Załącznik Nr 1 do uchwały Nr XXXIX/463/2010 Rady Miasta Sopotu z dnia 30 kwietnia 2010r.
SPRAWOZDANIE Z DZIAŁALNOŚCI MIEJSKIEGO OŚRODKA POMOCY SPOŁECZNEJ W SOPOCIE W 2009 ROKU
KWIECIEŃ 2010
SPIS TREŚCI:
Rozdział I
WPROWADZENIE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
4
Rozdział II
STRUKTURA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
5
Rozdział III
FINANSOWANIE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
7
3.1. ZADANIA Z USTAWY O POMOCY SPOŁECZNEJ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
8
3.2. ZADANIA Z INNYCH USTAW . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
8
KLIENCI . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
8
4.1. NA PODSTAWIE USTAWY O POMOCY SPOŁECZNEJ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
8
4.2. NA PODSTAWIE INNYCH USTAW . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
10
Rozdział IV
4.2.1 ustawa o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4.2.2 ustawa o świadczeniach rodzinnych i ustawa o pomocy osobom uprawnionym do alimentów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
Rozdział V
10
5.1. OŚRODKI WSPARCIA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
10
5.1.1. Dzienny Dom Pomocy Społecznej (DDPS) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
10
........................................
11
................
11
5.1.2. Środowiskowy Dom Samopomocy – Ośrodek Adaptacyjny (ŚDS-OA) . . . . . . . . .
11
5.2. USŁUGI OPIEKUŃCZE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
12
5.2.1. Usługi opiekuńcze w miejscu zamieszkania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
12
5.1.1.2 Porady prawne dla osób starszych i niepełnosprawnych
5.2.2 Realizacja Sopockiego Programu Wsparcia Osób Objętych Usługami Opiekuńczymi w Środowisku . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
13
5.2.3. Specjalistyczne usługi opiekuńcze w ośrodkach wsparcia . . . . . . . . . . . . . . . .
13
5.2.4. Specjalistyczne usługi opiekuńcze dla osób z zaburzeniami psychicznymi . . . . . .
14
5.3. DOMY POMOCY SPOŁECZNEJ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
14
5.4 SOPOCKIE CENTRUM SENIORA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
15
5.5. ŚWIADCZENIE REHABILITACJI SPOŁECZNEJ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
16
5.6. PROJEKT KAWIARNIA DLA SENIORA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
16
WSPARCIE MIESZKAŃCÓW O NAJNIŻSZYCH DOCHODACH . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
17
6.1. POMOC PIENIĘŻNA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
18
6.1.1. Zasiłek stały . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
18
6.1.2. Składki na ubezpieczenie zdrowotne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
18
6.1.3. Zasiłek okresowy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
19
6.1.4. Zasiłek celowy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
19
.......................
19
6.1.4.1. Pomoc na pokrycie kosztów leków i leczenia
str. 2
10
WSPARCIE OSÓB STARSZYCH I NIEPEŁNOSPRAWNYCH . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
5.1.1.1 Wyżywienie w DDPS
Rozdział VI
10
Sprawozdanie z działalności Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Sopocie w 2009 roku
...............
20
....................................
20
6.1.4.2. Pomoc na pokrycie kosztów opału i dogrzanie mieszkania 6.1.4.3. Pomoc na odzież i obuwie
6.1.4.4. Pomoc na pokrycie kosztów zakupu żywności w ramach dożywiania – zasiłki
................................................ 6.2. DOŻYWIANIE – POSIŁKI . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
21
6.3. SPRAWIENIE POGRZEBU . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
21
6.4. POMOC OSOBOM BEZDOMNYM, W TYM SCHRONIENIE . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
21
ŚRODOWISKOWA PRACA SOCJALNA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
23
7.1. KONTRAKT SOCJALNY . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
23
7.2. ASYSTENT RODZINY . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
24
7.3. PROJEKT SYSTEMOWY PRZYSZŁOŚĆ W TWOICH RĘKACH . . . . . . . . . . . . . . . . .
25
7.4. PRACE SPOŁECZNIE – UŻYTECZNE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
25
7.5 WOLONTARIAT . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
26
POMOC DZIECKU I RODZINIE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
26
8.1. POMOC RODZINIE ZNAJDUJĄCEJ SIĘ W KRYZYSIE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
26
8.2 REALIZACJA PROGRAMU PRZECIWDZIAŁNIA PRZEMOCY W RODZINIE . . . . . . . .
27
8.3. PORADNICTWO SPECJALISTYCZNE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
27
8.3.1. Poradnictwo pedagogiczne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
28
8.3.2. Poradnictwo prawne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
28
8.3.3. Poradnictwo psychologiczne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
28
8.4. RODZICIELSTWO ZASTĘPCZE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
29
8.5 PROMOCJA RODZINNEJ OPIEKI ZASTĘPCZEJ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
30
8.6. MIEJSCA INTERWENCYJNE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
30
8.7. PLACÓWKI OPIEKUŃCZO – WYCHOWAWCZE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
31
8.7.1. Placówka opiekuńczo – wychowawcza – wielofunkcyjna . . . . . . . . . . . . . . . . . .
31
8.7.2. Placówka opiekuńczo – wychowawcza wsparcia dziennego . . . . . . . . . . . . . . . .
32
celowe
Rozdział VII
Rozdział VIII
8.8. PRACA SOCJALNA Z RODZINAMI NATURALNYMI I WYCHOWANKAMI SYSTEMU OPIEKI ZASTĘPCZEJ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8.9. USAMODZIELNIENIA WYCHOWANKÓW OPUSZCZAJĄCYCH RODZINY ZASTĘPCZE I PLACÓWKI OPIEKUŃCZO – WYCHOWAWCZE . . . . . . . . . . . . . . . . .
21
33 33
8.10. MIESZKANIE CHRONIONE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
34
Rozdział IX
ZADANIA REALIZOWANE PRZEZ ORGANIZACJE POZARZĄDOWE I KOŚCIELNE . . . . . . . . .
34
Rozdział X
ŚWIADCZENIA RODZINNE, FUNDUSZ ALIMENTACYJNY, POSTĘPOWANIE WOBEC DŁUŻNIKÓW ALIMENTACYJNYCH . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
35
PODSUMOWANIE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
36
SPIS TABEL I WYKRESÓW . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
38
Rozdział XI
str. 3
Sprawozdanie z działalności Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Sopocie w 2009 roku
Rozdział I
WPROWADZENIE
Według ustawy o pomocy społecznej pomoc społeczna jest instytucją polityki społecznej państwa, mającą na celu umożliwienie osobom i rodzinom przezwyciężanie trudnych sytuacji życiowych, których nie są one w stanie pokonać, wykorzystując własne uprawnienia, zasoby i możliwości. Pomoc społeczna wspiera osoby i rodziny w wysiłkach zmierzających do zaspokojenia niezbędnych potrzeb i umożliwia im życie w warunkach odpowiadających godności człowieka. W 2009 roku pomoc udzielana była w przypadku trudnej sytuacji życiowej przy spełnieniu ustawowego kryterium dochodowego, które odpowiednio wynosiło: 1. dla osoby samotnej 477 zł, 2. dla osoby w rodzinie 351 zł, 3. w przypadku przyznawania pomocy w zakresie dożywiania na podstawie ustawy o ustanowieniu programu wieloletniego „Pomoc państwa w zakresie dożywiania”: a. dla osoby samotnie gospodarującej, której dochód nie przekraczał 150 % ustawowego kryterium dochodowego tj. 715,50 zł, b. dla osoby w rodzinie, której dochód nie przekraczał 150 % ustawowego kryterium dochodowego tj. 526,50 zł, 4. w przypadku przyznawania pomocy na zakup leków na podstawie Uchwały Rady Miasta Sopotu podwyższającej kryterium dochodowe dla osoby samotnie gospodarującej: kobiecie od 60 roku życia albo mężczyźnie od 65 roku życia, której dochód nie przekraczał 200 % ustawowego kryterium dochodowego tj. 954 zł, 5. w przypadku przyznawania pomocy na zakup leków oraz dogrzania mieszkań na podstawie Uchwały Rady Miasta Sopotu podwyższającej kryterium dochodowe: a. dla osoby samotnej, której dochód nie przekraczał 150 % ustawowego kryterium dochodowego tj. 715,50 zł, b. dla osoby w rodzinie, w której dochód nie przekraczał 130 % ustawowego kryterium dochodowego tj. 456,30 zł, 6. w przypadku przyznawania pomocy w formie posiłków na podstawie Uchwały Rady Miasta Sopotu podwyższającej kryterium dochodowe, a. dla osoby dorosłej do 160 % ustawowego kryterium dochodowego tj. 763,20 zł (dla osoby samotnie gospodarującej) lub 561,60 zł (dla osoby w rodzinie), b. dla dzieci i młodzieży szkół podstawowych i gimnazjalnych, jeżeli dochód na osobę w rodzinie nie przekraczał 200 % kryterium dochodowego tj. 702 zł. MOPS w Sopocie wykonywał zadania gminy, powiatu oraz zadania zlecone przez administrację rządową. Pomoc udzielana była w formie pieniężnej, w naturze lub usługach. Świadczenia miały charakter stały, okresowy lub jednorazowy. Osobom niezaradnym życiowo, niepełnosprawnym, MOPS opłacał bezpośrednio świadczenia np. gaz, energię elektryczną i opał, wydawane były gorące posiłki. Praca socjalna z klientami nastawiona była na ich usamodzielnienie życiowe oraz integrację ze środowiskiem. Kontynuowano pracę opartą na aktywnych formach tj. kontrakty socjalne z zastosowaniem instrumentów aktywnej integracji: prace społecznie – użyteczne, grupy wsparcia, szkolenia zawodowe, warsztaty psychologiczne. Realizowano projekt Asystent rodziny wzmacniając rodzinę w jej funkcjonowaniu. Osobom wymagającym wsparcia w codziennych czynnościach przyznawano usługi opiekuńcze w miejscu zamieszkania lub w ośrodkach wsparcia oraz domach pomocy społecznej. Udzielano pomocy dzieciom pozbawionym opieki rodzicielskiej oraz osobom będącym w kryzysie. Kontynuowano działania zmierzające do pozyskania nowych rodzin zastępczych. Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Sopocie realizował zadania wynikające z ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, jak również ustawy o promocji zatrudnienia i instrumentach rynku pracy. Dodatkowo na zlecenie Prezydenta Miasta Sopotu realizowano zadania z ustawy o świadczeniach rodzinnych oraz ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów. Wszystkie działania podejmowane w 2009 roku oparte były o wspomniane ustawy oraz zgodne z uchwałami Rady Miasta Sopotu. Bieżąca działalność zgodna była z: 1. Strategią Integracji i Polityki Społecznej na lata 2005 – 2014 przyjętej Uchwałą Nr XXIII/408/05 Rady Miasta Sopotu z 11 lutego 2005 roku, str. 4
Sprawozdanie z działalności Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Sopocie w 2009 roku
2. Planem Strategicznym Wspierania Osób Niepełnosprawnych w Sopocie na lata 2005 – 2014 przyjętego Uchwałą Nr XXV/453/2005 Rady Miasta Sopotu z dnia 15 kwietnia 2005 roku, 3. Programem Systemu Opieki nad Dzieckiem i Rodziną przyjętego Uchwałą Nr XXXV/601/06 Rady Miasta Sopotu z 17 marca 2006 roku, 4. Programem promocji zatrudnienia oraz aktywizacji sopockiego rynku pracy na lata 2007 – 2013 przyjętego Uchwałą Nr XXXIX/653/2006 Rady Miasta Sopotu z dnia 29 września 2006 roku, 5. Powiatowym Programem na Rzecz Zatrudnienia i Spójności Społecznej 2007 – 2013 przyjętego Uchwałą Nr X/125/2007 Rady Miasta Sopotu z 12 października 2007 roku, 6. Programem przeciwdziałania przemocy w rodzinie na lata 2008 – 2014 przyjętego Uchwałą Nr XVI/211/2008 Rady Miasta Sopotu z 27 czerwca 2008 roku, 7. Sopockim Programem Wsparcia Osób Objętych Usługami Opiekuńczymi w Środowisku „Tęczowa Jesień” na lata 2009-2011 przyjętego Uchwałą Nr XXX/350/2009 Rady Miasta Sopotu z 22 czerwca 2009 roku. Przez cały rok prowadzono akcję informacyjną dla mieszkańców Sopotu dotyczącą działalności merytorycznej Ośrodka: ulotki, strona internetowa, komunikaty prasowe.
Rozdział II
STRUKTURA
Struktura Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej jest na bieżąco dostosowywana do potrzeb wynikających z realizowanych zadań. Schemat poniżej przedstawia organizację pracy w MOPS na 31.12.2009r. Zgodnie ze statutem MOPS jest koordynatorem działań w zakresie pomocy społecznej w mieście, diagnozując i tworząc kompleksowy system odpowiadający potrzebom w mieście w zakresie pomocy społecznej. Część zadań realizowanych w ramach systemu pomocy społecznej została zlecona organizacjom pozarządowym i kościelnym w otwartym konkursie ofert lub następował zakup usługi zgodnie z ustawą Prawo zamówień publicznych. Według stanu na koniec 2009 roku w MOPS Sopot zatrudnionych było 106 osób na 96 etatach. Średni rejon pracownika socjalnego realizującego zadania gminy na 31.12.2009r. wynosił 2 148 mieszkańców, w tym 2 etaty pracownika socjalnego finansowane z EFS (standard 2 000 mieszkańców na jednego pracownika socjalnego). Wszyscy pracownicy merytoryczni posiadali odpowiednie kwalifikacje zawodowe. Pracownicy socjalni posiadali kierunkowe wykształcenie, w tym wyższe o kierunku praca socjalna. Ponad połowa wszystkich pracowników MOPS legitymowała się wykształceniem wyższym. Ponadto, pracownicy uczestniczyli w szkoleniach podnoszących ich kwalifikacje i umiejętności. MOPS udzielał pomocy na podstawie decyzji administracyjnych, z wyłączeniem pracy socjalnej, poradnictwa, udziału w grupach wsparcia, sesjach terapeutycznych, spotkaniach integracyjnych. Liczba wszystkich decyzji administracyjnych wydanych w ramach organizacji MOPS wzrosła o 18,6 % (2008 – 7 749 decyzji) w stosunku do roku poprzedniego. Tabela nr 1. Liczba wydanych decyzji administracyjnych i odwołań w 2009 roku.
Liczba wydanych decyzji ogółem w tym: Liczba wydanych decyzji administracyjnych w zakresie pomocy społecznej Liczba wydanych decyzji w związku z realizacją ustawy o świadczeniach rodzinnych z funduszu alimentacyjnego Liczba odwołań od decyzji w tym: Liczba decyzji oczekujących na rozpatrzenie Liczba odwołań, które utrzymano w mocy
str. 5
9 194 6 428 2 766 26 17 6
Sprawozdanie z działalności Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Sopocie w 2009 roku
Schemat nr 1. Organizacja pracy w MOPS Sopot na dzień 31.12.2009r.
MOPS Sopot Dyrektor Z-ca Dyrektora ds. Pomocy Środowiskowej
Radca prawny
Z-ca Dyrektora ds. Pomocy Instytucjonalnej
Dział Pomocy Rodzinie
Dział Pracy Socjalnej
Ośrodki wsparcia
poradnictwo specjalistyczne
2 Zespoły Pracy Socjalnej
Dzienny Dom Pomocy Społecznej
opieka zastępcza
Zespół Zadaniowy (asystenci rodziny)
Punkt Interwencji Kryzysowej
mieszkanie chronione
pracownik ds. osób bezdomnych asystent osoby bezdomnej
pracownik ds. osób z zaburzeniami psychicznymi
Środowiskowy Dom Samopomocy - Ośrodek Adaptacyjny
Dom Pomocy Społecznej (w organizacji)
Dział Strategii i Rozwoju psycholog Zespół projektowy – projekt systemowy EFS
Dział Świadczeń Pomocy i Rehabilitacji Społecznej Główny księgowy
Zespół Świadczeń Pomocy Społecznej
Dział Finansowo Księgowy
Zespół Usług i Pomocy Instytucjonalnej
Dział Administracyjno Techniczny
Zespół Rehabilitacji Społecznej
samodzielne stanowiska ds. pracowniczych i organizacji
str. 6
Dział Świadczeń Rodzinnych i Funduszu Alimentacyjnego
Sprawozdanie z działalności Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Sopocie w 2009 roku
Rozdział III
FINANSOWANIE
Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Sopocie realizował zadania wynikające z ustawy o pomocy społecznej oraz innych ustaw w 2009 roku. Wydatki na poszczególne zadania wskazane są w tabeli poniżej. Ogółem na wszystkie zadania realizowane przez MOPS w Sopocie przeznaczono 6,1 % środków budżetu miasta. Tabela Nr 2. Realizacja zadań przez Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Sopocie w 2009 roku (na podstawie ustawy o pomocy społecznej i innych ustaw; płatnikiem MOPS i Urząd Miasta Sopotu). Kwota procent ze procent ze Lp. Wyszczególnienie wydatków środków z środków miasta ogółem w zł innych źródeł
OGÓŁEM zadania z ustawy o pomocy społecznej ogółem własne gminy o charakterze obowiązkowym schronienie, sprawienie pogrzebu, ubranie, zasiłki okresowe, 1. zasiłki celowe zasiłki celowe według podwyższonego kryterium zgodnie 2. z Uchwałą Rady Miasta Sopotu dożywianie (wraz z programem „Pomoc państwa w zakresie 3. dożywiania”) 4. zasiłki stałe (zadanie własne gminy od 01.08.2009) składki na ubezpieczenie zdrowotne (zadanie własne gminy 5. od 01.08.2009) usługi opiekuńcze w miejscu zamieszkania i specjalistyczna 6. opieka całodobowa kierowanie do domów pomocy społecznej i ponoszenie 7. odpłatności 8. prowadzenie MOPS własne gminy 9. zasiłki celowe specjalne 10. ośrodki wsparcia (DDPS, ŚDS-OA) 11. projekt systemowy ze środków EFS zadania wspierane z zakresu pomocy społecznej realizowane 12. przez organizacje pozarządowe 13. pozostałe zadania 14. wydatki z dochodów własnych zlecone z zakresu administracji rządowej realizowane przez gminę 15.
zasiłki stałe (zadanie zlecone do 31.07.2009) składki na ubezpieczenie zdrowotne (zadanie zlecone do 16. 31.07.2009) specjalistyczne usługi opiekuńcze w miejscu zamieszkania dla 17. osób z zaburzeniami psychicznymi prowadzenie środowiskowego domu samopomocy 18. (ŚDS-OA) własne powiatu opieka w rodzinach zastępczych, udzielanie pomocy pieniężnej na częściowe pokrycie kosztów utrzymania, 19. usamodzielnienia dzieci z rodzin zastępczych i placówek opiekuńczo - wychowawczych prowadzenie mieszkania chronionego i Punktu Interwencji 20. Kryzysowej placówka wsparcia dziennego oraz miejsca interwencyjne dla 21. dziecka i rodziny 22.
realizacja Programu przeciwdziałania przemocy w rodzinie
23. promocja rodzinnej opieki zastępczej - środki MPiPS 24. Dom Dziecka „Na Wzgórzu” zlecone powiatowi 25. składki na ubezpieczenia zdrowotne wychowanków
zadania spoza ustawy o pomocy społecznej ogółem 26.
