntemini seçebilme ve biyolojik satabilizasyon tasarımlarını yapma becerisinin kazandırılması 1. Arıtma çamuru, kaynakları ve özelliklerinin tanımlanması , farklı çamur kaynaklarınıa göre oluşan çamur miktarının hesaplanmasına yönelik metodların sunulması 2. Arıtma çamurunun stabilizasyonunun önemi, stabilizasyon yöntemleri ve özellikle biyolojik stabilizasyon yöntemlerine yönelik tasarım hesaplamaları hakkında detaylı bilgi verilecektir.

Dersin program çıktıları ile olan ilişkisi Program kazanımları Matematik, fen ve mühendislik bilgilerini uygulama becerisi Deney tasarlama, deney yapma ve deney sonuçlarını analiz etme ve yorumlama becerisi İstenen gereksinimleri karşılayacak biçimde bir sistemi, parçayı ya da süreci tasarlama becerisi Disiplinler arası takımlarda çalışabilme becerisi Mühendislik problemlerini tanımlama, formüle etme ve çözme becerisi Mesleki ve etik sorumluluk bilinci Etkin iletişim kurma becerisi

1

2 *

3

* * * * * *

h) i) j) k)

Mühendislik çözümlerinin, evrensel ve toplumsal boyutlardaki etkilerini anlamak * için gerekli genişlikte eğitim Yaşam boyu öğrenmenin gerekliliği bilinci ve bunu gerçekleştirebilme becerisi * Çağın sorunları hakkında bilgi * Mühendislik uygulamaları için gerekli olan teknikleri ve modern araçları kullanma * becerisi Dersin Katkısı: 1:Hiç 2:Kısmi 3:Tümüyle

ÇEV-401/B DERS TANITIM FORMU Bölüm Adı Çevre Mühendisliği Ders Kodu ÇEV-401/B Ders Dili Durumu Ön şartlar Kredi 3

Ders Adı Dönem/Yıl AKTS Kredisi İ.S. IV-Çevresel Etki Değerlendirmesi Güz/4. sınıf 0 Türkçe Seçmeli Matematik, Fizik ve Bilgisayar derslerinin herhangi birini almamış veya başarısız olmuş öğrenciler alamaz Teori Uygulama Laboratuar Sunum Proje/Alan Çalışması 3 0 0 0 0

• ÇED Kavramı • ÇED Raporu Hazırlanması

Ders İçeriği

Ders Planı Hafta 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14

Konular Türkiye in doğal kaynakları ve Endüstriyel Kuruluşları, Doğal Kaynakların Kullanımı ve Oluşan Çevre Sorunları. ÇED kavramı ÇED in Tarihçesi, Glişimi ve Uygulamaya Konuluşu ÇED in Ülkemizdeki Gelişim ve Uygulama Aşamaları ÇED Yönetmeliği, İlgili diğer Mevzuat ve Ülkemizdeki Uygulanışı ÇED de kullanılan Yöntemler ÇED Raporu hazırlanırken Dikkat Edilecek Hususlar Çeşitli Sektörler İçin ÇED Raporu Hazırlanması( Örneğin, Madencilik) Çeşitli Sektörler İçin ÇED Raporu Hazırlanması( Örneğin, Yol Yapımı) Çeşitli Sektörler İçin ÇED Raporu Hazırlanması( Örneğin, Şeker Üretimi) Çeşitli Sektörler İçin ÇED Raporu Hazırlanması( Örneğin, Çimento Üretimi) Çeşitli Sektörler İçin ÇED Raporu Hazırlanması( Örneğin, Kağıt Üretimi) Çeşitli Sektörler İçin ÇED Raporu Hazırlanması( Örneğin, HES yapımı)

Ders Kitapları ve/veya Kaynakları Yardımcı Kitaplar

1. 2. 3.

Çevresel Etki Değerlendirmesi (TÇV Yayını) ÇED Eğitimi (ÇTV Yayını) Çevre Atlası(Çevre Bakanlığı Yayını)

İçerik Ağırlıkları Yüzdesi (%)

Matematik ve Temel Bilimler Mühendislik Bilimleri Mühendislik Tasarımı Sosyal Bilimler

Ders Çıktıları (Kazanımlar)

•

Dersin Hedefleri

% 20 % 30 % 50 -

Çevresel Etki Değerlendirmesi disiplini ilkeleri kullanılarak, doğal kaynakların belirlenmesi ve bu kaynaklardan insanların yararlanması esnasında doğaya zarar vermeden veya en az zararla kaynakların optimum biçimde kullanım ilkelerinin belirlenmesi. 1. Herhangi bir sanayi tesisi veya kuruluşun projesi veya planından yola çıkarak, tesis kurulmadan önce, kurulma aşamasında çevre kirliliğini önleyici tedbirleri irdelemek 2. Proje alternatiflerini gündeme getirerek en uygun metot ve planların tartışılmasını sağlamaktır. Dersin program çıktıları ile olan ilişkisi

a) b) c) d) e) f) g) h) i) j) k)

Program kazanımları 1 2 3 Matematik, fen ve mühendislik bilgilerini uygulama becerisi * Deney tasarlama, deney yapma ve deney sonuçlarını analiz etme ve yorumlama becerisi * İstenen gereksinimleri karşılayacak biçimde bir sistemi, parçayı ya da süreci tasarlama * becerisi Disiplinler arası takımlarda çalışabilme becerisi * Mühendislik problemlerini tanımlama, formüle etme ve çözme becerisi * Mesleki ve etik sorumluluk bilinci * Etkin iletişim kurma becerisi * Mühendislik çözümlerinin, evrensel ve toplumsal boyutlardaki etkilerini anlamak için * gerekli genişlikte eğitim Yaşam boyu öğrenmenin gerekliliği bilinci ve bunu gerçekleştirebilme becerisi * Çağın sorunları hakkında bilgi * Mühendislik uygulamaları için gerekli olan teknikleri ve modern araçları kullanma * becerisi Dersin Katkısı: 1:Hiç 2:Kısmi 3:Tümüyle