świadczenie rehabilitacji społecznej świadczenia rodzinne, zaliczki alimentacyjne, fundusz 27. alimentacyjny oraz działania wobec dłużników alimentacyjnych * wkład własny w formie zasiłków
str. 7
18 688 770
58,4
41,6
13 381 729
80,0
20,0
7 367 876
83,8
16,2
762 216
92,1
7,9
81 259
100,0
0,0
282 782
53,3
46,7
468 243
0,0
100,0
36 782
0,0
100,0
1 526 286
100,0
0,0
609 027
97,1
2,9
3 601 281 1 392 635 126 821 849 332 329 475
86,8 78,6 100,0 100,0 9,8*
13,2 21,4 0,0 0,0 90,2
43 500
100,0
0,0
26 746 16 761
100,0 100,0
0,0 0,0
1 176 409
0,0
100,0
632 539
0,0
100,0
62 646
0,0
100,0
148 224
0,0
100,0
333 000
0,0
100,0
3 432 809
99,8
0,2
1 219 669
100,0
0,0
241 852
100,0
0,0
224 100
100,0
0,0
4 437
100,0
0,0
3 733 1 739 018 12 000 12 000
0,0 99,8 0,0 0,0
100,0 0,2 100,0 100,0
5 307 041
4,2
95,8
242 126
20,7
79,3
5 064 915
3,4
96,6
Sprawozdanie z działalności Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Sopocie w 2009 roku
3.1. ZADANIA Z USTAWY O POMOCY SPOŁECZNEJ MOPS realizował zadania wynikające z ustawy o pomocy społecznej ze środków własnych miasta Sopotu i dotacji z Pomorskiego Urzędu Wojewódzkiego. Dwa projekty finansowano ze środków Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej oraz z Europejskiego Funduszu Społecznego. Ogółem środki Miasta na realizację zadań pomocy społecznej stanowiły 80 % w wydatkach MOPS. 4,4 % środków budżetu miasta przeznaczono na zadania realizowane przez MOPS na podstawie ustawy o pomocy społecznej - realizowane przez MOPS i Dom Dziecka „Na Wzgórzu” (bez świadczeń rodzinnych, rehabilitacji społecznej, składek na ubezpieczenie zdrowotne oraz dochodów własnych). Wykres nr 1. Procentowy udział różnych źródeł finansowania zadań na podstawie ustawy o pomocy społecznej w 2009 roku.
3.2. ZADANIA Z INNYCH USTAW Zadania wynikające z ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej realizowano ze środków Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych i środków własnych miasta Sopotu. Na zlecenie Prezydenta Miasta Sopotu realizowano zadania z ustawy o świadczeniach rodzinnych i ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów ze środków z Pomorskiego Urzędu Wojewódzkiego i środków własnych miasta Sopotu.
Rozdział IV
KLIENCI MOPS
4.1. NA PODSTAWIE USTAWY O POMOCY SPOŁECZNEJ W 2009 roku z różnych form pomocy w ramach zadań gminnych i powiatowych zgodnie z ustawą o pomocy społecznej skorzystało: a. 1 128 rodzin tj. 6 % ogółu gospodarstw domowych w Sopocie, b. 1 324 osobom przyznano świadczenia w ramach zadań własnych i zleconych bez względu na ich rodzaj, formę, liczbę oraz źródło finansowania, tj. 3,4 % ludności zamieszkującej w Sopocie, c. 784 rodzinom udzielano pomocy w postaci pracy socjalnej tj. 69,5 % ogółu rodzin objętych pomocą. UWAGA: Liczba rodzin podanych powyżej nie jest sumą ogółu rodzin korzystających ze świadczeń pomocy społecznej.
str. 8
Sprawozdanie z działalności Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Sopocie w 2009 roku
Tabela nr 3. Liczba osób i rodzin korzystających ze świadczeń pomocy społecznej (gminnych i powiatowych) ze względu na podział zadań (na podstawie ustawy o pomocy społecznej) w 2009 roku. Liczba osób, którym przyznano Liczba rodzin Liczba osób Wyszczególnienie decyzją ogółem w rodzinach świadczenie Świadczenia przyznane w ramach zadań zleconych 1. i zadań własnych (bez względu na ich rodzaj, formę, 1 324 1 128 1 987 liczbę oraz źródło finansowania)* Świadczenia przyznane w ramach zadań zleconych 2. 324 323 386 bez względu na ich rodzaj, formę i liczbę Świadczenia przyznawane w ramach zadań 3. 1 265 1 075 1 917 własnych bez względu na ich rodzaj, formę i liczbę 4. Pomoc udzielana w postaci pracy socjalnej - ogółem x 784 1 334 w tym: 5. x 216 326 wyłącznie w postaci pracy socjalnej * wiersz 1 nie jest sumą wiersza 2, wiersza 3 i wiersza 4
W roku sprawozdawczym liczba rodzin objętych pomocą była na porównywalnym poziomie co w roku poprzednim (2008 – 1 130 rodzin). Drugi rok z kolei zaobserwowano nieznaczny spadek liczby osób, którym przyznano decyzją świadczenie o 2,1 % (2009 – 1 352 osób). Widać również, że nieznacznie wyższy odsetek klientów korzysta ze świadczeń przyznawanych w ramach zadań zleconych przy jednoczesnym spadku osób korzystających ze świadczeń w ramach zadań własnych (2008 – zadania zlecone: 305 osób; zadania własne – 1 276 osób). Tabela nr 4. Dominujące przesłanki do udzielania pomocy w ramach zadań własnych i zleconych gminie w zakresie pomocy społecznej w latach 2007 – 2009.
Powód trudnej sytuacji życiowej* długotrwała lub ciężka choroba niepełnosprawność ubóstwo bezradność w sprawach opiekuńczo – wychowawczych i prowadzeniu gospodarstwa domowego bezrobocie
Liczba rodzin 2008 741 590 526
Liczba rodzin 2009 735 585 534
184
169
140
125
* jedna rodzina może wystąpić w kilku rodzajach dysfunkcji
Od czterech lat najczęstszymi przesłankami do udzielenia pomocy jest w kolejności długotrwała lub ciężka choroba, niepełnosprawność oraz ubóstwo. Warto zaznaczyć, że liczba rodzin korzystająca ze względu na ww. przesłanki ustabilizowała się. Największy spadek obserwuje się wśród rodzin, którym udzielono pomocy ze względu na bezradność w sprawach opiekuńczo – wychowawczych (o 8,2 %) oraz z powodu bezrobocia (o 10,7 %) w stosunku do 2008 roku. Wykres nr 2. Dominujące przesłanki do udzielania pomocy w ramach zadań własnych i zleconych gminie i powiatowi w 2009 roku. UWAGA: jedna rodzina może wystąpić w kilku rodzajach dysfunkcji
str. 9
Sprawozdanie z działalności Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Sopocie w 2009 roku
4.2. NA PODSTAWIE INNYCH USTAW 4.2.1 ustawa o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych Realizacja zadań z zakresu rehabilitacji społecznej finansowanych ze środków Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych oraz z budżetu Miasta Sopotu zgodnie z ustawą o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych objęła: a. 167 osób niepełnosprawnych, którym przyznano dofinansowanie do turnusów rehabilitacyjnych, likwidacji barier architektonicznych, w komunikowaniu się i technicznych, dofinansowanie do sprzętu rehabilitacyjnego, przedmiotów ortopedycznych i środków pomocniczych oraz dofinansowania kosztów uczestnictwa w warsztatach terapii zajęciowej, b. 18 opiekunów osób niepełnosprawnych uczestniczących w turnusach rehabilitacyjnych, 4.2.2 ustawa o świadczeniach rodzinnych i ustawa o pomocy osobom uprawnionym do alimentów Realizacja świadczeń rodzinnych oraz świadczeń z funduszu alimentacyjnego na podstawie ustawy o świadczeniach rodzinnych i ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów objęła: a. 1 147 rodzin, którym przyznano świadczenia rodzinne, tj. 6,1 % ogółu gospodarstw domowych w Sopocie, b. 193 osoby, które korzystały ze świadczeń z funduszu alimentacyjnego.
Rozdział V
WSPARCIE OSÓB STARSZYCH I NIEPEŁNOSPRAWNYCH
5.1. OŚRODKI WSPARCIA Zadaniem MOPS jest zapewnienie pomocy osobom starszym i niepełnosprawnym w organizacji życia bez konieczności umieszczania ich w stacjonarnych placówkach pomocy społecznej, utrzymanie sprawności fizycznej i psychicznej, podtrzymywanie kontaktów z otoczeniem oraz działania integrujące ze środowiskiem poprzez zajęcia w ośrodkach wsparcia dziennego pobytu. Ośrodkami wsparcia w Sopocie w myśl ustawy o pomocy społecznej były: Dzienny Dom Pomocy Społecznej i Środowiskowy Dom Samopomocy - Ośrodek Adaptacyjny.
5.1.1. Dzienny Dom Pomocy Społecznej (DDPS) Sopot, ul. Kolejowa 14 DDPS zaspokajał potrzeby bytowe, zdrowotne i kulturalne osób starszych i niepełnosprawnych kwalifikujących się do tej formy pomocy, z uwzględnieniem m.in. ich psychofizycznej sprawności. Średnio w miesiącu z zajęć w placówce korzystało 30 osób, liczba osób, które uczestniczyły w całym roku wyniosła 38, w tym 34 z posiłkami. Osoby korzystające z DDPS ponosiły koszty wyłącznie za wyżywienie. Odpłatność ustalana była na podstawie Uchwały Rady Miasta, a jej wysokość uzależniona była od dochodu uczestnika. Zajęcia stałe realizowane przez kadrę DDPS to: muzykoterapia, zajęcia teatralne, gimnastyka, terapia zajęciowa, pozytywne myślenie i zajęcia kulinarne. Podczas całego roku odbywały się festyny i zabawy okolicznościowe, których celem było rozszerzenie zainteresowań oraz wiedzy uczestników zajęć. Przyjętym elementem działania była współpraca z innymi podobnymi ośrodkami, dzięki której seniorzy mieli możliwość poznać inne placówki, uczestniczyć w spotkaniach przez nie organizowanych. Ośrodek dbał również o zapewnienie wyjazdów do ciekawych miejsc znajdujących się w Trójmieście. Po raz pierwszy zorganizowano Jesienny Bal Seniora, na który zostali zaproszeni uczestnicy DDPS, osoby objęte usługami opiekuńczymi w miejscu zamieszkania oraz seniorzy z sopockich organizacji pozarządowych.
str. 10
Sprawozdanie z działalności Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Sopocie w 2009 roku
5.1.1.1 Wyżywienie w DDPS Dzienny Dom Pomocy Społecznej przygotowywał posiłki dla osób skierowanych decyzją administracyjną MOPS, w tym 67 osobom na miejscu i 47 osobom, którym donoszono posiłek. Dzienna stawka za wyżywienie (trzy posiłki) wynosiła 18,70 zł zgodnie z Zarządzeniem Dyrektora MOPS. Średnia odpłatność klienta wynosiła 49,7 % kosztów. 36 % osób ponosiło pełne koszty wyżywienia. Tabela nr 5. Liczba osób korzystających z wyżywienia w DDPS w 2009 roku.
Liczba osób korzystających z wyżywienia w roku w tym: osoby korzystające z ŚDS-OA osoby korzystające z DDPS posiłki donoszone do domu
142 28 67 47
5.1.1.2 Porady prawne dla osób starszych i niepełnosprawnych Przez cały rok na terenie DDPS działał Punkt bezpłatnych porad prawnych dla osób starszych i niepełnosprawnych z Sopotu, które mają ograniczone możliwości poruszania się oraz którym warunki finansowe nie pozwalają na korzystanie z profesjonalnej pomocy prawnej. Dzięki wspólnej inicjatywie Studenckiej Uniwersyteckiej Poradni Prawnej przy Wydziale Prawa Uniwersytetu Gdańskiego i MOPS-u Punkt otwarty był w każdy wtorek miesiąca. Informacje oraz wstępne opinie prawne przygotowywane były przez studentów IV i V roku pod nadzorem merytorycznym pracowników naukowych Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Gdańskiego. W 2009 roku przyjęto dokumentację od 19 osób spełniających warunki udzielenia pomocy.
5.1.2. Środowiskowy Dom Samopomocy - Ośrodek Adaptacyjny (ŚDS-OA) Sopot, ul. Kazimierza Wielkiego 14 Ośrodek zapewnia osobom niepełnosprawnym intelektualnie możliwość rozwoju sprawności i umiejętności psychofizycznych poprzez realizację programu zajęć terapeutycznych i rehabilitacyjnych z zakresu: uspołecznienia, usamodzielnienia, wdrażania do pracy, samoorganizacji czasu wolnego, rozwijania ekspresji artystycznej, doskonalenia sprawności intelektualnej, usprawnienia fizycznego, rehabilitacji i sportu. Głównym celem realizowanego programu zajęć jest zapewnienie szeroko rozumianej adaptacji osób z zaburzeniami psychicznymi do życia społecznego. Zajęcia terapeutyczne, artystyczne, rehabilitacyjne zapewniają osobom niepełnosprawnym możliwość podtrzymywania nabytych już umiejętności, rozwijania samodzielności życiowej, wyzwalania aktywności i kreatywności artystycznej. Uzupełnieniem działań terapeutycznych było zapewnienie uczestnikom kompleksowej opieki socjalnej, pielęgniarskiej i pedagogiczno – psychologicznej. Ośrodek realizował program wspierania rodzin osób niepełnosprawnych intelektualnie poprzez konsultacje, poradnictwo, organizację wspólnych imprez. Po zmianie siedziby Ośrodka w grudniu zaczęły funkcjonować pracownie: kulinarna, terapii zajęciowej, wyrobu świec, rękodzieła, rewalidacji. Pobyt w Ośrodku był odpłatny zgodnie z Uchwałą Rady Miasta Sopotu nr XXIII/297/2009 z 30 stycznia 2009 roku. Średni miesięczny koszt pobytu dziennego od 1 czerwca 2009 roku wynosił 1 239,17 zł a średni miesięczny koszt wyżywienia wynosił 117,50 zł zgodnie z Zarządzeniami Dyrektora MOPS. Średnia odpłatność klienta wyniosła 12,48 %. Średnio w miesiącu z zajęć w Ośrodku korzystało 27 osób, liczba osób, które uczestniczyły wyniosła w całym roku 31 , w tym 6 osób spoza Sopotu. Uczestnicy ŚDS-OA nieprzerwanie od października 2006 brali udział w projekcie BIZON – Biuro Integracji Zawodowej Osób Niepełnosprawnych Intelektualnie finansowanym z EFS, którego celem było stworzenie warunków do aktywizacji zawodowej osób z niepełnosprawnością intelektualną oraz wprowadzenie ich na rynek pracy. W wyniku działań projektu 3 osoby podjęły pracę (2008 – 4 osoby). Kontynuowano projekt usamodzielnienia życiowego osób niepełnosprawnych intelektualnie w ramach mieszkania treningowego. Zasadniczym celem było prowadzenie treningu samodzielności, po ukończeniu którego część osób miała być przygotowana do funkcjonowania we własnych mieszkaniach lub w mieszkaniach str. 11
Sprawozdanie z działalności Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Sopocie w 2009 roku
chronionych, przy minimalnym, dostosowanym do indywidualnych potrzeb wsparciu w ramach pomocy środowiskowej. W 2009 roku treningi trwały od jednego tygodnia do miesiąca. W mieszkaniu treningowym była także możliwość czasowego umieszczenia osoby w ramach interwencji (było 7 interwencyjnych umieszczeń 4 osób w ciągu całego roku). Odpłatność za pobyt wynikała z długości planowanego treningu. Liczba osób biorących udział w treningach w mieszkaniu wyniosła 10. ŚDS-OA prowadził zajęcia Klubu dla Osób z Zaburzeniami Psychicznymi. Spotkania odbywały się dwa razy w tygodniu w godzinach popołudniowych. W ramach Klubu uczestnicy brali udział w zajęciach z psychologiem, pracownikiem socjalnym oraz terapeutą zajęciowym. W drugim półroczu zrealizowano następujące projekty: Klub Aktywności Społecznej – wspólne planowanie i organizacja czasu wolnego osób chorujących psychicznie (we współpracy ze Stowarzyszeniem Na Drodze Ekspresji), Nie jesteś sam – pomoc psychoterapeutyczno-rehabilitacyjna dla osób chorych psychicznie i Od wsparcia do aktywności własnej – warsztaty samopomocy dla osób chorych psychicznie (wraz ze Stowarzyszeniem Na Rzecz Osób Z Kryzysami Psychicznymi „Przyjazna Dłoń”). W ciągu całego roku z oferty Klubu skorzystało 16 osób z zaburzeniami psychicznymi.
5.2. USŁUGI OPIEKUŃCZE MOPS w Sopocie świadczył usługi opiekuńcze osobom, które z powodu wieku, stanu zdrowia i niepełnosprawności wymagały pomocy osoby drugiej oraz tym, którym rodzina nie mogła takiej pomocy zapewnić. Wysokość odpłatności klienta za usługi uzależniona była od sytuacji rodzinnej osoby oraz jej dochodu lub dochodu na osobę w rodzinie. Usługi były świadczone bezpłatnie w przypadku, gdy dochód nie przekraczał ustawowego kryterium dochodowego zarówno dla osoby samotnej, jak i osobę w rodzinie.
5.2.1. Usługi opiekuńcze w miejscu zamieszkania Celem świadczenia usług opiekuńczych w miejscu zamieszkania jest wsparcie osób tego wymagających pomocą dostosowaną do potrzeb, w szczególności pomocą w zaspokajaniu codziennych potrzeb życiowych, opieką higieniczną oraz w miarę możliwości zapewnienie kontaktów z otoczeniem. Pracownik socjalny ustalał zakres, okres i miejsce świadczenia usług. Wysokość odpłatności klienta regulowała Uchwała Rady Miasta Sopotu. Zapewnienie usług jest zadaniem własnym gminy. Usługi świadczone były przez Polski Czerwony Krzyż oraz Polski Komitet Pomocy Społecznej. Podmioty wyłonione zostały w drodze otwartego konkursu ofert ogłoszonego przez Prezydenta Miasta Sopotu. Obie organizacje świadczyły godzinę usługi za 12,53 zł. Całkowity koszt wykonanych usług wyniósł 1 390 638 zł i był on o 11 % wyższy niż w roku poprzednim. Odpłatność klientów wynosiła około 29 % kosztów w roku sprawozdawczym. Tabela nr 6. Usługi opiekuńcze w miejscu zamieszkania w latach 2008 – 2009. Wyszczególnienie
Liczba osób korzystająca z usług w ciągu roku Liczba osób objęta opieką średnio w miesiącu % osób ponoszących pełną odpłatność za usługi % osób nie ponoszących żadnych kosztów za usługi
2008
2009
331 244 1,5
320 236 4,2
5,4
6
Pomimo nieznacznego spadku liczby osób objętych usługami w całym roku oraz średnio w miesiącu koszty realizacji tego zadania wzrosły ze względu na wyższy koszt godziny usługi (w maju 2008 roku cena usługi wzrosła o 50 %, z 7,80 i 8,00 zł do 12,00 zł). Średnia liczba godzin przypadająca na osobę dziennie wynosi około dwóch godzin i utrzymuje się na tym poziomie od kilku lat.
str. 12
Sprawozdanie z działalności Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Sopocie w 2009 roku
215 osób wśród wszystkich objętych tą formą pomocy (67,2 %) to osoby w wieku 80 i więcej lat, natomiast 257 osób (80,3 %) to osoby posiadające orzeczoną grupę inwalidzką lub stopień niepełnosprawności. W 2009 roku 42 osoby zmarły a 5 osób zamieszkało w prywatnych domach pomocy społecznej (bez skierowania MOPS). Usługi opiekuńcze są obecnie kluczową formą pomocy ze względu na prognozę demograficzną Sopotu oraz względy ekonomiczne związane z zapewnieniem całodobowej opieki. Mieszkańcy Sopotu mogą również korzystać z usług bez pośrednictwa MOPS.
5.2.2 Realizacja Sopockiego Programu Wsparcia Osób Objętych Usługami Opiekuńczymi w Środowisku Głównym celem Sopockiego Programu Wsparcia Osób Objętych Usługami Opiekuńczymi w Środowisku „Tęczowa Jesień” na lata 2009-2011 przyjętego Uchwałą Nr XXX/350/2009 Rady Miasta Sopotu z 22 czerwca 2009 roku było podniesienie jakości życia osób objętych usługami opiekuńczymi w środowisku poprzez realizację następujących celów szczegółowych: wsparcie odbiorców usług opiekuńczych do jak najdłuższego przebywania we własnym środowisku, doskonalenie jakości usługi opiekuńczej oraz poszerzenie dostępu do informacji na temat oferowanych form pomocy i ich finansowania. W 2009 roku zapewniono wsparcie psychologiczne dla 31 osób objętych usługami (9,7% osób objętych usługami), których problemem było szczególnie osamotnienie i starość jako faza życia. Ze wsparcia dla członków rodzin skorzystało 14 osób. Podjęto współpracę z realizatorami programów geriatrycznych na terenie Sopotu, której celem było zapewnienie kompleksowej opieki korzystającym z usług opiekuńczych. Zainicjowano działania w celu wprowadzania wolontariuszy w środowisko. Pracownicy socjalni mieli większą szansę rozszerzenia pracy socjalnej, co dało możliwość zapewnienia wyższej jakości usługi. Ważnym zrealizowanym elementem było opracowanie koncepcji standardu usług opiekuńczych. Uwzględniał on uwagi przedstawicieli organizacji pozarządowych świadczących usługi w Sopocie - Polskiego Komitetu Pomocy Społecznej i Polskiego Czerwonego Krzyża oraz Fundacji „Niesiemy Pomoc” opracowującej standard w ramach projektu finansowanego z funduszy europejskich.
5.2.3. Specjalistyczne usługi opiekuńcze w ośrodkach wsparcia Specjalistyczne usługi opiekuńcze świadczone były w formie czasowej opieki całodobowej. Specjalistyczne usługi opiekuńcze stanowią element uzupełniający system opieki stacjonarnej w sytuacjach nagłych, kryzysowych związanych z koniecznością zapewnienia ciągłej opieki. Osoby korzystające z usług opiekuńczych w ośrodkach wsparcia ponosiły odpłatność w zależności od posiadanego dochodu (do 70 % uzyskiwanego dochodu, ale nie więcej niż stawka dzienna). Podmiotem realizującym usługi na zlecenie MOPS było Centrum Usług Socjalnych i Wsparcia Stowarzyszenie na Rzecz Bezdomnych Dom Modlitwy Agape Nowy Staw wyłonione na podstawie ustawy Prawo zamówień publicznych. Centrum zapewniało 15 miejsc, a koszt jednej doby wynosił 36 zł (miesięcznie 1 080 zł). Całkowite wydatki gminy na realizację tego zadania spadły o 7,3 % w porównaniu do 2008 roku i wyniosły 135 648 zł, co wynikało z mniejszej liczby osób objętych tą formą pomocy średnio w miesiącu. Odpłatność klientów wynosiła około 14 % kosztów w roku sprawozdawczym. Tabela nr 7. Specjalistyczne usługi opiekuńcze w ośrodkach wsparcia w latach 2008 – 2009. Wyszczególnienie
2008
2009
Liczba osób korzystająca z usług narastająco Liczba osób objęta opieką średnio w miesiącu % osób ponoszących pełną odpłatność za usługi % osób korzystających z usług nieodpłatnie
26 17 4 62
25 11 12 76
8 osób (32 %), które objęte były usługami specjalistycznymi było w wieku poprodukcyjnym, natomiast 16 osób (64 %) miało orzeczoną grupę inwalidzką lub stopień niepełnosprawności. Dwie osoby przebywające w danym roku w Centrum zostały następnie umieszczone w domu pomocy społecznej (za pośrednictwem MOPS w Sopocie).
str. 13
Sprawozdanie z działalności Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Sopocie w 2009 roku
5.2.4. Specjalistyczne usługi opiekuńcze dla osób z zaburzeniami psychicznymi Zadanie realizowane jest przez gminę ze środków budżetu państwa na zlecenie administracji rządowej. Celem świadczenia usług opiekuńczych w miejscu zamieszkania jest wsparcie osób tego wymagających pomocą dostosowaną do potrzeb, w szczególności pomoc w zaspokajaniu codziennych potrzeb życiowych, opiekę higieniczną oraz w miarę możliwości zapewnienie kontaktów z otoczeniem. Pracownik socjalny ustalał zakres, okres i miejsce świadczenia usług. Wysokość odpłatności klienta za usługi uzależniona była od sytuacji rodzinnej osoby oraz jej dochodu lub dochodu na osobę w rodzinie. Wysokość odpłatności regulowało Rozporządzenie Ministra Polityki Społecznej z dnia 22 września 2005 roku z późniejszymi zmianami. Usługi świadczone były przez Polski Czerwony Krzyż wyłoniony w drodze otwartych konkursów ofert ogłaszanych przez Prezydenta Miasta Sopotu. W pierwszym półroczu koszt wykonania jednej godziny usługi wynosił 12 zł, gdy w drugim półroczu 18 zł. Całkowity koszt wykonywania tego zadania wyniósł 148 224 zł i był on o 1,5 % niższy niż w roku poprzednim. Odpłatność klientów wynosiła około 9 % kosztów w roku sprawozdawczym. Tabela nr 8. Specjalistyczne usługi opiekuńcze dla osób z zaburzeniami psychicznymi w latach 2008 – 2009. Wyszczególnienie
Liczba osób korzystająca z usług narastająco Liczba osób objęta opieką średnio w miesiącu % osób ponoszących pełną odpłatność za usługi % osób nie ponoszących żadnych kosztów za usługi
2008
2009
22 17 0 45
24 15 0 54
Średnia liczba godzin przypadająca na osobę dziennie wyniosła około dwóch i pół godzin dziennie.
5.3. DOMY POMOCY SPOŁECZNEJ Osobie wymagającej całodobowej opieki z powodu wieku, choroby lub niepełnosprawności, nie mogącej samodzielnie funkcjonować w codziennym życiu, której nie można zapewnić niezbędnej pomocy w formie usług opiekuńczych, przysługuje prawo do pobytu w domu pomocy społecznej. Pobyt w domu pomocy społecznej jest ostatecznością, po wyczerpaniu wszystkich form pomocy środowiskowej. Dom pomocy społecznej świadczy usługi bytowe, opiekuńcze, wspomagające i edukacyjne na poziomie obowiązującego standardu, w zakresie i formach wynikających z indywidualnych potrzeb osób w nim przebywających. Organizacja domu pomocy społecznej, zakres i poziom usług świadczonych przez dom uwzględnia w szczególności wolność, intymność, godność i poczucie bezpieczeństwa mieszkańców domu oraz stopień ich fizycznej i psychicznej sprawności. Osoby kierowane są do domu pomocy społecznej odpowiedniego typu, zlokalizowanego jak najbliżej miejsca zamieszkania osoby kierowanej, chyba że okoliczności sprawy wskazują inaczej, po uzyskaniu zgody tej osoby lub jej przedstawiciela ustawowego na umieszczenie w domu pomocy społecznej. Osoby przebywające w domu pomocy społecznej ponoszą odpłatność w zależności od wysokości posiadanego dochodu (70 % uzyskiwanego dochodu, jednak nie więcej niż pełny koszt utrzymania). Pozostałą kwotę do wysokości kosztów utrzymania w placówce dopłacają w kolejności: małżonek, zstępni przed wstępnymi lub inni, a następnie gmina, która skierowała osobę do domu. Taka zasada obowiązuje wobec osób skierowanych do placówek po 1 maja 2004 roku. Pobyt osób przebywających w domach pomocy społecznej skierowanych przed 1 maja 2004 roku finansowany był wyłącznie z dotacji rządowej za pośrednictwem powiatów, na terenie których usytuowane są domy pomocy społecznej (w 2009 roku do pobytu 2 osób skierowanych przez Gminę Sopot przed 1 maja 2004 roku przekazywana była dotacja za pośrednictwem gminy ze środków rządowych). 42 osoby skierowane przez Miasto Sopot zgodnie z zasadami obowiązującymi od 1 maja 2004 roku przebywały w domach pomocy w czterech typach domów: dla osób podeszłym wieku, dla osób przewlekle somatycznie chorych, dla osób przewlekle psychicznie chorych oraz dla osób dorosłych niepełnosprawnych intelektualnie. Liczba osób przebywających w domach średnio w miesiącu w 2009 roku wzrosła do 32 (w roku
str. 14
Sprawozdanie z działalności Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Sopocie w 2009 roku
poprzednim 27). Liczba osób skierowanych w ciągu roku wyniosła 10, wśród których 8 osób to osoby przewlekle somatycznie chore. W domach pomocy społecznej różnego typu w 2009 roku przybywało 70 osób niezależnie od czasu, kiedy zostały skierowane. Liczbę osób ogółem w DPS przedstawia tabela poniżej. Tabela nr 9. Liczba osób ogółem przebywających w domach pomocy społecznej w 2009 roku.
Wyszczególnienie
Przebywający w domach pomocy społecznej w tym: dla osób w podeszłym wieku dla osób przewlekle somatycznie chorych dla osób przewlekle psychicznie chorych dla osób dorosłych niepełnosprawnych intelektualnie
Liczba osób przebywających na dzień 31.12.2009r.
Liczba osób przebywających w ciągu roku
wszystkie osoby
skierowani po 1 maja 2004r.
wszystkie osoby
skierowani po 1 maja 2004r.
61
34
70
42
8
7
10
9
23
12
30
18
18
12
18
12
12
3
12
3
Całkowity miesięczny koszt utrzymania jednego miejsca w domu wynosił od 1 750 do 2 535 zł w zależności od typu domu i ustalany był on przez organ prowadzący. Średnia dopłata gminy do utrzymania jednej osoby wyniosła około 1 550 zł. Wydatki na utrzymanie mieszkańców Sopotu w DPS wszystkich typów (ze środków gminnych wraz z alimentami) wyniósł 609 027 zł i był wyższy o 30,7 % od wydatków w 2008 roku. Wzrost kosztów spowodowany był osiągnięciem standardów przez domy pomocy społecznej i wyższych jednostkowych kosztów utrzymania z tego wynikających. Wykres nr 3. Procentowy udział w wydatkach na poszczególne typy domów pomocy społecznej w ogóle środków na utrzymanie w DPS osób z Sopotu w 2009 roku.
5.4 SOPOCKIE CENTRUM SENIORA W 2009 roku organizacja Sopockiego Centrum Seniora została włączona w zadania realizowane przez MOPS. W ramach Centrum powstanie dom pomocy społecznej dla osób w podeszłym wieku i przewlekle somatycznie chorych wraz z całodobowymi miejscami interwencyjnymi, dziennym domem pobytu oraz kawiarenką internetową. str. 15
Sprawozdanie z działalności Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Sopocie w 2009 roku
5.5. ŚWIADCZENIE REHABILITACJI SPOŁECZNEJ MOPS realizował zadania z zakresu rehabilitacji społecznej, finansowane ze środków PFRON (zgodnie z ustawą z dnia 27 sierpnia 1997 roku o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych oraz ze środków finansowych z budżetu Miasta Sopotu. Zadania realizowane przez Miasto Sopot oraz wysokość środków finansowych przeznaczonych na poszczególne zadania określały: a. Uchwała Nr XXV/313/2009 Rady Miasta Sopotu z dnia 20 marca 2009 roku w sprawie określenia zadań realizowanych w 2009 r. na rzecz osób niepełnosprawnych ze środków Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych oraz wysokość środków przeznaczonych na poszczególne zadania, b. Uchwała Nr XXXII/381/2009 Rady Miasta Sopotu z dnia 29 października 2009 roku w sprawie zmiany uchwały Nr XXV/313/2009 Rady Miasta Sopotu z dnia 20 marca 2009 roku. Środki Miasta stanowiły 20,7 % środków na świadczenie rehabilitacji społecznej ogółem (w 2008 roku – 6,6, %). Tabela nr 10. Świadczenie rehabilitacji społecznej w 2009 roku.
Wyszczególnienie
RAZEM w tym: ze środków PFRON ze środków Miasta dofinansowanie dla 37 osób uczestniczących w turnusach rehabilitacyjnych (ze środków PFRON) w tym: 7 osobom dorosłym niepełnosprawnym 12 dzieciom i młodzieży niepełnosprawnej 7 opiekunom dorosłych osób niepełnosprawnych 11 opiekunom dzieci i młodzieży niepełnosprawnej dofinansowanie dla 117 osób do zaopatrzenia w sprzęt rehabilitacyjny, przedmioty ortopedyczne i środki pomocnicze przyznawane osobom niepełnosprawnym na podstawie odrębnych przepisów (ze środków PFRON) w tym: 107 osobom dorosłym niepełnosprawnym 10 dzieciom i młodzieży niepełnosprawnej dofinansowanie dla 44 osób do zaopatrzenia w sprzęt rehabilitacyjny, przedmioty ortopedyczne i środki pomocnicze przyznawane osobom niepełnosprawnym na podstawie odrębnych przepisów (ze środków Miasta) w tym: 40 osobom dorosłym niepełnosprawnym 4 dzieciom i młodzieży niepełnosprawnej dofinansowanie dla 22 osób na likwidację barier architektonicznych, w komunikowaniu się oraz technicznych, w związku z indywidualnymi potrzebami osób niepełnosprawnych (ze środków PFRON) w tym: 4 osobom na likwidację barier architektonicznych 8 osobom na likwidację barier w komunikowaniu się 12 osobom na likwidację barier technicznych w tym: 5 osobom dorosłym niepełnosprawnym 17 dzieciom i młodzieży niepełnosprawnej dofinansowanie dla 1 osoby na likwidację barier architektonicznych (ze środków Miasta) w tym: 1 osobie dorosłej na likwidację barier architektonicznych dofinansowanie dla 10 osób niepełnosprawnych uczestniczących w Warsztatach Terapii Zajęciowej na terenie Gdańska i Gdyni (ze środków Miasta)
kwota wypłaconych dofinansowań (w zł) 242 126 192 126 50 000 20 803 4 721 8 028 3 148 4 906 85 214
74 299 10 915 25 914,53
23 904,68 2 009,85 86 109
49 941 12 749 23 419 33 034 53 075 9 700,47 9 700,47 14 385
5.6. PROJEKT KAWIARNIA DLA SENIORA W 2009 roku zorganizowano dwie edycje projektu „Kawiarnia dla seniora”, w ramach którego sopoccy seniorzy bez względu na dochód (kobiety w wieku 60 i więcej lat, mężczyźni w wieku 65 i więcej lat) mogli spędzić czas w miłej atmosferze przy filiżance kawy lub herbaty ufundowanej przez sześciu sopockich restauratorów za symboliczną złotówkę. Każda osoba mogła odebrać dwa karnety, by odwiedzić kawiarnie str. 16
Sprawozdanie z działalności Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Sopocie w 2009 roku
z inną osobą spełniającą warunki uczestnictwa w projekcie. Celem Kawiarni dla seniora było przełamywanie stereotypów myślenia na temat starości i zachęcenie osób starszych do większej aktywności oraz nawiązanie współpracy z sektorem prywatnym. Pierwszą edycję zrealizowano od marca do czerwca, podczas gdy druga edycja zaplanowana została od października 2009 do czerwca 2010 roku. Tabela nr 11. „Kawiarnia dla seniora” w 2009 roku. Wyszczególnienie
Liczba wydanych karnetów Liczba osób, które odebrały karnet/y Procent osób, które odebrały dwa karnety Procent kobiet, które odebrały karnet/y Procent osób, które są w wieku 80 i więcej lat Procent osób, które odebrały karnet/y po raz drugi
Rozdział VI
I edycja
II edycja
III - VI
X-XII
540 287 88 84 11 ---
544 276 96 83 12 48
WSPARCIE MIESZKAŃCÓW O NAJNIŻSZYCH DOCHODACH
MOPS w Sopocie udzielił pomocy w formie zasiłków i pomocy w naturze 1 212 osobom z 1 027 rodzin ogółem, w tym: 1 153 osobom z 992 rodzin w ramach zadań własnych gminy. W porównaniu do roku poprzedniego liczba osób ogółem, którym udzielono pomocy w formie zasiłków i pomocy w naturze spadła o 1,5 % (2008 – 1 232 osoby z 1033 rodzin), jednak w ramach zadań własnych spadek jest znikomy (o 0,3 %; 2008 – 1 156 osób z 961 rodzin). Średnio statystycznie jedna rodzina korzystająca z pomocy w formie zasiłków, pomocy w naturze oraz schronienia otrzymała 1 130 zł (wzrost o 1,3 %; 2008 - 1 116 zł) ze środków miasta w ciągu roku. Od 2006 roku obowiązuje niezmienione kryterium dochodowe uprawniające do świadczeń z pomocy społecznej. Miasto Sopot, traktując priorytetowo pomoc na dożywianie, dogrzanie mieszkań, zakup leków, szczególnie z uwzględnieniem zakupu leków dla osób starszych stosuje na podstawie Uchwał Rady Miasta podwyższone kryterium dochodowe uprawniające do przyznania pomocy na ww. cele. Wykres nr 4. Struktura wydatków na zasiłki i pomoc w naturze w 2009 roku.
str. 17
Sprawozdanie z działalności Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Sopocie w 2009 roku
6.1. POMOC PIENIĘŻNA
6.1.1. Zasiłek stały Zasiłek stały jest świadczeniem pieniężnym, wypłacanym comiesięcznie ze środków administracji rządowej. Przyznawanie zasiłków stałych do 31 lipca 2009 roku było zadaniem zleconym do realizowania przez gminę, a od 1 sierpnia zostało zadaniem własnym gminy, nadal finansowanym ze środków administracji rządowej. Zasiłek stały przysługuje: a. pełnoletniej osobie samotnie gospodarującej, całkowicie niezdolnej do pracy z powodu wieku lub niepełnosprawności, jeżeli jej dochód jest niższy od kryterium dochodowego osoby samotnie gospodarującej, b. pełnoletniej osobie pozostającej w rodzinie, całkowicie niezdolnej do pracy z powodu wieku lub niepełnosprawności, jeżeli jej dochód, jak również dochód na osobę w rodzinie jest niższy od kryterium dochodowego na osobę w rodzinie. W 2009 roku wzrosła liczba osób, którym przyznano świadczenie (o 6,4 %) przy nieznacznym wzroście kosztu całkowitego wykonywania zadania (o 1,2 %). Obserwowany jest nieznaczny, ale stały wzrost liczby osób korzystających z tej formy pomocy, co spowodowane było m.in. wejściem w wiek emerytalny i uzyskaniem stopnia niepełnosprawności oraz wykonywaniem w okresach wcześniejszych pracy bez ubezpieczenia społecznego. Warto zwrócić uwagę na rosnącą liczbę osób samotnie gospodarujących przy stale zmniejszającej się liczbie osób w rodzinie. Średnia wysokość zasiłku stałego dla osoby samotnie gospodarującej wyniosła 383 zł (spadek o 3 % w stosunku do 2008 roku), natomiast zasiłek dla osoby w rodzinie średnio wynosił 200,80 zł i był wyższy o 10,6 % niż w 2008 roku. Tabela nr 12. Zasiłek stały w latach 2008 – 2009. Wyszczególnienie
Liczba osób korzystająca z zasiłku stałego narastająco∗ w tym: dla osoby samotnie gospodarującej dla osoby pozostającej w rodzinie Kwota świadczeń w ramach zasiłku stałego ogółem (w zł) w tym: dla osoby samotnie gospodarującej dla osoby pozostającej w rodzinie
2008
2009
283
301
241 42
272 31
1 087 554
1 100 782
1 012 240 75 314
1 036 929 63 853
∗ liczba osób ogółem nie jest sumą wierszy
6.1.2.
Składki na ubezpieczenie zdrowotne
Opłacanie składek na ubezpieczenie zdrowotne określone w przepisach ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej do 31 lipca 2009 roku było zadaniem zleconym, natomiast od 1 sierpnia zostało zadaniem własnym gminy, nadal finansowanym ze środków administracji rządowej. Składki opłacane są m.in. za osoby pobierające zasiłek stały z pomocy społecznej niepodlegające obowiązkowi ubezpieczenia z innego tytułu oraz na podobnych warunkach za osoby bezdomne uczestniczące w programie wychodzenia z bezdomności. Tabela nr 13. Składki na ubezpieczenie zdrowotne w latach 2008 – 2009.
str. 18
Wyszczególnienie
2008
2009
Liczba osób, za które opłacane są składki Liczba należnych składek Całkowita kwota wydatków (w zł)
244 2 598 86 669
258 2 587 86 895
Sprawozdanie z działalności Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Sopocie w 2009 roku
Pomimo większej liczby osób korzystających z tej formy pomocy (+ 5,7 %) w stosunku do roku poprzedniego, nieznacznie spadła liczba należnych składek (o 0,4 %). W konsekwencji całkowite wydatki na ten cel praktycznie pozostały na tym samym poziomie.
6.1.3. Zasiłek okresowy Zasiłek okresowy jest zadaniem własnym gminy (z dotacją) o charakterze obowiązkowym. Zasiłek okresowy przysługuje ze względu na długotrwałą chorobę, niepełnosprawność, bezrobocie lub możliwość utrzymania lub nabycia uprawnień do świadczeń z innych systemów zabezpieczenia społecznego. Zasiłek przysługuje w szczególności osobie samotnie gospodarującej, której dochód jest niższy od kryterium dochodowego osoby samotnie gospodarującej lub rodzinie, której dochód jest niższy od kryterium dochodowego rodziny. Tabela nr 14. Zasiłek okresowy w latach 2008 – 2009. Wyszczególnienie
Liczba osób korzystająca z zasiłku okresowego ogółem∗ w tym: ze względu na długotrwałą chorobę ze względu na niepełnosprawność ze względu na bezrobocie Kwota świadczeń – w ramach zasiłku okresowego ogółem (w zł)∗ w tym: ze względu na długotrwałą chorobę ze względu na niepełnosprawność ze względu na bezrobocie
2008
2009
51
76
13 16 27
25 15 35
100 461
100 109
14 008 22 820 57 783
24 398 20 092 42 899
∗ liczba osób ogółem oraz kwota ogółem nie jest sumą wierszy
Po dwóch latach, w których obserwowany był około 10 % spadek liczby osób, którym przyznano zasiłek okresowy, rok 2009 pokazał przyrost liczby osób o prawie połowę. Mimo tak dynamicznego wzrostu, nie przełożyło się to na zwiększenie wydatków na ten cel. Najliczniejsza grupa to osoby, które otrzymały zasiłek ze względu na bezrobocie, gdzie obserwowany jest stały wzrost liczby osób. Średni czas otrzymywania zasiłku wynosił około czterech miesięcy i był on krótszy niż w 2008 roku (wtedy wynosił 5,5 miesiąca). Średnia wysokość zasiłku okresowego wyniosła 329 zł i była niższa o 7 % niż w roku poprzednim.
6.1.4. Zasiłek celowy W celu zaspokojenia niezbędnej potrzeby bytowej może być przyznany zasiłek celowy, w szczególności na pokrycie kosztów zakupu żywności, leków i leczenia, opału, odzieży, niezbędnych przedmiotów użytku domowego, drobnych remontów i napraw w mieszkaniu, a także kosztów pogrzebu. Przyznawanie i wypłacanie zasiłków celowych jest własnym zadaniem gminy o charakterze obowiązkowym.
6.1.4.1. Pomoc na pokrycie kosztów leków i leczenia Od 1 stycznia 2009 roku obowiązywała nowa Uchwała Rady Miasta z 29 lipca 2008 roku podwyższająca kryterium dochodowe dla osób samotnie gospodarujących w wieku poprodukcyjnym (kobiety 60 i więcej lat, mężczyźni 65 i więcej lat). Na jej podstawie 39 osobom wypłacono łącznie 21 111 zł. Równocześnie kwota wypłacona na podstawie obowiązującej Uchwały Rady Miasta z dnia 2 lipca 2004 roku oraz liczba osób korzystająca z tej formy pomocy wyniosła 73 osoby (w 2008 roku – 86 osób). Wydano jedynie 3 decyzje odmowne z powodu znacznego przekroczenia kryterium dochodowego określonego Uchwałą Rady Miasta. Dodatkowo wypłacano specjalny zasiłek celowy na pokrycie kosztów leków i leczenia 49 osobom.
str. 19
Sprawozdanie z działalności Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Sopocie w 2009 roku
Tabela nr 15. Koszty zasiłku celowego na pokrycie kosztów leków i leczenia przyznawanych na podstawie Uchwał Rady Miasta w latach 2008 – 2009. Wyszczególnienie
Koszt całkowity - zasiłek celowy na pokrycie kosztów leków i leczenia ogółem (w zł)∗ w tym: na podstawie Uchwały Rady Miasta podnoszącej kryterium dochodowe na podstawie Uchwały Rady Miasta podnoszącej kryterium dochodowe dla osób w wieku poprodukcyjnym specjalny zasiłek celowy
2008
2009
127 833
115 093
27 662
24 510
---
21 111
20 810
15 814
∗ kwota ogółem nie jest sumą wierszy
Średnia wysokość zasiłku na pokrycie kosztów leków i leczenia ogółem wyniosła 143 zł (2008 – 148 zł), przy czym dla osób korzystających z zasiłku w ramach Uchwały dla osób w wieku poprodukcyjnym wyniosła ona 201 zł.
6.1.4.2. Pomoc na pokrycie kosztów opału i dogrzanie mieszkania Całkowity koszt wypłaty zasiłków na pokrycie kosztów opału i dogrzanie mieszkania wyniósł 197 551 zł. Średnia wysokość zasiłku na pokrycie kosztów opału i dogrzanie mieszkania ogółem wyniosła 499 zł (2008 – 446 zł). Zmniejszyły się koszty wypłaty zasiłków na podstawie Uchwały Rady Miasta podwyższającej kryterium dochodowe (o 13,4 %) a znacznie wzrosły koszty wypłaty zasiłków specjalnych (o 50,9 %). Ta zależność wynika z liczby osób korzystających z tych form pomocy, gdzie liczba osób korzystająca z pomocy na podstawie Uchwały spadła o 14,3 % (60 osób), podczas gdy liczba osób otrzymująca specjalny zasiłek celowy wzrosła o 30,1 % (95 osób). Stosunkowo niskie kryterium dochodowe wynikające z zapisów ustawy o pomocy społecznej powoduje, że pomoc udzielana jest nawet przy jego przekroczeniu dla najbardziej potrzebujących na zasadzie zasiłków specjalnych. Tabela nr 16. Koszty zasiłku celowego na pokrycie kosztów opału i dogrzanie mieszkania w latach 2008 – 2009. Wyszczególnienie
Koszt całkowity - zasiłek celowy na pokrycie kosztów opału i dogrzanie mieszkania ogółem (w zł) ∗ w tym: na podstawie Uchwały Rady Miasta podnoszącej kryterium dochodowe specjalny zasiłek celowy
2008
2009
224 827
197 551
41 175
35 637
33 867
51 110
∗ kwota ogółem nie jest sumą wierszy
Miasto Sopot jako jedyne w województwie pomorskim posiada podwyższone kryterium dochodowe do udzielania zasiłku celowego na pomoc w zakupie leków oraz dogrzaniu mieszkania.
6.1.4.3. Pomoc na odzież i obuwie Z zasiłku celowego na ubranie i obuwie skorzystało 116 osób, na łączną kwotę świadczeń 14 760 zł. Liczba świadczeniobiorców spadła o 19,4 %, a koszt zmniejszył się o 30,2 % w stosunku do roku poprzedniego. Wynika to z niższej średniej zasiłku (2009 – 90 zł, 2008 – 104 zł) oraz uzupełnienia tego zadania przez działający na terenie Sopotu punkt wydawania odzieży prowadzony przez Towarzystwo Pomocy im. św. Brata Alberta.
str. 20
Sprawozdanie z działalności Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Sopocie w 2009 roku
6.1.4.4. Pomoc na pokrycie kosztów zakupu żywności w ramach dożywiania – zasiłki celowe Dożywianie prowadzone jest w ramach Rządowego Programu „Pomoc państwa w zakresie dożywiania” finansowanego ze środków własnych gminy oraz z dotacji rządowej. Koszt zasiłków celowych w ramach Programu wyniósł 147 154 zł. Z tej formy pomocy skorzystało 568 osób (łącznie z dziećmi).
6.2. DOŻYWIANIE - POSIŁKI Miasto Sopot od 1990 roku traktuje dożywianie jako zadanie priorytetowe i stosuje podwyższone kryterium dochodowe zgodnie z Uchwałą Nr XVIII/320/04 Rady Miasta Sopotu w sprawie udzielania pomocy w formie posiłków dla osób dorosłych i młodzieży szkół podstawowych i gimnazjalnych (dla dzieci do 200 % kryterium dochodowego). Łącznie skorzystało 57 osób dorosłych oraz 25 dzieci. Koszt posiłków w ramach Programu wyniósł 66 022 zł (w tym koszt posiłków bez decyzji administracyjnej), z czego środki gminne stanowiły 42,3 % (27 912 zł). Z posiłków skorzystało łącznie 168 osób. Z posiłków w szkołach skorzystało 193 dzieci, w tym 26 dzieci bez decyzji administracyjnej (w 2008 roku 192 dzieci zgodnie z decyzjami). Koszt jednego obiadu na podstawie wydanych decyzji administracyjnych wyniósł 3,65 zł i był wyższy o 35 groszy od kosztu w 2008 roku. Gmina realizując Rządowy Program „Pomoc państwa w zakresie dożywiania” łącznie w ramach Programu objęła pomocą 612 osób. W ramach Programu pomoc przyznawana była zgodnie z podwyższonym kryterium dochodowym dla osoby samotnie gospodarującej i dla osoby w rodzinie, jeśli ich dochód nie przekraczał 150 % ustawowego kryterium dochodowego. Nastąpił spadek liczby dzieci korzystających z dożywiania w szkołach w związku z niżem demograficznym. Podmiotem realizującym zadanie dożywianie osób i rodzin zgodnie z ustawą o pomocy społecznej dożywianie dzieci w okresie wakacji szkolnych był Caritas Archidiecezji Gdańskiej wyłoniony w otwartym konkursie ofert. Koszt posiłku wyniósł 7,00 zł. Z posiłków skorzystało 57 osób dorosłych i 16 dzieci. Całkowity koszt dożywiania wyniósł 282 782 zł, w tym środki gminne stanowiły 53,3 % (tj. 150 782 zł).
6.3. SPRAWIENIE POGRZEBU Jest to świadczenie niepieniężne dla osób, które nie posiadały świadczeń emerytalno – rentowych oraz osób zobowiązanych do pokrycia kosztów pogrzebu, które nie są w stanie tego zrobić samodzielnie. Zadanie to na zlecenie MOPS realizowane było przez firmę „Droga do niebios”. Koszt czterech pogrzebów pokryto ze środków Miasta, średni jednostkowy koszt świadczenia wyniósł 2 751,25 zł i był niższy o 221,75 zł niż w 2008 roku (spadek o 7,5%).
6.4. POMOC OSOBOM BEZDOMNYM, W TYM SCHRONIENIE Do obowiązkowych zadań gminy należy udzielanie schronienia osobom tego pozbawionym. W MOPS w Sopocie kompleksową pomocą osobom bezdomnym zajmuje się pracownik socjalny ds. osób bezdomnych, od kwietnia 2009 roku wsparty pracą asystenta osoby bezdomnej zatrudnionego w ramach programu Bezrobocie – nie dla mnie adresowanego do osób bezrobotnych. Liczba osób bezdomnych, które skorzystały z jakiejkolwiek formy pomocy wróciła do poziomu porównywalnego do 2006 roku, co może być spowodowane pogorszeniem się sytuacji społeczno – ekonomicznej w kraju. Procent osób bezdomnych, których ostatnie zameldowanie było poza Sopotem wyniósł 10 % i nie zmienił się od 2007 roku. Osobom z ostatnim meldunkiem poza Sopotem udzielana jest jednorazowa pomoc celowa w postaci zakupu biletu do miejsca ostatniego zamieszkania. W okresie jesienno – zimowym wszystkie osoby wyrażające zgodę kierowane były do noclegowni lub schronisk. Co tydzień przez cały rok, a w sezonie zimowym dwa razy w tygodniu lub częściej (nawet codziennie) w zależności od warunków atmosferycznych, odbywały się lustracje miejsc niemieszkalnych (altanki, piwnice i inne) przeprowadzane przez pracownika socjalnego wraz z funkcjonariuszem Straży Miejskiej, Policji. W okresie jesienno – zimowym str. 21
Sprawozdanie z działalności Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Sopocie w 2009 roku
w miejscach niemieszkalnych na terenie miasta przebywało 12 – 15 osób, które nie były zainteresowane pobytem w noclegowni czy schronisku. Więcej niż połowa z nich to osoby spoza Sopotu. Tabela nr 17. Liczba osób bezdomnych w latach 2008 – 2009. Wyszczególnienie
Liczba osób bezdomnych, które skorzystały z jakiejkolwiek formy pomocy Liczba osób bezdomnych, które skorzystały z pomocy w formie schronienia
2008
2009
113
136
78
89
Pracownicy ds. osób bezdomnych pracowali metodą Indywidualnego Programu Wychodzenia z Bezdomności oraz kontraktów socjalnych zgodnie z ustawą o pomocy społecznej. W roku sprawozdawczym zawarto 10 kontraktów z 5 osobami. Indywidualny Program polega na wspieraniu osoby bezdomnej w rozwiązywaniu jej problemów życiowych, w szczególności rodzinnych i mieszkaniowych oraz pomocy w uzyskaniu zatrudnienia. Spośród siedmiu programów zawartych z pięcioma mężczyznami i jedną kobietą, pięć z nich zostało zrealizowanych, co znaczy, że większość lub wszystkie cele zostały osiągnięte przez osobę bezdomną. Jedna z osób objętych programem przebywała w mieszkaniu treningowym w Gdyni prowadzonym przez organizację pozarządową. Miasto Sopot dofinansowywało pobyt tej osoby. Dwie osoby bezdomne zostały wpisane na listę osób oczekujących na mieszkanie socjalne z zasobów lokalowych Sopotu. Kwota wydatków na schronienie wyniosła 390 245 zł i wzrosła o 36,4 % w stosunku do 2008 roku. Trzeba jednakże zaznaczyć, że liczba świadczeń również wzrosła o 25,2 % i wyniosła w roku sprawozdawczym 20 869. Wzrost wydatków może wynikać z większej liczby osób skierowanych do placówki oraz wyższej średniej dobowego kosztu pobytu. Podmioty zapewniające schronienie wskazane w tabeli poniżej zostały wyłonione zgodnie z ustawą Prawo zamówień publicznych. Średni miesięczny koszt pobytu jednej osoby w placówce wynosił zależnie od standardu i ilości posiłków od 450 zł do 750 zł. W 2009 roku zapewnione były również miejsca w ogrzewalni dla bezdomnych w Gdańsku prowadzonej przez Towarzystwo Pomocy im. św. Brata Alberta Koło Gdańskie, które zostało wyłonione w otwartym konkursie ofert i finansowane z dotacji na zadania wspierane. W Sopocie osoby bezdomne mogły także korzystać z łaźni mieszczącej się w Caritas Archidiecezji Gdańskiej. Tabela nr 18. Podmioty zapewniające schronienie zgodnie z umowami w 2009 roku.
typ placówki i nazwa podmiotu prowadzącego Schronisko - Gdańska Fundacja Kultury Chrześcijańskiej im. Św. Brata Alberta Schronisko - Stowarzyszenie Monar Pomorskie Centrum Pomocy Bliźniemu MONAR-MARKOT Schronisko - Stowarzyszenie Monar Pomorskie Centrum Pomocy Bliźniemu MONAR-MARKOT Schronisko – Stowarzyszenie Opiekuńczo – Resocjalizacyjne PROMETEUSZ Schronisko - Towarzystwo Pomocy im. św. Brata Alberta Koło Gdańskie Schronisko - Towarzystwo Pomocy im. św. Brata Alberta Koło Gdańskie Noclegownia - Towarzystwo Pomocy im. św. Brata Alberta Koło Gdańskie Noclegownia - Towarzystwo Wspierania Potrzebujących PRZYSTAŃ Schronisko - Stowarzyszenie na Rzecz Bezdomnych Dom Modlitwy AGAPE
adres placówki Gdańsk, ul. Równa 14 Gdańsk, ul. Kochanowskiego 7a Gdańsk, ul. Sztutowska 16a Gdańsk, ul. Sucharskiego 1 Gdańsk, ul. Starowiślna 3 Gdańsk, ul. Przegalińska 135 Gdańsk, ul. Żaglowa 1 Gdańsk, ul. Mostowa 1a Szawałd 16
czas trwania umów w 2009 roku 01.01. – 31.12. 01.01. – 31.12. 01.01. – 31.12. 01.01. – 31.12. 01.01. – 31.12. 01.01. – 31.12. 01.01. – 31.12. 01.01. – 31.12. 01.01. – 31.12.
6 kwietnia przeprowadzono ankietę wśród osób korzystających z posiłków w stołówce Caritas Archidiecezji Gdańskiej, której wyniki pokazały, iż spośród 137 osób, z którymi przeprowadzono ankietę danego dnia tylko co trzecia osoba (51 osób stanowiących 37 %) związana była z gminą Sopot. Większość osób to osoby bezdomne, które stanowiły aż 72 % wszystkich badanych (98 osób), wśród których 31 to osoby deklarujące posiadanie ostatniego zameldowania na terenie gminy Sopot. 49 % (67 osób) żywionych w Caritas to osoby
str. 22
Sprawozdanie z działalności Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Sopocie w 2009 roku
bezdomne spoza Sopotu, na rzecz których za działania pomocowe i pracę socjalną odpowiedzialne były ośrodki odpowiednie ze względu na miejsce zamieszkania osoby. 4 grudnia odbyło się po raz piąty badanie socjodemograficzne Portret Ludzi Bezdomnych Województwa Pomorskiego koordynowane przez Pomorskie Forum na rzecz Wychodzenia z Bezdomności. Na terenie Sopotu przeprowadzono wywiady z 60 osobami, z których 28 osób deklarowało posiadanie ostatniego zameldowania w Sopocie. W odróżnieniu do lat poprzednich było to badanie przeprowadzone przez cały dzień i w godzinach nocnych (poprzednio tylko godziny wieczorne), w tym w jadłodajni i miejscach niemieszkalnych (np. altany), także jego wyniki nie są porównywalne z latami poprzednimi (2001 – 24 osoby, 2003 – 26 osób, 2005 – 20 osób, 2007 – 12 osób).
Rozdział VII
ŚRODOWISKOWA PRACA SOCJALNA
Pracą socjalną jest działalność zawodowa mająca na celu pomoc osobom i rodzinom we wzmacnianiu lub odzyskiwaniu zdolności do funkcjonowania w społeczeństwie poprzez pełnienie odpowiednich ról społecznych oraz tworzenie warunków sprzyjających temu celowi. Praca socjalna prowadzona jest w oparciu o dokonanie diagnozy sytuacji klienta, opracowanie planu pomocy i wsparcia w zależności od indywidualnej sytuacji oraz posiadanego potencjału osobistego. Problemy nie powinny być rozwiązywane w oderwaniu od sytuacji rodziny, ważne jest, by podejście do osoby czy rodziny objętej pracą socjalną było systemowe i holistyczne. Poniżej przedstawione są dane z realizacji tej formy pomocy w ramach zadań gminy. Tabela nr 19. Praca socjalna realizowana w ramach zadań gminy w latach 2008 – 2009. Wyszczególnienie
2008
2009
Liczba rodzin objętych pracą socjalną Liczba osób w rodzinach w tym: Liczba rodzin objęta wyłącznie pracą socjalną Liczba osób w rodzinach objętych wyłącznie pracą socjalną
596
622
961
943
84
155
138
203
Zarówno liczba rodzin objętych pracą socjalną (oprócz pracy socjalnej w zakresie zadań powiatu), jak i rodzin objętych wyłącznie pracą socjalną wzrosła w stosunku do roku poprzedniego.
7.1. KONTRAKT SOCJALNY Jednym z narzędzi stosowanym w pracy socjalnej jest kontrakt socjalny zgodnie z ustawą o pomocy społecznej. Kontrakt jest pisemną umową zawartą pomiędzy osobą ubiegającą się o pomoc a pracownikiem socjalnym określającą uprawnienia i zobowiązania stron zmierzające do przezwyciężenia trudnej sytuacji życiowej danej osoby lub rodziny. Kontrakt przyczynia się do odzyskania zdolności do samodzielnego funkcjonowania w środowisku, prawidłowego pełnienia ról społecznych. W przypadku odmowy zawarcia kontraktu, niedotrzymania jego postanowień, nieuzasadnionej odmowy podjęcia pracy itp., ośrodek pomocy społecznej może odmówić pomocy finansowej lub ją wstrzymać. Praca kontraktem wymaga dużo większego nakładu pracy ze strony pracownika socjalnego, który musi utrzymywać stały kontakt z rodziną, by wspierać a zarazem nadzorować przebieg umowy. W 2009 roku kontrakty socjalne były zawierane także z rodzinami w ramach projektu systemowego, projektu Asystent rodziny oraz w ramach wsparcia osób bezdomnych. W 2009 roku kontraktem socjalnym objęte były przede wszystkim rodziny, które korzystały z pomocy z powodu bezrobocia, niepełnosprawności, rodziny niezaradne w sprawach opiekuńczo – wychowawczych oraz rodziny znajdujące się w ubóstwie. Kontrakt jest często jedynym motywatorem do działania. Wiele z rodzin str. 23
Sprawozdanie z działalności Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Sopocie w 2009 roku
korzysta ze wsparcia z pomocy społecznej od wielu lat a tylko rozległa i aktywna praca może spowodować działania klienta w kierunku jego usamodzielnienia. Tabela nr 20. Kontrakt socjalny w latach 2008 – 2009. Wyszczególnienie
Liczba zawartych kontraktów socjalnych Liczba rodzin, z którymi zawarto kontrakt socjalny Liczba osób w rodzinach, z którymi zawarto kontrakt socjalny Liczba dzieci 0-18 lat w rodzinach, z którymi zawarto kontrakt socjalny
2008
2009
75
97
57
73
180
199
103
94
W ciągu całego roku z 73 rodzinami zawierano kontrakty, które nakreślały główne cele i kierunki pracy z konkretną rodziną, będącymi etapami prowadzącymi do usamodzielnienia w bliższej lub dalszej perspektywie. 92 % zrealizowanych kontraktów, czyli takich, w których większość lub wszystkie cele zostały osiągnięte wskazuje na dobre wyznaczanie celów dostosowane do możliwości odbiorców. Praca kontraktem socjalnym pozwala na motywowanie klienta do zmiany, uczy odpowiedzialności, wykonywania czynności i nawyków, których nie nabyli w procesie wychowania. Wśród wszystkich rodzin, które zawarły kontrakt 7 rodzin tj. 10 % usamodzielniło się. Trzeba zauważyć, że ze środowiskami długotrwale korzystającymi z pomocy proces zmiany przebiega bardzo wolno, a motywowanie i budowanie pozytywnych nawyków wśród tej grupy jest dużo bardziej czasochłonne oraz wymaga często długiej pracy socjalnej. Pomimo, iż duża część rodzin, z którą pracuje pracownik socjalny nie uniezależnia się od pomocy społecznej to w wyniku tej pracy poprawia się ich funkcjonowanie w społeczności lokalnej.
7.2. ASYSTENT RODZINY Asystent rodziny jest osobą, która pracując regularnie z rodziną prowadzi trening budżetowy, żywnościowy, trening prowadzenia gospodarstwa domowego, a także trening kompetencji wychowawczych. MOPS wprowadził asystentów rodziny w środowisko już w maju 2006 roku. W 2009 roku pełniły tę funkcję cztery osoby (2008 – 5 osób) – dwóch asystentów było finansowanych w ramach programu Bezrobocie – nie dla mnie adresowanego do osób bezrobotnych, a dwóch zatrudnionych było przez MOPS w ramach stałej bieżącej działalności. Rodziny objęte opieką asystenta podpisały kontrakt socjalny. Procent zrealizowanych kontraktów wyniósł 91 %. Od początku realizacji projektu co roku zwiększa się liczba środowisk objęta tą formą wsparcia. Tabela nr 21. Asystent rodziny w latach 2008 – 2009. Wyszczególnienie
Liczba rodzin objętych pomocą Asystenta rodziny Liczba osób w rodzinach objętych pomocą Asystenta rodziny Liczba dzieci 0-18 lat w rodzinach objętych pomocą Asystenta rodziny
2008
2009
25
26
107
106
71
69
Większość rodzin objętych wsparciem asystenta rodziny charakteryzowała się bezradnością w sprawach opiekuńczo – wychowawczych. Trzy czwarte z nich to rodziny niepełne i wielodzietne. Wymiernym efektem projektu było 30 dzieci, które dzięki działaniom asystentek rodziny i pracowników socjalnych pozostały w środowisku rodzinnym, a nie znalazły się w systemie opieki zastępczej. W niektórych rodzinach wieloproblemowych zaobserwowano poprawę w ich funkcjonowaniu. Niestety z uwagi na liczne dysfunkcje przykłady trwałych zmian są stosunkowo rzadkie. Mimo to, doświadczenia zebrane od początku trwania
str. 24
Sprawozdanie z działalności Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Sopocie w 2009 roku
projektu pozwalają pracownikom socjalnym na coraz trafniejsze dobieranie rodzin i dostosowywanie do niej najlepszej formy pomocy.
7.3. PROJEKT SYSTEMOWY PRZYSZŁOŚĆ W TWOICH RĘKACH Od maja 2008 roku MOPS realizuje projekt systemowy Przyszłość w Twoich rękach współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki (Priorytet VII Promocja integracji społecznej, Działanie 7.1 Rozwój i upowszechnianie aktywnej integracji, Poddziałanie 7.1.1 Rozwój i upowszechnianie aktywnej integracji przez ośrodki pomocy społecznej). Ramowa umowa została zawarta na okres od 01.05.2008 do 31.12.2013. Przez ten okres środki finansowe są przyznawane corocznie na podstawie zatwierdzonego wniosku o dofinansowanie realizacji projektu. Realizacja projektu systemowego zakładała realizację dwóch zadań: a. zapewnienie wsparcia finansowego, pracy socjalnej i co najmniej trzech instrumentów aktywnej integracji np. kursy zawodowe, wsparcie psychologiczne i doradztwo zawodowe w ramach zawartych kontraktów socjalnych, b. upowszechnienie pracy socjalnej poprzez zatrudnienie dwóch pracowników socjalnych. W 2009 roku projekt skierowany był do osób bezrobotnych i nieaktywnych zawodowo w wieku aktywności zawodowej, również z orzeczoną niepełnosprawnością. Kontrakty socjalne zostały zawarte z 22 osobami. Beneficjentami projektu były osoby w wieku od 23 do 58 lat. Celem projektu była zmiana postaw społecznych beneficjentów, podniesienie motywacji do podjęcia zatrudnienia a w efekcie zwiększenie szans na otwartym rynku pracy poprzez kompleksowe działania o charakterze psychologicznym, edukacyjnym i szkoleniowym. Podczas 2009 roku udzielono szerokiego indywidualnego i aktywnego wsparcia. Uczestnikom projektu zapewniono: indywidualne konsultacje z psychologiem, warsztaty psychoedukacyjne, indywidualne konsultacje z doradcą zawodowym, warsztaty grupowe z doradcą zawodowym, szkolenie z zakresu autoprezentacji i kreowania własnego wizerunku oraz udział w indywidualnie dobranym kursie zawodowym (m.in. kursy kadrowo – księgowe, opiekunka osób starszych, krawiectwo dekoracyjne, programy graficzne, kursy kosmetyczne, prawo jazdy, obsługa kasy fiskalnej). Wszystkie założone w projekcie cele zostały osiągnięte.
7.4. PRACE SPOŁECZNIE – UŻYTECZNE Zgodnie z obowiązującą ustawą o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy prace społecznie użyteczne były szeroko stosowaną formą aktywizacji bezrobotnych klientów MOPS. W ramach prac osoby bezrobotne mogły przepracować maksymalnie dziesięć godzin tygodniowo, za które otrzymywały świadczenie nie pozbawiające ich prawa do świadczeń pomocy społecznej. Świadczenie, o którym mowa było w 40 % finansowane przez Urząd Miasta Sopotu, a w 60 % przez Powiatowy Urząd Pracy w Gdyni i wynosiło 6,80 zł za godzinę (do maja 6,50 zł). Tabela nr 22. Podmioty zapewniające miejsca do świadczenia prac społecznie – użytecznych w Sopocie w 2009 roku.
nazwa podmiotu Dom Dziecka „Na Wzgórzu” Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej Miejski Ośrodek Sportu i Rekreacji SP ZOZ „Uzdrowisko Sopot” Zespół Szkół Specjalnych Nr 5
liczba stanowisk 1 3 2 2 2
termin 01.01. - 31.12. 01.01. - 31.12. 01.01. - 31.12. 01.01. - 31.12. 01.01. - 31.12.
Liczba stanowisk przygotowanych do świadczenia prac społecznie – użytecznych spadła o 4 w stosunku do roku poprzedniego (na 31.12.2008 – 14). W ramach prac wykonywane były przede wszystkim prace gospodarczo – porządkowe (zewnętrzne i wewnętrzne). W przypadku Zespołu Szkół Specjalnych była to też pomoc w opiece nad niepełnosprawnymi dziećmi.
str. 25
Sprawozdanie z działalności Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Sopocie w 2009 roku
Dynamiczny spadek bezrobocia w latach 2007 i 2008 wpłynął na widoczny spadek liczby osób skierowanych do wykonywania prac społecznie – użytecznych, jednak już rok 2009 to zmiana sytuacji społeczno – ekonomicznej, która wyhamowała spadek liczby osób kierowanych do prac. Standardowo osoby mogą być kierowane na okres sześciu miesięcy, jednak doświadczenie lat wcześniejszych pokazuje, że optymalnym czasem, na jaki kierowano to trzy miesiące. Po tym okresie sytuacja klienta była ponownie analizowana, a pracownik socjalny decydował o ewentualnym przedłużeniu czasu pracy. Jak widać w zestawieniu poniżej do prac kierowane są osoby w wieku produkcyjnym – zarówno mobilnym (18 – 44 lata) oraz niemobilnym (45 – 59/64 lata). Warto jednak zwrócić uwagę na fakt, iż stosunkowo więcej młodszych osób podejmuje prace (2009 – mobilny: 9 z 12 osób, czyli 75 %, niemobilny: 9 z 14 osób, czyli 64 %). Ogólny procent osób podejmujących prace społecznie – użyteczne ustabilizował się i wyniósł 65 %. 24 % wykonujących prace społecznie – użyteczne podjęło pracę na otwartym rynku pracy (2008 – 40 %). Tabela nr 23. Prace społecznie – użyteczne w latach 2008 – 2009. Wyszczególnienie
Liczba osób skierowanych do prac społecznie – użytecznych w tym: Liczba osób w wieku 18-44 Liczba osób w wieku 45-64 (kobiety 45-59) Liczba osób, które podjęły prace społecznie użyteczne Liczba osób, które podjęły zatrudnienie na otwartym rynku pracy
2008
2009
31
26
12
12
19
14
20
17
8
4
7.5 WOLONTARIAT Na podstawie ustawy o pożytku publicznym i wolontariacie w MOPS organizowano wsparcie wolontariuszy dla klientów MOPS. Wolontariuszem mógł być każdy, kto dobrowolnie i bezpłatnie chciał świadczyć pomoc na rzecz innych, bez względu na wiek, płeć i wykształcenie. W całym roku pracowało 35 wolontariuszy na podstawie porozumień (świadczenie pracy powyżej 30 dni) oraz bez porozumień (w przypadku udziału w jednorazowych akcjach). 21 osób (w tym 5 osób pełnoletnich) udzielało wsparcia klientom MOPS na podstawie porozumień. W ramach prac znajdowały się: korepetycje dla dzieci, zapewnienie kontaktu z otoczeniem osobom starszym, pomoc w funkcjonowaniu Środowiskowego Domu Samopomocy – Ośrodka Adaptacyjnego i Dziennego Domu Pomocy Społecznej. Wszystkie 22 osoby biorące udział w jednorazowych akcjach były niepełnoletnie, a zaangażowane były w pomoc podczas spotkań świątecznych i festynu na osiedlu Mickiewicza.
Rozdział VIII POMOC DZIECKU I RODZINIE 8.1. POMOC RODZINIE ZNAJDUJĄCEJ SIĘ W KRYZYSIE Punkt Interwencji Kryzysowej (PIK), Sopot, Al. Niepodległości 759a Zadanie realizowane było przez PIK od poniedziałku do piątku od 7:30 do 18:30. Działania podejmowane przez PIK obejmowały: a. konsultacje i poradnictwo psychologiczne na miejscu i w środowisku zamieszkania osób potrzebujących wsparcia w trudnej sytuacji będące działaniem krótkoterminowym, b. kierowanie po konsultacji do innych instytucji, ułatwianie kontaktu z instytucjami, str. 26
Sprawozdanie z działalności Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Sopocie w 2009 roku
c. prowadzenie sesji terapeutycznych długoterminowych (jedna sesja to godzinne spotkanie), mających na celu wprowadzenie trwałych zmian w życiu osoby potrzebującej pomocy, a tym samym w jej sposobie radzenia sobie z trudnymi sytuacjami np. przemocą, kryzysem, żałobą, depresją, d. interwencje, których celem jest ograniczenie lub opanowanie kryzysu (działanie obejmuje wejście w środowisko, kontakt z instytucjami oraz utworzenie indywidualnego planu pomocy w środowisku zamieszkania), e. kierowanie osób potrzebujących do Interwencyjnego Miejsca Noclegowego. Zgodnie z diagnozą specjalistów i interwentów PIK ponad połowę klientów korzystających z ich pomocy dotyka problem przemocy, określonej w definicji umieszczonej w ustawie z dnia 29 lipca 2005 roku o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie, gdzie przemoc domowa, to jednorazowe lub powtarzające się umyślne działanie na szkodę bliskiej osoby, lub zaniechanie działań koniecznych do ochrony zdrowia i życia osób najbliższych. W przypadku, gdy w rodzinie dochodzi do przemocy lub innego kryzysu (zgłoszonego przez Policję lub sąsiadów) PIK podejmuje działania z urzędu. Tabela nr 24. Punkt Interwencji Kryzysowej w latach 2008 – 2009. Wyszczególnienie
Liczba osób korzystająca z PIK w tym: doświadczający przemocy Liczba osób korzystających z terapii w tym: z powodu przemocy Liczba osób korzystających z konsultacji w tym: z powodu przemocy Liczba interwencji w tym: związane z przemocą
2008
2009
297
308
169
167
95
100
58
47
202
163
111
88
101
56
93
41
W przypadku zapewnienia miejsca noclegowego dla osób doświadczających przemocy zapewnia się pobyt w Interwencyjnym Miejscu Noclegowym. W całym roku przebywało tam łącznie 7 osób (dwie matki z dziećmi oraz dwie osoby bez dzieci).
8.2 REALIZACJA PROGRAMU PRZECIWDZIAŁNIA PRZEMOCY W RODZINIE „Program przeciwdziałania przemocy w rodzinie na lata 2008 – 2014” został przyjęty 30 czerwca 2008 roku Uchwałą Rady Miasta Sopotu. W roku sprawozdawczym powołano Zespół ds. przeciwdziałania przemocy w rodzinie. Od września do grudnia 2009 roku prowadzono kampanię społeczną skierowaną do świadków przemocy domowej, a jej celem było zwiększenie społecznego zaangażowania w sprawy przeciwdziałania przemocy, wezwanie do działania, propagowanie aktywnej postawy świadka w sytuacji przemocy oraz edukacja społeczna dostarczająca wiedzy o zjawisku krzywdzenia. W ramach kampanii przeprowadzono akcję informacyjną dotyczącą kształtowania świadomości społecznej (ulotki, plakaty, informacje w mediach), prowadzono spotkania z uczniami sopockich szkół średnich, ogłoszono konkurs na najciekawszą pracę pisemną dotyczącą roli świadka przemocy zatytułowaną Co mogę zrobić będąc świadkiem przemocy i na co mam wpływ? 5 listopada zorganizowano konferencję Rola świadka w przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie, w której brały udział organizacje i instytucje przeciwdziałające przemocy w Sopocie.
8.3. PORADNICTWO SPECJALISTYCZNE Poradnictwo specjalistyczne realizowane było przez Dział Pomocy Rodzinie. Poradnictwo specjalistyczne świadczone było osobom i rodzinom, które miały trudności lub wykazywały potrzebę wsparcia w rozwiązywaniu swoich problemów życiowych, bez względu na posiadany dochód. str. 27
Sprawozdanie z działalności Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Sopocie w 2009 roku
8.3.1. Poradnictwo pedagogiczne W ramach porad pedagogicznych informowano o prawach i obowiązkach rodziców oraz szkolono rodziny zastępcze i naturalne, kierowano rodziny zastępcze do innych specjalistów, wspierano w pełnieniu roli rodzica oraz edukowano w zakresie wiedzy dotyczącej rozwoju dziecka, udzielano informacji o zadaniach i kryteriach doboru na kandydatów na rodziny zastępcze i adopcyjne, opiniowano oraz szkolono kandydatów na rodziców zastępczych. Pedagog prowadził również pracę socjalną oraz diagnozę ukierunkowaną na ocenę szans powrotu dziecka do rodziny naturalnej. Tabela nr 25. Poradnictwo pedagogiczne w latach 2008 – 2009. Wyszczególnienie
2008
2009
Liczba osób korzystających z porad pedagogicznych Liczba porad pedagogicznych ogółem w tym: porady dla rodziców naturalnych porady dla rodziców zastępczych i adopcyjnych inne
125
156
463
567
87
73
330
390
46
104
8.3.2. Poradnictwo prawne Celem udzielania porad prawnych była pomoc zmierzająca do rozwiązania konfliktów oraz problemów prawnych. W ramach porad udzielano pomocy w sprawach: a. rodzinnych (przemoc w rodzinie, alimentacja, rozwody, podział majątku), b. karnych (przestępstwa znęcania się, gróźb karalnych, uszkodzenia ciała), c. lokalowych (wnioski o lokale komunalne, socjalne, eksmisje), d. administracyjnych (wymeldowania, zameldowania, sprawy związane z Zakładem Ubezpieczeń Społecznych). Porady udzielane były w zakresie prawa rodzinnego, lokalowego, cywilnego (głównie spadkowego), karnego, administracyjnego, postępowania przed sądami i organami administracyjnymi. Tabela nr 26. Poradnictwo prawne w latach 2008 – 2009. Wyszczególnienie
Liczba osób korzystających z porad prawnych Liczba porad prawnych ogółem w tym: osobom kierowanym przez pracowników socjalnych osobom korzystającym z PIK w tym: z powodu przemocy
2008
2009
312
361
660
606
406
473
254
133
70
133
8.3.3. Poradnictwo psychologiczne W ramach porad psychologicznych udzielono porad i wsparcia psychologicznego dzieciom i rodzicom z rodzin zastępczych oraz biologicznym z zakresu problemów dotyczących specyfiki rozwoju psychofizycznego dzieci i ich zaburzeń, specyficznych problemów dzieci, które z powodu niekorzystnej sytuacji życiowej, pozostają pod opieką rodzin zastępczych. W całym roku udzielono 88 porad dla 47 osób.
str. 28
Sprawozdanie z działalności Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Sopocie w 2009 roku
8.4. RODZICIELSTWO ZASTĘPCZE Organizowanie opieki w rodzinach zastępczych jest zadaniem własnym powiatu. Rodzina zastępcza zapewnia tymczasowo lub na stałe opiekę i wychowanie dziecku pozbawionemu całkowicie lub częściowo opieki rodzicielskiej. W wypełnianiu swoich funkcji kieruje się dobrem przyjętego dziecka i poszanowaniem jego praw. Rodzina taka pełni funkcję rodziców zastępczych bez zrywania więzi z rodziną biologiczną dziecka. Rodzina zastępcza otrzymuje pomoc pieniężną na częściowe pokrycie kosztów utrzymania dziecka. Rodzice biologiczni wnoszą opłatę za pobyt dziecka w rodzinie zastępczej oraz osoby pełnoletniej, do wysokości miesięcznej pomocy pieniężnej na częściowe pokrycie kosztów utrzymania dziecka umieszczonego w rodzinie zastępczej. Opłatą obciąża się również rodziców pozbawionych władzy rodzicielskiej lub rodziców, którym władza rodzicielska została zawieszona albo ograniczona. Starosta może częściowo zwolnić lub odstąpić od ustalenia opłaty na wniosek lub z urzędu, ze względu na trudną sytuację materialną rodziny. Organizowanie opieki w rodzinach zastępczych przez Dział Pomocy Rodzinie realizowane jest poprzez: a. podejmowanie działań mających na celu pozyskiwanie kandydatów na rodziny zastępcze, b. opiniowanie kandydatów na rodziny zastępcze dla potrzeb Sądu, c. szkolenie nowoutworzonych rodzin zastępczych oraz kandydatów na rodziców, d. uczestniczenie w przekazywaniu dziecka z rodziny naturalnej pod opiekę rodziny zastępczej, e. dokonywanie oceny sytuacji opiekuńczo – wychowawczej dzieci umieszczonych w rodzinach zastępczych, f. informowanie Sądu Rodzinnego o nieprawidłowościach występujących w rodzinach zastępczych, o ustaniu zasadności funkcjonowania rodzin zastępczych, g. prowadzenie grupy wsparcia dla rodzin zastępczych, h. udzielanie poradnictwa pedagogicznego rodzinom mającym trudności w sprawowaniu opieki nad powierzonymi dziećmi i. organizowanie opieki dzieciom w sytuacji interwencyjnej (umieszczanie w pogotowiu rodzinnym lub placówce opiekuńczo – wychowawczej), j. organizowanie kontaktów dzieci umieszczonych w rodzinach zastępczych z rodzinami naturalnymi k. prowadzenie grupy edukacyjnej dla rodziców naturalnych dzieci umieszczonych w rodzinach zastępczych lub placówkach opiekuńczo – wychowawczych, l. prowadzenie pracy socjalnej z rodzinami zastępczymi i adopcyjnymi, m. poradnictwo specjalistyczne dla rodziców naturalnych w celu powrotu dziecka umieszczonego w rodzinie zastępczej lub placówce opiekuńczo – wychowawczej do rodziny biologicznej, n. powoływanie Komisji ds. odpłatności rodziców naturalnych za pobyt ich dzieci w rodzinach zastępczych i placówkach opiekuńczo – wychowawczych oraz obciążania i zwalniania z odpłatności (odstąpiono od odpłatności w stosunku do 31 rodziców naturalnych dzieci umieszczonych w rodzinach zastępczych; częściową odpłatnością obciążono 4 rodziców; odstąpiono od odpłatności w stosunku do 9 rodziców naturalnych dzieci umieszczonych w placówce; częściową odpłatnością obciążono 4 rodziców; nie wydano decyzji w stosunku do pozostałych rodziców ze względu na brak możliwości ustalenia ich miejsca pobytu, ustawowo raz w roku podejmuje się czynności w celu ustalenia miejsca pobytu), o. udzielanie pomocy pieniężnej, p. stałą współpracę i wsparcie rodzin zastępczych zawodowych, q. stałą współpracę z instytucjami i organizacjami na rzecz rodzin zastępczych i dzieci. Na dzień 31.12.2009r. w 67 rodzinach zastępczych przebywało 91 dzieci, w tym w Sopocie w 49 rodzinach 60 dzieci i poza Sopotem w 18 rodzinach 31 dzieci. Liczba dzieci przebywających w rodzinach zastępczych w całym roku utrzymuje się na tym samym poziomie (w 2008 roku – 108 dzieci), jednakże zmniejszyła się ilość dzieci przebywających w zastępczych rodzinach zawodowych (w 2008 roku – 28 dzieci). Odsetek dzieci przebywających w rodzinach zastępczych na terenie Sopotu utrzymuje się od dwóch lat na podobnym poziomie i wyniósł w roku sprawozdawczym 68 %. Pozostałe 32 % dzieci pochodzących z Sopotu przebywało w rodzinach znajdujących się w innych powiatach, pozostając
str. 29
Sprawozdanie z działalności Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Sopocie w 2009 roku
pod nadzorem MOPS Sopot. Odsetek dzieci pod opieką MOPS Sopot przebywających w rodzinnym systemie opieki zastępczej wśród wszystkich dzieci objętych opieką zastępczą wyniósł 78,7 %. Tabela nr 27. Rodziny zastępcze w całym 2009 roku.
w Sopocie
ogółem Wyszczególnienie Rodziny zastępcze w tym: Rodziny spokrewnione Rodziny niespokrewnione Rodziny zawodowe w tym: Rodziny wielodzietne Pogotowie rodzinne Rodziny specjalistyczne w tym: dla dzieci niedostosowanych społecznie dla dzieci z dysfunkcjami zdrowotnymi w tym: Dzieci z innych powiatów: w tym: Rodziny spokrewnione Rodziny niespokrewnione Nowopowstałe rodziny zastępcze w tym: Rodziny spokrewnione Rodziny niespokrewnione
poza Sopotem
Liczba rodzin
Liczba dzieci w rodzinach
Liczba rodzin
Liczba dzieci w rodzinach
Liczba rodzin
Liczba dzieci w rodzinach
80
107
58
73
22
34
59 14
73 14
40 8
48 8
12 5
18 5
7
20
2
9
5
11
2 2
6 9
1 1
3 6
1 1
3 3
3
5
0
0
3
5
1
2
0
0
1
2
2
3
0
0
2
3
8
8
8
8
---
---
7 1
7 1
7 1
7 1
-----
-----
12
17
---
---
---
---
9 3
13 4
-----
-----
-----
-----
8.5 PROMOCJA RODZINNEJ OPIEKI ZASTĘPCZEJ 2009 rok został ogłoszony Rokiem Rodzicielstwa Zastępczego, co stało się szczególną okazją do jego aktywnej promocji. 30 maja 2009 roku w sopockim Grodzisku Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Sopocie zorganizował VI festyn rodzinny z okazji Dnia Rodzicielstwa Zastępczego. W imprezie wzięły udział sopockie rodziny zastępcze z dziećmi oraz rodzice biologiczni dzieci umieszczonych w rodzinach zastępczych. Dla uczestników przewidziano wiele atrakcji, w tym wspólne ognisko, konkurs łuczniczy, naukę fechtunku i warsztaty garncarskie prowadzone przez średniowiecznych wojów. Celem festynu było wspieranie i integracja funkcjonujących rodzin zastępczych z uwagi na zmniejszające się zainteresowanie tą formą pomocy. Od września do grudnia realizowano projekt Promocja rodzinnej opieki zastępczej dofinansowany ze środków Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej. Głównymi działaniami był udział w programie telewizyjnym i radiowym, ukazanie się artykułu w prasie, wydanie materiałów informacyjno – promocyjnych: informatora z najczęściej zadawanymi pytaniami, pocztówek i plakatu. Informator i pocztówki przekazywane były sopockim instytucjom (m.in. uczelniom, szkołom, sądom, poradniom) oraz osobom prywatnym zainteresowanym wskazaną tematyką. Ideę rodzicielstwa propagowano także poza Sopotem.
8.6. MIEJSCA INTERWENCYJNE Zadanie realizowane było przez Fundację „Rodzina Nadziei” w mieszkaniu składającym się z dwóch pokoi, kuchni i łazienki w Sopocie przy ul. Armii Krajowej 68/9. Działania Fundacji obejmowały zapewnienie całodobowego wsparcia dziecku i rodzinie znajdującej się w sytuacji kryzysowej poprzez: doraźną, całodobową opiekę, zaspokojenie potrzeb socjalno – bytowych, opracowywanie indywidualnych planów pracy z dziećmi, str. 30
Sprawozdanie z działalności Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Sopocie w 2009 roku
nawiązanie kontaktu z rodzicami dzieci, wzmacnianie poczucia bezpieczeństwa, poczucia wartości, współpracę z innymi podmiotami na rzecz poprawy sytuacji dzieci. Fundacja „Rodzina Nadziei” została wyłoniona w otwartym konkursie ofert i otrzymała dotację ze środków Miasta Sopotu w wysokości 52 100 zł. Tabela nr 28. Wykorzystanie miejsc interwencyjnych w latach 2008 – 2009. Wyszczególnienie
Liczba dzieci przebywających w całym roku
2008
2009
13
9
8.7. PLACÓWKI OPIEKUŃCZO - WYCHOWAWCZE Placówki opiekuńczo – wychowawcze działające na terenie Sopotu to: 1. placówka całodobowa wielofunkcyjna - Dom Dziecka „Na Wzgórzu”, 2. placówka wsparcia dziennego - Ognisko Wychowawcze prowadzone przez Stowarzyszenie „Sopocki Dom”. Dział Pomocy Rodzinie podejmował następujące działania w zakresie pomocy dzieciom umieszczonym w placówkach opiekuńczo – wychowawczych: a. udział w corocznym Zespole ds. Okresowej Oceny Sytuacji dzieci umieszczonych w całodobowej placówce opiekuńczo – wychowawczej, b. analizowanie zasadności pobytu dzieci w całodobowej placówce opiekuńczo – wychowawczej, c. kierowanie i zgłaszanie dzieci do rodzin zastępczych, adopcyjnych i innych placówek opiekuńczo – wychowawczych, d. umieszczanie dzieci przebywających w Domu Dziecka „Na Wzgórzu” w rodzinach zastępczych, e. praca z usamodzielniającymi się wychowankami przebywającymi w całodobowej placówce opiekuńczo – wychowawczej, f. kontrole dotyczące prawidłowości funkcjonowania placówki celem sprawdzenia realizacji standardów opieki i wychowania.
8.7.1. Placówka opiekuńczo – wychowawcza - wielofunkcyjna Dom Dziecka „Na Wzgórzu”, Sopot, ul. 23 Marca 16 z filią Grupy Usamodzielniających się Wychowanków, ul. Kościuszki 52/3 Dziecko pozbawione częściowo lub całkowicie opieki rodzicielskiej może zostać umieszczone w placówce opiekuńczo - wychowawczej typu: interwencyjnego lub socjalizacyjnego. Dziecko może przebywać w placówce opiekuńczo-wychowawczej, zapewniającej całodobową opiekę, do uzyskania pełnoletniości, a po uzyskaniu pełnoletniości, na dotychczasowych zasadach, do czasu ukończenia szkoły, w której rozpoczęło naukę przed osiągnięciem pełnoletności. Skierowanie dziecka pozbawionego częściowo lub całkowicie opieki rodzicielskiej do placówki opiekuńczo-wychowawczej na pobyt całodobowy może nastąpić po wyczerpaniu możliwości udzielenia pomocy w rodzinie naturalnej lub umieszczenia w rodzinie zastępczej. Całodobowy pobyt dziecka w placówce opiekuńczo-wychowawczej powinien mieć charakter przejściowy - do czasu powrotu dziecka do rodziny naturalnej lub umieszczenia w rodzinie zastępczej. Za pobyt dziecka lub osoby pełnoletniej w placówce opiekuńczo-wychowawczej opłatę ponoszą, do wysokości średniego miesięcznego kosztu utrzymania, rodzice dziecka, osoba pełnoletnia lub jej rodzice, a także opiekunowie prawni lub kuratorzy, w przypadku gdy dysponują dochodami dziecka, z tym że opłata ponoszona przez opiekunów prawnych, kuratorów lub osobę pełnoletnią nie może być wyższa niż 50 % kwoty stanowiącej dochód dziecka lub osoby pełnoletniej. Obowiązek wnoszenia opłaty dotyczy również rodziców pozbawionych władzy rodzicielskiej lub których władza rodzicielska została zawieszona albo ograniczona.
str. 31
Sprawozdanie z działalności Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Sopocie w 2009 roku
Tabela nr 29. Wykorzystanie miejsc w Domu Dziecka „Na Wzgórzu” w 2009 roku. Liczba miejsc
Liczba dzieci na dzień 31 grudnia
Liczba dzieci na dzień 31 grudnia z Sopotu
30
33
24
miejsca socjalizacyjne filia Grupy Usamodzielniających się Wychowanków
20
20
13
8
8
6
miejsca interwencyjne
2
5
5
Wyszczególnienie Razem w tym:
Dom Dziecka „Na Wzgórzu” jest placówką wielofunkcyjną świadczącą usługi opiekuńcze, wychowawcze i dydaktyczne. Dom zapewnia swoim wychowankom całodobową opiekę oraz wychowanie poprzez realizację zadań przewidzianych dla placówki opiekuńczo-wychowawczej i dodatkowo poszerza swoje zadania o działania interwencyjne, terapeutyczne oraz prowadzi indywidualne plany usamodzielnienia w ramach Grupy Usamodzielniających się Wychowanków. Placówka wielofunkcyjna pracuje z rodziną dziecka w celu usprawnienia jej umiejętności opiekuńczo-wychowawczych. Średni miesięczny koszt utrzymania dziecka od 1 kwietnia 2009 roku wynosił 4 326,71 zł zgodnie z opublikowanymi kosztami w Dzienniku Urzędowym Województwa Pomorskiego. W całym roku w placówce przebywało 47 dzieci, w tym 29 z Sopotu, co stanowiło 61,7 %. Średnio w miesiącu przebywało 29 dzieci, z czego 18 dzieci z Sopotu. Trzeba zaznaczyć, iż wyższa liczba dzieci z Sopotu spowodowana była kierowaniem przez Sąd Rejonowy większej liczby rodzeństw do placówki. Tabela nr 30. Dzieci opuszczające Dom Dziecka „Na Wzgórzu” w 2009 roku.
Wyszczególnienie Liczba dzieci opuszczających Dom Dziecka w tym: usamodzielnione powrót do domu rodzinnego umieszczone w rodzinach zastępczych przejście do innej placówki
ogółem
z Sopotu
14
6
3 5 4 2
2 3 0 1
Liczba dzieci opuszczających placówkę wzrosła (2008 – ogółem 8 dzieci; z Sopotu 2 dzieci).
8.7.2. Placówka opiekuńczo – wychowawcza wsparcia dziennego Ognisko wychowawcze prowadzone przez Stowarzyszenie „Sopocki Dom” przy ul. Armii Krajowej 68 jest placówką opiekuńczo – wychowawczą wsparcia dziennego przeznaczoną dla 30 dzieci w wieku 6 – 18 lat. Placówka otwarta była codziennie od poniedziałku do piątku. Działania obejmowały: a. zapewnienie dzieciom opieki, b. organizowanie czasu wolnego, c. zajęcia edukacyjno – wychowawcze i reedukacyjne, d. zapewnienie ciepłego posiłku oraz wypoczynku letniego i zimowego. Ponadto, w celu wzmocnienia pomocy równolegle prowadzona była praca z rodziną dziecka. Tabela nr 31. Wykorzystanie miejsc w ognisku wychowawczym w latach 2008 – 2009.
2008
2008:2007
2009
2009:2008
Liczba dzieci przebywających na dzień 31 grudnia
30
0%
30
0%
Liczba dzieci przebywających w całym roku
42
+5%
42
0%
Wyszczególnienie
Stowarzyszenie „Sopocki Dom” zostało wyłonione w otwartym konkursie ofert i otrzymało dotację w roku sprawozdawczym ze środków Miasta Sopotu w wysokości 172 000 zł.
str. 32
Sprawozdanie z działalności Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Sopocie w 2009 roku
8.8. PRACA SOCJALNA Z RODZINAMI NATURALNYMI I WYCHOWANKAMI SYSTEMU OPIEKI ZASTĘPCZEJ Celem pracy socjalnej z wychowankami systemu opieki zastępczej jest przygotowanie ich do opuszczenia domu dziecka lub rodziny zastępczej poprzez działania zmierzające do prawidłowego funkcjonowania w środowisku po opuszczeniu systemu opieki zastępczej (główne formy to: kształtowanie pozytywnego wizerunku samego siebie, rozwijanie osobistych relacji z innymi, przeciwdziałanie ryzykownym zachowaniom, poszerzanie wiedzy wychowanka na temat instytucji wspomagających np. MOPS, PIK, PUP, przygotowanie do świadomego podejmowania różnych ról społecznych, pomoc w wyborze szkoły i pozyskaniu mieszkania). Praca socjalna z rodzinami naturalnymi dzieci przebywających w opiece zastępczej ma na celu motywowanie i poszukiwanie zasobów rodziców, by przezwyciężyli trudności i problemy, które były przyczyną umieszczenia dziecka w opiece zastępczej. Pracownicy co najmniej raz w roku dokonują oceny szans powrotu dziecka pod opiekę rodziców naturalnych.
8.9. USAMODZIELNIENIA WYCHOWANKÓW OPIEKUŃCZO – WYCHOWAWCZE
OPUSZCZAJĄCYCH
RODZINY
ZASTĘPCZE
I
PLACÓWKI
Pomoc na usamodzielnienie jest zadaniem własnym powiatu finansowanym ze środków miasta. Pomoc przysługuje osobie usamodzielnianej, która osiągnęła pełnoletność w rodzinie zastępczej, oraz osobie pełnoletniej opuszczającej placówkę opiekuńczo-wychowawczą typu rodzinnego i socjalizacyjnego, dom pomocy społecznej dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych intelektualnie, dom dla matek z małoletnimi dziećmi i kobiet w ciąży oraz schronisko dla nieletnich, zakład poprawczy, specjalny ośrodek szkolno – wychowawczy i młodzieżowy ośrodek wychowawczy, młodzieżowy ośrodek socjoterapii zapewniający całodobową opiekę i młodzieżowy ośrodek wychowawczy i przebywała tam przez co najmniej rok. Warunkiem uzyskania pomocy na usamodzielnienie jest zobowiązanie się osoby usamodzielnianej do realizacji indywidualnego programu usamodzielnienia, opracowanego wspólnie z opiekunem usamodzielnienia, zatwierdzonego przez dyrektora MOPS. W przypadku gdy osoba usamodzielniana kontynuuje naukę, pomoc pieniężną na usamodzielnienie wypłaca się po ukończeniu nauki. W uzasadnionych przypadkach pomoc na usamodzielnienie może być wypłacona w trakcie trwania nauki. Pomoc pieniężna na usamodzielnienie może być przyznana na zaspokojenie ważnej życiowej potrzeby osoby usamodzielnianej, w szczególności na: a. polepszenie warunków mieszkaniowych, b. stworzenie warunków do działalności zarobkowej, w tym podniesienia kwalifikacji zawodowych, c. pokrycie wydatków związanych z nauką osoby usamodzielnianej. Pomoc pieniężna na kontynuowanie nauki przysługuje osobie usamodzielnianej kontynuującej naukę w gimnazjum, szkole ponadpodstawowej, szkole ponadgimnazjalnej lub w szkole wyższej. Przyznawana jest na czas nauki, do czasu jej ukończenia, nie dłużej jednak niż do ukończenia 25 roku życia. Tabela nr 32. Usamodzielnienia wychowanków z rodzin zastępczych i placówek opiekuńczo – wychowawczych w 2009 roku. Liczba osób z placówek Liczba osób z rodzin opiekuńczoWyszczególnienie zastępczych wychowawczych
Pomoc pieniężna na kontynuowanie nauki Pomoc pieniężna na usamodzielnienie Pomoc na zagospodarowanie Pomoc w uzyskaniu odpowiednich warunków mieszkaniowych
29 2 8
6 2 2
0
1
Pomoc w uzyskaniu odpowiednich warunków mieszkaniowych, w tym w mieszkaniu chronionym, w uzyskaniu zatrudnienia oraz pomoc na zagospodarowanie w formie rzeczowej przyznaje starosta właściwy ze względu na miejsce osiedlenia się osoby usamodzielnianej. W skład pomocy na zagospodarowanie w formie rzeczowej mogą wchodzić: materiały niezbędne do przeprowadzenia remontu i wyposażenia mieszkania, niezbędne urządzenia domowe, pomoce naukowe, sprzęt rehabilitacyjny, sprzęt, który może posłużyć do podjęcia zatrudnienia.
str. 33
Sprawozdanie z działalności Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Sopocie w 2009 roku
8.10. MIESZKANIE CHRONIONE Mieszkanie chronione przeznaczone jest dla wychowanków opuszczających rodziny zastępcze lub Dom Dziecka „Na Wzgórzu”, którzy przygotowywani są do usamodzielnienia. Mieszkanie składa się z dwóch pokoi, kuchni i łazienki. W czasie 2009 roku w mieszkaniu przebywało dwóch wychowanków Domu Dziecka, z którymi równolegle prowadzona była praca socjalna, a działania pracownika socjalnego były nakierowane również na pomoc w pozyskaniu mieszkania z zasobów miejskich. Jeden wychowanek Domu Dziecka „Na Wzgórzu” otrzymał samodzielny lokal socjalny z zasobów miejskich.
Rozdział IX
ZADANIA REALIZOWANE PRZEZ ORGANIZACJE POZARZĄDOWE I KOŚCIELNE
Zadania pomocy społecznej realizowane są bezpośrednio przez MOPS lub zlecane organizacjom pozarządowym w drodze otwartego konkursu ofert ogłaszanego przez Prezydenta Miasta Sopotu lub na podstawie ustawy Prawo zamówień publicznych. W 2009 roku w wyniku otwartych konkursów ofert ogłoszonych zgodnie z Uchwałą Nr XIX/247/2008 Rady Miasta Sopotu z dnia 26 września 2008 roku w sprawie przyjęcia Programu Współpracy Gminy Miasta Sopotu z organizacjami pozarządowymi i innymi podmiotami, prowadzącymi działalność pożytku publicznego na terenie miasta na rok 2009 oraz Zarządzeniem Nr 537/2008 Prezydenta Miasta Sopotu z dnia 3 października 2008 roku w sprawie zasad realizacji Programu Współpracy Miasta Sopotu z organizacjami pozarządowymi i innymi podmiotami, prowadzącymi działalność pożytku publicznego na terenie miasta i trybu postępowania przy udzielaniu dotacji, sposobu ich rozliczania oraz kontroli wykonania zadania zleconego w sferze zadań pożytku publicznego przyznano dotacje na zadania powierzone i wspierane z zakresu pomocy społecznej. W roku sprawozdawczym realizowano także zadania, na które dotacje zostały przyznane w latach poprzednich. Tabela nr 33. Dotacje na zadania powierzone przyznane organizacjom pozarządowym w drodze otwartego konkursu ofert w 2009 roku.
Organizacja pozarządowa
Nazwa zadania
Stowarzyszenie „Sopocki Dom”
zapewnienie opieki w formie wsparcia dziennego dzieciom z rodzin dysfunkcyjnych – ognisko wychowawcze zapewnienie całodobowego wsparcia dziecku i rodzinie znajdującej się w kryzysowej sytuacji zapewnienie usług opiekuńczych w domach
Fundacja „Rodzina Nadziei”
Polski Czerwony Krzyż Pomorski Zarząd Wojewódzki Pomorski Zarząd Wojewódzki Polski Komitet Pomocy Społecznej Polski Czerwony Krzyż Pomorski Zarząd Wojewódzki Polski Czerwony Krzyż Pomorski Zarząd Wojewódzki Caritas Archidiecezji Gdańskiej
Caritas Archidiecezji Gdańskiej
Caritas Archidiecezji Gdańskiej
Czas trwania umowy w 2009r.
Wysokość przyznanej dotacji (w zł)
01.01. – 31.12.
172 000
01.01. – 31.12.
52 100
01.01. – 31.12.
451 080
01.01. – 31.12.
1 127 700
01.01. – 30.06.
59 112
01.07. – 31.12.
92 772
01.01. – 31.03.
21 365,34
01.04. – 31.12.
74 400
01.01. – 31.12.
77 910
zapewnienie usług opiekuńczych w domach
świadczenie specjalistycznych usług opiekuńczych w miejscu zamieszkania osobom z zaburzeniami psychicznymi świadczenie specjalistycznych usług opiekuńczych w miejscu zamieszkania osobom z zaburzeniami psychicznymi zapewnienie opieki w domu pomocy społecznej osobom w podeszłym wieku i przewlekle somatycznie chorym zapewnienie opieki w domu pomocy społecznej osobom w podeszłym wieku i przewlekle somatycznie chorym dożywianie osób i rodzin zgodnie z ustawą o pomocy społecznej dożywianie dzieci w okresie wakacji szkolnych
RAZEM
str. 34
2 128 439,34
Sprawozdanie z działalności Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Sopocie w 2009 roku
Tabela nr 34. Dotacje na zadania wspierane przyznane organizacjom pozarządowym w drodze otwartego konkursu ofert w 2009 roku.
Organizacja pozarządowa Pomorski Zarząd Wojewódzki Polski Komitet Pomocy Społecznej Stowarzyszenie Penitencjarne „Patronat” Oddział w Gdańsku (z siedzibą w Sopocie) Stowarzyszenie Po_moc
Towarzystwo Pomocy im. św. Brata Alberta Koło Gdańskie Towarzystwo Pomocy im. św. Brata Alberta Koło Gdańskie
Nazwa zadania udzielanie pomocy rzeczowej i żywnościowej osobom i rodzinom o najniższych dochodach łagodzenie skutków ubóstwa i tworzenie warunków wyjścia z trudnych sytuacji życiowych monitoring środowisk wielodysfunkcyjnych w godzinach popołudniowych udzielanie pomocy rzeczowej i żywnościowej osobom i rodzinom o najniższych dochodach zapewnienie interwencyjnego pobytu osobom bezdomnym w ogrzewalni
Czas trwania umowy w 2009r.
Wysokość przyznanej dotacji (w zł)
09.03. – 31.12.
8 000
23.02. – 31.12.
3 500
09.03. – 15.12.
10 000
16.02. – 31.12.
15 000
16.02. – 31.12.
7 000
RAZEM
43 500
W 2009 roku po raz pierwszy realizowano zadanie dożywianie osób i rodzin zgodnie z ustawą o pomocy społecznej, w tym dzieci oraz monitoring środowisk wielodysfunkcyjnych w godzinach popołudniowych. Kwota przekazana organizacjom pozarządowym i kościelnym na realizację zadań powierzonych wzrosła o 20,2 %. Kwota przekazana organizacjom pozarządowym na realizację zadań wspieranych wzrosła o 9,1 %. Ponadto, zgodnie z ustawą Prawo zamówień publicznych wyłoniono organizacje pozarządowe, które realizują zadania w zakresie zapewnienia schronienia i czasowej opieki całodobowej osobom starszym i niepełnosprawnym.
Rozdział X
ŚWIADCZENIA RODZINNE, FUNDUSZ ALIMENTACYJNY, POSTĘPOWANIE WOBEC DŁUŻNIKÓW ALIMENTACYJNYCH
Na podstawie ustawy o świadczeniach rodzinnych z dnia 28 listopada 2003 roku oraz ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów z dnia 7 września 2007 roku, Dział Świadczeń Rodzinnych i Funduszu Alimentacyjnego MOPS wypłacał: zasiłki rodzinne z dodatkami, świadczenia opiekuńcze: zasiłki i świadczenia pielęgnacyjne, świadczenia z funduszu alimentacyjnego. Kolejny rok z rzędu ogólna liczba rodzin korzystających ze świadczeń rodzinnych na podstawie ustawy spadła o ponad 20 % i wyniosła 1 147, co jest konsekwencją utrzymania kryterium dochodowego na poziomie 504 zł przy jednoczesnym spadku bezrobocia i wzroście realnych płac. Liczba świadczeń z zakresu świadczeń rodzinnych spadła o 9,4 % do poziomu 27 809. Największy spadek widoczny był w zasiłkach rodzinnych i dodatkach do zasiłków rodzinnych, gdzie procent spadku jest kilkunastoprocentowy. Jedyny wzrost zaobserwowano w liczbie świadczeń w ramach zasiłku pielęgnacyjnego (o 4,1 %) ze względu na starzenie się społeczeństwa. Ilość wypłaconych jednorazowych świadczeń z tytułu urodzenia dziecka ustabilizowała się na poziomie 305 świadczeń w ciągu całego roku. W konsekwencji kwoty wydatków też uległy zmniejszeniu. Jedynie w zakresie świadczeń pielęgnacyjnych pomimo nieznacznego spadku liczby świadczeń, wzrosła kwota wydatkowana na ten cel (o 2,9 %) ze względu na podwyższenie wysokości świadczenia od listopada 2009 roku. Kwota na obsługę świadczeń według ustawy wynosi 3 % od kwoty wypłaconych świadczeń. Tabela nr 35. Liczba świadczeń z zakresu świadczeń rodzinnych w latach 2008 – 2009. Wyszczególnienie
Liczba świadczeń ogółem Zasiłki rodzinne Dodatki do zasiłków rodzinnych Zasiłki pielęgnacyjne Świadczenia pielęgnacyjne str. 35
2008
2009
30 692 15 044 6 652 8 198 493
27 809 12 618 5 863 8 532 491
Sprawozdanie z działalności Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Sopocie w 2009 roku
Tabela nr 36. Kwoty wydatków z zakresu świadczeń rodzinnych w latach 2008 – 2009. Wyszczególnienie
Wydatki z zakresu świadczeń rodzinnych ogółem Zasiłki rodzinne Dodatki do zasiłków rodzinnych Zasiłki pielęgnacyjne Świadczenia pielęgnacyjne Jednorazowa zapomoga z tytułu urodzenia dziecka
2008
2009
3 575 493
3 411 198
922 308 887 461 1 254 294 206 430
812 815 775 631 1 305 396 212 356
305 000
305 000
1 października 2008 roku zaczęła obowiązywać ustawa o pomocy osobom uprawnionym do alimentów, co nie pozwala na porównanie lat 2009 i 2008. W czasie obowiązywania ustawy w 2008 roku ze świadczeń z funduszu alimentacyjnego skorzystało 187 osób, podczas gdy w 2009 roku było ich 193. Warto jednakże zaznaczyć, iż w 2009 roku, podobnie jak w roku poprzednim, wzrósł procent wyegzekwowanych należności z tytułu wypłaconych świadczeń. Tabela nr 37. Fundusz alimentacyjny w latach 2008 – 2009. Wyszczególnienie
Suma wypłaconych świadczeń (w zł) Procent wyegzekwowanych należności
Rozdział XI
X – XII 2008
I – XII 2009
283 560 10,76
1 282 261 16,00
PODSUMOWANIE
Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Sopocie realizował wszystkie zadania gminne, powiatowe i zlecone przez administrację rządową wynikające z: ustawy o pomocy społecznej. Realizowano także zadania wynikające z ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, ustawy o promocji zatrudnienia i instrumentach rynku pracy. Dodatkowo na zlecenie Prezydenta Miasta Sopotu realizowano zadania z ustawy o świadczeniach rodzinnych i ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów. W 2009 roku realizowano projekty finansowane z Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej oraz Europejskiego Funduszu Społecznego. Podejmowano nowe działania, inicjatywy i pilotażowe projekty mające na celu wzmocnienie funkcjonowania Ośrodka. Wszystkie działania podejmowane w 2009 roku oparte były o wspomniane ustawy oraz zgodne z uchwałami Rady Miasta Sopotu. W roku sprawozdawczym liczba rodzin objętych pomocą w ramach ustawy o pomocy społecznej była na porównywalnym poziomie co w roku poprzednim i wyniosła 1 128 rodzin. Od czterech lat najczęstszymi przesłankami do udzielenia pomocy jest w kolejności długotrwała lub ciężka choroba (735 rodzin), niepełnosprawność (585 rodzin) oraz ubóstwo (534 rodziny). Liczba rodzin korzystająca ze względu na wspomniane przesłanki ustabilizowała się. Największy spadek obserwuje się wśród rodzin, którym udzielono pomocy ze względu na bezradność w sprawach opiekuńczo – wychowawczych (spadek o 8,2 %) oraz z powodu bezrobocia (spadek o 10,7 %) w stosunku do 2008 roku. Zjawisko to wynikało m.in. z realizacji projektu Asystent rodziny oraz zindywidualizowanych działań pracy z bezrobotnymi. Od 2006 roku obowiązuje niezmienione ustawowe kryterium dochodowe uprawniające do świadczeń z pomocy społecznej. Miasto Sopot traktuje priorytetowo pomoc rodzinom w dożywianiu, zakupie leków, dogrzewaniu mieszkań. Dla samotnych osób starszych Miasto podwyższyło kryterium dochodowe uprawniające do przyznania pomocy na wspomniane cele. Wszystkim osobom niesamodzielnym zapewniano usługę opiekuńczą w wymiarze podstawowym. We współpracy z Fundacją „Niesiemy Pomoc”, Polskim Komitetem Pomocy Społecznej i Polskim Czerwonym Krzyżem rozpoczęto prace nad przygotowaniem lokalnego standardu usług, który ma na celu podwyższenie jakości świadczonych usług opiekuńczych w miejscu zamieszkania. Trwają prace nad uruchomieniem domu pomocy społecznej dla osób w podeszłym wieku i przewlekle somatycznie chorych w Sopocie.
str. 36
Sprawozdanie z działalności Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Sopocie w 2009 roku
Z klientami prowadzono zindywidualizowane formy pracy. Oprócz pomocy finansowej na zaspokojenie podstawowych potrzeb włączono elementy aktywnej integracji w pracy socjalnej, podejmując próbę zmotywowania klientów do zmiany swoich postaw. Prace społecznie - użyteczne były niezbędnym warunkiem do wykształcenia nawyku pracy i odpowiedzialności za swoje działania. Realizowano program Bezrobocie nie dla mnie zatrudniając trzy osoby (dwie asystentki rodziny i jednego asystenta osoby bezdomnej). W ramach projektu systemowego Przyszłość w Twoich rękach finansowanego z Europejskiego Funduszu Społecznego zawarto kontrakty socjalne z 22 osobami bezrobotnymi i nieaktywnymi zawodowo. Asystentura stosowana była jako narzędzie w zapobieganiu pogłębiania się dysfunkcji i dawała szansę na reintegrację społeczną oraz prawidłowe funkcjonowanie w życiu (pozostawianie dzieci w rodzinie naturalnej oraz zapobieganie i przeciwdziałanie bezdomności). Asystenci rodziny pracowali z 26 rodzinami. Pracownik ds. osób bezdomnych zawarł 10 kontraktów i 7 Indywidualnych Programów Wychodzenia z Bezdomności. Jedna z osób objętych programem przebywała w mieszkaniu treningowym prowadzonym przez organizację pozarządową. Dwie osoby bezdomne zostały wpisane na listę osób oczekujących na mieszkanie socjalne z zasobów lokalowych Sopotu. W 2009 roku do całodobowej placówki opiekuńczej na podstawie postanowienia Sądu trafiło więcej rodzeństw z rodzin wielodzietnych (3 rodzeństwa / 11 dzieci), w których często samotna matka była niewydolna wychowawczo i borykała się z własnym uzależnieniem. Z drugiej strony widoczne było zmniejszenie zainteresowania rodzicielstwem zastępczym – coraz trudniej było pozyskać rodziny niespokrewnione i zawodowe rodziny zastępcze. Niemożność pozyskania kandydatów na rodziny zastępcze dla rodzeństw wielodzietnych spowodowane było m.in. brakiem odpowiednich warunków socjalno – bytowych, w tym lokalowych. Otwarcie nowej siedziby Środowiskowego Domu Samopomocy – Ośrodka Adaptacyjnego pozwoliło na wzbogacenie terapii o nowe elementy np. pracownię kulinarną i pracownię rewalidacji. Ośrodek charakteryzował się wysokim standardem pracy merytorycznej, obiekt dostosowany został do potrzeb osób niepełnosprawnych. Działania MOPS w Sopocie nakierowane były na udzielanie skutecznej pomocy dostosowanej do potrzeb i możliwości biorców usług społecznych. Zgodnie z ustawą o pomocy społecznej Dyrektor MOPS składa Radzie Miasta coroczne sprawozdanie z działalności Ośrodka oraz przedstawia potrzeby w zakresie pomocy społecznej i kierunki działania na lata następne: 1) dalszy rozwój form wsparcia osób w wieku poprodukcyjnym, 2) dalsza praca nad jakością w usługach opiekuńczych niezależnie od grupy odbiorców, szczególnie dla osób, które własnym staraniem nie są w stanie ich sobie zapewnić, 3) powstanie zespołów mieszkalnictwa wspieranego dla osób niepełnosprawnych intelektualnie, 4) rozwój form wsparcia dla osób objętych ustawą o zdrowiu psychicznym, 5) dalsze indywidualne formy pracy z klientem z wykorzystaniem instrumentów aktywnej integracji, 6) rozwijanie narzędzi aktywnej integracji oraz propagowanie rozwoju podmiotów ekonomii społecznej dla osób bezrobotnych i nieaktywnych zawodowo mających trudności wejścia na rynek pracy, 7) rozwijanie asystentury oraz streetworkingu jako narzędzi niezbędnych w pracy socjalnej, 8) wdrażanie programów aktywizacji społeczności lokalnej, 9) włączenie asystentów z programu Bezrobocie nie dla mnie w stały zasób kadrowy MOPS, 10) poszerzenie o nowe miejsca i zróżnicowanie ofert rynku prac społecznie – użytecznych uwzględniające wykształcenie i wiek osób je wykonujących, 11) powołanie zespołu ds. osób bezdomnych i zagrożonych bezdomnością (pracownik, asystent, streetworker), 12) zorganizowanie mieszkalnictwa chronionego dla osób bezdomnych realizujących Indywidualne Programy Wychodzenia z Bezdomności, 13) rozwijanie działań profilaktyczno – edukacyjnych dla dzieci i młodzieży z rodzin wieloproblemowych, 14) prowadzenie programów psychoedukacyjnych adresowanych do sprawców oraz ofiar przemocy, zapewnienie odrębnych miejsc hostelowych dla ofiar i sprawców przemocy, 15) wzmocnienie istniejących rodzin zastępczych i pozyskiwanie nowych kandydatów, 16) zapewnienie lokali mieszkalnych z zasobów Miasta dla kandydatów na zastępcze rodziny zawodowe, w tym wielodzietne.
str. 37
Sprawozdanie z działalności Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Sopocie w 2009 roku
SPIS TABEL I WYKRESÓW TABELE: Tabela nr 1. Tabela Nr 2. Tabela nr 3. Tabela nr 4. Tabela nr 5. Tabela nr 6. Tabela nr 7. Tabela nr 8. Tabela nr 9. Tabela nr 10. Tabela nr 11. Tabela nr 12. Tabela nr 13. Tabela nr 14. Tabela nr 15. Tabela nr 16. Tabela nr 17. Tabela nr 18. Tabela nr 19. Tabela nr 20. Tabela nr 21. Tabela nr 22. Tabela nr 23. Tabela nr 24. Tabela nr 25. Tabela nr 26. Tabela nr 27. Tabela nr 28. Tabela nr 29. Tabela nr 30. Tabela nr 31. Tabela nr 32. Tabela nr 33. Tabela nr 34. Tabela nr 35. Tabela nr 36. Tabela nr 37.
Liczba wydanych decyzji administracyjnych i odwołań w 2009 roku. Realizacja zadań przez Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Sopocie w 2009 roku (na podstawie ustawy o pomocy społecznej i innych ustaw; płatnikiem MOPS i Urząd Miasta Sopotu). Liczba osób i rodzin korzystających ze świadczeń pomocy społecznej (gminnych i powiatowych) ze względu na podział zadań (na podstawie ustawy o pomocy społecznej) w 2009 roku. Dominujące przesłanki do udzielania pomocy w ramach zadań własnych i zleconych gminie w zakresie pomocy społecznej w latach 2007 – 2009. Liczba osób korzystających z wyżywienia w DDPS w 2009 roku. Usługi opiekuńcze w miejscu zamieszkania w latach 2008 – 2009. Specjalistyczne usługi opiekuńcze w ośrodkach wsparcia w latach 2008 – 2009. Specjalistyczne usługi opiekuńcze dla osób z zaburzeniami psychicznymi w latach 2008 – 2009. Liczba osób ogółem przebywających w domach pomocy społecznej w 2009 roku. Świadczenie rehabilitacji społecznej w 2009 roku. „Kawiarnia dla seniora” w 2009 roku. Zasiłek stały w latach 2008 – 2009. Składki na ubezpieczenie zdrowotne w latach 2008 – 2009. Zasiłek okresowy w latach 2008 – 2009. Koszty zasiłku celowego na pokrycie kosztów leków i leczenia przyznawanych na podstawie Uchwał Rady Miasta w latach 2008 – 2009. Koszty zasiłku celowego na pokrycie kosztów opału i dogrzanie mieszkania w latach 2008 – 2009. Liczba osób bezdomnych w latach 2008 – 2009. Podmioty zapewniające schronienie zgodnie z umowami w 2009 roku. Praca socjalna realizowana w ramach zadań gminy w latach 2008 – 2009. Kontrakt socjalny w latach 2008 – 2009. Asystent rodziny w latach 2008 – 2009. Podmioty zapewniające miejsca do świadczenia prac społecznie – użytecznych w Sopocie w 2009 roku. Prace społecznie – użyteczne w latach 2008 – 2009. Punkt Interwencji Kryzysowej w latach 2008 – 2009. Poradnictwo pedagogiczne w latach 2008 – 2009. Poradnictwo prawne w latach 2008 – 2009. Rodziny zastępcze w całym 2009 roku. Wykorzystanie miejsc interwencyjnych w latach 2008 – 2009. Wykorzystanie miejsc w Domu Dziecka „Na Wzgórzu” w 2009 roku. Dzieci opuszczające Dom Dziecka „Na Wzgórzu” w 2009 roku. Wykorzystanie miejsc w ognisku wychowawczym w latach 2008 – 2009. Usamodzielnienia wychowanków z rodzin zastępczych i placówek opiekuńczo – wychowawczych w 2009 roku. Dotacje na zadania powierzone przyznane organizacjom pozarządowym w drodze otwartego konkursu ofert w 2009 roku. Dotacje na zadania wspierane przyznane organizacjom pozarządowym w drodze otwartego konkursu ofert w 2009 roku. Liczba świadczeń z zakresu świadczeń rodzinnych w latach 2008 – 2009. Kwoty wydatków z zakresu świadczeń rodzinnych w latach 2008 – 2009. Fundusz alimentacyjny w latach 2008 – 2009.
WYKRESY: Wykres nr 1.
Procentowy udział różnych źródeł finansowania zadań na podstawie ustawy o pomocy społecznej w 2009 roku. Wykres nr 2. Dominujące przesłanki do udzielania pomocy w ramach zadań własnych i zleconych gminie i powiatowi w 2009 roku. Wykres nr 3. Procentowy udział w wydatkach na poszczególne typy domów pomocy społecznej w ogóle środków na utrzymanie osób z Sopotu w 2009 roku. Wykres nr 4. Struktura wydatków na zasiłki i pomoc w naturze w 2009 roku. Schemat nr 1. Organizacja pracy w MOPS Sopot na dzień 31.12.2009r.
Sporządziła: Barbara Mejsner – st. specjalista ds. analiz
str. 38
Sprawozdanie z działalności Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Sopocie w 2009 roku
